Maori - The Book of Judges

Page 1


2Kauaanokoutouewhakaritekawenatakingatangatao teneiwhenua;mepakaruekoutouaratouaata:heoikihai koutouirongokitokureo:heahakoutouimahiaiitenei?

3Koiahokiahaukameanei,Ekoreahauepeiatuiaratou itokoutouaroaro;akawaihoratouanohetataramoakio koutoukaokao,kooratouatuaheiroremokoutou

4A,notekorerotangaateanaheraaIhowaieneikupuki ngatamarikikatoaaIharaira,kaaratereooteiwi,katangi.

5NahuainaihoeratouteingoaotauawahikoPokimi:i patuwhakahereanohokiratoumaIhowakireira

6Na,itaHohuatukungaiteiwikiahaere,kahaerenga tamarikiaIharairakitonawahi,kitonawahi,kitetangoi tewhenua.

7AimahiteiwikiaIhowaingarakatoaoHohua,inga rakatoaanoongakaumatuaihipaakeoratouraioHohua, ikiteneiingamahinunuikatoaaIhowaimahiaeiamo Iharaira

8NakamateaHohuatamaaNunu,teponongaaIhowa, kotahiraukotahitekauonatau.

9Atanumiaihoiaeratoukiteroheotonakainga,ki Timinataherehe,kitewhenuapukepukeoEparaima,kite tahakiterakioMaungaKaaha.

10Nakakohiaanohokitauawhakatupurangakatoakio ratoumatua:akaaraaketetahiwhakatupurangakeimurii aratou,kihaineiimohiokiaIhowa,kingamahianohoki imahiaeiamoIharaira

11NakamahikinongatamarikiaIharairaitetirohangaa Ihowa,kamahihokikingaPaara.

12AwhakarereaakeeratouaIhowa,teAtuaooratou matua,nananeiratouikawemaiitewhenuaoIhipa,aka whaiingaatuake,ingaatuaongaiwiitetahitahaoratou, itetahitaha,akapikokiaratou,kawhakapataritariia Ihowakiariri

13HeoiwhakarereaanaeratouaIhowa,amahianakia Paara,kiaAhatarotohoki

14NakamurateririoIhowakiaIharaira,atukuaana ratoueiakingaringaongakaipahuaheipahuaiaratou,a hokonaanaratoueiakiteringaooratouhoaririitetahi taha,itetahitaha;

15Ioratouhaerengakatoa,irungaiaratouteringao Ihowamotekino;iritehokikitaIhowaikoreroai,kita Ihowahokiioatiaikiaratou;

16IwhakaaraakeanoaIhowaietahikaiwhakaritehei whakaoraiaratouiteringaooratoukaipahua

17Heoikihairatouirongokioratoukaiwhakawa,engari kuapuremukingaatuake,koropikoanakiaratou:hohoro tonuratoutepekakeitehuarahiihaereaioratoumatua,i tewhakarongokingawhakahauaIhowa;heoikihairatoui pera

18AingawaiwhakaaraakeaiaIhowaingakaiwhakarite moratou,naiaIhowatekaiwhakawa,awhakaorangiaake ratoueiaiteringaooratouhoaririingarakatoaote kaiwhakawa:iputakehokitoIhowawhakaaromooratou auetangaioratoukaitukino,iwhakapouriiaratou

19A,notematengaotekaiwhakawa,kahokiratouki muri,nuiatutoratoutakangaitooratoumatua;kihaii mutuaratoumahi,metaratoutikangapakeke.

20NakamurateririoIhowakiaIharaira;akameaia,Na, kuatakahiaeteneiiwitakukawenataiwhakahauaeahau kioratoumatua;

21Ekoreanohokiahauepeiatuitetahiimuaiaratouo ngaiwiimahueihoiaHohuaitonamatenga

22KiaairatouheiwhakamatautaumakuiaIharaira,emau raneikitearaoIhowahaereai;

23NakawaihoeraiwieIhowa,kihaihokiihohorotepeia atu;kihaianohokiitukuaeiakiteringaoHohua.

UPOKO3

1¶NakongaiwieneiiwaihoeIhowakoratouhei whakamatautauiaIharaira,arakongameaoIharairakihai imohiokingapakangakatoaoKanaana;

2MongawhakatupurangaanoiaongatamaaIharairakia mohio,kiaakokitewhawhai,aramotehungakihaii mohioimua;

3Na,kongarangatiratokorimaongaPirihitini,konga Kanaanikatoa,kongaHaironiratoukongaHiwiinohoi MaungaRepanona,iMaungaPaaraheremonaataenoaki tehaerengaatukiHamata

4KoratouheiwhakamatautaumoIharaira,kiamohiotiaai erongoraneiratoukingawhakahauaIhowaiwhakahaua eiakioratoumatua,hemeawhakapuakinaMohi

5NakanohongatamarikiaIharairakiwaenganuionga Kanaani,ongaHiti,ongaAmori,ongaPerihi,ongaHiwi, ongaIepuhi;

6Akatangoiaratoutamahineheiwahinemaratou,ka hoatuhokiiaratoutamahinekiaratoutama,kamahiano hokikioratouatua

7NakuamahingatamarikiaIharairaitekinoite tirohangaaIhowa,warewareakekiaIhowa,kitoratou Atua,mahianahokikingaPaara,kiteAherimi

8NakamurateririoIhowakiaIharaira,ahokonaatuana ratoueiakiteringaoKuhanarihataimikingio MehopotamiaNaewarungatauimahiaingatamarikia IharairakiaKuhanarihataimi

9A,notetangihangaangatamarikiaIharairakiaIhowa, kawhakaarahiaakeeIhowahekaiwhakaoramonga tamarikiaIharaira,nanaratouiwhakaora;araaOtoniere tamaaKenahateinaoKarepe.

10NaitauihokirungakiaiatewairuaoIhowa,ai whakawaiamoIharaira;ihaerehokikitewhawhai;a homaianaeIhowakitonaringaaKuhanarihataimikingio Mehopotamia;Nakuakahatonaringakitewhawhaikia Kuhanarihataimi

11Aewhatekaungatauiokiokiaitewhenuaite okiokingaNakamateaOtonieretamaaKenaha

12NakamahikinoanongatamarikiaIharairaite tirohangaaIhowa,akawhakakahangiaeIhowaaEkerona kingioMoapakitewhawhaikiaIharaira,moratouimahi kinoitetirohangaaIhowa.

13NakahuihuiaeiakiaiangatamarikiaAmonaratou koAmareke,ahaereana,patuaanaeiaaIharaira,a tangohiaanaeiatepanikau

14Akotahitekaumawarungatauimahiaingatamarikia IharairakiaEkerona,kingioMoapa

15NotetangihangaiaangatamarikiaIharairakiaIhowa, kawhakaarahiaakeeIhowahekaiwhakaoramoratou,a EhurutamaaKera,hePineamini,hetangataringamaui:na kahoatuengatamaaIharairahehakarikiaiakia EkeronakingioMoapa

16OtiiakuaotiiaEhurutetahihoaritehangamana;erua onamata,kotahiwhatiangateroa;nakawhitikiriaeiai raroionakakahukitonahuhamatau

NgaKai-whakawa

22NakotewhaingaaParakaiaHihera;akaputaatua Taerekitewhakatauiaia,kameakiaia,Haeremai,a makuewhakaatukiakoetautangataerapunaA,itona haerengaatukitonateneti,nakoHiheraetakotoana,kua mate,metetitiitonarahirahinga.

23HeoihingaanaaIapinikingioKanaanaiteAtuaitaua raitearoaroongatamarikiaIharaira

24NakakahahaeretonuteringaongatamarikiaIharaira kiaIapinikingioKanaana,awhakangaromianoatiae ratouaIapinikingioKanaana

UPOKO5

1NakawaiataaTeporarauakoParakatamaaApinoamai tauara,kamea,

2WhakapaingiaaIhowamotetakitakingaanga kaitakitakioIharaira,motehihikotangamaioteiwi

3Whakarongo,engakingi;kiawhaitaringa,enga rangatira;Koahau,ina,makuewaiatakiaIhowa;ka himeneahaukiaIhowa,kiteAtuaoIharaira

4EIhowa,itouputangaatuiHeira,itouhaerengaatuite paraeiEroma,iwiritewhenua,imaturuturuihoanonga rangi;imaturuturuihoanohokingawaiongakapua

5IrereawaingamaungaitearoarooIhowa,kotaua HinaianohokiitearoarooIhowa,oteAtuaoIharaira.

6IngaraoHamakaratamaaAnata,ingaraoTaere,i takotokaungahuarahi,ihaerehokingatirahaereingaara itahaki.

7Imuturawangatangataongapa,ikahorerawairotoia Iharaira,awhakatikanoaakeahau,aTepora,whakatika akeahau,hewhaeanoIharaira.

8Iwhiriwhiriaeratouheatuahou;katahikaputahe whawhaikingakuwaha:ikitearaneihewhakangungu rakau,hetaoranei,irotoingamanoewhatekauoIharaira?

