Quechua - The Book of Deuteronomy

Deuteronomionisqa qelqa

1kaqRAKI

1KaysimikunatanMoisespallapaIsraelrunakunaman willarqanJordánchimpapich'inneqpi,Pukalamar-qocha chimpapi,Paran,Tofel,Labán,Hazerot,Dizahab llaqtakunaqchawpinpi

2(HorebllaqtamantaSeirorqoñannintaCades-barnea llaqtakamaqachunkahukniyoqp'unchaymipurina).

3Tawachunkawatachunkahukniyoqkillapi,killaqallariy p'unchaypi,MoisesqaIsraelrunakunamanrimarirqan, SeñorDiospakamachisqanmanhina.

4HesbónllaqtapitiyaqamorrunakunaqreyninSehonta, EdreillaqtapiAstarotllaqtapitiyaqBasánreyOgtawan wañuchispa

5JordánchimpapiMoabhallp'apinMoisesqakay kamachikuysimitawillaytaqallarirqan:

6DiosniykuSeñorDiosmiHorebllaqtapiniwarqanku:–Qankunaqaunayñankayorqopitiyashankichis

7Kutirispapuriychis,hinaspariychisamorrunakunaq orqonman,chaypaqayllanpikaqllapacheqaskunaman, pampaman,orqokunaman,wayq'okunaman,urayladoman, lamar-qochapataman,Canaánrunakunaqhallp'anman, Líbanoman,hatunmayuman,Eufratesmayumanpas

8Ñoqankayhallp'atañawpaqeykichismanchurani, haykuychis,SeñorDiospañawpaqtaytaykichisman, Abrahamman,Isaacman,Jacobmanpasprometesqan hallp'atahap'ikapuychis

9Hinaqtinmichaytiempopiniraykichis:Mananñoqallaqa aguantaytaatiykichischu

10DiosniykichisSeñorDiosmiaskhayachisunkichis, kunanp'unchaymihanaqpachach'askakunahina askhallañakankichis

11(¡ÑawpataytaykichispaDiosninSeñorDiosqawaranqa kutitawanyapaykusunkichis,prometesusqaykimanhinataq saminchasunkichis!)

12¿Imaynataqñoqasapallayq'epiykichista,q'epiykichista, ch'aqwayniykichistapasapayman?

13Yachayniyoqrunakunata,yachayniyoqrunakunata, aylluykichispireqsisqarunakunatawanpusamuychis, paykunatankamachiykichismanchurasaq.

14Hinaqtinminiwarqankichis:–Chaynisqaykiqaallinmi ñoqaykupaq,nispa

15Chaymiaylluykichispaumallinkunata,yachaysapa runakunata,reqsisqarunakunatahap’ispaymipaykunata umallikunatachurarqani,waranqanpicapitankunata, pachakcapitankunata,phisqachunkacapitankunata, chunkarunakunamantacapitankunata,aylluykichismanta oficialkunatawan

16Hinaqtinmichaytiempopijuezniykichistakamachirqani: “Uyariychiswawqeykichiskunaqimachuspasasqanta, sapankarunata,wawqeykichista,paywankuskakaqwak llaqtayoqrunakunatapas,chaninpijuzgaychis”,nispa.

17Runakunataqaamajuzgaspaqarespetankichischu; ichaqauyarinkichismihuch’uytapashatuntapas;mana runaquyantamanchakunkichischu;JuzgayqaDiospapunin,

qankunapaqsinchisasakaqhuchatataqapamuwaychis, ñoqataquyarisaq,nispa

18Hinaqtinmichaytiempopitukuyimaruwanaykichista kamachirqaykichis

19Horebllaqtamantalloqsispaykutaq,DiosniykuSeñor Dioskamachiwasqanchismanhina,amorrunakunaqorqoq ñannintarikusqaykichishatunmanchaych'inneqninta purirqaykuHinanCadesbarneallaqtamanchayarqayku

20Niykichismi:Amorrunakunaqorqonman chayashankichis,DiosninchisSeñorDiosqowasqanchis orqoman,nispa

21Qhawariy,DiosniykichisSeñorDiosmikayhallp'ata ñawpaqeykichismanchurarqan,riychis,hinaspa hap'ikapuychis,ñawpaqtaytaykichispaDiosninSeñor Diospanisusqaykimanhina.Amamanchakuychu,amataq hukmanyaychu

22Sapankaykichismiasuykamuwaspaykichisniwaykichis: Ñawpaykupirunakunatakachamusaqku,paykunanchay hallp'atamaskhawanqaku,willawasuntaqimañannintachus wichananchista, ima llaqtakunamanchus hamunanchistawan,nispa.

23Chaynisqanqaanchatankusichiwarqan,qankunamantan chunkaiskayniyoqqharikunatahap'irqani,huknin ayllumanta.

24Hinankutirispaorqomanseqarqanku,hinaspanEscol wayq'omanchayaspamaskharqanku

25Chayhallp'aqrurunkunatanmakinkumanhap'ispa uraykamuwarqanku,hinaspanwillawarqanku:–DiosninchisSeñorDiospaqowasqanchisallinhallp'an, nispa

26Chaywanpasmananriytamunarqankichischu,aswanpas DiosniykichisSeñorDiospakamachikuynincontra sayarirqankichis

27Qankunaqakarpaykichispinqaqcharqankichis:–Señor DiosqacheqnikuwasqanchisraykunEgiptosuyumanta horqomuwanchis,amorrunakunaqmakinman entregawananchispaq,ch'usaqyachiwananchispaq,nispa 28¿Maymantaqrisun?wawqenchiskunansonqonchista hukmanyachiwarqanku:“Runakunaqaaswanhatunmi, aswanhatuntaqminoqanchismantapas”,nispa llaqtakunaqahatunmi,hanaqpachakamamurallasqa; HinaspapaschaypirikurqaykuAnakrunakunaq churinkunatapas

29Hinaqtinminiykichis:Amamanchakuychischu,amataq paykunatamanchakuychischu,nispa

30ÑawpaykichispipuriqDiosniykichisSeñorDiosmi qankunapaqmaqanakunqa,Egiptosuyupitukuyima ruwasqanmanhina

31Ch'inneqpi,maypinrikurqankiDiosniykiSeñorDiosqa churintaapasunkimanhina,tukuypurisqaykiñanpi,kay cheqasmanchayanaykikama

32ChaywanpasmananDiosniykichisSeñorDiosta creerqankichischu.

33Paymiñawpaqniykichistarirqan,tutapininapi karpaykichistasayachinaykichispaqmaypimaskhaq, p'unchaypitaqphuyupirikuchisuykichispaq.

34SeñorDiostaqrimasqaykikunatauyarispaphiñakuspa jurarqan:

35Cheqaqtapuninkaymillaymirayrunakunamantaqa manamayqenpaschayallinhallp'atarikunqachu,ñawpaq taytaykichismanqonaypaqjurasqayallinhallp'ata

36JefonepachurinCalebtasaqespaqapaymirikunqa, sarusqanhallp'atawawankunamanpasqosaqmi,Señor Diostatukuysonqonwanqatikusqanrayku,nispa

37SeñorDiospasqankunaraykuphiñakuspaniwarqan: Qanpasmananchaymanhaykunkichu,nispa.

38ÑawpaqnikipisayaqNunpachurinJosuémiichaqa chaymanyaykunqa

39Huch'uywawaykichiskuna,chayp'unchaypimana allinmantamanaallinmantawanyachayniyoq wawaykichiskunapas,chaymanmihaykunqaku, paykunamanmiqosaq,paykunandueñochakunqaku

40QankunataqichaqakutirispaPukaQochañanninta ch'inneqmanriychis.

41Hinaqtinminiwarqankichis:–SeñorDiospacontranpin huchallikurqayku,DiosniykuSeñorDiospa kamachiwasqanmanhinanmaqanakusaqku,nispa. Qankunaqasapankaykichismiguerrapaqarmankuta wataykukuspaykichis,orqomanwichanaykichispaqlistoña karqankichis.

42SeñorDiostaqniwarqan:“Amariychischu,amataq maqanakuychischumanataqmiqankunaukhupichu kashani;Mananawqaykichispañawpaqenpiatipasqa kankichischu,nispa

43ChhaynatanniykichisManataqmiuyariyta munarqankichischu,aswanpasSeñorDiospa kamachikuynincontrasayarispaorqomanhatunchakuspa wicharqankichis

44Chayorqopitiyaqamorrunakunanlloqsimuspa, abejakunahinaqatiykacharqasunkichis,hinaspanSeir llaqtapiHormallaqtakamach'usaqyachisurqankichis

45ChaymantakutispaSeñorDiospañawpaqenpi waqarqankichisSeñorDiosmiichaqamanauyariyta munarqanchu,nitaquyarisunkimanchu

46ChaymiCadesllaqtapiaskhap'unchaykuna qhepakurqankichis,chaypitiyasqaykichis p'unchaykunamanhina

2kaqRAKI

1HinaspanSeñorDiospaniwasqanmanhinaPukaQocha ñannintach'inneqmanrirqayku,Seirorqotataqaskha p'unchaymuyurirqayku

2SeñorDiosminiwarqan:

3Unayñankayorqotamuyurqankichis,wichayladoman kutiychis

4Llaqtarunakunatakamachiy:SeirllaqtapitiyaqEsaúpa wawqeykichispawawqeykichispawawqenkunatan pasankichis.Manchakusunkichismi,qankunakikiykichista cuidakuychis

5Amapaykunamanqachaqrukuychischu;manataqmi hallp’ankutaqosqaykichu,mananhukchakianchotapas; SeirorqotaEsaumanqosqayrayku.

6Qolqewanmikhunatarantinkichis,mikhunaykichispaq Chaykunamantayakutapasrantinkichismi ukyanaykichispaq,nispa

7DiosniykichisSeñorDiosmisaminchasunkichistukuy imaruwasqaykichispi,payqayachanmikayhatun ch'inneqpipurisqaykitamanataqmiimatapaspisirqankichu

8SeirllaqtapitiyaqwawqenchisEsaupa wawqenkunamanta,ElatllaqtamantaEziongaber llaqtamantawanpampañannintapasaspaykutaq,Moab ch'inneqñannintakutirispapasarqayku

9SeñorDiostaqniwarqan:AmaMoabrunakunata ñak'arichiychu,amataqawqanakuypipaykunawan maqanakuychuArllaqtataLotpawawankunaman qosqayrayku.

10ÑawpapachakunapinEmimrunakunaqachaypi tiyaranku,Anakrunakunahinahatun,askha,hatun sayayniyoqrunakuna;

11Paykunapashatunkarayrunakunapaqmiqhawarisqa karqanku,AnakrunakunahinaMoabrunakunanichaqa Emimnispasutichanku

12HorimrunakunapasñawpaqtaqaSeirllaqtapintiyaranku Esaupamirayninkunanichaqapaykunaqrantinpi tiyarqanku.Israelrunakunapahallp'anpahallp'antahina, SeñorDiospaqosqanhallp'ata

13Kunansayariy,nispayminirqani,hinaspaZeredmayu chimpaykuy.HinanZeredmayuchimpaykurqayku.

14Cades-barneallaqtamantaZeredmayu chimpaykukamaqakinsachunkapusaqniyoqwatañan karqan.TaytaDiospajurasqanmanhina,awqa-tinkuypi llapallanmirayrunakunaejercitomantachinkanankama

15CheqaqtapuninSeñorDiosqapaykunaqcontranpi kasharqan,ch'usaqyachinanpaq.

16Llapallanguerrapikashaqrunakunawañupuqtinku 17SeñorDiosminiwarqan:

18Kunanp'unchaymiMoabsuyupaqochanArllaqtanta chimpanki

19Amonpamirayninkunamanasuykuspaykiqaama paykunatallakichiychu,amataqpaykunamanqa chaqrukuychu,Amonpamirayninkunapahallp'anmantaqa manamimaallpatapasqusqaykichuLotpa mirayninkunamanqosqayrayku.

20(Chayllaqtapashatunkarayrunakunaqhallp'anmi yupasqakarqan,ñawpaqtiempopihatunkarayrunakunan chaypitiyarqanku,AmónrunakunataqZamzumimnispa sutichanku

21Anakrunakunahinahatun,askha,hatunsayayniyoq runakuna.SeñorDiosmiichaqapaykunatawañuchirqan. Paykunaqrantinpitaqpaykunaqrantinpitiyarqanku

22ImaynanSeirllaqtapitiyaqEsauqmirayninkunata ruwarqan,Horimrunakunatañawpaqenmantawañuchispa. Paykunaqrantinpitaqkunankamapaspaykunaqrantinpi tiyarqanku

23HazerimllaqtapiAzallaqtakamatiyaqAvim runakunataqCaftorllaqtamantalloqsimuqCaftor runakunatawañuchispapaykunaqrantinpitiyarqanku

24Hatariychis,puririychis,hinaspaArnónmayuta chimpaychis

25Kunanp’unchaymiqanmantamanchakuyta, manchakuyniykitapaschuraytaqallarisaqhanaqpachaq urayninpikaqsuyukunaman,paykunanqanmanta willakuytauyarinqaku,khatatataspataqqanraykullakisqa kanqaku.

26HinanCedemotch'inneqmantaHesbónreySehonman willaqkunatakacharqanithak-kaypirimaspa

27Llaqtaykitapasasaq,hatunñannintanrisaq,mananpaña ladomanpasnitaqlloq'emanpaskutisaqchu

28Qolqepaqmikhunatavendewanki,mikhunaypaq. Qolqewanyakutaqoykuwayukyanaypaq,ñoqallan chakiypipasasaq

29(ImaynanSeirllaqtapitiyaqEsauqmirayninkuna,Ar llaqtapitiyaqMoabrunakunapasñoqataruwarqanku

hinata)Jordánchimpatachimpanaypaq,DiosninchisSeñor Diospaqowasqanchishallp'aman.

30HesbónreySihonmiichaqamanamunarqanchupaypa qayllantapasayta,DiosniykiSeñorDiosmiespiritunta rumiyachirqan,sonqontataqk'ulluchachirqan,kunan p'unchayrikusqanchishinamakiykimanentregananpaq

31SeñorDiosminiwarqan:–Qhawariy,Sihonta hallp'antapasqanmanmiqoytaqallarirqani,hallp'anta hallp'antahap'inaykipaq

32HinaqtinmiSihonqallapallaqtankunapiwanJahaz llaqtapimaqanakuqñoqaykucontralloqsimurqan

33DiosninchisSeñorDiosmipaytaentregawaranchis Hinanpayta,churinkunata,llapallaqtantawan wañuchirqayku

34Chaytiempopinllapallaqtankunatahap’ikapurqayku, sapallaqtakunamantataqqharikunata,warmikunata, huch’uywawakunatapasch’usaqyachirqayku

35Uywakunallatanhap'iqkayku,hap'isqaykullaqtakunaq qechusqantawan.

36ArnónmayupatapikaqAroerllaqtamantapacha,mayu patallaqtamantaGalaadllaqtakamapas,mananhuk llaqtapasanchakallpayoqchukarqan.

37Amónrunakunaqhallp'anmanpasmanan hamurqankichu,nitaqJabocmayupatamanpas,orqokunapi llaqtakunamanpas,nitaqDiosninchisSeñorDios hark'awasqanchismanpas

3RAKI

1HinaqtinmikutirispaykuBasánllaqtamanrirqayku,hinan BasánreyOgllaparunantinEdreillaqtamanmaqanakuq lloqsimuwarqanku

2SeñorDiosminiwarqan:Amapaytamanchakuychu, paytapasllapanllaqtantawanhallp'antapasmakiykimanmi entregasaqHinanHesbónllaqtapitiyaqamorrunakunaq reyninSehonwanruwarqankihinata

3ChaymiDiosniykuSeñorDiosqaBasanreyOgtapas llapallaqtantawanmakinmanentregaykuwarqanku,mana pipaspuchunankama

4Chaytiempopinllapallaqtankunatahap’ikapurqayku, mananhukllaqtapasmanaqechusqaykuchukarqan,soqta chunkallaqtakuna,llapanArgobprovinciapi,Basánsuyupi Ogreino.

5Llapanchayllaqtakunaqaaltoperqakunawan, punkukunawan,k'aspikunawanimamurasqakasqamana pirqayuqllaqtakunapawaqtanpiachkallaña.

6Hinaspataqpaykunatach’usaqyachirqaniku,imaynan HesbónreySihonwanruwarqanchishinata,sapanka llaqtapiqharikunata,warmikunata,wawakunatawan ch’usaqyachispayku

7Ichaqallapauywakunata,llaqtakunapisaqueokunatawan hap'ichikurqayku.

8Chaytiempopinamorrunakunaqiskayninreyninkunaq makinmantaJordánmayupatapiArnónmayumanta Hermónorqokamahallp'atahap'irqayku

9(ChaytaHermontaSidónrunakunaSiriónnispa sutichanku,amorrunakunataqSenirnispasutichanku).

10Llapanpampallaqtakunata,Galaadllaqtantin,Basán suyuntinpi,Salca,Edreillaqtakama,BasánsuyupiOg suyupallaqtankuna.

11BasanllaqtapireyOgllanpuchuqhatunkaray runakunamantaqheparqanQhawariy,puñunanqa

fierromantacamahinankarqan;¿ManachuAmonpa mirayninkunaRabbatp'unchawpi?Isqunmetrosayayninmi karqan,anchontaqtawametro,hukrunaqmetrohina

12Chaytiempopikayhallp'ata,Arnónmayupatanpikaq Aroerllaqtamanta,Galaadorqokuskanmanta, llaqtankunatapas,Rubenrunakunaman,Gad runakunamanwanqorqani

13Galaadpapuchuqninta,Basánsuyuntinpiwan,Ogpa gobiernanta,ManasespakuskanayllunmanqorqaniArgob suyuntin,Basánsuyuntinpi,hatunkarayrunakunaqhallp'an 14ManasespachurinJairmiArgobsuyuntinta hap'ikapurqanGesuri,MaacatillaqtakunataPaypa sutinwanmisuticharqaBasanhavot-jairnispa, kunankamapas

15GalaadllaqtatataqMaquirmanqorqani

16Rubenrunakunaman,Gadrunakunamanwantaq GalaadmantaArnónmayukamakuskanwayq'otaqorqani, JabocmayukamataqAmonrunakunaqlinderon

17Q'ochu,Jordánmayu,lamar-qochapatapiwan, Chineretmantalamar-qochakama,kachiqochakama, Asdot-pisgallaqtaqintilloqsimuyladonpi

18Chaytiempopinkamachiraykichis:DiosniykichisSeñor Diosmikayhallp'ataqosunkichishap'ikapunaykichispaq 19Warmiykichispas,wawaykichispas,uywaykichispas (yachaniaskhauywakunayoqkasqaykichista),qosqay llaqtaykichiskunapintiyanqaku

20SeñorDiosqawawqeykichiskunaman,qankunamanpas samaykachinankama,JordánmayuchimpapiDiosniykichis SeñorDiospaqosqanhallp'atahap'ikapunankama, sapankaykichistaqqosqaykichishallp'aykichisman kutipunkichis.

21ChaytiempopinJosuetakamachirqani:–Diosniykichis SeñorDiosqakayiskayreykunamantukuyima ruwasqantanñawiykiwanrikurqan,chayhinatanSeñor Diosqaruwanqallapasuyukunata,nispa

22Amapaykunataqamanchakunkichischu,Diosniykichis SeñorDiosmiqankunapaqmaqanakunqa.

23ChayratopinSeñorDiostavalekurqani

24SeñorDiosníy,qanmikamachiykimanrikuchiyta qallarirqankihatunkayniykita,atiyniyoqmakiykitapas, ¿imaDiostaqhanaqpachapiotaqkaypachapikashan, ruwayniykimanhina,atiyniykimanhinaruwaytaatiq?

25Mañakuyki,chimpaspaJordánmayuchimpapisumaq hallp'ata,sumaqorqota,Líbanollaqtatawanqhawanaypaq

26SeñorDiosmiichaqaqankunaraykuphiñakuwarqan, manataquyariytamunarqanchu,chaymiSeñorDiosqa niwarqan:¡Ayllakachun,nispaamañakayasuntomanta rimapayawaychikñachu.

27Pisgaorqopatamanwichaspa,intihaykuyladoman, wichayladoman,surladoman,intilloqsimuyladomanpas, ñawiykiwanqhaway,Jordánmayutamananchimpankichu 28IchaqaJosuetakamachiy,kallpachay,kallpachay, paymikayrunakunaqñawpaqentachimpapunqa,hinaspan rikusqaykihallp'atachaskinqa

29ChaymiBet-peorpachimpanpikaqwayq'opitiyarqayku 4kaqRAKI

1KunanIsraelllaqta,uyariychisyachachisqaykichis kamachikuykunata,taripaykunatahunt'anaykichispaq, kawsanaykichispaq,ñawpataytaykichispaDiosninSeñor Diospaqosusqaykichishallp'atahap'ikapunaykichispaq

2Kamachisqaysimimanqaamayapankichischu,nitaq imatapaspisiyachinkichischu,DiosniykichisSeñorDiospa kamachisqaykamachikuyninkunatahunt'anaykichispaq

3ÑawiykichismirikurqankichisBaalpeorraykuSeñor Diosparuwasqanta,Baalpeortaqatikuqllaparunakunata, DiosniykiSeñorDiosmipaykunatach'usaqyachirqan

4QankunaSeñorDiosniykichismank'askakuqkunaqa kunanp'unchaymisapankaykichiskawsashankichis.

5Qhawariychis,DiosniySeñorDiospa kamachiwasqanmanhinankamachikuykunata, taripaykunatawanyachachirqaykichis,chayhallp'ata hap'ikapunaykichispaqrispaykichispichayta ruwanaykichispaq.

6Chhaynaqa,waqaychaychis,chaykunataruwaychis; Kaymiyachayniykipas,yuyayniykipas,llapankay kamachikuykunatauyarispaninqaku:“Cheqaqtapuninkay hatunnacionqayachayniyoq,allinyuyayniyoqrunakuna”, nispa

7¿Mayqennaciontaqchayhinahatunllaqtari,Diosninchis SeñorDiosqatukuyimamantawaqyakusqanchispihina?

8¿Mayqennaciontaqkayhinahatunkamachikuyniyoq, chayhinachaninkamachikuykunata,kunanp’unchay qankunamanchurasqaykamachikuysimitahina?

