Quechua - The Book of 2nd Kings

2Reyes

1kaqRAKI

1ChaymantataqMoabllaqtaqaAhabwañupusqan qhepamanIsraelcontrahatarirqan.

2HinaqtinmiOcoziasqaSamariallaqtapikaqaltos cuartonpihukrejillaukhuntaurmaykuspaonqosqa kasharqan,hinaspanwillaqkunatakachaspapaykunata nirqan:–Riychis,EcróndiosBaalzebubtatapumuychiskay onqoymantaqhaliyasaqchusichamanachuschayta,nispa.

3SeñorDiospaangelninmiichaqaTisbllaqtayoqEliasta nirqan:–SamarispaSamariareypakachasqankunawan tupay,hinaspapaykunatanimuy:–¿ManachuIsraelpimana DioskasqanraykuchuEcróndiosBaalzebubtatapuq rinkichis?

4KunanqaSeñorDiosminin:“Mananwicharisqayki camamantauraykamunkichu,aswanpaswañunkipunin”, nispaHinanEliasqaripurqan

5HinaqtinmiwillakuqkunaJesusmankutirispanku, paykunataniran:¿Imanaqtintaqkunanqa kutirishankichis?

6Paykunataqnirqanku:–Hukrunantupawaqniyku hamuspaniwarqanku:Riy,kachamusuqniykichisreyman kutimuspanimuychis:SeñorDiosminin:¿Manachu IsraelpimanaDioskasqanraykuchuEcróndios Baalzebubtatapunaykipaqkachamurqanki?chayraykun manachaywicharisqaykipuñunamantauraykamunkichu, aswanpaswañunkipunin.

7HinaqtinmiJesusqapaykunatanirqan:–¿Imarunataq qankunawantupamuqrispakaykunatawillarqasunkichis?

8Paykunataqkutichirqanku:–Payqachukchasaparunan kasqa,wasanpitaqqaramantachumpiwanwatasqa,nispa Paytaqnirqan:–TisbllaqtayoqEliasmi,nispa.

9Hinaqtinmireyqaphisqachunkacapitantakacharqan phisqachunkasoldadonkunawankuskaHinaqtinmi Jesusqahukorqopatapitiyashaqtarikurqan.HinanJesusqa paytanirqan:–Diosparunan,reyminiran:Uraykamuy, nispa

10HinaqtinmiEliasqaphisqachunkasoldadokunaq capitantanirqan:–Diosparunankanichayqa,hanaq pachamantaninauraykamuspaqantapasphisqachunka wataykitapasruphachichun,nispa.Hinanhanaq pachamantaninauraykamuspa,phisqachunka wawankunatawanruphachirqan

11Yapamantataqpishqachunkacapitantakacharqan, phisqachunkasoldadonkunawankuskaHinanJesusqa paytanirqan:–Diosparunan,kayhinatanreyqanirqan: Usqhayllauraykamuy,nispa.

12Eliasqataqpaykunatanirqan:–Diosparunankani chayqa,hanaqpachamantaninauraykamuchun,qantapas phisqachunkawawaykitapasruphachichun,nispa.Hinan Diospaninanhanaqpachamantauraykamuspa,phisqa chunkawawankunatawanruphachirqan

13Hinaqtinmikinsachunkacapitantapishqachunka capitantakacharqanPichqachunkasoldadokunaqkinsa kaqcapitanmiwichaspa,Eliaspañawpaqenman qonqorikusparogakuspanirqan:–Diosparunan, kawsayniypaskayphisqachunkakamachiykikunaq kawsayninpasanchachaniyoqkachun,nispa

14Qhawariy,hanaqpachamantaninauraykamuspa, ñawpaqphisqachunkaiskayniyoqumallikunataphisqa chunkawatayoqtaruphachirqan.

15SeñorDiospaangelninmiEliastanirqan:–Paywan kuskauraykamuy,amamanchakuychu,nispaHinaspan payqasayarispareypakasqanmanuraykamurqan.

16HinaqtinmiJesusqapaytanirqan:–SeñorDiosminin: EcróndiosBaalzebubtatapunaykipaqwillaqkunata kachamusqaykirayku,¿manachuIsraelpiDiosqamana tapunanpaqkasqanrayku?chayraykunmanachay wicharisqaykipuñunamantauraykamunkichu,aswanpas wañunkipunin.

17ChaymiEliaspanisqanmanhinaSeñorDiospa nisqanmanhinawañupurqanJudásuyupireyJosafatpa churinJoramiskaykaqwatakamachikushaqtinmiJoramqa payparantinpikamachikurqanmanachuriyuq kasqanrayku

18Acoziaspawakinruwasqanpas,¿manachuIsrael reykunapatiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

2kaqRAKI

1TaytaDiosElíastahanaqpachamanmuyuwayrawan pusaytamunaqtinmiEliasqaEliseowankuskaGilgal llaqtamantaripurqan

2HinanEliasqaEliseotanirqan:–Amaway,kaypi qhepakuy,nispa.SeñorDiosmiBetelllaqtaman kachamuwarqan,nispaEliseotaqpaytanirqan:–Señor Diospakawsasqanmanhina,almaykipasmanansaqesaqchu, nispaChaymiBetelmanuraykamurqaku

3BetelpiprofetakunaqchurinkunanEliseomanlloqsispa nirqanku:–¿Yachankichukunanp'unchaySeñorDios patronoykitaumaykimantaqechunanta?Paytaqnirqan:–Arí,yachanin,nispaupallallakaychik

4HinanEliasqapaytanirqan:–Eliseo,kaypiqhepakuy, nispa.SeñorDiosmiJericollaqtamankachamuwarqan, nispaPaytaqnirqan:–SeñorDiospakawsasqanmanhina, almaykipasmanansaqesqaykichu,nispa.ChaymiJericó llaqtamanchayarqanku

5JericollaqtapiprofetakunaqchurinkunaEliseomanrispa nirqanku:–¿Yachankichukunanp'unchaySeñorDios patronniykitaumaykimantaqechunanta?Paytaq kutichirqan:–Arí,yachanin,nispaupallallakaychik

6Eliasqataqpaytanirqan:–Amahinakaspa,kaypi qhepakuy,nispaSeñorDiosmiJordánmayuman kachamuwarqan,nispaPaytaqnirqan:–SeñorDiospa kawsasqanmanhina,almaykipasmanansaqesqaykichu, nispaHinaspaiskayninkupuririrqanku

7Profetakunaqchurinkunamantaphisqachunkaqharikuna rispakarutaqhawanankupaqsayarqanku.

8Eliasqap'achantahap'ispap'istuykuspanunukunata k'uyurqan,chaymiiskayninkuch'akihallp'aman chimparqanku.

9ChaysichimpapuqtinkunEliasqaEliseotanirqan:–Manaraqapasqakashaqtiyimatachusruwanaypaq,nispa Eliseotaqnirqan:–Amahinakaspa,iskaykinsat'aqa espirituykitañoqamanhap'iykuchun,nispa

10HinaqtinmiJesusqanirqan:–Sasatanmañakurqanki manachayqa,mananchhaynachukanqa.

11Paykunarimashaqtinkuraq,ninacarreta,nina caballokunarikhurimuspa,iskayninkutat'aqanakurqanku HinanEliasqawayra-parawanhanaqpachamanwicharqan.

12Eliseotaqchaytarikuspaqaparirqan:Taytay,taytay, Israelpacarretankuna,caballopisillakuqkunapas,nispa. Hinaspanmanañarikuranñachu,paykikinpap'achanta hap'ispaiskaymanllik'irqorqan.

13Eliaspap'achantahoqarikuspataqJordánmayupatapi sayaykurqan

14Eliaspaurmasqanp'achantahap'ispa,unukunatak'irispa nirqan:–¿MaypitaqEliaspaDiosninSeñorDiosqakashan? Unukunatapasmaqaruspanmi,chayyakupaskaymanhuk lawmanrakinakurqaku,Eliseoñataqmichimparurqa 15Jericóllaqtapiqhawaqprofetakunaqchurinkunapayta rikuspanirqanku:–EliaspaespiritunEliseopisamashan, nispa.HinaqtinmiJesuswantupanankupaqhamuspanku, ñawpaqenpipampamank'umuykukurqanku

16Paykunataqnirqanku:–Kunanqakamachiykikunawan kuskanphisqachunkakallpasapaqharikunakashanku. ripuspapatronniykitamaskhay,amaSeñorDiospa Espiritunpaytahoqarispaorqomanotaqwayq'oman wikch'unman.Paytaqnirqan:–Amakachankichischu,nispa. 17HinaqtinmiJesusqap'enqakunankamakallpacharqanku: –Kachamuy,nispaHinaptinmipichqachunkarunata kacharqaku.Kimsap'unchawmaskharqanku,ichaqamanan tarirqankuchu

18Paykunamankutimuspankutaq,Jericollaqtapi qhepakusqanrayku,paykunatanirqan:–¿Manachu niykichis:“¿Manachuriychis?”,nispa

19LlaqtarunakunataqEliseotanirqanku:Amachayki, kayllaqtapiqasumaqmi,wiraqochayparikusqanmanhina, unuqamanaimayoqmi,hallp'apasmanaimayoqmi,nispa

20HinaqtinmiJesusqanirqan:–Apamuwaychismosoq k'ututa,chaymankachitachuraychis,nispa.Hinaspan paymanapamuranku

21Unupukyumanrispataqkachitawikch'uykuspanirqan: –SeñorDiosminin:Kayunukunatanqhaliyachirqani,nispa. chaymantaqamanañamwañuypas,manawachakuq allpapaskanqañachu

22Eliseoqnisqanmanhinanunukunaqakunankama qhaliyapurqan

23ChaymantataqBetelllaqtamanwicharqan,ñanninta wichashaqtintaq,llaqtamantawawakunalloqsimuspa burlakuspankunirqanku:–Qan,calvo,wichariy,nispa wichay,qancalvouma

24HinaqtinmiJesusqakutirispapaykunataqhawarispa SeñorDiospasutinpiñakarqanChaysach'a-sach'amanta iskayurqukunapaqarimurqan,tawachunkaiskayniyuq wawankunatataqtarpurqan.

25ChaymantataqCarmeloorqomanrirqan,chaymantataq Samariallaqtamankutipurqan.

3RAKI

1AhabpachurinJoramtaqJudásuyupichunkapusaqniyoq watareyJosafatkamachikushaqtinSamariallaqtapiIsrael llaqtatareykaytaqallarirqan,chunkaiskayniyoqwatataq kamachikurqan

2HinaspanSeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunata ruwarqan.Ichaqamanantaytanhinachunitaqmaman hinachu,taytanparuwasqanBaalparikch'aynintan wikch'upurqan

3ChaywanpaspayqaNabatpachurinJeroboampa huchankunamanmik'askakurqan,chaymiIsraelrunakunata huchallichirqanmanachaymantaripurqanchu

4MoabnacionpireyMesaqaovejamichiqmikaran,paymi Israelreymanqoranpachakwaranqacarnerokunata, pachakwaranqacarnerokunatawanmillmawankuska

5AhabwañupuqtinmiMoabnacionpareyninIsrael nacionpareynincontrasayarirqan.

6ReyJoramtaqSamariallaqtamantalloqsispallapaIsrael runakunatayuparqan

7HinaqtinmiJudánacionpareyninJosafatmankacharqan: –Moabnacionpareyninmicontraypihatariruwan, ¿noqawanchuMoabcontramaqanakuqrinki?Paytaq nirqan:–Warqasaq,qanhinankani,llaqtaypasllaqtayki hina,caballoykunapascaballoykikunahina,nispa

8Paytaqnirqan:–¿Mayqinñannintataqrisunchis?Paytaq kutichirqan:–Edomch'inneqñanninta,nispa

9ChaymiIsraelreypas,Judáreypas,Edomreypasrirqanku, qanchisp'unchaypurinapaqbrújulanisqatapasaparqanku, manataqmiunupaskarqanchuejercitopaq,qatiq uywakunapaqpas

10Israelnacionpareyninminirqa:¡Ay!SeñorDiosmikay kinsareykunataMoabpamakinmanentregananpaq waqyarqan!

11Josafattaqnirqan:–¿ManachukaypiSeñorDiospa profetankanpaywanSeñorDiostatapunanchispaq?Israel reypahukninkamachintaqkutichispanirqan:–Kaypi kashanSafatpachurinEliseo,paymiEliaspamakinman unutahich'aykuran,nispa

12Josafattaqnirqan:–SeñorDiospasiminqapaywanmi kashan,nispa.ChaymiIsraelpareyninJosafatpas,Edom reypaspaymanuraykamurqaku

13EliseotaqIsraelreytanirqan:–¿Imapitaqqanwantupani? Taytaykiq profetankunaman, mamaykiq profetankunamanpaschayay,nispaIsraelpareyninmi paytanirqan:–Manan,SeñorDiosmikaykinsareykunata waqyarqanMoabsuyumanentregananpaq,nispa.

14Eliseotaqnirqan:–Tukuy-atiyniyoqSeñorDiospa ñawpaqenpisayashaqtiy,manachusJudásuyurey Josafatpaqayllantaqhawarispayqa,mananqanta qhawarikuymanchu,nitaqrikuytapas,nispa

15KunanichaqaapamuwayhuktakiqrunataChaytocaq tocashaqtintaqSeñorDiospamakinpaymanhaykuran.

16HinaqtinmiJesusqanirqan:–SeñorDiosminin:Kay wayq'otat'oqokunaqhunt'aykuchiy,nispa

17SeñorDiosminin:Mananwayratapasrikunkichischu, manataqmiparatapasrikunkichischuChaywanpaschay wayq'oqaunuwanmihunt'aykusqakanqa,chhaynapi ukyanaykichispaq,uywaykichispas,uywaykichispas,nispa.

18TaytaDiospañawpaqenpiqallamp'ullanmi,Moab runakunatapasmakiykichismanmihap'ichinqa.

19Sapancercasqallaqtakunata,llapaakllasqa llaqtakunatawanmaqankichis,llapaallinsach'akunatataq rutunkichis,llapaunup'uytukunatapashark'ankichis,llapa allinhallp'akunatataqrumikunawanthuñichinkichis.

20Tutamantamikhunasacrificiotahaywashaqtinkun, Edomllaqtañannintaunuhamusharqan,chayhallp'ataq unuwanhunt'aykusqa

21LlapanMoabrunakunaqareykunaqmaqanakuq hamusqantauyarispankun,llapaarmasqap'achayoq runakunata,wichaymanpashuñurqanku,hinaspan fronterapisayaykurqanku

22Tutamantahatarispankutaqintiqaunupataman k'ancharirqan,Moabrunakunataqhukladounutayawar hinapukahinarikurqanku

23Hinaqtinmipaykunaqaniranku:–Kayqayawarmi, reykunaqawañuchinakuspankunatipanakunqaku,kunanqa Moabllaqta,qhellichakunankupaq,nispa

24IsraelpacampamentonmanchayaqtinkunIsrael runakunaqahatarispaMoabrunakunataatiparqanku, chaymipaykunaqaayqekurqanku

25Llaqtakunatathunispa,sapankaallinhallp'akunaman rumintawikch'uspahunt'aykurqanku.Unupukyukunatataq wisq'arqanku,llapaallinsach'akunatataqruturqanku, Kirharasetllaqtallapinrumikunatasaqerqankuichaqa, chaylaq'aqkunapurispa,maqarqanku

26Moabnacionpareyninmichaymaqanakuyqasinchi millaykashasqantarikuspa,qanchispachakespadakunata horqoqrunakunatapusarqan,Edomreykama ch'usaqyachinankupaq,ichaqamananatirqankuchu

27Chaymantataqpayparantinpikamachikuqkuraq churintahap'ispaperqapatapiruphachinasacrificiota haywarirqanChaymiIsraelrunakunacontrasinchita phiñakurqanku,hinaspanpaymantat'aqakuspa llaqtankumankutipurqanku

4kaqRAKI

1Hinaqtinmiprofetakunaqchurinkunaqwarminkunamanta hukwarmiEliseotaqaparispakhaynataniran:“Qosay kamachiykiqawañupunñanQanmiyachankikamachiyki SeñorDiostamanchakusqanta,manukuqtaqhamushan iskaychuriykunatakamachikanankupaqpusananpaq.

2Eliseotaqpaytanirqan:–¿Imatataqruwasaq?niway, ¿imataqwasipikanki?Paytaqnirqan:–Sirvientaykiqa mananimapaswasipikanchu,aswanpashukmanka aceitellan,nispa

3HinaqtinmiJesusqanirqan:–Riy,llapa runamasiykikunamantamanukuy,ch'usaqmankakunata. manapisillatachumanukuy

4Yaykumuspataq,punkutawisq'aspa churiykikunamanwanwisq'aykunki,chay mankakunamantaqhich'aykunki,hunt'akaqtataqt'aqanki

5Hinaqtinmichaywarmiqapaymantalloqsispa, wawankunamanwanpunkutawisq’aykuran.hinaspan hich'aykusqa

6Vasokunahunt'aykuqtintaq,wawantanirqan:–Huk vasotapasapamuway,nispa.HinanJesusqapaytanirqan:–Manañanhukp'uyñupaskanñachu,nispaHinaptinmichay aceiteqaqiparurqa

7HinaqtinmichaywarmiqahamuspaDiosparunaman willaranPaytaqnirqan:–Riy,chayaceitetavendeq, hinaspamanukusqaykitapagay,hinaspapuchuqmanta qanpaswawaykikunapaskawsankichis,nispa

8Hukp'unchaymiEliseoSunemllaqtamanrirqan,chaypin hukhatunwarmikasharqanHinant'antamikhunanpaq kamachirqan.Hinataq,sapakutichaynintapasaspa, chaymankutiykuspat'antamikhuq

9Paytaqqosantanirqan:–KunanqareparaniDiospach'uya runakasqanta

10Mañakuyki,perqapatapihukcuartochataruwasun Puñunata,mesata,tabureteta,candelabrotawanchurasun, nispa

11Hukp'unchaymichaymanhamuspacuartomankutirispa chaypipuñuykurqan.

12HinaqtinmikamachinGeezitanirqan:–ChaySunemita runatawaqyay,nispa.HinanJesusqawaqyamuspa ñawpaqenpisayaykurqan

13HinaqtinmiJesusqapaytanirqan:–Chaywarmitaniy: Qanmikayhinatacuidawarqanku,nispa.¿imataqqanpaq ruwakunqa?¿Reymanchu,ichaejercitopikamachiqmanchu rimasunkiman?Paytaqkutichirqan:–Ñoqaqallaqtay ukhupintiyani,nispa.

14HinaqtinmiJesusqaniran:¿Imatataqpaypaqruwana? Gehazitaqkutichirqan:–Cheqaqtapuninpayqamana wawayoqchu,qosanpasmachuñan,nispa

15HinaqtinmiJesusqanirqan:–Wayyay,nispaPayta waqyaruspataq,punkupisayaykusqa.

16HinaqtinmiJesusqanirqan:–Kawsasqaykitiempoman hinanhukqhariwawataabrazakunki,nispaPaytaqnirqan: –Manan,wiraqochay,Diosparunan,amasirvientaykita llullakuychu,nispa

17Hinaqtinmiwarmiqawiksallikuspahukqhariwawata wachakurqan,Eliseoqnisqanmanhina,kawsasqan tiempomanhina

18Wawaqawiñasqañakaqtinmihukp'unchaypitaytanpa kasqanmanrirqancosechaqkunaman.