9KeingarangatiraoIharairatokungakau;ihihikoratouki tetukuiaratouirotoiteiwiWhakapaingiaaIhowa 10Korero,etehungaeekeanairungaingakaihema,ete hungaenohoanairungaitewhakawakanga,ehaereneii tehuarahi

11Kotehungakuamawhitimaiitengangauonga kaikopere,ingawahiutuhangawai,kakorerotiaeratoui reirangamahitikaaIhowa,ngamahitikakingatangatao onakaingaoIharaira:katahiteiwioIhowakahekekiraro kingakuwaha

12Maranga,maranga,eTepora:maranga,maranga, whakahuatiahewaiata:whakatika,eParaka,arahinatau whakaraungakitewhakarau,etetamaaApinoama 13Nakawaihoeiatetoengaihoheirangatiramonga rangatirairotoiteiwi:kameingaahaueIhowahei rangatiramotehunganunui

14IputamaiiaEparaimatehungakotoratoupakiakanei keiaAmareke;imuriiakoe,ePineamine,irotoitouiwi;i haeremaiirotoiaMakiringakawana;norotoia Hepuronangakaipupuriitepeneatekaituhituhi

15IaTeporahokingarangatiraoIhakara;koIhakarahoki, koParaka:itonoaatuiaewaewaeanakiteraoraoMonga wehengaoReupena,terangawhakaaronunuiotengakau.

16Heahakoeinohoaikingataiepahipi,whakarongoai kingawhakatangimongakahui?Ingawehengao Reupena,terangarapurapunganunuiotengakau.

17InohoaKirearakiteratahaoHorano:naheahaaRana inohoaiirungaingakaipuke?KoAherakeitetahatika tonuotemoana,anohoanaiaionapakaru

18KoHepuronarauakoNapatariheiwiiwhakahaweao ratoutinanakitemate;ingawahitiketikeoteparae.

19Ihaeremaingakingi,iwhawhai,nakawhawhainga kingioKanaanakiTaanaka,kitetahaongawaioMekiro kahorehemoniitangohiaeratou.

20Iwhawhaiihoratouiterangi;iwhawhaingawhetuio ratouhuarahikiaHihera

21Ikahakinaaturatoueteawa,eKihona,etauaawa tawhito,eteawa,eKihonaEtokuwairua,kuatakatakahia ekoetekaha.

22Takahianaireirangapauaongahoiho,nangapekenga, nangatupeketangaaoratoumarohirohi

23KangaaMeroho,eaitateanaheraaIhowa;kanga kinotiangatangataoreira;moratoukihaiihaeremaihei awhinamoIhowa,heiawhinamoIhowakitewhawhaiki tehunganunui.

24KiamanaakitiairotoingawahineaTaerewahinea HepereKeni:kiamanaakitiairotoingawahineoteteneti 25Itonoaeiahewai,hewaiutanaihoatuai;imauriamai eiahepatairotoiterihirangatira

Totoroatuanatonaringakitetiti,tonamataukitehamaa ngakaimahi;titiaihoeiaaHiherakitehama,titiaihoeia tonapane;

27Kupapaanaiakionawaewae,hingaana,takotoana:i kupapaia,ihingakionawaewae:kotewahiikupapaaiia, hingaanaiaireira,materawa

28ItitiromaitewhaeaoHiheraitematapihi,ikaranga hokiitewiniwhakakahokaho,Nateahairoaaitehaere maiotanahariata?heahaiwhakaroaaingawiraoana hariata?

29Kawhakahokianawahinewhakaaronuikiaia,aera,i whakahokikupuanoiakiaiaano, 30Kahoreraneiratouioma?kahoreraneiiwehewehea ngataonga;kiiatangatakiakotahi,tokoruaranei;Na Hiherahetaongakotingotingo,hetaongakotingotingo,he meawhatukitengira,hemeakotingotingo,hemeawhatu kitengiraitetahitaha,itetahitaha,heipaimongakakio ngakaipahua?

31Kiapenatewhakangaromangaoouhoaririkatoa,e Ihowa;kiariteiatehungaearohaanakiaiakiteraitona putangakahamaiAewhatekaungatauiokiokiaite whenuaiteokiokinga

1¶NakamahikinongatamarikiaIharairaitetirohangaa Ihowa,atukuaanaratoueIhowakiteringaoMirianae whitungatau

2AnuiatutekahaoteringaoMirianaitoIharaira:ana MirianaihangaaiengatamarikiaIharairangaruainga maungamoratou,mengaana,mengapataiepa 3NakaotitemahiwhakatoaIharaira,kahaereakenga MirianiratoukongaAmareki,mengatangataoterawhiti; kahaereakekitewhawhaikiaratou; 4Whakapaeaihoeratou,amotiakeiaratoungahuaote whenua,ataenoakoekiKaha,kihaihokiimahuetetahi orangamoIharaira,kahorehehipi,hekau,hekaiheranei. 5Iwhakaekemaihokiratoumearatoukararehe,ihaere maimeoratouteneti;koiaanokeingamawhitiwhitite

UPOKO6

NgaKai-whakawa

maha;ekorehokietaeatetatauratoumearatoukamera: nahaeremaianaratoukitewhenuawhakangaroai. 6NakuarawakorenoaihoaIharairaiaMiriana;akatangi ngatamarikiaIharairakiaIhowa.

7Na,itetangihangaangatamarikiaIharairakiaIhowai tewehikiaMiriana,

8NakaungaeIhowaheporopitikingatamarikiaIharaira, heimeakiaratou,KotekuputeneiaIhowa,ateAtuao Iharaira,NakukoutouikawemaikirunganeiiIhipa,naku hokikoutouiwhakaputamaiitewharepononga;

9NakukoutouiwhakaoraiteringaongaIhipiana,ite ringahokiookoutoukaitukinokatoa;apeiaatuanaratoue ahauitokoutouaroaro,hoatuanahokieahautoratou whenuakiakoutou;

10Imeaanoahaukiakoutou,KoIhowaahau,koto koutouAtua;kauaewehiingaatuaongaAmorinoratou neitewhenuaenohonakoutou:heoikihaikoutouirongo kitokureo

11NakahaeremaiteanaheraaIhowa,anohoanairaroi tetahiokiiOpora,herakaunaIoahaApieteri:itepatuwiti hokitanatama,aKirionakitepokawaina,hemeakiatoe aiingaMiriani.

12NakaputateanaheraaIhowakiaia,kameakiaia, KeiakoeaIhowa,etetangatamarohirohi

13NakameaaKirionakiaia,Aue,etokuAriki,meia matouaIhowa,nateahaiponomaiaikiamatoueneimea katoa?keiheahokianamerekaraikoreromaiaiomatou matuakiamatou,imeaai,KahoreianeiaIhowaikawe maiiatatouiIhipa?tenakoteneikuawhakarereanei matoueIhowa,kuahoatuanomatoukiteringaoMiriana 14NakatitiroaIhowakiaia,kamea,Haereirungai teneikahaou,whakaorangiahokiaIharairaiteringao Miriana:kahoreianeiahauitonoiakoe?

15Nakameaterakiaia,Aue,etokuAriki,mateaha ahauewhakaoraaiiaIharaira?nana,herawakoretoku hapuirotoiaManahi,koahauhokiteitirawairotoite whareotokupapa.

16NakameaaIhowakiaia,Koahauraheihoamou;aka patuaekoengaMiriani,metemeahetangatakotahi 17Anorakoiakiaia,Nakitemeakuamanakohiaahaue koe,tenara,whakaaturiamaihetohukiahaukokoetenei ekoreromaineikiahau

18Kauaraehaereatuikonei,kiataemairaanoahaukia koekitekawemaiitakuwhakahere,kiawhakatakotoriara anoeahaukitouaroaroNakameatera,Katatariahaukia hokimairaanokoe.

19NakahaereaKirionakiroto,atakaanaeiatetahikuao koati,mengakekerewenakore,kotahiteepaparaoa:kote kikokikoiwhaowhinaeiakitekete,awhaowhinaanate hupakirotokitekohua,akaweaanakiwahokiaiairaro iteoki,akaweaana

20NakameateanaheraateAtuakiaia,Tangohiate kikokikomengakekerewenakore,kawhakatakotoaiki rungakiteneikamaka,kariringiaihokiitehupaApera anaia

21KatahikawhatoronaatueteanaheraaIhowatepitoo tetokotokoitonaringa,apaanakitekikokiko,kinga kekerewenakore;nakoteputangaakeoteahiirotoite kamaka,pauaketekikokikomengakekerewenakoreNa kuariroatuteanaheraaIhowaitonaaroaro.

22A,notekitengaoKirionakoteanaheraiaaIhowa,ka meaaKiriona,Aue,eteAriki,eIhowa!kuakitehokiahau iteanaheraaIhowa,hekanohi,hekanohi

23NakameaaIhowakiaia,Kiatauterangimariekia koe;kauaewehi:ekorekoeemate.

24NakahangaeKirionatetahiaatamaIhowakireira,a huainaihoeiakoIhowaharomo:keiOporaongaApieteri naanotauameaataeanoatiateneira.

