Maori - The Gospel of Matthew

Page 1


Mateo

UPOKO1

1¶KotepukapukaotewhakapapaoIhuKaraiti,tamaa Rawiri,tamaaAperahama.

2NaAperahamakoIhaka;naIhakakoHakopa;taHakopa koHuraratoukoonateina;

3TaHurarauakoTamarakoPareterauakoHara;ta ParetekoHeteromo;taHeteromakoArame;

4TaAramekoAminarapa;naAminarapakoNahona;ta NahonakoHaramono;

5TaHaramonorauakoRahapakoPoaha;taPoaharauako RutukoOpere;taOperekoHehe;

6TaHehekoRawiritekingi;taRawirikingirauakote wahineaUriakoHoromona;

7TaHoromonakoRehopoama;taRehopoamakoApia;ta ApiakoAha;

8NaAhakoIehohapata;naIehohapatakoIorama;ta IoramakoUtia;

9TaUtiakoIotama;taIotamakoAhata;naAhatako Hetekia;

10TaHetekiakoManahi;taManahikoAmono;taAmono koHohia;

11TaHohiakoHekoniaratoukoonateina,itewaote whakahekengaatukiPapurona:

12A,imuriitewhakahekengaatukiPapurona,ka whanautaHekoniakoHaratiera;taHaratierako Herupapera;

13TaHerupaperakoApiuru;taApiurukoEriakimi;ta EriakimikoAtoro;

14TaAtorokoHaroko;taHarokokoAkimi;taAkimiko Eriuru;

15TaEriurukoEreatara;taEreatarakoMatana;taMatana koHakopa;

16TaHakopakoHohepa,kotetahuaMeri;whanauaketa MerikoIhu,ekiianeikoteKaraiti.

17Heoi,kongawhakatupurangakatoaoAperahamatae noakiaRawiritekaumawhangawhakatupuranga;o RawiritaenoakitewhakahekengakiPapuronatekauma whangawhakatupuranga;anotewhakahekengaki PapuronataenoakiateKaraititekaumawhanga whakatupuranga.

18NakotewhanautangateneioIhuKaraiti:hemea taumauaMeri,tonawhaea,maHohepa,aitemeakiano rauaitatanoa,kakiteakuahapuiaiteWairuaTapu.

19Otirahetangatatikatanatahu,aHohepa,akahoreona ngakaukiawhakakiteanuitiaia,kameakiawhakarerea pukutia.

20Otiraiaiaewhakaaroanakieneimea,na,kaputa moemoeamaitetahianaheraateArikikiaia,kamea,E Hohepa,etetamaaRawiri,kauaewehikitetangoia Meri,itauwahine:kotanahokiihapuaioteWairuaTapu 21Akawhanauiahetama,mehuaekoetonaingoako IHU:notemeamanaewhakaoratonaiwiioratouhara.

22NaimeatiateneikatoakiariteaitateArikiikorerotiae teporopiti,imeaai,

23Na,kahaputewahine,kawhanauhokihetama,aka huainaeratoutonaingoakoEmanuera,kotona whakamaoritangatenei,KeiatatouteAtua

24AkaaraakeaHohepaitemoe,kameatiaeiatate anaheraateArikiikiaikiaia,atangoanaiaitana wahine;

25Akihaiimohiokiaia,whanaunoatanatamamatamua: ahuainaanaeiatonaingoakoIHU

UPOKO2

1Na,itewhanautangaoIhukiPeterehemaoHuriainga raoKingiHerora,na,kahaeremaietahiMakiiterawhiti kiHiruharama,

2Kamea,Keiheateneikuawhanauneiheikingimonga Hurai?ikitehokimatouitonawhetuiterawhiti,aka haeremaikitekoropikokiaia

3A,terongongaoKingiHerorakieneimea,kaohorere ratoukoHiruharamakatoa

4Nawhakamineakatoatiaanaeiangatohunganuimenga karaipioteiwi,akauikiaratoukitewahiewhanauaia teKaraiti

5Kamearatoukiaia,KeiPeterehemaoHuria:kotate poropitihokiteneiituhituhiai,

6Akokoe,ePeterehema,whenuaoHura,ehararawaite itirawairotoingakawanaoHura:eputamaihokiiakoe heKawana,heirangatiramotakuiwi,moIharaira.

7Na,kaotingaMakitekarangapukueHerora,kauia marietiaratoukitewaiputamaiaitewhetu

8AungaanaratoueiakiPeterehema,imeaia,Haere, rapuamarietiatetamaiti;akakitea,whakahokiamaihe korerokiahau,kiahaereatuaiahaukitekoropikokiaia 9Na,karongoratouitatekingi,kahaere;na,kotewhetu, ikiteairatouiterawhiti,ehaereanaimuaiaratou,atae noa,tunoakirungaakeitetakotorangaotetamaiti.

10A,itoratoukitengaitewhetu,kotetinoharingaihari ai

11A,kataekirotokitewhare,kakiteitetamaitirauako tonawhaea,koMeri,natapapaanaratou,koropikoanaki aia:a,nokamawheraoratoutaonga,kahoatuetahimea kiaia;hekoura,heparakihe,hemaira.

12AiwhakatupatoriaratoueteAtua,hemeamoemoea, kiakauaehokikiaHerora,nahaereanakitoratoukainga hearake.

13A,kariroaturatou,nakaputamoemoeamaiteanahera ateArikikiaHohepa,kamea,Whakatika,tangohiate tamaitirauakotonawhaea,ererekiIhipa,heireirakoekia koreroraanoahaukiakoe:KarapuaHeroraitetamaiti itikiawhakamatea

14Nakaaraia,kamaukitetamaitirauakotonawhaeai tepo,ahaereanakiIhipa:

15Anohoanaireira,matenoaaHerora;nakaritetate Arikiikorerotiaeteporopiti,imeaai,Hemeakaranga nakutakutamaitiiIhipa

16Eitea‘eraHerodaeuavahavahahiaoiaetefeiapaarira, ririroaa‘eraoia,tonoaturaehaapoheitemautamariiatoa iBetelehema,etemaufenuaatoaireirara,teitaeitepiti otematahitieiraroa‘e,maiteauiteparaumautewaiui marietiaaieiangatangatawhakaaronui.

17KatahikaritetaHeremaiaporopitiikoreroai,imeaai, 18IrangonahereokiRama,heuhunga,hetangi,heaue nui,koRaheraetangianakianatamariki,akihaiipaikia whakamarietia,notemeakuakahorenei

19A,notematengaoHerora,na,kaputamoemoeamai tetahianaheraateArikikiaHohepakiIhipa,

MATEO

20Kamea,Whakatika,tangohiatetamaitirauakotona whaea,ahaerekitewhenuaoIharaira:kuamatehokite hungaiwhaikiapatuatetamaiti

21A,kotonaarangaake,kamaukitetamaitirauakotona whaea,kahaerekitewhenuaoIharaira.

22OtirakarongoiakoArakerauhatekingioHuriaimuri itonamatua,iaHerora,kawehikitehaerekireira:otiiai whakamaharatiaiaeteAtua,hemeamoemoea,ahaereana kingawahioKariri

23Akatae,akanohokitetahipa,koNaharetateingoa:i riteaitangaporopitiikoreroai,Mehuaiahetangatano Nahareta

UPOKO3

1¶NaiauarakaputaaHoaniKaiiriiri,kakauwhauite korahaoHuria,

2Kamea,Ripeneta,kuatatahokiterangatiratangaote rangi.

3KotaIhaiaporopitihokiteneiikoreroai,imeaai,He reonotetahiitekorahaekarangaana,Whakapaiate huarahioteAriki,whakatikaiaonaara.

4AkotekakahuotauaHoanihehuruhurukamera,he hiakohokitewhitikiotonahope;kotanakaihe mawhitiwhiti,hehonikoraha.

5KatahikahaerekiaiaaHiruharama,meHuriakatoa,me ngakaingakatoaetutataanakiHorano; 6AiriiriaanaratoueiakiHorano,metewhakianoio ratouhara

7NotonakitengaiaitetiniongaParihi,ongaHarukie haereanakitanairiiringa,kameaiakiaratou,Eteuri nakahi,nawaikoutouiwhakamaharakiarereiteriri meakeputa?

8Na,whakaputainangahuaeriteanakiteripeneta.

9Keimeakoutouirotoiakoutou,KoAperahamatotatou matua:kotakukupuhokiteneikiakoutou,Eaheianaano iteAtuatewhakaaratamarikiakemaAperahamairotoi eneikohatu

10Nainaianeianokeitepatetokikitepakiakaonga rakau:kitekahoretetahirakauehuaitehuapai,katuaina, kamakakiteahi

11Koahaunei,heiriiritakuiakoutoukitewaihei ripeneta:tenakoteneiehaeremaianaimuriiahauhe kahaakeiahau,ekoreahauetauheimauionahu:mana koutoueiriirikiteWairuaTapu,kitekapura; 12Kotanameatahikeitonaringa,aetinotahiaeiatana patungawiti,aekohiaanawitikirotokitewharewiti; engarikatahunaeiatepapapakitekapuraekoreetineia.

13¶KatahiaIhukahaeremaiiKaririkiHoranokia Hoani,kiairiiriaeia

14OtirakawhakakahoreaHoanikiaia,kamea,Kote tikangarakoahaukiairiiriaekoe,aehaeremaianakoeki ahau?

15NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Tukuaraaianei; kotetikangahokiteneimatauakiawhakariteingamea tikakatoaNakatukuaeia

16A,kaotiaIhuteiriiri,kahaereakeiaitewai:na,kote rangikatuwherakiaia,akakiteiaiteWairuaoteAtuae hekeihoanamehekukupa,atauanakirungakiaia

17Nakotetahireonoterangiemeaana,KotakuTama teneiiarohaai,kotakuiahuarekaai

UPOKO4

1¶MeireirakaarahinaaIhueteWairuakitekoraha,kia whakamatautauriaeterewera.

2A,nokawhatekaungarakawhatekaungapoi nohopukuai,muriihokahiakai

3Nakataetekaiwhakamatautaukiaia,kamea,Kitemea koteTamakoeateAtua,kiiaihokiameingaeneikohatu heitaro

4Nakawhakahokiia,kamea,Kuaotitetuhituhi,Ekoree oratetangataitetarokau,engariingakupukatoaeputa maianaitemangaioteAtua

5Katahikakawetereweraiaiakitepatapu,a whakaturiaanaiakirungakitekeokeongaotetemepara; 6Akameakiaia,KitemeakoteTamakoeateAtua, rereatukiraro:kuaotihokitetuhituhi,Kakorerotiaiho koeeiakianaanahera:maratoukoeehikiakekioratou ringa,keitutukitouwaewaekitekohatu

7KameaaIhukiaia,Kaotianohokitetuhituhi,Kauae whakamatautaukiteArikikitouAtua

8Kakaweanotereweraiaiakirungakitetahimaunga tiketikerawa,awhakakiteaanakiaiangarangatiratanga katoaoteao,metekororiaoauamea;

9Akameakiaia,Koeneimeakatoakahoatueahaukia koe,kitetapapakoe,kitekoropikokiahau.

10NakameaaIhukiaia,Haereatu,eHatana:kuaoti hokitetuhituhi,MekoropikokoekiteArikikitouAtua, memahianokiaiaanake.

11Nakamahueiaiterewera,akahaeremaingaanahera kamahimeamana

12¶A,nokarongoaIhukuatukuaaHoanikitewhare herehere,kahaereiakiKariri;

13NakamahueiaiaaNahareta,kahaere,kanohoki Kaperenauma,kitetahaotemoana,ingaroheoHepurona, oNapatari:

14IriteaitaIhaiaporopitiikoreroai,imeaai, 15KotewhenuaoHepurona,metewhenuaoNapatari,i tehuarahiotemoana,itawahioHorano,Karirionga tauiwi;

16Kotehungainohoitepourikuakiteratouitemarama nui;akitehungainohoitewahiiteatarangiotemate kuaputaaketemaramakiaratou

17NoreiraanoaIhuitimataaitekauwhau,temea, Ripeneta,kuatatahokiterangatiratangaoterangi

18A,iaIhuehaereanaitetahaotemoanaoKariri,ka kiteietahitangatatokorua,hetuakana,heteina,ia Haimona,kotonaingoaneikoPita,rauakotonateinako Anaru,emakaanaitekupengakitemoana:hekaihaoika hokiraua

19Nakameaiakiaraua,Arumiamaiahau,amakukorua emeaheikaihaotangata

20Amahuetonuakeiarauangakupenga,aaruanaiaia. 21A,itonahaerengaatuireira,kakiteiaietahiatu tuakana,heteina,koHemitamaaHeperirauakotona teinakoHoani,itekaipukeiaHeperi,itorauamatua,eta anaiaratoukupenga;akarangatiaanaratoueia

22Mahuetonuakeiarauatekaipukemetorauamatua,a aruanaiaia

23NakahaereereakatoatiaaKaririeIhu,whakaakoanai rotoioratouwharekarakia,kauwhauanaiterongopaiote rangatiratanga,metewhakaoraingamatekatoa,inga turorotangakatoaoteiwi

24AhaereanatonarongoputanoaiHiria:akaweamai anaeratoukiaiangaturorokatoaengauaanaetetinio ngamate,ongamamae,metehungaenohoiaanaenga rewera,metehungahaurangi,metepararutiki;a whakaorangiaanaratoueia.

25AherahitehuiiaruiaiaiKariri,iRekaporihi,i Hiruharama,iHuria,iteratahaanooHorano

UPOKO5

1A,itonakitengaitemano,kahaereiakirungakite maunga:a,nokanohoia,kahaeremaianaakongakiaia 2Nakapuakitonamangai,akawhakaakoiaiaratou,ka mea,

3Kakoatehungaherawakoreneitewairua:noratouhoki terangatiratangaoterangi.

4Kakoatehungaetangiana:kawhakamarietiahokiratou

5Kakoatehungangakaumahaki:karirohokiiaratoute whenua.

6Kakoatehungaehiakaiana,ehiainuana,kitetika:ka makonahokiratou

7Kakoatehungatohutangata:etohungiahokiratou.

8Kakoatehungangakauma:ekitehokiratouiteAtua

9Kakoatehungahohourongo:kakiiahokiratouhe tamarikinateAtua.

10Kakoatehungaewhakatoiaanamotetika:noratou hokiterangatiratangaoterangi

11Kakoakoutouinatawairatouiakoutou,inawhakatoi, inapuakiingakupukinokatoamokoutou,hemeateka,he whakaarokiahau

12Kiahari,kiawhakamanamana:herahihokiteutumo koutouiterangi:hepeneihokitaratouwhakatoiinga poropitiimuaiakoutou

13Kokoutoutetoteotewhenua:otirakitehemotehao tetote,mateahaewhaitikangatoteai?heoikahorehepai moteneiwa,engarikaakiritiakiwaho,katakatakahiaki raroingawaewaetangata.

14KokoutoutewhakamaramaoteaoEkoreengarote paetuanairungaitepukepuke

15Ekorehokietahunaterama,ewaihokiraroitemehua, engarikirungakiteturanga;akatiahokingatangata katoairotoitewhare

16Waihokikiatiahotokoutoumaramakitearoaroonga tangata,kiakiteairatouiakoutouhangapai,kia whakakororiaaiitokoutouMatuaiterangi

17Keimeakoutouihaeremaiahaukitewhakakahoreite ture,ingaporopitiranei:kihaiahauihaeremaikite whakakahore,engarikitewhakatutuki.

18Heponohokitakuemeaneikiakoutou,Pahemonoate rangimetewhenua,ekoretetahitongi,tetahitohuraneio tetureepahemo,kiaritekatoaraano

19Na,kitetakahitetahiitetahioeneikupuitirawa,aka akoingatangatakiapera,kakiiaiakoteitirawaite rangatiratangaoterangi:engarikitemahiaetetahi,kite whakaakona,kakiiahenuiiterangatiratangaoterangi

20Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Kitekoreenui aketakoutoumahitikaitangakaraipiratoukongaParihi, ekorerawakoutouetapokokiterangatiratangaoterangi

21Kuarongokoutou,ikorerotiakingatupuna,Kauae patutangata;akitepatutangatatetahi,katautehekiaia.

22Nakotakukuputeneikiakoutou,Kiteririnoatetahi kitonateina,katautehekiaia:akitemeatetahikitona

teina,Raka,katautehekiterunanga;,kataukitekapura otereinga.

23Nareirakitemauriaekoetauwhakaherekiteaata,a kamaharaireiraiharakoekitouteina;

24Waihotauwhakahereireira,imuaoteaata,ahaere; kiamatuahouhiaterongokitouteina,katahikahaeremai kamauitaumeahomainoa

Kiahohorotewhakaritetahimetouhoatauwhainga,ia koeanoitearameia;keitukuakoeetehoatauwhaingaki tekaiwhakawa,akatukuaetekaiwhakawakitekatipa,a kamakakoekitewhareherehere

26Heponotakuemeaatuneikiakoe,Ekorerawakoee putaireira,kiautuaraanotepatenewhakamutunga.

27Kuarongokoutou,ikorerotiakingatupuna,Kauae puremu

28Nakotakukuputeneikiakoutou,Kitetitirotetahiki tewahine,hehiahiakiaia,kuapuremukeiakiaiairotoi tonangakau

29Akitehekoeitoukanohimatau,tikarohia,makaatu: hepaikehokikitematetetahiwahiou,akakoreemaka toutinanakatoakiKehena

30Kiteheanohokikoeitouringamatau,poutoa,maka atu:hepaikekitematetetahiwahiou,akakoreemaka toutinanakatoakiKehena

31Ikorerotia,Kitewhakareretetahiitanawahine,me hoatukiaiahepukapukawhakarere

32Nakotakukuputeneikiakoutou,Kitewhakarere tetahiitanawahine,haungamotetakemoepuku,emea anaiaitewahinekiapuremu:akitemarenatetahiite wahineiwhakarerea,epuremuanaia

33Kuarongoanokoutou,ikorerotiakingatupuna,Kauae oatiteka,engarimewhakamanaauoatikiaIhowa

34Nakotakukuputeneikiakoutou,Kauarawatetahi meaeoatitia;kauahokiterangi;kototeAtuatoronahoki ia:

Kauahokitewhenua;kotonaturangawaewaehokitera: kauahokiaHiruharama;kotepahokiteraoteKinginui.

36Kauaanoeoatitiatoumatenga,ekorehokieaheiia koetemeakiamatetahimakawe,kiamanguranei

37Erangikoteneiheikupumakoutou,Ae,ae;Kahore, kahore:notemeakitemahaatuieneinotekino

38Kuarongokoutouikorerotia,Hekanohimotekanohi, henihomoteniho:

39Nakotakukuputeneikiakoutou,Kauaewhakauaua atukitekino:erangikitepakiatoupaparingamataue tetahi,whakaangahiaatuhokiterakiaia.

40Akitemeatetahikiawhakawakiakoe,katangohiatou koti,tukuaatuhokitoukorokakiaia.

41Akitetonoakoeetetahikiahaerekotahitemaero,kia ruaauehaeretahiaimeia

42Hoatukitetangataetonomeaanaiakoe,kauahokie tahurikeitetangataemeaanakitetaongatarewaiakoe.

