Maltese - The Gospels and the Acts of the Apostles

L-Evanġeljiul-Attital-Appostli

Werrejtal-Kontenut

Mattew

KAPITOLU1

1Il-ktiebtal-ġenerazzjonita’ĠesùKristu,binDavid,bin Abraham. 2AbrahamnissellilIżakk;uIżakknissellilĠakobb;u ĠakobbnissellilĠudauħutu; 3UĠudanissellilFaresulilZaraminnTamar;uFares nissellilEsrom;uEsromnisselAram; 4UAramnissellilAminadab;uAminadabnissellil Naasson;uNaassonnisselSalamun; 5USalamunnissellilBoozminnRakab;uBooznissellil ObedminnRut;uObednissellilĠesse; 6UĠessenissellilDavidis-sultan;us-sultanDavid nissellilSalamunminnhalikienetmartUrija; 7USalamunnissellilRobogħam;uRobogħamnissel Abija;uAbijanissellilAsa; 8UAsanissellilĠosafat;uĠosafatnissellilĠoram;u ĠoramnissellilOżija; 9UOziasnissellilĠogħam;uĠogħamnissellilAħaż;u AħażnissellilEżekija;

10UEżekijanisselManassi;uManassinissellilAmon;u AmonnissellilĠosija;

11UĠosijanissellilĠeĥoniauħutu,madwariż-żmienli ġewġarrewlejnBabilonja:

12UwaraliġewmiġjubaBabilonja,Ġekonianissellil Salathiel;uSalathielnissellilZorobabel; 13UZorobabelnissellilAbiud;uAbiudnissellilEljakim; uEljakimnisselAzor;

14UAzornissellilSadok;uSadoknissellilAkim;u AħimnissellilEliud;

15UEliudnissellilElegħażar;uElegħażarnissellil Mattan;uMattannissellilĠakobb;

16UĠakobbnissellilĠużeppi,ir-raġeltaʼMarija,li minnhatwieledĠesù,lijissejjaħKristu

17Għalhekkil-ġenerazzjonijietkollhaminnAbrahamsa Davidhumaerbatax-ilġenerazzjoni;uminnDavidsattrasferimentf’Babilonjahumaerbatax-ilġenerazzjoni;u mill-ġarrf’BabilonjasaKristugħaddewerbatax-il ġenerazzjoni

18Issat-twelidtaĠesùKristukienhekk:metaommu MarijakienetmiżżewġamaʼĠużeppi,qabelmaġew flimkien,hijanstabettarbijataʼl-Ispirtus-Santu

19ImbagħadĠużeppiżewġha,likienraġelġust,uma riedxjagħmillhaeżempjupubbliku,kellul-ħsiebli jwarrabhafil-moħbi

20Immawaqtlikienħasebf’dawnl-affarijiet,ara,l-anġlu tal-Mulejdeherluf’ħolma,uqallu,Ġużeppi,binDavid, tibżaxlitieħumiegħeklilMarijamartek,għaxdakli tnissletfihahutal-Ispirtus-Santu

21Uhisetwellediben,ussejjaħluĠESÙ,għaxhujsalva lill-poplutiegħuminndnubiethom

22Issadankollusar,biexjitwettaqdaklikienqalil-Mulej mill-profeta,billiqal:

23Ara,verġnitkuntwelled,usetwellediben,usejsejħulu Emmanuel,lijiġiinterpretathu,Allamagħna

24ImbagħadĠużeppi,kifqammill-irqad,għamelkifqallu l-anġlutal-Mulej,uħamiegħulilmartu:

25Umagħarfuhiexqabelmawelldetl-ewwelbinha,u sejjaħluĠESÙ.

KAPITOLU2

1IssametaĠesùtwieledf’Betlehemtal-Lhudijafiżmien is-sultanErodi,ara,ġewgħorriefmil-lvantlejn Ġerusalemm,

2Qal,FejnhudaklitwieledSultantal-Lhud?għaxrajnalkewkbatiegħufil-lvant,uġejnanqimuh

3Metas-sultanErodisemaʼdawnl-affarijiet,inkwiet,u Ġerusalemmkollhamiegħu

4Umetaġabarflimkienil-qassisinil-kbarul-kittiebatalpoplu,talabminnhomfejnkellujitwieledKristu.

5Uqalulu:“F’Betlemtal-Lhudija,għaxhekkhumiktub mill-profeta:

6UintBetlehem,fl-arttaʼĠuda,m’intixl-inqasfostilprinċpijiettaʼĠuda,għaxminnekjoħroġGvernatur,li jaħkemlill-poplutiegħiIsrael

7ImbagħadErodi,metasejjaħlill-għorriefb’modsegret, staqsaminnhombir-reqqaf’liemaħindehretil-kewkba 8UbagħathomBetlehemuqal:“Morruufittxub’mod diliġentigħat-tifelżgħir;umetasibtu,erġa’għidli,biex niġiunqimuhukoll

9Metasemgħulis-sultan,telqu;u,ara,il-kewkba,liraw fil-lvant,marretquddiemhom,sakemmġietuwieqaffuq fejnkienit-tifelżgħir

10Metarawil-kewkba,ferħub’ferħkbirħafna

11Umetada[lud-dar,rawit-tifelma’Marijaommu,u waqg[uuqimah;deheb,uinċens,umirra

12UmwissijaminnAllaf’ħolmabiexmajerġgħuxlura għandErodi,telqulejnpajjiżhomtriqoħra

13Umetatelqu,ara,l-anġlutal-MulejdeherlilĠużeppi f’ħolma,uqallu:“Qum,uħulit-tifelżgħirulilommu,u aħrabl-Eġittu,ukunhemmsakemminġiblekil-kelma; Erodisejfittexlit-tifelżgħirbiexjeqirduh

14Metaqam,ħalit-tifelżgħirulilommubil-lejl,utelaqlEġittu.

15Ukienhemmsal-mewttaErodi,biexiseħħdaklikien qalil-Mulejmill-profeta,liqal,Minnl-Eġittusejjaħtlil ibni

16ImbagħadErodi,metaralikienimqarraqmill-għorrief, kienrabjaħafna,ubagħat,uqatellit-tfalkollhalikienu f’Betlemufil-xtutkollhatagħha,minnsentejn’lisfel, skontiż-żmienlikienstaqsab’moddiliġentimill-għorrief

17Imbagħadseħħdaklikienqalil-profetaĠeremija,liqal, 18F’Ramakienhemmleħenmismugħ,biki,ubiki,uniket kbir,Racheltibkigħaluliedha,umariditxtiġimfarrka, għaxm’humiex.

19ImmametaErodimiet,ara,anġlutal-Mulejdeher f’ħolmalilĠużeppifl-Eġittu, 20Tgħid,Qum,uħulit-tifelżgħirulilommu,umurfl-art taʼIżrael,għaxhumamejtadawklifittxewil-ħajjatat-tifel żgħir

21Uqam,ħalit-tifelulilommu,udaħalfl-arttaʼIsrael. 22Immametasema’liArkelawskienissaltanfil-Lhudija fil-kamrataʼmissieruErodi,beża’jmurhemmhekk; 23Uġieujgħammarf’beltjisimhaNazaret,biexikunjista’ jitwettaqdaklikienmitkellemmill-profeti,Hugħandu jissejjaħNazaret

KAPITOLU3

1F’dawkil-jiemġieĠwannil-Battista,jippriedkafiddeżerttal-Lhudija,

2Uqal,Indmuintom,għaxis-saltnatas-smewwiethijafilqrib.

3Għaxdanhudaklitkellemdwarumill-profetaIsaija, billiqal,Leħenwieħedjgħajjatfid-deżert,Ħejjut-triqtalMulej,iddrittal-mogħdijiettiegħu.

4Ul-istessĠwannikellulbiestax-xagħartal-ġemel,u ċinturtal-ġildamadwarġenbejh;ul-laħamtiegħukien ħarrubugħaselsalvaġġ.

5ImbagħadħarġugħanduĠerusalemm,ul-Lhudijakollha, ur-reġjunkollumadwaril-Ġordan,

6Utgħammduminnufil-Ġordan,ujistqarrudnubiethom

7Immametaraħafnamill-Fariżejus-Sadduċejġejjin għall-magħmudijatiegħu,qalilhom:Oġenerazzjonitalviperi,minwissiekombiextaħarbumir-rabjaliġejja?

8Oħroġgħalhekkfrotttajjebgħall-indiema:

9Utaħsbuxlitgħidufikominfuskom,“Għandnalil Abrahamgħalmissierna,għaxngħidilkom,liminndawn il-ġebelAllajistaʼjqajjemuliedlilAbraham

10Uissawkollil-mannaratitqiegħedmal-għerqtas-siġar;

11Tabilħaqqjienangħammidkombl-ilmagħall-indiema, immadaklijiġiwarajjahuiktarqawwiminni,lim’iniex denjulinġorriż-żrabentiegħu:hujgħammdubl-IspirtusSantuubin-nar;

12Lil-fanntiegħuhuf’idejh,ujnaddafbis-sħiħl-art tiegħu,ujiġboril-qamħtiegħufil-ġabra;immahujaħraqilkarfab’narlimajintefax

13ImbagħadĠesùġiemill-Galilijalejnil-Ġordangħand Ġwanni,biexjitgħammedminnu.

14ImmaĠwanniżammewh,uqal,Għandibżonn nitgħammedminnek,uintġejgħandi?

15UĠesùjwieġebqallu,ibatihekkissa:għaxhekkisir magħnalinwettqut-tjiebakollhaImbagħadsofralilu

16UĠesù,metatgħammed,tela’mill-ewwelmill-ilma:u, ara,is-smewwietinfetħulu,ural-Ispirtuta’Allanieżel bħalħamiemaujixgħelfuqu

17Uaraleħenmis-sema,lijgħid:DanhuIbnil-maħbub,li fihgħoġobni.

KAPITOLU4

1ImbagħadĠesùġiemmexximill-Ispirtufid-deżertbiex jiġittantatmix-xitan

2Umetasajemerbgħinjumuerbgħinlejl,warakellulġuħ

3Umetat-tentaturresaqlejh,qal:“JekkintBinAlla, ordnalidanil-©ebelisiril-obΩ.

4Immahuwieġebuqal,Humiktub,Il-bniedem m’għanduxjgħixbil-ħobżbiss,immab’kullkelmali toħroġminnfommAlla

5Imbagħadix-xitanjeħodlufil-beltqaddisa,upoġġiehfuq il-quċċatatat-tempju,

6Uqallu:“JekkintBinAlla,mitfugħlilekinnifsek’lisfel, għaxhemmmiktub,Hugħandujagħtilill-anġlitiegħulinkarigudwarek;kontraġebla

7Ìesùqallu:Ìiemiktubmill-gdid,Matittantaxlill-Mulej Allatiegek

8Għaldarb’oħra,ix-xitanjeħodlufuqmuntanjagħolja ħafna,ujurihis-saltnietkollhatad-dinja,ul-glorja tagħhom;

9Uqallu:“Dankollunagħtik,jekktaqaʼutadurani. 10ImbagħadĠesùqallu:‘Okminnhawn,Satana; 11Imbagħadix-xitanħallieh,u,ara,ġewanġliuqdewlu

12Issa,metaĠesùsemaʼliĠwannikienmitfugħil-ħabs, telaqlejnil-Galilija;

13UtelaqminnNazaret,ġieujgħammarf’Kafarnahum,li tinsabfuqix-xatttal-baħar,fil-fruntieritaʼŻabulonu Neftali.

14Sabiexiseħħdaklikienqalil-profetaIsaija,liqal, 15L-arttaʼŻabulon,ul-arttaʼNeftali,fit-triqtal-baħar,lil hinnmill-Ġordan,il-Galilijatal-Ġentili;

16In-niesliqagħdufid-dlamrawdawlkbir;ulilhomli qagħdufir-reġjunudelltal-mewttnisseldawl

17Minndakiż-żmienĠesùbedajipprietka,ujgħid,Indmu, għaxis-saltnatas-smewwietwaslet

18UĠesù,miexiħdejnil-baħartal-Galilija,rażewġaħwa, XmunjismuPietru,uħuhIndrì,jitfgħux-xibkafil-baħar, għaxkienusajjieda

19Uhuqalilhom:Imxuwarajja,unagħmellilkomsajjieda tal-bnedmin

20Umill-ewwelħallewix-xbiekitagħhomumarru warajh.

21Uminnhemm‘ilquddiem,rażewġaħwaoħra,Ġakbu binŻebedew,uħuhĠwanni,fuqvapurma’missierhom Żebedew,isewwux-xbiekitagħhom;usejjaħhom.

22Uminnufihtelqumill-bastimentulilmissierhom,u marruwarajh

23UĠesùmarmadwaril-Galilijakollha,jgħallemfissinagogitagħhom,ujippriedkal-Evanġeljutas-saltna,u jfejjaqkullxortataʼmardukullxortataʼmardfostin-nies

24Ul-famatiegħumarretmas-Sirjakollha:uġabululmordakollhalittieħdub’diversimarduturmenti,udawkli kellhomxjaten,udawklikienulunatick,udawklikellhom il-paraliżi;ufejjaqhom.

25Umarruwarajhkotrakbirataʼniesmill-Galilija,u mid-Dekapolis,uminnĠerusalemm,umill-Lhudija,u minnlilhinnmill-Ġordan.

KAPITOLU5

1Ural-kotra,tela’fuqmuntanja,umetatpoġġi,iddixxiplitiegħuġewgħandu

2Ufetaħfommu,ugħallimhom,uqal:

3Henjinil-foqrafl-ispirtu,għaxtagħhomhijas-saltnatassmewwiet

4Henjindawklijibku,għaxgħandhomjiġumfarrka.

5Henjinil-ħelwin,għaxhumajirtul-art

6Henjindawklijbatul-ġuħul-għatxtal-ġustizzja,għax jimtlew.

7Henjinil-ħniena,għaxgħandhomjiksbuħniena

8Henjindawksafjata’qalbhom,għaxjarawlilAlla.

9Henjindawklijġibul-paċi,għaxgħandhomjissejħu wliedAlla

10Henjindawklihumappersegwitatiminħabbas-sewwa, għaxtagħhomhijas-saltnatas-smewwiet.

11Henjinintom,metal-bnedminjgħajjtukom,u jippersegwitawkom,ujgħidukullxortata’ħażenkontrik bil-qerq,minħabbafija

12Ifirħu,ukunferħanħafna,għaxkbirhul-premju tagħkomfis-sema,għaxhekkippersegwitawlill-profetili kienuqabilkom

13Intomil-melħtal-art:immajekkil-melħikuntilef sagħtu,b’liemagħandujiġimmellaħ?minnhemm’il quddiemmhutajjebgħalxejn,immalijitkeċċabarrauli jintrefgħutaħtriġlejnil-bnedmin

14Intomid-dawltad-dinjaBeltlitinsabfuqgħoljietma tistaxtinħeba.

15Lanqasil-bnedminjixegħluxemgħa,ujpoġġuhataħtilbushel,immafuqgandlier;ujagħtid-dawllildawkkollha lihumafid-dar.

16Ħajiddid-dawltagħkomquddiemil-bnedmin,biex jarawl-għemejjeltajbintagħkom,ujigglorifikawlil Missierkomlihufis-smewwiet.

17Taħsbuxliġejtbiexneqredil-liġi,jewil-profeti:jien mhuxġejtbiexneqred,immabiexinwettaq

18Għaxtassewngħidilkom,Sakemmjgħaddus-semaulart,jotawaħdajewtislimawaħdam’għandhombl-ebda modmajgħaddumil-liġi,sakemmkolloxjitwettaq.

19Għalhekkkullminjikserwieħedminndawnl-iżgħar kmandamenti,ujgħallemlill-bnedminhekk,jissejjaħliżgħarfis-saltnatas-smewwiet:immakullminjagħmelu jgħallimhom,danjissejjaħkbirfis-saltnatas-smewwiet

20Għaxngħidilkom,lijekkit-tjiebatagħkommateċċedix it-tjiebatal-kittiebaul-Fariżej,intomfl-ebdakażmatidħol fis-saltnatas-smewwiet

21Intomsmajtulikienqalminnhomtaʼżmienil-qodma, “Latoqtolx;ukullminjoqtolikunfil-periklutas-sentenza: 22Immajienngħidilkom,likullminikunirrabjatma’ħuh mingħajrraġunijkunfil-periklutal-ġudizzju:ukullmin jgħidlilħuh,Raka,ikunfil-periklutal-kunsill;,għandhom ikunufil-perikluta'narinfern

23Għalhekk,jekktressaql-għotjatiegħekfuql-artal,u hemmtiftakarliħukgħanduxiħaġakontrik;

24Ħallihemmid-dontiegħekquddieml-artal,umur triqtek;l-ewwelkunrikonċiljatma’ħuk,umbagħadejjau offrir-rigaltiegħek.

25Aqbelmal-avversarjutiegħekmalajr,waqtlitkunfittriqmiegħu;ħallil-avversarjuqattjagħtikf’idejnl-imħallef, ul-imħallefjagħtiklill-uffiċjal,uinttitfa’l-ħabs.

26Tassewng[idlek,Intm’g[andekxto[ro;

27Intomsmajtulintqalminndawktaʼżmienil-qadim,La tagħmilxadulterju;

28Immajienngħidilkom,likullminiħareslejnmarabiex jixxennquhadiġàwettaqadulterjumagħhaf’qalbu

29Ujekkgħajnejkil-leminijatoffendik,aqlagħhau mitfugħhaminnfuqek,għaxikuntaʼvantaġġgħalikli wieħedmill-membritiegħekjitħassar,umhuxliġismek kollujintefaʼfl-infern.

30Ujekkidekil-leminijatoffenduk,aqtagħhaumitfugħha minnfuqek,għaxhuta’vantaġġgħalikliwieħedmillmembritiegħekjitħassar,umhuxliġismekkollujitfa’flinfern

31Intqal,Kullminiwarrablilmartu,ħajagħtihakitbataddivorzju

32Immajienngħidilkom,likullminiwarrablilmartu, ħliefgħall-kawżataż-żína,iġġiegħelhatagħmeladulterju;

33Għaldarb’oħra,smajtulintqalminndawktaʼżmienilqodma,“Lataħlefx,immawettaqil-ġuramentitiegħeklillMulej;

34Immajienngħidilkom,Taħlefxejn;labis-sema;għax hut-tronta’Alla:

35Lanqasmill-art;għaxhugħarfsaqajh:laminn Ġerusalemm;għaxhil-belttas-Sultanil-kbir

36Lanqastaħlefb’rasek,għaxmatistaxtagħmelxagħar wieħedabjadjewiswed.

37Immaħallil-komunikazzjonitiegħektkun,Iva,iva;Le, le:għaxdakkollulihuaktarminndawnjiġimill-ħażen

38Intomsmajtulintqal,Għajngħalgħajn,usinnab’sinna; 39Immajienngħidilkom,Limatirreżistuxil-ħażen,imma kullminjaħbatfuqħaddejkil-leminija,dawwarlejhl-ieħor ukoll.

40Ujekkxiħaddiridiħarrekquddiemil-liġi,ujneħħilek il-kisja,ħallihukollil-mantelltiegħek

41Ukullminiġiegħlektimximil,murmiegħut-tnejn

42Agħtililminjistaqsik,uminnminiridjissellefminnek latbegħidx

43Intomsmajtulintqal,Inttħobblill-proxxmu,utobgħod lill-għadutiegħek

44Immajienngħidilkom,Ħobblill-għedewwatagħkom, bierkulildawklijisħetkom,agħmlul-ġidlildawkli jobogħdukom,uitolbugħaldawklijużawkombidisprezz ujippersegwitawkom;

45BiexintomtkunuwliedMissierkomlihufis-smewwiet, għaxhujtellaʼx-xemxtiegħufuqil-ħżienaut-tajbin,u jibgħatix-xitafuqil-ġustul-inġusti

46Għaxjekktħobbulildawklijħobbukom,x’premju għandkom?lanqasil-pubblikanil-istess?

47Ujekkissellmulilħutkombiss,x’tagħmluiktarminn oħrajn?lanqasil-pubblikanihekk?

48Kunugħalhekkperfetti,bħalmahuperfettMissierkom lihufis-smewwiet

KAPITOLU6

1Oqogħduattentilimatagħmluxl-elemnatiegħek quddiemil-bnedmin,biexjidhruminnhom,inkellama jkollkomxpremjuminnMissierkomlihufis-smewwiet

2Għalhekk,metatagħmell-elemnatiegħek,iddoqqxittrombaquddiemek,bħalmajagħmlul-ipokritifis-sinagogi ufit-toroq,biexikollhomglorjatal-bnedminTassew ngħidilkom,Humagħandhomil-premjutagħhom.

3Immametatagħmell-elemna,matagħrafxidix-xellugija x’tagħmelil-leminija:

4Biexl-elemnatiegħektkunfil-moħbi,uMissiereklijara fil-moħbiinnifsujippremjakfil-miftuħ

5Umetatitlob,matkunxbħalmahumal-ipokriti,għax iħobbujitolbubilwieqfafis-sinagogiufl-irkejjentat-toroq, biexikunujidhrumill-bnedminTassewngħidilkom,Huma għandhomil-premjutagħhom

6Immaint,metatitlob,idħolfil-gwardarobbatiegħek,u metatagħlaqil-biebtiegħek,itloblilMissiereklihufilmoħbi;uMissiereklijarafil-moħbijippremjakfil-miftuħ

7Immametatitolbu,tużaxripetizzjonijietgħalxejn, bħalmajagħmlul-pagani,għaxjaħsbuligħandhom jinstemgħuminħabbalijitkellmuħafna.

8Melatkunuxbħalhom,għaxMissierkomjafx’affarijiet għandekbżonn,qabelmatitolbuh

9Għalhekkitolbuhekk:Missiernaliintfis-smewwiet, jitqaddesismek.

10Is-saltnatiegħektiġiIssirir-riedatiegħekfl-art,kiffissema

11Agħtinallumil-ħobżtagħnata’kuljum

12Uaħfrilnad-djuntagħna,bħalmaaħnanaħfruliddebituritagħna.

13Utmexxixlilnafit-tentazzjoni,immateħlisnamillħażen:Għaxtiegħekhumas-saltna,ul-qawwa,ul-glorja, għaldejjem.Amen.

14Għaxjekkintomtaħfrulill-bnedminil-ħtijiettagħhom, Missierkomtas-semawkolljaħfrilkom:

15Immajekkintommataħfruxlill-bnedminil-ħtijiet tagħhom,lanqasMissierkommajaħfrilkomil-ħtijiet tagħkom

16Barraminnhekk,metaintomisawmu,tkunux,bħallipokriti,taʼwiċċimdejjaq,għaxhumasfigurawwiċċhom, biexjidhrulill-bnedminlijsawmuTassewngħidilkom, Humagħandhomil-premjutagħhom

17Immaint,metatkunsajjem,idlekrasek,uaħselwiċċek;

18Biexmatidhirxlill-bnedminlisajmu,immalil Missiereklihufil-moħbi:uMissierek,lijarafil-moħbi, jippremjakfil-miftuħ

19Iġbruxgħalikomteżorifuql-art,fejnil-kamlaus-sadid iħassru,ufejnil-ħallelinikissruujisirqu;

20Immaagħmlugħalikomteżorifis-sema,fejnlal-kamla ulanqasis-sadidmajħassru,ufejnil-ħallelinlajkissruu lanqasjisirqu;

21Għaxfejnhemmit-teżortiegħek,hemmtkunqalbkom ukoll

22Id-dawltal-ġisemhul-għajn;

23Immajekkgħajnektkunħażina,ġismekkollujkun mimlidlamGħalhekk,jekkid-dawllihemmfikikundlam, kemmhukbirdakid-dlam!

24Ebdabniedemmajista’jaqdiżewġsidien:għaxjew jobgħodlilwieħed,ujħobblill-ieħor;jewinkellajżomm mal-wieħed,ujiddisprezzalill-ieħor.Matistaxtaqdulil Allaulill-mammuna

25Għalhekkngħidilkom,Taħsbuxgħalħajtek, x’għandhomtieklu,jewx’għandhomtixorbu;ulanqasgħal ġisimkom,x’għandektilbsuIl-ħajjamhixaktarminn laħam,ul-ġisemmill-ilbies?

26Arawit-tjurtal-ajru:għaxmajiżirgħux,lajaħsdu,u lanqasjiġbrufil-barnijiet;madankolluMissierkomtassemajitmagħhomM'intixħafnaaħjarminndawn?

27Minminnkom,billijieħuħsiebjistaʼjżidkubitumalistaturatiegħu?

28Ugħalatieħuħsiebgħall-ilbies?Ikkunsidral-ġiljitalgħalqa,kifjikbru;majaħdmux,lajduru:

29Umadankollungħidilkom,lilanqasSalamunfil-glorja kollhatiegħumakienximlibbesbħalwieħedminndawn

30Għalhekk,jekkAllahekkjilbesil-ħaxixtal-għalqa,li llumhu,ugħadajitfa’fil-forn,m’għanduxħafnaiktar jilbeskom,intomta’ftitfidi?

31Għalhekk,taħsibx,utgħid,X’għandnanieklu?jew, X'għandnanixorbu?jew,B’liemasernilbsu?

32(Għaxwaradankollujfittxul-Ġentili:)għax Missierkomtas-semajafliintomgħandekbżonnta’dawn l-affarijietkollha

33Immal-ewwelfittxus-saltnata’Alla,ut-tjiebatiegħu; udawnl-affarijietkollhagħandhomjiġumiżjudauntok

34Għalhekkmataħsibxgħall-għada:għaxl-għadagħandu jieħuħsiebgħall-affarijietfihinnifsuBiżżejjedsal-ġurnata hijal-ħażentiegħu.

KAPITOLU7

1Tiġġudikawx,biexmatiġuxiġġudikati

2Għaxb’liemaġudizzjutiġġudikaw,intomtkunu ġġudikati:ub’liemamiżuratkejlu,terġa’titkejjellilek

3Ugħalataral-paċpalihemmf’għajnħuk,immamatqisx it-travulihemmf’għajnekstess?

4Jewkifsetgħidlilħuk,Ħallininoħroġil-kaċpaminn għajnejk;u,ara,raġġhemmf'għajnekstess?

5Intipokrita,l-ewwelkeċċat-travuminngħajnekstess;u mbagħadtaraċarbiextkeċċil-kabraminngħajnħuk.

6Tagħtuxdaklihuqaddislill-klieb,latitfgħuxil-perli tagħkomquddiemil-ħnieżer,biexmajitfgħuhomxtaħt riġlejhom,ujduruujkissrukom.

7Itlob,ujingħatalkom;fittex,ussibu;ħabbat,utinfetaħ lilek:

8Għaxkullminjitlobjirċievi;uminifittexisib;ulilmin iħabbatjinfetaħ

9Jewxiraġelminnkom,lijekkibnujitlobħobż,jagħtih ġebla?

10Jewjekkjitlobħuta,jagħtihserp?

11Jekkmela,jekkintomħżiena,tafutagħturigalitajbinlil uliedkom,kemmaktarMissierkomlihufis-smewwiet jagħtiaffarijiettajbinlildawklijitolbuh?

12Għalhekk,kulmatridulil-bnedminjagħmlulkom, agħmluhomhekkukoll,għaxdinhil-liġiul-profeti

13Idħolintommill-biebl-istrett,għaxwiesa’huwal-bieb, uwiesa’t-triqlitwassalgħall-qerda,uhemmħafnali jidħlufih;

14Għaxistrettil-bieb,udejjaqit-triq,litwassalgħall-ħajja, uftithemmdawklijsibuha.

15Oqogħduattentimill-profetifoloz,lijiġugħandkom libsintan-nagħaġ,immaminnġewwahumailpuplijħeġġu

16Intomtagħrfuhommill-frotttagħhom.L-irġieljiġbru għenebtax-xewk,jewtintax-xewk?

17Hekkukollkullsiġratajbatagħtifrotttajjeb;immasiġra korrottatagħtifrottħażin.

18Siġratajbamatistaxtagħmelfrottħażin,lanqassiġra korrottamatistaʼtagħtifrotttajjeb

19Kullsiġralimatagħmilxfrotttajjebtinqataʼutintefaʼ fin-nar

20Għalhekkmill-frotttagħhomintomtagħrfuhom

21Mhuxkullminjgħidli,Mulej,Mulej,jidħolfis-saltna tas-smewwiet;immaminjagħmelir-riedata’Missierilihu fis-smewwiet

22Ħafnajgħidulif’dakil-jum,Mulej,Mulej,m’aħniex ipprofetizzajnaf’ismek?uf’ismekkeċċewix-xjaten?u f’ismekgħamiltħafnaxogħlijiettal-għaġeb?

23Ualluranistqarrlilhom,jienqattmakontnafkom: tbiegħduminni,intomlitaħdmul-ħażen

24Għalhekk,kullminjismaʼdanil-kliemtiegħi,u jwettaqhom,jieninxebbahmaʼraġelgħaref,libenadaru fuqil-blata:

25Uniżletix-xita,uwasletl-għargħar,ul-irjieħnefħu,u ħabatfuqdikid-dar;umawaqgħetx,għaxkienetimsejsa fuqblata

26Ukullminjismaʼdanil-kliemtiegħi,uma jagħmilxhom,għandujitqabbelmaʼraġeliblah,libena darufuqir-ramel:

27Uniżletix-xita,uġewl-għargħar,ul-irjieħnefaħ,u ħabatfuqdikid-dar;uwaqgħet:ukbirakienetil-waqgħa tagħha

28Uġarali,metaĠesùtemmdanil-kliem,in-nies baqgħumistagħġbabid-duttrinatiegħu:

29Għaxgħallimhombħalawieħedligħanduawtorità,u mhuxbħall-kittieba.

KAPITOLU8

1Metaniżelmill-muntanja,fololkbarmarruwarajh

2U,ara,ġielebbrużuqimah,uqal,Mulej,jekktrid,inti tistatnaddafni.

3UĠesùtefa’idu,messlilu,uqal:“Nixtieq;kunnadifU minnufihil-lebbratiegħuġietimnaddfa.

4UĠesùqallu:“Aramatgħidlilħadd;immamur,uri lilekinnifseklill-qassis,uoffril-għotjaliordnaMosè, bħalaxhiedalilhom

5UmetaĠesùdaħalf’Kafarnahum,resaqlejhċenturjunu talab:

6Uqal,Mulej,il-qaddejtiegħijinsabid-darmaridtalparaliżi,itturmentatbil-kbir

7UĠesùqallu,Jienseniġiunfejjaq

8 ??-?enturjunwie?ebuqal:Mulej, m'iniexdenjaliintitid?olta?tsaqaftieg?i:immakellemilkelmabiss,ul-qaddejtieg?ijitfejjaq

9Għaxjienbniedemtaħtl-awtorità,ligħandisuldatitaħti; ulilieħor,Ejja,ujiġi;ulill-qaddejtiegħi,Agħmeldan,u jagħmeldan

10MetaĠesùsemagħha,stagħġeb,uqallildawklikienu segwew:Tassewngħidilkom,masibtxfididaqshekkkbira, le,mhuxf’Iżrael

11Ujienngħidilkom,Liħafnagħandhomjiġumil-lvantu l-punent,ugħandhomjoqogħdubilqiegħdama'Abraham, uIżakk,uĠakobb,fis-saltnatas-smewwiet

12Immawliedis-saltnajitkeċċewfid-dlamta’barra:ikun hemmil-bikiut-tgħajjirtas-snien

13UĠesùqalliċ-ċenturjun:“Mur;ukifemmint,hekkisir lilek.Ul-qaddejtiegħufieqetfl-istesssiegħa.

14UmetaĠesùdaħalfid-dartaʼPietru,ralilommumartu mitluqa,umardabid-deni

15Umessidejha,ud-deniħallaha,uhiqametuqdiet lilhom

16Metawasletil-lejla,ġabumiegħuħafnalikellhom xjaten,ubil-kelmatiegħukeċċal-ispirti,ufejjaqlildawk kollhamorda

17Sabiexiseħħdaklikienqalil-profetaIsaija,liqal,Hu stessħad-dgħufijiettagħna,uġarrabil-mardtagħna.

18IssametaĠesùrafololkbarmadwaru,takmandament biexjitlaqlejnin-naħal-oħra

19Uġieskript,uqallu:“Imgħallem,jiensetimxikkulfejn tmur”

20UĠesùqallu:Il-volpigħandhomit-toqob,ul-għasafar tal-ajrugħandhomil-bejtiet;immaBinil-bniedem m’għanduxfejniqiegħedrasu

21Udixxipliieħortiegħuqallu:Mulej,ħallinil-ewwel immurnifnililmissieri.

22ImmaĠesùqallu,Imxiwarajja;uħallil-mejtinjidfnulmejtintagħhom.

23Umetadaħalf’bastiment,id-dixxiplitiegħumarru warajh

24U,ara,qamettempestakbirafil-baħar,tantlilbastimentkienmiksibil-mewġ,immahukienrieqed.

25Ud-dixxiplitiegħuresqulejh,uqajmuh,uqalu,Mulej, salvana!

26Uqalilhom:Għaliexintomtibżgħu,intomta’ftitfidi? Imbagħadqam,uċanfarl-irjieħul-baħar;ukienhemm kalmakbira.

27Immal-irġielstagħġbu,uqalu,X’inhudanil-bniedem, liankel-irjieħul-baħarjobduh!

28Umetawasalin-naħal-oħrafil-pajjiżtal-Gergesen, iltaqgħumiegħutnejnippruvatibix-xjaten,ħerġinmilloqbra,ħarxaħafna,biexħaddmajgħaddiminndikit-triq

29U,ara,għajtu,uqalu,X’għandnax’naqsmumiegħek, Ġesù,BinAlla?intġejthawnbiexitturmentanaqabeliżżmien?

30Ukienhemm’ilbogħodminnhommerħlataʼħafna ħnieżerlijirgħu.

31Għalhekkix-xjatentalbuh,uqalu:“Jekktkeċċina, ħallinammorrufil-merħlatal-ħnieżer

32Uqalilhom,Mur.Umetaħarġu,daħlufil-merħlatalħnieżer,uara,il-merħlakollhatal-ħnieżerniżletb’mod vjolentiminnpostwieqfafil-baħar,utilfetfl-ilmijiet

33Udawkliżammewhomħarbu,umarrufitriqthomfilbelt,uqalukullħaġa,udakliġaralill-pussesstax-xjaten

34U,ara,il-beltkollhaħarġettiltaqaʼmaʼĠesù:umeta rawlilu,talbuhbiexjitlaqminnxtuthom

KAPITOLU9

1Udaħalf’bastiment,għaddaudaħalfil-belttiegħustess 2U,ara,ġabuluraġelmaridtal-paraliż,mimdudfuqsodda; Ibni,kunta’ferħ;dnubietekjiġumaħfura

3U,araw,xiwħudmill-kittiebaqalufihominfushom,Dan ir-raġeljidgħas.

4UĠesùgħarafħsibijiethomqal:“Għalfejntaħsbulħażinf’qalbkom?

5Għaxjekkhuxaktarfaċli,litgħid,Dnubietekjiġu maħfura;jewlitgħid,Qum,uimxi?

6ImmabiextkunutafuliBinil-bniedemgħandus-setgħa fuql-artlijaħferid-dnubiet,(imbagħadqallill-mordatalparaliżi:)Qum,ħusoddatiegħek,umurf’darek

7Uqamutelaqlejndaru

8Immametarawdanin-nies,stagħġbu,uglorifikawlil Alla,likientasetgħabħaldinlill-bnedmin

9UkifĠesùgħaddaminnhemm,raraġel,jismuMattew, bilqiegħdafl-irċevutatad-dwana,uqallilu,Imxiwarajja. Uhuqamumarwarajh

10Uġarali,waqtliĠesùkieniekolfid-dar,ara,ġewħafna pubblikaniumidinbinuqagħdubilqiegħdamiegħuumaddixxiplitiegħu

11Ul-Fariżej,metarawdan,qalulid-dixxiplitiegħu: Għalajiekoll-Imgħallemtiegħekmal-pubblikaniulmidinbin?

12ImmaĠesù,metasemaʼdan,qalilhom:Dawklihuma sħaħm’għandhomxbżonntaʼtabib,immadawklihuma morda

13Immamorruutgħallmuxijfisser:Ikolliħniena,umhux sagrifiċċju,għaxjienmhuxġejtbiexinsejjaħlill-ġusti, immalill-midinbingħall-indiema

14Imbagħadresqulejhid-dixxiplita’Ġwanni,uqalulu: “Għaliexaħnaul-Fariżejsajmuspiss,immad-dixxipli tiegħekmajsawmux?

15UĠesùqalilhom:Jistgħuwliedil-kamratal-għarusa jibku,sakemml-għarusikunmagħhom?immajaslul-jiem, metal-għarusjinqabadminnhom,umbagħadisawmu

16Ħaddmajpoġġibiċċadrappġdidmaʼlibsaqadima, għaxdaklijitqiegħedbiexjimliehajeħodhamill-ilbies,u l-kerassiragħar

17Lanqasil-bnedminmajpoġġunbidġdidfifliexken qodma:inkellal-fliexkenjinkisru,ul-inbidjispiċċa,ulfliexkenjitħassru,immajpoġġunbidġdidfifliexkenġodda, ut-tnejnjinżammu.

18Waqtlikienqalilhomdawnl-affarijiet,ara,ġieċertu ħakkiem,uqimah,uqal,Bintiissamejta;

19UĠesùqamumarwarajh,uhekkgħamlud-dixxipli tiegħu.

20U,ara,mara,likienetmaridab’ħruġtaʼdemmtnax-il sena,ġietwarajh,umessil-keffatal-libsa:

21Għaxhiqaletġewwaruħha,“Jekknista’tmissil-libsa tiegħu,inkunsħiħ

22ImmaĠesùdawwarlilu,umetaraha,qal,Binti,kunta 'faraġ;il-fiditiegħeksaħħtek.Ul-marasaretsħanminndik is-siegħa

23UmetaĠesùdaħalfid-dartal-ħakkiem,uralillminstrelsulin-niesjagħmlustorbju,

24Qalilhom:Agħtupost,għaxil-qaddejjamhixmejta, immarieqed.Udaħqubih.

25Immametan-niestkeċċew,hudaħal,qabadhab’idha,u l-qaddejjaqamet

26Ul-famatiegħumarretf’dikl-artkollha.

27UmetaĠesùtelaqminnhemm,żewġgħomjamarru warajh,jibkuuqalu:“Int,BinDavid,ħnienaminna 28Umetadaħalid-dar,l-għomjaġewgħandu,uĠesù qalilhom:Temmnulijienkapaċinagħmeldan?Huma qalulu:Iva,Mulej

29Imbagħadmessgħajnejhom,uqal,Skondil-fidi tagħkomtkunint

30Ugħajnejhominfetħu;uĠesùordnahomsewwa,u qalilhom:“Arawliħaddmajkunjaf.

31Immahuma,metatelqu,xerrdul-famatiegħuf’dakilpajjiżkollu

32Hekkkifħarġu,ara,ressquluraġelmutulikelluxitan.

33Umetax-xitantkeċċabarra,il-mututkellem,ul-folol stagħġbu,uqalu,Qattmadeherhekkf’Iżrael

34Immal-Fariżejqalu:Hujkeċċix-xjatenpermezztalprinċeptax-xjaten

35UĠesùmarmadwaril-blietul-irħulakollha,jgħallem fis-sinagogitagħhom,ujippriedkal-Evanġeljutas-saltna,u jfejjaqkullmardukullmardfostin-nies

36Immametaral-kotra,ħasbubihom,għaxkienuħass ħażin,utferrxu‘lbarra,bħalnagħaġlim’għandhomx ragħaj

37Imbagħadqallid-dixxiplitiegħu:Il-ħsadhutassewkbir, immal-ħaddiemahumaftit;

38Itolbugħalhekklill-Mulejtal-ħsad,lijibgħatħaddiema fil-ħsadtiegħu

KAPITOLU10

1Umetasejjaħlut-tnax-ildixxiplutiegħu,tahomis-setgħa kontral-ispirtimhuxnodfa,biexikeċċuhomujfejqukull xortataʼmardukullxortataʼmard.

2Issal-ismijiettat-tnax-ilappostluhumadawn;L-ewwel, Xmun,lijismuPietru,uIndrijaħuh;ĠakbubinŻebedew, uĠwanniħuh;

3Filippu,uBartilmew;Tumas,uMattewil-pubblikan; ĠakbubinAlfew,uLebbaew,likunjomhomkienTaddaew; 4Xmunil-Kangħanin,uĠudal-Iskarjota,liwkollittradih

5Dawnit-tnax-ilĠesùbagħatuordnahom,uqalilhom: “Tmorruxfit-triqtal-Ġentili,utidħolxf’xibelttasSamaritani; 6Immapjuttostmurgħan-nagħaġmitlufataʼdarIsrael

7Uwaqtlisejrin,ippridkawugħidu:Is-saltnatassmewwietwasletfil-qrib.

8Fejjaqil-morda,naddafil-lebbrużi,qajmulill-mejtin, keċċiexix-xjaten:b’xejnirċevejt,agħtihomb’xejn

9Ipprovdiladeheb,lafidda,ulanqasramfil-portmonijiet tiegħek,

10Lanqasskriptgħall-vjaġġtiegħek,lażewġkowtijiet,la żraben,ulanqasbsaten,għaxil-ħaddiemhuwadenjutallaħamtiegħu.

11Ufikwalunkwebeltjewraħallitidħlu,staqsiminfiha jkundenju;użommuhemmsakemmtmurminnhemm 12Umetatidħluf’dar,isellmuha.

13Ujekkid-dartkundenja,ħallil-paċitagħkomtiġifuqha; 14Ukullminmajilqagħkomx,ulanqasjismaʼkliemkom, metatitlaqminndikid-darjewil-belt,ħawwadit-trabtaʼ saqajkom

15Tassewngħidilkom,Ikuniktartollerabbligħall-arttaʼ SodomauGomorrhafil-jumtal-ġudizzju,milligħaldik il-belt

16Ara,jiennibgħatkombħalnagħaġf’nofsl-ilpup:kunu għalhekkgħaqlinbħas-sriep,ublaħsarabħall-gamiem

17Immaoqogħduattentimill-bnedmin,għaxhuma jagħtukomf’idejnil-kunsilli,ujfakkrukomfis-sinagogi tagħhom;

18Uintomtiġumiġjubaquddiemgvernaturiuslaten minħabbafija,bħalaxhiedakontratagħhomul-Ġentili.

19Immametajeħilsukom,taħsbuxkifjewx’għandek titkellmu,għaxf’dikis-siegħajingħatalkomx’għandek titkellmu.

20Għaxmhuxintomlititkellmu,immal-Ispirtuta’ Missierkomlijitkellemfikom

21Ul-ħugħandujagħtilill-ħugħall-mewt,ul-missier it-tifel:ut-tfaliqumukontral-ġenituritagħhom,u jġiegħluhomjinqatlu

22Uintomtkunumibgħudinmill-bnedminkollha minħabbaismi;

23Immametajippersegwitawkomf’dinil-belt,aħarbu f’oħra,għaxtassewngħidilkom,M’għandekxtgħaddu minnfuqil-bliettaʼIsrael,sakemmjiġiBinil-bniedem 24Id-dixxiplumhuxogħlaminnsidu,ulanqasil-qaddej fuqsidu.

25Biżżejjedgħad-dixxiplujkunbħalsidu,ul-qaddejbħala siduJekksejħulilsidid-darBeelzebub,kemmaktar għandhomisejħuhomminndaru?

26Għalhekktibżaxminnhom:għaxm’hemmxejnmgħotti, lim’għanduxjiġiżvelat;umoħbija,limajkunxmagħruf 27Daklingħidilkomfid-dlam,itkellmufid-dawl; 28Utibżaxminndawklijoqtlul-ġisem,immamajistgħux joqtlur-ruħ,immapjuttostjibżgħuminndaklijista’jeqred kemmir-ruħukemmil-ġisemfl-infern.

29M’humiexmibjugħażewġgħasafargħall-farth?u wieħedminnhommajaqaxfl-artmingħajrMissierkom.

30Immal-istessxagħartaʼrasekhukollumagħdud

31Għalhekktibżgħux,intomtaʼiktarvalurminnħafna għasafar

32Kullmingħalhekkjistqarrniquddiemil-bnedmin,jiena nistqarrukollquddiemMissierilihufis-smewwiet

33Immakullminjiċħadniquddiemil-bnedmin,jienukoll niċħadquddiemMissierilihufis-smewwiet

34Taħsibxliġejtbiexnibgħatil-paċifuql-art:maġejtx biexnibgħatil-paċi,immasejf.

35Għaxġejtbiexinpoġġililraġelf’differenzakontra missieru,ubintumaʼommha,ul-kunjatakontraommha

36Ul-għedewwataʼraġelikunudawktaʼdarustess.

37Miniħobblill-missierjewlill-ommiktarminni mhuwiexdenjuminni:uminiħobblilibenjewlilbintiktar minnimhuwiexdenjuminni

38Uminmajiħuxis-salibtiegħu,ujimxiwarajja,mhux denjuminni.

39Minisibħajtujitlifha,uminjitlefħajtuminħabbafija jsibha

40Minjilqa’lilkomjilqa’lili,uminjilqa’lilijilqa’lildak libagħatni

41Minjirċieviprofetaf’isemprofetagħandujirċievi premjuta’profeta;uminjilqa’raġelġustf’isemraġelġust għandujirċievipremjuta’raġelġust

42Ukullminjagħtix’xorblilwieħedminndawniż-żgħar tazzailmakiesaħbissf’isemdixxiplu,tassewngħidilkom, bl-ebdamodm’għandujitlefil-premjutiegħu

KAPITOLU11

1Uġarali,metaĠesùspiċċajikkmandalit-tnax-ildixxiplu tiegħu,telaqminnhemmbiexjgħallemujipprietkafil-bliet tagħhom

2Issa,metaĠwannikiensemaʼl-għemejjeltaʼKristu fil-ħabs,bagħattnejnmid-dixxiplitiegħu,

3Uqallu:Intdakligħandujiġi,jewinfittxuieħor?

4Ġesùwieġebuqalilhom:"Morruuerġgħuurulil Ġwannidakliintomtisimgħuutaraw;

5L-għomjajħarsulejhom,uż-zopopjimxu,il-lebbrużi jitnaddfu,ut-toroxjisimgħu,il-mejtiniqumu,ul-foqra jitħabbrulilhoml-Evanġelju

6Umbierekhu,kullminmajiġixoffiżfija

7Uhekkkiftelqu,Ġesùbedajgħidlill-folladwar Ġwanni,“X’intomħriġtutarawfid-deżert?Qasab imħawwadbir-riħ?

8Immax’ħorġubiextaraw?Raġelliebesilbiesartab?ara, dawklijilbsulbiesartabjinsabufid-djartas-slaten 9Immaxiħriġtubiextaraw?Profeta?iva,ngħidilkom,u iktarminnprofeta.

10Għaxdanhu,lidwaruhemmmiktub,“Ara,jiennibgħat il-messaġġiertiegħiquddiemwiċċek,lijħejjitriqtek quddiemek.

11Tassewngħidilkom,fostdawklitwieldumin-nisama qamxikbarminnĠwannil-Battista;

12UminnżmienĠwannil-Battistasaissas-saltnatassmewwiettbatimill-vjolenza,ul-vjolentijeħduhabil-forza 13Għaxil-profetikollhaul-liġiipprofetizzawsaĠwanni 14Ujekktirċevuha,danhuElija,likellujiġi.

15Mingħanduwidnejnbiexjismaʼ,ħajismaʼ 16Immamaʼliemagħandinqabbeldinil-ġenerazzjoni?

Tixbaħlit-tfalbilqiegħdafis-swieq,ujsejħulilsħabhom, 17Uqal:“Aħnagħamilnal-pip,uintommażfintux;bkijna lilek,uintommatnikktux

18GħaxĠwanniġielajiekolulanqasjixrob,ujgħidu,Hu għanduxitan

19Binil-bniedemġiejiekolujixrob,ujgħidu,Arawraġel gluttonous,uxorbtal-inbid,ħabibtal-pubblikaniulmidinbinImmal-għerfhuwaġġustifikatminnuliedha 20Imbagħadbedajċanfarlill-blietlifihomsarul-biċċalkbiratal-għemejjelsetgħanatiegħu,għaxmandmux: 21Gwajgħalik,Korażin!gwajgħalik,Betsaida!għax kiekul-għemejjelsetgħana,lisarufikom,saruf’Tiru Sidon,kienujindmutwililubl-ixkoraul-irmied

22Immajienngħidilkom,IkunaktartollerabbligħalTiru Sidonfil-jumtal-ġudizzju,milligħalik.

23Uint,Kafarnahum,litgħollis-sema,tinżelfl-infern, għaxkiekul-għemejjelsetgħana,lisarufik,saruf’Sodoma, kienujibqgħusal-lum.

24Immangħidilkom,lil-arttaʼSodomatkuniktar tollerabblifil-jumtal-ġudizzju,milligħalik

25F’dakil-ħinĠesùwieġebuqal:“Nirringrazzjak, Missier,Sidtas-semaul-art,għaxħbejtdawnlaffarijietmill-għorrieful-għaqal,uwrifthomlittrabi

26Hekkukoll,Missier,għaxhekkdehertajjebf’għajnejk

27KolloxġiemogħtililiminnMissieri:uħaddmajaflillIben,ħlieflill-Missier;laħaddmajaflill-Missier,ħlieflIben,ulilkullminiridjurihl-Iben

28Ejjewgħandi,intomilkolllimħabbtinumtaqqlin,u jienanagħtikomil-mistrieħ

29Ħul-madmadtiegħifuqkom,utgħallmuminni;għax jienħelwauumlif’qalbi:uintomissibul-mistrieħgħal ruħkom

30Għaxil-madmadtiegħihuwafaċli,ut-tagħbijatiegħi ħafifa.