25AitauapoanokameaaIhowakiaia,Tikinatepuru kuaoatoupapa,teruaongapuru,ewhituneionatau,ka wawahiaiiteaataaPaaraatoupapa:tuainahokiteAhera itonataha;

26MehangahokikitonatikangaanoheaatamaIhowama touAtuakirungakiteneikamaka,kamauaikitetuaruao ngapuru,kawhakaekeheitahungatinanakirungakinga rakauoteneheneheetuainaekoe.

27NakatangoaKirionaietahitangatakotahitekauoana tangata,ameatiaanaeiataIhowaikoreroaikiaia:na,i wehiiaitewhareotonapapa,ingatangataanohokiote pa,tetaeatemahiiteawatea,koiaimeatiaaieiaitepo 28Na,itemarangatangaakeongatangataotepaiteatatu, nakuahingateaataaPaara,kuatapahiahokiteAherai tonataha,akuawhakaekeateruaongapurukirungakite aataihanga

29Nakameatetahikitetahi,Nawaiteneimahi?Akaui ratou,kaui,kamea,ImeatiateneieKirionatamaaIoaha 30NakameangatangataotepakiaIoaha,Whakaputaina maitautamakiwaho,kiamate;monaiwahiiteaataa Paara,ituahokiiteAheraitonataha

31NakameaaIoahakitehungakatoaetumaianakiaia, KokoutouraneiheitoheitaPaara?kawhakaoraraneikoe iaia?Kotetangataetoheanamona,mewhakamateiaite ataneiano:kitemeaheatuaia,manaanoiaetohemo tanaaatakuawahianei.

32Nahuainaihoiaeiatauara,KoIerupaara;imeahoki, MaPaaraanoetohekiaiamotanaaatakuawahianei

33NakahuihuitahingaMirianikatoaratoukonga Amareki,kongatangataoterawhiti,akawhiti,kanoho hokikiteraoraooIetereere

34NakuatautewairuaoIhowakirungakiaKiriona,a whakatangihiaanaeiatetetere;ahuihuiaanaaApietereki tewhaiiaia

35ItonokarereanoiaputanoaiaManahi;ihuihuiaano hokikimuriiaia:itonokarereanoiakiaAhera,kia Hepurona,kiaNapatari;akahaeremairatoukite whakatauiaratou.

36NakameaaKirionakiteAtua,Kitemeanokuteringa ewhakaorangiaaiekoeaIharaira,perametauikorerora.

37Nakawaihoeahautehuruhuruhipikirungakite patungawiti;akitemeakeitehuruhuruanakete tomairangi,ahemarokearungakatoaotewhenua,katahi ahaukamohionokuteringaewhakaorangiaaiekoea Iharaira,kariteanokitauikorerora

38Aperatonu:imarangawawehokiiaiteata,akaromia eiatehuruhuru,atauiaanatetomairangiirotoite huruhuru,kitonutepeihanaitewai

39ImeaanoaKirionakiteAtua,Keimuratouririkiahau, aheoianohekoreromakukotenei:tena,kiakotahiake whakamataumakuitehuruhuru,akakatikiamarokeko tehuruhuruanake,kiawhaitomairangiarungaitewhenua katoa

6NakameangarangatiraoHukota,Keirotokoiaitou ringangaringaoTeparauakoTaramuna,ehoatuaie matouhetaromatouope?

7NakameaaKiriona,MoreirakiahomaieIhowaaTepa rauakoTaramunakitokuringa,kahaehaeaeahauo koutoukikokikokingatataramoaotekoraha,kinga tumatakuru

8NakahaereatuiaireirakiPenuere,akakoreroperaano kiaratou;

9NakakoreroanohokiiakingatangataoPenuere,ka mea,Kahokimaiahauirungaiterangimarie,kawahiae ahauteneipourewa

10NaiKarakoroaTeparauakoTaramuna,ratoukoo rauaope,metemeakotahitekaumarimamanonga tangata,kotehungakatoaimahueongaopekatoaonga tangataoterawhiti:ihingahokikotahiraueruatekau manongatangatamauhoari

11NakahaerekirungaaKirionanatehuarahiotehunga nohoteneti,naterawhitioNopaha,oIokopeha,apatua ihoeiateope:kuatauhokiteope

12NakarereaTeparauakoTaramuna,akawhaiaeia,ka mauiaiangakingitokoruaoMiriana,aTeparauako Taramuna,awhatianateopekatoa

13AihokimaiaKirionatamaaIoahaitewhawhaiite meakahoreanoiwhititera;

14Ahopukiaanaeiatetahitaitamaongatangatao Hukota,auiaanaeiakiaia:nakakorerotiaeterakiaia ngarangatiraoHukotamengakaumatuaanooreira,e whitutekaumawhitungatangata

15NakahaereiakingatangataoHukota,kamea,Nana, koTeparauakoTaramuna,iwhakorekorerakoutouki ahau,imeara,KeirotokoiaitouringangaringaoTepa rauakoTaramuna,ehoatuaiematouhetaromaautangata emauiuiana?

16Nakamauiakingakaumatuaotepa,kingatataramoa hokiotekoraha,kingatumatakuru,awhakaakonaanaki enangatangataoHukota.

17IwahiaihohokieiatepourewaoPenuere,apatuaiho ngatangataotauapa

18KatahiiakameakiaTeparauakoTaramuna,He tangatapeheaeraipatuaraekoruakiTaporo?Nakamea ratou,Kokoe,koratou;ritetonuratoukingatamarikiate kingi.

19Nakameaia,Kookuteinaratou,kongatamaatoku whaea:eoraanaaIhowa,meiwhakaorangiaeraekorua, kihaiahauipatuiakorua.

20Akameaiakitanamatamua,kiaIetere,Whakatika, patuaraua.Otiiakihaitauatamaitiiunuitanahoari,iwehi hokiia,notemeahetamarikiia

21NakameaaTeparauakoTaramuna,Whakatikakokoe, karerekirungaiamaua;hetangatatonuhoki,peraano tonakaha.NakawhakatikaaKiriona,apatuaihoaTepa rauakoTaramuna,tangohiaanahokieiangawhakapaipai ingakakioorauakamera

22NakameangatangataoIharairakiaKiriona,Heikingi koemomatou,akoe,tautama,tetamahokiatautama: nauhokimatouioraaiiteringaoMiriana.

23NakameaaKirionakiaratou,Kauaahauewaihohei kingimokoutou,kauaanotakutamaewaihoheikingimo koutou.KoIhowaheikingimokoutou.

24ImeaanoaKirionakiaratou,Hehiahiatokukitetono itetahimeaiakoutou,kiahomaikiahauetena,etenao

koutou,ngawhakakaiotanataongaparaketeHewhakakai kourahokiaratou,nongaIhimaerihokiratou.

25Nakawhakahokiratou,Ae,mehoatunoaematouNa kawharikitiaeratouhekakahu,amakaanakirotoetera,e tera,ngawhakakaiotanataongaparakete.

26Akotahimanoewhituraungahekerekouratetaimaha ongawhakakaikouraitonoaeia;mengaheitiki,menga poroporo,mengakakahupapuraongakingioMiriana,me ngamekamekahokiongakakiooratoukamera

27NakahangaeKirionaheiepora,akawaihokitonapa kiOpora:nakawhaiaIharairakatoakireirapuremuaiki tauamea:akawaihoheiroremoKirionaratoukotona whare.

28HeoihingaanaaMirianaimuaingatamarikiaIharaira, kihaianoiaraoratoumatengaimuriihoNakaatatakoto tewhenua,ewhatekaungatau,ingaraoKiriona.

29NakahaereaIerupaaratamaaIoaha,akanohokitona whare

30AewhitutekaungatamaaKiriona,hemeanatona tinana:hetokomahahokianawahine

31AkotanawahineitiiHekeme,iwhanauanohokita rauatama,ahuainaihoeiatonaingoakoApimereke.

32NakamateaKiriona,tamaaIoaha,iaiakatino koroheke;atanumiaanakiteruaoIoaha,otonapapa,ki OporaongaApieteri.

33A,notematengaoKiriona,nakahokingatamaa Iharaira,kapuremukingaPaara;akawaihoaPaaraperiti heiatuamoratou.

34KihaianohokingatamarikiaIharairaimaharakia Ihowa,kitoratouAtua,iwhakaoraneiiaratouiteringao oratouhoaririkatoaitetahitaha,itetahitaha.

35Kihaianohokiiputatoratouarohakitewhareo Ierupaara,araoKiriona;kihaiiritekianamahipaikatoa kiaIharaira.

