Quechua - The Book of Prophet Isaiah

Isaias

1kaqRAKI

1AmozpachurinIsaiasparikusqanmiJudánacionmanta Jerusalenmantawanrikurqan,JudánacionpareyninUzias, Jotam,Acaz,Ezequiaspatiemponpi

2Hanaqpacha,uyariychis,kaypacha,uyariychis,Señor Diosminiwarqan:Wawakunatauywarqani,uywarqani, paykunataqcontraypihatarirqanku,nispa

3Toroqadueñontareqsin,asnotaqpatronninpapuñunanta, Israelrunakunanichaqamanayachankuchu,llaqtayqa mananyuyaykunchu

4Ahhuchasapallaqta,manaallinruwaqkunaqmiraynin, waqllichiqwawakuna,SeñorDiostansaqerparirqanku, IsraelpaCh'uyaDiostanphiñachirqanku,qhepaman kutipunku.

5¿Imanasqataqmaqasqaraqkankichik?astawanraqmi hatarinkichis,llapanumaykichisonqosqakashan,llapan sonqoykichispaspisiyapunmi.

6Chakipawasanmantaumakamaqamananima qhaliyaypaskanchuAswanqak'irikuna,k'irikuna,ismuq k'irikunaima,manawisq'asqachu,nitaqwatasqachu,nitaq q'apaywanpasq'apaychasqachu

7Llaqtaykichisqach'usaqmi,llaqtaykichispasninawanmi ruphasqakashan,hallp'aykichispaswakllaqtayoq runakunanñawpaqeykipimikhunku,ch'usaqmi,wak llaqtayoqrunakunaqthunisqanhina

8Sionpaususintaquvaschakrapiwasihina,pepino huertapisamapakunahina,muyusqallaqtahinaqhepapun

9Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosqapisipuchuqrunakunatan saqewasunmankarqanchayqa,Sodomallaqtahinan kasunmankarqan,Gomorrallaqtahinataqmikasunman karqan.

10Sodomallaqtapikamachikuqkuna,SeñorDiospa simintauyariychisGomorrallaqtarunakuna, Diosninchispakamachikuysimintauyariychis.

11¿Imapaqtaqaskhasacrificiokunañoqapaqkankichis?

SeñorDiosminin:Carneroruphachinasacrificiokunawan, mikhusqaanimalkunaqwiranwanhunt'akashani Manataqmitorokunapa,corderokunapa,cabrakunapa yawarninwanqakusikunichu

12Qankunañawpaqeymanhamuwaqchischayqa,¿pitaq kaytamañakurqankichispatioykunatasarunaykichikpaq?

13Amañayanqaofrendakunataapamuychischu inciensoqamillakuypaqmi;mosoqkillakuna,samana p’unchaykuna,huñunakuykunawaqyakuy,manan chinkachiytaatiymanchu;manaallinruwaymi,hatun huñunakuypas.

14Almayqacheqnikunmimosoqkillaykichispas,churasqa fiestaykichistapasSayk’usqañankashanichaykunata aguantanaypaq.

15Makiykichistamast'ariqtiykichistaq,ñawiytapakasaq, askhamañakuqtiykichisqamananuyarisaqchu, makiykichisqayawarwanmihunt'akashan.

16Mayllakuychis,ch'uyanchakuychis;millay ruwasqaykikunatañawiypañawpaqenmantawikch'uy; manaallinruwaytasaqeychis;

17Allintaruwaytayachay;taripaytamaskhay, sarunchasqakunatayanapay,manatayta-mamayoqkunata juzgay,viudamantarogakuy.

18Hamuychis,rimanakusun,nispa,SeñorDiosminin, huchaykichispukapukañakanmanchaypas,rit'ihina yuraqmikanqa.pukaq'aytuhinapukañakankuman chaypas,millmahinankanqaku

19Munaspakasukuqkaspaqa,kaysuyupiallinkaqkunata mikhunkichis.

20Manamunaspahatariqtiykichisqaespadawanmi millp'usqakankichis,SeñorDiospasiminrimasqanrayku

21¡Imaynatanhunt’aqllaqtanqarabonawarmiman tukupun!taripaywanhunt’akasqa;chaypitiyaqchaninkay; kunanmiichaqarunawañuchiqkuna

22Qolqeykiqaq'opamanmitukupun,vinoykipasunuwan chaqrusqa

23Kamachiqniykikunaqahatariqmikanku,suwakunaq compañeronkunankanku,sapankankunqoykunata munakunku,premiokunatanqatikunku,manataytamamakunataqamananjuzgankuchu,manataqmiviuda warmiqhuchanpaspaykunamanhamunchu.

24ChayraykunIsraelpaatiyniyoqEjércitoSeñorDiosnin: “Ay,awqaykunamantanpisiyachisaq,awqaykunamantataq vengakusaq.

25Makiytataqqanmankutirichisaq,ch'uyanchasaq q'opaykikunata,llapanlataykitapasqechusaq.

26Qallariypihinajuezniykikunata, yuyaychaqniykikunatapasqallariypihinakutichipusaq, qhepamanmisutichasqakanki:Chaninllaqta,hunt'aqllaqta, nispa.

27Sionqataripaywanmikacharichisqakanqa, iñiqmasinkunataqchaninkaywan

28Huchallikuqkunapashuchallikuqkunapasthunisqallan kanqa,SeñorDiostasaqerpariqkunapaschinkapunqan

29Munasqaykiencinasach'akunamantanp'enqakunqaku, akllasqaykichishuertakunamantanp'enqachisqakankichis 30Qankunaqaencinasach'ahinankankichis,raphinpas pisiyapun,manaunuyoqhuertahinataqmikankichis.

31Kallpasapakunaqaaysanahinankanqa,chaytaruwaqtaq chispahinakanqa,iskayninkutaqkuskarawranqaku, manataqpipaswañuchinqachu.

2kaqRAKI

1AmozpachurinIsaiasmiJudállaqtamantaJerusalén llaqtamantawanrimarqan

2Qhepap'unchawkunapinSeñorDiospawasinorqoorqo patapitakyasqakanqa,orqokunamantapashatunchasqa kanqaLlapansuyukunapaschaymanmimayurinqaku

3Askharunakunanrispaninqaku:Hamuychis,Señor Diospaorqonman,JacobpaDiosninpawasinman wichasunchis,nispaPaymiñanninkunatayachachiwasun, ñanninkunatataqpurisaqku,Sionmantanlloqsimunqa kamachikuysimipas,SeñorDiospasiminpasJerusalén llaqtamantalloqsimunqa

4Payminacionkunatajuzganqa,askharunakunatataq anyanqa,espadankutapasaradomantukuchinqa, lanzankutapaspodamantukuchinqa,huknacionkunaqa manañanhuknacionpacontranpiespadatahoqarinqakuchu, manañataqmiguerratayachanqakuñachu

5Jacobpaayllunkuna,hamuychis,SeñorDiospa k'anchayninpipurisun.

6ChayraykunllaqtaykitasaqerparinkiJacobpamirayninta, intilloqsimuyladomantahunt'aykusqakasqankurayku, Filistearunakunahinawillakuqkasqankurayku,wak llaqtayoqrunakunaqwawankunawankusikusqankurayku

7Hallp'ankupashunt'anqolqewanqoriwan,manataqmi qhapaqkayninkupastukukunchu.Allpankupas caballokunawanhunt'akashan,carretankupasmanan tukukunchu.

8Paykunaqhallp'anpasidolokunawanhunt'akashan. makinkuparurasqantamyupaychanku

9Millayrunaqak'umuykukun,hatunrunataq huch'uyyaykukun,chayraykuamapaykunata pampachaychu

10Qaqamanhaykuspañut'uallpapipakaykuy,Señor Diostamanchakuspa,hatunkayninpa hatunchayninraykuwan

11Runaqhatunqhawariyninmihuch'uyachisqakanqa, hatunchakusqanpask'umuykusqakanqa,SeñorDiosllan chayp'unchaypihatunchasqakanqa

12Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospap'unchayninmikanqa llapahatunchakuqkunapaq,hatunchakuqkunapaqpas,llapa hoqarisqarunakunapaqpasHinanpisichasqakanqa

13Líbanosuyupillapacedrosach'akunapatapi,alto sayayniyoq,Basánsuyupillapaencinasach'akunapipas

14Llapanaltoorqokunapipas,altoorqokunapipas

15Sapaaltotorrekunapipas,sapacercamurallakunapipas.

16Tarsisllaqtapillapabarcokunapi,tukuysumaq dibujokunapipas

17Runaqhatunkayninmik'umuykusqakanqa, hatunchakuyninpaspisichasqakanqa,SeñorDiosllanchay p'unchaypihatunchasqakanqa

18Chayidolokunatapasllapantanchinkachinqa.

19Rumit'oqokunaman,hallp'at'oqokunamanpas haykunqakuSeñorDiostamanchakuspa,hatunkayninpa k'anchariyninwan,hatarispamanchayhallp'ata chhaphchinanpaq

20Chayp'unchaypinhukrunaqolqemantaidolonkunata, qorimantaidolonkunata,sapankankuyupaychanankupaq ruwasqaidolonkunata,qallukunaman,qallukunamanpas wikch'unqa

21TaytaDiostamanchakuspa,qaqaqaqapatakunamanpas hatarispamanchayhallp'atachhaphchinanpaqhatarispa

22Siminpisamayniyoqrunamantasaqeychis,¿imapitaq paytayupasqakanan?

3RAKI

1Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmiJerusalénllaqtamanta Judásuyumantawanqechupunqa,llapant'antata,llapan unutapas.

2Atiyniyoqruna,guerrapikaqruna,juez,profeta,allin yuyayniyoq,ñawpaqtiempopikawsaqrunakunapas.

3Pichqachunkacapitan,respetasqaruna,consejero,toqlla ruwaq,allinrimaq

4Wawakunatanqosaqkamachikunankupaq,wawakuna kamachikunqaku.

5Llaqtarunakunansarunchasqakanqaku,sapankanku hukkunahukkunawan,sapankankurunamasinkunawan, warmaqahatunchakuspanpurinqañawpaqrunakunaq contranpi,manaallinqhawarisqarunakunaqcontranpipas

6Pipastaytanpawawqenmantawawqentahap'ispaninman: P'achayoqmikanki,kamachikuqniykukay,kaythunisqataq makiykiquranpikachun,nispa

7Chayp'unchaypinjuranqa:Mananhampiqchukasaq, nispaWasiypiqamanant'antapasnitaqp'achapaskanchu, amallaqtakamachikuqtaruwawaychu,nispa

8Jerusalénllaqtapasthunisqañankashan,Judásuyupas urmapunmi,qallunkupasruwasqankupasSeñorDiospa contranpikasqankuraykun,paypak'anchariyninta phiñachinankupaq.

9Uyankuqrikch'ayninmipaykunaqcontranpitestigo kashanSodomallaqtahinamhuchankutawillakunku, manampakankuchu¡Aypaykunaqalmankumanta! paykunakikinkupaqmanaallintakutichipusqankurayku. 10Chaninrunataniychis,paypaqqaallinmikanqa, paykunanruwasqankururuntamikhunqaku,nispa 11Aymillayrunakunamanta!chaytaqmanaallintachu hap'inqa,makinpapremionmiqosqakanqa,nispa 12Llaqtaymantaqawawakunansarunchanku,warmikunan paykunatakamachinkuLlaqtaykuna,pusaqniykikunan pantachisunki,ñanniykiqñannintataqthuñichisunki

13SeñorDiosqasayarinmirunakunatajuzgananpaq.

14SeñorDiosmijuzgananpaqhaykunqallaqtanpiñawpaq runakunawan,kamachikuqkunawanima,uvaschakrata mikhusqaykirayku.wakchakunapaqechusqanmi wasiykichispikashan

15¿Imaniwaqchistaqllaqtaytamaqaspawakcha runakunaquyantañut’uspa?ninmiTukuy-atiyniyoqSeñor Diosqa

16SeñorDiosminin:Sionpaususinkunaqahatunchakuq kasqankuraykun,kunkankumast'arisqa,manaallin ñawiyoqpurisqankurayku,purisqankumanhinapurispa, chakiwant'oqyachisqankurayku

17ChayraykunSeñorDiosqaSionpaususinkunaqumanpa coronantaq'arawanwaqachinqa,hinanSeñorDiosqa pakasqapartenkutatarinqa

18Chayp’unchaypinSeñorDiosqaqechupunqa chakinkupik’uyukuqadornokunata,wasankuta,killahina muyullantankunatapas

19Cadenakuna,pulserakuna,silenciadorkunaima.

20Chakikuna,chakiadornokuna,umawatanakuna, tablakuna,pendientekunaima

21Chayanillokuna,siminpialhajakuna,.

22T'ikrakuqp'achakuna,p'achakuna,p'achakuna,k'uyusqa k'aspikunaima

23Vidriokuna,sumaqlinop'achakuna,capuchakuna, velokunaima

24Hinaqtinmimisk'iq'apayparantinpiq'apaypaskanqa hinaspachumpiparantinpihukalquiler;hinaspaallin churasqachukchaparantinpicalvo;Wiksayuqpa rantinpitaqsacop'achawanwatasqahinaspasumaqkaypa rantinpiruphachiy.

25Runaykikunaespadawanwañuchisqakanqaku, kallpasapaykikunapasawqanakuypi.

26Punkukunapaswaqanqaku,waqanqakuima Ch'usaqllañakaspanmipampapitiyaykunqa

4kaqRAKI

1Chayp'unchaymiqanchiswarmikunahukqharita hap'ispaninqaku:–T'antaykutanmikhusaqku, p'achaykutapaschurakusaqku

2Chayp'unchaypinSeñorDiospak'allmanqasumaq k'ancharishaqkanqa,kaypachaqrurunkunapasIsraelmanta ayqekuqkunapaqqaanchasumaqmikanqa

3Sionpipuchuqpas,Jerusalénllaqtapipuchuqpasch'uya nispasutichasqakanqa,Jerusalénllaqtapikawsaqrunakuna ukhupiqelqasqakaqkunapas

4WiraqochaSionpaususinkunaqqhellikayninta mayllipuqtin,Jerusalénllaqtaqyawarnintataqchawpimanta ch’uyanchaqtin,taripayespirituwan,ruphachiq espirituwanwan.

5SeñorDiosmiSionorqopi,huñunasqakunapipas p'unchaypiphuyuta,q'osñitawan,tutapininarawraytawan paqarichinqa,tukuyk'anchaymihark'akunqa

6P'unchawpillanthunpaqkarpakanqa,ruphaymanta llanthunpaq,pakakunawasipaq,wayra-paramanta, paramantapakasqakananpaq

5CAPÍTULO

1Kunanqaallinmunakusqaymantakisaquvaschakranta llamiykusqanmantaAllinmunakusqayqaancharuruq orqopiuvaschakrayoqmi.

2Hinanvallawanrumikunatahuñuspaaswanallinuvas sach'awantarpurqan,chawpinpitaqhuktorretaruwarqan, uvassach'anatapasruwarqan,uvasruruchinanta qhawarispataqsallqauvaskunataruruchirqan

3Kunantaq,Jerusalénllaqtapitiyaqkuna,Judá runakunapas,juzgaykuwaychis,ñoqawanuvaschakraywan chawpipi

4¿Imatawantaquvaschakraytaruwawanmankarqan,mana chaypiruwasqaymantaqa?chayraykutaq,uvaskunata ruruchinantaqhawaptiy,sallqauvaskunata paqarichimurqani?

5Kunantaqriy;Uvaschakraytaimatachusruwasaqchayta willasqaykichik,chaypasellontaqechusaqmi,hinaspam mikurunqaChaypaperqantathuñichispataqsarusqakanqa

6Chaytaqach'usaqyachisaq,mananpodanqakuchunitaq t'oqonqakuchuAswanqakichkakuna,kichkakuna wicharinqa,phuyukunatapaskamachisaqmiama parachimunankupaq,nispa.

7Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospauvaschakranqaIsraelpa wasinmi,Judárunakunapassumaqtarpusqanmichanin kaymanta,ichaqaqhawariychishukqapariyta.

8Ay,wasin-wasinhuñunakuqkunamanta,chakramanta chakramanllank’aqkunamanta,manamaypikanankama, kaypachachawpipisapallankuchurasqakanankupaq!

9Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmininriypiniwarqan: Cheqaqtapuninaskhawasikunach'usaqyachisqakanqa, hatun,sumaqllaña,manapipastiyaq.

10Ari,chunkahectáreauvaschakraqahukbañollatan rurunqa,homerpamuhuntaqhukefatarurunqa 11Ay,tutamantahatariqkuna,machasqaukyanata qatikunankupaqchaykunantutakamahinallakanku,vino rawrachinankama!

12Fiestankupiqaarpa,viol,tabreta,pipa,vinoima, manataqmiSeñorDiosparuwasqantaqhawarinkuchu,nitaq makinparuwasqantapasqhawarinkuchu

13Chayraykunllaqtayqapresoapasqakashan,mana yachayniyoqkasqankurayku

14Chayraykuninfiernoqahatunyapun,mana tupuyniyoqtaqsimintakicharikapun,chaymanmi uraykamunqak'anchariyninkupas,askhakayninkupas, hatunchakuyninkupas,kusikuqkunapas.

15Millayrunaqaurmachisqankanqa,atiyniyoqrunapas huch'uyyaykusqakanqa,hatunrunaqñawinpas huch'uyyaykusqakanqa.

16Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmiichaqajuzgaypi hatunchasqakanqa,ch'uyaDiostaqchaninkaypi ch'uyanchasqakanqa

17Chaypachancorderokunaqamikhunankumanhina mikhunqaku,wirakunaqch'usaqpampankunatapaswak llaqtayoqrunakunanmikhunqaku

18Ay,yanqawaskhakunawanhuchataaysaqkuna,carreta waskhawanhinahuchallikuqkuna.

19Chayminiychis:“Usqhayllaruwachun,usqhaylla ruwachun,chaytarikunanchispaq,IsraelpaCh’uyaDiospa yuyaychasqanpasasuykamuspahamuchun,chayta yachananchispaq!

20Ay,manaallintaallinniqkunamanta,allinkaqtaqmillay niqkunamanta;tutayaqtank'anchaymanchuranku, k'anchaytataqtutayaqmanchuranku;chaymimisk’iman k’araktachuran,k’araktataqmisk’itachuran!

21¡Ay,kikinkumantayachayniyoqrunakunamanta,allin yuyayniyoqrunakunamanta!

22Ay,vinotaukyayatiyniyoqrunakuna,machasqa ukyanatachaqruspakallpasaparunakuna

23Paykunanmillayrunatachaninpaqqhawarinku,chanin runaqchaninkaynintataqpaymantaqechunku!

24Chayhinaqa,imaynanninaq'otukunataruphachin,nina rawraytaqq'otukunataruphachin,chhaynatansaphinkupas ismusqahinakanqa,t'ikankunapasñut'uallpahinan wicharinqa

25ChayraykunSeñorDiosqallaqtancontraphiñakurqan, makintahaywarispataqpaykunatamaqarqan,orqokunapas khatatatarqan,ayakunapascallekunachawpipillik'ikurqan Tukuychaykunamantaqaphiñakuyninqamanan kutirikunchu,makinmiichaqamast’arisqakashan.

26Karumantannacionkunamanhukbanderatahoqarinqa, kaypachaqtukukuyninmantataqpaykunamansispaykunqa, usqhayllanhamunqaku.

27Mananpipaspaykunaukhupiqasayk’unqakuchunitaq urmanqakuchuMananpipaspuñunqachunitaq puñunqachu;nitaqwasankuqchumpinkupaspakikunqachu, nitaqzapatonkupasp'akikunqachu

28Flechankunapask'uyusqa,llapaarconkunapas k'umuykachisqa,caballokunaqchakinpaspedernalhina yupasqakanqa,ruedankunapasmuyuwayrahinayupasqa kanqa

29qapariyninkuqaleonhinankanqa,uñaleonkunahinan qaparinqaku,qaparinqakun,hap'ispahap'ispahap'inqaku, manataqmipipasqespichinqachu

30Chayp'unchaymilamar-qochaqqapariyninhina paykunacontraqaparinqaku,kayhallp'ataqhawarispataq, tutayaqta,llakikuytawan,hanaqpachapik'anchaypas tutayapunman

6RAKI

1ReyUziaspawañusqanwatapinrikurqaniSeñorDiosta huktronopitiyashaqta,altosayayniyoq,chaymitrennin templomanhunt'aykusqa

2Chaypahawanpinsayashasqaserafinkuna,sapankataqmi soqtaraphrayoqkasqa.Iskaywantaquyantataparqan, iskaywantaqchakintataparqan,iskaywantaqphawarirqan 3Hukninmiqaparispanirqanku:–Ch'uya,ch'uya,ch'uya, Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmi.

4Punkuk'aspikunaqapariqpakunkanwankuyurirqan, wasitaqq'osñiwanhunt'aykusqa

5Hinaqtinminoqaqanirqani:¡Ay!Ñoqaqamanañan ruwasqachukani;Ñoqaqaqhellisimiyoqrunankani,qhelli simiyoqrunakunaqchawpinpintiyashani,tukuyatiyniyoq SeñorDiostarikusqayrayku.

6Hinaqtinmihukninserafinhamuwarqan,altarmanta k'aspiwanhap'isqakawsaqq'umirtahap'ispa

7Hinaspansimiymanchuraspaniwarqan:–Kayqa simiykitanllamiykuran,nispa.Chaymihuchaykiqa qechusqakanqa,huchaykipasch'uyanchasqankanqa,nispa 8UyarirqanitaqmiSeñorpakunkanta:Pitataqkachasaq, pitaqñoqaykupaqrinqa?Hinannirqani:Kaypinkashani; kachamuway

9HinaqtinmiJesusqanirqan:–Riychiskayrunakunata nimuychis:Uyariychis,ichaqaamaentiendeychischu, nispaCheqaqtapuninrikunkichis,ichaqamanan reparankichischu.

10Kayrunakunaqsonqontawirayachiy,ninrinkutapas llasayachiy,ñawinkutapaswisq’ay;Mananñawinkuwan rikuspa,ninrinkuwanuyarispa,sonqonkuwanentiendespa, kutirispa,qhaliyachisqakanqaku,nispa 11Hinaqtinminoqaqanirqani:“Señor,¿hayk’aqkamataq?” HinanJesusqakutichirqan:–Llaqtakunamanarunayoq kanankama,wasikunamanarunayoqkanankama, hallp'apasch'usaqkanankama

12SeñorDiosmirunakunatakarumanaparqan,chayhallp'a chawpipitaqsinchitasaqepun

13Chaypinichaqachunkakaqt'aqakanqa,kutimuspataq mikhusqakanqa,teilsach'ahina,encinasach'ahina, chaykunapinkashanraphinkunatawikch'uqtinku,ch'uya muhutaqmikanqa

7RAKI

1JudánacionpareyninUziaspachurinJotampachurin AcazpatiemponpinSirianacionpareyninRezin,Israel nacionpareyninRemaliaspachurinPecapasJerusalén llaqtamanrirqanku,ichaqamananatipaytaatirqankuchu.

2HinaqtinmiDavidpamirayninkunamanwillarqanku:–SirianacionqaEfrainwanmihukllachakun,nispaSonqopas, llaqtanpasonqonpaskuyurirqan,imaynansach'a sach'akunapaswayrawankuyurishanhinata

3HinaqtinmiSeñorDiosqaIsaiastanirqan:–Acazwan churiykiSearjasubwantupamuqriychis,chayestanqueq purinanñanpatukukuyninpi

4Paytaniy:Cuidakuy,ch'inllakayAma manchakuychischu,amataqpisikallpakaychischukay q'osñiqninarawraqiskaychupanmanta,Rezinpasinchi phiñakuyninmantaSiriawanRemaliapachurinmantawan.

5Siria,Efraín,Remaliapachurinima,manaallin yuyayniykitahap'ispanispanku

6Judásuyumanwichaspaphiñachisunchis,chaypi p'akikusunchis,chawpinpitaqhukreytachurasunTabealpa churinta

7ApuSeñorDiosminin:“Manansayanqachu,manataqmi pasanqachu”,nispa

8SirianacionpaumallinqaDamasco,Damasconacionpa umantaqRezin.Soqtachunkaphisqayoqwataukhupitaq Efraínllaqtaqap'akisqakanqa,manataqhukllaqtachu kanqa

9EfrainpaumallinqaSamaria,Samariaumallitaq RemaliaspachurinManakreyinkichischuchayqa,manan takyasqakankichischu

10SeñorDiosqahukmantanAcaztaniran: 11DiosniykichisSeñorDiosmantahukseñalta mañakuychistapuyichaukhupi,utaqhanaqpi

12Acaztaqnirqan:–Mananmañakusaqchu,manataqmi SeñorDiostawateqasaqchu,nispa.

13HinaqtinmiJesusqanirqan:–Davidpawawankuna, kunanuyariychis¿Uchuyllachurunakunatasayk'uchiyqa, ¿Diosniytapassayk'uchisunkichischu?

14ChayraykunkikinSeñorDiosqahukseñalta qosunkichisQhawariy,hukdoncellawiksallikuspaqhari wawatawachakunqa,Emanuelsutiwantaqsutichanqa 15Mantequillata,mieltapasmikhunqa,manaallinkaqta manamunaspaallinkaqtaakllananpaq.

16Manaraqwawamanaallinruwaytamanamunaspaallin kaqtaakllakushaqtinmi,millakusqaykihallp'aqaiskaynin reyninkunaqsaqerparisqankanqa.

17EfrainpaJudásuyumantaripusqan p'unchaymantapachanSeñorDiosqamanachayamuq p'unchaykunataqanman,llaqtaykiman,taytaykiq wasinmanpasapamunqaAsirianacionpareyninpas

18Chayp'unchaymiSeñorDiosqaEgiptomayupatapikaq ch'uspita,Asiriahallp'apikaqabejatawanqaparinqa.

19Hinaqtinmipaykunaqahamunqaku,ch’usaq wayq’okunapi,qaqat’oqokunapi,llapakiskakunapi,llapa sach’a-sach’akunapiimasamanqaku.

20Chayp'unchayllapitaqmiSeñorDiosqaalquilasqa navajawanrutunqa,chaymimayuchimpapi,Asiriareypa umantapas,chakichukchatapasrutunqa.

21Chayp'unchaymihukrunahukwakata,iskay ovejakunatawanmikhuchinqa

22Askhalecheqosqankuwanmimantequillatamikhunqa, sapankataqmihallp'apipuchuqmantequillata,mieltapas mikhunqaku

23Chayp’unchaypinsapankamaypiwaranqauvas sach’akunakarqanwaranqaqolqewan,chaykunaqakanqa ch’urukuna,kiskakunaima

24Runakunaqaflechakunawanarcokunawanmichayman hamunqakuLlapanhallp'aqak'aspimanmitukupunqa, kichkamanmitukupunqa

25Llapanurqukunat'oqosqaurqukunapipasmanan chaymanqahamunqachuk'aspikunata,kiskakunatapas, aswanpastorokunatakachamunankupaqmi,huch'uy uywakunatapassarunankupaqmi.

8RAKI

1SeñorDiosminiwarqan:“Hukhatunrollotahap'ispahuk runaqplumawanMahersalalahasbazmantaqelqay”,nispa.

2SacerdoteUrias,JeberequiaspachurinZacaríasima hunt'aqtestigokunatawillanaypaqpusamurqani

3HinaqtinmiprofetamanriraniHinanwiksallikuspahuk qhariwawatawachakurqan.HinanSeñorDiosqaniwarqan: “Mahersalalahasbazsutiwansutichay”,nispa

4Wawamanaraqyachashaspaqaparinanpaq:Taytay, mamaypas,Damascollaqtapiqhapaqkaykunatapas, SamariallaqtaqqechusqankunatapasAsiriareypa ñawpaqenpinqechupunqa,nispa.

5SeñorDiospashukmantanniwarqan: 6KayrunakunaqaSiloaunukunatamanamunaspanku, RezinwanRemaliaspachurinwankusikunku.

7Kunantaq,SeñorDiosqamayuunutakallpasapaaskhata, Asiriareytapas,llapank'anchariynintawan,paykunaman wicharichinqa

8PaymiJudásuyutapasanqa.lliwtahunt'aykuspan chimpapunqa,kunkankamaraqmichayanqa;Raphrankuna mast'arikusqanmihallp'aykiqanchontahunt'aykunqa, Emanuel,nispa

9Llaqtarunakuna,hukllachakuychis,p’akisqakankichis; Llapakarullaqtakunatauyariychiswaq'akuychis,hinan p'akisqakankichis,nispa

10Rimanakuychis,chhaynapinyanqamantukupunqa rimaychis,manataqmisayanqachu,Diosqa noqanchiswanmikashan,nispa.

11SeñorDiosmikallpasapamakinwankayhinata niwarqan,kamachiwarqantaqmikayrunakunaqñanninta amapurinaypaq.

12Amaniychischu:“Hukhuñunakuy”nispa,llapankay runakunaqninman:“Hukhuñunakuy”nispaAma manchakuychischu,amataqmanchakuychischu.

13Tukuy-atiyniyoqSeñorDiostach'uyanchakuychis Paytaqmanchakuyniykikachun,paytaqmanchakuyniyki kachun.

14PaytaqsantuariopaqkanqaIsraelpaiskaynin wasinkunamanmiurmachinanpaqrumihina,qaqahina, Jerusalénllaqtapitiyaqkunapaqhuktoqllahina,toqllahina.

15Paykunaukhupinaskharunakunaurmaykunqaku, urmaykunqaku,p’akisqakanqaku,trampamanwisq’asqa kanqaku,hap’isqakanqakuima.

16Testigotawataychis,discipuloykunaukhupi kamachikuysimitasellaychis

17JacobpawasinmantauyantapakaqSeñorDiostan suyasaq,paytataqmaskhasaq

18Qhawariychis,ñoqapasSeñorDiospaqowasqan wawakunapasIsraelpiseñalkunahinallataqmilagrokuna ruwanapaqmikayku,SionorqopitiyaqEjércitoSeñor Diosmanta

19Paykunanisunkichis:Riqsisqaespirituyoqrunakunata, layqakunatamaskhaychis,qaqchakuqrunakunatapas, ¿manachuhukllaqtaDiosninkutamaskhanman?

¿Kawsaqkunamantawañusqakunaman?