9Cuidakuylla,almaykitapasallintawaqaychay,ñawiykiq rikusqankunataamaqonqanaykipaq,tukuykawsasqayki p'unchaykunapisonqoykimantat'aqakunanpaq,aswanpas churiykikunata,churiykikunaqchurinkunatawanyachachiy 10AstawanraqmiHorebllaqtapiDiosniykiSeñorDiospa ñawpaqenpisayasqaykip'unchaypi,SeñorDiosniwarqan: Llaqtakunatahuñuykuway,rimasqaytauyarichisaq,kay pachapitukuyp'unchaykunamanchakuwanankuta yachanankupaq,wawankumanyachachinankupaqwan, nispa

11Qankunaasuykamuspaorqoqsikinpisayaykurqankichis. orqotaqninawanrupharqanhanaqpachachawpikama, tutayaqwan,phuyukunawan,rakhututayaqwanima

12TaytaDiosmininachawpimantarimapayarqaykichis. hukkunkallatamuyarirqankichik

13HinaqtinmiJesusqawillarqasunkichisqankunaman aparinakuyninta,chunkakamachikuykunata. Chaykunatataqiskayrumiraphikunapiqelqarqan

14ChaytiempopinSeñorDiosqakamachiwarqan kamachikuykunata,juiciokunatapasyachachinaypaq,chay hallp'atahap'ikapunaykichispaqchimpasqaykichishallp'api hunt'anaykichispaq

15Chhaynaqa,qankunakikiykichistaallinta qhawarikuychisHorebllaqtapiSeñorDiosnina ukhumantaninamantarimamususqaykip'unchaypiqa mananimarikch'anachiytapasrikurqankichischu

16Amawaqllichikuspaqarimanotaqwarmiman rikch'akuqrikch'aymanrikch'akuqrikch'ayman tukuchisunkichisman.

17Kaypachapikawsaqanimalmanrikch'akuq,wayrapi phalaqraphrayoqpisqumanrikch'akuq

18Allpapiphawaykachaqanimalparikch'ayninmi,kay pachaunupiunupikaqchallwamanrikch'akuqmi

19Hanaqpachamanñawiykitahoqarispa,intita,killata, ch'askakunatapas,hanaqpachapillapaejercitokunata rikuspa,paykunatayupaychanaykichispaq, yupaychanaykichispaqwantanqasqakawaqchis,chaytan DiosniykichisSeñorDiost'aqarqanllapanhanaqpachaq urayninpillapasuyukunaman

20SeñorDiosmiichaqafierrohornomantaEgiptomanta horqomusunkichis,kunanp'unchayhinaherenciayoqllaqta kanaykichispaq

21ChaymantapasSeñorDiosqaqankunaraykun phiñakuspajurarqanJordánchimpamanamarinaypaq, DiosniykiSeñorDiospaherenciaykichispaqqosusqayki sumaqhallp'amanamarinaypaqpas

22Ichaqakayhallp'apinwañunay,mananJordán chimpamanqachimpasaqchu,aswanpaschimpaspachay sumaqhallp'atadueñochakunkichis

23Cuidakuychis,amaqonqapunkichischuDiosniykichis SeñorDiospacontratoruwasqanmanta,hinaspataqhuk rikch'aymanrikch'akuqtaruwasunkichis,Diosniykichis SeñorDiospahark'asqanta

24DiosniykiSeñorDiosqaruphachiqninahinan, envidiakuqDiosmi.

25Wawakunata,wawankunatawachakuspaykichis,chay suyupiunaytaqhepakuspaykichis,waqllipunkichis,huk rikch'aytaotaqimamanrikch'akuqtaruwaspaykichis, DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpimanaallinta ruwankichis,chhaynapiphiñachinaykichispaq

26Kunanp'unchaymihanaqpachatapaskaypachatapas qankunacontrawillanaypaqwaqyamuni,Jordán chimpamanrispaykichishallp'atahap'ikapunaykichispaq pisitiempollamantachinkapunkichis.chaypiqamanan unaytachukawsankichis,aswanpasch'usaqyachisqan kankichis,nispa

27SeñorDiosmich'eqechisunkichisnacionkunaman, pisillatanqhepankichisSeñorDiospapusasqansuyukuna ukhupi

28Chaypinyupaychankichisrunakunaqmakinparuwasqan dioskunata,k'aspikunata,rumikunatapas,chaykunaqa mananrikunkuchu,nitaquyarinkuchu,nitaqmikhunkuchu, nitaqasnankuchu.

29ChaymantapachaDiosniykichisSeñorDiosta maskhaspaqatarinkichismi,tukuysonqoykichiswantukuy almaykichiswanmaskhaspaykichispas.

30Qhepap'unchawkunapiñak'ariypikashaqtiyki,tukuy chaykunaqanmanchayamuqtin,DiosniykiSeñorDiosman kutirispakunkantakasukuqtiykiqa.

31(DiosniykiSeñorDiosqakhuyapayakuqDiosmi,manan saqerparisunkichu,nitaqmich'usaqyachisunkichu,nitaq qonqasunkichuñawpaqtaytaykikunaqrimanakuyninta, paykunamanjurarqan

32KaypachapiDiosrunatakamasqan p’unchaymantapacha,ñawpaqp’unchaykunamantatapuy, hanaqpachaqhukladonmantahukladomantapuy,kay hatunruwayhinachukarqan,ichachayhinachuuyarisqa karqan?

33¿Hayk’aqllapasrunakunauyarirqankuchunina ukhumantaDiospakunkanta,qanhinauyarisqaykiman hina?

34Icha,¿Dioschurispahuknaciontahuknacionta hap’inanpaq,pruebakunawan,señalkunawan, milagrokunawan,guerrakunawan,kallpasapamakinwan, makimast’arisqawan,hatunmanchakuywan,Egiptopi DiosniykichisSeñorDiospatukuyimaruwasqanmanhina?

35Qanmanmiwillasqakarqan,SeñorDiosqaDios kasqantayachanaykipaqpaymantaqamananhukrunapas kanchu.

36Hanaqpachamantankunkantauyarichisurqanki yachachisunaykipaq.Hinaspanninaukhumantarimasqanta uyarirqanki

37Ñawpataytaykikunatamunakusqanraykunpaykunaq qhepantamirayninkutaakllarqan,hinaspanEgiptomanta atiyniyoqatiyninwanñawpaqenpihorqomurqasunki

38Qanmantaaswanhatunatiyniyoqnacionkunata ñawpaqeykimantaqarqospa,hallp'ankutaherenciata qosunaykipaq,kunanp'unchayhina

39Chayrayku,kunanp'unchayyachay,sonqoykipi qhawariy,SeñorDiosqahanaqpachapi,kaypachapipas Dioskasqanta,mananhukqakanchu

40Kunankamachisqaykamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawanhunt'anki,qanpaqpasqhepaykipi kaqwawaykikunapaqpasallintakawsanaykipaq,Diosniyki SeñorDiospaqosusqaykihallp'apiwiñaypaq kawsanaykipaq

41HinanMoisesqaJordánchimpapiintilloqsimuylado kinsallaqtakunatakuchurqan.

42Runawañuchiqqachaymanayqekunanpaq,runamasinta manamusyakuspawañuchinanpaq,manataqmiñawpaq tiempopicheqnikuqchu.Saynallataqkayllaqtakunamanta hukninllaqtamanayqekuspakawsananpaq

43RubenrunakunapachunniqpampanpiBezerllaqtam GadayllumantaGalaadllaqtapiRamotllaqtatawan. ManasésrunakunamantaBasánlawpiGolanllaqtatapas

44KaymiMoisespaIsraelpamirayninkunamanchurasqan kamachikuysimiqa.

45Egiptonacionmantalloqsimusqankuqhepamanmi MoisespaIsraelrunakunamanwillasqantestigokuna, kamachikuysimikuna,juiciokunaima.

46Jordánchimpapi,Bet-peorchimpawayq'opi,Amor runakunaqreyninSehonpahallp'anpi,Hesbónllaqtapi tiyaq,paytanMoisespaIsraelpamirayninkunawan Egiptomantalloqsispawañuchirqanku

47Paykunanhap'ikapurqankuhallp'anta,BasanreyOgpa hallp'antapas,amorrunakunaqiskayreyninkunata,Jordán chimpapiintilloqsimuyladoman

48ArnónmayupatapikaqAroermantapacha,Sion orqokama,chayqaHermonmi.

49Jordánmayuchimpaintilloqsimuyladopampakama, Pisgamayupukyupauranpilamarqochakama

5CAPÍTULO

1HinaqtinmiMoisesqallapaIsraelrunakunatawaqyaspa niran:–Israelrunakuna,uyariychis,kunanp'unchay uyarisqaykichiskamachikuykunata,kamachikuykunatapas, chaykunatayachaspahunt'anaykichispaq, hunt'anaykichispaqwan,nispa

2DiosniykuSeñorDiosmiHorebllaqtapirimanakuyta ruwawarqanku.

3SeñorDiosqamananñawpataytanchiskunawanchukay rimanakuytaqaruwarqan,aswanpasñoqanchiswanmi, kunanp'unchaykaypillapanchiskawsashanchis

4SeñorDiosmininaukhumantaorqopiuyapura rimapayarqankichis.

5(ChaypachaqaSeñorDiospasimintawillanaypaqmi SeñorDioswanqankunachawpipisayasharqani,ninawan mancharisqakashaspaykichis,mananorqoman wicharqankichischu)

6ÑoqanDiosniykichisSeñorDiosqakani,Egipto suyumantakamachikasqaykichiswasimanta horqomuqniykichis

7Ñoqamantañawpaqtaqamananhukdioskunayoqchu kanki.

8Amamimarikch'anatapasrurankichu,nitaqhanaq pachapikaqparikch'aynintapas,nitaqkaypachapikaqpas, nitaqkaypachapiyakupikaqparikch'aynintapas.

9Amapaykunamank'umuykunkichu,amataqpaykunata servinkichu,ñoqaSeñorDiosniykichisqaenvidiakuq Diosmikani,tayta-mamakunaqmanaallinruwasqankuta wawankunamanwachuchini,cheqniwaqniykunamanta kinsakaqtawakaqmiraykama.

10 Waranqantin munakuwaqniykunata, kamachikuyniykunata kasukuqkunamanpas khuyapayarqani.

11AmayanqapaqchuDiosniykichisSeñorDiospasutinta rimankichis,SeñorDiosqamananyanqapaqchusutinta hap'iqtaqamanahuchayoqtaqhawarinqachu.

12Samanap'unchaytat'aqaychis,DiosniykiSeñorDiospa kamachisusqaykimanhina

13Soqtap'unchaymillank'anki,tukuy llank'anaykikunatataqhunt'anki

14Qanchiskaqp'unchaymiichaqaDiosniykichisSeñor Diospasamanap'unchaynin,chayp'unchaypiqamananima llank'anatapasruwankichischu,nitaqchuriykipas,nitaq ususiykipas,nitaqsirvienteykipas,nitaqtoroykipas,nitaq asnoykipas,nitaqmayqenuywaykipas,nitaqhuk llaqtamasiykipas,nitaqpunkuykipikaqwakllaqtayoqpas kamachiykipas,sirvientaykipasqanhinasamanankupaq

15YuyariychisEgiptosuyupikamachikasqaykita, DiosniykiSeñorDiosqaatiyniyoqmakiwanmakiwan haywarisqasuykita,chayraykunDiosniykiSeñorDios kamachisurqankisamanap'unchaytahunt'anaykipaq.

16Taytaykitamamaykitapasyupaychay,DiosniykiSeñor DiospakamachisusqaykimanhinaDiosniykichisSeñor Diosqosusqaykihallp'apip'unchayniykikunaunayta wiñananpaq,allinkawsayniykikananpaqwan

17Amawañuchinkichu

18Amataqwasanchayhuchataruwankichu.

19Amasuwakunkichu

20Amataqrunamasiykicontraqallullakuspawillankichu 21Amarunamasiykiqwarmintamunapayankichu,nitaq runamasiykiqwasinta,chakranta,qharikamachinta, sirvientantapas,toronta,asnonta,nitaqrunamasiykiq imatapasmunapayankichu.

22ChaysimikunatanSeñorDiosqaorqopillapa huñunasqaykichistaninamanta,phuyumanta,rakhu tutayaqmantawansinchikunkawanrimarqan,manataqmi yaparqanñachuChaykunataniskayrumipiqelqaspa qowarqan

23Laqhayaqchawpimantachaykunkatauyarispaykichis, (urquninawanrawrasqanrayku)asuykamuwarqankichis, llapaaylluykichisumalliqkuna,kuraqrunakunapas

24Qankunanninkichis:–DiosninchisSeñorDiosmi rikuchiwarqanchisk'anchariyninta,hatunkaynintapas,nina ukhumantankunkantauyarirqanchis,kunanp'unchaymi rikurqaykuDiosrunawanrimashaqta,kawsashaqtawan, nispa

25Kunanri,¿imanaqtintaqwañunanchis?Kayhatunnina ruphachiwasunmi,DiosninchisSeñorDiospakunkanta uyarisunchayqa,wañusunmi,nispa

26¿PitaqkawsaqDiospaninaukhumantarimashaqta uyarispakawsarqan?

27Asuykamuy,hinaspauyariyDiosniykuSeñorDiospa tukuynisqanta,hinaspawillawaykuDiosniykuSeñor Diospanisusqaykikunata.Uyarispataqmichaytaruwasaqku. 28TaytaDiosmirimapayawashaqtiykichisuyarirqan SeñorDiostaqniwarqan:–Uyarirqaninkayrunakunaq rimasqankuta,nispa.

29¡Ay,paykunapichhaynasonqokanmankarqan, manchakuwanankupaq, hinallataq llapan kamachikuyniykunatahunt’anankupaq,wiñaypaq paykunapaq,wawankunapaqpasallinkananpaq!

30Rispapaykunataniy:Karpaykichismankutiychis,nispa. 31Qanmantarimaspaqa,kaypisayariy,ñoqataq willasqaykillapakamachikuykunata,kamachikuykunata, taripaykunatapas,chaykunatanpaykunamanyachachinki, chaykunatahunt’anankupaqqosqayhallp’api hap’ikapunankupaq

32Chayhinaqa,DiosniykichisSeñorDiospa kamachisqanmanhinaruwaychis,amapañaladomanpas lloq'eladomanpaskutirinkichischu

33DiosniykichisSeñorDiospakamachisqanñankunapin purinkichis,kawsanaykichispaq,allinkananpaq,hallp'a hallp'apiunaytakawsanaykichispaqwan

6RAKI

1Kaymikamachikuykunata,kamachikuykunata, taripaykunatawan,chaykunatanDiosniykichisSeñor Diosqayachachisunkichis,maymanchushallp'a hap'inaykichispaqrisqaykichishallp'apihunt'anaykichispaq.

2ChayhinapinDiosniykiSeñorDiostamanchakunki, tukuykamachikuyninkunatakamachikuyninkunatawan hunt'anaykipaq,qanpaschuriykipas,churiykipas,tukuy kawsasqaykip'unchawkunapiP'unchawniykikunaunayta wiñananpaq

3Chayhinaqa,Israelllaqta,uyariychis.Chayhinapin, lechewanmielwanpuriqhallp'apiñawpaqtaytaykikunaq

DiosninSeñorDiospaprometesusqaykimanhina kallpawanmiranaykichispaq.

4Israelllaqta,uyariychis:DiosninchisSeñorDiosqahuklla Señorllan

5DiosniykiSeñorDiostanmunakunkitukuysonqoykiwan, tukuyalmaykiwan,tukuykallpaykiwanima

6Kayp'unchaykamachisqaysimikunaqasonqoykipin kanqa.

7Wawaykikunamanallintayachachinki,wasiykipi tiyashaspa,ñanpipurispa,puñuspa,hatarispapas paykunamantarimanki

8Makiykipiseñaltahinawatanki,ñawiykiqchawpinpi k'aspikunahinakanqa

9Chaykunatanqelqankiwasiykiqk'aspinkunapi, punkuykikunapipas

10DiosniykichisSeñorDiosqañawpaqtaytaykichisman, Abrahamman,Isaacman,Jacobmanwanjurasqan hallp'amanpusamusunkichis,manahatarichisqaykihatun sumaqllaqtakunataqosunaykipaq.

11Tukuyallinkaqkunawanhunt'awasikuna,mana hunt'achisqaykichis,manat'oqosqaykip'uytukuna,mana tarpusqaykiuvaschakrakuna,aceitunassach'akunaima. mikhuspasaksasqañakaspayki;

12Chayhinaqa,cuidakuychisEgiptosuyumantaesclavo kasqaykichiswasimantahorqomuqSeñorDiostaama qonqapunkichischu

13DiosniykichisSeñorDiostanmanchakunkichis,paytan servinkichis,sutinwantaqjurankichis.

14Muyuriqniykipikaqrunakunaqdiosninkunataama qatinkichischu

15(DiosniykichisSeñorDiosqaenvidiakuqDiosmi qankunaukhupi)amaDiosniykichisSeñorDiospa phiñakuyninqancontrarawrarispakaypachamanta ch'usaqyachisunkichisman

16AmataqDiosniykichisSeñorDiostawateqankichischu, imaynanMasallaqtapitentarqankichishinata.

17DiosniykichisSeñorDiospakamachikuyninkunata, willasqankunata,kamachikuyninkunatawanallinta hunt'ankichis.

18SeñorDiospañawpaqenpichaninkaqtapasallin kaqtapasruwanki,allinkanaykipaq,ñawpaq taytaykikunamanSeñorDiospajurasqanallinhallp'ata hap'ikapunaykipaq

19SeñorDiospanisqanhinallapaawqaykikunata qarqonaypaq.

20Qhepamanchuriykitapusuqtiyki:¿Imaninantaq DiosninchisSeñorDiospakamachisusqaykiwillakuykuna, kamachikuysimikuna,juiciokunaima?

21Churiykitaninki:EgiptosuyupiFaraonpa kamachinkunakarqaykuSeñorDiosmiEgiptollaqtamanta horqomuwarqankuatiyniyoqmakinwan.

22SeñorDiosmiEgiptonacionman,Faraonman,llapa familiankunamanpashatunmilagrokunata, milagrokunatawanruwaran.

23Chaymantataqhorqomuwarqanku,ñawpa taytanchiskunamanjurasqanhallp’ataqowananchispaq 24SeñorDiosmikamachiwarqankullapa kamachikuykunatahunt'anaykupaq,DiosniykuSeñor Diostamanchakunaykupaq,allinniykupaq,kunanp'unchay hinakawsachiwanaykupaq.

25DiosninchisSeñorDiospañawpaqenpillapa kamachikuykunatahunt'asunchayqa,paypa kamachiwasqanchismanhinanchaninkasun.

7RAKI

1DiosniykiSeñorDiosqahap'ikapunaykipaqrisqayki hallp'amanpusamuspayki,askhasuyukunata ñawpaqeykimanqarqospa,Hetrunakunata,Girgase runakunata,amorrunakunata,Canaánrunakunata,Ferez runakunata,Hevrunakunata,Jebuserunakunata,qanmanta aswanhatun,aswanatiyniyoqqanchisnacionkunata

2DiosniykichisSeñorDiospaykunatañawpaqeykichispi entregamuqtinpaykunatamaqanki,hinaspallapanta chinkachinki;Mananpaykunawanqarimanakunkichischu, nitaqpaykunatakhuyapayankichu

3Amataqpaykunawancasarakunkichuususiykitaqaama churiykimanqonkichu,nitaqususintapaschuriykiman apankichu,nispa

4Wawaykitaqatipawanqaku,hukdioskunata yupaychanankupaq,chhaynapinSeñorDiospaphiñakuynin qancontrarawrarisunki,qonqayllamantataq ch'usaqyachisunki.

5Ichaqakayhinatanpaykunataruwankichis; Altarninkutapasthuñichinkichismi,idolonkutapas

thuninkichismi,Arboledakunatapasthuninkichismi, llamasqaidolonkunatapasninawanmiruphachinkichis.

6QankunaqaDiosniykichisSeñorDiospaqmich'uyallaqta kankichis,DiosniykichisSeñorDiosmiakllasurqanki,kay pachapillaparunakunamantaaswanallinllaqta kanaykichikpaq

7SeñorDiosqamananmunakuyninta churarqasunkichischu,manataqmiakllarqasunkichischu, llaparunakunamantapasaswanaskhakasqaykichisrayku Qankunaqallaparunakunamantaaswanpisiraqmi karqankichis

8IchaqaSeñorDiosqamunakusqasuykichisrayku,ñawpa taytaykichismanjurasqanjuramentotahunt'asqanraykun, SeñorDiosqaatiyniyoqmakinwanhorqomusunkichis, kamachikunaqwasinmantataqEgiptoreyFaraonpa makinmantakacharichisunkichis.

9Chayhinaqa,yachaychisDiosniykiSeñorDiosqa,payqa Diosmihunt'aqDiosmi,paytamunakuqkunawan khuyapayakuqDiosmi,waranqamiraykamapayta munakuqkunawan,kamachikuyninkunatahunt'aqkunawan ima

10Paytacheqnikuqkunamanmiuyankumankutichipun, ch'usaqyachinanpaq,cheqnikuqmanqamanan q'ewikunqachu,uyallanpinkutichipunqa

11Chayhinaqa,kunankamachisqaykamachikuykunata, kamachikuykunata,taripaykunatapashunt'anaykipaqmi hunt'anki

12Chayhinaqa,sichuskayjuiciokunatauyarispa hunt'ankichis,hunt'ankichischayqa,DiosniykichisSeñor Diosmiñawpaqtaytaykichismanjurasqanrimanakuyta khuyapayakuynintapashunt'asunkichis.

13Paymimunakusunki,saminchasunki,mirachisunkitaq, saminchasunkitaqmiwiksaykiqrurunta,hallp'aykipi rurukunatapas,trigoykita,vinoykitapas,aceiteykitapas, wakaykiqmirayninta,ovejaykikunatapas,chayhallp'api, taytaykikunamanqosunaykipaqjurasqanhallp'api

14Llaparunakunamantapasaswansaminchasqankanki, manawachakuqqharipaswarmipasqankunaukhupipas nitaquywaykichispaskanqachu

15SeñorDiosmillapaonqoykunataqechusunki, manataqmiEgiptopireqsisqaykimillayonqoykunatapas qanmanchuranqachuAswanqallapa cheqnikuqniykikunamanmichaykunatachuranqa.

16DiosniykiSeñorDiospaqespichisusqaykillapa runakunatanwañuchinkiñawiykiqamananpaykunata khuyapayasunkichu,amataqdiosninkutayupaychankichu. Chaymiqanpaqtoqllakanqa,nispa

17Sonqoykipiniwaq:Kaynacionkunaqanoqamanta aswanaskhankanku,nispa¿imaynatataqchaykunata qarqoyman?

18Amapaykunataqamanchakunkichu,ichaqaallintan yuyarinkiDiosniykiSeñorDiosparuwasqantaFaraonta hinallataqEgiptosuyuntinman

19Ñawiykikunaqrikusqanhatunwateqaykunata, señalkunata,musphanaruwaykunata,atiyniyoqmakiykita, mast'arisqamakiykitapas,chayhinatanDiosniykiSeñor Diosqaruwanqallapamanchakusqaykirunakunata.