UPOKO9

1NakahaereaApimereketamaaIerupaarakiHekemeki ngatunganeotonawhaea,akakorerokiaratou,kitehapu katoaanohokiotewhareotepapaotonawhaea,kamea, 2Tena,korerokingataringaongatangatakatoao Hekeme,Koteheatemeapaimokoutou,kongatama katoaaIerupaara,ewhitutekaungatangata,heikingimo koutou,kotetahiraneiheikingimokoutou?kiamahara hokihewheuaahaunokoutou,hekikokikonokoutou

3Nakakorerotiaengatunganeotonawhaeaeneikupu katoamonakingataringaongatangatakatoaoHekeme,a kaangaoratoungakaukitearuiaApimereke;imeahoki ratou,Kototatouteinaia

4Nakahomaieratoukiaiaetahihiriwa,ewhitutekau,i rotoitewhareoPaaraperiti,akautuaeApimerekekiaua meaetahitangatawairangi,hehungahikaka,aaruana ratouiaia

5NakahaereiakitewhareotonapapakiOpora,apatua ihoeiaonatuakana,onateina,ngatamaaIerupaara,e whitutekaungatangata,irungaitekohatukotahi;ipiri hokiia.

6NakahuihuingatangatakatoaoHekeme,ratoukote wharekatoaoMiro,akahaere,kameaiaApimerekehei kingi,kiteokiitepouiHekeme.

7AkakorerotiakiaIotama,nakahaereia,atuanai rungaitetihioMaungaKeritimi,nakaaratonareo,ka

47AkakorerotiakiaApimerekekuahuihuikatoanga tangataotepourewaoHekeme.

48KatahikapikiatuaApimerekekiMaungaTaramono, ratoukoanatangatakatoa;NakamauaApimerekeite tokiitonaringa,akatapahiaeiatetahipekaongarakau, kamau,awhakatakotoriaanakirungakitonapokohiwi, kameakingatangataiaia,Kotakoutouikiteaiemeatia anaeahau,kiahohorotemahiitakuimeaai.

49Nakatapahiaeteiwikatoatanapeka,tanapeka,aaru anaiaApimereke:nakawhakatakotoriaeratoukite taumaihi,katahunatetaumaihikiteahikirungakiaratou; akamatekatoangatangataotepourewaoHekeme,mete meakotahimanongatanemengawahine.

50KatahikahaereaApimerekekiTepehe,awhakapaea anaaTepeheeia,ahoroanaiaia

51Otiiairotoitepahepourewakaha,akarerekireira ngatanekatoa,mengawahine,mengatangatakatoaote pa,atutakinaanamaikiaratou,apikianaratoukirunga kitetihiotepourewa.

52NakotehaerengaatuoApimerekekitepourewa,tauria anaeia,kawhakatatahokikitekuwahaotepourewa,he tahukiteahi.

53Kotetinomakangaihoatetahiwahineitetahikohatu mirakirungakitematengaoApimereke,nangawhaiho tonaangaanga.

54Nahohorotonutanakarangakitetangataimauiana patu,kameakiaia,Unuhiatauhoari,whakamateahoki ahau,keikorerotiaahau,Hewahinenanaiaipatu.Na werohiaanaiaetanatangata,amateiho 55A,notekitengaongatangataoIharairakuamatea Apimereke,kahaereratoukitonawahi,kitonawahi.

56NaipeneitewhakautuateAtuakitekinoaApimereke imahiaeiakitonapapa,iaiaipatuaiionatuakana,iona teina,ewhitutekau.

57MetekinokatoaangatangataoHekeme,iwhakahokia ihoeteAtuakirungakioratoumahunga;akatauihokia ratoutekangaaIotamatamaaIerupaara.

UPOKO10

1¶AimuriaApimereke,kawhakatikaakehei kaiwhakaoramoIharairakoToratamaaPuatamaaRoro, hetangatanoIhakara;ainohoiakiHamirikitewhenua pukepukeoEparaima

2Aeruatekaumatorungatauiwhakariteaiiamo Iharaira,nakamate,atanumiaanakiHamiri.

3AimuriiaiakawhakatikakoHairaKireari,eruatekau maruangatauiwhakariteaiiamoIharaira.

4Naetorutekauanatama,etorutekauanongakuao kaiheiekeairatou,etorutekauhokioratoupa,ehuaina neikoHawotohaira,ataenoakiteneira;keitewhenuao Kireara.

5NakamateaHaira,akatanumiakiKamono

6NakamahikinoanongatamarikiaIharairakitaIhowa titiro,imahikingaPaara,kiaAhataroto,kingaatuao Hiria,kingaatuaoHairona,kingaatuaoMoapa,kinga atuaongatamarikiaAmona,kingaatuaongaPirihitini,a whakarereanaiaIhowa,kihaiimahikiaia

7NakamurateririoIhowakiaIharaira,ahokonaatuana ratoueiakiteringaongaPirihitini,kiteringahokionga tamarikiaAmona

8Aitauatauikurua,itukinotiaeratoungatamarikia Iharaira;atekaumawarungatauingatamarikikatoaa IharairaitawahioHorano,itewhenuaongaAmori,i Kireara.

9NakawhitiatungatamarikiaAmonaiHoranokite whawhaianohokikiaHura,kiaPineamine,kitewhare anohokioEparaima;akapehiarawatiaaIharaira

10KatahikakarangangatamarikiaIharairakiaIhowa,ka mea,Kuaharamatoukiakoe,kuawhakarereahokie matoutomatouAtua,kuamahihokikingaPaara 11AkameaaIhowakingatamarikiaIharaira,Kahore ianeikoutouiwhakaorangiaeahauingaIhipiana,inga Amori,ingatamarikiaAmona,ingaPirihitini?

12ItukinoanohokingaHaironi,ngaAmareki,ratouko ngaMaoniiakoutou;akatangikoutoukiahau,akaora koutouiahauirotoioratouringa.

13Heoiwhakarereaanaahauekoutou,amahianakoutou kingaatuake:koiaahautewhakaoraaianoiakoutou 14Haere,karangaatukiakoutouatuaiwhiriwhiriai;ma ratoukoutouewhakaoraitewaotokoutoumamae

15NakameangatamarikiaIharairakiaIhowa,Kuahara matou,mauemeakiamatoungameakatoaepaianaki tautitiro;whakaorangiamatouanakeiteneira

16Nakawhakarereaeratoungaatuakeirotoiaratou,a kamahikiaIhowa:nakapouritonangakaukiaIharairai matenei

17NakahuihuiangatamaaAmona,akanohokiKireara NakahuihuingatamarikiaIharaira,akanohokiMihipa. 18NakameateiwiratoukongarangatiraoKirearatetahi kitetahi,Kowaiheitimataitewhawhaikingatamarikia Amona?koiaheiupokomongatangatakatoaoKireara.

UPOKO11

1¶NahetangatamarohirohiaIepetaKireari,hetamana tetahiwahinekairau:anaKirearahokiaIepeta

2AiwhanauetahitamamaKireararauakotanawahine;a, notekaumatuatangaakeongatamaatanawahine,kapeia eratouaIepeta:imeakiaia,Kahorehetukungaihomoui tewhareototatoupapa;hetamahokikoenatewahineke. 3NakarereaIepetaionateina,anohoanaitewhenuao Topo:nakahuihuietahitangatawairangikiaIepeta,a haeretahianaratou.

4Aroaiho,nakawhawhaingatamarikiaAmonakia Iharaira

5A,itewhawhaitangaangatamarikiaAmonakia Iharaira,nakahaerengakaumatuaoKirearakitetikiia IepetaitewhenuaoTopo.

6AkameakiaIepeta,Haeremai,akokoeheirangatira hoiamomatou,kiawhawhaiaitatoukingatamarikia Amona

7NakameaaIepetakingakaumatuaoKireara,kahore ianeikoutouikinokiahau,ipeiiahauirotoitewhareo tokupapa?heahakoutouihaeremaiaikiahauitewae pouriaikoutou?

8NakameangakaumatuaoKirearakiaIepeta,Koia matoukatahuriatuneikiakoeinaianei,kiahaereaikoei amatoukitewhawhaikingatamarikiaAmona,ahei upokokoemomatoumongatangatakatoaoKireara

9NakameaaIepetakingakaumatuaoKireara,Kite whakahokiaatuahauekoutoukitewhawhaikinga

4NakahuihuiaeIepetangatangatakatoaoKireara,aka whawhaikiaEparaima:apatuaihoaEparaimaenga tangataoKireara,motaratouki,Hererengakoutou,enga Kireari,noEparaimairotoingaEparaimi,irotoinga Manahi.

5NakanohoiaengaKirearingawhitingamonga EparaimiiHorano,a,itemeatangaangarerengaonga Eparaimi,Kiawhitiatuahau;Nakameangatangatao Kirearakiaia,NoEparaimakoe?Kitemeaia,Kahore; 6Katahiratoukameakiaia,Tena,whakahuatia,Hiporete: nakotanameatanga,Iporete:kahorehokiitaeaeiate tikangaotewhakahuaNahopukiaanaiaeratou,apatua ihokingawhitingaoHorano:aewhatekaumaruamano ongaEparaimiihingaitauawa

7AeonongatauiwhakariteaiaIepetamoIharairaNaka mateaIepetaKireari,atanumiaanakitetahiongapao Kireara

8AimuriiaianaIpitanaiwhakariteaIharairano Peterehema.

