4KsięgaMachabejska
WSTĘP
Taksiążkajestniczymprzerażającygrzmot, rozbrzmiewającyechemmrocznychkoszmarów starożytnejtyraniiTorozdziałpoświęcony prześladowaniomAntiocha,tyranaSyrii,któregoniektórzy nazywaliEpifanesem,SzaleńcemHistoriarzymska pierwszychwiekówodnotowujedwóchtakichtyranów–drugiego,Kaligulę,DrugiegoGenialnegoSzaleńca.
FormategotekstujestjakoracjaWzlotyiupadkimowysą takstaranniewyważone,argumentytakdruzgocące,logika takniewzruszona,aargumentytakgłębokie,a rozumowanietakchłodne–żestajesięonprzykładem najczystszejelokwencji.
Motywemprzewodnimjestodwaga.Autorrozpoczynaod żarliwegosformułowaniafilozofiinatchnionegorozumu. LubimymyślećoXXwiekujakooepocerozumui przeciwstawiaćgoepocemitów–jednaktakiedzieło kwestionujetakiezałożenieZnajdujemytupisarza,który prawdopodobnieżyłwpierwszymwiekuprzednasząerą,a któryprzedstawiajasnąfilozofięrozumu,równieaktualną dzisiaj,jakdwatysiącelattemu
Sceneriaobserwacjiwsalachtorturjestnieubłagana.Dla naszychwspółczesnychuszu,nastawionychna łagodniejszebrzmienia,uderzaonaprzerażająco Szczegółykolejnychtortur(przywodzącenamyśl narzędziahiszpańskiejinkwizycjisprzedwieków)są dopracowanewsposóbszokującydlanaszegogustu NawetpojawieniesięstoickichpostaciStarca,Siedmiu BraciiMatkiniełagodziwżadensposóbzaciekłości,z jakątenmówcaprzywołujeOdwagę
StarożytniOjcowieKościołachrześcijańskiego pieczołowicieprzechowywalitęksięgę(posiadamyjąw tłumaczeniusyryjskim)jakodziełoowielkiejwartości moralnejinauczaniuNiewątpliwiebyłaonaznanawielu wczesnymchrześcijańskimmęczennikom,którzypojej przeczytaniugotowibyliponieśćśmierćmęczeńską.
ROZDZIAŁ1
Zarysfilozofiistarożytnejdotyczącejnatchnionegorozumu Cywilizacjanigdynieosiągnęławyższegopoziomumyśli Dyskusjanatemat„represji”.Werset48podsumowuje całąfilozofięludzkości
1Zamierzamomówićkwestięnajwyższejnatury filozoficznej,mianowicieczyNatchnionyRozumjest najwyższymwładcąnadnamiętnościamiChciałbym gorącoprosićowasząszczerąuwagęwkwestii filozoficznej.
2Ponieważprzedmiottenjestnietylkoogólniekonieczny jakodziedzinawiedzy,aleobejmujetakżepochwałę największychcnót,przezktórąmamnamyśli samokontrolę
3Oznaczato,żeskoroudowodnimy,żeRozumpanujenad namiętnościamiprzeciwnymiumiarkowaniu,obżarstwui
pożądaniu,towyraźniepokazujemy,żepanujetakżenad namiętnościamiprzeciwnymisprawiedliwości,takimijak złośliwość,atakżenadnamiętnościamiprzeciwnymi męskości,mianowicienadgniewem,bólemistrachem 4Niektórzyjednakmogązapytać,skoroRozumpanuje nadnamiętnościami,todlaczegoniepanujenad zapomnieniemiignorancją?Ichcelemjestprzecież ośmieszanie
5Odpowiedźjesttaka,żeRozumniejestpanembraków tkwiącychwsamymumyśle,alenadnamiętnościamii wadamimoralnymi,któresprzeciwiająsięsprawiedliwości, męskości,umiarkowaniuiosądowi;jegodziałaniewich przypadkuniepoleganawykorzenianiunamiętności,ale naumożliwieniunamskutecznegoprzeciwstawieniasięim 6Mógłbymprzytoczyćwieleprzykładówzaczerpniętychz różnychźródeł,gdzierozumdowiódłswojejwładzynad namiętnościami,lecznajlepszymprzykładem,jakimogę podać,jestszlachetnepostępowanietych,którzyoddali życiezacnotę:Eleazara,SiedmiuBraciiMatki 7Wszyscyonibowiemprzezpogardędlacierpień,nawet ażdośmierci,dowiedli,żerozumgórujenad namiętnościami
8Mógłbymturozwodzićsięnadpochwałamiichcnót,ich, mężczyznzMatką,umierającychwtymdniu,który świętujemyzmiłościdopięknamoralnegoidobra,lecz wolałbymraczejzłożyćimgratulacjezokazjizaszczytów, któreosiągnęli.
9Podziw,jakiodczuwałdlaichodwagiiwytrwałościnie tylkocałyświat,aletakżeichkaci,sprawił,żetoonistali sięsprawcamiupadkutyranii,podktórąznajdowałsięnasz naródSwojąwytrwałościąpokonalityrana,dziękiczemu dziękinimichkrajzostałoczyszczony.
10Leczterazskorzystamzokazji,byomówićtękwestię, potymjakzaczniemyodogólnejteorii,comamw zwyczaju,anastępnieprzejdędoichhistorii,oddając chwałęwszechmądremuBogu.
11Naszepytaniezatembrzmi,czyRozummanajwyższą władzęnadnamiętnościami.
12Musimyjednakzdefiniować,czymjestRozum,aczym namiętność,ilejestformnamiętnościiczyRozumjestnad nimiwszystkimigórą.
13Uważam,żepowodemjestumysł,któryzjasnym namysłemwybierażyciepełnemądrości
14Mądrośćrozumiemjakowiedzęorzeczachboskichi ludzkichorazoichprzyczynach
15Uważam,żejesttokulturanabytapodPrawem,dzięki którejznależytymszacunkiemuczymysięrzeczyBożych, adlanaszegodoczesnegopożytku-rzeczyludzkich
16Mądrośćzaśobjawiasięwpostacirozsądkui sprawiedliwości,odwagiiumiarkowania.
17Leczrozsądek,czylisamokontrola,górujenad wszystkimiinnymi,gdyżdziękiniemurozumrzeczywiście sprawujewładzęnadnamiętnościami.
18Spośródnamiętnościistniejądwagłówneźródła, mianowicieprzyjemnośćiból,ikażdeznichnależyz naturyzarównododuszy,jakidociała.
19Zarównowodniesieniudoprzyjemności,jakibólu, istniejewieleprzypadków,wktórychnamiętnościmają pewnąkolejność.
20Takwięc,podczasgdypożądaniepoprzedza przyjemność,zaspokojenienastępujeponiej,astrach poprzedzaból,pobólunastępujesmutek.
21Gniewzaś,jeśliczłowiekprześledzibiegswoichuczuć, jestnamiętnością,wktórejmieszająsięprzyjemnośćiból.
22Przyjemnośćpociągazasobątakżeowomoralne upadek,któreujawnianajwiększąróżnorodność namiętności.
23Objawiasięwduszyjakoostentacja,chciwość,próżna chwała,kłótliwośćiobmowa,awcielejakospożywanie obcegomięsa,obżarstwoipotajemneobjadaniesię.
24Ponieważprzyjemnośćibólsąjakdwadrzewa, wyrastającezciałaiduszy,wieleodgałęzieńtych namiętnościwypuszczapędyRozumkażdegoczłowieka, jakomistrz-ogrodnik,plewiąc,przycinając,wiążąc, kierującwodętuitam,sprawia,żegąszczskłonnościi namiętnościzostajeudomowiony
25Rozumbowiemjestprzewodnikiemcnót,alejest panemnamiętności.
26Zauważmyterazprzedewszystkim,żerozumzyskuje przewagęnadnamiętnościaminamocyhamującego działaniaumiarkowania.
27Uważam,żeumiarkowaniejesttłumieniempragnień; jednakniektóreznichsąpsychiczne,innefizyczne,aoba rodzajesąwyraźniekontrolowaneprzezRozum;kiedy jesteśmykuszenizakazanymmięsem,wjakisposób możemyzrezygnowaćzprzyjemności,jakąmożemyz niegoczerpać?
28Czyżrozumniemamocytłumieniapopędów?Moim zdaniemtakwłaśniejest
29Dlategoteż,gdyodczuwamychęćzjedzeniazwierząt wodnych,ptaków,dzikichzwierzątimięsawszelkiego rodzaju,któresąnamzakazaneprzezPrawo, powstrzymujemysiędziękiprzewadzeRozumu.
30Albowiemskłonnościnaszychpragnieńsąhamowanei powstrzymywaneprzezumiarkowanyumysł,awszystkie ruchyciałaposłusznesąuzdomRozumu.
31Icóżwtymdziwnego,jeślinaturalnepragnienie Czyduszaniemożejużcieszyćsiępięknem?
32DlategowłaśniechwalimycnotliwegoJózefa,bo rozumem,wysiłkiemumysłu,opanowałpopędcielesny On,młodyczłowiekwwieku,wktórympożądanie fizycznejestsilne,rozumemstłumiłpopędswoich namiętności
33Rozumzaśokazujesięskutecznywposkramianiunie tylkopopędupożądaniaseksualnego,aleiwszelkiego rodzajużądz
34Prawobowiemmówi:Niebędzieszpożądałżony bliźniegoswegoaniżadnejrzeczy,któranależydo bliźniegotwego
35Zaiste,gdyPrawonakazujenamniepożądać,powinno to,jaksądzę,silniepotwierdzićtezę,żeRozumjestw staniekontrolowaćpożądliwepragnienia,takjak kontrolujenamiętnościsprzeciwiającesięsprawiedliwości
36Wjakiinnysposóbmożnanauczyćczłowieka,któryz naturyjestżarłoczny,chciwyipijany,zmienićswoją naturę,jeśliRozumniejestoczywistympanem namiętności?