43Kuarongokoutouikorerotia,Kiaarohakoekitouhoa tata,kiakinohokikitouhoawhawhai

44Nakotakukuputeneikiakoutou,Arohainaokoutou hoawhawhai,manaakitiatehungaekangaanaiakoutou, kiapaitemahikitehungaekinoanakiakoutou,meinoi hokimotehungaewhakawhiuanaiakoutou,ewhakatoi anaiakoutou;

45KiatupuaikoutouheitamarikimatokoutouMatuaite rangi:emeaneihokiiaitonarakiawhitikitehungakino, kitehungapai,kiauahokikitehungatika,kitehungahe

46Kitearohahokikoutoukitehungaearohaanakia koutou,heahateutueriroiakoutou?hetekaianeiepena anangapupirikana?

47Akiteohakoutoukiokoutouteinaanake,heahata koutoumahiinuiakeitaetahi?hetekaianeikonga pupirikana?

48Nakiatikakoutou,kiaperametokoutouMatuaite rangietikaana.

UPOKO6

1Kiatupatokeimahiitakoutoumeatikaitearoaroonga tangata,heitirohangamaratou:peneikahoreheutukia koutouatokoutouMatuaiterangi

2Na,kaatawhaikoeiterawakore,auaewhakatangihiate tetereimuaiakoe,keiperametehungatinihangairotoi ngawharekarakia,ingaara,kiawhaikororiaaiinga tangataHeponotakuemeaneikiakoutou,Keiaratou anoteutu.

3Erangikaatawhaitiaekoe,keimohiotoumauikitatou matauemeaai;

4Kiangaroaitauatawhaingarawakore:akotouMatuae kiteneiitewahingaro,manakoeeutu

5A,kainoikoe,kauaeperametehungatinihanga:kota ratouhokiepaiaikoteinoituirotoingawharekarakia,i ngakokingaongaara,kiakiteaaietetangataHepono takuemeaneikiakoutou,Keiaratouanoteutu

6Na,kainoikoe,tomoatukitourumairotorawa,a,no kakatitoutatau,inoikitouMatuaitewahingaro;akotou Matuaekiteneiitewahingaro,manakoeeutu

7Na,kainoikoutou,auaewhakahuatianoatiakoauakupu ano,keiperamengatauiwi:kitaratouhokimangakupu mahaerangonaairatou

8Na,keiritekoutoukiaratou:ematauanahokitokoutou Matuakingameaemateaanaekoutou,itemeakiano koutouiinoikiaia

9Nakiapeneitakoutouinoi:EtomatouMatuaiterangi, Kiataputouingoa

10KiataemaitourangatiratangaKiameatiatauepaiaiki rungakitewhenua,kiariteanokitoterangi.

11Homaikiamatouaianeihetaromamatoumoteneira

12Muruaomatouhara,mematouhokiemuruneiite hungaeharaanakiamatou.

13Auahokimatouekaweakiawhakawaia,engari whakaorangiamatouitekino:Nouhokiterangatiratanga, tekaha,metekororia,akeake.Amine.

14Kitewhakarereanoatiaihohokiekoutoungaheote tangata,kawhakarereanoatiaihoanookoutouetokoutou Matuaiterangi

15Akitekoreewhakarereanoatiaihoekoutoungaheo ngatangata,ekoreanoewhakarereanoatiaihookoutou heetokoutouMatua.

16Kanohopukuhokikoutou,keiritekitehungatinihanga, kauaewhakapoururutekanohi;ewhakaahuakeanahoki ratouioratoukanohi,kiakiteaaietetangata,enohopuku anaHeponotakuemeaneikiakoutou,Keiaratouanote utu.

17Engarikanohopukukoe,kaukauriatouupoko,horoia hokitoukanohi;

18Keikiteakoeetetangataenohopukuana,erangietou Matuaitewahingaro:akotouMatuaekiteneiitewahi ngaro,manakoeeutu

19Kauaepurangatiahetaongamokoutoukitewhenua,ki tewahiewhakangaroaitehuhu,tewaikura:kitewahi hokiekeriaitetahae,tahaeai

20Engaripurangatiahetaongamokoutoukiterangi,kite wahiekoreaiewhakangarotehuhu,tewaikura,kitewahi hokiekoreaiekeritetahae,tahaeai

21Kotewahihokiitokoutoutaonga,koreiraanoo koutoungakau.

22Kotekanohiteramaotetinana:nakiteateatoukanohi, emaramakatoatoutinana

23Tenakitekinotoukanohi,kapourikatoatoutinanaNa kitepouritemaramairotoiakoe,anotenuiotenapouri! 24Kahorehetangataeaheitemahikingarangatira tokorua:kakinohokikitetahi,kaarohakitetahi;kau raneikitetahi,kawhakahaweakitetahiEkoreeaheiia koutoutemahikiteAtua,kitetaonga.

25Koiaahaukameaneikiakoutou,Kauaemanukanuka kitokoutouoranga,kitakoutouekaiai,kitakoutoueinu ai;meokoutoutinanaanohoki,kitakoutouekakahuai. Hetekaianeinuiatuteoraitekai,metetinanaitekakahu?

26Tirohiangamanuoterangi:kahoreratouerui,kahore ekokoti,ekohikohiraneikingawharewiti;heoie whangaingaanaratouetokoutouMatuaiterangiHeteka ianeihepairawaatukoutouiaratou?

27Kowaiokoutouetaeaeiatewhakaaroiho,tehono tetahiwahikitonaroa,kiakotahitewhatianga?

28Aheahakoutouimanukanukaaikitekakahu? Whakaaroangarengarengaoteparae,toratoutupu;ekore ratouemahi,ekoreanoemiro

29Nakotakukuputeneikiakoutou,KihaiaHoromona, metonakororiakatoa,iritekitetahioeneitewhaikakahu. 30Ha,kitepeneitateAtuawhakakakahuitetarutaruote whenua,etupuneiinaianei,aapopokamakakiteoumu,e koreianeitanaiakoutouerahiake,etehungawhakapono iti?

31Nakauaraemanukanuka,emea,Heahatatatouekai ai?heahatatatoueinuai?Mewhakakakahuraneitatouki teaha?

32(Koeneimeakatoahokitangatauiwierapuai:)e matauanahokitokoutouMatuaiterangiemateaanae koutoueneimeakatoa

33Engarimatuarapuatonarangatiratanga,meanamea tika;akatapiritiaeneimeakatoamakoutou.

34Noreirakauaemanukanukakioapopo:maapopoano iaemanukanukaKatimoteraneitonakino

UPOKO7

1Kauaewhakawa,keiwhakawakiakoutou

2Na,kotewhakawakangaewhakawaaikoutou,koiaano heiwhakawakangamokoutou:akotemehuaemehuaai koutou,heimehuaanotenakiakoutou.

3Heahatauetitirokiteotaotairotoitekanohiotou teina,temaharakitekurupaeirotoitouakekanohi?

4Mepehearaneitaukupukitouteina,Iaua,kiakapeaatu eahauteotaotaitoukanohi;ahekurupaeanotenakeitou kanohi?

5Etetangatatinihanga,matuakapeaekoetekurupaeitou kanohi;katahikoekamaramakitekapeiteotaotairotoi tekanohiotouteina.

6Kauaehoatutemeatapukingakuri,kauaanoemakaa koutoupearakitearoaroongapoaka,keitakatakahiaeo ratouwaewae,akatahuri,kahaehaeiakoutou

7Inoia,akahoatukiakoutou;rapu,akakiteaekoutou; patoto,akauakinakiakoutou.

8Kawhiwhihokingatangatakatoainainoi;akote tangataerapuana,kakite;akauakinakitetangatae patotoana.

9Koteheatangataraneiokoutou,kiteinoiaetanatama hetaro,ehoatukiaiahekohatu?

10Akiteinoiaheika,ehoaturaneikiaiahenakahi?

11Nakitemataukoutou,tehungakino,kitehoatumea papaikiakoutoutamariki,teranoaaketehomaitangao ngameapapaietokoutouMatuaiterangikitehungae inoianakiaia

12Nakongameakatoa,epaiaikoutoukiameatiaenga tangatakiakoutou,meatiaanoekoutoukiaratou:ko teneihokitateturemetangaporopiti

13Etomomatekuwahawhaiti:hewharahihokite kuwaha,hewhanuiteara,etikaanakitengaromanga,ahe tokomahaehaereanarareira

14Hekuitihokitekuwaha,hekikitearaetikaanakite ora,ahetokoititehungaekite

15Kiatupatokingaporopititekaehaeremaineikia koutou,hehipitekakahu,korotoiahewuruhikaikino.

16MaoratouhuakamohiotiaairatouekoutouEwhakiia raneitekarepeirungaitetataramoa,tepikiraneiite tumatakuru?

17Waihokiheataahuangahuaoterakaupai;hekinoia ngahuaoterakaukino

18Ekoreterakaupaieaheitehuaitehuakino,ekore anoterakaukinoehuaitehuaataahua

19Kongarakaukatoaekoreehuaitehuaataahuaka tuainakiraro,kamakakiteahi.

20Ina,maoratouhuakamohiotiaairatouekoutou

21Ekoreetomokiterangatiratangaoterangingatangata katoaemeamaianakiahau,EteAriki,eteAriki;engari iaemeaanaitatokuMatuaiterangiipaiai

22Hetokomahaemeamaikiahauitauara,EteAriki,e teAriki,kihaikoiamatouiporopitiirungaitouingoa?i peirewerahokiirungaitouingoa?hemahahokinga merekaraimahiairungaitouingoa?

23Koreiraahaumeaaikiaratou,Kahorerawaahaui mohiokiakoutou;maweheatuiahau,engakaimahiite tutu

24Nakotetangataerongoanakieneikupuaku,aemahi ana,kawhakariteaeahaukitetangatamahara,ihangai tonawharekirungakitekamaka.

25Nakauateua,kaputangawaipuke,kapupuhingahau, tetinoakingakitauawhare;akihaiihinga:notemeai hangakirungakitekamaka

26Akotetangataerongoanakieneikupuaku,akahoree mahi,kawhakariteakitetangatawhakaarokoreihangai tonawharekirungakiteonepu

27Nakauateua,kaputangawaipuke,kapupuhingahau, tetinoakingakitauawhare;ahingaana:henuitona hinganga.

28AkamutueneikoreroaIhu,kamiharotemanokitana ako

29Iritehokitanaakoiaratoukitatetangatawhaimana, kihaiiritekitangakaraipi

UPOKO8

1¶A,nokahekeihoiaitemaunga,herahitehuiiaruia ia.

2Nakahaeretetahirepera,kakoropikokiaia,kamea,E teAriki,kitepaikoe,etaeaahauekoetemeakiama 3NakatotoroteringaoIhu,kapakiaia,kamea,Epai anaahau;kiamakoe.Akuamatonutonarepera.

4NakameaaIhukiaia,Kiamahara,keikorerotiakite tangata;engarihaere,kiakitetetohungaiakoe,mauria atuhokitewhakahereiwhakahauaeMohi,heimea whakaatukiaratou

5A,nokataeaIhukiKaperenauma,kahaeremaikiaia tetahikeneturio,kainoikiaia,

6Kamea,EteAriki,kotakuponongakeitewharee takotoana,hepararutiki,engauakinotiaana.

7AkameaaIhukiaia,Kahaereahaukitewhakaoraia ia

8Nakotewhakahokingaatekeneturio,kotemeatanga,E teAriki,eharaahauitetikangatangataehaereakeaikoe kiraroitokutuanui;engarikiapuakikautaukupu,aka oratakupononga.

9Hetangatahokiahauewhakahauaana,hehoiaanoaku heiwhakahaungamaku:kameaahaukitenei,Haere,naka haereia;kitetahiatu,Haeremai,akahaeremai;kitaku ponongahoki,Meatiatenei,akameatiaeia

10A,noterongongaoIhu,kamiharo,kameakitehunga earuana,Heponotakuemeaneikiakoutou,Kahore ahauikitenoaitewhakaponoheiritemoteneitenuiiroto iaIharaira

11Kotakukupuanoteneikiakoutou,Hetokomahae haeremaiiterawhiti,itehauauru,aenohotahime Aperahama,ratoukoIhaka,koHakopa,kite rangatiratangaoterangi.

12Kongatamarikiiaoterangatiratangakamakakite pouriiwaho:kotewahiteraotetangi,oteteteaonga niho.

13NakameaaIhukitekeneturio,Haere;akiaritekitou whakaponotemeatangakiakoeAoraaketanaponongai tauahaoraano.

14¶A,nokataeaIhukitewhareoPita,kakiteiaitona hungawaiwahineetakotomateana,hekirika

15Nakapaiakitonaringa,amutuaketonakirika:aara akeanaiakitetakameamaratou

16Naiteahiahi,hetokomahatehungaenohoiaanaenga reweraimauriamaikiaia:nakapeiaeiangawairuaki tanakupu,awhakaorangiaakeeiatehungamatekatoa

17IriteaitaIhaiaporopitiikoreroai,imeaai,nanai tangootatoungoikore,iwahaotatoumate

18Na,itekitengaoIhuherahitehuiemuianakiaia,ka whakahauiakiawhakawhitikitawahi

19Akahaeretetahikaraipi,kameakiaia,Ete Kaiwhakaako,kaaruahauiakoekingawahikatoae haereaikoe

20AkameaaIhukiaia,Heruaongapokiha,hekohanga ongamanuoterangi;tenakoteTamaatetangatakahore onawahietakotoaitonamatenga.

21Aimeatetahiatuoanaakongakiaia,EteArikitukua ahaukiamatuahaerekitetanuitokupapa

22NakameaaIhukiaia,Arumiaahau;awaihomanga tupapakuetanuoratoutupapaku

23A,nokaekeiakitekaipuke,kaaruanaakongaiaia

24Nakatututeawhaotemoana,angaroihotekaipukei tengaru:itemoehokiia.

25Akahaereanaakonga,kawhakaaraiaia,kamea,Ete Ariki,whakaorangiatatou,kangarotatou.

26Akameaiakiaratou,Heahatakoutouewehi,ete hungawhakaponoiti?Meireirakaaraia,aririaihoeiate haumetemoana;anuiatutemarino

27Amiharonoangatangata,kamea,Hetangataahatenei, ina,rongorawatehaumetemoanakiaia!

28A,nokawhitiiakiterataha,kitewhenuaonga Kerekene,katutakikiaiatokoruaenohoiaanaenga rewera,eputamaianaingaurupa,hetinonanakia,tetaea tehaereetetahiitauaara.

29Nakakarangaakeraua,kamea,Heahamauanau,e Ihu,eteTamaateAtua?kuataemairaneikoekite whakamamaeiamauaitemeakahoreanoiritetetaima?

30Nateratetahikahuipoakaitawhitiatuiaratouekai ana,hetini

31Akainoingarewerakiaia,kamea,Kitepeikoeia matou,tukuamatoukiahaerekirotokitekahuipoaka

32Nakameaiakiaratou,HaereA,notoratouputangaki waho,katomokirotokitekahuipoaka:nakotetino rerengaotekahuipoakakatoarateparikitemoana,a mateihokirotokitewai

33Nakawhatingakaiwhangai,ahaereanakitepa, koreroanaingameakatoa,metemeatangakitehungai nohoiaengarewera

34Naputakatoaanatepakiwaho,kitewhakatauiaIhu;a kakiteiaia,katohekiahaereatuiaioratouwahi

UPOKO9

1¶Nakaekeiakitekaipuke,kawhitikitawahi,kahaere kitonapa.

2Nakakaweamaieratoukiaiatetahipararutiki,etakoto anairungaitemoenga:notekitengaoIhuitoratou whakaponokameaiakitepararutiki;Etama,kiamaia;ka muruaouhara

3Nakameaetahiongakaraipikiaratouano,Ekohukohu anateneitangata.

4AkamohioaIhukioratouwhakaaro,kameaia,Heaha ikinoaingawhakaaroookoutoungakau?

Koteheahokitemeatakotonoa,kotemea,Kaotiouhara temuru;kotemearanei,Whakatika,haere?

6OtirakiamatauaikoutouhemanamuruharatoteTama atetangatairungaitewhenua,katahiiakameakite pararutiki,Whakatika,tangohiaaketoumoenga,haereki touwhare.

7Nawhakatikaanaia,haereanakitonawhare

8Notekitengaiaotehui,kamiharo,kawhakakororiaite Atua,ihomaiaiteneimanakingatangata

9A,iaIhuehaereanaireira,kakiteiaitetahitangata,ko Matiuteingoa,enohoanaitewahitangotakoha:akamea kiaia,ArumiaahauNawhakatikaanaia,aruanaiaia

10A,iaIhuenohoanakitekaiirotoitewhare,nahe tokomahangapupirikanamengatangataharaihaeremai,i nohotahikiaiaratoukoanaakonga.

11A,notekitengaongaParihi,kameakianaakonga,He ahatokoutouKaiwhakaakokakaitahiaimenga pupirikana,mengatangatahara?

12OtirakarongoaIhu,kameakiaratou,Kahoreheahao ngatangataoraemeatiaaieterata,engariotehungae mateana

13Nahaere,akonatetikangaotenei,Kotakuepaiaikote tohutangata,haungatepatungatapu:kihaihokiahaui haeremaikitekarangaitehungatika,engariitehunga hara,kiaripeneta

14MeireirakahaeremaikiaiangaakongaaHoani,ka mea,HeahaimahaaiomatoukongaParihinohoanga pukutangaakahoreauakongaenohopuku?

15NakameaaIhukiaratou,Eaheiraneingatamarikio tewharemarenatetangi,itemeakeiaratoutetane marenahou?Nateraetaemaingaraetangohiaaitetane marenahouiaratou,katahiratoukanohopuku

16Ekoreemeatiaetetangatatetahiwahiotekahuhou heipapakimotekahutawhito,notemeakarirotetahi wahiotauakakahuitewhakakapi,akanuirawatepakaru

17Ekorehokieringihiatewainahoukingaiputawhito: keipakarungaipu,akamaringitewaina,koreakengaipu: engarikaringihiatewainahoukingaipuhou,akaora tauarua

18Iaiaekoreroanaieneimeakiaratou,na,kahaeremai tetahirangatira,kakoropikokiaia,kamea,Kuamatetaku tamahine:otirahaeremaikitewhakapaitouringakiaia, akaora.

19NakawhakatikaaIhuratoukoanaakonga,aaruanaia ia

20Nakotetahiwahineimateitepakaruhangatoto,tekau maruangatau,kahaeremaiimuriiaia,kapakitetaniko otonakakahu

21Imeahokiirotoiaia,Kiapakauahaukitonakakahu, kaoraahau

22NakatahuriaIhu,akakiteiaia,kamea,Kiamaia,e ko;natouwhakaponokoeioraai.Aoraaketewahinei tauahaoraano

23Na,itetaengaoIhukitewhareoterangatira,kakitei ngakaiwhakatangihapa,iteiwihokiengangauana; 24Kameaiakiaratou,Whakaatea:kahorehokiimatete kotiro,erangiemoeanaNakatainaihoiaeratou

25Heoi,kaotitehuihuitepeikiwaho,katomoiakiroto, kamaukitonaringa,aaraakeanatekotiro

26Apakuanateneirongoputanoaitauawhenua

27A,iaIhuehaereatuanaireira,tokoruangamatapoi aruiaia,kakarangaake,kamea,EteTamaaRawiri,kia arohakiamaua

28A,katapokoiakitewhare,kahaereatungamatapoki aia:nakameaaIhukiaraua,Ewhakaponoanaranei koruaetaeateneieahau?Kamearatoukiaia,Ae,ete Ariki

29Meireirakapaiakiorauakanohi,kamea,Kiariteki tokoruawhakaponotemeatangakiakorua

30Nakuakiteorauakanohi;akawhakatupatoaIhuia ratou,kamea,Kiamaharakeirangonaetetangata

31Korauaiaiputaatu,akorerotianuitiaanaiaputanoai tauawhenua

32Iarauaeputaanakiwaho,kakaweamaikiaiahe tangatawahangu,hereweratona.

