Quechua - The Book of Leviticus

Levíticonisqaqelqa

1kaqRAKI

1SeñorDiosqaMoisestawaqyaspa,Huñunakuna Karpamantalloqsispaniran.

2Israelpamirayninkunataniy:PipasTaytaDiosman sacrificiotaapamuspaqa,wakakunamanta, ovejakunamantawanofrendaykichistaapamunkichis,nispa 3Sacrificioqaovejaruphachinasacrificiokaqtinqa,mana imaqhelliyoqqharitahaywachun,munasqanmanhinan SeñorDiospañawpaqenpihuñunasqakarpapunkupi haywarinqa

4Ruphachinasacrificioumamanmakintachuranqa.Paypa huchapampachaytarurananpaqmichaskisqakanqa

5HinaspanSeñorDiospañawpaqenpitorotawañuchinqa, Aaronpachurinkunasacerdotekunanyawartaapamunqaku, hinaspanyawartach'aqchunqakuhuñunasqakarpapunkupi kaqaltarman

6Ruphachinasacrificiotaqarantakuchuspakuchunqa.

7SacerdoteAaronpachurinkunanaltarmanninata churanqaku,hinaspanyantakunataninapatapichuranqaku

8Sacerdotekuna,Aaronpachurinkuna,altarpatapininapi kaqyantapatamanchuranqaku

9Ukuntapaschakintapasunuwanmimayllakunqa, sacerdotetaqaltarpillaparuphachinasacrificiota ruphachinqa,ninawanruwasqasacrificiota,SeñorDiospaq misk'iq'apayniyoqsacrificiokananpaq

10Ovejakunamantaotaqcabrakunamantaofrendan ruphachinasacrificiopaqkaqtinqamanaimaqhelliyoq qharitaapamunqa

11AltarpawaqtanpiwichayladomanSeñorDiospa ñawpaqenpiwañuchinqa,Aaronpachurinkuna sacerdotekunapasyawarnintaaltarpamuyuriqninpi ch'aqchunqaku.

12Umanwanwiranwankuskakuchunqa,sacerdotetaqaltar patapininapikaqyantapatamanchuranqa.

13Ukhuntapaschakintapasunuwanmimayllinqa, sacerdotetaqllapantaapamunqa,hinaspanaltarpatapi ruphachinqa

14SeñorDiosmanhaywananpaqruphachinasacrificio p'isqokunamantakaqtinqa,urpikunataotaqpaloma uñakunataapamunqa.

15Sacerdotetaqaltarmanapamunqa,hinaspaumanta kuchurqospaaltarpatapiruphachinqaHinanaltarpa waqtanpiyawarnintahorqonqaku.

16Paymitarpusqantap'altachanwanpallaspainti lloqsimuyladoaltarpaladonmanwikch'upunqa,uspha kasqancheqasman.

17Raprankunawanmik'askanqa,ichaqamanan t'aqanqachu,sacerdotetaqaltarpatapininapik'aspipi ruphachinqa,ruphachinasacrificio,ninawanruwasqa sacrificio,SeñorDiospaqmisk'iq'apayniyoq

2kaqRAKI

1PipasTaytaDiosmanmikhunasacrificiotahaywaqtinqa, allinhak'umantaofrendankanqa.Chaymanmiaceiteta hich'aykunqa,hinaspainciensotachuranqa

2Aaronpachurinsacerdotekunamanmiapamunqa, hak'unmanta,aceitenmantawan,llapaninciensotapas

hap'inqaSacerdotetaqaltarpatapiruphachinqaninawan ruwasqasacrificiota,SeñorDiospaqsumaqq'apayniyoq ofrendata.

3MikhunasacrificiomantapuchuqmiAaronpa churinkunapiwankanqa

4Hornopiwayk'usqamikhunasacrificiotaapamunki chayqa,aceitewanchaqrusqaallinhak'umantamana qonchuyoqtortakunaotaqaceitewanllusisqamana qonchuyoqt'antakuna.

5Sacrificioofrendaykipasmankapiyanusqamikhuna sacrificiohinakanqachayqa,manaqonchuyoqsumaq hak'umantankanqa,aceitewanchaqrusqa.

6Chaytat'aqa-t'aqat'aqa-t'aqatat'aqaspaaceiteta hich'aykunki

7Sacrificioofrendaykiqasartenpiyanusqamikhuna sacrificiohinakanqachayqa,aceiteyoqallinhak'umantan kanqa

8ChaykunamantaruwasqamikhunasacrificiotataqSeñor Diosmanapamunki,sacerdotemanhaywaqtintaqaltarman apamunqa

9Sacerdoteqamikhunasacrificiomantayuyarinapaq ofrendatahap'ispaaltarpatapiruphachinqa

10MikhunasacrificiomantapuchuqmiAaronpa churinkunapiwankanqa.

11TaytaDiosmanapasqaykichikqamanamqonchuwanqa rurasqakankichikchu

12ÑawpaqruruofrendakunataqaSeñorDiosmanmi haywankichis,ichaqamananaltarpiruphachisqachukanqa misk'iq'apaykananpaq

13Sapasacrificioofrendaykichistapaskachiwanmi millaychisAmataqDiosniykichisparimanakuyninpi kachitapaspisinantasaqenkichischu.

14ÑawpaqkaqruruykichistaSeñorDiosman haywawaqchischayqa,ninawanch'akichisqaq'omertrigota haywankichis.

15Chaymanaceitetachuraspainciensotachuranki.

16Chaymantataqsacerdoteqaruphachinqahukt'aqa t'uqyasqatrigota,hukpartenaceitetawan,llapan inciensotawan

3RAKI

1Sacrificioofrendanthakkaypisacrificiotahaywaqtinqa, ovejamantachushaywarinmanchayqa.Qhariña,warmiña kaqtinpas,manaimaqhelliyoqmiSeñorDiosman haywanqa

2Sacrificionpaumanmanmakintachuraspataq HuñunakunaKarpapunkupiwañuchinqa,Aaronpachurin sacerdotekunanyawartaaltarpamuyuriqninpi ch'aqchunqaku.

3PaymithakkawsaysacrificiotaSeñorDiosman haywanqaninawanruwasqasacrificiotaukunpiwira qatakuqwirapas,ukunpikaqwirapas.

4Iskayriñonkunata,wasanpikaqwiratapas,higadopatapi kaqwiratapas,riñonkunatawankuskantapasqechunqa

5Aaronpachurinkunanaltarpiruphachinqakuruphachina sacrificiopatapi,chaysacrificioqaninapikashaqyanta patapi,ninawanruwasqasacrificio,SeñorDiospaqmisk'i q'apayniyoqsacrificio.

6SeñorDiosmanthakkawsaysacrificioofrenda ovejakunamantañakanmanchayqaqharipaswarmipas, manaimaqhelliyoqmihaywarinqa.

7Sacrificiopaqhukcorderotahaywarinqachayqa,Señor Diosmanmihaywanqa.

8SacrificiopaumanmanmakintachuraspataqHuñunakuna Karpañawpaqenpiwañuchinqa,Aaronpachurinkuna yawarnintataqaltarpamuyuriqninpich'aqchunqaku.

9PaymithakkawsaysacrificiotaSeñorDiosmanninawan haywasqaofrendatahaywarinqawirantapas,llapan wasantapas,wasanwanmisinchitahorqonqa;Ukhunta qatakuqwirapas,ukunpikaqwirapas

10Iskayriñonkunata,wasanpikaqwiratapas,riñonpa hawanpikaqwiratapas,riñonkunatawanqichunqa

11Sacerdotetaqaltarpatapiruphachinqa,chaymiSeñor Diosmanninawanhaywasqaofrendapaqmikhunankanqa.

12OfrendancabrakaqtinqaSeñorDiosmanmihaywanqa

13UmanmanmakintachuraspataqHuñunakunaKarpa ñawpaqenpiwañuchinqa,Aaronpachurinkunataqaltarpa yawarnintach'aqchunqaku

14ChaymantataqSeñorDiospaqofrendanninawan haywasqaofrendatahaywarinqa.ukunpiwiraqatakuq wirapas,ukunpikaqwirapas

15Iskayriñonkunata,wasanpikaqwiratapas,riñonpa hawanpikaqwiratapas,riñonkunatawankuskantapas qechunqa

16Sacerdotetaqchaykunataaltarpatapiruphachinqa, misk'iq'apaykananpaqninawanruwasqasacrificio mikhunata,llapanwiranpasSeñorDiospaqmi

17Wiñaypaqkamachikuymikanqallapatiyasqaykichikpi miraynikichikpaq,amawiratapasyawartapas mikunaykichispaq

4kaqRAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Israelrunakunataniy:–SichuspipasSeñorDiospamana ruwananmantamayqenkamachikuykunatapasmana yachaspahuchallikunman,hinaspamayqenninkucontrapas ruwanmanchayqa.

3Ajllasqasacerdoterunakunaqhuchankumanhina huchallikuqtinqaChaymihuchallikusqanmantamanaima huchayoqtorotaSeñorDiosmanapamuchunhucha sacrificiopaq

4PaymichaytorotaqaSeñorDiospañawpaqenpi huñunasqakarpapunkumanpusanqa.Hinaspantoroq umanmanmakintachuranqa,hinaspanSeñorDiospa ñawpaqenpitorotawañuchinqa

5Hawisqasacerdoteqatoroqyawarnintahap’ispa huñunasqakarpamanapanqa

6Sacerdotetaqdedontayawarmanchallpuykunqa,qanchis kutitataqchayyawartach'allanqaSeñorDiospa ñawpaqenpi,ch'uyacheqaspacortinapañawpaqenpi

7Sacerdotetaqchayyawartachuranqamisk'iincienso altarpawaqrankunaman,chayaltarqaTaytaDiosmi huñunakunankupaqkarpapikashanToropalliw yawarnintamhich'aykunqakuruphachinasacrificioaltarpa uranman,chayaltarqakachkanHuñunakuypaqKarpa punkupim

8Huchasacrificiopaqtoropalliwwirantapashurqunqam. ukunpiwiraqatakuqwirapas,ukunpikaqwirapas

9Iskayriñonkunata,wasanpikaqwiratapas,higadopatapi kaqwiratapas,riñonkunatawanurqhunqa.

10Thak-kaysacrificiosacrificiotoromantahorqosqa kasqanmanhina,sacerdotetaqruphachinasacrificioaltar patapiruphachinqa

11Toropaqarantapas,llapanaychantapas,umantapas, chakintapas,ukuntapas,wanutapas.

12Llapantorotapascampamentomantahawamanmiapaspa usphatahich'aykunqakuch'uyacheqasman,hinaspanyanta patamanninawanruphachinqa,usphatahich'aykuqtintaq ruphachinqa

13LlapanIsraelrunakunamanayachaspa huchallikuspanku,huñunasqarunakunaqñawinmanta pakasqakaspanku,SeñorDiospamanaruwananmanta mayqenkamachikuykunatapascontranpihuchallikuspanku huchallikuspankuqa,nispa

14Paypahuchallikusqankutayacharuspankuqa,huñunasqa runakunaqahuktorotahuchallikunankupaqofrecenqaku, hinaspahuñunakusqakarpamanapanqaku

15HuñunakuypikurakrunakunanSeñorDiospa ñawpaqenpitoroqumanmanmakinkutachuranqaku,chay torotaqSeñorDiospañawpaqenpiwañuchisqakanqaku 16Hawisqasacerdotetaqtoroqyawarnintahuñunakuna karpamanapamunqa.

17Sacerdotetaqdedontachayyawarmanchallpuykunqa, hinaspanqanchiskutitaSeñorDiospañawpaqenpi ch'aqchuykunqa,chayyawarpañawpaqenpi.

18ChayyawartataqTaytaDiospañawpaqenpikaqaltarpa waqrankunamanchuranqa,chayaltarqa,chayaltarqa TantachanaKarpapunkunpinkashan.

19Llapanwirantapasqechuspanaltarpatapiruphachinqa

20Torotapasruwanqa,imaynantorotapasruwaranhucha sacrificiopaq,chhaynatankaytapasruwanqa,sacerdotetaq paykunatahuchapampachaytaruwanqa,hinan pampachasqakanqa

21Chaytorotaqacampamentomantahawamanmiapaspa ñawpaqkaqtorotaruphachisqanmanhinaruphachinqa

22Hukkamachikuqhuchallikuspa,DiosninSeñorDiospa manaruwananmantaimakamachikuykunatapasmana yachaspaimatapasruwaspa,huchayoqkaspaqa

23Huchallikusqantayachananpaqchayamuqtinqa ofrendantaapamunqahukcabritota,manaimaqhelliyoq qaritapas

24ChaycabrapaumanmanmakintachuraspataqSeñor Diospañawpaqenpiruphachinasacrificiotawañuchisqanku cheqaspiwañuchinqa

25Sacerdotetaqdedonwanhuchasacrificiosacrificiota hap'isparuphachinasacrificioaltarpawaqrankunaman churanqa,yawarnintataqruphachinasacrificioaltarpa uranmanhich'aykunqa.

26Llapanwirantanaltarpatapiruphachinqathakkawsay sacrificiowiranhina,sacerdotetaqhuchanmantahucha pampachananpaqpampachasqakanqa

27Hukrunapasmanayachaspahuchallikuspa,Señor Diospakamachikuyninkunatamanahunt'ashaspa huchallikuqtinqa,nispa

28Huchallikusqantareqsinmanchayqa,ofrendantan apamunqa,hukcabra,manaimaqhelliyoqwarmita, huchallikusqanmanta.

29Huchasacrificioumamanmakintachurasparuphachina sacrificiotawañuchinqa

30Sacerdotetaqdedonwanyawarnintahap'isparuphachina sacrificioaltarpawaqrankunamanchuranqa,hinaspallapan yawarnintaaltarpauranmanhich'aykunqa

31Llapanwirantapasqechunqa,imaynanthakkawsay sacrificiomantawirataqechunhinata.Sacerdotetaqaltarpi ruphachinqaSeñorDiospaqmisk'iq'apaykananpaq Sacerdotetaqmihuchapampachaytaruwanqa,chaymi pampachasqakanqa,nispa.

32Huchasacrificiopaqhukcorderotaapamunqachayqa, manaimaqhelliyoqwarmitanapamunqa

33Ruphachinasacrificioumanmanmakintachuraspa ruphachinasacrificiotawañuchisqankucheqaspihuchapaq sacrificiotawañuchinqa

34Sacerdotetaqdedonwanhuchapaqsacrificiosacrificiota hap'ispa,ruphachinasacrificioaltarpawaqrankunaman churanqa,hinaspanllapanyawarnintaaltarpauranman hich'aykunqa

35Llapanwirantapasqechunqa,imaynanthakkawsay sacrificioofrendamantacorderowirantapasqechunhinata. Sacerdotetaqchaykunataaltarpatapiruphachinqa,Señor Diospaqninawanhaywasqaofrendakunamanhina, sacerdotetaqhuchanmantapampachaykunqa,hinaspan pampachasqakanqa

5CAPÍTULO

1Pipashuchallikuspajuramentotauyarispatestigo kaqtinqa,rikuspapasyachaspapas.manarimariptinqa, huchantaapakunqa

2Imaqhellikaqtapasllamiykuqtinqa,qhellianimalpa ayantapas,qhelliuywakunaqayantapas,qhellillalliq animalpaayantapas,paymantapakasqakaqtinpaspaypas qhelli,huchayoqmikanqa

3Runaqqhellikaynintallamiykuqtinqa,imaqhelli kaqtinpas,pipasqhellichasqakaspapakasqakanqachayta yacharuspanmihuchayoqkanqa

4Pipasmanaallintaruwananpaqotaqallinruwayta siminwanrimaspajuraspaqa,juramentowanrimaspaqa pakasqakapunmanchayqachaytayachaspataq, chaykunamantahukninpihuchayoqkanqa.

5Chaykunamantahukninhuchayoqkaspataq, huchallikusqantawillakunqa

6Hucharuwasqanmantahuchallikusqanmantasacrificiota

SeñorDiosmanapamunqa,ovejamantahukwarmita,huk corderotaotaqcabritotapas,huchaofrendapaq Sacerdotetaqmihuchanmantahuchapampachaytaruwanqa.

7Manachushukcorderotaapamuytaatinqachayqa,hucha ruwasqanmantaniskayurpikunataotaqiskaypalomakunata SeñorDiosmanapamunqa.Hukninmihuchapaq sacrificiopaq,hukninñataqruphachinasacrificiopaq

8Sacerdotemanmiapamunqa,paymiñawpaqtahucha ofrendapaqofrendatahaywanqa,kunkanmantataq umantapaskuchurqonqa,ichaqamanant'aqanqachu

9Huchasacrificiosacrificiotaaltarpawaqtanpi ch'aqchuykunqa.Puchuqyawartataqmialtarpauranpi maqchinqaku,chaymihuchapaqsacrificiokanqa

10Iskaykaqsacrificiotataqruphachinasacrificiota haywanqa,imaynakasqanmanhina,sacerdotetaq huchanmantahuchapampachaytaruwanqa,hinaspan pampachasqakanqa.

11Ishkayurpikunata,ishkayurpiurpikunatamana apamuytaatishpaka,huchallikrunaka,huchamanta sacrificiotasacrificiotarurankapak,shukefamantachunka rakitaallihak'utataapamunkamanataqmichaymanqa

aceitetachuranqachu,nitaqinciensotapaschuranqachu, huchapaqsacrificiokasqanrayku.

12Chaymantataqsacerdotemanapamunqa,sacerdotetaq chaysacrificiotahap'ispaaltarpiruphachinqa,Señor Diosmanninawanhaywasqaofrendakunamanhina.

13Sacerdotetaqmihuchapampachaytaruwanqahuknin huchallikusqanmanta,hinanpampachasqakanqa, puchuqtaqsacerdotepaqkanqa,mikhunasacrificiotahina.

14HinanSeñorDiosqaMoisestanirqan:

15Pipashuchallikuspamanayachaspahuchallikunchayqa, SeñorDiospach'uyakaqninkunapinhuchallikunchayqa HinanhuchanmantaSeñorDiosmanapamunqa ovejakunamantamanaimaqhelliyoqcarnerota,ch'uya cheqasmantasicloqolqetayupasqaykimanhina,hucha sacrificiopaq

16Paymich'uyakaqpimanaallinruwasqanmanta allichanqa,chaymanphisqat'aqatayapaspasacerdoteman qonqa,sacerdotetaqhuchapampachaytaruwanqahucha sacrificiocarnerowan,hinanpampachasqakanqa.

