Samoan - The Proverbs of King Solomon

Page 1


Faataoto

MATAUPU1

1OfaataotoaSolomonaleataliioTavita,letupuo Isaraelu;

2Inaiailoalepotomalefaatonuga;eiloaaiupuole malamalama;

3Inaiamaualefaatonugaolepoto,malefaamasinotonu, malefaamasinotonu,maletonu;

4Eavatuaileatamaiiēuafaatauvaa,malepotomale faautautailetaulealea

5Efaalogoletagatapoto,mafaateleinaailepoto;emaua fo‘ieletagatamafaufaulepulepoto;

6Inaiamalamalamailefaataoto,maleuiga;oupuae popoto,maalatouupupepelo.

7OlemataʻuiāIeovaoleamatagaleaolepoto;

8Lo‘uatali‘ie,‘iaefa‘afofogamaiilea‘oa‘igaaloutamā, ‘auafo‘ietetu‘ualetulafonoaloutinā.

9Auāefaiilatoumameateuteumatagofieilouulu,ma filifiliilouua

10Lo‘uatali‘ie,‘āfaiefa‘a‘ole‘ole‘iāteoeetagata agasala,‘aua‘etetalia

11Afailatoutefaapeamai,Tatouteōmai,seʻiotatou lamalamailetoto,seʻiotatoulafifaafuaseʻimolēua mamā;

12Iatatoufoloinailatouoolaepeioletuugamau;ma‘ua malosi,epeioēōifoilelua;

13Etatoutemauameatāuauma,efaatumuinaotatoufale ivete;

14‘Iaetu‘uatuloutofi‘iāteimatou;iatasiatatouato tupe:

15Loʼuataliie,auaetesavaliilealafaatasimailatou; taofilouvaeilolatouala;

16Auāuataufetuliolatouvaeileleaga,mauafaataalisee faamasaatoto

17Emoni,uafofolafualeupegailumaosemanulele.

18Maualatoulamalamamoolatoulavatoto;ualatoulafi faalilolilomoolatoulavaola

19Efaapenafoʻialaotagataumaematapeʻapeʻa;efaoa aileolaoeonaai

20Uaalagalepotoifafo;‘uata‘uatueialonaleoile alatele;

21‘Ua‘alagaoiailemeasilisiliolefa‘apotopotoga,ile vāofaitoto‘a;

22Ooutouoēfaatauvaa,oleāleumitoutefiafiaaiile faatauvaa?oētauemufo‘i‘uafiafiailolatoutauemu,aoē valelea‘ua‘ino‘inoilepoto?

23‘Ia‘outouliliumaiila‘ua‘oa‘iga;fa‘auta,‘outesasaa atulo‘uAgaga‘iāte‘outou,‘outefa‘ailoaatua‘u‘upu‘iā te‘outou.

24Auā‘ua‘ouvala‘auatu,‘aetoutelētalia;‘Ua‘ou fa‘aloaloaatulo‘ulima,‘aele‘imanatumaisetasi; 25Auaoutoutuulafoaʻiaaʻufautuagauma,+mauaoutou lēmananaʻoilaʻuaʻoaʻiga

26Outetaliefoʻiilooutoumalaia;Outetauemupeaoo mailooutoufefe;

27Peaoomailooutoufefeepeiosefaatafunaga,maoo mailooutoufaafanogaepeioseasiosio;peaoomaile puapuagamaletigaiateoutou.

28Onalatouvalaaumaileaiateau,aeouteletaliatu; latoutevavesailimai‘iātea‘u,‘aelatoutelēmauaa‘u; 29Auāualatouʻinoʻinoilepoto,+maualatoulēfilifilia lemataʻuiāIeova 30Eleʻitaliaeilatoulaʻufautuaga;

31Olemealealatouteaaiaiifuaololatoulavaala,ma maoonaaiialatoulavatogafiti

32Auāoleliliueseoēfaatauvaaefasiotiaaiilatou,mao lemanuiaoēvāleaefaaumatiaaiilatou.

33Aolēefaalogomaiiāteaʻu,enofofilemuoia,+mae filemufoʻiilefefeileleaga

MATAUPU2

1Loʼuataliie,afaietetaliaaʼuupu,manatiaaʼupoloaiga faatasimaoe;

2Inaiauaʻiatuoutaligailepoto,+mauaʻiatuloulotoi lemalamalama;

3Ioe,afaietealagaatuilepoto,masiiaʼelouleomole malamalama;

4‘Āfai‘etesā‘ili‘iāteiaepeioleario,masa‘ili‘iāteia epeiole‘oloalilo;

5OnaemalamalamaaileailemataʻuiāIeova,+maete mauaaifoʻilepotoileAtua.

6AuāoleALI‘Inatefoa‘iinamailepoto;

7Nateteuinalepotomoeamiotonu;

8Nateleoleoialaolefaamasinoga,maleoleoinalealao lonaaupaia

9Onaemalamalamaaileaileamiotonu,male faamasinotonu,maletonu;ioe,alaleleiumalava

10Peaoomailepotoilouloto,maolepotoemanaiai louagaga;

11Eleoleoinaoeelefaautauta,eleoleoinaoeeleatamai;

12Inaialaveaʻiiāteoemaiilealaoletagataleaga,+mai iletagataetautalaimeafaapiopio;

13Oeuatuuaalaoleamiotonu,esavavaliialaole pouliuli;

14Oefiafiaefaimealeaga,mafiafiailefaapiopiooe amioleaga;

15Oēpi‘opi‘oolatouala,mafa‘api‘opi‘oiolatouala

16Inaialaveaʻiiāteoemaiilefafineese,oletagataese foʻiolēetaufaaseeianaupu;

17Olē‘uatu‘ulafoa‘iinaleta‘ita‘iolonataule‘ale‘a,‘ua galofo‘iilefeagaigaalonaAtua.

18Auāealuatulonafaleileoti,maonaalaiēuaoti

19Eleaisetasiealuatuiateiaetoefoimai,eletoetaofi foiilatouialaoleola.

20Inaiaesavaliilealaotagatalelei,matausiialaoe amiotonu

21Auāoēamiosa‘oemauilenu‘u;

22Aeoeamioleagaoleavavaeesemaileeleele,maoe solitulafonooleatafieseamaiai

MATAUPU3

1Lo‘uatali‘ie,‘auane‘igalo‘iātea‘ula‘utulafono;aia tausieloulotoa'upoloaiga;

2Auāoleteleoaso,maleolaumi,malemanuia,latoute fa‘aopoopoinaatuai‘iāteoe.

3Auaneʻituulafoaʻiinaoeelealofamutimutivalemale faamaoni;‘iaetusiilugaolelaulauolouloto; 4Efaapeafoionaemaualealofamalemalamalamaleleii lumaoleAtuaatoamatagata

5TalitonuiāIeovamaloulotoatoa;maaualefaalagolagoi loulavaatamai.

6Iaemanatuaoiaioualauma,onafaatonuinaaileaeia ouala.

7‘Auane‘iepotoioulavamanatu;

8Efaileamameaemaloloinailoupute,malesuiouivi

9IaeavaiāIeovaiaumea,mafaapolopolooaumeauma emaua.

10Efa‘apeafo‘i‘onafa‘atumuinao‘outoufalesaitoimea etele,maoleamapunaa‘efo‘iausoligavineileuainafou

11Lo‘uatali‘ie,‘auaete‘ino‘inoilea‘oa‘igaaleALI‘I; ‘auafo‘ine‘ifa‘avaivaiilanaa‘oa‘iga;

12AuāolēuaalofagiaeIeova,eaʻoaʻiaeia;epeiole tamāileataliiuaiafiafiaiai

13Amuialetagatanatemaualepoto,maletagatanate maualemalamalama.

14Auāesililonafa‘atauinanailoolefa‘ataugaoario,ma olonafa‘atauinaesiliileaurolelei

15Esilionatāuaoiaipenina;omeaumafoʻietemanaʻo iaielēfaatusainaiāteia

16Olooilonalimataumatauleumioaso;ole‘oafo‘ima lemamaluilonalimatauagavale.

17Oonaalaoalamatagofieia,oonaalaumafoʻiole filemu

18Oiaolela‘auoleolaiētagoatu‘iāteia; 19OlepotonafaavaeinaaieIeovalelalolagi;ole malamalamanaiafaatuinaailelagi

20Olonapotouamalepeaimealoloto,mauatotōifoiao lesau

21Lo‘uatali‘ie,‘auane‘ite‘a‘eseiameaioumata; 22Efaiiameamaolamolouagaga,malematagofieilou ua

23Onaesavaliaileailoualamalesaogalemu,ele tautevatevafoiouvae.

24Aetaoto,etelēfefe,etetaoto,esuamaliefoʻiloumoe

25Auaetefefeilefefefaafuasei,poolefaatafunainaoe amioleaga,peaoomai.

26AuāefaiIeovamaoufaatuatuaga,+enateleoleofoʻii louvaeinaneʻipuʻea

27Auaetetaofialeleleimaiiateilatouuatatauiai,pea mafaielouaaoonafai

28Auaetefaiatuiloutuaoi,Inaaluia,maesau,oute avatufoiataeao;inauaiateoe.

29Auaetefaufauleagailoutuaoi,auāoloonofofilemuo iaioutafatafa

30Auaetefinaufuamasetagata,peafainateleifaiase mealeagaiateoe

31Auaetematauaileuafaasaua,auafoietefilifilisetasi oonaala

32AuāeinosiaeIeovaletagatafaapiopio;

33OlemalaiaaIeovaolooilefaleolēeamioleaga,+ae natefaamanuiailenofoagaoēeamiotonu.

34Emoni,etauemuoiaiētauemu;

35Oēpopotoefaimolatoutofilemamalu;

MATAUPU4

1Lefānaue,fa‘alogologomaiiailea‘oa‘ogaaletamā, ma‘ia‘outoufa‘alogoiailoalepoto

2OnaOutetuuatuiateoutoumataupulelei,auatoute lafoaiinalaʼutulafono

3Auāoa‘uoleatali‘iolo‘utamā,‘uamāfanamae to‘atasiopeleilesilafagaalo‘utinā.

4Naiaaoaomaifoiiateau,mafaimaiiateau,Iataofie loulotoa‘uupu;

5Iamaualepoto,iamaualemalamalama;‘auafo‘ine‘i liliu‘esei‘upualo‘ugutu

6Auaetetuulafoaiinaoia,natefaasaoinaoe; 7Olepotoolemeasililea;olemealeaiaemauaaile poto:maomeaumaetemauaiamauamaiaile malamalama

8‘Iaefa‘aeainaoia,‘onafa‘asilisilileaeia‘iāteoe; 9Eavatueiailouululemeateuteumatagofie; 10Faalogomaiia,loʼuataliie,mataliaaʼuupu;etelefoi tausagaolouola

11Uaouaoaoatuiateoeilealaolepoto;Uaou taʻitaʻiinaoeialatonu.

12Aealu,elēfa‘avaivaiaoula‘a;peaemomo'e,etele tautevateva

13Iataofimauilefaatonuga;auane‘itu‘uatuoiaealu; auāolouolaia

14Auaeteuiatuilealaoeamioleaga,auafoieteuiile alaotagataamioleaga.

15Aloesemaiai,auaeteuianeiai,liliueseai,maaluese

16Onalatoutelēmomoe,vaganaaiualatoufaiasemea leaga;ma‘uafa‘aumatialolatoumoe,se‘ivaganā‘ua latoufa‘atupuinanisi

17Auāualatouaaiilearetoaleamioleaga,mainuile uainaolesauā.