33A,kaotitereweratepei,kawhaireotewahangu:a miharoanatemano,kamea,Kahoreanoikiteatepeneii rotoiaIharaira.

34OtirakameangaParihi,Naterangatiraongarewera tanapeingarewera

35NakahaereereaeIhungapakatoamengakainga, whakaakoanairotoioratouwharekarakia,kauwhauanai terongopaioterangatiratanga,metewhakaoraingamate katoa,ingaturorotangakatoaoteiwi.

36A,notonakitengaingamano,katokoaketonangakau arohakiaratou,ehemoanahokiratou,emararakeana, mehehipiheparakore

37Katahiiakameakianaakonga,Henuitekotinga,ko ngakaimahiiaheruarua;

38NainoiatukiteArikinanatekotinga,kiatonoaeiahe kaimahikitanakotinga

UPOKO10

1¶A,kaotitekarangaeiaanaakongatekaumarua,ka hoatukiaratouhemanaheipeiingawairuapoke,hei whakaorahokiingamatekatoamengaturorotangakatoa 2Nakongaingoaeneiongaapotorokotahitekaumarua; KotetuatahikoHaimona,ekiianeikoPita,rauakotona teinakoAnaru;koHemitamaaHeperirauakotonateina koHoani;

3KoPiripirauakoPatoromu;koTamatirauakoMatiu pupirikana;KoHemitamaaArapiu,koRipaiu,koTariuo tetahiingoa;

4KoHaimonaKanaanirauakoHuraIkariote,nananeiiai tuku

5KoeneitekaumaruaitonoaeIhu,iakoiaiaratou,i mea,Kauaehaerekitetahiaraongatauiwi,kauaanohoki etomokitetahipaongaHamari

EngarimehaerekingahipingarootewhareoIharaira

7Mekauwhauhaerehoki,meki,Kuatatate rangatiratangaoterangi

8Whakaorangiangaturoro,meingakiamangarepera, whakaarahiangatupapaku,peiangarewera:karironoanei iakoutou,mehoatunoaekoutou

9Kauahekouramakoutou,kauahehiriwa,kauaheparahi kirotokiokoutouwhitiki;

10Kauaanoheputeamoteara;kauaetakiruatiangakoti, kauahehu,kauaanohetokotoko:katikahokitekaimate kaimahi.

11A,katomokoutoukitetahipa,kitetahikaingaranei,ui atu,kowaitetangatapaioreira;aheireiranohoaiahaere noaireira.

12Akatomokitetahiwhare,meohaatu 13A,kitepaitewhare,kiatautakoutourangimarieki reira:a,kitekahoreepai,kiahokitakoutourangimarieki akoutou

14Kitekahorehokitetahiemanakokiakoutou,kitekore ewhakarongokiakoutoukupu,kahaerekoutoukiwahoo tauawhare,otauaparanei,kawhakangahoroitepuehuo okoutouwaewae

15Heponotakuemeaneikiakoutou,Erangitote whenuaoHoromarauakoKomoraaterawhakawae mamaitotauapa

16Nana,katonoaneikoutoueahauanohehipikirotoki ngawuruhi:na,kiaritekitenakahitemahara,kitekukupa hokitemahaki.

17Kiatupatoiaingatangata:terahokikoutouetukuae ratoukingarunanga,aterakoutouewhiuairotoioratou wharekarakia;

18Akakaweakoutoukingakawana,kingakingi,mote whakaarokiahau,heimeawhakaatukiaratou,kinga Tauiwi

19A,nokatukuakoutoueratou,kauaemanukanukakite pehea,kiteaha,ekoreroaikoutou:kahoatukiakoutoui tauawatakoutouekoreroai

20Eharahokiiakoutoungakorero,engarikoteWairuao tokoutouMatuatekoreroanairotoiakoutou.

21Nakatukuatetuakanaeteteinakitemate,tetama hokietepapa;kawhakatikangatamarikikingamatua,ka meakiawhakamatea

22Akakinongiakoutouengatangatakatoa,hemeahoki motokuingoa:kotetangataiaeuanaataeanoatiate mutunga,kaoraia

23Na,kitewhakatoiakoutouiteneipa,rereatukitetahi: heponohokitakuemeaneikiakoutou,Ekoreepotoia koutoungapaoIharairatehaere,koteTamaatetangata kuataemai

24Kahoreenuiaketeakongaitonakaiwhakaako,kahore hokiteponongaenuiakeitonarangatira

25Heoimateakongakoiakiaritekitonakaiwhakaako, mateponongakiaritekitonarangatira.Kitekiiaeratou terangatiraotewharekoPerehepura,teranoaaketaratou mongatangataotonawhare

26Nakauaewehiiaratou:kahorehokihemeaihipokina emahuetehura;hemeahuna,ekoreemohiotia

27Kotakuekoreroneikiakoutouitepouri,mekoreroe koutouitemarama:kotaokoutoutaringaerongoai,me kauwhaukirungaingawhare

28Akauaewehiitehungaewhakamateneiitetinana,a ekoreneieaheitewhakamateitewairua:engarikote wehikiaiaekahaneikitewhakamateitewairuaraua tahikotetinanakirotokiKehena

29Kahoreianeiehokonangapihoihoieruakitepatene kotahi?akitekahoretokoutouMatuaekoretetahioraua etakakitewhenua

30Otiiakongamakaweookoutoumatengakuaotikatoa tetatau

31Noreirakauaewehi:erangirakoutouingapihoihoi maha.

32Na,kitewhakaaetetahikiahauitearoaroonga tangata,kawhakaaetiaiaeahauitearoarootokuMatuai terangi.

33A,kitewhakakahoretetahiiahauitearoaroonga tangata,kawhakakahoretiaanoiaeahauitearoarootoku Matuaiterangi.

34Keimeaihaeremaiahaukitekawemaiiterangimarie kitewhenua:kihaiahauihaeremaikitekawemaiite rangimarie,engariitehoari

35Ihaeremaihokiahaukitemeaitetangatakiawhawhai kitonapapa,itetamahinekitonawhaea,itehunaonga wahinekitonahungawaiwahine.

36Akootetangatahoaririkongatangataanootona whare

37Kitenuiaketearohaotetahikitonapapa,whaearanei, itonakiahau,ekoreiaetikangatiamaku;

38Kitekorehokitetahiemaukitonaripeka,earuimurii ahau,ekoreiaetikangatiamaku

39Kotetangataiwhiwhikiteoraemateanoia:kite matetetahimonaiwhakaarokiahau,kawhiwhianoiaki teora

40Kitemanakotetahikiakoutou,emanakoanaiaki ahau,akitemanakotetahikiahau,emanakoanaiakitoku kaitonomai

41Kitemanakotetahikiteporopitiirungaiteingoaote poropiti,kariroiaiateutuoteporopiti;akitemanako tetahikitetangatatikairungaiteingoaotetangatatika, kariroiaiateutuotetangatatika

42A,kitewhakainumiaetetahitetahioeneimeanonohi, ahakoakotahianotekapuwaimatao,irungaiteingoaote akonga,heponotakuemeaneikiakoutou,ekorerawaia ehapaitonautu

UPOKO11

1¶A,kamututaIhuwhakaritekorerokianaakonga kotahitekaumarua,kahaereatuiaireirakitewhakaako, kitekauwhaukioratoupa

2Na,iterongongaoHoaniirotoitewhareherehereki ngamahiateKaraiti,katonoaeiatokoruaoanaakonga, 3Kameakiaia,Kokoeraneiteraehaeremaiana,me tatariraneitatoukitetahiatu?

4KawhakahokiaIhu,kameakiaraua,Haere,korerotiaki aHoaningameaerongonei,ekiteneikorua;

5Kongamatapoetitiroana,kongakopaehaereereana, kongareperakuama,kongaturierongoana,konga tupapakuewhakaarahiaana,akakauwhautiaterongopai kitehungarawakore

6Nakakoatetangataekoreehekiahau.

7A,iarauaehaereatuana,katimataaIhu,kakorerotiaa Hoanikitemano,Ihaerekoutoukitekorahakiakiteite aha?Hekakahoewhakangaueuetiaanaetehau?

8Anoraihaerekoutoukiakiteiteaha?Itetangatahe kakahumaeneeneona?na,keingawharekingitehungai ngakakahumaeneene.

9Anoraihaerekoutoukiakiteiteaha?Heporopiti?aera, kotakukuputeneikiakoutou,teraatuanoiteporopiti

10Koiahokiteneimonatemeaituhituhia,Na,katonoae ahautakukarerekimuaitouaroaro,manaewhakapaitou araimuaiakoe

11Heponotakuemeaneikiakoutou,Kahoreanoimaea akeirotoingawhanauatewahineherahiakeiaHoani Kaiiriiri:heoirahiakeiaiateitirawaiterangatiratangao terangi.

12AnongaramaianoiaHoaniKaiiriiriamohoanoanei etukinotiaanaterangatiratangaoterangi,aeriroanaiai teringakahaongatangatataikaha.

13Notemeaiporopitingaporopitikatoametetureataea noatiaaHoani.

14Akitepaikoutoukoiara,koIraiatenei,imeingarae haeremaiana

15Kitewhaitaringatetahiheiwhakarongo,kiarongoia

16Otiiamewhakariteeahauteneiwhakatupurangakite aha?Eriteanakingatamarikienohoanaingakainga hokohoko,ekarangaanakioratouhoa,

17Emeaana,Whakatanginoamatouiteputorinokia koutou,akahorekoutouikanikanimai;auenoamatoukia koutou,akahorekoutouitangi.

18IhaeremaihokiaHoani,kihaiikai,kihaiiinu,heoie meaanaratou,Hereweratona

19IhaeremaiteTamaatetangatametekaimeteinu,ka mearatou,Na,hetangatakakai,hetangatainuwaina,he

hoanongapupirikana,nongatangataharaOtirae whakatikaiaanatewhakaaronuieanatamariki.

20Katahiiakaangakatawaikingapaimeingaaitemaha oanamerekara,moratoukihaiiripeneta.

21Aue,tematemou,eKorahina!aue,tematemou,e Petahaira!meimeatiakiTaira,kiHaironangamerekara kuameatianeikiakorua,kuaripenetakeraua,hetaratara tekakahumeteokeitepungarehu.

22Kotakukupuiateneikiakoutou,ErangitoTairaraua koHaironaemamaiterawhakawaitokorua

23Mekoehoki,eKaperenauma,ewhakateiteitiaraneikoe ataenoakiterangi?

24Kotakukupuiateneikiakoutou,Erangitotewhenuao Horomaemamaitouiterawhakawa

25ItauawakaohoaIhu,kamea,Kawhakawhetaiahauki akoe,ePa,eteArikioterangiotewhenua,notemeakua hunaekoeeneimeaitehungawhakaaronui,itehunga mahara,ahurahiaanakingakohungahunga

26Aera,ePa:ipaihokitepeneikitautitiro.

27KuaotingameakatoatetukukiahauetokuMatua:a kahoretetahiemataukiteTama,koteMatuaanake; kahorehokitetahiemataukiteMatua,koteTamaanake, metetangatahokiepaiaiteTamakiawhakakiteakiaia 28Haeremaikiahau,ekoutoukatoaemauiuiana,e taimahaana,amakukoutouewhakaokioki.

29Tangohiatakuiokakirungakiakoutou,kia whakaakonakoutoueahau;hengakaumahakihokiahau, hengakaupapaku:aewhiwhikoutoukiteokiokingamoo koutouwairua

30Hengawarihokitakuioka,hemamatakupikaunga

UPOKO12

1¶ItauawaihaereaIhuitehapatirawaengawiti;ae hiakaianaanaakonga,kaangaratoukakatoingapuku witi,kakai

2A,notekitengaongaParihi,kameakiaia,Na,au akongaemeanaitemeaekoreetikakiamahiaitehapati 3Otirakameaiakiaratou,Kahoreanokoutouikiteita Rawiriimeaai,iaiaehiakaiana,ratoukoonahoa; 4ItonatomokangakitewhareoteAtua,itanakaingai ngataroaroaro,ingameakihaineiitikakiakaingaeia,e onahoaranei,engarimangatohungaanake?

5Kahoreanokoutouikiteirotoiteture,ewhakanoatia anatehapatiengatohungairotoitetemeparaingahapati, akahorehehe?

6Nakotakukuputeneikiakoutou,Keikoneitetahihe nuikeitetemepara.

7Otirameimataukoutoukitenei,Kotakuepaiaikote tohutangata,haungatepatungatapu,kahorekoutoui whakaheitehungaharakore

8KoteTamahokiatetangatateArikiotehapati.

9Nakahaereatuiaireira,katomokitoratouwhare karakia;

10NahetangataterakuamemengeteringaAkauiratou kiaia,kamea,Hetikaraneitewhakaoraitehapati?hei whakapahekiaia.

11Nakameaiakiaratou,Koteheatangataokoutou,kite meakotahianahipi,akatakakirotokitepokaitehapati, ekoreraneiiaemaukitauahipi,ehapaiake?

12NateranoaatutotetangatapaiitotehipiMoreirahe tikaanotemahipaiingahapati

13Meireirakameaiakitauatangata,Totoromaitou ringa.Natoroaanaeia;aiorakatoa,perameeraatu. 14NakahaerengaParihikiwaho,karunangamoname peheaengaroaiiaiaratou.

15OtiraimohioaIhu,ahaereatuanaireira:aherahite huiiaruiaia,awhakaorangiaanaratoukatoaeia; 16Aiwhakatupatoiaiaratoukiakauaiaewhakaaturia; 17IriteaitaIhaiaporopitiikoreroai,imeaai, 18Nana,takupononga,takuiwhiriwhiriai;takuiarohaai, iahuarekaaitokuwairuakiaia:kawaihoeahautoku wairuakirungakiaia,amanaewhakapuakitewhakawa kingatauiwi

19Ekoreiaetotohe,ekoreiaehamama;ekoreanoe rangonatonareoingaara

20Ekoreewhatiiaporokeretiaeiatekakahoimangungu, ekorehokitemukawhakapaowaetineiaeia;kiaputara anoiaiatewhakawakitewikitoria

21Kawhakawhirinakihokingatauiwikitonaingoa

22Meireirakakaweamaikiaiahetangataenohoiaana eterewera,hematapo,hewahangu:awhakaorangiaanae ia,nokakorero,kakitetauamatapo,tauawahangu

23Akaohomauritemanokatoa,kamea,Eharaianeitenei iteTamaaRawiri?

24A,noterongongaongaParihi,kamea,Eharaiaia nanaipeingareweranei,engarinaPerehepura,nate rangatiraongarewera

25AimatauaIhukioratouwhakaaro,kameakiaratou, Kitetahuriihotetahirangatiratangakiaiaano,kakore;ki tetahuriihokiaiaanotetahipa,tetahiwhareranei,ekore etu

26Na,kitepeiaHatanaiaHatanaano,etahuriihoanaki aiaano;mepeheaetuaitonarangatiratanga?

27A,kitemeanaPerehepuratakupeingarewera,nawai tepeingaaakoutoutamariki?noreirakoratouhei kaiwhakawamokoutou

28TenakitemeanateWairuaoteAtuatakupeinga rewera,ina,kuataemaiterangatiratangaoteAtuakia koutou

29Mepeheaotikatomoaitetangatakitewhareote tangatakaha,kapahuaaiionataonga,kitekoreiaematua hereitauatangatakaha?akapahuatiaeiatonawhare

30Kotetangataeharaitehoanoku,hehoaririiakiahau; kotetangatakahoreekohikohitahimaua,etitaritariana.

31Koiaahaukameaneikiakoutou,Kongaharakatoa mengakohukohu,atetangataemurua:tenakote kohukohukiteWairuaTapuekoreemurua.

32KitekorerowhakahehokitetahimoteTamaate tangata,emuruatana:tenakitekorerowhakahetetahimo teWairuaTapu,ekoreemuruatanaiteneiao,ekoreanoi teraatu

33Meingaraneiterakaukiapai,apaiihoonahua;kei kinoraneiterakau,akinoihoonahua:maonahuahokika mohiotiaaiterakau

34Eteurinakahi,mepeheakakoreropaiaikoutou,te hungakino?notepurenatangahokiotengakauikoreroai temangai

35Kotetangatapaihepaianaewhakaputaaiirotoinga taongapaiotengakau:kotetangatakinohokihekinoana ewhakaputaaiirotoingataongakino

36Nakotakukuputeneikiakoutou,Mekoreroenga tangata,iterawhakawa,tetikangaongakupupokanoa katoaepuakiiaratou

37Maaukupuhokikoekawhakatikaiaai,maaukupuano katauaitehekiakoe.

38Nakakietahiongakaraipi,ongaParihi,kamea,Ete Kaiwhakaako,emeaanamatoukiakiteitetahitohuiakoe.

39Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Eraputohuana tewhakatupurangakino,puremu;aekoretetahitohue hoatu,kotetohuanakeoHonaporopiti

40EtoruhokingaraoHona,etorungapoirotoitekopu otetohora;kaperaanoteTamaatetangatakiatorungara, etorungapokitengakauotewhenua

41KawhakatikangatahingatangataoNinewemetenei whakatupurangaitewhakawakanga,kawhakatauiteheki aratou:iripenetahokiratouitekauwhautangaaHona;a teneitetahihenuiatuiaHona

42Kawhakatikangatahitekuiniotetongametenei whakatupurangaitewhakawakanga,kawhakatauiteheki aratou:ihaeremaihokiiaingapitootewhenuakite whakarongokitewhakaaronuioHoromona;ateneitetahi henuikeatuiaHoromona.

43Kaputatewairuapokeirotoitetangata,kahaereerera ngawahimarokerapuokiokingaai,atekitea

44Kameaia,Kahokiahaukitokuwhareiputamaiia ahau;a,notetaengaatu,rokohangaatukuatakotokau, kuatahia,kuaotitewhakapaipai

45Nakahaereia,katangoietahiatuwairuatokowhituhei hoamona,hekinonoaatuiaia,katomoratou,kanohoki reira;akinoatuitetimatangatewhakamutungakitaua tangata.Kaperaanokiteneiwhakatupurangakino.

46Iaiaanoekoreroanakitemano,na,kotonawhaea ratoukoonateinaetuanaiwaho,ewhaianakiakoreroki aia.

