1अब्राहद्ऊदहपतहयशासीरहवशहपस्ाम
2अब्राइसर््जनयतिस;इसर््य््बजनयतिस; य््बयहद्िहभ्िाचजनयतिसम
3यहद्थ्ा्ानगाहफ्ासजाचजनयतिसमफ्ासएस्ा जनयतिस;एस्ाचअा्ाजनयतिस; 4अा्ाअाीन्दबजनयतिस;अाीन्दबचन्स्नजनयति स;न्स्नचस्लनजनयतिस;
5सल्ना्््बनगाहबजजनयतिसमबजरथहओबद जनयतिस;ओबदतयसीजनयतिस;
6यसीा्ज्द्ऊदजनयतिसमा्ज्द्ऊदउराय्सह भ्य्य्स्ल्ानजनयतिसम
7स्ल्ाना्ब्आााजनयतिस;ा्ब्आाअतबय्ाजनयति स;अतबय्चअसजनयतिस;
8अस्य्स्फ्टजनयतिस;य्श्फ्िय्ा्ाजनयतिस; य्ा्ाओतजय्जनयतिस;
9ओतजय्सय्आथाजनयतिसमय्आथाअ््जजनयतिस; अख्जइजत्यसजनयतिस;
10इजत्यसानशजनयतिसमानशचअा्नजनयतिस; आा्नय्तशय्जनयतिस;
11य्तशय्सय््तनय्िहभ्िातब्तबल्नदशनीि्आसनम
12िष्ब्तबल्नदशनीिििपाय््तनय्ससल्तथएल जनयतिसमसल्तथएलजा्ब्बलजनयतिस;
13जा्ब्बलअबीउदजनयतिसमअबीउदएतलय््ीा जनयतिस;एतलय््ीाअज्ाजनयतिस;
14अज्ास्द््जनयतिसमसद््चअतचाजनयतिस; अत्ाएतलयदजनयतिस;
15एतलयदएतलज्ाजनयतिसमएतलय्जाात्नजनयतिस; ातनय््बजनयतिस;
16य््बारायाहपतिय्सफजनयतिस,यस्ियशखीर इतिउचिम
17अब्रा्िआाभद्ऊदपययसव्तणवशज्तन चिदशपस््तनसनयमद्ऊद्िआाभबतबल्नदश नीिपययचिदशपस््तनसनयमबतबल्नदशनीत् खीरपययचिदशपस््तनसनयम 18यशासीरहजनिथवअभवि,यद्िहा्ि्ाराया य्सफनसरतवव्र्िविीिद्स्पतवत्रनगभविी
19िििह्पतिय्सफन्यसनि्जनस्ा्न्िन
1यशा्ज्रा्दह््लयहतदय्दशहबथलरानगाज्ि, िद्पवियरशलानगापतिज्तननआगि्म
2“यहदीन्ा्ज्ज्ि्तअनस?यि्वयपवतदतशिहि्ा् दरवय,िहआा्भन्थचआगि्म
3रा्दा्ज्एि्तनशत्सरयरशलााअतपचव््ल अभविम
4ििसपज्न्सव्नाखय्ज््नश्सज्नचसङगहि्न परव्नयिखीरहजन्तभविम
5ििाअवदन,“यहतदय्दशहबथलरानगा,यि
6तयहद्दशनसिबथलरायहद्ा्ज्ा्ाषननिान्तस,
7ििरा्दनि्नज्तननगपरपणआहयि्नपयवपव्
10ि्ा्दवष्िारि्रषणआनन्ि्म
11गरपतवशिब्ल्सा्िारायानसरदवष्पतित् िहआा्भन्िवयमसवणगनचगन्चम
12स्पााशवानरा्दसयसाीपनपत्गयचिवन,ि अनथ्सदशपनसि्म
13यद्िगिवय,िद्पशि,भगविदिस्य्सफपति प्तटि,्थयति,उततत,ब्ल्िहा्िाचगरीत्तासदश पल्य,य्विअरत्वचननआनय्ताि्वितितभव,यि रा्दब्ल्िहन्श्थअनषतयषतिम
14उत्यसब्ल्िहा्िाचा्त्गरीत्तासदश
15रा्दहात्य्विितवआसीि,यनभतवष््तदन्भगवि
16िद्रा्दपज्तभउपर्तसिइतिदवष्अतिकदसन
22त्यसशत्यिअचल्उससतपिरा्दह्क यहतदय्दशा्ज्ा्ति,िद्सितगयभीिअभवि,िथ्तप सस्पााशाणसतचिसनगलीलदशषगिव्नम
23सआगतन्सािइतिनगातनवसतिस,यनभतवष््तदतभ उ्यि,“सन्साीइतिउचि”ििपणभविम
अध्य3
1िषतदनषाजन्ि्य्रनयहतदय्प्यापच्ा्वन आगिम
2ययपत्त्प्रि,यिसगा्जसाीपाअनसम
3यशय्रभतवष््तदन्उ्,“प्यायक्ति,िहव्णी
पभ्ा्गसजी्तिहा्गऋज्रिम”
4सएवय्रनउर्शवस,्तटबनचााखल्चभ्ायतिसम
िहा्सशलमवनाभचआसीिम
5िियरशलादश,सवयहतदय्,यादनपरािसवपदशचिह साीपतनगिव्नम
6िनप्पसी्तयादनदशिसयाजन्िाम
7त्यसबहतनफाीतसनसद्ीनताजन्थआगचयदवष्
8अिपत्त्पहय्ग्तनफल्तनपयचिम
9अब्राअस््तपिसाीपअनसइतियष््ानतसन वदय,यिअरयष्नवद्तायिईशाएितशल्तभअब्राह सय्नजनतयिसाथअनसम
10इद्नीपाशवकालपययस्तपि,अिय्ततिवक सतलनदद्ति,सवकतित्अग्तकषिम
11अरयष्नपत्त्प्िजलनाजय्ता,त्ययाा पत्िआगचतिसााअपकय्अतभ्पा्काीअनस,यह प्द््अरनभ्ातयिय्गअनस,सयष्नपतवत्रनअतगन् चाजतयषतिम
12यहवजनिहरसअनस,ससिलसम्शद ्राषति,ग्भाच्णसङगहीय्िमत्यसअशम्तगन् िणदरतिम
13िियीशगलीलदश्ियादनदशपतिय्रनहसाीपा आगिम
14त्यय्रनितनतषदव्न,“ाातय्ाजनहआवश्ि् अनस,त्ताासाीपाआगचतस?
15यशपतव्च,“अभन्एवाअनानि्ामििसिदख प्््िम
16यशानजिसनस्जल्दबतरगि,िहसाीपसग उदघ्तटिअभवि,िद्सपााशवासयआिा््प्िइव अविानिसयउपराप््शा्नदरव्नम
17ििसग्दव्णी्थयतिस,“अयाातपयपत,यनसन
3पल्भन्ि्िहसाीपाआगतअवदि,“यतदतपााश
4त्यसपतव्च,“तलनखिाअनस,ानष्वला्तट््य्
8पनतपश्चिअतिउचपविनीत्जगिसव्तणा्ज्तनिष्
9िपतव्च,यतदतपतित्ा्भजसितरएि्तनसव्तणत्
10िद्यशिाअवदि,रशि्नत्ाइिगच,यितलनखिा
11िितपश्चित््पशनसगदि्आगतिहसव्
12यशय्रन््ा्ग्ातनतकपइतिशत्गलीलदश
13न्सािदशत््स्फानहानगा,यिसादिटनसि, ज्बल्न-नफथ्तला-सीा्य्तनवसतिसम
14यश्य्रभतवष््तदन्यिउ्ििपणभविम
15जबल्नदशनफथ्तलादशचसादा्गयादनन््पा अनज्िीय्न्गलीलदशम
16अन््ाउपतवर्जन्ारिीप््शदरवय;यचातपदश ि्य्य्चउपतवर्िभप््शपफनुिम
17ििपायीशपच्ा्िाआाबव्न,पत्त्प्रि,यि सगा्जसाीपाअनसम
18यशगलीलसादगचन््भ्िा्दरव्न,तशा्नपतस, िहभ्ि्अन्य्चसादज्लतकपय्,यििातजीतवन आसनम
19सि्नअवदि,“ााअनसाण्वय,अरयष्न ानषातजीव्न्राष्ताम”
20िस्सज्लत््िहअनसाण्िवयम 21ििगत्सअन्भ्िा्,जबदीपतय््ब,िहभ्ि्य्रन
अध्य5
1जनसारदवष्सपविाआरहिहतशष्िहसाीपा
आगि्म
2साखउदघ्टि्नउपतदरव्नम
3भन्आर्नदराद्,यिसगा्जिष्एवम
4भन्यश्चनय,िष्स्नतन्भतवषतिम
5भन्नम्,िपतथवीउता्तभ््ाप््यम
6भन्यभाहकभ्िष््वनय,यिििप्भतवषनयम
7भन्दय्लयििदय्प््यम
8भन्शद्दय्,यििईशाद्नयम
9भन्श्नय्ि्ायििपााशवासयसय्न्उचयम
10भन्सनययभा््ाण्िपीतिि्भवनय,यिसगा्ज िष्एवम
11यद्ानष्यष्नतन्नय,उतीियनय,ाा्ियष्् तवरदसवतवभदषिवतदषनय,िद्ययभन्म
12आन््रि,रषच्रि,यिसगभविफलारिअनस, यिियष््पवविरभतवष््तदन्ाएवाअत्च्ा्िवयम 13ययपतथव्लवण,त्ययतदलवणहगननर,ितरिह लवण्नभवति?ििपािित्ातपनतरि्ा,त्यबतर तनष्सन,ानष्ण्प्दय्पद्तिचम
14ययजगिज्तिमतगरासनगानतनगढभविम
15ानष्अतपदीपप््जगलहअभनस्पयनय,त्य दीपदणस्पयनयमगरसभसवभप््शदद्तिम
16यष््प््शानष्ण्साकप््शयि,यनिभवि सता्तणदवष्सगसहतपिातरा्ाअ्वनम
17अरववस्व्भतवष््तदन्व्न्श्िआगिइतिा् ानि्ाम
18अरयष्नसतवद्ता,य्विसगपतथवीचनविीिव्न ि्विय्विसवपणनभतवषतिि्विववस्य्ए्खण ए्व्ए्खणव््थातपनतनष्यभतवषतिम
19अिय्ततिएिषलघआज्सए््आज्भङगानष्न एवाउपतदशति,ससगा्जकदइतिउचि,त्यय्तति ि्न्वनउपतदशति,ससगा्जार्नइतिउचिम
20अरयष्नवद्तायियष््भाश्सज्न्ाफाीसीन्च भा्िअतभ्नभतवषति,ितरययसगा्जनपतवशनयम 21ययशिवययिपा्््लषउ्यि,“भवयनरनय;य ्ततिरनय,सन्यहस्टभतवषतिम
22अरयष्नवद्ता,य्ततिअ््ाणभ्िपतिकदभवति, सन्यहस्टप्रहति,य्ततिभ्िााचइतिवदि,स पराषदस्टप्रहति,त्यय्ततिाखइतिवदि,ना््ग स्टभतवषतिम
23अियतदतवदीपतिसद्नआनयतस,ितचसातसयि िवभ्ििवतवरद्िवाअनसम
24ितव््पाििवद्नत््गच;पथाभ्त्सरालन ्र,ििआगतिवद्नअपयिम
25तिहसरा्गनसत्शीघपति्नन्न्सरसरािभव;
31उ्यि,य्ततिसपव्परात्ग्ा्ति,सि् िल््पतदद्िम
32अरयष्नवद्तायिय्ततिवतभच्ातवर्यसभ्य्
33पनययशिवययिपा्््लषउ्यितसशपथन ्राषतसत्यभगविशपथ्रम
34अरयष्नवद्ता,ा्शपथ्रिमनचसगण;यिपााश
36नततशास्शपथ्रयितए््शशि्षव््िन
37त्ययष््सव्द,आा,आा;न,न,यिएिभअतभ् यित्ातपअनसििदर्िएवआगचतिम
38ययशिवययिनतहपतिनत,दयहपतिदयम
39अरयष्नवद्तायिययदरा्पतिरथ,त्यय्तति
40यतद्ततित्तनयाा्दा्निव््टरिइचतिितर
41य्ततित्ा्इलपययगयब्धि,सिनसर््गचिम
43ययशिवययितसपराजनपरण्शतच्तरम 44त्यअरयष्नवद्ता,यष्नशतनपरण्,ययष्नश्प
46यतदयष््परण्परण्यष््त्फलप््थ?्ाभ्ा््
47यतदयय्वलभ्िभअतभव्दन्वनयितरअनभत्
1स्वभ्न्भवययिययानष्ण्साकतभक्न्वनय,
4िवतभक्गपरपणभवि,िवतपि्यगपरपणपशतिस
5यद्तप्थयतसिद्तप्खनणन्इवनभतवषतस,यिि
6तियद्प्थयतसिद्सहआला्ाीपतवश््ातपभ्य गपरपणनसितपिाप्थयमिवतपि्यगपरपणपशतिस त्प्टिय्फलद्हतिम
7त्ययष््प्थययसतितवज्िीय्न्इववथपना्वतत ा््रि,यििानययििष्बहवचननशयिम
8अिययिष्सदश्ा्भवय,यियष््तपि्य्चतयिापव ज्न्तियियष््त्त्पय्जनाअनसम
9अिययएवप्थय्,रसगनसिअस््तपि्,िवन्ा पतवतभविम
१०िवा्जाआगचिमपतथव्िवइच्भविसगयथ् भवतिम
11अ्अस््तनतभ्जनदद्िम
12अस््ऋण्तनयथ्का्ा,िथवअस््ऋण्तनकासम
13अस्नपाीक्य्ा्नय,त्यदर्िअस्ना्चयि,यि ा्ज,स्ाथ,ातरा्चसद्िवएवमआानम
14यतदययानष्ण्अपा्भ्नकायितरयष््सगरय तपि्अतपयष्नकताषतिम
15त्ययतदययानष्ण्अपा्भ्ननकायितरयष्् तपि्यष्नअपा्भ्ननकताषतिम
16अपाययउपव्ससतिप्खनणन्इवदनखिाख्ा्भवय, यििउपव्स्वयानष्ण्साकप्तटिाखतव्ि ्वनयमअरयष्नसतवद्ता,िष्फलाअनसम
17तिउपव्सतशातसअतभष््त्ाखपक्ज; 18तानष्ण्साकउपव्स्िनप्टयतस,त्य गपरपणनसिहतपिसाकप्टयतस,गपरपणपशनिव तपि्त्प्टिय्फलद्हतिम
19यतपिङजङाचदषयति,यतच्ा्तभत्च्ायनय,ित पतथव्तनतभा्सचयिम
20त्यसगयतपिङजङाव्नदषयति,ितच्ा्नतभत् नच्ानय,ितस्थ्नतनतभसगहि्ाम
21यिभवितनतभयतअनस,ितभवि्दयअतपभतवषतिम
22शाीाहप््शनत,अियतदिवनतए्ह्िितरिव सवशाीाप््शपणभतवषतिम
23त्ययतदिवनतदरभवतिितरिवसवशाीा अन््ापणभतवषतिमअि:य्दततययदज्तििाह्ि, िदिात्यिारि!