37Zpewnością,gdyczłowiekzaczniepostępowaćwedług Prawa,aokażesięskąpy,postępujewbrewswojejnaturzei pożyczapieniądzepotrzebującymbezodsetek,aw siódmymrokudługumarza
38Ajeślijestoszczędny,toPrawonakazujemudziałać poprzezRozumipowstrzymujesięodzbieraniakłosówze
ścierniskalubzrywaniaostatnichwinogronzeswych winnic.
39Ajeślichodziowszystkoinne,tomożemyuznać,że Rozumjestpanemnamiętnościiuczuć.
40Prawobowiemgórujenadmiłościąrodzicielską,by człowiekniewyrzekałsięswejcnotydlanich;onogóruje nadmiłościądożony,byjąupomnieć,gdyprzekroczy granice;onorządzimiłościądodzieci,byjeukarać,gdy będąniegrzeczne;onorządzizasadamiprzyjaźni,by człowiekupominałprzyjaciół,gdyczyniązło
41Inieuważajcietegozaparadoks,żeRozumpoprzez Prawomożeprzezwyciężyćnawetnienawiść,także człowiekpowstrzymujesięodwycinaniasadówwroga, chroniwłasnośćwrogaprzedgrabieżcamiizbiera rozproszonedobra
42WpodobnysposóbprzejawiasięwładzaRozumu, przejawiającasięwagresywnychnamiętnościachiwadach: ambicji,próżności,ostentacji,pyszeiobmowie
43Boumiarkowanyumysłodpychawszystkieteniskie namiętności,taksamojakigniew,boinadnimpanuje
44Tak,Mojżesz,gdyrozgniewałsięnaDatanaiAbirama, niedałupustuswemugniewowi,aleopanowałgoza pomocąrozumu
45Jakjużpowiedziałem,umiarkowanyumysłpotrafi odnieśćzwycięstwonadnamiętnościami,niektóreznich łagodząc,ainnecałkowiciemiażdżąc
46DlaczegowięcnaszmądryojciecJakubobwiniałdomy SymeonaiLewiegozabezsensownąrzeźpokolenia Sychemitów,mówiąc:„Przeklętyniechbędzieichgniew!”
47GdybybowiemRozumniemiałmocypowstrzymaćich gniewu,nieprzemawiałbywtensposób.
48GdybowiemBógstworzyłczłowieka,wszczepiłmu jegonamiętnościiskłonności,atakże,wtymsamym czasie,umieściłumysłnatroniepośródzmysłów,abybył jegoświętymprzewodnikiemwewszystkichsprawach UmysłowizaśdałPrawo,wedługktórego,jeśliczłowiek uporządkujesiebie,będziepanowałnadkrólestwem umiarkowanym,sprawiedliwym,cnotliwymiodważnym
ROZDZIAŁ2
RządyPożądaniaiGniewuHistoriapragnieniaDawida PoruszającerozdziałystarożytnejhistoriiDzikuspróbuje zmusićŻydówdojedzeniawieprzowinyInteresujące odniesieniadostarożytnegobanku(werset21)
1Ktośmożezapytać:skoroRozumpanujenad namiętnościami,todlaczegoniepanujenadzapomnieniem iignorancją?
2AleargumenttenjestskrajnieniedorzecznyRozum bowiemniedowodzi,żepanujenadnamiętnościamii wadamisamymiwsobie,lecznadnamiętnościamii wadamiciała.
3Naprzykład,niktzwasniejestwstaniewykorzenić swojegonaturalnegopragnienia,aleRozummożepomóc muuniknąćstaniasięniewolnikiempragnienia
4Niktzwasniejestwstaniewykorzenićgniewuzduszy, aleRozummożeprzyjśćmuzpomocąwwalcezgniewem.
5Niktzwasniejestwstaniewykorzenićzłejwoli,ale Rozummożebyćpotężnymsprzymierzeńcemwwalcez uległością.
6Rozumniejestniszczycielemnamiętności,leczich antagonistą
7PrzypadekpragnieniakrólaDawidamożeprzynajmniej posłużyćdowyjaśnieniatejkwestii.
8GdybowiemDawidprzezcałydzieńwalczyłz Filistynamiidziękipomocywojownikównaszegokraju pobiłwieluznich,przybyłwieczorem,caływyczerpany potemitrudem,donamiotukrólewskiego,wokółktórego obozowałocałewojskonaszychprzodków
9Całewojskozaśposzłonaucztę;królzaś,trawiony wielkimpragnieniem,niemógłgougasić,chociażmiał mnóstwowody
10Zamiasttego,irracjonalnepragnieniewody,którabyła wposiadaniuwroga,zrosnącąintensywnościągopaliło, pozbawiałosiłipochłaniało.
11Agdyjegostrażprzybocznazaczęłaszemraćprzeciwko żądaniomkróla,dwajmłodzieńcy,dzielniwojownicy, zawstydzeni,żeichkrólniesprostałjegożądaniom, przywdzialicałązbroję,wzięlistatekzwodąiwspięlisię nawaływrogaIprzekradlisięniezauważeniobok strażnikówprzybramie,iprzeszukalicałyobózwroga.
12Iodważnieznaleźliźródło,izaczerpnęlizniegowody dlakróla
13LeczDawid,chociażwciążpłonąłpragnieniem,uważał, żetakinapój,uważanyzarównowartośćkrwi,stanowi wielkieniebezpieczeństwodlajegoduszy
14Przeciwstawiłwięcswemurozumowiiswemu pragnieniu,iwylałwodęjakoofiarędlaBoga
15Umiarkowanyumysłpotrafibowiemzwyciężyćnad namiętnościami,ugasićogieńpożądaniaizwycięsko walczyćzbólamiciała,nawetjeślisąoneniezwyklesilne, adziękimoralnemupięknuidobrociRozumupotrafiz pogardąprzeciwstawićsięwszelkiejdominacjinamiętności.
16Aterazokazjawzywanasdoprzedstawieniahistorii opanowanegorozumu
17Wczasach,gdynasiojcowiecieszylisięwielkim pokojemdziękinależytemuprzestrzeganiuPrawaibyliw szczęśliwejsytuacji,takżeSeleukosNikanor,królAzji, zatwierdziłpodateknasłużbęświątynnąiuznałnasze ustrój,wówczaspewniludzie,działającwsposób sprzecznyzpowszechnąjednością,wciągnęlinaswliczne irozmaitenieszczęścia.
18Oniasz,mążnajwyższejpróby,będącwówczas arcykapłanemipiastującurząd,którymiałtrwaćdokońca jegożycia,wzbudziłprzeciwniemusprzeciw,lecz ponieważmimowszelkichoszczerstwnieudałomusięgo skrzywdzićzewzględunalud,uciekłzagranicęz zamiaremzdradyswojegokraju.
19PrzybyłwięcdoApoloniusza,namiestnikaSyrii,Fenicji iCylicji,irzekł:„Jakowiernykrólowi,przybyłem,abycię powiadomić,żewskarbcachJerozolimyznajdujesięwiele tysięcyprywatnychdepozytów,którenienależądokonta świątynnego,aprawnienależądokrólaSeleukosa” 20Apoloniusz,zbadawszyszczegółysprawy,pochwalił Szymonazajegowiernąsłużbękrólowiipospieszywszy nadwórSeleukosa,wyjawiłmucennyskarb;następnie, otrzymawszyupoważnieniedozajęciasiętąsprawą, niezwłoczniewkroczyłdonaszegokrajuwtowarzystwie przeklętegoSzymonaibardzopotężnejarmiiioznajmił,że przybyłnarozkazkróla,abyzająćsięprywatnymi depozytamiwskarbcu
21Ludzienasibyligłębokorozgniewanitąwiadomościąi gwałtownieprotestowali,uważająctozaoburzające,abyci, którzypowierzyliswojedepozytyskarbcowiświątynnemu,
zostaliznichograbieniRzucaliwięcnatędrogęwszelkie możliweprzeszkody.
22Apoloniuszjednak,grożąc,wkroczyłdoświątyni 23Wtedykapłaniwświątyni,kobietyidziecibłagaliBoga, abyprzyszedłzpomocąJegoMiejscuŚwiętemu,które byłozbezczeszczoneAgdyApoloniuszzwojskiem swoimnadszedł,abyzabraćpieniądze,zniebapojawilisię aniołowiejadącynakoniach,azichramionstrzelały błyskawice,wzbudzającwśródnichwielkistrachidrżenie 24AApolloniuszpadłnawpółmartwynadziedzińcu poganiwyciągnąłręcekuniebu,izełzamiprosił Hebrajczyków,abysięzanimwstawiliipowstrzymali gniewwojskaniebieskiego.
25Powiedziałbowiem,żezgrzeszyłiżezasługujenawet naśmierć,agdybymuoddanożycie,tobywszystkim ludziomwychwalałbłogosławieństwoMiejscaŚwiętego.
26PoruszonytymisłowamiarcykapłanOniasz,choćw innychsprawachbardzoskrupulatny,wstawiłsięzanim, abykrólSeleukosniepomyślał,żeApolloniuszzostał obalonyprzezludzkipodstęp,anieprzezsprawiedliwość Bożą
27Apoloniuszwięc,pozdumiewającymocaleniu,udałsię dokróla,abyopowiedziećmuotym,cogospotkało
28GdyjednakSeleukosumarł,jegonastępcąnatronie zostałjegosynAntiochEpifanes,człowiekzarozumiałyi okrutnyUsunąłonOniaszazeświętegourzęduinajego miejscemianowałarcykapłanemswegobrataJazona,pod warunkiem,żewzamianzatostanowiskoJazonbędziemu płaciłtrzytysiącesześćsetsześćdziesiąttalentówrocznie 29UstanowiłwięcJazonaarcykapłanemiuczyniłgo zwierzchnikiemnadludem.
