Hebreosrunakuna
1kaqRAKI
1Diosmi,ñawpaqtiempopi,imaymanataprofetakunaq chawpintañawpataytakunamanrimapayarqan.
2Kayqhepap’unchaykunapinrimapayawanchis Churinwan,paytanchurarqantukuyimaymanamanta herederokananpaq,paywanmikaypachakunatapas kamarqan
3Paymik’ancharishaqk’ancharishaq,hinallataqrunaq sut’irikch’ayninkashaspa,atiyninpasiminwantukuy imaymanatatakyachispa,sapallanhuchanchiskunata ch’uyanchaspa,hanaqpachapiMajestadpapañaladonpi tiyaykurqan;
4Angelkunamantapasaswanallinmanmitukupurqan, herenciatachaskisqanraykunpaykunamantaaswansumaq sutitachaskirqan
5¿Mayqenangeltataqhayk'aqllapasniran:“Qanqa Churiymikanki,kunanp'unchayminacerqayki?”,nispa. Hinaspayapamanta:PaypaqqaYayakasaq,paytaqChuri kanqa?
6Piwiwawatakaypachamanpusamuspataqniran: “Diospallapaangelninkunapaytayupaychachun”,nispa
7Angelkunamantanniran:“Paymiangelninkunata espiritumantukuchin,serviqninkunatapasninarawrayman tukuchin”,nispa
8Churitanichaqaniran:Diosníy,kamachikuy tiyanaykiqawiñay-wiñaypaqmi.
9Chaninkawsaytamunakurqanki,manaallinruwaytataq cheqnikurqankichayraykunDiosqa,Diosniyki, runamasiykikunamantaaswanhatunkusikuyaceitewan hawirqasunki
10Hinaspataq:Qan,Señor,qallariypiqakaypachaq teqsintanchurarqanki;Hanaqpachapasmakiykipa ruwasqanmi
11Paykunaqachinkanqakun;ichaqaqanmiqhepakunki; Llapallankump'achahinamachuyanqaku.
12P'achasqap'achatahinak'uyunki,hinant'ikrakunqa, ichaqakaqllankanki,wataykipasmanantukukunqachu
13Ichaqa,¿mayqenangeltataqhayk'aqllapasnirqan:Paña ladoypitiyay,awqaykikunatachakiykimanchuranaykama?
14¿Manachullapankuserviqespiritukunakanku, qespichisqakanankupaqherederokunaservinankupaq kachasqa?
2kaqRAKI
1Chayraykunnoqanchisqaaswantapuniuyarinanchis uyarisqanchiskunata,manahayk'aqllapas llik'uwananchispaq
2Sichusangelkunaqrimasqansimiqamanakuyurispa, llapahuchallikuqpasmanakasukuqpaschaninpremiota chaskinmanchayqa
3Imaynatataqayqesunman,chhaynahatunqespikuyta manaqhawarispaqa;QallariypiqaSeñorparimayninmi qallarirqan,paytauyariqkunawantaqmitakyachiwarqanchis
4Diosmipaykunatawillaran,milagrokunawan, milagrokunawan,imaymanamilagrokunawan,Santo Espirituqqokuyninkunawanima,munasqanmanhina?
5Diosqamananangelkunamanchukasuchiranhamuq pachata
6Hukcheqaspinhukrunawillaran:–¿Imataqrunari, paymantayuyarispaykiqa?¿Runapachurinchu,¿payta watukamusqaykichu?
7Angelkunamantapasaswanpisitanpaytaqaruwarqanki. qanmipaytacoronarqankihatunchasqa,hatunchaywan, makiykiqruwasqaykikunatapaskamachirqanki
8Tukuyimatanpaypachakinpauranpichurarqanki. Llapallantapaypakamachisqantachuraspanmimana imatapassaqerparirqachuKunanichaqamanaraqmi rikunchischutukuyimaymanatapaypakamachisqanta.
9IchaqarikunchismiJesusta,payqaangelkunamanta aswanpisichasqakasharqanwañuyñak’ariyrayku,paytan coronasqakarqanhatunchasqa,hatunchasqa.Diospa khuyapayakuyninwansapankarunaraykuwañuyta mallinanpaq
10Payraykuntukuyimaymanakunakashan,paywantaq tukuyimaymanakunakashan,askhachurinkunata hatunchasqakananpaq,qespichisqankuumalliqta ñak’ariykunawanhunt’asqataruwananpaq.
11Ch'uyanchaqpasch'uyanchasqakunapasllapankun hukllamantakanku.
12Nispa:Sutiykitanwawqeykunamanwillasaq,iglesia chawpipinalabasqaykitakiq,nispa
13Yapamantataq,paypihap'ipakusaq,nispa Yapamantataq:Qhawariychisñoqapas,Diospaqowasqan wawakunatapas,nispa
14Chhaynaqa,warmakunaaychapiyawarpiwankuska kasqankuraykun,paypaschayhinatamikhurqan wañuywanatiyniyoqrunata,supaytapaswañuchinanpaq; 15Wañuytamanchakuspatukuykawsayninkupikamachi kashaqrunakunataqespichiy
16Cheqaqtapuninpayqamanaangelkunahinachu hap'ikurqan.Abrahanpamirayninmiichaqapaywan churakurqan.
17Chhaynaqa,tukuyimaymanakunapinwawqenkunaman rikch’akunankarqan,Diospakaqninkunapikhuyapayakuq hunt’aqumasacerdotekananpaq,runakunaq huchankumantaallipunachiytaruwananpaq
18Paykikinmiwateqasqakashaspa,wateqasqakaqkunata yanapaytaatin
3RAKI
1Chhaynaqa,ch’uyawawqe-panaykuna,hanaqpacha waqyakuypikashaqtiykuna,yuyaykuychisApóstol,Uma Sacerdotepiwan,Jesucristopi
2Paymipaytachuraqmanhunt'aqsonqokarqan,Moisespas llapawasinpihunt'aqmikarqan.
3KayrunaqaMoisesmantaaswanhatunchasqa kananpaqmiqhawarisqakarqan,wasitahatarichiqqa wasimantaaswanhatunchasqakasqanrayku.
