Quechua - The Book of the Acts of the Apostles

Apostolkunaq Ruwasqan

1kaqRAKI

1Teófilo,ñawpaqqelqatanruwarqani,Jesuspatukuyima ruwaytaqallarisqanmanta,yachachisqanmantawan 2Jesusqahoqarisqakasqanp'unchaykama,Santo Espirituwanakllasqanapostolkunamankamachikuykunata qosqankama

3Paykunamanpasñak'arisqanqhepamanmiaskhamana pantasqapruebakunawanrikuchikurqan,tawachunka p'unchaytaqDiospaqhapaqsuyunmantarimaspa

4Paykunawanhuñunakuspataqpaykunatakamachirqan Jerusalénllaqtamantaamaripunankupaq,aswanpasYayaq prometesqantasuyakunaykichispaq,payminin,noqamanta uyarisqaykichista.

5Juanqacheqaqtapuninunuwanbautizarqan.ichaqa mananaskhap’unchaykunachuSantoEspirituwan bautizasqakankichis.

6Hinaqtinmihuñunakuspanku,Jesustatapurqanku:–Señor, ¿kayratochuIsraelmanqhapaqsuyutawakmanta kutichipuwaq?

7HinaqtinmiJesusqapaykunatanirqan:–Manan qankunamantachuyachankichis,Yayaqatiyninpi churasqantiempota,imatiempotapas,nispa.

8SantoEspirituqankunamanhamusqanqhepamanmi atiytachaskinkichis,Jerusalénllaqtapipas,Judeasuyupipas, Samariallaqtapipas,kaypachaqtukuyninkamatestigo kawaqchis

9Chaykunatarimaspataq,paykunaqhawashaqtinku, hoqarisqakarqan;Hinanhukphuyupaytachaskirqanmana rikusqankumanta

10Hanaqpachataqhawashaspankutaq,iskayrunakuna yuraqp'achayoqpaykunaqladonpisayasharqanku.

11Paykunannillarqankutaq:Galileallaqtayoqrunakuna, ¿imanaqtintaqhanaqpachataqhawaspasayashankichis? qankunamantahanaqpachamanapasqakaqJesuspas, hanaqpachamanripushaqtarikusqaykichismanhinan hamunqa

12HinaspanJerusalénllaqtamankutipurqankuOlivo orqomanta,chayorqoqaJerusalénllaqtamantansamana p'unchaypuriyllapi

13Yaykuspankutaqhukaltoscuartomanrirqanku,chaypin tiyarqankuPedro,Santiago,Juan,Andrés,Felipe,Tomás, Bartolomé,Mateo,AlfeoqchurinSantiago,SimónZelotes ima.JacobpawawqenJudastaq.

14Llapallankumwarmikunawan,Jesuspamaman MariawanhinaspawawqenkunawankuskaDiosta mañakuspankuhuksonqollamañakurqaku.

15Chayp'unchaykunapinPedroqadiscipulonkunaq chawpinpisayarispanirqan:“Pachakishkaychunka(120) sutikunankaran).

16Wawqe-panaykuna,kayDiospaSiminQelqaqa hunt’akunanpunichákarqan,chayqelqatanSanto EspirituqaDavidpasiminwanñawpaqtarimarqan Judasmanta,payqaJesustahap’iqkunapaqpusaqmikarqan 17Payminoqaykuwankuskayupasqakasharqan,chaymi wakintachaskirqan

18Kayrunaqamanaallinruwaypapremionwanmi chakratarantirqan;Umanmantaurmaykuspantaq chawpinpip’akikurqan,llapanwiksantaqlloqsimurqan.

19Jerusalénllaqtapitiyaqllaparunakunanchayta yacharqankuchaychakrataqaallinqallunkupisutichanku, Aceldamanispa,chayminiytamunan:Yawarchakra.

20Salmoslibropinqelqasqakashan:“Chaywasinqa ch'usaqkachun,amapipaschaypitiyachun,obispo kayninqahukrunahap'ichun”,nispa.

21Chayhinaqa,SeñorJesusqanoqaykuukhuman haykuspalloqsimusqantiempopinoqaykuwankuskapuriq runakunamantan.

22Juanpabautizakusqanmantapachannoqanchismanta hoqarisqakasqanp'unchaykamanoqanchiswankuska kawsarimpusqanmantatestigokananpaqpipaschurasqa kanan

23Hinaspaniskayrunakunatachuraranku:Barsabas sutiyoqJosé,Justosutiyoq,Matiastawan.

24Hinaqtinmipaykunaqamañakurqanku:–Señor,llapa runakunaqsonqontareqsiq,willaykayiskaymantachus akllakusqaykita.

25ChhaynapinJudasqahuchallikuspaapostolkunaq llank’ayninpit’aqakunanpaq,paypawasinmanrinanpaq.

26Hinansorteonkutaqorqanku;Hinanchaysorteoqa MatiasmanurmaykurqanChunkahukniyoq apostolkunawankuskataqyupasqakarqan

2kaqRAKI

1Pentecostésp'unchayhunt'aykuqtintaq,llapankuhuk sonqollahukcheqasllapikasharqanku

2Hinaqtinmiqonqayllamantahanaqpachamantahuk t’oqyayuyarikurqansinchiwayrahina,hinaspan tiyasqankuwasimanhunt’aykusqa

3Ninahinat'aqasqaqallukunapaykunamanrikhurimurqan, sapankankuqpatapitaqtiyaykurqan.

4LlapallankunSantoEspirituwanhunt’aykuspankuhuk simikunapirimaytaqallarirqanku,Espirituqpaykunaman rimaytaqosqanmanhina

5JerusalénllaqtapintiyasharqankuDiostayupaychaqjudío runakuna.

6Chaytaqapariqtinkunaskharunakunahuñunakurqanku, hinaspanp’enqaypitarikurqanku,sapankanku rimayninkupirimasqankutauyarisqankurayku.

7Hinaqtinmillapallankuadmirakuspaadmirakuspa ninakuranku:–¿ManachukayrimaqkunaqaGalilea nacionmantakanku?

8¿Imaynataqsapankarunanacesqanchissiminchispi uyarinchis?

9Partiarunakuna,Mediarunakuna,Elamrunakuna, Mesopotamia,Judea,Capadocia,Ponto,Asiasuyukunapi tiyaqkunapas

10EgiptosuyupiFrigia,Panfilia,Cirenellaqtaqqayllanpi kaqLibiaprovinciakunapi,Romallaqtamantawak llaqtayoqrunakuna,judíorunakuna,Diosmanjuj runakunamant'ikrakuqrunakunapas.

11Cretarunakuna,áraberunakunapasuyarinchismi Diospamusphanaruwasqankunatarimasqankuta

12Hinaqtinmillapallankuadmirakuspaiskayasharqanku:–¿Imaninantaqkayri?

13Wakintaqburlakuspanirqanku:Kayrunakunaqa mosoqvinowanmihunt'akashanku,nispa.

14HinaqtinmiPedroqachunkahukniyoqrunakunawan kuskasayarispa,paykunataniran:Judeanacionniyoq runakuna,Jerusalénllaqtapillapatiyaqkunapas,chayta reqsiychis,rimasqaytauyariychis.

15Qankunayuyaykusqaykimanhinaqamanan machasqachukanku

16IchaqakaymiprofetaJoelpanisqan

17Qhepap'unchawkunapitaq,Diosnin:Espirituytanllapa runaman hich'aykusaq, churiykichispas ususiykichiskunapasprofetizanqaku,waynaykichispas rikuykunatarikunqaku,machurunaykichistaq mosqoykunatamosqonqaku:1

18Chayp’unchaykunapinEspirituytahich’aykusaq serviqniykunamansirvientaykunamanpasPaykunan profetizanqaku

19Hanaqpachapimusphanaruwaykunataruwasaq,kay pachapitaqmilagrokunataruwasaqyawarpas,ninapas, q'osñipas

20Intitutayaqmantukupunqa,killataqyawarman tukupunqa,manaraqSeñorDiospaanchareqsisqa p’unchayninchayamushaqtin

21PipasSeñorpasutintawaqyakuqmiqespichisqakanqa.

22Israelrunakuna,kaysimikunatauyariychisNazaret llaqtayoqJesusmi,qankunaukhupimilagrokunata, milagrokunata,milagrokunatawanDiosqaallinpaq qhawarirqan,qankunapasyachankichistaqmi

23Diospadecidisqayuyaychasqanwan,ñawpaqmantaraq yachasqanwanima,paytaqahap'irqankichis,millay makikunawantaqchakataspawañuchirqankichis

24Diosqawañuypananayninkunatakacharichispan kawsarichiran.

25Davidmipaymantarimashan:“Ñoqaqañawpaqeypin Señortarikurqani,pañaladoypikasqanrayku,mana kuyurinaypaq.

26Chayraykunsonqoykusikurqan,qalluypaskusikurqan Saynallataqmicuerpoypassuyakuypisamanqa

27Almaytamanainfiernopisaqesqaykirayku,manataqmi ch'uyaDiosniykiismusqakanantasaqenkichu

28Qanmireqsichiwarqankikawsayñankunata; uyaykiwanmikusichiwanki.

29Wawqe-panaykuna,tayta-mamaDavidmanta willasqaykichik:wañusqañam,pampasqañam,aya p'ampananpaskunankamapasñuqaykuwanmikachkan.

30Chaymiprofetakaspa,Diosqajuramentowanjurasqanta yachaspa,wasanparurunmantaaychamanhina,Cristota sayarichinanpaqtiyananpitiyananpaq.

31Chaytarikuspa,Cristoqkawsarimpusqanmanta rimarqan,manainfiernopichualmanqheparqan,nitaq cuerponpasismurqanchu

32ChayJesustanDiosqakawsarichiran,llapanchismi testigokanchis

33ChayraykunDiospapañamakinpihoqarisqakaspa, YayamantaSantoEspirituqprometesqantachaskispa, kunanrikusqaykichistauyarisqaykichistawan

34Davidqamananhanaqpachamanchuwicharqan, aswanpaspaykikinminin:SeñorDiosmiSeñorniytanirqan: Pañaladoypitiyaykuy,nispa.

35Awqaykikunatachakiykimanchuranaykama

36Chayrayku,Israelpamirayninkunaqaallintapuni yachachunku,chakatasqaykichisJesustaDiosqaSeñorta, Cristotawantukuchisqanmanta

37Chaytauyarispankunsonqonkupik'irikuspaPedrota wakinapostolkunatawannirqanku:Wawqe-panaykuna, ¿imatanruwasaqku?

38HinaqtinmiPedroqapaykunatanirqan:–Arrepentikuychis,sapankaykichistaqJesucristoqsutinpi bautizasqakaychis,huchaykichispampachasqa kanaykichispaq,chhaynapinSantoEspirituqqokuyninta chaskinkichis,nispa.

39Chaypromesaqaqankunapaqpas, wawaykichiskunapaqpas,llapakarupikaqkunapaqpas, SeñorDiosninchiswaqyamusqanrunakunapaqpas

40HinaqtinmiJesusqaaskhasimikunawanpaswillaran, kallpacharantaq:“Kaymillaymiraymantaqespikuychis”, nispa

41HinaqtinmiDiospasimintakusisqachaskiqkunaqa bautizakurqanku,chayp'unchaytaqkinsawaranqa runakunamanyapakurqanku

42Hinaqtinmipaykunaqaapostolkunaqyachachikuyninpi, hukllachakusqankupi,t’antap’akiypi,Diosmanta mañakuypiima,takyasqakarqanku

43Hinaqtinmillaparunakunamanmancharikuran,askha milagrokunata,milagrokunatawanapostolkunaruwaranku. 44Llapaiñiqkunaqakuskallankasharqanku

45Kapuqninkuta,kaqninkunatawanvendespa,llapa runamanrakinakurqanku,sapankankunecesitasqankuman hina

46Paykunansapap'unchayhuksonqollayupaychana wasipikasharqanku,wasi-wasintaqt'antatap'akiqku, kusikuywan,sapallansonqowanimamikhunankuta mikhuqku

47Diostayupaychaspa,llaparunakunaqallinqhawarisqan kaspaSeñortaqsapap'unchayiglesiamanyapaykuq qespichisqakaqkunata

3RAKI

1PedrowanJuanwantaq,Diostamañakunahorapi,isqon kaqhoratatemplomankuskarirqanku

2Mamanpawiksanmantapachahukwist'urunata aparqanku,paytansapap'unchaychuraqkuDios yupaychanawasipunkupi,chaypunkuqasumaqmikarqan, yupaychanawasimanhaykuqkunamantalimosnata mañakunanpaq.

3PaymiPedrotaJuantawanDiosyupaychanawasiman haykushaqtarikuspalimosnatamañakurqan

4HinaqtinmiPedroqaJuanwankuskapaytaqhawarispa nirqan:–Qhawariwaychis,nispa

5HinaqtinmiJesusqapaykunatauyariran,paykunamanta imatapaschaskinantasuyaspa

6HinaqtinmiPedroqanirqan:–Mananqolqepasqoripas kanchuChaynakapuqniykunatamichaqaquyki:Nazaret llaqtayuqJesucristopasutinpisayarispapuriy,nispa.

7Hinaqtinmipañamakinmantahap’ispahoqarirqan,chay ratotaqchakinpastobillotullunkunapaskallpachasqa kapurqan

8HinaqtinmiJesusqasaltaspasayarispapuririspa, paykunawankuskaDiosyupaychanawasimanhaykurqan, purispa,saltaspa,Diostayupaychaspa

9Llaparunakunanrikurqankupurishaqta,Diosta yupaychashaqta.

10PaykunaqayacharqankunDiosyupaychanawasiq sumaqpunkunpilimosnaqoqtiyasqanta

11Sanoyasqawist'urunaPedrotaJuantawan hap'ishaqtinmi,llaparunakunaSalomonpap'uchunpi phawayllarirqanku

12ChaytarikuspataqPedroqarunakunatanirqan:–Israel runakuna,¿imanaqtintaqadmirakunkichis?Icha, ¿imanaqtintaqkayrunataqa,atiyniykuwanotaqch'uya kayniykuwankayrunatapurichiykumanhinata qhawariwashawaqku?

13Abrahampa,Isaacpa,JacobpaDiosnin,ñawpa taytanchiskunaqDiosninmiChurinJesustahatuncharqan Paytataqentregarqankichis,hinaspanPilatoq kacharinanpaqyuyaykushaspanegarqankichis

14Qankunanichaqa,ch'uyaDiosta,chaninrunatawan negarqankichis,hukwañuchiqrunatataqqosqa kanaykichistamunarqankichis

15Kawsayqoqkamachikuqtanwañuchirqan,paytan Diosqawañusqakunamantakawsarichirqanchaymanta testigokunakayku

16Sutinpiiñiywanmikayrunatakallpacharqan,payta rikunkichis,reqsinkichistaq:ari,paywankashaqiñiymi paymanqorqankayhunt’asqaqhalikaytallapaykichispa qayllanpi.

17Kunantaqwawqe-panaykuna,yachanimanayachaywan ruwasqaykichista,kamachikuqniykichiskunahina

18ÑawpaqtaqaDiosmillapaprofetankunaqsiminwan willarqanCristoñak’arinanmanta,chaytanhunt’arqan

19Chhaynaqa,yuyaymankutirimuychis,kutirimuychis, huchaykichiskunapichasqakananpaq,samariytiempokuna Wiraqochaqqayllanmantachayamuqtin; 20PaymiJesucristotakachamusunkichis,paymiñawpaqpi willasqaykichis.

21Hanaqpachaqapaytanchaskinqa,kaypacha qallariymantapachallapanch'uyaprofetankunaqsiminwan Diosparimasqantiempokama.

22Moisesqacheqaqtapunintayta-mamakunatanirqan:–SeñorDiosniykichismiwawqeykichismantahukprofetata sayarichisunkichis,noqahina.Paytauyarinkichiktukuy imanisusqaykichikpi

23Hinaqtinmillaparunakuna,chayprofetatamanauyariq runakunaqa,llaqtaukhumantach’usaqyachisqakanqaku.

24Arí,Samuelmantapachallapaprofetakunapas,qhepanpi kaqkunapas,llapanrimaqkunapas,kay p’unchaykunamantanwillarqanku.

25Qankunaqaprofetakunaqwawankunankankichis, hinallataqñawpataytanchiskunawanDiospa rimanakuyninpawawankuna,Abrahamtanispa: Mirayniykiwanmikaypachapillaparunakunasaminchasqa kanqaku,nispa.

26QankunamanmiñawpaqtaqaDiosqaChurinJesusta kawsarichimuspa,paytakachamurqansaminchasunaykipaq, sapankaykichistamanaallinruwayniykichismanta t'aqananpaq.

4kaqRAKI

1Runakunatarimashaqtinkunsacerdotekuna,templopi capitannin,saduceokunapaspaykunamanhamurqanku.

2Llakisqarunakunatayachachisqankumanta,Jesuspa chawpintawañusqakunamantakawsarimpuymanta willasqankumanta.

3Hinaqtinmipaykunaqamakinkutahap'ispaqhepantin p'unchaykamawisq'arqanku

4Ichaqachaysimitauyariqkunamantaaskhaniñirqanku Pichqawaranqarunakunañataqmikarqaku.

5Paqaristinmikamachikuqkuna,kurakrunakuna, kamachikuysimitayachachiqkunapas.

6UmasacerdoteAnas,Caifas,Juan,Alejandro,uma sacerdoteqllapafamiliankunaJerusalénllaqtapi huñunakurqanku

7Paykunatachawpimanchuraspataqtapurqanku:–¿Ima atiywan,imasutiwantaqkaytaruwarqankichis?

8HinanPedroqaSantoEspirituwanhunt'aykusqa paykunatanirqan:–Llaqtakamachiqkuna,Israelpikuraq runakunapas

9Kunanp'unchaypasmanaatiyniyoqrunataallin ruwasqankumantat'aqwiwasunmanchayqa,¿imawantaq qhaliyapun?

10Llapaykichispas,llapaIsraelrunakunapasyachaychis, NazaretllaqtayoqJesucristoqsutinpi,paytan chakatasqaykichis,paytanDiosqawañusqakunamanta kawsarichirqan,paywanmikayrunaqaqhaliyashan.

11Kayrumiqa,qankunawasiruwaqkunamanaimamanpas churasqaykichisrumi,chayrumiqaesquinaumamanmi tukupun.

12Qespikuyqamanankanchu,manataqmihanaqpachaq uranpihuksutipasrunakunamanqosqachu,chaywan qespichisqakananchispaq.

13PedroqJuanpamanamanchakuqkasqankutarikuspa, manayachayniyoq,manayachaqrunakunakasqankuta reparaspataqadmirakurqanku.HinaspanJesuswan kasqankutayacharqanku

14Paykunawankuskasayashaqtaqhaliyasqarunata rikuspataq,manaimatapasniytaatirqankuchu.

15HinaqtinmiJesusqaconcienciamantalloqsinankupaq kamachikuspanku,paykunapurarimanakuranku

16Chayminiranku:–¿Imatataqkayrunakunataruwasaqku? CheqaqtapuninJerusalénllaqtapillapatiyaqkunapaqsut’ita rikukunhukmilagropaykunaqruwasqanmantamanataqmi negaytaatisunmanchu.

17Runakunamanamañamast'arikunanpaq,sinchita manchachisun,kunanmantapachaamapimanpaskay sutiwanrimanankupaq.

18Hinaspanpaykunatawaqyaspakamachirqankuama Jesuspasutinpirimanankupaq,nitaqyachachinankupaqpas

19PedrowanJuanwantaqpaykunatanirqanku:–Diospa ñawpaqenpiallinchuskanmanDiosmantaaswanta uyariychischayqa,juzgaychis,nispa

20Rikusqanchistauyarisqanchiskunataqamananrimayta atisunmanchu

21Hinaqtinmipaykunaqaastawanmanchachispanku, runakunaraykukacharipurqanku,manataqmiimatapas muchuchirqankuchu

22Chayrunaqatawachunkawatayoqmantaaswan watayoqmikaran,paymanmikaymilagrota qhaliyachirqanku

23Kacharisqakaspankutaq,paykunaqt’aqankumanrispa, sacerdoteumallikunaq,umallikunaqtukuyimanisqankuta willarqanku

24ChaytauyarispankunhuksonqollaDiosmankunkanku nirqanku:–Señor,qanmikankihanaqpachata,kaypachata, lamar-qochata,llapanchaypikaqkunatapaskamaq

25KamachiykiDavidpasiminwanminiran: “¿Imanaqtintaqmanajudíorunakunaphiñakurqanku, runakunataqyanqatayuyaykurqanku?”,nispa

26Kaypachapireykunansayarirqanku, kamachikuqkunataqSeñorDiospacontranpi,Cristonpa contranpiwanhuñunakurqanku

27CheqaqtapuninHerodespas,PoncioPilatopas,mana judíorunakunapasIsraelrunakunapashuñunakurqanku ch'uyawawaykiJesuspacontranpi

28Makiykipas,yuyaychasqaykipasñawpaqmantaraq yuyaykusqaykimanhinaruwanaypaq.

29Kunantaq,Señor,qhawariymanchachisqankuta, kamachiykikunamanqoy,manamanchakuspasimiykita rimanankupaq

30Makiykitahaywarispaqhaliyachinaykipaqch'uya wawaykiJesuspasutinpiseñalkunata,musphanakunatapas ruwanankupaq

31Mañakuspankutaq,huñunakusqankucheqas chhaphchikurqan.llapankutaqSantoEspirituwan hunt’aykusqakarqanku,manamanchakuspataqDiospa simintarimarqanku

32Askhaiñiqkunanhuksonqolla,hukalmayoqkarqanku, manataqmimayqenninkupasnirqankuchupaypa kaqninkunamantaqakikinpakasqanmantaichaqa llapankutaqmihukllachasqakarqanku.

