उत्प
अध्य1
1आदौईश्स्प्िवीचसषव्वन
2प्िवीचअरप्शन्चआसीत;्भी्समखसउपर्च अन्््आसीतनततप्मशव्सयआतम्जलसयमखम उपर््तन
3प्मशव्अवदत,“प््शभवत,प््शअभवतन”
4ततप्मशव्प््शसदइ्तदषव्व,प्मशव्प््श अन््््त्वभजतन
5प्मशव्प््श्दवसमआहय्तस,अन्््च््तौइ्त आहय्तसनस्यचप्त््लचपिम्दवमआसीतन
6ततप्मशव्अवदत,“जलयोमधए्आ््शभवत,स जलजल्द्वभजतन”
7ततप्मशव्आ््श्व्मतव्व,आ््शसअधस्त््व जल््वआ््शसउपर्स्त््वजल््वच्वभजतन
8ततप्मशव्आ््शसव्मइ्तआहयतनस्यच प्त््लच््तीय्दवमआसीतन
9ततप्मशव्अवदत,“स््धजलए्ससव््वसङ्ह शषभ्मपसतवभवत,तद्एवमअभवतन 10प्मशव्शषभ्मप्िवीइ्तआहयतनजलसङग् समद्इ्त्िय्तस,ततप्मशव्ततभददषव्वन
11ततप्मशव्अवदत,प्िवीतण््व,बीजपद््वओषधय, फलवकचयि््वधफलदद््त,यसबीजसयमवअस्, प्िव्उत्त,तद्एवमअभवतन
12ततप्िवीतण््व,ओषधीचयि््वधबीजदद््त,फलपद वकच,यसबीजसज्तीय,तसप्््सचफलजवय्तस,
ततप्मशव्ततभददषव्वन
13स्यप्त््लचततीय्दवमआसीतन
14ततप्मशव्अवदत,“्दवसस््तौच्वभजसव्स आ््शप््श्सन्चह्व्ऋत््ल्व्च्दवस्व्वष्ण्च सन
15प्िव्प््शद्तस्सआ््शप््श्सन
16ततप्मशव््ौम््वजो्त्व्मतव्व;म्प्प््श ्दवसश्स्यत,लघत्प््शच््तौश्सव्त,स त्््ण्म्प्तव्वन
17प्िव्प््शद्तप्मशव्त््वसव्सआ््श ्््पतव्वन
18्दव्््तौचश्सव्तप््शअन््््तच्वभ्जत प्मशव्ततभददषव्वन
19सन्पभ्ताचति्दवसआसीतन
20ततप्मशव्अवदत,“जलवपच्तय्जीववयक्वच्व
21ततप्मशव्म््व्त्मङल्व,सव्वचटव-जीव्व,य
29ततप्मशव्अवदत,पशत,मय्यषम्््त
4यससव्दवप्मशव्प्िवीसव्च्व्मतव्व,तससव ्दवसषौससय्प्िव्चवश््न
5ततपवकतसप््ववस्तप्िव्,कतसप््ओषधी चवधम्वसपव,यतप्मशव्प्मशव्प्िव्वषणव ्तव्व,भमौ््षत्ोऽ्पपरषव्सीतन
6््नप्िव््््णउपर््त्सरभमौ्सञ्तसन 7प्मशव्प्मशव्भमौ्जसयमवष्व्मतव्व,तस
8प्मशव्प्मशव्अदव-व््पव्द्शउ््व्ो्पतव्वन
9प्मशव्प्मशव्प्िवतसव्ववक्वदषयसय्पय
15प्मशव्प्मशव्तमवषयमआद्यअदव-उ््वतस पर्शोधव्ितस्कण्िच्व्कपव्वन 16प्मशव्प्मशव्तमवषयमआज्पयत,“उ््वसय सवषवकषभव्वसतवतय्ख््दतमअ््तन
17््नशभ्शभज्ववकसफलवख््दष्स,यतयससव ्दवततसख्दव्र्ष्सतससव्दवतअवश््यसन
18प्मशव्प्मशव्अवदत,“मवषयसयए््नव्सव भदमनअ्ततस्तस््य्सम््म्र्ष््मन
19प्मशव्प्मशव्पिवीतसव्वपशवव्यप्कणच ्व्मतव्वनत््वआदमससमीपमआवयतयतसत्व्् आहय्तइ्तद्ट,आदमचयस्म्पप््णव्व्मआहयत, तततसव्मआसीतन
20आदमसवष्पशव्,व्यप्कण्,कतससवष्पशव्च व्म््वदपव्वन््नआदमस्ततसस््य्वलबन
21प्मशव्प्मशव्आदमसउपर््भी््वद््तव्व, स्वद््त,ततसतसयए्पषप्श््ीत्तस््वम्स ्पध्यन
22प्मशव्प्मशव्यसयपषभ््परष्तहतव्व,सती ्त्परषसयसमीपमआवयतन
23आदमअवदत,“इदममअस्-अस्-म्स-म्समअस्,स्
24अतपरष्पत्म्त्च्््सपव्स्लस्त,तच ए्म्स्भ्वषसनन
25तौपरषोभ्य्चवगौआ््म,वलस्तौन
अध्य3
1सपप्मशव्प्मशव्सयस्जतषकतषपशवअ्प सकत्आसीतनतद्सत्ससयअवदत,“आम,््प्मशव् अवदत,ययउ््वससव्ववक्ववख््दषय्?
2तद्स्व््मअवदत,“उ््ववक्ण्फलवयख्द्मन
3््नउ््वमध्सवकसफलस्वषयईश्उकव्व यतययतसफलवख््दषि,वसशि,म्भतमत्न
4सपत्ससयअवदत,ययअवशमवव््यिन
5यतप्मशव्ज्व््तयतयससव्दवयषम््ततख््दष यव्त,तद्यषम््वत््णउदघ््टत््वभवय,शभ्शभच ज्त्दवसदश्भवयन
6स्ससयवकभोजव्ि््त््वतषच्पय,बस्म्ववकच द्ष्तसफल््ीत्ख््दत्भतअ्पसवस्दपवतीनस चख््दतव्वन
7तयोवतयोउदघ्टवज्तम,तौवगौइ्तज्तवनौनतच ्पपलीपत््ण्सत्सस्तएपोवच्तवनन
8तप्मशव्सयव्णीशत्शीतसमयउ््व्चन,आदम तसभ्य्चउ््वसवक्ण्मधप्मशव्सयस्क्त
9प्मशव्प्मशव्आदममआहयअवदत,“त्तअस
10सअवदत,“उ््वतवव्णीशत्अ्वगइ्त्््णतभीत
20आदमसपव्व्म्र्इ्तआहयतनयतस्सवष्
24ततसतपरषब्््वष््सतव्व;सअदव-उ््वस पव्द्शजीवववकसम््््कत्रब,सवतभमनजलन खड्च््पय्तसन
अध्य4
1आदमसपवीम्र्मअव्चत;स््भवतीभत््व
3््ल्न््वभ्मफल्तप्मशव््यब्लद्वमआवयतन
8्वभ्त््््बलवस्व्त्ल्प्त्कतस्त््व
9प्मशव््वमअवदत,“तवभ्त््््बल्तअस्?”स अवदत,अ्वज्व््म,््अ्ममभ्तप्ल्असस?
10सउव्चतय््््तम?तवभ्त्कसव्णीभमौम् क््तन
11इद्वीततव्््तभ्त्कग्ीतसमखउदघ््टतवती प्िव्श््पतअ्सन
12यद्तभ्म्षय्सतद्स्त्बलवद्स्तनपल्यवी चभमीचभमौभ्वष्सन
13्वप्मशव्मअवदत,“ममदणममस्वशसकत अ्ध्अस्न”
14पश,तमअ्म्प्िव्मख्तब्््वष््सतव्व;तव मख्तअ््व्ढभ्वष््म;अ्चप्िव्पल््यतभमणशील चभ्वष््म;योम्लपस्त,सम््सनन
15ततप्मशव्तमअवदत,“अतय््ात्व्वतसय प्तशोधसप्णभ्वषय्तन”ततप्मशव््वसउपर् ्चह््पय्तयत््ाततप्रतव्सनन
16तत्वप्मशव्सयसमक्त्व््अदवसयपव्द्श स्तवोददश्ववस्तसन
17्वसभ्य्ज्तव्वनस््भवती्वो्जवय्तस,स व्््वम्यतसपतसव्म्वो्इ्तव्म््ण्तव्वन
18्वो्सइ््दज्त,इ््दमहय्एलजवय्तस,महय्एल मिस्एलजवय्तस,मिस्एलल्म्जवय्तसन 19ल्म््ौभ्य्मअदद्त,ए्स्व्मआद्,अप्सव्म ्जल्न
20अद्य्बलजवय्तस,सतबष्ववसत्पशव्च्पत् आसीतन
21तसभ्तव्मजबलआसीत,ससवष्वीण्-अङसञ्ल््व््पत्आसीतन
22्जल्अ्पपीतललो्यो्शलीव्प्श्क््तबल््इव जवय्तस,तबल्वसभ््वीव्म्आसीतन
23ल्म्सपवीवआद््जल्चअवदत,ममव्णीशणतन ययल्म्पवममवचवशणत,यतमय्ममकतस्तए् परष,ममक्त्तचए्यव््तन
24य्द्वसप्णप्त्््प्पस्तत््लम्सप्त्ण प्तशोधप्रय्तन
25आदमपवसपवीमअज्पयतनस्पतजवय्तस,तस व्मसठमआज्पय्तस,यतस्अवदत,ईश्मम्त ्््बलस््वअनवश्वयकव्व,यस्व्तन 26सतसचपतज्तनसतसव्मएवोसइ्तआहय्तस,तत मवष्प्मशव्सयव्मआह्यतपवप्न
4आदमससतसजनवअवन्अषशतवष््णय्वत
7एवोससजनवअवन्सठअषशतसपवषवजी्वतव्व,
8सतससव्दवस्ववशत््दशवष््णअभवव,ततसमतन
9्वोसवव्तवष््णय्वतजी्वतसव्ववजवय्तसन 10्वोस्ववसजनवअवन्अषशतपञदशवषव जी्वतव्व,पत्न्ाजवय्तसन
11्वोसससव्दवस्ववशतपञवष्अभवव,ततसमतन
12्ववसप्तवषय्वतआयषम्ल्लीलजवय्तसन
13म्ल्लीलसजनवअवन््ववअषशतचत्र्शत वष््णय्वतजी्वतव्व,पत्न्ाज्तन
14्ववससव्दवस्ववशतदशवष््णअभवव,ततसमतन
15म्ल्लीलपञष्षवष््णय्वतजी्वतव्व,ततसय््द
16य््दसजनवअवन्म्ल्लीलअषशत्तशतवष््ण
17म्ल्लीलससव््णआयषअषशत््वपञवव्तवष््ण
18य््दशत््ष्षवष््णय्वतजी्वतव्व,ततस्वो्
19्वो्सजनवअवन्य््दअषशतवष््णय्वत
20य््दससव्दवस्ववशत््ष्षवष््णअभवव,ततस मतन
21्वो्पञष्षवष््णय्वतजी्वतसवमिसलजवय्त सन
22्वो्मिसलसजनवअवन्तयशतवष््णय्वत प्मशव्णस्च््तस,पतपप्चज्तन
25मिसलसप्शी्तवषशतजी्वत्ल्म्जवय्तसन
27मिशलससव््णय्््वववशत््वववष्षवष््णअभवव,
28ल्म्््शी्तशतवष््णय्वतजी्वतव्व,ततपतजवय्त
अध्य6
1यद्मवष्प्िव्पव््अभवव,तद्तष््न्ज्त्न
2प्मशव्सयपत्मवषयसय्न्सशोभव्मअस्तन तष्सवष्भ्य्््ीतवनन
3प्मशव्अवदत,“ममआत्मवषणस्सवद््वग्व ्र्ष्त,यतसअ्पम्सअस्,ति््पतसआयशत्वश्त वष््णभ्वष्तन
4तष्दवषप्िव््दगज्आसव;तदवन्चयद्प्मश व्सयपत्मवज्न्व्समीपप्वशतवसन्वजवयसन स,तद्तप््प््क्मणप्स््परष्अभववन
5ईश्दषव्वयतप्िव्मवष्ण्दषत्म्तीअस्,तस हदयस्वच्््ण्प्््लव््व््वलदष्एवन 6प्मशव्प्िव्मवष्तव्वइ्तपा्प्प्तव्व,तस हदयचदखज्तमन
7ततप्मशव्अवदत,“अ्प्िव्मख्तमय््व्मत मवषमव्श्यषय््म;मवष,पशव,स्ीसप,व्यप्कणच;यत मय्त्व्व्मत्इ्तपा्प्प््ो्तन
8््नव्प्मशव्सयदषौअवग्प्रोतन
9एत्एवव्सवशज्ससन,व्ध््म्परष,सजनस्स् चआसीत,व्प्मशव्णस्च््तसन
10व्शम,््म,य्फिइ्ततयपत्अभववन
11प्िवीप्मशव्सयसमकद्षत्आसीत,प्िवीच््स््भ पर्पण्आसीतन
12ततप्मशव्प्िवीपशवदषटमआसीतनयतसव म्स्प्िव्तसम््द्षतवनआसवन
13ततप्मशव्व्मअवदत,“सवश्ी्सयअव्तमम समकमआ्तनयततष्म्धमवप्िवी््स्पर्त्भव्त;अ् त्वप्िव्स्व्श्यष््मन
14्ोफ्््षवत्पोत्र;पोत्क््व्त्अनब््ा ्पणव्व्कपिन
15सनद्स्तशत््दीघत्पञ्श्््व््् ्तशं््ोहत्चभ्वत्न
16सनद्स्तसखड्ी्त्उपर्ए्््वसम्प ्र्षिनसनद्स्््तसप्श््प्यष्स; अधम््तीयततीय्ि््भतत्र्ष्सन
17अ्मवप्िव्जलप्ववमआवय््मयतस््धसव्व म्स्वव्श्यतयससवजीववसप्णअस्नप्िव्यत ््म्पवततततसव््यतन 18अ्ततय्स्ममससन््प्यष््म;तचतवपत्,तव भ्य्,तवपतपवयचतय्स्पोतआ््मष्सन 19सवषजीवषसवषजीवष्ौसव्वधौज््जआव्यष्स, यवततय्स्जी्वत्भवयनतपरषसीचसन
3व्यप्कण्सपश,परषसीच;सवष्प्िव्मखसउपर्
4सप्दव््वचत्र्शसंदव््वचत्र्शत्त््णचप्िव्
5वो्यि्प्मशव्आज्दपव्वति्अ््ोतन
6वो्षटशतवष्यआसीतयद्प्िव्जलप्ववमआसीतन 7जलपलयसजलस्््ण्तव्पत्,तसभ्य्च,तस
8श्पशव्,अश््व्पशव्,प्कण्,प्िव्सरसप्ण्चन 9यि्प्मशव्व्सयआज्दपव्व,तिवसवसयसवस
17चत्र्शत्दवस्वप्िव्जलप्ववमअभवत;जलच वधम्वपोतउदध्प्िव्उपर्उत््पतमन
19जलचप्िव्अ्तशयवपबलमअभवत;सवस्सअधय
20पञदश््ऊरजलपबलमअभवत;पवत्ाआच््दत् आसवन
21प्िव्च्नसवम्स्मत्,प्कण,पशव,पशव,प्िव्
22यष्व््स््य्प्णप्णआसीत,तष्सवमत्न 23भमौयजीव्आसव,तमवष्,पशव,स्ीसप्,स्प्कण
2्भी्सप्ोत्स्ससखड्यच्वर््,स्तवष्च ्व्ोधअभवत;
3जलप्िव््व्प्््च्तस,पञ्शत्दवस्व्सम्प अवन्जलश्नमअभवतन
4सपमम्ससपदशम्दवअ्््तपवतषसनद्अवलमतन
5दशमम्सपयनजल्व्न्नवभव्तस,दशमम्स पिम्दवपवत्शख्््णदशनसन
6चत्र्शत्दवस्व्अवन्व्स्व्मतसपोतससखड्ी उदघ््टतव्वन
7सए््््प्षतव्वयतय्वतप्िव्जलशषवभव्त त्वतइत्त्च्तसन
8ततस्पोतप्षतव्वयतजलभमौश्मतमअस्व्न
9््न्पोतसप्दतलस्वश्मवप्रस्तससमीप ज््जप्््त्यतजलसवसप्िव्उपर्आसीत,ततस स््पस्यत्््ीत्पोतसससमीपआ्षन
10सप्दव््वअ्पसस्तव्वनपवस्पोतपोत्तब्् प्षतव्व;
11ततसन्य््पोततससमीपमआ्तनतस्मखसमध ए्जतवपतउदधतमआसीत,अतव्ज्व््तसयतप्िव् जलकीणज्तमन
12ससप्दव््वअ्पस्तव्वन्पोतचप्षतव्व;यतपव तससमीपवप्््तव्वन
13षडशतमपिमम्सपिम्दवजलप्िव्शषज्तम, वो्पोतसआव्णहत्पशवभमौमखशषज्तमन
