यिरिया
अधयि1
1याल्िययपुयिरियाुवचनयिनयरानीदअनयथोथनगर िियजकयआसन।
2िहीयरयजुआरोनुयपुिोयदिुकयलतुदयसनु पिोीदवशयररशरुवचनतुसरायपयरर।
3िहीयरयजुिोयदिुयपुिाोियकारुकयल िहीयरयजुिोयदिुयपुयसीयकियाुएकयीदवशु अनियवतयञररयसिरदलरुिननकतर।
4ततयररदवरसिवचनररसरायरआगत।
5अातयउीरकतययवजयतवयन;तवगरयतयनगरनयतयव अातयययवपकतवयन,अातयरयषय्यकतरयवष्ययीतन यनिकवयन।
6तीयअाअवीर,ारगवन!यश,अावकनदकोयर,ित अाियलकअल्।
7यकनयररदवररयअवीत,“अाियलइयतरयवी,ितअा ितयकरययपशयिषययरततसवगयरषयस,अाितयकरयय आजययिययरततवयीशिय।
8तशयरखयतरयरिररव,ितअातयरोचयिततियसा अल्इयतयररदवरवीयत।
9ततयररदवरासपसयरयितयरररखसदयत्।यररद वररयअवीत,यशरियररवचनतवरखसयययतर।
10यशत,अदरियतयरयषय्यरयजयनयचउयररसयययत,ित तरलययत,ययतयित,यवनयदकत,ययतयित,यनरय्कत,रोय् चकतचपवव।
11यररदवरसिवचनररसरायरआगतितयिरिया,यक यशयस?अाचअवीर,अाियीयरवकुीणयशययर।
12ततयररदवररयअवीत,“रवनसदषवन,ितअातत य्कतररवचनदाघकररषययर।”
13य्तािवयररगवतवचनररसरायरआगतित,“तयक यशयस?अाचअवीर,अाउषघटयशययर;तुरखच उवरपयत।
14ततयररदवररयअवीत,“उवरतसवशीदवययसनयउयरर ीशटप्यिशियत।”
15अाउवररयजयनयसवयनकलयनआहयिषययरइयतयररद वरवीयत।तआगयरषलन,िरसलर्यरपवद,तुयररत सवपयचारश,िहीयीदुसवशनगरशचप्कसयसायसन सयययिषलन।
16तशयसवयनीषयनसदनतशययवरुररनयिवकययर,िरय ््यअनीवतयतधयीालन,सासकरयय्चयजिलन।
17अततकयटिनिीधयउतयिततसववीितअातय
18अदरियतयसवीदपयत,िहीयरयजयनयर,तुरयजयपय्य, ियजकयनयर,ीदुजनयनयचयवरुरयकतनगर,लोास्,
1अययचरगवतवचनररसरायरआगत।
2गतयिरदलरुक्िोक्तित,यररदवरएवरवीयत।
3इ्यएलयररदवरसिकतययवपतयआसात,तुवलु
4ाियकिुवदज,इ्यएलवदुसवकलयचयररदवरसि
5यररदवरएववीयत,िशरयकययतररयियकअधरपयरवन िततररीरगतय,वथचगतवन,वथयचअरवन?
6नचतअवीन,कपपरअ्यनयर्ीदयतियाआनित,ि अ्यनपयनर्,रररयर,रररयर,रररयरच,अनयवयषरयर, र्ययियर,िल्नीदकोऽययनगत,िपकोऽययनयनवसयत,
7अािषयनपचरीदनातवयन,तुथलतुसदयवच
8ियजकयनअवीन,यररदवरकपअलस?ववसयययलकयरय
यवचयियशतितएतयददयकरययअलसवय। 11यकरयष्तशयीवतययररवयततय,िअदयययीवयनसलन? यकनररपजयसुरयारयरअलयरुकतयररवतिलन। 12ासगय,एततदृषययवल्तयरवन,रिकररिरातयच रवन,ििअतावयनजनयरवन,इयतयररदवरवीयत। 13ररपजय्ीषतकतवनौ;तरयजायवतजल्ोत््य जलधयरयितनदकवलनकणयनरगकणयनयवल्छवन। 14इ्यएलीयसअलसवय?सगाजीयसअलसवय?यकरथ ीयशत?
15यसायतगजलन्,क्लन्,तुरयरयवनयदिलन्, तुनगरयय्यनवसनीगयसलन।
16नोथ-ताययनस-सनयतयरतवयदरयसरकटरगर।
17यकततवयररशरयररदवररयगनतवयनसन्कवयन इयतकयर्तएततसुकतनउयलबर?
18इीयनायसाोरुजलयययितयर्रयगरवतययककतवर? अशररयगतिययककतवनीाजलयययित?
19तवीषतयतयस्ककररषयत,तवयशयवयययतय
23कथतवीयस,अानीयशत,अािययलरयनअनस्नगत? दोय्कयियरयगयश,तिययककतजयतवर,ततुयरयग भरनदतगयतडोरडराअयस;
24पयनरपिकवनगीिस्ियवयियनवयरियत।तुय अवसरकतययनवतयितदकोयत?ितयअनशकयसवआतन शयनयनरयवषलन;तुयरयसततयपयरि।
25ययीयनरुकर,कणचतषयत,यकनतउकवयन,आदय नयलस,न।ितरिययरीदाियनपर्कत,तशययशयतअा गयरषययर।
26िथयचोरलबसनलल्तरवयत,तथवइ्यएलुवद लल्तरवयत।त,तशयरयजयन,तशयरयजयपय,तशयियजकय,तशय रयवष्ययीनयरच।
27एकस्कथिन,तररययतयअयस।यदलयियसरायच तियरयियानातवयन,िततरयियषकतवन,नतरख,यकन तशयकदसरितवकलन,उयवष,अ्यनतयरि। 28यकनतियकतयीवयकपसलन?तवकदसरितयतयरयित दकवलनचतउयवषन,िततवनगरयनयसखयनसयरतवीवतय सलन,ािहीय।
29यकरथििरयियचयिषथ?ििसवररअयरयधकतवन इयतयररदवरवीयत।
30वथयरियरवतियलकयपायररतय;तशयदलुनपयरय,रवत खडगरवतरयवष्ययीनयनयवनयदकयसावतरयकतवयन।
31ावदजय,यररदवरसिवचनयशथ।यकअाइ्यएलु कतपयनरअरवर?अनकयरुरयर?अतररपजयवीन,वि पर्;विरवतसराययननआगयरषयर?
32यकीयसासयलकयरयव्तदकोयत,वधवयसुवश यव्तदकोयत?तथयययररजनयरयअसखयीनययन यव्तवन।
33यकरथतपर्रयगल््यस?अततीषयनअययसरयगयन उययीषवयन।
34तवसनचीररदय्ययनी्शय्यपय्यनयरकलतत,रिय ततगरअनश्ननलबर,यकनएतशयसवशयउयरर।
35तथयययतवीयस,ितअायनी्शअल्,त्यततुकोध रयिअवशरवयनवतत।यश,अातयियचयिषययर,ितत वीयस,अायययनकतवयन।
36यकरथतरयगयररवतयितएतयवतगदडयस?तयर्ीदयत अययलल्तरयवषयस,िथयतअशरीदयतलल्तअरव।
37आर,तत्यतियागयरषयस,तवासौयदरयस,ित यररदवरतवयवशयसयनयतरसतवयन,तशतनसरु रयवषयस।
अधयि3
1तकथिलन,“ियीयरशसरयिययवायिसयत्यीगतय अनुयरशुरवयत,तयासयनतुयसरायगयरषयतवय? यकसयरयरराताीयशतयनरयवषयत?यकनतियिहयर पयरयरसावशयकतय;तथययययनररसरायप्यग्नइयत
2उल्तसयनशनपयय्उतयथयशतिपतनिलनत।रयगश
3अतवशयय्यनरुययन,यशयतवशयनअरवत।तचवशय
10एतरवकतयतुययवशयसघयतारयगनािहीयसवयतनयरर
14ायशयवयययियलकयवयववय,इयतयररदवरवीयत।अा
15अारवदररहीियनसयरगोययलकयीयुययर,ििषयन जयनन,अवगरननचयोशयिषलन।
16तशयीनशिषयकीदवधरयनवधरयनचरयवषयत,तीयत यननवयीषलन,रगवतसलनसिीक,नचरनयसआगयरषयत, नचतत्ररषलन।नचततगयरषलन;नचयनततयकित।
18तशयीनशिहीय-वदजइ्यएल-वदजनसागयरषयत,
19अातअवीर,अातयकथियलकयनयरधसयययिषययर,
यिरिया
24ितोल्ियअ्यकययत्ययररशरिौवनयतएवरयकतर। तशयरशय,तशयिथय,तशययपय,तशयकनयच। 25विल्ियदिनकर,अ्यकभरअ्यनआ्यीियत, ितवििौवनयतअदयिनअ्यकयररदवरुयवरुययय कतवन,अ्यकयररदवरुवचननआजययियर।
अधयि4
1ाइ्यएल,ियीतप्यग्यस,यररदवरवीयत,ररसराय प्यग्,ियीचतररदृषयतवघय्तकयिीरकररषयस, तयातनीरकररषयस।
2तदयथकरोयश,स्ननयिनधर्चयररशरजावयत।
रयषयय्तल्नआदाशकररषलन,तल्नचगौरवकररषलन।
3ितिहीय-िरदलर-ीदिोयरशयनयररदवरकथियत, “रवतयरतारयररगकरत,कणकशरयवयिन।”
4ािहीय-जनयिरदलर-यनवययसनचिियररदवरसिसरक
खतनयकरत,िरदलर-यनवययसनचसहीिुअगचरारन, रयरतररकोधअयगवतयनग्नीहतितिशरयककर्य ीशटतयियकयर्यतकोऽययतरदरयितनदकोयत। 5िििहीयीदघोशिन,िरदलरीदचपचयरिन।िषयन ीदतरङवयीितइयतवीन,क्न,सरयग्वीन,िषयक सरयग्विरयकतनगरशग्यर।
6यसिोनपयतधजसययि,यनववयरययतष,ितअाउवरतीष रातयवनयदचआनयिषययर।
7यसासवकयीउलतत,अनजयताियवनयदकचरयगग्यत।स तवरयरयनजनकतससयनयतयनगतवयन;तवनगरयय्च यनवययसनोयवधसययनरयवषलन।
8एतनिषयकिोटवस्िननकरत,दोचत,कजन,ित यररदवरसिपचणकोधअ्यतनयनवतत।
9तल्नयीनरयजहीिरयजयपय्यहीिचनशयत।ियजकय यवल्तयरयवषलन,रयवष्ययीनयशआशिचयकतयरयवषलन।
10तीयअाअवीर,ारगवन!अवशतियएततजन िरदलरञिहवयञतित,िषयकदयलनरयवषयत।िीयत खडगआतयनपयरोयत।
11तल्नसरिएत्पजयििरदलरयनचकथयिषत,“रर पजयनयकनयियपयतपयनरउल्तसयनयनयदषवयि,नवजन नदलुकत।
12ततसयनतय्वयिअययररसरायआगयरषयत,अधनय अातशययवरुीणीयुययर।
13यशत,सरघवतआगयरषयत,तुरथयचरङवत रयवषलन,तुअशयगरडयतदततरय।यधकअ्यक!विया ीयशतय।
14ािरदलर,ीषयतहीिपकयक,िनतरोकपयरुयस। यकितयलियवततववथयवचयरयतयियनवसलन?
15ितीयनतवय्ाएपरयवतयतीखपचयरियत।
16ििरयषय्यसरकवीथ;यशनिरदलरयवरुपचयरिन
20यवनयदयवनयदकल्तरवयत;ितसवयरयरीयशतय,सासय
21यकितयलियवतअाीणयशययर,तराानयीचशोषययर?
22ररपजयरखयसलन,तरयनजयतवन;तसोयवियलयसलन,
कततशयजयननयलस।
23अाययथवायशनअरययदनयचआसात।दौच,तशयच
24अायवतयनदषवयन,तकल्तयसवयवतयलघतियचललन ्।
25अायशनरनषनयसात,सगययक्सवयलययितय।
26अायशनथलसयनपयनररआसात,तुसवयय्नगरयय्
27ितयररदवरएवरउकवयनित,सवयरयरयनजन
31अापसवगसुलसियइववय्ाशतवयन,पथरसनयत
पसयरियत,ितकथियत,यधकअारअधनय!घयतकयारआतय कयनअलस।
अधयि5
1िििरदलरुवायथशइतयरधयवन,इीयनायशन,जयतय,
2िदययतकथिलन,परजावयत।ननतयरथयदयथकवलन। 3ारगवन,यकतवनपयय्स्पयतनयशलन?तियतयन
रयवषयत,िततशयअयरयधयिहसलन,तशययशयवयययअयय वधन।
7एतीथतयकथकरययर?तवसनयनयरय््यअीवयनय दयथकतवन,रियतयनय्तिययोशयितयतवयरचयरकतय वशयगाशसनीलनसरयगतय।
8तपयतकयलरोयजतयअशयइवआसन,प्कसयररजनु रयियियअनसर्कवनआसात।
9यकरियएतशयकतनगयरषययर?यररदवरकथियत,यकच ररपय्एतयददुरयषुपयतदोधनपयरुयत?
10िितुययरयवशआरहनयदिन।यकनय्यनरयकरत, तुयिुययनारत;तयारगवतनसलन।
11ितइ्यएलवदजिहीयवदजशररयवरुिहयवशयसघयत कतवनौइयतयररदवरवीयत।
12तयररदवररशयवयीकतवनत,“सनयसयत;नचअ्यक उयररीषतयआगयरषयत;नविखडगनीयरकदकयर। 13रयवष्ययीनयवयिरयवषयत,तशवचननयलस,तशयकतएव रयवषयत।
14अतसनयययतयररदवरइतवयकथियतितििवचनवीथ, अातवरखररवचनअयगर,एतयनजनयनचकयषकररषययर, तततयनरकयिषयत।
15ाइ्यएलुगा,अाीरतिषयकउयरररयषआनयिषययर, इयतयररदवरवीयत,ततयरयकरारयषर,पयचानरयष,िुरयष तनजयनययस,तशयवचननअवग्यस।
16तशयकयरकसरययधवत,तसववािवयन।
17ततवथलययन,तवरोयटकयचरकयिषलन,िततवयपय कनकयचखययीतवय,ततवरशयन,तवयदययलनययनच खययीषलन,ततवलतय,तवययपलावकयनचखययीषलन,ततव वयषतनगरयय्खडगनीयररदयय्कररषलन,िशतयवशसयस। 18तथयययतशयीनशयररदवरकथियत,अािशरययरसा य्तियसरयलररनकररशिययर। 19िीयििवकथ,“अ्यकयररदवरयररदवरयकरथर असरयकपयतएतययनसवयय्करयय्करोयत?”तीयततयन प्वयुथ,िथयतरय््यसीदयरीदािीवतयनयसवय कतवन,तथवतअससीदयरीदाियनयसवयकररषथ।
20ियकिुगाएततकथि,िहीयीदचपचयरि।
21ारखयपजय,अिोधय,एततश्त;िशयनपयय्सलन,न यशलन;िशयक्यसलन,नशृलन।
22ििरयनरिरातय?यररदवरकथियतितििररसरक नक्िथ,िियसरदुिननयथवयलकयसयययतय,ितसत ययरयितनदकोयत,तुतरङयअययसटलन,तथयययतयवजि पयरनदकवलनिदययतगजलन,तथयययततुउयररगनन दकवलन?
23यकनअुजनुयवदोाायवदोााचहीिवतत।यवदोयातय गतयशरवलन।
24तहीिनवीलन,“अ्यकयररशररगवतरिकर,ि यवरउवरचससरिवशियत।
25िषयकअधर्एतययनवसयनयनवयततययन,यययचरदयय्
26ररपजयनयरधीषयदशन,तजयलययतिनइवपताकन। तजयलसययिलन,तरनषयनगहलन।
27िथययञरययकयरय्रवयत,तथवतशयगायय्वञनयय्ययन
28तसलय,तपकयदन,आर,तीषयनयकरयय्अयतकरिलन,
29यकरियएतशयकतनगयरषययर?यररदवरकथियत,यक
30ीदअीरतघोरचकयियकित;
31रयवष्ययीनययरथयरयवषवय्ाकवलन,ियजकयच ससयधननदयसनकवलन;ररपजयचतथवरयवतपािन,तु अनिियककररषलन?
अधयि6
1ायिनयरान-सनयत,िरदलर-नगरयतयलयिनकतय
4िितुययवरुिुस्ाकरत;उयवष,रधय्उयरर
5उयवष,रयपौग्यर,तुयपयसयीचनयदियर।
6ितसनयययतएवरउकवयन,ििवकयनययतयिरदलरयवरु
7िथयजलजलप्व्यनषयसियत,तथवसयसुीषतय
8ािरदलर,तररआतयतवोनग्त;रयरततययनजन कररषययर,अयनवयसारयर।”
9सनयययतयररदवरएववीयत,“तइ्यएलुअवयदषयन दयकयथलवतसगााषलन
10अाक्वयीषययर,तशयशोतचजयययिषययर?यशन,तशय क्अखतनयअलस,तशोतनदकवलन।तशयतल्नआन् नयलस।
11अतअायररदवरसिकोधनयररय्अल्;अाधयर्न शयनअल्,अाततयवीदशियलकश,िवकस्शचतत पयकयययर,ितययतअययरयियियसा,वुअयययीवसय्नसा गाातरयवषयत।
12तशयगायय्तशयकपयय्रयियशसाअनतप्यगयरषलन, ितअाीदवययसनयउयररासपसयरयिषययर,इयतयररदवर
13ितोयातशकदयतयररयतयनियवतसवऽययलोरिकय
14तररपजयनयकनयियकयतयकयञतयचयकलरतवन,दयलन,
18अतारयषयय्श्त,ास्,तशयकरलस,ततजयतवर।
19ाययथवाश्,यश,अारअुजनयनययवशिीषतय आनयिषययर,तशययवचयरय्यथलरअयय,िततररवचनरर यनिरचनशतवन,यकनततयतरसतवन।
20यकरथररसरायदियतधय,ीरीदयतरधरवषनच आग्यत?िषयकाोराोरयनगयहर,नचररधरयय्िजय।
21अतयररदवरइतवयकथियत,यश,अारअुपजयनय समखिोकरयय्सयययिषययर,ययतरयपयचयरयलतयतशय उयररयतलन।पयतवयदनतुयरपचयवनशयत।
22यररदवरएववीयत,यशत,उवरीदयतपजयआगयरशियत, ययथवयययशयीरायनरयषउतयययतरयवषयत।
23धनदलचधयरयिषलन;तकरय,नीियल;तशयसरसरदवत गजयत;तचयसिोनयपातयपयतिुयियरशयइवसङगाातय अशयनयरआरहग्लन।
24वितुकायतशतवन,अ्यकासयीिलयरवलन, अ्यनयाडय,याडयचपसवगसुलसियइवगाातवता।
25कपरयग्,रयगरयग्;सवतोयादपरिुखडग।
26ाररपजयनयकनय,तयिोटवस्कयटिनकतयर्यन भरत,एकयपवततयकटयवलययकर,ितलणकअ्यक उयररसासयआगयरषयत।
27रियतयररपजयनयरधगोयरीगचसयययतितततशय रयगजयतययरायकतचदकोयश।
28तसवयन्यकवनकरययवदोया्सलन,तयातललोायच सलन।तसवभषयसलन।
29िलयीहन,सासअयगनयरकत;ससययकवथयदवयत,ीषय यानउीधतय।
30यररदवरतयनयतरसतवयनइयतकयर्तजनयतयनरजतर आहयिषलन।
अधयि7
1यिरियाुसराययररदवरसिवचनआगतित।
2यररदवरसिगा्यरलसतयतपएततवचनपचयरि,कथित, ििसविहीयजनय,िएतश्यरशयररदवरसिआरयधनयथ पयवदनयत,यररदवरसिवचनश्त।
3इ्यएलुयररदवरसनयययतयररदवर,िशरयकरयग करयय्चसदोधि,अािशरयकअल्नसयनयनवयस कररषययर।
4िषयकरशयवयकशयवशयसरयकरतित,रगवतरल्र, रगवतरल्र,रगवतरल्ररएतययनसलन।
5ियीििसरयगयनसकरयय्चस्कसदोधिथ;ियीिि रनषुतुपयतवयदनचरधनयिकवलन;
6ियीिियरीदाियनययतनयवधवयरचनयाडिलन,अप यनी्शरकनपयकयथ,अनीवयनयअनसर्नकवलन।
7तीयअािषयनअल्नसयन,िल्नीदरवदययतत ीववयन,तपयन्यन्यनवयसकररषययर।
8यशन,ििरशयवचनशयवशयसकवलन,िशयलयरनरवयत।
9यकििचोराकररषलन,वधकररषलन,वयरचयरकररषलन, यरथयदयथकररषलन,ियलुकतधयीालन,अनशयीवयनयर अनसर्कररषलन,िशयििनजयनलन?
