Quechua - The Book of Prophet Jeremiah

Jeremiassutiyuq

runa

1kaqRAKI

1BenjamínsuyupiAnatotllaqtapisacerdotekunamanta HilquiaspachurinJeremiaspanisqanmanhina

2PaykunamanmiSeñorDiospapalabranqachayamurqan JudásuyupireyAmonpachurinJosiaspachunkakinsayoq watakamachikusqantiempopi

3JudánacionpareyninJosiaspachurinJoaquimpa tiemponpin,JudáreyJosiaspachurinSedequiaspachunka hukniyoqwatatukukunankama,phisqakaqkillapi Jerusalénllaqtatapresoaparqanku.

4HinanSeñorDiospasimintahamuwarqan:

5Manaraqwiksaykipikamashaqtiymireqsirqayki; wiksaykimantamanaraqlloqsimushaspataq ch'uyancharqayki,suyukunapaqprofetakanaykipaqtaq churarqayki

6Hinaqtinminoqaqanirqani:¡Ay,SeñorDios!Qhawariy, mananrimaytaatiymanchu,wawallaraqmikani,nispa

7SeñorDiosmiichaqaniwarqan:Amaniychu:Wawalla kani,llapakachamusqaykimanmirinki,ima kamachisqaytapasrimanki,nispa

8Amamanchakuychupaykunaquyanta,ñoqaqaqanwanmi kashaniqespichinaypaq,nispasninSeñorDiosqa.

9HinanSeñorDiosqamakintahaywarispasimiyta llamiykurqanSeñorDiostaqniwarqan:–Qhawariy, simiykunatansimiykimanchurarqani,nispa.

10Qhawariy,kunanp'unchaymichurarqaykisuyukunata, qhapaqsuyukunataima,saphichanaykipaq,thuninaykipaq, thuninaykipaq,thuninaykipaq,hatarichinaykipaq, tarpunaykipaqpas

11HinaspapasSeñorDiosminiwarqan:–Jeremias,¿imatan rikushanki?Hinannirqani:“Almendrasach'aqk'aspitan rikuni”,nispa

12HinanSeñorDiosqaniwarqan:Allintanrikurqanki, simiytausqhayllahunt'anaypaq,nispa.

13IskaykaqkutipitaqSeñorDiospasimintahamuwarqan: –¿Imatanrikushanki?Hinannirqani:–Rikushanihuk t'uqyaqmankata,nispa.Uyantaqwichayladomankashan.

14HinaqtinmiSeñorDiosqaniwarqan:Wichay ladomantanhukmillayhallp'apillapatiyaqkunata hap'ikapunqa,nispa.

15SeñorDiosmininPaykunanhamunqaku,hinaspan sapankankukamachikuytiyanankutachuranqakuJerusalén llaqtaqpunkunkunaman,muyuriqperqakunaqcontranpi, Judállapallaqtakunaqcontranpiwan

16Paykunaqcontranpinjuzgasqaytarimasaq,llapanmillay ruwayninkumanta,paykunansaqerparipuwarqanku,huk dioskunamaninciensotaruphachirqanku,makinkupi ruwasqankutapasyupaycharqanku

17Chhaynaqa,wasanpiwataykuspasayarispapaykunaman willamuyllapakamachisqayta

18Kunanp'unchaymiqantaruwarqanihark'asqallaqtata, fierromantapilarta,broncemantaperqakunatawan,llapan hallp'acontra,Judáreykunaqcontranpi,umallikunaq contranpi,sacerdotekunaqcontranpi,hallp'aqrunakunaq contranpiwan

19Paykunanqanwanmaqanakunqaku;ichaqamanan atipasunkikuchu;SeñorDiosminin,qanwankashani, kacharichinaypaq,nispa.

2kaqRAKI

1HinaspapasSeñorDiospasiminmihamuwarqan: 2RispaJerusalénllaqtataqapariychis:‘SeñorDiosminin Yuyariyki,waynakasqaykipisumaqsonqokasqaykita, casarakuyniykikunaqmunakuyninta,ch'inneqpi,mana tarpusqahallp'apiqhepaytarispayki

3IsraelnacionqaSeñorDiospaqmich'uyakapurqan, tarpusqanpañawpaqrurunkunapas,llapanmijuqninkunaqa huchallikunqakuPaykunamanmimanaallinkuna chayamunqa,nispasninSeñorDiosqa.

4Jacobpaayllunkuna,Israelpallapaayllunkuna,Señor Diospasimintauyariychis

5SeñorDiosminin:¿Imamanaallintataqñawpa taytaykichiskunatariwanku,ñoqamantakaruman ripuspanku,yanqamanpurispayanqamantukupuspanku?

6Manataqminirqankuchu:¿MaypitaqSeñorDiosqa Egiptosuyumantapusawaqninchis,ch'inneq,t'oqokunaq hallp'anta,ch'akiqhallp'anta,wañuypallanthunninta,mana pipaspasasqan,manapipastiyasqanhallp'ata pusawaqninchis?

7Hinaqtinmiaskhahallp’amanpusamurqaykichis,chay suyuparurunkunata,sumaqkaynintawan mikhunaykichispaqYaykuruspaykichismiichaqa, hallp'aytaqhellicharqankichis,herenciaytataqmillay millaymantukuchirqankichis

8Sacerdotekunaqamanannirankuchu:¿MaypitaqSeñor Diosqakashan?Kamachikuysimitaqhawaqkunapas mananreqsiwarqankuchu,pastorkunapasñoqacontran huchallikurqanku,profetakunapasBaalpasutinpi profetizarqanku,manaallinruwaykunatataqpurirqanku.

9Chayraykunnoqaqaqankunamanraqvalekusaq,nispas ninSeñorDiosqa,wawaykichispawawankunatapas rogakusaqmi.

10Chitimwat'akunatachimpaspaqhawaychisKedar llaqtamankachamuychis,hinaspaallintaqhawariychis, chhaynachuskanmanchusichamanachuschayta,nispa.

11¿Huknacionpasdiosninkutacambiaranchu,chaykunaqa manaraqmidioschukanku?Llaqtaymiichaqamana allinpaqqhawarisqakayninkutat'ikrarqanku.

12Hanaqpacharunakuna,admirakuychis,manchay mancharikuychis,sinchich'usaqkaychis,ninmiSeñor Diosqa.

13LlaqtayqaiskaymanaallinkunatanruwarqanKawsaq unupukyutasaqerparispanku,manaunuhap'iq p'uytukunata,p'akisqap'uytukunata,manaunuhap'iytaatiq p'uytukunatakuchuspa

14¿Israelsirvientechu?¿wasipinaceqkamachichu? ¿imaraykutaqwaqllichisqakachkan?

15Leonkunanqaparirqanku,hinaspanhallp'anta ch'usaqyachirqanku

16Nofpa,Tahapanespamirayninkunapasumaykipa coronantapakirunku

17¿Manachuqankikiykipaqkaytaruwaranki, DiosniykichisSeñorDiostañannintapusashaspa saqerparisqaykirayku?

18Kunantaq,¿imatataqEgiptoñanpiruwanayki,Sihor yakutaukyanaykipaq?¿ImatataqAsiriañanpiruwanayki, mayuunutaukyanaykipaq?

19Manaallinruwasqaykikunanallichasunki,qhepaman kutipusqaykipasanyasunki,chhaynaqayachay,qhawariy millay,k'arakmillaykasqanmanta,SeñorDiosniykita saqerparisqaykita,manchakuyniypasmanaqanpi kashasqanmanta,ninmiTukuy-atiyniyoqSeñorDiosqa.

20Ñawpamantapachayugoykitap'akirqani, wataykikunatapasp'akirqaniHinaspanniranki:Manan huchallikusaqchu,nispa.sapaaltoorqokunapi,sapaverde sach'a-sach'akunaqsikinpipaspurinki,rabonawarmita ruwaspa

21Chaywanpastarpurqaninallinuvassach'ata,llapanpi allinmuhuta,¿imaynataqmanareqsisqauvassach'aman tukupuwanki?

22Nitrowanmayllakuspapas,askhajabontapashap'ispapas, huchaykiqañawpaqeypinseñalasqakashan,nispanSeñor Diosqanin.

23¿Imaynataqniwaq:Manamqhellichasqachukani, manataqmiBaalrunakunataqatiparqanichu?wayq'opi ñanniykitaqhaway,yachayimaruwasqaykita:qanmikanki usqhayllapuriqdromedariañannintapuriq;

24Ch'inneqmanyachasqasallqaasno,munasqanmanhina wayratawañuchiq.paypaocasionninpi,¿pitaqpayta kutichinman?lliwpaytamaskhaqkunaqamanan sayk'unqakuchukillanpimpaytatarinqaku

25Chakiykitahark'aymanazapatoyoqkanaykipaq, kunkaykitapasch'akiymantahark'ay,qantaqnirqanki: Manansuyakuyqakanchu,manankanchu,nispaWak llaqtayoqrunakunatanmunakuni,paykunaqqhepantataq risaq,nispa

26Imaynansuwaqap’enqakuntarisqakaqtin,chhaynatan Israelrunakunapasp’enqakunku.paykunapas,reyninkupas, kamachiqninkunapas,sacerdotekunapas,profetankupas

27Hukkuruchatanirqan:–Qanmitaytaykanki,nispa Rumimanpas:“Qanmihorqomuwarqanki,manan uyankumanchuqhepakurqanku”,nispa

28Ichaqa,¿maypitaqkashankukamasqaykidiosniykikuna? Sasachakuyniykipiqespichisunkikumanchayqa, hatarichunku,Judá,llaqtaykikunaqyupayninmanhinan diosniykikunakashanku,nispa

29¿Imanaqtintaqrogawankichis?Llapaykichismi contraypihuchallikurqankichis,nispasninSeñorDiosqa 30Yanqapaqmiwawaykikunatamaqarqanimanataqmi allinyachisqachukarqanku,kikiykiqespadaykiqa profetaykikunatanmikhurqan,thunikuqleonhina 31Miray,SeñorDiospasimintaqhawaychis¿Israelpaqchu ch'inneqpikarqani?tutayaqallpa?chayraykunllaqtayta niychis:“Señorkunankayku”,nispa¿Manañachuqanman hamusaqku?

32¿Qonqanmanchusirvientaadornokunata,ichanovia p'achantapas?chaywanpasllaqtayqamanayupayatina p'unchawkunatamqunqaruwan

33¿Imanaqtintaqmunakuytamaskhanaykipaqñanniykita k’utushanki?chayraykunqanpasmillayrunakunamanpas ñanniykikunatayachachirqanki

34P'achaykipintarikunwakchamanahuchayoqrunakunaq yawarninpas,mananpakallapimaskhaspachutarirqani, aswanpasllapankaykunapintarirqani.

35Chaywanpasninki:Manahuchayoqkasqayraykun phiñakuyninqañoqamantat'aqakunqa,nispaQhawariy, valekusaqmi:Manamhuchallikurqanichunisqaykirayku, nispa

36¿Imanasqataqanchatakallpanchakunkiñannikita cambianaykipaq?QanpasEgiptollaqtamantanp'enqakunki, imaynanAsiriamantap'enqakurqankihinata

37Arí,paymantanlloqsinki,makiykikunataumaykipi hap'ispa,SeñorDiosmimanaallinpaqqhawarisqaykikunata wikch'upurqan,manataqmichaykunapiallintachu kawsanki

3RAKI

1Chaymininku:“Qhariwarminmantat’aqakuspahuk qharimantukupunmanchayqa,¿hukmantachupayman kutipunman?”,nispa.¿manachuchayhallp'aqasinchi qhellichasqakanqa?ichaqaaskhamunakuqkunawanmi rabonataruwarqanki;Chaywanpasnoqamankutimuychis, nispasninSeñorDiosqa,nispa.

2Ñawiykikunatahoqarispaaltocheqaskunaman,hinaspa qhawaymaypimanap'achasqakasqaykita,nispa Ñankunapimpaykunapaqtiyaykunki,chunniqpiArabia runahinaQhellichakusqaykikunawan,millay ruwayniykikunawanima,hallp'ataqhellicharqanki

3Chayraykunparaqahark’asqakashan,manataqmiqhepa paraqaparamurqanchuPusaqwarmimat'intaqkarqanki, manap'enqakuytamunarqankichu

4¿Manachukaypachamantapachaqapariwanki:Taytay, waynakasqaypipusaqmikanki?

5¿Wiñaypaqchuphiñakuynintawaqaychanqa? ¿tukunankamachuwaqaychanqa?Qhawariy,atisqaykiman hinanmanaallinkunatarimarqanki,ruwarqankipas

6ReyJosiaspap'unchayninkunapipasSeñorDiosmi niwarqan:–¿RikurqankichuIsraelrunakunaqruwasqanta? Payqasapaaltoorqokunaman,tukuyq'omersach'a-sach'a ukhumanpaswicharin,chaypitaqmiqhellihuchapipurin 7Hinaqtinmiñoqaqanirani:“Kutiripuway”,nispa.Ichaqa manankutimurqanchuChaytarikurantraicionaqñañan Judá

8Hinaqtinmirikurani,Israelrunakunatawasanchakusqanta qarqosqayta,divorciakunanpaqqelqataqosqayta chaywanpastraicionaqñañanJudámanamanchakurqanchu, aswanpasrisparabonawarmitaruwarqan.

9Qhelliqhellihuchapipurispataq,chayhallp'ata qhellichaspa,rumikunawan,k'aspikunawanima qhellichakurqan.

10ChaywanpastraicionaqñañanJudámanatukuy sonqonwanchuñoqamankutirirqan,aswanpas yanqallawanmi,nispanSeñorDiosqanin.

11SeñorDiosminiwarqan:QhepamankutiriqIsrael nacionqatraicionaqJudánacionmantapasaswan allinpaqmiqhawarikun,nispa

12Rispakaysimikunatawillamuychiswichayladoman, hinaspaniy:Kutimuy,qankutiriqIsraelllaqta,ninmiSeñor Diosqa.Manataqmiphiñakuyniytaqaqankunaman urmachisaqchu,khuyapayakuqmikani,nispasninSeñor Diosqa,mananwiñaypaqchuphiñakuytawaqaychasaq, nispa

13DiosniykichisSeñorDiospacontranpi huchallikusqaykitareqsikuy,sapankaq'omersach'a-sach'a ukhupiwakllaqtayoqrunakunamanch'eqechisqa kasqaykita,manataqkunkayniytakasurqankichischu, nispanSeñorDiosqanin.

14Qhepamankutiriqwawakuna,kutirimuychis,ninmi SeñorDiosqaQankunawanmicasarasqañakani,huk

llaqtamanta,iskayayllumantawanpusasqayki,hinaspa Sionllaqtamanpusasqayki.

15Sonqoymanhinapastorkunataqosqayki,paykunan yachaywanentiendeywanmikhuchisunkichis.

16SeñorDiosminin,chayp'unchaykunapi askhayashaqtiykichis, chay hallp'api askhayashaqtiykichisqa,manañanninqakuñachu:Tayta Diosparimanakuyarcanta,manataqmiyuyayninkupi hamunqakuchu,manataqmiyuyarinqakuchu,nispa manataqmiwatukamunqakuchu;manañanchaypas ruwakunqañachu

17ChaytiempopinJerusalénllaqtatasutichanqakuSeñor Diospakamachikuytiyanannispa.SeñorDiospasutinman, Jerusalénllaqtamanllapasuyukunahuñusqakanqaku, manañataqmimillaysonqonkupiyuyaykusqankuman hinañachupurinqaku.

18Chayp'unchaykunapinJudánacionqaIsrael runakunawankuskapurinqaku,wichaylado hallp'amantataqñawpaqtaytaykichismanherenciataqosqay hallp'amanhuñunakunqaku

19Ñoqanichaqanirqani:¿Imaynatataqwawakunaq chawpinpichurasqayki,hinaspasumaqhallp'ataqoykiman, askhasuyukunaqsumaqherenciankananpaq?Hinan nirqani:Taytaynispasutichawanki,nispaManataqmi karunchawanqachu.

20Imaynanwarmipasqosanmantat'aqakun,chhaynatan qankunapastraicionawankichis,Israelpamirayninkuna, ninmiSeñorDiosqa.

21AltopatakunapinuyarikurqanIsraelrunakunaq waqasqankuta,rogakusqankutapas

22Qhepamankutiriqwawakuna,kutimuychis,ñoqataq qepamankutipuqniykichistaqhaliyachisaqQhawariy, qanmanhamushayku;QanmiSeñorDiosninchiskanki, nispa.

23Orqokunamantapas,askhaorqokunamantapas qespikuyqayanqapaqmisuyakun

24P'enqaymiwayna-sipaskasqanchismantapachañawpa taytanchiskunaqllank'aynintamikhurqanovejankupas, vacankupas,churinkupas,ususinkupas

25P'enqaypipuñuyku,ch'aqwayniykutaqqataykuwanchis, noqaykupasñawpaqtaytaykupas,wayna-sipas kasqaykumantakunankamapas,DiosniykuSeñorDiospa contranpinhuchallikurqayku,manataqmiDiosniykuSeñor Diosparimaynintapaskasukurqaykuchu

4kaqRAKI

1Israelllaqta,kutimuwaqtiykiqa,SeñorDiosminin, ñoqamankutimuy,millaymillayruwasqaykikunatataq wikch'upunkichayqa,mananqarqowaqchu

2Jurankichismi:“SeñorDiosqakawsashanmi,cheqaqkaypi,taripaypi,chaninkaypiwan,nispa.Paywanmi nacionkunapassaminchakunqaku,paywanmi hatunchakunqaku

3SeñorDiosmininJudá,Jerusalénrunakunata:“Mana ch'usaqhallp'aykichistap'akiychis,amataqkichkaukhupi tarpuychischu”,nispa.

4Judárunakuna,Jerusalénllaqtapitiyaqkunapas,Señor Diosmansencincidakuychis,sonqoykichispañawpaq qarantapasqechuychis,amaphiñakuyniyninahina lloqsimuspamanapipaswañuchinanpaq,manaallin ruwasqaykichisrayku

5Judásuyupiwillaychis,Jerusalénllaqtapitaqwillaychis niychis:‘Hallp’apitrompetatatocaychis,qapariychis, huñunakuspaniychis:“Huñunakuychis,amahark’asqa llaqtakunamanrisun”,nispa.

6Sionmanbanderatachuraychis,amaqhepakuychischu, wichayladomantamanaallinkunataapamusaq,hatun chinkachiytawan

7Leonqasach'a-sach'anmantanlloqsimushan,manajudío runakunatach'usaqyachiqtaqpurishanhallp'aykita ch'usaqyachinanpaqmiripun;Llaqtaykikunapas ch'usaqyachisqankanqa,manapipastiyananpaq

8Qankunaqaq'epip'achawanwataychis,waqaychis, waqaychis,SeñorDiospasinchiphiñakuyninqamanan ñoqaykumantakutirisqachu

9SeñorDiosminin,chayp'unchaymireypasonqonpas, kamachikuqkunapasonqonpaschinkapunqa. Sacerdotekunapasadmirasqakanqaku,profetakunapas admirakunqaku

10Hinaqtinminoqaqanirqani:¡Ay,SeñorDios! CheqaqtapuninkayrunakunataJerusalénllaqtatawan q'oturqanki:Thakkawsayniyoqmikankichis,nispa Espadataqalmamanchayan.

11ChaytiempopinkayrunakunamanJerusalénllaqtatapas ninqaku:Ch'inneqpialtocheqaskunamantach'akiwayran llaqtaypaususinman.

12Chaycheqaskunamantansinchiwayrapashamuwanqa, kunanmipaykunacontrahuchallikusaq

13Puyuhinawicharinqa,carretankunapaswayrahinan kanqa,caballonkunapasatoqkunamantapasaswan kallpayoqmi¡Ayñuqaykumanta!Qhapaqchasqa kasqanchisrayku.

14Jerusalénllaqta,millayruwaykunamantasonqoykita mayllakuy,qespichisqakanaykipaq¿Hayk'aqkamataq yanqayuyayniykikunaukhuykipiqhepakunqa?

15Danllaqtamantanhukkunkawillan,Efraín orqomantataqñak'ariykunatawillashan

16Llaqtarunakunamanwillamuychis.Qhawariychis Jerusalénllaqtacontra,karullaqtamantaqhawaqkuna hamuspa,Judállaqtakunaqcontranpiqaparinankuta,nispa 17Chakrataqhawaqkunahina,muyuriqnillanpitaqpaypa contranpikashankuSeñorDiosminin

18Ruwayniykipaskaykunatanruwasunkikaymillay ruwayniykiqa,k'araksonqokasqanrayku,sonqoykiman chayasqanrayku

19¡Wiksaykuna,wiksaykuna!Sonqoypinnanasqakashani; sonqoymiñoqapiqapariwan;Manamupallaytaatiymanchu, almay,trompetapawaqayninta,guerrapaalarmata uyarisqaykiraykum.

20Ch’usaqyachiyqach’usaqyachisqanqaparikun;Llapan hallp'aqaq'ewisqañankashan,qonqayllamantan karpaykunasuwasqakashan,cortinaykunapashuk ratollapinwaqllipun.

21¿Hayk'aqkamataqbanderatarikusaq,corneta waqaqtataquyarisaq?

22Llaqtayqamanayuyayniyoqmi,manan reqsiwarqankuchu;paykunaqasottishwawakunankanku, manataqmiimahamut'ayniyoqpaschukanku, yachayniyoqmikankumanaallinruwaykunata ruwanankupaq,allinruwaypaqqamananyachayniyoqchu kanku.

23Kayhallp'atarikurqani,manarikch'ayniyoq,ch'usaqmi karqan;Hanaqpachatapas,manataqmik'anchayniyoqchu karqanku

24Orqokunatarikurqani,hinankatkatatasharqanku,llapa orqokunapaspisillatankuyurirqanku.

25Qhawarispaymimanapipaskarqanchu,hanaqpachapi llapapisqukunapasayqekurqankun

26Qhawarqanin,chaymirayniyoqcheqasqach'inneqhina kasharqan,llapallaqtankunatapasSeñorDiospa ñawpaqenpi,sinchiphiñakuyninwanmithunisqakasharqan

27SeñorDiosmikaynataniran:Lliwhallp'aqach'usaqmi kanqa,nispachaywanpasmananhunt'asqatachutukusaq

28Kaypachaqallakikunqa,hanaqpachapasyanayapunqa, chaytarimasqayrayku,yuyaykusqayrayku,manataqmi wanakusaqchu,manataqmikutirisaqchu

29Llaqtantinmiayqekunqakucaballopisillakuqkunaq, arcoyoqrunakunaqqapariyninwansach'a-sach'akunaman rispaqaqapatamanwicharinqaku,sapallaqtansaqesqa kanqa,manataqpipaschaypitiyanqachu.

30Suwasqakaspa,¿imatataqruwanki?Pukap'achawanña p'achakunkichaypas,qorimantaadornokunawan sumaqchasqañakankichaypas,uyaykitallik'ispapas, yanqapaqmisumaqyachikunki;munakuqniykikunan pisichasunkiku,kawsayniykitanmaskhasunkiku

31Uyarirqanimwachakuqwarmipakunkanta,puntakaq wawanwachakuqwarmipaqapariynintapas,Sionpa ususinpakunkanta,paykikinmantawaqakuq,makinta mastarikuqpakunkanta:¡Aykunanqa!Almayqa sayk'usqañankashanrunawañuchiqkunarayku

5CAPÍTULO

1Jerusalénllaqtaqcallenkunapiphawaykuychis,kunantaq qhawaychis,yachaychis,maskhaychistaqancho cheqaskunapi,sichustariwaqchishukrunata,sichus kanmanpipastaripayruwaq,cheqaqtamaskhaq;hinaspa pampachasaq.

2“SeñorDiosqakawsashanmi”niqtinkupas cheqaqtapuninllullakuspajuranku

3SeñorDiosníy,¿manachucheqaqkaqtaqhawashanki? paykunatamaqarqanki,ichaqamananllakikurqankuchu; qanmipaykunatawañuchirqanki,ichaqamanan munarqankuchuallinchaytachaskiyta.manataqmi kutimuytamunankuchu

4Chayraykunnirqani:Cheqaqtapuninkayrunakunaqa wakchakanku.paykunaqamanayuyayniyoqmikanku, mananyachankuchuSeñorDiospañanninta,nitaq Diosninkuqjuzgasqantapas.

5Hatunrunakunamanmichayasaq,paykunawantaq rimasaq;TaytaDiospañanninta,Diosninkupa taripaynintapasyacharuspankum,yugotapakiruspanku watasqakunatapakiruspanku.

6Chayraykunsach'a-sach'amantahukleonpaykunata wañuchinqa,ch'isiyaqlobotaqpaykunatasuwachinqa,huk leopardollaqtankutaqhawanqa,chaymantalloqsimuqqa llik'isqakanqa

7¿Imaynatataqpampachasqayki?wawaykikunan saqerpariwanku,manadiosniyoqrunakunaqsutinpitaq jurarqanku,mijuruspaymiwasanchayhuchataruwarqanku, t'aqa-t'aqat'aqapitaqrabonawarmikunaqwasinpi huñunakurqanku

8Paykunaqatutamantanmikhuchisqacaballokunahinan karqanku,sapankankurunamasinpawarminpaqhepanta qapariqku

9¿Manachuchaykunaraykuwatukamusaq?SeñorDiosmi nin:¿Manachukayhinanacionmantaalmayvengakunqa? 10Paypaperqankunamanwichaspathuñichiychisichaqa amahunt'asqatachutukuchiychis,awqanakuyninkunata qechuychis.ChaykunaqamananSeñorDiospachukanku. 11Israelpamirayninpas,Judáayllupassinchitan traicionawarqanku,nispanSeñorDiosqanin

12PaykunanSeñorDiostallullakuspanirqanku:Manan paychu,nispamanataqmiimamanaallinpas hamuwasunchu;manataqmiespadatapasyarqaytapas rikusunchu

13Profetakunaqawayramanmitukupunqaku,manataqmi paykunapisimiqakanqachu.

14Chhaynaqa,Tukuy-atiyniyoqDiosTaytaDiosminin: Kaysimitarimasqaykiraykunsimiykichistaninaman tukuchisaq,kayllaqtatataqyantamantukuchisaq,hinaspan paykunatamikhupunqa,nispa

15Israelpawasin,karumantanhuknaciontaqankunaman pusamusaq,ninmiSeñorDiosqa,chaynacionqaatiyniyoq nacionmi,ñawpaqnacionmi,manataqmirimasqaykitapas yachankichu,manataqmientiendenkichuima nisqankutapas.

16Paykunaqt'oqonqakichasqaayap'ampanahinan, llapankutaqmiatiyniyoqrunakunakanku

17Paykunancosechaykichista,t'antaykichistapas, churiykichispasususiykichispasmikhunqaku, ovejaykichistapasvacaykichistapasmikhunqakun,uvas sach'aykichistapashigossach'aykichistapasmikhunqaku, espadawanhap'ipakusqaykicercasqallaqtaykikunatapas wakchamantukuchinqaku

18Chaywanpas,SeñorDiosminin:“Manan qankunawanqahunt'asqatachutukusaq”,nispa

19Hinaqtinmininkichis:“¿ImanaqtintaqDiosninchis SeñorDiosqatukuykaykunataruwawanchis?”,nispa. Hinaqtinmipaykunatakutichinki:Imaynanñoqata saqerpariwankichis,hinanllaqtaykichispiwakllaqtayoq dioskunatayupaycharqankichis,chayhinallataqmimana qanpahallp'anpiwakllaqtayoqrunakunataservinkichis, nispa

20Jacobpawasinpichaytawillay,hinaspaJudásuyupi willay

21Manayuyayniyoqrunakuna,manayuyayniyoq runakuna,kunanqakaytauyariychis.Ñawiyoq,mana rikuqkunapas;Ninriyuq,manauyariq

22¿Manachumanchakuwankichis?SeñorDiosminin: ¿manachukatkatatankichisñawpaqeypi,wiñaypaq kamachikuywanlamar-qochatarit'itachuraqniy,mana pasaytaatispa,olakunakuyuriqtinpas,mananatipayta atinkumanchu,nispa.qaparispankupas,¿manachu chaynintapasaytaatinkuman?

23Kayrunakunanichaqahatariq,hatariqsonqoyoqkanku; paykunaqahatarispankumanañakapunkuñachu 24Nitaqmisonqonkupiqaninkuchu:“Kunanqa DiosninchisSeñorDiostamanchakusun,paymiparata parachimushan,ñawpaqkaqpasqhepakaqpas,cosecha semanakunatanwaqaychawanchis”,nispa 25Manaallinruwasqaykichismichaykunatasaqerpariran, huchaykichismiallinkaqkunatahark’asunkichis

26Llaqtaypachawpinpintarikunmillayrunakuna trampatachuranku,runakunatahap’inku.

27Imaynanhukjaulap'isqokunawanhunt'akashan,chay hinallataqmiwasinkupasq'otuywanhunt'akashan, chayraykunhatunyasqañakapunku.

28Wirawirahinankanku,k'ancharinku,ari,millay runakunaqruwayninkunatanatipanku,manataytamamakunaqhuchanta,manatayta-mamakunaqhuchantaqa mananjuzgankuchu,chaywanpasallintankawsanku; manataqmipisichaqpaderechontaqajuzgankuchu

29¿Manachuchaykunaraykuwatukamusaq?SeñorDiosmi nin:¿manachukayhinanacionmantaalmayvengakunqa?

30Chayhallp'apiqaadmirakuypaq,manchaymillaymi ruwakushan;

31Profetakunaqallullakuspanprofetizanku, sacerdotekunapaspaykunaqyanapayninwanmi kamachikunkuLlaqtayqaanchatanmunankuchayhina kayta,¿imatanruwankichischaytukukuypi?

6RAKI

1Benjamínrunakuna,Jerusalénllaqtaqchawpinmanta ayqekuychis,Tecoallaqtapitrompetatatocanaykichispaq, Bet-haqueremllaqtapininaseñaltachuranaykichispaq

2Sionpaususintanrikch'achirqanisumaqk'uyuwarmiwan.

3OvejamichiqkunanpaymanhamunqakuPaypa contranpikarpankutasayarichinqaku;sapakamatam mikuchinqakumaymikanankupi.

4Paypacontranpimaqanakuytawakichiychis;hatarispa chawpip'unchawtawicharisun¡Ayñuqaykumanta! P'unchayqapasapunñan,ch'isiyaqllanthunmimast'arisqa kashan

5Sayariy,tutarisunchis,hatunwasikunatathunichisunchis

6Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminiran:Sach'akunata kuchuspaJerusaléncontraorqotawikch'uychis,kay llaqtaqawatuchinapaqllaqtanpayqallapantansarunchasqa kashanchawpinpi.

7Imaynanpukyupasununtawikch'un,chayhinatanpayqa millayruwaynintawikch'unñawpaqeypisapakutilla llakikuy,k’irikunaimakashan.

8Jerusalénllaqta,yachachisqakay,amaalmayqanmanta t'aqakunanpaqManarunaqtiyasqanhallp'ataama ch'usaqyachiykimanchu,nispa.

9Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Israelmantapuchuq runakunatanuvassach'ahinach'usaqyachinqaku

10¿Pitataqrimapayasaq,hinaspawillasaquyarinankupaq? Qhawariychis,ninrinkuqamanaseñalasqakashan, manataqmiuyariytaatinkuchu,SeñorDiospasiminmi paykunapaqqak'amisqamanataqmichaypiqa kusikunkuchu

11ChayraykunSeñorDiospaphiñakuyninwanhunt'a kashani.Sayk'usqañankashanihap'ipakuspay,chaytan hich'aykusaqhawallaqtakunapiwawakunaman,waynasipaskunamanpas,qosapaswarminwankuskahap'isqa kanqa,yuyaqkunapashunt'ap'unchayniyoqmi

12Wasinkupashukkunamanmikutichisqakanqa, chakrankuwanwarminkuwankuska,chayhallp'api tiyaqkunamanmakiytahaywarisaq,nispanSeñorDiosqa nin

13Huch'uyhuch'uykunamantakuyuriqkamapas sapankankunmunapayaymantukupunkuProfetamanta sacerdotekamasapankankullullakusparuwanku

14Llaqtaypaususinpak'irisqantapaspisillatan qhaliyachirqanku:Hawkakay,thakkay!hawkakawsay manakaptin

15¿P’enqakurqankuchumillaymillayruwaykunata ruwaspanku?Manan,mananp'enqakurqankuchu, manataqmipukayaytaatirqankuchu,chayraykun urmaykuqkunaukhupiurmaykunqaku,watukamusqay ratopinurmachisqakanqaku,nispasninSeñorDiosqa.

16SeñorDiosminin:Ñankunapisayarispaqhawaychis, ñawpaqñankunatamañakuychis,maypitaqallinñan kashan,chaypipuriychis,hinanalmaykichispaqsamayta tarinkichis,nispaPaykunanichaqanirqanku:–Manan chaypipurisaqkuchu,nispa.

17Qankunataqhawaqrunakunatachurani:“Uyariychis trompetawaqaqta”,nispaPaykunanichaqanirqanku:–Mananuyarisaqkuchu,nispa.

18Chayrayku,uyariychis,nacionkuna,iñiqt'aqa, yachaychispaykunaukhupiimachuskashasqanmanta

19Uyariy,kaypacha,kayrunakunamanmanaallinta apamusaq,yuyayninkuqruruntapas,manarimasqayta, kamachikuyniytapasmanauyarisqankurayku,ichaqamana chaskisqankurayku.

20¿ImapaqtaqSeballaqtamantainciensohamuwan,karu llaqtamantataqmisk'ikaspi?Ruphachina sacrificioykichispasmananallinchu,sacrificioykichispas mananmisk'ichu

21ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Kay runakunaqñawpaqenpinurmachisaq.runamasinpas amigonpaschinkapunqan

22SeñorDiosminin:Wichayladomantahukllaqta hamunqa,kaypachaqladonmantanhatunnacionta hatarichinqa,nispa

23Arcota,lanzatapashap'inqakumillaymikanku, manataqmikhuyapayakuqchukanku;kunkankuqalamarqochahinanqaparishan;Sionpaususin,qanwan maqanakuqrunakunahinachurasqa,caballokunapi sillaykuspanku.

24Uyarirqaykutaqmichaypaallinreqsisqakayninta, makiykupaspisikallpayapunmi,wachakuqwarmihinan nanaywanhap'iykuwanchis.

25Amachakramanqariychischu,amataqñanta puriychischuawqaqespadanmi,manchakuypastukuy ladopinkashan.

26Llaqtaypaususin,sacop'achawanwatakuy,usphapi k'uyukuy,sapallanchurihinasinchitawaqay,q'otukuqmi qonqayllamantahamuwayku.

27Llaqtaypachawpinpihuktorreta,hukfortalezatawan churarqayki,chaynapiñanninkutayachanaykipaqhinaspa pruebakunaykipaq

28Llapallankunsinchik'amikuqrunakuna,k'amispa puriqkuna,broncemanta,fierromantawanruwasqakanku llapankunwaqllichiqkunakanku.