14््तीयम्ससप्वश्ततम्दवप्िवीशषवतीन
15ततप्मशव्व्मअवदत,“
16तचतवभ्य्चपत्पतपवयचस्सनद््त्व्चन
17तय्स्यजीव्ससन,तष्सवष्म्स्व्,प्कण्, पशव्व्,प्िव्स्ीसप्ण्चसव्वस्ीसजव्वभवस्स् आवय;यवतप्िव्पच्पजव्वसन,फलप्रवसन, प्िव्चपव््भवयन
18व्पत्,तसभ्य्,पतपवीचतसस््व्त्न 19सवपशव,सवस्ीसप्,सवप्कण,प्िव्चय्ऽ्प स्ीससन,तष्प््््वस््ज््ज्त्व्त्न
20व्प्मशव्सयवदी्व्मतव्वनतवश्चपशव्, श्चप्कण्च््ीत्वदीय्म्ोमब्लमअ्पतवनन 21ततप्मशव्मध््न्जघवनततप्मशव्मव्स अवदत,“अ्पवमवष्ण््तभमौश्पव्र्ष््मन मवषसहदयस्लव्््यौवव्तदष्;वचपवसरजी्वत यि््तति्प्र्ष््मन
22प्िव््तष्तय्वतबीज््लफल्व््टवीचशीत
6यमवषस्कप्तय्त,तस्कमवषणप्करत,यतस
7ययचफलभवन,पव््चभवय;प्िव्पच्जवय,ततच
8ततप्मशव्व्तसयपत्वचअवदत,“
9अ्पश््म,भवस्स्भवतपा्तभवतवशस्ममससन
10यर््भस्यजीव्ससन,तष्प्कण्,पशव्,प्िव्
11अ्भवस्स्ममससन््प्यष््म;वचजलपलयजलव
12ततप्मशव्अवदत,“एततमय्यषम््भस्यषम््भ
14यद्अ्प्िव्मघआवय््मतद्मघधवदशतन
1ततप्मशव्व्सयपत्वचआशीव्ददत्त्वअवदत,
17ततप्मशव्व्मअवदत,“एततमय्प्िवयषसवष
18ज््ज्त्व्त्व्सपत्शम,््म,य्फिचआसव,््म ्व्वस्पत्अस्न
19एततयव्सपत्ससन,तषसरप्िवीव्प्आसीतन
21सम््पबवमपअभवतनसचससतबमअनअव्वत
22्व्वस्पत्््मस्पतवगत्द्ष्ब््सभ्त्य
अध्य10
1वो्स,शमस,््मस,य्फतसचपत्ण्वशज्
जलपलय्वन्तष्पत्ज्त्न
2य्फतसपत्;्ोम्म््ो्मदचजववतबलमश््त््स चन
3्ोम्सपत्च;अशव्जचर्फ्ितो्म्चन
4य्ववसचपत्;एलीश्चतश्श्््पमदोद्वीमचन
5एतअनज्तीय्व््ीप्सदशष्वभक्अभवव;प्् स्जह्वस््,स्टम,स््षषचन
6््मसपत्च;्श,्मज्ईम,फत,्व्वचन
7्शसपत्च;सब्,््वल्,सब,््म्,सब््च््मस पत्नशब्,दद्वचन
8्श्वम्ोदजवय्तस,सप्िव्प््कमीभ्वतम आ्बव्वन
9सप्मशव्सयसमकप््कमीलब्आसीत,अत्थत, यि््वम्ोदप्मशव्सयसमकम््वलब्न
10तस््जसआ्म्शव््दशब्बल,ए््,अ््द,्लव चआसीतन
11तस्तदश्तअश््व््वीववव््,््ोबोतव््,्ल्च
12वीवव-््ल्-व््योमध्सव,तदवम्तव््मअस्न
13तत्मज्इमलदीम,अवमीम,ल््बीम,वफ्ीमचजवय्त सन
14पिरसीम्स्ीम(यस्तप्लषीजव्)्फो्ीमचन
15्व्वपिमज्त्सदोव्ठचजवय्तसन
16यबसी,अमो्ी,््््सीचन
17््वी,अ््,्सवीचन
18अव्डीजम््ी्मतीचततप््व्वीव्वश्पसत्न
19्व्वीव्सीम््सदोवत््ज्पयन््््व््य्वत आसीतनयि्त्च्सतद्सदोम्मो््चअदम्चजबोइम चल्श्व््य्वतन
20एत््मसपत्स्ल,सभ्ष्वस््,सदशष,स््षषचन
21एब्ससवष्सन्व्व््पत्शमसचय्फतसजषस भ्त्तससन्व्अभववन
22शमससन्व्;एलमअश्अफ्ा्दलदअ््मचन
23अ््मसचसन्व्;उजचहलच्ि्चमशन
24अफ्ा्दसल््जवय्तसनसल््एब्जवय्तसन
25एब्सपत्यज्तम,ए्सव्मपल्आसीतनयततस ््लप्िवी्वभक्आसीत;तसभ्तव्मयोक्वमआसीतन
26योक्वअलोद्दशलफ्जम्वतय्््चजवय्तसन
28ओबलअबीम्एलशब्चन
5ततप्मशव्मवषसन्त्भ्व्मतव्््ोप्चद्ट अवत्तन
6प्मशव्अवदत,पशपज्ए्एव,तष्सवष्ए्भ्ष्
7्च,अध्च्म,तततष्भ्ष्भमय्म,यवतप्स्वचव वअव्चसनन
8ततप्मशव्त्वसरप्िव्उपर््व्ीणव्व,तच
9अततसव्मब्बलइ्तनयतप्मशव्ततसरप्िव्
10एतशमसवशज्ससन,शमशतवष्यआसीत,तत
12अफ्ा्दपञ्तशतवष््णय्वतजी्वतसल््जवय्त
13सल््सजनवअवन्अफ्ा्दचतशततयवषव जी्वतव्व,पत्न्ाजवय्तसन
14सल्््तशतवष््णय्वतजी्वतव्व,ततसएब्जवय्त सन
15सल््एब्सजनवअवन्चतशत्तवष््णय्वत जी्वतव्व,पत्न्ाजवय्तसन
16एब्चत्तशतवष््णय्वतजी्वतव्व,ततपल्जवय्त सन
17एब्पल्सजनवअवन्चतशत्तशतवष््णय्वत जी्वतव्व,पत्न्ाजवय्तसन
18पल््तशतवष््णय्वतजी्वतव्व,ततस्उजवय्त सन
19पल््वसजनवअवन्््शतवववषय्वतजी्वतव्व, पत्न्ाजवय्तसन
20्उ्््तशतवष््णय्वतजी्वतसर्जवय्तसन 21्वसर्सजनवअवन्््शतसपवषय्वतजी्वतव्व,
22ततसर््तशतवष््णय्वतव््ो्जवय्तसन 23व््ो्सजनवअवन्सर्््शतवषय्वतजी्वतव्व,
29अब्मव््ो्चत्व्भ्य्््ीतवनौ,अब्मसभ्य्य् व्मस््यआसीतनव््ो्सभ्य्य्व्म्मल्,््््वसपती, ्मल्य््पत्,इ््य््पत्चन
30््नस्््वन्आसीत;तस्ब्ल्व्सीतन
31ततत््सपतअब्म,तसपतस्््वसपतलोट,तस सष्स्््च,तसपतसअब्मसपवीच््ीतव्वनत ्लीदशीय्व्उ्ततष्स््व्वदश्नपस्त्नत ््््वम्््तत्ववससनसन
32त््सआय््शतपञवष्आसव,त््््््वव््मतन
अध्य12
1ततप्मशव्अब्ममअवदत,“भवतदश्त,तवज््तव, तव्पत्््तचब्््च,यससदशअ्त्दश्यष््मन
2अ्त्म्त््ष्र्ष््म,अ्त्आशीव्दद्स््म,तव व्मचम्त्र्ष््म;तचआशीव्दभ्वष्सन
3यत्आशीव्ददद्त,त्वअ्श्प्यष््म,त्यप्िव् सव्ल्धन्भ्वषसनन
4अब्मयि्प्मशव्अवदत,तिवपस्तव्वनलोटतव स्अ्चत,अब्मयद्््््वत्व्तव्वतद्स पञसप्तवष्यआसीतन
5अब्मसपवीस्््भ्तपतलोटचतष्सङ््ीतसवधव
6अब्मभ्म्त््स्मदशय्वतमो््ससमतलय्वत
अ्चतनतद््व्वीदशआसीतन
7ततप्मशव्अब्मसयसमकप््टतसवअवदत,“अ् तववशज्वइम्भ्मद्स््म,ततसपद्शतसयप्मशव्स यवदी्व्मतव्वन
8ततसबिलसपव्द्शस्तपवतप्त्त्प्ाम्द्श बिलपव्द्शच्यइ्ततबमअ््पयत,ततवप्मशव्स यवदी्वम्यप्मशव्सयव्मआहय्तसन
9अब्मद्कण्द्श्वाल्चवप््वमअ््ोतन
10तससवदशद्भकअभवत,अब्म्म्दशतत्वव्सत ्तनयतदशद्भकदखदआसीतन
11यद्स्म्दशप्व्टसमीप्ततद्ससपव्स्््यम अवदत,“अधव्अ्ज्व््मयततपसशतस््ीअ्सन
12अतयद््म्दशीय्त्दकसनतद्तव्दषसन,‘एष् तसभ्य्’इ्त,तम््सन,््नत्जी्वतत्््यषसनन
13वद,तममभ््वीअ्स,त्तममभदभवतनममआत् चतदिजी्वष्तन
14यद्अब्म्म्दशमआ्तव्वतद््म्दशीय्त्ससय
15फ््ो-््ज्म्््त्द्ष्फ््ो-समखत्पश्सतवन,तद्
अध्य13
1अब्मसपव्स्सरलोटच्म्दश्तद्कण्द्श
2अब्मपश्भ,्जत,सवणचबहधवव्वआसीतन 3सद्कणतबिलपयनय्त््तव्व,यततसतबआ्म आसीत,तत््वबिल-््ई-योमधआसीतन
4पिमयसवदी््वमअ््ोत,ततअब्मप्मशव्सय
5अब्मवस््तलोटअ्पमष्,्ोप्,तबचआसवन
11ततलोटसरय्दवव््समतल्चवो्तसनलोटपव्द्श ्त,तचए्स्तअनस्तपि््तवनन
12अब्म्व्वदश्ववस्तस,लोटसमतलव््ष्ववस्त स,सदोमप्ततब््पय्तसन
13सदोमव््सजव्प्मशव्सयसमकअ्तशयवदष् प््पवचआसवन
14ततप्मशव्अब्ममअवदत,“अधव्तववत््णउत्र
15यससभ्मतपश्स,ततसवतववश्यच्व्द्स््मन
2तसदोम््जवब्व,अमो््््जव्बश्व्,अदम्््जव ्शव्बव,जबबोईम््जवशमब्ण,बल्््जवचसोअ्वचय् ्तवनन
3एत््वसव््ण्सदीमउप्््य्लवणसमदसयो्जत् आसवन
4त््दशवष््ण्दोल्ओम्ससव््तवन,तयोदशवषच त्वदो््तवनन
5चतदशवष्दोल्ओम्तसस्स्त्््ज्वचआ्् अष्ोि्वमव्््फम्व,््मव््ज्जम्व,शव ््र्यिमव््ए्मम्वचप््््तवनन
6्ो्ीजव्ससइ्पवतएल्््वय्वतप्न्स्तन
7तप््््एसनमप्ट-व््््दश-व््मआ््अम्ल्ीदश,अमो्ी-दशच्जजोन्म््-व्््ववसनसव्वदश्व आ्तवनन
8सदोम््ज,अमो््््ज,अदम्््ज,जबबोईम््ज,बल्््ज(स एवसोअ्)च्व्त्,तष्स््सदीमउप्््य्य््तवनन 9एल्म््जस्दोल्ओम्ण,््ष््ज्टडलव,्शव््््ज अ््फल,एल्स््््जअर्ओ्चस्नचत््््ज्वपञ्भ स्न
10्सदीम-दोसो्््सन-्णपण्आसीत;सदोम-्मो््््ज्पल््यत्ततप्तत्;शष्चपवतप्तपल््यत्न
11सदोम-्मो््-दशयोसव््णसम्प,तष्सव््ण
12तसदोमव्््ववसवअब्मसभ्तपतलोटतससम्प
13तत््ातपल््यतआ््इब्वीअब्ममअवदतनयतस एशोलसभ्त्अव्सचभ्त्अमो्ीम्इ्समद्व ्ववस्तस,एतचअब्मसस्सङत्आसवन
14अब्मभ्तब्इ्तशत्स््ज्त्व्तशतअष्दशच
प्श्कत्वद्स्वसशस्त्द्वपयनत्वअवस््तन
15ततस््तौतष्द्सस््वभजत्वआ््द्मशस व्मभ््स्त्ोब्व््य्वतअवस््तन
16ससव््णसम्पपवआवयत,तसभ्त्लोट,तसम्लम, ससय,जव्वचपवआवयतन
17सदोम््ज्दोल्ओम्स,तसस्स्त्व्च््ज्व् वध्तप््््तससङम्ि्व्तव्व,श्वउप्््य्,यत ््जउप््मअस्न
18सलमस््ज्मसलसद््ो्ट््म्चआवयत,स प्मश्सय्ज्आसीतन
19सतआशीव्ददत्अवदत,“अब्मस्प्िव् प्मश्सधनभवतन
20प्म्तवप्मशव्धनभवत,यतवशतवतव्् सम्पतव्वनसववदशम्शचतसदपव्वन
21सदोम््जअब्ममअवदत,“ततरष््णमम्तदत्
3अब्मअवदत,पश,तय्ममबीजवदपम,मम््ज्त ्ोऽ्पममउप्््ध्््ीअस्न
4ततप्मशव्सवचवतससमीपमआ्तयत,“एषतव उप्््ध्््ीवभ्वष्तनयततवआन््त्व््मष्तसतव उप्््ध्््ीभ्वष्तन
5ततसतब््वीत्अवदत,“अधव्स्पश,त््््व ्िय,य्दतत्व्ण्यतशको्षन
6सप्मशव्सय्वषय्वशव्स्तव्व;सचततधम्ि ्णय्तसन
7सतअवदत,“अ्प्मशव्अस्त,यत््लीदशीय्व्
8सअवदत,्भ्वव,अ््वज्स््मयतअ्तस
9सतमबवीत,्तवष्य्ोधम,्तवष्यब्,्तवष्यमष,
10सएत््वसव््णआद्यमध्वभजए््खणप्स्
11यद्पशवशव्व्उपर्अवत्सनस,तद्अब्मत्व
12सय््समयअब्मसउपर््भी्््वद्अभवतनपशच
13तद्सअब्ममअवदत,“तववशजतष्अपदशप्दशीय
चतशतवष््णत्वपीड्यषसन;
14तह््षयसतसव््र्षसन,तद्पअ्न्य्र्ष््म, ततप्तम्त्धववब््आ््मषसनन
15तचश्सनपव््पतण्समीप््मष्स;तसव्दफव भ्वष्सन
16चतिजन्वतपवअतआ््मषसनयतअमो्ीजव्व्म
17यद्सयअ््तअन्््चअभवततद्तष्खण्व् मधधमभ्ी,जलनदीपचदषन
18तससवएव्दवप्मशव्अब्मणस्ससन्तव्वयत,
3अब्मसपवीस््य्म्दशीय््््््द्सी््ीत्
4स्््््ससमीप्त्स््भवतीअभवत,स््भध््ण
5स््यअब्ममअवदत,“ममअप््धभवतउपर्भवत,मय् ममद्सीतववक्सदप्नस््भध््णद्ष्अ्तस्दषौ अव््लतअभवमन
6अब्मस््यमअवदत,पशतवद्सीतव््अस्नयिष त््रनयद्स्््तय्स््षवव्््तसतद्स्मख्त पल््यत्न
7प्मशव्सयदतत्प्न्जल्ोतसयसमीप,श्म्् स्तसफर््ससमीपत्प्रोतन
8सअवदत,“्््ी,स््यसद्सी,त्तआ्त?तच्त ््मष्स?स्चअवदत,“अ्ममस््मवीस््यसमख्त पल्यय््मन”
9प्मशव्सयदतत्अवदत,“तवस््मवीसमीप्त् तस्््वश्रन”
10ततप्मशव्सयदतत्अवदत,“अ्तववशजबह पवध्यष््म,यवतष्सम्वभ्वषय्तन”
11ततप्मशव्सयदतत्अवदत,पशत्भवतीअ्स, पतजव्यषय्त,तसव्मइश्एल्र्षय्तनयतप्मश व्तवकशशतव्वन
12सवनपरषभ्वष्त;तस््प््सपरषस्वर् भ्वष्त,प््स््तस्वर्भ्वष्त;सचसवष् भ्तण्समख्ववस्तन
13स्वदनप्मशव्सयव्मआहतवतीयत,“भवनप्मश व्म्पश्स,यतस्अवदत,“््अ्मअ्पअतयम् पश्त?