9Aetorutekauanatama,etorutekauhokianatamahine; koeneiitonoaeiakiwaho,etorutekauanohokinga tamahineitangohiamaieiaiwahomaanatama.Ae whitungatauiwhakariteaiiamoIharaira

10NakamateaIpitana,akatanumaikiPeterehema

11AimuriiaianaEronoHepuroniiwhakariteaIharaira; akotahitekaungatauiwhakariteaiiamoIharaira

12NakamateaEronoHepuroni,atanumiaanaki AitaronakitewhenuaoHepurona.

13A,muriihoiaia,naAparonotamaaHirereoPiratonoi whakariteaIharaira

14Aewhatekauanatama,etorutekaungatamaaana tama;ewhitutekaungakuaokaiheiekeairatou:aewaru ngatauiwhakariteaiiamoIharaira

15NakamateaAparonotamaahirereoPiratono,aka tanumiakiPiratonokitewhenuaoEparaima,kitewhenua pukepukeongaAmareki

UPOKO13

1¶NakamahikinoanongatamarikiaIharairaite tirohangaaIhowa;akahoaturatoueIhowakiteringao ngaPirihitini,ewhatekautau

2NakotetahitangataoTorahanotehapuongaRani,ko Manoatonaingoa;hepakokohokitanawahine,kahorei whanautamariki

3NakaputateanaheraaIhowakitewahine,kameakia ia,Na,hepakokokoe,kahorehokiiwhanautamariki:otiia kahapukoe,akawhanauhetama.

4Nakiatupato,kauaeinumiahewaina,hewai whakahaurangiranei,kauaanoekaingatetahimeapoke

5Notemeakahapukoe,akawhanauhetama;kauaano heheuepakitonamahunga:heiNatarihokitenatamaiti kiteAtuanotekopumaiano:amanaetimatatewhakaora iaIharairairotoiteringaongaPirihitini

6Nakahaeretewahine,kakorerokitanatahu,kamea, KotetangataateAtuaiputamaineikiahau,tonaahuakei teahuaoteanaheraateAtua; 7Otiiaikimaiiakiahau,Kahapukoe,akawhanauhe tama;nakauaeinumiahewaina,hewaiwhakahaurangi ranei,kauaanohokiekaingatetahimeapoke:heiNatari hokitenatamaitikiteAtuanotekopumaianoataea noatiateraemateaiia

8NakainoiaManoakiaIhowa,kamea,EtokuAriki,kia hokimaikiamauatetangataateAtuaitonoamairaekoe, heiwhakaatuingatikangamamauamotetamaitika whanaunei.

9AirongoteAtuakitereooManoa;akahaeremaiano teanaheraateAtuakitewahineiaiaenohoanaiteparae; koManoaia,kotanatahu,kahoreiaia

10Nahohorotonutewahine,omaana,koreroanakitana tahu,kameakiaia,Nana,kuaputakiahautetangatai haeremairakiahauiterara

11NakawhakatikaaManoa,aaruanaitanawahine,aka taekitauatangata,kameakiaia,Kokoeraneitetangatai korerorakitewahinenei?Akameaia,Koahaura.

12NakameaaManoa,KiamanaraanoaukupuMe peheatatatouwhakahaukitetamaiti,amepeheatatoukia ia?

13NakameateanaheraaIhowakiaManoa,Kiatupatote wahineingameakatoaikoreroaiahaukiaia

14Kauaiaekaiingameaiputamaiitewaina;

15NakameaaManoakiteanaheraaIhowa,Mepupuri mauaiakoe,kiatakaaiemauahekuaokoatimau

16KameateanaheraaIhowakiaManoa,Ahakoapupuri noakoeiahau,ekoreahauekaiitautaro:akite whakaekeaekoehetahungatinana,mewhakaekema Ihowa.KihaihokiaManoaimohioheanaheraianaIhowa.

17NakameaaManoakiteanaheraaIhowa,Kowaitou ingoa,kiawhakahonoreaimauaiakoe,inamanaaukorero?

18NakameateanaheraaIhowakiaia,Heahatokuingoa iuiaaiekoe;

19HeoikatikinaeManoatetahikuaokoatimetetahi whakaheretotokore,awhakaekeaanaeiakirungakite kamakakiaIhowa:nahemeawhakamiharotemahiate anahera;akatitiroaManoarauakotanawahine

20Iteputangaakehokiotemurairungaiteaatawhaka terangi,nakuakakeatuteanaheraaIhowairotoitemura oteaataA,itekitengaoManoarauakotanawahine, tapapaanarauakitewhenua.

21KihaiiaiputamaianoteanaheraaIhowakiaManoa rauakotanawahineKatahiaManoakamohioheanahera ianaIhowa.

22NakameaaManoakitanawahine,Kamaterawataua; kuakitehokitauaiteAtua

23Anorakotanawahinekiaia,MeipaiaIhowakite whakamateiataua,kihaiitangohiaeiatetahungatinana metewhakaheretotokoreiotauaringa,kihaianohokii whakakiteamaieiaeneimeakatoakiataua,kahoreano hokiikorerotiamaieiaeneimeakiatauaiteneiwa

24Nakawhanautauawahine,hetama,ahuainaanaeia tonaingoakoHamahona:nakatuputauatamaiti,aka manaakitiaeIhowa

25NakatimatatewairuaoIhowatewhakaohoohoiaiai etahiwa,itepunioRana,itetakiwaoToraha,oEhetaoro.

UPOKO14

1¶NakahekeaHamahonakiTiminata,akakiteitetahi wahineiTiminatanongatamahineangaPirihitini.

2Nakahaereia,kakorerokitonapaparauakotona whaea,kamea,IkiteahauitetahiwahineiTiminata,no ngatamahineangaPirihitini:na,makoruaiaetikiaianei heiwahinemaku

3Katahikameatonapaparauakotonawhaeakiaia,He korekoianotewahineirotoingatamahineaoutuakana,a tokuiwikatoahoki,ihaereaikoekitetangowahineiroto ingaPirihitinikokotikore?AkameaaHamahonakitona papa,Tikinamaku;hepaihokiiakitakutitiro.

4Kihaihokitonapaparauakotonawhaeaimohiohemea tenanaIhowa,hetakeririkingaPirihitiniterapuaanaeia: notauawahokiherangatirangaPirihitininoIharaira.

5NakahaereaHamahonaratoukotonapapa,kotona whaea,kiTiminata,akataekingamarawainaoTiminata, nakotehamamatangaotetahikuaoraiona;

6Na,koteputangaihootewairuaoIhowakirungakiaia, haeaanaeia,metemeaehaehaeanaiaitekuaokoati, kahorehokihemeaitonaringa:kihaihokiikorerotiaeia kitonapaparauakotonawhaeatanaimeaai

7Nakahaereiakiraro,akakorerokitauawahine;apai tonuterakitaHamahonatitiro

8Aroaiho,kahokiiakitetikiiaia,a,notonapekanga atukiakiteitetinanaoteraiona,nahepokaipikeirotoi teriuoteraiona,hehonianohoki

9Nakamauriaeiaionaringa,akakaihaere,akataeki tonapaparauakotonawhaea,kahoatukiaraua,akakai raua:otiiakihaiikorerotiaeiakiarauahemeatangomai nanatauahoniirotoiteriuoteraiona

10Nakahaeretonapapakitauawahine,akatukuae Hamahonahehakarikireira;kotangataitamarikihoki tenaimahiai

11A,notoratoukitengaiaia,nakatikinaatueratouetahi hoaetorutekau,heinohokiaia

12NakameaaHamahonakiaratou,Makuetukuhekai kiakoutou:kiteatawhakaaturiamaiekoutoukiahaui rotoingaraewhituotehakari,kitekiteaekoutou,naka hoatueahaukiakoutoukiatorutekaungakakahu,kia torutekauanongawhakaruamongakakahu.

13A,kitekahoreetaeaekoutoutewhakaatutonatikanga kiahau,nakiatorutekaungakakahurinenaehomaie koutoukiahau,kiatorutekauanohokingawhakaruamo ngakakahuNakamearatoukiaia,Makamaitaukai,a mamatouewhakarongo

14Nakameaiakiaratou,Kotanahangahekai,putamai anahekaiirotoiaia;iputamaianohokiherekairotoite meakahaAetorungarakihaiitaeaeratoutewhakaatu tekaiotekai.

15Aitewhituongarakamearatoukitewahinea Hamahona,Whakawaiatautahukiawhakaaturiamaieia tekaikiamatou,keitahunakoemetewhareotoupapae matoukiteahi:ikarangatiaanomatouekoekitetangoia matoumea?hetekaianei?

16NakatangitewahineaHamahonakitonaaroaro,ka mea,Kuakinonoakoekiahau,kahorehokikoeearohaki ahau:kuamakaatuneiekoehekaikingatamarikiatoku iwi,akahoreiwhakaaturiamaiekoekiahau.Nakameaia kiaia,Nana,kahoreikorerotiaeahaukitokupapa,ki tokuwhaea,amewhakaatuanoeahaukiakoe?