18Aolealaoeamiotonu,epeiolemalamalamasusulu,e susulupealavapeaseiaooileasoatoatoa

19Olealaoēamioleagaepeiolepōuliuliia;

20Lo‘uataliie,iaefaalogomaiia‘uupu;uaimaiiaou taligaia'uupu

21Auaneʻiteʻaeseilatoumaioumata;iateuilatoui totonuolouloto

22Auāoleolaiaiēemaua,malemālōlōgaiolatoutino uma.

23Tausialoulotomalefiligaatoa;auāetupumaiaimea oleola

24‘Iaefa‘ate‘a‘eseinalegutufa‘api‘opi‘o,ma‘iamamao ‘iāteoelaugutufa‘api‘opi‘o

25Iavaaisaʻooumata,maiavaaisaʻooulaumataiou luma.

26Iaemanatunatuilealaoouvae,maiafaatumauinaou alauma

27Auaeteliliuileitutaumataupooleitutauagavale;ia aveeselouvaeileleaga

MATAUPU5

1Lo‘uatali‘ie,‘iaefa‘afofogamaiilo‘upoto,maua‘i mailoutaligailo‘umafaufau; 2Inaiaesilasilailefaautauta,maiatausiaeoulaugutule poto

3Auāolaugutuolefafine‘ese‘uapa‘uifoepeiolemeli, maolonagutuesiliatulelamolemolenailoolesuāu‘u 4Aolonai‘ugaeoonaepeiolaena,ema‘aiepeiose pelumatalua

5Ealuifoonavaeileoti;oonala'aetaofimauiseoli

6Inane‘iemafaufauilealaoleola,efealuaionaala,ete leiloaai

7Olenei,lefānaue,‘iafa‘alogomaiia‘iātea‘u,‘auafo‘i ne‘ite‘a‘esei‘upualo‘ugutu.

8Iamamaoeseloualamaiiāteia,auafoʻineʻie faalatalataatuilefaitotoʻaolonafale.

9Ne‘ieavatuloumamaluiisi,maoutausagaiēsauā.

10Ne'imaoonatagataeseiloutamaoaiga;maoau galuegaoilefaleosetagataese;

11Etefaanoanoafoʻiileiʻuga,peafaaumatialoutinoma loutino

12Maiafaapeaatu,Uafaapefeaonaouʻinoʻinoile aʻoaʻiga,mauaʻinoʻinoloʻulotoileaʻoaʻiga;

13Maualēfaalogoileleoooʻuaʻoaʻo,maualēuaʻimai oʻutaligaiāilatounaaʻoaʻoinaaʻu!

14Natoetoeaouiaiimealeagaumaitotonuole faapotopotogamalefaapotopotoga

15Inainuiailevaimaiiloulavavaieli,malevaitafemai iloulavavaieli

16‘Iafa‘ata‘ape‘apeinafo‘iouvaipuna,mavaitafeiala tetele.

17‘Ianaooelava,‘aelēonitagata‘esefa‘atasimaoe

18Iamanuialouvaipuna,maiaeolioliileavāsae taulealea.

19Iaaveaoiaepeioleʻailaalofamaleʻailamatagofie; iafa‘amalieinaoeionafatafataiasoumalava;maiae fiafiapeailonaalofa.

20Maolealemeaetemanaoai,loʼuataliie,ematainai sefafineese,maopoinalefatafataosetagataese?

21AuāolooilumaofofogaoIeovaalaoletagata,+mae manatunatuoiaionaalauma

22Oanalavaamioletonuemauaaieialetagata amioleaga,maoleataofiaoiaimaeaoanaagasala.

23Eotioiaeaunoamasefaatonuga;maoleteleolona valeaeseeseaioia

MATAUPU6

1Lo‘uatali‘ie,‘āfai‘etefaimasuiolauuō,‘āfai‘uae tu‘iloulimailetagata‘ese;

2Uamaileiaoeiupualougutu,uamauaoeiupualou gutu.

3Lo’uataliie,iaefaialeneimea,maiaelaveaiiateoe, peaeooatuilelimaolauuo;alu,fa‘amaulalooe,ma fa‘amautinoalauuō.

4Auaetetuuinaatulemoeioumata,auafoiletulemoe oulaumata

5‘Iaelavea‘i‘iāteoeepeiolesetemailelimaolētuli manu,epeiosemanulelefo‘imailelimaolēfaimanu

6Aluatuiaileloi,lepaie;‘iaemafaufauionaala,maia popotoai;

7Olē‘ualeaisonata‘ita‘i,pooseovasia,pooseta‘ita‘i;

8Natesauniaanameae‘aiiletaumafanafana,ma faaputuanameae‘aiileseleselega.

9Letagatapaiēe,oleāleumietemoeai?oafeaeteala aimailoumoe?

10‘Uatoeitiitisinamoe,sinatulemomoeitiiti,sina piilimafo‘iolimaemomoeai; 11Efaapeaonaoomailoumativaepeioletagatamalaga, maloumativaepeiosetagatauafaaauupegaina

12Oletagataulavale,oletagataamioleaga,esavalimale gutufaapiopio.

13Efaamoemoinaeiaonamata,etautalaoiaionavae,e aoaoatuoiaionatamatamailima;

14Olo‘oilonalotolefa‘a‘ole‘ole,olo‘omafaufauoiai leleagaelēaunoa;nateluluinalefefinauai.

15Olemealeaeoofa‘afuase‘imaiailonamalaia;e faafuase'ilavaonagauiaoia,elemafaionafofo.

16OmeaneieonoeinosiaeIeova; 17Olematafaamaualuga,olelaulaufaivapepelo,malima efaamasaainaletotooēlēsala;

18Olelotoemafaufauimafaufaugaleaga,ovaee faataaliseonataufetuliileleaga,

19Olemolimaupepeloetautalapepelo,malenate luluinalemisaileauuso

20Lo‘uatali‘ie,‘iaetausiilepoloa‘igaaloutamā,‘aua fo‘ietetu‘ualetulafonoaloutinā.

21Iafusifusiapealavapeailouloto,manonoailouua 22Aealu,eta‘ita‘iinaoe;peaemoe,nateleoleoinaoe; peaealamai,etautalamaiiaiateoe.

23Auaolepoloaigaolelamepalea;maoletulafonoole malamalama;oaʻoaʻigafoʻieaʻoaʻoatuai,olealaleaile ola;

24Inaiapuipuiaoemaiilefafineleaga,mailetaufaaseea lelaulaufaivaolefafineese

25Auaetemanaoilonamatagofieilouloto;‘auafo‘ine‘i ‘aveoeeiaionalaumata

26Auāolefafinetalitaneeavatuaisetaneisefasiareto;

27Emafaieaesetagataonaaveleafiilonafatafata,mae lēmuaionaofu?

28Emafaieaesetasionaaluilugaomalalaola,aeelē muaionavae?

29Olēealuatuileavāalonatuaoi;aisepa‘iatu‘iāteia elēta‘uamiotonuinaoia

30Elē‘ino‘inotagatailegaoi,pe‘āfaiegaoioiae fa‘amalieailonalotopeafia‘ai;

31Aeafaiemauaoia,oleaiatoetotogifaafitu;eavatue iaomeaumaolonafale.

32Aolēemuliluamalefafine,eleaisonamalamalama; 33Emauaeiasemanu‘amalemā;elēsoloieseafoʻilona faalumaina.

34Auāolefuāoleitateleleaoletagata;

35Elēmanatuoiaisetogiola;elēmapufo‘ioia,eui lava‘inaefoa‘imaimeaalofaetele.

MATAUPU7

1Loʼuataliie,iaetausiiaʼuupu,matuuaʼupoloaigaia teoe

2Tausiiaʼupoloaiga,maolaai;mala‘utulafonoepeio leapuoloumata

3Iafusifusiaioutamatamailima,iatusiilugaolepapao louloto

4Faiatuilepoto,Olo‘utuafafineoe;mataʻuale malamalamaolouaiga

5Inaialatouleoleoinaoemaiilefafineese,mailetagata eseolēetaufaaseeianaupu

6Auānaouvaavaaiatuilefaamalamaoloʻufaleiloʻu faamalumaluga,

7Na‘ouiloafo‘iiēfa‘atauva‘a,‘ua‘ouiloaitaulele‘a,o letaule‘ale‘alēmafaufau;

8Olo‘ouianeilealaelataaneilonatulimanu;‘onaalu atuleaoiailealailonafale;

9Ileafiafipō,ileafiafipō,ilepōpogisamalepogisa; 10Fa‘autafo‘i,‘uafeiloa‘imaialefafine‘ua‘ofuole fafinetalitane,malelotofa‘a‘ole‘ole

11(Eleoteleoiamalelotomaaa,elēmauonavaeilona fale; 12Olenei,uaifafooia,uaiaineiiauala,maua lamalamaitulimanuuma.)

13‘Onatagoatuleaoia‘iāteia,masogi‘iāteia; 14Uaiāteaʻutaulagafaafetai;oleasonei‘ua‘oufaiaai a‘utautoga

15Olemealeanaousauaiefaafetaiaiiateoe,male filigaesailioufofoga,onaoumauaaileaooe

16‘Ua‘outeuteuinalo‘umoegai‘ieie‘ie,magaluegatā, ile‘ievavaeoAikupito

17Uaouuuinaloʻumoegailemuro,maaloe,ma kinamoni.

18Omaiia,iatatoumaoonailealofaseiaooiletaeao; 19Auāelēoiailetagataleleiilefale,uaaluoiaise malagamamao.

20Uaaveeialetagatupemaia,esaufoiilonafaleile asouatuupoina

21Oleteleoanaupumatagofienaiafaapogaiaaioiae gauaʻi,oletaufaaseeoonalaugutunaiafaamalosiaaioia

22‘Uamulimuliatulavaoia‘iāteia,epeiolepovi‘ua aluilefasiga,poolevaleilea‘oa‘iinaola‘au;

23Seiatuialeufanafanailonaate;epeiolemanuleleua momoeatuilemailei,aualeiloaemolonaolalea

24Olenei,outoulefanaue,iaoutoufaalogomaiiateau, mauaimaiiupualoʼugutu

25Auaneʻililiuatuloulotoionaala,auafoʻineʻisesei onaala.

26Auā‘uaialafoinailaloleto‘ateleotagatamanu‘a;

27Olonafaleolealaleaiseoli,ealuifoipotuoleoti

MATAUPU8

1Elealagaealepoto?mauatautalamailemalamalama?

2Uatuoiailetumutumuomeamaualuluga,ilealaimea oala

3Uaalagaoiaifaitotoʻa,ilemeaeuluatuaiileaai,ile uluatuifaitotoʻa

4Iateoutou,tagatae,outevalaauatu;olo‘uleofo‘iile fānaugaatagata.

5Ooutouefaatauvaa,iaoutoumalamalamailepoto,ma outouvale,ialotomalamalama

6Fa‘alogomai;onaoleaoutautalaatuimeasilisili;mao letautalaatuooʻulaugutuomeatonuia

7Onaoleatautalaatuloʼugutuilemeamoni;maole amioleagaosemeainosiaioʼulaugutu.

8Oupuumalavaalo‘ugutuuaileamiotonu;eleaifo‘ise meafa‘api‘opi‘opefa‘api‘opi‘o‘iāteilatou.