29Fuelleruphasqa,plomoninamantaruphasqa;Chay kamaqqayanqapaqmichullupun,millayrunakunaqamanan qechusqakanku

30Runakunaqaqhellichasqaqolqetansutichanqaku,Señor Diosmanaallinpaqqhawarisqanrayku.

7RAKI

1SeñorDiosmantanJeremiasmanhamurqan:

2SeñorDiospawasinpapunkunpisayaykuspakaysimita willaychis:UyariychisSeñorDiospasimintallapaJudá runakuna,kaypunkukunamanhaykuspaSeñorDiosta yupaychanaykichispaq.

3IsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin: Ruwayniykichista,ruwasqaykichistapasallinchay,kay cheqaspitiyachisqayki,nispa

4Amallullarimaykunapiqaconfiaychischu:“Señor Diospatemplon,SeñorDiospatemplon,SeñorDiospa templonmi”,nispa

5Imaymanaykichistapasruwayniykichistapasallintapuni allichankichischayqasichusallintapunihukrunawan runamasinwanjuzgankichischayqa;

6Manataqwakllaqtayoqta,manatayta-mamayoqta, viudatapassarunchankichischu,manataqkaycheqaspi manahuchayoqyawartahich'ankichischuchayqa,amataq hukdioskunaqqhepantapurinkichischu

7Chhaynapinkaycheqaspi,ñawpataytaykichisman qosqayhallp’apiwiñaypaqwiñaypaqtiyachisqayki.

8Qhawariy,llullarimaykunapihap’ipakunkichis,mana imapaqpasvaleqrimaykunapi

9Suwakunkichischu,wañuchinkichischu, wasanchakunkichischu,llullakuspachujurankichis, Baalmaninciensotaruphachinkichischu,mana reqsisqaykichisdioskunaqqhepantachupurinkichis?

10Hinaspataqhamuspakaysutiywanwaqyasqawasipi ñawpaqeypisayaykuspaninki:“Ñoqaykuqakaymillay millayruwaykunataruwanaykupaqmikacharichisqa kayku?”,nispa

11Kaysutiywansutichasqawasiqa,¿suwakunaq t’oqonmanchutukupun?Qhawariychis,ñoqapasrikurqanin, nispanSeñorDiosqanin

12KunantaqriychisSilollaqtapitiyasqayman,chaypin ñawpaqtasutiytachurarqani,hinaspaqhawamuychisIsrael llaqtaypamillayruwayninraykuimatachusruwarqani chayta

13Kunantaq,tukuykayruwaykunataruwasqaykichisrayku, SeñorDiosminin,tutamantahatarisparimaspaykichis, ichaqamananuyarirqankichischuwaqyamurqaykichismi, ichaqamanankutichirqankichischu;

14ChayraykunSilollaqtapiruwasqayhinataruwasaq, sutiywansutichasqawasita,maypichusconfiashankichis

15Llapawawqeykichiskunata,Efrainpa mirayninkunatapasqarqosqaymanhinanñawpaqeymanta wikch'upusqayki

16Chayrayku,amakayrunakunaraykumañakuychu,ama qapariychu,amataqpaykunaraykumañakuychu,amataq mañapuwaychu,manauyarisqaykirayku.

17¿ManachurikunkiJudállaqtakunapi,Jerusalénllaqtaq callenkunapiimaruwasqankuta?

18Wawakunaqayantahuñunku,tayta-mamakunaninata rawrachinku,warmikunataqmasankutamasanku,hanaq pachareinamantortataruwanankupaq,hukdioskunaman ukyanasacrificiotahich’anankupaq,phiñachiwanankupaq

19¿Phiñachiwankuchu?SeñorDiosminin:¿Manachu paykunakikinkuuyankupich'aqwachikunku?

20ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Qhawariy, phiñakuyniypasphiñakuyniypaskaycheqasmanmi hich'aykusqakanqa,runaman,uywakunaman,chakra sach'akunaman,hallp'arurukunamanpas;Ruphanqa, manataqmiwañunqachu,nispa

21Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispa.Sacrificioykichismanruphachinasacrificioykichista churaychis,aychatapasmikhuychis

22Egiptosuyumantahorqomusqayp'unchaypiqamanan ñawpataytaykichismanqarimarqanichu,nitaq kamachirqanichuruphachinasacrificiokunamantapas, sacrificiokunamantapas

23Ñoqanichaqakayhinatapaykunatakamachirqani: Kasukuychis,ñoqataqDiosniykichiskasaq,llaqtaytaq kankichis

24Ichaqamananuyarirqankuchu,nitaqninrinkutapas k’umuykachirqankuchu,aswanpasmillaysonqonkupi yuyaykusqankumanhinanpurirqanku,manataq ñawpaqmankutirqankuchu

25ÑawpataytaykichiskunaEgiptosuyumanta lloqsimusqankumantapachankunanp'unchaykamallapa kamachiyprofetakunatakachamuykichis

26Chaywanpasmananuyariwarqankuchu,nitaq ninrinkutapask'umuykachirqankuchu,aswanpas kunkankutarumiyachirqanku

27Chayraykunpaykunamanllapankaysimikunatarimanki; ichaqamananuyarisunkikuchu,qanpaspaykunata waqyankiichaqamanankutichisunkikuchu,nispa 28Qantaqpaykunataninki:Kaynacionqamanan DiosninkuSeñorDiospakunkantakasukuqchu,manataqmi corregiytachaskiqchu

29Jerusalénllaqta,chukchaykitakuchuspawikch'uy,alto cheqaskunapitaqwaqay.SeñorDiosqaphiñakuyninpa mirayninkunatanwikch'upurqan,saqepuntaq

30SeñorDiosminin,Judárunakunanmillayruwaykunata ruwarqanku,sutiywansutichasqawasiman, qhellichanankupaq

31Hinompachurinpawayq'onpikaqTofetorqo pampakunatanhatarichirqanku,churinkutaususinkuta ninapiruphachinankupaqChaytaqamananpaykunaman kamachirqanichu,manataqmisonqoymanpashamurqanchu 32SeñorDiosminin,p'unchaykunanchayamunqa,manaña TofetnitaqHinnompachurinwayq'onchu,aswanpas wañuchinawayq'o,Tofetllaqtapip'ampanqakumana maypipaskanankama.

33Kayrunakunaqayakunaqahanaqpachap'isqokunaq, kaypachapianimalkunaqmikhunanmikanqaManataqmi pipaschaykunataqallik'ichinqachu,nispa.

34ChaypachanJudállaqtakunamanta,Jerusalénllaqtaq callenkunamantawan,novioqkunkanta,novioqkunkanta, novioqkunkanta,noviaqkunkantapassaqesaq,chay hallp'aqach'usaqmikanqa

8RAKI

1SeñorDiosminin:Judáreykunaqtullunkunata, umalliqninkunaqtullunkunata,sacerdotekunaq tullunkunata,profetakunaqtullunkunata,Jerusalénllaqtapi tiyaqrunakunaqtullunkunatawanayap'ampanankumanta horqomunqaku

2Intipa,killapa,hanaqpachapillapallantropakunapa ñawpaqenmanmimastarinqaku,pikunatachus munakurqanku,pikunatachusservirqanku,pikunatachus purirqanku,pikunatachusmaskharqanku,pikunatachus yupaycharqanku.hallp'apachapiwanupaqmikanqa.

3Kaymillayayllumantallapapuchuqrunakunanwañuyta akllanqakukawsaymantaqa,nispa

4Chaymantapaspaykunataninki:TaytaDiosminin ¿Urmaykuspachumanahatarinqakuchu?¿Kutirinqachu, manataqkutirinqachu?

5Chhaynaqa,¿imaraykutaqkayJerusalénllaqta runakunaqawiñaypaqkutirimunku?q’otuytaallinta hap’inku,manakutimuytamunankuchu

6Uyarirqaninuyarirqani,ichaqamananallintachu rimarqanku.sapankankuñanninmankutirirqanku,caballo maqanakuymanphawaykachashaqtin

7Ari,hanaqpachapikaqcigüeñaqayachanmichurasqa pachankunata;tortugapas,grúapas,golondrinapas hamunankupachataqhawanku;Llaqtayqamanan yachanchuSeñorDiospajuzgasqanta.

8¿Imaynataqninkichis:“Yachayniyoqmikayku,Señor Diospakamachikuysiminqañoqaykuwanmikashan?”, nispa.Qhawariy,yanqapaqmichaytaruwarqan; kamachikuysimitayachachiqkunaqplumanqayanqapaqmi 9Yachayniyoqrunakunaqap'enqakunku,mancharisqa, hap'isqaimakanku,SeñorDiospasimintamana chaskirqankuchu¿Imayachaytaqpaykunapikachkan?

10Chayraykunwarminkutahukkunamanqosaq, chakrankutapasqosaqherenciatachaskiqkunaman, huch'uymantakuraqkamapasmunapayaymanmitukupun, profetamantasacerdotekamapasllullakun

11Llaqtaypaususinpak'iriynintapisillatan qhaliyachirqanku:Hawkakay,thakkay!hawkakawsay manakaptin

12¿P’enqakurqankuchumillaymillayruwaykunata ruwaspanku?Manan,mananp'enqakurqankuchu, manataqmipukayaytaatirqankuchu,chayraykun urmaykuqkunaukhupiurmaykunqaku,wachuchisqa kasqankutiempopinwikch'usqakanqaku,nispasninSeñor Diosqa

13SeñorDiosminin:Uvassach'apiqamananuvaskunaqa kanqachu,nitaqhigossach'apiqakanqachu,raphinpas chinkapunqanPaykunamanqosqayimaymanakunan paykunamantachinkapunqa,nispa.

14¿Imanasqataqtiyaykunchik?Huñunakuychik,hinaspa amachasqallaqtakunamanyaykusunchik,chaypiupallalla kasun,DiosninchikTaytaDiosmiupallachiwarqanchik, TaytaDiospacontranpihuchallikusqanchikraykumunu unutaupyananchikpaqquwarqanchik

15Hawkakawsaytansuyakurqayku,ichaqamananima allinpashamurqanchuqhalikaytiempopaqtaq, ¡qhawaychissasachakuykunata!

16Danllaqtamantancaballokunaqqaparisqanuyarikurqan, kallpasapakunaqqapariynintauyarispanllapahallp'aqa khatatatarqan.Paykunaqahamuspankun,hallp'ata,chaypi kaqllapakaqkunatawanmikhupunkullaqtata,chaypi tiyaqkunapas

17Qankunaukhumankachamusaqmach'aqwaykunata, kurkukunata,chaykunaqamananq'otusqachukanqa, kanisunkichistaqmi,ninmiSeñorDiosqa

18Llakikuymantasonqochaytamunaspayqa,sonqoy pisiyapun

19Qhawariy,llaqtaypaususinpaqapariynintakarullaqtapi tiyaqkunarayku:¿ManachuSeñorDiosqaSionpikashan? ¿manachureyninpaypikashan?¿Imanasqataq piñachiwarqakullachpasqarikchayninkunawan,mana riqsisqayanqarimaykunawanpas?

20Cosechaqapasarqon,chiritiempopastukukapunñan, manataqmiqespichisqañachukanchis

21Llaqtaypaususinpak'irisqanmik'irisqakashaniYana kani;musphaymihap'iwarqan.

22Galaadllaqtapiqamanankanchubálsamomanachu chaypihampiqkanchu?¿imaraykutaqllaqtaypaususinpa qhalikayninmanaqhaliyapunchu?

9RAKI

1¡Ay,umaypasunukanman,ñawiypaswaqaqpukyuhina kanman,llaqtaypaususinpawañuchisqanmantatuta p’unchaywaqayman!

2Ch'inneqpipuriqrunakunaqsamapakunawasiykanman chayqa;¡Llaqtaytasaqespapaykunamantaripunaypaq! Llapallankumwasanchayhuchapipuriqkuna,engañaq runakunapahuñunakuynin

3Llullakunankupaqmiarcohinaqallunkutapas k'umuykachinku,ichaqamanankaypachapicheqaq-kayta munaspaqavalorniyoqchukankuManaallinmanta millaymanmiripunku,manataqmireqsiwankuchu,ninmi SeñorDiosqa

4Sapankarunamasiykichistacuidakuychis,amataq mayqenwawqe-masiykichispipashap'ipakuychischu, sapankawawqe-masiykichispasllapantanrantinpi churakunqa,llaparunamasiykichispask'amispapurinqa

5Sapankarunamasinkutaq'otunqaku,manataqmi cheqaqtachurimanqaku,qalluntayachachirqankullulla rimayta,sayk'uykuspankutaqmanaallinruwaykunata ruwanankupaq.

6Wasiykiqaq'otukuychawpipinkashan;Engañowanmi manareqsiytamunankuchu,nispasninSeñorDiosqa

7ChayraykunTukuy-atiyniyoqSeñorDiosqanin: “Qhawariy,paykunatachulluchisaq,pruebasaqtaq ¿Imaynatataqllaqtaypaususintaruwasaq?

8Qallunkuqaflechahinan;q'otuytanriman, runamasinwanmithak-kaypiriman,sonqonpinichaqa suyakun

9¿Manachuchaykunaraykupaykunatawatukamusaq?

SeñorDiosminin:¿manachukayhinanacionmantaalmay vengakunqa?

10Orqokunatawaqayta,waqayta,ch'inneqpitiyaq wasikunatapaswaqaytahap'isaq,ruphasqakasqankurayku, manapipaschaynintapasaytaatispamanataqmirunapas uywakunapakunkantauyariytaatinkuchu;Hanaqpacha pisqukunapas,animalkunapasayqekunkum;manañam kanñachu

11Jerusalénllaqtatanruwasaqmontonasqakunata, dragónkunaqt'oqontapasJudásuyullaqtakunatataq ch'usaqmantukuchisaq,manapimanpastiyaq.

12¿Pitaqyachaysaparunarichaytaentiendenman?¿Pitaq SeñorDiospasiminrimasqantawillananpaq,chayhallp'a ch'inneqhinaruphasqakashasqanmanta,manapipas pasananpaq?

13SeñorDiostaqnin:–Ñoqamanchurasqay kamachikuyniytasaqespa,manakasukusqankurayku, manataqchaypipurisqankurayku

14Aswanpaspaykunaqsonqonkupiyuyaykusqankuman hinanpurirqanku,ñawpaqtaytankuqyachachisqanBaal runakunaqmunasqanmanhina

15ChayraykunIsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñor Diosqanin:Qhawariy,kayrunakunamanpasajenjowan mikhuchisaq,unutapasukyachisaq

16Paykunatapasnitaqñawpataytankupasmana reqsisqankunacionkunamanpasch'eqechisaqmi, wañuchinaykamataqmiespadataqatimusaq

17Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Qhawariychis, waqaqwarmikunatawaqyaychis,paykunahamunankupaq. Yachachikuqwarmikunatawaqyamuychis,paykuna hamunankupaq

18Usqhayllawaqaykuchunku,ñawinchiswaqaywan phawaykachananpaq,ñawinchispasunuwan ch’aqchunanpaq

19Sionmantawaqaykunkauyarikun:“¿Imaynatataq suwachiwanchis!”,nispaanchatap'enqachisqakayku, hallp'atasaqerparisqaykurayku,tiyasqayku qarqowasqaykurayku

20Warmikuna,SeñorDiospasimintauyariychis, ninriykichispassiminparimasqantachaskiychis, ususiykichiskunatapasyachachiychiswaqayta,sapankanku runamasinkumanpaswaqayta

21Wañuymiventananchiskunamanhaykumushan, palacionchiskunamanpashaykun,hawamantawawakunata, callekunamantawaynakunatapaswañuchinanpaq

22Rimaychis:SeñorDiosminin:Runakunaqayallanpas wanuhinanurmapunqa,cosechaqqhepantahina, manataqmipipashuñunqachu,nispa

23SeñorDiosminin:Amayachayniyoqrunaqa yachayninmantahatunchakuchunchu,amataqatiyniyoq runapashatunchakuchunchu,amaqhapaqrunapasqhapaq kayninmantahatunchakuchunchu.

24Pipashatunchakuqqahatunchakuchun,entiendewaspa reqsiwaspan,kaypachapikhuyapayakuq,juzgaq,chanin kayruwaqSeñorDioskasqayta,chaykunawanmikusikuni, nispa

25SeñorDiosminin,p'unchaykunachayamumunqa,llapa señalasqakaqkunatamanaseñalasqakunawankuska muchuchisaq

26Egipto,Judá,Edom,Amonpamirayninkuna,Moabpa mirayninkunapas,ch'inneqpitiyaqkunapas,llapankay nacionkunaqamanaseñalasqarunakunankanku,llapa Israelrunakunapassonqonkupimanaseñalasqakanku

10RAKI

1Israelpaayllunkuna,UyariychikTaytaDiospanisqanta.

2SeñorDiosminin:Amahuksuyukunaqñanninta yachaychischu,amataqhanaqpachaseñalkunata qhawaspaqamancharikuychischu.Paykunamantamana judíorunakunapassinchitanmancharikushanku

3Runakunaqcostumbrenkunaqayanqapaqmi,sach'asach'atasach'a-sach'atakuchun,llank'aqpamakinpa ruwasqan,hachawan

4Qolqewanqoriwanmisumaqchankuclavokunawan, martillokunawanimawatankumanakuyunanpaq.

5Paykunaqapalmerasach'ahinasayaqmikanku,ichaqa amarimaychischuAmapaykunatamanchakuychu;mana allintaqamananruwaytaatinkumanchu,manataqmi paykunapipasallinruwayqakanchu

6SeñorDiosníy,qanhinaqamananpipaskanchu.hatunmi kanki,sutiykipashatunatiyniyoqmikanki

7Nacionkunapareynin,¿pitaqmana manchakusunkimanchu?Qanpaqmi,llapanacionkunapi yachaysaparunakunaukhupipas,llapasuyunkupipas, mananpipasqanhinaqakanchu

8Ichaqallapanpimillaymillayrunakuna,mana yuyayniyoqrunakunankanku.

9Tarsisllaqtamantanqolqetap'altamanmast'arisqa apamunku,Ufazllaqtamantataqqoritaapamunku,chaytaqa llank'aqpa,kamaqpamakinparuwasqanmi.

10SeñorDiosmiichaqacheqaqDios,kawsaqDios, wiñaypaqreyima,phiñakuyninwanmikaypachaqa khatatatanqa,manataqminacionkunapasphiñakuyninta aguantanqakuchu

11Kayhinatanninkichis:Hanaqpachatakaypachatamana kamaqdioskunankaypachamanta,kayhanaqpachaq uranmantawanchinkapunqa,nispa

12Paymikaypachataatiyninwankamarqan, yachayninwanmikaypachatatakyachirqan, yuyayninwanmihanaqpachatamast'arirqan

13Kunkantarimaqtinmihanaqpachapiaskhaunukunakan, chaymikaypachaqk'uchunkunamantawapsikunata wicharichinparawanllimp'ikunataruran,qhapaq kayninmantataqwayratahorqomun.

14Sapankarunanyachayninpimillaymillay,llapateqsi ruwaqpasp'enqachisqankashanllullasqaidolowan, chullusqarikch'ayninqallullakuymi,manataqmisamaypas kanchu

15Chaykunaqayanqan,pantasqaruwaykunan,wateqasqa kasqankutiempopinchinkapunqa.

16Jacobpaqosqanqamananpaykunahinachu,paymi tukuyimamantañawpaqkaqIsraeltaqherencianpak'aspin, Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmisutin.

17Qelqapitiyaq,hallp'amantaimaykikunatapashuñuy 18SeñorDiosminin:“Qhawariy,kayhallp’api tiyaqkunatanchayratollaqarqosaq,ñak’arichisaqtaq, chhaynatatarinankupaq”,nispa

19¡Ay,k'irisqaymanta!k'iriyqasinchimillaymi,ichaqa nirqani:Cheqaqtapuninkayqallakikuy,aguantanaymi, nispa

20Karpayqasuwasqañan,llapawaskhaykunapas p'akisqañankashan,wawaykunapaslloqsimunkuñan, manañankapunkuñachu,manañanpipaskarpayta mast'arinanpaq,cortinaykunatasayachinanpaqpas kanñachu.

21Pastorkunaqamillaymillaymanmitukupunku, manataqmiSeñorDiostamaskharqankuchu,chayraykun manaallintachukawsanqaku,llapaovejankunapas ch'eqechisqankanqaku

22Qhawariy,wichayladomantasinchich'aqwaymihamun, Judállaqtakunatach'usaqyachinanpaq,dragonkunaq t'oqonmantukuchinanpaq

23SeñorDiosníy,yachaninrunaqpurisqanqamanapay kikinpichukasqanta,mananpuriqrunaqpurisqantachu purin

24SeñorDiosníy,allichaway,ichaqajuzgaspamana phiñakuyniykipichu,manayanqamantukuchiwankimanchu, nispa

25Phiñakuyniykitahich'aymanareqsisuqsuyukunaman, sutiykitamanawaqyakuqayllukunamanpas,Jacobta mikhuspamikhuspamikhuspa,tiyasqantapas ch'usaqyachirqanku.

11RAKI

1SeñorDiosmantanJeremiasmanhamurqan:

2Kayrimanakuysimikunatauyariychis,hinaspaJudá runakunaman,Jerusalénllaqtapitiyaqkunamanpas rimaychis

3Paykunataniy:IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:Kay rimanakuypimanakasukuqrunaqañakasqakachun.

4Egiptohallp'amantafierrohornomantahorqomusqay p'unchaypinñawpataytaykichistakamachirqani: Kasukuychis,tukuykamachisqaymanhinaruwaychis.

5Ahinapinñawpataytaykichismanjurasqaytahunt'asaq, kunanp'unchayhinalechewanmielwanpuriqhallp'ata paykunamanqonaypaqHinankutichirqani:–Señor Diosníy,chhaynakachun,nispa

6HinaqtinmiSeñorDiosqaniwarqan:Judállaqtakunapi, Jerusalénllaqtaqcallenkunapipaskaysimikunatawillay: Kayrimanakuysimikunatauyariychis,hinaspahunt'aychis, nispa.

7Egiptohallp'amantahorqomusqayp'unchaypi, kunankamapas,tutamantanhatarispa,nirqani: “Kusikuyniytakasukuychis”,nispa.

8Chaywanpasmanankasurqankuchu,nitaqninrinkutapas k’umuykachirqankuchu,aswanpassapankankumillay sonqonkupiyuyaykusqankumanhinapurirqanku, chayraykunpaykunamanapamusaqkayrimanakuypa llapansiminta,paykunamankamachisqaymanhinaichaqa mananchaykunataqaruwarqankuchu.

9SeñorDiosminiwarqan:Judárunakunaukhupipas, Jerusalénllaqtapitiyaqrunakunapipasch'aqwaytan tarirqanku,nispa.

10Ñawpataytankuqmanaallinruwasqankumanmi kutiripunku,paykunanmanauyariytamunarqankuchu rimasqayta;Hinaspanhukdioskunaqqhepantarirqanku paykunatayupaychanankupaq,IsraelpamirayninpasJudá ayllupasp'akirqankunñawpaqtaytankuwan rimanakusqayta.

11ChayraykunSeñorDiosqanin:Ñoqaqapaykunamanmi manaallinkunataapamusaq,manataqmiayqeyta atinqakuchu.qapariwaptinkupas,manampaykunata uyarisaqchu

12Judánacionpallaqtankunapas,Jerusalénllaqtapi tiyaqkunapas,inciensohaywasqankudioskunamanmi qaparinqaku

13Judá,llaqtaykikunaqyupayninmanhinandiosniykikuna kasqa.Jerusalénllaqtapacallenkunapayupayninmanhinam chaypinqaypaqaltarkunatachurarqankichik,Baalman inciensotaruphachinapaqaltarkunata

14Chayrayku,amakayrunakunaraykumañakuychu, amataqqapariytapasnitaqmañakuytapaspaykunarayku, manauyarisaqchullakiyninkumantaqapariwaqtinkuqa.

15¿Imatataqmunakusqaywasiypiruwanman,askha runakunawanqhellihuchataruwaspa,ch'uyaaychapas qanmantat'aqasqakashaspa?manaallintaruwaspaykiqa kusikunki.

16SeñorDiosmisutichasunki:Q'omeraceitunassach'a, sumaqrikch'ayniyoq,sumaqruruyoq,sinchich'aqwaypa qapariyninwanmininatarawrachirqan,k'allmakunan p'akisqakashan,nispa

17Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmitarpusuqniykimana allintawillasunki,IsraelpamirayninmantaJudá ayllumantawanmanaallintaruwasqankurayku,Baalman inciensohaywaspaphiñachiwanankupaq.

18SeñorDiosmichaytayachaytaqowarqan,ñoqapas yachani,chaymantanpaykunaqruwasqankuta rikuchiwarqanki

19Ñoqaqañoqaqakarqanicorderootaqtorohinan,chay wakamanapasqakani.manataqmiyacharqanichucontraypi yuyaykusqankuta,kayhinata:Sach'atarurunwan ch'usaqyachisun,kawsaqrunakunaqhallp'anmantataq kuchusun,sutinmanañayuyarisqakananpaq,nispa.

20Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosníy,chaninjuzgaq, sonqoykitapaspruebaq,paykunamantavengakusqaykita qhawarisaq,qanmanmiwillarqaniimachuskasqayta

21ChayraykunAnatotllaqtayoqrunakunaqSeñorDiosqa nin:“AmaSeñorDiospasutinpiprofetizaychu,ama makiykuwanwañunaykipaq

22Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Qhawariy, paykunatamuchuchisaq,waynakunaqaespadawanmi wañunqakuChurinkupasususinkunapasyarqaymantam wañunqaku

23Paykunamantaqamananpuchunqachu,Anatotllaqtapi runakunaqwateqasqanwatapinmanaallinkunata apamusaq,nispa

12RAKI

1SeñorDiosníy,chaninrunankanki,qanwanvaleqtiy, chaywanpasqanwanrimasaqjuicioykikunamanta: ¿Imanaqtintaqmillayrunaqñanninqaallinpuni? ¿imaraykutaqllapankukusisqakankuanchatraicionakuq? 2Qanmitarpurqanki,ari,saphichakurqanku,wiñanku,ari, rurunku,qanmisiminkupiqayllapikashanki, riendankumantataqkarunpikashanki.

3Qanmiichaqa,SeñorDiosníy,reqsiwanki,qanmirikuspa sonqoytapruebarqanki,ovejakunatahinahorqospa wañuchinap'unchaypaqwakichiy.

4¿Hayk'aqkamataqhallp'awaqanqa,llapachakrapi yurakunach'akipunqa,chaypitiyaqkunaqmillay ruwasqankumanta?animalkunapas,pisqukunapas tukusqañam;“Mananqhepatukukuyninchistarikunqachu” nisqankurayku,nispa

5Chakipipuriqkunawanphawaspasayk'uchisuqtiykiqa, ¿imaynataqcaballokunawanatipanakuwaq?Hawka kawsayhallp'apihap'ipakusqaykipisayk'uchisurqanki chayqa,¿imaynatataqJordánmayupunkiypiruwanki?

6Wawqeykikunapas,taytaykiqwasinkunapas,qanwanmi traicionasunkikuari,askharunakunatanqhepaykita waqyamurqanku,amapaykunatacreeychu,sumaq simikunatañarimasunkikuchaypas

7Wasiytasaqepurqani,herenciaytasaqerqani;Almaypa anchakuyasqanwarmitamenemigonkunapamakinman quykuni

8Herenciayqayunkapileonhinanñoqapaqqa;contraypi qaparimun,chayraykuncheqnikurqani.

9Herenciayqach'iqchip'isqohinan,muyuriqninpi pisqukunapaspaycontrankashanku;hamuychis,llapa chakraanimalkunatahuñuychis,hamuychis mikhunaykichispaq

10Askhapastorkunanuvaschakraytathunirqanku, parteytachakiwansaruykurqanku,sumaqparteytataq ch’usaqch’inneqmantukuchirqanku

11Ch'usaqmantukuchirqanku,ch'usaqkashaspataq llakichiwanLliwhallp'anqach'usaqyachisqañan,mana pipassonqonmanchurasqanrayku

12Suwaqkunanch'inneqnintallapaaltocheqaskunaman hamushanku,SeñorDiospaespadanmihallp'aqhuk k'uchunmantahukk'uchukamamikhupunqa,manan mayqenaychapasthak-kaypichukanqa.

13Trigotatarpurqankun,ichaqakichkakunata cosechanqaku,nanaypitarikuspankupasmananimapaqpas valenqakuchu

14SeñorDiosmininllapamillayrunamasiykunacontra, paykunanIsraelllaqtaymanqosqayherenciata llamiykushankuQhawariy,paykunatahallp'ankumanta urqhusaq,Judásuyutataqpaykunaukhumantaurqhusaq, nispa

15Paykunataqechuruspaymikutimusaq,hinaspa paykunatakhuyapayasaq,sapakamataqherenciankuman, sapankankutaqhallp’anmankutichimusaq

16Llaqtaypapuriynintaallintayachaspankusutiypi juraspanku:“SeñorDiosqakawsashanmi”,nispaBaal sutiwanjuranankupaqllaqtaytayachachisqankumanhina chaymantamllaqtaypachawpinpihatarichisqakanqaku.

17Ichaqamanakasukunqakuchuchayqa,chaynaciontan hoqarispach'usaqyachisaq,nispanSeñorDiosqanin

13RAKI

1SeñorDiosminiwan:Riy,linomantachumpitaapamuy, hinaspawasanmanchurakuy,amaunumanchuraychu, nispa

2ChaymiSeñorDiospanisqanmanhinahukchumpita hap'ispawasanmanchurakurqani

3IskaykaqkutipitaqSeñorDiospasimintahamuwarqan:

4Wasanpikaqchumpitahap'ispasayarispaÉufrates llaqtamanriy,hinaspaqaqat'oqopipakay

5ChaymiÉufratesllaqtaqqayllanpipakaykurqani,Señor Diospakamachiwasqanmanhina.

6Askhap'unchaykunaqhepamanmiSeñorDiosqa niwarqan:Satariy,Éufratesllaqtamanriy,chaypi pakakunaykipaqkamachisqaykichumpitahorqomuy,nispa.

7Éufratesllaqtamanrispaymit'oqospapakasqaymanta chumpitaqechurqani

8HinanSeñorDiospasimintahamuwarqan:

9SeñorDiosminin:KayhinatanJudánacionpa hatunchakuyninta,Jerusalénllaqtaqhatun hatunchakuynintapaswaqllichisaq,nispa.

10Kaymillayrunakuna,rimasqaytamanauyariyta munaqkuna,sonqonkupiyuyaykusqankupipuriq,huk dioskunaqqhepantapuriq,paykunataservinankupaq, yupaychanankupaqpas,kaychumpihinaraqmikanqa,mana imapaqvaleq.

11Imaynanchumpiqarunaqwasanmank’askakun, chhaynatanñoqamank’askachimurqanillapaIsraelllaqtata, llapanJudáfamiliatawan,nispanSeñorDiosqanin Llaqtarayku,sutirayku,alabasqa,jatunchasqaima kanankupaq,ichaqamanauyariytamunarqankuchu 12Chayraykunpaykunamankaysimitarimanki;Israelpa DiosninTaytaDiosmikaynatanin:Sapawachapas vinowanhuntasqamkanqa,paykunamnisunki:¿Manachu yachanchiksapabotechavinowanhuntasqakananta?

13Chaymantataqpaykunataninki:SeñorDiosminin:Kay hallp'apitiyaqllapareykunaman,sacerdotekunaman, profetakunaman,Jerusalénllaqtapitiyaqkunamanpas, machaywanmihunt'achisaq,nispa

14SeñorDiosminin:“Manankhuyapayasaqchu,nitaq khuyapayasaqchu,nitaqkhuyapayasaqchu,aswanpas ch’usaqyachisaqmi”,nispa

15Uyariychis,uyariychis.Amahatunchakunkichu,Tayta Diosminiwarqa,nispa.

16DiosniykichisSeñorDiostahatunchaychis,manaraq tutayachiqtin,chakiykichispastutayaqorqokunapi urmaykushaspa,k'anchaytasuyashaspaykichistaq, wañuypallanthunmantukuchimuspa,sinchitutayaqman tukuchispa

17Ichaqamanauyarinkichischuchayqa,almaymiwaqanqa pakasqacheqaskunapihatunchakusqaykichismanta; Ñawiyqawaqaspanwaqanqa,SeñorDiospaovejankuna presoapasqakasqankurayku

18Reytapasreinatapasniy:Humildekaychis,tiyaykuychis, kamachikuqniykichismiuraykamunqa,hatunchasqaykichis coronan,nispa

19Surladollaqtakunanwisq'asqakanqa,manataqpipas kicharinqachu,Judásuyuqallapantanpresoapasqakanqa, llapanmipresoapasqakanqa

20Ñawiykitahoqarispaqhawariywichayladomanta hamuqkunata.

21¿Imatataqninkicastigasuqtiyki?Qanmipaykunata yachachirqankiumallikanankupaq,umallikanankupaqpas, ¿manachullakikunahap'isunkikuwachakuqwarmihina?

22Sonqoykipiniwaqtaq:“¿Imanaqtintaqkaykunaqa ñoqamanhamurqan?”,nispaManaallinruwasqaykiq hatunkayninmip'achaykikunat'aqasqakashan, talonniykikunapasq'alamanmitukupun

23¿Etiopíarunaqaqarantacambianmanchu,icha leopardochumanchakunatacambianman?Chayhinaqa, qankunapasmanaallinruwaymanyachasqaykichispas allintaruwaychis

24Chayraykunch'eqechisaqch'inneqpiwayrawanpasaq k'aspihina

25TaytaDiosmininQunqawasqaykirayku,llullakuypi hapipakusqaykirayku.

26Chayraykunuyaykipip'achaykitat'oqyachisaq, p'enqayniykirikhurimunanpaq

27Rikurqaninwasanchayhucharuwasqaykikunata, qaparisqaykitapas,qhellihuchapipurisqaykitapas,chakra orqokunapimillaymillayruwaykunataruwasqaykitapas ¡Ay,¡ay,Jerusalénllaqta!¿Manachuch'uyanchasqakanki? ¿hayk'aqmihukkutipikanqa?

14RAKI

1TaytaDiospapalabranqaJeremiasmanchayamurqa pisiyaymanta

2Judánacionqawaqashanmi,punkunkunapas pisiyashanmipampakamayanakanku;Jerusalénllaqtapa qapariyninpaswicharirunñam.

3Hinaqtinmikamachikuqkunaunukunamankacharqanku, t'oqokunamanchayaspataqmanaunutatarirqankuchu paykunaqach’usaqvasonkuwanmikutimurqanku; paykunaqap'enqakuspankup'enqasqakarqanku, umankutataqtapakurqanku.

4Allpap’akisqakasqanrayku,kaypachapimanapara kasqanrayku,aradorunakunaqap’enqakurqanku,umankuta tapakurqanku.

5Ari,unupaschakrapiwacharqan,manapasto kasqanraykutaqsaqerparirqan

6Sallqaasnokunaqaaltocheqaskunapinsayasharqanku, dragonkunahinawayratawañuchirqanku;ñawinkupas pisiyarqanmi,manapastokasqanrayku

7SeñorDiosníy,manaallinruwasqaykuñawillawankuman chaypas,sutiykiraykuruway,qhepamankutipusqaykuqa askhanqancontranhuchallikurqayku

8Israelpasuyakuynin,sasachakuytiempopiqespichiq, ¿imanaqtintaqkaysuyupiwakllaqtayoqrunahinakanki, huktutallapasqhepakuqpuriqrunahina?