4SapankawasitaqahukrunanhatarichinTukuyimata hatarichiqmiichaqaDios
5CheqaqtapuninMoisesqallapawasinpihunt’aqkarqan, kamachihina,chayqhepamanrimanakunamanta willananpaq;
6Cristonichaqawawanhinawasintakamachin.¿Piqpa wasintaqkanchis,sichustukukuykamahap'ipakuspa suyakuyninchispikusikuyninchistawan
7Chhaynaqa,SantoEspirituqnisqanhina:Kunan p'unchaytaqpaypakunkantauyarinkichischayqa
Hebreosrunakuna
8Amasonqoykichistarumiyachiychischu,ch'inneqpi wateqasqap'unchaypihina.
9Ñawpataytaykichiskunawateqawaspanku, pruebawaspanku,tawachunkawataruwasqaykunata rikuspanku.
10Chayraykunchaymiraykunawanllakisqakaspanirqani: “Sapakutillanmisonqonkupipantashanku”,nispa manataqmiñanniykunataqareqsirqankuchu.
11Chaymiphiñakuspajurarqani:“Manansamayniyman haykunqakuchu”,nispa
12Wawqe-panaykuna,cuidakuychis,ama mayqenniykichispipasmanaiñiyniyoqkaykawsaq Diosmantakarunchakunaykichispaq.
13Aswanpassapap'unchaykallpachananakuychis,kunan p'unchaysutichasqakashaqtinMananmayqenniykichispas huchaqq'otusqanwanrumiyachisqakankichischu,nispa.
14ÑoqanchismiCristowankuskakanchis,qallariypi confiasqanchismantatukukuykamaallintahap’ipakusun chayqa.
15Hinaqtinminishan:“Kunanp’unchaypaspaypa kunkantauyarinkichischayqa,amasonqoykichista rumiyachiychischu,imaynanphiñasqakashaspahinaqa”, nispa
16Chaytauyarispankunwakinqaphiñakurqanku,ichaqa mananllapaMoisespaEgiptonacionmanta lloqsimuqkunachu
17¿Pikunawantaqtawachunkawatallakisqakasharan?
¿Manachuhuchallikuqkunawan,ayakunach'inneqpi urmaykuqkunawan?
18¿Pikunamantaqjurarqansamayninmanmana haykunankupaq,aswanpasmanaiñiqkunaman?
19Chaymirikunchismanaiñisqankuraykumanahaykuyta atisqankuta
4kaqRAKI
1Chayhinaqa,mancharikusun,samayninman haykunanchispaq prometesqa kashaqtin, mayqenniykichispaschayprometesqakashaqtiykichis
2Ñoqanchismanmiallinwillakuykunatawillasqakaran, paykunamanpaswillasqakaran,ichaqamananpaykunata allinpaqchuqhawarirqan
3Ñoqanchisiñiqkunaqasamaymanmihaykunchis,paypa nisqanhina:Phiñakuyniypijurasqaymanhina, samayniymanhaykunqakuchayqa
4Qanchiskaqp'unchaypihukcheqaspinJesusqakay hinataniran:Qanchiskaqp'unchaypinDiosqallapa ruwasqanmantasamachirqan,nispa.
5Kaycheqaspitaqyapamanta:Samakuyniyman haykunqakuchayqa,nispa
6Hinaqtinmiichaqa,wakinrunakunachayman haykunanku,ñawpaqpiwillasqakaqkunapasmana iñisqankuraykunmanahaykurqankuchu
7Yapamantataqhukp'unchaytatukuchin,Davidpiniran: Kunanp'unchaymiunaymantaña,nispaninku:“Kunan p'unchaypaspaypakunkantauyarinkichischayqa,ama sonqoykichistarumiyachiychischu”,nispa.
8Jesusqapaykunatasamachinmankarqanchayqa, manacháhukp’unchaymantarimanmanchukarqan
9Chayhinaqa,Diospallaqtanpaqqasamaymiqhepan.
10Samayninmanhaykuqqa,paykikinparuwasqanmantan saqepun,imaynanDiospaspayparuwasqanmantasaqerqan hinata
11Chhaynaqa,kallpachakusunchaysamayman haykunanchispaq,paqtanpipaschayhinamanaiñiqman urmananpaq
12Diospasiminqausqhayllan,atiyniyoqmi,iskayfiloyoq espadamantapasaswanfiloyoqmi,almatapasespiritutapas, articulaciontapas,tullutapast’aqanakuqkamat’oqyachin, sonqoqyuyaykuynintapasyuyaykuynintapasreparaqmi 13NitaqmikanchuDiospañawpaqenpimanarikukuq kamasqapas,aswanqaq'alallan,piwanchusruwananchis chaypañawinmanmikicharisqakashan.
14Chayhinaqa,hanaqpachamanriqhatunuma sacerdoteyoqkasqanchisraykun,DiospaChurinJesusqa, nisqanchismantaallintahap'ipakusun.
15Noqaykuqamanankanchuumasacerdote,manallamiy atinaonqoyniykuwanichaqatukuyimapipasnoqanchis hinatentasqakarqan,ichaqamanahuchayoqmikarqan.
16Chhaynaqa,manamanchakuspakhuyapayakuq tiyananmanhamusun,khuyapayawananchispaq, sasachakuypiyanapananchispaqtaqkhuyapayakuyta tarinanchispaq
5CAPÍTULO
1Llapaumasacerdoterunakunamantat'aqasqakaspaqa, Diosparuwayninkunapinrunakunapaqchurasqakashan, huchakunamantasacrificiokunatawansacrificiokunata haywananpaq
2Paymikhuyapayakunmanmanayachaqkunatapas,ñanpi karunchakuqkunatapasPaykikinpaspisikallpawan muyurisqakashan
3HinaqtinmiJesusqahuchakunamantasacrificiota haywarinan
4Mananpipaschayhatunchaytaqachaskikunchu, aswanpasAaronhinaDiospawaqyasqanrunallan.
5Cristopasmananhatunchakurqanchuumasacerdote kananpaqPaytaichaqa:–QanmiChuriykanki,niqmi ichaqa,kunanp'unchayminacerqayki,nispa.
6Hukcheqaspipasniran:“Qanqawiñaypaqmisacerdote kankiMelquisedecpakamachikuyninmanhina”,nispa
7Paymicuerponpap'unchayninkunapi,wañuymanta qespichiyatiqrunamansinchitawaqaspa,rogakuspa, rogakuykunatahaywarispa,mancharikusqanpiuyarisqa kashaspa.
8Churiñakashaspapas,ñak'arisqanwanmikasukuyta yacharqan.
9Paypahunt'asqakaspataq,llapanpaytakasukuqkunapaq wiñayqespikuypakamaqninkapurqan;
10Melquisedecpakamachisqansacerdoteumasacerdote kananpaqmiDiosqasuticharqan.