9Emaninoiameaumailēuamalamalama,mauatonuiē uamaualepoto

10Iatalialaʻufaatonuga,aelēoleario;malepotoile aurolelei.

11Auāesilileatamainailoopenina;maomeaumae mafaionamanaomiaelefaatusainaiai

12Oaʻuolepotooutenofomalefaautauta,+maoute maualepotoitogafitipoto

13OlemataʻuiāIeovaoleʻinoʻinoleaileleaga; 14Olo‘ulavafautuaga,malepotolelei;Uaiateaule malosi

15Ealaiāteaʻuuapuleaitupu,+uafaiafoʻieperenisele faamasinogatonu

16Ealaiāteaʻuuapuleaiperenisemaalii,ofaamasino umalavaolelalolagi.

17Outealofaiealolofamaiiateau;oilatoufoioesaili vavemaiiateau,latoutemauaau.

18Uaiāteaʻuleʻoamalemamalu;ioe,oatumaumale amiotonu

19Oo‘ufuaesiliatuileauro,ioe,ileaurolelei;oa‘u tupefo‘iesiliileariolelei.

20Outetaʻitaʻiilealaoleamiotonu,ileogatotonuoala olefaamasinoga

21Inaiamafaionaoufaiaiealolofamaiiateaʼuiafai molatoutofi;maoleaoufaatumuinaalatouoa

22Namauaa‘ueleALI‘Iileamatagaolonaala,aole‘i faiaanagaluegaanamua

23Nafaatuinaa‘umailevavau,taluleamataga,poole amatagafoiolelalolagi.

24Aoleainimealoloto,nafanauinaaʻu;inaualeaini vaipunaetumuivai

25Aole‘ifa‘amauinamauga,na‘oufānaumaiaole‘io‘o imauga;

26Aoialeifaialelalolagi,poofanua,poolevaega aupitomaualugaoleefuefuolelalolagi.

27Inauaiasaunialelagi,saouiaiiinā;

28Itetaiminefakatuakaeineiaaaoiluga,+Itetaimi nefakamalosiakaeineiaavaipunaotemoana.

29Itetaiminetukuatueineiatefakatonugakitetai,ke se‵tekeatutevaikitenafakatonuga;

30Onaouiaileaionatafatafa,epeiosetasinatausiaaʻe faatasimaia;

31Olooolioliilevaegaolonalalolagimau;masaiai loʼufiafiailefanaugaatagata.

32Olenei,lefānaue,‘ia‘outoufa‘alogomai‘iātea‘u;

33Fa‘alogomaiilea‘oa‘oga,ma‘iapopotoai,‘ae‘auale tete‘eiai.

34‘Amu‘ialetagataefa‘alogomai‘iātea‘u,olo‘o mataalaiasoumaio‘ufaitoto‘a,mafa‘atalitaliipouoo‘u faitoto‘a.

35Auāolēemauainaaʻu,emauaeialeola,+emauafoʻi eialefinagalomalieoIeova

36Aolēeagasalamaiiāteaʻu,uaagaleagaoiaiāteia lava;

MATAUPU9

1Uafaiaelepotolonafale,uaiatipiinaonapoutūefitu; 2Uaiafasiaanamanu;uaiapaluinalanauaina;uaia sauniafoilanalaoai

3Uaiaaauinaatuanaauaunafafine,uaiaalagaimea maualulugaoleaai

4Olē‘uafa‘atauva‘a,‘ināliliumaiia‘i‘inei; 5Omaiia,inaaaiila'uareto,mainuileuainauaou paluina.

6Ialafoaiievalelea,maolaai;maaluilealaole malamalama

7Olēea‘oa‘iatuilēetauemu,emāsiasioia; 8Aualeaoaiatuileuatauemu,ne'iitaoiaiateoe; 9Iaeaʻoaʻoatuiletagatapoto,onaatiliaileaonapotoo ia;

10OlemataʻuiāIeovaoleamatagaleaolepoto;

11Auāoa‘uefa‘ateleinaaiouaso,efa‘ateleinafo‘i tausagaolouola

12Afaieteatamai,eteatamaiaiiāteoelava;

13Olefafinevaleaetagileotelelavaia;

14Auāolo‘onofooiailefaitoto‘aolonafale,ilenofoai meamaualulugaole‘a‘ai;

15Inaiavalaauatuilepaseseoloosavavalisaʻoiolatou ala:

16Olē‘uafa‘atauva‘a,‘ināliliumaiia‘i‘inei;

17Ovaiuagaoiaesuamalie,maomeaʻaieʻaifaaliloliloe manaia.

18Aenateleiloaolooiaiiinaeuaoti;maoanamaloo looilelolotooseoli

MATAUPU10

1OfaataotoaSolomonaOleatali‘ipotoefa‘afiafiaai lonatamā;

2Ooloaaleamioleagaeleaiseaoga,aoleamiotonue laveaiaiileoti

3ElētuuaeIeovaleagagaoletagataamiotonuiaoge,+ aeelafoaʻiaeiameaaēeamioleaga.

4Emativaoiaolēegalueilelimapaie;

5Olēefa‘aputuiletaumafanafanaoleatali‘ipotolea; 6Eilugaoleuluolēamiotonulemanuia,+aolesauāe ufiufiaigutuolēeamioleaga

7Emanuialemanatuaolēuaamiotonu,aepalaleigoao ēamioleaga.

8Oēpopotoileloto,etaliaeiapoloa‘iga;

9Olēesavalisa‘o,esavalioiamalemautinoa; 10Olēefa‘ama‘imataetupuailefa‘anoanoa;

11Olegutuoletagataamiotonuolepunaoleolalea;

12Oleitaetupuaimisa,aolealofaeufiufiaiagasala umalava.

13Emaualepotoilaugutuolēuaiailemalamalama; 14Uateuinaetagatapopotolepoto;

15Oletamaoaigaoletagatamauʻoaolonaaaimalosilea;

16Olegaluegaalēeamiotonuei‘uaiileola;

17Olooilealaoleolaolēetausiiaʻoaʻiga;

18Olēnatialefeitaga‘iilaugutupepelo,olēetautalaile taufaaleaga,olevalelea

19Oleteleoupuelēmativaaioiaileagasala; 20Olelaulaufaivaolēeamiotonuepeioleariosiliona lelei;

21Olaugutuoēamiotonuefafagainatagataeto‘atele; 22OlefaamanuiaaIeova,efaatamaoaigainaai,enatele faaopoopoiaisefaanoanoa

23Osemeaeulaailevaleilefaiaomealeaga;

24Olemataʻuolēeamioleagaeoomaiiāteia;

25Epeionamavaeatuoleasiosio,efaapeaonalētoeiai letagataamioleaga;

26Epeiolevinekainifo,epeioleasufoiimata,e faapeafoilepaieienaauinaatuoia

27OlemataʻuiāIeovaefaafualoainaaiaso;

28Olefaamoemoeoēeamiotonuoleoliolilea;

29OlealaoIeovaolemalosileaiēamiosaʻo;

30Oēamiotonuelēmafailava‘onafa‘ate‘a‘eseina; 31Olegutuoletagataamiotonuetupumaiailepoto;

32Eiloaelaugutuolēeamiotonulemeaetalia;

MATAUPU11

1Olefuafa‘atautaupepeloe‘inosialeaeleALI‘I; 2Aoomailefaamaualuga,onaoomaiaileaolemaasiasi; 3Oleamiosa‘ooēamiosa‘oeta‘ita‘iinaaiilatou;

4Elēaogāle‘oaileasooleto‘asā; 5Oleamiotonualē‘uasaoefa‘atonuinaailonaala; 6Oleamiotonuaēamiosa‘oelavea‘iinaaiilatou; 7Peaotiletagataamioleaga,efanolonafaamoemoe; 8‘Ualavea‘iinalē‘uaamiotonuilepuapuagā,‘uasaufo‘i lēamioleagailonatulaga

9Oletagatafaafiaamiotonuilonagutuefaaumatiaailona tuaoi;

10Peasologaleleiēamiotonu,eoliolileaai; 11Olemanuiaoēamiosa‘oefa‘amaualugainaaile‘a‘ai; 12Olēualeaisonapoto,uaʻinoʻinoilēlatetuaoi; 13Oletagatafaitalatalaefaailoaatumealilo; 14Aleaisepule,epa‘u‘ūailenu‘u; 15Olēnatefa‘amaonialetagata‘ese,etigāoia; 16Olefafineagaleleiemauaeialemamalu; 17Oletagataalofa,natefaiamealeleiilonalavaagaga; 18Efaiaelēeamioleagalegaluegataufaaʻoleʻole; 19Fa‘apeioleamiotonuetauatuileola;

20EinosiaeIeovailatouoēuafaapiopio,+aoēeamio saʻoiolatouala,efiafiaoiaiāilatou

21Euiinapipiilimailima,elēfaasalalavaletagata amioleaga;

22Epeiosemaaauroileisuolepuaa,efaapealefafine laleleielēfaautauta

23Olemana‘ooēamiotonuenaoleleleilava; 24Olooiailēuafaataapeapeina,aeuafaateleina;eiai foʻilēuataofimeaesiliatuilemeaetatauai,auaooina mativa.

25Oletagataelimafoaʻiesilionalelei;

26Olēetaofisaito,efetuuetagataiāteia;

27Olēematuāsaʻiliileleleiemauaeialealofa; 28Olēfa‘atuatuaiana‘oloaepa‘ūia;

29Olēfa‘alavelaveilonalava‘āiga,efaimatofile matagi;

30Olefuaolēeamiotonuolela‘auoleolalea;maole natemanumaloiagaga,epotolavaia

31Faauta,etauiaeuaamiotonuilelalolagi;

MATAUPU12

1Olēefiafiailea‘oa‘iga,efiafiaoiailepoto; 2EmauaeletagataleleilefinagalomalieoIeova,+aee taʻusalainaeialetagatafaitogafitileaga.

3Elēfa‘atumauinaletagataileamioleaga; 4Olefafineamioleleiolepaleleailanatane; 5Omanatuoēamiotonuetonuia; 6Oupuaēamioleagaelamalamailetoto; 7‘Uafa‘aumatiaēamioleaga,‘ualeailava; 8Eviialetagataetusamalonapoto; 9Olē‘ua‘inosiama‘ua‘iāteiale‘au‘auna,esilioiailē ‘uafa‘aaloalo‘iāteialava,‘aeleaisanameae‘ai 10Emanatuletagataamiotonuileolaolanamanu; 11Olēgalueilonafanuaemaoonaoiaimeaʻai; 12Enaunauletagataamioleagaileupegaatagataamio leaga; 13Uamaileialetagataamioleagailesolitulafonooona laugutu; 14Emaoonaletagataileleleiifuaolonagutu; 15Olealaolevaleetonuionalavamanatu; 16Eiloavavelavaleitaolevale; 17Olēetautalailemeamoni,natefaaalialeamiotonu; 18Eiailēetautalaepeiotutuʻiilepelu;

19Olelaugutufaamaoniefaatumauinaefaavavau; 20Olo‘oilelotooēemafaufauimealeagalepepelo; 21Eleaisemealeagaeooiletagataamiotonu; 22EinosiaeIeovalaugutupepelo; 23Oletagatapotoenatialepoto; 24Epulelelimaolēfiligā;

25Oletigāolelotooletagataefa‘amaualugaai,aole ‘upuleleiefa‘afiafiainaai.