33ApostolkunaqaanchaatiywanmiSeñorJesuspa kawsarimpusqanmantawillarqanku

34Nitaqmipisiqkunapaskarqanchu,llapanhallp'ayoqotaq wasiyoqrunakunanchaykunatavendeqku

35Hinaspanapostolkunaqchakinmanchurarqanku, sapankamantaqminecesitasqankumanhinarakirqanku.

36ApostolkunaqnisqanmanhinaJosessutiyoqrunan karqanBernabesutiyoq

37Hallp'ayoqkaspataqvendespaqolqetaapamuspa apostolkunaqchakinmanchurarqan

5CAPÍTULO

1AnaníassutiyoqrunanichaqaesposanSafirawankuska hallp'antavenderqanku.

2Warmipasyachashaspanqolqemantahukchikanta waqaychaspaapostolkunaqchakinmanchurarqan

3HinaqtinmiPedroqanirqan:–Ananías,¿imanaqtintaq Satanasqasonqoykitahunt'aykusunkiSantoEspirituman llullakunaykipaq,kayhallp'aqchaninmantahukchhikanta waqaychanaykipaqpas?

4Chayqhepakushaqtinqa,¿manachuqanpakarqan?Chay vendesqakasqanqhepamantaq,¿manachuqanpa atiyniykipikarqan?¿Imanaqtintaqsonqoykipikayhinata yuyaykurqanki?mananrunakunamanchullullakurqanki, aswanpasDiosmanmillullakurqanki.

5ChaysimikunatauyarispanAnaniasqak'umuykukuspa espirituntasaqerparirqan

6Chaywaynakunasayarispa,k'irispa,hawamanapaspa p'amparqanku.

7Yaqakinsahoraqhepatataq,warminmanayachaspa imachuspasasqantamanayachaspahaykumurqan

8HinaqtinmiPedroqapaytacontestaran:Niway,¿chay hallp'atachuvenderqankichis?Paytaqnirqan:–Arí,ancha askhamanta,nispa.

9HinaqtinmiPedroqapaytanirqan:–¿ImanaqtintaqSeñor DiospaEspirituntawateqanaykichispaqrimanakunkichis? Qhawariy,qosaykitap'ampaqkunaqchakinpunkupikashan, hinaspanhawamanapasunki,nispa

10Hinaqtinmichaywarmiqachakinmanurmaykuspa,chay waynakunaqawañusqatatarirqanku,hinaspanqosanpa ladonpip'amparqanku

11Hinaqtinmillapaiñiqt’aqarunakunapas,chaykunata uyariqkunapassinchitapunimancharikurqanku.

12Apostolkunaqmakinwanmirunakunaukhupiaskha señalkunata,musphanakunatapasruwaranku; (LlapallankumhuksunqullaSalomonpaverandanpi karqaku

13Wakinkunamantaqamananpipaspaykunaman hukllawakuytamunarqanchu

14IñiqkunaqaastawanmiSeñormanyapakurqanku, qharikunapaswarmikunapas.

15Chayhinapinonqosqakunatacallekunamanpusaspa camakunapi,sofákunapiwanpuñuchirqanku,Pedroq llanthunpaswakintallanthuykunanpaq.

16Jerusalénllaqtamanmuyuriqllaqtakunamantanaskha runakunahamurqanku,onqosqarunakunata,qhelli espiritukunawanñak'ariqrunakunatawanpusamuspa, sapankankuqhaliyachisqakarqanku

17Umasacerdotepas,paywanllapasaduceokunaq t'aqankunapiwanhatarispa,sinchiphiñakuywan hunt'aykurqanku

18Apostolkunamanmakinkutachuraspanku,carcelman wisq’arqanku.

19SeñorDiospaangelninmiichaqatutacarcelpunkuta kichaspapaykunatahorqomuspanirqan:

20Rispa,Diosyupaychanawasipisayarispa,runakunaman kaykawsaypitukuysimikunatawillamuychis

21Chaytauyarispankutaq,tutamantantemploman haykuspayachachirqanku.Umasacerdotetaqpaywan kashaqkunapashamuspa,Israelpamirayninkunata,llapan senadotawanhuñunakuspa,carcelmankacharqanku, paykunatapusamunankupaq.

22Hinaqtinmicarcelpiguardiakunahamuspanku,carcelpi manatarispanku,kutimuspankuwillakuranku

23Chaymikhaynataniranku:“Carcelqamanaimamanta manchakuspanwisq’asqatatarirqayku,qhawaqkunapas punkukunaqñawpaqenpisayasharqankun,kichaspaykutaq manapitapastarirqaykuchu”,nispa.

24Umasacerdotepas,templopicapitanpas,sacerdote umallikunapaschaykunatauyarispankuniskayarqanku imapichuschaykunawiñananta.

25Hinaqtinmijujrunahamuspapaykunataniran: Kawsayku,carcelmanwisq’asqaykichisrunakunaqa,Dios yupaychanawasipisayashaspanku,runakunaman yachachishanku,nispa

26Hinaqtinmicapitanqaoficialkunawankuskarispamana maqanakuspapusamurqan,runakunatamanchakuspanku, rumiwanch’aqesqakanankupaq

27Hinaqtinmiumallisacerdoteqapaykunatatapuran:

28Nirqanku:–¿Manachusinchitakamachirqaykichiskay sutipiamayachachinaykichispaq?Jerusalénllaqtatan yachachikuyniykichiswanhunt'achirqankichis,kayrunaq yawarnintataqñoqaykumanapamuytayuyaykushankichis

29HinaqtinmiPedroqahukapostolkunapiwanniranku:–RunakunamantaqaDiostankasukunanchis,nispa.

30ÑawpataytanchiskunaqDiosninmiJesusta kawsarichirqan,paytanwañuchirqankichis,sach'aman warkusqaykichistapas.

31PaytanDiosqapañamakinwanhatuncharqan, kamachikuq,Qespichiqkananpaq,Israelrunakunaman

yuyaymankutirikunankupaq,huchakunamanta pampachasqakananpaqwan.

32Chaykunamantatestigokunankayku;Chayhinallataqmi SantoEspiritupas,paytanDiosqakasukuqkunamanqorqan.

33Chaytauyarispankunpaykunaqasonqonkupi llakikurqanku,hinaspanyuyaykurqankuwañuchinankupaq

34HinaqtinmijujfariseoGamalielsutiyoqfariseo,llapa runakunaukhupiallinreqsisqakasharqan,hinaspan kamachirqanapostolkunatahukchhikanta sayachinankupaq

35Hinaqtinmipaykunataniranku:–Israelrunakuna, qankunakikiykichistacuidakuychiskayrunakunawan imatachusruwaytamunashankichischayta,nispa.

36Manaraqkayp'unchaykunakashaqtinmiTeudasqa hatarirqan,paykikinmantaalabakuspaPaykunamanmi tawapachakrunakunahinahuñunakurqanku.Llapallantaq paytakasukuqkunapasch'eqechisqakarqanku, ch'eqechisqataqkarqanku

37ChayrunaqaGalileallaqtamantaJudasmiimpuesto paganap'unchaykunapihatarirqan,hinaspanaskha runakunataqatimurqanLlapallanmi,payta kasukuqkunapasch’eqesqakarqanku.

38Kunantaqniykichis:Kayrunakunamanta karunchakuychis,hinaspasaqeychis

39IchaqaDiosmantakaqtinqa,mananurmachiyta atiwaqchischuYaqapascháDioswanmaqanakuqraq tarikunkichis,nispa

40Hinaqtinmiapostolkunatawaqyaspamaqaspanku, Jesuspasutinpiamarimanankupaqkamachikuspanku, kacharipurqanku

41Hinaqtinmipaykunaqa,paypasutinraykup’enqaypi ñak’arinankupaqhinaqhawarisqakasqankumanta kusikuspanku,concienciaqqayllanmantaripurqanku

42Sapap’unchaymiDiosyupaychanawasipi,sapanka wasikunapipasJesucristomantayachachiyta,Diosmanta willakuytapassaqeqku

6RAKI

1Chayp'unchaykunapindiscipulonkunaaskhayaqtinku, griegorunakunahebreorunakunacontrarimapayarqanku, viudankusapap'unchayserviypimanaqhawarisqa kasqankurayku.

2Hinaqtinmichunkaiskayniyoqrunakunaqaaskha discipulonkunatawaqyaspaniranku:–MananDiospa palabrantasaqespamikhunataservinanchischu,nispa.

3Chhaynaqa,wawqe-panaykuna,qankunaukhupi qhawariychisqanchisrunakunata,SantoEspirituwan yachaywanhunt’a,paykunatankayllank’aypi churananchispaq

4NoqanchismiichaqasapakutillaDiosta mañakunanchispaq,Diospapalabrantawillanapaqpas qokusunchis

5Hinaqtinmillaparunakunakusikurqanku,chaymi Estebantaakllarqanku,payqaiñiyniyoq,SantoEspirituwan hunt'asqarunankarqan,Felipeta,Procorota,Nicanorta, Timonta,Parmenasta,AntioquiallaqtamantaNicolás iñiqmant'ikrakuqrunatawan

6Paykunatanapostolkunaqñawpaqenmanchurarqanku, mañakuspataqmakinkutapaykunamanchurarqanku.

7Diospasimintaqastawanyapakurqan;Jerusalén llaqtapitaqdiscipulonkunaanchaaskhayaranku; Sacerdotekunaqaskhat’aqantaqiñiytakasukuqku

8Estebantaq,iñiywan,atiywanhunt’a,runakunaukhupi hatunmusphanakunata,milagrokunatawanruwarqan.

9Hinaqtinmiwakinsinagogapi,chaysinagogamanta,chay sinagogamanta,Cireniamanta,Alejandríamanta, Ciliciamanta,Asiamantawanima,Estebanwanchʼaqwayta sayarirqanku

10Hinaqtinmipaykunaqamanaatirqankuchupaypa rimasqanyachaywan,espiritunwanimahark’akuyta

11Hinaqtinmirunakunatak'amirqanku:–UyarirqaykutaqmiMoisescontraDioscontrapas k'amishaqta,nispa

12Hinaqtinmirunakunata,kurakrunakunata,kamachikuy simitayachachiqkunatawanch'aqwaspanku,paytahap'ispa, Conciliomanaparqanku

13Hinaspanllullatestigokunatahatarichimurqanku, paykunannirqanku:Kayrunaqamanansaqenchukay ch'uyacheqascontrakamachikuysimitapask'amiyta 14Uyarirqaykutaqmi:“NazaretllaqtayoqJesusmikay cheqastaqathuninqa,hinaspanMoisespaqowasqanchis costumbrekunatacambianqa”,nispa

15Hinaqtinmiconciliopillapatiyaqkuna,Jesusta qhawaspa,angelpauyantahinarikurqanku.

7RAKI

1Umasacerdotetaqnirqan:–¿Chaynachukaykunaqa?

2HinaqtinmiJesusqanirqan:–Wawqe-panaykuna,taytamamakuna,uyariychis.K'anchariqDiosqañawpaq taytanchisAbrahanmanmirikhurimurqan,Mesopotamia llaqtapikashaspa,manaraqCaránllaqtapitiyashaspa

3HinaqtinmiJesustaniranku:–Llaqtaykimanta, aylluykimantawanlloqsispa,willasqaykihallp'amanhamuy, nispa

4Caldearunakunaqhallp'anmantalloqsispaCarranllaqtapi tiyaykurqan,chaymantataqtaytanwañupuqtintaqkay hallp'amanastarqan,maypichustiyashankichis

5HinaqtinmiJesusqamanaimaherenciatapasqorqanchu, nitaqchakintachurananpaqpas,ichaqaprometerqanmi chayherenciatapayman,qhepamiraykunamanpas qonanpaq,manaraqwawayoqkashaqtinpas.

6HinaqtinmiDiosqakhaynataniran:“Mirayninkunawak llaqtapitiyanankupaqTawapachakwatatakamachiman apanankupaq,manaallintataqrogakunankupaq.

7Paykunaqkamachikasqankunaciontanjuzgasaq,nispan Diosqanirqan.

8HinaqtinmiJesusqaqhari-kayninseñalaytaqorqan,hinan AbrahamqaIsaactawachakurqan,pusaqkaqp'unchaytaq señalarqanIsaactaqJacobtachuriyarqan;Jacobtaqchunka iskayniyoqtayta-mamakunatachuriyarqan.

9Ñawpatayta-mamakunaqaenvidiakuspanJoseta Egiptomanvenderqanku,Diosmiichaqapaywankasharqan 10Tukuyñak'ariyninmantaqespichirqan,Egiptorey Faraonpañawpaqenpisumaqtayachaytapasqorqan HinaspanEgiptonacionpallapawasinkunapiwan gobernadortachurarqan

11Egiptosuyuntinpi,Canaánsuyupipaspisiyapurqan, sinchiñak'ariypas.

12JacobtaqEgiptopitrigokashasqantauyarispa,ñaupaqta ñawpaqtaytanchiskunatakacharqan

13IskaykaqkutipitaqwawqenkunamanJoseta reqsichirqanku.JosepaayllunkunatataqFaraonman willarqanku

14ChaymantataqJosetakacharqantaytanJacobta waqyamunanpaq,llapaayllunkunatawan,chunkasoqtayoq chunkaphisqayoqrunakunata

15ChaymiJacobqaEgiptomanuraykamuspa,paypas ñawpataytanchiskunapiwanwañupurqan.

16Siquemllaqtamanapaspa,SiquempataytanEmorpa churinkunamantaAbrahanpaqolqewanrantisqan sepulturapip'ampasqakarqanku

17AbrahanmanDiospaprometesqantiempo qayllaykamuqtinmiEgiptonacionpirunakunaqa askhayapurqanku

18Josetamanareqsiqhukreyhatarinankama

19Paymiayllunchiskunataq'otukuspamillaywawanchiskunatavalekurqan,ch'ullawawankuta qarqonankupaq,manakawsanankupaq

20ChaytiempopinMoisesqanacerqan,llumpay sumaqllañakasharqan,taytanpawasinpitaqkinsakilla uywarqan

21HinaqtinmiFaraonpaususinqaqarqosqakashaspa, churinpaqmikhuchirqan

22MoisesqaEgiptorunakunaqtukuyyachayninmanta yachayniyoqmikarqan,rimayninpipasruwayninpipas atiyniyoqmikarqan

23Tawachunkawatayoqñakashaqtinmisonqonpi yuyaykurqanIsraelpawawqenkunatawatukamunanpaq.

24Hukninmanaallintañak'arishaqtarikuspataq defienderqan,sarunchasqarunatavengakuspataqEgipto runatawañuchirqan.

25Payqayuyaykurqanmiwawqenkunaentiendenkuman karqanDiosmakinwanpaykunataqespichinanta,ichaqa mananentienderqankuchu.

26Qhepantinp'unchaymiJesusqapaykunaman rikuchikurqanch'aqwaypikashaspa,hinaspanhukmanta ch'aqwaytamunarqan:Señorkuna,wawqe-panakunan kankichis¿Imanasqataqmanaallintaruwankichik?

27Runamasintamanaallintaruwaqmiichaqa,Jesusta qarqospa,khaynataniran:¿Pitaqnoqaykupi kamachikuqta,jueztawanchurasurqanki?

28¿Qaynap'unchayEgiptorunatawañuchiwasqaykiman hinachuwañuchiwankiman?

29HinaqtinmiMoisesqaayqekuran,Madiánhallp’apiwak llaqtayoqkashaspa,iskayqhariwawakunatawachakurqan 30TawachunkawatatukukuqtinmiSinaorqoch'inneqpi SeñorDiospaangelninrikhurimurqansach'a-sach'apinina rawraypi.

31ChaytarikuspanMoisesqaadmirakuranchayrikuspa, chaytaqhawananpaqasuykushaqtintaqSeñorDiospa kunkanpaymanhamurqan

32Chayminiran:“Ñoqankaniñawpataytaykikunaq Diosnin,Abrahampa,Isaacpa,JacobpaDiosnin”,nispa HinanMoisesqakhatatataspamanarikuytaatirqanchu

33HinaqtinmiSeñorDiosqapaytanirqan:–Chakiykimanta zapatoykitahorqoy,sayasqaykicheqasqach'uyahallp'an, nispa.

34Egiptosuyupillaqtaypañak'ariynintanrikurqani, waqasqankutapasuyarirqanin,hinaspanuraykamurqani paykunataqespichinaypaq.Kunantaqhamuy,Egiptoman kachasqayki,nispa

35ChayMoisestamanamunaspanirqanku:¿Pitaq kamachisunaykipaqchurarqasunki?ChaykikintanDiosqa kachamurqansach'a-sach'apirikhurimuqangelpa makinwankamachikuqkacharichiqkananpaq.

36TawachunkawataEgiptosuyupi,Pukalamar-qochapi, ch'inneqpiimamusphanakunataseñalkunatawan rikuchisqanqhepamanmipaykunatahorqomurqan

37KayMoisesmiIsraelrunakunataniran:“Señor Diosniykichismiwawqeykichiskunamantahukprofetata sayarichisunkichis,ñoqahinapaytanuyarinkichis

38Paymich'inneqpiiglesiapikasharqanSinaorqopirimaq angelwanñawpaqtaytanchiskunawankuska

39Ñawpataytanchiskunaqamanankasukuyta munarqankuchu,aswanpaspaykunamantan wikch'upurqanku,sonqonkupitaqEgiptomankutipurqanku 40Aarontanirqan:–Dioskunataruwawayku ñawpaqeykumanrinaykupaq,Egiptosuyumanta horqomuwaqniykuMoisesmantaqamananyachanchischu imachuspasasqanta,nispa.

41Chayp'unchaykunapinhuktorillotaruwarqanku, hinaspanidolomansacrificiotahaywarqanku,makinkupi ruwasqankuwantaqkusikurqanku.

42HinanDiosqakutirispapaykunatasaqepurqanhanaq pachaejercitotayupaychanankupaqProfetakunaq qelqanpinqelqasqakashan:“Israelpaayllunkuna, ¿chunniqpitawachunkawatallapichuwañuchisqa animalkunata,sacrificiokunatapashaywawarqankichis?”, nispa.

43Ari,Molocpakarpanta,diosnikichikpaRefanpa quyllurnintawanyupaychanaykichispaqruwasqaykichis rikch'aykunatahoqarirqankichis.

44Ñawpataytanchiskunanch'inneqpitestigokarpata hap'irqanku,Moisesmannisqanmanhina,rikusqanman hinaruwananpaq.

45Chayqhepatahamuqñawpataytanchiskunapas Jesuswankuskamanajudíorunakunaqmakinmanmi pusamurqanku,paykunatanDiosqañawpataytanchiskunaq ñawpaqenmantaqarqorqanDavidpap'unchayninkama

46PaymiDiospañawpaqenpisumaqsonqokapurqan, JacobpaDiosninpaqkarpatamaskhaytamunarqan.

47Salomonmiichaqawasitasayarichirqan

48AnchaHatunDiosqamananmakiwanruwasqa yupaychanawasikunapichutiyan.Profetaqnisqanhina.

49Hanaqpachaqakamachikuytiyanaymi,hallp'ataqchaki sayanaymi,¿imawasitanhatarichiwankichis?nispasnin Wiraqocha:icha,¿imataqsamayniyqa?

50¿Manachumakiyqatukuychaykunataruwaran?

51Qankunaqak'ullukunkayoq,manaseñalasqa sonqoykichispi,ninriykichispipas,SantoEspiritutan hark'akushankichis

52¿Mayqenprofetatataqñawpataytaykichiskunamana qatiykacharqankuchu?ChaninDiospahamunanmanta ñawpaqtawillakuqkunatataqwañuchirqanku; Paykunamantankunanqatraicionaqkuna,wañuchiqkunapas kankichis

53PaykunanangelkunaqmunayninmanhinaKamachikuy Simitachaskirqanku,manataqmihunt'arqankuchu.

54Chaykunatauyarispankunsonqonkupik’irikurqanku, chaymikirunkuwanqaqcharqanku

55PaymiichaqaSantoEspirituwanhunt'akashaspahanaq pachataqhawarispaDiospak'anchariynintarikurqan, JesustataqDiospapañaladonpisayashaqta

56Hinaqtinmikhaynataniranku:–Qhawarini,hanaqpacha kicharikushaqta,RunaqChurintapasDiospapañaladonpi sayashaqta,nispa

57Hinaqtinmipaykunaqasinchitaqaparispanku,ninrinkuta hark'aspa,huksonqollapaymanphawaykacharqanku.

58Llaqtamantaqarqospataqrumiwanch'aqerqanku, testigokunataqp'achankutaSaulsutiyoqwaynaq chakinmanchurarqanku.

59ChaymiEstebantarumiwanch'aqespankuDiosta waqyaspanirqanku:SeñorJesus,chaskikuyespirituyta, nispa

60Qonqoriykukuspataqsinchitaqaparirqan:Señor,ama kayhuchatapaykunamanhuchachaychu,nispa.Chayta niruspanmi,puñururqa

8RAKI

1SaultaqwañunanpaqarínisharqanChaytiempopin Jerusalénllaqtapiiñiqt'aqarunakunatasinchita qatiykacharqankuHinanllapankuch'eqesqakarqanku JudeaprovinciakunapiSamariaprovinciakunapiwan, apostolkunallawan.