20DiosniykichisSeñorDiosmipaykunaukhuman kachamunqa,qanmantapakakuqkunachinkachisqa kanankukama.

21Amapaykunataqamancharikunkichu,Diosniykichis SeñorDiosqaqankunaukhupinkashan,atiyniyoq, manchayatiyniyoqDiosmi

22DiosniykichisSeñorDiosmichaynacionkunatapisipisimantañawpaqeykipiwañuchinqa,manataqmihuk kutillapichuwañuchinkichis,manachayqasallqa animalkunamirachisunkichisman

23DiosniykichisSeñorDiosmiichaqapaykunata entregasunki,hinaspanch'usaqyachiytawañuchinqa, chinkachisqakanankukama

24Paymireyninkunatamakiykimanentregasunki,hanaq pachaukhumantataqsutinkutach'usaqyachinki,manan pipasñawpaqeykipisayariytaatinqachupaykunata wañuchinaykikama

25Diosninkupallaqllasqarikch'ayninkunatapasninawanmi ruphachinkichis,amataqqolqetapasqoritapas munapayankichu,amataqhap'inkichu,amahap'ichisqa kanaykipaq,DiosniykiSeñorDiospaqqamillakuypaqmi 26Amataqmiwasiykimanpasmillaymillaymillay millaytapasapamunkichu,amahinañakasqakanaykipaq, aswanpasmillakuwaqmi,ch'ullamillakuypaqtaq millakunki.Imaraykuchusñakasqakaqmi.

8RAKI

1Kunankamachisqayllapakamachikuykunata hunt'anaykichis,kawsanaykichispaq,askhayanaykichispaq, ñawpataytaykichismanSeñorDiospajurasqanhallp'ata hap'ikapunaykichispaq

2Yuyarinkitaqmikaytawachunkawatach'inneqpi DiosniykiSeñorDiospapusasusqaykita, huch'uyyaykusunaykipaq, pruebasunaykipaqpas, sonqoykipiimachuskashasqanmantayachanaykipaq, kamachikuyninkunatahunt'awaqchusichamanachus chayta

3Humillachisurqankitaq,yarqachisurqanki,maná nisqawantaqmikhuchisurqanki,chaytaqamanan yacharqankichu,nitaqñawpataytaykikunapas yacharqankuchuRunaqamanant'antawanllachukawsan, aswanpasSeñorDiospasiminmantalloqsimuq simikunawanmirunaqakawsan,nispa

4Kaytawachunkawatakunapip'achaykipasmanan machuyarqanchu,chakiykipasmananpunkirqanchu.

5Sonqoykipipasallintaqhawarinki,imaynanrunachurinta wanachikun,chhaynatanDiosniykiSeñorDiosqa muchuchisunki.

6ChayraykunDiosniykiSeñorDiospa kamachikuyninkunatahunt'anki,ñanninkunapi purinaykipaq,paytamanchakunaykipaqpas

7DiosniykichisSeñorDiosmiallinhallp'aman pusasunkichis,chayhallp'apinunumayukuna,unu pukyukuna,urqukunaima,wayq'okunamanta, orqokunamantawanlloqsimuq

8Trigo,cebada,uvassach'akuna,higosach'akuna, granadakunaimaaceitunasaceitewanmielwanhallp'a; 9Manapisiyaspat'antatamikhunkichayhallp'apiqamanan imapaspisinqachu.fierromantarumikuna,urqunmantataq broncetat'oqowaq,nispa

10Mikhuspasaksasqañakaspaqa,DiosniykichisSeñor Diostansaminchankiallinhallp'aqosusqaykimanta.

11Cuidakuy,DiosniykichisSeñorDiostaama qonqanaykichispaq, kamachikuyninkunata,

kamachikuyninkunata,kamachikuyninkunatamana kasukuspaykichis,kunankamachisqaykimanhina.

12Mikhuspasaksasqaña,sumaqwasikunatahatarichispa chaypitiyaspaykipas.

13Ovejaykikuna,ovejaykikunaaskhayaqtin,qolqeykipas qoriykipasaskhayapuqtin,llapakapuqniykipas askhayapuqtin

14Hinaqtinmisonqoykisayarispaqonqapunki DiosniykichisSeñorDiosta,paymiEgiptosuyumanta kamachikasqaykichiswasimantahorqomurqasunkichis

15Paymipusarqasunkichayhatunmanchaych'inneqpi, chaypinkasharqankuninamach'aqwaykuna,alacránkuna, ch'akiypas,chaypiqamanaunukarqanchu.Paymiqaqa qaqamantaunutahorqomurqasunki

16Paymich'inneqpimanareqsisqamanánisqawan mikhuchisurqanki, huch'uyyaykuchisunaykipaq, pruebasunaykipaqwan,qhepap'unchawniykipiallinta ruwasunaykipaq

17Sonqoykipitaqninki:Atiyniymi,makiypaatiyninmikay qhapaqkaytaqowarqan,nispa

18DiosniykichisSeñorDiostanyuyarinkichis,paymi atiytaqosunkichisqhapaqkayta,ñawpaqtaytaykichisman jurasqanrimanakuynintahunt'ananpaq,kunanp'unchay hina

19DiosniykichisSeñorDiostaqonqaspahukdioskunaq qhepantapurinkichis,hinaspapaykunatayupaychankichis chayqa,kunanp'unchaymiqankunaqcontranpi willaykichis,cheqaqtapuninwañupunkichis,nispa.

20ImaynanSeñorDiospañawpaqeykichispi ch'usaqyachisqansuyukunata,chhaynatanwañunkichis DiosniykichisSeñorDiospakunkantamanakasukuyta munaspaykichismi

9RAKI

1Israelllaqta,uyariy:Kunanp'unchaymiJordánchimpanta chimpanki,qanmantaaswanhatun,aswanatiyniyoq suyukunata,hanaqpachamanwisq'asqahatunllaqtakunata hap'ikapunaykipaq

2Hatunsayayniyoqrunakuna,Anakrunakunaq mirayninkuna,paykunatanreqsinki,paykunamantan uyarirqanki:“¿PitaqAnakpamirayninkunaqñawpaqenpi sayanman!”,nispa.

3Kunanp'unchawyachaychis,DiosniykichisSeñor DiosmiñawpaqeykichistachimpapuqkasqantaRuphaq ninahinanpaykunatawañuchinqa,ñawpaqeykimanmi uraykachinqa,chayhinatanqarqonki,hinaspausqhaylla wañuchinki,SeñorDiospanisqasuykimanhina.

4Amasonqoykipiniychu,DiosniykiSeñorDiospaykunata qarqosqanqhepaman,kayhinataniy:Chaninkasqayraykun SeñorDiosqakayhallp'atahap'ikapuwarqan,aswanpaskay suyukunaqmillayruwayninkuraykunSeñorDiosqa paykunataqarqosunki,nispa

5Mananchaninkasqaykiraykuchu,nitaqchanin sonqoykiraykuchu,hallp'ankutahap'ikapunaykipaqqarinki, aswanpaskaysuyukunaqmillayruwayninkuraykun DiosniykiSeñorDiosqañawpaqeykimantaqarqoshan, taytaykikunaman,Abrahamman,Isaacman,Jacobmanpas SeñorDiospajurasqansimitahunt'ananpaq

6Chayhinaqa,entiendeychis,DiosniykichisSeñorDiosqa manankaysumaqhallp'ataqosunkichischuchanin

kasqaykiraykuQankunaqak'ullukunkayoqrunakunan kankichis.

7AmaqonqaychuDiosniykichisSeñorDiostach'inneqpi phiñachisqaykita,Egiptosuyumantalloqsipusqayki p'unchaymantapachakaycheqasmanchayanaykikama SeñorDioscontrasayarirqankichis

8HorebllaqtapipasSeñorDiostanphiñachirqankichis, chaymiSeñorDiosqaphiñakurqankichis wañuchisqasuykichismanta

9Orqomanwichashaqtiy,SeñorDiospaqankunawan rimanakusqanp'anqakunatachaskinaypaq,tawachunka p'unchaytawachunkatutaorqopitiyarqani,manant'antata mikhurqanichunitaqunutaukyarqanichu.

10SeñorDiosmiiskayrumiraphikunataDiospadedonwan qelqasqataqowarqanChaykunapinqelqasqakasharqan huñunakusqankup'unchaypininaukhumantaorqopiSeñor Diosparimasqansimikunahina

11Tawachunkap'unchaytawachunkatutatukukuqtintaq, TaytaDiosqaiskayrumiraphikunataqowarqan, rimanakuypap'anqankunata

12SeñorDiostaqniwarqan:Sayariy,kaymantausqhaylla uraykamuy.Egiptomantahorqomusqaykillaqtaykikunan waqllipunkupaykunamankamachisqayñanmanta usqhayllat’aqasqakanku;chaykunataqachullusqa rikch'aytamrurarunku.

13ChaymantapasSeñorDiosminiwarqan:Kayllaqtatan rikurqani,k'ullukunkayoqllaqtan

14Saqiway,paykunatachinkachinaypaq,hanaqpacha uranmantasutinkutachinkachinaypaq,paykunamanta aswanatiyniyoq,aswanhatunllaqtataruwasaq

15Chaymiorqomantakutirispauraykamurqani,hinan orqoqaninawanrupharqan,rimanakuypaiskay tablankunaniskayninmakiypikasharqan

16Hinaqtinmiqhawarirqani,DiosniykichisSeñorDios contrahuchallikusqaykichista,ch'akisqatorilloman tukuchisqaykichista

17Chayiskaytablakunatahap'ispataqiskaynin makiymantawikch'uykurqani,hinaspañawiykichispa ñawpaqenpip'akirqani

18ÑawpaqtahinaSeñorDiospañawpaqenpi k'umuykurqanitawachunkap'unchaytawachunkatuta, manant'antatamikhurqanichunitaqunutapasukyarqanichu, llapanhuchallikusqaykichisrayku,SeñorDiospa ñawpaqenpimanaallintaruwasqaykichisrayku,payta phiñachinaypaq

19Ñoqaqamancharikurqaninphiñakuyta,sinchi phiñakuytapas,chaywantaqSeñorDiosphiñakuspa wañuchisunaykichispaq.SeñorDiosmiichaqachay tiempopipasuyariwarqan

20SeñorDiosqasinchitanphiñakurqanAaronta wañuchinanpaq

21Huchaykichista,ruwasqaykichistorillotahap'ispa ninawanruphachirqani,saruspataqsinchihuch'uyllata ñut'urqani,ñut'uhallp'ahinahuch'uyllaraqkanankama

22Taberallaqtapi,Masallaqtapi,Kibro-taavallaqtapipas SeñorDiostanphiñachirqankichis

23SaynallataqmiSeñorDiosqaCadesbarneallaqtamanta kachamushaqtiykichis:“Riychis,qosqayhallp'ata hap'ikapuychis,nispaDiosniykichisSeñorDiospa kamachikusqancontranhatarirqankichis,manataqmipaypi creerqankichischu,nitaqkunkantapasuyarirqankichu

24Qankunaqareqsisqaykichisp'unchaymantapachanSeñor Dioscontrasayarirqankichis.

25ChhaynatanTaytaDiospañawpaqenpiqonqoriykurqani tawachunkap’unchaytawachunkatuta,ñawpaqkutipi k’umuykusqaymanhina.TaytaDiosmiwañuchinaykichista nisqanrayku

26ChayraykunSeñorDiostamañakurqani,hinaspan nirqani:SeñorDiosníy,amach'usaqyachiychu llaqtaykitapasherenciaykitapas,chaykunaqahatun kasqaykiwanmiEgiptomantahatunkallpawan horqomurqanki,nispa

27Kamachiykikunatayuyariy,Abrahamta,Isaacta, Jacobtawan.Amakayrunakunaqk'ulluchakuyninta,millay ruwayninkutapas,huchankutapasqhawariychischu

28Maymantachushorqomuwasqaykikuhallp'aninman: SeñorDiosqamanapaykunataprometesqanhallp'aman pusaytaatisqanrayku,cheqnikusqanrayku,ch'inneqpi wañuchinanpaqhorqomurqan,nispa

29Chaywanpaspaykunankankullaqtayki,herenciaykipas, chaykunatanhorqomurqankiatiyniykiwanmast’arisqa makiykiwanima

10RAKI

1ChayratopinSeñorDiosqaniwarqan:Ñawpaqkaqman rikch'akuqiskayrumirumikunatakuchuspaorqoman wichaspak'aspimantaarcataruwayki,nispa

2Chaytablakunapinqelqasaqñawpaqkaqp’akisqayki tablakunapikaqsimikunata,hinaspanchaykunataarcaman churanki

3Hinaqtinmiq’omerk’aspimantahukarcataruwarani, ñawpaqkaqrumimanrikch’akuqiskayrumikunata k’uturqani,hinaspanorqomanwicharqani,chayiskay tablakunatamakiypihap’ispa.

4Chaytablakunapinqelqarqanñawpaqqelqapihina chunkakamachikuykunata,chaykunatanSeñorDiosqa orqopininaukhumantaninap'unchaypinisurqankichis, chaykunatataqSeñorDiosqowarqan

5Hinankutirispaorqomantauraykamurqani,hinaspan ruwasqayarcamantablakunatachurarqani.SeñorDiospa kamachiwasqanmanhinanchaypikanqaku

6IsraelrunakunataqJaacánpamirayninBeerotllaqtamanta Moserallaqtamanrirqanku,chaypitaqAaronwañurqan, chaypitaqp'ampasqakarqanChurinEleazartaqpaypa rantinpisacerdotekananpaqllank'arqan

7ChaymantataqGudgodallaqtamanrirqanku.Gudgoda llaqtamantaJotbatllaqtakama,unumayukunayoqhallp'a 8ChaytiempopinSeñorDiosqaLevíayllutat'aqarqan SeñorDiosparimanakuyarcantaapanankupaq,Señor Diospañawpaqenpisayanankupaqpaytaservinankupaq, sutinpisaminchanankupaqwan

9ChayraykunLeviqawawqenkunawanqamanaima partepasnitaqherenciapaskanchuSeñorDiosqa herencianmi,DiosniykiSeñorDiospaprometesqanman hina

10Ñawpaqkutipihinaorqopiqhepakurqanitawachunka p’unchaytawachunkatutaima.ChaytiempopipasSeñor Diosqauyariwarqanmi,manataqmiSeñorDiosqa wañuchiytamunarqankichu

11SeñorDiosminiwarqan:Sayariy,runakunaq ñawpaqenpipuririy,ñawpaqtaytankumanqonaypaq prometesqayhallp'atahap'ikapunankupaq,nispa

12KunantaqIsrael,¿imatanDiosniykichisSeñorDiosqa mañakusunkichis,DiosniykichisSeñorDiosta manchakunaykichispaq,tukuyñanninkunapi purinaykichispaq,paytamunakunaykichispaq,tukuy sonqoykichiswantukuyalmaykichiswanSeñor Diosniykichistayupaychanaykichispaqwan

13SeñorDiospakamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawanhunt'anaykipaq,kunan kamachisqaykiallinniykipaq?

14Qhawariychis,hanaqpachapas,hanaqpachapas,Señor DiospaDiosniykin,kaypachapas,llapanchaypi kaqkunapas

15SeñorDiosqakusikurqanmiñawpataytaykikunata munakusqanmanta,chaymipaykunamantamirayninkuta akllarqan,llaparunakunamantapas,kunanp'unchayhina 16Chhaynaqa,sonqoykiqñawpaqqarantaseñalakuychis, amataqk'ullukunkaykichisñachu

17DiosniykichisSeñorDiosqadioskunaqDiosninmi, wiraqochakunaqSeñorninmi,hatunDiosmi,atiyniyoq, manchakuypaqmi,mananpitapasqhawarinchu,manataqmi premiotapaschaskinchu

18Manatayta-mamayoqkunata,viudakunatapasjuzgaspa, wakllaqtayoqrunatapasmunakun,mikhunatap'achatapas qospa

19Chayhinaqa,wakllaqtayoqrunatamunakuychis, Egiptosuyupiwakllaqtayoqkasqaykichisrayku

20SeñorDiosniykichistanmanchakunkichispaytan servinki,paymanmik'askakunki,sutinwantaqjuranki, nispa

21Paymiyupaychayniyki,Diosniykipas,kayhatun manchaymillayruwaykunataruwasuqniyki,ñawiykiq rikusqanta

22Ñawpataytaykikunaqachunkasoqtayoq runakunawanmiEgiptomanuraykamurqanku.Kunantaq SeñorDiosniykichisqahanaqpachach'askakunatahina askhayachisunki,nispa

11RAKI

1ChayraykunDiosniykiSeñorDiostamunakunki, kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawan hunt'apuni.

2Kunanp'unchayyachaychis,mananrimanichu wawaykichiskunawan,manareqsiqkuna,mana rikuqkunapas,DiosniykichisSeñorDiospamuchuchiyninta, hatunkayninta,atiyniyoqmakinta,mast'arisqamakintapas 3Egiptonacionpachawpinpimilagrokuna ruwasqanmantawan,EgiptoreyFaraonman,llapan hallp'anmanpas

4Egiptoejercitokunata,caballokunata,carretankunatawan imatachusruwaran.QatiwashaqtiykichisPukalamar-qocha unutahunt'achirqan,kunanp'unchaykamataqSeñorDios paykunatach'usaqyachirqan

5Ch'inneqpiimatachusruwasurqankichis,kaycheqasman haykunaykikama

6RubenpachurinEliabpachurinDatanwanAbiramwan imatataqrurarqa:Israelpachawpinpiallpapachasiminta kicharispanmillp'ururqapaykunata,wasinkuta,karpankuta, tukuyimakaqninkunatapas.

7ÑawiykichismiichaqarikurankichisSeñorDiospatukuy hatunruwasqankunata

8Chayraykunkunanp’unchaykamachisqayllapa kamachikuykunatahunt’ankichis,kallpasapa kanaykichispaq,hinaspahallp’atahap’ikapunaykichispaq haykumunaykichispaq;

9ChayhinapinSeñorDiosqañawpataytaykichisman jurarqanpaykunamanmiraykunamanpasqonaykichispaq, chayhallp'alechewanmielwanpuriqhallp'apiunayta kawsanaykichispaq.

10Chayallpatahap'ikapunaykipaqhaykusqaykihallp'aqa mananEgiptohallp'ahinachu,maymantachusmuhuykita tarpurqanki,chakiykiwantaqqarparqanki,qorahuertahina 11Hallp'atahap'ikapunaykichispaqhallp'aqaorqokunaq, wayq'okunaqhallp'anmi,hanaqpachaparamantaunuta ukyan

12DiosniykichisSeñorDiospaqhawarisqanhallp'a,wata qallariymantawatatukukuykamaSeñorDiosniykichispa ñawinkunachaypikashan

13Hinaqtinmikunankamachisqaykamachikuyniykunata allintauyarinkichis,DiosniykichisSeñorDiosta munakunaykichispaq,tukuysonqoykichiswantukuy almaykichiswanpaytayupaychanaykichispaq,nispa

14Chayhinapinhallp'aykipiparataqosqaykitiemponpi, ñawpaqparataqhepaparatawan,chhaynapitrigoykita, vinoykita,aceiteykitawanhuñunaykipaq

15Chakraykikunamanmiuywaykikunapaqpastota kachamusaq,chhaynapimikhuspasaksasqakanaykipaq

16Cuidakuychissonqoykichisamaengañasqa kanaykichispaq,hinaspahukdioskunatayupaychaspa yupaychanaykichispaq

17SeñorDiospaphiñakuyninqankunapaqrawrarispa, hanaqpachatawisq'aykunqa,amaparamunanpaq, hallp'apasmanarurunanpaqSeñorDiospaqosusqaykichis allinhallp'amantamanausqhayllachinkapunkichischu, nispa.

18Chayraykunkayrimayniykunatasonqoykichispi almaykichispiwanwaqaychankichis,makiykichispiseñalta hinataqwatankichis,ñawiykichispachawpinpik’aspikuna hinakananpaq

19Wawaykikunatayachachinkichis,wasiykipitiyashaspa, ñanpipurispa,puñushaspa,hatarispapaspaykunamanta rimaspaykichis

20Chaykunatanqelqankiwasiykiqpunkunkunapi, punkuykikunapipas.

21Chayhinapin,kaypachapihanaqpachap'unchaykuna hina,ñawpataytaykichismanSeñorDiospajurasqan hallp'apip'unchayniykikuna,wawaykichiskunaq p'unchayninkunapasaskhayapunqa

22Qankunakamachisqaytukuykamachikuykunataallinta hunt'awaqchis,DiosniykichisSeñorDiosta munakunaykichispaq,tukuyñanninkunapi purinaykichispaq,paymank'askakunaykichispaqpas,nispa

23ChaypachanSeñorDiosqakayllapasuyukunata ñawpaqeykichismantaqarqonqa,qankunamantaaswan hatunatiyniyoqsuyukunatahap'ikapunkichis

24Llapachakiykikunasarusqaykiqaqanpakanqa, ch'inneqmanta,Líbanomayumanta,Éufratesmayumanta, lamar-qochapatakama.

25Mananpipasñawpaqeykichispisayaytaatinqachu, DiosniykichisSeñorDiosmimanchachisunkichis manchachikuyniykichistallapasarunaykichishallp'aman, imaynannisusqaykichismanhina

26Qhawariy,kunanp’unchaymiñawpaqeykichisman churanisaminchata,ñakaytapas;

27DiosniykichisSeñorDiospakamachikuyninkunata kasukunkichischayqa,saminchasqaykichismi.

28DiosniykichisSeñorDiospakamachikuyninkunata manakasukunkichischu,kunankamachisqayñanmanta t'aqakuspamanareqsisqaykichishukdioskunata qatikunaykichispaq,nispa.

29DiosniykiSeñorDioshap'ikapunaykipaqrisqayki hallp'amanpusamuspaykiqa,saminchaytaGerizim orqomanchuranki,ñakaytataqEbalorqoman

30¿ManachupaykunaqaJordánchimpapiinti chinkaykusqanñanpikashanku,paykunanCanaán runakunaqhallp’anpitiyanku,paykunantiyankuGalgal chimpapi,Morepampakunaqladonpi?

31Jordánchimpatanchimpankichis,DiosniykichisSeñor Diosqosusqaykichishallp'atahap'ikapunaykichispaq

32Kunanp’unchaypillapakamachikuykunata, juzgasqaykunatapashunt’ankichis.

12RAKI

1ÑawpataytaykichispaDiosninSeñorDiospaqosusqayki hallp'api,kaypachapitukuyp'unchaykuna hunt'anaykichispaq.