26Esilionaleleiolēeamiotonuilēlatetuaoi; 27Elētunueletagatapaiēmeanaiamauailetulimanu; 28Oilealaoleamiotonuleola;eleaifoiseotiilonaala

MATAUPU13

1Oleatali‘ipotoefa‘alogooiailea‘oa‘igaalonatamā; 2E‘ailetagataileleleiifuaolonagutu; 3Olēetausiilonagutuetausiaeialonaola; 4Olelotoolepaiēemana‘oiai,aelēmauasemea; 5E‘ino‘inoletagataamiotonuilepepelo; 6Oleamiotonueleoleoinaailēeamiosa‘oilonaala; 7Eiaileuafaa-mauoaiateia,aualeaisemea;

8Oletogiolaoleolaoletagataoanaoloalea; 9Eoliolilemalamalamaoeamiotonu,aetineialelamepa oeamioleaga

10Enaolefaamaualugalavaetupuailemisa; 11Ole‘oloaemauailefa‘atauva‘aefa‘aitiitia; 12Olefa‘amoemoe‘uatuaimaietigāaileloto; +13Olēeʻinoʻinoileupuefaaumatiaoia; 14Oletulafonoaēpopoto,olepunaoleolalea,ealu ‘eseaiimaileioleoti

15Olemalamalamaleleiemauaailealofa; 16Otagataatamamaiumalavaefaiaeialepoto,aole valeetatalalonavalea

17Epaʻuʻūleavefeʻauleagaileleaga; 18Olemativamalemaasiasieo‘oiailēnateteenale a‘oa‘iga; 19Olemana‘o‘uafaiaesuamalieileloto; 20Olēefeoa‘imatagatapopoto,epotolavaia; 21Etuliloaeleleagaiēagasala;

22Etuuatueletagataleleisetofimolefanaualanafanau; 23Etelemeaʻaiilefaatoʻagaaēmatitiva; 24Olēefa‘asaoinalonasasa,e‘ino‘inooiailonaatali‘i; 25Eʻailetagataamiotonuemaʻonaailonaloto;

MATAUPU14

1Ofafinepopotota‘ito‘atasinatefaialonafale; 2OlēesavaliilonaamiotonuemataʻuiāIeova,+aolēe faapiopioonaalaeʻinoʻinoiāteia

3Olooilegutuolevalelesasaolefaamaualuga,ao laugutuoepopotoefaasaoinaaiilatou

4Aleainipovi,emamālemoega,aoleteleomeaemaua maiilemalosiolepovi

5Elēpepelolemolimaufaamaoni,aetautalapepelole molimaupepelo

6Oletagatatauemuesaililepoto,aelemaua; 7Aluiaoeilumaoletagatavalea,peaeleiloaiateia laugutuolepoto

8Olepotooletagatafaautauta,olemalamalamaleai lonaala; 9Uatauemuevaleleaileagasala;

10Eiloaelelotolonalavatiga;elēfa‘alavelavefo‘ile tagata‘eseilona‘oli‘oli. 11Elepetialefaleoēamioleaga; 12Eiailealaefoligamaiuatonuiletagata,aolonaiuga oalaiaoleoti.

13Eoolavailetalieefaanoanoaaileloto;maoleiugao lenafiafiaolefaanoanoa

14Olēualiliueseileloto,efaatumuinaoiaionalavaala; 15Oletagatafaatauvaaetalitonuiupuuma; 16Emata‘uletagatapoto,ma‘alo‘eseileleaga; 17Olēuavaveonaita,uafaiaeialevalea; 18Oēefaatauvaaefaimolatoutofilevalea; 19Oēamioleagaeifoilumaoēlelei;maeamioleagai faitotoaoeamiotonu

20‘Ua‘ino‘inofo‘iletagatamativaeo‘olavailēlate tuā‘oi; 21Olēe‘ino‘inoilēlatetuā‘oi,eagasalaoia; 22Elēosesē‘eailatouoēetaupulepuleimealeaga?ao lealofamutimutivalemalefaamaonieiaiiateilatouoe faimealelei

23Ogaluegaumaemanuiaai; 24Olepaleoēpopotooalatouoloalea; 25Olemolimaufaamaonielaveaʻiinaagaga; 26Olemata‘uileALI‘Iemalosiailefa‘atuatuaga; 27OlemataʻuiāIeovaolepunaoleolalea,+ealueseai maiimaileioleoti

28Oleto‘ateleotagataevi‘iaailetupu; 29Olēegesegeseileita,etelelonamalamalama; 30Olelotoleleioleolaleaoleaano,aolelotoleagaole palaleaoivi

31Olēnatefa‘asauāilē‘uamativa,‘uata‘uleagainaoia elēnafaiaoia;

32‘Uatulialetagataamioleagailanaamioleaga; 33Enofolepotoilelotoolēuaiailemafaufau,+aole meaolooitotonuotagatavāleaefaaalia

34Oleamiotonuefa‘aeainaailenu‘u;

35Efinagalomalieletupuileauaunapoto,+aolona toʻasāefaasagailēefaamāina

MATAUPU15

1Oletalifilemueliliueseinaaileita,aoleupufaatigae tupuaileita.

2Olelaulaufaivaoletagatapotoetautalasa‘oilepoto; 3OlooimeaumalavafofogaoIeova,+oloosilasilamai ileleagamalelelei.

4Olelaulaufaivaleleiolelaauoleolalea; 5Eʻinoʻinolevaleileaʻoaʻigaalonatamā; 6Eteleoloailefaleolēeamiotonu; 7Olaugutuoēpopotoefaasalalauatuailepoto; 8OletaulagaaēamioleagaeinosialeaeIeova; 9EinosiaeIeovalealaolēeamioleaga,+aeealofaoiai lēemulimuliileamiotonu

10Etigāleaʻoaʻigailēuatuulafoaʻiinaleala; 11OseolimalemalaiaolooilumaoIeova; 12Elēalofaletagatatauemuilēeaʻoaʻiatuiāteia; 13Olelotofiafiaematafiafiaai,aolefaanoanoaoleloto emomomoai

14Olelotoolēuaiailemafaufauesaʻiliilepoto; 15Oasoumaoēuapuapuagatiaeleagaia; 16EsilileitiitimalemataʻuiāIeova,nailooleʻoatele malepuapuaga

17Esilile‘aigaola‘au‘ainaolo‘oiailealofa,nailoole povi‘aimale‘ino‘ino.

18Oletagataitaitanatefaatupuinamisa; 19Olealaoletagatapaiēepeiosepātuitui;

20Oleataliipotoefaafiafiaailonatamā,aoletagata valeaeʻinoʻinoilonatinā

21Olevaleaoleoliolileailēualeaisepoto; 22Aaunoamaletaupulepule,efaaleaogainaiamea;

23Eolioliletagatailetalimaialonagutu;

24Eilugalealaoleolaiepopoto,inaiaalueseaioia maiseolioilalo

25EfaaumatiaeIeovalefaleolēuafaamaualuga,+aena tefaatumauinaletuaoiolefafineuaotilanatane.

26OmafaufaugaoēeamioleagaeinosialeaeIeova,+ao upuaēemamā,oupuiaemālie

27Olēematape‘ape‘aile‘oa,‘uafa‘alavelaveinaeia lonalava‘āiga;aolē‘ino‘inoimeaalofa,eolaia 28Olelotoolēeamiotonuesuʻesuʻeetaliatuai;

29EmamaoIeovamaiiēeamioleaga,+aeefaafofoga maioiailetataloaēeamiotonu

30Olemalamalamaomataefaafiafiainaaileloto;

31Oletaligaefaalogoileaʻoaʻigaoleola,emaufaatasi oiamaēpopoto

32Olēeteenaaʻoaʻiga,eʻinoʻinoilonalavaola;

33OlemataʻuiāIeovaoleaʻoaʻoinaleaoleatamai;e muamuafo‘iilemamalulelotomaulalo

MATAUPU16

1Osauniunigaalelotoiletagata,maletaliale laulaufaivamaiiāIeova.

2Oalaumaoletagataemamāionalavamanatu;aole ALI‘Iefuatiaeiaoagaga

3IaetuuinaatuaugaluegaiaIeova,onafaatumauinaai leaooumanatu

4UafaiaeIeovameaumamoialava;

5Oilatouumaefaamaualulugaileloto,einosialeae Ieova;

6Olealofamutimutivalemalefaamaoniefaamamāinaai leamioletonu;

7PeafiafiaIeovaialaoletagata,+enatefaiafoʻiiēua itaiāteiainaiafilemumaia

8Esililemeaitiitimaleamiotonunailoomeaetelee mauaeaunoamaseamiotonu

9Efilifilielelotooletagatalonaala,+aoIeovae faatonutonuinaonaala.

10OlooilaugutuoletupulefaasalagaaleAtua; 11Olemamafamalefuafa‘atautautonuo‘iāIeovaia;

12Olemeaeinosiaetupulefaiaomealeaga;

13Olaugutuamiotonuefiafiaiaitupu;malatoualolofai leuatautalasao

14Oleto‘asāoletupuepeioavefe‘auoleoti; 15Olemalamalamaofofogaoletupuoiaileola;olona alofamaiepeioleaooletimumulimuli

16Esiliatuleleleiolemauainaolepotonailooleauro! maiamaualemalamalamaesilionafilifilianailoleario! 17Olealateleoēamiosa‘o,olealu‘eseleaileleaga; 18Emuamualefaamaualugailemalaia,maleloto faamaualugaemuamuailepa’u

19Eleleilelotomaulalomalēuafaatauvaa,nailoole vaevaeinaolevetemaēfaamaualuluga

20Olēetaulimaisemataupuemauaeialelelei;

21Oletagatapopotoilelotoetaʻuaolefaautauta,mao lesuamalieolaugutuetupuailepoto.

22Olemalamalamaolepunaoleolaleailēuaiai; 23Olelotoolēuapotoeaʻoaʻoinaailonagutu,+ma faaopoopoatuaileatamaiionalaugutu.

24Oupumatagofieepeiolemeli,esuamalieileloto,ma lemalosiiivi

25Eiailealauatonuiletagata,aolonaiugaoalaiaole oti

26Olēegalueegaluemoialava;auā‘uamana‘oiailona gutu‘iāteia

27Oletagatafa‘alēmata‘unateeliinaleleaga; 28Oletagatafa‘api‘opi‘onatelūlūinalemisa; 29Oletagatasauāefa‘a‘ole‘oleilēlatetuā‘oi,ma ta‘ita‘iinaoiailealalēlelei

30Natepunitiaonamataetaupulepuleaiimeafaapiopio; 31Oleulusināolepalemamalulea,peafaiemauaileala oleamiotonu

32Esiliolēegesegeseileitailēemalosi;olēpulefo‘ii lonaagaganailoolēnatefaoale‘a‘ai

33Uafaialeviliitotonuovae;aolepuleumaemaiiā Ieova.

MATAUPU17

1Eleleilemea‘aimamagomalefilemu,ilolefaleetumu itaulagamalemisa

2Epuleleauaunapotoileataliiefaalumaina,efaifoile tofiileauuso

3Oleulomolesiliva,maleogaumumoleauro,+ao Ieovaetofotofoinaloto.

4Oletagataamioleagaeua‘iatuilaugutupepelo;maole pepeloefaalogoatuilelaulaufaivaulavavale

5Olēetauemuilēuamativa,uaiafaalumainalēnafaiao ia;

6Ofanauafanauolepaleleaotoeaina;maolemamaluo fanauoolatoutamāia.