11Paykunamantaqaaskharimayniyoqmikayku,sasa rimaypas,manauyariqmikankichis
12Kunanpachapaqyachachiqkankichischayqa,hukmanta yachachinaykichismi,chaykunaqaDiospa yachachisqankunamantañawpaqkaqyachachikuykunan. Hinaspanlechetanecesitaqrunakunamantukupunku, manataqsinchiaychatachu
13Pipaslecheukyaqrunaqamananchaninkaymanta rimaytayachanchu,wawallaraqmi
Hebreosrunakuna
14Pisikallpayoqmikhunaqayuyaqrunakunapaqmi,allin kaqtamanaallinkaqtapasreparanankupaqallin yuyayniyoqkaqkunapas
6RAKI
1Chhaynaqa,Cristomantayachachikuypa yachachikuyninkunatasaqespa,hunt'asqakaymanrisun. wañusqaruwaykunamantayuyaymankutirikunanchispaq, hinallataqDiospiiñinanchispaqpasteqsintamanaña churaspachu
2Bautizakuymanta,makichuraymanta,wañusqakuna kawsarimpuymanta,wiñayjuzgaymantawan yachachikuymanta
3Kaytanruwasaqku,Diospermitiqtinqa
4Mananatikunmanchuñawpaqpik'ancharichisqa,hanaq pachaqqokuynintamallispa,SantoEspirituwan mikhuqkunaqa
5Diospasumaqsiminta,hamuqpachaqatiyninkunatawan malliykunkichis
6Wirq’anqakuchayqa,yapamantamosoqyachinankupaq, yuyaymankutirimunankupaq;DiospaChurinta mosoqmantachakataspanku,p'enqaypichuraspanku
7Kaypachaqasapakutillaparawantomaspa,pikunachus p'achachasqankunapaqallinqorakunataruruchin,chaymi Diospasaminchaynintachaskikun
8Kichkakunata,k'aspikunatawanruruchiqmiichaqa wikch'usqa,ñakasqañataqmikashan.piqpatukukuyninmi ruphachisqakanqa
9Munasqawawqe-panaykuna,qankunamantaaswanallin kaqkunamanta,qespikuywankuskakaqkunamantawan, chhaynatarimaspaykupas
10Diosqamananmanachaninrunachuqonqapusunkichis, paypasutinpimunakusqaykichista,munakuq llank'asqaykichistapas,ch'uyarunakunataservispaykichis, servispaykichispas
11Munaykutaqmisapankaykichiskallpachakunaykichista tukukuykamasuyakuyniyoqkanaykichista
12Chayhinaqa,amaqhellachukankichis,aswanpas iñiywanpacienciawanimapromesakunatachaskiq runakunaqqatikuqninkanaykichispaq
13DiosqaAbrahammanprometekuspan,manaaswan hatunsutiwanjuraytaatisqanrayku,paykikinmanta jurarqan
14Chaymikhaynataniran:“Cheqaqtapunin saminchasqayki,mirachispataqaskhayachisqayki”,nispa. 15Chhaynataq,pacienciawanaguantasqanqhepaman, promesatachaskirqan.
16Runakunaqacheqaqtapuninjurankuaswanhatunkaqpa sutinpi,ch'uyanchanapaqjuramentoqapaykunapaqqatukuy ch'aqwaytantukupun
17ChaymiDiosqapromesachaskiqkunamanaswanta willaytamunaspa,yuyaykusqanqamanat'ikrakuqkasqanta, juramentowanhunt'achirqan
18Diospamanallullakuyatisqaniskaymanat'ikrakuq imaymanakunawanmisinchitasonqochawasunman, paykunanayqekuspaayqekurqankuñawpaqenchispi suyakuyninchistahap'inankupaq
19Chaysuyakuyqaalmaqanclahinankapuwanchis,allin takyasqa,allintakyasqa,veloukhumanhaykuq.
20Jesusminoqanchispaqñawpaqkaqrunaqa, Melquisedecpakamachisqanmanhinawiñaypaquma sacerdotekananpaqchurarqan
7RAKI
1SalemllaqtapireyMelquisedec,AnchaHatunDiospa sacerdoten,reykunatawañuchisqanmantakutimushaqta Abrahamwantupaspasamincharqan
2PaykunamanmiAbrahamqallapanmantachunkat'aqa t'aqataqorqanñawpaqtaqachaninkaypaReyninmikarqan, chaymantataqSalemllaqtaqReynin,thakkaypaReynin 3Manataytayoq,manamamayoq,manamirayniyoq,mana p’unchayqallariyniyoq,manataqkawsaytukukuyniyoq DiospaChurinmanrikch'akuqmiichaqa;Sacerdoteqasapa kutillanmitakyan.
4Kunantaqqhawarisunmayhatunrunakashasqanmanta, paymanmiñawpataytaAbrahanpassaqueokunamanta chunkakaqt’aqataqorqan.
5CheqaqtapuninLevíqchurinkunamantasacerdotekayta chaskiqkunaqa,kamachikuysimimanhinarunakunamanta diezmotachaskinankupaq,chaymiwawqenkunamanta, Abrahampawasanmantañalloqsimurqankuchaypas:1
6Paykunamantamanayupasqakaqmiichaqa Abrahammantadiezmotachaskirqan,prometesqankunata chaskiqrunatataqsamincharqan
7Manatukuycontradicinkaspataqpisiqaaswan allinmantasaminchasqa.
8Kaypitaqwañuqrunakunaqadiezmotachaskinku Chaypinichaqapaykunatachaskikun,paykunamantan yachakunkawsashasqanta.
9Niymanhinaqa,diezmotachaskiqLevípas Abrahamwanmidiezmotapagarqan
10Payqataytanpawasanpiraqmikasharqan, Melquisedecwantupashaqtin
11Chhaynaqa,sichusLevísacerdotekunaq kamachikuyninwanhunt'asqakaytaatirqankuchayqa, (chaypirunakunankamachikuysimitachaskirqanku chayqa),¿imaraqtaqnecesitarqanhuksacerdote MelquisedecpasacerdotenmanhinahatarispaAaronpa sacerdotenmanhinamanasutichasqakananta?
12Sacerdotekunaqt’ikrakuqtinqa,kamachikuysimitapas t’ikrakunmi.