17Nakatangiiakiaiaiauaraewhituotaratouhakari:a itewhituongarakakorerotiaeiakiaia,notemeai tukinotiaiaeia:akorerotiaanaeiatekaikingatamarikia tonaiwi

18Nakameangatangataotepakiaiaitewhituongara, itemeakahoreanoitonoatera,Koteheatemearekaatu itohoni?heahatemeakahaatuiteraiona?Akameaiaki

aratou,Meikahoretakukauuhaheiparaumakoutou, kihaiikiteaekoutoutakukai.

19NakatautewairuaoIhowakirungakiaia,ahaereana iakiraro,kiAhakerono,apatuaihoeiaetorutekauo ratoutangata,nakapahuatiaoratoutaonga,ahoatuanae iahewhakaruamongakakahuongakaiwhakaatuotekai Namuratonutonariri,ahaereanaiakirungakitewhare otonapapa.

HeoihoatuanataHamahonawahinekitonahoaiwaiho heihoamona

UPOKO15

1¶Otiiaimuriiho,nakahaereaHamahona,metetahi kuaokoati,itewaotekotingawiti,kiakiteitanawahine; akameaia,Kahaereahaukitakuwahinekirotokite rumaOtiiakihaiiaitukuaetonapapakiahaerekiroto 2Imeaanotonapapa,itinomeaahauekinorawakoekia ia;nareiraihoatuaiiaeahaumatouhoa:kahoreianei tonateinaepaiatuiaia?tenara,tangohiaiaheiutumona 3NakameaaHamahonakiaratou,Katahiahaukakore harakingaPirihitini,inatukinoahaukiaratou.

4NahaereanaaHamahona,ahopukiaanaeiaetorurau ngapokiha;

5Nakatahunaeiangarama,atukuaatuanakitewitia ngaPirihitini,weraakengapurangawiti,mengameaano etuana;

6AkakingaPirihitini,Nawaiteneimahi?Nakamea ratou,NaHamahonahunaongaateTimini;monaitangoi tanawahine,ahoatuanakitonahoaNakahaerenga Pirihitini,atahunaakeeratoutewahinerauakotonapapa kiteahi

7NakameaaHamahonakiaratou,Ahakoakuameatia teneiekoutou,heponokarapuutuanoahauiakoutou,a muriihokamututaku

8Natukitukiaanaratoueia,tepapa,tehuha,henuite patunga,ahaereana,nohoanaitekapitiotekamakai Etama

9KatahikahaerengaPirihitini,nohoanaiHura,tohatoha noaatuiRehi.

10NakameangatangataoHura,Heahakoutouihaere maiaikiamatou?Nakamearatou,HehereiaHamahona ihaeremaiaimatou,kiameatiakiaiatanaimeaaikia matou

11KatahikahaereetahitangataoHura,etorungamano, kitekapitiotekohatuiEtama,kameakiaHamahona, Kahoreianeikoeemohioherangatiranotatounga Pirihitini?heahateneimahiaukiamatou?Nakameaia kiaratou,Ritetonukitaratouimeaaikiahau,takuimea aikiaratou

12Nakamearatoukiaia,Hehereiakoeihaeremaiai matou,kiahoatukoekiteringaongaPirihitini.Nakamea aHamahonakiaratou,Oatimaikiahauekorekoutoue rerekirungakiahau

13Nakakoreroratoukiaia,kamea,Kahore;engarime ataherekoeematou,akahoatukoekitoratouringa:kote whakamateia,ekorematouewhakamateiakoe.Naka hereaiaeratoukingataurahouerua,kakaweakirungai tekamaka

14A,itonataengakiRehi,kahamamangaPirihitinikia ia:na,kotetinotaungaihootewairuaoIhowakirungaki

NgaKai-whakawa

tuanuimetemeaetorumanongatane,ngawahine,e matakitakianakiaHamahonaetakaroana.

28NakakarangaaHamahonakiaIhowa,kamea,Ete Ariki,eIhowa,kiamahararakiahau,whakakahangiahoki ahau,eteAtua,iteneiwakotahinei,kiautuatonutiaaie ahaungaPirihitinimookukanohierua

29NahopukiaatuanaeHamahonangapoutokomanawae ruaowaenga,ituaitewhare,imauai,kotetahikitona ringamatau,kotetahikitonamaui

30NakameaaHamahona,Kiamatetahiahaumenga PirihitiniNakapikoihotonakahakatoa;ahingaanate wharekirungakingarangatira,kirungaanohokikite hungakatoairoto.Heoitiniatutehungaimateipatuaeia itonamatengaianaipatuaiitonaoranga

31Katahikahaereihoonateinakiraro,ratoukotewhare katoaotonapapa,atangohiaanaiaeratou,kaweaatuana, tanumiaanakiwaenganuioTorahaoEhetaoro,kiteruao Manoa,otonapapaNaeruatekaungatauiwhakariteai iamoIharaira.

UPOKO17

1¶NaitewhenuapukepukeoEparaimatetahitangata,ko Mikatonaingoa

2Nakameaiakitonawhaea,Kongahiriwakotahitekau matahirauitangohiaraiakoe,temeaikangarakoe,i koreroaihokikoekiokutaringa,nana,keiahauauahiriwa; Itangohiaeahau.Nakameatonawhaea,Kiamanaakitia koeeIhowa,etakutama

3A,itanawhakahokingaatuingahekerehiriwakotahi tekaumatahiraukitonawhaea,kameatonawhaea,Kua whakapauarawatiaeahautehiriwamaIhowa,hemeana tokuringamatakutama,heihangawhakapakoko whaowhaometetahimeawhakarewa:noreiraka whakahokiaatueahaukiakoe

4Otiraiwhakahokiaeiatemonikitonawhaea;Naka tangotonawhaeaingahekerehiriwaeruarau,ahoatuana kitekaiwhakarewa,ananaihangatetahiwhakapakoko whaowhaometetahimeawhakarewa:nakanohoauamea kitewhareoMika.

5Nahewhareatuatotauatangata,toMika,ihangaanoe iaheepora,meetahiterapimi,aiwhakatohungatiaeia tetahioanatama,ameingaanaheitohungamana.

6IauarakahoreoIharairakingi:kotaratouimeaaiko ngameaitikakitetitiroatenei,atenei

7NateratetahitaitamaoPeterehemaHura,otehapuo Hura,heRiwaiti,aireiraanoiaenohoana

8Nakahaereatutauatangataitepa,iPeterehemaHura, kianohokitanawahiekiteai:a,iaiaehaereana,kataeia kitewhenuapukepukeoEparaima,kitewhareoMika

9NakameaaMikakiaia,Ihaeremaikoeihea?Aka meaiakiaia,HeRiwaitiahaunoPeterehemaHura,ae haereanaahaukianohokitakuwahiekiteai

10NakameaaMikakiaia,Enohokiahau,aheimatua koemoku,heitohungahoki,akiatekaungahekerehiriwa ehoatueahaukiakoeitetau,kiakotahianote whakaritengakakahu,metekaimau.Nakatomote Riwaitikiroto

11ApaitonuteRiwaitikianohokitauatangata;akarite tauataitamakiaiakitetahioanatama.

12NaiwhakatapuaeMikateRiwaiti;nakawaihotaua taitamaheitohungamana,anohoanairotoitewhareo Mika

13NakameaaMika,Katahiahaukamohiokaatawhaitia ahaueIhowa,inahokikariromaineiteRiwaitihei tohungamoku

UPOKO18

1¶IauarakahoreoIharairakingi:iauarahokierapuana teiwiongaRaniitetahikaingamoratouheinohoanga; kihaihokitoratoukaingatupuitaukiaratouirotoinga iwioIharairaataenoakitauara.

2NakatonoaengatamaaRanaetahitangatatokorimaoo ratouhapuoratourohe,hehungamaia,iToraha,i Ehetaoro,kitetuteiitewhenua,kitetitirohoki;akamea kiaraua,Haere,tirohiatewhenua:na,kataeratoukite whenuapukepukeoEparaima,kitewhareoMika,noho anaireira.

3IaratouitewhareoMika,kamohiotiaeratoutereoo tauataitamariki,oteRiwaiti:napekaanakireira,akamea kiaia,Nawaikoeikawemaikikonei?heahahokitaui teneiwahi?aheahatauikonei?

4Nakameaiakiaratou,Kongameateneiimeatiae Mikakiahau;nanahokiahauiutu,naheitohungaano ahaukiaia

5Akamearatoukiaia,Tena,uiatukiteAtuakiamohio aimatoukatikaraneitomatouaraehaereneimatou.

6Nakameatetohungakiaratou,Haeremarie,keite aroarooIhowatokoutouaraehaerenakoutou

7Nakahaereauatangatatokorima,kataekiRaihi,aka kiteingatangataoreira,itepaiotaratounoho,ritetonu kiangaHaironi,teatanoho,temau;kahorehokihe kaiwhakawaotewhenuaheimeakiawhakamaratouki tetahimea;itawhitianoratouingaHaironi,kahorehokia ratouahakitetahitangata

8Nakataeratoukioratoutuakana,kiToraha,kiEhetaoro; akameaoratoutuakanakiaratou,Heahatakoutou korero?