7Elēaogāletautalaleleiilevale;

8Olemeaalofaepeiosemaatāualeailevaaialēuaiāte ia;

9Olēuaufiufilesolitulafono,uasaʻilialealofa;aolēfai atusemea,evavaeeseinaaiuō

10Oleaʻoaʻigaesiliatuonaooiletagatapotonailoo sasaeselauilevale

11Oletagataamioleagaesa‘ilianaolefouvale; 12‘Iafetaia‘imaletagataleurosa‘uafaoaanatama,nai lolevaleilonavalea

13Olēnatetauiatuleleagailelelei,elēalu‘eseleleaga ilonafale

14Oleamatagaolemisaepeiosetasiesasaavai;

15Olēetaʻuamiotonuinalēeamioleaga,+malēnate taʻusalainalēeamiotonu,+einosialavailaʻuaeIeova.

16Sealemeaemauaaisetauilelimaolevaleemauaai lepoto,auāeleaisonalotoiai?

17Ealofaleuoiasoumalava,efanaumaifoileusomo puapuaga

18Oletagataualeaisemafaufauetaialima,mauaia faamaoniailumaolanauo

19Efiafiaoiailesolitulafonoolēefiafiaimisa;

20Olēuaiailelotofaapiopio,elēmauaeiaselelei;

21Olēnafānaualevale,natefaialeameailona fa‘anoanoa;

22Olelotofiafiaefaimavailaaulelei,aoleloto momomoemagoaiivi.

23Eaveeletagataamioleagasemeaalofamailefatafatae faapiʻopiʻoaialaolefaamasinoga.

24Olo‘oilumaolē‘uamalamalamalepoto;aomataole valeolooituluigaolelalolagi

25Oletamavaleaolefaanoanoaleailonatamā,male tigailefafinenafanauaoia.

26Elēleleifoʻilefaasalailēuaamiotonu,petaiafoʻi pereniseonaoletonu

27Olēuaiailepotoenatefaasaoinaanaupu;

28Eoolavailevale,peafilemuoia,etaʻuaoiaolepoto;

MATAUPU18

1Oletu‘inanauoletagata,‘uatu‘u‘eseoia,‘uasā‘iliai mafa‘alavelavemalepotoumalava

2Elēfiafialevaleilemalamalama,aeiafaaalialonaloto

3Aoomaileamioleaga,onaoomaiaileaolefaalumaina, malefaalumaina

4Oupualegutuoletagataepeiovailolotoia,ole vaipunaolepotoepeiosevaitafeetafe.

5Eleleleiletaliaoletagataamioleaga,male faatoilaloinaoleuaamiotonuilefaamasinoga

6Euluatulaugutuolevaleifinauga,evalaaufoilona gutuisasa

7Olegutuolevaleolonamalaialea,maoonalaugutuo lemaileileaolonaagaga.

8Oupualetagatafaitalatalaepeiosemanuʻa,maealu ifoitotonuolemanava

9Olepaiefoiilanagaluega,oleusoleaoletagata faamaimau

10OlesuafaoIeovaoleʻolomalosilea;

11Oletamaoaigaoletagatamau‘oaolona‘a‘aimalosi lea,epeifo‘iosepāmaualugailonalavamanatu

12Aole‘io‘oilemalaiaefa‘amaualugalelotooletagata; 13Olētaliatuisemeaaoleʻifaalogooia,olevalealea malemāsiasiiāteia

14Efaatumauinaeleagagaoletagatalonamaʻi;aole agagauamanu‘a,oaieanatemafaiaonaonosaia?

15Olelotoolēefaautautanatemaualepoto;otaligafo‘i oēpopotoesā‘iliilepoto

16Olemeaalofaaletagataefaaavanoainaaioia,+e avatuaifoʻioiailumaotagatamaualuluga

17Olēemuamuailanalavafinaugaefoligamaiuatonu; aesaulonatuaoimasu'esu'eiateia.

18Olevilietaofiaaimisa,mavavaeeseinaaiēmalolosi

19Oleusouafaatigāinaesilionafaigatāonamanumaloi looleaaimalosi;

20Emaoonalemanavaoletagataifuaolonagutu;e maoonafoioiaileteleoonalaugutu

21Oleotimaleolaolooilemalosiolelaulaufaiva;

22Olēuamauaseavā,uamauaeialemealelei,+maua iamaualefinagalomalieoIeova

23Olēuamativaefaialefaatoga;aolemau‘oaetali fa‘amalosimai

24Oletagataeiaianauō,etatauonafaaalialonaalofa;

MATAUPU19

1Esililemativaesavalimalonafaamaoni,ileua faapiopioionalaugutu,malevale

2Elēleleifoʻileleaiosemalamalamaoleagaga;maole uafaataaliseonavaeuaagasala.

3Olevaleaoletagataefaapiopioailonaala;

4Ole‘oaefa‘ateleinaaiuō;aolē‘uamativa‘ua vavae‘eseinaoiamalēlatetuā‘oi.

5Elēsalalemolimaupepelo,elēsaofoʻilēetautala pepelo

6Eto‘atelee‘ai‘oiatuileali‘isili;

7‘Ua‘ino‘ino‘iāteiaousoumaoēmatitiva;natetuliloa iateilatouiupu,aualatoumananaoiateia

8Olēnatemaualepoto,ealofaoiailonalavaagaga;

9Elēfa‘asalainalemolimaupepelo,efanofo‘ilēetautala pepelo.

10Elētatauilevalelefiafia;eitiitifo‘iile‘au‘aunale puleiali‘i

11Olefaautautaoletagataefa‘atuaiailonaita;maolona mamaluolelēsoloiaosesolitulafono

12Oleitaoletupuepeioletagioleleona;aolona finagalomalieepeiolesauilugaolemutia.

13Oleataliivaleaolemalaialeaolonatamā;

14Olefalemaleʻoaoletofileaotamā,+oleavāfoʻie faautautamaiiāIeova.

15Olepaieemauaailemoegase;maoleamafatiale agagapaieilefiaaai

16Olēetausiilepoloaigaetausiaeialonalavaagaga;a olē‘ino‘inoionaala,eotiia

17Olēealofailēuamativa,uaianonōatuiāIeova;mao lemeanaiatuuinamaietoetotogiatueiaiateia.

18Iaeaoaiatuilouataliiaoiaisefaamoemoe; 19Oletagataeitateleefaasalainaoia;

20Faalogomaiifautuaga,matalialefaatonuga,inaiae potoaiilouiugamulimuli

21Eteletogafitiilelotooletagata;aolefinagaloole ALI‘Ietumaulava.

22Olemana‘ooletagataolonaagaleleilea;esilifo‘ile tagatamativailepepelo

23OlemataʻuiāIeovaeiʻuaiileola;eleasiaoiaele leaga

24Oletagatapaieenatialonalimailonafatafata,mana teletoeaumaiailonagutu.

25Iataialetagatatauemu,onamataalaaileaoleua faatauvaa;

26Olēfa‘aleagainalonatamā,matulialonatinā,ole atali‘iiaefa‘alumainamafa‘alumaina

27Tuuia,loʼuataliie,lefaalogoilefaatonugaefaasesēai maiupuolepoto.

28Etauemulemolimaufaalēmataʻuilefaamasinoga; 29Uasauniafaamasinogamoetauemu,masasamotuao evalelea

MATAUPU20

1Oleuainaoletauemulea,oleinumalosioleitalea; 2Olemata‘uiletupuepeioletagialeleona; 3Olemamaluiletagataletu‘uolemisa;

4Elēsuatiaelepaiēonaolemālūlū;olemealeaeaisiai oiaileseleselega,aenatelemauasemea.

5Olefautuagailelotooletagataepeiolevailoloto;ao letagatamafaufaunatetosomaiai

6Oleto‘ateleotagataeta‘itasimatala‘iatulonalavalelei; 7Esavaliletagataamiotonuilonafaamaoni;

8Oletupueti‘eti‘eilenofoāli‘iolefa‘amasinoganate fa‘ata‘ape‘apeinamealeagaumaionamata.

9Oaieaemafaionafaapeamai,Uaoufaamamāinaloʻu loto,uaoumamāmaiilaʻuagasala?

10Ofuaeseesemafuaeseese,omeaiaeluaeinosiae Ieova

11Eiloafo‘iletamaitiitiianaamio,pemamālana galuega,petonufo‘i.

12Otaligafa‘alogo,mamatava‘ai,nafaiaeleALI‘Ioia meaumaelua

13Auaetemanaoilemoe,ne'iemativa;iapupulaou mata,onaemaoonaaileaimeae'ai

14Olemealeaga,olemealeagalea,uafaimaiaile tagatafaatau,auaaluoia,onamitamitaailea

15Eiaileauromaleteleopenina;

16‘Ia‘avelona‘ofuefaimameaefaimatagata‘ese;

17Olearetoolepepeloesuamalieiletagata;ae mulimulianeefaatumuinalonagutuiiliili

18Ofa‘amoemoeumalavaefa‘amauinailefa‘atonuga; 19Olēfealua‘ifa‘apei‘uafa‘aaliamealilo;

20Olēnatefetuuilonatamāpoolonatinā,etineialona lamepailepogisa.

21Emafaionavavemauasetofiileamataga;aele manuialonaiuga

22Auaetefaapeamai,Outetauiatuleleaga;a‘iae fa‘atalitaliatuileALI‘I,‘onafa‘aolainaaileaooeeia

23OfuaeseeseomeaeinosiaeIeova;elēleleifo‘ilefua fa‘atataupepelo.

24OlealaoletagataemaiiāIeova;efaapefealaona malamalamaletagatailonalavaala?

25Olemaileileailetagatanateʻainalemeapaia,maina uaumaonatautōesuʻesuʻe

26Oletupupotonatefaataapeapeinaeamioleaga,mana teaumaialeuiliilugaiateilatou.

27OleagagaoletagataolemolīleaaIeova,+esuʻesuʻe itotonuumaolemanava

28Eleoleoinaletupulealofamutimutivalemale faamaoni;

29Olemamaluotaulele‘aololatoumalosilea;

30Olelanumoanaolemanu‘aefa‘amamāinaaileleaga;

MATAUPU21

1OlooileaaooIeovalelotooletupu,epeiovaitafe;

2Oalaumaoletagataetonuionalavamanatu,+ao Ieovaefaamasinoinaloto.

3Olefaiaoleamiotonumalefaamasinogaesilionafiafia iaiIeovanailooletaulaga.

4Olevaaimaualuga,malelotofaamaualuga,male suatiainaoeamioleaga,oleagasalalea

5Omanatuoēto‘agaei‘uiletele;aoilatouumaua faataaliseuanaonamativa.

6Olemauainaoʻoailelaulaufaivapepelo,osemea faatauvaaleaefelafoaʻiiaioēesāʻiliileoti

7Olefaomeaaeamioleagaoleafaaumatiaaiilatou;auā ualatoumumusuefailefaamasinoga

8Olealaoletagataefaapiʻopiʻomauigaese;aolēe mamā,etonulanagaluega

9Eleleionanofoiletulimanuoletumutumuolefale,nai lolenofofaatasimalefafinemisailefalelautele.

10Olelotoolēeamioleagaenaunauileleaga;

11Peafaasalainalēuatauemu,epotoailēuafaatauvaa;

12Oletagataamiotonunatemafaufaumalepotoilefale oēamioleaga;

13Olēuapupunionataligailealagaalēuamatitiva,e alagafoʻioia,aeelēfaafofogaina.