13Chaykunamantarimasqarunaqahukayllumantan, mananpipasaltarpiyanapakuqchu
14Sut'inmiSeñorninchisJudásuyumantapaqarimusqanqa. chayayllumantaMoisesqamananimatapasrimarqanchu sacerdotekaymanta.
15Aswansut'iraqmi,Melquisedecmanrikch'akuqhuk sacerdotehatarisqan
16Payqamananaychapikamachikuymanhinachu kamasqakashan,aswanpasmanatukukuqkawsaypa atiyninmanhinan
17Paymiwillan:“Melquisedecpakamachikuyninman hinanwiñaypaqsacerdotekanki”,nispa
18Cheqaqtapuninñawpaqpikamachikuysimita ch'usaqyachinku,pisikallpakasqanrayku,manaallin kasqanraykuima
19KamachikuySimiqamananimatapashunt'arqanchu, aswanallinsuyakuyniyoqmi.ChaywanmiDiosman asuykunchis
20Manajuramentoyoqkasqanraykunsacerdotekapurqan
Hebreosrunakuna
21(Chaysacerdotekunaqamanajuramentoyoqmikarqanku, ichaqakayhinatanjurarqan:“SeñorDiosmijurarqan, manataqmiwanakunqachu:Melquisedecpa kamachikuyninmanhinawiñaypaqsacerdotekanki”,nispa.
22AskharunakunawanmiJesusqaaswanallintestamentota garantizasqakaran
23Cheqaqtapuninpaykunaqaaskhasacerdotekuna karqanku,wañuyraykumanasaqesqakasqankurayku.
24Kayrunanichaqa,wiñaypaqkashasqanrayku,mana cambiayatinasacerdotekayniyoq
25Chhaynaqa,paywanDiosmanhamuqkunataqa, wiñaypaqmikawsashan,paykunaraykumañakunanpaq
26Chhaynaumasacerdoteqañoqanchismikapuwarqanchis, payqach’uya,manaimamanaallintapasruwaq,mana qhellichasqa,huchasapakunamantat’aqasqa,hanaq pachamantapasaswanhatunruwasqa.
27Chayumasacerdotekunahina,manansapap'unchay sacrificiotaofreceytanecesitanchu,ñawpaqtaqakikinpa huchankunarayku,chaymantataqrunakunaqhuchanrayku.
28Kamachikuysimiqapisikallpayoqrunakunatanuma sacerdotekunatachuranKamachikuySimimantapacha juramentoqsiminmiichaqawiñaypaqch'uyanchasqa Churitachuran
8RAKI
1Rimasqaykumantaqakaymi:Chhaynaumasacerdote, hanaqpachapiHatunKamachiqpatiyananpapañaladonpi churasqakashan
2Ch'uyacheqaspi,cheqaqkarpapiwanserviq,Señor Diospasayarichisqan,mananrunachu.
3Sapankaumasacerdotekunanchurasqakanku regalokunatasacrificiokunatapashaywanankupaq
4Kaypachapikaspaqamanansacerdotechukanman, kamachikuysimimanhinaregalotahaywaqsacerdotekuna kasqanrayku
5Paykunanservinkihanaqpachapikaqkunaqllanthunta hina,imaynanMoisestaDiospayuyaychasqankarpata ruwananpaqñakashaqtin,ninmi:“Qhawariy,orqopi rikuchisusqaykimanhinatukuyimaymanataruwanaykita”, nispa
6Kunanmiichaqaaswanallinllank'aytachaskirqan,aswan allinrimanakuypachawpichaqkasqanwan,aswanallin promesakunapitakyachisqa
7Sichuschayñawpaqrimanakuymanapantasqakanman karqanchayqa,mananiskaykaqrimanakuypaqqa maskhakunmanchukarqan
8Paykunatapantachispataqniran:“SeñorDiosminin, p’unchaykunanhamushan,IsraelnacionwanJudá familiawanpasmosoqrimanakuytaruwanaypaq
9Egiptohallp'amantapusanaypaqmakimantahap'isqay p'unchaypiñawpaqtaytankuwanrimanakusqayman hinachurimanakuyniypimanatakyasqankurayku,manataq paykunataqhawarisqayrayku,ninWiraqocha
10Kayp’unchaykunaqhepamanmiIsraelpawasinwan rimanakusaq,nispanWiraqochanin
Kamachikuyniykunatayuyayninkumanchurasaq, sonqonkupitaqqelqasaq,paykunapaqqaDiosmikasaq, paykunapasllaqtankanqaku
11Manataqmisapankankurunamasinkuta, wawqenkumanpasyachachinqakuchu:“SeñorDiosta reqsiychis”,nispa
12Manachaninruwasqankumantankhuyapayasaq, huchankutapasmanaallinruwasqankutapasmanañan yuyarisaqñachu
13“Mosoqrimanakuymi,ñawpaqkaqrimanakuyta machuyachirqan”,nispa.Kunanqaismuspamachuyaqpas chinkananpaqñamkachkan
9RAKI
1ÑawpaqrimanakuypiqaDiostaservinapaq kamachikuykunapas,kaypachapich'uyacheqaspas karqanmi
2Chaypinhukkarparuwasqakarqan.Ñawpaqkaqmi kasqacandelabro,mesa,qawachinapaqt'antaimaChaytan sutichankusantuarionispa
3Iskaykaqveloqqhepantaqkarpa,llapanmantaaswan ch'uyakarpa
4Qorimantainciensop'uyñu,rimanakuyarcataqqoriwan qatasqa,chaypinkasharqanmanánisqaqorimanka, t'ikarimuqAaronpak'aspinpas,rimanakuyp'anqakunapas 5Chaypahawanpitaqk'ancharishaqquerubinkuna khuyapayakuqtiyanatallanthuykurqanku.chaymantaqa manankunanqaastawanqarimaytaatisunmanchu
6Chhaynatakamachikuqtinkunsacerdotekunaqasapa kutillañawpaqkaqkarpamanhaykurqankuDiosta servinankupaq
7Iskaykaqmanmiichaqasapawatahukkutillatauma sacerdotesapallanhaykurqan,manayawarniyoq,pay kikinpaq,runakunaqpantasqanmantawanhaywananpaq 8SantoEspirituqakaytanwillan:Ñawpakaqkarpa sayashaqtinraq,llapanmantaaswanch'uyamanhaykunapaq ñanqamanaraqsut'inchasqachukashasqanmanta 9Chaytiempopihukrikch'anachiymikarqan,chaypin ofrendakunatasacrificiokunatapashaywarqanku,chaymi manahunt'asqataruwaytaatirqanchuconciencianwanhina 10Chaykunaqamikhuykunapi,ukyanakunapi,imaymana mayllakuykunapi,aychapiyachachikuykunapiima, mosoqyachiytiempokamapaykunamanchurasqa kasharqan
11Cristoqahamunanallinkaqkunataumasacerdotekaspa, aswanhatun,aswanhunt'asqakarpawanhamurqan,manan makiwanruwasqachu,chaymimanakaywasimantachu 12Manataqmicabrakunaq,torillokunaqyawarninwanchu, aswanpasyawarninwanmich'uyacheqasmanhukkutilla haykurqan,wiñaypaqkacharichisqakashaspa
13Torokunaq,cabrakunaqyawarnin,qhellikaqkunata ch'aqchuqvaquillaqusphanpas,aychach'uyanchasqa kananpaqch'uyanchakunchayqa.