10आग्ररनयमयआहतअल्नगाररयरतलसतय
15अािषयनररदृषयियायकयययरिथयअािषयकसवयन
16अतोऽुपजयनयकतरयपयथि,नचतशयकतक्नन
18ियलकयकयषसङगहलन,ययतरअयगप्यलिलन,लसिच सययषययषिलन,सगरयगयकतययषयनकतयअनीवत
19यकतरयकोधकवलन?यररदवरकथियत,यकत
20अतयररदवरयररदवरएववीयत।यशन,ररकोधरर
21सनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरएववीयत।िजश
22ि्यतयीनरियिषयकयवजयनयर्ीदयतियाआनिरय्
आजयययतवयन।
23यकनरियततएततआजयययतित,“ररवय्ाआजययिन, अािषयकयररशररयवषययर,ििररपजयरवि।
24यकनतनशृलन,क्चनपयवदलन्,यकनत सीषहीिुउयीदशकलनशचचरलन्,यशयतगतवन,न तअग।
25िषयकयवजययर्ीदयतयनगतययीवसयतअदयिनअा पयतयीनपयतउतयितयनपशिनररसवयनररसवकयन रयवष्ययीनयनरवदपयशतवयन।
26तथयययतररवचननशृन,क्नपवतवन,यकनकण
29ािरदलरािरदलर,तवकदयनययतययकथ,
32अतयररदवरकथियतित,तसियीनयआग्लन,िसयत यनतोथत,नयाछोरयपुउय्कयइयतनयमय,अययतवधदो्ा इयत,िततटोथत-नगरियवतसयननरवयततयवतियवतीथन
33अुपजयनयदवसगययक्यययथवययदनयचरोजन रयवषयत।नचतयनकयशतयवीयरयिषयत। 34तीयअािहीयनगरतिरदलरुवायथतचाशु, आन्ुचवय्ा,वरुवधुचवय्ायनवतयिषययर,ितीद यनजनरयवषयत।
अधयि8
1तल्नसरितिहीयरयजयनयरअसायन,तुरयजयपय्य असायन,ियजकयनयरअसायन,रयवष्ययीनयअसायन, िरदलरयनवययसनयअसायनचससरयधयतियाआनयिषलन। 2तसिुचनुचसगुसवुसनुचयरत
पसयरयिषलन,िशयपर्य,िशयसवयचकतवन,िशययशयत गतवन,िशयअनश्कतवन,ियययजतयच,तनसङगाातय,न चीथनयरयवषलन।तययथवयगोिरयथरयवषलन।
3रियिपपयशतयसवशसयनशअवयदषयसवऽययअु ीषकटटुअवयदषयजावनययकियर्यचनोषलनइयत सनयययतयररशरवीयत।
4अययततयनवकयस,यररदवरएवरवीयत।यकतयतलन,न उयवषलन?यकसयनवतयिषयत,नयनआगयरषयत?
5तयायकरथरअििरदलरुजनयन्यशयवययनसयलत?
तदृवञनधयरिलन,तयनरयगरननकवलन।
6अाशतयशतवयन,यकनतस्कनवीलन्,कयशततु ीषतयिययवशियशयवययनकतवयन,अायककतवयन?प्क सरयगपयतगतवयन,िथयअशिुतररतवयन।
7आर,सगलसतसयरसतुययनितसरियनजयनययत;क्यच कनचयनगलचसयगरनसरियशत;यकनररपजययररद वरसिनयिनजयनलन।
8ििकथवीथ,वििलुरन,रगवतववसयचअ्ययरसा अलस?यशन,अवशवथयसततकतवयन;दयसजयनयरलखना वथयरवयत।
9जययननलल्तय,यवयकरय,गाातयच,यश,तयररदवरु वचनयतरसतवन।तशचकयपजयअलस?
10अतअातशयरयियनयरशयकतीयुययर,तशयकपयय्चतशय उवरययधकयररतीयुययर,ितसवकदयतरावरयिनलोर पयरोयत,रयवष्ययीनयियजकयिनप्कयरथयवयवकरोयत। 11तररपजयनयकनयियकयतयकयञतयचयकलरतवन,दयलन, दयलन;िीयदयलननयलस।
12यकतघय्तकयिकतयलल्तयअरवन?नततयकरयय लल्तयनलल्तय,अतययततयनयरधयतलन,तशयकयतकयलत यययततयरयवषलन,इयतयररदवरवीयत।
13अातयनअवशरकयिषययर,इयतयररदवरवीयत, दयकयथलययननययपलावकनययपला,यपचका्रयवषयत। ततरियीवययनवसयनततवतातययनरयवषलन। 14वियकरथयनशलतियउययवदयर?सरयग्विरयकतनगरश
19ीरीदयनवययसनयकयर्यतररपजयनयकनयियआकोदु
20थलयनयकटनागतय,गाषकयलसरयर,विनउुयररतय।
22यकयगयलिीीदरलरनयलस;तपवदनयलसवय?तयारर पजयियकनयियआरोगयकरथनयनपयरर?
1अाोररयदरजल,ररनपयय्चअशपवयायु,िथयअारर
2अाोियीररपयनरययथकयनययनवयससयनुयत।िथयअा
3तअनतयथधनइवयजहयनरलन,यकनययथवयस्ुकत
4ििप्कुपयतवयदनसयवधयनयरवन,कल्यशतभयत यवशियवशयसरयकरत,ितप्कभयतयसवथयपयतवयदनयन्य कतयचरयत।
5तप्कसयररजनवञयिषलन,स्नवयीषलन।
6तवयनवयसवञनयरधअलस;वञननतरयजयतरअसाकवलन इयतयररदवरवीयत।
7अतसनयययतइ्क,यश,अातयनदवयिषययर,तयन यरायकषययरच।अाकथररपजयनयकनयियकतकररषययर? 8तशययजहयिय्वतयनगतय;वञनवीयत,रखनपयतवयदन दयलनयवकवीयत,यकनहीिपताकयकरोयत।
9एतशयकतअातयननगयरषययर?यररदवरकथियत,यक
14यकनतशयययतयरउययीषयनयसहीिुियअलुच कलनयनसयरचररतवन।
15अतसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरइतवय कथियत।यश,अातयनएतयनजनयनअययकयरयरयोशयिषययर, ततययवजलयययितचीयुययर।
16अातयनअनजयतािशयवका्कररषययर,िशतनतशय ययतरौनजयतवन,ियवतअातयनननशयततयवततशययशयत खडगपशयिषययर।
17सनयययतयररशरइ्क,“यवचयिदोकसा्यआहयनकरत, िनतआगनदकवलन।धतयलसिआहिपशिन,िनत आगनदकवलन।
18ततरिन,अ्यककतयवलययकवन,िनअ्यकनपयय् अशयरयतलन,यलकययनचजलनयनवालन।
19ितयसिोनतयवलययुवय्ाशित,विकथललणतय्!वि राताभयरतय्,ितविरयर्कवन,ितअ्यक यनवयससयनययनअ्यनियायनषययसतवन।
20ालसि,यररदवरसिवचनश्त,िशरयकक्तु रखुवचनगहयत,िशरयककनययवलयन,प्कसयररजनन चयवलयययदकिन।
21ितोयार्अ्यकगवयकशआरहअ्यकपयसयीश पयवदयत,ियाियलकयन,वायथतिवकयनचात।
22वी,यररदवरएवरवीयत,रनषय्यदवअययरककप गोिरवतयतयत,कटनकतयशयतरयषयरइवयतयत,कयशततयन नसङगहययत।
23यररदवरएववीयत,जयनासवपजयरयगौरवकरोत, यरयकरारयगौरवकरोत,धयनकसवधनसिगौरवरयकरोत।
24यकनिगौरवकरोयतसरयअवग्जयनययतइयतगौरव करोतितअायररदवरअल्िययथवयीिय,नयि,धरच करोयत,ितएतशयवशिशअाआन्पयरोयर,इयतयररदवर वीयत।
25यशत,यीवसयआग्लन,यररदवरकथियतितअा सवयनखतनयकतयनअखतनययरसाीणयिषययर।
26यर्ीद,िहीय,एीोर,अमोन-रोआि-सनयत,अनको्श चसवपयनरयनवसलन,ितएतययनसवयय्रयषयय् अखतनयकतययन,सवइ्यएल-वदजचहीिअखतनयसलन।
अधयि10
1ाइ्यएल-वदज,यररदवरिशरयकपयतितवचनवीयत, ततश्त।
2यररदवरइतवयकथियत,“अनजयताियनयरयगरययदकत,स वगुयच्ययनचरययवयकरयरवि।तशयायवशरजनययवल्तय रवलन।
3ितपजयनयरायतररवयथयवथय,ितकयशतवनयतवक,शयरकु ासकयि,यरदनयसाययनयव।
4तरजतनसव्नचअलङकतय।नखरदरचिधलनितन
5ततयलवकवतऋज,यकनरयवीन,तगननदकवलनइयत
11िितयनएववीथ,िीवयदयवयययथवानयनयरतवन,तअयय ययथवयसगयधचनशलन।
12ससदवयययथवायनयरतवयन,सिबयजगतसयययतवयन, सयववकनसगपसयररतवयन।
13िीयससरउचयरियततीयसगजलुिहलतयरवयत,स
14प्करनषसजयननकररवयत,प्कससययक
15तवथय,ीोशकरच,तशयकिकयलतयवनशलन।
16ियकिुरयगतशयसददनयलस,ितससवुयवजअलस;
18ितयररदवरइतवयकथियत,यशत,अासदएव
अवीर,स्रवएततीखर,रियसातवर। 20ररयनवयससयनललणतर,ररसवयय्र्रगय,रर ियलकयररियागतय,नच,ररतिपसयरयितररयीयच सयययितकोऽययनयलस।
21ितगोययलकयकरयरतययररदवरनअलनशन,अततन सरुयरयवषलन,तशयसवरशययवका्यरयवषलन। 22यशत,िहीयनगरयय्यनजनययन,अजगरगायचकत उवरीदयतरगुकोलयाल,रायनकोलयालचआगत।
23ापरो,अाजयनययरितरनषुरयगसतनयलस,िरनष सयीयनयीदयतसनरवयत।
24ायररदवररययदशियत,यकननयिन।नतवकोधन,रय रतरययनषशयिषयस।”
25ितयनजयनलनतशयकटटयनयउयररतवकोधययति,ितत ियकिखययीतवन,तरकिलन,तरकिलन,तुयनवयससयनच यनजनकतवन।
1यिरियाुसराययररदवरसिवचनआगतित। 2ििअुसलनवचनययनश्त,िहीयीदुजनयन
यिरिया
5िीदयथिषयकययततदयथकतततदयथकतयतत ीगरधपवयारयरिथयअदवतततथयपीयुययर।तीयअा प्वयच,ारगवन,एवररवत।
6तीययररदवररयअवीत,“िहीयनगरशिरदलरुवायथश चएतययनसवयय्वचनययनपचयरि,“अुसलनवचनययनश्त, तययनचकवन।”
7ि्यतयीनरिययर्ीदयतियानातयतल्नयीनअा पयतकयलउतयियवरोधकतयररवय्ाआजययितइयत प्यरवयीकतवयन।
8तथयययतनआजययिलन्,क्नपयवदलन्,यकन प्कसुीषहीिुकलनयकवलन्,अतअातशय उयररअुसलनुसवयय्वचनययनआनयिषययर,ितरियतत आजयययतर।यकनततययननकतवन। 9यररदवररयअवीत,“िहीयीदुिरदलरयनवययसनयच रधएकशडपदशत।
10तररवचननशोतसययत्यअधरपयतप्यवतन।त
अनशयीवयनयअनसर्कतयतशयसवयकतगतवन,इ्यएलवदिहीय-वदचररसलनरङकतवनितरियतशयययतयर साकत।
11अतयररदवरइतवयकथियत,यश,अातशयउयररीशट आनयिषययर,ि्यततयलययितनदकि।िदययतरयक्लन तथयययअातयननशोषययर।
12तीयिहीयनगरयय्िरदलरयनवययसनचगतयिशीवतयस धयअयिलनतशयसरायक्लन,यकनतशयकदसरितयन यकरययनतयरयिषलन।
13ािहीय,तवनगरयनयसखयनसयरतवीवतयआसन। िरदलरुवायथसङखयनसयरिषययरतुल्यजनकु कतवीासयययतय,ियलुधयीयायथवीा। 14अततएतुपजयियकतरयपयथि,नचतशयकतआकोद वयपयथनयवयउतययि,िततिल्नकयलतशयकदयतरर सरायक्लनतीयअातयननशोषययर।
15ररयपियररगायककतवता,ितसयिहयरसावयरचयर कतवता,ययवपरयसतवोवतातर?िीयतीषतकरोयशतीय ताशियस।
16यररदवरतवनयररआहियत्,ाररतजतनवक,स्र, सथलच,रातयकोलयालुकोलयालनतल्नअयगप्यलत, तुदयखयरगयच।
17ितोतयरोययतवयनसनयययतयररदवरतयपयतीषत कतवयन,इ्यएल-वदुिहीय-वदुचीषतुकयर्यत, िततियलुकतधयीतयरयकुकतसयवरुकतवन। 18यररदवरररजयनीववयनअाचततजयनययर,तीयततशय करयय्रयपीदियस।
19अातवधयथनातरशुवशरुवयइवआसर।अान जयनययरिततररयवरुिलककललतवनित,वकतु थलनसानयदियर,तचजायवतयनयरयरतयय्यर,िनतु नयरयन्र्नरवयत।
20ासनययत,िधययरकतियनयिकरोयत,िल्यहीिच यराकत,तशतवपयतदोधयशययर,ितअातयपयतररकयि
21अतरवतपय्यनियचकयनयरअनयथोथ-नगरुजनयनय
22अतसनयययतइ्क,यश,अातयनीणयिषययर,िवकय
1ापरो,िीयअातयियचिययर,तीयतधययरकअयस,तथययय
2तियतयनरोययत,आर,तरलकतवन,तवधन,आर,तथल
3यकनतरगवनरयजयनययस,तरयदृषयररहीितयि
4तपवययसनयीष्यतकीयकयलियवतरयरदोचयत,सवकपु
5ियीतयीययतयरसाधयवयस,ततयशयनवन,तयाकथत
6तवभयतरययतगाचतयपयतयवशयसघयतकतवन।आर,त
7अासगा्कवयन,ररधरोार्कवयन;ररयतनोयपिय
8ररधरोारवनयसाइवअलस;ररयवरुक्यत,अतअा तत्यष।
9ररधरोारररकतयििीययक्इवअलस,यररतययक्तुय यवरुसलन;आग्न,कपुसवयनयदनसिोजिन,रकयित आग्न।
10िावगोययलकयररदयकयकपनषवन,रररयगयीयतय यीययत,ररसखीरयगयनजनपयनरकतवन।
11तनततयनजनकतर,यनजनरतयररदोककरोयत।सर रयरयनजनजयतर,ितकोऽययततहीिनसययियत। 12पयनर्सवशउचसयनशलणकयआगतय,ितयररद वरुखडगीदुएकयनयतयररयरियवतरकयिषयत, कुयययरयसुदयलननरयवषयत।
13तगोधररोययतवन,यकनकणकयनलरुन,तीख पयरवलन,यकनलयरनपयरि,तचयररदवरसिकोधयतिश रयकरयजसियवशिलल्तयरयवषलन।
14ररसवशयीषयनयपयतवयदनपयतयररदवरएततवीयत,ि
अधयि13
1यररदवरररवचनकथियत,गतयतवकयटिनगाातयतव कयटिनयनधयिजलरयसययित।
2अतअायररदवरसिवचनअनस्रखलयरआीयिरर कयटरउयधयि।
3ततयररदवरसिवचनय्तािवयरररसरायरआगतित।
4तवकयटसरखलयरआीयिउयवष,िफयटसनगरगतयतप यदलयल्दयनगात।
5ततयररदवरिथयआजयययतवयनतथयअागतयिफयटससरायततयनगृवयन।
6िहयीनयननरयररदवररयअवीत,उयवष,िफयटस-नगर गतयततरखलयरआीयि,ितरियतयतपयनगृकत आजयययतर।
7ततअािफयटसनगरगतयखयनतयिपरिययनगृसयनयत रखलयरआीयि,ततरखलययवकतय,सययनरथकर।
8ततयररदवरसिवचनररसरायरआगत।
9यररदवरएववीयत,“एवपकयर्अािहीयसिगौरव िरदलरसिरायगवचका्कररषययर।” 10िररवचननशोतनइ्लन,िसहीिकलनयियग्लन, अनीवयनयरअनसर्कवलन,तशयसवयकत,तशययजयकतच ग्लन,तएततरखलयइवअययरयवषलन,िययनरथकर।
11िथयरखलयरनषुकयटिनलसयत,तथवरियसरग इ्यएलवदसविहीयवदचलसतइयतयररदवरवीयत।त ररकतपजय,नयर,सयत,रयारयचरवि,यकनतनशोत इ्लन्।
12अतततयनइीवचनवीयस;इ्यएलुयररदवरयररद वरइतिरवीयत,“प्कयटरदनयररतरयवषयत,तचतय वकलन,यकविनजयनारितप्कयटरदनयररतरयवषयत?