24न्ततिस्ता्यसतविशक्ति,यिसए््तर,अपाच पा्राषतिमअथव्ए्भ्ातयषति,अपाचअवरलतयषतिम ययईशाहभनहचसव््िनशकथम
25अिअरयष्नवद्तायिययत्ख्तदषथत्व्तपबथ
32(यि्तरअनज्िीय्एि्तनसव्तणवसतनअननषनय)यि
33त्यययपथापााशाहा्जिहभाचअनषि्ाम
1यष््न्यनभवय,िदथन्या््रिम
2यययनन्यनन्य्राषथ,िियष््न्यप्रहथ,यन
3तभ्िनतनसिखणत्ाथपशतस,त्यसनतनसि
4्थतभ्िावदतस,अरिवनत्ि्णबतरतनष्सय्ताम पशिवनतायखअनस?
5रप्खणी,पथासनत्िायखबतरतनष्सय;िद्तभ्ि नत्ि्णबतरतनष्सतयिसरिय्पशतसम
6श्न्न्पतवता्दद्ि,श्ा्ण्साका्न्््तना् तकपथ,ा्भििि्नप्दय्अभपद्ति,पनपरावतयष्न तवद्ायनयम
7य्चि,िियष्नदीयि;अननषथ,ययप्रहथ;ठ््य,िि यष्््िउदघ्तटिभतवषतिम
8य्ततिय्चिसप्््ति;यचअनषयतिसलभि;यसच ठ््ति,िसििउदघ्तटिभतवषतिम
9अथव्यष्््ततिपता्तट््य्चिचितशल्ा
10अथव्ातय्चिसपद्हतिव्?
11यतदययदर्सयससयतिभसतद्नद्िज्ननयितर
17िथ्सवसदवकसतलजनयति;त्यदतषिवकदरफल जनयतिम
18सदवकदरफलद्िनशक्ति,नचदतषिवकसतलद्ि शक्तिम
19य्ततिवकसतलनदद्ति,सवकतित्अग्तकषिम
20अििष्फलनययि्नज्हथम
21या्पभ्पभ्इतिवदन्ततिसगा्जनपतवशतिम त्ययाासगसहतपिइच््ा्तिम
22िनसनतदनबरवा्व्नय,रपभ्,त्वयिवन्म् भतवष््णीन्िवय?िवन्म्चतपश्च्नतनष्तसिवय?
िवन्म्चअन््तनआतय््ा््तण्ि्तन?
23िद्अरि्नव््ता,“अरयष्न्द्तपनज्न्ता,र अभा््य्ि्ााासाीपगचिम”
24अिय्ततिााएि्तनवचनशत््ा्ा्ति,अरि तशल्य्सगरतनतािव्नबनदा्नजननउपा्तयष्ताम 25वष्अविीयजलपलयआगतव्यपवरतिस,ििगर ि्ियतिसमनपतिि,यिसतशल्य्ाआभ्ाआसीिम
26य्ततिााएि्तनवचन्तनशृनन्ा्ति,स ाखपरषहउपा्भतवषति,यव्ल््य्ाउपरासगर तनतािव्नम
27ििवष्अविाति,जलप्वनाआगतव्यपवरतिस,िि गरचि्ियतिसमपतििचारिीपिनचअभविम
28यशन्एि्तनवचन्तनसा्प्त्जन्िहउपदशदवष् तवनसि्अभवनम
29सि्नअतभ््राणइवउपतदशतिस,निश्सज्इवम
अध्य8
1यद्सपवि्िअविातिस,िद्बहजन्िहअनसाण ्िवयम
2िि्तति्ता्गीआगतिभजि,“पभ्,यतदइचतसितर ा्शनद्िशक्तषम”
3यशरसपस्यिसशनअवदि,“अरइच्ता;तशद
भवमितणाविह्तशदज्िाम
4यशिाअवदि,“पशत्सतचिन्थयतसमत्यगत् य्ज्हसाकदशतयत्िष्स्््थास्य्आज्तपिद्न अपयम
5यश्फानहानगापतवशिहसाीपप्थयनए्शिपति आगिम
6“पभ्,ााद्सपक्घ्िनपीतििगरशय्नम”
7यशिाअवदि,“अराआगतिसस्राषय्ताम”
8सन्पतिपतव्च,पभ्,अरनय्गअनसयितााििह अभआगयअरतस,त्य्वलवचनवदि,िद्ााद्स ससभतवषतिम
9अरअतभ््राणपरषअनस,ााअभीन्सतन््सनयम
16स्य््लिबहनतपश्च्नआनयि,ससवचननआर्न
17यश्य्रभतवष््तदन्यिउ्ििपणभवि,“अस््
18यशससाीपबहजनसारदवष्पािागयाआज्दतव्नम
22यशिाअवदि,“ााअनसाण्रि;ाि्चसाि्न
25िहतशष्िहसाीपाआगतिज्गत्थयनयस,
26ििसि्नअवदि,रअलतवश्तसनययत्ाथभयभीि्?
27त्यिजन्आतयचत्ि्अभवन,“एष्ीदशानषयि व्यसादचिहआज्ज्पयति!
28यद्सपागगसनदशाआगि,िद्स्तपश्चय्् सा्तभस्न्िबतरआगचय्,यन््ऽतपिय्ा्गणनगय शक्तिम
29िद्िक्नयस,रपााशवासयपत,यश,तय्सर अस््त्समन?त्त््ल्िपवअस्नपीितयिअत आगि?
30िभसदाबरवश्ासारभकयनआसीिम
31अिएवतपश्च्िप्तथिवय,“यतदतअस्नबतर तनष्सयतसितरअस्नश्ासारगयअनानि्ाम” 32सि्नअवदि,“गचम”तनगतिश्ायथगिवय,पशि
3ित्चनश्सज्ानतसअवदन,“अयानषतन्््ा्तिम”
4यशिष्तवच्ा्नज्त्अवदि,“त्ाथभवयस्दयष दरानय?
5िवप्पकतािाइतिव्त्स्ाा;उत्यचातिव्?
6त्ययष््ज्िवयिपतथव्ानषपतहप्पकताि शन्अनस,(िद्सपक्घ्तिणवदति,उततत,सशयन उदभतसगरगचम
7सउत्यसगरपनसिव्नम
8त्यजनसारििदवष्तवनसिभत्ानषभएि्दश स्ाथदतव्नपााशाहातरा्ाअ्ा्िम
9यशििगचनातीन्ा््ञनपरषशलगरणस्न उपतवरदरव्न,िद्सिअवदि,“ााअनसाण्रिम”स उत्यिअनसतअगचिम
10यद्यशगरभ्जन्वनउपतवरआसीि,िद्बरव ्ाग्र््प्तपनचआगतिहतशषसरउपतवर्म 11फाीतसनििदवष्िहतशष्नअवदन,यष््गर ्ाग्र्प्तपतभसरत्ाथख्दति?
12यशििशत्ि्नअवदि,“सस्न्व्हआवश्ि् न्नस,त्या्तगण्म
13त्यययगत्िहअथतशकय,अरदय््राष्ता,नि बतलद्न्राष्ता,यिअरभ्ता््नआहिनआगि,अतपि प्तपनपत्त्प्िआगिम
14िद्य्रनहतशष्िहसाीपाआगत,“त्ाथवय फाीतसनचबहभ्उपव्स्ा,त्यिवतशष्उपव्सन ्वनय?