20Kamachikuysimimanpassut'inchaymanpas

21Chaynintanpasanqaku,yarqasqakaspanku,yarqasqa kaspankutaq,reyninkutaDiosninkutañakaspanku, wichaymanqhawarinqaku

22Paykunankaypachataqhawarinqaku;hinaspa qhawariychissasachakuykunata,tutayaqtapas,llakikuypa tutayayninta;tutayaqmanmiapasqakanqaku

9RAKI

1Ichaqamananchaytutayaqkayninqakanqachu, qallariypiZabulonhallp'ataNeftalíhallp'atapasllamp'ullata ñak'arichiqtin,qhepamantaqlamar-qochañanninta,Jordán mayuchimpapi,nacionkunaqGalileapiaswansinchita ñak'arichirqan

2Laqhayaqpipuriqrunakunaqahatunk'anchaytan rikurqanku,wañuyllanthunpitiyaqkunanpaykunaman k'anchayk'ancharirqan

3Llaqtarunakunatanmirachirqanki,manataqmikusikuyta yaparqankichu,cosechapikusikuymanhinanñawpaqeykipi kusikunku,imaynanrunakunapasqechusqankuta rakinakuspankukusikunkuhinata

4Qanmip'akirqankiq'epiqyugonta,hombronpa k'aspintapas,sarunchaqninpak'aspintapas,Madián p'unchaypihina

5Maqanakuqpasapamaqanakuyninmich'aqwasqa qapariywan,p'achakunayawarwank'uyusqawan.ichaqa kaymikanqaninarawraywan,ninarawraywanima

6Wawanacewanchis,qhariwawaqowanchis, kamachikuqmihombronpikanqa,sutinmiAdmirakuypaq, Consejero,AtiyniyoqDios,WiñayYaya,HawkaKawsay Apu

7Gobiernonyapakusqanmanta,thakkaymantawanqa manantukukunqachu,Davidpakamachikuytiyananpi, qhapaqsuyunpipas,chaytaordenananpaq,taripaywan chaninpiwantakyachinanpaq,kunanmantapacha wiñaypaqraqTukuy-atiyniyoqSeñorDiospatukuy sonqonwanmichaytaruwanqa.

8SeñorDiosmiJacobmanhuksimitaapachimurqan, chaymiIsraelllaqtatak'ancharichirqan

9LlapallanrunakunapasyachanqakunEfraínrunakunapas, Samariallaqtapitiyaqkunapas,paykunan hatunchakuspanku,k'ullusonqoyoqkaspanisqankutapas 10Ladrillokunaqathuñisqañan,ichaqak'utusqa rumikunawanmiwasichakusaqku,sicomorokunataqa kuchusqañan,cedrosach'akunamanmiichaqat'ikrasaqku 11ChayraykunSeñorDiosqaResinpaawqankunatapay contrasayarichinqa,awqankunatapashukllachachinqa 12ÑawpaqtaqaSiriarunakuna,qhepapitaqFilistea runakuna.SaynallataqmiIsraelrunakunatamillp'unqaku, nispaTukuychaykunamantaqaphiñakuyninqamanan kutirikunchu,makinmiichaqamast’arisqakashan 13Llaqtakunaqamananmaqaqmanqakutirinkuchu, manataqmiTukuy-atiyniyoqSeñorDiostamaskhankuchu 14ChayraykunSeñorDiosqahukp'unchayllapiIsrael runakunaqumantapaschupantapas,k'allmatapas, k'allmatapaskuchunqa

15Ñawpa,yupaychasqa,paymiuma;llullakuytayachachiq profetataqchupallan.

16Kayrunakunaqumallinkunanpantachinku;Paykunapa pusasqankunapaschinkachisqamkanku

17ChayraykunSeñorDiosqamanakusikunqachuwaynasipasninkuwan,manataqmimanatayta-mamayoq viudakunatapaskhuyapayanqachu,sapankaiskayuya, manaallinruwaq,llapasimipasmanayuyayniyoqmi. Tukuychaykunamantaqaphiñakuyninqamanan kutirikunchu,makinmiichaqamast’arisqakashan 18Millayruwayqaninahinanrawrashan, kichkakunatawankiskakunatanmikhupunqa,sach'a-sach'a sach'a-sach'akunatapasrawrachinqa,q'osñihoqariqhina wicharinqa

19Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospaphiñakuyninwanmi hallp'aqatutayapun,llaqtapasninarawrayhinankanqa, mananpipaswawqentaqakhuyapayanqachu.

20Pañamakintaqechuruspanyarqaymantawañunqa lloq'emakinpitaqmikhunqa,manataqsaksasqakanqakuchu, sapankankutaqmikikinmakinpaaychantamikhunqaku 21Manasés,Efraínrunakuna;EfraintaqManasés,Judá nacionpacontranpikanqaku.Tukuychaykunamantaqa phiñakuyninqamanankutirikunchu,makinmiichaqa mast’arisqakashan

1Ay,manachaninkamachikuykunata kamachikuqkunamanta,kamachikusqankullakikuykunata qelqaqkunamantawan;

2Wakchakunatajuzgaymantat'aqanaypaq,llaqtaypa wakchakunamantaderechontaqechunaypaq,viudakuna hap'inankupaq,manatayta-mamakunatasuwanankupaq!

3¿Imatanruwankichiswateqanap'unchaypi,karumanta ch'usaqyachiyp'unchaypipas?¿Pimantaqayqekunkichis? ¿Maypitaqsaqenkichishatunchayniykichista?

4Manañoqawanqapresokunaqk’umuykusqanmi k’umuykunqaku,wañuchisqakunaquranpitaq urmaykunqakuTukuychaykunamantaqaphiñakuyninqa manankutirikunchu,makinmiichaqamast’arisqakashan 5YawAsiria,phiñakuyniypak'aspin,makinkupik'aspipas phiñakuyniymi

6Iskayuyanacionmanmikachamusaq,phiñakuyniypikaq runakunacontrankamachisaq,qechusqakunata hap’inanpaq,hap’inanpaq,callekunapit’uruhina sarunanpaqwan

7Ichaqamananchhaynatachuniytamunan,sonqonpas mananchhaynatachuyuyaykun;ichaqasonqonpinkashan manapisinacionkunatach’usaqyachiy,ch’usaqyachiypas

8Payminiran:“¿Manachuumalliykunareykunakanku?”, nispa

9¿ManachuCalnoqaCarquemishina?¿ManachuHamat llaqtaqaArpadllaqtahina?¿ManachuSamariallaqtaqa Damascollaqtahina?

10Imaynanmakiyqatarirqanidolokunaqqhapaq suyunkunata,paykunaqk'achasqarikch'ayninkunan JerusalenmantaSamariamantawanaswanallinkarqan

11¿ManachuSamariallaqtata,taytachamamachakunatawanruwarqanihinata,Jerusalénllaqtatapas, taytacha-mamachakunatapas?

12Chhaynaqa,Wiraqochatukuyllank’aynintaSionorqopi Jerusalénorqopipashunt’aqtinmi,Asiriareypak’ullu sonqonparurunta,hatunqhawariyninpa k’anchariynintawanmuchuchisaq

13Payminin:Makiypakallpanwanmichaytaruwarqani, yachayniywanimaÑoqaqaallinyuyayniyoqmikani, runakunaqlinderontapasqechurqanin,qhapaq kayninkunatapassuwarani,chaypitiyaqrunakunatapas kallpasaparunahinanurmachirqani

14Makiyqaq’esachahinantarirqanllaqtaqqhapaq kayninta,imaynanpipaspuchuquhukunatahuñunhinata, llapanhallp’atahuñurqanimanataqmipipasrapranta kuyuchiq,simitakichariq,nitaqqhawapayaqpaskarqanchu.

15¿Hachaqaalabakunmanchuchaywankuchuqpa contranpi?icha,sierrachuhatunchakunqachhaphchiqpa contranpi?k'aspipashoqariqkunawankuyurikunmanhina, k'aspipashoqarikunmanhina,manak'aspihina.

16ChayraykunEjércitoSeñorDiosqawirakunata kachamunqaPaypak'anchariyninwantaqninarawrayta hinarawrachinqa

17Israelpak'anchayninmininahinakanqa,Ch'uya Diosnintaqninahinakanqa,hukp'unchawllapitaqmi kichkakunata,k'aspichankunatapasruphachinqa

18Sach'a-sach'antapas,ruruqchakrantapas,almatapas cuerpontapastukuchinqa.

19Sach'a-sach'anpipuchuqsach'akunapaspisillankanqa, hukwawallaqelqananpaq

20Chayp’unchaypinIsraelrunakunamanta puchuqkunapas,Jacobpawasinmantaayqekuqkunapas, manañapaykunatamaqaqrunawanqaqhepanqakuñachu AswanpasIsraelpaCh'uyaDiosninSeñorDiospipuni qhepakunqa,nispa.

21Puchuqkunapas,Jacobpapuchuqninkuna,atiyniyoq Diosmankutimunqaku

22Israelllaqtaykilamar-qocharit'ihinañakanmanchaypas, puchuqrunakunankutimunqaku

23Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmillapanhallp'achawpipi ch'usaqyachinqa

24Chayraykun,Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosqakayhinata nin:Sionpitiyaqllaqtay,amamanchakuychuAsiriarunata. 25Pisitiempollaraqmiphiñakuyqatukupunqa, phiñakuyniypaschinkapunqa

26Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmiOrebqaqapiMadián llaqtatawañuchisqankumanhinahukmaqaytahatarichinqa, imaynank'aspinpaslamar-qochapatapikasharqan, chhaynatanEgiptonacionmanhinahoqarinqa.

27Chayp'unchaymiq'epinqahombroykimantaqechusqa kanqa,yugotaqkunkaykimanta,yugopaschinkachisqa kanqahawiyrayku.

28PayqaAiatllaqtamanmichayaran,Migrónllaqtamanmi pasapunMicmasllaqtapimcarretankunatachurarun

29Paykunanñannintaripunku.Ramaqa mancharisqallañamkachkan;SaulpaGabaallaqtanmi ayqekun

30Gallimpaususin,kunkaykitahoqariy,wakchaAnatot, Laismanuyarichiy

31Madmenaqaqarqosqañan;Gebimllaqtapitiyaq runakunaqaayqekunankupaqmihuñunakunku.

32Chayp'unchaymiNobllaqtapiqhepakunqa,Jerusalén orqoSionpaususinorqocontranmakintahaywarinqa

33Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosqamancharikuspan k'allmatakuchunqa,hatunsayayniyoqrunakunapas k'utusqakanqaku,hatunchakuqkunapashuch'uyyaykusqa kanqaku.

34Sach'a-sach'asach'a-sach'akunatanfierrowankuchunqa, Líbanosuyutaqhukkallpasaparunawanurmachinqa

11RAKI

1Isaipasapinmantanhukk'aspilloqsimunqa, saphinmantataqhukk'allmawiñanqa

2SeñorDiospaespiritunmipaypisamaykunqa,yachaysapa espiritun,entiendeqespiritun,consejaqespiritun,atiyniyoq espiritunpas,yachayespiritun,SeñorDiostamanchakuy espirituwanima.

3SeñorDiostamanchakuspanmiusqhaylla yuyayniyoqmantukuchinqa,manataqmiñawinpa rikusqanmanhinachujuzganqa,nitaquyarisqanman hinachuanyanqa.

4Wakchakunatanchanin-kaywanjuzganqa,kaypachapi llamp'usonqorunakunatataqchanin-kaywananyanqa,kay pachatasimink'aspiwanwaqachinqa,siminpa samayninwantaqmillayrunakunatawañuchinqa

5Chaninkaytaqwasanpachumpinkanqa,hunt'aqkaytaq riendanpachumpinkanqa

6Atoqpascorderowankuskantiyanqa,leopardopas uñachawankuskapuñunqa.torillotapas,uñaleontapas, wirakunatapaskuska;Huch'uywawataqpaykunata pusanqa

7Wakapasosopasmikhunqakuuñachankunamkuska puñunqaku,leonpastorohinampajatamikunqa.

8Chuchuqwawataqasnot’oqopipukllanqa,ñuñumanta ñuñuqwawataqmakintachuranqacockatriceqt’oqonman.

9Llapanch'uyaorqoypiqamanandañanqakuchunitaq thuninqakuchu,kaypachaqaSeñorDiosmanta yachaywanmihunt'akanqa,imaynanunupaslamar-qochata qataykushanhinata.

10Chayp’unchaypitaqJesepasaphinkanqa,chaytaq runakunaqbanderanhinasayarinqa;Chaytanmanajudío runakunamaskhanqaku,samayninpask'ancharisqakanqa

11Chayp’unchaymiSeñorDiosqaiskaykaqkutipi makintachuranqa,Asiriamanta,Egiptomanta,Patrosmanta, Cusmanta,Elammanta,Sinarmanta,Hamatmanta,lamarqochaqwat’akunamantawanpuchuqllaqtanpapuchuqninta kutichipunanpaq.

12Payminacionkunapaqbanderatasayarichinqa,Israel nacionmantaqarqosqarunakunatahuñuspanJudánacionpi ch’eqesqarunakunatahuñunqakaypachaqtawantin esquinakunamanta

13Efrainpaenvidiakuyninpaschinkapunqan,Judá nacionpaawqankunapaschinkapunqan,Efrainpasmanan Judállaqtataenvidiakunqachu,Judánacionpasmanan Efraintaphiñachinqachu

14Filistearunakunaqhombronpinichaqaintihaykuy ladomanphawaykachanqakuIntilluqsimuyladomanta runakunatakuskasuwakunqaku,EdommanMoabmanpas makinkutachuranqaku.Amonpamirayninkunapas paykunatakasukunqaku

15SeñorDiosmiEgiptomamaqochaqqallunta ch'usaqyachinqa.Hinaspansinchiwayrawanmayu patamanmakintachhaphchinqa,qanchismayukunapitaq ch'akichinqa,ch'akisqatataqrunakunatachimpachinqa

16Asriamantapuchuqrunakunapaqtaqhukhatunñan kanqaImaynanIsraelllaqtapasEgiptosuyumanta lloqsimusqanp'unchaypikarqanhinata

12RAKI

1Chayp'unchaypinninki:SeñorDiosníy,alabasqaykin, phiñakuspañaphiñakuwaqchaypas,phiñakuyniykiqa chinkapunmi,sonqochawankitaqmi,nispa 2Qhawariy,Diosmiqespichiwaqniy;Confiasaqmi, manataqmimanchakusaqchu,SeñorSeñorDiosmi kallpaypastakiyniypaspaypasqespichiwaqniymanmi tukupun.

3Chhaynaqa,qespichinapaqp’uytukunamantaqa kusikuywanmiunutahorqonkichis.

4Chayp'unchaymininkichis:SeñorDiostayupaychaychis, sutintawaqyaychis,runakunamanwillaychisima ruwasqanmanta,sutinhatunchasqakasqantapas,nispa 5SeñorDiosmantakiychis.Paymianchaallinruwaykunata ruwaran

6Sionpitiyaq,qapariy,qapariy,IsraelpaCh'uyaDiosninqa hatunmichawpiykipi

13RAKI

1Babilonianacionpaq'epinta,AmozpachurinIsaias rikusqanta.

2Altoorqopatapibanderatahoqariychis,paykunaman kunkatahoqariychis,makiykichistachhaphchiychis,allin qhawarisqarunakunaqpunkunkunamanhaykunankupaq 3 Ch'uyanchasqaykunatan kamachirqani, kallpasapaykunatapasphiñakuyniyraykuwaqyarqani,hatun kayniypikusikuqkunatapas

4Orqokunapiaskharunakunaqqapariynin,askha runakunaqqapariyninhina.nacionkunaqreinokunaq ch'aqwasqanch'aqwaymihuñunakurqan,Tukuy-atiyniyoq SeñorDiosmimaqanakuqejercitokunatahuñun

5Paykunaqakarullaqtamantanhamunku,hanaqpachaq tukukuyninmanta,SeñorDiosmi,phiñakuyninpa armankunawanima,llapanhallp'atach'usaqyachinankupaq. 6Waqaychis;SeñorDiospap'unchayninmi qayllaykamushanTukuy-atiyniyoqDiosmantachinkachiy hinahamunqa.

7Chayraykunllapamakikunapisiyapunqa,sapankarunaq sonqonpasch'akipunqa

8Hinaspanmancharikunqaku,nanaykuna,llakikuykunapas hap'inqanwachakuqwarmihinannanasqakanqaku uyankupasninarawrayhinamkanqa

9Qhawariychis,SeñorDiospap'unchayninhamun,millay phiñakuywan,sinchiphiñakuywanima,kayhallp'ata ch'usaqyachinanpaq

10Hanaqpachach'askakunapas,ch'askakunapasmanan k'ancharinqakuchu,intipaslloqsimushaqtinmitutayapunqa, killapasmanank'ancharichinqachu

11Kaypachatataqmuchuchisaqmillayninkumanta,millay runakunatataqmanaallinruwasqankumanta; Hatunchakuqkunapahatunchakuynintamtukuchisaq, manchakuypaqrunakunapahatunchakuynintapas pisiyachisaqmi

12Runataqasumaqqorimantapasaswanchaniyoqmanmi tukuchisaq.Ofirllaqtapaqorikuchunmantapashuk runallaraqmi

13Chayraykunhanaqpachatachhaphchisaq,kaypachataq maypikasqanmantachhaphchisaq,Tukuy-atiyniyoqSeñor Diospaphiñakuyninwan,sinchiphiñakuynin p'unchaypiwan

14Qatichasqauwijahinankanqa,manapipashoqarisqan ovejahinan,sapankarunanllaqtanmankutipunqa,hinaspan sapankankuhallp'anmanayqekunqaku

15Llapatarisqakaqtinqawischusqakanqa.Paykunawan hukllawakuqkunapasespadawanmiwañuchisqakanqa, nispa

16Wawankunapasñawinkupip'akisqakanqaku. Wasinkupassuwasqamkanqa,warminkupassuwasqam kanqa.

17Qhawariy,paykunaqcontranpiMediarunakunata hatarichisaq,paykunaqamananqolqetaqhawarinqakuchu; Qurimantataqmanakusikunqakuchu

18Arconkupaswaynakunatanthuninqa.manataqmi wiksaparurunmantakhuyapayanqakuchu;ñawinkuqa mananwawakunatakhuyapayanqachu

19Babilonia,qhapaqsuyukunaqk'ancharisqan,Caldea runakunaqsumaqkayninpas,SodomaGomorrallaqtata Diosthuñichisqanmanhinankanqa.

20Chayllaqtapiqamananhayk'aqpastiyanqakuchu, manataqmimiraymantamiraymanpastiyanqakuchunitaq michiqkunapaschaypiqaovejankutaruranqakuchu.

21Ch'inneqpisallqaanimalkunanichaqachaypi puñunqakuWasinkutaqmihunt’akanqallakisqa

unanchakunawan;chaypitaqlechuzakunatiyanqaku, satirokunapaschaypitusunqaku.

22Chayislakunapisallqaanimalkunanqaparinqaku ch’usaqwasinkupi,dragonkunapassumaqpalacionkupi, tiemponchayamushanña,manataqmiunayñachukanqa.

14RAKI

1SeñorDiosmiJacobtakhuyapayanqa,Israelrunakunata akllasparaqmihallp'ankumanchuranqa,wakllaqtayoq runakunataqpaykunawanhukllachakunqaku,Jacobpa mirayninmank'askakunqaku

2Llaqtarunakunanpaykunatahap'ispamaymi kasqankumanpusanqaku,IsraelpamirayninkunataqSeñor Diospahallp'anpikamachinkunasirvientankunahina hap'ikapunqaku,paykunatapresohap'inqaku. Sarunchaqninkunatapaskamachinqakum

3SeñorDiosqasamarichisunkichisllakikuyniykichismanta, manchakuyniykichismanta,sinchikamachi kasqaykichismantawan

4KayrimaytaBabiloniareypacontranpirimaspaninki: ‘¿Imaynataqsarunchakuqrunaqatukupun!¡qurillaqtan tukupurqan!

5SeñorDiosmimillayrunakunaqk'aspintapas, kamachikuqkunaqvarantapasp'akirqan.

6Pipasphiñakusparunakunatamaqaq,nacionkunata phiñakuspakamachikuqpas,qatiykachasqankashan, manataqmipipashark'anchu.

7Lliwkaypachaqathakmikashan,ch'inllataqmikashan

8Arí,abetosach'akunapas,Líbanopicedrosach'akunapas qanmantan kusikushanku: P'uqyachisqa kasqaykimantapachanmanaimarutuqpasñoqaykucontra hamurqanchu,nispa

9Uramantainfiernoqahamusqaykipitupasunaykipaqmi kuyurisunki,kaypachapillapaumalliqkunatapas wañusqakunatan hatarichin kamachikuy tiyanankunamantanllapanacionkunapireykunata hatarichin

10Llapallanrimaspanisunki:Qanpasnoqaykuhinapisi kallpayapunki?¿Ñoqaykuhinachukapunki?

11Pompaykiqaayap'ampanamanmiuraykachisqa, violaykikunaqqapariyninpas,kurupasukhuykipi mast'arisqa,kurukunataqtapasunki.

12¡Imaynataqhanaqpachamantaurmarqanki,OLucifer, tutamantaqchurin!¡imaynataqhallp'amankuchusqakanki, nacionkunatapisikallpayachiq!

13Sonqoykipinniranki:Hanaqpachamanmiwicharisaq, Diospach'askakunamantapasaswanhatunmikamachina tiyanayta,wichayladoorqopitaqtiyaykusaq,nispa 14PuyukunapaaltonmanmiwicharisaqÑoqaqaaswan Altopinkasaq

15Chaywanpasinfiernomanmiuraykachisqakanki,t'oqoq ladonkunaman

16Rikuqniykikunank'ititaqhawarisunkiku,hinaspa qhawarisunkiku:“Kaychukaypachatakhatatatachiq, qhapaqsuyukunatachhaphchiqrunaqa”,nispa

17Paymikaypachatach'inneqmanrikch'achirqan, llaqtankunatapasthuñichirqan¿manachupresokunapa wasintakicharqa?

18Llapanacionkunapireykunapas,llapankupas, sapankankuwasinkupink'ancharisqakashanku

19Qanmiichaqamillayk'allmahinaaya p'ampanaykimantawikch'usqakanki,t'oqopirumikunaman uraykamuqespadawanwisq'asqarunakunaqp'achanhina chakiuranpisarusqaayahina.

20Manampaykunawankuskachup'ampasqakanki, allpaykitathuñichisqaykirayku,llaqtaykitapas wañuchisqaykirayku

21Wawankunapaqwañuchinapaqwakichiy,taytankuq manaallinruwasqanmantamanahatarinankupaq,nitaq hallp'atadueñochakunankupaq,manataqkaypachaquyanta llaqtakunawanhunt'anankupaq

22Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmipaykunaqcontranpi hatarisaq,Babiloniamantataqch'usaqyachisaqsutita, puchuqrunakunata,churita,sobrinotawan,nispa

23Chayllaqtatapasq'apaqanimalkunapaq,unu estanquekunapaqpashallp'amanmitukuchisaq, ch'usaqyachiqp'uyñuwanmiq'otusaq,nispasninTukuyatiyniyoqSeñorDiosqa

24Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmijurarqan: “Cheqaqtapuninyuyaykusqaymanhinapunikanqa yuyaykusqaymanhinansayanqa

25ChayhinapinAsiriarunatahallp'aypip'akisaq, orqoykunapitaqsarusaq,chaypachanyugonqa paykunamantat'aqakunqa,q'epillantaqhombronkumanta t'aqakunqa.

26Kaymikaypachantinpiyuyaykusqa,kayhinanllapa suyukunamanhaywarisqamakinqa

27Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmiyuyaykurqan,¿pitaq chaytach'usaqyachinman?Makintaqhaywarisqakashan, ¿pitaqkutichipunman?

28ReyAcazwañusqanwatapinchayq'epiqakarqan.

29LlapanPalestina,amakusikuychu,maqaqniykiq k'aspinqap'akisqañan,mach'aqwaypasaphinmantanhuk kuruchalloqsimunqa,ruruntaqninahinaphalaq mach'aqwayhinakanqa

30Wakcharunakunaqphiwichurinkunanmikhunqaku, wakchakunapasmanaimamantamanchakuspapuñunqaku, saphiykitataqyarqaywanwañuchisaq,paytaq puchuqniykikunatawañuchinqa

31Yawpunku,qapariy;qapariy,llaqta;Qan,llapan Palestina,ch'usaqyachisqañankanki,wichayladomantan q'osñihamunqa,mananpipassapallanqakanqachu tiemponpi.

32Chhaynaqa,¿imatataqpipaskutichinqanacionpa kachamuqninkunaman?SeñorDiosmiSiontateqsicharqan, llaqtanpiwakchakunapaschaypihap'ipakunqaku.

15RAKI

1Moabsuyupaq'epinTutapiMoablawpiArqa puchukasqañam,upallachisqakaptinTutapiMoablawpi Kirllaqtathunisqa,upallachisqakasqanrayku.

2Bajitllaqtaman,Dibónllaqtamanpaswaqananpaqmi ripun,MoabllaqtaqaNebomantaMedebamantawanmi qaparinqa,llapaumankupincalvokanqa,llapa barbankupaskuchusqakanqa

3Callenkupiwaqrap'achawanp'achakunqaku,wasi patakunapi,callenkupipassapankankuwaqanqaku,sinchita waqaspanku

4HesbónllaqtapasElealellaqtapasqaparinqakun,Jahaz llaqtakamaraqmiqaparinqakukawsayninqasinchillakisqa kanqa

5SonqoymiqaparinqaMoabllaqtamanta ayqekuqninkunaqakinsawatayoqvaquillaZoar llaqtamanmiayqenqaku,Luhitllaqtatawaqaspa wicharinqaku.Horonaimñanpiñataqmiqaparinqaku,nispa.

6Nimrimunuqach'usaqmikanqa,q'omerch'akipun, pastopaspisiyapun,manataqmiq'omerpaskanchu

7Chayraykunaskhakapusqankuta,huñusqankutapassauce mayumanapanqaku.

8ChayqapariyqaMoabnacionpalinderonkunapin muyuykushanChaypawaqayninqaEglaimllaqtakamam, Beerelimllaqtakamañataqmiqaparirqa

9Dimonpaununqayawarwanmihunt'akanqa, Dimonmanmiastawanraqleonkunataapamusaq,Moab llaqtamantaayqekuqrunakunamanpas,chayhallp'amanta puchuqrunakunamanpas

16RAKI

1Selamantach'inneqman,Sionpaususinorqoman,hallp'a kamachikuqmancorderotakachamuychis

2MoabpaususinkunapasArnónmayuchimpakunapim kanqaku.

3Consejakuychis,juzgaychis;llantuyniykitaqachawpi p'unchawtutatahinaruway;qarqusqakunatapakay; ¡Amayápuriqrunataqallakichiychikchu.

4Moab,qarqosqayrunakunaqanwankuskatiyachun Suwakuqpauyanmantapakasqakay,suwakuqmi tukukapun,suwaqmitukupun,sarunchaqkunataqmi hallp'amantachinkapun,nispa

5Khuyapayakuywanmikamachikuytiyanaqatakyachisqa kanqa,Davidpakarpanpitaqcheqaq-kaypitiyaykunqa, juzgaspa,taripaytamaskhaspa,chanin-kaytausqhaylla ruwaspa

6UyarirqanchismiMoabllaqtaqhatunchakusqanta.ancha hatunchakuqmi: hatunchakusqanmanta, hatunchakusqanmanta,piñakuyninmantawan,ichaqa mananchhaynachullullakuyninqakanqa.

7ChayraykunMoabrunakunaqaMoabmantawaqanqaku, sapankankuwaqanqaku,Kirharesetllaqtaq teqsinkunamantanwaqankichis.cheqaqtapuninpaykunaqa maqasqakanku

8Hesbónchakrakunapas,Sibmallaqtapiuvas sach'akunapaspisiyashanmi,nacionkunapikamachiqkunan chaypahatunyurakunatathunirqanku,Jazerllaqtaman chayarqanku,ch'inneqpipurirqanku,k'allmankunapas mast'arisqa,lamar-qochapatamanpasripunku.

9ChayraykunwaqasaqSibmallaqtapiuvassach'aJazerpa waqayninwan,Hesbón,Eleale,waqayniywanqarpasqayki, chiri tiempopi rurukunaykichismanta, cosechaykichismantawanqapariytukusqañakasqanrayku

10Askhachakramantankusikuypasqechupun,kusikuypas Uvaschakrakunapipasmanantakipaskanqachu,nitaq qapariypaskanqachuÑuqaqavintageqapariyninkutam tukuchirqani

11ChayraykunwiksayqaMoabllaqtapaqarpahina waqanqa,sonqoytaqKiharesllaqtapaqarpahinawaqanqa 12Moabllaqtaqaorqopatapisayk'usqakasqantarikuspan ch'uyacheqasninmanhamunqaDiosmantamañakuq ichaqamananatipanqachu

13ChaymiSeñorDiosqachaytiempomantapachaMoab llaqtamantarimarqan

14KunantaqSeñorDiosqaniran:Kimsawatallapin, contranpillank'aqrunaqwatankunahina,Moabllaqtaq k'anchariyninpaspisichasqakanqa,llapaaskha runakunawan.Puchuqkunapasanchauchuylla,pisi kallpayuqmikanqa.

17RAKI

1Damascollaqtapiq'epiQhawariychis,Damascollaqtata qechupunqa,thunisqamontónhinankanqa

2Aroerllaqtapillaqtakunaqasaqerparisqankashan, ovejakunanp'akisqakanqa,manataqmipipas manchachinqachu.

3Efrainllaqtamantan,Damascollaqtamanta,Siriamanta puchuqrunakunapaschayhatunllaqtantukupunqa, Israelpamirayninkunaqk'anchariyninhinankanqa,nispa.

4Chayp'unchaypinJacobpak'anchariyninqapisiyapunqa, aychanpawirayayninpaspisiyapunqa

5Hinaqtinmicosecharunaqatrigotahuñuspamakinwan cosechanmanhinakanqaRefaimwayq'opininrihuñuq runahinankanqa

6Chaypiñataqmiuvaspallasqaqaaceitunassach'aq chhaphchikusqanhinaqhepakunqa,aswanhanaqk'allma patapiiskaykinsabayakuna,hawak'allmakunapitawaotaq phisqak'allmakuna,chaytanninIsraelpaDiosninSeñor Diosqa

7Chayp'unchaypinrunaqakamaqnintaqhawarinqa, IsraelpaCh'uyaDiostanqhawarinqa.

8Makinparuwasqanaltarkunataqamananqhawarinqachu, nitaqdedonkunawanruwasqakunatapas,nitaq arboledakunatapasnitaqidolokunatapas.

9Chayp'unchaymisinchikallpasapallaqtankunaqaIsrael runakunaraykusaqesqak'allmahina,aswanhanaqk'allma hinakanqa.

10QespichiqniykiDiostaqonqaspakallpaykiqqaqanta manayuyarisqaykiraykunsumaqyurakunatatarpunki, manareqsisqallimp'ikunawantaqchuranki.

11P'unchaypinyuraykitawiñachinki,tutamantantaq muhuykitat'ikarichinki,cosechataqmiichaqasinchi llakikuyp'unchaypi,sinchillakikuyp'unchaypi montonasqakanqa

12Ay,lamar-qochakunaqqapariyninhinaaskha runakunaqqapariynin.¡Anchakallpayoqunukunaq phawaykachanhinaphawaykachaqsuyukunaq phawaykachayninmanpas!

13Llaqtakunaqaaskhaunuqphawaykachanhinan phawaykachanqaku,Diosmiichaqapaykunataanyanqa, hinaspankarumanayqenqaku,orqokunaqpajahinataq wayraqñawpaqenpiqatiykachasqakanqaku

14Ch'isiyaqch'isiyaqsasachakuykunataqhawaychis; manaraqachikyamuchkaptintaqmanaKaymi waqlliwaqninchiskunaqparten,suwawaqninchiskunaq partenpas

18RAKI

1Ay,Etiopíasuyumayukunachimpapiraphrakunawan llanthunpikaqhallp'a

2Chaymilamar-qochapatapiembajadorkunatakachan, unupatapik'aspimantat'uqyasqamankakunapi,nispanku: –Qankunausqhayllawillaqkuna,ch'eqesqa,q'arasqa

nacionmanriychis,qallariyninmantapachamanchay manchayllaqtaman,nispa.!