13तीयततयनवीयस,यररदवरएवरवीयत,यश,अार अुरयरयनवययसनसवयन,ीयऊीुयसायसनउययवषयनरयजयन, ियजकयन,रयवष्ययीनयन,िरदलर-नगरुसवयनयनवययसनच रदययननयरयिषययर।
14अातयनययतरयनयपयनचयरसरकोरयिषययर,यररदवर वीयत,अातयननीियनीियनीियकररषययर,यकनततयन नयदयिषययर।
15श्त,शव्चकरत;रयगव,ितयररदवरउकवयन।
16रवतयररदवरसियररदवरसिरयारयकरत,ितस अनकयरजनियत,अनकयरयवतशरवतययीौिोकरनपयरियत, पकयदअलनषरय्सनरतिसिययियिययरर्रयितयसल तरकरोयत।
17यकनियीििततनशोषलनतयाररआतयरवत अयररयनुकयर्नगरसयनशरोयीयत।ररनपचरोयीयत, अशययतचकररषयत,ितयररदवरसिरशिुनातअलस। 18रयजयनरयजाचकथित,यवनिदालयसन,उययवदन,ित िषयकपतयययिषयकरयारयरकटअवतरलन। 19ीयक्ुनगरयय्यनरुययनरयवषलन,कयशततययनन उीघयटयिषयत,िहीयसविुनातरयवषयत,ससविुनात
21िीयसतयीणयिषयततीययकवयीषयस?िततियतयन
24अतअातयनपयनरवयिनयग्रयनकयइवयवका् कररषययर।
25एशतवरयग,ररयरररय्ुरयग,इयतयररदवरवीयत। िततरययव्तवयन,अनतचयवशयसकतवयन।
26अतअातवरखुउयररतवसनआयवषररषययर,िन तवल्यपकयटतयरवत।
27रियतववयरचयरय,तवकजनययन,तववशयवयव,कपश
1यिरियाुसरायितयररदवरसिवचनअरयवसियवशि
2िहीयदोचयत,तु्यरयय्चका्यरवलन;तररौकषय
3तशयआिजनयसियलयनजलपयतपयशतवन,तगतशआग्
4ितररौअधयिअलस,ितययथवयवशयनयसात,ालकय लल्तय,यदरआ्ययीतय।
5आर,रगअययकपवरकतयतत्कवयनिततपत्ययन नयसात।
6वनगीरयउचसयनशलसतय,तअजगरइववयिर अवरुवन।तशयनपयय्यवथलयअरवन,ितत्नयसात।
7ायररदवर,िदययअ्यकअधरयअ्यकयवरुसयक ीीयत,तथयययततवनयमकतततकर,ितअ्यकयशयवययय िहसलन।विरवतयवरुयययकतवन।
8ाइ्यएलुआदय,कदसरितुपयतय,तयकरथीद यरीदाि,एकरयपौसयतयवरखययथकइवरयवतरायस?
9यकरथतयवल्तयरशइवरवयस,िथयपय्कतनदकोयश? तथयययतरगवनअ्यकरधअयस,विचतवनयमयआहतय।
10यररदवरएतयनजनयनकथियत,“एवतभयरतपािन,ययीौ
11ततयररदवररयअवीत,“असिपजयतशययातयिरय
12िीयतउयवयसकवलनतीयअातशयक्ननशोषययर;िीय
14ततयररदवररयअवीत,“रयवष्ययीयरररनयमयअनत रयवशिनयत,अातयननपयशतवयन,नचरियतयनआजयययत,न चतयनउकवयन,तिशरयककतयरथयदयषर,रयवष्य्ा, अदु,तशयहीिुवञनचरयवष्य्ाकवलन।
15अतयररदवरररनयमयरयवष्ययीनययवशिवीयत,अा तयननपयशतवयन,तथयययतवीलन,अल्नीदखडगीयरकच नरयवषयत।खडगनीयरक्चतरयवष्ययीनयनशलन।
16िजनयरयवष्य्ाकवलनतीयरकुखडगुचकयर्यत िरदलरुवायथशियायकरयरयवषलन।तशयरयिय्ययपय्य कनय्यचीथनयथकोऽययनरयवषयत,ितअातशयीषतय तशयउयररययतयिषययर।
17अतततयनइीवचनवीयस;ररनपयय्रयपौयीवयअशयर धयवन,रययनवतिन,ितररपजयनयकरयराकनयरातयरङन, अतावघोरनपायरनरगवताअलस।
18ियीअाकपग्ययरतयाखडगनातयनयशत!ियीअा नगरपयवदययरतयाीयरकरोयग्यशत!आर,रयवष्ययी ियजकचतल्नीदभरलनिततनजयनलन।
19यकतिहीयसवथययतरसतवयन?यकतवआतययसिोनपयत घ्यरअकरोत?यकरथतियअ्यनपायरकत,अ्यक यचयकरयनयलस?विदयलनअलनशनआसन,तपयकरयययात नयलस;यचयकरयकयलयिचयशकद!
20ापरो,विसययत्यीषतय,अधरचसाकर,ितविरवत यवरुयययकतवन।
21तवनयमयअ्यनरयघ्य,तवरयारययसायसनुअयरयनरय कर,्ितय,अ्ययरसासलनरयरङि।
22अनजयताियनयवथयनयरधयककयशतवशयकयर्कत दकोयत?अथवयसगवशयय्ीयतदकोयत?ाअ्यक यररदवर,यकनतर?अतवितयपताकयरा,िततियएतययन सवयय्यनयरतययन।
अधयि15
1तीययररदवररयअवीत,“िदययरसयदरएलचररयरत लसतौस,तथयययरररनएतशजनशनरयवतदकोत,तयनरर दृषयियायकथियाग्त।
2ियीततयवीलन,विकपगयरषयर?तीयततयनवकयस, यररदवरएवरवीयत।तयददयर्ोकत,र्ोकत;िच खडगुकतसलन,खडगुकत;िचीयरकयि,ीयरकयि;िच िननयथ,िननयथच।
3अातशचतयवधयनरययिषययर,इयतयररदवरवीयत,वधयथ खडग,यवीयर्यथशय,सगययक्ययथवययदवचरकयित नयदयितच।
4िहीयरयजुयाजयकियाुयपुरनशिरदलरनगरित कतवयनतुकयर्यतअातयनययथवयसवशरयजशसययन
5ािरदलर,तयकीियकररषयत?कोवयतयदोचयत?कवय
6तरय्कवयन,यररदवरवीयत,तयशयतगत,अतअातय
7अातयनरयर्यरशवजननवजनकररषययर;अातयन
10यधकरररयतय,तियरयसरययथवयपयतकलायववयीच जनियत!नरियसीऋ्ीव,नचरनषयसीऋ्ीववन; तथयययतशयप्करयदययकरोयत।
11यररदवरअवीत,“तवदशशरयवशिरयवशियत। अदरकयलकदसरिचदपनतयस्कपयथयिषययर।
12यकलोाउवरलोाइसयतचरङक?
13तवस्यवतवयनयधचअरकलटीयुययर,ततचतव सवययययनयकततवसवशसारयसअयय।
14अातयतवदपयरसाअजयतीदगयरषययर,ितररकोधन अयगप्यलत,ििषयकउयररप्यलतरयवषयत। 15ापरो,तजयनययस,रय्र,रयदृट,ररउताडकयनय
16तववचनलबर,अाचतययनखययीतवयन;तववचनरर
18यकरथरररयाडययन्,ररव्अयचयकलरत,ियचयकरय
रयवषयस?
19अतयररदवरइीवीयत,“ियीतप्यग्यस,तयाअा तययनआनयिषययर,तचररयरतयतषयस,ियीतनाचत िहरकयनषयसियस,तयातरररखवतरयवषयस,ततयपयत प्यग्न।यकनततशयसरायरयप्यग्।”
20अातयअुपजयनयकतवयषतयातलपयचारकररषययर,त तयपयतिुकररषलन,यकनततयनयवजयिषलन,ितअा तयतयरयिततयरोचयितचतियसाअल्इयतयररदवर वीयत।
21अातयीषयनयासयतरोचयिषययर,घोरय्यासयततय
1यररदवरसिवचनररसरायरआगत।
2नतरयियगहययस,नचयपयकनयवयअल्नसयनन
3ितयररदवरअल्नसयनजयिरयनयनययपय्यकनय्यच
5ितयररदवरइीवीयत,“दोकगारयपयवदत,रय दोचयितरनग्त,नदोचत,ितरियअ्यतपजयतरर दयलनीिय,ीियचअयहतय।
6अल्नीदिाीलघचय्िन,तनीथनयरयवषलन,नच रनषयतशयदोचकररषलन,नचआतनयय्लन,नचतशय कतकटयककररषलन।
7रतयनयकततशयसयितनयथदोककयलरनषयसन यवीयरयिषलन।नचययतरयतवयकतसयितनयचशकीयुलन। 8रोजगानगयरषयस,तशयसारोजनयि,यययितचउययवृट।
9ितसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरएववीयत। यश,अारवतदषौरवतयीनशचाशुवय्ा,आन्ु वय्ा,वरुवय्ा,वधसरचअ्यतसयनयतयनवतयिषययर।
10िीयतएतययनसवयय्वचनययनएतयनजनयनपीदयिषयस तीयततयवकलन,“यकरथरगवतयअ्यकयवरुएततसव रातीषकयथतर?यकवयअ्यकअधर?अथवयअ्यक यररशरुयवरुितयययकतततयकर?
11तीयततयनवीयस,ितोिषयकययतररययरर्ज अनीवतयनयअनसर्कतवन,तशयसवयकतय,तयनरयजतवन, रय््यररयनिरनयययलतवन,इयतयररदवरवीयत।
12ििययततअययीषतरकतवन।यशत,ििप्क ीषहीिुकलनयनसयरग्थ,िनतररवचननशृलन।
13अतअािषयनअ्यतीदयतियातल्नीदयकययषययर ितििनचिषयकययतरौनजयनथ।तपिियीवयरयपौ अनीवतयनयसवयकररषथ;िपअारवतअनगानकररषययर।
14अतयश,ियीवसयआग्लन,इयतयररदवरवीयतित, “िदवरइ्यएल-सनयतयर्ीदयतियानातवयन,सजावयत।
15यकन,यररदवरजावयत,िइ्यएल-सनयतउवरीदयत, सवतीदतचउतयययतवयन,अातयनतशयरयरपयतयन आनयिषययर,ितरियतशयययततीवर।
16यशत,अािहयनरतजायवनपशयिषययर,ततयनरतयन गहलन।ततयरिावलबयपशयिषययर,तचतयनप्क यवतयत,प्कयवतयत,यदलयल्दतचरगयिषलन।
17ररनपयय्सवरयगशसलन,तरररखयतनयनगृय,तशय अधरररनपतनयनगृ।
18अापथरतशयअधरुयययुचय्ग्पयतकयर कररषययर।िततरररयरीयशतवन,तशयघय्त-घय्तवसनयरदवररउवरययधकयरयररतर।
19ायररदवर,ररिल,ररीग,ररदर्चकदयीन, अनजयताियययथवयअनयतरवतसरायरआग्वकलन, 'अ्यकययतयरअस्,वथ,िशलयरनयलस,ततवदजर अरवत।
20यकरनषआतनकतीवययनरयुयत,तीवयनसलन?
21अतयश,अातयनएकवयरजयययिषययर,अातयनररास ररयरयकरचजयययिषययर।तचजयुलनितररनयरयररद
7धनसरनषियररदवरसियवदवयसकरोयत,िसिच यररदवरसिआदयवतत।
8सजलसरायरोययतवकइवरयवषयत,ितुयरलनीातार
1िहीयीदुयययलोाकलरनाारकनचयललखतरअलस,तत
11िथयतातरअणशउययवशतयननउतशियत।अतिधन
12आीौगौरवय्उचयसायसनअ्यकययवपसयनुसयनर
13ाइ्यएलुआदययररशर,ितययरर्जलनतसव लल्तयरयवषलन,िररयवरालनतययथवययललखतय रयवषलन,िततजावजलु्ोतयररदवर्कवन। 14ारगवनरयससकर,अाससरयवषययर।पययारय,अा चपयतयरयवषययर,तयाररसयतअयस।
15यशन,तरयवीलन,रगवतवचनकपअलस?इीयना आग्त।
16अातरवतअनसर्कतगोययलकतयतनतररतवयन,नच अाीखीयीनरइल्तवयन।तजयनययस,ितररअधरयतयनगत तततवयरतएवआसात।
17ररकतरिकररयरव,तररअदरयीनआदयअयस।
18िरययाडिलन,तलल्तयरवन,यकनअारयलल्त रविर,तयवयकरयरवन,यकनअारययवशयीपयरियर,तशय उयररीषयीनरआनिन,य्ग्यवनयदनचतयननयदिन। 19यररदवररयइतउवयच।यिहीयरयजयिनपजयसनयत्यर्
यिरिया
24ियीििररवचनपिरयवकशृलन,तयायवशयरयीनअु नगरु्यरशरयरनआनयिषथ,यकनयवशयरयीनययवपकतय तपकयिनकतयररदवरवीयत।
25तीयीयऊीुयसायसनउययवषयरयजयन,रयजयपयचरथअश-आरह,तशयरयजयपय,िहीय-जनय,िरदलर-यनवययसनच अुनगरु्यरशपयवदलन,एततनगरसीयसयुयत। 26तिहीयनगरत,िरदलरीदयत,यिनयरानीदयत,सरतलयत, यवतयत,ीयक्तचाोरियलर,ियलीयन,अछियलीयन,धय, सयतियलीयनचआनिनयररदवरसिगापयतआगयरशिन यत।
27यकनियीिियवशयरयीवसययवपकतररवचननशृलन, यवशयरयीनिरदलर्यरशअययपयवशरयरनवालन।तीयअा तु्यरशअयगप्यलयिषययर,सयिरदलरुपयसयी रकयिषयत,नचदय्यत।
अधयि18
1यिरियाुसराययररदवरसिवचनआगतित।
2उयवषक्कयरुगाग्,तपअातयररवचनशोषययर।
3ततअाक्कयरुगागतययशनसचकय्यकयि कतवयन।
4रयवकिययनयरतययपक्कयरुासका्जयतर,अतस यनअनतययपकतवयन,िथयक्कयरुकतउवरदशत ्।
5ततयररदवरसिवचनररसरायरआगत।
6ाइ्यएल-वदज,अारवलदसाअिक्कयरइवकतन दकोयर?इयतयररदवरवीयत।यशन,िथयरयवकय क्कयरुासअलस,तथवििररास,ाइ्यएलुगा। 7अाकल्नक्रयषुयवशिरयजुचयवशिवयीषययर, तुउीध्,ययतयितर,नयदयितच।
8रियिुयवरुरियउकततरयषियीतशयीषतय्जयत तयाअातशयकतितीषकतयचलनतवयनततयशयवयय कररषययर।
9अाकल्नक्रयषुयवशिरयजुयवशिचतु यनरय्यथरोय्यथचवयीषययर।
10ियीररदषौीषतकरोयत,ररवय्ानआजययियत,तया अासय्शियशयवययकररषययर,िनअातशयउयकयर कररषययरइयतउकवयन।
11अतइीयनागतयिहीयजनयनयरिरदलरवययसनयचसरक वीत,यररदवरएवरवीयत।यशन,अािषयकयवरुीष कलिययर,िषयकयवरुचिलककलिययर,ििप्क सीषरयगयतप्यग्सरयगयनसकरयय्चरदकर।
12तअवीन,“नआदयनयलस,यकनविसकाियनकलयन चररषयर,प्कसुीषहीिुकलनयकररषयर।
13अतएवयररदवरकथियत।िषयकयथगनयनयरध
14यककयशतलिनयनीदुयार्कयतितकपयदलयत आग्यत?अथवयअनीदयतआग्नदातयपवययातयजलय
15ररपजयरययव््वथधयीालन,पयचानरयगतरयगश
19ायररदवर,ररपयतजयकर,िरियसायववयीकवलन,
20यकयातपयतीषतपयतथलपयरुयत?तयाररपय्यिगत
21अततशयियलकयनीयरकसरथखडगिलनतशयरक
1यररदवरएववीयत,“ग्क्कयरुरयवकययटगाातय
3ािहीयरयजयिरदलरयनवययसनचयररशरुवचनश्त।
अारअल्नसयनअदरआनयिषययर,ितिकयशतश्ोयत, तुक्य्ललन।
4िततरय््यएततसयनयवरककतयतल्न अनीवतयतधयीगवन,ितनतशयययतयर,िहीयरयजयवयन जयतवन,यनी्शय्यरकनएततसयनयररतवन।
5तियलुउचसयनययनअयययनयरतवनिततियलु ाोरियलरय्सयपयनअयगनयीहन,ितरियनआजयययतन चउक,नचरररनयसआगत।
6अतयशत,यीवसयआग्लन,यररदवरवीयत,ितएतत
7अारअल्नसयनिहीय-िरदलरिोयरयरददन
ससकतनदकत,ततयनतोथत-नगरीथनयिषलन,ियवत ीथनसयननरयवषयत।
12अारएततसयनतपवययसनयचकतएवकररषययर,एतत नगरतोथतरअययकररषययर।
13िरदलरुगायय्िहीयरयजयनयरगायय्चतोथतसयनवत ीयशतययनरयवषलन,िशसवशगाशतशययतौसवशय सगसरायनयकतधयीग,अनीवतयिियलीयनचयययततर।
14ततयिरियातोथततआगत,िपयररशररयवष्य्ाकत पयशतवयनआसात।सयररदवरसिगाुपयङ्लसतवयन; सवयनजनयनउवयच।
15इ्यएलुयररदवरसनयययतयररदवरएववीयत।यश, ररवचननशोततशयकणकिोरकतयअाितयकरययीष रियउकततसवअुनगरुतुयसवशनगरशच आनयिषययर।
अधयि20
1इमरयरोयातुयपयदरियररदवरसिगारखययधययत आसात,सयिरियाएतययनरयवशिवकयतरअकरोतइयत शतवयन।
2ततयदरयिरियारयवष्ययीनपह्तयररदवरसिगास
िसरायसयिनयरानसिउच्यरलसतशस्शयनधयि।
3यर्यीनयदरयिरियास्यतियाआनित।तीययिरिया तरअवीत,“यररदवरतवनयरयदरनकतवयन,यकन रयगोयरििािइयत।
4ितयररदवरएववीयत,यश,अातयरवतसवशययरपय्य चकतरिधरकररषययर,तचसदप्यखडगनयतलन,तव नपयय्चततयशलन,अासवयनिहीयीदयनिययिलोनरयजु ाससरययिषययर,सतयनिययिलोनीदिुनातयखडगनतयन
ालन।
5अययचअारअुनगरुसविल,तुसवयनयररशरयन, तुसवयनिहरकवसयन,िहीयरयजयनयरसवयय्यनयधचतशय दप्यासपीयुययर,ितयनलणयिषलन,तयनगाातय िययिलोछगरनषलन।
6तयदर,तवगायनवसनसवचिननगयरषलन,ततत िययिलोनआग्यस,तपतय्िस,तपवीथनरयवषयस,तच तवसवयरपयय्चिशतियअनतरयवष्य्ाकतय।
7ारगवन,तियरयवयञत,अाचवयञतअरवर,तरर अयकियिलवयनअयस,यवजिाचअयस,अायन्उयाययसत अल्,सवरयउयायसिलन।
8ितअावीनअाकल्तवयन,अायासयलणनच कल्तवयन।ितयररदवरसिवचनयन्ररयन्यउयायस चअरवत।
9ततअाअवीर,अातुउलखनकररषययर,तुनयमय
13यररदवरगयिन,यररदवरुसयतकरत,ितस
14िल्नयीनअाजयत,सयीवसदयययतरवत,रररयतय िल्नयीनरयजयनतवता,सयीवसधनरयरवत।
15िरनषररययतसरायवयतयरआनित,“रवतयरश ियलकजयत;तिहपसछकतय।
16सरनषिथयनगरयय्यररदवरयययततवयन,यशयवययन कतवयन,सपयतकयलक्नरधय्सरिचउीघोशश्त। 17ितसरयगरयतनातवयन;रररयतयररयचतयुयत,तुय
10अनकशयअयरयनरियशत,सवतोरिर।यनवीिन,वीलन,
1िीययसीयकियरयजयरल्िययपयदर,रयसियियजयपच
3तीययिरियातयनअवीत,िियसीयकिरएववीथ।
4इ्यएलुयररदवरयररदवरएववीयत।यशन,िषयक ासििुयिधययनसलन,तययनिुयिधययन,िनिि िययिलोनरयजन,कलािचसािधथ,िरवनयरयवयरिया वषिलन,तयनपयतवतयिषययर,तययनचअुनगरुरध सिोजयिषययर।
5अाचरवलदसापसयररतासनदृियहनयचकोधन,कोधन, रातयकोधनचिलधषययर।
6अारअल्ननगरयनवययसनरनषयनयदवयनचपाररषययर, तरायवययधनयय्िन।
7तीननरिहीयरयजयसीयकियातुसवकयनजनयनच अल्ननगरवययधतखडगयतीयरकयतचिययिलोनरयजु निकीनिरुास,तशयदप्यास,तशयपय्यनियचकयनय
12ाीयऊीुवदज,यररदवरएवरवीयत।पयतकयलनयि कतयअ्यचयरर्ासयतललणतरोचि,रयरतररकोध अयगवतयनग्नीायतितरवतकर्यीषतयियकयर्यत कोऽययतरदरयितनदकोयत।
13ादो्ायनवयसा,सरतलयदलयच,यश,अारवतयवरु अल्,इयतयररदवरवीयत।िकथिलन,कअ्यकयवरु अवतरयत?अथवयअ्यकयनवयससयनशकपयवदयत?