14अत्पबल्््ोइइ्तव्म्अभवत;पशन,््दशस ब्दसचमधअस्न
15्््््अब्मसपतजवय्तस,अब्मतसपतसव्म इश्एलइ्तआहय्तसन
16अब्मषडष्षवष्यआसीतयद््््््अब्मस्त इश्एलजवय्तसन अध्य17
1यद्अब्मवव्तवववष्यअभवततद्प्मशव्अब्मस समकप््टतसवतअवदत,“अ्सवशसकम्वप्मशव् अससनममप्त्च,्स्भवन
2अ्भवतचमधममससन्र्ष््म,त्चबह
3अब्ममखवप्तत,प्मशव्तवस्व्त्ल्पमअ््ोतन
5तवव्मअब्मवभ्वष्त,््नतवव्मअब््म
10एषममससनयययममयर््चभवतपा्तभवत
11ययअगचमम्ससखतव््र्षिनममयर््च
12अष्दवसीययर््मधप््ब्ल्,य््ज्त,यस्त
13यभवत््ज्त,यभवतधववकीत,तसखतव्आवश्,
19प्मशव्अवदत,“तवभ्य्स्््तवपतजव्यष्तनत
23अब््मसपतइस्इलस््जव्वसव्वसधववकीत्व
््ीतव्वनतससवएव्दवतष्अगचमम्ससखतव््तवन,
2सवतउत्रपशवतयपरष्तसप्शस्त्,तद्सत्व
3उव्च्भ्ववय्दइद्वीतवदषौअवग्प्रो्मत््तव
4्््ञतजलवीत्प्दपक्कवकसअध्वश्म्वनन
5अ््ो्ट््य्ए्खणआव्यष््म,यर्वहदयच स्नत्यष््मनततप्यय््मषि,यतययसद्सससमीपम आ्त्नतअवदव,यि्तय्उकति््रन
6अब््मशीघस्््समीपतबप्वशअवदत,“शीघती्ण म्प््वउपमभोजवस्ी््तत्प्ष्अ्ग्ण्पष्व ्वम्यत्मन”
7अब््म्ोष्समीपध््वत्ए्वत्ोमलउपमच आवय्स्चतयव्दपव्वनसचततपर्ध्ततर्तव्वन
8सघतदनचवतच््ीत्तष्प्त्््पतव्वनसवकस अधतष्प्शस्त्तख््दतवनन
9ततमअपचव,तवभ्य्स््््तअस्?सउव्च,पश, तबमधन
10सअवदत,“अ्जीवव््लसअवस््भवतसमीप प््््मष््मनतवभ्य्य्स्््पतभ्वष्तन”तसपषत तब्््स्््ततशतवतीन
11अब््मस्््चव्ौ,सव्ौचआ््मनससय्ण्म अवसन्वचस्््स््ववपमन
12अतएवस्््मव्स्स्तस,“ममपभोव्सवमम व्त्तप्््ममपी्तभ्वष्त?
13ततप्मशव्अब््ममअवदत,“स्््््मि्स्तस, “््अ््वायवव्ब्ल्जव्यष््म?”
14््प्मशव्सय्त््म्पअ्त््ठवम?्वयतसमय अ्तवसमीपप््््मष््म,स्््पतप्पस्तन
15तद्स्््अङी्तवती,“अ्व््सतव्व;स्््भयभीत् आसीतनसचअवदत,“व;तत्स्सन
16ततप्परष्उत्यसदोमप्तपशनअब््मत्वम्् आवततष्स्अ्चतन
17ततप्मशव्अवदत,“््अ्यत््ो्मततअब््म्त ्ोप्यषय््मन
18अब््मअवशमवम््वप््कमीच््षभ्वष्त,प्िव् सव््ण््ष््णचतससवआशीव्दप्रय?
19अ्तज्व््मयतसससन्तस््चआज्प्यष्त,त चन्यन्यच्तप्मशव्सम््प्ल्यषसननयव प्मशव्अब््मसय्वषययतउकव्वततआवय्तन 20प्मशव्अवदत,“सदोम-्मो््-दशयोआकोशम्ती, तष्प्पचअतीवदखदम;
21अ्मअधव्अध्त्पश््मयततममसमीपमआ्त तसआकोशसअवस््सवि््तवनव्नय्दचवत््अ्
22ततपरष्ततमख्त्सदोमप्त्तवन,््नअब््म
23अब््मसमीप्त्अवदत,“््तदषस्ध््म््वअ्प
24्द््चतव््पञ्शतध्मणस,््तततपञ्शत
26प्मशव्अवदत,“य्दअ्सदोमव््व्््न्त
29सपवतमअवदत,“्द््चतततचत्र्शतदशनन”स अवदत,अ्चत्र्शत्तव्र्ष््मन
30सतमअवदत,“अ्ोपभम्क्भवत,अ्व्दष््म, ्द््चततत्तशतजव्लवननसचअवदत,अ्व ्र्ष््म,य्दतत्तशतलवतन
31सअवदत,पश,अ्भ्वनवकपवप,्द््चत्वश्त
32सअवदत,“अ्ोपभम्क्भवत,अ्चए्व््एव
1ततस्य््लसदोमव्््ौदतौआ्तवनौनलोटसदोम्््
2तद्सअवदत,“पशन,ममपभो,प्िय््म,यर््द्स््
3सत्वबह्वपीडय्तस;ततससमीप्त्तस््
4््नशयव्तपवव््सपरष्सदोमव््सजव्व्् ब्ल््चसवजव्सरत््पर्त्तवनन
5तलतमआहयतपषवन,“अ्््तौत्समीपआ्त्जव् ्तससन?त्वअस््समीपब््आवयत,यववयत्व ज्स्मन
6लोटतष्समीप््््व््््््पध्यन
7उव्च,भ्त्,यर्वप्िय््म,एत्वतदषम््रतन
12तलतमअवदव,“््तवअतअ्तर्क््म्पअस्?” ज्म्त्,तवपत्,तव्न्च,यत््म्पव््भवतअस्, ततएतस्त््व्तब््आवयन
13वयमएतत््वव्श्यष्मयततष्आह्वप्मशव्स यसमकपचणअस्नतसव्श्िप्मशव्अस्व प्षतव्वन
14ततलोट्व््सपप््वव्््तवनसशश््वउकव्व, “उ्पष,ययअस्त््व्त्व्चनयतप्मशव्एततव्् व्श्यष्तन््नससशश््ण्उप््स्ववइवआसीतन 15पभ्तसमयस्दत्लटतर्तमअवदव,“उ्पष,तव भ्य्म,तव्न््यचअतस्तौ्््णनम्भतप््धमण वशसनन
16यद्स्वलम्ववआसीत,तद्तपरष्तस््तस भ्य्य्््चतस्न््यस््चध््यसनसनप्मश व्तसयदय्लसवतब््वीत्व्््तब्््््पतवनन
17तद्तत्वब््आवयनसअवदत,“तवप्ण्व्कत;म् पषतपश,वचसवषसमतलष्तष;पवतप्तपल्यस,म् भततवषभ्वष्सन
18लोटत्वअवदत,्पभोवएवमन
19पश,तवद्सतवदषौअवग्प्पव्व,तय्मम प्ण्कण्िमम्तयतअवग््तम,ततपव्धतवतीनअ् पवतप्तपल््यतवशको्म,म्भत््म्पदषम्््ीत् ््यतन
20पशत,इदव््पल्यवससमीपअस्,अलचअस्, अ्ो,अ्ततपल्यय््म,(््वअलम?)ममआत् जी्वष्तन
21सतमबवीत,पश,मय्त्एतससव्वषयअ्पसी्तयत तय्उकव््वप्त्यष््मन
22तर्ततततपल्यस;यततय्वतततवआ््मष्स त्वतअ्््म्प्तवशको्मनअततसव््सव्म सोअ्इ्तअभवतन
23यद्लोटसोअ्व््प्वषव्वतद्प्िव्सय्दय अभवतन
24ततप्मशव्सदोम-्मो््-व््योउपर्स््तप्मश व््त्न्अ्गमचव्षतव्वन
25सत््वव््््ण,सव्वसमतल,सव्वव्््वव््सव,भमौ वधम्व्वचप््ततव्वन
26््नतसभ्य्तसपषतपा्तपशनीलवण्म अभवतन
27अब््मप्त््लयतप्मशव्सयसमकस्तव्व््व ्तन
28ससदोम-्मो््-दशयोसमतलभ्मचपशवदशसधम
29यद्प्मशव्समतलव्््वव्शय्तस,तद्प्मशव्
35तस्््तौअ्पतष््पत्म््पबसनस,््वषउत्य
36एवलोटस्न््य्पत््भवतीन
37पिमज्तपतजवय्तस,तसव्ममोआबइ्त्तव्व,स
38््वष्अ्पपतजवय्तस,तसव्मबवमीइ्त्तवती,
1ततअब््मद्कणदशप्त्त्््दश-श्योमध्ववसव
4््नअबीमल्तस्समीपवआ्त,तद्सअवदत,“पभो,
5सम्वअवदत,स्ममभ््वीअस्?स्चसयमवअवदत,
6ततप्मशव्सरवतमअवदत,“अ्ज्व््मयततय्
8अतअबीमल्प्त््लउत्यसव्वसव््वआहयतष्
15अबीमल्अवदत,पशममभ्मभवतप्तअस्,यत भवतइषतत्ववसतन
16स्््मअवदत,पश,मय्तवभ्तस्््जतखणदपम, पश,सतव्ततय्स्सवष्सवष्चचकषआव्णअस्, एवस्भसतत्न
17ततअब््मप्मश्प््ितव्व,ततप्मशव्अबीमल्, तसपवी,तसद्सीचस््तव्वनतचसन्वजवयसन सन
18यतप्मशव्अबीमल्सय््ससव््ण्भ््ण उपव्सव्वर्््वअब््मसयभ्य्य्स्््य््््ण्तन
1प्मशव्यि्उकव्वति्स्््मअ्चत,प्मशव् यि्उकव्वति्स्््मअ््ोतन
2यतस््््भवतीभत्अब््मसव््व््य्पतजवय्त स,यससवसमयप्मशव्तसउकव्वन
3अब््मतसपतसयपतज्त,तसव्मइस्््म आहतव्वन
4अब््मसपतइस्््अष्दव्व्वय्सयि्प्मशव्सय आज्दपव्वति्खतव्मअ््ोतन
5अब््मशतवष्यआसीतयद्तसपतइस्््ज्तन
6स्््अवदत,“ईश्म्््सतव्व,यवशोत््सवमय्स् ्ससनन”
7स्अबवीत,“अब््म्ोवदतयतस्््ब्ल््व्वप्व द्स्त?मय्््तसज््यषपतज्तन
8ब्ल्वधम्वदन्वचदवज्त,तससव्दवअब््मम्ती भोज्तव्वयससव्दवइस्््दन्वचदव्तव्वन
9स्अब््मस्तज्त्म्दशीय्य््््््सपतउप््स
्वनदषवतीन
10अतस्अब््ममअवदत,“एत्द्सीतस्पतचब्् ्वष्सयत,यतअस्द्सीय्पतममपतस,इस्््सअ्प उप्््ध्््ीवभ्वष्तन
11अब््मसपतस्््णवततअतीवदखदज्तमन
12ततप्मशव्अब््ममअवदत,“ब्ल्सद्सीय्ा ्््ण्ततवदषौदखम्भवतनस्््यत््म्पउकवती तससवसवषतस्व्णीशणत;यततववशजइस्््वउचतन
13अ्द्सीपतसअ्प््ष्र्ष््मयतसतववशज अस्न
14अब््मप्त््लउत्य्ो्ट््जलपटच््ीत्््््््य तस््नब्ल्च््प्यत्त्प्षतव्व,ततस््व्् बशब्-प्न्भम्तसन
15ततजलपट्वतीतम,स्ब्ल्ए्स्लसअध
24अब््मअवदत,“अ्शपि्र्ष््मन”
25अबीमल्ससव्पचणतय्अपहतसजल्पस ्््ण्तअब््मअबीमल्भसततव्वन
26अबीमल्अवदत,“अ्वज्व््मयत्वएतत्त,तय्
28अब््ममषससपमषश्व््सयमव्््पत्न
30सअवदत,“एत््वसपमष्मम्््त्हीय,यवतमम
32एवतबशब्व््ससन्तवन,ततअबीमल्,तस
33अब््मबशब्व््ए्वव्ो्पतव्व,ततचअवनश्स प्मशव्सव्मआहयतन
34अब््मप्लषीव्दशबह्दव््व्ववस्तसन
अध्य22
1तदवन्प्मशव्अब््ममअवस्त,तमअवदत, “अब््म”इ्तन
2सअवदत,“अधव्तवपततवए्म्तपतइस्््््ीत् मोर्य्दशप्वशतनयषपवतषअ्त्वक््म,ततत ्ोमब्लरपणसमपयतन
3अब््मप्त््लउत्य्द््ष्त्सयव््यसपत
9ततप्मशव्यतसि्व््ितव्वतत््वआ्त्न अब््मततवदी्वम्य््ष््वकमण््प्यत्सपत इस्््बदर्््षवदीय््वध्यन
10अब््म््पस्््यत्सपतसवध्िछ्ीमआद्यन
11ततप्मशव्सयदतसव््ततआहयअवदत,“अब््म, अब््मन”
12सअवदत,“ब्ल्सउपर्््म्््पय,तस््म्पव ्र,यतइद्वीअ्ज्व््मयततईश्भयभीतअ्स,यतत तवए्पतममपतव्वव्र्तव्वन
13अब््मवत््णउत्रपशवपषतशङवक््ीतमष दषव्व,ततअब््म्त्मष््ीत्पतस््व ्ोमब्लरपणअ्पतव्वन
14अब््मतस््वसव्मय्ोव्जी्इ्तआहयत,यि् अ्पयन्थत,“पभपवतदषवमन”
15प्मशव्सयदतसव््त््तीयव््अब््मम आहतव्वन
16अबवीत,“अ्सतशपि्तव्व,यततय्एतत्त,तव ए्पतपतव्वर्मन
17अ्त्आशीव्दवआशीव्दद्स््म,बहवृ्चतव बीजस्सत्््इवसमदती्व्ल््इवबह्र्ष््मनतव वशजशतण््््ध्््यष्त;
18तववशवप्िव्सव््ण््ष््णधन्भ्वषसन;यतत
19अब््मसयव््व्समीपप््््तउत्यबशब्व्् ्तवननअब््मबशब्व्््ववस्तसन
20तदवन्अब््म््ितयत,“पश,्मल्,स्तवभ्त व््ो्सअ्पसन्वजवय्तन
21तसपिमज्तहज,भ्त्बज,अ््मस्पत््मएलचन
22चसद््जो्पल्श्जदल्फबिएलचन
23बिएलर्ब््मअज्म्तव्व,एतअषौ्मल्अब््मस भ्तव््ो्स्तपसवमअ््ोतन
24तसउपपवी्उम्व्मस्तब््््मि््शम्््च जवय्तसन
अध्य23
1स्््शतसप्वश्तवष्यआसीतन
2स््््््ज्िब्व््मत्;तदव्व्वदश्बोवदशअस्, अब््मस्््य्शो््ततस््ोदव्तचआ्तन
3अब््ममत्व्प्तउ्पषव्िपत्वअवदतन
4अ्भवस्स्प्दशीयपव्सीचअसस,भवस्स्मम शश्व््वदद्त,यवअ्मममत्वममद्ट्द् दफवय््मन
5्तससन्व्अब््ममअबवीतन
6्पभोअस्वशण,तअस््मधए्प््कमी््जपत
12अब््मदशसजव्व्समकपण्ममअ््ोतन 13ततसएफोवइ्सदशव््सव्समकअवदत,“््नय्द
अध्य24
1अब््मव्,सव्चआसीत,प्मशव्अब््ममसवष
2अब््मस््सजषसव्सससवसआ्धप्प््,
3अ्त्स्सप्िव्चप्मश्सशपि्र्ष््मयतत
5तद्द्सतमअवदत,“्द््चतस्म््ल्ममअवस्ण
6अब््मतमअवदत,तममपतपवततवआवय्सन
11सन्््लससयजल्षण्ि्व्चनीव््लव्््तब्् जल्पससमीपसउष्वज्वव्न्व्वन 12सअवदत,्ममस्मीअब््मसप्मशव्,अ्म् सव्पषय,ममस्मीअब््मसयप्त्प््रन 13पशअ्मअतजल्पससमीप्तष््म;व््सपरष्ण् ्न्जलग्ीतब््आ्चसनन 14यस्न्य्समकवक््म,तव्मअवत््यत,अ् ्प्बतप्िय््मनस्वक्त,्पब,अ्तवउषवअ्पपय द्स््मनतवअ्ज्स््मयततय्ममस््मवदय््त्न
15अब्सभ्तव््ो्सभ्य्य््मल्पतसबिएलस पतसर्ब्््न्म्त्ब््आ्त्न 16स््न्अतीवस््ी्न्आसीत,््ातत्वज्तव्व, ततस््प्त्स्मप््यत्उपर्आ्त्न
17तद्द्सत््म्लतध््वत्अवदत,“अ्तव्लशस ्््ञतजल्पब््मन”
18स्अवदत,्पभो्पब,ततस्शीघस्म्् अवत्््यत्तसपयदपवतीन
19स्तस्पबन्मअवदत,“अ्तवउष्ण््तअ्पजल आ्ष्यष््म,य्वतत्पबसनन”
20स्त्य््म्णर्क्त्पव्पप्तजल आ्ष्यतध््वत्तससवष्उष्ण््त्ष्तसन
21ततसत््वससतपरष्वशबअभवतयतप्मशव्तस य्त्समन्तव्वव्वव्इ्तज्तन
22उष्पबनौसपरषअधश्लभ््ससवण्णल, दशश्लभ््ससवणभ््सच्ङण्यतस्््यो ्ङण्यच््ीतव्वन
23अबवीत,त्स्न्अ्स?्ियत,प्िय््म,््तव ्पत््अस्््वव्स्ि््वअस्?