2Llapallantanthuninkichis,mayqennacionkunapas diosninkutayupaycharqanku,altoorqokunapi,orqokunapi, llapaq'omersach'a-sach'akunaqsikinpipas.

3Altarninkutataqthuñichinkichis,sayanakunata p'akinkichis,Arboledakunatapasninawanruphachinkichis Chaymidiosninkupaqallasqarikch'ayninkunatarutuspa chaycheqasmantapaykunaqsutintach'usaqyachinkichis, nispa

4AmapuniDiosniykichisSeñorDiospaqqachhaynataqa ruwankichischu

5DiosniykichisSeñorDiosqallapaaylluykichismanta sutintachuranaykichispaqakllasqancheqasmanmi maskhankichis

6Chaymanmiapamunkichisruphachinasacrificioykichista, sacrificioykichista,diezmoykichista,makiykichismanta hoqariysacrificioykichista,promesaykichista, munayllamantaofrendaykichista,ovejaykichismanta ovejaykichismantawan.

7ChaypinDiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpi mikhunkichis,hinaspankusikunkichistukuyimamanchus makiykichistachuraspaykichis,wasiykichiskunapiwan, Diosniykichis Señor Diospa saminchasqasuykichismantawan.

8Kunankaypiruwasqaykumanhinaqa,manansapanka runaqqhawariyninpichaninkaqtaqaruwankichischu

9DiosniykichisSeñorDiosqosusqaykichis herenciamanpasmanaraqmichayashankichischu.

10Jordánchimpamanrispaykichis,DiosniykichisSeñor Diospaqosusqaykichishallp'apitiyaspaykichis, muyuriqniykichispillapaawqaykichiskunamanta samarispaykichispas,chhaynapinmanaimamanta manchakuspatiyankichis.

11ChaymantataqDiosniykichisSeñorDiosqasutinta tiyachinanpaqhukcheqasakllanqachaymanmillapan kamachisqaytaapamunkichis;Ruphachina sacrificioykichispas, sacrificioykichistapas,

diezmoykichista,hoqariysacrificioykichistapas,Señor Diosmanprometesqaykichisprometesqaykichistapas.

12DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpinkusikunkichis, churiykichispas,ususiykichispas,kamachiykichispas, sirvienteykichispas,punkuykichisukhupikaqLeví runakunapasQankunawanqamananimapartepasnitaq herenciapaskanchu

13Cuidakuy,amaruphachinasacrificioykikunatamay rikusqaykipihaywanaykipaq

14HukaylluykipiSeñorDiospaakllakusqancheqaspin ichaqaruphachinasacrificioykikunatahaywanki,chaypitaq tukuykamachisqaytahunt'anki

15Llapanpunkuykipiaychatawañuchispamikhunki, DiosniykichisSeñorDiospasaminchasqanmanhina,qhelli runakunapasch'uyarunakunapaschaypasaminchaynintan mikhunkuman,uwijatahina,k'aspitahina.

16Yawartaqaamamikhunkichischuunuhinamkay pachamanhich'aykunkichik

17Punkuykikunapiqamananmikhunkichutrigoykimanta, vinoykimanta,aceiteykimanta,nitaqvacaykimanta, ovejaykimanta,nitaqprometesqaykimanta,nitaq prometekusqaykimanta,nitaqmunasqaykisacrificiomanta, nitaqmakiykimantasacrificiohoqariymantawan

18DiosniykiSeñorDiospañawpaqenpinchaykunata mikhunki,churiykipas,ususiykipas,kamachiykipas, sirvienteykipas,punkuykiukhupikaqLevírunapas, DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpitukuymakiykita churasqaykimantankusikunkichis.

19Cuidakuykaypachapikawsashaspaykiqaamaleví runatasaqerparinaykipaq

20DiosniykichisSeñorDiosqaprometesusqaykimanhina hatunyachisunkichis:“Aychatamikhusaq,aychata mikhuytamunasqaykirayku”,nispaaychatamikhuwaqmi, almaykiqimamunasqantapas,nispa.

21SichusDiosniykiSeñorDiospasutintachuranaykipaq akllasqancheqasnishutakarunchasunkichayqa, kamachisqaykimanhinanSeñorDiospaqosusqayki ovejaykikunataovejaykikunatapaswañuchinki,hinaspan punkuykipimikhunkialmaykiqmunasqanmanhina

22Imaynant'urutapas,kurutapasmikhunku,chhaynatan mikhunki,qhellirunakunapasch'uyarunakunapas kaqllatanmikhunqaku

23Yawartaamamikhunaykichismantaqa,yawarmi kawsayqaManataqmiaychawankuskakawsaytaqa mikhunkichu,nispa

24Amamikhunkichischu;unuhinamkaypachaman hich'aykunki

25Amamikhunkichischu;TaytaDiospañawpaqenpiallin kaqtaruwaqtiykiqa,qanpaqpas,qhepaykipikaq wawaykikunapaqpasallinmikanqa,nispa

26Ch'uyakapuqniykikunata,prometekusqaykikunatapas hap'ispaSeñorDiospaakllasqancheqasmanmirinki.

27Ruphachinasacrificioykikunata,aychatayawartawan, SeñorDiosniykiqaltarninpihaywanki,sacrificioykikunaq yawarnintataqSeñorDiosniykiqaltarninmanhich'aykunki, aychatataqmikhunki

28Kaykamachisqaysimikunatakasukuy,uyariy, wiñaypaqallinkananpaq,qhepaykipiwawaykikunapaqpas, DiosniykiSeñorDiospañawpaqenpiallinkaqta,chanin kaqtaruwaspaykipas.

29DiosniykichisSeñorDiosñawpaqeykipikaq nacionkunatach'usaqyachimuqtin,paykunata

hap'ikapunaykipaqrispayki,paykunaqqhepanta hallp'ankupitiyaqtiyki.

30Cuidakuy,ñawpaqeykimantachinkachisqakasqanku qhepaman,paykunataqatikuspaamatrampaman hap’ichikunaykipaq.Manataqdiosninkutatapunkichu: ¿Imaynatataqkaysuyukunadiosninkutayupaycharqanku? chayhinallataqmiñoqapasruwasaq

31AmayáDiosniykichisSeñorDiospaqqachhaynatachu ruwankichis,SeñorDiospamillaymillaymillakuynintan diosninkutaruwarqankuChurinkutapasususinkutapas ninapiruphachirqankundiosninkupaq

32Imatapaskamachisqaytaqahunt'aychis,amayapankichu, nitaqpisiyachinkichu.

13RAKI

1Qankunaukhupihukprofetaotaqmosqoypimosqokuq runahatarispahukmilagrotaotaqhukmilagrota qosunkichischayqa.

2Hinaqtinmichaymilagropasotaqchaymilagropas pasaran:“Manareqsisqaykihukdioskunataqatikusunchis, hinaspapaykunataservisun”,nispa.

3Amachayprofetaqnitaqmosqoypimusqukuqpa rimasqankunataqauyarinkichu,DiosniykichisSeñor Diosmipruebasunkichis,DiosniykichisSeñorDiostatukuy sonqoykichiswan tukuy almaykichiswan munakusqaykichistayachanaykichispaq

4DiosniykichisSeñorDiospaqhepantapurinkichis,payta manchakunkichis,kamachikuyninkunatakasukunkichis, kunkantataqkasukunkichis,paytaservinkichis,payman k'askakunkichistaq.

5Chayprofetapas,otaqmosqoypimusqukuqrunapas wañuchisqakanqaEgiptohallp'amanta horqomusuqtiykichis,kamachikasqaykichiswasimanta kacharichisuqtiykichis,DiosniykichisSeñorDiosmanta t'aqanasuykichispaqrimasqanrayku

6Wawqeyki,mamaykiqchurin,wawayki,ususiyki, sinqaykiqesposayki,amigoykipasalmaykimanrikch'akuq, pakallapiq'otuchisunkiman:Rispahukdioskunata yupaychaq,manareqsisqaykidioskunata,qanpasnitaq taytaykikunapas,nispa

7Muyuriqniykipi,qayllaykipi,otaqkarupikaqrunakunaq diosninkunamanta,kaypachaqhukk’uchunmantahuk k’uchukama;

8Amapaytaarininkichu,nitaqpaytauyarinkichu;nitaq ñawiykipaspaytakhuyapayankichu,amataq khuyapayankichu,nitaqpakankichu

9Ichaqawañuchinkipunin.makiykiwanmiñawpaqtaqa wañuchinqa,chayqhepamantaqllaparunakunaqmakin 10Rumikunawanch'aqespawañunanpaqEgipto suyumantaesclavokasqaykiwasimanta horqomusuqniykichisDiosniykichisSeñorDiosmanta qarqoytamunasqaykirayku

11LlapanIsraelrunakunanuyarinqaku, mancharikunqakutaq,manañanqankunaukhupikayhina millayruwaykunataruwanqakuñachu

12DiosniykiSeñorDiospaqosusqaykillaqtaykipihuk llaqtaykipiniqtauyarinkichischayqa,nispa

13Wakinrunakuna,Belialpamirayninkuna,qankuna ukhumantalloqsimuspa,llaqtankupitiyaqkunataqarqospa nirqanku:Rispaykuhukdioskunatayupaychaq,mana reqsisqaykichisdioskunata,nispa

14Chaymantataqtapukunki,maskhaspataqtukuy sonqowantapukunki.hinaspa,qhawariychis,cheqaqkaqtin, cheqaqkaqpas,chhaynamillaymillayruwayqankuna ukhupiruwasqakasqan;

15Chayllaqtapitiyaqkunataespadawanwañuchinki,chay llaqtapillapakaqkunata,uywakunatapas,espadawan wañuchispa

16Llapanqechusqankunatataqcallechawpimanhuñunki, hinaspanllaqtatallapaqechusqankunatapasninawan ruphachinki,DiosniykiSeñorDiospaqmanañanhukmanta hatarichisqachukanqa

17Manataqmiimañakasqapasmakiykiman k'askakunqachu,SeñorDiosqasinchiphiñakuyninmanta kutirispakhuyapayasunki,khuyapayasunki,ñawpaq taytaykikunamanjurasqanmanhinaaskhayachisunki

18DiosniykichisSeñorDiospakunkantauyarispaykichis, kunankamachisqayllapakamachikuyninkunatahunt'aspa, DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpichaninkaqta ruwaspaykichis.

14RAKI

1QankunaqaDiosniykichisSeñorDiospawawankunan kankichis,amataqkuchunaykichischu,amataq wañusqakunaraykuñawiykichispachawpinpipascalvota ruwankichischu

2QankunaqaDiosniykichisSeñorDiospaqmich'uyallaqta kankichis,SeñorDiosmiakllasurqankichiskaypachapi llapasuyukunamantaaswanallinllaqtakanaykichikpaq 3Amamillaymillakuykunatamikhunkichu

4Kayanimalkunatanmikhunkichis:toro,oveja,cabraima.

5Harka,kuru,barbecho,sallqacabra,pigargo,sallqatoro, chamoisima

6Llapaanimalkunachakintat'aqakuspaiskayuñanman k'utuq,uywakunaqchawpinpik'utuqanimalkunata mikhunkichis

7Chaywanpasamamikhunkichischuk'utuq t'uqyaqkunamanta,nitaqk'utusqachaki t'aqaqkunamantapascamellopas,liebrepas,coneypashinan, paykunanñut'utamasticanku,ichaqamananchakinta t'aqankuchuchayraykunqankunapaqqhellikanku

8Kuchikunapas,wasantat'aqanakusqanrayku,mana ñut'untamask'asqanrayku,qankunapaqqhelli.

9Llapaunupikaqkunamantanchaykunatamikhunkichis

10Pipasmanaaletayoq,manaescamayoqkaqtaqamanan mikhuwaqchischu.qankunapaqqaqhelli.

11Llapach'uyap'isqokunamantanmikhunkichis

12Ichaqakaykunamantanmanamikhunkichischu:atoqta, osifrageta,ospraytapas

13Llaqtanpas,cometa,buitrepasimaymana rikch'ayninmanhina

14Sapankacuervopasimaynakasqanmanhinan. 15Uchuchapas,tutahallp'apas,cucopas,halcónpas, imaymanarikch'ayninmanhina

16Huch'uylechucha,hatunlechuza,cisne

17Pelícano,gieratoq,cormorán

18Cigüeña,garzaimarikch'ayninmanhina,lapwing, laq'apas

19Llapaphalaqanimalkunapasqhellimi,manan mikhunkichischu.

20Llapach'uyap'isqokunamantanichaqamikhuwaqchis

21Amakikinmantawañuqtaqamikhunkichischu, punkuykichispikaqwakllaqtayoqmanmiqonkichis mikhunanpaqWakllaqtayoqmanmivendewaq, DiosniykichisSeñorDiospaqch'uyallaqtankankichis, nispa.Manamhukcabritotaqamamanpalechenta timpuchinkichu

22Cheqaqtapunindiezmotaqonkillapamiraykikunata, chaychakraqawatan-watanrurun.

23DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpinmikhunkichis, maypichussutintachurananpaqakllasqancheqaspi, trigoykimanta,vinoykimanta,aceiteykimantawan, ovejaykichismanta,ovejaykichismantawandiezmota mikhunkichis.AhinapinDiosniykichisSeñorDiosta manchakuytayachankichis,nispa

24Ñananchaunayñakanman,manataqapaytaatiwaqchu chayqa,nispa.DiosniykichisSeñorDiossaminchasuqtiyki, DiosniykichisSeñorDiosqasaminchasunkichischay cheqasqanmantanishutakarunmanchayqa

25Chaymantataqqolqemantukuchinki,hinaspaqolqeta makiykipiwataspa,DiosniykiSeñorDiospaakllasqan cheqasmanrinki

26Chayqolqetaqonkialmaykiqmunapayasqanmanhina, torokunapaq,ovejakunapaq,vinopaq,machasqa ukyanapaqpas,imamunasqaykipaqpas,chaypitaq DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpimikhunkichis, chaypinkusikunkichiswasiykichispas

27PunkuykikunaukhupikaqLevírunapasama saqerparinkichu;Paypapartenpasnitaqherencianpas qanwanqakanchu,nispa

28Kimsawatatukukuptinqa,chaywatallapitukuy diezmotaapamunki,hinaspapunkuykikunapaukunpi waqaychanki

29ChayLevírunaqa,(manapartenpasnitaqherencianpas qanwankasqanraykun)hukllaqtayoqrunakunapas,mana tayta-mamayoqrunakunapas,viudakunapas, punkuykikunapihamunqaku,hinaspanmikhunqaku saksasqakanqaku.AhinapinDiosniykichisSeñorDios saminchasunkichistukuyimaruwasqaykichispi,nispa

15RAKI

1Sapaqanchiswatatukukuqtinmikacharichinki

2Kaymikacharichiyimayna:Sapamanukuq runamasinmanmanukuqqakacharipunqan;manan runamasinmantachunitaqwawqenmantapas mañakunqachu;SeñorDiospakacharichisqannispa sutichasqakasqanrayku

3Wakllaqtayoqrunamantanhukmantamañakuwaq, wawqeykiwankaqmiichaqakacharinki

4Qankunaukhupimanawakchakaqtin;SeñorDiosqa anchatansaminchasunkichischayhallp'ata hap'ikapunaykipaq.

5DiosniykiSeñorDiospakunkantaallintauyarispaykiqa, kunankamachisqayllapakamachikuykunata hunt'anaykipaq

6DiosniykiSeñorDiosmiprometesusqaykimanhina saminchasunki.Askhasuyukunapinkamachikunki, paykunanichaqamanakamachikunqakuchu

7SichusDiosniykiSeñorDiosqosusqaykihallp'aykipi mayqenwawqeykichismantawakcharunapaskanman chayqa,amasonqoykichistarumiyachinkichu,nitaq

wakchawawqeykichismantamakiykichistapas wisq'ankichu.

8Makiykitanichaqahatuntakicharinki,hinaspan pisichikusqanmanhinamanukunki.

9Cuidakuy,amamillaysonqoykipiyuyaykuy:Qanchis kaqwata,kacharisqawataqaqayllaykamushanmi,nispa ñawiykitaqwakchawawqeykicontramillaykachun, manataqmiimatapasqonkichu;HinaspanSeñorDiostaqan contraqaparisunki,chaymihuchaykikanqa,nispa 10Paymanmiqonki,manataqmisonqoykipas llakikunqachuqoqtiykiqa,chayraykunDiosniykiSeñor Diosqasaminchasunkitukuyruwasqaykipi,makiykita churasqaykipipas.

11Wakchakunaqamananhayk'aqpashallp'amanta lloqsinqachu,chayraykunkamachiyki:Makiykita kicharinkiwawqeykiman,wakchakunaman, wakchakunaman,wakchakunamanpas,hallp'aykipi,nispa 12Wawqeyki,hebreoqhariotaqhebreowarmivendesqa kaspasoqtawataservisunkimanchayqa.Qanchiskaq watapitaqkacharipunki,nispa 13Saynatakachaspaykiqa,amach'usaqllaripunanpaq kacharinkichu.

14Ovejaykikunamanta,pampaykimanta,uvas p'uyñuykimantaima,DiosniykichisSeñorDiospa saminchasusqaykimantanpaymanqonki.

15YuyarinkitaqmiEgiptosuyupikamachikasqaykita, DiosniykiSeñorDiosmikacharichisurqanki

16Hinaqtinminisunkiman:“Mananqanmanta karunchakusaqchu”,nispaQantapaswasiykitapas munakusqanraykun,qanwanallinkashasqanrayku

17Hinaspanhukaultahap'isparinrinmantapunkuman wikch'uykunki,hinanpayqawiñaypaqkamachiykikanqa Kamachiykimanpaschayhinallataqmiruwanki

18Manansasachurikch'akusunki,qanmantakacharichisqa kashaqtiykiqa;Soqtawatañaservisusqaykimantaniskay kutipillank'arqanki

19Ovejaykichismantaovejaykichismantawanllapaphiwi qarikunataqaDiosniykichisSeñorDiospaqmi ch'uyanchanki,amatoroykiqphiwiuñanwanqa llank'ankichu,nitaqovejaykichispapiwiuñantapas rutunkichu

20SeñorDiospaajllasqancheqaspinsapawata mikhunkichis,qanpaswasiykichispas.

21Sichuschaypiimaqhellipaskanman,wist'upas, ñawsapas,imaqhellipaskanmanchayqa,amaDiosniyki SeñorDiosmansacrificiotahaywankichu.

22Punkuykikunaukhupinmikhunki,qhellirunapasch'uya runapaskaqllatanmikhunqa,uwijatahina,k'aspihinapas.

23Ichaqamananchaypayawarnintamikhunkichuunu hinamallpamanhich'aykunki

16RAKI

1Abibkillatayuyariychis,PascuafiestatataqDiosniykichis SeñorDiospaqruwaychis,AbibkillapinSeñorDiosqa tutallamantaEgiptomantahorqomurqasunkichis

2ChayraykunPascuafiestataDiosniykichisSeñor Diosmansacrificiotaofrecenkiovejakunamanta ovejakunamantawan,maypichusSeñorDiosqasutinta churananpaqakllasqancheqaspi.

3Amalevadurayoqt'antatamikhunkichischuQanchis p'unchaymimanaqonchuyoqt'antatamikhunki,ñak'ariy

t'antataEgiptohallp'amantausqhayllalloqsimurqanki, tukuykawsasqaykip'unchayEgiptosuyumanta lloqsimusqaykip'unchaytayuyarinaykipaq

4Qanchisp'unchaypiqamananqonchuyoqt'antata rikusunkichischu.Puntap'unchaych'isiyaqsacrificiota haywasqaykiaychapasmanantutantintutamantakama qhepakunqachu,nispa

5DiosniykiSeñorDiospaqosusqaykipunkuykiukhupipas mananPascuafiestataofreceytaatiwaqchu

6DiosniykichisSeñorDiosqasutintachuranaykichispaq akllakusqancheqaspinPascuafiestatasacrificiota ofrecenki,ch'isiyaqintihaykuypachata,Egipto nacionmantalloqsimusqaykitiempopi.

7DiosniykiSeñorDiospaakllasqancheqaspinasnaspa mikhunki,tutamantankutispakarpaykikunamanrinki

8Soqtap'unchaymimanaqonchuyoqt'antatamikhunki, qanchiskaqp'unchaytaqSeñorDiosniykipaqhatun huñunakuykanqa

9Qanchissemanatanyupanki,qanchissemanatayupayta qallarinkihoztatrigomanchurayta qallarisqaykimantapacha

10SemanafiestatataqDiosniykichisSeñorDiosman qonkichis,chaytaqaruwankichismunayllamanta ofrendaykichiswan,chaytataqmiDiosniykichisSeñor Diosmanqonkichis.

11QankunaSeñorDiosniykichispañawpaqenpin kusikunkichis,churiykichispas,ususiykichispas, kamachiykichispas,sirvienteykichispas,punkuykichis ukhupikaqLevírunakunapas,wakllaqtayoqrunakunapas, manatayta-mamayoqrunakunapas,viudakunapas,qankuna ukhupikaqkunapas,DiosniykiSeñorDiospasutinta churananpaqakllasqancheqaspi

12YuyarinkitaqmiEgiptosuyupikamachikasqaykita, chaykamachikuykunatanhunt'anki.

13Qanchisp'unchaymikarpafiestataruwanki,trigoykita vinoykitapashuñuruspayki

14Fiestaykipinkusikunki,qanpas,churiykipas, ususiykipas,kamachiykipas,sirvientaykipas,Leví runakunapas,wakllaqtayoqkunapas,manataytamamayoqkunapas,viudakunapas,punkuykikunapi kaqkunapas

15Qanchisp'unchaymiSeñorDiospaakllasqancheqaspi DiosniykiSeñorDiospaqhatunfiestataruwanki,Diosniyki SeñorDiosmisaminchasunkillapamirayniykikunapi, makiykiqllaparuwasqaykipipas,chayraykuncheqaqtapuni kusikunki.

16WatapikinsakutitanllapaqhariykikunaSeñor Diosniykiqñawpaqenmanrikhurimunqaku,paypa akllasqancheqaspiManaqonchuyoqt'antamikhuyfiestapi, semanafiestapi,karpafiestapipas,mananch'usaqllachu SeñorDiosmanrikhurimunqaku

17Sapankarunanatisqanmanhinaqosunki,Diosniykichis SeñorDiospasaminchasqanmanhina

18DiosniykiSeñorDiospaqosusqaykipunkukunapin juezkunata,oficialkunatachurankiaylluykikunaman, paykunanrunakunatachaninjuzgaspajuzganqaku

19Amanjuzgaytaqaatipankichischu;amayápitapas respetankichu,amataqmiimaregalotapaschaskinkichu, hukregaloqayachaysapakunapañawintañawsayachin, chaninrunakunaparimaynintapaswaqllichin.