14अािषयककरथलनीणीयुययर,तुवनअयग प्यलयिषययर,तुयररतसररकयिषयत। अधयि22
1इयतयररदवरकथियत;िहीयरयजुगागतयतपवचन वीत।
2वीत,ािहीयरयज,ीयऊीुयसायसनउययवष,तच,तव ीयसय,तवपजयचएतश्यरशपयवदन,यररदवरुवचनश्।
3इयतयररदवरकथियत;नयिधरचकतयललणतयन अ्यचयरर्ासयतरोचिन,यरीदाियनयययत्ययवधवयियश यासयरयकरत,अपयनी्शरकरयपयकयन।
4ियीििएततकयिकवलनतयाीयऊीुयसायसनउययवषय रयजयनरथअशचआरहतुसवकयतुपजयचअु गा्यर्पयवदलन।
5यकनियीििएतययनवचनययननशोषलनतयाअासिरव दयथकरोयर,इयतयररदवरवीयत,एततगायनजनरयवषयत।
6िहीयरयजुगापयतयररदवरएववीयत।तररकत
यगयलिीलिनयनुचयदरअयस,तथयययअातयपयनर, अयनवयसानगरयय्चकररषययर।
7अातवयवरुयवनयदकयनप्कसदससा स्ाकररषययर,तरवतचियनतीवीयरवकयनययतयअगौ यकयलन।
8अनकरयषयय्अुनगरुसरायगयरषलन,तचप्क सयररजनवकलन,“एततरायनगररगवतययकरथरएवकतर?
9तीयतउवरीयुलन,िततसयररदवरुसलन््य
अनीवतयआरयधतशयसवयकतवन।
10ििरतुकतरयरोयीथ,नदोचत,यकनिगयरषयत,तु कतीखरोयीथ,ितसयननप्यगयरषयत,सजवीदन यशयत।
11ितयररदवरिहीयरयजुिोयदियाुयपदलरसदयत, िसययतिोयदियाुसयनरयजकतवयन,िअ्यतसयनयत यनगतवयन।सयनतपनप्यगयरषयत।
12सतिल्नसयनतनिुनातवयनतपवय्ित,यनएतय रयरनयशयत।
13यधकिअधर्सगायनरययत,अधर्चसककयनरययत। िसयररजनुसवयवतनयवनयउयिङक,तुकयियथन ीीययत;
14सकथियत,“अाररकतयवसतगायवदयलककच
16सीररदय्य,ीानयनयचयवशिनयिकरोयत्;तीयतु
15यकतीवीयरयनरायलतसनरयजकररषयस?यकतवययतयन
19सिरदलर्यरतयरआकषयकथगीुअनृषयसा ीथनरयवषयत।
20लिनयनीदगतयक्त।ियदयनीदचसरउतयथरयगयत क्त,िततवसवपयर्यवनषयसलन।
21अातयसरबउकवयन।यकनतउकवयन,अान शोषययर।िौवनयतएवतवववायरआसातिततररवय्ान
22वयितवसवयनगोययलकयनरकयिषयत,तवपयर्चिनन
23ालिनयनयनवयसा,िीवीयरवकशनाडकरोयत,तीयत
26अातयतयजनिनारयतरचअनल्नीदयकयययरिप
27िल्रयरपयतप्यगनइ्लन,तपतनप्यगयरषलन।
28यकरअिरनषकोयनिअवायलतरगरयतअलस?यकस ययपिल्नसखनयलस?यकरथरततुवदजचिया यनषययसतय,ि्यतीदतनजयनलन,तल्नीदयकरयरवलन?
29ाययथवा,ययथवा,ययथवा,रगवतवचनश्।
30यररदवरइीकथियत,िशरयकयनसनयनरअसयत,िसि
1यधकतशयगोययलकयिररचरयगयाुरशयननयदिलन,
यिरिया
5यशतययीवसयआग्लन,िीयअाीयऊीुकतधरदयख उतयययिषययर,रयजयचरयजकररषयत,सरुचरयवषयत, ययथवयनयिनयिचकररषयत।
6तुकयलिहीयउुयरपयरुयत,इ्यएलचसरयकतयनवसयत, तुनयरि्यतसअ्यकधरपरइयतउचत।
7अतयशत,यीवसयआग्लन,िीयतयननवयीषलन,“िाो इ्यएलुसनयनयर्ीदयतियानातवयन,सजावयत।
8यकन,ियररदवरइ्यएल-वदजउवर-ीदयत,सवत ीदतचिपरियतयनयनषययसतवयन,उतयययतवयन,नातवयनच, सजावयत।तचसीदयनवसलन।
9रयवष्ययीनयकयर्यतररअनररहीिरगरअलस;रर सवयय्असिक्न;अायररदवरसिकयर्यततसि ययवपतयियवचननचरदनयजतवयनरनषइवअल्।
10ितीदवयरचयररयरयररय्अलस;ितदयथनरयर दोचयत;पयनरुसखीसयनययनदषलन,तशयरयगीष,तशय िलचनस्क।
11ितरयवष्ययीयरोयातचअययवपौस।आर,ररगारिय तशयीषतयपयररइयतयररदवरवीयत।
12अततशयरयगअनकयरसयलतरयगयइवरयवषयत,ततल्न पयशतययतलनच,ितअातशयकयतवशअययतशयउयररीषतय आनयिषययरइयतयररदवरवीयत।
13रियसयरररियीदुरयवष्ययीशरखतयदषय।त ियलरयशयियरयवष्य्ाकतवन,ररइ्यएलजनचभष कतवन।
14रियिरदलरुरयवष्ययीशघोरदषर,तवयरचयर कवलन,अनतचकवलन,तीषयनयासयनअययदृकवलन,िन कोऽययसुीषयतनप्यग्यत।
15अतसनयययतरयवष्ययीनययवशिएततवीयत।यशन,अा तयनकयरयरयोशयिषययर,ययवजलचयययिषययर,ित िरदलरुरयवष्ययीतसवशीदशअदुतयपसतय।
16सनयययतएवरवीयत,“रवदरयवष्ययीनयवचनरयश्त, तिषयनवथकवलन,तसहीिुीदनवीलन,नतयररद वरुरखयत।
17तरयअवालिनकथिलन,परउकवयन,िषयकदयलन रयवषयत।िकयशतसहीिकलनयनसयरचरलन,तकथिलन, िषयकउयररयकरययीषनआगयरषयत।
18कयररदवरसिउयीदलसत,तसिवचनजयतयशतवयन च?कनतुवचनयचय्तशतय?
19यशत,यररदवरसिचकवयतकुचकवयतयनगत,स ीजनयनयरयदरयसघोरयतयत।
20ियवतससहीियवचयरनकरोयततयवतयररदवरसिकोध नप्यगयरशियत।
21रियएतयनरयवष्ययीनयनपयशतय,तथयययतधयवलन्, अातयननउकवयन,तथयययतरयवष्य्ाकतवन।
22यकनियीतररयरयरदलसतयररजनयनररवचन
28िरयवष्ययीसरयशयत,ससरकथित;िररवचन
इयतयररदवरवीयत।
29यकनररवचनवय्वत?यररदवरवीयत;िथयच यदलयखणरङियतरदर?
30अतअातशयरयवष्ययीनययवरुअल्,िप्करर वचनसयररजनयतारलन।
31यशत,अातशयरयवष्ययीनययवरुअल्,ि सयजहयपिोगनवीलन,सवीयत।
32यशत,ियरथयसरयनयरयवष्य्ाकवलन,तयनकथिलन,
34रयवष्ययीयरोयातपजयचिवयीषलन,“परोरयर,अात
35ििप्कसयररजनभयतरचकथयिषथ,रगवतययक प्वयच?तथयच,रगवतययकरउकर?
36यररदवरसिरयरििनवयीशिनयत,ितप्कसि वचनतुरयररयवषयत।ितििजायवतशरु,अ्यक सनयययतुयररशरुवचनयवकतवन।
37एवतरयवष्ययीनवकयस,यररदवरतययकप्वयच? तथयच,रगवतययकरउकर?
38ितोििपरोरयरइयतवीथ।अतयररदवरएववीयत।ित ििरगवतरयरइयतवचनवीथ,रियचिषयनपयतपयशतर, ििरगवतरयरनवीथ।
39अतअातयसवथययव्ररषययर,तयचनगर््यरवद ययततचीवनगरच््यररसयकयतियायनषयसयिषययर। 40अािषयकपयतयन्यन्य,यन्ल्यचआनयिषययर,िय
5इ्यएलुयररदवरयररदवरएववीयत।एतशय सलतपलयनयइवअातयनिहीयीदुिुयनगहययर,िशय यातयिरियअ्यतसयनयतकलाीदपयशतय।
6अातयनयातयिदयषसयययिषययर,तयनअल्नीदयन आनयिषययर,तयनयनरयुययर,नततयनययतयिषययर;अातयन रोययिषययर,नततयनउीध्।
7अाततहीिीयुययरिततररपजयरयवषलन,अाच तशययररशररयवषययर,िततसवयतनयररसराय प्यगयरषलन।
8िथयीषययपलारोकनदकन,तथवीषय;अवशरव यररदवरइीरवीयत,“एवअािहीयरयजयसीयकययर,तु रयजयपयन,िरदलर-नगरुअवयदषयनच,िअल्नीद अवयदषय,यर्ीदचयनवसलन,तयनीयुययर। 9अातयनययथवयसवशरयजशतशयकयतकतयअयरयनयथ, सरययशतरय्,उयायस,दययचरवि,िपिपअातयन पशयिषययर,तपतयनपीयुययर।
10अाखडगीयरकवययधचतशपशयिषययरियवततरिय ततययततचीवीदयतनशलन। अधयि25
1िहीयरयजुिोयदिुयपुिाोियकारुचतथवशित िययिलोनरयजुनिकीनिरुपथरवशयिरियाुसरक सवशिहीयजनयनयरयवशिितवचनपयरर।
2यिरियारयवष्ययीसरिहीयजनिरदलरयनवययसनयच
सवतउकवयन।
3िहीयरयजुआरोनुयपुिोयदियाुपिोीदवशयत अदयिनयवदयतयपवशयिनयररदवरुवचनररसरायर आगत,अाचपयतउतयिवीनिषयनउकवयन।यकनििन शतवन।
4यररदवरिशरयकसरायसवयनसवसवकयन रयवष्ययीनयनपयशतवयन,पयतउतयितयनपशिन।यकनििन शतवन,नचशोतक्पववय।
5तअवीन,ििप्कसीषरयगयत,सकर्यीषतयतच यवरखयरतयिल्नीदयररदवर्िशरयकिशरयक ययततयचीवीदअननकयलियवतयनवसन।
6अनीवतयनयसवयकततशययजनयिचरयग्त,रवत ासकरयररयरयकुकरोत।अाचरवतयकरययकयतन कररषययर।
7तथयययििररवचननशतवन,इयतयररदवरवीयत।िन ििसासकर्यरयकुकरथ।
8अतएवसनयययतयररदवरकथियत।ितििररवचनन शतवन।
9यशत,अाउवरयीयदसवयनकलयनपशयितयगाातयरर सवकिययिलोनरयजनिकीनिरचतयनअल्नीद, तपवययसनय,यररतएतशयसवशयरयषय्ययवरुचआनयिषययर,
10अययचतताशुवय्ा,आन्ुवय्ा,वरुवय्ा,
15ितइ्यएलुयररदवरयररदवररयकथियत।अु
16अातशयरधपशयिषरय्ुखडगुकयर्यततययिलन, भयरतयचउववयचरयवषलन।
17ततअायररदवरसिासनचशकगाातयसवयनरयषयन
18िरदलर-नगरिहीय-नगरयय्,तुरयजयन,तुरयजयपयच
19यर्ीदुरयजयथयरो,तुसवकय,तुरयजयपय,तुसव
20सवऽयययरयशतय,उजीदुसवरयजयन,ययलषानयसवरयजयन,
21एीोररोआिअमोनसनयतच।
22सोरोरयजयसवयसीोनरयजयसरदुयर्ायरयजयच। 23ीीयनतरयिजचसरयररको्शच।
24अरिीदुसवरयजयन,रररयरयनवययसनसवयरशजनरयजय। 25यजररारयजयसवएलयररयजयसवरयीारयजय।
26उवरुसवरयजयनीरसरायचयरसर,जगतसवरयजयच ययथवयउयररलसतय,तशययशयतददयखरयजययियत। 27अतततयनवीयस,“इ्यएलुयररदवरसनयययतयररद वरएववीयत।ििययिन,रवयरवन,सटकवन,यतन,यन उयवषन,ि्यतखडगनअािषयकरधपशयिषययर। 28ियीततवासचशकययनयथनगहलनतयाततयनवकयस, ‘एववीयतसनयययत।ििअवशययिथ।
29अायाररनयमयनगरीषतयआनतआररिर,यकिि सवथयअीलणतयरवि?ििअीलणतयनरवि,ितअा ययथवयसवतयनवययसनखडगआहयिषययरइयतसनयययत यररदवरवीयत।
30अत:एतययनसवयय्वचनययनतशययवरुरयवष्य्ाितयन
36गोययलयनयरआकोदुवय्ा,रशुपरखयनयकजनच शित,ितयररदवरतशयचरयगयाललणतवयन।
37यररदवरसिपचणकोधयतदयनयतसिवयससयनययन ययछययनरवलन।
38सयसावतसुगर्कवयन,िततशयरयरअ्यचयरर् उगतयिय,तुकोधुचकयर्यतयनजनअलस।
अधयि26
1िहीयरयजुिोयदिुयपुिाोियकारुदयसनकयलु आर्यररदवरयतएततवचनआगत।
2इयतयररदवरकथियत;रगवतगाुपयङ्लसतय िहीयीदुसवतनगरतिरगवतगाआरयधनयिआग्लन, तययनसवयय्वचनययनवी,ितअातयततकथयित आजययिययर।ननाकरोतनदब:१.
3ियीएवरअलसतयातशृलन,प्करनषुीषरयगयत यनवतयिषलन,िनअातशयकर्यीषतयियकयर्यततशयपयत ितीषकतरइ्ययर,त्यतअायशयवययकररषययर।
4ततयनवकयस,यररदवरएवरवीयत।ियीििररवचनन शोषलन,रियिषयकसरकसयययतररयनिरचररत। 5ररीयसयनयरयवष्ययीनयवचनशृन,िरियिषयक सरायपयशतय,पयतउतयिपशिन,यकनििनशतवन।
6तीयअारएततगायदलोइवकररषययर,ययथवयसवशय रयषय्यकतएततनगरदययकररषययर।
7ततयररदवरसिगायिरियासिवचनशतयियजकय रयवष्ययीनोसवजनयचशतवन।
8िीययिरियासवतपजयतितयकरययवकयररदवर् आजयययतततसवउकवयनतीयियजकयरयवष्ययीयरसवजनय चतगाातवन,“रवनअवशरवय्िन।”
9यकरथतरगवतनयमयरयवष्य्ाकतवयनित,एततगा यदलोइवरयवषयत,एततनगरयनजनयवनययनजनरयवषयत? सवजनययिरियाुयवरुयररदवरसिगासरयगतय आसन।
10िहीयरयजकरयरयएततशतयरयजगायतयररदवरसिगा पयतआग्यररदवरसिगाुनतन्यरउययवषय। 11तीयियजकयरयवष्ययीनोचरयजयपयनसवयनजनयनच उकवन,“अिरनषर्ोिोगअलस;ितोिषययरक्शत तथवसअुनगरुयवरुरयवष्य्ारअकरोत।
12ततयिरियासवयनरयजयपयनसवयनपजयनचअवीत,“यिरो रयपयशतवयनितििितयकरययवचनशतवनततसवअु गाुअुनगरुचयवरुरयवष्य्ाकत।
13अतइीयनासरयगयनसकरयय्चसदोधिन,सयररद वरसिवय्ाचआजययिन।यररदवरिशरयकयवरुित ीशटसवरअकरोत,तीथतयशयवययकररषयत। 14अातयशत,अािषयकासअल्।
15यकनिियनशिनजयतवितियीििरयालनतयारवन सु,अुनगरु,तुयनवययसनचउयररयनी्शरक आनयिषलन,ितस्रवयररदवररयिशरयकसराय
1िहीयरयजुिोयदिुयपुिाोियकारुदयसनुआर्
2इयतयररदवररयकथियत;िननययनिगययनचकतयकण
3िरसलरनगरिीतयनयासनिहीयरयजुयसीयकियाु
रोआिरयजयि,अमोनारयजयि,सोररयजयि,यसीोनरयजयिच पशित।
4तयनआजययितिततसययरतकथित,“इ्यएलुयररद
6इीयनारियएतययनसवयय्रयरररसवकुिययिलोनरयजु
11िरयषयय्िययिलोनरयजुिगुअधसकणनातयतु सवयकवलन,तयनअासीदयनशलकररषययरइयतयररदवर वीयत।तततकषतपयनवसलन।
12अािहीयरयजयसीयकययरअययएत्यकयनसयरउकवयन, “ियिलोनरयजुिगुअधिषयककणआनिन,तु पजयियचसवयकतयजावन।
13ििरवतपजयचखडगनीयरक्वययधनयचयकरथय्िस, िथययररदवरिययिलोनरयजुसवयनकररषरय्ुरयषु यवरुउकवयन?
14अतिषयकपयतिरयवष्ययीनयवचनवीलन,तशयवचन रयश्त,ितिििययिलोनरयजुसवयनकररषलन,ितत िषयनअनतरयवष्य्ाकवलन।
15अातयननपयशतवयन,तथयययतररनयमयअनतरयवष्य्ा कवलन।िषयनरयवष्ययीवचिषयनियाष्यवनशलन।
16अाियजकयनसवयनजनयनचउकवयन,यररदवरएवर वीयत।िषयकरयवष्ययीनयवचनरयश्त,िकथिलन,यश, रगवतगाुययपयय्दाघरवियिलोनीदयतयनआनयिषन, िततिषयनअनतरयवष्य्ाकवलन।
17तयनरयश्त;िययिलोनरयजुसवयकरत,जावनच,एतत नगरयकरथयवधसरवत?