9¿Imanasqataqadmirasqarunahinakanki,manasalvayta atiqkallpasaparunahina?chaywanpasSeñorDiosníy, qanmichawpiykupikashanki,sutiykiwanmiwaqyasqa kayku.amasaqiwaykuchu.

10SeñorDiosmikayrunakunatanin:Kayhinatanpuririyta munarqanku,mananchakinkutahark'arqankuchu, chayraykunSeñorDiosqamanachaskinchu.kunanmi manaallinruwasqankutayuyarinqa,huchankutapas watukamunqa

11HinaqtinmiSeñorDiosqaniwarqan:Amakayllaqtapaq mañakuychischuallinninkupaq,nispa

12Ayunaqtinkuqamananuyarisaqchuqaparisqankuta Ruphachinasacrificiotapasofrendatapashaywaptinkuqa manamchaskisaqchu,aswanqaespadawan,yarqaywan, unquywanimawañuchisaq

13Hinaqtinminoqaqanirqani:¡Ay,SeñorDios! Qhawariychis,profetakunanpaykunataniranku:Manan espadatarikunkichischu,manataqmiyarqaypaskanqachu, nispa.ichaqakaycheqaspinsegurothakkawsaytaqosqayki.

14HinaqtinmiSeñorDiosqaniwarqan:Profetakunaqa sutiypinllullakunatawillanku,manannoqachupaykunata kachamurqani,nitaqkamachirqanichu,nitaqmi paykunamanpasrimarqanichu,paykunanwillasunkichis llullarikuymanta,yanqamanta,yanqamanta,sonqonkupi q'otuymantawan,nispa.

15ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin,sutiypi willakuqprofetakunamanta,manataqpaykunata kachamurqanichu,ichaqaninku:Kaysuyupiqamanan espadapasyarqaypaskanqachu,nispaChayprofetakunaqa espadawanyarqaywanmiwañuchisqakanqaku

16Paykunamanprofetizasqankurunakunapasyarqaymanta espadamantawanJerusalénllaqtaqcallenkunaman wikch'usqakanqakuManataqmipipasp'ampananpaq kanqachu,paykunapas,warminkupas,churinkupas, ususinkupas,millayruwasqankutahich'aykusaq,nispa

17Chayraykunpaykunamankaysimitaninki;Ñawiytutap'unchawwaqaywanphawaykamuchun,amataq sayk'unchu,llaqtaypadoncellaususinmisinchip'akisqa p'akisqakashan,sinchisinchimaqasqa.

18Chakramanrisaqchayqa,espadawanwañuchisqakunata qhawariychis!Llaqtamanhaykusaqchayqa,qhawariy yarqaymantaonqosqakunata!ari,profetapassacerdotepas manareqsisqankuhallp’amanpurinku.

19¿Judánaciontachuqepancharqanki?¿Almaykichu Siontamillakurqanki?¿Imanasqataqmaqawankiku, manataqhampiypaskanchu?thakkaytansuyakurqayku, manataqmiimaallinpaskanchu;qhaliyaypachapaqtaq, ¡qhawaychisllakikuy!

20SeñorDiosníy,noqaykuqareqsikuykumillay ruwasqaykutapas, ñawpaq taytaykupa huchallikusqaykutapas,qancontrahuchallikusqaykurayku.

21Amamillawaykuchu,sutiykirayku,amap'enqaychu k'ancharishaqtiyanaykita

22¿Kanmanchumanajudíorunakunaqyanqa ruwaykunamantaparataapamuq?ichahanaqpachachu paraytaqonman?¿Manachuqanqakanki,SeñorDiosníy? chayraykunsuyasqaykiku,qanmitukuykaykunata kamarqanki,nispa.

15RAKI

1HinanSeñorDiosqaniwarqan:–MoiseswanSamuelwan ñawpaqeypisayasharqankuchaypas,mananyuyayniyqa kayllaqtataqhawariytaatirqanichu

2Hinaqtinminisunkichis:“¿Maymantaqrisaqku?”,nispa Chaymantataqpaykunamanwillanki:KaytanninSeñor Diosqa,nispaWañuypaq,wañuypaqkaqkuna;hinallataq espadapaqkaqkunapas,espadaman;Yarqaypaq kaqkunapasyarqaymanmi.presoapasqakanankupaq kaqkunapas,presoapasqakanankupaqmi

3SeñorDiosminin:Tawarikch'aqtanchurasaq: wañuchinankupaqespadata,llik'inankupaqallqokunata, hanaqpachap'isqokunata,kaypachapianimalkunatapas mikhunankupaq,wañuchinankupaqima

4JudáreyEzequiaspachurinManasesJerusalénllaqtapi ruwasqanmantankaypachapillapasuyukunaman apachisaq

5Jerusalénllaqta,¿pitaqkhuyapayasunkiman?Icha,¿pitaq waqasunki?Icha,¿pitaqripunmanimaynakasqaykita tapuq?

6SeñorDiosminin:“Qhepamanmikutipunki,chayraykun makiytahaywarispach’usaqyachisqaykiSayk’usqañan kashaniwanakuspay

7Chayhallp'apunkukunapitaqventiladorwanventilasaq. Wawakunataqechusaq,llaqtaytachinkachisaq, ñanninkumantamanakutimusqankurayku

8Viudankuqalamar-qocharit'imantaaswanhatunmi noqaman,chawpip'unchaypiwaynakunaqmamanpa contranpisuwakuqrunatapaykunamanapamurqani, qonqayllamanmiurmachirqani,llaqtatataq manchakuykunatahap'ichirqani

9Qanchiswachakuqwarmiqasayk'usqañankashan Intinqap'unchayraqmichinkaykusqa,p'enqachisqa p'enqachisqaima,puchuqkunatapasawqankuq ñawpaqenmanmiespadamanentregasaq,nispasninSeñor Diosqa.

10¡Ay,mamay,ch'aqwaqrunata,kaypachantinpi ch'aqwayniyoqrunatawachawasqaykimanta!Manam usurawanchuprestarqani,nitaqmirunakunapasusurawan prestawankuchuChaywanpassapankankuñakawanku

11SeñorDiosminirqan:–Cheqaqtapuninpuchuqniykikuna allinkanqaCheqaqtapuninawqaykitaallintavalechisqayki millaytiempopi,ñak’ariytiempopipas

12¿Wichayladomantafierrotachufierrop’akinman?

13Kapuqniykikunata,qhapaqkayniykitapasmanaimapaq valeqmiqechusqaykimanqosaq,tukuy huchaykikunamantapas,llapanllaqtaykikunapipas

14Awqaykikunawankuskamanareqsisqaykihallp'aman pusasqayki,phiñakuyniypininarawrachisqa,chaymi qankunataruphachisunki.

15SeñorDiosníy,qanmiyachanki:yuyariway, watukamuway,qatiykachawaqniykunamantavengakuway Amapacienciaykiwanqaqechuwaychu,yachayqanrayku anyasqakasqayta,nispa

16Rimasqaykikunatarisqakarqan,chaykunatataq mikhurqani;Chaymirimasqaykiqasonqoypi kusichiwarqan,kusichiwarqantaqmi,sutiykiwanmi waqyasqakani,Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosníy,nispa.

17Manamburlakuqkunapahuñunakuyninpiqa tiyarqanichu,nitaqmikusikurqanichuMakiykirayku sapallaymitiyaykurqani,phiñakuywanmi hunt'achiwarqanki.

18¿Imanasqataqnanayniyqawiñaypaq,k'iriypasmana hampiyatina,manaqhaliyaytamunaq?¿Llullaruna hinachu,pisiunuhinachuñoqapaqkanki?

19ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin: Kutimuqtiykiqakutichimusqaykin,ñawpaqeypitaqsayanki, millaykaqkunatahorqonkichayqa,simiyhinankanki Ichaqaamapaykunamankutiychu,nispa

20Kayllaqtapaqmibroncemantamurallawanperqata ruwasaq,paykunanqanwanmaqanakunqaku,ichaqamanan atipasunkikuchu,qanwanmikashaniqespichinaypaq, qespichinaypaqpas,nispanSeñorDiosqanin.

21Millayrunakunaqmakinmantanqespichisqayki, manchaymillayrunakunaqmakinmantataq kacharichisqayki.

16RAKI

1SeñorDiospasiminpashamuwarqanmi: 2Amacasarakunkichischu,amataqkaypiqhari wawayoqchunitaqwarmiwawayoqchukankichis.

3SeñorDiosmininkaycheqaspinaceqchurikunamanta, ususikunamantawan,wachakuqmamankunamanta,kay hallp'apinaceqtaytankumantawan.

4Llumpaywañuykunawanmiwañunqaku;mana waqanqakuchu;manataqmip'ampasqakanqakuchu;Ichaqa kaypachapiwanuhinankanqaku,espadawanyarqaywan imawañuchisqakanqakuChayayakunaqahanaqpacha pisqukunapaq,kaypachapikawsaqanimalkunapaqpas mikuymikanqa.

5SeñorDiosminin:Amawaqaywasimanhaykuychischu, amawaqaqriychischu,amawaqaychischu,kay runakunamantathakkayniytaqechuruni, khuyapayakuytapaskhuyapayakuytapas,nispa

6Hatunpashuch'uypaskayhallp'apinwañunqaku,manan p'ampasqakanqakuchu,nitaqmirunakunapas waqanqakuchu,nitaqkuchunqakuchu,nitaqcalvota tukunqakuchu

7Runakunapasmananllakikuspapaykunakikinkuta llik’ikunqakuchu,wañusqakunaraykupaykunata sonqochanankupaq.manataqmirunakunapastaytankupaq nitaqmamanpaqpasconsuelovasotapasqonqakuchu

8Manataqmimikuywasimanpashaykunkichu, paykunawankuskatiyaykunaykipaq,ukyanaykipaqpas

9Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosninmi”, nispaQhawariy,kaycheqasmantantukuchisaq ñawiykichispi,p'unchayniykikunapipas,kusikuykunkanta, novioqkunkanta,novioqkunkantawan

10Kayrunakunamanwillaqtiyki,paykunataqnisunki: ¿ImanaqtintaqSeñorDiosqakayhatunmillayrunakuna contraykumanwillarqan?icha,¿imataqhuchanchis?Icha, ¿imahuchanchistaqSeñorDiosninchiscontra ruwasqanchis?

11Chaymantataqpaykunataninki:Ñawpa taytaykichiskunasaqerpariwaspanku,hukdioskunata

qatikuspanku,yupaychawaspanku,saqerpariwaspanku, kamachikuyniytapasmanakasukusqankurayku,nispa. 12Ñawpataytaykichismantapasaswanmillaytan ruwarqankichis.Qankunaqasapankaykichismimillay sonqoykichispayuyaykusqanmanhinapurishankichis, manauyariwanankupaq

13Chayraykunkayhallp'amantawikch'usqaykichismana reqsisqaykichishallp'aman,nitaqqankunapasnitaqñawpa taytaykichispaschaypitaqtutap'unchayhukdioskunata yupaychankichis;maypichusmanakhuyapayasqaykichu 14Chayrayku,p'unchaykunachayamunqa,nispa,Señor Diosqamanañaninqakuñachu:“KawsashanmiIsraelpa mirayninkunataEgiptosuyumantahorqomuq”,nispa.

15Ichaqa:SeñorDiosmikawsashan,paymiIsrael runakunatawichayladomanta,llapaqarqosqan hallp'akunamantawanpusamurqan.

16Qhawariy,askhachallwaqkunatankachamusaq, paykunanchallwanqakuchayqhepamantaqaskha chakuqkunatakachamusaq,sapaorqomanta,sapa urqumanta,qaqat’oqokunamantawanhap’inqaku 17Ñawiyqatukuypurisqankupinkashan,manan uyaymantapakasqachukashan,manataqmimillay ruwayninkupaspakasqachukashan

18Ñawpaqtaqahuchankumantahuchankumantaiskay kutitakutichipusaq;hallp'aytaqhellichasqankuraykun, millaymillaymillaykaqninkupaayankunawanherenciayta hunt'achirqanku

19SeñorDiosníy,kallpaypas,hark'akuyniypas,ñak'ariy p'unchawpipakakunaypas,kaypachaqk'uchunkunamantan manajudíorunakunahamusunkichis:Cheqaqtapunin ñawpataytanchiskunallullakuyta,yanqarimaykunata, manaimapaqvaleqkunatapasherenciatachaskirqanku, nispa

20¿Runadioskunatachuruwanman,manataqdioskunachu kanku?

21Chhaynaqa,qhawariychis,kaykutillatanpaykunata reqsichisaq,makiyta,atiyniytawanreqsichisaq;Chaynapim yachanqakusutiyqaTaytaDioskasqanta

17RAKI

1Judánacionpahuchanqafierromantaplumawan, diamantepapuntanwanmiqelqasqakashan.

2Wawankualtarninkuta,arboledankutapas yuyarichkaptinku,altoorqokunapiverdesachakunapa waqtanpi.

3Yawchakrapiorqoy,qhapaqkayniykitallapanqhapaq kayniykikunatawanqechusqaykimanqosaq,huchaykipaq altocheqasniykikunatapas,llapanfronteraykikunapi

4Qanpas,qankikiykipas,qosqayherenciaykimantan saqepunki;Manareqsisqaykihallp'apinawqaykikunata servichisqayki,phiñakuyniypininatarawrachisqaykirayku, chayninatawiñaypaqrawrachinqa,nispa

5SeñorDiosminin:Ñakasqakachunrunapihap'ipakuq, aychatamakinmantukuchiq,sonqonpasSeñorDiosmanta t'aqakuqrunaqa

6Ch'inneqpiq'omerhinankanqa,manataqmirikunqachu allinkaqhamuqtinichaqach'akipampakunapintiyanqa ch'inneqpi,kachihallp'api,manataqtiyaqchu

7KusisamiyoqmiSeñorDiospiconfiaqruna,SeñorDiospa suyakuyninpas

8Yakupatapitarpusqasach'ahinankanqa,mayupatapi saphintamast'ariqsach'ahina,manataqmirikunqachu ruphayhamuqtin,ichaqaq'omerraphinkanqaCh'akiy watapipasmanancuidakunqachu,manataqmiruruyta saqenqachu.

9Sonqoqatukuyimamantapasq'otukuqmi,sinchi millaytaqmi,¿pitaqchaytayachanman?

10ÑoqanSeñorDiosqasonqonchistat'aqwirini, k'umuykunitaqmi,sapankarunamanimayna kawsasqanmanhina,ruwasqanmanhinaqonaypaq 11Imaynanperdizpasuhupatapitiyaspamana t'oqyachinchuChhaynaqa,qhapaqkaytachaskiqqa, manataqchaninmantachu,p'unchayninkunachawpipi saqepunqa,tukukuyninpitaqsonsokanqa 12Qallariymantapachank'ancharishaqaltotronoqa santuarionchispatiyanan.

13SeñorDiosníy,Israelpasuyakuynin,llapa saqeqniykikunanp'enqachisqakanqaku,ñoqamanta t'aqakuqkunapaskaypachapiqelqasqakanqaku,kawsaq unuqpukyunSeñorDiostasaqerparisqankurayku 14SeñorDiosníy,qhaliyachiway,qhaliyachisqakasaq salvaway,ñoqataqqespichisqakasaq,qanmialabawaqniy, nispa

15Qhawariychis,paykunanniwanku:¿MaypitaqSeñor Diospasiminri?kunanhamuchun.

16Ñoqamantaqamananusqhayllachupastorkaspaqanta qatikunaypaqqanmiyachanki:simiymantalloqsimuqqa ñawpaqeykipinkasharqan.

17Amamanchachiwaychu,qanmikankimanaallin p'unchaypisuyakuyniy

18Qatiyawaqniykunaqap'enqachisqakachunku,ichaqa amap'enqachisqakachun,mancharikuchunku,ichaqaama mancharikuwaychu

19SeñorDiosminiwarqan:Riychis,Judáreykunaq haykusqanllaqtapunkupi,Jerusalénllaqtaqllapa punkunkunapiwansayarispa

20Paykunataniy:UyariychisSeñorDiospasiminta,Judá reykuna,llapanJudáreykuna,Jerusalénllaqtapillapa tiyaqkuna,kaypunkuntahaykuqkuna

21SeñorDiosminin:Qankunakikiykichistacuidakuychis, amataqsamanap'unchaypiq'epikunataapakuychischu, amataqJerusalénllaqtaqpunkunkunamanhaykuychischu

22Amataqsamanap'unchaypiimaq'epitapas wasiykichismantahorqoychischu,amataqima llank'anatapasruwankichischu,aswanpassamana p'unchaytasapaqchaychis,ñawpaqtaytaykichista kamachisqaymanhina

23Ichaqamanankasukurqankuchu,nitaqninrinkutapas k’umuykachirqankuchu,aswanpaskunkankuta k’ulluyachirqankumanauyarinankupaq,nitaqyachachisqa kanankupaqpas

24SeñorDiosminin:“Sumaqp’unchaypiqamananima q’epitapaskayllaqtaqpunkunkunatahaykumuwaqchischu, aswanpassamanap’unchaytach’uyanchanaykichispaq, manaimaruwaytapasruwaspaykichisqa”,nispa

25Chaymantataqkayllaqtaqpunkunkunamanhaykunqaku Davidpakamachikuytiyananpitiyaqreykuna, kamachikuqkunapascarretakunapi,caballokunapi sillakuspa,paykunapas,kamachikuqkuna,Judárunakuna, Jerusalénllaqtapitiyaqkunapas,kayllaqtaqawiñaypaqmi qhepanqa

26Judállaqtakunamanta,Jerusalénmuyuriq cheqaskunamanta,Benjamínhallp'amanta,pampamanta, orqokunamanta,urayladomantawanhamunqaku, ruphachinasacrificiokunata,sacrificiokunata,mikhuna sacrificiokunata,inciensokunata,yupaychay sacrificiokunatawanapamuspa,SeñorDiospawasinman 27Ichaqasamanap'unchaytach'uyanchanaypaqmana uyariwaqchischu,manataqq'epitapasapawaqchischu, samanap'unchaypiJerusalénllaqtaqpunkunkunaman haykuspaykichisqa,nispaChaypachanpunkunkunapi ninatarawrachisaq,Jerusalénllaqtapihatunwasikunatataq ruphachisaq,manataqmiwañunqachu,nispa

18RAKI

1SeñorDiosmantaJeremiasmanhamurqan:

2Sayariy,hinaspamankaruwaqpawasinmanuraykamuy, chaypimrimasqaytauyarichisqayki,nispa

3Chaymantataqmankaruwaqpawasinmanuraykamurqani, hinanpayqaruedakunapillank’ashaqta

4T'urumantaruwasqanmankaqamankaruwaqpamakinpin qhellichasqakapurqan,chaymimankaruwaqpaqallinpaq qhawarisqahukvasotawakmantaruwarqan

5HinanSeñorDiospasimintahamuwarqan:

6Israelpaayllunkuna,¿manachukaymankaruraqhina ruwayman?ninTaytaDiosmiImaynant'urumanka ruwaqpamakinpikashan,chayhinallataqmiqankunapas makiypikashankichis,Israelpamirayninkuna.

7Imaratopinrimasaqhuknacionmanta,huk reinomantawan,hoqarinaypaq,thuninaypaq, thuninaypaqwan.

8Sichuschayllaqta,pikunaqcontranpirimasqay,millay ruwayninkumantakutiripunmanchayqa,wanakusaqmi paykunamanruwanayyuyaykusqaymanta.

9Imaratopinrimasaqhuknacionmanta,huk reinomantawan,chaytahatarichinaypaq,tarpunaypaqpas; 10Ñawpaypimanaallintaruwanman,manarimasqayta kasukuspanchayqa,allinkaqkunamantanpesapakusaq, paykunamanallinpaqqhawarisqaymanta

11Kunanqariychis,Judárunakunaman,Jerusalénllaqtapi tiyaqkunamanpasnimuychis:“SeñorDiosminin Qhawariychis,manaallintanqankunacontraruwani,huk yuyaytanyuyaykushaykichis,sapankaykichismillay ñanniykichismantakutirimuychis,hinaspaallin kawsayniykichistaruwayniykichistawanruwaychis

12Paykunannirqanku:–Manansuyakuyqakanchu, aswanpasmunasqanchismanhinanpurisaqku, sapankanchistaqmimillaysonqonpayuyaykusqanmanhina ruwasaqku,nispa

13ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Manajudío runakunaukhupitapuychis,pichuschayhinatauyarirqan chayta,Israelpadoncellanqasinchimillayruwaytan ruwarqan,nispa

14¿PipassaqenqachuLíbanosuyuqaqamantalloqsimuq rit'ita?icha,¿hukllaqtamantahamuqchiriunukunachu saqesqakanqa?

15Llaqtayqonqapuwasqankuraykuninciensotayanqapaq ruphachirqanku,ñawpaqñankunamantataqñanninkupi urmachirqanku,manawischusqañankunapipurinankupaq 16Hallp'ankutach'usaqyachinankupaq,wiñaypaq qaparinankupaqwanpipaschaynintapasaqqa admirakuspamumantapaskuyuchinqa

17Intilloqsimuywayrahinanawqakunaqñawpaqenpi ch’eqechisaq.Sasachakuyninkup'unchawpiqawasankutam qawachisaq,manamuyantachu

18Hinaqtinmipaykunaqaniranku:Hamuychis, Jeremiaspacontranpiyuyaykusun,nispa.Kamachikuy simiqamananchinkanqachusacerdotemanta,nitaq yuyaysapakunamantapas,nitaqprofetamantasimipas Hamuychis,qallunwanmaqasun,amataqima rimasqantapasuyarisunchu

19SeñorDiosníy,uyariway,ñoqawanmaqanakuq runakunaqkunkantauyariy

20¿Manaallinqaallinpaqchukutichisqakanqa? almaypaqmit'oqotat'oqorqanku.Yuyariy,ñawpaqeykipi sayasqaytapaykunaraykuallinrimanaypaq, phiñakuyniykitapaspaykunamantat'aqanaypaq,nispa 21Chhaynaqa,wawankutayarqaymanentregaychis, espadaqkallpanwanyawarninkutahich'aychis Warminkupaswawankutaqechuchun,viudakachun; runankutaqwañuchisqakachun;awqanakuypiwaynanku espadawanwañuchisqakachunku

22Wasinkumantaqapariyuyarikuchun,qonqayllamanta hukt'aqarunakunatapaykunamanhaykumuqtiyki, paykunanhukt'oqotat'oqorqankuhap'iwanankupaq, chakiypaqtaqtoqllakunatapakarqanku

23SeñorDiosníy,qanmiyachankiwañuchiwanankupaq llapayuyaykusqankuta,amahuchallikusqankuta pampachaychu,amataqñawpaqeykipihuchankutapas chinkachiychu,aswanpasñawpaqeykipiurmachisqa kachunkuphiñakuyniykipichhaynatapaykunataruway

19RAKI

1SeñorDiosminin:Riychismankaruwaqpat'uru p'uyñuntahap'imuy,hinasparunakunaqñawpaq runakunamanta, sacerdotekunaq ñawpaq kawsayninmantawanhap'iy

2Hinompachurinwayq'omanlloqsiy,intilloqsimuylado punkumanhaykuspa,chaypiwillasqaykisimikunata

3Niychis:‘Judáreykuna,Jerusalénllaqtapitiyaqkunapas, SeñorDiospasimintauyariychis.Tukuy-atiyniyoqSeñor Diosminin:“IsraelpaDiosnin”,nispaQhawariy,kay cheqasmanmimanaallinkunataapamusaq,pipasuyariqqa ninrinmikuyurinqa.

4Paykunasaqerparispanku,kaycheqastaqa karunchakuspanku,chaypiinciensotaruphachispankuhuk dioskunaman,paykunapasnitaqñawpataytankupas,nitaq Judáreykunamanpasreqsirqankuchu,manahuchayoq runakunaqyawarninwantaqkaycheqasman hunt'aykurqanku

5Baalpaaltopampankunatapashatarichinkum,churinkuta ninawanruphachinankupaq,Baalmanruphachina sacrificiopaq.

6SeñorDiosminin,p'unchaykunanchayamunqa,kay cheqastaqamanañanTofetnisqachukanqa,nitaq Hinnompachurinwayq'onpaschu,aswanpaswañuchina wayq'onnispa

7KaycheqaspiJudá,Jerusalénrunakunaq yuyaykusqankutanyanqapaqtukuchisaqawqankuq ñawpaqenpi,wañuymaskhaqrunakunaqmakinwanmi espadawanwañuchisaq,ayankutataqhanaqpacha p'isqokunapaq,kaypachapianimalkunapaqwanmikhunata qosaq,nispa

8Kayllaqtatanch'usaqmantukuchisaq,huksisipasChayta pasaqqallapañak'ariykunamantanadmirasqakanqa, sipaspas

9Ñoqanpaykunatamikhuchisaqchurinkupaaychanta ususinkupaaychanta,sapakamammikunqakuamistadninpa aychantamuyuykuptinkuhinaspasasachakuypi, awqankupas,wañuymaskaqkunapas

10Chayp'uyñutaqap'akinki,qanwanriqrunakunaq qayllanpi

11Paykunataninki:Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin Chayhinallataqmikayllaqtatapaskayllaqtatapasp'akisaq, imaynanhukmankaruraqmankap'akikunhinata,mana qhaliyaytaatiqmankatapas,Tofetllaqtapip'ampanqaku manap'ampanankukama

12SeñorDiosminin,kaycheqastapas,chaypi tiyaqkunatapas,kayllaqtatanTofetllaqtatahinaruwasaq. 13Jerusalénllaqtapiwasikunapas,Judáreykunaq wasinkunapasTofetllaqtahinaqhellichasqakanqaku,chay wasikunaqtechonkunapininciensotaruphachirqanku,huk dioskunamanpasukyanasacrificiotahich’aykuspanku 14ChaymantataqJeremiasqaTofetllaqtamantahamurqan, maymanchusSeñorDiosqaprofetizananpaqkacharqan. SeñorDiospawasinpapationpinsayasharqanHinaspan llaparunakunataniran:

15Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispaQhawariy,kayllaqtaman,llapallaqtankunamanpas apamusaqmillapanmillayrimasqayta,kunkankuta rumiyachisqankurayku,rimasqaytamanauyarinankupaq.

20RAKI

1SacerdoteImerpachurinPasur,payqaSeñorDiospa wasinpikamachikuqumalliqmikarqan,Jeremiaspa chaykunatawillasqantauyarirqan.

2HinaqtinmiPasurprofetaJeremiatamaqaspa,Benjamín llaqtaqaltopunkunpi,SeñorDiospawasinpaqayllanpikaq k'aspikunamanwisq'arqan.

3Qhepantinp'unchaymiPasurqaJeremiatahorqomurqan HinaqtinmiJeremiasqapaytanirqan:–SeñorDiosqamanan Pasursutitachusutichasunki,aswanpasMagormissabib nispa

4SeñorDiosminin:“Qhawariy,qankikiykipaq,llapa amigoykikunapaqpasmancharichisqayki,awqankuq espadanwanmiurmaykunqaku,ñawiykitaqchaytarikunki, llapanJudállaqtatataqBabiloniareypamakinmanqosaq, paytaqBabiloniamanpresoapaspaespadawanwañuchinqa, nispa

5Kayllaqtaqllapakallpantapas,llapallank’aynintapas, llapaanchachaniyoqkaqninkunata,Judáreykunaqllapa qhapaqkaynintapasenemigonkunamanqosaq,paykunan paykunatasuwaspahap’ispaBabiloniamanapanqaku 6QanPasur,llapawasiykipitiyaqkunapaspresomanmi ripunkichis,Babiloniallaqtamanmichayankichis, chaypitaqwañunkichis,chaypip'ampasqakankichis, qanpasllapaamigoykikunapas,llullakuspawillasqayki runakunapas

7SeñorDiosníy,qanmiq'otuwarqanki,ñoqapas q'otuwarqanki,qanmiñoqamantaaswankallpayoqkanki, atiparqankitaqmi,sapap'unchaymiburlakuwaq,llaparunan burlakuwan.

8Rimasqaymantapachanqaparirqani,maqanakuyta, suwakuytapasqaparirqanin.SeñorDiosparimasqanmisapa p'unchayk'amisqa,burlakuymantukupuwarqan,nispa 9Hinaqtinminoqaqanirqani:“Manañanpaymanta rimasaqchu,nitaqsutinpirimasaqchu”,nispa.Ichaqa rimasqanmisonqoypikasharan,tulluypiwisq'asqanina hina,sayk'usqañataqmikasharqani,manataqmiqhepakuyta atirqanichu.

10Uyarirqaninaskharunakunaqmanaallinpaq qhawarisqankutaWillay,ninku,ñuqaykutaqwillasaqku Llapanreqsisqarunakunanqhawasharqankusayasqayta, nispanku:Ichapasaysachisqakanman,atipasunman, paymantavengakusun,nispa.

11SeñorDiosminoqawankashan,sinchiatiyniyoq manchachikuqrunahina,chaymiqatiykachawaqniykunaqa urmaykunqaku,manataqmiatipanqakuchu,sinchitan p'enqakunqakupaykunaqamananallintachukawsanqaku, wiñaypaqch'aqwayninkuqamananhayk'aqpas qonqasqachukanqa.

12Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosníy,chaninrunakunata pruebaq,sonqoykichistapasrikuq,paykunamanta vengakuyniykichistarikusaq,qanmanmiimatapas kicharirqani

13SeñorDiostatakiychis,SeñorDiostayupaychaychis, paymiwakcharunakunatamanaallinruwaqkunaq makinmantaqespichirqan

14Ñakasqakachunnacesqayp'unchay,ama saminchasqachukachunmamaypawachakusqan p'unchayqa

15Ñakasqakachuntaytaymanwillakuqruna:“Qhari wawaqanacesunkin”,nispa.anchatakusichispa.

16ChayrunaqaSeñorDiospathuñichisqanllaqtakunahina kachun,manataqkutirikuchun,tutamantaqaparisqankuta, chawpip'unchaypiqaparisqankutauyarichun.

17Manawiksaymantapachachuwañuchiwasqanrayku otaqmamayayap'ampanaykanmankarqan,wiksanpas ñoqawankuskahatunkananpaq.

18¿Imanaqtintaqwiksaymantalloqsimurqanillank’anata, llakikuytawanqhawanaypaq,p’enqaypip’unchayniy tukukunanpaq?

21RAKI

1SeñorDiospanisqanmanhinanJeremiasreySedequías kacharqanMelquiaspachurinPasurta,sacerdote MaaseiaspachurinSofoniastawan.

2Mañakuyki,SeñorDiosmantatapuykuwayBabiloniarey Nabucodonosormiñoqanchiswanmaqanakushan.Señor Diosqatukuyadmirakuypaqruwasqanmanhina ruwawasunchayqa,ñoqaykumantawicharinanpaqmi,nispa 3HinaqtinmiJeremiasqapaykunatanirqan:Sedequiasman kayhinataninkichis.

4IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:Qhawariy, makiykichispikaqguerraarmakunatakutichisaq, chaywantaqBabiloniareywan,Caldearunakunawanpas maqanakushankichis,paykunanmuyuykushasunkichis perqakunaqhawanpi,hinaspankayllaqtachawpiman huñusaq

5Ñoqakikiymiqankunawanmaqanakusaqmakiyta haywarispa,kallpasapamakiwan,phiñakuspa,phiñakuspa, sinchiphiñakuspaima

6Kayllaqtapitiyaqkunatanwañuchisaq,runatapas animalkunatapas,sinchionqoywanmiwañunqaku.

7SeñorDiosminin:JudánacionpareyninSedequiastapas, kamachinkunatapas,runakunatapas,kayllaqtapi puchuqkunatapas,onqoymanta,espadamanta, yarqaymantawanqespichisaq,Babiloniarey Nabucodonosorpamakinman,awqankuqmakinman, wañuchiytamaskhaqkunaqmakinmanwanespada;mana khuyapayanqachu,nitaqkhuyapayanqachu,nitaq khuyapayanqachu

8Kayrunakunataninki:TaytaDiosmikaynatanin Qhawariy,ñawpaqeykichismanmichuranikawsayñanta, wañuyñantapas.

9Pipaskayllaqtapitiyaqqaespadawan,yarqaywan, onqoywanimawañunqa,pipasmuyuykusuqniykiCaldea runakunaqmakinmanlloqsispaurmaykuqqakawsanqa, kawsayninpashap'isqakanqa

10Kayllaqtatanuyaytachuranimanaallinpaqchu,manan allinpaqchu,ninmiSeñorDiosqa,Babiloniareypa makinmanmiqosqakanqa,paymininawanruphachinqa

11Judáreypawasintallamispaniy:UyariychisSeñor Diospasiminta.

12Davidpaayllunkuna,SeñorDiosminin:Tutamanta juzgay,sarunchakuqpamakinmantasuwasqarunata qespichiy,paqtanphiñakuyniyninahinawañunqa, manataqpipaswañuchiytaatinmanchu,manaallin ruwasqaykichisrayku

13Ñoqaqacontraykipinkashani,wayq'opitiyaq,qaqa pampapitiyaq,nispasninSeñorDiosqaPaykunanninku: ¿Pitaqcontranchispiuraykamunqa?Icha,¿pitaq yaykumuwasun?

14Ruwasqaykichikmanhinammuchuchisqaykichik, nispamTaytaDiosqanin,sachasachapininatarawrachisaq, hinaspammuyuriqninpitukuyimatapasruparunqa.

22RAKI

1SeñorDiosminin:Judáreypawasinmanuraykuspakay simitaniy

2Hinaspaniy:‘Judárey,Davidpakamachikuytiyananpi tiyaqSeñorDiospasimintauyariy,qanpas, kamachiykikunapas,kaypunkuntahaykuqllaqtaykipas

3SeñorDiosminin:Juzgaspachaninkawsaytahunt'aychis, sarunchakuqrunakunatataqsarunchakuqpamakinmanta qespichiychis,amamanaallintaqaruwaychischu,amataq wakllaqtayoqta,manatayta-mamayoqta,viudatapas maqaychischu,amataqkaycheqaspiqamanahuchayoq yawartahich'aychischu.

4Cheqaqtapunikaytaruwankichischayqa,kaywasiq punkunkunapinDavidpakamachikuytiyananpitiyaq reykunacarretakunapi,caballokunapisillakuspa haykunqaku,paypaskamachinkunapiwan llaqtankunapiwan

5Ichaqakaysimikunatamanauyarinkichischuchayqa, ñoqakikillaymantanjurani,kaywasiqach'usaqmi tukupunqa,nispa

6SeñorDiosmininJudásuyupireypawasinman:Qamqa Galaadllaqtamkanki,Líbanosuyupaumallinpas, chaywanpaschiqaptamruwasqaykichunniqmanhinaspa manayachaqllaqtakunaman.