15यशि्नअवदि,“य्विवािष्साीपवििि्वि वभ्कहब्ल््श्््िशकवनयव्?त्यिभतदन्तन आगताषनययद्वािभअप्िभतवषति,िििउपव्स ्राषनयम
16्ततिपा्िनवसनिनवसखणनस्पयति,यििि पातयियिपतवशतिििवस्िगह्ति,िहचीाहचचीा अतभ्भवतिम
17निना्पा्िनपटषनस्पयनय,अनथ्पटभगभवति, ा्चकीणभवति,पट््तनचनशनय,त्यनिना् निनपटषस्पयनय,उभयाअतपसातकिभवतिम
18यद्सि्न्थयतिस,िद््तनश्स्आगतिभजि, “ाा्न्इद्नीाि्अनस,त्यआगतिह्उपरारस तनतकषजीवतिम”
19यशउत्यिहअनसाणगि,िहतशष्अतपिथव अ्वनम
20ििपा््दशवषभा्प््पणपीतिि्नसय्पति आगतिहवसहप्शभ्गसशतिसम
21स्ानतसअवदि,“यतदअरिहवससश्ताितरअर ससभतवष्ताम”
22यशितवाखी्ति्दवष्अवदि,रपती,स्नतन््रम
30िष्नत्तणउदघ्तटि्तन;यशि्न्ततिआज्पयतिस, “िथ्््ऽतपनज्न्तिम”
31ििपनसि्सरषदशषिह्ीतिपस्रािवयम
32ितनगि्सहसाीपतपश्चय्ा्ाआनयनयसम 33यद्तपश्चबतरतनष्तसििद्ा्उ्व्न,जनसारच
36त्यजनसार्नदवष्सिषदय्लअभवियििानचि्
३तफतलप,ब्थ्ल्ाीच;थ्ास,ातीच्ाद्ि्;अलीयसह पतय््ब,लबीयसच,यहउपन्ाथदयसआसीि; 4्न्नीतशा्न,यहद्इसराय्िीचिद्र्िव्नम
5यशएि्न््दश्नपषि्नआज्पयि,“अनज्िीय्न् ा्गा्गचय,स्ााीय्न््नसनअतपनगानपतवशयम 6त्यइस्एलवशहनराष्ण्साीपगचिम
7गचयीवपवचन्रि,सगा्जसाीपाम
8ा्तगणतचत्त््र,्ता्तगणशनद्र,ाि्न
9नसवणनाजिनपीिल्चपसषपयचयम 10नचभविय्त्य््िसलन,नच््््ट्,नचप्द््,
14यतयष्नगर्िनगा्िव्तनगतययष्ननगह्ति,न शण्ति,िद्यष््प्दाजक्भयिम
15अरयष्नसतवद्ता,न्यतदनसद्ा-गा्ा्-दशिह नगाहअपकय्अतभ्सरनशीलभतवषतिम
16पश,अरयष्नव््ण्ाधाषविपषय्ता,अियय सपविबनदा्न्प्िइवअर्तन््ा््भवयम 17त्यानष्ण््िस्वभ्न्भवय,यिियष्नपराषदष सापतयषनय,ससभ्गरषयष्नि्ितयषनयम
18यष््ाा््ाण्िा्जप्ल्न्ाा्ज्न्चसाकनीि् भतवषथ,िष्अनज्िीय्न्चतवरदस््द्िम
19यद्ियष्नसापयनयिद्यय्थवतदषथइतिा् तचयय्,यििनसनएवसाययष्नयिवतदषथििभवद दतभतवषतिम
20ययनवदथ,त्ययष््तपिआर्यष््ाधवदतिम
21भ्ि्भ्िातपि्ब्ल्चसापतयषति,ििब्ल्् सा्ि्तपिा्तवरदउत्यि्नवभ्राषनयम
22ाान्म्ययसवानष्षय,त्ययअचपययसरि सउद्ाप्रहतिम
23यद्ियष्नअनसननगापीियनयिद्अननसननगा पल्यि,यिअरयष्नसतवद्ता,य्विानषपतन आगताषतिि्विययइस्एलनगा्ननगताषनयम
24नतशषस्तानउपरानभतस्तानउपराम
25तशषहसगरविभतहपभतनचपय्पामयतदि गरस्ाीबलजबबइतिआहिवयितरिष्गरसत्यि अतभ्वतदषनय?
26अििभा्भया,यित्ातपआच्तदिन्नसयिन प््तशिभतवषतिमगपच,ििनज्हतिम
27अरयष्नअन््ायिवद्ता,ििययप््शवदय,यि श्तशृनयििगर्गषपच्ाययम
28यशाीारनय,त्यप्ण्नरयनसाथ्,िभा्भय्र, त्यना््िप्णशाीाय्न्श्िसाथहभय्रिम
29त्न्शग्ल्तवकीयि?िषए्यष््तपिातवन्भा् नपितिम
30त्ययष््तशातस्श्सवगतणि्सनयम
31अियया्भय्रि,ययबहभशग्लभअतभ्ाज् सनयम
32अिय्ततिा्ानष्ण्साकसी्य्ि,अरसगसह ाातपिसमखअतपिसी्य्ाम
33त्यय्ततिानष्ण्साका्अङी्य्ि,अर सगसहाातपिसाकिअङी्व्ताम
34अरपतथव्श्नयपषतयिआगिइतिा्तचययि,अर श्नयपषतयिनआगि,अतपिखिगपषतयिआगिम
35अरपरषतपि,्न्चा्ि,सष्चशशतवरदतवव्द्ि
36ानषहशतवसगरस्हम
1यश््दशतशष्नआज्दत्िष्नगाषउपदशपच्ाच
2य्रन््ा्ग्ाखीरह््य्तणशत्सतशष्यपतषिव्नम
4यशि्नअवदि,“यिययशृिपशनयचि्तनपनय्रन
5अन्दतराआ्वनय,पङवचगचनय,्त्शद्भवनय,
6भनसयातयनअप्हतिम
7िष्गानसाययशय्रनहतवषयजन्न्थतयिपवत,यय
8त्यययत्दवटतनगि्?ादवसभ्ाीपरष?पशय,य
9त्यययत्दवटतनगि्?ए्भतवष््तद?आा,अर
10अयावतरयहतवषयतलनखिाअनस,“पश,अरिव
12य्रनहाजन्ि्य्तदन्िअभन्य्विसगा्जतरस्
13यिसवभतवष््तदववस्चय्रनपययभतवष््णी ्िवयम
14यतदययििप््थितरएषएतलय्रयआगयपवत आसीिम
15यहश्ि्ण्सनयसशणिम
16त्यअर्नसततिवशहउपा््राष्ता?यथ्ब्ल्् तवपण्उपतवशससरचा्न्ाआह्न्वनयम
17उचच,“वययष््साीपनपव्दय्ा,ययननतथ;वय
18य्रननख्दननतपबनआगि,ि्थयनय,“िहतपश्च
19ानषपतख्दनतपबनचआगति्थयनय,पशि्तति
23त्फानहा,यसगपययउरिअतस,सना्नीि भतवषतस,यियतदततय्ि्तनपा्का्तणसद्ानगा्ि्तन ह्िितरअ्पययििस्हतिसम
24अरयष्नवद्तायिन्यतदनसद्ादशभवदअपकय् अतभ्सरनशीलभतवषतिम
25िनसनसाययशपतव्च,रतपि्,सगपतथव्पभ,अर त्भनव्ददद्ता,यितय्एि्तनवसतनबनदा्नबनदा्न चग्पतयत्तशशभप््तशि्तनम
26िथ्तपतपि,यििवदर्तरि्ापिीयिसम
27ाातपत्सवाारससातपि,तपिातवन्््ऽतपपतन ज्न्तिमनचतपिा्ततिज्न्ति,्वलपत,यसपति प्टतयिाइचतिम
28ययसवपराशाशील्भ्ाय््चाासाीपाआगचय, अरयष्नतवश्ाद्ह्ताम
29ाायगगरीत्ाातशकसमअरतवनयशीलनीच्दयच ययसप्ण्नतवश्ाप््थम
30ाायगसलभ,ााभ्ालघचम
अध्य12
1िनसनसाययशतवश्ातदनभ्नगि;िहतशष्कभ्ि् भत्भ्न्ण्तनउदभतख्तदिाआाबवयम
2त्यफाीतसनििदवष्िाअवदन,पशिवतशष् तवश्ातदनयि्िनय्िि्वनयम
3िद्सि्नअवदि,“त्ययनपतठिवययिद्ऊदकभ्ि
सनिसयसरजन्चयि्िव्न?
4स्थपााशवासयगरपतवशिसया्तट््ाअश तचिव्न,यििहव्िसयसरव्तसन्व्न,त्य्वल य्ज््न्ाएवख्तदिाअरतिस?
5त्ययववस्य्नपतठिवययितवश्ातदनषान्ा य्ज््तवश्ातदनहअपतवति््वनय,तनद्ष्चभवनय?
6अरयष्नवद्ता,अतान्ा्िारताए्अनसम
7त्ययतदययएिहअथज्िवयह्ि,अरदय््राष्ता, निबतलद्न्राष्ता,ितरययतनद्ष्ण्दणन्राषनय सम
8ानषपततवश्ातदवसहअतपपभअनसम
9ििसििपस्यिष्सभ्गरगिम
10ित्ततिपरषशषरसआसीिमििपरवय,“त् तवश्ातदनषतचत्त््िय्ा?यथ्ििहउपराआा्प ्वनयम
11िद्सि्नअवदि,यष््ाध््शतचिभतवषयति यहए्ाषतवश्ातदनगिपितिितरसि्भ्ातयत्बतरन उत्पयतिव्?
12ितराष्ित्यिशतपरष?अितवश्ातदनषशभ्ि
13िद्सिपरषाअवदि,“रसपस्ायम”सचिि
19सन्षतयषति,नचा्तदति;नच्ततिवीतथषिहव्णी
21िहन्तमअनज्िीय्तवश्स्राषनयम
22अना्तपश्चय््ततििहसाीपाआनीि,सि सस्िव्नयिअना्चउ्व्न,दरव्नचम
23सवजन्तवनसि्सयअवदन,त्नएषद्ऊदहपत?
24त्यफाीतसनििशत्अवदन,“अयजनतपश्च्नन
27यतदअरबलजबलनतपश्च्नतनष्सय्ताितरयष््
28त्ययतदअरपााशवासयआिा्न्तपश्च्न
30याय्सरन्नससाातवरदअनस;याय्सरन
31अिअरयष्नवद्ता,ानष्ण््िसरप्पतन््च
32य्ततिानषपतहतवरदवचनवदति,सकताि भतवषति,त्यय्ततिपतवत्रनतवरदवदति,सनकताि
33वकभद्र,िहफलचभद्रमअथव्वकभर्र, िहफलभर्र,यिवकिहफलनज्यिम
34रसपजन्,ययदर्सय्थभदव्शकथ?यि्दयह पचाि्िाखवदतिम
35सतरष्दयहसत्तभिस्सतनतनगचति,दरदरतनतभि अशभजनयतिम
36अरयष्नवद्तायिानष्यित्ातपवथवचनवदनय ििन्यतदनिहलख्नद्हनयम
37िववचननतन्यभतवषतस,िववचननचदनणि
38िि्चनश्सज्फाीतसनचपतव्च,रगर,वयभवि
39त्यसि्नअवदि,“दरवतभच्ाीचवशतचहय्चिम
42दतकणहा्जीन्यअनसनवशनसरउतततति,िह्दण चद्हति,यिस्स्ल्ानहपज्श्िपतथव्अयभ्ग्ि आगि्मसला्न्िारताअतअनसम
43अशद्र्ानष्ितनगतशषस्नषगत्तवश्ा अननष्तञिनलभिम
44ििस्थयतियिअरयस्िगर्ितनगिव्नितसगर पत्गताष्तामआगतचशन,आव्तरि,अलङ्िच पशतिम
45ििसगत्सिअतभ्दर्नसप्नआर्नसनसर नीत्ितपतवशतनवसनयमिथवअहदरजनहअतप भतवषतिम
46यद्सजनसरव्ि्ल्प्वनआसीि,िद्िहा्ि् भ्िाचिहसरव्ि्ल्प्िाइचयबतरनसि्आसनम
47िद््ततििअवदि,पशिवा्ि्िवभ्िा्चतय्सर व्ि्ल्प्िाइचय्बतरनसि्म
48त्यसि्थययपतव्च,ााा्ि्््अनस?्ाा भ्िा?
49ििसतशष्नपतिरसपस्यअवदि,“पशयााा्ि् ााभ्िाच!