17Pipashuchallikuspa,SeñorDiospa kamachikuyninkunawanhark'asqakaykunataruwanman chayqa.manayachaspapas,huchayoqmi,huchantataq apakunqa

18Ovejakunamantanmanaimaqhelliyoqcarnerota sacerdotemanapamunqa,huchamantasacrificiotahina, sacerdotetaqhuchapampachaytaruwanqa,pantasqanmanta manayachasqanmanta,manataqmipaytaqa pampachasqachukanqa.

19Chaysacrificioqahuchallikuypaqsacrificiohinan, SeñorDiospacontranpihuchallikun

6RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2PipashuchallikuspaSeñorDiospacontranpi huchallikuspa,runamasintallullakuspallullakuspa, runamasintallullakuspa,paymanentregasqakasqanpi,otaq hukkunawankuskachakuspa,otaqmaqanakuywan qechusqapi,otaqrunamasintaengañaspa

3Otaqchinkasqatatariruspallullakuspallullakuspa jurankuRunaqahuchallikuspatukuychaykunataruwaspa

4Huchallikuspahuchayoqkasqanraykun,sinchita qechusqanta,q'otuspahap'isqantapas,waqaychananpaq qosqakaqtapas,chinkasqatarisqantapaskutichipunqa

5Otaqllapanllullakuspajurasqanmantakunankamapas kutichipunqa,pishqat'aqatapasyapaykunqa,hucha sacrificiohaywasqanp'unchaypitaqpimanpasqonqa

6Hinaspansacerdotemanhuchallikuypaqsacrificiota SeñorDiosmanapamunqa,ovejakunamantamanaima qhelliyoqcarnerota

7SacerdotetaqSeñorDiospañawpaqenpihucha pampachaytaruwanqa,tukuyimahuchallikusqanmantataq pampachasqakanqa

8SeñorDiostaqMoisestanirqan:

9Aarontachurinkunatawanniy:Kaymiruphachina sacrificiopaqkamachikuy:Ruphachinasacrificioqa tutantinkamaaltarpiruphasqakasqanrayku,altarpa ninanpaschaypirawrachisqakanqa,nispa

10Sacerdotetaqlinop'achantachurakunqa,linomanta p'achantawanchurakunqa,ruphachisqasacrificiowannina ruphachisqausphatataqaltarpatamanhoqarinqa, hinaspataqaltarpaladonmanchuranqa

11Hinaspanp'achantap'achakuspahukp'achawan churakunqa,usphatataqcampamentomantahawaman ch'uyacheqasmanapanqa

12Altarpininarawrashanqa.manawañuchisqachukanqa, sacerdotetaqsapapaqarink'aspitaruphachinqa,ruphachina sacrificiotapasordenpichuranqaChaypatapinthak kawsaysacrificiowirataruphachinqa

13Altarpatapinninarawrashanqa.manahayk'aqpas wañunqachu

14Kaymit'antahaywanapaqkamachikuy:Aaronpa churinkunanSeñorDiosmanhaywanqakualtarpa ñawpaqenpi

15Chaymantanhap'inqamakillanta,mikhunasacrificio hak'uta,aceitentapas,llapaninciensotapas,hinaspanaltarpi ruphachinqamisk'iq'apaykananpaq,SeñorDiospaq yuyarinapaq.

16PuchuqnintataqAaronchurinkunapiwanmikhunqaku, manaqonchuyoqt'antawankuskach'uyacheqaspi mikhunqaku.HuñunakunaKarpapatiopimikhunqaku.

17Amaqonchuwanwayk'uchisqachukanqaChaytaqa paykunamanmiqonininawanruwasqaofrendaykunarayku Chayqaanchach'uya,huchasacrificiohina,hucha sacrificiosacrificiohina

18Aaronpamirayninmantallapaqharikunamikhunqaku MirayniykichispiwiñaypaqkamachikuymikanqaTayta Diospaqninawanhaywasqaofrendakunamanta

19SeñorDiostaqMoisestanirqan:

20KayofrendaAaronpachurinkunapaofrecesqanmi, chaytamTaytaDiosmanofrecenqakuakllasqakaptin Chunkat'aqaefahak'umantawiñaypaqmikhuna sacrificiopaq,kuskannintatutamanta,kuskantaqtutamanta.

21HuksartenpiaceitewanruwasqakanqaWayk'usqaña kaqtintaqapamunki,mikhunasacrificiomantat'antasqa t'aqakunatataqSeñorDiosmansumaqq'apaykananpaq haywarinki

22Churinkunaqrantinpiakllasqasacerdotetaqmichayta haywachinqa.llapanmiruphasqakanqa.

23Sapankasacerdotepaqmikhunasacrificiotaqallapantan ruphachinqaku,mananmikhunqakuchu

24HinanSeñorDiosqaMoisestanirqan:

25Aarontachurinkunatawanniy:Kaymihuchasacrificio ofrendapaqkamachikuy:Ruphachinasacrificiota wañuchinacheqaspinSeñorDiospañawpaqenpi wañuchisqakanqa,chayqaanchach'uyapunin,nispa

26Hucharaykuhaywaqsacerdoteqamikhunqa,ch'uya cheqaspi,HuñunakunaKarpapatiopi.

27Imapasaychantallamiykuqqach'uyakanqa,yawarnin imap'achamanpasch'aqchusqakaqtintaqch'uyacheqaspi mayllakunki

28T'urumantach'akichisqamankaqap'akisqakanqa, broncemantamankapich'akichisqakaqtintaqunuwan ch'aqchusqakanqa.

29Sacerdotekunaukhupillapaqharikunamikhunqaku

30Huchasacrificiotaqamananmikhunqakuchu,ch'uya cheqaspiallipunakunankupaqhuñunasqakarpaman yawartaapamuqtinkuqa,ninapinruphachisqakanqa

7RAKI

1Saynallataqmihuchapampachanapaqofrendamanta kamachikuysimiqa,ch'uyapuni

2Ruphachinasacrificiotawañuchisqankucheqaspin huchallikunankupaqsacrificiotawañuchinqaku, yawarnintataqaltarpatamanch'aqchuykunqa

3Chaymantataqtukuywirantahaywarinqa.rump,ukhunta qatakuqwirapas.

4Iskayriñonkunata,wasanpikaqwiratapas,riñonpa hawanpikaqwiratapas,riñonkunatawanurqhunqa

5SacerdotetaqchaykunataaltarpiruphachinqaSeñor Diospaqninawankañasqasacrificiotahina

6Sapankaqharisacerdotekunamantanmikhunqaku,ch'uya cheqaspimikhunqaku

7Imaynanhuchasacrificiosacrificiopas,chayhinallataqmi huchapampachanapaqsacrificiopas,paykunapaqqahuk kamachikuyllam,chaywanpampachakuqsacerdotepas chaysacrificiotachaskinqa

8Pipasruphachinasacrificiotahaywaqqa,sacerdotepas haywasqanruphachinasacrificioqqarantanhap'inqa

9Hornopiyanusqamikhunasacrificiota,sartenpi,sartenpi llik'usqatapassacerdotepaqmikanqa.

10Aaronpallapamiraysacrificiokunatapas,aceitewan chaqrusqa,ch'akisqasacrificioofrendakunata,hukmanta hukkama.

11KaymiSeñorDiosmanofrecenanpaqthakkawsay sacrificiotahaywananpaqkamachikuysimiqa

12Agradecekuypaqhaywarinqachayqa,gracias sacrificiowanmihaywanqamanaqonchuyoqtortakunata, aceitewanchaqrusqamanaqonchuyoqtortata,aceitewan chaqrusqatortakunata,allinhak’umantarawk’asqata.

13Tortakunamantahawaqaofrendapaqmiqonchuyoq t'antatahaywanqa,thakkawsaysacrificiota agradecekunanpaqsacrificiotawan.

14LlapansacrificiomantahuksacrificiotaSeñorDiosman haywarinqa,sacerdotepaqmikanqathak-kaypisacrificio sacrificioyawartach'aqchuq.

15Agradecekunankupaqsacrificioofrendanpaaychantataq ofrendanp'unchayllapimikhunqakumanataqmiimatapas saqenqachututamantakama.

16Sacrificioofrendanprometesqaotaqmunasqanmanhina ofrendakaqtinqa,sacrificiotahaywasqanp'unchayllapin mikhunqaku.

17Ichaqakinsap'unchaypisacrificiopipuchuqaychata ninawanruphachinqaku

18Sumaqkawsaysacrificioofrendanpaaychanpaskinsa p'unchaypimikhusqakaqtinqa,mananchaskisqachukanqa, manataqmihaywaqmanpasyupasqachukanqa

19Imaqhellitapasllamikuqaychatapasmanan mikhunqakuchuninawanmiruphachisqakanqa,aychatataq llapanch'uyakaqkunamikhunqaku.

20IchaqaSeñorDiospaqsumaqkawsaysacrificioaychata mikhuqrunaqa,llaqtanmantach'usaqyachisqakanqa

21Pipasllamiykuspaimaqhellikaqtapas,runaqqhelli kaynintahina,qhellianimaltapas,millayqhellikaqtapas, hinallataqSeñorDiospaqthakkawsaysacrificioaychata mikhuqrunaqallaqtanmantawañuchisqakanqa

22TaytaDiosmiMoisestaniran

23Israelpamirayninkunataniy:Amaimawiratapas, torotapas,ovejatapas,cabratapasmikhunkichischu,nispa.

24Kikinmantawañuqanimalpawiranpas,animalkunawan llik'isqawiranpas,hukruwaykunapipaskanmanmi,ichaqa mananhayk'aqpasmikhunkichischu.

Levíticonisqaqelqa

25Pipaschayanimalpawirantamikunqa,chayanimalpa wirantanSeñorDiosmanhaywanqaku,chayanimalta mikhuqalmapasllaqtanmantanwañuchisqakanqa

26Chaymantapas,amaimayawartapasmikhunkichischu, p'isqokunamantapas,uywakunamantapas,mayqan tiyasqaykichikpipas

27Pipasimayawartapasmikhuqqa,llaqtanmantan ch'usaqyachisqakanqa.

28TaytaDiosmiMoisestaniran

29Israelpamirayninkunataniy:PipasTaytaDiosmanalli kawsaysacrificiotahaywaqqaTaytaDiosmanmiapamunqa, nispa

30KikinmakinwanmiapamunqaTaytaDiospaqninawan ruwasqasacrificiokunata,wiratapassinqawankuska,chay pechotaTaytaDiospañawpaqenpiwaqachinanpaq waqachinanpaq.

31Sacerdotetaqaltarpatapiwirataruphachinqa,sinqantaq Aaronpachurinkunapiwankanqa

32Pañahombrontataqsacerdotemanqonkichisthak kawsaysacrificioofrendaykichispaq

33Aaronpachurinkunamantayawarta,wiratapas haywaqqa,pañahombronwanmikanqa.

34Israelpamirayninkunamantasacrificio sacrificionkumantaurqhurqani,sacerdoteAaronman, churinkunamanwan,Israelpamirayninkunamanta wiñaypaqkamachikuymanhina

35AaronpasacerdotekayninpiSeñorDiospaqsacerdote kanankupaqhaywasqanp'unchaypi,Aaronpa,churinkunaq hawinanmantawan, ninawan hawisqa sacrificiokunamantawan

36SeñorDiosmikamachirqanIsraelpamirayninkunaman hawisqanp'unchaypi,mirayninkupiwiñaypaq kamachikuywan

37Kaymikamachikuysimiqaruphachinasacrificiomanta, trigosacrificiomanta,huchasacrificiomanta,hucha sacrificiomanta,sacrificiosacrificiomanta,thakkawsay sacrificiomantawan.

38TaytaDiosmiSinaíorqopiMoisestakamachirqan,Israel runakunataSinaich'inneqpiTaytaDiosmanofrendankuta haywanankupaqkamachisqanp'unchaypi.

8RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Aarontachurinkunatawanapakuy,p'achakunata, hawinapaqaceiteta,huchasacrificiopaqhuktorota,iskay carnerokunata,hukcanastamanaqonchuyoqt'antatapas

3LlapahuñunasqarunakunatahuñuyHuñunakunaKarpa punkuman

4MoisestaqSeñorDiospakamachisqanmanhinaruwarqan Huñunakuqkunahuñunakusqakarpapunkuman

5HinanMoisesqahuñunasqarunakunatanirqan:–Kaytan SeñorDiosqakamachirqan,nispa

6MoisestaqAarontachurinkunatawanpusamuspaunuwan mayllirqan

7Hinaspanp'achatachurakurqan,chumpinwantaq wataykurqan,p'achawantaqp'achachirqan,efodtataq churakurqan,efodnisqachumpiwantaqwataykurqan

8Paymanmichurakurqanpectoralta,pectoralmanmi churarqanUrimnisqatapasTumimnisqatapas.

9Hinanchaymitrataumanmanchurarqanmitra patamanpas,ñawpaqninpipas,qorip’anqatachurarqan,

ch’uyacoronata;SeñorDiospaMoisestakamachisqanman hina.

10HinanMoisesqahawiyaceitetahap'ispa,karpaman, chaypikaqllapakaqkunatawanhawispach'uyancharqan. 11Chaymantataqqanchiskutitaaltarpataman ch'aqchuykurqan,altartapas,llapavasokunatapas, ch'uyanchananpaq,ch'uyanchananpaq,ch'uyanchananpaq 12HinaspanAaronpaumanmanhawiyaceiteta hich'aykurqan,ch'uyanchananpaqtaqhawirqan

13MoisestaqAaronpachurinkunatapusamurqan, p'achakunatachurakuspa,chumpikunawanwataykuspa, p'achakunatachuraspaSeñorDiospaMoisesta kamachisqanmanhina.

14Huchasacrificiopaqtorotaapamurqan,Aarontaq churinkunapiwanhuchapaqsacrificiotoroqumanman makinkutachurarqanku.

15Hinaspanwañuchirqan;HinanMoisesqayawarta hap'ispadedonwanaltarpawaqrankunamanchuraspa altartach'uyanchaspaaltarpauranmanyawartahich'arqan, ch'uyanchaspataqch'uyancharqan,ch'uyanchananpaq 16Higadonpillapawirata,higadopatapikaqwirata, iskayninriñonkunata,wirantapashap’ispa,Moisesqaaltar patapiruphachirqan

17Ichaqatorota,qaranta,aychanta,wanutatapas, campamentohawapininawanruphachirqan.SeñorDiospa Moisestakamachisqanmanhina

18Ruphachinasacrificiopaqcarnerotaapamuspataq Aaronqachurinkunapiwancarneropaumanmanmakinkuta churaranku

19Hinaspanwañuchirqan;HinanMoisesqaaltarpa muyuriqninpiyawartach'aqchuykurqan.

20HinancarnerotakuchurqanHinanMoisesqaumanta, pedazokunata,wiratatapasruphachirqan

21Hinaqtinmiukunwanchakintawanunuwanmayllaran. Moisestaqaltarpatapillapacarnerotaruphachirqan,misk'i q'apayniyoqruphachinasacrificiota,SeñorDiospaq ninawankañasqasacrificiotawan.SeñorDiospaMoisesta kamachisqanmanhina

22Hukcarnerotataqapamurqansapaqchasqacarnerota, hinanAaronqachurinkunapiwancarneropaumanman makinkutachurarqanku

23HinanwañuchirqanHinanMoisesqachayyawarta hap'ispaAaronpapañaninrinpapuntanman,pañamakinpa hatundedonman,pañachakinpahatundedonmanwan churarqa

24HinanAaronpachurinkunatapusamurqan,Moisesqataq chayyawartapañaninrinkuqpuntanman,pañamakinkuq hatundedonkunaman,pañachakichakidedonkunamanwan churarqan,Moisesqataqchayyawartaaltarman ch'aqchuykurqan

25HinaqtinmiJesusqawirantapas,wasantapas,wiksanpi kaqllapawiratatapas,higadonpahawanpikaqwiratatapas, iskayninriñonkunatapas,wirantapas,pañahombrontawan aparqan

26SeñorDiospañawpaqenpikaqmanaqonchuyoqt'anta canastamantataq,hukmanaqonchuyoqt'antata,aceiteyoq t'antata,hukt'antawan,wiraman,pañahombronmanwan churaspa

27HinaspanAaronpamakinman,churinkunamanpas llapantachurarqan,hinaspanSeñorDiospañawpaqenpi waqyasqasacrificiotahaywarirqan

28Moisestaqmakinkumantahap'isparuphachinasacrificio patapialtarpatapiruphachirqan,misk'iq'apayniyoq sacrificiohina

29Moisestaqchaypechotahap'ispaSeñorDiospa ñawpaqenpionqosqasacrificiotahaywarirqan.Señor DiospaMoisestakamachisqanmanhina

30Moisestaqaltarpatapiunutaaceiteta,yawartawan hap’ispa,Aaronman,p’achankunaman,churinkunaman, churinkunaqp’achankunamanwanch’aqchuykurqan HinaspanAaronta,p'achankunata,churinkunata, churinkunaqp'achantapasch'uyancharqan

31HinanMoisesqaAarontachurinkunatawannirqan:–TukuyKarpapunkupiaychatatimpuchiychis,chaypi t'antawankuskasacrificiocanastapit'antawankuska mikhuychis,kamachisqaymanhina:Aaronpas churinkunapiwanmimikhunqaku,nispa.

32Aychamantat'antamantawanpuchuqtapasninawanmi ruphachinkichis

33Qanchisp'unchaypiqamananlloqsinkichischu huñunakuykarpapunkumanta,sapaqchasqakanaykichis p'unchaykunatukukunankama,qanchisp'unchaymi sapaqchasunkichis.

34Imaynankunanp'unchaypasruwarqan,chayhinatan SeñorDiosqakamachirqanqankunapaqhucha pampachanaykichispaq.

35Chayraykunqanchisp'unchaytuta-p'unchayhuñunasqa karpapunkupiqhepakunkichis,SeñorDiospa kamachisqantataqamawañunaykichispaqhunt'ankichis.

36ChaymiAaronqachurinkunapiwanMoisespatukuy kamachikusqantaruwaranku

9RAKI

1Pusaqkaqp'unchaypitaqMoisesqaAarontachurinkunata, Israelpikuraqrunakunatawanwaqyachirqan

2HinanAarontanirqan:–Huktorillotahuchapaq sacrificiopaq,hukcarnerotapasruphachinasacrificiopaq, manaimaqhelliyoqta,hinaspaSeñorDiosmanhayway, nispa

3Israelpamirayninkunamanninki:Huchasacrificiopaq hukcabritotaapakuychis,nispaRuphachina sacrificiopaqtaqhuktorillotapashukcorderotapas, iskayninkuwatayoq,manaimaqhelliyoq.