19Paytaqtaytantanirqan:Umaymi,umallay,nispaHinan hukwaynatanirqan:–Mamanmanapakuy,nispa

20Mamanmanpusaspataq,chawpip'unchaykama qonqoriykukuspatiyaykurqan,chaymantataqwañupurqan 21Hinaqtinmichaywarmiqarispa,Diosparunanpa puñunanpipuñuykuspa,punkutawisq’aykuspanlloqsiran.

22Hinaqtinmiqosantawaqyaspanirqan:–Amahinakaspa, hukninwaynata,hukasnotawankachamuway,Diospa runanmanphawaykuspakutimunaypaq,nispa.

23HinaqtinmiJesusqanirqan:–¿Imanaqtintaqkunan p'unchaypaymanrinki?Mananmosoqkillachu,nitaq samanap'unchaypas.Paytaqnirqan:–Allinmikanqa,nispa. 24Hinaqtinmihukasnotasillaykukuspa,kamachinta nirqan:–Arispañawpaqmanriy,nispaAmañoqarayku sillayniykitaqa pisiyachiychu, manachus kamachisqaykimanhinaqa,nispa

25Hinaqtinmipayqarispa,CarmeloorqomanDiospa runaqkasqanmanchayaran.HinaqtinmiDiosparunan karumantapaytarikuspa,kamachinGeezitanirqan: Qhawariy,chaysunamitllaqtayoqrunaqa

26Amahinakaspa,phawayllapaywantupay,hinaspaniy: ¿Allinchukashanki?¿allinchuqosaykipaq?allinchu wawawan?Paytaqkutichirqan:–Allinmi,nispa

27OrqopatamanDiosparunamanchayaspataq, chakinmantahap'irqorqanHinanDiosparunaqanirqan:–Sapay,nispa.Paymisonqonpillakisqakashan,Señor Diosmipakawarqan,manataqmiwillawarqanchu

28Hinaqtinmipayqaniran:¿Señorniypachurintachu munarqani?¿Manachunirqani:Amaengañawaychu?

29HinaqtinmiGehazitanirqan:–Waspiykitawataykuspa, k'aspiytahap'isparipuypipasnapaykusunkimanchayqa, amayáhukmantakutichimuychu,hinaspawawaquyanman k'aspiytachuray,nispa

30Wawaqmamantaqnirqan:–SeñorDiospa kawsasqanmanhina,almaykipasmanansaqesaqchu,nispa. Hinaspansayarispapaytaqatikuran

31Gehazitaqpaykunaqñawpaqentapasaspawawaq uyanmank'aspitachurarqan.ichaqamanankunkapas uyariypaskarqanchuChaymiJesusqawatiqmantapaywan

tupananpaqrispa,nirqan:–Warmaqamanan rikch'arisqachu,nispa.

32Eliseowasimanhaykuspataq,wawaqawañusqaña kashasqa,puñunanpitaqpuñushasqa.

33HinaqtinmiJesusqahaykuspaiskayninkutapunkuta wisq’aykuran,hinaspanSeñorDiostamañakuran

34HinaqtinmiJesusqawichaspawawamanpuñuykurqan, simintataqsiminman,ñawintañawinman,makintataq makinmanchuraspachaywawaqaychapasq'oñikurqan

35HinaqtinmiJesusqakutirispa,wasiukupipuriq Hinaqtinmiwawaqaqanchiskutitaestornukurqan,hinan wawaqañawintakicharirqan

36PaytaqGehazitawaqyaspanirqan:–KaySunamita runatawaqyay,nispaChaymipaytawaqyamurqan Paymanhaykuspataq,Jesusqanirqan:–Wawaykitahoqariy, nispa.

37Hinaqtinmichaywarmiqahaykuspa,chakinman k’umuykukuspa,wawantahoqarispalloqsirqan

38EliseotaqGilgalllaqtamankutirqan,chayhallp'apitaq pisiyapurqanProfetakunaqchurinkunanñawpaqenpi tiyasharqanku,hinaspankamachintanirqan:–Hatunmanka patamanchuray,hinaspaprofetakunaqchurinkunapaq mankatat'uqyay,nispa

39Hukninmichakramanlloqsirqanqorakunatahuñuq, hinaspanhuksallqauvassach'atatarirqan,chaymantataq sallqacalabazakunatahuñurqan,hinaspanhamuspa mankamanphatmarqan,manareqsisqankurayku

40Chaymirunakunamikunankupaqhich'aykurqanku. Chaymankamantamikhushaqtinkunqaparirqanku:–Diosparunan,chaymankapiwañuykashan,nispa Manataqmimikuytaatirqakuchu.

41HinaqtinmiJesusqanirqan:–Chayriqamikhunata apamuychis,nispaHinaspanmankamanwikch'uykurqan; Paytaqnirqan:–Runakunamikhunankupaqhich'aykuychis, nispaHinaspapaschaymankapiqamananimamana allinpaskarqanchu

42Baalsalisallaqtamantanhukrunahamuspa,ñawpaq rurumantat'antataapamurqan,iskaychunkat'antacebadata, t'antatrigotawanHinanJesusqanirqan:–Runakunaman qoychismikhunankupaq,nispa.

43Kamachiqnintaqnirqan:–¿Imatataqpachak runakunamanwillasaq?Hinaspannillarantaq:–Runakunamanqoychismikhunankupaq,SeñorDiosminin: “Mikhunqakun,puchunqakutaqmi”,nispa

44ChaymiJesusqaSeñorDiospanisqanmanhina mikhurqanku,hinaspansaqerqanku.

5CAPÍTULO

1SiriareypaejercitonpacapitanninNaamanqa patronninwankuskahatunrunankaran,paywanSeñor DiosqaSirianaciontaqespichisqanrayku.

2Siriarunakunataqt'aqat'aqa-t'aqalloqsispaIsrael suyumantahuksipaschataapasqakuHinanNaamanpa warmintasuyasharqan

3Hinaspanpayqapatronantanirqan:–¿DioschuSeñorniy Samariallaqtapiprofetawankanman?Payqalepra onqoyninmantanqhaliyachiytamunarqan

4Hukrunanhaykuspapatronninmanwillarqan:–Israel suyumantasirvientaqakayhinatannirqan,nispa.

5Sirianacionpareyninminirqan:–Riy,riy,Israelnacionpa reyninmanmihukcartataapachisaq,nispaHinaspan

ripurqanchunkatalentoqolqeta,soqtawaranqaqorita, chunkat'aqap'achakunatawan.

6HinaqtinmiIsraelnacionpareyninmanchaycartata aparqan:Kaycartaqanmanchayamuqtinmi,kamachiyta Naamantakachamunilepraonqoyninmanta qhaliyachinaykipaq,nispa

7Israelnacionpareyninchaycartataleeruspanmi, p'achantallik'ikuspaniran:¿Dioschukani wañuchinaypaq,kawsachinaypaqpas,kayrunaqalepra onqoyniyoqrunataqhaliyachinaypaqkachamuwan? chayraykutaqyuyaykuychis,mañakuykichis,hinaspa qhawaychisimaynatasñoqacontrach’aqwayta maskhashanchayta.

8DiosparunanEliseoIsraelreyp'achantallik'ikusqanta uyarispanreymankacharqan:–¿Imanaqtintaqp'achaykita llik'irqanki?kunanhamuchun,Israelpihukprofeta kasqantayachanqa,nispa

9ChaymiNaamanqacaballonkunawancarretanwan hamuspaEliseoqwasipunkunpisayaykurqan.

10Eliseotaqpaymanwillakuqtakacharqan:–Jordan mayupiqanchiskutitamayllakuy,aychaykitaqwakmanta kutimunqa,ch'uyañataqmikanki,nispa.

11HinaqtinmiNaamanqaphiñakusparipurqan,hinaspan nirqan:–Ñoqaqayuyaykurqanin,ñoqamanlloqsimuspa, DiosninSeñorDiospasutintawaqyamuspa,chaycheqaspi makintatakaspa,lepraonqoyniyoqrunataqhaliyachinqa, nispa

12¿ManachuDamascomayukunaAbana,Farpar mayukunaIsraelpallapayakunkunamantaaswanallin? ¿Manachuchaykunapimayllakuyman,hinaspachuya kayman?Chaymipayqakutirispasinchitaphiñakuspa ripurqan

13Hinaqtinmikamachinkunaasuykuspanku,payta rimapayaspankuniranku:Taytay,profetanisuqtiykiqa, ¿manachuchaytaruwawaq?Chaynaqa,mayllaraqtaq: Mayllakuy,hinaspachuyakay,nisuspaykiqa?

14HinaqtinmiJesusqauraykamuspaJordánmayupi qanchiskutitachallpukurqan,Diosparunaqnisqanman hina

15HinaqtinmiJesusqaDiosparunanmankutispa,paywan llapat'aqankunapiwan,ñawpaqenpisayarispataqnirqan:–KunanqayachaninmananDiosqakaypachapikashasqanta, aswanpasIsraelpi.

16HinaqtinmiJesusqanirqan:–Ñoqaqñawpaqenpi sayashaqSeñorDiosqamananmayqentapaschaskisaqchu, nispa.Hinanpaytakallpacharqanhap'inanpaq;ichaqa mananmunarqanchu

17HinaqtinmiNaamantaqnirqan:–¿Manachu kamachiykimaniskaymulaq'epitaqosunkiman? Kamachiykiqamananruphachinasacrificiotapasnitaq sacrificiotapashukdioskunamanhaywanqachu,aswanpas SeñorDiosmanmihaywanqa.

18KaytaSeñorDiospampachaykamachiykita,patronniy Rimonpawasinmanyupaychananpaqhaykuqtin, makiymank'umuykuspaRimonpawasinpik'umuykukuqtiy, Rimonpawasinpik'umuykukuqtiyqa,SeñorDiosmi kamachiykitapampachanqa.

19HinanJesusqapaytanirqan:–Hawkallariy,nispa Chaymipayqaaskarutapaymantaripurqan

20DiosparunanEliseoqkamachinGehazitaqnirqan:–PatronniyqakaySiriarunaNaamantankhuyapayarqan,

apamusqantamanachaskisqanmanta,SeñorDiospa kawsasqanmanhinanpaytaphawayllaphawayllahap'isaq.

21ChaymiGehaziqaNaamanpaqhepantarirqanHinan Naamanqaqhepantaphawaykachashaqtarikuspa, carretamantauraykamuspapaywantupananpaqnirqan:–¿Allinchu?

22HinaqtinmiJesusqanirqan:–Allinmi,nispa Patronniymikachamuwarqakaynataniwananpaq: KunanraqmiEfraínorqomantaprofetakunapa wawankunamantaiskaymozokunahamuwanku, paykunamanqoykuwayhuktalentoqolqeta,iskaycambiaq p'achatawan,nispa

23HinaqtinmiNaamanqanirqan:–Akusikuy,iskaytalento qolqetahap'iy,nispaHinaqtinmiJesusqakallpacharqan, iskayqolqetaiskaybolsamanwataykuspaiskay kamachinkunamanchurarqan.Paykunataqñawpaqenman aparqanku

24Chaytorremanchayaspataq,paykunaqmakinmanta hap'ispawasimanqoykurqan.

25HinaqtinmiJesusqahaykuspapatronninpañawpaqenpi sayaykuranEliseotaqpaytanirqan:–¿Maymantataq hamunki,Gehazi?Paytaqnirqan:–Sirvioykiqamanan maymanpasrirqanchu,nispa

26HinaqtinmiJesusqapaytanirqan:–¿Manachusonqoy qanwanrirqan,chayrunacarretanmantakutirispaqanwan tupananpaq?¿Qolqetachaskinapaqchu,p'achakunata, aceitunaschakrakunata,uvaschakrakunata,ovejakunata, torokunata,qharikamachikunata,sirvientakunata chaskinapaqchu?

27ChayraykunNaamanpalepraonqoyninqawiñaypaq qanman,mirayniykimanpask'askakunqa.Hinanpaymanta lloqsimurqanrit'ihinayuraqlepraonqoyniyoqruna

6RAKI

1ProfetakunaqchurinkunanEliseotanirqanku:–Kunanqa, qanwantiyasqaykuqasinchik'itin,nispa.

2Mañakuykiku,Jordánmayumanrispa,sapankahuk vigatahap'ispa,chaypitiyakunanchispaqhukcheqasta ruwasun,nispa.Paytaqkutichirqan:–Riychis,nispa.

3Hinaqtinmijujrunaqanirqan:–Amahinakaspa, sirvienteykikunawanripuy,nispaPaytaqkutichirqan:–Risaqmi,nispa.

4ChaymipaykunawanrirqanJordánmayuman chayaspataqk'aspikunatakuchurqanku

5Hukrunavigatarutushaqtinmihachapaumanunuman urmaykurqan,hinanqaparispanirqan:¡Ay,patron! manusqakasqanrayku.

6Diosparunantaqnirqan:–¿Maypitaqurmarqan? HinaptinmichaysitiotaqawachirqaHinaspanhukk'aspita kuchuspachaymanwikch'uykurqanfierrotaqnadarqan

7ChaymiJesusqanirqan:–Apakuy,nispa.Hinanmakinta haywarispahap'irqan

8SirianacionpareyninmiIsraelcontramaqanakuspa kamachinkunawanrimanakurqan:“Kayhinacheqaspin campamentoyqakanqa”,nispa

9DiosparunanIsraelnacionpareyninmankacharqan:–Cuidakuy,amachayhinacheqastaqapasankichu,nispa Siriarunakunaqachaymanmiuraykamunku

10HinaqtinmiIsraelnacionpareyninDiosparuna willasqancheqasmankachaspawillaran,chaypitaqmana hukkutillatapasnitaqiskaykutillatapassalvakuranchu

11ChayraykunSiriareypasonqonqasinchitallakikurqan Hinankamachinkunatawaqyaspaniran:¿Manachu willawankichismayqenninchistaqIsraelreyparantinpi kashaqta?

12Hukninkamachintaqnirqan:–Señorniy,rey,manan pipas,aswanpasIsraelpiprofetaEliseomiIsraelreyman willashanpuñunaykipirimasqaykisimikunata,nispa 13HinaqtinmiJesusqanirqan:–Riymaypikashasqanta qhawamuy,kachamunaypaq,nispaHinaqtinmiJesusman willarqanku:Qhawariy,Dotánllaqtapinkashan,nispa 14ChaymiJesusqachaymankacharqancaballokunata, carretakunata,askhaejercitokunatawan

15Diospakamachintutamantahatarispalloqsimuqtintaq, hukejercitocaballokunawancarretakunawanllaqtata muyuykusharqanHinankamachinqapaytanirqan:–¡Ay, patronniy!¿imaynatataqrurasunchik?

16HinaqtinmiJesusqacontestaran:Ama manchakuychischu,noqanchiswankaqkunaqaaswan askhankankupaykunawankaqkunamantaqa,nispa.

17Eliseotaqmañakuspanirqan:–Señorníy,ñawinta kichariy,rikunanpaq,nispaHinanSeñorDiosqawaynaq ñawintakicharirqan.Hinanrikuran,Eliseoqmuyuriqninpi orqoqacaballokunawan,ninacarretakunawanhunt'a kashasqa

18PaykunamanuraykamuqtinkunEliseoqaSeñorDiosta mañakuspanirqan:–Amahinakaspa,kayllaqtata ñawsayachiy,nispaHinaspanEliseoqnisqanmanhina ñawsayachirqan.

19Eliseotaqpaykunatanirqan:–Manankaychuñan,nitaq kayllaqtapas,qatiwaychis,maskhasqaykichisrunaman pusasqaykichis,nispa.IchaqaSamariallaqtamanmi pusarqan

20SamariallaqtamanchayaqtinkunEliseonirqan:–Señor, kayrunakunaqñawintakichariy,rikunankupaq,nispa. SeñorDiosqañawinkutakicharispanrikurqankuSamaria llaqtaqchawpinpinkasharqanku

21IsraelnacionpareyninmipaykunatarikuspaEliseota tapuran:Taytay,¿wañuchisaqchu?¿waqrasaqchu?

22HinaqtinmiJesusqacontestaran:–¿Manachupaykunata maqanki,¿awrachiwaqchuespadaykiwanarcoykiwan presoapasqaykirunakunata?T'antataunutawan ñawpaqenkupichuray,mikhunankupaq,ukyanankupaq, patronninmanrinankupaq,nispa.

23HinaqtinmiJesusqaaskhamikhunatapaykunapaq wakichirqan,mikhuspaukyaspataqpaykunatakachapurqan, hinaspanpatronninmanrirqanku.ChaymiSiria tropakunaqamanañaIsraelnacionmanhamurqakuñachu 24ChayqhepamanmiSirianacionpireyBenhadadqallapa soldadonkunatahuñuspaSamariallaqtatamuyuykuran 25Samariallaqtapinsinchiyarqaykarqan,hinan muyuykurqankuasnoqumansoqtachunkaqolqewan vendesqakanankama,urpiwanumantatawakaqt'aqataq phisqaqolqewanvendesqakanankama

26Israelnacionpareyninperqapatantapasashaqtinmihuk warmiqaparirqan:–Señor,rey,yanapay,nispa

27Paytaqnirqan:–SeñorDiosmanayanapasunkimanchu chayqa,¿maymantataqyanapasqayki?¿Gernomantachu, ichauvasprensamantachu?

28Hinaqtinmireyqapaytatapuran:¿Imapinonqoshanki? Paytaqkutichirqan:Kaywarmiqaniwarqanmi:Wawaykita qoy,kunanp'unchaymikhunaykupaq,paqarintaqwawayta mikhusaqku,nispa

29Chaymiwawaytatimpuchispamikhurqayku,qhepantin p'unchaytaqpaytanirqani:Wawaykitaqoymikhunaykupaq, nispa

30Reytaqchaywarmiqrimasqantauyarispap'achanta llik'ikurqan.perqapatantapasashaspanrunakuna qhawarirqanku,hinaspanrikurqankuaychanpaukhunpi sacop’achayoqkashaqta

31HinaqtinmiJesusqaniran:Diosqachhaynata ruwapuway,SafatpachurinEliseoqumankunanp'unchay paypatapisayariqtinqa,nispa

32Eliseotaqwasinpitiyasharqan,kurakrunakunataq paywantiyasharqankuReytaqñawpaqenmantahukrunata kachamurqan,manaraqwillaqqapaymanhamushaqtinmi kurakrunakunatanirqan:–Qhawarinkichismikayruna wañuchiqchurinumaytaqechuwananpaq?Qhawariy, willakuqhamuspapunkutawisq'ay,hinaspapunkupihap'iy, ¿manachupatronpachakit'oqyayninqhepanpi?

33Paykunawanrimashaqtinraqmiwillaqqapayman uraykamuspanirqan:–KaymanaallinqaSeñorDiosmantan hamun,nispa¿ImatataqSeñorDiostasuyasaq?

7RAKI

1Eliseotaqnirqan:–UyariychisSeñorDiospasiminta TaytaDiosmikaynatanin:PaqarinmiSamariapunkupihuk tupuallinhak'utahuksiclowanvendekunqa,iskaytupu cebadataqhuksiclowan,nispa 2Hinaqtinmireypamakinmank’umuykuspahuk wiraqocha,Diosparunantakutichispanirqan:–¡Qhawariy, SeñorDioshanaqpachapiventanataruwaytamunanman chayqa,¿kaychukanman?Paytaqnirqan:–Qhawariy, ñawiykiwanmirikunki,ichaqamananmikhunkichu,nispa 3Punkupunkupitawalepraonqoyniyoqrunakuna kasharqanku,paykunapurataqninakurqanku:–¿Imanaqtintaqkaypitiyashanchiswañunanchiskama?

