Samoan - The Book of Genesis

Kenese

MATAUPU1

1NafaiaeleAtualelagimalelalolagiileamataga. 2Masaaunoalelalolagi,magaogao;masaiailepogisai lugaolemoana.MasagaoioileAgagaoleAtuailugao levai

3OnafetalaimaileaoleAtua,Iamalamalama,onaiailea olemalamalama.

4UasilasilaatuleAtuailemalamalamaualelei,ona tuueseeseinaleaeleAtuaolemalamalamamalepouliuli

5UafaaigoafoieleAtualemalamalamaoleAo,ole pouliulifoiuaiafaaigoaolePoOleafiafimaletaeaoo leasomuamualea

6OnafetalaimaileaoleAtua,Iaiailevanimonimoi totonuolevai,maiavaeluainaailevaimalevai

7OnafaialeaeleAtuaolevanimonimo,mavavaeesevai sailaloolevanimonimomavaisailugaolevanimonimo; 8UafaaigoafoieleAtualevanimonimooleLagiOle afiafimaletaeaooleasolualea

9OnafetalaimaileaoleAtua,Iafaapotopotofaatasivaio ilaloolelagiilemeaetasi,iaalialimaifoileeleele matutu;

10MasafaaigoaeleAtualeeleelematutuoleEleele;‘ua fa‘aigoafo‘ieialefa‘apotopotoinaovaiolesami,‘ua silasilaatufo‘ileAtua‘ualelei

11OnafetalaimaileaoleAtua,Iatutupumaiileeleelele mutia,olelaauafuetupumaiaifatu,malelaauefuamai ifuaetaitasimalonauiga,oitotonuiateialavaonafatui lugaoleeleele;

12‘Uafuamaifo‘iele‘ele‘elelemutia,mala‘auafue ta‘itasimalonauiga,malela‘auefuamaiifua,olo‘oi totonu‘iāteiaonafatu,eta‘itasimalonauiga;

13Oleafiafimaletaeaooleasotolulea

14OnafetalaimaileaoleAtua,Iaiaimalamalamaile vanimonimoolelagievaaileaomalepo;iaaveafoima faailoga,matau,maaso,matausaga;

15Iaaveafoiilatoumamalamalamailevanimonimoole lagiefaamalamalamaailelalolagi;

16OnafaialeaeleAtuaomalamalamateteleelua;ole malamalamateleepuleileao,malemalamalamaitiitie puleilepo:naiafaiafoifetu.

17UatuufoiilatoueleAtuailevanimonimoolelagie faamalamalamaailelalolagi;

18Epulefoʻiileaomalepō,+etuueseesefoʻile malamalamamalepōuliuli;

19Oleafiafimaletaeaooleasofālea

20OnafetalaimaileaoleAtua,Iatutuputeleilevaio manufetolofiolooiaileola,mamanufeleleiefeleleii lugaolelalolagiilevanimonimoolelagi.

21OnafaialeaeleAtuaotafolatetele,mameaolaumae fetolofi,uatutuputeleilevai,etusamalonauiga,ma manufeleleiumaetaitasimalonauiga,mauasilasilaatu leAtuaualelei.

22OnafaamanuiaatuleaoleAtuaiateilatou,uafaapea atu,Iafanafanauia,maiauluola,maiatumuaivaiole sami,iafaateleinafoimanufeleleiilelaueleele

23Oleafiafimaletaeaooleasolimalea

24OnafetalaimaileaoleAtua,Iatutupumaiileeleele meaolaetaitasimalonauiga,omanuvaefa,mamea

fetolofi,mamanuvaefaolelaueleele,etaitasimalona uiga;

25OnafaialeaeleAtuaomanuvaefaolelalolagietusa malonauiga,mamanuvaefaetusamalonauiga,mamea fetolofiumaileeleeleetusamalonauiga,mauasilafiae leAtuaualelei.

26OnafetalaimaileaoleAtua,Inatatoufaiaiaoletagata ilotatoufaatusa,etusamaitatou;

27OnafaialeaeleAtuaoletagatailonalavafaatusa,ole faatusaoleAtuanaiafaiaaioia;naiafaiailauaoletane malefafine

28OnafaamanuiaatuleaoleAtuaiateilaua,maua fetalaiatuleAtuaiateilaua,Iafanafanauia,maiauluola, maiatumuailelalolagi,maiafaatoilaloiai,maiapulei iʻaolesami,mamanufelelei,mameaolaumaefetolofii lugaoleeleele

29MasafetalaimaileAtua,Faauta,uaoutuuinaatuiate outoulaauafuumaefuamaiifatu,oilugaolefogāeleele uma,malaauumauaiailefuaolelaauetupumaiaifatu; efaiiamameae'aiiateoutou

30Maomanuvaefaumaolelalolagi,mamanufelelei uma,mameafetolofiumailugaoleeleele,oiaileola,ua outuuinaatuailaauafulauolaolaumaefaimameae‘ai; 31UasilasilaatuleAtuaimeaumanaiafaia,faautafoi, uamatualeleilavaOleafiafimaletaeaooleasoonolea

MATAUPU2

1‘Uamae‘afo‘ilelagimalelalolagi,ma‘auumaoiai 2MaoleasofitunafaaumaaieleAtualanagalueganaia faia;onamaloloaileaoiaileasofituianagaluegauma naiafaia.

3OnafaamanuialeaeleAtuaoleasofitumafaapaiaina, auānamaloloaioiaianagaluegaumanafaiamafaiaele Atua.

4Otupulagaiaolelagimalelalolagiinauafaia,ileaso nafaiaaieIeovaleAtualelalolagimalelagi;

5Ola‘auumaolefanuaaole‘iiaiileeleele,mala‘au afuumaolefanuaaole‘itutupumai,auāele‘ifa‘atotō ifoeleALI‘IleAtualetimuilelalolagi,eleaifo‘ise tagatanategaluea‘iinale‘ele‘ele.

6Auaaluaʻelepuaomaileeleele,mafaasūsūaile fogāeleeleuma

7OnafaialeaeIeovaleAtuaoletagataileefuefuole eleele,mamānavaionapogaiisulemānavaola;onaavea aileaoletagatamatagataola

8OnafaialeaeIeovaleAtuaolefaatoʻagaiEtenaisasaʻe; onaiatuuaileaiināoletagatanaiafaia

+9UafaiafoʻieIeovaleAtuaonatupumaiileeleeleo laauumaematagofieilevaai,maleleifoʻieʻai;olelaau foioleolaitotonuolefaatoaga,malelaaueiloaaile leleimaleleaga

10UaaluatufoʻilevaitafemaiEtenaefaasūsūaile faatoʻaga;onavaeluainaailea,maaveamauluefa 11OleigoaolemuamuaoPisona;

12Eleleifo‘ileaurooleanu‘u,oiaileteliumamale ma‘asoama

13OleigoafoʻiolevaitafelonaluaoKiona;

14OleigoaolevaitafelonatoluoHitekelu,olemealeae tafeatuisasaʻeoAsuriaOlevaitafelonafaoEufirate

15OnaaveleaeIeovaleAtuaoletagata,matuuiateiai lefaatoagaoEtenaegalueaimaleoleoai.

16OnapoloaʻiatuleaoIeovaleAtuailetagata,efaapea: “Emafaionaeʻaifuailaauumaolefaatoʻaga.

17Aolelaaueiloaaileleleimaleleaga,auaeteʻaiai, auāoleasoeteʻaiaieteotiailava.

18UafetalaimaifoʻiIeovaleAtua:“Elēleleionanofo toʻatasiletagata;‘Outefaiafo‘isefesoasoani‘iāteia

19UafaiafoʻieIeovaleAtuamaiileeleeleomanuvaefā umaolefanua,mamanufeleleiumaolelagi;‘ua‘aumaia fo‘iilatou‘iāAtamueiloaaipooleāleigoanate fa‘aigoa‘iāteilatou;

20MasatuuatueAtamuigoaimanuvaefauma,mamanu feleleioleea,mamanuvaefaumaolefanua;aoAtamue leimauasefesoasoanietataumoia.

21UafaapogaiaeIeovaleAtualemoegaseoAtamu,ona moeaileaoia;

22OleiviasoasofoʻinaaveeseaeIeovaleAtuamaiile tane,naiafaiaaisefafine,maavatuaioiailetamāloa

23OnafaiatuleaoAtamu,Oleivileneioo'uivi,male aanooo'uaano;

24Olemealeaetuuaaieletanelonatamāmalonatinā,a efaatasimalanaavā,onaaveaaileaoilaʻuamatinoetasi 25‘Ualēlavalavāfo‘iilā‘ua,oletanemalanaavā,a‘ua lēmā

MATAUPU3

1Olegatafo‘i‘uasililonapotoimanuumaolevaona faiaeleALI‘IleAtua.Onafaiatuleaoiailefafine,Ioe, nafetalaimaiealeAtua,Aualuateaaiilaauumaole faatoaga?

2Onafaiatuleaolefafineilegata,Emafaionataaaii fuaolaauolefaatoaga;

3Aolefuaolelaauolooitotonuolefaatoaga,uafetalai maileAtua,Aualuateaaiai,auafoitoutepapaiiai,ne‘i outouoti

4Onafaiatuleaolegatailefafine,“Etelēotilava; 5AuāuasilafiaeleAtua,oleasoluateaaiai,epupulaai oouluamata,onaaveaaileaoouluaepeioatua,eiloale leleimaleleaga

6Mainauavaaiatulefafineilelaaueleleimomeaʻai, maematagofieilevaai,maoselaauemanaʻomiae faapotoaisetasi,onatagoleaoiaionafua,maʻaiai,ma avatufoʻiilanatanefaatasimaia;onaaileaoia.

7Masapupulamataoilauauma,masalauailoaualaua lēlavalavā;‘ualasu‘ifa‘atasilauolemati,‘uafaifo‘ii latouieele.

8UalafaalogoilesiʻufofogaoIeovaleAtuaoloosavalii lefaatoʻagailemālūoleaso,onalalafiaileaoAtamuma lanaavāmaiilumaoIeovaleAtuaitotonuolaauole faatoʻaga

9UavalaauIeovaleAtuaiāAtamu,uafaapeaatuiāteia: “Ofeaoiaioe?

10Onafaimaileaoia,Naoufaalogoilousiufofogaile faatoaga,onaoufefeailea,auasaoulelavalavā;onaou lafiailea

11Onafaiatuleaoia,Oainafaiatuiateoeuaele lavalavā?‘Uae‘ai‘eailela‘auna‘oufaiatuai‘iāteoe ‘aua‘ete‘aiai?

12Onafaimaileaoletagata,Olefafinenaeaumaiiate au,naiaaumaiaiateaulefuaolelaau,onaouaiailea.

13OnafetalaimaileaoIeovaleAtuailefafine:“Oleā leneimeauaefaia?Onafaimaileaolefafine,Ua faaseseinaauelegata,onaouaiailea

14OnafetalaiatuleaoIeovaleAtuailegata:“Uaefaia leneimea,esiliatuonamalaiaoeiloomanuvaefauma, mamanuvaefaumaolefanua;etealuiloumanava,ete ‘aifo‘iileefuefuiasoumaolouola; 15Outetuufoilefeitagaiilevaoouluamalefafine,ma levaolaufanaumalanafanau;natetu‘imomomoinalou ulu,etetu‘imomomoinafo‘ilonamulivae

16Uafetalaiatuoiailefafine,Outematuāfaateleinalou faanoanoamaloutō;oleaefanauinafanaumale faanoanoa;‘onaemana‘oleailautane,epulefo‘ioia‘iā teoe

17NaiafetalaiatufoʻiiāAtamu,“Taluaiuaefaalogoile leoolauavā,mauaeʻaiilelaaunaoupoloaʻiatuaiiāte oe,efaapea,‘Auaeteʻaiai;ete‘aiaimalefaanoanoai asoumaolouola;

18Olaautuituifoimalaautalatalaoleatutupumaiaiia teoe;‘ete‘aifo‘ileafuolefanua;

19Oleae‘aiaimeae‘aimaleafuooumata,se‘iaetoe fo‘iatuile‘ele‘ele;auāoleefuefuoe,etetoefo‘iatulava ileefuefu

20MasafaaigoaeAtamulanaavaoEva;auāoiaoletinā otagataolauma.

21UafaiafoʻieIeovaleAtuaoofupaʻumoAtamuma lanaavā,mafaaofuaiilaʻua

22OnafetalaimaileaoIeovaleAtua:“Faauta,uaaveale tagataepeiosetasioitatou,eiloaleleleimaleleaga; 23OlemealeanaauinaatuaioiaeIeovaleAtuamaiile faatoʻagaoEtena,egalueilelaueleelenaaumaiaioia. 24Onaiatulialeaoletagata;‘uaiatu‘ufo‘iileitūi sasa‘eolefa‘ato‘agaoEtenaokerupi,malepeluafi mumūefeliuliua‘iiituuma,eleoleoailealailela‘auole ola

MATAUPU4

1MasailoaeAtamulanaavaoEva;‘onatōaileaoia, ‘onafānauaileaoKaino,‘uafa‘apeaane,“‘Ua‘oumaua letanemaileALI‘I”

2MasaiatoefanauinalonatuaganeoApeluMaoApelu oleleoleomamoe,aoKainoolegalueaiinaoleeleele.

3Uaooileteleoaso,onaavatuaileaeKainoofuaole fanuaoletaulagaiāIeova

4MaoApelu,saiaaumaiafoiniuluaimanuolanalafu maolatoupepeti‘Uasilasilamaifo‘ileALI‘I‘iāApelu malanataulaga;

5AoKainomalanataulagasaialēmanatuiaiOnaita teleaileaoKaino,mauapaʼūonamata

6OnafetalaimaileaoIeovaiāKaino:“Aiseāuaeitaai? seafoilemeauapa'uaioufofoga?

7Afaietefaiamealelei,elētaliaeaoe?afaifoietele amiolelei,olootaotoilefaitotoaleagasalaMaoleaia teoelonamanao,maetepuleiateia

8‘UatautalaKainomalonausooApelu,‘uao‘ofo‘ii la‘uailevao,‘onatula‘iatuleaoKainoilonausooApelu, mafasioti‘iāteia

9OnafetalaimaileaoIeovaiāKaino:“Ofeaoiailouuso oApelu?Masafaimaioia,Outeleiloa:Oaʼueaole leoleooloʼuuso?

10Onafaiatuleaoia,Sealemeauaefaia?oleleoole totoolouusouaalagamaiiateaumaileeleele.

11Maoleneiuafetuuinaoemaileeleele,uafaamagalona gutuetalialetotoolouusomailoulima;

12Aegalueaiinaleeleele,eletoefuamaiiateoelona malosi;oleaaveaoematagatasolaesemaleaumauile lalolagi

13OnafaiatuleaoKainoiāIeova,“Esiliatuloʻu faasalaga,outelēlavātia

14Faauta,uaetuliaauifafoileasoneimailugaole lalolagi;maouteliloaioufofoga;maoleaaveaaʼuma tagatasolaesemaleausoloilelalolagi;maeoomaifoi,o ilatouumaemauamaiiateau,latoutefasiotiiateau.

15OnafetalaimaileaoIeovaiāteia:“Olemealea,osē natefasiotiaKaino,etaiafituonatauimasuiiāteia‘Ona tu‘uleaeleALI‘Iolefa‘ailoga‘iāKaino,‘inane‘ifasiotia oiaesetasiemauaoia

16OnaalueseleaoKainomaiilumaoIeova,manofoile nuuoNota,ileituisasaʻeoEtena.

17MasailoaeKainolanaava;‘onatōaileaoia,‘ona fānaumaileaeiaoEnoka;

18NafanauaeEnokaoIrata,nafanauaeIrataoMekuala, nafanauaeMekualaoMetusaeli;

19UafaiavāLamekoiāteiaetoʻalua:oleigoaoletasio Ata,aoleigoaoleisioSela.

20NafanauafoʻieAtaoIapala,oiaoletamāoēe nonofoifaleʻie,maēeiailafumanu

21OleigoafoʻiolonausooIupalu,+oiaoletamāoi latouumaetākitaramalekitara

22NafanauafoʻieSelaoTupalukaino,olefaiaʻogao tufugaumaiʻapamemeamauʻamea;aoletuafafineo TupalukainooNaama

23MasafaiatuLamekoianaavā,oAtamaSela,Faalogo maiiailoʼuleo;O‘outouavāaLameko,‘ia‘outou fa‘alogomaiila‘u‘upu;

24AfaietauifaafituKaino,emonilavaefitugafulumale fituoLameko.

25MasatoeiloaeAtamulanaava;masaiafanauinase tamatane,mafaaigoaiateiaoSetu:Aua,faimaioia,ua tofiaeleAtuamoaʼuseisifanauesuiaʼiApelu,olēna fasiotiaeKaino

26MasafanauinafoieSetuseataliiiateia;‘onafa‘aigoa leaeiaolonaigoaoEnosa;

MATAUPU5

1OletusileneiitupulagaoAtamuOleasonafaiaaiele Atualetagata,naiafaiaaioiaifoligaoleAtua;

2Naiafaiailauaoletanemalefafine;mafaamanuiaiate ilatou,mafaaigoalolatouigoaoAtamu,ileasona foafoainaaiilatou

3MasaolaAtamuitausagaeselaumaletolusefulu,ma fanauinaseataliiilonalavafoliga,etusamalonafaatusa; ‘uafa‘aigoafo‘ieiaoSetu;

4Oasofo‘ioAtamutalu‘inafānauinaeiaoSetu,evalu selauotausagaia,ma‘uafānauaaieiaoatali‘imaafafine

5Oasoumafo‘inaolaaiAtamueivaselaumale tolugafuluotausagaia,‘onaotiaileaoia

6NaolaSetuitausagaeselaumalelima,mafanauaeiao Enosa;

7NaolaSetuinauaumaonafanauaeiaoEnosaitausaga evaluselaumalefitu,mauafanauaaieiaoataliima afafine

8Oasoumafo‘ioSetueivaselaumalesefulumalelua, oonatausagaia;

9MasaolaEnosaitausagaeivasefulu,mafanaua Kainano;

10NaolaEnosataluonafanauinaeiaoKainanoitausaga evaluselaumalesefululima,mauafanauaaieiaoatalii maafafine

11Oasoumafo‘ioEnosaeivaselaumalelima,otausaga ia;‘onaotiaileaoia

12NaolaKainanoitausagaefitugafulu,mafanauaai Maalaelu;

13NaolaKainanoinauaumaonafanauaeiaoMaalaelui tausagaevaluselaumalefagafulu,mauafanauaaieiao ataliimaafafine

14Oasoumafo‘ioKainanoeivaselaumalesefulu,o onatausagaia;

15NaolaMaalaeluitausagaeonogafulumalelima,ma fanauaaieiaoIareto

16NaolaMaalaelutaluinafanauinaeiaoIaretoitausaga evaluselaumaletolusefulu,mauafanauaaieiaoatalii maafafine

17OasoumafoʻioMaalaeluevaluselauivasefululima, oonatausagaia;

18NaolaIaretoitausagaeselauonosefululua,ona fanaualeaeiaoEnoka.

19NaolaIaretoinauamavaeonafanauaeiaoEnokai tausagaevaluselau,mauafanauaaieiaoataliima afafine.

20OasoumafoʻioIaretoeivaselauonosefululua,oona tausagaia,onaotiaileaoia

21NaolaEnokaitausagaeonogafulumalelima,ona fanaualeaeiaoMetusela;

22NasavavaliEnokamaleAtuainauaumaonafanauae iaoMetuselaitausagaetoluselau,mauafanauaaieiao ataliimaafafine

23OasoumafoʻioEnokaetoluselauonosefululima tausaga.

24NasavavaliEnokamaleAtua,aualeai;auānaaveoia eleAtua

25NaolaMetuselaitausagaeselauvalusefulufitu,ma fanauaaieiaoLameko

26NaolaMetuselataluonafanauinaeiaoLamekoi tausagaefituselaumalevalusefululua,mauafanauaaie iaoataliimaafafine

27OasoumafoʻioMetuselaeivaselauonosefuluiva,o onatausagaia;

28NaolaLamekoitausagaeselauvalusefululua,ma fanauaaieiaseatalii

29UaiafaaigoaiāteiaoNoa,+uafaapeaatu:“Oialava natefaamāfanafanainaitatouilatatougaluegamaletigā ootatoulima,onaolelaueleeleuafaamalaiainaeIeova

30NaolaLamekotaluonafanauinaeiaoNoaitausagae limaselaumaleivasefululima,mauafanauaaieiao ataliimaafafine;

31Oasoumafo‘ioLamekoefituselaumalefitugafulu malefitu,oonatausagaia;

32ElimaselautausagaoNoa,onafanaualeaeNoao Semu,oHamo,maIafeta

1‘Uao‘ofo‘i‘ina‘uaamata‘onafa‘ato‘ateleinaotagatai lefogāeleele,ma‘uafānauaifo‘ieilatouoafafine.

2NavaaiatuataliioleAtuaiafafineotagataualaleleii latou;‘onafaiavāaileaoilatouifafineuma‘ualatouloto iai

3UafetalaimaifoʻiIeova:“Elēfaavavauonatauiviloʻu agagamatagata,auāoletinooia,+aeoonaasoeselau luasefulutausaga

4Saiaitagatatinoeeseilelalolagiiiaaso;mamulimuli anefoi,inauaoatuataliioleAtuaiafafineotagata,ma latoufanauinaainifanauiateilatou,oialavanaaveama tagatamalolosianamua,otagatataʻutaʻua

5OnasilasilamaileaoleATUAuateleleleagaotagatai lelalolagi,maomafaufaugaumaomafaufaugaolonaloto uanaoleleagalavaiaeleaunoa

6OnasalamōaileaoIeovainauaiafaialetagataile lalolagi,mauatigāailonaloto.

7OnafetalaimaileaoIeova,“Outefaaumatiamaiile fogāeleeleletagatanaoufaia;otagata,mamanuvaefa,ma meafetolofi,mamanufelelei;onauaousalamoinauaou faiailatou

8AuaalofagiaNoailesilafagaaIeova

9OtupulaganeioNoa:oNoaoletagataamiotonumale saoianatupulaga,masafeoa‘iNoamaleAtua

10MasafanauinaeNoaataliietoatolu,oSemu,Hamo, maIafeta.

11UaleagafoilelalolagiilumaoleAtua,mauatumule lalolagiilesaua

12MasasilasilamaileAtuailelalolagi,mafaauta,ua leaga;auāualeagaetagataumalonaalailelalolagi

13OnafetalaimaileaoleAtuaiaNoa,Uaoomaiioʼu lumaleiugaotagatauma;auāuatumulelalolagiilesauā onaoilatou;fa‘autafo‘i,‘outefa‘aumatiailatoufa‘atasi malelalolagi

14Iaefaiaseatolaaumooeilelaauokopera;‘iaefaiani potuitotonuole‘atola‘au,‘iaetogifo‘iitotonumafafoi leke

15Oleataleneietefaia:Oleumiolevaaetoluselau kupita,olonalauteleelimasefulukupita,malona maualugaetolusefulukupita

16Iaefaiasefaamalamailevaa,maetefaaumainaile kupitailuga;‘iaetu‘ufo‘ilefaitoto‘aole‘atola‘auiona tafatafa;ifogafalemaulalo,lua,maletoluetefaiaai

17Ma,faauta,oaʼu,oaʼulava,outeaumaialeloloiluga olelalolagi,efaaumatiaaitagataumauaiailemanavao leola,mailaloolelagi;eotifo‘imeaumaoilelalolagi.

18Aeoutefaatumauinalaʼufeagaigamaoe;eteuluatu foiilevaa,ooe,maouatalii,malauavā,maavāaou ataliifaatasimaoe

19Eteaumaiafoʻiitotonuolevaameaolaumaomeaola uma,etaʻiluaoituaigataʻitasi,inaiaolaaifaatasimaoe;o letanemalefafine

20Omanufeleleieta‘itasimalonauiga,omanuvaefāfo‘i eta‘itasimalonauiga,omeafetolofiumaolelau‘ele‘elee ta‘itasimalonauiga,eta‘iluaitū‘āigaeōmai‘iāteoee fa‘aolaai

21Iaeavefoʻiiāteoeomeaʻaiumauaʻaina,maeaomai iāteoe;efaifo‘imameae‘aimooemailatou.

22SafaapeaonafaiaeNoa;etusamameaumanapoloai maiaileAtuaiateia,safaapealavaonaiafaia

MATAUPU7

1‘Uafetalaimaifo‘ileALI‘I‘iāNoa,“‘Ināsauiaoema lou‘āigaumaitotonuoleva‘a;auā‘ua‘ouiloaoeoē amiotonuio‘ulumaileneitupulaga.

2Omanuvaefāumaemamā,eteavetaʻitoʻatasimooe,o lemanupoʻamalanamanufafine;

3Omanufeleleifo‘ieta‘ito‘afitu,olepo‘amalemanu fafine;inaiaolapeafatuilugaolefogaeleeleuma

4Auāetoefituasooutefaatotōifoaileuailelalolagii aoefāsefulumapōefāsefulu;maomeaolaumanaou faiaoutefaaumatiaaiilugaolelalolagi

5OnafaialeaeNoaetusamameaumanapoloaʻimaiai Ieovaiāteia

6MasaonoselautausagaoNoainauaoomaileloloi lugaolelalolagi.

7OnauluatuleaoNoa,maonaatalii,malanaavā,maavā aonaataliifaatasimaia,ilevaa,onaolevaiolelolo

8Omanuvaefamamā,mamanuelēmamā,mamanu felelei,mameafetolofiumailelalolagi;

9‘Uaōta‘ito‘alua‘iāNoaitotonuoleva‘a,olepo‘ama lefafine,epei‘onapoloa‘imaiaioleAtua‘iāNoa.

10Uamavaeasoefitu,onaoomaiaileaolevaioleloloi lelalolagi

11OleonoselauotausagaoleolagaoNoa,olemasina lonalua,oleasoesefulumalefituolemasina,oleaso lavaleanasuatiaaipunavaiumaolemoanaloloto,maua tatalainapupuniolelagi.

12Natomaileuailugaoleeleeleiaoefagafulumapoe fagafulu

13OleasolavaleanauluatuaiNoa,maSemu,maHamo, maIafeta,oataliiiaoNoa,maleavāaNoa,maavāe toatoluaonaataliifaatasimailatou,itotonuolevaa;

14Oilatou,mamanuvaefāumaeta‘itasimalonauiga, mamanuvaefāumaeta‘itasimalonauiga,mamea fetolofiumaefetolofiile‘ele‘eleeta‘itasimalonauiga, mamanufeleleiumaeta‘itasimalonauiga,omanufelelei umalava

15OnalatouuluatuaileaiaNoaitotonuolevaa,omea olaumalavaoiailemanavaoleola.

16Oilatoufoʻinauluatuitotonu,uaōatuitotonuole tanemalefafineomeauma,epeionapoloaʻimaiaile Atuaiāteia;

17Masaiaileloloilugaolelalolagiiasoefagafulu;‘ua fa‘ateleinafo‘ilevai,‘uafa‘aeainaaile‘atola‘au,‘ua fa‘aeainaa‘eilugaolelalolagi.

18Masamanumalolevai,masafaateleinateleilugaole lalolagi;onaaluaileaolevaailugaolevai.

19Masamalositelelavalevaiilugaolelalolagi;‘ua ufitiafo‘imaugamaualulugaumasailaloolelagiuma 20Esefulumalelimaokupitailuganamanumaloaile vai;uaufitiafoimauga.

21Onafeotileaomeaolaumaefetolofiilugaoleeleele, omanufelelei,opovi,omanuvaefa,mameafetolofiumae fetolofiileeleele,atoamatagatauma;

22Oilatouumasaiailemānavaolaionapogaiisu,omea umasaileeleelematutu,uaoti.

23Masafaaumatiameaolaumasailugaoleeleele,o tagata,mamanuvaefa,mameafetolofi,mamanufeleleio lelagi;‘uafa‘aumatiafo‘iilatoua‘ilelalolagi,a‘uatotoe naoNoamaēsa‘iāteiaileva‘a

24Masamalosilevaiilugaolelalolagiiasoeselauma lelimagafulu.

MATAUPU8

1‘Uamanatuafo‘ieleAtuaNoa,mameaolaumalava, ‘atoamamanuvaefāumasa‘iāteiaileva‘a;

2Uapunitiafoʻipunaolelolotomapupuniolelagi,ma uataofiafoʻileuagamailelagi;

3‘Onatoefo‘iatuaileaovainailelalolagielēaunoa;

4Onatuuleaoleatolaauilemasinalonafitu,ileasoe sefulumalefituolemasina,ilugaomaugaoArarata 5Uafaaitiitiapealevaiseʻiaooilesefuluomasina;

6‘Uao‘ofo‘iilefa‘ai‘ugaoasoefagafulu,‘onatatalalea eNoalefa‘amalamaoleva‘anaiafaia;

7Onaiatuuatuleaoleoreva,uaaluatuileameamalea mea,seiamatutulevaiileeleele

8Uaiatuuinaatufoʻilelupemaiiāteia,+evaaipeua toʻaitiitilevaiilefogāeleele;

9Aualemauaelelupesemeaemapuaionaalofivae, onatoefoimaileaoiaiateiaitotonuolevaa,auāsaiai levaiilugaolefogaeleeleuma;

10Onatoenofoleaoiaiisiasoefitu;onatoetuuatuleae iaolelupeifafoolevaa;

11Uaaluanelelupeiāteiaileafiafi;fa‘autafo‘i,olo‘oi lonagutulelauolive‘uase‘ia;

12Onatoenofoleaoiaiisiasoefitu;matuuatulelupe; ualetoefoimaiiateia.

13‘Uao‘ofo‘iiletausagaeonoselaumaletasi,ole masinamuamua,oleasomuamuaolemasina,‘onamātūtū aileaolevaiilugaolelau‘ele‘ele;

14Olemasinalonalua,oleasoeluafulumalefituole masina,namatutuaileeleele

15MasafetalaimaileAtuaiaNoa,uafetalaimai, 16Aluiaifafoolevaa,ooe,malauavā,maouatalii,ma avāaouataliifaatasimaoe

17‘Ia‘aumaifa‘atasimaoemeaolauma‘ua‘iāteoe,o meaolauma,omanufelelei,mamanuvaefā,mamea fetolofiumaefetolofiilugaole‘ele‘ele;inaialatou fanafanauteleilelalolagi,maiafanafanau,mauluolai lugaolefogaeleele

18OnaaluatuleaoNoa,maonaatalii,malanaavā,ma avāaonaataliifaatasimaia; 19Omanuvaefauma,omeafetolofiuma,mamanufelelei uma,mameaumaefetolofiilugaoleeleele,etusamao latouuiga,uaoatuifafoolevaa.