14Olemeaalofafaaliloliloefaafilemuinaaileita,maole tauiilelotooleitamalosi

15Olemeaefiafiaailetagataamiotonuonaole faamasinotonu,aolemalaiaoēfaiamioleaga.

16Oletagataeseeseilealaolemalamalamaetumau peaoiailefaapotopotogaoeuaoti

17Olēemana‘oimeafa‘afiafiae‘aveaoiamatagata mativa;

18Efailetagataamioleagamatogiolamoeamiotonu,ma letagatasolitulafonoefaimatogiolamoeamiosa‘o 19Eleleionanofoiletoafa,nailolenofofaatasimale fafinemisamaleitaita.

20Olooiaileʻoaemanaʻomiamalesuāuuilefaleoē popoto;aoletagatavaleaefa'aumatiaeia

21Olēmulimuliileamiotonumalealofa,emauaeiale ola,maleamiotonu,malemamalu

22Ealua‘eletagatapotoile‘a‘aioēmalolosi,malepetii lalolemalosiolo‘ofa‘atuatuaina.

23Olēnateleoleoilonagutumalonalaulaufaiva,e leoleoinaoiamaiipuapuaga

24Oletagatafa‘amaualugamalefa‘amaualugaolona igoalea,olēnatefaiamaleitafa‘amaualuga

25Oletu‘inanauolēpaiēeotiaioia;auāualēmafaiona limaegalue.

26Emana‘oteleoiaileasoatoa;

27Oletaulagaaēamioleagae‘inosialea;

28Efanolemolimaupepelo,aoletagatafaalogoetautala eleaunoa

29Oletagataamioleagaefaamaaaonamata; 30Eleaisepoto,poosemalamalama,poosefautuagae faasagatauiāIeova

31Uasaunialesolofanuamoleasooletaua,+aole saogalemuemaiiāIeova.

MATAUPU22

1Esililefilifiliaoleigoaleleiileoloatele,malealofa alofanailooleariomaleauro

2Uafeiloaʻifaatasilemauʻoamalemativa; 3Oletagatapotoeiloaatuleleaga,malafiai; 4OlefaamaulalomalemataʻuiāIeovaoleʻoa,male mamalu,maleola.

5Ola‘autuituimamaileioilealaoletagatafa‘api‘opi‘o; 6Iaaʻoaʻoletamaitiitiilealaeuiai;

7Epuleletagatamauoaiēmatitiva,maolēnanonōmai oleauaunaleailēnanonōmaiai

8Olēlūlūinaleamioletonueseleselemaieialemea faatauvaa;

9Olēuaiailematateleoleafaamanuiaina;auāeavatue iaanameae‘aiiēmatitiva

10Iatuliaifafoleuatauemu,onaalueseaileaofinauga; ioe,oleataofialemisamalefaalumaina

11Olēefiafiailelotomamā,auāoleleleioonalaugutu efaiailetupumaanauō

12EleoleoinaefofogaoIeovalepoto,+enatefaaumatia foʻiupualetagatasolitulafono.

13Uafaapeamailetagatapaie,Olooiaileleonaifafo, outefasiaileala

14Ogutuofafineeseolelualolotolea; 15Uafusifusialevaleailelotooletamaitiiti;aoletootoo oleaoaigaetuliamamaoaiiateia

16Olēnatefa‘asauāilē‘uamativa,‘ina‘iafa‘ateleinaai lona‘oloa,olēfoa‘iatufo‘iilēmau‘oa,ematuāmativa lavaoia

17Uaimaiiaoutaliga,mafaalogomaiiupuaepopoto, mafaaaogaloulotoiloʼuiloa.

18Onaosemeamatagofiepeafaietetausiailatoui totonuiateoe;efa'amauinaioulaugutu

19InaiaefaalagolagoiāIeova,+uaoufaailoaatuaiiāte oeileasonei,eoolavaiāteoe

20Outeleʻitusiatueaiāteoeomeasilisiliifautuagama lepoto?

21Inaiamafaionaoufaailoaatuiateoelemonioupuo leupumoni;‘ina‘iaetaliatuaii‘upumoniiē‘ua‘a‘auina mai‘iāteoe?

22Auaetefaoaletagatamativa,auāuamativaoia;

23AuāefinauIeovailalatoufinauga,+mafaoaleagaga oēnafaoaalatoumea

24Auaetefaauoiletagataitaita;‘auafo‘ietealufa‘atasi maletagataitatele;

25Inane‘iea‘oa‘oinaonaala,mamauaaisemaileiilou agaga

26‘Auane‘ifaioemasetasioēfasilima,poosetasioē efa‘amautumoaitalafu

27Afaieleaisaumeaetotogiai,aiseālaeaveeseaieia loumoegailaloooe?

28Aualeaveesealetuaoituai,nafaatuinaeoutamā

29Uaevaaiatueaisetagatauafiligailanapisinisi?etu oiailumaotupu;eletuoiailumaotagataleaga.

MATAUPU23

1A‘ouluanonofoe‘aifa‘atasimaleali‘ifaipule,‘iae matuāmafaufauimeaoiouluma;

2‘Iaetu‘ufo‘isenaifiiloufa‘a‘i,pe‘āfaiooeosetagata e‘ai

3Auaetemanaoianameataumafa;

4Auaetegalueinaiamauoa,iatuueseloupoto.

5Peetetaulaʻiatueaoumataimeaelēoiai?auāole‘oa efaimaapa‘au;latoutefeleleipeioseaetoilelagi

6Auaeteʻaiimeaʻaialēuamataleaga,auafoʻiete manaʻoianameaʻaisuamalie

7Auāepei‘onamanatuoiailonaloto,efa‘apealavaoia; aeleoiateoelonaloto.

8Olefasimea‘ainae‘aietelua‘imaiai,mamaumauai au‘upusuamalie.

9Auaetetautalaatuitaligaolevale,auāeinosiaeiale potooauupu

10Aualeaveesealetuaoituai;‘auafo‘ine‘iōatuifanua oē‘uamātuaoti;

11Onaololatoutogiolaemalosilava;natefinauiateoe lalatoufinauga

12‘Iaetu‘uatuloulotoia‘oa‘oga,maoutaligai‘upuole poto

13Auaetetaofileaʻoaʻigailetama,auāafaietesasaiā teiailetootoo,elēotioia

14Etesasaiateiailetootoo,etelaveaifoiilonaagaga aiseoli.

15Loʼuataliie,afaiepotolouloto,oleaolioliloʼuloto,o loʼulavalava

16Ioe,eoliolio'umafaufau,peatautalaoulaugutuimea tonu.

17Auaneʻimatauʻaloulotoiēagasala,+aiaemataʻuiā Ieovaileasoatoa.

18Auaemonilavaeiaileiuga;maolealemotusialou faamoemoe

19Lo‘uatali‘ie,‘iaefa‘alogomai,ma‘iaepoto,ma ta‘ita‘iloulotoileala.

20Aualeiaifaatasimaeinuuaina;itotonuoe fa‘atauva‘a‘aiaano;

21Auāoleuaonāmaleʻaiteleeooinamatitiva,+mao leafaaofuinaletagataiofumasaesaeonaolematamoe

22Fa‘alogoiloutamāolēnafānauaoe,ma‘auale ‘ino‘inoiloutināpeatoeainaoia

23Faataumaileupumoni,maaualefaatauatu;atoamale poto,malefaatonuga,malemalamalama.

24Ematuāoliolilavaletamāolēeamiotonu;

25Efiafialoutamāmaloutinā,eoliolifoʻilēnafanaua oe.

26Lo‘uatali‘ie,‘iaefoa‘imailouloto‘iātea‘u,maia silasilamaioufofogaio‘uala

27Auāolefafinetalitaneolelualolotolea;maolefafine eseoleluavaapiapilea

28Ualamalamaoiaepeiosevete,+mauafaatoʻateleina tagatasolitulafono.

29Oaieaseauē?oaiefaanoanoa?Oaieauaiaifinauga? oaietautalatala?oaieauamanu'afua?oaiuamumu mata?

30Oēnonofoumiileuaina;oeoatuesailiuainafefiloi 31Auaetevaaiileuainapeamūmū,peapupulamaiile ipu,peagaoioisaʻo.

32Mulimuliane,eutiaeiaepeiosegata,eūfoiepeio segata

33Evaaiatuoumataifafineese,etautalaatufoʻilouloto imeafaapiopio

34Ioe,oleaaveaoeepeiolēuataotoitotonuolesami, poolēuataotoilugaoletumutumuosepou.

35‘Ualatoutaiaa‘u,‘etefaimaiai,‘ae‘outele‘ima‘i; ‘ualatousasa‘iātea‘u,‘ae‘outele‘ilagona;oleaoutoe sailiiai.

MATAUPU24

1‘Aua‘etefuāitagataleaga,‘auafo‘ietemana‘oe fa‘atasimailatou

2Auāesu‘esu‘eeolatoulotolemalaia,maolatou laugutuetautalaileleaga

3Uafausialefaleilepoto;‘uafa‘atumauinafo‘iile malamalama

4Maolepotooleafaatumuinaaipotuioatauaumama matagofie

5Emalosiletagatapoto;ioe,oletagatapotoefaateleina ailemalosi

6Auāolefautuagapotoetetauailautaua; 7Emaualugatelelepotoilevale; 8Olēuamafaufauefaimealeaga,eta‘uaoiaoletagata ulavavale.

9Olemanatuilevaleaoleagasalalea; 10Afaietevaivaiileasoolepuapuaga,eitiitiloumalosi

11‘Āfaifo‘i‘etefa‘asaoinaelavea‘iiē‘uatosoinaileoti, maē‘uasauniefasia;

12Afaietefaimai,Faauta,matouteleiiloa;Eleo manatueaiaiolēemanatunatuileloto?maolēnate leoleoinalouagaga,natelēiloaea?eletauiatueaeiai tagatataitoatasietusamaanagaluega?

13Lo‘uatali‘ie,‘iae‘ailemeli,auāelelei;malemeli,e suamalieiloutofo

14Efaapenafoʻionaiaiilouagagalemalamalamaole poto;

15Auaetelamalama,letagataamioleagae,efaasagaile faleoeamiotonu;‘aua‘etefa‘aleagainalonamālōlōga;

16Auāepa‘ūfaafituletagataamiotonu,‘onatoetumaiai lea;

17Auaeteoliolipeapaʻuʻūloufili,auafoʻineʻifiafialou lotopeapaʻūoia

18InaneʻisilafiaeIeova,onaleagaaileaoia,maliliuese ailonatoʻasāmaiiāteia.

19Aualeitaonaotagataleaga,peetelosilosivaleie amioleaga;

20Auāeleaisetauiiletagataleaga;etineialelamepaae amioleaga

21Loʻuataliie,iaemataʻuiāIeovamaletupu;

22Onaoleatulaifaafuaseimailolatoumalaia;oaifo‘i nateiloalolatoumalaia?

23Omeafo‘ineieiēpopotoEleleleilefa'aaloaloi tagatailefa'amasinoga.

24Olēefaiatuiēamioleaga,“Eamiotonuoe;efetuuina oiaelenu‘u,e‘ino‘inofo‘inu‘u‘iāteia;

25Aoilatouoeaoaiatuiateiaoleafiafia,maoleaoo maiiateilatoulemanuialelei

26Esogitagataumaionalaugutuoetalitonumai

27Iasaunialaugaluegaifafo,maiafaiaiatalafeagaimo oeilefanua;onafaiaileaoloufalemulimuliane

28Auaeteaveamasemolimaufaasagailēluatetuaoie aunoamasemafuaaga;auafoietefaaseseioulaugutu.

