Punjabi (Gurmukhi) - The Book of Genesis

ਉਤਪਤ

ਅਧਿਆਇ1

1ਸੁਧਿਚਪੁਮਸੁਨਅਕਾਸਅਤਿੁਤੀਨਸਾਧਿਆ।

2ਿੁਤੀਸੁਪਹੀਣਅਤਸਨਸੀ;ਅਤਡਧਿਆਈਦਮਹਉਤਹਨੁਾ ਸੀ।ਅਤਪੁਮਸੁਦਾਆਤਮਾਪਾਣੀਆਦਮਹਉਤਿਮਦਾਸੀ।

3ਅਤਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,ਚਾਨਣਹਿ:ਅਤਚਾਨਣਹਧਿਆ।

4ਪੁਮਸੁਨਚਾਨਣਨਿਧਿਆ,ਧਕਉਹਚਿਾਸੀ:ਅਤਪੁਮਸੁ ਨਚਾਨਣਨਹਨੁਤਿਿੁਾਕੀਤਾ।

5ਪੁਮਸੁਨਚਾਨਣਨਧਦਨਧਕਹਾਅਤਹਨੁਨੁਾਤਧਕਹਾ।ਅਤ

ਸਾਮਹਈਅਤਸਿੁਹਈ।ਇਹਪਧਹਲਾਧਦਨਸੀ।

6ਫੁਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,“ਪਾਣੀਦਧਿਚਕਾੁਇਕਿਾਯਮਡਲ

ਹਿਅਤਇਹਪਾਣੀਆਨਪਾਣੀਆਤਿਿੁਾਕੁ।”

7ਇਸਲਈਪੁਮਸੁਨਿਾਯਮਡਲਬਣਾਇਆਅਤਿਾਯਮਡਲਦ

ਹਠਲਪਾਣੀਆਨਿਾਯਮਡਲਦਉਪੁਿਾਲਪਾਣੀਆਤਿਿੁਾ ਕੀਤਾ:ਅਤਇਹੀਕਝਹਧਿਆ।

8ਅਤਪੁਮਸੁਨਅਬੁਨਅਕਾਸਆਧਿਆ।ਅਤਸਾਮਹਈਅਤ ਸਿੁਹਈ।ਇਹਦਿਾਧਦਨਸੀ।

9ਫੁਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,“ਅਕਾਸਦਹਠਲਾਪਾਣੀਇਕਥਾ ਇਕਠਾਹਿਾਿਅਤਸਕੀਜਮੀਨਪਿਗਹਿ।”ਅਤਇਹੀ

ਿਾਪਧੁਆ।

10ਪੁਮਸੁਨਸਕੀਜਮੀਨਨਿੁਤੀਧਕਹਾਅਤਪਾਣੀਆਦਇਕਠ ਹਣਨਸਮਦੁਧਕਹਾ:ਅਤਪੁਮਸੁਨਿਧਿਆਧਕਇਹਚਿਾਸੀ।

11ਫੁਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,ਿੁਤੀਿਾਹ,ਬੀਿਦਣਿਾਲਾਸਾਿ ਪਤ,ਅਤਫਲਦਾੁੁਿਉਿਾਿਧਿਹੜਆਪਣੀ-ਆਪਣੀਧਕਸਮਦ ਅਨਸਾੁਫਲਦਣਿਾਲ,ਧਿਨਾਦਾਬੀਿਆਪਣਆਪਧਿਚਹ,ਿੁਤੀ ਉਤਉਿਾਿਅਤਅਧਿਹਾਹੀਹਧਿਆ।

12ਿੁਤੀਨਿਾਹਅਤਬੀਿਦਣਿਾਲਸਾਿਪਤਉਿਾਏਿਉਨਾ ਦੀਧਕਸਮਦਅਨਸਾੁਸਨ,ਅਤਫਲਦਣਿਾਲੁਿਧਿਨਾਦਬੀਿ ਆਪਣਆਪਧਿਚਸਨ,ਉਨਾਦੀਧਕਸਮਦਅਨਸਾੁ:ਅਤਪੁਮਸੁ ਨਿਧਿਆਧਕਇਹਚਿਾਸੀ।

13ਸਾਮਹਈਅਤਸਿੁਹਈ।ਇਹਤੀਿਾਧਦਨਸੀ।

14ਅਤਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,ਧਦਨਨੁਾਤਤਿਿਕੁਨਲਈ ਅਕਾਸਦਅਬੁਧਿਚੁਸਨੀਆਹਣ;ਅਤਉਹਧਨਸਾਨੀਆ,ੁਤਾ, ਧਦਨਾਅਤਸਾਲਾਲਈਹਣ।

15ਅਤਓਹਿੁਤੀਉਤਚਾਨਣਕੁਨਲਈਅਕਾਸਦਅਬੁਧਿਚ

ਿਤਾਹਣ:ਅਤਓਿਹੀਹਧਿਆ।

16ਅਤਪੁਮਸੁਨਦਿਡੀਆੁਸਨੀਆਬਣਾਈਆ;ਿਡੀੁਸਨੀ ਧਦਨਉਤੁਾਿਕੁਨਲਈ,ਅਤਛਗੀੁਸਨੀੁਾਤਉਤੁਾਿਕੁਨ ਲਈ:ਉਸਨਤਾੁਿੀਬਣਾਏ।

17ਅਤਪੁਮਸੁਨਉਨਾਨਿੁਤੀਉਤੁਸਨੀਦਣਲਈਅਕਾਸ

18ਅਤਧਦਨਅਤੁਾਤਉਤੁਾਿਕੁਨਲਈ,ਅਤਚਾਨਣਨਹਨੁ

31ਪੁਮਸੁਨਹੁਉਸਚੀਜਨਿਧਿਆਧਿਸਨਉਸਨਬਣਾਇਆ ਸੀ,ਅਤਿਿ,ਉਹਬਹਤਿਿੀਆਸੀ।ਸਾਮਹਈਅਤਸਿੁਹਈ, ਇਹਛਿਾਧਦਨਸੀ। ਅਧਿਆਇ2

1ਇਸਤੁਾਅਕਾਸਅਤਿੁਤੀਅਤਉਨਾਦੀਸਾੁੀਸਨਾਦੀ ਧਸੁਿਣਾਸਪੁਨਹਿਈ।

2ਅਤਸਤਿਧਦਨਪੁਮਸੁਨਆਪਣਾਕਮਿਉਸਨਕੀਤਾਸੀ ਿਤਮਕੁਧਲਆ;ਅਤਸਤਿਧਦਨਆਪਣਸਾੁਕਮਤਿਉਸਨ ਕੀਤਾਸੀਆੁਾਮਕੀਤਾ।

3ਪੁਮਸੁਨਸਤਿਧਦਨਨਅਸੀਸਧਦਤੀਅਤਇਸਨਪਧਿਤੁ

ਉਤਪਤ

8ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਪੁਬਿਲਅਦਨਧਿਚਇਕਬਾਗਲਾਇਆ; ਅਤਉਥਉਸਨਉਸਆਦਮੀਨ,ਧਿਸਨਉਸਨਸਾਧਿਆਸੀ, ੁਧਿਆ।

9ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਜਮੀਨਤਹੁੁਿਉਿਾਇਆਿਦਿਣਧਿਚ ਸਹਾਿਣਾਸੀਅਤਿਾਣਲਈਚਿਾਸੀ,ਬਾਗਦਧਿਚਕਾੁਿੀਿਨਦਾ ੁਿਅਤਭਲਬੁਦਧਿਆਨਦਾੁਿਿੀਉਿਾਏ।

10ਅਤਇਕਨਦੀਬਾਗਨਧਸਿਣਲਈਅਦਨਤਧਨਕਲੀ;ਅਤਉਥ ਉਹਦਧਹਧਸਆਧਿਚਿਡੀਿਈਅਤਚਾੁਨਦੀਆਧਿਚਬਦਲ

ਿਈ।

11ਪਧਹਲੀਦਾਨਾਮਪੀਸਨਹ:ਇਹਉਹਹਿਹਿੀਲਾਹਦੀਸਾੁੀ ਿੁਤੀਨਿੁਦੀਹ,ਧਿਥਸਨਾਹ;

12ਅਤਉਸਿੁਤੀਦਾਸਨਾਚਿਾਹ।ਉਥਮਤੀਅਤਸਲਮਾਨੀ ਪਥੁਿੀਹ।

13ਦਿੀਨਦੀਦਾਨਾਮਿੀਹਨਹ।ਇਹੀਨਦੀਸਾੁਕਸਦਸਨ ਿੁਦੀਹ।

14ਤੀਿੀਨਦੀਦਾਨਾਮਧਹਦਕਲਹ:ਇਹਉਹਹਿਅਸੁਦਪੁਬ ਿਲਿਿਦੀਹ।ਅਤਚਥੀਨਦੀਫੁਾਤਹ।

15ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਉਸਆਦਮੀਨਅਦਨਦਬਾਗਧਿਚ ੁਧਿਆਤਾਿਉਹਉਸਦੀਿਾਹੀਅਤੁਾਿੀਕੁ।

16ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਆਦਮੀਨਹਕਮਧਦਤਾਧਕਤਬਾਗਦਹੁ

17ਪੁਭਲਅਤਬੁਦਧਿਆਨਦੁਿਦਾਫਲਤਨਾਿਾਿੀ ਧਕਉਧਕਧਿਸਧਦਨਤਉਸਤਿਾਿਿਾਤਜੁੁਮੁਿਾਿਿਾ। 18ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,ਇਹਚਿਾਨਹੀਧਕਆਦਮੀ ਇਕਲਾੁਹ;ਮਉਸਲਈਉਸਦਿੁਿਾਇਕਸਹਾਇਕਬਣਾਿਾਿਾ। 19ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਧਮਗੀਤਿਤਦਹੁਿਾਨਿੁਅਤਅਕਾਸ ਦਹੁਪਛੀਨਬਣਾਇਆ;ਅਤਉਨਾਨਆਦਮਕਲਲਆਇਆਤਾ ਿਉਹਦਿਸਕਧਕਉਹਉਨਾਨਕੀਬਲਾਉਦਾਹ:ਅਤਿਕਝ ਆਦਮਨਹੁਿੀਿਤਪਾਣੀਨਬਲਾਇਆ,ਉਹੀਉਸਦਾਨਾਮਸੀ।

20ਆਦਮਨਸਾੁਪਸਆ,ਅਕਾਸਦਪਛੀਆਅਤਿਿਲੀਿਾਨਿੁਾ ਦਨਾਮੁਿ,ਪੁਆਦਮਲਈਕਈਹੁਸਹਾਇਕਣਉਸਦਿੁਿੀ ਨਾਲਭੀ।

21ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਆਦਮਨਿੜੀਨੀਦਭਿੀ,ਅਤਉਹਸ ਧਿਆ।ਉਸਨਉਸਦੀਇਕਪਸਲੀਲਈਅਤਉਸਦੀਥਾਮਾਸਭੁ ਧਦਤਾ।

22ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਉਸਪਸਲੀਤਿਆਦਮੀਧਿਚਕਢੀਸੀ, ਇਕਔੁਤਬਣਾਈਅਤਉਸਨਆਦਮੀਕਲਲਆਇਆ।

23ਅਤਆਦਮਨਆਧਿਆ,ਇਹਹਣਮੁੀਆਹਡੀਆਧਿਚਹਡੀਹ, ਅਤਮੁਮਾਸਧਿਚਮਾਸਹ:ਇਹਨਾੁੀਅਿਿਾਏਿੀ,ਧਕਉਧਕਇਹ ਆਦਮੀਧਿਚਕਢੀਿਈਸੀ।

24ਇਸਲਈਆਦਮੀਆਪਣਮਾਤਾ-ਧਪਤਾਨਛਡਕਆਪਣੀਪਤਨੀ ਨਾਲਿੜਿਾਿਿਾ।ਅਤਉਹਇਕਸੁੀੁਹਣਿ।

25ਅਤਉਹਦਿਨਿਸਨ,ਆਦਮੀਅਤਉਹਦੀਪਤਨੀ,ਅਤ

3ਪੁਉਸੁਿਦਫਲਬਾੁਿਬਾਗਦਧਿਚਕਾੁਹ,ਪੁਮਸੁਨ

4ਪੁਸਪਨਔੁਤਨਧਕਹਾ,“ਤਸੀਜੁੁਨਹੀਮੁਿ।

5ਧਕਉਧਕਪੁਮਸੁਿਾਣਦਾਹਧਕਧਿਸਧਦਨਤਸੀਉਸਫਲਨ

6ਿਦਇਸਤੁੀਨਿਧਿਆਧਕਉਹੁਿਿਾਣਲਈਚਿਾਹਅਤਅਿਾ

1ਸਪਉਨਾਸਾੁਿਿਲੀਿਾਨਿੁਾਨਾਲਚਲਾਕਸੀਧਿਨਾਨ

7ਅਤਦਹਾਦੀਆਅਿਾਿਲਿਈਆਅਤਉਨਾਨਪਤਾਲਿਾਧਕ

8ਅਤਉਨਾਨਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਦੀਆਿਾਜਸਣੀ,ਿਧਦਨਦਠਢ

9ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਆਦਮਨਬਲਾਇਆਅਤਉਸਨਧਕਹਾ,“ਤ

2ਅਤਔੁਤਨਸਪਨਧਕਹਾ,ਅਸੀਬਾਗਦੁਿਾਦਫਲਿਾਸਕਦ

12ਆਦਮੀਨਆਧਿਆ,“ਧਿਸਔੁਤਨਤਮੁਨਾਲੁਧਹਣਲਈ

14ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਸਪਨਧਕਹਾ,"ਧਕਉਧਕਤਇਹਕੀਤਾਹ,ਤ

ਭਾੁਤੁਿਾਅਤਆਪਣੀਸਾੁੀਧਜਦਿੀਧਮਗੀਿਾਿਿਾ।"

15ਮਤੁਅਤਔੁਤਧਿਚ,ਤੁੀਸਤਾਨਅਤਉਸਦੀਸਤਾਨਧਿਚ ਿੁਪਾਿਾਿਾ;ਉਹਤੁਧਸੁਨਫਿਿੀਅਤਤਉਸਦੀਅਡੀਨਡਿ

16ਧਫੁਉਸਨਇਸਤੁੀਨਧਕਹਾ,ਮਤੁਿੁਭਦਦਿਨਬਹਤ

22ਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,“ਿਿ,ਆਦਮੀਸਾਡਿਾਿਬਣ

23ਇਸਲਈਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਉਸਨਅਦਨਦਬਾਗਧਿਚਕਢ

ਧਦਤਾਤਾਿਉਹਉਸਜਮੀਨਨਿਾਹਧਿਥਉਹਕਧਢਆਧਿਆਸੀ।

24ਇਸਲਈਉਸਨਆਦਮੀਨਬਾਹੁਕਢਧਦਤਾ;ਅਤਉਸਨ

ਅਦਨਦਬਾਗਦਪੁਬਿਲਕੁਬੀਆਨਅਤਇਕਅਿਿਾਲੀ ਤਲਿਾੁਿਚਾੁਪਾਸਿਮਦੀਸੀ,ੁਧਿਆਤਾਿਉਹਿੀਿਨਦੁਿ ਦੁਾਹਦੀੁਾਿੀਕੁਸਕਣ।

ਅਧਿਆਇ4

1ਆਦਮਆਪਣੀਪਤਨੀਹਿਾਹਨਾਲਸਿਕੁਦਾਸੀਅਤਉਹ ਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਕਇਨਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤਆਧਿਆ,ਮ ਯਹਿਾਹਤਇਕਮਨਿਪਾਪਤਕੀਤਾਹ।

2ਅਤਉਹਫੁਉਸਦਭੁਾਹਾਬਲਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਹਾਬਲਭਡਾਦਾ ਆਿੜੀਸੀਅਤਕਾਇਨਿਤੀਕੁਦਾਸੀ।

3ਸਮਦਬੀਤਣਨਾਲ,ਕਇਨਯਹਿਾਹਲਈਜਮੀਨਦਫਲਧਿਚ ਕਝਭਗਲਕਆਇਆ।

4ਅਤਹਾਬਲਿੀਆਪਣਇਿੜਦਪਧਹਲਠਬਚਅਤਉਨਾਦੀ ਚੁਬੀਲਕਆਇਆ।ਯਹਿਾਹਨਹਾਬਲਅਤਉਸਦੀਭਗਨ ਪਿਾਨਕੀਤਾ।

5ਪੁਉਸਨਕਇਨਅਤਉਸਦੀਭਗਨਸਿੀਕਾੁਨਹੀਕੀਤਾ।ਇਸ ਲਈਕਇਨਬਹਤਿਸਧਿਚਆਧਿਆਅਤਉਸਦਾਮਹਉਦਾਸਹ

ਧਿਆ।

6ਯਹਿਾਹਨਕਇਨਨਪਧਛਆ,“ਤਧਕਉਿਸਧਿਚਹ?ਅਤਤੁਾ ਧਚਹੁਾਉਦਾਸਧਕਉਹ?”

7ਿਤਚਿਾਕੁਿਾ,ਤਾਕੀਤਨਸਿੀਕਾੁਨਹੀਕੀਤਾਿਾਿਿਾ?ਅਤ

ਿਤਚਿਾਨਹੀਕੁਿਾ,ਤਾਪਾਪਬਹਤਹ।ਅਤਉਹਤੁਿਲ ਚਾਹਿਾ,ਅਤਤਉਸਉਤੁਾਿਕੁਿਾ।

8ਅਤਕਇਨਨਆਪਣਭੁਾਹਾਬਲਨਾਲਿਲਕੀਤੀ:ਅਤਇਸ ਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਉਹਿਤਧਿਚਸਨ,ਤਾਕਇਨਨਆਪਣਭੁਾ

ਹਾਬਲਦਧਿੁਿਉਠਕਉਸਨਮਾੁਧਦਤਾ।

9ਯਹਿਾਹਨਕਇਨਨਪਧਛਆ,“ਤੁਾਭੁਾਹਾਬਲਧਕਥਹ?”ਕਇਨ ਨਧਕਹਾ,“ਮਨਨਹੀਪਤਾ।ਕੀਮਆਪਣਭੁਾਦਾੁਾਿਾਹਾ?”

10ਤਾਉਸਨਧਕਹਾ,"ਤਕੀਕੀਤਾਹ?ਤੁਭੁਾਦਲਹਦੀਆਿਾਜ ਿੁਤੀਤਮਨਪਕਾੁੁਹੀਹ।"

11ਅਤਹਣਤਿੁਤੀਤਸੁਾਪੀਹਧਿਸਨਆਪਣਾਮਹਤੁਭੁਾਦਾ ਿਨਤੁਹਥਲਣਲਈਿਧਲਆਹ।

12ਿਦਤਜਮੀਨਿਾਹਦਾਹ,ਤਾਉਹਅਿਤਤਨਆਪਣੀਤਾਕਤ ਨਹੀਦਿਿੀ,ਤਿੁਤੀਉਤਭਿੜਾਅਤਅਿਾੁਾਹਿਿਾ।

13ਤਾਕਇਨਨਯਹਿਾਹਨਆਧਿਆ,“ਮੁੀਸਜਾਮੁਸਧਹਣਤ ਿਿਹ।”

14ਿਿ,ਤਅਿਮਨਿੁਤੀਤਕਢਧਦਤਾਹਅਤਮਤੁਸਾਹਮਣ

18ਹਨਕਤਈੁਾਦਿਧਮਆਅਤਈੁਾਦਤਮਹਯਾਏਲਿਧਮਆਅਤ

19ਲਾਮਕਨਦਪਤਨੀਆਨਾਲਧਿਆਹਕੁਿਾਇਆ।ਇਕਪਤਨੀ

21ਅਤਉਸਦਭੁਾਦਾਨਾਮਿਬਲਸੀ।ਿਬਲਉਨਾਸਾਧੁਆਦਾ ਧਪਤਾਸੀਧਿਹੜਬੁਬਤਅਤਸਾਜਿਿਾਉਦਸਨ।

22ਧਜਲਾਹਨਿੀਤਬਲਕਇਨਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਉਹਧਪਤਲਅਤ

23ਲਾਮਕਨਆਪਣੀਆਪਤਨੀਆਨਧਕਹਾ,"ਆਦਾਹਅਤਧਜਲਾਹ,

24ਿਕਇਨਨਸਤਿਣਾਬਦਲਾਧਦਤਾਿਾਿ,ਤਾਲਾਮਕਨਸਤੁ

25ਆਦਮਆਪਣੀਪਤਨੀਨਾਲਧਫੁਤਸਾਝਪਾਈ;ਅਤਉਸਨਇਕ

1ਇਹਆਦਮਦੀਪੀੜੀਦੀਪਥੀਹ:ਧਿਸਧਦਨਪੁਮਸੁਨਆਦਮੀ

3ਆਦਮਇਕਸਤੀਹਸਾਲਿੀਉਦਾਧੁਹਾਅਤਉਸਨਆਪਣ

4ਸਥਦਿਨਮਤਬਾਅਦਆਦਮਦੀਉਮੁਅਠਸਸਾਲਸੀ।ਅਤ

5ਆਦਮਦਿੀਉਣਦਸਾੁਧਦਨਨਸਤੀਹਸਾਲਸਨ:ਅਤਉਹ

13ਮਹਲਲਲਦਿਨਮਤਬਾਅਦਕਨਾਨਅਠਸਚਾਲੀਸਾਲ

14ਕਨਾਨਦੀਸਾੁੀਉਮੁਨਸਦਸਸਾਲਸੀ:ਧਫੁਉਹਮੁਧਿਆ।

15ਮਹਲਲਲਪਹਠਸਾਲਾਦਾਸੀਅਤਉਸਤਯੁਦਿਧਮਆ।

16ਅਤਮਹਲਲਲਯੁਦਦਿਨਮਤਬਾਅਦਅਠਸਤੀਹਸਾਲ

17ਮਹਲਲਲਦੀਸਾੁੀਉਮੁਅਠਸਪਚਾਨਿਸਾਲਸੀ:ਤਦਉਹ

18ਯੁਦਇਕਸਬਾਹਠਸਾਲਾਦਾਹਇਆਤਾਉਸਤਹਨਕ

19ਹਨਕਦਿਨਮਤਬਾਅਦਯੁਦਅਠਸਸਾਲਿੀਉਦਾਧੁਹਾਅਤ ਉਸਤਪਤੁਅਤਿੀਆਿਮ।

20ਯੁਦਦੀਸਾੁੀਉਮੁਨਸਬਾਹਠਸਾਲਸੀ:ਤਦਉਹਮੁ ਧਿਆ।

21ਹਨਕਪਹਠਸਾਲਦਾਸੀਿਦਉਸਤਮਥਸਲਹਿਧਮਆ।

22ਅਤਮਥਸਲਹਦਿਨਮਤਬਾਅਦਹਨਕਧਤਨਸਸਾਲਤਕ ਪੁਮਸੁਦਸਿਚਲਦਾਧੁਹਾਅਤਉਸਤਪਤੁਅਤਿੀਆਿਮ।

23ਹਨਕਦੀਸਾੁੀਉਮੁਧਤਨਸਪਹਠਸਾਲਸੀ।

24ਅਤਹਨਕਪੁਮਸੁਦਨਾਲ-ਨਾਲਚਲਦਾਧੁਹਾ:ਅਤਉਹਨਹੀ ਧੁਹਾ;ਧਕਉਧਕਪੁਮਸੁਨਉਸਨਚਕਧਲਆ।

25ਮਥਸਲਹਇਕਸਸਤਾਸੀਆਸਾਲਾਦਾਸੀਅਤਉਸਤਲਾਮਕ

ਿਧਮਆ।

26ਲਾਮਕਦਿਨਮਤਬਾਅਦਮਥਸਲਹਸਤਸਧਬਆਸੀਸਾਲ

27ਅਤਮਥਸਲਹਦੀਸਾੁੀਉਮੁਨਸਉਨਹਠਸਾਲਸੀ:ਤਦਉਹ ਮੁਧਿਆ।

28ਲਾਮਕਇਕਸਧਬਆਸੀਸਾਲਾਦਾਸੀ,ਉਸਤਇਕਪਤੁਪਦਾ

ਹਇਆ।

29ਅਤਉਸਨਆਪਣਾਨਾਮਨਹੁਧਿਆ।ਉਸਨਆਧਿਆ,“ਇਹ ਸਾਨਸਾਡਹਥਾਦਕਮਅਤਉਸਜਮੀਨਦਕਾੁਨਹਈਧਮਹਨਤਤ ਧਦਲਾਸਾਦਿਿਾਧਿਸਨਯਹਿਾਹਨਸੁਾਪਧਦਤਾਹ।”

30ਨਹਦਿਨਮਤਬਾਅਦਲਾਮਕਪਿਸਪਚਾਨਿਸਾਲਿੀਉਦਾ ਧੁਹਾਅਤਉਸਤਪਤੁਅਤਿੀਆਿਮ।

31ਲਾਮਕਦੀਸਾੁੀਉਮੁਸਤਸਸਤਤੁਸਾਲਸੀ:ਤਦਉਹਮੁ ਧਿਆ।

32ਨਹਪਿਸਸਾਲਾਦਾਸੀ।ਨਹਤਸਮ,ਹਾਮਅਤਯਾਫਥਿਮ।

ਅਧਿਆਇ6

1ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਮਨਿਿੁਤੀਉਤਿਿਣਲਿਅਤ ਉਨਾਤਿੀਆਿਮੀਆ,

2ਧਕਪੁਮਸੁਦਪਤੁਾਨਮਨਿਦੀਆਿੀਆਨਿਧਿਆਧਕਉਹ

3ਯਹਿਾਹਨਆਧਿਆ,"ਮੁਾਆਤਮਾਮਨਿਦਧਿੁਿਹਮਸਾਨਹੀ

4ਉਨਾਧਦਨਾਧਿਚਿੁਤੀਉਤਦਤਸਨ;ਅਤਇਸਤਬਾਅਦਿੀ,

5ਪੁਮਸੁਨਿਧਿਆਧਕਿੁਤੀਉਤਮਨਿਦੀਬਧੁਆਈਬਹਤ

7ਯਹਿਾਹਨਆਧਿਆ,ਮਮਨਿਨਧਿਸਨਮਬਣਾਇਆਹ,ਿੁਤੀ

9ਇਹਨਹਦੀਪੀੜੀਹ:ਨਹਇਕਿੁਮੀਮਨਿਸੀਅਤਆਪਣੀਆ ਪੀੜੀਆਧਿਚਸਪੁਨਸੀ,ਅਤਨਹਪੁਮਸੁਦਨਾਲ-ਨਾਲਚਲਦਾ

10ਅਤਨਹਦਧਤਨਪਤੁ,ਸਮ,ਹਾਮਅਤਯਾਫਥਿਮ।

11ਿੁਤੀਿੀਪੁਮਸੁਦਅਿਧਭਸਗਸੀ,ਅਤਿੁਤੀਜਲਮਨਾਲ

12ਤਦਪੁਮਸੁਨਿੁਤੀਨਧਡਠਾਅਤਿਿ,ਉਹਧਿਿੜੀਹਈਸੀ;

13ਅਤਪੁਮਸੁਨਨਹਨਆਧਿਆ,ਸਾੁਸੁੀੁਾਦਾਅਤਮੁ

15ਅਤਇਸਨਇਸਤੁਾਬਣਾਉਣਾਹ:ਧਕਸਤੀਦੀਲਬਾਈਧਤਨਸ

16ਤਧਕਸਤੀਲਈਇਕਧਿੜਕੀਬਣਾਿੀਅਤਇਕਹਥਉਪੁਉਹ ਨਪੁਾਕੁੀਅਤਧਕਸਤੀਦਾਦੁਿਾਜਾਉਹਦਇਕਪਾਸੁਿੀ;ਤ ਉਹਦੀਆਹਠਲੀਆ,ਦਿੀਆਅਤਤੀਿੀਆਮਜਲਾਬਣਾਈ।

17ਅਤਿਿ,ਮ,ਹਾ,ਮਹੀਿੁਤੀਉਤਪਾਣੀਦੀਹੜਧਲਆਧੁਹਾਹਾ ਤਾਿਸਾੁਸੁੀੁਾਨਧਿਨਾਧਿਚਿੀਿਨਦਾਸਾਹਹ,ਅਕਾਸਦਹਠ ਨਾਸਕੁਧਦਆ;ਅਤਹੁਸਅਿਿੁਤੀਉਤਹਮੁਿਾਿਿੀ। 18ਪੁਮਆਪਣਾਨਮਤੁਨਾਲਬਨਾਿਾ;ਅਤਤਧਕਸਤੀਧਿਚ ਿਾਿਿਾ,ਤ,ਤੁਪਤੁ,ਤੁੀਪਤਨੀਅਤਤੁੀਆਪਤੁਾਦੀਆਨਹਾ ਤੁਨਾਲ।

19ਅਤਸਾੁਿੀਉਦਪਾਣੀਆਧਿਚਹੁਤੁਾਦਦ-ਦ,ਨੁਅਤ ਮਾਦਾ,ਧਕਸਤੀਧਿਚਲਿਾਿੀਤਾਿਉਹਤੁਨਾਲਿੀਉਦੁਧਹਣ। 20ਪਛੀਆਦੀਉਨਾਦੀਪਿਾਤੀਅਨਸਾੁ,ਪਸਆਦੀਉਨਾਦੀ ਪਿਾਤੀਅਨਸਾੁ,ਿੁਤੀਦਸਾੁੁੀਿਣਿਾਲਿੀਿਾਦੀਪਿਾਤੀ

3ਅਤਅਕਾਸਦਪਛੀਆਦਸਤ-ਸਤਨੁਅਤਮਾਦਾ,ਤਾਿਸਾੁੀ

4ਧਕਉਧਕਸਤਧਦਨਬੀਤਣਤਬਾਅਦਮਿੁਤੀਉਤਚਾਲੀਧਦਨਅਤ ਚਾਲੀੁਾਤਮੀਹਿੁਾਿਾਿਾ;ਅਤਮਹੁਿੀਿਤਚੀਜਨਿਮਬਣਾਈ ਹਿੁਤੀਦਉਤਧਮਗਾਧਦਆਿਾ।

5ਅਤਨਹਨਉਹਸਭਕਝਕੀਤਾਧਿਸਦਾਯਹਿਾਹਨਉਸਨਹਕਮ ਧਦਤਾਸੀ।

6ਅਤਨਹਛਸਿਧੁਆਦਾਸੀਿਦਿੁਤੀਉਤਹੜਆਇਆ।

7ਨਹ,ਉਸਦਪਤੁ,ਉਸਦੀਪਤਨੀਅਤਉਸਦੀਆਨਹਾ,ਹੜਦ ਪਾਣੀਤਬਚਣਲਈਧਕਸਤੀਅਦੁਿਏ।

8ਸਿਿਾਨਿੁਾਧਿਚ,ਅਤਅਸਿਿਾਨਿੁਾਧਿਚ,ਪਛੀਆਧਿਚ,ਅਤ ਿੁਤੀਉਤੁੀਿਣਿਾਲਸਾੁਿੀਿਾਧਿਚ,

9ਪੁਮਸੁਦਹਕਮਅਨਸਾੁ,ਦ-ਦ,ਨੁਅਤਮਾਦਾ,ਨਹਕਲ ਧਕਸਤੀਧਿਚਿਏ।

10ਸਤਧਦਨਾਬਾਅਦ,ਹੜਸੁਹਧਿਆ।ਿੁਤੀਉਤਪਾਣੀਆ ਧਿਆ।

11ਨਹਦਿੀਿਨਦਛਸਿਸਾਲਦਦਿਮਹੀਨਦਸਤਾੁਿਧਦਨ, ਿਡੀਡਧਿਆਈਦਸਾੁਝੁਨਫਗਪਏਅਤਅਕਾਸਦੀਆ

ਧਿੜਕੀਆਿਲਿਈਆ।

12ਅਤਚਾਲੀਧਦਨਅਤਚਾਲੀੁਾਤਾਿੁਤੀਉਤਮੀਹਪਦਾਧੁਹਾ।

13ਓਸਧਦਨਨਹ,ਉਸਦਪਤੁਸਮ,ਹਾਮਅਤਯਾਫਥ,ਅਤਉਸਦੀ ਪਤਨੀਅਤਉਸਦੀਆਧਤਨਪਤਨੀਆਧਕਸਤੀਧਿਚਚਲੀਆ ਿਈਆ।

14ਉਹ,ਅਤਹੁਤੁਾਦਿਾਨਿੁ,ਉਨਾਦੀਪਿਾਤੀਦਸਾੁਪਸ, ਅਤਹੁਤੁਾਦਿੁਤੀਉਤੁੀਿਣਿਾਲਿੀਿ,ਅਤਹੁਤੁਾਦ ਪਛੀ,ਉਨਾਦੀਪਿਾਤੀਦਸਾੁਪਛੀ।

15ਅਤਉਹਸਾੁਪਾਣੀਆਧਿਚਧਿਨਾਧਿਚਿੀਿਨਦਾਸਾਹਹ, ਇਕ-ਇਕਿੜਾ,ਨਹਕਲਧਕਸਤੀਧਿਚਿਏ।

16ਅਤਧਿਹੜਅਦੁਿਏ,ਸਾੁਿਾਨਿੁਾਦਨੁਅਤਮਾਦਾ,ਧਿਿ ਪੁਮਸੁਨਨਹਨਹਕਮਧਦਤਾਸੀ,ਧਿਚਿਏਅਤਯਹਿਾਹਨਨਹ ਨਬਦਕੁਧਦਤਾ।

17ਅਤਹੜਚਾਲੀਧਦਨਾਤਕਿੁਤੀਉਤਧੁਹਾ;ਅਤਪਾਣੀਿਿਦਾ ਧਿਆਅਤਧਕਸਤੀਨਉਪੁਚਕਧਲਆ,ਅਤਉਹਿੁਤੀਤਉਪੁ

ਉਠਾਇਆਧਿਆ।

18ਪਾਣੀਿਿਦਾਧਿਆਅਤਿੁਤੀਉਤਬਹਤਿਿਧਿਆ;ਅਤ ਧਕਸਤੀਪਾਣੀਆਦਉਪੁਦੀਤੁਦੀਿਈ।

19ਪਾਣੀਿੁਤੀਉਤਇਨਾਚੜਧਿਆਧਕਸਾੁਉਚ-ਉਚਪਹਾੜ ਪਾਣੀਨਾਲਢਕਿਏ।

20ਪਾਣੀਪਦੁਾਹਥਉਪੁਿਲਿਧਿਆਅਤਪਹਾੜਢਕਹਏਸਨ।

21ਿੁਤੀਉਤਚਲਣਿਾਲਸਾੁਪਾਣੀਮੁਿਏ,ਕੀਪਛੀ,ਕੀਪਸ, ਕੀਪਸ,ਕੀਿੁਤੀਉਤੁੀਿਣਿਾਲਸਾੁਪਾਣੀਅਤਕੀਸਾੁ ਮਨਿ।

22ਧਿਨਾਦੀਆਨਾਸਾਧਿਚਿੀਿਨਦਾਸਾਹਸੀ,ਉਹਸਾੁਿਸਕੀ ਿੁਤੀਉਤਸਨ,ਮੁਿਏ।

23ਅਤਹੁਕਿੀਉਦਾਪਾਣੀਿਿੁਤੀਉਤਸੀ,ਕੀਮਨਿ,ਕੀਪਸ,

2ਡਧਿਆਈਆਦਸਤਅਤਅਕਾਸਦੀਆਧਿੜਕੀਆਬਦਹ ਿਈਆ,ਅਤਅਕਾਸਤਮੀਹੁਕਧਿਆ;

3ਅਤਪਾਣੀਿੁਤੀਉਤਲਿਾਤਾੁਿਾਪਸਮੜਦਿਏ:ਅਤਸ ਪਿਾਹਧਦਨਾਦਅਤਤਬਾਅਦਪਾਣੀਿਗਧਿਆ।

4ਅਤਧਕਸਤੀਸਤਿਮਹੀਨਦਸਤਾੁਿਧਦਨਅੁਾੁਾਤਦਪਹਾੜਾ ਉਤਧਗਕਿਈ।

5ਅਤਪਾਣੀਦਸਿਮਹੀਨਤਕਲਿਾਤਾੁਿਗਦਿਏ:ਦਸਿਮਹੀਨ ਦਪਧਹਲਧਦਨ,ਪਹਾੜਾਦੀਆਚਗੀਆਧਦਿਾਈਦਣਲਿੀਆ।

6ਚਾਲੀਧਦਨਾਦਅਤਤ,ਨਹਨਧਕਸਤੀਦੀਧਿੜਕੀਿਲਧਦਤੀਿ

7ਫੁਉਸਨਇਕਕਾਛਧਡਆਿਿੁਤੀਉਤਪਾਣੀਸਕਿਾਣਤਕ

8ਫੁਨਹਨਇਕਿਿੀਛਡੀਤਾਿਉਹਦਿਸਕਧਕਕੀਪਾਣੀ

24ਅਤਪਾਣੀਇਕਸਪਿਾਹਧਦਨਾਤਕਿੁਤੀਉਤਧੁਹਾ।

12ਫੁਉਹਸਤਧਦਨਹੁਠਧਹਧੁਆਅਤਿਿੀਨਛਧਡਆ।ਿਿੀ ਮੜਕਉਸਦਕਲਨਾਆਈ।

13ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਛਸਿਅਤਇਕਸਾਲਦਪਧਹਲ ਮਹੀਨਦਪਧਹਲਧਦਨ,ਪਾਣੀਿੁਤੀਉਤਸਕਧਿਆ:ਅਤਨਹਨ ਧਕਸਤੀਦੀਛਤਿਲੀਅਤਿਧਿਆ,ਅਤਿੁਤੀਦੀਪੁਤਸਕੀਸੀ।