KAPITOLU12

1F’dakiż-żmienĠesùmarf’jumis-Sibtmill-qamħ;uddixxiplitiegħukienubil-ġuħ,ubdewjaqtgħul-widnejnu jieklu.

2Immametarawdanil-Fariżej,qalulu:“Ara,id-dixxipli tiegħekjagħmludaklimhuxleġittimulijagħmluf’jumisSibt.

3Immahuqalilhom:“Maqrajtuxx’għamelDavid,meta kienbil-ġuħ,udawklikienumiegħu;

4Kifdaħalfid-dart’Alla,ukielil-ħobżtal-preżentazzjoni, limakienxleġittimulijiekol,lagħaldawklikienumiegħu, immagħall-qassisinbiss?

5Jewmaqrajtuxfil-liġikiffil-jiemtas-Sibtil-qassisinfittempjujipprofanawis-Sibtuhumablaħtija?

6Immajienngħidilkom,lif’danil-posthemmwieħed akbarmit-tempju.

7Immakiekukonttafuxijfisserdan,Ikolliħniena,u mhuxsagrifiċċju,makontxtikkundannawlildawkbla ħtija.

8GħaxBinil-bniedemhuSidis-Sibt

9Umetatelaqminnhemm,daħalfis-sinagogatagħhom 10U,ara,kienhemmraġellikelluidunixef.Ustaqsewhu qalulu:“Huwapermesslitfejjaqf’jiemis-Sibt?biexikunu jistgħujakkużawh.

11Uqalilhom:“Liemabniedemfostkomgħandujkollu nagħaġwaħda,ujekktaqaʼf’ħofraf’jumis-Sibt,ma jaħtafhiexujerfagħha?

12Melakemmhubniedemaħjarminnnagħaġ?Għalhekk huwaleġittimulitagħmeltajjebfil-jiemtas-Sibt

13Imbagħadqallir-raġel,IfrexidekUġġebbedha;uġiet restawratasħiħa,bħall-oħra

14Imbagħadil-Fariżejħarġu,ugħamlukunsillkontrih,kif jistgħujeqirduh.

15ImmaĠesùmetagħarafdan,irtiralilunnifsuminn hemm:ufololkbarmarruwarajh,ufejjaqhomkollha; 16Uordnahombiexmajgħarrfuhx: 17Sabiexiseħħdaklikienqalil-profetaIsaija,liqal,

18Aral-qaddejtiegħi,lijiengħażilt;il-maħbubtiegħi,li fihruħigħoġobha:inpoġġil-ispirtutiegħifuqu,uhujurilġudizzjulill-ġnus

19M’għanduxjistinka,ulanqasjibki;uħaddmagħandu jismaleħnufit-toroq.

20Qasabimbenġlam’għanduxikisser,ul-kittienlijpejpu m’għanduxjitfi,sakemmjibgħatil-ġudizzjugħar-rebħa 21Uf’ismugħandhomjafdawil-Ġentili.

22Imbagħadġiemiġjubliluwieħedlikelluxitan,agħmau mutu:ufejjaqh,tantlil-għomjaul-mututkellmuuraw

23Un-nieskollhabaqgħumistagħġbin,uqalu:“Dan mhuxbinDavid?

24Immametal-Fariżejsemgħu,qalu:“Danmajkeċċixixxjaten,immab’Belżebubil-prinċeptax-xjaten

25UĠesùgħarafħsibijiethom,uqalilhom:Kullsaltna maqsumakontrihanfishatinġiebf’deżert;ukullbeltjew darmaqsumakontrihamatibqaxtoqgħod:

26UjekkSatanajkeċċililSatana,humaqsumkontra nnifsu;kifgħandhaalluras-saltnatiegħu?

27Ujekkjienb’Belżebubinkeċċix-xjaten,uliedekminn minikeċċihom?għalhekkikunul-imħallfintiegħek

28Immajekkinkeċċix-xjatenbl-Ispirtuta’Alla,allurassaltnata’Allaġietgħandkom

29Jewinkellakifjistaʼwieħedjidħolf’dartaʼraġel b’saħħtu,ujħassrul-ġidtiegħu,jekkl-ewwelmajorbot lill-bniedemb’saħħtu?umbagħadsejħassrudaru

30Minmhuxmiegħihukontratiegħi;uminmajiġborx miegħiixerred.

31Għalhekkngħidilkom,Kullxortata’dnubudagħa għandhomjiġumaħfuralill-bnedmin,immad-dagħakontra l-Ispirtus-Santumatiġixmaħfuralill-bnedmin.

32UkullminjitkellemkontraBinil-bniedem,ikunmaħfur; 33Jewagħmelis-siġratajba,ul-frotttagħhatajjeb;jew inkellaagħmelis-siġrakorrotta,ul-frotttiegħukorrott, għaxis-siġrahijamagħrufamill-frotttiegħu

34Oġenerazzjonitaʼviperi,kiftistaʼintom,litkunu ħżiena,titkellmuaffarijiettajbin?għaxmill-abbundanza tal-qalbjitkellemfomm

35Raġeltajjebmit-teżortajjebtal-qalbjoħroġaffarijiet tajbin,uraġelħażinmit-teżorħażinjoħroġaffarijietħżiena.

36Immajienngħidilkom,likullkelmavojtalil-bnedmin għandhomjitkellmu,għandhomjagħtukonttagħhafil-jum tal-ġudizzju.

37Għaxbikliemektkunġustifikat,ubikliemektkun ikkundannat

38Imbagħadxiwħudmill-kittiebaumill-Fariżejwieġbu,u qalu,Mgħallem,irridunarawsinjalmingħandek

39Immahuwieġebuqalilhom:Ġenerazzjoniħażinau adulteratfittexsinjal;um’għandujingħatal-ebdasinjal, ħliefis-sinjaltal-profetaĠona:

40GħaxkifĠonakientlettijiemutlettiljielif’żaqqilbalieni;hekkBinil-bniedemikuntlettijiemutlettiljieli fil-qalbatal-art

41L-irġieltaʼNinwejqumufil-ġudizzjumaʼdinilġenerazzjoni,ugħandhomjikkundannawha:għaxindmu waqtl-ippritkartaʼĠona;u,ara,hawnikbarminnĠona

42Is-sultanatan-nofsinhartqumfil-ġudizzjumaʼdinilġenerazzjoni,utikkundannaha:għaxġietmill-aħħar partijiettaʼl-artbiextismaʼl-għerftaʼSalamun;u,ara, hawnikbarminnSalamun.

43Metal-ispirtumhuxnadifjoħroġminnraġel,jimximinn postijietniexfa,ifittexil-mistrieħ,umajsibħadd

44Imbaghadqal,Senirritornaf’dariminnfejnhareg;u metajiġi,isibhavojta,miknusaumżejna.

45Imbagħadimur,ujieħumiegħuseba’spirtioħraaktar ħżienaminnu,ujidħluujgħammruhemmhekk:ul-aħħar statta’dakir-raġelhuwaagħarmill-ewwel.Hekkukoll għandujkungħaldinil-ġenerazzjonimill-agħar

46Waqtlikiengħadujitkellemman-nies,ara,ommuu ħutuqagħdubarra,ujixtiequjitkellmumiegħu.

47Imbagħadwieħedqallu:"Ara,ommokuħutekqegħdin barra,ujixtiequjitkellmumiegħek"

48Immahuwieġebuqallildakliqallu,Minhiommi?u minhumaħuti?

49Umededidulejnid-dixxiplitiegħu,uqal,Araommiu ħuti!

50Għaxkullminjagħmelir-riedata’Missierilihufissmewwiet,danhuħu,oħtiuommi.

KAPITOLU13

1DakinharstessĠesùħareġmid-dar,uqagħadħdejnilbaħar

2Unieskbarinġabrumiegħu,hekklimarfuqbastimentu qagħadbilqiegħda;ul-kotrakollhaqametfuqix-xatt

3Uqalilhomħafnaaffarijietfitixbihat,uqal:“Ara, żerriegħaħareġbiexjiżra’;

4Umetażeraʼ,xiżrieragħwaqgħumal-ġenbtat-triq,uttjurġewubelgħuhom:

5Xiwħudwaqgħufuqpostijiettal-ġebel,fejnma kellhomxħafnaart,umill-ewwelqamu,għaxmakellhomx artfond;

6Umetaħarġetix-xemx,ħarġu;ugħaxmakellhomx għerq,nixfu

7Uxiwħudwaqgħufostix-xewk;ux-xewkqamu,u fgathom:

8Immaoħrajnwaqgħuf’arttajba,uġabufrott,ximija darba,xisittindarba,xitletindarba

9Mingħanduwidnejnbiexjismaʼ,ħajismaʼ.

10Ud-dixxipliresquuqalulu:“Għaliextkellimhombilparabboli?

11Huwieġebuqalilhom:“Għaxingħatalkomlitagħrfulmisteritas-saltnatas-smewwiet,immalilhommangħatax 12Għaxkullmingħandu,jingħatalu,ujkolluaktar abbundanza,immalilminm'għandux,jitneħħaminnuanki dakligħandu

13Għalhekkjieninkellimhombil-parabboli:għaxhuma jarawmajarawx;ujisimgħumajisimgħux,ulanqasjifhmu. 14Ufihomtitwettaqil-profezijataIsaija,liqal,Billi tisimgħutisimgħu,umatifhimx;utarawintomtaraw,u matindunawx:

15Għaxil-qalbta’danil-popluhijamnaqqsa,u widnejnhommajisimgħuhom,ugħajnejhomgħalqu;biex majarawxb’għajnejhom,jisimgħub’widnejhom,ujifhmu b’qalbhom,ujinbidlu,ujieninfejjaqhom

16Immahienjagħajnejkom,għaxjaraw,uwidnejkom, għaxjisimgħu

17Għaxtassewngħidilkom,liħafnaprofetiurġielġusti xtaqujarawdaklitarawintom,umarawhomx;ulitisma’ daklitisimgħu,umasmajtuhomx

18Isimgħugħalhekkil-parabbolataż-żerriegħa 19Metaxiħaddjisma’l-kelmatas-saltnaumajifhimhiex, imbagħadjiġil-Ħażin,ujaqbaddaklikienmiżrugħf’qalbu Danhulirċievaż-żerriegħamill-ġenbtat-triq

20Immaminrċievaż-żerriegħaf’postijiettal-ġebel,listesshulijisma’l-kelma,uminnufihjirċievihabil-ferħ;

21Madankolluhum’għanduxgħerqfihinnifsu,imma jibqa’għalxiżmien,għaxmetatqumit-tribulazzjonijew il-persekuzzjoniminħabbal-kelma,waral-ieħorikunoffiż.

22Huwkolllirċievaż-żerriegħafostix-xewkhulijisma’ l-kelma;ul-kurata’dinid-dinja,ul-qerqtal-għana, joħonqul-kelma,ussirblafrott.

23Immaminirċievaż-żerriegħafl-artit-tajbahulijisma’ l-kelmaujifhimha;liwkolltagħtil-frott,utagħti,ximija darba,xisittin,xitletin

24Qabilhomparabbolaoħra,uqal:“Is-saltnatassmewwiettixbahlilraġelliżera’żerriegħatajbafl-għalqa tiegħu;

25Immawaqtlil-bnedminkienujorqdu,ġiel-għadu tiegħuużeraʼl-qaresfostil-qamħ,umartriqtu.

26Immametax-xafratnissel,uġabetil-frott,imbagħad deherukolliċ-ċinna

27Melal-qaddejjatal-kaptad-darġewuqalulu:“Sinjur, mażrajtxżerriegħatajbafl-għalqatiegħek?minnfejnmela zra?

28Qalilhom,Gadudangamel.Il-qaddejjaqalulu:“Trid immorruniġbruhom?

29Immahuqal,Le;biexwaqtlitiġbruċ-ċanra,tqassmu wkollil-qamħmiegħu.

30Ħallit-tnejnjikbruflimkiensal-ħsad:ufiż-żmientalħsadjienngħidlill-ħsad:Iġbrul-ewwelil-qasba,u għaqqadhomf’qatetbiextaħraqhom:immaiġboril-qamħ fil-barntiegħi

31Qabilhomparabbolaoħra,uqal:“Is-saltnatassmewwiettixbahlilżerriegħatal-mustarda,liraġelħau żera’fl-għalqatiegħu;

32Litabilħaqqhuwal-iżgħarmiż-żerriegħakollha:imma metatikber,hijal-akbarfostil-ħxejjex,ussirsiġra,sabiex l-għasafartal-ajrujiġuujoqogħdufil-fergħattagħha

33Qalilhomparabbolaoħra;Is-saltnatas-smewwiettixbah lill-ħmira,limaraħadetuħbetfitlietmiżuriikla,sakemm il-ħmirakollu

34DankolluqalĠesùlill-kotrab’parabboli;umingħajr parabbolamaqalilhomx:

35Biexjitwettaqdaklikienqalil-profeta,liqal,Niftaħ fommibil-parabboli;Jienanistqarraffarijietlinżammu sigrietimill-pedamenttad-dinja.

36ImbagħadĠesùbagħatlill-kotra,udaħalfid-dar,uddixxiplitiegħuresqulejh,uqalulna,Iddikjaralnalparabbolatal-qasbatal-għalqa.

37Huwieġebuqalilhom:“Daklijiżra’ż-żerriegħat-tajba huBinil-bniedem;

38L-għalqahid-dinja;iż-żerriegħatajbahumawliedissaltna;immaċ-ċanrahijawliedil-Ħażin;

39L-għaduliżeragħhomhux-xitan;il-ħsadhuwat-tmiem tad-dinja;ul-ħsadhumal-anġli.

40Bħalagħalhekkil-qaresjinġabarujinħaraqfin-nar; hekkgħandujkunfl-aħħarta’dinid-dinja

41Binil-bniedemgħandujibgħatl-anġlitiegħu,ujiġbru mis-saltnatiegħukullmajofendu,udawklijagħmlulħażen;

42Ugħandhomjitfgħuhomfil-forntan-nar:għandujkun hemmwailingugnashingta'snien

43Imbagħadil-ġustijiddibħax-xemxfis-saltnata’ MissierhomMingħanduwidnejnbiexjisma,ħajisma

44Għaldarb’oħra,is-saltnatas-smewwiettixbahlilteżor moħbif’għalqa;limetabniedemisib,jaħbi,ubil-ferħ tiegħujmuribigħdakkolluligħandu,ujixtridikl-għalqa

45Għaldarb’oħra,is-saltnatas-smewwiettixbahlil negozjantlijfittexperlitajbin:

46Li,metasabperlawaħdataʼprezzkbir,marbiegħdak kollulikellu,uxtraha

47Għaldarb’oħra,is-saltnatas-smewwiettixbahlilxibka, likienetmitfugħafil-baħar,umiġburataʼkullxorta:

48Li,metakienmimli,ġibdulejnix-xatt,upoġġew bilqiegħda,uġabrut-tajbinf’reċipjenti,immaxeħtulħżiena

49Hekkikunfl-aħħartad-dinja:l-anġlijoħorġu,ujaqtgħu l-ħżienaminnfostil-ġust,

50Ugħandhomjitfgħuhomfil-forntan-nar:għandujkun hemmwailingugnashingta'snien.

51Ġesùqalilhom:Fhmuintomdawnl-affarijietkollha? Humajgħidulu,Iva,Mulej

52Imbagħadqalilhom:“Għalhekkkullkittiebamgħallem għas-saltnatas-smewwietjixbahlilraġellihusidta’dar,li joħroġmit-teżortiegħuaffarijietġoddauqodma

53UġaralimetaĠesùtemmdawnil-parabboli,telaqminn hemm

54Umetaġief’pajjiżu,għallimhomfis-sinagogatagħhom, tantlibaqgħumistagħġbin,uqalu:“Danil-bniedemminn fejngħandudanl-għerfudawnl-għemejjelsetgħana?

55Danmhuxibenil-mastrudaxxa?ommumhuxtissejjaħ Marija?uħutu,Ġakbu,uĠużeppi,uXmun,uĠuda?

56Uħutu,m’humiexkollhamagħna?Danir-raġelminn fejngħandudawnl-affarijietkollha?

57Ukienuoffiżifih.ImmaĠesùqalilhom:Profetamhux blaġieħ,ħlieff’pajjiżuuf’daru

58Um’għamilxħafnagħemejjelsetgħanahemmhekk minħabban-nuqqastaʼtwemmintagħhom.

KAPITOLU14

1F’dakiż-żmienErodit-tetrarkasemaʼbil-famataʼĠesù, 2Uqallill-qaddejjatiegħu:DanhuĠwannil-Battista;hu qammill-imwiet;ugħalhekkxogħlijietsetgħanajuru lilhominfushomfih

3GħaxErodikienħataflilĠwanni,rabtuutefgħul-ħabs minħabbaErodja,martħuhFilippu.

4GħaxĠwanniqallu:“Mhuxleġittimulijkollokha

5Umetariedjoqtlu,beżaʼmill-kotra,għaxkienujqisuh bħalaprofeta.

6ImmametasargħeluqsninErodi,bintErodjażfenet quddiemhom,ugħoġbetlilErodi.

7F’hekkhuwiegħedb’ġuramentlijagħtihakullma titlobha

8Uhi,mgħallmaqabelminnommha,qalet,Agħtinihawn rasĠwannil-Battistaf’ċarġer.

9Us-sultaniddispjaċut:madankolluminħabbal-ġurament, udawkliqagħdumiegħul-ikel,huordnalijingħataha

10Ubagħat,uqatgħaraslilĠwannifil-ħabs

11Ukaptiegħuġiemiġjubfl-iċċarġjar,umogħtijalillżagħżagħ:uhiġabithalilommha.

12Ud-dixxiplitiegħuġew,ħadul-ġisem,difnuh,umarru jgħidulilĠesù

13MetaĠesùsemaʼb’dan,telaqminnhemmb’vapur f’postdeżertapparti;

14UĠesùħareġ,urakotrakbira,uħassrumogħdrija lejhom,ufejjaqlill-mordatagħhom.

15Umetakienfilgħaxija,id-dixxiplitiegħuresqulejh,u qalulu:“Danhupostdeżert,uż-żmiengħadda;ibagħtulkotra,bieximorrufl-irħula,ujixtrulilhominfushomikel.

16ImmaĠesùqalilhom:M’għandhomxgħalfejnjitilqu; agħtihomx’jieklu

17Uqalulu:“Hawngħandnabissħamesħobżietużewġ ħutiet

18Huwaqal,Ġibhomhawngħandi

19Uordnalill-follabiexjoqogħdubilqegħdafuqil-ħaxix, uħal-ħamesħobżiet,uż-żewġħutiet,uħares’ilfuqlejn is-sema,bierek,qasam,utal-ħobżietlid-dixxiplitiegħu,u d-dixxiplilill-kotra

20Ukollhakielu,umimlijin,uħadutnax-ilqoffamimlija mill-biċċietlikienbaqaʼ.

21Udawklikielukienumadwarħamestelefraġel, minbarranisautfal

22Umill-ewwelĠesùġġiegħellid-dixxiplitiegħu jitilgħufuqbastiment,ujmorruquddiemugħan-naħaloħra,waqtlihubagħatlill-kotra

23Uwaralibagħatlill-kotra,telaʼfuqmuntanjaapparti biexjitlob,umetawasletfil-għaxija,kienhemmwaħdu

24Immal-bastimentissakienf’nofsil-baħar,imħawwad bil-mewġ,għaxir-riħkienkuntrarju.

25Ufir-raba’għassatal-lejlĠesùmarlejhom,miexifuq il-baħar

26Umetad-dixxiplirawhmiexifuqil-baħar,inkwetaw,u qalu:“Huspirtu;ugħajtubil-biża’

27Immamill-ewwelĠesùkellimhom,uqal:Kunu ferħanin;huwajien;tibżax.

28UPietruwieġbuuqal:Mulej,jekkint,ordninersaq għandekfuql-ilma

29Uqal,Ejja.UmetaPietruniżelmill-bastiment,mexa fuql-ilma,bieximurgħandĠesù

30Immametarar-riħqawwi,beżaʼ;ubedajegħreq, għajjatuqal,Mulej,salvani.

31Umill-ewwelĠesùfetaħidu,qabduuqallu:“Inttaʼftit fidi,għaladdubejt?

32Umetadaħlufil-bastiment,ir-riħwaqaf.

33Imbagħadġewdawklikienufil-bastimentuqimah,u qalu,Tassew,intil-Ibenta'Alla

34Umetamarruminnfuq,daħlufl-arttaʼĠenesaret.

35Umetal-irġieltaʼdakil-postsarujafubih,bagħtuf’dak il-pajjiżkollutaʼmadwaru,uġabumiegħulildawkkollha morda;

36Utalbubieximissubissil-keffataʼlbiesu,udawk kollhalintmissuġewimsaħħinperfettament.

KAPITOLU15

1ImbagħadresqugħandĠesùkittiebauFariżej,likienu Ġerusalemm,uqalulu:

2Id-dixxiplitiegħekgħalajiksrut-tradizzjonital-anzjani? għaxmajaħsluxidejhommetajiekluħobż

3Immahuwieġebuqalilhom:“Għaliexintomukolltikser il-kmandamentta’Allabit-tradizzjonitagħkom?

4GħaxAllaordna,uqal:“Onoralilmissierekulilommok; 5Immaintomtghidu,Kulminjghidlilmissierujewlil ommu,Hirigal,minnkullminjista'jgawdiminni;

6Ujonoraxlilmissierujewlilommu,hujkunħielesHekk għamiltul-kmandamentta’Allablaeffettbit-tradizzjoni tagħkom

7Intomipokriti,Isaijaipprofetizzatajjebdwarkom,billi qal,

8Danil-poplujersaqlejjab’fomm,ujonoranib’xofftejh; immaqalbhomhija'lbogħodminni

9Immagħalxejniqimuni,ujgħallmugħalduttrinilkmandamentital-bnedmin

10Usejjaħlill-kotra,uqalilhom:“Isma’,uifhmu

11Mhuxdaklijidħolfil-ħalqmajħammeġlill-bniedem; immadaklijoħroġminnfomm,daniħammeġlill-bniedem

12Imbagħadġewid-dixxiplitiegħuuqalulu:TaflilFariżejsfawoffiż,waralisemgħudanil-kliem?

13Immahuwieġebuqal,Kullpjanta,liMissieritassmewwietmaħawwelx,għandhatitneħħal-għeruq.

14Ħallihomwaħedhom:ikunumexxejjagħomjatalgħomjaUjekkl-għomjajmexxilill-għomja,it-tnejn jaqgħufil-foss.

15ImbagħadPietruwieġebuqallu:Iddikjaralnadinilparabbola

16UĠesùqal,Intomukollgħadekblafehim?

17Għadumatifhmux,likullmajidħolfil-ħalqjidħolfiżżaqq,ujintrefa'fuqil-bokka?

18Immadawkl-affarijietlijoħorġumill-ħalqjoħorġu mill-qalb;ujħammġulill-bniedem

19Għaxmill-qalbjoħorġuħsibijietħżiena,qtil,adulterji, żína,serq,xhiedafalza,dagħa:

20Dawnhumal-affarijietlijħammeġlill-bniedem:imma lijiekolb’idejnmhuxmaħsulamajħammeġlill-bniedem 21ImbagħadĠesùtelaqminnhemmutelaqlejnix-xtuttaʼ TiruSidon

22U,ara,marataʼKangħanħarġetmill-istesskosta,u għajjatluuqalet:“Ħennminni,Mulej,BinDavid;it-tifla tiegħihijamnikktabil-kbirbixitan

23ImmahumaweġibhakelmaUd-dixxiplitiegħuġewu talbuh,uqalulu:Ibgħatha.għaxhitgħajjatwarajna.

24Immahuwieġebuqal,JienmhuxmibgħutħliefgħannagħaġmitlufataʼdarIsrael

25Imbagħadhiġietuqimalilu,qal,Mulej,għinni.

26Immahuwieġebuqal:“Mhuxxieraqlitieħul-ħobż tat-tfalutitfahlill-klieb

27Uhiqalet,Verità,Mulej,iżdal-kliebjieklumill-frakli jaqa'mill-mejdata'sidhom

28ImbagħadĠesùwieġebuqalilha,Omara,kbirahil-fidi tiegħek:tkungħalikkiftrid.Ubinthasaretsħiħaminndik is-siegħastess

29UĠesùtelaqminnhemm,uresaqħdejnil-baħartalGalilija;utela’fuqmuntanja,uqagħadhemm

30Uġewlejhfololkbar,likellhommagħhomzopop, għomja,mutu,imgħammrin,uħafnaoħrajn,u waqqgħuhomf’riġlejnĠesù;ufejjaqhom:

31Sakemmil-kotrastagħġbet,metarawlill-mutujitkellem, lil-magħmujkunsħaħ,liż-zopopjimxi,ulil-għomja jaraw,uglorifikawlilAllataʼIżrael

32ImbagħadĠesùsejjaħlid-dixxiplitiegħuuqal:" Għandimogħdrijamill-kotra,għaxissajibqgħumiegħitlett ijiem,um'għandhomxejnx'jieklu;

33Ud-dixxiplitiegħuqalulu:“Minnikollnatantħobżfiddeżertbiexnimlewkotratantkbira?

34UĠesùqalilhom:Kemmgħandekħobżiet?Uhuma qalu:“Sebgħa,uftitħutżgħir

35Uordnalill-kotrabiexjoqogħdubil-qiegħdaflart.

36Uħas-seba’ħobżietul-ħut,raddħajr,qasamhom,uta lid-dixxiplitiegħu,ud-dixxiplilill-kotra.

37Ukollhakielu,umimlu,uħadusebaʼqfiefmimlija mill-laħamimkisserlikienbaqaʼ

38Udawklikielukienuerbatelefraġel,minbarranisau tfal.

39Ubagħatlill-kotra,uħabastimentudaħalfix-xtut taʼMagdala

KAPITOLU16

1Ġewukollil-Fariżejmas-Sadduċej,ut-tentazzjonitalbuh jurihomsinjalmis-sema

2Huwawieġebuqalilhom,Metajkunfilgħaxija,intom tgħidu,Ikuntempsabiħ,għaxis-semaħamrani

3Ufilgħodu,Illumsejkuntempħażin:għaxis-semahuwa aħmarubaxx.Ointomipokriti,tistgħutagħrful-wiċċtassema;immamatistaxtagħrafis-sinjalitaż-żminijiet?

4Ġenerazzjoniħażinauadulteratfittexsinjal;um’għandu jingħatal-ebdasinjalħliefis-sinjaltal-profetaĠona.U telaqhomutelaq

5Umetad-dixxiplitiegħuġewin-naħal-oħra,insew jieħdul-ħobż.

6ImbagħadĠesùqalilhom:Oqogħduattentiuattentimillħmiratal-Fariżejutas-Sadduċej

7Uhumarraġunawbejniethom,uqalu,Huwagħaliex aħnamaħadnal-ebdaħobż

8LilĠesù,metanduna,qalilhom:Ointomtaʼfidiżgħira, għalatirraġunawbejnietkom,għaxmaġibtuxħobż?

9Għadumatifhmux,latiftakrul-ħamesħobżiettal-ħamest elef,ukemmqfiefħadtu?

10Las-sebaʼħobżiettaʼl-erbatelef,ukemmqfiefħadtu?

11Kifintommatifhmuxlijienmakellimithiexdwarilħobż,biextoqogħduattentimill-ħmiratal-FariżejutasSadduċej?

12Imbagħadfehmukifqalilhomlimajoqogħduxattenti mill-ħmiratal-ħobż,immamid-duttrinatal-FariżejutasSadduċej.

13MetaĠesùdaħalfix-xtuttaʼĊesarijataʼFilippu,staqsa lid-dixxiplitiegħuuqal:“Minjgħidul-bnedminlijienBin il-bniedem?

14Uhumaqalu,XiwħudjgħiduliintiĠwannil-Battista; uħud,Elija;uoħrajn,Ġeremija,jewwieħedmill-profeti

15Qalilhom:Immaintommintgħidulijien?

16UXmunPietruwieġebuqal:Intil-Kristu,BinAllalħaj.

17UĠesùwieġebuqallu:“Imbierekint,XmunBarjona, għaxmhuxil-laħamud-demmwrewhalilek,imma Missierilihufis-smewwiet

18Ungħidlekukoll,LiintPietru,ufuqdinil-blatanibnilknisjatiegħi;ul-bibiental-infernm’għandhomxjipprevalu kontriha

19Ujiennagħtikl-imfietaħtas-saltnatas-smewwiet,ukull matorbotfuql-artikunmarbutfis-smewwiet,ukullma tħollfuql-artikunmaħlulfis-sema.

20Imbagħadordnalid-dixxiplitiegħubiexmajgħidulil ħaddlihuĠesùl-Kristu

21Minndakiż-żmien’ilquddiemĠesùbedajuriliddixxiplitiegħukifiridimurĠerusalemm,ibatiħafnamill-

anzjaniul-qassisinil-kbarul-kittieba,ujinqatelujerġa’ jqumfit-tieletjum.

22ImbagħadPietruqabad,ubedajċanfar,uqal:"Ikun bogħodminnek,Mulej!

23Immahumdawwar,uqaluntoPietru,Ġibintluralili, Satana:intioffiżauntolili,għaxintisavourestmhuxlaffarijietlihumata'Alla,immadawklihumatal-bnedmin

24ImbagħadĠesùqallid-dixxiplitiegħu:Jekkxiħaddirid jiġiwarajja,ħajiċħadlilunnifsu,jerfa’s-salibtiegħuu jimxiwarajja

25Għaxkullminsejsalvaħajtujitlifha,ukullminjitlef ħajtuminħabbafija,isibha

26Għaxx’jiġigwadannbniedem,jekkjiksebid-dinja kollha,ujitlefruħu?jewx’għandujagħtibniedembi skambjugħalruħu?

27GħaxBinil-bniedemgħandujiġifil-glorjataʼMissieru maʼl-anġlitiegħu;umbagħadjippremjalilkullbniedem skondl-għemejjeltiegħu

28Tassewng[idilkom,Ikunhemmxiwieqfahawn,lima jduquxil-mewt,sakemmjarawlilBinil-bniedem;ejfissaltnatieg[u

KAPITOLU17

1UwarasittijiemĠesùjieħulilPietru,lilĠakbuulilħuh Ġwanni,ujtellgħuhomfuqmuntanjagħoljaseparati, 2Uġietrasfiguratquddiemhom:uwiċċujiddibħax-xemx, ul-ilbiestiegħukienabjadbħad-dawl.

3U,ara,dehrulhomMosèuElijajitkellmumiegħu 4ImbagħadPietruwieġebuqallilĠesù:Mulej,tajjebli nkunuhawn:jekktrid,ejjewnagħmluhawntliettabernakli; waħdagħalik,uwaħdagħalMosè,uwaħdagħalElija 5Waqtlikiengħadutkellem,ara,sħabatleqqkisbithom:u araleħenmis-sħaba,liqal,DanhuIbnil-maħbub,li għoġobnifih;isimgħuintomlilu

6Umetasemgħuhad-dixxipli,waqgħuwiċċhomubeżgħu ħafna.

7UĠesùġieumesshom,uqal,Qmu,utibżgħux

8Umetagħollewgħajnejhom,marawlilħaddħlieflil Ġesùbiss.

9Uwaqtliniżluminnfuqil-muntanja,Ġesùordnahom,u qal:Għidlilħaddil-viżjoni,sakemmBinil-bniedemiqum mill-imwiet.

10Ud-dixxiplitiegħustaqsewhuqalu:“Melagħalajgħidu l-kittiebaliElijagħandujiġil-ewwel?

11UĠesùwieġebuqalilhom,Eliastassewgħandhomjiġu l-ewwel,ujirrestawrawl-affarijietkollha

12Immajienngħidilkom,LiElijadiġàwasal,umakinux jafuh,immagħamlulukullmaelenkawBl-istessmod ukollBinil-bniedemibatiminnhom

13Imbagħadid-dixxiplifehmulikellimhomdwarĠwanni l-Battista.

14Umetawaslugħandil-kotra,ġielejhraġel, għarkobbtejhuqallu:

15Mulej,ħnienaminnibni,għaxhumqalleb,umqalleb, għaxħafnadrabijaqa’fin-nar,uħafnadrabifl-ilma

16Uġibtulid-dixxiplitiegħek,umasetgħuxifejqu.

17ImbagħadĠesùwieġebuqal,Oġenerazzjoniblafidiu perversa,kemmsendummiegħek?kemmgħandinbatik? iġibuhawngħandi.

18UĠesùċanfarlix-xitan;utelaqminnu,ut-tifelfieqet minndikis-siegħastess

19Imbagħadid-dixxipliresqulejnĠesùseparatament,u qalulu:“Għaliexmastajniexneċeduh?

20UĠesùqalilhom:“Minħabban-nuqqasta’twemmin tagħkom,għaxtassewngħidilkom,jekkikollkomfidibħal żerriegħatal-mustarda,tgħidulildinil-muntanja,Neħħu minnhawn’lhemm;ugħandhatneħħi;uxejnmajkun impossibbligħalikom

21Madankollu,danit-tipmajoħroġxħliefbit-talbussawm

22Uwaqtlikienujoqogħdufil-Galilija,Ġesùqalilhom: Binil-bniedemsejiġittradutf’idejnil-bnedmin; 23Ujoqtluh,ufit-tieletjumiqummill-ġdidUkienu jiskużawħafna.

24UmetawasluKafarnahum,dawklirċevewil-flustattributresqugħandPietru,uqalu:“Majħallasxġieħsiduk?

25Huqal,Iva.Umetadaħalid-dar,Ġesùmaħalliehx,u qallu:X’taħseb,Xmun?ta’minjieħdus-slatenta’l-artiddrawwajewit-tribut?ta’wliedhomstess,jewta’barranin?

26Pietruqallu:Ta’barranin.Ġesùqallu:“Melat-tfalhuma ħielsa”

27Minkejjadan,biexmanoffenduhom,murħdejnil-baħar, uitfa’s-suna,uaqbadil-ħutalititla’l-ewwel;umetatiftaħ fommu,issibbiċċaflus:ħudhom,uagħtihomgħalijau għalik

KAPITOLU18

1Fl-istessħinid-dixxipliresqulejnĠesù,uqalu,Minhulakbarfis-saltnatas-smewwiet?

2UĠesùsejjaħtifelċkejkenupoġġewhf’nofshom, 3Uqal,Tassewngħidilkom,jekkmatikkonvertitux,u ssirubħaltfalżgħar,matidħolxfis-saltnatas-smewwiet

4Għalhekkkullmingħanduumiljaruħubħaldanit-tifel ċkejken,danhul-akbarfis-saltnatas-smewwiet.

5Uminjirċievitifelżgħirbħaldanf’ismi,jilqaʼlili

6Immaminjoffendililwieħedminndawniċ-ċkejkninli jemmnufija,ikunaħjargħalihlimdendlamaʼgħonqu ġeblatal-mitħna,ulijkunmgħarraqfil-fondtal-baħar

7Gwajgħad-dinjaminħabbal-offiżi!għaxiridikunhemm bżonnlijiġureati;immagwajgħaldakir-raġelliminnu jiġil-offiża!

8Għalhekk,jekkidekjewriġlekjofenduk,aqtagħhom,u mitfugħhomminnek:aħjargħaliklitidħolfil-ħajjabilqawwijewmagħfus,minfloklijkollokżewġidejkjew saqajktitfa'fin-narta'dejjem

9Ujekkgħajnejktoffendik,aqlagħha,umitfugħhaminn fuqek:aħjargħaliklitidħolfil-ħajjab’għajnwaħda, minfloklijkollokżewġgħajnejntitfa’fin-nartal-infern.

10Oqogħduattentilimatiddisprezzawxlilwieħedminn dawniż-żgħar;għaxngħidilkom,lil-anġlitagħhomfissemadejjemjarawwiċċMissierilihufis-smewwiet

11GħaxBinil-bniedemġiebiexisalvadaklikienmitluf.

12Kiftaħsbuintom?jekkraġelgħandumittnagħġa,u waħdaminnhomtkunimqarrba,majħallixid-disgħau disgħin,ujmurfil-muntanji,ifittexdaklijkunżbaljat?

13Ujekkisibha,tassewngħidilkom,jifraħiktarb’dikinnagħaġmillibid-disgħaudisgħinlimażvijawx.

14Ankehekkmhixir-riedataʼMissierkomlihufissmewwiet,liwieħedminndawniċ-ċkejkninjitħassar

15Iktarminnhekk,jekkħukħatikontrak,murugħidluttorttiegħubejnekubejnubiss:jekkjismagħek,int akkwistajtlilħuk

16Immajekkmajismagħkx,imbagħadħumiegħek wieħedjewtnejnoħra,biexf’fommżewġjewtlietxhieda tkunstabbilitakullkelma

17Ujekkjittraskuramillijismagħhom,għidhalill-knisja; 18Tassewngħidilkom,kulmatorbotfuql-artikunmarbut fis-sema;

19Għaldarb’oħrangħidilkom,Lijekktnejnminnkom jaqblufuql-artdwarxiħaġaligħandhomjitolbu,danisir għalihomminnMissierilihufis-smewwiet

20Għaxfejntnejnjewtlietahumamiġburaflimkienf’ismi, hemmjienf’nofshom

21ImbagħadPietruresaqlejhuqallu:Mulej,kemm-il darbagħanduħujijidnebkontrija,ujienanaħfirlu?saseba' darbiet?

22Ġesùsaithuntolilu,Mangħidlekx,Saseba'darbiet, imma,Sasebgħindarbasebgħa.

23Għalhekkis-saltnatas-smewwiettitqabbelmaʼċertu sultan,likienjieħukonttal-qaddejjatiegħu

24Umetabedajgħodd,ġiemiġjubliluwieħedlikellu għaxarteleftalent

25Immaperesslimakelluxgħalfejniħallas,siduordna lilujinbiegħu,umartu,uwliedu,udakkollulikellu,ulħlasgħandujsir

26Għalhekkil-qaddejwaqa’uqimahuqallu:“Mulej,ħu paċenzjamiegħi,unħallsekkollu.

27Imbagħadsiddakil-qaddejtqanqalb’mogħdrija,ħelu,u ħafirlud-dejn

28Immal-istessqaddejħareġ,usabwieħedmill-qaddejja sħabu,likienmistħoqqlumittpence;

29Ul-qaddejsieħbuniżelf’riġlejh,utalbu,uqallu:“Ħa paċenzjamiegħi,unħallsekkollu.

30Umariedx,immamarutefgħul-ħabs,sakemmiħallas id-dejn

31Għalhekk,metasħaburawdaklisar,iddispjaċuħafna, uġewuqalulilsidhomdakkollulisar

32Imbagħadsidu,waralisejjaħlu,qallu:“Oqaddejmillagħar,ħfirtdakid-dejnkollu,għaxxtaqtni;

33M’għandniexintukollħnienagħalqaddejsħabek, bħalmakelliħasraminnek?

34Usidurrabja,utahf’idejnit-tormentors,sakemm iħallasdakkollulikiendovutlilu

35HekkukollMissieritas-smewwietgħandujagħmel lilkomukoll,jekkminnqalbkommataħfruxlilkullwieħed lilħuhħtijietu

KAPITOLU19

1Uġarali,metaĠesùtemmdawnil-kliem,telaqmillGalilijaudaħalfix-xtuttal-Lhudijalilhinnmill-Ġordan;

2Ufololkbarmarruwarajh;ufejjaqhomhemmhekk

3Il-Fariżejresqulejhukoll,ittantawh,uqalulu:“Huwa leġittimuliraġeliwarrablilmartugħalkullkawża?

4Uhuwieġebuqalilhom:Maqrajtux,lidakligħamilhom fil-bidugħamilhomraġelumara,

5Uqal,"Għaldinil-kawżagħanduraġeliħallimissieru omm,ugħandujeħelma'martu,ut-tnejngħandhomikunu ġisemwieħed?

6Għalhekkm’għadhomxtnejn,immalaħamwieħed Għalhekk,dakliAllagħaqqad,il-bniedemmajqasslux 7Jgħidulu:“MelaMosègħalakmandabiexjagħtikitba tad-divorzjuubiexiwarrabha?

8Huqalilhom:“Mosèminħabbal-ebusijataʼqalbkom ħallejtkomtwarrbulilnisatagħkom,immamill-biduma kienxhekk

9Ungħidilkom,Kullminiwarrablilmartu,ħliefgħalżína, ujiżżewweġieħor,jagħmeladulterju;

10Id-dixxiplitiegħujgħidulu:Jekkil-każtar-raġelikun hekkma’martu,mhuxtajjeblitiżżewweġ

11Immahuqalilhom:Il-bnedminkollhamajistgħux jirċievudinil-kelma,ħliefdawklililhomtingħata

12Għaxhemmxiewnuki,lihekktwielduminnġuf ommhom:uhemmxiewnuki,lisaruewnukimill-bnedmin: uhemmewnuki,ligħamlulilhominfushomewnuki minħabbas-saltnatas-smewwiet.Minjista’jirċievih,ħa jirċievih

13Imbagħadinġiebulilutfalżgħar,biexipoġġiidejh fuqhomujitlob,ud-dixxipliċanfruhom.

14ImmaÌesùqal:Ûofrilit-tfalçkejknin,u tipprojbixxihomxlijaslugandi,gaxta’dawnhis-saltna tas-smewwiet.

15Upoġġaidejhfuqhom,utelaqminnhemm

16U,ara,ġiewieħeduqallu:Mgħallemit-tajjeb,x’ħaġa tajbanagħmelbiexikollil-ħajjata’dejjem?

17Uqallu,Għaliexissejjaħlitajjeb?m’hemmħaddtajjeb ħliefwieħed,jiġifieriAlla:immajekktridtidħolfil-ħajja, żommil-kmandamenti.

18Huqallu,Liema?Ġesùqal:Lataqtilx,Latagħmilx adulterju,Latisraqx,Latagħtixxhiedafalza, 19Onoralilmissierekulilommok,u,“Ħobblill-proxxmu tiegħekbħalekinnifsek”

20Iż-żagħżugħqallu:Dawnl-affarijietkollhażammejtusa minnżgħożiti:x’jonqosnigħadni?

21Ġesùqallu:"Jekktridtkunperfett,murubiegħdakli għandek,uagħtilill-foqra,ujkollokteżorfis-sema,uejjau warajja."

22Immametaż-żagħżugħsemaʼdanil-kliem,telaq imnikket,għaxkelluġidkbir

23ImbagħadĠesùqallid-dixxiplitiegħu:Tassew ngħidilkom,liraġelgħanibilkemmjidħolfis-saltnatassmewwiet

24Ugħaldarb’oħrangħidilkom,Eħfefliġemeljgħaddi minngħajnta’labra,milligħanijidħolfis-saltnata’Alla 25Metasemgħuhad-dixxiplitiegħu,baqgħumistagħġbin ħafna,uqalu:“Mela,minjista’jiġisalvat?

26ImmaĠesùrahomuqalilhom:“Għall-bnedmindan huwaimpossibbli;immama’Allakolloxhupossibbli

27ImbagħadPietruwieġebuqallu:“Ara,abbandunajna kolloxumornawarajja;x'għandnagħalhekk?

28UĠesùqalilhom:Tassewngħidilkom,liintomliġejtu warajja,fir-riġenerazzjoni,metaBinil-bniedemjoqgħod fuqit-trontal-glorjatiegħu,intomukolltoqogħdufuqtnaxiltron,tiġġudikawit-tnax-iltribùtaʼIżrael

29Ukullminabbandunadjar,jewħuti,jewaħwa,jew missier,jewomm,jewmartu,jewulied,jewartijiet, minħabbaismi,għandujirċievimittdarba,ugħandujiret il-ħajjataʼdejjem

30Immaħafnalihumal-ewwelikunul-aħħar;ul-aħħar għandhomikunul-ewwel.

KAPITOLU20

1Għaxis-saltnatas-smewwiettixbahlilraġellihusidta’ dar,liħareġkmienifilgħodubiexjikriħaddiemafl-għalqa tad-dwielitiegħu.

2Umetakienftiehemmal-ħaddiemagħalpennykuljum, bagħathomfl-għalqatad-dwielitiegħu

3Uħareġmadwarit-tieletsiegħa,uraoħrajnbil-wieqfa fis-suq,

4Uqalilhom;Morruintomukollfl-għalqatad-dwieli,u nagħtikomdakkollulihutajjebUmarrufitriqthom 5Reġaʼħareġmadwaris-sittud-disaʼsiegħa,ugħamellistess.

6Umadwaril-ħdax-ilsiegħaħareġ,usaboħrajnbilwieqfa,uqalilhom:“Għaliextiġruhawnil-ġurnatakollha?

7Jgħidulu,Għaxħaddmaqabadna.Huqalilhom:“Morru intomukollfl-għalqatad-dwieli;ukulmahusewwa,dan għandkomtirċievu

8Melametawasalfilgħaxija,sidil-għalqatad-dwieliqal lill-amministraturtiegħu:“Sejħlill-ħaddiema,uagħtihom il-kiritagħhom,ibdamill-aħħarsal-ewwel

9Umetaġewdawklikienumikrijamadwaril-ħdax-il siegħa,rċevewkullwieħedmill-penny

10Immametaġewl-ewwel,ħasbulikellhomjirċievu aktar;ubl-istessmodirċevewkullbniedempenny.

11Umetarċevewha,gerbukontrat-tajjebtad-dar, 12Liqal,Dawnl-aħħarħadmubisssiegħa,uinti għamilthomugwaligħalina,liġarrbul-piżus-sħanatalġurnata

13Immahuwieġeblilwieħedminnhom,uqal:“Ħabib,ma nagħmilkxħażin;

14Ħudaklihutiegħek,umurtriqtek:jienanagħtilildan l-aħħar,bħalek

15Mhuwiexleġittimulinagħmeldaklirridminntiegħi?

Għajnekhijaħażina,għaxjientajjeb?

16Melal-aħħarikunul-ewwel,ul-ewwell-aħħar:għax ħafnajissejħu,immaftitmagħżulin.

17UĠesùtelaʼĠerusalemmħaliltnax-ildixxipluseparati fit-triq,uqalilhom:

18Ara,nitilgħuĠerusalemm;uBinil-bniedemjiġittradut lill-qassisinil-kbarulill-kittieba,uhumajikkundannawh għall-mewt,

19Ugħandujagħtihlill-Ġentilibiexiqarrqu,ujsallbuh,u t-tieletjumiqummill-ġdid

20ImbagħadwasletlejhommuliedŻebedewmaʼwliedha, qimuhuxtaqetxiħaġaminnu.

21Uqalilha,Xtrid?Hiqaltlu:“Agħtilidawniż-żewġ uliedijoqogħdu,wieħedfuqil-lemintiegħek,ul-ieħorfuq ix-xellug,fis-saltnatiegħek

22ImmaĠesùwieġebuqal,Intommatafuxx’titolbu Tista’tixrobmill-kalċilijienanixrob,utitgħammedbilmagħmudijalijienmgħammdinbiha?Humajgħidulu, Aħnakapaċi

23Uqalilhom:“Tassewtixorbumill-kalċitiegħi,u titgħammdubil-magħmudijalijienmgħammdinbiha, immalinoqgħodbilqiegħdafuqil-lemintiegħiufuqixxellugtiegħi,mhuxtiegħilinagħti,immajkun.mogħtija lilhomligħalihomhuwamħejjiminnMissieri

24Umetasemgħuhal-għaxra,tqanqlub’għadabkontrażżewġaħwa.

25ImmaĠesùsejħilhomlejh,uqal,Intomtafulilprinċpijiettal-Ġentilijeżerċitawħakmafuqhom,udawkli humakbarjeżerċitawawtoritàfuqhom

26Immamajkunxhekkfostkom:immakulminiridikun kbirfostkom,ħajkunministrutagħkom;

27Ukullminiridikunil-kapfostkom,ħajkunil-qaddej tagħkom:

28HekkkifBinil-bniedemġiemhuxbiexjiġimoqdi, immabiexjaqdi,ubiexjagħtiħajtubħalafidwagħalħafna

29UhekkkiftelquminnĠeriko,follakbiramarretwarajh

30U,ara,żewġgħomjabilqiegħdaħdejnit-triq,meta semgħuliĠesùgħadda,għajtuuqalu:Ħnienaminna, Mulej,BinDavid.

31Ul-kotraċanfruhom,għaxkellhomjismu,immahuma bdewjgħajtuaktaruqalu:Ħnienaminna,Mulej,BinDavid 32UĠesùwaqaf,usejjaħhom,uqal,X'intomlinagħmel lilek?

33Jgħidulu,Mulej,biexgħajnejnajinfetħu

34MelaĠesùħammeġgħalihom,umessgħajnejhom,u minnufihgħajnejhomdehru,umarruwarajh

KAPITOLU21

1UmetaresquqribĠerusalemm,uwasluBetfage,fuqilmuntanjataż-Żebbuġ,imbagħadbagħtulilĠesùżewġ dixxipli,

2Qalilhom:“Morrufir-raħaltaʼquddiemkom,uminnufih issibuħmarmarbut,ufelumagħha;

3Ujekkxiħaddjgħidilkomxiħaġa,intomtgħidu,IlMulejgħandubżonnhom;uminnufihjibgħathom

4Dankollusar,biexjitwettaqdaklikienqalil-profeta,u qal:

5GħidlilbintSijon,Ara,is-Sultantiegħekġejgħandek, ħelu,ubilqiegħdafuqħmar,ufelul-ferħtal-ħmar.