14¿ManaraqtaqCristoqyawarnin,wiñayEspirituwan Diosmanmanaqhellichasqaofrecekuq,wañusqa ruwaykunamantaconcienciaykichistach'uyanchasunkichis kawsaqDiostaservinaykichispaq?
15Kayraykutaqpayqamosoqtestamentoqchawpichaqnin, wañuywan,ñawpaqtestamentoqkamachisqan huchallikuykunatakacharichisqakanankupaq, waqyasqakunawiñaypaqherenciatachaskinankupaq
16Maypichustestamentokaqtinqa,testamentoruwaqpa wañuyninpaskananpunin
17Testamentoqaatiyniyoqmirunakunawañupuqtin,mana chayqamananimakallpayoqpaschutestamentotaruwaq kawsashaqtinqa
Hebreosrunakuna
18Chaymiñawpaqkaqtestamentopasmanayawarniyoqqa sapaqchasqachukarqan.
19Moisesqakamachikuysimimanhinallaparunakunaman tukuykamachikuykunatawillaqtinmi,torillokunaq, cabrakunaqyawarninta,unuwan,pukamillmawan, hisopowanima,ch'aqchurqan,hinaspanlibrotallapa runakunamanwanch'aqchuykurqan
20Chayminiran:KaymiDiospakamachisqantestamentoq yawarnin,nispa
21HinaqtinmiDiosqayawarwanch’aqchuykurqan karpamanpas,Diostaservinapaqtukuyimakunatapas
22Yaqallapanmikamachikuysimiwanyawarwan ch'uyanchasqa.manayawarhich’akuspataqmana pampachayqakanchu
23Chayraykunnecesariokarqanhanaqpachapi imaymanakunaqrikch’ayninkaykunawanch’uyanchasqa kanan;Ichaqahanaqpachapikaqkunamantaaswanallin sacrificiokunawan
24Cristoqamananmakiwanruwasqach'uya cheqaskunamanhaykusqachu,chaykunaqacheqaqkaqpa rikch'ayninmiAswanqahanaqpachamanraqmihamunqa, kunanDiospaqayllanpinoqanchisraykurikhurimunanpaq.
25Nitaqmisapakutillasacerdotesacerdotehukkunaq yawarninwanch’uyacheqasmanhaykusqanmanhinachu sapakutillaofrecekunanpaq.
26Kaypachakamasqakasqanmantapachanaskhakutipi ñak'arinankarqan,kunanmiichaqahukkutillatakay pachaqtukukuyninpirikhurimurqan,paykikin sacrificiowanhuchatach'usaqyachinanpaq
27Runakunapaqqahukkutillawañunankupaqmichurasqa kashan,chayqhepamanmiichaqajuzgasqakanqa.
28ChaymiCristoqahukkutipiofrecesqakarqanaskha runakunaqhuchankunataapananpaqPayta suyaqkunamanmiiskaykaqkutipimanahuchayoq rikhurimunqaqespichisqakananpaq
10RAKI
1KamachikuySimiqahamunanallinkaqkunapallanthunpi kaqqa,manataqmiimarikch'ayninpaschu,manan hayk'aqpaschaysacrificiokunawatan-watan haywasqankuwanqahamuqkunatahunt'asqata ruwanmanchu.
2Chhaynaqa,¿manachusacrificiotasaqenkumankarqan? imaraykuchushukkutich’uyanchasqayupaychaqkunaqa manañanhuchankumantaconcienciayoqchukananku karqan
3Ichaqachaysacrificiokunapinsapawata huchakunamantayuyarinku
4Torokunaq,cabrakunaqyawarninpasmanan atikunmanchuhuchakunataqechuyta
5Chayraykunkaypachamanhamuspaniran: Sacrificiotapasofrendatapasmananmunarqankichu, aswanpashukcuerpotanpreparawarqanki
6Ruphachinasacrificiokunapipas,hucharayku sacrificiokunapipasmanankusikurqankichu
7Hinaqtinminoqaqanirqani:“Diosníy,munayniykita ruwanaypaqmihamushani”,nispa
8Hanaqpitaqnirqan:Sacrificiota,sacrificiota,ruphachina sacrificiotapas,huchamantasacrificiotapas,manan munarqankichukamachikuysimiwanhaywasqakaqkuna;
9HinaqtinmiJesusqanirqan:–Diosníy,munayniykita ruwanaypaqmihamuni,nispa.Ñawpaqkaqtaqaqechun, iskaykaqtapastakyachinanpaq
10ChaymunasqanraykunJesucristoqcuerpontahukkutilla wiñaypaqhaywaspach'uyanchasqakanchis.
11Sapasacerdotetaqmisapap'unchaysayashankuservispa, sapakutillakikinsacrificiokunatahaywaspa,chay sacrificiokunaqamananhayk'aqpashuchakunataqechuyta atinmanchu
12Kayrunanichaqahuchakunaraykuwiñaypaqhuk sacrificiotahaywarispa,Diospapañaladonpitiyaykurqan 13Kunanmantapachansuyashanawqankunachaki churanamantukunankukama.
14Hukofrendallawanmich'uyanchasqakaqkunata wiñaypaqhunt'achirqan
15SantoEspiritupasnoqanchispaqmitestigokashan.
16Kaymichayp’unchaykunaqhepamanpaykunawan rimanakusaq,ninmiWiraqocha,kamachikuyniykunatan sonqonkumanchurasaq,yuyayninkupitaqqelqasaq;
17Huchankutapas,manaallinruwasqankutapasmanañan yuyarisaqñachu
18Maypichuschaykunapampachasqakaqtinqa,manañan kanñachuhucharaykuofrenda
19Wawqe-panaykuna,manamanchakuspaJesuspa yawarninwanch'uyacheqasmanhaykuyta.