4Llaqtamanhaykusaqkunispanisunchayqa,llaqtapi yarqaymikashan,chaypinwañusaqku,kaypitiyaykusun chayqa,wañupullanchistaqmiKunanqahamuychis,Siria runakunaqawqankunamanurmaykusun,kawsashaqta qespichiwasunchayqa,kawsasunmi.wañuchiwasun chayqa,wañusunmi

5Ch'isiyaqmihatarirqankuSiriarunakunaq campamentonmanrinankupaq,Sirianacionpa campamentonpak'uchunmanchayaspataqmanapipas chaypiqakasharqanchu

6SeñorDiosmiSiriarunakunatauyarichirqancarretakunaq qapariyninta,caballokunaqqapariyninta,askha ejercitokunaqqapariynintapas,paykunapurataq ninakurqanku:–IsraelreymicontratarqanHetrunakunaq reyninkunata,Egiptorunakunaqreyninkunatapas contraykumanhamuwananchispaq,nispa

7Chayraykunpaykunaqahatarispanku,tutayaqpi ayqekurqanku,karpankuta,caballonkuta,asnonkutapas saqespa,campamentotaimaynakasqanmanhina,hinaspan ayqekurqankukawsayninkutaqespichinankupaq

8Chaylepraonqoyniyoqrunakunacampamentoq qhepanmanchayaqtinkutaq,hukkarpamanhaykuspa mikhurqanku,ukyarqanku,qolqeta,qorita,p’achatawan apasparispapakarqankuChaymantakutimuspataqwak karpamanhaykuspapakaykuran.

9Hinaqtinmipaykunaqaninakurqanku:–Mananallinchu kayku,kunanp'unchayqaallinwillakuyp'unchaymi, ch'inllakayku

10Hinaqtinmillaqtapunkuqhawaqrunatawaqyaspa nirqanku:–Siriarunakunaqcampamentonman chayaspaykuqamananpipaschaypiqakasharqanchu,nitaq runaqkunkanpaskasharqanchu,aswanpascaballokuna watasqa,asnokunawatasqa,karpakunahina,nispa.

11HinaspanpunkuqhawaqkunatawaqyarqanChaytataq reypawasinmanwillarqanku

12Reyqatutamantanhatarispakamachinkunatanirqan:–Siriarunakunaqimatachusruwawasqankutan willasqaykiku,nispa.Paykunaqayachankuyarqasqa kasqanchikta;chayraykuncampamentomanta lloqsimushankuchakrapipakakunankupaq,nispa: “Llaqtamantalloqsimuqtinkunkawsashaqtahap’ispa llaqtamanhaykusaqku”,nispa

13Hukninkamachintaqkutichispanirqan:–Amahina kaspa,llaqtapipuchuqphisqacaballokunataapakuchunku, (qhaway,chaypipuchuqIsraelrunakunahinankanku

14ChaymiiskaycarretacaballokunataaparqankuHinan reyqaSiriarunakunaqejercitontaqhepantakacharqan:–Riychis,qhawamuychis,nispa

15Jordánmayukamapaykunaqqhepantarirqanku,hinan Siriarunakunausqhayllawikch'usqankup'achakunawan, p'achakunawanhunt'akasharqanHinaptinmiwillakuqkuna kutimuspankureymanwillarqaku

16HinaqtinmirunakunaqalloqsispaSiriarunakunaq karpankunatasuwarankuChaymiSeñorDiospanisqanman hinahuktupuallinhak'utahuksiclomanvendesqakarqan, iskaytupucebadataqhuksicloman.

17Hinanreyqachurarqanpunkutaqhawananpaq,paypa makinmank'umuykuqwiraqochatan,chaymirunakunaqa punkupisaruykurqanku,hinanpayqawañupurqan,Diospa runaqnisqanhina,reyuraykamuqtin

18Diosparunanreymannisqanhina:PaqarinmiSamaria punkupiiskaytupucebadahuksiclomanta,huktupuallin hak'utapashuksiclomanta

19ChaywiraqochataqDiosparunantakutichispanirqan:–Kunanqa,SeñorDioshanaqpachapiventanataruwanman chayqa,¿chayhinachukanman?Paytaqnirqan:–Qhawariy, ñawiykiwanmirikunki,ichaqamananmikhunkichu,nispa 20Hinaqtinmichayrunaqapunkupisaruykuspanku wañupurqan

8RAKI

1HinaqtinmiEliseoqachurintakawsarichimuqwarmita nirqan:–Sayariy,hinaspawasiykiwanriy,hinaspa maymanpastiyasqaykimantiyayQanchiswatataqmichay hallp'amanhamunqa

2Hinaqtinmichaywarmiqasayarispa,Diosparunanpa nisqanmanhinaruwaran,wasinpiwankuskarispataq qanchiswataFilistearunakunaqhallp’anpitiyaran

3Qanchiswatatukukuqtintaq,chaywarmiqaFilistea runakunaqhallp'anmantakutipurqan,wasintawan hallp'anmantawanreymanwaqyakuqrirqan.

4HinaqtinmireyqaDiospakamachinGeeziwan rimapayaran:Amahinakaspa,willawayEliseoqtukuy hatunruwasqankunata,nispa.

5Hinaqtinmireymanwillashaqtin,imaynatashukwañusqa runatakawsarichirqan,chaywarmiqa,wawanta

2Reyes

kawsarichisqanmanta,reymanwaqyakurqanwasinmanta, hallp’anmantawan.Gehazitaqnirqan:–Señolrey,kay warmiqa,Eliseoqkawsarichisqanchurinpas,nispa

6Hinaqtinmireyqachaywarmitatapuqtin,payman willaran.Hinaqtinmireyqahukoficialtachurarqan:–Chay allpamantalloqsisqanp'unchaymantapacha,kunankamapas, llapakaqninkunata,chakrapirurukunatapaskutichipuy, nispa.

7EliseotaqDamascollaqtamanchayarqanSiriarey BenhadadtaqonqosqakasharqanHinaspannirqanku:–Diosparunankaymanhamushan,nispa

8ReytaqHazaeltanirqan:–Makiykipihukregalota hap'ispariyDiosparunawantupay,hinaspapaywanSeñor Diostatapuy:“¿Kayonqoymantachuqhaliyasaq?”,nispa

9ChaymiHazaelqapaywantupananpaqrirqan,hinaspan Damascollaqtapillapaallinkaqkunamantatawachunka camellokunaqq’epintaaparqan,hinaspanñawpaqenman sayarispanirqan:–SiriareyBenhadadchuriyki kachamuwarqan:“¿Kayonqoymantachuqhaliyasaq?”, nispa

10Eliseotaqpaytanirqan:–Riy,niy,qhaliyapunki,ichaqa SeñorDiosmiwillawarqanwañunanta,nispa.

11HinaqtinmiJesusqauyantaallintasayachiran, p'enqakunankama

12Hazaeltaqnirqan:–¿Imanaqtintaqwiraqochaywaqashan? Paytaqkutichirqan:–Israelrunakunaqmillayruwasqanta yachasqayraykun,paykunaqkallpankunataninawan hap'ichinki,waynankunatapasespadawanmiwañuchinki, wawankutataqphawaykachinki,wiksallisqa warmikunatapasllik'ichinki,nispa

13HinaqtinmiHazaelqanirqan:–¿Imataqkamachiykiqa kayhatunruwaytaruwananpaqri?Eliseotaqkutichirqan:–SeñorDiosmiwillawarqanSiriasuyupireykanaykita, nispa.

14ChaymiEliseomantaripuspapatronninmanrirqan Paytaqpaytatapurqan:–¿ImatataqEliseonisurqanki? Paytaqkutichirqan:Niwarqanmiqhaliyanaykita,nispa. 15Paqaristinmihukrakhup'achatahap'ispaunuman challpuykurqan,hinaspanuyanmanmast'arirqan,hinan wañupurqan.

16IsraelnacionpareyninAhabpachurinJoram5kaqwata reykashaqtinmi,JudánacionpireyJosafatreykashaqtin, JudáreyJosafatpachurinJoramreykaytaqallarirqan.

17Payqakinsachunkaiskayniyoqwatayoqmikaranrey kaytaqallariqtinJerusalénllaqtapipusaqwata kamachikuran.

18IsraelreykunaqñannintanpurirqanAhabpamiraynin hina,Ahabpaususinwarminkasqanrayku,SeñorDiospa ñawpaqenpimanaallintaruwaspa

19ChaywanpasSeñorDiosqamananJudállaqtata wañuchiytamunarqanchukamachinDavidrayku,imaynan paymanprometerqanpaymanhinallataqwawankunaman k'anchaytaqonanpaq

20PaypatiemponpinEdomrunakunaqaJudánacionmanta hatarirqanku,hinaspanreytachurarqanku

21HinaqtinmiJoramqallapacarretakunapiwanZair llaqtamanrirqan,tutamantataqsayarispamuyuriqEdom runakunata,carretakunaqumallinkunatapasatiparqan, chaymirunakunaqakarpankumanayqekurqanku

22ChaywanpasEdomllaqtaqaJudánacionmantan kunankamapashatarirqanHinaptinmiLibnallaqtapaschay tiempollapihatarirurqa

23Jorampawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapas,¿manachuJudáreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

24Joramtaqñawpaqtaytankunawanwañupurqan,Davidpa llaqtanpitaqñawpaqtaytankunawanp'ampasqakarqan, payparantinpitaqchurinOcozíaskamachikurqan

25IsraelnacionpiAhabpachurinJorampachunka iskayniyoqwatareykashaqtinmiJudáreyJorampachurin Ocozíasreykaytaqallarirqan

26IshkaychunkaishkaywatayoqmiAcozías kamachikuytaqallaykuranJerusalénllaqtapihukwata kamachikuranMamanpasutinmikarqaIsraelreyOmripa ususinAtalias.

27AhabpamirayninpañannintapurispataqAhabpa mirayninhinaSeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunata ruwarqan.

28HinaqtinmipayqaAcabpachurinJoramwankuska GalaadllaqtapiRamotllaqtapiSirianacionmantarey Hazaelwanmaqanakuqrirqan.SiriarunakunataqJoramta k'irirqanku

29ReyJoramtaqJezreelllaqtamankutipurqan,Siriarey Hazaelwanmaqanakuspa,RamallaqtapiSiriarunakunaq k'irikusqanmantaqhaliyachinanpaqHinanJudárey JorampachurinOcoziasqaJezreelllaqtamanrirqanAhabpa churinJoramtaqhawaq,payqaonqosqakasharqan.

9RAKI

1ProfetaEliseotaqprofetakunaqwawankunamanta huknintawaqyaspanirqan:–Willaykitawataykuspakay aceitecajatamakiykimanhap'ispaGalaadmanRamot llaqtamanriy

2Chaymanchayaspataq,NimsipachurinJosafatpachurin Jehutaqhaway,hinaspawawqenkunaukhumanta sayarichispawasiukhumanpusay

3Chayaceitecajatahap'ispaumanmanhich'aykuspaniy: SeñorDiosminin:Israelpireykananpaqmihawichiyki, nispaChaymantataqpunkutakichay,ayqekuy,amataq qhepakuychu

4Chaymiwayna,profetawayna,RamotGalaadllaqtaman rirqan

5HinaqtinmiJesusqachayamuqtin,ejercitopicapitankuna tiyashasqaku.Paytaqnirqan:–Capitán,qanmanmiima ruwanaykashan,nispaJehutaqkhaynataniran: ¿Mayqenninchistataq?Paytaqnirqan:–Qanman,capitan, nispa.

6HinaspansayarispawasimanhaykurqanUmanman aceitetahich'aykuspannirqan:–IsraelpaDiosninSeñor Diosminin:SeñorDiospallaqtanIsraelpireykananpaqmi akllasqayki,nispa

7QanmipatronnikiAhabpawasintawañuchinki,chaynapi Jezabelpamakinpiserviqniyprofetakunapayawarninmanta hinaspaTaytaDiospallapallankamachinkunapa yawarninmantavengakunaypaq

8Ahabpamirayninllapanmichinkapunqa,perqaman phiñakuqta,Israelpiwisq'asqatasaqeqtapasAhabmanta wañuchisaq.

9AhabpamiraynintaqaNabatpachurinJeroboampa mirayninmanhinam,AhiaspachurinBaasapamirayninman hinaruwasaq.

10AlqokunanJezreelllaqtapiJezabeltamikhunqaku, manataqmipipasp'ampananpaqkanqachu.Hinaspan punkutakichaspaayqekuran

11HinaqtinmiJehuqapatronninpakamachinkunaman rirqan,hukrunataqpaytanirqan:–¿Allinchu? ¿imaraykutaqkaylocorunaqanmanhamurqan?Hinan Jesusqapaykunatanirqan:–Qankunaqareqsinkichismi chayrunata,imaynarimasqantapas,nispa.

12Paykunataqnirqanku:Yanqankunanwillawayku Paytaqniwarqan:–Kayhinatanniwarqan:SeñorDiosmi nin:Israelpireykananpaqmihawichiyki,nispa

13Hinaqtinmipaykunaqausqhayllap'achankutahap'ispa, escalerapatamanchurarqanku,hinaspantrompetakunata tocarqanku:–Jehúreymi,nispa

14ChaymiNimsipachurinJosafatpachurinJehuqaJoram contrarimanakurqan.(JoramqaGalaadllaqtaRamot llaqtata,Israelnacionniyoqrunakunawanima,Siria nacionpareyninHazaelparantinpiwaqaycharqa

15ReyJorammiichaqaJezreelllaqtamankutipurqanSiria reyHazaelwanmaqanakushaspaSiriarunakunaq k'irikusqanmantaqhaliyachinanpaq)Jehutaqnirqan:–Yuyayniykikunakanmanchayqa,amapipasllaqtamanta lloqsispaayqechunchuJezreelllaqtapiwillaqrinanpaq, nispa

16ChaymiJehuqacarretapisillakuspaJezreelllaqtaman rirqanJoramqachaypisiriykusqaHinanJudáreyOcozias Joramtaqhawaquraykamurqan

17Jezreelllaqtapitorrepatapinhukqhawaqruna sayasharqan,paytaqJehuqt'aqantaqhawaspanirqan:–Huk t'aqatanrikuni,nispaHinaqtinmiJoramqanirqan:–Huk caballopisillakuqtapusay,hinaspapaykunawan tupananpaqkachamuy,hinaspanichun:–¿Hawkakaychu?

18Hinaqtinmihukrunacaballopisillakuspapaywan tupananpaqrispatapuran:–Reyqakayhinatannin:Thak kaychu?HinaqtinmiJehuqanirqan:–¿Imataqthak kawsaytaruwanki?qipaymankutiykachiyChaytaqhawaq runaqawillarqan:–Chaywillaqqapaykunamanhamurqan, ichaqamanankutimunchu,nispa

19HinaqtinmiJesusqacaballopisillakuqiskaykaqrunata kachamuran,paykunamanhamuspatapuran:–Reyqanin: “Hawkayaychu?”,nispaJehutaqkutichirqan:–¿Imapitaq thakkawsaytaruwanki?qipaymankutiykachiy

20Hinanqhawaqrunaqanirqan:–Payqapaykunaman hamuspamanañankutimunmanchuPayqasinchi phiñakuspancarrotamanejan

21Joramtaqnirqan:–Alistakuychis,nispa.Hinaptinmi carretanpasallichasqañakarqaIsraelpareyninJoramwan JudáreyOcozíaswanmisapakamacarretankupilloqsirqaku, hinaspamJehúwantuparurqakuJezreelllaqtayuqNabotpa allpanpi

22JoramtaqJehutarikuspanirqan:–Jehu,thakkaychu? Paytaqkutichirqan:–¿Imathakkaytaqkanman,mamayki Jezabelpaqhellihuchankuna,layqakuyninkunaaskharaq kashaqtinqa?

23HinanJoramqamakintakutirispaayqekuspaOcoziasta nirqan:–Acozías,traicionaymikashan,nispa

24JehutaqtukuykallpanwanarcotaaysarispaJoramta marq'ayninpachawpinpilaq'arqan,chaymiflecha sonqonmanlloqsimurqan,hinancarretanpichinkaykurqan

25HinaqtinmiJehuqacapitanBidcartanirqan:–Jezreel llaqtayoqNabotpachakranmanhoqarispawikch'uy

26Cheqaqtapuninqaynap'unchayrikurqaniNabotpa yawarninta,churinkunaqyawarnintawan,nispanSeñor DiosqaninKayplatopitaqmikutichipusqayki,nispasnin SeñorDiosqa.Chayrayku,SeñorDiospanisqanmanhina, hap'ispaallpapatamanwikch'uy.

27JudáreyOcoziasmiichaqachaytarikuspahuertapiwasi ñannintaayqekurqanHinanJehuqaqhepantarispanirqan: –Carretapiwaqaychis,nispa.ChaytataqruwarqankuGur llaqtamanwichaspa,chayllaqtaqaIbleamllaqtaq qayllanpinkashanHinanMeguidollaqtamanayqekuspa chaypiwañupurqan

28KamachiqninkunancarretapiJerusalénllaqtaman aparqanku,hinaspanDavidpallaqtapiñawpaq taytankunawankuskasepulturanpip’amparqanku

29AhabpachurinJoramchunkahukniyoqwata kamachikushaqtinmiAcozíasJudásuyupireykayta qallarirqan

30JehúJezreelllaqtamanchayaqtintaqJezabelqachayta uyarirqan.uyantapintaspa,umantapassayk’uchispa,huk ventanataqhawarirqan

31Jehutaqpunkumanhaykuspanirqan:–¿Patronninta wañuchiqZimrithakchukasharqan?

32HinaqtinmiJesusqaventanamanuyantahoqarispa tapuran:¿Pitaqñoqaqladonpikashan?pi?Hinaniskay kinsaeunucokunapaytaqhawarqanku.

33HinaqtinmiJesusqanirqan:–Warquy,nispaChaymi chaywarmitawikch'uykurqanku,yawarnintataqperqaman, caballokunamanwanch'aqchurqanku,hinaspanchakiman saruykurqanku

34Yaykumuspataqmikhuspaukyaspanirqan:–Riy,kay ñakasqawarmitaqhawamuy,hinaspap'ampaykuy,reypa ususinkasqanrayku,nispa

35Hinaqtinmip'ampanankupaqrirqanku,ichaqamanan tarirqankuchuumanmanta,chakinta,makinpa palmankunatawan

36Hinaqtinmipaykunaqawakmantahamuspawillarqanku Paytaqnirqan:–KaysimitanSeñorDiosqaTisbllaqtayoq Eliaskamachinwanrimarqan:Jezreelsuyupiallqokunan Jezabelpaaychantamikhunqaku

37JezabelpaayanqaJezreellawpichakrapiwanuhinam kanqaChhaynapinmananinqakuchu:“KayqaJezabelmi”, nispa

10RAKI

1AhabqaSamariallaqtapiqanchischunka churinkunayoqmikarqanJehútaqcartakunataqelqaspa Samariallaqtamanapachirqan,Jezreelllaqtapi kamachikuqkunaman,kurakrunakunaman,Ahabpa wawankunatauywaqkunamanpas

2Kaycartaqankunamanchayamuqtinhina,patronniykiq churinkunaqankunawankashaqtin,carretakuna, caballokuna,cercowanmuyusqallaqta,armadurakunaima 3Patronninpachurinkunamantaaswanallinkaqtapas, aswanallinkaqtapasqaway,hinaspataytanpatrononman churay,hinaspapatronnikipawasinraykumaqanakuy 4Paykunanichaqasinchitamancharikuspankunirqanku:–Qhawariy,iskayreykunanmanapaypañawpaqenpi sayasharqankuchu

5Wasitaqhawaqpas,llaqtataqhawaqpas,kurak runakunapas,wawakunatauywaqkunapas,Jehuman kacharqanku:“Sirvienteykikunankayku,tukuy

2Reyes

niwasqaykimanhinanruwasaqku”,nispamanataqmi pitapasreytachurasaqkuchu,allinkaqtaruway.