6Ud-dixxiplimarru,ugħamlukifordnalhomĠesù,

7Uġabul-ħmarul-ħmar,ulbeshomħwejġu,upoġġewh fuqhom.

8Ukotrakbiraħafnaxerrdul-ħwejjeġtagħhomfit-triq; oħrajnqatgħufriegħimis-siġar,uwaħħluhomfit-triq

9Un-niestaʼquddiemutaʼwarajhomgħajtuuqalu: “ĦosannalilBinDavid:Imbierekdaklijiġif’isemilMulej;Hosannafl-ogħla

10UmetawasalĠerusalemm,il-beltkollhatqanqal,u qalet,“Danminhu?

11Ul-kotraqal,DanhuĠesùl-profetataNazarettalGalilija.

12UĠesùdaħalfit-tempjutaʼAlla,ukeċċalildawk kollhalibiegħuuxtrawfit-tempju,uwaqqaʼl-imwejjedtaʼ dawklijbiddlul-flus,us-siġġijiettaʼdawklibiegħulgamiem,

13Uqalilhom:“Humiktub,Id-dartiegħitissejjaħid-dar tat-talb;immaintomgħamiltuhagħartal-ħallelin.

14Ul-għomjauż-zoppġewgħandufit-tempju;u fejjaqhom

15Umetal-qassisinil-kbarul-kittiebarawl-affarijiettalgħaġebligħamel,ut-tfaljgħajtufit-tempju,ujgħidu: “ĦosannalilBinDavid;kienuferħanindispjaċir, 16Uqallu:Tismaʼx’jgħidudawn?UĠesùqalilhom:Iva; Qattqrajt,Minnfommit-trabiut-tfallijreddgħuint pperfezzjonatit-tifħir?

17Utelaqhomuħareġmill-beltf’Betanja;upoġġa hemmhekk

18Issafilgħodukifmarlurafil-belt,kellul-ġuħ 19Umetarasiġratat-tinfit-triq,wasallejha,umasabxejn fuqha,ħliefweraqbiss,uqallu,Ħallil-ebdafrottjikber fuqekminnissagħaldejjem.Ubħalissas-siġratat-tin nixfet.

20Umetarawdan,stagħġbuuqalu:“Kemmmalajrnixfet is-siġratat-tin!

21 Ġesùuqalilhom:"Tassewngħidilkom, jekkikollkomil-fidi,umatiddubitawx,mhuxbisstagħmlu danlijsirlis-siġratat-tin,immawkolljekktgħidulildinilmuntanja:"Tneħħiex",uintmitfugħfil-baħar;dan għandujsir

22Ukollox,kulmatitolbufit-talb,temmen,intomtirçievu.

23Umetawasalfit-tempju,il-qassisinil-kbarux-xjuħtalpopluresqulejhwaqtlikienqedjgħallem,uqalulu: “B’liemaawtoritàtagħmeldan?umintakdinl-awtorità?

24UĠesùwieġebuqalilhom:“Jienukollnistaqsikom ħaġawaħda,lijekktgħiduli,jienbl-istessmodngħidilkom b’liemaawtoritànagħmeldawnl-affarijiet.

25Il-magħmudijata’Ġwanni,minnfejnkienet?mis-sema, jewtal-bnedmin?Urraġunawbejniethom,uqalu:“Jekk ngħidu,Mis-sema;jgħidilna,Għaliexmaemmnuxmela?

26Immajekkngħidu,Tal-bnedmin;nibżgħumin-nies; għaxkulħaddiżommlilĠwannibħalaprofeta

27UhumawieġbulilĠesù,uqalu,Manistgħuxngħidu.U qalilhom:Langħidilkomjienb’liemaawtoritànagħmel dawnl-affarijiet

28Immax’taħseb?Ċerturaġelkellużewġulied;uwasal għandl-ewweluqal:“Ibni,illummuraħdemfl-għalqataddwieli

29Huwawieġebuqal,Marridx,immawaranidem,umar. 30Uwasalgħat-tieni,uqall-istessUhuwieġebuqal, Immur,Sinjur,umamortx

31Jekkwieħedminnhomgħamelir-riedataʼmissieru? Humajgħidulu,L-ewwelĠesùqalilhom:Tassew ngħidilkom,lil-pubblikaniul-prostitutajmorru quddiemkomfis-saltnata’Alla.

32GħaxĠwanniġiegħandkomfit-triqtas-sewwa,uintom maemmintuxlilu,immal-pubblikaniul-prostituti emmnuh:uintom,metarajtu,maindmuxwara,biex temmnuh

33Ismaʼtixbihaoħra:Kienhemminsidtaʼdar,liħawwel għalqatad-dwieli,usaddhamadwaru,uħaffermagħsartaʼ l-inbidfiha,ubenatorri,uħalliehlill-bdiewa,umar f’pajjiżimbiegħed;

34Umetawasaliż-żmiental-frott,bagħatlill-qaddejja tiegħugħandil-bdiewa,biexikunujistgħujirċievul-frott tiegħu.

35Ul-bdiewaħadulill-qaddejjatiegħu,usawtulilwieħed, uqatlulilieħor,uħaġġrulilieħor

36Għaldarb’oħra,bagħatqaddejjaoħraaktarmill-ewwel, ugħamlulilhombl-istessmod.

37Immafl-aħħarnettbagħathomlilibnu,jgħidilhom: “Ibnisejqimu

38Immametar-raħħalarawlill-iben,qalubejniethom: “Danhul-werriet;ejja,ejjewnoqtluh,uejjewnaħtful-wirt tiegħu.

39Uqabduh,tefgħuhmill-għalqatad-dwieli,uqatluh

40Għalhekk,metajiġisidil-għalqatad-dwieli,x’se jagħmellildawkir-raħħala?

41Jgħidulu,Husejeqredb'modmiserablelildawkl-irġiel ħżiena,usejħallil-għalqatad-dwielitiegħulilbdiewaoħra, lijagħtuhil-frottfl-istaġunitagħhom

42Ġesùqalilhom:Qattqattmaqrajtufl-Iskrittura,Il-ġebla liċaħdul-bennejja,l-istesssaretil-kaptal-kantuniera:dan huwal-fatttal-Mulej,uhijameraviljużaf’għajnejna?

43Għalhekkngħidilkom,Is-saltnata’Allatiġimeħuda mingħandkom,utingħatalilġenslijġibil-frotttagħha.

44Ukullminjaqa’fuqdinil-ġeblajitkisser,immafuqmin jaqa’,itħanhfitrab

45Umetal-qassisinil-kbarul-Fariżejsemgħul-parabboli tiegħu,indunawlikientkellemdwarhom

46Immametappruvawipoġġuidejhfuqu,beżgħumillkotra,għaxħaduhbħalaprofeta

KAPITOLU22

1UĠesùwieġebureġa’kellimhomb’parabboli,uqal:

2Is-saltnatas-smewwiettixbahlilċertusultan,ligħamel żwieġgħalibnu,

3Ubagħatlill-qaddejjatiegħubiexisejħulildawklikienu mistiednagħat-tieġ,umariduxjiġu.

4Għaldarb'oħra,bagħatqaddejjaoħra,uqal,Għidlil dawklihumamistiedna,Ara,jienħejjejtl-iklatiegħi:ilbarrintiegħiut-tnissiltiegħijinqatlu,ukolloxlest:ejja għaż-żwieġ

5Immaħadudawlfuqha,umarrufitriqthom,wieħedfirrazzetttiegħu,ieħorlejnil-merkanzijatiegħu:

6Ul-fdalħadulill-qaddejjatiegħu,utalbuhombi ħġarhom,uqatluhom

7Immametas-sultansemaʼb’dan,kienrabja,ubagħatlarmatitiegħu,uqeredlildawkil-qattiela,uħaraqil-belt tagħhom

8Imbagħadqallill-qaddejjatiegħu:It-tieġlest,immadawk liġewmistiednamakinuxdenji

9Melaimmorrufit-toroq,ulildawklissibu,offertigħażżwieġ.

10Għalhekk,dawkil-qaddejjaħarġufit-toroq,uġabrulil dawkkollhalisabu,kemmħżienakifukolltajbin,ut-tieġ kienmgħammarbil-mistednin.

11Umetas-sultandaħaljaral-mistednin,raraġellima kienxilbeslibsatat-tieġ

12Uqallu:Ħabib,kifdħalthawnmajkollokxlibsatat-tieġ? Ukienblakliem

13Imbagħadis-sultanqallill-qaddejja:“Obbtuidejhu riġlejh,uneħħih,uxeħtufid-dlamtaʼbarra;ikunhemmilbikiut-tgaqqistas-snien

14Għaxħafnajissejħu,immaftithumamagħżula.

15Imbagħadmarrul-Fariżej,uħaduparirkifjistgħu jħabbluhfit-taħditatiegħu

16Ubagħtulid-dixxiplitagħhommal-Erodjani,uqalulu: “Imgħallem,nafuliintveru,utgħallemit-triqta’Allafilverità,ulatinteressaklilħadd,għaxmatqisxil-persuna tal-bnedmin

17Għidilnagħalhekk,X’taħseb?Huwalegalilitagħtiġieħ lilĊesari,jewle?

18ImmaĠesùral-ħażentagħhom,uqal:“Għalfejn ittajruni,intomipokriti?

19Urinil-flustat-tributUġabulupenny

20Uhuqalilhom:Taminhidinix-xbiehaul-iskrizzjoni?

21Jgħidulu,Ta’ĊesariImbagħadqalilhom:“Għalhekk ħallsulilĊesaridaklihuta’Ċesari;ulilAllal-affarijietli humata’Alla

22Metasemgħudanil-kliem,stagħġbu,utelquh,umarru fitriqthom.

23Dakinharwaslulejhis-Sadduċej,lijgħidulim’hemmx qawmien,ustaqsieh:

24Qal,Mgħallem,Mosèqal,Jekkraġelimut,mingħajr ulied,ħuhgħandujiżżewweġmartu,ujqajjemniselunto ħuh

25Issakienhemmmagħnasebaʼaħwa:ul-ewwel,meta żżewweġmara,miet,umingħajrmakelluħruġ,ħallalil martuf’idejnħuh:

26Bl-istessmodukollit-tieni,ut-tielet,sas-seba

27Ufl-aħħarmietetil-marawkoll

28Għalhekkfl-irxoxtta’mingħandhatkunmaramis-seba’? għaxkollhakellhomha

29Ġesùwieġebuqalilhom:“Intomtiżbaljaw,billi matafuxl-Iskrittura,ulanqasil-qawwat’Alla.

30Għaxfil-qawmienlajiżżewġu,ulanqasjingħatawfiżżwieġ,immahumabħall-anġlita’Allafis-sema

31Immadwaril-qawmiental-mejtin,maqrajtuxdakli qalilkomminnAlla,billiqalulkom:

32JienAllata’Abraham,uAllata’Iżakk,uAllata’ Ġakobb?AllamhuxAllatal-mejtin,immatal-ħajjin.

33Umetal-kotrasemgħetdan,baqgħumistagħġbabidduttrinatiegħu

34Immametal-Fariżejsemgħulikienpoġġas-Sadduċej fis-skiet,inġabruflimkien

35Imbagħadwieħedminnhom,likienavukat,staqsieh mistoqsija,ittantah,uqallu:

36Mgħallem,liemahul-kmandamentkbirfil-liġi?

37QalluĠesù:“Tħobblill-MulejAllatiegħekb’qalbek kollha,b’ruħekkollhaub’moħħokkollu.

38Danhul-ewwelul-kbirkmandament

39Ut-tienijixbhulu,Inttħobblill-proxxmutiegħekbħalek innifsek.

40Fuqdawniż-żewġkmandamentijiddendlul-liġiulprofetikollha

41Waqtlil-Fariżejkienumiġburaflimkien,Ġesù staqsiehom:

42Qal,X’taħsbudwarKristu?ibenminhu?Huma jgħidulu,BinDavid.

43Qalilhom:KifmelaDavidfl-ispirtujsejjaħluMulej, billijgħid:

44Il-Mulejqallill-Mulejtiegħi,Oqgħodbilqiegħdafuqillemintiegħi,sakemmnagħmellill-għedewwatiegħeklgħatutas-saqajntiegħek?

45JekkmelaDavidisejjaħluMulej,kifhuibnu?

46Uħaddmaseta’jwieġbukelma,ulanqasraġelminn dakin-nhar’lquddiemmakellujistaqsihaktarmistoqsijiet

KAPITOLU23

1ImbagħadĠesùqallill-kotraulid-dixxiplitiegħu, 2Qal,L-kittiebaul-Fariżejjoqogħdufuqis-siġġuta’Mosè; 3Għalhekk,kulmajordnalkomtosservaw,lijosservawu agħmlu;immatagħmluxintomwaral-għemejjeltagħhom, għaxjgħidu,umatagħmlux

4Għaxjorbtupiżijiettqalukorohbiexjinġarru,u jpoġġuhomfuqspallejnil-bnedmin;immahumastess mhuxsejċaqalquhomb’waħdaminnsubgħajhom

5Immal-għemejjelkollhatagħhomjagħmlubiexjidhru mill-bnedmin:iwessgħul-filatteritagħhom,ujkabbrullimitital-ħwejjeġtagħhom,

6Uħobbil-kmamartaʼfuqfil-festi,us-siġġijietewlenin fis-sinagogi,

7Utislijietfis-swieq,ulijissejħumill-irġiel,Rabbi,Rabbi

8ImmatissejħuxRabbi,għaxwieħedhul-Imgħallem tagħkom,Kristu;uintomilkollaħwa.

9Usejjaħlilħaddmissierkomfuql-art,għaxwieħedhu Missierkom,lihufis-smewwiet

10Latissejħumgħallem,għaxwieħedhuwal-Imgħallem tagħkom,Kristu

11Immadaklihul-akbarfostkomikunil-qaddejtagħkom.

12Ukullminjgħollililunnifsujitbaxxa;umingħandu umlililunnifsujkunimgħolli

13Immagwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għax tagħtus-saltnatas-smewwietkontral-bnedmin;

14Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom tirbgħud-djartar-romol,ubħalapretenzjonitagħmeltalb fit-tul;

15Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom tħaddmul-baħarul-artbiextagħmluproselitwieħed,u metajsir,tagħmluhdoppjuiktartifeltal-infernminnkom infuskom

16Gwajgħalikom,gwidigħomja,litgħidu,Kullmin jaħlefbit-tempju,mhuxejn;immakullminjaħlefbiddehebtat-tempju,hudebitur!

17Intomiblahugħomja:għaxjekkhuxakbar,id-deheb, jewit-tempjulijqaddesid-deheb?

18U,Kullminjaħlefbl-artal,mhuxejn;immakullmin jaħlefbl-għotjalihemmfuqu,huħati.

19Intomiblahugħomja:għaxjekkhuxakbar,id-don,jew l-artallijqaddesid-don?

20Mingħalhekkjaħlefbl-artal,jaħlefbih,ub’kolloxfuqu.

21Uminjaħlefbit-tempju,jaħlefbih,ub’daklijgħammar fih

22Uminjaħlefbis-sema,jaħlefbit-trontaʼAlla,u b’dakliqiegħedfuqu

23Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom iħallsul-għaxmataż-zekka,tal-ħlewwautal-kemmun,u tħallewbarral-affarijietiktarimportantital-liġi,il-ġudizzju, il-ħnienaul-fidi;

24Intomgwidigħomja,litiġbdun-nagu,utiblaʼġemel.

25Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom tnaddafin-naħata’barratal-kikkrautal-platt,imma ġewwahumamimlijingħajbużejjed.

26IntFariżejagħma,naddafl-ewweldaklihemmġewwa l-kalċiul-platt,biexin-naħata’barratagħhomtkunnadifa wkoll

27Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom tixbhusepolkriimbajda,litabilħaqqjidhrusbieħfuqbarra, immaġewwamimlijagħadamtal-mejtinub’kullħżiena.

28Hekkukollintomminnbarratidherġustigħall-bnedmin, immaġewwaintommimlijinipokresijauħażen

29Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom tibnul-oqbratal-profeti,użżejjenl-oqbratal-ġusti, 30Ugħid,Kiekukonnafiżmienmissirijietna,makonniex inkunuparteċipantimagħhomfid-demmtal-profeti

31Għalhekkintomtkunuxhiedatagħkominfuskom,li intomulieddawkliqatlulill-profeti.

32Imlewallural-qiestamissirijietkom

33Intomsriep,intomġenerazzjonital-viperi,kiftista’ taħrabmill-dannazzjonital-infern?

34Għalhekk,ara,nibgħatilkomprofeti,rġielgħorriefu kittieba:uxiwħudminnhomtoqtluussallab;uxiwħud minnhomintomtisfgħufis-sinagogitagħkom,u tippersegwitawhomminnbeltgħaloħra;

35Biexfuqkomjiġid-demmkolluġustimxerredfuql-art, mid-demmtal-ġustAbelsad-demmtaʼŻakkarijabin Barakija,liintomqtiltubejnit-tempjuul-artal

36Tassewngħidilkom,Dawnl-affarijietkollhagħandhom jiġufuqdinil-ġenerazzjoni

37OĠerusalemm,Ġerusalemm,intlitoqtolil-profeti,u tħaġġarlildawklintbagħtulek,kemm-ildarbaridtniġbor liluliedekflimkien,bħalmatiġieġatiġborit-tiġieġtagħha taħtġwienaħha,umaridtx!

38Ara,darkomtitħallaf’idejkommaħsuda.

39G[axng[idilkom,M’g[andhomxtarawniminnissa, sakemmtg[du,Imbierekdakliji;if’isemil-Mulej

KAPITOLU24

1UĠesùħareġ,utelaqmit-tempju,ud-dixxiplitiegħu ġewgħandubiexjuruhil-binitat-tempju

2UĠesùqalilhom:Matarawxdawnl-affarijietkollha?

Tassewngħidilkom,Matitħallaxhawnġeblafuqoħra,li matintefax

3Uwaqtliqagħadbilqiegħdafuqil-muntanjataż-Żebbuġ, id-dixxipliresqulejhfil-privat,uqalulna,Għidilna,meta sejsirudan?ux’sejkunis-sinjaltal-miġjatiegħek,utattmiemtad-dinja?

4UĠesùwieġebuqalilhom:“Oqogħduattentiliħaddma jqarraqbikom

5Għaxħafnajiġufismi,ujgħidu,JienaKristu;u għandhomiqarrquħafna.

6Utisimgħubil-gwererul-għajduttal-gwerer:arawlima tkunumnikkta,għaxdawnl-affarijietkollhajridujseħħu, immat-tmiemgħadumhux.

7Għaxġensiqumkontraġens,usaltnakontrasaltna:u jkunhemmġuħ,pesti,uterremoti,f’diversipostijiet

8Dawnkollhahumal-bidutad-duluri.

9Imbagħadjeħilsukombiextkunimnikket,ujoqtlukom,u intomtkunumibgħudinmill-ġnuskollhaminħabbaismi 10Ualluraħafnajiġuoffiż,ujittradixxulilxulxin,u jobogħdulilxulxin

11Uħafnaprofetifolozsejqumu,ugħandhomiqarrqu ħafna.

12Uminħabbalil-ħażensejkunkbir,l-imħabbataʼ ħafnatikessaħ.

13Immaminjibqaʼsat-tmiem,danikunisalva

14Udanl-Evanġeljutas-saltnagħandujiġimħabbarfiddinjakollhabħalaxhiedalill-ġnuskollha;umbagħadjiġittmiem.

15Għalhekk,metatarawl-abominationtad-deżert,li dwarhatkellemil-profetaDanjel,wieqfafil-postqaddis, (minjaqra,ħajifhem:)

16Imbagħaddawklihumafil-Lhudijaħajaħarbulejnilmuntanji:

17Ħamajinżelminhufuqil-bankinabiexjieħuxiħaġa minndaru:

18Lanqasminhufl-għalqamajħallixluralurabiexjieħu ħwejġu

19Ugwajgħaldawklijkunutqal,ugħaldawklijreddgħu f’dawkil-jiem!

20Immaitolbubiexit-titjiratagħkommatkunxfix-xitwa, laf’jumis-Sibt:

21Għaximbagħadikunhemmtribulazzjonikbira,bħalma makienetmill-bidutad-dinjasadaniż-żmien,la,ulanqas qattm’għandujkunhemm

22Ujekkdawkil-jiemmajitqassrux,l-ebdalaħam m’għandujiġisalvat,immaminħabbal-magħżulindawkilġranetgħandhomjitqassru

23Imbagħadjekkxiħaddjgħidilkom,Ara,hawnKristu, jewhemm;nemmnuxle

24GħaxsejqumuKristufoloz,uprofetifoloz,ujuru sinjalikbarugħeġubijiet;tantli,kiekukienpossibbli, iqarrqubil-magħżulinstess

25Ara,għedtilkomqabel.

26Għalhekk,jekkjgħidulkom,Ara,hujinsabfid-deżert; toħroġx:ara,hufil-kmamarsigrieti;nemmnuxle

27Għaxkifis-sajjettijoħorġumil-lvant,ujiddisal-punent; hekktkunukollil-miġjata’Binil-bniedem

28Għaxkulfejnikunil-karkassa,hemmjinġabrul-ajkli

29Minnufihwarat-tribulazzjonitaʼdawkil-jiem,ix-xemx tiskura,ul-qamarmajagħtixid-dawltagħha,ul-kwiekeb jaqgħumis-sema,ul-qawwiettas-smewwietjitħawwdu:

30Umbagħadjidheris-sinjalta’Binil-bniedemfis-sema: umbagħadit-tribujietkollhata’l-artjibku,ujarawlilBin il-bniedemġejfis-sħabtas-semab’qawwauglorjakbira

31Ujibgħatlill-anġlitiegħub’daqqkbirta’tromba,u jiġbruflimkienil-magħżulintiegħumill-erba’irjieħ,minn tarftas-semagħall-ieħor

32Issatgħallemparabbolatas-siġratat-tin;Metal-fergħa tiegħutkungħadhatenera,utoħroġil-weraq,intomtafuli s-sajfwasal;

33Melaintombl-istessmod,metatarawdawnl-affarijiet kollha,afulihijaqrib,ankimal-bibien

34Tassewng[idilkom,Dinil-;enerazzjonim’g[andhiex tg[addi,sakemmdawnl-affarijietkollhajitwettaq.

35Is-semaul-artjgħaddu,immakliemimajgħaddix

36Immaminndakil-jumus-siegħaħaddmajaf,le,mhux l-anġlitas-sema,immaMissieribiss.

37ImmabħalmakienużmienNoè,hekkukolltkunilmiġjata’Binil-bniedem

38Għaxbħalfiżmienqabelid-dilluvjukienujiekluu jixorbu,jiżżewġuujiżżewġu,sal-jumliNoèdaħalfl-arka, 39Umagħarfuxsakemmwasalid-dilluvju,uħalkoll bogħod;hekktkunukollil-miġjata’Binil-bniedem.

40Imbagħadtnejnikunufl-għalqa;wieħedgħandu jittieħed,ul-ieħorjitħalla.

41Żewġnisajkunuqeditħinfil-mitħna;wieħedgħandu jittieħed,ul-ieħorjitħalla

42Oqogħdumela,għaxmatafuxliemasiegħajiġiSidkom

43Immakunafdan,likiekus-sewwatad-darkienjaf f’liemagħassakienjiġil-ħalliel,kieniħares,umakienx iħallid-dartiegħutitkisser

44Għalhekkkunulestiintomukoll,għaxfis-siegħalima taħsbuxjiġiBinil-bniedem

45Minhuqaddejlealiugħaqli,lisidugħamelħakkiem fuqdaru,biexjagħtihoml-ikelfiżmienxieraq?

46Hienidakil-qaddej,lisidumetajiġisejsibjagħmel hekk.

47Tassewng[idilkom,Lijag[mlu[akkiemfuqil-beni kollhatieg[u

48Immajekkdakil-qaddejħażinjgħidf’qalbu,Sidi jdewwemil-miġjatiegħu;

49Ujibdajolqotlill-qaddejjasħabu,ujiekolujixrobmassakra;

50Siddakil-qaddejgħandujiġif’jumlimajħarisxgħalih, uf’siegħalimajkunxjafbiha,

51Ugħandujaqtgħuhf'biċċiet,ujaħtrulul-porzjontiegħu ma'l-ipokriti:ikunhemmil-bikiut-tisjirtas-snien.

KAPITOLU25

1Imbagħadis-saltnatas-smewwiettitqabbelma’għaxar verġni,liħadul-lampitagħhomuħarġujiltaqgħumalgħarus

2Uħamsaminnhomkienugħorrief,uħamsakienuiblah

3Dawklikienuiblahħadul-lampitagħhom,umaħadux żejtmagħhom:

4Immal-għorriefħaduż-żejtfir-reċipjentitagħhom bil-lampitagħhom.

5Waqtlil-għarusdam,ilkollrieqduuraqdu

6Uf’nofsil-lejlsaretgħajta,“Ara,ġejl-għarus;oħorġu tiltaqgħumiegħu.

7Imbagħaddawkix-xebbietkollhaqamu,uraqqmullampitagħhom

8Ul-iblahqalulill-għorrief,Agħtinamiż-żejttiegħek; għaxil-lampitagħnajintfew

9Immal-għorriefwieġbu,uqalu,Mhuxhekk;biexma jkunxhemmbiżżejjedgħalinaugħalina,immaaktar immorrugħanddawklijbiegħu,uixtrugħalikominfuskom

10Uwaqtlimarrujixtru,ġiel-għarus;udawklikienu lestidaħlumiegħugħaż-żwieġ,ul-biebingħalaq.

11Waraġewukollil-verġnil-oħra,uqalu:Mulej,Mulej, iftaħna

12Immahuwieġebuqal,Tassewngħidilkom,ma nafkomx

13Oqgħodugħalhekk,għaxlataful-jumulanqasis-siegħa lifihajiġiBinil-bniedem.

14Għaxis-saltnatas-smewwiethijabħalraġellijivvjaġġa lejnpajjiżimbiegħed,lisejjaħlill-qaddejjatiegħustess,u wassallilhomil-ġidtiegħu.

15Ulilwieħedtaħamestalenti,lilieħortnejn,ulilieħor; lilkullbniedemskondl-abbiltàdiversitiegħu;uminnufih ħal-vjaġġtiegħu.

16Imbagħaddaklikienirċieval-ħamestalentimaru nnegozjamagħhom,ugħamelhomħamestalentioħra

17Ubl-istessmodminkienirċievatnejn,kisebukolltnejn oħra

18Immadaklikienirċievawieħedmarħafferfl-art,u ħebal-flustaʼsidu

19Warażmientwil,il-Mulejtaʼdawkil-qaddejjajiġi,u jikkunsidramagħhom

20Ualluradaklikienirċievaħamestalentiġieuġab ħamestalentioħra,uqal,Mulej,inttajtliħamestalenti:ara, jienksibtħamestalentioħra

21Siduqallu:“Sewwa,qaddejtwajjebufidil:intkontfidil fuqftitaffarijiet,nagħmellilekħakkiemfuqħafnaaffarijiet: idħolfil-ferħtaʼsidek.

22Ġiewkolldaklikienirċievażewġtalentiuqal,Mulej, inttajtliżewġtalenti;

23Siduqallu:“Sewwa,qaddejtajjebufidil;intkontfidil fuqftitaffarijiet,jienanagħmelħakkiemfuqħafna affarijiet:idħolintfil-ferħta’sidiek

24Imbagħadġiedaklikienirċievat-talentwieħeduqal, Mulej,kontnafliintraġeliebes,litaħsadfejnmażrajtx,u tiġborfejnmatfaxtx;

25Ubżajt,umortuħbejtit-talenttiegħekfl-art:ara,hemm intgħandeklihutiegħek.

26Siduwieġebuqallu:“Intqaddejmill-agħarunażżan, intkonttaflijiennaħsadfejnmażrigħtx,uniġborfejnma bdijtx;

27Għalhekkimisslektpoġġiflusilildawklijbiddlu,u mbagħadmal-miġjatiegħikellinirċievitiegħibl-użura

28Ħugħalhekkit-talentmingħandu,uagħtihlildakli għandugħaxartalenti

29Għaxlilkullmingħandujingħata,ujkollulabbundanza,immaminnminm’għanduxjitneħħaankidak ligħandu

30Umitfugħil-qaddejlimajagħmilxqligħfid-dlamta’ barra:ikunhemmil-bikiut-tgħażiqtas-snien

31MetaBinil-bniedemjiġifil-glorjatiegħu,ul-anġli qaddisinkollhamiegħu,alluragħandujoqgħodfuqit-tron tal-glorjatiegħu:

32Uquddiemugħandhomjinġabrul-ġnuskollha:u jifridhomlilxulxin,bħalmaragħajjaqsamin-nagħaġ tiegħumill-mogħoż

33Ujpoġġin-nagħaġfuqil-lemintiegħu,immal-mogħoż fuqix-xellug.

34Imbagħadis-Sultanjgħidilhomfuqil-lemintiegħu: Ejjew,imbierkaminnMissieri,irtus-saltnamħejjija għalikommill-bidutad-dinja;

35Għaxkontbil-ġuħ,uintomtajtunil-ikel;

36Gwien,uintomlibsuni:Ikienmarid,uintomżaruni:I kienil-ħabs,uintomġejtugħandi.

37Imbagħadil-ġustijwieġbuh,ujgħidu,Mulej,meta rajniekbil-ġuħ,utajnek?jewbil-għatx,utakix-xorb?

38Metarajniekbarrani,uħadniek?jewgħarwien,ulibes int?

39Jewmetarajniekmarid,jewfil-ħabs,uġejnagħandek?

40Us-Sultaniwieġebujgħidilhom:Tassewngħidilkom, Sakemmgħamiltuhalilwieħedmill-iżgħarminndawnħuti, għamiltuhmiegħi

41Imbagħadjgħidilhomukollfuqin-naħatax-xellug: Tbiegħduminni,misħutin,f’narta’dejjem,imħejjigħaxxitanul-anġlitiegħu;

42Għaxkontbil-ġuħ,uintommatajtnil-ebdaikel;

43Jienkontbarrani,uintommaħadniex:għarwieni,uma libsejtux:marid,ufil-ħabs,umażornajtux

44Imbagħadgħandhomiwieġbuwkoll,ujgħidu:Mulej, metarajniekbil-ġuħ,jewgħatx,jewbarrani,jewgħarwien, jewmarid,jewil-ħabs,umaqdimniex?

45Imbagħadiwieġebhom,billijgħid:Tassewngħidilkom, Kulmamagħamiltuhiexlilwieħedmill-iżgħarminndawn, magħamiltuhiexmiegħi

46Udawnimorrufil-kastigta’dejjem,immal-ġustfilħajjata’dejjem

KAPITOLU26

1Uġarali,metaĠesùtemmdanil-kliemkollu,qalliddixxiplitiegħu:

2Intomtafuliwarajumejnhijal-festatal-Qbiż,uBinilbniedemjiġitraditbiexjiġimsallab.

3Imbagħadiltaqgħuflimkienil-qassisinil-kbar,l-kittieba ux-xjuħtal-poplu,fil-palazztal-qassisil-kbir,likienjismu Kajfa,

4UkkonsultawbiexikunujistgħujieħdulilĠesùb’mod sottili,ujoqtluh.

5Immahumaqalu:“Mhuxf’jumil-festa,biexmajkunx hemmtaqlibfostin-nies

6IssametaĠesùkienf’Betanja,fid-darta’Xmunillebbruż,

7Ġietlejhmaralikellhakaxxatal-alabastrutaʼingwent prezzjużħafna,utefgħethafuqrasu,waqtlikienqiegħed iekol

8Immametarawdan,id-dixxiplitiegħuħaduqalbhomu qalu:“Għalxiexhil-ħela?

9Għaxdanl-ingwentseta’nbiegħgħalħafna,ujingħata lill-foqra.

10MetaĠesùfehem,qalilhom:“Għalfejntħajrulill-mara? għaxhigħamletxogħoltajjebfuqi

11Għaxil-foqragħandkomdejjemmiegħek;immalili intommhuxdejjem

12Għaxbilliferraħdanl-ingwentfuqġismi,għamlitu għad-difnatiegħi.

13Tassewngħidilkom,KulfejnsejiġimxandardanlEvanġeljufid-dinjakollha,jingħadukolldanligħamletdin il-marabħalatifkiratagħha.

14Imbagħadwieħedmit-tnax,jismuĠudal-Iskarjota,mar għandil-qassisinil-kbar,

15Uqalilhom:“X’setagħtuni,ujienanagħtihlilkom?U humapattimiegħugħaltletinbiċċatal-fidda

16Uminndakiż-żmienfittexopportunitàbiexjittradih

17Issafl-ewweljumtal-festatal-ħobżblaħmira,iddixxipliresqugħandĠesù,uqalulu:“Fejntridlinħejjuk biextiekolil-Qbiż?

18Uqal,Murfil-beltgħandraġelbħaldan,ugħidlu,LImgħallemqal,Żmientiegħiwasal;Jienanagħmelil-Qbiż fid-dartiegħekmad-dixxiplitiegħi

19Ud-dixxipligħamlukifħatarhomĠesù;uħejjewilQbiż

20Issametawasletil-lejla,poġġabilqiegħdamat-tnax

21Uwaqtlikienujieklu,huqal:Tassewngħidilkom,li wieħedminnkomgħandujittradini

22Ukienumnikktinħafna,ukullwieħedminnhombeda jgħidlu,Mulej,jienjien?

23Uhuwieġebuqal,Minidaħħalidumiegħifid-dixx,listessgħandujittradini

24Binil-bniedemimurkifinhumiktubdwaru:immagwaj għaldakir-raġellibihBinil-bniedemjiġitradit!kienikun tajjebgħaldakir-raġellikiekumatwieledx.

25ImbagħadĠuda,littradih,wieġebuqal,Mgħallem,jien jien?Huwaqallu,Intgħedt

26Uwaqtlikienuqedjieklu,Ġesùħal-ħobż,bierku, qassmu,utahlid-dixxipliuqal:“Ħudu,kul;danhuwa ġismi

27Uħal-kalċi,raddħajr,utahom,uqal,Ixrobintomilkoll minnu;

28Għaxdanhudemmitat-testmentil-ġdid,lijixxerred għalħafnagħall-maħfratad-dnubiet.

29Immajienngħidilkom,minnissa’lquddiemma nixrobxminndanil-frotttad-dielja,sadakil-jum metanixrobhaġdidamagħkomfis-saltnataʼMissieri.

30Umetakantawl-innu,ħarġufuqil-muntanjatażŻebbuġ

31ImbagħadĠesùqalilhom:Intomilkolltiġuoffiż minħabbafijadanil-lejl,għaxhemmmiktub,Jiense noqgħodlir-ragħaj,un-nagħaġtal-merħlajiġumxerrda 32Immawaraliqomt,immurquddiemkomfil-Galilija.

33Pietruwieġebuqallu:“Għalkemmil-bnedminkollha jiġuoffiżkawżatiegħek,xortawaħdajienqattmaniġi offiż

34QalluĠesù:Tassewngħidlek,lidanil-lejl,qabelma jkantas-serduq,inttiċħadnitlietdarbiet

35Pietruqallu:“Għalkemmimmutmiegħek,ma niċħadekxBl-istessmodqaluwkollid-dixxiplikollha

36ImbagħadĠesùġiemagħhomf’postimsejjaħ Ġetsemani,uqallid-dixxipli:“Oqogħduhawn,waqtlijien immurnitlobhemmhekk

37UħamiegħulilPietruuliż-żewġuliedŻebedew,ubeda jitnikketutqilħafna.

38Imbagħadqalilhom:"Ruħihijamnikketħafna, saħansitrasal-mewt:ilmuhawn,ugħassamiegħi"

39Umarftitaktar,uwaqaʼfuqwiċċu,utalab,uqal, Missieri,jekkikunpossibbli,ħallidanil-kalċijgħaddi minni:madankollumhuxkifirridjien,immakiftridint

40Uġieħdejnid-dixxipli,usabhomreqdin,uqallilPietru: “X’mastajtxtaqsammiegħisiegħawaħda?

41Oqgħodattentuitolbu,biexmatidħluxfit-tentazzjoni: l-ispirtutassewhulest,immal-ġisemdgħajjef.

42Reġatelaqit-tienidarba,utalab,uqal,Missieri,jekk danil-kalċimajgħaddixminni,jekkmanixrobx,issirirriedatiegħek.

43Uġieusabhomreqdinmill-ġdid,għaxgħajnejhom kienutqal

44Utelaqhom,reġatelaq,utalabit-tieletdarba,uqallistesskliem

45Imbagħadġiegħandid-dixxiplitiegħu,uqalilhom: Irqadissa,umistrieħa:ara,is-siegħawaslet,uBinilbniedemjiġitraditf’idejnil-midinbin

46Qum,ejjewimmorru:ara,hufil-qriblijittradini

47Uwaqtlikiengħadujitkellem,ara,ġieĠuda,wieħed mit-tnax,umiegħukotrakbirabix-xwabelul-bsaten, mingħandil-qassisinil-kbarux-xjuħtal-poplu

48Issadaklittradihtahomsinjal,uqal,Kulminsenbews, danhu:żommusod

49Umill-ewwelġiegħandĠesù,uqal:“Is-sliem,sid;u kisslilu.

50UĠesùqallu,Ħabib,għaliexintiġej?Imbagħadġew, qiegħduidejhomfuqĠesù,uħaduh

51U,ara,wieħedminndawklikienuma'Ġesùmededidu, uġibedis-sejf,ulaqatqaddejtal-qassisil-kbir,uqatlu widnejh.

52ImbagħadĠesùqaluntolilu,erġapoġġisejfjswfil-post tiegħu,għaxdawkkollhalijieħdus-sejfjitħassrubis-sejf

53TaħsebliissamanistaxnitloblilMissieri,ufil-preżent għandujagħtiniiktarminntnax-illeġjuntaʼanġlu?

54Immaallural-Iskritturakifgħandhatitwettaq,lihekk għandujkun?

55F’dikis-siegħastessĠesùqallill-folol:Intomħriġtu bħalħallielbix-xwabelul-bsatenbiexteħodni?Jienkont noqgħodmagħkomkuljumngħallemfit-tempju,uintom maqabduxfuqi

56Immadankollusar,biexl-Iskritturatal-profetitkun tista’titwettaq.Imbagħadid-dixxiplikollhatelquhuħarbu. 57UdawklikienuħakmulilĠesùwassluhgħandKajfa, il-qassisil-kbir,fejnkienumiġbural-kittiebaux-xjuħ

58ImmaPietrumexawarajh‘ilbogħodsal-palazztalqassisil-kbir,udaħal,uqagħadmal-qaddejja,biexjarattmiem

59Issal-qassisinil-kbar,ux-xjuħ,ul-kunsillkollu,fittxew xhiedafalzakontraĠesù,biexjoqtluhgħall-mewt;

60Immamasabħadd:iva,għalkemmġewħafnaxhieda foloz,madankollumasabuxejnFl-aħħarġewżewġxhieda foloz,

61Uqal,Danraġelqal,Jienakapaċineqredit-tempjuta 'Alla,ulijibnihfitlettijiem

62Ul-qassisil-kbirqam,uqallu,M’intwieġebxejn? x’inhudaklijixhdudawnkontrik?

63ImmaĠesùżammis-sliemtiegħu.Ul-qassisil-kbir wieġebuqallu:“Ninżilekb’Allal-ħaj,litgħidilnajekkintx il-Kristu,l-Ibenta’Alla

64Ġesùsaithuntolilu,Thouhastqal:madankolluIsay untoyou,Minnhawn'ilquddiemsetaraBinil-bniedem bilqiegħdafuqin-naħatal-lemintal-qawwa,uġejjinfissħabtas-sema.

65Imbaghadil-qassisil-kbirkerhwejtu,uqal,Hutkellem dagha;X'għandnaaktarbżonnta'xhieda?ara,issasmajtu d-dagħatiegħu.

66X’taħseb?Humawieġbuuqalu,Huħatital-mewt 67Imbagħadbeżquluf’wiċċu,usawtuh;uoħrajnsaqtuh bil-palita’idejhom,

68Tgħid,Ipprofetizzalna,Kristu,Minhulisaqtek?

69IssaPietrupoġġabilqiegħdabarrafil-palazz; 70Immahuċaħadquddiemhomkollha,uqal,Manafx x’tgħid

71Umetaħareġfil-porch,ratliluoħra,uqaletlildawkli kienuhemm,Dankienukollma'Ġesùta'Nazaret.

72Ugħaldarb’oħraċaħadb’ġurament,manafxlir-raġel 73Uwaraftitresqulejhdawklikienuwieqfauqalulil Pietru:“Intukollwie[edminnhom;għaxid-diskorstiegħek jgħajjatk

74Imbagħadbedajisħetujaħlef,uqal,Manafxlillbniedem.Uimmedjatamentl-ekwipaġġserduk.

75UPietruftakarfil-kelmataÌesù,liqallu:Qabelma jkantas-serduq,tiçaddlitlietdarbietUħareġ,ubekablimrar.

KAPITOLU27

1Metawasalfilgħodu,il-qassisinil-kbarul-anzjanikollha tal-popluħaduparirkontraĠesùbiexjoqtluh

2Uwaralirabtuh,wassluhutawhlilPonzjuPilatulgvernatur

3ImbagħadĠuda,likienittradih,metaralikien ikkundannat,nidem,ureġa’ġabit-tletinbiċċatal-fiddalillqassisinil-kbarulill-anzjani

4Għid,dnibtbillittradijtdemminnoċentiUhumaqalu, X’inhudangħalina?araintigħaldak.

5Uwaqqal-biċċiettal-fiddafit-tempju,utelaq,umaru mdendel

6Ul-qassisinil-kbarħadul-biċċiettal-fiddauqalu:“Mhux leġittimulijitqiegħdufit-teżor,għaxdanhuwal-prezztaddemm.

7Uħaduparir,uxtrawmagħhoml-għalqatal-fuħħar,biex jidfnufihal-barranin

8Għalhekkdikl-għalqakienettissejjaħ,L-għalqataddemm,sal-lum

9Imbagħadseħħdaklikienqalil-profetaĠeremija,liqal, “Uħadut-tletinbiċċatal-fidda,il-prezztaʼdaklikien stmat,liminnuliedIsraelkienujiswew; 10Utahomgħall-għalqatal-fuħħar,kifħatarnil-Mulej.

11UĠesùqagħadquddiemil-gvernatur,ul-gvernatur staqsieh,uqallu,Intis-Sultantal-Lhud?UĠesùqallu:Int tgħid

12Umetaġieakkużatmill-qassisinil-kbarux-xjuħ,ma wieġebxejn

13ImbagħadPilatuqallu:Matismagħxkemmqedjixhdu kontrik?

14Uhuwieġbugħalqattkelma;tantlil-gvernatur stagħġebħafna.

15Issaf’dikil-festal-gvernaturkienjeħleslill-poplu priġunier,likienujridu

16Umbagħadkellhompriġuniernotevoli,jismuBarabba.

17Għalhekk,metakienumiġburaflimkien,Pilatu qalilhom,Lilmintridulijienanoħolkom?Barabba,jew ĠesùlijissejjaħKristu?

18Għaxkienjafligħall-għirakienuħelsuh

19Metatpoġġafuqis-seġġutal-ġudizzju,martubagħtetlu tgħid:“M’għandekx’taqsamxejnma’dakir-raġelġust; 20Immal-qassisinil-kbarux-xjuħikkonvinċaw lill-kotrabiexjitolbulilBarabbaujeqirdulilĠesù

21Il-gvernaturwieġebuqalilhom:“Jewmit-tnejntriduli jienanoħolkom?Humaqalu,Barabba

22Pilatuqalilhom:“X’għandinagħmelmelama’Ġesùli jissejjaħKristu?Ilkolljgħidulu:Ħajiġimsallab.

23Ul-gvernaturqal,Għaliex,x’ħażengħamel?Iżdahuma bdewjgħajtuaktaruqalu:Ħajiġimsallab

24MetaPilaturalimasetaʼjegħlebxejn,immalikien hemmtaqlib,ħal-ilmauħaselidejhquddiemil-kotra,uqal, Jieninnoċentimid-demmtaʼdanil-ġust:araw

25Imbagħadil-poplukolluwieġeb,uqal,Demmujkun fuqnaufuquliedna

26ImbagħadħelesilhomlilBarabba,uwaraliħasadlil Ġesù,tahbiexjiġimsallab.

27Imbagħadis-suldatital-gvernaturħadulilĠesùfis-sala komuni,uġabrumiegħul-gruppkollutas-suldati

28Unqaxxruh,ulebsulibsaiskarlatina.

29Umetakisbukurunatax-xewk,poġġewhafuqrasu,u qasbaf’idul-leminija,ubaqgħurkopptejnquddiemu,u mogħdqubih,uqalu:“Silġ,Sultantal-Lhud!

30Ubeżqufuqu,uħadul-qasba,utawhrasu

31Uwaraliqagħdubih,neħħul-libsaminnfuqu,uxeħtu lbiestiegħustess,uwassluhbiexisallab.

32Uhekkkifħarġu,saburaġelminnĊirene,jismuXmun: liluġegħlujġorris-salibtiegħu.

33Umetawasluf’postimsejjaħGolgota,jiġifieriposttaʼ kranju,

34Tawhix-xorbħallimħallatmal-marrara:umetakien daqminnu,mariedxjixrob.

35Usallbuh,uqasmuħwejjeġtiegħu,tefgħux-xorti,biex ikunjista'jseħħdaklikienmitkellemmill-profeta,Huma qasmul-ħwejjeġtiegħibejniethom,ufuqil-libsatiegħi tefgħux-xorti

36Ubilqiegħdajarawhhemm;

37Uwaqqaffuqrasul-akkużatiegħumiktuba,DANHU ĠESÙIS-SULTANTAL-LHUD

38Imbagħadkienhemmżewġħallelinmsallabmiegħu, wieħedfuqil-lemin,uieħorfuqix-xellug

39Udawklikienugħaddewqagħduh,imexxurashom,

40Uqal,Intliteqredit-tempju,utibnihfitlettijiem,salva lilekinnifsek.JekkintBinAlla,inżelminnfuqis-salib.

41Bl-istessmodukollil-qassisinil-kbar,flimkienmalkittiebaux-xjuħ,iqarqubih,qalu:

42Salvaliloħrajn;innifsumajistaxisalva.JekkhusSultanta’Iżrael,ħajinżelissaminnfuqis-salib,u nemmnuh

43Huafdaf’Alla;ħajeħlisluissa,jekkirid,għaxqal,“Jien l-Ibenta’Alla”

44Il-ħallelinukoll,likienumsallabmiegħu,tefgħul-istess fisnienu

45Issamis-sittsiegħakienhemmdlamfuql-artkollha sad-disaʼsiegħa.

46Umadwarid-disa’siegħaĠesùgħajjatb’leħengħoli,u qal,Eli,Eli,lamasabaktani?jiġifieri,Allatiegħi,Alla tiegħi,għaliexabbandunajtni?

47Xiwħudminndawklikienuhemm,metasemgħudan, qalu:“Danir-raġelisejjaħlilElija

48Umill-ewwelwieħedminnhomġera,ħasponge, imliehabil-ħall,upoġġafuqqasba,utahjixrob

49Il-bqijaqalu:Ħa,ejjanarawjekkElijahuxsejiġibiex isalvah.

50Ġesù,metareġa’għajjatb’leħenqawwi,ċedal-ispirtu 51U,ara,il-velutat-tempjukieninqata’fitnejnminnfuq għalisfel;ul-artħarġet,ul-blatinkiser;

52Ul-oqbranfetħu;uqamuħafnaiġsmatal-qaddisinli raqdu,

53Uħareġmill-oqbrawaral-qawmientiegħu,umarfilbeltqaddisa,udeherlilħafna

54Issametaċ-ċenturjun,udawklikienumiegħu,jarawlil Ġesù,rawit-terremotudaklikiensar,beżgħuħafna,u qalu,TassewdankienBinAlla

55Ukienhemmħafnanisajaraw'ilbogħod,likienu segwewlilĠesùmill-Galilija,jaqduh.

56FosthomkienhemmMarijataʼMagdala,uMarijaomm ĠakbuuĠużeppi,uommuliedŻebedew

57Metawasletil-lejla,ġieraġelgħanitaʼArimatea,jismu Ġużeppi,liwkollkiendixxiplutaʼĠesù

58MargħandPilatu,utalabil-ġisemtaʼĠesùImbagħad Pilatuordnalil-ġisemjinħeles.