4TaytaDiospañawpaqenpisacrificiotahaywanapaqhuk torotapashukcarnerotapasAceitewanchaqrusqamikhuna sacrificiotapas,kunanp'unchaymiSeñorDiosqa rikhurimusunkichis

5HinaspanMoisespakamachisqantaTaytaDiospa ñawpaqenmanaparqanku

6Moisestaqnirqan:–KaytanSeñorDiosqa kamachirqankichis

7MoisestaqAarontanirqan:–Altarmanriy,hinaspahucha pampachaysacrificioykita,ruphachinasacrificioykitawan hayway,hinaspaqankikiykipaqpasllaqtapaqpashucha pampachaytahaywaySeñorDiospakamachisqanmanhina

8ChaymiAaronqaaltarmanrispahuchapaqsacrificio torillotawañuchirqan.

9Aaronpachurinkunanyawartapaymanapamurqanku, hinaspandedontayawarmanchallpuykuspaaltarpa waqrankunamanchuraspaaltarpauranmanyawarta hich'aykurqan

10Ichaqahuchasacrificiotahaywananpaqwirata, riñonkunata,higadota,altarpatapiruphachirqan.Señor DiospaMoisestakamachisqanmanhina

11Chayaychatapasqaratapasninawanmiruphachirqan campamentohawapi.

12RuphachinasacrificiotataqwañuchirqanHinan Aaronpachurinkunayawartapaymanhaywarirqanku,chay yawartataqaltarpatamanch'aqchuykurqan.

13HinaqtinmiJesusqaruphachinasacrificiota,chay sacrificiokunata,umantawanimahaywaranku

14Ukhunkunatachakikunatawanmayllakuspataqaltar patapiruphachinasacrificiopatapiruphachirqan

15HinaqtinmiJesusqarunakunapaqsacrificiotaapamuspa, runakunapaqhuchasacrificiocabratahap’ispa wañuchirqan,hinaspanhuchapaqhaywarqan,ñawpaqkaq hina.

16Ruphachinasacrificiotaapamuspataqimaynaruwasqa kasqanmanhinahaywarqan

17Hinaqtinmichaysacrificiotaapamuspa,chay sacrificiotaapaspa,altarpiruphachirqan,tutamantanpi ruphachinasacrificiowankuska

18Paymiwañuchirqantorota,carnerotapas,chay sacrificiotaofrecenankupaq,chaysacrificiokunaqakarqan llaqtapaq,Aaronpachurinkunapasyawartapayman haywarirqanku,chayyawartataqaltarpamuyuriqninpi ch'aqchuykurqan

19Toropa,carneropawiranpas,wasanpawiranpas, ukuntapas,riñonkunatapas,higadopahawanpikaq wasantapas

20Chaywiratataqsinqakunamanchurarqanku,paytaqaltar patapiwirataruphachirqan.

21Aaronqasinqankunata,pañahombrontapaswaqachirqan, SeñorDiospañawpaqenpiwaqyasqasacrificiota ruwananpaq.Moisespakamachisqanhina.

22Aarontaqrunakunamanmakintahoqarispa samincharqan,hinaspanuraykamurqanhuchasacrificiota, ruphachinasacrificiota,thakkawsaysacrificiotawan ofrendamanta

23MoiseswanAaronwantaqhuñunasqakarpaman haykuspankullaqtatasamincharqanku.

24SeñorDiospañawpaqenmantaninalloqsimuspaaltar patapiruphachinasacrificiotawiratatapasruphachirqan, chaytarikuspallaparunakunaqaparispankuuyankuman k'umuykamurqanku

10RAKI

1AaronpachurinkunaNadabwanAbihuwantaq,incienso p'uyñuntahap'ispaninatachuraspainciensotachurarqanku, manareqsisqaninatataqSeñorDiosmanhaywarqanku, chaytaqamanankamachirqanchu

2SeñorDiosmantaninalloqsimuspataqpaykunata rupharqan,hinaspanSeñorDiospañawpaqenpi wañurqanku

3HinaqtinmiMoisesqaAarontanirqan:–KaytanSeñor Diosqaniran:Asuykamuwaqniykunapinch'uyanchasqa kasaq,llaparunakunaqñawpaqenpinhatunchasqakasaq, nispaHinaptinmiAaronqaupallallakarqa

4HinanMoisesqaAaronpatiyunUzielpachurinMisaelta Elzafantawanwaqyaspanirqan:–Asuykamuychis, wawqeykichiskunatach'uyacheqasmanta campamentomantahorqomuychis,nispa

5Chaymiasuykuspanku,p'achankuwancampamentomanta aparqanku.Moisespanisqanhina.

6HinanMoisesqaAaronta,churinEleazarta,Itamartawan nirqan:–Amaumaykichistakichariychischu,ama p'achaykichistapasllik'ikuychischu.Manan wañunkichischu,manataqllaparunakunamanphiñakuyqa chayamunmanchu,wawqeykichiskuna,llapanIsraelpa miraynin,SeñorDiosparawrachisqanmantawaqachunku, nispa

7Amataqhuñunakunakarpapunkunmanta lloqsinkichischu,manachayqawañunkichischu,Señor DiospahawinaaceitenqaqankunapatapinkashanHinan Moisespanisqanmanhinaruwarqanku.

8SeñorDiostaqAarontanirqan:

9Amayávinotapasnitaqmachasqamachaytapasukyaychu, nitaqchuriykikunapashuñunakuykarpaman haykuspaykiqaamawañunkichikchu

10Ch'uyamantamanach'uyamanta,qhellimanta ch'uyamantawant'aqanaykichispaq; 11Israelpamirayninkunamanyachachinaykichispaq,Señor DiospaMoisespakamachisqankamachikuykunata 12HinanMoisesqaAaronta,Eleazarta,churinkuna Itamartawannirqan:–SeñorDiospaqninawanruwasqa ofrendakunamantapuchuqmikhunasacrificiotahap'ispa altarpaladonpimanaqonchuyoqtamikhuychis,chayqa anchach'uyapunin

13Ch'uyacheqaspitaqmikhunkichis,ninawanSeñor Diospaqsacrificiokunamantadebesqaykirayku, churiykichispaqpas,nispa

14Wawasinqatapashombrotapasch'uyacheqaspi mikhunkichis.Qanpas,churiykikunapas,ususiykikunapas, Israelpamirayninkunasumaqkawsaysacrificio ofrendakunamantaqosqaykichismi,qanpas, churiykichispas,nispa.

15Wiramantaninawanrawrachisqasacrificiokunawan kuskanhombrohombrotawanwaqachinasacrificiotawan apamunqaku,SeñorDiospañawpaqenpiwaqachinankupaq. Chaymiqanpa,churiykikunapaswiñaypaq kamachikuymanhinakanqaSeñorDiospa kamachisqanmanhina.

16HinaqtinmiMoisesqatukuysonqowanmaskharqan huchapaqsacrificiotahaywanapaqcabrata,hinan ruphachisqakashaqta,hinanAaronpachurinkuna EleazarwanItamarwanphiñakuspanirqan:

17¿Imaraykutaqmanach'uyacheqaspihuchasacrificiota mikhurqankichischu,ch'uyacheqaskashaspa,Diostaq qosunkichishuñunasqarunakunaqhuchankunata apakunaykichispaq,SeñorDiospañawpaqenpihucha pampachanaykichispaq?

18Qhawariy,chaypayawarninqamananch'uyacheqas ukhumanchuapamusqakarqan,cheqaqtapuninch'uya cheqaspimikhunaykichiskarqan,kamachisqaymanhina.

19AarontaqMoisestanirqan:–Kunanp'unchaymiSeñor Diosmanhaywashankuhuchapampachaysacrificiota, ruphachinasacrificiotapasSaynallataqmichaykuna pasawarqa,kunanpunchawhuchapaqsacrificiota mikuymankarqachayqa,¿SeñorDiospaqayllanpichu chaskinmankarqa?

20ChaytauyarispanMoisesqakusisqallañakasharqan

11RAKI

1HinanSeñorDiosqaMoisestawanAarontawanpaykunata nirqan:

2Israelrunakunataniy:Kayanimalkunatanmijunkichis kaypachapillapaanimalkunaukhupi,nispa

3Uywakunaqchawpinpiimachuschakintat'aqasqa,chaki t'aqasqa,k'utusqapas,chaykunatanmikhunkichis.

4Chaywanpas,manancamellotahinachumikhunkichis, uchuqt'ikrakuqkunamantapasnitaqwasanta t'aqaqkunamantapaspayqaqankunapaqqhelli

5Coneypas,ñut'ukunatamasticasqanrayku,ichaqamana chakintat'aqasqanrayku.payqaqankunapaqqhelli.

6Liebrepas,llik'utamasticasqanrayku,ichaqamana chakintat'aqasqanraykupayqaqankunapaqqhelli

7Kuchikunapaschakintat'aqaspachakit'aqasqaña kaspapas,mananñut'untachumikhunpayqaqankunapaq qhelli

8Aychankutaamamikhunkichischu,ayankutapasama llaminkichischuchaykunaqaqhellimiqankunapaq

9Llapaunupikaqkunamantankaykunatamikhunkichis, unupi,lamar-qochapi,mayukunapiimaaletayoq, escamayoqima,chaykunatanmikhunkichis

10Lamar-qochakunapi,mayukunapipasmanaaletayoq, manaescamayoqkaqkunapas,unupipuriqkunamanta, unupikawsaqanimalkunamantapas,qankunapaqmillay millakuypaqmikanqa

11Qankunapaqqamillakuypaqraqmikanqa;amayá aychantamikunkichikchu,aswanqamillakuypaqmi ayachankutamikuchinkichik,nispa

12Yakupimanaaletayoq,manaescamayoqpas, qankunapaqqamillakuypaqmikanqa

13Kaykunaqapisqukunachawpipimillay millakuyniyoqmikankichis;manamikhunqakuchu, millakuypaqmikanku:atoq,ossifrage,osprayima

14Buitrepas,cometapasimaymanarikch'ayninmanhina 15Sapacuervopasmiraymanhina;

16Uchuchapas,tutahallp'apas,cucopas,halcónpas, imaymanarikch'ayninmanhina

17Uchuylechuzata,cormoranta,hatunlechuzatawan.

18Cisne,pelícano,gieratoqima

19Cigüeña,garzaimarikch'ayninmanhina,lapwing, laq'apas.

20Llapapisqukunatawantinpatamanrispamillakuypaqmi kanqa

21Chaywanpastawantinphawaykachaq animalkunamantanmikhuwaqchis,chayanimalkunaqa chakiyoqmi,kaypachamansaltanankupaq.

22Kaykunataraqmimikhuwaqchislangostapas rikch'ayninmanhina,calvolangostapasrikch'ayninman hina,escarabajopasrikch'ayninmanhina,saltamontespas rikch'ayninmanhina.

23Ichaqatawachakiyoqphalaqanimalkunapas millakuypaqmikanqa

24Chaykunaraykunqhellikankichis,pipasayankuta llamiykuqqach'isiyaqmiqhellikanqa

25Pipasayamantaimatapasapaqqap'achantat'aqsanqa, ch'isikamataqqhellikanqa

26Llapaanimalpachakintat'aqaq,manachakik'utuq, manach'akiqanimalpaayanqaqankunapaqmiqhelli, llamiykuqqaqhellikanqa

27Tawantinpipuriqimaymanaanimalkunamantapas,chay animalkunaqaqhellimiqankunapaq.

28Chayayakunataapaqqap'achantat'aqsanqa, ch'isikamataqqhellikanqa.

29Paykunapaskaypachapiqasqonkunaukhupinqhelli kanqakucomadreja,chupa,tortugaimarikch'ayninman hina,

30Hurón,camaleón,lagarto,caracol,topoima.

31Chaykunaqaqhellimikankichisllapaqasqonkuna ukhupi

32Mayqenpaswañupuqtinkuurmaykuqtinqaqhellikanqa Imap'achapas,p'achapas,qaramanta,sacopas,ima mankapas,imallamk'aypasrurasqakaqtinpas,unumanmi churana,ch'isiyanankamataqqhellikanqachhaynapin ch’uyanchasqakanqa

33Llapat'urumankamanmayqenpasurmaykuqtinqaqhelli kanqaChaytap'akinkichis,nispa

34Llapamikhunamantapas,chayunuhamusqanqaqhelli kanqa,tukuychaymankapiukyanapasqhellikanqa.

35Ayankumantamayqenpartepasurmaykuqtinqaqhelli kanqaHornopas,mankapaqranchopas,p'akisqakanqa, qhellikasqanrayku,qankunapaqpasqhellikanqa,nispa.

36Chaywanpasaskhaunuyoqpukyupast'oqopas ch'uyapuninkanqa,ayankutallamiykuqtinmiichaqaqhelli kanqa.

37Ayankumantaimatarpunamuhumanpasurmaykunqa chayqa,ch'uyapuninkanqa

38Muhumanimaunutachuraspaayanpahukparten chaymanurmaykuqtinqaqhellikanqa

39Mikhunaykichisanimalpaswañunmanchayqaayanta llamiykuqqach'isiyaqmiqhellikanqa.

40Ayamantamikhuqqap'achantat'aqsakunqa, ch'isikamataqqhellikanqa

41Kaypachapillalliqanimalkunapasmillakuypaqmi kanqamanamikhunqachu

42Imapaswiksapatamanriqpas,tawantinmanriqpas,otaq kaypachapillapaqasq'akuqanimalkunamantaaswan chakiyoqpas,chaykunataqamananmikhunkichischu Chaykunaqamillakuypaqmi

43Amammillakuypaqhinachutukunkichischuimaqasqoq animalkunawanpas,amataqchaykunawan qhellichakunkichischuchaywanqhellichasqa kanaykichispaq.

44ÑoqanDiosniykichisSeñorDiosqakani,ch'uyanchasqa kankichis,ch'uyataqmikankichisÑoqaqach'uyakani, amataqkaypachapiqasq'aqanimalkunawanpas qhellichakunkichischu,nispa

45ÑoqanSeñorDiosqakaniEgiptosuyumanta horqomuqniykichisDiosniykichiskanaypaq

46Kaymikamachikuysimiqaanimalkunaq,pisqukunaq, unupipuriqllapakawsaqkunaq,kaypachapipuriq animalkunaqkamachikuynin.

47Qhellikaqtapasch'uyakaqtapas,mijuyanimalmanta manamikhunaanimalmantawant'aqanakunankupaq

12RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Israelrunakunataniy:Sichuswarmiwawayoqkaspa qhariwawatawachakunqachayqa,qanchisp'unchaymi qhellikanqaUnqusqanmantat'aqanakusqan p'unchawkunamanhinamqhellikanqa

3Pusaqkaqp'unchaypitaqñawpaqqaranpaaychanta señalasqakanqa.

4Chaymantataqkinsachunkap’unchaytach’uyanchasqan yawarpiqhepanqa;Mananimach'uyanchasqatapas llamiykunqachu,ch'uyacheqasmanpashaykunqachu ch'uyanchasqap'unchaykunahunt'akunankama

5Sichuqwarmiwawatawachakuqtinqaiskaysemanan qhellikanqa,imaynant'aqanakusqanpihina, ch'uyanchakusqanpayawarninpisoqtachunkasoqta p'unchaypiqhepakunqa

6Ch'uyanchasqap'unchaykunahunt'akuqtintaq,qhari wawapaq,ususinpaqpas,hukwatayoqcorderota ruphachinasacrificiopaq,hukpalomauñatapas,huk palomatapashuchasacrificiopaq,TantachanaKarpa punkumansacerdotemanapamunqa

7PaymiSeñorDiospañawpaqenmanhaywarinqa,hucha pampachaytataqruwanqaHinanyawarninmanta ch'uyanchasqakanqaKaykamachikuymiqariotaqwarmi naceqpaq.

8Manataqhukcorderotaapamuytaatinqachuchayqa, iskaytortugataotaqiskaypalomataapamunqaHukninmi ruphachinasacrificiopaq,hukninñataqhuchapampachay sacrificiopaq,sacerdotetaqmihuchapampachaytaruwanqa, hinanpayqach'uyakanqa

13RAKI

1SeñorDiosmiMoisestawanAarontawannirqan: 2Pipasaychaqaranpiwichariq,k'aspiotaqk'anchariq ch'iqchikaqtin,aychaqaranpilepraonqoyhinakaqtin ChaymantataqsacerdoteAaronmanotaqhukninchurin sacerdotemanapanqaku

3Sacerdotetaqaychaqarapionqoytaqhawanqa,chay onqoypachukchanpasyuraqyapunqa,aychaqaramanta aswanukhumanñataqchayonqoyqalepraonqoymikanqa, sacerdotetaqpaytaqhawarispaqhellikasqanmanta willanqa.

4Sichusk'anchariqch'iqchiaychaqaranpiyuraqkanman, manataqqaranmantaaswanukhuchukanman,chukchanpas manayuraqmantukupunmanchuchayqa. Chaymantañataqmisacerdoteqaqanchisp'unchawta wisq'anqachayonqoywanonqoqrunata

5Qanchiskaqp'unchaypitaqsacerdotepaytaqhawarinqa, ñawinpionqoyqamanañaqaranpichumast'arikunqachayqa Chaymantataqsacerdoteqaqanchisp'unchaytawan wisq'anqa.

6Qanchiskaqp'unchaypitaqsacerdoteqahukmanta qhawarinqa,chayonqoyqayanayaqñakaqtin,manataq qaranpionqoyqamast'arikunmanchuchayqa,sacerdoteqa ch'uyakasqanmantawillanqa

7Ichaqasacerdotech'uyanchakunanpaqrikuspaqaranpi qaramast'arikunqachayqa,sacerdoteqawakmantan rikunqa

8Sacerdotetaqqaranpich'uspimast'arikushaqtarikuspa, sacerdoteqaqhellikasqanmantawillanqa,lepraonqoymi 9Runapilepraonqoykaqtinqasacerdotemanmiapanqaku 10Sacerdotetaqpaytarikunqa,qaranpiwiñaqyuraqkaqtin, chukchanpasyuraqyachisqañakaqtin,wichariqpitaq kawsaqq'omeraychakaqtinpas

11Aychanpaqaranpimachulepraonqoymi,sacerdotetaq qhellikasqanmantawillanqa,manataqmiwisq'anqachu, qhellikasqanrayku

12Sacerdoteqqaranpilepraonqoylloqsimuqtin,lepra onqoyniyoqpaumanmantachakikamaqaranta tapaykuptinqa,sacerdotemaytaqhawariqtinpas

13Sacerdotetaqqhawarinqa,sichuslepraonqoyllapa aychantaqataykuranchayqa,ch'uyaonqoyniyoqrunatan ninqa,llapanmiyuraqyapun,ch'uyañan

14Qhelliaycharikhurimuqtinmiichaqaqhellikanqa

15Sacerdotetaqq'omeraychatarikuspaqhellikasqanmanta willanqa,qhelliaychaqaqhelli,lepraonqoymi

16Chayq’omeraychakutirispayuraqmantukupunman chayqa,sacerdotemanmihamunqa

17Sacerdotetaqpaytarikunqa,chayonqoyqayuraqman tukupunmanchayqa.Sacerdoteqach'uyaonqoyniyoq runatanwillanqa,ch'uyakasqanta,nispa 18Aychapas,aychaqarapipast'uqyasqa, qhaliyasqañataqmi.