2DiossonqorunakunanEstebantap'ampanankupaq aparqanku,hinaspansinchitawaqarqanku

3Saultaqiglesiatathuñichirqan,sapawasimanhaykuspa, qharikunatawarmikunatawancarcelmanwisq’arqan

4Chayraykunch'eqesqarunakunaqatukuyladoman rirqankuDiospasimintawillanankupaq.

5HinaqtinmiFelipeqaSamariallaqtamanuraykamuspa paykunamanCristomantawillaran

6HinaqtinmirunakunaqahuksonqollaFelipepa rimasqankunatauyariranku,milagrokunaruwasqanta uyarispanku

7Askharunakunamantanqhelliespiritukunakallpawan qaparispalloqsimurqanku

8Chayllaqtapinanchakusikuykarqan

9Hinaqtinmiichaqa,Simónsutiyoqrunakasharan,paymi ñawpaqpichayllaqtapilayqakuspaSamariallaqtapi runakunatalayqakuran,paykikinpahatunrunan kashasqanmanta.

10Llapallankumjuch'uymantakuraqkamakasukuspa nirqaku:KayrunaqaDiospahatunatiyninmi,nispa 11Paykunataqaanchatanqhawarirqanku,unaymantapacha layqakunawanlayqakusqanrayku

12IchaqaFelipeDiospaqhapaqsuyunmanta,Jesucristoq sutinmantawanwillakusqanpiiñispanku,qharikunapas warmikunapasbautizakurqanku

13SaynallataqmiSimónpasiñirqan,bautizakuspataq Felipewankuskakashaspamuspharqan,milagrokunata señalkunatawanrikuspa

14JerusalénllaqtapikashaqapostolkunaSamariallaqta Diospasimintachaskisqantauyarispanku,Pedrota Juantawanpaykunamankacharqanku

15Paykunauraykamuspankutaq,SantoEspirituta chaskinankupaqpaykunaraykumañakurqanku

16(Jesusqamananmayqenninkumanpasurmaykuranchu, paykunallanSeñorJesuspasutinpibautizasqakarqanku).

17HinaqtinmipaykunamanmakinkutachuraspaSanto Espiritutachaskirqanku

18Simonqaapostolkunaqmakintahap'ispaSantoEspiritu qosqakasqantarikuspa,qolqetahaywarirqan

19Chayminiran:Kayatiytaqoway,pimanpasmakiyta churaqtiyqa,SantoEspiritutachaskinanpaq,nispa.

20HinaqtinmiPedroqapaytanirqan:–Qolqeykipas chinkapun,Diospaqokuynintaqolqewanrantisqakananta yuyaykusqaykirayku,nispa.

21Qanpasmananimaruwayniyoqpaschukanki,nitaqmi imapartepaskanchu,Diospañawpaqenpiqamanan allinchusonqoykiqa.

22Chayhinaqa,kaymillayruwayniykimantakutirikuy, hinaspaDiosmantamañakuy,sonqoykipiyuyaykusqayki pampachasqakaspaqa

23Ñoqaqamusyakunik'arakk'arakq'oñipikashasqaykita, manaallinhuchaqwatasqakasqaykitapas.

24HinaqtinmiSimonqanirqan:–SeñorDiosmanta mañakuwaychis,kayrimasqaykichiskunamantaamaña ñoqamanchayamunanpaq,nispa.

25Paykunawillakuspa,SeñorDiospasimintawillaspanku, Jerusalénllaqtamankutispa,Samariarunakunaqaskha llaqtankunapiallinwillakuykunatawillarqanku.

26SeñorDiospaangelninmiFelipetanirqan:–Hatarispa, urayladomanriy,JerusalénllaqtamantaGazallaqtaman uraykamuqñanninta,chayñanqach'inneqpinkashan,nispa.

27HinaqtinmiJesusqasayarispariran,Etiopía nacionmantahukrunata,Etiopíanacionmantareina Candacepakamachisqaneunucoruna,paymitukuyqhapaq kayninmantaencargakuq,JerusalénllaqtamanDiosta yupaychananpaqhamusqa

28KutimushaspancarretanpitiyashaspaprofetaIsaiasta leeran

29HinaqtinmiEspirituqaFelipetanirqan:–Asuykamuy, hinaspakaycarretamanhukllawakuy,nispa.

30Felipetaqpaymanphawayllarispa,profetaIsaias qelqataleeshaqtauyarispaniran:¿Entiendenkichu imatachusleesqaykita?

31HinaqtinmiJesusqaniran:“¿Imaynataqnoqaqamana pipaspusawanmanchu?”,nispaHinaspanFelipeta valekurqanpaywankuskatiyaykunanpaq.

32PaypaleesqanDiospaSiminQelqaqakaymikarqan: “Ovejahinanwañuchisqakanankupaqpusasqakarqan”, nispa.Runarutuqpañawpaqenpiupacorderohinanmana simintakicharirqanchu

33P'enqachisqakashaqtinmijuzgasqanqaqechusqakarqan, ¿pitaqwillanqamirayninmanta?Paypakawsayninqakay pachamantaqechusqañam

34ChayeunucotaqFelipetatapuran:Amahinakaspa, ¿pimantataqprofetakaytariman?¿kikillanmantachu,icha hukrunamantachu?

35HinaqtinmiFelipeqasimintakicharispa,Jesusmanta willaran

36Rishaspankutaqhukunumanchayarqanku¿imataq hark'awanbautizakunaypaq?

37Felipetaqnirqan:–Tukuysonqoykiwaniñinkichayqa, atiwaqmi,nispaPaytaqkutichirqan:–Ñoqaqacreenin JesucristoDiospaChurinkasqanta,nispa

38Hinaqtinmicarretakunatakamachiran,Felipewan eunucowan,unumanuraykamurqankuHinanpayta bautizarqan.

39YakumantalloqsimuqtinkunWiraqochaqEspiritunqa Felipetaaparqan,chaymichayeunucoqamanañapayta rikurqanñachu.

40FelipetaqAzotollaqtapitarirqanku,hinaspanllapa llaqtakunapiwillakurqanCesareallaqtamanchayanankama

9RAKI

1Saulqa,SeñorDiospadiscipulonkunataamenazaspa wañuchispa,umasacerdotemanrirqan.

2HinaspanDamascollaqtamancartakunatamañakurqan sinagogakunaman,chhaynapimayqentapasqharikunata otaqwarmikunatatariqtinqa,watasqataJerusalénllaqtaman apananpaq.

3RishaspataqDamascollaqtamanasuykuran, qonqayllamantataqhanaqpachamantak'anchay k'ancharirqan

4Paymipampamank'umuykuspahukkunkatauyarirqan: Saul,Saulo,¿imaraykutaqqatiykachawanki?

5HinaqtinmiJesusqaniran:Señor,¿pitaqkanki?

Señortaqnirqan:–ÑoqaqaqatiykachasqaykiJesusmikani

6HinaqtinmiJesusqakhatatataspaadmirakuspanirqan:–Señor,¿imatataqruwanaypaqmunawanki?HinanSeñor Diosqapaytanirqan:–Hatarispallaqtamanriy,chaypin willasunkikuimatachusruwanaykita,nispa.

7HinaqtinmiJesuswankuskapuriqrunakunaqamana rimarispasayasharqanku,hukkunkatauyarispanku,ichaqa mananpitapasrikurqankuchu.

8SaultaqkaypachamantahatarirqanÑawin kicharikuqtintaqmanapitapasrikuranchu,ichaqa makinmantahap'ispaDamascollaqtamanaparqanku.

9Kimsap'unchawtaqmanarikuqkasharqan,manataq mikhurqanchunitaqukyarqanchu

10Damascollaqtapinhukdiscipulonkasharqan,sutinmi karqanAnaníasHinanSeñorDiosqahukrikhuriypinirqan: “Ananías”,nispaPaytaqnirqan:–Señor,kaypikashani, nispa.

11HinaqtinmiSeñorDiosqapaytanirqan:–Hatarispa, Chiqancallemanriy,hinaspaJudaspawasinpitapuyTarso llaqtamantaSaulsutiyoqrunata.

12RikurqanmihukrikhuriypiAnaníassutiyoqrunata, paymanhaykumushaqta,paymanmakintachurashaqta, rikunanpaq.

13HinaqtinmiAnaniasqakutichirqan:–Señor,askha runakunawanmiuyarirqaniJerusalénllaqtapich'uya runakunaqmanaallinruwasqanmanta.

14Sacerdoteumallikunamantanatiyniyoq,sutiykita waqyakuqllaparunakunatawatananpaq

15SeñorDiostaqpaytanirqan:Ripuy,payqaakllasqavaso hinan,manajudíorunakunaman,reykunaman,Israelpa mirayninkunamanwansutiytaapananpaq

16Paymanmiwillasaqsutiyraykusinchiñak’ariykunanta.

17AnaniasqarispanwasimanhaykurqanHinanmakinta churaspanirqan:–WawqeSaul,SeñorDios,hamusqayki ñanpirikhurimuqJesusmikachamuwarqan,rikuspaSanto Espirituwanhunt'aykunaykipaq,nispa

18Hinaqtinmichayratollañawinmantaescamahina urmaykurqan,hinanchayratollarikurqan,sayarispataq bautizakurqan

19Mikhunatachaskispataqkallpachakurqan ChaymantataqSaulqawakinp'unchaykunaDamasco llaqtapidiscipulonkunawankuskakasharqan

20HinaqtinmiJesusqasinagogakunapiCristomanta willaranDiospaChurinkasqanmanta

21Llapauyariqkunanichaqaadmirakuspanirqanku: ¿ManachukayrunaJerusalénllaqtapikaysutitawaqyakuq runakunatawañuchirqan,chaywantaqkaymanhamurqan umasacerdotekunamanwatasqatapusananpaq?

22Saulmiichaqaastawankallpachakurqan,Damasco llaqtapitiyaqjudíorunakunatataqp'enqachirqan,Cristo kasqantarikuchispa

23Askhap'unchaykunahunt'akuqtintaq,judíorunakunaqa paytawañuchinankupaqyuyaykurqanku.

24IchaqaSaulmiyacharqansuyakushasqankutaHinaspan tutap'unchaypunkukunataqhawasharqanku wañuchinankupaq.

25HinaqtinmidiscipulonkunaqatutapiJesustaapaspahuk canastapiperqaqayllapiuraykachirqanku

26JerusalénllaqtamanchayaspataqSaulqa discipulonkunawankuskachakuytamunarqan,ichaqa llapankunpaytamanchakurqanku,manataqmi creerqankuchudiscipulonkasqanpi

27Bernabetaqichaqaapostolkunamanpusaspawillaran ñanpiSeñortarikusqanmanta,paywanrimasqanmantawan, DamascollaqtapiJesuspasutinpimanamanchakuspa willasqanmantawan

28PaykunawanmiJerusalénllaqtamanhaykuspa lloqsisharqan

29HinaqtinmiJesusqamanamanchakuspaSeñorJesuspa sutinpirimaspagriegorunakunacontrach'aqwarqan.

30Chaytayachaspawawqe-panikunaqaCesareallaqtaman uraykachispaTarsollaqtamankacharqanku

31HinaqtinmillapaJudea,Galilea,Samariallaqtakunapi iglesiakunatasamachirqankuWiraqochamanchakuypi purispa,SantoEspirituqsonqochayninpipurispataq askhayarqanku.

32HinaqtinmiPedroqaLidallaqtapitiyaqch’uya runakunamanpasuraykamurqan

33ChaypitaqtarirqanEneassutiyoqrunata,payqapusaq watañanpuñunanpikasharqan,payqaparalisis onqoywanmionqosqakasharqan

34Pedrotaqpaytanirqan:–Eneas,Jesucristoqa qhaliyachisunki,sayarispapuñunaykitaallichay,nispa Hinaptinmichayllahatarirqa

35Lidallaqtapi,Sarónllaqtapitiyaqllaparunakunataq paytarikuspaSeñormankutirirqanku

36JopellaqtapitaqTabitasutiyoqdiscipulonkasharan, chaywarmiqaDorcassutiyoqmi.

37Chayp'unchaykunapitaqonqospawañupurqan, mayllakuspataqhukaltocuartomanpuñuchirqanku

38LidallaqtaqaJopellaqtaqqayllanpikashaqtinmi, discipulonkunaPedrochaypikashasqantauyarispanku, iskayrunakunatapaymankacharqanku,paykunamanama tardananpaq.

39HinanPedroqasayarispapaykunawanrirqan HinaqtinmiJesustaaparqankualtocuartoman,hinanllapa viudakunawaqashaspawaqasharqanku,Dorcaspa ruwasqanp'achakunata,p'achakunatapasrikuchispa

40PedrotaqllapankutahorqospaqonqorikuspaDiosmanta mañakurqan.Hinancuerponmankutichispanirqan:–Tabita, sayariy,nispaÑawintakicharispanmiPedrotarikuspa tiyaykurqa

41HinaqtinmiJesusqamakintaqospahoqarispa,ch'uya runakunata,viudakunatawanwaqyaspa,kawsashaqta rikuchirqan.

42LlapanJopellaqtapinyachakurqanAskharunakunataq Wiraqochapiiñirqanku

43HinaqtinmiJesusqaJopellaqtapiaskhap’unchaykuna qhepakurqanqaraqararuwaqSimonwan

10RAKI

1CesareallaqtapinkasharqanCorneliosutiyoqruna,payqa Italianacionmantat'aqat'aqamantacenturionmikarqan.

2Diossonqoruna,llapawasinkunawankuskaDiosta manchakuq,runakunamanaskhalimosnaqoq,Diosmanta sapakutimañakuq

3IsqonhoratahinanDiospaangelnintarikuran:–Cornelio, nispa

4HinaqtinmiJesusqamancharikuspatapuran:Señor, ¿imataqri?HinaqtinmiJesusqapaytanirqan:–Diosmanta mañakusqaykipas,limosnaqosqaykipas,Diospa ñawpaqenpiyuyarinapaqmi,nispa.

5KunanJopellaqtamanrunakunatakachamuychis,huk Simontawaqyamuychis,paypasutinmiPedro

6PaymihukqaraqararuwaqSimonpawasinpisamakun, paypawasinqalamarqochapatapinkashan,paymi willasunkiimatachusruwanaykita

7Corneliowanrimaqangelripuqtintaq,wasinpiiskay kamachinkunatawaqyachirqan,sapakutipayta suyakuqkunamantahukDiossonqosoldadotawan

8TukuychaykunatawillaspataqJopellaqtamankacharqan. 9Paqaristinmillaqtataasuykushaqtinku,Pedroqawasi patamanwicharqansoqtahoratahinaDiosmantamañakuq

10HinaqtinmiJesusqasinchitayarqachikuspamikhunata munaran

11Hanaqpachakicharikushaqtarikurqan,tawak'uchunpi hukhatunp'altahinaawasqa,allpamanuraykamushaqta.

12Chaypintukuyrikchaqtawachakiyoqanimalkuna, sallqaanimalkuna,llamakuqanimalkuna,phalaq animalkunapas.

13Hinaqtinmihukkunkauyariran:Pedro,sayariy! wañuchiy,hinaspamikuy

14Pedrotaqichaqanirqan:–Señor,mananchhaynachu! Manamhaykapipasimaqhellikaqtapasnitaqqhelli kaqtapasmikurqanichu

15ChaykunkataqiskaykaqkutipiJesustaniran:Diospa ch'uyanchasqanta,amaqhelliniychu,nispa

16Chaytaqakinsakutitanruwarqanku,hinanchay mankaqahanaqpachamanapasqakarqan.

17HinaqtinmiPedroqaiskayasharankayrikusqanrikusqan imaninanmanta,hinanCorneliomantakachamusqa runakunaqaSimonpawasintatapuspapunkuqayllapi sayasharqanku

18HinaqtinmiwaqyamuspatapurqankuPedrosutiyoq Simónchaypisamapakushasqanta?

19Pedroqachayrikuypiyuyaykushaqtinmi,Espirituqa paytanirqan:–Qhawariy,kinsarunakuna maskhashasunkichis,nispa

20Sayarispauraykamuspapaykunawanriy,amaimamanta iskayrayaspa,paykunatakachamusqayrayku

21HinanPedroqaCorneliomantakachamusqan runakunamanuraykamurqanHinaspataqnirqan:–Qhawariychis,ñoqanmaskhasqaykichisrunaqakani, ¿imaraykutaqhamusqaykichisri?

22Paykunannirqanku:–CenturiónCornelio,chaninruna, Diostamanchakuq,llapajudíorunakunaqallin qhawarisqan,Diosmich'uyaangelwanwillarqanwasinman waqyachisunaykipaq,uyarisunaykipaqpas,nispaqanpa rimayninkuna.

23HinaqtinmiJesusqapaykunatawasimanwaqyaspa samachiranPaqaristinmiPedroqapaykunawankuska

ripurqan,Jopellaqtamantawakinwawqekunapaywan kuskarirqanku.

24PaqaristinmiCesareallaqtamanhaykurqanku Corneliotaqpaykunatasuyaspaayllunkunata,qaylla amigonkunatawanhuñusqa.

25Pedrohaykushaqtintaq,Cornelioqapaywantupaspa chakinmank'umuykuspayupaycharqan

26PedrotaqJesustahoqarispanirqan:–Sayariy,nispa. Ñuqapasrunamkani

27HinaqtinmiJesusqapaywanrimashaspa,askha huñunasqakaqkunatatariran

28HinaqtinmiJesusqapaykunatanirqan:–Qankunaqa yachankichismijudíorunaqamanaallinchukasqanta. Diosmiichaqarikuchiwarqanmanapitapasqhelliotaq qhellininayta

29Chayminoqaqaqayamuwashaqtiymanapiensaspalla qankunamanhamurani

30Corneliotaqnirqan:Tawap'unchayñawpaqtaraqmi ayunasharqani.Isqonhorastataqwasiypimañakusharqani, hinanhukrunak'ancharishaqp'achayoqñawpaqeypi sayashasqa

31Hinaqtinminiran:–Cornelio,Diosmanta mañakusqaykiqauyarisqañankashan,limosnaqosqaykipas Diospañawpaqenpinyuyarisqakashan,nispa

32Chhaynaqa,Jopellaqtamankachamuychis,Simón sutiyoqrunatawaqyamuychis,paypasutinmiPedroLamar qochapatapiqararuwaqSimonpawasinpinsamaykushan, paymihamusparimapayasunki.

33ChayllamanmikachamurqaykiHinaspapasallintan ruwarqankihamusqaykimanta,nispaChayraykun llapallaykuDiospañawpaqenpikashayku,Diospatukuy kamachisqasuykikunatauyarinaykupaq

34HinanPedroqasimintakicharispanirqan:–CheqaqtapuninreparaniDiosqamanapitapasrespetananta.

35Ichaqalliwnacionkunapimpaytamanchakuspan chanin-kaytaruwaqqa,paypachaskisqanmi

36DiospaIsraelrunakunamanapachisqansimita, Jesucristowanthakkawsaytawillananpaq

37Chaysimitanniykichis,yachankichismi,chaysimiqa llapanJudeaprovinciapinwillasqakarqan,Galilea llaqtamantanqallarirqanJuanpabautizakusqanqhepaman

38DiosmiNazaretllaqtayoqJesustaSantoEspirituwan atiywanhawirqan,paymiallinkunataruwaspapurirqan, saqraqpasarunchasqankunatapasqhaliyachirqanDiosmi paywankasharqan

39Noqaykuqatestigokunankaykujudíorunakunaq hallp’anpiJerusalénllaqtapipastukuyimaruwasqanmanta Paytawañuchispasach'apatapiwarkurqanku.

40Diosmikinsap'unchaypikawsarichispasut'ita rikuchirqan

41Mananllaparunakunamanchu,aswanpasDiospa akllasqantestigokunamanmi.

42Paymikamachiwarqankurunakunamanwillanaykupaq, Diospachurasqankawsaqrunakunaq,wañusqakunaq Juezninkananpaq

43Llapaprofetakunanpaymantawillanku,pipaspaypi iñiqqa,paypiiñiqqahuchanmantapampachasqakanqa, nispa

44Pedrochaysimikunatarimashaqtinraq,SantoEspirituqa llapansimitauyariqkunamanurmaykurqan.

45CircuncidasqaiñiqkunapasPedrowankuskahamuqkuna admirasqakarqanku,manajudíorunakunamanpasSanto Espirituqqokuyninhich'aykusqanrayku

46Paykunaqauyarirqankunhuksimikunapirimasqankuta, Diostahatunchasqankutapas.HinanPedroqakutichirqan:

47¿Pipasunutahark’anmanchu,noqanchishinaSanto Espiritutachaskiqrunakunamanabautizasqakanankupaq?

48HinaqtinmiJesusqakamachiranSeñorDiospasutinpi bautizakunankupaqChaymantataqmañakurqankuwakin p'unchaykunaqhepakunanpaq

11RAKI

1Judeasuyupikaqapostolkuna,wawqe-panakuna,mana judíorunakunapasDiospasimintachaskisqankuta uyarirqanku.

2PedroJerusalénllaqtamanchayaqtintaq,señalasqa runakunapaywanmaqanakurqanku

3Hinaqtinmikhaynataniran:Manaseñalasqa runakunamanmihaykuranki,paykunawantaqmikhuranki, nispa

4HinaqtinmiPedroqaqallariymantapachachaytawillaran.