59UmetaĠużeppiħal-ġisem,geżwerf’għażelnadif, 60Upoġġewhfil-qabaril-ġdidtiegħustess,likienħaqq fil-blat,uxxammarġeblakbiramal-biebtal-qabarutelaq. 61UkienhemmMarijaMagdalena,uMarijal-oħra, bilqiegħdabiswitil-qabar

62Issal-għada,liwaral-jumtat-tħejjija,il-qassisinil-kbar ul-FariżejingħaqdugħandPilatu,

63Qal,Sinjur,niftakrulidakil-qarrieqqal,waqtlikien għaduħaj,Waratlettijiemnerġa’nqum

64Ikmandagħalhekklil-qabarikunżgursat-tieletjum, biexid-dixxiplitiegħumajiġuxbil-lejlujisirquh,ujgħidu lin-nies,Huqammill-imwiet,ugħalhekkl-aħħarżballikun agħarmill-ewwel

65Pilatuqalilhom:“Għandkomgħassa; 66Għalhekkmarru,ugħamlul-qabarżgur,issiġillawilġebla,upoġġewgħassa

KAPITOLU28

1Fl-aħħartas-Sibt,hekkkifbedajitfa’lejnl-ewweljum tal-ġimgħa,ġewMarijata’MagdalauMarijal-oħrabiex jarawil-qabar

2U,araw,kienhemmterremotkbir:għaxl-anġlutalMulejniżelmis-sema,uġieuxemmlural-ġeblamill-bieb, upoġġafuqha

3wiċċukienbħas-sajjetti,ulbiesuabjadbħas-silġ; 4Uminħabbal-biżaʼminnu,il-gwardjaniħawwdu,usaru bħalbnedminmejta

5Ul-anġluwieġebuqallin-nisa:Latibżgħux,għaxnafli qedtfittxulilĠesù,likienmsallab.

6Humhuxhawn:għaxqam,kifqalEjja,aral-postfejn kienqiegħedil-Mulej

7Umurmalajr,ugħidlid-dixxiplitiegħulihuqammillimwiet;u,ara,imurquddiemkomfil-Galilija;hemmtarah: ara,għedtilkom.

8Utelqumalajrmis-sepulkrubil-biżaʼuferħkbir;uġera biexiwassalil-kelmalid-dixxiplitiegħu

9Uhumaumarrujgħidulid-dixxiplitiegħu,ara,Ġesù ltaqamagħhom,uqal,SilġUġewużammewhb’riġlejn,u qimuh

10ImbagħadĠesùqalilhom:Tibżgħux:murgħidlilħutili jmorrul-Galilija,uhemmhekkjarawni

11Issametakienusejrin,ara,xiwħudmill-għassadaħlu fil-belt,uwrewlill-qassisinil-kbardakkollulikiensar.

12Umetanġabrumal-anzjani,uħaduparir,tawfluskbar lis-suldati,

13Qal,Tgħidintom,id-dixxiplitiegħuġewbil-lejl,u serquhwaqtliaħnarqadna

14Ujekkdanjasalgħalwidnejnil-gvernatur,aħna nipperswaduh,unassigurawkom.

15Għalhekkħadul-flus,ugħamlukifġewmgħallma,u danil-kliemhuwarrapportatkomunementfostil-Lhudsallum.

16Imbagħadil-ħdax-ildixxiplutelqulejnil-Galilija, f’muntanjifejnkienħatarhomĠesù

17Umetarawlilu,qimuh,immaxiwħudiddubitaw.

18UĠesùġieukellimhom,uqal,Il-qawwakollha ngħatatlifis-semaufl-art

19Melamorru,ugħallmulill-ġnuskollha,tgħammduhom fl-isemtal-Missier,utal-Iben,utal-Ispirtus-Santu;

20Għallimhomjosservawdakkolluliordnajtilkom,uara, jienamagħkomdejjem,sal-aħħartad-dinja.Amen.

L-Evanġeljuta’

Mark

KAPITOLU1

1Il-bidutal-Evanġeljuta’ĠesùKristu,l-Ibenta’Alla;

2Kifhemmmiktubfil-profeti,Ara,jiennibgħatlillmessaġġiertiegħiquddiemwiċċek,lijħejjitriqtek quddiemek.

3Leħenta’wieħedjgħajjatfid-deżert,Ħejjut-triqtalMulej,iddrittal-mogħdijiettiegħu

4Ġwannitgħammedfid-deżert,uppriedkal-magħmudija tal-indiemagħall-maħfratad-dnubiet

5Uħarġulejhl-artkollhatal-Lhudija,udawktaʼ Ġerusalemm,ulkolltgħammduminnufix-xmaratalĠordan,ujistqarrudnubiethom

6UĠwannikienliebesxagħartaʼġemel,uċinturtal-ġilda madwarġenbejh;ukielħarrubugħaselselvaġġ;

7Uppriedka,uqal,Jiġiwieħediktarqawwiminniwara lili,lil-lukketttaż-żrabentiegħumankunxdenjulininżel unħoll

8Tabilħaqqgħammidtkombl-ilma,immahugħandu jgħammidkombl-Ispirtus-Santu.

9Uġaraf’dawkil-jiem,liĠesùġieminnNazarettalGalilija,utgħammedminnĠwannifil-Ġordan

10Uminnufihħareġmill-ilma,ras-smewwietmiftuħa,ulIspirtubħalħamiemanieżelfuqu:

11Uġieleħenmis-sema,uqal,IntIbnil-maħbub,lifih għoġobni.

12Uminnufihl-Ispirtujmexxihfid-deżert

13Ukienhemmfid-deżerterbgħinjum,ittantatminn Satana;ukienmal-bhejjemselvaġġi;ul-anġliqdewlu.

14IssawaraliĠwannitpoġġal-ħabs,Ġesùġiel-Galilija, ixxandarl-Evanġeljutas-Saltnat’Alla, 15Uqal,I]-]mientlesta,us-saltnata’Allawaslet:indmu, uemmnul-Evan;elju

16Issawaqtlikienmiexiħdejnil-baħartal-Galilija,ralil XmunulilħuhIndrìjitfgħuxibkafil-baħar,għaxkienu sajjieda

17UĠesùqalilhom:Ejjewwarajja,unagħmelkomissiru sajjiedatal-bnedmin.

18Uminnufihtelqux-xbiekitagħhomumarruwarajh

19Umetamarftitiktarminnhemm,ralilĠakbubin Żebedew,ulilħuhĠwanni,liwkollkienufil-bastiment isewwux-xbiekitagħhom

20Uminnufihsejjaħhom:uħallewlilmissierhom Żebedewfil-bastimentmal-qaddejjamikrija,umarru warajh

21UmarruKafarnahum;uminnufihnharis-Sibtdaħalfissinagogaugħallem.

22Ubaqgħumistagħġbinbid-duttrinatiegħu,għax għallimhombħalwieħedlikelluawtorità,umhuxbħallkittieba.

23Ufis-sinagogatagħhomkienhemmraġelbispirtu mhuxnadif;ugħajjat,

24Jgħidu,Ejjew;x’għandnax’naqsmumiegħek,Ġesùta’ Nazaret?intġejtbiexteqridna?Naflilekminint,il-Qaddis ta’Alla.

25UĠesùċanfar,uqal,Żommsiek,uoħroġminnu

26Umetal-ispirtumniġġesqatgħetlu,ugħajjatb’leħen għoli,ħareġminnu

27Ulkollbaqgħumistagħġbin,tantlistaqsewbejniethom, uqalu,X’inhidin?liemaduttrinaġdidahijadin?għaxblawtoritàjordnaankil-ispirtimhuxnodfa,uhumajobduh

28Uminnufihil-famatiegħunfirxetmadwarir-reġjun kollumadwaril-Galilija

29Uminnufih,metaħarġumis-sinagoga,daħlufid-darta’ XmunuIndrija,ma’ĠakbuuĠwanni.

30ImmaommmartXmunkienetmardabid-deni,u dakinharjgħiduludwarha

31Uġieuqabadhab’idha,ugħolliha;uminnufihid-deni ħallaha,uhiqdidithom

32Ufil-għaxija,metanżelix-xemx,ġabumiegħulil dawkkollhamorda,ulildawklikellhomix-xjaten.

33Ul-beltkollhakienetmiġburaflimkienmal-bieb

34Ufejjaqlilħafnalikienumordaminndiversimard,u keċċalilħafnaxjaten;umaħallewxlix-xjatenjitkellmu, għaxkienujafuh

35Ufilgħodu,qamftitqabelil-jum,ħareġ,telaqf’post waħdu,uhemmhekktalab.

36UXmunudawklikienumiegħumarruwarajh

37Umetasabuh,qalulu:Il-bnedminkollhajfittxuk.

38Uqalilhom:“Ejjewimmorrufl-ibliettaʼwarajhom, biexinkunnipprietkahemmhekkukoll,għaxgħalhekk ħriġt

39Uppriedkafis-sinagogitagħhommal-Galilijakollha,u keċċax-xjaten

40Uġieħdejhlebbruż,talab,ugħarkobbtejhuqallu: “Jekktrid,tistaʼtnaddafni”

41UĠesù,imqanqalb’mogħdrija,tefa’idu,messlilu,u qallu:“Nixtieq;kunnadif.

42Umallitkellem,minnufihil-lebbratelqetminnu,u tnaddaf

43Uinkarigahb’modstrett,uminnufihbagħtu;

44Uqallu:“Aramatgħidxejnlilħadd,immamur,uri lilekinnifseklill-qassis,uoffrigħat-tindiftiegħekdakli ordnaMosè,bħalaxhiedalilhom.

45Immaħareġ,ubedajippubblikahħafna,ujxandarilkwistjoni,tantliĠesùmasetaxjidħolaktarfil-belt,imma kienbarraf’postijietdeżerti:uġewgħanduminnkullnaħa.

KAPITOLU2

1Ureġa’daħalf’Kafarnahumwaraxijiem;ukien jinstema’likienfid-dar

2Umill-ewwelħafnanġabruflimkien,tantlimakienx hemmlokbiexjilqgħuhom,le,mhuxdaqshekkmadwarilbieb:uhuppriedkalilhomil-kelma

3Uġewgħandu,iġibuwieħedmaridtal-paraliżi,likien imwieledminnerbgħa

4Umetamasetgħuxjersqulejhminħabbal-istampa,kixfu s-saqaffejnkien,umetakissruh,niżlus-soddalifihakien qiegħedil-mordatal-paraliżi

5MetaĠesùral-fiditagħhom,qallill-mordatal-paraliżi: “Ibni,dnubietekjiġumaħfura.

6Immakienhemmxiwħudmill-kittiebabilqiegħda hemmhekk,ujirraġunawf’qalbhom, 7Danir-raġelgħalajitkellemhekkblasfemi?minjista’ jaħferid-dnubietħliefAllabiss?

8Umill-ewwel,metaĠesùndunafl-ispirtutiegħulihuma kienuhekkirraġunawfihominfushom,qalilhom:“Għaliex tirraġunawdawnl-affarijietfiqlubkom?

L-Evanġeljuta’Mark

9Jekkhuxaktarfaċlilitgħidlill-mordatal-paraliżi, Dnubietekjiġumaħfura;jewtgħid,Qum,ħusoddatiegħek, uimxi?

10ImmabiextkunutafuliBinil-bniedemgħandus-setgħa fuql-artlijaħferid-dnubiet,(jgħidlill-mordatal-paraliżi,) 11Jienngħidlek,Qum,ħusoddatiegħek,umurf’darek

12Uminnufihqam,qabadis-soddautelaqquddiemhom kollha;tantlilkollbaqgħumistagħġbin,ugglorifikawlil Alla,billiqalu:Qattmarajnihhekk

13Ureġa’ħareġħdejnil-baħar;ul-kotrakollhamarretlejh, uhugħallimhom

14Uwaqtligħadda,ralilLevibinAlfewbilqiegħdaflirċevutatad-dwana,uqallu:“Imxiwarajja”.Uhuqamu marwarajh

15Uġarali,waqtliĠesùqagħadiekolf’daru,ħafna pubblikaniumidinbinqagħduwkollflimkienma’Ġesùu d-dixxiplitiegħu,għaxkienhemmħafna,umarruwarajh

16Umetal-kittiebaul-Fariżejrawhjiekolmal-pubblikani ul-midinbin,qalulid-dixxiplitiegħu:“Kifhujiekolu jixrobmal-pubblikaniul-midinbin?

17Ìesù,metasemgu,qalilhom:“M’gandhomxbΩonnittabibdawklihumasi,iΩdal-morda; 18Ud-dixxiplita’Ġwanniutal-Fariżejkienujsawmu,u ġewujgħidulu:“Id-dixxiplita’Ġwanniul-Fariżejgħala jsawmu,immad-dixxiplitiegħekmajsawmux?

19UĠesùqalilhom:Jistgħuwliedil-kamratal-għarus jgħumu,waqtlil-għarusikunmagħhom?sakemm ikollhoml-għarusmagħhom,majistgħuxisawmu.

20Immajaslul-jiem,metal-għarusjitneħħaminnhom, umbagħadisawmuf’dawkil-jiem

21Ebdabniedemukolljeħilbiċċadrappġdidfuqlibsa qadima,inkellal-biċċal-ġdidalimliethatneħħil-qadima,u l-kerassiragħar

22Uħaddmajpoġġinbidġdidfifliexkenqodma,inkella l-inbidġdidjinfaqaʼl-fliexken,ul-inbidjinxtered,ulfliexkenjitħassru,immainbidġdidiridjitqiegħedfi fliexkenġodda.

23Uġaralif’jumis-Sibtgħaddamill-għelieqital-qamħ;u d-dixxiplitiegħubdew,waqtlisejrin,jaqtgħul-widnejn

24Ul-Fariżejqalulu:“Ara,għalajagħmluf’jumis-Sibt daklimhuxleġittimu?

25Uqalilhom:QattqattqrajtudakligħamelDavid,meta kellubżonn,ukienbil-ġuħ,huudawklikienumiegħu?

26Kifdaħalfid-dart’AllafiżmienAbjataril-qassisil-kbir, ukielil-ħobżtal-preżentazzjoni,limhuxpermesslijieklu ħliefgħall-qassisin,utawkolllildawklikienumiegħu?

27Uqalilhom:Is-Sibtsargħall-bniedem,umhuxilbniedemgħas-Sabat.

28GħalhekkBinil-bniedemhuSidukollis-Sibt

KAPITOLU3

1Ureġadaħalfis-sinagoga;uhemmkienhemmraġelli kelluidniexfa

2Uħarsuh,jekkkienxsejfejjaqf’jumis-Sibt;biexikunu jistgħujakkużawh

3Uhuqallir-raġellikellul-idniexfa:‘Oqgħod‘il quddiem

4Uqalilhom:"Huwaleġittimulijagħmlut-tajjebfil-jiem tas-Sibt,jewlijagħmlul-ħażen?biexissalval-ħajja,jew biextoqtol?Immażammewil-paċitagħhom

5Umetaħaresmadwarhombir-rabja,imnikketgħallebusijata’qlubhom,qallir-raġel:Ifrexidek.Uġġeddedha, uidureġgħetġietsħaħbħall-oħra

6Ul-Fariżejħarġu,uminnufihħaduparirmal-Erodjani kontrih,kifsetgħujeqirduh.

7ImmaĠesùrtiraruħumad-dixxiplitiegħulejnil-baħar; 8UminnĠerusalemm,umill-Iduma,uminnlilhinnmillĠordan;udawkdwarTiruSidon,kotrakbira,meta semgħux’affarijietkbargħamel,ġewgħandu

9Uhuqallid-dixxiplitiegħu,libastimentżgħirgħandu jistennifuquminħabbal-kotra,biexmajkunxhemmthrow lilu

10Għaxkienfejjaqħafna;tantligħafsufuqubieximissuh, lildawklikellhomil-pesti

11Uspirtimhuxnodfa,metarawlilu,inxtegħluquddiemu, ugħajjat,uqalu,Intl-Ibent’Alla.

12Uordnahomb’modstrettbiexmajagħrfuhx

13Ujitlafuqmuntanja,ujsejjaħlilminirid,uġewgħandu 14Uordnatnax,biexikunumiegħu,ubiexjibgħathom jippridkaw,

15Ulijkollus-setgħalijfejjaqil-mard,ulijkeċċix-xjaten: 16UXmunkienjisimhaPietru;

17UĠakbubinŻebedew,uĠwanniħuĠakbu;u jisimhomBoanerges,jiġifieri,Uliedir-ragħad

18UIndrija,Filippu,Bartilmew,Mattew,Tumas,Ġakbu binAlfew,Taddew,uXmunil-Kangħan;

19UĠudal-Iskarjota,liwkollittradih,udaħluf’dar

20Ul-kotratingħaqadmill-ġdid,biexmasetgħuxjieklulħobż

21Umetasħabusemgħub’dan,ħarġubiexjaħtfuh,għax qalu:“Huwaħdejh”.

22Ul-kittiebaliniżluminnĠerusalemmqalu:“Għandu lilBeelzebub,ubil-prinċeptax-xjatenikeċċilixxjaten.

23Usejħilhomlejh,uqalilhombil-parabboli,Kifjistaʼ SatanajkeċċililSatana?

24Ujekksaltnatinqasamkontranfisha,dikis-saltnama tistaxtoqgħod

25Ujekkdartkunmaqsumakontrannifisha,dikid-darma tistaxtoqgħod.

26UjekkSatanajqumkontrihinnifsu,ujinqasam,ma jistaxjoqgħod,immagħandutmiem

27Ħaddmajistaʼjidħolf’dartaʼraġelb’saħħtu,ujħassru l-ġidtiegħu,jekkl-ewwelmajorbotlill-bniedem b’saħħtu;umbagħadsejħassrudaru

28Tassewngħidilkom,id-dnubietkollhajiġumaħfuralil uliedil-bnedmin,ud-dagħalibihomjidgħajmu;

29Immaminjaħferkontral-Ispirtus-Santuqattm’għandu maħfra,immajinsabfil-periklutal-dannazzjonieterna:

30Għaxqalu:“Hugħanduspirtumhuxnadif

31Ġewimbagħadħutuuommu,uqagħdubarra,bagħtu għandujsejħulu.

32Un-niesqagħdubilqiegħdamadwaru,uqalulu:“Ara, ommokuħutekbarrajfittxuk

33Uweġibhomuqal,Minhiommi,jewħuti?

34Uħaresmadwarulejndawklikienubilqiegħda madwaru,uqal,Araommiuħuti!

35Għaxkullminjagħmelir-riedata’Alla,danhuħu,u oħtiuommi

1Ureġabedajgħallemħdejnil-baħar,unġabretkotra kbiramiegħu,hekklidaħalf’bastiment,upoġġa bilqiegħdafil-baħar;ul-kotrakollhakienetħdejnil-baħar fuql-art

2Ugħallimhomħafnaaffarijietbil-parabboli,uqalilhom fid-duttrinatiegħu:

3Isimgħu;Ara,ħareġżerriegħabiexjiżra’:

4Uġarali,waqtliżeraʼ,xiwħudwaqgħumal-ġenbtattriq,ut-tjurtaʼl-ajruġewubelgħuha

5Uxiwħudwaqgħufuqarttal-ġebel,fejnmakienxhemm ħafnaart;umill-ewwelnibtet,għaxmakelluxfondta’art: 6Immametax-xemxtelgħet,ħarġet;ugħaxmakellux għerq,nixfet

7Uxiwħudwaqgħufostix-xewk,ux-xewkkibruu fgatha,umaħallietl-ebdafrott

8Uoħrajnwaqgħufuqarttajba,utawfrottlinibgħatu kiber;uġabu,xitletin,uxisittin,uxiħaddmija.

9Uqalilhom:Mingħanduwidnejnbiexjisma,ħajisma

10Umetakienwaħdu,dawklikienumadwarumat-tnax talbuhil-parabbola.

11Uqalilhom:“Lilkomhumogħtilitkunutaful-misteru tas-saltnat’Alla;

12Biexjarawjaraw,umajarawx;ujisimgħujistgħu jisimgħu,umajifhmux;biexmajinbidluxf’xiħin,u dnubiethomjiġumaħfurhom

13Uqalilhom:Matafuxdinil-parabbola?uallurakifse tkunutaful-parabbolikollha?

14Minjiżra’jiżra’l-kelma

15Udawnhumamaġenbit-triq,fejnil-kelmahija miżrugħa;immametasemgħu,Satanajiġiminnufih,u jneħħil-kelmalikienetmiżrugħafiqlubhom

16Udawnhumabl-istessmodlijinżergħufuqarttal-ġebel; li,metasemgħul-kelma,minnufihjirċievuhabil-ferħ; 17Um’għandhoml-ebdagħerqfihominfushom,u għalhekkjissaportuħliefgħalżmien;

18Udawnhumadawklijinżergħufostix-xewk;bħal tisma'l-kelma,

19Ul-kurata’dinid-dinja,ul-qerqtar-rikkezzi,uxxewqatta’affarijietoħralijidħlufihom,joħonqul-kelma, ussirblafrott

20Udawnhumadawklijinżergħufuqarttajba;dawkli jisimgħul-kelma,ujirċievuha,ujagħtufrott,xitletindarba, xisittin,uxiħaddmija

21Uqalilhom:“Inġiebetxemgħabiextitpoġġataħt maxxell,jewtaħtsodda?ulimajitqiegħduxfuqgandlier?

22Għaxm’hemmxejnmoħbi,lim’għanduxjiġi manifestat;lanqasinżammxiħaġasigrieta,immalikellha tiġibarra

23Jekkxiħaddikolluwidnejnbiexjismaʼ,ħajismaʼ 24Uqalilhom:"Oqogħduattentigħaldaklitisimgħu; 25Għaxmingħandu,jingħatalu;

26Uqal,Hekkhis-saltnata’Alla,bħallikiekubniedem jitfa’żerriegħafl-art;

27Ugħandujorqod,ujqumlejlunhar,uż-żerriegħa għandhatnisselutikber,humajafxkif.

28Għaxl-arttagħtifrottminnhanfisha;l-ewwelix-xafra, imbagħadil-widna,waralil-qamħsħiħfil-widna

29Immametajoħroġil-frott,minnufihidaħħalilminġel,għaxwasalil-ħsad

30Uhuqal,Ma’liemasenxebbħus-saltnata’Alla?jew ma’liemaparagungħandnanqabbluha?

31Tixbaħżerriegħatal-mustarda,li,metatinżeraʼfl-art, tkuninqasmiż-żerriegħakollhalihemmfl-art:

32Immametatinżeraʼ,tikber,ussirakbarminnkull ħxejjexaromatiċi,utisparafriegħikbar;sabiexit-tjurta’lajrujkunujistgħujoqogħdutaħtid-delltiegħu

33Ub’ħafnaparabbolibħaldawnqalilhomil-kelma,kif setgħujisimgħuha

34Immablaparabbolamakellimhomx:umetakienu waħedhom,spjegakolloxlid-dixxiplitiegħu

35Ufl-istessjum,metawasletil-lejla,qalilhom:Ejjew ngħaddugħan-naħal-oħra.

36Umetabagħtul-kotra,ħaduhbħalmakienfilbastimentUmiegħukienhemmukollvapuriżgħaroħra

37Uqametmaltempatakbirataʼriħ,ul-mewġħabatfilbastiment,tantliissakienmimli

38Ukienfil-partita'waratal-bastiment,rieqedfuqinvesti: uqajmuh,ujgħidulu,Mgħallem,majimpurtakxliaħna nitilfu?

39Uqam,ċanfarlir-riħ,uqallill-baħar:"Sliem,kwiet!"U r-riħwaqaf,ukienhemmkalmakbira.

40Uqalilhom:“Għaliexintomtantjibżgħu?kifintomma jkollokxfidi?

41Ubeżgħuħafna,uqalulilxulxin:“Danliemabniedem hu,liankir-riħul-baħarjobduh?

KAPITOLU5

1Uġewlejnin-naħal-oħratal-baħar,fil-pajjiżtalGadareni.

2Umetaħareġmid-dgħajsa,minnufihiltaqa’miegħuraġel bispirtumhuxnadifmill-oqbra,

3Likellul-abitazzjonitiegħufostl-oqbra;uebdabniedem masetajorbot,le,mhuxbil-ktajjen:

4Għaxħafnadrabihukienmarbutbil-ktajjenul-ktajjen,u l-ktajjenkienuġewimqattgħinminnu,ul-kaxximkissrin f’biċċiet,ulanqasħaddmaseta’jtamah

5Udejjem,lejlunhar,kienfil-muntanji,ufl-oqbra,jibki, ujaqtaʼlilunnifsubil-ġebel.

6ImmametaralilĠesù‘lbogħod,ġerauqimah, 7Ugħajjatb’leħengħoli,uqal,X’għandix’naqsam miegħek,Ġesù,BinAllal-għoli?InjurekminnAlla,lima tittornix

8Għaxqallu:“Oħroġmir-raġel,spirtumhuxnadif 9Ustaqsieh,X’jisimk?Uhuwieġebuqal,JisimniLeġjun, għaxaħnaħafna

10Utalabħafnabiexmajibgħathomxbarramill-pajjiż.

11Issakienhemmħdejnil-muntanjimerħlakbirataʼ ħnieżerlitirgħa

12Ux-xjatenkollhatalbuh,uqalu:Ibgħatnafil-ħnieżer, biexnidħlufihom.

13UminnufihĠesùtahompermessUl-ispirtimhux nodfaħarġuudaħlufil-ħnieżer,ul-merħlaniżletħarxalejn il-baħar(kienumadwarelfejn;)ufgawfil-baħar

14Udawklijirgħul-ħnieżerħarbu,uqalulufil-beltufilkampanja.Uħarġujarawx’kienlisar.

15UwaslugħandĠesù,urawlildaklikellux-xitan,uli kellul-leġjun,bilqiegħda,liebes,uf’moħħusewwa,u beżgħu.

16Udawklirawhaqalulhomkifġaralildaklikelluxxitan,uwkolldwaril-ħnieżer

17Ubdewjitolbuhbiexjitlaqminnxtuthom

18Umetadaħalfil-bastiment,daklikienippossedutmixxitantalabbiexikunmiegħu

19MadanakolluĠesùmaħallahx,immaqallu:“Muriddargħandħbiebek,ugħidilhomkemmil-Mulejgħamel għalikuħnienaminnek”

20Utelaq,ubedajippubblikafid-Dekapoliskemmkien għamelmiegħuĠesù,ul-bnedminkollhastagħġbu.

21UmetaĠesùgħaddamill-ġdidbil-bastimentlejn in-naħal-oħra,ħafnaniesinġabrumiegħu,ukienqrib il-baħar

22U,ara,ġiewieħedmill-ħakkiematas-sinagoga,Ġajru b’ismu;umetarah,waqa’f’riġlejh, 23Utlabtubil-kbir,uqal,Bintiċkejknatinsabfil-punttalmewt;uhigħandhatgħix

24UĠesùmarmiegħu;uħafnaniesmarruwarajh,u għollah

25Uċertamara,likellhaħruġtaʼdemmtnax-ilsena, 26Ukienetsofrietħafnaaffarijietminnħafnatobba,u kienetnefqetdakkollulikellha,umakienetxejnaħjar, immaanzimarretgħall-agħar,

27Metakienetsemgħetb’Ġesù,daħletfl-istampata’wara, umessil-libsatiegħu

28Għaxhiqalet:“Jekknista’tmissħliefħwejġu,inkun sħiħ.

29Uminnufihil-għajntaʼdemmhanixfet;uf’ġisimha ħassetlikienetfieqetminndikil-pesta

30UĠesù,mill-ewwelgħaraffihinnifsulil-virtùkienet ħarġetminnu,dawwarlufl-istampa,uqal,Minmess ħwejġi?

31Ud-dixxiplitiegħuqalulu:“Inttaral-kotratħammilek, utgħidint,Minmessni?

32Uħaresmadwarubiexjaralildiklikienetgħamletdin il-ħaġa.

33Immal-marabeżgħanautregħid,ukienettafx’kiensar fiha,ġietuwaqgħetquddiemu,uqaltlul-veritàkollha

34Uqalilha:“Binti,il-fiditiegħeksagħtek;murfil-paċi,u kunsħiħmill-pestatiegħek

35Waqtlikiengħadujitkellem,ġewmid-dartal-ħakkiem tas-sinagogaxiwħudliqalu,Bintekmietet;

36HekkkifĠesùsemaʼl-kelmalintqal,huqallill-kap tas-sinagoga:“Tibżax,emmnubiss

37Umaħallalilħaddjimxiwarajh,ħliefPietru,uĠakbu, uĠwanniħuĠakbu

38Uwasalid-dartal-ħakkiemtas-sinagoga,ujarat-taħwid, ulildawklijibkuujibkuħafna.

39Umetadaħal,qalilhom:Għalatagħmludanit-tħaffiru tibku?iż-żagħżugħamhixmejta,immatorqod.

40UdaħkubihgħajrImmawaralitelaqhomkollhabarra, qabadlill-missierulill-ommtat-tfajla,ulildawklikienu miegħu,ujidħolfejnkienetmimdudat-tfajla

41Uqabadid-żagħżugħauqalilha,Talithacumi;jiġifieri, raġel,ngħidilkom,qum

42Umill-ewwelqamet,umarret;għaxkellhatnax-ilsena Ubaqgħumistagħġbinbistagħġibkbir

43Uordnahomsewwabiexħaddmajkunjafha;u kkmandalitingħatalhaxiħaġabiextiekol.

KAPITOLU6

1Uħareġminnhemmudaħalf’pajjiżu;ud-dixxiplitiegħu jimxuwarajh

2Umetawasaljumis-Sibt,bedajgħallemfis-sinagoga;u x’għerfhudanlijingħatalu,liankidawnl-għemejjel setgħanajsirub’idejh?

3Mhuwiexdanil-mastrudaxxa,binMarija,ħuĠakbu,u Ġużeppi,utaʼĠudauXmun?uħutumhumiexhawn magħna?Ukienuoffiżbih

4ImmaĠesùqalilhom:“Profetam’huwiexblaunur, immaf’pajjiżu,ufostqrabatu,uf’darustess.

5Umasetaʼjagħmelebdaxogħolqawwi,ħlieflipoġġa idejhfuqftitniesmorda,ufejjaqhom

6Ustagħġebminħabban-nuqqastaʼtwemmintagħhom Udarumadwarl-irħula,jgħallem

7Usejjaħlilut-tnax,ubedajibgħathomtnejntnejn;u tahomis-setgħafuql-ispirtimhuxnodfa;

8Ukkmandahomlimajieħduxejngħall-vjaġġtagħhom, ħliefbastunbiss;laskript,laħobż,laflusfil-portmoni tagħhom:

9Immainżabbsubis-sandlijiet;umhuxtpoġġifuqżewġ kowtijiet.

10Uqalilhom:“Kullfejntidħluf’dar,tibqa’hemmhekk sakemmtitlaqminndakil-post

11Ukullminmajilqagħkomx,ulanqasjismagħkom,meta titlaqminnhemm,ħawwadit-trabtaʼtaħtsaqajkombħala xhiedakontrihomTassewngħidilkom,Ikunaktar tollerabbligħalSodomauGomorrhafil-jumtal-ġudizzju, milligħaldikil-belt

12Uħarġuuppriedkawlil-bnedmingħandhomjindmu

13Ukeċċewħafnaxjaten,umidlukbiż-żejtlilħafna morda,ufejquhom

14Us-sultanErodisemaʼbih;(għaxismukienimxerred:) uqal,LiĠwannil-Battistaqammill-imwiet,ugħalhekk xogħlijietsetgħanajurulilhominfushomfih

15Oħrajnqalu,LihuElijaUoħrajnqalu,Lihuprofeta, jewbħalawieħedmill-profeti.

16ImmaErodi,metasemaʼb’dan,qal:“HuĠwanni,lijien qtajtir-ras,huqammill-imwiet

17GħaxErodistesskienbagħatuħakmulilĠwanni,u rabtul-ħabsminħabbaErodja,martħuhFilippu,għaxhu kieniżżewwiġha

18GħaxĠwannikienqallilErodi:“Mhuxleġittimuli jkollokmartħuk

19Għalhekk,Erodjakellutilwimakontrih,uriedjoqtlu; immamasetgħetx:

20GħaxErodikienjibża’minnĠwanni,għaxkienjafli kienbniedemġustuqaddis,uosservah;umetasemgħu, għamelħafnaaffarijiet,usemgħubil-ferħ.

21Umetawasaljumxieraq,liErodif’għeluqsninu għameliklalill-sidientiegħu,lill-kaptanil-għoliulillblietprinċipalital-Galilija;

22Umetabintl-imsemmiErodjadaħlet,żifnet,ugħoġbet lilErodiulildawklikienubilqiegħdamiegħu,is-sultan qalliż-żagħżugħa:“Itlobnikulmatrid,ujiennagħtik.

23Uħaleflilha,Kullmatitlobminni,jienanagħtihin-nofs tas-saltnatiegħi

24Uħarġetuqaletlilommha:“X’għandinitlob?Uqalet: “Ir-rasta’Ġwannil-Battista”

25Uhidaħletminnufihb’għaġġlagħandis-sultan,u staqsiet,uqaltlu:“Nixtieqlitagħtinib’ċarġerir-rastaʼ Ġwannil-Battista

26Us-sultankieniddispjaċutħafna;madankolluminħabba l-ġuramenttiegħu,ugħalraġunijiettagħhomlisibmiegħu, humakienxjirrifjutatagħha

27Uminnufihis-sultanbagħatlill-esekutur,uordnali jinġiebrasu,umaruqatagħlurasufil-ħabs, 28Uġabrasuf’ċarġer,utahaliż-żagħżugħa,użżagħżugħatathalilommha.

29Umetad-dixxiplitiegħusemgħubiha,ġewuħadulkatavrutiegħu,upoġġewhf’qabar

30Ul-appostlinġabruflimkiengħandĠesù,uqalulu kollox,kemmdakligħamlu,kifukolldakligħallmu.

31Uqalilhom:“Ejjewinfuskomf’postdeżert,utistrieħu ftit,għaxkienhemmħafnaġejjinusejrin,umakellhomx ħinliberudaqskemmjieklu

32Utelquf’postdeżertbil-vapurprivatament

33Un-niesrawhomjitilqu,uħafnagħarfuh,uġrew hemmhekkmill-blietkollha,uħarġu’lbarraminnhomu ingħaqdumiegħu

34UĠesù,metaħareġ,raħafnanies,uħammejna għalihom,għaxkienubħalnagħaġlimakellhomxragħaj,u bedajgħallimhomħafna

35Umetal-ġurnatakienetinqatgħetħafna,id-dixxipli tiegħuresqulejhuqalu:“Danhupostdeżert,uissażżmiengħaddaħafna;

36Ibgħathom,bieximorrufil-pajjiżta’madwaruuflirħula,ujixtrulilhominfushomil-ħobż,għaxm’għandhom xejnx’jieklu

37Huwawieġebuqalilhom,Agħtuhomx’jieklu.Uqalulu: “Immorrunixtrumitejnpennyħobż,unagħtuhomjieklu?

38Qalilhom:Kemmgħandekħobżiet?muruaraUmeta għarfu,jgħidu,Ħames,użewġħutiet.

39Ukkmandahombiexipoġġulilkulħaddbil-qiegħdafuq il-ħaxixaħdar

40Upoġġewbilqiegħdafigradi,b’mijiet,ub’ħamsinijiet.

41Umetaħal-ħamesħobżietuż-żewġħutiet,ħareslejn is-sema,ubierek,qasamil-ħobżiet,utahomlid-dixxipli tiegħubiexipoġġuhomquddiemhom;uż-żewġħutiet qasmubejniethomkollha

42Ukollhakielu,umimlijin

43Uħadutnax-ilqoffamimlijabil-frakumill-ħut.

44Udawklikielumill-ħobżietkienumadwarħamestelef raġel

45Uminnufihiġiegħellid-dixxiplitiegħujidħlufiddgħajsa,ujmorrufuqin-naħal-oħraqabelBetsaida,waqtli bagħatlin-nies

46Uwaralibagħathom,telaqfuqmuntanjabiexjitlob.

47Umetawasletfilgħaxija,il-bastimentkienf’nofsilbaħar,uhuwaħdufuql-art

48Urahomjaħdmufil-qdif;għaxir-riħkienkuntrarju għalihom:umadwarir-raba’għassatal-lejlġielejhom, miexifuqil-baħar,uriedjgħaddiminnħdejhom.

49Immametarawlilumiexifuqil-baħar,ħasbulikien spirtu,ugħajtu:

50Għaxkollharawlilu,utħawduUmill-ewweltkellem magħhomuqalilhom:“Kuntal-ferħ:jienjien;tibżax.

51Utela’lejhomfil-bastiment;ur-riħwaqaf:ubaqgħu mistagħġbinfihominfushomblaqies,ustagħġbu

52Għaxmakkunsidrawxil-miraklutal-ħobż,għax qalbhomkienetmwebbsa

53Umetagħaddew,daħlufl-arttaʼĠenesaret,uġibduxxatt

54Umetaħarġumill-bastiment,mill-ewwelgħarfuh, 55Uġeraminndakl-inħawikollumadwaru,ubedajġorr fis-sododlildawklikienumorda,fejnsemgħulikien

56Ukulfejnkiendaħal,fl-irħula,jewfil-bliet,jewfilpajjiż,humaqiegħdul-mordafit-toroq,utalbubieximissu kiekukienetħliefil-bordtal-libsatiegħu:udawklimess liluġewimsaħħa.

KAPITOLU7

1Imbagħadiltaqgħumiegħul-Fariżejuxiwħudmillkittieba,liġewminnĠerusalemm

2Umetarawxiwħudmid-dixxiplitiegħujiekluħobż b’idejnimniġġsa,jiġifierib’idejnmhuxmaħsula,sabuħtija 3Għaxil-Fariżej,ul-Lhudkollha,ħlieflijaħsluidejhom spiss,majieklux,billijżommut-tradizzjonitax-xjuħ.

4Umetajiġumis-suq,ħlieflijaħslu,majiekluxUhemm ħafnaaffarijietoħra,lirċevewbiexiżommu,bħall-ħasilta 'kikkri,uqsari,reċipjentitar-ram,uta'l-imwejjed.

5Imbagħadil-Fariżejul-kittiebastaqsewh:“Għaliexiddixxiplitiegħekmajimxuxskondit-tradizzjonitax-xjuħ, immajiekluħobżb’idejhommhuxmaħsula?

6Huwawieġebuqalilhom:Isaijapprofetizzatajjeb dwarkoml-ipokriti,kifinhumiktub,Danil-poplujonorani b’xofftejhom,immaqalbhomhija'lbogħodminni.

7Iżdagħalxejnjadurawni,ujgħallmugħalduttrinilkmandamentital-bnedmin

8Għaxinwarrbul-kmandamentta’Alla,intomiżżommuttradizzjonital-bnedmin,bħall-ħasilta’qsariutazzi,u ħafnaaffarijietoħrabħaldawnintomtagħmlu

9Uqalilhom:“Tajjebintomtiċħdul-kmandamentta’Alla, biexiżżommut-tradizzjonitagħkom

10GħaxMosèqal:“Onoralilmissierekulilommok;u, Minjisħetlilmissierjewomm,ħajmutbil-mewt.

11Immaintomtgħidu,“Jekkraġeljgħidlilmissierujewlil ommu,HuKorban,jiġifieririgal,b’dakkollulijistaʼ jgawdiminni;għandujkunħieles.

12Uintommatħalluhxaktarjagħmelxiħaġagħal missierujewgħalommu;

13Il-kelmata’Allamatagħmilxeffettpermezztattradizzjonitagħkom,liintomħarġu,uħafnaaffarijietsimili tagħmluintom

14Umetasejjaħlill-poplukollulejh,qalilhom: “Isimgħunikullwieħedminnkom,uifhmu

15M'hemmxejnminnbarral-bniedem,lijidħolfihjista 'jħammeġ;

16Jekkxiħaddikolluwidnejnbiexjismaʼ,ħajismaʼ

17Umetadaħalfid-darmingħandin-nies,id-dixxipli tiegħustaqsewhdwaril-parabbola.

18Uhuqalilhom:Intomhekkukollblafehmu?Ma tindunawx,likullħaġaminnbarratidħolfil-bniedem,ma tistaxtħammeġ;

19Għaxmatidħolxf’qalbu,immaf’żaqqu,utoħroġfilbozza,tnaddafil-laħamkollu?

20Uqal,Daklijoħroġmill-bniedem,lijħammeġlillbniedem

21Għaxminnġewwa,minnqalbil-bnedminjoħorġu ħsibijietħżiena,adulterji,żína,qtil, 22Serq,cobeousness,ħażen,qerq,lasciviousness,għajn ħażina,dagħa,kburija,blushness: 23Dawnl-affarijietħżienakollhaġejjinminnġewwa,u jħammeġlill-bniedem

24Uminnhemmqam,umarfil-fruntieritaʼTiruSidon,u daħalf’dar,umariedxliħaddikunjafha,immamasetax jinħeba

L-Evanġeljuta’Mark

25Għaxwaħdamara,libinthażgħirakellhaspirtumhux nadif,semgħetminnu,uġietuwaqgħetf’riġlejh; 26Il-marakienetGriega,Sirofeniċimill-ġens;uhitalbetli jkeċċilix-xitanminnfuqbintha.

27ImmaĠesùqalilha:"Ħallil-ewweljimtlewit-tfal,għax mhuxxieraqlitieħul-ħobżtat-tfalutitfahlill-klieb"

28Uhiwieġbetuqaltlu:Iva,Mulej,iżdal-kliebtaħtilmejdajieklumill-fraktat-tfal.

29Uqalilha:Għaxdanil-kliemmurtriqtek;ix-xitanħareġ minnbintek

30Umetawasletid-dartagħha,sabetlix-xitanħareġbarra, ubinthamqiegħdafuqis-sodda

31Ugħaldarb’oħra,telaqmix-xtuttaʼTiruSidon,wasal lejnil-baħartal-Galilija,minnnofsix-xtuttaʼDekapolis

32Ujġibuluwieħedlikientrux,ulikelluimpedimentfiddiskorstiegħu;ujitolbuhbiexipoġġiidufuqu.

33Uħarabmill-kotra,upoġġelusubgħajhf’widnejh,u beżaq,umessilsienu;

34Uħares’ilfuqlejnis-sema,beda,uqallu,Effata, jiġifieri,Iftaħ

35Umill-ewwelwidnejhinfetħu,us-sekwenzata’ilsienu nħallu,utkellemċar.

36Uordnahomlimajgħidulilħadd:immaiktarma ordnahom,tantiktarippubblikawhaħafna;

37Ubaqgħumistagħġbinblaqies,uqalu:“Kolloxgħamel tajjeb;

KAPITOLU8

1F’dawkil-jiemil-kotrakienetkbiraħafnaumakellha xejnx’tiekol,Ġesùsejjaħlid-dixxiplitiegħuuqalilhom:

2Għandimogħdrijamill-kotra,għaxissailhomtlettijiem miegħi,um’għandhomxejnx’jieklu;

3Ujekknibgħathomsawmlejndjarhomstess,huma jonqsufit-triq,għaxdiversiminnhomġewmill-bogħod

4Ud-dixxiplitiegħuwieġbu:“Minnfejnjistaʼbniedem issodisfalildawnl-irġielbil-ħobżhawnfid-deżert?

5Ustaqsiehom,Kemmgħandekħobżiet?Uhumaqalu, Sebgħa

6Uordnalin-niesbiexjoqogħdubilqegħdafl-art,uħasseba’ħobżiet,raddħajr,qasam,utalid-dixxiplitiegħubiex ipoġġuhomquddiemhom;upoġġewhomquddiemin-nies

7Ukellhomftitħutżgħir:ubierek,uordnabiex iqiegħduhomukollquddiemhom

8Għalhekkkieluumimlijin,uħadusebaʼqfiefmil-laħam imkisserlikienfadal.

9Udawklikielukienumadwarerbatelef,ubagħathom

10Uminnufihdaħalf’bastimentmad-dixxiplitiegħu,u daħalfl-inħawitaʼDalmanuta

11Ul-Fariżejħarġu,ubdewjistaqsumiegħu,fittxuminnu sinjalmis-sema,ujittantaw

12Udamħafnafl-ispirtutiegħu,uqal,Għaladinilġenerazzjonitfittexsinjal?Tassewngħidilkom,M’għandu jingħataebdasinjallildinil-ġenerazzjoni

13Utelaqhom,ureġaʼdaħalfil-bastimenttelaqlejninnaħal-oħra

14Issad-dixxiplikienuinsewjieħdul-ħobż,ulanqasma kellhomfil-bastimentmagħhomaktarminnħobżawaħda

15Uordnahom,uqal:“Oqogħduattenti,attentimillħmiratal-Fariżejumill-ħmirataʼErodi.

16Urraġunawbejniethom,uqalu,Huwagħax m’għandniexħobż

17UmetaĠesùgħarafdan,qalilhom:“Għaliex tirraġunaw,għaxm’għandkomxħobż?Għadhamatagħtux, latifhimx?għadekqalbekmwebbsa?

18Lijkollokgħajnejn,matarawx?uligħandekwidnejn, matisimgħux?umatiftakrux?

19Metaqassejtil-ħamesħobżietfostħamestelef,kemm qfiefmimlijinbiċċiet?Humajgħidulu,Tnax

20Umetas-sebaʼfosterbatelef,kemmqfielmimli frammentiqbadtu?Uhumaqalu,Sebgħa

21Uqalilhom:Kifmatifhimx?

22UġieBetsaida;uġabuluraġelagħma,utalbubiex imissu

23Uqabadl-għomjaminnidu,uħarġumill-belt;umeta beżaqfuqgħajnejh,upoġġaidejhfuqu,staqsiehjekkraxxi ħaġa

24Uħares'ilfuq,uqal,Naral-irġielbħalasiġar,mixi. 25Waradan,reġaʼpoġġaidejhfuqgħajnejh,uġegħlu jħares'ilfuq,uġierrestawrat,uralilkullbniedemċar

26Ubagħtulejndaru,uqal,Lamurfil-belt,ulanqas għidhalilħaddfil-belt

27UĠesùħareġ,ud-dixxiplitiegħu,fl-ibliettaʼĊesarija taʼFilippi,ufit-triqstaqsalid-dixxiplitiegħuuqalilhom: “Minjgħidul-bnedminlijien?

28Uhumawieġbu,Ġwannil-Battista;immaxiwħud jgħidu,Elija;uoħrajn,Wieħedmill-profeti.

29Uhuqalilhom:Immaintommintgħidulijien?UPietru wieġebuqallu:Intil-Kristu

30Uordnahombiexmajgħidulilħadddwaru.

31Ubedajgħallimhom,liBinil-bniedemiridibatiħafna affarijiet,ujiġimiċħudmix-xjuħ,il-qassisinil-kbarulkittieba,ujinqatel,uwaratlettijiemiqummill-ġdid.

32Uqaldanil-kliemfil-miftuħUPietruqabad,u bedajċanfar

33Immametadaruuħareslejnid-dixxiplitiegħu,ċanfar lilPietru,uqal:“Itlaqluraminni,Satana;

34Umetasejjaħin-nieslejhmad-dixxiplitiegħuwkoll, qalilhom:Kullminiridjiġiwarajja,ħajiċħadlilunnifsu, jerfa’s-salibtiegħuujimxiwarajja

35Għaxkullminisalvaħajtujitlifha;immakullminjitlef ħajtuminħabbafijaugħall-Evanġelju,danisalvaha.

36Għaxxijkuntaʼbenefiċċjugħall-bniedem,jekkjikseb id-dinjakollha,ujitlefruħu?

37Jewx’għandujagħtibniedembiskambjugħalruħu?

38Għalhekkkullmingħandumistħijaminniuminnkliemi f’dinil-ġenerazzjoniadulteraumidinba;minnuwkollBin il-bniedemikunmistħija,metajiġifil-glorjata’Missieru ma’l-anġliqaddisa

KAPITOLU9

1Uqalilhom:“Tassewngħidilkom,lihemmxiwħud minndawkliwieqafhawn,limajduquxil-mewt,sakemm rawis-saltnata’Allatiġibil-qawwa

2UwarasittijiemĠesùħamiegħulilPietru,uĠakbuu Ġwanni,uwassalhomfuqmuntanjagħoljaseparati,uġie trasfiguratquddiemhom

3Ul-ilbiestiegħusarjiddi,abjaddaqsil-borra;sabiex ebdafullerfuql-artmajista’jbajdhom

4UdeherilhomElijamaʼMosè,ukienuqedjitkellmumaʼ Ġesù.

5UPietruwieġebuqallilĠesù:“Imgħallem,tajjeb għalinalinkunuhawn,uejjewnagħmlutliettabernakli; waħdagħalik,uwaħdagħalMosè,uwaħdagħalElija

6Għaxmakienxjafx’għandujgħid;għaxkienubeżgħu.

7Ukienhemmsħabalitgħattihom,uleħenħareġmissħaba,ujgħid:“DanhuIbnil-maħbub:isma’

8Uf’daqqawaħda,metaħarsumadwarhom,marawlil ħaddaktar,ħlieflilĠesùmagħhominfushom.

9Uwaqtliniżlumill-muntanja,ordnahomlimajgħidulil ħaddx’kienuraw,sakemmBinil-bniedemqammillimwiet

10Użammewdikil-kelmamagħhominfushom,u staqsewlilxulxinx’għandhatfisseril-qawmienmillimwiet

11Ustaqsewhuqalulu:“Għaliexjgħidul-kittiebaliElija jridjiġil-ewwel?

12Uhuwieġebuqalilhom:“TassewElijajiġil-ewwel,u jerġaʼjġibkollox;ukifhemmmiktubdwarBinil-bniedem, lijridibatiħafna,ujitneħħa.

13Immajienngħidilkom,liElijatassewġie,ugħamlulu kullmaelenkaw,kifinhumiktubdwaru

14Umetawasalgħandid-dixxiplitiegħu,rakotrakbira madwarhom,ul-kittiebastaqsewmagħhom

15Uminnufihin-nieskollha,metarawh,baqgħu mistagħġbinħafna,uġrewlejhsellmuh.

16Ustaqsalill-kittieba,Liemamistoqsijaintommagħhom?