50यिय्ततिाासगसहाातपिइच््ा्ति,सएव ााभ्ि्,भतगनी,ा्ि्चम
अध्य13
1िनसनएवतदनयशगर्िबतरगत्सादहप्श
उपतवरव्नम
2िहसाीपबहजन्सा्गि्,यनसन्वाआरह उपतवरव्नमसवजनसारिीानसिम
3सि्नदर्यबहवचनाअवदि,“पशि,्तनवीज् ा्पतयितनगिव्न;
4यद्सा्पयतिस,िद्ा्गप्श्चनबीज्तनपतिि्तन, पतकणआगति्तनभकयनयसम
5्चनप्ष्णस्नषपतििवय,यतिष्पतथवीबहन्सीि, िष्पतथव्गभीाि्न्सीिइति््ाणिितणावपवद् अभवनम
6सय्दयसायििप्अभवन;िष्ालन्सीिइति््ाणिि शष्अभवनम
7्चन्ण्षपतिि्;्ण््पफनुि्,ि्नगतलिवय चम
8अनिसभा्पतित्फलजनयनयस,्चनशिगण्, ्चनषतरगण्,्चनततशतगण्म 9यहश्ि्ण्सनय,सशणिम
10तशष्आगतिाअवदन,“त्ाथति्नदर्यरपण वदतस?
11सि्नपतव्च,यि्यष्््िसगा्जहारहज्ि दत,त्यिभििनदताम
12यस्ितव्ि,िसदीयि,िहपचाि्अतभ््भतवषतिम 13अिअरि्नदर्यवद्ता,यििनपशनय;शत्न
14िषयश्य्रहभतवष््णीतसद्अभवियि,“शृनयय
18अियया्प्हदर्यशणिम
19यद््ततिा्जहवचनशत्ििनअवगचति,िद्दर
20त्ययबीजप्ष्णस्नषगह्ति,सएववचनशृन
21िथ्तपससनसनालनभ्ायति,त्नित्तञत्लय्वि
27ििगरसहद्स्आगतिाअवदन,रार्दय,त्भवि्
29त्यसअवदि,“न;ा्भििण्तनसङगहग्भााअतपि सरालनप्ियथम
30फल्न््टनीपययाउभ्ए्तवभि्ा,फल्न् ्टनसायअर्टन्िभवद्ता,“ययपथािण्तनसङगह ि्तनदरन्थपटषबद््,त्यग्भााा््तसङगहि्ाम”
40यथ्िण्तनसङगहअग्दहय;िथ्अहजगिअय भतवषतिम
41ानषपतसदि्नपषतयषति,िचसव्नअपा्भ्न अभा्नचसा्ज्िसङगरीषनयम
42ि्तनवतहभि्तकपति,िततवल्प,दयघटनचभतवषतिम
43िद्भताणतपिा्जसयविप््शतयषनयमयहश्ि ्ण्सनय,सशणिम
44पनसगा्जकततनगढतनतभसदशभवति;यिानषलब् तनगरति,िदन्नचगत्सहसवतवकीयििकतकीण्तिम
45पनसगा्जवतण्सदशभवति,यसा्न्््न अनषयतिम
46सए्बहाजा्न््प्षसवतवकीयििकीिवनम
47पनसगा्जज्लसदशसादतनतकपसवतवभसङगरीिाम
48ििपणसतिििीााआ्षउपतवशभद्तणप्तष सङगहदर्तनितकपनयसम
49जगिअचअतपिथवभतवषति,सगदि्तनगतदर्न भारण्ाधतवचद्राषनयम
50ि्नअतगभि्तकपति,िततवलपदयघटनचभतवषतिम
51यशि्नअवदि,“त्ययएि्तनसव्तणअवगि्?िि वदनय,आा,भगवनम
52ििसि्नअवदि,“अिय््ऽतपश्सजसगा्जह तवषयउपतदरसगरस्ाीइवभवति,यसतनतभिनवीनपा्िन चवसतनबतरआनयतिम
53यशएि्तनदर्य्तनसा्षििपनसिव्नम
54ससदशाआगतिष्सभ्गरि्नउपतदशतिस,यनि तवनसि्सयअवदन,“अहानषहएष्पज्,एि्तनच पा्का्तण्िप्प्तन?
55त्नएष््त््ाहपत?त्िहा्ि्ारायाइतिन ्थि?िहभ्िाय््ब,य्सस,तसा्न,यहद्च?
56िहभतगनत्नसवअस्तभसर?ितरएि्तनसव्तण वसतनअहानषह्िप्प्तन?
57िद्ििनसनआकपप््वनमत्ययशि्नअवदि, “भतवष््तदसदशसगरचतवर्यग्ावरीननभवतिम
58िष्अतवश्स्िसितबहतनपा्कान्िव्नम अध्य14
1िनसन््लरा्दपभयशन््ीतिशिव्नम
2सससव््नअवदि,“एषय्रनाजन्ि्;साि्ि पनरनतिअनस;अििनसनार्््य्तणप्टयम
3रा्दसभ्ितफतलपव्रा्तदय्य्््ाण्िय्रनगरीत् बद््््ा्ग्ातनतकपव्नम
4यि्य्रनिाअवदि,“िह्प्नपिवनय््म”
5यद्सिवभ्िाइचतिस,िद्सजनसार्िभया
10ििस््ा्ग्ाय्रनहतशानचरपतषिव्नम
12िहतशष्आगतशवाआद्यअचवटगत्यश
13यशििशत्ििन्वनतनजनस्नपतिपनसिव्न,िि
14यशतनगतबहजनदवष्िष्पतिदय्लसनिष्ा्तगण्
15स्य््लिहतशष्िहसाीपाआगत्थयनयस,
16यशि्नअवदि,“िष्पस्नहआवश्ि्न्नस;ि्न
17िि्थयनयस,अस््ाअत्वलपञा्तट््,््
18सउव्च,ि्नाासाीपाअतआनयिम
19सजनसारिणषउपतववटआज्षपञा्तट््ात्यच
20िसवख्तदत्िप्अभवन,अवतशर्तनखण्तन््दश
21भ्््ानसयब्ल््चतवर्यप्यपञसरस्तणपरष्
22यशस्तशष्नन्वआरहिहपािपागयब्ध ्िव्न,यद्सजनसारपतषिव्नम
23सजनसारपषतयत्प्थन््िपथ्पविाआरह स्य््लए्एवआसीिम
24त्यन्वसादहाधिाङकीणआसीि,यिव्य तवपाीिआसीिम
25ा्त्चिथपराणसाययशसादचानिष्साीपगिम 26तशष्िसादगचयदवष्व््ल्अभवन,“एििआर् अनसमिचभय्िक्नयसम
27यशस्ि्नअवदि,“सनभयाभवयमअरावइति;ा् तबभिम
28िद्पतसिपतव्च,रपभ्,यतदभव्नसति,ितरा्जल भविसाीपाआगयआज्पयम
29सअवदि,“आगचिम”यद्पिासन्व्िअविाििद्स यशसाीपगयजलहउपरागिम
30त्यसव्य््ल्रलदवष्भयभीिअभविमागप्ाब पभ्ा्त्तरइतिआक्तशिव्नम
31ितणावयशरसपस्यिगरीत्अवदि,रअलतवश्सी,
32यद्िन्वाआतवशव्यतनवतम
33ििन्वस्आगतिभजन,“ितितपााशवासयपत
34ििपागत्िगनसािदशाआगिवयम
35ििसजन्िहतवषयज्त्सरदशपषतयत्सव्न
36िहवसहप्शभ्ग्वलसशयइतििप्थयि,य
1िियरसलानगाहश्सज्फाीतसनचयशसाीपआगत ्थयनयसम
2िवतशष्त्ाथवद्न्पामा्लङयनय?यििा्तट्् ख्दनरस्नपक्लनयम
3त्यसि्नअवदि,ययअतपपामा्य्पााशाहआज् त्ाथउुङयनय?
4ईशाआज्दतव्नयि,“िवतपिाा्िाचआदा्र,य तपिाा्िाव्श्प्ा्ति,साततमयिम”
5ययि्थयनययि,य्ततिसतपिाा्िाव्वदि,एिि द्नाइति,यन्नप््ाणभवयााल्भप््यम
6तपिाा्िाव्ना्नयय,ससिवभतवषतिमएवयय पामाय्ईशाहआज्तनाथ््िवयम
7ययप्खनणन,यश्य्रयष््तवषयसम्भतवष््णी ्िव्नम
8अयजनाखनाासाीपगत्अभाणा्सम्नयतिमत्य िष््दयाादााअनसम
9त्यिानष्ण्आज्तसद्य्नउपतदशयवथ्ा् भजनयम
10सजनसारआहयि्नअवदि,“शणि,अवगचयचम
11यिाखगचतिििानषानदषयति;त्ययिाख्ि तनगचतिििानषाअशद्ा्तिम
12िद्िहतशष्आगतिाअवदन,“त्तज्न्तसयि फाीतसनएििवचनशत्आतकप्अभवन?
13त्यसपतव्च,ाासगरयतपत्यनतातपप्दपना्तपि ििसवालगताषतिम
14िअन्न्न्य््अन्हमयतदचअनअननयतिितर उभ्अतपख्िपिनयम
15िद्पतसपतव्च,“एििदर्यअस्स्थयिम” 16यशअवदि,“त्ययअतपअब्भ्सनय?”
17त्ययनअवगचनययिाखनयित्ातपपतवशतििि उदापतवशति,तकषिच?
18यिाख्ितनगचनय,ि्तन्दय्ितनगचनय;परषच दषयनयम
19्दय्िदरतवच्ा्,वभ्,वतभच्ा्,वतभच्ा्,च्ाी, ताथ्स्तकण,तन््चतनगचनयम
20एि्तनवसतनानषाअशद्वनय,त्य अपक्तलिरसनभ्जनानषहदषणन्ा्तिम
21िियीशििगत्स्ा-सीद्न-पदशषपनसिव्नम
22ििपा्न्नदशीय््न्नदशीय्नसय्तनगतिा आक्तशिविी,रपभ्,द्ऊदपत,ातयदय््रमाा्न् तपश्चनदखदव््लाअनसम
23त्यसि्ए्वचनातपनपतव्चमिहतशष्आगति
31ा््नवदि्,अपग्नसस्न,पङ्नचान,अन्नच
32िद्यीशतशष्नआहयअवदि,“ााजनसारदय्लयि
33िहतशष्िाअवदन,“अस््प्या्िएि्वि्
35ििसजनसारभा्उपतववटआज्तपिव्नम
36सपा्तट््ात्नचगरीत्भनव्ददत्भग्तशष्न
37िसवख्तदत्िप्अभवन,अवतशरभगा्ससपपटपण
38यभ्््नसयब्ल््चतवर्यचिसरस्तणपरष्आसनम
1फाीतसनसद्ीतभसरआगतसग्ििभतचहदशतयि
2सि्नअवदि,“सन्््लययवदथ,शभ््लभतवषति, यिआ््शा्अनसम
3प्ि््लचअ्दगनभतवषति,यिआ््शा्कीणच अनसमरप्खनणन,आ््शहाखज्िशकथ;त्य ््लहतचह्तननज्िशकथ?
4दर्वतभच्ाीचवशतचहय्चि;िहतचहनद्हि,त्य
7िपासावदन,“अस्तभा्तट््नगरीि्इतिम”
8यशििज्त्ि्नअवदि,रअलतवश्तसन,त्ाथयय
9त्ययनअवगचथ,पञसरस्ण्पञा्तट््,्तिट्पल्
10चिसरस्ण्सपा्तट्््तिट्ष्चययनउदभिवय?
14िअवदन,“्तचित्य्रनाजन्ि्इतिवदनयमअन चतयाय्र,भतवष््तदषए्व्म
15सि्नअबवीि,यष््ि््ऽरवदथ?