18यकनियीतरयवष्ययीसलन,ियीयररदवरसिवचन तशयसरायअलस,तयातइीयनासनयययतपयथिनितिययपयय् यररदवरसिगा,िहीयरयजुगाचिरदलरनगरच अवयदषययनययपयय्िययिलोनीदनग्लन।
19स्यनय,सरदु,आधयरय्यचयवशि,अल्ननगर अवयदषयनयययपय्ययवशिचसनयययत।
20ियिलोनुरयजयनिकीनिरिीयिहीयरयजु िाोियकारुयपिकोयनियिरदलरतियिलपयत, िहीयीदुिरदलरुचसवयनआियनिुयननातवयन।
21आर,यररदवरसियररदवर,इ्यएलसियररदवर, यररदवरसिगािहीयरयजुिरदलरसिचगािययपयय् अवयदषययनसलन,तशययवशिएततवीयत। 22तिययिलोननगरनातयरयवषलन,ियवतअातशय ीदनयीनयिनतपवयतषलनइयतयररदवरवीयत।तीयअा तयनउतयययिषययर,तयनअल्नसयनयनसयययिषययर।”
अधयि28
1तल्नएववशिहीयरयजुयसीयकियाुदयसनुआर् चतथवशयञरचरयसअजरुरयवष्ययीनयाछयिया यगिोनीदाियररशरुगाियजकयनयरसवशयजनयनयच समखरयउकवयन।
2इ्यएलुयररदवरसनयययतयररदवरएववीयत,
3य्वश्ियनरअायररदवरसिगाुसवयय्ययपयय्अप आनयिषययर,ितिययिलोनरयजनिकीनिरअ्यतसथयनत
4अािहीयरयजुिाोियकारुयपिकोयनियसव
9िरयवष्ययीदयलनयवशिरयवष्य्ावीयत,िीय
10ततानयनियरयवष्ययीयिरियारयवष्ययीनयकणयतिग
11ानयनियसवशयजनयनयसमखउकवयन,“परएवर
12ततयररदवरसिवचनयिरियारयवष्ययीनयसरायर
13गतयाननयिकथित,यररदवरएवरवीयत।तियकयषु
16अतएवयररदवरकथियत।यश,अातयययथवयउयररत यकययषययर,अल्नवशतय्िस,िततयररशरुयवरु यवदोाउययीषवयन।
17तल्नवशसरररयसानयनियरयवष्ययीरत।
अधयि29
1यिरिया-रयवष्ययीनययिरिया-रयवष्ययीनयिरदलरत
2(तीननरिकोयनियरयजय,रयजा,नयसकय,िहीय-िरदलर-
3दयथनयपुएलयसुयाल्िययपुगरररियियशासन
4सनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरसवतिुयन
यिरिया
7िपरियिषयनिुयननातय:तुनगरुदयलनअलनष तीथयररदवरपयथिन,िततसिदयनयतसिदयलन रयवषयत।
8ितसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरएववीयत। िषयकरधििषयकरयवष्ययीवरवलदरयवतरालनत िषयनरयवञिन,सरययनरयश्त।
9तररनयमयिषयनपयतयरथयरयवषवय्ाकवलन,अातयनन पयशतवयनइयतयररदवरवीयत।
10ितयररदवरइीवीयतितिययिलोनसरयतवशतयर रवतयसरायगतयिशरयकपयतररदरवचनकररषययर, िषयनअपप्यगनच।
11ितअािषयनपयतितयचनिययरततअाजयनययर, दयलनयवचयरय,नतअदरयवचयरय,िषयकअययकतअनीयत।
12तीयििरयआहिलन,गतयरयपयथयिषथ,अाचिषयन शलृषययर।
13िीयििसवहीिनरयअनषथतीयरयअलनषरयपयरथ।
14अािषयनलयरषययरइयतयररदवरवीयत,अािशरयक िननयनवतयिषययर,सवतरयषतसवतसयनतचिषयन सङगााषययर,िपरियिशरयकपयशतर,इयतयररदवर वीयत।अाचतययनतल्नसयनआनयिषययरितरियतय िननकतर।
15ितििउकवन,“यररदवरअ्यनिययिलोन रयवष्ययीनयरउतयययतवयन।
16ीयऊीुयसायसनउययवषुरयज,अल्ननगरयनवसतय सवशयजनयनय,रवलदसािनननगतयनयभयत्यचयवशि यररदवरएततवीयतइयतजयतवर।
17इयतसनयययतयररदवरकथियत।यश,अातशयउयरर खडग,ीयरक,वययधचपशयिषययर,तयननाचययपलाइव कररषययर,िअरकय,तएतयवनीषय।
18अातयनखडगन,ीयरक्,वययधनयचयाडयिषययर,तयन ययथवयसवशरयजशअयसयरयिषययर,दयय,यव्ि,शसन, यन्नचसवशरयषशिपरियतयनपयशतय।
19िततररवचननशृलनइयतयररदवरवीयत,ितरिय ररसवकरयवष्ययीयरततपयशतर,पयतउतयितयनपशिन। यकनििशोतनइ्लनइयतयररदवरवीयत।
20िरदलरतियिलोनीदपयतपयशतयनिननजनयसविि यररदवरसिवचनश्त।
21ररनयमयिषयनअनतरयवष्य्ाकवनकोलयिुयपु अायिु,रयसिययपुयसीयकियियचयवशिसनयययतयररद वरइ्यएलुयररदवरएततवीयत।यशन,अातयन िययिलोनरयजुनिकीनिरुाससरययिषययर।सचतयन िषयकदषयरतालन;
22तशयदययिययिलोनीदलसतयसविहीयीदुिननययन गहलनित,“यररदवरतययसीयकियाइवअायिइवकर,िर अगौियिलोनरयजरयकतवयन।
23िततइ्यएलीदीषकयिकतवन,सयररजनयरायरसा
29सोथयनियियजकयिरियारयवष्ययीनयक्शएततयप
30ततयररदवरसिवचनयिरियासिसरायरआगत। 31िननवययसनयसवशयकतपशित,“नालरािुदरियइ्ु
3ितयररदवरकथियतितअाररपजयनयइ्यएल-िहीय-
प्यग्ययर,तचतरआयधय्पयरि।
4एतययनवचनययनयररदवरइ्यएलसियवशििहीयिययवशि चउकवयन।
5ितयररदवरएववीयत।वयु,रिु,नचदयलनुवय्ा विशतवन।
6इीयनाय्न,यशनितरनषगरधयर्करोयतवय?
यकरथअाप्कयरशकयटरयगासकतयपसवगसयइव सवरखयवव्यशययर?
७ाय!ितसयीवसरायनअलस,िनकोऽययसददनयलस, ियकिुकदुसरिअययअलस;यकनसत्यतउुयर पयरुयत।
8िततल्नयीनरयवषयत,अातवकणयततुिग
9यकनतसशरुयररदवरु,तशयरयजयीयऊीुचसवय
12ितयररदवरइतवयकथियत,तवकतअसयध,तवव्च ताव।
13तविननयथकयशतनयलस,तवयचयकरयऔशधययननयलस।
14सवतवकयनयतययव्तवन;ततयनअलनशलन;ितरिय तयदपव्न,करुीणन,तवअधरुिहलतयियकयर्यत कतर;िततवयययययनवयधतययनआसन।
15यकरथतकदक्यस?तवअधरुिहलतयियकयर्यत तवीखअसयधरवयत,िततवययययनयवधनजयतर,अतअा तयपयतएतययनकतवयन।
16अतितयरकिलनतसवरकयिषलन।तवसवऽयय पयत्लि्नप्किननगयरषलन;ितयलणिलनतलणन रयवषलन,िचतयलणिलन,तसवअालटयथीयुययर।”
17अातयससकररषययर,तवव्यनचयचयकलरषययर,इयत यररदवरवीयत।ितततयियाषतरआहतवन,“एशयसिोन अलस,िुकोऽययअनश्नकरोयत।”
18इयतयररदवरकथियत।यश,अाियकिुतिनयिनन यनआनयिषययर,तुयनवयससयनशचीियकररषययर।नगरच सुरयदौयनयरतरयवषयत,पयसयीचिथयवतयतषयत। 19ततधनवयीआनल्तयनयवय्ाचयनगयरषयत,अातयनिह कररषययर,तअलयनरयवषलन।अातयनरयारयरअयय कररषययर,तअययअलयनरयवषलन।
20तशयसनयनययववतु,तशयस्ररयरतसयययत रयवषयत,तशययाडकयनयसवशयीणीयुययर।
21तशयआिजनयसतएवरयवषलन,तशयरधतशयरयजययल यनगयरषयत।अातसरायकररषययर,सचररसरायगयरषयत, कअिररसरायगनतुहीियनिोयजतवयन?इयतयररद वरवीयत।
22ििररपजयरयवषथ,अाचिषयकयररदवर रयवषययर।
23यशत,यररदवरसिचकवयतकोधनयनग्यत, यनरनरचकवयि,सीषयनययदरयसीखनयतयत।
24ियवतसततनकरोयत,ियवतससहीिुअयरपयिन करोयततयवतयररदवरसिउगकोधनप्यगयरशियत।
अधयि31
1तल्नएवकयलअाइ्यएलुसवशयकलयनययररशर रयवषययर,तचररपजयरयवषलन।
2यररदवरएववीयत,“खडगनअवयदषयजनयपयनरअनगा पयरवन।इ्यएलअययिीयअातुयवशयरकतगत।
3यररदवरररसरकयरयपयीरतित,आर,अातय दयशतपर्पर्यअसयत,अतअातयीियलतिय आकयशतवयन।
4यनअातययनरयुययर,तचयनयरतयरयवषयस,ाइ्यएलकनय,तयनतवस्अलङकतरयवषयस,आन्कत्य न्शचगयरषयस।
5तसयरररिययवतशदयकयथलययनरोयियस,रोय्कतयरतययन
6ितएकयीवसरयवषयतिीयएपरयवतलसतयपार्य
8यशत,अातयनउवरीदयतआनयिषययर,ययथवयतटततयन
11ितयररदवरियकिरोयचतवयन,त्यतिलववरुासयत
12अततयसिोनुऊधतयियआग्गयिलन,गोधरु,रदु,
14अाियजकयनयरआतयनरीतरयिषययर,ररपजयरर
15इयतयररदवरकथियत।रयरएकसर,यवलयय,कटरोीनच
16इयतयररदवरकथियत।रोीनयतसर,अशययतचयनवति,
17तवअनआदयअलसिततवसनयनयससारयिययन आगयरषलन।
18एपरुदोचनरियअवशशतर।तियरयीलणत,अाच ीलणतअरवर,िथयिगुअतसवशर,तरययररवति,अा यररवतयिषययर;िततररयररदवरअयस।
19तीननरअायशयवययकतवयन;ततयररियउययीष,अा ररऊरपायररतवयन,अालल्त,आर,भयरतअयय,ितअा ररिौवनुयन्यसयातवयन।
20एपरररयपियपवय?सयपिियलकअलसवय?ितअा तुयवरुउकवयन,तीयययअात्रययर,अतररआनरयय् तुकतवयकलययनसलन।अात्अवशरवीियकररषययर
21तयरयगयच्ययनसयययितयउचरयदौकतय,ि्यतरयग्
27यशत,यीवसयआग्लन,िीयअाइ्यएलवदिहीयवदच रनषिाजयदिाजचरोययिषययर।
28िथयरियतयनउीध्रग,ययतयितर,नयदयित,ीखचीयत चिथयअातयनयशनआसर।तथयअातयनरयकषययर,यनरय् रोय्चकररषययरइयतयररदवरवीयत।
29तशयीनशतयननवयीषलन,ययतरअमदयकयथल खययीतवन,ियलकयनयीनयचधयररतयसलन।
30यकनप्कसधरयतय्ित,िकयशतअमदयकयथल खयीयत,तुीनयधयररतयरयवषलन।
31यररदवरवीयतितअाइ्यएल-वदुिहीय-वदुच सानतनसलनकररषययर।
32रियतशयययतयरसाितसलनकतयतल्नयीनयर्ीदयत ियाआनततशयासगाातवयन,तीनसयरन।ररसलनतरङ कतवन,िदययअातशयययतआसर,इयतयररदवरवीयत।
33अाइ्यएलवदजनसािसलनकररषययरसएशएव रयवषयत।तशयीनशअननरयररदवरवीयत,अाररयनिर तशयअनकर्शसयययितयतशयहीिशयललखषययर।तशय यररदवररयवषयत,तचररपजयरयवषलन।
34तयनप्कसयररजनसभयतरचनउययीदलनित,“पर जयतव,िततसवरयजयुलन,तशयकदयतरावरियवत,ित अातशयअयरयधकयरषययर,अातशयययययनन्ररषययर।
35यीनसिपकयदीीययत,रयपौचनतयरकय्ययनिरयनपकयद ीीययत,सरदुतरङगजयतचतसरदयवरजयत,सएवर वीयत।तुनयरसनयययतयररदवरअलस।
36ियीतयनिरयररयरतग्लन,तयाइ्यएलुवदजअयय ररयरतरयषतयन्यनवतयिषयत।
37इयतयररदवरकथियत।ियीउयररसगयररयरत,ययथवय आधयरयचअधअनयशतय,तयाअाइ्यएलुसवयनवदयनअयय तशयकतयनयसवशयकतयकयययरइयतयररदवरवीयत।
38ानयनालगोयरयतको््यरयिननगरयररदवरयियनयरत रयवषयतइयतयररदवरवीयत।
39रययनरखयअदयययगरियवतुउयररगतयगोथियवत यररभरयत।
40रतदरारय्यर्यनयचसवयकपयय्यकदोन-नदययवयीयद अश्यरुको्ियवतयररदवरयिययवपयरयवषलन।न उीधतनचयनसीयययतयिषत।
अधयि32
1िहीयरयजुयसीयकियाुीदरवशितनिकीनिरु अषयीदवशयररदवरसिवचनयिरियासिसरायरआगत। 2तीयियिलोनरयजुसनयिरदलररआकयरतवता,यिरिया रयवष्ययीिहीयरयजुगालसतुकयरयगयरुपयङ्यनरु अरवत।
3ितिहीयरयजयसीयकययातयनरुकतवयनित,“यकरथत रयवष्य्ावीयस,यररशरएवरवीयत,यश,अारएततनगर िययिलोनरयजुासीयुययर,सतरगहाियत।
4िहीयरयजयसीयकियाकलाियनयासयतनरकरयवषयत,
10अापरय्साक्रयदतवयन,सययक्चगाातयतुधन
11अाकिुपरय्गाातवयन,ितयनिरयनसयररयदतततच
12अारयसियिययपुनररिययपुिरकुकतरर रयतलयपुायनयईलुदषौ,कियसकुसीुतयपयरयनय
16रियकिुपरय्नररिययपयििरकसरथयररशर
19रायरतयर,कयिचयरयकरा,िततवनपयय्रनषयपय्य
20ियर्ीदअदयिनइ्यएलीदचअनशयजनयनयरध यच्ययनआशिकयररकयय्चसयययतवन।अदतइवतयनयर कतवयन;
21तवपजयइ्यएलयर्ीदयतयच्आशिचदृासन
22तियतशयययततदयथकतयकाररधपवययातयरयरतत
25तरयउकवयन,ारगवन,धननकपकातयसययक्गाय्। ितनगरकलानयासीवरअलस।
26ततयररदवरसिवचनयिरियासिसरायरआगत।
27यश,अायररदवर,सवरयसयनययररदवरअसयर,यक ररकतयकरययअयतकयिनरअलस?