19Timpuyparantinpitaqyuraqhatariyotaqk'anchariq ch'iqa,yuraq,pukahina,sacerdotemanrikuchisqakanqa

20Sacerdoterikuspataq,qaramantaaswanurayman rikukuqtin,chukchanpasyuraqyasqakashaqtasacerdoteqa qhellikasqanmantanwillanqa,chayonqoyqat'uqyaymanta lloqsimuqlepraonqoymi.

21Ichaqasacerdoteqhawarispamanayuraqchukchayoq kashaqtin,manataqqaramantaaswanpisichukanman, ichaqahukchhikantayanakanmanchayqa.Chaymantataq sacerdoteqaqanchisp'unchaytawisq'aykunqa

22Qaranpisinchitamast'arikunchayqa,sacerdoteqaqhelli kasqanmantanninqa.

23Ichaqachayk'anchariqch'upumayupiqhepakuspa manamast'arikuqtinqa,ruphaqt'uqyaymiSacerdotetaq ch'uyakasqanmantawillanqa.

24Imaaychapas,qaranpiruphayruphaqaychakaqtin, ruphaqaychataqyuraqk'anchariq,pukayaqotaqyuraq

25Sacerdotetaqchaytaqhawarinqa,chayk'ancharishaq chukchanyuraqmantukupunman,qaramantaaswan ukhutataqrikukunqachayqaruphasqamantap'akisqalepra onqoymi,chayraykunsacerdoteqaqhellikasqanmanta willanqa,lepraonqoymi

26Sacerdoteqhawarispataq,k'anchariqch'ipipimana yuraqchukchakashaqtin,manataqhukqaramantaaswan pisichukanman,aswanpashukchhikanyanakapunman chayqaChaymantataqsacerdoteqaqanchisp'unchayta wisq'aykunqa.

27Qanchiskaqp'unchaypitaqsacerdotepaytaqhawarinqa, qaranpisinchitamast'arikunqachayqa,sacerdoteqaqhelli kasqanmantawillanqa,lepraonqoymi.

28Chayk'anchariqch'iqamayupiqhepakuspaqaranpi manamast'arikuqtinqa,hukchhikantatutayaqman tukupunmanchayqaruphasqahatariymi,sacerdotetaq ch'uyataninqa,ruphasqarawraymi

29Qharipasotaqwarmipasumanpiotaqbarbanpi onqoyniyoqkaqtinqa.

30Chaymantataqsacerdoteqachayonqoytarikunqa, qaramantaaswanukhutachusrikunqachayqachaypitaq kanmanq’ellollañuchukcha;chaymantataqsacerdoteqa qhellikasqanmantawillanqa,ch'akik'aspi,umapiotaq barbapipaslepraonqoymi.

31Sacerdotetaqqaramantaaswanukhutaqhawaspa, manataqyanachukchayoqtachurikunmanchayqa Chaymantañataqmisacerdoteqaqanchisp'unchawta wisq'anqa

32Qanchiskaqp'unchaypitaqsacerdoteqachayonqoyta qhawanqa,manataqq'ellochukchaqamast'arikunqachu, manataqq'ewisqaqaramantaaswanukhutachurikukunqa chayqa.

33Ruwasqakanqa,k'aspitanichaqamanarutunqachu. Sacerdotetaqqanchisp'unchaytawanwisq'anqa

34Qanchiskaqp'unchaypitaqsacerdoteqaq'aspita qhawanqa,chayk'aspiqarapimanamast'arisqakaqtin, manataqqaramantaaswanukhutachurikunqa chaymantataqsacerdoteqach'uyakasqanmantawillanqa, p'achantapast'aqsaspanch'uyakapunqa,nispa

35Ichaqach'uyanchakusqanqhepamanqaranpisinchita mast'arikuqtinqa,nispa.

36Sacerdotetaqpaytaqhawarinqa,qarapik'aspi mast'arisqakaqtinqa,sacerdoteqamananq'ellochukchata maskhanqachu.payqaqhelli.

37Ichaqa,sichuschayk’aspiwasanpikashaspa,chaypi yanachukchawiñasqakaqtinqa,nispasacerdoteqa qhaliyapunmi,ch'uyañan,nispa.

38Qharipaswarmipasaychaqaranpik'anchariq ch'iqchikunakanmanchayqa,yuraqk'anchariq ch'iqchikunakanmanchayqa.

39Sacerdotetaqqhawarinqa,aychaqarankupik'anchariq ch'iqchikunayanayuraqkaqtinqarapiwiñaqchukchasapa ch’iqchi;payqachuyam.

40Umanmantachukchanrutusqarunaqacalvoñam chaywanpaspayqach'uyapunin

41Pipaschukchanpasuyanmantauyanmant'aqasqakashan chayqa,mat'inmantancalvokashan,ch'uyataqmikashan

42Calvoumapiotaqcalvomat’inpiyuraqpukanana kaqtinqa.chayqalepraonqoymi,calvoumanpiotaqcalvo mat’inpiwiñaq

43Sacerdotetaqchaytaqhawarinqa,chaynanaqhatariynin calvoumanpiotaqcalvomat’inpiyuraqpukahinakaqtin, imaynanlepraonqoyaychaqarapirikhurinhinata

44Payqalepraonqoyniyoqrunan,qhelli,sacerdotetaq ninqaqhellikasqanmanta.plaganqaumanpinkashan.

45Kaylepraonqoyniyoqlepraonqoyniyoqrunaqa p'achanpasllik'ikunqan,umanpasq'arasqakanqa,hawan simintataqqataykunqa,hinaspanqaparinqa:Qhelli,qhelli, nispa

46Llapap'unchaykunachuschaymuchuyqaqhellichasqa kanqa.payqaqhelli,sapallanmitiyanqa;mana campamentopitiyasqanqakanqa

47Chayp'achaqalepraonqoyniyoqp'achapas,millma p'achañaotaqlinop'achañakaqtinpas.

48Warp'apiña,awasqañakaqtinpaslinomantaotaq millmamanta;qarapipas,qaramantaruwasqaimapipas;

49P'achapiotaqqarapi,waqrapi,awasqapi,imaqarapipas q'omerq'omerotaqpukarikch'ayniyoqkaqtinqalepra onqoymi,chaymisacerdotemanwillasqakanqa

50Sacerdoteqaqanchisp'unchaytanwisq'anqa.

51Qanchiskaqp'unchaypinchayonqoytaqhawanqa, p'achapi,p'achapi,awasqapi,qarapi,qaramantaruwasqa imallank'aypipasmast'arikunqachayqachayplagaqa llakichiqlepraonqoymi;chayqaqhelli

52Chaymichayp'achataqaruphachinqa,millmamanta otaqtelamanta,millmamantaotaqlinomantaotaq qaramantaimap'achatapas,chayp'achaqasinchilepra onqoymi.ninapiruphachisqakanqa.

53Sacerdoteqhawarispataq,p'achapi,nitaqk'aspipipas, nitaqimaqarapipas,chayonqoyqamanamast'arisqachu kashanchayqa

54Chaymantataqsacerdotekamachinqachayonqoypa kasqantamayllanankupaq,qanchisp'unchaytawantaq wisq'anqa

55Sacerdoteqamayllakusqanqhepamanmichayonqoyta qhawanqa,chayonqoypallimp’inmanat’ikrakuqtin,chay onqoypasmanamast’arikunmanchuchayqachayqaqhelli; ninapiruphachinki;ukhumanmillakikun,ukhupipas hawapipasq’alañakaqtinpas

56Sacerdotetaqqhawarispamayllakusqanqhepamanchay onqoyqatutayaqñakapunmanchayqa.Hinaspan p'achamanta,qaramanta,waqramanta,awasqamantapas llik'irqonqa

57Chayp'achapi,awasqapi,awasqapi,imaqarapipas rikhurinmanchayqachayonqoyqamast'arikuqmi,chay onqoyqaninawanmiruphachinki

58Chayp'achatapas,waqratapas,awasqatapas,ima qaratapasmayllankichayqa,iskaykaqkutipimayllakunqa, ch'uyataqmikanqa

59Kaylepraonqoypakamachikuyninmi,millmamanta otaqlinomantap’achapi,waqrapiotaqqaramantaotaq qaramantaimap’achapi,ch’uyakasqanmantaotaqqhelli kasqanmantarimanapaq.

14RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Kaylepraonqoyniyoqrunaqach'uyanchasqakasqan p'unchaypikamachikuysimiqakayhinankanqa: Sacerdotemanmiapasqakanqa

3SacerdotetaqcampamentomantalloqsinqaSacerdotetaq qhawanqa,lepraonqoywanonqoqrunataqhaliyapunman chayqa

4Chaymantataqsacerdotekamachinqach'uyanchasqa kananpaqiskayp'isqokunata,ch'uyata,cedrok'aspikunata, pukak'aspikunata,hisopotawanapanankupaq

5Sacerdotetaqkamachinqahukp’isqotat’urumankapiunu patapiwañuchinankupaq.

6Kawsaqpisqutataq,cedrok'aspita,pukak'aspita, hisopotawanhap'ispa,kawsaqp'isqutawanunupatapi wañuchisqap'isquqyawarninmanchallpuykunqa.

7Lepraonqoymantach'uyanchakuqrunamanmiqanchis kutitach'aqchuykunqa,ch'uyanchasqakananpaqtaqninqa, kawsaqpisqutataqpampamankacharinqa.

8Ch'uyanchasqakaqqap'achantat'aqsakunqa,llapa chukchantarutukuspaunuwanmayllakunqach'uya kananpaq,chaymantataqcampamentomanhaykuspa qanchisp'unchaykarpanmantalloqsinqa

9Qanchiskaqp'unchaypinichaqallapachukchanta rutunqa,barbantapas,cejakunatapas,llapanchukchanta rutunqa,p'achantapast'aqsakunqa,aychatapasunuwan mayllikunqa,ch'uyataqmikanqa

10Pusaqkaqp'unchaypitaqiskaymanaimaqhelliyoq corderokunata,hukwatayoqovejaovejatapas,aceitewan chaqrusqata,hukt'aqaaceitetawanmikhunasacrificiota apamunqa

11Paytach'uyanchaqsacerdoteqa,ch'uyanchanapaqrunata, chaykunatawanSeñorDiospañawpaqenmanTaytaDiospa ñawpaqenmanchuranqaHuñunakunaKarpapunkuman

12Sacerdotetaqhukcorderotahap'ispahuchallikuypaq sacrificiotahaywarinqa,aceitetroncotapas,hinaspanSeñor Diospañawpaqenpiwaqachispawawq'achinqa

13Huchasacrificiotaruphachinasacrificiotawan ruphachinasacrificiotach'uyacheqaspiwañuchinqa, imaynanhuchasacrificiosacerdotepaqhina,chay hinallataqmihuchasacrificiosacrificiopas

14Sacerdoteqahuchasacrificiosacrificiomantayawarta hap'inqa,sacerdotetaqch'uyanchasqarunaqpañaninrin puntanman,pañamakinpahatundedonman,pañachaki dedopuntanmanwanchuranqa

15Sacerdotetaqaceitetroncotahap'ispalloq'emakinpa palmanmanhich'aykunqa.

16Sacerdotetaqpañadedontalloq'emakinpikaq aceitemanchallpuykunqa,dedonwantaqqanchiskutita SeñorDiosmanch'aqchuykunqa.

17Makinpipuchuqaceitetataqsacerdotech'uyanchanapaq pañaninrinpapuntanman,pañamakinpahatundedonman, pañachakidedopuntanman,huchasacrificioofrenda yawarmanchuranqa

18Sacerdoteqmakinpipuchuqaceitetataqch'uyanchasqa runaqumanmanhich'aykunqa,sacerdotetaqSeñorDiospa ñawpaqenpihuchapampachaytaruwanqa

19Sacerdotetaqhuchapampachanapaqofrendata haywarinqa,hinaspaqhellikayninmantach'uyanchasqa kaqqahuchapampachananpaqChayqhepamantaq ruphachinasacrificiotawañuchinqa

20Sacerdotetaqaltarpatapiruphachinasacrificiota, mikhunasacrificiotawanhaywarinqa

21Wakchakaspataqmanachhaynatatariytaatispaqa; Chaymantataqhukcorderotaapakunqahucha pampachanapaqofrendapaq,chunkat'aqat'aqaallinhak'uta aceitewanchaqrusqatamikhunasacrificiopaq,huktronco aceitetawanhap'inqa.

22Ishkayurpikunata,ishkayuñapalomakunata,paypa ushashkashinaHukninmihuchapaqsacrificiokanqa, hukninñataqruphachinasacrificiopaq.

23Pusaqkaqp'unchaypich'uyanchakunanpaq sacerdotemanapamunqa,TaytaDiospañawpaqenpi huñunasqakarpapunkuman.

24Sacerdoteqahuchasacrificioofrendancorderota,aceite troncotawanhap'inqa,chaykunatansacerdoteqaSeñor Diospañawpaqenpiwaqachinqa.

25Huchasacrificioofrendancorderotawañuchinqa, sacerdotetaqhuchasacrificiosacrificiomantayawarta hap'ispach'uyanchasqakaqqapañaninrinpapuntanman, pañamakinpahatundedonman,pañachakinpahatun dedonmanwanchuranqa.

26Sacerdotetaqchayaceitetalloq'emakinpapalmanman hich'aykunqa

27Sacerdotetaqpañadedonwanlloq'emakinpikaqaceiteta qanchiskutitaSeñorDiosmanch'aqchuykunqa.

28Sacerdotetaqmakinpikaqaceitetach’uyanchanapaq kaqpapañaninrinpuntanman,pañamakinpahatun dedonman,pañachakidedopuntanman,huchasacrificio ofrendayawarninmanchuranqa

29Sacerdoteqmakinpipuchuqaceitetataqch'uyanchasqa runaqumanmanchuranqa,SeñorDiospañawpaqenpi huchapampachananpaq

30Paymitortugakunamantaotaqpalomauñakunamanta huknintahaywarinqa

31Paypaatisqanmanhinaqa,hukninmihuchapaq sacrificiopaq,hukninñataqruphachinasacrificiopaq, mikhunasacrificiowankuska

32Kaylepraonqoyniyoqrunaqkamachikuyninmi,paypa makinqamananch'uyanchakunanpaqimatapashap'iyta atinchu

33HinanSeñorDiosqaMoisestaAarontawannirqan: 34Canaánhallp’amanhaykushaqtiykichis,kay hallp’aykichispahukwasimanlepraonqoytachuraqtiy

35Wasiyoqrunansacerdotemanhamuspaninqa:“Ñoqaqa musyakuninchaywasipimuchuyhinakashan”,nispa

36Chaymantataqsacerdotekamachinqawasita ch'usaqyachinankupaq,manaraqsacerdotechaymuchuyta qhawaqhaykushaspa,wasipillapakaqkunapasama qhellichasqakananpaq

37Hinaqtinmiñak’ariytaqhawanqa,wasiperqakunapi ch’usaqk’aspikunayoq,q’omerotaqpukak’aspikunayoq kaqtin,chayonqoyqaperqamantaaswanuraymanmi rikch’akunmanchayqa.

38Chaymantataqsacerdoteqawasimantalloqsispawasi punkumanwasitawisq'anqaqanchisp'unchayta

39Qanchiskaqp'unchaypitaqsacerdotekutimuspa qhawanqa,wasiperqakunapichuschayonqoymast'arisqa kashanchayta

40Chaymantataqsacerdotekamachinqachaymuchuy rumikunataqechunankupaq,hinaspallaqtahawapiqhelli cheqasmanwikch'upunankupaq

41Wasitataqmuyuriqnintaraqrachinqa,llaqtahawapi raspasqankuñut'uallpatataqqhellicheqasman hich'aykunqaku

42Hukrumikunatapashap'ispachayrumikunaqrantinpi churanqakuHukt'urutapashap'inqa,hinaspawasita llusiykunqa,nispa

43Rumikunataqechuruspa,wasitaraqraruspa, llusiykuptinpas,wasimankutimuspachaymuchuchiy wasimanlluqsiramuptinqa,nispa

44Chaymantataqsacerdotehamuspaqhawanqa,chay onqoyqawasiukhupimast'arikunchayqa,lepraonqoymi, chaymiqhelli,nispa

45Wasita,rumikunata,k'aspikunata,tukuyt'urukunatapas thuñichinqaHinanllaqtamantahawamanapapunqaqhelli cheqasman

46Wisq'asqakashaqtinwasimanhaykuqrunaqa ch'isiyaqmiqhellikanqa

47Wasipipuñuqqap'achantat'aqsanqaWasipimikhuqpas p'achantat'aqsanqa,nispa.

48Sacerdotehaykumuspa,wasitaqhawaspa,wasillusisqa kashaspa,wasimanmanamast'arikuqtinqa,sacerdoteqa willanqach'uyawasita,chayonqoyqhaliyasqanrayku

49Wasitach'uyanchananpaqmiiskayp'isqokunata,cedro k'aspikunata,pukak'aspikunata,hisopotawanhap'inqa

50Chayp'isqotataqt'urumankapiunupatapiwañuchinqa.

51Cedrosach'ata,hisopota,pukak'aspita,kawsaq p'isqotawanhap'ispa,wañuchisqap'isqoqyawarninman, puriqunumanwanchallpuykunqa,hinaspataqqanchis kutitawasimanch'allaykunqa

52P'isqoqyawarninwan,puriqunuwan,kawsaqp'isqowan, cedrok'aspiwan,hisopowan,pukak'aspiwanima,wasita ch'uyanchanqa

53Ichaqakawsaqp'isqotanllaqtamantahawapampaman kacharinqa,hinaspawasipampachaytaruwanqa,hinan ch'uyakanqa

54Kaylepraonqoymanta,escamaonqoykunamantawan kamachikuysimiqa.

55P'achamanta,wasimantawanlepraonqoymanta

56Wichariqpaq,k'aspipaq,k'anchariqch'iqapaqpas.

57Qhellikaqtinpas,ch'uyakaqtinpasyachachinanchispaq.

15RAKI

1TaytaDiosmiMoisestaAarontawanniran

2Israelpamirayninkunataniy:Pipascuerponmanta llukshikuqtinqaqhellirunankashan,nispa

3Paypaqhellikayninqakaymikanqa,aychanwiksanwan phawaykachaptinpas,aychanpasmillp'unmanta hark'asqañakaqtinpas,qhellikayninmi

4Llapapuñunanpipuñuqpasqhelli,llapatiyasqanpas qhellikanqa.