24स्तअवदत,“अ््मल्पतसबिएलसपतीअसस,यत स्व््ो्स्तजवय्तसन”
25स्तमअवदत,“अस््तणचभोजवचपय्प, ्वव्स््वचअस्न
26सपरष्श्पणमप्मश्प्जतव्वन
27सअवदत,“ममस््मवअब््मसप्मशव्पश्सत भवत,यममस््मवदय्य्स्त्य्चअभ्वव्कव्वन
28ततस््न्ध््वत्सम्त््स्वषयएत््ववचव््व त्वअवदतन
29ततर्ब््य्ए्भ्त्आसीत,तसव्मल्बवआसीत, ततल्बवतसपरषससमीप्पप्तध््वतव्वन
30यद्ससभ््न्््ष्णल्ङणचद्ष्सभ््न् र्ब््य्वचवशत्,“एवपरषम्उकव्वनयतसपरषस समीपमआ्त;सउष्ण्समीप्पससमीपस्तन 31सअवदत,्प्मशव्सयधनप्वशतन््मितब््
36ममस््मपव्स्््ममस््मवपतजवय्तस,तससर
38ततमम्पत््ममबनजवच्त्ममपत्यभ्य्म
39अ्स््मवअवदम,्द््चतस्म््ल्ममअवस्णव
46स्त्य््न्तस्मअवत्््यत्अवदत,्पब,अ्
47अ्त्पषव्व,त्स्न्अ्स?स्अवदत,“व््ो्स पतसबिएलसपती,य््मल्तस्तज्तन
48अ््श्वत्भ्वतआ््धव्त्ममस््मव
49इद्वीय्दययममस््मव्स्दय्लतय्स्चवव्््
50तद्ल्ब्वबिएलचप्व्च,“यतप्मशव्सय्वषय उ्व्त,वयत्दषटशभव्वकवशकमन
51पश,र्ब््भवतप्तअस्,त्््ीत््च,स्तव स््मपतसपवीभवत,यि्प्मशव्उकव्वन
52अब््मसद्सतष्वचवशत्प्िव्पणमप्मश
59तसभ््वीर्ब््म,तस्प््ल््,अब््मसद्सम, तसपरष्वचप्षतवनन
60तर्ब््मआशीव्ददत्त्अवदव,तअस््भ््वी अ्स,त्ो्टस्््ण्म्त्भव,तववशत्व््षण्््् ध््यतन
61ततर्ब््तस्ब््ल््चउष्व्आरहतसपरषस अवस्ण्तवन,तद्द्सर्ब््मआद्य्तन
62इस्््ल््ोई्पम्््तआ्तनद्कणदश्््ववस्त सन
63इस्््स्य््लकतध्व्त्व्तव्व,तद्सवत््ण उत्रदषव्व,उष्आ्चसनसन
64ततर्ब््वत््णउत्रइस्््द्ष्उष्त पज्लतवतीन
65स्द्समउकवती,्परषअस्व्म्लतकतच््त? भ््उकवती,“इदममस्मी,अतस्आव्ण््ीत् आच््दतवतीन”
66ततद्सइस्््यत््म्प्तततसवअवदतन
67इस्््त्सम्तस्््तबमआवयर्ब््मआद्यतस भ्य्अभवतनसत्परण्पश्तस,म्तम्ोअवन् इस्््स्सनततअभवतन
21इस्््सपव्वन्य््््ण्तप्मशव्प््ितव्व,
22तस्अनब्ल््ए्तसघष्वसनस;स्चअवदत,
1ततपवअब््मभ्य्््ीतव्व,तस्व्म्त््आसीतन
2स्त्जम््व,योक्व,मद्व,्म्दयव,इमब््,शआच जवय्तसन
3योकवशब्दद्वचजवय्तसनदद्वसपत्अश्ीम लतशीमलउमीमचआसवन
4्म््वसपत्च;एफ्,एफ्,्वो्,अबीद्,एल्चनएत
सव्त्ससन्व्आसवन
5अब््मससयत््म्पआसीतततसवइस्््दपव्वन
6््नअब््मसउपपवीपत्ण््तअब््मउप्््दत् सपतसइस्््सजी्वतसपव्द्शपवदशप्तत्व प्षतव्वन
7अब््मसजीववसवषशतपञदशवष््णएत््वससनन
8ततअब््मप्ण्व्््सव््व््य्व्वषपणसव मतनसजवससमीपचसम््तन 9तसपतौइस्््इस्इलचतम्-समीप्््पी-सो््पतसएफोवसकतमकल्-्््य्दफवमअ््ोतन 10अब््मयतकत्तपतवकीतव्व,ततअब््मतसपवी स्््चदफवअभवतन
28इस्््एस्वपरण्तस्््णम्समख्द्तस,््न
29य््ब्पप्तय्तस,एस्वकत्तआ््मसचत अभवतन
30एस्वय््बमअवदत,“ततएव्क्मम्पोषयतनयत अ्कीणअसस,अततसव्मएदोमअभवतन
31य््बअवदत,“अ्तवजन््ध्््म््वकीयन”
32एस्वअवदत,पश,अ्म्ोसमीपअसस,अय जन््ध्््मम््ल्भ्र्ष्त?
33य््बअवदत,“अ्ममशपि्रनसतसशपि्तव्व, सय््बस्तसजन््ध््््वकीतव्वन
34ततय््बएस्व्ो्ट््मस्सच्मचदपव्वनस
4अ्तववशस्त््््ण्इववध्यष््म,तववश्यएत्व सव्वदश्वद्स््म;तववशवप्िव्सव््ण््ष््णधन् भ्वषसन;
5यतअब््मममव्णीप्ल्यत्ममआज्,ममआज्,मम ्वयम,मम्वयमचप््लतव्वन 6इस््््््््ववस्तसन
7ततसयपरष्तभ्य्मअपचव;सअवदत,स्ममभ््वी अस्,यतसममभ्य्इ्तवकभीतआसीतनम्भत र्ब््य््तम््सनइ्तसअवदत;यतस्पसशतन्य आसीतन
8तत्च्््लय्वतस्त्प्लषीव्््ज्अबीमल् सखड्ीतब््अवलोकदषव्वयतइस्््सपव्र्ब्् स्कीड्तसन
9अबीमल्इस्््आहयअवदत,पश,स्तवपवीइ्त ्वायव,त्िउकव्व,स्ममभ््वी?इस्््तमअवदत, यतोमय्उकयतअ्तस््तमतम्भतन
10अबीमल्अवदत,तय्अस्््त्््तम?्ावजव लघतय्तवभ्य्य्स्बनव्तव्वस्त,तय्अस्् उपर्अप््धआवतवमआसीतन
11अबीमल्सव्वजव्वआज्पय्तस,“यएतपरषतस भ्य्य्व्सश्त,सअवशमववधभ्वष्तन”
12तद्इस्््तससवदशवरतससववषशत्णप्पव्व, ततप्मशव्तसआशीव्ददपव्वन
13सपरषम््वभत्अग्त्वधम्वय्वतसअतीवम््व अभवतन
14यततसमष-पश-सञय,द्स-सञयचआसीत,तत प्ल्षय्तसईष्मअ््ोतन
15यत्पतअब््मस््लतस्पतसव््य्प् ख्वतवन,तसवऽ्पप्ल्षय्त्व्वव्््यत्म्प्््भ पर्तवनन
16अबीमल्इस्््अवदत,“अस््द््च;त्् अस्तबहप््कमीअ्सन
17इस्््ततप््य््््उप्््य्तब््प्यत्तत ्ववस्तसन
18इस्््पव्पतअब््मस््लख्वत््वजल्प््व ख्वतव्वनयतअब््मसम्ोअवन्प्ल्षवत्व ्वव्र्तवन,सतष्व्म््वयवव्मवस्पत्त्वआहतव्व, तष्व्म््वआहयतन
19इस्््सद्स्उप्््य्ख्वत्ततवसनजलस्प प्रववन
20््््स्ोप्ल््इस्््स्ोप्ल्स््वव्द्तवन यतजलअस््अस्,स्पसव्मएस्इ्त्तव्वनयत ततसस्सघष्वसनसन 21तअन्पख्वत्तदिच्वग््तवन,तसव्म
28तअवदव,वय्वायवदषवनयतप्मशव्भवस्स्
29यि्वयत्वसषवन,यि्वयत्््त्वव्््म्पव
30सत्वभोजमअ््ोत,तचख््दतवन,्पबसनचन
31तप्त््लउत्यप्स्शपि्तवनन
32तससवएव्दवइस्््सद्स्आ््तस्पस्वषय त््ितवन,“अस््भजलप्पमन”
33सतमशब्इ्तआहय्तस,अतअ्पयनतसव््स
34एस्वचत्र्शतवष्यआसीतयद्स््पीय्ब्ी-पती
1यद्इस्््व्ज्त,तसवत््णम्चअभवव,तद्स
2सअवदत,पश,अ्व्असस,ममम््दववज्व््मन 3अतप्िय््मत्तवशस््ण,तव्प,धवषच््ीत्कत
4मम्पय्सयकम्स्त्ममसमीपआवयत,यतअ्
5इस्््सपतएस्व्िय्तसतद्र्ब््शतवतीनएस्व ्््णम्ससम्य्य,ततआवतचकत्तन
6ततर्ब््सपतय््बप्तउकवती,“पश,तव्पत्तव
7ममम्ोपव्््णम्समआवय,स्सनतचम्स्त्अ्
8अतपत,यि्मय्त्आज््पततदवस््ममव्णीप्लयन
15ततर्ब््््तय्स्जषपतसएस्वसस््वस््ण ््ीत्स््वषपतसय््बसउपर्््पय्तसन 16ब्सचमतस््ष्सन्ोच््पय्तसन
17ततस्सपतसय््बस््सस्दयकम्स्ो्ट््च दपवतीन
18स्पतसमीपमआ््अवदत,््पत्,सअवदत,“अत अ्म;्तपत?