20OnafaialeaeNoaolefatafaitaulagaiāIeova;‘ua‘ave fo‘ieiaomanuvaefāumaemamā,mamanufeleleiumae mamā,mafaiaitaulagamūilugaolefatafaitaulaga 21OnasosogileaoIeovailemanogilelei;‘onafa‘apea ifoleaoleALI‘Iilonaloto,‘Outelētoefa‘aleagale lau‘ele‘ele‘onaotagata;auāomafaufaugaolelotoole tagataeleagaiatalu‘onaitiiti;outelētoetaiafoʻimeaola uma,epeionaoufaia

22Aotumaupealelalolagi,elēumaletaimietotōaima leseleselega,malemālūlūmalevevela,maletau māfanafana,maletaumālūlū,maleaomalepō.

MATAUPU9

1MasafaamanuiaeleAtuaiaNoamaonaatalii,ma fetalaiatuiateilatou,Iafanafanauia,maiauluola,maia tumuailelalolagi.

2Olemata‘ufo‘i‘iāte‘outoumalemata‘u‘iāte‘outoue ilugaomanuvaefāumaolelalolagi,mamanufeleleiuma oleea,ilugaomeaumaefetolofiilelalolagi,mailugao i‘aumaolesami;uatuuinaatuilatouiloulima

3Omeafetolofiumaeolaefaimameae‘aimooutou;e peioleafulauolaola‘ua‘ouavatuai‘iāte‘outoumea umalava

4Aoleaanomalonaola,olonatoto,auatouteaaiai. 5Maemonilavaoutetauiatulooutoutotooooutouola; outetauiatuaiilimaomanuuma,malimaotagata;oute tauiatuleolaotagatailimaousootagatataitoatasi.

6Olēnatefa‘amaligiinaletotooletagata,efa‘amaligiina fo‘ilonatotoeletagata,auāolefa‘atusaoleAtuanaia faiaailetagata.

7Maooutou,iafanafanauia,maiauluola;iafanafanauia teleilelalolagi,maiauluolaiai

8MasafetalaimaileAtuaiaNoa,maionaataliifaatasi maia,uafaapeamai,

9Maoaʼu,faauta,Outefaatumauinalaʼufeagaigama outou,maaoutoufanaupeamavaeatuoutou;

10Omeaolaumafo‘io‘iāte‘outou,omanufelelei,o manuvaefā,mamanuvaefāumaolelalolagifa‘atasima ‘outou;maiilatouumaeoifafoolevaa,eoolavaimanu vaefaumaolelalolagi

11Outefaatumauinafoʻilaʻufeagaigamaoutou;elētoe fa‘aumatiafo‘itagataumailevaiolelolo;eletoeiaifoi seloloefaaumatiaailelalolagi

12OnafetalaimaileaoleAtua,Olefaailogaleneiole feagaigauaoufaiailevaoaʻumaoutou,atoamameaola umauaiāteoutou,eooatuitupulagaefaavavau

13Outetuulaʻuʻaufanaileao,efaifoʻimafaailogaole feagaigailoʻuvamalelalolagi.

14Peaouaumaialeaoilugaolelalolagi,onailoaaileao lenuanuaileao;

15Outemanatuafoʻilaʻufeagaigauaiāteaʻumaoutou, atoamameaolaumaomeaolauma;eletoeaveafoile vaimaloloefaaumatiaaitagatauma

16Eiaifoilenuanuaileao;outevaaiatufoiiai,inaia oumanatuaailefeagaigaefaavavauilevaoleAtuama meaolaumaotagataumailugaolefogaeleele

17OnafetalaiatuleaoleAtuaiaNoa,Olefaailogalenei olefeagaiga,uaoufaatuinaiateaumatagataumaoile lalolagi.

18OataliifoioNoa,oenaulufafoilevaa,oSemu,ma Hamo,maIafeta,maoHamooletamāiaoKanana 19OataliiiaetoatoluoNoa;

20OnafaiaileaoNoamatagatagaluefanua,mauaia totōsetogāvine

21Masainuoiaileuaina,maonāai;‘ualēufiufiafo‘io iaitotonuolonafale‘ie

22‘Uailoaatufo‘ieHamoletamāoKananalelēlavalavā olonatamā,‘onata‘uatuleaeiaionausoeto‘aluaifafo. 23OnaaveleaeSemumaIafetaseofumatuuilugaoola tauʻau,matoefoʻiitua,maufiufilelēlavalavāolola tamā;‘uafa‘asagafo‘iolatoumataitua,‘ualatoulēiloa atufo‘ilelēlavalavāololatoutamā

24MasaalaNoailanauaina,masaiailoalemeanafaiae lonaataliilaitiitiiateia.

25Onafaiatuleaoia,“IamalaiaKanana;efaioiama auaunaaonauso.

26Uaiafaapeaatu:“IaviiaIeovaleAtuaoSemu;efai fo‘iKananamaana‘au‘auna

27OleafaalauteleeleAtuaIafeta,maoleaafiooiai faleieoSemu;efaifo‘iKananamaana‘au‘auna.

28NaolaNoainauamavaeleloloitausagaetoluselau malelimagafulu

29Oasoumafo‘ioNoaeivaselaumalelimagafulu,o onatausagaia;

MATAUPU10

1Ogafafo‘ineioatali‘ioNoa,oSemu,oHamo,ma Iafeta;

2OataliioIafeta;oKomeri,maMakoku,maMatai,ma Iavana,maTupalu,maMeseko,maTirasa.

3Oatali‘ifo‘ioKomeri;oAsekenasa,maRifata,ma Tokarama

4OataliioIavana;oElisaia,maTasesa,maKitimo,ma Totanima

5OilatouianavaevaeinaaimotuoNuueseiolatou laueleele;eta‘itasimalanagagana,etusamaolatou‘āiga, iolatounu‘u

6Oatali‘ifo‘ioHamo;oKuso,maMisaraima,maPutu, maKanana.

7OataliioKuso;oSepa,maHavila,maSapata,ma Raama,maSapeteka;oSeepa,maTitana

8NafanauaeKusooNimarota;

9OiaoletagatatulimanumalosiilumaoIeova,+ole mealeauafaapeamaiai,EpeioNimarotaletulimanu malosiilumaoIeova.

10OleamatagaolonamalooPapelu,maEreka,maAkata, maKalene,ilenuuoSenara

11NaaluatumaiilenālaueleeleoAsuriamafausia Nineva,maleaaioReopo,maKala;

12MaResenailevaoNinevamaKala,oleaaitelelea

13Nafānauafo‘ieMisaraimaoLuti,maAnama,ma Leapimo,maNafatui; 14OPatruse,maKaselui,(natupugamaiaileFilisitia,) maKafatori.

15Nafānauafo‘ieKananaoSaitonulanaulumatua,ma Heti;

16masaIepusē,masaAmorī,masaKirekasē; 17masaHivī,masaAraki,masaSini; 18MasaArevati,masaSemari,masaHamato; 19OletuaoifoʻiosaKananāemaiiSaitonu+eooatui Kira+eooatuiKasa;aoealuatu,iSotoma,maKomoro, maAtama,maSepoima,eooatulavaiLasa

20OataliiiaoHamo,etusamaolatouaiga,etusamaa latougagana,iolatounuu,maolatounuu

21OSemufo‘i,letamāolefānaugaumaaEperu,leusoo Iafetaletoeaina,nafānauaifo‘i‘iāteiaofānau

22OlefānaugaaSemu;oElama,maAsura,maAfasata, maLuti,maArama.

23OlefānaugaaArama;OUsa,maHulo,maKeteru,ma Mase

24NafanauaeAfasataoSala;nafanauaeSalaoEperu.

25NafanauafoʻieEperuonaataliietoʻalua:oleigoaole tasioPeleko;onaoonaasonavaeluainaailelalolagi;ole igoafo‘iolonausooIoketana

26NafanauaeIoketanaoAlemotata,maSelefa,ma Asameraveta,maIera; 27maAtoramo,maUsala,maTikelu; 28maOvala,maApimaeli,maSeepa; 29OOfeira,oHavila,maIopapa;oilatouumaneioatalii oIoketana

30Ololatoufalefo‘iemaiiMesaeo‘oatuiSefarale maugaisasa‘e

31OataliineioSemu,etusamaolatouaiga,etusamaa latougagana,iolatoulaueleele,etusamaolatounuu.

32OaigaiaoataliioNoa,etusamaolatoutupulaga,io latounuu;

MATAUPU11

1Uatasifoilegaganamalegaganaetasilelalolagiuma.

2Masaooinaolatoumalagamaisasae,salatoumauase fanualaugatasiilelaueleeleoSenara;onalatounonofoai lea.

3Onalatoufaianeleaoletasiiletasi,Inaoia,seitatou faiapiliki,masusunuaiSaiateilatouopilikiefaima maa,maleomeaefaimasima.

4Ualatoufaapeaatu,Inaōia,seʻitatoufaiaseaaimase ʻolo,eoolonatumutumuilelagi;maiatatoufaiaseigoa, inaneifaataapeapeinaitatouilugaolefogaeleeleuma.

5OnaafioifoleaoIeovaematamataileaaimaleʻolona faiaelefanaugaatagata

6OnafetalaimaileaoIeova:“Faauta!maoleneiuaamata onalatoufaia:maoleneieletaofiasemeaiateilatou,ua latoumanatuefai

7Ināōia,seʻiotatouōifo,mafememeaʻiailalatou gagana,inaialēfemalamalamaaʻiaiilatouilegaganaale isi

8OnafaataapeapeinaleaeIeovaoilatoumaiileameai lugaolefogāeleeleuma,+onalatoutuualeaolefausiaina oleaai

9OleauataʼuaaileigoaoPapelu;auāoiināna fa‘afememea‘iaieleALI‘Ilegaganaalelalolagiuma; 10OgafaneioSemu:EselautausagaoSemu,onafanaua leaeiaoAfasataileluaotausagataluonamavaelelolo.

11NaolaSemutaluinafanauinaeiaoArepakataitausaga elimaselau,mauafanauaaieiaoataliimaafafine

12NaolaAfasataitausagaetolusefululima,onafanaua leaeiaoSala

13NaolaAfasatataluinafanauinaeiaoSalaitausagae fāselaumaletolu,mauafanauaaieiaoataliimaafafine

14NaolaSalaitausagaetolusefulu,onafanaualeaeiao Eperu

15NaolaSelataluinafanauinaeiaoEperuitausagaefa selaumaletolu,mauafanauaaieiaoataliimaafafine

16NaolaEperuitausagaetolusefulufā,onafanaualeae iaoPeleko

17NaolaEperutaluonafanauinaeiaoPelekoitausagae fāselaumaletolusefulu,mauafanauaaieiaoataliima afafine

18NaolaPelekoitausagaetolusefulu,onafanaualeaeia oReu.

19NaolaPelekotaluinafanauinaeiaoReuitausagae luaselaumaleiva,mauafanauaaieiaoataliimaafafine

20NaolaReuitausagaetolusefululua,onafanaualeae iaoSeruka.

21NaolaReutaluinafanauinaeiaoSerukaitausagae luaselaumalefitu,mauafanauaaieiaoataliimaafafine.

22NaolaSerukaitausagaetolusefulu,onafanaualeaeia oNakori

23NaolaSerukataluinafanauinaeiaoNakoriitausagae luaselau,mauafanauaaieiaoataliimaafafine.

24NaolaNakoriitausagaeluasefulumaleiva,ona fanaualeaeiaoTara

25NaolaNakoritaluinafanauinaeiaoTaraitausagae selausefulumaleiva,mauafanauaaieiaoataliima afafine.

26NaolaTaraitausagaefitugafulu,onafanaualeaeiao Aperamo,maNakori,maKarana

27OleneiogafaneioTara:nafanauaeTaraoAperamo, oNakori,maArana;nafanauaeKaranaoLota

28NaotifoiKaranaaoleiooilonatamāoTarailenuu nafanauaioia,oUroiKaletaia.

29OnafaiavāaileaoAperamomaNakoriiāilaʻua,ole igoaoleavāaAperamooSarai;maleigoaoleavāa Nakori,oMeleka,oleafafineoKarana,oletamāo Meleka,maletamāoIseka

30AoSaraisafanau;eleaisanatama

31OnaaveleaeTaraoAperamolonaatalii,maLotale ataliioKaranaleataliiolonaatalii,maSaraileavāalona afafine,leavāalonaataliioAperamo;masalatouoatu faatasimailatoumaiUroiKaletaia,eoatuilelaueleeleo Kanana;onalatouooatuaileaiKarana,manonofoai

32Oasofo‘ioTaraeluaselaumalelima,otausagaia; ‘onaotiaileaoTaraiKarana.

MATAUPU12

1‘Uafetalaimaifo‘ileALI‘I‘iāAperamo,“‘Iaealu‘esei lounu‘u,malou‘āiga,male‘āigaoloutamā,ilenu‘u‘ou tefa‘aaliatuai‘iāteoe;

2‘Outefaiafo‘ioemanu‘utele,‘outefa‘amanuiafo‘i‘iā teoe,mafa‘asilisiliinalousuafa;efaifo‘ioemamanuia;

3‘Outefa‘amanuiaatufo‘iiēfa‘amanuia‘iāteoe,‘oute fetu‘uatufo‘iilēefetu‘u‘iāteoe;

4OnaaluleaoAperamo,epeionafetalaimaiaioIeovaia teia;‘uaōfo‘iLotafa‘atasimaia;

5OnaaveleaeAperamoolanaavāoSarai,maLotale ataliiolonauso,maalatoumeaumanalatoufaaputuina, matagatanalatoumauaiKarana;masalatouoatueoatu ilelaueleeleoKanana;onalatouomaiaileailenuuo Kanana.

6OnauiatuleaoAperamoilenuueooatuilemeao Sekema,ilefanualaugatasioMoreSaiaifoilesa Kananāilenuu

7OnafaaalimaileaoIeovaiāAperamo,+mafaapeamai: “Outefoaʻiatuleneilaueleeleilaufanau,+manaiafaia aiiinālefatafaitaulagaiāIeova,olēnafaaalimaiiāteia 8Uaaluaʻeoiamaiiināilemaugaileituisasaʻeo Peteli,mauaiafaatūlonafaleʻie,uaiaiPeteliisisifo,ma Aiisasaʻe;

9OnaaluatuleaoAperamo,uaalupeaileituisaute 10Uaiaifoʻileogeilenuu,+onaaluifoleaoAperamoi Aikupitoeaumauai;auāsamatuāteleleogeilenu‘u.

11InaualatalataoiaealuatuiAikupito,onaiafaiatulea iāSarailanaavā:“Faauta,uaouiloaooeosefafinelalelei evaaiiai

12Olemealea,ailoamaioeeAikupito,onalatoufaapea anelea,Olanaavālenei;

13‘Iaefaiatu,olo‘utuafafineoe,‘ina‘iamanuiaaia‘u ‘onaooe;onaolaaileaolo'uagagaonaooe

14UaoofoiAperamoiAikupito,onailoaatuleae Aikupitoilefafineuamatuālaleleilava

15UavāaiatufoʻipereniseaFaraoiāteia,maualatou viviiatuiāteiailumaoFarao,onaaveleaolefafineile faleoFarao

16UaiaagaleleiatufoʻiiāAperamoonaoia; 17OnataialeaeIeovaoFaraomalonaaigaimalatetele onaoSaraileavāaAperamo

18OnavalaauatuleaoFaraoiaAperamo,uafaapeaatu, Sealeneimeauaefaiaiateau?sealemeanaeleta'u maiaiiateauolauavaoia?

19Sealemeanaefaimaiai,Olo‘utuafafineoia?‘ina ‘ia‘oufaiavā‘iāteia;

20OnapoloaʻiatuleaoFaraoionatagataefaatatauiāte ia;

MATAUPU13

1‘Uaalua‘efo‘iAperamonaiAikupito,oiamalanaavā, maanameauma,maLotafa‘atasimaiaileitūisaute 2SamauoatelefoiAperamoipovi,maario,maauro.

3Masaaluatuoiaianamalagamaileituisauteeooatu iPeteli,ilemeasaiailonafaleieileamataga,ilevao PetelimaAi;

4Ilemeaoiailefatafaitaulaganaiafaiamuamuaiinā, onavalaauaileaoAperamoilesuafaoIeova

5OLotafo‘i,olēnaōmaAperamo,sa‘iāteiaolafu mamoe,mapovi,mafale‘ie

+6Ualēmafaifoʻielelaueleeleonanonofofaatasimai laʻua,+auāuatelealaʻoa,ualēmafaiaionalamau faatasi

7SaiaifoʻilemisailevaoleoleomanuaAperamoma leoleoomanuaLota;

8OnafaiatuleaoAperamoiāLota,“Auaneʻiiaisemisa iāteitaʻua,maaʻuleoleomamoemaauleoleomamoe; auāoleusoitatou.

9Elēoioulumaealelaueleeleuma?‘iaevavae‘esemai ‘iātea‘u;peafaietealuileitutaumatau,onaoualuailea ileitutauagavale.

10UatepaaʻefoʻiLota,uailoaatulefanualaugatasiuma oIoritana,uamatuāfaasūsūinaimeauma,aoleʻi faaumatiaeIeovaSotomamaKomoro,epeiolefaatoʻaga aIeova,epeiolelaueleeleoAikupito,+iletaimietealu atuaiiSoara

11OnafilifilialeaeLotamoialefanualaugatasiumao Ioritana;‘onaaluatuleaoLotaisasa‘e;

12UamauAperamoilenuuoKanana,auamauLotaiaai olefanualaugatasi,mauafaatūlonafaleʻieagaʻiiSotoma 13AotagataoSotoma,samatuāleagalavamaagasalai lumaoIeova.

14OnafetalaimaileaoIeovaiāAperamo,inauateʻaese Lotamaiiāteia,“Seʻietepaaʻeoumata,mavaavaaimaii lemeaolooeiaiileituimātū,maleituisaute,masasaʻe, maleituisisifo

15Auāolenu‘uuma‘uaeiloaatu,‘outefoa‘iinaatuai ‘iāteoe,‘atoamaaufānauefa‘avavau.

16‘Outefaiafo‘ilaufānauepeioleefuefuole‘ele‘ele; 17Tulaiia,masavavaliilelaueleeleilonaumimalona lautele;auaouteavatuiateoe.

18OnaaveeseleaeAperamolonafaleʻie,uaaluatuma nofoilefanualaugatasioMamere,+olooiHeperona,+ mauaiafaiaaisefatafaitaulagaiāIeovaiinā.

MATAUPU14

1OonapooAmarafeleletupuoSenara,oAriokaletupu oElasara,oKitalaomaletupuoElama,maTitalaletupuo nu‘u‘ese;

2OnatauaileaoilatouneimaPeraletupuoSotoma,ma PiresaletupuoKomoro,maSinapoletupuoAtama,ma SemeperaletupuoSepoima,maletupuoPela,oSoaralea 3UafaatasiailatouumailevanuoSetima,olesamioona lea.

4Esefulumaleluatausaganalatouauaunaaiiā Kitalaoma,mailetausagalonasefulutolunalatoufouvale ai.

5OlesefulumalefaotausaganaōmaiaiKitalaoma,ma tupuna‘iāteia,mafasiatagataRafaimiiAseterotaKaranaima,matagataSuzimiHamo,matagataEmimai SaveKiriataima;

6OsaHorīfo‘iilolatoumaugaoSeira,eo‘oatui Eleparana,elataaneilevao.

7Onalatoutoefoʻimailea,maōatuiEnemispata,o Katesalea,mafasialenuuumaosaAmaleka,+atoafoʻi masaAmorī,+oēnanonofoiHasesenatamara.

8OnaōatuleaoletupuoSotoma,+oletupuoKomoro, +oletupuoAtama,+oletupuoSepoima,+maletupuo Pela,+oSoara+lea;

9maKitalaomaletupuoElama,maTitalaletupuonuu, maAmarafeleletupuoSenara,maAriokaletupuo Elasara;etoafatupumaletoalima.

10UatumufoʻilevanuoSetimailua;‘onasōsōlaaileao tupuoSotomamaKomoro,ma‘uapa‘u‘ūai;aoenatotoe, uasosolailemauga.

11OnalatouaveleaooloaumaoSotomamaKomoro,ma alatoumeaʻaiuma,malatouō

12OnalatouaveleaoLota,leataliioleusooAperamo,o lesamauiSotoma,maanaoloa,malatouo

13Onasauaileaoletasinasao,mataʼuatuiaAperamo leEperu;auāsamauoiaile‘ele‘elelaugatasioMamerele Amorī,leusooEsekolo,maleusooAneri; 14UafaalogoAperamouaavefaapagotalonauso,onaia faaauupegainaleaoanaauaunauaaoaoina,oenafananau ilonalavafale,etoluselaumalesefulumalevalu,maua tuliloaiateilatoueooatuiTanu

15Uaiafevaevaeaʻifoʻiiāilatou,oiamaanaauauna,ile pō,mataiailatoumatuliloaiāilatoueooatuiHopa,+o looileitutauagavaleoTamaseko

16‘Uatoefa‘afoisiaeiaomeauma,ma‘uatoefa‘afo‘i maifo‘ilonausooLota,maana‘oloa,mafafinefo‘imale nu‘u.

17UaaluatufoʻiletupuoSotomaefaafetaiaʻiiāteiaina uafoʻimaioiamaiilefasigaoKetorelaomeramatupuna faatasimaiailevanuoSave,+olevanuleaoletupu.

18UaaumaiafoʻieMekisatekoletupuoSalemaoareto mauaina,+maoiaoleositaulagaaleAtuaSilisiliEse

19Onaiafaamanuiaatuleaiāteia,mafaapeaatu:“Ia manuiaAperamoileAtuasilisiliese,olēeonalelagima lelalolagi;

20‘Iafa‘afetaiafo‘ileAtuasilisili‘ese,olēnatu‘uinamai oufiliiloulima.Masaiaavatuiateiaomeaesefuluaʻio meauma

21OnafaiatuleaoletupuoSotomaiaAperamo,Aumai iaotagataiateau,maiaavemooeleoloa.

22OnafaiatuleaoAperamoiletupuoSotoma:“Uasii loʻulimaiāIeovaleAtuasilisiliese,olēeonalelagima lelalolagi

23‘Outelē‘ave‘eseinafo‘isemanoaeo‘olavailenonoa se‘evae,‘outelē‘avefo‘isemeaoau,ne‘iefa‘apeamai, ‘Ua‘oufa‘atamaoaigainaAperamo

24Naomeana‘ainaetaulele‘a,maletufa‘agaataulele‘a namatouō,oAneri,oEsekolo,maMamere;‘ialatou‘ave fo‘ialatoumea

MATAUPU15

1Uamavaeiamea,onaoomaiaileaoleafiogaaIeovaia Aperamoilefaaaliga,uafaapeamai,Aperamoe,auaete fefe;

2OnafaiatuleaoAperamo,LeAliie,leATUAe,olea semeaetefoaimaiiateau,inauaoulemauasefanau,a oleauaunailoʼuaigaoElisaraleaoTamaseko?

3OnafaimaileaoAperamo,Faauta,uaelefoaiinamaiia teausefanau;

4Fa‘autafo‘i,‘uao‘omaileafiogaaleALI‘I‘iāteia,‘ua fa‘apeamai,“Elēosousulilenā;aolēesaumaiilou lavamanavaefaimooesuli.

5Onaiataʻitaʻiatuleaoiaifafo,mafaapeaatu,“Inātepa aʻeiailelagimafaitaufetu,peafaietemafaiaonafaitaui latou;

6OnaiafaatuatualeaiāIeova;‘uaiafa‘apeafo‘i‘iāteiao leamiotonu

7Uaiafaiatuiāteia:“OaʻuoIeovaolēnaaumaiaoe maiiUroiKaletaia,inaiaavatuiāteoeleneilaueleelee faimoutofi

8Onaiafaiatulea,LeAliie,leATUAe,efaapefeaona ouiloaoutefaimo'utofi?

9Onafaiatuleaoiaiāteia,“Iaeavemaʻusepovifafine etoluonatausaga,maseʻotifafineetoluonatausaga,ma semamoepoʻaetoluonatausaga,masemanutagi,mase tamaʻilupe

10Onaiaaveleaoiameaumaiateia,mavaevaeitotonu, matuufaatasivaegataitasimaletasi;

11Uaoifomanufeleleiilugaotinooti,onatulialeae Aperamoilatou

12Mainauagotolela,saooiaAperamolemoegase; fa‘autafo‘i,‘uao‘o‘iāteialemata‘utiaolepouliulitele

13MasaiafetalaiatuiaAperamo,Iaeiloamale mautinoaoleaavealaufanaumatagataeseiselaueleelee leonisalatou,maoleaauaunaatuiateilatou;maolea latoufaatigaiateilatouitausagaefaselau;

14Outefaamasinoinafoʻilenānuuelatouteauaunaiai; 15Maiaealuatuioutamāmalefilemu;etanufo‘ioei loutoeainalelei

16Aeiletupulagalonafālatoutetoeōmaiaiiinei,+auā eleʻiooinaatoatoaleagasalaasaAmorī.

17Uaoofoiilegotoolela,mauapogisa,faautafoi,ole ogaumuaasa,malelamepamūnauianeilevaoiafasi mea

18OleasolavaleanaosiaaieIeovasefeagaigama Aperamo,uafaapeamai:“Uaoufoaʻiatuleneilaueleelei laufanau,eamatamaiilevaitafeoAikupitoeooatuile vaitafetele,olevaitafeoEufirate

19OsaKeni,masaKinasē,masaKatemoni; 20masaHetī,masaPerisē,masaRefaima; 21OsaAmorī,masaKananā,masaKirekase,masa Iepusē

MATAUPU16

1OSaraileavāaAperamoele‘ifānauaeiasefānau;sa ‘iāteiafo‘ile‘au‘aunafafine,oleAikupito,oAkaralona igoa

2OnafaiatuleaoSaraiiāAperamo:“Faauta,uataofiaaʻu eIeovainaiaoufanau.atonuoutemauaainifanaumaiia teiaOnafaalogoleaoAperamoileupuaSarai

3NaavefoieSaraileavāaAperamooAkaralanaauauna fafineoAikupito,inauamavaetausagaesefulunanofoai AperamoilenuuoKanana,maavatuoiailanataneo Aperamoefaimaanaavā

4UaaluatuoiaiāAkara,onatōaileaoia;

5OnafaiatuleaoSaraiiaAperamo,Iailugaiateoeloʼu agaleaga;‘uailoafo‘ieia‘uatōoia,‘ona‘ino‘inoaileao ia‘iātea‘u;

6AuafaiatuAperamoiaSarai,Faauta,olooiloulima lauauaunafafine;iaefaiaiateialemeaetelotoiai‘Ua agaleagafo‘iSarai‘iāteia,‘onasolaaileaoiaionaluma.

7UamauaoiaeleageluaIeovailevaipunailetoafa,e lataaneilevaipunailealaiSura

8Onafaiatuleaoia,Akarae,leauaunafafineaSarai,o feanaesauai?maofeaetealuiai?Onafaimaileaoia, Outesolaesemaiilumaolo'umataioSarai

9OnafaimaileaoleageluaIeovaiāteia:“Inātoefoʻiia iloumataifafine,maiaegauaʻiatuionalima

10OnafaimaileaoleageluaIeovaiāteia:“Outematuā faatoʻateleinalavalaufanau,elēmafaitauliaonaole toʻatele

11OnafaimaileaoleageluaIeovaiāteia:“Faauta,uae tō+maetefanauasetamatane,etefaaigoaiāteiao Isamaeli;auā‘uafa‘afofogaleALI‘Iiloupuapuagā

12Maoleaaveaoiamatagatafeai;efaasagalonalimai tagatataitoatasi,malimaotagatataitoatasiefaasagaiate ia;enofofoioiailumaoonausouma

13UaiafaaigoafoʻiilesuafaoIeovaolēnafetalaimaiiā teia:“OoeleAtuaoloosilasilamaiiāteaʻu;

14OlemealeanataʼuaailevaielioPeerlahairoi;fa‘auta fo‘i,olo‘oilevāoKatesamaPereta

15UafanaumaifoieAkaraletamataneiaAperamo,ua faaigoafoieAperamolonaataliinafanauaeAkara,o Isamaeli

16EvalusefuluonotausagaoAperamo,inauafanauae AkaraoIsamaeliiāAperamo

MATAUPU17

1‘UaivagafulumaleivaotausagaoAperamo,‘ona fa‘aalimaileaoleALI‘I‘iāAperamo,‘uafa‘apeamai‘iā

teia,“Oa‘uoleAtuaeonalemalosiumalava;savalii o’uluma,maiaeatoatoa.

2Outefaiafoʻilaʻufeagaigailevaoaʻumaoe,+maou tematuāfaatoʻateleinalavaoe.

3OnafaapaʻūfaōaileaoAperamo,+onafetalaimaileao leAtuaiāteia,uafaapeamai:

4Aoa‘u,fa‘auta,‘ua‘iāteoela‘ufeagaiga,efaifo‘ioe matamāonu‘uetele.

5Elētoeta‘uafo‘ilouigoaoAperamo,aeolouigoao Aperaamo;auā‘ua‘oufaiaoematamāonu‘uetele

6Outematuāfaatoʻateleinalavaoe,+outefaiafoʻioema nuu,+maetupugamaiiāteoenitupu

7‘Outefa‘atumauinafo‘ila‘ufeagaigailevāoa‘umaoe maaufānaupeamavaeatuoeiolatoutupulagaole feagaigaefa‘avavau,efaimaAtua‘iāteoemaaufānau peamavaeatuoe.

8‘Outefoa‘iinaatufo‘i‘iāteoemaaufānaupeamavae atuoe,olenu‘u‘uaeāumauai,olenu‘uumalavao Kanana,efaimolatoutofiefa‘avavau;efaifo‘ia‘umo latouAtua

9OnafetalaimaileaoleAtuaiaAperaamo,Olenei,iae tausiala'ufeagaiga,ooemaaufanaupeamavaeatuoeio latoutupulaga

10Ola‘ufeagaigaleneitoutetausia,ilevaoa‘uma outoumaaufanaupeamavaeatuoe;‘Iaperitomeinatane umao‘iāte‘outou

11‘Ia‘outouperitomeinafo‘ilepa‘uo‘outoutino;efai fo‘imafa‘ailogaolefeagaigailevāoa‘uma‘outou.

12Iaperitomeinafoʻiolēuavaluasolematuaiāteoutou, otaneumaiooutoutupulagaoloomulimulimai,olēna fanaumaiilefale,penafaatauinaitupemaisetagataese, elēosaufanau

13Olēnafanaumaiiloufale,malēuafaatauinaiautupe, eaoonaperitomeina,+maeiaifoʻilaʻufeagaigaiooutou tinoosefeagaigaefaavavau

14Oletaneeleʻiperitomeinafoʻieleʻiperitomeinale paʻuolonatino,evavaeeseinaleatagatamaiilonanuu;ua iasoliala'ufeagaiga

15OnafetalaimaileaoleAtuaiaAperaamo,AoSarailau avā,auaetefaaigoaiateiaoSarai,aoSaraolonaigoa lea

16Outefaamanuiafoʻiiāteia,+maavatufoʻiiāteoese ataliimaiiāteia;etupugamaiiateiatupuotagata.