14ਅਤਦਿਮਹੀਨਦਸਤਾਈਿਧਦਨ,ਿੁਤੀਸਕਿਈ।

15ਅਤਪੁਮਸੁਨਨਹਨਾਲਿਲਕੀਤੀ, 16ਤ,ਤੁੀਪਤਨੀ,ਤੁਪਤੁਅਤਤੁੀਆਨਹਾ,ਧਕਸਤੀਧਿਚ ਬਾਹੁਆਿਾ।

17ਆਪਣਨਾਲਦਸਾੁਿੀਉਦਪਾਣੀਆਨਬਾਹੁਕਢਲ,ਭਾਿ ਸਾੁਿਾਨਿੁਹਣ,ਭਾਿਪਛੀਹਣ,ਭਾਿਪਸਹਣ,ਭਾਿਿੁਤੀਉਤ ੁੀਿਣਿਾਲਹੁਿੀਿਨ,ਤਾਿਉਹਿੁਤੀਉਤਭੁਪੁਪਿਨਨ

ਉਤਪਤ

ਅਤਮਫੁਕਦਿੀਹੁਿੀਉਦਪਾਣੀਨਨਾਸਨਹੀਕੁਾਿਾਧਿਿਮ

22ਧਿਨਾਧਚੁਿੁਤੀਹ,ਬੀਿਣਅਤਿਾਢੀਦਾਸਮਾ,ਠਢਅਤ ਿੁਮੀ,ਿੁਮੀਅਤਸੁਦੀ,ਅਤਧਦਨਅਤੁਾਤਮਕਣਿਨਹੀ।

ਅਧਿਆਇ9

1ਪੁਮਸੁਨਨਹਅਤਉਸਦਪਤੁਾਨਅਸੀਸਧਦਤੀਅਤਉਨਾਨ ਧਕਹਾ,ਫਲ,ਿਿਅਤਿੁਤੀਨਭੁਧਦਓ।

2ਅਤਤਹਾਡਾਡੁਅਤਤਹਾਡਾਭਿੁਤੀਦਹੁਿਾਨਿੁ,ਅਕਾਸਦ ਹੁਪਛੀ,ਿੁਤੀਉਤਧਿਸੁਨਿਾਲਹੁਿੀਿਉਤਅਤਸਮਦੁ ਦੀਆਸਾੁੀਆਮਛੀਆਉਤਹਿਿਾ;ਉਹਤਹਾਡਹਥਧਿਚਸਪਿਏ ਹਨ।

3ਹੁਚਲਣਿਾਲਾਿੀਿਤਹਾਡਲਈਭਿਨਹਿਿਾ;ਧਿਿਮਤਹਾਨ ਹੁੀਿੜੀ-ਬਗੀਧਦਤੀਹ,ਉਸਤੁਾਸਭਕਝਤਹਾਡਲਈਭਿਨ

ਹਿਿਾ।

4ਪੁਤਸੀਮਾਸਨਉਸਦੀਿਾਨਸਮਤ,ਿਧਕਿਨਹ,ਨਾਿਾਣਾ।

5ਅਤਮਜੁੁਤਹਾਡੀਆਿਾਨਾਦਲਹਦਾਬਦਲਾਲਿਾਿਾ;ਹੁ ਿਾਨਿੁਦਹਥਅਤਮਨਿਦਹਥ,ਹੁਮਨਿਦਭੁਾਦਹਥਮ ਮਨਿਦੀਿਾਨਦਾਬਦਲਾਲਿਾਿਾ।

6ਿਕਈਮਨਿਦਾਲਹਿਹਾਉਦਾਹ,ਉਸਦਾਲਹਮਨਿਦਆੁਾ ਿਹਾਇਆਿਾਿਿਾ:ਧਕਉਧਕਪੁਮਸੁਨਆਪਣਸੁਪਉਤਮਨਿਨ ਬਣਾਇਆਸੀ।

7ਅਤਤਸੀਫਲਅਤਿਿ;ਿੁਤੀਧਿਚਭੁਪੁਪਿਨਨਕੁਅਤ

8ਪੁਮਸੁਨਨਹਅਤਉਸਦਪਤੁਾਨਾਲਿਲਕੀਤੀ।

9“ਅਤਿਿ,ਮਤਹਾਡਨਾਲਅਤਤਹਾਡਬਾਅਦਤਹਾਡੀਅਸਨਾਲ ਆਪਣਾਨਮਸਥਾਧਪਤਕੁਦਾਹਾ।

10ਅਤਹੁਿੀਿਤਪਾਣੀਨਾਲਿਤਹਾਡਨਾਲਹ,ਪਛੀਆਧਿਚ, ਪਸਆਧਿਚ,ਿੁਤੀਦਹੁਿਾਨਿੁਧਿਚ,ਧਕਸਤੀਧਿਚਬਾਹੁ ਆਉਣਿਾਲਸਾੁਿਾਨਿੁਾਧਿਚ,ਿੁਤੀਦਹੁਿਾਨਿੁਤਕ।

11ਅਤਮਆਪਣਾਨਮਤਹਾਡਨਾਲਬਨਾਿਾ;ਸਾੁਪਾਣੀਧਫੁਕਦ ਿੀਿਲਪੁਲਦਪਾਣੀਨਾਲਨਹੀਮਾੁਿਾਣਿਅਤਨਾਹੀਿੁਤੀ ਨਤਬਾਹਕੁਨਲਈਧਫੁਕਦਿਲਪੁਲਆਿਿੀ।

12ਅਤਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,ਇਹਉਸਨਮਦਾਧਨਸਾਨਹਿਮ ਆਪਣਅਤਤਹਾਡਅਤਹੁਿੀਿਤਪਾਣੀਨਾਲਿਤਹਾਡਸਿਹ, ਪੀੜੀਓਪੀੜੀਸਦਾਲਈਧਦਦਾਹਾ।

13ਮਆਪਣਾਿਣਿਬਦਲਧਿਚੁਿਦਾਹਾ,ਅਤਇਹਮੁਅਤ

ਿੁਤੀਦਧਿਚਕਾੁਇਕਨਮਦਾਧਨਸਾਨਹਿਿਾ।

14ਅਤਇਸਤੁਾਹਿਿਾ,ਿਦਮਿੁਤੀਉਤਬਦਲਧਲਆਿਾਿਾ, ਤਾਿਣਿਬਦਲਧਿਚਧਦਿਾਈਦਿਿਾ।

15ਅਤਮਆਪਣਨਮਨਯਾਦਕੁਾਿਾਿਮੁਅਤਤਹਾਡਅਤ

23ਤਦਸਮਅਤਯਾਫਥਨਇਕਕਪੜਾਲਕਆਪਣਦਹਾਮਧਢਆ

24ਅਤਨਹਆਪਣੀਸੁਾਬਤਿਾਿਧਪਆ,ਅਤਉਸਨਪਤਾਲਿਾ

25ਫੁਉਸਨਆਧਿਆ,“ਕਨਾਨਸੁਾਧਪਆਿਾਿ!ਉਹਆਪਣ ਭੁਾਿਾਦਾਿਲਾਮਹਿਿਾ।”

26ਫੁਉਸਨਆਧਿਆ,“ਸਮਦਾਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਮਬਾੁਕਹਿ!

27ਪੁਮਸੁਯਾਫਥਨਿਿਾਿਿਾ,ਅਤਉਹਸਮਦਤਬਆਧਿਚ

28ਅਤਨਹਹੜਤਬਾਅਦਧਤਨਸਪਿਾਹਸਾਲਿੀਉਦਾਧੁਹਾ। 29ਨਹਦੀਸਾੁੀਉਮੁਨਸਪਿਾਹਸਾਲਸੀ:ਤਦਉਹਮੁਧਿਆ।

1ਇਹਨਹਦਪਤੁਾ,ਸਮ,ਹਾਮਅਤਯਾਫਥਦੀਿਸਾਿਲੀਹ।ਹੜ

2ਯਾਫਥਦਪਤੁ:ਿਮੁ,ਮਾਿਿ,ਮਾਦਈ,ਯਾਿਾਨ,ਤਬਲ,ਮਸਕ

3ਿਮੁਦਪਤੁਸਨ:ਅਸਕਨਜ,ੁੀਫਤਅਤਤਿੁਮਾਹ।

4ਯਾਿਾਨਦਪਤੁਸਨ:ਅਲੀਸਾਹ,ਤੁਸੀਸ,ਧਕਤੀਮਅਤ ਦਦਾਨੀਮ।

5ਇਨਾਤਹੀਕਮਾਦਗਾਪਆਪ-ਆਪਣਦਸਾਧਿਚਿਡਿਏ,ਹੁਕ ਦੀਆਪਣੀਬਲੀ,ਆਪਣਪਧੁਿਾੁ,ਆਪਣੀਆਕਮਾਧਿਚ।

6ਹਾਮਦਪਤੁਸਨਕਸ,ਧਮਸੁਇਮ,ਫਗਅਤਕਨਾਨ।

7ਕਸਦਪਤੁਸਬਾ,ਹਿੀਲਾਹ,ਸਬਤਾਹ,ੁਾਮਾਹਅਤਸਬਤਕਾ ਸਨ।ੁਾਮਾਹਦਪਤੁਸਬਾਅਤਦਦਾਨਸਨ।

8ਕਸਦਾਪਤੁਧਨਮੁਦਸੀ।ਧਨਮੁਦਿੁਤੀਉਤਇਕਸਕਤੀਸਾਲੀ ਯਿਾਬਣਧਿਆ।

9ਉਹਯਹਿਾਹਦਅਿਇਕਬਲਿਤਧਸਕਾੁੀਸੀ:ਇਸਲਈਧਕਹਾ ਿਾਦਾਹ,ਧਨਮੁਦਿੁਿਾ,ਯਹਿਾਹਦਅਿਬਲਿਤਧਸਕਾੁੀ। 10ਉਸਦੁਾਿਦੀਸੁਆਤਧਸਨਾੁਦੀਿੁਤੀਧਿਚਬਾਬਲ,ਅੁਕ,

11ਉਸਿੁਤੀਤਅਸੁਧਿਆਅਤਨੀਨਿਾਹ,ੁਹਬਥਅਤਕਾਲਹ

12ਅਤਨੀਨਿਾਹਅਤਕਾਲਹਦਧਿਚਕਾੁੁਸਨ:ਉਹਇਕਿਡਾ

13ਧਮਸੁਇਮਤਲਦੀ,ਅਨਾਮੀ,ਲਹਾਬੀਅਤਨਫਤਹੀਿਮ।

14ਅਤਪਤੁਸੀਮ,ਕਸਲਹੀਮ(ਧਿਨਾਤਫਧਲਸਤੀਮਆਏ)ਅਤ

15ਕਨਾਨਆਪਣਪਧਹਲਠਪਤੁਸੀਦਨਦਾਧਪਤਾਸੀ,ਅਤਹਥਦਾ

16ਅਤਯਬਸੀ,ਅਮੁੀ,ਅਤਧਿੁਿਾਸੀ, 17ਧਹਿੀ,ਅੁਕੀ,ਸੀਨੀ,

ਉਤਪਤ

18ਅੁਿਾਦੀ,ਸਮਾੁੀਅਤਹਮਾਥੀ।ਇਸਤਬਾਅਦਕਨਾਨੀਆਦ ਪਧੁਿਾੁਦਨੀਆਭੁਧਿਚਫਲਿਏ।

19ਕਨਾਨੀਆਦੀਹਦਸੀਦਨਤਲਕਿੁਾੁਤਕ,ਅਜਾਹਤਕ, ਸਦਮ,ਅਮੁਾਹ,ਅਦਮਾਹਅਤਸਬਈਮਤਲਕਲਾਸਾਤਕਸੀ।

20ਇਹਹਾਮਦਪਤੁਸਨ,ਉਨਾਦਆਪਣਗਬੁਾ,ਆਪਣੀਆ ਬਲੀਆ,ਆਪਣਦਸਾਅਤਆਪਣੀਆਕਮਾਦਅਨਸਾੁ।

21ਸਮਤਿੀਪਤੁਿਮ,ਿਧਕਏਬੁਦਸਾੁਪਤੁਾਦਾਧਪਤਾਸੀ ਅਤਿਧਕਯਾਫਥਦਾਿਡਾਭੁਾਸੀ।

22ਸਮਦਪਤੁ:ਏਲਾਮ,ਅਸੁ,ਅੁਪਕਸਦ,ਲਦਅਤਅੁਾਮ।

23ਅੁਾਮਦਪਤੁਸਨਊਸ,ਹਲ,ਿਥੁਅਤਮਸ।

24ਅੁਫਕਸਦਤਸਾਲਾਹਿਧਮਆ।ਅਤਸਾਲਾਹਤਏਬੁਪਦਾ ਹਇਆ।

25ਏਬੁਦਦਪਤੁਿਮ:ਇਕਦਾਨਾਮਪਲਿਸੀ;ਧਕਉਧਕਉਸਦ ਧਦਨਾਧਿਚਿੁਤੀਿਡੀਿਈਸੀ;ਅਤਉਸਦਭੁਾਦਾਨਾਮਯਾਕਗਾਨ ਸੀ।

26ਅਤਯਾਕਤਾਨਤਅਲਮਦਾਦ,ਸਲਫ,ਹਜੁਮਾਿਥਅਤਯੁਹ ਿਮ।

27ਅਤਹਦੁਾਮ,ਊਜਾਲ,ਧਦਕਲਾਹ, 28ਓਬਾਲ,ਅਬੀਮਾਏਲ,ਸਬਾ,

29ਅਤਓਫੀੁ,ਹਿੀਲਾਹਅਤਯਬਾਬ।ਇਹਸਾੁਯਾਕਗਾਨਦ

ਪਤੁਸਨ।

30ਉਨਾਦਾਧਨਿਾਸਮਸਾਤਲਕਪੁਬਦਪਹਾੜੀਇਲਾਕਸਫਾੁ

ਤਕਸੀ।

31ਇਹਸਮਦਪਤੁਹਨ,ਉਨਾਦਿੁਾਧਣਆ,ਆਪਣੀਆਬਲੀਆ, ਆਪਣਦਸਾਅਤਆਪਣੀਆਕਮਾਅਨਸਾੁ।

32ਇਹਨਹਦਪਤੁਾਦਪਧੁਿਾੁਹਨ।ਉਨਾਦੀਆਪੀੜੀਆ,ਕਮਾ ਅਨਸਾੁਇਹੀਹਨ।ਹੜਤਬਾਅਦਿੁਤੀਉਤਕਮਾਇਨਾਤਹੀ ਿਡੀਆਿਈਆ।

ਅਧਿਆਇ11

1ਸਾੁੀਿੁਤੀਉਤਇਕਹੀਭਾਸਾਅਤਇਕਹੀਬਲੀਸੀ।

2ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਉਹਪੁਬਿਲਤੁਪਏਤਾਉਨਾ

ਨਧਸਨਾੁਦਸਧਿਚਇਕਮਦਾਨਧਮਧਲਆ;ਅਤਉਹਉਥਿਸਿਏ।

3ਉਨਾਨਇਕਦਿਨਧਕਹਾ,"ਆਓ,ਅਸੀਇਗਾਬਣਾਈਏਅਤ ਉਨਾਨਚਿੀਤੁਾਪਕਾਈਏ।"ਉਨਾਕਲਪਥੁਦੀਥਾਇਗਾਸਨ ਅਤਿਾੁਦੀਥਾਿਾੁਾ।

4ਉਨਾਨਧਕਹਾ,"ਆਓ,ਅਸੀਆਪਣਲਈਇਕਸਧਹੁਅਤਇਕ ਬੁਿਬਣਾਈਏਧਿਸਦੀਚਗੀਅਕਾਸਤਕਪਹਚ;ਅਤਅਸੀਆਪਣਾ ਨਾਮਬਣਾਈਏ,ਅਧਿਹਾਨਾਹਿਧਕਅਸੀਸਾੁੀਿੁਤੀਉਤਧਿਡ

ਿਾਈਏ।"

5ਅਤਯਹਿਾਹਉਸਸਧਹੁਅਤਬੁਿਨਿਿਣਲਈਹਠਾਆਇਆ, ਧਿਸਨਮਨਿਾਦਪਤੁਬਣਾੁਹਸਨ।

6ਯਹਿਾਹਨਆਧਿਆ,ਿਿ,ਇਹਲਕਇਕਹਨ,ਅਤਉਨਾ ਸਾਧੁਆਦੀਇਕਹੀਬਲੀਹ;ਅਤਇਹਉਹਕੁਨਲਿਪਏਹਨ: ਅਤਹਣਉਨਾਤਕਝਿੀਨਹੀੁਕਿਾਿਉਨਾਨਕੁਨਦੀਸਚੀਹ।

12ਅੁਪਕਸਦਪਤੀਸਾਲਦਾਸੀਤਾਉਸਤਸਾਲਹਿਧਮਆ।

13ਅੁਪਕਸਦਸਲਹਦਿਨਮਤਬਾਅਦਚਾੁਸਧਤਨਸਾਲਤਕ ਿੀਉਦਾਧੁਹਾਅਤਉਸਤਪਤੁਅਤਿੀਆਿਮ।

14ਸਲਾਹਤੀਹਸਾਲਦਾਹਇਆਤਾਉਸਤਏਬੁਿਧਮਆ।

15ਏਬੁਦਿਨਮਤਬਾਅਦਸਲਹਚਾੁਸਧਤਨਸਾਲਿੀਉਦਾਧੁਹਾ

16ਏਬੁਚਤੀਸਾਲਦਾਸੀਤਾਉਸਤਪਲਿਿਧਮਆ।

17ਅਤਏਬੁਪਲਿਦਿਨਮਤਬਾਅਦਚਾੁਸਤੀਹਸਾਲਿੀਉਦਾ ਧੁਹਾਅਤਉਸਤਪਤੁਅਤਿੀਆਿਮ।

18ਪਲਿਤੀਹਸਾਲਦਾਹਇਆਤਾਉਸਤੁਊਿਧਮਆ।

19ਪਲਿੁਊਦਿਨਮਤਬਾਅਦਦਸਨਸਾਲਤਕਿੀਉਦਾਧੁਹਾ

20ੁਊਬਤੀਸਾਲਦਾਹਇਆਤਾਉਸਤਸੁਿਿਧਮਆ। 21ੁਊਸੁਿਦਿਨਮਤਬਾਅਦਦਸਸਤਸਾਲਤਕਿੀਉਦਾਧੁਹਾ

22ਸੁਿਤੀਹਸਾਲਦਾਹਇਆਤਾਉਸਤਨਾਹੁਿਧਮਆ।

23ਅਤਸੁਿਨਾਹੁਦਿਨਮਤਬਾਅਦਦਸਸਾਲਤਕਿੀਉਦਾ

24ਨਾਹੁਉਨਤੀਸਾਲਦਾਸੀ,ਉਸਤਤਾੁਹਿਧਮਆ।

25ਤਾੁਹਦਿਨਮਤਬਾਅਦਨਾਹੁਇਕਸਉਨੀਸਾਲਤਕ ਿੀਉਦਾਧੁਹਾਅਤਉਸਤਪਤੁਅਤਿੀਆਿਮ।

26ਤਾੁਹਸਤੁਸਾਲਦਾਹਇਆਤਾਉਸਤਅਬੁਾਮ,ਨਾਹੁਅਤ ਹਾੁਾਨਿਮ।

27ਤਾੁਹਦੀਿਸਾਿਲੀਇਹਹ:ਤਾੁਹਤਅਬੁਾਮ,ਨਾਹੁਅਤ ਹਾੁਾਨਿਮਅਤਹਾੁਾਨਤਲਤਿਧਮਆ।

28ਹਾੁਾਨਆਪਣਧਪਤਾਤਾੁਹਦਸਾਮਣਆਪਣੀਿਨਮਭਮੀ, ਕਸਦੀਆਦਊੁਧਿਚਮੁਧਿਆ।

29ਅਬੁਾਮਅਤਨਾਹੁਨਆਪਣੀਆਪਤਨੀਆਧਿਆਹਲਈਆ। ਅਬੁਾਮਦੀਪਤਨੀਦਾਨਾਮਸਾੁਈਸੀਅਤਨਾਹੁਦੀਪਤਨੀਦਾ ਨਾਮਧਮਲਕਾਹਸੀ,ਧਿਹੜੀਹਾੁਾਨਦੀਿੀਸੀਿਧਮਲਕਾਹਅਤ ਇਸਕਾਹਦਾਧਪਤਾਸੀ।

30ਪੁਸਾੁਈਬਾਝਸੀ,ਉਸਦਾਕਈਬਚਾਨਹੀਸੀ।

31ਤਾੁਹਆਪਣਪਤੁਅਬੁਾਮ,ਆਪਣਪਤਲਤ,ਿਹਾੁਾਨਦਾ

4ਸਅਬੁਾਮਧਿਿਯਹਿਾਹਨਉਸਨਬਚਨਕੀਤਾਸੀਚਧਲਆ ਧਿਆਅਤਲਤਿੀਉਹਦਨਾਲਚਧਲਆਅਤਅਬੁਾਮਪਝਤੁ ਸਾਲਾਦਾਸੀਿਦਉਹਹਾੁਾਨਤਧਨਕਧਲਆ।

5ਅਬੁਾਮਆਪਣੀਪਤਨੀਸਾੁਈ,ਆਪਣਭਤੀਿਲਤ,ਅਤਉਨਾਦ ਸਾੁਮਾਲ-ਿਨਨਿਉਨਾਨਇਕਠਾਕੀਤਾਸੀ,ਅਤਉਨਾਿੀਿਾਨ ਿਉਨਾਨਹਾੁਾਨਧਿਚਪਾਪਤਕੀਤਸਨ,ਲਕਕਨਾਨਦਸਨਿਾਣ ਲਈਧਨਕਧਲਆ;ਅਤਉਹਕਨਾਨਦਸਧਿਚਆਏ।

6ਅਤਅਬੁਾਮਉਸਿੁਤੀਧਿਚਲਿਕਸਕਮਦਸਥਾਨਤ,ਮੁਹ ਦਬਲਤਦੁਿਤਕਧਿਆ।ਉਸਸਮਕਨਾਨੀਿੁਤੀਉਤਸਨ।

7ਯਹਿਾਹਨਅਬੁਾਮਨਦੁਸਨਧਦਤਾਅਤਆਧਿਆ,“ਮਇਹ ਿੁਤੀਤੁੀਅਸਨਧਦਆਿਾ।”ਇਸਲਈਅਬੁਾਮਨਉਥਯਹਿਾਹ ਲਈਇਕਿਿਿਦੀਬਣਾਈ,ਧਿਸਨਉਸਨਦੁਸਨਧਦਤਾਸੀ।

8ਉਥਉਹਬਤਲਦਪੁਬਿਲਇਕਪਹਾੜਨਚਲਾਧਿਆਅਤ ਆਪਣਾਤਬਲਾਇਆ।ਬਤਲਪਛਮਿਲਸੀਅਤਹਈਪੁਬਿਲ ਸੀ।ਉਥਉਸਨਯਹਿਾਹਲਈਇਕਿਿਿਦੀਬਣਾਈਅਤਯਹਿਾਹ ਦਾਨਾਮਧਲਆ।

9ਅਤਅਬੁਾਮਸਫੁਕੁਦਾਧੁਹਾ,ਦਿਣਿਲਿਿਦਾਧਿਆ। 10ਅਤਉਸਦਸਧਿਚਕਾਲਪਧਿਆ:ਅਤਅਬੁਾਮਧਮਸੁਧਿਚ ੁਧਹਣਲਈਧਿਆ;ਧਕਉਧਕਕਾਲਦਸਧਿਚਬਹਤਧਜਆਦਾਸੀ।

11ਅਤਐਉਹਇਆਧਕਿਦਉਹਧਮਸੁਧਿਚਪਿਸਕੁਨਲਈ ਨੜਆਇਆਤਾਉਸਨਆਪਣੀਪਤਨੀਸਾੁਈਨਆਧਿਆ,ਿਿ

ਉਤਪਤ

3ਅਤਉਹਦਿਣਤਬਤਏਲਨਆਪਣਾਸਫੁਿਾੁੀੁਿਦਾਹਇਆ

4ਅਬੁਾਮਨਉਥਿਿਿਦੀਬਣਾਈਸੀ।ਇਸਲਈਅਬੁਾਮਨ

5ਅਤਲਤਕਲਿੀ,ਿਅਬੁਾਮਦਨਾਲਚਲਧੁਹਾਸੀ,ਇਿੜ,ਿਿ ਅਤਤਬਸਨ।

6ਪੁਿੁਤੀਉਨਾਨਇਕਠਾਨਹੀੁਿਸਕਦੀਸੀ।ਉਨਾਦਾਮਾਲਿਨਇਨਾਧਜਆਦਾਸੀਧਕਉਹਇਕਠਨਹੀੁਧਹਸਕਦਸਨ।

7ਅਤਅਬੁਾਮਦਪਸਆਦਆਿੜੀਆਅਤਲਤਦਪਸਆਦ ਆਿੜੀਆਧਿਚਕਾੁਝਿੜਾਹਧਿਆ।ਕਨਾਨੀਅਤਪਧੁਜੀਲਕ ਉਸਸਮਉਸਿੁਤੀਉਤੁਧਹਦਸਨ। 8ਤਾਅਬੁਾਮਨਲਤਨਆਧਿਆ,ਮੁਅਤਤੁਧਿਚ,ਅਤਮੁ

13ਤਆਿੀ,ਤਮੁੀਭਣਹ,ਤਾਿਤੁਕਾੁਨਮੁਾਭਲਾਹਿਅਤ ਮੁੀਿਾਨਤੁਕਾੁਨਧਿਉਦੀੁਹ।

14ਅਤਐਉਹਇਆਧਕਿਦਅਬੁਾਮਧਮਸੁਧਿਚਆਇਆਤਾ ਧਮਸੁੀਆਨਉਹਦੀਔੁਤਨਿਧਿਆਧਕਉਹਬਹਤਸਹਣੀਸੀ।

15ਧਫੁਊਨਦਸੁਦਾੁਾਨਿੀਉਸਨਦਧਿਆਅਤਧਫੁਊਨਦ ਸਾਹਮਣਉਸਦੀਪਸਸਾਕੀਤੀ।ਅਤਉਹਔੁਤਧਫੁਊਨਦਿੁ ਪਹਚਾਈਿਈ।

16ਯਾਕਬਨਅਬੁਾਮਨਾਲਉਸਦਲਈਚਿਾਸਲਕਕੀਤਾ। ਅਬੁਾਮਕਲਭਡਾ,ਬਲਦ,ਿਿ,ਨਕੁ-ਦਾਸੀਆ,ਿਿੀਆਅਤਊਠ ਸਨ।

17ਯਹਿਾਹਨਧਫੁਊਨਅਤਉਸਦਿੁਾਣਉਤਸਾੁਈਅਬੁਾਮਦੀ

ਪਤਨੀਦਕਾੁਨਿਡੀਆਬਿਾਭਿੀਆ।

18ਧਫੁਊਨਨਅਬੁਾਮਨਬਲਾਇਆਅਤਆਧਿਆ,“ਤਮੁਨਾਲ ਇਹਕੀਕੀਤਾਹ?ਤਮਨਧਕਉਨਹੀਦਧਸਆਧਕਇਹਤੁੀਪਤਨੀ ਹ?”

19ਤਧਕਉਧਕਹਾ,'ਇਹਮੁੀਭਣਹ?'ਤਾਮਉਸਨਆਪਣੀਪਤਨੀ

ਅਤਆਪਣੁਾਹਪਿਾ।'

20ਧਫੁਊਨਨਆਪਣਆਦਮੀਆਨਉਸਦਬਾੁਹਕਮਧਦਤਾ।ਉਨਾ

12ਅਬੁਾਮਕਨਾਨਦੀਿੁਤੀਉਤੁਧਹਣਲਿਧਪਆਅਤਲਤਨ

13ਪੁਸਦਮਦਲਕਯਹਿਾਹਦਅਿਬਹਤਦਸਗਅਤਪਾਪੀ ਸਨ।

14ਲਤਦਉਸਤਿਿੁਹਣਤਬਾਅਦ,ਯਹਿਾਹਨਅਬੁਾਮਨ ਆਧਿਆ,“ਆਪਣੀਆਅਿਾਚਕਕਇਸਥਾਤਧਿਥਤਹਣਹ, ਉਤੁ,ਦਿਣ,ਪੁਬਅਤਪਛਮਿਲਦਿ।

15ਧਕਉਧਕਇਹਸਾੁੀਿੁਤੀਿਤਦਿਧੁਹਾਹ,ਮਤਨਅਤਤੁੀ ਸਤਾਨਨਹਮਸਾਲਈਦਿਾਿਾ।

16ਅਤਮਤੁੀਸਤਾਨਨਿੁਤੀਦੀਿੜਿਾਿਇਸਤੁਾਿਿਾਿਾਿਾ ਧਕਿਕਈਮਨਿਿੁਤੀਦੀਿੜਨਧਿਣਸਕ,ਤਾਤੁੀਸਤਾਨਿੀ ਧਿਣੀਿਾਿਿੀ।

17ਉਠ,ਇਸਿੁਤੀਦੀਲਬਾਈਅਤਚੜਾਈਧਿਚਤੁ,ਧਕਉਧਕਮ ਇਹਤਨਦਧਦਆਿਾ।

18ਇਸਲਈਅਬੁਾਮਨਆਪਣਾਤਬਲਾਧਹਆਅਤਮਮੁਦ

ਉਤਪਤ

3ਇਹਸਾੁਧਸਦੀਮਦੀਿਾਦੀਧਿਚਇਕਠਹਿਏ,ਿਧਕਿਾੁਾ ਸਮਦੁਹ।

4ਉਨਾਨਬਾੁਾਸਾਲਕਦਾੁਲਾਓਮੁਦੀਸਿਾਕੀਤੀ,ਪੁਤੁਿ ਸਾਲਉਨਾਨਬਿਾਿਤਕੁਧਦਤੀ।

5ਚਦਿਸਾਲਧਿਚਕਦਾੁਲਾਓਮੁਅਤਉਸਦਨਾਲਦੁਾਧਿਆਨ ਆਕੁਫਾਈਆਨਅਸਤਾੁਥਕੁਨਇਮਧਿਚ,ਜਜੀਆਨਹਾਮ ਧਿਚਅਤਏਮੀਆਨਸਾਿਹਧਕੁਯਾਥਮਧਿਚਮਾਧੁਆ।

6ਅਤਹੁੀਆਨਉਨਾਦਪਹਾੜਸਈੁਧਿਚ,ਏਲਪਾੁਾਨਤਕ,ਿ ਧਕਉਿਾੜਦਕਲਹ,ਮਾੁਥਲਦਕਲਹ।

7ਫੁਉਹਿਾਪਸਮੜਅਤਏਨਧਮਸਪਾਗ(ਕਾਦਸ)ਧਿਚਆਏ।ਉਨਾ ਨਅਮਾਲਕੀਆਦਸਾੁਦਸਨਅਤਹਸਸਨਤਾਮਾੁਧਿਚੁਧਹਣ ਿਾਲਅਮੁੀਆਨਿੀਹੁਾਧਦਤਾ।

8ਤਦਸਦਮਦਾੁਾਿਾ,ਅਮੁਾਹਦਾੁਾਿਾ,ਅਦਮਾਹਦਾੁਾਿਾ, ਸਬਈਮਦਾੁਾਿਾਅਤਬਲਾ(ਿਸਆੁਿੀਹ)ਦਾੁਾਿਾਧਨਕਲਕ ਉਨਾਨਾਲਧਸਦੀਮਦੀਿਾਦੀਧਿਚਯਿਕੁਨਲਈਧਨਕਲ।

9ਏਲਾਮਦੁਾਿਾਕਦਾੁਲਾਓਮੁ,ਿਈਮਾਦੁਾਿਾਧਤਦਾਲ,ਧਸਨਾੁ

ਦੁਾਿਾਅਮੁਾਫਲਅਤਅਲਾਸਾੁਦੁਾਿਾਅੁਯਕਨਾਲ-ਚਾੁ ੁਾਿਪਿਾਨਾਲ।

10ਧਸਦੀਮਦੀਿਾਦੀਧਚਕੜਦਗਇਆਨਾਲਭੁੀਹਈਸੀ;ਅਤ

11ਤਾਉਨਾਨਸਦਮਅਤਅਮੁਾਹਦਾਸਾੁਾਮਾਲ-ਿਨਅਤਉਨਾ ਦਾਸਾੁਾਅਨ-ਪਾਣਾਲਗਧਲਆਅਤਚਲਪਏ।

12ਅਤਉਨਾਨਅਬੁਾਮਦਭਤੀਿਲਤ,ਿਧਕਸਦਮਧਿਚੁਧਹਦਾ ਸੀ,ਨਅਤਉਸਦਸਾੁਸਮਾਨਨਲਗਧਲਆਅਤਚਲਪਏ।

13ਇਕਬਚਕਧਨਕਧਲਆਹਇਆਬਦਾਆਇਆਅਤਉਸਨ ਅਬੁਾਮਇਬੁਾਨੀਨਦਧਸਆ;ਧਕਉਧਕਉਹਅਸਕਲਦਭੁਾਅਤ ਆਨੁਦਭੁਾਮਮੁਅਮੁੀਦਬਲਤਦੁਿਾਧਿਚੁਧਹਦਾਸੀ:ਅਤ ਇਹਅਬੁਾਮਦਸਾਥੀਸਨ।

14ਿਦਅਬੁਾਮਨਸਧਣਆਧਕਉਸਦਾਭੁਾਬਦੀਬਣਾਧਲਆ ਧਿਆਹ,ਤਾਉਸਨਆਪਣਿੁਧਿਚਿਮਧਤਨਸਅਠਾੁਾ ਧਸਿਲਾਈਪਾਪਤਨਕੁਾਨਲਕਦਾਨਤਕਉਨਾਦਾਧਪਛਾਕੀਤਾ।

15ਅਤਉਸਨਆਪਣਸਿਕਾਸਮਤੁਾਤਨਉਨਾਦਧਿੁਿਆਪਣ

ਆਪਨਿਡਧਲਆ,ਅਤਉਨਾਨਮਾਧੁਆਅਤਹਬਾਹਤਕਿ ਦਧਮਸਕਦਿਬਪਾਸਹ,ਉਨਾਦਾਧਪਛਾਕੀਤਾ।

16ਅਤਉਹਸਾੁਾਮਾਲ-ਿਨਮੜਧਲਆਇਆ,ਨਾਲਆਪਣਭੁਾ ਲਤਨ,ਉਸਦਾਮਾਲ-ਿਨ,ਔੁਤਾਅਤਲਕਾਨਿੀਮੜ ਧਲਆਇਆ।

17ਅਤਸਦਮਦਾੁਾਿਾਕਦਾੁਲਾਓਮੁਅਤਉਸਦਸਾਥੀਆਨ ਹੁਾਉਣਤਬਾਅਦ,ਉਸਨਧਮਲਣਲਈਸਾਿਹਦੀਿਾਦੀਧਿਚ ਧਿਆ,ਿਧਕੁਾਿਾਦੀਿਾਦੀਹ।

18ਅਤਸਾਲਮਦਾੁਾਿਾਮਲਧਕਧਸਦਕੁਗੀਅਤਮਅਲਕ

ਆਇਆ:ਅਤਉਹਅਤਮਹਾਨਪੁਮਸੁਦਾਿਾਿਕਸੀ।

24ਧਸੁਫਉਹੀਿਿਿਾਨਾਨਿਾਿਾਹਅਤਉਨਾਆਦਮੀਆਦਾ

1ਇਨਾਿਲਾਤਬਾਅਦਯਹਿਾਹਦਾਬਚਨਦੁਸਣਧਿਚਅਬੁਾਮ

2ਪੁਅਬੁਾਮਨਆਧਿਆ,“ਹਪਭਯਹਿਾਹ,ਤਮਨਕੀਦਿਿਾ?ਮ

3ਅਬੁਾਮਨਆਧਿਆ,ਿਿ,ਤਮਨਕਈਸਤਾਨਨਹੀਧਦਤੀ।ਅਤ

4ਤਾਯਹਿਾਹਦਾਬਚਨਉਸਕਲਆਇਆਧਕਇਹਤੁਾਿਾਧੁਸ

5ਫੁਪੁਮਸੁਉਸਨਬਾਹੁਲਧਿਆ।ਉਸਨਆਧਿਆ,“ਅਕਾਸ

7ਅਤਉਸਨਅਬੁਾਹਾਮਨਆਧਿਆ,“ਮਯਹਿਾਹਹਾਿਤਨ ਕਸਦੀਆਦਊੁਨਿੁਧਿਚਕਢਧਲਆਇਆਹਾ,ਤਾਿਤਨਇਹ ਿੁਤੀਦਿਾ।”

8ਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,ਹਪਭਯਹਿਾਹ,ਮਨਧਕਿਪਤਾਲਿਧਕਮ ਇਸਦਾਿਾੁਸਹਿਾਿਾ?