20Tukuychaninkaqtaqaqatikunki,chhaynapi kawsanaykipaq,DiosniykiSeñorDiospaqosusqayki hallp'atapasherenciatachaskinaykipaq

21Amasach'a-sach'atatarpunkichuDiosniykiSeñor Diospaaltarninqayllapi.

22Amataqimarikch'aytapassayarichinkichischuChaytan DiosniykiSeñorDiosqacheqnikun

17RAKI

1AmamDiosniykichisSeñorDiosmansacrificiota haywankichuimatorotapasnitaqovejatapas,ima qhelliyoqpas,imamillaypaskaqtinqa,DiosniykiSeñor Diospaqqamillaymi

2Qankunaukhupi,DiosniykichisSeñorDiospaqosusqayki punkuykichisukhupi,qharipaswarmipas,Diosniykichis SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunataruwaq, rimanakuynintap'akispa

3Rispahukdioskunatayupaychaspayupaycharqan, intitapaskillatapas,hanaqpachamantamayqen ejercitotapas,chaykunataqamanankamachirqanichu

4Willasunkichismi,chaytauyarispapasallinta tapukunkichis,cheqaqmi,cheqaqmi,Israelpichhayna millaymillaymillayruwaykunataruwakusqanqa

5Chaymantataqchaymillayruwaqqharitaotaqwarmita punkuykikunamanpusamunki,chayqharitaotaqchay warmitapas,hinaspanrumiwanch’aqespawañunankukama

6Iskaytestigokunaqotaqkinsatestigokunaqrimasqanman hinanwañuchisqakanqaIchaqahuktestigollanisqanman hinaqamananwañuchisqachukanqa,nispa

7Ñawpaqtaqatestigokunaqmakinmipaytawañuchinqa, qhepamantaqllaparunakunaqmakinwanChhaynapin qankunaukhumantamanaallinkaqtat'aqankichis

8Juzgaypinishutasasachakuwaq,yawarwanyawarwan, rogakuywan,rogakuywan,maqaywan,maqaywanima, punkuykiukhupich'aqwaykaqtinqa,sayarispa,Diosniyki SeñorDiospaakllasqancheqasmanwicharinki.

9Levírunakunasacerdotekunaman,chayp'unchaykunapi juezmanwanhamuspatapukunkiPaykunanwillasunkichis juzgasqakashaqsentenciata.

10SeñorDiospaakllakusqancheqasmantarunakuna willasusqaykimanhinanruwankiTukuyima willasusqaykimanhinaruwanaykita.

11Kamachikuysimipiyachachisusqaykimanhina, nisusqaykimanhina,pañaladomannitaqlloq'eladomanpas saqenkichischu.

12Pipashatunchakusparuwaq,manataquyarinqachu DiosniykiSeñorDiospañawpaqenpiserviqsacerdotetapas, jueztapas,chayrunapaswañupunqan,chaymiIsraelmanta manaallinkunatawikch'upunki

13Llaparunakunanuyarinqaku,mancharikunqakutaq, manañanhatunchakunqakuñachu.

14DiosniykiSeñorDiospaqosusqaykihallp'aman chayaspayki,chaypitiyaspaninki:‘Ñoqaqamuyuriqniypi kaqllapasuyukunahinanreytachurasaq,nispa

15DiosniykiSeñorDiospaakllasqanrunatanreykananpaq churanki.

16Ichaqamanancaballokunataqamirachinqachu,nitaqmi Egiptollaqtamankutipunqachucaballokunata mirachinanpaq,SeñorDiosnisusqaykimanhina:“Manañan chayñantakutinkichisñachu”,nispa

17Manataqmiwarmikunatamirachinqachusonqonmana kutirinanpaq,manataqmiqolqetapasqoritapas mirachinqachu

18Paypakamachikuytiyananpitiyaykuspanmi,Leví runakunasacerdotekunapañawpaqenpikaqleykunatahuk libropiqelqanqa

19Hinaqtinmipayqatukuykawsasqanp'unchaykunapi leenqa,DiosninSeñorDiostamanchakuytayachananpaq, kaykamachikuysimita,kaykamachikuysimikunatapas hunt'ananpaq

20Sonqonqawawqenkunamantamanahoqarinchu, kamachikuysimimantaamakarunchakunanpaq,paña ladomannitaqlloq'emanpas,Israelpachawpinpi wawankunapiwan,qhapaqsuyunpiunaytakawsananpaq

18RAKI

1Levíayllusacerdotekunapas,llapanLevíayllukunapas Israelwanqamananimapartepasnitaqherenciatapas chaskinqakuchu

2Chayraykunwawqenkunaukhupimanaherenciayoq kanqakuchu,SeñorDiosmipaykunaqnisqanmanhina.

3Sacerdoteqasacrificiotahaywaqkunamanmikanqa,toro otaqovejañakaqtinpasSacerdotemanmiqonqaku hombrota,iskayuyanta,mawtapas.

4Paymanqonkitrigoykimanta,vinoykimanta, aceiteykimanta,ñawpaqkaqmillmamantawan

5DiosniykichisSeñorDiosmipaytaakllarqanllapa aylluykichismanta,paytapaschurinkunapiwanwiñaypaq servinanpaq

6SichumhukLevírunaqa,Israelpallaqtanmantamayqan punkuykimantahamuspa,TaytaDiospaakllasqan cheqasmantukuyyuyaywanhamunmanchayqa

7HinaspanDiosninSeñorDiospasutinpiservinqa, imaynanSeñorDiospañawpaqenpisayashaqllapawawqen Levírunakunahina

8Saynatanmijunqakuqollqentavendesqankumantawan.

9DiosniykiSeñorDiospaqosusqaykihallp'aman chayaspaykiqa,mananyachankichuchaynacionkunaq millayruwasqankuta.

10Qankunaukhupiqamananpipaschurintanitaqususinta ninaukhuntapasachiqqa,nitaqadivinakuq,nitaqtiempota qhawaq,nitaqlayqa,nitaqlayqa.

11Otaqencantador,reqsisqaespiritukunawanconsultor, layqa,nigromante

12TukuychaykunataruwaqkunanSeñorDiospaqqamillay millay,chaymillayruwaykunaraykutaqDiosniykiSeñor Diosqapaykunataqarqosunki.

13DiosniykichisSeñorDioswanmihunt'asqakanki 14Chaynacionkunaqa,qanpahap'ikapusqayki nacionkunankasurqankichistiempotaqhawaqrunakunata, yachaqkunatapas.

15DiosniykichisSeñorDiosmiñoqahinahukProfetata hatarichisunkichiswawqeykichismantapaytauyarinkichis; 16Huñunakuyp'unchaypiHorebllaqtapiDiosniykichis SeñorDiosmantatukuyimamañakusqaykimanhina: AmañaDiosniySeñorDiospakunkantauyarisaqchu,nitaq kayhatunninatarikusaqchu,amawañunaypaq,nispa 17SeñorDiostaqniwarqan:–Chaynisqankutaqaallintan rimarqanku,nispa.

18PaykunatawawqenkunamantahukProfetata sayarichisaq,qanhina,simiykunatataqsiminmanchurasaq; Paykunamanmiwillanqallapankamachisqayta,nispa 19Hinataq,pipassutiypirimasqansimiykunatamana uyariqqa,paymantamañakusaq. 20Ichaqa,noqapamanakamachisqaysimitasutiypi rimananpaqhatunchakuqqa,hukdioskunaqsutinpirimaq profetataqwañupunqa.

21Sonqoykipininki:¿ImaynatataqyachasunmanSeñor Diospamanarimasqansimita?

22MaypachachushukprofetaSeñorDiospasutinpi rimaqtin,manataqchayhinachukanman,manataq hunt'akunchuchayqa,SeñorDiospamanarimasqanmi, profetataqhatunchakusparimarqanchayqa,ama manchakunkichu

19RAKI

1DiosniykichisSeñorDiosqosunkichisnacionkunata ch'usaqyachispa,paykunaqrantinpitiyaspallaqtankupi, wasinkupitiyaqtiykichis

2Llaqtaykiqchawpinpikinsallaqtakunatat'aqanki, chaykunatanDiosniykiSeñorDiosqosunkichayta hap'ikapunaykipaq

3Hukñantawakichispa,DiosniykiSeñorDiosqosusqayki hallp'ankunatakinsat'aqamant'aqanki,chhaynapillapa wañuchiqrunakunachaymanayqekunankupaq

4Kaymiwañuchiqrunamanta,paymichaymanayqekunqa kawsananpaq:Pipasrunamasintamanayachaspawañuchiq, ñawpaqtiempopimanacheqnikusqanta;

5Imaynanrunamasinwankuskak'aspitak'utuqsach'asach'amanhaykuspa,makinhachawansach'ata kuchunanpaq,umantataqk'ancharisparunamasinta k'anchaspawañunanpaqhina.hukninllaqtamanayqekuspa kawsanqa

6Yawarmantavengakuqrunaqa,runawañuchiqta,sonqon q’oñikashaqtinqatiykachaspa,ñankarukasqanrayku,ama wañuchinanpaqIchaqamananwañunanpaqhinachu karqan,ñawpaqtiempopimanacheqnikusqanrayku

7Chayraykunkamachiyki:Kimsallaqtakunatant'aqanki, nispa

8DiosniykichisSeñorDiosqañawpaqtaytaykichisman prometekusqanman hina suyuykichista hatunyachisunkichis,hinaspataqñawpaqtaytaykichisman qonanpaqprometesqanllapahallp'ataqosunkichisman chayqa,nispa.

9Kunankamachisqaykamachikuykunatahunt'awaqchis chayqa,DiosniykichisSeñorDiostamunakunaykipaq, hinallataqñanninkunapiwiñaypaqpurinaykipaqpas Chaymantataqkinsallaqtakunatawanyapaykunki,kay kinsallaqtakunaman

10DiosniykichisSeñorDiospaqosusqaykihallp'aykipi manahuchayoqyawartaamahich'aykuchun,chhayna yawarpasqankunapikachun

11Pipasrunamasintacheqnikuspa,paytahark'akuspa, wañunanpaqwañuchispa,chayllaqtakunamantahuknin llaqtamanayqekunmanchayqa.

12Llaqtanpikurakrunakunankachamunqakuyawarmanta vengakuqpamakinman,wañunanpaq

13Ñawiykiqamananpaytakhuyapayasunkichu,aswanpas Israelmantamanahuchayoqyawarhuchatachinkachinki, allinkananpaq

14Amarunamasiykiqseñalnintaqahorqonkichu,chaytaqa ñawpaqtiempopiherenciaykipichurarqanku,chaytan DiosniykiSeñorDiosqosusqaykihallp’apiherenciata chaskinki.

15Mananhuktestigollarunapacontranpihatarinqachuima huchamantapas,nitaqimahuchamantapas, huchallikuptinpas

16Sichumllullatestigopipacontranpimanaallinkaqta willananpaqhatarinmanchayqa

17Chayp'unchaykunapich'aqwaypikaqqharikunaSeñor Diospañawpaqenpisayanqaku,sacerdotekunaqjuezkunaq ñawpaqenpi

18Juezkunapasallintantapunqaku,chaytestigollulla testigokaqtin,wawqencontrallullakuspawillaqtinqa

19Hinaqtinmiwawqentaruwananpaqyuyaykusqanman hinapaytaruwankichis.

20Puchuqkunapasuyarinqaku,mancharikunqaku, kunanmantapachataqmanañaqankunaukhupichhayna millaytapasruwanqakuñachu.

21Ñawiykipasmanankhuyapayanqachu;ichaqakawsaymi rinqakawsaymanta,ñawimantañawimanta,kirumanta kirumanta,makimantamakimanta,chakimantachakimanta.

20RAKI

1Awqaykikunawanmaqanakuqlloqsispa,caballokunata, carretakunata,qanmantaaswanaskharunakunatapas rikuspaykiqa,amapaykunatamanchakuychu,Egipto suyumantahorqomuqniykiSeñorDiosniykichisqa qanwanmikashan

2Maqanakuymanasuykushaqtiykichismisacerdote asuykamusparunakunawanrimanqa

3Hinaspanpaykunataninqaku:Israelllaqta,uyariychis, kunanp'unchaymiawqaykichiswanmaqanakunaykichispaq asuykushankichis

4DiosniykichisSeñorDiosmiqankunawankuskarishan, awqaykichiskunawan maqanakunanpaq, qespichisuykichispaq

5Hinaqtinmiguardiakunarunakunataninqaku:¿Imataq kanmanmosoqwasitahatarichispamanasapaqchakuq? ripuspawasinmankutipuchun,amaawqanakuypi wañunman,hukrunapassapaqchananpaq,nispa

6¿Imarunataquvaschakratatarpuspamanaraq mikurqanchu?ripuspawasinmankutipuchun,ama awqanakuypiwañunman,hukrunapasmikhunman,nispa

7¿Imaqharitaqwarmitacasarakuspamanacasarakuq? ripuspawasinmankutipuchun,amaawqanakuypi wañunman,hukrunapaspaytahap'inanpaq,nispa.

8Hinaqtinmichayoficialkunaqarunakunamanastawan rimapayanqaku,paykunataqninqaku:“¿Imarunataq manchachikuqpisikallpayoq?”,nisparispawasinman kutipuchun,wawqenkunaqsonqonpassonqonhina pisiyananpaq,nispa

9Kamachiqkunarunakunawanrimaytatukuqtinkutaq, ejercitokunaqumallinkunatachuranqakurunakunata umallinankupaq

10Llaqtawanmaqanakunaykipaqasuykuspaykiqathak kawsaytawillay

11Hinataq,sichusthak-kaywankutichisunki, kichasunkitaqchayqa,kanqa,chaypitarisqallapa runakunanimpuestopaganaykikanqa,servisunkitaqmi

12Manataqqanwanthak-kaypiapanakuytamunanmanchu, aswanpasqanwanmaqanakunqachayqa, muyuykunkichismi

13DiosniykichisSeñorDioshap'iykuqtintaq,llapa qharikunataespadawanwañuchinkichis.

14Warmikunata,huch'uywawakunata,uywakunatapas, llaqtapillapasaqueokunatapas,qankikiykipaqhap'inki Chaynapimenemigoykikunapaqechusqantamikunki, chaytamDiosnikichikTaytaDiosqaqusurqanki,nispa

15Chhaynatanruwankiqanmantaanchakarullaqtakunata, manachaysuyukunaqllaqtankunamanta

16DiosniykichisSeñorDiospaherenciaykichista qosusqaykillaqtakunamantanichaqaamaima samayniyoqtapasqespichinkichischu

17Ichaqaqanmipaykunatach'usaqyachinkiChaykunan kanku:Hetrunakuna,amorrunakuna,Canaánrunakuna, Ferezrunakuna,Hevrunakuna,Jebuseorunakunapas DiosniykiSeñorDiospakamachisusqaykimanhina 18Chaypaqmiyachachisunkichis,diosninkupaqtukuy millaymillayruwayninkumanhinaruwanaykichikpaq; ChaynatamDiosnikichikTaytaDiospacontranpi huchallikunkichik.

19Unayñallaqtatamuyuykunkichayqa,ama sach'ankunataqahachawanhich'aykunkichu,manataqmi chaykunataqakuchunkichu(chakrasach'aqarunaq kawsayninmi)muyuykuchinaykipaq

20Mikhunapaqsach'akunamanakasqankuta yachasqaykichissach'akunallatanthunispakuchunki; Qanwanmaqanakuqllaqtaqcontranpihark'akunata sayarichinki,chayllaqtataatipanankama,nispa

21RAKI

1DiosniykichisSeñorDiospaqosusqaykihallp'api chakrapiwañusqatatarinkuman,manataqyachakunmanchu piwañuchisqanta

2Hinankurakrunakunapasjuezniykikunapas lloqsimunqaku,hinaspantupunqakuwañuchisqarunaq muyuriqninpikaqllaqtakunata

3Wañusqarunaqqhepanpikaqllaqta,chayllaqtapikurak runakunapashukvaquillatahap’inqaku,manallank’asqa, yugopimanaaysakuq;

4Chayllaqtapikurakrunakunanvaquillata uraykachinqakumanatarpusqanitaqtarpusqaq’omer wayq’oman,hinaspanchaywayq’opivaquillaqkunkanta wañuchinqaku.

5LevipachurinsacerdotekunanasuykunqakuPaykunatan DiosniykiSeñorDiosqaakllarqanpaytaservinankupaq, SeñorDiospasutinpisaminchanankupaqwanPaykunaq rimasqankuwanmillapach'aqwaypas,llapamaqaykunapas juzgasqakanqa

6Wañusqarunaqwaqtanpikaqllapakurakrunakunan, wayq'opiumantakuchusqavaquillapatapimakinkuta mayllikunqaku

7Hinaqtinmipaykunaqaninqaku:Makiykuqamanan kayyawartahich’aykuchu,nitaqñawiykupasrikurqanchu”, nispa.

8SeñorDiosníy,kacharichisqaykiIsraelllaqtaykita khuyapayay,amataqmanahuchayoqyawartaIsrael llaqtaykimanqoychu.Hinanyawarninkupampachasqa kanqaku

9ChayhinatanSeñorDiospañawpaqenpichaninta ruwaspaykichisqa,manahuchayoqyawarhuchaykichista ch'usaqyachinkichis

10Awqaykikunawanmaqanakuqlloqsispa,Diosniyki SeñorDiospaykunatamakiykimanhap'iykuqtin,preso hap'ispayki

11Chaypresokunaukhupihuksumaqwarmitarikunki, warmiykimanmunaychakunaykipaq.

12ChaymantataqwasiykimanpusankiUmantarutukunqa, uñankunatapasrutunqa

13Chaywarmiqapresochasqanp'achantap'achakuspan wasiykipiqhepakunqa,hinaspanhukkillahunt'ata waqanqataytanmantamamantawan,chayqhepamantaq paymanhaykuspaqosankanki,paytaqwarmiykikanqa

14Manachuspaywankusikunkichayqa,may munasqanmanmikacharinki;ichaqamananqolqeraykuchu rantikunki,huch'uyyaykusqaykirayku

15Hukqhariiskaywarmiyoqkaqtin,hukninmunakusqan, huknintaqcheqnisqa,wawankunawachakuqtinkutaq, munakusqanpascheqnisqapasPiwichurinpas cheqnikusqanpakaptinqa

16Churinkunatakapuqnintaherenciatachaskispaqa, munakusqanpiwiwawanpachurintamanachiqnisqapiwi churinmantañawpaqmantukuchinqachu

17Ichaqapiwichurinmantachiqnisqachurintareqsichinqa, tukuykaqninkunamantaiskaykutitaqospapiwichuripa derechonqapaypa

18Pipask'ulluchakuq,manakasukuqchuriyoqkaspa, taytanpanitaqmamanpakunkantamanakasukuq, wanachiqtinkupasmanakasukuqchurinkaqtinqa

19Chaymantataqtaytanwanmamanwanhap'ispallaqtanpi kurakrunakunaman,tiyasqanpunkumanwanpusanqaku 20Llaqtanpikurakrunakunataninqaku:Kaywawaykuqa k'ullu,manakasukuqmi,mananrimasqaykuta kasukunqachupayqamikhuqmi,machasqataqmi

21Llaqtanpillaparunakunanrumiwanch'aqenqaku wañunanpaq.LlapanIsraelrunakunauyarispan mancharikunqaku

22Pipaswañunanpaqhinahuchataruwaspawañuchisqa kaspasach'amanwarkuspaykiqa.

23Ayanqamanantutantinsach'apatapiqhepakunqachu, aswanpaschayp'unchaymip'ampapunkiWarkusqarunaqa Diospañakasqanmi.

22RAKI

1Mananwawqeykiqtorontapasnitaqovejankunatapas pantashaqtarikuspapakakunkichu.

2Wawqeykimanaqayllaykipichukanqa,manataqpayta reqsinkichayqa,wasiykimanmiapamunki,wawqeyki maskhanankama,kutichipunaykikama

3Asnonwanpaschhaynatanruwanki.p'achanwantaq chhaynataruwanki;Wawqeykiqchinkachisqanta, tarisqaykiwan,chhaynallatataqruwanki,mananpakakuyta atiwaqchu

4Mananwawqeykiqasnontapasnitaqtorontapasñanpi urmaykamuqtarikunkichu,hinaspataqpaykunamanta pakakunki

5Warmiqamananqhariqp'achanwanqap'achakunanchu, nitaqqharipaswarmiqp'achanwanp'achakunanchu, DiosniykiSeñorDiospaqqamillakuymi

6Sichushukp'isqoqq'esachanqañanpimayqen sach'apipas,allpapipas,uñakunaña,uhukunaña,uñakuna patapitiyaqrepresapas,uhukunapatapiñatiyaqp'isqupas, amauñankunawankuskachuhap'inkichu.

7Ichaqaimañakaqtinpaschayrepresatakacharinki, hinaspauñakunataqanmanpusankiChaynapiallin kanaykipaq,unaytakawsanaykipaqpas,nispa

8Mosoqwasitahatarichispaykiqawasiykipapatanpaqmi hukbarrachataruwanki,chaynapiwasiykimanyawarta amaapamunaykipaq,chaymantapipasurmaptinqa

9Uvaschakraykipiqamananimaymanamuhukunataqa tarpunkichu,tarpusqaykimuhuykipas,uvaschakraykiq rurunpasqhellichakunanpaq.

10Amatorowanasnowankuskachuyapunkichu

11Amamchurakunaykichumillmamantawanlinomanta pachata.

12P'achaykiqtawakuchunmanmik'aspikunataruwanki

13Pipaswarmitacasarakuspapaymanhaykuspa cheqnikuqtinqa.

14Chaywarmicontrarimaspa,millaysutiwanrimaspaniy: “Kaywarmitanpusarqani,paymanhamuspayqamanan sirvientataqatarirqanichu”,nispa.

15Hinansipaspataytanmamanpiwanchaysipaspa doncellakayninmantaseñalkunatallaqtakurakkunaman pusamunqaku.

16Sipaspataytantaqkurakrunakunataninqa:Kay runamanmiususiytaqorqani,payqacheqnikunmi,nispa 17HinaqtinmiJesusqapaypacontranpirimapayaran: “Mananususiykitaqasirvientataqatarirqanichu”,nispa chaywanpaskaykunaqaususiypadoncellakayninpa señalninkunan.Chayp'achataqallaqtapikurakrunakunaq ñawpaqenpinmast'arinqaku

18Chayllaqtapikurakrunakunanchayrunatahap’ispa muchuchinqaku.

19Pachaksicloqollqewanmipaytahuñunqaku,hinaspan sipaspataytanmanqonqaku,Israelsipastamillaysutita churasqanrayku.manapaschátukuyp’unchayninkunata t’aqanmanchu

20Ichaqakaynisqankucheqaqkaqtin,manataqchay sipaspaseñalninkunatatarinkumanchuchayqa.