19य््बस्पत्अवदत,“अ्तवपिमज्तएस्व;यि्तय् आज््पतति्मय््त,उ्पष,मम्््णम्समउप्वश ख्दत,यवतवआत्म्आशीव्ददद््तन 20इस्््सपतमअवदत,“पतत्िशीघमवततप्रो्ष? सअवदत,“यतो््तवप्मश्प्मशव्ममसमीपम आवयतन”
21इस्््य््बमअवदत,“समीप्च,ममपत,तममपत एस्वव्वव्,अ्त्अवभव््मन 22य््बस्पतइस्््ससमीप्तनसतअवभत्अवदत, “व्णीय््बसव्णी,्््तएस्वस्््न”
23सतवज्तव्वयततस्््तसभ्तएस्वस्््इव ्ोमयक्आसव,अतसतआशीव्ददपव्वन 24सअवदत,“््तममपतएस्व?सचआ्-अ्मन
25सअवदत,“ततममसमीपआवय,अ्ममपतस्््णस म्सख््दष््म,यवममप्णत्आशीव्ददद्तन”सतत समीपवीत्ख्द्तस,म्मआवय्पब्तसन
26तस्पत्इस्््तअवदत,“पत,समीप्त्म्चमयतन”
27ससमीप्त्तचसमतव्व,सससवसस्न ्जघ्यत्आशीव्ददत्अवदत,पशत,ममपतस्न भ्वत्आशीव््दतसकतस्नइवअस्न
28अतप्मशव्सव्सओसप्िव्मदचपच्ध्नम् चदद्तन
29जव्त्सवन,््ष््णचत्पणमन,तवभ्तण्पभ भवन,तवम्तपत्त्पणमनन
30इस्््य््बसआशीव्ददत्य््बस्पतइस्््स समख्तदलभतय्ब्््ततद्एवतसभ्त्एस्वम्य्त
आ्तन
31सअ्पस्सनतम्स्त््पतसमीपमआवयत,्पत्च अवदत,“मम्पत्उ्पषत,पतस्््णसम्सख्दत,यव तवप्णम्आशीव्ददद्तन”
32तस्पत्इस्््तप््,त्ोऽ्स?सअवदत,“अ्तव पत,तवपिमज्तएस्वन”
33इस्््अतीव्समतसवअवदत,“्म?”्तस ्््णम्समआद्यमम्तआवयत,अ्भवतआ्मव्तपव सव्वख््दत्तसआशीव्ददपव्व?आम,सचधन भ्वष्तन
34एस्व्पतवचवशत्म्त््टव्क्वव्पत्मअवदत,
37इस्््एस्वप्व्च,पश,अ्ततवपभ्तव्व,तस
38एस्व्पत्मअवदत,“््भवत्पत््वलमए्
43अत्पत,ममव्णीज्पय;उ्पष,ममभ्तल्ब्वस
45य्वततवभ्तकोधत््ववतत,सतय््त्वस््त,तद्
46ततर्ब््इस्््अवदत,“्तस्न्व््््ण्तअ्
अध्य28
1इस्््य््बमआहयआशीव्ददत्तआज्पयवअवदत, “्व्व्न्व्मधतभ्य्व्ह््सन”
2उ्पष,पदव्््म्च,तवम्त्पतबिएलस्््च;तत तवम्तभ्तल्ब्वस्न्सभ्य््््णन
3सवशसकम्वप्मशव्त्आशीव्ददद्त,त्फल्र, बहच्र,यवतजवसम्भव्स;
4अब््मसआशीव्दत्तय्स्तववश्यचदद्तनयि् प्मशव्अब््म्यदप्भ्मभ्वषय्तन
5इस्््य््बप्षतव्व,सय््बसएस्वसचम्त
12ततससरद्ष्प्िव््््पत्सीढीस्य्वत्शख्
13ततप्मशव्तसउपर्स्त्अवदत,“अ्तव्पत
14तववशप्िव््जइवभ्वष्त,तप्ामपव्प्द्कण चपसर्ष्स,त्यतववशचप्िव्सव्ल्धन् भ्वषसनन
15अ्तय्स्असस,यतयत्च्सततततत्््कष््म, पवअससवदशआव्यष््मनयतअ्त्व्क््म,य्वत अ्त्यतउकव्वततव्तव्वन”
16य््ब्वद्य्ज्््अवदत,“अससव््वप्मशव् अवशवततनअ्चवज्व््मसन 17सभीतभत्अवदत,“अय््व््यतघो्मअस्!इद ईश्स्््वव्अन्ोऽ्पव्स्,एततस््््चअस्न 18य््बप्त््लउत्यससत््य्व््त्््पत ्शल्खण््ीत््मरपण््प्यत्तसउपर्तल प््ततव्वन
19ततसतस््वसव्मबिलमअ््ोत,््नतस व््सव्मपिमलजइ्तआसीतन
20य््बप्तज््तव्वयत,“य्दप्मशव्मय्स्भ्वष य्त,मम्मवम््म्प्ल्यष्त,भकण्य्ो्ट््,ध््ण्िच वस््णचद्स्तन
21अतअ्श्सनपव््पत््पवआ्च््म;तद्प्मश व्ममप्मशव्भ्वष्तन
22मय््मरपण्््पतअय्शल्खणप्मशव्सय ््भ्वष्त,यत््म्पमम्तद्स्त,तसदशम्शअ् भवदअवशद्स््मन
अध्य29
1ततय््बय्त््त्पवज्व्दशमआ्तन
2ततसकतए््पदषव्व,तसप्शमषसम््तयश्यत् आसवनयतत्प्तमष्व्सञसनस,्पसमखसउपर् म्ती्शल्आसीतन
3ततसवमष्सङ््ीत्,तच्पसमख्त्शल्मआव् मष्व्स्ञत्पवतस््व्पसमखसउपर््शल्म अ््पयतन
4य््बत्वअवदत,्भ्त्,यय्तआ्त्?तअवदव, “्््वसवयसन”
5सत्वअवदत,“््ययव््ो्सपतल्बवज्वि?त अवदव,वयतज्वीमन
6सत्वअवदत,“््सस्अस्?”तअवदव,“सस्, पशत,तस्न््््लमषस्आ्च्तन
7सअवदत,“पशत,अ्््पउह्दवसअस्,पशसङग्स समयअ्पव्स्न
8तअवदव,य्वतसवमष्ए्तवसङ्हन,य्वत्पस
14ल्ब्वतमअवदत,“ववतममअस्ममम्सचअ्सन”
22ल्ब्वसव्वजव्वसङ्हभोजमअ््ोतन
24ल्ब्वसपतीलीय््जल्मद्सीद्सीरपणदपव्वन
25ततपभ्तलीय्आसीत,तद्सल्बवप््,तय्म्य्् ्तम?््मय््््लस्ततय्स्सव्व्त्?त््तय्
26तद्ल्ब्वअवदत,“अस््दशपिमज्तसप्त््वष द्वव्तवमन”
27तस्सप््पण्र,ततप्सपवष््णय्वततमय् स्यतसव््र्ष्स,तदिवयत्मअ्पद्स्मन
28य््बएवमअ््ोत,तस्सप््पण्तव्व,ततस सपती्््लमअ्पतसभ्य्रपणदपव्वन
29ल्ब्वसपती्बल्््््लद्सीद्सी्तदपव्वन
30स्््लससमीप्त्लीय्अपकय््््लमअ्पअ्ध्
35स्पव्भध््ण्त्पतजवय्तस,स्अवदत,“अधव् अ्प्मशव्स््त्र्ष््म,अतस्तसव्मयहद्इ्त
1्््लय््बससन्ववजवय्तइ्तद्ष््््ल सभ््न्मईष्मअ््ोतनय््बमअवदत,“सन्तदद्त, अनि्अ्््यम्णअससन”
2य््बसकोध्््लस्वर्पज्लत,सअवदत,“््अ् प्मशव्सय््वअसस,यत््भसफल्वव्र्तव्व?
3स्अवदत,“पशममद्सी्बल्,तस्समीप्च;स्च ममज्वव्पस्वष्त,यवममअ्पतय्सन्वभवतन
4ततस्तसद्सी्बल्भ्य्रपणदपवती,य््बतस् समीपप्वषव्वन
5तत्बल््भवतीय््बपतजवय्तसन
6्््लअवदत,“ईश्ममन्य्तव्व,ममव्णीचशत्मम पतदपव्व,अतस्तसव्मद्वमअ््ोतन
7्््लसद्सी्बल्पव्भवतीभत्य््बस््तीयपत जवय्तसन
8्््लअवदत,“अ्भ््न्स्म्त्मलय्वस् मलय््तव्व,्वजयीचअभवम,स्तसव्मवफ्लीइ्त ्तवतीन
9लीय्पसव्कवतीइ्तद्ष्सद्सी्जल्मआद्य य््बभ्य्रपणदपवतीन
10्जल्लीय्य्द्सीय््बपतजवय्तसन
11तद्लीय्अवदत,“ए्दलआ्च्त,स्तसव्म््द इ्तआहयतन”
12्जल्लीय्य्द्सीय््ब््तीयपतजवय्तसन
13ततलीय्अवदत,अ्सखीअसस,यत्न्म्धनमइ्त वकसनन
14ततरबव्ोधमस्टव्दवष्त्कतम्््््वप्र सम्तलीय्समीपमआवयतनतद््््ललीय्मअवदत,“तव पतसम्््मम्तदद्तन”
15स्त्मअवदत,“््तय्ममप्त््ीतइ्तअल्वषय?” ््तममपतसमन््वअ्प्तशको्ष?्््लअवदत, “अतसतय्स्अ्््तौतवपतसमन््ण््तशयव ्र्ष्तन”
16य््बस्य््लकत्तब््आ््लीय्त्म्लत्व्् अवदत,“तय्ममसमीप्नवमनअवश््मय्त्मम पतसमन्स््वयकनसचत्््तौतय्स्श्यतव्वन 17ततप्मशव्लीय्वचवशत््भवतीअभवत,ततय््ब पञमपतजवय्तसन
18लीय्अवदत,“ईश्ममभ््दपव्वयतमय्मम्न्
26ममभ्य्वममपत्वचमद््,यष््तअ्त्स्वतव्व,
27तद्ल्ब्वतमअवदत,“य्दमय्तवदषौअवग्प्प
28सअवदत,“तववतवमम्त्वरपय,अ्ततद्स््मन” 29सतमअवदत,तज्व््सयतमय्त््िस्वत,तव
30ममआ्मव्तपवयततवआसीतततअलमआसीत,
35तससव्दवसब्वलययक््व्बनदयक््वब्््वच
36ततसय््बसचमध्त्दव््वय्त््तव्व,य््ब
अध्य31
1सल्ब्वसपत्ण्वचवशत्,“य््बअस्््पतसव ्र्तव्व;यस्तअस्््पतआसीततस्तससवम््म्म अव्पव्वन
2य््बल्बवसमखद्ष्पववततसप्तवआसीतन
3प्मशव्य््बमअवदत,“तव्पतभ्मतवज््तजवच प्््चनअ्चतय्स्भ्वष््मन
4य््बपष्यत््््ललीय्चसमषसम्प्तकतआहयन
5तद्त्वअवदत,यर्््पतमखपश््मयतपववतमम प्तववततन््नमम्पतप्मश्मय्स्आसीतन
6ययचज्वीियतमय्सवशश्यर्््पतसव््त्न
7तव्पत्म्वञ्यत्दशव््ममवतवपर्वतय्तन््न प्मशव्तम्क्तव्तमअदद्तन
8य्दसएवमउकव्व,“्ब्वतववतवभ्वष्त;तद्सव पशव्बनद्ीव्,य्दसएववद्त,वलयभवतभ्ड्भ्वष्तन ततसव््णपशवर््स््त्वग्न
9एवप्मश्यर्््पतपशवअपह्मम्तदपव्वन
10पशव्भध््णसमयअ्वत््णउत्रसरदषव्व, पशव्उपर्पवम्व्मष्वलययक्,्बनदयक्,गीव्च आसवन
11ततप्मशव्सयदतसरम्अवदत,य््बअ् अवदम,अ्मअतअससन
12सअवदत,“अधव्तववत््णउत्रपशत,यमष्पशव् उपर्पवसन,तवलययक्,्बनदयक्,गीव्चससनन
13अ्बिलसप्मश्असस,यतत्मअ्भ्षकव्व, यततममप्तज््तव्व,अधव्उ्पष,अस्तदश्त्व्् सजवदशप्तप्््चन
14्््ललीय्चतमअबवीत,“््अस्््पत््अ्््प ््म्पभ््व्उप्््ध्््व्अस्?
15््वयतसप्दशीय्व्णय्म?यतसअस्व ्वकीतव्व,अस््धवचसम्भ्कतव्वन
16यतप्मशव्असम्््पत्तयत््म्पधवहतव्व ततअसम््सन्वसयचधवम,अतप्मशव्सययत ््म्पभवदअवदततत्रन
17ततय््बउत्यसपत्वसपव्ाउष्ण्उपर् ््प्यत्न
18स्व्वदशस्पतइस्््ससमीप्नसससव््ण पशव,प्प््वसव््णसम्पचपदव्््मव््प्प््वपशव चवीतव्वन
19ल्ब्वसमष्व्ट्यत्त,्््लस्पतप्तम्
20य््बअपमपअ््मीयसल्बवससमीपअपहतव्वयत
21ततससरधव््ीत्पल््यतव्व;सउत्यवदी
28््चममपत्न्व्चमववअवमनत?तय्इद्वी मखत््त्न
29भवतक्त्तमम््सस्मथअस्,््नभवत्पत प्मश्श््तौम्अवदत,“स्वध्वी्रयततय््बप्त
30इद्वीचत्तइच्स,यतत्पत््बहआ््कस,
31य््बल्बवप्व्च,यतअ्भयभीतअभवम,यतअ्
32यसस्तसदवत्वप्रो्ष,सम्जीवत,अस््भ्तण्
35स््पत्अवदत,“अ्भवतप्तउ्प्षतवशको्मइ्त
अन्षतव्व,प्नप्तम्वप्रोतन
36य््बक्सवल्ब्वच््ोत,तद्य््बल्बवप्त
उ्तय्अवस्अ्स?