9ਯਹਿਾਹਨਉਸਨਧਕਹਾ,“ਮੁਲਈਇਕਧਤਨਸਾਲਦੀਿਛੀ, ਇਕਧਤਨਸਾਲਦੀਬਕੁੀ,ਇਕਧਤਨਸਾਲਦਾਭਡ,ਇਕਿਿੀਅਤ ਇਕਛਗਾਕਬਤੁਲ।”

10ਅਤਉਸਨਇਹਸਭਕਝਆਪਣਕਲਲਧਲਆਅਤਉਨਾਨ ਧਿਚਕਾੁਿਡਧਦਤਾ,ਅਤਇਕ-ਇਕਗਕੜਨਦਿਦਸਾਹਮਣ ੁਧਿਆ:ਪੁਪਛੀਆਨਉਸਨਨਾਿਧਡਆ।

11ਅਤਿਦਪਛੀਲਾਸਾਉਤਉਤੁ,ਅਬੁਾਮਨਉਨਾਨਭਿਾ

12ਿਦਸੁਿਡਬਣਲਿਾ,ਤਾਅਬੁਾਮਨਿੜੀਨੀਦਆਿਈਅਤ

ਉਤਪਤ

17ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕ,ਿਦਸੁਿਡਧਬਆਅਤਹਨੁਾਹ ਧਿਆ,ਤਾਿਿ,ਇਕਿਏਿਾਲੀਭਠੀਅਤਇਕਬਲਦਾਹਇਆਦੀਿਾ ਉਨਾਗਕਧੜਆਧਿਚਦੀਲਧਿਆ।

18ਉਸਧਦਨਯਹਿਾਹਨਅਬੁਾਮਨਾਲਇਕਨਮਬਧਨਆਅਤ ਆਧਿਆ,ਮਤੁੀਅਸਨਇਹਿੁਤੀਦਧਦਤੀਹ,ਧਮਸੁਦੀਨਦੀਤ ਲਕਿਡੀਨਦੀਫੁਾਤਨਦੀਤਕ। 19ਕਨੀ,ਕਧਨਜੀ,ਅਤਕਦਮਨੀ, 20ਅਤਧਹਤੀ,ਫਧੁਜੀ,ਅਤੁਫਾਈਮ, 21ਅਤਅਮੁੀ,ਕਨਾਨੀ,ਧਿੁਿਾਸੀਅਤਯਬਸੀ। ਅਧਿਆਇ16

1ਸਾੁਈਅਬੁਾਮਦੀਪਤਨੀਦਕਈਔਲਾਦਨਹੀਸੀ।ਉਸਦੀਇਕ ਧਮਸੁੀਦਾਸੀਸੀਧਿਸਦਾਨਾਮਹਾਿੁਾਸੀ।

2ਸਾੁਈਨਅਬੁਾਮਨਆਧਿਆ,“ਿਿ,ਯਹਿਾਹਨਮਨਬਚਪਦਾ ਕੁਨਤੁਕਧਦਤਾਹ।ਧਕੁਪਾਕੁਕਮੁੀਦਾਸੀਕਲਿਾਹ,ਸਾਇਦ ਮਉਸਤਬਚਪਾਪਤਕੁਸਕਾ।”ਅਬੁਾਮਨਸਾੁਈਦੀਿਲਮਨ ਲਈ।

3ਕਨਾਨਦੀਿੁਤੀਉਤਦਸਸਾਲੁਧਹਚਕਅਬੁਾਮਦੀਪਤਨੀ ਸਾੁਈਨਆਪਣੀਧਮਸੁੀਦਾਸੀਹਾਿੁਾਨਆਪਣਪਤੀਅਬੁਾਮਨ ਉਸਦੀਪਤਨੀਹਣਲਈਦਧਦਤਾ।

4ਫੁਅਬੁਾਮਹਾਿੁਾਕਲਧਿਆ।ਹਾਿੁਾਿੁਭਿਤੀਹਿਈ।

ਮਾਲਕਣਨਤਛਸਮਧਝਆਧਿਆ। 5ਪੁਸਾੁਈਨਅਬੁਾਮਨਆਧਿਆ,“ਮੁੀਬਇਜਤੀਤੁਧਸੁ ਆਿਿੀ।ਮਆਪਣੀਦਾਸੀਨਤੁੀਿਦਧਿਚਦਧਦਤਾਹ।ਿਦਉਸਨ ਦਧਿਆਧਕਉਹਿੁਭਿਤੀਹਿਈਹ,ਤਾਉਸਨਮੁੀਬਹਤਤਛ ਸਮਧਝਆਧਿਆ।ਯਹਿਾਹਹੀਮੁਾਅਤਤੁਧਿਚਕਾੁਧਨਆਕੁ।”

6ਪੁਅਬੁਾਮਨਸਾੁਈਨਆਧਿਆ,ਿਿ,ਤੁੀਦਾਸੀਤੁਿਸ ਧਿਚਹ;ਿਤਨਚਿਾਲਿਦਾਹਤਉਸਨਾਲਕੁ।ਅਤਿਦਸਾੁਈ ਨਉਸਨਾਲਸਖਤੀਕੀਤੀਤਾਉਹਉਸਦਮਹਭਿਿਈ।

7ਯਹਿਾਹਦਦਤਨਹਾਿੁਾਨਉਿਾੜਧਿਚਪਾਣੀਦਇਕਚਸਮ ਕਲਲਧਭਆ।ਇਹਚਸਮਸੁਦੁਸਤਉਤਸੀ।

8ਅਤਉਸਨਧਕਹਾ,“ਹਾਿੁਾ,ਸਾੁਈਦੀਦਾਸੀ,ਤਧਕਥਆਈਹ? ਅਤਤਧਕਥਿਾੁਹੀਹ?”ਹਾਿੁਾਨਧਕਹਾ,“ਮਆਪਣੀਮਾਲਕਣ ਸਾੁਈਤਭਿੁਹੀਹਾ।”

9ਯਹਿਾਹਦਦਤਨਉਸਨਆਧਿਆ,"ਆਪਣੀਮਾਲਕਣਕਲ ਿਾਪਸਚਲੀਿਾਹਅਤਉਸਦਅਿੀਨਹਿਾਹ।"

10ਯਹਿਾਹਦਦਤਨਉਸਨਆਧਿਆ,“ਮਤੁੀਸਤਾਨਨਇਨਾ ਿਿਾਿਾਿਾਧਕਉਸਦੀਧਿਣਤੀਨਹੀਹਸਕਿੀ।”

11ਯਹਿਾਹਦਦਤਨਉਹਨਆਧਿਆ,ਿਿ,ਤਿੁਭਿਤੀਹ,ਅਤ

12ਉਹਿਿਲੀਮਨਿਹਿਿਾ;ਉਸਦਾਹਥਹੁਇਕਦਧਿੁਿ

13ਤਾਉਸਨਯਹਿਾਹਦਾਨਾਮੁਧਿਆਿਉਸਨਾਲਿਲਕੁਦਾ

14ਇਸਲਈਉਸਿਹਦਾਨਾਮਬਏੁ-ਲਹੁਈੁਧਿਆਧਿਆ;ਿਿ,

2ਮਆਪਣਅਤਤੁਧਿਚਕਾੁਆਪਣਾਇਕੁਾੁਨਾਮਾਬਨਾਿਾਅਤ

3ਤਦਅਬੁਾਮਆਪਣਮਹਭਾੁਧਡਿਧਪਆਅਤਪੁਮਸੁਨਉਸ

4ਮੁਲਈ,ਿਿ,ਮੁਾਨਮਤੁਨਾਲਹ,ਅਤਤਬਹਤੀਆਕਮਾਦਾ

5ਤੁਾਨਾਮਹਣਅਬੁਾਮਨਹੀਹਿਿਾ,ਸਿਤੁਾਨਾਮਅਬੁਾਹਾਮ

9ਪੁਮਸੁਨਅਬੁਾਹਾਮਨਆਧਿਆ,“ਤਮੁਾਨਮਮਨੀ,ਤਅਤ

10ਇਹਮੁਾਨਮਹਧਿਸਨਤਸੀਮਨਿ,ਮੁਅਤਤਹਾਡਧਿਚਕਾੁ

ਮਡਦੀਸਨਤਕੀਤੀਿਾਿ।

11ਅਤਤਸੀਆਪਣੀਿਲੜੀਦੀਸਨਤਕੁਾਓਿ;ਇਹਮੁਅਤ

12ਅਤਤਹਾਡਧਿਚਹੁਅਠਧਦਨਾਦਾਬਚਾ,ਭਾਿਉਹਤਹਾਡਿੁ ਧਿਚਿਧਮਆਹਿ,ਿਾਧਕਸਅਿਨਬੀਤਪਸਨਾਲਿੁੀਧਦਆਧਿਆ ਹਿ,ਿਤਹਾਡੀਔਲਾਦਦਾਨਹੀਹ,ਉਸਦੀਸਨਤਕੀਤੀਿਾਣੀ

13ਿਤੁਿੁਧਿਚਿਧਮਆਹ,ਅਤਿਤੁਪਸਨਾਲਿੁੀਧਦਆ

ਧਿਚਇਕਸਦੀਿੀਨਮਹਿਿਾ।

14ਅਤਧਿਸਬਸਨਤਾਪੁਿਦੀਸਨਤਨਹੀਹਈ,ਧਿਸਦੀਿਲੜੀਦੀ

19ਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,ਤੁੀਪਤਨੀਸਾੁਾਹਸਚਮਚਤੁਲਈ

20ਅਤਇਸਮਾਏਲਲਈ,ਮਤੁੀਸਣੀਹ:ਿਿ,ਮਉਸਨਅਸੀਸ

21ਪੁਮਆਪਣਾਨਮਇਸਹਾਕਨਾਲਸਥਾਧਪਤਕੁਾਿਾ,ਧਿਸਨ ਸਾੁਾਹਅਿਲਸਾਲਇਸਸਮਤਤੁਲਈਿਨਮਦਿਿੀ। 22ਫੁਪੁਮਸੁਅਬੁਾਹਾਮਨਾਲਿਲਕੁਹਧਗਆਅਤਉਸਕਲ

23ਇਸਲਈਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣਪਤੁਇਸਮਾਏਲ,ਆਪਣਿੁ ਧਿਚਿਮਸਾੁਲਕਾ,ਅਤਆਪਣਪਸਨਾਲਿੁੀਦਿਏਸਾੁਲਕਾ, ਅੁਥਾਤਆਪਣਿੁਦਸਾੁਆਦਮੀਆਨਧਲਆਅਤਉਸਧਦਨ ਉਨਾਦੀਿਲੜੀਦੀਸਨਤਕੁਾਈ,ਧਿਿਪੁਮਸੁਨਉਸਨਧਕਹਾ ਸੀ।

24ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਧੜਨਿਸਾਲਾਦਾਸੀ,ਿਦਉਸਦੀਿਲੜੀਦੀ

25ਅਤਉਸਦਾਪਤੁਇਸਮਾਏਲਤੁਾਸਾਲਾਦਾਸੀ,ਿਦਉਸਦੀ ਿਲੜੀਦੀਸਨਤਕੀਤੀਿਈ।

26ਉਸਧਦਨਅਬੁਾਹਾਮਅਤਉਸਦਪਤੁਇਸਮਾਏਲਦੀਸਨਤ

ਕੀਤੀਿਈ।

27ਅਤਉਸਦਿੁਦਸਾੁਆਦਮੀਆਦੀ,ਧਿਹੜਉਸਦਿੁਧਿਚ ਿਮਸਨਅਤਪੁਦਸੀਤਪਸਨਾਲਿੁੀਦਿਏਸਨ,ਉਸਦੀਸਨਤ ਉਸਦਨਾਲਹੀਕੀਤੀਿਈ।

ਅਧਿਆਇ18

1ਯਹਿਾਹਨਉਸਨਮਮੁਦਬਲਤਾਧਿਚਦੁਸਨਧਦਤਾ।ਉਹਧਦਨ ਦੀਿੁਮੀਧਿਚਤਬਦਦੁਿਾਜਉਤਬਠਾਹਇਆਸੀ।

2ਤਦਉਸਨਆਪਣੀਆਅਿਾਚਕਕਿਧਿਆ,ਅਤਿਿ,ਧਤਨਮਨਿ ਉਸਦਕਲਿੜਸਨ:ਅਤਉਨਾਨਿਿਧਦਆਹੀਉਹਤਬਦ ਦੁਿਾਜਤਉਨਾਨਧਮਲਣਲਈਭਧਿਆਅਤਿੁਤੀਿਲਝਧਕਆ।

3ਅਤਆਧਿਆ,ਹਮੁਸਆਮੀ,ਿਹਣਮਤੁੀਧਕੁਪਾਦੀਨਜੁ ਧਿਚਹਾ,ਤਾਧਕੁਪਾਕੁਕਆਪਣਦਾਸਤਦੁਨਾਿਾ।

4ਮਤਹਾਨਬਨਤੀਕੁਦਾਹਾਧਕਥੜਾਧਿਹਾਪਾਣੀਧਲਆਇਆਿਾਿ, ਆਪਣਪੁਿਕੁਿਹਠਆੁਾਮਕੁ।

5ਮੁਗੀਦਾਗਕੜਾਧਲਆਉਦਾਹਾਅਤਤਹਾਡਧਦਲਾਨਤਸਲੀ ਧਦਦਾਹਾ।ਇਸਤਬਾਅਦਤਸੀਅਿਿਿਧਕਉਧਕਇਸਲਈਤਸੀ

6ਅਬੁਾਹਾਮਿਲਦੀਨਾਲਸਾੁਾਹਕਲਤਬਧਿਚਧਿਆਅਤਧਕਹਾ,

7ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਇਿੜਿਲਭਧਿਆ,ਅਤਇਕਨੁਮਅਤਚਿਾ

8ਅਤਉਸਨਮਿਣ,ਦਿਅਤਉਹਿਛਾਿਉਸਨਧਤਆੁਕੀਤਾਸੀ

13ਯਹਿਾਹਨਅਬੁਾਹਾਮਨਆਧਿਆ,“ਸਾੁਾਹਧਕਉਹਸੀਤ ਆਧਿਆ,“ਕੀਮਬਢੀਹਿਈਹਾ,ਪੁਕੀਮਸਚਮਚਬਚਾਪਦਾ ਕੁਾਿੀ?”

14ਕੀਯਹਿਾਹਲਈਕਈਿਲਬਹਤਔਿੀਹ?ਮਠਧਹੁਾਏਹਏ ਸਮਧਸੁ,ਿੀਿਨਦਸਮਅਨਸਾੁਤੁਕਲਿਾਪਸਆਿਾਿਾ,ਅਤ ਸਾੁਾਹਇਕਪਤੁਨਿਨਮਦਿਿੀ।

15ਪੁਸਾੁਾਹਨਇਨਕਾੁਕੁਧਦਤਾਅਤਧਕਹਾ,"ਮਨਹੀਹਸੀ;

16ਫੁਉਹਆਦਮੀਉਥਉਠਅਤਸਦਮਿਲਿਧਿਆ।ਅਬੁਾਹਾਮ

18ਧਕਉਿਅਬੁਾਹਾਮਇਕਿਡੀਅਤਬਲਿਤਕਮਜੁੁਬਣਿਾ,

21ਮਹਣਹਠਾਿਾਕਦਿਾਿਾਧਕਕੀਉਨਾਨਉਸੁਲਅਨਸਾੁ ਕੀਤਾਹਿਮੁਕਲਆਇਆਹ;ਅਤਿਨਹੀ,ਤਾਮਨਪਤਾਲਿ ਿਾਿਿਾ।

22ਫੁਆਦਮੀਆਨਉਥਮਹਫੁਕਸਦਮਿਲਤੁਪਏ।ਪੁ ਅਬੁਾਹਾਮਯਹਿਾਹਦਸਨਮਿਿੜਾਧੁਹਾ।

23ਤਾਅਬੁਾਹਾਮਨਨੜਆਕਆਧਿਆ,“ਕੀਤਬੁਲਕਾਦਨਾਲ ਨਕਲਕਾਨਿੀਤਬਾਹਕੁਿਾ?”

24ਸਾਇਦਉਸਸਧਹੁਧਿਚਪਿਾਹਿੁਮੀਹਣ,ਤਾਕੀਤਿੀਉਸਥਾ ਨਨਾਸਕੁਿਾਅਤਉਨਾਪਿਾਹਿੁਮੀਆਦਕਾੁਨਿਉਸਧਿਚ ਹਨ,ਛਡਨਾਦਿਿਾ?

25ਇਹਿਲਤੁਤਦੁਹਧਕਤਇਸਤੁਾਕੁ,ਿੁਮੀਨਦਸਗ

26ਯਹਿਾਹਨਆਧਿਆ,ਿਮਨਸਦਮਧਿਚਪਿਾਹਿੁਮੀਸਧਹੁਦ

ਉਤਪਤ

30ਫੁਉਸਨਉਸਨਧਕਹਾ,"ਯਹਿਾਹਿਸਨਾਹਿ,ਅਤਮਿਲ ਕੁਾਿਾ:ਸਾਇਦਉਥਤੀਹਧਮਲਣ।"ਉਸਨਧਕਹਾ,"ਿਮਨਉਥਤੀਹ ਧਮਲਣਤਾਮਇਹਨਹੀਕੁਾਿਾ।"

31ਫੁਉਸਨਆਧਿਆ,ਿਿ,ਮਯਹਿਾਹਨਾਲਿਲਕੁਨਦੀ ਧਹਮਤਕੀਤੀਹ:ਸਾਇਦਉਥਿੀਹਲਭਣ।ਉਸਨਆਧਿਆ,ਮਿੀਹ ਦਕਾੁਨਇਸਨਨਸਗਨਹੀਕੁਾਿਾ।

32ਫੁਉਸਨਆਧਿਆ,ਯਹਿਾਹਕਿਿਾਨਨਾਹਿ,ਮਧਸੁਫਇਕ ਿਾੁਹੁਿਲਕੁਾਿਾ:ਸਾਇਦਉਥਦਸਧਮਲਿਾਣ।ਅਤਉਸਨ ਆਧਿਆ,ਮਦਸਾਦਕਾੁਨਉਹਨਨਸਗਨਹੀਕੁਾਿਾ।

33ਅਤਯਹਿਾਹਅਬੁਾਹਾਮਨਾਲਿਲਾਕੁਨਤਹਗਧਦਆਹੀ ਚਧਲਆਧਿਆਅਤਅਬੁਾਹਾਮਆਪਣੀਥਾਨਿਾਪਸਚਲਾਧਿਆ।

ਅਧਿਆਇ19

1ਸਾਮਨਦਦਤਸਦਮਧਿਚਆਏ;ਅਤਲਤਸਦਮਦਦੁਿਾਜ'ਤ ਬਠਾਸੀ:ਅਤਲਤਉਨਾਨਿਿਕਉਨਾਦਧਮਲਣਲਈਉਧਠਆ; ਅਤਆਪਣਾਮਹਿੁਤੀਿਲਝਕਾਇਆ। 2ਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,ਿਿ,ਮੁਮਾਲਕ,ਮਬਨਤੀਕੁਦਾਹਾਧਕ ਤਸੀਆਪਣਦਾਸਦਿੁਆਓਅਤਸਾੁੀੁਾਤਠਧਹੁਅਤਆਪਣ ਪੁਿਿ,ਅਤਤਸੀਸਿੁਉਠਕਆਪਣੁਾਹਤੁਿਾਓ।ਉਨਾਨ ਆਧਿਆ,ਨਹੀ;ਪੁਅਸੀਸਾੁੀੁਾਤਿਲੀਧਿਚਹੀੁਹਾਿ।

3ਅਤਉਸਨਉਨਾਤਬਹਤਜੁਪਾਇਆ;ਅਤਉਹਉਸਦਕਲ ਆਏ,ਅਤਉਸਦਿੁਿਏ;ਅਤਉਸਨਉਨਾਲਈਦਾਅਿਤਕੀਤੀ, ਅਤਪਤੀੁੀੁਗੀਪਕਾਈ,ਅਤਉਨਾਨਿਾਿਾ।

4ਪੁਉਨਾਦਸਣਤਪਧਹਲਾ,ਸਧਹੁਦਆਦਮੀਆਨ,ਸਦਮਦ ਆਦਮੀਆਨ,ਬਢਤਲਕਿਿਾਨਤਕ,ਿੁਨਿੁਧਲਆ,ਹੁ ਪਾਸਤਸਾੁਲਕ।

5ਉਨਾਨਲਤਨਆਿਾਜਮਾੁੀਅਤਉਸਨਧਕਹਾ,“ਅਿੁਾਤਤੁ ਿੁਆਏਆਦਮੀਧਕਥਹਨ?ਉਨਾਨਸਾਡਕਲਬਾਹੁਧਲਆਤਾਿ ਅਸੀਉਨਾਨਾਲਿਾਣ-ਪਛਾਣਕੁਸਕੀਏ।”

6ਇਸਲਈਲਤਉਨਾਕਲਦੁਿਾਜ'ਤਬਾਹੁਧਿਆਅਤਆਪਣ ਧਪਛਦੁਿਾਜਾਬਦਕੁਧਲਆ।

7ਅਤਧਕਹਾ,“ਭੁਾਿ,ਮਤਹਾਨਬਨਤੀਕੁਦਾਹਾਧਕਤਸੀਅਧਿਹਾ

ਬੁਾਕਮਨਾਕੁ।”

8ਿਿ,ਮੁੀਆਦਿੀਆਹਨਧਿਨਾਨਧਕਸਆਦਮੀਨਨਹੀਿਾਧਣਆ; ਮਤਹਾਨਬਨਤੀਕੁਦਾਹਾਧਕਮਉਨਾਨਤਹਾਡਕਲਬਾਹੁ ਧਲਆਿਾਅਤਤਸੀਉਨਾਨਾਲਿਤਹਾਡੀਧਨਿਾਹਧਿਚਚਿਾਹਕੁ; ਪੁਇਨਾਆਦਮੀਆਨਾਲਕਝਨਾਕੁ;ਧਕਉਧਕਇਸਲਈਉਹ ਮੁੀਛਤਦੀਛਾਇਆਹਠਆਏਹਨ। 9ਉਨਾਨਧਕਹਾ,"ੁਕ।"ਉਨਾਨਧਫੁਧਕਹਾ,"ਇਹਆਦਮੀੁਧਹਣ ਲਈਆਇਆਸੀ,ਅਤਉਸਨਧਨਆਕਾੁਬਣਨਦੀਲੜਹ।ਹਣ ਅਸੀਤੁਨਾਲਉਨਾਨਾਲਿੀਬੁਾਿੁਤਾਓਕੁਾਿ।"ਅਤਉਨਾਨ

10ਪੁਉਨਾਆਦਮੀਆਨਆਪਣਾਹਥਿਿਾਕਲਤਨਆਪਣ

15ਿਦਸਿੁਹਈ,ਤਾਦਤਾਨਲਤਨਿਲਦੀਕੁਾਕਧਕਹਾ,“ਉਠ,

16ਿਦਉਹਦੁਕੁਧੁਹਾਸੀ,ਤਾਉਨਾਮਨਿਾਨਉਸਦਾਹਥ,

ਸਧਹੁਨਹੀਹ?)ਤਾਮੁੀਿਾਨਬਚਿਾਿਿੀ।

21ਤਾਉਸਨਉਹਨਆਧਿਆ,ਿਿ,ਮਇਸਿਲਧਿਚਿੀਤੁੀ ਿਲਮਨਲਈਹ,ਤਾਿਮਇਸਸਧਹੁਨਧਿਸਦਲਈਤਿਲ ਕੀਤੀਹ,ਨਾਸਨਾਕੁਾ।

22ਛਤੀਕੁ,ਉਥਭਿਿਾ,ਧਕਉਧਕਿਦਤਕਤਉਥਨਾਪਹਚਿਾਿ ਮਕਝਨਹੀਕੁਸਕਦਾ।ਇਸਲਈਉਸਸਧਹੁਦਾਨਾਮਸਆੁ ੁਧਿਆਧਿਆ।

23ਿਦਲਤਸਆੁਧਿਚਿਧੜਆ,ਸੁਿਿੁਤੀਉਤਚੜਧਿਆ।

24ਫੁਯਹਿਾਹਨਸਦਮਅਤਅਮੁਾਹਉਤਅਕਾਸਿਿਕਅਤ ਅਿਿੁਾਈ।

25ਅਤਉਸਨਉਨਾਸਧਹੁਾਨ,ਸਾੁਮਦਾਨਨ,ਸਧਹੁਾਦਸਾੁ

26ਪੁਉਸਦੀਪਤਨੀਨਧਪਛਮੜਕਿਧਿਆ,ਅਤਉਹਲਣਦਾ

27ਅਬੁਾਹਾਮਸਿੁ-ਸਿੁਉਠਕਉਸਥਾਨਧਿਆਧਿਥਉਹ

31ਅਤਿਡੀਿੀਨਛਗੀਨਧਕਹਾ,ਸਾਡਾਧਪਤਾਬਢਾਹ,ਅਤਿੁਤੀ ਉਤਕਈਿੀਮਨਿਨਹੀਹਿਸਾੁੀਿੁਤੀਦੁੀਤੀ-ਧੁਿਾਿਅਨਸਾੁ ਸਾਡਕਲਆਿ।

32ਆਓ,ਅਸੀਆਪਣਧਪਤਾਨਮਿਧਪਲਾਈਏ,ਅਤਉਸਨਾਲ ਲਗੀਏ,ਤਾਿਅਸੀਆਪਣਧਪਤਾਦੀਅਸਨਕਾਇਮੁਿਸਕੀਏ।

33ਅਤਉਨਾਨਉਸੁਾਤਆਪਣਧਪਤਾਨਮਿਧਪਲਾਈਅਤਿਡੀ ਿੀਅਦੁਿਈਅਤਆਪਣਧਪਤਾਦਸਿਲਗਿਈਪੁਉਹਨ ਪਤਾਨਾਲਿਾਧਕਉਹਕਦਲਗਿਈਅਤਕਦਉਠੀ।

34ਅਿਲਧਦਨਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਡੀਿੀਨਛਗੀਨਧਕਹਾ,ਿਿ, ਮਕਲੁਾਤਆਪਣਧਪਤਾਨਾਲਲਗਿਈਸੀ।ਆਓਅਿੁਾਤਿੀ ਉਸਨਮਿਧਪਲਾਈਏ;ਅਤਤਅਦੁਿਾਕਉਸਦਨਾਲਲਗ,ਤਾਿ ਅਸੀਆਪਣਧਪਤਾਦੀਅਸਨਕਾਇਮੁਿਸਕੀਏ।

35ਅਤਉਨਾਨਉਸੁਾਤਿੀਆਪਣਧਪਤਾਨਸੁਾਬਧਪਲਾਈਅਤ ਛਗੀਉਠਕਉਸਦਸਿਲਗਿਈਪੁਉਹਨਪਤਾਨਾਲਿਾਧਕ ਉਹਕਦਲਗਿਈਅਤਕਦਉਠੀ।

36ਇਸਤੁਾਲਤਦੀਆਦਿਿੀਆਆਪਣਧਪਤਾਤਿੁਭਿਤੀ

37ਪਧਹਲੀਿੀਨਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤਉਸਦਾਨਾਮ

38ਛਗੀਿੀਨਿੀਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤਉਸਦਾਨਾਮ

ਅਧਿਆਇ20

1ਫੁਅਬੁਾਹਾਮਨਉਥਦਿਣਿਲਸਫੁਕੀਤਾਅਤਕਾਦਸਅਤ

ਸੁਦਧਿਚਕਾੁਿਾਕਿੁਾੁਧਿਚਠਧਹਧੁਆ।

2ਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣੀਪਤਨੀਸਾੁਾਹਬਾੁਧਕਹਾ,“ਇਹਮੁੀਭਣ

ਹ।”ਇਸਲਈਿੁਾੁਦੁਾਿਅਬੀਮਲਕਨਸਾੁਾਹਨਬਲਾਉਣ ਲਈਭਧਿਆ।

3ਪੁੁਾਤਨਪੁਮਸੁਅਬੀਮਲਕਕਲਸਪਨਧਿਚਆਇਆਅਤ ਉਸਨਧਕਹਾ,"ਿਿ,ਤਉਸਔੁਤਦਕਾੁਨਧਿਸਨਤਧਲਆਹ,ਇਕ ਮਤਹ,ਧਕਉਧਕਉਹਇਕਆਦਮੀਦੀਪਤਨੀਹ।"

4ਪੁਅਬੀਮਲਕਅਿਉਸਦਨੜਨਹੀਧਿਆਸੀ।ਇਸਲਈਉਸਨ ਆਧਿਆ,“ਹਪਭ,ਕੀਤਇਕਿੁਮੀਕਮਨਿੀਮਾੁਸਗਿਾ?

5ਉਸਨਮਨਨਹੀਆਧਿਆਸੀ,'ਇਹਮੁੀਭਣਹ?'ਅਤਉਸਨਿੀ

ਿਦਆਧਿਆਸੀ,'ਇਹਮੁਾਭੁਾਹ।'ਮਇਹਆਪਣਧਦਲਦੀ

ਇਮਾਨਦਾੁੀਅਤਆਪਣਹਥਾਦੀਧਨੁਦਸਤਾਨਾਲਕੀਤਾਹ।

6ਤਾਪੁਮਸੁਨਸਫਨਧਿਚਉਸਨਆਧਿਆ,ਹਾ,ਮਿਾਣਦਾਹਾਧਕ

12ਪੁਉਹਸਚਮਚਮੁੀਭਣਹ;ਉਹਮੁਧਪਤਾਦੀਿੀਹ,ਪੁਮੁੀ ਮਾਦੀਿੀਨਹੀ;ਅਤਉਹਮੁੀਪਤਨੀਬਣਿਈ।

13ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਪੁਮਸੁਨਮਨਮੁਧਪਤਾਦ ਿੁਭਗਕਾਇਆ,ਤਾਮਉਸਨਧਕਹਾ,ਇਹਤੁੀਦਯਾਹਿਤਮੁ ਉਤਕੁਿੀ:ਧਿਥਿੀਅਸੀਿਾਿਾਿ,ਮੁਬਾੁਕਧਹਣਾ,ਇਹਮੁਾ ਭੁਾਹ।

14ਇਸਲਈਅਬੀਮਲਕਨਭਡਾ,ਬਲਦ,ਦਾਸ-ਦਾਸੀਆਲਕ

15ਅਬੀਮਲਕਨਆਧਿਆ,“ਦਿ,ਮੁੀਿੁਤੀਤੁਸਾਹਮਣਹ।

16ਅਤਸਾੁਾਹਨਅਬੁਾਹਾਮਨਆਧਿਆ,“ਦਿ,ਮਤੁਭੁਾਨ

7ਹਣਤਉਸਮਨਿਨਉਸਦੀਪਤਨੀਮੜਦਧਕਉਿਉਹਇਕਨਬੀ

ਅਧਿਆਇ21

1ਯਹਿਾਹਨਸਾੁਾਹਨਿਧਿਆਧਿਿਉਸਨਧਕਹਾਸੀ,ਅਤਯਹਿਾਹ ਨਸਾੁਾਹਨਾਲਉਹੀਕੀਤਾਿਉਸਨਧਕਹਾਸੀ।

2ਸਾੁਾਹਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਉਸਨਅਬੁਾਹਾਮਦਬਢਾਪਧਿਚ ਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਇਹਸਭਕਝਉਸਸਮਹਇਆਿਦ ਪੁਮਸੁਨਉਸਨਦਧਸਆਸੀ।

3ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣਪਤੁਦਾਨਾਮਇਸਹਾਕੁਧਿਆਿ ਸਾੁਾਹਤਪਦਾਹਇਆਸੀ।

4ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣਪਤੁਇਸਹਾਕਦੀਸਨਤਅਠਧਦਨਾ ਦੀਉਮੁਧਿਚਕੁਧਦਤੀ,ਧਿਿਪੁਮਸੁਨਉਸਨਹਕਮਧਦਤਾਸੀ। 5ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਸਿਧੁਆਦਾਸੀਿਦਉਸਦਾਪਤੁਇਸਹਾਕ

10ਇਸਲਈਉਸਨਅਬੁਾਹਾਮਨਧਕਹਾ,“ਇਸਦਾਸੀਅਤਇਸਦ ਪਤੁਨਬਾਹੁਕਢਦ।ਇਸਦਾਸੀਦਾਪਤੁਮੁਪਤੁਇਸਹਾਕ

11ਇਹਿਲਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣਪਤੁਦਕਾੁਨਬਹਤਬੁੀ ਲਿੀ।

12ਤਾਪੁਮਸੁਨਅਬੁਾਹਾਮਨਆਧਿਆ,ਮਡਅਤਆਪਣੀਦਾਸੀ ਦਕਾੁਨਤਨਬਹਤਦਿਨਾਹਿ;ਸਾੁਾਹਨਤਨਿਧਕਹਾਹ,ਉਸ ਸਭਕਝਧਿਚਉਸਦੀਿਲਸਣ;ਧਕਉਧਕਇਸਹਾਕਹੀਤੁੀਅਸ ਕਹਾਿਿਾ।

13ਅਤਮਦਾਸੀਦਪਤੁਤਿੀਇਕਕਮਬਣਾਿਾਿਾ,ਧਕਉਧਕਉਹ ਤੁੀਅਸਹ।

14ਤਾਅਬੁਾਹਾਮਸਿੁਿਲਦੀਉਧਠਆ,ੁਗੀਅਤਪਾਣੀਦੀਇਕ ਮਸਕਲਕਹਾਿੁਾਨਧਦਤੀ।ਹਾਿੁਾਨਇਸਨਉਸਦਮਧਢਆਤ ੁਿਧਦਤਾਅਤਬਚਨਿੀਭਿਧਦਤਾ।ਅਤਉਹਚਲੀਿਈਅਤ

ਬਏੁਸਬਾਦਉਿਾੜਧਿਚਿਮਦੀੁਹੀ।

15ਅਤਮਸਕਧਿਚਪਾਣੀਮਕਧਿਆ,ਅਤਉਸਨਬਚਨਇਕ ਝਾੜੀਹਠਸਗਧਦਤਾ।

16ਉਹਿਾਕਉਸਦਸਾਹਮਣਥੜੀਦੁੀ'ਤਬਠਿਈ,ਧਿਿਇਹ ਇਕਤੀੁਦਾਧਨਸਾਨਹਿ।ਉਸਨਧਕਹਾ,"ਮਨਬਚਦੀਮਤਨਾਿਿਣ

17ਪੁਮਸੁਨਮਡਦੀਆਿਾਜਸਣੀ;ਅਤਪੁਮਸੁਦਦਤਨ

ਕੀਹਇਆ?ਡੁਨਾ,ਧਕਉਧਕਪੁਮਸੁਨਮਡਦੀਆਿਾਜਸਣਲਈ

18ਉਠ,ਮਡਨਚਕਅਤਆਪਣਹਥਧਿਚਫੜਲ,ਧਕਉਧਕਮ ਉਸਨਇਕਿਡੀਕਮਬਣਾਿਾਿਾ।

19ਤਦਪੁਮਸੁਨਉਸਦੀਆਅਿਾਿਲੀਆਅਤਉਸਨਪਾਣੀਦਾ ਇਕਿਹਿਧਿਆ;ਉਹਿਈਅਤਮਸਕਨਪਾਣੀਨਾਲਭੁਧਲਆ

ਅਤਮਡਨਧਪਲਾਇਆ।

20ਅਤਪੁਮਸੁਮਡਦਨਾਲਸੀ;ਅਤਉਹਿਡਾਹਇਆ,ਅਤ ਉਿਾੜਧਿਚੁਧਹਣਲਿਾ,ਅਤਇਕਤੀੁਅਦਾਜਬਣਧਿਆ। 21ਉਹਪਾੁਾਨਦਉਿਾੜਧਿਚੁਧਹਦਾਸੀ।ਉਸਦੀਮਾਨਧਮਸੁਦਸ

ਧਿਚਉਸਦਲਈਇਕਪਤਨੀਲਆਈ।

22ਉਸਸਮ,ਅਬੀਮਲਕਅਤਉਸਦੀਸਨਾਦਸਨਾਪਤੀਫੀਕਲਨ ਅਬੁਾਹਾਮਨਾਲਿਲਕੀਤੀ,“ਪੁਮਸੁਤੁਹੁਕਮਧਿਚਤੁ ਨਾਲਹ।

23ਇਸਲਈਹਣਮਨਪੁਮਸੁਦੀਸਹਿਾਧਕਤਮੁਨਾਲ,ਮੁ ਪਤੁਨਾਲ,ਿਾਮੁਪਤਨਾਲਿਿਾਨਹੀਕੁਿਾ।ਸਿਧਿਿਮਤੁ ਨਾਲਕੀਤਾਹ,ਤਮੁਨਾਲਅਤਇਸਿੁਤੀਨਾਲਧਿਥਤੁਧਹ ਧੁਹਾਹ,ਕੁੀ।

24ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਆਧਿਆ,ਮਸਹਿਾਦਾਹਾ।

25ਅਬੁਾਹਾਮਨਅਬੀਮਲਕਨਪਾਣੀਦਇਕਿਹਬਾੁਧਝੜਧਕਆ।

30ਉਸਨਧਕਹਾ,“ਤਮੁਹਥਇਹਸਤਲਲੀਆਲਤਾਿਇਹਮੁ

32ਇਸਤੁਾਉਨਾਨਬਏੁਸਬਾਧਿਿਇਕਨਮਬਧਨਆ।ਧਫੁ

33ਅਬੁਾਹਾਮਨਬਏੁਸਬਾਧਿਚਇਕੁਿਲਾਇਆਅਤਉਥ ਯਹਿਾਹਦਾਨਾਮਧਲਆਿਸਦੀਿੀਪੁਮਸੁਹ।

34ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਬਹਤਧਦਨਾਤਕਫਧਲਸਤੀਆਦਦਸਧਿਚ

1ਇਨਾਿਲਾਤਬਾਅਦ,ਪੁਮਸੁਨਅਬੁਾਹਾਮਨਪੁਤਾਇਆ

2ਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,ਹਣਆਪਣਪਤੁ,ਆਪਣਇਕਲਤਪਤੁ

4ਤੀਿਧਦਨ,ਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣੀਆਅਿਾਚਕੀਆਅਤਦੁਉਸ

5ਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣਨਕੁਾਨਆਧਿਆ,ਤਸੀਇਥਿਿਕਲ

ਕਲਿਾਪਸਆਿਾਿ।

6ਤਦਅਬੁਾਹਾਮਨਹਮਬਲੀਦੀਆਲਕੜਾਲਕਆਪਣਪਤੁ ਇਸਹਾਕਉਤੁਿਧਦਤੀਆਅਤਆਪਣਹਥਧਿਚਅਿਅਤਛੁੀ ਫੜਲਈਅਤਉਹਦਿਇਕਠਤੁਪਏ।

7ਇਸਹਾਕਨਆਪਣਧਪਤਾਅਬੁਾਹਾਮਨਧਕਹਾ,“ਧਪਤਾਿੀ!”ਅਤ ਉਸਨਧਕਹਾ,“ਮਇਥਹਾਪਤੁ।”ਅਬੁਾਹਾਮਨਧਕਹਾ,“ਿਿਅਿ ਅਤਲਕੜਾਤਾਹਨ,ਪੁਹਮਬਲੀਲਈਲਲਾਧਕਥਹ?”

8ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਆਧਿਆ,ਮੁਪਤੁ,ਪੁਮਸੁਆਪਹੀਹਮ ਬਲੀਲਈਇਕਲਲਾਦਿਿਾ,ਇਸਲਈਉਹਦਿਇਕਠਤੁਪਏ। 9ਅਤਉਹਉਸਥਾਤਪਹਚਧਿਹੜੀਪੁਮਸੁਨਉਸਨਦਸੀਸੀ;

12ਤਾਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,“ਇਸਮਡਨਨਾਛਹਅਤਨਾਹੀ

13ਫੁਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣੀਆਅਿਾਚਕਕਿਧਿਆ,ਅਤ

ਸਨ।ਅਬੁਾਹਾਮਧਿਆਅਤਭਡਨਫੜਧਲਆਅਤਆਪਣਪਤੁ ਦੀਥਾਉਸਨਹਮਦੀਭਗਿਿਚੜਾਇਆ।

14ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਉਸਥਾਦਾਨਾਮਯਹਿਾਹਧਯੁਹੁਧਿਆ।

ਅਿਿੀਇਹਧਕਹਾਿਾਦਾਹ,"ਯਹਿਾਹਦਪਹਾੜਉਤਇਹਿਧਿਆ ਿਾਸਕਦਾਹ।"

15ਯਹਿਾਹਦਦਤਨਦਿੀਿਾੁਅਕਾਸਤਅਬੁਾਹਾਮਨਆਿਾਜ ਧਦਤੀ।

16ਅਤਆਧਿਆ,ਯਹਿਾਹਦਾਿਾਕਹ,ਮਆਪਣੀਸਹਿਾਦਾਹਾ, ਧਕਉਧਕਤਇਹਕਮਕੀਤਾਹਅਤਆਪਣਪਤੁ,ਆਪਣਇਕਲਤ ਪਤੁਨਿੀਨਹੀੁਧਕਆ।

17ਧਕਮਤਨਬੁਕਤਾਧਿਚਅਸੀਸਧਦਆਿਾ,ਅਤਤੁੀਅਸਨ ਅਕਾਸਦਤਾਧੁਆਿਾਿਅਤਸਮਦੁਦਕਢਦੀੁਤਿਾਿ ਿਿਾਿਾਿਾ;ਅਤਤੁੀਅਸਆਪਣਿੁੀਆਦਫਾਗਕਉਤਕਬਜਾ

ਕੁਿੀ।

18ਅਤਤੁੀਅਸਧਿਚਿੁਤੀਦੀਆਸਾੁੀਆਕਮਾਅਸੀਸਾ ਪਾਉਣਿੀਆ,ਧਕਉਧਕਤਮੁੀਿਲਮਨੀਹ।

19ਇਸਲਈਅਬੁਾਹਾਮਆਪਣਿਿਾਨਾਕਲਿਾਪਸਆਧਿਆ ਅਤਉਹਉਠਕਬਏੁਸਬਾਨਇਕਠਚਲਿਏ;ਅਤਅਬੁਾਹਾਮ ਬਏੁਸਬਾਧਿਚਧੁਹਾ।

20ਇਨਾਿਲਾਤਬਾਅਦ,ਅਬੁਾਹਾਮਨਦਧਸਆਧਿਆ,“ਿਿ, ਧਮਲਕਾਹ,ਤੁਭੁਾਨਾਹੁਲਈਿੀਬਚਪਦਾਕੁਚਕੀਹ।

21ਉਸਦਾਪਧਹਲਠਾਪਤੁਹਸ,ਉਸਦਾਭੁਾਬਸਅਤਅੁਾਮਦਾ

22ਅਤਕਸਦ,ਹਜ,ਧਪਲਦਾਸ,ਧਯਦਲਾਫਅਤਬਥਏਲ।

23ਬਥਏਲਤਧੁਬਕਾਹਿਮੀ।ਧਮਲਕਾਹਨਅਬੁਾਹਾਮਦਭੁਾ ਨਾਹੁਤਇਹਅਠਪਤੁਿਣ।

24ਅਤਉਸਦੀਇਕਦਾਸੀਧਿਸਦਾਨਾਮੁਮਾਹਸੀ,ਨਿੀਤਬਹ, ਿਹਮ,ਤਹਸਅਤਮਆਕਾਹਨਿਨਮਧਦਤਾ।

ਅਧਿਆਇ23

1ਸਾੁਾਹਦੀਉਮੁਇਕਸਸਤਾਈਸਾਲਸੀ।ਇਹਸਾੁਾਹਦਿੀਿਨ ਦਸਾਲਸਨ।

2ਸਾੁਾਹਧਕੁਯਥਅੁਬਾਧਿਚਮੁਿਈ,ਿਧਕਕਨਾਨਦਸਧਿਚ ਹਬੁਨਹ।ਅਬੁਾਹਾਮਸਾੁਾਹਲਈਸਿਮਨਾਉਣਅਤੁਣਲਈ ਆਇਆ।

3ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਆਪਣਮੁਦਦਅਿਉਧਠਆਅਤਹਤਦਪਤੁਾ ਨਾਲਿਲਕੀਤੀ,

4ਮਤਹਾਡਧਿਚਇਕਅਿਨਬੀਅਤਪੁਦਸੀਹਾ।ਮਨਆਪਣਨਾਲ ਇਕਕਬੁਸਤਾਨਦੀਜਮੀਨਧਦਓਤਾਿਮਆਪਣਮੁਦਨਆਪਣੀ

ਨਜੁਤਦੁਦਫਨਾਸਕਾ।

5ਅਤਹਤਦਪਤੁਾਨਅਬੁਾਹਾਮਨਉਤੁਧਦਤਾ,

6ਹਮੁਮਹਾੁਾਿ,ਸਾਡੀਸਣ!ਤਸੀਸਾਡਧਿਚਇਕਸਕਤੀਸਾਲੀ

11ਨਹੀ,ਮੁਸਆਮੀ,ਮੁੀਿਲਸਣ।ਮਇਹਿਤਤਹਾਨਧਦਦਾਹਾ

12ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਉਸਦਸਦਲਕਾਅਿਝਕਕਧਸਿਦਾ

13ਅਤਉਸਨਦਸਦਲਕਾਦਕਨਾਧਿਚਅਫੁਨਨਾਲਿਲਕੀਤੀ,

14ਅਫੁਨਨਅਬੁਾਹਾਮਨਿਿਾਬਧਦਤਾ,

15ਮੁਮਹਾੁਾਿ,ਮੁੀਿਲਸਣ।ਇਹਜਮੀਨਚਾੁਸਚਾਦੀਦ

16ਅਬੁਾਹਾਮਨਅਫੁਨਦੀਿਲਮਨਲਈ;ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨ

18ਇਹਅਬੁਾਹਾਮਨਧਹਤੀਲਕਾਦਸਾਹਮਣ,ਉਨਾਸਾਧੁਆਦ

ਿਿਧਦਤਾਧਿਆ।

19ਇਸਤਬਾਅਦ,ਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣੀਪਤਨੀਸਾੁਾਹਨਮਮੁ

20ਅਤਉਹਿਤਅਤਉਹਿਫਾਿਉਸਧਿਚਹ,ਧਹਤੀਲਕਾਨ

ਅਧਿਆਇ24

1ਅਬੁਾਹਾਮਬਹਤਬਢਾਅਤਿਡੀਉਮੁਦਾਹਧਿਆਸੀ।ਯਹਿਾਹ

ਉਤਪਤ

6ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਉਸਨਆਧਿਆ,ਖਬੁਦਾੁੁਧਹਧਕਮੁਪਤੁ

7ਯਹਿਾਹਸਿੁਿਦਾਪੁਮਸੁ,ਧਿਸਨਮਨਮੁਧਪਤਾਦਿੁਤ

ਅਤਮੁੀਿਨਮਭਮੀਤਕਧਢਆ,ਅਤਮੁਨਾਲਿਲਕੀਤੀਅਤ ਮੁਨਾਲਸਹਿਾਿੀਧਕਮਤੁੀਸਤਾਨਨਇਹਿੁਤੀਧਦਆਿਾ,ਉਹ

ਤੁਅਿਆਪਣਾਦਤਭਿਿਾਅਤਤਉਥਮੁਪਤੁਲਈਪਤਨੀ

ਧਲਆਿਿਾ।

8ਪੁਿਉਹਔੁਤਤੁਨਾਲਆਉਣਾਨਹੀਚਾਹਦੀ,ਤਾਤਮੁੀ ਇਸਸਹਤਮਕਤਹਿਿਾ।ਪੁਮੁਪਤੁਨਉਥਿਾਪਸਨਾਲ

ਿਾਿੀ।

9ਤਾਨਕੁਨਆਪਣਾਹਥਆਪਣਮਾਲਕਅਬੁਾਹਾਮਦਪਗਹਠ ੁਧਿਆਅਤਇਸਿਲਦੀਸਹਿਾਿੀ।

10ਇਸਲਈਨਕੁਆਪਣਮਾਲਕਦਊਠਾਧਿਚਦਸਊਠਲਕ ਤੁਧਪਆ,ਧਕਉਿਉਹਦਮਾਲਕਦਾਸਾੁਾਮਾਲਉਹਦਹਥਧਿਚ ਸੀ,ਅਤਉਹਉਠਕਮਸਪਤਾਮੀਆਦਨਾਹੁਸਧਹੁਨਚਲਾ ਧਿਆ।

11ਅਤਉਸਨਸਾਮਦਿਲ,ਿਦਔੁਤਾਪਾਣੀਭੁਨਲਈਬਾਹੁ

ਿਾਦੀਆਸਨ,ਸਧਹੁਤਬਾਹੁਪਾਣੀਦਿਹਉਤਆਪਣਊਠਾਨ

12ਉਸਨਆਧਿਆ,“ਹਯਹਿਾਹ,ਮੁਸਆਮੀਅਬੁਾਹਾਮਦ ਪੁਮਸੁ,ਅਿਮਨਿਲਦੀਿਲਦੀਧਮਲਣਦੀਧਕੁਪਾਕੁ।ਅਤ ਮੁਸਆਮੀਅਬੁਾਹਾਮਉਤਦਯਾਕੁ।”

13ਿਿ,ਮਇਥਪਾਣੀਦਿਹਕਲਿੜਾਹਾ;ਅਤਸਧਹੁਦਮਨਿਾ ਦੀਆਿੀਆਪਾਣੀਭੁਨਲਈਆਉਦੀਆਹਨ।

14ਅਤਐਉਹਿਧਕਧਿਸਕੜੀਨਮਆਿਾ,ਆਪਣਾਿੜਾਨੀਿਾ ਕੁਤਾਿਮਪੀਿਾ,ਤਾਉਹਕਹ,ਪੀਓ,ਅਤਮਤਹਾਡਊਠਾਨਿੀ ਧਪਲਾਿਾਿੀ,ਉਹੀਉਹਹਿਿਤਆਪਣਦਾਸਇਸਹਾਕਲਈ ਠਧਹੁਾਈਹ,ਅਤਇਸਤਮਿਾਣਾਿਾਧਕਤਮੁਸਿਾਮੀਉਤਧਕੁਪਾ ਕੀਤੀਹ।

15ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਉਸਦਇਹਕਧਹਣਤਪਧਹਲਾਹੀ, ਿਿ,ਧੁਬਕਾਹ,ਿਅਬੁਾਹਾਮਦਭੁਾਨਾਹੁਦੀਪਤਨੀਧਮਲਕਾਹਦ ਪਤੁਬਥਏਲਦੀਿਮੀਸੀ,ਆਪਣਾਿੜਾਮਢਤਚਕੀਬਾਹੁਆ ਿਈ।

16ਉਹਕੜੀਦਿਣਧਿਚਬਹਤਸਹਣੀਸੀ,ਕਆੁੀਸੀ,ਅਤਧਕਸ ਮਨਿਨਉਸਨਨਹੀਿਾਧਣਆਸੀ।ਉਹਿਹਧਿਚਿਈਅਤਆਪਣਾ ਿੜਾਭੁਕਉਪੁਆਈ।

17ਤਾਨਕੁਉਸਨਧਮਲਣਲਈਭਧਿਆਅਤਧਕਹਾ,“ਧਕੁਪਾ ਕੁਕਮਨਆਪਣਿੜਧਿਚਥੜਾਧਿਹਾਪਾਣੀਧਪਲਾ।”

18ਉਸਨਧਕਹਾ,"ਪੀਓ,ਮੁਮਹਾੁਾਿ!"ਅਤਉਸਨਿਲਦੀਕੀਤੀ ਅਤਆਪਣਾਿੜਾਆਪਣਹਥਤਲਾਹਕਉਸਨਪਾਣੀਧਪਲਾਇਆ। 19ਅਤਿਦਉਹਉਸਨਪਾਣੀਧਪਲਾਹਗੀ,ਤਾਉਸਨਧਕਹਾ,“ਮ ਤਹਾਡਊਠਾਲਈਿੀਪਾਣੀਭੁਾਿੀ,ਿਦਤਕਉਹਪੀਨਾਲਣ।”

20ਉਸਨਿਲਦੀਕੀਤੀਅਤਆਪਣਾਿੜਾਹਦਧਿਚਡਲਧਦਤਾ।

25ਉਸਨਉਸਨਇਹਿੀਧਕਹਾ,“ਸਾਡਕਲਤੜੀਅਤਚਾੁਾਕਾਫੀਹ,

26ਅਤਉਸਮਨਿਨਆਪਣਾਧਸੁਝਕਾਇਆਅਤਯਹਿਾਹਨ

27ਉਸਨਆਧਿਆ,“ਮੁਸਆਮੀਅਬੁਾਹਾਮਦਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁ

28ਤਾਕੜੀਭਿਕਿਈਅਤਆਪਣੀਮਾਦਿੁਿਾਧਲਆਨਇਹ ਿਲਾਦਸੀਆ।

29ਧੁਬਕਾਹਦਾਇਕਭੁਾਸੀ,ਧਿਸਦਾਨਾਮਲਾਬਾਨਸੀ।ਲਾਬਾਨ

30ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਉਸਨਆਪਣੀਭਣਦਹਥਾਧਿਚ

33ਅਤਉਸਦਅਿਿਾਣਲਈਭਿਨੁਧਿਆਧਿਆਪੁਉਸਨ

34ਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,ਮਅਬੁਾਹਾਮਦਾਨਕੁਹਾ।

35ਯਹਿਾਹਨਮੁਸਆਮੀਨਬਹਤਅਸੀਸਧਦਤੀਹਅਤਉਹ ਮਹਾਨਬਣਧਿਆਹ।ਉਸਨਉਸਨਇਿੜ,ਿਿ,ਚਾਦੀ,ਸਨਾ,ਦਾਸਦਾਸੀਆ,ਊਠਅਤਿਿਧਦਤਹਨ।

36ਅਤਮੁਸਆਮੀਦੀਪਤਨੀਸਾੁਾਹਨਮੁਸਆਮੀਲਈਇਕ ਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਿਦਉਹਬਢੀਸੀ।ਅਤਉਸਨਆਪਣਾਸਭ ਕਝਉਸਨਦਧਦਤਾਹ।

37ਮੁਸਆਮੀਨਮਨਸਹਚਕਾਈਧਕਤਮੁਪਤੁਲਈਇਨਾ ਕਨਾਨੀਆਦੀਆਿੀਆਧਿਚਪਤਨੀਨਾਧਲਆਿੀ,ਧਿਨਾਦੀਿੁਤੀ

38ਸਿਤਮੁਧਪਤਾਦਿੁਅਤਮੁਧੁਸਤਦਾੁਾਕਲਿਾਿੀਅਤ

40ਤਾਉਸਨਮਨਆਧਿਆ,"ਯਹਿਾਹਧਿਸਦਅਿਮਚਲਦਾਹਾ,

43ਿਿ,ਮਪਾਣੀਦਿਹਉਤਿੜਾਹਾਅਤਇਸਤੁਾਹਿਿਾਧਕਿਦ ਕਈਕਆੁੀਪਾਣੀਭੁਨਲਈਬਾਹੁਆਿਅਤਮਉਸਨਕਹਾ,

44ਅਤਉਹਮਨਆਿਦੀਹ,'ਤਦਿਪੀਲ,ਅਤਮਤੁਊਠਾਲਈ

45ਅਤਮੁਧਦਲਧਿਚਿਲਕੁਨਤਪਧਹਲਾਹੀ,ਧੁਬਕਾਹਆਪਣਾ ਿੜਾਮਢਤਚਕੀਬਾਹੁਆਈ;ਅਤਉਹਿਹਤਉਤੁੀਅਤਪਾਣੀ ਭਧੁਆ:ਅਤਮਉਸਨਧਕਹਾ,"ਮਨਪੀਣਦਹ।"

46ਤਾਉਸਨਛਤੀਕੀਤੀਅਤਆਪਣਾਿੜਾਮਢਤਹਠਾਲਾਧਹਆ ਅਤਆਧਿਆ,'ਪੀਓ,ਮਤਹਾਡਊਠਾਨਿੀਧਪਲਾਿਾਿੀ।'ਇਸਲਈ ਮਪੀਤਾਅਤਉਸਨਊਠਾਨਿੀਧਪਲਾਇਆ।

47ਮਉਸਨਪਧਛਆ,'ਤਧਕਸਦੀਿੀਹ?'ਉਸਨਿਿਾਬਧਦਤਾ,'ਮ ਬਥਏਲਦੀਿੀਹਾ।ਨਾਹੁਅਤਧਮਲਕਾਹਨਉਸਨਿਨਮਧਦਤਾ ਸੀ।'ਮਉਸਦਮਹ'ਤਿਾਲੀਅਤਹਥਾਧਿਚਕੜਪਾਏ।' 48ਮਆਪਣਾਧਸੁਝਕਾਕਯਹਿਾਹਅਿਮਥਾਗਧਕਆਅਤ ਆਪਣਸਆਮੀਅਬੁਾਹਾਮਦਯਹਿਾਹਪੁਮਸੁਨਿਨਧਕਹਾ, ਧਿਸਨਮਨਸਹੀੁਸਤਪਾਇਆਤਾਿਮਆਪਣਸਆਮੀਦਭੁਾਦੀ

49ਹਣਿਤਸੀਮੁਸਆਮੀਨਾਲਧਕੁਪਾਅਤਸਚਾਈਨਾਲਪਸ

50ਫੁਲਾਬਾਨਅਤਬਥਏਲਨਿਿਾਬਧਦਤਾ,“ਇਹਿਲਯਹਿਾਹ ਿਲਹ।ਅਸੀਤਹਾਨਬੁਾਿਾਚਿਾਨਹੀਕਧਹਸਕਦ।”

51ਿਿ,ਧੁਬਕਾਹਤੁਸਾਹਮਣਹ।ਉਸਨਲਿਾਅਤਿਾ,ਅਤਉਹ ਤੁਸਆਮੀਦਪਤੁਦੀਪਤਨੀਹਿਧਿਿਯਹਿਾਹਨਬਚਨਕੀਤਾ ਹ।

52ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਅਬੁਾਹਾਮਦਨਕੁਨਉਨਾ ਦੀਆਿਲਾਸਣੀਆਤਾਉਸਨਯਹਿਾਹਨਿੁਤੀਉਤਝਕਕਮਥਾ

ਗਧਕਆ।

53ਨਕੁਨਚਾਦੀਅਤਸਨਦਿਧਹਣਅਤਕਪੜਕਢਕਧੁਬਕਾਹ ਨਧਦਤ।ਉਸਨਉਸਦਭੁਾਅਤਉਸਦੀਮਾਨਿੀਕੀਮਤੀਚੀਜਾ ਧਦਤੀਆ।

54ਤਦਉਨਾਨਉਸਅਤਉਸਦਸਾਥੀਆਨਿਾਿਾ-ਪੀਤਾਅਤਸਾੁੀ ੁਾਤਉਥੁਹਅਤਸਿੁਉਠਕਉਸਨਆਧਿਆ,ਮਨਮੁਸਿਾਮੀ ਕਲਭਿਧਦਓ।

55ਅਤਉਸਦੀਮਾਅਤਭੁਾਨਧਕਹਾ,ਕੜੀਨਥੜਧਦਨਸਾਡਕਲ ੁਧਹਣਧਦਓ,ਿਗਿਗਦਸਧਦਨ,ਇਸਤਬਾਅਦਉਹਚਲੀਿਾਿਿੀ।

56ਪੁਉਸਨਉਨਾਨਆਧਿਆ,ਮਨਨਾੁਕਧਕਉਿਯਹਿਾਹਨ ਮੁਾਸਫੁਸਫਲਕੀਤਾਹ;ਮਨਆਪਣਸਆਮੀਕਲਿਾਣਧਦਓ।

57ਉਨਾਨਧਕਹਾ,“ਅਸੀਕੜੀਨਬਲਾਿਾਿਅਤਉਸਤਪਛਾਿ।”

58ਉਨਾਨਧੁਬਕਾਹਨਬਲਾਇਆਅਤਉਸਨਪਧਛਆ,“ਕੀਤਇਸ ਆਦਮੀਨਾਲਿਾਿਿੀ?”ਉਸਨਧਕਹਾ,“ਮਿਾਿਾਿੀ।”

59ਇਸਲਈਉਨਾਨਆਪਣੀਭਣਧੁਬਕਾਹ,ਉਸਦੀਦਾਈ, ਅਬੁਾਹਾਮਦਨਕੁਅਤਉਸਦਬਧਦਆਨਭਿਧਦਤਾ।

60ਉਨਾਨਧੁਬਕਾਹਨਅਸੀਸਧਦਤੀਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,“ਤ

65ਧਕਉਧਕਉਸਨਨਕੁਨਪਧਛਆਸੀ,“ਇਹਆਦਮੀਕਣਹਿ

66ਅਤਨਕੁਨਇਸਹਾਕਨਉਹਸਭਕਝਦਸਧਦਤਾਿਉਸਨ

1ਅਬੁਾਹਾਮਨਧਫੁਇਕਪਤਨੀਧਿਆਹੀ,ਧਿਸਦਾਨਾਮਕਗੁਾਹ

2ਉਸਨਧਜਮੁਾਨ,ਯਾਕਸਾਨ,ਮਦਾਨ,ਧਮਦਯਾਨ,ਧਯਸਬਾਕਅਤ

3ਅਤਯਾਕਸਾਨਤਸਬਾਅਤਦਦਾਨਿਮਅਤਦਦਾਨਦਪਤੁ

4ਧਮਦਯਾਨਦਪਤੁ:ਏਫਾਹ,ਏਫੁ,ਹਨਕ,ਅਬੀਦਾਅਤ ਅਲਦਾਆਹ।ਇਹਸਾੁਕਗੁਾਹਦਪਤੁਸਨ।

5ਅਤਅਬੁਾਹਾਮਨਆਪਣਾਸਭਕਝਇਸਹਾਕਨਦਧਦਤਾ। 6ਪੁਆਪਣੀਆੁਿਲਾਦਪਤੁਾਨ,ਧਿਨਾਨਅਬੁਾਹਾਮਨ ਅਬੁਾਹਾਮਦਪਤੁਾਿਿਚਧਣਆਸੀ,ਤਹਫਧਦਤਅਤਉਨਾਨ ਆਪਣਪਤੁਇਸਹਾਕਤਦੁਪੁਬਿਲਪੁਬੀਦਸਧਿਚਭਿ ਧਦਤਾ।ਿਦਉਹਅਿਿੀਉਦਾਸੀ,ਅਬੁਾਹਾਮਨਉਨਾਨਇਸਹਾਕਤ ਦੁਭਿਧਦਤਾ।

7ਅਬੁਾਹਾਮਦਿੀਿਨਦਧਦਨ,ਿਧਕਉਸਦੀਧਜਦਿੀਧਿਚਇਕਸ ਪਝਤੁਸਾਲਸਨ,ਇਹਹਨ।

8ਤਦਅਬੁਾਹਾਮਪਾਣਧਤਆਿਕਚਿਬਢਾਪਧਿਚ,ਬਢਾਅਤਪੁ ਿਧੁਹਾਦਾਹਕਮੁਧਿਆ;ਅਤਆਪਣਲਕਾਧਿਚਿਾਧਮਧਲਆ। 9ਉਸਦਪਤੁਾਇਸਹਾਕਅਤਇਸਮਾਏਲਨਉਸਨਮਕਫਲਾਹਦੀ

15ਹਦੁ,ਤਮਾ,ਿਤੁ,ਨਫੀਸਅਤਕਦਮਾਹ:

16ਇਹਇਸਮਾਏਲਦਪਤੁਹਨ,ਅਤਇਹਉਨਾਦਨਾਮਉਨਾਦ

17ਇਸਮਾਏਲਦੀਉਮੁਇਕਸਸਤੀਸਾਲਸੀ।ਫੁਉਹਮੁ

18ਅਤਉਹਹਿੀਲਾਹਤਲਕਸੁਤਕਿਸਦਸਨ,ਿਧਮਸੁਦ ਸਾਹਮਣਅਸੁਿਲਿਾਦੁਸਤਉਤਹ।ਅਤਉਹਆਪਣਸਾੁ

ਭੁਾਿਾਦਸਾਹਮਣਮੁਧਿਆ।

19ਇਹਅਬੁਾਹਾਮਦਪਤੁਇਸਹਾਕਦੀਿਸਾਿਲੀਹ।ਅਬੁਾਹਾਮ ਤਇਸਹਾਕਿਧਮਆ।

20ਅਤਇਸਹਾਕਚਾਲੀਸਾਲਾਦਾਸੀਿਦਉਸਨਧੁਬਕਾਹਨ

ਆਪਣੀਪਤਨੀਬਣਾਇਆ,ਿਧਕਪਦਨਅੁਾਮਦੁਧਹਣਿਾਲ ਅੁਾਮੀਬਥਏਲਦੀਿੀਸੀਅਤਲਾਬਾਨਅੁਾਮੀਦੀਭਣਸੀ।

21ਇਸਹਾਕਨਯਹਿਾਹਅਿਆਪਣੀਪਤਨੀਲਈਬਨਤੀਕੀਤੀ ਧਕਉਧਕਉਹਬਾਝਸੀ।ਯਹਿਾਹਨਉਸਦੀਬਨਤੀਸਣੀਅਤਧੁਬਕਾਹ ਿੁਭਿਤੀਹਿਈ।

22ਬਚਉਸਦੀਕਿਧਿਚਇਕਦਿਨਾਲਿਲਕੁਨਲਿ।ਉਸਨ ਧਕਹਾ,"ਿਇਹਸਚਹਤਾਮਇਨੀਧਕਉਹਾ?"ਇਸਲਈਉਹ ਯਹਿਾਹਤਪਛਣਿਈ।

23ਯਹਿਾਹਨਉਸਨਆਧਿਆ,ਤੁੀਕਿਧਿਚਦਕਮਾਹਨ,ਅਤ ਤੁੀਕਿਤਹੀਦਿਾਤੀਆਿਿੁੀਆਹਿਾਣਿੀਆ।ਇਕਿਾਤੀਦਿੀ ਿਾਤੀਨਾਲਬਲਿਾਨਹਿਿੀਅਤਿਡਾਛਗਦੀਸਿਾਕੁਿਾ।

24ਅਤਿਦਉਸਦਿਣਨਦਧਦਨਪੁਹਏ,ਤਾਿਿਉਸਦੀਕਿ ਧਿਚਿੜਿਾਬਚਸਨ।

25ਪਧਹਲਾਪਤੁਲਾਲਸੀ,ਉਸਦਾਸਾੁਾਸੁੀੁਿਾਲਾਿਾਲਕਪੜ ਿੁਿਾਸੀ;ਅਤਉਨਾਨਉਸਦਾਨਾਮਏਸਾਓੁਧਿਆ।

26ਇਸਤਬਾਅਦਉਸਦਾਭੁਾਿਧਮਆਅਤਉਸਦਹਥਨਏਸਾਓ ਦੀਅਡੀਫੜੀਹਈਸੀ,ਇਸਲਈਉਸਦਾਨਾਮਯਾਕਬੁਧਿਆ

ਧਿਆ।ਇਸਹਾਕਸਠਾਸਾਲਾਦਾਸੀਿਦਉਸਨਉਨਾਨਿਨਮ

27ਮਡਿਡਹਏਅਤਏਸਾਓਇਕਧਸਆਣਾਧਸਕਾੁੀਸੀ,ਿਤਾਧਿਚ ੁਧਹਣਿਾਲਾ;ਅਤਯਾਕਬਇਕਧਸਿਾ-ਸਾਦਾਮਨਿਸੀਿਤਬਆ ਧਿਚੁਧਹਦਾਸੀ।

28ਇਸਹਾਕਏਸਾਓਨਧਪਆੁਕੁਦਾਸੀਧਕਉਧਕਉਹਉਸਦ ਧਸਕਾੁਦਾਮਾਸਿਾਦਾਸੀ।ਪੁਧੁਬਕਾਹਯਾਕਬਨਧਪਆੁਕੁਦੀ ਸੀ।

29ਯਾਕਬਦਾਲਪਕਾਧੁਹਾਸੀਅਤਏਸਾਓਿਤਤਆਇਆ,ਉਹ

ਥਧਕਆਹਇਆਸੀ।

30ਤਾਏਸਾਓਨਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,ਮਨਿੀਉਹੀਲਾਲਦਾਲਿਆ, ਧਕਉਿਮਥਕਧਿਆਹਾ,ਇਸਲਈਉਸਦਾਨਾਮਅਦਮੁਧਿਆ

ਧਿਆ।

31ਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,“ਅਿਤਮਨਆਪਣਾਿਠਾਹਣਦਾਹਕਿਚ

ਦ।”

32ਏਸਾਓਨਧਕਹਾ,“ਿਿ,ਮਮੁਨਿਾਲਾਹਾ।ਇਸਪਧਹਲਠਹਣਦ

33ਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,“ਅਿਮੁਨਾਲਸਹਿਾ।”ਅਤਉਸਨਉਸ

34ਤਦਯਾਕਬਨਏਸਾਓਨੁਗੀਅਤਦਾਲਧਦਤੀਅਤਉਸਨਿਾਿਾ-

2ਯਹਿਾਹਨਉਸਨਦੁਸਨਧਦਤਾਅਤਆਧਿਆ,“ਧਮਸੁਧਿਚਨਾ

3ਇਸਦਸਧਿਚੁਧਹ,ਮਤੁਨਾਲਹਿਾਿਾਅਤਤਨਅਸੀਸ

4ਮਤੁੀਅਸਨਅਕਾਸਦਤਾਧੁਆਿਾਿਿਿਾਿਾਿਾਅਤਤੁੀਅਸ

5ਧਕਉਧਕਅਬੁਾਹਾਮਨਮੁੀਿਲਮਨੀਅਤਮੁਹਕਮਾ,ਧਬਿੀਆ

ਇਸਹਾਕਨਉਸਨਧਕਹਾ,“ਮਸਧਚਆਸੀਧਕਮਨਉਸਲਈਮੁਨਾ ਪਿਿਾ।”

10ਅਬੀਮਲਕਨਆਧਿਆ,“ਤਸਾਡਨਾਲਇਹਕੀਕੀਤਾਹ?ਹ ਸਕਦਾਹਧਕਲਕਾਧਿਚਕਈਤੁੀਪਤਨੀਨਾਲਸਿਾਦਾ,ਅਤਤ ਸਾਡਉਤਪਾਪਧਲਆਉਦਾ।”

11ਇਸਲਈਅਬੀਮਲਕਨਆਪਣਸਾੁਲਕਾਨਹਕਮਧਦਤਾਧਕ, “ਿਕਈਿੀਇਸਆਦਮੀਿਾਇਸਦੀਪਤਨੀਨਛਹਿਾਉਸਨਮਾੁ ਦਣਾਚਾਹੀਦਾਹ।”

12ਇਸਹਾਕਨਉਸਿੁਤੀਧਿਚਬੀਿਬੀਧਿਆਅਤਉਸਸਾਲਸ ਿਣਾਪਾਪਤਕੀਤਾ:ਅਤਯਹਿਾਹਨਉਸਨਅਸੀਸਧਦਤੀ। 13ਉਹਆਦਮੀਿਡਾਹਦਾਧਿਆ,ਅਤਅਿਿਿਦਾਧਿਆ,ਅਤ ਉਦਤਕਿਿਦਾਧਿਆਿਦਤਕਉਹਬਹਤਿਡਾਨਹੀਹਧਿਆ।

19ਇਸਹਾਕਦਨਕੁਾਨਿਾਦੀਧਿਚਪਧਗਆਅਤਉਥਉਨਾਨ

20ਿੁਾੁਦਚੁਿਾਧਹਆਨਇਸਹਾਕਦਚੁਿਾਧਹਆਨਾਲਝਿੜਨ

21ਫੁਉਨਾਨਇਕਹੁਿਹਪਧਗਆਅਤਉਸਲਈਿੀਝਿੜਾ ਕੀਤਾ।ਇਸਲਈਉਸਨਉਸਦਾਨਾਮਧਸਗਨਾਹੁਧਿਆ। 22ਫੁਉਹਉਥਚਲਧਪਆਅਤਇਕਹੁਿਹਪਧਗਆ,ਪੁਇਸ ਲਈਉਨਾਧਿਚਝਿੜਾਨਹੀਹਇਆ,ਇਸਲਈਉਸਨਉਸਦਾਨਾਮ ੁਹਬਥੁਧਿਆਅਤਆਧਿਆ,ਹਣਯਹਿਾਹਨਸਾਡਲਈਿਿਾ ਧਦਤੀਹਅਤਅਸੀਇਸਿੁਤੀਧਿਚਫਲਾਿ।

23ਉਥਉਹਬਏੁਸਬਾਨਧਿਆ।

24ਉਸੁਾਤਯਹਿਾਹਨਉਸਨਦੁਸਨਧਦਤਾਅਤਧਕਹਾ,“ਮਤੁ

5ਿਦਇਸਹਾਕਆਪਣਪਤੁਏਸਾਓਨਾਲਿਲਾਕੁਧੁਹਾਸੀ,

6ਧੁਬਕਾਹਨਆਪਣਪਤੁਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,“ਦਿ,ਮਤੁਧਪਤਾ ਨਤੁਭੁਾਏਸਾਓਨਇਹਆਿਦਸਧਣਆਹ।

7ਮੁਲਈਧਸਕਾੁਦਾਮਾਸਧਲਆਅਤਸਆਦਲਾਮਾਸਪਕਾਿਮ

8ਇਸਲਈਹਣ,ਮੁਪਤੁ,ਮੁੀਿਲਮਨਧਿਿਮਤਨਹਕਮ

9ਹਣਇਿੜਧਿਚਿਾਹਅਤਉਥਮੁਲਈਦਚਿਬਕੁੀਆਦ

25ਇਸਲਈਇਸਹਾਕਨਉਥਇਕਿਿਿਦੀਬਣਾਈਅਤਯਹਿਾਹ ਦਾਨਾਮਪਕਾਧੁਆ।ਉਸਨਉਥਆਪਣਾਤਬਲਾਇਆ।ਅਤ ਇਸਹਾਕਦਨਕੁਾਨਉਥਇਕਿਹਪਧਗਆ।

26ਫੁਅਬੀਮਲਕਿੁਾੁਤਇਬੁਾਨੀਲਕਾਕਲਧਿਆ।ਅਹਜਥ

ਉਸਦਾਇਕਦਸਤਸੀਅਤਫੀਕਲਉਸਦੀਸਨਾਦਾਸਨਾਪਤੀਸੀ।

27ਇਸਹਾਕਨਉਨਾਨਆਧਿਆ,ਤਸੀਮੁਕਲਧਕਉਆਏਹ?