30Iwprowadziłon(Jazon)wśródnaszegoludunowy sposóbżyciainowąkonstytucję,zupełniesprzecznąz Prawem.NietylkozałożyłgimnazjonnaGórzeOjców naszych,aletakżezniósłsłużbęświątynną
31DlategosprawiedliwośćBożazapłonęłagniewemi uczyniłaAntiochanaszymwrogiem.
32GdybowiemprowadziłwojnęzPtolemeuszemw Egipcieiusłyszał,żemieszkańcyJerozolimyniezmiernie sięuradowalizpowoduwieściojegośmierci,natychmiast wyruszyłprzeciwkonim
33Agdyjużsplądrowałmiasto,wydałdekret,wktórym potępiłkaręśmiercidlakażdego,ktookażesiężyćwedług prawanaszychojców
34Leczonuznał,żewszystkiejegozarządzeniaokazały siębezskuteczneiniemogłyzłamaćstałościnaszegoludu względemPrawa,iuznałwszystkiejegogroźbyikaryza całkowiciezlekceważone,takżenawetkobietyza obrzezanieswoichsynów,chociażzgórywiedziały,jaki spotkajelos,zostaływrazzeswoimpotomstwemstrącone zeskał
35Kiedywięcjegozarządzenianadalbyłylekceważone przezogółludu,onosobiściepróbowałzapomocątortur zmusićkażdegoczłowiekazosobnadospożywania nieczystegomięsaiwtensposóbwyprzećsięreligii żydowskiej
36TyranwięcAntioch,wtowarzystwieswoichdoradców, zasiadłnapewnymwzgórzuiwydałwyrok,mającwokół siebiewojskowpełnejzbroiRozkazałonswoim strażnikomzaciągnąćtamwszystkichHebrajczykówi zmusićichdojedzeniamięsawieprzowegoirzeczy ofiarowanychbożkomJeślijednakktośodmówiłby
splamieniasięnieczystymirzeczami,miałbyćtorturowany istracony.
37Agdywieluzostałopojmanychsiłą,jakopierwszyz tłumuprzyprowadzonoprzedAntiochamęża,Hebrajczyka imieniemEleazar,kapłanazurodzenia,wykształconegow znajomościPrawa,mężawpodeszłymwieku,znanego wielunadworzetyranazeswojejfilozofii
38Antiochzaś,spojrzawszynaniego,rzekł:Zanim dopuszczędotwoichmąk,czcigodnymężu,chciałbymci daćtęradę:powinieneśjeśćmięsowieprzoweiocalić swojeżycieSzanujębowiemtwójwiekisiwewłosy, chociażto,żenosiszjejużtakdługo,awciążtrzymaszsię judaizmu,sprawia,żeniesądzę,abyśbyłfilozofem.
39Bonajwspanialszejestmięsotegozwierzęcia,którym naturanasłaskawieobdarzyła,idlaczegomielibyściesię nimbrzydzić?Zaiste,głupotąjestniecieszyćsię niewinnymiprzyjemnościamiiniesprawiedliwością odrzucaćłaskinatury
40Alemyślę,żebyłobytojeszczewiększągłupotąz waszejstrony,gdybyście,bezmyślniegadającoprawdzie, zaczęlinarażaćnawetmnienakarę
41Czyżnieobudziszsięzeswojejniedorzecznejfilozofii? Czyżnieodrzuciszniedorzecznościswoichkalkulacjiinie przyjmieszinnegosposobumyślenia,odpowiedniegodo twegowiekudojrzałego,nienauczyszsięprawdziwej filozofiidoraźnościijakzamojąłaskawąradą,iniezlituje sięnadswoimsędziwymwiekiem?
42Pomyślcieteżotym,żenawetjeśliznajdziesięjakaś Potęga,którejokozwróconebędzienawasząreligię,toi takprzebaczywamzawsze,jeślidopuściciesię przestępstwapodprzymusem.
43Namawianyprzeztyranadoniedozwolonego spożywanianieczystegomięsa,Eleazarpoprosiło pozwolenienazabraniegłosu;otrzymawszyje,rozpoczął swojąmowęprzedsądemwnastępującysposób:
44My,Antiochu,przyjęliśmyPrawoBożejakoprawo naszejojczyznyinieuważamy,abynałożononanas większąkoniecznośćniżposłuszeństwoPrawu
45Dlategouważamyzasłuszne,abywżadensposóbnie przekraczaćPrawa.
46Ajednak,gdybynaszePrawo,jaksugerujesz,niebyło prawdziwieboskie,podczasgdynapróżnowierzylibyśmy wnie,toitakniebyłobysłuszne,abyśmyniszczylinaszą reputacjępobożnych
47Nieuważajciewięc,żetomałygrzech,żespożywamy nieczystąrzecz.PrzekroczeniePrawabowiem,czywmałej, czywdużejsprawie,jestjednakowoohydneWobu bowiemwypadkachjednakowolekceważysięPrawo.
48Awyszydzicieznaszejfilozofii,jakbyśmywedługniej żyliwsposóbsprzecznyzrozumem
49NietakPrawobowiemuczynassamokontroli,abyśmy panowalinadwszystkiminaszymiprzyjemnościamii pożądaniami,idoskonalekształtujenasząmęskość, abyśmyznosiliwszelkibólzgotowością;uczy sprawiedliwości,abyśmyprzywszystkichnaszych usposobieniachpostępowaliuczciwie;uczyprawości, abyśmyznależnączciąsłużylitylkoBogu,któryjest.
50Dlategoniejemynieczystegomięsa,wierzącbowiem, żenaszePrawopochodziodBoga,wiemyrównież,że Stwórcaświata,jakoPrawodawca,odczuwawobecnas wedługnaszejnatury
51Nakazałnamjeśćto,cojestkorzystnedlanaszychdusz, azakazałnamjeśćmięsa,którebyłobyprzeciwne.
52Leczjesttoakttyrana,żezmuszasznasnietylkodo przekraczaniaPrawa,aletakżekażesznamjeśćwtaki sposób,abymócwyśmiewaćtęnieczystość,którajestdla nascałkowicieobrzydliwa
53AletyniebędzieszsięzemnietaknaśmiewałIjanie złamięświętychprzysiągmoichprzodków,żebędę przestrzegałPrawaNawetgdybyśwyłupiłmioczyi wypaliłmojewnętrzności
54Niejestemtakbezsilnyzpowodustarości,żebygdyw gręwchodzisprawiedliwość,siłamłodościniepowracała domojegorozumu.
55Więcmocnorozpalcieswojepaleniskoirozpalciepiec, bonieżałujęswojejstarości,żebymmiałnawłasnejosobie łamaćPrawomoichojców.
56Niebędękłamał,Prawo,którebyłeśmoim nauczycielem;nieopuszczęcię,umiłowanysamokontrolo; niezawstydzęcię,miłującymądrośćRozumie,aninie zapręsięciebie,czcigodnekapłaństwoiznajomośćPrawa 57Niezbezcześciszteżczystychustmojejstarościimojej wiernościPrawuprzezcałeżycie.Ojcowiemoiprzyjmą mnieczystego,niebojącegosiętwoichmąk,ażdośmierci 58Botywprawdziemożeszbyćtyranemnadludźmi niesprawiedliwymi,aleniebędzieszwywierałwpływuna mojepostanowieniawsprawiesprawiedliwościani słowami,aniczynami
ROZDZIAŁ3
Eleazar,łagodnyipełentemperamentustarzec,wykazał siętakąsiłącharakteru,żenawetdziś,gdyczytamyte słowa2000latpóźniej,wydająsięonenieugaszonym ogniem.
1GdyjednakEleazartakwymownieodpowiedziałna napomnieniatyranów,strażnicy,którzygootaczali, szorstkozawlekligonamiejscetortur.
2Anajpierwzdjęliszatystarca,którybyłprzyozdobiony ozdobamiświętości
3Potemzwiązalimuręcepoobustronachizaczęligo biczowaćAheroldstałprzednimiwołał:„Usłuchaj rozkazukróla!”
4Leczwielkodusznyiszlachetnyczłowiek,prawdziwy Eleazar,niebyłbardziejporuszonyumysłemniżgdybybył dręczonyweśnie;tak,starzec,trzymającoczyutkwionew niebie,pozwalał,byjegociałobyłoszarpanebiczami,aż byłskąpanywekrwi,ajegobokistałysięmasąran;a nawetgdyupadłnaziemię,ponieważjegociałoniemogło jużwytrzymaćbólu,nadalutrzymywałswójrozum wyprostowanymisztywnym
5Następniejedenzestrażnikówkopnąłgomocnowbok, zmuszającgodopodniesieniasię.
6Leczonzniósłudrękę,iwzgardziłprzymusem,izniósł katusze,ijakdzielnysportowiecznoszącykary,takstarzec przewyższyłswoichdręczycieli
7Potwystąpiłmunaczoło,aondyszałciężko,aż szlachetnośćjegoduszywzbudziłapodziwnawetujego katów
8Wodpowiedzi,częściowozewspółczuciadlajego starości,częściowozewspółczuciadlaprzyjaciela, częściowozpodziwudlajegoodwagi,kilkudworzan królewskichpodeszłodoniegoirzekło:
9„Czemu,Eleazarze,takszaleńczosięgubiszwtejnędzy? Przyniesiemyciugotowanemięso,aletytylkoudawaj,że jeszmięsowieprzoweitaksięratujesz”
10AEleazar,jakbyichradatylkospotęgowałajegomęki, zawołałgłośno:„Nie.Obynam,synomAbrahama,nigdy nieprzyszłatakzłamyśl,byzlękliwymsercempodrobić coś,cojestdlanasniestosowne
11Wbrewrozumowi,gdybyśmydopóźnejstarościżyli zgodniezprawdąipodosłonąprawadbalioreputację takiegożycia,terazmielibyśmysięzmienićistaćsięw naszejosobieprzykładembezbożnościdlamłodych,aby zachęcaćichdojedzenianieczystegomięsa, 12Wstydembyłoby,gdybyśmyżylitrochędłużej,podczas gdywszyscyludziewyśmiewająnaszatchórzostwo,a tyranpogardzanamijakoludźminiemęskimi,nie bronilibyśmyPrawaBożegoażdośmierci.