29Auaetefaapeamai,Outefaiaiateiaepeionaiafaia iateau;outetauiatuiletagataetusamalanagaluega

30Naoualuatuitafatafaolefanuaolepaie,maitafatafa oletovineoletagatavalea;

31Fa‘autafo‘i,‘uaolaumaila‘autuitui,‘uaufitiafo‘iona mataiogalaau,ma‘uasoloilalolonapāma‘a.

32Onaouvaaiatulea,maoumafaufauleleiai;

33Se‘itoeitiitisinamoe,sinatulemomoeitiiti,sina piilimafo‘iolimaemomoeai;

34Onaoomaiaileaoloumativaepeiosetasie faimalaga;maloumativaepeiosetagatafaaauupegaina

MATAUPU25

1Ofaataotofo‘iiaaSolomona,nakopiinaetagatao EsekialetupuoIuta

2OlemamaluoleAtualenatiaosemea;

3Olelagimolemaualuga,malelalolagimoleloloto,ma lelotootupuelemasuesueina

4Aveeseleotaotamaileario,onaaluatuaileaoseipu moletagataefaamamāina

5‘Ia‘ave‘eselē‘uaamioleagailumaoletupu,‘ona fa‘atumauinaaileaolonanofoāli‘iileamiotonu.

6‘Auane‘itu‘uoeilumaoletupu,‘auafo‘ine‘ituile tulagaoali‘isili;

7Auāesilipeafaiatuiāteoe,Sauiailuganei;a‘ia fa‘amaulaloinaoeilumaoleali‘i‘uava‘aiaeoumata

8Auaetealuvaveefinau,ne'ieleiloasemeaefaiilona iuga,peafaamainaoeeloutuaoi.

9Iafinauilaumataupumalēluatetuaoilavaia;‘auafo‘i ne‘iiloasemealiloisetasi;

10Ne‘ifa‘amasiasiinaoeelēnafa‘alogoiai,ma‘auane‘i liliu‘eseailouta‘uleagaina

11Oleupuuatautalagiaepeioapuauroifaatusaario

12Epeiosetautaligaauro,maseteuteuaurolelei,e faapealavaleaʻoaʻiatamaiiletaligaefaalogo

13Epeiolemālūlūolekionaionapōoleseleselega,e faapenafoʻileavefeʻaufaamaoniiēeaauinaatuoia; 14Olēfa‘amaualugaisemeaalofapepelo,etusaoiama aomalematagieleaisetimu.

15Olefaapalepaleefaatalitonuinaaileperenise,maole laulaufaivavaivaiegauiaaileivi

16Pouaemauaealemeli?‘aiiaimeaelava‘iāteoe, ne‘iemaoonaai,malua‘iai

17Aveeselouvaeilefaleolēluatetuaoi;ne'ifiuoiaia teoe,maitaaiiateoe.

18Oletagataemolimaupepeloefaasagailēlatetuaoi,o leuʻamealea,malepelu,maleaūmaʻai

19Olefaatuatuagailetagatalēfaamaoniionapōo puapuaga,epeiolenifogau,malevaeuagau

20Epeiolēnateaveeseleofuiletaumālūlū,epeifoʻio leuainailugaolesuāuu,efaapeafoʻilēuapeseileloto mafatia

21Afaiefiaaailoufili,avatuiateiasearetoeai;afaifoi efiainuoia,iaavatuiateialevaieinuai;

22Auāetefaaputumalalaolailugaolonaulu,+mae tauiaoeeIeova

23Olematagiimātūeto‘amaiailetimu;

24Eleleionanofoiletulimanuoletumutumuolefale, nailoolenofofaatasimalefafinemisamalefalelautele

25Epeiolevaimālūlūiletagatauafiainu,efaapenafoʻi letalaleleimaisenuumamao

26Oletagataamiotonuepa‘u‘ūilumaoēamioleaga,e peiolevaipuna‘ualēpetia,malevaipunaleaga.

27Elēleleile‘aiteleilemeli;

28Olēelēpuleilonalavaloto,epeiose‘a‘ai‘ualepetia, ‘ualeaifo‘inipā.

MATAUPU26

1Epeiolekionailetaumafanafana,epeioletimufoii leseleselega,efaapeafoionaletatauilevalelemamalu

2Epeiolemanuleleuafesēaʻi,epeioleasuilelele,e faapeafoʻionalēoomailemalaiafua

3Olesasamolesolofanua,olefaagutumoleasini,male tootoomoletuaolevale

4Auaetetaliatuilevaleetusamalonavalea,ne'ipeifoi oeiateia

5‘Iaetaliatuilevaleetusamalonavalea,ne‘ipotooiai lonalavamanatu

6Olē‘ua‘auinaatulefe‘auilelimaolevale,etipi‘esee iaovae,mainuaileleaga

7Eletutusavaeolepipili;efaapeafoilefaataotoigutuo evalelea.

8Epeiolenatenonoasemaailemaata,efaapeafoilena teavatuleviigailevale

9Epeiolelaautalatalaealuaʻeilelimaoletagataonā,e faapeafoʻilefaataotoigutuoēvalelea

10OleAtuasilisiliolēnafaiameaumanatetauialevale, matauiaiēsolitulafono.

11Epei‘onatoefo‘iatuoleta‘ifauilonapua‘iga,e fa‘apeafo‘i‘onatoefo‘iatuolevaleilonavale.

12Uaeiloaeasetagataepotoilonalavamanatu?esilile fa‘amoemoeolevale‘iāteia

13Uafaimailetagatapaie,Olooilealaleleona;ole leonaoilealatele.

14Epeionaliliulefaitoto‘aionafa‘amau,efa‘apeafo‘i lepaiēilugaolonamoega

15Olepaieenatialonalimailonafatafata;etigaoiapea toeaumaiailonagutu

16Esiliatulepotoolepaiēilonalavamanatu,nailoo tagataetoʻafituemafaionafaamatalamaisemanatu

17Olēeuiane,mataupulepuleimisaelēoiateia,etusa oiamalēnatetagoatuitaligaoleta‘ifau.

18Epeioletagatavaleanatelafoafi,aū,maleoti, 19Efaapeafoiletagatanatefaaseseilonatuaoi,ma faapeaane,Outeleoseulaea?

20Aleainifafie,emateaileafi;olemeafoʻieleaiaise tagatatalatala,eumaailemisa

21Epeiomalalaolaimalalaola,mafafieileafi;e fa‘apeafo‘iletagatamisaefa‘atupuailemisa

22Oupualetagatafaitalatalaepeiosemanuʻa,maealu ifoitotonuolemanava.

23Olaugutumumalelotoleagaepeiosefasiipuua ufitiaiotaotasiliva

24Olē‘ino‘ino,efa‘asesēinaoiaionalaugutu,ma‘ua teuailepepeloitotonu‘iāteia;

25Atautalaleleioia,auaetetalitonuiāteia,auāefitu meainosiailonaloto.

26Olē‘uaufiufitialona‘ino‘inoilepepelo,efa‘aalia lonaleagailumaolefa‘apotopotogauma

27Olēnateelileluaepa‘ūiai;

28Olelaulaufaivapepeloe‘ino‘inoiē‘uapuapuagātia; maolegututaufaaseeetupuailemalaia

MATAUPU27

1Aualemitamitaiateoelavaataeao;auāetelēiloale meaetupumaiileaso

2Iaviviiatuletasitagataiateoe,aeleoloulavagutu;o letagataese,aeleooulavalaugutu.

3Emamafalemaa,emamafafoileoneone;aoleitaole valeesilionamamafaiateilaua

4Oleitaesauā,maoleitaematuātelelava;aoaisēna temafaiaonatuilumaolematau‘a?

5Esilileaʻoaʻigatatalailolealofafaalilolilo.

6Efaamaonimanu‘aoleuō;aosogialēuaitamai,e pepelolavaia

7Eʻinoʻinoletagatamaoonailemeli;aoleagagafia‘ai esuamalieiaimeaoonauma.

8Epeiolemanuleleuaseesemaiilonaofaga,efaapea foiletagatauaseesemailonanofoaga

9Olesuāu‘umalesuāu‘umanogiefiafiaaileloto; 10Olaulavauo,maleuoaloutamā,auaetetuulafoaiina; ‘auafo‘ine‘iealuilefaleolouusoileasoetemalaiaai; 11Lo‘uataliie,iapotooe,maefaafiafialo‘uloto,inaia outaliatuaiileuafaifaimai

12Oletagatafaautautanateiloaatuleleaga,malafiai;a oēfaatauvaaealuane,mafaasalaina

13‘Iae‘avelona‘ofuefaimameaefaimatagata‘ese, ma‘iaefa‘amauinafo‘ioiamosefafine‘ese.

14Olēnatefa‘amanuiaatuilanauōmaleleotele,eala usuiletaeao,eta‘ualeaolemalaia‘iāteia.

15Olematāuafaifaipeaileasouatelemalefafinemisa etutusalava

16Olēnatiaoia,‘uanatiaeialematagi,malesuāu‘ui lonalimataumatau,efa‘aaliaaioia.

17Oleuameaefaamaaiaileuamea;efaapeafoiona faamaaieletagatamataolanauo

18Olēetausiilematieʻaioiaionafua;

19Fa‘apeiolevai‘uafetautalatala‘i,efa‘apeafo‘ileloto oletagatailetagata.

20Oseolimalemalaiaelēmafailavaonatumu;olemea leaelēma'onaaimataotagata

21Epeioleulomoleario,maleogaumumoleauro;e fa‘apeafo‘iletagatailonavi‘iga

22Euilavainaetu‘iinalevaleileomeaitotonuolesaito ilepa‘u,elēte‘a‘ealonavaleamai‘iāteia.

23Iaefiligaeiloaletulagaoaulafu,mavaavaaileleiiau lafu

24Auāelēfa‘avavaule‘oloa,etumau‘ealepalei tupulagauma?

25Uaalialimailevaomago,uaalialimaifoʻilemutia muʻamuʻa,mauafaapotopotoinalaauolemauga.

26Otama‘imamoeefaimaou‘ofu,o‘otifo‘ioletaulea olefanua

27Elavafoʻiiāteoelesuāsusuoʻotiefaiaiaumeaʻai, mameaʻaialouaiga,mameaetausiaaiauauaunafafine

MATAUPU28

1‘Uasōsōlaēamioleaga‘ualētuliloainaesetasi; 2Onaolesolitulafonoolenuuetoʻateleaionaperenise; 3Oletagatamativaefa‘asauāiēmatitiva,epeioletimu fo‘i‘ualētu‘uaaimeae‘ai

4Oēlafoa‘iletulafono,evivi‘iatuiēamioleaga; 5Elēmalamalamatagataamioleagailefaamasinoga,+a oēesaʻiliiāIeovaemalamalamaimeauma

6Eleleiletagatamativaesavaliilanaamiotonu,nailole uafaapiopioionaala,euiinamauoa

7Olēetausiiletulafonooleataliipotolea;

8Olē‘uafa‘ateleinaana‘oloaitupefa‘asilimatupe fa‘atauva‘a,efa‘aputuinaeiamolēealofaiēmatitiva

9Olē‘ualiliu‘eseonataliga‘ina‘ialēfa‘alogoile tulafono,e‘inosialavalanatatalo.