7Qanpacontranpiwañuchiqrunakunatawakichisaq, sapankankuarmankuwan,paykunanmunasqaykicedro sach'akunatakuchuspaninamanwikch'uykunqaku

8Askhanacionkunankayllaqtatapasanqaku, sapankankutaqrunamasinkutaninqaku:“¿Imanaqtintaq SeñorDioskayhatunllaqtatachhaynataruwaran?”,nispa

9Paykunankutichinqaku:–DiosninkuSeñorDiospa rimanakuynintasaqespa,hukdioskunatayupaychaspa, paykunatayupaychaspa,nispa

10Amawañuqmantawaqaychischu,amataqwaqaychischu, aswanpasripuqmantaqasinchitanwaqaychis

11SeñorDiosmininJudáreyJosiaspachurinSalumta, paymikaymantalloqsimuqtaytanJosiasparantinpi kamachikurqanManañamchaymankutinqañachu

12Ichaqapresoapasqankucheqaspinwañunqa,manañan kayhallp'atarikunqañachu.

13Ay,manachaninkaspawasintahatarichiq,manaallin ruwaykunawantaqwasintahatarichiq;runamasinpa llamk'aynintamanaqullqiwanllamk'achiq, llamk'ayninraykumanaquq;

14Payminin:Anchowasita,hatuncuartokunatawan hatarichisaq,hinaspanventanantakuchuspa.Cedrowan llusisqa,vermilionwanpintasqa

15¿Cedropiwisq'akusqaykiraykuchukamachikunki?

¿Manachutaytaykimikhurqan,ukyarqan,juzgayta chanintapasruwarqan,chaymantataqpaypaqallinkarqan?

16Paymijuzgarqanwakcharunakunaq,wakcharunakunaq huchanmanta;chaymantaqaallinmikarqanpaypaq: ¿manachukayqareqsiwananpaq?ninTaytaDiosmi

17Ñawiykipassonqoykipasmanan munapayasqaykimantachu,manahuchayoqyawarta hich’anaykipaq, sarunchasqaykimanta, maqanakuymantawan,chaytaruwanaykipaq

18ChayraykunSeñorDiosqaninJudáreyJosiaspachurin JoacimmantaManataqmipaymantawaqanqakuchu: ¡Wawqey!otaq,¡Ahñaña!manataqmipaymanta waqanqakuchu:¡Señor!otaq,¡Ahpaypagloria!

19Asnop'ampasqap'ampasqakanqa,Jerusalénllaqtaq punkunkunamantahukladomanaysaspawikch'usqakanqa 20Líbanollaqtamanwichaspaqapariychis.Basánlawpi qapariy,hinaspaqapariy,llapallankuyaqnikikunaqa chinkasqañamkachkanku

21Allinkawsayniykipinqanwanrimarqani;Qanmiichaqa niranki:“Mananuyarisaqchu”,nispaWayna-sipas kasqaykimantapachankayhinataruwarqanki,mana rimasqaytakasukusqaykirayku.

22Wayraqallapapastorniykikunatanmikhunqa, munakuqniykikunapaspresomanmiripunqa,chhaynapin p’enqakunki,p’enqachisqataqmikankitukuymillay ruwasqaykimanta

23Líbanosuyupitiyaq,cedrosach'akunapiq'esachaykita ruwaq,maykhuyapayakuqmikankinanaykuna hamusuqtiyki,wachakuqwarmiqnanayninhina!

24SeñorDiosminin,JudáreyJoacimpachurinConias pañamakiypiseñaltakashaspapas,chaymantanqechuyta munaykiman

25Wañuyniykitamaskhaqkunaqmakinman,uyanta manchakuqrunakunaqmakinmanmiqosqayki,Babilonia reyNabucodonosorpamakinman,Caldearunakunaq makinmanpas.

26Qantapaswachasuqniykimamaykitapashukllaqtaman wikch'upusqayki,maypichusmananacesqaykichischu. Chaypinwañunkichis,nispa

27Maymanchuskutimuytamunasqankuhallp'amanichaqa manankutipunqakuchu.

28¿KayrunaConiasqapisichasqap’akisqaidolochu? ¿manakusikuyniyoqvasochu?¿imaraykutaqqarqosqa kanku,paypasmirayninkunapiwan,manareqsisqanku hallp’amanwikch’usqataqkanku?

29Kaypacha,kaypacha,kaypacha,uyariychisSeñor Diospasiminta

30SeñorDiosminin:Kayrunataqelqaychis,mana wawayoqrunata,manaallinkawsaqrunataqa.

23RAKI

1¡Aykachunpastorkunapastoypiovejakunatathuñichiq, ch’eqechiq!ninTaytaDiosmi

2ChayraykunIsraelpaDiosninSeñorDiosqaninllaqtayta michiqmichiqkunaqcontranpiOvejaykunatan ch'eqechirqankichis,qarqorqankichistaqmi,manataq watukamurqankichischu.

3Ovejaykunamantapuchuqrunakunatataqhuñusaq, maymanchusqarqosqaysuyukunamanta,hinaspan millp'ankunamankutichimusaq.Hinaqtinmimiranqaku, miranqakuima

4Michiqkunatamichiqkunatachurasaq,manañan mancharikunqakuchu,nitaqmancharikunqakuchu,nitaq pisinqachu,nispasninSeñorDiosqa

5SeñorDiosminin,chayp'unchaykunanchayamushan, DavidpaqchaninKallmatahatarichisaq,hukReymi kamachikunqa,allintataqmikawsanqa,kaypachapitaq juzgaspachanin-kaytaruwanqa

6PaypatiemponpinJudánacionqaqespichisqakanqa, Israelnacionmimanaimamantamanchakuspatiyanqa, paypasutinmi:ALLINQELQANCHISTASeñorDiosmi 7Chayraykunp'unchaykunachayamunqa,niwanchisSeñor Diosqa,manañaninqakuñachu:“EgiptosuyumantaIsrael runakunatahorqomuqSeñorDiosmikawsashan”,nispa 8Ichaqa:“SeñorDiosmikawsashan,paymiIsraelpa mirayninkunatawichayladomanta,llapaqarqosqay suyukunamantawanpusamurqan,pusaqtaq”,nispa Hinaspanpaykunaqakikinhallp'ankupitiyanqaku.

9Ukhuypisonqoyp’akisqakashanprofetakunarayku;lliw tulluykunakuyurin;Ñoqaqamachasqarunahinankani, vinoqatipasqanrunahinataqmikani,SeñorDiosrayku, ch'uyakayninparimayninkunaraykuwan

10Chayhallp'aqaqhellihuchapipuriqkunawanhunt'a kashanJuraymantahallp'aqawaqan;ch'inneqpisumaq cheqaskunaqach'akisqañan,purisqankupasmillaymi, kallpankupasmananallinchu

11Profetapassacerdotepasqhellihuchayoqmikanku.ari, wasiypintariranimillayruwayninkuta,ninmiSeñorDiosqa 12Chayraykunñanninkuqatutayaqpillimp'iñankunahina kanqa,chaymanmiaysasqakanqaku,urmaykunqakutaqmi, wateqasqakasqankuwatapinpaykunamanmanaallinta apamusaq,nispa.

13Samariallaqtapiprofetakunapinmanayuyayniyoqkayta rikurqanipaykunanBaalsimipiprofetizarqanku,Israel llaqtaytataqpantachirqanku.

14Jerusalénllaqtapiprofetakunapinrikuranimanchay millaykaqta:wasanchayhuchapipurinku,llullakuspa

purinku,manaallinruwaqkunaqmakintapaskallpachanku, manapipasmillayruwayninmantakutirinanpaq.

15Chayraykuntukuy-atiyniyoqSeñorDiosqa profetakunamantanin:Qhawariy,ajenjowanmikhuchisaq, unutapasukyachisaq,Jerusalénllaqtapiprofetakunamantan qhellikayllapahallp'amanlloqsimushan

16Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:Amauyariychischu profetakunaqnisqankuta,paykunanyanqaman tukuchisunkichis

17Saynallawaqniykunataqanillankuraqmi:SeñorDiosmi niran:Thak-kayniyoqmikankichis,nispaPaykunanninku: “Mananimamanaallinpasqankunaqahamusunkichischu”, nispa.

18¿PitaqSeñorDiospayuyaychasqanpisayarispa rimaynintareparaspauyarirqan?¿Pitaqsimintaseñalaspa uyarirqan?

19Qhawariychis,SeñorDiospasinchimuyumuyninmi sinchiphiñasqalloqsimushan,sinchimillaywayran

20SeñorDiospaphiñakuyninqamanankutimunqachu, sonqonpiyuyaykusqantahunt'anankama,qhepa p'unchaykunapipasallintaqhawarinkichis

21Ñoqaqamanankayprofetakunatakachamurqanichu, chaywanpaspaykunaqaphawarirqankun,manan paykunawanrimarqanichu,chaywanpaspaykunaqa profetizarqankun.

22Ichaqa,sichuspaykunaqyuyaykusqaypisayankuman karqan,llaqtaytataquyarichinkumankarqanchayqa,millay ñanninkumanta,millayruwayninkumantawan kutirinkumankarqan

23SeñorDiosminin,¿karupichuDioskani?

24¿Pipaspakallapipakakunmanchumanarikunaypaq?nin TaytaDiosmi¿Manachuhanaqpachatapaskaypachatapas hunt'aykuni?ninTaytaDiosmi

25Uyarirqaninprofetakunaqnisqankuta,sutiypi llullakuspanisqankuta:Mosqokurqanin,mosqokurqanin, nispa

26¿Hayk'aqkamataqkayllullaprofetakunaqsonqonpi kanqa?ari,paykunaqakikinsonqonkuqq’otukuyninmanta profetankunankanku;

27Paykunanyuyaykushankullaqtaytaqonqachinankupaq sutiytaqonqachinankupaqsapankankurunamasinman willasqankuwan,imaynanñawpataytankupasBaalsutiwan sutiytaqonqapurqankuhinata.

28Profetamusqukuqqa,mosqoypiwillachunSimiyta chaskiqqahunt'aqsonqowanrimachun¿Imataqtrigoman paja?ninTaytaDiosmi.

29¿Manachurimasqayninahina?SeñorDiosminin: qaqatapakiqmartillohinataq?

30Chayraykunnoqaqaprofetakunaqcontranpikashani, sapankankurunamasinkumantarimasqaytasuwakuqkuna, nispa

31SeñorDiosminin:“Payminin”niqprofetakunaq contranpikashani

32Qhawariy,llullamosqoykunamantawillakuqkunaq contranpinkashani,nispasninSeñorDiosqa,paykunaman willaq,llullakuyninkuwan,llamp’usonqokayninkuwan imallaqtaytapantachiqkuna.chaywanpasmanan paykunatakachamurqanichu,nitaqkamachirqanichu, chayraykunmanaimapaqpasvalenqakuchukayllaqtapaq, ninmiSeñorDiosqa.

33Kayrunakunapas,profetapas,sacerdotepas tapusunkikuman:¿ImataqSeñorDiospaq'epin?Chaymi paykunataninki:¿Imaq'epitaq?SeñorDiosminin,nispa

34Profetapas,sacerdotepas,runakunapas:“SeñorDiospa q’epillanmi”niqrunakunapas,chayrunatawasintawan muchuchisaq,nispa

35 Sapankaykichismi runamasiykichista, wawqeykichismanpaskayhinataninkichis:¿ImatanSeñor Dioskutichirqan?Hinaspataq:–¿ImatanSeñorDiosqa rimaran?

36SeñorDiospaq'epinmantaqamanañan rimankichisñachu,sapankarunaqrimasqanmiq'epinqa kanqa.KawsaqDiospa,Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospa rimasqankunatanq'ewirqankichis

37Profetataninki:¿ImatanSeñorDioskutichisunki? Hinaspataq:–¿ImatanSeñorDiosqarimaran?

38Qankunanichaqa:‘SeñorDiospaq'epin'ninkichis chayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Kaysimita ninkichis:‘SeñorDiospaq’epin’,ñoqataq kachamurqaykichis:‘Mananninkichischu:‘SeñorDiospa q’epin’nispa

39Chayraykunñoqapas,ñoqapasqonqapusqayki, qankunata,ñawpataytaykichiskunamanqosqayllaqtatapas saqerparispa,ñawpaqeymantawikch'upusqayki

40Wiñaypaqk'amiyta,wiñaypaqp'enqaytapas apamusqayki,chayp'enqayqamananqonqasqachukanqa

24RAKI

1SeñorDiosmirikuchiwarqan,iskaycanastahigoskunata SeñorDiosyupaychanawasiqñawpaqenpichurasqa kashaqta,BabiloniareyNabucodonosorJudáreyJoacimpa churinJeconiasta,Judásuyupikamachikuqkunatawan carpinterokunataherrerokunatawanJerusalénllaqtamanta apaspaBabiloniamanapasqanmanta 2Hukcanastaqaanchaallinhigosniyoqmikasqa,ñawpaq puqusqahigoskunahina,huknincanastapitaqanchamillay higoskasqa,manamikhuyatikuq,sinchimillaymikasqa 3HinaqtinmiSeñorDiosqaniwarqan:Jeremias,¿imatan rikushanki?Hinannirqani:Higos;allinhigos,anchaallin; hinallataqmillay,anchamillay,manamikhuyatiy,ancha millaykanku

4YapamantanSeñorDiospasimintahamuwarqan: 5IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:Kayallinhigoshinan reqsikusaqJudánacionmantapresoapasqakaqkunata, paykunatankachamurqaniCaldearunakunaqhallp’anman allinninkupaq

6Allinpaqmipaykunataqhawarisaq,hinaspankay hallp'amankutichimusaq,hinaspanhatarichisaq,manataq thunichisaqchuChaykunataqatarpusaq,manataqmi pallasaqchu,nispa

7PaykunamanmisonqotaqosaqSeñorDioskasqayta reqsiwanankupaq,paykunanllaqtaykasaq,ñoqataq Diosninkukasaq,tukuysonqonkuwanmiñoqaman kutimunqaku

8Manamikhuyatinamillayhigoshinanmillaymillay kanku.CheqaqtapuninSeñorDiosqanin:Chayhinatan qosaqJudáreySedequiasman,kamachikuqninkunaman, Jerusalénllaqtamantapuchuqrunakunamanpas,Egipto suyupitiyaqkunamanpas.

9Kaypachapillapasuyukunamanapasqakanankupaqmi paykunataentregasaq,k’irisqakasqankurayku,k’amisqa,

rimay,k’amisqa,ñakasqaimakanankupaq,maymanchus qarqosaqchaykunapi.

10Paykunamanmiespadata,yarqaytapas,onqoytapas kachamusaq,paykunamanñawpataytankumanpasqosqay hallp'amantachinkachisqakanankukama.

25RAKI

1JeremiasmanwillakurqanJudásuyupillapa runakunamanta,JudásuyupireyJosiaspachurin Joiaquimpatawakaqwatapi,Babiloniarey Nabucodonosorpañawpaqwatanpi

2ProfetaJeremiasqaJudásuyupillaparunakunaman, Jerusalénllaqtapitiyaqrunakunamanpasniran

3JudásuyupiAmonpachurinJosiaschunkakinsayoqwata reykashasqanmantapachankunankamaiskaychunka kinsayoqwatakamaSeñorDiospasimintahamuwarqan, tutamantanhatarisparimashaniQankunaqamanan kasurqankichischu.

4SeñorDiosmillapakamachinprofetakunata kachamusunkichisIchaqamananuyarirqankichischu,nitaq uyariychischu.

5Paykunannirqanku:Sapakamaykichismillay ñanniykichismanta,millayruwayniykichismantawan kutirispa,wiñay-wiñaypaqSeñorDiospaqosqanhallp'api tiyaychis

6Amahukdioskunaqqhepantariychischupaykunata yupaychanaykichispaq,amataqpaykunata yupaychanaykichispaq,amapiñachiwaychischu makiykichisparuwasqaykichiswanManataqmiimamana allintapasruwasaqchu.

7Chaywanpasmananuyariwarqankichischu,ninmiSeñor DiosqaAhinapinmakiykichisparuwasqankunawan phiñachiwankichis,nispa.

8Chayraykuntukuy-atiyniyoqSeñorDiosqakayhinatanin: Rimasqaytamanauyarisqaykichikraykum

9Qhawariy,wichayladomantallapafamiliakunatan kachamusaq,BabiloniareyNabucodonosortapas, kamachiyniy,hinaspankayhallp'acontra,chaypitiyaq runakunacontra,llapanmuyuriqnacionkunacontrapas paykunatapusamusaq,hinaspanpaykunata ch'usaqyachisaq,hinaspanadmirachisaq,sisipas,wiñaypaq ch'usaqyachisqapas.

10Chaymantapaspaykunamantanqechusaqkusikuypa kunkanta,kusikuypakunkanta,novioqkunkanta,noviaq kunkanta,molinorumikunaqt’oqyayninta,vela k’anchaytawan

11Kayllapanhallp'aqach'usaqmikanqa,musphaymi kanqa;ChaynacionkunataqqanchischunkawataBabilonia reytaservinqaku

12Qanchischunkawatahunt'akuqtinmi,Babiloniareyta, chaynaciontapas,huchallikusqankumanta,Caldea runakunaqhallp'antapasmuchuchisaq,wiñaypaqtaq ch'usaqyachisaq

13Chayhallp'amanmiapamusaqllaparimayniykunata, llapannacionkunaqcontranpiJeremiaspaprofetizasqankay libropiqelqasqakunatapas.

14Askhanacionkuna,hatunreykunapaspaykunakikinkuta servinqaku,ñoqanpaykunamankutichipusaqpaykunaq ruwasqankumanhina,paykunaqruwasqankumanhina.

15IsraelpaDiosninSeñorDiosmikaynataniwan:Kay phiñakuyvinovasotamakiypihap'iy,hinaspallapa

suyukunata,pikunamanchuskachamusqaytaukyachiy, nispa.

16Paykunaukhumanespadatakachamusqayraykun ukyanqaku,kuyurinqaku,locokanqaku,nispa.

17HinaspanSeñorDiospamakinmantavasotahap'ispa, SeñorDiospakachamuwasqansuyukunataukyachirqani

18Jerusalénllaqtata,Judásuyupillaqtakunata, reyninkunata, kamachiqninkunatawan, ch'usaqyachinankupaq, t'uqyachinankupaq, qaparinankupaq,ñakanankupaqwankunanp’unchayhina; 19EgiptoreyFaraon,kamachinkuna,kamachikuqninkuna, llapallaqtankunaima

20Llapanchaqrusqarunakuna,Uzsuyupillapareykuna, Filisteasuyupillapareykuna,Ascalón,Aza,Ecrón,Asdod llaqtamantapuchuqkunapas

21Edom,Moab,Amónrunakunapiwan.

22Tirollaqtapillapareykuna,Sidónreykunapas,lamarqochaqchimpanpikaqislakunapireykunapas

23Dedan,Tema,Buz,tukuyesquinakunapikaq runakunapas

24Arabiasuyupillapareykuna,ch'inneqpitiyaqchaqrusqa runakunaqllapareyninkunapas.

25Zimrillaqtapillapareykuna,Elamllaqtapillapa reykuna,Mediaprovinciapillapareykunaima

26Wichayladomantallapareykuna,karuqayllapi, hukkunahukkunawan,kaypachapillapareykunapas

27Chayraykunpaykunataninki:“IsraelpaDiosninTukuyatiyniyoqSeñorDiosminin.Upyaychis,machasqakaychis, ch'aqwaychis,urmaychis,amataqhatariychischu,qankuna ukhumankachamusqayespadarayku

28Makiykipikaqvasotamanahap'iytamunaspaqa, paykunataninki:Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin,nispa Cheqaqtapuninukyankichis

29Qhawariy,sutiywansutichasqallaqtamanmillayta apamuytaqallarisaq,¿manachumuchuchisqakankichis? Mananmanamuchuchisqachukankichis,kaypachapillapa tiyaqkunataespadawanmiwaqyasaq,nispa.

30Chayraykunpaykunacontratukuykaysimikunata profetizaspaniy:SeñorDiosqahanaqpachamantan qaparinqa,ch'uyatiyasqanmantataqkunkantarimanqa. payqatiyananpikallpawanmiqaparinqa;uvassaruqkuna hinamqaparinqakaypachapillapallanyachaqkunapa contranpi.

31Kaypachaqk'uchunkamaraqmiqapariyhamunqaSeñor Diosqanacionkunawanmich'aqwashan,chaymillapa runakunatarogakunqa.millayrunakunatanespadaman qonqa,ninmiSeñorDiosqa

32Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Qhawariy,huk nacionkunamantahuknacionmanmimanaallinkuna lloqsimunqa,kaypachaqhallp'anmantataqhatunwayraparahatarinqa,nispa

33SeñorDiospawañuchisqankunaqachayp'unchaymikay pachaqhukk'uchunmantahukk'uchukamakanqa,manan waqanqakuchu,nitaqhuñusqachunitaqp'ampasqachu kanqaallpapiwanukanqaku

34Michiqkuna,waqaychis,waqaychisOvejakunaq umallinkuna,usphapikuyuriychis,wañuchinaykichis p'unchaykuna,ch'eqesqaykichisp'unchaykunahunt'akunña Sumaqmankahinanurmapunkichis,nispa

35Michiqkunapasmananayqekunqakuchu,nitaq ovejakunaqumallinpasayqekunmanchu

36Ovejamichiqkunaqqapariyninpas,ovejakunaq qapariyninpasuyarikunqa,SeñorDiosmipastonkuta suwakusqanrayku

37TaytaDiospasinchiphiñakusqanraykunthak-kaypi tiyaqwasikunapasthunisqakashan.

38Payqaleonhinapakasqakaynintasaqepun, sarunchakuqpasinchiphiñakuyninraykunhallp'anku ch'usaqyapun.

26RAKI

1JudásuyupireyJosiaspachurinJoacim kamachikushaqtinmiSeñorDiosqakaysimitahamurqan:

2SeñorDiosminin:SeñorDiospawasinpakanchanpi sayaykuspa,SeñorDiospawasinpiyupaychaqhamuqJudá llaqtakunamanwillay,paykunamanwillanaypaq kamachisqaysimikunataamahuksimitapaspisiyachiychu: 3Chhaynakaqtinqauyarinqakun,sapankarunataqmillay ñanninmantakutirinqaku,manaallinmantayuyayman kutirikunaypaq,ruwayninkupamillaykayninrayku paykunamanruwaytayuyaykusqayta

4Paykunataninki:TaytaDiosminin.Manachus kasuwankichischu,qankunamanchurasqayKamachikuy Simipipurinaykichispaqchayqa, 5Qankunamankachamusqayserviqniyprofetakunaq rimasqantauyarinaypaq,tempranohatarispakachaspa, ichaqamananuyarirqankichu

6ChaymantataqkaywasitaSilollaqtatahinaruwasaq,kay llaqtatataqkaypachapillapasuyukunaqñakayman tukuchisaq

7Chaymisacerdotekunapas,profetakunapas,llapa runakunapasuyarirqankuSeñorDiospawasinpiJeremiaspa chaysimikunatarimashaqta

8JeremiasqaSeñorDiospakamachikusqantallapa runakunamanwillaqtinmi,sacerdotekunapas profetakunapas,llaparunakunapaspaytahap'irqanku:–Wañupunki,nispa.

9¿ImanasqataqSeñorDiospasutinpiprofetizarqanki:Kay wasiqaSilohinankanqa,kayllaqtaqach'usaqmikanqa manapipastiyananpaq?LlapanrunakunataqSeñorDiospa wasinpiJeremiaspacontranpihuñunakurqanku

10Judásuyupikamachikuqkunachaykunatauyarispanku, reypawasinmantaSeñorDiospawasinmanwichaspaSeñor Diospawasinpamosoqpunkunpapunkunpitiyaykurqanku

11Sacerdotekunapasprofetakunapasumallikunaman,llapa runakunamanpasnirqanku:–Kayrunaqawañunanpaq hinanKayllaqtacontranprofetizarqan,ninriykichiswan uyarisqaykichismanhina,nispa.

12HinaqtinmiJeremiasqallapaumallikunamanllapa runakunamanpasnirqan:–SeñorDiosmikachamuwarqan kaywasicontrakayllaqtacontrallapauyarisqaykichis simikunatawillanaypaq,nispa.

13Chayrayku,kunanqaallinkawsayniykichista ruwayniykichistapas,DiosniykichisSeñorDiospa rimaynintapaskasukuychisChaymiSeñorDiosqa wanakunqaqankunacontramanaallinrimasqanmanta, nispa.

14Ñoqataqmakiykichispikashani,allinpaq qhawarisqaykichismanhinaruwaychis

15Ichaqaallintanyachankichis,wañuchiwankichischayqa, manahuchayoqyawartanqankunakikiykichisman,kay llaqtamanpas,chaypitiyaqkunamanpasapamunkichis,

cheqaqtapuninSeñorDiosqakachamuwarqankichisllapa kaysimikunatauyarisqaykichistarimanaypaq.

16Hinaqtinmikamachikuqkuna,llaparunakunapiwan sacerdotekunaman,profetakunamanwannirqanku.Kay runaqamanamwañunanpaqhinachu,DiosninchikTayta Diospasutinpimrimapayawarqanchik

17Hinaqtinmichaynacionpiwakinkurakrunakuna hatarispanku,llapallanrunakunatarimapayarqaku.

18JudásuyupireyEzequiaspap'unchayninkunapin MorastillaqtayoqMiqueasprofetizarqan,hinaspanJudá llaparunakunatanirqan:–Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmi ninSionqachakrahinamyapusqakanqa,Jerusalén llaqtañataqmimontónhinakanqa,wasipaorqonqasachapa altonpampakunahinam

19¿JudáreyEzequiaspasllapanJudárunakunapas wañuchirankuchu?¿ManachuSeñorDiostamanchakurqan, SeñorDiostataqmañakurqan,SeñorDiostaqpaykuna contramanaallinrimasqanmantawanakurqan?

Chhaynapinalmanchiscontrahatunmillaytatarisunman.

20SeñorDiospasutinpiprofetizaqrunapaskallarqantaqmi Kiriat-jearimllaqtayoqSemaiaspachurinUrías,paymi Jeremiaspatukuyrimasqanmanhinakayllaqtacontrakay hallp'acontraprofetizarqan

21ReyJoaquimpas,llapankallpasapasoldadonkunawan, llapakamachikuqninkunapiwan,chaynisqantauyarispanku, reyqawañuchiytamunarqan

22ReyJoacimtaqEgiptomankacharqan,Acborpachurin Elnatan,wakinrunakunatawanEgiptoman.

23EgiptonacionmantanUriastapusamurqankurey JoacimmanPaymiespadawanwañuchirqan,wañusqa ayantataqcomúnrunakunaqayap'ampanankunaman wikch'uykurqan

24ChaywanpasSafanpachurinAhicampamakinqa Jeremiaswanmikasharqan,manawañuchinankupaq runakunaqmakinmanqonankupaq

27RAKI

1JudánacionpareyninJosiaspachurinJoaquimpa munaychakusqanqallariypinSeñorDiosqaJeremiasman willaran

2TaytaDiosmikaynataniwan:Wak'akunata, yugokunatawanruwaspakunkaykimanchuray,

3JudáreySedequiasmanJerusalénllaqtamanhamuq willakuqkunaqyanapayninwan,Edomreyman,Moab reyman,Amónrunakunaqreyninman,Tiroreyman,Sidón reymanpaskachamuy

4Kamachiypatronninkutanimunankupaq:“Israelpa DiosninTukuy-atiyniyoqSeñorDiosmininKaynatam patronnikichiktaninkichik;

5Ñoqaqahatunatiyniywan,mast’arisqamakiywanima, kaypachata,kaypachapikaqrunata,animalkunatapas kamarqani

6Kunantaqkayllapahallp'akunataBabiloniarey NabucodonosorpamakinmanqoykuniSallqa animalkunatapaspaymanmiqoykunipaytaservinanpaq

7Llapasuyukunanpayta,churinta,churinpachurintawan servinqaku,hallp'anpachachayamunankama, chaymantataqaskhasuyukuna,hatunreykunapaspayta servinqaku.

8BabiloniareyNabucodonosortamanaserviqnacionta, reyNabucodonosortamanaserviqnacionkunata,Babilonia

reypayugonmanmanachurakuqnacionkunata,chay naciontamuchuchisaq,nispanSeñorDiosnin,espadawan, yarqaywan,onqoywanima,makinwanwañuchinaykama 9Chayrayku,amauyariychischuprofetaykichista,nitaq adivinoykichistapas,nitaqmosqokuqniykichistapas,nitaq layqaykichistapas,nitaqlayqaykichistapas,nisunkichischu: “AmanBabiloniareytaservinkichischu”,nispa 10Paykunaqallullakuytanwillasunkichis hallp'aykichismantakarumanapasunaykichispaq Qankunataqarqonaypaq,ch'usaqyanaykichispaq,nispa 11Babiloniareypayugonmankunkankutachuraspapayta serviqnacionkunatanichaqallaqtankupiqhepachisaq, nispanSeñorDiosqanin.Chaytatarpuspankuchaypi tiyanqaku,nispa

12JudánacionpareyninSedequiastapasniranitaqmi: “Babiloniareypayugonmankunkaykichistaapamuychis, hinaspapaytallaqtantawanserviychis,kawsanaykichispaq”, nispa

13¿Imanaqtintaqqanpasllaqtaykipasespadawan, yarqaywan,onqoywanimawañunkichis,Babiloniareyta manaserviqnacioncontraSeñorDiospanisqanhina?

14Chhaynaqa,amauyariychischuprofetakunaqnisqankuta, paykunannishasunkichis:“MananBabiloniareyta servinkichischu,llullakuytanwillasunkichis”,nispa

15SeñorDiosminin,mananpaykunatakachamurqanichu, sutiypillullakuytanwillashankuChayhinapin qarqosqaykichis,wañupunaykichispaq,qankuna, profetakunawillashaqtiykichispas,nispa.

16Sacerdotekunamanpaskayllaparunakunamanpas nirqanin:“SeñorDiosmininAmauyariychischu profetaykichiskunaqnisqankuta,paykunanninku: “Qhawariychis,SeñorDiospawasinpikaqvasokunaqapisi tiempollamantanBabiloniamantakutichimusqakanqa, llullakuspanwillasunkichis”,nispa.

17Amapaykunatauyariychischu;Babiloniareyta serviychis,hinaspakawsakuychis,¿imanaqtintaqkay llaqtaqathunisqakanan?

18Sichuspaykunaprofetakunakankuman,SeñorDiospa siminpaspaykunawankaqtinqa,kunanmitukuyejercito SeñorDiosmanrogakuchunku,SeñorDiospawasinpi,Judá reypawasinpi,Jerusalénllaqtapipuchuqvasokunaama Babiloniamanrinankupaq

19Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Kayllaqtapisayaq barcokunamanta,lamar-qochamanta,saphikunamanta, puchuqbarcokunamantawan

20BabiloniareyNabucodonosorqamananhap'irqanchu, JudáreyJoacimpachurinJeconiastaJerusalénllaqtamanta Babiloniallaqtaman,JudállaqtapiJerusalénllaqtapillapa allinqhawarisqarunakunatawanapashaqtin

21Ari,kayhinatanninIsraelpaDiosnin,EjércitoSeñor Diosqa,SeñorDiospawasinpi,Judáreypa,Jerusalénreypa wasinpipaspuchuqvasokunamanta.

22PaykunataqaBabiloniamanmiapanqaku,chaypin kanqakuwatukamunayp'unchaykama,nispanSeñor Diosqaninchaymantataqpaykunatapusamusaq,hinaspa kaycheqasmankutichipusaq,nispa

28RAKI

1ChaywatapinJudáreySedequíaskamachikushaqtin, tawakaqwatapi,phisqakaqkillapiima,Gabaon llaqtamantaAzurpachurinprofetaHananías,SeñorDiospa

wasinpi,sacerdotekunaqllaparunakunaqqayllanpi, niwarqan:

2IsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin: Babiloniareypayugontap'akirqani,nispa.

3Iskaywatahunt'amantankaycheqasmankutichimusaq SeñorDiospawasinpillapavasokunata,chaykunatan BabiloniareyNabucodonosorkaymantaaparqan,hinaspa Babiloniamanaparqan.

4JudáreyJoacimpachurinJeconiasta,Babiloniamanriq Judánacionpapresochasqarunakunatawankuska, Babiloniareypayugontap'akisaq,nispa

5ChaymantanprofetaJeremiasqaprofetaHananiasta nirqansacerdotekunaqqayllanpi,hinallataqSeñorDiospa wasinpillaparunakunaqqayllanpi

6ProfetaJeremiaspasniranmi:–Amen,SeñorDiosqa chhaynataruway,SeñorDiosqaprofetizasqaykitahunt'ay, SeñorDiospawasinpikaqvasokunata,llapanpreso apasqakunatapasBabiloniamantakaycheqasman kutichimunanpaq,nispa.

7Chaywanpaskunanuyariykaysimitarimasqayta uyariyniykipi,llaparunakunaquyariyninpiwan; 8Ñawpatiempopiprofetakunaqa,askhasuyukunacontra, hatunsuyukunacontra,guerramanta,millay, onqoymantawanprofetizarqanku

9Hawkakawsaymantawillakuqprofetaqa,profetaqpa siminhunt'akuqtinmi,chayprofetaqareqsisqakanqaSeñor Diospakachamusqanta

10ChaymantanprofetaHananíasprofetaJeremiaspa kunkanmantayugotahorqospap’akirqan

11Hananiataqllaparunakunaqqayllanpinirqan:–Señor Diosminin.ChayhinallataqmiBabiloniarey Nabucodonosorpayugontallapanacionkunapa kunkanmantapakisaq,iskaywatahunt'aukhupiHinaspan profetaJeremiasqaripurqan.

12ProfetaHananíasprofetaJeremiaspayugonta p'akikusqanqhepamanmiprofetaJeremiasmanSeñor Diosqaniran:

13RispaHananiasmanwillamuy:“SeñorDiosminin K'aspimantayugokunatanp'akirqanki;Paykunapaqmi fierromantayugokunataruwanki,nispa.

14Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispaLlapakaysuyukunapakunkanmanmifierromanta yugotachurarqani,BabiloniareyNabucodonosorta servinankupaqPaykunatataqmiservinqaku,chaymi chakrapianimalkunatapasqoykuni,nispa

15ProfetaJeremiaspasprofetaHananiastanirqan:–Uyariy, Hananias!SeñorDiosqamanankachamusunkichuQanmi ichaqakayrunakunatallullakuypiconfiachinki,nispa.

16ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Qhawariy, kaypachamantawikch'upusqayki,kunanwatawañunki, SeñorDioscontrahatariytayachachisqaykirayku

17ChaywatapinprofetaHananiaswañupurqanqanchis kaqkillapi

29RAKI

1KaymiprofetaJeremiaspaJerusalénllaqtamantapreso apasqakurakrunakunaman,sacerdotekunaman, profetakunaman,hinallataqNabucodonosorpaJerusalén llaqtamantaBabiloniamanpresoapasqanllapa runakunamanapachisqancartapi

2(ChayqhepamanmireyJeconias,reina,eunucokuna, Judá,Jerusalénllaqtapiumalliqkuna,carpinterokuna, herrerokunaimaJerusalénllaqtamantaripurqanku)

3SafanpachurinElasaspa,Hilquiaspachurin Gemariaspawan(JudáreySedequiasqaBabiloniarey NabucodonosormanBabiloniamankacharqan)

4Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmininIsraelpaDiosnin, llapanpresoapasqakaqkunaman,paykunatanJerusalén llaqtamantaBabiloniamanaparqani

5Wasikunatahatarichispachaypitiyaychis;huertakunata tarpuy,hinaspachayparurunkunatamikuy;

6Warmikunatacasarakuspaqarikunata,ususikunatawan wachamuychis.Churiykichispaqwarmitacasarakuychis, hinaspaususiykichistaqosaykichismanqoychis,qariwarmi wawayoqkanankupaqAhinapinchaypimiranaykichispaq, manataqpisiyasqakanaykichispaq.

7Maymanchuspresoapasqaykichisllaqtapithakkawsayta maskhaychis,SeñorDiosmantataqmañakuychis,thak kaypithakkawsayniyoqkankichis.

8Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosninmi”, nispaChawpiykichispikaqprofetaykichispas, watuqniykichispasamaq'otuchisunkichischu,amataq mosqoyniykichistauyariychischu

9Sutiypillullakuspawillasunkichis,manannoqachu paykunatakachamurqani,ninmiSeñorDiosqa.

10SeñorDiosminin:QanchischunkawatañaBabiloniapi hunt'akuqtinmiwatukamusqayki,hinaspanallinrimasqayta hunt'asaq,kaycheqasmankutipunaypaq,nispa.

11SeñorDiosminin:“Ñoqaqayachaninqankunawan yuyaykusqayta,thakkawsaypiyuyaykusqayta,manataq manaallinyuyaytachu,suyasqaykichista tukunaykichispaq”,nispa

12Hinaqtinmiwaqyamuwankichis,rispamañakuwaqchis, ñoqataquyarisqaykichis.

13Tukuysonqoykichiswanmaskhawaqtiykichismi maskhawankichis,tariwankichistaq

14SeñorDiosminin,presochasqakasqaykichista kutichipusaq,llapasuyukunamanta,llapamaymanchus qarqosqaykichischeqaskunamantawanhuñusqaykichis, nispasninSeñorDiosqa.Chaymantataqpreso apasqaykichischeqasmankutichimusqayki,nispa 15Qankunaninkichis:“SeñorDiosmiBabiloniapi profetakunatahatarichiwarqanchis”,nispa.

16Yachaychis,Davidpakamachikuytiyananpitiyaqreypa, kayllaqtapitiyaqllaparunakunamanta,qankunawanmana presochasqawawqeykichiskunamantawan,SeñorDiospa nisqanta

17Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:Qhawariy,espadata, yarqayta,onqoytapaspaykunamanmikachamusaq,mana mikhuyatinamillayhigokunatahinanruwasaq,sinchi millaymikanku

18Paykunataqaespadawan,yarqaywan,onqoywanima qatiykachasaq,kaypachapillapasuyukunamanapasqa kanankupaq,ñakasqakanankupaq,t’ukunankupaq, qaparinankupaq,k’amisqakanankupaqwan,maymanchus qarqosqaynacionkunaukhupi

19Paykunaqrimasqaytamanauyarisqankuraykun,Señor Diosqanin,paykunamankachamusqayprofetakunaq kamachinkunawan,tempranohatarispapaykunata kachamuspa.Ichaqamananuyariytamunarqankichischu, nispasninSeñorDiosqa

20Chayhinaqa,uyariychisSeñorDiospasiminta,llapa presochasqarunakuna,JerusalénllaqtamantaBabiloniaman kachamusqay

21Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin,IsraelpaDiosnin, ColaiapachurinAcabmanta,Maaseiapachurin Sedequiasmantawan,paykunansutiypillullakuyta willasunkichisQhawariy,BabiloniareyNabucodonosorpa makinmanmipaykunataentregasaq.Paykunatataq ñawiykichispañawpaqenpiwañuchinqa;

22PaykunamantanBabiloniapillapapresochasqaJudá runakunaqñakasqankanqa:“SeñorDiosmiruwasunki Sedequíashina,hinallataqAhabhinata,paykunatan Babiloniareyninapiq’oñichirqan.

23Israelpimillayhuchataruwasqankurayku, runamasinkuqwarminwanwasanchayhuchata ruwasqankurayku,sutiypillullasimikunata rimasqankurayku,manakamachisqaytaÑoqapasyachani, testigotaqmikani,nispanSeñorDiosqanin

24ChhaynatataqNehelmitaSemaiastaninki: 25IsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin: “Jerusalénllaqtapillaparunakunaman,sacerdote MaaseiaspachurinSofoniasman,llapa sacerdotekunamanpassutiykipicartakunata apachisqaykirayku

26SeñorDiosmisacerdoteJoiadaparantinpisacerdoteman churasunki,SeñorDiospawasinpiguardiakunakanaykipaq, sapalocoprofetamantukuqrunata,carcelman wisq'anaykipaq,k'aspikunapiwanwisq'anaykipaq.

27Saynaqa,¿imaraykutaqmanak’amirqankichuAnatot llaqtayoqJeremiasta,paymiqankunapaqprofetakananpaq churakushan?

28ChayraykunBabiloniapikachamuwarqanku:“Unayñan kaypresochasqakay,wasikunatahatarichispachaypi tiyaychis.Huertakunatatarpusparurunkunatamikhuychis. 29SacerdoteSofoniasmiprofetaJeremiaspauyarisqan cartataleerqan

30HinanSeñorDiospasiminJeremiasmanhamurqan: 31Llapapresokaqkunatakachamuy:“SeñorDiosminin NehelmitaSemaiamantaSemaiasprofetizasunkichis, ñoqataqmanakachamurqanichu,llullakuypi hap'ipachisunkichis

32ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Qhawariy, NehelmitaSemaiastamiraynintawanmuchuchisaq,manan pipaskayllaqtaukhupitiyananpaqqakanqachu Manataqmirikunqachullaqtaypaqallinruwasqayta,ninmi SeñorDiosqa.SeñorDiospacontranpihatariyta yachachisqanrayku

30RAKI

1SeñorDiosmantanJeremiasmanhamurqan:

2IsraelpaDiosninSeñorDiosmikaynatanin:Llapa rimasqaytahuklibropiqelqay,nispa

3SeñorDiosminin,p'unchaykunanchayamunqa,Israel llaqtaytaJudásuyutawanpresochasqakaqkunata kutichimusaq,ñawpaqtaytankumanqosqayhallp'aman kutichipusaq,hinaspanhap'ikapunqaku.

4KaysimikunatanSeñorDiosqaIsraelmantaJudá llaqtamantawanrimarqan

5SeñorDiosminin:Uyarirqanchikmikhatatataspa, manchakuymanta,manahawkallamantachu

6Kunantapuychis,qhawaychischupipaswiksallikun? ¿imanaqtintaqsapankaqharitarikuniwachakuqwarmita hina,llapauyakunaq’omermantukusqata?

7¡Ay!Chayp'unchawqahatunmi,manataqmipipas chaymanrikch'akuqchu.Ichaqaqespichisqankanqa.

8Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Chayp’unchaypin yugontap’akisaq,watayniykikunatapasp’akisaq,wak llaqtayoqrunakunapasmanañanpaytaservinqakuñachu.

9PaykunanichaqaDiosninkutaSeñorDiostaservinqaku, reyninkutaDavidtawan,paytanpaykunamansayarichisaq 10Chayrayku,amamanchakuychu,kamachiyJacob,ninmi SeñorDiosqaIsrael,amamancharikuychischu, karumantanqespichisqayki,mirayniykikunatapas presochasqakasqankuhallp'amantanqespichisqayki Jacobtaqkutimunqa,samarispataqch'inllakanqa, manataqmipipasmanchachinqachu.

11SeñorDiosminin:Qespichinaypaqmiqanwankashani, ch'eqechisqayllapasuyukunatahunt'asqatatukusaqña chaypas,manantukuchisqaykichu,aswanpasallintan allichasqayki,manataqmillapantachumanacastigasqata saqesaqchu

12SeñorDiosminin:K'iriykiqamanahampiyatina, k'iriykipassinchisinchi,nispa

13Mananpipaskanchuhuchaykitadefiendeqwatasqa kanaykipaq.

14Llapamunakuqniykikunanqonqapusunkikumana maskhasunkichischu;awqaqk'irisqanwan,millayrunaq muchuchisqanwanmik'irirqayki,askhahuchaykikunarayku; Huchaykikunaastawanyapakusqanrayku

15¿Imanasqataqqaparinkiñakarisqaykimanta?

Llakikuyniykiqamanahampiyatiymi,askha huchaykikunarayku,huchaykikunayapakusqanraykun chaykunataruwarqani

16Chayraykunllapamikhuqniykikunaqamikhusqa kanqakuLlapaawqaykikuna,sapankanku,presoman rinqaku;Suwasuqniykikunanqechusqakanqaku,llapa hap'isuqniykikunatapashap'ichisaqmi,nispa.

17SeñorDiosmininQankunaqarqosqanispa nisuspaykiku:KaymiSion,manapipasmaskhasqanta, nispa.

18SeñorDiosminin:Qhawariy,Jacobpakarpankunapi presochasqarunakunatakutichimusaq,tiyasqankunatapas khuyapayasaq.Llaqtataqkikinmontónpatapihatarichisqa kanqa,palaciopasimaynakasqanmanhinanqhepakunqa

19Paykunamantanlloqsimunqagraciasqoypas, kusikuqkunaqkunkanpas.Paykunatapashatunchasaqmi, manataqmihuch'uyllachukanqaku

20Wawankunapasñawpaqtiempopihinankanqaku, iñiqmasinkupasñawpaqeypitakyasqakanqa,llapa sarunchaqkunatataqmuchuchisaq

21Noqankunaqakikinkumantankanqa, kamachikuqninkutaqpaykunaqchawpinmantalloqsimunqa. Hinanasuykachisaq,paytaqasuykamuwanqa,¿pitaqkay sonqontaasuykamuwananpaqchuraq?ninTaytaDiosmi

22Qankunanllaqtaykankichis,ñoqataqDiosniykichis kasaq

23Qhawariychis,SeñorDiospawayra-paranqasinchi phiñakuywanmilloqsimushan,manatukukuqwayra-para, millayrunakunaqumanmanminanaywanurmaykunqa

24SeñorDiospasinchiphiñakuyninqamanan kutimunqachu,chaytahunt'anankama,sonqonpa

munaynintahunt'anankama,qhepap'unchaykunapinchayta qhawarinkichis.

31RAKI

1SeñorDiosminin:IsraelpallapaayllunkunaqDiosninmi kasaq,paykunapasllaqtaykanqaku

2SeñorDiosminin:Espadawanpuchuqrunakunaqa ch'inneqpinkhuyapayakuytatarirqankuIsraelllaqtatapas, paytasamachinaypaqrispay

3ÑawpamantapachanSeñorDiosqarikhurimuwarqan: “Arí,wiñaymunakuywanmimunakuyki,chayraykun munakuywanaysamurqayki”,nispa.

4Yapamantanhatarichisqayki,qantaqhatarichisqakanki, Israelpadoncellasipas,hukmantanadornoykikunawan sumaqchasqakanki,hinaspanlloqsimunkikusikuq runakunaqtusuyninkunapi

5Samariaorqokunapiraqmiuvassach'akunatatarpunki, tarpuqkunantarpunqaku,hinaspanmikhunqaku.

6Hukp'unchaymiEfraínorqopiqhawaqkunaqaparinqaku: Sayariychis,hinaspaSionmanwichasunDiosninchisSeñor Diosman,nispa.

7SeñorDiosminin:Jacobpaqkusikuywantakiychis, nacionkunaqumalliqninkunaukhupipasqapariychis: Willaychis,yupaychaychis,niychis:SeñorDiosníy, llaqtaykitaqespichiy,Israelpapuchuqninta,nispa

8Qhawariy,wichayladomantapaykunatapusamusaq,kay pachaqqochapatankunamantataqhuñusaq,paykunawan kuskañawsakunata,wist'ukunatapas,wiksayoqwarmita, wiksallikuqwarmitapas,chaymanmiaskhat'aqakutimunqa 9Waqaspahamunqaku,rogakuspataqpusasaq,unu mayukunatachiqanñannintapurichisaq,chaypiqamana urmanqakuchu,Israelpataytanmikani,Efraintaqphiwi churiy.

10Llaqtanacionkuna,SeñorDiospasimintauyariychis, hinaspakaruislakunapiwillaychis:Israeltach'eqechiqmi paytahuñuspawaqaychanqa,imaynanovejankunata michiqpasruwanhinata,nispa

11SeñorDiosmiJacobtakacharichirqan,paymantaaswan atiyniyoqrunaqmakinmantataqkacharichirqan.

12ChayraykunSionpaalturanpihamuspatakinqaku, trigota,vinota,aceiteta,ovejakunamanta, vacakunamantawan,SeñorDiospasumaqsonqo kayninmant'ikrakunqaku,almankutaqunuyoqhuertahina kanqaManañataqmillakikunqakuñachu

13Hinaptinmisipaspaskusikunqatusuypi,waynakunapas, machukunapas,waqayninkutakusikuymantikrasaq, sunquchasaq,llakikuyninkumantakusichisaq.

14Sacerdotekunaqalmantanwirawansaksachisaq, llaqtaytaqsumaqkayniywansaksasqakanqa,nispanSeñor Diosqanin

15SeñorDiosminin:Ramallaqtapinhukkunka uyarikurqan,waqay,k'arakwaqayimaWawankunamanta waqaspanRaelqamanammunarqachuwawankunarayku consuelakuyta,manachaynakasqankurayku

16SeñorDiosminin:Amawaqaychischu, ñawiykichistapasamawaqaychischu,llank'asqaykichisqa premioyoqmikanqa,ninmiSeñorDiosqaawqaq hallp'anmantataqkutimunqaku

17SeñorDiosminin:“Tukuyniykipiqasuyakuymikashan, wawaykikunallaqtankumankutimunankupaq”,nispa

Jeremiassutiyuqruna

18CheqaqtapuninEfrainpawaqasqantauyarirqaniQanmi muchuchiwarqanki,ñoqataqmuchuchisqakarqani, yugomanmanayachasqatorohinaQanmiSeñorDiosniy kanki,nispa.

19Cheqaqtapuninkutirisqakasqayqhepatawanakurqani; yachachiwasqakasqayqhepamantaq,piernaypilaq’arqani: p’enqakurqani,ari,p’enqachisqaraqmikarqani,wayna kasqaypik’amisqakasqayrayku.

20¿KuyasqaywawaychuEfraín?¿sumaqwawachu?Paypa contranpirimasqaymantapachanyuyarishaniraqPaytaqa khuyapayasaqpuni,ninmiSeñorDiosqa 21Ñanseñalkunatachuray,hatunmontonasqakunata ruway,sonqoykitachurayñanman,risqaykiñanman.

22¿Hayk'aqkamataqpurinki?SeñorDiosmikaypachapi mosoqtakamarqan:Warmiqharitamuyuchinqa,nispa 23Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispaJudáhallp'api,llaqtankunapipaskayrimaytaraqmi rimanqaku,presochasqakasqankutakutichipuqtiyTayta Diossaminchasunki,chaninkawsay,ch'uyaorqo,nispa.

24KikinJudásuyupipas,llapallaqtakunapipaschakra llank'aqkuna,ovejakunawanriqkunapaskuskatiyanqaku

25Sayk'usqaalmatansaksachirqani,llapallakisqa almakunatapashunt'achirqanin

26Chaytauyarispaymirikcharirqani,hinasparikurqani; puñuyniytaqmisk’ikarqan.

27SeñorDiosminin,IsraelpamirayninmanpasJudá ayllumanpasrunapamuhunwananimalpa muhunkunawanmitarpusaqp'unchawkuna.

28Hinataq,imaynanñoqapaspaykunataqhawarqanihinata, pallanaypaq,thuñichinaypaq,urmachinaypaq, ch’usaqyachinaypaq,ñak’arichinaypaqpas;Chhaynatan paykunataqhawasaq,wasitasayarichinaypaq, tarpunaypaqpas,nispanSeñorDiosqanin

29Chayp'unchaykunapiqamanañanninqakuñachu: “Taytakunaqaq'achuuvastanmikhurqanku,wawakunaq kirunpask'uyusqañan”,nispa

30Sapankarunanhuchanmantawañunqa,q'achuuvas mikhuqrunaqakirunkunank'irisqakanqa

31SeñorDiosminin,p'unchaykunanchayamunqa,Israel nacionwanJudáfamiliawanpasmosoqrimanakuyta ruwanaypaq

32Egiptohallp’amantahorqonaypaqmakimantahap’isqay p’unchaypiñawpaqtaytankuwanrimanakusqayman hinachuChayrimanakuyniytap'akirqanku,paykunaqqosa kashaqtiypas,ninmiSeñorDiosqa

33KaymiIsraelpawasinwanrimanakusaq.SeñorDiosmi nin:“Chayp'unchaykunaqhepamanmikamachikuysimiyta ukhunkumanchurasaq,sonqonkupitaqqelqasaq.Paykunan Diosninkukanqa,paykunapasllaqtaykanqaku,nispa 34Manañansapankankurunamasinkuta,wawqenkutawan yachachinqakuchu:‘SeñorDiostareqsiychis,llapankun reqsiwanqaku,huch’uykunamantakuraqkama, huchankumantapampachasaq,huchankutapasmanañan yuyarisaqñachu”,nispa

35SeñorDiosminin,paymip'unchaypiintitak'anchayta qon,killatapasch'askakunatapastutak'anchaytaqoq, lamar-qochatat'aqaqolakunaqapariqtin.Tukuy-atiyniyoq SeñorDiosmisutin

36SeñorDiosminin,sichuschaykamachikuykuna ñawpaqeymantat'aqakunqachayqa,Israelpa mirayninkunapasmanañanwiñaypaqchuñawpaqeypi nacionkanqaku

37SeñorDiosminin:Hanaqpachatatupuytaatikunman, kaypachaqteqsinkunatapast'aqwirinkumanchayqa,llapan Israelmiraykunatapaswikch'upusaqmitukuyima ruwasqankumanta,nispanSeñorDiosqanin.

38SeñorDiosminin,Hananeltorremantaesquina punkukamallaqtaSeñorDiospaqhatarichisqa p'unchaykunahamushan

39TupunañanqaGareborqopatamanmiripunqa,Goat llaqtakamataqmuyuykunqa

40Lliwwañusqakuna,usphakuna,llapachakrakuna, Cedrónmayukama,intilloqsimuyladocaballopunku k'uchukama,SeñorDiospaqch'uyakanqamanañan wiñaypaqchuhoqarisqakanqa,nitaqwikch'usqañachu kanqa

32RAKI

1JudásuyupireySedequiaspachunkawatanpi, Nabucodonosorpachunkapusaqniyoqwata kamachikusqanpi,SeñorDiosmantaJeremiasman willakurqan

2ChaypachanBabiloniareypaejercitonJerusalénllaqtata muyuykurqanku,profetaJeremiastaqJudáreypawasinpi carcelpapationpiwisq'asqakasharqan

3JudánacionpareyninSedequiasqawisq'aykuspannirqan: –¿Imaraykunprofetizashanki:SeñorDiosminin:Kay llaqtatanBabiloniareypamakinmanqosaq,paytaq hap'ikapunqa,nispa.

4JudánacionpareyninSedequiaspasmananCaldea runakunaqmakinmantaayqenqachu,aswanpasBabilonia reypamakinmanmientregasqakanqa,paywantaq simimantasimimanrimanqa

5PaymiSedequiatapusanqaBabiloniallaqtaman, chaypitaqwatukamunaykamakanqa,nispa.

6Jeremiasqataqnirqan:–SeñorDiospasiminmi hamuwarqan:

7Qhawariy,tioykiSalumpachurinHanaelmiqanman hamuspanisunki:Anatotllaqtapichakraytarantipuway, kacharichinaykipaqderechoykiqarantinaykipaqmi,nispa 8HinaqtinmitioypachurinHanaelqaSeñorDiospa nisqanmanhinacarcelpapatiopihamuwaspaniwarqan:–Amahinakaspa,BenjamínsuyupiAnatotllaqtapi chakraytarantiy,herenciatachaskinaykipaqderechoykiqa qanmi,kacharichiytaqqanpakikiykipaqrantiy HinaptinmiyacharurqaniTaytaDiospasiminkasqanta

9TioypachurinHanameelpachakrantarantirqaniAnatot llaqtapi,hinaspaqullqitapesarqanichunkaqanchisniyuq sicloqullqita.

10Chaypruebakunataqelqaspasellarqani,testigokunata hap’ispataqbalanzapiqolqetapesarqani

11Chaymirantisqaymantapruebakunataaparqani, kamachikuysimimanhina,costumbremanhinasellasqa kaqtapas,kichasqakaqtapas

12MaaseiaspachurinNeriaspachurinBarucmanmichay rantisqakasqankumantapruebakunataqorqani,tioypa churinHanaelpaqayllanpi,chayrantisqalibrotaqelqaq testigokunaqqayllanpi,carcelpapatiopitiyaqllapajudío runakunaqqayllanpi

13HinaqtinmiBaructakamachirqani: 14Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispaKaypruebakunatahap’iy,kayrantiymanta pruebakunata,iskayninkusellasqa,kaypruebakuna

kichasqa;Chaykunatataqt'urumankamanchuray,askha p'unchaykunakawsanankupaq.

15Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispa.Wasikuna,chakrakuna,uvaschakrakunapaskay allpapiqawakmantamhapisqakanqa.

16NeriaspachurinBarucmanrantisqaymanta pruebakunataqospaymiSeñorDiostamañakurqani

17¡AySeñorDios!Qhawariy,hanaqpachatapaskay pachatapashatunatiyniykiwanmikamarqanki, makiykitapasmast'arirqanki,manataqmiimapasqanpaqqa sinchisasachu

18Qanmiwaranqantinrunakunamankhuyapayakunki, tayta-mamakunaqmanaallinruwasqankutapaspaykunaq qhepanpikaqwawankunaqsinqanmanmikutichipunki

19Hatunyuyayniyoq,atiyniyoqllank'ayniykipi,ñawiykiqa kichasqañankashanrunakunaqllapapuriyninta.

20PaymiEgiptosuyupiseñalkunata,musphana ruwaykunatawanruwarqan,kunankamapas,Israelpipas, hukrunakunapipas.Kunanp'unchawpihinasumaqta reqsichisurqanki

21IsraelllaqtaykitaEgiptohallp'amantahorqomurqanki señalkunawan,musphanakunawan,kallpasapamakiwan, mast'arisqamakiwan,sinchimanchakuywanima

22Paykunamanmiqorqankikayhallp'ata,taytankuman qonaykipaqjurasqaykihallp'ata,lechewanmielwanpuriq hallp'ata

23Hinaqtinmipaykunaqahaykuspankudueñochakurqanku ichaqamanankunkayniykitakasukurqankuchu,manataqmi kamachikuyniykipipaspurirqankuchu;paykunaqamanan imatapasruwarqankuchutukuykamachisqaykimanta, chayraykunqanqapaykunamantukuymanaallinkunata hap'ichirqanki

24Qhawariyorqokunata,llaqtatahap’inankupaq hamurqanku;Chayllaqtaqaespadawan,yarqaywan, onqoywanimamaqanakuqCaldearunakunaqmakinmanmi qosqakashanQantaqchaytarikunki,nispa

25Hinaqtinminiwarqanki:SeñorDiosníy,qolqewan chakratarantispatestigokunatahap'iyChayllaqtaqa Caldearunakunaqmakinmanmiqosqakashan

26HinanSeñorDiospapalabranqaJeremiasmanhamurqan: 27Qhawariy,ñoqaSeñorDiosmikani,llaparunaqDiosnin, ¿imapassinchisasachuñoqapaq?

28ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Qhawariy, kayllaqtataCaldearunakunaman,Babiloniarey Nabucodonosorpamakinmanpasqosaq,paymi hap'ikapunqa.

29KayllaqtawanmaqanakuqCaldearunakunanhamuspa kayllaqtataninatahap’ichinqaku,wasipatakunapitaq Baalmaninciensotahaywarqanku,hukdioskunamantaq ukyanasacrificiokunatahich’arqanku,chhaynapi phiñachiwanankupaq

30Israelpamirayninkunapas,Judámiraykunapaswayna kayninkumantapachanñawpaqeypimanaallinkunata ruwarqanku,Israelpamirayninkunaqamakinkuwan ruwasqankuwanmiphiñachiwarqanku,nispanSeñor Diosqanin

31Kayllaqtaqahatarichisqankup’unchaymantapachan kunankamapasphiñakuyniypi,phiñakuyniypiima phiñakuyhinakarqan;uyaypañawpaqenmanta hurqunaypaq,

32Israelrunakunaq,Judárunakunaqphiñachiwanankupaq tukuymanaallinruwasqankumanta,paykuna,reyninku,

kamachikuqkuna,sacerdotekuna,profetankuna,Judá runakuna,Jerusalénllaqtapitiyaqkunaima.

33Paykunanqhepamankutipuwarqanku,mananuyatachu, paykunamanyachachishaqtiypas,tutamantahatarispa yachachiqtiypas,mananuyarirqankuchuyachachikuyta chaskiyta

34Ichaqamillaymillayruwasqankutanchurankusutiywan sutichasqawasipi,qhellichanankupaq.

35Hinompachurinpawayq'onpikaqBaalpaalto pampankunatahatarichirqanku,churinkunataususinkunata ninaukhuntaMolocmanpasachinankupaqManataqmi paykunatakamachirqanichu,manataqmiyuyayniymanpas hamurqachukaymillaymillayruwaytaJudállaqtata huchallichinankupaq

36KunantaqIsraelpaDiosninSeñorDiosqakay llaqtamantanin:“Babiloniareypamakinmanmiespadawan, yarqaywan,onqoywanimaqosqakanqa,nispa

37Qhawariy,paykunatahuñusaqllapasuyukunamanta, maymanchuspaykunataqarqorqaniphiñakuyniypi, phiñakuyniypi,hatunphiñakuypiwan;Hinanpaykunata kaycheqasmankutichimusaq,hinaspanallintatiyachisaq

38Paykunanllaqtaykanqaku,ñoqataqpaykunaq Diosninkukasaq

39Huksonqollata,hukñanllataqosaq,wiñaypaq manchakuwanankupaq,paykunaqallinninpaq,qhepanku wawankunapaqpas

40Paykunawanmiwiñaypaqrimanakuytaruwasaq,mana paykunamantakarunchakunaypaq,allintaruwanaypaq; ichaqasonqonkumanmanchakuyniytachurasaq,mana ñoqamantakarunchakunankupaq,nispa

41Ari,paykunamantakusikusaqallinruranaypaq,kay hallp’apitaqcheqaqtatarpusaqllapansonqoywanllapan almaywanima

42SeñorDiosminin:Imaynankayrunakunamantukuy hatunmillaytaapamurqani,chayhinallataqmipaykunaman prometesqayallinkunataapamusaq

43Kayhallp'apinrantisqakanqachakrakunata,chay hallp'amantanninkichis:Ch'usaqmikashanmanarunapas nitaquywapas,nispaCaldearunakunaqmakinmanmi qosqakashan.

44Runakunaqaqolqewanmichakrakunatarantinqaku, pruebakunataqelqaspasellanqaku,hinallataqtestigokunata chaskinqakuBenjamínhallp’akunapi,Jerusalénllaqtaq muyuriqninpi,Judállaqtakunapi,orqo-orqokunapi, wayq’opillaqtakunapi,urayladollaqtakunapiwan,ñoqan presochasqakasqankutakutichipusaq,nispa.

33RAKI

1Jeremiasmanwisq'asqaraqkashaqtinmiSeñorDiosqa iskaykaqkutipirimarirqan

2ChaytaruwaqSeñorSeñorDiosminin,chayta takyachinanpaqSeñorDiosmisutin;

3Waqyamuway,ñoqataqkutichisqayki,manareqsisqayki hatunatiyniyoqkaqkunatarikuchisqayki

4IsraelpaDiosninTaytaDiosmininkayllaqtapa wasinkunamantahinaspaJudáreykunapawasinkunamanta, orqokunapahinaspaespadawanwischusqawasikunamanta

5Caldearunakunawanmaqanakuqmihamunku,ichaqa phiñakuyniypi,phiñakuyniypiwañuchisqayrunakunaq ayankunawanhunt’achinankupaqmi,llapamillay ruwasqankumantataqkayllaqtamantauyaytapakarqani

6Qhawariy,qhaliyayta,qhaliyaytawanapamusaq, paykunatataqqhaliyachisaq,paykunamantaqrikuchisaq askhathakkaytacheqaqkaqtawan

7Judánacionpapresochasqarunakunata,Israelnacionpa presochasqakaqkunatawankutichipusaq,ñawpaqtiempopi hinanpaykunatahatarichisaq

8Hinaqtinmipaykunatach’uyanchasaqllapamanaallin ruwasqankumanta,chaywantaqñoqacontra huchallikurqankuTukuyhuchankutapaspampachasaqmi, chaywanhuchallikusqankuta,noqacontra huchallikusqankutapas

9Ñoqapaqqakaypachapillapasuyukunaqñawpaqenpin kusikuy,yupaychay,hatunchasqaimakanqa,paykunan uyarinqakutukuyallinruwasqayta,paykunataq mancharikunqaku,khatatatanqakutaqtukuyallinkaymanta, tukuyallinkawsaytaima,chaymanqosqaymantawan.

10SeñorDiosminin:Yapamantankaycheqaspi uyarikunqa,manarunayoq,manaanimalniyoqch'usaqmi kanannisqaykichis,Judállaqtakunapi,Jerusalénllaqtaq callenkunapipas,ch'usaq,manarunayoq,manayachaq, manaanimalniyoqima

11Kusikuykunka,kusikuykunka,novioqkunkan,noviaq kunkan,tukuy-atiyniyoqSeñorDiostayupaychay,Señor Diosqaallinpunin,nispaniqkunaqkunkanpasPaypa khuyapayakuyninqawiñaypaqmi,SeñorDiospawasinman alabanapaqsacrificiotaapamuqkunamantapasChay hallp'apipresochasqarunakunataqañawpaqkutipihina kutichipusaq,nispa.

12Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:Yapamantakay ch'usaqpampapi,manarunayuq,manauywayuq,tukuy llaqtakunapi,ovejankutapuñuchiqmichiqkunaptiyanan kanqa

13Orqo-orqollaqtakunapi,wayq'ollaqtakunapi,uraylado llaqtakunapi,Benjamínhallp'akunapi,Jerusalénmuyuriqpi, Judállaqtakunapiima,ovejakunawillaqpamakinpi wakmantapasanqaku,nispanSeñorDiosqanin

14SeñorDiosminin,p'unchaykunanchayamunqa,Israelpa wasinmanpasJudáayllumanpasprometesqayallin ruwaykunatahunt'anaypaq

15Chayp'unchawkunapi,chaypachakunapipas,chanin kayk'allmatanDavidmanwiñachisaqHinaspanchay hallp'apitaripaytapaschanin-kaytawanhunt'achinqa

16Chayp'unchaykunapinJudállaqtaqespichisqakanqa, Jerusalénllaqtataqmanaimamantamanchakuspatiyanqa, kaysutiwanmisutichasqakanqa:“Chaninkayninchis SeñorDiosmi”,nispa.

17SeñorDiosminin:Davidqamananhayk'aqpas munanqachuIsraelpakamachitiyananpihukrunatiyayta; 18Levitasacerdotekunapasmananmunanqakuchu ñawpaqeypihukrunaruphachinasacrificiokunata haywananta,mikhunasacrificiokunatarawrachinata, sacrificiotahaywananpaqpas.

19SeñorDiosmiJeremiasmanwillarqan:

20SeñorDiosminin:Sichusp'unchawrimanakuyniyta, tutarimanakuyniytap'akiytaatiwaqchis,p'unchawpas p'unchaypasmanap'akinantap'akiytaatiwaqchischu chayqa,p'unchaypirimanakuyniytap'akiytaatiwaqchis chayqa,p'unchaypirimanakuyniytap'akiytaatiwaqchis chayqa

21Chayhinaqa,kamachiyDavidwanrimanakuyniy p’akikunman,kamachikuytiyananpimanachuriyoq

kananpaqSacerdotekunaLevírunakunawankuskataqmi serviqniykunapas.

22Imaynanhanaqpachaejercitopasmanayupayatina, lamar-qochaqrit'ipasmanatupusqachu,chhaynatan mirachisaqkamachiyDavidpamirayninta,hinallataq serviwaqniyLevírunakunatapas

23ChaymantapasSeñorDiosmiJeremiasmanwillaran: 24¿Manachuyuyaykunkikayrunakunaqnisqanta:“Señor Diospaakllasqaniskayayllukunatanwikch’upurqan?”, nispachhaynatanllaqtaytapisicharqanku,manaña paykunaqñawpaqenpihukllaqtakanankupaq

25SeñorDiosminin:Sichusrimanakuyniymanatuta p'unchawwanchukanman,manataqhanaqpachapi,kay pachapikamachikuykunatapaschurarqanichuchayqa, nispa

26HinaqtinmiJacobpamirayninta,kamachiyDavidtapas wikch'upusaq,amamiraymantamayqentapasAbrahampa, Isaacpa,Jacobpamirayninkunapikamachikuqkanaypaq, presochasqakasqankutakutichipusaq,khuyapayasaqtaq.

34RAKI

1BabiloniareyNabucodonosor,llapaejercitonwan, kamachikusqanhallp'apillapasuyukunawan,llapan runakunawanJerusalenwan,llapallaqtankunawanima maqanakuqtinku,SeñorDiospasimintaJeremiasman hamurqan:

2IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:RispaJudárey Sedequiasmanniy:TaytaDiosmikaynataninQhawariy, kayllaqtataBabiloniareypamakinmanqosaq,paytaq ninawanruphachinqa.

3Manataqmipaypamakinmantaayqenkichu,aswanpas hap'ispamakinmanmiqosqakankiÑawiykikunan Babiloniareypañawintarikunki,paytaqsimimanta simimanrimapayasunki,Babiloniamanmiripunki,nispa 4JudásuyupireySedequias,SeñorDiospasimintauyariy SeñorDiosminin:“Mananespadawanqawañunkichu.

5Qanmiichaqathak-kaypiwañunki,ñawpaqreykunaq ñawpaqreyninkunaqruphachisqanwanmiq'apaykunata ruphachisunkiku.Hinaspanwaqasunkiku:¡Señor!Señor Diosminin,nispa

6ChaymantataqprofetaJeremiasqaJerusalénllaqtapiJudá reySedequiasmantukuychaykunatawillaran.