ਤਸੀਤਾਮਨਨਫੁਤਕੁਦਹਅਤਆਪਣਕਲਮਨਦੁਭਿਾਧਦਤਾ ਹ।

28ਉਨਾਨਆਧਿਆ,“ਅਸੀਸਚਮਚਦਧਿਆਹਧਕਯਹਿਾਹਤਹਾਡ ਨਾਲਹ।ਅਸੀਧਕਹਾ,'ਸਾਡਅਤਤਹਾਡਧਿਚਕਾੁਇਕਇਕੁਾੁਹਿ, ਸਾਡਅਤਤਹਾਡਧਿਚਕਾੁ,ਅਤਅਸੀਤਹਾਡਨਾਲਇਕ ਇਕੁਾੁਨਾਮਾਕੁੀਏ।'

29ਤਾਿਤਸਾਨਕਈਨਕਸਾਨਨਾਪਹਚਾਿਧਿਿਅਸੀਤਨਨਹੀ ਛਧਹਆਅਤਤੁਨਾਲਧਸੁਫਭਧਲਆਈਕੀਤੀਅਤਤਨਸਾਤੀਨਾਲ ਧਿਧਦਆਕੀਤਾ,ਹਣਤਯਹਿਾਹਿਲਮਬਾੁਕਹ।

30ਫੁਇਜੁਾਈਲੀਆਨਉਨਾਲਈਦਾਅਿਤਕੀਤੀਅਤਉਨਾਨ ਿਾਿਾ-ਪੀਤਾ।

31ਉਹਸਿੁਹੀਉਠਅਤਇਕਦਿਨਾਲਸਹਿਾਿੀ।ਇਸਹਾਕਨ ਉਨਾਨਧਿਦਾਕੁਧਦਤਾਅਤਉਹਸਾਤੀਨਾਲਉਸਤਚਲਿਏ।

32ਉਸਧਦਨਇਸਹਾਕਦਨਕੁਆਏਅਤਉਸਨਉਸਿਹਬਾੁ

33ਇਸਲਈਇਬੁਾਨੀਆਨਉਸਦਾਨਾਮਸਬਾਹੁਧਿਆ।ਇਸ

13ਉਸਦੀਮਾਨਉਸਨਧਕਹਾ,“ਪਤੁ,ਤੁਾਸੁਾਪਮੁਉਤਆਿ। ਧਸੁਫਮੁੀਿਲਮਨਅਤਿਾਕਉਨਾਨਮੁਕਲਲਆ।”

14ਤਾਯਾਕਬਧਿਆਅਤਉਨਾਨਧਲਆਕਆਪਣੀਮਾਕਲਲ ਆਇਆ।ਉਸਦੀਮਾਨਸਆਦੀਭਿਨਬਣਾਇਆ,ਿਉਸਦਧਪਤਾਨ ਪਸਦਸੀ।

15ਧੁਬਕਾਹਨਆਪਣਿਡਪਤੁਏਸਾਓਦਸਹਣਕਪੜ,ਿਉਸਦ ਨਾਲਿੁਧਿਚਸਨ,ਲਏਅਤਆਪਣਛਗਪਤੁਯਾਕਬਨ ਪਧਹਨਾਏ।

16ਉਸਨਬਕੁੀਆਦੀਆਿਲਾਉਸਦਹਥਾਅਤਉਸਦੀਿੁਦਨ ਦਮਲਮਲਧਹਸਉਤਪਾਧਦਤੀਆ।

17ਅਤਉਸਨਉਹਸਆਦੀਮਾਸਅਤੁਗੀਿਉਸਨਧਤਆੁਕੀਤੀ ਸੀ,ਆਪਣਪਤੁਯਾਕਬਦਹਥਧਿਚਦਧਦਤੀ।

18ਤਦਉਹਆਪਣਧਪਤਾਕਲਆਇਆਅਤਧਕਹਾ,“ਧਪਤਾਿੀ।”

23ਪੁਇਬੁਾਨੀਆਨਉਸਨਪਛਾਣਨਾਸਧਕਆ,ਧਕਉਧਕਉਸਦ ਹਥਉਸਦਭੁਾਏਸਾਓਿੁਿਿਤਿਾਲਸਨ।ਇਸਲਈਉਸਨ

24ਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,“ਕੀਤਮੁਾਪਤੁਏਸਾਓਹ?”ਅਤਉਸਨ ਆਧਿਆ,“ਹਾ।”

25ਤਾਉਸਨਆਧਿਆ,ਉਹਨਮੁਕਲਧਲਆਤਾਿਮਆਪਣ ਪਤੁਦਧਸਕਾੁਧਿਚਿਾਿਾਤਾਿਮੁਾਿੀਤਨਅਸੀਸਦਿ।ਉਹ ਉਸਦਕਲਲਧਿਆਅਤਉਸਨਿਾਿਾਅਤਉਹਉਸਦਲਈਮਿ ਧਲਆਇਆਅਤਉਸਨਪੀਤੀ।

26ਉਸਦਧਪਤਾਇਸਹਾਕਨਉਸਨਆਧਿਆ,ਮੁਪਤੁ,ਹਣਨੜ

ਆਅਤਮਨਚਮ।

27ਤਾਯਾਕਬਨਨੜਆਕਉਸਨਚਧਮਆ।ਯਾਕਬਨਉਸਦ ਕਪਧੜਆਦੀਿਸਬਸਿੀ।ਉਸਨਉਸਨਅਸੀਸਧਦਤੀਅਤਧਕਹਾ, “ਿਿ,ਮੁਪਤੁਦੀਿਸਬਉਸਿਤਦੀਿਸਬਿੁਿੀਹਧਿਸਨ ਯਹਿਾਹਨਅਸੀਸਧਦਤੀਹ।

28ਇਸਲਈਪੁਮਸੁਤਨਅਕਾਸਦੀਤਲਤ,ਿੁਤੀਦੀਧਚਕਨਾਈ

ਤ,ਅਤਭੁਪੁਅਨਾਿਅਤਦਾਿੁਸਤਦਿ।

29ਲਕਤੁੀਸਿਾਕੁਨ,ਅਤਕਮਾਤੁਅਿਝਕਣ।ਤਆਪਣ

42ਧੁਬਕਾਹਨਉਸਦਿਡਪਤੁਏਸਾਓਦੀਆਇਹਿਲਾਦਸੀਆ

30ਅਤਐਉਹਇਆਧਕਿਦਇਸਹਾਕਯਾਕਬਨਅਸੀਸਦਹਧਗਆ

31ਉਸਨਿੀਸਆਦਲਾਭਿਨਪਕਾਇਆਅਤਆਪਣਧਪਤਾਕਲ ਧਲਆਇਆ।ਉਸਨਆਪਣਧਪਤਾਨਧਕਹਾ,“ਮੁਧਪਤਾਿੀਉਠਅਤ ਆਪਣਪਤੁਦਧਸਕਾੁਦਾਮਾਸਿਾਓ,ਤਾਿਤਹਾਡਾਧਦਲਮਨ ਅਸੀਸਦਿ।”

32ਪੁਇਸਹਾਕਨਉਸਨਆਧਿਆ,“ਤਕਣਹ?”ਉਸਨਆਧਿਆ, “ਮਤੁਾਪਤੁਹਾ,ਤੁਾਪਧਹਲਠਾਪਤੁਏਸਾਓ।”

33ਇਸਹਾਕਬਹਤਹੀਕਬਧਿਆਅਤਉਸਨਧਕਹਾ,"ਕਣਹ?ਉਹ ਧਕਥਹਧਿਸਨਧਸਕਾੁਮਾੁਕਮੁਲਈਧਲਆਇਆਹ?ਮਤੁ ਆਉਣਤਪਧਹਲਾਹੀਸਭਕਝਿਾਧਲਆਹਅਤਉਸਨਅਸੀਸਧਦਤੀ ਹ?ਹਾ,ਅਤਉਹਅਸੀਸਪਾਪਤਕੁਿਾ।"

34ਿਦਏਸਾਓਨਆਪਣਧਪਤਾਦੀਆਿਲਾਸਣੀਆਤਾਉਹਬਹਤ ਹੀਕੜਤਣਨਾਲੁਇਆਅਤਆਪਣਧਪਤਾਨਧਕਹਾ,“ਧਪਤਾਿੀ, ਮਨਿੀਅਸੀਸਧਦਓ।”

35ਤਾਉਸਆਧਿਆ,ਤੁਾਭੁਾਚਲਾਕੀਨਾਲਆਇਆਅਤਤੁੀ ਅਸੀਸਲਧਿਆ।

36ਉਸਨਆਧਿਆ,ਕੀਉਸਦਾਨਾਮਯਾਕਬਨਹੀੁਧਿਆਧਿਆ?

ਧਕਉਿਉਸਨਹਣਦਿਾੁਮਨਿਿਾਧਦਤਾਹ।ਉਸਨਮੁਾਿਠਾ ਹਣਦਾਹਕਿੀਿਹਧਲਆਹ।ਅਤਹਣਮੁੀਬੁਕਤਿੀਲਲਈ

ਹ।ਉਸਨਆਧਿਆ,ਕੀਤਮੁਲਈਕਈਬੁਕਤਨਹੀੁਿਛਡੀ?

37ਇਸਹਾਕਨਏਸਾਓਨਉਤੁਧਦਤਾ,ਿਿ,ਮਉਹਨਤੁਾਮਾਲਕ

43ਇਸਲਈਹਣ,ਮੁਪਤੁ,ਮੁੀਿਲਮਨਅਤਉਠਕਹਾੁਾਨ ਨਮੁਭੁਾਲਾਬਾਨਕਲਭਿਿਾ।

44ਅਤਕਝਧਦਨਉਸਕਲੁਧਹ,ਿਦਤਕਤੁਭੁਾਦਾਿਸਾਗਲ

45ਿਦਤਕਤੁਭੁਾਦਾਿਸਾਤੁਤਨਾਗਲਿਾਿਅਤਉਹਭਲ

38ਏਸਾਓਨਆਪਣਧਪਤਾਨਧਕਹਾ,“ਹਮੁਧਪਤਾ,ਕੀਤਹਾਡਕਲ

ਧਿਚਧਕਸਨਾਲਧਿਆਹਨਾਕੁੀ।”

2ਉਠ,ਪਦਨਅੁਾਮਨਆਪਣਨਾਨਬਥਏਲਦਿੁਿਾਹਅਤਉਥ ਆਪਣਨਾਨਲਾਬਾਨਦੀਆਿੀਆਧਿਚਇਕਪਤਨੀਲਿਾ। 3ਸੁਬਸਕਤੀਮਾਨਪੁਮਸੁਤਨਅਸੀਸਦਿ,ਤਨਫਲਦਿਅਤ ਤਨਿਿਾਿ,ਤਾਿਤਬਹਤਸਾੁਲਕਾਦਾਸਿਕਬਣਸਕ।

4ਅਤਤਨਅਤਤੁਨਾਲਤੁੀਅਸਨਅਬੁਾਹਾਮਦੀਬੁਕਤਦਿ, ਤਾਿਤਉਸਿੁਤੀਦਿਾੁਸਹਿਧਿਥਤਪੁਦਸੀਹ,ਧਿਹੜੀ ਪੁਮਸੁਨਅਬੁਾਹਾਮਨਧਦਤੀਸੀ।

5ਇਸਹਾਕਨਯਾਕਬਨਧਿਦਾਕੁਧਦਤਾਅਤਉਹਪਦਨਅੁਾਮ ਧਿਚਲਾਬਾਨਕਲਚਲਾਧਿਆ।ਲਾਬਾਨਅੁਾਮੀਬਥਏਲਦਾਪਤੁ ਸੀਅਤਧੁਬਕਾਹਯਾਕਬਅਤਏਸਾਓਦੀਮਾਸੀ।

6ਿਦਏਸਾਓਨਿਧਿਆਧਕਇਸਹਾਕਨਯਾਕਬਨਅਸੀਸਧਦਤੀਹ

11ਅਤਉਹਇਕਿਾਸਥਾਤਧਿਆਅਤਸਾੁੀੁਾਤਉਥਧੁਹਾ,

12ਅਤਉਸਨਸਪਨਾਿਧਿਆਅਤਿਿਇਕਪੜੀਿੁਤੀਉਤਿੜੀ ਹਈਸੀਅਤਉਸਦੀਚਗੀਅਕਾਸਤਕਸੀ,ਅਤਿਿਪੁਮਸੁਦ ਦਤਉਸਉਤਚੜਦਅਤਉਤੁਦਸਨ।

13ਯਹਿਾਹਉਸਿੁਤੀਉਤਿਲਤਾਸੀ।ਯਹਿਾਹਨਆਧਿਆ,“ਮ ਯਹਿਾਹ,ਤੁਧਪਤਾਅਬੁਾਹਾਮਦਾਪੁਮਸੁਅਤਇਸਹਾਕਦਾ ਪੁਮਸੁਹਾ।ਮਇਹਿੁਤੀਤਨਅਤਤੁਉਤੁਾਧਿਕਾੁੀਆਨ ਦਿਾਿਾ।

14ਤੁੀਅਸਿੁਤੀਦੀਿੜਧਿਨੀਹਿਿੀ।ਤਪੁਬ,ਪਛਮ,ਉਤੁ ਅਤਦਿਣਿਲਫਲਿਾਿਿਾ।ਤੁਅਤਤੁੀਅਸਦਕਾੁਨਿੁਤੀ ਦਸਾੁਪਧੁਿਾੁਅਸੀਸਪਾਉਣਿ।

15ਅਤਿਿ,ਮਤੁਨਾਲਹਾ,ਅਤਧਿਥਧਕਤਤਿਾਿਿਾ,ਮਤੁੀ ੁਾਿੀਕੁਾਿਾ,ਅਤਤਨਇਸਦਸਧਿਚਿਾਪਸਧਲਆਿਾਿਾ;ਧਕਉਧਕ ਮਤਨਉਦਤਕਨਹੀਛਡਾਿਾਿਦਤਕਮਉਹਨਹੀਕੁਲਦਾਿਮ ਤਨਧਕਹਾਹ।

16ਤਾਯਾਕਬਆਪਣੀਨੀਦਤਿਾਿਧਪਆਅਤਆਧਿਆ,ਸਚ-ਮਚ ਯਹਿਾਹਇਸਥਾਹ,ਅਤਮਨਇਸਬਾੁਪਤਾਨਹੀਸੀ। 17ਅਤਉਹਡੁਧਿਆਅਤਧਕਹਾ,"ਇਹਧਕਨੀਧਭਆਨਕਿਿਾਹ!

ਇਹਪੁਮਸੁਦਾਿੁਹ,ਅਤਇਹਸਿੁਿਦਾਦੁਿਾਜਾਹ।"

18ਯਾਕਬਸਿੁਿਲਦੀਉਧਠਆ।ਉਸਨਉਹਪਥੁਧਲਆਧਿਸਨ ਉਸਨਆਪਣਧਸੁਹਾਧਣਆਲਈੁਧਿਆਸੀ।ਉਸਨਇਸਨਇਕ ਥਮਿਾਿਿੜਾਕੀਤਾ।ਫੁਉਸਨਉਸਪਥੁਉਤਤਲਡਧਲਆ।

19ਇਸਲਈਉਸਨਉਸਥਾਦਾਨਾਮਬਤਏਲੁਧਿਆ:ਪੁਪਧਹਲਾ ਉਸਸਧਹੁਦਾਨਾਮਲਜਸੀ।

20ਅਤਯਾਕਬਨਸਿਣਾਸਿੀਅਤਆਧਿਆ,ਿਪੁਮਸੁਮੁ ਨਾਲਹਿ,ਅਤਮੁੀਇਸਯਾਤੁਾਧਿਚੁਧਿਆਕੁ,ਅਤਮਨਿਾਣ

ਨੁਗੀਅਤਪਾਉਣਨਕਪੜਦਿ,

21ਤਾਿਮਸਾਤੀਨਾਲਆਪਣਧਪਤਾਦਿੁਿਾਪਸਆਿਾ;ਧਫੁ

ਯਹਿਾਹਮੁਾਪੁਮਸੁਹਿਿਾ।

22ਅਤਇਹਪਥੁ,ਧਿਸਨਮਥਮਿਿਿੜਾਕੀਤਾਹ,ਪੁਮਸੁਦਾ

ਿੁਹਿਿਾ।ਅਤਿਕਝਤਮਨਦਿਿਾ,ਉਸਦਾਦਸਿਿਮਤਨ ਜੁੁਧਦਆਿਾ।

ਅਧਿਆਇ29

1ਫੁਯਾਕਬਆਪਣਾਸਫੁਿਾੁੀੁਧਿਆ,ਅਤਪੁਬਦਲਕਾਦੀ ਿੁਤੀਧਿਚਪਹਚਧਿਆ।

2ਅਤਉਸਨਿਧਿਆਤਾਿਿ,ਿਤਾਧਿਚਇਕਿਹਸੀਅਤਿਿ, ਭਡਾਦਧਤਨਇਿੜਉਸਿਹਦਕਲਬਠਸਨ;ਧਕਉਧਕਉਹਉਸਿਹ ਤਇਿੜਾਨਪਾਣੀਧਪਲਾਉਦਸਨ;ਅਤਿਹਦਮਹਉਤਇਕਿਡਾ

3ਸਾੁਇਿੜਉਥਇਕਠਹਦਸਨ।ਇਸਲਈਉਹਿਹਦਮਹਤ

8ਪੁਉਨਾਨਆਧਿਆ,ਅਸੀਨਹੀਕੁਸਕਦ,ਧਿਨਾਧਚੁਸਾੁ

9ਿਦਯਾਕਬਉਨਾਨਾਲਿਲਕੁਹੀਧੁਹਾਸੀ,ੁਾਿਲਆਪਣ

10ਿਦਯਾਕਬਨਆਪਣਮਾਮਲਾਬਾਨਦੀਿੀੁਾਿਲਨਅਤ

15ਲਾਬਾਨਨਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,“ਕੀਤਨਮੁੀਸਿਾਮਫਤਕੁਨੀ

16ਲਾਬਾਨਦੀਆਦਿੀਆਸਨ।ਿਡੀਦਾਨਾਮਲਆਹਸੀਅਤ

17ਲਆਹਦੀਆਅਿਾਕਮਲਸਨ;ਪੁੁਾਿਲਸਹਣੀਅਤਸਹਣੀ ਸੀ।

18ਯਾਕਬੁਾਿਲਨਧਪਆੁਕੁਦਾਸੀਇਸਲਈਉਸਨਆਧਿਆ, “ਮਤੁੀਛਗੀਿੀੁਾਿਲਲਈਸਤਸਾਲਤੁੀਸਿਾਕੁਾਿਾ।”

19ਲਾਬਾਨਨਆਧਿਆ,“ਉਸਨਧਕਸਹੁਆਦਮੀਨਾਲਧਿਆਹ ਕੁਾਉਣਨਾਲਤਨਦਣਾਧਬਹਤੁਹ।ਮੁਨਾਲੁਧਹ।”

20ਯਾਕਬਨੁਾਿਲਲਈਸਤਸਾਲਸਿਾਕੀਤੀ;ਪੁਉਹਧਦਨ ਉਸਨਥੜਧਿਹਹੀਲਿ,ਧਕਉਧਕਉਸਦਾਧਪਆੁਉਸਲਈਸੀ। 21ਫੁਯਾਕਬਨਲਾਬਾਨਨਆਧਿਆ,“ਮੁੀਪਤਨੀਮਨਦਦਿ, ਧਕਉਧਕਮੁੀਧਜਦਿੀਪੁੀਹਿਈਹ।ਮਉਸਕਲਿਾਿਾਿਾ।”

28ਇਸਲਈਯਾਕਬਨਇਿਹੀਕੀਤਾਅਤਉਸਦਾਹਫਤਾਪੁਾਹ

29ਲਾਬਾਨਨਆਪਣੀਦਾਸੀਧਬਲਹਾਹਨਆਪਣੀਿੀੁਾਿਲਲਈ

30ਇਸਲਈਯਾਕਬੁਾਿਲਕਲਿੀਧਿਆਅਤਉਹੁਾਿਲਨ

31ਯਹਿਾਹਨਦਧਿਆਧਕਲਆਹਨਅਣਿਧਹਲੀਕੀਤੀਿਾਦੀਸੀ। ਇਸਲਈਯਹਿਾਹਨਉਸਦੀਕਿਿਲਧਦਤੀ।ਪੁੁਾਿਲਬਾਝ ੁਹੀ।

32ਲਆਹਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਉਸਨ ਉਸਦਾਨਾਮੁਊਬਨੁਧਿਆ।ਉਸਨਆਧਿਆ,“ਯਹਿਾਹਨਮੁਾ ਦਿਦਧਿਆਹ।ਹਣਮੁਾਪਤੀਮਨਧਪਆੁਕੁਿਾ।”

33ਉਹਫੁਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤ ਆਧਿਆ,ਯਹਿਾਹਨਸਧਣਆਹਧਕਮਤਛਿਾਣੀਿਾਦੀਸੀ,ਇਸ ਲਈਉਸਨਮਨਇਹਪਤੁਿੀਧਦਤਾਹਅਤਉਸਨਉਸਦਾਨਾਮ ਧਸਮਓਨੁਧਿਆ।

34ਉਹਧਫੁਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤ ਆਧਿਆ,ਹਣਇਸਿਾੁਮੁਾਪਤੀਮੁਨਾਲਧਮਲਿਾਧਕਉਧਕਮ ਉਸਲਈਧਤਨਪਤੁਪਦਾਕੀਤਹਨ,ਇਸਲਈਉਸਦਾਨਾਮਲਿੀ

35ਉਹਧਫੁਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਉਸਨ ਆਧਿਆ,“ਹਣਮਯਹਿਾਹਦੀਉਸਤਧਤਕੁਾਿੀ।”ਇਸਲਈਉਸਨ ਉਸਦਾਨਾਮਯਹਦਾਹੁਧਿਆ।ਅਤਉਸਨਬਚਪਦਾਕੁਨਛਡ

ਅਧਿਆਇ30

1ਿਦੁਾਖਲਨਿਧਿਆਧਕਉਹਯਾਕਬਨਕਈਔਲਾਦਨਹੀਿਣਦੀ, ਤਾੁਾਖਲਆਪਣੀਭਣਨਾਲਈੁਿਾਕੁਨਲਿੀਅਤਯਾਕਬਨ ਆਧਿਆ,ਮਨਿੀਔਲਾਦਦ,ਨਹੀਤਾਮਮੁਿਾਿਾਿੀ।

2ਯਾਕਬੁਾਿਲਉਤਬਹਤਕੁਿਿਾਨਹਇਆ।ਉਸਨਆਧਿਆ, “ਕੀਮਪੁਮਸੁਹਾ?ਮਤਨਿੁਭਦਾਫਲਦਣਤੁਧਕਆਹ।”

3ਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,ਿਿਮੁੀਦਾਸੀਧਬਲਹਾਹ,ਉਸਕਲਿਾਹ;

ਅਤਉਹਮੁਿਧਡਆਉਤਿਣਿੀ,ਤਾਿਮਿੀਉਸਤਬਚਿਣਾ।

4ਅਤਉਸਨਆਪਣੀਦਾਸੀਧਬਲਹਾਹਨਉਸਦੀਪਤਨੀਹਣਲਈ ਦਧਦਤਾ।ਅਤਯਾਕਬਉਸਕਲਧਿਆ।

5ਧਬਲਹਾਹਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਯਾਕਬਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮ ਧਦਤਾ।

6ੁਾਿਲਨਆਧਿਆ,“ਪੁਮਸੁਨਮੁਾਧਨਆਕੀਤਾਹ।ਉਸਨ

7ੁਾਿਲਦੀਦਾਸੀਧਬਲਹਾਹਫੁਿੁਭਿਤੀਹਿਈਅਤਯਾਕਬਤ

11ਲਆਹਨਧਕਹਾ,“ਇਕਦਲਆਧੁਹਾਹ।”ਇਸਲਈਉਸਨ

13ਲਆਹਨਆਧਿਆ,“ਮਿਸਹਾ,ਮੁੀਆਿੀਆਮਨਿਨ

19ਲਆਹਫੁਿੁਭਿਤੀਹਿਈਅਤਛਿਾਪਤੁਯਾਕਬਨਿਨਮ

22ਪੁਮਸੁਨੁਾਿਲਨਯਾਦਕੀਤਾ।ਪੁਮਸੁਨਉਸਦੀ ਪਾੁਥਨਾਸਣੀਅਤਉਸਦੀਕਿਨਿਲਧਦਤਾ।

23ਉਹਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤ ਆਧਿਆ,ਪੁਮਸੁਨਮੁੀਬਦਨਾਮੀਦੁਕੁਧਦਤੀਹ।

24ਉਸਨਉਸਦਾਨਾਮਯਸਫੁਧਿਆਅਤਆਧਿਆ,“ਯਹਿਾਹਮਨ ਇਕਹੁਪਤੁਦਿਿਾ।”

25ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦੁਾਿਲਨਯਸਫਨਿਨਮਧਦਤਾ, ਤਾਯਾਕਬਨਲਾਬਾਨਨਧਕਹਾ,ਮਨਧਿਦਾਕੁਤਾਿਮਆਪਣਿੁ ਅਤਆਪਣਦਸਨਿਾਿਾ।

26ਮਨਮੁੀਆਪਤਨੀਆਅਤਮੁਬਚਦ,ਧਿਨਾਲਈਮਤੁੀਸਿਾ

27ਲਾਬਾਨਨਉਸਨਧਕਹਾ,“ਿਕੁਤੁੀਧਕੁਪਾਦੀਨਜੁਮੁਉਤ

31ਉਸਨਪਧਛਆ,“ਮਤਨਕੀਦਿਾ?”ਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,“ਤਮਨ ਕਝਿੀਨਹੀਦਿਿਾ।ਿਤਮੁਲਈਇਹਕੁਿਾ,ਤਾਮਤੁਇਿੜ ਨਧਫੁਚਾੁਾਿਾਅਤਉਨਾਦੀੁਾਿੀਕੁਾਿਾ।

32ਅਿਮਤੁਸਾੁਇਿੜਧਿਚਲਿਾਿਾਅਤਭਡਾਧਿਚਸਾੁ

ਧਚਤਲਅਤਡਬ,ਭੁਅਤਬਕੁੀਆਧਿਚਸਾੁਧਚਤਲਅਤਡਬ ਕਢਾਿਾ।ਅਤਇਨਾਤਹੀਮੁੀਮਜਦੁੀਹਿਿੀ।

33ਇਸਤੁਾਮੁਾਿੁਮਆਉਣਿਾਲਸਮਧਿਚ,ਿਦਉਹਤਹਾਡ

ਸਾਹਮਣਮੁੀਮਜਦੁੀਲਈਆਿਿਾ,ਮੁਲਈਿਿਾਬਦਿਿਾ:

ਬਕੁੀਆਧਿਚਹੁਇਕਿਧਚਤਲੀਆਅਤਡਬੀਆਨਹੀਹਅਤ ਭਡਾਧਿਚਭੁੀਨਹੀਹ,ਉਹਮੁਨਾਲਚੁੀਕੀਤੀਿਾਿਿੀ।

34ਲਾਬਾਨਨਆਧਿਆ,“ਮਚਾਹਦਾਹਾਧਕਇਹਤੁਕਧਹਣ

ਅਨਸਾੁਹਿ।”

35ਅਤਉਸਧਦਨਉਸਨਿਾੁੀਆਅਤਡਧਬਆਿਾਲਬਕੁੀਆਅਤ ਸਾੁੀਆਿਾੁੀਦਾੁਅਤਡਬੀਆਿਾਲੀਆਬਕੁੀਆਅਤਸਾੁੀਆ ਧਿਨਾਧਿਚਕਝਧਚਗਾਸੀਅਤਭਡਾਧਿਚਸਾੁੀਆਭੁੀਆਨਕਧਢਆ ਅਤਆਪਣਪਤੁਾਦਹਥਾਧਿਚਦਧਦਤਾ।

36ਲਾਬਾਨਨਆਪਣਅਤਯਾਕਬਦਧਿਚਕਾੁਧਤਨਧਦਨਾਦਾਸਫੁ ਤਅਕੀਤਾ।ਅਤਯਾਕਬਲਾਬਾਨਦਬਾਕੀਇਿੜਾਨਚਾੁਦਾਸੀ।

37ਯਾਕਬਨਹੁੀਆਪਪਲੁ,ਹਜਲਅਤਸਫਨਗਦੀਆਗਧਹਣੀਆ

38ਅਤਉਸਨਉਹਗਧਹਣੀਆਧਿਹੜੀਆਉਸਨਭੁੀਆਸਨ,

ਉਤਪਤ

5ਅਤਉਨਾਨਆਧਿਆ,ਮਿਿਦਾਹਾਧਕਤਹਾਡਧਪਤਾਦਾਮਹਮੁ

6ਅਤਤਸੀਿਾਣਦਹਧਕਮਆਪਣੀਸਾੁੀਸਕਤੀਨਾਲਤਹਾਡਧਪਤਾ

7ਤਹਾਡਧਪਤਾਨਮਨਿਿਾਧਦਤਾਅਤਮੁੀਮਜਦੁੀਦਸਿਾੁ

8ਿਉਹਇਹਆਿ,ਿਾੁੀਦਾੁਤੁੀਮਜਦੁੀਹਣਿ,ਤਾਸਾੁਪਸ

39ਅਤਇਿੜਾਸਗੀਆਦਅਿਿੁਭਿਾੁਨਕੁਦੀਆਸਨਅਤ ਉਨਾਨਿਾੁੀਆਿਾਲ,ਧਚਤਲਅਤਡਧਬਆਿਾਲਪਸਿਨਮਧਦਤ।

40ਯਾਕਬਨਲਧਲਆਨਿਿਕੀਤਾਅਤਇਿੜਾਦਮਹਿਾੁੀਦਾੁ ਅਤਲਾਬਾਨਦਇਿੜਦਸਾੁਭੁਿਾਨਿੁਾਿਲਕੁਧਦਤ;ਅਤ

ਉਸਨਆਪਣਇਿੜਾਨਿਿੁਾੁਧਿਆਅਤਲਾਬਾਨਦਪਸਆ ਨਾਲਨਾੁਲਾਇਆ।

41ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਿੀਤਕੜਪਸਿੁਭਿਾੁਨ ਕੁਦਸਨ,ਯਾਕਬਡਡੀਆਉਨਾਦੀਆਅਿਾਦਸਾਹਮਣਨਾਲੀਆ

ਧਿਚੁਿਧਦਦਾਸੀਤਾਿਉਹਡਧਡਆਦਧਿਚਕਾੁਿੁਭਿਾੁਨਕੁ ਸਕਣ।

42ਪੁਿਦਕਮਜੁਪਸਹਦਸਨ,ਤਾਉਹਉਨਾਨਅਦੁਨਹੀ ੁਿਦਾਸੀ।ਇਸਲਈਕਮਜੁਪਸਲਾਬਾਨਦਹਦਸਨਅਤਤਕੜ

ਪਸਯਾਕਬਦ।

43ਇਉਉਹਆਦਮੀਬਹਤਿਿਧਿਆ।ਉਸਦਕਲਬਹਤਸਾੁਪਸ, ਦਾਸੀਆ,ਨਕੁ-ਚਾਕੁ,ਊਠਅਤਿਿਹਿਏ।

14ੁਾਿਲਅਤਲਆਹਨਿਿਾਬਧਦਤਾ,“ਕੀਸਾਡਧਪਤਾਦਿੁਧਿਚ

15ਕੀਅਸੀਉਸਦੀਆਨਜੁਾਧਿਚਓਪੁਨਹੀਸਮਝਿਾਦ?ਧਕਉ ਿਉਸਨਸਾਨਿਚਧਦਤਾਹ,ਅਤਸਾਡਪਸਿੀਿਾਲਏਹਨ।

16ਧਕਉਧਕਿਕਝਪੁਮਸੁਨਸਾਡਧਪਤਾਤਧਲਆਹਉਹਸਾਡਾ ਅਤਸਾਡਬਧਚਆਦਾਹ।ਹਣਿਕਝਪੁਮਸੁਨਤਨਧਕਹਾਹ, ਉਹੀਕੁ।

17ਫੁਯਾਕਬਉਧਠਆ।ਉਸਨਆਪਣਪਤੁਾਅਤਪਤਨੀਆਨ

18ਇਸਲਈਉਹਆਪਣਸਾੁਪਸ,ਅਤਆਪਣੀਸਾੁੀਿਾਇਦਾਦ ਿਉਸਨਪਾਪਤਕੀਤੀਸੀ,ਅੁਥਾਤਪਦਨਅੁਾਮਧਿਚਕਮਾਈਕੀਤ

19ਲਾਬਾਨਆਪਣੀਆਭਡਾਦੀਉਨਕਤੁਨਧਿਆਹਇਆਸੀ।

1ਅਤਉਸਨਲਾਬਾਨਦਪਤੁਾਦੀਆਿਲਾਸਣੀਆਿਕਧਹਦਸਨ,

ਉਤਪਤ

25ਫੁਲਾਬਾਨਯਾਕਬਨਿਾਧਮਧਲਆ।ਯਾਕਬਨਆਪਣਾਤਬ ਪਹਾੜਉਤਲਾਇਆਸੀ।ਲਾਬਾਨਨਆਪਣਭੁਾਿਾਨਾਲ ਧਿਲਆਦਦਪਹਾੜਉਤਡੁਾਲਾਇਆ।

26ਲਾਬਾਨਨਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,“ਤਕੀਕੀਤਾਹ?ਤਮਨਬਖਬੁ ਚੁੀਕੁਕਲਧਿਆਹ?ਤਮੁੀਆਿੀਆਨਤਲਿਾੁਨਾਲਕਦੀਆ ਿਾਿਲਧਿਆਹ।”

27ਤਧਕਉਲਕ-ਧਛਪਕਭਿਧਿਆਅਤਮੁਕਲਚੁੀਧਕਉਭਿ ਧਿਆ?ਤਮਨਦਧਸਆਨਹੀਤਾਮਤਨਿਸੀ,ਿੀਤ,ਡਫਅਤ ਬੁਬਤਨਾਲਧਿਧਦਆਕੁਦਾ?

28ਅਤਤਮਨਆਪਣਪਤੁਾਿੀਆਨਚਮਣਿੀਨਹੀਧਦਤਾ?ਹਣ ਤਮੁਿਤਾਕੀਤੀਹਇਹਕੁਕ।

29ਮੁਹਥਧਿਚਤਨਨਕਸਾਨਪਹਚਾਉਣਦੀਤਾਕਤਹ।ਪੁਤੁ ਧਪਤਾਦਪੁਮਸੁਨਕਲੁਾਤਮਨਆਧਿਆ,ਖਬੁਦਾੁੁਧਹਅਤ ਯਾਕਬਨਭਲਾਿਾਬੁਾਨਾਬਲ।

30ਹਣ,ਭਾਿਤਨਿਾਣਾਹੀਪਦਾਧਕਉਧਕਤਆਪਣਧਪਤਾਦਿੁਨ ਬਹਤਲਚਦਾਸੀ,ਪੁਤਮੁਦਿਤਧਕਉਚੁਾਲਏ?

31ਯਾਕਬਨਲਾਬਾਨਨਉਤੁਧਦਤਾ,“ਮਡੁਧਿਆਸੀ।ਮਸਧਚਆ ਸੀਧਕਸਾਇਦਤਆਪਣੀਆਿੀਆਨਮਥਜਬੁਦਸਤੀਿਹਲਿਿਾ।”

32ਧਿਸਧਕਸਕਲਤਨਆਪਣਦਿਤਧਮਲਣ,ਉਸਨਿੀਉਦਾਨਾ ੁਧਹਣਦਣਾ।ਸਾਡਭੁਾਿਾਦਸਾਹਮਣਪਤਾਕੁਧਕਤੁਾਮੁਕਲ ਕੀਹ,ਅਤਉਹਆਪਣਕਲਲਿਾ।ਧਕਉਧਕਯਾਕਬਨਪਤਾਨਹੀ ਸੀਧਕੁਾਿਲਨਉਨਾਨਚੁੀਕੀਤਾਹ।

33ਲਾਬਾਨਯਾਕਬਦਤਬਧਿਚਧਿਆ,ਅਤਲਆਹਦਤਬਧਿਚ,

ਇਸਲਈਉਹਲਆਹਦਤਬਤਬਾਹੁਧਨਕਧਲਆਅਤੁਾਿਲਦ ਤਬਧਿਚਧਿਆ।

34ੁਾਿਲਨਮੁਤੀਆਨਲਕਊਠਦਸਮਾਨਧਿਚੁਿਧਦਤਾਸੀ ਅਤਉਨਾਉਤਬਠਿਈਸੀ।ਲਾਬਾਨਨਸਾੁਤਬਦੀਭਾਲਕੀਤੀ ਪੁਉਹਨਾਲਭ।

35ਅਤਉਸਨਆਪਣਧਪਤਾਨਆਧਿਆ,ਮੁਸਆਮੀ,ਇਹਿਲ ਤਹਾਨਨੁਾਜਨਾਕੁਧਕਮਤਹਾਡਸਾਹਮਣਨਹੀਉਠਸਕਦੀ, ਧਕਉਧਕਮੁਉਤਔੁਤਾਦੀੁੀਤਹ।ਅਤਉਸਨਭਾਲਕੀਤੀਪੁ ਮੁਤੀਆਨਾਲਭੀਆ।

36ਤਾਯਾਕਬਬਹਤਿਸਹਇਆਅਤਲਾਬਾਨਨਾਲਧਝੜਧਕਆ। ਯਾਕਬਨਲਾਬਾਨਨਉਤੁਦਕਆਧਿਆ,ਮੁਾਕੀਅਪੁਾਿਹ? ਮੁਾਕੀਪਾਪਹਿਤਐਨਾਜੁਨਾਲਮੁਾਧਪਛਾਕੀਤਾਹ?

37ਿਦਤਮੁਾਸਾੁਾਸਮਾਨਲਭਧਲਆਹ,ਤਾਤਨਆਪਣਿੁਦ ਸਾੁਸਮਾਨਧਿਚਕੀਧਮਧਲਆ?ਉਹਸਭਕਝਇਥਮੁਭੁਾਿਾਅਤ

ਆਪਣਭੁਾਿਾਦਸਾਹਮਣੁਿਦਤਾਿਉਹਸਾਡਦਿਾਦਾਧਨਆ ਕੁਸਕਣ।

38ਮਿੀਹਸਾਲਤੁਸਿਧੁਹਾਹਾ,ਤੁੀਆਭਡਾਅਤਬਕੁੀਆਦ

44ਇਸਲਈਹਣਤਆ,ਮਅਤਤਇਕਨਮਬਨੀਏ;ਅਤਇਹਮੁ ਅਤਤੁਧਿਚਕਾੁਿਿਾਹੀਹਿ।

45ਤਾਯਾਕਬਨਇਕਪਥੁਲਕਥਮਿਿਿੜਾਕੀਤਾ।

46ਅਤਯਾਕਬਨਆਪਣਭੁਾਿਾਨਆਧਿਆ,ਪਥੁਇਕਠਕੁ, ਤਾਉਨਾਨਪਥੁਲਕਇਕਢੁਲਾਧਦਤਾਅਤਉਨਾਨਉਥਢੁ

47ਲਾਬਾਨਨਇਸਦਾਨਾਮਯਿੁਸਾਹਦਥਾੁਧਿਆ:ਪੁਯਾਕਬਨ ਇਸਦਾਨਾਮਿਲਦੁਧਿਆ।

48ਲਾਬਾਨਨਆਧਿਆ,“ਅਿਇਹਢੁਮੁਅਤਤੁਧਿਚਿਿਾਹ

49ਅਤਧਮਸਪਾਹਿੀ;ਧਕਉਧਕਉਸਨਆਧਿਆ,"ਯਹਿਾਹਮੁਅਤ

50ਿਤਮੁੀਆਿੀਆਨਦਿਦਿਿਾ,ਿਾਮੁੀਆਿੀਆਤਧਬਨਾ

54ਫੁਯਾਕਬਨਪਹਾੜਤਬਲੀਚੜਾਈਅਤਆਪਣਭੁਾਿਾਨ ੁਗੀਿਾਣਲਈਬਲਾਇਆ।ਉਨਾਨੁਗੀਿਾਿੀਅਤਸਾੁੀੁਾਤ ਪਹਾੜਤਹੀੁਹ।

55ਸਿੁ-ਸਿੁਲਾਬਾਨਉਧਠਆ,ਆਪਣਪਤੁਾਅਤਿੀਆਨ ਚਧਮਆਅਤਉਨਾਨਅਸੀਸਧਦਤੀ।ਫੁਲਾਬਾਨਤੁਧਪਆਅਤ ਆਪਣਿੁਿਾਪਸਚਲਾਧਿਆ।

1ਯਾਕਬਆਪਣੁਾਹਪਧਿਆ,ਅਤਪੁਮਸੁਦਦਤਉਸਨਧਮਲ।

3ਯਾਕਬਨਆਪਣਭੁਾਏਸਾਓਕਲਸਈੁਦੀਿੁਤੀਉਤ,ਅਦਮ

7ਯਾਕਬਬਹਤਡੁਧਿਆਅਤਿਬੁਾਧਿਆ।ਉਸਨਆਪਣਨਾਲ

26ਤਾਉਸਨਧਕਹਾ,“ਮਨਿਾਣਦ,ਧਦਨਚੜਧਿਆਹ।”ਅਤਉਸ

27ਅਤਉਸਨਉਹਨਪਧਛਆ,ਤੁਾਕੀਨਾਮਹ?ਅਤਉਸਨਧਕਹਾ,

28ਤਾਉਸਨਆਧਿਆ,ਤੁਾਨਾਮਹਣਤਯਾਕਬਨਹੀਸਿ

10ਮਉਨਾਸਾੁੀਆਦਯਾਿਾਅਤਸਾੁੀਸਧਚਆਈਦਿਤਆਪਣ ਦਾਸਉਤਕੀਤੀਹ,ਇਕਤਛਿੀਯਿਨਹੀਹਾ;ਧਕਉਧਕਮਆਪਣੀ ਲਾਠੀਨਾਲਇਸਯੁਦਨਪਾੁਲਧਿਆਸੀ;ਅਤਹਣਮਦਗਲੀਆ

ਬਣਧਿਆਹਾ।

11ਮਤੁਅਿਬਨਤੀਕੁਦਾਹਾਧਕਤਮਨਮੁਭੁਾਦਹਥ, ਏਸਾਓਦਹਥਛਡਾਲਿੀ,ਧਕਉਿਮਉਸਤਡੁਦਾਹਾ,ਧਕਤਉਹਆ ਕਮਨਅਤਮਾਨਬਧਚਆਸਮਤਨਾਮਾੁਦਿ।

12ਤਆਧਿਆਸੀ,'ਮਜੁੁਤੁਾਭਲਾਕੁਾਿਾਅਤਤੁੀਸਤਾਨਨ

ਸਮਦੁਦੀੁਤਿਾਿਿਿਾਿਾਿਾ,ਧਿਹੜੀਬਹਤਾਤਦਕਾੁਨਧਿਣੀ ਨਹੀਿਾਸਕਦੀ।'

13ਇਸਲਈਯਾਕਬਉਸੁਾਤਉਥਹੀਧੁਹਾ;ਅਤਉਸਨਆਪਣ ਕਲਿਕਝਸੀਉਸਧਿਚਆਪਣਭੁਾਏਸਾਓਲਈਸਿਾਤਿਿ

14ਦਸਬਕੁੀਆ,ਿੀਹਬਕੁ,ਦਸਭਡਾ,ਅਤਿੀਹਮਢ, 15ਤੀਹਦਿਦਣਿਾਲੀਆਊਠੀਆਉਨਾਦਬਧਚਆਸਮਤ,ਚਾਲੀ ਿਾਈਆ,ਦਸਸਾਨ,ਿੀਹਿਿੀਆਅਤਦਸਿਛ।

16ਅਤਉਸਨਉਨਾਨਆਪਣਨਕੁਾਦਹਥਧਿਚਦਧਦਤਾ,ਹੁਕ ਇਿੜਿਿ-ਿਿਹਧਿਆ;ਅਤਆਪਣਨਕੁਾਨਧਕਹਾ,ਮੁਅਿਅਿਪਾੁਲਿਿਾਓਅਤਇਕਇਿੜਅਤਇਕਇਿੜਦਧਿਚਕਾੁ ਥਾੁਿ।

17ਅਤਉਸਨਸਭਤਪਧਹਲਨਹਕਮਧਦਤਾਧਕਿਦਮੁਾਭੁਾ ਏਸਾਓਤਨਧਮਲਅਤਤਨਪਛ,ਤਧਕਸਦਾਹ?ਅਤਤਧਕਥਿਾਦਾਹ?