13Dlatego,synowieAbrahama,umieracieszlachetniew imięsprawiedliwości;awy,słudzytyrana,dlaczego zatrzymujeciesięwswoimdziele?
14Oniwięc,widzącGotriumfującegonadtorturamii niewzruszonegonawetlitościąkatów,wlekliGodoognia
15Tamgorzucali,paliligookrutnymiipodstępnymi sposobami,awjegonozdrzawlewaliwywaro nieprzyjemnymzapachu
16Gdyzaśogieńjużdosięgnąłjegokościibyłbliski wyzionięciaducha,podniósłoczykuBoguirzekł:
17„Ty,Boże,wiesz,żechoćmogęsięuratować,umieram wognistychmękachzaTwojePrawo.Zmiłujsięnad ludemswoiminiechnaszakarabędziedlanich zadośćuczynieniemUczyńmojąkrewichoczyszczeniemi przyjmijmojąduszęnaokupzaichdusze”.
18Tymisłowamiświętymąższlachetnieoddałswego duchapodtorturyiwimięPrawa,któregonauczałjego rozum,nawetwobecmąkśmierci.
19Nieulegawątpliwości,żeNatchnionyRozumpanuje nadnamiętnościami;gdybybowiemnamiętnościi cierpieniawzięłygóręnadRozumem,uznalibyśmyjeza dowódichwyższości
20Terazjednak,gdyjegorozumzwyciężyłnad namiętnościami,słusznieprzypisujemymumocpanowania nadnimi
21Isłusznie,żepowinniśmyprzyznać,iżwładzależyw rękachrozumu,przynajmniejwprzypadkach,gdy pokonujeontrudnościpochodzącezzewnątrz;byłoby bowiemśmiesznetemuzaprzeczać
22AmójdowódobejmujenietylkowyższośćRozumu nadbólem,aletakżejegowyższośćnadprzyjemnościami;i niepoddajesięim.
ROZDZIAŁ4
Wtymrozdzialemożnaprzeczytać,żetakzwana„Era Rozumu”ma2000latTohistoriasiedmiusynówiich matki
1ZrozumunaszegoojcaEleazara,niczymdobrysternik kierującystatkiemświętościpomorzunamiętności, chociażmiotałynimgroźbytyranaimiotaływzbierające faletortur,aninamomentnieprzesunąłsteruświętości, dopókiniewpłynąłdoportuzwycięstwanadśmiercią
2Żadnemiastooblężonewielomachytrymimachinaminie broniłosięnigdytakdobrze,jakówświętymąż,gdyjego świętaduszabyłaatakowanabiczem,torturamii
płomieniami,atych,którzyoblegalijegoduszę,pokonał swoimRozumem,którybyłtarcząświętości.
3AlbowiemnaszojciecEleazar,przedstawiającswój umysłjakochrupiącyklifmorski,przerwałszalonyatakfal namiętności.
4Kapłaniegodnyswegokapłaństwa,niekalałeśświętych zębówswoichiniekalałeśnieczystymmięsemswego brzucha,którymiałmiejscejedynienapobożnośći czystość
5OwyznawcoPrawaifilozofieżyciaBożego!Takimi powinnibyćci,którychzadaniemjestsłużyćPrawui bronićgowłasnąkrwiąihonorowympotemwobliczu cierpieńażdośmierci.
6Ty,Ojcze,umocniłeśnasząwiernośćPrawuprzezswą stałośćkuchwale;przemawiająckuczciświętości,nie zaprzeczyłeśswymsłowomipotwierdziłeśsłowaboskiej filozofiiczynami,ostarzec,którybyłeśsilniejszyodtortur 7Oczcigodnystarcze,którybyłeśbardziejnapiętyniż płomień,wielkikrólunamiętności,Eleazarze.
8BojaknaszojciecAaron,uzbrojonywkadzielnicę, przebiegłprzezzgromadzenieludziistanąłnaprzeciwko aniołaognia,ipokonałgo,taksynAarona,Eleazar, trawionytopniejącymżaremognia,pozostałniewzruszony wswoimrozumie
9Acojednaknajdziwniejsze,on,będącstarcem,z rozluźnionymiścięgnamiciała,rozluźnionymimięśniamii osłabionyminerwami,wyrósłnanowomłodym człowiekiemwduchuswegoRozumuidziękiRozumowi Izaakaprzemieniłhydrogłowątorturęwbezsilność
10Obłogosławionywieku,oczcigodnasiwagłowo,o życiewiernePrawuiudoskonalonepieczęciąśmierci!
11Zatemjeślistarzeczlekceważyłmękiśmiercidla sprawiedliwości,tonależyprzyznać,żenatchnionyrozum jestwstaniekierowaćnamiętnościami.
12Niektórzyjednakmogąodpowiedzieć,żeniewszyscy ludziepanująnadnamiętnościami,ponieważniewszyscy mająoświeconyrozum.
13Leczci,którzyzcałegosercaczyniąsprawiedliwość swojąpierwsząmyślą,jedyniecimogązwyciężyćsłabość ciała,wierząc,żedlaBoganieumierają,takjaknasi patriarchowieAbraham,IzaakiJakub,którzynieumarli, leczżeżyjądlaBoga
14Niemawięcnicsprzecznegowtym,żeniektórzyludzie wydająsiębyćniewolnikaminamiętnościzewzględuna słabośćswegorozumu
15Któżbowiem,będącfilozofem,którysprawiedliwie przestrzegawszystkichzasadfilozofiiipokładaufnośćw Bogu,wiedząc,żebłogosławionąrzecząjestznosić wszelkietrudydlacnoty,niezwyciężyłbyswoich namiętnościdlasprawiedliwości?
16Botylkoczłowiekmądryiopanowanyjestdzielnyi potrafipanowaćnadnamiętnościami.
17Tak,dziękitemunawetmłodzichłopcy,będąc filozofamidziękiRozumowi,któryjestzgodnyz prawością,odnieślizwycięstwonadjeszczebardziej bolesnymitorturami
18Gdybowiemtyranponiósłznacznąporażkęwswojej pierwszejpróbieiniebyłwstaniezmusićstarcado jedzenianieczystegomięsa,wówczaswprawdziwie dzikiejwściekłościrozkazałstrażnikomprzyprowadzić innychmłodychHebrajczykówijeślibędąjeśćnieczyste
mięso,wypuścićichpozjedzeniu,ajeśliodmówią, torturowaćichjeszczeokrutniej.
19Narozkaztyranaprzyprowadzonoprzedjegooblicze siedmiubraciwrazzichstarąmatką,wszyscybyli przystojni,skromni,dobrzeurodzeniiogólnierzeczbiorąc atrakcyjni
20Agdytyranichtamujrzał,stojącychniczymchór biesiadny,apośrodkuichmatka,zwróciłnanichuwagęi uderzonyichszlachetnymidostojnymzachowaniem, uśmiechnąłsiędonich,aprzywoławszyichbliżej,rzekł: 21Młodzieńcy,życzękażdemuzwaswszystkiego najlepszego,podziwiamwasząpięknośćiszanujętak licznągromadębraci.Dlategonietylkoradzęwam, abyścienietrwaliwszaleństwietegostarca,któryjuż cierpiał,alenawetproszęwas,abyściemiulegliistalisię uczestnikamimojejprzyjaźni.
22Bojakmogęukaraćtych,którzyniesłuchająmoich rozkazów,takmogęteżpromowaćtych,którzymnie słuchają.
23Bądźciewięcpewni,żezostanąwampowierzoneważne stanowiskaiautorytetwmojejsłużbie,jeśliodrzucicie odziedziczonewwaszympaństwieprawa.
24Weźcieudziałwżyciuhelleńskim,postępujcienową drogąicieszciesięswojąmłodościąJeślibowiem rozgniewaciemnieswoimnieposłuszeństwem,zmusicie mniedozastosowaniastraszliwychkaridouśmiercenia każdegozwastorturami
25Zmiłujciesięwięcnadsobą,boja,przeciwnikwasz, litujęsięnadwasząmłodościąipięknością
26Czyżniepomyślicieotym,żejeżeliniebędzieciemi posłuszni,czekawastylkośmierćwmękach?
27Tymisłowamirozkazałprzynieśćnarzędziatortur,aby ichstrachemnakłonićdojedzenianieczystegomięsa
28Gdyjednakstrażnicyprzynieślikoła,zginaczestawów, kołazębate,kruszarkikości,katapulty,kotły,piecyki, śrubykciukowe,żelaznepazury,klinyiżelaznenarzędzia dowypalaniaognisk,tyranodezwałsięponownieirzekł: 29Lepiej,żebyściesiębali,chłopcy,asprawiedliwość, którączcicie,przebaczywamwaszemimowolne przewinienie.
30Onijednak,słyszącjegonaukiiwidzącjego przerażającemachiny,nietylkonieokazalistrachu,ale wręczprzeciwstawiliswąfilozofiętyranowiisłusznie rozumemponiżylijegotyranię
31Ajednakpomyślcie:załóżmy,żeniektórzyspośród nichbylibytchórzliwiinieśmiali,jakiegorodzajujęzyka byużyli?Czyżniebyłobytowłaśnieto?
32„Biadanam!Nieszczęsneigłupiestworzenia!Kiedy królnaszaprosiipoprosiożyczliwetraktowanie,czyżnie powinniśmymusiępodporządkować?
33Dlaczegodajemysięponieśćpróżnympragnieniomi ośmielamysięnanieposłuszeństwo,któremożenas kosztowaćżycie?Czyżniepowinniśmy,braciamoi,bać siętychstrasznychnarzędziidobrzerozważyćjegogroźby tortur,iporzucićtepusteprzechwałkiizgubnąchełpliwość?