5Pipaspuñunantallamiykuqqap'achantat'aqsaspan unuwanbañakunqa,ch'isikamataqqhellikanqa

6Pipasp'achanpitiyaqrunaqap'achantat'aqsaspanunuwan bañakunqa,ch'isikamataqqhellikanqa

7Pipasonqoqpaaychantallamiykuqqap'achanta t'aqsaspanunuwanbañakunqa,ch'isikamataqqhellikanqa.

8Ch'uyanchakuqrunaqach'uyarunamanthuqaykunqa chayqa,nispachaymantataqp'achantat'aqsakuspaunuwan bañakunqa,ch'isiyanankamataqqhellikanqa.

9Imasillamanpassillakuqtinqaqhellikanqa

10Pipasuranpikaqimatapasllamiykuqqach'isikama qhellikanqa,chaykunamantamayqentapasapaqqa p'achantat'aqsaspanunuwanbañakunqa,ch'isikamataq qhellikanqa

11Pipaschayonqoyniyoqrunatallamiykuspanunuwan manamayllikuqtinqa,p'achantat'aqsaspanunuwan bañakunqa,ch'isikamataqqhellikanqa

12Kayallpapikaqmankapasllamiykusqanmip'akisqa kanqa,llapak'aspimantamankapasunuwanmich'aqchusqa kanqa

13Waqyaqrunaqach'uyanchasqakaqtinmi.Chaymantataq qanchisp'unchaytayupanqach'uyanchakunanpaq, p'achantat'aqsakuspataqunuwanbañakunqa, ch'uyañataqmikanqa.

14Pusaqkaqp'unchaypitaqiskaypalomakunataotaqiskay palomakunatahap'ispaSeñorDiospañawpaqenman hamuspahuñunasqakarpapunkumanhamuspa sacerdotemanqonqa

15Chaykunatansacerdotehaywarinqa,huknintahuchapaq sacrificiopaq,huknintataqruphachinasacrificiopaq. SacerdoteñataqmiSeñorDiospañawpaqenpihucha pampachaytaruwanqa,nispa.

16Pipapascasarasqamirayninmantalloqsimuqtinqa, unuwanmillapaaychantamayllikunqa,ch'isiyanankamataq qhellikanqa

17Llapap'achapas,llapaqarapas,chayqarapas,unuwan mayllisqakanqa,ch'isiyanankamataqqhellikanqa

18Qharicasarasqamuhuwanpuñuqwarmipasunuwanmi bañakunqaku,ch'isiyanankamataqqhellikanqaku

19Sichuqwarmiwachakuqkaptinyawarkaqtintaqqanchis p'unchayt'aqasqakanqa,pipasllamiykuqqach'isiyaqmi qhellikanqa

20T'aqanakusqanpitukuyimapuñusqanpasqhellikanqa, tiyasqanpasqhellikanqa.

21Pipaspuñunantallamiykuqqap'achantat'aqsaspan unuwanbañakunqa,ch'isikamataqqhellikanqa

Levíticonisqaqelqa

22Pipaspaypatiyasqanimatapasllamiykuqqap'achanta t'aqsaspanunuwanbañakunqa,ch'isikamataqqhellikanqa. 23Puñunanpiotaqimatiyasqanpipasllamiykuqtinqa, ch'isiyaqmiqhellikanqa.

24Pipaspaywanpuñunman,t'ikankunapasqanchis p'unchaymiqhellikanqaPuñusqanpuñunapasqhellikanqa, nispa

25Hukwarmit'aqanakusqanp'unchaymantaaskha p'unchaykunayawarninmantalloqsimuqtin,otaq t'aqanakusqanp'unchaymantapasyawarmanta lloqsimuqtinqaQhellikasqanp'unchaykunan t'aqanakusqanp'unchaykunahinakanqa

26Llapapuñunanp'unchaykunapipuñusqanqa t'aqanakusqanpuñunahinankanqa

27Pipaschaykunatallamiykuqqaqhellikanqa, p'achantapast'aqsakuspaunuwanbañakunqa,ch'isikamataq qhellikanqa

28Chaywarmiqach'uyanchakunqachayqa,qanchis p'unchaymiyupapunqa,chayqhepamantaqch'uyakapunqa.

29Pusaqkaqp’unchaypitaqiskaytortugakunataotaqiskay palomakunataapaspasacerdotemanapanqa,Huñunakuna Karpapunkuman.

30Sacerdotetaqhuknintahuchallikuypaqsacrificiota haywarinqa,huknintataqruphachinasacrificiopaq SacerdotetaqSeñorDiospañawpaqenpihucha pampachaytaruwanqaqhellikayninmanta

31ChayhinatanIsraelrunakunatat'aqankichisqhelli kayninkumanta.Paykunaukhupikaqkarpayta qhellichaspanku,qhellikasqankupimanawañunankupaq, nispa

32Kaykamachikuysimiqa,piqpamirayninpaspaymanta lloqsispaqhellichasqarunaqkamachikuyninmi

33T'ikanmantaonqoqmanta,wawayoqmanta,qharimanta, warmimanta,qhelliwarmiwanpuñuqmantawan.

16RAKI

1Aaronpaiskayninchurinkunawañukusqanqhepamanmi SeñorDiosqaMoisestarimapayarqan,SeñorDiospa ñawpaqenpisacrificiotahaywaspankuwañupuqtinku.

2HinanSeñorDiosqaMoisestanirqan:–Wawqeyki Aarontaniy,arcaqpatapikhuyapayakuqtiyanapa ñawpaqenpich'uyacheqasmanamahayk'aqpas hamunanpaqmanawañunanpaq,khuyapayakuytiyana patapiphuyupirikhurimusaq,nispa

3ChhaynatanAaronqach'uyacheqasmanhamunqa, huchapaqsacrificiopaqhuktorota,ruphachina sacrificiopaqtaqhukcarnerotaapaspa.

4Ch'uyalinop'achawanp'achakunqa,linomanta p'achawantaqp'achakunqa,linomantachumpiwantaq p'achakunqa,linomantaq'apaqp'achawantaqp'achakunqa chayraykutaqaychantaunuwanmayllinqa,chhaynatataq churakunqa

5Israelpamirayninkunamantaniskaycabrakunatahap'inqa huchasacrificiopaq,hukcarnerotapasruphachina sacrificiopaq

6Aarontaqhuchapampachaysacrificiotorontahaywarinqa, paykikinpaqpaswasinpaqpashuchapampachanapaq

7Chayiskaycabrakunatahap'ispa,TaytaDiospa ñawpaqenmanTaytaDiospañawpaqenmanchuranqa, TupanaKarpapunkuman

8AarontaqchayiskaycabrakunatasorteanqaHuknin sorteoSeñorDiospaq,huknintataqchivoexpiatoriopaq.

9AarontaqSeñorDiospasorteasqancabrataapamunqa, hinaspahuchasacrificiotahaywarinqa.

10Chaychivotachivoexpiatoriokananpaqurmasqan cabrataqakawsashaspanSeñorDiosmanapanqaku,paywan huchapampachananpaq,ch'inneqmanchivoexpiatoriohina kacharinanpaq.

11Aarontaqhuchapampachanapaqtorotaapamunqa,pay kikinpaqpaswasinpaqpashuchapampachaytaruwaspa, huchapampachanapaqtorotapaswañuchinqa

12SeñorDiospañawpaqenpialtarmantaninarawraq q'umirwanhunt'ainciensotahap'inqa,makinkunapiwan hunt'amisk'iinciensotahap'ispa,cortinaukhuman apamunqa

13ChayinciensotanSeñorDiospañawpaqenpinina patamanchuranqa,chhaynapiinciensophuyutestigopatapi khuyapayanatiyanatatapananpaq,manawañunanpaq

14Toroqyawarnintahap'ispaintilloqsimuyladoman dedonwanch'aqchuykunqaKhuyapayanatiyanapa ñawpaqenpitaqqanchiskutitadedonwanyawarta ch'aqchuykunqa.

15Runakunapaqhuchaofrendacabratawañuchinqa, hinaspanyawarnintacortinaukhumanapamunqa,chay yawarwantaqtoroqyawarninwanruwarqanhinataruwanqa, hinaspataqkhuyapayakuytiyanapataman,khuyapayakuy tiyanapatamanwanch'aqchuykunqa

16Paymich'uyacheqaspaqhuchapampachaytaruwanqa, Israelrunakunaqqhellikasqankumanta,tukuyhuchankupi huchallikusqankumantawan,chhaynatanruwanqa

HuñunakunaKarpapaqpas,chaycarpapasqhellikasqanku chawpipiqhepakuqmi

17Ch'uyacheqaspihuchapampachaytaruwananpaq haykuspaqamananpipaskanqachuHuñunakunaKarpapi, paykikinpaq,wasinpaqpas,llapaIsraelrunakunapaqpas huchapampachaytaruwanankama

18SeñorDiospañawpaqenpikaqaltarmanlloqsispahucha pampachaytaruwanqatoropayawarnintawancabrapa yawarnintahapispanaltarpawaqrankunamanchuranqa, nispa.

19Yawartadedonwanqanchiskutitach'aqchuykunqa, ch'uyanchaspataqIsraelrunakunaqqhellikayninmanta ch'uyanchanqa.

20Ch'uyacheqastapas,HuñunakunaKarpatapas, Altartapasallipunachiytatukuspataq,kawsaqcabrata apamunqa.

21Aarontaqiskayninmakintakawsaqcabrapaumanman churanqa,hinaspanIsraelpamirayninpallapa huchankunata,tukuyhuchankupihuchallikusqankutapas willanqa,cabrapaumanmanchuraspataq,allinrunaq makinpich'inneqmankachapunqa

22Chaycabrataqllapamanaallinruwasqankutamana runaqtiyasqanhallp'amanapakunqa

23AaronmiTupanaKarpamanhaykunqa,ch'uya cheqasmanrispap'achakusqanlinop'achakunata p'achakuspachaypisaqenqa

24Ch'uyacheqaspitaqaychantaunuwanmayllikunqa, p'achantap'achakuspataqlloqsimusparuphachina sacrificionta,llaqtaruphachinasacrificiotawanhaywarinqa, paykikinpaqpasllaqtapaqpashuchapampachaytaruwanqa. 25Huchasacrificiowiratataqaltarpatapiruphachinqa

26Chivotakachariqqachivoexpiatoriopaqkachariqqa p'achantat'aqsaspanunuwanbañakunqa,chaymantataq campamentomanhaykunqa

27Huchasacrificiopaqtorotapas,huchapampachanapaq cabratapas,ch'uyacheqasmanhuchapampachanapaq yawarnintaapamuspa,campamentomantahawaman apanqakuChaymininapiruphachinqakuqarankuta, aychankutapas,wanunkutapas.

28Chaykunataruphachiqqap'achantat'aqsaspanunuwan bañanqa,chaymantataqcampamentomanhaykunqa

29Kaykamachikuymiwiñaypaqkanqa:Qanchiskaq killapi,killapachunkakaqp'unchayninpi,almaykichista ñak'arichinkichis,manataqmiimallank'anatapas ruwankichischu,llaqtaykichismantaña,wakllaqtayoqña qankunaukhupitiyaqñakaqtinpas

30Chayp'unchaymisacerdotehuchapampachayta ruwasunkichis,ch'uyanchasunaykipaq,SeñorDiospa ñawpaqenpillapahuchaykichismantach'uya kanaykichispaq.

31Qankunapaqqasamanap'unchaymikanqa, almaykichistanñak'arichinkichis,kamachikuysimiwan wiñaypaq.

32Sacerdotetaqmihawiykunqa,taytanparantinpisacerdote kananpaqsapaqchasqakanqa,paytanhuchapampachayta ruwanqa,linop'achatapaschurakunqa,ch'uyap'achakunata.

33Paymich'uyacheqaspaqhuchapampachaytaruwanqa, TupanaKarpapaq,Altarpaqpashuchapampachayta ruwanqa,sacerdotekunapaqpas,llapanhuñunasqa runakunapaqpashuchapampachaytaruwanqa

34Kaykamachikuyqawiñaypaqmikanqa,Israelpa mirayninkunapaqllapahuchankumantahucha pampachanapaq,sapawatahukkutillataHinaspanSeñor Diospakamachisqanmanhinaruwarqan

17RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Aaronman,churinkunaman,llapaIsrael runakunamanwanrimaspaniy:KaymiSeñorDiospa kamachisqan.

3Israelnacionmantamayqenrunapascampamentopitorota otaqcorderotaotaqcabratawañuchiqotaq campamentomantawañuchiq.

4ManataqmiTaytaDiospakarpanpañawpaqenpiTayta Diosmanofrendahaywananpaqchuapakunchay runamanmiyawaryupasqakanqa;yawartahich'aykusqa; Chayrunaqallaqtanmantanch'usaqyachisqakanqa

5Israelpamirayninkunaqapampapihaywasqanku sacrificiokunataapamunankupaqmi,TaytaDiosman apanankupaq,HuñunakusqaKarpapunkuman, sacerdoteman,hinaspaSeñorDiosmansumaqkawsay sacrificiotahaywanankupaq.

6SacerdotetaqchayyawartaTaytaDiospaaltarninman ch'aqchuykunqa,TupanaKarpapunkunpi,wiratataq ruphachinqaSeñorDiospaqmisk'iq'apaykananpaq

7Manañansacrificionkutaqahaywanqakuñachu supaykunaman,paykunaqqhepantaqhellihuchapi purirqankuKaykamachikuyqawiñaypaqmikanqa mirayninkupi

8Paykunataninki:“Israelpawasinmantapas,qankuna ukhupitiyaqwakllaqtayoqkunamantapas,ruphachina sacrificiotaotaqsacrificiotahaywaq

9ManataqmiTaytaDiosmanhaywananpaqqahuñunasqa karpapunkumanchuapamun.chayrunapasllaqtanmanta qarqosqakanqa,nispa

10Israelpamirayninmanta,wakllaqtayoqkunamantapas, imaymanayawartamikhuqpas.Yawarmikhuqalmamanmi uyaytachurasaq,hinaspanllaqtanmantach'usaqyachisaq 11Aychaqkawsayninqayawarpinkashan,chaymialtar patapiqorqaykichisalmaykichispaqhucha pampachanaykichispaq

12ChayraykunIsraelrunakunatanirqani:Manan mayqenniykichispasyawartamikhunkichischu,nitaq mayqenwakllaqtayoqpasyawartamikhunkichischu,nispa 13Israelpamirayninkunamantapas,qankunaukhupitiyaq wakllaqtayoqkunamantapas,pipasmikhusqaanimaltaotaq p’isqokunatapashap’ispahap’ispahap’iqyawarnintaraqmi hich'aykunqa,hinaspañut'uallpawantapaykunqa.

14Llaparunaqkawsayninmichaypayawarninqa kawsananpaqmi,chayraykumIsraelrunakunatanirqani: Manamimaaychapayawarnintapasmikunkichikchu,lliw aychapayawarninmi,pipasmikuqqawañusqamkanqa, nispa

15Pipaskikinmantawañusqataotaqanimalkunawan llik’isqatamikhuqrunaqa,llaqtaykipiñaotaqwak llaqtayoqñakaqtinpas,p’achantat’aqsaspanunuwan bañakunqa,ch’isikamataqqhellikanqa,chhaynapinch’uya kanqa

16Ichaqamanamayllakuspaqa,nitaqcuerpontapas bañakunmanchuchayqa.chaymantataqhuchantaapakunqa.

18RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Israelrunakunataniy:ÑoqanDiosniykichisSeñorDiosqa kani,nispa.

3AmataqyachasqaykichisEgiptohallp'api ruwasqaykichismanhinachuruwankichischu,Canaán suyumanpas,maymanchuspusamusqaymanhinaqa amapuninruwankichischu

4Juzgasqaytahunt'ankichis,kamachikuyniykunatapas hunt'ankichis,chaypipurinaykichispaq,ñoqaSeñor Diosniykichismikani

5Chayhinaqa,kamachikuyniykunata, kamachikuyniykunatahunt'ankichis.

6Mananmayqenniykichispaspaypaqayllanpikaq runamanpasasuykunkichuq'alakaynintasut'inchanaykipaq, ñoqaSeñorDiosmikani.

7Taytaykiqq'alakaynintapas,mamaykiqq'alakaynintapas amap'achachinkichu.amayáq'alakaynintaqapakankichu.

8Taytaykiqwarminpaq'alakaynintaqaamapakankichu, taytaykiqq'alakayninmi

9Ñañaykiqq’alakayninta,taytaykiqususinta,mamaykiq ususintapas,wasipinacespapas,hawallaqtapinacespapas, q’alakaynintapasmananpakankichu

10Churiykiqususinpa,ususiykiqususinpaq'ala kaynintapasamaq'alakaynintaqasut'inchankichu, paykunaqq'alakayninkuqa

11Taytaykiqesposanpaususinpaq'alakayninqa,panayki, q'alakaynintaqaamap'achachinkichu

12Taytaykiqpananpaq'alakaynintaqaama p'achakunkichu,payqataytaykiqqayllaayllunmi.

13Mamaykiqpananpaq'alakaynintaqaama p'achakunkichu,mamaykiqqayllaayllunkasqanrayku

14Taytaykiqwawqenpaq'alakaynintaqaama p'achakunkichu,amawarminmanasuykunkichu,payqa tiaykin

15Nuestraykipaq'alakaynintaqaamap'achakunkichu, payqachuriykiqwarminmi.amayáq'alakaynintaqa pakankichu

16Wawqeykiqwarminpaq'alakaynintaqaama p'achachinkichu,wawqeykiqq'alakayninmi.

17Warmiqususinpaq'alakaynintaqaamap'achakunkichu, nitaqchurinpaususintapas,ususinpaususintapasq'ala kaynintasut'inchanaykipaqqahap'inkichuPaypa ayllunkunankanku,millayruwaymi

18Amataqpananmanwarmitacasarakunkichu,payta phiñachinaykipaq,q'alakaynintasut'inchananpaq, kawsasqanpachapihukninwanqa

19Manataqmiwarmimanqaasuykunkichuqhelli kayninmantat'aqasqakashaqtinqa

20Amarunamasiykiqwarminwanqhellichakunaykipaqqa amayápuñunkichu.

21Amataqmayqenmirayniykitapasninaukhunta Molocmanqapasachinkichu,amataqDiosniykiqsutinta qhellichankichu,ñoqanSeñorDiosqakani.