16तशा्नपतसपतव्च,तखीर,जीतविहपााशाहपत अतसम
17यशपतव्च,“तसा्नबज्न्,तभन,यिा्सश्तणित् नप््तशिव्न,त्याासगसतपि्म
18अरत्वद्तायितपतसअतस,अनसनतशल्य्अराा ाणपतना्ह्तामनचना्््ा्तणिहतवरदतवजयप््यम 19अरत्सगा्जह्त्््द्ह्ता,पतथव्यनतातप बद्राषतसििसगबदभतवषति,पतथव्यनतातपा् ्राषतसििसगा्भतवषतिम
20ििससतशष्नआज्तपिव्नयिि्सतचिनवदययि सयशखीरअनसम
21ििपायशसतशष्नदशतयिपवतयिसयरशलानगा गत्प्चीन्न्,ाखय्ज््न्ा,श्सज्न्ाअन््तनदख्तन भ््शक्ति,रिभत्ििीयतदनपनरत्नप््य्िम
22ििपतसिगरीत्भततयिपवत,“पभ्,भविदाभवि, एििभवि्िनभतवषतिम
23त्यसपिासाआवतअवदि,“शिन,ताापतिगच, तााअपा्भअतस,यितईशाहतवषय्ननआस्दयतस, त्यानष्ण्तवषय्नआस्दयतसम
24िद्यीशतशष्नअवदि,“यतद्ततिाापत्िआगय इचतिितरसआर्नत््सहकसगरीत्ााअनसाण ्ा्िम
25य्ततिसप्ण्नातकिइचति,सििनर्राषति,य ्ततिाा्िसप्ण्ननर्राषति,सििप्रहतिम
26यतदानषसरजगिलब्आर्ननर्ा्तिितरत् ल्भ?त्व्ानषस्रनतवतनायरपणद्हति?
27ानषपतसतपिातरा्ननसदिसरआगताषतिमििस पत्ानषह्ाण्नस्ाफलद्हतिम
28अरयष्नसतवद्ता,य्तचिअतनसि्सनय,यय्वि ानषपतसा्जआगचयनपशनयि्विााणहस्दनन ्राषनयम
अध्य17
1षितदन्नयायशपिासय््बचभ्िाय्रनचगरीत् उनचिपविाआनयिम
2िष्पाितव्िअभवि,िहाखसयविप््शा्न,िह वसचप््शविशिाआसीिम
3ििपाास्एतलय्चिनसरव्ि्ल्प्वय्प्तटि्म
4िद्पिासपतव्च,“पभ्,अस्््िअतभतविस्भ, यतदभव्नइचतिितरअततीतणतनव्सस्न्तनतना्ामए्
9यद्िपवि्िअविानयस,िद्यीशि्नआज्पयतिस,
10िहतशष्िपरवय,“ितरश्सज्त्ाथावदनययि
11यशि्नअवदि,“एतलय्रपथाआगतसरपनस थ्पतयषतिम
12त्यअरयष्नवद्ता,एतलय्रपवावआगि,ििन ज्िवय,त्ययनतातपइचनयिि्िवयमिथवानषपत अतपिष्दखप्रहतिम
13िद्तशष्अवगचनयिसि्नाजन्ि्य्रनहतवषय
14िद्िजनसारहसाीपगत््ततिपरषिहसाीप
15पभ्,ाापतदय््र,यिसउनत,पीतििचअनस,यि
16अरििवतशष्ण्साीपनीिव्न,िितचत्त््िन
17िद्यशपतव्च,रअतवश्तसनतव्ि्चवशज,अर
18यशतपश्चभनतिव्नमििसिस्िबतरगि,िद्एव
20यशि्नअवदि,यषा््अतवशव्ससय््ाण्िअर
21िथ्तपएषप््ानबतरगचतित्यप्थन्य्उपव्सन चम
22िगलीलदशनसत्यशि्नअवदि,“ानषयपत ानष्ण्रसतजिम
23ििरनय,ििीयतदनसपनरत्तपिभतवषतिमिच अतिशयनदनखि्आसनम
24्फानहानगााआगत्ाग्र््पतसहसाीपा आगतअवदन,“त्भविस्ाी्ानदद्ति?
25स्थयति,आामयद्सगरपतवरव्निद्यीशि तनव्ायतिस,“तसा्न,तत्ानस?पतथव्ा्ज्न्ह ाीतिव््ाव्गहनय?ससयतिन्,अपरातचि्न्ाव्?
26पतसिाअवदि,“पादशीय्न्तवषयम”यशिाअवदि,
3उव्च,अरयष्नसतवद्ता,य्विययपराविनन ्राषथ,ब्ल्विनभवय,ि्विसगा्जनपतवशनयम
4अिय्ततिएषब्ल्इवतवनयशीलभवति,सएव सगा्जारताभवतिम
5य्ततिाान्म्एि्दशब्ल्प््य्िसा्गह्तिम
6त्यय्ततिातयतवश्तसन्कदष्तञिअपा्न ्राषति,िह्णचकीतशल्लमतयत्सादहगरनाग भतविशयसााम
7अपा्भ्न्््ाण्िजगितभ्!यिअपा्भ्आगचनयइति अवशाव;त्यतभ्िहानषहयह््ा्अपा्भ आगचति!
8अियतदिवरसव्प्दव्त्अपा्भ्ा्तिितरि्न तित्त्तकपि,नि््रस्व्््प्द्व्तनत्ग्तकपन अतपिसतगिअपगव्जीवनपवशशयसाम
9यतदिवनतत्अपा्भ्ा्तिितरििउदभततत्तकपि, ना््ग्तकप््नत्भविअपकय्ए्नतणजीवनपतववट शयसााम
10स्वभ्न्भवययिययएिषलघषए्ातपनअवरलययम अरयष्नवद्तायिसगिष्सगदि्ाासगसहतपि ाखसवद्पशनयम
11यिानषपतनरहत्ण्थाआगिम
12यय्थतचययथ?यतद्हतचिाषशिभवति,िषए् भरभवति,ितरसनवतिनवतित््पविगत्भरन अनषयति?
13यतदसििलभिितरसतयष्नवद्तायिसिहाषह तवषयअतभ्आन्यति,नवनवतिभयाष्नभर्म
14िथवयष््सगसहतपिइच्न्नसयिएिषअलष ्तनअतपतवनशतिम
15अतपचयतदिवभ्ि्त्अपा्भ्ा्तिितरगत्िविह चद्षवद,यतदसत्शण्तिितरतय्भ्िाप्पम
16यतदसत्नश्षतिितरए्व्््व्अतपसनसर गर्ण,यन्य्व्तयव्स्तकणाखनपत्वचनस्तपि भवतिम
17यतदसि्नश्िउपकिितराणप्थयि,त्ययतदस ाणपश्िउपकिितरसभविसाकअनज्िीय्ाग्र् चइवभविम
18अरयष्नसतवद्तायिपतथव्यनतातपबधथिि सगबदभतवषतिम
19पनअरयष्नवद्तायियतदयष््््पतथव् यनतातपय्चतयषििहतवषयसराि्भविितराा सगसहतपि्ििि्िभतवषतिम 20यिाान्म्यत््व्तयव्सा्गि्स,ितअरिष् ाधअनसम
21िद्पतसिहसाीपाआगतअवदि,रपभ्,ााभ्ि्
22यशिाअवदि,अरत्सपव्ाय्विनवद्तात्य
29िहसरद्सिहचाणय्पतित्िप्तथिव्न,“भयभ्ाय,
30सअतनचि,त्यय्विसऋणनद्हतिि्विि ््ा्ग्ातनतकपव्नम
31िद्िहसरद्स्यि्िििदवष्अिीवदनखि्सय
32िद्िहपभिआहयिअवदि,रदरद्स,अरत्सव
33त्तय्अतपसरद्सहपतिदय्न्िव्यथ्ाय्त्
34िहपभकदसनिय्िन्द्िभ्सातपिव्न,य्विस
अध्य19
1यशएि्तनवचन्तनसा्षगलीलदश्िपस्ययादनन््
2ििपाबहजन्िहअनसाण्िवय;ितवचि्न
3फाीतसनअतपिहसाीपाआगतिपल्भययपवदन,त् परषणसव््ाण्िसपव्परात्गन्य?
4ििसि्नअवदि,“त्ययनपतठिवययियि्नआद् सजतिसि्ननसयनसयच्िव्नम
5उव्च,“एिस्ि््ाण्िपरषतपिाा्िाचत्् सपव्सरलसति,ि्््ए्ा्स्भतवषि?
6अििपन््न,त्यए्ा्सामअिपााशवायि सय्तजिव्न,ििानषा्तवभजिम
7ििाअवदन,“िद्ास्त्ाथिल््पतद्िि्तवसजतयि चआज्तपिव्न?
8सि्नअवदि,“भवि्दयह्ठ्ाि्््ाण्िास्यष
9अरयष्नवद्ता,य्ततिवतभच्ातवन्सभ्य्तवर्य
यसगा्जह्िसनपस्््िवयमयसाथगरण्ा्ति सििप््य्िम
13ििपाब्ल््िहसाीपाआनीि्यिसिषरस स्पतयत्प्थयि,िितशष्ि्नभतयनयसम
14यशअवदि,“ब्ल्न्ाासाीपआगया्तनषभ्र,यि सगा्जि्दश्न््िअनसम 15िषरस्तनतकषििपनसिव्नम
16िि्ततिआगतिाअवदि,रगर,अरत्भद ्राष्तायिााअनयजीवनप््य्ा?
17सिाअवदि,“त्ाथा्भदवदतस?ए्एव,अथ्ि पााशवातवर्य््ऽतपभदन्नस,त्ययतदतजीवनपवश ्िाइचतसितरआज्प्लयम
18सिप्र्?यशअवदि,तवभा््र,वतभच्ाा््र, नच्ायतस,ताथ्स््नद्हतसम
19तपिाा्िाचआदा्र,पतिवतशनसविपा्राषतसम 20यव्िाअवदि,“एि्तनसव्तणाय्य्वन्िआाभ ातकि्,अ््तपाात्अभ्व?
21यशिाअवदि,“यतदततसदभतविाइचतसितरगत् िवतव्ा्नतवकीयतनभनभदद्ि,सगिवभनप्रहतस, आगता्अनसतम
22सयव्िदवचनशत्दनखिअगचि,यििहारिी समततआसीिम
23िद्यीशतशष्नअवदि,“अरयष्नसतवद्तायि भतन्सगा्ज्रनपतवशतिम
24पनअरयष्नवद्ता,भतन्हपााशाहा्जपवश्ि उरहसईनतणगयस्ाभवतिम
25िहतशष्ििशत्अतिशयनतवनसि्अभवन,“ितर् उद्ाप््य्ि?”
26यशि्नदवष्अवदि,“ानष्ण््िएििअसमवा; त्यपााशाणसवसमवतिम
27िद्पतसपतव्च,पश,वयसवत््त्अनसत गिवयमअिअस््त्भतवषति?
28यशि्नअवदि,“अरयषा्नवद्तायियययाा
अनसाण्िवय,पनजनसाययद्ानषपतसह ातरा्तसर्सनउपतवशति,िद्ययअतप््दशतसर्सनष उपतवश््दशग्त्ण्न्य्राषथइजा्यलम
29य्ततिाान्म्गर्तण,भ्िा,भतगन,तपिा,ा्ि्व्, भ्य्व्,ब्ल््न,भताव्त््,सशिगणप्रहति, अनयजीवनचप्रहतिम
30त्ययपथा्सनयिबरवअनया्भतवषनय;अनयाच पथाभतवषतिम अध्य20
1सगा्जगरसहसदशभवति,यप्ि््लसहद्क्कत
2ििसशता्सरपतितदनए्भनद्िसमि्त्ि्न
9प्यए््दशसाययद्िभ्ि्ि््आगि्,िद्िपत्
10त्ययद्पथा्आगि्िद्िानयसयििअतभ्
11ििप्षिगरसहतवरदगत्िवयम
12्थयन,“अनया्ए्घण्य्वि््य्िवय,तय्ि्न अस््सदश््ि्,यतदवसहभ्ा,ि्पचवरनयम”
13त्यिष्नसततिपतव्च,तात,अरततयदषिन ्ा्ता,त्ताय्सरए्भननसमिव्न?