21Chaysipastaqataytanpawasinpapunkunman pusamunqaku,llaqtanpirunakunataqrumiwanch'aqenqaku wañunanpaq,Israelnacionpimanayuyayniyoq kasqanrayku,taytanpawasinpirabonataruwananpaq, chhaynapinqankunaukhupimanaallinkunata wikch'upunkichis.

22Hukqhariqosanwancasarasqawarmiwanpuñushaqta tarinkumanchayqa,iskayninkunwañunqaku,warmiwan puñuqqharipaswarmipas,chhaynapinIsraelmantamana allinkunatawikch'upunki

23Sipassipaschaqosanwancasarakunanpaqcasarakuqtin, hukqharitaqllaqtapitarispapaywanpuñunmanchayqa, nispa

24Chaymantataqiskayninkutachayllaqtapunkuman pusankichis,rumikunawanch'aqespawañunankupaqchay sipascha,llaqtapikashaspamanawaqasqanrayku;Chay runaqa,runamasinpawarmintahumillachisqanraykum, manaallinkunataqarqunkichik,nispa

25Ichaqasichuspipascasarakusqasipastachakrapitarin, hinaspataqchayqharikallpawanpuñuspapuñunqachayqa, paywanpuñuqqharillanwañunqa

26Sipastaqaamaimatapasruwankichusipaspiqamanan wañuymanhinahuchaqakanchu,runamasincontra sayarispawañuchiqtinqa,chhaynallataqmikaypas

27Chakrapitariruspanmicasarakusqasipasqaparirqa, manataqmipipassalvananpaqkarqachu.

28Pipasmanacasarakusqasipastatarispahap'ispapaywan puñuykuspatarinkuman

29Paywanpuñuqqhariqa,sipaspataytanmanphisqa chunkasicloqolqetaqonqa,paytaqwarminkanqa huch'uyyaykusqanrayku,tukuyp'unchawninpimana karunchakunmanchu

30Qhariqamanantaytanpawarmintacasarakunanchu, nitaqtaytanpap'achantapastarinqachu.

23RAKI

1Rumikunawank'irisqakaqtinpas,cuerponpaskuchusqa kaqtinqamananSeñorDiospahuñunakuyninman haykunqachu.

2QhellirunaqamananSeñorDiospahuñunakuyninman haykunqachuChunkakaqmiraykamapasmanamTayta Diospahuñunakuyninmanqahaykunqachu.

3AmonitapasMoabllaqtayoqpasmananSeñorDiospa huñunakuyninmanhaykunqachuChunkakaq mirayninkukamapasmanamwiñaypaqchuTaytaDiospa huñunakuyninmanhaykunqaku

4Egiptomantalloqsimushaqtiykichisqamanant'antawan unuwanchuñanpituparqankichis.Mesopotamialawpi PetorllaqtayuqBeorpachurinBalaamtañakasunaykipaq contratasusqaykiraykum

5ChaywanpasDiosniykiSeñorDiosqamananBalaamta uyariytamunarqanchuDiosniykichisSeñorDiosmiichaqa chayñakaytaqasaminchaykichismantukuchirqan, DiosniykichisSeñorDiosmunakusqaykirayku.

6Amawiñaypaqchuthakkayninkuta,allin kawsayninkutapasmaskhankichu

7AmamEdomllaqtayuqrunataqamillakunkichu.Payqa wawqeykin,mananEgiptorunataqamillakunkichuPaypa hallp'anpiwakllaqtayuqkasqaykirayku

8Paykunamantanaceqwawakunaqakinsakaq mirayninkupinSeñorDiospahuñunakuyninman haykunqaku

9Ejércitoawqaykikunaqcontranpilloqsimuqtinqa,tukuy millayruwaykunamantanhark'asunki

10Qankunaukhupipipasqhellikayninraykumanach'uya kashaqtutapiqhellikaqtinqa,campamentomanta lloqsipunqa,manancampamentomanhaykunqachu

11Ch'isiyaqtintaqunuwanmayllikunqa,inti chinkaykuqtintaqwakmantacampamentomanhaykunqa

12Campamentomantahawapipashukcheqasniyoqmi kanki,chaymanmilloqsinki

13Qantaqarmaykipatapihukremayoqkanki.Hinaptinmi, hawallaqtakunamansamaykuspaykiqa,chaywanuchkunki, hinaspakutispaqammantahamuqtatapaykunki

14DiosniykichisSeñorDiosmicampamentoykichispa chawpinpipurishan,qantaqespichisunaykipaq, awqaykikunatasaqenanpaqwan.chaymicampamentoykiqa ch'uyakanqa,manaqhellikaqtaqanpirikuspa,qanmanta t'aqakunanpaq

15Patronninmantaayqekuqkamachitaqaama patronninmanqonkichu

16Qankunawanmiqankunaukhupitiyanqa,mayqen punkuykipipas,maypichusaswanmunasqanmanhina akllakusqanpi,amasarunchankichu

17Israelpaususinkunamantaqamanankanqachurabona warmipas,Israelpamirayninkunamantapassodomitapas kanqachu

18Rabonawarmiparantintapasnitaqallqupachanintapas DiosniykichisSeñorDiospawasinmanqamananima promesatapasapamunkichischu,chayiskayninmimillay millayDiosniykiSeñorDiospaqqa

19Wawqeykimanqaamausurawanmanunkichu qolqemantausuriy,mikhunamantausuriy,usurawan prestasqaimamantapasusuriy.

20Wakllaqtayoqrunamanmiusurawanprestawaq Wawqeykimanmiichaqaamausurataqamanunkichu, DiosniykiSeñorDiossaminchasunaykipaq,maymanchus hap'inaykipaqrisqaykihallp'apillapamakiykita churasqaykipi,nispa

21DiosniykiSeñorDiosmanprometekuspaykiqa,ama pisipankichuchaypromesahunt'anaykipaqChaytaqqanpi huchakanman

22Sichusprometekusqaykitasaqenkichayqa,manan huchaykichukanqa

23Simiykimantalloqsimuqtawaqaychanki,hunt'ankipas DiosniykichisSeñorDiosmanprometekusqaykimanhina ofrendaofrendamanhina

24Runamasiykiquvaschakranmanhaykuspaqa, munasqaykimanhinauvaskunatamikhunki.Ichaqamanan mayqentapasmankaykimanqachurankichu,nispa

25Runamasiykiqsayashaqtrigonmanhaykuspaykiqa makiykiwanmirinrikunatap'utuwaq.Ichaqaamam runamasiykipasayasqantrigomanqahukhozta kuyuchinkichu,nispa

24RAKI

1Qhariwarmitacasarakuspacasarakuspa,paypiqhelli kaqtatarisqanrayku,manaallinqhawarisqakaytatariqtin, t'aqanakunankupaqqelqataqelqachun,makinmanqospataq wasinmantakachachun.

2Wasinmantalloqsipuspataq,wakqhariqwarmin kapunman

3Qhepakaqqosataqpaytacheqnikuspa t'aqanakunankupaqqelqataqelqaspamakinmanqospa wasinmantaqarqopunmanchayqa,nispaotaqqhepakaq qosawañupunmanchayqa,esposankananpaqhap’iq; 4Ñawpaqosanpas,paytaqarqoqmi,qhellichasqaña kaqtinqa,manañawarmintacasarakuytaatinmanchu.Tayta Diospañawpaqenpiqamillakuypaqmi,manataqmichay allpataqahuchallichinkichu,DiosnikichikTaytaDiospa herencianpaqqususqaykihallp'ata

5Qharimosoqwarmiwancasarakuspaqamanan guerramanqalloqsinqachu,manataqmiimallank'anatapas ruwanqachu,aswanpaswasinpihukwatalibrenkanqa, casarakusqanwarmintataqkusichinqa

6Mananpipasurantapasnitaqhanaqmolinorumitapas prendakananpaqqahap'inmanchu,pipasvidantapasprenda kananpaqmiqechun

7SichuspipasIsraelpamirayninkunamantamayqen wawqentapassuwashaqtatarinkuman,hinaspataq rantikunmanotaqvendenmanchayqachaymantaqachay

suwawañunqa;Hinaspanqankunaukhumantamana allinkunatawikch'unkichis,nispa.

8Lepraonqoywankashaspaqaallintaqhawarikuy,Leví runakunasacerdotekunaqyachachisusqaykimanhina ruway.

9YuyariychisEgiptonacionmantalloqsimusqaykichis qhepaman,DiosniykichisSeñorDiospaMiriamtañanpi ruwasqanta.

10Wawqeykimanimatapasprestaspaqa,mananwasinman haykunkichuprendataapamuq

11Qanmisayanki,manusqaykirunataqmihawa llaqtakunapiprendatahorqomusunki

12Chayrunawakchakaqtinqa,mananprendawanqa puñunkichu

13Imaynañakaqtinpasintichinkaykuqtinmiprendata qonki,paykikinp'achanwanpuñuspasaminchasunki, DiosniykiSeñorDiospañawpaqenpichaninmikanqa

14Wakcha,wakcha,wakcha,wakcha,wawqeykikunaña, manawakllaqtayoqrunakunaña,manasarunchankichu.

15Paypap'unchayninpinqolqetaqonki,manataqmiintipas chaymanseqanqachuWakchakasqanraykumsunqunta churan,manachayqaTaytaDiospacontraykipi qaparisunkiman,hinaspahuchaykikanman,nispa

16Manantayta-mamakunataqawañuchinqakuchu wawankunarayku,nitaqwawankunapastayta-mamanrayku wañuchisqakanqakuchu

17Wakllaqtayoqpa,manatayta-mamayoqpa juzgasqantaqaamawaqllichinkichu.amataqviudapa p'achantapasprendamanapakuychu

18IchaqayuyarinkiEgiptosuyupikamachikasqaykita, DiosniykiSeñorDiostaqkacharichisurqanki,chayraykun kamachiykikaytaruwanaykipaq

19Chakraykipicosechaykitakuchuspa,chakrapihuk gavillatapasqonqaspaykiqa,mananwakmantaapamuq rinkichu,wakllaqtayoqkunapaq,manatayta-mamapaq, viudapaqpas,DiosniykiSeñorDiossaminchasunkichis tukuyimaruwasqaykipipas.

20Aceitunassach'aykitamaqaspaykiqa,amak'allmakunata chimpankichu,wakllaqtayoqkunapaq,manataytamamapaq,viudapaqpas.

21Uvaschakraykipiuvaskunatapallaspaykiqa,manan chayqhepamanqapallankichu

22YuyarinkitaqmiEgiptosuyupikamachikasqaykita.

25RAKI

1Runakunapurach'aqwaykaqtin,juezkunajuzganankupaq hamuqtinkuqa;chaymantataqchaninrunakunata chaninchanqaku,millayrunakunatataqhuchachanqaku

2Hinataq,millayrunamaqasqakananpaqhinakaqtinqa, juezqapuñuchinqa,huchanmanhinataquyanpa ñawpaqenpimaqanqa.

3Tawachunkamaqt'akunatanqonman,manataqaswan askhatachu,paqtanwawqeykiqamillaymaqasqahina qhawarisunkiman

4Toroqatrigotasaruspaqaamamsimintamuchunkichu 5Wawqekunakuskatiyaqtinku,hukninkuwañuspamana wawayoqkaspaqa,wañuqpawarminmanawakllaqtayoq runawancasarakunqachu,qosanpawawqenmipayman haykuspacasarakunqa,qosanpawawqenparuwanantataq ruwanqa

6Piwiwachakuqwawanqawañusqawawqenpasutinpin churakunqa,Israelmantamanaqarqosqakananpaq.

7Sichuschayrunawawqenpawarmintamanacasarakuyta munanmanchuchayqa,wawqenpawarminkurak runakunamanpunkumanwichachun,hinaspanichun: QosaypawawqenqamananmunanchuwawqenpaqIsraelpi sutitahatarichiyta,mananqosaypawawqenparuwananta hunt'anqachu,nispa.

8Llaqtanpikurakrunakunanpaytawaqyaspa rimapayanqaku

9Hinanwawqenpawarminkurakrunakunaqqayllanpi paymanhamuspa,chakinmantazapatontahorqospauyanta thuqaykunqa,hinaspanninqa:“Chayhinatanruwanqaku wawqenpawasintamanahatarichiqrunawanqa”,nispa 10Israelnacionpinsutichasqakanqa:Zapatontasuchuqpa wasin,nispa.

11Qharikunach'aqwanakuqtinku,hukpawarminqosanta maqaqpamakinmantaqespichinanpaqasuykuqtin,makinta haywarispapakasqahap'iqtin.

12Hinaptinmimakintakuchurqunki,ñawiykiqamanam khuyapayanqachu

13Bolsaykipiqamananimaymanallasakunayoqchukanki, hatunpashuch'uypas

14Wasiykipiqamananimaymanatupuyniyoqchukanki, hatunpashuch'uypas.

15Ichaqaqanmikankiallin,chanintupuy,chayhinapin DiosniykiSeñorDiosqosusqaykihallp'api p'unchayniykikunaunaytawiñananpaq.

16Llapachhaynataruwaqkunapas,manachanin ruwaqkunapas,DiosniykiSeñorDiospaqqamillakuypaqmi

17YuyariychisEgiptomantalloqsimushaqtiykichisñanpi Amalecrunakunaqruwasqankuta

18Imaynatanñanpitupasurqanki,qhepaykipikaqllapapisi kallpayoqkunatapas,sayk’usqa,sayk’usqakashaqtiyki, waqachisurqankiManataqmiDiostamanchakurqachu

19ChayraykunDiosniykichisSeñorDiosqallapa awqaykichiskunamantasamaykachisunkichis,chay hallp'atahap'inaykipaqqosusqaykihallp'api,amalec runakunaqyuyariynintahanaqpachamanta chinkachinkichis.manaqunqankichu.

26RAKI

1DiosniykichisSeñorDiospaqosusqaykihallp'aman haykuspa,chaypitiyaqtiykichis

2DiosniykiSeñorDiospaqosusqaykihallp'amanta apamusqaykimantañawpaqkaqrurutahap'ispahuk canastamanchuranki,hinaspanrinkiDiosniykiSeñor Diospasutintachurananpaqakllasqancheqasman

3Chayp'unchaykunapisacerdotemanrispaninki:Kunan p'unchaymiDiosniykiSeñorDiosmanwillashani,ñawpaq taytanchiskunamanSeñorDiosjurasqansuyuman chayamusqayta,nispa

4Sacerdotetaqmakiykimantacanastatahorqospa DiosniykiSeñorDiospaaltarninpañawpaqenmanchuranqa

5DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpirimaspa ninkichis:“WañunanpaqhinaSirianacionniyoqrunan taytayqakarqan,Egiptomanuraykamuspataqpisi runakunawanchaypitiyaran,chaypitaqhatun,atiyniyoq, askharunayoqnacionmantukupurqan.

6Egiptorunakunaqamanaallintanvalekuwarqanku, ñak'arichiwarqankun,sinchisirvientemantukuchiwarqanku

7ÑawpataytanchiskunaqDiosninSeñorDiosman waqyakuqtiykutaq,SeñorDiosqakunkaykutauyarirqan, ñak'arisqaykutapas, llank'asqaykutapas, sarunchasqaykutapasqhawarirqan.

8SeñorDiosmiEgiptosuyumantahorqomuwarqanku atiyniyoqmakinwan,makintamast'arisqawan,sinchi manchakuywan,señalkunawan,musphanakunawanima 9Paymikaycheqasmanpusamuwarqanku,kay hallp’atataqqowarqanku,lechewanmielwanpuriq hallp’ata

10Kunantaq,SeñorDiosníy,qowasqaykihallp'amanta ñawpaqrurukunataapamurqaniChaytataqDiosniyki SeñorDiospañawpaqenmanchuranki,DiosniykiSeñor Diospañawpaqenpitaqyupaychanki

11KusikunkichisDiosniykichisSeñorDiospa qowasqaykimanta,qankunaman,wasiykichismanpas, qanpas,Levírunakunapas,qankunaukhupikaqwak llaqtayoqrunakunapas

12Diezmotaqospaykiqakinsakaqwatapindiezmotaqonki, chaymiLevírunaman,wakllaqtayoqman,manataytamamayoqkunaman,viudamanpasqonki,punkuykichis ukhupimikhunankupaq,saksasqakanankupaqpas.

13DiosniykichisSeñorDiospañawpaqenpininki: “Wasiymantach'uyakaqkunatahorqomuni,hinallataqLeví runakunaman,wakllaqtayoqkunaman,manataytamamakunaman,viudakunamanpas,kamachiwasqaykiman hina,manankamachikuyniykikunataqap'akirqanichu, manataqmiqonqarqanichu.

14Llakikusqaypiqamananmikhurqanichu,manataqmi imatapasqhellipaqchuqechurqani,nitaqwañuqkunapaq imatapasqorqanichu,aswanpasDiosniySeñorDiospa rimaynintanuyarirqani,kamachiwasqaykimanhinan ruwarqani

15Ch'uyatiyasqaykimanta,hanaqpachamantaurayman qhawariy,hinaspaIsraelllaqtaykita,qowawasqaykiku hallp'atasaminchay,ñawpaqtaytaykumanjurasqaykiman hina,lechewanmielwanpuriqhallp'a.

16Kunanp'unchaymiDiosniykiSeñorDioskamachisunki kaykamachikuykunata,kamachikuykunatahunt'anaykipaq 17Kunanp'unchaymiSeñorDiostaninkiDiosniyki kananpaq, ñanninkunapi purinaykipaq, kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawanhunt'anaykipaq,kunkanta uyarinaykipaqpas

18SeñorDiosmikunanp'unchaywillasunki prometesusqaykimanhinasapanllaqtankanaykipaq,llapa kamachikuyninkunatahunt'anaykipaqpas

19Llapakamasqansuyukunamantaaswanhatunkananpaq, yupaychaypi,sutinpi,hatunchasqapiwanAhinapin DiosniykichisSeñorDiospaqch'uyallaqtakankichis, paypanisqanhina,nispa

27RAKI

1HinaqtinmiMoisesqaIsraelnacionpakurakrunakunawan kuskarunakunatakamachiran:Kunankamachisqayllapa kamachikuykunatahunt'aychis,nispa.

2JordánmayutachimpaspaDiosniykichisSeñorDiospa qosusqaykihallp'amanchimpaspaykichismihatun rumikunatasayarichinkichis.

3Paykunamanmiqelqankikaykamachikuysimipillapa simikunata,chimpaspayki,DiosniykiSeñorDiospa

qosusqaykihallp'amanhaykunaykipaq,chayhallp'aqa lechewanmielwanpuriqhallp'aman.Ñawpataytaykikunaq DiosninSeñorDiospaprometesusqaykimanhina

4ChayraykunJordánmayutachimpaspaykichis,kunan kamachisqayrumikunataEbalorqopisayarichinkichis, hinaspataqyesowanllusiykunkichis

5ChaypinDiosniykichisSeñorDiospaqaltartahatarichinki, rumimantaaltarta.

6DiosniykichisSeñorDiospaaltarnintaqarumikunawanmi hatarichinki,chaypitaqruphachinasacrificiokunata DiosniykichisSeñorDiosmanhaywarinkichis

7Sumaqkawsaysacrificiokunatahaywaspachaypi mikhunki,DiosniykiSeñorDiospañawpaqenpitaq kusikunki

8Rumikunapitaqkaykamachikuysimipillapasimikunata sut’itaqelqanki.

9MoisespaslevitasacerdotekunapiwanllapanIsrael runakunatanirqanku:–Israel,cuidakuychis,uyariychis kunanp'unchaymiSeñorDiosniykiqllaqtanmantukupunki.

10ChayraykunDiosniykiSeñorDiosparimayninta kasukunki, kamachikuyninkunata kamachikuyninkunatawanhunt'anki,kunan kamachisqaykimanhina

11Chayp'unchaymiMoisesqarunakunatakamachirqan:

12PaykunanGerizimorqopatapisayanqakurunakunata saminchanankupaq,Jordánchimpamanchayaspaykichis Simeon,Leví,Judá,Isacar,Jose,Benjamín

13PaykunanEbalorqopatapisayanqakuñakanankupaq. Rubén,Gad,Aser,Zabulon,Dan,Neftalíima

14Levírunakunanrimapayanqaku,hinaspanllapaIsrael runakunataninqaku:

15Ñakasqakachunimarallasqaotaqchullusqaidolotapas SeñorDiospamillaymillakuynintaruwaspapakallapi churaqrunaqa.Llapallanrunakunataqninqaku:“Amen”, nispa

16Ñakasqakachuntaytanwanotaqmamanwank'anchaq runaqa.Llapallanrunakunataqninqaku:“Amen”,nispa.

17Ñakasqakachunrunamasinpaseñalnintahorqoqqa Llapallanrunakunataqninqaku:“Amen”,nispa

18Ñawsakunatañanmantakarunchakuqñakasqakachun. Llapallanrunakunataqninqaku:“Amen”,nispa

19Ñakasqakachunwakllaqtayoq,manatayta-mamayoq, viudaqjuzgasqantawaqllichiqqa.Llapallanrunakunataq ninqaku:“Amen”,nispa

20Ñakasqakachuntaytanpawarminwanpuñuqqa taytanpafaldantakicharisqanrayku.Llapallanrunakunataq ninqaku:“Amen”,nispa

21Ñakasqakachunimaanimalkunawanpaspuñuqqa. Llapallanrunakunataqninqaku:“Amen”,nispa

22Ñakasqakachunñañanwan,taytanpaususinwanotaq mamanpaususinwanpuñuqqaLlapallanrunakunataq ninqaku:“Amen”,nispa.