34Zlitujmysięnadnasząmłodościąizlitujmysięnad starościąnaszejmatki.Pamiętajmyotym,żejeślinie będziemyposłuszni,zginiemy
35Inawetboskasprawiedliwośćzmiłujesięnadnami, jeślizkoniecznościpoddamysiękrólowiwstrachu. Dlaczegomielibyśmyodrzucaćodsiebietodrogieżyciei okradaćsięztegosłodkiegoświata?
36Niesprzeciwiajmysiękoniecznościinienarażajmysię namękęzpróżnąufnością.
37NawetsamoPrawonieskazujenasdobrowolniena śmierć,gdyżboimysięnarzędzitortur.
38Dlaczegowięcrozpalanastakaswarliwośćipopycha naskuzgubnemuuporowi,skoromoglibyśmymieć spokojneżycie,będącposłusznikrólowi?
39Jednakżeżadnetakiesłowanieuszłyuwadze młodzieńcównamyślotorturach,aniteżpodobnemyśli niezrodziłysięwichgłowach
40Bogardzilinamiętnościamiipanowalinadcierpieniem
ROZDZIAŁ5
Rozdziałgrozyitortur,ukazującystarożytnątyranięwjej najokrutniejszymwydaniu.Werset26togłębokaprawda.
1Izaledwietyranskończyłnamawiaćichdospożywania nieczystegomięsa,wszyscyjednogłośnieijakbyzjedną dusząrzeklidoniego:
2Czemuzwlekasz,tyranie?Wolimyumrzeć,niżzłamać przykazanianaszychojców
3Boinaszychprzodkówbyśmyzawstydzili,gdybyśmy niepostępowaliwedługPrawainiewzięliMojżeszaza doradcę
4Tyranie,którynamawiasznasdoprzekroczeniaPrawa, niemiejdonasżaluinielitujsięnadnamibardziejniżnad namisamymi
5BocenimyTwojemiłosierdzie,żedałeśnamżycieza złamaniePrawa,cojesttrudniejszedozniesienianiżsama śmierć
6Straszysznasgroźbąśmierciwtorturach,jakbyśprzed chwiląniczegosięnienauczyłodEleazara
7LeczjeślistarcyHebrajczycyznosilitorturydla sprawiedliwości,ażdośmierci,totymbardziejwypada nam,młodzieńcom,umrzeć,lekceważącmękiTwojego przymusu,nadktórymirównieżnaszstarynauczyciel odniósłzwycięstwo.
8Przetoosądźnas,tyranieAjeśliodbierasznamżyciew imięsprawiedliwości,niemyśl,żekrzywdzisznasswoimi torturami.
9Mydziękitejzłejprośbieinaszejcierpliwościzyskamy nagrodęcnoty;tyzaśzanaszeokrutnemorderstwo będzieszcierpiałzrąkboskiejsprawiedliwościmękęw ogniuwystarczającąnawieki
10SłowamłodzieńcówpodwoiłygniewtyranaNietylkoz powoduichnieposłuszeństwa,aletakżezpowoduich niewdzięczności,którąuważałzaprzejawichnienawiści
11Najegorozkazbicźnicyprzyprowadzilinajstarszegoz nich,zdarlizniegoszatyizwiązalimuręceiramionaz obustronrzemieniami
12Agdygowychłostali,ażsięzmęczyli,inicniezyskali, wrzuciligonakoło.
13Inanimmęczonoszlachetnegomłodzieńca,ażkości musięrozchodziłyAgdystawpostawiepękał,potępiał tyranatymisłowami:
14Onajohydniejszytyranie,wrogusprawiedliwości niebiosikrwawymumyśle,dręczyszmniewtensposób niezazabójstwoanizabezbożność,leczzaobronęPrawa Bożego
15Agdystrażnicyrzeklidoniego:„Zgódźsięjeść,aby uwolnićsięodmęki”,rzekłim:„Waszametoda,onędzne sługi,niejestwystarczającosilna,byzniewolićmójrozum
Odetnijciemiczłonki,spalciemojeciałoipowykręcajcie mistawy;przezwszystkiemękipokażęwam,żewimię cnotyjedyniesynowieHebrajczykówsąniezwyciężeni”
16Gdytakmówił,przyłożonomujeszczerozżarzone węgleitortury,zmuszającgodojeszczewiększego naciskunakoło
17Acałekołobyłozbroczonejegokrwią,awęgle nagromadzonezgasłyodwyciekającychwydzielinzjego ciała,arozdarteciałooblepiałoosiemaszyny
18Agdyjegocielesnapowłokauległajużrozkładowi,ten wielkodusznymłodzieniec,niczymprawdziwysyn Abrahama,niejęczałwcale,alejakbycierpiałwogniu przemianęwniezniszczalność,dzielnieznosiłmękę, mówiąc:
19Bracia,bierzciezemnieprzykładNieopuszczajcie mnienazawszeiniewyrzekajciesięnaszegobraterstwaw szlachetnościduszy
20Wojnatowalkaświętaizaszczytna,prowadzonawimię sprawiedliwości,dziękiktórejsprawiedliwaOpatrzność, któraczuwałanadnaszymiojcami,możeokazać miłosierdzieswojemuludowiiwywrzećpomstęna przeklętymtyranie.
21Ipotychsłowachświętymłodzieniecoddałducha
22Gdywszyscypodziwialistałośćjegoducha,strażnicy przyprowadzilidrugiegopodwzględemwiekuzsynówi chwyciligożelaznymi,ostrymipazurami,iprzymocowali domachinikatapulty
23Gdyjednakusłyszelijegoszlachetnąodpowiedźnaich pytanie:„Czywolijeść,niżdręczyć?”,teprzypominające panterębestieszarpałyjegościęgnażelaznymipazurami, rozrywałycałeciałozjegopoliczkówizdzierałyskóręz jegogłowy
24Onzaś,znoszącwytrwaletęmękę,rzekł:Jaksłodkajest wszelkaśmierćzewzględunasprawiedliwośćnaszych ojców!
25Adotyranarzekł:„Onajokrutniejszyspośródtyranów, czyżniewydajecisię,żewtejchwilisamznosiszgorsze mękiniżja,widząc,jakaroganckiezamiarytwojejtyranii zostająpokonaneprzezmojąwytrwałośćwimię sprawiedliwości?”
26Jabowiempodtrzymujęsięwcierpieniudzięki radościompłynącymzcnoty,tyzaścierpiszmęki,chełpiąc sięswojąbezbożnością;tyteżnieuciekniesz,o najohydniejszytyranie,przedkarągniewuBożego
27Agdyjużbohaterskoponiósłchwalebnąśmierć, przyprowadzonotrzeciegosynaiwieluusilniegobłagało, abyskosztowałiwtensposóbsięocalił
28AOnodpowiedziałdonośnymgłosem:Czyżniewiecie, żetensamojcieczrodziłmnieimoichzmarłychbraci,ta samamatkanaszrodziłaiwtychsamychnaukach zostałemwychowany?
29Niewyrzekamsięszlachetnejwięzibraterstwa.
30Jeśliwięcmaciejakiśsposóbnazadawaniecierpień, zastosujciegodotegomojegociała,boduszymojejnie możeciedosięgnąć,nawetgdybyściechcieli
31Leczonibardzosięrozgniewalizuchwałąmowątego człowiekaiswymimachinamiwykręcilimuręceinogi, wyrwalimuczłonkizestawówirozerwalije;owinęlimu palce,ramiona,nogiistawyłokciowe
32Aniemogącwżadensposóbudusićjegoducha,zdarliz niegoskórę,odcinającprzytymkońcepalców,ipo
scytyjskuzdarlimuskóręzgłowy,poczymnatychmiast zaprowadziligoprzedkoło.
33Itakkazalimuwykręcaćkręgosłup,ażzobaczył,że jegociałowisiałojakstrzępy,azjegownętrznościlałysię wielkiestrumieniekrwi.
34Awchwiliśmiercipowiedział:„My,onajohydniejszy tyranie,cierpimyzanaszewychowanieinaszącnotę,które pochodząodBoga;tyzaśzaswojąbezbożnośći okrucieństwobędzieszznosiłmękibezkońca”
35Agdytenczłowiekumarłgodnieodswychbraci, przyprowadzonoczwartegoipowiedzielimu:Niebądźity tymsamymszaleństwemcotwoibracia,aleposłuchaj królairatujsię.
36AOnimrzekł:Niemaciedlamnietakgorącegoognia, którybymógłmnieuczynićtchórzem
37Nabłogosławionąśmierćmoichbraci,nawieczny wyroktyranainachwalebneżyciesprawiedliwych,nie zapręsięmojegoszlachetnegobraterstwa
38Wymyśltortury,tyranie,abyśmógłpoznać,żejestem bratemtych,którzyjużbylitorturowani
39GdyAntiochtousłyszał,krwawy,morderczyiwstrętny człowiekrozkazałmuobciąćjęzyk.
40LeczOnrzekł:Choćbyśnawetpozbawiłmniegłosu,to itakBógsłuchatych,którzyniemówią
41Otowystawiamjęzyk:odetnijgo,boniezamknieszw tensposóbustmojemurozumowi
42Zradościąoddajemynaszeciałanaokaleczeniedla sprawyBożej.
43ABógprędkobędziecięścigał,bowytępiłeśjęzyk, któryśpiewałmupieśnipochwalne
44Gdyitegoczłowiekazadanokatuszomimęczarniom, piątyrzuciłsięnaprzódirzekł:„Niewahamsię,tyranie, żądaćkatuszydlacnoty”
45Tak,samzsiebiewystępuję,abyś,zabijającmnie,mógł jeszczewiększymiwystępkamizwiększyćkarę,którą jesteświniensprawiedliwościNieba
46Owrogucnotyiwroguczłowieka,zajakązbrodnięnas wtensposóbniszczysz?
47Czywydajecisięzłe,żeczcimyStwórcęwszystkiegoi żyjemywedługJegocnotliwegoPrawa?