7BabiloniareypaejercitonJerusalénllaqtawan,Judá suyupillapapuchuqllaqtakunawan,Laquiswan,Azecawan imamaqanakuqtinmi,chayhark'asqallaqtakunaqaJudá llaqtakunamantaqheparqan

8KaysimiqaSeñorDiosmantanJeremiasmanhamurqan, reySedequiasJerusalénllaqtapillaparunakunawan rimanakusqanqhepaman,paykunamankacharichisqa kanankupaqwillananpaq

9Sapankarunakamachinta,kamachintapas,hebreootaq hebreowarmikashaspa,libretakacharinanpaqmanapipas paykikintaservinanpaq,wawqenjudíorunataservinanpaq

10Llapakamachikuqkuna,rimanakuymanhaykuqllapa runakunapas,sapankakamachintapas,sapanka kamachintapaskacharichinankutauyarispanku,manaña pipaspaykunakikinkutaservinanpaq,kasukuspanku, kacharirqanku

11Chayqhepamanmiichaqakutirirqanku,hinaspan kacharisqankukamachikunatasirvientankunatawan

kutichirqanku, kamachinkunarayku, sirvientankunaraykuwankamachikurqanku.

12ChaymiSeñorDiospasimintaJeremiasmanhamurqan: 13IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:Egiptosuyumanta, kamachirunakunaqwasinmantahorqomusqayp'unchaypin ñawpaqtaytaykichiswanrimanakuytaruwarqani

14Qanchiswatatukukuqtinqa,sapankaykichisripuychis wawqeykichishebreorunata.Soqtawata kamachisuqtiykitaqkacharipunki,ñawpataytaykichistaq ichaqamanauyariwarqankuchu,manataqmi uyariwarqankuchu

15Kunantaqkutirirqankichis,hinaspataqallinta ruwarqankichis,sapankarunarunamasinkuman kacharichisqakaymantawillakuspaykichis;Sutiywan sutichasqawasipitaqñawpaqeypirimanakurqankichis

16Qankunanichaqakutispasutiytaqhellicharqankichis, sapankaykichistaqkamachiykichista,kamachiykichistapas, munasqanmanhinakacharichisqaykichissirvientantawan kutichipurqankichis.

17ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Qankunaqa mananuyariwarqankichischukacharichisqakanaykichista, sapankaykichiswawqeykichisman,sapanka runamasiykichismanpas,kacharichisqakaytan willashaykichis,ninmiSeñorDiosqa,espadamanta, onqoymanta,yarqaymantawan.Hinankaypachapillapa suyukunamanastasqakanaykipaqruwasaq,nispa 18Rimanakuyniytamanakasukuqrunakunamanmiqosaq, ñawpaqeypirimanakusqankumanhinamanahunt'aq runakunaman,chaytorillotaiskaymankuchuspachawpinta pasaspa

19Judásuyupikamachikuqkuna,Jerusalénllaqtapi kamachikuqkuna,eunucokuna,sacerdotekuna,llapanllaqta runakunapas,torillopachawpintapasaspanku

20Awqankuqmakinmanpas,wañuymaskhaqkunaq makinmanpasqosaqmi,wañusqacuerponkutaqhanaq pachap'isqokunaq,kaypachapianimalkunaqmikhunan kanqa.

21JudánacionpareyninSedequiasta kamachikuqninkunatawanmienemigonkuman,wañuchiyta maskhaqkunaman,Babiloniareypaejercitonmanpasqosaq.

22SeñorDiosmikamachimusaq,kayllaqtamanmi kutichisaqChaywanmimaqanakunqaku,hinaspan hap'ikapunqaku,ninawantaqruphachinqaku,Judá llaqtakunatataqch'usaqmantukuchisaq,manarunaq tiyasqanta,nispa

35RAKI

1JudásuyupireyJosiaspachurinJoiaquimpatiemponpin SeñorDiosqaJeremiasmanwillaran

2Recabrunakunaqwasinmanriy,hinaspapaykunatarimay, hinaspaSeñorDiospawasinmanpusay,huknincuartoman, hinaspavinotaukyay

3Chaymantataqhap'irqaniJeremiaspachurinJaazaniasta, Habaziníaspachurin,wawqenkunata,llapanchurinkunata, llapanRecabrunakunatawan

4SeñorDiospawasinmanmipusarqani,DiospaIgdaliapa churinHananpachurinkunapacuartonman,chaycuartoqa kachkarqakamachikuqkunapacuartonpawaqtanpim,chay cuartoqakarqapunkuqawaqSalumpachurinMaaseiapa cuartonpahawanpim

5Recabrunakunaqwawankunaqñawpaqenmanmivino hunt'amankakunata,vasokunatawanchurarqani,hinaspan paykunatanirqani:Vinotaukyaychis,nispa

6Paykunanichaqanirqanku:–Mananvinotaukyasaqkuchu, taytaykuRecabpachurinJonadabmikamachiwarqanku: “Amanvinotapasupyankichischu,nitaqchuriykichispas, nispa

7Amataqwasitahatarichinkichischu,nitaqmuhuta tarpunkichischu,nitaquvaschakratapastarpunkichischu, nitaqkankichischuAhinapinaskhap'unchaykunawak llaqtayoqkasqaykichishallp'apikawsanaykichispaq

8ChhaynatannoqaykuqataytaykuRecabpachurin Jonadabpaniynintakasukurqayku,tukuyp’unchayniykupi vinotaamaukyanaykupaq,ñoqaykupas,warmiykupas, churiykupas,ususiykupas

9Manataqmiwasikunatahatarichiwananchispaqchu, mananuvaschakranchispas,chakrapas,muhupaskanchu 10Ñoqaykuqakarpakunapintiyaykuyku,kasukuyku, taytaykuJonadabpakamachiwasqanchismanhinan ruwarqayku

11BabiloniareyNabucodonosorchayhallp'aman hamuqtinminirqayku:Hamuy,hinaspaJerusalénllaqtaman risunchis,Caldearunakunaqejercitontamanchakuspa, Siriarunakunaqejercitontamanchakuspayku,chaymi Jerusalénllaqtapitiyayku,nispa.

12HinanSeñorDiospapalabranqaJeremiasmanhamurqan: 13Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispa.RispaJudárunakunaman,Jerusalénllaqtapi tiyaqkunamanpaswillamuychis:–¿Manachu yachachisqaykichistachaskinkichisrimasqayta uyarinaykichispaq?ninTaytaDiosmi.

14RecabpachurinJonadabpanisqanqahunt'akunmi, churinkunataamavinotaukyanankupaqkamachisqan Kunankamapasmananpitapasukyankuchu,aswanpas taytankuqkamachikuynintankasukushankuQankunan ichaqamanakasuwarqankichischu

15Llapallanserviqniyprofetakunatapaskachamuykichismi, tempranohatarispakachamuspaninaypaq: Sapankaykichismimillayñanniykichismantakutirimuychis, hinasparuwayniykichistaallichaychis,amataqhuk dioskunaqqhepantariychischupaykunata yupaychanaykichispaq

16RecabpachurinJonadabpachurinkunaqataytankuq kamachisqantahunt’asqankuraykunKayrunakunanichaqa manauyariwarqankuchu

17ChayraykunIsraelpaDiosninSeñorDiosqanin: Qhawariy,Judásuyuman,Jerusalénllaqtapillapa yachaqkunamanpasllapanmillayrimasqaytanapamusaq, paykunamanrimasqayrayku,ichaqamananuyarirqankuchu Ñoqanpaykunatawaqyarqani,ichaqamanan kutichirqankuchu

18JeremiasqataqRecabrunakunatanirqan:–Israelpa DiosninTukuy-atiyniyoqSeñorDiosmininTaytaykichis Jonadabpakamachisqantakasukusqaykichisrayku,tukuy kamachikuyninkunatahunt'asqaykichisrayku,tukuy kamachisqasuykichismanhinaruwasqaykichisrayku

19ChayraykunIsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñor Diosqanin:RecabpachurinJonadabqamananmunanqachu pipasñawpaqeypiwiñaypaqsayananta

1JudásuyupireyJosiaspachurinJoiaquimtawakaqwata kamachikushaqtinmi,SeñorDiosqaJeremiasmanwillarqan: 2Huklibroqrollontahap’ispachaypiqelqayIsraelcontra, Judácontra,llapanacionkunacontrarimasqay p’unchaymantapacha,Josiaspap’unchayninmantapacha kunankama.

3IchapasJudáwasiuyarinmankutukuymanaallinkunata paykunamanruwanaypaq;sapakamamillayñanninmanta kutirimunankupaq;Chaynapimhuchankutapas huchankutapaspampachanaypaq

4ChaymantataqJeremiasqaNeriaspachurinBaructa waqyachirqan,hinanBarucqaJeremiaspasiminmanta SeñorDiospatukuyrimasqankunataqelqarqan

5JeremiasqataqBaructakamachirqan:Ñoqaqa wisq'asqañankashaniSeñorDiospawasinmanqamanan haykuytaatiymanchu

6Chayraykurispa,simiymantaqelqasqaykiqelqapileey, SeñorDiospasiminkunataSeñorDiospawasinpi runakunaquyarisqantaayunap'unchaypi

7YaqapascháSeñorDiospañawpaqenpirogakuyninkuta haywarinkuman,sapankankutaqmillayñanninmanta kutirimunkuman,kayllaqtacontraSeñorDiospa phiñakuyninpassinchiphiñakuyninpas.

8NeriaspachurinBaructaqprofetaJeremiaspa kamachisqanmanhinaruwarqan,SeñorDiospa siminkunatalibropileespa.

9JudánacionpireyJosiaspachurinJoaquimpaphisqakaq watapiisqonkaqkillapinSeñorDiospañawpaqenpi ayunaytawillarqanku,Jerusalénllaqtapillapa runakunaman,hinallataqJudállaqtakunamantaJerusalén llaqtamanhamuqllaparunakunamanpas

10ChaymantataqBaruclibropileeyJeremiaspa rimasqankunataSeñorDiospawasinpi,Safanpachurin Gemariaspacuartonpi,altopatiopi,SeñorDiospawasinpa mosoqpunkunhaykuypi,llaparunakunaquyarisqanman hina

11SafanpachurinGemariaspachurinMicaias,Tayta Diospatukuyrimasqankunatalibromantauyarispan.

12Chaymantataqreypawasinman,escribaqcuartonman uraykamurqan,chaypinllapakamachikuqkuna tiyasharqanku,paykunankasharqankuescribaElisama, SemaiaspachurinDelaias,AcborpachurinElnatan, SafanpachurinGemarias,HananiaspachurinSedequías, llapankamachikuqkunaima.

13HinaqtinmiMicaiasBarucrunakunaquyarisqanlibrota leespallapauyarisqansimikunatapaykunamanwillarqan.

14ChayraykunllapakamachikuqkunaCusipachurin SelemiaspachurinNetaniaspachurinJehuditaBarucman kacharqanku:–Llaqtarunakunaquyarisqanpileesqayki qelqatamakiykipihap'ispahamuy,nispa.Chaynapim NeriaspachurinBarucqamakinpichayrollotahapiruspan paykunamanrirqa

15Paykunataqnirqanku:–Kunanqatiyaykuy,hinaspa leeykuy,nispaChaymiBarucqaninrinkupileerqan

16Hinaqtinmillapachaysimikunatauyarispanku, mancharikuspankuBaructaniranku:Reyman willasaqkupunin,nispa

17HinaqtinmiBaructatapuranku:Kunanwillawayku, ¿imaynatantukuykaysimikunatasiminpiqelqarqanki?

18HinaqtinmiBarucqapaykunatacontestaran:Paymi tukuykaysimikunatasiminwanwillawaran,noqataq libropitintawanqelqarani,nispa

19HinaqtinmikamachikuqkunaBaructaniranku:–Qan Jeremiaswanriy,pakaykuy.Amataqpipasyachachunchu maypikasqaykichista,nispa

20Hinaqtinmireypapatiomanhaykurqanku,ichaqachay rollotaescribaElisemapacuartonmanchurarqanku, hinaspanreypauyarisqantawillarqanku

21ChaymireyqaJehuditakacharqanchayrollota apamunanpaq,hinaspanchayqelqatahorqomurqanescriba ElisamapacuartonmantaJehuditaqreypauyarisqanta leerqan,reypaladonpikaqllapakamachikuqkunaq uyarisqanmanhina

22Isqonkaqkillapinreyqainviernowasipitiyasharqan, ninarawraypitaqñawpaqenpininarawrasharqan.

23Jehuditaqkinsatawaraphikunataleespa,cuchillowan kuchuspaninapatapininamanwikch’uykurqan,nina raphipininapillaparollorupanankama.

24Chaywanpasmananmancharikurqankuchu,nitaq p'achankutapasllik'irqankuchu,nitaqreypas,nitaqmayqen kamachinpas,llapanchaysimikunatauyariqkunapas.

25ChaywanpasElnatan,Delaías,Gemariasima,reyta rogakurqanku,chayrollotaamaruphachinanpaq,ichaqa mananuyariytamunarqanchu.

26ReytaqkamachirqanHamelecpachurinJerameelta, AzrielpachurinSeraíastawanAbdeelpachurin SelemíastawankamachikuqBaructaprofetaJeremiastawan hap'inankupaq,SeñorDiosmiichaqapakarqan

27HinaqtinmiSeñorDiosqaJeremiasmanwillaran,rey chayrollotaruphachisqanqhepaman,BarucJeremiaspa siminpiqelqasqansimikunatawan

28Hukrollotawanapakuy,hinaspachaypiqelqayñawpaq kaqrollopillapañawpaqsimikunata,chaytanJudárey Joacimruphachirqan

29JudánacionpareyninJoacimtaninki:TaytaDiosmi kaynatanin.Kayrollotaqaruphachirqanki:¿Imanasqataq chaypiqillqarqanki:Babiloniareyhamuspakayhallp'ata thuñichinqa,hinaspataqrunatapasuywakunatapas chinkachinqa?

30ChayraykunJudásuyupireyJoacimpaSeñorDiosqanin: Davidpakamachikuytiyananpitiyananpaqqamananpipas kanqachu,wañusqaayantaqp'unchaypiq'oñiman wikch'usqakanqa,tutataqchirimanwikch'usqakanqa

31Paytapasmirayninkunatapas,kamachinkunatapas huchankumantamuchuchisaq.Paykunaman,Jerusalén llaqtapitiyaqkunaman,Judárunakunamanpas,paykuna contratukuymanaallinrimasqaytaapamusaq.Ichaqa mananuyarirqankuchu

32ChaymantataqJeremiaspahukrollotahap'ispaNeriaspa churinBarucmanqorqanPaymiJeremiaspasiminmanta qelqarqanJudáreyJoaquimpaninapiruphachisqanlibropi llapasimikunata,chaymanrikch'akuqaskhasimikunatan yaparqan

37RAKI

1JosiaspachurinSedequiasqareySedequiasmireykarqan JoacimpachurinConiasparantinpi,paytanBabiloniarey NabucodonosorJudásuyupireykananpaqchurarqan.

2Ichaqamananpaypas,nitaqkamachinkunapas,nitaqchay suyupitiyaqkunapas,SeñorDiospaprofetaJeremiaspa rimasqansimikunataqakasurqankuchu

3HinanreySedequiasqaSelemiaspachurinJehucalta, sacerdoteMaaseiaspachurinSofoniastawanprofeta Jeremiasmankacharqan:DiosniykuSeñorDiosmanta mañakuychisñoqaykupaq,nispa

4Jeremiasqarunakunaqchawpinmanhaykuspalloqsirqan, manacarcelmanwisq'asqankurayku

5FaraonpaejercitonkunaEgiptomantalloqsimurqanku, JerusalénllaqtatamuyuykushaqCaldearunakunaq willakuynintauyarispankutaqJerusalénllaqtamanta ripurqanku.

6HinanSeñorDiospasiminprofetaJeremiasman hamurqan:

7IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:Kaynatamninkichik Judánacionpareyninman,paymiñuqaman kachamuwarqasunkichikQhawariy,Faraonpa ejercitonkunayanapasunaykipaqlloqsimuq,Egiptoman kutipunqaku,llaqtankuman

8Caldearunakunaqakutimuspankunkayllaqtata maqanakunqaku,hinaspanhap'ikapunqaku,hinaspa ninawanruphachinqaku

9SeñorDiosminin:Amaq'otukuychischu:Caldea runakunaqacheqaqtapuninñoqaykumantat'aqakunqaku, mananripunqakuchu,nispa

10QankunawanmaqanakuqCaldearunakunaqllapa ejercitontaatipaspaykichispas,paykunaukhupik'irisqa runakunallañakasharqankuchaypas,sapankankukarpanpi sayarispakayllaqtataninawanruphachinkuman

11CaldearunakunaqsoldadonkunaJerusalénllaqtamanta t'aqakuqtinkuFaraonpaejercitontamanchakuspanku

12ChaymantaJeremiasqaJerusalénllaqtamantalloqsirqan Benjamínhallp'amanrinanpaq,llaqtaukhupi t'aqakunanpaq

13Benjamínllaqtapunkupikashaspataq,Hananíaspa churinSelemiaspachurinIríassutiyoqkarqan.Hinaspan profetaJeremiastahap'ispanirqan:–QanqaCaldea runakunamanmiurmapunki,nispa

14HinaqtinmiJeremiasqanirqan:–Llulla.Caldea runakunamanqamanamkarunchakunichuIchaqamanan uyarirqanchu,chaymiIriasJeremiatahap'ispa umalliqkunamanpusarqan.

15ChayraykunkamachikuqkunaJeremiaswan phiñakurqanku,hinaspankamachikuqJonatanpawasinpi carcelmanwisq'arqanku.

16Jeremiascarcelman,cabañakunamanhaykuqtinkutaq, Jeremiasaskhap'unchaychaypiqhepakurqan.

17HinaqtinmireySedequíaskacharqan,payta horqomunanpaq,hinanreyqapakallapiwasinpitapurqan:–¿SeñorDiospaimasimipaskanchu?Jeremiasqataqnirqan: –Kashanmi,Babiloniareypamakinmanmientregasqa kanki,nispa

18ChaymantapasJeremiasqareySedequiastatapuran:–¿Imahuchallikuspaymicarcelmanwisq'awarqanki?

19¿Maypitaqkunanqaprofetaykichiskunakashanku: Babiloniareyqamananhamunqachuqankunacontra,nitaq kayhallp'acontrapas?

20Chayrayku,kunanpachauyariy,wiraqocharey ChaynapimkamachikuysimitayachachiqJonatanpa wasinmanmanakutiykachiwanki,manachaypi wañunaypaq,nispa

21HinaqtinmireySedequíaskamachirqancarcelpa patiomanJeremiasmanwisq’anankupaq,t’anta ruwaqkunaqcallenmantasapap’unchayt’antata qonankupaq,llaqtapillapat’antatukukunankama. ChhaynapinJeremiasqacarcelpapatiopiqhepakurqan.

38RAKI

1MatanpachurinSefatías,PasurpachurinGedalias, SelemiaspachurinJucal,MalquiaspachurinPasur, Jeremiaspallaparunakunamannisqantauyarirqanku

2SeñorDiosminin:Pipaskayllaqtapiqhepakuqqa espadawan,yarqaywan,onqoywanmiwañunqa,Caldea runakunamanriqmiichaqakawsanqaKawsayninta hap'ispakawsanqa,nispa

3SeñorDiosminin:KayllaqtaqaBabiloniareypa ejercitonmanmiqosqakanqa,paykunanhap'ikapunqaku, nispa

4Chayraykunkamachikuqkunareytanirqanku:–Ruegakuykikukayrunatawañuchisqakachun,chhaynapin kayllaqtapiqhepakuqawqaqkunaqmakinta,llapa runakunaqmakintapaspisiyachin,chhaynasimikunata paykunamanrimaspa

5HinaqtinmireySedequiastaqnirqan:–Makiykipinkashan, reyqamananimatapasruwasunkimanchu,nispa.

6HinaspanJeremiatahap'ispaHamelecpachurin Malquiaspacarcelmanwikch'uykurqanku,chaycarcelpa pationpinkasharqan,hinanJeremiatawaskhakunawan urmachirqankuChaycarcelpiqamananunuqakarqanchu, aswanpast'urullan,chaymiJeremiasqat'uruman chinkaykurqan.

7ReypawasinpihuknineunucoEtiopíaruna EbedmelectaqJeremiascarcelmanwisq’asqankutauyarispa Benjamínllaqtapunkupitiyashaqreyqa.

8Ebedmelecqareypawasinmantalloqsispareyman rimapayarqan

9Reywiraqochay,kayrunakunaqaprofetaJeremiaswan tukuyimaruwasqankupinmanaallintaruwarqanku Hinaptinmimaypikasqanpiyarqaymantawañuyman rikchakun,llaqtapiqamanañammikuypaskanñachu.

10HinaqtinmireyqaEtiopíanacionmantaEbedmelec runatakamachiran:Kimsachunkarunakunatapusamuy, hinaspaprofetaJeremiasmanaraqwañukushaqtin carcelmantahorqomuy,nispa

11HinaqtinmiEbedmelecqachayrunakunatapusaspa, qolqewaqaychanawasimanreypawasinmanhaykuspa, machuq'ewisqap'achakunata,mawk'aismusqa p'achakunatawanhap'ispa,Jeremiasmanwisq'asqa carcelmanwisq'arqan

12EtiopíarunaEbedmélectaqJeremiastanirqan:–Kay machuq'ewisqap'achakunata,ismusqap'achakunatawan q'aytuykikunaqukhunmanchuray,nispa.Hinaspan Jeremiasqachhaynataruwaran

13HinaqtinmiJeremiastaqawaskhakunawanaysaspa carcelmantahorqomurqanku,Jeremiasqataqcarcelpa patiopiqhepakurqan

14HinanreySedequíaskacharqanprofetaJeremiasta SeñorDiospawasinpikinsakaqpunkumanpusamuspa, reytaqJeremiastanirqan:–Imatapastapusqayki,nispaama imatapaspakawaychu.

15HinanJeremiasqaSedequiastanirqan:–Sichuswillasaq chayqa,¿manachuwañuchiwankiman?yuyaychaykiman chayqa,¿manachuuyariwanki?

16ChaymireySedequiasqapakallapiJeremiasman jurarqan:–KayalmatakamawaqninchisSeñorDiosqa mananwañuchisqaykichu,manataqmikaywañuchiq runakunaqmakinmanpasqosqaykichu,nispa

17HinanJeremiasqaSedequiastanirqan:–TukuyatiyniyoqDios,IsraelpaDiosninSeñorDiosmininSichus cheqaqtapuniBabiloniareypaumallinkunamanrinki chayqa,almaykinkawsanqa,kayllaqtapasmananninawan ruphachisqachukanqaHinaspanqanpaswasiykipas kawsanki.

18Babiloniareypaumallinkunamanmanariytamunaspaqa, kayllaqtataCaldearunakunaqmakinmanqosqakanqa, paykunanninawanruphachinqaku,manataqmipaykunaq makinmantaayqekunkichu

19ReySedequiastaqJeremiastanirqan:–Caldea runakunaqmakinpiurmaqjudíorunakunatanmanchakuni, amapaykunaqmakinmanentregawaspanku burlakuwankuman,nispa

20Jeremiasqataqnirqan:–Mananqespichisunkikuchu, nispaSeñorDiosparimasqaykunkantakasukuy, chhaynapinallinniykikanqa,almaykitaqkawsanqa 21Sichusmanalloqsiytamunankichuchayqa,kaymiSeñor Diospawillawasqansimiqa

22JudáreypawasinpipuchuqwarmikunatataqBabilonia reypakamachikuqninkunamanpusasqakanqaku,chay warmikunataqninqaku:Amistadniykikunan atipachisunkiku

23LlapawarmiykikunatawawaykikunatawanCaldea runakunamanpusamunqaku,manataqmipaykunaq makinmantaayqenkichu,aswanpasBabiloniareypa makinwanmihap'ichisqakanki,kayllaqtatataqninawan ruphachinki

24HinaqtinmiSedequiasqaJeremiastanirqan:–Amapipas kaysimikunatayachachunchu,manataqwañunkichu,nispa. 25Ichaqakamachikuqkunaqanwanrimasqayta uyarispanku,qanmanhamuspanisunkuman:Reyman nisqaykitakunanwillawaykuchayqa,amapakaykuwaychu, manataqwañuchisqaykikuchu,nispareypa nisusqaykitapas

26Hinaqtinmipaykunataninki:Ñoqaqareypa qayllanmanmirogakusqaytahaywarirqani,Jonatanpa wasinmanmanakutirichiwananpaq,chaypiwañunaypaq, nispa.

27LlapakamachikuqkunaJeremiasmanhamuspa tapurqanku.Chaymipaywanrimaytasaqepurqanku; imaraykuchuschayasuntoqamananreparasqachukarqan

28ChaymiJeremiasqaJerusalénllaqtahap'isqa p'unchaykamacarcelpapatiopiqhepakurqan

39RAKI

1JudásuyupireySedequiaspaisqonkaqwatapi,chunka kaqkillapinBabiloniareyNabucodonosorllapa ejercitonwanJerusalénllaqtatamuyuykurqanku.

2Sedequiaspachunkahukniyoqwatakamachikushaqtintaq, tawakaqkillapi,isqonkaqp’unchayninpi,llaqtap’akisqa karqan.

3Babiloniareypallapakamachiqninkunanhaykuspanku chawpipunkupitiyaykurqanku:Nergalsarezer,

Samgarnebo,Sarsequim,Rabsaris,Nergalsarezer,Rabmag, Babiloniareypallapaumalliqninkunawankuska.

4JudáreySedequiaspaykunata,llapaguerrapikaq runakunatawanrikuspataq,tutamantallaqtamanta lloqsirqanku,reypahuertanñanninta,iskayninperqakunaq chawpinpikaqpunkunta,hinaspanpampañanninta lloqsirqan

5Caldeatropakunanichaqaqatiykacharqanku,hinaspan JericópampapiSedequiastahap'irqanku,hap'ispataq BabiloniareyNabucodonosormanaparqankuHamat hallp'aRiblallaqtaman,chaypinpaytajuzgarqan

6HinanBabiloniareyqaSedequiaspachurinkunataRibla llaqtapiwañuchirqan,BabiloniareypasJudásuyupillapa allinqhawarisqarunakunatanwañuchirqan

7ChaymantapasSedequiaspañawintahorqospa cadenakunawanwataykurqanBabiloniallaqtaman apananpaq

8Caldearunakunaqareypawasinta,runakunaq wasinkunatapasninawanruphachirqanku,Jerusalénllaqtaq perqankunatapasthunirqanku

9ChaymantataqguardiakunaqumallinNabuzaradán Babiloniallaqtamanpresoaparqanllaqtapipuchuq runakunata,wañupuqrunakunatawan,wakin runakunatawan

10IchaqaguardiakunaqumallinNabuzaradán,mana imayoqwakcharunakunataJudásuyupisaqerparispa,uvas chakrakunata,chakrakunatapasqorqan

11BabiloniareyNabucodonosormiJeremiasmanta kamachirqanguardiakunaqumallinNabuzaradanman

12Paytapusaychis,hinaspaallintaqhawariychis,amataq imamanaallintapasruwaychischu.Aswanpas nisusqaykimanhinaruway,nispa

13ChaymiguardiakunaqumallinNabuzaradánkacharqan Nabusasbanta,Rabsarista,Nergalsarezerta,Rabmagta, Babiloniareypallapakamachikuqninkunatapas

14HinaspanJeremiatacarcelpapatiomantahorqomuspa SafanpachurinAhicampachurinGedaliasman entregarqankuwasinmanapananpaq

15Carcelpapatiopiwisq'asqakashaqtinmiSeñorDiosqa Jeremiasmanwillarqan:

16RispaEtiopíanacionmantaEbedmelecrunatanimuy: “IsraelpaDiosninmiTukuy-atiyniyoqSeñorDiosqanin Qhawariy,kayllaqtamanmirimayniykunataapamusaq manaallinpaq,manataqallinpaqchu;Chayp'unchaypin hunt'akunqa,nispa

17Ichaqachayp'unchaypinentregasqayki,nispa.

18Cheqaqtapuninqespichisqayki,mananespadawanqa urmankichu,aswanpasvidaykiqahap'ichisunki,ñoqapi hap'ipakusqaykirayku,nispanSeñorDiosqanin

40RAKI

1SeñorDiosmiJeremiasmanwillarqan,guardiakunaq umallinNabuzaradánRamallaqtamantakacharisqan qhepata,JerusalénllaqtamantaJudállaqtamantawanpreso apasqallaparunakunawancadenawanwatasqatahap’iqtin 2HinanguardiakunaqcapitanninJeremiatahap'ispanirqan: –DiosniykiSeñorDiosmikaycheqaspikaymillayta willarqan,nispa

3SeñorDiosmichaytaapamuspanisqanmanhinaruwaran, SeñorDiospacontranpihuchallikusqaykichisrayku,

manataqpayparimasqantakasukusqaykichisrayku,chaymi qankunamanhamurqan.

4Kunantaq,kunanp’unchaykacharishaykimakiykipikaq cadenakunamanta.Babiloniamannoqawanhamunaykita munaspaykiqa,hamuy.Ñoqaqaallintanqhawarisqayki, ñoqawankuskaBabiloniamanhamunaykipaqmana allinpaqqhawarikuwaqtiykiqa,saqey,llapanhallp'aqa ñawpaqeykipinkashan.

5ManaraqkutipushaqtintaqJesusqanirqan:–Kutiy SafanpachurinAhicampachurinGedaliasman,paytan BabiloniareyJudállaqtakunapigobernadortachurarqan, hinaspapaywankuskallaqtaukhupitiyayChaymi guardiakunapacapitanninqamikuykunatahinaspapremiota quykurqa,hinaspamkacharirqa

6ChaymantataqJeremiasqaMizpallaqtamanrirqan AhicampachurinGedaliasman.Chayhallp'apipuchuq runakunaukhupitaqpaywantiyaranku

7Chakrapikaqllapasoldadokunaqumallinkunapas, runankupas,BabiloniareyAhicampachurinGedaliasta kamachikuqkananpaqchurasqantauyarispanku, qharikunata,warmikunata,wawakunata,wakcha runakunatawan,Babiloniamanmanaapasqa runakunatawanhap’ichisqanmanta

8ChaymantataqMizpallaqtamanchayarqanku Gedaliasman,NetaniaspachurinIsmael,Careaqchurin Johanán,Jonatan,TanhumetpachurinSeraía,Netofamanta Efai,MaacatrunaqchurinJezanias,paykunapas runankunapiwan.

9SafanpachurinAhicampachurinGedaliasmi paykunamanpasrunankumanpasjurarqan:–Ama manchakuychischuCaldearunakunataserviyta,kaysuyupi tiyaychis,hinaspaBabiloniareytaserviychis,allinmikanqa, nispa

10ÑoqataqMizpallaqtapitiyasaq,Caldearunakunata servinaypaq,paykunanhamuwanqaku,qankunanichaqa vinota,chiritiempopirurukunata,aceitetawanhuñuspa mankaykichismanchuraychis,hinaspahap'isqaykichis llaqtaykichiskunapitiyankichis

11ChayhinallataqmiMoabllaqtapi,amonitarunakuna ukhupi,Edomllaqtapi,llapasuyukunapitiyaqjudío runakunapas,BabiloniareyJudállaqtamantapuchuq runakunatasaqepusqantauyarispanku,Safanpachurin AhicampachurinGedaliastakamachikusqantauyarispanku.

12Llapanjudíorunakunapasqarqosqakasqankumanta kutimuspanku,Judásuyuman,Gedaliasllaqtaman,Mizpa llaqtamanhamurqanku,hinaspanvinota,chiritiempopi rurukunatawanaskhatahuñurqanku

13ChaymantapasCareaqchurinJohanán,chakrapikaq soldadokunaqumallinkunapiwan,MizpallaqtamanGedalia llaqtamanrirqanku

14HinaqtinmiJesustaniran:¿YachankichuAmón runakunaqreyninBaalisNetaniaspachurinIsmaelta wañuchisunaykipaqkachamusqanta?Ahicampachurin Gedaliasmiichaqamanacreerqanchu

15HinaqtinmiCareaqchurinJohanantaqMizpallaqtapi Gedaliastapakallapiniran:Riway,Netaniaspachurin Ismaeltawañuchisaq,manataqpipasyachanqachu, ¿imaraykutaqwañuchisunkiman,llapajudíorunakuna ch'eqechisqakanankupaq,Judásuyupipuchuqkunapas chinkanankupaq?

16AhicampachurinGedaliasmiichaqaCareaqchurin Johanantanirqan:–Amakaytaqaruwankichu,Ismaelmanta llullakusparimashanki,nispa

41RAKI

1Qanchiskaqkillapin,ElisamaqchurinNetaniaspachurin Ismael,reypamirayninmanta,reypaumallinkunapas, chunkarunakuna,AhicampachurinGedaliasmanMizpa llaqtamanrirqankuChaypitaqMizpallaqtapikuska t'antatamikhurqanku

2ChaymantataqNetaniaspachurinIsmael,paywankuska kaqchunkarunakunapiwansayarispa,Safanpachurin AhicampachurinGedaliastaespadawanwañuchirqanku, paytataqwañuchirqanku,paytanBabiloniareysuyu kamachikuqtachurarqan.

3Ismaelpaswañuchirqanmillapajudíorunakunata, Gedaliaswankuska,Mizpallaqtapi,chaypitarisqaCaldea runakunata,maqanakuqrunakunatapas.

4Gedaliastawañuchisqaniskaykaqp'unchayqhepatataq manapipasyacharqanchu

5Siquemllaqtamanta,Silollaqtamanta,Samaria llaqtamantawansoqtachunkaqharikunahamurqanku, barbankurutusqa,p'achankupasllik'isqa,kuchusqa, sacrificiokunata,inciensotapasmakinkupihap'ispaSeñor Diospawasinmanpusamunankupaq

6NetaniaspachurinIsmaeltaqMizpallaqtamanta lloqsirqanpaykunawantupananpaq,tukuytiempon waqasharqan,paykunawantupaqtintaqpaykunatanirqan:–AhicampachurinGedaliasmanhamuychis,nispa 7LlaqtachawpimanchayaqtinkunNetaniaspachurin Ismaelpaykunatawañuchispat'oqoukhuman wikch'uykurqan,paywankuskakaqrunakunawan 8IchaqachunkarunakunatanIsmaeltanirqanku:–Ama wañuchiwaykuchu,chakrapiqhapaqkayniyoqmikayku, trigomanta,cebadamanta,aceitemanta,mielmantawan, nispa.Chaymihark'arqan,manataqwawqenkunaukhupi wañuchirqanchu

9IsmaelGedaliasraykuwañuchisqanrunakunaqllapa ayankunatawikch'uykusqant'oqomanmiIsraelreyBaasata manchakuspareyAsaruwarqan,Netaniaspachurin Ismaeltaqwañuchisqarunakunawanhunt'achirqan

10HinaqtinmiIsmaelqapresoaparqanMizpallaqtapillapa runakunata,reypaususinkunata,Mizpallaqtapillapa puchuqrunakunatawan,paykunatanguardiakunaqcapitan NabuzaradánAhicampachurinGedaliasmanentregarqan, NetaniaspachurinIsmaeltaqpresoaparqan,hinaspan ripurqanchimpamanrinanpaqAmónrunakuna.

11CareaqchurinJohanan,paywankashaqsoldadokunaq umallinkunapiwan,NetaniaspachurinIsmaelpatukuy manaallinruwasqantauyarispanku

12Llapallanrunakunatahap’ispa,Netaniaspachurin Ismaelwanmaqanakuqrirqanku,Gabaónllaqtapihatun unuqayllapitaqtarirqanku

13IsmaelwankashaqllaparunakunanCareaqchurin Johananta,paywankuskakaqsoldadokunaq umallinkunatapasrikuspakusikurqanku.