22Amarunawanqapuñunkichu,warmiwanhinaqa, millakuypaqmi

23Amataqimaanimalwanpaspuñunkichuchaywan qhellichakunaykipaq,nitaqpipasanimalpañawpaqenpi sayarinmanchuchayanimalpañawpaqenpipuñunanpaq

24Amayáqankunakikiykichistaqhellichakuychischu, chaykunapinqarqosqaynacionkunaqaqhellichasqa kashanku

25Chayhallp'aqaqhellichasqañankashan,chayraykun chayhallp'aqmanaallinruwasqanmantahuchallikuni,chay hallp'ataqchaypitiyaqkunataaqtun

26 Chhaynaqa, kamachikuyniykunata, taripayniykunatawanhunt’ankichis,amataqkaymillay millayruwaykunamantamayqentapasruwankichischu; nitaqmayqenllaqtaykichispas,nitaqmayqenwak llaqtayoqpasqankunaukhupitiyaqpas

27(Chayllapamillaymillayruwaykunatankayhallp'api runakunañawpaqtaruwarqanku.

28Chayhallp'aqaamaqankunatapasqhellichaspaykichisqa, imaynanñawpaqniykichisnacionkunataqhellicharqan hinata.

29Pipaskaymillaymillayruwaykunataruwanqachayqa, chaymillayruwaykunataruwaqalmakunapas llaqtanmantanch'usaqyachisqakanqa.

30Chayraykunkamachikuyniytahunt'ankichis, ñawpaqeykichispiruwasqaykichismillaymillay costumbrekunamantaamamayqentapasruwanaykichispaq, amaqhellichakunaykichispaq,ñoqaSeñorDiosniykichismi kani

19RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2LlapaIsraelrunakunataniy:Ch'uyapuninkankichis,ñoqa SeñorDiosniykichismich'uyakani,nispa.

3Sapankaykichismimamantataytaykichistapas manchakunkichis,samanap'unchayniykunatataq waqaychankichis,ñoqaSeñorDiosniykichismikani.

4Amaidolokunamankutirikuychischu,amataqchullusqa dioskunataqaruwaychischu,ñoqanDiosniykichisSeñor Diosqakani

5SeñorDiosmanthakkawsaysacrificiotahaywawaqchis chayqa,munasqaykimanhinanhaywankichis.

6Chaytaqahaywasqaykip'unchaymi,paqarinp'unchaypas mikhunqaku,kinsap'unchaykamakaqtintaqninapi ruphachisqakanqa.

7Kimsap'unchawpimikhunatamikhuspaqa millakuypaqmimanachaskisqachukanqa

8Chayraykunpipasmikhuqrunaqahuchantaapakunqa, SeñorDiospach'uyakaqninkunataqhellichasqanrayku, chayrunaqallaqtanmantanch'usaqyachisqakanqa.

9Hallp'aykichispicosechaykichistacosechaspaykichisqa, mananchakraykichispak'uchunkunatapasllapantachu cosechankichis,manataqmicosechaykichispa cosechaykichistapashuñunkichischu

10Manataqmiuvaschakraykitaqapallankichu,nitaquvas chakraykipillapauvastapaspallankichu.wakchakunapaq, wakllaqtayuqkunapaqima,chaykunataqasaqinkichik: ÑuqaTaytaDiosniykichismikani,nispa

11Amasuwakuychischu,amataqllullakuychischu,amataq llullanakuychischu

12Amataqsutiywanqallullakuspajurankichischu,amataq Diosniykichispasutintaqhellichankichischu:ÑoqanSeñor Diosqakani

13Amarunamasiykitaq'otunkichu,amataqsuwakunkichu, contratasqarunaqpagasqanqamanantutantintutakama qanwankanqachu

14Amamanauyariqkunatañakankichu,amataq ñawsakunamanurmachinkichu,aswanpasDiosniykita manchakunki,ñoqaSeñorDiosmikani

15Mananjuzgaspaqamanachanintaqaruwankichischu, mananwakcharunataqarespetankichischu,atiyniyoq runatapasrespetankichischu,aswanpasrunamasiykichistan chanin-kaypijuzgankichis

16Amamllaqtaykipachawpintawillakuqhinaqa wichaymanuraykamunkichu,amataqmirunamasiykipa yawarninpacontranpisayarinkichu

17Amasonqoykipiwawqeykitacheqnikunkichu, runamasiykitaamaqaqchanki,amataqhuchallikunkichu 18Llaqtaykiqwawankunataqaamavengakunkichu, amataqphiñakunkichu,aswanpasrunamasiykitanqan kikiykitahinamunakunki,ñoqaSeñorDiosmikani

19Kamachikuyniykunatanhunt'ankichisAma uywaykikunataqaimaymanarikch'aqqharitasaqenkichu, chakraykitapasamatarpunkichuchaqrusqamuhuwan, manataqmilinomantamillmamantachaqrusqap'achapas hamusunkichu

20Pipaskamachiwarmiwanpuñuq,qosanwancasarakusqa, manataqmikacharichisqachu,nitaqlibrekaytaqosqachu maqasqakanqa;manakacharichisqakasqanraykummana wañuchisqakanqakuchu

21DiospahuchanmantasacrificiotaSeñorDiosmanapanqa, HuñunakusqaKarpapunkuman,hukcarnerotahucha pampachanapaqsacrificiota

22Sacerdoteqahuchapampachanapaqcarnerowanmi SeñorDiospañawpaqenpihuchapampachaytaruwanqa, hucharuwasqanmantataqpampachasqakanqa

23Chayhallp'amanhaykuspatukuyimaymana sach'akunatamikhunaykichispaqtarpuspaykichisqa,mana señalasqasach'akunatanyupankichis,kinsawatataqmana

señalasqasach'akunahinakanqa,manataqmi mikhunkichischu.

24Tawakaqwatapitaqllapanrurunkunach'uyakanqa, SeñorDiostayupaychanapaq.

25Pichqakaqwatapitaqchayrurunkunatamikhunkichis, chhaynapimillp'antaruruchimunaykichispaq

26Amayawarwanqaimatapasmikhunkichischu,amataq layqakuytapas nitaq p'unchaykunatapas waqaychankichischu

27Amaumaykichispak'uchunkunatamuyuchinkichischu, amataqbarbaykichispak'uchunkunatapas q'oñichinkichischu

28Amawañusqakunapaqqaaychaykichispiima kuchusqatapasrurankichischu,nitaqimamarcatapas qelqankichischu,ñoqaSeñorDiosmikani

29Amaususiykitaqhellihuchapipuriychu,qhellihuchapi tukuchinaykipaqMananchayhallp'aqaqhellihuchapi urmaykunqachu,manataqmillayruwaykunawanhallp'aqa hunt'apunmanchu,nispa.

30Samanap'unchayniykunatawaqaychankichis,ch'uya cheqasniytataqrespetankichis,ñoqaSeñorDiosmikani

31Amareqsisqaespirituyoqrunakunataqhawariychischu, amataqlayqakunatapasmaskhaychischu,paykunawan qhellichasqakanaykichispaq,ñoqanDiosniykichisSeñor Dioskani.

32Qantaqhatarinkiq'omerumaqñawpaqenpi,hinaspan machurunaquyantahatunchanki,Diosniykitapas manchakunki,ñoqaSeñorDiosmikani.

33Qankunawanwakllaqtayoqrunahallp'aykipitiyaqtinqa, amapaytaphiñachinkichischu

34Qankunawantiyaqwakllaqtayoqmiichaqaqankuna ukhupinaceqrunahinakanqa,qankikiykitahinataqpayta munakunkiEgiptosuyupiwakllaqtayoqmikarqankichis, ñoqaSeñorDiosniykichismikani.

35Amapunimanachanintaqaruwankichischujuzgaspa, kanchapi,llasaypipas,tupuypipas

36Chaninbalanzakunata,chaninpesakunata,chaninefata, chaninhintaima,Egiptosuyumantahorqomuqniykichis SeñorDiosmikani

37Chayraykunllapakamachikuyniykunata, kamachikuyniykunatahunt'aspahunt'ankichis,ñoqaSeñor Diosmikani

20RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2YapamantanIsraelrunakunataninki:PipasIsraelpa mirayninkunamanta,Israelpitiyaqwak llaqtayoqkunamantapas,mayqenmiraytapasMolocman qonwañuchinqapunin,chayhallp'arunakunaqa rumiwanmirumiwanch'aqenqaku

3Chayrunamanmiuyaytachurasaq,hinaspanllaqtanmanta ch'usaqyachisaqMirayninmantaMolocmanqosqanrayku, ch'uyawasiytaqhellichananpaq,ch'uyasutiyta qhellichananpaqwan,nispa

4Chayhallp'apirunakunaimatapasruwaqtinkuqa, Molocmanmiraynintaqoqtinqa,chayrunata pakaykuspanku,amawañuchinkumanchu

5Chaymantataqchayrunacontra,familianpacontranpiwan uyaytachurasaq,paytawanllapaqhellihuchapi puriqkunatawanwañuchisaq,Molecwanqhellihuchapi purinankupaq,llaqtankumanta

6Pipasreqsisqaespirituyoqrunakunata,layqakunaq qhepantaqhellichakuspaqhellihuchapipuriqrunaqa,chay almacontraraqmiuyaytachurasaq,hinaspanllaqtanmanta wañuchisaq.

7Chhaynaqa,ch'uyanchakuychis,ch'uyakaychis,ñoqa SeñorDiosniykichismikani

8Kamachikuyniykunatahunt'aspahunt'ankichis,ñoqan ch'uyanchaqSeñorDiosqakani.

9Pipastaytantamamantañakaqqawañuchisqapuninkanqa yawarninmipaypatapikanqa

10Hukpawarminwanwasanchakuqrunaqa,runamasinpa warminwanwasanchakuqrunapas,wasanchakuqrunapas, wasanchakuqwarmipaswañuchisqamkanqa.

11Taytanpawarminwanpuñuqrunaqataytanpaq'ala kaynintanp'achakunyawarninkuqapaykunapatapinkanqa

12Pipasnuesanwanpuñunchayqa,iskayninkun wañuchisqakanqakuyawarninkuqapaykunapatapin kanqa

13Qharipaswarmiwanpuñuqhinarunawanpuñunman chayqa,iskayninkunmillaymillayhuchataruwarqanku yawarninkuqapaykunapatapinkanqa

14Qhariwarmiwanmamantawancasarakuqtinqamillay ruwaymi,paypaspaypasninawanmiruphachisqakanqaku manamillayruwayqankunaukhupikananpaq

15Pipasanimalwanpuñunqachayqa,wañuchisqallan kanqa,chayanimaltataqwañuchinkichis

16Sichushukwarmimayqenanimalmanpasasuykuspan puñuykuspachaywarmita,chayanimaltawanwañuchinki. yawarninkuqapaykunapatapinkanqa

17Pipaspananta,taytanpaususintaotaqmamanpaususinta hap'ispaq'alakaynintarikuspa,paytaqq'alakayninta rikuspachayqa,nispamillayruwaymi;Llaqtankupa qayllanpimwañurunqakuhuchantaapakunqa

18Sichushukqharionqosqawarmiwanpuñunman, hinaspaq'alakaynintasut'inchanmanchayqa,nispapaymi pukyutatarirun,yawarpukyutapaskicharirunñam, iskayninkutaqmillaqtankumantachinkachisqakanqaku, nispa

19Mamaykiqpananpa,nitaqtaytaykiqpananpaq'ala kaynintapasamap'achachinkichu,qayllaayllunkunata sut'inchasqanrayku,paykunanhuchankutaapanqaku

20Pipastiyunpawarminwanpuñunqachayqa,tionpaq'ala kaynintanp'achakun.manawawayoqmiwañunqaku.

21Pipaswawqenpawarminwancasarakunqachayqa, qhelliruwaymimanawawayoqmikanqaku

22Chayhinaqa,llapakamachikuyniykunata,llapan kamachikuyniykunatahunt'aspahunt'ankichis, maymanchuschaypitiyakunaykichispaqpusamusqay hallp'aamaq'ewisqaykichispaq

23Manataqmiñawpaqeykichispiqarqosqaynacionpa costumbrenmanhinachupurinkichis

24Ichaqaniykichismi:Qankunanhallp'ankutaherenciata chaskinkichis, hinaspan qosqaykichis dueñochakunaykichispaq,lechewanmielwanpuriq hallp'ata

25Chayraykunt'aqankichisch'uyaanimalkunataqhelli animalkunata,qhellip'isqokunatawanch'uya p'isqokunatapas,amataqmialmaykichistaqamillayman tukuchinkichischuanimalkunawannitaqpisqukunawanpas, nitaqallpapipuriqanimalkunawanpas,chaykunatan qankunamantat'aqarqaniqhellipaq

26Noqapaqqach'uyapuninkankichis,ñoqaSeñorDiosmi ch'uyakani,hukllaqtakunamantataqt'aqarqaykichis,ñoqaq kanaypaq

27Riqsisqaespirituyoqqharipaswarmipaswañuchisqa kanqa.

21RAKI

1SeñorDiosmiMoisestanirqan:–Aaronpachurin sacerdotekunataniy:Mananpipasllaqtanukhupi wañusqamantaqaqhellichasqachukanqa

2Ichaqaqayllanpikaqayllunkunapaq,mamanpaq, taytanpaq,churinpaq,ususinpaq,wawqinpaqima.

3Ñañanpaqayllanpikaqdoncella,manaqosayoq Payraykuqhellichasqakachun

4Ichaqamananpaykikintaqhellichakunqachu,llaqtan ukhupiumalliqkaspa,qhellichakunanpaq

5Manamumankutaqacalvotarutunqakuchu,nitaqmi barbankupak'uchuntarutunqakuchu,nitaqaychankutapas kuchunqakuchu

6Diosninkupaqmich'uyakanqaku,manataqmiDiosninkuq sutintaqhellichanqakuchu,SeñorDiospaqninawan ruwasqaofrendakunata,Diosninkupaqt'antakunatapas ofrecespanku,ch'uyakanqaku

7Manataqmiqhelliwarmiwanqacasarakunqakuchu. Amataqqosanmantat'aqasqawarmitapashap'inqakuchu, payqaDiosninpaqmich'uya

8Chhaynaqa,paytanch'uyanchanki;Diosniykichispa t'antantanhaywashan,paymich'uyakanqa,ñoqaSeñor Diosmich'uyanchasunkichis,nispa

9Mayqensacerdoteqususinpasqhellichakuspa qhellichakunchayqa,taytantanqhellichan

10Wawqenkunaukhupiumasacerdote,umamanhawiy aceitetahich'aykusqa,p'achawanp'achakuypaq sapaqchasqakaqpas,mananumantap'achanqachunitaq p'achantapasllik'irqonqachu

11Mananmayqenwañusqarunamanpashaykunqachu, nitaqtaytanraykunitaqmamanraykupasqhellichakunqachu

12Manataqmisantuariomantalloqsinqachu,nitaq Diosninpasantuariontaqhellichanqachu.Diosninpahawina aceitencoronanpaypikashan,ñoqanSeñorDiosqakani, nispa

13Hinaqtinmipayqadoncellakashaspawarmita casarakunqa

14Viudatapas,t'aqanakuqwarmitapas,qhelliwarmitapas, rabonawarmitapas,manancasarakunqachu,aswanpas llaqtanmantadoncellawarmitancasarakunqa

15Manataqmimiraynintapasqhellichanqachullaqtan ukhupi,ñoqaSeñorDiosmipaytach'uyanchani

16HinanSeñorDiosqaMoisestanirqan:

17Aarontaniy:Pipasmiraynikimantamiraymantaima qhelliyoqpas,amaasuykuchunchuDiosninpat'antata haywananpaq,nispa

18Pipasimaqhelliyoqrunapasmananasuykunqachu: ñawsamanpas,wist'umanpas,llañusimiyoqmanpas,ima yanqapas

19Chakinp'akisqa,makip'akisqarunapas.

20Otaqk’uyukuq,otaqenano,otaqñawinpiqhelliyoq, otaqk’aspi,otaqk’aspi,otaqrumikunap’akisqa;

21MananpipassacerdoteAaronpamirayninmanta qhelliyoqqaasuykamunqachuninawanruwasqa

ofrendakunatahaywananpaqmanataqmiasuykamunqachu Diosninpat'antahaywananpaq.

22PayqaDiosninpat'antantanmikhunqa,ch'uyakaq t'antamanta,ch'uyakaqt'antamantawan.

23Ichaqamananvelomanhaykunqachu,nitaqaltarmanpas asuykunqachu,imaqhelliyoqkasqanraykuCh'uya cheqasniykunataamaqhellichananpaq,ñoqaSeñorDiosmi chaykunatach'uyanchani.

24HinanMoisesqaAaronman,churinkunaman,llapaIsrael runakunamanpaswillaran

22RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Aarontachurinkunamanpasniy,Israelrunakunaqch'uya kaqninkunamantat'aqakunankupaq,ch'uyasutiytaama qhellichanankupaq,ch'uyanchawasqankupi:ÑoqanSeñor Diosqakani

3Paykunataniy:–Pipasmirayniykichismanta mirayniykichismanta,Israelrunakunaqqhelliruwayninta hap'ispa,SeñorDiospaqch'uyanchasqakaqkunamanriqqa, ñawpaqeymantawikch'usqakanqa:ÑoqanSeñorDiosqa kani,nispa

4Aaronpamirayninmantamayqenrunapaslepra onqoyniyoqotaqphawaykachaq.ch'uyakaqkunataqa mananmikhunqachuch'uyakanankamaPipas wañusqawanqhellikaqtallamiykuqqa,mirayninpasripuq runatapasllamiykuqqa.

5Pipasllamiykuqqaimaqhellianimaltapas,chaywan qhellichananpaq,otaqqhellikaqtahap'iqrunatapas,ima qhellikaqtapashap'ispa.

6Pitapasllamiykuqqach'isikamaqhellikanqa,manataqmi ch'uyakaqkunatamikhunqachu,manachusunuwan mayllikunqachayqa.

7Intichinkaykuqtintaqch'uyakapunqa,ch'uya kaqkunatataqmikhunqamikhunankasqanrayku

8Kikinmantawañuqtapas,animalkunawanllik'isqatapas, mananmikhunqachuqhellichakunanpaq,ñoqaSeñor Diosmikani

9Chayhinaqa,kamachikuyniykunatanhunt'anqaku,ama huchallikuspanku,qhellichaspawañunkuman

10Mananwakllaqtayoqrunaqach'uyakaqmanta mikhunqachu,sacerdotemantawakllaqtayoqpas, contratasqakamachipasmananch'uyakaqmanta mikhunqachu

11Sacerdotetaqqolqenwanpitapasrantinmanchayqa, paymimikhunqa,wasinpinaceqpas,mikhunanmantan mikhunqaku.