3Llapallankaypachapitiyaqkuna,kaypachapi tiyaqkunapas,rikunkichis,orqokunapibanderatahoqariqtin. Cornetatatocaptinpasuyariychik.

4ChayhinatanSeñorDiosqaniwarqan:Samarisaq, tiyasqaypitaqqhawarisaqqorapatapiq'oñiruphayhina, cosecharuphaypiruntuphuyuhina,nispa.

5Cosechamantañawpaqtaqat’ikat’ikahunt’akaqtin, q’achuuvast’ikapipuquqtintaq,k’allmakunata podananpaqk’allmakunatakuchuspak’allmakunataapaspa kuchunqa

6Chaykunaqaorqokunapip'isqokunamanmi,kaypachapi animalkunamanmikuskasaqesqakanqaku,pisqukunapas chiritiempopinchiritiempopipasanqaku,kaypachapi llapaanimalkunapas.

7Chayp'unchaypinchayqolqeqach'eqesqa,qarasqa, qallariyninmantapachamanchaymillayllaqtamantawan, llapaejercitokunaqSeñorDiosmanqosqakanqa.Sarusqa, sarusqasuyu,mayukunaqhallp'ansuwasqa,TukuyatiyniyoqSeñorDiospasutinSionorqokama

19RAKI

1Egiptonacionpaq'epin.Qhawariy,SeñorDiosqa usqhayllaphuyupatamansillakuspanEgiptomanhamunqa, Egiptoidolokunapasñawpaqenpinkuyurinqa,Egipto llaqtaqsonqonpaschaychawpipichullupunqa.

2EgiptorunakunatanEgiptorunakunawanmaqanakusaq, sapankankutaqwawqenwan,runamasinwan maqanakunqaku.llaqtacontrallaqta,reinocontrareino.

3Egiptonacionpaespiritunchawpinpipisiyapunqa Chaypayuyaykusqankunatanch'usaqyachisaq,hinaspan maskhanqakuidolokunata,layqakunata,allinreqsisqa espiritukunata,layqakunatapas,nispa

4Egiptorunakunatataqmillayseñorpamakinman entregasaq.Chaymisinchimillayreypaykunata kamachinqa,ninmiTukuy-atiyniyoqSeñorDiosqa

5Lamar-qochamantanunupisiyapunqa,mayutaq ch'akipunqa,ch'akipunqa.

6HinaspanmayukunatakarumankutichinqakuDefiendeq wayq'okunanch'usaqyachisqach'akisqakanqa, cañakunapasbanderakunapasch'akipunqan.

7Mayukunapapatanpi,mayukunapasiminpi,mayukunapa waqtanpitukuyimatarpusqakunapasch’akipunqa, qarqosqakanqa,manañataqmikanqañachu.

8Challwaqkunapaswaqanqakun,wayq'okunamank'uchuq llapawaqanqaku,unupatamanllikamast'ariqkunapas waqanqakun

9Sumaqlinomantallank'aqkunapas,llikaawaqkunapas p'enqachisqankanqaku

10Challwakunapaqestanquekunata,estanquekunatapas ruwaqkuna,p'akisqakanqaku

11CheqaqtapuninZoánllaqtapikamachikuqkunamana yuyayniyoqkanku,Faraonpayuyaysapa yuyaychaqninkunaqyuyaykusqankupasmillaymanmi tukupun,¿imaynataqFaraontaninkichis:“Ñoqaqa yachayniyoqpachurinmikani,ñawpaqreykunaqchurinmi kani?”,nispa

12¿Maypitaqkachkanku?¿maypitaqyachaysapaykikuna? Kunanwillasunkiku,Egiptonacionmantukuy-atiyniyoq SeñorDiospayuyaykusqantayachachunku,nispa

13Zoánllaqtapikamachikuqkunamanayuyayniyoqman tukupunku,Nofllaqtapikamachikuqkunapasq'otusqañan kapunkuEgiptotapasq'oturqankun,ayllunkunaqqhepanpi kaqrunakunatapas.

14SeñorDiosqamillayespiritutachawpinpichaqruspa, Egiptotatukuyimaruwayninpipantachirqanku,imaynan machasqarunapast'oqyashanhinata

15Egiptosuyupaqqamananimallank'anapaskanqachu, umapas,chupapas,k'allmapas,k'allmapas

16Chayp'unchaymiEgiptowarmikunamanrikch'akunqa, mancharisqataqmimancharisqakanqa,Tukuy-atiyniyoq SeñorDiospamakintachhaphchikusqanrayku

17Judáhallp'aqaEgiptonacionpaqmimancharisqakanqa, pipaschaymantarimaqrunaqamancharisqallankanqa, Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospayuyaykusqanmanta

18Chayp'unchaymiEgiptosuyupiphisqallaqtakuna Canaánsimitarimanqaku,hinaspantukuyatiyniyoqSeñor Diosmanjuranqakuhukninmisutichasqakanqa:“Llaqta” nispa.

19Chayp'unchaymiEgiptonacionpachawpinpiSeñor Diospaqaltarkanqa,SeñorDiospalinderonpitaqhukpilar kanqa.

20Egiptohallp'apiqaEgiptosuyupiTukuy-atiyniyoqSeñor Diospaqmiseñalkanqa,sarunchakuqrunakunaraykutaq SeñorDiostaqaparinqaku,paymipaykunamanqespichiqta, hatunrunatawankachamunqa,paymipaykunata qespichinqa

21EgiptonacionmiSeñorDiostareqsinqa,Egipto runakunapaschayp'unchaypinSeñorDiostareqsinqaku, sacrificiokunatawanofrendakunatawanruwanqakuari, SeñorDiosmanprometekuspankuhunt'anqaku,nispa.

22SeñorDiosmiEgiptotamaqanqa,maqaspataq qhaliyachinqa,SeñorDiosmanmikutipunqaku,paymi paykunatamañapuspaqhaliyachinqa.

23Chayp'unchaymiEgiptonacionmantaAsiriaman ripunqa,AsirianacionmantarunakunaEgiptonacionman haykunqa,EgiptorunakunataqAsiriaman,Egipto runakunataqAsiriarunakunawankuskaservinqaku

24Chayp'unchaypinIsraelnacionqakinsakaqEgiptowan Asiriawankuskakanqa,chaymikayhallp'achawpipi saminchasqakanqa

25Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmisaminchanqa: SaminchasqakachunllaqtayEgipto,makiyparuwasqan Asiria,herenciayIsraelpas,nispa

20RAKI

1TartánAsdodllaqtamanhamuspa(AsiriareySargon kachamuqtin)Asdodllaqtatamaqanakuspahap'ikapurqan 2ChayratollapitaqmiSeñorDiosqaAmozpachurin Isaiaswannirqan:–Riy,wasanmantawaqrap'achata horqoy,chakiykimantataqzapatoykitapashorqoy,nispa. Chaytataqq’ala,q’alachakipurispa

3SeñorDiostaqnirqan:–ImaynankamachiniyIsaiaskinsa wataq'alachakipurirqan,EgiptonacionpipasEtiopía nacionpipasmilagrokananpaq

4ChayhinatanAsiriareyqaEgiptopresokunata,Etiopía nacionmantapresokunatapas,wayna-sipaskunata, kuraqtapas,q’alachakitapas,q’alachakitapas,wasankuta manaqatasqata,Egiptop’enqaymanapananpaq.

5Etiopíanacionmantanmancharikunqaku, p’enqanqakutaqmiEtiopíanacionmanta,Egipto nacionmantawan

6Kayislapitiyaqrunakunanchayp'unchaypininqaku: “Qhawariychis,maymanchusayqekushanchisAsiriareypa yanapaynintaqespichisqakananchispaq

21RAKI

1Lamarqochach'inneqq'epiSurlawpiwayra-parakuna pasasqanmanhinam;chhaynatanhamunch'inneqmanta, manchayhallp'amanta

2Llakikuqrikuymiwillawashan;traicionaqnegocianteqa traicionan,suwakuqtaqsuwakunElam,wichariy,Media llaqta,muyuykuytukuysuspirankunatansaqerani,nispa

3Chayraykunlomoykunananaywanhunt'aykushan, nanaymihap'iwarqanwachakuqwarmiqnanayninhina Chaytarikuspaymihukmanyarurqani

4Sonqoymisamaykurqan,manchakuymi mancharichiwarqan,kusikusqaytutataqmanchakuyman tukupuwarqan

5Mesatawakichiychis,qhawanatorrepiqhawaychis, mikhuychis,ukyaychis

6SeñorDiosminiwarqan:Riy,qhawaqrunatachuramuy, rikusqantawillachun,nispa.

7HinaqtinmiJesusqarikurqanhukcarretataiskaykinsa caballopisillakuqkunata,hukcarretaasnokunata,huk carretacamellokunatawan.Hinaspantukuysonqowan uyarirqan

8HinaqtinmiJesusqaqapariran:“Leon:Señornilláy,sapa kutillanmip’unchaypiqhawanatorrepatapisayashani, tutantintaqguardiaypichurasqakani

9Hinaqtinmikaycarretahamushan,iskaykinsacaballopi sillakuqkunawan.HinanJesusqakutichirqan:–Babiloniaqa urmapunñan,urmapunñan,nispadiosninkunaqllapa grabasqarikch'ayninkunatapaspampamanmip'akirqan

10Yawtrillayniy,pampaypitrigoypas,IsraelpaDiosnin SeñorDiosmantauyarisqaytanwillaykichis

11Dumallaqtapiq'epiSeirllaqtamantanwaqyamuwan: “Qhawaq,¿imataqtutamantari?”,nispa.Waqaychaq, ¿imataqtutamanta?

12Waqaychaqrunataqnirqan:Paqarinmitutayamunña, tapuytamunaspaqatapukuychis,kutimuychis,hamuychis, nispa

13Arabiasuyumanq'epiDedanimllaqtapipuriqt'aqakuna, Arabiasuyupisach'a-sach'apinsamakunkichis.

14Temahallp'apitiyaqkunaqayakunayasqarunamanmi unutaapamuranku,ayqekuqrunatataqmikusqankuwan hark'arqanku

15Chaymipaykunaqaayqekurqankuespadakunamanta, qechusqaespadamanta,k'umuykachisqaarcomanta, guerrapisinchimillaykasqanmantawan.

16SeñorDiosminiwarqan:“Hukwatallapinllank’aq runaqwatanmanhina,Kedarllaqtaqk’anchariyninpas tukupunqa”,nispa

17Kedarmiraymantaflechaqrunakunapaspisiyapunqan, IsraelpaDiosninSeñorDiosmichaytaniran.

22RAKI

1Rikuywayq'oqq'epin¿Imataqkunanllakichisunki,wasi patamanllapantawichaspaykiqa?

2Qanch'aqwaykunawanhunt'a,ch'aqwayllaqta,kusikuy llaqta,wañuchisqarunaykikunaqamananespadawan wañuchisqachu,nitaqawqanakuypipaswañusqachu

3Llapakamachikuqniykikunanayqekushanku, flechaqkunawanmiwatasqakashanku.

4Chayraykunnirqani:Karunchawaychis,nispaLlaqtaypa ususintasuwachikusqanraykum,sinchitawaqasaq,ama consuelanaypaqmillamkasaq.

5Chayp'unchayqasasachakuyp'unchaymi,saruykuna p'unchaymi,t'aqa-t'aqa-t'aqa-t'aqaSeñorDiospapantasqan p'unchaymi,rikuywayq'opi,perqakunatathunispa, orqokunamanqaparispaima

6Elamtaqrunaqcarretankunawancaballopisillakuqkunaq carretanwanaparqan,Kirtaqescudontakicharirqan

7Aswanallinwayq'oykikunancarretakunawanhunt'a kapunqa,caballopisillakuqkunapaspunkupi huñunakunqaku

8Judásuyuqqatakunantatarirqan,chayp'unchaytaqyunka wasiqarmadurantaqhawarqanki.

9QankunaqarikunkichistaqmiDavidpaLlaqtanpa p'akisqankunata,askhallañakashasqanta

10Jerusalénllaqtapiwasikunatayuparqankichis,perqata allintasayachinapaqwasikunatapasthunirqankichis

11Qankunaqaiskayninperqachawpipinhukzanjata ruwarqankichisñawpaqestanqueunupaq,ichaqamanan qhawarirqankichischuchayestanquetaruwaqta,nitaq unaymantachuchayestanquetaruwaqmanpas respetarqankichischu.

12Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmichayp'unchaypi waqyakurqanwaqanankupaq,llakikunankupaq,calvo kanankupaq,q'apap'achawanp'achasqakanankupaqwan. 13Qhawariychiskusikuytakusikuytawan,torokunata wañuchispa,ovejakunatawañuchispa,aychatamikhuspa, vinotaukyaspaima.Paqarinmiwañusaqku,nispa.

14Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminiwarqan: “Cheqaqtapuninkayhuchaykichisqamana ch’uyanchasqachukanqawañunaykichiskama”,nispa.

15Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:Rispakayqolqe waqaychaqmanriy,wasipatapikaqSebnallaqtaman, hinaspaniy:

16¿Imataqkaypikanki?¿Pitaqkaypiayap'ampanata ruturqanki,imaynanaltopatapiayap'ampanarutuq,qaqapi tiyananpaqp'ampasqahina?

17Qhawariy,SeñorDiosmihatunpresoapasunki,hinaspa pakaykusunki

18Payqasinchitankutirispahukhatunsuyumanpelota hinawikch'uykusunki,chaypinwañunki,chaypihatun carretakunawiraqochanwasip'enqaymantukupunqa.

19Saynakasqaykimantanqarqosqayki,imayna kasqaykimantataqurmachisunki

20Chayp'unchaymikamachiytaHilquiaspachurinEliakim nispasutichasaq.

21P'achaykiwanp'achachisaq,chumpiykiwantaq kallpachasaq,kamachiyniykitapasmakinmanmihap'ichisaq, Jerusalénllaqtapitiyaqkunapaq,Judáayllupaqpastaytan kanqa

22Davidpamirayninpallaventataqhombronpichurasaq. chhaynapinkicharinqa,manataqpipaswisq’anqachu; wisq'akunqa,manataqpipaskicharinqachu

23Hinanclavotahinak'anchasaq.Paymitaytanpa wasinpaqk'ancharishaqkamachikuytiyanankanqa

24Paymanmiwarkunqakutaytanpawasinpalliw k'anchariyninta,miraynintapas,miraynintapas,lliwpisilla vasokunata,vasokunachuranavasokunamanta,llapaflagon vasokunamanpas.

25Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosminin:“Chayp’unchaypin ch’ullacheqaspiwatasqaclavoch’usaqyachisqakanqa, hinaspankuchusqakanqa,hinaspanurmaykunqaChaypi q'epikashaqq'epikunanchinkapunqa,SeñorDiosmichayta rimarqan,nispa

23RAKI

1Tirollaqtaq'epi.Tarsislawpibarcokuna,waqaychik. Ch'usaqyachisqañan,manawasipas,manahaykuypas kanchu

2Chayislapitiyaqkuna,ch'inllakaychis.Lamarqochapa chimpantapasaqSidónllaqtapinegociantekunam huntachirqanki

3HatununuqpatanpitaqSihorpamiraynin,mayucosecha, paypaqolqenHinaspapaspayqanacionkunaqqhatusqanmi 4Sidón,p'enqakuy,lamar-qochaqalamar-qochaqkallpan hinanniwarqan:Manamwachakunichu,manataqmi wachakunichu,manataqmimozo-sipaskunataqauywanichu, nitaqdoncellakunatapasuywanichu,nispa

5ImaynanEgiptomantawillakusqankupihina,Tiro llaqtamantawillakusqankuwansinchitallakikunqaku

6Tarsisllaqtamanpasaychisqapariychik,chayislapi yachaqkuna,nispa.

7¿Kayllaqtaykichukusikusqa,ñawpapachamantaraq? kikinchakillanmikarumanapanqahukllaqtayoqkananpaq

8¿PitaqkayhinatayuyaykurqanTirollaqtacontra,chay llaqtancoronasqakashan?

9Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmiyuyaykurqantukuy hatunchakuynintaqhellichananpaq,kaypachapillapa respetasqarunakunatapisichananpaq

10Tarsispaususin,mayuhinahallp'aykitapasay

11Lamar-qochapatamanmakintahaywarirqan,qhapaq suyukunatachhaphchirqan,qhatuqllaqtacontranSeñor Diosqakamachirqanchayllaqtaqallinhark'asqankunata thuninanpaq.

12Paytaqnirqan:–Sidonpaususin,sarunchasqadoncella, manañankusikunkichuchaypiqamanansamayniyoqchu kanki,nispa.

13QhawariychisCaldearunakunaqhallp'antakay runakunaqamanankarqanchu,ch'inneqpitiyaqkunapaq Asiriarunasayarichinankama.Chaytataqthuñichirqan.

14Tarsisllaqtamantabarcokuna,waqaychis, kallpaykichismichinkapun.

15Chayp'unchaymiTirollaqtaqaqanchischunkawata qonqasqakanqa,hukreypap'unchayninmanhina,qanchis chunkawatatukukuqtintaqTirollaqtaqarabonawarmi hinatakinqa.

16Arpatahap'iy,llaqtatamuyuy,qonqasqarabonawarmi misk'itakikunataruway,askhatakikunatatakiy,yuyarisqa kanaykipaq

17QanchischunkawatatukukuqtintaqSeñorDiosqaTiro llaqtatawatukamunqa,paytaqqolqenmantakutirinqa, hinaspankaypachapillapasuyukunawanqhellihuchapi purinqa

18Payparantisqanpas,qolqeqosqanpasSeñorDiospaqmi ch'uyakanqa,mananqhapaqyachisqachunitaq waqaychasqachukanqaPayparantikuyninqaSeñorDiospa

ñawpaqenpitiyaqkunapaqmikanqa,mikhunankupaq, unaypaqp'achapaqpas.

24RAKI

1Qhawariychis,SeñorDiosmikaypachatach'usaqyachin, ch'usaqyachin,muyuchispa,chaypitiyaqkunatach'eqechin 2Runakunawanhina,sacerdotewanpaskanqa;imaynan kamachiwanpas,chayhinallataqmipatronninwanpas; sirvientawanhina,patronanwanpas;rantiqwanhina, vendeqwanpas;manukuqwanhina,manukuqwanpas; imaynanusuraqoqwanpas,chhaynatanusuraqoqwanpas

3Hallp'aqach'usaqmikanqa,ch'usaqmikanqa,Señor Diosmikaysimitarimarqan

4Kaypachaqallakikunmi,chinkapunmi,kaypachaqa pisiyashanmichinkapun,kaypachapihatunchakuq runakunapaspisiyashanmi

5Kaypachapasqhellichasqankashanchaypitiyaq runakunaqkamachisqan.kamachikuykunata p’akisqankurayku,kamachikuysimitat’ikrasqankurayku, wiñaypaqrimanakuyp’akisqankurayku

6Chayraykunñakayqakaypachatamikhupun,chaypi tiyaqkunapasch'usaqmikapunku

7Mosoqvinopaswaqan,uvassach'apaspisiyashan,llapa kusisqarunakunapassuspiranku.

8Tabrekunaqkusikuyninpastukupunñan,kusikuqkunaq qapariyninpastukupunñan,arpatocaqkusikuypas tukupunñan.

9Mananvinotatomanqakuchutakiwansinchiukyanaqa ukyaqkunapaqqak'arakmikanqa

10Ch'aqwayllaqtanthunisqakashan,llapawasikunan wisq'asqakashan,amapipashaykunanpaq

11Callekunapinvinotaqaparinkutukuykusikuymi tutayapun,hallp'aqkusikuypaschinkapun.

12Llaqtapiqach'usaqmiqhepan,punkupas ch'usaqyachisqan

13Runakunaqchawpinpichhaynakaqtinqa,olivosach’a chhaphchiyhinankanqa,uvaspallashaqhinataqmikanqa 14Paykunankunkankutahoqarinqaku,SeñorDiospa hatunchakuyninpaqmitakinqaku,lamar-qochamantan qaparinqaku

15Chayrayku,ninakunapiSeñorDiostayupaychaychis, lamar-qochaislakunapiIsraelpaDiosninSeñorDiospa sutinta

16Kaypachaqtukukuyninmantapachantakikunata uyarirqanchis,chaninrunakunatahatunchanapaq.Ñoqan ichaqanirqani:¡Ayñoqamanta!traicioneroqhatuqkunan traicionarqanku;ari,traicioneronegociantekunaqaancha traicionwanmitraicionarqanku

17Kaypachapitiyaq,manchakuypas,t'oqonpas,toqllapas, qanpinkashan

18Manchakuyqapariymantaayqekuqrunaqat’oqomanmi urmaykunqaT'oqoukhumantalloqsimuqqatoqllapin hap'isqakanqa,hanaqpachamantaventanakunakichasqa kasqanrayku,hallp'aqteqsinkunapaskhatatatasqakashan 19Kaypachaqach'usaqmithunisqa,allpapasch'uya ch'usaqyachisqa,hallp'apassinchitankuyusqa.

20Kaypachaqamachasqarunahinankaymankutikutirispakuyurinqa,hukwasichahinanapasqakanqa chaypahuchallikusqantaqllasaqkanqa;Chaymi urmaykunqa,manataqmihatarinqañachu

21Chayp'unchaypinSeñorDiosqamuchuchinqaalto patapikaqejercitokunata,kaypachapireykunatapas.

22Huñusqakanqaku,imaynanpresokunat’oqopihuñusqa kankuhinata,carcelpiwisq’asqakanqaku,askha p’unchaymantataqwatukamunqaku.

23Chhaynapinkillap'enqachisqakanqa,intipas p'enqachisqankanqa,Sionorqopi,Jerusalénllaqtapi, ñawpaqrunakunaqñawpaqenpipastukuyatiyniyoqSeñor Diosmunaychakuqtin

25RAKI

1SeñorDiosníy,qanmikankiDiosniy;Hatunchasqaykim, sutiykitamyupaychasqayki;musphanaruwaykunatan ruwarqanki;ñawpayuyaychasqaykikunaqahunt'aqkaymi, cheqaqkaymi.

2Hukllaqtamantanhukmontonasqataruwarqanki defiendesqallaqtaqthunisqa:manallaqtayoqrunakunaq palacionmanallaqtakananpaq;manahayk'aqpas hatarichisqachukanqa

3Chayraykunkallpasaparunakunahatunchasunki, manchaynacionkunaqllaqtanpasmanchakusunki.

4Wakchakunapaqkallpankarqanki,llakipitarikuq wakchakunapaqkallpa,sinchiwayramantapakakuna, ruphaymantallanthun,manchayrunakunaqphawaynin perqamanwayra-parahinakaqtin

5Wakllaqtayoqrunakunaqqapariynintanuraykachinki, ch'akicheqaspiruphayhina.puyullanthunwanruphaypas, manchayk'allmapaspisichasqakanqa

6Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmikayorqopillapa runakunapaqwiramikhunatamikhuchinqa,vinokunata, wirawirakunata,allinch'uyanchasqavinokunatapas

7Paymikayorqopillaparunakunaqhawanpiqatasqa p’achata,llapasuyukunamanmast’arisqacortinatapas thuñichinqa

8Paymiwañuytamillp'unqaatipaspa;SeñorDiosmillapa runaqwaqaynintapichanqa.Llaqtanpaqaqchaynintanllapa teqsimuyuntinmantaqechupunqa,SeñorDiosmichayta nisqanrayku

9Chayp'unchaypinninqaku:KaymiDiosninchis.Paytan suyashanchis,paymiqespichiwasun,kaymiSeñorDiosqa paytasuyayku,kusikusun,kusikusunqespikuyninmanta

10KayorqopinSeñorDiospamakinsamarinqa,Moab llaqtataqpaypauranpisaruykusqakanqa,imaynanwanu urqupaqpajasarusqakashanhinata

11Makinkunatanpaykunaqchawpinmanmast'arinqa, imaynannadaqpasnadananpaqmakintamast'arikunhinata, hatunchakuyninkutataqmakinkumantaqechusqankuwan kuskauraykachinqa

12Perqaykiqhatunkallpanpakallpantapasurmachinqa, k'uyuchinqa,allpamanpasñut'unqa

26RAKI

1Chayp'unchaypinkaytakiqaJudásuyupitakisqakanqa Sinchillaqtayoqmikayku;qespikuytanDioschuranqa perqakunapaq,baldekunapaqpas.

2Punkukunatakichaychis,cheqaq-kaytawaqaychaq chaninllaqtahaykumunanpaq

3Qanpinyuyaykushanki,qanpiconfiasqanrayku.

4WiñaypaqSeñorDiospihap'ipakuychis,SeñorSeñor Diospinwiñayatiyqakan

5Altopatapitiyaqkunatanuraykachinalto-altollaqtata, paymipampamanchuran;pampakamaraqmichuran;ñut'u allpamanraqmiapamun

6Chakillanmisaruykunqa,wakcharunakunaqchakinpas, manaallinrunakunaqgradasninpas.

7Chaninrunaqñanninqachaninkaymi,qanmichanin runaqñannintapesanki

8Ari,taripayniykikunaqñanninpin,SeñorDiosníy, suyasharqaykiku;almaykupamunayninqasutiykipaqmi, yuyarinaykipaqmi

9Almaywanmitutapimunapayarqayki;ari,ukhuypi espirituywantempranomaskhasqayki,kaypachapi taripayniykikunakashaqtin,kaypachapitiyaqkunachanin kaytayachanqaku

10Millayrunataqakhuyapayasqakachun,ichaqamanan chanin-kaytayachanqachu,chaninhallp'apinmana chanintaruwanqa,manataqmiSeñorDiospahatun kaynintaqarikunqachu

11SeñorDiosníy,makiykihoqariqtinqamanan rikunqakuchu,ichaqarikunqakun,p'enqakunqakutaqmi runakunataenvidiakusqankumantaari,awqaykikunaq ninanmipaykunataruphachinqa.

12SeñorDios,qanmithakkawsaytachurawankiku, qantaqmillaparuwasqaykutapasñoqaykupiruwarqanki

13DiosniykuSeñorDiosníy,qanmantahukseñorkuna kamachiwarqanku,ichaqaqanllawanmisutiykita rimasaqku

14Wañusqañankanku,manankawsanqakuchu; wañusqañamkanku,manamhatarinqakuchu,chayraykum paykunatawatukamuspachinkachirqanki,hinaspallapan yuyariyninkutachinkachirqanki.

15SeñorDiosníy,qanmillaqtatamirachirqanki,qanmi hatunchasqakanki,kaypachaqk'uchunkamaraqmi karumanaparqanki.

16SeñorDiosníy,ñak'ariypinwatukamusunkiku, wanachiyniykipaykunamankashaqtinmihukmañakuyta hich'arqanku.

17Imaynanwiksayoqwarmipaswachakusqantiempota asuykamuspananaypikashaspaqaparishanSeñorDiosníy, ñawpaqeykipikashayku.

18Wiksayoqmikarqayku,nanaypinkasharayku,wayra hinankasharayku;kaypachapiqamananima kacharichiytapasruwarqanchischu;nitaqmikaypachapi tiyaqkunapasurmarqankuchu

19Wañusqarunakunankawsanqaku,wañusqacuerpoywan kuskakawsarinqaku.Hallp'apitiyaqrunakuna, rikch'ariychis,takiychis,runtuykichisqaqorakunaqruntu hinan,kaypachataqwañusqakunatawikch'unqa.

20Llaqtaykuna,hamuy,cuartoykikunamanhaykuspa punkuykikunatawisq'ay,hukratullapaspakakuy,phiñakuy tukunankama

21SeñorDiosqawasinmantalloqsimushankaypachapi tiyaqkunatahuchankumantamuchuchinanpaq,kay pachapasyawarnintanwillanqa,manañataqmi wañuchisqakunatapakanqañachu

27RAKI

1Chayp'unchaypinSeñorDiosqak'irisqahatunkallpasapa espadanwanleviatanmach'aqwaytamuchuchinqa,k'uyusqa mach'aqwaytaleviatantapasHinaspanlamarqochapikaq dragóntawañuchinqa

2Chayp'unchaymipaymantakiychis:Pukavinouvas chakrata,nispa.

3ÑoqaSeñorDiosmichaytawaqaychaniSaparato qarpasaq,manapipask’irinanpaq,tutap’unchay waqaychasaq.

4Phiñakuyqamananñoqapichukashan,¿pitaq awqanakuypik'aspikunatakiskakunatawanchurawanman? Chaykunatapasaqkani,kuskataqruphachiqkani.

5Otaqkallpaytahap’iykuchun,ñoqawanthak-kaypi kawsananpaq;Payminoqawanallipunachinqa,nispa 6Jacobmantahamuqkunatansaphichachinqa,Israel t'ikarimunqa,t'ikarimunqa,kaypachamanpasrurukunawan hunt'aykunqa.

7¿Manachuwaqachirqan,imaynanmaqaqrunakunata maqarqanhinata?Icha,¿paypawañuchisqanrunakunapa wañuchisqanmanhinachuwañuchisqa?

8Tupusqahina,phawaykachaqtinmipaywanatipanakunki, intilloqsimuywayrap'unchaypinsinchiwayrantahark'an

9ChayraykunJacobpahuchallikuyninch'uyanchasqa kanqakaytaqllapanrurunhuchantaqechunanpaq;altarpa lliwruminkunatatizarumikunatahinaruraptinqa, Arboledakunapas,idolokunapasmanamsayanqachu.

10Chaywanpashark'asqallaqtaqach'usaqmikanqa, tiyasqanwasipasch'inneqhinansaqesqakanqa,chaypin torillomikhunqa,chaypitaqpuñunqa,k'allmakunatapas mikhunqa

11K'allmakunach'akipuqtinmip'akisqakanqa, warmikunanhamuspaninawanhap'ichinqaku,mana yuyayniyoqllaqtan,chayraykunchaykunatakamaqmana khuyapayanqachu,kamaqpasmananpaykunata khuyapayanqachu.

12Chayp'unchaymiSeñorDiosqamayupatamantaEgipto mayukamach'usaqyachinqa,Israelpamirayninkuna, hukmantahukmantahuñusqakankichis.

13Chayp'unchaymihatuntrompetatocanqaku,Asiria hallp'apiwañunankupaqhinakaqrunakuna,Egiptosuyupi qarqosqarunakunapashamunqaku,Jerusalénllaqtapi ch'uyaorqopiSeñorDiostayupaychanqaku

28RAKI

1Ayhatunchakuypaqcoronamanta,Efraínllaqtapi machasqakunamanta,paykunaqk'ancharishaq k'ancharishaqt'ikallan,vinowanatipachikuqwira wayq'onkunaqumanpi!

2Qhawariy,Wiraqochaqakanmiatiyniyoqkallpasapa, paymiruntuwayrahina,thuñichiqwayrahina,unu hunt’aykusqanhina,makinwankaypachaman wikch’uykunqa

3Efrainllaqtapimachasqarunakunanhatunchakuq coronansarusqakanqaku

4Wirawayq’oqumanpikaqsumaqk’ancharishaqt’ikapas chinkapuqt’ikahinankanqa,manaraqchiritiempopi usqhayllarurukunahinaChaytaqhawaqrunaqa, makinpiraqkashaqtinmimikhupun

5Chayp'unchaypinEjércitoSeñorDiosqahatunchasqa coronahinakanqa,sumaqk'ancharishaqdiadema hinataqmikanqallaqtanpapuchuqninkunapaq

6Juzgaypitiyaqrunatajuzgananpaqespiritutaqonanpaq, guerratapunkumankutichiqkunapaqpas.