6Hinaqtinmiiskaykaqkutipihukcartatapaykunaman qelqarqan:–Sichusnoqaqkankichis,hinallataqrimasqayta uyariwaqchischayqa,patronniykiqchurinrunakunaq umankunatahap'ispapaqarinJezreelllaqtamanhamuychis, nispaReypachurinkunamqanchischunkarunakuna kaspanku,uywaqllaqtapihatunrunakunawankuska karqaku

7Chaycartapaykunamanchayamuqtintaq,reypa churinkunatapusaspaqanchischunkarunakunata wañuchirqanku,umallankutataqcanastakunamanchuraspa Jezreelllaqtamanapachirqanku.

8Hinaqtinmihukwillakuqhamuspa,paytawillaran:–Reypachurinkunaqumantanapamuranku,nispa HinaqtinmiJesusqanirqan:–Iskaymontonasqaman churaychispunkuhaykuypitutamantakama,nispa 9Tutamantataqlloqsispasayarispallaparunakunatanirqan: –Chaninrunankankichis,patronniypacontranpi rimanakuspawañuchirqani,ichaqa,¿pitaqllapankaykunata wañuchirqan?

10Kunanyachaychis,AhabpaayllunmantaSeñorDiospa rimasqansimiqamanankaypachamanurmaykunqachu, SeñorDiosmikamachinEliasparimasqantahunt'arqan

11ChaymiJehuqaJezreelllaqtapiAcabpawasinmanta llapapuchuqkunatawañuchirqan,llapahatunrunakunata, ayllunkunata,sacerdotekunatapas,manapipas puchunankama.

12HinaqtinmiJesusqasayarisparipuspaSamaria llaqtamanchayaranÑanpirutunawasipikashaspan 13JehuqaJudáreyOcoziaspawawqenkunawan huñunakuspatapurqan:¿Pitaqkankichis?Paykunataq kutichirqanku:NoqaykuqaOcoziaspawawqenkunan kayku.Hinaspanuraykamuykureypawawankunata,reina wawankunatawannapaykamunaykupaq

14HinaqtinmiJesusqanirqan:–Kawsashaqtaapakuychis, nispa.Hinankawsashaqtahap'isparutunawasit'oqopi wañuchirqankutawachunkaiskayniyoqqharikunata manataqmimayqenninkutapassaqerqanchu

15Chaymantaripuspataq,RecabpachurinJonadabta paywantupananpaqhamushaqtak'ancharichirqan, hinaspanpaytanapaykuspanirqan:–¿Allinchu sonqoykipas,imaynansonqoypassonqoykiwankashan hinata?HinanJonadabqakutichirqan:–Kayqa,nispa ChaynakaptinqamakiykitaquykuwayHinanmakinta qorqan;Hinancarretamanaparqan.

16HinaqtinmiJesusqaniran:“Hamuyñoqawan,Señor Diospaqtukuysonqowanmunakusqaytaqhawamuy”,nispa. Chaymicarretanpisillachirqanku

17Samariallaqtamanchayaspataq,Ahabpallapa puchuqninkunatawañuchirqan,wañuchinankama 18HinanJehuqallaparunakunatahuñuspanirqan:–AhabqapisillatanBaaltaservirqanJehumiichaqaanchata servinqa

19KunanqawaqyamuwaychisBaalpallapaprofetankunata, llapakamachinkunata,llapasacerdotenkunatapasAma pipaspisichichun,Baalmanhatunsacrificiotaruwanay kashanPipaspisiyaqqamanankawsanqachuJehutaq ichaqamanayuyaypichuchaytaruwarqan,Baalyupaychaq runakunatawañuchinanpaq.

20Jehutaqnirqan:–Baalpaqhatunhuñunakuytawillaychis, nispaHinaspanchaytawillarqanku

21HinanJehuqallapaIsraelllaqtantintakacharqan,Baalpa llapayupaychaqninkunapashamurqanku,manataqmihuk runapaspuchurqanchuHinanBaalpawasinman haykurqanku.Baalpawasinqahukpuntanmantahuk puntakamamhunt'akachkasqa.

22HinaqtinmiJesusqap'achataqhawaqrunatanirqan:–Baaltallapayupaychaqkunapaqp'achakunatahorqomuy, nispa.Hinaspanp'achakunatahorqomurqan.

23RecabpachurinJonadabpiwanBaalpawasinman rispanku,Baalpayupaychaqninkunatanirqanku:–Qhawariychis,kaypiqamananmayqenpasSeñorDiospa kamachinpaskanqachu,aswanpasBaalpa yupaychaqninkunallan,nispa.

24Sacrificiokunataruphachinasacrificiokunatawan haywaqtinkunJehuqatawachunkaqharikunatachuraspa nirqan:–Makiykichismanpusamusqayrunakunamanta mayqenpasayqekuqtinqa,kachariqrunanwañunqa,nispa 25Ruphachinasacrificiotahaywasqanqhepallamanmi Jehuqaguardiakunatacapitankunatawannirqan:–Yaykuspawañuchiychis,nispaamapipaslloqsimuchun Hinanespadawanwañuchirankuguardiakunapas capitanninkunapasqarqospankumBaalpawasinman rirqaku

26HinaspanBaalpawasinmantaidolokunatahorqospa ruphachirqanku.

27Baalparikch'aynintap'akirqanku,Baalpawasintataq thunirqanku,kunankamataqq'uñiwasimantukuchirqanku 28ChhaynapinJehuqaIsraelmantaBaalta ch’usaqyachirqan

29IchaqaNabatpachurinJeroboamIsraelrunakunata huchallichiqhuchankunamanta,Jehuqamananpaykunaq qhepantat'aqakurqanchu,BetelpiDanpikaqqori torillokunamantawan

30SeñorDiostaqJehutanirqan:–Ñoqaqallinkaqkunata ruwaspayki,Acabpamirayninkunatapassonqoypi kasqanmanhinaruwaspaykiqa,tawakaqmiray wawaykikunanIsraelpakamachikuytiyananpitiyanqaku, nispa

31JehuqamananIsraelpaDiosninSeñorDiospa kamachikuysimintatukuysonqowanpuririrqanchu,Israel runakunatahuchallichiqJeroboampahuchankunamantaqa manant'aqakurqanchu

32Chayp'unchaykunapinSeñorDiosqaIsraelrunakunata pisiyachiytaqallarirqan,HazaeltaqIsraelsuyuntinpi paykunatawañuchirqan

33Jordánmayuintilloqsimuyladomanta,Galaad provinciamanta,Gadrunakunamanta,Ruben runakunamanta,Manasésrunakunamantawan,Arnónmayu patapiAroermantapacha,GalaadmantaBasanmantawan

34Jehupatukuyimaruwasqanpas,tukuyatiyninpas, ¿manachuIsraelreykunapatiemponmantawillaqlibropi qelqasqakashan?

35Jehuqañawpaqtaytankunawanmiwañupurqan,Samaria llaqtapitaqp'amparqankuChurinJoacaztaqpayparantinpi kamachikurqan

36IsraelnaciontaJehuqaiskaychunkapusaqniyoq watañanSamariapikamachikurqan.

11RAKI

1OcoziaspamamanAtaliasqachurinwañupusqanta rikuspa,sayarispareypallapamirayninkunatawañuchirqan

2OcoziaspapananreyJorampaususinJosebataq AcoziaspachurinJoastahap'ispareypawañuchisqa churinkunamantasuwarqanHinanpaytawanuywaqninwan Ataliaspapuñunanpipakarqanku,chhaynapimana wañuchisqakananpaq.

3SoqtawatataqSeñorDiospawasinpipakasqapaywan kasharqanHinanAtaliaqachayhallp'apikamachikurqan 4QanchiskaqwatapinJoiadaqakacharqanpachak-pachak umallikunata,umallikunata,guardiakunatawanpusamuspa, SeñorDiospawasinmanpusamuspa,paykunawan rimanakuytaruwaspa,SeñorDiospawasinpijuramentota ruwaspa,reypachurintapaykunamanwillarqan

5HinaqtinmiJesusqapaykunatakamachiran:“Kaytan ruwanaykichisSábadop'unchaypiyaykumuqniykichispas kinsat'aqat'aqanmireypawasintaqhawaqkanqa

6KimsakaqpartentaqSurllaqtapunkupikanqa.Kimsa kaqt'aqatataqguardiakunaqqhepanpipunkupi,chhaynatan wasitaqhawankichis,amathunisqakananpaq,nispa

7Llapasamanap'unchaypilloqsiqkunamantaiskay t'aqatataqSeñorDiospawasintareypaqhawananta waqaychankichis

8Sapankaykichismireytamuyuchinkichis,sapankaykichis armankuhap'ispa

9SacerdoteJoiadapakamachisqanmanhinanpachakpachakumallikunaruwarqanku,sapankataqsamana p'unchaypihaykumuqrunankunata,samanap'unchaypi lloqsimuqrunakunatawanpusaspasacerdoteJoiadaman rirqanku.

10Sacerdoteqapachak-pachakumallikunamanmirey Davidpalanzankunata,escudonkunatawanqorqanSeñor Diospatemplonpi.

11Chayguardiakunaqasapankankuarmankuhap’ispa reypamuyuriqninpisayasharqanku,yupaychanawasiq pañak’uchunmantayupaychanawasiqlloq’ek’uchunkama, altarpaqayllanpi,yupaychanawasiqqayllanpi

12Hinaqtinmireypachurintahorqomuspacoronata churaspatestigotaqorqan.Hinaspanreykananpaq churarqanku,hinaspanhawirqanku;Makinkuta t'aqllakuspataqnirqanku:Diosreytasalvachun,nispa

13Ataliaqaguardiakunaq,runakunaqqapariyninta uyarispanmi,SeñorDiospatemplonmanrunakunaman rirqan

14Hinaqtinmichaywarmitaqhawarispareyqahukpilarpa waqtanpisayashasqa,reypaqayllanpitaqkamachikuqkuna, trompetatocaqkunaima,kusikuspatrompeta tocasharqanku,hinanAtaliaqap'achantallik'ispa qaparirqan:Traición,traición,nispa

15SacerdoteJoiadataqichaqapachaksoldadokunaq umallinkunatakamachirqan,paykunatanirqan:–Qhepaman pusaychisSacerdoteqaniranmi:AmaSeñorDiospa wasinpiwañuchisqakachun,nispa

16Hinaqtinmichaywarmitamakinkutachuraranku.Reypa wasinmancaballokunahaykusqanñannintarispataqchaypi wañuchisqakarqan

17JoiadataqTaytaDioswanreywanllaqtawan rimanakurqan,SeñorDiospallaqtankanankupaqreywan runakunawanchawpipipas.

18LlapallanrunakunanBaalpawasinmanhaykuspa thunirqanku altarninkunata, imaymana rikch'ayninkunatapasp'akirqanku,hinaspanBaalpa sacerdotenMatantaaltarkunaqñawpaqenpiwañuchirqanku

HinansacerdoteqaSeñorDiospawasinpi kamachikuqkunatachurarqan.

19HinaqtinmiJesusqapachak-pachakumallikunata, capitankunata,guardiakunata,llapallaqtarunakunatawan hap’irqan.SeñorDiospawasinmantareytauraykachispataq, guardiakunaqpunkunñannintareypawasinman chayarqankuHinaspanreykunapatrononpitiyaykurqa

20Llapallanrunakunankusikurqanku,llaqtataqch'inlla kasharqan,reypawasinqayllapitaqAtaliataespadawan wañuchirqanku

21Joashqaqanchiswatayoqmikaranreykaytaqallariqtin

12RAKI

1JehúqanchiskaqwatakamachikushaqtinmiJoásrey kaytaqallarirqan.Jerusalénllaqtapitawachunkawata kamachikuranMamanpasutinmikarqaBeerseba llaqtamantaZibias

2SacerdoteJoiadapayachachisqanmanhinanJoasqaSeñor Diospañawpaqenpiallinkaqtaruwarqan

3Altopampakunatanichaqamanaqechurqankuchu, runakunansacrificiotahaywarqanku,inciensotapas ruphachirqankualtocheqaskunapi

4Joastaqsacerdotekunatanirqan:SeñorDiospa wasinmansapaqchasqakaqkunataapamusqankuqolqeta, saparunaqqolqen,llaparunaqqolqen,piqpasonqonman SeñorDiospawasinmanapamunanpaqllapaqolqepas 5Sacerdotekunasapankareqsisqankumanapakuchunku, wasip'akisqakaqtintaqallichachunku

6IchaqaiskaychunkakinsayoqwatareyJoas kamachikushaqtinmisacerdotekunaqawasip’akisqakunata manaallicharqankuchu

7HinaqtinmireyJoássacerdoteJoiadata,wakin sacerdotekunatawanwaqyaspaniran:¿Imanaqtintaq wasip'akisqakunatamanaallichankichischu?kunanqa, amañareqsisqaykimantaqolqetachaskiychisñachu, aswanpaswasip'akisqakunaraykuqoychis,nispa.

8Sacerdotekunaqarimanakurqankunrunakunamanta manañaqolqetachaskinankupaq,nitaqwasip’akisqakunata allichanankupaqpas.

9SacerdoteJoiadataqhukcajatahap'ispatapanpit'oqota t'oqyachirqan,hinaspanaltarpaladonpichurarqanSeñor Diospawasinmanhaykuspapañaladonpi,punkutaqhawaq sacerdotekunanchaymanchurarqankuSeñorDiospa wasinmanapamusqaqolqeta

10Chaycajapiaskhaqolqekashaqtarikuspa,reypa escribanwanumasacerdotewanwicharirqanku, bolsakunamanchuraspataqSeñorDiospawasinpi tarisqankuqolqetawillarqanku

11ChayqolqetawillasqankumanhinanSeñorDiospa wasintaqhawaqkunamanqorqanku,hinaspanSeñorDiospa wasinpillank'aqcarpinterokunamanwasi ruwaqkunamanpasqorqanku

12Albañilerokunaman,rumirutuqkunamanpas, k'aspikunata,rumirumikunatarantispaSeñorDiospawasin p'akisqakunataallichanankupaq,wasiallichaypaqllapa churasqakunatapas.

13IchaqamananSeñorDiospawasinmanqollqemanta ruwasqamankakunata,q'aytukunata,t'antakunata, trompetakunata,qorimantaruwasqap'uyñukunatapas, qolqemantavasokunatapas,SeñorDiospawasinman apamusqankuqolqemantapasruwarqankuchu

14Paykunanichaqallank'aqkunamanqorqanku, chaywantaqSeñorDiospawasintaallicharqanku.

15Hinaspapaspaykunaqamananyuparqankuchu llank'aqkunamanqonankupaqqolqetapaykunaqmakinman qosqankurunakunawan.

16Huchamantaqolqetapashuchamantaqolqetapasmanan SeñorDiospawasinmanapamurqankuchu

17SiriareyHazaeltaqGatllaqtatamaqanakuspa hap'ikapurqan,JerusalénllaqtamanrinanpaqtaqHazaelqa sayarirqan

18JudánacionpareyninJoásmiJudánacionpareyninkuna Josafatpa,Jorampa,Ocozíaspañawpaqtaytankunapa sapaqchasqanllapallansapaqchasqakaqkunata,hinaspa kikinpasapaqchasqakaqninkunata,TaytaDiospawasinpi hinaspaJerusalenpawasinpitarisqaqorikunataaparuspan SirianacionpareyninHazaelmanapachirqa.

19Joaspawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapas,¿manachuJudáreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

20Hinaqtinmikamachinkunasayarispa,Silallaqtaman uraykamuqMilowasipiJoastawañuchirqanku

21SimeatpachurinJozacar,SomerpachurinJozabadpas kamachinkunawañuchirqanku,hinanwañupurqan HinaspanDavidpallaqtanpiñawpaqtaytankunawan p'amparqanku,payparantinpitaqchurinAmasías kamachikurqan

13RAKI

1JudánacionpareyninOcoziaspachurinJoásiskay chunkakinsayoqwatanpiJehupachurinJoacazIsrael naciontaSamariallaqtapireykaytaqallarirqan,chunka qanchisniyoqwatataqkamachikurqan

2PaymiSeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunata ruwarqan,NabatpachurinJeroboampahuchankunata qatikuspanIsraelrunakunatahuchallichirqanmana chaymantaripurqanchu.

3SeñorDiosqaIsraelcontraphiñakurqan,hinaspantukuy p'unchayninkupiSirianacionpareyninHazaelpamakinman, HazaelpachurinBenhadadpamakinmanpasentregarqan.

4JoacaztaqSeñorDiostamañakurqan,SeñorDiostaqpayta kasurqan,Israelrunakunaqsarunchasqakasqankutarikuspa, Siriareypaykunatasarunchasqanrayku.

5(SeñorDiosmiIsraelrunakunataqespichiqtaqorqan, chaymiSiriarunakunaqmakinmantalloqsirqanku,Israel runakunataqñawpaqhinakarpankupitiyarqanku.

6ChaywanpasIsraelllaqtatahuchallichiqJeroboampa mirayninpahuchankunamantaqamanant'aqakurqankuchu, aswanpaschaypipurirqanku

7Joacazmanpasmanansaqerqanchurunakunata,aswanpas phisqachunkacaballopisillakuqrunakunata,chunka carretakunata,chunkawaranqachakipipuriqkunatawan. Sirianacionpareyninmipaykunatatuñichispañut'u hallp'amanrikch'achirqan

8Joacazpawakinwillakuyninkunapas,tukuyima ruwasqanpas,atiyniyoqkayninpas,¿manachuIsrael reykunapatiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

9JoacaztaqñawpataytankunawanwañupurqanSamaria llaqtapip'amparqanku,churinJoástaqpayparantinpi kamachikurqan.

10JudásuyupikinsachunkaqanchisniyoqwatareyJoás kamachikushaqtinmiJoacazpachurinJoásIsraelnacionta

Samariallaqtapikamachikurqan,chunkasoqtayoqwatataq kamachikurqan.

11SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan IsraelrunakunatahuchallichiqNabatpachurinJeroboampa tukuyhuchankunamantaqamanamkarunchakurqachu.

12Joaspatukuyimaruwasqanpas,JudáreyAmasíaswan maqanakusqanpas,¿manachuIsraelreykunaqcrónicanisqa qelqanpiqelqasqakashan?