12Sacerdoteqususinpaswakllaqtayoqrunawan casarakuqtinqa,manansacrificioofrendatamikhunmanchu

13Sacerdoteqususinviudaotaqt'aqasqa,manawawayoq kaspataqwaynakashaspataytanpawasinmankutipunman chayqa,taytanpamikhunantanmikhunqa,ichaqamanan wakllaqtayoqrunaqamikhunqachu

14Sichuspipasmanamusyakuspach'uyakaqkunata mikhunqachayqa,phisqat'aqat'aqatat'aqaspa sacerdotemanqopunqach'uyakaqtawan.

15IsraelpamirayninkunaTaytaDiosmanhaywasqanku ch'uyakaqkunataamaqhellichanqakuchu

16Ch'uyakaqninkunatamikhuspahuchallikunankupaq saqey,ñoqaSeñorDiosmipaykunatach'uyanchani 17SeñorDiosmiMoisestanirqan:

18Aaronman,churinkunaman,llapaIsrael runakunamanpasniy:–Israelpawasinmantapas,Israelpi wakllaqtayoqkunamantapas,tukuyprometekusqanmanta, tukuymunayninmantasacrificiotahaywananpaq, chaykunatanSeñorDiosmanruphachinasacrificiota haywanqaku

19Munaynikichikmanhinammanaimanasqaqaritapas, wakakunamanta,ovejakunamanta,cabrakunamantapas ofrecewankichik

20Imapasqhelliyoqkaqtinqaamahaywaychischu,manan allinchukanqa

21Pipasprometekusqantahunt'ananpaqSeñorDiosman thakkawsaysacrificiotahaywaq,otaqwaka ovejakunapipasmunasqanmanhinasacrificiota haywaqtinqaallinpuninkanqachaypiqamananima qhellipaskanqachu.

22Ñawsa,p'akisqa,manapuriyatiq,nitaqk'aspiyoq,nitaq k'aspiyoq,k'aspiyoqpas,mananchaykunataqaSeñor Diosmanhaywankichischu,nitaqaltarpininawan haywankichuSeñorDiosman

23Torotapasotaqcorderotapas,manaimayoqkaqtinpas, corderotapas,munasqaykimantaofrendamanhaywawaq. prometekusqanraykunichaqamanachaskisqachukanqa

24AmamSeñorDiosmanhaywankichischuk'irisqatapas, ñut'usqatapas,p'akisqatapas,kuchusqatapas.nitaqmi hallp'aykichispipasimaofrendataqonkichischu,nispa

25Amataqwakllaqtayoqpamakinmantachu Diosniykichispaqt'antatahaywankichischu. waqlliyninkuqapaykunapinkashan,qhellikunapas paykunapinkashan

26HinanSeñorDiosqaMoisestanirqan:

27Torotapas,ovejatapas,cabratapaswachamuptinkuqa, qanchispunchawmirepresapaukunpikanqaPusaqkaq p'unchawmantapachamTaytaDiosmanninawankañasqa ofrendapaqchaskisqakanqa

28Wakañaotaqovejañakaqtinpas,mananhuk p’unchayllapichuwañuchinkichischuuñantapas.

29SeñorDiosmangraciasofrendatahaywaqchischayqa, munasqaykimanhinahaywaychis

30Chayp'unchayllapitaqmimikhunqaku.paqarinkamaqa amamimatapassaqenkichikchu:ÑuqamTaytaDiosqakani

31Chayraykunkamachikuyniykunatahunt'ankichis, chaykunatataqhunt'ankichis:ÑoqanSeñorDiosqakani.

32Amataqch'uyasutiytaqhellichankichischuIsraelpa mirayninkunaukhupinichaqach'uyanchasqakasaq

33EgiptosuyumantahorqomurqasunkichisDiosniykichis kanaypaq,ñoqanSeñorDiosqakani

23RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Israelrunakunataniy:“SeñorDiospafiestankunamanta, ch'uyahuñunakuykunakananpaqwillasqaykichikmantaqa, kayfiestakunam”,nispa

3Soqtap'unchaymillank'anakanqa,qanchiskaq p'unchaymiichaqasamanap'unchay,ch'uyahuñunakuy chaypiqamananimaruwaytapasruwankichischu,Señor Diospasamanap'unchayninmillapatiyasqaykichiskunapi

4ChaymiSeñorDiospafiestankuna,ch'uya huñunakuykuna,chaykunatanwillankichistiemponpi.

5Puntakillapachunkatawayoqp'unchayninpich'isiyaqmi SeñorDiospaPascuafiestankanqa

6Chaykillapachunkaphisqayoqp'unchayninpinSeñor Diospaqmanaqonchuyoqt'antamikhunatamikhunkichis.

7Puntap'unchaypinch'uyahuñunakuytaruwankichis,ama imallank'anatapaschaypiqaruwankichischu.

8Ichaqaqanchisp'unchaymiSeñorDiosmanninawan haywasqaofrendatahaywankichis,qanchiskaq p'unchaypitaqch'uyahuñunakuykanqa

9SeñorDiostaqMoisestanirqan:

10Israelrunakunataniy:Qosqayhallp'amanchayaspa cosechatacosechaspaykichisqa,cosechaykichispapunta kaqrurunkunatansacerdotemanapamunkichis

11PaymiSeñorDiospañawpaqenpichaygaviota waqachisunkichis,qankunachaskisqakanaykichispaq, samanap'unchayqhepantinp'unchaymisacerdote waqachisunkichis

12Chayp'unchaymigavillotawaqachispaykichisqaSeñor Diosmanruphachinasacrificiotahaywankichis

13Chaysacrificioofrendaqakanqaiskaychunkalitro sumaqhak'uaceitewanchaqrusqa,misk'iq'apayniyoq SeñorDiospaqninawanruwasqaofrenda,ukyana ofrendataqvinomantakanqa,huklitromantatawakaq parten.

14Diosniykichismansacrificiotaapamunaykichis p'unchaykamaqaamat'antatatapas,ch'akitrigotapas, q'omert'antatapasmikhunkichischu.

15Samanap'unchayqhepantinp'unchaymantapachan yupankichiswawq'asacrificiotaapamusqaykichis p'unchaymantapacha.Qanchissamanap'unchaykunan hunt'asqakanqa

16Qanchiskaqsamanap'unchaymantapaqarin p'unchaykamataqphisqachunkap'unchaytayupankichis. ChaymiSeñorDiosmanmosoqmikhunaofrendata haywarinkichis

17Yachasqaykichismantaiskayt'antatahorqomunkichis, iskaychunkat'antatalevadurawanyanusqakanqa PaykunanSeñorDiospaqñawpaqkaqrurukunakanku

18T'antawankuskataqqanchismanaimaq'apayniyoq qanchiscorderokunata,huktorota,iskaycarnerokunatawan haywankichis,chaykunaqaSeñorDiospaqmiruphachina sacrificiopaqkanqa,mikhunasacrificiowan,ukyana sacrificiotawan,SeñorDiospaqmisk'iq'apayniyoq ninawanruwasqasacrificiotawan

19Huchasacrificiopaqhukcabritotasacrificiota ofrecenkichis,iskaywatayoqcorderokunatawanthak kawsaysacrificiotaofrecenankupaq

20SacerdotetaqSeñorDiospañawpaqenpit'antata waqachinqa,iskaycorderokunawankuska

21Chayp'unchayllapitaqmiwillankichisch'uyahuñunakuy kanaykichispaq,amaimallank'anatapasruwankichischu

22Hallp'aykichispicosechatacosechaspaykichisqa,ama cosechaspaykichisqachakraykichispak'uchunkunatapas ch'uyanchankichischu,manataqmicosechaykichistapas huñunkichischu,wakchakunamanpaswak llaqtayoqkunamanpassaqenkichischu,ñoqaSeñor Diosniykichismikani

23TaytaDiosmiMoisestaniran

24Israelrunakunataniy:Qanchiskaqkillapi,killapa qallariyp'unchayninpi,samarinap'unchayta,trompeta tocanaykichispaqyuyarinaykichispaq,ch'uyahuñunakuyta 25Chaypiqaamaimallank'anatapasruwankichischu, aswanpasSeñorDiosmanmininawanrawrasqaofrendata haywankichis

26HinanSeñorDiosqaMoisestanirqan:

27Kayqanchiskaqkillapachunkap'unchayninpipashucha pampachayp'unchaymikanqaAlmaykichistan ñak'arichinkichis,hinaspanSeñorDiosmanninawan haywasqaofrendatahaywankichis.

28Chayp'unchaypiqaamaimaruwaytapas ruwankichischu,huchapampachayp'unchaymi, DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpihucha pampachanaykichispaq

29Pipaschayp'unchaypimanañak'ariqrunaqa, llaqtanmantanch'usaqyachisqakanqa

30Pipaschayp’unchaypiimallank’anatapasruwaqqa, chaykikinalmatanllaqtanukhumantach’usaqyachisaq.

31Amaimallank'anatapasruwankichischu

32Qankunapaqqasamanap'unchaymikanqa, almaykichistanñak'arichinkichis,killaisqonp'unchaypi ch'isiyaq,ch'isiyaqp'unchaypisamanap'unchayniykichista yuyarinkichis

33SeñorDiostaqMoisestanirqan:

34Israelrunakunataniy:Kayqanchiskaqkillapachunka phisqayoqp'unchayninpinqanchisp'unchaySeñorDiospaq karpafiestakanqa.

35Puntap'unchaypiqach'uyahuñunakuymikanqa,manan imallank'anatapasruwankichischu

36Qanchisp'unchaymiSeñorDiosmanninawanhaywasqa ofrendatahaywankichis,pusaqp'unchaytaqch'uya huñunakuykanqaTaytaDiosmanmininawanrurasqa ofrendatahaywarinkichis.Manataqmichaypiqamanaima ruwaytapasruwankichischu,nispa

37TaytaDiospafiestankunatanwillankichisch'uya huñunakuykunata,SeñorDiosmanninawanruwasqa sacrificiota,ruphachinasacrificiota,mikhunasacrificiota, sacrificiota,ukyanasacrificiotawan,sapap'unchayninpi

38SeñorDiospasamanap'unchayninkunata, regaloykichista,llapapromesaykichismanta,Señor Diosmanqosqaykichisllapaofrendaykichistapas

39Qanchiskaqkillapachunkaphisqayoqp'unchayninpipas, qanchisp'unchaymiSeñorDiospaqfiestataruwankichis

40Puntap'unchaypinhap'inkichissumaqsach'a k'allmakunata,palmerak'allmakunata,rakhusach'a k'allmakunata,wayq'usaucekunatawanQanchis p'unchaytaqDiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpi kusikunkichis.

41Watapiqanchisp'unchaytanSeñorDiospaqfiestata ruwankichisWiñaypaqkamachikuymikanqa miraynikichikpi,qanchiskaqkillapimraymichankichik.

42Qanchisp'unchaymit'aqakunapitiyankichisIsrael naceqllapanaceqkunaqacarpakunapimyachanqaku.

43ChayhinapinmirayniykikunayachanqakuIsraelpa mirayninkunataEgiptosuyumantahorqomushaqtiy t'aqakunapitiyachisqayta

44HinanMoisesqaIsraelrunakunamanwillaranSeñor Diospafiestankunata

24RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan: 2Israelrunakunatakamachiy,k'anchaypaqaceitunas maqchisqach'uyaaceitetaapamunankupaq,ch'uya aceitewank'anchaypaq,lamparankunatasapakuti rawrachinankupaq

3AaronqaTaytaDiospañawpaqenpich'isimantapacha tutamantakamakamachinqa,Diospatestigonpamana veloyoqmi,mirayniykichispiwiñaypaqkamachikuymi kanqa.

4PaymiSeñorDiospañawpaqenpich'uyacandelabro patapilamparatachuranqa

5Sumaqhak'utahap'ispachunkaiskayniyoqt'antata wayk'unki,iskaychunkat'aqat'antatahuktortallapi.

6Chaykunatataqiskayfilapichuranki,soqtafilapi,ch'uya mesapatapiSeñorDiospañawpaqenpi

7Sapankafilamanmich'uyainciensotachuranki,t'anta patamanyuyarinapaq,TaytaDiospaqninawanruwasqa sacrificiota.

8Sapasamanap'unchaymiSeñorDiospañawpaqenpi churanqa,wiñaypaqrimanakuywanIsraelpa mirayninkunamantaqechusqakaspa.

9AaronpachurinkunapiwanmikanqaCh'uyacheqaspitaq mikhunqaku,wiñaypaqkamachikuymanhinaSeñorDiospa ofrendankunamantaaswanch'uyakasqanrayku.

10Israelnacionmantawarmiqchurintaq,taytanEgipto nacionmanta,Israelpamirayninkunaukhupilloqsirqan, IsraelwarmiqchurinwanIsraelqhariwancampamentopi ch'aqwarqanku

11IsraelwarmiqchurintaqSeñorDiospasutintak'amispa ñakarqan.HinanMoisesmanaparqanku,mamanpasutinmi karqanDanayllumantaDibriqususinSelomit

12HinancarcelmanchurarqankuSeñorDiospa yuyaykusqankutayachanankupaq.

13SeñorDiostaqMoisestanirqan:

14Karpamantahawamanñakaqrunatahorqomuychis Llapauyariqkunaumanmanmakinkutachurachunku, huñunasqarunakunataqrumiwanch'aqechunku

15Israelrunakunataninki:PipasDiosnintañakaqqa huchantaapakunqa,nispa.

16PipasSeñorDiospasutintak'amiqqawañuchisqakanqa, llapahuñunasqarunakunapasrumiwanmich'aqenqaku, hinallataqwakllaqtayoqrunapas,chaysuyupinaceq runapas,SeñorDiospasutintak'amispa,wañuchisqakanqa 17Pitapaswañuchiqqawañuchinqapunin

18Pipasanimaltawañuchiqqaallinmanmitukuchinqa. animalmantaanimalmanta

19Pipasrunamasintaqhellichanmanchayqaimaynan payparuwasqanmanhina,chayhinallataqmipayman ruwasqakanqa;

20P'akikuyhukp'akikuy,ñawimantañawimanta, kirumantakirumanta.

21Pipasanimaltawañuchiqqakutichipunqa,runa wañuchiqtaqwañuchisqakanqa.

22Kamachikuysimiqahuksimillayoqmikankichis,wak llaqtayoqrunapaqpas,llaqtaykichispaqhina,ñoqaSeñor Diosniykichismikani

23HinaqtinmiMoisesqaIsraelrunakunataniran, karpamantañakasqarunatahorqosparumiwan ch’aqenankupaqIsraelpamirayninkunamTaytaDiospa kamachisqanmanhinaruwarqaku

25RAKI

1SeñorDiostaqSinaíorqopiMoisestanirqan: 2Israelrunakunataniy:Qosqaykichishallp'aman hamuspaykichisqa,SeñorDiospaqmisamanap'unchayta waqaychankichis,nispa

3Soqtawatatachakraykitatarpunki,soqtawatataquvas chakraykitarutusparuruntahuñunki.

4QanchiskaqwatapinichaqaSeñorDiospaqsamana p'unchaykanqa,mananchakraykitatarpunkichu,nitaquvas chakraykitapask'utunkichu.

5Cosechaykimantakikillanmantawiñaqtaqaama cosechankichu,nitaquvassach'aykimantauvastapasmana p'achasqatahuñunkichu.

6Chayhallp'asamanap'unchaymimikhunaykichiskanqa Qanpaq,kamachiykipaq,sirvientaykipaq,contratasqa sirvienteykipaq,qamwantiyaqwakllaqtayuqniykipaqpas

7Uywaykikunapaqpas,hallp'aykipikaqanimalkunapaqpas, llapanwiñasqanmimikhunakanqa.

8Qanchissamanap'unchaykunatanyupanki,qanchiskuti qanchiswatataQanchissamanap'unchaykunantawa chunkaisqonniyoqwatakanqa.

9Chaymantataqqanchiskaqkillapachunkakaq p’unchayninpijubileop’unchaypitrompetata waqachinkichis,huchapampachayp’unchaypinllapa hallp’aykichispitrompetatawaqachinkichis

10Pichqachunkawatatasapaqchankichik,hinaspallapan hallp'apillapayachaqkunamankacharichisqakaymanta willankichikSapankaykichismihallp'aykichisman kutipunkichis,sapankaykichistaqaylluykichisman kutipunkichis.

11Pichqachunkawataqajubileop'unchawmikanqa,amam tarpunkichikchu,manataqmichaypiwiñaqtapas cosechankichikchu,nitaquvassach'aykichispa uvasnintapasmanap'achayuqtahuñunkichikchu

12Jubileop'unchaymiChaymich'uyakanqa,chakramanta rurunkunatanmikhunkichis,nispa.

13Kayjubileowatapisapankaykichiskutipunkichis

14Runamasiykimanimatapasvendenkichis,otaq runamasiykichispamakinmantaimatapasrantinkichis chayqa,amasarunchanakunkichischu

15Jubileop'unchaymantahayk'awataqhepamanmi runamasiykimantarantinki,hayk'awatarurukunatachus vendesunkichayta

16Achkawatakunamanhinamchaypachaninnintayapanki, pisiwatakunamanhinamchaypachaninnintayapanki, rurukunahaykawatakasqanmanhinamrantikusunki

17Chhaynaqa,amasarunchanakunkichischu; Diosniykichistanichaqamanchakunkichis,ñoqaSeñor Diosniykichismikani,nispa

18Chhaynaqa,kamachikuyniykunatahunt’ankichis, taripayniykunatataqhunt’ankichis,chaykunatataq hunt’ankichis;Chayhallp'apitaqmanaimamanta manchakuspatiyakunkichis.

19Chayhallp'aqarurunqa,saksasqaykichistamikhunkichis, chaypitaqmanaimamantamanchakuspatiyankichis 20Qanchiskaqwatapi,¿imatataqmikhusun?

Qhawariychis,manantarpusaqkuchu,manataqmi tarpusqaykutapashuñusaqkuchu

21Chaymantataqsoqtakaqwatapisaminchayniyta kamachisqayki,kinsawatataqrurunqa

22Pusaqkaqwatapitaqtarpunkichis,isqonkaq watakamataqñawpaqrurunkunatamikhunkichis.Paypa rurunkunahaykunankamaqañawpaqwaqaychasqamantan mikhunkichis,nispa

23Hallp'aqamananwiñaypaqchuvendesqakanqa, hallp'aqañoqaqmiQankunaqawakllaqtayoqmikankichis, noqawantaqwakllaqtayoqrunakunakankichis

24Llapanhallp'aykichispitaqchayhallp'apaqkacharichiyta qonkichis.