7Ichaqavinowanmipantarqanku,machasqa ukyaywantaqmiñanmantakarunchakurqanku

sacerdotewanprofetawanqamachasqamachaywanmi pantarunku,vinowanmillp'usqakaspanku,machasqa machaywanmiñanmantakarunchakunku;rikuypipantanku, taripaypitaqurmapunku.

8Llapamesakunanhunt'akashanvomidowanqhelliwan, chaymimanach'uyacheqaskanchu

9¿Pitataqyachaytayachachinqa?¿Pikunatataq yachachiytaentiendenanpaqruwanqa?lechemanta ñuñumantañuñusqakunata,ñuñumantahurqusqakunata

10Kamachikuyqakamachiypahawanpinkanan, kamachiyqakamachikuypahawanpinkanan;chirumanta chiruman,chirumantachiruman;kaypipisilla,chaypitaq pisilla:

11Ichaqaqaqchakuqsiminwanhukqalluwanmikay runakunatarimanqa

12Paykunatannirqan:–Kaywanmisayk'usqarunakunata samachiwaqchis,nispaKaymisamaykachiqqa,ichaqa mananuyariytamunarqankuchu

13SeñorDiospasiminmipaykunapaqqakarqan kamachikuymantakamachikuyman,kamachikuymanta kamachikuymanchirumantachiruman,chirumanta chiruman;kaypipisillata,chaypitaqpisillata;ahinapirispa, qhipamanurmaykuspanku,p'akisqakanankupaq,toqyasqa kanankupaq,hap'isqakanankupaqwan

14Chayrayku,Jerusalénllaqtapikayllaqtatakamachikuq pisichakuqrunakuna,SeñorDiospasimintauyariychis

15Qankunaninkichis:“Wañuywanrimanakurqayku, infiernowantaqrimanakushayku”,nispa.llumpaymillay ñak'ariypasaqtinqamananhamuwasunchu,llullakuytan pakakunanchismantukuchinchis,llullakuywanmi pakakunchis.

16ChayraykunSeñorDiosqanin:Sionpinteqsirumita churani,pruebasqarumita,anchachaniyoqk'uchurumita, allintakyasqateqsitapas.

17Juiciotapaschurasaqmillalliqman,chanin-kaytataq churasaq,llullakunaqpakakunantaruntupasq'ewiykunqa, unupaspakakusqacheqasmanmihunt'aykunqa.

18Wañuywanrimanakuyniykichisqach'usaqyachisqa kanqa,infiernowanrimanakuyniykipasmanañan sayanqachu.llumpaymillaymillaypasaruptinqa,sarusqam kankichik,nispa

19Ripusqanmantapachanhap'isunkichis,tutamantan tutamantanp'unchaypastutamantawanpasapunqa,chay willakuytaentiendeyllataqmisinchillakisqakanqa

20Puñunaqaaswanpisillan,runaqmast'arikusqanmantaqa, p'uyñupasaswank'iskiraqmi.

21SeñorDiosqaPerazimorqopihinanhatarinqa,Gabaón wayq'opihinaphiñakunqa,manareqsisqaruwayninta ruwananpaqhinasparuwayninta,manareqsisqa ruwaynintahunt’achiyta

22Chayrayku,amaburlakuqchukaychis,ama t'aqakunaykichistakallpachasqakanqakuchu,tukuy atiyniyoqSeñorDiosmantanuyarirqanikaypachantinpi ch'usaqyachiyta

23Uyariychis,kunkaytapasuyariychisuyariychis, rimasqaytapasuyariychis

24Yapuqrunaqatukuyp'unchawchuyapukuntarpunanpaq? ¿Allpanpallanthunkunatachukichaspap'akikun?

25Uyantasut'inchaspataq,¿manachuq'epikunatawikch'un, cominotach'eqechin,chayparantinpitrigota,churasqa cebadatapas,rietapaswikch'un?

26Diosninqaallinyuyaywanmiyachachin, yachachintaqmi.

27Chayk'aspikunataqamanantrillanawanchutrillakun, nitaqcarretaparuedanpascominopatapimuyuchisqachu. Aswanqak'aspikunatank'aspiwanmaqanku,cominotataq k'aspiwan

28T'antasaraqak'irisqa;imaraykuchusmananhayk'aqpas trillanqachu,nitaqcarronparuedanwanpasp'akinqachu, nitaqcaballopisillakuqninkunawanpask'irinqachu

29Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmantanlloqsimushan, payqaadmirakunapaqmiyuyaychasqanta,allin llank'ananpaqpas

29RAKI

1¡Ay,Arielmanta,Arielmanta,Davidpatiyasqanllaqta! Watamantawatayapaykuychik;sacrificiokunata wañuchichunku

2ChaywanpasArieltanñak'arichisaq,llakiypasllakikuypas kanqa,ñoqapaqqaArielhinankanqa

3Muyuriqniykipincampamentotaruwasaq,huk orqowantaqmuyuykusaq,qancontrataqmihatun wasikunatasayarichisaq

4Uraykachisqankanki,hinaspahallp'amantarimanki, rimayniykitaqhallp'amantapisiyapunqa,kunkaykitaq, reqsisqaespirituyoqrunahina,hallp'amanta,rimayniykitaq hallp'amantasusurqunqa

5Askhawakllaqtayoqrunakunapashuch'uyñut'uhallp'a hinankanqa,manchaymillayrunakunapaspasaqpaja hinankanqa

6Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmiwatukamusunki t'oqyaywan,pachachhaphchiywan,sinchiqapariywan, wayra-parawan,wayra-parawan,ninarawraywanima

7Arielwanmaqanakuqllapasuyukunapas,paywan maqanakuqkunapas,paytallakichiqkunapas,tutarikuypi mosqoyhinankanqa

8Yarqasqarunamusqukuqtinhinankanqa,hinaspa mikhushanmanhinaIchaqarikch'arin,almanpasch'usaqmi, ch'akisqarunamosqokuspaukyaqtinhinaIchaqa rikch'arispanmi,sayk'usqa,almanpasmikhunatamunashan.

9Qankunallaqhepakuychis,hinaspamusphaychis qapariychis,qapariychis,machasqañankashanku,ichaqa mananvinowanchu.paykunaqakuyurinku,ichaqamanan sinchiukyaywanchu

10SeñorDiosmisinchipuñuyespiritutaqankunaman hich'aykusunkichis,ñawiykichistapaswisq'aykusunkichis, profetaykichistapaskamachikuqniykichistapas,rikuq runakunatantapaykusunkichis.

11Llaparunakunaqrikusqanqasellasqalibroqrimasqan hinankapunkichis,chaytanrunakunaqayachaysapa runamanwillanku:Kaytaleey,nispaSellasqa kasqanraykum.

12Hinaqtinmimanayachayniyoqrunamanchaylibrota entregaspaniran:“Manañankaytaleeychu”,nispa 13ChayraykunSeñorDiosqanirqan:–Kayrunakunaqa siminwanasuykamuwaspanku,siminkuwanrespetawanku, ichaqasonqonkutakarunchawarqanku,manchakuyniypas runakunaqkamachisqanmanhinanyachachiwashan 14Chayrayku,kayrunakunaukhupihukmusphana ruwaytaruwasaq,musphanaruwayta,musphayruwayta ima,yachaysaparunankuqyachayninkuchinkapunqa, yuyaysaparunankuqyuyayninpaspakasqakanqa

15Ay,SeñorDiosmantayuyaykusqankutapakayta munaqkuna,ruwayninkutapastutayaqpikashaspanispanku: ¿Pitaqrikuwanchis?¿Pitaqreqsiwanchis?

16Cheqaqtapuninimakunatapast'ikrakusqaykiqamanka ruwaqpat'uruhinaqhawarisqakanqa,¿chay ruwaqmantachuninman:“¿Manachuñoqaqa kamawarqan?”,nispaicha,¿imapasenmarcaqmantachu ninman:Manamentienderqachu?

17¿ManachupisitiempollaraqLíbanosuyuqaruruq chakramantukupunqa,ruruqchakrapassach'a-sach'ahina qhawarisqakanqa?

18Chayp’unchaypitaqmanauyariqkunalibroqsiminta uyarinqaku,ñawsakunaqñawinpastutayaqmanta, tutayaqmantawanrikunqa

19Llamp'usonqorunakunapasSeñorDioswanmi kusikunqaku,wakchakunapasIsraelpach'uya Diosninwanmikusikunqaku

20Manchakuypaqrunaqach'usaqyachisqan,k'amiq runapasch'usaqyachisqan,llapamanaallinruwaykunata qhawaqkunapasch'usaqyachisqankanku

21Runataqahuksimillamantahuchallichiqmantukuchinki, punkupianyaqrunatataqtoqllamanchuranki,chanin runatataqyanqamantat'aqanki

22ChayraykunJacobpawasinmantaAbrahanta kacharichiqSeñorDiosqanin:Jacobqamanan p'enqakunqachu,uyanqamanañanp'enqakunqachu,nispa 23Ichaqawawankunata,makiyparuwasqankunata, chawpinpirikuspa,sutiytach’uyanchanqaku,Jacobpa Ch’uyaDiosnintataqch’uyanchanqaku,Israelpa Diosnintataqmanchakunqaku

24Espiritupipantasqarunakunapasentiendenqakun, rimapayakuqkunapasyachachikuytanyachanqaku

30RAKI

1¡Ay,ay,manakasukuqwawakunamanta,SeñorDiosmi nin:Hukp'achawanqatakuna,ichaqamanan espirituymantachu,huchatahuchamanyapanankupaq 2Egiptomanuraykamunankupaqpuriqrunakuna,manataq simiymantamañakuwaqkuchu.Faraonpakallpanpi kallpachakunankupaq,Egiptopallanthunpi hapipakunankupaq!

3ChayraykunFaraonpakallpanp'enqayniykikanqa, Egiptollanthunpihap'ipakuyniykitaqch'aqwayniykikanqa

4PaypakamachiqninkunaqaZoánllaqtapinkasharqanku, embajadorninkunataqHanesllaqtamanhamurqanku.

5Llapallankunp’enqakurankuhukllaqtamanta,mana paykunaqallinninpaq,nitaqyanapaqchu,nitaqallinpaqchu, aswanpasp’enqaymi,hinallataqk’amiypas

6Surlawpianimalkunapaq'epin:sasachakuypahinaspa ñakariqhallp'anman,maymantamhamunkuuñaleonpas machuleonpas,mach'aqwaypasninahinaphalaq mach'aqwaypas,qhapaqkayninkutaasnoq hombronkunamanapanqaku,qhapaqkayninkutataq camellot'aqakunaman,manaimapaqvaleqllaqtaman

7Egiptorunakunaqayanqapaqmiyanapanqaku, manataqmiyanqapaqchu,chayraykunkaymanta qaparirqani:Kallpankuqatiyaykunankupaqmi,nispa 8Riy,paykunaqñawpaqenpihuktablapiqelqay,hinaspa huklibropiqelqay,chhaynapiwiñaypaqwiñaypaqhamuq tiempopaq

9Kayrunakunaqahatariqrunakuna,llullawawakuna, SeñorDiospakamachikuysimintamanauyariqwawakuna.

10Paykunanrikuqkunataninku:Amaqhawariychischu, nispa.Profetakunatapasniychis:Amaallinkaqkunata willawaykuchu,sumaqllatarimapayaychis,q'otuykunata willawaychischu

11Ñanmantalloqsiy,ñanmantat'aqakuy,IsraelpaCh'uya Diosnintañawpaqeykumantasaqey.

12ChayraykunIsraelpach'uyaDiosninkayhinatanin:Kay simitapisichaspaykichis,sarunchasqa,qhelliruwaykunapi hap'ipakuspa,chaypiqhepakunkichis

13Chayraykunkayhuchallikuyqaqankunapaqqa urmaykuqp'akisqahinakanqa,altoperqapipunkisqa,chay p'akikusqanqahukratollapinp'akikunqa

14Hinaspanp'akinqamankaruwaqkunaqmanka p'akikusqanhina.manakhuyapayanqachu,chhaynapin manatarinqakuchuninarawraymantaninahap'inanpaq, nitaqt'oqomantaunutahorqonanpaqpas

15Israelpach'uyaDiosninSeñorDiosminin:Kutimuspa samaypipasqespichisqakankichis;ch'inlla,mana manchakuspapaskallpaykichismikanqa,manataqmi munarqankichischu.

16Qankunanichaqanirankichis:Manan!Caballokunapi ayqekusaqku;chayraykunayqekunkichis:“Utqaylla puriqkunapinsillaykusaqku”,nispa.chayraykun qatikaqniykikunaqausqhayllapurinqaku

17Waranqarunakunanayqenqakuhukrunaqanyasqan Pichqarunakunapaqaqchawaptinkumayqekunkichik, orqopapuntanpik'anchayhina,urqupiabiertahinasaqisqa kanaykichikkama

18ChayraykunSeñorDiosqasuyashanqa khuyapayasunkichis,chaymihatunchasqakanqa khuyapayasunkichis,SeñorDiosqajuzgaqDiosmi

19RunakunaqaSionpinJerusalénllaqtapitiyanqaku, manañanwaqankichu,qaparisqaykitauyarispananchata khuyapayasunkichaytauyarispanmikutichisunki,nispa 20Wiraqochañak'ariyt'antata,ñak'ariyunutapas qosunkichischaypas,yachachiqniykikunaqamananhuk k'uchumanapasqakanqakuchu,aswanpasñawiykikunan yachachiqniykikunatarikunqa.

21Ninriykikunanqhepaykipihuksimitauyarinqa:Kay ñanqa,pañaladomankutirispa,lloq'eladomankutispa purinkichis,nispa.

22Qhellichankichisqolqemantaruwasqa rikch'ayniykikunaqqatayninta,qorimantach'akisqa rikch'ayniykikunaqadornokunatapas,killap'achatahina wikch'upunkichisninki:Kaymantaripuy,nispa

23Chaymantataqmuhuykitaparachimunqa,chhaynapi allpatatarpunaykipaqKaypachapiwiñaqt'antataqwira, askhallañakanqa,chayp'unchaymiuywaykikunahatun pastokunapimikhunqaku

24Chayhinallataqmitorokunapas,allpatauyariq asnokunapas,palawan,ventiladorwanwisq'asqach'uya mikhunatamikhunqaku

25Hatunwañuchinap’unchaypi,torrekunaurmaykuqtinmi, sapaaltoorqokunapi,altoorqokunapipasmayukuna, mayukunaimakanqa.

26Killak'anchaypasintiqk'anchayninhinankanqa,intiq k'anchayninpasqanchiskutitahinankanqa,qanchis p'unchayk'anchayhina,SeñorDiosllaqtanpap'akisqan p'unchaypi,k'irikusqankutaqhaliyachisqanp'unchaypi

27Qhawariychis,SeñorDiospasutinqakarumantan hamushan,phiñakuyninwanrawrashaspa,llasaq'epillantaq, siminpasphiñakuywanmihunt'akashan,qallunpasnina hinan.

28Paypasamayninpasunuhunt'amayuhinankunkanpa chawpinmanchayanqa,nacionkunatayanqasiminwan ch'aqwananpaq,hinallataqrunakunaqwasanpihukfreno kanqa,chaymipantachinqa.

29Takiychis,ch'uyafiestaruwakusqantutapihina sonqonpaskusikuymi,imaynanpipasIsraelpaatiyniyoq orqonmanhamunanpaqtoqllawanrishanhinata

30SeñorDiosmik'ancharishaqkunkantauyarichinqa, phiñakuyninpaphiñakuyninwan,ruphaqninarawraywan, ch'eqeriywan,wayra-parawan,runtuwanima,makinpa k'anchariynintarikuchinqa

31SeñorDiospakunkanwanmiAsiriarunaqak'aspiwan maqasqakanqa

32SeñorDiospapampamanchurasqak'aspikunapasasqan cheqaskunapinchayk'aspikunawanarpakunawan maqanakunqa

33Tofetqañaupamantapachanordenasqakashanari, reypaqmiwakichisqakashan;ukhuntanhatuntaruwaran, chaypapilanqanina,askhak'aspiimaAzufremayuhina SeñorDiospasamayninmirawrachin

31RAKI

1Ay,Egiptomanyanapaquraykamuqkuna.Caballokunapi qhepakuychis,carretakunapitaqconfiaychis,askha kasqanraykuCaballopisillakuqkunapipas,ancha kallpasapakasqankurayku;IchaqamananIsraelpaCh'uya Diosnintachuqhawarinku,manataqmiSeñorDiostapas maskhankuchu!

2Chaywanpaspayqayachayniyoqmi,manaallinkunatan apamunqa,manataqmirimasqantakutichinqachu

3Egiptorunakunaqarunankanku,mananDioschu Caballonkupasaychayoqmi,mananespiritutachu.Señor Diosmakintahaywariqtinqa,yanapaqrunapasurmaykunqa, llapankutaqmipisiyapunqa,nispa

4SeñorDiosmikayhinataniwarqan:Imaynanleonpasuña leonpashap'isqantaqaparishankuhinata,askhamichiqkuna paycontrawaqyamuqtinkuhina,mananmancharikunqachu paykunaqqapariyninwan,nitaqmipisichakunqachu paykunaqqapariyninwan,chhaynapintukuy-atiyniyoq SeñorDiosqauraykamunqaSionorqopaq,orqopaqpas maqanakunanpaq.

5Imaynanp'isqokunaphawashanku,chayhinatanTukuyatiyniyoqSeñorDiosqaJerusalénllaqtatadefiendenqa. defiendespataqmichaytaqonqa;Chaytapasaspataq waqaychanqa

6Israelpamirayninkunasinchitahatarisqankuman kutirimuychis.

7Chayp’unchaypinsapankankuqolqemantaidolonkunata, qorimantaruwasqaidolonkunatapaswikch’upunqa,chay idolokunatanhuchaykichispaqmakiykichiswan ruwasqaykichis

8ChaypachanAsiriarunaqaespadawanurmaykunqa, manataqmihukkallpasaparunamantachuChayespadataq manamillayrunamantachumikhupunqa,espadamantan ayqekunqa,waynankunapasch'aqwasqakanqaku,nispa.

9Manchakuspankutaqmiallintakyasqawasinman chimpanqa,kamachikuqninkunapasmancharikunqakun

banderata,ninmiSeñorDiosqa,paypaninanmiSionpi kashan,hornonpasJerusalénllaqtapinkashan.

32RAKI

1Qhawariy,chanin-kaypireykamachikunqa, kamachikuqkunataqtaripaypikamachikunqaku

2Runaqawayramantapakakunahinankanqa,wayraparamantapakasqahinataqmikanqach'akipiunu mayukunahina,sayk'usqahallp'apihatunqaqallanthun hina

3Rikuqkunaqñawinpasmananch’usaqyanqachu, uyariqkunaqninrinpasuyarinqan.

4Qhepakuqsonqonpasyachaytanentiendenqa, qaqchakuqkunaqqallunpassut'itarimananpaqmilisto kanqa.

5Millayrunaqamanañanliberalnisqachukanqa,nitaqmi churlpasaskhachunisqakanqa

6Millayrunaqamillaysimikunatanrimanqa,sonqonpas manaallintanruwanqa,iskayuyakaytanruwanqa,Señor Dioscontrapantachinqa,yarqasqarunakunaqalmanta ch'usaqyachinanpaq,ch'akisqarunakunaqukyanantapas ch'usaqyachinqa

7Chuqlluqtocanasqanpasmillaymi,millay yuyaykuykunatanyuyaykunwakchakunatallulla simikunawanwañuchinanpaq,manaallinrunakunaallinta rimaqtinpas

8Qolqesonqoyoqrunanichaqamanaqonqayllakaqkunata yuyaykunQhapaqkaqkunawantaqsayanqa,nispa

9Hatariychis,hawkallakawsaqwarmikuna;mana cuidakuqususikuna,kunkayniytauyariychis;rimasqayta uyariychik

10Manacuidakuqwarmikuna,askhap'unchaykunan, askhawatakunanmancharisqakankichis,cosechaqa tukupunqan,huñuypasmananchayamunqachu

11Qankunahawkallakawsaqwarmikuna,khatatataychis Manacuidakuqrunakuna,mancharisqakaychis, q'achuychis,q'alataq'alaykuychis,wasanpitaqsaco p'achatawataychis,nispa

12Chuchumanta,sumaqchakrakunamanta,puququvas sach'amantawaqanqaku

13Llaqtaypahallp'anmanmiwicharinqakichkakuna, k'aspikunaima;ari,kusikuyllaqtapillapakusikuy wasikunapatapi

14Palaciokunasaqerparisqakasqankuraykullaqtapiaskha runakunanpuchunqaku;fortalezakuna,torrekunapas wiñaypaqmimachaykunapaqkanqa,sallqaasnokunapa kusikuynin,ovejakunapapaston;

15HanaqpachamantaEspirituhich'aykuwananchiskama, ch'inneqpasruruqchakrakanankama,ruruchakrapas sach'a-sach'ahinayupasqakanankama

16Chaypachanch'inneqpitaripayqakanqa,chaninkaytaq puquqchakrapiqhepanqa

17Chaninkayllank’ayqathakkaymikanqa;chaninkaypa efectontaqwiñaypaqch'inkay,manamanchakuqkaypas

18Llaqtayqathaktiyaykunapi,manamanchakuq tiyaykunapi,thaksamaywasikunapiimatiyanqaku.

19Rumiparamuptin,yunkapatamanuraykamuptin Llaqtataqpisipampapipisiyapunqa

20Kusisamiyoqmikankichisllapaunuqladonpi tarpuqkuna,toroqasnoqchakintachaymankachaqkunapas

33RAKI

1Ayqanmantasuwakuq,manataqsuwasqakarqanki ¡Qantatraicionarqanku,manataqmiqanwan traicionarqankuchu!suwaytasaqeqtiykiqa,suwasqakanki; Q'otuytatukuqtiykitaq,q'otusunkiku,nispa

2SeñorDiosníy,khuyapayakuwaykuÑuqaykuqa suyachkaykikum,sapapaqarinpaykunapamakinkukay, sasachakuypachapipasqespichiwaqniyku

3Ch'aqwaypaqaparisqanwanmirunakunaqaayqekurqanku hoqarikusqaykipinnacionkunach'eqesqakarqanku 4Qhepakunaykichispashuñusqakanqa,imaynan langostakunaphawaykachanhinata.

5SeñorDiosqahatunchasqan;Altopatapintiyashan,Sion llaqtatanhunt'achirqantaripaywanchaninkaywanima 6Yachayniyoqkaypas,yachaypastiempoykiqallin takyasqanmikanqa,qespichinaykipaqpaskallpayoqmi kanqa,SeñorDiostamanchakuymipaypaqhapaqkaynin 7Qhawariychis,kallpasapakunanhawapiqaparinqaku, thakkaymantawillakuqkunapassinchitanwaqanqaku 8Hatunñankunaqach'usaqmikashan,ñanpuriqrunaqa manañanripunchu,rimanakuytanp'akipun,llaqtakunatapas pisicharqanmi,mananpitapasqhawarinchu

9Kaypachaqallakisqakashan,sinchillakisqataqmikashan, Líbanosuyuqap'enqakun,k'utusqataqmikashan,Sarón llaqtaqach'inneqhinanBasanwanCarmelowantaq rurunkutachhaphchikunku

10Kunanmihatarisaq,ninmiSeñorDiosqa.kunanmi hatunchasqakasaq;kunanqahoqarisaq

11Pajatanwiksallikunkichis,q'otukunatanruruchinkichis, ninahinasamayniykichismimillp'usunkichis.

12Runakunaqacalruphasqahinankanqa,kiskakunahinan ninapiruphachisqakanqa

13Karupikaqkuna,uyariychisimatachusruwasqayta. Qankunaqayllapikaqkunapas,atiyniytareqsikuychis

14Sionpihuchallikuqkunaqamancharikunkun; manchakuymiiskayuyarunakunatamusphachirqan.¿Pitaq ñuqaykumantaruphachiqninawanyachanqa?¿Pitaq noqanchisukhupiwiñaypaqruphachisqatiyanqa?

15Chaninpuriq,chaninrimaqpas.sarunchasqakunaq ganaynintapisichaq,sobornohap’iymantamakinta chhaphchiq,yawartauyarinanpaqrinrintahark’aq,mana allintarikunanpaqñawintawisq’aq;

16Altopatapintiyanqa,hark'akusqanqaqaqamanta armakunankanqa,t'antatanqonqakuununqaseguron kanqa.

17Ñawiykikunanreytasumaqkayninpirikunqaku,ancha karuhallp'atarikunqaku.

18SonqoykiqamanchakuypinyuyaymananqaMaypitaq qillqaqrikachkan?maypitaqchaskiqkachkan?¿maypitaq kachkantorrekunatayupaqqa?

19Mananrikunkichusinchik’arakrunakunata, reparasqaykimantapasaswanukhurimayniyoqrunakunata; manaentiendeyatisqaykiqaqchakuqqallumanta

20QhawariychisSionllaqtata,chayllaqtaqaJerusalén llaqtatanrikunki,manathunisqakarpahinaManan mayqenk’aspipashayk’aqpashorqosqachukanqa,nitaq mayqenwaskhanpasp’akisqachukanqa

21ChaypinhatunchasqaSeñorDiosqaanchomayukunaq mayukunaqcheqasninkanqa.Chaymanqamananremoyoq galerapasrinqachu,nitaqmigallantebarcopaspasanqachu

22SeñorDiosmijuezniyku,SeñorDiosmikamachikuy qowaqniyku,SeñorDiosmireyniyku.paymisalvawasun.

23Mamaykikunaqakacharisqañankashan;manaallintachu mast'ankutakallpachaytaatirqanku,mananvelatapas mast'ariytaatirqankuchu:chaymantaqahatunsaqueopa hap'isqanmirakisqa;wist’ukunahap’inku

24Chaypitiyaqrunakunaqamananninqachu: “Onqosqañankani”,nispa.

34RAKI

1Nacionkuna,asuykamuychisuyarinaykichispaqLlaqta runakuna,uyariychis,kaypachapaschaypikaqkunapas uyarichunkaypachata,chaymantalloqsimuqtukuy imaymanakunatapas

2SeñorDiospaphiñakuyninqallapasuyukunapinkashan, phiñakuynintaqllapaejercitonkupi

3Wañuchisqankunapaswikch'usqakanqaku,ayankumanta q'apaypaslloqsimunqa,orqokunapasyawarninkuwanmi chullupunqa

4Hanaqpachapillapaejercitokunanch'usaqyachisqa kanqa,hanaqpachakunapask'uyusqahinank'uyusqakanqa, llapanejercitonkunapasurmaykunqakun,uvassach'amanta raphiurmamuqhina,higossach'amantaurmaqhigohina

5Hanaqpachapiespadaymibañasqakanqa,Idumea llaqtaman,ñakasqayrunakunamanpasjuzgananpaq uraykamunqa

6SeñorDiospaespadanqayawarwanmihunt'aykusqa, wirawanwirayachisqa,corderokunaqcabrakunaq yawarninwan,carnerokunaqriñonninpawiranwan,Bozra llaqtapinSeñorDiosqasacrificiotahaywananpaq,Idumea hallp'apitaqaskhawañuchisqakanqa

7Paykunawankuskanunicorniokunauraykamunqaku, torokunapastorokunawankuska.Allpankutaqyawarwan ch'akisqakanqa,ñut'uallpankutaqwirawanwirayachisqa kanqa

8Chayp'unchayqaSeñorDiospavengakunanp'unchaymi, Sionpich'aqwaymantakutichipuywatataq

9Mayukunapasñut'umanmitukupunqa,hallp'antaq azufremantukupunqa,hallp'antaqrawraqñut'uman tukupunqa

10Manantutapasp'unchawpaswañunqachuq'osñinqa wiñaypaqmiwicharinqa,miraykunamantamiraymanmi ch'usaqyapunqaMananpipaschaynintaqapasanqachu wiñay-wiñaypaq

11Ichaqacormoranwank'aspiwanqadueñochakunqakun. chaypiqalechuzapas,cuervopastiyanqakum,chaypa hawanpimch'aqwayta,ch'usaqrumikunatapasmast'arinqa, nispa

12Chaypiallinqhawarisqarunakunatanwaqyanqaku, ichaqamananpipaschaypiqakanqachu,llapan kamachikuqninkunapasmanaimapaqpaskanqakuchu.

13Wasinkunapinkiskakunalloqsimunqa,ortigakuna, k'aspikunaima

14Ch’inneqpisallqaanimalkunapaschayislapisallqa animalkunawanmitupanqaku,sátirotaqrunamasinta qaparinqa;qapariqlechuzapaschaypisamarinqa,hinaspa samarinanpaqsitiotatarinqa

15Chaypinhatunlechuzaqaq'esachataruwanqa,puñunqa, t'oqyachinqa,llanthunpitaqhuñukunqa.

16SeñorDiospaqelqanmantamaskhaychis,hinaspa leeychis,mananmayqenpaskaykunamantapisinqachu,

mananpipaspisinqachucompañerontapas,simiymi kamachiwarqan,espiritunpaspaykunatahuñurqan.

17Paykunapaqsuertetawikch'uykuspamakinwan t'aqarqan,wiñaypaqmidueñochakunqaku,miraymanta miraymanchaypitiyanqaku.

35RAKI

1Ch'inneqpassapallancheqaspaspaykunaraykun kusikunqa;Ch'inneqtaqkusikunqa,rosashinataqt'ikarinqa

2Anchatant'ikarinqa,kusikunqataqmikusikuywan takikunawanpas,Líbanosuyupak'anchariyninmiqosqa kanqa,Carmeloq,Saronpasumaqkayninmi,paykunan rikunqakuSeñorDiospak'anchariyninta,Diosninchispa anchaallinkaynintapas

3Pisikallpayoqmakikunatakallpachaychis,pisikallpayoq qonqorikunatapastakyachiychis

4Manchakuqsonqoyoqrunakunataniy:Kallpachakuychis, amamanchakuychischu,Diosniykichismihamunqa vengakuspa,Diosmikutichipunqapaymihamuspa qespichisunki

5Hinanñawsakunaqñawinkicharikunqa,manauyariqpa ninrinpaskicharikunqan

6Hinaqtinmiwist'urunaqaq'aytuhinasaltanqa,upa qallunpastakinqa,ch'inneqpinunulloqsimunqa, mayukunapasch'inneqpinlloqsimunqa

7Ch'akihallp'aqahukestanquemanmitukupunqa, ch'akisqahallp'ataqunupukyumantukupunqa, dragonkunaqtiyasqanpi,maypichussapankankupuñunku, chaypiqapastokunakanqa,k'aspikuna,k'aspikunaima

8Chaypinhukhatunñankanqa,hukñantaq,ch'uyakay ñannispasutichasqakanqa;qhellirunakunaqamananchay patantapasanqachu;Ichaqachaykunapaqmikanqa,mana yuyayniyoqñakaspankupas,mananpantanqakuchu,nispa. 9Manamchaypiqakanqachuleonpas,nitaqmillay animalpaschaymanwicharinqachu,manataqmichaypiqa tarikunqachu.Kacharichisqakunanichaqachaypi purinqaku

10SeñorDiospakacharichisqankunaqakutimuspankun Sionmanhamunqakutakikunawanwiñaykusikuywan umankupi,kusikuywankusikuywan,llakikuywan suspiraywanayqekunqaku

36RAKI

1ReyEzequiaspachunkatawayoqwata kamachikushaqtinmi,AsirianacionmantareySenaqueribqa Judánacionpillapadefiendesqallaqtakunatacontra hatarispahap’ikapurqan

2AsiriareymiRabsaquetaLaquisllaqtamantaJerusalén llaqtamankacharqanreyEzequiasmanaskhaejercitowan Hinanpayqasayasharqanwichayestanqueqpurina ñanninta,chaytaqhunt'achiqchakraqhatunñanninpi

3HilquiaspachurinEliakim,chaywasimantaencargakuq, Sebna,AsafpachurinJoa,chayqelqataqelqaq,payman lloqsimurqanku

4HinaqtinmiRabsaqueqapaykunatanirqan:–Ezequiasman niychis:‘Asirianacionpareyninhatunreyminin:“¿Imapi confiasqaykiri?”,nispa

5Ñoqannini,(ichaqayanqarimaykunallan) awqanakuypaqyuyayniyoqmikani,kallpayoqmikani, kunanqa,¿pipitaqhap'ipakunkiñoqacontrahatarinaykipaq?