17Uwieħedmill-kotrawieġebuqal:“Imgħallem,ġibt lilekibni,ligħanduspirtumutu;

18Ukulfejnjeħodlu,tiċritlu;umasetgħux

19Huwieġbu,uqal,Oġenerazzjoniblafidi,kemmse ndummiegħek?kemmgħandinbatik?iġibulejja.

20Uressqulejh:umetarah,mill-ewwell-ispirtuħarġuh;u waqa’mal-art,uwaqa’r-ragħwa

21Ustaqsalilmissieru,Kemmiluiluminnmetadanġielu? Uqal,Ta’tifel

22Uspisstefgħuhfin-narufl-ilmijiet,biexjeqirduh:imma jekktista’tagħmelxiħaġa,ħenngħalinaugħinna.

23Ġesùqaluntolilu,Jekkintitistatemmen,kolloxhuwa possibbligħaldaklijemmen

24Umill-ewwelmissierit-tifelgħajjat,uqalbid-dmugħ, Mulej,nemmen;għinekin-nuqqasta’twemmintiegħi

25MetaĠesùralin-niesġewjiġruflimkien,ċanfarlillispirtuħażinuqallu:“Intspirtumutuutrux,nitloblek, oħroġminnu,udħaltxiktarfih

26Ul-ispirtugħajjat,uqatagħlufil-griżmejn,uħareġ minnu:ukienbħalwieħedmejjet;tantliħafnaqalu,Hu mejjet

27ImmaĠesùqabadminniduugħollih;uqam.

28Umetadaħalid-dar,id-dixxiplitiegħustaqsewhfilprivat,Għaliexmastajniexneċeduhbarra?

29Uqalilhom:Dinix-xortamatistatoħroġbix-xejn,ħlief bit-talbus-sawm.

30Utelquminnhemm,ugħaddewmill-Galilija;uma riedxlixibniedemikunjafha

31Għaxgħallemlid-dixxiplitiegħu,uqalilhom,Binilbniedemingħataf’idejnil-bnedmin,ujoqtluh;uwarali jinqatel,iqumfit-tieletjum.

32Immahumamafehmuxdanil-kliem,ubeżgħujistaqsuh

33UwasalKafarnahum,umetakienfid-darstaqsiehom: “X’kienlitilbattubejnietkomfit-triq?

34Immażammewis-sliem,għaxbit-triqkienuddiskutew bejniethom,minkellujkunl-akbar

35Upoġġabilqiegħda,sejjaħlit-tnax,uqalilhom:"Jekk xiħaddiridikunl-ewwel,l-istessgħandujkunl-aħħar minnkulħadd,uqaddejta'kulħadd"

36Uqabadtifelupoġġewhf’nofshom:umetaħaduf’idejh, qalilhom:

37Kullminjirċieviwieħedminndawnit-tfalf’ismi, jilqa’ni:ukullminjilqagħni,majilqagħniex,immalildak libagħatni.

38UĠwanniwieġbuuqal:“Imgħallem,rajnawieħed ikeċċix-xjatenf’ismek,umajimxixwarajna;

39ImmaĠesùqal,Tipprojbixxihx;

40Għaxminmhuxkontratagħnahumin-naħatagħna

41Għaxkullminjagħtikomtazzailmax’tixorbuf’ismi, għaxintomta’Kristu,tassewngħidilkom,majitlifxilpremjutiegħu

42Ukullminjoffendililwieħedminndawniċ-ċkejkninli jemmnufija,ikunaħjargħalihlimdendlama’għonqu ġeblatal-mitħna,ujintefgħufil-baħar

43Ujekkidejktoffendik,aqtagħha:aħjargħaliklitidħol fil-ħajjamgħammra,millijkollokżewġidejkbiextmurflinfern,fin-narliqattmajitfi;

44Fejnid-dudtagħhommajmutx,un-narmajintefax.

45Ujekksaqajktoffendik,aqtagħha:aħjargħaliklitidħol fil-ħajja,millijkollokżewġsaqajkbiextitfa’fl-infern,finnarliqattmajitfi;

46Fejnid-dudtagħhommajmutx,un-narmajintefax

47Ujekkgħajnektoffenduk,aqtagħha:aħjargħalikli tidħolfis-saltnata’Allab’għajnwaħda,millilijkollok żewġgħajnejntitfa’fin-nartal-infern;

48Fejnid-dudtagħhommajmutx,un-narmajintefax

49Għaxkullwieħedgħandujkunimmellaħbin-nar,ukull sagrifiċċjugħandujkunimmellaħbil-melħ

50Il-melħhutajjeb:immajekkil-melħikuntilefil-melħ tiegħu,b’liemasetħawwruh?Ikollkomil-melħinfuskom, ujkollhomil-paċima’xulxin

KAPITOLU10

1Uqamminnhemm,udaħalfix-xtuttal-Lhudijamin-naħa l-oħratal-Ġordan,un-niesjerġgħujmorrulejh;u,kifkien soltu,reġa’għallimhom

2Ul-Fariżejresqulejh,ustaqsewh:“Huwapermessli raġeliwarrablilmartu?jittantah.

3Uhuwieġebuqalilhom,Mosèx’kmandalkom?

4Uhumaqalu,Mosèsofrajiktebpolzatad-divorzju,u jwarrabha.

5UĠesùwieġebuqalilhom:Għaxl-ebusijata’qalbkom kitbilkomdanil-preċett.

6Immamill-bidutal-ħolqienAllagħamelhomraġelumara

7Għaldinil-kawża,ir-raġeliħallililmissieruulilommu, ujingħaqadma’martu;

8Ut-tnejnikunuġisemwieħed:alluramajkunuxaktar tnejn,immalaħamwieħed

9Għalhekk,dakliAllagħaqqad,il-bniedemmajifredx 10Ufid-darid-dixxiplitiegħureġgħustaqsewhdwarlistesskwistjoni

11Uhuqalilhom:Kullminiwarrablilmartuujiżżewweġ oħra,jagħmeladulterjukontriha

12Ujekkmaratwarrablilżewġhautiżżewweġlil ħaddieħor,tagħmeladulterju.

13Uġabulutfalżgħarbieximisshom,ud-dixxiplitiegħu ċanfrulildawkliġabhom

L-Evanġeljuta’Mark

14ImmaÌesù,metaradan,qatguafna,uqalilhom: “Óollut-tfalçkejkninji©ugandi,utipprojbixxihomx,g axta’dawnhis-saltnata’Alla 15Tassewngħidilkom,kullminmajirċievixis-saltnata’ Allabħalatifelżgħir,majidħolxfiha.

16Uqabadhomf’idejh,poġġaidejhfuqhom,uberikhom 17Umetaħareġfit-triq,ġiewieħedjiġri,inżel għarkubbtejhustaqsieh,Mgħallemit-Tajjeb,x’għandi nagħmelbiexnirtiril-ħajjata’dejjem?

18UĠesùqallu,Għaliexissejjaħlitajjeb?m’hemmħadd tajjebħliefwieħed,jiġifieriAlla

19Inttafil-kmandamenti,Latagħmilxadulterju,La toqtolx,Latisraqx,Latagħtixxhiedafalza,Latiffrodax, Onoralilmissierekulilommok

20Uhuwieġebuqallu:“Mgħallem,dawnkollharajtsa minnżgħożiti.

21ImbagħadĠesùrahiħobbu,uqallu:“Ħaġawaħda jonqosek:mur,ibigħdakkolluligħandek,uagħtilill-foqra, ujkollokteżorfis-sema:uejja,ħus-salib,uimxiwarajja.

22Ukienimdejjaqb’dikil-kelma,utelaqimnikket,għax kelluġidkbir

23UĠesùħaresmadwaru,uqallid-dixxiplitiegħu:Kemm matantxgħandhomjidħlufis-saltnat’Alladawkli għandhoml-għana!

24Ud-dixxiplibaqgħumistagħġbinbikliemu.ImmaĠesù reġa’wieġebuqalilhom:Ulied,kemmhudiffiċligħal dawklijafdawfl-għanalijidħlufis-saltnata’Alla!

25Eħfefliġemeljgħaddiminngħajntaʼlabra,milligħani jidħolfis-saltnat’Alla

26Ubaqgħumistagħġbin,uqalubejniethom:“Melamin jista’jiġisalvat?

27UĠesùħareslejhomqal,Mal-bnedminhuwa impossibbli,immamhuxma'Alla,għaxgħalAllakollox huwapossibbli.

28ImbagħadPietrubedajgħidlu:“Ara,ħallejnakolloxu mxijnawarajja

29UĠesùwieġebuqal,Tassewngħidilkom,M’hemmlebdabniedemlitelaqmid-dar,jewl-aħwa,jewil-missier, jewl-omm,jewil-mara,jewit-tfal,jewl-artijiet,minħabba fijaugħall-Evanġelju.,

30Immahugħandujirċievimijadarbaf’daniż-żmien,djar, uaħwa,uaħwa,uommijiet,uwlied,uartijiet,bilpersekuzzjonijiet;ufid-dinjaliġejjal-ħajjata’dejjem.

31Immaħafnalihumal-ewwelikunul-aħħar;ul-aħħarlewwel

32Ukienufit-triqujitilgħuĠerusalemm;uĠesùmar quddiemhom:ubaqgħumistagħġbin;ukifsegwew, beżgħu.Ureġa’ħalit-tnax,ubedajgħidilhomx’għandu jiġrilu,

33Qal,Ara,aħnanitlaĠerusalemm;uBinil-bniedem għandujingħatalill-qassisinil-kbarulill-kittieba;u jikkundannawhgħall-mewt,ujagħtuhlill-ġnus.

34Ugħandhomiqarrqulilu,ugħandhomscourgelilu,u għandhomjibżgħufuqu,ugħandhomjoqtlulilu:ut-tielet jumgħandujqummill-ġdid

35UĠakbuuĠwanni,uliedŻebedew,ġewlejhujgħidu: “Mgħallem,nixtiequliintitagħmelgħalinadakkolluli nixtiequ

36Uqalilhom:“Xitridunagħmelgħalikom?

37Qalulu:“Agħtinalinoqogħdu,wieħedfuqil-lemin tiegħek,ul-ieħorfuqix-xellugtiegħek,fil-glorjatiegħek

38ImmaĠesùqalilhom:Intommatafuxx’titolbu;u titgħammedbil-magħmudijalijienmgħammdinbiha?

39Uhumaqallu,NistgħuUĠesùqalilhom:“Tassew tixorbumill-kalċilinixrobjien;ubil-magħmudijalijien mgħammdinbihatitgħammduintom:

40Immalinoqgħodfuqil-lemintiegħiufuqix-xellugija mhuxtiegħilinagħti;iżdagħandhatingħatalilhomgħal minikunippreparat.

41Umetasemgħuhal-għaxra,bdewikunufermdispjaċir b’ĠakbuuĠwanni

42ImmaĠesùsejjaħhomlejh,uqalilhom:Intomtafuli dawklihumameqjusabħalalijaħkmufuqil-Ġentili jeżerċitawis-saltnafuqhom;ul-kbartagħhomjeżerċitaw awtoritàfuqhom

43Immahekkmajkunxfostkom:immakulminiridikun kbirfostkom,ikunministrutagħkom; 44Ukullminminnkomikunl-akbar,ikunqaddejtaʼ kulħadd

45GħaxBinil-bniedemlanqasġiebiexjiġimoqdi,imma biexjaqdi,ubiexjagħtiħajtubħalafidwagħalħafna

46UwasluĠeriko:uwaqtliħareġminnĠerikomaddixxiplitiegħuugħaddkbirtaʼnies,Bartimewagħma,bin Timew,qagħadħdejnit-triqit-talba

47UmetasemaʼlikienĠesùtaʼNazaret,bedajgħajjatu jgħid:“Ġesù,BinDavid,ħennminni.

48Uħafnaqalululigħandujżommsieku,immahugħajjat aktaruiktar,IntBinDavid,ħnienaminni

49UĠesùwaqaf,uordnalubiexjissejjaħ.Ujsejħulillgħamaujgħidulu:“Kunta’faraġ,qum;hujsejjaħlek

50Uhu,tefal-ilbiestiegħu,qamumargħandĠesù

51UĠesùwieġebuqallu:“Xitridnagħmelmiegħek?Lgħomjaqallu:“Mulej,biexnirċievid-dawltiegħi” 52UĠesùqallu,Murtriqtek;il-fiditiegħeksaħħtekU minnufihħad-dawl,umarwaraĠesùfit-triq.

KAPITOLU11

1UmetawasluqribĠerusalemm,f’BetfageuBetanja,fuq il-muntanjataż-Żebbuġ,bagħattnejnmid-dixxiplitiegħu, 2Uqalilhom:“Morrufir-raħaltaʼquddiemkom;itlaqlu,u ġibu

3Ujekkxiħaddjgħidilkom,Għalatagħmludan?għiduli l-Mulejgħandubżonnu;uminnufihjibgħatuhawn.

4Umarrufitriqthom,usabul-farumarbutmal-biebta’ barraf’postfejnjiltaqgħużewġmodi;utilfuh

5Uwħudminndawklikienuhemmqalulhom:“X’intom tagħmlu,metatħollul-faru?

6UqalulhomkifkienikkmandaĠesù,uħallewhom imorru

7Uġabul-felugħandĠesù,utefgħul-ilbiestagħhomfuqu; upoġġafuqu

8Uħafnaxerrduħwejjeġtagħhomfit-triq:uoħrajnqatgħu friegħimis-siġar,utebgħuhomfit-triq

9Udawklimarruquddiem,udawklikienuwarajhom, għajtu,uqalu,Ħosanna;Imbierekdakliġejf’isemilMulej:

10Imbierkas-saltnata’missiernaDavid,litiġif’isemilMulej:Hosannafl-għoli

11UĠesùdaħalĠerusalemmufit-tempju:umetaħares madwarufuqkollox,uissawasletil-lejla,ħareġBetanja mat-tnax

12Ul-għada,metaġewminnBetanja,kienbil-ġuħ:

L-Evanġeljuta’Mark

13Ura’lbogħodsiġratat-tinbil-weraq,ġie,jekkforsijsib xiħaġafuqha,umetawasalfiha,masabxejnħliefweraq; għaxiż-żmientat-tinkiengħadumakienx

14UĠesùwieġebuqallu:Ħaddmajiekolfrottekgħal dejjem.Ud-dixxiplitiegħusemgħuha.

15UwasluĠerusalemm:uĠesùdaħalfit-tempju,ubeda jkeċċilildawklibiegħuuxtrawfit-tempju,uwaqqaʼlimwejjedtaʼdawklijbiddlul-flus,us-siġġijiettaʼdawkli biegħul-gamiem;

16Umasetaxisofrilixiħaddiġorrxibastimentmittempju

17Ugħallimhom,uqalilhom:“Mhuxmiktub,Id-dar tiegħigħandhatissejjaħmill-ġnuskollhad-dartat-talb? immaintomgħamiltuhagħartal-ħallelin

18Ul-kittiebaul-qassisinil-kbarsemgħuha,ufittxewkif jistgħujeqirduh,għaxkienujibżgħuminnu,għaxil-poplu kollukienmistagħġebbid-duttrinatiegħu

19Umetawasalfilgħaxija,ħareġmill-belt

20Ufilgħodu,waqtligħaddew,rawis-siġratat-tinniexfa mill-għeruq

21UPietrujfakkaruqallu:“Imgħallem,ara,is-siġratat-tin liintimisħutanixfet.

22UĠesùwieġebqalilhom:Ikollhomfidif’Alla 23Għaxtassewngħidilkom,Likullminjgħidlildinilmuntanja,Tneħħiint,umitfugħfil-baħar;umajiddubitax f’qalbu,immagħandujemmenlidawkl-affarijietlijgħid sejseħħu;għandujkolludakkollulijgħid

24Għalhekkngħidilkom,X'inhumal-affarijietlitixtiequ, metatitolbu,emmnulitirċevuhom,ujkollkomhom

25Umetatkunuwieqfatitolbu,aħfru,jekkikollkomxi ħaġakontraxiħadd,biexMissierkomlihufis-smewwiet ukolljaħfrilkomil-ħtijiettagħkom

26Immajekkintommataħfrux,lanqasMissierkomlihu fis-smewwietmajaħfrudnubietkom.

27UreġgħuġewĠerusalemm:uwaqtlikienmiexifittempju,ġewgħandul-qassisinil-kbar,l-kittiebaux-xjuħ, 28Ugħidlu,B’liemaawtoritàtagħmeldawnl-affarijiet?u mintakdinl-awtoritàbiextagħmeldawnl-affarijiet?

29UĠesùwieġebuqalilhom:Jienukollsenistaqsi minnkommistoqsijawaħda,uweġibni,ungħidilkom b’liemaawtoritànagħmeldawnl-affarijiet

30Il-magħmudijata’Ġwanni,kienetmis-sema,jewtalbnedmin?weġibni.

31Uhumarraġunawbejniethomuqalu:“Jekkngħidu, Mis-sema;husejgħid,Għaliexalluramaemmintxlilu?

32Immajekkngħidu,Tal-bnedmin;beżgħumill-poplu, għaxil-bnedminkollhakienujgħoddulilĠwanni,lihu kientassewprofeta.

33UhumawieġbuuqalulilĠesù,ManistgħuxngħiduU Ġesùwieġebqalilhom:Lanqasjienmangħidilkomb’liema awtoritànagħmeldawnl-affarijiet

KAPITOLU12

1Ubedajkellimhombil-parabboliĊerturaġelħawwel għalqatad-dwieli,poġġisisienmadwarha,ħafferpost għax-xaħamta’l-inbid,benatorri,ħalliehlill-bdiewaumar f’pajjiżimbiegħed

2Umaż-żmienbagħatqaddejlill-bdiewa,biexjirċievi mingħandil-bdiewal-frotttal-għalqatad-dwieli.

3Uqabduh,sawtuh,ubagħtuhvojt

4Ugħaldarb’oħrabagħatilhomqaddejieħor;ufuqu tefgħul-ġebel,udaruhf’rasu,ubagħtuhimmaniġġjatbilmistħija

5Ureġabagħatieħor;uliluqatlu,uħafnaoħrajn;isawwat xiwħud,ujoqtluxiwħud.

6Għalhekk,waraligħadkelluibenwieħed,il-maħbub tiegħu,bagħatliluwkolll-aħħarlilhom,uqal,Humase jqimulilibni.

7Iżdadawkir-raħħalaqalubejniethom:“Danhul-werriet; ejja,ejjewnoqtluh,ul-wirtikuntagħna

8Uħaduh,qatluh,ukeċċuhmill-għalqatad-dwieli

9X’għandujagħmelgħalhekksidil-għalqatad-dwieli?jiġi ujeqredlill-bdiewa,ujagħtil-għalqatad-dwielilil ħaddieħor

10Umaqrajtuxdinl-iskrittura;Il-ġeblaliċaħdul-bennejja saretil-kaptal-kantuniera:

11Dankiengħamelil-Mulej,uhumeraviljużf’għajnejna?

12Ufittxewlijaħkmuh,immabeżgħumin-nies,għax kienujafulikienqalil-parabbolakontrihom,utelquhu marrufitriqthom

13Ubagħtuluxiwħudmill-Fariżejumill-Erodjani,biex jaqbduhfikliemu.

14Umetawaslu,qalulu:“Imgħallem,nafuliintveru,u majimpurtakminnħadd,għaxmatqisxil-persunatalbnedmin,immatgħallemit-triqt’Allabil-verità:Hu leġittimulitagħtiġieħlilĊesari,jewle?

15Senagħtu,jewmanagħtux?Immahu,likienjaflipokresijatagħhom,qalilhom:“Għaliexittantruni? daħħalnipenny,biexnaraha

16UġabuhaUqalilhom:“Ta’minhidinix-xbiehauliskrizzjoni?Uqalulu:Ta’Ċesari.

17UĠesùwieġebqalilhom:“AgħtulilĊesaridaklihutaʼ Ċesari,ulilAlladaklihutaʼAllaUstagħġbubih

18Imbagħadjiġugħandus-Sadduċej,lijgħidulim’hemm l-ebdaqawmien;ustaqsewhuqalulu:

19Mgħallem,Mosèkitebna,Jekkħuraġelimut,ujħallilil martuwarajh,umajħallixulied,ħuhgħandujieħumartuu jqajjemnisellilħuh

20Issakienhemmsebaʼaħwa;

21Ut-tieniħadha,umiet,laħallal-ebdażerriegħa,uttieletl-istess

22Us-sebaʼkellhomha,umaħallewl-ebdażerriegħa:laħħarminnkolloxil-maramietetukoll.

23Għalhekk,fil-qawmien,metajqumu,marata’min għandhatkunminnhom?għaxis-seba’kellhomhamartu 24UĠesùwieġebqalilhom:Matiżbaljawx,għaxmatafux l-Iskrittura,ulanqasil-qawwat’Alla?

25Għaxmetajqumumill-imwiet,lajiżżewġu,ulanqas jingħatawfiż-żwieġ;immahumabħall-anġlilihumafissema

26Udwaril-mejtin,lijqumu:maqrajtuxfil-ktiebtaʼMosè, kiffl-arbuxxellAllakellimlu,uqallu,JienaAllataʼ Abraham,uAllataʼIżakk,uAllataʼĠakobb?

27HumhuxAllatal-mejtin,immaAllatal-ħajjin:intom għalhekktiżbaljawħafna

28Uġiewieħedmill-kittieba,uwaralisemagħhom jirraġunawflimkien,uralikienwieġebtajjeb,staqsieh, Liemahul-ewwelkmandamenttaʼkulħadd?

29UĠesùwieġbu:L-ewwelmill-kmandamentikollhahu: Isma,Iżrael;Il-MulejAllatagħnahuwaMulejwieħed:

30Utħobblill-MulejAllatiegħekb’qalbekkollha,u b’ruħekkollha,ub’moħħokkollu,ub’saħħakollhatiegħek: danhul-ewwelkmandament

31Ut-tienihuwasimili,jiġifieridan,Thouħabblillproxxmutiegħekbħalekinnifsek.M'hemmebda kmandamentieħorakbarminndawn

32Ul-kittiebaqallu:“Tajjeb,Mgħallem,intgħedtil-verità, għaxhemmAllawieħed;um'hemmħaddieħorħliefhu:

33Ulitħobbubil-qalbkollha,ubil-fehimkollu,ubir-ruħ kollha,ubis-saħħakollha,ulitħobblill-proxxmubħalu nnifsu,huwaiktarmill-offertital-ħruqus-sagrifiċċjikollha kollha

34UmetaĠesùraliwieġebb’modgħaqli,qallu: “M’intix’ilbogħodmis-saltnat’AllaUl-ebdabniedem waradanmaazzardajistaqsihximistoqsija

35UĠesùwieġebuqal,waqtlikienjgħallemfit-tempju, Kifjgħidul-kittiebaliKristuhuBinDavid?

36GħaxDavidinnifsuqalbl-Ispirtus-Santu,Il-Mulejqal lilSidni,Oqgħodfuqil-lemintiegħi,sakemmnagħmellillgħedewwatiegħekgħarfsaqajk

37GħalhekkDavidinnifsujsejjaħluMulej;uminnfejnhu alluraibnu?Un-nieskomunisemgħuhbil-ferħ.

38Uqalilhomfid-duttrinatiegħu:Oqogħduattentimillkittieba,lijħobbujmorrubiħwejjeġtwal,ujħobbuttislimafis-swieq.

39Us-siġġijietewleninfis-sinagogi,ul-kmamarta’fuq fil-festi:

40Lijibilgħud-djartar-romol,ubħalapretenzjonijagħmlu talbtwil:dawngħandhomjirċievudannazzjoniakbar

41UĠesùqagħadquddiemit-teżor,urakifin-niestefgħu l-flusfit-teżor:uħafnalikienusinjuritefgħuħafna.

42Uġietċertaarmlafqira,utefgħetżewġdud,lijagħmlu farthing

43Usejjaħlid-dixxiplitiegħu,uqalilhom:Tassew ngħidilkom,lidinl-armlafqiratefgħetiktarminndawk kollhalitefgħufit-teżor;

44Għaxkulmagħamlul-abbundanzatagħhom;immahi min-nuqqastagħhatefgħetdakkollulikellha,ankilgħajxienkollutagħha

KAPITOLU13

1Uhekkkifħareġmit-tempju,wieħedmid-dixxiplitiegħu qallu:“Mgħallem,arax’tipta’ġebelux’binjiethemm hawn!

2UĠesùwieġebqallu:“Inttaradanil-binikbir?ma titħallaxġeblafuqoħra,limatintefax

3Uwaqtliqagħadbilqiegħdafuqil-muntanjataż-Żebbuġ faċċatatat-tempju,PietruuĠakbuuĠwanniuIndrija staqsewlufil-privat:

4Għidilna,metagħandhomikunudawnl-affarijiet?u x'għandujkunis-sinjalmetadawnl-affarijietkollha għandhomjitwettqu?

5 UĠesù wieġebbedajgħid:"Oqogħduattentibiexħaddmajqarraq bikom)

6Għaxħafnajiġufismi,ujgħidu,JienaKristu;u għandhomiqarrquħafna

7Umetatisimgħubil-gwererul-għajdutta’gwerer, tinkwetawx,għaxdawnl-affarijietiridujkunu;immattmiemmajkunxgħadu

8Għaxġensiqumkontraġens,usaltnakontrasaltna:u jkunhemmterremotif’diversipostijiet,ujkunhemmġuħu inkwiet:dawnhumal-bidutad-duluri

9Immaoqogħduattentigħalkominfuskom,għax għandhomjagħtukomf’idejnil-kunsilli;ufis-sinagogi tissawtu,utitressaqquddiemil-ħakkiemaus-slaten minħabbafija,bħalaxhiedakontrihom

10Ul-Evanġeljugħandul-ewweljiġippubblikatfostilġnuskollha

11Immametajmexxukom,ujeħilsukom,taħsbuxminn qabelx’għandektitkellmu,lataħsbuminnqabel;l-Ispirtu s-Santu

12Issal-ħugħandujittradixxilill-ħugħall-mewt,ulmissierl-iben;ut-tfaliqumukontral-ġenituritagħhom,u jġiegħluhomjinqatlu

13Uintomtkunumibgħudinmill-bnedminkollha minħabbaismi:immaminjibqaʼjissaportisal-aħħar,dan isalva

14Immametatarawl-abominationtad-deżert,lidwarha tkellemil-profetaDanjel,wieqfafejnm’għandux,(ħallu minjaqrajifhem,)alluraħallewdawklijkunufil-Lhudija jaħarbulejnil-muntanji;

15Uminhufuqil-qofoltad-darmajinżelxfid-dar,u lanqasjidħolfiha,biexjieħuxiħaġaminndaru:

16Uminhufl-għalqamajmurxlurabiexjerfaʼlilbiestiegħu

17Immagwajgħaldawklijkunutqal,ugħaldawkli jreddgħuf’dawkil-jiem!

18Uitolbubiexit-titjiratagħkommatkunxfix-xitwa

19Għaxf’dawkil-jiemsejkunhemmtbatija,bħalmama kienxmill-bidutal-ħolqienliAllaħalaqsadaniż-żmien, lanqasmajkun

20Ujekkil-Mulejkienqassardawkil-jiem,ebdalaħam magħandujiġisalvat:immaminħabbal-magħżulin,li għażel,huwaqassaril-jiem

21Uallurajekkxiħaddjgħidilkom,Ara,hawnKristu;jew, ara,huqiegħedhemm;emminhiex:

22GħaxKristufolozuprofetifolozgħandhomiqumu,u għandhomjurusinjaliugħeġubijiet,biexiħajru,jekkkien possibbli,ankil-magħżulin.

23Immaoqogħduattenti:araw,jienbasttilkomkollox 24Immaf’dawkil-jiem,waradikit-tribulazzjoni,ixxemxtiskura,ul-qamarmajagħtixid-dawltagħha, 25Ul-kwiekebtas-semajaqgħu,ul-qawwietlihumafissemagħandhomjitħawwdu

26UmbagħadjarawlilBinil-bniedemġejfis-sħab b’qawwauglorjakbira

27Umbagħadjibgħatl-anġlitiegħu,ujiġborflimkienilmagħżulintiegħumill-erba’irjieħ,mill-aħħarpartital-art sal-aħħarpartitas-sema

28Issatgħallemparabbolatas-siġratat-tin;Metal-fergħa tagħhatkungħadhatenera,utoħroġil-weraq,intomtafuli s-sajfhuwaqrib:

29Melaintombl-istessmod,metatarawdawnl-affarijiet iseħħu,afulihuwaviċin,ankifil-bibien

30Tassewngħidilkom,lidinil-ġenerazzjonim’għandhiex tgħaddi,sakemmisirudawnl-affarijietkollha.

31Is-semaul-artjgħaddu,immakliemimajgħaddix

32Immadakil-jumudikis-siegħaħaddmajaf,le,lalanġlilihumafis-sema,lal-Iben,immal-Missier.

33Oqogħduattenti,għassauitolbu,għaxmatafuxmeta jkuniż-żmien

34GħaxBinil-bniedemhubħalbniedemlisejmur’il bogħod,litelaqminndaru,utaawtoritàlill-qaddejja tiegħu,ulilkullbniedemix-xogħoltiegħu,uordnalillporterbiexjgħasses.

35Oqogħdumela,għaxmatafuxmetajiġisidid-dar, filgħaxija,jewf’nofsillejl,jewmad-daqqtas-serduq,jew filgħodu;

36Sakemmjiġif’daqqawaħdajsibkomirqad.

37Udaklingħidilkomngħidilkomlilkulħadd,Għares

KAPITOLU14

1Warajumejnkienetil-festatal-Qbiżutal-ħobżblaħmira;

2Immahumaqalu:“Mhuxf’jumil-festa,biexmajkunx hemmtaqlibtan-nies

3Umetakienf’Betanja,fid-dartaʼXmunil-lebbruż,waqt likienqiegħediekol,ġietmaralikellhakaxxatal-alabastru taʼingwenttaʼnardżejjedprezzjużħafna;uhibbrejkjatilkaxxa,uferragħhafuqrasu.

4Ukienhemmuħudlikellhomrabjafihominfushom,u qalu,Għalasaretdinil-ħelatal-ingwent?

5Għaxsetaʼnbiegħgħalaktarminntlietmittpence,u ngħatatlill-foqraUmurmurkontriha

6UĠesùqal,Ħallihawaħedha;għaliexinkwietyetagħha? higħamletxogħoltajjebfuqi.

7Għaxil-foqragħandkommagħkomdejjem,ukullmeta tridutagħmluhomil-ġid,immalilimhuxdejjemgħandkom

8Higħamletlisetgħet:ġietminnqabelbiextidlekġismi għad-difna

9Tassewngħidilkom,Kullfejndanl-Evanġeljugħandu jiġimxandarmadwarid-dinjakollha,danukollligħamlet sejiġimitkellembħalatifkiratagħha

10UĠudal-Iskarjota,wieħedmit-tnax,margħandilqassisinil-kbarbiexjittradih.

11Umetasemgħuha,ferħu,uwegħdulisejagħtuhil-flus Ufittexkifjistaʼb’modkonvenjentijittradih

12Ul-ewweljumtal-ħobżblaħmira,metaqatlul-Qbiż, id-dixxiplitiegħuqalulu:“Fejntridlimmorrunippreparaw biextiekolil-Qbiż?

13Ubagħattnejnmid-dixxiplitiegħu,uqalilhom:“Morru fil-belt,ujiltaqgħumagħkomraġellijġorrġararilma: imxuwarajh

14Ukulfejnjidħol,għidulit-tajjebtad-dar:L-Imgħallem jgħid:Fejnhil-kamratal-mistednin,fejnniekolil-Qbiż mad-dixxiplitiegħi?

15Ujurikomkamrataʼfuqkbiramgħammraumħejjija: hemmippreparalna

16Ud-dixxiplitiegħuħarġuudaħlufil-belt,usabukif kienqalilhom,uħejjewil-Qbiż

17Ufilgħaxijajiġimat-tnax

18Ukifqagħdubilqiegħdaujieklu,Ġesùqal,Tassew ngħidilkom,Wieħedminnkomlijiekolmiegħigħandu jittradini

19Ubdewjitnikktu,ujgħiduluwieħedwieħed,Jienjien? uieħorqal,Jienjien?

20Uhuwieġebuqalilhom:“Huwieħedmit-tnax,li jgħaddasmiegħifid-dixx.

21Binil-bniedemtabilħaqqimur,kifhemmmiktubdwaru, immagwajgħaldakir-raġellibihBinil-bniedemjiġitradit! tajjebkiekudakir-raġelkiekuqattmatwieled.

22Uwaqtlikienujieklu,Ġesùħal-ħobż,bierek,uqassmu, utahom,uqal,Ħu,ikel:danhuġismi

23Uħal-kalċi,umetaraddħajr,tahom:ukollhaxorbu minnu.

24Uqalilhom:Danhudemmitat-testmentil-ġdid,li jixxerredgħalħafna.

25Tassewngħidilkom,manixrobxaktarmill-frotttaddielja,sadakil-jumlinixrobhaġdidafis-saltnata’Alla 26Umetakantawl-innu,ħarġufuqil-muntanjatażŻebbuġ.

27UĠesùqalilhom:Intomilkolltiġuoffiżminħabbafija danil-lejl,għaxhemmmiktub,Jiensenoqgħodlir-ragħaj, un-nagħaġjitferrxu

28Immawaraliqomt,immurquddiemkomfil-Galilija

29ImmaPietruqallu:“Għalkemmkulħaddgħandujiġi offendit,jienale

30UĠesùqallu:Tassewngħidlek,lillum,ankif’danillejl,qabelmas-serduqiddendarbtejn,tiċħadnitlietdarbiet. 31Immahutkellembl-aktarmodqawwi:“Jekkimmut miegħek,maniċħadekbl-ebdamodBl-istessmodqalu wkollhumakollha.

32Uwasluf’postlikienjismuĠetsemani,uqalliddixxiplitiegħu:“Oqogħduhawn,waqtlijiennitlob

33UħamiegħulilPietruulilĠakbuulilĠwanni,ubeda jitgħaġġebħafnaujitqanqluħafna;

34Uqalilhom:"Ruħihijamnikketħafnasal-mewt;

35Umarftit'ilquddiem,uwaqa'mal-art,utalabbiex, jekkikunpossibbli,is-siegħatgħaddiminnu

36Uqal,Abba,Missier,kolloxhupossibbligħalik;neħħi minnidanil-kalċi:madankollumhuxdaklirridjien,imma daklitridint

37Uġej,isibhomreqdin,uqallilPietru:“Xmun,torqod int?mastajtxtarasiegħa?

38Oqogħduattentiuitolbu,biexmatidħluxfit-tentazzjoni L-ispirtuhuwatassewlest,immal-laħamhuwadgħajjef 39Ureġa’telaq,talab,uqall-istesskliem.

40Umetamarlura,reġasabhomreqdin,(għax għajnejhomkienutqal,)lakienujafux’għandhomiwieġbu 41Ujiġit-tieletdarba,uqalilhom:Irqadissa,umistrieħa: biżżejjed,wasletis-siegħa;ara,Binil-bniedemjiġittradut f’idejnil-midinbin

42Qum,ejjewimmorru;ara,minjittradinijinsabfil-qrib.

43Uminnufih,waqtlikiengħadujitkellem,ġieĠuda, wieħedmit-tnax,umiegħukotrakbirabix-xwabelulbsaten,mingħandil-qassisinil-kbarul-kittiebaux-xjuħ.

44Udaklittradihkientahomsimbolu,uqal,Minsenbiss, dakhuhu;ħudlilu,umexxih'ilbogħodblaperiklu

45Umalliwasal,imurħdejhujgħidlu:“Imgħallem, imgħallem;ukisslilu

46Upoġġewidejhomfuqu,uħaduh.

47Uwieħedminndawklikienhemmħdejnġibedis-sejf, uqatellilqaddejtal-qassisil-kbir,uqatagħluwidnejh

48UĠesùwieġebuqalilhom:Intomħriġtu,bħallikieku kontraħalliel,bix-xwabelubil-bsatenbiexteħodni?

49Jienkontkuljummagħkomfit-tempjungħallem,u intommaħadtuni,immal-Iskritturatridtitwettaq

50Ukollhatelquh,uħarbu

51Ukienhemmwarajhraġelżagħżugħ,likellubjankerija mitfugħamaʼġismugħarwien;uż-żgħażagħħakmuh:

52Uħallal-għażel,uħarabminnhomgħarwien

53UwasslulilĠesùgħandil-qassisil-kbir,umiegħu nġabrul-qassisinil-kbarux-xjuħul-kittiebakollha.

54UPietrumexawarajh’ilbogħod,sal-palazztal-qassis il-kbir,upoġġabilqiegħdamal-qaddejja,usaħħanman-nar

55Ul-qassisinil-kbarul-kunsillkollufittxewxhieda kontraĠesùbiexjoqtluh;umasabxejn.

56Għaxħafnatawxhiedafalzakontrih,immax-xhieda tagħhommaqablitxflimkien.

57Uxiwħudqamuutawxhiedafalzakontrih,uqalu:

58Smajniehjgħid,Seneqreddanit-tempjulihumagħmul bl-idejn,ufiżmientlettijiemnibniieħormagħmul mingħajrl-idejn.

59Immalanqasix-xhiedatagħhommaqabletflimkien

60Ul-qassisil-kbirqamf’nofs,ustaqsalilĠesù,uqal: “Matwieġebxejn?x’inhudaklijixhdudawnkontrik?

61Immahużammsieku,umawieġebxejnReġa’staqsieh il-qassisil-kbiruqallu:Intil-Kristu,Binil-Imbierek?

62UĠesùqal,Jien,uintomtarawlilBinil-bniedem bilqiegħdafuqil-lemintas-setgħa,uġejfis-sħabtas-sema

63Imbagħadil-qassisil-kbirjikruħwejġu,uqal, X’għandnabżonnxixhiedaoħra?

64Intomsmajtud-dagħa:x’taħsbu?Ukollha kkundannawhħatital-mewt.

65Uxiwħudbdewjibżgħufuqu,ujgħattuluwiċċu,u jaqbduh,ujgħidulu,Ipprofetizza;

66UkifPietrukientaħtfil-palazz,ġietwaħdamillqaddejjatal-qassisil-kbir:

67UmetaratlilPietrujissaħħan,ħarsetlejhuqalet:“Uint ukollkontmaʼĠesùtaʼNazaret.

68Immahuċaħad,uqal,Manafx,lanifhemdaklitgħid Uħareġfil-porch;ul-ekwipaġġtas-serduk

69Uqaddejjareġgħetratlilu,ubdiettgħidlildawklikien hemm,Danhuwawieħedminnhom

70Ureġa’ċaħadUftitwara,dawklikienuħdejhom reġgħuqalulilPietru:“Żgurliintwieħedminnhom,għax intGaliljan,ud-diskorstiegħekjaqbelmiegħu”

71Immabedajisħetujaħlef,uqal,Manafxlildanir-raġel lidwarutitkellmu.

72Ut-tienidarbal-ekwipaġġtas-serdukUPietrufakkar il-kelmaliqalluĠesù:“Qabelis-serduqidejjeddarbtejn, inttiċħadnitlietdarbiet”.Umetaħasebfuqu,beka.

KAPITOLU15

1Umill-ewwelfilgħodul-qassisinil-kbargħamlu konsultazzjonimax-xjuħul-kittiebaumal-kunsillkollu,u rabtulilĠesù,ħarġuhutawhgħandPilatu.

2UPilatustaqsieh:Intis-Sultantal-Lhud?Uhuwieġeb qallu:Inttgħid

3Ul-qassisinil-kbarakkużawhb’ħafnaaffarijiet,immahu mawieġebxejn

4UPilatureġa’staqsiehuqallu:“M’intwieġebxejn?ara kemmjixhdukontrik

5ImmaĠesùgħadumawieġebxejn;hekkliPilatu stagħġeb

6Issaf’dikil-festaħelesilhompriġunierwieħed,lilkull miniridu

7UkienhemmwieħedjismuBarabba,likienmarbutmaʼ dawklikienuqammiegħu,likienwettaqqtilfil-qtil

8Ul-kotrabkietb’leħengħolibdiettixtiqlujagħmel bħalmaqattgħamelmagħhom.

9ImmaPilatuwieġebhomuqal:“TridunħollkomlisSultantal-Lhud?

10Għaxkienjaflil-qassisinil-kbarkienuħelsuhgħallgħira

11Immal-qassisinil-kbarqanqlulin-nies,biex iktarjeħilsilhomlilBarabba.

12UPilatuwieġebureġa’qalilhom:“Melax’senagħmel lildakliintomisejħus-Sultantal-Lhud?

13Ureġgħugħajtu,Sallbuh.

14ImbagħadPilatuqalilhom:“Għaliex,x’ħażengħamel? Uhumagħajtuiktaruiktar,Sallbuh

15UgħalhekkPilatu,liriedjikkuntentalin-nies,ħeleshom lilBarabba,uħeleslilĠesù,waralikienfgħaġlu,biexjiġi msallab

16Us-suldatiwassluhfis-sala,imsejħaPretorju;ujsejħulbandakollha

17Ulibsubil-vjola,ukisrukurunatax-xewk,uqegħduha maʼrasu,

18Ubdewisellmuh,“Silġ,Sultantal-Lhud!

19Usaqtulurasub’qasab,ubeżqufuqu,ujmilu irkopptejhomiqimuh

20Umetaqagħdubih,neħħulul-vjola,ulbsufuqu,u ħarġubiexisallbu.

21UjġiegħlulilwieħedXmuniċ-Ċirenjan,ligħadda, ħiereġmill-pajjiż,missierAlessandruuRufus,biexiġorr is-salibtiegħu.

22Ujġibuhfil-postGolgota,lihu,jiġifieri,il-posttalkranju

23Utawhjixrobinbidimħallatmal-mirra,immahuma rċivihx

24Umetasallbuh,qasmuħwejġu,tefgħux-xortifuqhom, daklikullbniedemkellujieħu.

25Ukienetit-tieletsiegħa,usallbuh

26Us-superskrizzjonital-akkużatiegħukienetmiktuba fuq,IS-SULTANTAL-LHUD.

27Umiegħusallbużewġħallelin;wieħedfuqil-lemin tiegħu,ul-ieħorfuqix-xellugtiegħu

28Utwettqetl-Iskrittura,litgħid,Ukienmagħdudmaltrasgressuri

29Udawklikienugħaddewqagħdufuqu,ixxewrashom, uqalu:Ah,intliteqredit-tempjuutibnihfitlettijiem, 30Salvalilekinnifsek,uinżelminnfuqis-salib

31Bl-istessmodukollil-qassisinil-kbariqarrquqalu bejniethommal-kittieba,Husalvaliloħrajn;innifsuma jistaxisalva

32ĦalliKristus-Sultanta’Iżraeljinżelissaminnfuqissalib,biexnarawunemmnu.Udawklikienumsallab miegħuqarrquh

33Umetawasletis-sittsiegħa,kienhemmdlamfuql-art kollhasad-disaʼsiegħa.

34Ufid-disa’siegħaĠesùgħajjatb’leħengħoli,uqal,Eloi, Eloi,lamasabaktani?jiġifieri,Allatiegħi,Allatiegħi, għaliexabbandunajtni?

35Uxiwħudminndawklikienuħdejn,metasemgħu, qalu:“Ara,hujsejjaħlilElija

36Uwieħedġeraumelasponżamimlijaħall,upoġġieha fuqqasba,utahjixrob,uqal,Ħainħawi;ejjanarawjekk Elijahuxsejiġibiexjeħodlu

37UĠesùgħajjatb’leħengħoli,utal-ispirtu

38Ul-velutat-tempjunqata’fitnejnminnfuqgħalisfel

39Umetaċ-ċenturjun,likienfuqu,ralihekkgħajjat,uta l-ispirtu,qal,Tassewdanir-raġelkienBinAlla

40Kienhemmukollnisajħarsu’lbogħod:fosthomkien hemmMarijata’Magdala,uMarijaommĠakbul-iżgħaru ta’Ġużeppi,uSalomè;

41(Liwkoll,metakienfil-Galilija,marruwarajh,u qadewlu;)uħafnanisaoħralitelgħumiegħuĠerusalemm.

42Uissametawasletil-lejla,għaxkienetit-tħejjija, jiġifieril-ġurnatata’qabelis-Sibt, 43Ġużeppita’Arimatea,kunsillieronorevoli,liwkoll stennas-saltnata’Alla,ġie,umarbil-kuraġġgħandPilatu, uxtaqil-ġisemta’Ġesù

44UPilatustagħġebjekkkienxdiġàmejjet,usejjaħiċċenturjun,staqsiehjekkkienxilumejjet

45Umetagħarafliċ-ċenturjun,tal-ġisemlilĠużeppi

46Uxtarabjankerijafina,utniżżlu,uwaħħlufil-bjankerija, upoġġiehf’qabarlikienmaqtugħminnblat,uxxammar ġeblalejnil-biebtal-qabar.

47UMarijataMagdalenauMarijaommĠużeppirawfejn tqiegħed

KAPITOLU16

1Umetagħaddas-Sibt,Marijata’Magdala,uMarijaomm Ġakbu,uSalomè,kienuxtrawħwawarħelwinbiexjiġu jidilkuh

2Ukmieniħafnafilgħodul-ewweljumtal-ġimgħa,waslu għall-qabarmetatlugħix-xemx

3Uqalubejniethom:“Minsejxammilnal-ġeblamill-bieb tal-qabar?

4Umetaħarsu,rawlil-ġeblakienetimgerrba,għaxkienet kbiraħafna

5Udaħlufil-qabar,rawżagħżugħbilqiegħdafuqin-naħa tal-lemin,liebeslibsatwilabajda;ukienumbeżżgħin

6Uqalilhom:“Tibżgħux:intomtfittxulilĠesùta’Nazaret, liġiemsallab;humhuxhawn:aral-postfejnpoġġewh.

7Immamorru,għidulid-dixxiplitiegħuulilPietrulihu jmurquddiemkomfil-Galilija:hemmtarawh,kifqalilkom

8Uħarġumalajruħarbumill-qabar;għaxħarġuubaqgħu mistagħġbin:laqaluxejnlilħadd;għaxkienujibżgħu

9IssametaĠesùqamkmienifl-ewweljumtal-ġimgħa, deherl-ewwellilMarijata’Magdala,liminnhakienkeċċa seba’xjaten

10Umarretuqaltilhomlikienumiegħu,waqtlikienu jibkuujibku.

11Uhuma,metasemgħulikienħaj,udehruminnha,ma emmnux

12Waradandeherf’għamlaoħraliltnejnminnhom,waqt likienumexjin,umarrufil-pajjiż

13Umarruuqalululill-fadal:laemmnuhom

14Waradeherlill-ħdaxwaqtlikienubilqiegħdal-ikel,u qallebhombin-nuqqastaʼtwemminul-ebusijataʼqalbhom, għaxmaemmnuxlildawklikienurawliluwaraliqam.

15Uqalilhom:Morrufid-dinjakollha,uxandrulEvanġeljulilkullħlejqa

16Minjemmenujitgħammedjiġisalvat;immaminma jemminxikunikkundannat.

17Udawnis-sinjaligħandhomisegwulildawklijemmnu; F'ismigħandhomikeċċux-xjaten;għandhomjitkellmu b'ilsnaġodda;

18Humagħandhomjieħdusriep;ujekkjixorbuxiħaġa fatali,majweġġgħuhomx;għandhomipoġġuidejhomfuq il-morda,ujifirħu

19Għalhekk,waralil-Mulejkellimhom,ġiemilqugħfissema,uqagħadfuqil-leminta’Alla.

20Uħarġuuppriedkawkullimkien,il-Mulejjaħdem magħhom,ukkonfermal-kelmab’sinjaliwarajhomAmen

Luqa

KAPITOLU1

1Peressliħafnaħaduf’idejhomlijagħmludikjarazzjoni taʼdawkl-affarijietlihumal-aktarżgurjemmnufostna, 2Hekkkiftawhomlilna,limill-bidukienuxhiedaeye,u ministrital-kelma;

3Liliwkolldehertajjeb,billikelligħarfienperfettta’ kolloxmill-ewwel,liniktbillekfl-ordni,l-aqwaTeofilu, 4Biextkuntafiċ-ċertezzataʼdawkl-affarijiet,lifihom ġejtmgħallem

5KienhemmfiżmienErodi,is-sultantal-Lhudija,qassis jismuŻakkarija,mill-korstaʼAbija:umartukienetmillbniettaʼAron,ujisimhaEliżabetta

6Ut-tnejnkienuġustiquddiemAlla,umexjinfilkmandamentiul-ordinanzikollhatal-Mulejblaħtija.

7Umakellhoml-ebdawild,għaxdikEliżabettakienet għerja,ut-tnejnissakienumilqutinsewfis-snin

8Uġaraliwaqtlikienwettaqil-karigataʼqassis quddiemAllafl-ordnitaʼkifkellu, 9Skondid-drawwatal-karigatal-qassis,ix-xortitiegħu kienetlijaħraql-inċensmetajidħolfit-tempjutal-Mulej.

10Ul-kotrakollhatan-nieskienuqedjitolbubarrafil-ħin tal-inċens

11Udeherluanġlutal-Mulejwieqaffuqin-naħatal-lemin tal-artaltal-inċens

12UmetarahŻakkarija,inkwiet,ul-biżaʼwaqaʼfuqu

13Immal-anġluqallu:“Tibżax,Żakkarija,għaxit-talba tiegħektinstemaʼ;umartekElisabettaikollekiben,u ssejjaħluĠwanni

14Ujkollokferħuferħ;uħafnajifirħubit-twelidtiegħu.