37यद्तममसव््णव््वअन्षतव्व,तद्तसवष््ष
38्वश्तवष््णअ्तय्स्अभवम;तवमष्ब््चव
39यतपशव्वदीणततअ्भवतसमीपवआवयमनअ्तस
40एवअ्मअभवम;्दवअव्व्षम्भकय्तस,््तौ््म
45य््ब्शल्म्द्य्मरपण्््पतव्वन
46य््बसभ्तवअवदत,“्शल्सङ्हत्मनतप्ष्ण्व ््ीत्््शौ्त्तत््शौख््दतवनन
47ल्ब्वतमज््स्दि्इ्तआहय्तस,य््बत्लदम इ्तआहय्तसन
48ल्ब्वअवदत,“अ्ममतवचमधएष््शयस्की अस्न”अततसव्म्लीदइ्तआसीत;
49्मस्च;यतसअवदत,“यद्वयप्स््व्क्भवम, तद्ममभवतचमधप्मशव्पशतन”
50य्दतमम्न्पीडय्स,मम्न्व्अ्तर्कव्अन् भ्य््ह््स,त््अस््भस््ोऽ्प्ोऽ्पव्स्;पशन, ईश्ममभवतचमधस्कीअस्न
51ल्ब्वय््बमअवदत,“पशतएष््शौ,पशतचएष ्म,यमय्ममभवतचमध्कपन
52एष््शीस्कीभवत,अय्मचस्कीभवत,यतअ् भवतसमीपएतत््शीव््मष््म,तचमम्तएतत््शी ्मचअ्तकमव््मष्सन
53अब््मसप्मश्व््ो्सचप्मश्,तष््पतप्मश् अस््मधन्य्रतनय््बस्पतइस्््सभयव शपि्तव्वन
54ततय््बपवतब्लद्व्त्सभ्त््ो्ट््ख््दतम आहय्ो्ट््ख््दत्सव्म््तौपवतएवस्तवनन
55ततप्त््लल्ब्वउत्यसपत्वपतीवचचम्यत् आशीव्ददपव्वन
19स््तीयततीयचसम््वस्ण्वत्सवष्चएव
1य््बप््वमअ्चत,प्मशव्सयदत्तम अङी्तवनन
2य््बत्वद्ष्अवदत,“एततप्मशव्सयसव्अस्न”
3य््बसभ्तएस्वससमीपअदोमदशससइ्दशप्त तसप्तदत्वप्षतव्वन
4सत्वआज्पयत,ययममपभएस्वप्तएववदिनतव सव्य््बएववद्त,“अ्ल्ब्ववस्पव्स्तव्व, अधव्य्वतततवस्तव्वन
5मम्ोष्,्द,मष्,द्स्,द्स्चससन,अ्भवतदषौ अवग्प्रय्मइ्तममपभ्ि्यतप्षतव्वन
6दत्य््बससमीपप््््अवदव,“वयतवभ्तएस्वस समीपमआ्त्,सचत््म्लतचतशतपरषस्आ्च्तन” 7तद्य््बबहभीतदसखतचअभवत,ततससवस् स्त्वजव्व,मष्व,्ोप्व,उष्वच्ौसम्ौ्वभजन 8ततसअवदत,“य्दएस्वए्सम्ससमीपमआ््त प्््तत््अनसम्अव्शषपल््यतभ्वष्तन” 9य््बअवदत,्मम्पतअब््मस,मम्पतइस्््सच प्मशव्,यप्मशव्म्अवदत,“सदश,तवबनजवच
25सतसयउपर््वजयवप्रो्तइ्तद्ष्तसऊरस
यद्सतसस्मलय््ववआसीतन
26सअवदत,“अ््च््म,यत्दवसपदीयतन”सअवदत, “अ्त्व्वमोच्यष््म,य्वततम्आशीव्दवदद््सन” 27सतमअबवीत,“््तवव्म?सउव्चय््बन
28सअवदत,“तवव्मय््बवपव,अ्पतइ््एलइ्त उचत,यततप्मशव्सयमवषयसयचस्््जपतसय स्मियमअस्त,अ्सच्वजयीअस्तन
29य््बतपषव्व,“तवव्म्ियतन”सचआ्-््मिमम व्मपच्स?सचततआशीव्ददपव्वन
30य््बतस््वसव्मपवीएलइ्त्तव्वयतअ्
31यद्सपवएलप्््च्तसतद्तसउपर्सयउ्तस
3सतष्प्त्त्सपव््भमौपण्म्त्य्वतभ्त
4एस्वत्म्लतध््वत्तआ्लगतस्ोप्तत्त
5सवत््णउत्रससयब्ल््वचदषव्वनउव्चतय्स् य्ससन?सअवदत,“यतसन्वप्मशव्तवद्स्य अवग्णदपव्वन”
6तद्द्सीससन्त्भस्समीप्त्पण्म्तवनन
7लीय्अ्पससन्त्भस्समीप्त्पण्ममअ््ोत,तत योसफ्््लचसमीपआ््पण्म्तवनौन
8सअवदत,“एततमय््म्लतवसवसम्व््भवत अ्भप्य?सचआ्-एतममपभोदषौअवग्प्रयन
9एस्वअवदत,“भ्त्ममपय्पमअस्नयतभवतअस् ततसस्तएवध््यन
10य््बअवदत,“व,प्िय््म,य्दइद्वीमय्तवदषौ अवग्प्प,त््मम््ममउप््््््ण,यतअ्तव मखदषव्वयि्अ्प्मश्समखदषव्व,तचम्यपसन अभवमन
11ममआशीव्द्््ण,यतभवतसमीपआवीयतनयतईश् म्यअवग््तव्व,ममपय्पचअस्नसतआग््तव्व, सतत््ीतव्वन
12सअवदत,“अस््य्त््म,्च्म,अ्भवतप्त ््मष््मन”
13सतअवदत,“ममपभज्व््तयतब्ल्््ोमल्ससन, मष्,मष्चमष्चममसमीपससन,य्दचमवष्त्व ए्ससव्दवअ्तध्वसनत््सवमष्््यनन
14ममपभप्िय््म,सद्ससप्त्चत,अ्मदतय्अग ्च््मयि्ममप्त्चनपशवब्ल््चस््तशकवसन, य्वतअ्सइ्व््ममस्मीसमीपवआ्च््मन
15एस्वअवदत,“अधव्मय्स्यजव्ससन,तष््चव जव्भवस्स््ज््मन”सउव्च,््पयोजवम?पस्दमम पभोदषौप्रय्मन
16तससव्दवएस्वसइ्व्््चवप्््तव्वन
17य््बसकोतव्््त्तस्््वम्यपशव््त ्म्व्व्मतव्व,अततस््वसव्मसकोतइ्तन
18य््बप्द्व््मतआ्््व्वदशस्तश्मव्् श्लमव्््तनव््सप्तससतबमअ््पयतन 19सश्मस्पत््मो्सवशज्व्््वसतम पस्र्तसकतसए्भ््शतवधववकीतववन 20ततसततवदी््प्यत्एलो्-इ््एलइ्तव्म््ोतन
8तत््मो्त्वअवदत,“ममपतसश्मसआत्भवत
9ययअस््भस््वव्््रत,स्न्अस्वदद्त,
10ययअस््भस््ववस्स,भ्मयर््प्तभ्वष्तनतत
11श्मस्पत्भ्त्चअवदत,“अ्यर््दषौअवग्
18तष्वचव््मो्श्म्मो्पतचपसनमअभवतन
19यव्य््बस्न्य्आव्प्रतत््य्तव
20तत््मो्तसपतश्मचसव्््््आ््सव््स
21एतजव्अस््भस्श्सन्वसन;अततदश्ववसन,
22्वलमअतवपरष्अस्वए्जवतवस््वव्स्त
29तष्सरधव,तष्ब्ल््,तष्भ्य्ाब््भत्््यत ््म्पआसीतततसवलसोतवनन
30य््ब्शमोव-लवीचअवदत,ययम््व्वी-फ्ीजीदशव््सव्मधद्न्तम्व््ल्तवन,अ्च अलसम्््सवतमम्वर्सम्््म्््वषसननअ्च वषभ्वष््म,अ्मम््चन 31तअवदव,््सअस््भ््वीवश्वतवव््््य्त?
अध्य35
1ततप्मशव्य््बमअवदत,“उ्पष,बिल-व््म आरहतत्ववस,ततप्मशव्सयवदी्र,यतवभ्त एस्वसमख्तपल्यवसमयभवदप््टतअभवतन 2तद्य््बस्््सरचअवदत,“भवस्मधय प्दशीय्दव्ससन,त्वपर््जश््भवन,वस््णच पर्वतयनन
3वयउत्यबिलमआरह्च्मनअ्ततप्मशव्स वदी्र्ष््म,यममदख्दवममउप्दपव्व,मम्मवम्् चमय्स्आसीतन
4तय््बस््यप्दशीय्दव्आसव,तष््णयोसव््ण ्णल््वचदपवननय््बत्वश्मससमीपस्तस ओ्वकसअध्व्््तसन
5तप््वमअ्वव,तष्पर्तस्तषव््षप्मशव्सय
6ततय््ब्व्वदशअि्तबिलदशलजव्््तव्वन
7सततवदी्वम्यतत््वएलिलइ्तव्म्अयचत,यत सभ्तमख्तपल््यतसवततप्मश्तसप््टतअभवतन
8््नदबो््र्ब््य्प््ल््मत्,स्बिलसअध ओ्वकसअधदफव्अभवत,तसव्मएलोवबचतइ्त अभवतन
9ततप्मशव्य््बपद्व््म्तब््आ््पवआशीष दपव्वन
10ततप्मशव्तमअवदत,“तवव्मय््ब,तवव्म य््बवभ्वष्त,््नइ््एलतवव्मभ्वष्त,सतस व्मइ््एलइ्तआहय्तन
11ततप्मशव्तमअवदत,“अ्सवशसकम्वप्मशव् असस््ष््षस्चभवत््टभ्््त््ज्व्व््मषसन;
12अब््मइस्््चयतभ्ममय्दप्,ततभ्मभवद द्स््म,भवतपा्तभवतवशज्यचभ्मद्स््मन 13ततप्मशव्तसयसमीप्तन
14य््बयससव््वसम्षण््ो्ततत्शल््म ््प्यत्तससवपयब्लप्त्यत्तससवतलप््ततव्वन
15य््बतस््वसव्मबिलइ्तआहतव्वन 16तबिलतपस्त्नएफ्िव्््न्््ञतद्य्वत
17यद्स्््ठवपसवमअवभव्तसतद्स्ध्तीअवदत,
24्््लसपत्;योसफ,बनज््मवचन
25्््लसद्सी्बल््य्पत्नद्व,वफ्लीच:१
26लीय्य्द्सी्जल्य्पत्;््दआश्चय््बसपत् पदव्््मज्तन
27य््बस्पतइस्््ससमीपम्-व्््त,यतअब््-
2एस्व्व्व्न्व्मधसपवी््ीतव्व;अद्््पीयस
3वब्जोतसभ््वीबशमिइस्इलसपतीन
4अद्एस्वस्तएलीफ्जजवय्तसनब्शमतच्उल
5अ्ोलीब्म्यऊशज्ल्म्ो््चजवय्तस,तएस्वस
6एस्वसपवयपत्व्न्चस््ससव्वजव्वपशव
7यततष्धवए्तव्सतअ्ध्आसीत;यततप्दशीय्
9सइ्पवतएदोमीव््पतएस्वसवशज्एत्ससनन
12्तम्एस्वसएलीफ्जसपतसउपपवीआसीतनस्
17एतचएस्वसपतसरएलसपत्ससननड्व््ि, ड्ज््,ड्शम्,ड््म््,एतएदोमदश्यएलत
18अ्ो्लब्म्य्एस्वपव्एतपत्ससननड्जउश,
अ्ो्लब्म्य्आ्त्आसवन
19एदोमसयएस्वसयपत्एततष््णपतयन
20एतदश्ववसनसइ्स्ो्ीय्पत्ससननलोत्वशोबल ्स्बयोवअवचन
21एदोमदशसइ्-वशज््ो्ी-वशज्,एज्-दीश्वचन
22लोत्वससन्व््ो्ी्म्मचआसवनलोट्वसभ््वीच ्तम्आसीतन
23शोबलससन्व्एतआसव;अलववमव्िचएबलशफो चओवमन
24एतच्स्बयोवसन्त;अज््अव्च,एषएवअवयप्न् खह््वप्रोत,यद्सस्पत्स्बयोवस्दपोषय्तसन
25अव्ससन्व्एत्आसव;्डशोव,अ्ोलीब्म्च अव्स्न्न
26एतच्डशोवससन्व्ससन;्मद्वएमबवइथ्वच््व चन
27एज्ससन्व्एतससन;्बलव,ज्ववच,अ्वचन
28्दश्वससन्व्एतससन;उज,अ्वचन
29एतत्ो्ीजव्व्मआ्त्स;ड्लोटव,ड्शोबल, ड््जबओव,ड्अव््,
30ड््डशोव,ड्एज्,ड््डश्व,एततसइ्दश तष्ड््व्ममध्ो्ीतआ्त्न
31एत््ज्वअदोमदश््ज्तवन,इ््एलससन्वस उपर््ोऽ्प््ज्््जव्तव्वन
32्बओ्सपतबल्एदोमदश््ज्तव्व,तसव््स
व्मदीव््ब्आसीतन
33बल्मत,तस््वबो््व््सज्््सपतजोब्ब््ज ्तव्वन
34अयब्बमत,तस््वतम्वीदशसहश्म््ज ्तव्वन
35हश्ममत,तस््वबद्दसपत्द्द,यमोआबकत ्म्दयवम्र्तव्व,सतस््व््ज्तव्व,तसव््स व्मअ्वतआसीतन
36्ददमत,तस््वम्््व््ससम्््ज्तव्वन
37ततसम्मत,तस््व््ोबोतसश्ऊलवदीती्््ज ्तव्वन
38श्ऊलमत,तस््वअकबो्सपतब्ल््वव््ज ्तव्वन
39अचबो्सपतब्ल््ववमत,तस््व्द्््ज्तव्व, तसव््सव्मपौआसीतनतसभ्य्य्व्मम्त्बल आसीत,स्मज्््बसपतीम्त्दसपतीआसीतन 40एस्वतआ्त्व्््जपत्ण्व्म््वस््व्वस््तष्
4यद्तसभ्त्दषवनयततष््पत्तसववभ्तव
5योसफसरसरद्ष्भ्तवतत््ितव्व,तचतअ्ध्
6सत्वअवदत,“शणत,मय्सरदषमएततसरशणतन
10स्पत्भ्तवातत््ितव्व,्पत्तभत्यत्अवदत,
11तसभ्त्तसईष्मअ््ोतन््नतस्पत्ततवचव
12तसभ्त्श्मव््स्पतमषप्ल्यतमअ्चवन 13इ््एलयोसफअवदत,“््तवभ्त्श्मव््मषव पोषयसन?आ्च,अ्त्तष्समीपपष्यष््मनस तमबवीत,अ्मअतअससन
14ततसतमअवदत,“्च,पशतयततवभ्तण्मष्व्च ्शलभव्तव्नपववचवचआवयतनततसत्बोवदो्ण््य्ब््प्षतव्व,ततसश्म-व््मआ्तन
15््ाततद्ष्कतभमनसपरषतपषव्व,त्् असनष्स?
16सअवदत,“अ्भ्तवअनषय््म,त्तमष्वच्सनइ्त
17सपरषअवदत,“तइतपस्त्नयतमय्तष्वचवशतम,
23यद्योसफसभ्तण्समीपमआ्त,तद्तयोसफस ्ोट,तसबहवण्य्ोट्वमोचयसनसन
24तत््ीत््त्कपवन,तद््तशनआसीत,तससव जलव्सीतन
25त्ो्ट््ख््दतमउप्वष्,तद्तवत््णउत्रपशन, इशीलीव्सम््््लआदतमस्ल्-मल-्न्-व्््स्उष स्आ्त,तत्म्दशवतम्च्तसन
26यहद्सभ्तवअवदत,“अस््भ्त््त्तस्क ्ोप्यत्््ल्भ?
27आ्चन,तइशीलव्वकीणीत,अस््््तसउपर् म्भवतनयतसअस््भ्त्अस््म्सचअस्नतस भ्त्सनष्अभववन
28तत्म््वीय्व्णकव््तवननतयोसफ्त्तब्् आ्षयोसफइशीलीव््त्वश्त्जतखण्व्वकीतव्व, ततयोसफ्म्दशवीतवनन
29ततरबव्तप्तप्््तव्वनततयोसफ्तव्सीत;स चसवस््ण्वद््य्तन
30सभ्तण्समीपप््््अवदत,“ब्ल्व्स्;अ्च
31तयोसफसवस््ीत्ब्ब््त्तत्ोट्क
32तबहवण्य्ोटपष्यत््पतसमीपमआवयसनसन उव्च,“अस््भएततप्पम,इद्वीज्तवयतएतततव
33सततज्त्अवदत,“इदममपतसवसमअस्;दषपश
34य््बसवस््ण्वद्य््टबन्त्पतस्वषय बह्दव््वशोच्तसन
35तससवपत्सव््न्चतसस्नतव्यउसतत्न््न सस्नतव्वअसी्तव्व;सअवदत,“अ्शो््ववमम पतससमीप्चत्मअवतर्ष््मन”एवतस्पत्तस्त ्ो्द्तसन
36तत्म््वीजव्त्म्दशफ््ो-प््ण््ध््र्ण पो्टफ््य्वकीतवनन
12््ल्न्यहद्य्:भ्य्:शआय्:पतीमत्नयहद्स्सनतत
13तद्त्म््््ितम,“पशतवशश्समष्व्ट्यत
1तससवसमययहद्सभ्तवअवतीय््््व्म्स ्स्चतअदल्मससमीप्तन
2यहद्तत्स्चत्व्वीय्पतीदषव्व,यस्व्मशआ आसीतनसत्््ीत्तस्समीपप्वशतन
3स््भवतीभत्पतजवय्तसनसचतसव्मए्इ्त
4स्पव्भवतीभत्पतजवय्तसनस्चतसव्मओवव
23यहद्उकव्व,स्तततस्समीपवत,म्भतवयलस्त् भवमन
24ततप्यम्सतय्वन्यहद्दश््ितयत,“तम््तव
25स्पसवम्व्स्सशश्प्तप्षतवतीयत,“यसपरषस
26यहद्त्वसी््अवदत,“स्ममअपकय्अ्ध्
अध्य39
1ततयोसफ्म्दशवीतव्व;तत्क्सव्प्तपो्टफ् ्म्दशीयइशीलीव््््ततकीतवव,यततत अवतर्तवनन
2प्मशव्योसफवस्आसीत,ससमनपरषआसीतनस ्म्दशीयसस््मव््आसीतन
3तसस्मीदषव्वयतप्मशव्तसयस्अस्,यत ््म्प्तततसवतस््समन्तव्वन
4योसफतसदषौअवग्प्रतससव््तव्व,ततसत स््स्व्ीक््तव्व,यत््म्पतस्््््पतचन
5यद्सतस््तससवसच्व्ीक््तव्वतद्आ्व
प्मशव्योसफस्त्म्ीयसय््आशीव्ददपव्वन तस््कतचयत््म्पआसीतततसवप्मशव्सय आशीव्दआसीतन
6सयत््म्पयोसफस््आसीतततसव्कव्व;स यत्ो्ट््ख्द्तसतत्व््यतस््म्पव्स्इ्त ज्व््तसनयोसफसतरष,स्पयचआसीतन
7तदवन्तसस््मवपवीयोसफप्तद्षप्त्तवतीनस् चअवदत,मय्स्शयव्रन
8््नसअसी््स््मपवीमअवदत,पश,ममस्मी्् मय्स्््््वततइ्तवज्व््त,सससवमम्् सम्पतव्वन
9अससव््ममअपकय्म्प््ोऽ्पव्स्;वचत््वव् मम््म्प्वव्र्तव्वयतततसभ्य्अ्स,त््अ््ि एततम्तदष्त्प्मश्स्वर्प्प्तशको्म?