47Akameatetahikiaia,Na,touwhaeameouteinatetu maineiiwaho,ewhaianakiakorerokiakoe

48Nakawhakahokiia,kameakitetangataikorerokiaia, Kowaitokuwhaea?kowaihokiokuteina?

49Nakatotorotonaringakianaakonga,kamea,Na,toku whaea,okuteina!

50KitemeatiahokietetahitatokuMatuaiterangiepai ai,heiteinaiakiahau,heituahine,heiwhaea

UPOKO13

1tauaraihaereatuaIhuitewhare,kanohokitetahaote moana

2Naherahihehuiihuihuikiaia,akaekeiakitekaipuke nohoai;atuanatehuihuikatoaitetakutai.

3Ahemahaanakorerokiaratou,hemeawhakarite;imea ia,Naihaeretekairuikiterui;

4Aiaiaeruiana,kangahoroetahikitetahaoteara,a, kotererengamaiongamanu,nakaingaake

5Koetahiingahorokingawahikamaka,kitewahikihaii nuiteoneone;

6A,notewhitingaotera,ngauaiho;a,notemeakahore heputake,memengenoa

7Koetahiingahorokirotokingatataramoa;a,note tupungaakeongatataramoa,kowaowaotiaana

8Koetahiingahorokiteoneonepai,akahua,noetahi kotahirau,noetahieonotekau,noetahietorutekau

9Kotetangatahetaringaonaheiwhakarongo,kiarongo ia.

10Akahaeremaingaakonga,kameakiaia,Heahakoei korerokupuwhakariteaikiaratou?

11Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Notemeakua hoatukiakoutoutemataurangakingameangaroote rangatiratangaoterangi,kiaratouiakahoreihoatu

12Kitewhaimeahokitetahi,kahoatuanokiaia,aka mahaatuana:kitekahoreiahemeaatetahi,katangohiaia iaanaake

13Nareiraeneikupuwhakariteakukiaratou;notemea kiterawaratouakahoreekite;rongorawa,kahoreematau.

14AkariteiaratouteporopititangaaIhaia,emeanei, Rongonoakoutou,kahoreematau;titironoakoutou,e koreekite

15Kuamatotoruhokitengakauoteneiiwi,kuapuhoinga taringakitewhakarongo,kongakanohikuawhakamoeae ratou;keikiteoratoukanohi,keirongongataringa,aka matautengakau,nakatahuriratou,akawhakaorangiae ahau.

16Kakoaiaokoutoukanohi,notemeakakite:okoutou taringahoki,notemeakarongo

17Heponohokitakuemeaneikiakoutou,Hetokomaha ngaporopitimengatangatatikaihiahiakiakiteingamea ekiteneikoutou,akahoreikite;kiarongohokikingamea erongoneikoutou,akahoreirongo.

18Nawhakarongokitekupuwhakaritekitekairui

19Kiterongotetahikitekupuoterangatiratanga,aekore ematau,nakahaeremaitewairuakino,kakapoitemea kaotinateruikitonangakauKotetangatateneiinga purapuraitetahaoteara

20Kotetangataiaingapurapuraingawahikohatu,kote tangatairongokitekupu,ahohorotonutetango,haritonu; 21Otirakahoreonapakiakairotoiaia,emaunoaanamo tewapoto:a,notepangaotewhakapawera,otewhakatoi raneimotekupu,nahetonuiho

22Kotetangataingapurapurairotoingatataramoa,kote tangatatenairongokitekupu;a,kotewhakaarokitenei ao,metehangaruongataonga,heiwhakakowaowaoite kupu,akoreakehehua

23Kotetangataiaingapurapuraiteoneonepai,kote tangataerongoanakitekupu,aematauana;akawhaihua, noetahikotahirau,noetahieonotekau,noetahietoru tekau.

24Teneiakeanotetahikupuwhakariteimakaeiakia ratou,imeaia,Kariteterangatiratangaoterangikitetahi tangatairuiitepurapurapaikitanamara.

25A,ingatangataemoeana,kahaeremaitonahoariri, ruiaihohetarukinokiwaengawiti,ahaereana

26Akapihiaketerau,kahua,katahikakiteahokinga taru

27Nakahaeremaingaponongaatauarangatira,kamea kiaia,Emara,kihaiianeikoeiruiitepurapurapaikitau mara?Nohearaonataru?

28Nakakiatuiakiaratou,NatehoaririteneiimeaKa meangaponongakiaia,Epairaneikoekiahaerematou kitekohiiauamea?

29Akameaia,Kahore;keihutiangatahitiatewitiina whakawhaititiangataru

30Tukuakiatuputahi,ataeanoatiatekotinga:aitewao tekotingakameaahaukingakaikokoti,Matua whakawhaitiingataru,kapaihereaiheipaiherekiatahuna; kotewitiiamekohikitokuwharewiti

31Teneiakeanotetahikupuwhakariteimakaeiakia ratou,imeaia,Heriteterangatiratangaoterangikitepua nani,ikaweaetetangata,iruiakitanamara

32Koteitirawaiaongapurapurakatoa:akatupu,koia tenuirawaongaotaota,awhakarakauana,nokareremai ngamanuoterangi,kanohokionamanga

33Teneiakeanotetahikupuwhakariteikorerotiaeiakia ratou;Heriteanoterangatiratangaoterangikiterewenai tangohiaetetahiwahine,awhaongiaanakirotokinga mehuaparaoaetoru,nokarewenatiakatoatia

34KoeneimeakatoaikorerotiaeIhukitemano,hemea whakarite;aheoianakupukiaratouhekupuwhakarite anake

35Iriteaitateporopitiikoreroai,imeaai,Epuakiitoku mangaingakupuwhakarite;Kakorerotiaeahaungameai ngaronotetimatangaraanooteao.

36KatahikamahueiaIhutemano,katomoiakitewhare: nakahaeremaianaakongakiaia,kamea,Whakaaturia maikiamatoutekupuiwhakariteakingataruitemara.

37Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kotekairuiote purapurapaikoteTamaatetangata;

38Kotemarakoteao;kotepurapurapaikongatamariki oterangatiratanga;kongatarukongatamarikiatekino;

39Kotehoaririiruiaaikoterewera;kotekotingate mutungaoteao;kongakaikokotikongaanahera.

40Naehuihuiaanangataru,etahunaanakiteahi;ka peraanoatemutungaoteneiao

41KatonoteTamaatetangataianaanaherakitehuihuii rotoitonarangatiratangaingameakatoaetutukiaite waewae,ingakaimahianoitekino;

42Akamakaiaratoukirotokiteoumuahi:kotewahi teraotetangimeteteteaonganiho

43Koreiratehungatikawhitiaimeteraite rangatiratangaotoratouMatua.Kitewhaitaringatetahi heiwhakarongo,kiarongoia

44Heriteanoterangatiratangaoterangikitetaongai hunakitemara;hemeahokikakitea,kahunaeia,ahaere ana,hekoahokinona,nahokonaatuanaanameakatoa,a hokonaanamaitauamara

45Heriteanoterangatiratangaoterangikite kaihokohoko,erapuanaingapearapapai

46A,notonakitengaitetahipearautunui,haereana, hokonaanaanameakatoa,ahokonaanamaitauapeara mana

47Heriteanoterangatiratangaoterangikitekupengai makakitemoana,ahaoaanaoiaahua,oiaahua.

48A,kaki,kakumeakiuta,anohoana,kohikohiaana ngameapapaikingaoko,kongameakinoiaiakiritiaatu

49Kaperaanoatemutungaoteao:kahaerengaanahera, kaweheweheitehungakinoirotoitehungatika;

50Akamakaiaratoukirotokiteoumuahi:kotewahi teraotetangimeteteteaonganiho

51KameaaIhukiaratou,Kuamatauraneikoutoukienei meakatoa?Kamearatoukiaia,Ae,eteAriki

52Nakameaiakiaratou,Koiatekaraipi,iakonakite rangatiratangaoterangi,iriteaikitetahirangatirawharee whakaputamaianaingameahou,ingameatawhito,iroto itanatoa

53¶A,kamutueneikupuwhakariteaIhu,kahaereatuiai reira.

54A,kataekitonakaingatupu,kaakoiaratouirotoito ratouwharekarakia,amiharonoaratou,kamea,Nohea eneiwhakaaronuimengamerekaraateneitangata?

55Eharaianeiteneiitetamaatekamura?hetekaianeiko Meriteingoaotonawhaea?meonateina,koHemi,ko Hohi,koHaimona,koHura?

56Meonatuahine,kahoreianeiratoukatoaiatatounei? Nohearaeneimeakatoaateneitangata?

57HeoikaheratoukiaiaOtirakameaaIhukiaratou, keitonakaingaanake,keitonawhareanaketeporopiti hapaaiitehonore.

58Akihaiimahangamerekaraimeatiaeiakireira,ito ratouwhakaponokorehoki

UPOKO14

1ItauawakarongoaHeroratetarakikiterongooIhu, 2Akameakianapononga,KoHoaniKaiiriiritenei;kua aramaiiaitehungamate;nareiraimahiaingamerekarai rotoiaia

3IhopukiahokiaHoanieHerora,aherehereaanaeia,a makaanakitewhareherehere,hemeahokinaHeroriaha, natewahineatonatuakanaaPiripi

4ImeahokiaHoanikiaia,Ekoreetikakiariroiaiakoe 5A,iaiaemeaanakitewhakamateiaia,kawehiite mano;kitaratouhokiheporopitiia

6OtiraitetaengakiterawhanauoHerora,kakanikanite tamahineaHeroriahaimuaiaratou,akaahuarekaa Herora

7Katahiiakameakiaia,oatirawa,kiahoatukiaiatana meaetonoai.

8Na,hemeawhakakikiianatonawhaea,kamea,Homai kikoneikiahautematengaoHoaniKaiiriiriirungaite rihi.

9Nakapouritekingi:otiiaiwhakaaroiakiteoati,kite hungahokienohotahianameiakitekai,akameakia hoatukiaia.

10Nakatonotangataia,apoutoaanatematengaoHoanii rotoitewhareherehere

11Aimauriatonamatengairungaiterihi,ihoatukite kotiro:kaweaatuanaeiakitonawhaea

12Nakahaereanaakonga,katangoitetinana,atanumia anaeratou,ahaereana,koreroanakiaIhu.

13Na,iterongongaoIhu,kahaereatuiaireirarate kaipukekitekoraha,kitewahimotuke:a,nokarongote mano,kaaruiaiarautairotoingapa.

14AkaputaatuaIhu,kakiteitehuihuinganui,kaaroha iakiaratou,awhakaorangiaanaeiaoratouturoro

15A,nokaahiahi,kahaereatuanaakongakiaia,kamea, Hewahikorahatenei,kuahekenoaatutera;tonoaatute mano,kiahaereairatoukingakaingakitehokokaima ratou

16AnorakoIhukiaratou,Kahorehemeaehaereairatou; makoutouehoatuhekaimaratou

17Kamearatoukiaia,Heoianoamatouikonei,erima ngataro,eruahokingaika

18Nakameaia,Mauriamaikikoneikiahau

19Nakameaiakitemanokianohokirungaitetarutaru, kamaukingataroerima,kingaikaerua,katitiroki rungakiterangi,kawhakapai,kawhawhati,ahoatuanae iangatarokianaakonga,anangaakongakitemano

20Akaikatoaanaratou,akamakona:akotahitekauma ruangaketeikohiaakeeratou,kitonuinga whatiwhatingaitoe

21Akotehungaikaimetemeaerimamanongatane, haungangawahinemengatamariki.

22NaakiakitonuaIhuianaakongakiaekekitekaipuke, kiawhakawhitiimuaiaiakitawahi,iaiaetukuanainga manokiahaere.

23A,kaotitemanotetuku,kakakeiakirungakite maungakitewahimotukekiteinoi:nakuaahiahi,akoia anakeireira.

24Na,teratekaipuketeakinaraetengaruiwaenga moana:ihehokitehau

25AitewhaongamataaratangaotepokahaereaIhuki aratou,ihaeremaoriirungaitemoana

26A,itekitengaongaakongaiaiaehaereanairungaite moana,kaihiihi,kamea,Hewairua;nakaaueratouite wehi

27NakuahohorotekoreroaIhukiaratou,temea,Kia manawanui;koahautenei;kauaewehi

28NakawhakahokiaPitakiaia,kamea,EteAriki,kite meakokoetena,kiiamaiahaukiahaereatukiakoei rungaitewai

29Nakameaia,HaeremaiAkamarereatuaPitaite kaipuke,kahaereirungaitewai,kiataeaikiaIhu.

30Otirakakiteiaitehauekahaana,kawehi;akatimata tetotohu,kakarangaake,kamea,EteAriki, whakaorangiaahau.

31HohorotonutetotorooteringaoIhu,kahopuiaia,ka meakiaia,Etetangatawhakaponoiti,heahakoei ngakauruaai?

32Anokaekerauakitekaipuke,mutuputehau

33Nakahaeremaitehungairungaitekaipuke,ka koropikokiaia,kamea,HeponokoteTamakoeateAtua.

34¶A,itoratouwhitingaatu,kataekitewhenuao Kenehareta

35A,kamohiongatangataotauawahikiaia,katono tangataputanoaingawahitutatakatoa,heikawemaii ngaturorokatoakiaia;

36Kainoikiaiakiapakauratoukitetanikootona kakahu:aoraaketehungakatoaipa

UPOKO15

1NakahaerekiaIhuetahikaraipimeetahiParihino Hiruharama,kamea,

2Heahaauakongakatakahiaiitewhakarerengaihoa ngakaumatua?kahorehokiratouehoroiioratouringaina kaitaro.

3Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Heahahokii waihoaiekoutoutakoutouwhakarerengaihoheitakahi motateAtuakupuako?

4ImeahokiteAtua,Whakahonoretiatoupapametou whaea:a,Kitekohukohuhokitetahiitonapapa,itona whaearaneikiamateia,materawa.

5Kokoutouiaheimea,Kitemeatetahikitonapapa,ki tonawhaearanei,Kotakumeaheiatawhaingamoukua tapaeaatukiteAtua;

6Nakauaiaewhakahonoreitonapapa,itonawhaearanei; Nakawaihoekoutoutakoutouwhakarerengaihohei whakakahoreitekupuateAtua

7Etehungatinihanga,tikarawataIhaiaiporopitiaimo koutou,imeaai, 8Teiwineikooratoungutuheiwhakahonoremoku; mataranoaatuiaiahauoratoungakau

9Maumaukarakianoaratoukiahau,kotaratouneihokie whakaakoaikongawhakahauatetangata.

10Akarangatiaanaeiatemano,kameakiaratou, Whakarongo,kiamatau;

11Ekoretetangataepokeitemeaetapokoanakite mangai;engaritemeaeputamaianaitemangai,matena epokeaitetangata

12Meireirakahaereanaakonga,kameakiaia,Emohio anaraneikoeihengaParihiitoratourongongaitenei kupu?

13Nakawhakahokiia,kamea,Kahutiangamahurikatoa kihaiiwhakatokiaetokuMatuaiterangi

14Waihoaturatou:hemataporatouearahianaite matapoKitearahinatematapoetematapo,katakatahi rauakitewaikeri

15NakawhakahokiaPita,kameakiaia,Whakaaturiaki amatouteneikupuwhakarite

16KameaaIhu,Keitekuwaretonuanokoutou?

17Kianokoutouimataunoa,kongameakatoaetapoko atuanakitemangaikarirokirotokitekopu,aeakiritia anakitepoka?

18Tenakongameaeputamaianaitemangaiehaereake anaitengakau;ewhakapokeaanaeratoutetangata

19Norotohokiitengakauteputangaakeongawhakaaro kino,ongakohuru,ongapuremu,ongamoetahae,onga tahae,ongawhakapaeteka,ongakohukohu

20Kongameaeneienoaaitetangata:tenakotekaime ngaringakihaiihoroia,ekoretetangataenoaitena.

21¶NakahaereatuaIhuireira,kaangakingawahio Taira,oHairona

22Na,kotehaerengamaiiauawahiotetahiwahine,he Kanaani,kakarangakiaia,kamea,EteAriki,eteTamaa Rawiri,kiaarohakiahau;kotakutamahineengauakinotia anaeterewera.

23AkahoreanakupuiwhakahokiaikiaiaNakahaere maianaakonga,katohekiaia,kamea,Tonoakiahaere;e karangaanahokiimuriiatatou.

24Otirakawhakahokiia,kamea,Heoingameaitonoa maiaiahaukingahipingarootewhareoIharaira

25Kahaeremaitera,kakoropikokiaia,kamea,Ete Ariki,awhinatiaahau

26Nakawhakahokiia,kamea,Eharaitetikakiatangohia tetaroangatamariki,kiamakamangakuri.

27Kameatera,Aera,eteAriki:ekaianaanongakurii ngakongakongaengahoroihoanaitetepuaoratou rangatira.

28KatahikawhakahokiaIhu,kameakiaia,Etai,nuiatu touwhakapono:waihoitauipaiai.Aoraaketanakotiroi tauawapuano

29NakawhakatikaaIhuireira,kahaerekitetahaote moanaoKariri;akakeanakirungakitemaunga,nohoana ireira.

30Herahihokitehuiihaerekiaia,iaratouanongakopa, ngamatapo,ngawahangu,ngamutu,metetinikeatu,a tukuaihoeratoukingawaewaeoIhu;awhakaorangiaana ratoueia

31Miharonoatemanoitoratoukitengaingawahangue koreroana,ingamutueoraana,ingakopaehaereana,i ngamatapoetitiroana:awhakakororiatiaanaeratoute AtuaoIharaira.

32NakakarangatiaeIhuanaakongakiaia,kamea,E arohaanaahaukiteneimano,katoruneihokioratourae

nohoanakiahau,akahorearatoukai:ekoreahauepai kiahaerenohopukuratou,keihemokiteara.

33Nakotemeatangaaanaakongakiaia,Noheaatatou taroitekoraha,emakonaaiteneiopenui?

34NakameaaIhukiaratou,Ehiaakoutoutaro?Kamea ratou,Ewhitu,meetahiikanonohi,torutorunei

35Nakameaiakitemanokianohokitewhenua

36Akamauiakingataroewhitu,kingaika,ka whakawhetai,kawhawhati,ahoatuanaeiakianaakonga, anangaakongakitemano

37Akaikatoaanaratou,akamakona:ewhituhokinga keteikohiaeratou,kitonuingawhatiwhatingaitoe

38A,kotehungaikai,ewhamanongatane,haunganga wahinemengatamariki

39Akaotitemanotetonoatueia,kaekeiakitekaipuke; nakuaukingawahioMakarana.

UPOKO16

1NakahaeremaingaParihimengaHaruki,ka whakamatautaukatonokiawhakakiteaeiakiaratou tetahitohuiterangi.

2Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kaahiahi,kamea koutou,Hepaki;inahewheroterangi

3Aiteata,Heawhaaianei;hewheroneiterangi,e tukupuanaEtehungatinihanga,ematauanakoutoukite titirokitemataoterangi;heoikahoreraneikoutoue mataukingatohuongataima?

4Eraputohuanatewhakatupurangakino,puremu;ae koretetahitohuehoatu,kotetohuanakeoHonaporopiti Nawhakarereaanaratoueia,ahaereana.