5JopellaqtapiDiosmantamañakushaqtiymihukrikuypi rikurqani:“Hukvaso,hatunp’achahina,hanaq pachamantatawak’uchumantauraykamushaqta.Chaymi ñoqamanraqhamurqan

6Chaytaqhawarispaymirikurqanitawachakiyoq animalkunata,sallqaanimalkunata,qasqochakunata,phalaq animalkunatawan

7Uyarirqaninhukkunkataniwashaqta:Pedro,sayariy! wañuchispamikhuy.

8Ñoqaqanirqanin:‘Señor,mananchhaynachu,mananima qhellipasqhellipassimiymanhaykurqanchu,nispa 9Hanaqpachamantanichaqahukmantakutichimuwarqan: Diospach'uyanchasqanta,amaqhelliniychu,nispa 10Chaymikinsakutitaruwakurqan,llapankutaqhanaq pachamanaysasqakarqanku.

11Hinaqtinmi,Cesareallaqtamantakachamuwasqanku wasimankinsarunakunañahamusharqanku

12HinanEspirituqakamachiwarqanpaykunawanrinaypaq, manaiskayrayaspaChaysoqtawawqekunanñoqawan kuskarirqanku,hinaspanchayrunaqwasinman haykurqayku.

13HinaqtinmiJesusqawillawarankuwasinpihukangelta rikuspa:Jopellaqtamanrunakunatakachamuy,Pedro sutiyoqSimontawaqyamuy.

14Paymiwillasunkichisimawanchusqanpasllapa wasiykipasqespichisqakankichis,nispa.

15RimaytaqallarishaqtiymiSantoEspiritupaykunaman urmaykurqan,imaynanqallariypiñoqaykumanpas urmaykuranhinata

16HinaqtinmiSeñorDiospanisqantayuyarirqani: “Juanmiunuwanbautizarqan”,nispaIchaqaSanto Espirituwanmibautizasqakankichis

17Chayhinaqa,DiosqaSeñorJesucristopi iñiqninchiskunamanhinanpaykunamanqorqan¿imataq karqaniDiostaaguantanaypaq?

18Chaykunatauyarispankunch'inllakarqanku,hinaspan Diostahatuncharqanku:Chayhinaqa,Diosmimana judíorunakunamanpashuchankumantakutirikunankupaq qorqan,kawsanankupaq,nispa

19Estebanpañak'arichisqakaspach'eqesqarunakunaqa, Fenicia,Chipre,Antioquíallaqtakamarirqanku,mana pimanpaschaysimitawillaspa,aswanpasjudiokunamanlla 20PaykunamantawakinqaChiprellaqtamantaCirene llaqtamantarunakunankarqanku,Antioquíallaqtaman chayaspataqgriegorunakunatarimarqankuSeñor Jesusmantawillanankupaq

21Señorpamakintaqpaykunawankasharqan,hinanaskha runakunaiñirqanku,hinaspanSeñormankutirirqanku

22ChaykunamantaJerusalénllaqtapikaqiñiqt'aqa runakunaquyarisqantauyarirqanku,hinanBernabeta kacharqankuAntioquíallaqtakamarinanpaq

23Diospakhuyapayakuynintarikuspa,kusikuspa llapankutakallpacharqan,sonqonkuwanSeñorman k'askakunankupaq

24Payqaallinrunankarqan,SantoEspirituwanhunt'a iñiywanhunt'asqataqmikarqan

25ChaymantataqBernabeqaTarsollaqtamanripurqan Saultamaskhaq.

26PaytatariruspanmiAntioquíallaqtamanpusamurqan Hinaqtinmihukwatahunt'aiñiqt'aqapihuñunakurqanku, askharunakunatataqyachachirqanku.Hinan discipulonkunataqaAntioquiallaqtapiñawpaqtacristiano nispasuticharqanku

27Chayp'unchaykunapinprofetakunaJerusalén llaqtamantaAntioquíallaqtamanhamurqanku

28PaykunamantahukninmiAgabosutiyoqsayarispa Espirituwanwillaranenteronpachapisinchipisiyapunanta.

29Hinaqtinmidiscipulonkunaqa,sapankanku atisqankumanhina,Judeasuyupitiyaqwawqepanakunamanyanapaytaapachinankupaqyuyaykurqanku.

30ChaytaruwaspataqBernabewanSaulwankurak runakunamanapachirqanku

12RAKI

1ChaytiempopinreyHerodesmakintahaywarirqan iglesiapiwakinrunakunataphiñachinanpaq

2HinaspanJuanpawawqenSantiagotaespadawan wañuchirqan.

3HinaqtinmiJesusqajudíorunakunaqkusichisqanta rikuspa,Pedrotapashap’irqan(Chaytiempopiqamana qonchuyoqt’antamikhuyp’unchaykunankarqan).

4Hinaqtinmihap'ispacarcelmanwisq'arqan,tawatawa t'aqasoldadokunamantaqentregarqancuidanankupaq SemanaSantaqhepamanrunakunamanhorqoyta yuyaykuspa

5ChaymiPedroqacarcelpiwisq'asqakasharqan,iñiq t'aqakunanichaqamanasamaspaDiosmanta mañakurqanku

6HinaqtinmiHerodespusamuytamunashaqtinku,Pedroqa iskaysoldadokunaqchawpinpiiskaycadenawanwatasqa puñusharqan

7SeñorDiospaangelninpaymanhamuspacarcelpi k'anchayk'ancharirqan,hinaspanPedrotawaqtantatakaspa sayarichirqan:–Usqhayllasayariy,nispaHinan cadenankunamakinmantaurmaykurqan.

8Hinaqtinmiangelqapaytanirqan:–Q'achakuy,hinaspa sandaliaykitawatakuy,nispaHinaspachaynataruwarqa HinanJesusqapaytanirqan:P'achaykitawikch'uykuspa qatiway,nispa

9HinaqtinmiJesusqalloqsispaqhepantariranmanataqmi yacharqanchuangelparuwasqancheqaqkasqanmanta; ichaqahukrikuyrikusqaytayuyaykurqan

10Ñawpaqkaqguardiamantaiskaykaqguardiamantawan pasaspankutaq,llaqtamanriqfierromantapunkuman chayarqankuKikinmantanpaykunamankicharikurqan, hinaspanlloqsispahukcallellapipasarqanku Chayllamanmiangelqapaymantaripurqan.

11Pedrotaqyuyayninmankutispanirqan:–Kunanqa cheqaqtapuninyachani,SeñorDiosqaangelninta kachamuspaHerodespamakinmanta,hinallataqjudío runakunaq tukuy suyakuyninmantawan qespichiwasqanmanta,nispa.

12Chaytaqhawarispantaq,MarcossutiyoqJuanpamaman Mariaqwasinmanchayarqanmaypichusaskhahuñunasqa kasharqankumañakuspa.

13Pedropunkutatakashaqtinmi,Rodasutiyoqsipas uyarinanpaqhamurqan

14Pedroqkunkantareqsispataq,manakusikuspapunkuta kicharirqanchu,aswanpasphawayllahaykuspa,Pedro punkuqñawpaqenpisayashasqanmantawillarqan

15Paykunataqnirqanku:–Qanqalocoñankashanki,nispa. Ichaqasapakutillanmiafirmaqchhaynaraqkasqanmanta Hinanpaykunaqanirqanku:–Paypaangelninmi,nispa

16HinaqtinmiPedroqatakkashallaran,punkuta kichaspataqpaytarikuspaadmirakuranku

17Paymiichaqamakinwanseñaschaspaupallalla kanankupaq,paykunamanwillarqanimaynatasWiraqocha carcelmantahorqomurqanchaytaHinanJesusqanirqan:–RiychisSantiagoman,wawqe-panakunamanwankaykunata willamuychis,nispa.Hinaspanripuspahukcheqasman ripurqan

18P’unchayñakashaqtinmisoldadokunaukhupi ch’aqwarqankuPedroqimachuspasasqanmanta.

19Herodestaqpaytamaskhaspamanatarispa, guardiakunatatapuspawañuchinankupaqkamachirqan HinanJudeamantaCesareallaqtamanuraykamuspachaypi tiyaran

20HinaqtinmiHerodesqaTirollaqtamantaSidónllaqtayoq runakunawansinchitaphiñakurqan,ichaqahuksonqolla paymanhamurqanku,reypawasinpillank'aqBlastota amigonkumanchuraspataqthakkawsaytamunarqanku llaqtankureypallaqtanwanmikhuchisqakasqanrayku.

21Hukp'unchaymiHerodesreypap'achanwanp'achasqa kamachinatiyananpitiyaykurqan,hinaspanpaykunaman rimarirqan.

22Hinaqtinmirunakunaqaqaparispankuniranku: Diospakunkanmi,mananrunaqkunkanchu,nispa.

23HinaqtinmiSeñorDiospaangelninqachayllapayta waqachirqan,Diostamanahatunchasqanrayku

24Diospasiminmiichaqaastawanyapakurqan

25BernabewanSaulwantaqJerusalénllaqtamanta kutimurqanku,hinaspanMarcossutiyoqJuantapusarqanku

13RAKI

1Antioquíallaqtapikaqiñiqt'aqapinwakinprofetakuna yachachiqkunapaskasharqankuBernabe,Nígersutiyuq Simeon,CirenellaqtayuqLucio,Manaén,kamachikuq Herodeswan,Saulwanima.

2SeñorDiostaservishaqtinku,ayunashaqtinkutaqSanto Espirituqanirqan:–T'aqawaychisBernabetaSaultawan, chayllank'anapaqwaqyasqaymanhina,nispa

3Hinaqtinmipaykunaqaayunaspanku,Diosmanta mañakuspanku,makinkutachuraspanku,kachapurqanku.

4HinaqtinmipaykunaqaSantoEspirituqkachamusqan SeleuciallaqtamanripurqankuChaymantataqChipre llaqtamanbarcopirirqanku.

5Salamisllaqtapikashaspankutaq,judíorunakunaq sinagogankunapiDiospasimintawillarqanku

6ChayislataPafosllaqtamanrispankutaq,huklayqa runatatarirqanku,payqallullaprofeta,judíorunakarqan, Barjesussutiyoq.

7PaymikasharqanchaysuyupikamachikuqSergio Pablowan,payqaallinyuyayniyoqmikarqanPaymi BernabetaSaultawanwaqyaspaDiospasimintauyariyta munarqan

8IchaqalayqaElimas(sutinpasut'inchayninmanhina) paykunatahark'arqan,iñiymantat'aqaytamunaspa.

9HinaqtinmiSaulqa,SantoEspirituwanhunt'aykusqa, paytaqhawarirqan

10Hinaqtinmikhaynataniran:–Saqraqwawan,tukuy chanin-kaypaawqan,¿manachuSeñorDiospachanin ñanninkunataqhellichaytasaqenki?

11Kunantaq,qhawariy,Wiraqochaqmakinqanpatapi kashan,ñawsataqmikanki,huktiempollapasintitamana rikuspaHinaqtinmichayratollahukphuyu,tutayaqpas urmaykurqan.Paytaqwakintamaskhaspapurirqan makinmantapusamunankupaq

12Hinaqtinmichaydiputadorunaqa,chaytarikuspa,Señor Diospayachachikuyninmantaadmirakuspaiñirqan.

13Pabloqt'aqankunapiwanPafollaqtamanta kacharikuspankutaq,PamfiliallaqtapiPérgallaqtaman chayarqanku,JuantaqpaykunamantaripuspaJerusalén llaqtamankutipurqan

14Pergallaqtamantalloqsispataq,Pisidiallaqtapi Antioquíallaqtamanchayarqanku,samanap'unchaytaq sinagogamanhaykuspatiyaykurqanku

15KamachikuySimita,profetakunatapasleesqanku qhepamanmisinagogapiumalliqkunapaykunaman kachamurqanku:–Wawqe-panaykuna,runakunapaqima rimaypaskaqtinqa,niychis,nispa

16HinaqtinmiPabloqasayarispamakinwanseñaschaspa nirqan:–Israelrunakuna,Diostamanchakuqkunapas uyariychis,nispa

17KayIsraelrunakunaqDiosninmiñawpaq taytanchiskunataakllarqan,Egiptosuyupiwakllaqtayoq kashaqtinkutaqhatunmakintahoqarirqan.

18Tawachunkawatahinataqch'inneqpipaykunaq costumbrenkutamuchurqan

19Canaánhallp'apiqanchisnacionkunata ch'usaqyachispataq,paykunamanhallp'ankutarakirqan.

20Chayqhepatataqtawapachakphisqachunkawatahina juezkunataqorqanprofetaSamuelkama

21Chayqhepamanmipaykunaqareytamañakurqanku, hinanDiosqapaykunamanqorqanBenjamínayllumanta CispachurinSaulta,tawachunkawatapaq.

22HinaqtinmiJesusqareykananpaqDavidtasayarichirqan Paymanmiwillakurqan:–JeseqchurinDavidtantarirqani, sonqoymanhinarunata,paymitukuymunayniyta hunt'anqa,nispa

23KayrunaqmirayninmantanDiosqaprometesqanman hinaIsraelpaqhukQespichiqJesustasayarichirqan.

24HinaqtinmiJuanqa,manaraqhamushaspa,Israel nacionniyoqrunakunamankutirikunankupaqbautismota willaran.

25HinaqtinmiJuanqaniran:¿Pikasqaytapiensankichis? ManampaychukaniIchaqa,hukrunanqhepayta hamushan,paypazapatontamanankacharinaypaqhinachu kani,nispa

26Wawqe-panaykuna,Abrahampawawankuna,pipas Diostamanchakuqqaqankunamanmikayqespikuysimiqa apachimusunkichis

27Jerusalénllaqtapitiyaqkunapas,kamachikuqninkunapas, paytamanareqsisqankurayku,sapasábadop’unchayleesqa profetakunaqrimasqankutapasmanareqsisqankuraykun, huchachaspahunt’arqanku.

28Manañawañunanpaqimatapastarirqankuchuchaypas, Pilatotanvalekurqankuwañuchinankupaq

29HinaqtinmiJesusmantaqelqasqakunatahunt’aspa, sach’amantauraykachispaayap’ampanapip’amparqanku

30Diosmiichaqawañusqakunamantakawsarichiran

31HinaqtinmiJesusqaaskhap’unchaykunarikurqan GalileamantaJerusalénllaqtamanriqrunakunata

32Hinaqtinminoqaykuqakusisqawillakuykunata willaykichis,ñawpaqtaytakunamanprometesqakasqanta.

33Diosqawawankunapaqmichayhinatahunt’arqan, JesustakawsarichisqanraykuIskaykaqsalmopipasDiospa SiminQelqapasninmi:“QanqaChuriymikanki,kunanmi nacerqayki”,nispa

34Wañusqakunamantakawsarichisqanmanta,kunanqa manañawaqlliymankutipunanpaq,niran:“Davidpa khuyapayakuynintanqosqayki”,nispa

35ChayraykunJesusqahuksalmopinillantaq:Ch'uya Diosniykiqamananismunantasaqenkichu,nispa.

36Davidqa,Diospamunayninmanhinamirayninkunata servispa,puñuykuspa,ñawpataytankunamanp'ampasqa kaspa,ismusqakashaqtarikurqan.

37Diospakawsarichisqanrunanichaqamanaima ismushaqtarikurqanchu

38Chayhinaqa,wawqe-panaykuna,yachaychis,kay runawanhuchapampachasqakasqaykichista

39Paypayanapayninwanmillapaiñiqkunachaninpaq qhawarisqakanku,Moisespakamachikuysimiwanmana chaninpaqqhawarisqakayta

40Chayhinaqa,cuidakuychis,profetakunaqnisqanman hina,amachayamusunkichismanchu.

41Qhawariychis,pisichaqkuna,admirakuychis, chinkaychistaq,p'unchayniykichispihukllank'ayta ruwashani,chayruwaytaqamananhayk'aqpas iñinkichischu,pipaswillasunkichismanchaypas

42Judíorunakunasinagogamantalloqsipuqtinkun,mana judíorunakunaqavalekurqankuqhepansábadop’unchaypi chaysimikunatapaykunamanwillanankupaq

43Huñunakuyp'akikuqtinmi,askhajudíorunakuna, religionmant'ikrakuqrunakunapasPablotaBernabetawan qatikurqanku,paykunatarimaspataqDiospa khuyapayakuyninpihinallakanankupaqkallpacharqanku.

44Qhepantinsábadop’unchaytaqyaqallapanllaqta huñunakurqankuDiospasimintauyarinankupaq

45Ichaqajudíorunakunaqaaskharunakunatarikuspa envidiakuspanPabloqrimasqankunatacontranpi rimarqanku

46HinaqtinmiPablowanBernabewanmanamanchakuspa nirqanku:–ÑawpaqtaqaDiospasimintanqankunaman willanaykichiskarqan,ichaqaqankunamantat'aqakuspa wiñaykawsaytamanachaskisqaykichista qhawarispaykichismi,manajudíorunakunaman kutipushanchis,nispa

47SeñorDiosmikamachiwarqanku:–Qantanchurarqayki manajudíorunakunaqk'anchayninkanaykipaq,kaypachaq k'uchunkamaqespichisqakanaykipaq,nispa

48Chaytauyarispankutaq,manajudíorunakunaqa, Wiraqochaqsimintahatuncharqanku,wiñaykawsayman churasqallaparunakunataqiñirqanku

49SeñorDiospapalabranqallapansuyukunapin willakurqan

50JudíorunakunanichaqaDiossonqowarmikunata, llaqtapiumallikunatapasch’aqwachirqanku,hinaspan PablotaBernabetawanqatiykacharqanku, llaqtankumantataqqarqorqanku

51Hinaqtinmipaykunaqachakinkuqñut’unhallp’ata chhaphchikuspaIconiollaqtamanchayarqanku

52Hinaqtinmidiscipulonkunaqakusikuywan hunt’aykurqanku,SantoEspirituwanima.

14RAKI

1Iconiollaqtapitaqiskayninkujudíorunakunaq sinagoganmanrirqanku,chhaynatataqrimarqanku,chaymi askhajudíorunakunapasgriegokunapasiñirqanku.

2Ichaqamanaiñiqjudíorunakunanmanajudíorunakunata ch’aqwachirqanku,hinaspanwawqe-panakunacontramana allintayuyaykurqanku.

3UnaymantanpaykunaqamanamanchakuspaSeñor Diospirimarqanku,paymiDiospakhuyapayakuyninpa siminmantawillarqan,makiwanseñalkunata,musphana ruwaykunatawanruwananpaqqorqan

4Llaqtapiaskharunakunanichaqat'aqanakurqanku, wakintaqjudíorunakunawan,wakintaqapostolkunawan.

5Manajudíorunakunapas,judíorunakunapas kamachikuqninkunawankuskamaqanakuspanku, paykunatamillakunankupaq,rumiwanch'aqenankupaqima.

6Chaytayachaspankun,LicaoniaprovincialawpiListra llaqtaman,Derbellaqtamanpasayqekurqanku

7Chaypitaqallinwillakuykunatawillarqanku.

8Listrallaqtapinhukrunatiyasharqan,mamanpa wiksanmantapachamanapuriyatiq,manahayk'aqpuriq 9PaymiPabloqrimasqantauyarirqan.

10Chaymisinchikunkawannirqan:Chakiykipisayariy, nispa.Hinaspasaltaspapuririrqan.

11HinaqtinmirunakunaqaPabloqruwasqantarikuspa, Licaoniarunaqrimasqantanispanku:“Dioskunaqa runakunamanrikch’akuqmiuraykamuwanchis”,nispa 12Bernabetansuticharqanku:“Júpiter”nispa.Pablotaq, Mercurio,umalliqrimaqkasqanrayku

13LlaqtankupañawpaqninpikaqJúpitersacerdoteqa torokunatawanguirnaldakunatawanpunkukunaman apamusparunakunawankuskasacrificiotahaywayta munarqan.

14Chaytauyarispanapostolkuna,BernabewanPablowan, p'achankullik'ikusparunakunaqchawpinmanphawaylla phawayllaqaparirqanku.

15Hinaqtinminiran:Señorkuna,¿imanaqtintaq kaykunataruwankichis?Ñoqaykupasqankunawankuska

munapayakuqrunakunankayku,willashaykichistaqmikay yanqaDiosmankutipunaykichispaq,paymihanaqpachata, kaypachata,lamar-qochata,llapachaypikaqkunatapas kamarqan.

16Ñawpapachakunapinllapasuyukunatamunayninkupi purinankutasaqerqan

17Chaywanpasmananpaykikintamanatestigota saqerparirqanchu,allinkunataruwaspa,hanaqpachamanta parata,miraytiempotawanqowaspanchis,sonqonchista mikhunawankusikuywanimahunt'achispa

18Chayrimaykunawanmirunakunaqapisillata hark’arqanku,paykunamansacrificiotamana haywanankupaq.

19AntioquíallaqtamantaIconiollaqtamantawanwakin judíorunakunachaymanhamurqanku,paykunan runakunataconvencechirqanku,hinaspanPablotarumiwan ch'aqespa,wañusqañakashaqtayuyaspallaqtamanta horqorqanku

20Hinaqtinmidiscipulonkunamuyuriqninpisayashaqtinku, Jesusqasayarispallaqtamanhaykuran

21Chayllaqtapiallinwillakuykunatawillaspa,askha runakunatayachachispataq,Listrallaqtaman,Iconio llaqtaman,Antioquíallaqtamanwankutipurqanku

22Discipulonkunaqalmantatakyachispa,iñiyninkupi hinallakanankupaqkallpachaspa,sinchiñak’ariypiDiospa qhapaqsuyunmanhaykunanchispaqwan

23Sapankaiglesiapikurakrunakunatachuraspanku, ayunaspamañakuspankutaq,iñisqankuWiraqochaman paykunataqorqanku

24Pisidiasuyuntintapasaspataq,Pamfiliallaqtaman chayarqanku.