17OnafaapaʻūfaōaileaoAperaamo,uaʻata,mafaapea ifoilonaloto,Pefanaumaieasetamaiāteiauaselauona tausaga?maefanaumaieaSara,uaivagafuluonatausaga?

18OnafaiatuleaoAperaamoileAtua,E,peanaola Isamaeliiouluma!

19OnafetalaimaileaoleAtua,Efanaumaielauavāo Sarasetamatanemooe;‘etefa‘aigoafo‘i‘iāteiao Isaako;

20MaoIsamaeli,uaOufaalogoatuiateoe:Faauta,uaOu faamanuiainaoia,maoleaOufaiaiafanafanau,maOute matuafaatoateleinalavaoia;efanauaeiaoaliietoasefulu malelua,outefaiafoioiamanuutele

21Aola‘ufeagaiga,outefaatumauinamaIsaako,olea fanauaeSaraiateoeiletaimineiiletausagaasau.

22Uaumaonalatalanoamaia,onaafioaʻeleaoleAtua naiiāAperaamo

23OnaaveleaeAperaamoolonaataliioIsamaeli,mai latouumanafananauilonaaiga,mailatouumana faatauinaianatupe,otaneumaoileaigaoAperaamo;‘ua

peritomeinafo‘ieiaolatoutinoilealavaaso,epei‘ona fetalaimaiaioleAtua‘iāteia.

24EivasefulumaleivaotausagaoAperaamo,inaua peritomeinaoiailepaʻuolonatino.

25EsefulutolutausagaoIsamaelilonaataliiinaua peritomeinaoiailepaʻuolonatino

26OleasolavaleanaperitomeinaaiAperaamo,malona ataliioIsamaeli.

27Otagataumafo‘iolona‘āiga,oēnafānauile‘āiga, mafa‘atauitupeiletagata‘ese,naperitomeinafa‘atasima ia

MATAUPU18

1‘Uafa‘aalimaifo‘ileALI‘I‘iāteiaile‘ele‘elelaugatasi oMamere;

2‘Onatepaa‘eleaoiamava‘aiatu,fa‘autafo‘i,otagatae to‘atolu‘uatutūmai‘iāteia;

3Uafaapeaatu,“LoʻuAliie,afaiuaalofagiaaʻueoe,seʻi eʻaiʻoiatuiateoe,auaetealuesemaiilauauauna

4‘Oute‘ai‘oiatu‘iāte‘outou,‘ia‘aumaisinavai,ma mulumuluaio‘outouvae,ma‘ia‘outoumālōlōilaloole la‘au

5Maoleaouaumaisefasiareto,mafaamafanafanainaai ooutouloto;amavaeiameatouteōatuai:auāolemea leauaoutouomaiaiilaoutouauaunaOnafaimaileaoi latou,Iafaapeaonaefaiaepeionaefaimaiai

6OnafaataaliseatuleaoAperaamoilefaleieiaSara,ua faapeaatu,Iavaveonasauniaoseafalaoamataleleietolu, malomi,mafaiaiaretoileogaumu

7‘Onamomo‘eatuleaoAperaamoilelafu,‘ua‘aumaiale tama‘ipoviemu‘amu‘amalelelei,maavatuile taule‘ale‘a;masaiafaataaliseonafaaofuina

8Onaiatagoleailepata,malesuāsusu,maletamaʻipovi naiasaunia,matuuatuiolatouluma;onatuaileaoiaio latoutafatafailaloolelaau,onalatouaaiailea

9Onalatoufaimaileaiateia,OfeaoiailauavāoSara? Onafaiatuleaoia,Faauta,ilefalefetafai

10Uaiafaapeamai:“Outetoefoʻimailavaiāteoepea ooiletaimioleolaga;fa‘autafo‘i,efānauaelauavāo Sarasetamatane‘Uafa‘alogoaiSarailefaitoto‘aole fale‘iesaionatua

11Olenei,oAperaamomaSarauamatutuamauamatutua lava;maualetoeiaiiaSaraleamioafafine

12OnaʻataleaoSarailonaloto,uafaapeaane,Peaou toeainaea,outefiafiaea,uatoeainafoʻiloʻualii?

13OnafetalaimaileaoIeovaiāAperaamo:“Aiseāuaʻata aiSara,uafaapeamai,“Emoni,emafaionaoufanauinase tamauaoutoeaina?

14PeeiaieasemeaefaigatāiāIeova?Oonapoua tuupoinaoutetoefoimaiaiiateoe,etusamaonapoole olaga,efanauaifoieSarasetamatane.

15OnafaafitileaoSara,uafaapeaatu,Outeleiata;auāsa fefeoiaOnafaimaileaoia,Eleai;auaeata

16Onatulaʻileaotagatamaiileamea,mavaavaaiatui Sotoma;

17OnafetalaimaileaoIeova:“Outenatiaeamaiiā Aperaamolemeaoutefaia?

18OnaoleaaveamonilavaAperaamoosenuutelemale malosi,maoleafaamanuiainaatunuuumaolelalolagiia teia?

19Auāuaouiloaoia,enatepoloaʻiatuilanafanauma lonaaigapeamavaeatuoia,+inaialatoutausialealao Ieova,+efailemeatonumalefaamasinoga;‘ina‘ia fa‘ao‘omaieleALI‘IilugaoAperaamolemeanaia fetalaimaiai‘iāteia.

20OnafetalaimaileaoIeova:“Onauatelelealagao SotomamaKomoro,+mauamatuāmatuiālavalalatou agasala;

21Outealuifoneievaaipoualatoufaiaumaetusamale alagauaoomaiiateau;maafaieleai,oleaouiloa

22OnaliliueseleaotagatamaiiināmaōatuiSotoma,+ auatūpeaAperaamoilumaoIeova

23OnafaalatalataatuleaoAperaamo,uafaapeaatu,Ete faaumatiaeafoioeamiotonufaatasimaeamioleaga?

24Atonueto‘alimagafuluoēamiotonuitotonuole‘a‘ai;

25‘Iamamao‘iāteoe‘onafaifa‘apea,‘ina‘iafasiotialē ‘uaamiotonufa‘atasimaēamioleaga;

26OnafetalaimaileaoIeova,“AfaioutemauaiSotoma otagataamiotonuetoalimagafuluitotonuoleaai,onaou faasaoinaaileaolenuuumaonaoilatou

27OnataliatuleaoAperaamo,uafaapeaatu,Faauta,ua outautalaatuileAlii,oleefuefulavaiamalelefulefu.

28Atonueleaiseto‘alimaileto‘alimagafuluoē amiotonu;Onafaiatuleaoia,Afaioutemauaiaie fagafulumalelima,outelefaaumatialava.

29Onatoefaiatuleaoiaiateia,uafaapeaatu,Aiemaua ailefagafuluileameaOnafaiatuleaoia,Outelefaia lavaonaolefagafulu.

30Onafaiatuleaoiaiateia,Auane'itoasamaileAlii, onaoutautalaatuailea;Onafaiatuleaoia,Outelefaia lava,peaoumauaiailetolugafulu.

31Masafaimaioia,Faautaolenei,uaoutuuatuioʼu lugaetautalaatuileAlii:Aieluasefuluemauaaiiina Onafaimaileaoia,Outelefaaumatialavaonaole toaluafulu

32Onafaiatuleaoia,Auane'itoasamaileAlii,onaou toetautalaatuaileanaoletasilenei;Onafaimaileaoia, Outelefaaumatialavaonaoletoasefulu

33OnaafioatuleaoIeovailonaala,inauaumaonala talanoamaAperaamo,+onatoefoʻileaoAperaamoilona nuu

MATAUPU19

1‘Uaōmaifo‘iagelueto‘aluaiSotomaileafiafi;‘ua nofofo‘iLotailefaitoto‘aoSotoma;masaiapunouoia lavamaonamataileeleele;

2Onafaiatuleaoia,Faauta,ooutoualiie,iaoutouomai ilefaleolaoutouauauna,maoutoumomoeaiilepoatoa, mamulumuluooutouvae,onaoutoufealaailea,maoutou oiooutoualaOnalatoufaimailea,Eleai;aematoute nonofoilealailepoatoa.

3Masaiafetaomiteleatuiateilatou;onalatouafemaiai leaiateia,mauluatuilonafale;‘uaiafaiafo‘ile tausamigamoilatou,mataofo‘iaretoelēfa‘afefeteina, ‘onalatou‘a‘aiailea

4Aeaoleʻitaootoilatou,uasiʻosiʻomialefaleetagatao leaai,otagataoSotoma,oēmatutuamatalavou,otagata umamaiiituuma

5UalatouvalaauatuiāLota,uafaapeaatuiāteia,“Ofea oiaitagatanaōmaiiāteoeilepōnei?aumaiilatouifafo iateimatou,inaiamatouiloailatou

6‘OnaaluatuleaoLotaifafoilefaitoto‘a‘iāteilatou, ‘uatapunifo‘ilefaitoto‘aituaatuoia; 7Uafaapeaatu,Outeaioiatuiateoutou,leauusoe,aua touteamioleaga.

8Faautaolenei,etoaluaoʼuafafineeleiiloasetane;se‘i ‘ou‘ai‘oiatu‘iātea‘u,‘ia‘ou‘aumaiailatou‘iāte‘outou, ma‘ia‘outoufaia‘iāteilatouepei‘onaleleiio‘outou manatu;onaolemealeanalatouomaiaiilaloolepaolo oloʼufale

9Onalatoufaiatulea,Inatuiaitua‘Onatoefaimaileao ilatou,“Nasauleneitagataeaumau,etatau‘onafaioia mafa‘amasino;Onalatoufetaomiatuleailetagata,oLota lava,mafaalatalataatuetalepelefaitotoa.

10Auaaapaatuolatoulima,matosomaiLotaitotonuo lefaleiateilaua,matapunilefaitotoa

11Onalatoufaatauasoinaaileaotagatasailefaitotoʻao lefale,oēitimaēmatutua,+maualatoufiuilesuʻeinao lefaitotoʻa

12OnafaimaileaoiatagataiaLota,Eiaieaseisiau iinei?leavāaletama,maouatali‘i,maouafafine,masoo semea‘ua‘iāteoeile‘a‘ai,‘ia‘aumai‘iāteilatoua‘i leneimea;

13Auāoleamatoufaaumatialeneimea,auāuamatuātele lolatoualagailumaoIeova;‘ua‘auinamaifo‘iimatoue leALI‘Iefa‘aumatiaai.

14OnaaluatuleaoLota,uafaiatuiavāaonaatalii,oē nafaaipoipoatuionaafafine,uafaapeaatu,“Inātulaʻiia, ināōeseiaoutoumaiileneimea;auāefa‘aumatiaele ALI‘Ilenei‘a‘aiA‘uafoligamaioiaosē‘uatauemui avāaonaatali‘i

15Uaooiletaeao,onafaanatinatiatuleaoageluiāLota, uafaapeaatu,“Inātulaʻiia,maavelauavā,maouafafine etoʻaluaolooiinei;ne‘ifa‘aumatiaoeileleagaole‘a‘ai 16Aofaatalioia,onatagoatuleaotagatailonalima,ma limaolanaavā,malimaoonaafafineetoʻalua;‘onaalofa mutimutivaleleaoleALI‘I‘iāteia;

17Inaualatouaumaiailatouifafo,onafaapeaatuleaoia, “Ināsolaeseiamolouola;auaetetepaioutua,auafoie tetuilefanualaugatasiuma;solailemauga,ne'ifanooe 18OnafaiatuleaoLotaiateilaua,LeAliie,auale faapea;

19Fa‘autafo‘i,‘uaalofagialau‘au‘aunaiouluma,‘uae fa‘ateleinafo‘iloualofamutimutivale,‘uaefa‘aaliamai ‘iātea‘uilefa‘aolainaolo‘uola;‘outelēmafaifo‘i‘ona ‘ousolailemauga,‘inane‘imauaa‘ueseleagama‘ouoti ai;

20Fa‘autafo‘i,olenei‘a‘aielataaneesolaiai,maose meaitiitilava;

21Onafaiatuleaoiaiateia,Faauta,uaoutaliafoioei leneimea,outelefaaumatialeneiaai,uaefaimaiai

22Iaefaataalise,iaesolaiai;auaoutelemafaiasemea seivaganauaesauiina.Olemealeanata'uaaileigoaole aaioSoara

23UaaluaʻelelāilelalolagiinauaooatuLotaiSoara

24OnafaatotōifoleaeIeovaoleteiōmaleafimaiiā IeovamaiilelagiiSotomamaKomoro;

25Onaiafaaumatialeaoiaaai,malefanualaugatasiuma, matagataumaoloononofoiaai,mameanatutupuile laueleele

26Auatepaitualanaavāmaiionatua,onaaveaaileao iamafaaniutumasima

27UaalaaʻeAperaamoiletaeaopōilemeanaiatūaii lumaoIeova.

28UaiavaavaaiatuiSotomamaKomoro,malenuuuma olefanualaugatasi,onailoaatulea,faauta,uaaluaʻele asuolenuuepeioleasuoleogaumu.

29InauafaaumatiaeleAtuaaaiolefanualaugatasi,ona manatuaaileaeleAtuaoAperaamo,maauinaatuLotaai lemalaia,inauaiafaatoilaloinaaaisanofoaiLota.

30‘Onaalua‘eleaoLotanaiSoara,‘uamauilemauga, maonaafafineeto‘aluafa‘atasimaia;auānafefeoiae nofoiSoara,‘uamaufo‘ioiaileana,oiamaonaafafine eto‘alua

31Onafaiatuleaoleulumatuailelaʻitiiti:“Uatoeainalo matoutamā,+maeleaisetagatailelalolagiesauiāi tatouetusamaletualelalolagiuma

32Omaiia,se‘itafaainulotatoutamāileuaina,onata momoeaileamaia,inaiamafaiaionatamauasefanaua lotatoutamā

+33Ualafaainufoʻilolatamāileuainailenāpō;‘ualē iloafo‘ieiapeata‘otooia,mapeatula‘imaioia

34Uaooileasonasosooai,onafaiatuleaoleulumatuai lelaʻitiiti:“Faauta,namamomoeanapōmaloʻutamā;‘ia euluatufo‘iitotonu,mamomoemaia,‘ina‘iatāofiaaise fānaualotatoutamā

35Ualafaainufoʻilolatamāileuainailenāpō;‘ualē iloafo‘ieiapeata‘otooia,mapeatula‘imaioia

36SafaapeaonatooafafineumaetoaluaoLotailola tamā.

37Uafanauaeleulumatualetamatane,uafaaigoaiāteia oMoapi;

38Oleuiifoʻi,naiafanauafoʻiletamatane,mauaia faaigoaiāteiaoPename;

MATAUPU20

1‘OnaaluatuleaoAperaamonaileameaileitūisaute, ‘uamaufo‘ioiailevāoKatesamaSura,‘uaāumaufo‘ii Kira

2UafaapeaatuAperaamoiāSaralanaavā,“Oloʻu tuafafineoia.”+OnaaauinaatuleaeApimelekoletupuo KiraeaveSara

3AuaafiomaileAtuaiāApimelekoilemitiilepō,ua faapeamaiiāteia:“Faauta,ooeoletagataoti,onaole fafinenaeave;auāoleavāiaaletane

4AoApimelekoeleʻifaalatalataatuiāteia,+onaia faapeaatulea:“LeAliie,etefasiotiaeasenuuamiotonu?

5Naialefaimaieaiateau,Olo‘utuafafineia?oiafo‘i, oialavanafaimai,Olo‘utuaganeoia;

6OnafetalaimaileaoleAtuaiateiailemiti,Ioe,uaou iloanaefaialeneimeamalefaamaoniolouloto;auāna ‘outaofifo‘i‘iāteoe‘inane‘ieagasalamai‘iātea‘u;

7Olenei,iatoeavatuletaneilanaavā;auāoleperofetao ia,etatalofo‘ioiamooe,‘onaeolaailea;

8OnatulaʻileaoApimelekoiletaeaopō,mavalaauatui anaauaunauma,mataʻuatuneimeaumaiolatoutaliga, onamatuāfefefeaileaotagata

9OnavalaauatuleaoApimelekoiāAperaamo,uafaapea atuiāteia:“Oleālemeauaefaiaiāimatou?seafoise meauaouseseaiiateoe,uaefaaoomaiaiiateauma lo’umaloleagasalatele?uaefaiaiateauomeaeletatau onafaia

10OnafaiatuleaoApimelekoiāAperaamo:“Oleānae iloauaefaiaaileneimea?

11OnafaiatuleaoAperaamo,“Auānaoumanatu,E moni,eleaisemataʻuileAtuaileneimea;latoutefasioti fo‘i‘iātea‘u‘onaola‘uavā.

12Aemonilavaoiaoloʻutuafafine;oleafafineolo‘u tamā,‘aelēoleafafineolo‘utinā;masaaveaoiamaaʼu avā.

13UaoofoʻiinauafaasesēinaaʻueleAtuamaiileaigao loʻutamā,onaoufaiatuleaiāteia,Olouagaleleileneie tefaaalimaiiāteaʻu;imeaumatatouteoiai,iaoutoufai atuiateau,Olo’uusoia

14OnaaveleaeApimelekoomamoe,mapovi,maauauna tane,maauaunafafine,maavatuiaAperaamo,matoe faafoiatuiateiaoSaralanaavā

15UafaiatuApimeleko:“Faauta,olooioulumaloʻu laueleele;

16UaiafaapeaatufoʻiiāSara:“Faauta,uaouavatuilou usootupesilivaeafe;

17OnatataloleaoAperaamoileAtua,+onafaamālōlōina leaeleAtuaoApimeleko,malanaavā,maanaauauna fafine;masalatoufanauinafanau.

18AuānamatuāpunitiaeIeovamanavaumaoleaigao ApimelekoonaoSaraleavāaAperaamo

MATAUPU21

1‘Uaasiasimaifo‘ileALI‘I‘iāSaraepei‘onaiafetalai maiai,‘uafaiafo‘ieleALI‘I‘iāSaraepei‘onaiafetalai maiai

2AuānatōSara,‘uafānaufo‘ieiasetamatane‘iā Aperaamo,‘ina‘uatoeainaoia,iletaimitonunafetalai maiaileAtua‘iāteia

3OnafaaigoaleaeAperaamoolonaataliinafanaumaiia teia,olenafanauaeSaraiateia,oIsaako

4OnaperitomeinaleaeAperaamoolonaataliioIsaako inauavaluasolematua,epeionapoloaimaiaileAtuaia teia

5Eselaufo‘itausagaoAperaamo,‘ina‘uafānaumai‘iāte ialonaatali‘ioIsaako.

6OnafaiatuleaoSara,Uafaiaa'ueleAtuainaia'ata,ina iataliefaatasimaauilatouumaoefaalogomai

7Onafaimaileaoia,OaieanatefaiatuiaAperaamo,e tatauonasusueSarasefanau?auā‘ua‘oufānaualona atali‘i‘ina‘uatoeainaoia

8Uatuputupuaʻeletama,mauateʻamalesusu,+ona faialeaeAperaamooletausamigateleileasonateʻaai Isaakomalesusu.

9UailoaatufoieSaraletamaaAkaraleAikupito,olena fanauaeiaiaAperaamo,otauemu

10OlemealeanaiafaiatuaiiaAperaamo,Inatuliaia leneiauaunafafinemalanatama; 11UamatuāleagaleameailevaaiaAperaamoonaolona atalii

12OnafetalaimaileaoleAtuaiāAperaamo,“Auaneʻie tigāloumanatuonaoletamamalaufafinepologa;omea umanafaiatuaiSara‘iāteoe,‘iaefa‘alogoilonaleo;auā evala‘auinalaufānau‘iāIsaako 13Outefaiafoiletamaalefafinepologamanuu,auāo aufanauia.

14‘Onatula‘ileaoAperaamoiletaeaolava,‘uatagoi areto,malefagupa‘uvai,maavatu‘iāAkara,mafa‘ae‘eai ilonatau‘au,maletama,‘uatu‘uatufo‘ioiaealu; 15Uaumalevaiitotonuolefagu,onaialafoleaole tamailalooletasilaauiti.

16Onaaluatuleaoia,uanofoilaloilumaoia,emamao eseepeioseufanafana;Onanofoaileaoiailumaoia, maualeotele,matagi.

17UafaafofogainaeleAtualeleooletama;onavalaau maileaoleagelualeAtuaiaAkaramailelagi,uafaapea maiiateia,Akarae,seaeaoe?aualefefe;auāua faafofogainaeleAtualeleooletamailemeaoiaioia

18Tuiailuga,siiilugaletama,mataofioiailoulima; auā‘outefaiaoiamanu‘utele

19OnafaapupulainaleaeleAtuaoonamata,onailoaatu leaeiaolevaieli;‘onaaluleaoia,‘uafa‘atumule fagupa‘uilevai,mafa‘ainuiletama

20SaiaileAtuailetama;‘uatupufo‘ioia,manofoile vao,‘ua‘aveafo‘imatagatafanafanau.

21UanofooiailetoafaoParana,+mauaaveelonatinā seavāiāteiamaiilenuuoAikupito

22Itetaimitenā,nefaiatuaApimelekomoPikolatepule otenakautaukiaApelaamo,anamuna:“AteAtuae fakatasimokoeimeakatoaefainekoe

23Olenei,iaetautōmaiiāteaʻuileAtua,etelēpepelo iāteaʻu,pooloʻuatalii,pooleataliioloʻuatalii;

24OnafaiatuleaoAperaamo,Outetauto

25OnaaʻoaʻiatuleaoAperaamoiāApimelekoonaole vaielinaaveeseafaamalosieauaunaaApimeleko

26OnafaiatuleaoApimeleko:“Outelēiloapooaina faialeneimea;

27OnaaveleaeAperaamoomamoemapovi,maavatuia Apimeleko;masalaosialefeagaiga

28OnatuueseleaeAperaamootamaimamoefafineefitu olelafu

29OnafaiatuleaoApimelekoiāAperaamo:“Oleāle uigaoneitamaʻimamoefafineefituuaetuuese?

30Onafaiatuleaoia,Otamaimamoefafineneiefituete avemaiilo'ulima,inaiafaimamolimauiateau,uaou elialeneivaieli.

31OlemealeanaiafaaigoaaileameaoPeresepa;auāoi inānalatautōai‘iāteilā‘ua

32OnalaosialeaolefeagaigaiPeresepa,+onatulaʻilea oApimelekomaFikolaletaʻitaʻiʻausiliolanaʻautau,ma latoefoʻiilenuuoFilisitia

33OnatotōleaeAperaamoolelaauoAsaira+iPeresepa +mavalaauatuaiilesuafaoIeovaleAtuaolefaavavau

34NaaumauAperaamoilenuuoFilisitiamoasoetele.

MATAUPU22

1‘Uamavaeiamea,‘onatofotofoleaoleAtua‘iā Aperaamo,‘uafa‘apeaatu‘iāteia,“Aperaamo”‘Onafai atuleaoia,“Fa‘auta,oa‘ulenei”

2Onaiafetalaiatulea:“Iaeavelouatalii,olouataliie toʻatasioIsaako,olēetealofaiai,maealuatuilenuuo Moria;‘iaeavatuaifo‘i‘iāteiaileameaefaimataulaga mūilugaoletasimauga‘outeta‘uatuai‘iāteoe

3‘Onatula‘ileaoAperaamoiletaeaolava,‘uafa‘anofoa lanaasini,‘ua‘avefo‘ieiaoanataulele‘aeto‘alua,ma Isaakolonaatali‘i,matatafafieefaiailetaulagamū,‘ona

Kenese tula‘ileaoiamaaluilemeanafetalaimaiaileAtua‘iāte ia.

4Onatepaa'eleaoAperaamoileasotolu,uailoamamao atulemea.

5OnafaiatuleaoAperaamoionataulelea,Iaoutou nonofoiineimaleasini;maoleamaomaletamaioma tapuai,matoefoimaiiateoe

6OnaaveleaeAperaamoofafieefaiailetaulagamu,ma faaeeaiilugaoIsaakolonaatalii;‘uaia‘avefo‘ileafii lonalimamalenaifi;onalaofaatasiailea

7OnafaiatuleaoIsaakoilonatamāoAperaamo,ua faapeaatu,Loʻutamāe;‘Onafaiatuleaoia,“Fa‘auta,ole afimafafie;

8OnafaiatuleaoAperaamo,Loʻuataliie,esauniaele Atuasetamaimamoemoiaefaimataulagamū;

9MaualatouooatuilemeanataʼumaieleAtuaiateia; ‘onafaiaileaeAperaamoolefatafaitaulagaileamea,ma fa‘aputufafie,‘uaiafusifusifo‘ilonaatali‘ioIsaako,ma fa‘ae‘e‘iāteiailugaolefatafaitaulagailugaofafie.

10OnafaaloaloaatuleaeAperaamolonalima,matagoi lenaifiefasiotiailonaatalii

11OnavalaaumaileaoleageluaIeovaiāteiamaiile lagi,uafaapeamai,“Aperaamoe,Aperaamo!”+Onaia faapeamailea,“Oaʻulenei”

12Uaiafaiatufoʻi,“Auaeteooloulimailetama,aua foʻietefaiasemeaiāteia;

13OnatepaaʻeleaoAperaamoonamata,mavaaiatu, faautafoʻi,olemamoepoʻaionatuauamauailevaovao ionaseu;

14OnafaaigoaaileaeAperaamooleameaoIeova-iere;

15OnavalaaufaaluamaileaoleageluaIeovaiā Aperaamomaiilelagi,

16Uaiafaapeamai:“Uaoutautōiāteaʻulava,+ua fetalaimaiaiIeova,+auāuaefaialeneimea+mauaelē taofialouatalii,olouataliietoʻatasi

17InaiaOufaamanuiaatuiateoe,maoleaOu faatoateleinaoaufanauepeiofetuolelagi,maepeiole oneoneolooilugaolematafaga;maoleafaimoau fanaulefaitotoaoonafili;

18Maoaufanauoleamanuiaaiatunuuumaolelalolagi; auā‘uaefa‘alogomaiilo‘uleo

19OnatoefoʻiatuleaoAperaamoionatauleleʻa,ona latoutulaʻileamaōfaatasiiPeresepa;sanofoAperaamoi Peresepa

20‘Uamavaeiamea,‘onata‘uatuailea‘iāAperaamo, ‘uafa‘apeamai,“Fa‘autafo‘i,oMeleka,‘uafānaufo‘ieia nitamailouusooNakori;

21OHusalanaulumatua,maPusalonauso,maKemuelu letamāoArama;

22maKesa,maHaso,maPilitasa,maItelapo,maPetueli

23NafanauaePetuelioRepeka:oilatouiaetoavaluna fanauaeMelekaiaNakori,leusooAperaamo.

24Olanapalakefoʻi,olonaigoaoReuma,naiafanaua foʻiTepa,maKaama,maTaasa,maMaaka

MATAUPU23

1Otausagafo‘ioSaraeselaumaleluafulumalefitu;o tausagaianaolaaiSara

2UaotiSaraiKiriata-rapa;oHeperonaleailenuuo Kanana;

3‘Onatula‘ileaoAperaamoilumaolē‘uaoti,mafaiatu ilefānaugaaHeti,‘uafa‘apeaatu, 4Oaʻuoletagataesemaleaumauiāteoutou;iaaumaiiā teaʻusefanuaefaiaisetanugafaatasimaoutou,inaiaou tanuailoʻuotimaiioʻuluma.

5OnatalimaileaolefanaugaaHetiiāAperaamo,ua faapeamaiiāteia,

6LeAliie,iaefaafofogamaiiāimatou,ooeoleperenise malosiiāimatou;eleaisetasioimatouetaofialona tuugamauiateoe,aeiaetanuailoutagataoti

7OnatulaileaoAperaamo,maifoatuitagataolenuu,i lefanaugaaHeti

8Onatautalaatuleaoiaiāilatou,uafaapeaatu,“Afaitou temananaʻooutetanuiloʻuotimaiioʻuluma;‘iae fa‘afofogamai‘iātea‘u,ma‘ai‘oimai‘iāEferonaleatali‘i oSoaramoa‘u;

9InaiatuumaieiaiateauleanaoMakapelu,olooiate ia,olooilepitoolonafanua;etusamaleteleotupenate avatuaiateaʻuefaimafanuatanufaatasimaoutou.

10UanofoEferonafaatasimalefanaugaaHeti;onatali maileaoEferonalesaHetiiāAperaamoilumaole fanaugaaHeti,oilatouumalavaoēuluatuilefaitotoʻao lonaaai,uafaapeamai:

11Eleai,loʻualiie,iaefaafofogamaiiāteaʻu;ilumaole fānaugaalo‘unu‘u‘outeavatuai‘iāteoe;

12MasaifoAperaamooialavailumaotagataole laueleele

13UaiafaiatufoʻiiāEferonailumaotagataolenuu,ua faapeaatu:“Aeafaietetuumai,seʻiefaafofogamaiiāte aʻuaveiamaiiateau,maoutetanuailo’uotiileamea 14OnatalimaileaoEferonaiāAperaamo,uafaapeaatu iāteia:

15Loʻualiie,iaefaafofogamaiiāteaʻu;sealenameaia teaumaoe?iaetanuloutagataoti.

16MasafaalogoAperaamoiaEferona;‘onafuatialeae Aperaamooario‘iāEferona,naiata‘umaiaiilumaole fānaugaaHeti,osekeliarioefaselau,otupefa‘atauale tagatafa‘atau

17Olefanuafo‘ioEferonasaiMakapelu,eilumao Mamere,olefanua,maleanasaiai,mala‘auumasaile fanua,saituā‘oiuma,‘uafa‘amauina

18‘IafaimatofioAperaamoilumaolefānaugaaHeti,i lumaoilatouumanauluatuilefaitoto‘aolona‘a‘ai.

19Mulimuliane,onatanuleaeAperaamoolanaavāo SaraileanailefanuaoMakapeluilumaoMamere,o HeperonaleailenuuoKanana.

20Olefanuafo‘imaleanaoiai,‘uafa‘amauinamo Aperaamoefaimatu‘ugamauelefānaugaaHeti.

MATAUPU24

1UatoeainaAperaamo,uatelefoʻionatausaga;

2‘OnafaiatuleaoAperaamoilana‘au‘aunaulumatuao lona‘āiga,olēnatepuleianameauma,“Fa‘amolemole, tu‘umailoulimailaloolo‘uovae;

3OutefaiatufoʻiiāteoeinaiatautōiāIeovaleAtuaole lagimaleAtuaolelalolagi,+eauaneʻiefaiavāiloʻu ataliimaiiafafineosaKananā,outenofofaatasimai latou

4Aeiaealuiloʻunuu,maoʻuaiga,maeaumaiseavāma loʻuataliioIsaako

5Onafaimaileaoleauaunaiāteia,“Atonuelēfia mulimulimailefafineiāteaʻuileneinuu;

6OnafaiatuleaoAperaamoiateia,Iaoe,ne'ietoe aumaialo'uataliiiina.