5Akaungaakongakiterataha,kuawarewarekitemau taroatu

6NakameaaIhukiaratou,Kiamaharakiatupatoite rewenaangaParihi,angaHaruki

7Akakoreroreroratoukiaratouano,kamea,Notemea kahoretatouimautaromai.

8AkamohioaIhu,kameakiaratou,Heahakoutouka koreroreroaikiakoutou,etehungawhakaponoiti,note meakihaiimauamaihetaroekoutou?

9Kianokoutouimataunoa,kianokoutouimaharakinga taroerimaangamanoerima,kitemahahokiongaketei riroiakoutou?

10Kingatarohokiewhituangamanoewha,ehiahoki ngaketeiriroiakoutou?

11Heahakoutoutematauai,eharaitemeamotetaro takuimeaaikiakoutou,kiatupatoiterewenaanga Parihi,angaHaruki?

12Katahiratoukamataukihaiiaimeakiatupatoite rewenaotetaro,engariiteakoangaParihi,angaHaruki

13KataeaIhukingawahioHihariaPiripai,kauiiaki anaakonga,kamea,Kowairaahau,teTamaatetangata, kitangatangataki?

14Nakamearatou,KitaetahikoHoaniKaiiriiri;kita etahikoIraia;kitaetahi,koHeremaia,kotetahiraneio ngaporopiti

15Nakameaiakiaratou,Kitakoutounaki,kowaiahau?

16NakawhakahokiaHaimonaPita,kamea,KoteKaraiti koe,koteTamaateAtuaora

17NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Kakoakoe,e HaimonaParahona:eharahokiitekikokiko,itetoto,nana teneiiwhakakitekiakoe,engarinatokuMatuaiterangi

18Nakotakukupuanoteneikiakoe,KoPitakoe,aka hangaeahautakuhahikirungakiteneikamaka;ekore anoetaeaengakuwahaotereinga

19Kahoatuanoeahaukiakoengakioterangatiratanga oterangi:akoauehereaiitewhenuaehereaanoite rangi:koaueweweteaiitewhenuaewetekiaanokite rangi

20Meireirakawhakatupatoiaianaakonga,kiakauae korerotiaeratoukitetangatakoteKaraitiia

21NoreiraanoitimataaiaIhutewhakaatukianaakonga, kuatakototetikangakiahaereiakiHiruharama,ahemaha ngamamaeemamaeaiiaingakaumatua,ingatohunga nui,ingakaraipi,akawhakamatea,aitetoruongaraka ara

22NakamauaPitakiaia,kaangakawhakahekitana,ka mea,Aue!kauaka,eteAriki!kauakarateneiepakiakoe.

23Nakatahuriia,kameakiaPita,Haerekimuriiahau,e Hatana:hetutukitangawaewaekoekiahau:kahorehokiou ngakaukingameaateAtua,engarikiatetangata.

24KatahiaIhukameakianaakonga,Kitemeatetahikia haeremaikitewhaiiahau,mewhakakahoreiaeiaano, meamotonaripeka,kaaruaiiahau.

25Kitewhaihokitetahikiaora,kamateanoia:kitemate tetahi,monaiwhakaarokiahau,kakiteanoiaiteora

26Heahahokitepaikitetangata,kiteriroiaiateao katoa,akakoreheoramona?heahahokitatetangatae hoatuaiheiutumotonawairua?

27TeneiakehokikahaeremaiteTamaatetangata,ratou koanaanahera,irungaitekororiaotonaMatua;katahika utuaeiakitenei,kitenei,kiaritekitanamahi

28Heponotakuemeaneikiakoutou,Teneianoetahietu neiekoreepangiaetemate,kiakiteraanoiteTamaate tangataehaeremaianairungaitonarangatiratanga

UPOKO17

1¶Akapahurengaraeono,kamauaIhukiaPita,kia HemirauakotonateinakoHoani,nakaweaanaratoueia kirungakitetahimaungatiketikekitewahimotuke

2Akaputaketonaahuaitoratouaroaro:whititonutona matametera,matonuonakakahumetemarama

3Na,kakiteaeratouaMohirauakoIraiaekoreroreroana kiaia.

4KatahikaohoaPita,kameakiaIhu,EteAriki,hepai kianohotatouikonei:kitepaikoe,mamatouehanga etahiwharaukikoneikiatoru;kiakotahimou,kiakotahi moMohi,kiakotahimoIraia

5Iaiaanoekoreroana,nakataumarumaruihotekapua maramairungaiaratou:nahereonotekapuaemeaana, KotakuTamateneiiarohaai,kotakuiahuarekaai; whakarongokiaia

6Anokarongongaakonga,katakototapaparatou,henui hokitoratouwehi

7NakahaereaIhu,kapakiaratou,kamea,Whakatika, kauaewehi

8A,nokaaraakeoratoukanohi,kahorehetangataikitea eratou,koIhuanake.

9Na,iaratouehekeihoanaitemaunga,kawhakatupatoa Ihuiaratou,kamea,Kauaekorerotiakitetangatatemeai kiteanei,kiaaraakeraanoteTamaatetangataitehunga mate

10Akauianaakongakiaia,kamea,Heahangakaraipi kameaai,koIraiakiamatuaputamai?

11NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,KoIraiaano ematuaputaheiwhakatikaingameakatoa.

12Kotakukupuiateneikiakoutou,Kuataenoamaia Iraiaakihairatouimohiokiaia,heoimeatiaanaeratou kiaiataratouipaiaiKaperaanoteTamaatetangataka mamaeiaratou.

13KatahikamohiongaakongakoHoaniKaiiriiritanai koreroaikiaratou

14A,nokataeratoukitemano,kahaeremaikiaiatetahi tangata,katuturingaturikiaia,kamea, 15Eteariki,kiaarohakitakutama;

16Aikaweaiaeahaukiauakonga,heoikihaiiaitaeate whakaoraeratou

17NakaohoaIhu,kamea,Eteuriwhakaponokore, parorike,kiapeheateroaotokunohokiakoutou?kia peheateroaotokumanawanuikiakoutou?Kaweamaiki koneikiahau.

18NakaririatereweraeIhu;amaweheatuanaiaiaia:a oraaketetamaitiitauawapuano

19MeireirakahaerepukumaingaakongakiaIhu,ka mea,Heaharateaheiaiiamatoutepeiiaiakiwaho?

20NakameaaIhukiaratou,Natokoutou whakaponokore:heponohokitakuemeaneikiakoutou, Kitemeahewhakaponotokoutou,perametotepuanani terahi,emeakoutoukiteneimaunga,Nekeatuikoneiki terawahi;akanekehiaatu;kahorehokihemeaekoree taeaekoutou

21Otiraekoreeputanoatepena,mateinoianakemete nohopuku.

22A,iaratouenohoanaiKariri,kameaaIhukiaratou, MeaketukuateTamaatetangatakingaringaonga tangata;

23Akawhakamateaeratou,aitetoruongarakaaraA nuiatutoratoupouri

24A,notoratoutaengakiKaperenauma,kahaeremaikia Pitangakaikohikohiitehawhehekere,kamea,Ekore ianeitouKaiwhakaakoehomaiitehawhehekere?

25Kameaia,Ae.A,katapokoiakitewhare,koIhukua korerokiaia,kuamea,Epeheaanatouwhakaaro,e Haimona?Etangohiaanaengakingiotewhenuate takohataongametetakohatangataiawai?aratouake tamariki,angatangatakeranei?

26KameaaPitakiaia,IangatangatakeKameaaIhu kiaia,Ha,kahaerenoangatamariki.

27Ahakoarakeiwhaitakehemairatoukiatatou,haereki temoana,piuatetahimatau,akaeketeikamatamua, tangohia;akapuakiitoumangai,kakiteaikoeitetahi moni:tangohiatena,kahoatukiaratoumataua

UPOKO18

1ItauawakahaeremaingaakongakiaIhu,kamea,Ko waitenuirawaiterangatiratangaoterangi?

2NakakarangatiaeIhutetahitamaitinohinohi,ka whakaturiaeiakiwaenganuiiaratou;

3Kamea,Heponotakuemeaneikiakoutou,Kitekore koutouetahuri,aepeneimengatamarikinonohi,ekore koutouetomokiterangatiratangaoterangi.

4Na,kitewhakaititetahiiaia,akaritekiteneitamaiti nohinohi,koiatenuirawaiterangatiratangaoterangi

5Akitemanakotetahikitetahitamaitinohinohipenei,he whakaarohokikitokuingoa,emanakoanakiahau.

6Tenakoteneikahetetahioeneimeanonohie whakapononeikiahau,hepaikekiaiamei whakawerewereakitonakakitekohatumirakaihe,mei pungaiaiakiterireotemoana

7Auetematemoteaoingatakehe!kuatakotohokite tikangakiaputamaingahe;otiiaauetematemotetangata eputaaitehe!

8Kitehekoeitouringa,itouwaewaeranei,poutoa,maka atu:paikehokimoutetomokopakiteora,itemaka ringarua,waewaeruaraneikiteahikatonu

9Akitehekoeitoukanohi,tikarohia,makaatu:paike hokimoutetomokanohitahikiteora,itemakakanohi ruakitekapuraoKehena

10Kiamaharakeiwhakahaweakitetahioeneimea nohinohi;Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Etitirotonu anaoratouanaheraiterangikitekanohiotokuMatuaite rangi.

11IhaeremaihokiteTamaatetangatakitewhakaoraite meaingaro

12Epeheaanaokoutouwhakaaro?kitemeaheraunga hipiatetahitangata,akakotitiketetahi,ekoreianeie waihoeiangaiwatekaumaiwa,kahaerekirungakinga maunga,rapuaiitemeaikotitike?

13A,kitekitea,heponotakuemeaneikiakoutou,tera atutonaharikitauahipi,iteharikingaiwatekaumaiwa kihaiikotitike.

14WaihokikahorehengakauotokoutouMatuaiterangi kiangarotetahioeneimeanonohi

15A,kiteharatouteinakiakoe,haere,korerotiatona harakiaia,koruaanake:kitewhakarongoiakiakoe,ka riroiakoetouteina

16A,kitekoreiaewhakarongo,kaweaatuheihoamou kiakotahi,kiatokoruaranei,kiamauaingakupukatoai ngamangaiongakaiwhakaatutokorua,tokotoruranei

17A,kitepakeanoiakiaraua,korerotiakitehahi:akite pakeanoiakitehahi,mewaihoekoeheitautangata,hei pupirikana

18Heponotakuemeaneikiakoutou,Koakoutouehere aiitewhenuaehereaanokiterangi:koakoutoue weweteaiitewhenuaewetekiaanokiterangi

19Teneianotakukupukiakoutou,Kitemeakatokoruao koutoueritetahianangawhakaaroitewhenuamotetahi meaeinoiairaua,emeingaanomorauaetokuMatuaite rangi.

20Na,kotewahiewhakamineaaitetokorua,tokotoru raneiirungaitokuingoa,keireiraahaukeiwaenganuiia ratou

21KatahikahaereaPitakiaia,kamea,EteAriki,kiahia ngaharangaotokuteinakiahau,metakuwhakarerenoa ihoitonahara?kiawhitungawa?

22KameaaIhukiaia,Ekoreahauemeakiakoe,Kia whitu:engari,Kiawhitutekauwhitu

23Koiakariteaiterangatiratangaoterangikitetahikingi, imeakiakorerotiakiaiaanamonieanapononga 24A,katimataiateui,kakaweamaikiaiahetangata, tekaumanongataranataiaia

25Atewhairawaiaheiutu,kameatonaarikikiahokona ia,tanawahinemeanatamariki,meanameakatoa,hei whakautu

26Nakatapapaihotauapononga,kakoropikokiaia,ka mea,EteAriki,kiaatahangakiahau,akautuakatoatiae ahaukiakoe

27Nakaohoitearohatearikiotauapononga,tukuanaia ia,awhakarereanoatiaihoeiaanamonitarewa.

28Heoiteputangaotauaponongakiwaho,kakiteitetahi oonahoapononga,kotahirauanapeneiaia:nahopukia anaeia,notiaihotekaki,metekiano,Utuatakunama.

29Nakatapapaihotonahoaponongakionawaewae,ka inoikaaia,kamea,Kiaatahangakiahau,akautua katoatiaeahaukiakoe

30Akihaiiaipai:heoihaereana,makaanaiaiakite whareherehere,kiautuakatoatiaraanotenama.

31Heoi,notekitengaoonahoaponongaitauameatanga, nuiatutoratoupouri,ahaereana,whakaaturiaanakito ratouarikingameakatoaimeatia.

32Nakakarangatiaiaetonaariki,kameakiaia,Ete ponongakino,iwhakarereanoatiaeahautauanamakatoa iakoe,notemeaiinoikoekiahau.

33Hetekaianeiitikakiatohungiaekoetouhoapononga, meahauhokiitohuiakoe?

34Nakariritonaariki,atukuaanaiakinga kaiwhakamamae,kiautuakatoatiaraanotananama

35TeraanoeperatokuMatuaiterangikiakoutou,kite koreewhakarereanoatiairotoiokoutoungakaungaheo teteinaotenei,otenei,okoutou

UPOKO19

1¶A,kamutueneikupuaIhu,katuriaatueiaiKariri,a kataekingawahioHuria,kitawahiatuoHorano;

2Herahihokitehuiiaruiaia;awhakaorangiaanaratoue iaireira

3NakahaeremaingaParihikiaia,kitewhakamatautaui aia,kameakiaia,Hemeatikaraneikiawhakarereaete tangatatanawahinemotetahitake?

4Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kahoreano koutouikite,ihangarauaeteKaihangaitetimatangahe tane,hewahine;

5Imeaanoia,Mokoneikawhakarereaaietetangatatona papametonawhaea,akapirikitanawahine:ahei kikokikokotahirauatokorua?

6Naheoianotorauatokoruatanga,engarikotahiano kikokikoNa,koateAtuaihonoai,kauaeweheaete tangata

7Kamearatoukiaia,HeaharaaMohiiakoaikiahoatu hepukapukawhakarere,kawhakarereai?

8Kameaiakiaratou,Natepakekeookoutoungakaui tukuaaikoutoueMohikiawhakarereiakoutouwahine:i tetimatangaihoiakahoreipena

9Nakotakukuputeneikiakoutou,Kitewhakareretetahi itanawahine,haungaiamotemoepuku,akamarenaki tetahiatu,epuremuanaia:akitemarenatetahiitewahine iwhakarerea,epuremuanaia

10Kameaanaakongakiaia,Kitepeneitetikangamote tangatarauakotanawahine,eharatemarena

11Otirakameaiakiaratou,Ekoreteneikupueriteinga tangatakatoa,engariitehungaihoatuai

12Heunakahokietahinotewhanautangamaiitekopuo tewhaea:koetahiunakahemeawhakaunakanatetangata: koetahiunakahemeawhakaunakanaratouano,he

whakaarohokikiterangatiratangaoterangiKotetangata eaheianakitetango,manaetango.

13Ireirakakaweamaihetamarikinonohikiaia,kia whakapaaiiaionaringakiaratou,kiainoi:aririaiho ratouengaakonga.

14NakotekiangaaIhu,Tukuamaingatamarikinonohi, auahokiearaiaatutaratouhaeremaikiahau:nonga peneihokiterangatiratangaoterangi.

15Awhakapakiaihoeiaonaringakiaratou,ahaereatu anaireira

16Nakahaeremaitetahi,kameakiaia,Ete Kaiwhakaakopai,heahatemahipaimaku,ewhiwhiai ahaukiteoratonu?

17Nakotanameatangakiaia,Heahaahauikiiaaiekoe hepai?kahoretetahiipai,kotahianake,koteAtua:otira kitemeakoekiatomokiteora,whakariteangature.

18Kameaiakiaia,Kotehea?NakameaaIhu,Kauae patutangata,Kauaepuremu,Kauaetahae,Kauae whakapaeteka,

19Whakahonoretiatoupapametouwhaea:metenei,Kia arohakoekitouhoatataanokokoe

20Kameatauataitamakiaia,Kuariteiahaueneimea katoanotokutamarikitanga:tenahokitetahimeaehapa anaiahau?

21KameaaIhukiaia,Kitemeakoekiatinotika,haere, hokonaoutaonga,kahoatukingarawakore,aewhai taongakoekiterangi:ahaeremaiimuriiahau

22Na,karongotauataitamaitauakupu,haerepourianaia: hemahahokionataonga

23KameaaIhukianaakonga,Heponotakuemeaneiki akoutou,Etapokowhakauauatetangatataongakite rangatiratangaoterangi

24Teneianotakukupukiakoutou,Hengawarikeatute haereotekameraratekowhaootengiraitehaereote tangatataongakirotokiterangatiratangaoteAtua 25A,nokarongoanaakonga,nuirawatoratoumiharo,ka mea,Kowairaeora?

26NakatitiroaIhukiaratou,kamea,Kitetangataekore teneietaea;engarikiteAtuakataeangameakatoa

27KatahikawhakahokiaPita,kameakiaia,Na,kua whakarereaneiematoungameakatoa,kuaaruneiiakoe; heaharamatatou?

28NakameaaIhukiaratou,Heponotakuemeaneikia koutou,Kokoutouiaruneiiahau,kiataeatewhanautanga houtanga,inanohoteTamaatetangatakirungakite toronaotonakororia,kanohoanokoutoukirungakinga toronatekaumarua,kawhakawaingahapukotahitekau maruaoteIharaira.

29Etetaataatoaifaarueitefare,etemautaeae,etemau tuahine,etemetuatane,etemetuavahine,etevahine,ete tamarii,etefenua,ito’uneii‘oa,ehanerea‘eta’nae noaa,eenoaaia’nateoramureore.

30Hetokomahaiaomuaewaihokimuri;koomurihei tuatahi

UPOKO20

1Heritehokiterangatiratangaoterangikitetahirangatira whare,ihaereiteatatukitekorerokaimahimotanamara waina.

2A,nokaotitewhakaritekingakaimahikiakotahirahe pene,tonoaanaratoueiakitanamarawaina

3Akahaereatuiaitetoruongahaora,kakiteietahiatue tumangereanaitekaingahokohoko.

4Kameakiaratou;Haerehokikoutoukitemarawaina,a kahoatueahaukiakoutoutemeaetikaana.Nahaereana ratou.

5Ihaereanoiaiteono,iteiwaongahaora,aperaana ano

6Itetekaumatahiongahaorakahaereatuanoia,kakite ietahiatuetumangereana,kameakiaratou,Heahata koutouetumangereikoneiiteraroanei?

7Kamearatoukiaia,Notemearakahorehetangatai korerokiamatoukitemahiKameaiakiaratou,Haere hokikoutoukitemarawaina;akotemeatikakariroia koutou

8A,noteahiahikameaterangatiraotemarawainaki tanakaiwhakahauhau,Karangatiangakaimahi,utuahoki ratou,heiomuritimataaiputanoakiomua

9A,notetaengamaiotehungaiutuaitetekaumatahio ngahaora,kotahitepeneiriroitetahi,itetahi.

10Kataeanoomua,huanoaratouteraatutemeaeriroia ratou;akotahianotepeneiriroitetahi,itetahi 11A,nokariromai,kaamuamukiterangatiraotewhare, 12Kamea,Kotahitehaoraimahiaieneiomuri,akaoti ratoutewhakaritekiamatou,ipehianeietetaimahaete tikakatangaotera.