13JoastaqñawpaqtaytankunawanpuñurqanJeroboamtaq kamachikuytiyananpitiyaykurqan,JoastataqSamaria llaqtapiIsraelreykunawanp'amparqanku

14Eliseotaqonqosqakasharan,chayonqoywanmi wañuran.IsraelnacionpareyninJoastaqpayman uraykamuspauyantawaqaspanirqan:Taytay,taytay, Israelpacarretankuna,caballopisillakuqkunapas,nispa 15Eliseotaqpaytanirqan:Arcotaflechakunatawanhap'iy, nispaHinaspanarcotaflechakunatawanaparqan

16HinaqtinmiIsraelreytanirqan:–Arcomanmakiykita churay,nispa.Chaymanmimakintachurarqa, Eliseoñataqmireypamakinmanmakintachurarqa

17Paytaqnirqan:–Intilloqsimuyladoventanatakichay, nispa.Hinaspakicharirqa.HinanEliseoqanirqan:–Disparay,nispaHinaspapayqadisparasqaPaytaqnirqan: –SeñorDiospakacharichinanpaqflechawan,Siriamanta kacharichinapaqflechawan,AfecllaqtapiSiriarunakunata wañuchinki,wañuchinaykikama,nispa

18Paytaqnirqan:Flechakunatahap'iychis,nispa Hinaspanchaykunataaparqan.HinanIsraelreytanirqan:–Pampapimaqay,nispaHinankinsakutitamaqaspa qhepakurqan

19Diosparunanpaywanphiñakuspanirqan:Pichqaotaq soqtakutitanmaqanaykikarqan,nispaChaypachanSiriata atiparqankiwañuchinaykikama,kunantaqSiriatakinsa kutitaatipanki.

20Eliseotaqwañupuspap'amparqankuMoabrunakunapa t'aqankunanchayhallp'amanhaykurqan

21Hukrunatap'ampashaqtinkunhukt'aqarunakunata qhawarqankuEliseoqayap'ampananmanmichayrunata wikch'uykurqanku,Eliseoqtullunkunatallamiykuqtintaq kawsarispasayarirqan.

22SirianacionpareyninHazaelmiichaqaJoacazpatukuy tiemponIsraelrunakunatasaruncharqan

23SeñorDiosmipaykunatakhuyapayarqan,paykunata khuyapayarqan,respetarqantaqAbrahamwan,Isaacwan, Jacobwanrimanakusqanrayku,manataqmipaykunata chinkachiytamunarqanchu,manataqmipaykunamantapas wikch'urqanraqchu

24ChaymiSirianacionpareyninHazaelwañururqa. ChurinBenhadadtaqpayparantinpikamachikurqan

25JoacazpachurinJoástaqHazaelpachurinBenhadadpa makinmantawakmantahap’ikapurqantaytanJoacazpa makinmantaguerrapiqechusqanllaqtakunata.Kimsa kutitamJoasmaqarurqa,hinaspamIsraelpa llaqtankunatapasqechururqa

14RAKI

1IsraelnacionpareyninJoacazpachurinJoaspaiskaykaq watapikamachikuptinmiJudánacionpareyninJoaspa churinAmasíaskamachikurqa.

2Payqaiskaychunkaphisqayoqwatayoqmikasharqanrey kaytaqallarispa,Jerusalénllaqtapitaqiskaychunka

2Reyes

isqonniyoqwatakamachikurqanMamanpasutinmikarqa JerusalénllaqtamantaJoadán.

3SeñorDiospañawpaqenpichanintanruwarqan,ichaqa manantaytanDavidhinachu.

4Altopampakunataqamananqechurqankuchu,chayraqmi runakunaqasacrificiotahaywarqanku,inciensotapas ruphachirqankualtocheqaskunapi

5Paypamunaychakuynintakyasqañakashaqtinmi,taytanta reytawañuchiqkamachinkunatawañuchirqan

6Ichaqamananwañuchiqrunakunaqwawankunataqa wañuchirqanchu,Moisespakamachikuyqelqanpi qelqasqamanhina,SeñorDiospakamachisqanmanhina: “Manantayta-mamakunataqawañuchinqakuchu wawankunarayku,nitaqwawankunapastayta-mamanrayku wañuchisqakanqakuchu”,nispaIchaqasapankarunan huchanmantawañuchisqakanqa,nispa.

7Kachiwayq'opiEdomrunakunatachunkawaranqa runakunatawañuchirqan,Selallaqtatataqawqanakuypi hap'irqan,kunankamataqJocteelsutiwansuticharqan.

8HinanAmasiasqaIsraelnacionpareyninJehupachurin JoacazpachurinJoasmanwillaqkunatakacharqan:“Hamuy, uyapuraqhawanakusun”,nispa.

9IsraelreyJoastaqJudáreyAmasíasmankacharqan:–Líbanopikaqch'uñuqaLíbanopikaqcedrosach'amanmi kacharqan:Ususiykitawawaymanqoy,nispa.

10CheqaqtapuninEdomllaqtataatiparqanki,sonqoykitaq hoqarisunki,kaymantahatunchakuspawasiykipiqhepakuy, ¿imaraykutaqk'irisqaykimanchaqrukunki,qanpasJudá llaqtapasqanwankuskaurmanaykipaq?

11Amasíasmiichaqamanauyariytamunarqanchu ChaymiIsraelnacionpareyninJoasrirqa.Judárey AmazíaswantaqJudásuyuBet-semesllaqtata qhawanakurqanku

12IsraelrunakunaqñawpaqenpiJudánacionqaaswan millaymanmitukupurqanHinansapankankukarpankuman ayqekurqanku

13IsraelnacionpareyninJoásmiBet-semesllaqtaman aparqanOcozíaspachurinJoaspachurinJudárey Amazíasta,hinaspanJerusalénllaqtamanchayarqan, hinaspanJerusalénllaqtaqperqantathunirqanEfraín llaqtaqpunkunmantaesquinapunkukamatawapachak metrota

14HinaspanSeñorDiospawasinpillapaqoriqolqeta, reypawasinpiqhapaqkaykunata,rehenkunatawanhap'ispa Samariallaqtamankutipurqan

15Joaspawakinruwasqanpas,JudáreyAmasíaswan maqanakusqanpas,¿manachuIsraelreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

16Joastaqñawpataytankunawanwañupurqan,hinaspan SamariallaqtapiIsraelreykunawanp'ampasqakarqan ChurinJeroboamtaqpayparantinpikamachikurqan

17IsraelnacionpareyninJoacazpachurinJoás wañukusqanqhepamanmiJudáreyJoaspachurinAmazías chunkaphisqayoqwatakawsarqan

18Amazíaspawakinwillakuyninkunapas,¿manachuJudá reykunapatiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

19JerusalénllaqtapinJesuspacontranpirimanakurqanku, hinanpayqaLaquisllaqtamanayqekurqanIchaqaLaquis llaqtamanmiqhepantakacharqanku,chaypitaq wañuchirqanku.

20CaballokunapisillaykuspankutaqJerusalénllaqtapi p'amparqankuDavidpaLlaqtanpiñawpataytankunawan kuska

21Judásuyupillaparunakunanchunkasoqtayoqwatayoq Azariastahap’ikapurqanku,hinaspantaytanAmazíaspa rantinpireykananpaqchurarqanku

22ElatllaqtatahatarichispanJudásuyumankutichipurqan, reytaqñawpaqtaytankunawanpuñurqan.

23JudásuyupireyJoaspachurinAmazíaschunka phisqayoqwatakamachikushaqtinmiIsraelreyJoaspa churinJeroboamreykaytaqallarirqan,tawachunka hukniyoqwatataqkamachikurqan

24SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, mananNabatpachurinJeroboampahuchankunamantaqa t'aqakurqanchu,paymiIsraelrunakunatahuchallichirqan

25Israelpalamar-qochantaHamatllaqtamanhaykuymanta pampalamar-qochakama,IsraelpaDiosninSeñorDiospa siminmanhina,Gat-heferllaqtamantaAmitaipachurin profetaJonaspamakinwanrimasqanmanhina.

26SeñorDiosqaIsraelrunakunaqñak'ariynintanrikurqan sinchik'arakta,mananpipaswisq'asqa,nitaqpipas puchuqpas,nitaqpipasIsraelpaqyanapaqninpaskarqanchu.

27SeñorDiosqamanannirqanchuhanaqpachamanta Israelpasutintachinkachinanta,aswanpasJoaspachurin Jeroboamwanmipaykunataqespichirqan.

28Jeroboampapuchuqwillakuyninkuna,tukuyima ruwasqanpas,kallpanpas,imaynamaqanakusqanmanta, IsraelllaqtapaqJudánacionpaDamascollaqtata,Hamat llaqtatapaskutichipusqanmanta,¿manachuIsraelreykunaq tiemponqelqapiqelqasqakashan?

29Jeroboamtaqñawpataytankunawan,Israelreykunawan kuskawañupurqanChurinZacariastaqpayparantinpi kamachikurqan

15RAKI

1IsraelnacionpareyninJeroboamiskaychunka qanchisniyoqwatapikamachikushaqtinmiAmasiaspa churinAzaríasgobiernaytaqallarirqan

2Chunkasoqtayoqwatayoqmikaranreykaytaqallarispa, Jerusalénllaqtapitaqphisqachunkaiskayniyoqwatata kamachikurqanMamanpasutinmikarqaJerusalenamanta Jecolias.

3TaytaAmasiaspatukuyruwasqanmanhinanSeñor Diospañawpaqenpichanintaruwarqan

4Altopatakunapiqamananhoqarisqachukaran,runakunan sacrificiotahaywarqanku,inciensotapasruphachirqanku altocheqaskunapiraq.

5SeñorDiosmireytamuchuchirqan,wañupunankamataq lepraonqoyniyoqkapurqan,askhawasikunapitaqtiyarqan ReypachurinJotamtaqchayllaqtapirunakunatajuzgaq wasitaumallirqan.

6Azariaspawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapas,¿manachuJudáreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

7ChaymiAzariasqañawpaqtaytankunawanpuñurqan HinaspanDavidpallaqtanpiñawpaqtaytankunawan p'amparqanku,payparantinpitaqchurinJotam kamachikurqan

8JudásuyupireyAzaríaskinsachunkapusaqniyoqwata kamachikushaqtinmiJeroboampachurinZacariasIsrael naciontaSamariallaqtapisoqtakillakamachikurqan

9PayqañawpaqtaytankunahinanSeñorDiospa ñawpaqenpimanaallinkunataruwarqan,manan saqerparirqanchuNabatpachurinJeroboampa huchankunamanta,paymiIsraelrunakunatahuchallichirqan.

10JabespachurinSalumtaqpaycontrarimanakurqan, hinaspanrunakunaqñawpaqenpiwañuchirqan,hinaspan payparantinpikamachikurqan

11ZacariaspawakinwillakuyninkunapasIsraelreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan

12SeñorDiosmiJehumanniran:Churiykikunantawakaq miraykamaIsraelpakamachikuytiyananpitiyanqaku,nispa Hinaptinmichaynapasarurqa

13JabespachurinSalumqaJudásuyupireyUziaspaisqon chunka(130)watareykashaqtinmireykaytaqallarirqan Samariallaqtapinhukkillahunt'atakamachikurqan

14GadiqchurinMenahemmiTirzallaqtamantaSamaria llaqtamanrispaSamariallaqtapiJabespachurinSalumta wañuchirqan,hinaspanpayparantinpikamachikurqan

15Salumpawakinwillakuyninkunapas,paypa llullakusqanpasIsraelreykunapatiemponmantawillaq libropiqelqasqakashan

16HinanMenahemqaTifsallaqtata,chaypi tiyaqkunatawan,Tirzallaqtamantahallp'ankunatawan wañuchirqanChaypillapawiksallisqawarmikunatataq llik'irparirqan.

17JudásuyupireyAzaríasisqonchunkaisqonniyoq watapikamachikushaqtinmiGadiqchurinMenahemIsrael naciontamunaychakurqan,Samariallaqtapitaqchunka watakamachikurqan

18SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, manantukuyp'unchaykunapichut'aqakurqanNabatpa churinJeroboampahuchankunamanta,paymiIsrael runakunatahuchallichirqan

19AsirianacionpareyninPulhallp'amanhamurqan,hinan MenahemqawaranqatalentoqolqetaPulmanqorqan, paywankuskakananpaq,makinpiqhapaqsuyuta takyachinanpaq.

20HinaqtinmiMenahemqaIsraelnacionmantaqolqeta mañakurqan,llapanqhapaqrunakunamanta,sapankamanta phisqachunkasicloqolqeta,Asiriareymanqonanpaq. ChaymiAsirianacionpareyninkutirispanmanachaypi qhepakuranchu

21Menahempawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapas,¿manachuIsraelreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

22ChaymiMenahemqañawpaqtaytankunawanpuñurqan. ChurinPekaíasmipayparantinpikamachikurqan

23JudásuyupireyAzaríasphisqachunkawata kamachikushaqtinmiMenahempachurinPecaíasIsrael naciontaSamariallaqtapikamachikuytaqallarirqan,iskay watataqkamachikurqan

24SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, mananNabatpachurinJeroboampahuchankunamantaqa t'aqakurqanchu,paymiIsraelrunakunatahuchallichirqan

25RemaliaspachurinPecataqpaypacapitancontranpi rimanakuspaSamariallaqtapireypawasinpiArgobwan Ariewan,Galaadrunakunamantaphisqachunka runakunawanwañuchirqan

26Pecaíaspawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapasIsraelreykunapatiemponmantawillaq libropiqelqasqakashan

27JudásuyupireyAzaríasphisqachunkaiskayniyoqwata kamachikushaqtinmiRemaliapachurinPecaqaSamaria llaqtapiIsraelnaciontakamachikurqan,iskaychunka watataqkamachikurqan.

28SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, NabatpachurinJeroboampahuchankunamantaqamanan t'aqakurqanchu,paymiIsraelrunakunatahuchallichirqan 29IsraelnacionpareyninPecapatiemponpinAsiria nacionmantareyTiglatpileserhamuspa,Ijónllaqtata, Abelbetmaacata,Janoellaqtata,Kedesllaqtata,Hazor llaqtata,Galaadllaqtata,Galileallaqtata,llapanNeftalí hallp’atahap’ispaAsiriasuyumanpresoaparqan

30ElapachurinOseasmiRemaliaspachurinPecacontra rimanakurqan,hinaspanpaytawañuchirqan,hinaspan payparantinpikamachikurqan,UziaspachurinJotamiskay chunkawatakamachikushaqtin.

31Pecapawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapasIsraelreykunapatiemponmantawillaq libropiqelqasqakashan.

32IsraelreyRemaliaspachurinPecaiskaykaqwatapi kamachikushaqtinmiJudáreyUziaspachurinJotam kamachikurqan.

33Payqaiskaychunkaphisqayoqwatayoqmikasharqan reykaytaqallarispa,Jerusalénllaqtapitaqchunkasoqtayoq watakamachikurqan.MamanpasutinmikarqaSadocpa ususinJerusa

34SeñorDiospañawpaqenpichanintanruwarqan,taytan Uziaspatukuyruwasqanmanhinanruwarqan.

35Altopampakunatanichaqamanaqarqorqankuchu, runakunansacrificiotahaywarqanku,inciensotapas ruphachirqankualtocheqaskunapiraq.PaymiSeñorDiospa wasinpaaswanaltopunkuntahatarichirqa

36Jotampawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapas,¿manachuJudáreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

37Chayp'unchaykunapinSeñorDiosqaJudállaqtaman kacharqanSirianacionpareyninRezinta,Remaliapachurin Pecatawan

38Jotamtaqñawpataytankunawanwañupurqan,taytan Davidpallaqtanpitaqp'ampasqakarqan,churinAcaztaq payparantinpikamachikurqan

16RAKI

1RemaliaspachurinPecachunkaqanchisniyoqwata kamachikushaqtinmiJudáreyJotampachurinAcazrey kaytaqallarirqan

2Acazqaishkaychunkawatayoqmikaranreykayta qallaykuspa,chunkasoqtayoqwataJerusalenllaqtapi kamachikuran,manataqmitaytanDavidhinachuDiosnin SeñorDiospañawpaqenpiallinkaqtaruwaran

3Israelreykunaqñannintanpurirqan,ari,churintataqnina ukhuntapasachirqan,Israelpamirayninkunaq ñawpaqenmantaSeñorDiosqarqosqanmillaymillay ruwaykunamanhina

4Hinaspansacrificiotahaywarqan,inciensotapas ruphachirqanaltocheqaskunapi,orqokunapi,llapaq’omer sach’akunaqsikinpipas

5SirianacionpareyninRezín,Israelnacionpareynin RemaliapachurinPecawantaqJerusalenmanguerraman rirqanku,hinanAcaztamuyuykurqanku,ichaqamanan atipaytaatirqankuchu

6ChaytiempopinSirianacionpareyninRezinElatllaqtata Siriamankutichipurqan,hinaspanjudíorunakunataElat llaqtamantaqarqorqan,SiriarunakunataqElatllaqtaman hamuspakunankamachaypitiyarqanku.

7ChaymiAcazqaAsirianacionpareyninTiglatpileserman willaqkunatakacharqan:–Ñoqaqakanikamachiykipas churiykipas,hamuspaqespichiwaySirianacionpareyninpa makinmanta,Israelnacionpareyninpamakinmantapas, paykunanñoqacontrasayarishanku,nispa

8AcaztaqSeñorDiospawasinpitarisqaqolqetaqoritawan reypawasinpiqhapaqkaykunatahap'ispaAsiriareyman apachirqan

9Asiriareytaqpaytauyarirqan,AsiriareyqaDamasco llaqtamanrispahap'ispachayllaqtapitiyaqrunakunataKir llaqtamanpresoapaspaRezintawañuchirqan

10ReyAcaztaqDamascollaqtamanrirqanAsiriarey Tiglatpileserwantupananpaq,hinaspanDamascollaqtapi hukaltartarikurqan,hinanreyAcazqasacerdoteUríasman kacharqanaltarparikch'ayninta,chayparikch'aynintapas.

11SacerdoteUríasmiDamascollaqtamantareyAcazpa kachamusqanmanhinaaltartaruwarqan,chaymisacerdote UríasDamascollaqtamantareyAcazcontrahamurqan.

12Damascollaqtamantareychayamuqtintaqreyqaaltarta rikuspaaltarmanasuykuspanofrendatahaywarirqan

13Ruphachinasacrificiota,mikhunasacrificiotawan ruphachirqan,ukyanasacrificiotataqhich'arqan,sumaq kawsaysacrificioofrendanyawarnintataqaltarpataman ch'aqchuykurqan.

14HinaspanSeñorDiospañawpaqenpibroncemanta altartawasiqñawpaqenmanta,altarwanSeñorDiospa wasinwanchawpinmantaapamuspaaltarpawichay ladonmanchurarqan

15ReyAcaztaqsacerdoteUriastakamachirqan:–Hatun altarpatapiruphachiytutamantaruphachinasacrificiota, ch'isiyaqmikhunasacrificiota,reyparuphachina sacrificiota,mikhunasacrificiotawan,llapanhallp'api runakunaqruphachinasacrificiowan,mikhuysacrificiota, ukyanasacrificiotawankuskaChaymanch'aqchuychis ruphachinasacrificioyawarta,sacrificiosacrificio yawartapas,broncemantaaltartaqtapunaypaqkanqa,nispa.

16ChhaynatansacerdoteUríasruwarqanreyAcazpa kamachisqanmanhina

17ReyAcaztaqchaysach'apampakunaqlinderonkunata kuchurqorqanUkhunpikaqbroncetorokunamantanlamarqochatauraykachisparumipatamanchurarqan

18Wasipisamanap'unchaypaqpakasqawasita,reypa hawanmanpas,SeñorDiospawasinmankutipurqanAsiria reypaq.