7OIeovaleAtuaolelagi,olēnaaveeseaaʻumaiileaiga oloʻutamā,malenuunaouaiga,manafetalaimaiiāte aʻu,matautōmaiiāteaʻu,efaapea,‘Outefoaʻiatulenei laueleeleilaufanau;eaauinamaieialanaageluiouluma, eteaumaiaifoiseavāmalo‘uataliiaiiina

8Aeafaielēlotolefafineemulimulimaiiāteoe,onae saʻolotoaileailaʻutautoga;

9Onatuuleaeleauaunalonalimailalooleogavaeo Aperaamolonamatai,matautōiateiailenamea.

10Onaaveleaeleauaunaokamelaesefulumaiikamela alonamatai,maalu;auāsa‘iāteiale‘oloaumaalona ali‘i,‘onatula‘ileaoiamaaluatuiMesopotamiaile‘a‘ai oNakori

11Onaiafaiatuleaoanakamelaetootutuliifafooleaai itafatafaolevaieliileafiafi,ileituasoeoatuaifafinee utuvai

12Onaiafaapeaatulea:“Ieovae,leAtuaoloʻumataio Aperaamo,seʻiealofamaiiāteaʻuileneiaso,maiae alofamaiiloʻumataioAperaamo

13Faauta,uaoutuiineiitafatafaolevaieli;‘onaōmaiai leaoafafineotagataole‘a‘aieutuvai;

14Iaoofoiileteineoutefaiatuiai,Se‘ituuilalolau kate,outeinuai;onafaimaileaoia,Inainuia,oute faainufoiiaukamela;‘ona‘ouiloaailea‘uaealofamaii lo‘uali‘i

15Aoleʻiumalanatautala,faautafoʻi,uasauRepeka,o lēnafanauaePetueli,leataliioMeleka,leavāaNakori,le usooAperaamo,malanakateilugaolonaua

16Uamatuālaleleilavaleteineilevaaiatu,oletaupou,e leʻiiloafoʻiesetane;

17Onamomoʻemaileaoleauaunaefaafetaiaʻiiāteia,ua faapeaatu,Seʻiouinusinavaimaiilaukate

18Onafaimaileaoia,Loʻualiie,inuia;

19Uaumaonafaainuiateia,onafaimaileaoia,Oute utuvaifoimoaukamela,seiaumaonalatoufeinu

20Onaiafaataaliselea,uasasaalanakateilefaatanoa,ma toemomoʻeatuilevaielieutuvai,maasumaimoana kamelauma

21Uaofofoʻiletamāloaiāteia,onafaalologoailea,pe nafaamanuiaeIeovalanamalagapeleai

22Inauaumaonafeinukamela,onaaveleaeletamāloao semamaauroeʻafasekelilonamamafa,mataulimaelua moonalimaesefulusekelilemamafaoleauro;

23Uafaapeaatu,Oaioeleafafine?se‘ieta‘umai‘iāte a‘u,eiai‘easeavanoailefaleoloutamāematoute momoeai?

24Uafaimaioiaiāteia,“OaʻuoleafafineoPetuelile ataliioMeleka,naiafanauaiāNakori.

25Uafaimaifoioiaiateia,Ualavaatatouvaomamago mameae'ai,masemeaemomoeai

26OnapunouleaoletagatamaifoatuiāIeova

27Uaiafaapeaatu:“IaviiaIeovaleAtuaoloʻumataio Aperaamo,+olēnalētuulafoaʻiaeloʻumatailonaalofa mutimutivalemalonafaamaoni;

28Onamomo‘eleaoleteine,mata‘uatuiameaiatei latouilefaleolonatina.

29EiaifoʻileusooRepeka,oLapanalonaigoa,+ona momoʻeatuleaoLapanailetamāloailevaieli

30Inauaiavaaiatuitautaligamataulimailimaolona tuafafine,mafaalogoiupualonatuafafineoRepeka,ua faapeamai:“Olemealeanafaimaiailetamāloaiāteaʻu; nasauoiailetagata;fa‘autafo‘i,‘uatuoiaitafatafao kamelailevai‘eli.

31Onaiafaiatulea:“Ināsauia,ooeuafaamanuiainae Ieova;sealemeaetetuaiifafo?auā‘ua‘ousauniale fale,malemeaenofoaikamela.

32Onaulufaleatuleaoletagatailefale,onatatalaleaeia okamela,maavatuvaomamagomameaʻaimokamela, mavaiemulumuluaionavae,mavaeotagatasaiāteia

33Onalaulauinaleaomeaʻaiionalumaeʻaiai;Onafai atuleaoia,Faimaiia.

34Onafaiatuleaoia,OauoleauaunaaAperaamo

35UamatuāfaamanuialavaIeovailoʻumatai;‘ua‘avea fo‘ioiamatagatasili,ma‘uafoa‘iinaatu‘iāteiaolafu mamoe,mapovi,maario,maauro,ma‘au‘aunatane,ma ‘au‘aunafafine,makamela,maasini

36UafanaufoieSaraleavāalo‘umataisetamatanei lo‘umataiinauatoeainaoia;

37Uafaimaifoʻiloʻumataiiāteaʻuetautō,efaapea, ‘Auaeteaveseavāmaloʻuataliimaiiafafineosa Kananā,olēuaounofoaiilolatounuu

38Aeiaealuilefaleoloʻutamā,maoʻuaiga,maeave seavāmaloʻuatalii.

39Onaoufaiatuleailo'umatai,Aielemulimulimaile fafineiateau

40Uaiafaapeamaifoʻiiāteaʻu:“OIeova,olēoute savaliaiionaluma,+enateauinamailanaagelufaatasi maoe,maiafaamanuiailouala;‘iae‘aumaifo‘iseavā malo‘uatali‘iilo‘u‘āiga,male‘āigaolo‘utamā;

41Onasaoaileaooeileneitautoga,peaesauioʼuaiga; maafailatouteleavatuaiateoesetasi,esaooeilaʼu tautoga.

42Onaousauaileaileasoneiilevaieli,maoufaapea atu:“Ieovae,leAtuaoloʻumataioAperaamo,peafaiete faamanuiamaiiloʻualaoutealuiai.

43Faauta,outetuitafatafaolevaieli;peasaufoile taupoueutuvai,onaoufaiatuleaiateia,Se‘iaumaiiate ausinavaiitiitiolaukateeinuai;

44Onafaimaileaoiaiāteaʻu,‘Ināinuia,maouteutuai foʻimoaukamela

45Maaeouteleiumaonatautalaatuiloʼuloto,faauta,ua sauRepekamalanakateilugaolonatauau;‘onaaluifo leaoiailevai‘elimaasumaiailevai,‘ona‘oufaiatulea ‘iāteia,“Se‘i‘ouinu.”

46‘Onafa‘ataaliseleaoia,‘uatu‘uifoilalolanakatei lonatau‘au,‘uafaiatufo‘i,“Ināinuia,‘outefa‘ainufo‘ii aukamela;

47Onaoufesiliatuleaiateia,uafaapeaatu,Oaioele afafine?‘Onafaimaileaoia,“OleafafineoPetueli,le atali‘ioNakori,nafānau‘iāteiaeMeleka;

48OnaoupunouleailalomaifoatuiāIeova,+mavivii atuiāIeovaleAtuaoloʻumataioAperaamo,olēna taʻitaʻiaaʻuilealatonueaveaileafafineoleusooloʻu mataimalonaatalii

49Olenei,afaitouteagaleleimafaamaoniiloʻumatai, taʻumaiiāteaʻu;inaiaouliliuatuileitutaumataupoole itutauagavale

50OnatalimaileaoLapanamaPetueli,uafaapeamai:“E maiiāIeovaleneimea;

51Fa‘auta,olo‘oioulumaRepeka,‘iae‘ave‘iāteiama alu,ma‘iafaioiamaavāaleatali‘iolouali‘i,epei‘ona fetalaimaiaioleALI‘I

52InauafaalogoleauaunaaAperaamoialatouupu,ona ifoleaoiaiāIeova,maifoatuileeleele.

53Onaaumaialeaeleauaunaomeasiliva,omeaauro, maofu,maavatuiāRepeka;

54Masalatouaaimainu,oiamatagatasaiateia,ma latounonofoilepoatoa;‘onalatoutula‘ileailetaeao, ‘onafaiatuleaoia,“Tu‘umaia‘uealuilo‘uali‘i”

55Onafaimaileaolonatuaganemalonatina,Tuule teineenonofomaimatoumoninaiaso,ialeitiitiifoma lesefulu;amavaeleaonaaluleaoia.

56Uaiafaiatuiāilaʻua:“Auatoutetaofiaaʻu,auāua faamanuiaIeovailoʻuala;tu‘umai‘iātea‘u‘ia‘oualui lo‘uali‘i.

57Onalatoufaimailea,Matoutevalaauatuileteine,ma fesiliatuilonagutu

58UalatouvalaauatuiāRepeka,+mafaapeaatuiāteia, “Eteōmaleneitamāloa?Onafaimaileaoia,Outealu

59OnalatouaauinaatuleaoRepekalolatoutuafafine,ma lonatausimaʻi,maleauaunaaAperaamo,maonatagata.

60OnalatoufaamanuiaatuleaiaRepeka,mafaapeaatuia teia,Ooeolomatoutuafafine,iafaioematinaoafeo miliona,iafaifoiiaufanaulefaitotoaoeinoinoiatei latou

61OnatulaʻileaoRepekamaanaauaunafafine,ualatou tiʻetiʻeikamelamamulimuliatuiletamāloa;

62UasauIsaakomaiilealailevaielioLahairoi;auāsa mauoiaileitūisaute

63OnaaluatuleaoIsaakoemanatunatuilevaoileafiafi;

64OnatepaaʻeleaoRepeka,uailoaatuIsaako,onaalu ifoaileaoiamailekamela

65Auānaiafaiatuile‘au‘auna,“Oaiealeneitagatao lo‘osavalimaiilevaoefa‘afetaia‘i‘iāteitatou?Onafai atuleaoleauauna,Olo'umatailea;

66OnataʻuatuleaeleauaunaiāIsaakoomeaumanaia faia

67OnaaveleaeIsaakooiailefaleʻieolonatināoSara, maaveiāRepeka,+onafaiaileaoiamaanaavā;‘ua alofafo‘ioia‘iāteia;

MATAUPU25

1‘OnatoefaiavāleaoAperaamoileavā,oKituralona igoa.

2NaiafanauafoiiateiaoSemerana,maIokasana,ma Metana,maMitiana,maIsepaka,maSua.

3NafanauaeIokesanaoSeepamaTitanaOatali‘ifo‘io TitanaoAsurima,maLetusimo,maLeumi

4Oatali‘ifo‘ioMitiana;oEfa,maEferu,maHanoka,ma Apita,maEletaa.OilatouumaiaolefānaugaaKitura.

5OnaavatuleaeAperaamooanameaumaiaIsaako

6AoataliiopalakesaiāAperaamo,naavatuaie Aperaamoomeaalofa,maauinaatuilatoumaiiāIsaako lonaatalii,aoolaoia,isasaʻe,ilelaueleeleisasaʻe

7Oasofo‘ineiotausagaoleolagaoAperaamonaolaaio ia,eselaumalefitugafulumalelimaotausaga

8‘OnatōaileaolemānavaoAperaamo,‘uaotifo‘ioia ‘uatoeainalelei,oletoeainafo‘i,ma‘uateleonatausaga; masafaapotopotoinailonanuu

9UatanufoʻioiaeonaataliioIsaakomaIsamaeliileana oMakapelu,ilefanuaoEferonaleataliioSoarolesaHetī, olooilumaoMamere;

10OlefanuanafaataueAperaamomailefanaugaaHeti; satanuaiAperaamomalanaavāoSara.

11MasaooinauamavaeleotioAperaamo,safaamanuia eleAtualonaataliioIsaako;sanofoIsaakoilevaielio Lahairoi.

12Ogafafo‘ineioIsamaeli,leatali‘ioAperaamo,olēna fānauaeAkaraleAikupito,le‘au‘aunafafineaSara,‘iā Aperaamo

13OigoaneioataliioIsamaeli,iolatouigoaetusamao latoutupulaga:oleulumatuaaIsamaeli,oNepaiota;ma Kitara,maAtepeelu,maMepesama; 14maMesema,maDuma,maMasa; 15oAtara,maTema,oIetura,oNafisa,maKatema; 16OataliineioIsamaeli,olatouigoafoʻiia,etusamao latouaai,maolatouʻolo;oali‘ieto‘asefulumaleluae tusamaolatounu‘u.

17OtausagafoʻineioleolagaoIsamaeli,eselautolu sefulufitutausaga;masafaapotopotoinailonanuu

18NalatounonofomaiiHavila+eooatuiSura,+e feagaimaAikupito,+peaealuatuiAsuria,+manaotio iailumaoonausouma

19Ogafafo‘ineioIsaako,leatali‘ioAperaamo:na fānauaeAperaamooIsaako;

20EfāsefulutausagaoIsaakoinauafaiavāoiaiā RepekaleafafineoPetuelileSuriamaiPatanarama,ole tuafafineoLapanaleSuria

21UafaatogaatuIsaakoiāIeovamolanaavā,auāuapāo ia;

22Masatauivifaatasitamaitiitotonuiateia;onafaimai leaoia,Afaiefaapea,sealemeauaoufaapeaai?Onaalu atuleaoiaefesiliatuiāIeova.

23OnafetalaimaileaoIeovaiāteia:“Eluanuuolooi loumanava,+eluafoʻinuuevavaeesemaiiloumanava; esilifo‘ilemalosioletasinu‘uileisinu‘u;e‘au‘auna fo‘iletoeainaileitiiti

24‘Uao‘ofo‘ionaasoefānauai,fa‘autafo‘i,sailona manavalemasaga.

25Onasauaileaolemuamuaemūmū,uaufitiaumaepei oseofufulufulu;onalatoufaaigoaaileaiateiaoEsau

26Mulimuliane,onasauaileaolonausoifafo,mauauu lonalimailemulivaeoEsau;‘uafa‘aigoafo‘ioiao Iakopo;

27Uamatutuafoʻitama,+aoEsauoletagatapoto tulimanu,oletagataolevao;oIakopofo‘ioletagata fa‘alilolilo,enofoifale‘ie.

28UaalofaIsaakoiāEsau,auāuaʻaioiailanamanu,aua alofaRepekaiāIakopo

29OnatunuleaeIakopoomeaʻai;

30OnafaiatuleaoEsauiāIakopo,“Seʻiefafagaiāteaʻu ilenāmeaʻaimūmū;auāuaouvaivai:olemealeana faaigoaaioiaoEtoma

31OnafaiatuleaoIakopo,Iaefaataumaiiateauileaso neiloutofioleulumatua

32OnafaimaileaoEsau,Faauta,uatoetoeaouoti;

33OnafaiatuleaoIakopo,Iaetautōmaiiāteaʻuileasō; ‘uaiatautōfo‘i‘iāteia;

34OnaavatuleaeIakopoiāEsauoaretomaaretiofalaoa; ‘ua‘aifo‘ioiamainu,‘onatula‘ileaoiamaaluilonaala;

1Saiaifoileogeilenuu,eesemaiileogemuamuasai onapooAperaamo.OnaaluatuleaoIsaakoiaApimeleko letupuoFilisitiaiKira.

2OnafaaalimaileaoIeovaiāteia,uafaapeamai:“Auae tealuifoiAikupito;‘iaenofoilenu‘u‘outefaiatuai‘iā teoe;

3Iaeaumauileneinuu,onaoufaatasiaileamaoe,maou faamanuiaatuiateoe;auā‘outefoa‘iinaatuneinu‘uuma ‘iāteoemaaufānau,ma‘outefa‘ataunu‘uinaletautoga na‘outautōai‘iāAperaamoloutamā;

4Outefaatoʻateleinafoʻilaufanauepeiofetuolelagi,+ maoutefoaʻiatufoʻiilaufanauialaueleeleuma;maoau fanauemanuiaaiatunuuumaolelalolagi;

5Auānausiusita‘iAperaamoilo‘uleo,matausiia‘u poloa‘iga,oa‘utulafono,maa‘utulafono 6UanofoIsaakoiKira;

7Onafesilimaileaotagataolenuueuigailanaavā;ona faimaileaoia,Olo’utuafafineia;‘inane‘ifasiotiaa‘ue tagataolenu‘u‘onaoRepeka;auā‘uamatagofieoiaile va‘ai.

8Ualevaonaiaioiaiinā,onavaavaaiatuleao ApimelekoletupuoFilisitiailefaamalama,mailoaatuai, faauta,olootaufaaliliIsaakomalanaavāoRepeka.

9OnavalaauatuleaoApimelekoiāIsaako,uafaapeaatu: “Emoni,olauavāoia;‘OnafaiatuleaoIsaako‘iāteia, “Auāna‘oufaiatu,‘inane‘i‘ouoti‘onaoia.

10OnafaiatuleaoApimeleko,Sealeneimeauaefaiaia imatou?setasiolenu'u,atonunamomoemalauava,ona efaaoomaiaileaoleagasalaiaimatou.

11UapoloaʻiatufoʻiApimelekoilonanuuuma,uafaapea atu:“Olēpaʻiatuileneitamāloapoolanaavā,efasiotia lavaoia.

12Tenāne‵tokieineIsaakoa‵tokisaitoitefenuatenā, kaenemauaneiaafuatagaitetausagatenāetaiselau,+ kaenefakamanuianeIeovaaia.

13Uatuputelefoʻiletagata,uatupupealonatupu,seʻia ooinamatuāsilioia

14Auāuaiāteialelafumamoe,malafupovi,maleteleo auauna;

15Auāovai‘eliumana‘elie‘au‘aunaalonatamāiona pooAperaamolonatamā,natanumiaeFilisitiama fa‘atumuinaile‘ele‘ele

16OnafaiatuleaoApimelekoiāIsaako:“Iaealuesemai iāimatou;auāesilioe‘iāteimatou.

17OnaalueseaileaoIsaakomaiileamea,mafaatūlona faleʻieilevanuoKira,manofoaiiinā.

18‘Uatoe‘elifo‘ieIsaakoovai‘elinalatou‘eliionapoo Aperaamolonatamā;auānataofiaeFilisitia‘iāteilatou ‘ina‘uaotioAperaamo;

19OnaelileaeauaunaaIsaakoilevanu,mamauaaile vaieliileamea

20OnafefinauaʻileaoleoleomamoeoKiramaleoleo mamoeaIsaako,uafaapeaatu:“Olomatouvailea”+Ua iafaaigoalevaielioEseki;auānalatoufinaumaia

21Ualatouelifoʻileisivaieli,maualatoufefinauaʻifoʻii lenāmea;

22Onaalueseleaoiamaileamea,maelileisivaieli;‘ua latoulefefinaua‘ifo‘iileamea;‘uafaiatufo‘ioia,“O lenei,‘uafa‘aavanoainaeleALI‘Iseavanoamoitatou, ma‘iatatoufanafanauilenu‘u

23OnaaluaʻeleaoiamaiiināiPeresepa

24OnafaaalimaileaoIeovaiāteiailealavapō,+ma faapeamai:“OaʻuoleAtuaoAperaamoloutamā;

25Uaiafaiafoʻisefatafaitaulagaiinā,mavalaauatuile suafaoIeova,+mafaatūailonafaleʻieiinā;

26OnaōmaileaoApimelekoiāteiamaiKira,maAusata letasioanauō,maFikolaletaʻitaʻiʻausiliolanaʻautau

27OnafaiatuleaoIsaakoiāilatou,“Aiseāuaoutouō maiaiiāteaʻu,auāuaoutouʻinoʻinomaiiāteaʻu,maua outoutulieseaaʻumaiiāteoutou?

28Ualatoufaapeamai:“Namatouiloaleleisafaatasi Ieovamaoe,+onamatoufaapeaatulea:“Iafaiase tautogailevaoitatou,ilevaoimatoumaoe,+maia tatouosiasefeagaigamaoe;

29‘ina‘iaelēfaiasemealeaga‘iāteimatou,epei‘ona matoule‘ipa‘iatu‘iāteoe,epei‘onamatoufaiafo‘i‘iāte oenaolelelei,ma‘uamatoutu‘uinaatuoemalemanuia; 30Uaiafaiafoʻisefaigaʻaimoilatou,ualatouaaima feinu.

31‘Onalatoutula‘ileailetaeao,‘uatautōletasiiletasi; 32Uaooilealavaaso,onaomaiaileaoauaunaaIsaako, uata‘umaiiateiaeuigailevaielinalatoueli,uafaapea atuiateia,Uamatoumaualevai

33UaiafaaigoafoʻiiaioSepa;

34EfāsefulutausagaoEsauinauaiafaiavāiāIutitile afafineoPeerilesaHetī,maPasemetaleafafineoAluna lesaHetī

35SaaveaiamatigaolelotoiaIsaakomaRepeka.

MATAUPU27

1UaooinatoeainaIsaako,uapuaoafoionamata,ualeiloa eia,onavalaauatuleaoiaiaEsaulonaataliiulumatua,ua faapeaatuiateia,Lo‘uataliie;onafaiatuleaoiaiateia, Faauta,oa‘ulenei

2Onafaiatuleaoia,Faauta,uaoutoeaina,outeleiloale asoouteotiai;

3Olenei,outeʻaiʻoiatuiateoe,iaeaveauauupega,o lauutumalauʻaufana,maealuatuilefanuamaaumaise manumaʻu;

4Iaefaiafoʻisemeaʻaileleimoaʻu,outefiafiaiai,ma aumaiiāteaʻuouteʻaiai;inaiafaamanuiaatulo'uagaga iateoeaeouteleioti.

5UafaalogoRepekailetautalaatuoIsaakoiāEsaulona ataliiOnaaluatuleaoEsauilevaoetulimanumaaumai ai.

6OnafaiatuleaoRepekaiāIakopolanatama,uafaapea atu:“Faauta!

7Aumaiiamaaʻulemanuʻai,maefaiasemeaʻai suamaliemoaʻu,outeʻaiai,mafaamanuiaatuiāteoei lumaoIeovaaoleʻioʻuoti

8Olenei,loʼuataliie,iaefaalogomaiiloʼuleoetusama lemeaoutepoloaiatuaiiateoe

9Olenei,iaealuilelafumaaumaimaiiinānitamaʻiʻoti leleiselua;‘outefaiafo‘iimeae‘aiemanogimalou tamā,epei‘onamana‘oiaioia;

10Eteavatuafoʻiiloutamā,inaiaʻaiaioia,maia faamanuiaiāteoeaoleʻiotioia

11UafaiatuIakopoiāRepekalonatinā:“Faauta,oEsau loʻuusooletagatafulufulua,aoaʻuoletagata lamolemole

12Atonuetagotagoloʻutamāiāteaʻu,onaaveaaileao aʻuosetaufaasesēiāteia;outeaumaiafoilemalaiaiate au,aeleolemanuia

13Onafaiatuleaolonatināiāteia,“Loʻuataliie,iaiāte aʻuloumalaia;

14Onaaluleaoia,uaaumai,maavatuilonatinā; 15OnaaveleaeRepekaoofumatagofieolonaatalii ulumatuaoEsau,saiaimaiailefale,mafaaofuaiIakopo lanatamalaʻitiiti

16Uaiatuufoʻipaʻuotamaʻiʻotiionalimamalugaole lamolemoleolonaua

17Uaiaavatufoʻilemeaʻaimanogimalearetonaia saunia,ilelimaoIakopolanatama.

18Uaaluatuoiailonatamāmafaapeaatu:“Loʻutamāe! lo'uataliie,oaieaoe?

19OnafaiatuleaoIakopoilonatamā,OaʻuoEsaulau ulumatua;‘Ua‘oufaiaepei‘onaefaimaiai‘iātea‘u;

20OnafaiatuleaoIsaakoilonaatalii,Lo'uataliie,ua faapefeaonaevavemaua?Onafaiatuleaoia,Auāna aumaiaeIeovalouAtuaiateau

21UafaimaiIsaakoiāIakopo,“Loʻuataliie,inā faalatalatamaiia,inaiaoutagotagoiāteoe,peoloʻuatalii oEsauoepeleai

22OnafaalatalataatuleaoIakopoilonatamāoIsaako; onatagoatuleaoiaiateia,uafaapeaatu,Oleleooleleo leaoIakopo,aolimaolimaiaoEsau

23Auaialeiloaoia,auāuafulufuluaonalimaepeio limaoEsaulonauso;

24Onafaiatuleaoia,OloʻuataliieaoEsauoe?Onafai maileaoia,Oa'ulava

25Onafaiatuleaoia,Aumaiiaiateau,onaouʻaiaileai lemanualoʻuatalii,inaiafaamanuiaatuailoʻuagagaiā teoe‘Uaiaavatufo‘i‘iāteia,‘ona‘aiaileaoia;

26OnafaimaileaoIsaakolonatamāiateia,Lo'uataliie, iaesauia,masogimaiiateau

27Onaiafaalatalataatuleamasogiiāteia,onaia sogisogiatuleailemanogioonaofu,mafaamanuiaiāte ia,mafaapeaatu:“Faauta,olemanogioloʻuataliiepeio lemanogiolefanuauafaamanuiaaiIeova

28Olemealea‘iafoa‘iatuaieleAtua‘iāteoelesauole lagi,malemealololoolelalolagi,maleteleosaitomale uaina;

29‘Ia‘au‘aunaatutagata‘iāteoe,‘iaifoatufo‘i‘iāteoe onu‘u;

30‘Uauma‘onafa‘amanuiaeIsaako‘iāIakopo,‘ua fa‘ato‘āalu‘esefo‘iIakopoilumaoIsaakolonatamā, ‘onasauaileaoEsaulonausomailanasailigamanu

31Uaiafaiafoʻisemeaʻaimanogimaavatuilonatamā,+ mauafaapeaatuilonatamā,“Inātulaʻimailoʻutamāeʻai imanualonaatalii,inaiafaamanuiamaiailouagagaiāte aʻu

32OnafaimaileaoIsaakolonatamāiateia,Oaieaoe? Onafaimaileaoia,Oa'uolouatalii,olouulumatuao Esau

33OnamatuāgateteaileaoIsaako,uafaapeaatu,Oai?O feaoiailēnatagoilemanumaaumai‘iātea‘u,ma‘ou ‘aiumalavaaole‘iesau,ma‘ua‘oufa‘amanuia‘iāteia? ioe,maoleafaamanuiainaoia

34UafaalogoEsauiupualonatamā,onatagiaileaoiai lealagatelemaleoonatele,uafaapeaatuilonatamā, “Loʻutamāe,iaefaamanuiamaiiāteaʻu,oaʻufoʻi

35Onafaiatuleaoia,Nasaulouusomalefaa'ole'ole,ma naaveesealoumanuia.

36Onafaiatuleaoia,Eletataueaonafaaigoaoiao Iakopo?auā‘uafa‘alua‘onasuitulagaoia‘iātea‘u; fa‘autafo‘i,‘ua‘ave‘eseinaeialo‘umanuia.Onafaimai leaoia,Eteleiteuinaeasemanuiamoau?

37OnataliatuleaoIsaakoiāEsau:“Faauta!maolesaito maleuainauaoutausiaoia:maseasemeaoutefaianei iateoe,loʻuataliie?

38OnafaiatuleaoEsauilonatamā,Loʻutamāe,etasiea saufaamanuiaga?iaefaamanuiamaiiateau,eoolavaia teau,loʼutamāeOnaleoteleleaoEsaumatagi

39OnatalimaileaoIsaakolonatamā,uafaapeaatuiāte ia:“Faauta,olemeaesilionaleleiolelalolagieteafioai, +malesauolelagimailugā;

40Maolaupelueteolaai,maeteauaunaaiilouuso;pe aepulefoʻi,onaegauialeaolanaamoilouua

41UaʻinoʻinoEsauiāIakopoonaolefaamanuiagana faamanuiaaioiaelonatamā;onaoufasiotiaaileaoloʻu usooIakopo

42‘Uata‘uatufo‘i‘iāRepekao‘upuneiaEsaulona atali‘i;

43Olenei,loʼuataliie,iaefaalogomaiiloʼuleo;‘iae tula‘ifo‘i,‘iaesola‘iāLapanalo‘uusoiKarana;

44Manonofofaatasimaiamoninaiaso,seialiliuesele itaolouuso;

45Se‘ialiliu‘eseleitaolouuso‘iāteoe,magaloai‘iāte ialemeanaefaia‘iāteia;

46OnafaiatuleaoRepekaiāIsaako:“Uaouvaivaiiloʻu olaonaoafafineoHeti;

MATAUPU28

1‘Onavala‘auatuleaoIsaako‘iāIakopo,mafa‘amanuia ‘iāteia,mapoloa‘iatu‘iāteia,‘uafa‘apeaatu‘iāteia, “‘Aua‘etefaiavāiafafineoKanana

2Tulaiia,maaluiPatanarama,ilefaleoPetueliletamāo loutinā;‘iaefaiavāaifo‘iiafafineoLapanaletuaganeo loutinā

3MaiafaamanuiaatuleAtuaeonalemalosiumalavaia teoe,maiafaauluolainaoe,maiafaatoateleinaoe,inaia aveaoemamotuotagata;

4MaavatuiateoelemanuiaoAperaamo,iateoe,maau fanaufaatasimaoe;‘ina‘iafaimoutofilenu‘u‘uae āumauai,nafoa‘iinamaieleAtua‘iāAperaamo

5OnaauinaatuleaeIsaakooIakopo,onaaluatuleaoiai PatanaramaiaLapanaleataliioPetuelileSuria,leusoo Repeka,letināoIakopomaEsau.

6InauailoaeEsauuafaamanuiaIsaakoiāIakopo,ma auinaatuoiaealuiPatanarama,efaiavāaiiāteia;aoia fa‘amanuia‘iāteia,naiapoloa‘iatuai‘iāteia,‘uafa‘apea atu,‘Aua‘etefaiavāiafafineoKanana;

7UafaalogoIakopoilonatamāmalonatinā,mauaalu atuiPatanarama;

8UailoaeEsauualēfiafia+lonatamāoIsaako+o afafineoKanana;

9OnaaluatuleaoEsauiāIsamaeli,mafaiavāiāMaalata leafafineoIsamaelileataliioAperaamo,oletuafafineo Nepaiota,efaimaanaavā

10UaalueseIakopomaiiPeresepa,uaaluatuiKarana.