48Leczterzeczysągodneczci,aniemęki,gdybyś rozumiałludzkiedążeniaimiałnadziejęzbawieniaprzed Bogiem.
49OtotyjesteśterazwrogiemBogaiwalczyszztymi, którzyczcząBoga
50Gdytakmówił,strażnicyzwiązaligoizaprowadzili przedkatapultęPrzywiązaligodokolaniprzymocowali żelaznymiklamrami,anastępnienaciągnęlimubiodrana obracającysię„klin”tak,żewygiąłsięzupełniedotyłujak skorpion,awszystkiestawybyłyrozłączone
51Itak,wciężkimuciskuimękachciała,zawołał: „Chwalebne,otyranie,chwalebnesąwbrewtwojejwoli dobrodziejstwa,którymimnieobdarzasz,pozwalającmi okazaćmojąwiernośćPrawuprzezjeszczebardziej zaszczytnetortury”
52Agdyitenczłowiekumarł,przyprowadzonoszóstego, chłopca,którynapytanietyrana,czychcejeśćizostać uwolniony,rzekł:
53„Niejestemtakstaryjakmoibracia,alejestemtak samostaryduchem.Urodziliśmysiębowiemi wychowaliśmywtymsamymceluijesteśmyrównie zobowiązaniumrzećztegosamegopowodu;więcjeśli
chcesznastorturowaćzato,żeniejedliśmynieczystego mięsa,torturujnas”.
54Gdymówiłtesłowa,zaprowadziligodokołai ostrożniegorozciągnęli,wykręcającmukościkręgosłupai podpalającgo.
55Izrobiliostre,rozżarzoneszpikulce,iwbilimujew plecy,aprzebijającjegoboki,wypalilitakżejego wnętrzności.
56Leczonpośródmękizawołał:O,zmaganiachgodnych świętych,wktórychtakwieluznas,braci,wimię sprawiedliwościprzystąpiłodozmagańwmękach,anie zostałozwyciężonych!
57Borozumsprawiedliwego,tyranie,jestniezwyciężony.
58Wzbroicnotyidę,bydołączyćdomychbraciwśmierci idodaćdosiebiejeszczejednegopotężnegomściciela, którycięukara,twórcatorturiwroguprawdziwie sprawiedliwych
59My,sześciumłodzieńców,obaliliśmytwojątyranię Czyżtwojaniezdolnośćdozmianynaszegorozumulub zmuszenianasdojedzenianieczystegomięsaniejestdla ciebieupadkiem?
60OgieńTwójjestdlanaschłodny,Twojemachinytortur niezadającierpienia,aTwojaprzemocjestbezsilna 61Strażnicybowiembylidlanasstrażnikaminietyrana, leczPrawaBożego;dlategoteżnaszRozumpozostał niezwyciężony
ROZDZIAŁ6
Braterskiewięziimiłośćmacierzyńska 1Agdyitenumarłśmierciąbłogosławioną,wrzuconogo dokotła,wystąpiłsiódmysyn,najmłodszyzewszystkich 2Lecztyran,choćsrogorozwścieczonyprzezbraci, zlitowałsięnadchłopcemiwidzącgojużzwiązanego, kazałgoprzyprowadzićipróbowałgoprzekonać,mówiąc: „Widziszkresgłupotytwoichbraci;boprzez nieposłuszeństwozostalizamordowani.Tyrównież,jeśli niebędzieszposłuszny,samzostanieszokrutnie torturowanyiuśmierconyprzedwcześnie;alejeślibędziesz posłuszny,zostanieszmoimprzyjacielemiawansujeszna wysokiestanowiskowsprawachkrólestwa”
4Ibłagającgowtensposób,posłałpomatkęchłopca,aby wsmutkuzpowoduutratytylusynówmogłanakłonić ocalałegodoposłuszeństwaiocalenia
5Leczmatka,mówiącapohebrajsku,jakopowiempóźniej, pocieszałachłopca,aonrzekłdostrażników:„Uwolnijcie mnie,abymmógłprzemówićdokrólaidowszystkichjego przyjaciół,którzysąznim”.
6Aoni,uradowaniprośbąchłopca,pośpieszyli,abygo uwolnić
7Apodbiegłszydorozpalonegopiecyka,zawołał:„O bezbożnytyranieinajbardziejbezbożnyzewszystkich grzeszników,czyniewstydziszsiębraćswoich błogosławieństwiswojejwładzykrólewskiejzrąkBogai zabijaćJegosługi,itorturowaćzwolenników sprawiedliwości?”
8ZatosprawiedliwośćBożawydajecięnaogieńwieczny, szybszyimęki,którenieodstąpiąodciebienawieki
9Czyżniewstydziszsię,będącczłowiekiem,nędznikuo sercudzikiegozwierzęcia,braćdosiebieludzio podobnychuczuciach,stworzonychztychsamych
pierwiastków,wyrywaćimjęzykiiwtensposóbich biczowaćitorturować?
10Leczpodczasgdyoniwypełniliswąsprawiedliwość wobecBogaprzezszlachetnąśmierć,tybędzieszżałośnie wołał:„Biadaci!”zaniesprawiedliwezabicieobrońców cnoty
11Apotem,stojącnakrawędziśmierci,rzekł:Niejestem odstępcąodświadectwa,jakiedalimimoibracia.
12AwzywamBogamoichojców,abysięzmiłowałnad moimnarodem
13Ibędzieciękarałzarównowtymżyciu,jakipośmierci 14Iztąmodlitwąrzuciłsięwrozpalonykociołitakoddał ducha.
15Jeśliwięcsiedmiubracigardziłotorturami,ażdo śmierci,tojesttopowszechnieudowodnione,że natchnionyrozumjestnajwyższympanemnamiętności.
16Gdybybowiemulegliswoimnamiętnościomi cierpieniomijedlinieczystemięso,powiedzielibyśmy,że zostaliprzeztopokonani.
17Leczwtymprzypadkutakniebyło;wręczprzeciwnie, dziękirozumowi,którywoczachBogabyłgodny pochwały,wznieślisięponadswojenamiętności.
18Niemożnateżzaprzeczyćwyższościumysłu,gdyż odnieślizwycięstwonadswoiminamiętnościamiibólem
19Jakżeinaczejmożemynieprzyznać,żerozumpanuje nadnamiętnościąwprzypadkutychludzi,którzynie cofnęlisięprzedmękamipalenia?
20Bojakwieżenamolachportowychodpierająatakifali oferująspokojnewejścietym,którzywchodządoportu, taksiedmiowieżowyrozummłodzieńcówbroniłportu sprawiedliwościiodpierałburzliwośćnamiętności.
21Utworzylioniświętychórsprawiedliwościiwzajemnie siędopingowali,mówiąc:
22Bracia,umierajmyjakobraciazaPrawo.
23Naśladujmytrzechmłodzieńcównadworzeasyryjskim, którzygardzilitąsamąpróbąwpiecu
24Niebądźmytchórzamiwobecdowodusprawiedliwości.
25Ijedenrzekł:Bracie,bądźdobrejmyśli,adrugi:Wykaż sięszlachetnością,ajeszczeinny,wspominającprzeszłość, rzekł:Pamiętaj,zjakiegojesteśroduizczyjejojcowskiej rękiIzaakzłożyłsiebiewofierzezasprawiedliwość
26Iwszyscyrazem,patrzącnasiebienawzajemjasnoi śmiało,rzekli:„CałymsercempoświęcimysięBogu,który dałnamnaszedusze,ioddamynaszeciałado przestrzeganiaPrawa
27Niebójmysiętego,którymyśli,żezabija;albowiem wielkawalkainiebezpieczeństwowieczneczekająduszę, tych,którzyprzekraczająpostanowienieBoże.
28UzbrójmysięzatemwBoskąwładzęRozumunad namiętnościami
29ApotejmęceAbraham,IzaakiJakubprzyjmąnas,i wszyscynasiprzodkowiebędąnaswielbić.
30Agdyjużbraciabyliciągnięci,każdyznich,naktórego kolejjeszczeczekał,mówił:Niehańbnas,bracie,inie zdradzajnaszychbraci,którzyjużpomarli
31Niejesteśnieświadomymiłościbraterskiej,którąBoska iwszechmądraOpatrznośćprzekazaławdziedzictwotym, którzyzostalizrodzeniprzezswoichojców,wszczepiając jąwnichjużwłoniematkiBraciażyjąwtymsamym okresie,przyjmująswojąpostaćwtymsamymczasie,są karmienitąsamąkrwią,ożywianitąsamądusząi przychodząnaświatpotejsamejprzestrzeni,czerpią
mlekoztychsamychźródeł,przezcoichbraterskiedusze sąkarmionerazem,przypiersi;sąonijeszczebardziejze sobązwiązanipoprzezwspólnewychowanie,codzienne towarzystwoiinneformyedukacji,atakżepoprzeznaszą dyscyplinępodPrawemBożym.
32Uczuciebraterskiejmiłości,taksilneznatury,jeszcze bardziejumocniłowzajemnązgodęsiedmiubraci WychowaniwtymsamymPrawie,kształceniwtych samychcnotachiwychowywanirazemwprawości, kochalisięnawzajemtymbardziejIchwspólnagorliwość wdbaniuomoralnepięknoidobroćpotęgowałaich wzajemnązgodę,gdyżwpołączeniuzpobożnościączyniła ichbraterskąmiłośćjeszczeżarliwszą.
33Leczchociażnatura,koleżeństwoicnotliwe usposobieniepotęgowałyżarichbraterskiejmiłości,to jednakpozostaliprzyżyciusynowiedziękiswejreligii popieraliwidokswoichbracitorturowanychnaśmierć przezpowieszenie;więcej,zachęcaliich,bystawiliczoła agonii,nietylkopoto,bywzgardziliwłasnymitorturami, aletakżebyprzezwyciężylinamiętnośćbraterskiego przywiązaniadoswychbraci
34Oumysłyrozumne,bardziejkrólewskieniżkrólowie, bardziejwolneniżludziewolni,harmoniisiedmiubraci, święteidobrzezestrojoneztonempobożności!