9Katahiratoukameaatu,Whakatika,kiawhakaekearatou etatou;kuakitehokimatouitewhenua,nahepairawa;a meatanohoanoraneikoutou?kauaemangerekitehaere, kitehaerekitetangoiterawhenua.

10Kahaerekoutou,kataeatukoutoukitetahiiwienoho tatuana,ahenuihokitewhenua,kuahomaineihokiete Atuakiokoutouringa;hewahiekoreneiehapaitetahi meaotewhenua

11NahaereatuanaireiraotehapuongaRani,irotoi Toraha,iEhetaoro,eonorautangata,riterawaingarakau otewhawhai

Nakahaereratou,akapupahikiKiriataTearimi,kiHura; koiaihuainaaiteingoaoterawahi,koMahaneranaa mohoanoanei:koiatenaituaatuoKiriataTearimi 13Na,ihaereaturatouireirakitewhenuapukepukeo Eparaima,akataekitewhareoMika

14Nakaohongatangatatokorimaihaereneikitetuteii tewhenuaoRaihi,kameakioratoutuakana,Emohioana raneikoutoukeieneiwhareheepora,heterapimi,he whakapakokowhaowhao,metetahimeawhakarewa?Tena ra,whakaaroatakoutouemeaai.

15Nakatahuriratoukireira,akataekitewhareotaua taitamariki,oteRiwaiti,arakitewhareoMika,aohaatu anakiaia

16Na,kongatangataeonorauongatamaaRanamea ratourakauwhawhai,tutonuitetomokangaotekuwaha.

17Nakahaerengatangatatokorimaihaerekitetuteiite whenua,akataekireira,kamaukitewhakapakoko whaowhao,kiteepora,kingaterapimi,kitewhakapakoko whakarewa:na,kotetohungaetuanaitetomokangakite kuwaha,ratoukongatangataeonorau,riterawakinga rakauotewhawhai

18NakotehaerengaoerakitewhareoMika,notetango maiitewhakapakokowhakairo,iteepora,ingaterapimi,i temeawhakarewaNakameatetohungakiaratou,Eaha anakoutou?

19Anorakoratoukiaia,Whakarongoa,kopaniatouringa kitoumangai,ahaeretahitatou,aheimatuakoemo matou,heitohunga:hepaiakeraneikiawaihokoehei tohungamotewhareotetangatakotahi,heitohungaranei motetahiiwi,motetahihapuoIharaira?

20Nakakoatengakauotetohunga,akamauiakite epora,kingaterapimi,kitewhakapakokowhaowhao,a haereanairotoitauahunga

21Nakatahuriratou,kahaere;amakaanaeratounga tamariki,ngakararehe,metehariatakimuaiaratou.

22KamataraaturatouitewhareoMika,nakahuihuia ngatangataongawhareitatakitewhareoMika,akamau atuiaratoungatamaaRana.

23NakakarangaratoukingatamaaRanaNakatahuri maingakanohioratou,kameakiaMika,Heahataui huihuimaiaikoe?

24Nakameaia,Kuatangohiaaturaekoutouakuatuai hangaai,metetohunga,akuahaereatu;aheahaatuano taku?heahahokiteneiekimainakoutoukiahau,Heaha tau?

25AkameangatamaaRanakiaia,Keirangonatoureoe matou,keitorereatukiakoetehungangakauaritarita,a kamatekoemetouwharekatoa

26NahaereanangatamaaRanaitoratouara,itekitenga hokioMikahekaharawaratouiaia,katahuriia,ahoki anakitonawhare

27AmauaatuanaeratoungameaihangaeMika,mete tohungainohokiaia,ahaereanakiRaihi,kitetahiiwie atanohoana,kahoreonawhakaohooho:napatuaihoe ratoukitemataotehoari,tahunaakeeratoutepakiteahi NotemeahemataraareiraiHairona,kahoreanoaratou ahakitetahitangata;iteraoraohokiareira,iPeterehopo Nakahangaeratoutetahipa,anohoanaireira.

29AhuainaanaeratouteingoaotepakoRana,kote ingoaotoratoumatua,oRana,iwhanauneimaIharaira: koRaihiiateingoaotepaimua

30NawhakaturiaanaengatamaaRanatewhakapakoko whaowhao:akoHonatanahokitamaaKerehoma,tamaa Manahi,ratoukoanatamangatohungaoteiwioRanatae noakiteraiwhakarauaaitewhenua

31Atutonutaratouwhakapakokowhakairo,taMikai hangara,ingarakatoaotewhareoteAtuaiHiro.

UPOKO19

1¶Aiauara,itemeakahorehekingioIharaira,nako tetahitangata,heRiwaiti,enohonoaihoanaitetahaki tuaotewhenuapukepukeoEparaima;

2Nakuapuremutanawahineiti,amaweheatuanaiaiaki tewhareotonapapa,kiPeterehemaHura,aewhangatino maramaonakireira.

3Nakawhakatikatanatahu,ahaereanakitewhaiiaia, kitekoreropaikiaia,kitewhakahokimaianoiaia,ko tanatangatahokiheihoamona,mengakaiheerua:aka kaweaiaeiakitewhareotonapapa:a,notekitengaote papaotekotiroiaia,kakoa,katutakikiaia.

4Nakapupuritonahungawai,tepapaotekotiro,iaia;ae torungarainohoaiiakiaia:heoikaianaratou,inuana, nohoanaireira.

5Aitewhaongarakamarangawaweratouiteata,ka whakatikaiakitehaere:nakameatepapaotekotiroki tanahunaonga,Kiaoratoungakauitetahiwahitaro,a muriihokahaere

6Nakanohoraua,kakai,kainutahitorauatokorua:na kameatepapaotekotirokitauatangata,Tenakoa,noho ihoiteponei,kiakoahokitoungakau

7A,itewhakatikangaotauatangatakitehaere,katohea iaetonahungawai,nakamoeanoiakireira.

8Aiterimaongarakamarangawaweiakitehaere,aka meatepapaotekotiro,Tenakoa,kiaoratoungakauKa nohorauaaahiahinoa,akaianarauatokorua.

9Nakawhakatikatauatangatakitehaere,kameakiaia, ratoukotanawahineiti,metanatangata,tehungawaia tonahungawai,tepapaotekotiro,Nana,kuaheketera, kuaahiahi,tenakoa,nohoihoiteponei:na,katatatera, kamoekikonei,kiakoaaitoungakau;aapopokawawe kitehaere,kahokikitoukainga.

10Otiiakihaitauatangataipaikianohoitauapo,engari whakatikaanaia,haereana,akataekiteritengaatuo Iepuhu,araoHiruharama;iaiaanongakaiheerua, whakanohorawa,iaiaanotanawahineiti

11KatataratoukiIepuhu,nakuaauanoaatutera;aka meateponongakitonaariki,Tena,kiapekatatoukitenei paongaIepuhi,kireiramoeai

12Nakameatonaarikikiaia,Ekoretatouepekakitepa oteiwike,eharaneiingatamarikiaIharaira;mehaereatu tatoukiKipea

13Nakameaiakitanatangata,Haeremai,tatouka whakatatakitetahioeneiwahimoeai,kiKipea,kiRama ranei

14Nakawhitiaturatou,kahaere;akuatoteraiaratou katatakiKipea,kiteraiaPineamine

15Nakapekaratoukireira,kahaerekiKipeamoeai:a,i tonataengaatu,kanohokitewaharoaotepa,kahorehoki hetangataheimauiaratoukitonawharemoeai.

16Nakotetahitangata,hekoroheke,ehaeremaianaitana mahiitemaraiteahiahi,anotewhenuapukepukeo Eparaimatera;aiKipeaiaenohoana;kongatangataiao tauawahihePineamini

17Akamarangaakeonakanohi,kakiteitetangata koneneitewaharoaotepa,nakameatauakoroheke,Ko heakoe?ihaeremaikoeihea?

18Nakameaiakiaia,IhaeremaimatouiPeterehema Hura,aehaereanamatoukiteratahaotewhenua pukepukeoEparaima;noreiraahau:aihaereahauki

PeterehemaHura;otiiaehaereanateneiahaukitewhareo Ihowa;akahorehetangataheimauiahaukitewhare.

19Hekakauwitianoiatenei,hekaimaamatoukaihe;he taroanotenei,hewainahokimaku,mataupononga wahine,matetaitamahokiaaupononga:kahorehemate kitetahimea

20Nakameatauakoroheke,Kiatauterangimariekiakoe; ahakoarawaihomaiiahaungameakatoaemateaekoe; engarikauaemoekitetiriti

21Namauriaanaeiakitonawhare,ahoatuanahekaima ngakaihe:ahoroiaanaeratouoratouwaewae,kaiana, inuana

22Iaratouemeaanaoratoungakaukitekoa,na,kote karapotingaotewhareengatangataotepa,hetamana Periara,keitepatukikitetatau,kakorerokitetangata nonatewhare,kitauakorohekera,kamea,Whakaputaina maikiwahotetangataihaeremainakitouwhare,kia mohioaimatoukiaia

23Nakahaereatukiaratoutetangatanonatewhare,ka meakiaratou,Kauara,eokutuakana,kauaraemahiate meakino;kuataemaineihokiteneitangatakitokuwhare, kauateneimahipoauauemeatia.