14ChaymiIsmaelpaMizpallaqtamantapresoapasqan llaparunakunakutirispaCareaqchurinJohananman rirqanku.

15NetaniaspachurinIsmaelmiichaqapusaqrunakunawan JohananmantaayqekuspaAmónrunakunamanripurqan

16HinanCareaqchurinJohananta,paywankashaq soldadokunaqllapacapitankunatawan,Netaniaspachurin IsmaelmantaMizpallaqtamantallapapuchuqrunakunata, AhicampachurinGedaliastawañuchisqanqhepaman,awqa maqanakuqrunakunata,warmikunata,wawakunata, eunucokunatapas,paykunamantankutichimurqanGabaón: 17HinaspanripurqankuBelénllaqtaqqayllanpiQuimham llaqtapitiyanankupaq,Egiptomanhaykunankupaq.

18Caldearunakunaraykunpaykunatamancharikurqanku, NetaniaspachurinIsmaelAhicampachurinGedaliasta wañuchisqanrayku,paytanBabiloniareychaysuyupi gobernadortachurarqan

42RAKI

1Hinanllapasoldadokunaqumallinkuna,Careaqchurin Johanan,HosaiaspachurinJezanias,huch'uy runakunamantakuraqrunakunakamapasasuykurqanku

2HinaspanprofetaJeremiastanirqan:–Ruekuykiku, DiosniykiSeñorDiosmantamañapuwayku,llapankay puchuqkunapaqpasÑoqaykuqaaskharunakunamantan pisillañakashayku.

3AhinapinDiosniykichisSeñorDioswillawasunimayna purinanchista,imatachusruwananchistapas

4HinaqtinmiprofetaJeremiasqapaykunatanirqan:–UyarirqaykichismiQhawariy,DiosniykichisSeñor DiostanmañakusaqrimasqaykimanhinaHinanSeñor Diosqaimatachuskutichisunkichischayqa,ñoqan willasqaykichikManamimatapasharkasaqchu

5HinanJeremiastanirqanku:–DiosniykiSeñorDios kachamuwasqaykimanhinamanaruwaspaqa,cheqaqta hunt'aqtestigoSeñorDiosqañoqaykuukhupikachun, nispa

6Allinñaotaqmanaallinñakanmanchaypas,Diosninchis SeñorDiosparimaynintankasusaqku,paymanmi kachamusqaykikuDiosninchisSeñorDiosparimasqanta kasukuspaqa,allinninchispaqkanqa,nispa.

7Chunkap'unchayqhepatataqSeñorDiospasiminta Jeremiasmanhamurqan

8HinaqtinmiJesusqaCareaqchurinJohananta,paywan kashaqsoldadokunaqumallinkunatapas,huch'uy runakunamantaaswanhatunrunakunatawanwaqyachirqan 9Paykunatataqnirqanku:–IsraelpaDiosninSeñorDiosmi nin,paymanmikachamuwarqankichisrogakuyniykichista paymanapamunaypaq

10Sichuskayhallp'apiqhepakunkichischayqa, hatarichisqaykichis,manataqurmachisqaykichikchu, tarpusqaykichiktaq,manataqmipakisqaykichikchu.

11AmamanchakuychischuBabiloniareyta,paytan manchakushankichisAmamanchakuychischu,ninmi SeñorDiosqa,ñoqanqankunawankashaniqespichinaypaq, makinmantaqespichinaypaqpas,nispa.

12Khuyapayasqaykichismi,khuyapayasunkichis,hinaspa llaqtaykichismankutipusunkichis

13Ichaqaninkichischu:“Manankayhallp’api tiyasaqkuchu,nitaqDiosniykichisSeñorDiospa rimaynintapaskasukusaqkuchu”,nispa.

14Nirqanku:Manan;IchaqaEgiptohallp'amanmirisaqku, chaypiqamananawqanakuytarikusaqkuchu,nitaq trompetawaqaytapasuyarisaqkuchu,nitaqt'antamanta yarqachikusaqkuchuChaypintiyasaqku

15Kunantaq,Judállaqtamantapuchuqrunakuna,Señor Diospasimintauyariychis.Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmi nin:“IsraelpaDiosnin”,nispaSichumEgiptoman yaykuspachaypitiyaqrispaykichikqa.

16ChaymantataqEgiptosuyupimanchakusqaykiespada hap'isunkichis,manchachisqaykichisyarqaytaqEgipto suyupiqatisunkichisChaypinwañunkichis,nispa 17ChayhinapuninEgiptonacionmantiyaqllapa runakunapaskanqaespadawan,yarqaywan,onqoywanpas wañunqaku,manataqmimayqenninkupasqhepanqachu nitaqayqenqakuchupaykunamanapamusqay millaymantaqa

18Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Israelpa Diosninmi”,nispaImaynanphiñakuyniypas phiñakuyniypasJerusalénllaqtapitiyaqrunakunaman hich'aykusqa.ChayhinatanphiñakuyniyqaEgiptoman haykunkichisManañataqmikaycheqastaqa rikunkichisñachu,nispa

19SeñorDiosmiqankunamantaniwarqan:Judá llaqtamantapuchuqrunakunaAmaEgiptomanriychischu, allintapuniyachaychiskunanp'unchayyuyaychasqayta 20DiosniykichisSeñorDiosmankachamuwaspaykichisqa sonqoykichispinq'otukurqankichis:“DiosniykuSeñor Diosmantamañakuwayku,nispaDiosniykuSeñorDiospa nisqanmanhinawillawayku,hinanñoqaykuqahunt'asaqku, nispa

21Kunantaqkunanp’unchaywillarqaykichis;Qankunaqa manankasukurankichischuDiosniykichisSeñorDiospa rimayninta,nitaqimatapaspaypakachamuwasqanta 22Chayhinaqa,yachaychis,maymanchusriyta munasqaykichikpi,yarqaywan,unquywanima wañunaykichikta

43RAKI

1Jeremiasqallapanrunakunamanwillasqanqhepamanmi, DiosninkuSeñorDiospatukuyrimayninkunata,Diosninku SeñorDiospapaykunamankachamusqansimikunata, llapankaysimikunata

2HinaqtinmiHosaiaspachurinAzarías,Careaqchurin Johananpas,llapanhatunchakuqrunakunapasJeremiasman nirqanku:Yanqatanrimashanki

3IchaqaNeriaspachurinBarucmiñoqaykucontra sayarichisunki,Caldearunakunaqmakinman entregawanaykuta,wañuchiwanaykupaq,Babiloniaman presoapawanaykupaq.

4ChaymiCareaqchurinJohananpas,soldadokunaq umallinkunapas,llaparunakunapas,SeñorDiospa nisqanmanhinamanakasukurqankuchu,Judásuyupi tiyanankupaq

5IchaqaCareaqchurinJohananmi,soldadokunaq umallinkunapiwan,Judásuyumantallapanacionkunamanta kutimuqrunakunata,Judásuyupitiyanankupaqaparqanku 6Qharikuna,warmikuna,wawakuna,reypaususinkuna, guardiakunaqumallinNabuzaradanpasaqesqanllapa runakunataSafanpachurinAhicampachurinGedaliaswan, profetaJeremiaswan,NeriaspachurinBarucwanima.

7ChaymiEgiptohallp'amanhamurqanku,SeñorDiospa rimaynintamanakasukusqankurayku,chhaynapin Tahpanesllaqtamanchayarqanku.

8HinaqtinmiTahpanesllaqtapiJeremiasmanSeñorDiosqa niran:

9Makiykipihatunrumikunatahap'ispat'urupipakay ladrillohornopi,TahpanésllaqtapiFaraonpawasinpa punkunpi,Judárunakunaqrikusqan

10Paykunataniy:“IsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoq SeñorDiosminin.Qhawariy,kamachiyBabiloniarey Nabucodonosortakachamusaq,hinaspakaypakasqay rumikunapikamachikuytiyanantachurasaqHinaspan reypapabellonnintapaykunapatamanmast'arinqa.

11HamuspataqEgiptohallp'ataatipanqa,wañuypaq kaqkunatataqwañuchinqahinallataqpresoapasqa kanankupaqkaqkunapas;hinallataqespadamanta espadakamakaqkunapas

12Egiptodioskunaqwasinkunapitaqninatarawrachisaq. Hinaspanchaykunataruphachinqa,hinaspanpresokunaman apapunqa,Egiptosuyuwantaqmip'achachakunqa,michiq p'achanwanp'achasqahina.Chaymantataqthak-kaypi lloqsinqa,nispa

13EgiptosuyupikaqBet-semesllaqtaq rikch'ayninkunatapasp'akinqan.Egiptorunakunapa diosninkunapawasinkunatapasninawanmiruphachinqa

44RAKI

1Egiptosuyupitiyaqllapajudíorunakunamanta,Migdol llaqtapi,Tahpanesllaqtapi,Nofllaqtapi,Patrosllaqtapi tiyaqllapajudíorunakunamantanJeremiasmanwillarqan: 2Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“IsraelpaDiosnin”, nispa.QankunaqarikunkichismiJerusalénllaqtaman,Judá suyuntinllaqtakunamanpastukuymanaallinkuna apamusqaytaKunanp'unchaymich'usaqyapunku,manan pipaschaypiqatiyanchu.

3Manaallinruwasqankumantanphiñachiwarqanku, inciensoruphachinankupaq,hukdioskunatapas yupaychanankupaqrirqanku,paykunataqamanan reqsirqankuchu,nitaqpaykunapas,qankunapas,nitaq ñawpataytaykichispas

4Ichaqallapakamachiyprofetakunatan kachamurqaykichis:–Amakaymillaymillayruwaytaqa ruwaychischu,nispa

5Ichaqamananuyarirqankuchu,nitaqmininrinkutapas k’irirqankuchumillayruwayninkumantat’aqakunankupaq, manataqmihukdioskunamaninciensotapas ruphachirqankuchu.

6ChayraykunphiñakuyniypasphiñakuyniypasJudá llaqtakunapiJerusalénllaqtaqcallenkunapipasrawrarirqan Kunanp'unchawpihinataqch'usaq,ch'usaqñakashanku.

7ChayraykunkunanqaSeñorDiosqanin:“Israelpa Diosninmi”,nispa.Chayrayku,kayhatunmillayta almaykichiscontraruwashankichis,Judásuyumantaqhari warmita,wawata,ñuñuqwawata,manapitapas saqenaykichispaq

8Makiykichiswanruwasqaykichiswanmi phiñachiwashankichis,maymanchustiyasqaykichisEgipto suyupihukdioskunamaninciensotaruphachiwaqchis, ch'usaqyachisqakanaykichispaq,kaypachapillapa suyukunaqñakasqahinallataqk'amisqakanaykichispaq?

9¿Qonqarqankichischuñawpataytaykichispamillay ruwayninta,Judáreykunaqmillayruwayninta,warminkuq millayruwayninta,millayruwayniykichista, warmiykichispamillayruwasqankuta,Judáhallp’api, Jerusalénllaqtaqcallenkunapipas?

10Paykunaqamanankunankamapas huch’uyyaykukurqankuchu, manataqmi manchakurqankuchu,nitaqmikamachikusqaymanhinachu, nitaqkamachikuyniykunamanpaspurirqankuchu, chaykunatanqankunaman,ñawpaqtaytaykichismanpas churarqani

11ChayraykunIsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñor Diosqanin:Qhawariy,uyaytachurasaqqancontramana allinpaq,hinallataqllapaJudállaqtatawañuchinaypaq 12Judánacionmantapuchuqrunakunatanhap’isaq, paykunanEgiptosuyumanripurqankuchaypitiyanankupaq espadawanyarqaywanraqmiwañunqaku,huch'uymanta hatunkamaraqmiespadawanyarqaywanwañunqaku.

13Egiptohallp'apitiyaqkunatanmuchuchisaq,imaynan Jerusalénllaqtatamuchuchirqanihinata,espadawan, yarqaywan,onqoywanima.

14Chayhinaqa,EgiptonacionmanriqJudánacionmanta puchuqkunamantaqamananmayqenninkupas ayqenqakuchunitaqqhepanqakuchu,Judásuyuman kutipunankupaq,chaymankutipuytamunaspanku,manan pipaskutimunqachu,aswanpasayqekuqrunakunallan

15Warminkuhukdioskunamaninciensoruphachisqankuta yachaqllapaqharikuna,chaypikashaqwarmikunapas askharunakuna,EgiptosuyupiPatrosllaqtapitiyaqllapa runakunapas,Jeremiasmankutichirqanku.

16SeñorDiospasutinpiniwasqaykikusimitaqamanan kasusqaykikuchu

17Simiykumantalloqsimuqtanruwasaqku,hanaqpacha reinamaninciensotaruphachinaykupaq,ukyana sacrificiokunatahich'anaykupaq,imaynanñoqaykupas, ñawpataytaykupas,reyniykupas,kamachikuqniykupas, Judállaqtakunapi,Jerusalénllaqtaqcallenkunapipasaskha mikhunatachaskirqayku,allinllataqmikasharayku, manataqmirikurqaykuchusaqra.

18Hanaqpachareinamaninciensotaruphachiyta,ukyana sacrificiotahich'aytapassaqesqaykumantapachan,tukuy imapisiyapushanchis,espadawanyarqaywanima wañurachiwanchis

19Hanaqpachareinamaninciensotaruphachispa,ukyana sacrificiokunatahich'aykuqtinchis,¿tortakunatachu ruwarqaykuyupaychanaykupaq,hinaspaukyana sacrificiokunatachuhich'aykurqaykumanarunaykuwan?

20HinanJeremiasqallaparunakunata,qharikunata, warmikunata,llaparunakunatawannirqan:

21Judállaqtakunapi,Jerusalénllaqtaqcallenkunapiima inciensoruphachisqaykichista,qankunapas,ñawpa taytaykichispas, reyniykichiskunapi, kamachikuqniykichiskunapi,chaysuyupitiyaq runakunapas,¿manachuchaykunatayuyarirqankichis, manataqyuyaykurqanchu?

22ChaymiSeñorDiosqamanañaaguantaytaatirqanñachu millayruwasqaykichisrayku,millaymillayruwaykuna ruwasqaykichisraykupaschayraykunhallp’aykichisqa ch’usaq,musphay,ñakayima,manayachaq,kunan p’unchayhina

23Inciensotaruphachisqaykichisrayku,SeñorDiospa contranpihuchallikusqaykichisrayku,SeñorDiospa rimaynintamanakasusqaykichisrayku,kamachikuysimipi, kamachikuyninkunapi,willakusqanpipasmana purisqaykichisrayku.chayraykunkaymillaykay p’unchaypihinaqankunawanpasarqan

24ChaymantapasJeremiasqallaparunakunata,llapa warmikunatawannirqan:–UyariychisEgiptosuyupillapa Judárunakuna,SeñorDiospasiminta

25IsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin: Qankunapaswarmiykichispassimiykichiswanmi rimankichis,makiykichiswantaqhunt'arqankichis: prometekusqaykutanhunt'asaqku,hanaqpachareinaman inciensotaruphachinaykupaq,ukyanasacrificiokunata hich'anaykupaq,prometekusqaykitahunt'asaqku, prometekusqaykitapashunt'asaqkunkichis,nispa 26Chayrayku,EgiptosuyupitiyaqllapaJudárunakuna, SeñorDiospasimintauyariychisQhawariy,hatun sutiywanmijurarqani,SeñorDiosminin:“DiosSeñor Diosmikawsashan”,nispa

27Qhawariychis,manaallinkunataqhawasaq,manan allinpaqchu,EgiptosuyupillapaJudárunakunapas espadawanyarqaywanwañuchisqakanqaku, tukukunankama

28AsllaespadamantaayqeqkunanEgiptosuyumantaJudá suyumankutipunqaku,EgiptosuyumanriqJudá llaqtamantallapapuchuqkunapasyachanqakunpiqpa rimasqanta,ñoqaqotaqpaykunaqrimasqanta.

29SeñorDiosminin:“Kaycheqaspinmuchuchisqayki, chhaynapinyachankichisrimasqaymanaallinpiqankuna contrasayananta.

30SeñorDiosminin:Qhawariy,EgiptoreyFaraonhofrata awqankunaqmakinman,wañuchiytamaskhaqkunaq makinmanwanqosaq.ImaynanJudáreySedequiasta BabiloniareyNabucodonosorpamakinmanqorqani,payqa enemigonmikarqan,paymiwañuchiytamaskharqan 45RAKI

1ProfetaJeremiaspaNeriaspachurinBarucmankay simikunataJeremiaspasiminpiqelqaspa,Josiaspachurin JoaquimpatawakaqwatanpiJudásuyupirey kamachikushaqtin.

2Baruc,IsraelpaDiosninSeñorDiosminisunki

3Qanminiranki:¡Ay,kunanqaay!SeñorDiosmi llakikuyniymanyapaykuwan.Suspiraspaymidesmayarqani, manataqmisamaytatarinichu

4Kaynataninki:TaytaDiosmikaynataninQhawariy, hatarichisqaytanthuñichisaq,tarpusqaytapaspallasaqmi, llapankayhallp'ata

5¿Qankikiykipaqchuhatunkaqkunatamaskhashanki? Amamaskhaychischu,llaparunamanmimanaallinkunata apamusaq,nispasninSeñorDiosqa,ichaqakawsayniykitan qosqaykillapamaymanchusrisqaykipi,nispa.

46RAKI

1SeñorDiosmiprofetaJeremiasmanmanajudíorunakuna contrarimarqan

2Egiptocontra,EgiptoreyFaraonecópaejercitoncontra, CarquemisllaqtapiÉufratesmayupatapi,Babiloniarey NabucodonosortaqJudáreyJosiaspachurinJoiaquimtawa kaqwatapiwañuchirqan.

3Qelqata,escudotapasordenaychis,hinaspa maqanakuymanasuykuychis

4Caballokunataarranchakuy;Caballopisillakuqrunakuna, sayarispa,cascoykichiswansayariychislanzakunata furbish,hinaspabrigandinakunatachurakuy

5¿Imanasqataqpaykunatarikurqanimancharisqallaña hinaspakutirikusqankuta?Chaynapimkallpasapakuna maqasqakaspanku,manaqepamankutiykuspa ayqekuspanku,manchakuywanmuyuriqninkupikachkasqa, nispamninTaytaDiosqa.

6Amausqhayllakallpaqrunaqaayqechunchu,nitaq atiyniyoqrunapasayqechunchuurmaykuspankuwichay ladomanurmaykunqakuÉufratesmayupatanta.

7¿Pitaqkayunumillp'uhinawichariq,unupasmayuhina kuyuriq?

8Egiptoqaunuhinanhatarishan,unupasmayuhinan kuyurinPaytaqniran:Noqawicharisaq,kaypachatataq tapasaq,nispa.Llaqtatapaschaypiyachaqkunatapas thuñichisaqmi

9Caballokuna,wichariychis;Carretakuna,phiñakuychis; atiyniyoqrunakunataqlloqsimuchunku;Etiopíarunakuna, Libiarunakunapas,paykunanescudotahap’inku;Lidia runakunapas,paykunanarcotahap'ispak'umuykachinku 10Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospap'unchayninmi, vengakunanp'unchay,awqankunamantavengakunanpaq, espadataqmikhupunqa,yawarninkuwantaqsaksapunqa, machasqataqmikanqa,wichayladopiÉufratesmayupatapi sacrificiotahaywananpaq

11Egiptopaususindoncella,Galaadllaqtamanriy,hinaspa bálsamotatomay.Manamqhaliyasqachukanki,nispa.

12Llaqtarunakunanp'enqayniykitauyarirqanku, qapariyniykitaqhallp'atahunt'aykusqa,atiyniyoqrunaqa atiyniyoqrunakunacontraurmaykuspaniskayninku urmaykurqanku

13SeñorDiosqaprofetaJeremiasmanwillasqansimita, BabiloniareyNabucodonosorhamuspaEgiptosuyuta wañuchinanmanta

14Egiptosuyupiwillaychis,Migdolllaqtapipas willakuychis,Nofllaqtapi,Tahpanesllaqtapipaswillaychis. Chayespadaqamuyuriqniykitanmikhupunqa,nispa

15¿Imanasqataqkallpasaparunaykikunaapasqa kachkanku?SeñorDiosmipaykunataqarqosqanrayku manasayarqankuchu

16Askharunakunatanurmachirqan,ari,hukninmihukhukmanurmaykurqan,paykunataqnirqanku:–Hatariy, sarunchakuqespadamantallaqtanchisman,nacesqanchis hallp'amanpasrisunchis,nispa

17Chaypitaqqaparirqanku:“EgiptoreyFaraonqa ch'aqwaylla!churasqatiempotapasarunñam

18Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospasutinmikawsashaq Reyqanin:ImaynanTabororqokunaqchawpinpikashan, hinallataqlamar-qochapatapiCarmelohina,chayhinatan hamunqa,nispa.

19Egiptopitiyaqususiyki,presoapasqakanaykipaq wakichikuy,Nofllaqtaqach'usaqmi,ch'usaqllañankanqa, manataqpipastiyanqachu

20Egiptoqaanchasumaqvaquillamanrikch'akun, chinkaytaqmichayamunqawichayladomanta lloqsimushan

21Paypacontratasqanrunakunapaswiratorokunahinan paypachawpinpikashankuPaykunapaskutirispa ayqekuspankunkuskaayqekushanku,manan sayarqankuchu,ñak'arinankup'unchaychayamusqanrayku, wachuchisqakanankup'unchaypas

22Chaypakunkanqamach'aqwayhinanrinqa.Ejercitowan kuskapurispanku,hachakunawanpaycontrahamunqaku, k'aspirutuqkunahina

23Sach'a-sach'antakuchunqaku,manat'aqwiytaatispapas, SeñorDiosminin.saltamontesmantaaswanachka kasqankurayku,manayupayatinakasqankurayku 24Egiptopaususinmip'enqachisqakanqa.payqawichay ladorunakunaqmakinmanmientregasqakanqa.

25Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmi,IsraelpaDiosnin,nin: Qhawariy,No,Faraon,Egiptorunakunata,diosninkuwan, reyninkunawanimamuchuchisaq.Faraonpas,llapanpaypi confiaqkunapas

26Paykunatanpaykunataqosaqkawsaytamaskhaq runakunaqmakinman,BabiloniareyNabucodonosorpa makinman,kamachinkunamanpas,chayqhepamantaq ñawpaqp'unchaykunapihinachaypitiyanqaku,nispan SeñorDiosqanin

27KamachikuyJacob,amamanchakuychu,Israelllaqta, amamancharikuychu,karumantanqespichisqayki, mirayniykitapaspresochasqahallp'amantanqespichisqayki Jacobtaqkutimunqa,samarispa,manataqmipipas manchachinqachu,nispa.

28KamachiqniyJacob,amamanchakuychu,ninmiSeñor Diosqa,qanwanmikashaniMaymanchusqarqosqay nacionkunatantukuchisaq.chaywanpasmananllapantachu manacastigasqatasaqesaqchu

47RAKI

1TaytaDiosmiprofetaJeremiasmanFilistearunakuna contrarimarirqan,manaraqFaraonGazallaqtata muchuchishaqtin

2SeñorDiosminin:Qhawariy,wichayladomantaunukuna wicharin,unupashunt'aykunqa,hallp'atapaschaypi kaqkunatapashunt'aykunqallaqtapaschaypitiyaqkunapas qaparinqakum,chaypiyachaqkunapasqaparinqakum,nispa 3Kallpasapacaballonkunapachakinpaqapariynin, carretankunapaqaparisqanwan,ruedankunapa qaparisqanwanpas,taytakunaqamanamwawankuta qawanqakuchupisikallpayuqkasqankurayku.

4LlapaFilistearunakunataqechunanpaqp'unchay hamusqanrayku,TirollaqtamantaSidónllaqtamantawan llapayanapaqninkunatawañuchinanpaq,SeñorDiosqa Caftorllaqtamantapuchuqfilisteokunatasuwapunqa

5GazallaqtaqacalvorunanhamunAscalónllaqtaqa wayq'onpipuchuqkunawankuskanchinkapun, ¿hayk'aqkamataqkuchukunki?

6SeñorDiospaespadanqa,¿hayk'aqkamataqch'inllakanki? p'achaykimanchurakuy,samay,ch'inllakay,nispa.

7¿Imaynataqch'inllakanman,SeñorDiosqaAscalón llaqtatalamar-qochapatapiwanhuchachaspa?chaypim churarun

48RAKI

1IsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin Moabcontra¡AyNebomanta!Qhapaqchasqankashan: Kiriataimp'enqaypihap'isqa,Misgabp'enqasqa, mancharisqaima

2ManañanMoabllaqtaqalabasqankanqañachu,Hesbón llaqtapinmanaallintayuyaykurqankuhamuy,hinaspa llaqtakananpaqkuchusunchikHinallataqmikuchusqa kanki,Locokuna;espadataqqatipasunki.

3Horonaimllaqtamantanqapariqqapariqkunkakanqa, chaymisuwakunqa,hatunthunisqataqmikanqapas

4Moabllaqtaqathunisqañankashan;uchuywawankunam qapariytauyarichirqaku.

5Luhitllaqtatawichashaspaqasapakutillanmiwaqanqaku Horonaimmayuuraykamuptinmiawqakunaqawañuy qapariytauyarirunku.

6Ayqekuychis,kawsayniykichistaqespichiychis, ch'inneqpiq'omerhinakaychis

7Ruwasqaykikunapi,qhapaqkayniykikunapipas hap'ipakusqaykiraykunhap'isqakanki,Kemostaq sacerdotekunawanumalliqninkunawankuskapresoapasqa kanqa

8Llapallaqtakunamanmisuwakuqhamunqa,manataqmi mayqenllaqtapasayqenqachu,wayq'opaschinkapunqan, pampapasthunisqakanqa,SeñorDiospanisqanhina

9Moabllaqtamanraphrakunataqoy,ayqekunanpaq, ayqekunanpaq,llaqtankunaqach'usaqmikanqa,manataq pipaschaypitiyanqachu

10ÑakasqakachunSeñorDiospallank'aynintaq'otuspa ruwaq,ñakasqakachunespadantayawarmantahark'aq.

11Moabllaqtaqawayna-sipaskashasqanmantapachanthak kasharqan,q'apayninkunapintiyaykurqan,manataqmihuk vasomantawakmankamanch'usaqyachisqachu, manataqmipresochasqachurirqan,chayraykunpaypi saborqaqheparqan,manataqmiq'apayninpascambianchu

12Chayrayku,p'unchaykunachayamumunqa,Señor Diosminin,paymankachamusaqpuriqrunakunata, paykunanpaytapurichinqaku,vasokunatapas ch'usaqyachinqaku,p'uyñukunatapasp'akinqaku.

13MoabllaqtaqaQuemosllaqtamantanp'enqakunqa, imaynanIsraelrunakunapasBetelpiconfiasqankumanta p'enqakurqankuhinata.

14¿Imaynataqninkichis:Guerrapaqatiyniyoqkallpasapa runakunankayku?

15Moabllaqtaqasuwasqañankashan,llaqtankunamantan lloqsipun,akllasqawaynankunapaswañuchinankupaq uraykamunku,nispanninRey,paypasutinmiTukuyatiyniyoqSeñorDios.

16Moabnacionpañak'ariyninqaqayllaykamushanñan, ñak'ariyninpasusqhayllan

17Llapallanpaypaqayllanpikaqkuna,paymanta waqaychisSutintareqsiqllapaykichistaqniychis: “¿Imaynataqsinchik’aspipas,sumaqk’aspipasp’akisqa kashan?”,nispa.

18Dibónllaqtapitiyaqususi,k'anchariyniykimanta uraykamuy,ch'akisqatiyayMoabsuyutasuwakuqmi qanmanhamusunki,hinaspanallintakyasqa cheqasniykikunatathunipunqa,nispa

19Aroerllaqtapitiyaq,ñanpatapisayay,hinaspa qhawapayayayqekuqta,ayqekuqtawantapuy:“¿Imataq pasakun?”,nispa

20Moabllaqtaqap'enqachisqankashanp'akisqa kasqanrayku:qapariy,waqay;Arnónllaqtapiwillamuychis Moabllaqtatasuwasqakashasqanmanta

21Chaypampapampamanmitaripayqachayamurqan; Holón,Jahaza,Mefaatllaqtakunapiwan 22Dibón,Nebo,Betdiblataimllaqtakunapipas 23Kiriataim,Bet-gamul,Betmeónima.

24Keriot,Bozra,Moabsuyupillapallaqtakunapi,karupi otaqqayllapipas

25Moabpawaqranpaskuchusqañam,makinpas pakisqañam,nispamninTaytaDiosqa

26Machaychis,SeñorDiospacontranpi hatunchakusqanrayku,Moabllaqtapasaqtusqanta kuyurichinqa,paypasburlakunqa

27¿ManachuIsraelnacionqaburlakusunki?¿suwakuna ukhupichutarisqa?Paymantarimasqaykimantapachan kusikuymantasaltarqanki

28Moabllaqtapitiyaqrunakuna,llaqtakunatasaqespa qaqapitiyaychis,t'oqoqsiminpatakunapiq'esachataruwaq palomahinakaychis

29UyarirqanchismiMoabllaqtaqhatunchakuyninta, hatunchakusqanta,hatunchakuyninta,hatunchakuyninta, sonqonpahatunchakuynintapas

30Ñoqanyachaniphiñakuyninta,ninmiSeñorDiosqa. ichaqamananchhaynachukanqa;llullakuyninkunaqa mananchhaynatachuruwanqa

31ChayraykunMoabmantawaqasaq,llapan MoabmantataqqaparisaqSonqoymiwaqanqaKirheres runakunamanta

32YawSibmauvassach'a,Jazerpawaqayninwanmi waqasqayki,yuraykikunaqalamar-qochapatamanmiripun, Jazerlamar-qochakamaraqmichayan,suwaqmichiri tiempopiruruykikunaman,cosechaykikunamanpas urmaykusqa

33AskhachakramantaMoabhallp'amantawankusikuywan kusikuywanqechusqakashan.Vinotataqmivinota ch'usaqyachirqani,mananpipasqaparispasarunqachu qapariyninkuqamanamqapariychukanqa

34HesbónllaqtamantaElealellaqtakama,Jahaz llaqtakama,ZoarllaqtamantaHoronaimllaqtakama,kinsa watayoqvaquillahina,Nimrimllaqtamantaunupas ch'usaqmikanqa.

35TaytaDiosmininMoabllaqtapipas,altocheqaskunapi sacrificiohaywaqrunata,diosninkunamanincienso ruphachiqtapas.

36ChayraykunsonqoyMoabllaqtapaqt'oqyasqahina t'oqyanqa,Kirheresllaqtarunakunapaqpassonqoypas t'oqyachikunqa.

37Llapaumankunancalvokanqa,llapabarbanpask'utusqa kanqa,llapamakikunapitaqkuchusqakanqa,wasanpitaq sacop'achakanqa.

38Moabpallapawasipatankunapipas,callenkunapipas waqaymikanqa,Moabllaqtataqamanakusichiqvasohinan p'akirqani,nispanSeñorDiosqanin.

39Paykunanqaparinqaku:“¿Imaynataqp’akisqari!”,nispa ¡ImaynataqMoabllaqtaqap'enqaypiqhepantakutirirqan! ChaynallataqmiMoabllaqtapaspaymantallapallan runakunapaasipayasqanhinaspahukmanyachisqakanqa

40SeñorDiosminin:Qhawariy,atoqhinaphawarinqa, Moabsuyumanpasraphrankunatamast'arinqa

41Keriotllaqtatahap'ikapunku,chayp'unchaymiMoab llaqtapikallpasaparunakunaqsonqonpassinchinanasqa warmiqsonqonhinakanqa.

42Moabllaqtaqachinkapunqa,SeñorDiospacontranpi hatunchakusqanrayku

43Moabllaqtapitiyaq,manchakuy,t'oqon,toqllapas qanmanmihap'isunki,nispasninSeñorDiosqa

44Manchakuymantaayqekuqmit'oqomanurmaykunqa. T'oqomantahatariqqatoqllamanmihap'isqakanqa,Moab llaqtamanmihuchallikusqankuwatataapamusaq,nispa

45AyqekuqkunaqaHesbónllaqtaqllanthunpi sayasharqankunsinchikallpawan,ichaqaHesbón llaqtamantanninalloqsimunqa,Sihónllaqtaq

chawpinmantataqninarawray,Moabllaqtaqk'uchunta, ch'aqwaqrunakunaqumanpacoronantapasruphachinqa.

46¡Ay!Quemosllaqtapirunakunaqawañupunmi, churiykikunapresoapasqakasqankurayku,ususiykikuna presochasqakasqankurayku.

47Chaywanpasqhepap'unchaykunapinMoab nacionmantapresochasqarunakunatakutichimusaq,nispan SeñorDiosqanin.KaykamamMoabpajuicionqa.

49RAKI

1Amonrunakunamanta,SeñorDiosminin¿Israelpa churinkunamanakanchu?¿Manachupayqaheredero? ¿ImanasqataqreyninkuGadllaqtatahallp'an, llaqtankunapitaqtiyan?

2SeñorDiosminin:“AmmónrunakunaqRabállaqtapi awqanakuymantap’unchaykunauyarichisaqCh'usaq montónkanqa,ususinkunapasninawanmiruphachisqa kanqaku,chaymantanIsraelrunakunaherenciata chaskinqaku,nispanSeñorDiosqanin

3Hesbón,qapariychis,Aillaqtaqasuwasqañankashan, qapariychis,Rabáwarmiususinkuna,q'alap'achawan wataychiswaqaychis,setokunaqladonpitaqphawaylla phawaychis;Reyninkupas,sacerdotekunapas, kamachikuqninkunapiwankuskapresoapasqakanqaku, nispa

4¿Imanaqtintaqwayq'okunapi,mayuwayq'oykipi hatunchakunki?qhapaqkayninkunapihap'ipakuspataq niran:¿Pitaqhamuwanqa?

5Qhawariy,manchakuytanqanmanapamusaq,ninmi Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosqa,llapanmuyuriqniykipi kaqkunamanta;sapankamataqqarqosqakankichis; Manataqmipipaspuriqrunataqahuñunqachu

6QhepamanmiAmonpamirayninkunapresochasqa kaqkunatakutichimusaq,nispanSeñorDiosqanin

7Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmininEdomllaqtamanta ¿ManañachuTemanllaqtapiyachay? ¿yuyayniyoqkunamantachuyuyaychaychinkapun? ¿yachayninkuchinkapunchu?