25PérgallaqtapiDiosmantawillakuspataq,Atalia llaqtamanuraykamurqanku

26ChaymantataqAntioquíallaqtamanbarcopirirqanku, chaymantanDiospakhuyapayakuyninmanrecomendasqa karqankuhunt'asqankumanta

27Chayamuspankutaq,iñiqt’aqatahuñuruspanku, paykunawanDiospatukuyruwasqankunata,manajudío runakunamaniñiypunkutakicharisqanmantawan willakurqanku.

28Chaypinunaytadiscipulonkunawanqhepakurqanku

15RAKI

1Judeamantauraykamuqwakinrunakunanwawqepanakunatayachachispanirqanku:–Moisespa kamachikusqanmanhinamanaseñalasqakaspaqamanan qespichisqakaytaatiwaqchischu,nispa.

2HinaqtinmiPablowanBernabewanpaykunawan ch'aqwayta,ch'aqwaytahap'ispataq,PablowanBernabewan, wakinpaykunamantawanJerusalénllaqtamanrinankupaq, apostolkunaman,ancianokunamanwanchaytapuymanta.

3Hinaqtinmiiñiqt'aqatapusamuspanku,Feniciallaqtata Samariallaqtatawanpasarqanku,manajudíorunakunaq t'ikrakusqantawillaspa

4Jerusalénllaqtamanchayaspataq,iglesia,apostolkuna, umallikunaima,paykunatachaskirqanku,paykunawan Diospatukuyimaruwasqanmantataqwillarqanku

5Hinaqtinmifariseokunamantawakiniñiqt'aqarunakuna hatarispanirqanku:Manapuninpaykunataseñalayta munaspaMoisespakamachikuysimintahunt'anankupaq kamachina,nispa

6Hinaqtinmiapostolkunakurakrunakunapiwan huñunakurqankuchaytat'aqwirinankupaq.

7Anchach'aqwaykaqtintaq,Pedroqasayarispapaykunata nirqan:–Wawqe-panaykuna,yachankichismiimaynatan Diosqanoqanchisukhupiakllakuran,manajudíorunakuna simiypiallinwillakuykunatauyarinankupaqhinaspa iñiychis

8SonqokunatareqsiqDiosmipaykunamanwillarqan, SantoEspiritutapaykunamanqowaspa,imaynan ñoqanchismanpasqowarqanchishinata 9Manataqmiñoqanchispaspaykunawanpas t'aqanakuychischu,iñiywansonqonkutach'uyanchaspa 10Kunan,¿imaraykutaqDiostawateqankichis discipulonkunamanyugotachuranaykichispaq,chaytaqa mananñawpataytanchispasñoqanchispasaguantayta atirqanchischu?

11NoqaykutaqmicreeykuSeñorJesucristoq khuyapayakuyninwanpaykunahinaqespichisqakanaykuta 12Hinaqtinmillaparunakunaqach’inllakarqanku, hinaspanBernabetaPablotawanuyarirqanku,paykunawan manajudíorunakunaukhupiDiospamilagrokuna ruwasqanmantawan.

13Ch'inllakaspankutaqSantiagoqanirqan:–Wawqepanaykuna,uyariwaychis

14SimeonmiwillaranimaynatasDiosqallariypimana judíorunakunatawatukamurqan,sutinmantahukllaqtata horqomunanpaq

15Kaywantaqprofetakunaqrimasqankupastupan;Qelqapi nisqanmanhina

16Chayqhepamanmikutimusaq,hinaspanthunisqa Davidpakarpantawakmantasayarichisaq.Chaypa tuñisqankunatapaswakmantahatarichisaq,hinaspa sayarichisaq

17PuchuqrunakunaWiraqochatamaskhanankupaq,llapan manajudíorunakunatawan,sutiysutichasqakaqkunatawan, ninmitukuykaykunataruwaqWiraqocha

18Diospareqsisqanmikaypachaqallariymantapachallapa ruwayninkuna

19Chayraykunnoqaqanishani,manajudíorunakunamanta Diosmankutirikuqrunakunataamallakichiwananchispaq. 20Ichaqanoqaykunqelqamusaqkuidolokunaq qhellichakuyninmanta,qhellihuchapipuriykunamanta, ch'unqasqakunamanta, yawarmantawan karunchakunankupaq

21ÑawpapachakunapinMoisespasapankallaqtakunapi Diosmantawillakuqrunakuna,sapasamanap'unchay sinagogakunapileespa

22Hinaqtinmiapostolkuna,umallikuna,llapaiglesiapiwan, PablowanBernabewankuskaAntioquíallaqtamanakllasqa runakunatakachanankupaqBarsabassutiyoqJudas,Silas, iñiqmasikunaukhupiumalliqkuna

23Paykunawantaqkayhinatacartakunataqelqarqanku; Apostolkuna,ancianokuna,wawqekunaima,Antioquiapi, Siriapi,Ciliciapimanajudíowawqekunatanapaykamunku

24Uyarisqaykumanhinan,noqaykumantalloqsimuqwakin runakunanrimaspallakichisunkichis:‘Sircuncidasqa kankichis,kamachikuysimitataqhunt'anaykichis.

25Hukyuyayllahuñunakusqaykuraykunallinpaq qhawariwarqankumunakusqaykuBernabewanPablowan kuskaakllasqarunakunataqankunamankachamunaykupaq. 26SeñorninchisJesucristoqsutinraykukawsayninkuta peligromanchuraqrunakuna

27ChayraykunJudastaSilastapaskachamurqayku, paykunapassimillanmantawillasunkichis.

28SantoEspiritupaqpas,ñoqaykupaqpasallinmikarqan, kaynecesariokaqkunamantaaswanhatunq’epitapas qankunamanchurayta;

29idolokunamanhaywasqamikhunata,yawarta, ch'unqasqamikhunata,qhelliqhellihuchapiima,ama q'otuspaqhellihuchapipurinkichischu.Allintam kawsakuychik

30HinaqtinmipaykunataqarqospaAntioquíallaqtaman chayarqanku

31Chaytaleespankutaqkusikurqanku sonqochakusqankumanta.

32HinaqtinmiJudaspasSilaspasprofetakaspanku,askha simikunawanwawqe-panakunatakallpacharqanku

33Chaypihukratoqhepakuspankutaq,wawqepanakunamantathak-kaypiapostolkunamankacharirqanku

34ChaywanpasSilasqakusikurqanmichaypi qhepakunanpaq.

35PablopasBernabepasAntioquíallaqtapin yachachisharqanku,hinallataqaskharunakunawankuska SeñorDiospasimintawillasharqanku.

36HinaqtinmiPabloqaBernabetanirqan:–Hukkutispa wawqenchiskunatawatukamusunchis,SeñorDiospa simintawillasqanchisllaqtakunapi,hinaspaqhawarisun imaynakashasqankuta,nispa

37BernabetaqMarcossutiyoqJuantapusananpaq yuyaykurqan.

38Pablonichaqamanaallinpaqchuqhawarirqan paykunawanpusayta,payqaPamfiliallaqtamantan ripurqan,manataqpaykunawankuskachullank'anaman rirqan

39Chaymipaykunapurach'aqwayqasinchita t'aqanakurqanku,hinanBernabeqaMarcostahap'ispa Chiprellaqtamanbarcopirirqan

40HinaqtinmiPabloqaSilastaakllakuspa,wawqepanakunaDiospakhuyapayakuyninmanallinpaq qhawarisparipurqan

41JesusqaSiriallaqtantaCiliciallaqtantawanpurispa iglesiakunatatakyachirqan.

16RAKI

1ChaymantataqDerbellaqtaman,Listrallaqtaman chayarqan,chaypinhukdiscipulonkasharqan,sutinmi karqanTimoteo,payqajudíowarmiqchurinmikarqan. Taytanichaqagriegorunankarqan

2Listrallaqtapi,Iconiollaqtapitiyaqwawqe-panakunaqa allintanwillarqanku

3PaymiPabloqapaywankuskalloqsinankarqan;Chay lawpikaqjudíorunakunaraykumJesustahapiruspanku señalarqaku.

4Llaqtakunatapurishaspankutaq,Jerusalénllaqtapi apostolkunaq,ancianokunaqkamachisqan kamachikuykunatahunt’anankupaqwillarqanku

5Chhaynatataqiñiypiiñiykunapitakyasqakarqanku,sapa p’unchaytaqyapakurqanku.

6FrigiaprovinciantinGalaciaprovinciantintapurispanku, SantoEspirituqhark'asqankarqankuAsiasuyupiDiospa simintawillanankupaq.

7MisiallaqtamanchayaqtinkunBitiniallaqtamanriyta munarqanku,Espiritutaqmanasaqerqanchu

8MisiallaqtatapasaspankutaqTroasllaqtaman uraykamurqanku.

9HinaqtinmitutapiPablomanrikhurimurqanChaypim Macedoniamantahukrunasayarispanmañakurqa: Macedoniamanhamuy,hinaspayanapawayku,nispa.

10Chayrijuriytarikuspataq,Macedoniamanrinaykupaq kallpachakurqayku,manaiskayrayaspataqWiraqocha waqyamuwarqankupaykunamanallinwillakuykunata willanaykupaq

11ChayraykunTroasllaqtamantalloqsispaSamotracia llaqtamanrirqayku,qhepantinp'unchaytaqNeápolis llaqtaman

12ChaymantataqFiliposllaqtamanrirqayku,chayllaqtaqa Macedonianacionpahatunllaqtan,hukcoloniataq

13Sábadop’unchaytaqllaqtamantalloqsirqaykumayu patapi,chaypinoraciontaruwaqku.Hinantiyaykurqayku, chaypitiyaqwarmikunawanrimarqayku

14TiatirallaqtamantaLidiasutiyoqmoradop'achavendeq warminuyariwarqanku,paymiDiostayupaychaq.

15Hinaqtinmipayqabautizasqakashaspa,wasinpi kaqkunapas,niwarqanku:–Señormanhunt'aqkasqayta juzgawarqankichischayqa,wasiymanhaykumuychis, hinaspachaypiqhepakuychis,nispaHinaspapaspayqa obligawarqankun

16Diosmantamañakuqrishaqtiykutaq,huksipas, watuchikuqespiritunwantupaykuwarqanku,paymi patronninkunamanaskhaqolqetaganachirqan

17PaymiPablotawannoqaykutaqatikuspaqaparispa niwarqanku:–KayrunakunaqaAnchaHatunDiospa kamachinkunankanku,paykunanqespichiwananchispaq ñantawillawanchis,nispa.

18Achkap'unchawmikaynatarurarqanPablonichaqa llakisqakashaspaespiritutanirqan:Jesucristoqsutinpin kamachiyki,paymantalloqsimunaykipaq,nispa.Hinan chayhorallapilloqsimurqan

19Patronninkunaqagananankusuyakuy chinkapushasqantarikuspa,PablotaSilastawanhap'ispa, qhatuwasimanpusamurqanku

20Hinaqtinmimagistradokunamanpusamuspaniran: Kayrunakunaqajudíorunakunakaspankunllaqtanchista sinchitallakichishanku

21Romallaqtayoqkaspaykupasyachachiychis costumbrekunata,chaycostumbrekunataqamanan chaskinanchispaqchu,nitaqkasukusunmanchu

22Hinaqtinmiaskharunakunapaykunacontra sayarirqanku,hinanjuezkunap'achankutallik'ispa kamachirqankumaqanankupaq

23Askhamaqaspataq,carcelmanwisq'arqanku,carcelpi qhawaqrunatakamachispaallintawaqaychananpaq

24Saynatakamachikuspankun,carcelukhuman wisq’aykuran,chakinkutataqk’aspipihap’iykuran

25KuskatutatataqPablowanSilaswanDiostamañakuspa Diostayupaychaspatakirqanku

26Qonqayllamantanhatunpachachhaphchikurqan, chaymicarcelpateqsinkunachhaphchikurqan

27Hinancarceltaqhawaqrunaqapuñusqanmanta rikch’arispa,carcelpapunkunkunakichasqatarikuspa, espadantahorqospawañuchikuytamunarqan,presokuna ayqekusqankutayuyaykuspa

28Pablotaqsinchitaqaparirqan:–Amaimamanaallintapas ruwaychu,llapanchismikaypikashanchis,nispa

29HinaqtinmiJesusqahukk'anchaytawaqyachimuspa, khatatataspaPabloqSilaspañawpaqenpiqonqoriykuran.

30Hinanpaykunatahorqomuspaniran:Señorkuna, ¿imatanruwanayqespichisqakanaypaq?

31Paykunannirqanku:SeñorJesucristopiiñiy,qanpas wasiykipasqespichisqakanki,nispa

32HinaqtinmipaykunaqaSeñorDiospapalabranta willaranku,wasinpillaparunakunamanpas.

33HinaqtinmiJesusqachayhorallapipaykunatahap’ispa k’aspikunatamayllirqanHinanbautizakurqan,paypas llapanpaypapas,chayratopacha

34Wasinmanpusaspataq,paykunamanmikhunata churaspa,llapawasinkunawanDiospiiñispa,kusikuran.

35P’unchayñakashaqtintaq,juezkunasargentokunata kacharqanku:–Kachariychis,nispa

36HinaqtinmicarceltaqhawaqrunaqaPablotanirqan:–Magistradokunankacharipusunkichis

37HinaqtinmiPabloqapaykunatanirqan:–Romano runakunakashaspanmanahuchachasqakashaspa maqawarqanku,carcelmanmiwisq’awarqankukunantaq pakallapichuqarqowanchis?manancheqaqtachu;aswanqa paykunakikinkuhamuspapusamuwayku,nispa.

38Sargentokunaqachaysimikunatanmagistradokunaman willarqanku

39Hinaspanpaykunatavalekuspanku,horqomuspanku, llaqtamantalloqsinankupaqvalekurqanku

40HinancarcelmantalloqsispaLidiaqwasinman haykurqanku,wawqe-panakunatarikuspataqpaykunata sonqochasparipurqanku

17RAKI

1Anfípolisllaqtata,Apoloniallaqtatawanpasaspankutaq, Tesalónicallaqtamanchayarqanku,chaypinjudío runakunaqsinagogankasharqan

2HinaqtinmiPabloqaimaynakasqanmanhina paykunamanhaykuspakinsasamanap’unchaypiDiospa SiminQelqamantapaykunawanrimapayaran

3Cristoqañak'arispawañusqakunamantakawsarimpunan karqan,nispa.QankunamanwillasqayJesusqaCristo kasqanta

4Hinaqtinmiwakinqaiñispanku,PablowanSilaswan casarakurqanku.Diostayupaychaqgriegokunamantapas askhallañankarqan,umalliqwarmikunamantapasmanan pisillachu

5Manacreeqjudíorunakunanichaqaenvidiakuspawakin millayqhellirunakunatahap'ispahukt'aqarunakunata huñuspallapallaqtatach'aqwachirqanku,hinaspanJasonpa wasintamaqaspahorqoytamunarqankurunakunaman

6Manatarispankutaq,Jasontawakinwawqenkunatawan llaqtakamachiqkunamanaysaspaqaparirqanku:Kay pachatat'ikraqkunaqakaymanmihamurqanku,nispa.

7PaytanJasonqachaskirqan,llapankutaqmiCesarpa kamachikuyninkunatacontranpiruwanku,hukreymi,huk reyJesuslla,nispa

8Chaykunatauyarispankunllaqtarunakunata,llaqta kamachiqkunatapassinchitallakichiranku.

9Jasonmanta,hukninmantawanhark'akuspataq, kacharirqanku

10Hinaqtinmiwawqe-panikunaqaPablotaSilastawan tutallaBereallaqtamankacharqanku,chaymankutispataq judíorunakunaqsinagoganmanrirqanku

11PaykunanTesalónicallaqtapikaqkunamantaqaaswan allinqhawarisqakarqanku,tukuysonqowanDiospa simintachaskispa,sapap'unchayDiospaSimin Qelqakunatat'aqwispa,chhaynachusichamanachuschayta.

12Chayraykunaskhapaykunamantaiñirqanku.Griego runakunamantaallinqhawarisqawarmikunamantapas, qharikunamantapas,mananpisillachu

13TesalónicallaqtapijudíorunakunanichaqaBerea llaqtapiPabloqDiospasiminwillasqantayachaspanku, chaymanpasrisparunakunatach’aqwachirqanku

14Hinaqtinmiwawqe-panikunaqaPablotakacharqanku lamar-qochamanhinarinanpaq

15PablotapusaqkunaqaAtenasllaqtamanpusarqanku, Silasman,Timoteomanwankamachikuspanku,usqhaylla paymanhamunankupaq,ripurqanku

16AtenasllaqtapipaykunatasuyashaqtinmiPabloqa sonqontakuyurichirqan,chayllaqtatarikuspa,idolokuna yupaychanankupaq

17ChaymiJesusqasinagogapijudíorunakunawan,Diosta yupaychaqrunakunawan,qhatukunapipassapap'unchay ch'aqwarqan

18HinaqtinmiEpicúreorunakunamanta, estoicokunamantawanwakinfilósofokunapaywan tuparqankuWakintaqnirqanku:–¿Imaninqataqkayrimaq runaqa?wakintaq:“Payqahukdioskunatakamariqmanmi rikch’akun”,nispa

19HinaspanAreópagollaqtamanaparqanku:–¿Yachasunmanchukaymosoqyachachikuymanta rimasqayki?

20Qanmiwakinmanareqsisqakaqkunatauyariwayku, chayminoqaykuqayachaytamunaykuchaykunaimaninan kasqanmanta

21(Atenasllaqtayoqrunakunapas,chaypitiyaqwak llaqtayoqrunakunapas,mananimapipastiemponkuta pasarqankuchu,aswanpaswillanankupaqotaqmosoq kaqkunatauyarinankupaqmi)

22HinaqtinmiPabloqaMarteorqoqchawpinpisayaykuspa nirqan:–Atenasllaqtayoqrunakuna,reparanitukuy imapipasyanqaiñiyniyoqkasqaykichista,nispa 23Chaytapasashaspa,Diostayupaychanaykichista qhawashaspaymi,hukaltartatarirqani,chaypinqelqasqa karqan:“ManareqsisqaDiosman”nispaChaynaqa,mana yachaspayupaychasqaykichiktam,paytamwillaykichik. 24Kaypachata,chaypitukuyimaymanakunatapaskamaq Diosqa,hanaqpachaq,kaypachaqSeñorninkasqanrayku, mananmakiwanruwasqayupaychanawasikunapichutiyan.

25Mananrunaqmakinwanpasyupaychasqachuimatapas necesitanmanhina,payqallaparunakunamanmiqon kawsayta,samayta,tukuyimatapas

26Hukyawarllamantanllaparunakunatapaqarichirqan kaypachapitiyanankupaq,ñawpaqchurasqapachakunata, tiyasqankupalinderonkunatapaschurarqan.

27ChayhinapinSeñortamaskhanqaku,sichuspayta munaspatarinkuman,sapankanchismantamanañakaruchu kashanchaypas

28Paypinkawsanchis,kuyushanchis,kapuwanchistaq Imaynanwakinharawiqniykikunapasnirqanku: Noqaykupaspaypamirayninmikayku”,nispa

29Diospamirayninkasqanchisraykunmana piensananchischuDiosqaqorimanotaqqolqemanotaq rumimanrikch’akuqta

30KaymanayachaypachakunatataqDiosqañawinta ch’iqchirqan;Kunanmiichaqallaparunakunatakamachin maypipasyuyaymankutirikunankupaq

31Hukp'unchaytachurasqanrayku,chayp'unchaymikay pachatachaninpijuzganqa,paypachurasqanrunawan. Wañusqakunamantakawsarichisqanraykum,llapallan runakunamanpasmanaiskayrayaspa

32Wañusqakunaqkawsarimpusqantauyarispankutaq wakinqaburlakurqanku,wakintaqnirqanku:–Hukmantan uyarisqaykiku,nispa

33ChaymiPabloqapaykunaukhumantaripurqan

34Ichaqawakinqharikunapaymank'askarakuspa iñirqanku,paykunaukhupinkasharqankuAreopagio Dionisio,Damarissutiyoqwarmi,paykunawankuska hukkunapas

18RAKI

1ChayqhepamanmiPabloqaAtenasllaqtamantalloqsispa Corintollaqtamanrirqan

2Hinaqtinmihukjudíorunatatarirqan,payqaPonto llaqtapinaceqAquilasutiyoq,payqaItalianacionmantan hamurqan,esposanPriscilawankuska(Claudioqallapa judíorunakunataRomallaqtamantaripunankupaq kamachisqanraykun)paykunamanhamurqan.