10स्यद््दव्दवयोसफप्तवद्तस,तद्सतस्समीप शयव्त,तय्स्भ्वतव्तस्वचववशणो्तसन
11एतससवसमययोसफसव्प्््त््प्वषव्वनतत
््सपरष्ण््ावअ्पअनव्सीतन
12स्तवसण््ीत्मय्स्शयवभव,तद्ससवस तस््््््पल्यतब्््तव्वन 13तद्स्दषष्सववसस्््््पल््यतन
14स्स््सपरष्वआहयत्वअवदत,“पशन,स अस््उप््स्त््बभ्ष्मआवयतनसमय्स्शयव्ि ममसमीपमआ्त,अ्चउहस्णकस्तव्वन
15मय्व्णीउत््पतकस्तचशत्सममसमीपसवस ्््पल्यतब्््तव्वन
16स्तसवसससमीप्वध्यय्वततसपभ््वआ्तन
17ततस्तवचववउकवती,“भवत्यइब्वीद्सअस्् समीपमआवीतसममउप््स्तममसमीपमआ्तन 18यद्अ्स्उत्रकस्तव्वतद्सममसमीपसवस
19यद्तसस््मव्तसभ्य्य्वचवशत्यतस्तस
1तदवन््म्््जसप्््तणतसप्््तण्चस््मव
2ततप्ौवससदस्य,प्््तपमख,प्््तपमखचप्त
3ततसत्व्क्सव्प्त््,्््््््,यतयोसफब्
4तत्क्सव्प्तयोसफत्वआज्पय्तस,सत्व
5त्ौअ्पसरसरसरदषवनौ,ए््सरसअि्वस््, ्््््््ब््व््म्््जससव्,ब््चन
6ततप्त््लयोसफतष्समीपमआ््त्वअवलोकत
7ततससपभो््सप्ोषतय्स्स्त्वफ््ो-
10द्क्य्ती्णश्ख्आसव,तस्पष््णपफसलत््वइव
11मम््फ््ो-चष्मआसीत,अ्द्क्फल््ीत्
12तद्योसफतमअवदत,“तसअिएषएव,श्ख्तयतय ्दवस्ससनन
13ति््प्त्दव्न्फ््ोतव्श्उत्रत्स््व ््प्यष्त,तचपवप्््णतस््समप्यष्सन
14््न्द्भदभ्वष्ततद्म््चनय,प्िय््म,म्य अवग््र,फ््ोप्तममउलख्त्अस्त्््तब्् आवयन
15अ्््बदश्तअपहतअभवम,अतअ्पमय्््म्पव
22््नयोसफयि्व्म्तव्वति्सममब््
23ति््पपध्वयोसफवस््तस््नत्वसतव्वन
1पणवष्यसअनफ््ोसरदषव्व,सवदीती्स्तन
2पशत,वदीतसपस्पय्ो्््लम्स्च्व्त्नतच ए्ससवतणवकभोजव्वसनसन
3पशत,तष्पा्तसप्व्द्सनत््शम्स्चवदीतब्् आ्चसनसनवदीती्चअन्व्व्प्शस्तन
4द्त््शम्स्चसपस्पय्ल्व्ख््दतवननअत फ््ोज््र्तन
5स््तीयव््सपत्सरदषव्व,ततसपध्न्ण् ए्ससव्मआ्त्न
6सप्श््ण्पवव्यव््वसो्टत्तष्पा्तउतन्न
7सप्श््ण्सपशणीपण्णचभकयसनसनतद् फ््ोज््र्तसवसरएवआसीतन
8प्त््लतसआत्व््लअभवतनततस्म्दशस
फ््ोसरत्वअवदतन््नफ््ोप्तत्वव्म्त्ोऽ्प वआसीतन
9ततोऽवतसयसपतयसयपमखफ््ोमअबवीत,“अ्मम
10फ््ोससव्स्क्सवम्च्क्््ससव्प्तप्त, म्चममब््च्वध्यन
11अ्चसचए्््तसरदषवननवयप््मवषस सरसव्म्वस््सरदषवनन
12ततअस््भस्ए्इब्वीयव्आसीत,य ्क्सव्प्तससव्आसीतनवयतस्िय्म,सच अस््सर्व्व्म््तव्व;प््मवषससरवत व्म््तव्वन
13यि्सअस्वव्म्तव्व,तिवअभवतनम्सममपद पव््पय्तस,तचलसमतव्वन
14तद्फ््ोयोसफपष्यत्योसफआहयशीघ््ल्ोष्त ब््आवयत,ससमणव्त्वसपर्व्फ््ोइ्स समीपप्वषव्वन
15ततफ््ोयोसफअवदत,“मय्सरदष,तसव्म््त ्ोऽ्पव्स्,तवसरसव्म््तशकिइ्तत्यवचव शतव्वन
16तद्योसफफ््ोप्व्च,“एततम्यव्स्,प्मशव् फ््ोश्व्तसयउप्द्स्तन”
17तद्फ््ोयोसफप््,सरअ्वदीती्स्तव्वन 18ततसप्व््लम्स्स्पय्चवदीत्व्त्नतच
27तष्पा्तयसप्श्दषत्च्व्सपवष्ससनन
28एततमय्फ््ोप्तउकयतप्मशव्यत्तमउ्त
29पशत,समण्म्दशसपवष््णम्तीपच्त्
30तष्पा्तसपवषद्भकउत्तन्म्दशसरपच्
31तदववतम्वसद्भकस्््ण्तदशपच्त्वज्स्तन
32तदि्््णसरफ््ोप्त्््णज्तमनयतो््व्
34फ््ोएतत््ोत,सपवषष्म्दशसपञमभ्््ह्तन
36्म्दशयतसपवषद्भकभ्वष्त,तदवन्ततअन
37फ््ोतससवष्द्स्व्चदषौततव्उपममआसीतन
38तद्फ््ोससव््वअवदत,“््वयएत्दशपरषप्रम, यससवप्मश्सआत्अस्?
39तद्फ््ोयोसफप््,यतोईश्त्सवद्शतव्व,तवइव ्वव्ीबस्म्वच्ोऽ्पव्स्न
40तमम््सअ्धप्तभ्वष्स,तववचव्वस््ममसव जव्श््सत्भ्वषसनन
41ततफ््ोयोसफप््,पश,मय्त्समण्म्दशस उपर््््पतन
42ततफ््ोस्््तसवलयमउदध्योसफस््
48सपवषवसपवषवसव्वअन्म्दशसङ्हव््ष
49योसफसमदव्ल््इवध्नबहसङ््ीतव्व,य्वतस सम्व्कव्वनअसम््आसीतन
50द्भकवषवपवयोसफसपत्यज्तम,यतओवव््स पोतीफ््य्ज्सपतीआसव्ितसजवय्तसन
51योसफपिमज्तसमवशइ्तव्म्आहतव्वयतप्मश व्ममसव्वपर्शम्वमम्पत््च्वसतव्वन
52््तीयसव्मएपममअ््ोत,यतप्मशव्मम कशदशममफल्तव्वन
53्म्दशयतसपवषपच्त्आसीतततसम्पमन
54ततसपवष््णअभ्वसआ्नआ्ब््व,यि्योसफ उकव्व,सवषदशषअभ्वआसीतन््न्म्दशसवष ्ो्ट््आसीतन
55यद्सव्म्दशबभ्कतअभवततद्जव्फ््ो्ो्ट्् य्चनस,तद्फ््ोसव्व्म्दशीवअवदत,“यसफस समीप्चतनयतत्वद्ततत्रन
56ततप्िव्सवतद्भकअभवत,ततयोसफसव्वभड्््व उदघ्ट्म्दशीय्व्वकीतव्वन्म्दशद्भकपचण अभवतन
57सवदश्ध्नकतयोसफससमीप्म्दशमआ्तवनन यतसवषदशषद्भकएत्वतती्आसीतन
अध्य42
1य््ब्म्दशध्नमअस्इ्तद्ष्य््बसपत्व अवदत,यय््मिप्स्पशसन?
2सअवदत,पश,मय्शतयत्म्दशध्नमअस्नयववय जीव्म,व््यम्ण्भवमन
3ततयोसफसदशभ्त््म्दशध्नकीतमअवत्सनसन 4््नयोसफसभ्त््बन्मीवय््बसभ्त्भस्व प्षतव्वनयतसअवदत,“्द््चततसद््तवभव्तन”
5इ््एलपत्आ्त्व्मधध्नकतआ्तवन,यत ्व्वदशद्भकआसीतन
6योसफदशस््जप्लआसीत,सएवसववदशसजव्व् ्त्वकीतव्व,ततयोसफसभ्त्आ््प्िव्मख्त् तससमकपणमपण्ममअ््ोतन
7योसफसभ्तवद्ष्त्वज्व््तस,््नतष््त प्दशीयभत्त्वप्तरकतय्उकव्वनसत्वअबवीत, यय्तआ्त्?तअवदव,“्व्वदश्तअनकतन”
8योसफसभ्तवज्व््तस,््नततवज्वसनसन
9योसफसर््वसर््वस्वत्वअवदत,यय्पच्् ससननदशसवगत्द्टययआ्त्न
10ततमअवदव,“व्पभो,््नतवद्स्भोजवकत
17ततसत्वसव्व्त्दव््वय्वतए्त््पय्तसन
19य्दययससहद्व््ससनत््भवत्््््््््ए्
20््नभवत््वषभ्त्ममसमीपमआवय;ति्यर््
26त्दध्नभ्््यत्ततपस्त्न
27तष््ातस््यसस्दसआ्््द्तसपट
28सभ्त्वअवदत,“ममधवप्््तम;ममबोट्अ्प अस्,तद्तष्हदय्व्कपज्त,तप्स््ियन,ईश् अस्््त््मएतत्तव्व?
29त्व्वदशप्तस्पतय््बससमीप्त्तषयत ््म्पघ्टतततसवतस््ितवननइ्तवदवन
30सपरषभ्मप्तअस्वरकतय्उ््अस्वदशस ्पच््इ्त््ीतव्वन
31वयतमअवदम,वयससहद्व््सनवय्पच््वसन
38सअवदत,“ममपतभवत्स्वअवत््तनयततसभ्त् मत,सए्एवअव्शषअस्,य्दयय्चिम््तस
अध्य43
1तद्दशद्भकपचणआसीतन
2यद्त्म्दश्तब््आ्वत््वध्न््वख््दतवन,तद् तष््पत्त्वअवदत,“पव्च,्््ञतभोजवकीणीतन”
3यहद्तमअवदत,“सपरषअस्वप्त्मी्रपण्व्ोध ्तव्वयत,ययमममखवदकि,य्वतभवतभ्त्भवस् स्वभ्वष्तन
4य्दतअस््भ्त्अस््भस्पषय्सत््वयअध ्त्त्भोजवकीण्मन
5य्दततवपष्यष्सत््वयवअवतर्ष्म,यतसपरष अस्वअवदत,ययमममखवदकि,य्वतभवतभ्त् भवस्स्वभ्वष्तन
6इ््एलअवदत,“््मिययम्यएत्वतदख्तवनयत यर््भ्त्अस्व्इ्त्ि्यत?
7तअवदव,“सपरषअस्वअस््स््तअस््ज््तजव चस्ीणतय्पषव्व,“््भवत्पत्जीव्त?”भवतअन भ्त्अस्व्?वयचतसएतष्वचव्व््वषय्वस््अवदम यतसभ्त्अधआवयतइ्तवक्तइ्तवय्वायवज्त शकमव्?
8यहद्स्पत्इ््एलअवदत,“ब्ल्मय्स्पषयत,वय उत्य््मष्मनयि्वयजीव्म,व््यम्ण्भवम,वयच, भवतच,अस््लघब्ल्व्चन 9अ्तस्त्वाय्र्ष््म;मम्््तततप्ि्यष्स, य्दअ्तभवतसमीपवआवय््म,भवतसमकव ््प्यष््म,त््अ््व्दोषव्््मन 10यतोवय्वलम्वव्््तीयव््प्््त्न 11तष््पत्इ््एलत्वअवदत,“य्दइद्वीएवमअवश भव्तत््एतत्रतनभ्म्उपमफलसप्तष््ीत् तसमवषसउप््््््ञतमलम्््ञतमध,मस्ल्, ्न्,अण््व,ब्द्म््वचअवत््यनन
12्््णधव्््््ण;यतधवपवभवतबो््ण्मखव आवीतततपव््व्त;्द््चतततअवलो्वमआसीत: 13भ्त्च््ीत्उ्पष,पवतसपरषससमीप्चन
14सवशसकम्वप्मशव्यषम््मवषयसयसमकदय् दद्त,यवसयषम््प्भ्त््बन्मीवचपषय्तनय्दअ् ससन्वशो््तअससत््अ्शो््तअससन
15तपरष्ततउप्््््ीत््््णधवस्््बन्मीवच
30ततयोसफतर्तमअ््ोत;यततसआनभ्त्
31ततसमखपक्क्व्््ववपसवउकव्व,“्ो्ट्् ््पयतन”
32ततस्तए््,तष््त,तसस्भोजव्वत्
33ततसप्तउप्वष्,तसजन््ध््््वस््पिमज्त,
5््वएतदवममपभ्पब्तयस्तखलभ्वषती्त?एव ्त्ययदषत्तवनन
6सत्वआकमएतदववचवमअवदतन
7ततमअपचव,“््मिममपभोइदवचववद्त?प्मशव् तवद्स्एतदवस््व्वनन
8पश,यतधववयबो््ण्मखषप्रम,ततवय्व्वदश्त भवतसमीपपवआवय्म,त््भवतपभ्््त्जतसवणव् ्िचो्यम?
9तवद्स्व्यस्स्चतस्लवत,स््यत,वयचमम पभोद्स्भ्वष्मन
10सअवदत,“अधव्अ्पयर््वचवभवतनययच्वद्ष् भ्वषिन
11तततशीघप््ससपो्ट््भमौअवत्््यत्प्् ससपो्ट््उदघ््टतवनन
12ततसअनषजष्तआ्व््वष्त्व्तव्व,ततस र्ल््बन्मीवसबोटौलबन
13तततसवस््ण्वद्््यत्प्््दभ्््यत्व्् प्््तवनन
14यहद्तसभ्त्भस्योसफस््मआ्तव्वनयतस अ्््पततवआसीत,तद्ततसप्तभमौप्तत्न
15तद्योसफत्वअबवीत,यर््भ्््म्तम?््ययव ज्वियतएत्दशमवषयि्अ््वायवईश््तशको्म?
16यहद्अवदत,“ममपभ््वद्म?््वद्म?्िव्वय ससच्र्ष्म?प्मशव्तवद्स्व्मअधमज्तव्व, पश,वयममपभोद्स्स,यसयस्र्ल्प्पयतन
17सअवदत,“प्मशव्मय्एवव््ोत,््नयस्् र्ल्लवत,सममद्सभ्वष्तनययतश्सनपव््पत समीपउ्पषतन
18तद्यहद्तससमीप्त्अवदत,्पभो,तवद्समम पभो्णयोए्वचववदत,तवद्सस्वर्तवकोधम् पजलत,यततफ््ोइवअ्सन
19ममपभसद्स्वपषव्व,यर्््पत्व्भ्त्व्?