8Dedanllaqtapitiyaqrunakuna,ayqekuychis,qhepaman kutiychis,ukhupitiyaychisEsaupañakariynintampayman chayachisaq,watukamunaytiempopi,nispa

9Uvaspallaqkunahamusunkikumanchayqa,¿manachu uvaspallaquvastasaqenkuman?tutasuwakunakaqtinqa, saksachinankukamamchinkachinqaku

10Esautanichaqaq'aracharqani,pakasqacheqasnintan pakaykurqani,manataqmipakakuytaatinqachu, mirayninkunapas,wawqenkunapas,runamasinkunapas suwasqañankapun,ichaqamanankanchu

11Manatayta-mamayoqwawaykikunatasaqey,ñoqan kawsachisaq;Viudaykikunapasñoqapiconfiachunku,nispa

12SeñorDiosminin:Qhawariy,pikunachusjuzgasqa karqankumanavasomantaukyanankupaqkaqkunaqa, cheqaqtapuninukyarqanku¿Qanchumanacastigasqalla ripunki?amayámanamuchuchisqachurinki,aswanqa upyankipunim,nispa

13SeñorDiosminin:Bozrallaqtach'usaq,k'amisqa, ch'usaq,ñakasqaimakapunqa,nispaLlapanllaqtakunapas wiñaypaqmithunisqakanqa

14UyarirqaninSeñorDiosmantahukrimayta,hinanhuk embajadortanacionkunamankachamurqan:“Huñuychis,

hinaspapaycontrahamuychis,hinaspamaqanakuyman hatariychis”,nispa.

15Qhawariy,manajudíorunakunaukhupi huch'uychasqayki,runakunaukhupipisichasqataq.

16Manchakuyniykinq'otuchisunki,sonqoykiq hatunchakuyninpas,qaqap'akikunapitiyaq,orqopataman hap'iq,q'esachaykitaatoqhinaaltomantukuchiwaq chaypas,chaymantanuraykachisqayki,nispanSeñor Diosqanin

17Edomllaqtapasch'usaqmitukupunqa,chayninta puriqpasadmirasqallañankanqa

18ImaynanSodomaGomorrallaqtata,qaylla llaqtakunatapasthuñichirqankuhinata,mananpipas chaypiqatiyanqachu,nitaqmirunaqchurinpaschaypiqa tiyanqachu

19Qhawariy,Jordánmayupunkiymantaleonhina kallpasapakunaqtiyasqanwasimanwicharinqa, qonqayllamantanayqechisaq,¿pitaqakllasqarunakanman paytakamachinaypaq?¿Pitaqñoqahina?¿Pitaqchay tiempotachurawanqa?¿Pitaqñawpaqeypisayaqmichiq?

20ChayraykuuyariychisSeñorDiospayuyaychasqanta, Edomcontrahatarisqanta.Temanllaqtapitiyaqrunakunaq contranpiyuyaykusqankunatawan:Cheqaqtapunin ovejakunamantaaswanhuch'uyllapaykunatahorqonqa, paykunawankuskatiyanankutach'usaqyachinqa.

21Kaypachaqakuyurishanmiurmaykusqankuqapariywan, qaparisqankuwanmiPukalamar-qochapiuyarikurqan

22Qhawariy,atoqhinaphawarispanBozrallaqtapataman raphrankunatamast'arinqa,chayp'unchaytaqEdomllaqtapi atiyniyoqrunakunaqsonqonqa,ñak'ariqwarmiqsonqon hinakanqa.

23DamascomantaHamatllaqtapas,Arpadllaqtapas p'enqachisqankashan,manaallinwillakuykunata uyarisqankurayku.lamarqochapatapiqallakikuymikan; manach’inllakaytaatinchu

24Damascollaqtaqapisikallpayapun,ayqekunanpaqtaq kutirikun,manchakuywanmihap'iykuran,wachakuqwarmi hinansinchillakikuywanllakikuywanhap'iykusqa

25¡Manataqalabanapaqllaqta,kusikuyniyllaqta!

26Chayraykunwayna-sipaskunacallenkunapi urmaykunqaku,chayp'unchaypitaqllapamaqanakuq qharikunawañuchisqakanqaku,nispanninTukuyatiyniyoqSeñorDiosqa.

27Damascollaqtaqperqanpinninatarawrachisaq,hinan Ben-hadadllaqtapipalaciokunataruphachinqa

28SeñorDiosminin:Kedarmanta,Hazorsuyumantawan, BabiloniareyNabucodonosorpawañuchinanmantawan QankunasayarispaKedarllaqtamanriychis,hinaspainti lloqsimuyladomantarunakunatasuwakuychis,nispa

29Karpankutapasovejankunatapasapanqaku, cortinankutapas,llapavasonkutapas,camellonkutapas Hinaspanpaykunataqaparinqaku:Manchakuyqatukuy ladopinkashan,nispa

30Hazorllaqtapitiyaqrunakuna,ayqekuychis,karuman ayqekuychis,ukhupitiyaychis,nispasninSeñorDiosqa BabiloniareyNabucodonosormiqankunacontra yuyaykurqan,hinaspanyuyaykurqankichis.

31Sayariychis,manapiensaspatiyaqqhapaqnacionman wichariychis,nispa

32Camellonkupassaqueohinankanqa,askhauywankupas qechusqahinankanqaTukuyladumantanpaykunaq muchuynintaapamusaq,nispanSeñorDiosqanin

33Hazorllaqtaqadragonkunaqtiyasqanmikanqa, wiñaypaqtaqch'usaqwasikanqa,mananpipaschaypiqa tiyanqachu,nitaqrunaqchurinpaschaypiqatiyanqachu

34JudásuyupireySedequiaskamachikushaqtinmiprofeta JeremiasmanElamcontrarimarqan.

35Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:Qhawariy, kallpankupiumalliqElampaarcontap'akisaq

36Hanaqpachaqtawakuchunmantatawawayrakunata Elampatamanapamusaq,hinaspallapanwayrakunaman ch’eqechisaqManataqmiElamllaqtamantaqarqosqa runakunamanahamunqakuchu

37Elamtaawqankuqñawpaqenpi,wañuchiyta maskhaqkunaqñawpaqenpipasmancharichisaq,sinchi phiñakuyniytataqpaykunamanapamusaq,nispanSeñor DiosqaninHinanespadatapaykunaqqhepanta kachamusaqwañuchinaykama.

38Elamllaqtapikamachinatiyanaytachurasaq,reytapas kamachikuqkunatapasch'usaqyachisaq,nispanSeñor Diosqanin.

39Qhepap'unchawkunapinichaqaElamllaqtata presochasqarunakunatakutichipusaq,nispanSeñorDiosqa nin.

50RAKI

1SeñorDiosqaBabiloniacontraCaldearunakunaq hallp'ancontraprofetaJeremiasparimasqansimita

2Llaqtarunakunaqchawpinpiwillamuychis,willaychis, wisq'anaykichistapaschuraychiswillaychis,ama pakaychischu,niychis:Babiloniahap'isqa,Bel p'enqachisqa,Merodacp'akisqa;idolonkunanpantasqa kashan,rikch'ayninkunapasp'akisqañankashan

3Wichayladomantanhuknacionpaycontrahamushan, paykunanhallp'antach'usaqmantukuchinqa,manataqpipas chaypitiyanqachu

4Chayp'unchaykunapi,chayp'unchaykunapiima,Israelpa mirayninkunaqa,Judárunakunawankuskawaqaspa hamunqaku,DiosninkutaSeñorDiostamaskhaqrinqaku 5Sionmanriqñantatapunqakuuyankuwan,nispanku: Hamuy,SeñorDioswanhukllachakusunwiñaypaq rimanakuypi,manaqonqasqakananpaq,nispa

6Llaqtayqachinkasqaovejakunankapun,michiqninkunan pantachirqanku,orqokunapint'aqarqanku,orqomanta orqomanrirqanku,samarinankutapasqonqapunku

7Llapatariqkunanpaykunatamikhurqanku,awqankutaq nirqanku:–Mananhuchallikuykuchu,ñawpaqtaytankuq suyakuyninTaytaDioscontrahuchallikusqankurayku, nispa.

8BabiloniallaqtamantalloqsispaCaldearunakunaq hallp'anmantalloqsispaovejakunaqñawpaqenpicabrahina kaychis

9Babiloniamanhatarichisaq,wichayladomantahatun nacionkunatataqhatarichisaqchaymantanapasqakanqa, flechankupasallinyachayniyoqrunaqhinankanqamana pipasyanqamantakutimunqachu

10Caldeallaqtaqasaqueohinankanqa,llapa suwakuqkunansaksasqakanqa,nispanSeñorDiosqanin.

11Kusisqakasqaykichisrayku,kusikusqaykichisrayku, herenciaytach'usaqyachiqkuna,pastopivaquillahina wirayasqaykichisrayku, torokuna hina qaparisqaykichikrayku

12Mamaykiqasinchitanp'enqachisqakanqa; Wachakuqniykiqap'enqachisqankanqa,nacionkunaq qhepanpiqach'inneq,ch'akihallp'a,ch'inneqkanqa

13SeñorDiospaphiñakuyninraykunmanachaypi tiyanqakuchu,aswanpasch'usaqmikanqa,Babilonia llaqtantariqkunaqamusphanqakun,llapan ñak'ariyninmantataqqaparinqaku

14Babiloniacontramuyuntinpisayariychis,llapaarcota k'umuykachiqkuna, ama flechakunataqa khuyapayaychischu,SeñorDiospacontranpi huchallikusqanrayku

15Muyuriqninpiqapariychis,makintaqoykusqa, teqsinkunapasthuñisqañan,perqakunapasthunisqañan, SeñorDiospavengakuyninmi,paymantavengakuychis Payparuwasqanmanhinaruway,nispa

16Babiloniamantatarpuqtapas,cosechatiempopihozta hap'iqtapasch'usaqyachiychis,sarunchakuqespadata manchakuspankunsapankankullaqtankumankutipunqaku, sapankankutaqhallp'anmanayqenqaku.

17Israelqach'eqesqaovejahinan;leonkunanpayta qarqorqanku,ñawpaqtaqaAsiriareymimikhurqan QhepamanmikayBabiloniareyNabucodonosor tullunkunatap'akirqan

18ChayraykunIsraelpaDiosninTukuy-atiyniyoqSeñor Diosqanin:Qhawariy,Babiloniareyta,hallp'antapas muchuchisaq,imaynanAsiriareytapascastigarqanihinata 19Israelllaqtatanwasinmankutichisaq,hinaspan Carmelota,Basánorqokunatapasmikhunqa,Efraín orqokunapiGalaadorqokunapipassaksasqakanqa 20SeñorDiosminin:“Chayp’unchaykunapi,chay tiempokunapipas,Israelpahuchallikusqanqamaskhasqa kanqa,manataqmikanqachuJudánacionpa huchankunatapasmanantarinqakuchu,ñoqaqa pampachasaqmi,nispa.

21Merataimhallp'acontra,Pecodllaqtapitiyaqrunakunaq contranpiriychis,paykunaqqhepantach'usaqyachiy, ch'usaqyachiy,llapankamachisqaytahinaruway.

22Maqanakuypaqapariyninmihallp'apiuyarikun

23¡Imaynataqkaypachaqmartillonqat’aqasqap’akisqa kashan!¡ImaynataqBabilonianacionkunapich'usaqman tukupun!

24Ñoqanhuktoqllatachurarqayki,qanpashap'isqakanki, Babilonia,manataqmimusyakurqankichu.

25SeñorDiosmiarmakunawaqaychananwasita kicharirqan,phiñakuyninpaarmankunatapas horqomurqanmi,chaymiCaldearunakunaqhallp'anpi Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosparuwasqanqa

26Qhepapatamantahamuychis,waqaychanawasikunata kichaychis,montónhinawikch'uychis,llapantataq thuniychis,amaimapaspuchuchunchu

27Llapantorochankunatawañuchiywañuchinaman uraykamuchunku:aypaykunamanta!P'unchawninkuqa chayamusqañam,watukamunankupachaqa,nispa

28Babiloniahallp'amantaayqekuqrunakunaqkunkan, DiosninchisSeñorDiospavengakuyninta,yupaychana wasiqvengakuynintaSiónllaqtapiwillanankupaq

29Babiloniacontraflechaqkunatawaqyaychis,llapaarcota k'umuykachiqkuna,muyuriqniykichispicampamentota churaychisAmapipasayqechunchu,ruwasqanmanhina kutichipuychis.Tukuyruwasqanmanhinaruwaychis, payqaIsraelpaCh'uyaDiospacontranpinhatunchakushan

30Chayraykunwayna-sipaskunacallekunapi urmaykunqaku,llapamaqanakuqqharinkunapaschay p'unchaypinwañuchisqakanqaku,nispanSeñorDiosqanin 31Qhawariy,contraykipinkashani,anchahatunchakuq, ninmiTukuy-atiyniyoqSeñorDios,p'unchayniyki chayamusqañan,watukamunaytiempo

32Anchahatunchakuqqaurmaykuspanurmaykunqa, manataqmipipassayarichinqachu,llaqtankunapitaqninata rawrachisaq,muyuriqnintataqruphachisaq

33Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:Israelpa mirayninkunapasJudámiraykunapassarunchasqam karqakumanataqmikachariytamunarqakuchu

34Kacharichiqninkuqakallpasapam;Tukuy-atiyniyoq SeñorDiosmisutin,paymipaykunataallintarimarinqa, kayhallp'atasamachinanpaq,Babiloniapitiyaqkunatataq llakichinanpaq.

35TaytaDiosminin,Caldearunakunaman,Babiloniapi tiyaqrunakunaman,kamachikuqninkunaman,yachaysapa runakunamanpasespadankashan.

36Llullakuqrunakunamanmiespadaqakashan;Hinaspan paykunaqamunapayanqaku:hukespadankallpasapa runankunatahap'in.Hinaspanmancharisqakanqaku.

37Caballonkupi,carretankupi,chaywarmipachawpinpi kaqllapachaqrusqarunakunapipasespadamkachkan Warmikunahinankapunqaku,qhapaqkayninkunapin espadakashanHinansuwasqakanqaku

38Paypaunupatapich’akiytiemponkashanChaymi ch'akisqañakanqaku,idolokunaqhallp'anmi.

39Chhaynapinch'inneqpisallqaanimalkunapasislakunapi sallqaanimalkunawankuskachaypitiyanqaku, lechuzakunapaschaypitiyanqaku.manataqmimiraymanta miraymanpastiyanqakuchu

40DiosmiSodomallaqtata,Gomorrallaqtatapas,chaypa qayllanpikaqllaqtakunatapasthuñichirqan,nispa.Chay hinaqa,mananpipaschaypiqatiyanqachu,nitaqrunaq churinpaschaypitiyanqachu

41Qhawariy,wichaymantahukllaqtahamunqa,hatun suyutaq,askhareykunataqhatarichisqakanqakukay pachaqqochapatankunamanta

42Arcotapaslanzatapashap'inqaku,millayk'araksonqon kanku,manataqmikhuyapayakunqakuchu,kunkankupas lamar-qochahinanqaparinqa,caballokunapitaq sillaykunqaku,sapankankumaqanakuqrunahina,qan contrasayarinqaku,Babiloniaqususin

43Babiloniareyqapaykunaqwillakusqantauyarispan makinkunapisiyapurqan,wachakuqwarmihinananaymi hap'irqan

44Qhawariy,Jordánmayupunkiymantaleonhina kallpasapakunaqtiyasqanwasimanwicharinqa,ichaqa qonqayllamantaayqechisaq,¿pitaqakllasqarunakanman paytakamachinaypaq?¿Pitaqñoqahina?¿Pitaqchay tiempotachurawanqa?¿Pitaqñawpaqeypisayaqmichiq?

45ChayraykuuyariychisSeñorDiospaBabiloniacontra hatarisqantaCaldearunakunaqhallp'anpacontranpi yuyaykusqankunatawan:Cheqaqtapuninovejakunamanta huch'uyllapaspaykunatahorqonqa,paykunawankuska tiyasqankutach'usaqmantukuchinqa.

46Babilonianaciontahap’ikapuqtinmikaypachaqa kuyuripun,nacionkunaukhupipasqapariyuyarikun

51RAKI

1SeñorDiosminin:Qhawariy,Babiloniacontra,ñoqa contrasayariqrunakunaqchawpinpitiyaqrunakunaq contranpipas,ch'usaqyachiqwayratahatarichisaq.

2Babiloniamanmikachanqaventiladorkunata,paykunan llanthuykunqaku,hallp'antapasch'usaqyachinqaku,ñak'ariy p'unchaypinmuyuriqninkupicontranpikanqaku.

3K'umuykuqpacontranpiflechaqrunaqaarconta k'umuykuchun,brigandinapihoqarikuqpacontranpipas Llapanejercitontachinkachiychik,nispa

4ChhaynatanwañuchisqarunakunaqaCaldearunakunaq hallp'anpiurmaykunqaku,hinallataqcallenkunapi wikch'usqarunakunapas

5Israelnaciontapas,nitaqJudállaqtatapasDiosninpa, Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospasaqerparisqanchu.Israelpa Ch'uyaDiospacontranpihuchawanhunt'akashaspapas

6Babiloniallaqtamantaayqekuychis,hinaspa sapankaykichisalmankutaqespichiychis.KaymiSeñor Diospavengakunantiempoqapaymanmikutichipunqa

7BabiloniaqaTaytaDiospamakinpiqorimantavasohinan, kaypachapillaparunakunatamachachiq.chayraykun nacionkunaqalocoyapunku

8Babiloniaqonqayllaurmaykuspanthunisqakapun nanayninmantabálsamotahap’iy,chhaynakaqtinqa qhaliyapunmanmi

9Babiloniallaqtataqhaliyachiytamunaykumankarqan, ichaqamananqhaliyasqachu,saqerparispasapankanku llaqtanmanrisun,juzgayqahanaqpachakamaraqmichayan, hanaqpachakamapashoqarisqakashan

10SeñorDiosmichaninkayninchistahorqomuwanchis, hamuspaSiónllaqtapiwillasunDiosninchisSeñorDiospa ruwasqanmanta

11Flechakunatak'ancharichiy;escudokunatahuñuychis, SeñorDiosmiMedioreykunaqespirituntahatarichirqan, BabiloniallaqtatawañuchinanpaqmiyuyaykushanSeñor Diospavengakuynin,templonpavengakuyninkasqanrayku.

12Babiloniaperqakunapiwiraquchatasayarichiy, qhawaqkunatakallpachay,qhawaqkunatasayarichiy, embuscadakunatawakichiy,SeñorDiosmiBabiloniapi tiyaqrunakunaqcontranpinisqantayuyaykurqan, ruwarqanpas

13Askhaunukunapitiyaq,askhaqhapaqkayniyoq, tukukuyniykichayamunña,munapayayniykiqtupuyninpas

14Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmipaykikinpasutinpi jurarqan:–Cheqaqtapuninrunakunawanhunt'achisqayki, kuruchakunawanhinaHinaspanqancontraqaparinqaku, nispa.

15Paymikaypachatakamarqanatiyninwan,kaypachatan takyachirqanyachayninwan,hanaqpachatapas mast'arirqanmihamut'ayninwan

16Kunkantarimaqtinqa,hanaqpachapinaskhaunukuna kanPaymikaypachaqk'uchunkunamantawapsikunata hoqarichin,parawantaqlliphlli-kaykunatapaqarichimun, qhapaqkayninkunamantataqwayratahorqomun

17Sapankarunanyachayninwanmillaymillay;Sapa kamaqmiq'ewisqaidolowanp'enqachisqakashan, chullusqarikch'ayninqallullakuymi,manataqmisamaypas kanchu

18Yanqalla,pantasqaruwaykunan,wateqasqakasqanku tiempopinchinkapunqa

19JacobpaqosqanqamananpaykunahinachuPaymi tukuyimamantañawpaqkaq,Israeltaqherencianpak'aspin, Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmisutin

20Qanmikankimaqanakuyhachay,guerrapaqarmakuna ima,qanwanmisuyukunatap'akisaq,qhapaq suyukunatapasch'usaqyachisaq

21Qanwanmipakisaqcaballotapassillakuqtapas Qanwanmipakisaqcarretatapassillakuqtapas; 22Qanwantaqmiqaritapaswarmitapaspakisaq Qanwantaqmimachutapaswaynatapasp’akisaq; Qanwanmip'akisaqwaynata,sirvientatapas; 23Ovejamichiqtapasovejankunatapasp'akisaqmi Qanwanmichakrallank'aqtapastorokunaqyugontawan p'akisaq;Qanwanmicapitankunatakamachikuqkunatapas pakisaq,nispa

24Babiloniaman,Caldeallaqtapitiyaqllapa runakunamanpaskutichipusaq,Sionpillapamanaallin ruwasqankuta,nispanSeñorDiosqanin

25Qhawariy,qancontrankashani,thuniqorqo,kay pachatathuniqSeñorDiosminin,makiytahaywarispa qaqakunamantauraykamusaq,ruphasqaorqoman tukuchisqayki.

26Manataqmihukrumitapashap'isunkikuchuk'uchupaq, nitaqcimientopaqrumitapasIchaqawiñaypaqmich'usaq kanki,nispanSeñorDiosqanin.

27Hallp'apihukbenderatachuraychis,nacionkunaukhupi trompetatatocaychis,nacionkunatapaycontra preparaychis,Ararat,Miní,Asquenazsuyukunata waqyaychiscontranpihukcapitantachuray; caballokunataqaq’araurukunahinawicharichinankupaq 28Paypacontranpinacionkunatawakichiychis,Media nacionpareyninkunawan,kamachikuqninkunawan,llapa kamachikuqninkunawan,llapankamachikusqan hallp’akunawanima.

29Hallp'aqakhatatataspallakisqakanqa,SeñorDiosqa Babiloniacontrantukuyimataruwanqaku,Babilonia hallp'atach'usaqmantukuchinanpaq,manapipas tiyananpaq

30Babiloniapiatiyniyoqrunakunaqamananmaqanakuyta saqerqankuchu,hap'isqankupinqhepakurqanku. warmikunahinankapurqanku,tiyasqanwasikunatan ruphachirqanku;barrasninqap’akisqañankashan 31Hukpostehukwantupananpaqphawarinqa,huk willakuqtaqhukwantupananpaq,Babiloniareyman willananpaqllaqtanhukpuntanpihap'isqakashasqanmanta 32Chayñankunasayachisqakasqankuta,k'aspikunatapas ninawanruphachisqankuta,maqanakuqrunakunapas mancharisqakasqankuta.

33Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Israelpa Diosninmi”,nispaBabiloniapaususinqatrillanawasi hinan,trillanapaqtiemponchayamun,pisitiempollaraqmi chayamunqacosechatiempon.

34BabiloniareyNabucodonosormimikhuchiwarqan, ñut'uchiwarqan,ch'usaqmankamantukuchiwarqan,dragón hinamillp'uwarqan,wiksanmanhunt'achirqanmisk'i mikhuyniywan,qarqowarqan

35SionpitiyaqrunakunapasninqanBabiloniallaqtata ñoqataaychaytapasmaqachiwasqankuqa,nispaCaldea llaqtapitiyaqrunakunamanyawarniywanmiJerusalen ninqa,nispa.

36ChayraykunSeñorDiosqakayhinatanin:Qhawariy, ñoqandefiendesaq,qanmantataqvengakusaq;Lamarqochantapasch'akichisaq,pukyukunatapasch'akichisaq

37Babiloniallaqtaqamontonasqamanmitukupunqa, dragonkunaqtiyananwasiman,admirakunapaqhina, sispakuymanima,manapipastiyananpaq

38Leonkunahinanqaparinqaku,leonkunaquñankuna hinanqaparinqaku.

39Ruphaykashaqtinmifiestankutaruwasaq, machachisaqtaq,chhaynapikusikunankupaq,wiñaypaq puñunankupaq,manarikch’arinankupaqpas,nispanSeñor Diosqanin

40Paykunataqacarnerokunatahinanwañuchisaq.

41¡ImaynatataqSesacllaqtatahap'inku!¡Imaynataqkay pachantinpaalabasqanqaadmirakun!¡Imaynatataq Babilonianacionkunapiadmirakunapaqhinañakapun!

42LamarqochaqaBabiloniamanmiwicharin,askha olakunawanmillanthuykusqakashan

43Llaqtakunaqach'usaq,ch'akihallp'a,ch'inneq,mana pipastiyasqanhallp'a,manataqrunaqchurinpaspasanchu

44BabiloniapiBeltamuchuchisaq,millp'usqantataq siminmantahorqomusaq,nacionkunataqmanañapayman phawaykunqakuñachu,Babiloniaqperqanmiurmapunqa

45Llaqtay,paypachawpinmantalloqsiychis, sapankaykichistaqSeñorDiospasinchiphiñakuyninmanta almankutaqespichinkichis

46Sonqoykichispisiyananpaq,chayhallp'apiuyarisqa rimaykunamantamanchakunkichisman.hukwatapinhuk rimayhamunqa,hukwatataqhamunqarimay, kamachikuqpacontranpihallp'apimaqanakuypas

47Chhaynaqa,Babilonianacionpak'uyusqa rikch'ayninkunatajuzganaypaqp'unchaykunan chayamunqa,llapanhallp'antaqp'enqachisqakanqa,llapa wañuchisqakunanchawpinpiurmaykunqaku.

48Hanaqpachapas,kaypachapas,llapanchaypi kaqkunapasBabiloniallaqtapaqmitakinqaku,wichay ladomantasuwaqkunahamunqaku,nispa.

49ImaynanBabiloniaIsraelnacionpawañuchisqan runakunataurmachirqan,chhaynatanBabiloniapillapa teqsimuyuntinpiwañuchisqarunakunapasurmaykunqaku.

50Qankunaespadamantaayqekuqkunaqa,riychis,ama sayaychischu,karullapiSeñorDiostayuyariychis, Jerusalénllaqtataqyuyayniykichismanhamuchun.

51P'enqasqakashayku,k'amisqakasqankuta uyarisqaykurayku,p'enqaymiuyaykutaqataykuwarqanku, wakllaqtayoqrunakunaSeñorDiospawasinpa santuarionkunamanhaykumusqankurayku

52Chayrayku,SeñorDiosminin,p'unchaykuna chayamushan,chayp'unchaykunanllamasqaidolonkunata juzgasaq,llapanhallp'anpink'irisqakunawaqanqaku

53Babiloniahanaqpachamanwicharinman,kallpantapas kallpachanmanchaypas,noqamantansuwaqkuna hamunqaku,nispanSeñorDiosqanin

54Babiloniamantaqapariqqapariymihamushan,Caldea runakunaqhallp'anmantataqhatunthuniy

55SeñorDiosqaBabiloniallaqtatasuwakusqanraykun, hatunkunkatapasch'usaqyachirqan.Olakunahatununu hinaqapariqtinmi,qaparinku

56Babiloniamansuwakuqrunahamusqanrayku, kallpasapasoldadonkunahap'isqakasqankurayku,sapanka arconkup'akisqakapun,kutichipuqDiosSeñorDiosmi kutichipunqa

57Machachisaqkamachikuqninkunata,yachaysapa runakunata,umallinkunata,kamachikuqninkunata, kallpasaparunakunatawan,wiñaypaqpuñuspapuñunqaku, manataqrikch'arinqakuchu,ninmiRey,paypasutinmi Tukuy-atiyniyoqSeñorDios.

58Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:Babiloniallaqtaq anchoperqankunanp'akisqakanqa,altopunkunkunapas ninawanmiruphachisqakanqa.Runakunapasyanqapaqmi llank'anqaku,runakunapasninapillank'anqaku, sayk'usqataqmikanqaku

59MaaseiaspachurinNeriaspachurinSeraíasprofeta Jeremiaspakamachikusqansimita,JudáreySedequiaswan kuskaBabiloniamanripushaqtin,tawakaqwata kamachikushaqtinKaySeraíastaqch'inllakamachikuq karqan

60ChaymiJeremiasqahuklibropiqelqarqanBabiloniaman llapamanaallinkunapasananta,Babiloniacontraqelqasqa simikunatapas

61JeremiasqataqSeraíastanirqan:–Babiloniallaqtaman chayaspaqhawaspatukuykaysimikunataleeqtiyki

62Hinaspanninki:SeñorDiosníy,kaycheqascontran rimarqankich'usaqyachinaykipaq,mananpipaschaypi qhepanqachu,nitaqrunapasnitaqanimalpas,aswanpas wiñaypaqch'usaqmikanqa,nispa

63Kaylibrotaleespaykiqa,hukrumitawataspaÉufrates mayuchawpimanwikch'uykunki

64Qantaqninki:‘ChayhinatanBabiloniaunuman chinkaykapunqa,manataqmihatarinqachupayman apamunaymillaykunamanta,nispaKunankamaqa Jeremiasparimasqanmi

52RAKI

1Sedequiasqaiskaychunkawatayoqmikasharanreykayta qallarispa,Jerusalénllaqtapitaqchunkahukniyoqwata kamachikurqanMamanpasutinmikarqaLibnallaqtayuq JeremiaspaususinHamutal.

2JoacimpatukuyruwasqanmanhinanSeñorDiospamana allinkunataruwarqan

3SeñorDiospaphiñakuyninwanmiJerusalénllaqtapiJudá llaqtapipaspaykunataqarqonankamaSedequiasqa Babiloniareypacontranpihatarirqan

4Isqonkaqwatapikamachikushaqtinmi,chunkakaq killapi,chunkakaqp’unchayninpi,Babiloniarey NabucodonosorllapaejercitonwanJerusalénllaqtacontra hamurqan,hinaspanchayllaqtaqcontranpisayarirqan.

5ChaymillaqtatamuyuykurqankureySedequiaspachunka hukniyoqwatakama.

6Tawakaqkillapiisqonkaqp’unchayninpinllaqtapi yarqaysinchitamuchuran,chaymichaysuyupi runakunapaqqamanañat’antakarqanchu

7Llaqtap'akikuqtinmillapaawqaqkunaayqekurqanku, hinaspantutamantalloqsirqankureypahuertanpaqayllanpi iskayperqakunaqchawpinpikaqpunkunta(Kunanqa Caldearunakunaqallaqtaqqayllanpinkasharqanku)

8Caldeasoldadokunanichaqareytaqatiparqanku, hinaspanJericópampapiSedequiasmanchayarqanku. Llapanejercitontaqpaymantach'eqesqakarqanku

9Hinanreytahap'ispaBabiloniareymanaparqankuHamat suyupiRiblallaqtaman.maypichuspaymanjuiciotaqorqan.

10BabiloniareytaqSedequiaspachurinkunata wañuchirqan,RiblallaqtapitaqJudásuyupillapa kamachikuqkunatawañuchirqan

11ChaymantataqSedequiaspañawintawañuchirqan. HinanBabiloniareyqacadenakunawanwataspaBabilonia llaqtamanaparqan,hinaspancarcelmanwisq'arqan wañunankama

12Pichqakaqkillapi,chunkakaqp'unchawpi,Babilonia reyNabucodonosorpachunkaisqunniyuqwatanpi, Babiloniareypakamachinguardiakunakamachiq NabuzaradánJerusalénllaqtamanrirqan

13SeñorDiospawasinta,reypawasintapasruphachirqan Jerusalénllaqtapillapawasikunata,hatunrunakunaq wasinkunatapasninawanmiruphachirqan

14Hinaqtinmiguardiakunaqumallinwankuskakaqllapa CaldeaejercitokunaJerusalénllaqtaqmuyuriqninpi perqakunatathunirqanku

15ChaymantataqguardiakunaqcapitanNabuzaradánpreso aparqanwakinwakcharunakunata,llaqtapipuchuq runakunata,Babiloniareymanurmaqrunakunatapas,wakin runakunatapas

16IchaqaguardiakunaqumallinNabuzaradánwakin wakcharunakunatansaqerqanuvaschakra llank’aqkunapaq,chakrallank’aqkunapaqwan

17SeñorDiospawasinpikaqbroncemantapilarkunata, saphikunata,broncelamar-qochatapas,TaytaDiospa wasinpikashaqbroncemantalamar-qochatapasp'akispa llapanbroncetaBabiloniallaqtamanaparqanku.

18Llank'anakunata,palakunata,q'ipikunata,mankakunata, cucharakunata,tukuybroncemantaruwasqavasokunatapas aparqanku.

19Ninap'uyñukunata,ninap'uyñukunata,mankakunata, manchakunata,kandelerokunata,cucharakunata, vasokunatapas.qorimantaqorimanta,qolqemanta qolqemanta,guardiakunaqcapitannintaaparqan

20TaytaDiospawasinpireySalomonparurasqaniskay pilarkuna,huklamar-qocha,chunkaiskayniyoqbronce torokunaima

21Pilarkunaqsayayninpaschunkapusaqniyoqmetro sayayniyoqmikarqan.Chunkaishkayniyoqmetro sayayniyoqtaqmuyurqan;Rakhuntaqtawadedoyuqkasqa

22ChaypatapinbroncemantahukcapitulokasqaHuk capitulopasayayninmikarqapichqametro,chay capitulokunapamuyuriqninpillikawangranadakunawan, llapanmibroncemantaruwasqaIskaykaqpilarpas, granadakunapaschaymanrikchakuqmikarqa.

23Hukladonpitaqisqonchunkasoqtayoqgranadakuna kasqa.Llikapillapagranadakunapaspachakmikasqa.

24HinanguardiakunaqumallinsacerdoteumalliSeraíasta, iskaykaqsacerdoteSofoniasta,punkuqhawaqkinsa runakunatawanhap’irqan

25Llaqtamantataqhukeunucotahorqomurqan,paymi awqaqkunaqkamachisqankarqanReyparunanpa hichpanpikaqqanchisrunakunamllaqtapitarirurqaku Ejércitopiescribakunapaumalliqninpas,paymichay hallp'apirunakunatahuñurqanChayllaqtapitiyaq runakunamantasoqtachunkarunakunapasllaqtachawpipi tarisqakarqanku

26ChaymiguardiakunaqumallinNabuzaradánpaykunata hap’ispaRiblallaqtamanBabiloniareymanpusarqan.

27BabiloniareymipaykunatawañuchispaHamathallp'a Riblallaqtapiwañuchirqan.ChhaynapinJudárunaqa hallp’anmantapresoapasqakarqan

28KayrunakunatanNabucodonosorpapresoaparqan: qanchiskaqwatapinkinsawaranqaiskaychunkakinsayoq judíorunakuna

29Nabucodonosorqachunkapusaqniyoqwata kamachikushaqtinmiJerusalénllaqtamantapusaqpachak kinsachunkaiskayniyoqrunakunatapresoaparqan

30Nabucodonosorpaiskaychunkakinsayoqwata kamachikushaqtinmiguardiakunaqumallinNabuzaradán judíorunakunatapresoaparqanqanchispachaktawa chunkaphisqayoqrunakunata,llapankutaqtawawaranqa soqtapachakrunakunakarqanku

31JudánacionpareyninJoaquinpapresochasqakashasqan kinsachunkaqanchisniyoqwatapi,chunkaiskayniyoq killapi,iskaychunkaphisqayoqp’unchaypi,Babiloniarey EvilmerodacqaJudánacionmantareyJoaquinpaumanta hoqarispacarcelmantahorqomurqan.

32HinaqtinmiJesustasumaqtarimapayarqan,hinaspan kamachikuytiyanantaBabiloniapipaywankashaq reykunaqkamachikuytiyananmantaaswanpataman churarqan

33Carcelpip'achantapascambiarqan,tukuykawsasqan p'unchaykunapitaqñawpaqenpit'antatamikhurqan.

34MikhusqanmantataqBabiloniareypasapap'unchay mikhunantaqoqku,wañupunankama,tukuykawsasqan p'unchaykunapi.