3HinaqtinmiJesusqahukllank'anayoqkasqanrayku, paykunawankuskatiyaspallank'arqan

4Sapasábadop'unchaymisinagogapirimapayaq,judío runakunatapasgriegorunakunatapasconvencechiq

5SilaswanTimoteowanMacedonianacionmanta hamuqtinkun,Pabloqasinchitallakikuspajudío runakunamanwillarqanJesusqaCristokasqanmanta

6Paykunacontrasayarispak'amikuspankutaq,p'achanta chhaphchikuspa,paykunatanirqan:Yawarniykichis umaykichispikachunÑoqaqach'uyañankani, kunanmantapachanmanajudíorunakunamanrisaq

7Chaymantalloqsispataqhukrunaqwasinmanhaykurqan, sutinmikarqanJusto,payqaDiostayupaychaqmikarqan

8SinagogapiumalliCrispotaqllapawasinkunawanSeñor Diospiiñirqanku.UyarispaCorintollaqtapiaskha runakunaniñirqanku,hinaspanbautizakurqanku

9HinaqtinmiSeñorDiosqatutapirikuypiPablotaniran: Amamanchakuychu,aswanpasrimay,amaupallakuychu.

10Ñoqaqaqanwanmikashani,mananpipas k'irisunkimanchu,kayllaqtapiaskharunakunankashani

11Watasoqtakillanchaypikasharqan,paykunaman Diospasimintayachachispa

12GaliónAcaiallaqtapikamachikuqkashaqtinmi,judío runakunaqahuksonqollaPablocontrasayarirqanku, hinaspanjuzgasqawasimanaparqanku

13Chaymikhaynataniran:KayrunaqaDiosta yupaychanankupaqmirunakunataconvencechin kamachikuysimipacontranpi,nispa

14PabloqasimintakicharinanpaqñakashaqtinmiGalionqa judíorunakunatanirqan:–Qankunajudíorunakuna,mana allinotaqmillaymillayqhelliruwaykunakaqtinqa, piensanaykichismiqankunataaguantayman.

15Ichaqarimaykunamanta,sutikunamanta,kamachikuy simiykichismantawanrimashanmanchayqa,qhawariychis Chaynakaqkunapiqamanamjuezchukasaq,nispa.

16Hinaqtinmijuzgaqtiyananmantaqarqorqan

17Hinaqtinmillapagriegorunakunasinagogapiumalli Sostenestahap’ispajuiciowasiqñawpaqenpimaqarqanku. Galliotaqmanaimatapaschaykunamantaqallakikurqanchu 18ChayqhepamanmiPabloqaunaytaraqchaypi qhepakurqan,hinaspanwawqe-panakunamanta despedikuspaSiriamanbarcopirirqan,Priscilawan AquilawankuskaCencreallaqtapiumantapas ruturuspanmi,prometekusqanrayku.

19Éfesollaqtamanchayaspataqchaypisaqerparirqan,pay kikintaqsinagogamanhaykuspajudíorunakunawan rimarirqan

20Paykunawanaswanunaytaqhepakunanpaq mañakuqtinkun,payqamanamunarqanchu.

21Ichaqapaykunamantadespedikuspankhaynataniran: “Jerusalénllaqtapihamuqfiestataruwanaypaqmi,ichaqa Diosmunaspaqawakmantaqankunamankutimusaq”,nispa. HinaspanÉfesollaqtamantabarcopiripurqan

22Cesareallaqtamanchayaspataq,iglesiatanapaykuspa, Antioquíallaqtamanuraykamurqan.

23HinaqtinmiJesusqahuktiempotachaypikashaspa, GalaciaprovinciataFrigiaprovinciatawankuskapurirqan, llapadiscipulonkunatakallpachaspa.

24HinaqtinmiAlejandríallaqtapinaceqApolossutiyoq judíoruna,payqaallinrimaq,DiospaSimin Qelqakunapipasatiyniyoqmikarqan.

25KayrunaqaSeñorpañannintanyachachisqakarqan Espiritupitukuysonqoyoqkaspanmi,Juanpa bautismollantayachaspa,Señorpaimaymanankunata allintarimaspayachachirqan

26Sinagogapitaqmanamanchakusparimaytaqallarirqan, AquilawanPriscilawanuyarispanku,paykunamanpusaspa Diospañannintaastawansut'incharqanku

27Acaiallaqtamanriytamunashaqtintaq,wawqepanikunaqaqelqarqankudiscipulonkunatapayta chaskinankupaq

28JesusqaCristokasqantaDiospaSiminQelqawan rikuchispa,judíorunakunata,llaparunaqqayllanpichayta convencechirqan

19RAKI

1ApolosCorintollaqtapikashaqtinmiPabloqaÉfeso llaqtamanrirqan.

2HinaqtinmiJesusqapaykunatanirqan:–¿IñisqaykichismantapachachuSantoEspirituta chaskirqankichis?Paykunataqnirqanku:–Manaraqmi uyarirqaykuchuSantoEspiritupaskanchusichamanachus chayta,nispa.

3HinaqtinmiJesusqapaykunatanirqan:–¿Imaraykun bautizasqakarqankichis?Paykunannirqanku:Juanpa bautizasqankama,nispa

4HinaqtinmiPabloqaniran:Juanqacheqaqtapunin bautizarqan,huchankumantakutirikunankupaq bautizakuspa,runakunamanniran:“Paypaqhepanpihamuq Diospi,CristoJesuspiiñinankupaq”,nispa

5ChaytauyarispankunSeñorJesuspasutinpi bautizakurqanku.

6Pablopaykunamanmakintachuraqtintaq,SantoEspiritu paykunamanhamurqanHinaspanpaykunaqahuk simikunapirimarqanku,profetizarqankutaq.

7Llapallanrunakunataqchunkaiskayniyoqhinakaranku

8Jesusqasinagogamanhaykuspankinsakillamana manchakusparimaran,Diospaqhapaqsuyunmantarimaspa. 9Ichaqa,imaymanarunakunarumiyaykuspanku,mana creespanku,askharunakunaqqayllanpimanaallinta rimaqtinkutaq,Jesusqapaykunamantat’aqakuspa discipulonkunatat’aqarqan,sapap’unchayhukTirano runaqescuelanpich’aqwaspa

10Kaytaqiskaywatatahinallakarqan;ChaymiAsialawpi llapallanyachaqkuna,judíorunakunapas,griegokunapas, SeñorJesuspapalabrantauyarirqaku

11DiosqaPabloqmakinwanmimilagrokunataruwaran

12Chaymicuerponmantaonqosqapañuelokunataotaq delantalkunataaparqanku,hinanonqoykunalloqsipurqan, millayespiritukunataqlloqsimurqan

13Hinaqtinmiwakinpuriqjudíorunakuna,supaykunata qarqoq,millayespirituyoqrunakunataSeñorJesuspa sutintawaqyachimurqanku:–PabloqwillasqanJesuspa sutinpinjuramentoykichis,nispa

14ChaytaruwaqmihukjudíoEscevapaqanchis churinkunakarqan,payqasacerdotekunaqumalliqninmi karqan

15Chaymillayespiritutaqkutichispanirqan:–Jesustan reqsini,PablotapasreqsiniIchaqa,¿pitaqkankichik?

16Chaymillayespirituqmillayespiritunpaykunaman saltaspaatiparqan,chaymipaykunaqaq'alak'irisqa wasimantaayqekurqanku

17ChaytaqayacharqankunÉfesollaqtapitiyaqjudío runakunapas,griegokunapas.Llapallankuta mancharikuqtintaqSeñorJesuspasutinhatunchasqakarqan 18Hinaqtinmiaskhaiñiqrunakunahamuspa,paykunata willakuspaimaruwasqankutawillakurqanku.

19Askhayachaykunataruwaqkunanlibronkutahuñuspa llaparunakunaqñawpaqenpiruphachirqanku,chaypa chaninnintayupaspatarirqankuphisqachunkawaranqa qolqeta

20ChhaynatanDiospapalabranqasinchitawiñaspa atiparqan.

21ChaykunatukukusqanqhepamanmiPabloqaMacedonia llaqtataAcayallaqtatawanpasaspaJerusalénllaqtaman rinanpaqyuyaykurqan:–ChaypikashaspayqaRoma llaqtatapasrikusaqmi”,nispa

22HinaqtinmipayqaMacedoniamankacharqanpayta serviqiskayrunakunata,paykunankarqankuTimoteota ErastotawanPaykikinmiichaqaAsiasuyupihuktiempo qhepakurqan

23Chaypachallapitaqmichayñanmantamanapisi ch'aqwayhatarirqan

24QolqeruwaqDemetriosutiyoqrunanDianapaq qollqemantasantuariokunataruwaq,chaymi artesanokunamanmanapisitachuganachirqan

25HinaqtinmiJesusqachayllank'aqrunakunatawaqyaspa nirqan:–Señorkuna,yachankichismikay llank'ananchiswanqhapaqkasqanchista,nispa

26Qankunaqarikunkichismi,uyarinkichistaqmi,kay PabloqamananÉfesollaqtapichu,aswanpasyaqallapan Asialadokunapinaskharunakunataconvencechirqan, manataqmimakiwanruwasqadioskunachukankunispa. 27Chhaynaqa,manankayllank'ananchisllachu yanqachasqakashanichaqa,hatundiosaDianaq yupaychanawasinpisichasqakananpaq,hatunkayninpas thunisqakananpaqpas,paytanyupaychankullapaAsiapi pachantinpipas

28Chaykunatauyarispankunsinchitaphiñakuspa qaparirqanku:–AnchatanEfesollaqtayoqDiana,nispa.

29Llaqtantinmich'aqwaywanhunt'aykurqanku,hinaspan PabloqcompañeronMacedoniallaqtamantaGayota Aristarcotawanhap'ispahuksonqollateatromanphawaylla rirqanku

30HinaqtinmiPabloqarunakunamanhaykuytamunaspa, discipulonkunaqamanasaqerqankuchu.

31Asiasuyupiwakinumallikunanamigonkuna kacharqanku,teatromanamaaventurakunanpaq

32Chaymiwakinqahuktaqaparirqanku,wakintaqhukta qaparirqankuaswanaskhataqmanayacharqankuchu imaraykuhuñunakusqankuta.

33HinaqtinmijudíorunakunaAlejandrotaqarqoranku Alejandrotaqmakinwanseñaschasparunakunaman defiendeytamunarqan.

34Judíorunakasqantayachaspankuniskayhoratahina hukkunkallaqaparirqanku:ÉfesollaqtamantaDianaqa hatunmi,nispa.

35Llaqtaescribarunaqarunakunatathasnuykuspannirqan: Éfesollaqtayoqrunakuna,¿imarunataqmanayachanchu ÉfesollaqtapihatundiosaDianadiosata,Júpitermanta urmamuqidolotapasyupaychaqkasqanta,nispa?

36Chhaynaqa,manakaykunatarimaytaatispaykichisqa, ch'inllakaychis,amataqimatapasapurayllachu ruwanaykichis

37Qankunankayrunakunatapusamurqankichis, paykunaqamananiglesiakunamantasuwakunachukanku, nitaqdiosaykichistak'amiqkunapas

38Chayhinaqa,Demetriopas,paywankaq artesanokunapaspiwanpasimamantapasrimankuchayqa, kamachikuysimiqasut'inmikashan,hinallataqmi kamachikuqkunapaskashanku

39Ichaqahukasuntokunamantaimatapastapukunkichis chayqa,kamachiymanhinahuñunakuypindecidisqakanqa 40Kunanp'unchaych'aqwaymantaqa,mananimaraykupas willasunmanchu.

41Chhaynatarimaspataq,huñunasqarunakunata qarqorqan

20RAKI

1Ch'aqwaytukukuqtintaqPabloqadiscipulonkunata waqyaspaabrazaykuspaMacedoniallaqtamanripurqan 2HinaqtinmiJesusqachaycheqaskunatarispa, paykunamananchatakallpachaspa,Grecianacionmanriran. 3ChaypitaqkinsakillatiyarankuSirianacionmanbarcopi rinanpaqñakashaqtinjudíorunakunapayta suyakuqtinkutaq,Macedoniallaqtantakutipuyta yuyaykurqan

4PaywankuskataqAsiasuyumanrirqanBereallaqtamanta Sopatero.Tesalónicallaqtapitiyaqrunakunamantataq Aristarco,SecundoimaDerbellaqtamantaGayo,Timoteo imaAsialawmantañataqmiTiquicohinaspaTrófimo 5ÑawpariqrunakunaqaTroasllaqtapinqhepakurqanku 6Manaqonchuyoqt'antamikhunap'unchaykuna qhepamanmiFiliposllaqtamantabarcopiripurqayku, hinaspanphisqap'unchayllapiTroasllaqtaman paykunamanchayarqaykumaypichusqanchisp'unchaw tiyarqayku.

7Semanaqallariyp'unchaypitaq,discipulonkunat'antata p'akinankupaqhuñunakuqtinku,Pabloqapaqarinp'unchay

ripunankupaqwakichisqakashaspapaykunamanwillarqan hinaspachawpitutakamarimaynintahinallaruwarqa.

8Hanaqcuartopinaskhak’anchaykunakasharqan,chaypin huñunasqakasharqanku.

9HukventanapintiyasharqanEuticosutiyoqwayna,sinchi puñuypikashaspa,Pabloqaunayñapredicashaqtinmi, puñuywanchinkaykuspakinsakaqaltosmanta qonqoriykukuspa,wañusqatahoqarisqakasharqan.

10HinaqtinmiPabloqauraykamuspapaymank'umuykuspa abrazaykuspanirqan:–AmallakikuychischuKawsayninqa paypimkachkan

11HinaqtinmiJesusqakutimuspat'antatap'akispa mikhuspaunaytarimaspap'unchayp'unchaykamaripurqan.

12Chaywaynatakawsashaqtapusamurqanku,manataqmi pisillatachusonqochakurqanku

13HinaqtinminoqaykuqabarcomanrispaykuAsos llaqtamanrirqayku,chaypiPablotapusaytamunaspayku

14Asosllaqtapihuñunakuspaykutaq,Mitilenellaqtaman chayarqayku.

15Chaymantataqbarcopirirqayku,qhepantinp'unchaytaq QuioschimpamanchayarqaykuPaqaristintaqSamos llaqtamanchayarqayku,Trogiliollaqtamantaq qhepakurqaykuPaqaristintaqMiletollaqtaman chayarqayku

16PabloqadecidikurqanmiÉfesollaqtantabarcopi rinanpaq,Asiasuyupimanapasaytamunasqanrayku, atikuqtinqaPentecostésp'unchaypiJerusalénllaqtaman chayaytamunaspa.

17MiletollaqtamantanÉfesollaqtamankacharqan,iñiq t'aqapiumalliqkunatawaqyamunanpaq

18PaykunamanchayaspataqJesusqapaykunatanirqan:–Asiasuyumanhamusqayp'unchaymantapachan yachankichis,imaynatachustukuytiempoqankunawan kasqayta.

19Tukuyhuch'uyyaykukuspa,askhawaqaywan, wateqaykunawanima,judíorunakunaqwateqasqa kasqayraykuSeñorDiostaservirqani.

20Manataqmiimaallinniykichistapashark'arqanichu, aswanpaswillarqaykichismi,llaparunaqqayllanpi,wasinwasinpipasyachachirqaykichis.

21Judíorunakunamanpas,griegokunamanpas,Diosman kutirikuymanta,SeñorninchisJesucristopiiñiymantawan 22Kunantaq,espiritupiwatasqaJerusalénllaqtamanrisaq, chaypiimakunachuspasawanantamanayachaspa 23SantoEspirituqasapallaqtakunapinwillashan, wisq'asqakuna,ñak'ariykunapaswiñaypaqmikashan,nispa.

24Ichaqamananmayqenpaskaykunamantaqa tanqawanchu,nitaqmikawsayniytapasancha munakuqtachuqhawarini,kusikuywanpurisqayta tukunaypaq,hinallataqSeñorJesusmantachaskisqay ministroytawan,Diospakhuyapayakuyninmantaallin willakuykunatawillanaypaq.

25Kunantaq,qhawariychis,yachanillapaykichis, pikunachuspaykunawanDiospaqhapaqsuyunmantawillaq rirqani,manañanuyaytarikunkichisñachu

26Chayraykunkunanp'unchaywillaykichis,llaparunaq yawarninmantach'uyakasqayta.

27NoqaqamanankarunchakurqanichuDiospallapa yuyaychasqankunataqankunamanwillanaypaq

28Chhaynaqa,qankunakikiykichista,llapa ovejakunatapascuidakuychis,SantoEspirituqumallikunata

churasunaykichispaq,Diospayawarninwanrantisqan iglesiatamikhuchinaykichispaq.

29Ñoqaqayachaninripusqayqhepamanmillaylobokuna qankunaukhumanhaykumunankuta,manataqovejakunata khuyapayanqakuchu.

30Qankunakikiykichismantanrunakunahatarinqaku, qhellisimikunatarimaspa,discipulonkunatapaykunaq qhepantaaysanankupaq.

31Chhaynaqa,rikch’ariychis,yuyariychis,kinsawata qhepamanmisapatuta-p’unchaywaqaspawillasqayta

32Kunantaq,wawqe-panaykuna,Diosman, khuyapayakuyninpasiminmanpas,qankunatasayarichiyta atiq,llapach’uyanchasqakunaqchawpinpiherenciata qonaykichispaqwan

33Mananpiqpaqolqentapas,qoritapas,p'achantapas munapayarqanichu.

34Ari,qankunakikiykichisyachankichis,kaymakikuna necesitasqayman,ñoqawankaqkunamanpasservisqankuta 35Ñoqantukuyimaymanatarikuchirqaykichis,chhaynata llank'aspapisikallpakunatayanapanaykichista,Señor Jesuspanisqankunatayuyarinaykichispaq,payminirqan: “Chaychaskiymantaqaqoyqaaswansaminchasqan”,nispa.

36Chhaynatarimaspataq,qonqorikuspallapankuwan Diosmantamañakurqan

37Llapallankunsinchitawaqaspanku,Pabloqkunkanman k'umuykuspamuch'aykurqanku

38Payparimasqansimikunamantaastawanllakikuspa, manañauyantarikunankupaq.Paykunataqbarcoman rirqanku

21RAKI

1Paykunamantalloqsispaykupas,Coosllaqtaman derechotarirqayku,qhepantinp'unchaytaqRodas llaqtaman,chaymantataqPatarallaqtaman 2HinaqtinmiFeniciallaqtamanriqbarcotatarispayku, rirqayku.

3Chiprellaqtatarispaykutaq,lloq'eladomansaqespa Siriamanrirqayku,hinaspanTirollaqtamanchayarqayku

4Qanchisp'unchaymidiscipulonkunatatarirqayku, paykunanPablotaEspirituwannirqankuJerusalén llaqtamanamarinanpaq

5Chayp’unchaykunahunt’aspataq,ripuspaykuripurqayku; Llapallankumwarmikunawanwawankunawan pusawarqakullaqtamantalluqsinaykukama

6Hukkunahukkunawandespedikuspaykutaqbarcopi rirqaykuhinaspanwasinkumankutipurqanku

7Tirollaqtamantapuriytatukuruspaykutaq,Tolemais llaqtamanchayaspawawqe-panakunatanapaykuspayku hukp'unchaypaykunawantiyarqayku

8PaqaristinmiPabloqcompañeronkunaripuspaCesarea llaqtamanchayarqayku.hinaspapaywantiyay.

9Chayrunaqatawaususinkunayoqmikarqan,paykunan profetizaqku

10Askhap'unchaykunachaypiqhepakushaqtiykutaq, Judeamantahukprofetauraykamurqan,paypasutinmi karqanAgabo.

11Hinaqtinminoqaykumanhamuspa,Pabloqchumpinta hap'ispamakinkunatachakintawanwataspanirqan:Santo Espiritunnin:ChayhinatanJerusalénllaqtapijudío runakunakaychumpiyoqrunatawataspaentreganqaku, nispamanajudíorunakunaqmakin

12Chaykunatauyarispanñoqaykupaschayllaqtapi tiyaqkunapaspaytavalekurqaykuJerusalénllaqtamanama rinanpaq

13HinaqtinmiPabloqakhaynataniran:¿Imatataq waqaspasonqoytap’akiytamunankichis?Manam watasqallakanaypaqchulistokachkani,aswanqaSeñor JesuspasutinraykuJerusalenpiwañunaypaqmi

14HinaqtinmiJesusqamanaconvencechiytamunaspa, manañanirqaykuchu:“SeñorDiospamunaynin hunt’achun”,nispa

15Chayp’unchaykunaqhepatataqcarretaykutahoqarispa Jerusalénllaqtamanrirqayku

16Cesareallaqtamantawakindiscipulonkunapas ñoqaykuwanmirirqanku,hinaspanChiprellaqtamanta Mnasontapusamurqanku,payqañawpaqdiscipulonkarqan 17Jerusalénllaqtamanchayaqtiykutaq,wawqe-panakuna kusisqachaskiwarqanku

18Qhepanp'unchaytaqPabloqañoqaykuwankuska Jacobomanhaykurqan.Llapankurakrunakunataqchaypi kasharqanku

19Paykunatanapaykuspataq,Diospallank'ayninwanmana judíorunakunaukhupiimakunaruwasqanmantawillarqan. 20ChaytauyarispankunSeñorDiostahatuncharqanku, hinaspannirqanku:–Wawqeykuna,rikunki,waranqa waranqajudíorunakunakasqankuta.Llapallankum KamachikuySimitatukuysonqowanmunanku

21Paykunamanmiwillasunkiku,manajudíorunakuna ukhupikaqllapajudíorunakunataMoisesta saqerparinankupaqyachachisqaykita,manataqwawankuta señalanankuchu,amataqcostumbremanhinachu purinankuta,nispa.