14िवयिअनसििगरीत्गच,अरत्इवअहअनयाह ्िद्ह्ताम
15त्ाास्ीयनयिइनचििि्िनय्ा?त्िवनत दरयिअरभदअनस?
16अय्पथा्पथा्चअनया्भतवषनय,यिबरवआहि्, त्यअल्चयतनि्म
17यशयरशलानगागत्््दशतशष्ना्गतवभजि्न
18वययरशलानगागच्ामानषपताखपा्तरिश्नसतभ
19िउपर्स्य,ि्िन्य,कसचा्ातयिअनज्िीय्न्रस
20ििपतसरजबदीयहसय्न्न्ा्ि्िहसाीपाआगत
24ििशत्दशि्भ्ि्यपतिकद्अभवनम
32यशतनतलसनि्नआहयअवदि,“ययत््िा इचतस?”
33िि्थयनयस,रपभ्,अस््नत्तणउदघ्तटि्तन भवयम
34िद्यशि्नदय््त्िष्नत्तणसशतिस,ितणाव िष्नत्तणदरवय,िचिहअनसाण्िवयम
1ियरशलाहसाीपगत्जिनपविहबथफ्गनगाा आगतयशतशष्यपतषिव्नम
2ि्न्थयि,यष््साीपसग्ागत्ितणावबदगद िय्सरगदचप्रहथ,ि्ना््ाासाीपाआनययम
3यतद्ततियष््पतित्ातपवदि,ितरययवदथ,भगवि िष्आवश्ि्अनसमस्चि्नपषतयषतिम
4भतवष््तदन्यिउ्ििपणभविइतिसवाएिि्िाम
5ययतसय्नपती्थयि,पश,िवा्ज्नमगदय्उपतवर, गदहबिि्चगदउपतवरभविसाीपाआगचतिम
6तशष्गत्यशन्आज््िवय्म
7गदगदचआनयवस्तणउपभ्यिषतनभ्यम
8बहजन्ा्गसवस्तणपस्रािवयमअनवक्ण्श्ख् तित्ा्गिण्िवयम
9ििपािगचयपत्िगचयचजनसार्क्नयस, “द्ऊदपत्यर्श्न्,भगविन्म्यआगचतिसभनमर्सर् उचिाम
10यद्सयरशलानगााआगतसवनगाकबअभवि,“एष ््ऽनस?”
11जनसारअवदि,“एषग्लीलदशहन्सािनगाह भतवष््तदयशअनसम”
12यशपााशवासयानतदापतवशान्ातवकि्नकीि्न चसव्नबतरतनष्हभनतवतनाय्िण्ाज््तन ्प्ितवकिण्आसन्तनचप्तििव्नम
13िद्ि्नअवदि,“ाागरप्थन्गराइतिउचि;त्य ययच्ा्ण्गर््िवयम
14अन्पङगतान्ािहसाीपाआगचनयसमसचि्न तचत्नतिव्नम
15यद्ाखय्ज््श्सज्चिह्ि्तनआतय््रा््तण दरवय,ब्ल््चान्ाक्नयस,“द्ऊदपत्यर्श्न्मि वदन्ाअपसर्,.
16ििपतव्च,शण्तषत्ाएिवदनय?यशि्नअवदि, “आा;त्यय्द्तपनपतठिवय,तशशदगद्िण्ाख्ि तय्सतितसद्?
17ििसि्नत््नगा्िबतरबथ्नीनगागिमसचित तनवसतिसम
18प्ि््लसनगापत्गतबभतकिअभविम 19सा्गतपपलीवकदवष्िहसाीपाआगतिनसन पता्तत्ातपनप्््ि,िाअवदि,“अिपाभविउपरा
24िद्यशि्नअवदि,“अराअतपयषा््ए्ाव
25य्रनहाजन्िअभवि?सग्ि,ानष्ण्व्?िच
26त्ययतदवयवद्ा,ानष्ण्;वयजन्न्भय्ा;यि
27ियशपतव्च,वयव्नशकामसि्नअवदि,अर
28त्यययत्ानय?्हतचिपरषह््पत्आस्ा;स
32य्रनभाा्गणयष््साीपाआगि,ययिहतवश्सन
33अनिदर्यशणि,्तनगरस्ाीद्क्कता्षिह परािवरन्त्िनसनद्क््णखतनत्ग्पातना्य ्ष््ण््ितवसजदादशगिम
34यद्फलहसायसाीपगििद्सससव््न्ष््ण् साीपपतषिव्नयिििहफलप््यम
35्ष््िहसव््नआद्यए्ि्ियनय,अपारत् अपातशल्प्ि्िवयम
36सपनपथाभअतभ््नद्स्नपतषिव्न,िचि्नअतप िथव्िवयम
37अयिससपतिष्साीपपतषिव्न,“िाापतहआदा
38त्य्ष््पतदवष्पासाअवदन,“एषउता्तभ््ाी
43अिअरयष्नवद्तायिईशाहा्जयष्न्तिह
44य्ततिअनसनतशल्य्पिति,सभगभतवषति,यसय
45िहदर्यशत्ाखय्ज््फाीतसनतििहतवषय
46त्ययद्ििहउपरारसस्पतयिाइचनयस,िद् िजनसार्िभयभीि्अभवन,यिििभतवष््तदतन गरीिवयम
अध्य22
1यशपनदर्यि्नउ्व्नम
2सगा्ज्नसततिा्ज्सदशयपत्यतवव्र्िव्नम
3तवव्रआहि्नआहिसद्स्नपतषिव्न,िआगयन इचनयसम
4पनसअन्नद्स्नपषअवदि,“आहि्न्थयि,पश, ाय्ााभ्जनसजी्िा,ाावष्ाासल्चरि्,सव्तण चसज्तनसनय,तवव्रआगचयम
5त्यिििलघ्त्,ए्सकत,अनसव्प्ापति गिवयम
6शष्िहसव््नआद्य्ष्त्ि्नरिवयम
7त्या्ज्ििशत्कदसनससन्पषतयत्ि्नघ्ि््न न्शतयत्िष्नगादगव्नम
8िद्सससव््नअवदि,“तवव्रसज,त्ययआहि् आसन,िअय्ग्नआसनम”
9अियया्जा्गषगत्य्वयप््यितवव्र्थतनवदययम
10िद्स्ा्जा्गषतनगतय्वयसव्नदर्नशभ्नच सङगरीिवय,तवव्रचअतितथतभसजी्ि्म
11ा्ज्अतिथीन्दशन्थपतवशितए्परषदरव्नय तवव्रवसनभ्ायतिसम
12सिाअबवीि,सख,्थततवव्रवसनभ्ायनअत आगि?सचव्करीनआसीिम
13िद्ा्ज्द्स्नअवदि,“िहरसप्दय्बद््अप्त बतरअन््ातकपयमिता्दनदयघषणचभतवषतिम
14बरवआहि्,त्यअल्एवचयतनि्म
15ििफाीतसनगत्िहभ्षण्थिाआलमतयि शकवनयइतितवच्ा्िवयम
16िरा्दीयसरसतशष्निहसाीपपतषिवय,“गर,वय ज्नीायितसतअतस,ईशाहा्गचसतउपतदशतस,त ्हतचितचय्न्ा्तष,यितानष्ण्वन्नानतसम
17िि्बतरतत्ानस?त््सा्य्ाद्िन्यव्नव्?
18यशिष्दरि्ज्त्अवदि,रप्खनणनत्ाथा् पाीकय?
19्ाभनादशयिमििहसाीपए्पस्ाआनयनयसम 20ििसि्नअवदि,“इदपतितबम्हच?
21िि्थयनयस,“्साहम”िद्सि्नअवदि,“अि ्साहयित्ातपअनसिि्सा्यपयचिमपााशवास
26िथवत्िीय्अतपििीय्चसपापययम
27अचस्नसय्अतपाि्म
28अिपनरत्नसायसपस्हभ्य्भतवषति?िष्
29यशि्नअवदि,ययश्स्तणनचपााशवासयस्ाथ यनज्ननभर्भवथम
30पनरत्नसायिनतवव्र्वनय,नचतवव्रप््वनय,
31त्याि्न्पनरत्नहतवषयत्ययनपतठिवययि
32अरअब्राह,इसर््ह,य््बहचपााशाअनस?
33ििशत्जनसारिहउपदशदवष्तवनसिअभविम
34त्यफाीतसनसद्ीना्न्िव्नइतिशत्िए्त
35िष्ततिवत्लिपल्भयनप्परव्नम
36पभ्,ववस्य््ारिीआज्?
37यशिाअवदि,“भवयपभ्पााशवासव्रन्, सव्रन्,सवतचतनचपा्रम”
38एषपथाार्नआज्म
39त्िीयचितदश,तसपराजनसविपा्रम”
40एिय्आज्य्सरववस्भतवष््तदन्चलनमिा अनसम
41यद्फाीतसनसा्गि्आसन,िद्यीशि्नपरव्नम
42ययखीरहतवषयत्ानय?स्हपत?ििवदनय, “द्ऊदहपतम”
43सि्नअवदि,“ितरद्ऊद्थिपभ्इति्थयतिम
44पााशवााापभअवदि,“भवयाादतकणउपतवश य्विअरिवशतनिवप्दप्ठन्ा्ता?
45यतदद्ऊदिपभइति्थयतिितरस्थिहपत?
46ििपा्ततििहवचनउताद्िनश्व्न,ििपा ््ऽतप्ततिपनप््नपनचिनस्रस्िव्नम अध्य23
1िद्यशजनसारतशष्नचअवदिम
2उचचश्सज्फाीतसनचास्सयआसनउपतवशनयम
3िनयष्नयित्ातपआज्पयनयििसरप्लन्रचम
9पतथव््तञितपिाा्वदय,यिसगनसितपि्ए्एव अनसम
10यष््स्ाीइतिा्उचि,यियष््गरए्एव खीरम
11यष््ाधयशतसयष््द्सभतवषतिम
12य्ततिआरनउरयन्राषति,सअवा्तनिभतवषति; यतवनयशीलसउनचिभतवषतिम
13रश्सज्फाीतसनचप्खनणनयष््तभ्!यि्यय सगा्जानष्ण्तवरदतनरद्ा्तष,यिययसयाअय नगचथ,पतवशय्न्ाअतपपवशनअनानयम
14रश्सज्फाीतसनचप्खनणनतभ्!यि्यय तवभव्गर्तणभकयथ,आिमा्यदीघप्थन््ाथ,अियय ारतादणप््थम
15रश्सज्फाीतसनचप्खनणनतभ्!यिययसादभता चपरावतए्भा्या्वि,यद्सतनतािभवतििद्िसि अपकय्त्गणना्हब्ल््वनयम
16तभ्ययअन्ा्गदश््,यवदनय,य्ततिान्ाह शपथ्ा्ति,सत्ातपन्नसमत्यय्ततिान्ाह सवणनशपथ्ा्तिसऋणीअनस!
17ययाख्अन्चत्ारता,सवणव्सवणपतवत्वन ान्ाव्?
18यतवदीय्शपथ्ा्ति,िित्ातपनभवतिमत्यय ्ततििनसनद्ननशपथ्ा्तिसद्षीभवतिम
19ययाख्अन्चत्ारताद्नव्वदीव्द्नपतवत ्ा्ति?