6Qhawariy,Egiptopatapikayp'akisqak'aspik'aspipi hap'ipakunki.Chaymank'umuykuspaqa,makinmanmi haykuspat'oqyachinqa,EgiptoreyFaraonpasllapanpaypi hap'ipakuqkunapaqmi.

7Ichaqasichusniwanki:DiosninchisSeñorDiospin confiayku,¿manachupaychuEzequiaspaaltocheqasninta, altarkunatapasqechupurqan,hinaspaJudállaqtata Jerusalénllaqtatawannirqan:Kayaltarpañawpaqenpi yupaychankichis?

8Chayrayku,amahinakaspa,patronniyAsiriareyman prendataqoy,iskaywaranqacaballokunatanqosqayki, sichusqanmantasillakuqrunakunatachuraytaatiwaq chayqa.

9¿Imaynataqpatronniypaaswanhuch'uykamachinpahuk capitanpauyantakutirispaEgiptomanhap'ipakunki carretakunata,caballopisillakuqkunatapas?

10¿KunanqachumanaSeñorDioswankayhallp'ata ch'usaqyachinaypaqhamushani?SeñorDiosminiwarqan: Kayhallp'amanwichaspach'usaqyachiy,nispa.

11HinaqtinmiEliakim,Sebna,JoahpiwanRabsaqueta nirqanku:–Amahinakaspa,Siriasimipi kamachiykikunamanrimay,nispa.Ñoqaykuqaentiendeyku, amataqjudíorunakunaqrimayninpirimapayawaykuchu, perqapatapikaqrunakunaqninrinpi

12Rabsaquetaqichaqanirqan:–¿Patronniychu patronniykiman,qanmanpaskachamuwarqankay simikunatarimanaypaq?¿Manachuperqapatapitiyaq runakunamankachamuwarqan,paykunakikinkuwanuta mikhunankupaq,qankunawankuskapistaukyanankupaq?

13HinaqtinmiRabsaqueqasayarispa,judíorunakunaq rimayninpisinchitaqaparispanirqan:–Uyariychis,Asiria nacionpareyninhatunreyparimasqanta,nispa

14Reyqaninmi:AmaEzequiasqaq'otuchisunkichischu, mananqespichiytaatisunkichischu,nispa.

15AmataqEzequiasqaSeñorDiospiconfiasunkichischu: ‘SeñorDiosmiqespichiwasun’,nispa

16AmaEzequiastauyariychischu,Asiriareytaqnin: “Qankunahukregalotaqowankichis,hinaspañoqaman lloqsimuychis,sapankauvassach'ankuta,sapankahigos sach'ankutamikhunkichis,sapankaykichistaqpukyuq ununtaukyaychis

17Llaqtaykichishinahallp'amanpusamunaykama,trigo, vinohallp'aman,t'anta,uvaschakrahallp'aman.

18Cuidakuychis,amaEzequiasconvencechisunkichisman: SeñorDiosmiqespichiwasun,nispa¿Mayqen nacionkunapadiosninkunachuAsiriareypamakinmanta allpantaqespichirqan?

19¿MaypitaqkachkankuHamat,Arfaddioskuna? ¿maypitaqkachkanSefarvaimdioskuna?¿Samaria llaqtatachumakiymantaqespichiwarqanku?

20¿Pitaqkaysuyukunapillapadioskunamanta,paykunan hallp'ankutamakiymantaqespichiwarqanku,Jerusalén llaqtataSeñorDiosqamakiymantaqespichinanpaq?

21Paykunanichaqach'inllakarqanku,manataqmihuk simillatapaskutichirqankuchu,reypakamachikuyninmi karqan:Amakutichiychischu,nispa

22HilquiaspachurinEliakim,escribaSebna,Asafpa churinJoahpiwan,p'achankutallik'ispaEzequiasman hamurqanku,hinaspanRabsaqueqrimasqantawillarqanku

37RAKI

1ChaytauyarispanreyEzequiasqap'achantallik'ikuspa q'apap'achawanp'achakuspaSeñorDiospawasinman haykurqan.

2WasipiencargakuqEliakimta,escribaSebnata, sacerdotekunaqumallinkunatawankacharqanAmozpa churinprofetaIsaiasman.

3Paykunataqnirqanku:–Kayp'unchaymiEzequiasqanin: Kayp'unchayqañak'ariyp'unchaymi,k'amikuyp'unchaymi, k'amikuyp'unchaymi,wawakunaqanacenankupaqmi chayamunku,manataqmikallpapaskanchu wachakunankupaq,nispa.

4YaqapascháDiosniykichisSeñorDiosqauyarinman Rabsaqueqrimasqanta,paytanpatronninAsiriarey kachamurqankawsaqDiostak'aminanpaq,Diosniykichis SeñorDiospauyarisqansimikunatataqanyanqa, chayraykunmañakuyniykitahoqariypuchuqkunapaq

5ChaymireyEzequiaspakamachinkunaIsaiasman hamurqanku

6Isaiastaqpaykunatanirqan:–Patronniykichistakayhinata ninkichis:SeñorDiosminin:Amamanchakuychischu asiriareypakamachinkunak'amiwasqankusimikunata, nispa

7Qhawariy,paymanphawaytakachamusaq,hukrimayta uyarispataqkikinhallp'anmankutipunqa;Hinaspan hallp'anpiespadawanwañuchisaq,nispa

8HinaqtinmiRabsaqueqakutispaAsiriareyLibna llaqtawanmaqanakushaqtatarirqan,Laquisllaqtamanta ripusqantauyarisqanrayku

9UyarirqantaqmiEtiopíanacionpareyninTirhacamanta niqta:“Qanwanmaqanakuqmilloqsimushan”,nispa ChaytauyarispanEzequiasmanwillaqkunatakacharqan: 10JudánacionpareyninEzequiasmankayhinataninkichis: ‘JerusalénllaqtaqamananAsirianacionpareyninpa makinmanchuqosqakanqa’,nispaqa,amayáconfiasqayki Diosniykiqaq’otuchisunkichu,nispa.

11Qhawariy,uyarirqankichismiAsiriareykunaqllapa hallp'akunamanruwasqankuta,llapanhallp'akunata ch'usaqyachispa;¿Kacharichisqachukanki?

12¿TelasarllaqtapitiyaqGozán,Harán,Rezef,Eden miraykunatahinachuñawpataytaykunaqthunisqan nacionkunaqdiosninkunaqespichirqanku?

13¿MaypitaqkachkanHamatllaqtapareynin,Arfad llaqtapareynin,Sefarvaim,HenahinaspaIvallaqtapa reyninpas?

14Ezequiasqawillakuqkunaqmakinmantacartata chaskispaleerqan,hinanEzequiasqaSeñorDiospa wasinmanrispaSeñorDiospañawpaqenmanmast'arirqan 15HinanEzequiasqaSeñorDiostamañakurqan

16Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosníy,IsraelpaDiosnin, querubinkunaqchawpinpitiyaq,qanllakaypachapillapa suyukunaqDiosninmikanki

17SeñorDiosníy,ninriykitak'umuykuspauyariySeñor Diosníy,ñawiykitakichariy,hinaspaqhaway,Kawsaq Diostak'aminanpaqkachamuqSenaqueribpatukuy rimayninkunatauyariy.

18SeñorDiosníy,cheqaqtapuninAsiriareykunaqallapa suyukunata,suyunkunatapasch'usaqyachirqanku 19Hinaspandiosninkutaninamanwikch'uykurqanku, manandioskunachukarqanku,aswanpasrunakunaq

Isaias makinparuwasqanmikarqan,k'aspimantarumimantawan, chayraykunpaykunatach'usaqyachirqanku.

20DiosniykuSeñorDiosníy,paypamakinmanta qespichiwayku,kaypachapillapasuyukuna yachanankupaq,qanllaSeñorDioskasqaykita.

21AmozpachurinIsaiasmiEzequiasmankacharqan:–IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:Asiriarey Senaqueribpacontranpimañakuwarqanki.

22KaymiSeñorDiospapaymantarimasqansimiqaSionpa ususinsipasmipisichasunki,pisichaspataqasikusunki Jerusalenpaususinmiumantakuyuchisunki,nispa 23¿Pitataqk'amirqanki,k'amirqantaq?¿Pipacontranpitaq kunkaykitahoqarirqanki?IsraelpaCh'uyaDiospa contranpipas

24KamachiykikunawanmiSeñorDiostak'amirqanki, hinaspannirqanki:“AchkacarretaykunawanmiLíbano orqopatamanwichamuni”,nispaPaypahatuncedro sach'akunata,allinabetosach'akunatawankuchuspa, haykusaqtaqmihallp'apataman,Carmelosach'asach'amanpas

25Ñoqaqat'oqorqanin,unutapasukyarqaninMuyuykusqa cheqaskunapillapamayukunatapaschakipampawanmi ch'akichirqani

26¿Manachuunaytauyarirqankiimaynaruwasqayta Ñawpapachamantataq,chaytaruwarqani?kunanmichayta hunt'achirqani,hark'asqallaqtakunatathunisqamontónman tukuchinaykipaq,nispa

27Chayraykunchaypitiyaqrunakunaqapisiatiyniyoq karqanku,mancharisqap'enqasqaimakarqanku,chakrapi pastohina,q'omerqorahina,wasipatapipastohina, manaraqwiñashaspatrigophatariqhina.

28Ñoqanichaqayachanimaypitiyasqaykita, lloqsisqaykita,haykumusqaykitapas,ñoqacontra phiñakusqaykitapas.

29Noqacontraphiñakuyniyki,ch'aqwayniykipas ninriymanhaykumusqanraykun,ganchoytasimiykiman churasaq,frenoytataqsimiykimanchurasaq,hinaspan hamusqaykiñannintakutirisqayki

30Kaymiqanpaqseñalkanqa:Kaywataqakikinmanta wiñaqmikhunatamikhunkichis.Iskaykaqwatapitaqchay rurumantat'ikarimun,kinsakaqwatapitaqtarpuspa cosechaspauvaschakrakunatatarpusparurunkunata mikhunkichis.

31Judáayllumantapuchuqkunaqa,wakmantan saphichakunqaku,wichaymantaqrurunqaku

32Jerusalénllaqtamantanlloqsimunqapuchuq runakunapas,Sionorqomantaayqekuqkunapas,tukuy kallpayoqSeñorDiosmichaytaruwanqa.

33ChayraykunSeñorDiosqaAsiriareymantanin:“Manan kayllaqtamanqahaykunqachu,nitaqflechatapas t’oqyachinqachu,nitaqescudoyoqñawpaqenmanqa hamunqachu,nitaqqochapatatapaswikch’unqachu”,nispa.

34Hamusqanñannintankutimunqa,manataqmikay llaqtamanqahaykunqachu,nispanSeñorDiosqanin

35Ñoqaqakayllaqtatandefiendesaq,ñoqakikiyrayku, kamachiyDavidraykuima,salvanaypaq

36ChaymantataqSeñorDiospaangelninqalloqsispaAsiria runakunaqcampamentonpipachakpusaqchunka phisqayoqwaranqarunakunatawañuchirqan,tutamantan hatarispankutaqllapankuwañusqaayakunakasharqanku.

37ChaymiAsirianacionpareyninSenaqueribqaripuran, kutispataqNínivellaqtapitiyaran

38DiosninNisrocpawasinpiyupaychashaqtinmichurin AdramelecwanSarezerwanespadawanwañuchirqanku. HinaspanArmeniasuyumanayqekurqanku,paypa rantinpitaqchurinEsarhadónkamachikurqan.

38RAKI

1Chayp'unchaykunapinEzequiasqawañuykamaonqosqa kasharqanHinanAmozpachurinprofetaIsaiaspayman hamuspanirqan:–SeñorDiosminin:Wasiykitaallichay, wañupunki,manataqkawsankichu,nispa

2HinanEzequiasqaperqamankutirispaSeñorDiosta mañakurqan.

3Hinaqtinminiran:SeñorDiosníy,yuyariy,cheqaq sonqowanhunt'asqasonqowanñawpaqeykipipurisqayta, ñawpaqeykipiallinkaqtaruwasqaytawan,nispa.Hinan Ezequiasqasinchitawaqarqan

4HinaqtinmiSeñorDiosqaIsaiasmanwillaran 5RispaEzequiasmanniy:TaytaykiDavidpaDiosninSeñor Diosminin:Mañakuyniykitanuyarirqani,waqayniykitapas rikurqanin,chunkaphisqayoqwatatanyapasaq,nispa 6QantapaskayllaqtatapasAsiriareypamakinmantan qespichisaq,kayllaqtatataqmidefiendesaq

7KaymiSeñorDiospaseñalninkanqa:SeñorDiosqakay nisqantahunt'ananpaq.

8Qhawariy,Ahazpaintiqllanthunpillanthunta,chunka gradaqhepamantakutichimusaqChaymiintiqachunka gradoskutimurqan,chaygradokunapitaquraykamurqan.

9JudásuyupireyEzequiaspaqelqasqanta,onqosqa kashaspa,onqosqanmantaqhaliyapuqtin

10P'unchayniytukukushaqtiyminirqani:Ayap'ampana punkukunamanmirisaq

11Ñoqannirqani:TaytaDiostaqamananrikusaqchu kawsaqrunakunaqhallp'anpi,manañanrunataqa rikusaqchukaypachapitiyaqkunawanqa,nispa 12Edadniyqachinkapunñan,michiqpakarpanhinan ñoqamantat'aqasqakashan,awaqhinankawsayniyta kuchurani,paymisinchionqoywankuchuwanqa, p'unchaymantatutakamataqmitukuchiwanki

13Paqarinkamamyuparqanileonhinallapatulluykunata pakinanta

14Grúaotaqgolondrinahinanch'aqwarqani:Palomahinan waqarqani,ñawiypashanaqpachataqhawarispaymi pisiyapun:SeñorDiosníy,sarunchasqankashani comprometekuyñuqapaq

15¿Imatataqnisaq?paymirimapayawan,paykikinpas chaytaruwaran,tukuywatakunanllamp'ullatarisaq almaypak'araksonqonpi.

16SeñorDiosníy,kaykunawanmirunakunaqakawsanku, tukuychaykunapinespirituypakawsayninqa,chhaynatan kutichipuwanki,kawsachiwankitaq

17Qhawariy,thakkayraykunsinchik'araksonqoyoq karqani,qanmiichaqaalmaytamunakuspaismuq t'oqomantaqespichirqanki,llapahuchaykunata qhepaykimanwikch'uwasqaykirayku

18Ayap'ampanaqamananalabasunkimanchu,wañuypas manan raymichasunkimanchu, t'oqoman uraykamuqkunapasmanancheqaq-kayniykitaqa suyakunkumanchu

19Kawsaq,kawsaq,paymialabasunki,imaynankunan p'unchayruwasqayhina,taytanwawakunaman reqsichisunkicheqaqkasqaykita

20SeñorDiosqaqespichiwananpaqmilistokasharqan, chaymiSeñorDiospawasinpitukuykawsashaqtiyku takiykunatatakisaqku

21Isaiasminiran:Hukhigot'urutahap'ispachay t'uqyasqapatamanchurachunku,hinanqhaliyapunqa,nispa. 22Ezequiaspasniran:“¿ImaseñaltaqSeñorDiospa wasinmanrinaypaq?”,nispa

39RAKI

1ChaypachanBabiloniareyBaladanpachurin Merodacbaladan,Ezequiasmancartakunatawanregalota apachirqan, onqosqa kashasqanmanta, qhaliyapusqanmantawan

2HinanEzequiasqapaykunatakusikuspapaykunaman rikuchirqananchachaninniyoqkaqninkunata,qolqeta, qorita,q'apaykunatapas,q'apaykunatapas,anchachaniyoq q'apaykunatapas,llapaarmadurankunata,qhapaq kayninkunapitarisqakunatapas.

3HinaqtinmiprofetaIsaiasreyEzequiasmanhamuspa tapuran:¿Imanirqankutaqkayrunakuna?¿Maymantataq qanmanhamurqanku?HinanEzequiasqanirqan:–Karu llaqtamantanhamuwanku,Babiloniallaqtamantan,nispa 4HinaqtinmiJesusqanirqan:–¿Imatanwasiykipi rikurqanku?HinanEzequiasqakutichirqan:–Wasiypillapa kaqkunatarikurqanku,qhapaqkayniyukhupiqamanan imapasmanarikuchisqayqakanchu,nispa

5HinanIsaiasqaEzequiastanirqan:–UyariyTukuyatiyniyoqSeñorDiospasiminta

6Qhawariy,p'unchaykunanchayamushan,wasiykipi kaqpas,ñawpaqtaytaykikunaqwaqaychasqankupas, Babiloniallaqtamanapasqakanankupaq,mananimapas puchunqachu,nispanSeñorDiosqanin

7Qanmantalloqsimuqchuriykikunamantanqechunqaku. Babiloniareypapalacionpineunucokunakanqaku

8HinaqtinmiEzequiasqaIsaiastanirqan:–AllinmiSeñor Diosparimasqaykiqa,nispa.Hinaspapasnillarantaqmi: Kayp'unchayniykunapinthakkawsay,cheqaq-kaypas kanqa,nispa

40RAKI

1Llaqtaytasonqochaychis,sonqochaychis,ninmi Diosniykichis

2Jerusalénllaqtatasumaqtarimaspaqapariychis, maqanakuynintukusqaña,huchanpaspampachasqa kasqanta,llapahuchankunamantaiskaykutitaSeñor Diospamakinmantachaskisqanrayku.

3Ch'inneqpiqapariqpakunkan:–SeñorDiospañanninta wakichiychis,ch'inneqpiDiosninchispaqhatunñanta allichaychis,nispa

4Llapawayq'okunanhatunyachisqakanqa,llapa orqokunapasorqokunapaspisichasqankanqa, k'uyusqakunapasch'uyanchasqankanqa,k'ullukunapas

5SeñorDiospak'anchariyninmisut'inchasqakanqa,llapa runapaskuskarikunqaku,SeñorDiospasimin rimasqanrayku.

6Chaykunkataqniran:Waqay,nispaPaytaqnirqan:–¿Imatataqqaparisaq?Llapaaychaqapastohinan,llapan sumaqkayninpaschakrat'ikahinan.

7Qurapasch'akipunmi,t'ikapasch'akipunmi,SeñorDiospa espiritunchaymanwayrachisqanrayku

8Qurapasch'akipun,t'ikapasch'akipun,Diosninchispa siminmiichaqawiñaypaqsayanqa.

9OSión,allinwillakuykunataapamuq,altoorqoman wichariy;Jerusalénllaqta,allinwillakuykunataapamuq, kallpawanrimay;hoqariy,amamanchakuychu;Judásuyu llaqtakunataniy:¡QhawariychisDiosniykichis! 10Qhawariychis,SeñorDiosqakallpasapamakinwanmi hamunqa,makintaqpaytakamachinqa.

11Ovejankunatanmichiqhinamichinqa,corderokunataqa makinwanmihuñunqa,hinaspansinqanpiapasqa, uñakunatataqsumaqllatapusanqa

12¿Pitaqmakinpat'oqonpiunutatupurqan,hanaq pachatataqtupurqan,hallp'ahallp'atapashuktupuypi hap'irqan,orqokunatapasbalanzapipesarqan, orqokunatapasbalanzapipesarqan?

13¿PitaqSeñorDiospaEspirituntapusarqan, yuyaychaqninkaspataqyachachirqan?

14¿Piwantaqyuyaykurqan,pitaqyachachirqan, chaninchayñantayachachirqan,yachaytayachachirqan, entiendeyñantapasrikuchirqan?

15Qhawariy,nacionkunaqahukbaldepagotahinan, balanzapiñut'uñut'uhallp'ahinataqyupasqakanku.

16Líbanonacionqamananruphachinapaqqaaypanchu, nitaqanimalkunapasruphachinasacrificiopaqhinachu

17Paypañawpaqenpillapasuyukunaqamanaimayoq hinankankuPaypaqqamanaimamantapas,yanqapaqmi yupasqakanku

18Chhaynaqa,¿piwantaqDiostatupachinkichis?Icha, ¿imarikch'akuqtataqpaywantupachinkichis?

19Llank'aqrunaqaq'alasqaidolotanchulluchin,qori ruwaqtaqqoriwanmast'arispaqolqemantacadenakunata wikch'un

20Pipaswakcha,manaimaofrendanayoqkaqqa,mana ismuqsach'ataakllan.manakuyuriqidolota allichananpaqmi,allinyuyayniyoqrunatamaskhan 21¿Manachuyachankichis?¿Manachuuyarirqankichis? ¿manachuqallariymantapachawillasunkichis?¿Manachu kaypachaqteqsinmantapachaentienderqankichis?

22Kaypachamuyupitiyaqmi,chaypitiyaqkunapas saltamonteshinakanku.Hanaqpachatacortinahina mast'ariq,tiyananpaqkarpahinamast'ariq

23Chaymiumallikunatamanaimamanpastukuchin Paymikaypachapijuezkunatayanqapaqhinatukuchin.

24Ari,manantarpusqachukanqaku;ari,manan tarpusqachukanqaku,ari,uywankupasmananhallp'api saphichakunqachu,paykunamanpaswayrachinqa, ch'akipunqa,muyuwayrapasq'omerhinaapapunqa

25Chhaynaqa,¿piwantaqrikch'achiwankichis,ichaiguala kasaq?nispasninCh’uyaDiosqa

26Ñawiykichistahoqariychis,hinaspaqhawariychis, pichuskayimaymanakunatakamarqan,paymi ejercitonkutayupaymanhorqomushan.mananhukrunapas pantachinchu

27¿ImanaqtintaqJacob,Israelllaqta,ninki:‘Tayta Diosmantanpakasqañanniy,Diosniymantajuzgasqaypas pasapun?

28¿Manachuyachanki?¿ManachuuyarirqankiwiñaywiñayDiosTaytaDios,kaypachaqk'uchunkunatakamaq, manasayk'usqanta,manataqsayk'usqanta? hamut'aynintaqamananmaskhaypaskanchu.

29Sayk’usqakunamanmiatiytaqon;Mana atiyniyoqkunamanmikallpatayapan

30Wayna-sipaskunapassayk'usqa,sayk'usqakanqaku, waynakunapasllapanmiurmaykunqaku.

31SeñorDiostasuyakuqkunanichaqamosoqkallpankuta mosoqyachinqaku.atoqhinaraphrayoqwicharinqaku; phawanqaku,manataqsayk'unqakuchu;Hinaspan purinqaku,manataqmipisipanqakuchu

41RAKI

1Wat'akuna,ñawpaqeypich'inllakaychis;runakuna kallpankutamosoqyachichunku,asuykamuchunku; chaymantarimachunku:juzgasqamanasuykamusun,nispa

2¿Pitaqintilloqsimuyladomantachaninrunata sayarichispachakimanwaqyachirqan,nacionkunatataq ñawpaqenmanqorqan,reykunatapaskamachirqan? espadanmanñut'uallpatahina,arconmanpasqarqosqa k'aspitahinaqorqan

3Paykunataqatiykachaspanmimanaimamanta manchakuspapasaran.chakinwanmanarisqanñanpipas.

4¿Pitaqchaytaruwarqan,qallariymantapachamiraykunata waqyaspa?ÑoqaSeñorDiosmi,ñawpaqkaq,qhepakaqpas Paymikani.

5Islakunaqachaytarikuspamancharikurqankuhallp'aq k'uchunkunamancharikuspaasuykamuspachayamurqanku

6Sapankankurunamasinkutayanaparqanku.Sapankataqmi wawqentanirqanku:Kallpachakuychis,nispa

7Chaymicarpinteroqaqoriruwaqta,martillowan llañuyachiqtapasyunquetatakaqtapaskallpacharqan: “Listoñankashansoderapaq”,nispa

8Qanmiichaqa,Israel,kamachiy,akllasqayJacob,amigoy Abrahampamiraynin.

9Kaypachaqk'uchunkunamantahap'ispa, umalliqkunamanta waqyaspa nisurqanki: Kamachikuyniymikanki,nispa.Akllarqaykim,manam wischurqaykichu

10Amamanchakuychu;Ñoqaqaqanwanmikashani,ama mancharikuychu.Diosniykiqañoqankani, kallpachasqaykin;ari,yanapasqayki;ari,chaninkayniypa pañamakillanwanmitakyachisqayki

11Qhawariy,llapaqancontraphiñakuqkunaqa p'enqachisqanp'enqachisqaimakanqakuQanwan maqanakuqkunapaswañunqakun

12Paykunatamaskhanki,manataqtarinkichu,qanwan maqanakuqrunakunatapas

13ÑoqaDiosniykiSeñorDiosmipañamakiykitahap'ispa nisqayki:Amamanchakuychu,nispa.Yanapasqaykim.

14QanJacobkurukuna,Israelrunakunapas,ama manchakuychu.Yanapasqaykim,nispamninTaytaDios hinaspakacharichiqnikipas,IsraelpaChuyaDiosnin 15Qhawariy,kiruyoqmosoqfilotrillanataruwasaq, orqokunatatrillaspahuch'uyllamaqanki,orqokunatapas pajamanrikch'achinki.

16Paykunatawayrachinki,wayrapaspaykunataapapunqa, wayrapasch'eqechinqa,SeñorDioswantaqkusikunki, IsraelpaCh'uyaDiosninmantataqhatunchakunki

17Wakchakunapas,wakchakunapasunutamaskhaqtinku, manayakukaqtin,qallunkupasch'akiymantapisiyaqtinqa, ñoqaSeñorDiosmipaykunatauyarisaq,ñoqaIsraelpa Diosninmimanasaqesaqchu

18Altopampakunapimayukunatakicharisaq, wayq'okunaqchawpinpitaqpukyukunata,ch'inneqtayaku

estanquemantukuchisaq,ch'akihallp'atapasunupukyuta tukuchisaq.

19Ch'inneqpintarpusaqcedrosach'ata,shitasach'ata, mirtosach'ata,aceitesach'ataima.Ch'inneqpinchurasaq abetosach'ata,pinosach'ata,cajasach'atawan.

20Chayhinapinpaykunaqarikunqaku,yachanqaku, qhawarinqaku,entiendenqakutaqSeñorDiospamakin chaytaruwasqanta,Israelpach'uyaDiosninpaskamasqanta. 21SeñorDiosmininsinchiyuyayniykichista horqomuychis,nispasninJacobpaReynin

22Paykunatahorqomuchunku,hinaspawillawasun imachuspasananta,willachunkuñawpaqkaqkunata, imakunachuskashasqanmanta,chaykunata qhawarinanchispaq,qhepatukukuynintayachananchispaq otaqwillawaykuhamuqtiempopaqkaqkunata

23Qhepamanhamuqimaymanakunatarikuchiychis,dios kasqaykichistayachananchispaq,ari,allintaruwaychisotaq manaallintaruwaychis,mancharisqakananchispaq, hinaspakuskaqhawananchispaq.

24Qhawariy,manaimamantapaskankichis,mana imamantaruwasqaykichispas

25Wichayladomantanhuktahatarichirqani,paymi hamunqa,intilloqsimuyninmantansutiytawaqanqa, hinaspankamachikuqkunamanhamunqat'urupit'urutahina, mankaruwaqt'urutasaruqhina.

26¿Pitaqqallariymantapachawillarqanyachananchispaq? Ñawpaqtaqa,chaninmi,ninanchispaq?ari,mananpipas rikuchiqkanchu,ari,manankanchuwillakuq,ari,manan pipasrimayniykikunatauyariqqakanchu

27ÑawpaqkaqmiSiontaninqa:Qhawariychis,paykunatan Jerusalénllaqtamanqosaqallinwillakuykunatawillaq runata,nispa

28Qhawashani,manataqpipaskarqanchupaykuna ukhupipas,manataqyuyaychaqpaskarqanchu,paykunata tapuqtiy,huksimillatapaskutichiytaatiq

29Qhawariy,llapankunyanqallakanku;ruwayninkuqa mananimapaschu:chullusqarikch'ayninkuqawayrapas, ch'aqwaymi

42RAKI

1Qhawariychiskamachiyta,paytansayapani Ajllasqaykuna,paykunawanmialmayqakusikun. Paymanmiespirituytachurani,paymimanajudío runakunamanjuzgaytaapamunqa

2Mananqaparinqachu,nitaqhoqarinqachu,nitaqcallepi kunkantauyarichinqachu

3P'akisqacañataqamananp'akinqachu,q'osñiqlinotapas mananwañuchinqachu

4Payqamananpisichanqachunitaqhukmanyanqachukay pachapijuiciotachuranankama

5DiosTaytaDiosminin,hanaqpachatakamaq,mast'ariq. kaypachatamast'ariq,chaymantalloqsimuqpaschaypi tiyaqrunakunamansamaytaqoq,chaypipuriqkunaman espiritutaqoq

6ÑoqaSeñorDiosmichanin-kaypiwaqyamurqayki, makiykitahap'ispawaqaychasaq,llaqtapaqrimanakuyman hina,manajudíorunakunaqk'anchayninkananpaq 7Ñawsakunatakicharinankupaq,carcelmantapresokunata, tutayaqpitiyaqkunatawancarcelmantahorqomunankupaq.