19Acazpawakinruwasqanpas,¿manachuJudáreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

20Acaztaqñawpataytankunawanwañupurqan,Davidpa llaqtanpitaqp'ampasqakarqan,churinEzequiastaqpaypa rantinpikamachikurqan

17RAKI

1JudásuyupichunkaiskayniyoqwatareyAhaz kamachikushaqtinmi,ElaqchurinOseasisqonwata IsraelpiSamariapikamachikurqan

2SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, ichaqamananñawpaqIsraelreykunahinachu

3PaypacontranpiAsiriareySalmaneserwicharqanHinan Oseaskamachinkapurqan,hinaspanregalokunataqorqan.

4AsiriareytaqOseaspach'aqwaytatarirqan,Egiptorey Somanwillaqkunatakachaspa,manataqmiAsiria reymanqasapawataregalotaapamurqanchu.

5HinaqtinmiAsirianacionpareyninllapahallp'atarispa Samariallaqtamanrispakinsawatamuyuykuran

6IsqonkaqwatapiHoseaspakamachikushaqtinmiAsiria nacionpareyninSamariallaqtatahap’ikapurqan,hinaspan IsraelrunakunataAsiriamanaparqan,hinaspanHala llaqtapi,HaborllaqtapiwanGozánmayupatapi,Media runakunaqllaqtankunapiwanchurarqan

7IsraelpamirayninkunaqaEgiptosuyumantaEgiptorey FaraonpamakinmantahorqomuqDiosninkuSeñorDios contrahuchallikuspankuhukdioskunatamanchakurqanku 8Israelpamirayninkunamanta,Israelpa reyninkunamantawanSeñorDiospaqarqosqan nacionkunaqkamachikuyninmanhinanpurirqanku

9IsraelpamirayninkunaqapakallapinDiosninkuSeñor Dioscontramanaallinkaqkunataruwarqanku,hinaspan llapallaqtankupialtocheqaskunatahatarichirqanku, guardiakunaqtorrenmantamuchusqallaqtakama.

10Sapaaltoorqokunapi,llapaq'omersach'a-sach'akunaq sikinpiima,imaymanarikch'aykunata,Arboledakunatawan churarqanku.

11Llapanaltocheqaskunapininciensotaruphachirqanku, imaynanSeñorDiospañawpaqenkutaapasqan nacionkunapasruwarqankuhinata.SeñorDiosta phiñachinanpaqtaqmillayruwaykunataruwarqan 12PaykunaqaSeñorDiospanisqanidolokunatan yupaycharanku:“Amallankaytaqaruwankichischu”,nispa. 13ChaywanpasSeñorDiosmiIsraelcontra,Judácontra, llapaprofetakunawan,llaparikuqkunawanimawillarqan:–Manaallinkawsayniykichismantat'aqakuychis, kamachikuyniykunata kamachikuyniykunatapas hunt'aychis,ñawpaqtaytaykichiskunamankamachisqay kamachikuysimimanhina,kamachiyprofetakunaq chawpintakachamusqaymanhina,nispa

14Chaywanpaspaykunaqamananuyariyta munarqankuchu,aswanmikunkankutarumiyachirqanku, DiosninkuSeñorDiospimanacreeqñawpataytankuq kunkantahina

15Hinaqtinmipaykunaqamanachaskirqankuchu kamachikuyninkunata,ñawpaqtaytankuwan rimanakusqanta,paykunaqcontranpiwillakusqankunatapas Hinaspanyanqataqatikuspayanqamantukupurqanku, hinaspanmuyuriqninkupikaqsuyukunataqatikurqanku, paykunamantaSeñorDiosqapaykunatakamachirqanama paykunahinaruwanankupaq

16HinaspanDiosninkuSeñorDiospallapa kamachikuyninkunatasaqespachullusqaidolokunata ruwaranku,iskaytorillokunata,sach'a-sach'ataruwarqanku, hanaqpachapillapaejercitokunatayupaychaspaBaalta yupaycharqanku

17Churinkutapasususinkutapasninaukhunta pasachirqanku,layqakunawan,layqakunawanima,Señor Diospañawpaqenpimanaallinkunataruwanankupaq venderqanku,chhaynapiphiñachinankupaq

18ChayraykunSeñorDiosqaIsraelrunakunatasinchita phiñakuspapaykunataqarqorqan,mananpipas puchurqanchu,aswanpasJudáayllullan

19JudánacionpasmanankasukuranchuDiosninkuSeñor Diospakamachikuyninkunata,aswanpasIsraelpa kamachikuyninkunamanhinankawsaran

20SeñorDiosmiIsraelrunakunatawikch'upurqan, ñak'arichispataqsuwakunaqmakinmanentregarqan, paykunamantawikch'upunankama

21IsraelllaqtatanDavidpawasinmantallik'irqorqan NabatpachurinJeroboamtataqreykananpaqchurarqanku, JeroboamtaqIsraelrunakunataSeñorDiosta qatikunankupaqqarqorqan,hatunhuchatataq huchallichirqan

22IsraelpamirayninkunaqaJeroboampatukuy huchankunapinpurirqanku.manapaykunamanta karunchakurqankuchu;

23LlapakamachinprofetakunaqnisqanmanhinanSeñor DiosqaIsraelllaqtataqarqonankama.ChaynatamIsrael runakunaqaallpankumantaAsiriamanapasqakarqaku, kunankamapas

24AsiriareyqaBabiloniamanta,Cutmanta,Avamanta, Hamatmanta,Sefarvaimmantawanrunakunatapusamuspa, IsraelpamirayninparantinpiSamariallaqtakunapi churarqan,Samariallaqtatahap'ikapuspallaqtankunapi tiyarqanku

25ChaypitiyaytaqallarispankuqamananSeñorDiosta manchakurqankuchu,chayraykunSeñorDiosqaleonkunata paykunamankachamurqan,paykunanwakinta wañuchirqanku

26ChayraykunAsiriareytanirqanku:–Samaria llaqtakunapiastaspachurasqaykinacionkunaqamanan yachankuchukaysuyupiDiospaimaynakayninta, chayraykunleonkunatapaykunaukhupikachamurqan, hinaspanpaykunatawañuchirqanku,chayhallp'aqDiospa imaynakaynintamanayachasqankurayku,nispa

27HinaqtinmiAsirianacionmantareyqakamachiran: Chaymantapusamusqaykichissacerdotekunamanta huknintachaymanapaychisrispachaypitiyachunku,chay hallp'aqDiospaimaynakaynintayachachichun,nispa.

28Samariallaqtamantaapasqankusacerdotekunamanta hukninmiBetelpitiyaykuspayachachirqanSeñorDiosta imaynamanchakunankuta.

29Ichaqasapankanacionkunandiosninkutaruwarqanku, hinaspanSamariarunakunaqruwasqankualtocheqas wasikunamanchurarqanku,sapankanacionkunatiyasqanku llaqtankupi

30BabiloniarunakunataqSucotbenotllaqtata hatarichirqanku,CutllaqtarunakunataqNergalllaqtata ruwarqanku,HamatllaqtarunakunataqAsimallaqtata ruwarqanku.

31AvitarunakunataqNibhazllaqtata,Tartakllaqtatawan ruwarqanku,Sefarvitarunakunataqwawankutaninawan ruphachirqankuSefarvaimdioskunaAdramelecman, Anamelecmanwan.

32ChaymipaykunaqaSeñorDiostamanchakurqanku, hinaspanaswanpisikaqsacerdotekunatachurarqankualto cheqaskunapisacerdotekunata,paykunaraykunsacrificiota haywarqankualtocheqaskunapi

33PaykunaqaSeñorDiostamanchakuspankundiosninkuta yupaycharqanku,chaymantaapasqankunacionkunaman hina

34KunankamapasmananSeñorDiostamanchakunkuchu, manataqmikamachikusqankumanhinachunitaq kamachikuyninkumanhinachu,nitaqJacobpa

mirayninkunamanSeñorDiospakamachisqan kamachikuymanhinachukamachikuykunamanhinapas, Israelsutiwansutichasqanta

35PaykunawanmiSeñorDiosqarimanakurqan:“Amahuk dioskunatamanchakunkichischu,amataqpaykunaman k’umuykunkichischu,nitaqpaykunataservinkichischu, nitaqsacrificiotapashaywankichischu

36Egiptohallp'amantahatunatiywan,maki mast'arisqawanhorqomuwaqniykichisSeñorDiostan ichaqamanchakunkichis,paytanyupaychankichis, paymanmisacrificiotahaywankichis

37Qankunapaqqelqasqankamachikuykunatapas, kamachikuykunatapas,kamachikuysimikunatapas, kamachikuykunatapaswiñaypaqhunt’anaykichis Manataqmihukdioskunatapasmanchakunkichischu

38Qankunawanrimanakusqaytaqamanan qonqankichischuamataqhukdioskunatapas manchakunkichischu

39DiosniykichisSeñorDiostanichaqamanchakunkichis. Paymillapaawqaykichispamakinmantaqespichisunkichis

40Ichaqamananuyarirqankuchu,aswanpasñawpaqpi imaynakasqankumanhinanruwarqanku.

41ChaymichaynacionkunaqaSeñorDiosta manchakurqanku,hinaspanwawankuqwawankuq wawankunatapasyupaycharqanku.

18RAKI

1IsraelnacionpareyninElapachurinOseaskinsakaq watapikamachikushaqtinmi,JudáreyAhazpachurin Ezequiasreykaytaqallarirqan.

2Iskaychunkaphisqayoqwatayoqmikarankamachikuyta qallariqtinJerusalénllaqtapiniskaychunkaisqonniyoq watakamachikurqan.MamanpasutinmikarqaZacariaspa ususinAbi

3TaytaDavidpatukuyruwasqanmanhinanSeñorDiospa ñawpaqenpichanintaruwarqan.

4Moisesparuwasqanbroncemantamach'aqwaytapas p'akirqan,idolokunatap'akirqan,Arboledakunatataq p'akirqan.

5IsraelpaDiosninSeñorDiospinconfiaranChhaynapin Judásuyupillapareykunaukhupipas,nitaqpaymanta ñawpaqkaqreykunapaspayhinaqamanañakarqanchu.

6SeñorDiosmanmik'askakurqan,manataqmiqatikuranchu, aswanpasMoisestaSeñorDiospakamachisqan kamachikuyninkunatanhunt'arqan.

7SeñorDiostaqpaywankasharqanMaymanpasrispapas allintankawsarqan,Asiriareypacontranpitaqhatarirqan, manataqmipaytaservirqanchu

8PaymiFilistearunakunatamuchuchirqanGaza llaqtakama,chayllaqtapalinderonkama,guardiakunapa torrenmantacercasqallaqtakama.

9ReyEzequiaspatawakaqwatakamachikuyninpi, IsraelpareyninElapachurinHoseaspaqanchiswatanpi, AsirianacionpareyninSalmaneserqaSamariallaqtata muyuykuran

10Kimsawatatukukuptintaq,Ezequiaspasoqtakaqwatapi, IsraelpireyOseasisqunwatakamachikuptin,Samaria llaqtatajap'ikapurqanku

11AsirianacionpareyninmiIsraelrunakunataAsiriaman aparqan,hinaspanGozánmayupatapiHalallaqtaman,

Haborllaqtamanwanchurarqan,hinallataqMediasuyu llaqtakunamanpas.

12DiosninkuSeñorDiosparimaynintamana kasukuspanku,rimanakuyninta,SeñorDiospakamachin Moisespatukuykamachisqankunatapasp'akisqankurayku, manataquyariytamunarqankuchu,manataqmi kasukurqankuchu

13ReyEzequiaspachunkatawayoqwatapi kamachikushaqtinmiAsirianacionmantareySenaqueribqa Judánacionpillapacercasqallaqtakunatacontrahatarispa hap’ikapurqan

14JudáreyEzequiasqataqLaquisllaqtamanAsiriareyman kacharqan:–Ñoqaqahuchallikurqanin,nispa.noqamanta kutimuy,chaychurawasqaykitaqaapasaqmi,nispaAsiria reytaqJudáreyEzequiasmanchurarqankinsapachak talentoqolqetakinsachunkatalentoqoritawan.

15EzequiasqataqSeñorDiospawasinpitarisqaqolqeta, reypawasinpikaqqhapaqkaykunatapasqorqan

16ChaytiempopinEzequiasqaSeñorDiosyupaychana wasipunkukunamanta,JudáreyEzequiaspaqatasqan pilarkunamantapasqoritakuchuspaAsiriareymanqorqan

17AsirianacionpareyninmiLaquisllaqtamantaTartanta, Rabsarista,RabsaquetawanreyEzequiasmankacharqan, JerusalénllaqtatamaqanakunankupaqHinaspan paykunaqaJerusalénllaqtamanrirqanku.Hinaqtinmi paykunaqawicharispanku,wichayestanquepapurinan ñanpawaqtanpisayaykurqaku

18Reytawaqyakuspankutaq,HilquiaspachurinEliakim, escribaSebna,AsafpachurinJoahpiwanqelqaq lloqsimurqanku

19ChaymiRabsaqueqapaykunatanirqan:–Ezequiasman niychis:KayhinatanninAsirianacionpareyninhatunrey: ¿Imapiconfiashanki?

20Qanmininki:(Ichaqayanqarimaykunallam”,nispa. ¿Pipitaqhapipakunkicontraypihatarinaykipaq?

21Kunantaqkayk'utusqak'aspiqk'aspinpihap'ipakunki, Egiptosuyupi,chayk'aspimank'umuykuspaqa, makinmanmihaykuspat'oqyachinqa

22Ichaqasichusniwankichis:‘DiosninchisSeñorDiospin confianchis’,nispachayqa,¿manachuEzequiaspaalto cheqasninta,altarnintawanqechuruspaJudállaqtata Jerusalénllaqtatawannirqan:Jerusalénllaqtapikayaltarpa ñawpaqenpiyupaychankichis?

23Chayhinaqa,amahinakaspa,asiriareywiraqochayman prendataqoy,iskaywaranqacaballokunatanentregasqayki, sichusqanmantasillakuqkunatachuraytaatiwaqchayqa.

24Chhaynaqa,¿imaynataqpatronniypahuch’uy kamachinpahukcapitanpauyantat’aqariwaq,hinaspataq Egiptomanhap’ipakunkicarretakunata,caballopi sillakuqkunatapas?

25¿KunanqachumanaSeñorDioswankaycheqasman wichashanich'usaqyachinaypaq?SeñorDiosminiwarqan: Kayhallp'amanwichaspach'usaqyachiy,nispa

26HilquiaspachurinEliaquim,Sebna,Joapiwan Rabsaquetanirqanku:–Siriasimipikamachiykikunaman rimay,nispaÑoqaykuqaentiendeyku,amataq noqaykuwanqarimapayaychischujudíorunakunaq rimayninpi,perqapatapikaqrunakunaqninrinpi

27ChaymiRabsaqueqapaykunatanirqan:–¿Patronniyqa patronniykimanpasqanmanpaskachamuwarqanchukay simikunatarimanaypaq?¿Manachuperqapitiyaq

runakunamankachamuwarqan,paykunakikinkuwanuta mikhunankupaq,qankunawankuskapistaukyanankupaq?

28HinaqtinmiRabsaqueqasayarispa,judíorunakunaq rimasqansimipikallpawanqaparispanirqan:–Uyariychis, Asirianacionmantareyhatunreyparimasqanta.

29Reyminin:AmaEzequiasqaq'otuchisunkichischu, mananpaypamakinmantaqespichisunkichismanchu

30AmataqEzequiaspasSeñorDiospiconfiasunkichischu: ‘SeñorDiosmiqespichiwasun,kayllaqtapasmananAsiria reypamakinmanchuentregasqakanqa’,nispa

31AmaEzequiastauyariychischu,Asiriareyqakay hinatannin:“Regalowanrimanakuychis,hinaspañoqaman lloqsimuychis,sapankaykichistaqsapankaykichisuvas sach'ankutamikhunkichis,sapankahigossach'ankutawan, sapankaykichistaqunup'uytuqunutaukyankichis

32Qankunahamuspaapapunaykichiskama,trigoyoq vinoyoqhallp'aman,t'antayoqvinoyoqhallp'aman,uvas chakrayoqhallp'aman,aceitunasmielmantaaceiteyoq hallp'aman,kawsanaykichispaq,amawañunaykichispaq, amataqEzequiastauyariychischu:‘SeñorDiosmi qespichiwasun’nispaconvencechisuqtiykichisqa,nispa 33¿MayqennacionkunaqdiosninpasAsiriareypa makinmantallapanhallp'antaqespichirqanchu?

34¿MaypitaqkachkankuHamatpa,Arpadpadiosninkuna? ¿MaypitaqkachkanSefarvaim,HenahinaspaIvadioskuna? ¿MakiymantachuSamariallaqtataqespichiwarqanku?

35¿Pitaqchaysuyukunapillapadioskunakanku,paykunan llaqtankutaqespichiwarqanku,Jerusalénllaqtata ñoqamantaqespichinanpaq?

36Runakunanichaqach'inllakarqanku,manataqmihuk simillatapaskutichirqankuchu,reypakamachikuyninmi karqan:Amakutichiychischu,nispa

37HilquiaspachurinEliaquim,wasimantaencargakuq, Sebna,AsafpachurinJoahpiwan,p'achankullik'ispa Ezequiasmanhamurqanku,hinaspanRabsaqueq rimasqantawillarqanku

19RAKI

1ChaytauyarispanreyEzequiasqap'achantallik'ikuspa q'apap'achawanp'achakuspaSeñorDiospawasinman haykurqan

2WasipiencargakuqEliakimta,escribaSebnata, sacerdotekunaqumallinkunatapassacerdotep'achawan p'achasqatakacharqanAmozpachurinprofetaIsaiasman 3Paykunataqnirqanku:–Kayp'unchaymiEzequiasqanin: Kayp'unchayqañak'ariyp'unchaymi,k'amikuyp'unchaymi, k'amiyp'unchaymi,wawakunanacenankupaqña chayamunku,manataqmikallpapaskanchu wachakunankupaq,nispa

4YaqapascháDiosniykichisSeñorDiosqauyarinman Rabsaqueqllaparimasqankunata,paytanpatronninAsiria reykacharqankawsaqDiostak'aminanpaqDiosniykichis SeñorDiospauyarisqansimikunatananyanqa,chaymi puchuqrunakunapaqmañakuyniykitahoqariychis 5ChaymireyEzequiaspakamachinkunaIsaiasman hamurqanku.

6Isaiastaqpaykunatanirqan:–Patronniykichistakayhinata ninkichis:SeñorDiosminin:Amamanchakuychischu asiriareypakamachinkunaqk'amiwasqankusimikunata, nispa

7Qhawariy,paymanphawaytakachamusaq,hukrimayta uyarispataqkikinhallp'anmankutipunqa;Hinaspan hallp'anpiespadawanwañuchisaq,nispa

8HinaqtinmiRabsaqueqakutispaAsiriareyLibna llaqtawanmaqanakushaqtatarirqan,Laquisllaqtamanta ripusqantauyarisqanrayku

9EtiopíanacionpareyninTirhacamantaniqtauyarispan: “Qanwanmaqanakuqlloqsimushan”,nispa.

10JudánacionpareyninEzequiasmankayhinataninkichis: ‘AmaconfiasqaykiDiosniykiq’otuchisunkichischu: JerusalénllaqtaqamananAsirianacionpareyninpa makinmanchuentregasqakanqa,nispa

11UyarirqankinAsiriareykunaqllapasuyukunata ch'usaqyachisparuwasqankuta

12Ñawpataytaykunaqch'usaqyachisqanrunakunatachu nacionkunaqdiosninkunaqespichirqanku.Gozán,Harán, Rezef,TelasarllaqtapitiyaqEdenrunakunapas?