15Għaxhujkunkbirf’għajnejnil-Mulej,ulajixrobinbid ulanqasxarbaqawwija;ujimtelabl-Ispirtus-Santu,sa minnġufommu.

16UħafnaminnuliedIsraelgħandujdurlejnil-MulejAlla tagħhom.

17Ujmurquddiemufl-ispirtuul-qawwataʼElija,biex ibiddelil-qlubtal-missirijietlejnl-ulied,udawk diżubbidjentigħall-għerftal-ġust;biexiħejjupoplumħejji għall-Mulej

18UŻakkarijaqallill-anġlu:“B’fejngħandinafdan?għax jienraġelxiħ,umartimilqutasewfis-snin.

19Ul-anġluwieġebqallu:“JienGabrijel,liqiegħed quddiemAlla;ujienmibgħutbiexinkellimekunurikok dinl-aħbarit-tajba.

20U,ara,inttkunmutu,umatkunxtistaʼtitkellem,saljumlijseħħudawnl-affarijiet,għaxmatemminxkliemi,li għandujitwettaqfiżmienhom.

21Un-niesstennewlilŻakkarija,ustagħġbulidamfittempju

22Umetaħareġ,masetaxikellimhom; 23Uġarali,hekkkifspiċċawil-jiemtal-ministerutiegħu, telaqlejndarustess

24Uwaradawkil-jiemmartuElisabettaħarġetilkonċepiment,uħbetħamesxhuruqalet: 25Hekkgħamelmiegħil-Mulejfil-jiemlifihomħares lejja,biexineħħit-tmaqdirtiegħifostil-bnedmin.

26Ufis-sittxaharl-anġluGabrijelintbagħatmingħand Allaf’belttal-Galilija,jisimhaNazaret,

27LilverġnimiżżewġamaʼraġellijismuĠużeppi,middartaʼDavid;ul-verġnikienjisimhaMarija

28Ul-anġludaħaluntoha,uqal,Silm,thouliintiffavorit ħafna,il-Mulejhuwamiegħek:mbierkaintfostin-nisa

29Umetaratlilu,inkwietbil-kliemtiegħu,utefgħet f’moħħhax’tipta’tislimakellhatkun.

30Ul-anġluqalilha:Tibżax,Marija,għaxintsibtgrazzja quddiemAlla

31U,ara,intttnisself’ġufek,utnisseliben,ussejjaħlu ĠESÙ

32Hujkunkbir,ujissejjaħBinl-Ogħla,ul-MulejAlla jagħtihit-trontaʼmissieruDavid.

33UhujsaltanfuqdarĠakobbgħaldejjem;us-saltna tiegħumajkunxhemmtmiem

34ImbagħadMarijaqaletlill-anġlu:“Dankifsejkun, peresslimanafxraġel?

35Ul-anġluwieġebuqalilha:“L-Ispirtus-Santujiġifuqek, ul-qawwataʼl-Ogħlatiddik;

36Uara,kuġinekEliżabetta,hiwkolltnisselibenfixxjuħijatagħha:udanhus-sittxaharmagħha,likienet tissejjaħgħerja.

37Għaxm’Allaxejnmajkunimpossibbli

38UMarijaqalet:Aral-qaddejjatal-Mulej;ikunliliskond kelmtek.Ul-anġlutelaqminnha.

39UMarijaqametf’dawkil-jiem,umarretgħaġġlalejnlgħoljiet,f’beltta’Ġuda;

40Udaħalfid-dartaʼŻakkarija,usellemlilEliżabetta.

41Uġarali,metaEliżabettasemgħetit-tislimata’Marija, it-tarbijaqabżetf’ġufha;uEliżabettakienetmimlijablIspirtus-Santu:

42Uhitkellmetb’leħengħoli,uqalet:Imbierkaintfostinnisa,umbierkal-frottta’ġufek.

43Uminnfejnhudanlili,liommSidtitiġigħandi?

44Għax,ara,mallil-leħentat-tislimatiegħekdaqq f’widnejja,it-tarbijaqabżetfil-ġuftiegħibil-ferħ.

45Uhihihienjadikliemmnet,għaxsejkunhemm eżekuzzjonita’dawkl-affarijietliqalulhamingħandilMulej.

46UMarijaqalet,Ruħitkabbarlill-Mulej, 47Ul-ispirtutiegħiferaħf’Allas-Salvaturtiegħi

48Għaxqiesil-qagħdabaxxatal-qaddejjatiegħu:għax,ara, minnissa’lquddiemil-ġenerazzjonijietkollhasejsejħuli hienja

49Għaxis-setgħanigħamelmiegħiħwejjeġkbar;uqaddis ismu

50Ul-ħnienatiegħuhijafuqdawklijibżgħuminnuminn ġenerazzjonigħaloħra.

51Huweras-saħħabidriegħ;xerredlill-kburinflimmaġinazzjonita’qalbhom

52Huwaqqaʼlis-setgħaninmis-siġġijiettagħhom,u għollahomtaʼlivellbaxx

53Humelal-ġuħb’affarijiettajbin;ul-għonjabagħatvojta

54Huwaħelenlill-qaddejtiegħuIsrael,b’tifkiratal-ħniena tiegħu;

55Kifqallilmissirijietna,lilAbraham,ulilnislugħal dejjem.

56UMarijabaqgħetmagħhaxitlietxhur,umarretlura lejndarha

57Issawasaliż-żmiensħiħtaʼEliżabettalikellhatiġi meħlusa;uġabetiben

58Ul-ġirientagħhaul-kuġinitagħhasemgħukifil-Mulej weraħnienakbirafuqha;uferħumagħha.

59Uġaralifit-tmienjumġewbiexiċċirkonċiżilit-tifel;u sejħuluŻakkarija,waraisemmissieru.

60Uommuwieġbetuqalet,Mhuxhekk;immagħandu jissejjaħĠwanni.

61Uqalulha:“M’hemmħaddmill-familjatiegħekli jissejjaħb’danl-isem

62Ugħamlusinjalililmissieru,kifkieniridjissejjaħ

63Utalabmejdatal-kitba,ukiteb,qal,JismuĠwanni.U stagħġbukollha

64Ufommunfetaħminnufih,uilsienumaħlul,utkellem, ufaħħarlilAlla

65Ul-biżaʼġiefuqdawkkollhalikienujgħammru madwarhom,udanil-kliemkollunstemaʼmadwarlgħoljietkollhatal-Lhudija

66Udawkkollhalisemgħuhompoġġewhomf’qalbhom,u qalu,X’tipta’tifelgħandujkun!Ul-idtal-Mulejkienet miegħu

67UmissieruŻakkarijamimlibl-Ispirtus-Santu,u pprofetizza,uqal:

68Imbierekil-MulejAllata’Iżrael;għaxżarufdalillpoplutiegħu,

69Uqajjemgħalinaqarntas-salvazzjonifid-dartal-qaddej tiegħuDavid;

70Kiftkellemminnfommil-profetiqaddisintiegħu,li ilhomsamill-bidutad-dinja:

71Biexinsalvawmill-għedewwatagħna,uminnidkull minjobgħodna;

72Biextwettaqil-ħnienamwiegħdalilmissirijietna,u niftakrufil-pattqaddistiegħu;

73Il-ġuramentliħaleflilmissiernaAbraham,

74Lijagħtina,liaħnameħlusinminnidejnl-għedewwa tagħna,naqduhmingħajrbiżaʼ,

75Fil-qdusijaut-tjiebaquddiemu,il-jiemkollhataħajjitna

76Uint,tifel,tissejjaħil-profetatal-Ogħla:għaxintse tmurquddiemwiċċil-Mulejbiextħejjitriqtu;

77Biexjagħtigħarfientas-salvazzjonilill-poplutiegħubilmaħfrata’dnubiethom,

78Permezztal-ħnienatenerata’Allatagħna;libihal-bidu tal-għoliżarna,

79Biexnagħtudawllildawklijoqogħdufid-dlamufiddelltal-mewt,biexniggwidawsaqajnafit-triqtas-sliem 80Ut-tifelkiber,ukiberfl-ispirtu,ukienfid-deżertisaljumlijurihlilIżrael.

KAPITOLU2

1Uġaraf’dawkil-jiem,liħareġdigrietmingħandĊesari Awgustu,lid-dinjakollhatiġintaxxata.

2(Udinit-taxxasaretgħall-ewweldarbametaĊirenjukien gvernaturtas-Sirja)

3Ukollhamarrubiexjiġuntaxxati,kullwieħedfil-belt tiegħu.

4UĠużeppiwkolltelaʼmill-Galilija,mill-belttaʼ Nazaret,lejnil-Lhudija,lejnil-belttaʼDavid,litissejjaħ Betlehem;(għaxkienmid-daruniselta’David:)

5Litkunintaxxatama’Marija,martumiżżewġa,lihikbira tqal.

6Uhekkkien,li,waqtlikienuhemm,tlestietil-ġranetlihi kellhatiġimeħlusa

7Uġabetlilbinhal-ewwelimwieled,ugeżwruf’ħwejjeġ, upoġġietuf’maxtura;għaxmakienxhemmlokgħalihom fil-taverna

8Ukienhemmfl-istesspajjiżrgħajjajoqogħdufl-għalqa, jgħassul-merħlatagħhombil-lejl.

9U,ara,l-anġlutal-Mulejġiefuqhom,ul-glorjatal-Mulej tiddimadwarhom:ubeżgħuħafna.

10Ul-anġluqalilhom:“Tibżgħux,għaxara,inġibilkom aħbartajbataʼferħkbir,ligħandujkungħan-nieskollha 11Għaxillumfil-beltta’DavidtwieledilkomSalvatur,li huKristul-Mulej.

12Udanikunsinjalgħalikom;Intomissibulit-tarbija mgeżwraf’ħwejjeġ,mimdudaf’maxtura

13Uf’daqqawaħdamal-anġlukienhemmkotratal-armata tas-sematfaħħarlilAlla,uqal:

14GlorjalilAllafl-ogħla,upaċifl-art,riedatajbalejnilbnedmin

15Uġarali,waqtlil-anġlitelquminnhomlejnis-sema,irrgħajjaqalulilxulxin:“EjjewissammorruBetlehem,u narawdinil-ħaġaliseħħet,lil-Mulejgħarraflilxulxin lilna

16Uġewbil-għaġla,usabulilMarija,ulilĠużeppi,ulittarbijamimdudaf’maxtura

17Umetarawha,għamlumagħrufal-kelmaliqalulhom dwardanit-tifel.

18Udawkkollhalisemgħuhastagħġbub’daklaffarijietliqalulhomir-rgħajja

19ImmaMarijażammetdawnl-affarijietkollha,u ħasbithomf’qalbha

20Ur-rgħajjareġgħulura,igglorifikawujfaħħrulilAlla għaldakkollulikienusemgħuuraw,kifkienqalilhom.

21Umetasarutmintijiemgħaċ-ċirkonċiżjonitat-tifel, ismuĠESÙ,likienhekkimsejjaħmill-anġluqabelma tnissilfil-ġuf.

22Umetantemmul-jiemtat-tisfijatagħhaskontil-liġitaʼ Mosè,ġabuhĠerusalemm,biexjippreżentawhlill-Mulej; 23(Kifmiktubfil-liġital-Mulej,Kullraġellijiftaħil-ġuf għandujissejjaħqaddisgħall-Mulej;)

24Ubiextoffrisagrifiċċjuskonddaklijingħadfil-liġitalMulej,Pargamiema,jewżewġgamiemżgħar.

25U,ara,kienhemmraġelf’Ġerusalemm,likienjismu Simegħon;ul-istessbniedemkienġustudevot,jistennalfaraġta’Iżrael:ul-Ispirtus-Santukienfuqu.

26Uġierivelatlilumill-Ispirtus-Santu,limakelluxjaralmewt,qabelmakienralilKristutal-Mulej

27Udaħalfit-tempjubl-Ispirtu,umetal-ġenituriġabulittifelĠesù,biexjagħmelgħalihskondid-drawwatal-liġi, 28Imbagħadqabadf’idejh,biereklilAlla,uqal: 29Mulej,issaħallil-qaddejtiegħekjitlaqfis-sliem,skond kelmtek:

30Għaxgħajnejjarawis-salvazzjonitiegħek, 31Liintħejjejtquddiemwiċċin-nieskollha;

32Dawllijdawwallill-Ġentili,ul-glorjatal-poplutiegħek Israel

33UĠużeppiuommustagħġbub’dakl-affarijietli tkellmudwaru

34USimejonberikhom,uqallilMarijaommu:“Ara,dan it-tifelhulestgħall-waqgħaul-qawmientaʼħafnaf’Iżrael; ugħalsinjalligħandujiġimitkellemkontra;

35(Iva,sejfjinfedminnruħekukoll,)biexil-ħsibijiettaʼ ħafnaqlubikunujistgħujiġużvelati

36UkienhemmwaħdaAnna,profetess,bintFanuel,mittribùtaʼAser:kienettaʼetàkbira,ukienetgħexetmaʼ raġelsebaʼsninmill-verġinitàtagħha;

37Ukienetarmlataʼmadwarerbgħinuerbaʼsnin,lima telqetxmit-tempju,immaqdietlilAllab’sawmutalblejl unhar

38Uhiġietf’dakil-mumentraddħajrukolllill-Mulej,u tkellmetdwarulildawkkollhalikienujfittxul-fidwa f’Ġerusalemm

39Umetawettqukolloxskondil-liġital-Mulej,reġgħu lurafil-Galilija,fil-belttagħhomstessNazaret.

40Ut-tifelkiber,ussaħħaħfl-ispirtu,mimlibl-għerf,ulgrazzjata’Allakienetfuqu

41Issal-ġenituritiegħukienujmorruĠerusalemmkull senafil-festatal-Għid

42Umetakellutnax-ilsena,telgħuĠerusalemmskondiddrawwatal-festa

43Umetawettqul-jiem,kifmarrulura,it-tifelĠesùbaqaʼ luraf’Ġerusalemm;uĠużeppiuommumakinuxjafubiha.

44Immahuma,billiħasbulikienfil-kumpanija,marru vjaġġtaʼjum;ufittxuhfostil-qrabaul-konoxxenti tagħhom.

45Umetamasabuhx,reġgħudaruluralejnĠerusalemmu jfittxuh

46Uġaraliwaratlettijiemsabuhfit-tempju,bilqiegħda f’nofsit-tobba,it-tnejnjisimgħuhomujistaqsihom

47Udawkkollhalisemgħuhbaqgħumistagħġbinbilfehimut-tweġibiettiegħu.

48Umetarawlilu,baqgħumistagħġbin,uommuqaltlu: “Ibni,għaliexgħamiltnahekk?ara,missierekujien fittixtekimnikket.

49Uqalilhom:Kiftfittxuni?matafuxligħandinkundwar in-negozjuta’Missieri?

50Umafehmuxil-kliemliqalilhom.

51Uniżelmagħhom,uġieNazaret,ukiensuġġett għalihom,immaommużammetdanil-kliemkolluf’qalbha

52UĠesùżdiedfl-għerfufl-istatura,ufil-favurm’Allau l-bniedem

KAPITOLU3

1Issafil-ħmistax-ilsenatar-renjuta’TiberjuĊesari, PonzjuPilatukiengvernaturtal-Lhudija,uErodikien tetrarkatal-Galilija,uħuhFilipputetrarkatal-Iturajautarreġjunta’Trakonite,uLisanijat-tetrarkata’Abilene, 2AnnauKajfakienul-qassisinil-kbar,il-kelmat’Alla wasletgħandĠwannibinŻakkarijafid-deżert

3Udaħalfil-pajjiżkollumadwaril-Ġordan,jippriedkalmagħmudijatal-indiemagħall-maħfratad-dnubiet; 4Kifhemmmiktubfil-ktiebtal-kliemtal-profetaEsaija,li jgħid,Leħenta’wieħedjgħajjatfid-deżert,Ħejjut-triqtalMulej,iddrittal-mogħdijiettiegħu

5Kullwiedjimtela,ukullmuntanjaugħoljietjitbaxxew;u l-mgħawġagħandhomisirudritti,ul-modimhuxmaħduma għandhomisirulixxi;

6Ul-bnedminkollhajaras-salvazzjonitaAlla

7Imbagħadqallill-kotraliħarġetbiextitgħammdinminnu, Oġenerazzjonital-viperi,minwissiekombiextaħrabmirrabjaliġejja?

8Agħtumelafrottlijixirqilhoml-indiema,utibdewx tgħidufikominfuskom:“GħandnalilAbrahamgħal missierna,għaxjienngħidilkom,liminndawnil-ġebel AllajistaʼjqajjemuliedlilAbraham.

9Uissawkollil-mannaratitqiegħedmal-għerqtas-siġar: kullsiġragħalhekklimatagħmilxfrotttajjebtinqataʼu tintefaʼfin-nar

10Un-niesstaqsieh,uqalulu:“Melax’senagħmlu?

11Huwawieġebuqalilhom:Mingħandużewġilbiesi,ħa jagħtililminm’għandux;umingħandul-laħam,ħa jagħmell-istess

12Imbagħadġewukollpubblikanibiexjitgħammdu,u qalulu:“Imgħallem,x’għandnanagħmlu?

13Uqalilhom:Eżattuxiktarminndaklihumaħturintom 14Ul-istesssuldatitalbuminnu,uqalu,Uaħnax’se nagħmlu?Uqalilhom:Matagħmluvjolenzalilħadd,ula akkużawlilħaddbil-qerq;ukunkuntentbil-pagitiegħek. 15Uhekkkifin-nieskienujistennew,ul-bnedminkollha ħasbufiqlubhomdwarĠwanni,jekkhuxil-Kristu,jewle; 16 Ġwanniwieġebuqalilhomilkoll:“Tassew jienngħammdukombl-ilma;immaġejwieħediktarqawwi minni,lil-lukketttaż-żrabentiegħujienamhuxdenjuli nħoll:hujgħammedkombl-Ispirtus-Santuubin-nar; 17Lil-fanntiegħuhuf’idu,ujsaffibis-sħiħl-arttiegħu,u jiġboril-qamħfil-ġabratiegħu;immal-karfajaqbadbinnarlimajintefax.

18Uħafnaaffarijietoħrafl-eżortazzjonitiegħuippriedka lin-nies

19ImmaErodit-tetrarka,likienimċanfarminnugħal Erodija,martħuhFilippu,ugħall-ħażenkollulikien għamelErodi, 20Żiddanfuqkollox,ligħalaqlilĠwannifil-ħabs.

21Issametan-nieskollhatgħammdu,ġaraliĠesùwkoll tgħammedujitlob,is-semanfetaħ, 22Ul-Ispirtus-Santuniżelfuquf’għamlata’ġisembħal ħamiema,umis-semaġieleħenliqal,IntIbnil-maħbub; fikjienkuntentsew

23UĠesùnnifsubedajkollumadwartletinsena,billikien (kifkiensuppost)ibenĠużeppi,likienbinHeli, 24LikienbinMattat,likienbinLevi,likienbinMelki,li kienbinĠanna,likienbinĠużeppi, 25LikienbinMattatija,likienbinAmos,likienbin Nagħum,likienbinEsli,likienbinNagge, 26LikienbinMaat,likienbinMattatija,likienbinSemej, likienbinĠużeppi,likienbinĠuda, 27LikienbinĠwanna,likienbinResa,likienbin Zorobabel,likienbinSalatijel,likienbinNeri, 28LikienbinMelki,likienbinAddi,likienbinKusam,li kienbinElmodam,likienbinEr, 29LikienbinĠoseż,likienbinEligħeżer,likienbin Ġorim,likienbinMattat,likienbinLevi, 30LikienbinSimegħon,likienbinĠuda,likienbin Ġużeppi,likienbinĠonan,likienbinEljakim, 31LikienbinMelea,likienbinMenan,likienbinMattata, likienbinNatan,likienbinDavid, 32LikienbinĠesse,likienbinObed,likienbinBooz,li kienbinSalamun,likienbinNaasson, 33LikienbinAminadab,likienbinAram,likienbin Esrom,likienbinFares,likienbinĠuda, 34LikienbinĠakobb,likienbinIżakk,likienbin Abraham,likienbinThara,likienbinNakor, 35LikienbinSaruk,likienbinRagaw,likienbinFalek,li kienbinĦeber,likienbinSala, 36LikienbinKajjin,likienbinArfaxad,likienbinSem, likienbinNoè,likienbinLamek,

37LikienbinMathusala,likienbinĦenok,likienbin Ġared,likienbinMaleleel,likienbinKajjin, 38LikienbinEnos,likienibenSet,likienibenAdam,li kienibenAlla.

KAPITOLU4

1UĠesùmimlibl-Ispirtus-Santureġa’luramill-Ġordan, uġiemmexximill-Ispirtufid-deżert,

2Billierbgħinjumittantatmix-xitanUf’dawkil-jiemma kielxejn,umetaspiċċaw,warakellul-ġuħ

3Ux-xitanqallu:“JekkintBinAlla,ordnalildinil-ġebla biexissirħobż.

4Ġesùwieġbu,uqal:"Humiktub,lil-bniedemmajgħix bil-ħobżbiss,iżdab'kullkelmata'Alla)

5Ux-xitan,tella’fuqmuntanjagħolja,weralus-saltniet kollhatad-dinjaf’mumentta’żmien

6Ux-xitanqallu:"Dinis-setgħakollhanagħtik,ul-glorja tagħhom,għaxdikhijamogħtijalili;ulilminirrid nagħtiha

7Jekkgħalhekktridtadurani,kolloxikuntiegħek

8UĠesùwieġebuqallu:"Itlaqluraminni,Satana,għax hemmmiktub,"Inttaduralill-MulejAllatiegħek,ulilu bisstaqdi"

9UġabuĠerusalemm,upoġġewhfuqil-qofoltat-tempju, uqallu:“JekkintBinAlla,xeħtu’lisfelminnhawn

10Għaxhemmmiktub,Hugħandujagħtil-inkarigulillanġlitiegħubiexiħarsuk;

11Uf’idejhomiġorruk,biexmatitfarrakxsaqajkmaʼ ġebla

12UĠesùwieġebqallilu,qedjingħad,intimattajjixlillMulejAllatiegħek

13Umetax-xitanspiċċat-tentazzjonikollha,telaqminnu għalstaġun.

14UĠesùreġa’lurafil-Galilijabil-qawwata’l-Ispirtu; 15Ugħallemfis-sinagogitagħhom,billikienigglorifikat minnkulħadd.

16UwasalNazaret,fejnkientrabba,u,kifkienetiddrawwatiegħu,daħalfis-sinagogaf’jumis-Sibt,uqam biexjaqra.

17Uingħatalul-ktiebtal-profetaIsaijaUmetafetaħilktieb,sabil-postfejnkienmiktub,

18L-Ispirtutal-Mulejhufuqi,għaxidliknibiexinxandarlEvanġeljulill-foqra;bagħatnibiexinfejjaqlildawkli għandhomqalbhommaqsuma,biexnipprietkal-ħelsien lill-jasar,ulill-għomjalinsibid-dawl,biexinħeleslildawk imbenġlin,

19Biextippriedkas-senaaċċettabblital-Mulej.

20Ugħalaqil-ktieb,ureġa’tahlill-ministru,upoġġa bilqiegħdaUgħajnejndawkkollhalikienufis-sinagoga kienumwaħħlinfuqu

21Ubedajg[idilhom:Dinl-iskritturatwettqetillum f’widnejnkom

22Ukollhatawhxhieda,ustagħġbubil-kliemgrazzjużli ħareġminnfommuUhumaqalu:DanmhuxibenĠużeppi?

23Uqalilhom:“Intomżgurlisetgħidulidanil-proverbju, Tabib,fejjaqlilekinnifsek:kulmasmajnajsir f’Kafarnahum,agħmelukollhawnf’pajjiżek

24Uqal,Tassewngħidilkom,Ebdaprofetamhuaċċettat f’pajjiżustess.

25Immatassewngħidilkom,ħafnaromolkienuf’Iżraelfi żmienElija,metas-semakienmagħluqtlietsninusittxhur, metakienhemmġuħkbirmadwarl-artkollha;

26ImmalilħaddminnhommantbagħatElija,ħlieflil Sarepta,belttaʼSidon,lilmaralikienetarmla.

27Uħafnalebbrużikienuf’Iżraelfiżmienil-profeta Eliżew;uħaddminnhommatnaddaf,ħlieflilNagħaman is-Sirjan.

28Udawkkollhafis-sinagoga,metasemgħudan,imtlew bir-rabja,

29Uqamukeċċiehbarramill-belt,umexxiehlejnix-xatt tal-għoljietlifuqhakienetmibnijal-belttagħhom,biex ikunujistgħujitfgħuhrasu.

30Immahugħaddaminnnofshommartriqtu,

31UniżluKafarnahum,belttal-Galilija,ugħallimhomfiljiemtas-Sibt.

32Ubaqgħumistagħġbinbid-duttrinatiegħu,għaxilkelmatiegħukienetbil-qawwa

33Ufis-sinagogakienhemmraġel,likelluspirtuta’xitan mhuxnadif,ugħajjatb’leħengħoli,

34Jgħidu,Ejjew;x’għandnax’naqsmumiegħek,Ġesùta’ Nazaret?intġejtbiexteqridna?Naflilekminint;il-Qaddis ta’Alla

35UĠesùċanfar,uqal,Żommsiek,uoħroġminnuU metax-xitantefahf’nofsu,ħareġminnu,umaweġġgħux.

36Ulkollbaqgħumistagħġbin,utkellmubejniethom,u qalu,X’kelmahidin!għaxb’awtoritàusetgħajordnalillispirtimhuxnodfa,ujoħorġu.

37Ul-famatiegħuħarġetf’kullposttal-pajjiżmadwar

38Uqammis-sinagogaudaħalfid-darta’XmunUomm martXmunittieħdetb’denikbir;utalbugħaliha.

39Uqagħadfuqha,uċanfarlid-deni;uħallietha,u minnufihqametuqdietlilhom

40Issametax-xemxkienettinżel,dawkkollhalikellhom ximordab’diversimardġabuhomlejh;upoġġaidejhfuq kullwieħedminnhom,ufejjaqhom

41Ux-xjatenħarġuwkollminnħafna,jgħajtu,ujgħidu, IntKristuBinAllaUċanfarhomħallahommajitkellmu, għaxkienujafulihuKristu

42Umetasarjum,telaqumarf’postdeżert:un-nies fittxew,uġewgħandu,uqagħduh,biexmajitbiegħedx minnhom

43Uqalilhom:Ikollinxandaris-saltnat’Allalilblietoħra wkoll,għaxgħalhekkjienmibgħut

44Uppriedkafis-sinagogital-Galilija

KAPITOLU5

1Uġarali,waqtlin-niesgħafsufuqubiexjisimgħulkelmat’Alla,huwaqafħdejnil-lagtaʼĠenesaret, 2Urawżewġvapuriwieqfaħdejnil-għadira:immassajjiedaħarġuminnhom,ukienuqedjaħslux-xbieki tagħhom

3Udaħalf’wieħedmill-vapuri,likienta’Xmun,utalab biexikeċċiftitmill-artUpoġġabilqiegħda,ugħallemlinniesbarramill-bastiment

4Issa,metatelaqjitkellem,qallilXmun:“Aħbarfil-fond, uniżżelix-xbiekitiegħekgħall-kurrent

5UXmunwieġebqallu:“Imgħallem,ilnalejlkollu naħdmu,umaħadnaxejn; 6Umetagħamludan,ġabugħaddkbirtaʼħut,ux-xibka tagħhominkisret

7Utawsinjallilsħabhom,likienufuqil-bastimentl-ieħor, biexjiġuujgħinuhom.Uġew,umlewiż-żewġvapuri, biexbdewjegħrqu

8MetaraXmunPietru,waqaʼgħarkopptejnĠesùuqal: “Tlaqminni;għaxjienbniedemmidneb,Mulej.

9Għaxhukienmistagħġeb,udawkkollhalikienumiegħu, bil-qbidtal-ħutlikienuħadu;

10UhekkkienukollĠakbuuĠwanni,uliedŻebedew,li kienusħabma’XmunUĠesùqallilXmun:“Tibżax; minnissa'lquddiemtaqbadil-bnedmin

11Umetaġabul-bastimentitagħhoml-art,abbandunaw kolloxumarruwarajh

12Uġarali,metakienf’xibelt,araraġelmimlibil-lebbra: liralilĠesùwaqa’fuqwiċċu,utalbu,uqallu:“Mulej, jekktrid,tistaʼtnaddafni

13Utefaidu,umesslilu,uqal,Jienirrid:kunnadif.U minnufihil-lebbratelqetminnu

14Uordnalubiexmajgħidlilħadd,immamur,uurililek innifseklill-qassis,uoffrigħat-tindiftiegħek,kifordna Mosè,bħalaxhiedalilhom

15Immatantaktarmarretfamaminnu:ufololkbar ingħaqdubiexjisimgħu,ujiġumfejqaminnumiddgħufijiettagħhom

16Urtirafid-deżert,utalab

17Uġaraf’jum,waqtlikienqedjgħallem,likienhemm bilqiegħdaFariżejudutturital-liġi,likienuħarġuminn kullbelttal-Galilija,uLhudija,uĠerusalemm,ul-qawwa tal-Mulej.kienpreżentibiextfejjaqhom.

18U,ara,irġielġabuf’soddaraġellikienittieħdetbilparaliż:ufittxewmezzibiexidaħħluhujpoġġuhquddiemu

19Umetamasetgħuxisibub’liemamodjistgħujdaħħluh minħabbal-kotra,telgħufuqil-bankina,uniżlumillmadumbis-sufantiegħuf’nofsquddiemĠesù

20Umetaral-fiditagħhom,qallu:Raġel,dnubietekhuma maħfura

21Ul-kittiebaul-Fariżejbdewjirraġunawujgħidu:“Dan minhulijgħidid-dagħa?Minjista’jaħferid-dnubiet,ħlief Allabiss?

22ImmaĠesù,metaral-ħsibijiettagħhom,wieġeb qalilhom:“X’intomtirraġunawfiqlubkom?

23Jekkhuxeħfef,litgħid,Dnubietekjiġumaħfura;jewli tgħid,Qumuimxi?

24ImmabiextkunutafuliBinil-bniedemgħandus-setgħa fuql-artlijaħferid-dnubiet,(qallill-mordatal-paraliżi,) Jienngħidlek,Qum,ħus-soddatiegħek,umurf’darek 25Uminnufihqamquddiemhom,uħadaklikienfuqu,u telaqlejndarustess,uglorifikalilAlla 26Ulkollbaqgħumistagħġbin,uglorifikawlilAlla,u mtlewbil-biżaʼ,uqalu,Illumrajnaaffarijietstrambi

27Uwaradawnl-affarijiettelaq,urapubblikan,jismu Levi,bilqiegħdafl-irċevutatad-dwana,uqaluntolilu,Imxi warajja.

28Uħallakollox,qamumarwarajh

29ULevigħamillufestakbiraf’darustess,ukienhemm gruppkbirtaʼpubblikaniuoħrajnliqagħdubilqiegħda magħhom

30Immal-kittiebatagħhomul-Fariżejgergrukontraddixxiplitiegħu,uqalu:“Għaliextiekluutixorbumalpubblikaniul-midinbin?

31UĠesùwieġebqalilhom:Dawklihumasħaħ m'għandhomxbżonntabib;immadawklihumamorda

32Jienmaġejtxbiexinsejjaħlill-ġusti,immalill-midinbin għall-indiema.

33Uqalulu:“Għaliexid-dixxiplitaʼĠwannijsawmuspiss ujagħmlutalb,ubl-istessmodid-dixxiplital-Fariżej; immatiekoltiekolutixrob?

34Uqalilhom:"Tistgħutagħmluliluliedil-kamratalgħarusasajmu,waqtlil-għarusikunmagħhom?

35Immajaslul-ġranet,metal-għarusjitneħħaminnhom,u mbagħadisawmuf’dawkil-jiem

36Uqalilhomukollparabbola;Ħaddmajpoġġibiċċa ilbiesġdidfuqqadim;jekkxort'oħra,allurakemmil-ġdid jagħmelkera,ul-biċċalinħarġetmill-ġdidmataqbilxmalqadima.

37Uħaddmajpoġġinbidġdidfifliexkenqodma;inkella l-inbidil-ġdidjinfaqaʼl-fliexken,ujinxtered,ul-fliexken jitħassru.

38Immainbidġdidiridjitqiegħedfifliexkenġodda;uttnejnhumappreservati

39Ebdabniedemlijkunxorbunbidil-qadimmill-ewwel majixtieqġdid,għaxjgħid,L-antikhuaħjar

KAPITOLU6

1Uġarafit-tieniSibtwaral-ewwel,ligħaddamill-għelieqi tal-qamħ;ud-dixxiplitiegħuqatlul-widnejntal-qamħ,u kielu,ħakkhomf’idejhom

2Uwħudmill-Fariżejqalulhom:“Għaliextagħmludakli mhuxleġittimulitagħmlufil-jiemtas-Sibt?

3 3UĠesùwieġebuqal:“Maqrajtux daqstantdan,dakligħamelDavid,metahustesskienbilġuħ,udawklikienumiegħu;

4Kifdaħalfid-dartaʼAlla,uħaukielil-ħobżtalpreżentazzjoni,utawkolllildawklikienumiegħu;li mhuxleġittimulitiekolħliefgħas-saċerdotibiss?

5Uqalilhom,LiBinil-bniedemhuSidukollis-Sabat 6Uġarawkollf’sabatieħor,lidaħalfis-sinagogau għallem;

7Ul-kittiebaul-Fariżejjarawhjekkkienxsejfejjaqf’jum is-Sibt;biexisibuakkużakontrih

8Immahukienjafħsibijiethom,uqallir-raġellikellul-id niexfa:Qum,uoqgħodf’nofsUqamuħareġ

9ImbagħadĠesùqalilhom:Ħanistaqsikomħaġawaħda; Huwalegalifil-jiemtas-Sibtlitagħmelit-tajjeb,jewli tagħmelil-ħażin?biexissalval-ħajja,jewteqredha?

10Uħaresmadwarhomkollha,qallir-raġel,IfrexidekU hekkgħamel:uiduġierrestawratsħiħbħall-oħra. 11Ukienumimlijabil-ġenn;uqalulilxulxinx’jistgħu jagħmlulilĠesù.

12Uġaraf’dawkil-jiem,liħareġfuqmuntanjabiex jitlob,ubaqaʼl-lejlkollujitloblilAlla 13Umetasarjum,sejjaħlid-dixxiplitiegħu; 14Xmun,(lisemmawkollPietru),uħuhIndrija,Ġakbuu Ġwanni,FilippuuBartilmew, 15MattewuTumas,ĠakbubinAlfew,uXmunimsejjaħ Żeloti, 16UĠudaħuĠakbu,uĠudal-Iskarjota,liwkollkienittraditur.

17Uniżelmagħhom,uqagħadfil-pjanura,ul-kumpanija tad-dixxiplitiegħu,ukotrakbirataʼniesmill-Lhudija kollhauminnĠerusalemm,umill-kostatal-baħartaʼTiru Sidon,liġewjisimgħuh,ulijkunufiequmill-mard tagħhom;

18Udawklikienumnikktinbl-ispirtimhuxnodfa,uġew imfejqa.

19Ul-kotrakollhafittxettmissu,għaxminnuħarġetilvirtù,ufejjaqhomkollha.

20Ugħollagħajnejhfuqid-dixxiplitiegħu,uqal,Imberkin intomfoqra,għaxtagħkomhis-saltnata’Alla

21Henjinintomliissaġuħ,għaxintomtkunumimlija Henjinintomliissatibku,għaxtidħku.

22Henjinintom,metal-bnedminjobogħdukom,umeta jifirdukommill-grupptagħhom,ujċajrukom,ujwarrbu ismekbħalaħażen,minħabbaBinil-bniedem

23Ifirħuf’dakil-jum,uqabżubil-ferħ,għaxara,il-premju tagħkomhukbirfis-sema,għaxbl-istessmodgħamlu missirijiethommal-profeti

24Immagwajgħalikomliintomsinjuri!għaxirċevejtilfaraġtagħkom.

25Gwajgħalikomliintommimlijin!għaxikollkomil-ġuħ Gwajgħaliklitidħaqissa!għaxintomtibkuutibku

26Gwajgħalikom,metal-bnedminkollhajitkellmutajjeb minnkom!għaxhekkgħamlumissirijiethommal-profeti foloz

27Immajienngħidlilkomlitisimgħu,Ħobblillgħedewwatagħkom,agħmlul-ġidlildawklijobogħdukom,

28Ibierkulildawklijisħetkom,uitolbugħaldawkli jużawkombiskor.

29Ulildaklijolqtekfuqħaddejnoffriwkolll-oħra;umin ineħħilekil-kowttiegħekħaresxlimajiħuxil-kisjatiegħek ukoll.

30Agħtililkullbniedemlijitlobminnek;uminndakli jneħħil-ġidtiegħekitlobhomxmill-ġdid

31Ukiftixtiequlil-bnedminjagħmlumagħkom,agħmlu lilhomukolll-istess

32Għaxjekktħobbulildawklijħobbukom,xigrazzi għandek?għaxil-midinbiniħobbuwkolllildawkli jħobbuhom

33Ujekktagħmlul-ġidlildawklijagħmlulkomil-ġid,xi grazzigħandek?għaxil-midinbinukolljagħmlul-istess.

34Ujekkisilfulildawklitawnalitirċievi,xigrazzi għandek?għaxil-midinbinukolljisilfulill-midinbin,biex jerġgħujirċievudaqshekk.

35Immaħobbul-għedewwatagħkom,uagħmlul-ġid,u isilfu,mingħajrmatamawgħalxejn;ul-premjutagħkom ikunkbir,uintomtkunuwliedl-Ogħla,għaxhuqalbekma’ minmajirringrazzjaxumal-ħażin

36Kunugħalhekkħniena,bħalmaMissierkomhuħanin ukoll.

37Tiġġudikawx,umatiġuxiġġudikati:tikkundannawx,u matiġuxikkundannati:aħfru,utiġumaħfura:

38Agħtu,ujingħatalkom;miżuratajba,magħfusa'lisfel,u mħawwdaflimkien,utgħaddiminnfuq,għandhomilbnedminjagħtufiġismekGħaxbl-istesskejlliintom tkejlubihjerġa’jitkejjellilek.

39Uqalilhomparabbola,Jistgħul-għomjajmexxilillgħomja?mhuxit-tnejnjaqgħufil-foss?

40Id-dixxiplumhux’ilfuqminnsidu,immakullminhu perfettikunbħalsidu

41Ugħalaqedtaral-paċpalihemmf’għajnejk,immama tindunaxit-travulihemmf’għajnekstess?

42Jewkiftista’tgħidlilħuk,Ħu,ħalluninoħroġil-kabrali hemmf’għajnek,metaintstessmataraxit-travulihemm f’għajnek?Intipokrita,keċċil-ewwelit-travuminn

għajnekstess,umbagħadtaraċarbiextiġbedil-paċpali hemmf’għajnħuk.

43Għaxsiġratajbamatagħtixfrottkorrott;lanqassiġra korrottamatagħtifrotttajjeb.

44Għaxkullsiġrahijamagħrufabil-frotttagħhastess. Għaxmix-xewkil-bnedminmajiġbruxit-tin,ulanqas minnarbuxxelltar-razzamajiġbruxgħeneb

45Raġeltajjebmit-teżortajjebtaʼqalbujoħroġdaklihu tajjeb;uraġelħażinmit-teżorħażinta’qalbujoħroġdakli huħażin,għaxfommujitkellemmill-abbundanzatal-qalb

46Ugħaliexisejħuli,Mulej,Mulej,utagħmluxdakli ngħidjien?

47Kullminjiġigħandi,ujismaʼkliemiujwettaqhom, jienanuriklilminjixbah:

48Hubħalbniedemlibenadar,ħafferfil-fond,upoġġalpedamentfuqblata:umetaqametid-għargħar,il-nixxiegħa tħabbatbil-qawwafuqdikid-dar,umasetgħetx tħawwadha,għaxkienetimsejsafuqblata

49Immaminjisma’umajagħmilx,huwabħalbniedemli mingħajrsisienbenadarfuql-art;likontrihan-nixxiegħa mataħbitbil-qawwa,uimmedjatamentwaqgħet;ul-rovina ta’dikid-darkienetkbira.

KAPITOLU7

1Issametatemmil-kliemkollutiegħufl-udjenzatan-nies, daħalKafarnahum

2Uqaddejtaʼċertuċenturjun,likiengħażiżgħalih,kien maridulestbieximut

3Umetasemaʼb’Ġesù,bagħatlux-xjuħtal-Lhud,talbu biexjiġiujfejjaqlill-qaddejtiegħu.

4UmetawaslugħandĠesù,talbuhmill-ewwel,uqalu:Li kiendenjugħalmingħandujagħmeldan

5Għaxhujħobblill-ġenstagħna,ubennilnasinagoga.

6ImbagħadĠesùmarmagħhomUmetamakienx’il bogħodmid-dar,iċ-ċenturjunbagħatluħbiebuqallu: “Mulej,tfixkilxlilekinnifsek,għaxjienmajistħoqqlixli tidħoltaħtsaqaftiegħi

7Għalhekk,lanqasħsibtlijienstessdenjaliniġilejk, immagħidf’kelmawaħda,ul-qaddejtiegħijitfejjaq.

8Għaxjienukollbniedemtaħtawtorità,ligħanditaħti suldati,ungħidlilwieħed,Mur,ujmur;ulilieħor,Ejja,u jiġi;ulill-qaddejtiegħi,Agħmeldan,ujagħmeldan.

9MetaĠesùsemaʼdawnl-affarijiet,stagħġebbih,u dawwarlu,uqallin-nieslikienuwarajh:“Ngħidilkom, masibtxfididaqshekkkbira,le,mhuxf’Iżrael.

10Udawklintbagħtu,reġgħuluralejnid-dar,sabulillqaddejsħiħlikienmarid.

11Uġaral-għadalimarf’beltjisimhaNain;uħafnamiddixxiplitiegħumarrumiegħu,uħafnanies

12Issametawasalqribil-biebtal-belt,ara,kienhemm raġelmejjetmaqtul,l-unikuibenta'ommu,uhikienet armla:uħafnaniestal-beltkienmagħha

13Umetarahal-Mulej,ħamniehauqalilha:Tibkix

14Uġieumessil-barba,udawklirabbubaqgħuwieqfa Uqal,Żagħżugħ,ngħidlek,Qum

15Udaklikienmejjetqambilqiegħda,ubedajitkellem.U tahlilommu

16Ubedal-biża’fuqkulħadd,uglorifikawlilAlla,uqalu: “Liqamfostnaprofetakbir;u,LiAllażaril-poplutiegħu. 17Udinl-għajduttiegħuħarġetmadwaril-Lhudijakollha, ur-reġjunkollutaʼmadwaru

18Ud-dixxiplita’Ġwanniwrewhb’dankollu

19UĠwannisejjaħlilutnejnmid-dixxiplitiegħu bagħathomgħandĠesù,uqalilhom,Intdakligħandujiġi? jewinfittxuiehor?

20Metal-irġielwaslulejh,qalu:“Ġwannil-Battista bagħtilnagħandek,jgħidulna,Intdaklikellujiġi?jew infittxuiehor?

21Uf’dikis-siegħastessfejjaqlilħafnamid-dgħufijietulpjagitagħhom,umill-ispirtiħżiena;ulilħafnalikienu għomjatad-dawl

22ImbagħadĠesùwieġebqalilhom:“Morru,ugħidlil Ġwannix’rajtuux’smajtu;kifl-għomjajaraw,iż-zopop jimxu,il-lebbrużijitnaddfu,it-toroxjisimgħu,il-mejtin iqumu,lill-foqrajiġimħabbarl-evanġelju

23Umbierekhu,kullminmajiġixoffiżfija

24Umetal-messaġġierataʼĠwannitelqu,hubedajkellem lin-niesdwarĠwanni:“Xiħriġtufid-deżertbiextaraw? Qasabimħawwadbir-riħ?

25Immax’ħorġubiextaraw?Raġelliebesilbiesartab?Ara, dawklihumalbiesmill-isbaħ,ujgħixub’moddelikat, qegħdinfil-qratitas-slaten

26Immax’ħorġubiextaraw?Profeta?Iva,ngħidilkom,u ħafnaiktarminnprofeta

27Danhulidwaruhemmmiktub:“Ara,jiennibgħatilmessaġġiertiegħiquddiemwiċċek,lijħejjitriqtek quddiemek

28Għaxngħidilkom,Fostdawklitwieldumin-nisa m’hemmxprofetaakbarminnĠwannil-Battista,immadak lihul-iżgħarfis-saltnata’Allahuakbarminnu

29Un-nieskollhalisemgħuh,ul-pubblikani,iġġustifikaw lilAlla,billitgħammdubil-magħmudijata’Ġwanni.

30Immal-Fariżejul-avukatiċaħdul-parirt’Alla kontrihominfushom,billimatgħammduxminnu

31Ul-Mulejqal,Ma’liemamelagħandinqabbellill-irġiel ta’dinil-ġenerazzjoni?ugħalliemahumasimili?

32Humaqishomtfalbilqiegħdafis-suq,ujsejħulilxulxin, ujgħidu,Aħnatajtilkomil-pip,uintommażfintux; nibkijnagħalikom,uintommabkijtux

33GħaxĠwannil-Battistaġielajiekolħobżulanqas jixrobl-inbid;uintomtgħidu,Hugħanduxitan.

34Binil-bniedemġiejiekolujixrob;uintomtgħidu,Araw raġelgluttonous,uxorbtal-inbid,ħabibtal-pubblikaniulmidinbin!

35Immal-għerfhuġustifikattaʼwliedhakollha

36Uwieħedmill-FariżejtalbulijiekolmiegħuUdaħal fid-dartal-Fariżej,uqagħadiekol.

37Uara,marafil-belt,likienetmidneb,metagħarfetli Ġesùkienbilqiegħdagħall-ikelfid-dartal-Fariżej,ġabet kaxxatal-alabastruingwent,

38Uqagħadf’riġlejhwarajhjibki,ubedajaħselriġlejh bid-dmugħ,umsaħhomb’xagħarha,ubewslusaqajh,u dilkuhombl-ingwent.

39Issametaradanil-Fariżejlikientalab,qalfiħdanuu qal:“Danir-raġel,kiekukienprofeta,kienjafminux’tip ta’marahidinlitmissu,għaxhimidneb

40UĠesùwieġebqallu,Xmun,għandixingħidlekUhu qal,Mgħallem,għid.

41Kienhemmċertukrediturlikellużewġdebituri:wieħed kiendovutħamesmittpence,ul-ieħorħamsin

42Umetamakellhomxejnx’iħallsu,ħafirilhomit-tnejnli humaGħidligħalhekk,minminnhomsejħobbul-aktar?

43Xmunwieġebuqal:“Naħseblihu,liħaferl-aktarU qallu,Intiġġudikajtsewwa.

44Udaretlejnil-marauqallilXmun:“Taralildinilmara?Dħaltf’darek,matajtnil-ebdailmagħalsaqajja, immahiħaslitlisaqajlibid-dmugħ,umbessithom b’xagħarha

45Matajtnil-ebdabewsa,immadinil-maraminnmeta dħaltmawaqfitxtbewsasaqajja.

46Rasibiż-żejtintmaidlekxtx,immadinil-maraidlektli saqajlibl-ingwent

47Għalhekkngħidlek,dnubietha,lihumaħafna,huma maħfura;għaxkienettħobbħafna:immalilminhumaħfur ftit,daniħobbftit.

48Uqalilha,Dnubietekhumamaħfura

49Udawklikienubilqiegħdal-ikelmiegħubdewjgħidu fihominfushom:“Danminhulijaħferid-dnubietukoll?

50Uqallill-mara:Il-fiditiegeksalvatek;murfil-paċi

KAPITOLU8

1Uġarawara,lihuwamarmadwarkullbelturaħal, jippriedkaujuril-aħbarijietferħanintar-renjuta'Alla:uttnaxkienumiegħu,

2Uxinisa,likienufiequmill-ispirtiħżienaumill-mard, MarijasejħetlilMagdalena,liminnhomħarġuseba’xjaten, 3UĠwanna,il-marataʼKuża,l-amministraturtaʼErodi,u Susanna,uħafnaoħrajn,liqadewlumill-benitagħhom 4Umetaħafnaniesinġabruflimkienuġewlejhminnkull belt,hutkellemb’parabbola:

5Iż-żerriegħaħareġbiexjiżra’ż-żerriegħatiegħu;uġie mifqugħ,ut-tjurtal-ajrubelgħuha.

6Uxiwħudwaqgħufuqblata;umallitfaċċat,nixfet,għax makellhiexl-umdità

7Uxiwħudwaqgħufostix-xewk;ux-xewkqamubiha,u fgatha

8Uoħrajnwaqgħuf’arttajba,uqamu,uħallewfrottmitt darba.Umetaqaldawnl-affarijiet,hugħajjat:Mingħandu widnejnbiexjisma,ħajisma

9Ud-dixxiplitiegħustaqsewh,uqalu:X’tista’tkundinilparabbola?