13Akawhakahokiiakitetahioratou,kamea,Ehoa, kahoreakuhekiakoe:kihaikoeiwhakaritekiahaume pene?

14Tangohiatau,haere:ehoatueahaukiteneiomurikia ritekitau

15Eharaianeiitetikakiameatiaeahautakuepaiaiki akumea?Hekinoraneitoukanohinotemeahepaiahau?

16Heoi,koomuriemeingakimua,koomuakimuri:he tokomahahokiekarangatia,heruaruaiaewhiriwhiria.

17A,iaIhuehaereanakiHiruharama,kakaweaeiaana akongakotahitekaumaruakitahaki,akameakiaratou, 18NaehaereanateneitatoukiHiruharama;akatukuate Tamaatetangatakingatohunganui,kingakaraipi,aka kiiaiaeratoukiamate

19Katukuaiakingatauiwikiatawaia,kiawhiua,kia ripekatia:aitetoruongarakaara

20MeireirakataekiaiatewhaeaongatamaaHeperi, ratoukoanatama,akakoropiko,kainoikitetahimeaiaia.

21Nakameaiakiaia,Hehiahiaahatou?Kameaiakia ia,Whakaaetiaeneitamatokoruaaku,kianoho,tetahiki toumatau,tetahikitoumaui,itourangatiratanga.

22OtirakawhakahokiaIhu,kamea,Kahorekoruae mohiokitakoruaeinoinei.Eaheiraneikoruateinuite kapukainumiaeahau,kiairiiriakiteiriiringakairiirianei ahau?Kamearauakiaia,Eaheiano

23Kameaatuiakiaraua,Einuanokoruaitakukapu,ka iriiriakiteiriiringaeiriiriaaiahau:tenakotenohokitoku matau,kitokumaui,eharaitemeamakuehoatu,engari karirokuahoatukitehungaiwhakariteaneietoku Matuamoratou

24A,nokarongotetekau,karirikiauahoatokorua

25OtirakakarangatiaratoueIhukiaia,kamea,Ematau anakoutou,kongakawanaongatauiwiheiwhakatupu rangatirakiaratou,kongatangatararahiheiakiakiia ratou.

26Ekoreeperairotoiakoutou:engarikitemeatetahikia whakatuputangatarahiirotoiakoutou,mewhakatupu kaimahiiamakoutou;

27Eoteihinaaroiahauirotoiaoutouna,iarirooiaei tavininooutou.

28PeraiteTamaatetangata,kihaineiihaeremaikia mahiahemeamana,engarikiamahiia,kiatukuhokiiaia kiamateheiutumongatangatatokomaha.

29A,iaratouehaereatuanaiHeriko,herahitehuiiaru iaia

30Natokoruangamatapoenohoanaitetahaoteara:ka rongorauakoIhuteraehaereatuana,kakarangaake,ka mea,Kiaarohakiamaua,eteAriki,eteTamaaRawiri.

31Aiririarauaetemanokianohopuku:heoirahiaketa rauakaranga,kamea,Kiaarohakiamaua,eteAriki,ete TamaaRawiri.

32NakatuaIhu,kakarangaiaraua,kamea,Kiaahatia koruaeahau?

33Kamearauakiaia,EteAriki,kiakiteomauakanohi.

34NakaarohaaIhu,kapakiorauakanohi:atitirotonu akeorauakanohi,aaruanarauaiaia

UPOKO21

1¶A,katataratoukiHiruharama,kataekiPetapaki,ki MaungaOriwa,katonoaeIhungaakongatokorua

2Kameakiaraua,Haerekitekaingaeangamaianakia korua,nakakitetonukoruaitetahikaiheehereaname tanakuao:wetekina,kaarahimaikiahau

3A,kitewhaikuputetahitangatakiakorua,kiatu,Emea anateArikikiarauamana;nakatonoatonutiaratoueia.

4Nakameatiateneikatoakiariteaitateporopitiikorero ai,imeaai,

5MeaatukitetamahineaHiona,Na,kotouKingiehaere mainakiakoe,hengakaumahakitona,enohoanairunga itekaihe,itekuaohoki,itetamaatekaihe

6Nahaereanangaakonga,meatiaanataIhuimeaaikia raua

7Arahinamaianatekaihemetekuao,wharikitiaanaki rungaorauakakahu,anohoanaiakirunga.

8Ahenuirawatehuikitewharikiioratoukakahukite ara;koetahiikokotiingamangaongarakau,wharikitia anakiteara.

9Kongamanoihaereimua,metehungaihaereimuri, keitekaranga,keitemea,OhanakiteTamaaRawiri:Ka whakapaingiateneiehaeremaineiirungaiteingoaote Ariki;Ohanairungarawa

10A,nokataeiakiHiruharama,kaohokatoatepa,ka mea,Kowaitenei?

11Kameatemano,KoIhutenei,koteporopitioNahareta oKariri

12NakatomoaIhukitetemeparaoteAtua,apeia katoatiaanaeiakiwahotehungaehokoatuana,ehoko maianairotoitetemepara,turakinaakengatepuanga kaiwhakawhitiwhitimoni,menganohoangaotehunga hokokukupa;

13Akameakiaratou,Kuaotitetuhituhi,Kakiiatoku wharehewhareinoi;heoikuameinganeiekoutouheiana mongakaipahua

14Aihaeremaikiaiakirotokitetemeparangamatapo mengakopa;awhakaorangiaanaratoueia

15Notekitengaiaongatohunganuimengakaraipiinga meawhakamiharoimeatiaeia,ingatamarikihokie karangaanaitetemepara,emeaana,OhanakiteTamaa Rawiri;itinoririratou, 16Kameakiaia,Erongoanakoekitaeneiemeanei? KameaaIhukiaratou,Aera;kianokoutouikitenoa, Pumautonuiakoetewhakamoemitiatemangaionga kohungahunga,ongameangoteu?

17Akamahueratouiaia,haereanaiakiwahootepa,ki Petani;amoeanaiaireira

18Na,iteata,iaiaehokianakitepa,kahiakaiia

19A,itonakitengaitetahipikiitetahaoteara,kahaere iakitauarakau,heoikihaiikiteatetahimeairunga,herau anake,kameakitauarakau,Keiwhaihuakoeaakeake Namaroketonutepiki

20A,notekitengaongaakonga,kamiharo,kamea,I peheatiaihohoroaitemarokeotepikinei?

21NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Heponotaku emeaneikiakoutou,Kitemeahewhakaponotokoutou, akahoreeruaruatewhakaaro,ekoreemeatiaekoutouko teneianakeimeatianeikitepiki,engarikitemeaano koutoukiteneimaunga,Kianekehiaatukoe.,akamaka koekitemoana;kamahia

22Kongameakatoahokietonoaikoutouinainoi,kite whakapono,kariroiakoutou.

23A,kataeiakirotokitetemepara,kahaeremainga tohunganuimengakaumatuaoteiwi,iaiaanoeakoana, akamea,Tenakoatemanaimeatiaaieneimeaekoe?na waiihoatuteneimanakiakoe?

24NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Makuhokie uikiakoutoukiakotahikupu,kitekorerotiaekoutouki ahau,makuhokiekorerokiakoutoutemanaimeaaiahau ieneimea

25KoteiriiringaaHoani,noheakoia?noterangi,note tangataranei?Akakoreroreroratoukiaratouano,kamea, Kitemeatatou,Noterangi;kameamaiiakiatatou,Ha, heahakoutoutewhakaponoaikiaia?

26Akitemeatatou,Notetangata;ewehianamatouite iwi;kitaratoukatoahokiheporopitiaHoani

27NakawhakahokiratoukiaIhu,kamea,Kahorematou ematauNakotanameatangakiaratou,Ekoreanoe korerotiaeahaukiakoutoutemanaimeaaiahauienei mea.

28Naepeheaanaokoutouwhakaaro?Tokoruangatama atetahitangata;akahaereiakitomua,kamea,Etama, haerekitemahiaianeikitakumarawaina.

29Nakawhakahokiia,kamea,Kahoreahauepai:otirai muriihokaputaketonawhakaaroahaereana.

30Akahaeremaiiakitetuarua,kaperaanotanakupu Nakawhakahokitera,kamea,Ekara,kahaereahau:a kihaiihaere

31Kowaiorauaimeaitatonamatuaipaiai?Kamea ratoukiaia,KotomuaKameaaIhukiaratou,Hepono takuemeaneikiakoutou,Kongapupirikanamenga wahinekairauehaereanaimuaiakoutoukite rangatiratangaoteAtua

32IhaeremaihokiaHoanikiakoutouratearaotetika,a kihaikoutouiwhakaponokiaia:kongapupirikanaiame ngawahinekairauiwhakaponokiaia:kokoutouia,ito koutoukitenga,kihaiiripenetaimuriiho,iwhakaponoai kiaia

33Whakarongokitetahiatukupuwhakarite:Teratetahi rangatirawhareiwhakatoitemarawaina,ataiepatiaanaa takanoa,keriaanatetakahangawainairoto,hangaanahe pourewa,atukuaanaeiakingakaimahi,ahaereanaki tawhiti:

34A,nokatatatepohua,katonoaeiaanaponongakinga kaimahikitetikiionahua

35Nakamaungakaimahikianapononga,whiuaana tetahi,whakamateaanatetahi,aakinaanatetahikite kohatu

36Nakatonoaanoeiaetahiatupononga,hetokomahaatu iomua:heoiiperatiaanoratou

37Na,murirawaiho,katonoiaitanatamakiaratou,i meaia,Ehopohoporatoukitakutama

38Notekitengaiaongakaimahiitetama,kameakia ratouano,Kotetangatateneimonatekainga;tena,tatou kawhakamateiaia,katangoitonakainga

39Nakamauratoukiaia,makaanakiwahootemara waina,awhakamateaiho.

40Na,kataemaiterangatiraotemarawaina,kapeheatia eiaauakaimahi?

41Kamearatoukiaia,Pouriurianaaianeitana whakangaroiauatangatakino;

42KameaaIhukiaratou,Kianokoutouikitenoairotoi ngakaraipiture,Kotekohatuikapeaengakaihanga,kua meingateneiheimotekokonga:nateArikitenei,hemea whakamiharohokikiotatoukanohi?

43Koiaahaukameaneikiakoutou,Katangohiate rangatiratangaoteAtuaiakoutou,akahoatukitetahiiwi, eputaaingahuaotauarangatiratanga

44Na,kitehingatetahikirungakiteneikohatu, mongamonganoa:kitetakaiatauakohatukirungaki tetahi,ngotangotanoaiamehepuehu

45A,karongongatohunganuimengaParihikianakupu whakarite,kamohiomoratouanakorero

46Na,iaratouewhaianakiahopukiaia,kawehiite mano,kitaratouhokiheporopitiia.

UPOKO22

1NakaohoaIhu,kakorerokupuwhakaritekiaratou,ka mea,

2Heriteanoterangatiratangaoterangikitetahikingi,i whakaritemarenamotanatama;

3Atonoaanaanapononga,heikarangaitehungai korerotiakitemarena:heoikihairatouipaikitehaere.

4Katonoanoiaieraatupononga,kamea,Meaatukite hungaikorerotia,Na,kuaritetakuhakari:kuaotiakukau meakumeamomonatepatu,akuaritekatoangamea: haeremaikitemarena

5Otiraipaopaongiaeratou,haereanakotetahikitana mara,kotetahikitanahokohoko.

6Nahopukinaanaanaponongaengameaimahue, tukinotiaanaratou,awhakamateaiho

7Noterongongaiaotekingi,kariri:atonoaatuanaana taua,whakangaromiaanatauahungakohuru,tahunaihoto ratoupa.

8Katahiiakameakianapononga,Eriteanatemarena,ko tehungaiaikarangatiakihaiipai

9Nahaerekoutoukingahuarahi,atonoamaikitemarena tehungakatoaekiteaikoutou

10Nakahaereauaponongakingaara,ahuihuiakatoatia anatehungaikiteaeratou,tekino,tepai:nakikianate marenaingamanuhiri

11A,notetaengaatuotekingikiakiteingamanuhiri,ka kiteiaitetahitangataireira,kahoreneionakakahu marena;

12Akameakiaia,Ehoa,heahakoeitomomaiaiki koneikahoreneioukakahumarena?Nakawahanguia.

13Nakameatekingikingakaimahi,Hereaonaringa,ona waewae,kaweaatu,makakitepouriiwahorawa;kote wahiteraotetangimeteteteaonganiho

14Hetokomahahokiekarangatia,heruaruaiae whiriwhiria.

15MeireirakahaerengaParihi,karunangakitepeheae mauaitetahikupuana

16AkatonoakiaiaaratouakongamengaHeroriana,hei mea,EteKaiwhakaako,ematauanamatouheponokoe,e whakaakoanakoeitearaoteAtuairungaitepono,e koreanokoeewhakaarokitetangata:kahorehokikoee titirokitekanohitangata

17Tena,korerotiakiamatou,Epeheaanatouwhakaaro? HemeatikaraneitehoatutakohakiaHiha,kahoreranei?

18OtiraimohioaIhukitoratouwhakaarokino,akamea, Heahatakoutouewhakamatautaunaiahau,etehunga tinihanga?

19Tenakoa,kiakiteahauitemonitakohaAmauriamai anaeratoukiaiahepene

20Nakameaiakiaratou,Nowaiteneiahuamete tuhituhinga?

21Kamearatoukiaia,NoHihaKatahiiakameakia ratou,HoatukiaHihangameaaHiha;kiteAtuahokinga meaateAtua

22Karongoratoukieneikupu,kamiharo:amahueakeia iaratou,ahaereanaratou.

23ItauarakahaeremaikiaiangaHaruki,emeanei kahorehearanga,kauikiaia,

24Kamea,EteKaiwhakaako,imeaaMohi,Kitematete tangata,akahoreanatamariki,matonateinaemarenatana wahine,ewhakatupuakeheurimotonatuakana

25Natokowhitutetahiwhanauiamatou,hetuakana,he teina:temarenatangaotetuatahi,kamate,ahoreonauri, waihoihotanawahinematonateina

26Metetuaruaano,metetuatoru,putanoaitetuawhitu.

27Na,muriihoiaratoukatoakamatetewahine

28Na,itearanga,mawaiotetokowhitutewahine?ia ratoukatoahokiia.

29NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Eheana koutou,temohiokingakaraipiture,kitekahaanoote Atua

30Itearangahokiekoreratouemarena,ekoreanoe hoatukiamarenatia,engarikaritekingaanaheraateAtua iterangi.

31Na,kotearangaotehungamate,kahoreanokoutoui kiteitateAtuaikoreroaikiakoutou,imeaai, 32KoahauteAtuaoAperahama,teAtuaoIhaka,teAtua oHakopa?EharateAtuaiteAtuanotehungamate,engari notehungaora.

33A,nokarongotemano,kamiharokitanaako 34NoterongongaiaongaParihi,kuakapiiaiatemangai ongaHaruki,kawhakaminetahiratou.

35Nakauitetahioratou,hekaiwhakaakoiteture,ka whakamatautauiaia,kamea,

36EteKaiwhakaako,koteheatekupunuioteture?

37KameaaIhukiaia,Kiawhakapauatoungakau,tou wairua,touhinengaro,kitearohakiteAriki,kitouAtua 38Kotetuatahitenei,kotekupunui.

39Heriteanotetuaruakitenei,Kiaarohakoekitouhoa tata,anokokoe

40Keirungaieneikupueruaeirianateturemenga poropiti.

41A,ingaParihienohohuihuiana,kauiaIhukiaratou, 42Kamea,HepeheaokoutouwhakaarokiateKaraiti? Nawaiiatama?Kamearatoukiaia,NaRawiri 43Kameaiakiaratou,HeaharaaRawiri,iaiaenohoia anaeteWairua,ikarangaaiiaiaheAriki?

44ImeaaIhowakitokuAriki,heitokumataukoenohoai, kiameingaraanoeahauouhoaririheiturangawaewae mou?

45Na,kakiianeiiaeRawiriheAriki,hepeheaitamaai kiaia?

46Ahorehetangataiaheitewhakahokikupukiaia,kihai rawaanotetahiimaiakiteuikiaiaitauaraihoano

UPOKO23

1NakakoreroaIhukitemano,kianaakongahoki, 2Kamea,KongakaraipimengaParihienohoanaite nohoangaoMohi;

3Kongameakatoaemeaairatouheipupurimakoutou, puritia,mahia;keiriteiakoutoukiaratoumahi:kota ratouhokihekorero,kahorehemahi

4Eherehereaanahokieratoungawahangataimaha,he uauamekapikaua,awhakawahaihokirungakinga pokohiwiotetangata;heoiekoreratouewhakakorikoria kitetahiooratoumaihao

5Koaratoumahikatoaemeatiaanaheimatakitakimate tangata:ewhakawhanuitiaanaeratouaratoupairakere,e whakanuiaanaanongatanikoooratoukakahu

6Earohaanahokikinganohoangarangatiraingahakari, kinganohoangarangatiraingawharekarakia;

7Mengaohatangaingakaingahokohoko,akiakarangatia etetangata,ERapi.

8Otiiaauakoutouekarangatia,ERapi:kotahihokito koutouKaiwhakaako,koteKaraiti;hetuakana,heteina koutoukatoa.

9Kauaanotetahiekiiaheimatuamokoutouirungaite whenua:kotahihokitokoutouMatua,koteraiterangi

10Kauaanokoutouekiiahekaiarahi:kotahianoto koutoukaiarahi,koteKaraiti

11Engarikotemeanuirawairotoiakoutou,heipononga iamakoutou

12Kitewhakanuihokitetahiiaia,kawhakaititia;akite whakaititetahiiaia,kawhakanuia

13Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!etutakinaanahokiekoutoute rangatiratangaoterangikingatangata:kahorekoutoue tomokiroto,kahorehokietukuatehungaetomoanakia tapoko

14Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!notemeakapauiakoutoungawhareo ngapouaru,akamamingakiteinoiroa:moreirahenui rawatemateetaukiakoutou.

15Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!etaiawhiotiaanahokiekoutoutemoana

metewhenua,kiatahurimaiaitetahiheiporohiraiti,a,no kariromai,kameingaiaekoutouheitamaitimoKehena, nekeatuiakoutou

16Aue,tematemokoutou,engakaiarahimatapo,emea nei,Kiteoatitiatewharetapuetetahi,hemeanoaano; otirakiteoatitiaetetahitekouraotewharetapu,kamau tana!

17Engakuware,engamatapo:koteheatemeanui,kote kouraranei,kotewharetapuraneiitapuaitekoura?

18Metenei,Kiteoatitiaetetahiteaata,hemeanoaano; otirakiteoatitetahiitemeahomainoairunga,kamau tana

19Engakuware,engamatapo:koteheatemeanui,kote whakahere,koteaataraneiitapuaitewhakahere?

20Na,kiteoatitiaetetahiteaata,eoatitiaanaeiatera mea,mengameakatoairunga.