13¿MaypitaqkachkanHamatllaqtapareynin,Arpad llaqtapareynin,Sefarvaimllaqtapareynin,Henallaqtapa reynin,Ivallaqtapareyninpas?

14HinanEzequiasqakachasqakunaqqelqasqancartata chaskispaleerqan,hinanEzequiasqaSeñorDiospa wasinmanwichaspaSeñorDiospañawpaqenman mast'arirqan

15HinanEzequiasqaSeñorDiosmantamañakuspanirqan: –IsraelpaDiosninSeñorDiosníy,querubinkunaq chawpinpitiyaq,qanllakaypachapillapasuyukunaq Diosninmikanki.qanmihanaqpachatapaskaypachatapas kamarqanki

16SeñorDiosníy,ninriykitak'umuykukuspauyariy, ñawiykitakichariy,hinaspaqhaway,kawsaqDiosta k'aminanpaqkachamuqSenaqueribparimasqankunata uyariy

17SeñorDiosníy,cheqaqtapuninAsiriareykunaqa nacionkunata,suyunkunatapasch'usaqyachirqanku

18Chaymidiosninkutaninamanwikch'uykurqanku,manan dioskunachukarqanku,aswanpasrunaqmakinpa ruwasqanmikarqan,k'aspimantarumimantawan, chayraykunpaykunatach'usaqyachirqanku

19Chayhinaqa,DiosniykuSeñorDiosníy,valekuyki, paypamakinmantaqespichiwayku,kaypachapillapa suyukunayachanankupaqqanllaSeñorDioskasqaykita

20AmozpachurinIsaiasmiEzequiasmankacharqan:–IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:AsiriareySenaquerib contramañakuwasqaykitanuyarirqani,nispa

21KaymiSeñorDiospapaymantarimasqansimiqa.Sionpa ususinsipasmipisichasunki,pisichaspataqasikusunki Jerusalenpaususinmiumantakuyuchisunki,nispa.

22¿Pitataqk'amirqanki,k'amirqantaq?¿Pipacontranpitaq kunkaykitahoqarirqanki?IsraelpaCh'uyaDiospa contranpipas

23KachamusqaykikunawanmiSeñorDiostak'amirqanki, hinaspannirqanki:“AchkacarretaykunawanmiLíbano orqokunaqaltonmanwichamushani,chaypahatuncedro sach'akunata,sumaqabetosach'akunatawankuchusaq, hinaspanhaykusaqladonpitiyaqwasiman,Carmelosach'asach'anmanpas”,nispa.

24Manareqsisqaunutat’oqospaukyarqani,muyusqa cheqaskunapillapamayukunatapaschakik’uyuwanmi ch’akichirqani.

25¿Manachuñawpaqtauyarirqankiimaynaruwasqayta, ñawpaqpachamantapaschaytaruwasqayta?kunanmi

chaytahunt'achirqani,muchusqallaqtakunatathunisqa montónmantukuchinaykipaq,nispa.

26Chayraykunchaypitiyaqrunakunaqapisiatiyniyoq karqanku,mancharisqa,p’enqasqaimakarqanku; paykunaqachakraqurahina,q'umirqurahina,wasipatapi qurahina,manaraqwiñachkaptinsararawrachkaqhina 27Ñoqanichaqayachanimaypitiyasqaykita, lloqsisqaykita,haykumusqaykitapas,ñoqacontra phiñakusqaykitapas

28Noqacontraphiñakuyniyki,ch'aqwayniykipas ninriymanhaykumusqanraykun,ganchoytasimiykiman churasaq,frenoytataqsimiykimanchurasaq,hinaspan hamusqaykiñannintakutirichisqayki.

29Kaymiqanpaqseñalkanqa:Kaywatapinmikhunkichis kikillanmantawiñaqkaqkunata,iskaykaqwatapitaqchay rurumantat'ikarimuqtamikhunkichis.Kimsakaqwatapitaq tarpuspacosechaspauvaschakrakunatatarpuspa rurunkunatamikhuychis

30Judáayllumantapuchuqkunaqa,wakmantanurayman saphichakunqaku,wichaymantaqrurunqaku

31Jerusalénllaqtamantanlloqsimunqapuchuqrunakuna, Sionorqomantaayqekuqkunapas.

32ChayraykunSeñorDiosqaAsiriareymantanin:“Manan kayllaqtamanqahaykunqachu,nitaqflechatapas t’oqyachinqachu,nitaqescudoyoqñawpaqenmanqa hamunqachu,nitaqqochapatamanpaswikch’unqachu”, nispa

33Hamusqanñannintankutimunqa,manataqmikay llaqtamanqahaykunqachu,nispanSeñorDiosqanin

34Ñoqaqakayllaqtatandefiendesaq,salvanaypaq,ñoqa kikiyrayku,kamachiyDavidraykuwan.

35ChaytutanSeñorDiospaangelninlloqsispaAsiria runakunaqcampamentonmanpachaksoqtachunka phisqayoqwaranqarunakunatawañuchirqan,tutamantan hatarispankutaqllapankuwañusqaayakunakasharqanku 36ChaymiAsirianacionpareyninSenaqueribqaripurqan, kutispataqNínivellaqtapitiyaran.

37DiosninNisrocpawasinpiyupaychashaqtinmichurin AdramelecwanSarezerwanespadawanwañuchiranku, hinanArmeniasuyumanayqekurqanku.Churin Esarhadóntaqpayparantinpikamachikurqan

20RAKI

1Chayp'unchaykunapinEzequiasqawañuykamaonqosqa kasharqan.AmozpachurinIsaiasprofetataqpayman asuykuspanirqan:–SeñorDiosminin:Wasiykitaallichay, nispa.Wañunki,manataqkawsankichu,nispa.

2HinaspanperqamanuyantakutirispaSeñorDiosta mañakurqan:

3SeñorDiosníy,ruegakuyki,kunanmiyuyariy ñawpaqeykipicheqaq-kaywanhunt'asqasonqowan purisqayta,ñawpaqeykipiallinkaqtaruwasqaytawan HinanEzequiasqasinchitawaqarqan

4IsaiasqachawpipatiomanlloqsishaqtinmiSeñorDiospa simintapaymanhamurqan:

5Kutirispa,llaqtaypaumallinEzequiasmanniy:“Taytayki DavidpaDiosninSeñorDiosminin:Mañakuyniykitan uyarirqani,waqasqaykitanrikurqani,qhaliyachisqaykin, kinsap'unchaypinSeñorDiospawasinmanwicharinki”, nispa

6Chunkaphisqayoqwatatataqmip'unchayniykiman yapasaq.QantapaskayllaqtatapasAsiriareypa makinmantanqespichisaqÑoqaqakayllaqtatan defiendesaqnoqarayku,kamachiyDavidraykupas.

7Isaiasqataqnirqan:–Hukt'uquhigotahap'iychis,nispa. Hinanhap'ispat'uqyasqapatamanchurarqanku,hinan payqaqhaliyapurqan

8HinanEzequiasqaIsaiastanirqan:–¿Imaseñaltaq kanmanSeñorDiosqhaliyachiwananpaq,kinsa p'unchaypitaqSeñorDiospawasinmanwichanaypaq?

9Isaiastaqnirqan:–KayseñaltanSeñorDiosmantahap'inki, SeñorDiospanisqantahunt'ananpaq,llanthunqachuchunka gradañawpaqmanrinqa,ichachunkagradatachuqhepaman kutinqa?

10HinaqtinmiEzequiasqakutichirqan:–Llantuychunka gradutauraykamuyqa,manan,aswanpasllanthunchunka gradaqhepamankutipuchun,nispa

11ProfetaIsaiastaqSeñorDiostawaqyakurqan,hinan Acazpallanthuntachunkagradaqhepamanuraykamurqan.

12ChaytiempopinBabiloniareyBaladanpachurin BerodacbaladanEzequiasmancartakunatawanregalota apachirqan,Ezequiaspaonqosqantauyarisqanrayku.

13HinanEzequiasqapaykunatauyarirqan,hinaspan paykunamanrikuchirqanllapaanchachaniyoq kaqninkunata,qolqeta,qorita,q'apaykunatapas,ancha chaniyoqq'apaykunatapas,llapaarmasqanwasitapas, llapanqhapaqkayninkunapipas,mananimapaskarqanchu wasinpi,nitaqllapankamachikuyninpipas,Ezequiaspa manarikuchisqanqa

14HinaqtinmiprofetaIsaiasreyEzequiasmanhamuspa tapuran:¿Imanirqankutaqkayrunakuna?¿Maymantataq qanmanhamurqanku?HinanEzequiasqanirqan:–Karu llaqtamantanhamurqanku,Babiloniallaqtamantan,nispa

15HinaqtinmiJesusqaniran:¿Imatanwasiykipi rikuranku?HinanEzequiasqakutichirqan:–Wasiypitukuy imakaqkunatarikurqanku,qhapaqkayniyukhupiqamanan imapasmanarikuchisqayqakanchu,nispa.

16IsaiastaqEzequiastanirqan:–UyariychisSeñorDiospa siminta,nispa

17Qhawariy,p'unchaykunachayamumunqa,wasiykipi kaqpas,ñawpaqtaytaykikunaqwaqaychasqankupas Babiloniamanapasqakanankupaq,mananimapas puchunqachu,nispanSeñorDiosqanin.

18Qanmantalloqsimuqchuriykikunamantanqechunqaku Babiloniareypapalacionpineunucokunakanqaku

19HinaqtinmiEzequiasqaIsaiastanirqan:–AllinmiSeñor Diosparimasqaykiqa,nispaPaytaqnirqan:–¿Manachu allinkanman,kayp'unchayniypithakkay,cheqaqkaypas?

20Ezequiaspapuchuqwillakuyninkuna,tukuykallpankuna, estanqueta,mayuñantaimaruwaspa,llaqtamanunuta apamusqanpas,¿manachuJudáreykunaqcrónicanisqa qelqanpiqelqasqakashan?

21HinanEzequiasqañawpaqtaytankunawanwañupurqan, churinManasestaqpayparantinpikamachikurqan

21RAKI

1Manasesqachunkaiskayniyoqwatayoqmireykayta qallarirqan,Jerusalénllaqtapitaqphisqachunkaphisqayoq watakamachikurqan.MamanpasutinmikarqaHefziba.

2SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, IsraelrunakunaqñawpaqenmanSeñorDiospaqarqosqan millaymillayruwaykunatahina

3TaytanEzequiaspatuñichisqanaltocheqaskunatan wakmantasayarichirqan.Baalpaqaltarkunatasayarichirqan, IsraelnacionpareyninAcabhinataqhuksach'asach'ata ruwarqanHanaqpachapillapallantropakunata yupaychaspanmipaykunataservirqa.

4SeñorDiospawasinpinaltarkunataruwarqan, chaymantanSeñorDiosqanirqan:“Jerusalénllaqtapin sutiytachurasaq”,nispa

5TaytaDiospawasinpaiskaypatiokunapimtukuyhanaq pachatropakunapaqaltarkunataruwarqa.

6Churintanninaukhuntapasachirqan,p'unchaykunata qhawaspa,layqakunawan,reqsisqaespiritukunawan, layqakunawanima,SeñorDiospañawpaqenpisinchi millayruwaykunataruwarqanphiñachinanpaq

7WasipiruwasqanArboledaparikch'aynintachurarqan, chaymantanSeñorDiosqaDavidmanchurin Salomonmanwannirqan:Kaywasipi,Jerusalénllaqtapipas, Israelpallapaayllunkunamantaakllasqaypin,wiñaypaq sutiytachurasaq,nispa.

8ManañamIsraelpachakinkunatapasñawpaqtaytankuman qosqayhallp'amantaqahukmantapasastasaqñachulliw kamachisqaymanhina,kamachiyMoisespakamachisqan kamachikuymanhinahunt'anqakuchayqa

9Ichaqamananuyarirqankuchu,Manasestaqpaykunata q'oturqanIsraelpamirayninkunaqñawpaqenpiSeñor Diospawañuchisqannacionkunamantaaswanmanaallinta ruwanankupaq

10SeñorDiosmikamachinkunawanprofetakunawan rimarqan

11JudáreyManasésmillaymillayruwaykunataruwaspa, ñawpaqpiamorrunakunaqruwasqankumantaaswanmillay millayruwaykunataruwaspa,Judállaqtatapas idolonkunawanhuchallichirqan

12ChayraykunIsraelpaDiosninSeñorDiosqanin:Ñoqaqa Jerusalénllaqtaman,Judállaqtamanpaschayhina millaytanapamushani,pipaschaytauyariqqaiskaynin ninrinmik'irinqa,nispa.

13Jerusalénllaqtapatamanmimast'arisaqSamariasuyuta, Acabpawasinpap'uyñuntapas,Jerusalénllaqtatapichasaq, imaynanhukrunaplatotapichaspa,t'ikraspapas.

14Herenciaymantapuchuqrunakunatasaqespaawqankuq makinmanentregasaq;Llapaawqankuqhap’isqan, q’otusqaimakapunqaku;

15Ñawpaypimanaallinkunataruwasqankurayku,ñawpa taytankuEgiptomantalloqsimusqankumantapacha kunankamaphiñachiwasqankurayku

16Manasesqamanahuchayoqrunakunaqyawarninta sinchitanhich'arqan,Jerusalénllaqtatahukk'uchumanta hukk'uchukamahunt'aykunankama.SeñorDiospa ñawpaqenpimanaallinkunataruwaspaJudállaqtata huchallichisqanmantawan

17Manasespatukuyimaymanaruwasqanpas, huchallikusqanpas,¿manachuJudáreykunaqtiempon qelqapiqelqasqakashan?

18Manaséstaqñawpaqtaytankunawanwañupurqan, hinaspanwasinpahuertanpi,Uzahuertapip'ampasqa karqan,payparantinpitaqchurinAmonkamachikurqan.

19Amonqaishkaychunkaiskayniyoqwatayoqmikaran, JerusalénllaqtapiiskaywatakamachikuranMamanpa

sutinmikarqaMesulamet,payqaJotballaqtamanta Haruzpaususinmikarqa.

20PaytaqtaytanManaseshinaSeñorDiospañawpaqenpi manaallinkunataruwarqan.

21Hinaspantaytanpapurisqanñannintapurispataytanpa yupaychasqanidolokunatayupaycharqan

22ÑawpataytankunaqDiosninSeñorDiostan saqerparirqan,manataqmiSeñorDiospañannintachu purirqan

23Amonpakamachinkunanpaycontrarimanakurqanku, hinaspanwasinpireytawañuchirqanku

24ChaysuyupirunakunaqareyAmóncontra rimanakuqkunatanwañuchirqanku.Hinaptinmichaylawpi runakunaqachurinJosiastarantinpireykananpaq churarqaku

25Amonpawakinruwasqankunaqa,¿manachuJudá reykunapatiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

26Uzahuertapiayap'ampasqap'ampasqakarqan,churin Josiastaqpayparantinpikamachikurqan.

22RAKI

1Josiasqapusaqwatayoqmireykaytaqallarirqan, Jerusalénllaqtapitaqkinsachunkahukniyoqwata kamachikurqan.MamanpasutinmikarqanJedida,Boscat llaqtayoqAdaiaspaususin

2SeñorDiospañawpaqenpiallinkaqtaruwaspataqtaytan Davidpatukuyñannintapurirqan,manataqmipañamanpas lloq'emanpaskutirirqanchu

3ChunkapusaqniyoqwatareyJosiaspa kamachikushaqtinmireyqaTaytaDiospawasinman kacharqan:AzaliapachurinSafanta,paymikarqan Mesulampachurin,paymikarqankamachikuysimita qelqaq.

4UmasacerdoteHilquiasmanriy,SeñorDiospawasinman apasqaqolqeta,chayqolqeta,chayqolqeta,chayqolqetan punkutaqhawaqkunahuñurqanku.

5SeñorDiospawasintaqhawaqllank'anaruwaqkunaman qochunku,SeñorDiospawasinpillank'anata ruwaqkunamanqochunkuwasip'akisqakunata allichanankupaq

6Carpinterokunaman,wasiruwaqkunaman,albañil ruwaqkunaman,wasiallichaypaqk'aspikunata,k'utusqa rumikunatawanrantinankupaq

7Ichaqamananyupaycharqankuchupaykunaqmakinman qosqaqolqeta,hunt'aqsonqowanllank'asqankurayku.

8UmasacerdoteHilquiasqakamachikuysimitaqelqaq Safantanirqan:–SeñorDiospawasinpikamachikuyqelqata tariruni,nispaHilquiasqataqSafanmanchaylibrotaqorqan, paytaqleerqan

9KamachikuysimitayachachiqSafantaqreyman asuykuspareymanwillarqan:–Kamachiqniykikunan wasipitarisqaqolqetahuñurunku,hinaspanSeñorDiospa wasintaqhawaqrunakunamanqoykurqanku,nispa 10KamachikuysimitayachachiqSafantaqreyman willarqan:SacerdoteHilquiasmihuklibrotaqowarqan, nispa.Safantaqreypañawpaqenpileerqan. 11HinaqtinmireyqaKamachikuySimiQelqapinisqanta uyarispa,p’achantapasllik’irqorqan

12HinanreyqakamachirqansacerdoteHilciasta,Safanpa churinAhicamta,MicaiapachurinAcborta,kamachikuy simitaqelqaqSafanta,reypakamachinAsahiastawan

13Riychis,SeñorDiostatapukuychiskayqelqapiqelqasqa simikunamantañoqamanta,llaqtapaq,llapaJudá suyumantawan,ñoqanchiscontraSeñorDiospa phiñakuyninqasinchihatunmi,ñawpaqtaytanchiskunakay qelqapiqelqasqakunatamanakasusqankurayku, noqanchismantaqelqasqakasqanmanhinaruwanankupaq 14ChaymisacerdoteHilquias,Ahicam,Acbor,Safán, Asaíasima,profetaHuldamanrirqanku,payqaTicvaq churinSalumpawarminkarqan,Harhaspachurinmikarqan armariotaqhawaq(kunanqaJerusalénllaqtapicolegiopi tiyarqan;)hinaspanpaywanrimanakurqanku

15Hinanpaykunatanirqan:–IsraelpaDiosninSeñor Diosminin:‘Kachamuwaqniykichisrunamanwillaychis.

16SeñorDiosminin:Kaycheqasman,chaypitiyaq runakunamanpasmanaallintanapamusaq,Judánacionpa reyninpaleesqanlibropillapansimikunata.

17Paykunaqasaqerpariwaspankunhukdioskunaman inciensotaruphachiwarqanku,chhaynapillapa ruwasqankuwanphiñachiwanankupaq.chayraykun phiñakuyniyqakaycheqascontrarawrarinqa,manataqmi wañunqachu

18Judánacionpareyninmiichaqa,SeñorDiosta tapusunaykipaqkachamusuqniykichista,kayhinata ninkichis:IsraelpaDiosninSeñorDiosminin:Uyarisqayki simikunamanta.

19Sonqoykiqallamp'usonqonkarqan,SeñorDiospa ñawpaqenpihuch'uyyaykukuspataq,kaycheqascontra, chaypitiyaqrunakunaqcontranpirimasqaytauyarispayki, ch'usaqyachisqa,ñakasqakanankupaq,p'achaykitapas llik'ispañawpaqeypiwaqarqankiUyarirqaykitaqmi, nispamninTaytaDiosqa.