10Uqal:“Lilkomhumogħtilitkunutaful-misteritassaltnat’Alla;lijarawmajarawx,ujisimgħumajifhmux 11Issal-parabbolahidin:Iż-żerriegħahil-kelmata’Alla. 12Dawkfil-ġenbtat-triqhumadawklijisimgħu; imbagħadjiġix-xitan,ujneħħil-kelmaminnqalbhom, biexmajemmnuxujiġusalvati.

13Humafuqil-blathumadawkli,metajisimgħu,jirċievu l-kelmabil-ferħ;udawnm’għandhoml-ebdagħerq,ligħal xiżmienjemmnu,ufiżmienit-tentazzjonijaqgħu

14Udakliwaqaʼfostix-xewkhumadawkli,meta semgħu,joħorġu,uhumafgatibil-ħsiebul-għanaulpjaċiritaʼdinil-ħajja,umajagħtuxfrottgħall-perfezzjoni.

15Immadawkfuql-arttajbahumadawklib’qalbonestau tajba,waralisemgħul-kelma,iżommuha,ujagħtul-frott bis-sabar

16Ħadd,metajkunxegħelxemgħa,majgħattiha b’reċipjent,jewipoġġihataħtsodda;immapoġġihfuq gandlier,biexdawklijidħlujarawid-dawl

17Għaxxejnmhusigriet,lim’għandujiġimanifestat;laxi ħaġamoħbija,limatkunxmagħrufautiġibarra.

18Oqogħduattentigħalhekkkiftisimgħu:għaxkullmin għandu,jingħatalu;uminm’għandux,għandujittieħed ankidaklijidherligħandu

19Imbagħadġewgħanduommuuħutu,umasetgħuxjiġu fuqugħall-istampa.

20Uqaluluxiwħudliqalu:“Ommokuħutekqegħdin barra,jixtiequjarawk

21Uhuwieġebuqalilhom:“Ommiuħutihumadawnli jisimgħul-kelmat’Allaujagħmluha

22Issaġaraf’jum,limarfuqbastimentmad-dixxipli tiegħu,uqalilhom:“Ejjewimmorrulejnin-naħal-oħratalgħadiraUnedew'ilquddiem

23Immawaqtlijbaħħruhuraqad,uniżletmaltempatatarriħfuql-għadira;ukienumimlijabl-ilma,ukienufilperiklu

24Uresqulejh,qamuhuqalulu:“Imgħallem,sidu,nitilfu. Imbagħadqam,uċanfarlir-riħul-ħeġġata’l-ilma:u waqfu,ukienhemmkalma

25Uqalilhom:Fejnhil-fiditagħkom?Uhumabeżgħu stagħġbu,uqalulilxulxin,X’bniedemhudan!għaxhu jikkmandaankil-irjieħul-ilma,uhumajobduh

26Uwaslufil-pajjiżtal-Gadareni,lihukontral-Galilija.

27Umetatelaql-art,iltaqa’miegħubarramill-beltċertu raġel,likellux-xjatengħalżmientwil,umakellux ħwejjeġ,lakienjoqgħodf’xidar,immafl-oqbra.

28MetaralilĠesù,għajjatuwaqaʼquddiemu,ub’leħen għoliqal:“X’għandix’naqsammiegħek,Ġesù,BinAllalGħoli?Nitolbok,itturmentix.

29(Għaxhukienikkmandalill-ispirtumniġġesbiexjoħroġ minnfuqir-raġelGħaxħafnadrabikienqabad,unżamm marbutbil-ktajjenul-kaxxi,ukisseril-ħbula,utkeċċa mix-xitanfid-deżert)

30UĠesùstaqsiehuqallu:Uqal,Leġjun,għaxħafna xjatendaħlufih.

31Utalbuhbiexmajikkmandahomxjoħorġufil-fond

32Ukienhemmmerħlataʼħafnaħnieżerjieklufuqilmuntanja:utalbuhbiexiħallihomjidħlufihom.U sofrahom

33Imbagħadix-xjatenħarġuminnfuqir-raġel,udaħlufilħnieżer;

34Metadawklikienujieklurawdaklisar,ħarbu,umarru uqalulufil-beltufil-kampanja

35Imbagħadħarġujarawx’sar;uwasalgħandĠesù,usab lir-raġel,liminnuħarġux-xjaten,bilqiegħdaf’riġlejnĠesù, liebesuf’moħħusewwa,ubeżgħu

36Humawkolllirawhaqalulhomb’liemamezzkien imfejjaqdaklikellux-xjaten

37Imbagħadil-kotrakollhatal-pajjiżtal-Gadareni taʼmadwarutalbubiexjitlaqminnhom;għaxttieħdu b'biża'kbir,utela'fid-dgħajsaureġa'marlura

38Issar-raġelliminnutbiegħdux-xjatentalbubiexikun miegħu,immaĠesùbagħtuuqallu:

39Erġaluralejndarek,uurikemmAllagħamellilekU martriqtu,uppubblikamal-beltkollhakemmkiengħamel miegħuĠesù

40Uġarali,metaĠesùġielura,in-nieslaqgħuhbil-ferħ, għaxilkollkienuqedjistennewh.

41U,ara,ġieraġeljismuĠajru,ukienħakkiemtassinagoga,uwaqaʼf’riġlejnĠesù,utalbubiexjidħolf’daru

42Għaxhukellutiflawaħdanija,taʼmadwartnax-ilsena, uhikienettmutImmawaqtlisejjerin-niesinġemgħuh

43Umaralikellhaħruġtaʼdemmtnax-ilsena,likienet qattgħetl-għajxientagħhakollufuqit-tobba,lanqas masetgħettitfejjaqminnxiħadd,

44Wasletwarajh,umessil-borduratal-ilbiestiegħu:u minnufihil-ħruġtagħhatad-demmwaqaf.

45UĠesùqal,Minmessni?Metakollhaċaħdu,Pietruu dawklikienumiegħuqalu:“Mgħallem,il-kotratħaffeku tgħaffek,utgħidint,Minmessni?

46UĠesùqal,Xiħaddmesslili,għaxjienanagħraflilvirtùħarġetminni

47Umetal-mararatlimakinitxmoħbija,ġiettregħda,u waqgħetquddiemu,iddikjaratluquddiemin-nieskollha għalliemaraġunikienetmessetlilu,ukiffieqetminnufih.

48Uqalilha,Binti,kuntaʼfaraġ!murfil-paċi

49Waqtlikiengħadujitkellem,ġiewieħedmid-dartalħakkiemtas-sinagoga,uqallu,Bintekmietet;inkwiet mhuxl-Imgħallem

50ImmaĠesùsemagħha,wieġbuuqal,Tibżgħux:emmnu biss,uhitissewwa.

51Umetadaħalid-dar,maħallalilħaddjidħol,ħlief Pietru,uĠakbu,uĠwanni,umissieruommix-xebba

52Ukollhaweep,ubewailedtagħha:immahuqal,Weep la;himhixmejta,immarieqda

53Udaħqubih,għaxkienujafulikienetmejta

54Utefgħuhomkollhabarra,uqabadhaminnidejha,u sejjaħ,uqal,Maid,qum

55Ul-ispirtutagħhareġa’ġie,uqametmill-ewwel,uhu ordnabiexjagħtihal-ikel.

56Ul-ġenituritagħhabaqgħumistagħġbin,immahu ordnahomlimajgħidulilħadddaklisar

KAPITOLU9

1Imbagħadsejjaħit-tnax-ildixxiplutiegħuflimkien,u tahomis-setgħaul-awtoritàfuqix-xjatenkollha,ubiex ifejqul-mard

2Ubagħathomjippridkawis-saltnat’Alla,ujfejqulillmorda

3Uqalilhom:“Ħuduxejngħall-vjaġġtagħkom,labsaten, laskript,laħobż,laflus;lagħandhomżewġkowtijietkull wieħed

4Utkunxitkunid-darlitidħlufiha,tibqaʼhemm,uminn hemmtitlaq.

5Ukullminmajilqagħkomx,metatoħorġuminndikilbelt,ħawwdut-trabminnriġlejkombħalaxhieda kontrihom.

6Utelqu,umarrumill-ibliet,jippritkawl-Evanġelju,u fejqankullimkien.

7IssaErodit-tetrarkasemaʼb’dakkollulisarminnu; 8Uminnxiwħud,liElijakiendeher;uta’oħrajn,li wieħedmill-profetiqodmareġa’qam

9UErodiqal:“Ġwanniqtajtrasu;Uxtaqjarah.

10Ul-appostli,metaġewlura,qaluludakkollulikienu għamluUqabadhomumarfil-ġenbf’postdeżerttal-belt jisimhaBetsaida

11Un-nies,metagħarfu,marruwarajh,uhulaqagħhom,u kellimhomdwaris-saltnat’Alla,ufejjaqlildawkli kellhombżonnil-fejqan

12Umetal-ġurnatabdiettispiċċa,imbagħadġewit-tnax,u qallu:Ibgħatil-kotra,bieximorrufl-iblietul-pajjiżta’ madwaru,ujoqogħduujieħdul-ikel,għaxaħnaqegħdin hawnfiżmienposttad-deżert

13Immahuqalilhom,Agħtuhomx’jiekluUhumaqalu: M'għandniexaktarħliefħamesħobżietużewġħutiet;ħlief ligħandnammorrunixtrulaħamgħaldanil-poplukollu

14Għaxkienumadwarħamestelefraġel.Uqallid-dixxipli tiegħu:“Għamilhomjoqogħdubilqegħdab’ħamsinijiet f’grupp

15Uhekkgħamlu,ugħamluhomkollhabilqiegħda

16Imbagħadħal-ħamesħobżietuż-żewġħutiet,u ħares’ilfuqlejnis-sema,berikhom,uqassam,utaliddixxiplibiexipoġġuquddiemil-kotra

17Ukielu,umimlijinkollha,uttieħdutnax-ilqoffamillfraklikienfadallilhom

18Uġarali,waqtlikienqedjitlobwaħdu,id-dixxipli tiegħukienumiegħu,ustaqsiehom,uqal:“Minjgħiduli jienin-nies?

19Humawieġbuqalu,Ġwannil-Battista;immaxiwħud jgħidu,Elija;uoħrajnjgħidu,liwieħedmill-profetiqodma qammill-ġdid

20Qalilhom:Immaintommintgħidulijien?Pietruwieġeb qal:Il-Kristuta’Alla

21Uordnahomb’modstrett,uordnalhombiexmajgħidu lilħadddikil-ħaġa;

22Qal,Binil-bniedemiridibatiħafna,ujiġimiċħudmixxjuħul-qassisinil-kbarul-kittieba,ujinqatel,ujitqajjem fit-tieletjum.

23Uqalilhomkollha:Jekkxiħaddiridjiġiwarajja,ħa jiċħadlilunnifsu,ujerfa’salibukuljumujimxiwarajja

24Għaxkullminsejsalvaħajtujitlifha,immakullmin jitlefħajtuminħabbafija,danisalvaha

25Għaxil-bniedemx’inhuvantaġġjat,jekkjiksebid-dinja kollha,ujitleflilunnifsu,jewjitkeċċa?

26Għaxkullmingħandumistħijaminniuminnkliemi, Binil-bniedemikunmistħija,metajiġifil-glorjatiegħu stess,uta’Missieru,uta’l-anġliqaddisa.

27Immajienngħidilkomminnverità,hemmxiwħud weqfinhawn,limajduquxil-mewt,sakemmjarawissaltnat’Alla.

28Uġaramadwartmintijiemwaradanil-kliem,ħalil PietruulilĠwanniulilĠakbu,utelaʼfuqmuntanjabiex jitlob.

29Uwaqtlitalab,il-modtaʼwiċċunbidlet,ul-ilbies tiegħukienabjaduleqq

30U,ara,tkellmumiegħużewġtirġiel,likienuMosèu Elija:

31Lideherfil-glorja,utkellemdwaril-mewttiegħuli kellujwettaqf’Ġerusalemm.

32ImmaPietruudawklikienumiegħukienutqalbl-irqad: umetaqamu,rawil-glorjatiegħu,uż-żewġtirġiellikienu miegħu

33Uġarali,kiftelquminnu,PietruqallilĠesù: “Imgħallem,tajjebgħalinalinkunuhawn,uejjewnagħmlu tliettabernakli;wieħedgħalik,uieħorgħalMosè,uieħor għalElija:makienxjafx'qal

34Waqtlikientkellemhekk,wasletsħaba,uxeħithom:u beżgħuhekkkifdaħlufis-sħaba

35Uħarġetleħenmis-sħaba,uqal,DanhuIbnil-maħbub: isimgħu.

36Umetal-leħengħadda,ĠesùnstabwaħduU żammewhaqrib,uf’dawkil-jiemmaqalulilħaddminn dawkl-affarijietlikienuraw.

37Uġaralil-għada,metaniżlumill-għolja,ħafnanies iltaqgħumiegħu

38U,ara,raġelmill-gruppgħajjat,uqal,Mgħallem, nitolbok,ħareslejnibni,għaxhul-unikuwildtiegħi.

39U,ara,spirtujeħodlu,uf’daqqawaħdajgħajjat;u tiċritlulijerġa’jagħmelir-ragħwa,utbenġilbilkemmjitlaq minnu.

40Utlabtlid-dixxiplitiegħekbiexikeċċuh;umasetgħux

41UĠesùwieġebqal,Oġenerazzjoniblafidiuperversa, kemmsendummiegħek,unbatililek?Ġiblilibnekhawn.

42Uhekkkifkiengħaduġej,ix-xitanxeħtu’lisfel,u żarawhUĠesùċanfarlill-ispirtumniġġes,ufejjaqlit-tifel, ureġa’tahgħandmissieru

43Ulkollbaqgħumistagħġbinbil-qawwaqawwijataʼ Alla.Immawaqtlikulħaddstagħġebb’dakkolluligħamel Ġesù,qallid-dixxiplitiegħu:

44Ħallidawnil-kliemjinżluf’widnejnkom,għaxBinilbniedemsejingħataf’idejnil-bnedmin.

45Immadawnmafehmuxdanil-kliem,ukienmoħbi minnhom,limandumuhx,ubeżgħulijistaqsuhdwardak il-kliem.

46Imbagħadqametraġunamentfosthom,minminnhom għandujkunl-akbar

47UĠesù,metaral-ħsiebtaʼqalbhom,ħatifel,upoġġih miegħu,

48Uqalilhom:Kullminjirċievilildanit-tifelf'ismijilqa' lili;

49UĠwanniwieġebuqal:“Imgħallem,rajnawieħed ikeċċix-xjatenf’ismek;uweħidnieh,għaxmajimxix magħna.

50UÌesùqallu:“Latipprojbixxihx;

51Uġaralimetawasaliż-żmienlikellujiġimilqugħ, weġġab’modsodbieximurĠerusalemm,

52Ubagħtumessaġġieraquddiemu:umarru,udaħlu f’raħaltas-Samaritani,biexiħejjulu

53Umalaqgħuhx,għaxwiċċukienqisukiensejmur Ġerusalemm

54Umetad-dixxiplitiegħuĠakbuuĠwannirawdan,qalu: Mulej,tridunikkmandawlijinżelin-narmis-semau nikkonsmahom,bħalmagħamelElija?

55Immahudaru,uċanfarhom,uqal,Intommatafuxx’tip taʼspirtuintom.

56GħaxBinil-bniedemmaġiexbiexjeqredil-ħajjatalbnedmin,immabiexisalvahomUmarruf’raħalieħor

57Uġarali,waqtlikienusejrinfit-triq,xiraġelqallu: Mulej,jiensemmurmiegħekkullfejntmur

58UĠesùqallu,Il-volpigħandhomtoqob,ul-għasafar tas-semagħandhombejtiet;immaBinil-bniedem m’għanduxfejniqiegħedrasu

59Uqallilieħor,Imxiwarajja.Immahuqal,Mulej, ħallinil-ewwelimmurnifnililmissieri

60Ġesùqaluntolilu,Ħallil-mejtinjidfnul-mejtin tagħhom,immamurthouutippriedkas-saltnata'Alla

61Uieħorqalukoll,Mulej,jienasetimxiwarajk;imma ħallunil-ewwelimmurnagħtihomAdieu,lihumad-dar fid-dartiegħi

62UĠesùqallu:Ħadd,waralipoġġaidumal-moħriet,u jħareslura,mhutajjebgħas-saltnat’Alla

KAPITOLU10

1Waradawnl-affarijietil-Mulejħatarukollsebgħinoħra, ubagħathomtnejnutnejnquddiemwiċċuf’kullbeltupost, fejnhustesskiensejiġi

2Għalhekkqalilhom:“Il-ħsadhutassewkbir,immalħaddiemahumaftit;

3Morrufikom:ara,jiennibgħatkombħalħrieffostilpup

4Laiġorrulaportmonijiet,laskrip,ulanqasżraben:u ssellemlilħaddfit-triq.

5Uf’kulldarlitidħlu,l-ewwelgħidu,Is-sliemlildiniddar

6Ujekkikunhemmbinis-sliem,is-sliemtagħkomtistrieħ fuqu;

7Ufl-istessdaribqgħu,tiekolutixrobdaklijagħtu,għax il-ħaddiemjixraqlul-kiritiegħuTmurxminndargħaldar

8Uf’kullbeltlitidħlu,ujilqgħukom,tiekludawklihuma mqiegħdaquddiemkom:

9Ufejjaqlill-mordalihemmfih,ugħidilhom:Is-saltna t’Allawasletlejkom

10Immaf’kullbeltlitidħlu,umajilqgħukomx,oħorġufittoroqtal-istess,ugħidu:

11Saħansitrat-trabtal-belttagħkom,lijgħaqqadmagħna, aħnanimsaħkomkontrik;

12Immangħidilkom,lif’dakil-jumikuniktartollerabbli għalSodomamilligħaldikil-belt

13Gwajgħalik,Korażin!gwajgħalik,Betsaida!għax kiekusarul-għemejjelsetgħaninf’TiruSidon,lisaru fikom,kienuftitilunidmu,bilqiegħdafl-ixkoraul-irmied

14ImmajkuniktartollerabbligħalTiruSidonfilġudizzju,milligħalik

15Uint,Kafarnahum,liintgħollis-sema,titkebbesflinfern.

16Minjismaʼlilkomjismaʼlili;uminjistmerrkom jistmerrni;uminjiddisprezzalilijiddisprezzalildakli bagħatni.

17Us-sebgħinreġgħulurabil-ferħ,uqalu,Mulej,ankixxjatenhumasuġġettigħalinapermezztaʼismek

18Uqalilhom,RajtlilSatanabħalasajjettanieżlamissema

19Ara,jienanagħtikomis-setgħalitimxufuqis-sriepuliskorpjuni,ufuqil-qawwakollhataʼl-għadu,uxejn m’għandutweġġgħkombl-ebdamod

20Minkejjadanmatifraħx,lil-ispirtihumasuġġetti għalikom;immapjuttosttifraħ,għaxismijietkomhuma miktubafis-sema

21F’dikis-siegħaĠesùferaħbl-ispirtu,uqal, Nirringrazzjak,OMissier,Sidtas-semaul-art,liintħbejt dawnl-affarijietmill-għorrieful-għaqal,uwriethomlittrabi;għaxhekkdehertajjebf’għajnejk

22KolloxingħataliminnMissieri:uħaddmajafminhulIbenħliefil-Missier;uminhul-Missier,ħliefl-Iben,udak lil-Ibenjirrivelah.

23Udarulejnid-dixxiplitiegħu,uqalfil-privat:“Henjin l-għajnejnlijarawdaklitarawintom

24Għaxngħidilkom,liħafnaprofetiuslatenxtaqujaraw daklitarawintom,umarawhomx;ulitisma’dakli tisimgħu,umasmajtuhomx

25U,ara,ċertuavukatqam,uttentah,uqal,Mgħallem, x’għandinagħmelbiexnirtil-ħajjataʼdejjem?

26Qallu:X’inhumiktubfil-liġi?kiftaqra?

27Uhuwieġebqal:“Ħobblill-MulejAllatiegħek b’qalbekkollha,ub’ruħekkollha,ub’qawwakollhau b’moħħokkollu;ul-proxxmutiegħekbħalekinnifsek

28Uqallu:“Intwieġebsewwa:agħmeldan,utgħix.

29Immahu,lestjiġġustifikalilunnifsu,qaluntoĠesù,U minhul-proxxmutiegħi?

30UĠesùwieġebqal:“Wieħedraġelniżelminn ĠerusalemmlejnĠeriko,uwaqaʼf’idejnil-ħallelin,li neħħuhminnilbiesu,feruh,utelaq,uħalliehnofsumejjet 31Ub’kumbinazzjoniniżelċertuqassisf’dakil-triq,u metarah,għaddaminnfuqin-naħal-oħra.

32UwkollLevita,metakienfil-post,ġieuħareslejh,u għaddaminnfuqin-naħal-oħra

33ImmaċertuSamaritan,waqtlikienqedjivvjaġġa,ġie fejnkien:umetarah,ħasbu

34Umarħdejh,urabatil-ġrieħitiegħu,ferraʼż-żejtulinbid,upoġġiehfuqil-bhimatiegħustess,uġabulejn taverna,uħaħsiebu

35Ul-għadametatelaq,ħażewġpence,utahomlillospitanti,uqallu,Ħuħsiebu;ukulmatonfoqiktar,meta nerġa’niġi,inħallaslek

36Issaliemaminndawnit-tlieta,taħseb,kienil-proxxmu għaldakliwaqaʼfostil-ħallelin?

37Uqal,HuliweraħnienafuquImbagħadĠesùqallu:" Mur,uagħmell-istess."

38Issaġarali,waqtlikienusejrin,hudaħalf’xiraħal,u marajisimhaMartalaqgħetluf’darha

39UkellhaoħtjisimhaMarija,liwkollqagħdetquddiem riġlejnĠesù,usemgħetil-kelmatiegħu

40ImmaMartakienetimħassbadwarħafnataqdi,uresqet lejh,uqalet,Mulej,majimpurtakxlioħtiħallitninaqdi waħdi?għidilhagħalhekklitgħinni

41 » »Ġesùwieġebuqalilha:"Marta,Marta,intattentau mnikktadwarħafnaaffarijiet!"

42Immaħaġawaħdahijameħtieġa:uMarijagħażletdik il-partitajba,lim'għandhiextitneħħaminnha.

KAPITOLU11

1Uġarali,waqtlikienqedjitlobf’xipost,metawaqaf, wieħedmid-dixxiplitiegħuqallu:“Mulej,għallimna nitolbu,kifgħallemukollĠwannilid-dixxiplitiegħu.

2Uqalilhom:Metatitolbu,għidu,Missiernaliqiegħedfissmewwiet,ImqaddesismekIs-saltnatiegħektiġiIssirirriedatiegħek,bħalfis-sema,hekkfl-art.

3Agħtinajumb’jumil-ħobżtagħnata’kuljum

4Uaħfrilnadnubietna;għaxaħnawkollnaħfrulilkullmin humidjunmagħna.Utwassluxfit-tentazzjoni;imma jeħlisnamill-ħażen

5Uqalilhom:“Minminnkomikolluħabib,imurgħandu f’nofsillejlujgħidlu:“Ħabib,isilfnitlietħobżiet;

6Għaxħabibtiegħifil-vjaġġtiegħuġiegħandi,um’għandi xejnx’nagħtiquddiemu?

7Uhuminnġewwajwieġebujgħid:“Tinkwietx:il-bieb issamagħluq,uwliediqegħdinmiegħifis-sodda;Ma nistaxinqumunagħtik

8Ngħidilkom,għalkemmmajqumxujagħtih,għaxhu ħabibtiegħu,madankolluminħabbal-impurtanzatiegħu jqumujagħtihkemmgħandubżonn

9Ungħidilkom,Itlob,ujingħatalkom;fittex,ussibu; ħabbat,utinfetaħgħalikom

10Għaxkullminjitlobjirċievi;uminifittexisib;ulilmin iħabbatjinfetaħ

11Jekkibenjitlobħobżlilxiħaddminnkomlihumissier, jagħtihġebla?jewjekkjitlobħuta,għalħutajagħtihserp? 12Jewjekkjistaqsibajda,joffriluskorpjun?

13Jekkmela,jekkintomħżiena,tafutagħturigalitajbinlil uliedkom:kemmaktarMissierkomtas-semajagħtil-Ispirtu s-Santulildawklijitolbuh?

14Ukienqedikeċċixitan,ukienmutu.Uġarali,meta ħareġix-xitan,il-mututkellem;un-niesstaqsew.

15Immaxiwħudminnhomqalu,Hujkeċċix-xjaten permezztaʼBelżebubil-kaptax-xjaten

16Uoħrajn,ittentawh,fittxewminnusinjalmis-sema.

17Immahu,metakienjafħsibijiethom,qalilhom:Kull saltnamaqsumakontrihanfishatinġiebf’deżert;udar maqsumakontradarwaqa’

18JekkSatanawkollikunmaqsumkontralilunnifsu,kif għandhatibqaʼs-saltnatiegħu?għaxintomtgħidulijien inkeċċix-xjatenpermezzta’Belżebub

19Ujekkjienb’Belżebubinkeċċix-xjaten,uliedekminn minikeċċihom?għalhekkgħandhomikunul-imħallfin tiegħek

20Immajekkjienb’subgħajhAllankeċċix-xjaten,bla dubjus-saltnat’Allaġietfuqkom.

21Metaraġelb’saħħtuarmatiżommil-palazztiegħu,il-ġid tiegħujkunfis-sliem:

22Immametajiġifuquxiħaddiktarb’saħħtuminnu,u jegħleb,jieħumingħandul-armaturakollhatiegħulikien jafdafiha,ujaqsamil-priżatiegħu

23Minmhuxmiegħihukontrija,uminmajiġborxmiegħi jferrex

24Metal-ispirtumhuxnadifjoħroġminnraġel,jimximinn postijietniexfa,ifittexil-mistrieħ;ubillimasabħadd,qal:

“Nerġaluralejndaruminnfejnħriġt”

25Umetajiġi,isibhamiknusaumżejna

26Imbagħadimur,ujieħumiegħusebaʼspirtioħraiktar ħżienaminnu;ujidħlufihom,ujgħammruhemmhekk:ulaħħarstatta'dakir-raġelhuwaagħarmill-ewwel

27Uġarali,waqtlikienqaldawnl-affarijiet,maramillgruppgħolletleħnu,uqaltlu:Hienjal-ġufliwellduk,ulpapliintterdad

28Immahuqal,Ivapjuttost,henjindawklijisimgħulkelmat’Allaujżommuha

29Umetan-niesinġabruħoxninflimkien,hubedajgħid: “Dinhijaġenerazzjoniħażina:humajfittxusinjal;u m’għandujingħatal-ebdasinjalħliefis-sinjalta’Ġonalprofeta

30GħaxkifĠonakiensinjalgħan-Ninivin,hekkukollBin il-bniedemgħandujkungħaldinil-ġenerazzjoni

31Is-sultanatan-nofsinhargħandhatqumfil-ġudizzju mal-irġieltaʼdinil-ġenerazzjoni,utikkundannahom: għaxġietmill-aħħarpartijiettaʼl-artbiextismaʼl-għerf taʼSalamun;u,ara,hawnikbarminnSalamun.

32L-irġieltaʼNinwejqumufil-ġudizzjumaʼdinilġenerazzjoni,ugħandhomjikkundannawha,għaxindmu waqtl-ippritkartaʼĠona;u,ara,hawnikbarminnĠona

33Ebdabniedem,metajkunxegħelxemgħa,majpoġġiha f’postsigriet,lataħtil-bushel,immafuqgandlier,biex dawklijidħlujkunujistgħujarawid-dawl

34Id-dawltal-ġisemhul-għajn;immametagħajnektkun ħażina,ġismekukollikunmimlidlam

35Oqogħduattentigħalhekklid-dawllihemmfikma jkunxdlam

36Għalhekk,jekkġismekkollujkunmimlidawl,ma jkolluebdapartidlam,kollujkunmimlidawl,bħalmetaddawlqawwitaʼxemgħajagħtikid-dawl

37Uwaqtlitkellem,ċertuFariżejtalbubiexjiekolmiegħu;

38Umetaral-Fariżej,stagħġeblimakienxħaselqabellikel.

39Ul-Mulejqallu:Issaintomil-Fariżejinaddfun-naħataʼ barratal-kalċiul-platt;immal-partita’ġewwatiegħekhija mimlijaħwawaruħażen.

40Intomiblah,magħamilxdaklihuminnġewwawkoll?

41Immaanziagħtul-elemnata’dawkl-affarijietli għandek;u,ara,kolloxhunadifgħalikom.

42Immagwajgħalikom,Fariżej!għaxintomtitirdunzekkaur-rudukullxortata’ħxejjexaromatiċi,utaqsbulġudizzjuul-imħabbata’Alla:dawnmisskomgħamiltu,u matħalluxl-oħramassirx

43Gwajgħalikom,Fariżej!għaxintomtħobbus-siġġijiet ta’fuqfis-sinagogi,ut-tislijietfis-swieq

44Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom bħaloqbralimajidhrux,ul-irġiellijimxufuqhomma jafuxbihom

45Imbagħadwieġebwieħedmill-avukati,uqallu, Mgħallem,hekktgħidintitmaqdarlilnawkoll.

46Uqal,Woeuntintomukoll,intomavukati!għaxintom mgħobbijalill-irġielb’piżijietkorohlijridujinġarru,u intominfuskommatmissuxil-piżijietb’waħdaminn subgħajkom

47Gwajgħalikom!għaxintomtibnul-oqbratal-profeti,u missirijietkomqatluhom.

48Tassewintomtaghtuxhiedaliintomtippermettulghemiltamissirijietkom:ghaxhumatassewqatluhom,u intomtibnulhoml-oqbra.

49Għalhekkqalukolll-għerfta’Alla,Jienanibgħatilhom profetiuappostli,uxiwħudminnhomjoqtluu jippersegwitaw:

50Biexid-demmtal-profetikollha,likienimxerredmillbidutad-dinja,ikunmeħtieġminndinil-ġenerazzjoni;

51Mid-demmta’Abelsad-demmta’Żakkarija,litilef bejnl-artalut-tempju:tassewngħidilkom,Dinilġenerazzjonitkunmitluba

52Gwajgħalikom,avukati!għaxħadtuċ-ċavettata’lgħarfien:madħaltuxfikominfuskom,utfixklulildawkli kienuqedjidħlufihom

53Uwaqtliqalilhomdawnl-affarijiet,l-kittiebaulFariżejbdewiħeġġuhbil-qawwa,ujqanqlubiexjitkellem dwarħafnaaffarijiet:

54Qedjistennewh,ujfittxulijaqbduxiħaġaminnfommu, biexikunujistgħujakkużawh

KAPITOLU12

1Sadanittant,metakienhemmmiġburagħaddkbirtaʼnies, tantlikienujħaffrulilxulxin,bedajgħidlid-dixxipli tiegħul-ewwelnett:Oqogħduattentimill-ħmiratalFariżej,lihijal-ipokresija

2Għaxm’hemmxejnmgħotti,lim’għanduxjiġiżvelat;la moħbija,limajkunxmagħruf

3Għalhekkkullmatkellimtufid-dlamgħandujinstemaʼ fid-dawl;udaklitkellimtufil-widnejnfil-xawergħandu jiġimħabbarfuql-uċuħtad-djar

4Ujienngħidilkomħbiebtiegħi,Tibżgħuxminndawkli joqtlul-ġisem,uwaramajkollhomxaktarx'jistgħu jagħmlu

5Immajieninwissikomminnqabelminnmingħandkom tibżgħu:Ibżgħuminnu,liwaraliqatelgħandus-setgħali jitfa’fl-infern;iva,ngħidilkom,Ibżgħuminnu

6M’humiexmibjugħaħamesgħasafargħalżewġfarthings, uħaddminnhommajintesaquddiemAlla?

7Immaankil-istessxagħartaʼrasekhukollumagħdud Tibżgħuxgħalhekk:intomta’iktarvalurminnħafna għasafar.

8Ngħidilkomukoll,Kullminjistqarrniquddiemilbnedmin,Binil-bniedemgħandujistqarrukollquddiemlanġlita’Alla;

9Immaminjiċħadniquddiemil-bnedmingħandujiġi miċħudquddieml-anġlita’Alla

10UkullminjgħidkelmakontraBinil-bniedem,tiġi maħfura;

11Umetajressqukomlis-sinagogi,lill-maġistratiulillpoteri,mataħsbuxkifjewx’għandektwieġbu,jew x’għandhomtgħidu:

12Għaxl-Ispirtus-Santujgħallimkomfl-istesssiegħadak ligħandkomtgħidu

13Uwieħedmill-gruppqaluntolilu,Mgħallem,kellemlil ħutiegħi,lijaqsamil-wirtmiegħi.

14Uqallu,Raġel,mingħamilniimħallefjewdiviżurfuqek?

15Uqalilhom:"Oqogħduattenti,uoqogħduattentimillkoveousness,għaxil-ħajjatal-bniedemmatikkonsistixflabbundanzatal-affarijietlijippossjedi"

16Uqalilhomtixbihat,uqal:“L-arttaʼċertugħaniġabet b’ħafna;

17Uħasebfihinnifsu,uqal,X’għandinagħmel,għax m’għandixlokfejnnagħtil-frotttiegħi?

18Uqal:“Dansenagħmel:senneħħil-barnijiettiegħi, unibniakbar;uhemmhekknagħtil-frottkollutiegħiulġidtiegħi

19Ujienngħidlir-ruħtiegħi,Ruħ,għandekħafnaħwejjeġ maħżunagħalħafnasnin;ħus-serħantiegħek,tiekol,ixrob, ukunferħan

20ImmaAllaqallu:“Iblah,danil-lejlir-ruħtiegħektkun mitlubaminnek;

21Hekkhudaklijiġborteżorgħalihinnifsu,umhuxgħani maʼAlla.

22Uqallid-dixxiplitiegħu:“Għalhekkngħidilkom, Taħsbuxgħalħajjitkom,x’għandhomtieklu;lagħall-ġisem, x'għandektilbsu.

23Il-ħajjahijaaktarminnlaħam,ul-ġisemhuwaaktar minnilbies

24Ikkunsidral-ġwien,għaxlajiżirgħuulanqasjaħsdu;li lagħandhommaħżenulanqasbarn;uAllajitmagħhom: kemmaktarintomaħjarmit-tjur?

25Uminminnkom,b’ħsieb,jistaʼjżidmal-istaturatiegħu?

26Jekkmelamatistgħuxtagħmludaklihul-inqas,għala taħsbugħall-bqija?

27Ikkunsidral-ġiljikifjikbru:majaħdmux,majdurux;u madankollungħidilkom,liSalamunfil-glorjakollhatiegħu makienximlibbesbħalwieħedminndawn

28JekkmelaAllajilbeshekkil-ħaxix,lillumjinsabflgħalqa,ugħadajitfafil-forn;kemmaktarsejilbiskom, intomta’ftitfidi?

29Utfittxuxx’għandhomtieklu,jewx’għandhomtixorbu, latkunutaʼmoħħokdubjużi

30Għaxdawnl-affarijietkollhajfittxul-ġnustad-dinja:u Missierkomjafliintomgħandkombżonnhom

31Immaanzifittxus-saltnat’Alla;udawnl-affarijiet kollhagħandhomjiġumiżjudauntok.

32Tibżax,merħlażgħira;għaxhuwal-pjaċirta’ Missierkomlijagħtikomis-saltna

33Ibighdaklighandkom,uaghtul-elemna;ipprovdu lilkominfuskombasktijietlimajixxaħħux,teżorfissmewwietlimajonqosx,fejnl-ebdaħallielmajersaq,la kamlamatħassar.

34Għaxfejnhemmit-teżortiegħek,hemmtkunqalbkom ukoll

35Ħalliġenbejkjinżel,ud-dwaltiegħekjaħarqu; 36Uintominfuskombħalirġiellijistennewlilsidhom, metajerġaʼluramit-tieġ;biexmetajiġiujħabbat,jiftħulu minnufih

37Hienjindawkil-qaddejja,lil-mulejmetajiġijsibhom iħarsu:tassewngħidilkom,lijħażżnu,ujġiegħelhom joqogħdugħall-ikel,ujoħroġujaqdihom.

38Ujekkjiġifit-tienigħassa,jewjiġifit-tieletgħassa,u jsibhomhekk,henjindawkil-qaddejja

39Udanafu,likiekus-sewwatad-darkienjaff’liema siegħakiensejiġil-ħalliel,kieniħares,umajħallixlidaru titkisser

40Kunugħalhekkintomlestiwkoll:għaxBinil-bniedem jiġif’siegħalimataħsbux

41ImbagħadPietruqallu:Mulej,tkellimnadinilparabbola,jewsaħansitralilkulħadd?

42Ul-Mulejqal:“Mela,minhudakl-amministraturfidil ugħaqli,lisidugħandujagħmelħakkiemfuqdaru,biex jagħtihomil-porzjontagħhomtal-laħamfiżmienxieraq?

43Hienidakil-qaddej,lisidumetajiġisejsibhekk jagħmel

44Tassewng[idilkom,lijag[mlu[akkiemfuqdakkolluli g[andu

45Immajekkdakil-qaddejjgħidf’qalbu,Sidijdewwemilmiġjatiegħu;ujibdajsawwatlill-qaddejjaus-xebbiet,u jiekluujixorbu,ujiskru;

46Siddakil-qaddejjiġif’jumlimajħarisxgħalih,u f’siegħalimajagħrafx,ujaqtgħufibiċċiet,ujaħtrul-parti tiegħumaʼdawklimajemmnux

47Udakil-qaddej,likienjafir-riedata’sidu,umaħejjax lilunnifsu,ulanqasgħamelskondir-riedatiegħu,għandu jiġimsawwatb’ħafnastrixxi

48Immaminmakienxjaf,uwettaqaffarijietdenjitaʼ strixxi,għandujiġimsawwatbiftitstrixxi.Għaxlilmin jingħataħafna,ikunmeħtieġħafnaminnu;

49Jienġejtbiexnibgħatin-narfuql-art;ux'sejien,jekk tkundiġàmixgħula?

50Immagħandimagħmudijabiexnitgħammedbiha;ukif inkunstrettsakemmjitwettaq!

51Ejjangħiduliġejtbiexnagħtil-paċifuql-art?Jien ngħidlek,Le;iżdapjuttostdiviżjoni:

52Għaxminnhawn’ilquddiemikunhemmħamsaf’dar waħdamaqsuma,tlietakontratnejn,utnejnkontratlieta

53Il-missierikunmaqsumkontral-iben,ul-ibenkontralmissier;l-ommkontral-bint,ul-bintkontral-omm;l-omm kontral-kunjatatagħha,ul-makrakontraommha.

54Uqalukolllin-nies:Metatarawsħabatitla'lbarramillpunent,mill-ewweltgħidu,Jiġixita;uhekkhu

55Umetatarawir-riħtan-nofsinharjonfoħ,intomtgħidu, Ikunhemmis-sħana;ujiġri

56Intomipokriti,tistgħutagħrfuwiċċis-semaul-art; immakifmatagħrafxdaniż-żmien?

57Iva,ugħaliexlanqasminnkominfuskomma tiġġudikawxdaklihusewwa?

58Metatmurmal-avversarjutiegħekgħandil-maġistrat, kiftkunfit-triq,agħtidiliġenzabiextkuntista’tiġimeħlusa

minnu;biexmajqallekxlill-imħallef,ul-imħallefjagħtik lill-uffiċjal,ul-uffiċjaljitfgħukil-ħabs.

59Jienngħidlek,matitlaqxminnhemm,sakemmtkun ħallasl-aħħardudu.

KAPITOLU13

1F’dakl-istaġunkienhemmxiwħudliqaluludwarilGalilein,liPilatukienħallatdemmhommas-sagrifiċċji tagħhom

2 2UĠesùwieġebqalilhom:“Għaxkom lidawnil-Galilejanikienumidinbiniktarmill-Galilejani kollha,għaxsofrewaffarijietbħaldawn?

3Ngħidilkom,Le,imma,jekkmatindmu,intomilkoll titilfubl-istessmod

4Jewdawkit-tmintax,lifuqhomwaqa’t-torrif’Silogħam uqatilhom,taħsbulikienumidinbiniktarmill-bnedmin kollhalikienujgħammruf’Ġerusalemm?

5Ngħidilkom,Le,imma,jekkmatindmu,intomilkoll titilfubl-istessmod

6Huqalukolldinil-parabbola;Ċerturaġelkellusiġratattinmiżrugħafl-għalqatad-dwielitiegħu;uġieufittexilfrottfuqu,umasabxejn

7Imbagħadqallilminiħebbl-għalqatad-dwielitiegħu: “Ara,dawnit-tlietsninġejtinfittexil-frottfuqdinis-siġra tat-tin,umansibxejn:aqtagħha;għaliextgħaqqadhal-art?

8Uhuwieġebqallu:Mulej,ħallihawaħedhadinis-sena wkoll,sakemminħafferfuqha,unfarrġilha.

9Ujekktagħtil-frott,tajjeb:ujekkle,imbagħadtaqtagħha 10Ukienqedjgħallemf’waħdamis-sinagoginharis-Sibt 11U,ara,kienhemmmaralikellhaspirtutaʼmard tmintax-ilsena,ukienetmimxulaflimkien,ubl-ebdamod masetgħettgħollililhannifisha

12UmetarahaĠesù,sejjaħhalejhuqalilha:“Mara,int maħlulamid-dgħufijatiegħek

13Upoġġaidejhfuqha,umill-ewwelkienetiddritta,u glorifikatalilAlla.

14Ul-kaptas-sinagogawieġebb’għadab,għaxĠesùkien fejjaqf’jumis-Sibt,uqallin-nies:“Hemmsittijiemli fihomil-bnedmingħandhomjaħdmu;jumis-Sibt.

15Il-Mulejimbagħadwieġbu,uqal,Thouipokrita,ma kullwieħedminnkomfis-Sibtmajaħluxil-barrijewilħmartiegħuminnfuql-istalla,ujmexxihgħat-tisqija?

16Udinil-mara,lihibintAbraham,liSatanarabat,ara, dawnit-tmintax-ilsena,makellhiextinħallminndinirrabtaf’jumis-Sibt?

17Umetaqaldawnl-affarijiet,l-avversarjikollhatiegħu kienumistħija,un-nieskollhaferħugħall-affarijietglorjużi kollhalisaruminnu

18Imbagħadqal:“Għalliemahis-saltnat’Alla?ufejn għandinixbahha?

19Tixbaħżerriegħatal-mustarda,liraġelħautefa’filġnientiegħu;ukibret,uxema’siġrakbira;ut-tjurtaʼlarjaqagħdufil-friegħitiegħu

20Ugħaldarb’oħraqal,Ma’liemasenxebbaħis-saltnata’ Alla?

21Huwabħall-ħmira,limaraħadetuħbetfitlietmiżuri ikla,sakemmil-ħmirakollu

22Ugħaddamill-blietul-irħula,jgħallemumarlejn Ġerusalemm.

23Imbagħadwieħedqallu:Mulej,ftithemmdawklijiġu salvati?Uqalilhom:

24Istinkawbiextidħolmill-biebl-istrett:għaxħafna, ngħidilkom,sejfittxulijidħlu,umajkunuxjistgħu.

25Metas-sidtad-dariqum,ujagħlaqil-bieb,uintom tibdewtoqogħdubarra,utħabbtufil-bieb,utgħidu:Mulej, Mulej,iftaħna;ujwieġebujgħidilkom,Jienmanafkomx minnfejnintom

26Imbaghadtibdewtghidu,Kiejnauxrobnafil-pre]enza tieg[ek,uintomg[allmufit-toroqtag[na.

27Immahugħandujgħid,Jienngħidilkom,manafkomx minnfejnintom;tbiegħduminni,intomilkollħaddiema tal-ħażen

28Ikunhemmil-bikiut-tgħajjirtas-snien,metatarawlil Abraham,uIżakk,uĠakobb,ul-profetikollha,fis-saltna t’Alla,uintominfuskomimkeċċija

29Ugħandhomjiġumil-lvant,umill-punent,umittramuntana,umin-nofsinhar,ujoqogħdubilqiegħdafissaltnat’Alla

30U,ara,hemml-aħħarligħandhomikunul-ewwel,u hemml-ewwelligħandhomikunul-aħħar.

31Dakinharġewuħudmill-Fariżej,uqalulu:“Oħroġ,u itlaqminnhawn,għaxErodisejoqtolk

32Uqalilhom:“Morru,ugħidlildikil-volpi:“Araw,jien inkeċċix-xjaten,unagħmelfejqanillumugħada,ut-tielet jumniġipperfezzjonat”

33Madankollurridnimxillum,ugħada,ul-għada:għax majistaxikunliprofetajitħassarminnĠerusalemm

34OĠerusalemm,Ġerusalemm,litoqtollill-profeti,u tħaġġarlildawklintbagħtulejk;kemm-ildarbakont niġborliluliedekflimkien,bħaltiġieġatiġboril-wild tagħhataħtġwienaħha,uintommaridtux!

35Ara,id-dartagħkomtitħallejtilkommaħsuda:utassew ngħidilkom,matarawni,sakemmjasaliż-żmienmeta tgħidu,Imbierekdaklijiġif’isemil-Mulej

KAPITOLU14

1Uġaralif’jumis-Sibtdaħalid-darta’wieħedmillFariżejewleninbiexjiekolil-ħobż,humaħarsuh 2U,ara,kienhemmċerturaġelquddiemulikellul-dropiżi 3UĠesùwieġebkellemlill-avukatiulill-Fariżej,uqal: “Huwaleġittimulitfejjaqf’jumis-Sibt?

4Użammewis-sliemUħadu,fejqu,uħalliehimur;

5Uwieġbuhomuqalilhom:“Minminnkomgħandujkollu ħmarjewbarriwaqa’f’ħofra,umhuxsejoħroġmill-ewwel f’jumis-Sibt?

6Umasetgħuxjerġgħujwieġbuhgħaldawnl-affarijiet. 7Uressaqtixbihalildawklikienumistiedna,meta mmarkakifgħażlul-kmamarprinċipali;qalilhom, 8Metaintimistiedenminnxiraġelgħaltieġ,toqgħodx bilqiegħdafl-ogħlakamra;biexraġelaktaronorevoli minnekjiġimitlubminnu;

9Udakliqallekulilujiġuujgħidlek,Agħtilildanir-raġel; utibdabil-mistħijatieħul-aktarkamrabaxxa

10Immametaintimitlub,muruoqgħodbilqiegħdafl-iktar kamrataʼtaħt;biexmetajiġidakliqalek,jgħidlek,Ħabib, itla'lfuq;imbagħadikollokqimaquddiemdawkli joqogħdul-ikelmiegħek.

11Għaxkullminjgħollililunnifsugħandujitbaxxa;umin huumiljalilunnifsujkunimgħolli

12Imbagħadqalukolllildakliqallu:“Metatagħmelikla jewikla,issejjaħxlilħbiebek,ulanqasħutek,laqrabatek,u

lanqaslill-ġiriensinjuritiegħek;biexmajerġgħuxjitolbuk ukoll,ussirlekkumpens.

13Immametatagħmelfesta,sejjaħlill-foqra,liż-żagħmbin, liż-zopop,lill-għomja:

14Uinttkunimbierek;għaxmajistgħuxipattuk:għaxint titħallasmal-qawmiental-ġust

15Umetawieħedminndawklikieniekolmiegħusema dan,qallu:Hienidaklijiekolil-ħobżfis-saltnataAlla.

16Imbagħadqallu:Ċerturaġelgħameliklakbira,uqallil ħafna;

17Ubagħatlill-qaddejtiegħufil-ħintal-ikelbiexjgħidlil dawklikienumistiedna,Ejjew;għaxkolloxissalest

18Ulkollb’kunsenswieħedbdewjagħmluskuża.Lewwelqallu,Xtrajtbiċċaart,ujridimmurnarah:nitlobli skużani

19Uieħorqal,Xtrajtħamesmadmadtal-baqar,ummur biexnipprovahom:Nitolbokskużani

20Uieħorqal,Żżewwiġtmara,ugħalhekkmanistaxniġi

21Alluradakil-qaddejġie,uweradawnl-affarijietlilsidu. Imbagħads-sidtad-darirrabjatqallill-qaddejtiegħu: “Oħroġmalajrfit-toroqul-passaġġital-belt,udaħħalhawn il-foqra,ul-magħmul,ul-qawwiul-għomja.

22Ul-qaddejqal,Mulej,sarkifordnatint,umadankollu hemmlok

23Ul-mulejqallill-qaddej:"Oħroġfit-toroqul-sisientalħaxix,uiġiegħelhomjidħlu,biexdartiegħitkunmimlija"

24Għaxngħidilkom,liħaddminndawkl-irġielliġew mistiednam’għandujduql-iklatiegħi.

25Umarrunieskbarmiegħu:uhudaretuqalilhom:

26Jekkxiħaddjiġigħandi,umajobgħodxlilmissieru,u ommu,umartu,uwliedu,uaħwa,unisa,iva,uħajtuwkoll, majistaxikundixxiplutiegħi

27Ukullminmajġorrxis-salibtiegħuujiġiwarajja,ma jistaxikundixxiplutiegħi.

28Għaxminminnkom,bil-ħsieblijibnitorri,majpoġġix bilqiegħdal-ewwel,ujgħoddl-ispiża,jekkgħandux biżżejjedbiexitemmu?

29biexmajkunxjista’,waralijkunpoġġal-pedament,u majkunxjista’jlestih,dawkkollhalijarawhajibdew iqarrquminnu,

30Qal,Danir-raġelbedajibni,umasetaxitemm

31Jewliemasultan,lisejagħmelgwerrakontrasultan ieħor,majpoġġixbilqiegħdal-ewwel,ujikkonsultajekk jistaxmaʼgħaxartelefjiltaqaʼmaʼminjiġikontrih b’għoxrinelf?