20Hukmosoqkawsaqñanwan,noqanchispaq sapaqchasqanvelowan,chaymiaychanta
21Diospawasinpiumasacerdoteyoqkaspapas.
22Cheqaqsonqowanasuykamusun,tukuysonqowan iñiyninchispi,millayconcienciamantasonqonchis ch’aqchusqa,cuerponchispasch’uyaunuwanmayllisqa.
23Iñiyninchismantawillakusqanchistamanaiskayrayaspa hap'ipakusun(Prometeqqahunt'aqmi)
24Hinallataqqhawarinakusunmunanakuyman,allin ruwaykunamanpasphiñachikunanchispaq
25Manataqmiwakinrunakunahinachuhuñunakunanchista saqesun.Aswanpaskallpachanakuychis,astawanraqmi p'unchayqayllaykamushaqtarikunkichis
26Cheqaq-kaytareqsispamunaspallahuchallikusun chayqa,manañanhuchanchisraykusacrificioqa qhepanqachu
27Ichaqamanchachikuspajuiciotasuyaspa,ninarawraq phiñakuywan,awqakunatamikhuchinqa.
28Moisespakamachikuynintapisichaqqa,iskaykinsa testigokunamanakhuyapayakuspawañurqan
29Maynamillaymuchuchiymanta,yuyaykuychis,Diospa Churintasaruykuspan,ch'uyanchasqakasqarimanakuypa yawarnintamanach'uyatayupaspa,manach'uyanchasqata ruwaq¿Graciaqespiritun?
30SeñorDiosminin:“Noqanvengakuyqañoqaqmi,ñoqan kutichipusaq”,nispaniqtaYapamantataq:“SeñorDiosmi llaqtantajuzganqa”,nispa.
31KawsaqDiospamakinmanurmayqamanchakuypaqmi 32Ichaqayuyariychisñawpaqp’unchaykunata,chay p’unchaykunapink’ancharisqakasqaykichisqhepaman, hatunñak’ariymaqanakuytaaguantarqankichis; 33Hukninpiqa,k’amiykunawan,ñak’ariykunawanima qhawaqmantukusqakashaqtiykichis;wakintaq,chhayna yachasqakunaqcompañeronkunakashaqtiykichis
34Qankunaqawisq'asqakashaqtiymi khuyapayawarqankichis,qankunakikiykichispi
yachaspaykichis,hanaqpachapiaswanallinwiñaypaq imayoqkasqaykichistayachaspaykichis.
35Chayhinaqa,amawikch'uychischuconfianzaykichista
36Diospamunaynintahunt'aspaykichismi, prometesqaykichistachaskikunaykichispaq.
37Pisitiempollaraqmihamunqa,manataqmiqhepanqachu
38Chaninrunaqaiñiyninwanmikawsanqa,pipas kutirispaqa,mananpaywanqakusikunqachu.
39Ichaqamananchinkaymankutiqkunamantachukanchis; Aswanqaalmaqespichinapaqiñiqkunamanta
11RAKI
1Iñiyqasuyasqanchikpatakyasqanmi,mana rikusqanchikpaqawachiyninmi
2Chaywanmiumallikunaqaallinwillakuykunata chaskirqanku
3IñiywanmientiendenchiskaypachakunaqaDiospa siminwanruwasqakashasqanmanta,chaymirikusqakunaqa manarikukuqkaqkunamantachukamasqakarqan
4IñiywanmiAbelqaCainmantapasaswanallinsacrificiota Diosmanhaywarqan,chaysacrificiowanmiDiosqachanin runakasqanmantawillarqan,chaywantaqmiwañusqaña kashaspapasrimashan
5IñisqanraykunEnocqat'ikrakurqanwañuytaama rikunanpaqDiospat'ikrakusqanraykunmanatarisqachu karqan,manaraqt'ikrakushaqtinmiDiosta kusichisqanmantasut'incharqan.
6Ichaqamanaiñiyniyoqkaspaqamananpaytakusichiyta atikunmanchu,DiosmanhamuqqacreenanmiDiospa kasqanpi,tukuysonqowanmaskhaqkunamanpremioqoq kasqanpiwan
7IñiywanmiNoeqamanaraqrikusqakaqkunamantaDios willaqtin,mancharikuspanhukarcatawakichirqanwasinta qespichinanpaqChaywanmikaypachatahuchacharqan, iñiywantaqchaninkaypaherederonkapurqan
8IñiywanmiAbrahamqakasukurqanherenciatachaskinan cheqasmanlloqsinanpaqwaqyasqakaspaHinanmayman risqantamanayachaspalloqsirqan
9Iñiyninraykunprometesqahallp'apitiyaran,wak llaqtayoqhina
10Payqasuyasharqanmiteqsiyoqllaqtata,chayllaqtata sayarichiq,ruwaqpasDiosmi.
11IñiywanmiSarapaskallpatachaskirqanmirayniyoq kananpaq,prometekusqantahunt'aqpaqqhawarisqanrayku
12Hinaqtinmihukrunallaraqwiñarqan,wañusqahina, hanaqpachach'askakunahina,manayupayatinalamarqochapatapirit'ihina.
13Llapallankumiñiyninkupiwañurqaku, prometekusqankunatamanachaskispanku,aswanqa karumantaqawaspanku,chaykunamantaconvencisqa kaspanku,abrazaykuspanku,kaypachapihuklawllaqtayuq hinaspaperegrinokasqankutawillakuspanku
14Chhaynatarimaqkunaqasut’itanwillankuhukllaqtata maskhasqankuta
15Cheqaqtapunitaq,maymantachuslloqsimusqanku suyumantayuyayniyoqkankumankarqanchayqa, kutimunankupaqmioportunidadtatarinkumankarqan
16Kunanmiichaqaaswanallinllaqtatamunanku,chaymi hanaqpachallaqtata,chayraykunDiosqamana p'enqakunchuDiosninkunispasutichasqakayta, paykunapaqhukllaqtatawakichisqanrayku
17IñiywanmiAbrahamqapruebasqakashaspaIsaacta sacrificiotahaywarirqan,prometesqankunatachaskiqtaq sapallanchurintaofrecerqan
18Paykunamantanniranku:“Isaacwanmimirayniyki sutichasqakanqa”,nispa.