11Uaooatuoiailetasimea,manofoaiilepōatoa,auā uagotolelā;‘uaia‘avefo‘inisioma‘aoleamea,matu‘u aiefaimaaluga,mata‘otoaiileameaemoeai

12‘Uafailanamiti,fa‘autafo‘i,oleapefai‘uatuile lalolagi,‘uao‘ofo‘ilonatumutumuilelagi;

13Fa‘autafo‘i,olo‘otumaileALI‘Iionalugamafetalai mai,“Oa‘uoleALI‘IleAtuaoAperaamoloutamā,male AtuaoIsaako;

14Eaveafoʻilaufanauepeioleefuefuoleeleele,ete salalauatufoʻiisisifo,masasaʻe,maleituimātū,male ituisaute;

15Fa‘autafo‘i,‘oute‘iāteoe,ma‘outeleoleo‘iāteoei meauma‘etealuiai,ma‘outetoefa‘afoisiamaioei leneinu‘u;auā‘outelētu‘ualavaoe,se‘ia‘oufaialemea na‘oufaiatuai‘iāteoe

16OnaalaleaoIakopomaiilanamoe,uafaapeaatu:“E moni,olooileneinofoagaIeova;masaouleiloa

17Onafefeaileaoia,uafaapeaatu,Uamatuāmata'utia leneimea!eleaisetasilenei,uanaolefaleoleAtua,ma olefaitotoafoileaolelagi

18‘Onatula‘ileaoIakopoiletaeaolava,‘ua‘avelema‘a naiatu‘uialuga,mafa‘atūinaefaimafa‘ailoga,maliligi ailesuāu‘uilonatumutumu

19UaiafaaigoaleameaoPeteli,aoleigoamuamuaolea aaioLusa.

20OnatautōleaoIakopoiletautoga,uafaapeaatu,“Afai efaatasimaileAtuaiāteaʻu,maiatausiaaʻuileneialaou tealuatuai,mafoaʻimaiiāteaʻulearetoeʻaiai,male ofuouteofuai;

21Onaoutoesauaileailefaleoloʼutamāmalefilemu; onaaveaaileaoIeovamoʻuAtua;

22Oleneimaauaoufaatuinaefaimapoutū,efaileama faleoleAtua;

MATAUPU29

1‘OnaaluleaoIakopoilanamalaga,‘uao‘oatuilenu‘u otagataisasa‘e

2Uaiavaaiatu,faautafoʻi,ilevaieliilefanua,faautafoʻi, olafumamoeetoluolootaootoionatafatafa;auānalatou fa‘ainuailelafuileavai‘eli,saiaifo‘ilema‘ateleile gutuolevai‘eli

3Uafaapotopotoinafoʻiiinālelafumamoeuma,ona latoufulileaolemaamaiilegutuolevaieli,mafaainu mamoe,matoetuulemaailugaolegutuolevaieliilona tulaga.

4UafaiatuIakopoiāilatou,“Oʻuusoe,maifeaoutou? Onalatoufaimailea,OKaranaimatou.

5Masaiafaiatuiateilatou,"TouteiloaeaLapanale ataliioNakori?Onalatoufaimailea,Uamatouiloaoia

6Onafaiatuleaoiaiateilatou,Pouamaloloeaia?‘Ona latoufaimaiailea,“Olo‘omanuiaia.”Fa‘autafo‘i,o Raselalonaafafineolo‘osaumamamoe

7Onafaiatuleaoia,Faauta,uaooileaso,eleiooile taimiefaapotopotoaipovi;

8Onalatoufaimailea,“Matoutelēmafaia,seʻia faapotopotoinalafuuma,seʻiafulieseinalemaamaiile gutuolevaieli;onamatoufaainuleaomamoe

9Aotautalaoiamailatou,onasauaileaoRaselama mamoealonatamā,auānaialeoleoina.

10InauavaaiatuIakopoiāRaselaleafafineoLapanale tuaganeolonatinā,mamamoeaLapanaletuaganeolona

tinā,onaaluatuleaoIakopomafulieselemaamaiile gutuolevaieli,mafaainulelafumamoeaLapanale tuaganeolonatinā

11OnasogiatuleaoIakopoiāRasela,maualeotele,ma tagi.

12UataʻuatueIakopoiāRaselaoiaoletuaganeolona tamā,maoiaoleataliioRepeka;

13InauafaalogoLapanailetalaeuigaiāIakopoleatalii olonatuafafine,onamomoʻeatuleaoiaefaafetaiaʻiiāte ia,mafusiiāteia,masogiiāteia,maaumaioiailona faleMasaiataʼuatuiaLapananeimeauma

14OnafaimaileaoLapanaiateia,Emonilavaooeo lo'uivimalo'uaano.Onamauaileaoiamaiailevaole masina

15OnafaimaileaoLapanaiāIakopo,“Onaooeoloʻu uso,peeteauaunafuamaieaiāteaʻu?ta'umaiiaiateau, sealoutotogi?

16EtoʻaluafoʻiafafineoLapana:oleigoaoleulumatua oLea,oleigoafoʻioleuiioRasela.

17UamaalilimataoLea;aoRaselaelaleleimalalelei

18NaalofaIakopoiāRasela;‘uafa‘apeaatufo‘i,‘Oute ‘au‘auna‘iāteoeitausagaefitumoRaselalouafafine la‘itiiti

19OnafaiatuleaoLapana,Eleleionaouavatuoiaiate oe,nailoleavatuoiaisetasitagata;

20UaauaunaIakopoitausagaefituonaoRasela;maua peinaoninaiasoiateia,onaolonaalofaiateia

21OnafaiatuleaoIakopoiaLapana,Aumaila'uavāiate au,auāuaatoao'uaso,outealuatuaiiateia

22OnafaapotopotoaileaeLapanaotagataumaolenuu, mafaiasetausamiga.

23Uaooileafiafi,onaiaaveleaolonaafafineoLea,ma avatuiāteia;onaaluatuaileaoiaiateia

24OnaavatuleaeLapanailonaafafineoLeaoSelepa lanaauaunafafineefaimaauaunafafine

25‘Uao‘oiletaeao,fa‘auta,oLealavaia;Outelei auaunaeaiateoeonaoRasela?sealemeauaefaaseseina aiau?

26OnafaiatuleaoLapana,Elēfaapeaonafaiailomatou nuu,onaavatuleitiitiilumaoleulumatua.

27‘Iaefa‘ataunu‘uinalonavaiaso,‘onamatouavatuailea ‘iāteoeleneimeamole‘au‘aunaete‘au‘aunamaiai‘iā tea‘uiisitausagaefitu.

28UafaapeaonafaiaeIakopo,uaatoaailevaiasoolona vaiaso,uaiaavatufoiiateiaoRaselalonaafafineefaima anaavā.

29UaavatueLapanaiāRaselalonaafafineoPilalana auaunafafineefaimaanaauauna.

30UaaluatufoʻioiaiāRasela,mauasilifoʻilonaalofa iāRaselailooLea,mauatoeauaunaiāteiaiisitausagae fitu

31UasilafiaeIeovauainosiaLea,onaiatatalainaleao lonamanava,auapāRasela

32UatōLeamafanauasetamatane,uaiafaaigoaiāteia oReupena,+auāuaiafaapeamai:“Emoni,uasilasilamai Ieovailoʻutigā;oleneifo‘iealofamaiaila‘utane‘iāte a‘u.

33Masatoetooia,mafanauinasetamatane;‘uafa‘apea maifo‘i,“‘Uafa‘afofogaleALI‘I‘ua‘inosiaa‘u,oleana iafoa‘imaiaifo‘iletamalenei‘iātea‘u;

34Masatoetooia,mafanauinasetamatane;‘uafa‘apea maifo‘i,“Oletaimineiefa‘atasimaiaila‘utane‘iātea‘u, auā‘ua‘oufānaumai‘iāteiaotamataneeto‘atolu; 35Uatoetōfoʻioiamafanauasetamatane,+mauaia faapeamai:“Olenei,outeviviiatuiāIeova.”+Oleauaia faaigoaaiiāteiaoIuta;matu'uamoga

MATAUPU30

1‘UailoaeRasela‘ualēfānau‘iāIakoposefānau,‘ona matau‘aleaoRaselailonauso;‘uafaiatufo‘i‘iāIakopo, “‘Inā‘aumaiia‘iātea‘unifānau,‘inane‘i‘ouoti 2OnatupuaileaoleitaoIakopoiāRasela,+maua faapeaatu:“PooaʻueaesuitulagaileAtua,olēnataofia maiiāteoelefuaolemanava?

3Onafaiatuleaoia,FaautailaʻuauaunafafineoPila,ia ealuatuiāteia;efanaufoioiailugaoo’utulivae,inaia oumauaaifoinifanauiateia

4UaiaavatuiāteiaoPilalanaauaunafafineefaimaana avā,+onaaluatuleaoIakopoiāteia

5OnatoaileaoPila,uafanauinaeialetamataneia Iakopo.

6OnafaimaileaoRasela,“UafaamasinoinaaʻueleAtua, +uaiafaafofogamaifoʻiiloʻuleo,mauaiafoaʻimaiiāte aʻuseatalii;

7OnatoetōaileaoPilaleauaunafafineaRasela,maua fanauaeiaoleataliilonaluaoIakopo

8OnafaimaileaoRasela,“Namatauivimaloʻuusoi tauivigatetele,mauaoumanumaloai”+Uaiafaaigoaiā teiaoNafatali

9UailoaeLeaualētoefanauoia,onaiaaveleaoSelepa lanaauaunafafine,maavatuiāIakopoefaimaanaavā 10NafanauaeSelepaleauaunafafineaLeasetamatane iāIakopo.

11OnafaimaileaoLea,Uaoomaileʻau,+onaia faaigoaleaiāteiaoKato

12NafanauaeSelepaleauaunafafineaLealeataliilona luaoIakopo

13OnafaimaileaoLea,“Outefiafialava,auāetaʻuaaʻu eafafineoleamanuia.”+UaiafaaigoaiāteiaoAsera.

14OnaaluatuleaoReupenaiasooleseleselegaosaito, uamauaaieiaotutaimailefanua,uaiaavatuaiilona tināoLea.‘OnafaiatuleaoRasela‘iāLea,“Se‘i‘aumai ‘iātea‘unitutaimaalouatali‘i”

15Onafaimaileaoiaiāteia,“Osemeafaatauvaaeauae aveailaʻutane?‘ete‘ave‘eafo‘imatutaimaalo‘uatali‘i? OnafaiatuleaoRasela,Olemealeaemomoeaioiama oeileponeionaotutaimaalouatalii.

16UasauIakopomaiilefanuaileafiafipō,onaaluatulea oLeaefaafetaiaʻiiāteia,uafaapeaatu:“Etatauonaesau iāteaʻu;auāemoni,‘ua‘oufa‘afaigaluegainaoeitutaima alo‘uatali‘i.Onalamomoeaileamaiailenapo.

17UafaafofogamaileAtuaiāLea,onatōaileaoia,ma uafanauaeiaoIakopoleataliilonatoalima

18OnafaimaileaoLea,UafoaʻimaieleAtualoʻutotogi, +auāuaouavatulaʻuauaunafafineilaʻutane;+onaia faaigoaleaiāteiaoIsakara.

19OnatoetōleaoLea,uafanauaeIakopoleataliilona toʻaono

20OnafaimaileaoLea,UafoaiinamaieleAtuaiateau semeaalofalelei;oleneiemaula‘utanemaa‘u,auā‘ua ‘oufānaumai‘iāteiaotamataneeto‘aono;

21Mulimuliane,uafanaueiaoleafafine,uafaaigoaiate iaoTina.

22UamanatuaeleAtuaRasela,+uafaafofogamaifoʻile Atuaiāteia,mauatatalainaailonamanava.

23Onatoaileaoia,mauafanauinasetamatane;‘ua fa‘apeaane,‘Ua‘ave‘eseinaeleAtualo‘uluma;

24MasaiafaaigoaiateiaoIosefa;‘uafa‘apeamaifo‘i,E fa‘aopoopomaieleALI‘Imoa‘useisitamatane.

25InauafanauinaeRaselaoIosefa,onafaiatuleao IakopoiāLapana,“Iaetuumaiaʻuealu,inaiaoualui loʻunuu,maloʻunuu

26Aumaiaʻuavāmaaʻufanau,oēnaouauaunaaiiāte oe,matuumaiaʻuoutealu;

27OnafaiatuleaoLapanaiāteia:“Afaiuaealofamaiiā teaʻu,inānofoia,auāuaouiloauafaamanuiamaiIeova iāteaʻuonaooe.

28Onafaiatuleaoia,Iaetofiamaiiateauloutotogi,ona ouavatuailea

29Onafaiatuleaoiaiateia,Uaeiloalavalo'uauaunaia teoe,maaumanuiateau

30Onasaitiitimeasaiateoeaeouteleisau,maua faateleinaneiisemotuotagata;‘uafa‘amanuiafo‘ioeele ALI‘Italu‘ona‘ousau;

31Onafaiatuleaoia,Seasemeaouteavatuiateoe? ‘OnafaiatuleaoIakopo,“Etelēavatualavasemea‘iāte a‘u;

32Oleaouuiatuilaulafuumaileasonei,outeaveese maiileameaomanuilailaumamapulepule,mapovieena umaoimamoe,mapulepulemapulepuleiʻoti;

33Efaapeafoʻionatalimailaʻuamiotonuiāteaʻuiasoa sau,peaoomaiioulumamoloʻutotogi;

34MasafaimaiLapana,Faauta,outemanaoiatusama lauupu

35Uaiaaveesefoʻiileaasooʻotipoʻaetusitusima pulepule,maʻotifafineumaepulepulemapulepule,ma meaumauaiaisinasina,mamanueenaumailelafu,ma tuuatuilimaoonaatalii.

36Uaiatuuatufoʻiiasoetoluemalagaaiilevaoiama Iakopo;

37OnaaveleaeIakopootootooolepopelalanumeamata, malelaauoleasela,malesesini;‘uafa‘a‘ofuinafo‘i togitogipapa‘eitotonu,‘uafa‘aaliaaifo‘ilepa‘epa‘esai aiila‘au.

38Uaiatuufoʻilaʻaunaiaveleinailumaolelafuise faatanoavai,inauaōatulelafuefeinu,inaiatōaipeaō atueinu.

39‘Onatōaileaolelafuilumaola‘au,ma‘uafānaumai aiomanutusitusi,ilailasolo,mapulepule.

40OnatuueseeseinaleaeIakopootamaimamoe,ma faasagaatumataolelafuimanutusitusi,mamanueena umailelafuaLapana;‘uaiatu‘u‘esefo‘ianalavalafu, ‘aele‘itu‘uinaatuimanuaLapana.

41Osoosetaimifoʻietoaimanumalolosi,onatuuailea eIakopoolaʻauilumaomanuitalavai,inaiatoaiilaʻau

42Aeinauavaivaipovi,naialetuuaiitotonu;olemea leaoevaivaiuaiaLapana,aoemalolosiiaIakopo

43Uamatuāfaatoʻateleinalavaletamāloa,uaiāteiafoʻi povietele,maauaunafafine,maauaunatane,makamela, maasini

1UafaalogooiaiupuaataliioLapana,uafaapeamai,Ua aveeIakopomeaumaalotatoutamā;maomeaalotatou tamānaiamauaaileneimamaluuma.

2OnavaaiatuleaoIakopoifoligaoLapana,faautafoi,ua leoiaiateiaepeioletaimimuamua

3OnafetalaimaileaoIeovaiāIakopo:“Inātoefoʻiiaile laueleeleoouaugātamāmalouaiga;maoleaoufaatasi maoe

4OnaaamileaeIakopooRaselamaLeailefanuailana lafu;

5Uaiafaapeaatuiāilaʻua,“Uaouvaaiatuifoligaolo ouluatamā,ualēosaʻomaiiāteaʻuepeioletaimi muamua;a‘ua‘iātea‘uleAtuaolo‘utamā

6Uaoutouiloafoinaouauaunaatuilooutoutamāma loʼumalosiatoa

7Mauafaasesēinaaʼuelooutoutamā,mauafaasefulu onasuialoʼutotogi;a‘ualētu‘uaoiaeleAtua‘ia fa‘aleagamai‘iātea‘u

8Afainaiafaapeamai,Oilailasolooloutotogilea;‘ona fānaumaiaileaomanuumaeilailasolo;onafanauaailea opoviumauafaaava

9UafaapeaonaaveeseeleAtuaomanualooutoutamā, matuuinamaiiateau.

10Uaooionaponatoaipovi,onatepaaʻeleaooʻumata, maouiloaaiilemiti,faautafoʻi,omamoepoʻanafeosofi ilugaopoviuatusitusi,ilailasolo,mailailasolo.

11MasafetalaimaileagelualeAtuaiateaʼuisemiti,ua faimai,Iakopo:Masaoufaiatu,Oaʼulenei

12Onaiafaiatulea:“Seʻitepaaʻeiaoumata,mavaai,o mamoepoʻaumaefeosofiilugaopovietusitusi,ilaila solo,mapulepule,+auāuaouvaaiimeaumauafaiae Lapanaiāteoe.

13OaʻuoleAtuaoPeteli,olemeanaefaauuinaaile poutū,malemeanaetautōaiiāteaʻu; 14OnatalimaileaoRaselamaLea,uafaapeamaiiateia, Peeiaieasevaegapoosetofimoimauaileaigaoloma tamā?

15Elēota‘ua‘eaimatouotagata‘ese?auā‘uafa‘atauina imatoueia,‘ua‘aifo‘ieiaamatoutupe

16Auāole‘oloaumana‘ave‘eseinaeleAtuamaiiloma tamā,omeaiamoimatoumaamatoufānau;

17‘Onatula‘ileaoIakopo,‘uafa‘ae‘eonaatali‘imaana avāilugaokamela;

18‘Uaia‘avefo‘ianamanuuma,maana‘oloaumanaia maua,omanunaiamaua,naiamauaiPatanarama,ealu atuai‘iāIsaakolonatamāilenu‘uoKanana.

19UaaluatuLapanaeselefulufuluoanamamoe,aua gaoiaeRaselatupuaolonatamā

20OnagaoiaileaoIakopomaleleiloaiaLapanaleSuria, inauaialeta'uatuiateiauasolaoia.

21Onasolaleaoiamaanameauma;‘onatula‘ileaoia, masopo‘iaatulevaitafe,mafa‘asagaatuilemaugao Kiliata

22UataʻuatuiāLapanaileasotoluuasolaIakopo

23Onaiaaveleaoonausofaatasimaia,uatuliloaiāteia iasoefitu;onalatoumaualeaoiailemaugaoKiliata

24OnaafiomaileaoleAtuaiaLapanaleSuriailemitii lepo,uafaapeaatuiateia,Iaoe,ne'ietautalaatuia Iakopoiseleleipooseleaga

25OnamauaatuleaeLapanaoIakopoNafa‘atūinafo‘ie Iakopolonafale‘ieilemauga,a‘uatolauapiLapanama onausoilemaugaoKiliata

26OnafaimaileaoLapanaiāIakopo:“Oleālemeauae faia,uaegaoiaimalelēiloamaiiāteaʻu,maaveoʻu afafineepeionitagatauaavefaapagotailepelu?

27Olealemeanaesolafaaliloliloai,maegaoieseai maiiateau;naeleta'umaifoiiateau,inaiaouauinaatu oemalefiafia,mapese,matopa,makitara?

28Eteleʻituumaifoʻiaʻuesogiioʻuataliimaoʻu afafine?oleneiuaefaifaavalevaleailoufaiafaapea

29Emafaieloʻulimaonafaatigāiāteoutou,auafetalai maileAtuaolooutoutamāiāteaʻuanapō,uafaapeamai, ‘IaefaaeteeteinaneʻietautalaatuiāIakopoiseleleipoo seleaga

30Olenei,euiinaealuese,onauaematuānaunauile aigaoloutamā,aeaiseāuaegaoiaaioʻuatua?

31OnataliatuleaoIakopoiāLapana,uafaapeaatu:“Auā naoufefe;

32Osetasietemauaiaiouatua,auane‘iolaoia;Auāe le‘iiloaeIakopo‘uagaoiaeRasela

33OnaaluatuleaoLapanailefaleʻieoIakopo,male faleʻieoLea,mafaleʻieoauaunafafineetoʻalua;auale mauaeia‘Onaaluatuleaoianailefale‘ieoLea,‘uaulu atuilefale‘ieoRasela.

34NaaveeRaselaotupuamatuuitotonuomeaetuuai lekamela,manofoaiiluga‘Uasu‘esu‘eeLapanalefale ‘ieuma,‘aele‘imaua.

35Onafaiatuleaoiailonatamā:“Auaeteitailoʻualii onaoutelēmafaionatulaʻiiouluma;auā‘ua‘iātea‘ule tuafafine.Naiasu'esu'e,aeleimauaiafaatusa.

36UaitaIakopomafinauatuiāLapana;seala'uagasala, uaetuliloamaiaiiateau?

37Uaesuʻesuʻeiaʻumeauma,oleāsemeauaemauai meaumaolouaiga?tu'umaiiineiilumaoo'uusomaou uso,inaialatoufaamasinoiateitaua

38Otausaganeieluasefulusaouiaiiateoe;oau mamoefafinemaauʻotifafineualēfanaumai,+uaoule ʻaifoʻiomamoepoʻaolaulafu

39‘Outele‘iavatua‘iāteoelemeanasaeiaemanu;Sa outauaveinaleleiloa;naesu'einamaiilo'ulima,pena gaoiaileao,pegaoiailepo

40Safaapeaonaouiai;ileaoefaaumatiaaiaʻuile lāmala,maleaisailepō;onate'aaileaola'umoeio'u mata

41Uafaapeaonaouiaiiloufaleitausagaeluafulu;Na ‘ou‘au‘auna‘iāteoeitausagaesefulumalefamoou afafineeto‘alua,matausagaeonomoaumanu;

42Analē‘iātea‘uleAtuaolo‘utamā,oleAtuao Aperaamo,malemata‘u‘iāIsaako,emoni,‘uaetu‘uina maia‘uealu‘esefuaUasilasilamaileAtuailoʼu puapuagamalegaluegaaoʼulima,maaoaiinaoeananafi.

43OnatalimaileaoLapanaiāIakopo,uafaapeamai:“O oʻuafafineneiafafine,ooʻuafafinefoʻineitamaiti,oaʻu manufoʻiia,maomeaumafoʻietevaaiiaioaʻuia; 44Olenei,sauia,se‘itaosiasefeagaiga,oa‘umaoe;ia faifoimamolimauiateaumaoe.

45OnatagoleaoIakopoilemaa,mafaatuinaefaima pou

46UafaiatuIakopoionauso,“Iaoutoufaapotopotomai maa;onalatouaveleaomaa,mafaiaisefaupuega,ma latouaaiaiilugaolefaupuega

47UafaaigoaeLapanaoIegarasauta,auafaaigoae IakopooKaleta.

48OnafaimaileaoLapana,Oleneifaaputugaose molimauiateitauamaoeileasonei.Olemealeana faaigoaaileameaoKaleta;

49MaMesepa;auānaiafaimai,‘IasilasilamaileALI‘I ‘iātea‘umaoe,peataō‘esemaletasi

50‘Āfai‘etefa‘atigāinao‘uafafine,pe‘āfaifo‘i‘etefai avāiisiavāe‘eseio‘uafafine,eleaisetagata‘uafa‘atasi maitatou;faauta,oleAtuaolemolimauiateaumaoe

51OnafaimaileaoLapanaiāIakopo:“Vaaiilenei faupuʻega,mavaaiileneipoutūuaoulafoilevaoitaʻua maoe;

52Efaimamolimauleneifaupuega,efaifoileneimaa faamanatu,outelesopoiaatuleneifaupuegaiateoe,mae telesopoiamaifoileneifaupuegamaleneipoutūiateau, inaialeagaai

53OleAtuaoAperaamo,maleAtuaoNakori,leAtuao lolatamā,iafaamasinoiaitatou.‘Uatautōfo‘iIakopoile mata‘uilonatamāoIsaako

54OnafaileaeIakopootaulagailugaolemauga,ua valaauatuionausoeaaiimeaʻai;

55UatulaʻiLapanailetaeaopō,uasogiionaataliimaona afafine,mafaamanuiaiāilatou;

MATAUPU32

1‘UaaluatuIakopoilonaala,‘uafa‘afetaia‘ifo‘i‘iāteia oagelualeAtua

2InauavaaiatuIakopoiāilatou,onaiafaapeaanelea:“O leʻautauleneialeAtua,”+onaiafaaigoaleaoleameao Maanaima

3OnaaauinaatuleaeIakopooavefeʻauemuamuaiāteia iāEsaulonausoilenuuoSeira,olenuuoEtoma.

4Uaiapoloaʻiatuiāilatou,efaapea:“Iafaapeaonaoutou faiatuiloʻualiioEsau;‘Uafa‘apea‘onafaimaiolau ‘au‘aunaoIakopo,‘Ua‘ouāumaumaLapana,‘ua‘ounofo aifo‘i‘uao‘omaiiasonei;

5Uaiāteaʻufoʻipovi,asini,lafumamoe,maauaunatane, maauaunafafine;

6OnatoefoimaiaileaoavefeauiaIakopo,uafaapeamai, NamatouoatuilouusooEsau,oloosaufoioiae faafetaiaiiateoe,matagataetoafaselaufaatasimaia.

7OnamatuāfefeaileaoIakopomaleatuatuvale,+onaia vaevaeinaleaotagatasaiāteia,malafumamoe,mapovi, makamela,ivaegaelua;

8Uafaapeaatu,AfaiesauEsauiletasivaegamafasiaai, onasaoaileaoleisivaegaototoe.

9UafaapeaatuIakopo:“LeAtuaeoloʻutamāo Aperaamo,maleAtuaoloʻutamāoIsaako,+oIeovaolē nafetalaimaiiāteaʻu,‘Inātoefoʻiiailounuumaouaiga, +onaoufaialeaosemealeleiiāteoe.

10‘Outelēaogāfo‘iilealofamutimutivaleumalava,ma le‘upumoniumalavanaefa‘aalimaiilau‘au‘auna;auā na‘ousopo‘iaatuleneiIoritanamalo‘uto‘oto‘o;mao leneiuaaveaaumavaegaelua

11‘Oute‘ai‘oiatu,iaelavea‘imai‘iātea‘uailelimao lo‘uuso,olelimaoEsau;

12Naefaimaifoʻi,Outematuāagaleleiatuiāteoe,+ma outefaiafoʻilaufanauiapeioleoneoneolesami,elē mafaitauliaonaoletoʻatele

13Onanofoaileaoiailealavapo;‘ua‘avefo‘ieiani meanaiaiilonalimaefaimameaalofamoEsaulonauso; 14O‘otifafineeluaselau,ma‘otipo‘aeluafulu,o mamoefafineeluaselau,mamamoepo‘aeluafulu; 15Okamelasusuetolusefulumaalatoutamaʻiasini,o poviefāsefulu,mapovipoʻaesefulu,oasinifafinee luafulu,matamaʻipovipoʻaesefulu

16Onaiatuuinaatuleaoilatouilimaoanaauauna,olafu taitasietuufua;‘uafaiatufo‘iiana‘au‘auna,“‘Inā muamuaatuia‘iātea‘u,ma‘iava‘ava‘ailelafumalelafu 17Uaiapoloaʻiatufoʻiilēnamuamua,uafaapeaatu,Pe afeiloaʻimailoʻuusooEsauiāteoemafesilimaiiāteoe, efaapea,Oaioe?maofeaetealuiai?oaifo‘ineimeai ouluma?

18Onaefaiatulea,OilatouolauauaunaoIakopo;ole meaalofaleailo‘ualiioEsau;

19‘Uafa‘apeafo‘i‘onapoloa‘iatuoiailonalua,malona tolu,‘atoamailatouumanamulimuliatuilafu,‘ua fa‘apeaatu,“‘Iafa‘apea‘ona‘outoufaiatu‘iāEsaupea ‘outoumauaoia

20Iaoutoufaapeaatufoi,Faauta,oloomulimulimailau auaunaoIakopo;Auānaiafaimai,‘Outefa‘amalie‘iāte iailemeaalofaemuamua‘iātea‘u,emulimuliane‘ona ‘ouva‘aiatuleaionafofoga;atonuetaliaa'ueia

21Onaaluatuleaolemeaalofaionaluma;

22Onatulaʻileaoiaileapō,maaveanaavāetoʻalua,ma anaauaunafafineetoʻalua,maonaataliietoʻasefulutasi, masopoʻialeasagaoIapoka.

23Onaiaaveleaoilatou,maauinaatuiateilatouileisi ituolealia,maauinaatufoiiateiaanamea

24MasatuuanaoIakopo;‘uafagatuafo‘imaialetagata ‘uao‘oiletafaoata

25Mainauavaaiatuoiaualemanumalooiaiateia,sa iapaiatuilefaigaolonasuilapalapa;‘uagaufo‘ilefa‘iga oleogāvaeoIakopo,‘inaolafagatuamaia

26Onafaiatuleaoia,Tuumaiiaiateauoutealu,auaua tafamaiata.Onafaiatuleaoia,Outeletuuatulavaoee alu,seivaganauaefaamanuiamaiiateau

27Onafaiatuleaoiaiateia,Oaiealouigoa?Onafaiatu leaoia,Iakopo.

28Onaiafetalaimailea,ElētoetaʻualouigoaoIakopo,a oIsaraelu;

29OnafesiliatuleaoIakopoiateia,uafaapeaatu,Se'i ta'umaiiaiateaulouigoaOnafaimaileaoia,Seale meauaefesilimaiaiilo'uigoa?Masaiafaamanuiaiate iaiina.

30UafaaigoaeIakopoleameaoPenieli,auāuaouvaaii leAtuafaafesagai,mauafaasaoinaloʻuola.

31UaaluaʻefoʻioiailugaoPenueli,onaosoaʻeleaole lāiāteia,mauatūaioiailugaolonaogāvae

32OlemealeaelēaaiailefanaugaaIsaraeluileuauaua maʻi,olooilugaolefagaoleogāvae,eoomaiileasonei, auānaiapaʻiatuilefaʻigaoleogāvaeoIakopoileuaua uamaʻi

MATAUPU33

1‘Uatepaa‘efo‘iIakopo,‘uava‘aiatu,fa‘autafo‘i,o Esauosaumatagataeto‘afaselaumaia‘Onavaevaelea eiaotamaiti‘iāLea,maRasela,ma‘au‘aunafafinee to‘alua

2Onaiatuuatuleaoauaunafafinemaalatoufanaue muamua,maLeamaanafanauemulimulimai,maRasela maIosefaitua

3Onaaluatuleaoiaiolatouluma,uaifofaafituile eleele,seiaooinalatalataatuilonauso.

4OnamomoʻemaileaoEsauefaafetaiaʻiiāteia,uafusi iāteia,mafusiilonaua,masogiiāteia,onalafetagisiai lea.

5Onatepaaʻeleaoia,mailoaatufafinematamaiti;ma faiatu,Oaieailatouuaiateoe?Onafaiatuleaoia,O fanauuafoaiinamaieleAtuailauauauna

6Onafaalatalatamaileaoauaunafafine,oilatoumaa latoufanau,ualatoupunonou.

7UafaalatalatamaifoʻiLeamalanafanau,uaifoiāteia;

8Onafaiatuleaoia,Sealeuigaoleneilafuumanaou fetaia'i?Onafaiatuleaoia,Ealofagiailatouneielo'ualii.