35Żadenzsiedmiumłodzieńcównieokazałsiętchórzem, żadennieuląkłsięśmierci,leczwszyscyśpieszylina śmierćprzeztortury,jakbybieglidrogądonieśmiertelności
36Bojakręceinogiporuszająsięwharmoniiz podpowiedziamiduszy,takiciświęcimłodzieńcy,jakby pobudzaniprzeznieśmiertelnąduszęreligii,szliw harmoniiześmierciądlaniej.
37Onajświętszesiedmiokrotnezgromadzeniebraciw harmonii!
38Bojaksiedemdnistworzeniaświatawzbudziłoreligię, takmłodzieńcyniczymchórwzbudziliswoje siedmiokrotnetowarzystwoisprawili,żestrachprzed mękamistraciłnaznaczeniu.
39Terazdrżymy,gdysłyszymyocierpieniachtych młodzieńców;aleoninietylkowidzielijenawłasneoczy, nietylkosłyszeliwypowiedzianegroźby,aletakże odczuwalibóliznosiligodokońcaAczyżmożebyć większamękaniżtawogniu?
40Ogieńbowiemjestostryisilny,aciałaichszybko ulegająrozkładowi
41Iniepomyślcie,żewprzypadkutychmężczyznrozum zwyciężyłnadtorturami,podczasgdyduszakobiety gardziłajeszczewiększąróżnorodnościącierpień;matka bowiemsiedmiumłodzieńcówznosiłakatuszezadawane każdemuzjejdzieci
42Alepomyśl,jakróżnorodnesątęsknotysercamatki,że jejuczuciedopotomstwastajesięcentrumcałegojej świata;irzeczywiście, Tutajnawetnierozumnezwierzętadarząswemłode uczuciemimiłościąpodobnymdotego,jakiedarząje ludzie
43Naprzykładwśródptaków,teoswojone,któreznajdują schronieniepodnaszymidachami,broniąswoichpiskląt;a te,któregnieżdżąsięnaszczytachgór,wrozpadlinach skalnych,wdziuplachdrzewigałęziach,itamwykluwają swojemłode,takżeodpędzająintruza.
44Ajeślinieudaimsięgoprzepędzić,znamiętną miłościąkrążąwokółpiskląt,wołającjewswoimjęzykui
udzielająpomocyswoimmłodymwkażdymożliwy sposób.
45Apoconamprzykładymiłościdopotomstwawśród zwierzątnierozumnych,skoronawetpszczoły,mniej więcejwporzetworzeniaplastrów,odpędzająintruzówi kłująswymiżądłami,niczymmieczem,tych,którzy zbliżająsiędoichpotomstwa,iwalczązniminawetna śmierćiżycie?
46Leczona,matkatychmłodzieńców,mającaduszę podobnądoAbrahama,niedałasięodwieśćodswego zamiaru,powodowanamiłościądoswoichdzieci
ROZDZIAŁ7
Porównanieuczućmatkiiojca-wtymrozdziale znajdziemyszczytyelokwencji.
1Rozumsynów,pannadnamiętnościami!Oreligio,któraś byładroższamatceniżjejdzieci!
2Matka,mającprzedsobądwawybory:religięi natychmiastoweuratowanieżyciasiedmiusynów,zgodnie zobietnicątyrana,umiłowałaraczejreligię,którawedług Bogazbawiakużyciuwiecznemu.
3O,jakżemogęwyrazićnamiętnąmiłośćrodzicówdo dzieci?Odciskamycudownepodobieństwonaszejduszyi naszegokształtunadelikatnejnaturzedziecka,aprzede wszystkimdziękitemu,żewspółczuciematkidlajejdzieci jestgłębszeniżwspółczucieojca
4Kobietybowiemsąłagodniejszewswejduszyod mężczyzniimwięcejrodządzieci,tymwiększąmiłością jedarzą
5Leczspośródwszystkichmatektazsiedmiusynów najbardziejobfitowaławmiłość,gdyżposiedmiu porodachodczuwałamacierzyńskączułośćdlaowocu swegołonaibędącskrępowanawielomabólami,w którychkażdegoznichnosiławsercu,zlękuprzed Bogiemodrzuciłajednakdoczesnebezpieczeństwoswych dzieci.
6Acowięcej,dziękimoralnejurodzieidobrocijejsynów orazichposłuszeństwuPrawu,jejmacierzyńskamiłośćdo nichstałasięsilniejsza.
7Bobylisprawiedliwiirozsądni,iodważni,i wielkoduszni,itakkochalisiebienawzajemiswojąmatkę, żebylijejposłuszniwprzestrzeganiuPrawaażdośmierci. 8Mimoto,chociażmiałatylepokus,byulec macierzyńskiminstynktom,wżadnymprzypadku straszliwetorturyniebyływstaniezmienićjejrozumu. Matkanamawiałakażdegosynazosobnaiwszystkich razem,byoddaliżyciezaswojąreligię.
9Oświętanaturo,miłościrodzicielska,tęsknocierodziców zapotomstwem,zanadrzuzakarmienieiniezwyciężonej miłościmatek!
10Matkawidząc,jakichpokoleitorturowanoipalono, pozostałaniewzruszonawswejduszyzewzględuna religię
11Iujrzałaciałaswoichsynówpłonącewogniu,akońce ichrąkinógleżałynaziemi,aichodzienie,oderwaneod główażdopoliczków,byłoporozrzucanejakmaski.
12Omatko,którapoznałaśjużbóledotkliweniżbóle porodowe!O,kobieto,jedynawśródkobiet,którejowocem łonabyładoskonałareligia!
13Anitwójpierworodny,oddającducha,niezmienił twegopostanowienia,anitwójdrugi,patrzącnaciebie
oczamipełnymilitościwczasieswychkatuszy,anitwój trzeci,oddającducha.
14Aniniepłakałaś,gdywidziałaśoczykażdegopośród męki,śmiałopatrzącenatęsamąmękę,iwidziałaświch drżącychnozdrzachoznakizbliżającejsięśmierci.
15Gdywidziałeś,jakciałojednegosynapodrugim odcinano,rękęporęceodcinano,głowępogłowie obdzieranozeskóry,truparzucononatrupa,amiejscebyło zatłoczoneludźmioglądającymikatuszetwoichsynów,nie uroniłeśanijednejłzy
16Aniśpiewsyren,aniśpiewłabędziosłodkimbrzmieniu nieoczarowująuszusłuchaczatak,jakgłosysynów przemawiającychdomatkispośródmąk.
17Ileżijakwielkichkatuszywycierpiałamatka,podczas gdyjejsynowiebylikatowaniogniemitorturowanikołem!
18Lecznatchnionyrozumdodałjejsercumęskiejsiływ obliczumękicierpieniaiutwierdziłjąwprzekonaniu,że niepowinnaprzywiązywaćżadnejwagidoobecnych tęsknotmiłościmacierzyńskiej.
19Ichociażwidziałazagładęsiedmiorgadzieciiliczne orazróżnorodneformyichmąk,szlachetnamatka dobrowolnieoddałaje,kierującsięwiarąwBoga.
20Bowswoimumyśle,niczymprzebiegliobrońcyna zgromadzeniu,ujrzałanaturę,rodzicielstwoimiłość macierzyńskąorazswojedzieciwystawionenapróbę,i byłotak,jakbyona,matka,mającwybórmiędzydwoma głosamiwsprawieswoichdzieci,jednymzaichśmierciąi drugimzaichratowaniemprzyżyciu,niemyślałaprzez chwilęoratowaniuswoichsiedmiusynów,leczjako prawdziwacórkaAbrahamaprzypomniałasobiejego bogobojnąodwagę.
21Omatkorodzajuludzkiego,obrończyninaszegoPrawa, obrończyninaszejreligiiizwyciężczyniwalki wewnętrznej!
22Okobieto,szlachetniejszaodmężczyznwstawianiu oporuiodważniejszaodwojownikówwznoszeniu!
23BojakArkaNoego,dźwigającanaswychbarkachcały żyjącyświatwmiażdżącympotopie,wytrzymałapotężne fale,takty,strażnikPrawa,bityzewsządprzezwzburzone falenamiętnościinapiętyjakbysilnymipodmuchami torturtwoichsynów,dzielnieprzetrwałeśburze,którecię napadływimięreligii
24Takwięc,jeśliktoś,będąckobietąwpodeszłymwiekui matkąsiedmiusynów,znosiłwidokswoichdzieci torturowanychnaśmierć,toniewątpliwieNatchniony Rozummusipanowaćnadnamiętnościami.
25Udowodniłemzatem,żenietylkomężczyźni przezwyciężyliswojecierpienia,ależekobietatakże znienawidziłanajstraszniejszetortury
26AnietakgroźnebyłylwywokółDaniela,nietak gorącybyłrozpalonypiecMiszaela,gdyzapłonąłwniej instynktmacierzyńskinawidokkatowanychsiedmiu synów
27Leczdziękirozumowipodyktowanemureligiąmatka stłumiłaswenamiętności,jakkolwiekliczneisilnebyone niebyły
28Trzebabowiemwziąćpoduwagęito,żegdybykobieta byłasłabegoducha,mimoswegomacierzyństwa,mogłaby nadnimipłakaćimożeprzemówićwtensposób: 29Ach,potrzykroćnieszczęśliwa,ajeszczebardziejniż potrzykroćnieszczęśliwa!Siedmiorodzieciurodziłami zostałambezdzietna!
30Napróżnosiedemrazybyłambrzemienna,inapróżno siedemrazyznosiłammójdziesięciomiesięcznyciężar,i bezowocnebyłymojekarmienia,ismutnebyłymoje niemowlęta.