20Qhawariy,taytaykikunamanhuñusqayki,thakpiaya p’ampanaykimanhuñusqakanki;manataqmiñawiykiqa rikunqachukaycheqasmanapamusqaytukuymana allinkunataHinanreymanwillarqanku

23RAKI

1HinaqtinmireyqakachamurankuJudánacionpa Jerusalenpillapakurakrunakunata.

2HinaqtinmireyqaSeñorDiospawasinmanwicharqan, llapanJudárunakunapas,Jerusalénllaqtapitiyaqkunapas, sacerdotekunapas,profetakunapas,llaparunakunapas, huch’uyrunakunapashatunkunapas,hinaspan uyarisqankupileerqanSeñorDiospawasinpitarisqa rimanakuyqelqapillapasimikunata.

3ReytaqhukpilarqayllapisayaykuspaSeñorDiospa ñawpaqenpirimanakuytaruwarqan,SeñorDiospaqhepanta purinanpaq,kamachikuyninkunata,willakuyninkunata, kamachikuyninkunatawantukuysonqonkuwantukuy almanwanhunt'anankupaq,kayqelqapiqelqasqakay rimanakuypasimintahunt'anankupaq.Llapallan runakunataqchayrimanakuymansayarirqanku

4ReytaqkamachirqanumasacerdoteHilquiasta,iskaykaq ordenpisacerdotekunata,punkuqhawaqkunatawan,Señor Diosyupaychanawasimantahorqomunankupaq,Baalpaq, Arboledapaq,hanaqpachapillapaejercitopaqimaruwasqa vasokunata,JerusalénllaqtaqhawanpitaqCedrón chakrakunapiruphachirqan,hinaspanchaykunaqusphanta Betelmanaparqan.

5Judáreykunaqkamachisqanidoloyupaychaq sacerdotekunatanJudállaqtakunapi,Jerusalénmuyuriq

2Reyes

cheqaskunapipasinciensoruphachinankupaqchurarqanku Baalman,intiman,killaman,planetakunaman,hanaq pachapillapaejercitomanpasinciensotaruphachiqkunapas

6JerusalénllaqtamantahawapiSeñorDiospawasinmanta CedrónmayumanhorqomuspataqCedrónmayupatapi ruphachirqan,hinaspanpolvotasellaspapolvotawisq'arqan, chaypolvotataqllaqtarunakunaqayap'ampanankunaman wikch'uykurqan.

7SeñorDiospawasinpawaqtanpikaqsodomitakunaq wasinkunatataqthuñichirqan,chaypinwarmikuna arboledapaqwarkuykunataawasqaku

8Judállaqtakunamantanllapasacerdotekunata horqomurqan,hinaspanGeballaqtamantaBeerseba llaqtakamasacerdotekunaqinciensoruphachisqankualto cheqaskunataqhellicharqan,llaqtakamachikuqJosueq punkunpapunkunpaaltonpikaqaltocheqaskunatapas thunirqan,chaypunkukunaqahukrunaqlloq’eladonpin kasharqanllaqtapunkupi

9Chaywanpasaltocheqaskunapisacerdotekunaqamanan JerusalénllaqtapiSeñorDiospaaltarninman wicharqankuchu,aswanpaswawqenkunaukhupinmana qonchuyoqt'antatamikhurqanku.

10Hinomrunakunaqwayq'onpikaqTofetllaqtata qhellicharqan,manapipaschurintapasususintapasnina ukhuntaMolocmanpasachinanpaq.

11HinanJudáreykunaqintimanqosqankucaballokunata, SeñorDiospawasinmanhaykuspa,carretakunaqqayllanpi, carretakunataninawanruphachirqan.

12JudáreykunaqrurasqanAhazpaaltocuartonpahawanpi kaqaltarkunata,ManasesparuwasqanaltarkunatapasSeñor Diospawasinpaiskaypationkunapimreyqatuñichirqa, chaymantampakirurqa,hinaspamñut'uallpataCedrón mayumanwischuykurqa

13IsraelnacionpareyninSalomonpamillaymillaymillay millaymillaymillaymillaymillaymillaymillaymillay millaymillaymillaymillaymillaymillaymillaymillay millayorqoJerusalénllaqtaqñawpaqenpikaqalto cheqaskunatanreyqaqhellicharqan

14Hinaqtinmichayidolokunatap’akirqan, Arboledakunatataqkuchusparunakunaqtullunkunawan hunt’aykuran

15ChaymantapasBetelpialtarta,Israelrunakunata huchallichiqNebatpachurinJeroboamparuwasqan altartapas,chayaltartapas,altocheqastapasthunispa,alto cheqastapasruphachirqan,huch'uyllapolvoman tukuchispataqArboledataruphachirqan.

16Josiasqakutirispanorqopiayap'ampanakunata qhawaspakacharqanayap'ampanakunamantatullukunata horqospaaltarpatapiruphachispaqhellicharqan,chayta willakuqDiosparunaqwillasqanmanhina

17HinaqtinmiJesusqaniran:¿Imasutiwantaqchay rikusqay?Chayllaqtapirunakunataqpaytanirqanku:–ChayqaDiospaayap'ampananmi,payqaJudásuyumanta hamuspaBetelaltarpacontranpikaykunatawillarqan,nispa 18HinaqtinmiJesusqaniran:Sapariychis,nispaama pipastulluntakuyuchichunchuChaymiSamaria llaqtamantalloqsimuqprofetaqtullunkunatapassaqerqanku. 19IsraelreykunaqSeñorDiostaphiñachinankupaq sayarichisqanSamariallaqtakunapikaqaltocheqaskunapi llapawasikunatapas,Josiasqaaparqan,hinaspanBetelpi tukuyruwasqanmanhinaruwarqan

20HinaqtinmiJesusqaaltarkunapikaqaltocheqaskunapi llapasacerdotekunatawañuchisparunakunaqtullunkunata ruphachispaJerusalénllaqtamankutipurqan

21Hinanreyqallaparunakunatakamachirqan:–DiosniykichisSeñorDiospaqPascuafiestataruwaychis, kayrimanakuyqelqapiqelqasqamanhina,nispa

22CheqaqtapuninIsraelnaciontajuezkunaqjuezkunaq p’unchayninmantapacha,nitaqIsraelreykunaqnitaqJudá reykunaqp’unchayninkunapipaschhaynaPascuafiestaqa karqanchu

23ReyJosiaspachunkapusaqniyoqwata kamachikushaqtinmiJerusalénllaqtapiSeñorDiospaq Pascuafiestataruwarqanku.

24JudásuyupipasJerusalénllaqtapipasallinreqsisqa espiritukunawanllank’aqkunata,layqakunata,idolokunata, taytacha-mamachakunata,llapamillaymillay ruwaykunatapassaqerparirqan,SeñorDiospawasinpi sacerdoteHilquiaspatarisqanlibropiqelqasqakamachikuy simikunatahunt’ananpaq.

25Payhinaqamananhayk'aqpaspayhinareypas karqanchu,Moisespallapakamachikuyninmanhinatukuy sonqonwan,tukuyalmanwan,tukuykallpanwanSeñor DiosmankutiriqNitaqmipaypaqepanpiqapayhinapipas hatarirqachu

26ManasésrunaphiñachisqanraykunSeñorDiosqa manapuniJudácontraphiñakusqanmantasinchi phiñakuyninmantaqakutirirqanchu

27SeñorDiostaqnirqan:–Israelllaqtataqarqosqayman hinanJudállaqtatapaswikch'upusaq,hinaspankay Jerusalénllaqtatawikch'upusaq:Sutiymikanqa,nispa 28Josiaspawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapas,¿manachuJudáreykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

29PaypatiemponpinEgiptonacionmantarey FaraonnecóqaAsirianacionpareynincontraÉufrates mayumanrirqanPaytarikuspataqMeguidollaqtapi wañuchirqan.

30KamachiqninkunanMeguidollaqtamantacarretapi wañusqataapaspaJerusalénllaqtamanaparqanku,hinaspan ayap'ampananpip'amparqanku.Hinaptinmichaylawpi runakunaqaJosiaspachurinJoacaztahapiruspanku, taytanparantinpireykananpaqchurarqaku

31Joacazqaiskaychunkakinsayoqwatayoqmikasharqan reykaytaqallariqtinJerusalénllaqtapinkinsakilla kamachikurqanMamanpasutinmikarqanHamutal,Libna llaqtayoqJeremiaspaususin.

32SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, ñawpaqtaytankunaqtukuyruwasqanmanhina.

33FaraonecotaqHamathallp'apiRiblallaqtapit'aqat'aqapi churarqanJerusalénllaqtapimanakamachikunanpaqChay hallp'atataqpachaktalentoqolqeta,huktalento qorimantawanimpuestomanchurarqanku.

34FaraonecotaqJosiaspachurinEliaquimtataytan Josiaspawasinpireykananpaqchurarqan,Joaquimsutiman churaspataqJoacaztaaparqan,Egiptomanchayaspataq chaypiwañupurqan

35JoacimtaqqollqetaqoritapasFaraonmanqorqan.ichaqa Faraonpakamachisqanmanhinaqolqetaqonanpaqmichay hallp'ataimpuestopagarqan,chayhallp'arunakunamanta qolqetaqoritapassapakamamantaimpuesto pagasqankumanhinamañakurqanFaraonecómanqonanpaq

36Joacimqaiskaychunkaphisqayoqwatayoqmikasharqan reykaytaqallariqtin.ChunkahukniyoqwatatanJerusalenpi kamachikurqanMamanpasutinmikarqaRumallaqtayuq PedaiaspachurinZebudá.

37SeñorDiospañawpaqenpimanaallinkunatanruwarqan, ñawpaqtaytankunaqtukuyruwasqanmanhina

24RAKI

1PaypatiemponpinBabiloniareyNabucodonosor wicharqan,Joacimtaqkinsawatakamachinkapurqan

2SeñorDiosqaCaldearunakunaqt’aqankunata,Siria runakunaqt’aqat’aqankunata,Moabrunakunaqt’aqa t’aqankunata,Amonrunakunaqt’aqat’aqankunatawan kacharqan,hinaspanJudásuyutawañuchinankupaq kacharqan.

3SeñorDiospakamachisqanmanhinanJudánacionman chayamurqan,manasespahuchallikusqanmanta,tukuy ruwasqanmanhina.

4Hinallataqmanahuchayoqyawarhich'asqanmanta, Jerusalénllaqtatamanahuchayoqyawarwan hunt'achisqanrayku.chaytaqaSeñorDiosqamanan pampachaytamunarqanchu

5Joacimpawakinwillakuyninkunapas,tukuy ruwasqankunapas,¿manachuJudánacionpireykunapa tiemponmantawillaqlibropiqelqasqakashan?

6ChaymiJoaquimqañawpaqtaytankunawan wañurachirqan,payparantinpitaqchurinJoacínrey kapurqan

7Egiptoreyqamanañanhamurqanñachuhallp'anmanta, BabiloniareyqaEgiptomayumantaÉufratesmayukama tukuyEgiptoreypakaqninkunataapasqa

8Joaquinqachunkapusaqniyoqwatayoqmireykayta qallarirqan,Jerusalénllaqtapitaqkinsakillakamachikurqan. MamanpasutinmikarqanNehusta,payqaJerusalén llaqtamantaElnatanpaususinmikarqan

9TaytanpatukuyruwasqanmanhinanSeñorDiospa ñawpaqenpimanaallinkunataruwarqan

10ChaytiempopinBabiloniareyNabucodonosorpa kamachinkunaJerusalénllaqtatamuyuykurqanku.

11BabiloniareyNabucodonosortaqchayllaqtata muyuykurqanku

12JudánacionpareyninJoaquinqamamanwan, kamachinkunawan, kamachikuqninkunawan, kamachikuqninkunawanima,Babiloniareymanrirqanku, pusaqwatakamachikushaqtintaqBabiloniareyqa hap’ikapurqan

13ChaymantataqSeñorDiospawasinpillapaqhapaq kaykunata,reypawasinpikaqqhapaqkaykunatawan apaspa,IsraelnacionpareySalomonpallapaqorimanta ruwasqavasokunata,SeñorDiospanisqanmanhina

14HinaspanJerusalénllaqtantinta,llapa kamachikuqkunata,llapakallpasaparunakunatapas,chunka waranqapresokunata,llapaartesanokunata, herrerokunatapasaparqan

15JoaquintanBabiloniamanaparqan,reypamamanta, reypawarminkunata,oficialninkunata,chaysuyupi atiyniyoqrunakunatawan,Jerusalénllaqtamanta Babiloniamanpresoaparqanku

16Llapakallpasaparunakunata,qanchiswaranqa runakunata,artesanokunata,herrerokunatawaranqa

runakunata,llapakallpasapakunata,awqanakuymanallin kaqkunata,BabiloniareymiBabiloniamanpresoaparqan.

17BabiloniareymirantinpitaytanpawawqenMataniasta reykananpaqchurarqan,hinaspansutintacambiarqan Sedequíasnispa.

18Sedequiasqaiskaychunkahukniyoqwatayoqmikaran reykaytaqallarispa,Jerusalénllaqtapitaqchunkahukniyoq watakamachikurqan.MamanpasutinmikarqanHamutal, LibnallaqtayoqJeremiaspaususin

19JoacimpatukuyruwasqanmanhinanSeñorDiospa ñawpaqenpimanaallinkunataruwarqan

20SeñorDiospaphiñakuyninwanmiJerusalénllaqtapi JudállaqtapipaspaykunataqarqonankamaSedequiasqa Babiloniareypacontranpihatarirqan

25RAKI

1Isqonkaqwatapikamachikushaqtinmi,chunkakaq killapi,chunkakaqp’unchayninpi,Babiloniarey NabucodonosorllapaejercitonpiwanJerusalénllaqtaman hamuspachayllaqtacontrasayarirqanMuyuriqninpitaq hatunwasikunatahatarichirqanku.

2ChayllaqtatamuyuykurqankureySedequiaspachunka hukniyoqwatakama

3Tawakaqkillapaisqonkaqp’unchayninpinllaqtapi yarqayqallarirqan,manataqmichayhallp’apitiyaq runakunapaqt’antakarqanchu

4Llaqtap'akisqakaspataqllapaawqaqkunatutamanta ayqekurqankuiskayperqakunaqchawpinpikaqpunku ñanninta,chaypunkuqareypahuertanqayllapinkashan

5CaldearunakunaqejercitonmireytaqatiykachaspaJerico pampapihap'iykurqanku

6Hinaqtinmireytahap’ispa,RiblallaqtamanBabilonia reymanaparqanku.Paykunatataqjuzgarqanku.

7Sedequiaspachurinkunatataqpaypañawpaqenpi wañuchirqanku,hinaspanSedequiaspañawinta wañuchirqanku,broncemantawatanakunawanwataspataq Babiloniallaqtamanaparqanku

8Pichqakaqkillapi,qanchiskaqp'unchawpi,Babilonia reyNabucodonosorpachunkaisqunniyuqwatanpi, Babiloniareypakamachinguardiakunakamachiq NabuzaradánJerusalénllaqtamanrirqan

9SeñorDiospawasinta,reypawasintapas,Jerusalén llaqtapillapawasikunatapas,sapankahatunrunakunaq wasintapasninawanmiruphachirqan

10HinaqtinmiCaldeorunakunaqllapasoldadonkuna, guardiakunaqumallinwankuska,Jerusalénllaqtaq perqankunatathunirqanku.

11Llaqtapipuchuqrunakunata,Babiloniareymanayqekuq runakunatawan,puchuqrunakunatawan,guardiakunaq capitanNebuzaradánaparqan

12Guardiakunapacapitanninmiichaqachayhallp'api wakchakunatasaqerparirqauvastarpuqhinaspachakra llamkaqkanankupaq

13TaytaDiospawasinpikaqbroncemantapilarkunata, basenkunata,broncelamarqochatapas,TaytaDiospa wasinpikashaqbroncemantalamar-qochatap'akirqanku, chaybroncetataqBabiloniallaqtamanaparqanku

14Hinaspanaparqankumankakunata,palakunata, q'oñichinakunata,cucharakunata,broncemantallapa serviciokunata

15Ninap'uyñukunata,mankakunata,qorimanta,qorimanta, qolqemanta,qolqemantaimakunatapas,guardiakunaq capitanninaparqan

16SeñorDiospawasinpaqSalomonparuwasqaniskay pilarkuna,huklamar-qocha,saphikunaima.tukuychay mankakunapabroncenqamanallasaqmikarqa

17Hukpilarpasayayninmikarqanchunkapusaqniyoq metro,capitulontaqbroncemanta.Coronamantaruwasqa cornanakuna,capitulopatapigranadakuna,llapan broncemantaruwasqa,kayhinaiskaykaqpilarpas coronamantaruwasqakarqan

18Chayguardiakunaqumallinmisacerdoteumalli Seraíasta,iskaykaqsacerdoteSofoniasta,punkuqhawaq kinsarunakunatawanhap’irqan

19Llaqtamantataqhukoficialtapusarqanguerrapi maqanakuqrunakunata,reypaqayllanpikaqphisqa runakunatawan,chayllaqtapirunakunatahuñuqejercitopi umalliqescribatawan,chayllaqtapitarisqarunakunamanta soqtachunkarunakunatawan.

20HinanguardiakunaqcapitanNabuzaradánkaykunata hap’ispaRiblallaqtamanBabiloniareymanaparqan 21BabiloniareymipaykunatawañuchispaHamathallp'api RiblallaqtapiwañuchirqanChaymiJudárunakunaqa hallp'anmantaapasqakarqanku

22BabiloniareyNabucodonosorpasaqesqanJudásuyupi puchuqrunakunatakamachinanpaqchurarqanSafanpa churinAhicampachurinGedaliasta

23BabiloniareyGedaliastagobernadortachurasqanmanta uyarispankun,NetaniaspachurinIsmael,Careaqchurin Johanan,NetofatarunaTanhumetpachurinSeraía,Maacat runaqchurinJaazania,Mizpallaqtamanrirqankuqharikuna. 24Gedaliastaqpaykunamanpasrunankumanpasjuraspa nirqan:–AmamanchakuychischuCaldearunakunaq kamachinkayta.Chaymiqankunapaqallinkanqa.

25Qanchiskaqkillapin,reypamirayninmantaElisamaq churinNetaniaspachurinIsmael,chunkarunakunawan kuskaGedaliastawañuchispa,Mizpallaqtapipaywan kashaqjudíorunakunata,Caldeorunakunatapas wañuchirqan

26Llapanrunakunapas,huch'uypashatunpas,ejercitopi umalliqkunapas,Egiptomanhatarispanku,Caldeo runakunatamancharikuspanku

27JudánacionpareyninJoaquinpapresochakusqanpa kinsachunkaqanchisniyoqwatanpi,chunkaiskayniyoq killapi,iskaychunkaqanchisniyoqp’unchaypi,Babilonia reyEvilmerodackamachikusqanwatapiJudárey Joaquinpaumantacarcelmantahoqarirqan

28HinaqtinmiJesusqasumaqsonqowanrimapayaran, hinaspankamachikuytiyanantachuraranBabiloniapi paywankashaqreykunaqkamachikuytiyananmanta

29Carcelpip'achantapascambiarqan,tukuykawsasqan p'unchaykunapitaqñawpaqenpit'antatamikhurqan.

30Qolqeqosqanqareypaqosqansapap'unchaymikarqan, sapap'unchaykawsasqanp'unchaypi