8ÑoqanSeñorDiosqakani,sutiyqa,mananhukmanpas hatunchayniytaqosaqchu,nitaqmigrabasqa idolokunamanpasyupaychayniytapasqosaqchu

9Qhawariy,ñaupaqkaqkunapashunt'akurqanmi,mosoq imaymanakunatapaswillashani,manaraq paqarimushaqtinmichaykunatawillaykichis

10TaytaDiostatakiychismosoqtakiyta,kaypachaq tukukuyninmantapachapaytayupaychaychis,lamarqochamanuraykamuqkuna,llapachaypikaqkunapas islakunapi,chaypitiyaqkunapas

11Ch'inneqpillaqtakunapas,Kedarllaqtapitiyaq llaqtachakunapipasqaparichunku

12SeñorDiostahatunchachunku,wat'akunapipaspayta yupaychachunku

13SeñorDiosqakallpasaparunahinanlloqsinqa, maqanakuqrunahinanenvidiakunqa.awqankunata atipanqa

14Unayñanupallallakashani;Noqaqach'inmikarqani, manataqmikikiytapashark'akurqanichu,kunanmiwaqaq warmihinawaqasaq;Hukkutillapimchinkachisaqhinaspa mikurusaq

15Orqokunata,orqokunatapasch'usaqyachisaq,llapa qorakunatapasch'akichisaqMayukunatapasislakunaman tukuchisaq,estanquekunatapasch'akichisaq

16Ñawsakunataqmanareqsisqankuñannintapusamusaq; Manareqsisqankuñankunapinpusasaq,tutayaqtan k'ancharichisaq,q'ewisqakunatapasallichasaq Chaykunatanpaykunataruwasaq,manataqmisaqesaqchu.

17Qhepamankutirisqakanqaku,sinchip'enqasqakanqaku, k'uyusqaidolokunapihap'ipakuq,chullusqaidolokunaman niq:Diosniykukankichis,nispa.

18Manauyariq,uyariychisQankunañawsakuna, qhawanaykichispaq,nispa

19¿Pitaqñawsakanman,manaqakamachillaychu?icha manauyariqchu,kachamusqaywillakuqhinachu?¿Pitaq manapantaqrunahinañawsa,SeñorDiospakamachinhina ñawsa?

20Askhaimaymanatarikuspa,ichaqamanan kasukunkichuninrikunatakichaspa,ichaqamanan uyarinchu.

21SeñorDiosqachaninkayninraykunkusikunPaymi KamachikuySimitahatunchachinqa,hinaspa hatunchasqataruwanqa.

22Ichaqakayrunakunaqasuwasqa,suwasqarunakunan Llapallankunt'oqopiwisq'asqakashanku,carcel wasikunapipaspakasqakashanku.Saqueopaq,manataq pipasninchu:Kutichiy,nispa

23¿Pitaqqankunamantachaytauyarinqa?¿Pitaquyarinqa hinaspauyarinqahamuqtiempopaq?

24¿PitaqJacobtasuwakunamanqorqan,Israeltataq suwakunaman?¿ManachuSeñorDios,paycontra huchallikusqanchis?manataqmipaypañanninkunapi puriytamunarqankuchu,manataqmikamachikuysiminta kasukurqankuchu

25Chayraykunpayqaphiñakuyninpaphiñakuyninta, maqanakuypakallpantapaspaymanhich'aykurqan, muyuriqnintataqninatahap'ichirqan,ichaqamanan yacharqanchuHinanruphachirqan,ichaqamanan sonqonmanchuchurarqan

43RAKI

1Kunanmiichaqakayhinatanin,kamaqniykiSeñor Diosqa,Jacob,kamaqniykipas,Israelllaqtan:Ama manchakuychu,ñoqankacharichirqayki,sutiykiwanmi waqyarqayki,nispaqamqañuqapamkanki

2Unukunatapasaspaykiqaqanwanmikasaq Mayukunatapasmananhunt'aykusunkichu,ninaukhunta purispaqamananruphachisqachukankimanataqminina rawraypasrawrasunkichu

3ÑoqankaniSeñorDiosniyki,Israelpach'uyaDiosnin, Qespichiqniyki

4Ñawpaypianchachaniyoqkasqaykimantapachan,ancha allinqhawarisqakanki,ñoqataqmunakuyki,chayraykun qanraykurunakunataqosaq,kawsayniykipaqtaq runakunataqosaq.

5Amamanchakuychu,qanwanmikashani,intilloqsimuy ladomantanmirayniykitapusamusaq,intihaykuy ladomantataqhuñusqayki.

6Wichayladomanminisaq:Saqeychis,nispaUray ladomantaq:Amaqhepamankutiychischu,karumanta churiykunata,ususiykunatawankaypachaq k'uchunkunamantaapamuychis,nispa

7Llapasutiywanwaqyasqarunakunatapas,ñoqanpaytaqa kamarqanihatunchayniypaq,paytankamarqani.ari, paytaqaruwarqani

8Ñawiyoqñawsakunata,ninriyoqmanauyariqkunatapas horqomuychis.

9Llapasuyukunahuñusqakachun,runakunataq huñunakuchunku,¿pitaqpaykunamantawillawananchispaq, ñawpaqpikaqkunatawillawasunman?testigokunata horqochunkuchaninpaqqhawarisqakanankupaq,otaq uyarispaninkuman:Cheqaqmi,nispa

10Qankunaqatestigoykunankankichis,ninmiSeñor Diospas,akllakusqaykamachiypas,reqsiwaspa creewanaykichispaq,paykasqaytaentiendenaykichispaq 11ÑoqaSeñorDiosmikani.Ñoqamantaqamanan qespichiqpaskanchu

12Qankunaukhupimanawakdioskashaqtinmiwillarqani, qespichirqani,willarqanitaqmi,qankunaqatestigoykuna kankichis,ninmiSeñorDiosqañoqaDioskasqayta

13Ari,manaraqp’unchaykashaqtinmipaykani; manataqmipipasmakiymantakacharichiqkanchu:Ñoqaqa llank'asaqmi,¿pitaqsaqenqa?

14Israelpach'uyaDiosninkacharichiqniykichisSeñor Diosminin:QankunaraykumBabiloniamankachamurqani, hinaspamllapakamachiqninkunatahinaspabuquekunapi qapariqCaldearunakunatapasuraykachirqani.

15ÑoqanSeñorDiosqakani,ch'uyaDiosniyki,Israelta kamaq,Reyniyki

16KaytanninSeñorDiosqa,paymilamar-qochapiñanta ruwan,hatununukunapitaqñantaruwan.

17Chaymicarretata,caballotapas,ejercitota,atiyniyoq runakunatapashorqomunkuskapuñunqaku,manan hatarinqakuchu,chinkapunku,aysanahinawañusqa 18Amañawpaqkawsaykunatayuyariychischu,amataq ñawpaqkawsaykunatapasyuyaykuychischu.

19Qhawariy,mosoqruwaytanruwasaq;kunanqawiñanqa; ¿manachuchaytayachankichis?Ch'inneqpiñantaruwasaq, ch'inneqpimayukunatapas.

20Sallqaanimalkunapas,dragonkunapas,lechuchakunapas hatunchawanqaku,ch'inneqpiunuta,ch'inneqpi

mayukunataqosqayrayku,akllasqayllaqtayman ukyanaypaq.

21Kayrunakunatanñoqakikiypaqkamarqani;paykunan alabawanqaku.

22Ichaqa,Jacob,mananwaqyamuwarqankichu;Israel llaqta,ñoqamantasayk'usqañankanki,nispa

23Ruphachinasacrificioykikunaqhuch'uyuywankunataqa manan apamuwarqankichu. manataqmi sacrificioykikunawanpashatunchawarqankichuManam ofrendawanchuservirqayki,nitaqinciensowanpas sayk'uchirqaykichu

24Manataqmiqolqewanchumisk'ikaspitarantiwarqanki, nitaqmi sacrificioykikunaq wirantapas hunt'achiwarqankichu,aswanpashuchaykikunawanmi serviwarqanki,manaallinruwasqaykikunawanmi sayk'uchiwarqanki.

25Ñoqanoqankani,huchaykikunatamanayuyariq 26Yuyariway,rogakusunchis,allinpaqqhawarisqa kanaykipaqwillay.

27Ñawpaqtaytaykiqahuchallikurqanmi, yachachiqniykikunapasñoqacontranhuchallikurqanku

28Chayraykunch'uyacheqaspiumallikunata qhellicharqani,Jacobtataqñakaymanchurarqani, Israeltapask'amiymanchurarqani

44RAKI

1Chaywanpaskunanqauyariy,kamachiyJacob;Israel runakunatawanakllakusqayta

2WiksaykimantapachakamaqniykiSeñorDiosminin, paymiyanapasunki.YawJacob,kamachiy,ama manchakuychu;Qantaq,Jesurun,akllakusqay,nispa 3Ch'akisqarunamanmiunutahich'aykusaq,ch'aki hallp'amanmiunuwanhich'aykusaq,mirayniykikunamanmi espirituytahich'aykusaq,mirayniykikunamanpas saminchayniytahich'aykusaq

4Hinaptinmipastokunapachawpinpihinawiñanqaku, yakupapatanpisaucesaucekunahina

5Hukrunanninqa:SeñorDiospakani,nispa hukninñataqmiJacobpasutinwansutichakunqa; HukninñataqmimakinwanTaytaDiosmanqillqakunqa, Israelpasutinwansutichakunqa

6KaytanninIsraelpaReyninSeñorDiospas, kacharichiqninEjércitoSeñorDiospasÑawpaqkaqmi kani,qhepakaqtaqmikani;Ñoqamantahawaqamanan kanchuDiosqa.

7¿Pitaq,ñoqahina,waqyaspawillanqa,hinaspataq allichanqa,ñawpaqrunakunatachurasqaymantapacha? Hamuqimakunahamunantapaspaykunamanwillachunku, nispa

8Amamanchakuychischu,amataqmanchakuychischu, ¿manachuchaypachamantapachawillarqaykichis? qankunaqatestigoykunaraqmikankichis¿Kanmanchuhuk Dios?ari,manankanchuDios;Manammayqintapas riqsinichu

9Llallasqarikch'aytaruwaqkunaqallapankunyanqalla kanku.sumaqmiskikaqninkupasmananimapaqpas valenqachu;kikinkutaqtestigokunakanku;mana rikunkuchu,manataqmiyachankuchu;P'enqakunankupaq 10¿Pitaqdiostakamarqan,ichamanaimapaqvaleq idolotapaschulluchirqan?

11Qhawariy,llaparunamasinkunap'enqakunqaku, llank'aqkunapasrunakunamantankanku,llapankuhuñusqa kachunku,sayarichunkuchaywanpasmanchakuspankum kuskapinqanqaku.

12Pinzayoqherreroqaq'umirkunatanllank'an, martillokunawantaqruwan,makinpakallpanwanmi llank'an

13Carpinteroqakamachiynintamast'arikun.huk chiruwanmiqhatun;avionkunawanmichuran, brújulawantaqqhatun,runaqrikch'ayninmanhinataqruwan, runaqsumaqkayninmanhina;chaywasipiqhepakunanpaq 14Cedrosach'akunatakuchuspacipréssach'akunataencina sach'akunatawanhap'in,sach'a-sach'asach'akuna chawpipitaqkallpachan,usphatatarpun,parataqmikhuchin 15Runaqaruphachinqa,chaytahap'ispaq'oñikunqaari, rawrachispat'antatawayk'un;ari,hukdiostaruwan, hinaspayupaychan;llallasqaidolomantukuchispataq chaymanurmaykun

16Hukchikantaninapiruphachin;Hukchikantataq aychatamikhun;asnasqataasnaspasaksasqa,ari, q'oñikuspanin:Aha,q'oñiñankani,ninatarikurqani,nispa 17Puchuqnintataqhukdiosmantukuchin,chaydiostan ruwan,chaydiosmank'umuykuspayupaychaspamañakun, hinaspanin:Qespichiway,nispaQanmidiosniykanki, nispa.

18Paykunaqamananyacharqankuchunitaq entienderqankuchu,ñawinkutawisq'aykusqanrayku,mana rikunankupaq.sonqonkutapas,manaentiendenankupaq.

19Mananpipassonqonpiyuyaykunchu,manataqmi yachaypas,nitaqentiendeypaskanchu:“Hukpartentan ninapiruphachirqani”,nispa.ari,chaymantapaschaypa q’umirchankunapint’antatawayk’urqani;Aychataasnaspa mikhurqani,¿puchuqnintachumillaymillaymantukuchisaq? ¿Sach'ak'aspimanchuurmaykusaq?

20Usphatamikhushan,q'otusqasonqonhukladoman t'ikrarqan,manataqminiytaatinchu:¿Manachupaña makiypillullakashan?

21JacobpasIsraelpaskaykunatayuyariychisKamachiymi kanki,noqamunancharqayki;kamachiymikanki:Israel llaqta,mananqonqasqachukanki.

22Rakhuphuyuhinanhuchaykikunatachinkachirqani, huchaykikunatapasphuyuhinanpicharaniÑoqan kacharichirqayki,nispa.

23Qankunahanaqpachakuna,takiychisSeñorDiosmi chaytaruwaran,kaypachaqurayladonkuna,qapariychis, orqokunata,sach'a-sach'akunata,chaypillapa sach'akunatawantakiychis

24Kacharichiqniyki,wiksaykimantapachakamaqniyki SeñorDiosminin:ÑoqankanitukuyimataruwaqSeñor Diosqahanaqpachatasapallantamast'ariq;sapallaykay pachatamast'ariq;

25Chaymillullakuqrunakunapaseñalninkunata yanqachan,adivinokunatapaslocoyachinyachaysapa runakunataqhepamankutichiq,yachayninkutataqmana yuyayniyoqmantukuchiq;

26Paymikamachinparimasqantatakyachin, kachasqankunaqyuyaychasqantapashunt'an.Jerusalén llaqtataniq:–Qanpintiyanqaku,nispaJudásuyu llaqtakunamanpas:Qankunanhatarichisqakankichis, ismusqacheqaskunatapassayarichisaqmi.

27Ukhuukhutanin:Ch'akiy,mayuykikunatanch'akichisaq, nispa

28ChaymiCiromantanin:“Payqamichiqniymi,tukuy munasqaytanhunt'anqa.Yupaychanawasimanpas: Teqsinmichurasqakanqa,nispa

45RAKI

1SeñorDiosmininhanaqpachapaqakllasqanCirota, paypapañamakintanhap'irqani,paypañawpaqenpi suyukunatakamachinaypaqReykunapawasantapas kichasaqmi,ñawpaqninpiiskayraphiyoqpunkukunata kichanaypaqPunkukunapasmananwisq'asqachukanqa; 2Ñawpaykitarispak'uyusqacheqaskunataallichasaq, broncemantapunkukunatap'akisaq,fierromanta k'aspikunatapaskuchusaq

3Laqhayaqqhapaqkaykunatapas,pakasqacheqaskunapi pakasqaqhapaqkaykunatawanqosqayki,chhaynapin yachankiñoqaSeñorDiosqasutiykiwanwaqyaqniyki IsraelpaDiosninkasqayta

4KamachiqniyJacobrayku,akllasqayIsrael runakunaraykupassutiykiwanmiwaqyamurqayki 5ÑoqanSeñorDiosqakani,mananpipaskanchu,manan ñoqamantahukDiospaskanchu.

6Chhaynapin,intilloqsimuymanta,intihaykuy ladomantawanyachanqaku,mananpipasñoqallaqakanchu, nispa.ÑoqanSeñorDiosqakani,mananhukqakanchu.

7Ñoqank'anchaytakamani,tutayaqtapaskamani,thak kaytaruwani,millaykunatapaskamani,ñoqaSeñorDiosmi tukuykaykunataruwani.

8Hanaqpachata,hanaqpachamantauraykamuychis,hanaq pachapaschaninkawsaytahich'aykuchunÑuqaSeñor Diosmichaytaunancharqani.

9Ay,kamaqninwanmaqanakuqrunaqa!Mankat'aqaqa kaypachapimankaphatmakunawanmaqanakuchun¿Chay t'uruqaninmanchu:¿Imatanruwashanki?icha llamk'asqaykichu,¿Manamakiyuqchu?

10Ay,taytantaniq:¿Imatataqwachakunki?otaq warmiman:¿Imatataqwachamurqanki?

11Israelpach'uyaDiosninSeñorDiosminin: Wawaykunamantahamunanmantatapuwaychis,makiypa ruwasqanmantakamachiwaychis,nispa.

12Ñoqankaypachatakamarqani,chaypatapinrunata kamarqani,ñoqanmakiypashanaqpachatamast'arirqani, llapanejercitonkunatapaskamachirqanin.

13Chaninkaypisayarichini,tukuyñannintanpusasaq, paymillaqtaytahatarichinqa,presochasqaykunatataq kacharinqa,mananchaninpaqchunitaqpremioraykuchu, ninmiTukuy-atiyniyoqSeñorDiosqa

14SeñorDiosminin:Egiptonacionpallank'asqan,Etiopía nacionpa,Sabearunakunaqqhatusqankupas,qanmanmi hamunqaku,paykunanqanpakanqakuCadenawan watasqachimpanqaku,k'umuykuspataqqanman rogakunqaku:CheqaqtapuninDiosqaqanpikashan,nispa. manataqmihukpaskanchu,mananDiospaskanchu

15CheqaqtapuninqanqapakakuqDioskanki,Israelpa Diosnin,Qespichiq

16Llapallankunp'enqachisqakanqaku,p'enqachisqataqmi kanqaku,idolokunataruwaqkunankuskach'aqwanqaku.

17Israelrunakunanichaqawiñaypaqqespichisqakaspa SeñorDiospiqespichisqakanqaku,mananp'enqachisqachu kankichis,nitaqkaypachatamanatukukuq p'enqachisqachukankichis

18HanaqpachatakamaqSeñorDiosminin:KikinDiosmi kaypachatakamaq,kamaqpas;payqatakyachirqan,manan yanqapaqchukamarqan,runaqtiyananpaqmikamarqan: ÑoqanSeñorDiosqakani;manataqmihukpaskanchu.

19Mananpakallapichurimarqani,kaypachaqtutayaq cheqasninpipas,mananJacobpamiraynintaqanirqanichu: Yanqapaqmimaskhawaychis,ñoqaSeñorDiosmichaninkaytarimani,chaninkunatanwillani.

20Huñunakuspahamuychisnacionkunamantaayqekuq runakuna,asuykamuychis,mananimayachayniyoqpaschu kankullamasqarikch'ayninkuqk'aspintasayarichiq,mana qespichiyatiqdiostamañakuq

21Willaychis,hinaspapaykunataasuykachiychis.ari, kuskayuyaykunakuchunku:¿pitaqkaytawillaranñawpa pachamantapacha?¿Pitaqchaypachamantawillarqa? ¿ManachuñoqaTaytaDios?manataqmihukDiospas kanchuñoqamantaqa;chaninDios,Qespichiq; noqamantaqamananpipaskanchu

22Qhawariychis,salvasqakaychis,kaypachaqllapa k'uchunkunapi,ñoqanDiosqakani,mananhukqakanchu 23Ñoqaqakikillaymantanjurarqani,chaninkaypi simiymantalloqsimurqan,manañankutimunqachu:Llapa qonqoriykuwanmik'umuykuwanqa,llapaqallupas jurawanqa,nispa

24Cheqaqtapuninpipasninman:SeñorDiospinchanin kaypasatiyniyoqpaskani,paymanmirunakunahamunqaku Llapapaycontraphiñakuqkunapasp'enqakunqakun

25SeñorDioswanmiIsraelpamirayninkunaqachaninpaq qhawarisqakanqaku,hatunchakunqakutaqmi

46RAKI

1Beltaqk'umuykukun,Nebotaqk'umuykukun, idolonkupasanimalkunaman,uywakunamanwanmi kasharqansayk'usqaanimalpaqqaq'epihinankanku

2K'umuykunku,kuskak'umuykukunku;chayq'epitaqa mananqespichiytaatirqankuchu,ichaqapaykunakikinkun presochasqañakashanku

3Jacobpamirayninkuna,Israelpamirayninpallapallan puchuqninkunapas,wiksaymantapachaapasqakaqkunata, uyariwaychik

4Machuyanaykikamapaspaymikani;Chukchakunatapas apasqaykichikmi,ñuqamrurarqani,hinaspamapakusaq; Ñoqapasapasaqmi,qespichisqayki,nispa

5¿Piwantaqrikch'anachiwankichis,igualachiwankichis, tupanachiwankichistaq?

6Bolsamantaqoritahorqonku,balanzapiqolqetapesaspa qoriruwaqtacontratanku.Paytaqdiosmantukuchin, urmaykuspanku,ari,yupaychanku

7Hombronpiapaspa,apaspa,maymikananpichuraspa, sayanmaypikasqanmantaqamananapakunqachu,ari,huk runanwaqanqa,chaywanpasmanankutichiytaatinmanchu, nitaqsasachakuyninmantaqespichiytaatinmanchu

8Kaytayuyariychis,hinasparunakunamanrikuchikuychis

9Ñawpatiempopikaqkunatayuyariychis,ñoqanDiosqa kani,mananpipaskanchuÑoqaqaDiosmikani,manan pipasñoqahinaqakanchu,

10Qallariymantapachan,ñaupaqmantapachamanaraq hunt'akuqkaqkunatawillashaspa,khaynataniranku: “Ñoqaqayuyaykusqaymisayarinqa,tukuymunasqaytan ruwasaq”,nispa

11Intilloqsimuyladomantamillayp'isqotawaqyaspa,karu llaqtamantayuyaychasqaytahunt'aqrunata.Chaytaqa yuyaykurqanin,ruwasaqtaqmi

12Chaninkaymantakarunchakuqkallpasapasonqoyoq runakuna,uyariwaychis.

13Chaninkawsayniymanasuykachinimanankaruchu kanqa,qespikuyniypasmananqhepanqachu,qespichiytataq SionpichurasaqIsraelhatunchayniypaq.

47RAKI

1Uraykamuspañut'uallpapitiyaykuy,Babiloniaqdoncella ususin,pampapitiyaykuy,manankanchutiyanatiyana, Caldearunakunaqususin,manañannisunkichisñachu llamp'usonqo,ch'ullaruna

2Molinorumikunatahap'ispaharinatamuyuchiy, wisq'aykikunatakichariy,chakiykitapasq'alataruway, piernantapaskichariy,mayukunatapasay

3Q’alakayniykiqapakasqakanqa,ari,p’enqayniyki rikusqakanqa:Vengakusaq,manataqrunahinachu tupasqayki

4Kacharichiqninchismantanichaqa,Israelpach'uya Diosnin

5Caldearunakunaqususin,ch'inllatiyay,tutayaqman haykuy,manañansutichasqakankichu:qhapaqsuyukunaq señoran,nispa

6Llaqtaywanmiphiñakurqani,herenciayta qhellichaspaymimakiykimanqoykurqani.ñawpa pachamanmisinchitachurarqankiyugoykita

7Hinaqtinminiranki:“Wiñaypaqmiseñorakasaq,chaymi manakaykunataqasonqoykimanchurarqankichu, manataqmiyuyarirqankichuqhepatukukuynintapas”,nispa 8Chayrayku,kunanqakaytauyariy,kusirikuykunaman qosqa,manayuyaypitiyaq,sonqoykipiniq:Ñoqankani, mananpipasñoqamantaqa,nispaManamviudahinachu tiyasaq,manataqmiyachasaqchuwawaykuna wañukusqanmanta.

9Ichaqakayiskayimaymanakunanhukp’unchayllapihuk ratollapichayamusunki,wawaykikuna,viudakunaima, hunt’asqakasqankupichayamusunki,askha layqakuyniykikunarayku, askha layqakuyniykikunaraykuwan

10Manaallinrurasqaykipimhapipakurqanki,ninkim: Mananpipasrikuwanchu,nispaYachayniykipas, yachayniykipas,waqllichisunki;Sonqoykipitaqniranki: Ñoqankani,mananpipasñoqamantaqa”,nispa.

11Chayraykunmanaallinkunaqanmanhamusunkichis Mananyachankichumaymantahatarisqanta,manaallin ruwaykunataqqanmanurmaykusunkimanataqmisaqeyta atiwaqchu,qonqayllamantanch'usaqyachisunki,chaytaqa mananyachankichu,nispa

12Kunansayariylayqakuyniykikunawan,askha layqakuyniykikunawanima,wayna-sipas kasqaykimantapachallank’asqaykiwan;chhaynakaqtinqa atiwaqmiganayta,chhaynakaqtinqaatipawaqmi

13Sayk'usqañankashankiaskhayuyaykusqaykiwan Kunantaqch'askaqhawaqkuna,ch'askaqhawaqkuna,sapa killawillaqkunasayarichunku,hinaspaqespichisunkichis kayimakunachusqanmanhamunanmanta

14Qhawariy,k’aspihinankanqaku;ninaruphachinqa; manataqmininarawraypaatiyninmantaqalibrakunqakuchu,

manamkanqachuq'umirq'uñichinapaq,nitaqninapas ñawpaqninpitiyananpaq.

15Qankunawanllank'asqaykiqa,wayna-sipas kasqaykimantapachaqhatuqniykikunankanqa.Manan pipasqespichisunkichu.

48RAKI

1Jacobpamirayninkuna,Israelpasutinwansutichasqa, Judáyakumantalloqsimuq,SeñorDiospasutinpijuraq, IsraelpaDiosninmantarimaq,ichaqamanancheqaqtachu nitaqchaninkaypichu

2Paykunaqach'uyallaqtayoqmikanku,Israelpa DiosninwantaqqhepakunkuTukuy-atiyniyoqSeñor Diosmisutin

3Qallariymantapachanñawpaqkaqkunataqawillarqani. Hinaspansimiymantalloqsimurqanku,hinaspanpaykunata rikuchirqaniChaykunataqaqonqayllamantamruwarqani, chaymichaykunapasarurqa.

4Yacharqanimk'ullukasqaykita,kunkaykipasfierromanta sinuhinakasqanmanta,uyaykipasbroncehina kasqanmanta.

5Qallariymantapachanchaytawillarqaykimanaraqchay pasashaqtinmichaytawillarqayki,amaniwaq:idoloymi chaykunataqaruwaran,qallasqaidoloymi,chullusqa idoloymikamachirqan,nispa

6Uyarirqanki,tukuykaykunataqhaway;¿Manachuchayta willankichis?Kunanpachamantapachanmosoqkaqkunata rikuchirqayki,pakasqakaqkunata,manataqmi chaykunataqareqsirqankichu

7Paykunaqakunanmikamasqakanku,manan qallariymantachu;manaraquyarisqaykip'unchawpas; Manataqniwaq:Qhawariy,paykunatareqsirqanin,nispa 8Ari,manauyarirqankichu;ari,mananyacharqankichu; ari,chaypachamantapachanrinriykimanakicharisqachu karqan,yacharqaninanchaq'otukuqkasqaykita, wiksaykimantapachahuchallikuqnispasutichasqa kasqaykita

9Sutiyraykunphiñakuyniytasaqesaq,alabasqayraykun hark'asaq,amakuchunaypaq.

10Qhawariy,ch'uyancharqayki,ichaqamanan qolqewanchu;Ñak'ariyhornopimakllarqayki

11Ñoqarayku,ñoqaraykupaschaytaruwasaq,¿imaynataq sutiyqhellichasqakanman?manataqmihukmanpas hatunchayniytaqaqosaqchu

12Uyariwaychis,YawJacob,Israel,waqyasqay;Paymi kani;Ñoqaqañawpaqkaqmikani,ñoqapasqhepakaqmi kani.

13Makiymikaypachaqteqsintachurarqan,pañamakiymi hanaqpachatamast'arirqan

14Llapaykichis,huñunakuspauyariychis¿Mayqentaq kaykunatawillaran?SeñorDiosmipaytamunakurqan, Babiloniapimunasqanmanhinanruwanqa,Caldea runakunamanmimakintahap'inqa

15Ñoqa,ñoqapasrimarqanin;ari,paytawaqyarqani: pusamurqani,ñannintataqallinyachinqa

16Asuykamuwaychis,kaytauyariychis;Qallariymantaqa manampakallapichurimarqani;Chaytiempomantapachan ñoqaqakashani,kunantaqSeñorDiosEspiritunwan kachamuwarqan.

17IsraelpaCh'uyaKacharichiqniykiSeñorDiosminin: ÑoqanDiosniykiSeñorDiosqakani,allinpaq yachachiqniyki,rinaykipaqñannintapusaqniyki

18¡Kamachikuyniykunatauyariwaqmankarqanchayqa! Chayhinaqa,thakkayniykiqamayuhinankanmankarqan, chaninkayniykitaqlamar-qochaqolahinakanmankarqan 19Mirayniykipasrit'ihinankasqa,wiksaykiq mirayninkunapasrit'ihinankasqa.sutinqamanan kuchusqachukanankarqan,nitaqmiñawpaqeymantachu chinkachisqakanankarqan

20Babiloniamantalloqsiychis,Caldearunakunamanta ayqekuychis,takiqkunkawanwillakuychis,kayta willaychis,kaypachaqtukukuyninkamarimaychis. ninkichis:“SeñorDiosmikamachinJacobta kacharichirqan”,nispa

21Ch'inneqpampakunatapusaqtinqamanan ch'akichikurqankuchu,qaqamantanunutach'akichirqan 22SeñorDiosminin:“Mananthak-kayqakanchu,mana allinruwaqkunapaqqa”,nispa.

49RAKI

1Yawislakuna,uyariwaychis;Runakuna,karumanta uyariychis;WiksaymantapachanSeñorDiosqa waqyamuwarqan.Mamaypawiksanmantamsutiyta rimarirqa

2Simiytataqfiloyoqespadatahinaruwaranmakinpa llanthunpimpakaykuwarqa,hinaspamllimpisqallantuyta ruwawarqa;Paypachukchanpimpakawarqa; 3Hinaqtinminiwarqan:Israel,qanmikamachiykanki, paywanmihatunchasqakasaq,nispa.

4Hinaqtinminirqani:Yanqapaqmillank'arqani, yanqapaqmikallpaytatukurqani,ichaqacheqaqtapunin juzgasqayqaSeñorDiospikashan,Diosniypitaqmi llank'asqaypas,nispa

5Kunantaq,wiksallisqaymantapachakamachinkanaypaq kamawaqniySeñorDiosminin:“Israelmanahuñusqaña kaqtinpas,SeñorDiospañawpaqenpinhatunchasqakasaq, Diosniymikallpaykanqa”,nispa

6HinaqtinmiJesusqaniran:Manasasachukamachiy kasqaykiqaJacobpaayllunkunatahatarichinaykipaq, Israelpawaqaychasqakaqkunatawakmanta sayarichinaykipaqpas.

7IsraelpaKacharichiqnin,Ch'uyaDiosninSeñorDiosmi nin:Runaqpisichasqanta,llaqtamillakusqanta, kamachikuqkunaqkamachinmantawan:Reykunanrikuspa hatarinqaku,kamachikuqkunapasyupaychanqaku,hunt'aq SeñorDiosrayku,Israelpach'uyaDiosninraykuwan,paymi akllakusunki

8SeñorDiosminin:Sumaqtiempopinuyarirqayki, qespikuyp'unchaypinyanaparqayki,waqaychasqaykin, llaqtaqrimanakuyninpaqtaqqosqayki,kaypachata takyachinaykipaq,ch'usaqherenciakunataherenciatahina chaskinaykipaq

9Chayhinapinpresokunataninki:Riychis,nispa tutayaqpikaqkunaman:“Qankunakikiykichista rikuchikuychis”,nispa.Ñankunapimmikunqaku, michinankupastukuyaltopampakunapimkanqa

10Manamyarqachikunqakuchunitaqyakunayanqakuchu manataqmiruphaypasnitaqintipaspaykunataqa waqachinqachu,paykunatakhuyapayaqqapusanqaunu pukyukunaqqayllanpipas,nispa

11Llapaorqoykunatanhukñanmantukuchisaq,hatun ñanniykunapashatunchasqankanqa.