20अिय्ततिवदीय्शपथ्ा्ति,सिय्िह सरवसन्ाचशपथ्ा्तिम
21य्ततिान्ाहशपथ्ा्ति,सिहशपथ्ा्ति,ित तनवसिचम
22यसगहशपथ्ा्तिसईशाहतसर्सनहिहउपरा उपतवरहचशपथ्ा्तिम
23रश्सज्फाीतसनचप्खनणनतभ्!यिययपदीन्सनी-जीाय्दशा्शदत्ववस्य्,न्यह,दय्य्, तवश्सहचभ्ावयतवषय्नत्वय,एि्तनभवनद ्िव्तनआसन,अपानत्वाम
24रअन्ा्गदश््,य्तािष््वनय,उरचगसनयम
25रश्सज्फाीतसनचप्खनणनतभ्!यि्ययचष्ह थ्लीय्तबतरशनद्वनय,त्यअयिषलणन-अतिशयपण्सनयम
26रअनफाीसी,ष्लहथ्लहचअययित्ातपअनस ििपथाशद्र,यनिष्बतरअतपशदभविम 27रश्सज्फाीतसनचप्खनणनतभ्!यि्यय शकसा्तभसदश्सनय,यबतरस्ा्दशय,पायअय ाि्न्अनसतभ,सवअशदचपरापण्सनयम
38पश,यष््गरतनजनत्ाम
39अरयष्नवद्ता,य्वियया्नद्थ,य्वदभगवि
1िियीशान्ा्ितनगतान्ा्ितनगिव्न,िहतशष्
4यशि्नपतव्च,स्वभ्न्भवययि््ऽतपयषा््वञन
5यिाान्म्बरवआगताषनय,“अरखीर;बहतनच वञतयषतिम
6यष््यद्तनयद्तनचश्षनय,ययनव््ल्भवय,यि एि्तनसव्तणभतविव्तन,त्यअचअ््तपनगिम
7यिा्रा्रतवरदा्जचा्जपतिउतततति,तवतभरष स्नषदतभक्,व्तभ,भ्म्चभतवषनयम
8एिसवश्््ाम्म
9िद्यष्नकश्यसापतयषनय,रनयच,ाान्ातनतात ययसवज्िीय्षयम
10ििपाबरवअपा्भप््य,पासाद्र्राषनय,पासा ्तरच्राषनयम
11अन्ताथ्भतवष््तदन्उत्यबहनवञतयषनयम
12अभाहपचात्िबहन्पाशीि्भतवषतिम
13त्ययअचपययसरि,सएवउद्ाप्रहतिम
20त्ययष््प्थयययियष््पल्यनतशतशाव्
21िद्तरार्कशभतवषति,यथ्जगिआाम्िअ्पयय नआसीि,न्द्तपभतवषतिम
22यतदि्तनतदन्तनहस्नभवनय,ितरा्सनउद्ा प््य्ि,त्यतनव्तचि्न््िितदवस्हस्भतवषनयम
23िद्यतद्ततियष्नवदि,पश,अतखीरअनसव्ित व्मनतवश्सयिम
24यिितताथ्ासीर्,ताथ्भतवष््तदन्तउत्य,ारिी तचहचात्ाच्राषनयमयथ्समवचिितनव्तचि्नएव वञतयषनयम
25पशि,ाय्यष्नपव्तथिाम
26अियतदयष्नवतदषनय,पशि,सारभताअनसमा् गच,पश,सगप्कषअनस;नतवश्सयिम
27यथ्पव्दतवदयितनगतपतता्ाअतपप््शिमिथ् ानषपतहआगानाअतपभतवषतिम
28यि्यतशवह्दितगरि्सा्गताषनयम
29िषतदनषकश्नयास्सयअन््ाायभतवषति,चन िह्प््शनद्हति,सग्िि्ा््पिनय,सगहशन्च ्नमि्भतवषतिम
30िद्सगानषपतहतचहप्तटिभतवषति,ििपतथव् सवग्त्श्चनय,सगाघषशन्न्ारि्ातरा्नन ानषपताआगचयद्नयम
31सिाङहारि्शबनसदि्नपषतयषति,िचसगह ए्स्िअय्िअनिाय्विचिव्यभिहचयतनि्न ए्त्राषनयम
32तपपलीवकहदर्यतशकसमयद्िहश्ख्््ाल् भवति,पत्तणचतनगचति,िद्ययज्ननययिगीष््ल साीपअनसम
33िथ्ययएि्तनसव्तणदवष्््ाषसाीपज्त्म
34अरयष्नसतवद्ता,य्वदएि्तनसव्तण््य्तणन तसदतिि्विएष्वशजनगताषतिम
35््व्पतथवीचगताषति,त्याावचननगताषतिम
36त्यिहतदवसहसायहचतवषय््ऽतपनज्न्ति,न सगदि्,त्य्वलाातपि्म
37त्ययथ्न्रहतदवस्आसन,िथवानषपतह आगानाअतपभतवषतिम
38यिजलपलय्िपवषतदनषय्विन्रजर्जपतवरव्न ि्वितदनय्वििख्दनयतपबनयस,तवव्र्वनयस, तवव्रच्वनयसम
39य्विजलपलयआगति्नसव्नअप्िव्नि्विसन ज्न्तिसमिथ्ानषपतहआगानाअतपभतवषतिम
40िद्कत्ह्ि्ा;ए्गहीय्ि,अपातजिम
41््नसयचकतपर्भतवषि;ए्गहीय्ि,अपातजिम
42अिज्गि्भवय,यष््पभ्नसनसायआगताषति
43त्यएििज्िवयियतदगरसज्िव्नह्ियि
46भनसद्सयसपभआगतएव्वयप्रहतिम
47अरयष्नसतवद्तायिसिसवसमद्अतभपति
48त्ययतदसदरद्सस्दयनवदि,ाापभआगान
49ससरद्स्न्ाआघ्ि्िातसरख्तदितपतबिच
50िहद्सहस्ाीयनसनतदनिनपिीकििनसनतदन,
1िद्सगा्जदश्ा्ाीण्उपा्भतवषति,यसदीप
2िषपञबनदा्नपञचाख्म
3ाख्सदीप्नगरीत्ससरिलननीिवयम
4ज्तननिसप्तषदीपसरिलगरीिवयम
5वातवलम्वनसवतनद््त्सपवयम
6अभा्तक्नज्िा,पशवाआगचतिमययितातलिबतर
7अथि्सव््ा्रा््उत्यसदीप्नतवनचरवयम
8िद्ाख्ज्तननअवदन,“भवििलअस्नदद्िमयि
9त्यज्तननपतव्च,नएवा;ा्भिअस््यष््च
10यद्िकिगचनयस,िद्वाआगिमसजन्िनसर तवव्र्यपतवशनयस,््ातपतरिाअभविम
11िदनयाअन््ा्रा््अतपआगत्थयनयस,रपभ्, अस्््िउदघ्टयम
12त्यसपतव्च,अरयष्नसतवद्ता,अरयष्नन ज्न्ताम
13अिज्गि्भवय,यिानषपतयनसनतदनआगताषति, ित्लनज्नीथम
14यिसगा्जदादशगचनानषइवअनस,यसद्स्न आहयसभनिभदतव्नम
15ए्सपञट्ल्न,अपास््,अपासए््चदतव्नम
16िि्ऽतपपञ-ट्ल्नलबसगत्िय्सरव्प्ा्त्
ाथ
22सअतप््ट्ल्ाआद्यअवदि,रपभ्,तय्ाा्ि्् पतिभ्पदत्म
23िहस्ाीिाअवदि,स्भ,भदतवश्सीचद्समत ्तिपयषतवषयषतनत्व्नअभव,अरत्बहषतवषयष अतभपति्राष्ता,तसपभ्आन्पतवशम
24ििसए््पतिभ्गा्गतअवदि,“पभ्,अरत्ज्न्ता यित्ठ्ापरषअतस,यततय्ना्तपिितचलभि,यत तय्निण्िा,ितचसङगरीिम
25अरभीिभत्िवपतिभ्पतथव्तनगढव्नम
26िहस्ाीिपतव्च,तदरआलहचद्स,यतअरन ा्तपिव्नितलरहि,यतनिण्िव्नितचसङगह्ता इतितज्न्तसम
27अितय्ााभनतवतनाय्िभस्पनीया,ििाा आगानसायााभनसदनगरीिवाआसीिम
28अिसस्िि्ल्त्यसदशट्ल्नतव्ि,िसदद्िम
29यस्िसवहतव्ि,िसपचाि्भतवषति,यस्िि न्नस,िहयनतातपअनसििअप्िभतवषतिम
30ययअल्भद्सबतरअन््ातकपथ,िता्दनदयघटनच भतवषतिम
31यद्ानषपतसातरम्आगताषति,िहसरसव पतवतदि्,िद्ससातरा्तसर्सनउपतवशतिम
32िहपािसव्तणा्र्तणसङगरीि्तनभतवषनय,सि्न पासापथ््राषति,यथ्ग्प्लसाष्नब््नतवभजतिम
33साष्नदतकण,ब््निव्ास्पयतिम
34िद्ा्ज्दतकणप्शि्नव्ति,ययाातपिभन्, आगचय,सस्ाहतना्ण्ियष्््िसजी्िा्ज प््वयम
35अरकभ्िआसा,ययााभ्जनदतवय,अरितषि आसा,यया्तपबनयस,अरपादशीयआसा,यया् तनगरीिवयम
36नगयया्पराभ्य,अरव्तभिआसा,ययाादशन ्िवय,अर््ा्ग्ाआसा,ययाासाीपाआगि्म
37िद्भा्र्जन्िपतव््नय,रपभ्,वयत््द् कभ्िदवष्त्प्षयय?तपप्स्व्त्पयदतव्न?
38वयत््द्पादशीयदवष्त्तनगरीिवय?नगव्,त्च पराभ्य?
39अथव्वयत््द्व्तभव्््ा्ग्ाव्दवष्िवसाीपा आगि्?
40ा्ज्ि्नव्ति,अरयष्नसतवद्ता,यथ्ययाा भ्िण्कदजन्न्ाए्ह्ििि्िवय,िथवाा्ििि ्िवयम
41िद्सव्ापकभ्ऽतपव्ति,“रश्तपि्,ाासाीपगत्, तपश्चहिहदि्न्च्िसजी्िअनयवतहपतिगचयम
42अरकभ्िआसा,ययााभ्जननदतवय,अरितषि आसा,ययााप्ननदतवयम 43अरपादशीयआसा,यया्नगरीिवय,यया्नपराभ्य, व्तभि््ा्ग्ाच,ययाादशनन्िवयम
44िद्िअतपिपतव््नय,रपभ्,वयत््द्कभ्ि
3ििपभ्नपा्तरि्,श्सज्,पज्वद्चार्पा्तरिह
4ियशयक्गरीत्िा्ातयितवच्ा्िवयम
5त्यिअवदन,“पवतदना्भिपज्ष््ल्रलनभविम”
7िहसाीप््तचिबहाजलपय्नसयिहतशातस
8त्यिहतशष्ििदवष्कद्अभवन,“त्ाथाएिि
9अयलपबहाजनतवकीयदरादभदतह्िम
10यशििज्त्ि्नअवदि,ययनसयत्ाथाउपदव
11यियष््साीपतनभन्सवद्सनय;त्या्भवनद
12यिस्ााशाीाएििलपनप्ितयत्ााअचवटथ
14िि््दश्न्ाधए्यहद्इसराय्िीन्ा
15िद्ि्नअबवीि,यया्त्द्हतस,अरियष्न
17अखाीा-ा्तट््-उतवहपथातदनतशष्यशपतिआगत िाअपचन,“त्तइचतसयिवयत्तनस्ा-पवभ्ज्थ सजी्ा?
18िद्सअवदि,“नगागत्ि्दशहपरषहसाीपगत्ि वदि,गर्थयति,ाासायसाीपगिमअरतशषसरिव गरतनस्ापवआचराष्ताम
19तशष्यथ्यशन्तनय्िथव्िवयमितनस्ापव सजी्िवयम
20सन्््लस््दशतभसरउपतवरव्नम
21िष्भ्जन्वयसअवदि,“अरयष्नसतवद्तायि यष्््ततिा्द्र्राषतिम”
22िअतिशयनदनखि्सयए््ि्थतयिपवत्,“पभ्, अरावव्?”