20वयममपभअवदम,अस्््पत्,व्,व््व््य्ब्ल् चअलअस्नतसभ्त्मत,सएवम्तअव्शष,्पत्चत पम््ो्तन
21तचभ््वउकव्व,तममसमीपआवयत,यि्अ्त प्तद्षप्त््ो्मन”
22वयममपभअवदम,ब्ल््पत््कमवशको्त,यत य्दसस्पत््ज्तत््तस्पत्््यतन
23तभ््वउकव्व,य्वततव््वषभ्त्भवस्स्व अवत््त,त्वतययमममखवदकिन
24यद्वयतवद्ससमम्पतसमीप्तवनतद्वयतस ममपभसवचव््ितवनन
25अस्््पत्अवदत,“पव्त््््ञतअनकीणीतन” 26वयअवदम,“अवतर्तवशकम,य्दअस््््वषभ्त्
33अतप्िय््म,ब्ल्स््वतवद्सममपभसद्स
34अ््ि्पतसमीप््मष््म,ब्ल्मय्स्वभ्वष्त?
4तद्योसफभ्तवअवदत,“प्िय््म,ममसमीपआ्चनन”
5अतययम्अत्वकीतव्वइ्तम्दसखत्वक््भवन, यतप्मशव्म्जीवव्कण्ियषम््प्तप्षतव्वन
6एतौवष्यदशद्भकज्तम,ति््पपञवष््णससन,यषव ्टवीभ्वष्तन
7प्िव्यर््वशज््कतम्त्मोकणचयर््प्ण्व ््कतप्मशव्म्यषम््प्तप्षतव्वन
8अतइद्वीययम्वप्षतवन,अ्पतप्मशव्एवम् फ््ोसय्पत्,तससर््सस्मी,समण्म्दशच
9तशीघमम्पतसमीप्त्तवदत,भवतपतयोसफएवम
17तद्फ््ोयोसफप््,भ्तव्ियत,यर््एतत्रन पशवभ्््यत््त््व्वदश्चतन
18यर्््पत्स््च््ीत्ममसमीपमआ्चन,अ् यर्व्म्दशसभदद्स््म,ययचदशसमदख््दषिन
19इद्वीयर्वआज््पत,एतत्र;यय्म्दश्त सब्ल्व््त,सपवीव्च्तश्ट््ीत्स्पत्आवय आ्चनन
20अ्पचभवतदवम्पशत;यत्म्दशससवस््त्य भवतएवन
21इ््एलससन्व्एवमअ््ोत,योसफतवफ््ोआज्वस््श्ट्दत्म््सभोजवदपव्वन 22तवसववए््वस्न्दपव्व;््न्बन्मीव ्जतशततयपञवस्न्््णचदपव्वन
23स्पतसमीपमएवप्षतव्व;्म्दशसस्््वदश्द, म््तस्पत्तध्न्ो्ट््म्सभ््यक्दश्दन 24ततससभ्त्प्षतव्व,तचपस्त्,सत्वअवदत, “पिवययवपतसनन”
25त्म्दश्त्व््स्पतय््बससमीप्व्वदश ्तवनन
26ततसतसअवदत,“योसफअ्््पजी्वतअस्,ससवस ्म्दशस््जप्लअस्न”य््बसहदयमसचतमअभवत यतसत्वव्वश्स्तसन
27तततवयोसफसयत््म्पवचवतत््ितततसव
28इ््एलअवदत,“पय्पम;ममपतयोसफअ्््पजीव्त, अ्म्ोपव्त्तदक््मन
17आश्सपत्;्जम्,ईश,इसई,बर्य्,तष्भ््वीस््च, बर्य्य्पत्चन्ब्,म्ल्ीएलचन
18एत्जल्य्पत्,यल्ब्वसपतीलीय्मअदद्त,स् य््बस्तषोडशप्ण्वजवय्तसन
19य््बसभ्य्य््््लसपत्;योसफ,बनज््मवचन 20्म्दशयोसफस्तमवशएपमचज्तौ,य ओवव््सप्ो््तसपोतीफ््य्:पतीअसविजवय्तसन
22य््बस्््लसपत्सवचतदशआ््मन 23द्वपत्ा;ह्शमन
24वफ््लपत्च;य््जील्वीयज््शलमचन
25एत्बल्सपत्ससन,यल्ब्वसपती्््लदपव्व,स्
26य््बसपतपव्अ्तर्कय््बवस््म्दश्त्सव
1इ््एलसससवस्य्त््त्बशब्व््मआ्् स्पतइस्््सप्मश््यब्लद्व्तव्वन
2ततप्मशव्््तौदशवषइ््एलप्तउकव्व,“य््ब, य््बन”सचआ्-अ्मन
3सअवदत,“अ्तव्पतप्मश्,्म्दश्नम्भयम; अ्त्ततम्त््ष्र्ष््मन
4अ्तय्स््म्दश््मष््म;अ्त्म्पअवशमव उत्प्यष््म,योसफतववतयोउपर्््््प्यष्तन
5य््बबशब्तउत्यइ््एलपत्स्पत्य््बसब्ल् चसपवीचत्सश्टषवीतवनन
6त्व्वदशप्प््वपशवसधवच््ीत्य््बतससर वशजच्म्दश्तवनन
7तसपत्पतपत्चतस्न्पत्न्ासरवशजचस् ्म्दशवीतवनन
8्म्दशमआ्त्व्इ््एल्व्मव्म््वय््बतसपत्च
9रबवसपत्;्वो्चफलच््ोव््म्चन
29ततयोसफसस्िस्ी््स्पत्इ््एल्ोशन््
30इ््एलयोसफअवदत,“अधव्अ्तवमखदषव्व,यतत जी्वतअ्सन”
31ततयोसफसभ्त्स्पत््चअवदत,“अ््त्फ््ो दश्यष््म,तवद््म,ममभ्त्मम्पत््च्व्वदश आ्त्न
32परष््ोप्ल््ससन,यततष्व्प््पशप्लवमअभवत;
4तफ््ोचअवदव,“वयदश्वव्सतआ्त्नयतो््तव द्स्व्मष्व्च्््णव्स्;यत्व्वदशद्भकपचण अस्,अतइद्वीभवतद्स््ोशवदश्ववसनन
5ततफ््ोयोसफप्तउकव्व,“तव्पत्तवभ्त्ौचतव समीपमआ्त्न
6्म्दशभवतप्तअस्;उपमदशतव्पत्भ्त्च ्वव्स्र;्ोशवदशत्ववसन,य्दचतष््ञत््यशील जव्वज्व््सत््त्वममपशषअ्धप्त्रन
7ततयोसफस्पत्य््बमआवयवफ््ोव्समक ््प्यत्य््बफ््ोआशीव्ददपव्वन 8तद्फ््ोय््बमअवदत,“््यतवयभवत?
9य््बफ््ोमअवदत,“ममय्त्य्वष्ण््दवस्शत ्तशतवष््णससन,ममआयषवष्ण््दवस्अल्दष्च अभवव,मम्पतण्य्त्य््दवसषतष्जीववसवष्ण् ्दवस्ववप्पवनन
10य््बफ््ोआशीव्ददत्फ््ोप्त्व्तव्वन
11ततयोसफस्पत्भ्त्च््प्यत््म्दशउपमदश ््मससदशयि्फ््ोआज्दपव्वति्सदशदपव्वन
12ततयोसफस्पत्भ्त्च्पत््चसर्टम्ो्ट्् दपव्वन
13सरदश्ो्ट््व्सीत;यतद्भकअतीवती्आसीत,अत ्म्दशसव्व्वदशचद्भक्तमसचतअभवतन
14ततयोसफ्म्दश्व्वदशचयतधवप्रतततसव तष्कीतसध्नस्तसङ््ीतव्व,ततयोसफततधव
15यद््म्दश्व्वदशचधवकीणज्ततद्सव ्म्दशीय्योसफससमीप्त्अवदव,“अस्््ो्ट्् दद्त,यतवयभवतसमीप््मि््यम्ण्भ्वष्म?यतधव ्वफलभव्तन
16तद्योसफअवदत,“भवतपशवदद्तनअ्चत्भवत पशव््तद्स््म,य्दधव्वफलभव्तन
17तसपशवयोसफससमीपमआवयसनस,योसफत्व अश्व्म,मष्व्,्ोप्व्,्द्व्च्व्वमयरपण्ो्ट्् दपव्व,तष्सवष्पशव््ततसवषस्त्ो्ट्् दपव्वन
18त्षसम्प््तीयवषततससमीपमआ््तमअवदव, अस््धव्िव्यतमइ्तवयममपभतव्ोप्यष्मन ममपभअ्पअस््पशयि्ससन;ममपभोदषौव अव्शषत,््नअस््श्ी्््ण,अस््भ्मचन 19वयभ्मचभवतदषप्त््मि््यम्ण्भ्वष्म? अस्वअस््भ्मच्ो्ट््य््तकीणीत,वयचअस्् भ्मच्फ्ौवसद्स्भ्वष्म,अस्वबीजदद्त,यववय जीव्म,वमत्भवम,यवभ्म्वजववभवतन 20ततयोसफ्म्दशससव्वदश्वफ््ोव्तकीतववन
25तअवदव,“तय्अस््प्ण्््कत्,ममपभसदषौ
27इ््एल्म्दश्ोशवदश्ववस्तसनतषतष्सम्प
5इद्वीतवपत्यएपममवशच,य्म्दशभवतसमीप ्म्दश्मव्तपवज्तौ,तमम्नयि्रबव्शमोवच
6तववशजयतष्पा्तपज्यतसतवभ्वष्त,तष्
13योसफत्व्द्कण््इ््एलसव्म््प्त,मवश
15ततसयोसफआशीव्ददत्अवदत,“यसप्तअब््म इस्््च्तवनौ,सप्मश्अ्पयनममजीववपयन पोषण्तव्वन
16यदतम्सववदषवमो्चतव्व,सब्ल््वआशीव्द दद्त;तषममव्म,मम्पत्ौअब््मइस्््योव्मच भवतनतचप्िव्मधजवसम्वधयनन 17यद्योसफदषव्वयततस्पत्एफ्इमस्श््स द्कण््््पय्तस,तद्सअपसनअभवत,ततसस्पत ््एफ्इमस्श््समवश्श््सय्वतअपस्््यत स्पत््उत््पतव्वन
18तद्योसफस्पत्मअवदत,“वएवम,मम्पत्,यतएष पिमपतअस्नतस्श््सद्कण््््पयतन 19तस्पत्अङी््अवदत,अ्ज्व््मपत,अ्ज्व््म, सअ्पपज्भ्वष्त,सअ्पम््वभ्वष्त,््नतस अवजतस्तम्प्भ्वष्त,तसवशजच््षसम् भ्वष्तन
20तससव्दवसत्वआशीव्ददपव्वयत,“ईश्त्एपम मवशइव्य्दइ्तवदवत्यइ््एलआशीव्दद्स्तन
21इ््एलयोसफअवदत,पश,अ्््यम्णअसस,््न प्मश्यर््भस्भ्वष्त,यर्वपवज्व्दशप्तपव आव्यष्तन
22तवभ्तवअ्पए्भ््मय्त्दपयतमय्खड्व धवष्चअमो्ीव््््त्वष््सतमन
अध्य49
1य््बसपत्वआहयअवदत,“असनम्दवषयर््प्त यतभ्वष्तततअ्यर्ववद््म,यर््सम्््न
2्य््बपत्ए्तसम्््शणतन्पतइ््एलसवचव शणतन
3रबव,तममपिमज्त,ममप््कम,ममबलसआ्म, ्ौ्वसशषत्,स्मथसचउपमन
4जलवतअस््,तवशष्र्ष्स;यतत्पतशयव्त; तद्तततद्षत्तव्वसममपयङप्त्तन
5्शमोवलवीचभ्त्ौ्नक्त्य्यव््णतष् ्वव्स््वषससनन
6्ममआत्,तष्््सम्आ्चत;तष्सभ्य्ममम्व, म्तए्ी्तभव,यततष्कोधवपरष्त्सचय््भ्प
12तसवत््णम्व्क््वभवय,तसदन्की्णशत्
13जबलवसमदसआशय्ववस्तनसचव्व्व्आशय
14इस्ख््योभ््योमधशयव्ववदढ्दअस्न 15स्वश्मउपम,भ्मचसखदइ्तदषव्वनस्व्ि्न वत्््द्सअभवतन
16द्वसजवसन्य्र्ष्त,यि्इ््एल्ोतषअनतमन
17द्वम््सप,म््सप,अशप्स्दश्भ्वष्त,यवतस
18अ्तवमोकपतीकम्णपभोन
19््द,तसनदलजय्त,््नसअन्वजयप्पस्तन 20आश््ततस्ो्ट्््लभ्वष्त,स््जभोजव
21वफ्लीमक्पणस्चवदद््तन
22योसफफलश्ख,्पससमीपफलपदश्ख्अ्पअस्;
23धवध््तबहदसखतवन,त्वद्र्तवन,त््षचन
25तव्पतप्मशव्वयत्स्््य्र्ष्तनति्च
26तव्पतआशीव्द्ममपवज्व्आशीव्द्तअवनपवत्व्
स्तस्श््सम्टचभ्वषसनन
27बनज््मवव्इव्प्र्ष्त,प्त््लस्श््् भक्यष्त,््तौचलट्वभज्तन
28एतसवइ््एलस््दश्ोत्ससन,तष््पत्त्व
2ततयोसफससव््वव््वस्पतमलस््््त
4तसशो््दव््ववतीत््वतद्योसफफ््ो््प्तअवदत, “य्दमय्यर््वतषअवग्प्प,त््प्िय््म,्फ्ौवस ्णष्ियतन
5मम्पत्म्शपि्तव्वयतअ्््यम्णअसस,मम ्चत्य््व्वदशमम्तख्वतततम्दफव्यष्सनअत अ्प्िय््म,अ्त््त्मम्पत्दफवय,अ्पव आ््मष््मन
6तद्फ््ोअवदत,“यि्शपि्ततिव्पत्दफवयन”
7ततयोसफस्पतअन्टि्त,तवस्सवफ््ोद्स्, तस््सप्चीव्,्म्दशससवप्चीव्च्तवनन
8योसफससववशज,तसभ्त्,तस्पत््च,्वलतष् ब्ल््व,तष्मष्व,तष््ोष्वच्ोशवदश्कवनन
9तवस््ि्अशव््््चआरहम्तीसम्आसीतन
10तय्दव-व््प्स्तअत्द-मणपप्रततम्त् अ्तदखवशो्वशोचवसप्दव््व्पतशो््तव्वन
11यद््व्वीजव्अत्दसतलसशो्द्ष्अवदव, “्म्दशीय्व््तएषशो्दखदअस्,अततसव्म य्दवव््प्स्त््बसलजमइ्तअभवतन
12तसपत्यि्ज््पततिव्तवनन
13यततसपत्त्व्वदशवीत्म्पल्कतस्््य् दफववन,यतअब््मम्इ्सप्तएफोवस््पीयस शश्व््वसस््मत्िकतणस्कीतववआसीतन
14योसफस्पत्अन्ट्पतअन्टितय्स््तवन सवचभ्त्भस््म्दशप्््तव्वन
15यद्योसफसभ्त्स्पत्मतद्ष्अवदव,“योसफ अस्व््ष,अस््भतसप्त्तससवसदषतस प्त््््र्ष्तन”
16तयोसफससमीपदतप्षतवन,“तव्पत्म्ोपवम
आज्दपव्वन
17एवयसफवदि,“अधव्तभ्तण्अप््धतष्प्पच कमसनयततभवतदषत्तवन,अधव्वयभवत्पत प्मश्सद्स्व्मअप््धकमसनतद्योसफ्ो्द्तसन 18तसभ्त्अ्प्त्तसमखसप्तप्तत्नतअवदव, पश,वयतवद्स्सन
19तद्योसफत्वअवदत,“म्भय्रत,अ्प्मशव्स य््व््म?
20ययतमम्वर्दषत्चसनतवनन््नप्मशव्तत भद्तमइच्तस,यतअ्तयि्वततति्बहजव्व्म