12Qhawariychis,kaykunaqakarumantanhamunqaku, kaykunaqawichayladomantaintihaykuyladomantawanmi hamunqaku.KaykunataqSinimhallp'amanta.

13Hanaqpachakuna,takiychis;hinaspakusikuy,kay pacha;Orqokuna,takiychis,SeñorDiosmillaqtanta sonqocharqan,ñak'ariqkunatapaskhuyapayanqa.

14Siontaqichaqanirqan:–SeñorDiosmisaqerpariwarqa, Señorniypasqonqapuwarqanmi,nispa

15¿Warmiqaqonqanmanchuñuñuqwawanta,wiksanpi wawatamanakhuyapayananpaq?ari,qonqankumanmi, chaywanpasmananqonqasqaykichu.

16Qhawariy,makiypapalmankunapillaqllarqayki; perqaykikunaqasapakutillanmiñawpaqeypikashan

17Wawaykikunaqausqhayllanpurinqaku; chinkachiqniykikunapas,ch'usaqyachisuqniykikunapas qanmantanlloqsimunqaku

18Muyuriqniykipiñawiykitahoqarispaqhaway,llapanku huñunakuspaqanmanhamunkuTaytaDiosminin, kawsashaqtiymillapantap'achachinki,hukadornotahina, hinaspanoviahinawatanki.

19Ch’usaqpampaykikuna,ch’usaqcheqasniykikuna, thunisqaykihallp’akunapaskunanpasllumpayk’iskiñan kanqachaypitiyaqkunarayku,millp’uqniykikunapas karullapinkanqaku

20Wawaykikunahuknintachinkachisqaykiqhepaman, yapamantanisunki:“Chaycheqasqasinchik’iskiñan, tiyanaypaqmihukcheqastaqoway”,nispa

21Hinaqtinmisonqoykipininki:¿Pitaqkaykunata nacemuwarqan,wawaykunatachinkachispa,ch'usaq,preso kaspa,hukladomanastakushaspa?¿Pitaqkaykunata uywarqan?Qhawariy,sapallaymiqhepakurqani; kaykunaqa,¿maypitaqkasqaku?

22ApuSeñorDiosminin:Qhawariy,makiytahoqarisaq manajudíorunakunaman,banderaytataqchurasaq runakunaman,paykunanchuriykikunatamarq'arichinqaku, ususiykikunataqhombronkumanapasqakanqaku,nispa 23Reykunankanqañuñuqtaytaykikuna,reinankutaq ñuñuqmamaykikuna,paykunank'umuykusunkikukay pachamanqhawarispa,chakiykiqñut'unhallp'atapas llamiykusunkikuChaymiyachankiSeñorDioskasqayta, suyawaqniykunaqamananp'enqakunqakuchu.

24¿Atiyniyoqrunakunamantachuqechusqakanqa,icha kamachiymanhinapresochasqachu?

25SeñorDiosmiichaqakayhinatanin:“Manaatiyniyoq runakunaqpresochakusqanrunakunapasqespichisqan kanqaku,millayrunakunaqhap’isqanpasqespichisqan kanqa,qanwanmaqanakuqrunawanmimaqanakusaq, wawaykikunatapasqespichisaq”,nispa

26Sarunchasuqniykikunataqaychankuwanmikhuchisaq Yawarninkuwanmimachasqakanqaku,misk'ivinowan hina,llaparunanyachanqakuñoqaSeñorDios Qespichiqniykikasqayta,kacharichiqniykitawan,Jacobpa atiyniyoqkasqayta

50RAKI

1SeñorDiosminin:¿Maypitaqkashanmamaykiq t'aqanakusqanqelqa?Icha,¿mayqenmanukuqniytaq rantikurqayki?Qhawariy,manaallin

ruwasqaykichisraykunvendesqakankichis, huchaykichisraykutaqmamaykichiswikch'usqakashan.

2¿Imanasqataq,hamuspay,manapipaskarqachu? waqyaqtiy,manachupipaskutichiqkarqan?¿Makiyqa pisiyachisqachu,manakacharichiytaatinanpaq?ichamana atiyniyoqchukanikacharichinaypaq?Qhawariy, anyasqaymantalamar-qochatach'akichini,mayukunatapas ch'inneqmanmitukuchini,challwankupasasnashanmi, manaunukasqanrayku,ch'akiymantataqwañun

3Hanaqpachatayanawanp'achachini,qatap'achatapas qataykuni

4ApuSeñorDiosmiyachayniyoqrunakunaqqallunta qowarqansayk'usqarunamantiempollanpihuksimita rimaytayachanaypaq

5ApuSeñorDiosmininriytakichariwarqan,manataqmi hatarirqanichu,manataqmikutirirqanichu.

6Wasaytaqorqanimaqaqkunaman,uyaytataqchukcha rutuqkunaman,manataqmiuyaytapakarqanichu p'enqaymanta,thuqaymantawan.

7SeñorDiosmiyanapawanqachayraykunmana p'enqachisqachukasaq,chayraykunuyaytachuranihuk pedernalhina,yachanitaqmimanap'enqakunaytapas.

8Chaninpaqqhawariwaqniyqaqayllallapinkashan;¿Pitaq ñoqawanmaqanakunqa?kuskasayasun:¿pitaqawqayqa? asuykamuwachun,nispa.

9Qhawariychis,SeñorDiosmiyanapawanqa;¿Pitaq huchachawanqa?Qhawariy,llapankup'achahina machuyanqaku;chaych'uspiqachaykunatamikhunqa.

10¿PitaqqankunaukhupiSeñorDiostamanchakuq, kamachinpakunkantakasukuq,tutayaqpipuriq,mana k'anchayniyoq?TaytaDiospasutinpihapipakuchun, hinaspaDiosninpitakyachun

11Qankuna,llapaninarawrachiqkuna,chispakunawan muyuriqchis.Kaytaqamakiymantahap'inkichis; llakisqallañampuñunkichik

51RAKI

1Chaninkawsaytaqatikuqkuna,SeñorDiosta maskhaqkuna,uyariwaychis.

2QhawariytaytaykichisAbrahanta,wachakuqSaratawan, payllatawaqyaspasaminchaspamirachirqani

3SeñorDiosmiSiónllaqtatasonqochanqa,llapach'usaq pampakunatansonqochanqaCh'inneqnintanEdenhinata ruwanqa,ch'inneqnintataqSeñorDiospahuertanhina Chaypintarikunqakusikuypaskusikuypas,graciasqoypas, takiqkunkanpas

4Llaqtaykuna,uyariwaychis;Llaqtay,uyariway, ñoqamantakamachikuysimilloqsimunqa,juzgasqaytataq runakunaqk'anchayninpaqsamachisaq,nispa

5Chaninkayniyqaqayllaykamushanñan;qespikuyniymi ripun,makiykunataqmirunakunatajuzganqa;islakuna suyawanqaku,makiypitaqconfianqaku

6Hanaqpachataqhawarispakaypachataqhawariychis, hanaqpachaqaq'osñihinanchinkapunqa,kaypachataq p'achahinamachuyapunqa,chaypitiyaqkunapas chhaynatanwañunqaku,qespichikuyniymiichaqa wiñaypaqkanqa,chaninkayniypasmananchinkanqachu

7Uyariwaychis,chaninkaytayachaqrunakuna, sonqonkupikamachikuyniykashaqrunakuna;Ama manchakuychischurunakunaqp'enqayninta,amataq manchakuychischuk'amiyninkuta

8Pillapasp'achahinanmikhunqa,kurupasmillmahinan mikhunqa,chaninkayniyqawiñaypaqmikanqa,miraymiraymanqespichisqaymikanqa

9Rikch'ariy,rikch'ariy,kallpachakuy,SeñorDiospamakin; rikchariy,ñawpapachakunapihina,ñawpaqmiraykunapi. ¿ManachuqanqaRahabtakuchuspadragónk'irirqanki?

10¿Manachulamar-qochatach'akichiq,hatunukhu unukuna;Lamar-qochaqukhuntakacharichisqarunakunaq chimpananpaqñanmantukuchiq?

11ChayraykunSeñorDiospakacharichisqankunaqa kutimunqakutakispaSionllaqtamanwiñay-wiñay kusikuytaqumankupikanqa,kusikuytakusikuytawan chaskinqaku;Llakikuypas,llakikuypasayqekunqan.

12Ñoqankanisonqochawaqniykichis,pitaqkankiwañuq runata,pastohinarunaqchurintamanchakunaykipaq

13QonqaychiskamaqniykiSeñorDiosta,paymihanaq pachatamast'arirqan,kaypachaqteqsinkunatapas churarqanSarunchakuqpaphiñakuyninraykusapa p'unchaymancharikurqanki,ch'usaqyachinanpaq wakichisqahina?¿Maypitaqkachkansarunchakuqpa piñakuynin?

14Presoapasqarunaqausqhayllankacharisqakananpaq, t'oqopiamawañunanpaq,nitaqt'antanpisinanpaqpas 15ÑoqanDiosniykiSeñorDiosqakani,lamar-qochata t'aqaq,olakunaqapariq:Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmi sutin

16Rimayniykunatataqsimiykimanchurarqani,makiypa llanthunpitaqqataykurqani,hanaqpachatatarpunaypaq, kaypachaqteqsinkunatachuranaypaq,Siontataqnisaq: Qanmillaqtaykanki,nispa

17Rikch'ariy,rikch'ariy,sayariyJerusalénllaqta,Señor DiospamakinpiphiñakuyninpacopantaukyaqQamqa katkatatavasopaq'apaynintamupyarunki,hinaspam lluk'urqanki.

18Llapanwachamusqanchurikunaukhupiqamananpipas pusaqkanchu;Manataqmipipasuywasqanchurinkunapa makinmantahapiqpaskanchu.

19Kayiskaymiqanmanhamurqan¿Pitaqqanmanta llakikunqa?Ch'usaqyachiyta,thuñichiyta,yarqaytapas, espadatapas,¿piwantaqsonqochasqayki?

20Churiykikunaqasayk'usqañankashanku,llapa callekunaqumanpisiriykushanku,llikapisallqatorohina 21Chayrayku,kunanqakaytauyariy,ñak'arisqa,machasqa, ichaqamananvinowanchu

22KaytanninSeñorSeñorniyki,llaqtanpadefiendeqnin Diosniykipas:Qhawariy,makiykimantanhorqomurqani khatatatasqavasota,phiñakuyvasoqq'opantapasmanañan ukyankiñachu.

23Ichaqañak’arichiqniykikunaqmakinmanmichurasaq Paykunanalmaykitanirqanku:K'umuykuspa chimpaykunaykupaq,cuerpoykitataqhallp'ahina,calle hina,chimpapipuriqkunamanchurarqanki,nispa.

52RAKI

1Rikch'ariy,rikch'ariy;Sion,kallpaykitachurakuy; Jerusalén,ch'uyallaqta,sumaqp'achaykiwanp'achakuy, kunanmantapachaqamanañanmanaseñalasqarunakunapas qhellirunakunapashaykusunkichisñachu

2Allpamantachhaphchikuy;Jerusalénllaqta,sayarispa tiyaykuy,Sionpapresochasqaususin,kunkaykimanta kacharikuy

3SeñorDiosminin:YanqapaqmivendekunkichisMana qolqeyoqmikacharichisqakankichis.

4ApuSeñorDiosminin:LlaqtayqaEgiptonacionmanmi rirqankuchaypitiyanankupaq.Asiriarunakunataqmana imaraykupaspaykunatasaruncharqan.

5SeñorDiosminin,¿imataqkaypikashani,llaqtay yanqapaqqechusqakananpaq?Paykunatakamachiqkunam waqachinku,nispasninTaytaDiosqa.Sapap'unchaytaqmi sutiytak'aminku

6Chayraykunllaqtayqasutiytareqsinqa,chayraykunchay p'unchaypiyachanqakurimaqkasqayta

7Maynasumaqmiorqokunapiallinwillakuykunata willaqpachakichankuna.allinwillakuykunatawillaq, qespikuymantawillaq;Siontaniq:Diosniykin kamachikun!

8Waqaychaqniykikunankunkantahoqarinqaku.kunkawan kuskatakinqaku,SiontaSeñorDioskutichimuqtinmi ñawipurarikunqaku,nispa

9Jerusalénllaqtaqch'usaqpampankuna,kusikuychis, kuskatakiychis,SeñorDiosmillaqtantasonqocharqan, Jerusalénllaqtatankacharichirqan

10SeñorDiosmich'uyamakintallapasuyukunaq ñawpaqenpirikuchirqanKaypachaqllapak'uchunkunan rikunqakuDiosninchispaqespichiyninta

11Ripuychis,ripuychis,chaymantalloqsiychis,amaqhelli kaqtaqallamiychischuPaypachawpinmantalloqsiychis; SeñorDiospavasonkunataapaqkunach'uyakaychis,nispa 12Amausqhayllachulloqsinkichis,nitaqayqekuspapas rinkichischu,SeñorDiosmiñawpaqeykichistarisunkichis IsraelpaDiosninmipremioykichiskanqa

13Qhawariy,kamachiyqaallinyuyaywanmiruwanqa, hatunchasqa,hatunchasqaimakanqa,anchahatuntaqmi kanqa

14Askharunakunanadmirakurqankuqanmanta.uyanqa pimantapasaswanqhellichasqankarqan,rikch'ayninpas aswanqhellichasqankarqanrunakunaq churinkunamantapas.

15Chhaynatanaskhasuyukunatach’allanqareykunan siminkutawisq'anqaku,manawillasqakaqkunata rikunqaku.Manauyarisqankutapasqhawarinqakun.

53RAKI

1¿Pitaqwillakuyniykupiiñirqan?¿PimanmiSeñorDiospa makinqarikuchikun?

2Paypañawpaqenpinwiñanqallamp'uyurahina,ch'aki hallp'amantasaphihinapaytarikuspaqa,mananima sumaqkaypaskanchupaytamunapayananchispaq.

3Payqarunakunaqpisichasqan,wikch’usqanmi;llakisqa, llakikuywanreqsisqaruna,uyaykutapaspaymanta pakakurqaykupisichasqankarqan,ñoqaykutaqmana allinpaqchuqhawarirqayku.

4Cheqaqtapuninpayqallakikuyniykutaaparqan, llakikuyniykutapasaparqan,chaywanpaspaytan qhawarirqaykumaqasqa,maqasqa,ñak'arichisqaima

5Ichaqahuchallikusqaykuraykuk'irisqakarqan,manaallin ruwasqaykuraykutaqk'irisqakarqan.maqasqanwantaqmi qhaliyasqakanchis

6Llapanchismiovejakunahinachinkarapunchis sapankanchismiñanninchismankutirirqanchis;Señor Diosmillapanchispahuchallikuyninchistapayman churawanchis

7Sarunchasqankarqan,ñak'arichisqataqmikarqan,ichaqa manansimintakicharirqanchu.

8Carcelmanta,juzgasqamantawanapasqakarqan,¿pitaq willanqamirayninmanta?Kawsaqrunakunaq hallp'anmantach'usaqyachisqakarqan,llaqtaypa huchallikusqanrayku

9Ayap'ampanantataqmillayrunakunawan, qhapaqkunawanpaswañuyninpiruwarqan;manaima millaytapasruwasqanrayku,manataqmiimaq'otuypas siminpichukarqan

10ChaywanpasSeñorDiosqamunarqanmipayta k'irinanpaqpaytanllakichirqan,huchapaqsacrificiota churankichayqa,miraynintanrikunqa,unaytankawsanqa, SeñorDiospakusikuynintaqmakinpit'ikarinqa,nispa

11Paymirikunqaalmanpañak'ariyninta,hinaspan saksasqakanqa.Paymihuchankutaapakunqa,nispa.

12Chayraykunhatunrunakunawanrakinakusaq, kallpasapakunawantaqqechusqantarakinqaAlmanta wañuykamahich'aykusqanrayku,huchallikuqkunawan yupasqakaspaAskharunakunaqhuchantataqaparqan, huchallikuqkunapaqtaqmañakurqan

54RAKI

1Manawachakuq,takiy,manawachakuq;takiy, kallpawanqapariy,manawiksallikuq,ch'usaqrunakunaq wawankunanaswanaskhakankucasarasqawarmiq wawankunamantaqa,nispanSeñorDiosqanin.

2Karpaykiqtiyanantahatunyachiy,hinaspatiyasqayki cortinakunatamast'arichun,amakhuyapayaychu, waskhaykikunatalargoyachiy,k'aspiykikunatapas kallpachay

3Pañaladomantalloq'eladomantawanmip'akikunki Miraykitaqmimanajudíorunakunataherenciatahina chaskinqa,ch'usaqllaqtakunatataqtiyachinqa

4Amamanchakuychischu;Mananp'enqakunkichu Manataqmip'enqachisqachukanki,wayna-sipaskasqayki p'enqayqonqapunki,manañanyuyarinkiñachuviuda kasqaykip'enqay,nispa

5Ruwaqniykiqaqosaykin.Tukuy-atiyniyoqSeñorDiosmi sutin;IsraelpaCh'uyaKacharichiqniykitapas;Lliwkay pachapaDiosninmisutichasqakanqa

6SeñorDiosmiwaqyasurqanki,saqesqa,sonqonpillakisqa warmita,waynakashaqwarmitahina,manamunashaqtiyki, nispa

7Pisiratullapaqmisaqerparirqayki;Ichaqaancha khuyapayakuywanmihuñusqayki,nispa

8Pisiphiñakuywanmihukratullauyaytaqanmanta pakarqani;Wiñaykhuyapayakuywanmiichaqa khuyapayasqayki,nispanKacharichiqniykiSeñorDiosqa nin

9Noepayakunhinanñoqapaqqa,Noepaununqamanaña kaypachatapasananpaqjurasqaymanhinachhaynatan jurarqanimanaphiñakuyta,nitaqanyaytapas

10Orqokunapasripunqan,orqokunapasch'usaqyapunqan Ichaqakhuyapayakuyniyqamananqanmanta t'aqakunqachu,manataqmithakkayniyparimanakuyniypas chinkanqachu,nispakhuyapayakuqSeñorDiosminin 11Qanñak’arisqa,wayra-parawankuyurichisqa,mana sonqochasqa,qhawariy,rumiykikunatasumaq llimp’ikunawanchurasaq,cimientoykikunatapas zafirokunawanchurasaq

12Ventanaykikunatapaságatamantaruwasaq, punkuykikunatapascarbúnculomanta,llapa linderoykikunatapassumaqrumimantaruwasaq

13LlapawawaykikunanSeñorDiosmantayachachisqa kanqaku.Wawaykikunaqthak-kayninmihatunkanqa.

14Chaninkaypitakyasqakanki,sarunchasqakaymanta karunchakunkiMananmanchakunkichuManam asuykamusunkichu,nispa.

15Qhawariy,paykunaqahuñunakunqakupunin,ichaqa mananñoqawanchu,pipasqancontrahuñunakuqqa qanraykunurmapunqa

16Qhawariy,ninapiq’umirkunataphukuchiqherrerotan kamarqani,llank’ayninpaqtaqhukinstrumentota horqomuqta;Ñoqaqach'usaqyachinanpaqmikamarqani

17Qanpacontraykipiruwasqaarmaqamananallinchu kanqa;Juzgaypiqancontrahatariqllapasimikunatan huchachanki,nispaKaymiTaytaDiospakamachinkunapa herencian,chaninkayninkupasnoqamantam,ninmiTayta Diosqa.

55RAKI

1Sapach'akisqaykichispas,unumanhamuychis,mana qolqeyoqpashamuychis,rantispamikhuychis;ari,hamuy, vinota,lechetawanrantiychismanaqolqeyoq,mana chaninniyoq

2¿Imanaqtintaqqollqetagastankichismanat'antapaq? ¿Manasaksachikuqpaqtaqllank'asqaykichis?allinta uyariwaychis,allinkaqtataqmikhuychis,almaykichistaq wirayaywankusikuchun

3Ninriykitak'umuykuspanoqamanhamuy,uyariy, almaykitaqkawsanqaWiñaypaqrimanakuytanqanwan ruwasaq,Davidpakhuyapayakuyninta

4Qhawariy,paytanqorqanirunakunapaqtestigokananpaq, runakunapaqumalliqhinallataqkamachikuqkananpaq

5Qhawariy,manareqsisqaykisuyutawaqyanki,mana reqsisuqnacionkunataqqanmanphawaykachasunkichis DiosniykiSeñorDiosrayku,Israelpach'uya DiosninraykuwanPaymihatunchasunki,nispa

6SeñorDiostamaskhaychistarisqakashaqtin, waqyakuychisqayllanpikashaqtin

7Millayrunaqañannintasaqechun,manachaninrunaq yuyaynintasaqechun,SeñorDiosmankutipuchun,payta khuyapayachunDiosninchismanpas,payqaanchatan pampachanqa,nispa

8Ñoqaqyuyaykusqayqamananyuyaykusqaykichischu, nitaqñanniykichispasñanniykichischu,nispasninSeñor Diosqa.

9Imaynanhanaqpachapaskaypachamantaaswanalto kashan,chayhinallataqmiñanniypasaswanaltoqa, qankunamantapas,yuyaykusqaypasaswanhatunmi

10Imaynanparapas,hanaqpachamantarit'ipas,mana chaymankutimuspa,kaypachataqarpaspa,t'ikarichispa, tarpuqmanmuhutaqonanpaq,mikhuqmanpast'antata qonanpaq

11Simiymantalloqsimuqsimiyqa,mananyanqallachu kutimuwanqa,aswanpasmunasqaytanhunt'anqa, kachamusqaypitaqmiallintapunikawsanqa

12Kusikuywanmilloqsinkichis,thak-kaypitaqmipusasqa kankichis,orqokunapasorqokunapasñawpaqeykichispin phawaykamunqakutakinankupaq,chakrasach'akunapas makinkutat'aqllanqaku

13Kiskaparantinpinabetosach'awicharinqa,k'aspiq rantintaqmirtosach'awicharinqa,SeñorDiospaqmihuk sutikanqa,wiñaypaqseñalhinamanakuchusqakananpaq

56RAKI

1SeñorDiosminin:Juzgaychis,chanin-kaytaruwaychis, qespikuyniyqaqayllaykamushanñan,chaninkayniypas sut'inchasqankanqa,nispa

2Kusisamiyoqmikaytaruwaqrunapas,chaytahap'iqrunaq churinpassamanap'unchawtamanaqhellichananpaq waqaychan,makintapasmanaimamillaytapas ruwananpaqmiwaqaychan.

3AmataqSeñorDioswanhukllachakuqwakllaqtayoqpa churinpasnichu:‘SeñorDiosmillaqtanmantat'aqawarqan, nitaqeunucopasnichunchu:Ñoqaqach'akisach'araqmi kani,nispa

4SeñorDiosminin,samanap'unchayniyhunt'aq eunucokunata,kusichiwaqniykunatapasakllakuqkunata, rimanakuyniymanhap'ipakuqkunatapas

5Paykunamanmiwasiypi,perqayukhupipas,qhari wawakunamanta,ususikunamantapasaswanallinsitiota, sutitawanchurasaq

6Wakllaqtayoqpachurinkunapas,SeñorDiosta servinankupaq,SeñorDiospasutintamunakuspanku, kamachinkanankupaq,samanap'unchaytamana qhellichaspa,rimanakuyniymantahap'ipakuqkunapas

7Paykunatapasch'uyaorqoymanpusasaq,mañakuna wasiypitaqkusichisaq,ruphachinasacrificiokunapas sacrificiokunapasaltarniypichaskisqakanqaWasiyqa llaparunakunapaqmañakunawasinispasutichasqakanqa. 8IsraelmantaqarqosqarunakunatahuñuqSeñorDiosmi nin:“Huñusqarunakunamantahukkunataraqmipayman huñusaq”,nispa.

9Llapallanuywakuna,hamuychismikhunaykichispaq,ari, llapasach'a-sach'apiuywakuna

10Paypaqhawaqninkunaqañawsakanku,llapankumana yachaq,llapankuupaallqukuna,manalaq'aytaatinkuchu puñuy,puñuy,puñuymunakuq

11Ari,manahayk’aqpassaksaytaatiqmunapayayniyoq allqokunankanku,manaentiendeyatiqmichiqkunankanku: llapankunqhawarinkuñanninkuta,sapankanku gananankutamaskhanankupaq,wasinkumanta.

12Hamuychis,niychis:Vinotaapamusaq,machasqa ukyanawantaqhunt'aykusaqku,nispaPaqarintaqkunan p'unchawhinakanqa,aswanaskhataqkanqa.

57CAPÍTULO

1Chaninrunaqachinkapunmi,mananpipassonqonman churanchu,khuyapayakuqrunakunapasqechusqakanku, mananpipasyuyaykunkuchuchaninrunaqahamuq millaykunamantaqechusqakanankuta

2Paymithak-kaypihaykunqa,puñunankupisamarinqaku, sapankankuchanin-kaypipurispa

3Aswanpaskaymanasuykamuychis,layqawarmiq wawankuna,wasanchakuqpamirayninchis,qhellihuchapi puriqpamirayninchis

4¿Piwantaqpukllankichis??¿manachuhuchallikuq wawankuna,llullakuypamirayninkankichis?

5Sapaq’omersach’akunaqsikinpiidolokunawan rawrashaspa,qaqakunaquranpiwayq’okunapiwawakunata wañuchispa?

6Mayupallañurumikunapachawpinpimrakinayki. paykunansuerteykikanku,paykunamanmiukyana sacrificiotahich'arqanki,mikhunasacrificiotapas haywarqanki¿Chaykunawanchuconsuelotachaskinay?

7Altoaltoorqopatapinpuñunaykitachurarqanki, chaymanmiwicharqankisacrificiotahaywanaykipaq

8Punkukunaqqhepanpipas,k'aspikunaqqhepanpipas yuyarinaykipaqmichurarqanki,manañoqamantahuk runamanpasreparakuspanwicharqankiPuñunaykita hatunyachirqanki,paykunawantaqrimanakurqanki; maypichusrikusqaykipipuñunankutamunakurqanki

9Qhapaqq'apayniyoqreymanrirqanki, q'apayniykikunatataq yaparqanki, kachamusqaykikunatapaskarumanmikacharqanki, infiernomanraqmipisicharqanki

10Qanmisayk'usqakashankihatunñanniykipi;ichaqa manannirqankichu:Manansuyakuyqakanchu,makiykiq kawsaynintantarirqanki,nispachayraykunmana llakisqachukarqanki.

11¿Pitataqmancharikurqankiotaqmancharikurqanki, llullakuspamanayuyariwaspayki,manataqsonqoykiman churawaspayki?¿Manachuñawpaqmantaraqupallallakani, manachumanchakuwanki?

12Chaninkasqaykita,ruwasqaykikunatapaswillasaq; Chaykunaqamananallinniykipaqchukanqa,nispa.

13Waqaqtiykiqa,t'aqaykikunakacharichisunkichisichaqa wayranllapankutaapapunqa;yanqallampaykunatahapinqa, ñuqapihapipakuqmiichaqahallp'atadueñochakunqa, hinaspachuyaorqoytachaskinqa

14Hinaqtinmininqaku:Llaqtaypañanninmantawikch'uy, wikch'uy,ñantaalistay,urmachiyta,nispa.

15Wiñay-wiñaypaqtiyaq,paypasutinqaCh’uya,kay hinatannin;Alto-ch'uyacheqaspintiyashani,paywan kuskataqmihuch'uyyaykukuqhuch'uyyaykukuqkunaq espirituntakawsarichinaypaq,llakisqakunaqsonqonta kawsarichinaypaqwan

16Manamwiñaypaqchuatipanakusaqchu,manataqmisapa kutichupiñakusaq,espiritupasñawpaqniypi,ruwasqay almakunapipaspisiyanqam

17Paypamunapayasqanpamanaallinruwasqanmantan phiñakurqani,hinaspanpaytamaqarqani,pakawaspaymi phiñakurqani,sonqonpañannintataqphiñakuspapurirqan 18Ñoqaqarikuspaymiqhaliyachisaq.

19Simiparuruntamunanchani;Thak-kay,thakkaykarupi kaqpaqpas,qayllapikaqpaqpas,nispasninSeñorDiosqa. Hinanqhaliyachisaq

20Millayrunakunanichaqamanasamayatiqlamar-qocha hinakanku,ununqat’urutaq’opatapaswikch’upunmi

21Diosniyminin,manaallinruraqkunapaqqamananthak kaykanchu

58RAKI

1Qapariy,amakhuyapayaychu,kunkaykitahoqariy, trompetahina,llaqtaymanpashuchallikusqankuta,Jacobpa wasinmanpashuchankutarikuchiy

2Chaywanpassapap'unchaymimaskhawanku, kusikunkutaqmiñanniykunatareqsispa,chanin-kayta ruwaqsuyuhina,Diosninkuqkamachikuynintamana

saqespapaykunaqaanchatankusikunkuDiosman asuykuspanku.

3¿Imaraykutaqayunarqayku,manataqrikunkichu? ¿imaraykutaqalmaykutañak’arichirqayku,manataq yachaytahap’inkichu?Qhawariychis,ayunasqayki p'unchaypinkusikuytatarinkichis,llapan llank'asqaykitapasmañakunkichismi

4Qhawariychis,ch'aqwaypi,ch'aqwaypiwan,millay ruwaypapuñunanwanmaqanakuspaayunankichis

5¿Chaynaayunochuakllasqayqa?¿hukp'unchawruna almantañak'arichinanpaq??¿Ayunay,SeñorDiospaqallin p'unchaychunispachuninki?

6¿Manachukayayunoakllasqay?Millaypawasankunata kacharinaykichispaq,llasaq'epikunataqechunaykichispaq, sarunchasqarunakunatakacharichimunaykichispaq,sapa yugotap'akinaykichispaq?

7¿Manachuyarqasqakunamant'antaykitaqonayki, wakchakunatataqwasiykimanpusanki?q'alatarikuspayki, chaytatapaykunki;¿Manachuaychaykimantapakakunki?

8Chaypachank'anchayniykiqatutamantahinap'akinqa, qhalikayniykitaqusqhayllawiñanqa,chaninkayniykitaq ñawpaqeykipipurinqa.SeñorDiospak'anchariyninmi kutichipusqaykikanqa

9Hinanwaqyanki,SeñorDiostaqkutichinqaqaparinki, paytaqninqa:Kaypinkashani,nispa.Chawpiykimanta yugota,dedotahorqospayanqarimaytaqechunkichayqa, nispa

10Almaykitayarqasqakunamanaysawaq,ñak’arisqa almatapassaksachinkichayqa;Chaypachan k'anchayniykiqatutayaqpilloqsimunqa,tutayaqniykitaq chawpip'unchayhinakanqa.