25Wawqeykiwakchakashaspa,wakinkaqninkunata vendespa,mayqenayllunpaschayqolqetakutichipunanpaq hamunmanchayqa,wawqenpavendesqantankutichipunqa. 26Runataqmanapipaskacharichinanpaqkaqtin,pay kikinpaskacharichiytaatiqtinqa;

27Hinaptinmichayrantikusqanwatakunatayupaspa,chay llukshisqantarantikusqanrunamankutichipuchun Chaynapimpaypakaqninkunamankutinanpaq

28Ichaqamanakutichipuytaatiqtinqa,rantisqakaqpa makinpinqhepanqaJubilewatakama

29Pipasperqayoqllaqtapitiyaqwasitavendeqtinqa, vendesqakasqanqhepamanmihukwatahunt'ata kutichipunmanhunt’asqawataukhupinkutichipuytaatin

30Hukwatahunt'aukhupimanakacharichisqakaqtinqa, perqayoqllaqtapikaqwasiqawiñaypaqmiwiñaypaq takyachisqakanqachaywasirantiqpamirayninkunapi

31Muyuriqpimanaperqayoqllaqtachakunapawasinkunan ichaqa,chayhallp'achakrakunahinayupasqakanqa

32Levírunakunaqllaqtankunata,hallp'ankullaqtakunaq wasikunatapas,Levitakunaqamaypachapas kutichipunkumanmi

33PipasLevírunakunamantarantinmanchayqa,chay vendesqawasipas,llaqtanpasjubileowatapinlloqsipunqa, LevírunakunaqllaqtanpawasinkunaqaIsraelrunakunaq kaqninkunan

34Llaqtankupichakrakunataqamananvendekunmanchu. wiñaypaqkapuqninkukasqanrayku

35Wawqeykiwakchakaspataqqanwankuskaismuspa urmaykurqanchayqa,nispa.chaymantaqasamarinki,ari, wakllaqtayoqña,wakllaqtayoqñakaspapas;Qanwan kawsananpaq

36Amapaymantausuchiychu,nitaqyapaychu,aswanpas DiosniykitamanchakuyWawqeykiqanwantiyananpaq

37Amapaymanqollqeykitaqaqonkichuusurawan,nitaq mikuyniykitapasprestankichumirachinaykipaq.

38ÑoqankaniSeñorDiosniykichis,Egiptosuyumanta horqomuqniykichis,Canaánsuyutaqonaypaq, Diosniykichiskanaypaqwan.

39Qanpaqayllaykipitiyaqwawqeykiwakchañakaspataq vendesqakapunmanchayqa,nispaamayákamachita hinachukamachinki.

40Ichaqa,contratasqasirvientehina,wakllaqtayoqruna hina,qanwankanqa,Jubilewatakamataqservisunki

41Chaymantataqqanmantaripunqa,paywan wawankunapiwan,kikinayllunmankutipunqa,taytankunaq hallp’anmankutipunqa.

42Egiptosuyumantahorqomusqaykamachiykunankanku 43AmapaytaqasinchitachukamachinkiAswanpas Diosniykitamanchakunki,nispa

44Esclavoykikunapas,sirvienteykikunapas, muyuriqniykipikaqsuyukunamantankanqa paykunamantanrantinkichiskamachikunata, sirvientakunatawan

45Qankunaukhupitiyaqwakllaqtayoqrunakunaq wawankunamantapasrantinkichis,suyuykichispinaceq familiankumantawan

46Qankunaqqhepantawawaykichispaqherenciatahina hap’inkichis.paykunanwiñaypaqkamachiykichiskanqa, Israelpawawqeykichiskunatanichaqaamasinchita kamachinakunkichischu

47Hukllaqtayoqotaqwakllaqtayoqrunaqanwan qhapaqyapunman,wawqeykitaqwakchamantukupunman, hinaspataqwakllaqtayoqmanotaqwakllaqtayoqmanotaq wakllaqtayoqpaayllunkunamanvendekunmanchayqa.

48Chaytavendesqakaqtinqa,wakmantankacharichisqa kanmanhukninwawqenmikacharichinman

49Tiyunpas,tionpachurinpaskacharichinmanmi,otaq ayllunmantapipasqayllanpikaqrunapaskutichipunman. otaqatispaqa,paykikintakacharichiytaatin

50Hinaqtinmirantiqninwanyupanqa,vendesqakasqan watamantapachajubileowatakama,vendesqanpachaninmi hayk'awatayoqkasqanmanhinakanqa,contratasqa sirvienteqtiemponmanhina.

51Askhawatakunaraqqhepanchayqa,rantisqa qolqemantankutichipunqa

52Jubileowatapaqpisiwatakunallapuchuqtinqa,paywan kuskayupapunqa,kacharichisqanpachanintataqyapamanta qonqa

53Sapawatacontratasqasirvientehinampaywankanqa, hukninñataqmimanaallintachukamachisunki

54Chaywatakunapimanakacharichisqakaqtinqa,jubileo watapinlloqsinqa,wawankunapiwankuska.

55ÑoqapaqqaIsraelpamirayninkunaqasirvientekunan kankupaykunaqaEgiptosuyumantahorqomusqay kamachiykunankanku,ñoqanDiosniykichisSeñorDiosqa kani

26RAKI

1Amaidolokunatapasnitaqllasqaidolotapasruwankichu, amataqsayashaqidolotapassayarichinkichischu,amataq rumimantaidolotapashallp'aykichispisayarichinkichischu k'umuykunaykipaq,ñoqaSeñorDiosniykichismikani

2Samanap'unchayniykunatawaqaychankichis,ch'uya cheqasniytataqrespetankichis,ñoqaSeñorDiosmikani

3Kamachikuyniykunamanhinapurinkichis, kamachikuyniykunatakasukunkichis,hunt'ankichistaq chayqa

4Hinantiempollanpiparachisqayki,hinanhallp'atarpunqa, chakrasach'akunapasruruntarurunqa.

5Trillayniykichistaqcosechacosechakamachayanqa, cosechapastarpuytiempokamachayanqa, t'antaykichistataqmikhunkichis,hinaspahallp'aykichispi allintatiyankichis

6Chayhallp'apithakkawsaytaqosaq,puñunaykichismi, manataqpipasmanchachisunkichischu,millay animalkunatankayhallp'amantaqarqosaq,manataqmi espadapashallp'aykichistapurinqachu.

7Awqaykichiskunatanqatiykachankichis,paykunan ñawpaqeykichispiespadawanurmaykunqaku

8Pisqaykichismipachakrunataqatiykachinkichis, pachakniykichistaqchunkawaranqataayqechinkichis, awqaykichistaqespadawanñawpaqeykichispi urmaykunqaku

9Ñoqaqarespetasqaykichismi,mirachisaqkichis, mirachisaqkichis,qankunawanrimanakuyniytapas takyachisqaykichis.

10Ñawpawaqaychanatamikhunkichis,mosoqmantataq mawk'akunatahorqomunkichis

11Qankunaukhupikarpaytachurasaq,almayqamanan millakusunkichischu

12Qankunaukhupipurisaq,Diosniykichiskasaq, qankunapasllaqtaykankichis.

13ÑoqanDiosniykichisSeñorDiosqakani,Egipto suyumantahorqomuqniykichis,amapaykunaqkamachin kanaykichispaq.Yugoykipawasankunatapakiruspaymi sayaqllapurichirqayki,nispa

14Ichaqa,sichusmanauyariwankichischu,manataqllapan kaykamachikuykunatahunt’ankichischuchayqa; 15Kamachikuyniykunatapisichankichis,otaq almaykichispasjuzgasqaykunatamillakunkichischayqa, mananllapakamachikuyniykunatahunt'ankichischu, aswanpasrimanakuyniytap'akinkichis

16Ñoqapaskaytanruwasaq;Qankunamanmichurasaq manchakuyta,chinkachiyta,rawraqaguetapas,chaykunan ñawikunatatukuchinqa,sonqotataqllakichinqa, yanqapaqmimuhuykichistatarpunkichis,awqaykichismi mikhunqaku

17Ñoqanuyaytachurasaq,awqaykichispañawpaqenpi wañuchisqakankichis,cheqnikuqniykikunan kamachisunkichisManapipasqatisuqtiykichismi ayqekunkichis

18Manaraqtukuykaykunamantauyariwankichischu chayqa,qanchiskutitawanmihuchaykichismanta muchuchisqaykichis

19Atiyniykiqhatunchakuynintanp’akisaq;Hanaq pachaykichistanfierrotahinaruwasaq,hallp'aykichistapas broncetahinanruwasaq

20Kallpaykichispasyanqapaqmitukupunqa, hallp'aykichisqamananrurunqachu,nitaqsach'akunapas rurunqachu

21Sichuscontraypipurinkichis,manataq uyariwankichischuchayqa;Huchaykichismanhinan qanchiskutimastaraqñak'arichisunkichis

22Sallqaanimalkunatapasqankunamankachamusaq, paykunanwawaykichistaqechusunkichis, uywaykichistapas wañuchisunkichis, pisiyachisunkichistaqmi.Hatunñanniykikunapasch'usaqmi kanqa,nispa

23Manataqkayimaymanakunawanñoqawan mosoqyachisqakankichischu,ichaqacontraypipurinkichis chayqa;

24Chhaynapinñoqapascontraykichispipurisaq,qanchis kutitaraqmihuchaykichismantamuchuchisqaykichis.

25Qankunamanmihukespadataapamusaq,paymi rimanakuyniypich'aqwaytavengakunqa,llaqtaykichis ukhupihuñunasqakashaqtiykichistaqonqoytaqankunaman kachamusaqChaynapimenemigokunapamakinman entregasqakankichik,nispa.

26T'antaykichispak'aspinp'akiqtiytaqchunkawarmikuna t'antaykichistahukhornollapiwayk'unqaku,hinaspan t'antaykichistapesaspakutichipusunkichis

27Tukuykayraykumanauyariwawaqchischu,ichaqa contraypipurinkichischayqa;

28Hinaqtinminoqapasphiñakuspaqankunaqcontranpi purisaqÑoqapas,qanchiskutitanhuchaykichismanta muchuchisqaykichis,nispa

29Churiykichispaaychantamikhunkichis,ususiykichispa aychantataqmikhunkichis

30Altocheqasniykichistathuñichisaq,idoloykichistapas kuchusaq,idoloykichispaayankunamanayaykichista wikch'uykusaq,almaymimillakusunkichis

31Llaqtaykichistanch'usaqyachisaq,ch'uya cheqasniykichistapasch'usaqyachisaq,manataqmimisk'i q'apayniykichispaq'apaynintapasasnasaqchu

32Chayhallp'atach'usaqyachisaq,chaypitiyaq awqaykichiskunapasadmirasqakanqaku.

33Ch'eqechisqaykinmanajudíonacionkunaman, espadatataqqhepaykichistahorqomusqayki, hallp'aykichistaqch'usaqyapunqa,llaqtaykichistaq ch'usaqyapunqa

34Chaypachanhallp'aqasamanap'unchaykunapi kusikunqa,ch'usaqkashaqtin,awqaykichispahallp'anpi kashaqtiykichisChaypachanhallp'aqasamanqa,samana p'unchawkunapitaqkusikunqa,nispa.

35Ch'usaqkashaqtinqasamarinqaChaypi tiyashaqtiykichis,samanap'unchayniykichiskunapimana samasqanrayku.

36Qankunamantakawsaqpuchuqkunamanmi,awqankuq hallp’ankunapisonqonkumanpisikallpatakachamusaq; kuyuriqraphiqqapariyninmipaykunataqatiykachinqa; Hinanayqenqakuespadamantaayqekuqhina;Manapipas qatikuptinqaurmaykunqakum

37Manapipasqatikuqtinmiespadapañawpaqenmanhina urmaykunqaku

38Manajudíorunakunaukhupinchinkapunkichis, awqaykichispahallp'antaqmikhusunkichis.

39Qankunamantapuchuqkunapasawqaykichispa hallp'ankunapinhuchallikunqakuhinallataqtaytankuq manaallinruwayninkunapipaspaykunawan llallinakunqaku

40Sichuspaykunapaswillanqakuhuchankuta,ñawpaq taytankuqmanaallinruwasqankutapas,ñoqacontra huchallikusqankuwan,hinallataqñoqacontra purisqankutapas

41Noqapaspaykunaqcontranpipurisqayta,awqankuq hallp’anmanpusamusqaytapas;Chayhinaqa,mana señalasqasonqonkuhuch'uyyaykusqakaspanku, huchankumantamuchuchiytachaskinkumanchayqa.

42ChaypachanyuyarisaqJacobwanrimanakuyniyta, hinallataqIsaacwanrimanakuyniyta,hinallataq Abrahamwanrimanakuyniytayuyarisaq;chayhallp'ata yuyarisaq

43Chayhallp'aqapaykunamantapuchuqmikanqa,samana p'unchawkunapitaqkusikunqa,manapaykunawanch'usaq kashaqtin,manaallinruwasqankumantamuchuchiyta chaskinqaku

44Chaywanpas,awqankuqhallp'anpikaspankuqa,manan paykunatawikch'usaqchu,manataqmimillakusaqchu, llapantachinkachinaypaq,paykunawanrimanakuyniyta p'akinaypaqpas,ñoqaSeñorDiosninkuqakani

45Ichaqapaykunaraykunyuyarisaqñawpaqtaytankuq rimanakuyninta,paykunatanEgiptosuyumanta horqomurqaninacionkunaqqayllanpi,paykunaqDiosninku kanaypaq,ñoqaSeñorDiosmikani

46TaytaDiosmiSinaíorqopiIsraelpamirayninkunawan Moisespakamachisqankamachikuykunata,taripaykunata, kamachikuykunatapaschurarqan

27RAKI

1SeñorDiostaqMoisestanirqan:

2Israelpamirayninkunataniy:Pipassapan prometekuqtinqa,qanpayupasqaykimanhinanSeñor Diospaqkanqa,nispa

3Ishkaychunkawatayoqmantasoqtachunka watayoqkamaqarimantayupasqaykiqakanqaphisqa chunkasicloqollqeta,ch'uyacheqaspasiclonmanhina

4Warmitaqkanmanchayqa,kinsachunkasicloqolqen kanqa.

5Pichqawatayoqmantaiskaychunkawatayoqkama kaqtinqa,qharimantaiskaychunkasiclota,warmimantataq chunkasiclota

6Hukkillayoqmantapitsqawatayoqkamapaschayqa, qharimantanpishqasicloqollqetakanqa,warmipaqtaq kinsasicloqollqetakanqa

7Soqtachunkawatayoqmantawichaymanñataqkanman chayqa;Qharikaqtinqachunkaphisqayoqsiclo, warmipaqtaqchunkasiclo

8Ichaqayupasqaykimantapasaswanwakchakaqtinqa, sacerdotemanmihaykunqa,sacerdotetaqpayta chaninchanqaprometekusqanmanhinansacerdoteqa chaninchanqa

9TaytaDiosmansacrificiotaapamuqanimalkaqtinqa, pipaschayanimaltaSeñorDiosmanqosqanqach'uyapunin kanqa

10Manataqmicambianqachu,nitaqcambianqachu,allin kaqtaqamanaallinmanqa,manaallinkaqtapasallinmanqa, animaltaanimalmancambianqachayqa,ch'uyapuninkanqa 11ImaqhellianimalpasSeñorDiosmansacrificiotamana haywaqtinkuqa,sacerdotemanmichayanimalta haywachinqa

12Sacerdoteqaallinpaqñaotaqmanaallinkaqtinpas chaninchanqa,imaynanqanpassacerdotekasqaykita chaninchanki,chhaynallataqmikanqa

13Ichaqakutichipuytamunaspaqa,pishqat'aqamanta t'aqatayapanqa

14PipaswasintaSeñorDiospaqch'uyanchananpaq ch'uyanchaqtinqa,sacerdoteqayupanqaallinchusmana allinchuskasqanta,sacerdoteqyupasqanmanhinansayanqa

15Ch'uyanchaqqawasintakutichipunqachayqa,chayman yapaspapichqakaqt'aqaqolqetayapanqa,hinaspataq paypaqkanqa

16Pipashallp'anpahallp'anpahukchikantaTaytaDiospaq ch'uyanchaptinqa,chaypamuhunpamuhunmanhinam kanqa

17Jubilewatamantapachachakrantach'uyanchanqa chayqa,yupasqaykimanhinanch'uyanchasqakanqa.

18Jubileoqhepatachakrantach'uyanchapunqachayqa, sacerdoteqajubileowatakamapuchuqwatakamaqolqeta yupanqa,chayqolqetataqpisiyapunqa

19Chakratach'uyanchaqqaimallapipaskutichipunqa chayqa,chaymanyapanqapishqakaqt'aqaqolqemanta, hinanpaymansegurasqakanqa.

20Chakratamanakutichipuytamunanmanchu,otaqhuk runamanchakratavendespaqa,manañankacharichisqachu kanqa

21ChaychakraqaJubileop'unchaypilloqsimuqtinmiSeñor Diospaqch'uyakanqa,sapaqchasqachakrahina.chaypa kaqninkunaqasacerdotepaqmikanqa

22PipasrantisqanchakrataSeñorDiospaq ch'uyanchanmanchayqa,manataqmihallp'anpa chakranmantachu

23Chaymantataqsacerdoteqajubileowatakamayupasunki, chayp'unchaypitaqqonqaSeñorDiospaqch'uyatahina.

24Jubileowatapichaychakraqapimantachusrantisqa karqanchaymankutipunqa.

25Llapaqolqeykipassantuariopisiclomanhinankanqa, iskaychunkagerasiclomanhinankanqa

26TaytaDiospaphiwichurinkunallaqamananpipas ch'uyanchanqachu.toropas,ovejapas,TaytaDiospaqmi.

27Qhellianimalmantachuskanmanchayqa,qolqeykiman hinankutichipunqa,chaymantaqpishqat'aqat'aqata yapanqa,manataqkutichipuqtinqa,yupasqaykimanhinan vendesqakanqa

28MananpipasSeñorDiosmanqonqachullapa kaqninkunata,runatapasuywatapas,hallp'anpa chakrantapas,vendesqaotaqkacharichisqachukanqa

29Mananpipasdedicasqa,runakunaqdedicasqakaqqa, kacharichisqachukanqa;Aswanpaswañunqapunin

30Llapandiezmota,allpapimuhumantapas,sach'a rurumantapas,SeñorDiospaqmi.

31Pipasdiezmomantallapantakutichipuytamunanman chayqa,chaymanyapanqaphisqat'aqamanta

32Ovejakunamantaotaqovejakunamantapasdiezmomanta t'aqamantapas,chunkakaqt'aqaqaSeñorDiospaqmich'uya kanqa

33Mananallinchusichamanaallinchusichamanachus chaytamaskhanqachu,manataqmicambianqachumana kacharichisqachukanqa

34SinaíorqopiIsraelrunakunapaqSeñorDiosqaMoisesta kamachirqan