19Diosqawañusqakunamantakawsarichiyta atisqanmantanyuyaykurqankumaymantataqhuk rikch'aypichaskirqan.
20IñiywanmiIsaacqaJacobtaEsautawansamincharqan hamuqtiempopi
21IñiywanmiJacobqawañupushaspaJosepaiskaynin churinkunatasamincharqanhinaspanyupaycharqan, k’aspinpapatanmank’umuykuspa.
22IñiywanmiJoseqawañupuspaIsraelpamirayninkuna ripusqankumantarimarqanTullunkunamantataq kamachikuytaqorqan.
23IñiywanmiMoisesnaceshaqtinkinsakillapakasqa karqan,allinwawakashaqtarikuspareypa kamachisqantataqmanamanchakurqankuchu.
24IñisqanraykunMoisesqawauñakashaspamana munarqanchuFaraonpaususinpachurinnispasutichasqa kayta.
25AswanqaDiospallaqtanwanñak'ariytanakllakurqanku, huchamantahuktiempollakusikunanchismantaqa
26Cristoqk'amisqanqaEgiptopiqhapaqkaykunamantapas aswanqhapaqkaytanqhawarirqan
27IñiywanmiEgiptotasaqerpariran,reypaphiñakuyninta manamanchakuspa.
28IñiywanmiPascuafiestataruwarqan,yawar ch'aqchuytapas,phiwiwawakunatawañuchiqmana llamiykunanpaq.
29IñiywanmiPukalamar-qochatach'akihallp'atahina pasarqanku
30IñiywanmiJericollaqtaqperqankunathuñikurqan, qanchisp'unchayhinamuyuykusqankuqhepaman
31IñiywanmirabonawarmiRahabqamanaiñiqkunawan kuskachuwañurqan,wateqaqkunatathakpichaskispa.
32¿Imatawantaqnisaq?Gedeonmanta,Baracmanta, Sansonmanta,Jeftemantawanwillanaypaqtiemponmanaña kanqachu. Davidmanta, Samuelmanta, profetakunamantawan
33Iñiywanmireinokunatakamachirqan,chaninkaqkunata ruwarqan,promesakunatachaskirqan,leonkunaqsiminta hark'arqan
34Ninapasinchikallpantawañuchirqanku,espadapa kantunmantaayqerqanku,pisikallpakasqankumanta kallpasapakarqanku,maqanakuypikallpasapakarqanku, hawallaqtayoqrunakunaqejercitonkunataayqenankupaq kutirirqanku
35Warmikunaqawañusqakunatakawsarichinankupaqmi chaskirqanku,wakintaqñak'arichisqakarqanku,mana kacharichisqakaytamunaspa.Aswanallinkawsarimpuyta chaskinankupaq
36Hukkunataqjuzgasqakarqankumillayburlakuymanta, maqaymantawan,ari,wisq’asqakasqankumanta,wisq’asqa kasqankumantawan
37Rumiwanch'aqesqakarqanku,t'aqasqakarqanku, wateqasqakarqanku,espadawanwañuchisqakarqanku manaimayoq,ñak’arichisqa,ñak’arichisqakay;
38(Paykunamantaqamanankaypachaqavaleqchukarqan.) ch'inneqkunapi,orqokunapi,t'oqokunapi,machaykunapi imapurirqanku
Hebreosrunakuna
39Llapallanmiiñiyninkuraykuallinwillasqakaspanku, prometekusqantamanachaskirqankuchu.
40Diosmiaswanallinkaqtaqowarqanchis,mana ñoqanchiswanmanahunt’asqakanankupaq.
12RAKI
1Chhaynaqa,noqanchispasaskhatestigokunaqphuyu muyuchisqakasqanchistarikuspa,llapallasaq'epikunata, manasasachakuspallamuchuchiwaqninchishuchatapas hukladomant'aqasun,hinaspapacienciawanphawasun ñawpaqenchispichurasqacarrerata
2IñiyninchistatukuchiqJesustaqhawarispanchis.Paymi ñawpaqenpichurasqakusikuymantacruztaaguantarqan, p'enqaypisichaspa,Diospatiyananpapañaladonpitaq tiyaykushan.
3Piensaychishuchasapakunaqchhaynacontranpi churanakusqanta,amasayk’usqa,pisikallpayasqa kanaykichispaq.
4Qankunaqamanaraqmiyawartahark'akurqankichischu, huchawanmaqanakuspa
5Qankunaqaqonqapunkichisñanwawakunamanhina nisusqaykichista:Waway,amapisichaychuSeñorpa muchuchisusqaykita,amataqsayk'uychupaymantaanyasqa kaspaqa.
6PitachusmunakusqantaSeñorDiosqamuchuchin,llapa wawankunatataqmaqan
7Qankunaqamuchuchiytaaguantankichischayqa,Diosqa churikunatahinanruwasunkichis¿Imachuritaqtaytanpa manacastigasqanqa?
8Llapaykichismanamuchuchisqakankichischayqa, mananchurikunachukankichis
9Chaymantapas,aychanchismantatayta-mamakunan kacharichiwaranchis,paykunatarespetarqanchis.
10Cheqaqtapuninpaykunaqapisip'unchaykunalla muchuchiwarqankumunasqankumanhinaPaymiichaqa allinninchispaq,ch'uyakayninchistat'aqananchispaq.
11Kunanpachaqamananimamuchuchiypaskusikunapaq hinachu,aswanpassinchillakikunapaqmi,chaywanpas chaywanhunt'aqkunapaqmithak-kaypichaninkayruruta qon
12Chhaynaqa,uraymanwarkusqamakikunata,pisikallpa qonqorikunatawanhoqariychis.
13Chakiykichispaqchaninñankunataruwaychis,paqtan wist'ukunañanmantat'aqakunqaAswanpasqhaliyachisqa kachun.