11SeñorDiosmisapakutillapusasunki,ch'akiypipas almaykitasaksachisunki,tulluykikunatapaswirayachinqa, unuyoqhuertahina,unupukyuhina,unuqmanatukukuq. 12Qanmantahamuqkunanñawpaqch'usaqpampakunata hatarichinqa,askhamiraykunaqteqsinkunatansayarichinki Hinaspansutichasqakanki:P'akisqataallichaq, tiyanaykipaqñankunataallichaq,nispa

13Samanap'unchaypichakiykitat'aqankiman,ch'uya p'unchayniypimunayniykitamanaruwaspaykiqa.Samana p'unchaytaniychis,SeñorDiospach'uya,yupaychasqa, nispaPaytayupaychanki,amamunayniykitaruwaspa, nitaqmunasqaykitatarispa,nitaqsimiykikunatarimaspapas. 14ChaymantataqSeñorDioswankusikunkiKaypachapi altopampakunamansillaykuchisqayki,taytaykiJacobpa herencianwanmikhuchisqayki,SeñorDiospasimin rimasqanrayku,nispa

59RAKI

1Qhawariy,SeñorDiospamakinqamananpisiyasqachu, manaqespichiyatinanpaq.nitaqmininrinpasmana uyarinanpaqllasaqchu

2Manaallinruwasqaykichiskunanichaqa Diosniykichiswant’aqanakusunkichis,huchaykichistaq uyantapakaykusunkichis,manauyarinanpaq

3Makiykichispasyawarwanmiqhellichasqakashan, dedoykichistaqmanaallinruwaywanqhellichasqakashan simiykikunanllullakuytarimarqan,qalluykipasqhelli simikunatanrimapayarqan.

4Mananpipaschanin-kaytaqaqayakunchu,nitaqpipas cheqaq-kaytaqamañakunchu.manaallinruwaykunata wiksallikunku,manaallinruwaykunatataqpaqarichimunku

5Paykunancocatrizpauhuntat'oqyachinku,arañatelatapas awanku,uhunkumantamikhuqmiwañupun,ñut'usqataq mach'aqwaymantukupun

6Telankupasmananp'achamantukupunqachu,manataqmi ruwayninkuwanqap'achakunqakuchu,paykunaq ruwasqankuqamanaallinruwaymi,maqanakuypas paykunaqmakinpinkashan

7Chakinkunaqamanaallinmanmiphawan,mana huchayoqyawartataqusqhayllahich'ankuusuchiypas, chinkachiypasñanninkupimkachkan.

8ThakkawsayñantaqamananyachankuchuRisqankupiqa mananjuzgasqapaskanchu,q'ewisqañankunamanmi tukuchirqanku,pipaschaymanriqqamananthakkaytaqa yachanqachu

9Chayraykunjuzgayqakarunñoqanchismanta,chanin kaypasmananhap'iwanchischu.k'anchariypaqmiichaqa tutayaqpipurinchis

10Ñawsahinanperqatallamiykuyku,manañawiyoqhina llamiykuyku.wañusqarunakunahinach'usaq cheqaskunapinkashanchis

11Llapanchismiosokunahinaqaparinchis,urpikunahinan sinchitawaqanchis.qespichisqakananchispaq,ichaqa karullapinkashannoqanchismanta

12Huchallikuyniykupasñawpaqeykipinaskhayasqa kashan,huchaykupasñoqaykucontrantestigokashan. Manaallinruwasqaykumantataq,chaykunataqareqsiyku;

13SeñorDiospacontranpihuchallikuspa,llullakuspa, Diosninchismantakarunchakuspa,sarunchakuspahatarispa, llullasimikunatayuyaykuspa,sonqomantarimaspaima

14Juzgayqaqhepamanmikutiripun,chanin-kayqa karullapinsayashan,cheqaq-kayqacallepinurmapun, chanintaqmimanahaykuytaatinchu

15Ari,cheqaq-kayqapisiyapunmi;Manaallinmanta t'aqakuqtaqpaykikintahap'ichikun,SeñorDiostaqchayta rikurqan,manataqmijuzgasqakasqanqamanaallinpaqchu qhawarirqan

16HinaqtinmiJesusqamanapipaskashasqantarikuspa admirakuranmanamañapuqrunakasqantachanin kayninpas,yanaparqanmi

17Chaninkawsaytanchurakurqanpectoralp'achatahina, qespichinapaqcascotapasumanmanmichurakurqanPaymi p'achawanvengakuyp'achawanchurakurqan,p'acha hinataqtukuysonqowanp'achasqakarqan.

18Ruwasqankumanhinankutichipunqa,awqankunaman phiñakuspa,awqankunamankutichipunqa.islakunamanmi kutichipunqa

19ChhaynapinintihaykuyladomantaSeñorDiospasutinta manchakunqaku,intilloqsimuyninmantataq k'anchariyninta.Awqamayuhinayaykumuptinqa,Tayta DiospaEspiritunmihukbanderatahoqarinqa

20KacharichiqmiSionmanhamunqa,Jacobpi huchallikuqkunamanpas,nispanSeñorDiosqanin

21Ñoqataq,kaymipaykunawanrimanakuyniyqa,ninmi SeñorDiosqa.Qanpatapikaqespirituypas,simiykiman churasqaypas,manansimiykimantalloqsinqachu,nitaq mirayniykiqsiminmantapas,nitaqmirayniykiq siminmantapas,ninmiSeñorDiosqakunanmantapacha wiñaypaq

60RAKI

1Hatariy,k'anchariy;K'anchayniykiqachayamusqañan, SeñorDiospak'anchariyninmiqanpatamanhatarichisqaña, nispa.

2Laqhayaqmikaypachataqataykunqa,millaytutayaqtaq llaqtatatapaykunqa,SeñorDiosmiichaqaqanpataman hatarinqa,qhapaq-atiyninmiqanpatapirikukunqa.

3Manajudíorunakunataqk'anchayniykimanhamunqaku, reykunapashatariqk'anchayniykimanmihamunqaku

4Muyuriqnikipiñawiykitahoqarispaqaway,llapallan huñunakuspankumqammanhamunku,churiykikunam karumantahamunqaku,warmichuriykikunapaswaqtaykipi ñuñuchisqamkanqaku

5Hinaqtinmirikunki,hinaspamayupurinki,sonqoykitaq mancharikunqa,hatunyachisqataqmikankipas.lamarqochapaachkhakayninkunaqanmant'ikrakusqanrayku, manajudíorunakunaqkallpankunaqanmanhamunqaku

6Askhacamellokunanqataykusunki,Madiánllaqtapi,Efa llaqtapipasaskhacamellokunaSeballaqtamantallapa runakunanhamunqaku,qorita,inciensotapasapamunqaku HinaspanSeñorDiostayupaychanqaku,nispa.

7Kedarllaqtapillapaovejakunanhuñusqakanqaku, Nebaiotllaqtapicarnerokunapasservisunki,paykunan altarniypichaskisqawicharinqaku,ñoqataqhatunchasqa wasiytahatunchasaq

8¿Pikunataqpuyuhinaphalaq,urpikunahina ventanankumanphawaykachaqkunaqa?

9CheqaqtapuninñoqatasuyawanqakuTarsisllaqtapi barcokunapaskarumantachuriykikunata,qollqenkutapas qorinkutapas,DiosniykiSeñorDiospasutinman,Israelpa ch'uyaDiosninmanpas,paymihatunchasusqaykirayku

10Wakllaqtayoqrunakunaqchurinkunanperqaykikunata hatarichinqaku,reyninkunapasservisunkichis, phiñakuyniypinmaqarqayki,ichaqakhuyapayarqayki

11Chayraykunpunkuykikunaqasapakutillakichasqa kanqa.p'unchawpastutapasmanawisq'asqakanqakuchu; Runakunamanajudíorunakunaqkallpankunataqanman pusamunankupaq,reyninkunaapamusqakanankupaqwan 12Manaserviqnacionpasgobiernopaschinkapunqan.ari, chaysuyukunaqach’usaqyachisqankanqa

13Líbanosuyupak'anchariyninmiqanmanhamusunki, abetosach'a,pinosach'a,cajapiwankuska,ch'uya cheqasniytasumaqyachinaykipaqChakiypatiyanantapas hatunchasaqmi

14Ñak'arichisuqniykikunaqchurinkunapask'umuykukuspa hamusunkikuLlapapisichasuqniykikunank'umuykunqaku chakiykiqpatanpi.Hinaspansutichasunkiku:TaytaDiospa llaqtan,Israelpach'uyaDiosninpaSionnispa

15Qanpassaqerparisqa,cheqnisqakasqaykiraykun,mana pipasqanwanpasarqanchu,chaymiwiñaypaqallinpaq qhawarichisqayki,askhamiraykusikunapaq.

16Qanpasmanajudíorunakunaqlechentanñuñunki, reykunaqñuñuntapasñuñunki,yachankitaqmiñoqaSeñor DiosQespichiqniykikasqayta,kacharichiqniykitawan, Jacobpaatiyniyoqkasqayta

17Broncemantanqoritaapamusaq,fierromantaqaqolqeta, k'aspimantabronceta,rumimantawanfierrotawan apamusaq

18Maqanakuyqamanañanuyarikunqañachuhallp’aykipi, ch’usaqyachiypasnitaqthuñichiypasIchaqa

perqaykikunatansutichankiQespikuynispa, punkuykikunatapasAlabaynispasutichanki.

19Intip'unchaypiqamanañank'anchayniykichukanqa Manataqmikillapask'ancharichisunkichu,SeñorDiosmi ichaqawiñaypaqk'anchayniykikanqa,Diosniykitaqmi hatunchasqaykikanqa

20Intiykiqamanañanchinkanqañachu;Manataqmi killaykipaskutirinqachu,SeñorDiosmiwiñaypaq k'anchayniykikanqa,llakikuyniykip'unchawkunapas tukukunqa,nispa

21Llaqtaykipasllapanmichaninkanqaku,paykunan wiñaypaqhallp'atachaskinqaku,tarpusqayk'allma, makiyparuwasqan,hatunchasqakanaypaq.

22Huch'uyllawaranqarunamantukupunqa,huch'uyllataq kallpasapasuyumantukupunqa,ñoqaSeñorDiosmi tiemponpiusqhayllachaytaruwasaq.

61RAKI

1SeñorDiospaEspiritunmiñoqapikashanLlamp'usonqo runakunamanallinwillakuykunatawillanaypaqSeñorDios akllawasqanrayku.paymikachamuwarqanp’akisqa sonqoyoqrunakunatawatanaypaq,presokunaman kacharichisqakaytawillanaypaq,wisq’asqakunamancarcel kicharinantawillanaypaq;

2SeñorDiospamunaywatanta,Diosninchisvengakunan p'unchaytawanwillanaypaqllapallakisqakunata sonqochananpaq;

3Sionpiwaqaqkunamanchurananchispaq,uspharantipi sumaqkaytaqonanpaq,llakikuyparantinpikusikuy aceitetaqonanpaq,llasaespiritumantaalabanapaqp'achata qonanpaqChayhinapin,chaninkaysach'akunasutichasqa kanankupaq,SeñorDiospatarpusqan,payhatunchasqa kananpaq.

4Ñawpach’usaqkunatanhatarichinqaku,ñawpaqch’usaq kaqkunatahatarichinqaku,ch’usaqllaqtakunatataq allichanqaku,askhamiraykunaqch’usaqyachisqankunata.

5Wakllaqtayoqrunakunansayarispaovejaykichista michinqaku,wakllaqtayoqrunakunaqchurinkunan yapuqniykikunauvaschakrallank’aqniykikunakanqa.

6IchaqaSeñorDiospaSacerdotenkunansutichasqa kankichis,runakunannisunkichisDiosninchispaserviqnin nispa,manajudíorunakunaqqhapaqkaynintan mikhunkichis,paykunaqk'anchariyninwantaq alabakunkichis

7P'enqayniykichismantaqaiskaykutitankankichis. Ch'aqwasqakaspankutaqmirakinakusqankuwan kusikunqaku,chayraykunhallp'ankupiiskaykutita hap'ikapunqaku,wiñaypaqkusikuymipaykunapaqqakanqa

8ÑoqaSeñorDiosmijuiciotamunakuni,ruphachina sacrificiotasuwakuytancheqnikuniPaykunawantaq wiñaypaqrimanakuytaruwasaq.

9Mirayninkutaqmanajudíorunakunaukhupireqsisqa kanqaku,mirayninkupasllaqtaukhupireqsisqakanqaku, paykunatarikuqkunanreqsinqakuSeñorDiospa saminchasqanmiraykasqankuta

10SeñorDioswanmianchatakusikusaq,almaypas DiosniypinkusikunqaQespikuyp'achawan p'achachiwarqan,chaninp'achawanp'achachiwarqan, imaynannovioadornokunawanp'achakun,noviapas alhajankunawanadornakunhinata

11Imaynanhallp'at'ikantawiñachin,imaynanhuertapi tarpusqakaqkunatawiñachinhinata.chhaynapinSeñor Diosqallapasuyukunaqñawpaqenpichaninkawsayta yupaychaytawanwiñachinqa.

62RAKI

1Sionraykumananch’inllachukasaq,Jerusalénraykutaq manasamasaqchu,chaninkaynink’anchayhina lloqsinankama,qespichikuynintaqk’anchayhina

2Manajudíorunakunanchaninkayniykitarikunqaku, llapareykunapasqhapaqkayniykitarikunqaku,mosoq sutiwanmisutichasqakanki,chaytanSeñorDiospa siminwansutichanqa

3QanpasSeñorDiospamakinpik'anchariqcoronankanki, Diosniykiqmakinpitaqreypacoronan.

4ManañanSaqesqanisqachukankinitaqmihallp'aykipas ch'usaqnispañachusutichasqakanqa,aswanpasHefziba, hallp'aykitaqBeulanispasutichasqakanki,SeñorDiosmi qanwankusikun,hallp'aykipascasarasqakanqa

5Imaynanwaynadoncellawancasarakun,chhaynatan churiykikunapascasarakusunki,imaynannoviopas noviawankusikun,chhaynatanDiosniykipasqanmanta kusikunqa

6Jerusalénllaqta,perqaykipiqhawaqkunatanchurani, paykunaqamananhayk'aqpasp'unchaypastutapas upallanqakuchu,SeñorDiosmantarimaqkunaqaama ch'inllakaychischu.

7Amasamariychischu,Jerusalénllaqtatakaypachapi alabanankama

8SeñorDiosmijurarqanpañamakinwan,kallpanwanima: “Manañantrigoykitaqosaqchuenemigoykikunapaq mikhunata,nispaWakllaqtayoqpachurinkunapasmanan ukyanqakuchuvinoykita,chayllank'asqaykirayku.

9Huñuqrunakunanichaqamikhunqaku,hinaspanSeñor DiostayupaychanqakuChaytahuñuqkunapasch'uya kasqaypatiokunapinukyanqaku.

10Yaykuy,punkukunatapasayrunakunaqñanninta wakichiychis;wischuy,hatunñantawikch'uy;rumikunata huñuy;runakunapaqhukestandartehoqariy.

11Qhawariy,SeñorDiosmikaypachaqtukukuyninkama willarqan:Sionpaususintaninkichis:Qespichisqaykichismi hamushan,nispa.Qhawariy,premionqapaywanmikashan, llank'ayninpasñawpaqenpinkashan

12Paykunatansutichanqaku:Ch'uyallaqta,SeñorDiospa kacharichisqan,nispa,qantaqsutichasqakanki:Maskasqa llaqta,manasaqesqallaqta,nispa

63RAKI

1¿PitaqkayEdomllaqtamantahamuq,Bosrallaqtamanta teñisqap'achawan?kayp'achanpik'ancharishaq,hatun kallpanwanpuriq?Ñoqachaninkaypirimaq, qespichinaypaqatiyniyoq

2¿Imanaqtintaqp'achaykipaspukayashanki,p'achaykipas vinotasaruqrunahina?

3Uvassaruytasapallaymisarurqani.Runakunamantapas mananpipasñoqawanqakarqanchu,phiñakuspaymi paykunatasarusaq,phiñakuyniypitaqsarusaqYawarninku p'achaymanch'aqchusqakanqa,llapap'achaytataq qhellichasaq,nispa

4Sonqoypinkashanvengakuyp'unchay,kacharichisqay watataqmichayamushan.

5Hinaqtinmiqhawarirqani,manataqmipipasyanapaqqa karqanchu;admirakurqanitaqmanapipassayarichiq kasqanmanta,chayraykunkikiypamakillayqespichiyta apamuwarqan;phiñakuyniytapas,chaymitakyachiwarqan 6Phiñakuyniypirunakunatasaruykusaq,phiñakuyniypitaq machachisaq,kallpankutapaskaypachamanurmachisaq.

7SeñorDiospakhuyapayakuyninkunamanta,SeñorDiospa alabasqankunamantawanrimasaq,SeñorDiospatukuy qowasqanchismanhina,Israelpamirayninpaqanchasumaq sonqokayninmantawan,khuyapayakuyninmanhina,askha khuyapayakuyninmanhina.

8Payminirqan:–Cheqaqtapuninpaykunaqallaqtay,mana llullakuqwawaykunakanku,chaymipayqapaykunaq qespichiqninkarqan,nispa.

9Tukuyñak'ariyninkupipasñak'arichisqankarqan, qayllanpikaqangeltaqpaykunataqespichirqanHinaspan chaykunataaparqan,ñawpaqp'unchawkunapitaqaparqan.

10Paykunanichaqach'uyaEspirituntaphiñachirqanku, chaymipayqaawqankumantukupurqan,paykunawantaq maqanakurqan.

11HinaqtinmiJesusqayuyariranMoisespallaqtantawan: “¿Maypitaqkashanovejankunatamichiqwankuskalamar qochamantahorqomuqrunaqa?”,nispa.¿Maypitaq kachkansantoEspirituntapaymanchuraq?

12PaymiMoisespapañamakinmantak'ancharishaq makinwanpusarqan,ñawpaqenkupiunutat'aqaspa, wiñaypaqsutinkananpaq?

13Chaymipaykunatapusarqanch'inneqpicaballohina ukhuukhunta,manaurmanankupaq?

14Imaynananimalpaswayq'omanuraykamushanhinata, SeñorDiospaEspiritunmipaytasamachiran,chhaynatan llaqtaykitapusarqankisumaqsutiwanreqsichikunaykipaq.

15Hanaqpachamantaqhawariy,ch'uyakayniykiq k'anchariyniykiqtiyasqantaqhaway,¿maypitaqkashan tukuysonqoykiwankallpaykiwan,wiksaykiqt'oqyaynin, khuyapayakuyniykipas?hark’asqachukanku?

16Qanmitaytaykukanki,Abrahammanayachaq kaspaykupas,Israelpasmanareqsiwaqtinkupas.sutiykiqa wiñaypaqmi

17SeñorDiosníy,¿imanaqtintaqñanniykichismanta pantachiwarqanku,manchakuyniykimantataqsonqoykuta rumiyachiwarqanku?Kamachiykikunaraykukutimuy, herenciaykipikaqayllukuna

18Ch'uyakasqaykirunakunanpisitiempollachayllaqtata hap'ikapurqanku

19Ñoqaykuqaqanpakayku,mananhayk'aqpaspaykunata kamachinkichupaykunaqamanansutiykiwanchu waqyasqakarqanku

64RAKI

1Hanaqpachatallik'iwaq,uraykamuwaq,ñawpaqeykipi orqokunauraykamunanpaq

2Chulluqninarawraqtinhinanninaunukunatatimpuchin, awqaykikunamansutiykitareqsichinanpaq,ñawpaqeykipi suyukunakhatatatanankupaq!

3Manasuyasqaykumanchaymillayruwaykunata ruwaspaykinuraykamurqanki,ñawpaqeykipiorqokuna uraykamurqan

4Diosníy,kaypachaqallariymantapachanrunakunamana uyarirqankuchu,nitaqninriwanrepararqankuchu,nitaq ñawipasrikurqanchu,qanmantahawaqa,suyakuqpaq wakichisqanta.

5Qanmitupankikusikuqwanchanin-kaytaruwaqwan, kawsayniykipiyuyariqkunawanHuchallikurqanchikmi, chaykunapimwiñaypaqkawsakuyqa,salvasqakasunchik 6Llapanchismiichaqaqhellirunahinakanchis,llapa chaninruwasqanchispasqhellip'achahinan llapanchistaqmiraphihinachinkapunchis;Manaallin ruwasqaykutaqwayrahinaapawarqanchis

7Mananpipassutiykitawaqyakuqpaskanchu,qanta hap'inanpaqkallpachaqpas,uyaykitanpakawarqanki,mana allinruwasqaykuraykutaqtukuchiwarqankiku,nispa

8SeñorDiosníy,kunanmitaytaykukankiñut'ut'urukayku, qantaqmankaruwaqniyku;Llapaykutaqmimakiykipa ruwasqankayku

9SeñorDiosníy,amasinchitaphiñakuychu,amataqmana allinkunataqawiñaypaqyuyariychu.

10Ch'uyallaqtaykikunaqach'inneqn,Siónch'inneq, Jerusalénch'usaq

11Ñawpataytanchiskunaalabasusqaykich'uya wasiykupas,ninawanmiruphasqakashan,tukuysumaq kaqniykupasthunisqañankashan

12SeñorDiosníy,¿kaykunamantachuhark'akunki? ¿Ch'inllachukaspallumpaytañakarichiwankiku?

65RAKI

1ManamañakuwaqniykunamantanmaskhawankuMana maskhawaqniyrunakunantariwanku,ñoqataqnirqani: Qhawariway,qhawaway,manasutiywanwaqyasqa nacionman,nispa

2Tukuyp’unchaymimakiytamast’arirqanihukhatariq runakunaman,paykunanmanaallinñanpipurinku, paykunaqyuyaykusqankumanhina;

3Uyaypisapakutiphiñachiwaqniyllaqta.Huertakunapi sacrificiotahaywaspanladrillomantaaltarkunapiinciensota ruphachin

4Paykunanayap'ampanakunaukhupiqhepakunku, monumentokunapitaqqhepakunku,kuchiaychata mikhunku,millaymillaycaldotaqununkupikashan

5Chaymininku:“Sapallasayay,amaasuykamuwaychu”, nispaQanmantaaswanch'uyakani,nispaKaykunaqa simiypiq'osñi,tukuyp'unchawrawraqnina

6Qhawariy,ñawpaqeypiqelqasqakashan:Manan ch'inllachukasaq,aswanpaskutichipusaq,sinqankupiraqmi kutichipusaq,nispa.

7SeñorDiosminin,orqokunapiinciensota ruphachiwarqanku,orqokunapitaqk'amiwarqanku

8SeñorDiosminin:Imaynanmosoqvinotat'aqapitarinku, hukrunataqnin:Amach'usaqyachiychischu,nispa. Saminchaymichaypikashan,chayhinatanruwasaq kamachiykunarayku,llapankutaamachinkachinaypaq, nispa

9Jacobmantanhukmiraytahorqomusaq,Judá llaqtamantataqorqoykunamantaherenciatachaskisaq.

10Saronqaovejakunaqt’aqanmikanqa,Acorwayq’otaq maskhawaqniyllaqtaykunapaqovejakunaqpuñunanwasi kanqa.

11QankunankankichisSeñorDiostasaqerpariqkuna, ch'uyaorqoytaqonqapuqkuna,chaytropakunapaqmesata allichaq,ukyanasacrificiotaqoqkunapas

12Chayraykunespadakamayupasqaykichis, llapaykichismiwañuchisqaykichispaqk'umuykunkichis. rimachkaptiyqamanamuyarirqankichu;aswanqañawiypa ñawpaqenpimanaallintaruwarqani,manakusikusqaytataq akllakurqani.

13ChayraykunSeñorDiosqanin:“Qhawariychis, kamachiykunamikhunqaku,qankunanichaqayarqasqa kankichis

14Qhawariy,kamachiykunaqasonqomantakusikuywanmi takinqaku,qankunanichaqasonqomantallakikuymanta qaparinkichis,espirituqllakichisqanmantataqwaqankichis

15Ajllasqayrunakunamanmisutiykichistañakaypaq saqenkichis,SeñorDiosmiwañuchisunkichis, kamachinkunatataqhuksutiwanwaqyasunkichis

16Kaypachapisaminchakuqrunaqa,cheqaq-kaqDiospi saminchakunqa;Kaypachapijuraqqa,cheqaqDiospa sutinpinjuranqa;Ñawpaqsasachakuykunaqonqasqa kasqanrayku,ñawiymantapakasqakasqanrayku

17Ñoqaqamosoqhanaqpachatamosoqhallp'apachatapas kamasaqmi,ñawpaqkaqtaqamananyuyarinqakuchu, nitaqmiyuyaymanpashamunqakuchu

18Qankunaqakusikuychis,wiñaypaqkusikuychisima kamasqaywan,ñoqaqaJerusalénllaqtatankamashani kusikunapaq,llaqtantataqkusikunapaq

19Jerusalénllaqtapinkusikusaq,llaqtaypitaqkusikusaq, manañanwaqaykunkapasuyarikunqañachu,nitaqwaqay kunkapas

20Chaymantaqamanañanp'unchayniyoqwawapas,mana hunt'akuqmachurunapaskanqañachu,pachakwatayoq wawaqawañupunqanIchaqapachakwatayoq huchallikuqmiñakasqakanqa.

21Paykunanwasikunatahatarichispachaypitiyanqaku Uvaschakrakunatataqmitarpunqaku,hinasparurunkunata mikunqaku.

22Paykunaqamananwasitahatarichinqakuchu,huktaq tiyanqakuchuManantarpunqakuchu,huktaqmikhunqachu, sach'ap'unchaykunahinallaqtaypap'unchayninmi, akllasqaykunapasunayñanmakiwanruwasqankuwan kusikunqaku,nispa

23Mananyanqapaqchullank’anqaku,manataqmi sasachakuytapaspaqarichinqakuchu;PaykunaqaSeñor Diospasaminchasqanpamirayninmikanku,mirayninkupas

24Hinaqtinmimanaraqwaqyamushaqtinku,ñoqa kutichisaqRimashaqtinkuraqmiuyarisaq,nispa 25Atoqwancorderowankuskamikhunqaku,leonpastoro hinapajatamikhunqa,ñut'uallpataqmach'aqwaypa mikhunankanqaLlapanch'uyaorqoypiqamananimatapas ruwanqakuchunitaqthuninqakuchu,nispasninSeñor Diosqa.

66RAKI

1SeñorDiosminin:Hanaqpachaqakamachikuytiyanaymi, hallp'ataqchakisayanaymi.¿Maypitaqsamayniyqa kachkan?

2SeñorDiosminin:“Tukuyimaymanakunatanmakiywan ruwarqani,tukuyimaymanakunatapasruwaranmi”,nispa. 3Torotawañuchiqqarunatawañuchinmanhinancorderota sacrificiotahaywaqqa,allqupakunkantakuchuspahina

ofrendatahaywaqqa,khuchiyawartahaywashanmanhina inciensoruphachiqqa,taytacha-mamachata saminchachkanmanpashinamAri,paykunakikinkuq ñanninkutaakllakurqanku,almankutaqmillay ruwayninkupikusikun.

4Ñoqanpantachikusqankutaakllakusaq, manchakuyninkutataqpaykunamanapamusaq; waqyaqtiyqamananpipaskutichirqanchu;rimachkaptiyqa manamuyariwarqakuchu,aswanqamanaallintam ruwawarqakumanakusikusqayta

5UyariychisSeñorDiospasiminta,payparimasqanmanta khatatatasqaykichisCheqnikuqniykichis,sutiyrayku qarqoqwawqeykichiskunannirqanku:–SeñorDios hatunchasqakachun,paymiichaqakusikuyniykichisman rikhurimunqa,paykunanp'enqakunqaku,nispa

6Llaqtamantaqapariqkunka,templomantaqapariqkunka, awqankunamankutichipuqSeñorDiospakunkan

7Manaraqwachakushaspanwachakurqanmanaraqnanay chayamuchkaptin,qhariwawamantawachakurqa.

8¿Pitaqchayhinatauyariran?¿Pitaqchaynakaqkunata rikurqa?¿Hukp'unchawllapichukaypachaqapaqarichisqa kanqa?ichahuknacionchunacenqa?Sionpawachakusqan qhepallamanmiwawankunatawachakurqan

9Naceqwawatachunacesaq,manataqwachachisaqchu?

SeñorDiosminin:¿wachachisaqchu,wiksatapaswisq'asaq? ninmiDiosnikiqa

10Llapamunakuqkuna,Jerusalénllaqtawankusikuychis, paywankusikuychis.

11Chayhinapinñuñunkichis,paypasonqochayninpa ñuñunkunawantaqsaksasqakankichisChayhinapin lechetalechetat'oqyachinaykichispaq,anchahatun k'anchariyninwantaqkusikunaykichispaq

12SeñorDiosminin:“Qhawariy,mayuhinathakkayta mast'arisaq,manajudíorunakunaqk'anchariynintataq mayuhina,ñuñunkichis,waqtanmanapasqakankichis, qonqoriykusqataqkankichis”,nispa

13Imaynanmamanpaconsuelasqanrunatasonqochasqayki, chhaynatanñoqapassonqochasqaykiChaymiJerusalén llaqtapisonqochasqakankichis

14Chaytarikuspaykichisqasonqoykichismikusikunqa, tulluykichispasqorahinant'ikarinqa,SeñorDiospa makintataqmireqsisqakanqakamachinkunaman, awqankunamanpasphiñakuyninta.

15SeñorDiosqaninawanmihamunqa, carretankunawanpasmuyuwayrahinan,phiñakuyninta phiñakuspa,anyasqantaninarawraywankutichipunanpaq.

16TaytaDiosqaninawanespadanwanmillaparunata valekunqa,SeñorDiospawañuchisqankunaqaaskhan kanqa

17Ch'uyanchakuspach'uyanchakuspankuhuksach'a qhepapihuertakunapich'uyanchakuqkunakhuchiaychata, millaymillaymikhunata,sipastamikhuspa,kuska wañunqaku,nispanSeñorDiosqanin

18Ñoqaqayachaninpaykunaqruwasqankuta yuyaykusqankutapas,chayamuqtinmillapanacionkunata, llaparimaykunatapashuñusaqHinanhamunqaku, hatunchayniytaqhawamunankupaq,nispa.

19Paykunaqchawpinpihukseñaltachurasaq, paykunamantaayqeqkunatataqkachasaqnacionkunaman, Tarsisman,Pulman,Ludman,arcotaaysaqkunata, Tubalman,Javanman,karuislakunaman,manareqsisqa kasqaytamanauyariqkuna,nitaqhatunchasqaytamana

rikuqkunapasPaykunanmanajudíorunakunaukhupi hatunchayniytawillanqaku.

20LlapawawqeykichistanSeñorDiosmansacrificiotahina apamunqakucaballokunapi,carretakunapi,mulakunapi, mulakunapi,kallpasapaanimalkunapi,ch'uyaorqoy Jerusalénllaqtaman,imaynanIsraelpamirayninkunaSeñor Diospawasinmanch'uyamankapisacrificiotaapamunku hinata.

21Paykunatapassacerdotekunapaq,Levírunakunapaqpas hap'isaqmi,nispanSeñorDiosqanin

22Imaynanruwasqaymosoqhanaqpachapasmosoq hallp'apasñawpaqeypiqhepanqa,chayhinallataqmi mirayniykipassutiykipasqhepanqa.

23HinaqtinmiSeñorDiosqanin,hukmosoqkillamanta hukkillakama,huksábadop'unchaykama,llaparunan ñawpaqeypiyupaychanankupaqhamunqaku,nispa.

24Hinaspanlloqsispaqhawanqakucontraypihuchallikuq runakunaqayanta,kurunkupasmananwañunqachu, nitaqmininanpaswañunqachu.Llaparunaqmillakusqanmi kanqaku