28अतएवयररदवरकथियत।यशन,अाएततनगर कलाियनयास,िययिलोनरयजुनिकीनिरुचास ीयुययर,सतरगहाियत।
29कलाियिअुनगरुयवरुिुकवलन,तआग् अल्ननगरअयगरप्यक,िशयगाशियलुकतधय ीववन,अनतीवतयिियलीयनचययतिलन,तशयगासा ततीालन,िनरयकोधपयरवन।
30ितोयाइ्यएल-सनयनयिहीय-जनयचररयरतिौवनयतएव ीषतकतवन,ितइ्यएल-जनयकवलसासकर्यरय कुवन,इयतयररदवरवीयत।
31ितोयाएततनगरररकोधु,ररकोधुचपकोयइव
अरवत,िततशययनरय्यीनयतअदयिन।ितअाततरर रखयतयरतअयसयरयिषययर,
32इ्यएल-िहीय-वदयनयचिलतरययीषतररकोधकत कतत्यतत,तशयरयजयन,तशयरयजयपय,तशयियजकय,तशय रयवष्ययीनय,िहीय-जनय,िरदलर-यनवययसनच।
33तररपयतयषकतवन,नतरख,िदययअातयन उययीषवयन,पयतउतयितयनउययीदन,तथयययतउयीदन शतवन।
34यकनतररनयमयउचरयनुगासुघय्तकयिीशयित सययिलन।
35तयाछोरयपुउय्कयियियलुउचसयनययनयनयरतवन, िनतशययपयसयपयचअयगनयरोलकपयतगनदकवलन। ितरियततनआजयययत,रररनयसअययएततघय्तरितत िहीयिययययकतनआजयययतवयन।
36अतइीयनाइ्यएलुयररदवरयररदवरएतसिनगरस ियवशिकथियतित,“इीखडगन,ीयरक्,वययधनयच िययिलोनरयजुाससरययतरयवषयत।
37यश,अातयनसवतीदतसङगााषययर,िपरियतयन ररकोधन,ररकोधन,रातयकोधनचयनषययसतय।अातयन यनअपआनयिषययर,तयनसरयकतयनयनवयसकररषययर।
38तररपजयरयवषलन,अाचतशययररशररयवषययर।
39अाततएकहीि,एकरयगचीयुययर,िनतररसीय रियि,तशययशयतसनयनयनयचयातयि।
40अातशयसायन्सलनकररषययरितअातशययातकत ततनयनवतयिषययर।यकनतशयहीिशरिसयययिषययरित तररीरनगयरषलन।
41आर,अातशययातकततयनआन्यिषययर,अातयन अल्नीदसवयतनयसवयतनयचयनशिनरोययिषययर।
42ितयररदवरएववीयत।िथयरियएततसवरातीष
2तुकतययररदवर,ियररदवरतसिसथययियत,स
4ितोयाइ्यएलुयररदवरयररदवरअुनगरु
खडगनचयययततयसलन।
5तकलािसािुयिआग्लन,यकनतशयरतदरारयरयित, िरियररकोधनररकोधनचातय,िशयसवशयीषतयिय कयर्यतरियअ्यतनगरयतरररखयनगृर।
6यश,अातुआरोगयचयकरयचआनयिषययर,तशय
7अािहीयीदुिननइ्यएलुचिननप्यग्यववत
8अातयनसवयनअधरयनदुयिषययर,िनतररयवरुययय
10इयतयररदवरकथियत।यनअपशितितििरनषरयात
यनजन,रनषाान,यनवसतययवनय,यदाानच।
11ाशुवय्ा,आन्ुवय्ा,वरु,वधुचवय्ा,िजनय वयीषलन,“सनुयररदवरुसयत,ितयररदवररद”
सयतियलीयनयररदवरसिगाआनयिषलन।अायववत ीदुिननप्यगनकररषययरइयतयररदवरवीयत।
12इयतसनयययतयररदवरकथियत।यनरनषरयातयदयवाान
13यवतनगरश,उय्कनगरश,ीयक्नगरश,यिनयरानीदश, िरदलरयररतसश,िहीयनगरशचरशययनकथितासन गयरषलनइयतयररदवरवीयत।
14यररदवरवीयतितअाइ्यएल-वदुिहीय-वदुच पयतजयतसतयिकररषययर।
15तशयीनशतल्नकयलचअाीयऊीयिनधरदयख
16तशयीनशिहीयीदउुयरपयरुयत,िरदलरीदच
20इयतयररदवरकथियत।ियीििररयीवयसलन,रररयपौ सलनचरङयितदकथ,तशयऋतौअाोरयपौनरवि; 21तीयररीयऊीनसाररसलनरङरवतिततु यसायसनरयजकतयपनरवत।लवायरसाियजकसारर सवकसा।
22िथयसगसयनकयग्यितनदकन,सरदुवयलकयन यररयरतय,तथवअाररीयसुीयऊीु,ररसवकयनयर लवानयचवदिहकररषययर।
23यररदवरसिवचनयिरियासिसरायरआगत।
24यकतनरनसितएततपजयितउकवयन,ििोकल्ि यररदवरयचनोयत,तिोकल्िसतयनअयय्कवयन?एवत ररपजयअवायलतवनितततशययरतयनरयषनरवि।
25इयतयररदवरकथियत।ियीररसलनयीवयरयपौनुयत, ियीरियसगययथवययनिरयनयनिकय;
26तीयअाियकिुररसवकुीयऊीुचवदजयकयययर, िनतुवदजयनयकयञतअियार-इसायक-ियकििोवदजन गहययर,ितअातशयिननप्यग्तयनीियकररषययर।
अधयि34
1िीयियिलोनरयजनिकीनिरसवसनय,तुरयजुययथवय सवयय्रयजययन,सवजनयचिरदलरयवरुतुसरनगरशच िुकतवनतीययररशरयतयिरियाुसरायितवचन पयरर।
2इ्यएलुयररदवरयररदवरएववीयत।गतयिहीयरयज यसीयकियाकथित,यररशरएवरवीयत।यशत,अारएतत नगरिययिलोनरयजुासीयुययर,सतरअयगनयीायत।
3ततुासयतनयलययिषयस,यकनअवशगााततुास सरययतरयवषयस;तवनपयय्िययिलोनरयजुनपयय्यशलन, सतयरखनरखनवयीषयत,तचियिलगयरषयस।
4तथयययािहीयरयजयसीयकियारगवतवचनश्।इयततव यररशरकथियत,तखडगननय्िस।
5ततदयलनयवकय्िस,तवययत्ययवरयजयनयीयासात
रवतकतगनयनीालन।तचतयदोचयिषलन,ापरो!ित रियवचनउकरइयतयररदवरवीयत।
6ततयिरियारयवष्ययीनययिरियायिरदलरनगर िहीयरयजुयसीयकियापयतएतययनसवयय्वचनरअवीत।
7िीयियिलोनरयजुसनयिरदलरयवरु,िहीयीदुसव नगरसा,लयकाद-अजकय-नगरसािुकतवता,ितएतययन रयकतययननगरयय्िहीय-नगरशअवयदषययनआसन। 8यिरियाुसराययिरियाुसराययिरियाुसरायर एततवचनपयरर,ितरयजययसीयकियािरदलरनगरलसत सवजनयनयसासलनकतवयनितततरलकपगनदकोयत। 9प्करनषसीयसाीयसाचइियनाइियनावयरक्जत। िततत,िथयभयतिहीािय,आतनसवयनकियत। 10िीयसवरयजयपय,सलनपयवषयसवजनयचशतवनित प्कसीयसाीयसाचरकग्त,िनयनकोऽययतशयसवयन
13इ्यएलुयररदवरयररदवरएववीयत।रियिषयक
19िहीयरयजकरयरय,िरदलररयजकरयरय,नयसकय,ियजकय,
अधयि35
1िहीयरयजुिोयदिुयपुिाोियकारुकयलयररद
2रकयिाियनयगागतयतयनवी,यररशरुगा,ककएकल्न ककआनि,ततरदययित।
3ततअायिरियाुयपियजयनियाियजयनिययपतुभयतर तुसवयनयपयनरकयिाियनयचसरगवदगाातवयन।
4अातयनयररदवरसिगा,यररदवरसिइगयलियिय यपुायननयपय्यकक,ित्यरययलुदयलरयपु
6यकनतअवीन,“विरदनययियर,ितअ्यकययत
9नचअ्यकयनवयसयथगायय्यनरयत,नचअ्यकदयकयकप, कप,िाजचनयलस।
10यकनवितिशयनवसनआजयययलनकतवन,अ्यकययतय िोनयीिितआजयययतवयनततसवकतवन।
11िीयियिलोनरयजनिकीनिरीदरआगततीयवि अवीर,“आग्,कलािसनयरियत,अरयरािसनयरियतच िरदलरनगरग्यर,अतवििरदलरनगरयनवसयर।
12ततयररदवरसिवचनयिरियासिसरायरआगत।
13इ्यएलुयररदवरसनयययतयररदवरएववीयत।गतय िहीयीदवययसनयिरदलरवययसनयचकथित,यकििररवचन शोतउयीदनपयरथ?इयतयररदवरवीयत।
14रकयियपुिोनयीिुवचनितससयपयनरदनययिन इयतआजयययतवयन।अदयिनतकयञतनययिलन,यकनसययत आजयययलिलन,तथयययअापयतउतयिवीनिषयनउकवयन। यकनििररवचननशतवन। 15अािषयकसरायसवयनररसवकयनरयवष्ययीनयरअयय पयशतवन,पयतउतयितयनपयशतवनित,ििप्क सीषरयगयतप्यग्सकरयय्सदोधिन,अनीवतयनयसवय कतरयग्न,ततििरियिषयनसययततचीवीद यनवसलन,यकनििक्नपववय,ररवचननशतवन।
16ितोरकयियपुिोनयीिुयपयसययतआजययययलतवन। यकनएतजनयररवचननशतवन।
17अतयररदवरसनयययत,इ्यएलसियररदवर,एववीयत। यशत,अािहीयियरिरदलरवययसनयचउयररितयकरययीष तशययवरुउकवयनततसवआनयिषययर,ितअातत उकवयन,यकनतनशतवन।अातयनआहतवयनयकनतन उवरीववन।
18यिरियारकयिानयवदअवीत,“इ्यएलुयररदवर सनयययतयररदवरएववीयत।ितििसययतिोनयीयिु आजयययलयितयतुसवयनउयीदयनययलयितयतु आजयनसयरसरकतवन।
19अतसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरइतवर वीयत।रकयिुयपिोनयीिररयरतसीयसयतनइ्यत।
अधयि36
1िहीयरयजुिोयदिुयपुिाोियकारुचतथवश यिरियाुसराययररदवरयतएततवचनआगत।
2यसकयटगाातयतल्नयीनरियरवदउकयीनयत आरतिोयदियाुयीवसयतअदयिनिलतरययवचनरिय रवदउकततसवयलखत।
3अाितयकरययीषकतरइ्ययरततसविहीय-वदज शोषयत;िनतप्करनषुीषरयगयतप्यगनदकवलन; िनअातशयअधरयययचकरययर।
4ततयिरियानररिययपिरकरआहिियरकयिरियाु रखयतयररदवरसिवचनितयकरयययसकयटयललखतवयन।
6अततगतयरररखयतयललखतग्उयवयसयीनयररद
9िहीयरयजुिोयदिुयपुिाोियकारुयञरवशनवर
10ततयररदवरसिगादयथनयपुगरररियियकक,यररद
11िीयदयथयनयपगरररिययपराकयियायररशरुसवयय्
16ततसरवचनशतयतएक्यतयररातयरतयियरचर
वकयर।”
17तिरकयषवन,“अधनयअ्यनवी,तियतुरखन एतययनसवयय्वचनययनकथयललखतययन?
18तीयिरकतयनप्वयच,“सएतययनसवयय्वचनययनरर रखनउकवयन,अाचतययनरयसनययसकयललखतवयन। 19तीयरयजयपयिरकपयतअवीन,“ग्तययिरियाच यनगातयर।ििकपसलन,कयशतनजयुत।”
20तरयजसरायपयङ्गतवन,यकनएलादयरयियदयसजु ककततग्यनयकथसववचनरयजक्िोअवीन।
21तीयरयजयिहीाततयसकरआनतपयशतवयन,ततसतर
यिरियारयवष्ययीनचगाातदकवलन,यकनयररशरतयन गोययतवयन।
27ततयररदवरसिवचनयिरियासिसरायरआगत,तत यररदवरसिवचनयिरियासिसरायरआगत,ततयररद वरयिरियासिसरायरआगत।
28यनअनग्गाातयतल्नसरयववचनयलखतित पथरयटितिहीयरयजिाोियकारीगवयन।
29िहीयरयजिाोियकारवकयस,यररदवरएवरवीयत।तिय एततग्ीगिततिययकरथरतपयललखतित,िययिलोनरयज अवशरवआग्एततरयरनयदयिषयत,ततरनषयनयदनच यनवतयिषयत?
30अतिहीयरयजिाोियकारुयररदवरएववीयत।तु ीयऊीुयसायसनउययवषकोऽययनरयवषयत,तुरतदरार यीवयउषतय,रयपौचयारुकतियायकररयवषयत।
31अातुवदजयनयचीयसयनयरअधरुीणीयुययर।अा तशययवरुिरदलरयनवययसनयिहीयीदुचजनयनयउयररित यकरययीषरियउकततसवआनयिषययर।यकनतन शतवन।
32ततयिरियाअनग्गाातयनररिययपिरकदयसज ीववयन।ियिरियाुरखयतयिहीयरयजिाोियकारअगौीग यसकुसवयय्वचनययनयललखतवयन,तशअययअनकययन सददययनवचनययनिोयजतय।
अधयि37
1िाोियकारयपुकोयनियाुसयनरयजययसीयकियारयजय अरवत,िरियिलोनरयजयनिकीनिरिहीयीदरयजय कतवयन।
2यकनसयिरियारयवष्ययीनययररदवरसिवचननशृन, तसिसवकय,ीदुजनयवयनशृन।
3रयजययसीयकययादलयरिययपिहकलरयसियियजयप सथयनियचयिरियारयवष्ययीनयसरायपयशतवयन,“अ्यक कतअ्यकयररशरयररशरपयथिन।
4यिरियापयवशजनयनयरधयनगतवयनितततकयरयगयरन सयययतवन।
5तीययर्ीदयतथयरो-सयनकययनगतय,िरदलर-नगरयत वयरयकला-जनयतशयसरयचयरशतयिरदलर-नगरयत पलसतय।
6ततयररदवरसिवचनयिरियारयवष्ययीनयसरायर आगत।
7इ्यएलुयररदवरयररदवरएववीयत।िहीयरयज िषयकरययल्तररसरायपयशतवयनइयतििवकथ। यशन,िषयकसयायययथयनगतयथयरो-सयनकययर्ीदसीद पयतप्यगयरषलन।
8कलािययनआग्अुनगरुयवरुिुकररषलन,तर आीयिअयगनयीयाषलन।
9इयतयररदवरकथियत;कलाियअ्यतअवशगयरषलन, िततनगयरषलन,इयतवीनिषयकरयवञित।
10ितोिििषयकयवरुिुकवतयकलाियनयसरससन
14तीययिरियाअवीत,“इीयरथयअलस;अाकलानयसराय
15अतपधयनययिरियाुपयतकुयसनतपह्िोनयतनु
20अतएवश्,ाररपरोनय,ररियचनयतवयरतसाकतय
अधयि38
1ततरवनुयपदथयतिय,यदरुयपगीयलिय,दलयरिययप
2यररदवरएववीयत,“अल्ननगरियतषयतसखडगन, ीयरक्,वययधनयचय्ित,यकनिकलािीदगयरषयतस जावयत।ितोयातुपय्यनयदकयरयथपयरुयत,जायवषयतच।
3यररदवरएववीयत,“एततनगररअवशरविययिलोनरयजस
8एिीरलकरयजगायतयनग्रयजयनपया।
9ररपरोरयजय,एतजनययिरियारयवष्ययीनयसरशीषत कतवन,िरतकयरयगयरयकरवन।सचिल्नसयनकधयर् इवअलस,ितनगरयनरोयटकयनयलस।
10तीयरयजयइयथिोययियीदािएिीरलकआजययित,“अत यपदतयरशयनआीयियिरियारयवष्ययीर्ोयव कयलकोिरातियायनषयसि।”
11ततएिीरलकतयनयरशयनसनसागाातयकोशुअध रयजगापयवशततयरय्ययनयकययय्,यरयतनययनसडगययनच चारयय्गाातयर्यरयिरियाुकयलकोिरअवतयररतवयन।
12इयथिोययियीदािएिीरलकयिरियाअवीत,“एतययन यरय्ययनयययततययनसडगययनचचारयय्तवियहकणशर्श अधसययि।यिरियाएवरअकरोत।
13तयिरियार्यरआकषकयलकोषयतियानातययिरिया कयरयगयरुपयङ्एवलसतवयन।
14तीयरयजययसीयकययापशयितययिरियारयवष्ययीन रगवतगाततािपवद्यरससरायनातयरयजययिरियाअवीत, “अातययकरययय्ययर।ररयकरययनगोयित।
15तीययिरियायसीयकिरअवीत,“ियीअातयतत कथिययरतयातरयअवशनवयधषयस?ियीअातयउयीद ीीययरतयातररवचननश्ोयश?
16तीयरयजययसीयकिययिरियापयतगररय्दयथकतवयन ित,“िथययररदवरअसरयकरनशिरअसयत,सजायवत अलस,अातयनवयधषययर,नचतयतवपय्यनकतरइचयन जनयनयरासनीयुययर।
17ततयिरियायसीयकिरअवीत,“सनुयररशर, इ्यएलुयररदवरयररदवरएववीयत।ियीतयनशिन िययिलोनरयजुरयजयपय्यसरायगयरषयसतयातवआतय जायवषयत,एततनगरअयगनयनीहत।तचतवगाच जायवषयस।
18यकनियीतिययिलोनरयजुरयजयपय्यसरायनगयरषयस तयाएततनगरकलाियनयासीवरयवषयत,तचततअयगनय ीहन,तचतशयासयतनरकरयवषयस।
19रयजययसीयकययायिरियाअवीत,“कलाियनयययततयनय िहयीनयरिरातअल्,रयरततरयसाससरथरय उयायसिलन।
20यिरियाअवीत,“ततयनरोचयिषलन।”अातयपयथिययर ितयररदवरसिवय्ावीययर,तथवतवरदरयवशियत,तव पय्यचजावयत।
21यकनियीतयनगननइ्यसतयारगवतयररकतएतत वचनीयदतर।
22िहीयरयजगािलसिअवयदषयसलन,तयसवयलसि ियिलोनरयजुरयजयपय्यसरायनातयरयवषलन,तयलसि वकलन,“तवयरपयय्तयआरहतयपयतयवजिपयरवन।”
23ततवसवयनरयियनतवियलकयनचकलाियनयसरायिया
28यिरियािरदलरुगाातयीनयिनकयरयगयरुपयङ्
अधयि39
1िहीयरयजुयसीयकययाुनवरवशीदररयस
3ियिलोनरयजुसवरयजयपयपयवशरध्यरउययवषय,त
24ततयसीयकियिरियारअवीत,“एततवचनकयशतन
7सयसीयकियाुनपयय्ियाकतयशङखलययरिीधयत िययिलोननगरनतर।
8कलाियरयजयनगाजनयनयगायय्चअयगनयीगवन, िरदलरुयरयवचरगवन।
9ततरककसनयययतनिजरयीननगरअवयदषयनयजनयनय अवयदषयनय,ययततयनयचदशजनसािययिलोनीदपयत ि्ाकतवयन।
10यकनरककसनयययतनिजरयीनिहीयीदिजनययकरयय नयसात,तशयीररदयन््यततदयकयकपयय्कपयय्च
11ियिलोनुरयजयनिकीनिरयिरियाुयवशि
13ततरककसनयययतनिजरयीन,निदयसिन,रिसयरास,
14तअययपशयितययिरियाकयरयगयरुपयङ्यतियानातय
अल्ननगरीषयिआनयिषययर,नतयातयि;तचतल्नयीन रवतयरतयसुयरयवषलन।
17अाततल्नयीनतयरोचयिषययर,यररदवरकथियत, िशरवताशयरशशरवतासनीाित।
18ितअातयअवशरवरोचयिषययर,तखडगननययतषयस, यकनतवपय्यतविुयरयवषलन,िततरयियवशयसकतवयन इयतयररदवरवीयत।
अधयि40
1यिरियाुसरायितवचनयिरियाुसरायपयरर,ततयर रककसनयययतनिजरयीनतरयरयतरकवयन,िीयसत िरदलर-िहीय-ीदिोिुशसवशयरधशङखलयिुसन गाातवयन,िियिलोनीदपयतिुयआसन।
2रककसनयययतयिरियागाातयतरअवीत,“रवतयररदवर यररदवरअल्नसयनएततीशटपचयररतवयन।
3इीयनायररदवरततआनिसििथयउकवयनतथयकतवयन, ितिियररदवरसियवरुयययकतवन,तुवय्ान आजयययतय,अतएततिशरयकउयररआगत।
4अधनययश,अातयासिशङखलयआसन,ततअदतय रकवयन।ियीरवतकतरियसािययिलोनीदगनयातकर दशततयाआग्त;अातयसृियशययर,यकनियीतयरिय साियिलोनीदपयतआगनीिलदशततयाकरस,यश, सवयरयररवतयरतअलस,िपरवतगरनरउवरर,सलरच दशत,तपग्त।
5सअदयययनगततीयसअवीत,“दयथनयपुअयाकयरु यपुगीयलियियसरायगतय,िरियिलोनरयजयिहीयनगरश रयजययलकतवयन,तुसरायचजनयनयरधयनवसत,अथवय िपगनरवतअनकलदशत,तपग्त।अतरककुकरयन त्रोजनयरसयरचीतयत्कवयन।