ਅਤਇਹਤੁਅਿਧਕਸਦਹਨ?

18ਤਾਤਆਿੀ,ਇਹਤੁਦਾਸਯਾਕਬਦਹਨ;ਇਹਮੁਸਆਮੀ ਏਸਾਓਲਈਇਕਸਿਾਤਭਿੀਿਈਹ:ਅਤਿਿ,ਉਹਿੀਸਾਡਧਪਛ ਹ।

19ਅਤਉਸਨਦਿ,ਤੀਿਅਤਸਾੁਝਡਾਦਧਪਛਿਾਣਿਾਧਲਆਨ ਇਹੀਹਕਮਧਦਤਾਧਕਿਦਤਸੀਏਸਾਓਨਧਮਲਤਾਤਸੀਇਸਤੁਾਹੀ ਿਲਕੁਨੀ।

20ਅਤਇਹਿੀਕਧਹਣਾਧਕਿਿ,ਤਹਾਡਾਦਾਸਯਾਕਬਸਾਡਧਪਛਹ। ਧਕਉਧਕਉਸਨਆਧਿਆਸੀਧਕਮਆਪਣਅਿ-ਅਿਿਾਣਿਾਲ

29ਯਾਕਬਨਉਸਨਪਧਛਆ,“ਧਕੁਪਾਕੁਕਮਨਆਪਣਾਨਾਮ ਦਸ।”ਉਸਨਧਕਹਾ,“ਤਮੁਾਨਾਮਧਕਉਪਛਦਾਹ?”ਅਤਉਸਨ

30ਯਾਕਬਨਉਸਥਾਦਾਨਾਮਪਨੀਏਲੁਧਿਆ।ਉਸਨਧਕਹਾ,“ਮ ਪੁਮਸੁਨਆਹਮ-ਸਾਹਮਣਿਧਿਆਹ,ਅਤਮੁੀਿਾਨਬਚਿਈ

31ਿਦਉਹਪਨਏਲਤਪਾੁਲਿਧੁਹਾਸੀਤਾਸੁਿਚੜਆਇਆ

32ਇਸਲਈਇਸੁਾਏਲਦਲਕਅਿਤਕਪਗਦਸਿੜਹਏਧਹਸ

23ਇਸਲਈਯਾਕਬਨਉਨਾਨਫੜਧਲਆਅਤਉਨਾਨਨਦੀਪਾੁ

3ਇਸਲਈਯਾਕਬਉਨਾਦਅਿ-ਅਿਲਧਿਆਅਤਸਤਿਾੁ

ਪਹਧਚਆ।

4ਏਸਾਓਉਸਨਧਮਲਣਲਈਭਧਿਆਅਤਉਸਨਿਫੀਪਾਲਈ, ਉਸਦਿਲਲਿਧਪਆਅਤਉਸਨਚਧਮਆ,ਅਤਉਹੁਪਏ।

5ਤਦਉਸਨਆਪਣੀਆਅਿਾਚਕਕਔੁਤਾਅਤਬਧਚਆਨ ਿਧਿਆਅਤਪਧਛਆ,“ਤੁਨਾਲਇਹਕਣਹਨ?”ਉਸਨਧਕਹਾ, “ਇਹਬਚਧਿਹੜਪੁਮਸੁਨਤੁਸਿਕਨਧਦਤਹਨ।”

6ਤਦਦਾਸੀਆਅਤਉਨਾਦਬਚਨੜਆਏਅਤਮਥਾਗਧਕਆ। 7ਤਾਲਆਹਅਤਉਸਦਬਚਿੀਨੜਆਏਅਤਆਪਣਆਪਨ

8ਉਸਨਪਧਛਆ,“ਇਸਸਾੁਝਡਤਿਮਨਧਮਧਲਆ,ਤੁਾਕੀਭਾਿ

ਉਤਪਤ

12ਫੁਉਸਨਆਧਿਆ,“ਚਲ,ਅਸੀਆਪਣਾਸਫੁਸੁਕੁੀਏ।ਮ

ਤੁਅਿ-ਅਿਚਲਾਿਾ।”

13ਉਸਨਉਸਨਧਕਹਾ,ਮੁਾਸਆਮੀਿਾਣਦਾਹਧਕਬਚਬਹਤਛਗ ਹਨ,ਅਤਮੁਨਾਲਮੁਇਿੜਅਤਿਿਹਨਧਿਨਾਦਬਚਹਨ: ਅਤਿਆਦਮੀਇਕਧਦਨਉਨਾਨਬਹਤਧਜਆਦਾਚਲਾਿ,ਤਾਸਾੁਾ

ਇਿੜਮੁਿਾਿਿਾ।

14ਮੁਸਆਮੀ,ਧਕੁਪਾਕੁਕਆਪਣਸਿਕਦਅਿ-ਅਿਲਿ ਿਾਓ।ਮਹਲੀ-ਹਲੀਅਿਿਿਾਿਾ,ਧਿਿਪਸਮੁਅਿ-ਅਿਚਲਦ

ਹਨਅਤਬਚਿੀਸਧਹਸਕਦਹਨ,ਿਦਤਕਮਆਪਣਸਆਮੀਕਲ

ਸਈੁਧਿਚਨਾਪਹਚਿਾਿਾ।

15ਏਸਾਓਨਆਧਿਆ,“ਹਣਮਆਪਣਨਾਲਦਕਝਲਕਾਨਤੁ ਕਲਛਡਦਾਹਾ।”ਉਸਨਆਧਿਆ,“ਇਸਦੀਕੀਲੜਹ?ਮੁਸਆਮੀ

ਦੀਧਕੁਪਾਮੁਉਤਹਿ।”

16ਇਸਲਈਏਸਾਓਉਸਧਦਨਸਈੁਨਆਪਣੁਾਹਤਿਾਪਸ ਆਇਆ।

17ਯਾਕਬਸਕਥਚਲਾਧਿਆ।ਉਸਨਆਪਣਲਈਇਕਿੁ

ਬਣਾਇਆਅਤਆਪਣਪਸਆਲਈਛਪੁਬਣਾਏ।ਇਸਲਈਉਸ ਥਾਦਾਨਾਮਸਕਥਪਧਿਆ।

18ਅਤਯਾਕਬਪਦਨਅੁਾਮਤਆਉਧਦਆਕਨਾਨਦਸਦਸਕਮਦ

19ਅਤਉਸਨਸਕਮਦਧਪਤਾਹਮੁਦਪਤੁਾਤਸਚਾਦੀਦ ਧਸਧਕਆਨਾਲਇਕਿਤਦਾਇਕਗਕੜਾਿੁੀਧਦਆ,ਧਿਥਉਸਨ ਆਪਣਾਤਬਲਿਾਇਆਸੀ।

20ਅਤਉਸਨਉਥਇਕਿਿਿਦੀਬਣਾਈਅਤਉਸਦਾਨਾਮ

ਏਲਲਹ-ਇਸੁਾਏਲੁਧਿਆ।

ਅਧਿਆਇ34

1ਇਕਧਦਨਲਆਹਦੀਿੀਦੀਨਾਹ,ਧਿਸਨਉਹਯਾਕਬਤਿਨਮ ਧਦਦੀਸੀ,ਉਸਦਸਦੀਆਿੀਆਨਧਮਲਣਲਈਬਾਹੁਿਈ।

2ਿਦਹਮੁਧਹਿੀਦਪਤੁਸਕਮਨ,ਉਸਦਸਦੁਾਿਕਮਾੁ,ਨ ਦਧਿਆ,ਤਾਉਸਨਉਸਨਲਧਲਆਅਤਉਸਦਨਾਲਸਭਿਕੀਤਾ

ਅਤਉਸਨਧਭਸਗਕੁਧਦਤਾ।

3ਅਤਉਸਦਾਮਨਯਾਕਬਦੀਿੀਦੀਨਾਹਨਾਲਲਿਧਿਆ,ਅਤ ਉਹਉਸਕੜੀਨਧਪਆੁਕੁਦਾਸੀ,ਅਤਉਸਕੜੀਨਾਲਧਪਆੁ ਨਾਲਬਧਲਆ।

4ਸਕਮਨਆਪਣਧਪਤਾਹਮੁਨਆਧਿਆ,“ਇਸਕੜੀਨਮੁਨਾਲ ਧਿਆਹਕੁਿਾਧਦਓ।”

5ਅਤਯਾਕਬਨਸਧਣਆਧਕਉਸਨਆਪਣੀਿੀਦੀਨਾਹਨਧਭਸਗ ਕੀਤਾਹ।ਉਸਸਮਉਸਦਪਤੁਉਸਦਪਸਆਨਾਲਿਤਾਧਿਚਸਨ। ਅਤਯਾਕਬਉਨਾਦਆਉਣਤਕਚਪਧੁਹਾ।

6ਅਤਸਕਮਦਾਧਪਤਾਹਮੁਯਾਕਬਨਾਲਿਲਕੁਨਲਈਉਸ

14ਉਨਾਨਉਨਾਨਧਕਹਾ,“ਅਸੀਇਹਨਹੀਕੁਸਕਦਧਕਆਪਣੀ

22ਧਸੁਫਇਸਿਲਧਿਚਉਹਆਦਮੀਸਾਡਨਾਲੁਧਹਣਅਤਇਕ

23ਕੀਉਨਾਦਪਸ,ਉਨਾਦਾਮਾਲਅਤਉਨਾਦਸਾੁਿਾਨਿੁਸਾਡ ਨਹੀਹਣਿ?ਸਾਨਉਨਾਨਾਲਸਧਹਮਤਹਣਾਚਾਹੀਦਾਹ,ਅਤਉਹ

24ਅਤਹਮੁਅਤਉਸਦਪਤੁਸਕਮਦੀਿਲਉਨਾਸਾਧੁਆਨ

30ਯਾਕਬਨਧਸਮਓਨਅਤਲਿੀਨਆਧਿਆ,ਤਸੀਮਨਇਸਲਈ

31ਉਨਾਨਧਕਹਾ,"ਕੀਉਹਸਾਡੀਭਣਨਾਲਇਕਕਿੁੀਿੁਿਾ ਿੁਤਾਓਕੁ?"

ਅਧਿਆਇ35

1ਪੁਮਸੁਨਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,ਉਠ,ਬਤਏਲਨਿਾਅਤਉਥ ੁਧਹਅਤਉਥਪੁਮਸੁਲਈਇਕਿਿਿਦੀਬਣਾ,ਧਿਸਨਤਨਉਸ ਸਮਦੁਸਨਧਦਤਾਸੀਿਦਤਆਪਣਭੁਾਏਸਾਓਤਭਧਿਆਸੀ।

2ਫੁਯਾਕਬਨਆਪਣਿੁਾਣਅਤਆਪਣਨਾਲਦਸਾੁਲਕਾਨ ਧਕਹਾ,“ਤਸੀਆਪਣਧਿਚਕਾੁਲਪੁਾਏਦਿਧਤਆਨਸਗਧਦਓ।ਤਸੀ ਸਿਹਿਾਓਅਤਆਪਣਕਪੜਬਦਲ।

3ਆਓ,ਅਸੀਉਠੀਏਅਤਬਤਏਲਨਚਲੀਏ;ਅਤਮਉਥਪੁਮਸੁ ਲਈਇਕਿਿਿਦੀਬਣਾਿਾਿਾ,ਧਿਸਨਮੁੀਧਬਪਤਾਦਧਦਨਮਨ ਉਤੁਧਦਤਾ,ਅਤਧਿਸੁਾਹਧਿਚਮਚਧਲਆਸੀ,ਮੁਨਾਲਸੀ।

4ਤਦਉਨਾਨਸਾੁਪੁਾਏਦਿਤਧਿਹੜਉਨਾਦਹਥਾਧਿਚਸਨਅਤ ਆਪਣਕਨਾਧਿਚਿਾਲੀਆਿਾਲੀਆਯਾਕਬਨਦਧਦਤੀਆ;ਅਤ ਯਾਕਬਨਉਨਾਨਸਕਮਦਨੜਬਲਤਦੁਿਹਠਲਕਾਧਦਤਾ।

5ਅਤਓਹਤੁਪਏਅਤਉਨਾਦਆਲ-ਦਆਲਦਨਿੁਾਉਤ ਪੁਮਸੁਦਾਭਛਾਧਿਆ,ਇਸਲਈਉਨਾਨਯਾਕਬਦਪਤੁਾਦਾ ਧਪਛਾਨਾਕੀਤਾ।

6ਇਸਲਈਯਾਕਬਅਤਉਸਦਨਾਲਦਸਾੁਲਕਲਜਧਿਚਆਏ। ਇਹਕਨਾਨਦਸਧਿਚਹ।(ਬਤਏਲ)ਕਨਾਨਦਾਇਕਸਧਹੁਹ।

7ਇਸਲਈਉਸਨਉਥਇਕਿਿਿਦੀਬਣਾਈਅਤਉਸਥਾਦਾ ਨਾਮਏਲ-ਬਤਏਲੁਧਿਆਧਕਉਧਕਉਥਹੀਪੁਮਸੁਨਉਸਨ ਦੁਸਨਧਦਤਾਸੀ,ਿਦਉਹਆਪਣਭੁਾਦਅਿਭਿਧੁਹਾਸੀ।

8ਪੁਧੁਬਕਾਹਦੀਦਾਈਦਬੁਾਹਮੁਿਈ,ਅਤਉਸਨਬਤਏਲਦ ਹਠਾਇਕਬਲਤਦੁਿਹਠਦਫਨਾਇਆਧਿਆ:ਅਤਉਸਦਾਨਾਮ ਅਲਨਬਾਕਥੁਧਿਆਧਿਆ।

9ਅਤਿਦਯਾਕਬਪਦਨਅੁਾਮਤਆਇਆਤਾਪੁਮਸੁਨਯਾਕਬ ਨਧਫੁਦੁਸਨਧਦਤਾਅਤਉਸਨਅਸੀਸਧਦਤੀ।

10ਪੁਮਸੁਨਉਸਨਆਧਿਆ,“ਤੁਾਨਾਮਯਾਕਬਹ।ਤੁਾਨਾਮ ਅਿਤਯਾਕਬਨਹੀਪਕਾਧੁਆਿਾਿਿਾ,ਸਿਤੁਾਨਾਮਇਸੁਾਏਲ ਹਿਿਾ।”ਇਸਲਈਉਸਨਉਸਦਾਨਾਮਇਸੁਾਏਲੁਧਿਆ।

11ਪੁਮਸੁਨਉਸਨਆਧਿਆ,ਮਸੁਬਸਕਤੀਮਾਨਪੁਮਸੁਹਾ। ਤਫਲਦਾਈਅਤਿਿਦਾੁਧਹ।ਇਕਕਮਸਿਕਮਾਦਾਇਕਸਮਹ ਤੁੀਔਲਾਦਧਿਚਹਿਿਾ,ਅਤੁਾਿਤੁੀਿਸਧਿਚਧਨਕਲਣਿ।

19ੁਾਿਲਮੁਿਈਅਤਉਸਨਇਫੁਾਥ(ਬਤਲਹਮ)ਦੁਸਤਧਿਚ

20ਯਾਕਬਨਉਸਦੀਕਬੁਉਤਇਕਥਮਿੜਾਕੀਤਾ।ਉਹਅਿਤਕ ੁਾਿਲਦੀਕਬੁਦਾਥਮਹ।

21ਫੁਇਸੁਾਏਲਤੁਧਪਆਅਤਆਪਣਾਤਬਏਦੁਦਬੁਿਦ

22ਅਤਐਉਹਇਆਧਕਿਦਇਸੁਾਏਲਉਸਦਸਧਿਚਿਸਦਾਸੀ

ਅਤਇਸੁਾਏਲਨਇਹਸਧਣਆ।ਯਾਕਬਦਪਤੁਬਾੁਾਸਨ।

24ੁਾਿਲਦਪਤੁਯਸਫਅਤਧਬਨਯਾਮੀਨਸਨ।

25ਅਤੁਾਿਲਦੀਦਾਸੀਧਬਲਹਾਹਦਪਤੁ:ਦਾਨਅਤਨਫਤਾਲੀ

26ਅਤਲਆਹਦੀਦਾਸੀਧਜਲਪਾਹਦਪਤੁਿਾਦਅਤਆਸੁ

27ਯਾਕਬਆਪਣਧਪਤਾਇਸਹਾਕਕਲਮਮੁਧਿਚ,ਅੁਬਾਸਧਹੁ

28ਇਸਹਾਕਦੀਉਮੁਇਕਸਅਸੀਸਾਲਸੀ।

29ਇਸਹਾਕਪਾਣਧਤਆਿਕਮੁਧਿਆ,ਅਤਬਢਾਅਤਭੁਪੁ

ਏਸਾਓਅਤਯਾਕਬਨਉਸਨਦਫਨਾਧਦਤਾ।

1ਇਹਏਸਾਓ,ਧਿਸਨਅਦਮਿੀਧਕਹਾਿਾਦਾਹ,ਦੀਿਸਾਿਲੀਹ। 2ਏਸਾਓਨਕਨਾਨਦੀਆਿੀਆਧਿਚਧਹਤੀਏਲਨਦੀਿੀਆਦਾਹਨ ਧਿਆਹਧਲਆਅਤਧਸਬਓਨਧਹਿੀਦੀਦਹਤੀਅਨਾਹਦੀਿੀ ਆਹਾਲੀਬਾਮਾਹਨਧਿਆਹਧਲਆ।

3ਅਤਬਾਸਮਥਇਸਮਾਏਲਦੀਿੀ,ਨਬਾਯਥਦੀਭਣ।

4ਅਤਆਦਾਹਨਏਸਾਓਅਲੀਫਾਜਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਅਤਬਾਸਮਥ

5ਅਤਆਹਾਲੀਬਾਮਾਹਨਯਊਸ,ਯਾਲਾਮਅਤਕੁਹਨਿਨਮ

9ਇਹਏਸਾਓਦੀਿਸਾਿਲੀਹ,ਿਧਕਸਈੁਪਹਾੜਧਿਚਅਦਮੀਆ

10ਏਸਾਓਦਪਤੁਾਦਨਾਮਇਹਹਨ:ਏਸਾਓਦੀਪਤਨੀਆਦਾਹਦਾ ਪਤੁਅਲੀਫਾਜ,ਏਸਾਓਦੀਪਤਨੀਬਾਸਮਥਦਾਪਤੁੁਊਏਲ।

11ਅਲੀਫਾਜਦਪਤੁਤਮਾਨ,ਓਮਾੁ,ਸਫ,ਿਾਤਾਮਅਤਕਨਜ ਸਨ।

12ਧਤਮਨਾਏਸਾਓਦਪਤੁਅਲੀਫਾਜਦੀਦਾਸੀਸੀ;ਅਤਉਸਨ ਅਲੀਫਾਜਲਈਅਮਾਲਕਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਇਹਏਸਾਓਦੀਪਤਨੀ ਆਦਾਹਦਪਤੁਸਨ।

13ੁਊਏਲਦਪਤੁਇਹਸਨ:ਨਹਥ,ਜੁਹ,ਸਮਾਹਅਤਧਮਜਾਹ। ਇਹਏਸਾਓਦੀਪਤਨੀਬਾਸਮਥਦਪਤੁਸਨ।

14ਇਹਆਹਾਲੀਬਾਮਾਹਦਪਤੁਸਨ,ਧਿਹੜੀਅਨਾਹਦੀਿੀਸੀ

ਅਤਧਸਬਓਨਦੀਪਤੀਸੀ।ਅਨਾਹਨਏਸਾਓਲਈਯਊਸ,ਯਅਲਾਮ ਅਤਕੁਹਨਿਨਮਧਦਤਾ।

15ਏਸਾਓਦਪਤੁਾਦਸੁਦਾੁਇਹਸਨ:ਏਸਾਓਦਪਧਹਲਠਪਤੁ ਅਲੀਫਾਜਦਪਤੁ:ਸੁਦਾੁਤਮਾਨ,ਸੁਦਾੁਓਮਾੁ,ਸੁਦਾੁਸਫ,

ਸੁਦਾੁਕਨਜ,

16ਕੁਹਦਾਸੁਦਾੁ,ਿਾਤਾਮਦਾਸੁਦਾੁਅਤਅਮਾਲਕਦਾ ਸੁਦਾੁ।ਇਹਅਲੀਫਾਜਤਅਦਮਦਸਧਿਚਪਦਾਹਏਸੁਦਾੁ ਸਨ।ਇਹਆਦਾਹਦਪਤੁਸਨ।

17ਅਤਇਹਏਸਾਓਦਪਤੁੁਊਏਲਦਪਤੁਸਨ:ਸੁਦਾੁਨਹਥ, ਸੁਦਾੁਜੁਹ,ਸੁਦਾੁਸਮਾਹ,ਸੁਦਾੁਧਮਜਾਹ।ਇਹਉਹਸੁਦਾੁ ਸਨਧਿਹੜਅਦਮਦਸਧਿਚੁਊਏਲਤਪਦਾਹਏਸਨ।ਇਹਏਸਾਓ ਦੀਪਤਨੀਬਾਸਮਥਦਪਤੁਸਨ।

18ਅਤਇਹਏਸਾਓਦੀਪਤਨੀਆਹਾਲੀਬਾਮਾਹਦਪਤੁਸਨ: ਸੁਦਾੁਯਊਸ,ਸੁਦਾੁਯਅਲਾਮ,ਸੁਦਾੁਕੁਹ।ਇਹਉਹ ਸੁਦਾੁਸਨਿਏਸਾਓਦੀਪਤਨੀਅਨਾਹਦੀਿੀਆਹਾਲੀਬਾਮਾਹਤ

ਪਦਾਹਏਸਨ।

19ਇਹਏਸਾਓਅੁਥਾਤਅਦਮਦਪਤੁਸਨਅਤਇਹਉਨਾਦ

ਸੁਦਾੁਸਨ।

20ਇਹਸਈੁਹੁੀਦਪਤੁਹਨਿਉਸਦਸਧਿਚਿਸਦਸਨ: ਲਗਾਨ,ਸਬਾਲ,ਧਸਬਓਨ,ਅਨਾਹ,

21ਅਤਦੀਸਨ,ਏਸੁਅਤਦੀਸਾਨ।ਇਹਹੁੀਲਕਾਦਸੁਦਾੁਸਨ, ਸਈੁਦਪਤੁਅਦਮਦੀਿੁਤੀਧਿਚ।

22ਲਗਾਨਦਪਤੁਹੁੀਅਤਹਮਾਮਸਨ;ਅਤਧਤਮਨਾਲਗਾਨਦੀ ਭਣਸੀ।

23ਸਬਾਲਦਪਤੁਇਹਸਨ:ਅਲਿਾਨ,ਮਾਨਹਥ,ਏਬਾਲ,ਸਫਅਤ ਓਨਾਮ।

24ਧਸਬਓਨਦਪਤੁਇਹਸਨ:ਅਯਾਹਅਤਅਨਾਹਦਿ।ਇਹਉਹ ਅਨਾਹਸੀਧਿਸਨਉਿਾੜਧਿਚਆਪਣਧਪਤਾਧਸਬਓਨਦਿਧਿਆਨ ਚਾੁਦਸਮਿਚੁਾਨਲਧਭਆਸੀ।

25ਅਨਾਹਦਪਤੁਇਹਸਨ:ਦੀਸਨਅਤਅਨਾਹਦੀਿੀ

26ਅਤਦੀਸਨਦਪਤੁਇਹਸਨ:ਹਮਦਾਨ,ਅਸਬਾਨ,ਧਯਥੁਾਨ

33ਿਦਬਲਾਮੁਧਿਆ,ਤਾਜੁਹਦਾਪਤੁਯਬਾਬ,ਿਧਕਬਸੁਾਹ

34ਯਬਾਬਮੁਧਿਆਅਤਤਮਾਨੀਦਸਦਾਹਸਾਮਉਸਦੀਿਿਾੁਾਿ

35ਹਸਾਮਮੁਧਿਆਅਤਬਦਦਦਾਪਤੁਹਦਦ,ਧਿਸਨਮਆਬਦ

ਲਿਾ।ਉਸਦਸਧਹੁਦਾਨਾਮਅਿੀਤਸੀ।

36ਹਦਦਮੁਧਿਆਅਤਸਮਲਾਹਧਿਹੜਾਮਸੁਕਾਹਦਾੁਧਹਣ ਿਾਲਾਸੀ,ਉਸਦਸਥਾਨਤੁਾਿਕੁਨਲਿਾ।

37ਸਮਲਾਹਮੁਧਿਆਅਤਸਾਊਲ,ਿਧਕਦਧੁਆਦਕਢੁਹਬਥ

ਅਧਿਆਇ37

1ਯਾਕਬਉਸਿੁਤੀਉਤੁਧਹਣਲਿਧਪਆਧਿਥਉਸਦਾਧਪਤਾ

2ਇਹਯਾਕਬਦੀਪੀੜੀਹ।ਯਸਫਸਤਾੁਾਸਾਲਾਦਾਸੀਅਤਆਪਣ

3ਇਸੁਾਏਲਯਸਫਨਆਪਣਸਾੁਪਤੁਾਨਾਲਿਿਧਪਆੁਕੁਦਾ

8ਉਸਦਭੁਾਿਾਨਉਸਨਧਕਹਾ,"ਕੀਤਸਚਮਚਸਾਡਉਤੁਾਿ

9ਧਫੁਉਸਨਇਕਹੁਸਪਨਾਦਧਿਆਅਤਆਪਣਭੁਾਿਾਨ ਦਧਸਆਅਤਧਕਹਾ,“ਿਿ,ਮਇਕਹੁਸਪਨਾਦਧਿਆਹ;ਅਤਿਿ, ਸੁਿ,ਚਦਅਤਧਿਆੁਾਤਾਧੁਆਨਮੁਅਿਮਥਾਗਧਕਆ।”

10ਉਸਨਇਹਆਪਣਧਪਤਾਅਤਆਪਣਭੁਾਿਾਨਦਧਸਆ।ਉਸਦ ਧਪਤਾਨਉਸਨਧਝੜਧਕਆਅਤਧਕਹਾ,"ਇਹਧਕਹਧਿਹਾਸਪਨਾਹਿ ਤਿਧਿਆਹ?ਕੀਮ,ਤੁੀਮਾਅਤਤੁਭੁਾਸਚ-ਮਚਤੁਅਿ ਿੁਤੀਉਤਝਕਕਤਨਮਥਾਗਕਾਿ?"

11ਉਸਦਭੁਾਉਸਨਾਲਈੁਿਾਕੁਦਸਨ,ਪੁਉਸਦਧਪਤਾਨ

ਇਸਿਲਨਮਧਨਆ।

12ਇਕਧਦਨਯਸਫਦਭੁਾਆਪਣਧਪਤਾਦੀਆਭਡਾਚਾੁਨਲਈ ਸਕਮਨਿਏ।

13ਇਸੁਾਏਲਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,“ਕੀਤੁਭੁਾਸਕਮਧਿਚ ਇਿੜਨਹੀਚਾੁਦ?ਆ,ਮਤਨਉਨਾਕਲਭਿਾਿਾ।”ਯਸਫਨ ਯਸਫਨਧਕਹਾ,“ਮਇਥਹਾ।”

14ਯਸਫਨਉਸਨਧਕਹਾ,"ਿਾਹਿਾਕਿਿਧਕਤੁਭੁਾਿਾਅਤ ਇਿੜਾਦਾਕੀਹਾਲਹ?ਅਤਮਨਿਾਪਸਆਕਖਬੁਦ।"ਇਸਲਈ ਯਸਫਨਉਸਨਹਬੁਨਦੀਿਾਦੀਤਭਧਿਆਅਤਉਹਸਕਮਨ ਆਇਆ।

15ਅਤਇਕਆਦਮੀਨਉਸਨਲਭਧਲਆਅਤਿਧਿਆਧਕਉਹ ਿਤਧਿਚਭਗਕਧੁਹਾਸੀ।ਉਸਆਦਮੀਨਉਸਨਪਧਛਆ,“ਤਕੀ ਭਾਲਦਾਹ?”

16ਯਸਫਨਧਕਹਾ,“ਮਆਪਣਭੁਾਿਾਨਲਭਧੁਹਾਹਾ।ਮਨਦਸ ਧਕਉਹਆਪਣਇਿੜਧਕਥਚਾੁਦਹਨ।”

17ਉਸਆਦਮੀਨਧਕਹਾ,“ਉਹਤਾਇਥਚਲਿਏਹਨ;ਧਕਉਧਕਮ ਉਨਾਨਇਹਕਧਹਦਸਧਣਆਸੀ,ਆਓਦਥਾਨਚਲੀਏ।”ਇਸਲਈ ਯਸਫਆਪਣਭੁਾਿਾਦਧਪਛ-ਧਪਛਧਿਆਅਤਉਨਾਨਦਥਾਨਧਿਚ ਲਭਧਲਆ।

18ਅਤਿਦਉਨਾਨਉਸਨਦੁਿਧਿਆ,ਤਾਉਸਦਨੜਆਉਣਤ ਪਧਹਲਾਹੀਉਨਾਨਉਸਨਮਾੁਨਦੀਸਾਧਜਸੁਚੀ।

19ਅਤਉਨਾਨਇਕਦਿਨਆਧਿਆ,“ਿਿ,ਇਹਸਪਨਦਿਣ ਿਾਲਾਆਧੁਹਾਹ।”

20ਇਸਲਈਆਓ,ਅਸੀਇਸਨਮਾੁਦਈਏਅਤਧਕਸਗਏਧਿਚ ਸਗਦਈਏ।ਅਸੀਆਿਾਿ,'ਧਕਸਬੁਿਾਨਿੁਨਉਸਨਿਾਧਲਆ ਹ।'ਅਤਅਸੀਦਿਾਿਧਕਉਸਦਸਪਧਨਆਦਾਕੀਬਣਿਾ।'

21ੁਊਬਨਨਇਹਸਧਣਆਅਤਉਸਨਉਸਨਉਨਾਦਹਥ ਛਡਾਇਆਅਤਧਕਹਾ,ਅਸੀਉਸਨਨਾਮਾੁੀਏ।

22ੁਊਬਨਨਉਨਾਨਆਧਿਆ,ਿਨਨਾਿਹਾਓ,ਪੁਉਸਨਇਸ

29ੁਊਬਨਗਏਿਲਮੜਆਇਆਅਤਿਿਯਸਫਗਏਧਿਚਨਹੀ ਸੀ;ਇਸਲਈਉਸਨਆਪਣਕਪੜਪਾੜਧਦਤ।

30ਤਦਉਹਆਪਣਭੁਾਿਾਕਲਿਾਪਸਆਇਆਅਤਆਧਿਆ, ਉਹਮਡਾਨਹੀਧੁਹਾਅਤਮਧਕਥਿਾਿਾ?

31ਉਨਾਨਯਸਫਦਾਕਗਧਲਆਅਤਇਕਬਕੁੀਮਾੁੀਅਤਉਸ ਕਗਨਿਨਧਿਚਡਬਇਆ।

32ਉਨਾਨੁਿ-ਧਬੁਿਕਗਨਆਪਣਧਪਤਾਕਲਭਿਧਦਤਾਅਤ

33ਅਤਉਸਨਇਹਿਾਣਕਧਕਹਾ,“ਇਹਮੁਪਤੁਦਾਕਗਹ;

34ਯਾਕਬਨਆਪਣਕਪੜਪਾੜਅਤਆਪਣੀਕਮੁਉਤਤਪੜਪਾ

1ਉਸਸਮ,ਯਹਦਾਹਆਪਣਭੁਾਿਾਨਛਡਕਇਕਅਦਲਾਮੀ ਆਦਮੀਕਲਚਲਾਧਿਆ,ਧਿਸਦਾਨਾਮਹੀੁਾਹਸੀ।

2ਯਹਦਾਹਨਉਥਇਕਕਨਾਨੀਦੀਿੀਿਿੀ,ਧਿਸਦਾਨਾਮਸਆਹਸੀ; ਅਤਉਸਨਉਸਨਧਿਆਹਧਲਆਅਤਉਸਦਕਲਧਿਆ।

3ਉਹਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾ;ਅਤਮਸਾਨ ਉਸਦਾਨਾਮਏੁੁਧਿਆ।

4ਉਹਫੁਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤ

5ਉਹਧਫੁਿੁਭਿਤੀਹਈਅਤਇਕਪਤੁਨਿਨਮਧਦਤਾਅਤ

6ਯਹਦਾਹਨਆਪਣਪਧਹਲਪਤੁਏੁਲਈਇਕਪਤਨੀਧਲਆਦੀ,

10ਅਤਇਹਕਮਿਉਸਨਕੀਤਾਯਹਿਾਹਨਬੁਾਲਿਾ,ਇਸਲਈ

11ਫੁਯਹਦਾਹਨਆਪਣੀਨਹਤਾਮਾੁਨਧਕਹਾ,"ਆਪਣਧਪਤਾਦ

ਧਕਉਧਕਯਹਦਾਹਨਸਧਚਆ,"ਸਾਇਦਇਹਿੀਆਪਣਭੁਾਿਾਿਾਿ ਮੁਿਾਿ।"ਇਸਲਈਤਾਮਾੁਆਪਣਧਪਤਾਦਿੁਚਲੀਿਈਅਤ ੁਧਹਣਲਿਪਈ।

12ਕਝਸਮਬਾਅਦ,ਸਆਹਦੀਿੀ,ਯਹਦਾਹਦੀਪਤਨੀਮੁਿਈ। ਯਹਦਾਹਨਸਾਤਕੀਤਾਧਿਆਅਤਉਹਆਪਣਦਸਤਹੀੁਾਹ ਅਦਲਾਮੀਦਨਾਲਧਤਮਨਾਥਨਆਪਣੀਆਭਡਾਦੀਉਨਕਤੁਨ

ਿਾਧਲਆਕਲਧਿਆ।

13ਤਾਮਾੁਨਦਧਸਆਧਿਆਧਕਿਿਤੁਾਸਹੁਾਆਪਣੀਆਭਡਾ ਦੀਉਨਕਤੁਨਲਈਧਤਮਨਾਥਨਿਾਦਾਹ। 14ਤਦਉਸਨਆਪਣਧਿਿਿਾਕਪੜਲਾਹਸਗਅਤਪੜਦਾਪਾਕ ਆਪਣਆਪਨਲਪਗਧਲਆਅਤਇਕਿਲੀਥਾਧਿਚਬਠਿਈਿ ਧਤਮਨਾਥਦੁਸਤਉਤਹ,ਧਕਉਧਕਉਸਨਿਧਿਆਧਕਸਲਾਹਿਡਾ ਹਧਿਆਸੀਪੁਉਹਉਸਨਧਿਆਹੀਨਹੀਿਾਣਧਦਤੀਿਈਸੀ। 15ਿਦਯਹਦਾਹਨਉਸਨਦਧਿਆਤਾਉਸਨਸਧਚਆਧਕਉਹਇਕ ਿਸਿਾਹ,ਧਕਉਧਕਉਸਨਆਪਣਾਮਹਢਧਕਆਹਇਆਸੀ। 16ਤਾਉਹੁਾਹਧਿਚਉਸਿਲਮਧੜਆਅਤਧਕਹਾ,"ਿਾ,ਮਨ ਆਪਣਕਲਆਉਣਦ।"(ਉਹਨਹੀਿਾਣਦਾਸੀਧਕਉਹਉਸਦੀਨਹ ਹ।)ਤਾਉਸਨਧਕਹਾ,"ਤਮਨਕੀਦਿਿਾਤਾਿਤਮੁਕਲਆ ਸਕ?"