10Olēefa‘asesēinaletagataamiotonuilealaleaga,e pa‘u‘ūoiailonalavalua;

11Oletagatamau‘oaepotoilonalavamanatu;aolē‘ua mativa‘uamafaufau,esu‘esu‘e‘iāteia

12Peaoliolitagataamiotonu,etelelemamalu; 13Olēnateufiufianaagasalaelēmanuiaoia; 14Amuialetagataemataʻuelēaunoa;

15Epeioseleonatagi,maseurosalele;efaapeafoile puleleagailenuumatitiva

16Olepereniseualeaisemalamalama,olesauāteleoia; 17Oletagataesauailetotoosetagata,esolaoiailelua; auane'itaofiaoiaesetasi

18Olēesavalisa‘oefa‘aolainaoia;

19Olēgalueilonafanuaetelemeae‘ai,aolēmulimuli atuitagatafa‘atauva‘a,ematuāmativalavaoia

20Oletagatafa‘amaoniefa‘ateleinalemanuia;

21Elēleleilefaailogatagata,auāesolitulafonoletagatai sefasiareto.

22Olēefa‘anatinati‘inamau‘oa,eleagalemataoia;

23Olēnatea‘oa‘iatuisetagataemulimuliane,esiliatu lonaalofamaiilēefa‘a‘ole‘oleilelaulaufaiva.

24Olēefaoameaalonatamāpoolonatinā,mafaiane,E lēosesolitulafono;olesoafoileaalemalaia

25Olēelotofaamaualuganatefaatupuinamisa;

26Olēefa‘atuatuailonalavaloto,olevalelea;

27Olēefoaʻiatuilēuamativa,elēmativaoia;

28Atula‘imaiēamioleaga,‘ualalafiaitagata;

MATAUPU29

1Olē‘uaa‘oa‘iinaso‘o,‘uafa‘ama‘a‘alonaua,e fa‘afuase‘ilava‘onafa‘aumatiaoia,elētoefo‘imai.

2Apuleletagataamiotonu,eoliolilenuu;

3Olēemana‘oilepotoefiafiaoiailonatamā; 4Olefa‘amasinogaefa‘atumauinaaieletupulenu‘u;

5Oletagataefa‘a‘ole‘oleilēlatetuā‘oi,‘uaiafofolale upegaionavae

6Eiailemaileiilesolitulafonoaletagataleaga; 7Emafaufauletagataamiotonuilefaamasinogaalēua mativa;

8Otagatatauemulatouteaumaialeaaiilemailei;

9Afaiefinauletagatapotomaletagatavalea,peitapeata, eleaisemalologa

10Oletagatafaamasaatotoeʻinoʻinoiēamiosaʻo; 11Olevalenatetautalaumailonaloto; 12Afaiefaalogolepuleilepepelo,eleagaanaauauna umalava.

13Uafeiloaʻiletagatamativamaletagatataufaaʻoleʻole; 14Oletupunatefaamasinomalefaamaoniiematitiva,e faatumauinalonanofoaliiefaavavau.

15Olesasamaleaʻoaʻigaetupuailepoto;

16Peafaatoʻateleinaoēeamioleaga,uafaateleinaaile solitulafono;

17Iaaʻoaʻilouatalii,onaavatuaileaeiaiāteoele mapusaga;ioe,natetuuinamailefiafiailouagaga

18Aleaisefaaaliga,efanolenuu;aolēetausiile tulafono,efiafiaoia

19Elēaʻoaʻoinaleauaunaiupu; 20Uaeiloaeasetagatauafaataaliseianaupu?esilile fa‘amoemoeolevale‘iāteia

21Olēnatetausiaa‘emalefa‘aeteetelana‘au‘aunatalu mailonala‘itiiti,efaioiamaonaatali‘imulimuliane.

22Oletagataitaitanatefaatupuinalemisa,maoletagata itaitateleetelelonasolitulafono.

23Olefaamaualugaoletagataefaamaulaloinaaioia;

24Olēefaifaimeafaatasimalegaoi,eʻinoʻinooiailona lavaagaga;

25Olemataʻuitagataeiʻuaiilemailei;

26Eto‘atele‘uasā‘iliilepule;aolefaamasinogaotagata taʻitoʻatasiemaiiāIeovalea

27Oletagataamiolētonuolemeainosialeaeletagata amiotonu;

MATAUPU30

1O‘upuaAkuruleatali‘ioIake,olevaloagalava;‘uafai atuletagata‘iāItielu,‘iāItielumaUkala,

2Emoni,uasiliatulo‘uvaleailoseisitagata,eleaifo‘i semalamalamaosetagata.

3Outeleʻiaʻoaʻoinafoʻilepoto,outeleʻiiloafoʻilemea paia.

4Oainaaluaeilelagi,penaaluifo?Oaieanateaoina lematagiionamoto?Oaieanatefusifusialevaiileofu? oainanafa'atumauinatulu'igaumaolelalolagi?Oailona igoa,maoaifoileigoaolonaatalii,peafaieteiloa?

5EmamāafiogaumaaleAtua,oletalitafoʻiiaiē faatuatuaiāteia

6Auaetefaaopoopoianaupu,neʼiiaaʼoaʼioe,mamaua aioeosepepelo

7Eluameauaoumanaomiamaiiateoe;‘auane‘ifa‘afiti mai‘iātea‘uaole‘i‘ouoti;

8‘Iamamao‘iātea‘ulefa‘atauva‘amalepepelo;fafaga ‘iātea‘uimeae‘aietatau‘iātea‘u;

9Neioumaoona,maoufaafitiaoe,maoufaapeaane,Oai eaIeova?ne'ioumativa,maougaoi,mata'ufualesuafao lo'uAtua.

10Auaneʻituuaʻiaseauaunailonamatai,inaneʻiiafetuu iāteoemataʻusalainaaioe

11Eiailetupulagauafetuuilolatoutamā,mauale faamanuiaatuilolatoutina

12Eiailetupulagaemamāiolatoulavamanatu,aeeleʻi fufuluinailolatoueleelea.

13Eiailetupulaga,Emaeulemaualulugaoolatoumata! mauasiiaʻeolatoulaumata

14Olooiailetupulaga,oolatounifoepeiopelu,mao latounifouapeionaifi,efaaumatiaaiematitivaaile lalolagi,maematitivamaiitagata

15Eto‘aluaonaafafineolela‘au,‘ua‘alalagamai,‘Inā foa‘imaiia,‘ināavatuaEtolumeaelēma‘o‘ona,efafo‘i meaelēfaimai,‘Ualava;

16Oletuugamau;malemanavanafanau;olelalolagiele tumuivai;maleafielefaimai,Ualava

17Olemataolēetauemuilonatamā,malēʻinoʻinoile usiusitaʻiilonatinā,eveleeseeorevaolevanu,mae ʻainaetamaʻiaeto

18Etolumeaesilionaofoofogiaiāteaʻu,ioe,efāoute lēiloa.

19Olealaoleaetoilelagi;olealaolegatailugaole papa;olealaolevaaitotonuolesami;malealaoletane maleteine.

20Efaapealealaolefafinemulilua;‘ua‘aioia,masoloi lonagutu,‘uafaimaifo‘i,‘Outele‘ifaialavasemea leaga.

21Etolumeauaatuatuvaleailelalolagi,maefāfoʻielē mafaionaiaonosaia.

22Onaoleauaunapeafaioiamatupu;malevalepea maoonaoiaimeae‘ai;

23Auāolefafine‘ino‘inopeafaiavā;male‘au‘auna fafineefaimasuliilonamataifafine.

24Efameaitiilelalolagi,aeematuāpopotolava;

25Oloiolenuuiaelēmalolosi,aelatoutesauniaalatou meaʻaiiletaumāfanafana;

26Uanaosenuuvaivaiia,aualatoufaiaolatoufalei papa;

27Eleaisetupuosēakerise,aeōatuumailatouiʻau;

28Etagoatuleapogaleveleveionalima,maolooitotonu omaotaotupu.

29Etolumeaelelei,ioe,efāematagofieilealu

30Oleleonaesililonamalosiimanu,maelēliliuesemo setasi;

31Olemanufeai;ole‘otipo‘afo‘i;maletupu,elemafai onatulaiatuiai.

32‘Āfai‘uaefa‘avalevaleailefa‘aeainaooelava,pe ‘āfai‘uaemanatuleaga,‘iatu‘uloulimailougutu 33Emoni,olesaluinaolesuāsusuetupumaiailepata, maolemimilooleisuetupumaiailetoto;

MATAUPU31

1OupualetupuoLemuelu,olevaloaganaaʻoaʻoinaaio iaelonatinā.

2Oleā,loʻuataliie?maoleā,letamaaloʻumanava?ma oleā,leataliieolaʻutautoga?

3Auaetetuuinaatuloumalosiifafine,poooualaile meaefaaumatiaaitupu

4Elētatauitupu,Lemuelue,elētataufoʻiitupuonainu uaina;pooali'ieinumalosi;

5Ne‘ilatouinumagaloailetulafono,mafa‘api‘opi‘oai lefa‘amasinogaasetasioēpuapuagā

6‘Iaeavatuile‘avamalosiilē‘uasauniefano,male uainaiēlotomafatia

7Iainuiamafaagalolonamativa,maialetoemanatua lonamalaia.

8Iatatalalougutumolegūgūilefaamasinogaoilatou umauatofiailemalaia

9Iatatalaloufofoga,faamasinomaleamiotonu,mafinau moeuamatitivamalētagolima

10Oainatemauasefafineamiolelei?auāesililonataui penina.

11Olelotoolanataneefaatuatuaiāteia,+maelē manaʻomiaeialevete

12Eleleionafaiaeiaiāteia,aelēoleleagaiasoumao lonaolaga

13‘Uasā‘ilieialefulufulumamoe,malelino,ma‘ua galuemalelotoiaionalima.

14Uapeioiaovaaotagatafaatauʻoa;nateaumaiana meae‘aimaiimeamamao

15‘Uatula‘ifo‘ioiaaopo,maavatumeae‘aiilona ‘āiga,mameaiana‘au‘aunafafine

16Uamafaufauoiaisefanuamafaataumaiai; 17Uafusiaeialonasulugatitiilemalosi,mafaamalosia onalima

18‘Uailoaeia‘ualeleilanafa‘atau; 19Uaiatuuatuonalimailemeaemanoaai,maonalima etaofiilelaau

20Uaiafaaloaloaatulonalimaiematitiva;ioe,uaiaaapa atuonalimaiematitiva

21Elēfefeoiailekionamolonaaiga; 22Uafaiaeiamoialavaieieieofu;oonaofuolesilika malepāuli.

23Eiloalanataneifaitotoʻa,peanofooiafaatasima toeainaolenuu

24Uaiafaialeʻielinoleleimafaatauatu;maavatufusii lefa'atau

25Olemalosimalemamaluoonaofu;maoleaoliolio iailetaimiasau

26Uatatalaeialonagutumalepoto;olooilona laulaufaivafoiletulafonooleagalelei.

27Evaavaaileleioiaialaolonaaiga,elēʻaifoʻioiai meaʻaialepaie

28‘Uatutūilugalanafānau,mata‘uaoia‘uafa‘amanuia; olanatanefo‘i,‘uavivi‘iatufo‘ioia‘iāteia. 29Etoateleafafineuaamiolelei,aooeesilisiliiailatou uma.

30Oleagaleleiepepelolea,maolelaleleiefaatauvaalea; 31‘Iaeavatu‘iāteiaifuaoonalima;iaviviiatufoiiate iaanagaluegaifaitotoa

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.