22¿Imataqchayri?Chaymiaskharunakunapas huñunakunanku,hamusqaykitauyarinqaku,nispa 23Chhaynaqa,kaynisqanchistaruway:Tawa qharikunayoqmikayku,paykunanpromesayoqkanku 24Paykunawankuskach'uyanchakuy,umanta rutukunankupaq,llapankuyachanqaku,qanmantawillasqa kasqankuqamanaimachukasqantaAswanpasqan kikiykipasallintapunipurinki,kamachikuysimitataq hunt'anki,nispa.

25Iñiqmanajudíorunakunamantanqelqayku,hinaspan niyku,paykunaqamananchayhinatachuhunt'anku, aswanpasidolokunamanhaywasqakaqkunamanta, yawarmanta,ch'unqasqakunamanta,qhellihuchamantaima 26HinaqtinmiPabloqachayrunakunataaparqan, qhepantinp'unchaytaqpaykunawanch'uyanchakuspaDios yupaychanawasimanhaykurqan,ch'uyanchasqa p'unchaykunahunt'akunanta,sapankankupaqhuk sacrificiotahaywanankama

27Qanchisp'unchaytukukuqtintaq,Asiasuyumantajudío runakunaqa,DiosyupaychanawasipiJesustarikuspa,llapa runakunatach'aqwachirqanku.

28Qaparispaykichis:–Israelrunakuna,yanapaychis:Kay runaqatukuyhinantinpinllaparunakunatayachachin runakunaqcontranpi,kamachikuysimita,kaycheqas contrapas

29(ÑawpaqtaqallaqtapinrikurqankuÉfesollaqtayoq Trófimorunata,paytanyuyaykurqankuPabloyupaychana wasimanpusamusqanta)

30Llaqtantinmikuyurirqanku,runakunataqphawaylla phawarirqanku,hinaspanPablotahap'ispayupaychana wasimantahorqorqanku

31Wañuchinankupaqñakashaqtinkunsoldadokunaq umallinmanwillarqanJerusalénllaqtantinch’aqwaypi kashasqanmanta

32Chayllamanmisoldadokunata,capitankunatawan pusarispa,paykunamanphawayllauraykamurqanku.

33Hinaqtinmichaycapitanumalliqaasuykamuspa,iskay cadenawanwatasqakananpaqkamachirqanhinaspan tapurqanpichuskasqanmanta,imaruwasqanmantawan.

34Hinaqtinmiaskharunakunaukhupiwakinqahukta qaparirqanku,wakintaqhuktaqaparirqanku

35Escalerapatamanchayaqtintaqsoldadokunaaparqanku runakunaqsinchimillayruwasqanmanta

36Askharunakunanqhepantaqatikurqanku:“Apapuy”, nispa

37Pablotacastillomanpusanankukashaqtinmi,Jesusqa capitantanirqan:–¿Rimaymanchu?Pitaqnirqan: ¿Atiwaqchugriegosimitarimayta?

38¿ManachuqanqakankichayEgiptoruna,manaraqkay p'unchaykunach'aqwaytahatarichispatawawaranqa wañuchiqrunakunatach'inneqmanpusarqanki?

39HinaqtinmiPabloqanirqan:–ÑoqaqaCiliciallaqtapi Tarsollaqtamantajudíorunankani.

40HinaqtinmiPabloqapermisotaqospa,escalerapatapi sayaykuspa,makinwanrunakunamanseñascharqan HinaqtinmiJesusqahebreorimaypipaykunatarimapayaran.

22RAKI

1Wawqe-panaykuna,tayta-mamaykuna,uyariychis defiendesqayta

2(HebreorimaypiJesusparimasqantauyarispankutaq astawanch'inllakarqanku

3Cheqaqtapuninjudíorunakani,Tarsollaqtapinacesqa, Ciliciallaqtapi,chaywanpaskayllaqtapiwiñasqa Gamalielpa chakinpi, tayta-mamakunaq kamachikuyninmanhinayachachirqani,tukuy sonqowantaqyachachirqaniDios,kunanp'unchaw llapaykichishina

4Hinaqtinmiñoqaqawañuykamaqatiykacharqani, qharikunatapaswarmikunatapascarcelkunamanwisq’aspa. 5Imaynanumasacerdotepaswillawashanku,hinallataq llapakurakrunakunapas,paykunamantanwawqepanakunamancartakunatachaskirqani,hinaspanDamasco llaqtamanrirqani,chaypiwatasqakaqkunataJerusalén llaqtamanpusamunaypaq,castigasqakanankupaq 6Chawpip'unchayhinapurishaspaDamascollaqtaman asuykushaqtiymi,hanaqpachamantahukhatunk'anchay muyuriqniypik'ancharirqan.

7Allpamanurmaykuspaymihukkunkatauyarirqani: “Saul,Saul,¿imanaqtintaqqatiykachawanki?”,nispa 8Hinaqtinmiñoqataqkutichirqani:Señor,¿pitaqkanki? Paytaqniwarqan:–ÑoqaqaqatiykachasqaykiNazaret llaqtayoqJesusmikani,nispa 9Ñoqawankaqkunapascheqaqtapunink'anchaytarikuspa mancharikurqankuIchaqamananuyariwarqankuchu rimapayawaqniypakunkanta

10Hinaqtinminirqani:“Señor,¿imatataqruwasaq?”,nispa. SeñorDiostaqniwarqan:Hatariy,hinaspaDamasco llaqtamanriy,nispaChaypinwillasunkikutukuyima ruwanaykipaqchurasqakaqkunamanta.

11Chayk'anchaypak'anchayninraykumanarikuyta atispaymi,ñoqawankuskakaqrunakunaqmakinwan pusawaspaDamascollaqtamanchayarqani

12Ananíassutiyoqrunankarqankamachikuysimiman hinaDiostayupaychaspa.

13Hamuspasayarispaniwarqan:WawqeSaul,rikuy,nispa Hinaptinmichayhorallapipaytaqawarqani

14HinaqtinmiJesusqanirqan:–Ñawpataytanchiskunaq Diosninmiakllasurqankimunaynintayachanaykipaq, chaninrunatarikunaykipaq,siminpakunkanta uyarinaykipaqpas,nispa

15Qanmipaypatestigonkankillaparunakunaman rikusqaykimantauyarisqaykimantawan.

16Kunantaq,¿imanaqtintaqqhepakunki?sayarispa bautizakuy,hinaspahuchaykikunatamayllakuy,Señorpa sutintawaqyakuspa.

17JerusalénllaqtamankutispaDiosyupaychanawasipi Diostamañakushaqtiymisinchitallakikurqani

18HinaqtinmiJesusqaniwashaqtarikurqan:“Usqhaylla Jerusalénllaqtamantalloqsimuy,ñoqamanta willasqaykitaqamananchaskinqakuchu”,nispa

19Ñoqaqanirqanin:Seor,paykunaqayachankunqanpi iñiqkunatacarcelpiwisq'asqayta,maqasqaytapas

20MartirioEstebanpayawarninhich'akuqtintaq,ñoqapas chaypisayasharqani,wañunanpaqtaqaceptasharqani, wañuchiqrunakunaqp'achantapaswaqaychasharqanin

21HinaqtinmiJesusqaniwarqan:Ripuy,karumantanmana judíorunakunamankachasqayki,nispa.

22HinaqtinmipaykunaqaJesustauyarispankuniranku: Kaypachamantachhaynarunatasaqey,mananallinchu kawsanan”,nispa.

23Hinaqtinmiqaparispanku,p'achankutapas wikch'upuspanku,ñut'uallpatawayraman wikch'uykurqanku.

24Umalliqcapitanmikamachirqancastilloman pusamunankupaq,kamachirqantaqmaqaspa t'aqwinankupaq.Chaynapiyachananpaq,chaynatapaypa contranpiqaparisqankuta

25HinaqtinmiJesustacordónwanwatashaqtinku,Pabloqa chaypikashaqcapitantanirqan:–¿AllinchukanmanRoma nacionmantamanahuchachasqarunatamaqanaykichispaq?

26Chaytauyarispancenturionqarispacapitanmanwillaran: –Qhawariyimatachusruwasqaykita,kayrunaqaRoma nacionmantan,nispa

27HinaqtinmichaycapitanumalliqaJesustatapuran: Niway,¿romanochukanki?Paytaqnirqan:Arí,nispa.

28Hinaqtinmicapitanpajefentaqnirqan:–Askha qolqewanmikaylibrekaytatarirqani,nispa.Pablotaq nirqan:–Noqaqalibrennacerqani,nispa

29HinaqtinmiJesustatapuqrunaqachayratollaripurqanku, hinancapitanpasmancharikuran,Romanacionniyoq kasqantayachaspa,watasqanmantawan.

30Paqaristinmi,judíorunakunaqhuchachasqantacheqaqta yachaytamunasqanrayku,t’aqakunamantakacharipurqan, sacerdotekunaqumallinkunatawanllapaconsejopi huñunakunankupaqkamachirqan,hinaspanPablota uraykachispapaykunaqñawpaqenmanchurarqan.

23RAKI

1HinaqtinmiPabloqaconcienciatatukuysonqowan qhawaspanirqan:–Wawqe-panaykuna,kunankamapas

Diospañawpaqenpinallinconcienciawankawsashani, nispa.

2UmasacerdoteAnaníastaqpaypaqayllanpikaq runakunatakamachirqansiminpitakanankupaq.

3HinaqtinmiPabloqapaytanirqan:–Diosmimaqachisunki, yuraqyachisqaperqa,¿tiyashankichuKamachikuy Simimanhinajuzgawanaykipaq,hinaspakamachiwashanki kamachikuysimiqcontranpimaqanaypaq?

4Chaypikashaqkunapasniranku:¿Diospauma sacerdotentachuk'amishanki?

5HinaqtinmiPabloqanirqan:–Wawqe-panaykuna,manan yachanichuumasacerdotekasqanta,DiospaSimin Qelqapinnin:“Amallaqtaykiqkamachikuqnintaqamana allintaqarimankichu”,nispa

6HinaqtinmiPabloqahukpartensaduceokuna,wakintaq fariseokunakashasqantamusyakuspa,Jesuspa huñunakuyninpiqapariran:Wawqe-panaykuna,fariseo runankani,fariseoqchurinmikanitapusqa

7Chaytaniqtinmifariseokunawansaduceokunawan ch'aqwayhatarirqanku

8Saduceokunaqaninku:“Manankawsarimpuypas, angelpas,espiritupaskanchu”,nispa.

9Hinaqtinmifariseokunamantakamachikuysimita yachachiqkunahatarispach'aqwarqanku:–Manankay runapiqaimamanaallintapastariykuchuTaytacha.

10Anchach'aqwayhatariqtintaq,umalliqcapitanqa manchakuspa,Pablotach'usaqyachisqakananta,chaymi soldadokunatakamachirqanuraykamuspapaykuna ukhumantakallpawanhap'ispawasimanpusamunankupaq

11QhepatutanSeñorDiosqapaypaqayllanpisayaykuspa nirqan:–Pablo,kallpachakuy,Jerusalénllaqtapinoqamanta willawasqaykimanhinanRomallaqtapipaswillanayki, nispa

12P’unchayñakashaqtinmiwakinjudíorunakuna huñunakuspañakasqakarqanku,Pablota wañuchinankukamaqamananmikhusaqkuchunitaq ukyasaqkuchunispa.

13Tawachunkamasninmikarankukayconspiración ruwaqkuna

14Paykunanumallisacerdotekunaman,kurak runakunamanpasrispanirqanku:–Pablota wañuchinaykukamaqamananimatapasmikhusaqkuchu, nispa.

15Chayhinaqa,qankunaqaconciliopikaqkunawanmi, paymantaaswanallintatapuwaqchishina,paqarin p'unchaycapitanmanuraykamunanpaq,noqaykupas, asuykuqtinkupas,wañuchinaykupaqlistokashayku

16Pabloqpananpachurintaqpaykunaqllanthuykusqankuta uyarispa,wasimanhaykuspaPablomanwillarqan

17HinaqtinmiPabloqahuknincapitantawaqyaspanirqan: –Kaywaynatapusamuycapitanman

18HinaqtinmiJesusqahap’ispacapitanpaumallinman pusaspanirqan:–PisisqaPablonwaqyamuwarqan, hinaspanmañakuwarqankaywaynataqanman pusamunaypaq,payqaimaniyniyoqmi,nispa

19Hinaqtinmiumalliqamakinmantahap’ispapaywan kuskasapallanrispatapurqan:–¿Imataqwillawanayki?

20HinaqtinmiJesusqanirqan:–Judíorunakunaqa,paqarin p'unchaymiPablotaConferenciamanpusamunaykita, aswanallintatapunkumanhina,nispa.

21Ichaqaamapaykunamanqokuychu,tawachunka masninrunakunanpaytasuyashanku,paykunan

juramentotaruwarqanku,wañuchinankukamamana mikhunqakuchunitaqukyanqakuchu,kunantaqlistoña kashankuqanmantapromesatamaskhaspa

22Hinaqtinmiumalliqawaynatasaqespakamachiran: Amapimanpaswillawaychukaykunata willawasqaykimanta,nispa

23HinaqtinmiJesusqaiskaycenturionkunatawaqyaspa nirqan:–Cesareallaqtamanrinankupaqiskaypachak soldadokunata,soqtachunkacaballopisillakuqkunata, iskaypachaklanzayoqkunatapas,tutamantakinsakaq horasta

24Paykunamanuywakunataqoychis,Pablota sillaykunankupaq,hinaspakamachikuqFelixman apanankupaq

25HinaqtinmiJesusqakayhinacartataescribiran

26ClaudioLisiasmiaswanallinkamachikuqFélix napaykamurqan

27Kayrunataqajudíorunakunanhap'ispawañuchinanku karqan,hinanhukejercitowanhamuspaqespichirqani, Romarunakasqantaentiendespa

28Imaraykupaytahuchachasqankutayachayta munaspaymi,paykunaqhuñunakuyninmanpusamurqani.

29Ñoqaqarepararqaninkamachikuysiminkumanta huchachasqakashaqta,ichaqamananimahuchachasqapas wañuymanhinachunitaqwatasqakananpaqpas.

30Hinaqtinmijudíorunakunachayrunataimayna suyakusqankutawillawaqtinkutaq,qanmankachamurqani, hinaspanhuchachawaqniykunamanpaskamachirqani, ñawpaqeykipiimachuskasqankutawillanankupaq Kacharpariiy

31Hinaqtinmisoldadokunaqakamachikusqanmanhina PablotatutantinAntipatrisllaqtamanaparqanku

32Paqaristinmicaballopisillakuqkunatasaqerparirqanku, hinaspanwasimankutipurqanku.

33PaykunanCesareallaqtamanchayaspachaycartata gobernadormanapachispaPablotapasñawpaqenman aparqanku.

34Chaycartataleeruspangobernadorqatapurqanmay provinciamantakashasqanmantaCiliciallaqtamanta kasqantamusyaruspanmi.

35Uyarisqaykin,nispasnin,tumpaqniykikunahamuqtinku, nispaHinanHerodespataripaywasinpi waqaychanankupaqkamachirqan.

24RAKI

1Pichqap'unchawmantataqumasacerdoteAnaníaskurak runakunawankuskauraykamurqan,Tertulosutiyoq runawankuska,paymigobernadormanwillarqanPablo contra 2HinaqtinmiJesustawaqyamuqtinkutaq,Tertuloqapayta huchachaytaqallarirqan:–Qanwananchach'inlla kashasqanchista,qhawarisqaykiraykunkayllaqtataancha allinruwaykunataruwashanchis,nispa

3Sapakutinmichaskiyku,tukuycheqaskunapipas,ancha allinqhawarisqaFelix,tukuyagradecekuywan

4Manañaastawansayk’uchikunaypaqñakashaqtiypas, mañakuykikukhuyapayakuyniykimantapisirimayllata uyariwanaykichispaq

5Kayrunataqatarirqaykuonqoqrunata,teqsimuyuntinpi llapajudíorunakunaqhatarichiqninta,Nazarenot'aqa t'aqapiumalliqtawan

6Diosyupaychanawasitapasqhellichananpaqmipurirqan, paytanhap'ispakamachikuyniykumanhinajuzgayta munarqayku

7IchaqaLisiasmiumalliLisiashamuwaranku.

8Paypahuchachaqninkunatakamachispaqanman hamunankupaq

9Hinaqtinmijudíorunakunapaschayhinakasqanta nispanku.

10HinaqtinmiPabloqagobernadorqaseñaschaspa rimananpaqseñaschaspakutichiran:Achkawatañakay nacionpaqjuezkasqaykitayachaspaymi,aswankusisqa kutichini

11Chaytaentiendenaykipaqqa,chunkaiskayniyoq p'unchayraqmiJerusalénllaqtamanyupaychanaypaq risqaymanta

12Diosyupaychanawasipiqamananpiwanpas ch'aqwashaqtatariwarqankuchu,nitaqsinagogakunapipas nitaqllaqtapipasrunakunatasayarichishaqtachu

13Manataqmipaykunapaspruebaytaatinkumanchukunan huchachawasqankutaqa

14Ichaqakaytanwillaykichis,paykunaqherejíanisqanku ñanmanhinanñawpataytaykunaqDiosnintayupaychani, KamachikuySimipiprofetakunapipasllapanqelqasqa kaqkunataiñispa

15Diospisuyakuychis,paykunapassaqenku,chanin runakunapasmanachaninrunakunapaswañusqakuna kawsarimpunankuta

16Kaypinkallpachakushani,Diosmanpasrunakunamanpas manahuchallikuqconcienciayoqkanaypaq

17Askhawatakunaqhepamanmihamurqanillaqtayman limosnakunataapamunaypaq,ofrendakunatawan apamunaypaq

18Asiamantawakinjudíorunakunantemplopi ch'uyanchasqatatariwarqanku,manataqmiaskha runakunachunitaqch'aqwaywanchu

19Pikunachusñawpaqeykipikaypikashaspa hark'akunkumankarqan,contraypiimatapasruwaqtinkuqa, nispa

20Manachayqa,kaypikaqrunakunapasninkuman: “¿Conunsionpañawpaqenpisayashaqtiyimamana allintapasruwashaqtatarirqankuchayqa”,nispa

21Manachuskayhukkunkallapaykunaukhupisayashaspa qaparirqani:“Wañusqakunaqkawsarimpuyninta llamiykukuspaymikunanp'unchayqankuna tapuwashankichis”,nispa

22ChaykunatauyarispanFelixaswanallintayachaspa, paykunatasaqespanirqan:–UmalliqumalliqLisias uraykamuqtinmitukuyimamantarimasqaykitayachasaq, nispa

23HinaqtinmiJesusqahukcenturiontakamachirqan Pablotacuidananpaq,kacharichisqakananpaq,manataqmi mayqenreqsisqanpaspaymanservinanpaqnitaq hamunanpaqpashark’ananpaq

24P'unchaykunaqhepatataq,FelixwarminDrusilawan kuskahamuspa,payqaPablotawaqyachimurqan,Cristopi iñisqanmantauyarinanpaq

25HinaqtinmiFelixqakhatatataspakutichirqan:–Ripuy kaytiempopaqallintiempoyoqkaspaymiwaqyasqayki, nispa

26HinaqtinmipayqasuyakuranPabloqqolqetaqonanta, chhaynapikacharinanpaq

27IskaywataqhepamanmiPorcioFestoFelixpa cuartonmanhaykurqan,Felixtaqjudíorunakunaman kusichiytamunaspaPablotawatasqatasaqerqan

25RAKI

1Festoprovinciamanchayaqtinmi,kinsap'unchay qhepamanCesareallaqtamantaJerusalénllaqtaman wicharqan

2Umasacerdotewanjudíorunakunaq umallinkunapiwanmiPablocontrawillarqanku

3HinaqtinmiJesuspacontranpisumaqsonqotamunarqan, Jerusalénllaqtamankachamunanpaq,ñanpisuyaspa wañuchinanpaq

4Festotaqkutichirqan:PablotaCesareallaqtapiwisq'asqa kananta,paykikintaqchaymanripunanpaq,nispa.

5Chayhinaqa,qankunaukhupiatiqkunaqa,ñoqawan kuskauraykuspakayrunatahuchachachunku,ima millaypaspaypikaqtinqa,nispa.

6Chunkap'unchaymasñapaykunawanqhepakuspataq, CesareallaqtamanuraykamurqanQhepantinp'unchaytaq juiciotiyanapitiyaspaPablotapusamunankupaq kamachirqan

7Jesuschayamuqtintaq,Jerusalénllaqtamantauraykamuq judíorunakunaqmuyuriqnintasayasharqanku,hinaspan Pablocontraaskhak'arakquejakurqanku

8HinaqtinmiJesusqaniran:“Mananjudíorunakunaq kamachikuysiminta,nitaqtemplocontrapas,nitaqCesar contrapas,nitaqimatapashuchallikurqanichu”,nispa

9FestotaqjudíorunakunatakusichiytamunaspaPablota tapuran:–¿Jerusalenllaqtamanriytamunankichu,chaypi juzgasqakanaykichispaq?

10HinaqtinmiPabloqanirqan:–ÑoqaqaCesarpajuzgasqan tiyananpinsayashani,chaypinjuzgasqakanaykarqan, mananjudíorunakunataimamanaallintapasruwarqanichu, qanpasallintanyachanki,nispa 11Sichushuchallikuqkani,otaqwañuymanhinaimatapas ruwaranichayqa,mananwañuytamunanichu,ichaqa mananpipaspaykunamanentregawanmanchu Cesarmanmiapelakuni.