9OnafaimaileaoEsau,Lo'uusoe,ualavaiateau;iae teumooelava

10OnafaiatuleaoIakopo:“Eleai,afaiuaalofagiaaʻue oe,iaetaliamailaʻumeaalofamaiiloʻulima;

11‘Oute‘ai‘oiatu,‘iaetaliala‘ufa‘amanuiaga‘uaavatu ‘iāteoe;auā‘uaalofamaileAtua‘iātea‘u,‘ualavafo‘i a‘uMasaiatauanauiateia,masaiatalia

12Onafaiatuleaoia,Seiotatouo,maoumuamuaatuia teoe.

13Onafaiatuleaoiaiāteia:“Uasilafiaeloʻualiie tauleleatamaiti,+olooiāteaʻufoʻilafumamoemalafu povi,maafaieosofaʻiailatouetagataileasoetasi,e mamateailelafuuma

14‘Oute‘ai‘oiatu,se‘iealuatulo‘uali‘iilumaolana ‘au‘auna,‘ona‘outa‘ita‘iaileamalelemū,epei‘ona mafaiemanuemuamua‘iātea‘umalefānau,se‘ia‘ou aluatuilo‘uali‘iiSeira

15OnafaiatuleaoEsau,Seʻioutuuatuiāteoenisio tagatauaiāteaʻuOnafaiatuleaoia,Sealemeae manaomiaai?‘ia‘oumaualealofatunoailumaolo‘uali‘i 16OnatoefoiatuleaoEsauileaasoilonaalaiSeira.

17UaaluatuIakopoiSukota,uafaiafoʻisefalemoia,+ mafaiafoʻifaleʻiemoanalafumanu;

18UaooatuIakopoiSalema,oleaaioSekema,olooile nuuoKanana,inauasauoiamaiPatanarama;‘uafa‘atū fo‘ilonafale‘ieilumaole‘a‘ai

19Uaiafaataumaifoʻisefasifanuanaiafaatūinaailona faleʻie,ilimaolefanaugaaHamoro,letamāoSekema,i tupeeselau

20Onaiafaatuinaleaileameaolefatafaitaulaga,ma faaigoaaioElelohe-Isaraela

MATAUPU34

1OnaaluatuleaoTinaleafafineoLea,naiafanauinaia Iakopo,evaaiiafafineolenuu.

2‘Uailoaatufo‘ioiaeSekemaleatali‘ioHamorolesa Hivī,leali‘iolenu‘u,‘onatagoleaoia‘iāteia,‘uala momoemaia,mafa‘aleagainaaioia

3OnapipiiatuleaolonalotoiaTinaleafafineoIakopo, uaalofafoioiaileteine,matautalaatumaleagaleleiile teine

4OnafaiatuleaoSekemailonatamāoHamoro,ua faapeaatu,Iaeaumaileneiteineefaimaaʻuavā.

5UafaalogoIakopouaiafaaleagainaTinalonaafafine,sa ilevaoonaataliifaatasimaanalafumanu,onafaalologoai leaoIakoposeiaoomai

6OnaaluatuleaoHamoroletamāoSekemaiāIakopoe talanoamaia.

7UaōmaifoʻiataliioIakopomaiilefanuainaualatou faalogoiai;olealemeaeletatauonafaia

8OnatautalaatuaileaoHamoroiateilatou,uafaapea atu,Uanaunaulelotoolo'uataliioSekemailooutou afafine;

9‘Ia‘outoufaiafo‘inifa‘aipoipogamaimatou,ma ‘aumaio‘outouafafine‘iāteimatou,ma‘aumaiomatou afafinema‘outou.

10Etoutenonofofaatasimaimatou,+eiaifoʻile laueleeleiooutouluma;‘ia‘outounonofoaima fefa‘ataua‘iai,ma‘ia‘outoumauaaimeamo‘outou.

11OnafaiatuleaoSekemailonatamāmaonatuagane, Seʻialofagiamaiaʻueoutou,outeavatufoʻilemeatoute faimaiaiiāteaʻu.

12Aualavaneʻioutoufesilimaiiāteaʻuileteleoletau masemeaalofa,onaouavatuleaepeionaoutoufaimaiai iāteaʻu;

13OnataliatuleaoataliioIakopoiāSekemamaHamoro lonatamāmalefaaʻoleʻole,uafaapeaatu,auāuaia faaleagainaTinalolatoutuafafine.

14Ualatoufaapeaatuiāilaʻua,“Elēmafaionamatou faialeneimea,eavatuailomatoutuafafineilēeleʻi peritomeina;auāolemealea‘uafa‘alumainaaiimatou; 15Aeolemealeneioleamatoumalilieaiiāteoutou: Afaitoutepeioimatou,iaperitomeinataneumaooutou;

16‘Onamatouavatuaileaoomatouafafine‘iāte‘outou, matoute‘aumaifo‘io‘outouafafinemoimatou,matoute maufo‘ima‘outou,ma‘aveaaiimatoumanu‘uetasi

17‘Ae‘āfaitoutelēfa‘alogomai‘iāteimatou,‘ia peritomeina;onamatouaveleaolomatouafafine,ma matouoai

18UaleleifoʻialatouupuiāHamoromaSekemaleatalii oHamoro

19Eleʻifaatuaifoʻieletauleʻaleʻaonafaialeamea,auā naiafiafiaileafafineoIakopo,mauasiliatufoʻiona mamaluileaigaumaolonatamā

20‘OnaōatuleaoHamoromaSekemalonaatali‘iile faitoto‘aolola‘a‘ai,matautalaatuitagataolola‘a‘ai, ‘uafa‘apeaatu

21Otagataiaefilemumaitatou;olea‘ialatounonofoai ilenu‘u,mafefa‘ataua‘iai;auāolefanua,fa‘auta,‘ua lavamoilatou;‘iatatou‘aumaiolatouafafineefaima tatouavā,‘iatatouavatufo‘iotatouafafine‘iāteilatou.

22Enaolemealavaleaemaliliemaiaiiatagataiatei tatouenonofofaatasimaitatou,iaaveamanuuetasi,pe afaieperitomeinaotaneumaoitatou,epeiona peritomeinailatou.

23Elēoatatoueaalatoulafumanumaalatoumeamaa latoumanuuma?taulavainatatoumalilieiateilatou,ona latounonofoaileamaitatou

24UafaalogoatufoʻiiāHamoromalonaataliioSekema oilatouumanaōatuilefaitotoʻaolonaaai;‘ua peritomeinafo‘itaneuma,oilatouumanaōatuile faitoto‘aolona‘a‘ai

25Uaooileasolonatolu,inauatigāinailatou,onatago leaoataliietoʻaluaoIakopo,oSimeonamaLevi,ousoo

Tina,etaʻitasiilanapelumaōatumalelototeleileaai, mafasiotiataneuma.

26OnalafasiotialeaoHamoromalonaataliioSekemai lepelu,onalaaveleaoTinaailefaleoSekema,maoatui fafo.

27UaōatufoʻiataliioIakopoiēuafasiotia,+malatou vete+leaai,auāualatoufaaleagainalolatoutuafafine

28Ualatouavealatoumamoe,maalatoupovi,maalatou asini,mameasaileaai,mameasailefanua;

29Ualatouavefaapagotafoʻialatouoloauma,maalatou fanauitiuma,maalatouavā,maveteameaumasailefale

30OnafaiatuleaoIakopoiāSimeonamaLevi:“Uaoulua faapopoleinaaʻuinaialeagaaiaʻuitagataolenuu,osa KananāmasaPerisē;efa‘aumatiafo‘ia‘umalo‘u‘āiga

31Ualatoufaapeamai,Peetataueaonaiafaialomatou tuafafineepeiosefafinetalitane?

MATAUPU35

1‘Uafetalaimaifo‘ileAtua‘iāIakopo,“‘Inātula‘iia,‘inā alua‘eiaiPeteli,maenofoaiileamea;

2OnafaiatuleaoIakopoilonaaiga,mailatouumasaiā teia:“Iaoutoufaateʻaeseatuaeseolooiāteoutou,maia mamāmasuiooutouofu

3Iatatoutulaʻiia,maōaʻeiPeteli;‘outefaiaaifo‘iilea measefatafaitaulagaileAtua,olēnatalimai‘iātea‘uile asoolo‘upuapuagā,ma‘ua‘iātea‘uilealana‘oualuai

4‘Onalatouavatuailea‘iāIakopooatua‘eseumasaio latoulima,maolatoumamaumasaiolatoutaliga;ona nanāaileaeIakopoilaloolealunasaiSekema

5Onalatouōlea,mauailugaoaainasiʻomiaaiilatoule mataʻuileAtua,+maualatoulētuliloaatuaiiataliio Iakopo

6OnaooatuleaoIakopoiLusa,olooilenuuoKanana,o Petelilea,oiamalenuuumasaiateia

+7Uaiafaiafoʻisefatafaitaulagaiinā,mauafaaigoalea meaoElepeteli,+auāoiinānafaaalimaiaileAtuaiāte iainauasolaesemaiionauso

8AuaotiTeporaletausima‘ioRepeka,mauatanuoiai laloifooPeteliilaloolealuna,mauafaaigoaaio Alonapakauta

9OnatoefaaalimaileaoleAtuaiaIakopo,inauasauoia maiPatanarama,mafaamanuiaiateia.

10OnafetalaimaileaoleAtuaiāteia,“OIakopolouigoa; elētoetaʻualouigoaoIakopo,aoIsaraeluolouigoalea; 11OnafetalaimaileaoleAtuaiāteia,“OaʻuoleAtuae onalemalosiumalava;etupugamaiiateoeseatunuuma sefaapotopotogaoatunuu,etupumaifoiiousulugatiti tupu;

12OlelaueleelefoinaoufoaiinaatuiaAperaamoma Isaako,outeavatuaiiateoe,outeavatufoilelaueleelei aufanaupeamavaeatuoe.

13OnaaluaeleaoleAtuanaiiateiailemeanalatautala aimaia

14OnafaatuinaleaeIakopoolefaaniutuilemeanala tautalaaimaia,olemaamaalavalea; 15UafaaigoaeIakopolemeanafetalaimaiaileAtuaia teia,oPeteli

16NalatouōesemaiiPeteli;‘uatoeitiitifo‘isemeae o‘oatuaiiEfarata,‘onafānauaileaoRasela,ma‘ua tigāinaoia

17Uaooinatigaoia,onafaiatuleaolefaatosagaiateia, Auaetefefe;etemauafoileneiatalii.

18Uaooinaalueselonaagaga,(auāuaotioia),onaia faaigoaleaiāteiaoPenoni,+auafaaigoaelonatamāo Peniamina.

19UaotiRaselamauatanuilealaiEfarata,oPeteleema lea

20OnatuuleaeIakopoolepoutūilugaolonatuugamau, olepoutūleaoletuugamauoRaselaeoomaiiasonei

21OnaaluatuleaoIsaraelu,mafofolalonafaleʻieitala atuoleʻolooEtara

22AonofoIsaraeluilenānuu,onaaluatuleaoReupena mamomoemaPilalepalakealonatamā;Oatali‘ifo‘io Iakopoeto‘asefulumaleto‘alua;

23OataliioLea;oReupena,leulumatuaaIakopo,ma Simeona,maLevi,maIuta,maIsakara,maSepulona; 24OataliioRasela;Iosefa,maPeniamina:

25OataliioPilaleauaunafafineaRasela;oTanuma Nafatali;

26OataliioSelepaleauaunafafineaLea;oKatoma Asera;oatali‘iiaoIakoponafānau‘iāteiaiPatanarama 27OnaaluatuleaoIakopoilonatamāoIsaakoiMamere, ileaaioArapa,oHeperonalea,leasaaumauaiAperaamo maIsaako

28Oasofo‘ioIsaakoeselaumalevalugafuluotausagaia. 29OnatōaileaoleagagaoIsaako,uaotiai,uafaatasia foʻioiailonanuu,uatoeainamauateleonaaso,onatanu aileaoiaeonaataliioEsaumaIakopo.

MATAUPU36

1OgafaneioEsau,oEtomalea

2NafaiavāEsauiafafineoKanana;oAtaleafafineo AlunalesaHetī,maAlipamaleafafineoEnaleafafineo SepeonolesaHivī;

3AoPasemetaleafafineoIsamaeli,oletuafafineo Nepaiota.

4NafanauafoieAtaiaEsauoElifasa;nafanauafoie PasemetaoReuelu;

5NafanauaeAolipamaoIuso,maIaalama,maKoru; 6OnaaveleaeEsauoanaavā,maonaatalii,maona afafine,matagataumaolonaaiga,maanalafumanu,ma anamanuuma,maanameaumanaiamauailenuuo Kanana;‘uaaluatufo‘ioiailenu‘ua‘ilumaolonausoo Iakopo

7Onasasiliatualatouoanailolemafaionalatoumau faatasi;olelaueleelefo‘isalatounonofoaimatagata‘ese salēmafai‘ona‘iāteilatou‘onaoalatoumanu.

8UafaapeaonamauEsauilemaugaoSeira:oEsauo Etoma

9Ogafafo‘ineioEsauletamāotagataEtomailemauga oSeira;

10OigoaneioataliioEsau;oElifasaleatali‘ioAtale avāaEsau,oReueluleatali‘ioPasemetaleavāaEsau 11OataliioElifasaoTimanu,oAmara,oSefo,oKatamo, maKinasa

12OTimenafo‘iolepalakeaElifasaleatali‘ioEsau;na iafanauafoiiaElifasaoAmaleka;oataliiiaoAtaleavāa Esau

13OataliineioReuelu;oNakata,maSera,oSama,ma Misa;oatali‘iiaoPasemetaleavāaEsau

14OataliineioAolipama,leafafineoEna,leafafineo Sepeono,leavāaEsau; 15OmataineioataliioEsau:oataliioElifasaleatalii ulumatuaoEsau;olemataioTimanu,olemataioOmar, olealiioSefo,olealiioKinasa, 16OmataioKoru,omataioKatamo,mamataio Amaleka;oataliiiaoAta

17OataliineioReueluleataliioEsau;olemataio Nakata,olemataioSera,olemataioSama,olemataio Misa:omataiiaosaReueluilenuuoEtoma;oatali‘iiao PasemetaleavāaEsau

18OataliineioAlipamaleavāaEsau;olemataioIeuso, olemataioIaalam,olemataioKoru; 19OilatouneioataliioEsau,oEtomaia,maolatoualii siliia

20OataliineioSeiraleHori,oēnamauilenuu;o Lotana,maSovala,maSepeono,maEna; 21OTisona,oEseri,maTisana;omataiiaosaHori,ole fanaugaaSeirailenuuoEtoma.

22OataliioLotanaoHorimaHemama;maoTimenale tuafafineoLotana

23OataliineioSovala;oAlana,maManaata,maEpalu,o Sefo,maOnama

24OataliineioSepeono;oAiamaEna:oEnaleana mauamiulailevao,aoialeoleoinaasiniaSepeonolona tamā

25OataliifoiiaoEna;oTisona,maAolipamaleafafineo Ena.

26OataliineioTisona;oHemtana,maEsepana,ma Itirana,maKirana

27OataliineioEsera;oPilana,maSaavana,maAkana.

28OataliineioTisani;oUsa,maArana

29OmataiianatupugamaiisaHorī;olemataioLotana, olemataioSovala,olemataioSepeono,olemataioAna, 30OlemataioTisona,olemataioEseri,olemataio Disana;oilatouneiomataiosaHori,faatasimaolatou mataiilenuuoSeira.

31Otupufo‘iianafaimatupuilenu‘uoEtoma,aole‘i faisetupuilefānaugaaIsaraelu

32NafaiPelaleataliioPeoromatupuiEtoma,maole igoaolonaaaioTinapa

33UaotiPela,onasoloaianeleaoIopapaleataliioSera maiPosaraefaimatupu.

34UaotiIopapa,onasoloaianeleaoKusamuolenuuo Timaniefaimatupu

35UaotiKusamu,onasoloaianeleaoAtataleataliio Petata,olēnafasiaMitianailefanuaoMoapi,efaima tupuesuiiāteia;

36OnaotiaileaoAtata,onasoloaianeleaoSamalale Masrekaefaimatupu

37UaotiSamalu,onasoloaianeleaoSauloleReopotae lataaneilevaitafeefaimatupu.

38UaotiSaulo,onasoloaianeleaoPaalaanaleataliio Akaporaefaimatupu

39UaotiPaalaananaleataliioAkapora,onapuleleao Ataraesuiiāteia,+maoleigoaolonaaaioPau;ole igoafo‘iolanaavāoMeatapela,leafafineoMatarata,le afafineoMesaava

40OigoaneiomataioEsau,etusamaolatouaiga,etusa maolatounuu,maolatouigoa;olemataioTimena,ole mataioAlva,olemataioIeteta,

41olemataioAholibama,olemataioEla,olemataio Pinona,

42olemataioKenasa,olemataioTimanu,olemataio Mepesara,

43OlemataioMakatielu,olemataioIrama;omataiiao Etoma,etusamaolatounuuilenuuololatoutofi;oEsau iaoletamāosaEtoma

MATAUPU37

1SamauIakopoilenuusaaumauailonatamā,ilenuuo Kanana

2OtupulagaiaoIakopo.OIosefa,olesefulumalefituo onatausaga,saialeoleolelafumamoemaonauso;saiai fo‘iletamamaatali‘ioPila,maatali‘ioSelepa,oavāa lonatamā;

3UasililealofaoIsaraeluiāIosefailanafanauuma,auā oiaoleataliiinauatoeainaoia;

4Uailoaeonausouasililealofaololatoutamāiāteiai loonausouma,onalatouʻinoʻinoaileaiāteia,maualē mafaionatautalafilemuiāteia

5UafailemitiaIosefa,uaiafaamatalaatuaiionauso, onaatiliaileaonalatouʻinoʻinoiāteia

6Onaiafaiatuleaiāilatou:“Iaoutoufaalogomaiilenei mitinaoumoemitiai.

7Aua,faauta,satatoufusifusiafusisaitoilefanua,ma faauta,satulaiaʼelaʼufusisaito,matuiluga;fa‘autafo‘i, ‘uatutūfa‘ata‘ali‘oli‘oa‘outoufusisaito,maifomaiila‘u fusisaito

8Onafaimaileaoonausoiateia,Emonieaetefaima tupuiateimatou?peepuleeaoeiateimatou?Uaatiliai onalatouitaiateiaonaoanamitimaanaupu

9Uatoefaifoʻieialetasimiti,mataʻuatuaiionauso,ua faapeaatu:“Faauta,uaoutoefaisemiti;fa‘autafo‘i,ole la,malemasina,mafetuesefulumaletasi,‘uaifomai‘iā tea‘u

10Uaiataʻuatuaiilonatamāmaonauso,+onavavao leaoiaelonatamā,uafaapeaatuiāteia,“Oleāleneimiti naemoemitiai?Peomaieaa'umaloutinamaouusoe ifoatuiateoeileeleele?

11Namatau‘afo‘ionauso‘iāteia;aesamatauinaelona tamaleupu

12Onaōatuleaoonausoeleoleolelafualolatoutamāi Sekema

13OnafaiatuleaoIsaraeluiāIosefa:“Elēoleoleoeae ouusolelafuiSekema?sauia,outeauinaatuoeiatei latouOnafaiatuleaoiaiateia,Oaulenei

14‘Onafaiatuleaoia‘iāteia,“‘Ināaluia,se‘ieva‘aipo omanuiaouuso,po‘uamanuiafo‘ilelafu;matoeaumai setalaiateauOnaiaaauinaatuleaoiaailevanuo Heperona,onaooatuaileaoiaiSekema

15Uamauaoiaeletasitagata,faauta,uafesēaʻioiaile fanua;

16Onafaiatuleaoia,Outesailiio'uuso;

17Onafaimaileaoletagata,Ualatouoesemaiiinei;auā na‘oufa‘alogo‘uafaimaiilatou,TaōiTotana‘Ona mulimuliatuleaoIosefaionauso,‘uamauafo‘iilatoui Totana

18Mainaualatouiloamamaoatuoia,aoleilatalatamai oiaiateilatou,salatoutaupulepuleiateiaefasiotiiate ia

19Onalatoufaapeaaneleaoletasiiletasi,Faauta,uasau lefaimiti.

20Olenei,ināōmaiia,seʻitatoufasiotiiāteia,malafoi selua,onatatoufaapeaatulea,‘Uaʻainaoiaesemanu feʻai;

21UafaalogoiaiReupena,onaialaveaʻiinaleaoiamaii olatoulima;mafaiatu,Auatatoutefasiotiiateia

22OnafaiatuleaoReupenaiāilatou:“Auaneʻi faamasaainasetoto,aialafooiaileneiluaolooiletoafa, +auafoʻineʻioʻoselimaiāteia;‘ina‘ialavea‘iinaoiae iaiolatoulima,etoetu‘uinaatuaioiailonatamā

23InauaooatuIosefaionauso,onalatoutatalaeseleao Iosefailonaofutele,olonaofutalaloalanueseesesaofu ai;

24Onalatouaveleaoia,malafoilelua;

25Ualatounonofoilaloeaai,onatepaaʻeleaoolatou matamavaai,faautafoʻi,uaōmailemotuotagata IsamaelimaiKiliatamaalatoukamelaolooaveaimea manogi,mapulupulu,mapulumuro,uaōeaveifoaii Aikupito

26OnafaiatuleaoIutaionauso:“Oleāleaogāpea tatoufasiotialotatouusomanatialonatoto?

27Omaiia,seʻiotatoufaatauatuoiaisaIsamaeli,+ae auaneʻioootatoulimaiāteia;auāolotatouusoiamao tatoutino.Onamalieaileaoonauso.

28OnauianeleaotagatafaatauʻoaMitiana;‘onalatou ‘ava‘eleama‘ava‘e‘iāIosefaa‘ilelua,mafa‘atauatu IosefaisaIsamaeliitupearioeluafulu,‘onalatou‘aumaia leaoIosefaiAikupito

29OnatoefoiatuleaoReupenailelua;fa‘autafo‘i,ele‘i iaiIosefailelua;masaiasaeiaonaofu.

30Onatoefoiatuleaoiaionauso,uafaapeaatu,Ualeai letama;aoa'u,ofeaoutealuiai?

31OnalatouaveleaoleofuoIosefa,mafasiletamaʻiʻoti, mafufuileofuiletoto;

32Onalatouavatuleaoleofutalaloafelanulanuaʻi,ma avatuilolatoutamā;‘uafa‘apeamaifo‘i,“Olemealenei ‘uamatoumaua;

33Uailoaeia,onafaapeaatuleaoia,Oleofutalaloao loʻuatalii;‘ua‘ainaoiaesemanufe‘ai;Elētaumateaua saeiaIosefa

34OnasaeialeaeIakopoonaofu,maofuileietalatalai lonasulugatiti,mafaanoanoaonaolonaataliiiasoetele.

35Onatutūaileaoonaataliiumamaonaafafineumae faamāfanafanaiāteia;aesamusuoiaefaamafanafanaina; onafaiatuleaoia,Auaoutealuifoiletuugamauilo'u ataliifaanoanoaSafaapeaonatagilonatamāmoia

36UafaatauatufoʻioiaeMitianaiAikupitoiāPotifara,o letaʻitaʻiʻauaFarao,oletaʻitaʻiʻaufoʻioleoleo

MATAUPU38

1OonapoianaaluifoaiIutanaionauso,maaluatuile tasitagataAtulama,oHiralonaigoa

2MasailoaaieIutaiināleafafineosetasisaKananā,o lonaigoaoSua;onatagoaileaoiaiateia,maaluatuiate ia.

3Onatoaileaoia,mauafanauinasetamatane;onaia faaigoaleaiateiaoEru

4Masatoetooia,mafanauinasetamatane;‘uaia fa‘aigoafo‘i‘iāteiaoOnani

5Masatoetooia,mafanauinasetamatane;‘uafa‘aigoa fo‘ieia‘iāteiaoSela;

6UaaveeIutaseavāmaErulanaulumatua,olonaigoao Tamara.

7AoEruleulumatuaaIuta,saleagaoiailesilafagaa Ieova;‘onafasialeaoiaeleALI‘I

8OnafaiatuleaoIutaiaOnani,Inaaluatuiaileavāalou uso,mafaiavāiateia,maiafaatupuinasefanauilouuso.

9MasailoaeOnanieleoiateialefanau;‘uaaluanefo‘i oiaileavāalonauso,‘onasasaaaileaeiaile‘ele‘ele, ‘inane‘iavatuaeiasefānauilonauso

10UaleagafoʻilemeanaiafaiailefinagalooIeova,+o lemealeanaiafasiotiaaifoʻioia.

11OnafaiatuleaoIutaiāTamaraleavāalonaafafine: “Inānofopeaiaosefafineuaotilanataneilefaleolou tamā,seʻiamatuaSelaloʻuatalii;OnaaluaileaoTamara manofoilefaleolonatamā

12Uamavaeaso,onaotiaileaoleafafineoSualeavāa Iuta;‘onafa‘amafanafanainaleaoIuta,‘onaalua‘eleaoia iTimenataiēselefulufuluoanamamoe,oiamalanauōo HiraleAtulama

13‘Uata‘uatufo‘i‘iāTamara,‘uafa‘apea,“Fa‘auta,o lo‘oalua‘eletamāolauavāiTimenataeselefulufuluo anamamoe

14Uaiaaveesefoʻionaofuolonafafineuaotilanatane, maufiufiiāteiaileʻieufiufi,maufiufiiāteialava,ma nofoilemeaavanoaelataaneilealaiTimenata;auā‘ua iloaeia‘uamatuaSela,‘aele‘itu‘uinaatuoia‘iāteiae faimānaavā

15InauavaaiatuIutaiāteia,onamanatuleaoiaole fafinetalitane;auānaiaufiufionamata.

16Onaliliuatuleaoiaiāteiaileala,mafaapeaatu:“Inā aluia,seʻioualuatuiāteoe;(auānateleʻiiloaoiaole avāalonaafafine.)Onafaimaileaoia,Seasemeaete foaʻimaiiāteaʻu,inaiaesauaiiāteaʻu?

17Onafaiatuleaoia,Outeauinaatuiateoesetamai'oti mailelafu.Onafaimaileaoia,Etetuuinamaieaiateau semeaefaamauai,seiaeavatua?

18Onafaiatuleaoia,Oleasemeaouteavatuiateoe? Onafaimaileaoia,Oloufaamaufaailoga,maoutaulima, maloutootoouailoulimaOnaavatuaileaeiaiateia, onasauaileaiateia,onatoaileaoiaiateia

19Onatulaileaoia,uaaluese,uatuueselonaieufiufiia teia,maofuiofuolonafafineuaotilanatane

20OnaauinaatuleaeIutaoletamaʻiʻotiilelimaolana uōoleAtulama,+inaiamauamaiailanameaefaamauai leaitalafumaiilelimaolefafine,+aenateleʻimauaoia

21Onafesiliatuleaoiaitagataoleamea,uafaapeaatu, Ofeaoiailefafinetalitanesaileala?Onalatoufaimai lea,Eleaisefafinetalitaneileneimea

22OnatoefoʻimaileaoiaiāIuta,uafaapeaatu:“Outelē mauaoia;‘uafaimaifo‘itagataolenu‘u,eleaisefafine talitaneileneimea

23OnafaiatuleaoIuta,“Iaaveeiamaia,neʻimāsiasiai itaʻua;

24‘Uamavaefo‘imasinaetolu,‘onata‘uatuailea‘iā Iuta,‘uafa‘apea,‘Uafaita‘agalauavāoTamara;fa‘auta fo‘i,‘uatōoiailefaita‘agaOnafaiatuleaoluta,Aumai iaifafo,maiasusunuina

25Inauaaumaiaoia,onaiaauinaatuleaosetasiile tamāolanaavā,uafaapeaatu,Oletagataeanaiamea,ua outōai;

26OnailoaatuleaeIutaoilatou,uafaapeaatu:“Uasili atulonaamiotonunailooaʻu;auāna‘oulēavatuaoia‘iā Selalo‘uatali‘iMasaialetoeiloaoia

27‘Uao‘ofo‘iionapoolanafānau,fa‘autafo‘i,saiaile masagailonamanava.

28Uafanauoia,onafaaloaloaleaeletasilonalima; 29Aoiatoetuuitualonalima,faautafoʻi,uasaulona usoifafo,onafaimaileaoia,“Oleālemeauaeosoai? ‘ia‘iāteoeleneimalepelepe;olemealea‘uafa‘aigoaaio iaoFaresa

30Mulimuliane,onafanaumaileaolonauso,olēuaiai lefilomūmūsesegailonalima,mauafaaigoaoiaoSara

MATAUPU39

1NaaveifoIosefaiAikupito;‘uafa‘ataufo‘ioiae Potifara,ole‘au‘aunaaFarao,oleta‘ita‘iole‘aue fa‘afeao,oleAikupito,ilimaosaIsamaeli,oēna ta‘ita‘iinaoiailalo.

2Na‘iāIosefafo‘ileALI‘I,maoiaoletagatamanuia;sa iaifoioiailefaleolonamataileAikupito

3UailoafoʻielonamataiolooiāteiaIeova,+maua taulauIeovaimeaumanaiafaiailonalima

4UaalofagiaIosefaeia,onaiaauaunaaileaiāteia; 5Maituaotetaiminefaieineiakepuleitenafalemo anameakatoa,nefakamanuianeIeovatekāigaote AikupitoonakoIosefa;‘uaiaifo‘ilefa‘amanuiagaale ALI‘Iianameaumailefalemalefanua.

6OnaiatuuatuleaoanameaumailimaoIosefa;masale iloaeiasemeauaiateia,taulavaolearetonaiaaiAo Iosefaosetagataaulelei,mauatauleleia.

7Inauamavaeiamea,onavaavaaiatuleaoleavāalona mataiiāIosefa;onafaimaileaoia,latamomoe

8Auamusuoia,uafaapeaatuileavāalonamatai: “Faauta,elēoiloaeloʻumataisemeauaiāteaʻuilefale, uaiatuuinamaifoʻianameaumailoʻulima;

9Eleaisetasiileneifaleesiliatuiāteaʻu;ele‘itaofia fo‘ieiasemea‘iātea‘u,‘uanaooelava,auāolanaavā oe;

10AotautalamaioiaiāIosefaileaasomaleaaso,onalē faalogoaileaoiaiāteia,elatemomoemaia,pefaatasi maia

11Uaooiletaimilea,naaluatuaiIosefailefaleefaiana galuega;eleaifo‘isetasiotagataolefaleitotonu

12‘Onatagoatuleaoia‘iāteiailona‘ofu,‘uafa‘apea atu,“Tatoumomoe.”‘Onatu‘uleaeiaolona‘ofuilona lima,‘uasola,‘uaaluifafo

13‘Uailoaeia‘uatu‘ueialona‘ofuilonalima,‘uasolai fafo

14Onavalaauatuleaoiaitagataolonaaiga,mafaiatuiā ilatou,uafaapeaatu,“Faauta,uaiaaumaiaseEperue tauemumaiiāitatou;nasauoia‘iātea‘umatemomoe, ‘ona‘ou‘alagaleamaleleotele;

15Uafaalogooiauaouleotelemaalaga,onatuuaileae iaolonaofuiateau,uasola,maaluifafo

16Onatuuaileaeiaolonaofuionatafatafa,seiaooina foimailonaaliiilefale.