23सपतव्च,याय्सरप्तरसतनाजयति,सा्द्र
27ििसचष्गरीत्भनव्ददत्िभदतव्न,ययसव िितपबयम
28इदाानवतनयाहा्यिप्पका्य््िबहन््ि
29त्यअरयष्नवद्ता,अरि्विपाएििद्क्फलन तपब्ता,य्विअरयष्तभसराातपिा्जनिनतपब्ताम
30िस्तग्तयत्जिनपवितनगिवयम
31िद्यशि्नअवदि,“अ्ा्त्ययसवाा््ाण्ि तवतकप्भवय,यितलनखिाअनस,“अरग्प्लपरराष्ता, ाषहाष्चतव्ीण्भतवषनयम”
32अरपनरत्न्नयायष््पािग्लीलदशगताष्ताम
33पतसिपतव्च,“य्तपिव््ाण्िसवानष्अप्ि् भवय,िथ्तपअर्द्तपअपा्भन्राष्ताम
34यशिाअवदि,“अरत्सतवद्तायिअ्ा्त् ्कटहव्््िपवता्ततव्ान््ातयषतसम
35पतसिाअवदि,“अरतय्सरतमयिचदतपत्न अङी्व्ताम”एवावचसवतशष्म
36िद्यशिष्सरगतानीन्ा्स्नआगततशष्न अवदि,“यद्अरितगत्प्थन््ा्ताि्विययअत उपतवशयम”
37सपतसजबदीयपत्यचसनसरगरीत्दनखिअिीवगर चअभविम
38ििसि्नअवदि,“ााआर्ातपययदनखिअनसम
39सत्तञिदागत्ाखनपतित्प्तथिव्न,राातपि्, यतदसमवतिितरएषष्ल्ाासाीपगचि,िथ्तपनयथ् अरइचतस,अतपियथ्तइचतसम
40ििसतशष्ण्साीपाआगति्नसप्नदवष्पतसा अवदि,“त्,ययाय्सरए्घण्अतपपिीतकिनश्वय?
41पल्भननपतवशपिीया्न्प्थयय,आर्खलइच्, शाीािदबलाम
42सपनत्िीयव्ागत्प्तथिव्न,राातपि्,यतदएष ष्ल्ाातपबननगयव,ितरिवइच्पण्भविम
43सआगतपनि्नसप्नदरव्नयििष्नत्तणभ्ावय आसनम
44ििसि्नत््पनगत्ििीयव्ािदववचन प्तथिव्नम
45ििसतशष्ण्साीपाआगति्नअवदि,“अभन्तनद् ्रि,तवश्ाच्रिम
46उततत,गच्ा,पश,या्द्र्ा्तिससाीपअनसम
47िद्तपवदन््दश्न्ाधए्यहद्आगिव्न,िहसर खिगदणसराखपा्तरि्न्ा,पज्न्प्चीन्न्चबहजन् आगिम
48िद्र्िव्नसि्नतचहदतव्न,“याअरचमतयष्ता, सएवसएव,िभ्ायिम”
49सितणावयशसाीपाआगतअवदि,“पभ्,नास्ा; चमनच्िव्नम
50यशिाअवदि,“तात,तत्ाथाआगि?िििआगत
51यशन्सरनसि्न््ततिसरसपस्यखिगआ्ष
53त्तानसयिइद्नीाातपिाप्थतयिनशक्ता,स
54त्यश्स्थतसदभतवषति,यिएवभतविारति?
55िनसनएवसाययशजन्नअवदि,“त्यया्गरीि
58त्यपतसदािार्पा्तरिहप्स्दपतििहअनसाण
59िद्ाखपा्तरि्,प्चीन्,सवपराषदचयशवभ्थिह
60त्य्तञिनप्््ि,य्तपबरवताथ्स्तकणआगचनय,
61सअवदि,“एषउ्व्न,अरपााशवासयान्ा
65ििार्पा्तरिसवस्तणतवद्ायतिस,“सतन््
इद्नीययिहतन््शिवयम
66ययत्ानय?िपतव्च,सात्द्षीअनसम
67ििििहाखथ्तयत्पर्ा्िवयमअनचरसिल िपर्ा्िवयम
68्थयि,रखीर,अस्नपतिभतवष््णी्र,त्पर्ा ्िव्न््ऽनस?
69ििपतसप्स्दबतरउपतवर,िद्ए्ब्तल््िह साीपाआगतअवदि,“तातपगलीलदशहयशन्सर
70त्यससवष्पािअङी्िव्न,“अरनज्न्तायित
71यद्सओस्ातनगिव्निद्अनद्सीिदवष्ितनसि्न
1प्ि््लसवाखपा्तरि्पज्प्चीन्चयशवभ्थिह तवरदयन््िवयम
2ििबद््िनीत्ा्जप्लहप्न्यसतपल्िसहरस सातपिवयम
3ििपािद्र्िव्नयहद्िहदणदवष्पत्त्प्त् ततशिाजिखण्नाखपा्तरि्न्ाप्चीन्न्चसाीपा आनयिम
4अरप्प्िव्नयिअरतनद्षा्द्र्िव्नमिच अवदन,त्ििअस्््ि?िितपशम
5ििसाजिखण्नान्ाप्ितयत्पस्यगत् लनमिव्नम
6िद्ाखय्ज््ाजिखण्तनगरीत्अवदन,“ि्तन््ष स्पतयिनय्यिििा्हाजाअनसम”
7िसतरय्ग्त्पादशीय्नदफन्थ्म््ाहकत कीिवनम
8अिअ्पययििकता्कताइतिउचिसम
9ििपायााीभतवष््तदन्यिउ्ििपणाअभवि,“िि िततशिाजिखण्तनगरीिवय,यहाजइस्एलह वशज्न्ाज्िवयम
10ि्तनच्म््ाकत्यदतव्नयथ्भगवि्ाातनयन्म
11यशा्जप्लहपािनसिव्न,ा्जप्लिपरव्न,“त् तयहदीन्ा्ज्अतस?यशिाअवदि,“तवदतसम”
12यद्सपभ्नपा्तरिप्चीनचआा्तपिसनत्ातपन पतव्चम
13िद्तपल्िसिाअवदि,“त्तनशण्तषयिििव तवरदत्ययस्तकणभवनय?
14सि्द्तपए्वचननपतव्च;एि्वियिा्जप्लबह तवनसिअभविम
15िनसनउतवा्जप्लपज्न््िए्ब्ीा््ि पवतआसीिम
16िद्िष्बाब्न्ाए्पख्िब्ीआसीिम
17िद्िसा्गततपल्िसि्नअवदि,यय्ाइचतसअर यष्न्ितवा्चतयिा?बाब्व्यशयखीरइतिउचि?
18सज्न्तिसयििईष्य्््ाण्ििा्वयम
19यद्सन्यपीठउपतवरअभवििद्िहपवीिाआहय पतषिविीयि,“िहन्यपरषणसरभवित्ातपसमन न्नस,यिअ्ाय्िह््ाण्िस्बहदखप्््ताम
20त्यपभ्नय्ज््प्चीन्चजनसारपततभज्पयनयस यििबाब्ाअपच्यशन्शययम 21ा्जप्लि्नअवदि,यष्््ाअरयष्नतवा्चतयिा इचतस?िअवदन,बाब्म
22तपल्िसि्नअबवीि,“ितरयशन्खीर्खनअरत् ्राष्ता?िसविवदनय,“सकसकसभविम” 23ा्जप्लअवदि,“त्ाथिनत्दषि्िा?त्यि अतभ्क्नयस,“सकसकसभविम”
24तपल्िसत्ञनतवजयनप्््ि,त्य््ल्रलज्िइति
28िििितववस्त्ा्वसभ्ायनयसम
30ििििथ््त्वणगरीत्तशातसपर्ा्िवयम
31ििपािहउपर्स्त्िहवसउदभतिहसवस भ्ातयत्कसकसनीिवयम
32ितनगत्ाननगाहए्परषतसा्नन्ा्प्षिकस
33यद्िग्ल्थ्न्ा्स्नप्पवय,अथ्ि
34ििसतपततातशितपततपतबिदतवय,िहस्दन्त्
35ििकसकस्त्िहवस्तणतवभजचतचटीाअ्वन,
37िहतशातसिहआा्पस्पतयत्,“एषयहदीन्ा्ज्यश
38ििसनसर्च्ा्कसकर्आस्ा,ए्दतकण,अन
39गि्तशास्तवकप्वयितन्नयसम
40अबवीि,“ान्ान्शतयत्तततदनषतना्यतस,आरनत्ण
43सईशातवश्स्िव्न;यतदसइचतिितरइद्नीि
44िनसरकसकसच्ा्अतपिदविहदयय्तकपनयसम
45षतपरा्िनवाघण्पययसवतअन््ाअभविम
46नवासाययशउचसाणआक्तशिव्न,“एली,एली, ल्ा्सबकनी?अथ्ि,ाादव,ाादव,तत्ाथा्
47ितनसि्न््चनििशत्अवदन,“एषएतलय्र
48िषए्स्भ्तवत्ए्स्गरीत्िितसा्न
49शष्अवदन,“अस,पश्ायिएतलय्रिहउद्ा्य
54सन्पतििहसरयशपशयभ्मघतटिचदवष्िबह
55ितबरवनसयदािपशयआसन,ययशगलीलदश्ि
56िषागलीनीाराया,य््ब-य्सस-ा्ि्,जबदी-सयति-
57स्य््लअराातथय्दशीयय्सफन्ा्भतन्परष आगि,यसयायशन्तशषआसीिम
58सतपल्िसहसाीपगत्यशन्शाीाय्तचिव्नमिि तपल्िसशाीाहपसवाआज्तपिव्नम
59ििय्सफशवाआद्यशदनसनीवसणवतरिव्नम
60सतशल्य्उतीणसहनिनसा्तभसलस्पतयत् तचि्््ापतिारिीतशल्ाआवतपनसिव्नम
61ागदलीनीाराया,अनारायाचसा्तभसलहसाक उपतवरआसीिम
62ििपातदनसजनतदनहअनयााखय्ज््फाीतसनच तपल्िसहसाीपगिवयम
63रार्दय,सवञ्जीतविसतिउ्व्न,“तततदन्नया पनरत्न्राष्ता”इतिसा्ाम
64अिििीयतदनपययसा्तभसलहतनतय्ाणीय,ा्भि िहतशष्ा्त्आगतिअप्तजन्नवतदषनय,“साि्ि पनरनति”इतिम
65तपल्िसि्नअवदि,यषा््पराणाअनसम
66िििगत्तशल्य्ादण्त्पराणस्पतयत्
अध्य28
1तवश्ातदवसहअययद्सप्रहपथातदनपद्षआाब
िद्ारायाागलीनीअनारायाचसा्तभसलदवटआगि्म
2ििपाार्नभ्मअभवि,यिभगविदिसग्िअविीय आगत््ाितशल्ाआवतिनसनउपतवरव्नम
3िहाखतवदयिइव,िहवसतराविशिाआसीिम
4िहभय्िप्ल्््नमि्ाि्इवअभवनम
5िद्सगदिि्नसयअवदि,यया्भयाभवथ,यिअर ज्न्तायिययकसकसस्तपियशअननषथम
6सइरनसानतियथ्उ्व्नमआगचियतभगवि्शयन स्नपशिम
7शीघगत्तशष्न्थयियिसाि्िपनरनतिमस यष््पािगलीलदशगचति;ितययिद्थ,पश,ाय् यष्न्तथिाम
8िभयनारि्आन्नचशश्न्िशीघपनसि्मतशष्ण् वचनआनिचभ्तविव्नम
9यद्ितशष्न्थतयिगचनयस,िद्यीशि्नसा्गत
16ििए््दशतशष्ग्लीलदशगिवय,यतयशन्िष्
17िदवष्ििपजयनयस,त्य्चनसशय्िवयम
18यशआगति्नअवदि,“सगपतथव्चसव्शन्ाा
19अिययगत्सव्ना्र्नतपिपतहपतवत्रनचन्म्
20ाय्यष्नयित्ातपआज्तपिििसवप्लन्िि्न