6ततयिरियाअयाकयरयपुगीयलियियसराययरसयनगर गत।तनसाीदअवयदषयनयजनयनयरधयनवसयत्।
7िीयकपशलसतयसवसनयययततशययरशयशशतवनित
ियिलोनरयजनअयाकयरयपगीयलियीदरयजययलकतय यरशयन,लसि,ियलकयन,ीदुयनधनयनयर,िजनय िययिलोनीदननातय,तशयकतत्सरययतय।
8तततयरसयनगरगीयलियनगर,नथयनिययपइ्यइल, कररिययपिोायनन,िोनयतन,तिहरतुयपसरयिय, नतोथयतािुएथयईयपय,रयकयथाियपिजयनियचतशययरश साआगतवन।
9दयथयनयपअयाकयरुयपगीयलियतयनतशययरशयनच दयथकतवयनित,“कलानयसवयकतरयरिर,ीदयनवसन, िययिलोनरयजुसवयकवन,तीयिषयकरदरयवषयत।
10अातयशत,अायरसयनगरयनवयसषययर,िअ्यक सरायआगयरषलन,तशयकलाियनयसवयकत,िितरद, गाषथल,तलचसङगहसययपशसयययितयसु
15ततकररिययपिोायननयरसयनगरगीयलियगररय्
कयशतततनजयुयत।
16यकनअयाकयरयपगीयलियकररिययपिोायननअवीत,“त एततकयिनकर,िततइ्यइलुयवशियरथयवीयस।”
1सरररयसएलादयरयपुनतनयाुयपइशयएल
5दकरतयदलोतसयरररियतचचतयररदतयरशयरलणतय ीयढय,वसयय्चयवीा्ययन,सासियलीयनधयचगाातय यररशरुगापयतआनतरआगतवन।
6इशयएलनथयनिययपयरसयततयनयरयलतयनगतवयन,ग्न सवकयलरोयीयत्,तीयसतयनयरयलतयतयनअवीत, “अयाकयरुयपुगीयलियियसरायरआग्न।”
7िीयतनगरुरधआग्लन्,तीयनथयनिययपइ्यइल तयनातयतुसालसतयनयरशयनचगतरधयकरवयन। 8यकनतशीदजनयइशयएलपयतअवीन,“अ्यनरयालन, ितअ्यककपगोधरु,िवु,तलु,रधुचयनयधअलस।
9इशयएलगीयलियियकयर्यतिजनयातवनतशयसवयय्
10ततइशयएलयरसयनगरिजनयअवयदषयआसन,तयनसवयन
14इशयएलनिजनययरसयीदयतिुयआसन,तसव यररभयरतयकररिययपुिोायननुसरायगतवन।
15यकननथयनिययपइ्यइलअषयरयरशसािोायननयत यलययितअमोनाियनयसरायगत।
16ततकररिययपिोायनन,तुसङरिसनयययतआसन,ि जनयनथयनिययपुइ्यइलयतयरसयीदयतयनपयरय,तशय सवशयदशचगाातवयन,ततसअयाकयरुयपगीयलिय, िुयरशयन,लसि,ियलकयन,नयसकयनचातवयन,ितसयन आनितयगयििोन:१
17तततयर्ीदगनिथलारसरायसयचमयर-नगरु यनवयससयनयनवसलन्।
18कलाियनयकयर्यतततरिरातयआसन,ितनथयनिययप इ्यइलअयाकयरुयपगीयलियरयररतवयन,िरियिलोनरयज ीदरयजययलकतवयन।
अधयि42
1ततसवसनयययत,कररिययपिोायनन,ाोदयिुयपिजयनिय च,कदतयररयिनसवजनयसरायगतवन।
2यिरियारयवष्ययीनपया,“अ्यकियचनयतवसरक
साकतयरवत,एतशयसवशयअवयदषयनयकतरवतयररशर यररशरपयतअ्यककतपयथियर।िथयतवनपयय्अ्यन यशलनतथयवििहशअलयएवअवयदषय।
3तवयररदवरयररदवरअसरयकरयगीदितिसि रयग्गयरषयर,िसिचकवरअसयत।
4तीययिरियारयवष्ययीतयनअवीत,“अािशरयक शतवयन;यश,अारवतवचनिथयवतरवतयररशरयररदवर पयथयिषययर;ततयररदवरिशरयकपयतितयकरययपयतवचन ीयुयत,ततअािशरयकसरकवकययर।अारवतयकरययन
यनवतयिषययर।
5तीयतयिरियारअवीन,“ियीवितवयररदवरतयअस रयकसरायपशयिषयत,तीनसयरसरनकरचत,यररदवर असरयकरधसतिसियवदवयसाचसयकारवत।
6सीवयअदरवय,ि्वितयपशियर,तुअ्यक यररशरुवय्ाआजयययिषयर।िथयवियररदवरसिवय्ा आजययियरतीयअसरयकरदरवि।
7ीदयीनयननरयिरियाुसराययररदवरसिवचनआगत। 8ततसकररिययपिोायनन,तुसङरलसतयनसवयन सनयनयिकयन,सवयनजनयनकदयतयररयतयनियवतआहतवयन। 9तततयनअवीत,“ि्ििरयपयशतवन,तुसरकरवत ियचनयसरकपयशतवन,सइ्यएलुयररदवरयररदवरएव वीयत।
10ियीििअल्नीदसयुथ,तयाअािषयनयनरयुययर, नतययतयिषययर,अािषयनरोययिषययर,नचउुिययर,ित अािषयनपयतकतुीषतुयवशियशयवययकरोयर। 11ि्यतिययिलोनरयजयतििरिरातयसलन,त्यतरयरिर; त्यतरयरषतयरइयतयररदवरवीयत,ितअािशरयक पय्यथतसिासयतरोचयितचिशरययरसाअल्।
14कथिन,न;यकनवियर्ीदगयरषयर,िपवििुन
1िीययिरियासवतपजयनयसरकतययनसवयय्वचनययन कयथतवयनिततशययररदवरतशयसरायपयशतवयन।
2तताोदयिुयपअजररिय,कररिययपिोायननचसव
3यकननररिययपिरकअ्यनकलाियनयाससरययिततय
4ततकररिययपिोायननसवसनयययतसवजनयचिहीयीद
6यरशय,लसि,ियलकय,रयजकनय,रककसनयययतनिजरयीनच
8ततयररदवरसिवचनयिरियासिसरायताययनसनगर आगत।
9राययदलयासगाातयतायनहगरथयरोगाुपवद्यरु इषकयरटुरयवकयिययनगात,िहीयजनयनयरदषौ।
10तयनकथित,“इ्यएलुयररदवरसनयययतयररदवरएव वीयत।यशन,अाररसवकियिलरयजनिकीनिर पशयितयगाातयएतशयदलयसरिययनगृशतुयसायसन सयययिषययर।तशयउयररसुरयजरणयपसयरयिषयत।
11सआग्यर्ीदपह्र्ोकतिनजनयनर्व रोकयिषयत।िचिननयथिननयथसलन;िचखडगु खडगुकतसलन।
12अायर्ीदुीवयनयगाशअयगप्यलयिषययर।सतयन
ीहिुयननियत,सयर्ीदनसास्रयवषयत,िथयगोययल सवसधयरियत।ततदयलनयवकयनगयरषयत।
13सयर्ीदलसतुितदरदुपयतरयअययरङक। यर्ीदाियनयीवयनयगायय्चअयगनयीायत।
अधयि44
1यरगोल-तायनस-नोथ-यथोस-ीदशयनवसतयसवशयिहयीनय यवशियिरियाुसरकितवचनआगत।
2इ्यएलुयररदवरसनयययतयररदवरएववीयत।
िरदलरुसवशनगरशचरियितीषकतततसविि दषवन।अदतयवनषयसलन,तपकोऽययनयनवसयत।
3तशयीषतयियकयर्यतिततरयकुकतकतवन,िततधय ीयातअनीवतयसयवतचगतवन,ितनजयनलन्,नत,िि वयरवतययतर।
4तथयययअासवयनररसवकयनरयवष्ययीनयनिषयकसराय पयशतवयन,पयत:उतयितयनपशिन,“अाो,रर्षयरी घय्तरएततरयकर।”
5यकनतनशतवन,नचसक्सीषतय््यअनीवतयत धयनीयातपववय।
6अतररकोधररकोधचपसत,िहीयनगरशिरदलरु वायथशचप्यलत।तचअदतइवअयवियनजनयचरवलन।
7अतइीयनायररदवर,सनयिययररदवर,इ्यएलसि यररदवर,एववीयत।अतिििहीयीदयतसायरशयन, ियलकयन,ीगीयतनचयवल्छकतयिषयककयञतअवयदषन ्जन,िषयकपय्शएततरातीषतकरत।
8िषयकासकरयररयकुकवलन,यर्ीदिपिि यनवसलन,तपअनीवतयनयकतधयीालन,िनििस ल््लन,ययथवयसवशरयषशदययय,अयरयनयचरवि?
9यकििसययत्यीषतय,िहीयरयजयनयरीषतय,तशयरयिय्य ीषतय,सीषतय,सयरानयीषतयचयव्तवनिततिहीयीद िरदलरुवायथशचकतवन?
10तअदयिननयवनिदालय,नरिरातय,नचररयनिरन, ररयवधयननचचरलन,ितरियिषयकययत्यसरकसयययत।
11अतसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरइतवर
20ततयिरियासवयनजनयन,यरशयन,लसि,सवयनजनयनच
21ितधयिििहीयनगरशिरदलरुवायथशचीालन्,
दययचअलस,अदतइवयनवयसााान।
23ितििधयीगय,यररदवरसियवरुयययकतवन, यररदवरसिवय्ानआजयययतवन,तुयनिर,तुयनिरश, तुसयकशचनचररतवन।अतअदतइविषयकपयतएतत ीषजयतर।
24यिरियासवयनजनयनसवयनलसियनचअवीत,“यर्ीदि िहीयसलन,तयररशरुवचनश्त।
25इ्यएलुयररदवरसनयययतयररदवरएववीयत।िि िषयकरयियशरखनउकवनौ,ासनचय्कतवनौित,वि सगरयगयधयीहयिियलययतकररषयर,पयतजयविअवश
26अतिियर्ीदयनवसनसविहीययररशरुवचन
29एततिषयककतयच्रयवषयत,अािषयनअपवीण ीयुययर,िनििजयुलनितररवचनिषयकयवरुीषत
30इयतयररदवरकथियत।यशन,अायर्ीदुरयजय थयरोाोफयतुदप्यास,तुपय्यनियचकयनयासच ीयुययर।िथयरियिहीयरयजयसीयकययािययिलोनरयजु निकीनिरुासीव,तुदप,तुपय्यनअलनशनच।
अधयि45
1यिरियारयवष्ययीनयिहीयरयजुिोयदिुयपु िाोियकारुचतथवशयिरियाुरखएतययनवचनययनयसक
यललखतयनररिययपिरकपयतितवचनउकवयन।
2ािरकाइ्यएलुयररदवरयररदवरतयकथियत।
3तियउक,यधकअारअधनय!ितयररदवरररीखीख वयधतवयन;अायनशसनरल्तअरवर,नचयवशयरपयरोयर।
4एवततवकयस,यररदवरएववीयत।यश,रियितयनयरत ततअारगकररषययर,ितरियरोययतततसवरयरअयय उीध्गयरषययर।
5यकतरातावसयनसुकतअलनषयस?तययनरय अलनषतयर,ितयश,अासवशयरयसयनयउयररीषतय आनयिषययर,यकनिपतग्यसतपसवशसयनशतवपय्यन यदकयररय्ीयुययर।
अधयि46
1यिरियारयवष्ययीनयसराययररदवरसिवचन अनजयताियनययवरुरआगत।
2यर्ीदुयवरुयर्रयजुथयरोानकोुसनयिययवरु, ितककयरदीदिफयटसनदयसरायआसात,ितिहीयरयजु िोयदियिययपुिाोियकारुचतथवशिययिलोनरयजु निकीनिरआात।
3िषयककवचकवचचआजययिन,िुुसरायग्न।
४अशयनयरआि;ाअशवयाकयउयवषन,यदरसय्सा उयवषन;दलयनfurbish,यिगलणनचधयरित।
5यकरथरियतयनयवशययीतययनववयचदषय?तशययरयकयर् तययडतय,दाघयलययितय,यशयवययनकवलन,ितयररतरिर आसात,इयतयररदवरवीयत।
6दतगयतरययलयित,वािवयनरययलयित;तसबयरतय उवरयीयदिफयटसनदयसराययतलन।
7कअिजलपलिइवउयवषयत,िुजलनदइवचलयत?
8यर्ीदजलपलिइवउयवषयत,तुजलचनदइवचलयत। सकथियत,अागतयययथवाआ्यीयिषययर।अानगर तपवययसनयचनयदयिषययर।
9ाअशयउयररआग्न;ारथय,कोधच;रायिलयचिया आग्न;इयथिोययियीदाियलायिियीदाियच,िकवच स्यीिलन;यलयडियच,िधनसचयलिलन,रोचिलनच।
10ितोयासनयययतपरोरगवतपयतदोधयीवस,पयतदोधयीन,
16सअनकशययतनकतवयन,एकअयरुउयररययतत,त अवीन,उयवष,वियनसजनपयत,अ्यकजवरयरच, याडकखडगयतग्यर।
17ततपक्लन्,“यर्ीदुरयजयथयरोकवलकोलयाल एव।सयनितसरिवतातवयन।
18िथयअाजावययर,तुनयरसनयययतरयजयकथियत,िथय
19ायर्ीदयनवसनाकनय,िननगरनयिसस्कर,ित नोथयनजनयनजनचरयवषयत।
20यर्ीदअतावस्रयगोधरयइवअलस,यकनयवनयद
21तुयरयडसलवशरइवतुयरधसलन।िततअयय
22तुवय्ासयइवगयरषयत;तयासनयियसागयरषलन,
23तुयवन्ीयिषलन,िदययततअनृटनदकत,तथययय
25सनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरकथियत। यशन,अानो,थयरो,यर्ीद,तशयीवतययर,तशयरयजययरच ीणीयुययर।थयरोअययतुयवशयसकवनसवऽययच। 26अातयनपय्यनियचकयनयास,िययिलोनरयजु निकीनिरुचासतुीयसयनयरासचसरययिषययर, ततयरयरयकयलवततपयनवसयतइयतयररदवरवीयत। 27ाररसवकियकि,रयरिकर,ाइ्यएल,रययवशयीकर,
3तुिलवीअशयनयरखरपायरुकोलयालन,रथुदतग्य, चकय्यगजननचययतरससनयतनयशि,ासीिलतयिय कयर्यत।
4ि्यतयीनसवयनययलषयनललणत,सोर-यसीोन-नगरयतच सवयनसायिकयनयवनयदयितचआगयरषयत,ितयररदवर करोर-ीदुअवयदषयनययलषयनलणयिषयत।
5गयजयीदकटयकआगत;अशलोनतशयदोय्कयियअवयदष सायवल्छअलस,तयकितयलियवतआतनययछकररषयस?
6ारगवतखडगयकितयलियवतदयनरयवषयस?ससन सयययितययवशयरकर,दयनचरव।
7अशलोनुसरदतारुचयवरुयररदवरआजयीववयन सनकथदयनरवत?तपसततयनिकवयन।
अधयि48
1रोआियवरुसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवर कथियत।यधकनिो!ीयशतयायकररिथरभयरतगाातच यरसगयिभयनयवशययीतच।
2रोआिुसयतयननरयवषयत,ादिोननगरततुयवरु ीषकललतवन।आग्न,ततरयषतयतयय्यर।अययचत यययछषयसउवव;खडगतयअनस्रयवषयत।
3हरोनयइरतक्नुवय्ायवनयदकयरारातायवनयद रयवषयत।
4रोआिनषरवयत;तुयलघयरआकोदशत।
5लयातुगरनसरियन्रोीनगयरषयत।ारोनयइरु
अवरोा्दपवयवनयदुआकोदशतवन।
6यलयिधपय्यनरकन,पयनरलसतययशय्वतरवन।
7िततसकरसयनयधशचयवशयसकतवयन,त्यततअयय गाातरयवषयस,करोदसयरोयातसारयजयपसािनन गयरषयत।
8लटरप्कनगरशआगयरषयत,कयशतनगरनरक रयवषयत,दो्ाअययनशयत,सरतलचनषरयवषयत,िथय यररदवरउकवयन।
9रोआिीदयियकीीयतितसयलयिनपयरियत,िततु नगरयय्यनजनयरयवषलन,तपकयशतयनवसयत।
10ियररदवरसिकरवञनयवककरोयतसदयययतरवत,ि सवखडगरकयतरकयतसदयययतरवत।
11रोआििौवनयतएवयनशलअरवत,ससययणशयनवसयत, ययपतययपनररक,नचिननगत,अततुरसतल्नलसत, तुगननयररवयतत।
12अतयश,यीवसयआग्लन,यररदवरवीयतितअातु सरायभयर्पशयिषययर,ितभरयिषलन,तुययपयय्ररक कररषलन,तशययटचरङयिषलन।
13रोआिकरोदुयवशिलल्तरयवषयत,िथयइ्यएलु वदजसयवशयसुिथलुयवशिलल्तअरवत।
14ििकथवीथ,वििुयििलवनिलवनच्?
15रोआिललणत,तुयनगरतियागत,तुचियनतयिवकय चवधयथअवतरलन,इयतरयजयवीयत,िुनयरसनयययतयररद वरअलस।
16रोआिुयवययवसरायगयरषयत,तुीखचदाघरवयत।
19ाअरोएरयनवयसारयगलसतयगरचरकर;यलयिनयलयिन चय्नयककत?
20रोआिभयरतअलस;रगया,कजलन,रोीलनच;अन्छगर कथितितरोआिललणतअलस।
21सरतलीदनयिआगत।ाोलोनियायजयचरथयथच।
22ीािोन,निो,िल्ीबयथयइरच।
23यकररिथरिथगरलिथरओनच।
24कररओथ-िोजय-नगरशरोआि-ीदुसवशनगरशीरवय सरायवय।
25रोआिुशङयवल्छतुियहचरगइयतयररदवर वीयत।
26िितरवकरत,ितसयररदवरसियवरुरातवर अकरोत,रोआिअययवरननभरयत,सअययउयाययसत
27ितोयाइ्यएलरवतउयायसनआसात?यकसचोरय्य
28ारोआियनवययसन,नगरयय्््ययदलयिययनवसन,कयोत
29विरोआिुअयररयन,तुउीयवतय,तुी्,तु
30अातुकोधजयनययरइयतयररदवरवीयत।यकनतथयन
गाष-थलश,तववकशचलणकययतत।
33पचरकपयतरोआिीदयतचआन्आन्चगाात।रियच रदकणतरदुकिकत,कोऽययउीघोश्नयीययत।तशय उीघोशनउीघोशरयवषयत।
34ाशिोन-नगरुआकोदयतएलअल-िायज-यिनसोअरनगरयताोरोनयइर-यिनयपवशविगोधरवतसरकतवन,ित यन्ार-नगरुजलअयययनजनरयवषयत।
35अारोआिीदउचसयनशियलीयनकवनीवीवतयचधय ीायत,तुयनवयर्कररषययर।
36अतररहीिरोआिुकतनयलकयइवधयनकररषयत, ररहीियकारसजनयनयकतनयलकयइवधयनकररषयत,ित
37प्कयदरकटयकचीयढल्छरयवषयत,सवासश कटनययन,कयटरयगशचिोटवसयय्रयवषलन।
41कररओथगाात,ीगयचआशिचयकतयरवलन,तल्नयीन रोआिीदयरयकरा्यहीिीलखतयियलसियहीिइव रयवषयत।
42रोआिपजयनषरयवषयत,ितसयररदवरसियवरु रातवरअकरोत।
43ारोआियनवयसा,रिगतचजयलचरवतउयरररयवषयत, इयतयररदवरवीयत।
44िरियतयलयितसगतयतयत;िगतयतउयवषयतसजयल गाातरयवषयत,ितअातुउयरररोआिीदतशयकयतवश आनयिषययरइयतयररदवरवीयत।
45यलययितयिलयतादिोनुययियियलसतवन,यकन ादिोनतअयग,सााोनुरध्यलयचयनग्रोआिुको्, कोलयायलतयनययदरयसरकटचरकयिषयत।
46ारोआि,रवतयधक!करोदजनययवनशलन,िततवयपय िुय,कनयचिुय।
47तथयययअायररयीनशरोआिीदुिननयनआनयिषययर इयतयररदवरवीयत।एतयवतयरोआिुनयिअलस। अधयि49
1अमोनाियनययवशियररदवरकथियत।यकइ्यएलुयपय नयलस?यकतुउवरययधकयरानयलस?तयातशयरयजययकरथ गयीपयरोयत,तुपजयचतुनगरशयनवसलन?
2अतयररदवरवीयतितअाअमोनाियनयरबिुु सधतशितइयतयीवसयआग्लन।ततयवजनरययदरयवषयत, तुयकनयचअयगनयीगयरयवषलन,तीयइ्यएलतु उवरययधकयरर्उवरययधकयरारयवषयत,इयतयररदवरवीयत।
3ाादिोन,कजत,ितऐललणतअलस,ारबय-कनय,क्त, िििोटवसधयरित।दोचन,ाजइतयरधयवलनच;िततशय रयजयिननगयरषयत,तुियजकयतुरयजयपयचयरयलतय गयरषलन।
4यकरथतदोय्कयसरयारयरवयस,तवपवययातदो्ा,ा यशयवयययतनय?सयसयनयधशयवशयसयत्,कोररसराय आगयरषयत?
5यश,अातयपयतरिआनयिषययर,इयतसनयययतयररशर वीयत।िषयकचप्कजनियायनषययसतरयवषयत;भरन कयशतनसङगहययत।”
6ततयरअमोनसनयतिननयनआनयिषययरइयतयररदवर वीयत।
7एीोरयवशि,सनयययतयररशरकथियत।यकतरनयपजय नयलस?यकयववकातउयीदनशयत?यकतशयपजयअनधयन रवयत?