21Kiteoatitiahokietetahitewharetapu,eoatitiaanaeia teramea,metekainohooroto

22Kiteoatitiahokietetahiterangi,eoatitiaanaeiate toronaoteAtua,metekainohoorunga

23Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!ehoatuanahokiekoutoutewhakatekau oteminiti,oteanihi,otekumine,awhakarereaakee koutoungameanunuioteture,tewhakawa,tetohu tangata,tewhakapono:koeneitemeatikakiamahiae koutou,kauahokiteraekapea

24Engakaiarahimatapo,etatarineiitewaeroa,a horomiaaketekamera.

25Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!ehoroineiiwahootekapu,otepereti, korotoiakitonuitepahua,itetaikaha.

26EteParihimatapo,matuahoroiaarotootekapu,ote pereti,kiamaaihokiawaho

27Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!heritehokikoutoukingaurupakuaotite panikiteparuma,kowahoheataahuakitetitiroatu,ko rotoiakitonuingakoiwitupapaku,ingameapokekatoa.

28Waihokikokoutou,kowahoetikaanakitatetangata titiro,korotoiaekianaitetinihanga,itekino

29Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!Kokoutouhokiheihangaingaurupao ngaporopiti,heiwhakapaipaiingaurupaotehungatika; 30Metekiano,Meingaratatouootatoumatua,kihai tatouiurutahimeratoukitewhakahekeitetotoonga poropiti

31Hewhakaatuteranakoutouano,kokoutounga tamarikiatehungananaipatungaporopiti

32Tenara,kiakiakoutoutemehuaaokoutoumatua.

33Enganakahi,eteurinakahi,mepeheakarereai koutouitematekitereinga?

34Nakatonoaatueahaukiakoutoungaporopiti,nga tangatamahara,ngakaraipi:koetahioratouewhakamatea ekoutou,eripekatia;koetahioratouewhiuairotoio koutouwharekarakia,ewhaiahokiitetahipakitetahipa 35Kiaekeaikirungakiakoutoungatotokatoai whakahekeakirungakitewhenua,notetotooApera,ote tangatatika,taenoakitetotooHakaraia,tamaaParakia,i patuaneiekoutoukiwaenganuiotetemepara,oteaata 36Heponotakuemeaneikiakoutou,Teraepaeneimea katoakiteneiwhakatupuranga.

37EHiruharama,eHiruharama,ewhakamateneiinga poropiti,eakineikitekamakaitehungaetonoaanakia

koe,anotetinioakumeatangakiawhakamineaau tamariki,kiaperatiameteheiheiewhakamineneiianapi kiraroionaparirau,akihaikoutouipai!

38Nakamahueatukiakoutoutokoutouwharekiatakoto noaana.

39Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Ekorekoutoue kiteiahauamuaakenei,kiamearaanokoutou,Ka whakapaingiaiaehaeremaianairungaiteingoaote Ariki

UPOKO24

1¶AkaputaatuaIhukiwahootetemepara,kahaere;na kataemaianaakongakiaiakiawhakakiteakiaianga whareihangamotetemepara

2OtirakameaaIhukiaratou,Kahoreraneikoutouekitei eneimeakatoa?Heponotakuemeaneikiakoutou,E koreetoetetahikohatuirungaitetahikohatu,engarika whakahoroa.

3A,iaiaenohoanairungaimaungaOriwa,kahaere pukumaingaakongakiaia,kamea,Korerotiakiamatou, koaheaeneimea?heahahokitetohuotouhaerengamai, otemutungahokioteao?

4NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Kiatupatokei mamingatiakoutouetetangata.

5Hetokomahahokiehaeremaiirungaitokuingoa,e mea,Koahauia;ahetokomahaewhakapohehetia

6Aterakoutouerongokingapakanga,kingahaukorero pakanga:kiatupatokeiohorerekoutou:tatemeakuarite kiaputaeneimeakatoa,taihoaiatemutunga

7Kawhakatikahokitetahiiwikitetahiiwi,tetahi rangatiratangakitetahirangatiratanga:aeputangapo matekai,ngamateuruta,mengaru,kingatiniwahi 8Kotetimatangaeneikatoaongamamae.

9Koreirakoutoutukuaaikiatukinotia,aewhakamatea koutou;akakinongiakoutouengaiwikatoa,hewhakaaro kitokuingoa.

10Ahetokomahaehe,akatukutetahiitetahi,kakino anotetahikitetahi

11Hetokomahaanongaporopititekaewhakatika,ahe tokomahaewhakapohehetiaeratou

12A,itekinokahua,kamatokehaeretearohaote tokomaha.

13Kotetangataiaeuanaataeanoatiatemutunga,kaora ia

14Aekauwhautiateneirongopaioterangatiratangaputa noaiteao,heimeawhakaatukingaiwikatoa;koreiratae maiaitemutunga.

15Na,kakitekoutouitemeawhakarihariha,itemea whakangaro,ikorerotiaaieRanieraporopiti,etuanaite wahitapu,(kotetangataekoreroana,kiamatauia;)

16HeireirakiaomatehungaiHuriakingamaunga.

17Kotetangatairungaitewharekauaehekeihokite tangoitetahimeairotoitonawhare

18Kauaanotetangataitemaraehokimaikitetikiiona kakahu

19Auetematemotehungaehapuana,mongameahokie whangaianakiteu,iauara!

20Engarikiainoikoutoukeirokohangakoutouetewhatii tehotoke,itehapatiranei.

21Itauawahokienuiaitewhiu,kahoreonariteote timatangaoteaoamohoanoanei,ekoreanoeperaamua akenei

22Akitekahoreauaraiporoaiwaenga,horehekikokiko eora:otirakawhakaaroatehungawhiriwhiri,akaporoa auara

23Kitemeatetahikiakoutouireira,Na,teneiateKaraiti; kauaewhakaponohia.

24EwhakatikahokingaKaraititeka,mengaporopititeka, akahoatueratoungatohununui,mengamea whakamiharo;ameitaea,kamamingatiaeratoutehunga whiriwhiri

25Nana,kuakorerotiawawetianeieahaukiakoutou.

26Na,ahakoamearatoukiakoutou,Na,keitekorahaia; kauaehaereatu:na,keingarumangaro;kauae whakaponohia.

27Karitehokikiteuiraeputamaineiiterawhiti,ahiko tonuatukitehauauru;kaperaanotehaerengamaiote Tamaatetangata.

28Kotewahihokiitetupapaku,koreirahuihuiainga ekara

29Imuritonuihoitewhakapaweraiauaraka whakapouritiatera,ekoreanoetititeatarau,katakaiho ngawhetuoterangi,akangaueuengameakahaonga rangi.

30KoreiraputaaitetohuoteTamaatetangataiterangi, akatangingahapukatoaotewhenua,akakiteiteTamaa tetangataehaeremaianairungaingakapuaoterangime tekaha,metekororianui

31A,etonoaeiaanaanaherameteteteretanginui,aka huihuiaeratouanaiwhiriwhiriaiingahauewha,itetahi pitooterangiputanoakitetahipito

32Na,akonahekupuwhakaritemotepiki;Itonamangae ngawarianaano,eputaanahokingarau,kamohiokoutou kuatatateraumati:

33Waihokikokoutou,inakiteieneimeakatoa,kamatau katataia,keingakuwahatonu.

34Heponotakuemeaneikiakoutou,Ekorerawatenei whakatupurangaepahemo,kiaputaraanoeneimeakatoa

35Koterangimetewhenuaepahemo,koakukupuiae koreepahemo

36Otirakahoretetahitangataemohiokitauara,kitaua haora,kahorengaanaheraoterangi,kotokuMatuaanake.

37KaritehokikingaraiaNoatehaerengamaioteTama atetangata

38Karitehokikingaraimuaotewaipukeekaiana,e inuana,emarenaana,ehoatuanakitemarena,taeanoatia teraitomoaiaNoakiteaaka;

39Akahoreratouimohio,apakarunoatewaipuke,a kahakinaanaratoukatoa;kaperaanotehaerengamaiote Tamaatetangata

40Itauawatokoruakitemara;kotahietangohia,kotahie waiho

41Tokoruangawahineehurianaitemira;kotahie tangohia,kotahiewaiho

42Kiamataararapea:ekorehokikoutouemohiokite haoraeputamaiaitokoutouAriki.

43Otirakiamohiokoutoukitenei,meimatautetangatao tewharekitemataaratangaeputamaiaitetahae,kua mataaraia,akahoreitukuatonawharekiapokaia.

44Nakiatatangarakoutou:notemeakaputamaite Tamaatetangataitehaoraekoreaikoutouemahara

45Kowairateponongapono,mahara,imeingaetona arikiheirangatiramoanatangata,heihoatuitekaima ratouitewaetikaai?

46Kakoatauaponongakiterokohangaetonaariki,ina taemai,epenaana.

47Heponotakuemeaneikiakoutou,Kameingaiahei rangatiramoonataongakatoa

48Otirakitemeatauaponongakinoirotoitonangakau, Karoatehaerengamaiotokuariki;

49Akaangakapatuionahoapononga,kakai,kainutahi metehungahaurangi;

50Kahaeremaiterangatiraotauaponongaiteraekore aiiaemaharakiaia,itehaoraekoreaiiaemohio;

51Akamotuiaia,kameingahewahimonairotoite hungatinihanga:kotewahiteraotetangi,oteteteaonga niho.

UPOKO25

1¶Nakariteterangatiratangaoterangikingawahine kotahitekau,imauiaratourama,ahaereanakite whakatauitetanamarenahou;

2Tokorimaoratouhemohio,tokorimahekuware

3Kongameamaharakoreimauiaratourama,kihaihokii mauhinu.

4Kotehungamaharaimauhinuatuirotoiaratouipume aratourama

5Kawhakaroatetanemarenahou,katunewharatoukatoa, kamoe

6Na,iwaenganuipo,kapatekaranga,E,kotetane marenahou!haerekoutoukitewhakatauiaia.

7Katahikaarakatoaauawahine,kawhakapaiiaratou rama

8Nakameatehungamaharakorekitehungamahara, Homaikiamatoutetahiwahiotakoutouhinu;kuapirau hokiamatourama

9Nakawhakahokitehungamahara,kamea,Kahore;kei koreeraneamamatou,makoutou:engarimehaerekoutou kingakaihoko,hokoaiitetahimakoutou

10A,notoratouhaerengaatukitehoko,kataemaitetane marenahou;atomotahianameiakitemarenatehunga kuaatarite:atutakinaanatetatau

11Muriihokataeerawahine,kamea,EteAriki,ete Ariki,uakinakiamatou

12Nakawhakahokiia,kamea,Heponotakuemeaneiki akoutou,kahoreahauemohiokiakoutou.

13Kiamataararapea,ekorehokikoutouemohiokitera, kitehaora,eputamaiaiteTamaatetangata.

14Karitehokiterangatiratangaoterangikitetangatae haereanakitawhiti,karangatiaanaeiaanaponongaake,a hoatuanakiaratouanataonga

15Kitetahiihoatueiaerimataranata,kitetahierua,ki tetahikotahi;kiiatangatakiaritekitonakaha;ahaere tonuatu

16Nakotehaerengaotetangataiaianeingataranatae rima,hokohokonaanaauameaeia,ariroanaiaiaerima atungataranata.

17Peraanohokitetangataingameaerua,eruaatuiriro iaia

18Kotetangataiaitemeakotahi,haereana,keitekeriki tewhenua,ahunaanaeiatemoniatonaariki

19A,roarawaiho,kaputatearikioauapononga,kamea kiakorerotiaanamonieratoukiaia.

20Nakahaeremaitetangataiaianeingataranataerima, kamauriamaierimaatungataranata,kamea,Eteariki,e rimaautaranataihomaiaikiahau:na,erimaatunga taranatakuariromaiiahauheitapirimoera

21Kameatonaarikikiaia,Pairawa,eteponongapai,e teponongapono;ponotaumahikingamearuarua,maku koeemeaheirangatiramongameamaha:urumaikoeki tehariotouariki

22Meterahokiiaianeingataranataerua,kahaeremai, kamea,Eteariki,eruaautaranataihomaiaikiahau:nae ruaatungataranatakuariromaiiahauheitapirimoera.

23Kameatonaarikikiaia,Pairawa,eteponongapai,e teponongapono;ponotonukoekingamearuarua,maku koeemeaheirangatiramongameamaha:urumaikoeki tehariotouariki

24Katahikahaeremaitetangataiaianeitetaranata kotahi,kamea,EteAriki,imohioahauhetangatapakeke koe,ekokotianaitewahikihaiiruiaekoe,ekohikohiana itewahikihaiiruiaekoe:

25Nakawehiahau,ahaereana,hunaanaitautaranataki tewhenua:na,tauna

26Nakawhakahokitonaariki,kameakiaia,Ete ponongakino,mangere,imohiokoeekokotianaahauite wahikihaiiruiaeahau,ekohikohianaitewahikihaii ruiaeahau:

27Kotemeatikakiahoatuekoetakumonikinga kaiwhakawhitiwhitimoni,akataemaiahau,kariromaii ahauakumeonahuaano

28Kotenei,tangohiatetaranataiaia,hoatukiterainga taranatakotahitekau

29Kitewhaimeahokitetahi,kahoatuanokiaia,aka mahaatuana:a,kitekahorehemeaatetahi,katangohiaia iaanaake

30Namakateponongahuakorekitepouriiwaho:kote wahiteraotetangi,oteteteaonganiho.

31KiataemaiteTamaatetangatairungaitonakororia, ratoutahikongaanaheratapukatoa,koreiraianohoaiki rungakitetoronaotonakororia;

32Akawhakamineakitonaaroarongaiwikatoa:ka wehearatoueiatetahiitetahi,kaperameteheparaewehe neiianahipi,ingakoati.

33Kawhakaturiaeiangahipikitonamatau,kongakoati kimaui

34KatahiteKingikameakitehungaitonamatau,Haere mai,etehungamanaakiatokuMatua,nohoiate rangatiratangakuaritenoaakemokoutounotetimatanga raanooteao

35Ihiakaihokiahau,awhangaingaanaekoutou:i matewaiahau,awhakainumiaanaekoutou:hemanene ahau,awhakamanuhiritiaanaekoutou:

36Itutahanga,awhakakakahuriaanaekoutou:heturoro ahau,atirotirohiaanaahauekoutou:itewhareherehere ahau,ahaeremaianakoutoukiahau

37Nakawhakahokitehungatikakiaia,kamea,Ete Ariki,nonaheamatouikiteaiiakoeehiakaiana,a whangaianaiakoe?imatewairanei,awhakainuanaia koe?

38Noheamatouikiteaiiakoeemaneneana,a whakamanuhirianaiakoe?itahangaranei,a whakakakahuriaanakoe?

39Nonaheahokimatouikiteaiiakoeeturoroana,ite whareherehereranei,ahaereanakiakoe?

40NakawhakahokiteKingi,kameakiaratou,Hepono takuemeaneikiakoutou,Kotakoutouimeaaikitetahi oakuteinaitirawanei,hemeatangatenakiahau.

41Katahiiakameakitehungaitetahamaui,Maweheatu iahau,etehungakanga,kiteahikatonu,kuaritenoaake motereweraratoukoanaanahera;

42Ihiakaihokiahau,akihaiihoatuekoutouhekai:i matewaiahau,akihaiiwhakainumiaekoutou:

43Hemaneneahau,akihaiiwhakamanuhiritiaekoutou:i tutahanga,akihaiiwhakakakahuriaekoutou:heturoro ahau,itewhareherehere,akihaikoutouitirotiroiahau.

44Koreiraanoratouwhakahokiaikiaia,meaai,Ete Ariki,nonaheamatouikiteaiiakoeehiakaiana,e matewaiana,emaneneana,etutahangaana,eturoroana, itewhareherehereranei,akihaiimahimau?

45Koreirawhakahokiaiiakiaratou,meaai,Hepono takuemeaneikiakoutou,Itemeakihaineiimeatiae koutoukitetahionganonohirawanei,ina,kihaiimeatia kiahau

46Nakoeneiehaerekitewhiuutuharakahoreneiona mutunga:kotehungatikaiakiteoratonu

UPOKO26

1¶A,kamutueneikupukatoaaIhu,kameaiakiana akonga,

2Ematauanakoutoukiaruaakengarakotekapenga,a katukuateTamaatetangatakiaripekatia

3Nakahuihuingatohunganui,ngakaraipi,menga kaumatuaoteiwi,kitewhareotetohunganui,koKaiapa teingoa;

4KawhakatakototikangananakiaemauaiaIhu,e whakamateaai

5Otiraimearatou,Kauakaitehakari,keingangauteiwi 6Na,iaIhuiPetani,itewhareoHaimonarepera, 7Kahaeremaitetahiwahinekiaiametepouakakohatu, kitonuitehinukakarautunui,aringihiaanakirungaki tonamatenga,iaiaenohoanakitekai.

8Notekitengaiaoanaakonga,kariri,kamea,Heiaha teneimaumau?

9Henuihokiteutumeihokonateneihinukakara,ka hoatukitehungarawakore

10AimohioaIhu,kameakiaratou,Heahatakoutoue whakapaweraweraitewahinenei?hepaihokitanamahiki ahau

11Keiakoutoutonuhokitehungarawakoreingawa katoa;tenakoahauekoreenohotonukiakoutou

12Iringihiahokieiateneihinukakarakitokutinana,he meamotokutanumanga

13Heponotakuemeaneikiakoutou,Kongawahikatoa oteaoekauwhautiaaiteneirongopai,kakorerotiaanota teneiwahineimeaai,heiwhakamaharakiaia

14Katahikahaeretetahiotetekaumarua,koHura Ikarioteteingoa,kingatohunganui,

15Kameakiaratou,Heahatakoutouepaiaikiahomai kiahau,amakuiaetukukiakoutou?Naetorutekaunga hekerehiriwaiwhakariteaeratoukiaia

16Noreiramaianoiairapuaiitewapaietukuaaiia.

17¶Naiteratuatahiotehakaritarorewenakorekahaere ngaakongakiaIhu,kameakiaia,Koheatauepaiaikia takaematoutekapengaheikaimau?

18Nakameaia,Haerekitepa,kiamea,kakiatukiaia, EmeaanateKaiwhakaako,Katatatokutaima;Heitou wharematoukoakuakongameaaiitekapenga 19AmeatiaanaengaakongataIhuiwhakariteaikia ratou;atakaanaeratoutekapenga.

20Kaahiahi,kanohoiametetekaumarua

21A,iaratouekaiana,kameaia,Heponotakuemeanei kiakoutou,matetahiokoutouahauetuku

22Apourinoaihoratou,kaangakakorerotakitahikiaia, Koahauranei,eteAriki?

23Akawhakahokiia,kamea,Kotetangata,etoutoutahi neiomauaringakiterihi,manaahauetuku

24EhaereanahokiteTamaatetangata,eperaanamete meaituhituhiamona:otiiaauetematemotetangatae tukuaaiteTamaatetangata!hepaimotauatangatamei kauaiaewhanau.

25KatahiaHura,tonakaituku,kaohoake,kamea,Ete Kaiwhakaako,koahauranei?Kameaiakiaia,Kua korerotiamainaekoe.

26A,iaratouekaiana,kamauaIhukitetaro,a,kamutu tewhakapai,kawhawhati,kahoatukingaakonga,kamea, Tangohia,kainga;kotokutinanatenei.