14Llaparunakunawanthakkawsayta,ch'uyakaytapas qatikuychis,manachaywanqamananpipasSeñorta rikunmanchu
15Diospakhuyapayakuynintaamapipaspisichananpaq allintaqhawarispaMananimak'araksaphipas qhellichasunkichismanchu,chhaynapinaskharunakuna qhellichasqakankuman
16Esaúhinaqhellihuchapipuriqpas,qhellihuchapipuriq runapas,hukmikhunallamantañawpaqkaqderechonta vendeq
17Qankunaqayachankichismi,chayqhepaman saminchaytachaskiytamunaspapas,manaallinpaq qhawarisqakasqanta
18Qankunaqamananchayarqankichischullamisqa orqoman,ninawanruphasqaorqomanpas,nitaq yanamanpas,tutayaqmanpas,wayra-paramanpas
19Cornetapawaqayninpas,rimaypakunkanpasChay kunkatauyariqkunaqa,amañapaykunamansimita rimanankupaqmivalekurqanku
20(Mananaguantaytaatirqankuchu:“Hukanimalpas orqotallamiykuqtinqa,rumiwanmich’aqesqakanqa,nitaq flechawanpaswikch’usqakanqa”,nispa
21Chayrikusqanqamanchaymanchaymikarqan,chaymi Moisesqanirqan:–Anchatanmancharikuni, khatatatanitaqmi”,nispa
22IchaqaSionorqoman,kawsaqDiospallaqtanman, hanaqpachaJerusalénllaqtaman,manayupayatinat'aqa angelkunamanpaschayamurqankichis
23Hanaqpachapiqelqasqaphiwiwawakunaq huñunakuyninman,iglesiamanpas,llapanpaJueznin Diosman,hunt'asqachaninrunakunaq espiritunkunamanpas.
24MosoqrimanakuypachawpichaqJesusman,ch'aqchuq yawarmanpas,Abelpayawarninmantapasaswanallinta rimaq.
25RimaqtaqaamamanamunaspaykichikchuKaypachapi rimaqrunatamanamunaqrunakunamanaayqekuptinkuqa, aswanraqmimanaayqikusunchu,hanaqpachamanta rimaqmantakarunchakuptinchikqa
26Paypakunkanmikaypachatachhaphchirqan,kunanmi ichaqaprometekun:“Hukkutitawanmimanakay pachallatachuchhaphchisaq,aswanpashanaqpachatapas”, nispa
27Kaysimiqa:“Hukkutitawanraq”nisqasimiqa, chhaphchisqakaqkunata,manachhaphchiyatinakaqkuna qhepananpaq,chhaphchisqakaqkunata,manachhaphchiy atinakaqkunaqhepananpaq.
28Chhaynaqa,manakuyuriyatinagobiernota chaskispanchis,khuyapayakuqkasunchis,chhaynapin Diostayupaychananchispaqyupaychananchispaq yupaychananchispaq yupaychananchispaq yupaychananchispaq
29Diosninchismiruphachiqnina.
13RAKI
1Wawqe-panakunahinallakachun
2Amaqonqaychischuwakllaqtayoqrunakunatakusichiyta, chhaynapinwakinqamanamusyayllaangelkunata chaskirqanku
3P'istusqakaqkunatayuyariychis,paykunawanwatasqa hina.Sasachakuypiñak'ariqkunapas,qankuna kikiykichispascuerpoykichispihina
4Casarakuyqallaparunaqrespetasqan,puñunapasmanan qhellichasqachu,qhellihuchapipuriqrunakunata, wasanchayhuchapipuriqrunakunatapasDiosmijuzganqa 5Rimanakuyniykichisqaamamunapayayllachukachun Kapuqniykichiswantaqkusikuychis,payminiran:“Manan hayk'aqpassaqesaqchu,nitaqmisaqerparisqaykipaschu”, nispa
6Chhaynapinmanamanchakuspanisunman:“Señor Diosmiyanapawaqniy,mananmanchakusaqchurunaq imachusruwananta”,nispa.
7Yuyariychiskamachikuqkunata,Diospasiminta willasuqniykichiskunata,paykunaqiñiyninkuta qatipakuychis,paykunaqyuyaykusqankutukukusqanta qhawarispa
Hebreosrunakuna
8Jesucristoqaqaynap'unchawpas,kunanp'unchawpas, wiñay-wiñaypaqpaskaqllan.
9Amaimaymanayachachikuykunawan,manareqsisqa yachachikuykunawanpasapakuychischu.Sumaqmi sonqonchiskhuyapayakuywantakyachisqakasqanqa. manataqmichaypitiyaqrunakunatamanaallinpaqchu qhawariqaychakunawanchu
10Ñoqaykuqaaltarniyoqmikayku,chayaltartaqamanan derechoyoqchukankucarpapiserviqkunamikhunankupaq
11Umasacerdotehuchallikusqanraykusantuarioman yawarnintaapamusqananimalkunaqcuerponkunatan campamentohawapiruphachinku
12ChayraykunJesuspasyawarninwanllaqtata ch'uyanchananpaq,punkuhawapiñak'arirqan
13Chhaynaqa,k'amisqataapaspa,campamentomanta hawamanrisun.
14Kaypiqamanantiyaqllaqtayoqchukanchis,aswanpas hukllaqtatanmaskhashanchis
15ChayraykupaywansapakutiDiosmanalabanapaq sacrificiotahaywasun,chaymisutinmangraciastaqospa siminchisparurunta
16Ichaqaamaqonqaychischuallinkaqkunataruwaychis, chayhinasacrificiokunataqaDiosqakusikunmi
17Kasukuychiskamachikuqkunata,kasukuychis, paykunaqaalmaykichismantanqhawashanku,imaynan cuentataqokunaykichishina,kusikuywanruwanankupaq, manataqllakisqallachu,qankunapaqqamananallinchu
18Mañakuychisñoqaykurayku,confiaykuallin concienciayoqkasqaykupi,tukuyimapipashonrado kawsaytamunaspayku
19Aswanpasvalekuykichismikayhinata ruwanaykichispaq,chhaynapiusqhayllakutichipunaypaq
20WiñayrimanakuyyawarwanSeñorninchisJesucristota, ovejamichiqninchista,wañusqakunamantakawsarichiq Dios,thakkayniyoqDiosmi
21Paypamunaynintaruwanaykipaqtukuyallin ruwaykunapihunt'asqataruwaychis,Jesucristowan yanapaychisPaykunamanmiwiñay-wiñayhatunchasqa kachunAmen
22Wawqe-panaykuna,valekuykichismi,wawqepanaykuna,kallpachasqasimitakasukuychis,pisi rimayllapinhukcartataqelqamuykichis
23YachaychiswawqenchisTimoteokacharichisqa kasqantaPiwanchuspisitiempollahamuqtinqa,qantan rikusqayki,nispa
24Llapakamachikuqkunata,llapach'uyarunakunatawan napaykamuyItalianacionmantarunakunan napaykusunkiku.
25LlapaykichiswankhuyapayakuykachunAmen