23ÑakasqakachunsuegranwanpuñuqqaLlapallan runakunataqninqaku:“Amen”,nispa

24Ñakasqakachunrunamasintapakallapimaqaqrunaqa Llapallanrunakunataqninqaku:“Amen”,nispa

25Ñakasqakachunmanahuchayoqrunatawañuchinanpaq premiotachaskiqqaLlapallanrunakunataqninqaku: “Amen”,nispa

26ÑakasqakachunkayKamachikuySimipillapan simikunatamanatakyachiqrunaqaLlapallanrunakunataq ninqaku:“Amen”,nispa

1DiosniykichisSeñorDiospakunkantaallintauyarinkichis, kunankamachisqaytahunt'awaqchischayqa,Diosniyki SeñorDiosmikaypachapillapasuyukunamantaaswan altomanchurasunkichis

2Tukuychaysaminchaykunanqanmanhamusunki, hap'isunkitaq,DiosniykiSeñorDiosparimaynintauyarinki chayqa

3Llaqtapisaminchasqakanki,chakrapipassaminchasqa kanki

4Saminchasqankanqacuerpoykiqrurunkuna,hallp'aykiq rurunkuna,uywaykikunaqrurunkuna,wakaykikunaq miraynin,ovejaykikunaqt'aqankunapas

5Saminchasqankanqacanastaykipas,waqaychanaykipas 6Yaykukuspaykiqasaminchasqamkanki,lluqsispaykipas saminchasqamkanki

7SeñorDiosmiawqaykikunataatipachisunki,paykunan hukñanllapilloqsimunqaku,qanchisñannintataq ayqekunqaku

8TaytaDiosmisaminchanaykichistakamachisunkichis waqaychanawasiykichispi,tukuyimamanpas churasqaykikunapipasDiosniykichisSeñorDios qosusqaykihallp'apinsaminchasunkichis

9SeñorDiosmiqanpaqch'uyallaqtatasayarichinqa, prometesusqaykimanhina,sichusDiosniykichisSeñor Diospakamachikuyninkunatahunt'aspapurinkichischayqa 10KaypachapillaparunakunanreparanqakuSeñorDiospa sutinwanwaqyasqakasqaykitaHinaspan mancharikusunkiku,nispa

11SeñorDiosqaaskhayachisunkichismiaskhaykichista, cuerpoykichisparurunkunapi,uywaykichisparurunkunapi, hallp'aykichisparurunkunapiwan

12SeñorDiosmiallinqhapaqkaynintakicharisunki,hanaq pachata,paratahallp'aykimantiemponpiparachimunanpaq, makiykiqllaparuwasqaykikunatapassaminchananpaq, askhasuyukunamanpasmanukunki,manataq manukunkichu

13SeñorDiosmiumaykitaruwasunki,mananchupatachu hanaqllapinkanki,manataquraypichukanki;Diosniykichis SeñorDiospakamachikuyninkunata,kunankamachisqayta kasukuspahunt'anaykipaq

14Kunanp'unchaykamachisqaysimikunamantapasamayá pañaladomanpaslloq'eladomanpast'aqakunkichu,huk dioskunatayupaychanaykipaq

15DiosniykichisSeñorDiospakunkantamana kasukuspaykichisqa,kunankamachisqayllapa kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawan kasukunkichischuchayqaTukuykayñakaykunaqanman hamuspachayamusunki

16Llaqtapiñakasqakanki,chakrapipasñakasqakanki 17Ñakasqakanqacanastaykipas,waqaychanaykipas.

18Ñakasqakanqacuerpoykiqrurunpas,hallp'aykiq rurunpas,wakaykikunaqmirayninpas,ovejaykikunaq ovejankunapas

19Yaykukuspañakasqakanki,lloqsispataqñakasqakanki 20SeñorDiosmikachamusunkichisñakaykunata, llakichiykunata,k'amiytapas,tukuyimaruwanaykipaq makiykitachurasqaykipi,ch'usaqyachisqakanaykikama, usqhayllachinkanaykikama.Ruwasqaykimillay kasqanrayku,chaywansaqerpariwasqaykirayku

21SeñorDiosmichayonqoytak'askachisunki, maymanchushallp'atahap'ikapunaykipaqrisqayki hallp'amantach'usaqyachisunaykikama

22SeñorDiosmiwañurachisunki,fiebrewan,nishuta ruphachisunki,espadawan,rawraywan,mohowanima. Paykunanqatipasunkikuchinkanaykikama,nispa 23Umaykiqhawanpihanaqpachaqabroncehinankanqa, uranpikaqhallp'ataqfierrohinakanqa.

24SeñorDiosmihallp'aykipiparatapolvota,ñut'u allpatawantukuchinqa,hanaqpachamantanchayamusunki, ch'usaqyachisqakanaykikama

25SeñorDiosmiawqaykikunaqñawpaqenpiatipachisunki, paykunaqcontranpihukñannintalloqsispaqanchis ñannintaayqekunki,hinaspankaypachapillapa suyukunamanapasqakanki

26Ayaykiqallapap'isqokunaq,kaypachapianimalkunaq mikhunanmikanqa,manataqmipipaschaykunataqa ch'usaqyachinqachu

27SeñorDiosmiEgiptonacionpallanthunwan,k'aspiwan, k'aspiwan,k'aspiwan,k'irisqawanima,mana qhaliyachisunkichischu

28SeñorDiosmilocoyachisunki,ñawsakaspa, sonqoykitapasadmirachisunki

29Chawpip'unchawtallamiykunki,ñawsatutayaqpi llamiykuqhina,manataqñanniykipiallinchukanki, wiñaypaqtaqsarunchasqa,suwasqallakanki,manataqmi pipasqespichisunkichu

30Hukwarmitacasarakunki,hukqharitaqpaywan puñunqa,wasitahatarichinki,manataqchaypitiyankichu, uvaschakratatarpunki,manataquvasnintahuñunkichu

31Toroykiqañawpaqeykipinwañuchisqakanqa,manataq mikhunkichu,asnoykiqasinchitanuyaykimantaqechusqa kanqa,manataqmikutichipusunkichu,ovejaykikunatan enemigoykikunamanqosqakanqa,manataqmipipas qespichiqniykikanqachu

32Churiykikunapasususiykikunapashukllaqtamanmi qosqakanqaku,ñawiykipasp'unchayntinmipaykunata qhawarispapisiyapunqa,manankallpaykipaskanqachu

33Allpaykiqrurunkunata,llapallank'asqaykikunatapas, manareqsisqaykinacionmimikhunqa.Sarunchasqalla, ñut'usqallakanki

34Chhaynapinphiñasqakankiñawiykiqrikusqaykimanta

35SeñorDiosmiqonqoriykichistachakiykichistapas waqachisunkichis,manaqhaliyayatinananaywan, chakiykimantaumaykikama

36SeñorDiosmiqantapas,kamachikusqaykireyniykitapas, qanpasnitaqñawpaqtaytaykikunapasmanareqsisqayki nacionmanpusamusunkichis.Chaypinhukdioskunata servinki,k'aspimantarumimantawan

37SeñorDiospapusasusqaykillapasuyukunaukhupin admirakunapaqhina,rimayman,hukrimaymantukupunki

38Askhamuhukunatanchakramanapanki,pisillatataq huñunkiChaylangostataqmikhunqa,nispa

39Uvaschakrakunatatarpuspaallichanki,ichaqamanan vinotaukyankichu,nitaquvastapashuñunkichu imaraykuchuskurukunamikhunqaku,nispa

40Llapansuyuykipiolivosach'akunayoqmikanki,ichaqa mananaceitewanhawiykunkichuAceitunaykiqaruruntam wischuykunqa,nispa

41Qhariwawakunataususikunatanwachakunki,ichaqa manankusikunkichupaykunaqapresomanmiripunqaku

42Llapansach'a-sach'aykikunata,hallp'aykipi rurukunatapaslangostatukuchinqa.

43Ukhuykipikaqwakllaqtayoqrunaqa,qanmantaaswan altomanmiwicharinqa.Hinaptinmianchaurayman uraykamunki,nispa.

44Paymiprestasunki,qantaqmanaprestankichu,paymi umakanki,qantaqchupakanki

45Tukuykayñakaykunanqanmanhamusunki,hinaspan qatipasunki,hap'isunkitaqchinkachisqakanaykikama DiosniykichisSeñorDiospakunkantamana uyarisqaykirayku, kamachisqankunata, kamachikuyninkunatawanmanahunt'asqaykirayku

46Paykunanwiñaypaqmilagrohina,mirayniykipiwan kanqaku

47DiosniykichisTaytaDiostamanakusikuywan,mana kusikuywanchuyupaycharqankichis,tukuyimaymanata askhayachisqaykirayku

48ChayraykunSeñorDiospakachamusqanawqaykikunata servinki,yarqaymanta,ch'akisqa,q'alakaspa,tukuyima pisichikuspa,fierroyugotakunkaykimanchuranqa wañuchisunaykikama

49SeñorDiosmikarumanta,kaypachaqk'uchunmanta, atoqphawasqanhinausqhayllahukllaqtataqancontra hamuchinqaqalluntamanaentiendeqnacion;

50Qhelliuyayoqllaqta,manayuyaqrunataqhawarispa, waynakunatapasmanaallinpaqqhawariq

51Paytaquywaykikunaqrurunkunata,hallp'aykiq rurunkunatapasmikhunqach'usaqyachisqakanaykikama, chaykunapasmanansaqesunkichutrigotapas,vinotapas, aceitetapas,nitaqwakaykiqmiraynintapas,nitaq ovejaykikunatapas,wañuchisunaykikama.

52Llapanpunkuykikunapinmuyuykusunki, muyuykusunki,maypihap'ipakusqaykialtoperqaykikuna uraykamunankama,llapanhallp'aykipitaqmuyuykusunki, DiosniykiSeñorDiospaqosusqaykihallp'aykipi

53Qantaqmikunkicuerpoykiqrurunta,churiykiq ususiykiqaychanta,chaytanDiosniykiSeñorDiosqa qosurqanki,awqaykikunamuyuykusqaykipi,k'irisqa kashaqtiykipas

54Qankunaukhupillamp'usonqo,anchak'uyukuqrunaqa, wawqenta,sinqanpawarminman,puchuq wawankunamanpasmillayqhawarinqa

55Chayhinaqa,mananmayqenmanpasqonqachu mijusqanwawankunaqaychanta,manaimapas puchusqanrayku,awqaykikunallapapunkuykipi ñak'arichisusqaykipi.

56Qankunaukhupillamp'usonqowarmipas,mana munaspachakipampantapampamanchuraytamunaspaqa, ñawinqamillaymikanqasinqanpaqosanman,churinman, ususinmanpas

57Chakinpachawpinmantalloqsimuqwawanmanpas, wawankunawawankunamanpas,pakallapinmikhunqa tukuyimatapaspisichikuspamuyuykusqa,k'itipi,awqayki punkuykikunapiñak'arichisunki

58KaylibropiqelqasqakayKamachikuySimipillapa simikunatamanahunt'ankichuchayqa,kayk'ancharishaq manchachikuqsutitamanchakunaykipaq,DiosniykiSeñor Diosta

59ChayqhepamanmiSeñorDiosqamuchuchisunki muchuyniykikunata, mirayniykikunaq muchuyninkunatapas,hatunmuchuykunata,unaypaq, sinchionqoykunata,unaypaq

60HinaspapasEgiptosuyupillapaonqoykunatan apamusunki,chaykunatanmanchakurqanki.Hinaspan qanmank'askakunqaku,nispa

61KayKamachikuyQelqapimanaqelqasqallapa onqoykunatapas,llapamuchuykunatapas,chaykunatan SeñorDiosqaapamusunkich'usaqyachisqakanaykikama

62Asllaraqmiqhepakunkichis,hanaqpachach’askakuna hinaaskhakashaspaykichispas.DiosniykichisSeñor Diosparimaynintamanakasukusqaykirayku,nispa

63HinaqtinmiSeñorDiosqakusikusunkichisallin kaqkunataruwaspamirachisuykichispaqchhaynapin SeñorDiosqaqankunamantakusikunqa ch'usaqyachisunkichis.Chayhallp'atahap'ikapunaykipaq risqaykihallp'amantanqechusqakankichis,nispa 64SeñorDiosmich'eqechisunkillapallaqtakunaman,kay pachaqhukk'uchunmantahukk'uchukama.Chaypinhuk dioskunataservinki,chaykunataqamananqanpasñawpa taytaykikunapasreqsirqankichischu,k'aspitapasrumitapas 65Kaysuyukunaukhupipasmanansamayniyoqchukanki, chakiykiqt'oqonpasmanansamasunkichu,SeñorDiosmi ichaqakatkatataspa,ñawiykikunapisiyananpaq,llakisqa yuyayniykitawanqosunki.

66Kawsayniykitaqñawpaqeykipiiskayrayaypiwarkusqa kanqa;Tutap'unchawmancharikunki,manataqima kawsayniykimantapassegurochukanki.

67Tutamantaninki:“¡Dioschuch'isiyanman!Ch'isiyaqtaq ninki:¡Diosqatutamantankanman!Manchakusqayki sonqoykitamanchakunaykipaq,ñawiykiq rikusqaykimantawan

68SeñorDiosmiEgiptomanbarcokunawanpusasunkichis: “Manañanrikunkiñachu”nisqaykiñanninta,chaypin enemigoykichiskunamanvendesqakankichis esclavokunaman,esclavamanwan,manataqmipipas rantisunkichischu,nispa.

29RAKI

1KayrimanakuymiSeñorDiosqaMoisestakamachirqan Moabhallp'apiIsraelpamirayninkunawanruwananpaq, Horebllaqtapipaykunawanrimanakusqanpawaqtanpi.

2HinaqtinmiMoisesqallapaIsraelrunakunatawaqyaspa nirqan:–RikurqankichismiSeñorDiospaEgiptosuyupi Faraonman,llapakamachinkunaman,llapanhallp'anman imaruwasqanta

3Ñawiykikunaqrikusqanhatunwateqaykunata,señalkuna, hatunmilagrokunaima.

4ChaywanpasSeñorDiosqamanankunankamapas qorqasunkichischureparanaykichispaqsonqota, ñawiykichista,uyarinaykichispaqpas

5Tawachunkawatañanch'inneqpipusarqayki, p'achaykipasmananmachuyasqachu,zapatoykipasmanan machuyasqachuchakiykipipas.

6Manant'antatamikhurqankichischu,nitaqvinotapas tomarqankichischu,DiosniykichisSeñorDioskasqayta yachanaykichispaq

7Kaycheqasmanchayaspaykichistaq,HesbónreySehon, BasánreyOgwanmaqanakuqlloqsimurqanku,hinaspan paykunatawañuchirqayku

8Hallp'ankutahap'ispaykutaqRubenrunakunaman,Gad runakunaman,Manasésayllumanpasherenciataqorqayku.

9Chayhinaqa,kayrimanakuypanisqankunatahunt'aychis, hunt'aychis,tukuyruwasqaykichispiallinta kawsanaykichispaq

10Kunanp'unchaymillapaykichisDiosniykichisSeñor Diospañawpaqenpisayashankichis.aylluykichispi umalliykichiskuna,umalliykichiskuna,umalliykichiskuna, llapaIsraelrunakunawankuska

11Huch'uywawaykikuna,warmiykikuna, campamentoykipitiyaqwakllaqtamasiykikunapas, k'aspiykirutuqmantayakuhap'inakama

12DiosniykichisSeñorDioswanrimanakuyman haykunkichis,kunanp'unchayDiosniykiSeñorDiospa jurasqantaruwashankichis.

13Kunanp'unchaymipaykikinpaqhukllaqtapaq takyachisunki,qanpaqtaqDioskananpaq,nisusqaykiman hina,ñawpataytaykikunaman,Abrahamman,Isaacman, Jacobmanpasprometesqanmanhina

14Mananqankunawanllachukayrimanakuyta,kay juramentotapasruwani.

15KunanDiosninchisSeñorDiospañawpaqenpikaypi sayaqrunawan,kunanmanakaypikaypikaqwanpas

16(QankunaqayachankichismiEgiptohallp'api tiyasqaykuta,pasasqaykisuyukunaqchawpintaimayna hamusqaykutapas

17Qankunaqarikunkichismimillaymillayruwasqankuta, idolonkutapas,k'aspitapasrumitapas,qolqetapasqoritapas

18Qankunaukhupimanakanmanchuqharipas,warmipas, familiapas,ayllupas,kunanp'unchayDiosninchisSeñor Diosmantasonqonkutat'aqakuspa,kaysuyukunaq diosninkunatayupaychaqrispaMananqankunaukhupi huksaphipaskanmanchu,chaysaphiqagalota, ajenjotawanmirurun

19Kayñakasqasimikunatauyarispansonqonpi saminchakuspaniran:“Hawkayayniyoqmikasaqsonqoypi yuyaykusqaymanhinapurispapas,ch’akiymanmachayta yapanaypaq”,nispa

20SeñorDiosqamanankhuyapayanqachu,ichaqaSeñor Diospaphiñakuyninpasenvidiakuyninpaschayruna contranq'osñinqa,kaylibropiqelqasqañakaykunanllapa ñakaykunapaymanhap'ichikunqa,SeñorDiostaqhanaq pachamantasutintachinkachinqa

21SeñorDiosmiIsraelayllukunamantamanaallinman t'aqanqa,kaykamachikuyqelqapiqelqasqarimanakuypa ñakayninkunamanhina

22Qankunaqqhepantahatariqwawaykichiskunamanta hamuqmiraykunapas,karuhallp'amantahamuqwak llaqtayoqrunakunapas,chayhallp'apiñak'ariykunata rikuspanku,SeñorDiospaonqoyninkunatawanrikuspa ninqaku

23Lliwhallp'anazufre,kachi,ruphasqa,manatarpusqa, manapuquq,manaimaqurapaswiñaq,Sodoma,Gomorra, Adma,Zeboimllaqtakunatathuñichisqankuhina, chaykunatanSeñorDiosqaphiñakuspaphiñakuyninpi thuñichirqan

24Llapasuyukunapasninqakun:¿ImanaqtintaqSeñorDios kayhallp'atachhaynataruwaran?¿imaninantaqkayhatun phiñakuyparupaynin?

25Hinaqtinmirunakunaqaninqaku:Ñawpataytankuq DiosninSeñorDiosparimanakuynintasaqerparispanku, Egiptosuyumantapaykunatahorqomuspa.

26Rispahukdioskunatayupaychaspayupaycharqanku, manareqsisqankudioskunata,manataqqosqandioskunata

27SeñorDiosmikayhallp'acontraphiñakurqan,kay qelqapiqelqasqañakaykunataapamunanpaq.

28SeñorDiosmipaykunataphiñakuspa,phiñakuspa,sinchi phiñakuspa,waksuyunkumanwikch'uykapurqan,kunan p'unchayhina.

29DiosninchisSeñorDiospapakasqakaqkunaqa, sut'inchasqakaqkunaqawiñaypaqmiñoqanchispaq, wawanchiskunapaqwan,kaykamachikuysimipillapa simikunatahunt'ananchispaq

30RAKI

1Tukuychaykunaqanmanchayamuqtinmi, ñawpaqeykimanchurasqaysaminchaytañakaytapas, chaykunatayuyarinkillapasuyukunaukhupi,maymanchus SeñorDiosniykiqarqosurqanki.

2DiosniykichisSeñorDiosmanmikutipunkichis,hinaspan kunkantakasukunkichiskunanp'unchaykamachisqayman hina,qanpaswawaykikunapas,tukuysonqoykichiswan, tukuyalmaykichiswanima

3ChayhinapinDiosniykichisSeñorDiosqapresochasqa kasqaykichistakutirichisunkichis,khuyapayasunkichistaq, DiosniykichisSeñorDiospach'eqechisusqayki suyukunamantakutimuspahuñusunkichis

4Sichusmayqenniykichispashanaqpachamanqarqosqa kanqachayqa,chaymantanDiosniykichisSeñorDios huñusunkichis,chaymantanpusamusunkichis

5DiosniykichisSeñorDiosmiñawpaqtaytaykichispa hallp'anmanpusasunkichisPaymiallintaruwasunki, ñawpataytaykikunamantapasaswanaskhayachisunki, nispa.

6DiosniykiSeñorDiosmisonqoykita,mirayniykiq sonqoykitapasseñalanqa,DiosniykiSeñorDiostatukuy sonqoykiwantukuyalmaykiwanmunakunaykipaq, chhaynapikawsanaykipaq

7DiosniykiSeñorDiosmiawqaykikunaman, qatiykachasuqniykikunatacheqnikuqniykikunamanpas chayñakaykunatachuranqa

8HinaqtinmikutimuspaSeñorDiospanisqantakasukunki, kunankamachisqaytataqhunt'anki.

9DiosniykichisSeñorDiosmitukuyimaruwasqaykichispi, cuerpoykichisparurunkunapi,uywakunaqrurunkunapi, hallp'aykichisparurunkunapipasaskhayachisunkichis.

10SichusDiosniykiSeñorDiospakunkantauyarinki,kay kamachikuyqelqapiqelqasqakamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawanhunt'anaykipaq,tukuy sonqoykiwantukuyalmaykiwanSeñorDiosniykiman kutirispaykiqa.

11Kunankamachisqaykiqamananpakasqachu,nitaq karuchu

12Mananhanaqpachapichuninki:¿Pitaqhanaqpachaman wichaspaapamuwasunuyarispahunt'ananchispaq?

13Manataqmilamar-qochachimpapichuninki:¿Pitaq lamar-qochatachimpaspaapamuwasunmanuyarispa hunt'ananchispaq?

14Chaysimiqaanchaqayllaykipinkashan,simiykipipas sonqoykipipas,chaytaruwanaykipaq.

15Qhawariy,kunanp’unchaymiñawpaqeykimanchurani kawsayta,allinta,wañuytapas,manaallintapas;

16Kayp'unchaymikamachiykichis,DiosniykichisSeñor Diostamunakunaykichispaq,ñanninkunata purinaykichispaq, kamachikuyninkunata,

kamachikuyninkunata, kamachikuyninkunatawan hunt'anaykipaq, kawsanaykichispaq, askhayanaykichispaqpas,DiosniykichisSeñorDiosmi saminchasunkichismaymanchushallp'atahap'inaykipaq risqaykihallp'api.

17Ichaqasonqoykikutirispamanauyarinaykipaq,ichaqa aysasqakaspahukdioskunatayupaychaspapaykunata yupaychaspaykiqa.

18Kunanp’unchayminiykichis:“Wañupunkichis, manataqmiJordánchimpamanhallp’atahap’inaykipaq rispaykichisqaunaytachukawsankichis”,nispa 19Hanaqpachatakaypachatawanmikunanp'unchay qankunacontraykichistawillaykichis,ñawpaqeykichispi kawsaytawañuytapaschurasqayta,saminchaykunata ñakaytawan

20AhinapinDiosniykichisSeñorDiostamunakunkichis, kunkantakasukunkichis,paymanpask'askakunkichis, paymikawsayniyki,unaykawsayniykipas,SeñorDiospa ñawpaqtaytaykikunaman,Abrahamman,Isaacman, Jacobmanpasjurasqanhallp'apitiyanaykipaq

31RAKI

1HinaqtinmiMoisesqarispallapaIsraelrunakunaman chaysimikunatawillaran.

2Jesustaqpaykunatanirqan:–Kunanqapachakiskay chunkawatayoqmikaniManañamlluqsiytahinaspa yaykuytaatiymanñachu,SeñorDiospasniwarqam:Manam Jordánmayutachimpankichu,nispa

3DiosniykichisSeñorDiosmiñawpaqeykichista chimpanqa,ñawpaqeykichismantankaysuyukunata ch'usaqyachinqa,hinaspanpaykunatahap'ikapunki, Josuetaqñawpaqeykichistachimpanqa,SeñorDiospa nisqanhina.