27Nakamauiakitekapu,a,kamututewhakawhetai,ka hoatukiaratou,kamea,Inumiatetahiwahioteneie koutoukatoa;

28Kookutotohokienei,kootekawenatahou,e whakahekeaanamotetini,heimurungahara

29Nakotakukuputeneikiakoutou,Ekoreahaueinui teneihuaotewainaamuaakenei,kiataearaanotauarae inumiahoutiaaieahauekoutouiterangatiratangaotoku Matua.

30A,nokamututaratouhimene,kahaerekiMaunga Oriwa

31KatahiaIhukameakiaratou,Kahekatoakoutouki ahauiteneipo:kuaotihokitetuhituhi,Kapatuaeahaute hepara,akawhakamararatiangahipiotekahui

32Otira,muriihoitokuaranga,kahaereahauimuaia koutoukiKariri

33NakawhakahokiaPita,kameakiaia,Ahakoahenoa tekatoakiakoe,ekorerawaahauehe.

34KameaaIhukiaia,Heponotakuemeaneikiakoe, Koteneipoano,itemeakahoreanoitanginoatetikaokao, katoruauwhakakahoretangaiahau.

35KameaaPitakiaia,Ahakoakuatakototetikangakia matetahitaua,ekoreahauewhakakahoreiakoe.Ipera anotekoreroangaakongakatoa

36KatahikahaereratoukoIhukitetahiwahi,tonaingoa neikoKehemane,akameaatukingaakonga,Heikonei koutounohoai,kiahaereahaukikoinainoiai.

37NakamauiakiaPitaratoukongatamatokoruaa Heperi,akatimatatepouri,tetumatatenga

38Nakameaiakiaratou,Kitonutokuwairuaitepouri, tatapukitemate:heikoneikoutounohoai,kiamataara tahitatou.

39Nakahaereiakitahakitataatu,katakototapapa,ka inoi,kamea,EtokuMatua,kitemeaeahei,kiapahemo atuteneikapuiahau:otirakauaewaihoitakuepaiai, engariitau

40Akahaereiakianaakonga,rokohangaatuemoeana, nakameaiakiaPita,Ha,kotakoutoutenei,temataara tahitatoukiakotahihaora?

41Kiamataarameteinoi,keiurukoutoukite whakamatautauranga:hehihikotewairua,kotekikokiko iahengoikore

42Kahaereatuanoia,koteruaoonahokinga,kainoi,ka mea,EtokuMatua,kitekoreeaheikiapahemoatutenei kapuiahau,ameinuanoeahau,waihoitauipaiai

43Kotonahaerengamaiano,rokohangamaiemoeana anoratou;itaimahahokioratoukanohi

44Nakawaihoanoratoueia,ahaereanaano,kainoi,ko tetoruongainoinga,metewhakahuaitauakupuano.

45Katahiiakahaerekianaakonga,kameakiaratou, Moetonu,takotomarie:nakatatatehaora,katukuate Tamaatetangatakingaringaotehungahara.

46Maranga,kahaeretatou:nana,katatatekaitukuiahau 47A,iaiaanoekoreroana,na,kataemaiaHura,tetahio tetekaumarua,metetiniotetangataiaia,mengahoari, mengapatu,iahumaiingatohunganui,ingakaumatuao teiwi

48Nakuaotitetahitohutewhakaritekiaratouetona kaituku,imeaia,Kotakutangataekihiai,koiatena: hopukia

49NatikatonuiakiaIhu,kamea,Tenakoe,ete Kaiwhakaako;kakihiiaia

50NakameaaIhukiaia,Ehoa,ihaeremaikoekiteaha? Meireirakahaeremairatou,kapaoratouringakiaIhu,a hopukinaanaia

51NakatotoroteringaotetahiongahoaoIhu,aunuhia anatanahoari,kahauaihoteponongaatetohunganui, tapahiaanatonataringa

52NakameaaIhukiaia,Whakahokiaihotauhoariki tonapukoro:kamatehokiitehoaritehungahapaihoari.

53Ehuakoeekoreeaheiiahauaianeiteinoikitoku Matua,aehomaieiakiahauheanaheramahaatuinga rihionakotahitekaumarua?

54Heoimateahakariteaitangakaraipiture,arakiapenei?

55ItauawakameaaIhukingamano,Hetahaeahaui haeremaiaikoutoumengahoarimengapatukitehopui ahau?Iakoutouahauenohoanaitetemepara,eakoanai tenara,itenara,akihaikoutouihopuiahau

56Naimeatiateneikatoaheiwhakaritemonga karaipitureangaporopitiNakawhakarerengaakonga katoaiaia,aomaana

57¶KatahikakaweaaIhuengakaihopukitewhareo Kaiapa,otetinotohunga,ireirahokingakaraipimenga kaumatuaehuihuiana.

58KoPitaiaiaruiaiaitawhitikitemaraeotetino tohunga,atomoatuana,nohotahianamengakaimahi,kia kiteitemutunga

59Nakarapungatohunganui,mengakaumatua,mete runangakatoa,kitewhakapaetekamoIhu,kiamateaiia;

60Heoikihaiikitea:ahakoahetokomahanga kaiwhakapaetekaihaeremai,akihaiikiteaMuriihoka putangakaiwhakapaetekatokorua,

61Kamea,Imeateneitangata,Etaeaeahautewhakahoro tewharetapuoteAtua,akiatorungarakaotiiahaute hanga

62Nakuawhakatikatetinotohunga,kameakiaia, Kahoreaukupu?heahataeneiewhakaatuneimou?

63OtiiakihaiaIhuikuihiNakawhakahokitetino tohunga,kameakiaia,KoteAtuaoratakuwhakaoati mou,nakoreromaikiamatou,koteKaraitiraneikoe,ko teTamaateAtua?

64KameaaIhukiaia,Kuakorerotiamainaekoe:otira kameaatuahaukiakoutou,TerakoutouekiteiteTamaa tetangataenohoanaiteringamatauotekaha,ehaere maianairungaingakapuaoterangi.

65Katahikahaehaetetinotohungaionakakahu,kamea, Kuakohukohu;heiahaakematatoungakaiwhakaatu?Na kuarongoneikoutouitanakohukohu

66Epeheaanaokoutouwhakaaro?Nakawhakahoki ratou,kamea,Katikakiamate.

67Nakatuwhainatonamataeratou,kakuruaia;koetahii papakiiaiakingakapuooratouringa

68Imea,Poropitikiamatou,eteKaraiti,Nawaikoei papaki?

69NaiwahoaPitaenohoana,itemarae:akahaeremai tetahikotirokiaia,kamea,KokoehokiiaIhuoKariri.

70Otirakawhakahoreiaitearoarooratoukatoa,kamea, Kahoreahauemohiokitauekimaina

71Akaputaatuiakiwahokitewhakamahau,kakiteano tetahiatukotiroiaia,akameakitehungaireira,IaIhu anooNaharetatenei

72Akawhakahoreanoia,meteoatiano,Kahoreahaue mohiokitenatangata

73A,muritataiho,kahaeremaitehungaetuana,kamea kiaPita,Koiaano,kokoetetahioratou;ewhakaatuana hokitaukupuiakoe

74Katahiiakatimatatekanga,teoati,Kahorerawaahaue mohiokitenatangata.Atangitonuihotetikaokao.

75NakamaharaaPitakitaIhukupuimeaaikiaia,E koreetangitetikaokao,katoruauwhakakahoretangai ahau.Nahaereanaiakiwaho,anuiatutonatangi.

UPOKO27

1¶A,katakiriteata,karunangangatohunganuikatoame ngakaumatuaoteiwimoIhukiawhakamatea:

2A,nokaotiiatehere,kaarahinaatu,tukuaanakia PonotioPirato,kitekawana

3A,notekitengaoHura,otekaitukuiaia,kua whakatauatehekiaia,kaputaketonawhakaaro, whakahokiaanangamonietorutekaukingatohunganui ratoukongakaumatua;

4Kamea,Kuaharaahauitakutukungaitetotoharakore. Akamearatou,Heiahatenamamatou?kiakitekoeitena 5Namakaihoeiangahiriwakitewharetapu,aputaana kiwaho,haereana,taronaanaiaia

6Nakatangongatohunganuiingahiriwa,kamea,Ekore etikakiapangaeneikitetakotorangamoni,heututoto hoki.

7Karunangaratou,ahokonaanakiauameatemaraate kaihangarihi,heitanumangamongamanene

8Nakonaihuainaaitauamara,KoteMaraoteToto,a mohoanoanei

9NakaritetaHeremaiaporopitiikoreroai,imeaai, Tangohiaanaeratoungahiriwaetorutekau,teutumote tangataiwhakariteaneionautu,iwhakariteaneienga tamarikiaIharaira;

10Ahoatuanamotemaraatekaihangarihi;

11NaitetuteraaIhuitearoarootekawana:kauite kawanakiaia,kamea,KokoeraneiteKingiongaHurai? KameaaIhukiaia,Kuakorerotiamainaekoe

12A,itewhakapangaangatohunganuiratoukonga kaumatuaitetahihekiaia,kihaiiaiwhakahokikupuatu.

13KatahikameaaPiratokiaia,Kahorekoeerongoite tiniongameaekorerotianeieratoumou?

14Heoikahorekiakotahikupuiwhakahokiaeiakiaia; nuirawatemiharootekawana

15Nakotatekawanatikangaitauahakarihetukuitetahi hereherekiteiwi,itaratouepaiai

16Ireiraanoiaratoutetahiherehereingoanui,koParapa teingoa.

17A,nokamineratou,kameaaPiratokiaratou,Kowai takoutouepaiaikiatukuaeahaukiakoutou?KoParapa ranei,koIhuraneiekiianeikoteKaraiti?

18Imohiohokiiahehaenoratouitukuaaiia

19A,nokanohoiakirungakitenohoangawhakawa,ka tonotangatamaitanawahinekiaia,kamea,Keiahatiae koetauatangatatika:hemahahokingameaipamoemoea maikiahauinaianeimona

20Otiraiwhakakikitiaengatohunganuiratoukonga kaumatuatemano,kiainoiaaParapa,kiawhakangaromia aIhu

21Nakawhakahokitekawana,kameakiaratou,Ko teheaotetokoruatakoutouepaiaikiatukuaeahaukia koutou?Kamearatou,KoParapa

22KameaaPiratokiaratou,MeahaotieahauaIhu,e huainaneikoteKaraiti?Kamearatoukatoakiaia, Ripekatia

23Nakameatekawana,Heahakoiatanakinoimeaai? Heoinuinoaatutaratouhamama,kamea,Ripekatia

24A,itekitengaoPiratokahoreiaiwhaiwahi,engarika nuikeatutengangau,kamauiakitewai,kahoroiiona ringaitearoarootemano,kamea,Kahoreokuharaite totooteneitangatatika:makoutoutena

25Nakawhakahokiteiwikatoa,kamea,Heirungaona totoiamatou,iamatoutamariki

26Nakatukuaeiaaparapakiaratou:a,kaotiaIhute whiu,katukuakiaripekatia.

27KatahikamauriaaIhuengahoiaatekawanakite wharewhakawa,awhakamineaanakiaiateropukatoa

28Nakahuiaonakakahu,awhakakakahuriaanaiakite kakahuwhero

29A,kaotitetahikaraunatataramoatewhiri,kapotaeaki tonamatenga,metekakahokitonaringamatau:katukui ngaturikiaia,kataunukiaia,kamea,Tenakoe,ete KingiongaHurai!

30Akatuwhainaiaeratou,akamauratoukitekakaho, kapatuakitonamatenga

31Na,kamututaratoutawaikiaia,katihoreaatuirunga iaiatekakahura,whakakahuriaanaonakiaia,aarahina anaiakiaripekatia

32A,iaratouehaereanakiwaho,kakiteaeratouhe tangatanoHairini,koHaimonateingoa:meingaanaiae ratoukiahaeretahimeratouheiamoitonaripeka

33AkataeratoukitetahiwahiekiianeikoKorokota,ara, kotewahiAngaanga

34Kahoatueratouhewinikakiaiakiainumia,hemea whakananukiteau:a,itanawhakamataurangaatu,kihaii paikiteinu

35Nakaripekatiaiaeratou,kaweheweheaonakakahu, hemeamakakiterota:iriteaitateporopitiikoreroai,I weheweheaokukakahumoratou,imakarotahokimo tokukakahu.

36Nanohoanaratoukitetiakiiaiaireira;

37Awhakanohoiaanaeratoukirungaakeitonamatenga temeaiwhakawakiaaiia,hemeatuhituhi,koIhuteneiko tekingiongaHurai.

38Natokoruangatahaeiripekatiangatahitiameia,kotahi kimatau,kotahikimaui

39Nakakohukohukiaiatehungaehaereanarareira,me teoioioratoumatenga

40Kamea,Kokoeheiwhakahoroitewharetapu,hei hangaanoingaraetoru,whakaorangiakoeekoeanoKi temeakoteTamakoeateAtua,hekeihoiteripeka

41Ipenaanotetawaiangatohunganui,ratoukonga karaipi,kongakaumatua,imea,

42Koeraatuiwhakaorangiaeia;ekoreetaeaeiate whakaoraiaiaano.KitemeakoiateKingioIharaira, tenakiahekeihoaianeiiteripeka,kawhakaponomatouki aia

43IwhakawhirinakiiakiteAtua;maiaewhakaoraaianei, kitepaiiakiaia:nanahokiteki,KoteTamaahauate Atua

44Mengatahaehokiiripekatiatahitiarameia,iperaano taratoutawaikiaia

45Na,noteonoongahaorakapouriarungakatoaote whenuaataeanoatiateiwaongahaora.

46A,katatakiteiwaongahaora,kakarangaaIhu,henui tereo,kamea,Eri,Eri,ramahapakatani?ara,EtokuAtua, etokuAtua,heahakoeiwhakarereaiiahau?

47Iterongongaoetahiotehungaetuanaireira,kamea, EkarangaanatetangataneikiaIraia

48Nakaomatetahioratou,kamaukitehautai,whakakiia anakitewinika,awhakanohoiaanakirungakitekakaho, whakainumiaanamana

49Kameaehinu,Kati,kiakitetatouehaeremairaneia Iraiakitewhakaoraiaia

50NakakarangaanoaIhu,henuitereo,atukuatuanai tonawairua.

51Nakawahiatearaiotewharetapuiwaenganuipumai irungaakiraro;karutewhenua,pakaruanangakamaka; 52Kongaurupatuwherakau;ahemahangatinanaote hungatapukuamoeiaraake

53Koteputangaakeingaurupaimuriihootonaaranga mai,haereanakirotokitepatapu,ahetokomahatehunga ikiteiaratou

54Na,itekitengaotekeneturioratoukoonahoatiakiia Ihuiteru,ingameaanoimeatia,nuiatutoratouwehi,ka mea,HeponokoteTamateneiateAtua

55Hetokomahaanongawahineireiraematakitakiana maiitawhiti,tehungaiaruiaIhuiKariri,imahimea mana

56IrotoiaratouaMeriMakarini,aMeriwhaeaoHemi rauakoHohi,metewhaeaongatamarikiaHeperi

57Na,kaahiahi,kahaeremaitetahitangatataonganuio Arimatia,koHohepateingoa,heakongaanoianaIhu.

58IhaereiakiaPirato,atonoaanaeiatetinanaoIhuNa kameaaPiratokiahoatutetinana

59NakatangoaHohepaitetinana,katakaikitekakahu rinenapai;

60Whakatakotoriaanakitanaurupahou,ihauaeiaki rotokitekamaka:nawhakatakaatuanaeiatetahikohatu nuikitekuwahaoteurupa,ahaereana

61IreiraanoaMeriMakarini,meteraMeri,enohoanai teritengaatuotetanumanga.

62Na,iteaongaake,imuriiteratakangahakari,kahaere ngatohunganuimengaParihikiaPirato, 63Kamea,Ekara,emaharaanamatoukitatauatangata tinihangaimeaiaiaanoeoraana,Kiatorungarakaara ahau

64Nareirawhakahauaatukiatiakinatetanumangaatae noakitetoruongara,keihaereanaakongaitepo,ka tahaeiaia,kameakiteiwi,Kuaaraiaitehungamate:na, kinoatuiomuatomurihe

65KameaaPiratokiaratou,Hekaitiakianoakoutou: haere,kiaputaokoutouwhakaarokeitaeaatuia.

66Nahaereanaratou,hiritiaanatekohatu,hiritiaanate kohatu,metewhakanohoanoingakaitiaki

UPOKO28

1¶Itemutungaotehapatiitemeakatatatonutepuaote ratuatahiotewiki,kahaereaMeriMakarinimeteraMeri kiakiteitetanumanga

2Na,henuiteruiputamai:ihekeihohokitetahianahera ateArikiiterangi,ahaereana,whakatakaatuanaeiate kohatuitekuwaha,anohoanairunga

3Kotonaahuametemeaheuira,matonutonakakahu anohehukarere

4Awirinoaihongakaitiakiitewehikiaia,karitekite tupapaku.

5Nakaohoteanahera,kameakingawahine,Keiwehi korua:ematauanahokiahau,erapuanakoruaiaIhui ripekatia.

6Kahoreiaikonei:kuaarake,kuaperametanaimeaai HaeremaikiakiteitewahiitakotoaiteAriki

7Ahohorotehaere,korerotiakianaakonga,kuaaraiaite hungamate;nana,tehaerenaiaimuaiakoutoukiKariri; koreirakoutoukiteaiiaia:na,kuakorerotianeieahauki akoutou.

8Ahohorotonutaratouhaereatuiteurupa,metewehi, meteharinui;aomaanakitekorerokianaakonga 9NakatutakiaIhukiaraua,kameamai,Eiama.Naka haeremairaua,kapupuriionawaewae,kakoropikokiaia 10NakameaaIhukiaraua,Kauaemataku:haere,kiatu kiokuteinakiahaerekiKariri,koreirahokiratoukiteaii ahau

11A,iarauaehaereana,nakuataeetahiongakaitiakiki tepa,kuakorerokingatohunganuiingameakatoai meatia

12Nakahuihuiratoukongakaumatua,karunanga,ka hoatuhemoninuikingahoia; 13Kamea,Mekiekoutou,Ihaereanaakongaitepo,a tahaetiaanaia,iamatouemoeana

14A,kitetaeterongooteneikitekawana,mamatouiae whakamarie,akaorakoutou

15Nakatangoratouingamoni,ameingaanangameai akonaairatou:heoikeitekorerotiateneiengaHurai,a taeanoatiateneira

16NakahaerengaakongatekaumatahikiKariri,kite maungaiwhakariteaeIhukiaratou

17A,itoratoukitengaiaia,kakoropikokiaia:koetahi iairuarua.

18NakahaeremaiaIhu,kakorerokiaratou,kamea, Kuatukuakatoatiamaikiahautemanaiterangi,airunga itewhenua.

19Na,haerekoutou,whakaakonangaiwikatoa,iriiriai rungaiteingoaoteMatua,oteTama,oteWairuaTapu; 20Akonaratoukiamaukingameakatoaiwhakahauae ahaukiakoutou:na,koahautenaheihoamokoutouinga rakatoa,atemutungaraanooteaoAmine

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.