17Onaiafaiatuleaiāteiaetusamaiaupu,uafaapeaatu: “OleauaunaEperunaeaumaiaiāimatou,uasauoiaiāte aʻuetauemumaiiāteaʻu.

18Uaoofoiinauaouleotelemaalaga,onatuuaileaeia olonaofuiateau,masolaifafo

19Uafaalogolonamataiiupualanaavānaiafaimaiaiiā teia,uafaapeamai,“Olemealeneinafaiaelauauaunaiā teaʻu;namūailonatoasa

20OnaaveleaoiaelemataioIosefa,matuuoiailefale puipui,olemeananoatiaaipagotaaletupu;

21AoIeovasafaatasimaIosefa,manafaaalialealofa mutimutivaleiāteia,+mafoaʻiatulealofaiāteiailuma oleleoleoolefalepuipui.

22Onatuuinaatuleaeleleoleoolefalepuipuiilimao Iosefaopagotaumasailefalepuipui;omeaumafo‘isa latoufaiaileamea,oialavanafaiaai

23Eleʻivaaileleoleoolefalepuipuiisemeauailaloo lonalima;auāsa‘iāteialeALI‘I,omeafo‘inaiafaia,na fa‘amanuiainaaieleALI‘I

MATAUPU40

1Uamavaeiamea,onaagasalaaileaoletautūuainaale tupuoAikupitomalanafaifalaoailolatoualiiletupuo Aikupito

2OnaitaaileaoFaraoionaauaunaetoalua,olealiitautu uaina,malealiioleaufaifalaoa.

3Uaiatuuinaatufoʻiilaʻuailefalepuipuiilefaleole taʻitaʻiʻauoleoleo,ilefalepuipui,ilemeananoatiaai Iosefa.

4UatofiaIosefaeletaʻitaʻiʻauoleoleoefaatasimailaʻua, mauaiaauaunaiāilaʻua;

5Onafaileaolamitiilepoetasi,oletautūuainamale faimeaʻaialetupuoAikupito,oēnanoanoatiaile falepuipui,nafailanamiti

6OnaaluatuleaoIosefaiateilauailetaeao,uavaaiatu iateilaua,faautafoi,uafaanoanoailaua

7OnafesiliatuleaoiaiauaunaaFaraosafaatasimaiai leleoleogaolefaleolonaalii,uafaapeaatu,Sealemea uaoutoufaanoanoaaiileasonei?

8Onalafaimaiaileaiateia,Uafailamamiti,aeleaise natefaamatalainamai.‘OnafaiatuleaoIosefa‘iātei latou,“ElēoleAtua‘ealefa‘amatalaga?ta'umaiiateau 9Onafaamatalamaileaelealiitautūuainalanamitiiā Iosefa,uafaapeaatuiāteia:“Olaʻumiti,faauta!

10Uaiaifoʻilālāetoluilevine,uapeiseaʻīuafugamai, uamatalafoʻionafuga;oonafuifuifo‘iuafuamaiaivine matutua.

11Sailo‘ulimafo‘ileipuaFarao,‘ona‘outagoaileaile vine,maoomiileipuaFarao,‘ona‘outu‘uinaatuaileao leipuilelimaoFarao.

12OnafaiatuleaoIosefaiateia,Olonauigalenei:Olālā etoluoasoiaetolu;

13EtoetoluasoonasiiaʻeleaeFaraoolouulu+matoe faafoʻiatuoeiloutulaga,+etetuuinaatufoʻileipua Faraoilonalima,epeiolemasaniaofaioematautū uaina.

14Aeiaemafaufaumaiiāteaʻupeamanuiaoe,maiae alofamaiiāteaʻu,mataʻumaiiāteaʻuiāFarao,maaumai aʻumaiileneifale

15AuāemoninagaoiaaʻumaiilenuuoEperu,+maou teleʻifaiafoʻisemeaetuuaiaʻuilelua.

16Itelaveaganetepuleotinofaifalaoamee‵leiteuiga, nefaiatuaiakiaIosefa:“Aaufokiitakumoemiti,kaee isineauilugaitokuuluaatosisinaetolu.

17Maileatopitoilugasaiaioituaigaumaomeaʻaitao moFarao;‘ua‘ainafo‘iemanufeleleia‘ile‘atoilo‘uulu

18OnataliatuleaoIosefa,uafaapeaatu,Olonauigalenei: Oatoetoluoasoiaetolu;

19Aole‘io‘oiasoetolu,esi‘itiaaieFaraolouulumai ‘iāteoe,matautauoeilugaolela‘au;e‘ainafo‘iemanu feleleiloutinomai‘iāteoe.

20Uaooileasolonatolu,oleasofanauleaoFarao,naia faiaaisefaigaʻaimoanaauaunauma; 21Masaiatoefaafoiatuletautūuainasiliilonatofiuaina; ‘onatu‘uinaatuleaeiaoleipuilelimaoFarao

22Auaiafaatautaulepulesilioleʻaufaifalaoa,epeiona faamatalaatueIosefaiāilaʻua 23AualemanatuaelealiitautuuainaiaIosefa,auagalo iateia.

MATAUPU41

1‘Uamavaetausaga‘atoaelua,‘onafaiaileaolemitia Farao,fa‘autafo‘i,‘uatuoiaitafatafaolevaitafe

2Fa‘autafo‘i,‘uaōa‘emailevaitafeopoviefitue tinoleleimapepeti;masalatouaaiilevao

3Fa‘autafo‘i,oisipoviefitu‘uamulimuliatu‘iātei latounailevaitafe,etinoleagamapā‘e‘e‘e;matutui tafatafaoisipoviileauvaiolevaitafe

4Uaʻainafoʻiepovitinoleagamapāʻeʻeʻepoviefitue tinoleleimapepeti.OnaalaleaoFarao.

5Uatoemoeoia,uatoefailanamiti,faautafoʻi,ua tutupuaʻeosaitoefituileʻauetasi,ematuātetelema lelei.

6Fa‘autafo‘i,‘uatutupua‘emulimulianeiaio‘ausaitoe fituetinoleagama‘uamasaesaeilematagimaisasa‘e

7‘Ua‘ainafo‘ie‘ausaitotinoleagaefituo‘ausaitoefitu esilionaleleimaletinoleleiOnaalamaileaoFarao, faauta,olemitilea

8Masaooiletaeaosaatuatuvalelonaagaga;‘ona‘a‘ami atuleaeiaotaulāituumaoAikupito,maonapopotouma; aeleaisetasinatemafaiaonafaamatalainaiaFarao

9OnafaiatuleaolealiitautūuainaiāFarao,uafaapeaatu, Uaoumanatuaoʻusesēileasonei

10UaitaFaraoianaauauna,mauatuuinaaʻuile falepuipuiilefaleolepuleoleʻauleoleo,oaʻuatoamale pulesiliofaimeaʻai

11Namafaimitiilepōetasi,oaʻumaia;‘uata‘itasima faimitietusamalefa‘amatalagaolanamiti.

12Saiaifo‘imaimatouletaule‘ale‘aEperu,ole ‘au‘aunaaleta‘ita‘iole‘auleoleo;‘onamata‘uatulea‘iā teia,‘onafa‘amatalamaileaeia‘iāteimā‘uaoamamiti; ‘uata‘itasimafa‘amatalaatuiletagataetusamalanamiti

13‘Uao‘ofo‘iepei‘onafa‘amatalainamaieia‘iātei matou,‘uafa‘apealava;‘uaiatoefa‘afoisiaa‘uilo‘utofi, ‘uafa‘atautaufo‘ioia

14OnaaauinaatuleaeFaraoolefeʻauevalaauiāIosefa, onalatouaumaiafaavaveleaoiamaiilelua;

15OnafaimaileaoFaraoiāIosefa:“Uafailaʻumiti,aee leaisetasinatefaamatalainalonauiga;

16OnataliatuleaoIosefaiaFarao,uafaapeaatu,Eleoia teau;

17OnafaimaileaoFaraoiāIosefa:“Ilaʻumiti,faauta,na outūilugaoleauvaiolevaitafe

18Fa‘autafo‘i,naōa‘emaiilevaitafeopoviefitu,e pepetimatinolelei;onalatouaaiaileailevao.

19Fa‘autafo‘i,oisipoviefitu‘uamulimuliatu‘iātei latou,oēmatitiva,matinoleaga,mapaeee,‘outele‘iiloa lavaseuigaleagailenu‘uumaoAikupito

20Uaʻainafoʻiepovipaeemaletinoleagaopovipepeti muamuaefitu.

21‘Uauma‘ona‘ainaeilatou,‘onalēiloaaileanalatou ‘aina;aualeagapeailatou,epeioleamatagaOleanaou alaai.

22Naouiloafoʻiilaʻumiti,faautafoʻi!

23Fa‘autafo‘i,o‘ausaitoefitu,emagumagu,epaee,ma lemata‘uilematagimaisasa‘e,‘uatutupua‘eituaatuo iamea;

24‘Ua‘ainafo‘ie‘ausaitotinoleagao‘ausaitoleleie fitu;a‘ualeaisetasinatemafaia‘onata‘umai‘iātea‘u

25OnafaiatuleaoIosefaiaFarao,OlemitiaFaraoetasi lavaia;

26Opovileleiefituotausagaiaefitu;osaitoleleifo‘ie fituotausagaiaefitu;

27Opovifoʻiefituetinoleagamaletinoleaganaōaʻei tuaatuoilatou,otausagaiaefitu;osaitofo‘iefitu‘ua leaisemea‘uamatuāleagailematagimaisasa‘e,o tausagaiaoleogeefitu.

28OlemealeneinaoufaiatuaiiāFarao:Olemeaolea faiaeleAtuauaiafaailoamaiiāFarao

29Fa‘autafo‘i,eo‘omaitausagaefitueteleailemauile nu‘uumaoAikupito;

30Maoleatulaimaipeamavaeilatoutausagaefituole oge;efa‘agaloinafo‘ilemauumailenu‘uoAikupito;e fa‘aumatiafo‘ilenu‘uileoge;

31Maolealēiloalemauilelaueleeleonaolenaogee mulimulimai;auāematuātigālava.

32OnafaaluainaleaolemitiiaFarao;onaoleameaua faatuinaeleAtua,maualataonafaataunuuinaeleAtua

33Olenei,iavaavaaiatuFaraoisetagataefaautautama atamai,matofiaoiaepuleilenuuoAikupito

34‘IafaiaeFaraoleneimea,‘iatofiafo‘ioiaepuleile nu‘u,ma‘iafa‘ae‘elevaegaelimaolenu‘uoAikupitoi tausagaefitu

+35Ialatoufaaputuinafoʻimeaʻaiumaoiatausagaleleio leaoomai,maiatuusaitoilaloolelimaoFarao,+maia tuuatuiāilatoueteuaimeaʻaiiaai

36Maoleateuinalenameaʻaiilelaueleelemotausagae fituoleoge,oleaoomaiilelaueleeleoAikupito;inaia lefanolelaueleeleileoge

37UaleleileameailevaaiaFaraomaanaauaunauma

38OnafaiatuleaoFaraoianaauauna,Peemafaieaona tatoumauasetagatafaapea,oletagatauaiaileAgagaole Atua?

39OnafaimaileaoFaraoiāIosefa:“Taluaiuafaailoaatu eleAtuaiāteoeneimeauma,+eleaisetasiesiliona atamaimaatamaiepeiooe

40Epuleoeiloʻuaiga,etusafoʻimalauafiogaepuleai loʻunuuuma;

41OnafaimaileaoFaraoiaIosefa,Faauta,uaoutofiaoe epuleilenuuumaoAikupito

42OnatoeseleaeFaraoolonamamamaiilonalima,ma tuuilelimaoIosefa,mafaaofuiateiaiofulinolelei,ma tuulefilifiliauroilonaua;

43Onaiafaatietieleaoiailonaluaokariotasaiateia; ‘onalatou‘alagaatuleaionaluma,“‘Iato‘otuli;

44OnafaimaileaoFaraoiāIosefa,“OaʻuoFarao,elēsii aʻefoʻiesetasilonalimapoolonavaeeaunoamaoeile nuuumaoAikupito

45OnafaaigoaleaeFaraooIosefaoSafenati-panea;‘uaia avatufo‘i‘iāteiaoAsenatileafafineoPotiferale ositaulagaoOnuefaimaanaavāOnaaluatuleaoIosefa ilenuuumaoAikupito

46EtolusefulutausagaoIosefainauatūoiailumao FaraoletupuoAikupitoOnaalueseleaoIosefamailuma oFarao,uaaluatuilenuuumaoAikupito

47Maitausagaefituetelenafuamaiailelaueleelei luuga

+48Uaiafaaputuinafoʻimeaʻaiumaitausagaefitunaiai ilenuuoAikupito,matuuaimeaʻaiiaai;

49‘Uafa‘aputuinafo‘ieIosefaosaitoepeioleoneonei lesami,ematuātelelava,‘uao‘o‘inalēfaitauliaeia;auā elēmafaitaulia

50Nafānauafo‘ieIosefaoatali‘ieto‘aluaaole‘io‘omai tausagaoleoge,nafānaumai‘iāteiaeAsenatileafafine oPotiferaleositaulagaoOnu

51OnafaaigoaleaeIosefaoleulumatuaoManase,auāua faapeamaioia,uafaagalogalomaieleAtuaiateaulo'u tigauma,atoamaleaigaumaolo'utamā

52MaoleigoaolonaluanaiafaaigoaiaEfaraima:Ona uafaiaeleAtuaiafanafanauaʼuilelaueleeleoloʼu puapuaga

53Onaiʻuleaotausagaefituolemauʻoasailenuuo Aikupito.

54Onaamataaileaonaoomaiotausagaoleogeefitu,e peionafaimaiaiIosefa,saiaifoileogeinuuuma;aole nu‘uumalavaoAikupitosaiaimeae‘ai.

55InauaogelenuuumaoAikupito,onaalalagaatuleao lenuuiāFaraomonimeaʻai;olemeanatefaiatuaiiate outou,iaoutoufaia.

56Uaiaifoʻileogeilefogāeleeleuma;‘uamatuātelefo‘i leogeilenu‘uoAikupito

57‘Uaōmaifo‘inu‘uumaiAikupito‘iāIosefaefa‘atau aisaito;auā‘uamatuāteleleogeinu‘uuma

MATAUPU42

1UailoaeIakopouaiaisaitoiAikupito,onafaiatuleao Iakopoionaatalii,Sealemeauaoutoufetautalatalaʻiai?

2Onafaiatuleaoia:“Faauta,uaoufaalogouaiaisaitoi Aikupitoinaiatatouola,aeleoti

3OnaōifoleaousoetoʻasefuluoIosefaefaatausaitoi Aikupito

4AeoPeniamina,leusooIosefa,saleiauinaatueIakopo faatasimaonauso;auāuafaimaioia,Ne'iooiateiase mealeaga

5OnaōmaileaolefanaugaaIsaraeluefaatausaito faatasimaēnaōmai,auāuaiaileogeilenuuoKanana.

6AoIosefaolepuleilenuu,oiafoʻinafaatauatui tagataumaolenuu;

7‘Uava‘aiatufo‘iIosefaionauso,‘uailoafo‘ieiaoi latou,a‘ua‘eseoia‘iāteilatou,‘uatautalaatufo‘i‘iātei latou;onafaiatuleaoiaiateilatou,Ofeatouteomaiai? Onalatoufaiatulea,MailenuuoKananaefaatauaimea e'ai

8NailoafoieIosefaonauso,aualatouleiloaoia.

9OnamanatualeaeIosefaomitinaiamitiaieuigaiāi latou,onaiafaapeaatuleaiāilatou:“Ooutouosipai;‘ua ‘outouōmaiematamatailelēlavalavāolenu‘u 10Onalatoufaimaileaiateia,Eleai,lo'ualiie,auao maiauauaunaefaataumeaeai.

11Oimatouumaoatali‘ioletagataeto‘atasi;otagata faamaoniimatou,oau‘au‘aunaelēonisipai

12Onafaiatuleaoiaiateilatou,Eleai,auaoutouomai ematamatailelelavalavāolenuu

13Ualatoufaapeamai,Oauauaunaoleauusoe toʻasefululua,oataliioletagataetoʻatasiilenuuo Kanana;fa‘autafo‘i,olo‘oiaileui‘iileasoneimalo matoutamā,aoletasi‘ualeai.

14OnafaiatuleaoIosefaiāilatou:“Olemealenānaou faiatuaiiāteoutou,oloofaapeaatu,Ooutouosipai 15Olemealeaetofotofoinaaioutou:OleolaoFaraotou teleoeselavailemeanei,seivaganauasauiineilooutou usolaitiiti

16Iaauinaatusetasiooutoueaumailooutouuso,ona tuuaileaooutouilefalepuipui,inaiafaamaoniaaia outouupu,pemoniiateoutou;

17Onaiatuuatuleaoilatouumailefalepuipuiiasoe tolu

18‘OnafaiatuleaoIosefa‘iāteilatouileasotolu,“‘Ia ‘outoufaialeneimea,‘ia‘outouolaai;auā‘outemata‘ui leAtua;

19Afaiooutouonitagatafaamaoni,ianoatiasetasioo outouusoilefaleolooutoufalepuipui;

20Aeiaaumailooutouusolaitiitiiateau;efa‘amaoni fo‘ia‘outou‘upu,‘ona‘outoulēotiaileaMasalatoufaia faapea.

21Onalatoufaapeaaneleaoletasiiletasi,Uatatou agasalamonilavailotatouuso,inauatatouvaaiiletigao lonaagaga,inauaiaaioimaiiateitatou,aetatoutelei faalogo;olemealeauaoomaiaileneipuapuagaiatei matou

22OnataliatuleaoReupenaiāilatou,uafaapeaatu:“Ou teleʻifaiatueaiāteoutouefaapea,‘Auatouteagasalai letama;a‘ua‘outoulēfiafa‘alogomai?olea,faauta,e sueinafoilonatoto.

23MasalatouleiloauamalamalamaIosefaiateilatou; onasafetalaiatuoiaiateilatouisefaamatalaupu

24Onaliliueseleaoiamaiiateilatou,matagi;‘onatoe fo‘imaileaoia‘iāteilatou,matautalatalamailatou,ma ‘ua‘avefo‘iSimeonanai‘iāteilatou,masaisai‘iāteiai olatouluma.

25OnapoloaʻiatuleaoIosefaefaatutumualatoutagai saito,maiatoeavatutupeatagatataʻitoʻatasiilanataga, maavatuiāilatoumeaʻaimoleala;

26Onalatouutainaleaosaitoialatouasini,malatouo eseai

27Aotatalaesetasioilatoulanatagaeavatusemeaʻaii lanaasiniilefaleetalimālōai,naiailoaatuailanatupe; auafaauta,sailegutuolanataga

28Onafaiatuleaoiaionauso,Uatoefaafoisialaʻutupe; fa‘autafo‘i,olo‘oitotonuola‘utaga;

29MasalatouoatuiaIakopololatoutamāilelaueleeleo Kanana,mataʼuatuiateiameaumanaooiateilatou;fai mai,

30Oletagata,oleali‘iolenu‘u,‘uatautalamalosimai‘iā teimatou,ma‘uata‘uaimatouonisipaiolenu‘u

31Onamatoufaiatuleaiateia,Otagatafaamaoniimatou; eleonisipaiimatou;

32Oimatouoleauusoetoasefululua,oataliiolomatou tamā;eleaisetasi,aoleuiioileasoneimalotatoutamā ilenuuoKanana.

33Onafaimaileaoletagata,olealiiolenuu,Olemea leaouteiloaaiooutouotagatafaamaoni;‘iatu‘umai‘iā tea‘usetasio‘outouuso‘i‘ineimaa‘u,ma‘ia‘avenimea e‘aimoleogeo‘outou‘āiga,ma‘iaō;

34Iaaumaifoʻilooutouusolaʻitiitiiāteaʻu,onaouiloa aileaelēooutouonisipai,aooutouotagatafaamaoni;

35Aolatousasaaalatoutaga,faautafoʻi,uataʻitoʻatasile fusitupealetagatailanataga;

36OnafaiatuleaololatoutamāoIakopoiateilatou,Ua outouaveeseaaʻufanau;ualeaiIosefa,ualeaifoiSimeona, touteaveeseafoiPeniamina;

37OnafaiatuleaoReupenailonatamā,uafaapeaatu:“Ia fasiotiaoʻuataliietoʻalua,peaoulēaumaiaoiaiāteoe;

38Onafaiatuleaoia,Elēaluifoloʻuataliifaatasima outou;auā‘uaotilonauso,‘uatotoenaoia;

MATAUPU43

1Satelefoileogeilenuu

2Inauaumaonalatouʻainaosaitonalatouaumaiamaii Aikupito,onafaiatuleaololatoutamāiāilatou,“Inātoe foʻiia,efaataumaisinameaʻaimotatou

3OnafaiatuleaoIutaiateia,uafaapeaatu,Namatuā finaumailetagataiateimatou,uafaapeamai,Toutele vaaimailavaioʻumata,seivaganauafaatasilooutouuso maoutou.

4Afaieteauinamailomatouusofaatasimaimatou, matouteoifoefaataumainimeae‘aimooe;

5Aeafaietelēauinamaioia,matoutelēōifoilalo;

6OnafaiatuleaoIsaraelu,Sealemeauaoutouagaleaga maiaiiateau,uaoutoutaʻuatuaiiletagatapouatoeiai sooutouuso?

7Onalatoufaimaiailea,Uafesilimailetagataiatei matouilomatoutulaga,malomatouaiga,uafaapeamai, Pooolamaiealooutoutamā?Eiai‘easeisio‘outouuso? ‘onamatouta‘uatulea‘iāteiaetusamaleuigaoia‘upu; ‘uamatouiloa‘eaefaimaioia,‘Ināaumaiiailalolo ‘outouuso?

8OnafaiatuleaoIutailonatamāoIsaraelu:“Iaauina mailetamaiāteaʻu,onatatoututūaileamaō;‘ina‘ia matouola,‘aelēoti,oimatou,‘atoamaoe,‘atoamaa matoufānau

9Oa‘ufo‘iefaimasuioia;‘iaesu‘esu‘emai‘iāteiai lo‘ulima;

10Auaanamatoufaatuai,pouamatoutoefoifaaluamai nei

11UafaiatulolatoutamāoIsaraeluiāilatou:“Afaie faapea,iaoutoufaialeneimea;‘Ia‘outou‘avenifualelei olenu‘uia‘outouipu,ma‘ia‘aveifoiletagatase meaalofa,osinapulupasama,masinameli,omeamanogi, mapulumuro,manati,masekati;

12Iaaveluatupeiooutoulima;otupefo‘inatoefa‘afo‘i maiigutuoa‘outoutaga,iatoe‘aveio‘outoulima; masaloosefa'avalevalea

13‘Ia‘avefo‘ilo‘outouuso,matula‘imatoefo‘iile tagata;

14‘Iafoa‘iatufo‘ieleAtuaeonalemalosiumalava‘iā te‘outoulealofamutimutivaleilumaoletagata,‘ina‘ia tu‘uinaatueialeisio‘outouuso,maPeniamina‘Āfai‘ua fa‘aumatiaa‘ufānau,‘ua‘aveaa‘u‘iātea‘u.

15Onaaveleaetagataolenāmeaalofa,maualatouave foʻitupeeluaiolatoulima,maPeniamina;‘onatula‘ilea oia,maaluifoiAikupito,matuilumaoIosefa

16ItelaveaganeIosefaaPeniaminafakatasimolatou,ne faiatuaiakitepuleotenafale:“Aumaiatāgatakoneiki tefale,ketamatekaefakatoka;auāe‘a‘aimaa‘unei tagataileaoauli

17OnafaialeaeletagataepeionafaiatuaiIosefa;‘ona ‘aumaialeaeletagataoiatagatailefaleoIosefa.

18Onafefefeaileaotagata,auāuaaumaiailatouilefale oIosefa;onalatoufaimaiailea,Onaoletupenatoe faafoimaiiatatoutagaileuluaitaiminaaumaiaiitatou; ‘ina‘iasā‘ilieiasemeaefa‘asagamaiai‘iāteitatou,ma osomai‘iāteitatou,mafaiitatoumapologa,maatatou asini.

19Onalatoufaalatalataatuleaileauaunapuleoleaigao Iosefa,malatoufetautalatalaʻimaiailefaitotoʻaolefale 20Uafaapeaatu,LeAliie,namatouoifolavailetaimi muamuaefaatauainimeaʻai;

21Inauamatouooilefaleetalimālōai,onamatoutatala leaoamatoutaga,faautafoʻi,otupeatagatataʻitoʻatasisa ilegutuolanataga,oamatoutupeuaumaonamamafa, mauamatoutoeaumaiaiomatoulima

22Uamatouaumaiafoʻiisitupeiomatoulimaefaatauai meaʻai;

23Onafaiatuleaoia,Iamanuiaoutou,auatoutematatau; OnaiaaumaialeaoSimeonaiateilatou.

24OnaaumaialeaeletamāloaotagatailefaleoIosefa, maavatuiāilatoulevai,malatoumulumuluaiolatouvae; ‘uaiaavatufo‘imeae‘aialatouasini.

25OnalatousaunialeaolemeaalofainaiasauIosefaile aoauli,auānalatoufaalogoetatauonalatouaaiiinā

26‘Uafo‘imaiIosefailefale,‘onalatou‘aumailea‘iāte iaolemeaalofasaiolatoulimailefale,malatouifoatu ‘iāteiaile‘ele‘ele

27Onafesiliatuleaoiaiateilatoupoomanuia,ua faapeaatu,Poomanuialooutoutamā,letoeainanaoutou faimaiai?Osoifuamaieaoia?

28Onalatoutalimailea,Oloomalosilauauaunalomatou tamā,olooolapeaiaOnalatoupunonouaileaolatouulu, maifo

29‘Onatepaa‘eleaoia,‘uailoaatulonausooPeniamina, leatali‘iolonatinā,‘onafaiatuleaoia,“Olo‘outouuso ‘ealenei,‘ua‘outoufaimaiai‘iātea‘u?Onafaiatuleao ia,Lo'uataliie,iaalofamaileAtuaiateoe

30OnafaataaliseleaoIosefa;auāuanaunaulonalotoi lonauso;‘onauluatuaileaoiailonaafeafe,matagiai 31Onamulumuluaileaoiaionamata,maaluatuifafo, onataofileaoia,uafaapeaatu,Tuuleareto

32Onalatoulaulauinaleamoianaoia,mailatounaoi latou,matagataAikupitooēnaaaifaatasimaia,naoi latoulava;auāolemeae‘inosialeaeAikupito 33Ualatounonofoionaluma,oleulumatuaetusama lonatofioleulumatua,oleuiietusamalonalaʻitiiti; 34Onaiaaveleaomeaʻaimaiionaluma+maavatuiāi latou;Onalatouinuailea,maoliolifaatasimaia.

1‘Uafaiatufo‘ioiaile‘au‘aunaolonafale,‘uafa‘apea atu,‘Iafa‘atumutagaaiatagataimeae‘ai,imeaemafai ‘onalatou‘aveai,ma‘iata‘itasimatu‘utupealetagatai legutuolanataga

2Iatuufoila‘uipu,leipuario,ilegutuoletagaaleuii, matupeolanasaito.Masaiafaiaetusamaleupunafai atuaiIosefa

3Uamalamaaʻeletaeao,onaaauinaatuleaotagata,oi latoumaalatouasini

4Inaualatouōesemaiileaai,eleʻimamaolava,onafai atuleaoIosefailanaauaunapule,“Inātulaʻiia,ma mulimuliatuinatagata;aemauaatufo‘i‘iāteilatou, ‘onaefaiatuailea‘iāteilatou,“Sealemea‘ua‘outou tauiatuaileleagailelelei?

5Peelēolemeaealeneieinuailoʻualii,manaiavavalo ai?uaamioleagaoutouilooutoufaiafaapea

6Masaiamauaatuiateilatou,masaiafetalaiatuiatei latouineilavaupu

7Onalatoufaimaileaiateia,Sealemeauafaimaiai loʼualiiineiupu?IamamaolavaileAtuaonafaiaeau auaunaetusamaleneimea;

8Fa‘autafo‘i,otupenamatoumauaigutuoamatoutaga, namatoutoe‘aumai‘iāteoea‘ilenu‘uoKanana;

9Osetasiemauaiauauauna,iaotioia,maefaifoii matoumapologaalo‘ualii

10Onaiafaimailea,“Iafaiafoʻileneimeaetusamaa outouupu:olēemauaiaiefaimaaʻuauauna;eleponā foioutou

11‘Onafa‘ata‘aliseleaoilatouta‘ito‘atasiilaloilana tagaile‘ele‘ele,mata‘itasimatatalalanataga

12Onasaʻilileaoia,maamataileulumatua,+mana totoeileuii,+onamaualeaoleipuiletagaaPeniamina.

13Onalatousaeileaiolatouofu,uataitasimafaaeeilana asini,matoefoiatuileaai

14OnaōmaileaoIutamaonausoilefaleoIosefa;auāsa iaipeaoia,‘onalatoufa‘apa‘u‘ūaileaionalumaile ‘ele‘ele

15OnafaiatuleaoIosefaiateilatou,Sealeneimeaua outoufaia?Touteleiloaeaoletagataepeioa'uemafaia lavaonavavalo?

16OnafaiatuleaoIuta,Seasemeamatoutefaiatuaii loʻualii?seasamatoutautalaga?pefa‘apefea‘ona fa‘amamāinaimatou?‘UailoaeleAtualeamioletonuaau ‘au‘auna;

17Onafaiatuleaoia:“Iavavaoaʻuonaoufaiafaapea;a ooutou,iaoutouoaemalemanuiailooutoutamā.

18OnafaalatalataatuleaoIutaiāteia,uafaapeaatu: “Loʻualiie,seʻituumaiilauauaunaseupuefaiatui fofogaoloʻualii,+maauaneʻitupuloutoʻasāilau auauna,+auāooeepeioFarao.

19Uafesilimailoʻualiiianaauauna,uafaapeaatu,Poo iateoutousetamāpoosooutouuso?

20‘Onamatoufaiatuleailo‘uali‘i,“Olo‘oiaisomatou tamā,oletoeaina,maleatali‘iolonatoeaina,eitiiti;‘ua otifo‘ilonauso,‘uatotoefo‘ioiaolonatinā,‘uaalofa fo‘ilonatamā‘iāteia

21Uaefetalaimaifoʻiiauauauna,‘Iaaumaioiaiāteaʻu, inaiaouvaaiiāteia.

22Onamatoufaiatuleailoʻualii,Elēmafaieletama onatuualonatamā;

23Uaefaimaifoʻiiauauauna,‘Afaielēōifolooutou usoitiitifaatasimaoutou,toutelētoevaaimaiioʻumata.