8ाीीयनयनवययसनयलयिन,यशयतग्न,गरारयनवसन। ितअाएसयवुयवययवतुउयररआनयिषययर,िल्नसरि अातुीदनकररषययर।
9ियीदयकयगयाकयरवतसरायआग्लनतयातकययनचन दयकयथलययनन्जलनवय?ियीरयपौचोरयसलनतयाियवत
10यकनरियएसयवनगकत,तुगरसयनययनयववतययन,स
14रिययररदवरयतएकअथवयशत,ततयररदवरयतरयजीत
17एीोरअयययनजनरयवषयत,िकयशततियग्यतस
18सीोर-गरोरय-नगरिोयवनयदसरििथयतपकोऽययनयतषयत,
हीिइवरयवषयत।
२३ीयरशुयवशि।ारथ,अयीचयवल्तअलस,ितत ीसरयचयरशतवन,तर्िुिसलन;सरददोकअलस;दयन नरयवतरअायत।
24ीयरशीिलजयत,यलयिनयथचपववय,रिचतुयउयरर आकयन,ीखनीखनचतयपसवगसयइवगाातवता। 25कथन्कयसयतयराररआन्नगरर!
26त्यततुयिवकयतुयवायथशयतलन,तल्नयीनसव िुयरशययवनषयरयवषलन,इयतसनयययतयररदवरवीयत। 27अाीयरशुयरयवशअयगप्यलयिषययर,ततिनाीीु पयसयीरकयिषयत। 28कीयरुयवशि,ायसोररयजुयवशिच,िशिययिलोनरयज
32तशयउषयलणनरयवषलन,तशययदनयसराललणत रयवषयत,अाचसवशवयिशयवका्कररषययर।अातशय यवययवसवतआनयिषययरइयतयररदवरवीयत।
33ासोरअजगरयनयरआवयस,अननकयलियवतयवनयदच रयवषयत,तपकोऽययनसयुयत,नचकयशतरनषयप यनवसयत।
34िहीयरयजुयसीयकियाुदयसनकयलुआर् एलयरयवरुयिरियारयवष्ययीनयसराययररदवरसिवचन गत।
35इयतसनयययतयररदवरकथियत।यश,अातशययरयकरु एलयरुधनशरङयिषययर।
36अासगुचतरयगयतचतयररवयतयनएलयरउयरर आनयिषययर,तयनसवयनवयतयनपयतयवका्यिषययर।कयशत रयषनरयवषयतिपएलयरुियाषतयनआगयरषलन।
37अातशयदप्ययरततशयपय्यनइल्तयनयचयरतएलयर यवयकरकररषययर,तशयउयररररउगकोधचआनयिषययर, इयतयररदवरवीयत।तशययशयतखडगपशयिषययरियवतअा तयनननशयत।
38अाएलयरनगरसयसायसनसयययिषययर,ततरयजयन रयजयपयनचनयदयिषययरइयतयररदवरवीयत।
39यकनउवरयीनशअाएलयरुिननयनआनयिषययरइयत यररदवरवीयत।
अधयि50
1यिरियारयवष्ययीनयियिलोनुकलाीदुचयवरुित वचनयररदवरअवीत।
2ििरयषशघोशिन,पचयरिन,धजसययिनच।पकयदि,रय गोयित,वीत,ियिलोनगाात,िलभयरत,ररोीकखलणत। तुयरयतभयनय,तुययिटयखलणतय।
3उवरततुययवरुरयषरउदवयत,िततुयरयरयनजन कररषयत,तपकोऽययनयनवसयत,तरनषययदवचीर कररषलन,गयरषलन।
4तशयीनशतल्नकयलचइ्यएल-सनयतिहीय-सनयतच यरयलतयगतयरोीनकवनआगयरषलन,तगतयस-यररदवर यररदवरअनशयिषलन।
5ततपरखकतययसिोनरयगय्लन,“आग्, अयव्र्ािुयन्सलननययररदवर्सासिोजियर।
6ररपजयनषयरशयअरवन,तशयगोययलकयतयनभषयनकतवन, ततयनयवतयनयरउयररयवरखाकतवन,तयवतयतयवतगतवन, तसयवशयरसयनयव्तवन।
7ितयनपयथसवतयनरकिलन्,तशयपयत्लि्नअवीन, “विनअयरयधकर,िततसययत्यआदयियनयिु यनवयससयनुयररदवरुयवरुयययकतवन।
8ियिलोनीदयतयनग्कलाीदयतियागतयरशय्ययरत िकवतरव।
9अाउवरीदयतरायरयषस्िययिलोनयवरुउतयययिषययर, ततुययवरुसङगाकररषलन।ततसयगाातयरयवषयत,
11ाररधरोारयवनयदकय,िित्शगोधरवतसलय,वशरवत
12तवरयतयरदलल्तयरयवषयत;ियतयजनियतसयलल्तय
13यररदवरसिकोधयततपनयनवसयत,यकनतसवथययनजन
14िययिलोनयवरुयररतसङगाकरत,िसवधनशरोचिलन,
15तुययवरुउीघोशिन,सयसासीववता,तुयआधयरय
16ियिलोनीदयतरोयक,थलयनयकटनसरिचीणगहययत,
18अतसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरइतवय
19अाइ्यएलयनतुयनवयससयनआनयिषययर,सकरल-
20तशयीनशतल्नकयलचइ्यएलुअधरअनयशत
अातयनकयरषययर।
21ररयथरीदपयत,यकोीयनवययसनयचयवरुगतय,तशययशयत यवनयदकरत,सवथयनयदिच,इयतयररदवरवीयत,रिय रवदितआजयययतततसवकर।
22ीदिुुदबरातययवनयदुच।
23कथसवुययथवयरदरयवल्छरगचरवयत!कथ ियिलोनरयषशयवनयदअरवत!
24रियतवकतजयलसयययत,तचगाात,ाियिलोन,तचन अवगत,तलब,गाातचिततयररदवर्सािु कतवयन।
25यररदवरसुदसयगयरउीघययटतवयन,तुकोधु
26यररसारयततुययवरुआग्तुयरणयरगायय्
कर,ितसयइ्यएलुययवपुयररदवरुयवरुगवर अकरोत।
30अततुयिवकयवायथशयतलन,तुयसविुयरशयतल्न यीनयवल्छयरयवषलन,इयतयररदवरवीयत।
31यश,अातवयवरु,ाअ्नगयवत,इयतसनयययत यररशरवीयत,िततवयीवसआगत,िीयअातयदृट कररषययर।
32यररदृसबयतयत,कयशततनउतयययिषयत,अातु नगरशअयगप्यलयिषययर,तुयररतसवपरकयिषयत।
33इयतसनयययतयररदवरकथियत।इ्यएल-सनयनयिहीयसनयनयचएकपयायडतयअरवन,ितयनिुवनसवतयन दृतियधयरिलन्;ततयनरकनअसाकतवन।
34तशयरोकीयतयिलवयनअलस;तुनयरसनयययत,सतशय यवशिस्कवयीकररषयत,िनसरयरयवशयरीीययत, ियिलोनयनवययसनचवयकलकरोयत।
35कलाियनयउयररखडगअलसइयतयररशरवीयत।
36रशयवययीनयउयररखडगअलस;तचरनन,तुय वारजनयनयरउयररखडगअलस।तचयवयकरयरयवषलन।
37तशयअशयनयर,तशयरथयनयर,तुयरधसवशय यरयशतजनयनयरउयररखडगअलस।तलसिइवरयवषलन, तुययनयधशखडगअलस;तचललणतयरयवषलन।
38तुयजलअनयवयषअलस;तदषयरयवषलन,ितएशय उता्पयतरयरयर,तसरयतशउववयसलन।
39अत्ाययनयवनजनयरसारररयरसययदवतपयनवसलन, उलकयचतपयनवसलन,तपयनयन्यनवयसनरयवषयत।नच ततवदयतवदजवसयत।
40िथययररदवरसीोर-गरोरय-नगरयय्तररायसययन नगरयय्चयययततवयनइयतयररदवरकथियत।तथयनकयशत तपसयुयत,कयशतरनषयपतपनवसयत।
41यशत,उवरतपजय,रातरयषचआगयरषयत,ययथवयतटत िावरयजयनउतयययतयरयवषलन।
42तधनशदलचधयरयिषलन,करयीियनकररषलन,तशय वय्ासरदवतगजयत,अशयनयरआरहचप्किुयियरश इवरवतयवरुसङगाातयरयवषलन,ाियिलोनयपा।
43ियिलोनरयजतशयसरयचयरशतयतुासयीिलयअरवन, तुीखपसवगसुलसियइवयाडयचआकयन।
44यशत,सिरीननदयपथललतयसावतिलवनयनवयससयन पयतआगयरषयत,यकनअातयनसासयतुययलयिन कररषययर,अाचतुयउयररयनिककोऽलस?कयारर सदद?कचररसरियनरययिषयत?कोचसगोययलरर यरतयतषयत?
45अतिियररदवरसिउयीदश्त,ितस िययिलोनयवरुगाातवयन।तुउदशचितसकलाीदु यवरुकतवयन,अवशरवरशुलघतयनियाआकशयिषयत, तशययनवयससयनतशयसायनजनकररषयत। 46िययिलोनगा्ुकोलयालनययथवाचञलरवयत,रयषशच
2ियिलोनीदपयतवयाकयनपशयिषयत,ितुयरयर
3िनतयततुयवरुधनशधनश,िुयवरुचसु
4एवातयकलाीदयतलन,तुयवायथशयनयकरयच।
6ियिलोनीदयतयलयिस,प्कजनसपय्यनउुयरि,तुय
7ियिलोनयररदवरसिाससव्ुथयलयअरवत,ििय
8ियिलोनसासयययततयवनशयतच,तुयकतकजत।तुय
9विियिलोनससकतरइ्यर,यकनसयनसस,तय
तुरल्रुपयतदोधच।
12ियिलोनुयरयवशधजसययित,पार्दृकरत, रककयनसययित,पायरसयनययनस्ाकरोत,ितयररदवर ियिलोनयनवययसनययवरुितउकवयनततकललतवयनअययच कतवयन।
13ािहजलयनयधपचरशयनवसन,तवअनआगत,तवलोरु यरररय्च।
14सनयययतसिरवदयथकतवयनितअातयरनषकयरयर
15ससदवयययथवायनयरतवयन,सिबयजगतसयययतवयन, सिबयसगपसयररतवयन।
16िीयससरउचयरियततीयसगजलुिहलतयरवयत।स
22अातियसासायरशौखणयिषययर;तियसाचवुय िवयनचखलणतयकररषययर;तियसाकरयरीयसाच खणयिषययर;
23अातियसागोययलतुरशचखणयिषययर;अाचतिय साकशकतुगोिगचखणयिषययर;अातियसासनयययत दयसकयनचखणयिषययर।
24अािययिलोनुसवतकलािययनवययसतचितयकरयय ीषतिषयकदषौयसिोनकतततपयतीयुययरइयतयररदवर वीयत।
25यश,अातवयवरु,ायवनयदकयरायवत,सरययथवय नयदकयररशरवीयत,अातयउयररासपसयरयिषययर, यदलयततयआवतयिषययर,तयीगयवतकररषययर।
26ततयको्ययशय्नगहाि,नचययशय्आधयरगहाि। यकनतअननकयलियवतयनजनरयवषयसइयतयररदवर वीयत।
27ििीदधजसयययितयरयषशतराावयीित,तुययवरु रयषयय्स्ाकरोत,अररयत-यरछा-अशनयज-रयजययनतुय यवरुआहि।तुययवरुकरयनयनिककवन;अशयनयर उयरररककयररय्उयररआगनपरियत।
28रयीारयज,तुयसनयययतयर,सवदयसक,तुरयजरयरच सातुययवरुरयषयय्स्ाकर।
29ीदकल्तदोकचरयवषयत,ितयररदवरुसवपिोजन िययिलोनयवरुरयवषयत,िनियिलोनीदयनजनयनजनरवत।
30ियिलोनीदुयरयकयर्िु््यसगाशलसतवन, तशययरयकरका्अरवत।तलसियइवअरवन,तुय यनवयससयनययनीगवन;तुयदलयकयरगयसलन।
31एकस्अननसायरयलत,एकीतअननसायरयलत धयवयत,िनिययिलोनरयजजययियतिततुनगरएकयनन गाातर।
32रयगययनरुय,व्चअयगनयीगय,िुयरशयचरातयसलन।
33ितसनयययतयररदवरइ्यएलसियररदवरएववीयत। ियिलुकनयरणनवतअलस,तुयरीनुसरिअलस, तथययययकयञतयलियवततुयथलयनयकटनाकयल आगयरषयत।
34ियिलोनरयजनिकीनिररयरयकतवयन,सरयरयीतवयन,स रयदनययपकतवयन,सरयअजगरइवयनगयलतवयन,सरर सकरयरउीरयररतवयन,सरयियायनषययसतवयन।
35ररदरारचितयासयकतयततियिलोनरवत, यसिोनयनवयसावकयत।रररकचकलािययनवययसनयउयरर िरदलरवकयत।
36अतएवयररदवरकथियत।यश,अातवयकपयथयिषययर, पयतदोधचकररषययर;अातुयसरददोशयिषययर,तुय वसनचदषकररषययर।
37ियिलोनरयदा,अजगरयनयरयनवयससयन,यव्िु,शसनु च,यनवयससयनयवनयरयवषयत।
38तयसायइवएकपगजलन,यसायदवतक्लन।
39तशयउषतयियअातशयरोजयनकररषययर,तशयरव कररषययर,िनतआन्पयरि,यन्यनदयचयनदयकवलन,न
42सरदिययिलोनुउयररआगत,सयतुतरङआवतय
43तुयनगरयय्यनजन,दषरयर,पयनरच,िपकोऽययन
44अाियिलोनिलइ्ुीणीयुययर,तुरखयतितस
पवालन,आर,ियिलोनुयरयवयतयत।
45ररपजय,िितुयरधनयनग्,यररदवरसि पचणकोधयतपतिकयतनउुयरिथ।
46िषयकहीिर्नरवत,ीदशिरय्ुअथवयरिन रवि।अथवयएकल्नवशआगयरषयत,तीननरअनल्न वशअथवय,दयसकुयवरुीदयासयचआगयरषयत।
47अतयशत,तययनयीनययनआग्लनिीयअाियिलोनु
48तीयसगययथवाचतप्सवऽययिययिलोनुकतगयिलन,
49िथयियिलोनइ्यएलुातयनययतनकतवयन,तथव
50िखडगयतयलययितय,ग्न,रयसगिन,ीरतयररदवर
51विलल्तयरवर,ितवियन्यशतवन,ल्ियअ्यक
52अतयररदवरवीयतितअातुयउता्पयतरयनयनयि
53िदययियिलोनसगगयरषयत,िदययसयसिलुऊधतय
54िययिलोनीदयतक्नुदब,कलाीदयतचरातायवनयद आग्यत।
55ितयररदवरिययिलोनललणतवयन,तुयरायनवय्ाच नययदतवयन।िीयतुयतरङयरायजलवतगजलनतीयतशय सरुकोलयालउयदषरवयत।
56िततुयउयररलणकआगतवयन,तुयवारजनयचगाातय, तशयप्कधनरग,ितपयतकयरीयतयररशरयररदवर अवशरवपयतकयरकररषयत।
57अातुयरयजयपयन,तुयजययनन,तुयसनययति,तुय दयसकय,तुयवारयरशयनचरवकररषययर,तचयन्यनदय
62तीयतवकयस,ारगवन,तियअुसयनुयवरुउक ित,अल्नसयनकोऽययनयतषयत,नरनष,नयदव,यकन एततयन्यनजनरयवषयत।
63िीयतएततयसकययितयतल्नयदलयखणिीधय थरयतुरधयकययस।
64तचवकयस,एविययिलोनरगरयवषयत,अातुयउयरर ितीषआनयिषययरत्यतनउयवषयत,तचशयनयरयवषलन। एतयवतययिरियाुवचनरअलस।
अधयि52
1िीययसीयकिरयजकतआरबवयनतीययवदयतवशविआसात, सिरदलरनगरएकयीदवशतरयजकतवयन।तुरयतनयर ारतयलआसात,सययलिनयनगरुयिरियाुयपाआसात।
2िाोियकारनयिथयकततथययररदवरसिीशटरअकरोत।
3ितयररदवरसिकोधयतिरदलर-िहीय-ीदिोियवतस तयनससरायतियानयनषययसतवयनतयवतयसीयकिियिलोनरयजयवरुयवदोाकतवयन।
4तुदयसनुनवरवशीदररयसीदरयीनिययिलोनरयज निकीनिरसवसनययरसािरदलरयवरुरआग्तु यवरुसङगाकतययररतीगयय्यनयरतवयन।
5ततयसीयकियरयजुएकयीदवशयिननगरवयररअरवत।
6चतथरयसनवरयीननगरीयरकपचणअरवत,िन ीदवययसनयकतरोयटकयनयसात।
7ततनगररगरअरवत,सविुयरशययलययितय,रयज उदयनुसरायलसतुपयकयर्िुरध्यरुरयग्रयपौ नगरयतियायनगतवन।(अधनयकलािययररतनगरुसराय आसन।)तसरतलरयग्गतवन। 8यकनकलािसयनकयरयजयनअनस्िरााोनगरुरीयन यसीयकियरआकयन।तुसवयसनत्यतयवका्रअरवत। 9तततरयजयनगाातयिययिलोनरयजुसरायारयतीद ररबयनगरनातवन।िपसतुउयररनयिीववयन।
10ियिलोनरयजययसीयकियाुयपयनसीयक्यसरक रयररतवयन,सररबयनगरिहीयीदुसवयनरयजयपयनअयय रयररतवयन।
11ततसयसीयकियाुनपयय्यनषययसतवयन।िययिलोनरयजत शङखलययरिीधयियिलनगरनातयर्यीनयिनकयरयगयर यनयकरवयन।
12यञररयसीदरयीनिययिलोनरयजुनिकीनिरु नवीदवशिययिलोनरयजुसवयकवनरककसनयययतनिजरयीन िरदलरनगरगत।
13यररदवरसिगारयजगाचीगवयन।िरदलरुसवयय् गायय्,राययरशय्यसवयय्गायय्चसअयगनयीगवयन। 14ततकलािसयनकयसवयरककसनयययतनयसाआसन, िरसलरुसवयनयरयवयररतरगवन।
15ततरककसनयययतनिजरयीनजनयनयकयशतयनधनयनयर, नगरअवयदषयनयजनयनय,अयतयनयचिययिलोनरयजुास ययततयनय,दशजनयनयरचिुयनिुवयन।
16यकनरककसनयययतनिजरयीनदयकयकशकय्यकशकय्यच
18कययटय,थयल,स्कययन,कटोरय,चमचय,सवयय्
20स््ि,एकसरद,्यीदयातलवशरयचआधयरयधआसन, िसोलोरनरयजयनयररदवरसिगायनयरतवयन।
21स्यनययवशिएकुस्ुऊधतयअषयीदासर
22तुउयररयातलकुएकअधयिआसात।एकुखणु
26ततरककसनयययतनिजरयीनतयनगाातयररबयनगर िययिलोनरयजुसरायनातवयन।
27ियिलोनरयजतयनआा्ारयतीदररबयनगरतयन रयररतवयन।एविहीयसीदयतिुनात।
28निकीनिरिजनयिनननातवयन,सररवशपि सा्यय्िहीाजनय,पियवदयतच।
29निकीनिरुअषयीदवशसिरदलरतअषदत्ययपदत जनयनि्ाकतवयन।
30निकीनिरुयपयवदयतवशरककसनयययतनिजरयीन िहीानयसरदतयञचतयररदतजनयनि्ाकतवयन,सव चतसा्यय्शटदतययनआसन।
31िहीयरयजुिाोिययकनुिननुसरयपदतवश
32तसिसासवसियसायसनिययिलोनसिरयजिसि