31Napróżno,synowiemoi,znosiłemlicznetrudyi uciążliwetroskiwaszegowychowania
32Biadamoimsynom,gdyżniektórzyznichbylijeszcze nieżonaci,aci,którzyjużbyliwzwiązkach,niemieli dzieciNieujrzęnigdytwoichdzieciiniebędęnazywany dziadkiem
33Ach,ja,któramiałamwielepięknychdzieci,ajestem wdowąiopuszczonąwmoimnieszczęściu!Iniebędzie syna,którybymniepochował,gdyumrę!
34Leczświętaibogobojnamatkanielamentowałanad żadnymznich,niebłagałanikogo,byuniknąłśmierci,ani nielamentowałanadnimijaknadumierającymi;alejakby miaładuszęzdiamentuiporazdrugiwydawałanaświat rzeszęswoichsynów,którzymieliżyćwiecznie,raczej błagałaichiprosiła,byumarliwimięreligii.
35Omatko,wojowniczkobożawsprawiereligii,ty,stara iniewiasto,pokonałaśtyranaswojąwytrzymałościąi okazałaśsięsilniejszaodmężczyzny,zarównowczynach, jakiwsłowach
36Bozaprawdę,gdybyłeśuwięzionywrazzsynami twoimi,stałeśtamiwidziałeś,jakEleazarbyłkatowany,i mówiłeśdosynówtwoichwjęzykuhebrajskim:
37Synowiemoi,walkajestszlachetna;awy,wezwanido niej,abyświadczyćonaszymnarodzie,walczciegorliwie wimięPrawanaszychojców
38Bobyłobyhańbą,gdybytenstarzecznosiłmękęwimię religii,awy,młodzieńcy,mielibyścieulegaćcierpieniu.
39Pamiętajcie,żedlaBogaprzyszliścienaświati cieszyliściesiężyciem,iżedlategojesteściewinniBogu znoszeniewszelkiegocierpieniadlaNiego.ZaNiegoteż naszojciecAbrahampospieszyłsię,abyofiarowaćswego synaIzaaka,praojcanaszegonaroduAIzaak,widzącrękę ojcapodnoszącąnóżnaniego,niecofnąłsię.
40ADaniel,mążsprawiedliwy,zostałwrzuconydolwów, aAnaniasz,AzariasziMiszaelzostaliwrzucenidopieca rozpalonego,leczwytrwalidlaBoga.
41Awy,mająctęsamąwiaręwBoga,nietrwóżciesię; byłobytobowiemwbrewrozumowi,żewy,znający sprawiedliwość,niemogliścieoprzećsięcierpieniom.
42Tymisłowamimatkasiedmiusynówzachęcałakażdego znich,abyraczejumarł,niżprzekroczyłprzykazanieBoże Onisamibowiemwiedzieli,żeci,którzyumierajądla Boga,żyjądlaBoga,takjakżyjąAbraham,Izaak,Jakubi wszyscypatriarchowie.
ROZDZIAŁ8
Słynni„AtleciSprawiedliwości”Tukończysięhistoria odwagizatytułowanaCzwartaKsięgaMachabejska 1Niektórzyzestrażnikówzeznali,żeiona,gdymiała zostaćpojmanaistracona,rzuciłasięnastos,abyniktnie dotknąłjejciała
2Omatko,którawrazzsiedmiomasynamizłamałaśsiłę tyrana,zniweczyłaśjegozłezamiaryidałaśprzykład szlachetnejwiary
3Byłeśwzniesionyjakdachnasynachtwoich,niczym kolumny,atrzęsienieziemimękiwcaletobąniezachwiało
4Radujsięwięc,matkooczystejduszy,mającpewność, żewytrwaszdziękiBogu.
5Księżycniestoitakmajestatyczniepośródgwiazdna niebie,jakty,któryoświetliłeśdrogęsiedmiutwoim synompodobnymdogwiazdkusprawiedliwości,stoiszw chwaleprzedBogiemijesteśosadzonywniebieznimi 6BozrodziłaśsięzsynaAbrahama
7Agdybynamwolnobyłonamalować,niczymartysta, historięTwojejpobożności,czyżwidzowienie wzdrygnęlibysięnawidokmatkisiedmiusynówcierpiącej dlasprawiedliwościniezliczonemękiażdośmierci?
8Irzeczywiściebyłosłuszne,abytesłowawyryćnaich miejscuspoczynku,kupamięciprzyszłychpokoleń naszegoludu:
TUTAJSPOCZYWASTARSZYKAPŁAN IKOBIETAPEŁNALAT IJEJSIEDMIUSYNÓW PRZEZPRZEMOCTYRANA CHCĄCZNISZCZYĆNARÓDHEBRAJSKI. Broniliprawnaszegonarodu PATRZENIENABOGAIWYTRWAŁOŚĆ MĘKIAŻDOŚMIERCI.
9BorzeczywiścietoczylioniświętąwojnęWowymdniu cnota,wystawiającichnapróbęprzezwytrwałość,dałaim nagrodęzwycięstwawniezniszczalności,wżyciu wiecznym
10PierwszyjednakrzuciłsiędowalkiEleazar,matka siedmiusynówrównieżodegrałaswojąrolęibraciateż walczyli
11Tyranbyłichprzeciwnikiem,aświatiżycieczłowieka byływidzami.
12Asprawiedliwośćzwyciężyłaidaławieniecswoim zawodnikomKtóżniedziwiłsięzawodnikom prawdziwegoPrawa?
13Któżsięimniedziwił?Samtyranicałajegorada podziwialiichwytrwałość,dziękiktórejterazstojąutronu Bogaiżyjąwbłogosławionymwieku.
14Mojżeszbowiempowiedział:Wszyscy,którzysię poświęcili,sąpodtwojąręką
15Aciludzie,poświęciwszysiędlaBoga,otrzymalinie tylkotęcześć,aletakżezaszczyt,żedziękinimwrógnie miałjużżadnejwładzynadnaszymludem,tyranponiósł karę,anaszkrajzostałoczyszczony,gdyżstalisięniejako okupemzagrzechynaszegonaroduAprzezkrewtych sprawiedliwychludziiprzebłagalnąśmierćBoża OpatrznośćwyzwoliłaIzrael,którywcześniejbyłźle traktowany
16GdybowiemtyranAntiochzobaczyłbohaterstwoich cnotyiwytrwałośćwtorturach,publicznieprzedstawiłich wytrwałośćswoimżołnierzomjakoprzykładWten sposóbzaszczepiłwswoichludziachpoczuciehonorui bohaterstwanapolubitwyiwtrudachoblężenia,także złupiłipokonałwszystkichswoichwrogów
17OIzraelici,synowieAbrahama,przestrzegajcietego Prawaibądźciesprawiedliwiwewszystkim,uznając,że NatchnionyRozumpanujenadnamiętnościamiibólem, nietylkowewnętrznym,aleizewnętrznym.Dziękitemu ludzie,oddającysweciałanamękędlasprawiedliwości, nietylkozyskalipodziwludzkości,alezostaliuznaniza godnychboskiegodziedzictwa.
18Adziękinimnaróduzyskałpokójiprzywróciwszy przestrzeganiePrawawnaszymkraju,zdobyłmiastood wroga
19ApomstaścigałatyranaAntiochanaziemiiśmierćgo ukarała.
20Gdybowiemnieudałomusięwżadensposóbzmusić mieszkańcówJerozolimy,abypostępowaliwedług obyczajówpogańskichiwyrzeklisięzwyczajówojców, opuściłJerozolimęiwyruszyłprzeciwkoPersom 21Aotosłowa,którematkasiedmiusynów,kobieta sprawiedliwa,wypowiedziaładoswoichdzieci:
22Byłamdziewicączystąinieoddaliłamsięoddomuojca mego,istrzegłamżebra,którebyłozbudowanenaEwie. 23Żadenuwodzicielpustynnyanioszustnapolumnienie zepsuł,aniwążfałszywyizwodniczyniezbezcześcił czystościmojegodziewictwa.Żyłamzmężemmoimprzez wszystkiednimojejmłodości,leczgdymoisynowie dorośli,umarłichojciec
24Byłonszczęśliwy,bomiałdzieciinigdyniezaznał bólupoichstracie
25Który,gdyjeszczebyłznami,nauczałwasPrawai Proroków.CzytałnamoAbluzabitymprzezKaina,o IzaakuzłożonymwofierzecałopalnejioJózefiew więzieniu
26ImówiłnamoFineaszu,kapłaniegorliwym,ionwas nauczyłpieśniAnaniasza,AzariaszaiMiszaelawogniu
27IuwielbiłDanielawjaskinilwówibłogosławiłmu,i przypomniałwamsłowaIzajasza:
28Choćbyśnawetprzeszedłprzezogień,płomieńcinie zaszkodzi
29ZaśpiewałnamsłowapsalmistyDawida:„Wiele nieszczęśćspotykasprawiedliwego”
30PrzytoczyłnamprzysłowieSalomona:„Onjest drzewemżyciadlawszystkich,którzypełniąJegowolę”.
31SpełniłsłowaEzechiela:„Czytesuchekościożyją?” Niezapomniałbowiempieśni,którejnauczyłMojżesz: „Zabijęiożywię.Tojesttwojeżycieibłogosławieństwo twoichdni”
32Ach,okrutnybyłtendzień,ajednaknieokrutny,gdy okrutnytyranGrekówrozpaliłogieńpodswe barbarzyńskiepaleniskaigdykipiałjegogniew, przyprowadziłnakatapultęizpowrotemnamiejscetortur siedmiusynówcórkiAbrahama,oślepiłgałkioczneich oczu,wyciąłimjęzykiizabiłichwielomarodzajami katuszy
33ZtegopowodusądBożyścigałibędzieścigał przeklętegonieszczęśnika
34SynowieAbrahama,wrazzeswązwycięskąmatką, zostalizgromadzeninamiejscuswychprzodków, otrzymawszyodBogaduszeczysteinieśmiertelne, któremuchwałanawiekiwieków