24Masaooinauamatouoaeilauauaunaloʼutamā,sa matoutaʼuatuiateiaupualoʼualii.

25Onafaimaileaolomatoutamā,Inatoefoiia,efaatau maininaimeaaimotatou

26Onamatoufaiatulea,Elēmafaionamatouōifo;afaie faatasimaimatoulomatouusoaupitoitiiti,onamatouō ifoailea;

27Onafaimaileaolauauaunaoloʻutamāiāimatou:“Ua outouiloanafanauaelaʻuavāoataliietoʻaluamoaʻu 28Uaalueseletasimaiiāteaʻu,onaoufaapeaatulea,E moni,uasaeiaoia;‘outele‘iva‘aifo‘i‘iāteiatalumai lenātaimi;

29‘Āfaifo‘itoute‘ave‘eseinafo‘ileneimea‘iātea‘u,ma o‘omaiailemalaia‘iāteia,‘ona‘outoufa‘ao‘oifoailea olo‘uulusināiletu‘ugamaumalefa‘anoanoa

30Olenei,peaoualuatuilauauaunaloʻutamā,aelēo faatasimaimatouletama;auā‘uafusifusialonaolaile olaoletama;

31Ailoaeiaualēofaatasimaimatouletama,onaotiai leaoia,+onaaveifoleaeauauaunaoulusināolau auaunalomatoutamāiletuugamaumalefaanoanoa

32Auāolauauaunanafaimasuioletamailoʻutamā,ua faapeaatu,‘Afaioutelēaumaiaoiaiāteoe,onaou nofosalaaileailoʻutamāefaavavau

33Olenei,‘oute‘ai‘oiatu,‘ianofolau‘au‘aunaesuia‘i letamaefaimapologaalo‘uali‘i;‘iaōa‘efo‘iletama maonauso

34Auāefaapefeaonaoualuaʻeiloʻutamā,aelēofaatasi letamamaaʻu?ne'iouiloaatulemalaiaeoomaiilo'u tamā

MATAUPU45

1‘OnalēmafaileaeIosefa‘ona‘onosa‘iilumaoilatou umaoētutūmai‘iāteia;onaalagaatuleaoia,Inaoese iaotagataumaiateau‘Ualeaifo‘isetagata‘uatu fa‘atasimaia,aofa‘ailoaatueIosefaoiaionauso

2Uatagioiamaleleotele,mauafaalogoaiAikupitoma leaigaoFarao

3MasafaiatuIosefaionauso,OaʼuoIosefa;oolamai ealo'utamā?Masalemafaionatalimaionausoiateia; auā‘uaatuatuvaleilatouionaluma

4OnafaiatuleaoIosefaionauso,Iaoutoufaalatalatamai iateau.Onalatoufaalatalatamailea.‘Onafaiatuleaoia, “Oa‘uolo‘outouusooIosefa,na‘outoufa‘atauinaatui Aikupito.

5Olenei,‘auatoutetigā,pefeitafo‘i‘iāte‘outou,‘ina ‘ua‘outoufa‘ataumaia‘uiinei;

6Auāoneitausagaeluasaiaileogeilenu‘u;

7MauaauinamaiaʼueleAtuaemuamuaiateoutoue faasaoiateoutousefanauilelalolagi,maiafaaolainao outouolailefaaolatagatele

8Olenei,elēooutounaauinamaiaʻuiinei,aoleAtua, +uaiafaiafoʻiaʻumatamāiāFarao,mapuleilonaaiga uma,mapuleilenuuumaoAikupito.

9Iaoutouvavealuaʻeiloʻutamā,mafaiatuiāteia,‘Ole mealeneiuafaimaiailouataliioIosefa,Uafaiaaʻuele AtuamaaliioAikupitouma;

10EtenofofoʻiilenuuoKosena,+maetelatalatamai iāteaʻu,ooemaaufanau,mafanauaaufanau,maaulafu mamoe,maaupovi,maaumeauma;

11MaoiinaoleaOutausiaaioe;auāetoelimatausagao leoge;ne'imativaoe,malouaiga,maaumeauma.

12Mafaauta,uavaaiooutoumata,mamataoloʼuusoo Peniamina,oloʼugutuolootautalaatuiateoutou

13Iaoutoutaʻuatufoʻiiloʻutamāloʻumamaluumai Aikupito,mameaumanaoutouvāaiiai;iaoutou faataalisefoimaaumailoʼutamāiinei

14OnafusileaoiaileuaoPeniaminalonauso,matagi; onatagiaileaoPeniaminailonaua

15Uaiasogiatufoʻiionausoumamatagiiāilatou; 16UalogoinafoʻiletalailefaleoFarao,uafaapeamai, “UaōmaiusooIosefa;

17OnafaimaileaoFaraoiāIosefa:“Iafaiatuiouuso,‘Ia outoufaialemealenei;fa‘ae‘ea‘outoumanu,maōatu, ‘ia‘outouōatuilenu‘uoKanana;

18‘Ia‘outou‘avefo‘ilo‘outoutamāmao‘outou‘āiga, maōmai‘iātea‘u;

19Oleneiuapoloaiinaoe,iaoutoufaialeneimea;‘Ia ‘outou‘avefa‘ata‘avalevalea‘ilenu‘uoAikupitomoa ‘outoutamaiti,maa‘outouavā,ma‘aumailo‘outoutamā, maōmai

20Auafoʻineʻimanatuiaoutoumea;auāe‘iāte‘outou leleleiolenu‘uumaoAikupito

21UafaapeaonafaiaelefanaugaaIsaraelu,onaavatuai leaeIosefaotaavaletosoiāilatou,etusamalepoloaʻiga aFarao,maavatufoʻiiāilatouomeaʻaimoleala

22‘Uaiaavatufo‘i‘iāteilatouumata‘itasimasuio‘ofu; a‘uaiaavatu‘iāPeniaminaotupearioetoluselauma‘ofu elima

23Masaiaauinaatuleneialailonatamā;esefuluasini fafine‘ua‘aveinamealeleiaAikupito,maasinifafinee sefulu‘ua‘aveaisaito,maareto,mameae‘aimolona tamāileala

24Onaiatuuatuleaoonausoeō,onalatouōailea; +25UalatouōaʻemaiiAikupitomaōatuilenuuo KananaiāIakopololatoutamā

26‘Uata‘uatufo‘i‘iāteia,‘uafa‘apeaatu,“Olo‘oola lavaIosefa,olo‘opulefo‘ioiailenu‘uumaoAikupito OnavaivaiaileaolelotooIakopo,onaualetalitonuoia iateilatou.

27‘Onalatouta‘uatulea‘iāteiao‘upuumaaIosefa,na iafaiatuai‘iāteilatou;

28OnafaimaileaoIsaraelu,“Ualava;Olo‘oolapealo‘u atali‘ioIosefa;

MATAUPU46

1‘OnaaluleaoIsaraelumaanameauma,‘uao‘oatui Peresepa,mafaitaulagaileAtuaolonatamāoIsaako.

2OnafetalaimaileaoleAtuaiaIsaraeluifaaaligailepo, uafaapeaatu,Iakopoe,IakopoeOnafaimaileaoia,O aulenei

3Uaiafaapeamai:“OaʻuoleAtua,oleAtuaoloutamā auā‘outefaiaoeileameamanu‘utele; 4OutealuifofaatasimaoeiAikupito;‘Outetoe fa‘afoisiafo‘ioe,‘onafa‘ae‘eleaeIosefalonalimaiou mata.

5OnatulaʻileaoIakopomaiiPeresepa,+onaaveleaele fanaugaaIsaraeluololatoutamāoIakopo,maalatou

fanauiti,maalatouavā,itaavaletosonaauinamaie Faraoeaveaioia.

6Onalatouaveleaoalatoulafumanu,maalatouoloana latoumauailenuuoKanana,malatouōatuiAikupito,o Iakopo,maanafanauumafaatasimaia; 7Oonaatalii,maataliioonaataliifaatasimaia,oona afafine,maafafineoonaatalii,maanafanauumanaia aumaiafaatasimaiaiAikupito.

8Oigoafo‘ineiolefānaugaaIsaraelunaōmaiiAikupito, oIakopomaonaatali‘i:oReupena,oleulumatuaaIakopo 9OataliioReupena;oHanoka,maPalu,maEsarona,ma Karame

10OataliioSimeona;oIemuelu,maIaminu,maOata,ma Iakina,maSoara,maSaulo,oletamaalefafineKanana 11OataliioLevi;oKeresona,maKoato,maMerari 12OataliioIuta;oEru,maOnani,maSela,maFaresa, maSera;OataliioFaresaoEsaronamaHamul 13OataliioIsakara;oTola,maPuva,maIopu,ma Semarona.

14OataliioSepulona;oSereto,maAluna,maIaleelu 15OataliineioLea,naiafanauaiaIakopoiPatanarama, malonaafafineoTina;

16OataliioKato;oSefiona,maHaki,maSuni,ma Esepono,maEri,maAroti,maAreli

17OataliioAsera;oImina,maIsua,maIsui,maPeria, malolatoutuafafineoSera;oKaverumaMalekielu 18OataliineioSelepa,olēnaavatueLapanailona afafineoLea,naiafanauinafoʻiilatouneiiāIakopo,e toʻasefuluonotagata

19OataliioRaselaleavāaIakopo;Iosefa,maPeniamina 20Nafānauafo‘ieIosefailenu‘uoAikupitooManase maEfaraima,oēnafānau‘iāteiaeAsenatileafafineo PotiferaleositaulagaoOnu

21OataliioPeniamina,oPela,oPekeri,oAsepelu,oKira, oNaamanu,oEi,oRoso,oMupima,oHupima,maArata 22OataliineioRasela,nafanauaeIakopo; 23OataliioTanu;Husima.

24OataliioNafatali;oIaseelu,maKuni,maIeseru,ma Selema

25OataliineioPila,naavatueLapanaiāRaselalona afafine,naiafanauafoʻiilatouiāIakopo;

26OtagataumanaōmaimaIakopoiAikupito,oēna tupugamaiilonasulugātiti,eesemaiiavāaataliio Iakopo,otagataumaetoʻaonosefuluono;

27OataliioIosefanafanauaeiaiAikupito,etoʻalua tagata;

28OnaiaauinaatuleaoIutaemuamuaiāteiaiāIosefa,e faasinoatuonamataiKosena;onalatouoatuaileaile nuuoKosena

29OnasaunileaeIosefaolonakariota+maaluaʻee faafetaiaʻiiāIsaraelulonatamāiKosena,mafaailoaatuo iaiāteia;‘uafusifo‘ioiailonaua,matagiilonauaiaso etele

30OnafaiatuleaoIsaraeluiaIosefa,Seʻioʻuotinei,auā uaouvaaiioufofoga,auāolooeolamaipea

31OnafaiatuleaoIosefaionausomaleaigaolonatamā: “OutealuaʻemataʻuatuiāFarao,mafaiatuiāteia,‘Ua ōmaiiāteaʻuoʻuusomaleaigaoloʻutamā,oēsaile nuuoKanana;

32Maotagataonileoleomamoe,onaolalatougaluegao lefafagainaleaopovi;maualatouaumaiaalatoulafu mamoe,maalatoupovi,mameaumauaiateilatou

33PeavalaauatuFaraoiāteoutoumafaapeamai,Oleā laoutougaluega?

+34Iaoutoufaapeaatu,‘Uatausialafumanuaauauauna maiilomatoutauleʻaleʻaeoomaiiasonei,oimatouatoa maomatoutamā,+inaiaoutounonofoaiilelaueleeleo Kosena;auāoleoleomamoeumae‘inosialeaeAikupito

MATAUPU47

1‘OnaaluatuleaoIosefa,mata‘uatu‘iāFarao,‘ua fa‘apeaatu,“Olo‘utamāmao‘uuso,maalatoulafu mamoe,maalatoulafupovi,maalatoumeauma,‘ua latouōmainailenu‘uoKanana;fa‘autafo‘i,olo‘oiaii latouilenu‘uoKosena

2Onaiaaveleaonisioonauso,otagataetoalima,matuu atuiateilatouiaFarao.

3OnafaiatuleaoFaraoionauso,Sealaoutougaluega? OnalatoufaiatuleaiaFarao,Oleoleomamoeauauauna, oimatouatoamaomatoutamā.

4UalatoufaiatufoʻiiāFarao,“Uamatouomaieaumaui lelaueleele;auāeleainilafumanuaau‘au‘auna;auā‘ua matuāteleleogeilenu‘uoKanana;

5OnafaimaileaoFaraoiāIosefa,uafaapeaatu:“Uaō mailoutamāmaouusoiāteoe

6Olo‘oioulumalenu‘uoAikupito;ilelaueleeleesili onalelei,iaenonofoailoutamāmaouuso;‘ianonofoi latouilenu‘uoKosena;‘āfaifo‘ieteiloanitagata malolosi‘iāteilatou,‘iaetofiailatouepuleia‘umanu.

7OnaaumaialeaeIosefaolonatamāoIakopo,matuuatu oiailumaoFarao,onafaamanuiaatuleaoIakopoia Farao.

8OnafaimaileaoFaraoiaIakopo,Efiaoutausaga?

9OnafaiatuleaoIakopoiāFarao,Oasootausagaoloʻu āumaueselaumaletolugafuluotausagaia;

10OnafaamanuiaatuleaoIakopoiaFarao,onaalueseai leaoiailumaoFarao

11OnatuuatuleaeIosefaolonatamāmaonauso,ma avatumoilatousetofiilenuuoAikupito,ilelaueleelee silionalelei,ilenuuoRamese,epeionapoloaʻimaiaio Farao.

12UatausiaeIosefalonatamā,maonauso,maleaiga umaolonatamāimeaʻaietusamaolatouaiga

13Saleaifo‘isearetoilenu‘uuma;auā‘uamatuāleaga lavaleoge,‘uamatapogiaailenu‘uoAikupitomalenu‘u umaoKananaileoge

14UafaapotopotoeIosefaotupeumanamauailenuuo AikupitomalenuuoKanana,olesaitonalatoufaatauina mai,onaaveleaeIosefaotupeilefaleoFarao.

15InauaumaletupeilenuuoAikupitomalenuuo Kanana,onaōmaiaileaoAikupitoumaiāIosefa,ua faapeamai:“Iaaumaiiāimatounimeaʻai;auaualeaoga tupe.

16OnafaiatuleaoIosefa,Iaavatuaoutoumanu;‘oute avatufo‘i‘iāte‘outouesuia‘ia‘outoumanu,pealeaise tupe

17OnalatouaumaialeaoalatoulafumanuiāIosefa,+ona avatuaileaeIosefaomeaʻaiiāilatouesuiaʻisolofanua, malafumamoe,mapovipoʻa,maasini; 18Iteotigaotetausagatenā,neo‵mailatoukiaiaitelua otausaga,kaefaiatukiaia:“Ese‵funanematoumaitoku aliki,mekootinefakamāumāuamatoutupe;olo‘oilo‘u

ali‘ifo‘iamatoulafupovi;eleaisemeaetotoeilumao lo’ualii,naomatoutino,maomatoufanua;

19Sealemeaeotiaiimatouiouluma,oimatouatoama lomatoulaueleele?‘iaefa‘ataumai‘iāteimatoumalo matoufanuaimeae‘ai,‘onafaiaileaoimatoumalo matoufanuama‘au‘aunaaFarao; 20OnafaataumaileaeIosefaolelaueleeleumao AikupitomoFarao;auā‘uata‘itasimafa‘atauatue Aikupitolonafanua,auā‘uateleleoge‘iāteilatou; 21Aolenuu,naiaavatuailatouiaai,maiiletasipito tuaoioAikupitoeooatuileisipito

22Naolefanuaoleauositaulaganateleʻifaatauina;auā sa‘iāteilatouletofiale‘auositaulagamai‘iāFarao,ma ‘ua‘a‘aifo‘iilolatoutofinaavatueFarao‘iāteilatou; 23OnafaiatuleaoIosefailenuu,Faauta,uaoufaatauina outouileasoneimalooutoufanuamoFarao;

24Aoofoiilefua,touteavatuailevaegaelimaiaFarao, efaifoimooutouvaegaefa,efaimafatuolefanua,maa outoumeae‘ai,mailatouoooutouaiga,mameae‘aimo aoutoufanauiti

25Ualatoufaapeamai,Uaefaaolainaomatouola;

26UafaiafoʻieIosefaosetulafonoilelaueleeleo Aikupitoeoomaiiasonei,inaiamauaeFaraolevaegae lima;se‘ivaganāailenu‘uole‘auositaulaga,‘ualēfai moFarao.

27UanonofoIsaraeluilenuuoAikupito,ilenuuo Kosena;‘ua‘iāteilatoufo‘iolatoufanua,ma‘uatupua‘e, mafa‘ato‘ateleinalava.

28NaolaIakopoilenuuoAikupitoitausagaesefuluma lefitu;

29UaoomailetaimieotiaiIsaraelu,+onaiavalaauleai lonaataliioIosefamafaapeaatuiāteia:“Afaiuaalofagia aʻueoe,faamolemoletuumailoulimailalooloʻuogāvae, +maiaeagaleleimaimafaamaoniiāteaʻu;se‘ietanu‘iā tea‘uiAikupito;

30Aoaʻu,outetaotofaatasimaoʻutamā,+eteavefoʻi aʻumaiiAikupitomatanuaʻuilolatoutanuga.Onafai maileaoia,Outefaiaepeionaefaimaiai

31Onafaimaileaoia,TautomaiiaiateauOnaiatauto aileaiateia.OnapunouleaoIsaraeluileuluolemoega.

MATAUPU48

1‘Uamavaeiamea,‘onata‘umaiaileaeletasi‘iāIosefa, “Fa‘auta,‘uama‘iloutamā;

2UataʻumaiesetasiiāIakopo,uafaapeaatu,“Faauta,o loosaulouataliioIosefaiāteoe;

3OnafaiatuleaoIakopoiaIosefa,NafaaalimaileAtua SilisilieseiateauiLusailenuuoKanana,mafaamanuia maiiateau;

4Nafetalaimaifo‘ioia‘iātea‘u,“Fa‘auta,‘oute fa‘ato‘ateleinaoe,mafa‘ato‘ateleinaoe,‘outefaiafo‘ioe manu‘uetele;outeavatufoileneilaueleeleiaufanaupe amavaeatuoeefaimolatoutofiefaavavau

5Olenei,oouataliietoʻalua,oEfaraimamaManase,oē nafananauiāteoeilelaueleeleoAikupitoaeouteleʻisau iāteoeiAikupito,oaʻulavaia;epeioReupenama Simeona,efaiilauamo'u

6Olaufanaufo‘ietefānauapeamavaeatuilā‘ua,e‘iāte oeia,eta‘uafo‘iiigoaolatouusoilolatoutofi.

7Aoaʻu,inauaousaumaiPatana,+onaotileaoRaselai oʻutafatafailenuuoKananaileala,+aeuatoeitiitilava onaooatuiEfarata;oPeteleemalea 8UavaaiatuIsaraeluiataliioIosefa,onafaapeaatuleao ia,Oaieailatounei?

9OnafaiatuleaoIosefailonatamā,Ooʻuataliiilatouua tuuinamaieleAtuaiateauileneimeaOnafaiatuleao ia,Aumaiiaiateau,outefaamanuiaiateilatou.

10AomataoIsaraeluuapuaoaonaolematua,ualē mafaiaionavaaioia‘Onafa‘alatalataatuleaoia‘iātei latou;onasogiatuleaoiaiateilatou,mafusiiateilatou

11OnafaiatuleaoIsaraeluiāIosefa,“Outeleʻimanatu outevaaiatuioufofoga;

12OnaaumaialeaeIosefaoilatoumaiilevaoona tulivae,onapunouleaoiaileeleele

13OnatagoatuleaoIosefaiateilaua,oEfaraimailona limataumatauileitutauagavaleoIsaraelu,aoManasei lonalimatauagavaleilelimataumatauoIsaraelu,ma faalatalataatuiateilauaiateia.

14OnafaaloaloaatuleaeIsaraeluolonalimataumatau, matuuilugaoleuluoEfaraima,oleuiiia,malonalima tauagavaleilugaoleuluoManase,uafaatonutonuinaona limamalepoto;auāoManaseleulumatua

15UaiafaamanuiafoʻiiāIosefa,uafaapeaatu,“OleAtua, olēnasavavaliaioʻutamāoAperaamomaIsaakoiona luma,oleAtuanafafagainaaʻuiloʻuolagaatoaeoomaii leasonei

16Oleageluolēnatogiolainaaʻumaiimealeagauma lava,iafaamanuiaatuitama;‘iata‘uafo‘ilo‘uigoa‘iātei lā‘ua,maleigoaoo‘utamāoAperaamomaIsaako;maia tuuatuiateilatouetuputeleitotonuolelalolagi.

17InauavaaiatuIosefauatuuelonatamālonalima taumatauilugaoleuluoEfaraima,onalēfiafiaaileaoia, onaiasiiaʻeleaolelimaolonatamāeaveesemaiileulu oEfaraimaileuluoManase

18UafaiatuIosefailonatamā:“Loʻutamāe,auaneʻi faapea,auāoleulumatualenei;tuuloulimataumataui lugaolonaulu

19Auamusulonatamā,uafaapeaatu,Uaouiloa,loʻu ataliie,uaouiloalava;eaveafoioiamanuu,esilifoioia; 20Uaiafaamanuiafoʻiiāilaʻuaileaaso,+efaapea:“E faamanuiaatuIsaraeluiāteoe,efaapea,‘Iafaiaoeele AtuaepeioEfaraimamaManase.

21OnafaiatuleaoIsaraeluiāIosefa:“Faauta!

22Uaouavatufoʻiiāteoelevaegaetasiesiliiouuso,na ouaveeseamaiilimaosaAmorīilaʻupelumalaʻu ʻaufana

MATAUPU49

1‘Onavala‘auatuleaoIakopoionaatali‘i,‘uafa‘apeaatu, ‘Ināfa‘apotopotomaiia‘outou,‘ina‘ia‘outa‘uatu‘iāte ‘outoumeaeo‘o‘iāte‘outouiasoegataai

2Iaoutoufaapotopotofaatasi,mafaalogomai,outouatalii eoIakopo;maiaoutoufaalogoiaIsaraelulooutoutamā

3Reupenae,ooeolaʻuulumatua,oloʻumalosi,male amatagaoloʻumalosi,olesilisiliolemamalu,male silisilieseolemalosi

4Ualēmautūepeiolevai,etelēsilisililava;auānaealu a‘eilemoegaoloutamā;‘onaefa‘aleagainaailea;naalu a‘eoiailo‘umoega

5OSimeonamaLevioleusoia;‘uaiaiiolatounu‘u meafaigaluegaolesauā.

6E,loʼuagagae,auaetesauilolatoumealilo;lo‘u mamalue,‘auane‘iefa‘atasiilalatoufa‘apotopotoga; 7Iafetuuinalolatouita,onasaaasatele;malolatouita, auasasauā:OutevaevaeinailatouiaIakopo,ma faataapeapeinailatouiIsaraelu

8Iutae,ooeolēeviiaeouuso;eifoioulumalefanaua loutamā

9OIutaoletamaaleonaia;Lo‘uataliie,naealua‘enai levete;oainatefafaguinaoia?

10Elēte‘aeseleto‘oto‘omai‘iāIuta,poolefaitulafono ilevāoonavae,se‘iao‘omaiSailo;maoleaiateiale faapotopotoinaotagata

11Olo‘ononoalanatama‘ipoviilevine,maletama‘i asinialanaasiniilevinesili;naiatatāonaofuileuaina, maonaofuiletotoovine;

12Emumuonamataileuaina,esisinafoʻionanifoile suāsusu.

13EnofoSepulonailematafagaolesami;efaifo‘ioia mamalutagaova‘a;eooatufoilonatuaoiiSaitonu

14OIsakaraoleasinimalosiolootaotoilevaoavegae lua;

15Uaiailoaatufoʻiualeleilemālōlōga,mauamatagofie lelaueleele;mapunoulonatauaueamo,maaveama auaunaitaulaga

16EfaamasinoTanuilonanuu,epeiosetasioituaigao Isaraelu.

17EfaiTanumagataileala,oleagataileala,enateutia mulivaeosolofanua,epauaiitualēti‘eti‘eai 18Ieovae,uaoufaatalitaliilaufaaolataga.

19OKato,emanumālōleʻautauiāteia;

20Ega‘ofo‘ianameae‘aimaiiaAsera,enatefuamai fo‘imeataumafaaletupu.

21ONafatalioleailaiauatatalaina;

22OIosefaolelālāfua,olelālāfuatelelavaitafatafaole vaieli;oonalālāetafeilugaolepā;

23Uamatuāfaatigāiāteialeʻaufanafanafanafana,ua latoufanaiāteia,mauaʻinoʻinoiāteia

24Aesamaulanaaufanailemalosi,masafaamalosiaaao oonalimaeaaooleAtuamalosioIakopo;(maiiinale leoleomamoe,olemaaoIsaraelu;)

25EalalavaileAtuaoloutamā,olēnatefesoasoaniiā teoe;maemaiileSilisiliese,olenatefaamanuiaiateoe ifaamanuiagaolelagiilugā,ofaamanuiagaolemoana lolotoolootaotoilalo,olemanuiaosusu,malemanava;

26Uasiliatufaamanuiagaaloutamāifaamanuiagaaoʻu augātamā,eooatuiletuaoiomaugaefaavavau;

27EsasaePeniaminaepeioseluko;

28OilatouumaneioituaigaesefululuaoIsaraelu; ta‘ito‘atasietusamalonamanuianaiafa‘amanuiaatuai ‘iāteilatou.

29Uaiapoloaʻiatufoʻiiāilatou,“Oleafaatasiaaʻui loʻunuu;

30IleanailefanuaoMakapelu,+eilumaoMamere,ile nuuoKanana,+leanafaataumaieAperaamofaatasima lefanuaoEferonalesaHetīefaimafanuatanu.

31OiinānalatoutanuaiAperaamomaSaralanaavā;oi inānalatoutanuaiIsaakomaRepekalanaavā;onaou tanuaileaoLea.

32Olefa‘atauinaolefanuamaleanaoiainamaile fānaugaaHeti

33MainauaumaonapoloaiatuoIakopoionaatalii,saia tuuilugaonavaeilugaolemoega,matuuatulonaagaga, mauafaatasiatuilonanuu

MATAUPU50

1‘Uafa‘apa‘ūfo‘iIosefaifofogaolonatamā,‘uatagii onaluga,masogi‘iāteia.

2UapoloaʻiatufoʻiIosefaianaauaunaofomaʻieatualala lonatamā;

3Masafaataunuuinamoiaasoefagafulu;auā‘uafa‘apea ‘onafa‘ataunu‘uinaoasooē‘uafa‘aalalaloina;

4‘Uamavaeasoolonafa‘anoanoa,‘onafaiatuleao Iosefaile‘āigaoFarao,‘uafa‘apeaatu,“‘Āfai‘ua alofagiaa‘ue‘outou,se‘i‘outoufaiatuitaligaoFarao, ‘uafa‘apeaatu.

5Nafaimailo‘utamā‘iātea‘u‘iatautō,‘uafa‘apeamai, “Fa‘auta,‘outeoti;Olenei,se‘i‘oualua‘e,etanulo‘u tamā,‘ona‘outoesauailea.

6OnafaiatuleaoFarao,Inaaluaeiaetanuloutamā,e peionaiatautōai

7‘Onaalua‘eleaoIosefaetanulonatamā,‘uaōa‘efo‘i maiao‘au‘aunaumaaFarao,otoeainaolona‘āiga,ma toeainaumaolenu‘uoAikupito;

8Ole‘āigaumafo‘ioIosefa,maonauso,male‘āigao lonatamā;

9Uaōaʻefaatasimaiaokariotamatagatatiʻetiʻe solofanua,+maoseʻauematuātoʻatelelava.

10UalatouooatuilemeaesoliaisaitooAtata,+olooi talaatuoIoritana,+onalatoufaavauvauaileaiināile tagiauētelemalematuātigā;

11InauavāaiatutagataolenuuosaKananāile faavauvauilemeaesasaaisaitoaAtata,onalatoufaapea anelea:“OsefaanoanoagateleleneiiAikupito;

12Onafaialeaeonaataliiiāteiaepeionaiapoloaʻiatu aiiāilatou

13Auāna‘aveoiaeonaatali‘iilenu‘uoKanana,ma tanu‘iāteiaileanailefanuaoMakapelu,leanafa‘ataue AperaamomalefanuaefaimafanuaoEferonalesaHetī, ilumaoMamere.

14UatoefoʻiIosefaiAikupito,oiamaonauso,mailatou umanaōaʻefaatasimaiaetanulonatamā,inauaumaona iatanuinalonatamā.

15InauailoaeusooIosefauaotilolatoutamā,onalatou faapeaanelea,AtonueʻinoʻinomaiIosefaiāitatou,ma natetauimaiiāitatouimealeagaumanatatoufaiaiāte ia

16OnalatouaauinaatuleaoseavefeʻauiāIosefa,ua faapeaatu:“Napoloaʻiatuloutamāaoleʻiotioia,ua faapeamai:

17IafaapeaonaoutoufaiatuiaIosefa,Outeaioiatuiate oe,iaefaamagaloatuneiilesolitulafonoaouuso,mala latouagasala;auāolemealeaga‘ualatoufaia‘iāteoe; OnatagiaileaoIosefainaualatoutautalamaiiateia

18Masaoatufoionausomafaapauuilaloionaluma; onalatoufaimaiailea,Faauta,oauauaunaimatou

19OnafaiatuleaoIosefaiāilatou:“Auatoutefefefe,auā pooaʻueaesuitulagaileAtua?

20Aooutou,uaoutoumanatuleagaiāteaʻu;a‘ua finagaloleAtua‘ialelei,‘iafa‘ataunu‘uinaepei‘onafaii leasonei,‘ina‘iafa‘aolainatagataeto‘atele

21Olenei,auatoutefefefe:outetausiaoutou,maaoutou fanau.‘Onafa‘amafanafanaatuleaoia‘iāteilatou,ma tautalaatumaleagalelei‘iāteilatou

22SanofoIosefaiAikupito,oiamaleaigaolonatamā, masaolaIosefaitausagaeselausefulu.

23UailoaatufoʻieIosefalefanauaEfaraimaole tupulagalonatolu;

24OnafaiatuleaoIosefaionauso,Outeoti,easiasimai lavaleAtuaiateoutou,maaumaiaoutouaileneinuuile nuunaiatautoaiiaAperaamo,maIsaako,maIakopo

25OnatautoaileaoIosefailefanaugaaIsaraelu,ua faapeaatu,EasiasimailavaleAtuaiateoutou,touteave a'efoio'uiviaiinei.

26OnaotiaileaoIosefainauaselausefuluonatausaga; onalatouatualalainaleaoia,matuuilepusamaliui Aikupito.