17ਉਸਨਆਧਿਆ,ਮਤਨਇਿੜਧਿਚਇਕਬਕੁੀਭਿਾਿਾ।ਉਸ ਨਆਧਿਆ,ਕੀਤਮਨਕਝਿਧਹਣੁਿਿਾ,ਿਦਤਕਤਉਹਨਾਭਿ?

18ਯਹਨਪਧਛਆ,“ਮਤਨਕੀਿਧਹਣਧਦਆ?”ਉਸਨਧਕਹਾ,“ਤੁੀ ਮਹੁ,ਕੜਅਤਤੁੀਸਗੀਿਤੁਹਥਧਿਚਹ।”ਯਾਕਬਨਉਸਨ ਉਹਦਧਦਤੀਅਤਉਸਦਕਲਧਿਆਅਤਉਹਉਸਤਿੁਭਿਤੀਹ ਿਈ।

19ਤਾਉਹਉਠਕਚਲੀਿਈ,ਆਪਣਾਬੁਕਾਲਾਹਸਧਗਆਅਤ ਆਪਣੀਧਿਿਿਾਦਕਪੜਪਾਲਏ।

20ਯਹਦਾਹਨਆਪਣਦਸਤਅਦਲਾਮੀਦਹਥਇਕਬਕੁੀਦਾਬਚਾ ਭਧਿਆਤਾਿਉਹਉਸਔੁਤਦਹਥਆਪਣੀਿਧਹਣੁਿੀਹਈ ਚੀਜਿਾਪਸਲਆਿ।ਪੁਉਸਨਉਹਨਹੀਧਮਲੀ।

21ਫੁਉਸਨਉਸਥਾਦਲਕਾਤਪਧਛਆ,"ਉਹਿਸਿਾਧਕਥਹ, ਧਿਹੜੀੁਸਤਦਕਢਿਲਆਮਬਠੀਸੀ?"ਉਨਾਨਧਕਹਾ,"ਇਸਥਾ

ਕਈਿਸਿਾਨਹੀਸੀ।"

22ਤਦਉਹਯਹਦਾਹਕਲਮੜਆਇਆਅਤਆਧਿਆ,ਮਨਉਹ ਨਹੀਲਭੀਅਤਉਸਥਾਦਲਕਾਨਿੀਧਕਹਾਧਕਇਸਥਾਧਿਚਕਈ

23ਯਹਦਾਹਨਧਕਹਾ,"ਉਸਨਇਹਆਪਣਕਲੁਿਲਣਧਦਓ,

24ਧਤਨਮਹੀਨਬਾਅਦ,ਯਹਦਾਹਨਦਧਸਆਧਿਆਧਕਤੁੀਨਹ

27ਅਤਅਧਿਹਾਹਇਆਧਕਉਸਦਿਣਨਦਸਮ,ਿਿ,ਉਸਦੀਕਿ

4ਯਸਫਉਸਦੀਧਕੁਪਾਦੀਨਜੁਧਿਚਸੀ,ਇਸਲਈਉਸਨਉਸਦੀ

5ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਧਿਸਿਲਤਉਸਨਉਹਨਆਪਣ

ਯਹਿਾਹਦੀਅਸੀਸਉਸਦੀਆਸਾੁੀਆਚੀਜਾਉਤਹਈਿਿੁਧਿਚ ਸਨਅਤਿਤਧਿਚਸਨ।

6ਅਤਉਸਨਆਪਣਾਸਭਕਝਯਸਫਦਹਥਧਿਚਛਡਧਦਤਾ;ਅਤ ਉਸਨਆਪਣੀਿਾਣਿਾਲੀੁਗੀਤਇਲਾਿਾਹੁਕਝਪਤਾਨਹੀਸੀ। ਯਸਫਇਕਸਹਣਾਅਤਸਹਣਾਇਨਸਾਨਸੀ।

7ਇਨਾਿਲਾਦਧਪਛਐਉਹਇਆਧਕਉਸਦਸਆਮੀਦੀਪਤਨੀ ਦੀਆਅਿਾਯਸਫਉਤਪਈਆਅਤਉਸਆਧਿਆ,ਮੁਨਾਲਲਗ। 8ਪੁਯਸਫਨਇਨਕਾੁਕੁਧਦਤਾਅਤਆਪਣਮਾਲਕਦੀਪਤਨੀ

ਉਤਪਤ

12ਤਾਉਸਨਉਸਦਾਕਪੜਾਫੜਕਧਕਹਾ,"ਮੁਨਾਲਲਗਿਾ।"ਤਾ ਉਹਆਪਣਾਕਪੜਾਉਸਦਹਥਧਿਚਛਡਕਭਿਧਿਆਅਤਉਸਨ ਬਾਹੁਕਢਧਲਆ।

13ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਉਸਨਿਧਿਆਧਕਉਹਆਪਣਾ ਕਪੜਾਮੁਹਥਧਿਚਛਡਕਭਿਧਿਆਹ,

14ਤਾਉਸਨਆਪਣਿੁਦਆਦਮੀਆਨਬਲਾਇਆਅਤਉਨਾਨ ਆਧਿਆ,"ਿਿ,ਉਹਇਕਇਬੁਾਨੀਨਸਾਡਕਲਧਲਆਇਆਹਤਾ

ਿਸਾਡਾਮਜਾਕਉਡਾਸਕ।ਉਹਮੁਨਾਲਲਗਣਲਈਮੁਕਲ ਆਇਆ,ਅਤਮਉਚੀਆਿਾਜਧਿਚਚੀਕਾਮਾੁੀਆ।

15ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਉਸਨਸਧਣਆਧਕਮਉਚੀ ਆਿਾਜਧਿਚਚੀਧਕਆ,ਤਾਉਹਆਪਣਾਕਪੜਾਮੁਕਲਛਡਕਭਿ ਧਿਆਅਤਉਸਨਬਾਹੁਕਢਧਲਆ।

16ਅਤਉਸਨਉਸਦਾਕਪੜਾਆਪਣਕਲੁਿਧਦਤਾ,ਿਦਤਕਧਕ ਉਸਦਾਸਆਮੀਿੁਨਹੀਆਇਆ।

17ਅਤਉਸਨਉਸਨਇਨਾਿਲਾਦਅਨਸਾੁਧਕਹਾ,"ਉਹ ਇਬੁਾਨੀਨਕੁ,ਧਿਸਨਤਸੀਸਾਡਕਲਧਲਆਏਹ,ਮੁਾਮਜਾਕ

ਉਡਾਉਣਲਈਮੁਕਲਆਇਆ।

18ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਮਉਚੀ-ਉਚੀਚੀਧਕਆਤਾਉਹ ਆਪਣਾਕਪੜਾਮੁਕਲਛਡਕਭਿਧਿਆ।

19ਅਤਐਉਹਇਆਧਕਿਦਉਹਦਸਆਮੀਨਆਪਣੀਪਤਨੀ

8ਉਨਾਨਉਸਨਧਕਹਾ,"ਅਸੀਇਕਸਪਨਾਦਧਿਆਹ,ਪੁਇਸਦਾ

11ਅਤਧਫੁਊਨਦਾਧਪਆਲਾਮੁਹਥਧਿਚਸੀ।ਮਅਿੁਲਕ

12ਯਸਫਨਉਸਨਆਧਿਆ,“ਇਸਦਾਅੁਥਇਹਹ:ਧਤਨ

13ਪੁਧਤਨਾਧਦਨਾਧਿਚਧਫੁਊਨਤੁਾਧਸੁਉਚਾਕੁਿਾਅਤਤਨ

20ਯਸਫਦਸਆਮੀਨਉਸਨਕਦਿਾਨਧਿਚਪਾਧਦਤਾ।ਇਹਉਹਥਾ

21ਪੁਯਹਿਾਹਯਸਫਦਨਾਲਸੀ।ਯਹਿਾਹਨਯਸਫਉਤਧਕੁਪਾ ਕੀਤੀ।ਉਸਨਕਦਿਾਨਦਦੁਿਦੀਆਨਜੁਾਧਿਚਉਸਨਦਯਾ

22ਅਤਕਦਿਾਨਦਦੁਿਨਕਦਿਾਨਧਿਚਸਾੁਕਦੀਆਨਯਸਫ ਦਹਥਧਿਚਸਪਧਦਤਾ;ਅਤਉਹਉਥਿਕਝਕੁਦਸਨ,ਉਹੀ ਉਸਦਾਕੁਨਿਾਲਾਸੀ।

23ਕਦਖਾਨਦਾਦੁਿਾਧਕਸਿੀਚੀਜਿਲਧਿਆਨਨਹੀਧਦਦਾਸੀਿ ਉਸਦਹਥਧਿਚਸੀ,ਧਕਉਿਯਹਿਾਹਉਸਦਨਾਲਸੀ,ਅਤਿਕਝ ਉਹਕੁਦਾਸੀ,ਯਹਿਾਹਉਸਨਸਫਲਬਣਾਧਦਦਾਸੀ।

ਅਧਿਆਇ40

1ਇਨਾਿਲਾਤਬਾਅਦਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਧਮਸੁਦੁਾਿਾਦ ਸਾਕੀਅਤਉਸਦੁਸਈਏਨਆਪਣਸਆਮੀਧਮਸੁਦੁਾਿਾਨ

2ਧਫੁਊਨਆਪਣਦਅਫਸੁਾ,ਸਾਕੀਿਾਦਮਿੀਏਅਤਨਾਨਬਾਈਆ

15ਧਕਉਧਕਮਨਇਬੁਾਨੀਆਦਦਸਧਿਚਸਚਮਚਚੁੀਕੀਤਾਧਿਆ

16ਿਦਮਿਨਾਨਬਾਈਨਿਧਿਆਧਕਅੁਥਚਿਾਸੀ,ਤਾਉਸਨ

ਉਤਧਤਨਧਚਗੀਆਗਕੁੀਆਸਨ।

17ਅਤਸਭਤਉਪੁਲੀਗਕੁੀਧਿਚਧਫੁਊਨਲਈਹੁਤੁਾਦਾ ਪਕਾਇਆਹਇਆਮਾਸਸੀ;ਅਤਪਛੀਮੁਧਸੁਉਤਗਕੁੀਧਿਚ ਿਾਦਸਨ।

18ਯਸਫਨਉਤੁਧਦਤਾਅਤਆਧਿਆ,ਇਸਦਾਅੁਥਇਹਹ:ਧਤਨ ਗਕੁੀਆਧਤਨਧਦਨਹਨ।

19ਪੁਧਤਨਾਧਦਨਾਧਿਚਧਫੁਊਨਤੁਾਧਸੁਤੁਉਤਲਾਹਦਿਿਾ ਅਤਤਨਇਕੁਿਨਾਲਗਿਦਿਿਾਅਤਪਛੀਤੁਾਮਾਸਿਾਣਿ। 20ਅਤਤੀਿਧਦਨ,ਿਧਕਧਫੁਊਨਦਾਿਨਮਧਦਨਸੀ,ਇਸਤੁਾ

2ਅਤਿਿ,ਨਦੀਧਿਚਸਤਸਹਣੀਆਅਤਮਗੀਆਿਾਈਆ ਧਨਕਲੀਆਅਤਉਹਇਕਚੁਾਿਾਹਧਿਚਚੁਦੀਆਸਨ।

3ਅਤਿਿ,ਉਨਾਦਬਾਅਦਦਧੁਆਧਿਚਸਤਹੁਿਾਈਆ ਧਨਕਲੀਆ,ਧਿਹੜੀਆਕੁਪਅਤਧਲਸੀਆਸਨ,ਅਤਦਧੁਆਦ

4ਅਤਉਹਬੁੀਆਅਤਧਲਸੀਆਿਾਈਆਸਤਸਹਣੀਆਅਤ ਮਗੀਆਿਾਈਆਨਿਾਿਈਆ।ਇਸਲਈਧਫੁਊਨਿਾਿਧਪਆ।

5ਫੁਉਹਸਧਿਆਅਤਦਿੀਿਾੁਸਪਨਾਆਇਆ।ਉਸਨਿਧਿਆ ਧਕਇਕਡਡੀਉਤਅਨਾਿਦਸਤਧਸਗਧਨਕਲ,ਮਗਅਤਚਿ।

6ਅਤਿਿ,ਉਨਾਤਬਾਅਦਸਤਪਤਲਅਤਪੁਬੀਹਿਾਨਾਲਝਲਸ ਹਏਧਸਗਉਿਪਏ।

7ਅਤਸਤਪਤਲਧਸਗਸਤਮਗਅਤਭੁਹਏਧਸਧਗਆਨਧਨਿਲ

ਿਏ।ਧਫੁਊਨਿਾਿਧਪਆਅਤਿਧਿਆਧਕਇਹਇਕਸਪਨਾਸੀ।

8ਸਿੁਨਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਉਸਦਾਮਨਿਬੁਾਧਿਆ;ਅਤ

ਉਸਨਧਮਸੁਦਸਾੁਿਾਦਿੁਾਅਤਸਾੁਧਿਆਨੀਆਨਬਲਾਇਆ; ਅਤਧਫੁਊਨਨਉਨਾਨਆਪਣਾਸਪਨਾਦਧਸਆ;ਪੁਕਈਿੀ

ਧਫੁਊਨਨਉਨਾਦਾਅੁਥਨਹੀਦਸਸਧਕਆ।

9ਤਦਮਿਸਾਕੀਆਨਧਫੁਊਨਨਾਲਿਲਕੀਤੀਅਤਆਧਿਆ, ਮਨਅਿਆਪਣੀਆਿਲਤੀਆਯਾਦਹਨ। 10ਧਫੁਊਨਆਪਣਨਕੁਾਨਾਲਬਹਤਿਸਹਇਆਅਤਮਨਅਤ

11ਅਤਅਸੀਇਕੁਾਤਧਿਚਇਕਸਪਨਾਿਧਿਆ,ਮਅਤਉਸਨ; ਅਸੀਹੁਇਕਆਦਮੀਨਉਸਦਸਪਨਦੀਧਿਆਧਿਆਦਅਨਸਾੁ

12ਅਤਉਥਸਾਡਨਾਲਇਕਿਿਾਨਇਬੁਾਨੀਸੀ,ਿਅਿੁਧਿਅਕਾਦਕਪਤਾਨਦਾਨਕੁਸੀ;ਅਤਅਸੀਉਸਨਦਧਸਆ,ਅਤ ਉਸਨਸਾਡਸਪਧਨਆਦਾਅੁਥਸਾਨਦਧਸਆ।ਉਸਨਹੁਇਕਨ ਉਸਦਸਪਨਅਨਸਾੁਅੁਥਧਦਤਾ।

13ਅਤਧਿਿਉਸਨਸਾਨਸਮਝਾਇਆਸੀ,ਉਿਹੀਹਇਆ;ਉਸਨ ਮਨਮੁਅਹਦਤਬਹਾਲਕੀਤਾ,ਅਤਉਸਨਫਾਸੀਦਧਦਤੀ।

14ਇਸਲਈਧਫੁਊਨਨਯਸਫਨਸਦਿਧਲਆਅਤਉਨਾਨ ਉਸਨਿਲਦੀਨਾਲਕਦਿਾਨਧਿਚਬਾਹੁਕਧਢਆ।ਯਸਫਨ ਆਪਣਾਹਿਾਮਤਕੁਲਈ,ਕਪੜਬਦਲਅਤਧਫੁਊਨਕਲ ਆਇਆ।

15ਧਫੁਊਨਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,“ਮਇਕਸਪਨਾਦਧਿਆਹ,ਪੁ ਕਈਿੀਇਸਦਾਅੁਥਨਹੀਦਸਸਕਦਾ।ਮਤੁਬਾੁਇਹਕਧਹਦ ਸਧਣਆਹਧਕਤਸਪਨਦਾਅੁਥਸਮਝਸਕਦਾਹ।”

16ਯਸਫਨਧਫੁਊਨਨਉਤੁਧਦਤਾ,“ਮੁਿਸਧਿਚਨਹੀਹ। ਪੁਮਸੁਧਫੁਊਨਨਸਾਤੀਦਾਉਤੁਦਿਿਾ।”

17ਧਫੁਊਨਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,“ਮੁਸਪਨਧਿਚ,ਮਨਦੀਦਕਢ

18ਅਤਿਿ,ਨਦੀਧਿਚਸਤਿਾਈਆ,ਮਗੀਆਅਤਸਹਣੀਆ, ਧਨਕਲੀਆਅਤਇਕਚੁਾਿਾਹਧਿਚਚੁਣਲਿਪਈਆ।

22ਮਆਪਣਸਪਨਧਿਚਦਧਿਆ,ਅਤਿਿ,ਇਕਡਡੀਧਿਚਸਤ

23ਅਤਿਿ,ਉਨਾਤਬਾਅਦਸਤਧਸਗਉਿਪਏ,ਸਕ,ਪਤਲਅਤ

24ਪਤਲਧਸਧਗਆਨਸਤਚਿਧਸਧਗਆਨਧਨਿਲਧਲਆ।ਮਇਹ

25ਯਸਫਨਧਫੁਊਨਨਆਧਿਆ,ਧਫੁਊਨਦਾਸਪਨਾਇਕਧਿਹਾ ਹ।ਪੁਮਸੁਨਧਫੁਊਨਨਉਹਸਭਕਝਧਦਿਾਇਆਹਿਉਹ ਕੁਨਿਾਲਾਹ।

26ਸਤਚਿੀਆਿਾਈਆਸਤਸਾਲਹਨ;ਅਤਸਤਚਿਧਸਗਸਤ ਸਾਲਹਨ:ਸਪਨਾਇਕਹ।

27ਅਤਉਹਸਤਪਤਲੀਆਅਤਬੁੀਆਿਾਈਆਧਿਹੜੀਆਉਨਾ

33ਇਸਲਈਹਣਧਫੁਊਨਇਕਧਸਆਣਾਅਤਬਿੀਮਾਨਮਨਿਚਣ ਕਉਸਨਧਮਸੁਦਸਉਤਧਨਯਕਤਕੁ।

34ਧਫੁਊਨਇਹਕੁ,ਅਤਉਹਿੁਤੀਉਤਅਧਿਕਾੁੀਧਨਯਕਤਕੁ

ਆਪਣਕਲਲਲਿ।

35ਅਤਉਨਾਨਆਉਣਿਾਲਚਿਸਾਲਾਦਾਸਾੁਾਅਨਾਿਇਕਠਾ ਕੁਨਧਦਓ,ਅਤਧਫੁਊਨਦਅਿੀਨਅਨਾਿਇਕਠਾਕੁਨਧਦਓ, ਅਤਉਨਾਨਸਧਹੁਾਧਿਚਅਨਾਿਇਕਠਾਕੁਨਧਦਓ।

36ਅਤਉਹਅਨਸਤਸਾਲਾਦਕਾਲਲਈਿਧਮਸੁਦਸਧਿਚ

38ਧਫੁਊਨਨਆਪਣਨਕੁਾਨਆਧਿਆ,“ਕੀਸਾਨਇਸਿੁਿਾ

39ਧਫੁਊਨਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,ਧਕਉਧਕਪੁਮਸੁਨਤਨਇਹ

43ਅਤਉਸਨਉਹਨਆਪਣਦਿੁਥਧਿਚਚੜਾਇਆਅਤਉਹ

44ਧਫੁਊਨਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,ਮਧਫੁਊਨਹਾ,ਅਤਤੁਧਬਨਾ

45ਧਫੁਊਨਨਯਸਫਦਾਨਾਮਸਾਫਨਾਥਪਾਨਆਹੁਧਿਆਅਤ

46ਿਦਯਸਫਧਮਸੁਦੁਾਿਾਧਫੁਊਨਦਸਾਹਮਣਿੜਾਹਇਆਤਾ

47ਅਤਸਤਭੁਪੁਸਾਲਾਧਿਚਿੁਤੀਨਮਠਭੁਕਫਸਲਾ ਧਦਤੀਆ।

48ਯਸਫਨਸਤਸਾਲਾਦੁਾਨਧਮਸੁਦੀਿੁਤੀਉਤਬਧਚਆਸਾੁਾ

49ਯਸਫਨਸਮਦੁਦੀੁਤਿਾਿਇਨਾਅਨਇਕਠਾਕੀਤਾਧਕਉਸ

8ਅਤਯਸਫਆਪਣਭੁਾਿਾਨਿਾਣਦਾਸੀ,ਪੁਉਨਾਨਉਸਨਨਹੀ

9ਯਸਫਨਉਹਸਪਨਯਾਦਆਏਿਉਸਨਉਨਾਬਾੁਿਿਸਨ। ਯਸਫਨਉਨਾਨਧਕਹਾ,“ਤਸੀਿਾਸਸਹ।ਤਸੀਿੁਤੀਦੀਨਿਾਪਣ ਿਿਣਆਏਹ।”

10ਉਨਾਨਉਸਨਧਕਹਾ,“ਨਹੀ,ਮੁਸਆਮੀ,ਤਹਾਡਦਾਸਅਨਾਿ

11ਅਸੀਸਾੁਇਕਹੀਮਨਿਦਪਤੁਹਾ;ਅਸੀਸਚਮਨਿਹਾ,

12ਪੁਉਸਨਉਨਾਨਧਕਹਾ,“ਨਹੀ,ਤਸੀਿੁਤੀਦੀਨਿਾਪਣ

13ਉਨਾਨਆਧਿਆ,ਤਹਾਡਦਾਸਬਾੁਾਭੁਾਹਾ,ਅਸੀਕਨਾਨਦਸ

51ਯਸਫਨਪਧਹਲਠਪਤੁਦਾਨਾਮਮਨਸਹੁਧਿਆ।ਉਸਨ ਆਧਿਆ,"ਪੁਮਸੁਨਮਨਮੁੀਸਾੁੀਧਮਹਨਤਅਤਮੁਧਪਤਾਦ ਿੁਨਭਲਾਧਦਤਾਹ।"

52ਅਤਦਿਦਾਨਾਮਉਸਨਇਫੁਾਈਮੁਧਿਆ।ਉਸਨਇਹਇਸ ਲਈਧਕਹਾ:"ਪੁਮਸੁਨਮਨਮੁੀਮਸੀਬਤਦੀਿੁਤੀਧਿਚ ਫਲਦਾਇਕਬਣਾਇਆਹ।"

53ਅਤਸਤਸਾਲਭੁਪੁੀਦ,ਿਧਕਧਮਸੁਦਸਧਿਚਸਨ,ਿਤਮਹ ਿਏ।

54ਅਤਧਿਿਯਸਫਨਧਕਹਾਸੀ,ਕਾਲਦਸਤਸਾਲਆਉਣਲਿ ਅਤਸਾੁਦਸਾਧਿਚਕਾਲਧਪਆਹਇਆਸੀ;ਪੁਸਾੁਧਮਸੁਦਸ ਧਿਚੁਗੀਸੀ।

55ਿਦਧਮਸੁਦਾਸਾੁਾਦਸਭਿਾਸੀ,ਤਾਲਕਾਨਧਫੁਊਨਅਿ ੁਗੀਲਈਦਹਾਈਧਦਤੀ।ਧਫੁਊਨਨਸਾੁਧਮਸੁੀਆਨਆਧਿਆ, “ਯਸਫਕਲਿਾਓ;ਿਉਹਤਹਾਨਕਹਉਹਕੁ।”

56ਸਾੁੀਿੁਤੀਉਤਕਾਲਧਪਆਹਇਆਸੀਅਤਯਸਫਨਸਾੁ ਿਦਾਮਿਲਕਧਮਸੁੀਆਨਿਚਧਦਤਅਤਧਮਸੁਦਸਧਿਚਕਾਲ

57ਅਤਸਾੁਦਸਧਮਸੁਧਿਚਯਸਫਕਲਅਨਿੁੀਦਣਲਈਆਏ

14ਯਸਫਨਉਨਾਨਆਧਿਆ,“ਮਤਹਾਨਇਹੀਧਕਹਾਸੀਧਕਤਸੀ

15ਇਸਤਤਹਾਡੀਪੁਿਕੀਤੀਿਾਿਿੀ:ਧਫੁਊਨਦੀਿਾਨਦੀਸਹ,

16ਆਪਣਧਿਚਇਕਨਭਿਤਾਿਉਹਤਹਾਡਭੁਾਨਲਆਿਅਤ

ਦੀਿਾਨਦੀਸਹ,ਤਸੀਜੁੁਿਾਸਸਹ।

17ਅਤਉਸਨਉਨਾਸਾਧੁਆਨਧਤਨਧਦਨਕਦਧਿਚਬਦਕੁ ਧਦਤਾ।

18ਤੀਿਧਦਨਯਸਫਨਉਨਾਨਆਧਿਆ,ਇਹਕੁਅਤਿੀਓ; ਧਕਉਧਕਮਪੁਮਸੁਤਡੁਦਾਹਾ।

19ਿਤਸੀਸਚਹ,ਤਾਤਹਾਡਭੁਾਿਾਧਿਚਇਕਨਆਪਣੀਕਦਿਾਨ

20ਪੁਆਪਣਸਭਤਛਗਭੁਾਨਮੁਕਲਲਆਓ,ਤਾਿ

1ਿਦਯਾਕਬਨਿਧਿਆਧਕਧਮਸੁਧਿਚਅਨਾਿਹਤਾਯਾਕਬਨ

24ਤਦਉਹਉਨਾਤਇਕਪਾਸਹਕੁਇਆਅਤਉਨਾਕਲਮੜ ਆਇਆਅਤਉਨਾਨਾਲਿਲਾਕੀਤੀਆਅਤਉਨਾਧਿਚਧਸਮਓਨਨ

25ਧਫੁਯਸਫਨਉਨਾਦੀਆਬੁੀਆਅਨਾਿਨਾਲਭੁਨਦਾਹਕਮ

4ਿਤਸੀਸਾਡਭੁਾਨਸਾਡਨਾਲਭਿਿ,ਤਾਅਸੀਿਾਿਾਿਅਤ

5ਪੁਿਤਸੀਉਸਨਨਹੀਭਿਿ,ਤਾਅਸੀਨਹੀਿਾਿਾਿ।ਉਸ

26ਇਸਲਈਉਨਾਨਆਪਣਿਧਿਆਉਤਅਨਾਿਲਧਦਆਅਤ ਉਥਤੁਪਏ।

27ਅਤਿਦਉਨਾਧਿਚਇਕਨਸੁਾਏਧਿਚਆਪਣਿਿਨਚਾੁਾ ਦਣਲਈਆਪਣੀਬੁੀਿਲੀਤਾਉਸਨਆਪਣਪਸਿਿਧਕਉਧਕ ਿਿਉਹਉਸਦਬੁੀਦਮਹਧਿਚਸਨ।

28ਤਦਉਸਨਆਪਣਭੁਾਿਾਨਆਧਿਆ,ਮੁਪਸਮੜਧਦਤਿਏ ਹਨਅਤਿਿ,ਉਹਮੁੀਬੁੀਧਿਚਿੀਹਨ।ਇਸਲਈਉਨਾਦਧਦਲ ਡਬਿਏਅਤਉਹਡੁਿਏਅਤਇਕਦਿਨਆਿਣਲਿ, ਪੁਮਸੁਨਸਾਡਨਾਲਇਹਕੀਕੀਤਾਹ?

29ਉਹਆਪਣਧਪਤਾਯਾਕਬਕਲਕਨਾਨਦਸਧਿਚਆਏਅਤਉਸ ਨਉਹਸਭਕਝਦਧਸਆਿਉਨਾਉਤਬੀਧਤਆਸੀ:

30ਉਹਆਦਮੀ,ਿਉਸਦਸਦਾਮਾਲਕਹ,ਸਾਡਨਾਲਸਖਤੀਨਾਲ ਬਧਲਆਅਤਸਾਨਦਸਦਿਾਸਸਸਮਧਝਆ।

31ਅਸੀਉਸਨਧਕਹਾ,"ਅਸੀਸਚਆਦਮੀਹਾ,ਅਸੀਿਾਸਸਨਹੀ ਹਾ।"

32ਅਸੀਬਾੁਾਭੁਾਹਾ,ਆਪਣਧਪਤਾਦਪਤੁਹਾ;ਇਕਮੁਧਿਆ ਅਤਸਭਤਛਗਾਅਿਸਾਡਧਪਤਾਦਕਲਕਨਾਨਦਸਧਿਚਹ।

33“ਤਦਉਸਆਦਮੀਨ,ਿਉਸਦਸਦਾਮਾਲਕਸੀ,ਸਾਨਆਧਿਆ, ਇਸਤਮਨਪਤਾਲਿਿਾਧਕਤਸੀਸਚਆਦਮੀਹ।ਆਪਣਭੁਾਿਾ ਧਿਚਇਕਨਮੁਕਲਛਡਿਾਓਅਤਆਪਣਿੁਾਧਣਆਲਈ ਅਨਾਿਲਿਾਓਅਤਚਲਿਾਓ।

34ਅਤਆਪਣਛਗਭੁਾਨਮੁਕਲਲਆਓ,ਤਾਮਨਪਤਾਲਿਿਾ ਧਕਤਸੀਿਾਸਸਨਹੀਹ,ਸਿਤਸੀਸਚਹ।ਇਸਤੁਾਮਤਹਾਡਭੁਾ ਨਤਹਾਨਸਪਧਦਆਿਾਅਤਤਸੀਇਸਦਸਧਿਚਿਪਾੁਕੁਿ।

35ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਉਨਾਨਆਪਣੀਆਬੁੀਆ ਿਾਲੀਕੀਤੀਆਤਾਹੁਆਦਮੀਦਪਸਦੀਥਲੀਉਸਦੀਥਲੀਧਿਚ

ਸੀ।ਅਤਿਦਉਹਦਿਅਤਉਨਾਦਾਧਪਤਾਪਸਦੀਆਥਲੀਆ ਿਿੀਆਤਾਉਹਡੁਿਏ।

36ਪੁਉਨਾਦਧਪਤਾਯਾਕਬਨਉਨਾਨਧਕਹਾ,“ਤਸੀਮਨਮੁ ਬਧਚਆਤਿਾਝਾਕੁਧਦਤਾਹ।ਯਸਫਨਹੀਧੁਹਾ,ਅਤਧਸਮਓਨਨਹੀ ਧੁਹਾ।ਅਤਤਸੀਧਬਨਯਾਮੀਨਨਿੀਲਿਾਣਾਚਾਹਦਹ।ਇਹ ਸਾੁੀਆਿਲਾਮੁਧਿੁਿਹਨ।”

37ੁਊਬਨਨਆਪਣਧਪਤਾਨਆਧਿਆ,“ਿਕੁਮਉਸਨਤੁਕਲ ਨਾਧਲਆਿਾਤਾਮੁਦਹਾਪਤੁਾਨਮਾੁਦਣਾ।ਉਸਨਮੁਹਿਾਲ ਕੁਦ,ਅਤਮਉਸਨਤੁਕਲਿਾਪਸਲਆਿਾਿਾ।”

38ਪੁਉਸਨਆਧਿਆ,ਮੁਾਪਤੁਤਹਾਡਨਾਲਨਹੀਿਾਿਿਾ

6ਇਸੁਾਏਲਨਆਧਿਆ,ਤਸੀਮੁਨਾਲਐਨਾਬੁਾਧਕਉਕੀਤਾਧਕ

ਅਤਬਦਾਮ।”

12ਅਤਦਿਣਪਸਆਪਣਹਥਧਿਚਲਿਾਓਅਤਉਹਪਸਿ ਤਹਾਡੀਆਬੁੀਆਦਮਹਧਿਚਿਾਪਸਧਲਆਦਿਏਸਨ,ਆਪਣ ਹਥਧਿਚਲਿਾਓ;ਸਾਇਦਇਹਭਲਹਿਈਹਿ।

13ਆਪਣਭੁਾਨਿੀਲਕਉਠਅਤਉਸਮਨਿਕਲਿਾਪਸਿਾ।

14ਅਤਸੁਬਸਕਤੀਮਾਨਪੁਮਸੁਤਹਾਨਉਸਮਨਿਦਅਿਦਯਾ ਕੁਤਾਿਉਹਤਹਾਡਦਿਭੁਾਅਤਧਬਨਯਾਮੀਨਨਭਿਦਿ।ਿਮ ਆਪਣਬਧਚਆਤਧਿਛਧੜਆਹਾ,ਤਾਮਧਿਛਧੜਆੁਹਾਿਾ।

16ਿਦਯਸਫਨਉਨਾਦਨਾਲਧਬਨਯਾਮੀਨਨਿਧਿਆਤਾਉਸਨ

21ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਅਸੀਸੁਾਏਧਿਚਪਹਚ,ਤਾਅਸੀ

22ਅਤਅਸੀਅਨਾਿਿੁੀਦਣਲਈਹੁਪਸਿੀਆਪਣਹਥਧਿਚ ਧਲਆਏਹਾ:ਅਸੀਨਹੀਿਾਣਸਕਦਧਕਸਾਡਪਸਸਾਡੀਆਬੁੀਆ ਧਿਚਧਕਸਨੁਿਸਨ।

23ਤਾਯਸਫਨਆਧਿਆ,“ਤਹਾਨਸਾਤੀਧਮਲ,ਡੁਨਾ!ਤਹਾਡ ਪੁਮਸੁਨ,ਅਤਤਹਾਡਧਪਤਾਦਪੁਮਸੁਨ,ਤਹਾਡੀਆਬੁੀਆ ਧਿਚਤਹਾਨਿਜਾਨਾਧਦਤਾਹ।ਤਹਾਡਪਸਮੁਕਲਸਨ।”ਇਸਲਈ ਉਹਧਸਮਓਨਨਉਨਾਕਲਬਾਹੁਲਆਇਆ।

24ਉਹਮਨਿਉਨਾਮਨਿਾਨਯਸਫਦਿੁਲਧਿਆਅਤਉਨਾਨ

ਪਾਣੀਧਦਤਾਅਤਉਨਾਨਆਪਣਪੁਿਤਅਤਉਸਨਉਨਾਦ

25ਉਨਾਨਯਸਫਦਆਉਣਲਈਦਪਧਹੁਿਲਸਿਾਤਧਤਆੁ

26ਿਦਯਸਫਿੁਆਇਆ,ਤਾਉਹਉਸਲਈਆਪਣਹਥਧਿਚ ਸਿਾਤਲਆਏ।ਉਨਾਨਉਸਨਿੁਧਿਚਧਲਆਦਾਅਤਿੁਤੀਉਤ ਝਕਕਉਸਨਮਥਾਗਧਕਆ।

27ਯਸਫਨਉਨਾਦਾਹਾਲ-ਚਾਲਪਧਛਆਅਤਧਕਹਾ,"ਤਹਾਡਾ ਬਜੁਿਧਪਤਾ,ਧਿਸਬਾੁਤਸੀਿਲਕੀਤੀਸੀ,ਕੀਉਹਠੀਕ-ਠਾਕਹ? ਕੀਉਹਅਿਧਿਉਦਾਹ?"

28ਉਨਾਨਿਿਾਬਧਦਤਾ,"ਤਹਾਡਾਦਾਸਸਾਡਾਧਪਤਾਚਿਾਹ,ਉਹ ਅਿਧਿਉਦਾਹ।"ਅਤਉਨਾਨਆਪਣਧਸੁਝਕਾਕਮਥਾਗਧਕਆ।

29ਫੁਯਸਫਨਆਪਣੀਆਅਿਾਉਪੁਕੁਕਆਪਣਭੁਾ

ਧਬਨਯਾਮੀਨਨਿਧਿਆ।ਧਬਨਯਾਮੀਨਉਸਦੀਮਾਦਾਪਤੁਸੀ। ਉਸਨਧਕਹਾ,“ਕੀਇਹਤਹਾਡਾਛਗਾਭੁਾਹਧਿਸਬਾੁਤਸੀਮਨ ਦਧਸਆਸੀ?”ਯਸਫਨਧਕਹਾ,“ਪੁਮਸੁਤੁਉਤਧਕੁਪਾਕੁ,ਮੁ

ਪਤੁ।”

30ਯਸਫਨਛਤੀਕੀਤੀਧਕਉਿਉਸਦਾਮਨਆਪਣਭੁਾਲਈ ਤੁਸਦਾਸੀਅਤਉਹੁਣਦੀਥਾਲਭਦਾਧੁਹਾਅਤਆਪਣੀਕਠੜੀ ਧਿਚਧਿਆਅਤਉਥੁਇਆ।

31ਫੁਯਸਫਨਆਪਣਾਮਹਿਤਾਅਤਬਾਹੁਧਿਆਅਤਆਪਣ ਆਪਨੁਧਕਆਅਤਧਕਹਾ,"ੁਗੀਪਾਓ।"

32ਤਾਉਨਾਨਯਸਫਲਈਇਕਲਾ,ਅਤਉਨਾਲਈਇਕਲਾ,ਅਤ ਧਮਸੁੀਆਲਈਿਉਹਦਨਾਲਿਾਦਸਨ,ਇਕਲਾਪੁਧਸਆ, ਧਕਉਧਕਧਮਸੁੀਇਬੁਾਨੀਆਨਾਲੁਗੀਨਹੀਿਾਸਕਦਸਨ;ਧਕਉਧਕ

ਇਹਧਮਸੁੀਆਲਈਧਿਣਾਉਣਾਸੀ।

33ਅਤਉਹਯਸਫਦਸਾਹਮਣਬਠਸਨ,ਪਧਹਲਠਦਿਠਹਣਦ

4ਿਦਉਹਸਧਹੁਤਬਾਹੁਧਨਕਲ,ਅਤਅਿਬਹਤਦੁਨਹੀਸਨ,

5ਕੀਇਹਉਹਨਹੀਧਿਸਧਿਚਮੁਾਸਆਮੀਪੀਦਾਹ,ਅਤਇਸ

7ਉਨਾਨਉਸਨਧਕਹਾ,"ਸਾਡਾਸਆਮੀਇਹਧਕਉਆਿਦਾਹ?