24Nakotakutamahinetenei,hewahine,metanawahine itihoki;makurauaekaweatuinaianei,whakaititiarauae koutou,meatiahokikiarauatemeaepaianakitakoutou titiro:koteneitangataia,kauateneimeapoauauemeatia kiaia

25Otiiakihaiauatangataipaikitewhakarongokiaia:na kamautauatangatakitanawahineiti,akaweaanaki wahokiaratou;akamohioratoukiaia,katukinoiaiaa paunoatepoataeanoatiateata:akatakiritera,katukua atuiaeratou

26Nakahaeremaitewahineraitepuaotangaoteata, hingaanakitekuwahaotewhareotetangatakeireiranei tonaariki,amaramanoa

27Nakamarangatonaarikiiteata,kauakinangatatauo tewhare,kaputakiwaho,kahaereitonaara:na,kote wahineratanawahineitikuahingakitekuwahaote whare,koonaringairungaitepaepaeotetatau

28Nakameaiakiaia,Whakatikakiahaeretatou.Engari kaoretetahiiwhakahokimaiNakahapaingaiaetaua tangatakirungakitekaihe,akawhakatikatetangata, haereanakitonawahi.

29A,notonataengakitonawhare,kamauiakitetahi maripi,akamaukitanawahineiti,tapatapahiaanaeia, meonawheua,kiatekaumaruangawahi,atukuaanaki ngarohekatoaoIharaira

30Aimeatehungakatoaikite,Kahorehemeaperaimua, kahoreanohokiikiteaheritemoteneioteraihaeremai aingatamaaIharairaitewhenuaoIhipaataeanoatia teneira:whakaaroa,whakaaroa,korerotiaokoutoungakau

UPOKO20

1¶NakaputangatamarikikatoaaIharaira,ahuihuianate whakaminengametemeahetangatakotahi,noRanamai anoaPeerehepaatuana,notewhenuaanohokioKireara, kiaIhowa,kiMihipa

2Iputamaianongarangatiraoteiwikatoa,ongaiwi katoaoIharaira,irotoitehuihuioteiwiateAtua,ewha raungamano,hehungahaereiraro,hehungamauhoari

3AirongongatamarikiaPineaminekuataengatamariki aIharairakiMihipa.NakameangatamarikiaIharaira, Korerotiamaiipeheatiateneimeakino?

4NakautuaeteRiwaiti,etetangatananatewahinei kohurutiara,kamea,IhaeremaiahaukiKipea,kiteraia Pineamine,mauakotakuwahineiti,moeai

5NakotewhakatikangamaiongatangataoKipeakiahau, keitekarapotiitewhareitepo,hemeahokimoku;imea ratoukiapatuaahau:nawhakaititiaanatakuwahineamate iho

6Nakamauahaukitakuwahine,atapatapahiaanaeahau, hoatuanakiakaweaputanoaitewhenua,itekaingatupu oIharaira,moratouimahiitemahikino,itemahipoauau irotoiaIharaira

7Nana,hetamakoutoukatoanaIharaira;homaikikonei tokuputohutohumeowhakaaro.

8Nakawhakatikakatoateiwianohetangatakotahi,ka mea,Ekoretetahiotatouehaerekitonateneti,ekoreano hokitetahiotatouepekaatukitonawhare.

9EngarikotatatouteneiemeaaikiKipea;materotata tatouwhakaekengakireira;

10Nakatangotatouingatangatakotahitekauirotoite rau,ingaiwikatoaoIharaira,kiakotahirauirotoite mano,kiakotahimanoirotoitetekaumano,heimauo ngakaimateiwi;

11HeoihuihuianangatangatakatoaoIharairahei whakaekemotepa,piritonumetemeahetangatakotahi

12NakatonotangatangaiwioIharairaputanoaiteiwi katoaoPineamine,heimea,Heahateneimeakinokua meatianeiirotoiakoutou?

13Nahomaiaianeiauatangata,ngatamaaPeriaraiKipea, kiawhakamateaematou,kiawhakakoreaatuaitekinoi rotoiaIharairaOtiiakihaingatamaaPineamineipaikite whakarongokitereoooratoutuakana,ongatamaa Iharaira;

14NakahuihuingatamaaPineamineirotoingapaki Kipea,kahaerekitewhawhaikingatamaaIharaira.

15NakatauaitauawangatamaaPineamineongapa,e ruatekaumaonomanongatangata,hehungamauhoari; teraatuanongatangataoKipea;itauaratouewhiturau tangata,whiriwhirirawa

16Keirotoanoiteneihungakatoaetahi,ewhiturau,he hungawhiriwhiri,hemaui;ratoukatoakitepiuakohatuki tehuruhurumahunga,aekoreengaro

17ItauaanohokingatangataoIharaira,haungaa Pineamine,ewharaumanotangata,hehungamauhoari: hehungahapaipakangaeneikatoa

18KatahingatamaaIharairakawhakatika,kahaereki rungakitewhareoteAtua,kauiatukiteAtua,kamea, Kowaiomatouheitimatatehaerekitewhawhaikinga tamaaPineamine?NakameaaIhowa,KoHuraematua haere.

19NakamarangangatamaaIharairaiteata,akanohoki Kipea

20NakahaerengatangataoIharairakitewhawhaikia Pineamine;awhakatikaiaanaaratoungohiengatangatao IharairamotewhawhaikiaratoukiKipea.

21NakaputangatamaaPineamineirotoiKipea,apirau rawaiaratoukitewhenuaitauaraeruatekaumarua manoongatangataoIharaira.

NgaKai-whakawa

tetahioIapeheKirearaihaeremaikitepunikite whakaminenga.

9Itauahokiteiwi,akahoretetahiongatangataoIapehe Kirearaireira.

10Nakatonotehuihuiietahitangatakireira,kotahitekau maruamano,hehungatoa,akawhakahauiaratou,ka mea,TikinapatuangatangataoIapeheKirearakitematao tehoari,mengawahinemengatamariki.

11Akoteneitakoutouemeaai,Kongatanekatoa,me ngawahinekatoaitakotokitetane,mehuna

12Naewharaungakotiroikiteaeratouirotoinga tangataoIapeheKireara,kahoreneiimohionoa,itakoto kitetane:nakaweaanaeratoukitepunikiHiro,kiterai tewhenuaoKanaana

13Katahikaungatangatatehuihuikatoaheikorerokinga tamaaPineamineitekamakaoRimono,heikarangakia ratou,Kuamauterongo

14NakahokiaPineamineitauawa;akahoatukiaratou ngawahineiwhakaorangiaeratouirotoingawahineo IapeheKireara;heoikihaiirato

15NakoingotonuteiwikiaPineamine,notemeakua wahiaeIhowangaiwioIharaira.

16Nakameangakaumatuaotehuihui,Meahatatouki etahiwahinemangameaimahue,kuahunaneihokinga wahineaPineamine?

17Imeaanoratou,Kiawhaikaingatupungamorehuo Pineamine,keimotirawatetahiiwiirotoiaIharaira

18Otiiaekoreetaeatehoatuetatouatatoutamahinehei wahinemaratou;notemeakuaoatingatamaaIharaira, kuamea,Kiakangatetangataehoatuanaitewahinekia Pineamine.

19Nakamearatou,Nana,hehakariterakiaIhowaiHiro, iiatau,iiatau,itetahakiterakioPeteere,itetahakite rawhitiotehuarahietikaatuanaiPeteerekiHekeme,ite tahakitetongaoRepona

20NakawhakahauaturatoukingatamaaPineamine,ka mea,Haerekingamarawainawhangaai;

21Ehi‘o,einaha,ehaeremaitemautamahineoSiloite oriiteori,ehaeremaioutouirapaeitemauôvine,e hopuita’navahine,etera,irotoitemautamahineaSilo, ahaereaiitefenuaoBeniamina

22Akahaeremaioratoumatua,oratoutuakana,teina raneikiteamuamu,nakameamatoukiaratou,Kia atawhaikiaratou,motatou:kihaihokiiwaihoematou tanawahinematenei,mateneiitewhawhai;

23NaperaanangatamaaPineamine,atangohiaanae ratouetahiwahineirotoitehungaikanikanira,ritetonu kiaratoutetokomaha,hemeahopunaratou:nahaereana ratou,hokianakitoratoukaingatupu,keitehangainga pa,nohoiaihoeratou

24NakaturiaatuireiraitauawaengatamaaIharairaki tonaiwi,kitonaiwi,kitonahapu,kitonahapu;nahaere anaratouireirakitonakainga,kitonakainga

25IauarakahoreoIharairakingi:kotaratouimeaaiko ngameaitikakitetitiroatenei,atenei

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.