12HinaqtinmiFestoqaconsejerowanrimaspanirqan:–¿Cesarmanchujuzgarqanki?Cesarmanmirinki,nispa

13P'unchaykunaqhepatataqreyAgripawanBernicewan CesareallaqtamanrirqankuFestotanapaykamunankupaq

14Askhap'unchaykunachaypikashaqtinkunFestoqa reymanPabloqrimasqantawillarqan:HukrunanFelixpa wisq'asqasaqesqankashan

15Jerusalénllaqtapikashaqtiymi,sacerdoteumallikuna, judíorunakunaqumallinkunapiwanwillawarqanku,pay contrajuzgaytamunaspa

16Paykunamanmikutichirqani:MananRomarunakunaq nisqanmanhinachupitapaswañunanpaqkacharichiyqa, manaraqhuchachasqarunaqauyapura huchachakuqkunawankashaspa,paykikinpa huchallikusqanmantakutichinanpaqlicenciayoq kashaqtinpas,nispa

17Chayrayku,kaymanchayaqtinku,manatardaspa paqarinp’unchaytaripaytiyanapitiyaykurqani,hinaspa kamachirqanichayrunatahorqomunankupaq

18Paykunaqcontranpihuchachakuqkunasayariqtinkuqa, mananyuyaykusqaymanhinachuhuchacharqanku

19HinaqtinmiichaqaJesuspacontranpitapukuranku, paykunaqyanqacreenciankumanta,hinallataqwañusqa Jesusmantawan

20Chayhinatapukuykunamantaiskayrayasqayraykun tapurqaniJerusalénllaqtamanriytamunaspa,chaypi juzgasqakananta,nispa

21IchaqaPabloqaAugustoquyarinanpaqminiwaran, chaymikamachirqaniCesarmankachanaykamapayta waqaychanankupaq

22HinaqtinmiAgripaFestotanirqan:–Ñoqapaschay runatauyariytamunani,nispaPaqarinmiuyarinki,nispas nin

23Paqaristinmi,Agripa,Bernicepiwananchasumaqllaña hamuspa,umallikuna,llaqtapiumalliqrunakunawankuska, Festopakamachisqanmanhina,Pablotapusamurqanku

24Festotaqnirqan:–ReyAgripa,kaypikaqllapa runakunapaskayrunatanrikunkichis,paymantanllapa judíorunakunaJerusalénllaqtapipaskaypipas tratawarqanku,nispaaswanunaytakawsakuy.

25Hinaqtinmiichaqa,manaimatapaswañunanpaqhina ruwasqanta,paykikinpasAugustomanhuchachakusqanta musyakuspay,paytakachamunaypaqyuyaykurqani.

26Paykunamantaqamananimatapaswiraqochayman qelqanaypaqqakanchuChayraykunreyAgripa, ñawpaqeykiman,astawanqañawpaqeykimanpusamurqani, t'aqwisqakaspaimaqelqanaypaqpas

27Ñoqapaqqamanaallinpaqmiqhawariwanhukpresota kachay,manataqpaypacontranpihuchallikusqankuta willanaypaq

26RAKI

1HinaqtinmiAgripaPablotanirqan:–Qankikiykimanta rimanaykipaqmi,nispa.HinanPabloqamakintahaywarispa paykikinmantakutichirqan

2ReyAgripa,kusisqankani,kunanp'unchay ñawpaqeykipikutichisaqjudíorunakunaqllapa huchachawasqankunamanta

3Astawanraqmiyachanijudíorunakunaqtukuy costumbrenkunamanta,imamantapasyachasqaykita.

4WaynakasqaymantapachaJerusalénllaqtapillaqtay ukhupiimaynakawsasqaytaqa,llapanjudíorunakunan yachanku.

5Qallariymantapachanreqsiwanku,sichuspaykunapas willawankuchayqa,fariseokashasqayta

6Kunantaqsayashani,juzgasqataqkani,ñawpa taytanchiskunamanDiospaprometesqansuyakuyniyrayku

7Chayprometekusqanmanhinanchunkaiskayniyoq ayllunchiskuna,chayratollatutap'unchayDiostaservispa, hamunankutasuyashankuChaysuyakuyniyraykumrey Agripa,judiokunapahuchachasqakani

8¿ImanasqataqmanacreenapaqhinakanmanDios wañusqakunatakawsarichimusqanta?

9Cheqaqtapuninñoqakikiypiyuyaykurqani,Nazaret llaqtayoqJesuspasutinpacontranpiaskharuwaykunata ruwanaykasqanmanta

10ChaytanñoqapasJerusalenllaqtapiruwarqani,askha ch'uyarunakunatancarcelpiwisq'arqaniumalliq sacerdotekunaqkamachikuynintachaskispaWañuchisqa kaptinkutaq,paykunapacontranpikunkaytarimarqani.

11Sapakutisinagogakunapinpaykunatacastigaqkani, k'aminankupaqtaqobligaqkani.Paykunawansinchita phiñakuspaymi,wakllaqtakunamanpasqatiykacharqani

12ChaymiDamascollaqtamanrishaqtiy,sacerdote umallikunaqkamachikuyninwankamachisqawanima.

13Rey,chawpip'unchawtañanpirikurqanihanaq pachamantak'anchayta,intiqk'anchayninmantaaswan pataman,muyuriqniypik'ancharishaqta,ñoqawankuska puriqkunatapas

14Llapaykukaypachamanurmaykushaqtiymihuk kunkatauyarirqanihebreorimaypiniwashaqta:Saulo, Saulo,¿imaraykutaqqatiykachawanki?sasanqanpaqqa k'aspikunatasaruyqa.

15Hinaqtinminoqaqanirqani:Señor,¿pitaqkanki? Paytaqnirqan:–ÑoqaqaqatiykachasqaykiJesusmikani, nispa.

16Ichaqasayarispasayariy,chaypaqmiqanman rikhurimurqani,kayrikusqaykikunamantapas,chaykunapi rikusqaykimantawan,serviqkanaypaq,testigo kanaypaqwan

17Kunankachamushaqrunakunamanta,manajudío runakunamantawanqespichisunki.

18Ñawinkutakicharinankupaq,tutayaqmanta k’anchayman,SatanaspaatiyninmantawanDiosman kutirinankupaq,huchankumantapampachasqakanankupaq, noqapiiñiywanch’uyanchasqakaqkunawanherenciata chaskinankupaq

19ReyAgripa,hanaqpachapirikusqaymanhinaqamanan manakasukurqanichu

20ÑawpaqtaqaDamascollaqtapi,Jerusalénllaqtapi,Judea suyuntinpi,hinallataqmanajudíorunakunamanwan, DiosmankutirikuspaDiosmankutirinankupaq,yuyayman kutirimunankupaqhinaruwaykunataruwanankupaqwan

21Chayraykunjudíorunakunaqatemplopihap’iwaspa wañuchiwanankupaqpurirqanku

22Diospayanapaynintachaskispaymikunankamapas huch'uyrunakunamanpashatunrunakunamanpas willashani,profetakunaqMoisespapashamunanmanta nisqankutallan

23Cristoñak'arinanpaq,wañusqakunamantakawsarimpuq ñawpaqkaqkananpaq,runakunaman,manajudío runakunamanpask'anchaytarikuchinanpaq

24PaykikinmantarimashaspanFestoqasinchikunkawan nirqan:–Pablo,qanmimusphashankiachkayachaymi locoyachisunki

25HinaqtinmiJesusqanirqan:–Mananlocochukani,ancha allinqhawarisqaFestoichaqacheqaq-kaysimikunata,allin yuyaywanrimaychis.

26Reyqayachanmichaykunata,noqapaspaypa ñawpaqenpinmanamanchakusparimaniKayruwayqa mananhukk'uchullapichuruwasqakarqan

27ReyAgripa,¿creenkichuprofetakunapi?Yachanin creesqaykita

28HinaqtinmiAgripaPablotanirqan:–Yaqapaschá cristianokanaypaqconvencechiwanki,nispa

29HinaqtinmiPabloqanirqan:–Diostanmunani,manan qanllachu,kunanp'unchayuyariwaqniykunapas, yaqapascháñoqahinakanaykita,manachaywatasqa kaspaqa,nispa

30Hinaqtinmireypas,gobernadorpas,Bernicepas, paykunawantiyaqkunapashatarirqanku

31Hukladomanripuqtinkunpaykunapurarimanakurqanku: –Kayrunaqamananimatapasruwanchuwañunanpaq,nitaq watasqakananpaqpas,nispa

32HinaqtinmiAgripaFestotanirqan:–Kayrunaqa kacharichisqachákanmankarqan,manachusCesarman juzgakunmankarqanchayqa,nispa

27RAKI

1Italianacionmanbarcopirinaykupaqdecidikuqtinkun, Pablota,wakinpresokunatawan,Augustoqsoldadonmanta Juliosutiyoqcenturionmanentregarqanku

2Adramitiollaqtamantabarcomanhaykuspaykutaq,Asia ladomanrinaykupaqhukAristarco,Tesalónica llaqtamantaMacedoniallaqtayuq,ñuqaykuwankachkarqa

3PaqaristinmiSidónllaqtamanchayarqayku.Hinan JulioqaPablotavalekurqan,hinaspankacharichirqan amigonkunamanrispasamarinanpaq

4ChaymantalloqsispaykutaqChiprellaqtaqurayninta barcopirirqayku

5Cilicialamar-qochata,Panfilialamar-qochata chimpaspaykutaq,LiciasuyupiMirallaqtaman chayarqayku

6ChaypincenturionqaAlejandríallaqtamantaItalia nacionmanrishaqbarcotatarirqan.Hinanchayman churawarqanku

7Askhap’unchaykunapisi-pisimantabarcopiviajaspayku, Cnidollaqtamanmanachimpaspaykutaq,Cretachimpapi Salmonellaqtaqchimpanpibarcopirirqayku

8Manaraqchaynintapasaspataq,sumaqpakakuna wasikunanisqacheqasmanchayarqanku;Chaypa hichpanpimkarqaLaseallaqta

9HinaqtinmiPabloqapaykunataconsejaran

10Hinaqtinmipaykunatanirqan:–Señorkuna,reparanikay viajeqak'irisqakananta,manataqmibarcopi barcokunallatachu,aswanpaskawsayninchistapas,nispa 11Chaywanpascenturionqabarcoqdueñontapas dueñontapasastawanmicreerqan,Pabloq nisqankunamantaqa

12Chaypakakunawasiqachiritiempopimanaallin kasqanraykun,aswanaskharunakunayuyaycharqanku chaymantapasripunankupaq,sichusFenicellaqtaman chayankuman,chaypitaqchiritiempopichayankuman chayqaCretasuyupapakakunanmi,sur-intihaykuy ladoman,wichay-intihaykuyladomanwan

13Urayladomantawayrallamp’ullatawayramuqtintaq, yuyaykusqankutahunt’aykusqankutayuyaykuspanku, Cretallaqtaqqayllanmanbarcopirirqanku.

14Hinaqtinmiichaqamanaunaymantachuhuksinchi wayrahatarirqan,chaywayraqaEuroclidonsutiyoqmi karqan

15Hinaqtinmibarcotahap'ispawayratamanaaguantayta atispapurichirqayku

16Claudasutiyoqwat'aukhuntaphawaykachaspaykutaqmi botepiaskhallank'anakunahamunaykukarqan

17Chaybarcotahoqarispankutaqbarcoqwasanpi wasankutachurarqanku.Hinataq,kawsaqrit'ikunaman manaurmanankutamanchakuspanku,velata ch'aqwarqanku,chhaynataqqarqosqakarqanku

18Ñoqaykutaqsinchiwayra-parawankuyurichiwarqanku, qhepantinp'unchaytaqbarcotak'ancharichirqanku

19Kimsap'unchawñataqmimakiykuwanbuqueta wischuykurqaniku.

20Intipasch’askakunapasaskhap’unchaykunamana rikhurimuqtin,manataqsinchiwayra-parahap’iwaqtinchis, qespichisqakananchispaqllapasuyakuyninchis chinkapurqan

21UnaymantanPabloqapaykunaqchawpinpisayarispa nirqan:–Señorkuna,Cretallaqtamantaqamanan kachariwaqchischukarqan,nispa

22Kunantaqkallpachaykichis,qankunaukhupiqamanan piqpakawsayninpaschinkanqachu,aswanpasbarcollan

23KunantutanqayllaypisayasharqanDiospaangelnin, paypaangelninmi,paytanservini.

24Nirqanku:–Pablo,amamanchakuychuCesarpa ñawpaqenmanmiapasqakanki,hinanDiosqallapabarcopi puriqkunataqosunki,nispa.

25Chhaynaqa,wiraqochakuna,kallpachaychis,Diospi creeni,niwasqanmanhinapunikananta 26Ichaqahukislamanmiwikch'usqakananchis.

27ChunkatawayoqtutanAdriallaqtapiwichayman uraymanapawashaqtiykutaq,kuskatutahinabarcopi puriqkunaqahukllaqtamanasuykushasqankuta repararqanku

28Chaytat'oqyachispataq,iskaychunkak'ancharishaqta tarirqanku,aswankarumanrispataqhukmanta t'oqyachirqanku,hinaspantarirqankuchunkaphisqayoq metrota

29Hinaqtinmiqaqakunamanmanaurmananchista manchakuspanku,barcoqqhepanmantatawaanclakunata wikch’uykuspanku,p’unchaytamunarqanku

30Buquepipuriqkunaqabarcomantaayqekunankupaqña kashaqtinkun,barcotalamar-qochamanuraykachirqanku, ñawpaqbarcomantaanclakunatawikch'uykunkumanhina

31ChaymiPabloqacenturiontasoldadokunatawannirqan: –Manachuskayrunakunabarcopiqhepakunqakuchayqa, mananqespichisqakawaqchischu,nispa

32Hinaqtinmisoldadokunaqaboteqwaskhankunata kuchuspaurmachirqanku

33P’unchaychayamushaqtintaqPabloqallaparunakunata valekurqanmikhunatamikhunankupaq:–Kunanqachunka tawayoqp’unchaymimanaimatapasmikhuspa ayunasqaykichista,nispa

34Chayraykunvalekuykichismikhunataukyanaykichispaq, chayqaqhalikayniykichispaqmi,manan mayqenniykichispaumanmantapaschukchaykichispas urmanqachu.

35HinaqtinmiJesusqat'antatahap'ispallaparunakunaq qayllanpiDiosmangraciastaqorqan.

36Llapallankumkusisqallañakarqaku,hinaspam mikuytapastomarqaku

37Llapallankumbotepikachkarqanikuiskaypachaksoqta chunkasoqtayuqrunakuna.

38Mikhuspataqbarcotak'ancharichirqanku,trigotataq lamar-qochamanwikch'upurqanku

39P'unchayñakaqtintaq,manachayhallp'ata reqsirqankuchu,ichaqahukqochapatayoqwayq'ota tarirqanku,atikuqtinqabarcotawisq'aytamunarqanku.

40Anclakunatahoqarispankutaqlamar-qochaman k’askakurqanku,timónpawasankunatataqkacharirqanku, hatunvelatapaswayramanhoqarispaqochapataman rirqanku

41Iskaylamar-qochakunaqtupasqancheqasman urmaykuspataqbarcotaurmachirqanku.ñawpaqkaqnintaq manakuyuriyatiqqheparqan,qhepaladontaqichaqa olakunaqsinchikallpanwanp’akisqakarqan.

42Soldadokunanyuyaykurqankupresokunata wañuchinankupaq,amamayqenninkupasnadaspalloqsispa ayqekunankupaq

43HinaqtinmicenturionqaPablotaqespichiytamunaspa, paykunatamanamunasqankumantahark’arqan kamachirqantaqminadaytaatiqkunañawpaqtalamarqochamanwikch'ukuspaallpamanchayanankupaq

44Puchuqtaq,wakinqatablakunapi,wakintaqbarcoq p’akisqat’aqakunapi.Chayhinapin,llapankuallinta ayqekurqankuallpamanchayanankupaq

28RAKI

1Ayqekuspankutaq,chayislaMelitasutiyoqkasqanta yacharqanku.

2Chaymillayrunakunaqamananpisitachu khuyapayawarqanku,ninarawrachispasapankankuta chaskiwarqanku,kunanpararayku,chiriraykuima.

3HinaqtinmiPabloqahukk’aspikunatahuñuspaninaman churaran,chaymininapihukmach’aqwaylloqsimuspa makinmanwataykurqan.

4Barbarorunakunaqachayvenenoyoqanimaltamakinpi warkusqatarikuspa,paykunapuraninakurqanku:–Kay runaqarunawañuchiqmi,lamar-qochamantaayqekuspapas, vengakuyqamanankawsanmanchu,nispa

5Hinaspanchayanimaltaninamanchhaphchirqan, manataqmiimamanaallintapassienterqanchu.

6Ichaqapunkipunanñakashaqtinpas,qonqayllawañusqa urmaykuspataqqhawarirqanku,unaytiempota qhawaspataq,manaimamanaallintapasrikuspanku,huk dioskasqantanirqanku

7Chaycheqaskunapinkasharqanchayislapiumalliqpa kaqninkuna,paypasutinmikarqanPublio.Paymi chaskiwarqanku,kinsap'unchaytaqsumaqsonqowan samachiwarqanku

8Publioqtaytanqafiebrewanyawarwanonqosqa kasharqan

9Chaytaruwaspataq,chayislapionqosqarunakunapas hamuspaqhaliyarqanku.

10Paykunapasanchatanhatunchawarqankuripuqtiykutaq, necesariokaqkunatacargawarqanku

11KimsakillamantataqAlejandríallaqtamantabarcopi rirqayku,chaybarcoqainviernotapasarqanchayislapi, chaybarcoqseñalninmikarqanCastor,Polux.

12Siracusallaqtamanchayaspataqkinsap'unchaychaypi qhepakurqayku

13ChaymantataqbrújulataapamuspaykuRegiollaqtaman chayarqayku,hukp'unchaymantataqsurladomantawayra wayramurqan,qhepantinp'unchaytaqPuteolillaqtaman chayarqayku

14Chaypinwawqe-panakunatatarirqayku,qanchis p'unchaytaqpaykunawanqhepakunaykupaq,Roma llaqtamanrirqayku.

15Hinaqtinmiwawqe-paninchiskunawillawaspayku,Apio wasikama,kinsatavernakamawantupamuwarqanku

16Romallaqtamanchayashaqtiykutaq,centurionqa presokunataguardiakunaqcapitanninmanentregarqan,

Pablotaichaqapaytacuidaqsoldadowansapallan tiyananpaqsaqerqanku.

17Kinsap'unchayqhepamanmiPabloqajudíorunakunaq umallinkunatawaqyachirqan,huñunakuspankutaq paykunatanirqan:–Wawqe-panaykuna,manañaimatapas ruwarqanichurunakunaqcontranpi,nitaqñawpa taytanchiskunaqcostumbrenkunatapas,nispa,chaywanpas JerusalénllaqtamantanpresohinaRomarunakunaq makinmanentregawarqanku

18Paykunatapuwaqtinkutaqkachariwaytamunarqanku, manaimaraykuwañunaypaq

19Judíorunakunaqcontranpirimaqtinkutaq,Cesarman juzganaypaqobligasqakarqani.manataqmillaqtayta huchachanaymantachu

20Chayraykunwaqyamuykichis,qankunata rikunaykichispaq,qankunawanrimanaypaqpas,Israelpa suyakuyninraykunkaycadenawanwatasqakashani

21Paykunataqnirqanku:–MananJudeamantacartakunata chaskirqaykuchu,nitaqmayqenwawqepasqanmantaima manaallintapaswillawarqankuchunitaqrimarqankuchu, nispa

22Ichaqanoqaykuqaqanmantanuyariytamunaykuima yuyaykusqaykitapas,yachaykutaqmimaypipasmanaallin rimasqankuta

23Hukp'unchaytachuraqtinkutaq,askharunakuna samapakunawasinmanhamurqankuPaykunamanmi Diospaqhapaqsuyunmantasut'incharqan,sut'incharqanima, Moisespa kamachikuy siminmantapas, profetakunamantapas,tutamantamantach'isikama Jesusmantayachachispa

24Hinaqtinmiwakinqachayrimasqakunatacreerqanku, wakintaqmanacreerqankuchu

25HinaqtinmiPabloqahuksimillatarimasqanqhepata ripurqanku:“SantoEspirituqaprofetaIsaiaswanmiñawpa taytanchiskunamanniran

26Kayrunakunamanrispaniy:Uyarispaykiqa uyarinkichismi,manataqmientiendenkichischu,nispa. Qankunaqarikunkichismi,manataqmireparankichischu

27Kayrunakunaqsonqonpasq’omerllañan,ninrinkupas manauyariqmi,ñawinkupaswisq’asqañan.Manan ñawinkuwanrikuspa,ninrinkuwanuyarispa,sonqonkuwan entiendespa,kutirispapaykunataqhaliyachisaq,nispa 28Chayhinaqa,yachaychis,Diospaqespichiyninmana judíorunakunamankachamusqanta,paykunapas uyarinqakun

29Chaykunataniqtinmi,judíorunakunaripurqanku, paykunapurataqsinchitarimanakurqanku

30HinaqtinmiPabloqaiskaywatahunt'ataalquilasqa wasinpitiyaran,hinaspanllapapaymanhaykumuqkunata chaskirqan

31Diospaqhapaqsuyunmantawillakuspa,Señor Jesucristomantayachachispa,manapipashark'ananpaq.