8ਿਿ,ਉਹਪਸਿਸਾਨਆਪਣੀਆਬੁੀਆਧਿਚਧਮਲਸਨ,ਅਸੀ

9ਤਹਾਡਧਕਸਿੀਸਿਕਦਕਲਉਹਲਭ,ਉਸਨਮਾੁਧਦਤਾਿਾਿ

15ਯਸਫਨਉਨਾਨਆਧਿਆ,“ਤਸੀਇਹਕੀਕੀਤਾਹ?ਕੀਤਹਾਨ ਨਹੀਪਤਾਧਕਮੁਿੁਿਾਆਦਮੀਭਧਿਿਦਸਸਕਦਾਹ?”

16ਯਹਦਾਹਨਆਧਿਆ,"ਸਾਨਆਪਣਸਆਮੀਨਕੀਕਧਹਣਾ ਚਾਹੀਦਾਹ?ਅਸੀਕੀਕਹੀਏ?ਿਾਅਸੀਆਪਣਆਪਨਧਕਿ ਧਨੁਦਸਸਾਬਤਕੁੀਏ?ਪੁਮਸੁਨਤਹਾਡਸਿਕਾਦੀਿਲਤੀਦਾ ਪਤਾਲਿਾਧਦਤਾਹ।ਿਿ,ਅਸੀਆਪਣਸਆਮੀਦਸਿਕਹਾ,ਅਸੀ ਿੀਅਤਉਹਿੀਧਿਸਦਕਲਧਪਆਲਾਧਮਧਲਆਹ।"

22ਅਤਅਸੀਆਪਣਸਆਮੀਨਧਕਹਾ,'ਉਹਮਡਾਆਪਣਧਪਤਾਨ

23ਅਤਤਸੀਆਪਣਦਾਸਾਨਆਧਿਆਸੀ,'ਿਕੁਤਹਾਡਾਛਗਾ

24ਅਤਇਸਤੁਾਹਇਆਧਕਿਦਅਸੀਤਹਾਡਦਾਸਆਪਣਧਪਤਾ

25ਅਤਸਾਡਧਪਤਾਨਆਧਿਆ,ਫੁਿਾਓਅਤਸਾਡਲਈਥੜਾ ਧਿਹਾਅਨਾਿਿੁੀਦਕਧਲਆਓ।

26ਅਸੀਧਕਹਾ,'ਅਸੀਨਹੀਿਾਸਕਦ।ਿਸਾਡਾਛਗਾਭੁਾਸਾਡ ਨਾਲਹ,ਤਾਹੀਅਸੀਿਾਿਾਿ।ਅਸੀਉਸਆਦਮੀਦਾਮਹਨਹੀਦਿ ਸਕਦ,ਿਦਤਕਸਾਡਾਛਗਾਭੁਾਸਾਡਨਾਲਨਹੀਹਦਾ।'

27ਅਤਤਹਾਡਦਾਸ,ਮੁਧਪਤਾਨਸਾਨਆਧਿਆ,ਤਸੀਿਾਣਦਹਧਕ ਮੁੀਪਤਨੀਨਮੁਲਈਦਪਤੁਪਦਾਕੀਤ।

28ਅਤਇਕਮੁਕਲਚਧਲਆਧਿਆਅਤਮਧਕਹਾ,"ਸਚਮਚਉਹ ਪਾਧੜਆਹਇਆਹ;ਅਤਮਉਸਨਉਦਤਨਹੀਿਧਿਆ।"

29ਅਤਿਤਸੀਇਹਿੀਮੁਤਲਿਾਓਿਅਤਉਸਉਤਕਈ ਮਸੀਬਤਆਪਿਿੀ,ਤਾਤਸੀਮੁਿਧਲਆਨਦਿਨਾਲਕਬੁਧਿਚ ਸਗਧਦਓਿ।

30ਹਣਿਦਮਆਪਣਦਾਸ,ਆਪਣਧਪਤਾ,ਕਲਿਾਿਾ,ਅਤਇਹ ਮਡਾਸਾਡਨਾਲਨਾਹਿ,ਧਕਉਧਕਉਸਦੀਿਾਨਇਸਮਡਦੀਿਾਨ

31ਿਦਉਹਦਿਿਾਧਕਮਡਾਸਾਡਨਾਲਨਹੀਹ,ਤਾਉਹਮੁ

32ਧਕਉਧਕਤਹਾਡਾਦਾਸਆਪਣਧਪਤਾਨਇਸਮਡਦੀਜਮਾਨਤਦ ਕਕਧਹਦਾਹ,'ਿਮਉਸਨਤੁਕਲਨਾਧਲਆਿਾ,ਤਾਮਹਮਸਾਲਈ ਆਪਣਧਪਤਾਦਾਦਸੀਹਿਾਿਾ।'

33ਇਸਲਈਹਣਮਬਨਤੀਕੁਦਾਹਾਧਕਤਸੀਇਸਮਡਦੀਥਾ

ਆਪਣਦਾਸਨਆਪਣਸਿਾਮੀਦਾਦਾਸਬਣਾਕੁਿ,ਅਤਇਸਮਡ

34ਧਕਉਧਕਿਦਮਡਾਮੁਨਾਲਨਾਹਿਤਾਮਆਪਣਧਪਤਾਕਲ

9ਤਸੀਿਲਦੀਕੁਅਤਮੁਧਪਤਾਕਲਿਾਓਅਤਉਸਨਆਿ, 'ਤੁਾਪਤੁਯਸਫਇਹਆਿਦਾਹ,ਪੁਮਸੁਨਮਨਸਾੁਧਮਸੁਦਾ ਮਾਲਕਬਣਾਇਆਹ।ਮੁਕਲਆਓ,ੁਕਨਾ।'

10ਤਿਸਨਦੀਿੁਤੀਉਤੁਹਿਾ।ਤ,ਤੁਬਚ,ਤੁਪਤੁ,ਤੁ ਇਿੜ,ਤੁਿਿਅਤਿਕਝਿੀਤੁਾਹ,ਮੁਨੜੁਹਿਾ।

11ਉਥਮਤੁੀਦਿ-ਭਾਲਕੁਾਿਾ,ਧਕਉਿਅਿਪਿਸਾਲਕਾਲਦ ਹਨ,ਧਕਤਅਧਿਹਾਨਾਹਿਧਕਤ,ਤੁਾਿੁਾਣਾਅਤਤੁਾਸਾੁਾਕਝ

12ਅਤਿਿ,ਤਹਾਡੀਆਅਿਾਅਤਮੁਭੁਾਧਬਨਯਾਮੀਨਦੀਆ

13ਅਤਤਸੀਮੁਧਪਤਾਨਧਮਸੁਧਿਚਮੁੀਸਾੁੀਸਾਨਬਾੁਦਸ,

14ਫੁਯਸਫਆਪਣਭੁਾਧਬਨਯਾਮੀਨਦਿਲਲਿਕੁਇਆ।

15ਫੁਯਸਫਨਆਪਣਸਾੁਭੁਾਿਾਨਚਧਮਆਅਤਉਨਾਨਾਲ

16ਇਹਖਬੁਧਫੁਊਨਦਿੁਸਣੀਿਈਧਕਯਸਫਦਭੁਾਆਏ

1ਤਦਯਸਫਆਪਣਆਪਨਉਨਾਸਾਧੁਆਦਸਾਹਮਣਿਉਸਦ ਕਲਿੜਸਨ,ੁਕਨਾਸਧਕਆਅਤਉਸਨਉਚੀਆਿਾਜਧਿਚਧਕਹਾ,

2ਉਹਉਚੀ-ਉਚੀੁਇਆਅਤਧਮਸੁੀਆਅਤਧਫੁਊਨਦਿੁਾਣਨ

3ਯਸਫਨਆਪਣਭੁਾਿਾਨਆਧਿਆ,“ਮਯਸਫਹਾ।ਕੀਮੁਾ

4ਯਸਫਨਆਪਣਭੁਾਿਾਨਆਧਿਆ,“ਮੁਨੜਆਓ।”ਉਹਨੜ

18ਅਤਆਪਣਧਪਤਾਅਤਆਪਣਪਧੁਿਾੁਾਨਲਕਮੁਕਲ

ਅਤਤਸੀਿੁਤੀਦੀਚੁਬੀਿਾਓਿ।

19ਹਣਤਨਹਕਮਹਧਕਤਇਹਕੁ;ਆਪਣਬਧਚਆਅਤ ਆਪਣੀਆਪਤਨੀਆਲਈਧਮਸੁਦਸਤਿਡਲਿਾਿੀਅਤਆਪਣ

20ਅਤਆਪਣਸਮਾਨਦੀਧਚਤਾਨਾਕੁ,ਧਕਉਧਕਧਮਸੁਦੀਸਾੁੀ ਿੁਤੀਦੀਆਚਿੀਆਚੀਜਾਤਹਾਡੀਆਹਨ।

26ਅਤਉਸਨਦਧਸਆਧਕਯਸਫਅਿਧਿਉਦਾਹਅਤਉਹਸਾੁ

27ਉਨਾਨਯਸਫਦੀਆਸਾੁੀਆਿਲਾਉਸਨਦਸੀਆ,ਿਉਸਨ

ਉਸਨਧਲਆਉਣਲਈਭਿੀਆਸਨ,ਤਾਉਨਾਦਧਪਤਾਯਾਕਬਦਾ ਆਤਮਾਿੀਉਧਠਆ।

28ਇਸੁਾਏਲਨਆਧਿਆ,ਬਸਬਹਤਹ;ਮੁਾਪਤੁਯਸਫਅਿ ਿੀਉਦਾਹ।ਮਮੁਨਤਪਧਹਲਾਉਸਨਧਮਲਣਿਾਿਾਿਾ।

ਅਧਿਆਇ46

1ਫੁਇਸੁਾਏਲਨਆਪਣਾਸਭਕਝਲਕਸਫੁਸੁਕੀਤਾਅਤ ਬਏੁਸਬਾਪਹਧਚਆ।ਉਥਉਸਨਆਪਣਧਪਤਾਇਸਹਾਕਦ ਪੁਮਸੁਨਬਲੀਆਚੜਾਈਆ।

2ਪੁਮਸੁਨੁਾਤਦਦੁਸਨਾਧਿਚਇਸੁਾਏਲਨਾਲਿਲਕੀਤੀ, ਅਤਆਧਿਆ,"ਯਾਕਬ,ਯਾਕਬ।"ਅਤਉਸਨਆਧਿਆ,"ਮਇਥ

ਹਾ।"

3ਪੁਮਸੁਨਆਧਿਆ,“ਮਪੁਮਸੁਹਾ,ਤੁਧਪਤਾਦਾਪੁਮਸੁ। ਧਮਸੁਨਿਾਣਤਨਾਡੁ।ਮਉਥਤਨਇਕਿਡੀਕਮਬਣਾਿਾਿਾ। 4ਮਤੁਨਾਲਧਮਸੁਨਿਾਿਾਿਾ;ਅਤਮਤਨਜੁੁਿਾਪਸਲ ਆਿਾਿਾ:ਅਤਯਸਫਆਪਣਾਹਥਤੁੀਆਅਿਾਉਤੁਿਿਾ।

5ਯਾਕਬਬਏੁਸਬਾਤਚਲਧਪਆਅਤਇਸੁਾਏਲਦਪਤੁਆਪਣ

22ਇਹੁਾਿਲਦਪਤੁਸਨ,ਧਿਨਾਨਯਾਕਬਨਿਨਮਧਦਤਾ।ਕਲ ਚਦਾਪਾਣੀਸਨ।

23ਅਤਦਾਨਦਾਪਤੁਹਸੀਮਸੀ।

24ਨਫਤਾਲੀਦਪਤੁਸਨਯਹਸਏਲ,ਿਨੀ,ਯਸੁਅਤਧਸਲਮ।

25ਇਹਧਬਲਹਾਹਦਪਤੁਸਨ।ਇਹਉਹੀਪਤੁਸਨਧਿਸਨ ਲਾਬਾਨਨਆਪਣੀਿੀੁਾਿਲਨਧਦਤਾਸੀ।ਅਤਉਸਨਯਾਕਬਤ ਇਹਪਤੁਿਣ।ਕਲਸਤਿਣਸਨ।

26ਯਾਕਬਦਪਤੁਾਦੀਆਪਤਨੀਆਤਧਬਨਾ,ਉਸਦਨਾਲਧਮਸੁ

27ਯਸਫਦਪਤੁ,ਿਧਮਸੁਧਿਚਪਦਾਹਏਸਨ,ਦਿਣਸਨ।

28ਅਤਉਸਨਯਹਦਾਹਨਆਪਣਅਿਯਸਫਕਲਭਧਿਆਤਾਿ

6ਉਨਾਨਆਪਣਪਸਅਤਆਪਣਾਸਾੁਾਸਮਾਨਿਉਨਾਨਕਨਾਨ ਦਸਧਿਚਕਮਾਇਆਸੀ,ਲਧਲਆਅਤਯਾਕਬਅਤਉਸਦੀਸਾੁੀ ਸਤਾਨਉਸਦਨਾਲਧਮਸੁਧਿਚਆਿਏ।

7ਉਹਆਪਣਪਤੁਾ,ਪਧਤਆ,ਿੀਆ,ਪਤੀਆਅਤਆਪਣਸਾੁ ਬਧਚਆਨਆਪਣਨਾਲਧਮਸੁਲਆਇਆ।

8ਇਸੁਾਏਲਦਪਤੁਾਦਨਾਮਇਹਹਨ,ਧਿਹੜਧਮਸੁਧਿਚਆਏ, ਯਾਕਬਅਤਉਸਦਪਤੁ:ਯਾਕਬਦਾਪਧਹਲਠਾਪਤੁੁਊਬਨ।

9ੁਊਬਨਦਪਤੁਸਨਹਨਕ,ਫਲ,ਹਸੁਨਅਤਕੁਮੀ।

10ਧਸਮਓਨਦਪਤੁ:ਯਮਏਲ,ਯਾਮੀਨ,ਓਹਦ,ਯਾਕੀਨ,ਸਹੁਅਤ ਸਾਊਲ(ਸਾਊਲਇਕਕਨਾਨੀਔੁਤਦਾਪਤੁਸੀ)।

11ਲਿੀਦਪਤੁ:ਿੁਸਨ,ਕਹਾਥਅਤਮੁਾੁੀ।

12ਯਹਦਾਹਦਪਤੁ:ਏੁ,ਓਨਾਨ,ਸਲਾਹ,ਫੁਸਅਤਜੁਹ।ਪੁ ਏੁਅਤਓਨਾਨਕਨਾਨਦਸਧਿਚਮੁਿਏ।ਫੁਸਦਪਤੁਹਸੁਨ ਅਤਹਾਮਲਸਨ।

13ਧਯਸਾਕਾੁਦਪਤੁ:ਤਲਾ,ਪਿਾਹ,ਯਬਅਤਧਸਮੁਨ।

14ਜਬਲਨਦਪਤੁਸਨਸੁਦ,ਏਲਨਅਤਯਹਲਏਲ।

15ਇਹਲਆਹਦਪਤੁਸਨਧਿਨਾਨਉਸਨਪਦਨਅੁਾਮਧਿਚ

16ਿਾਦਦਪਤੁਸਨਧਸਫਓਨ,ਹਿੀ,ਸਨੀ,ਅਸਬਨ,ਏੁੀ,ਅੁਦੀ

32ਅਤਉਹਆਦਮੀਆਿੜੀਹਨ,ਧਕਉਧਕਉਨਾਦਾਧਕਤਾਪਸਆਨ ਚਾੁਨਾਸੀ;ਅਤਉਹਆਪਣਇਿੜ,ਆਪਣਿਿਅਤਸਭਕਝਿ ਉਨਾਦਾਹ,ਲਕਆਏਹਨ।

33ਅਤਐਉਹਿਿਾਧਕਿਦਧਫੁਊਨਤਹਾਨਸਦਕਪਛਿਾਧਕ ਤਸੀਕੀਕਮਕੁਦਹ?

34ਤਾਤਸੀਆਿ,'ਤਹਾਡਦਾਸਬਚਪਨਤਹਣਤਕਪਸਪਾਲਦੁਹ ਹਨ,ਅਸੀਿੀਅਤਸਾਡਪੁਿਿੀ।'ਤਾਿਤਸੀਿਸਨਦੀਿੁਤੀਉਤ ੁਧਹਸਕ।ਧਮਸੁੀਹੁਅਯਾਲੀਤਧਿਣਕੁਦਹਨ।'

ਅਧਿਆਇ47

1ਯਸਫਨਿਾਕਧਫੁਊਨਨਦਧਸਆਅਤਆਧਿਆ,ਮੁਾਧਪਤਾਅਤ

5ਧਫੁਊਨਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,“ਤੁਾਧਪਤਾਅਤਤੁਭੁਾਤੁ

6ਧਮਸੁਦੀਿੁਤੀਤੁਸਾਹਮਣਹ।ਆਪਣਧਪਤਾਅਤਭੁਾਿਾਨ

7ਯਸਫਨਆਪਣਧਪਤਾਯਾਕਬਨਧਲਆਦਾਅਤਧਫੁਊਨਦ

8ਧਫੁਊਨਨਯਾਕਬਨਆਧਿਆ,“ਤੁੀਉਮੁਧਕਨੀਹ?”

9ਯਾਕਬਨਧਫੁਊਨਨਆਧਿਆ,“ਮੁੀਮਸਾਫੁੀਦੀਉਮੁਇਕਸ ਤੀਹਸਾਲਹ।ਮੁੀਧਜਦਿੀਦਧਦਨਥੜਅਤਮਾੜਹਨ।ਅਤਇਹ ਮੁਪੁਧਿਆਦਮਸਾਫੁੀਦੀਉਮੁਦਧਦਨਾਿੁਿਨਹੀਹਏ।”

10ਅਤਯਾਕਬਨਧਫੁਊਨਨਅਸੀਸਧਦਤੀਅਤਧਫੁਊਨਦਅਿ ਚਧਲਆਧਿਆ।

11ਯਸਫਨਆਪਣਧਪਤਾਅਤਭੁਾਿਾਨਧਮਸੁਦੀਿੁਤੀਉਤ ੁਧਹਣਲਈੁਿਧਦਤਾ।ਯਸਫਨਉਨਾਨਧਮਸੁਦੀਸਭਤਿਿੀਆ

ਿੁਤੀ,ੁਾਮਸਸਦੀਿੁਤੀਉਤੁਧਹਣਲਈਿਿਾਧਦਤੀ,ਧਿਿਧਕ

ਧਫੁਊਨਨਹਕਮਧਦਤਾਸੀ।

12ਯਸਫਨਆਪਣਧਪਤਾ,ਆਪਣਭੁਾਿਾਅਤਉਨਾਦਸਾੁਿੁਾਣ ਨ,ਉਨਾਦਪਧੁਿਾੁਾਅਨਸਾੁ,ਭਿਨਧਦਤਾ।

13ਸਾੁੀਿੁਤੀਉਤੁਗੀਨਹੀਸੀਧਕਉਧਕਕਾਲਬਹਤਸਖਤਸੀ, ਇਸਲਈਧਮਸੁਦਸਅਤਕਨਾਨਦਸਕਾਲਦਕਾੁਨਥਕਿਏ।

14ਯਸਫਨਧਮਸੁਅਤਕਨਾਨਦਲਕਾਨਅਨਾਿਿੁੀਦਣਲਈਿ ਪਸਾਧਮਧਲਆ,ਉਸਨਇਕਠਾਕੁਧਲਆ।ਯਸਫਨਇਹਪਸਾ

15ਿਦਧਮਸੁਅਤਕਨਾਨਦਸਧਿਚਪਸਮਕਿਏ,ਤਾਸਾੁਧਮਸੁੀ ਯਸਫਕਲਆਏਅਤਆਧਿਆ,“ਸਾਨੁਗੀਧਦਓ!ਅਸੀਤਹਾਡ ਸਾਹਮਣਧਕਉਮੁੀਏ?ਪਸਮਕਿਏਹਨ।”

16ਯਸਫਨਆਧਿਆ,ਆਪਣਪਸਧਦਓ;ਿਪਸਮਕਿਏਤਾਮ

ਤਹਾਡਪਸਆਦਬਦਲਤਹਾਨਧਦਆਿਾ।

17ਇਸਲਈਉਹਆਪਣਪਸਯਸਫਕਲਧਲਆਏ।ਯਸਫਨਉਨਾ ਨਿਧੜਆ,ਇਿੜਾ,ਿਿਾਅਤਿਧਿਆਦਬਦਲੁਗੀਧਦਤੀ।ਅਤ ਉਸਸਾਲਉਸਨਉਨਾਨਉਨਾਦਸਾੁਪਸਆਦਬਦਲੁਗੀਧਦਤੀ।

18ਿਦਉਹਸਾਲਬੀਤਧਿਆ,ਤਾਉਹਦਿਸਾਲਉਸਕਲਆਏ ਅਤਉਸਨਧਕਹਾ,"ਅਸੀਆਪਣਸਿਾਮੀਤਇਹਨਹੀਲਕਾਿਾਿਧਕ ਸਾਡਾਪਸਾਿਤਮਹਧਿਆਹ।ਮੁਸਿਾਮੀਕਲਸਾਡਪਸਿੀਹਨ।

ਸਾਡਸਿਾਮੀਦਸਾਹਮਣਸਾਡਸੁੀੁਾਅਤਸਾਡੀਆਜਮੀਨਾਤ ਧਸਿਾਏਕਝਿੀਨਹੀਬਧਚਆਹ।"

19ਅਸੀਤੁੀਆਅਿਾਦਸਾਹਮਣਧਕਉਮੁੀਏ,ਅਸੀਿੀਅਤਸਾਡੀ

24ਅਤਇਸਤੁਾਹਿਿਾਧਕਤਸੀਫਸਲਦਾਪਿਿਾਧਹਸਾਧਫੁਊਨ

25ਉਨਾਨਆਧਿਆ,“ਤਸਾਡੀਆਿਾਨਾਬਚਾਈਆਹਨ।ਸਾਡਉਤ

26ਯਸਫਨਧਮਸੁਦੀਿੁਤੀਉਤਇਹਕਾਨਨਬਣਾਧਦਤਾਿਅਿ

ਅਧਿਆਇ48

1ਇਨਾਿਲਾਤਬਾਅਦਅਧਿਹਾਹਇਆਧਕਧਕਸਨਯਸਫਨ

2ਧਕਸਨਯਾਕਬਨਦਧਸਆ,“ਤੁਾਪਤੁਯਸਫਤੁਕਲਆਉਦਾ

3ਅਤਯਾਕਬਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,ਸੁਬਸਕਤੀਮਾਨਪੁਮਸੁ

9ਯਸਫਨਆਪਣਧਪਤਾਨਆਧਿਆ,“ਇਹਮੁਪਤੁਹਨਧਿਨਾਨ

10ਇਸੁਾਏਲਦੀਆਅਿਾਬਢਾਪਦਕਾੁਨਿਦਲੀਆਹਿਈਆ

4ਪਾਣੀਿਾਿਅਡਲ,ਤਉਤਮਨਹੀਹਿਿਾ,ਧਕਉਿਤਆਪਣ

5ਧਸਮਓਨਅਤਲਿੀਭੁਾਹਨ;ਉਨਾਦਿਸਧਬਆਧਿਚਜਲਮਦ

11ਫੁਇਸੁਾਏਲਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,“ਮਕਦਸਧਚਆਿੀਨਹੀ ਸੀਧਕਮਤੁਾਮਹਦਿਾਿਾ।ਪੁਹਣਪੁਮਸੁਨਮਨਤੁੀਔਲਾਦ ਿੀਧਦਿਾਈਹ।”

12ਯਸਫਨਮਧਡਆਨਆਪਣਿਧਡਆਧਿਚਕਧਢਆਅਤਆਪਣਾ ਮਹਿੁਤੀਿਲਝਕਾਇਆ।

13ਯਸਫਨਉਨਾਦਹਾਨਧਲਆ,ਇਫੁਾਈਮਨਆਪਣਸਿਹਥ ਨਾਲਇਸੁਾਏਲਦਿਬਪਾਸ,ਅਤਮਨਸਹਨਆਪਣਿਬਹਥ ਨਾਲਇਸੁਾਏਲਦਸਿਪਾਸਧਲਆਅਤਉਸਦਨੜਧਲਆਦਾ।

14ਇਸੁਾਏਲਨਆਪਣਾਸਿਾਹਥਿਿਾਕਇਫੁਾਈਮਦਧਸੁਉਤ ੁਧਿਆ,ਿਧਕਛਗਾਪਤੁਸੀ,ਅਤਆਪਣਾਿਬਾਹਥਮਨਸਹਦ ਧਸੁਉਤੁਧਿਆ,ਧਕਉਧਕਮਨਸਹਪਧਹਲਠਾਸੀ,ਇਸਲਈ ਇਸੁਾਏਲਨਆਪਣਹਥਾਨਿਾਣ-ਬਝਕਚਲਾਇਆ।

15ਅਤਉਸਨਯਸਫਨਅਸੀਸਧਦਤੀਅਤਆਧਿਆ,ਉਹਪੁਮਸੁ ਧਿਸਦਅਿਮੁਪੁਿਅਬੁਾਹਾਮਅਤਇਸਹਾਕਚਲਦਸਨ,ਉਹ ਪੁਮਸੁਧਿਸਨਮੁੀਸਾੁੀਉਮੁਅਿਤਕਮੁੀਦਿ-ਭਾਲਕੀਤੀ। 16ਉਹਦਤਧਿਸਨਮਨਸਾੁੀਆਬੁਾਈਆਤਛਡਾਇਆਹ,ਇਨਾ ਮਧਡਆਨਅਸੀਸਦਿ;ਅਤਮੁਾਨਾਮਉਨਾਉਤਅਤਮੁਪੁਧਿਆ ਅਬੁਾਹਾਮਅਤਇਸਹਾਕਦਨਾਮਉਤੁਧਿਆਿਾਿ;ਅਤਉਹ ਿੁਤੀਦਧਿਚਕਾੁਇਕਿਡੀਕਮਬਣਨ।

17ਯਸਫਨਦਧਿਆਧਕਉਸਦਧਪਤਾਨਆਪਣਾਸਿਾਹਥ ਇਫੁਾਈਮਦਧਸੁਉਤੁਧਿਆਹ,ਅਤਉਸਨਇਹਿਲਪਸਦ

ਨਹੀਆਈ।ਯਸਫਨਆਪਣਧਪਤਾਦਾਹਥਇਫੁਾਈਮਦਧਸੁਤ ਹਗਾਕਮਨਸਹਦਧਸੁਉਤੁਿਣਲਈਉਪੁਚਧਕਆ।

18ਯਸਫਨਆਪਣਧਪਤਾਨਆਧਿਆ,“ਨਹੀ,ਧਪਤਾਿੀ!ਇਹ ਪਧਹਲਠਾਪਤੁਹ।ਆਪਣਾਸਿਾਹਥਇਸਦਧਸੁਉਤੁਿ।”

19ਪੁਉਸਦਧਪਤਾਨਇਨਕਾੁਕੁਧਦਤਾਅਤਧਕਹਾ,"ਮਿਾਣਦਾ ਹਾ,ਮੁਪਤੁ,ਮਿਾਣਦਾਹਾ।ਇਹਿੀਇਕਕਮਬਣਿਾਅਤਇਹ ਿੀਮਹਾਨਹਿਿਾ।ਪੁਉਸਦਾਛਗਾਭੁਾਉਸਤਿਡਾਹਿਿਾਅਤ ਉਸਦੀਅਸਤਬਹਤਸਾੁੀਆਕਮਾਹਣਿੀਆ।"

20ਉਸਧਦਨਉਸਨਉਨਾਨਅਸੀਸਧਦਤੀਅਤਆਧਿਆ, ਇਸੁਾਏਲਤੁਾਨਾਮਲਕਅਸੀਸਦਿਿਾਅਤਆਿਿਾਧਕ ਪੁਮਸੁਤਨਇਫੁਾਈਮਅਤਮਨਸਹਿੁਿਾਬਣਾਿਅਤਉਸਨ

ਇਫੁਾਈਮਨਮਨਸਹਤਅਿੁਧਿਆ।

21ਇਸੁਾਏਲਨਯਸਫਨਆਧਿਆ,“ਦਿ,ਮਮੁਨਿਾਲਾਹਾ।ਪੁ

6ਹਮੁੀਿਾਨ,ਤਉਨਾਦਭਤਧਿਚਨਾਿੜ,ਉਨਾਦੀਸਭਾਧਿਚਨਾ

7ਉਨਾਦਾਕਿਸੁਾਧਪਆਿਾਿ,ਧਕਉਧਕਉਹਬਹਤਧਭਆਨਕਸੀ;

11ਉਸਨਆਪਣਬਚਨਅਿੁੀਿਲਨਾਲ,ਅਤਆਪਣਿਿਦ

13ਜਬਲਨਸਮਦੁਦਬਦੁਿਾਹਉਤਿਸਿਾ;ਅਤਉਹਿਹਾਜਾਦਾ ਬਦੁਿਾਹਹਿਿਾ;ਅਤਉਸਦੀਹਦਸੀਦਨਤਕਹਿਿੀ।

14ਧਯਸਾਕਾੁਇਕਤਕੜਾਿਤਾਹਿਦਭਾੁਾਦਧਿਚਕਾੁਲਧਗਆ ਹਇਆਹ,

15ਅਤਉਸਨਿਧਿਆਧਕਆੁਾਮਚਿਾਹ,ਅਤਿੁਤੀਸਹਾਿਣੀਹ;

16ਦਾਨਇਸੁਾਏਲਦਿਤਾਧਿਚਇਕਿਾਿਆਪਣਲਕਾਦਾਧਨਆ ਕੁਿਾ।

17ਦਾਨੁਾਹਧਿਚਸਪਹਿਿਾ,ੁਾਹਧਿਚਸਪ,ਿਿੜਦੀਆ

18ਹਯਹਿਾਹ,ਮਤੁੀਮਕਤੀਦੀਉਡੀਕਕੀਤੀਹ।

19ਿਾਦ,ਇਕਦਲਉਸਨਹੁਾਦਿਿਾ,ਪੁਉਹਅਤਧਿਚਧਿਤ

ਉਤਪਤ

24ਪੁਉਸਦਾਿਣਿਮਜਬਤਧੁਹਾ,ਅਤਉਸਦਹਥਾਦੀਆਬਾਹਾ ਯਾਕਬਦਸਕਤੀਸਾਲੀਪੁਮਸੁਦਹਥਾਦਆੁਾਮਜਬਤਕੀਤੀਆ ਿਈਆ;(ਉਥਅਯਾਲੀ,ਇਸੁਾਏਲਦਾਪਥੁਹ:)

25ਤੁਧਪਤਾਦਪੁਮਸੁਿਲ,ਿਤੁੀਸਹਾਇਤਾਕੁਿਾ;ਅਤ ਸੁਬਸਕਤੀਮਾਨਿਲ,ਿਤਨਉਪੁਅਕਾਸਦੀਆਬੁਕਤਾ,ਹਠਾ ਪਈਆਡਧਿਆਈਆਦੀਆਬੁਕਤਾ,ਛਾਤੀਆਅਤਕਿਦੀਆ ਬੁਕਤਾਦਿਿਾ।

26ਤੁਧਪਤਾਦੀਆਬੁਕਤਾਮੁਪੁਧਿਆਦੀਆਬੁਕਤਾਤਿਿਕ ਸਦੀਿੀਪਹਾੜੀਆਦੀਹਦਤਕਿਿਿਈਆਹਨ:ਉਹਯਸਫਦਧਸੁ ਉਤਅਤਉਸਦਧਸੁਦੀਤਾਿਉਤਹਣਿੀਆਿਆਪਣਭੁਾਿਾਤ

ਿਿੁਾਸੀ।

27ਧਬਨਯਾਮੀਨਬਧਿਆੜਿਾਿਭਿਿਾ,ਸਿੁਉਹਧਸਕਾੁਿਾਿਿਾ

ਅਤੁਾਤਨਲਗਿਡਿਾ।

28ਇਹਸਾੁਇਸੁਾਏਲਦਬਾੁਾਿਤਹਨ:ਅਤਇਹਉਹਹਿ ਉਨਾਦਧਪਤਾਨਉਨਾਨਾਲਿਲਕੀਤੀਅਤਉਨਾਨਅਸੀਸਧਦਤੀ; ਹੁਇਕਨਉਸਦੀਅਸੀਸਦਅਨਸਾੁਉਸਨਉਨਾਨਅਸੀਸ

29ਅਤਉਸਨਉਨਾਨਹਕਮਧਦਤਾਅਤਆਧਿਆ,ਮਆਪਣਲਕਾ ਧਿਚਿਾੁਲਾਿਾ।ਮਨਮੁਪੁਧਿਆਨਾਲਉਸਿਫਾਧਿਚਦਫਨਾਓ ਧਿਹੜੀਧਹਤੀਅਫੁਨਦਿਤਧਿਚਹ।

30ਉਸਿਫਾਧਿਚਿਮਕਫਲਾਹਦਿਤਧਿਚਹ,ਿਮਮੁਦ ਸਾਹਮਣਕਨਾਨਦਸਧਿਚਹ,ਧਿਸਨਅਬੁਾਹਾਮਨਅਫੁਨਧਹਤੀਤ ਕਬੁਸਤਾਨਦੀਮਲਕੀਅਤਲਈਿਤਸਮਤਿੁੀਧਦਆਸੀ।

31ਉਥਉਨਾਨਅਬੁਾਹਾਮਅਤਉਸਦੀਪਤਨੀਸਾੁਾਹਨ ਦਫਨਾਇਆ;ਉਥਉਨਾਨਇਸਹਾਕਅਤਉਸਦੀਪਤਨੀਧੁਬਕਾਹਨ ਦਫਨਾਇਆ;ਅਤਉਥਮਲਆਹਨਦਫਨਾਇਆ।

32ਉਸਿਤਅਤਉਸਿਫਾਨਿਉਸਧਿਚਹ,ਹਥੀਆਤਿੁੀਧਦਆ ਧਿਆਸੀ।

33ਿਦਯਾਕਬਆਪਣਪਤੁਾਨਹਕਮਦਹਧਗਆ,ਉਸਨਆਪਣ ਪੁਧਬਸਤੁਤਇਕਠਕੀਤਅਤਪਾਣਧਤਆਿਧਦਤਅਤਆਪਣ

9ਅਤਉਸਦਨਾਲੁਥਅਤਿੜਸਿਾੁਦਿਿਏ:ਅਤਇਹਇਕ

10ਅਤਉਹਯੁਦਨਦਪਾੁਆਤਾਦਦਧਪੜਧਿਚਆਏ,ਅਤਉਥ ਉਨਾਨਇਕਿਡਾਅਤਬਹਤਹੀਦੁਦਨਾਕਧਿੁਲਾਪਕੀਤਾ:ਅਤ ਯਸਫਨਆਪਣਧਪਤਾਲਈਸਤਧਦਨਸਿਕੀਤਾ।

11ਿਦਉਸਦਸਦਿਸਨੀਕ,ਕਨਾਨੀਲਕਾਨਆਤਾਦਦਫੁਸਉਤ

1ਯਸਫਆਪਣਧਪਤਾਦਮਹਉਤਧਡਿਧਪਆਅਤਉਸਨਾਲਲਿ

2ਯਸਫਨਆਪਣਸਿਕਾਿਦਾਨਹਕਮਧਦਤਾਧਕਉਹਉਸਦਧਪਤਾ

ਧਿਚਸਿਿੀਆਭੁੀਆ।

3ਅਤਚਾਲੀਧਦਨਪੁਹਏ;ਧਕਉਧਕਸਿਿੀਆਭੁਨਦਧਦਨਿੀ

4ਿਦਉਸਦਸਿਦਧਦਨਬੀਤਿਏ,ਤਾਯਸਫਨਧਫੁਊਨਦ

12ਉਸਦਪਤੁਾਨਿੀਉਹੀਕੀਤਾਧਿਿਉਸਨਉਨਾਨਹਕਮਧਦਤਾ

5ਮੁਧਪਤਾਨਮਨਸਹਚਕਾਈਸੀਧਕਿਿ,ਮਮੁਧੁਹਾਹਾ।ਤਮਨ

16ਅਤਉਨਾਨਯਸਫਕਲਇਕਸਦਸਿਾਹਕਭਧਿਆਧਕਤਹਾਡ

17ਇਸਲਈਤਸੀਯਸਫਨਆਿਣਾ,ਆਪਣਭੁਾਿਾਦਅਪੁਾਿ ਅਤਉਨਾਦਪਾਪਨਮਾਫਕੁਦਧਕਉਿਉਨਾਨਤੁਨਾਲਬੁਾ ਕੀਤਾਸੀ।ਅਤਹਣ,ਅਸੀਤੁਅਿਬਨਤੀਕੁਦਹਾ,ਆਪਣਧਪਤਾ ਦਪੁਮਸੁਦਦਾਸਾਦਅਪੁਾਿਨਮਾਫਕੁਦਿਾਿ।ਅਤਿਦਉਹ ਉਸਨਾਲਿਲਾਕੁੁਹਸਨਤਾਯਸਫੁਧਪਆ।

18ਉਸਦਭੁਾਿੀਿਏਅਤਉਸਦਅਿਝਕਿਏ;ਅਤਉਨਾਨ ਧਕਹਾ,"ਿਿ,ਅਸੀਤਹਾਡਸਿਕਹਾ।"

19ਪੁਯਸਫਨਉਨਾਨਧਕਹਾ,“ਡੁਨਾ,ਧਕਉਿਮਪੁਮਸੁਦੀ ਥਾਹਾ?”

20ਪੁਤਸੀਮੁਧਿੁਿਬੁਾਸਧਚਆਸੀ;ਪੁਪੁਮਸੁਨਇਸਦਾ

21ਹਣਤਸੀਨਾਡੁ,ਮਤਹਾਡਾਅਤਤਹਾਡਬਧਚਆਦਾਪਾਲਣ-