4SeñorDiosmipaykunataruwanqa,imaynanamor runakunaqreyninSehontapasOgtapasruwarqanhinata, hinallataqpaykunaqhallp'antapas,paykunatan wañuchirqan

5SeñorDiosmipaykunatañawpaqeykichismanqopunqa, kamachisqaymanhinahunt'anaykichispaq.

6Kallpachakuy,manamanchakuqkay,amapaykunata manchakuychu,amamanchakuychu,DiosniykiSeñor Diosmiqanwanrinqa.manataqmipantachisunkichu, nitaqmisaqerparisunkichu

7HinanMoisesqaJosuetawaqyaspallapaIsraelrunakunaq qayllanpinirqan:–Kallpachakuy,allinkallpayoqkay,kay runakunawankuskanrinkitaytankumanSeñorDiospa jurasqanhallp'aman.Hinaspanpaykunataherenciataqonki, nispa

8SeñorDiosmi,paymiñawpaqnikipirinqapayqa qanwanmikanqa,manataqmisaqerparisunkichu

9Moisestaqkaykamachikuysimitaqelqarqan,hinaspan Levíqmirayninkunasacerdotekunamanqorqan,paykunan aparqankuSeñorDiosparimanakuyarcanta,Israelpillapa kurakrunakunamanpas

10Moisestaqpaykunatakamachirqan:Sapaqanchis watatukukuqtin,kacharisqawatap'unchaypi,karpa Fiestapi

11LlapanIsraelrunakunaDiosniykiSeñorDiospa ñawpaqenmanajllakusqancheqaspirikhurimuqtinqa,llapa Israelrunakunaqqayllanpinkaykamachikuysimitaleenki

12Llaqtarunakunatahuñuy,qharikunata,warmikunata, wawakunata,punkuykiukhupikaqwak llaqtamasiykikunatapas,uyarinankupaq,yachanankupaq, DiosniykichisSeñorDiostamanchakunankupaq,kay kamachikuysimipillapasimikunatahunt'anankupaqwan.

13Manaimatapasyachaqwawankunapasuyarispanku DiosniykichisSeñorDiostamanchakuytayachanankupaq, Jordánmayuhallp'atahap'ikapunaykichispaq.

14SeñorDiostaqMoisestanirqan:–Wañunaykipaq p'unchayniykikunaqayllaykamushan,Josuetawaqyay, hinaspahuñunasqakarpamanhaykuychis,payman kamachinaypaq,nispaHinanMoiseswanJosuewan huñunasqakarpamanrirqanku.

15HinanSeñorDiosqakarpapirikhurimurqanhuk phuyupisayaq,chayphuyutaqkarpapunkupatapi sayasharqan.

16SeñorDiostaqMoisestanirqan:–Qhawariy,ñawpaq taytaykikunawanpuñunkiKayrunakunataqhatarispa qhellihuchapipurinqaku,maymanchusrisqankusuyupi wakllaqtayoqrunakunaqdiosninkunataqatikuspanku, saqerpariwanqa,paykunawanrimanakusqaytap'akinqaku, nispa.

17Chayp’unchaypitaqphiñakuyniyqapaykunacontra rawrarinqa,paykunatataqsaqerparisaq,paykunamantataq uyaytapakasaq,mikhusqataqkanqaku,askha millaykunapassasachakuykunapaspaykunamanmi chayamunqa;Chaymichayp'unchaypininqaku:–¿Manachukaymanaallinkunañoqanchisman hamuwanchis,Diosninchismanañoqanchisukhupi kasqanrayku?

18Chayp’unchaypinuyaytapakasaq,paykunaqllapa manaallinruwasqankumanta,hukdioskunaman kutirisqankurayku

19Kunantaqkaytakiytaqankunapaqqelqaychis,hinaspa Israelpamirayninkunamanyachachiychis,siminkuman churaychiskaytakiIsraelrunakunacontratestigo kanaypaq.

20Ñawpataytankumanjurasqayhallp'amanpusamuspay, lechewanmielwanpuriqhallp'amanMikhuspankutaq saksaykunqaku,wirayapunkuñataqmi.chaymantataqhuk dioskunamankutirispankupaykunatayupaychanqaku, phiñachiwanqaku,rimanakuyniytapasp’akinqaku

21Askhamanaallinkuna,sasachakuykunapaykunaman chayamuqtintaq,kaytakipaykunaqcontranpitestigohina willanqa;mirayninkuqsiminmantaqamananqonqasqachu kanqa,kunanraqmiyachaniimachuspurisqankuta, manaraqjurasqayhallp'amanpusashaqtiy

22Chayp'unchaymiMoisesqakaytakiytaqelqarqan, hinaspanIsraelrunakunamanyachachirqan

23HinaspanNunpachurinJosuemankamachirqan:–Kallpachakuy,allinkallpayoqkay,Israelpa mirayninkunatanpaykunamanjurasqayhallp'amanpusanki, ñoqataqqanwankasaq,nispa

24HinaqtinmiMoisesqakayKamachikuyKamachikuy Simikunatahuklibropiqelqaytatukuqtin,tukunankama

25ChaymiMoisesqakamachirqanSeñorDiospa rimanakuyarcantaapakuqLevírunakunata.

26Kaykamachikuyqelqatahap'ispa,DiosniykichisSeñor Diosparimanakuyarcaqladonmanchuraychis,chhaynapi qancontratestigokananpaq.

27Yachaninhatarisqaykita,k'ullukunkaykitapas,kunan p'unchayqankunawankawsashaqtiymiSeñorDioscontra sayarirqankichis¿hayk'araqtaqwañusqaymanta?

28Llapanaylluykichispikurakrunakunata, oficialniykichistawanhuñumuwaychis,kaysimikunata uyarinaypaq,hanaqpachatakaypachatawan waqyamunaypaq

29Yachaninwañusqayqhepatawaqllipunaykichista, kamachisqayñanmantataqt’aqanaykichistaQhepa p’unchaykunapitaqmanaallinkunapasasunkichis;Señor Diospañawpaqenpimanaallintaruwankichis, makiykichisparuwasqanwanpaytaphiñachinaykichispaq, nispa.

30HinaqtinmiMoisesqaIsraelnacionniyoqllapa runakunaquyarisqantarimapayarankaytakiqsiminkunata tukunankama.

32RAKI

1Hanaqpacha,uyariychis,ñoqataqrimasaq;Pachamama, simiyparimayninkunatauyariy

2Yachachikuyniyqaparahinanurmaykunqa,rimayniypas runtuhinanch'akipunqa,llamp'uqorapatamanparahina, pastopatamanparahina

3SeñorDiospasutintawillasaq,Diosninchismanhatun kaytaqoychis

4PaymiQaqa,ruwayninpashunt'asqa,tukuy ruwayninkunaqataripaymi,cheqaq-kaqDiosmi,mana huchallikuq,chanin,chaninDiosmi

5Paykunaqawaqllipunku,qhellinkupasmanan wawankunaqqhellichanchu,qhellimiraymikanku.

6Manayuyayniyoqmanayuyayniyoqrunakuna, ¿ChaynatachuSeñorDiostakutichipunkichis?¿Manachu taytaykirantisurqanki?¿Manachupayruwarqasunki, hinaspatakyachisunki?

7Ñawpap'unchawkunatayuyariy,askhamiraywatakunata qhawariy,taytaykitatapuy,paymiwillasunki. kurakniykikunatawillasunkiku,nispa

8AnchaHatunDiosnacionkunamanhallp'ankutarakispa, Adanpachurinkunatat'aqaspa,Israelpamirayninmanhina runakunaqlinderontachurarqan

9SeñorDiospaqosqanqallaqtanmiJacobqaherencianpa suertenmi.

10Ch'inneqhallp'api,ch'usaqqapariqch'inneqpitaq tarirqanpusarqa,kamachirqa,ñawinpamanzanahina waqaycharqa.

11Imaynanatoqpasq'esachantakuyurichin, uñachankunataphawaykachan,raphrankunatamast'arispa hap'isparaphrankunapiapakun

12ChaymiSeñorDiosllapaytapusarqan,manataqmihuk diospaspaywanqakarqanchu

13Paymikaypachapialtocheqaskunapisillaykuchirqan, chakrakunapiwiñasqantamikhunanpaqqaqamantataq mieltachuchuchirqan,qaqaqaqamantataqaceiteta chuchuchirqan

14Vacakunaqmantequillanwan,ovejakunaqlechenwan, corderokunaqwirawan,Basanmiraycarnerokunaq wirawan,cabrakunaqwirawan,trigoriñonwirawanima Uvaspach'uyayawarnintataqukyarqanki

15Jesurunmiichaqawirayarqan,hinaspansarurqan, wirayasqañakanki,rakhuyasqañakanki,wirawan

qatasqañakankichaymantataqpaytakamaqDiosta saqerparirqan,qespichiqninQaqatataqpisipaqqhawarirqan.

16Hukdioskunawanmienvidiakurqanku,millaymillay ruwaykunawantaqphiñachirqanku.

17Supaykunamanmisacrificiotahaywarqanku,manan DiosmanchuManareqsisqankudioskunaman,mosoq dioskunaman,ñawpataytaykichiskunaqmana manchakusqankudioskunamanpas.

18WawasuqniykiQaqamantanmanayuyayniyoqchukanki, kamasuqniykiDiostanqonqapunki

19ChaytarikuspaSeñorDiosqapaykunatamillakurqan, churinkunaususinkunaphiñakusqankurayku

20HinaqtinmiJesusqaniran:Paykunamantanuyayta pakasaq,rikusaqmiimachustukukuyninkukananta, paykunaqasinchimillaymiraymikanku,manaiñiyniyoq wawakunankanku”,nispa.

21PaykunantanqawarankumanaDioskaqwan envidiakunaypaqpaykunaqayanqarimasqankuwanmi phiñachiwarqanku,manallaqtayoqkaqkunawanmi paykunataenvidiakusaq;Manayuyayniyoqnacionwanmi paykunataphiñachisaq

22Phiñakuyniypininarawrarispanaswanuray infiernokamarawrarinqa,wiñasqanwantaqhallp'ata ruphachinqa,orqokunaqteqsinkunatapasninawanmi ruphachinqa.

23Paykunamanmimanaallinkunatahuñusaq; Paykunamanmiflechaykunatagastasaq

24Yarqaymantaruphachisqakanqaku,ruphasqa ruphaywan,k'arakch'usaqyachiywanima,millp'a mach'aqwaypavenenonwantaquywakunaqkirunkunata paykunamankachamusaq.

25Hawanpiespadapas,ukhupimanchakuypas,waynatapas doncellatapaswañuchinqa,ñuñuqwawatapas,yuraq chukchayoqrunatapas.

26Ñoqannirqani:Paykunataqak'uchumanmi ch'eqechiyman,runakunaukhupiyuyariytapassaqesaqmi

27Manacháawqakunaqphiñakuynintamanchakuymanchu karqan,amaawqankunamanareqsisqakanankupaq, manataqninkumanchu:Makiykuqaalton,mananSeñor Diosqatukuykaykunataqaruwarqanchu,nispa.

28Paykunaqamanayuyayniyoqnacionkunankanku, manataqmiimaentiendeypaskanchu

29¡Ayyachaysapakankuman,kaytaentiendenkuman, qhepatukukuyninkutaqhawarinkuman!

30¿Imaynataqhukrunawaranqataqatiykachinman, iskaytaqchunkawaranqataayqechinman,manachus QaqankuvendespaSeñorDioswisq'aykunman?

31QaqankuqamananQaqanchishinachu, awqanchiskunapasjuezkunankanku

32Uvassach'ankuqaSodomallaqtapi,Gomorrallaqtapi uvassach'amantan,uvasninkuqaq'apaquvasmi

33Vinonkuqadragonkunaqvenenonmi,asnokunaqmillay venenonpas

34¿Manachukaykunaqawaqaychasqakashan,qhapaq kayniypachawpinpitaqsellasqakashan?

35Ñoqapaqmivengakuypas,kutichipuypaschakinkupas tiempollanpinkuyuripunqa,ñak'arinankup'unchaymi qayllaykamushan,paykunamanchayamuqkunapas usqhayllan

36SeñorDiosmillaqtantajuzganqa, kamachinkunaraykutaqpesapakunqa,atiyninku

chinkapushaqtarikuspa,manataqpipaswisq'asqañachu nitaqpuchukapunqachu.

37Paymininqa:Maypinkashankudiosninku,paykunapi confiasqankuqaqankupas.

38¿Mayqentaqsacrificioofrendankuqwirantamikhuq, ukyanaofrendankuqvinotataqukyaq?sayarispa yanapasunkichis,amachasunkichis

39Qhawariychis,ñoqa,ñoqapaspaykasqayta,manataqmi ñoqawanqakanchudiosK'irikuspaymiqhaliyachini, manataqmipipasmakiymantaqespichiqkanchu

40Hanaqpachamanmimakiytahoqarispanini: “Wiñaypaqmikawsani”,nispa

41K'ancharishaqespadaytak'irisaq,makiytaqjuzgayta hap'inmanchayqaÑoqaqaenemigoykunatanvengakusaq, cheqniwaqniykunatapaspremiasaqmi

42Flechaykunatayawarwanmachachisaq,espadaytaq aychatamikhupunqachaytaqwañuchisqakunaq, hap’isqakunaqyawarninwan,awqamanvengakuy qallariymantapacha.

43Llaqtanacionkuna,llaqtanwankuskakusikuychis, payqakamachinkunaqyawarninmantanvengakunqa, awqankunamanpasvengakunqa,hallp'antapasllaqtantawan khuyapayakunqa

44HinanMoiseshamuspa,NunpachurinOseasrunakunaq uyarisqantakaytakiqllapasimintarimarirqan.

45HinaqtinmiMoisesqallapaIsraelrunakunamantukuy kaykunatawillaran

46HinaqtinmiJesusqapaykunatanirqan:–Sonqoykichista churaychis,kunanp'unchayqankunaukhupiwillasqay simikunata,kaykamachikuysimipillapasimikunata hunt'anankupaqchuriykichistakamachinaykichispaq,nispa. 47Qankunapaqqamananyanqapaqchu Kawsayniykichismi,chaywantaqmiJordánchimpaman hallp'atahallp'aykichispiunaytakawsankichis,nispa.

48Chayp'unchaymiSeñorDiosqaMoisestanirqan:

49KayAbarimorqomanwichay,Neboorqoman,Moab hallp'apiJericochimpapi.QhawariychisCanaánhallp'ata, Israelpamirayninkunamanqosqayta

50Wicharisqaykiorqopiwañuy,hinaspallaqtaykiman huñusqakay.ImaynanwawqeykiAaronpasHororqopi wañupurqan,hinaspanllaqtanmanhuñusqakasharqan

51Israelrunakunaukhupi,Zinch'inneqpiMeriba-Cades unupihuchallikusqaykichisrayku.Israelpamirayninkuna chawpipimanach'uyanchawasqaykirayku

52Chaywanpasñawpaqeykipihallp'atarikunkiIsraelpa mirayninkunamanqosqayhallp'amanqamananchaymanqa rinkichu,nispa

33RAKI

1Kaysaminchaymi,DiosparunanMoisesmanaraq wañushaspaIsraelrunakunatasamincharqan.

2Paytaqnirqan:–SeñorDiosqaSinaillaqtamantan hamurqan,Seirllaqtamantataqpaykunamanhatarirqan Paranorqomantank'ancharirqan,chunkawaranqach'uya runakunawantaqhamurqan,pañamakinmantataqninahina kamachikuysimilloqsimurqan.

3Ari,runakunatamunakurqan;Llapanch'uyarunakunan makiykipikashanku,chakiykiqqayllanpitaqtiyaykurqanku Sapakamamrimasqaykimantachaskinqaku.

4MoisesmikamachiwarqanchisJacobpa congregacionninpaherencianmanta

5JesusqaJeshurunllaqtapireykasharqan,Israelpa umallinkuna,Israelayllukunapiwanhuñunakushaqtinku. 6Rubenkawsachun,amawañuchunRunakunaama pisichukachun.

7KaymiJudánacionpasaminchaynin,paytaqnirqan:–SeñorDiosníy,Judárunaqkunkantauyariy,hinaspa llaqtanmanpusamuyhinaspaawqankunamantayanapaq hinakay,nispa.

8Levimantataqnirqan:TumimniykipasUrimllaqtaykipas ch'uyarunaykiwankachun,paytanpruebarqankiMasa llaqtapi,paywantaqmaqanakurqankiMeribayakupi

9Paymitaytantamamantawannirqan:–Mananpaytaqa rikurqanichu,nispa.Manataqmiwawqenkunatapas reqsirqanchu,nitaqwawankunatapasreqsirqanchu, paykunanrimasqaykitahunt'arqanku,rimanakuyniykitapas hunt'arqanku.

10PaykunanJacobtayachachinqakujuicioykikunata, Israelmanpaskamachikuysimiykita,ñawpaqeykimanmi inciensotachuranqaku,altarniykimanpashunt'aruphachina sacrificiotapas

11SeñorDiosníy,kapuqnintasaminchaychis,makinpa ruwasqantapaschaskikuychis,paycontrasayariqkunaq, paytacheqnikuqkunaqwasanpimaqay,ama kawsarimunankupaq

12BenjamínllaqtamantanJesusqanirqan:–SeñorDiospa munakusqanrunakunanpaypaqayllanpimanaimamanta manchakuspatiyanqakuSeñorDiosmip'unchayntin tapaykunqa,hombronpachawpinpitaqtiyanqa.

13Josemantataqnirqan:–SeñorDiossaminchasqakachun, hanaqpachapianchachaniyoqkaqkunamanta,runtumanta, ukunukhupipuñunamantawan.

14Intipaapamusqananchavalorniyoqrurukunarayku, killaparuruchisqananchavalorniyoqkaqkunaraykuwan 15Ñawpaorqokunapiaswanvalorniyoqkaqkunamanta, wiñayorqokunapianchavalorniyoqkaqkunamantawan

16Kaypachaqanchachaniyoqkaqninkunamanta, hunt'asqakayninmantawan,sach'a-sach'apitiyaqpaallin munayninraykuwan,saminchaqaJosequmanman, wawqenkunamantat'aqasqarunaqumanmanpashamuchun

17Paypak'anchariyninqatoroquñanmanmirikch'akun, waqrankunapasunicorniowaqrankunahinan, chaykunawanmirunakunatatanqanqakaypachaq k'uchunkama,chunkawaranqaEfraínrunakunankanku, waranqawaranqaManasésrunakunapas 18ZabulonmantataqJesusqanirqan:Zabulon,kusikuy lloqsisqaykimanta.hinaspaIsacar,karpaykipi,nispa.

19Urqumanrunakunatawaqyanqaku;Chaypinchanin kawsaysacrificiokunatahaywanqaku,lamar-qochapiaskha qhapaqkaqkunata,rit'ipipakasqaqhapaqkaqkunatawan ñuñunqaku

20Gadmantataqnirqan:–Gadtahatunyachiqrunaqa saminchasqakachun,payqaleonhinantiyan,umanpa coronanwantaqmakintallik'ikun,nispa

21Ñawpaqkaqt'aqatataqpaykikinpaqqorqan, kamachikuyqoqpahukninrakinpitiyasqanraykuLlaqta umallikunawanhamuspataqSeñorDiospachaninninta hunt'arqan,Israelwanjuzgasqankunatapashunt'arqan.

22Danmantataqnirqan:Danqaleonpauñanmi,Basan llaqtamantansaltanqa,nispa

23Neftalimantataqnirqan:–Neftalí,SeñorDiospa saminchayninwanhunt'asqa,intihaykuyladotapasuray ladotapashap'iy,nispa

24Asermantataqnirqan:–Aserwawayoqkachun, saminchasqakachun.wawqenkunaqallinqhawarisqan kachun,chakintataqaceitemanchallpuchun

25Zapatoykiqafierromantabroncemantawanmikanqa. p'unchawniykikunahinataqmikallpaykipaskanqa.

26MananpipasJeshurunpaDioshinaqakanchu,paymi hanaqpachapisillaykushanyanapasuqniykipi,hanaq pachapisumaqkayninpi.

27WiñayDiosmipakakunayki,uranpitaqwiñay makiykikuna,awqaykitataqñawpaqeykimantaqarqonqa Hinaspanninqa:Ch'usaqyachiychis,nispa

28Israelqasapallanmimanaimamantamanchakuspa tiyanqa,Jacobpapukyunqatrigovinohallp'apatapinkanqa. hanaqpachankunapasruntutaurmachinqa

29Israelllaqta,¡kusisqakanki,qanmanrikch'akuq,Señor Diospaqespichisqanllaqta,yanapaqniykiescudo,hatun atiyniykiqespadan!awqaykikunanllullakuqhinatarikunqa; Hinaspanpaykunaqaltocheqasnintasaruykunki,nispa

34RAKI

1MoisesqaMoabpampamantaNeboorqoman,Jerico chimpapiPisgaorqomanwicharqanHinanSeñorDiosqa tukuyGalaadhallp'ataDanllaqtatarikuchirqan

2LlapanNeftalí,Efrainhallp'a,Manasés,Judásuyullapan lamar-qochapatakama

3Urayladonpi,Jericówayq'opampapiwan,palmera sach'a-sach'allaqta,Zoarllaqtakama.

4SeñorDiostaqpaytanirqan:–KaymiAbrahamman, Isaacman,Jacobmanwanprometesqayhallp'aqa: Mirayniykimanmiqosaq,nispa.

5ChaymiSeñorDiospakamachinMoisesMoabhallp'api wañurqan,SeñorDiospanisqanmanhina

6Moabhallp'apihukwayq'opinp'amparqanBet-peor chimpapi,ichaqamananpipaskunankamapasaya p'ampananmantaqayachanchu

7Moisesqawañupuqtinqapachakiskaychunkawatayoqmi kasharqan,ñawinpasmananpisiyarqanchu

8Israelrunakunaqakinsachunkap'unchayMoab pampakunapiMoisesmantawaqarqanku.

9NunpachurinJosuétaqyachaysapaespirituwanhunt'a kasharqanMoisestaqmakintapaymanchurarqan,Israel runakunataqpaytauyarirqanku,hinaspanSeñorDiospa kamachisqanmanhinaruwarqanku

10ChaymantapachanIsraelnacionpiqaMoiseshina profetapashatarirqanchu,paytanSeñorDiosqauyapura reqsirqan

11Egiptosuyupitukuymilagrokunata,milagrokunatawan SeñorDiosqaFaraonman,llapakamachinkunaman,llapan hallp'anmanimaruwananpaqkachamurqan

12Chayatiyniyoqmakinpi,hinallataqMoisespallapa Israelrunakunaqñawpaqenpihatunmanchachikusqanpipas.