32Jewinkella,filwaqtlil-ieħorgħadu'lbogħodħafna, jibgħatambaxxaġġ,ujixtieqkundizzjonijietta'paċi

33Hekkbl-istessmod,kullminhuminnkomlima jabbandunaxdakkolluligħandu,majistaxikundixxiplu tiegħi

34Il-melħhutajjeb:immajekkil-melħikuntileftogħma tiegħu,b’liemagħandujitħawwar?

35Lahijatajbagħall-art,ulanqasgħad-demel;immalirġielkeċċewhaMingħanduwidnejnbiexjisma,ħajisma

KAPITOLU15

1Imbagħadresqulejhil-pubblikaniul-midinbinkollha biexjisimgħuh

2Ul-Fariżejul-kittiebagerbu,uqalu:“Danir-raġeljilqa’ lill-midinbinujiekolmagħhom

3Uqalilhomdinil-parabbola,uqal:

4Liemabniedemminnkom,ligħandumittnagħġa,jekk jitlefwaħdaminnhom,majħallixid-disgħaudisgħinfiddeżert,ujmurwaradaklijkunmitluf,sakemmisibha?

5Umetasabha,poġġihafuqspallejh,ferħan.

6Umetajasalid-dar,isejjaħflimkienlilsħabuulill-ġirien, ujgħidilhom:“Ifirħumiegħi;għaxsibtin-nagħaġtiegħili ntilfet

7Ngħidilkom,libl-istessmodikunhemmferħfis-sema għalmidnebwieħedlijindem,iktarminnfuqdisgħau disgħinpersunaġusta,lim’għandhomxbżonnl-indiema 8Jewliemamaraligħandhagħaxarbiċċiettal-fidda,jekk titlefbiċċawaħda,matixgħelxxemgħa,utiknesid-dar,u tfittexbil-għaqalsakemmissibha?

9Umetasabitha,ssejjaħlilsħabhaulill-ġirientagħha flimkien,utgħid,Ifirħumiegħi;għaxsibtil-biċċalikont tlift.

10Bl-istessmod,ngħidilkom,hemmferħfil-preżenza taʼl-anġlitaʼAllagħalmidnebwieħedlijindem 11Uhuqal,Ċerturaġelkellużewġulied;

12Ul-iżgħarminnhomqallilmissieru:Missier,agħtinilpartital-benilitaqa’f’idejniUqassilhoml-għajxien tiegħu.

13Uftitjiemwaral-ibeniż-żgħirġabarkollhaflimkien,u maril-vjaġġtiegħulejnpajjiżimbiegħed,uhemmhekk ħelal-benitiegħub’għajxienirvell.

14Umetaqattaʼkollox,qametġuħqawwif’dikl-art;u bedajkunfil-bżonn

15Umarungħaqadmaʼċittadintaʼdakil-pajjiż;ubagħtu fl-għelieqitiegħubiexjitmaʼl-ħnieżer

16Ukieniridjimlażaqqubil-ħliefalikielul-ħnieżer,u ħaddmatah.

17Umetaġief’moħħu,qal:“Kemmqaddejjamikrijaminn missierigħandhomħobżbiżżejjedux’jibqa’,ujiennitmut bil-ġuħ!

18Inqumummurgħandmissieri,ungħidlu,Missier,dnibt kontras-sema,uquddiemek,

19Um’iniexiktardenjulinissejjaħibnek:agħmellili bħalawieħedmill-impjegatitiegħek

20UqamumargħandmissieruImmametakiengħadu’l bogħod,missierurah,ħassmogħdrija,uġera,niżelfuq għonquubewsu

21Ul-ibenqallu:Missier,dnibtkontras-semauquddiem għajnejk,um’iniexdenjulinissejjaħibnek.

22Immal-missierqallill-qaddejjatiegħu:Oħroġl-aqwa libsa,uilbsufuqu;upoġġiċirkufuqidu,użrabenfuq saqajh:

23Uġibhawnl-għoġolimsemmnin,uoqtluh;uejjew nieklu,unkunuferħanin:

24Għaxdanibnikienmejjet,ureġa’ħaj;kienmitluf,u nstabUbdewikunuferrieħa

25Issaibnul-kbirkienfl-għalqa:ukifġieuresaqqribiddar,semaʼl-mużikauż-żfin.

26Usejjaħlilwieħedmill-qaddejja,ustaqsaxijfisser dawnl-affarijiet

27Uqallu,Ħukġie;umissierekqatell-għoġolimsemmnin, għaxlaqahfis-sewwa

28Ukienirrabjat,umariedxjidħol; 29Uhuwieġebqallilmissieru:“Ara,dawnil-ħafnasnin naqdik,laqattmaksibtil-kmandamenttiegħek,immaint qattmatajtnigidi,biexinkunnista’nferraħma’sħabi; 30Immahekkkifġiedanibnek,libelgħul-għajxien tiegħekmal-prostituti,qtiltlul-għoġolimsemmnin

31Uqallu,Ibni,intdejjemmiegħi,udakkolluligħandi hutiegħek.

32Kienxieraqlinifirħu,uferħanin,għaxdanħukkien mejjet,ujerġaʼħaj;untilef,unstab.

KAPITOLU16

1Uqalukolllid-dixxiplitiegħu:Kienhemmraġelgħani,li kelluamministratur;ul-istessġieakkuzatlilulikienħelaloġġettitiegħu

2Usejjaħluuqallu:“Kifnisma’danminnek?agħti rendikonttal-amministrazzjonitiegħek;għaxtista’ma tibqaxaktaramministratur.

3Imbagħadl-amministraturqalfihinnifsu,X’għandi nagħmel?għaxsidijneħħiminnil-amministrazzjoni:ma nistaxinħaffer;biexnitlobjienmistħija.

4Jienadeċiżx’għandinagħmel,biexmetanitkeċċamillamministrazzjoni,jilqgħunifidjarhom

5Għalhekk,sejjaħlilkullwieħedmid-debiturita’sidu,u qallill-ewwelwieħed:“Kemmtridulilsidi?

6Uqal,MittkejlżejtUqallu:“Ħul-konttiegħek,oqgħod bilqiegħdamalajruiktebħamsin”.

7Imbagħadqallilieħor,Ukemmgħandekdejn?Uqal, MittqiesqamħUqallu:“Ħul-konttiegħek,uikteb erbgħin”.

8Ul-mulejfaħħarlill-amministraturinġust,għaxkien għamelbil-għaqal,għaxulieddinid-dinjafil-ġenerazzjoni tagħhomhumaaktargħaqlinminnuliedid-dawl.

9Ujienngħidilkom,Agħmlugħalkominfuskomħbiebtalmammuntal-inġustizzja;biexmetatfalli,jilqgħukom f’abitazzjonijietta’dejjem.

10Minhufidilfl-iċkenhufidilukollfil-ħafna;

11Għalhekk,jekkintommakontuxlealifil-mammun inġusti,minsejagħtil-fiduċjatiegħekl-għanavera?

12Ujekkmakontxlealif’daklihutaʼraġelieħor,min jagħtikomdaklihutiegħek?

13L-ebdaqaddejmajista’jaqdiżewġsidien:għaxjew jobgħodlilwieħed,ujħobblill-ieħor;jewinkellajżomm mal-wieħed,ujiddisprezzalill-ieħorMatistaxtaqdulil Allaulill-mammuna.

14Ul-Fariżejwkoll,likienucovety,semgħudawnlaffarijietkollha;

15Uqalilhom:Intomdawklitiġġustifikawlilkom infuskomquddiemil-bnedmin;immaAllajafqlubkom, għaxdaklihustmatħafnafostil-bnedminhuwamistkerr f’għajnejnAlla.

16Il-liġiul-profetikienusaĠwanni;

17Uhuaktarfaċlilijgħaddus-semaul-art,millijonqos kliemwieħedtal-liġi

18Kullminiwarrablilmartuujiżżewweġoħra,jagħmel adulterju;

19Kienhemmraġelgħani,likienliebesvjolaubjankerija fina,ukiensejjerb’modsumptużkuljum:

20UkienhemmċertutallabjismuLazzru,likien imqiegħedħdejnil-biebtiegħu,mimliferiti, 21Uxtaqulijiġumitmugħabil-frakliwaqa'mill-mejda tar-raġelgħani:barraminnhekkil-kliebġewulagħqu selħiettiegħu

22Uġaralit-tallabamiet,uġiemġarrabmill-anġli f’ġewwaAbraham:l-għaniwkollmiet,undifen; 23Ufl-inferngħollagħajnejh,waqtlikienfit-turmenti,u jaralilAbraham’ilbogħod,ulilLazzrufisinu

24Ugħajjatuqal,MissierAbraham,ħennminni,uibgħat lilLazzru,biexidaħħalil-pontataʼsubgħajhfl-ilmau jkessaħilsieni;għaxjienitturmentatf’dinil-fjamma

25ImmaAbrahamqal:“Ibni,ftakarlif’ħajtekirċevejtittajjebtiegħek,uLazzrubl-istessmodil-ħażin;

26Uappartidankollu,bejnietnaubejnkomhemmvojt kbirimwaqqaf:biexdawklijridujgħadduminnhawn għandkommajistgħux;lanqasmajistgħujgħaddulilna, dakikunġejminnhemm

27Imbagħadqal:“Għalhekknitlobk,missieri,litibgħatu f’darmissieri

28Għaxgħandiħamesaħwa;biexjixhedhom,biexma jidħluxhumawkollf’danil-posttat-turment.

29Abrahamqallu:GħandhomMosèul-profeti;ħallihom jisimgħuhom

30Uqal:“Le,missierAbraham,immajekkwieħedmar minnhommill-imwiet,jindem

31Uqallu:“JekkmajisimgħuxlilMosèulill-profeti, lanqasmajkunupersważi,għalkemmwieħedqammillimwiet

KAPITOLU17

1Mbagħadqallid-dixxipli:“Impossibbliimmalijiġuloffiżi;

2Kienaħjargħalihlimdendlamaʼgħonquġeblatalmitħna,ujitfaʼfil-baħar,millijoffendililwieħedminn dawniċ-ċkejknin.

3Oqogħduattentigħalkominfuskom:Jekkħukħati kontrak,ċanfar;ujekkjindem,aħfirlu

4Ujekkjaqbadleksebaʼdarbietkuljum,usebaʼdarbiet kuljumjerġaʼjdurlejkujgħid:“Nemmen;taħfirlu

5Ul-appostliqalulill-Mulej:Żidil-fiditagħna

6Ul-Mulejqal:“Kiekukellekfidibħalżerriegħatalmustarda,tistaʼtgħidlildinis-siġratas-sikamina, Intnaqqgħetmill-għerq,utħawwelfil-baħar;ugħandu jobdililek.

7Immaminminnkom,ligħanduqaddejjaħratjewjitmaʼlbhejjem,sejgħidluftitwara,metajiġimill-għalqa,Muru poġġil-ikel?

8Uanzimajg[idx:“Ilestibihankunnista’niekol,uqisu lilekinnifsek,uaqdini,sakemmniekolunixrob;uwara tiekolutixrob?

9Jirringrazzjalildakil-qaddejgħaxgħameldaklikien ikkmandah?Itrowle

10Hekkukollintom,metatkunugħamiltudakkollulihu ordnatkom,għidu,Aħnaqaddejjataʼxejn,għamilnadakli kienid-dmirtagħnalinagħmlu.

11Uġarali,kifmarĠerusalemm,għaddaminnnofsisSamarijaul-Galilija

12Ukifdaħalf’xiraħal,iltaqgħumiegħugħaxartirġiel lebbrużi,likienuqagħdu’lbogħod: 13Uhumagħollewleħinhom,uqalu,Ġesù,Mgħallem, ħnienaminna

14Umetarahom,qalilhom:“Morruurulilkominfuskom lill-qassisinUġarali,kifmarru,tnaddfu 15Uwieħedminnhom,metaralikienimfejjaq,darlura,u b’leħengħoliglorifikalilAlla, 16Uwaqaʼfuqwiċċuf’riġlejh,uraddluħajr,ukien Samaritan.

17UĠesùwieġebqal,Makienxhemmgħaxarimnaddfa? immafejnhumad-disgħa?

18MajinstabuxlireġgħujagħtuglorjalilAlla,ħliefdanilbarrani.

19Uqallu:“Qum,mur!

20Umetaġiemitlubmill-Fariżej,metakellhatiġis-saltna ta’Alla,weġibhomuqal:“Is-saltnata’Allamatiġixblosservanza; 21Lanqasmajgħidu,Arahawn!jew,arahemm!għax,ara, is-saltnata’Allatinsabfikom.

22Uqallid-dixxipli:Jistgħul-jiem,metatkunutixtiequ tarawwieħedmill-jiemta’Binil-bniedem,umatarawx

23Ujgħidulkom,Arahawn;jew,arahemm:tmurx warajhom,ulanqastimxiwarajhom

24Għaxbħalmas-sajjetta,liddawwalminnnaħawaħda taħtis-sema,tiddigħall-partil-oħrataħtis-sema;hekkikun ukollBinil-bniedemfiżmienu

25Immal-ewweliridibatiħafnaaffarijiet,ujiġimiċħud minndinil-ġenerazzjoni

26UbħalmakienfiżmienNoè,hekkikunukollfiżmien Binil-bniedem.

27Kielu,xorbu,iżżewġunisa,ingħatawfiż-żwieġ,saljumliNoèdaħalfl-arka,uġied-dilluvju,uqeridhom kollha.

28Bl-istessmodkifkienfiżmienLot;kienujieklu,xorbu, xtraw,biegħu,ħawwlu,bnew;

29Immafl-istessjumliLotħareġminnSodomaniżletnar usulfurmis-sema,uqeridhomkollha

30Hekkukollikunfil-jummetaBinil-bniedemjiġirivelat

31F’dakil-jum,minikunfuqil-qofoltad-dar,ul-affarijiet tiegħufid-dar,majinżluxbiexjeħodha:uminikunflgħalqa,ħallihbl-istessmodmajerġaxlura

32Ftakarf’martLot.

33Kullminifittexlijsalvaħajtujitlifha;ukullminjitlef ħajtugħandujżommha

34Ngħidilkom,f’dakil-lejlikunhemmżewġtirġiel f’soddawaħda;wieħedgħandujittieħed,ul-ieħorgħandu jitħalla

35Żewġnisagħandhomikunutħinflimkien;wieħed għandujittieħed,ul-ieħorjitħalla

36Żewġtirġielgħandhomikunufl-għalqa;wieħedgħandu jittieħed,ul-ieħorjitħalla.

37Uhumawieġbuuqalulu:Fejn,Mulej?Uqalilhom:Kull fejnikunil-ġisem,hemmhekkjinġabrul-ajkli

KAPITOLU18

1Uqalilhomparabbolagħaldanil-għan,lil-bnedmin għandhomdejjemjitolbu,umajbattux;

2Qal,Kienhemmf’beltimħallef,limabeżaxminnAlla,u majħaresxlill-bniedem;

3Ukienhemmarmlaf’dikil-belt;uresqetlejhuqalet, Ivvendikanimill-avversarjutiegħi

4Umariedxgħalxiżmien,immawaraqalfihinnifsu, GħalkemmmanibżaxminnAlla,ulanqasinħareslillbniedem;

5Iżdaperesslidinl-armlatfixkelni,jienanivvendikaha, biexmatgħejjaxbil-miġjakontinwatagħha

6Ul-Mulejqal,Isimgħudaklijgħidl-imħallefinġust.

7UAllam’għanduxjivvendikal-magħżulintiegħustess,li jgħajtulejhlejlunhar,għalkemmjiflaħmagħhom?

8Ngħidilkomlihusejivvendikahommalajr.Madankollu, metajiġiBinil-bniedem,għandujsibil-fidifuql-art?

9Uhuqaldinil-parabbolalilxiwħudlifdawfihom infushomlikienuġusti,ulikienujistmerruliloħrajn: 10Żewġtirġieltelgħufit-tempjubiexjitolbu;wieħed Fariżej,ul-ieħorpubblikan.

11Il-Fariżewkienbilwieqfautalabmiegħunnifsuhekk: Alla,nirringrazzjak,lim’iniexbħalmahumarġieloħra, iġorr,inġusti,adulteri,jewsaħansitrabħaldanil-pubblikan

12Insawmdarbtejnfil-ġimgħa,nagħtil-għexieqminndak kolluligħandi

13Ul-pubblikan,bil-wieqfa’lbogħod,mariedxgħolla għajnejhlejnis-sema,immadaqqfuqsidru,uqal,Alla jkunħaningħalijamidneb

14Ngħidilkom,danir-raġelniżelid-dartiegħuġustifikat aktarmillil-ieħor;uminhuumiljalilunnifsujkun imgħolli

15Uġabuluwkolltrabi,bieximisshom,immametaraw dan,id-dixxiplitiegħuċanfruhom

16ImmaĠesùsejħilhomlejh,uqal,Ħallit-tfalżgħarjiġu għandi,utipprojbixxihomx,għaxta'dawnhijas-saltnata' Alla

17Tassewngħidilkom,kullminmajirċievixis-saltnata’ Allabħaltifelżgħirm’għandubl-ebdamodjidħolfiha.

18Uxiħakkiemstaqsieh,uqal,Mgħallemit-tajjeb, x’għandinagħmelbiexnirtil-ħajjata’dejjem?

19UĠesùqallu,Għaliexissejjaħlitajjeb?ħaddmhutajjeb, ħliefwieħed,jiġifieriAlla

20Inttafil-kmandamenti,Latagħmilxadulterju,La toqtolx,Latisraqx,Latagħtixxhiedafalza,Onoralil missierekulilommok

21Uqal,Dawnkollhajienżammejtusaminnżgħożiti 22IssaĠesù,metasemaʼdawnl-affarijiet,qallu: “Għandekjonqosekħaġawaħda:ibigħdakkolluli għandek,uqassamlill-foqra,ujkollokteżorfis-sema:u ejja,imxiwarajja.

23Umetasemaʼdan,kienimnikketħafna,għaxkiengħani ħafna

24UmetaĠesùralikienimnikketħafna,qal:Kemmma tantxgħandhomjidħlufis-saltnat’Alladawkligħandhom l-għana!

25Għaxhuiktarfaċliliġemeljgħaddiminngħajntaʼlabra, milligħanijidħolfis-saltnat’Alla

26Udawklisemgħuhaqalu:“Melaminjistaʼjiġisalvat?

27Uqal,L-affarijietlihumaimpossibbligħall-bnedmin humapossibbligħalAlla

28ImbagħadPietruqal:“Ara,ħallejnakolloxumorna warajk.

29Uqalilhom:Tassewngħidilkom,M'hemmebdaraġelli telaqmid-dar,jewġenituri,jewaħwa,jewmara,jewulied, minħabbas-Saltnat'Alla

30Minm'għanduxjirċieviħafnaaktarf'daniż-żmien preżenti,ufid-dinjaliġejjaħajjata'dejjem

31Imbagħadħat-tnaxlejh,uqalilhom:“Araw,nitilgħu Ġerusalemm,ujitwettaqdakkollulihumiktubmill-profeti dwarBinil-bniedem

32Għaxhugħandujiġikkonsenjatlill-Ġentili,ugħandu jiġimocked,umħabbar,ubeżqufuq:

33Ujsawruh,ujoqtluh,ufit-tieletjumiqummill-ġdid.

34Umafehmuxejnminndawnl-affarijiet,udanil-kliem kienmoħbiminnhom,ulanqasmakienujaful-affarijietli kienumitkellma.

35UġaralihekkkifwasalqribĠeriko,raġelagħma qagħadmal-ġenbtat-triqjitlob

36Usemaʼl-kotratgħaddi,staqsaxitfisser

37Uqalulu,liĠesùtaʼNazaretgħadda.

38Ugħajjat,uqal,Ġesù,BinDavid,ħennminni

39Udawklimarruqabluċanfruh,biexiżommsieket, immahutantaktargħajjat,IntBinDavid,ħnienaminni.

40UĠesùqagħadbil-wieqfauordnabiexjinġieblejh,u metaresaqqrib,staqsieh:

41Tgħid,Xtridunagħmellilek?Uhuqal:Mulej,biex nirċievigħajnejja

42UĠesùqallu:“Irċievigħajnejk:il-fiditiegħeksalvatek 43Uminnufihirċievadehra,umexawarajh,uglorifikalil Alla:ul-poplukollu,metarawha,tatifħirlilAlla

KAPITOLU19

1UĠesùdaħalugħaddaminnĠeriko.

2U,ara,kienhemmraġeljismuŻakkew,likienil-kapfost il-pubblikani,ukiengħani

3UfittexlijaralilĠesùminkien;umasetaxgħallistampa,għaxkienftitta’statura

4Uġeraqablu,utelaʼf’siġratas-sikomoribiexjarah, għaxkiensejgħaddiminndakit-triq.

5UmetaĠesùwasalil-post,ħares’ilfuqurah,uqallu: “Żakkew,għaġġeluinżel;għaxillumirridnibqa’f’darek

6Ugħaġġla,niżelulaqahbil-ferħ.

7Umetarawdan,kollhagergru,uqalu,Likienmar mistiedenmaraġellihumidneb

8UŻakkewqagħadbilwieqfauqallill-Mulej;Ara,Mulej, nofsil-ġidtiegħinagħtilill-foqra;ujekkħadtxiħaġa mingħandxibniedemb’akkużafalza,nirrestawraherba’ darbiet.

9UĠesùqallu:“Dalil-ġurnatawasletis-salvazzjonif’din id-dar,għaxhuwkollbinAbraham

10GħaxBinil-bniedemġiejfittexujsalvadaklikien mitluf

11Uhekkkifsemgħudawnl-affarijiet,żieduqaltixbiha, għaxkienqribĠerusalemm,ugħaxħasbulis-saltnat’Alla kellhatidherminnufih

12Għalhekkqal,Ċertunobblimarf’pajjiżimbiegħedbiex jieħusaltnagħalihinnifsu,ujerġa’lura.

13Usejjaħlill-għaxarqaddejjatiegħu,utahomgħaxarliri, uqalilhom,Okkumusaniġi

14Immaċ-ċittadinitiegħukienujobogħduh,ubagħtu messaġġwarajh,uqalu:“Mhuxsejkollnalildanir-raġel biexisaltanfuqna

15Uġaralimetarritornalura,waralirċievas-saltna, alluraordnalijissejħululildawnil-qaddejja,lililhomkien tal-flus,biexikunjafkemmkullbniedemkienkisebbilkummerċ

16Imbagħadġiel-ewwel,uqal,Mulej,liratiegħekkisbet għaxarliri

17Uqallu:“Tajjeb,qaddejtajjeb,għaxkontlealififtit, għandekawtoritàfuqgħaxartibliet

18Ut-tieniġie,uqal,Mulej,liratiegħekkisbetħamesliri

19Uqallubl-istessmod,Kunintukollfuqħamestibliet

20Uġieieħoruqal,Mulej,ara,hawnil-liratiegħek,lijien żammejtimqiegħdaf’srievet; 21Għaxjienbżajtminnek,għaxintbniedemawster:int tieħudaklimawejtx,utaħsaddaklimażragħtx

22Uqallu:Minnfommokjienniġġudikak,qaddejmillagħarIntkonttaflijienbniedemawster,ħadtdaklima poġġitx,unaħsadlimażrigħtx:

23Melagħalhekkmatajtxflusifil-bank,biexmetaġejt jienkontneħtieġtiegħibl-użura?

24Uqallildawklikienuħdejhom:Ħumingħandul-lira,u agħtuhalilmingħandugħaxarliri.

25(Uqalulu,Mulej,għandugħaxarliri.)

26Għaxngħidilkom,Likullmingħandujingħata;uminn minm’għandux,ankidakligħandugħandujitneħħaminnu 27Immadawkl-għedewwatiegħi,limarieduxlijien insaltanfuqhom,iġibuhawn,ujoqtluhomquddiemi 28Umetaqalhekk,marqabel,telaʼlejnĠerusalemm

29Uġarali,metawasalqribBetfageuBetanja,fuqilmuntanjamsejħal-muntanjataż-Żebbuġ,bagħattnejnmiddixxiplitiegħu,

30Tgħid,Morrufir-raħalta’quddiemkom;fihameta tidħoltagħkomissibufelumarbut,lifuqugħaduqattma poġġabniedem:ħollh,uġibuhawn.

31Ujekkxiħaddjistaqsik,Għalatħoġlu?hekktgħidlu, Għaxil-Mulejgħandubżonnu

32Udawklintbagħtumarrufitriqthom,usabukifkien qalilhomhu

33Uwaqtlikienuqediħallul-ferru,is-sidientiegħu qalulhom:“Għalfejntilful-ferru?

34Uhumaqalu,Il-Mulejgħandubżonnu

35UġabuhgħandĠesù,utefgħul-ħwejjeġtagħhomfuq il-faru,upoġġewlilĠesùfuqu.

36Uwaqtlikiensejjer,xerrduħwejjeġhomfit-triq

37Umetawasalqrib,ankiissafin-niżlatal-muntanjatażŻebbuġ,il-kotrakollhatad-dixxiplibdewjifirħuujfaħħru lilAllab’leħengħoligħall-għemejjelsetgħanakollhali kienuraw;

38Jgħidu:Imbierekis-Sultanlijiġif’isemil-Mulej:paċi fis-sema,uglorjafl-ogħla

39Uxiwħudmill-Fariżejminnfostil-kotraqalulu: “Imgħallem,ċanfarlid-dixxiplitiegħek.

40Uhuwieġebuqalilhom:“Ngħidilkomli,jekkdawn jismu,il-ġebelmill-ewweljgħajjat

41Umetawasalqrib,ral-belt,ubekifuqha, 42Tgħid,Likiekuintkonttaf,għall-inqasf’danil-jum tiegħek,l-affarijietlijappartjenugħall-paċitiegħek!imma issahumamoħbijaminngħajnejk.

43Għaxjiġufuqekjiem,lil-għedewwatiegħekjitfgħu trinkamadwarek,ujdawrukujżommokminnkullnaħa, 44Utpoġġikmal-art,uwliedekġewwafik;umajħallux fikġeblafuqoħra;għaxmakontxtafiż-żmiental-viżta tiegħek

45Umarfit-tempju,ubedajkeċċilildawklijbigħufih,u lildawklixtraw;

46Qalilhom,Humiktub,Dartiegħihid-dartat-talb,imma intomgħamiltuhagħartal-ħallelin

47Ukienjgħallemkuljumfit-tempjuImmal-qassisinilkbarul-kittiebaul-kaptal-poplufittxewlijeqirduh, 48Umasetgħuxisibux’jistgħujagħmlu,għaxin-nies kollhakienuattentiħafnabiexjisimgħuh

KAPITOLU20

1Uġaralif’wieħedminndawkil-ġranet,waqtligħallem lin-niesfit-tempju,uppriedkal-Evanġelju,il-qassisinilkbarul-kittiebaġewfuquflimkienmax-xjuħ, 2Ukellimtu,uqallu,Għidilna,b’liemaawtoritàtagħmel dawnl-affarijiet?jewminhulitakdinl-awtorità?

3Uhuwieġebuqalilhom:“Jienukollnistaqsikomħaġa waħda;uweġibni:

4Il-magħmudijata’Ġwanni,kienetmis-sema,jewtalbnedmin?

5Urraġunawbejniethomuqalu:“Jekkngħidu,Mis-sema; husejgħid,Għaliexmelamaemmintuh?

6Immaujekkngħidu,Tal-bnedmin;in-nieskollha jħaġġruna,għaxhumapersważiliĠwannikienprofeta.

7Uhumawieġbu,limasetgħuxjgħiduminnfejnkien

8UĠesùqalilhom:Langħidilkomjienb’liemaawtorità nagħmeldawnl-affarijiet

9Imbagħadbedajkellemlin-niesdinil-parabbola;Ċertu raġelħawwelgħalqatad-dwieli,ħallahalill-bdiewa,umar f’pajjiżimbiegħedgħalżmientwil

10Umaż-żmienbagħatqaddejlill-bdiewa,biexjagħtuh mill-frotttal-għalqatad-dwieli,immal-bdiewasawtuh,u bagħtuhvojt

11Ureġa’bagħatqaddejieħor,usawtuhukoll,utalbuh bil-mistħija,ubagħtuvojt.

12Ureġabagħatit-tielet,uweġġgħuliluwkoll,ukeċċewh

13Imbagħadil-mulejtal-għalqaqal:“X’għandinagħmel?

Jienanibgħatlilibnil-maħbub:jista’jkunlijqimuhmeta jarawh

14Immametarawh,ir-raħħalarraġunawbejniethom,u qalu:“Danhul-werriet:ejja,ejjewnoqtluh,biexil-wirt ikuntagħna

15Melatefgħuhmill-għalqatad-dwieli,uqatluh X’għandujagħmlilhom,għalhekk,sidil-għalqatad-dwieli?

16Hugħandujiġiujeqredlildawnir-raħħala,ujagħtilgħalqatad-dwielililħaddieħorUmetasemgħuha,qalu, Allaħares.

17Urahom,uqal,X’inhudanalluralihemmmiktub,Ilġeblaliċaħdul-bennejja,l-istesssaretil-kaptal-kantuniera?

18Kullminjaqa’fuqdikil-ġeblajitkisser;immafuqmin jaqa’,itħanhfitrab

19Ul-qassisinil-kbarul-kittiebafl-istesssiegħafittxewli jdejhfuqu;ubeżgħumill-poplu,għaxindunawlikienqal dinil-parabbolakontrihom

20Uħarsulejh,ubagħtuspiji,ligħandhomjagħmlu lilhominfushomirġielġusti,biexikunujistgħujaħtfuminn kliemu,sabiexikunujistgħujagħtuhgħall-qawwaulawtoritàtal-gvernatur

21Ustaqsewhuqalulu:“Imgħallem,nafuliinttgħidu tgħallemsewwa,lataċċettal-persunataʼħadd,imma tgħallemtassewit-triqt’Alla; 22HuwalegaligħalinalinagħtuġieħlilĊesari,jewle?

23Immahural-g[enbatag[hom,uqalilhom:“G[aliexqed jittantawni?

24UrinipennyTa’mingħandux-xbiehaussuperskrizzjoni?Humawieġbuuqalu,Ta’Ċesari

25Uqalilhom:"AgħtugħalhekklilĊesaridaklihutaʼ Ċesari,ulilAlladaklihutaʼAlla.

26Umasetgħuxjaħtfukliemuquddiemin-nies:u stagħġbubit-tweġibatiegħu,użammewis-sliem

27Imbagħadġewgħanduxiwħudmis-Sadduċej,lijiċħdu lihemmxiqawmien;ustaqsewh,

28Qal,Mgħallem,Mosèkiteblilna,Jekkħuxiħaddimut, lijkollumara,ujmutmingħajrtfal,liħuhgħandujieħu martu,ujqajjemnisellilħuh

29Għalhekkkienhemmsebaʼaħwa:ul-ewwelħamarau mietmingħajrtfal

30Ut-tieniħaduhagħalmara,umietblatfal

31Ut-tieletħadha;ubl-istessmodis-seba’wkoll:uma ħallewxtfal,umietu.

32Fl-aħħarmietetil-marawkoll

33Għalhekkfl-irxoxtta’minhimaraminnhom?għax sebgħakellhomhamartu.

34UĠesùwieġebqalilhom:Ulieddinid-dinjajiżżewġu,u jingħatawbiż-żwieġ

35Immadawkligħandhomjitqiesudenjilijiksbudikiddinja,ul-qawmienmill-imwiet,lajiżżewġu,ulanqas jingħatawfiż-żwieġ:

36Lanqasmajistgħujmutuaktar,għaxhumaugwaligħallanġli;uhumawliedAlla,lihumawliedil-qawmien

37Issalil-mejtinqajmu,Mosèwerafl-arbuxxell,meta jsejjaħlill-MulejAllataʼAbraham,uAllataʼIżakk,uAlla taʼĠakobb

38GħaxhumhuxAllatal-mejtin,immatal-ħajjin,għax kulħaddjgħixgħalih

39Imbagħadxiwħudmill-kittiebawieġbuqalu:Mgħallem, intgħedttajjeb.

40Uwaradanmadarujistaqsuhebdamistoqsija

41Uqalilhom:KifjgħiduliKristuhuibenDavid?

42UDavidinnifsuqalfil-ktiebtas-Salmi:“Il-Mulejqallil Sidni,Oqgħodfuqil-lemintiegħi,”

43Sakemmnagħmellill-għedewwatiegħekl-għatutassaqajntiegħek.

44GħalhekkDavidisejjaħluMulej,kifhumelaibnu?

45Imbagħadfl-udjenzatan-nieskollhaqallid-dixxipli tiegħu:

46Oqogħduattentimill-kittieba,lijixtiequjimxub’ilbiesi twal,ujħobbut-tislijietfis-swieq,ul-ogħlasiġġijietfissinagogi,ul-kmamarprinċipalifil-festi;

47Lijibilgħud-djartar-romol,ujagħmlutalbfit-tul:dawn għandhomjirċievudannazzjoniakbar

KAPITOLU21

1Uħares'ilfuq,ural-irġielsinjurijitfgħud-donitagħhom fit-teżor

2Urawkollċertaarmlafqiratefgħethemmhekkżewġdud

3Uqal:“Tassewngħidilkom,lidinl-armlafqiratefgħet iktarminnkollha;

4Għaxdawnkollhatefgħumill-abbundanzatagħhom għall-offertitaʼAlla,immahimill-għajxientagħha tefgħetil-ħajkollulikellha

5Uwaqtlixiwħudkienujitkellmudwarit-tempju,kif kienimżejjenb’ġebelsabiħub’rigali,huqal:

6Rigwarddawnl-affarijietliintomtaraw,jiġujiem,li fihommatitħallaxġeblafuqoħra,limatitwaqqax.

7Ustaqsewhuqalulu:“Imgħallem,immadawnl-affarijiet metagħandhomisiru?ux’sinjalsejkunhemmmetajseħħu dawnl-affarijiet?

8Uqal:"Oqogħduattentilimatiġuximqarrqa,għax ħafnajiġuf'ismi,ujgħidu,JienaKristu;ujersaqiż-żmien: matmurxwarajhom

9Immametatisimgħubigwererutaħwid,tibżawx,għax dawnl-affarijietiridujseħħul-ewwel;immat-tmiem mhuwiexminnuwara.

10Imbagħadqalilhom:“Nazzjonsejqumkontraġens,u saltnakontrasaltna;

11Uterremotikbargħandhomikunuf’diversipostijiet,u ġuħ,upestilenzi;usightstal-biża’usinjalikbargħandu jkunhemmmis-sema

12Immaqabeldawnkollha,għandhomiqiegħduidejhom fuqkom,ujippersegwitawkom,ujagħtukomlis-sinagogiu l-ħabsijiet,ujitressququddiemis-slatenul-ħakkiema minħabbaismi.

13Ugħandujdurgħalikgħalxhieda.

14Għalhekk,poġġihf’qalbkom,biexmatimmeditawx qabeldaklitwieġbu:

15Għaxjienanagħtikomfommugħerf,lil-avversarji tiegħekkollhamajkunuxjistgħujirreżistuulanqas jirreżistu

16Uintomtiġutraditikemmmill-ġenituri,kifukollmillaħwa,umill-qrabaumill-ħbieb;uxiwħudminnkom għandhomiġibul-mewt.

17Uintomtkunumibgħudinmill-bnedminkollha minħabbaismi

18Immaxagħartaʼraskomm’għandujinqered.

19Fis-sabartagħkomikollkomruħkom

20UmetatarawlilĠerusalemmimdawrabl-armati,allura afulid-deżerttagħhahuwaviċin.

21Imbagħaddawklihumafil-Lhudijaħajaħarbulejnilmuntanji;uħallidawkliqegħdinf’nofshajitilqu;uma jidħluxfihomdawklihumafil-pajjiżi.

22Għaxdawnikunul-ġranettal-vendetta,biexdakkolluli humiktubikuniseħħ

23Immagwajgħaldawklihumatqal,ugħaldawkli jreddgħu,f’dawkil-jiem!għaxsejkunhemminkwietkbir fl-art,urabjafuqdanil-poplu

24Ugħandhomjaqgħuminntarfis-sejf,ugħandhom jitmexxewfil-jasarfil-ġnuskollha,uĠerusalemmtiġi misjuqamill-Ġnus,sakemmiż-żminijiettal-Ġentilijiġu sodisfatti.

25Ujkunhemmsinjalifix-xemx,ufil-qamar,ufilkwiekeb;ufuql-artinkwiettal-ġnus,bil-perpless;il-baħar ul-mewġjgħajjat;

26Il-qlubtal-irġieljonqsuhomminħabbal-biżaʼ,ubiex iħarsulejndawkl-affarijietliġejjinfuql-art,għaxissetgħattas-semagħandhomjitħawwdu.

27UmbagħadjarawlilBinil-bniedemġejfisħaba b’qawwauglorjakbira

28Umetadawnl-affarijietjibdewiseħħu,imbagħad ħares’lfuq,ugħolluraskom;għaxil-fidwatiegħekriesqa

29Uqalilhomparabbola;Aras-siġratat-tin,us-siġar kollha;

30Metaissajisparaw,intomtarawutafuminnkomstessli s-sajfissahuwaviċin

31Melaintombl-istessmod,metatarawdawnl-affarijiet iseħħu,afulis-saltnat’Allahijafil-qrib

32Tassewngħidilkom,Dinil-ġenerazzjonim’għandhiex tgħaddi,sakemmkolloxiseħħ

33Is-semaul-artjgħaddu,immakliemimajgħaddix

34Uoqogħduattentigħalkominfuskom,biexf’kullħin qalbkomtkunikkargatażżejjedbiż-żejjed,us-sokor,ulpreokkupazzjonijiettaʼdinil-ħajja,ugħalhekkdakil-jum jiġifuqkomblamajindunaw

35Għaxbħalnassatiġifuqdawkkollhalijgħammrufuq wiċċl-artkollha

36Oqogħdumela,uitolbudejjem,biextkunumeqjusa denjilitaħrabminndawnl-affarijietkollhaligħandhom iseħħu,ulitoqgħoduquddiemBinil-bniedem

37Umatulil-jumkienqedjgħallemfit-tempju;ubil-lejl ħareġ,ujoqgħodfuqil-muntanjalitissejjaħil-muntanja taż-Żebbuġ

38Un-nieskollhaġewgħandufilgħodukmienifit-tempju, biexjisimgħuh.

KAPITOLU22

1Issawasletil-festatal-ħobżblaħmira,litissejjaħil-Qbiż 2Ul-qassisinil-kbarul-kittiebafittxewkifjistgħujoqtluh; għaxkienujibżgħumin-nies.

3ImbagħadSatanadaħalf’Ġuda,imsejjaħl-Iskarjota,li kienmin-numrutat-tnax

4Umartriqtu,uqalmal-qassisinil-kbarul-kaptani,kif seta’jittradihhom

5Ukienuferħanin,uftehmulijagħtuhil-flus.

6Uwiegħed,ufittexopportunitàbiexjittradihlilhomfinnuqqastal-kotra

7Imbagħadwasalil-jumtal-ħobżblaħmira,metalQbiżkellujinqatel

8UbagħatlilPietruulilĠwannijgħidulhom:“Morru ħejjelnal-Għidbiexnieklu.

9Uqalulu:“Fejntridlinippreparaw?

10Uqalilhom:“Araw,metadħulufil-belt,jiltaqaʼ magħkomraġel,lijġorrġararilma;jimxuwarajhfid-dar fejnjidħol

11Uintomtgħidulit-tajjebtad-dar,L-Imgħallemjgħidlek, Fejnhil-kamratal-mistednin,fejnniekolil-Qbiżmaddixxiplitiegħi?

12Ujurikomkamrataʼfuqkbiramgħammra:hemm ippreparaw.

13Umarru,usabukifkienqalilhomhu,uħejjewil-Qbiż 14Umetawasletis-siegħa,qagħadbilqiegħda,ut-tnax-il appostlumiegħu.

15Uqalilhom:B’xewqakbiraxtaqtliniekoldanil-Qbiż magħkomqabelmanbati;

16Għaxngħidilkom,mhuxseniekolaktarminnu,sakemm jitwettaqfis-saltnat’Alla

17Uħal-kalċi,raddħajr,uqal,Ħudan,uaqsmu bejnietkom.

18Għaxngħidilkom,mhuxsenixrobmill-frotttad-dielja, sakemmtiġis-saltnata’Alla

19Uħal-ħobż,raddħajr,qasmu,utahom,uqal,Danhu ġismilihuwamogħtigħalikom;

20Bl-istessmodukollil-kalċiwaral-ikla,billiqal,Danilkalċihut-testmentil-ġdidf’demmi,lijixxerredgħalikom. 21Imma,ara,iddaklijittradinihimiegħifuqil-mejda

22UtassewBinil-bniedemimur,kifkienstabbilit,imma gwajgħaldakir-raġelliminnujiġitradit!

23Ubdewjistaqsubejniethom,minminnhomkellu jagħmeldan.

24Ukienhemmukolltilwimafosthom,minminnhom għandujitqiesl-akbar

25Uqalilhom:Is-slatental-Ġentilijeżerċitawis-saltna fuqhom;udawklijeżerċitawawtoritàfuqhomjissejħu benefatturi

26Immaintommatkunxhekk:immaminhul-akbar fostkom,ħajkunbħall-iżgħar;uminhul-kap,bħaldakli jaqdi

27Għaxjekkhuxakbar,minipoġġil-ikel,jewminjaqdi? mhuxhulijpoġġifuqil-laħam?immajienfostkombħal daklijaqdi

28Intomdawklikomplejtumiegħifit-tentazzjonijiettiegħi. 29Unaħtarlilkomsaltna,kifħatarliMissieri;

30Biexintomtiekluutixorbufuqil-mejdatiegħifis-saltna tiegħi,utoqogħdubilqegħdafuqtronijiettiġġudikawittnax-iltribùtaʼIsrael

31Ul-Mulejqal:“Xmun,Xmun,ara,Satanaxtaqli jkollokbiexjgħarbelekbħall-qamħ;

32Immajientlabtgħalikbiexil-fiditiegħekmatonqosx:u metatkunkonvertit,saħħaħlilħutek

33Uqallu:Mulej,jienlestlimmurmiegħek,kemmil-ħabs ukemmgħall-mewt

34Uhuqal,Jienangħidlek,Pietru,is-serduqm'għandux iqaddesillum,qabelmatiċħadtlietdarbietlitafni

35Uqalilhom:Metabgħattkomblapurse,uskript,u żraben,makellekkomxiħaġa?Uhumaqalu,Xejn.

36Imbagħadqalilhom:"Immaissa,mingħandupurse,ħa jeħodha,ubl-istessmodl-iskrittatiegħu;

37Għaxngħidilkom,lidanlihemmmiktubiridjitwettaq fija,Ukienikkalkolatfostil-ħtija,għaxdakligħandu x’jaqsamlilijispiċċa

38Uhumaqalu,Mulej,ara,hawnżewġxwabel.U qalilhom:Biżżejjed

39Uħareġ,umar,kifkiensoltu,fuqil-muntanjatażŻebbuġ;ud-dixxiplitiegħuwkollmarruwarajh.

40Umetakienfil-post,qalilhom,Itolbubiexmatidħlux fit-tentazzjoni

41Uġiertiratminnhommadwarġeblamitfugħa,uniżel għarkopptejh,utalab,

42Qal,Missier,jekktrid,neħħiminnidanil-kalċi;

43Udeherluanġlumis-sema,lijsaħħaħu.

44Ulikienf’agunija,talabiktarbil-ħerqa,ul-għaraq tiegħukienqisuqtardemmkbarniżlufl-art

45Umetaqammit-talb,uwasalgħandid-dixxiplitiegħu, sabhomreqdinbin-niket,

46Uqalilhom,Għaliexirqadkom?qumuitolbu,biexma tidħluxfit-tentazzjoni.

47Uwaqtlikiengħadujitkellem,arakotra,udaklikien jissejjaħĠuda,wieħedmit-tnax,marquddiemhom,u resaqlejnĠesùbiexibewsu.

48ImmaĠesùqallu:“Ġuda,qedtittradixxililBinilbniedemb’bewsa?

49Metadawklikienumadwarurawx’kiensejsegwi, qalulu:Mulej,għandnanoqogħdubis-sejf?

50Uwieħedminnhomlaqatlill-qaddejtal-qassisilkbir,uqatagħluwidnejhil-leminija.

51UĠesùwieġebuqal,Ibatus'issaUmesswidnu,u fejqu

52ImbagħadĠesùqallill-qassisinil-kbar,ulill-kaptani tat-tempju,ulill-anzjani,likienuġewgħandu,Kunu oħorġu,bħallikiekukontraħalliel,bix-xwabelul-bsaten?

53Metakontkuljummagħkomfit-tempju,intommaġibtu l-ebdaidejnkontrija,immadinhis-siegħatagħkom,ulqawwatad-dlam

54Imbagħadħaduh,wassluhudaħħluhfid-dartal-qassis il-kbirUPietrumexa’lbogħod

55Umetaqabdun-narf’nofsis-sala,uqiegħduflimkien, Pietrupoġġabilqiegħdafosthom

56Immaqaddejjaratlilubilqiegħdaħdejnin-nar,uħares lejhbil-ħerqa,uqalet,Danir-raġelkienmiegħuwkoll.

57Uhuċaħadu,uqal,Mara,jienmanafhiex

58Uwaraftitiehorrah,uqal,IntukollminnhomUPietru qal,Raġel,jienm’iniex.

59Umadwarsiegħawaral-oħraqalub’fiduċja,uqalu: Tassewdanil-bniedemkienmiegħuwkoll,għaxhu Galiljan

60UPietruqal:Raġel,manafxx’tgħid.Umill-ewwel, waqtlikiengħadutkellem,is-serdukgħammar.

61Ul-Mulejdaru,uħareslejnPietruUPietruftakarfilkelmatal-Mulej,kifkienqallu,Qabelmajkantas-serduq, inttiċħadnitlietdarbiet.

62UPietruħareġubekabl-imrar

63Ul-irġielliżammewlilĠesùfakkruh,usaqtuh

64Umetagħamlugħajnejh,tawhf’wiċċu,ustaqsewh,u qalulu,Ipprofetizza,minhulisaqtek?

65Uħafnaaffarijietoħraqalukontrih.

66Umallisaril-jum,ix-xjuħtal-popluul-qassisinil-kbar ul-kittiebaġewflimkien,uwassluhfil-kunsilltagħhom,u qalu:

67Intil-Kristu?għidilnaUqalilhom:“Jekkngħidilkom, matemmnux;

68Ujekkjienukollnitlobkom,intommatwieġbux,u lanqastħallinimmur

69Minnhawn‘ilquddiemBinil-bniedemgħandujoqgħod fuqil-lemintal-qawwata’Alla.

70Imbagħadqalukollha,Intmelal-Ibent’Alla?U qalilhom:Intomtgħidulijien

71Uhumaqalu,X’neħtieġuxiehdaoħra?għaxaħnastess smajnab’fommustess

KAPITOLU23

1Ul-kotrakollhatagħhomqametuwassluhgħandPilatu 2Ubdewjakkużawh,uqalu:“Sibnalildanil-bniedem ifixkelil-ġens,ujipprojbixximillijagħtiġieħlilĊesari, billiqallihunnifsuhuKristuSultan

3UPilatustaqsieh,uqal:“Intis-Sultantal-Lhud?Uhu wieġbuuqallu,Tgħidhaint

4ImbagħadPilatuqallill-qassisinil-kbarulin-nies,Jien mansibebdaħtijaf’danir-raġel.

5Ukienul-aktarħarxa,uqalu,Hujqanqallin-nies, jgħallemmal-Lhudkollha,ibdamill-Galilijasadanil-post 6MetaPilatusemaʼbil-Galilija,staqsajekkir-raġelkienx Galiljan

7Uhekkkifgħaraflikiental-ġurisdizzjonitaʼErodi, bagħtugħandErodi,lidakiż-żmienkienukoll Ġerusalemm

8UmetaErodiralilĠesù,kienferħanħafna,għaxkien xtaqjarahgħalżmientwil,għaxkiensemaʼħafnaminnu;u ttamaliraximiraklujsirminnu

9Imbagħadstaqsamiegħub’ħafnakliem;immama wieġbuxejn

10Ul-qassisinil-kbarul-kittiebaqamubil-wieqfau akkużawhbil-qawwa

11UErodimaʼl-irġieltal-gwerratiegħumaqatgħuhxejn, uqagħdubih,lebsulibsamill-isbaħ,ubagħtumill-ġdid għandPilatu

12Ufl-istessjumPilatuuErodisaruħbiebflimkien,għax qabelkienumgħedijabejniethom

13UPilatu,metasejjaħflimkienlill-qassisinil-kbarulillħakkiemaulill-poplu,

14Qalilhom:“Intomġibtulildanir-raġelbħalawieħed lijippervertalill-poplu; 15Le,ulanqasErodi,għaxjienbgħattekgħandu;u,ara, majsirluxejndenjutal-mewt

16Għalhekksenkastigu,uneħilsu

17(Għaxbil-ħtieġajridjeħilsilhomwieħedfil-festa.)

18Uhumagħajtuf’daqqa,uqalu:‘Ondanir-raġel,u eħilsilnalilBarabba.

19(Ligħalċertusedizzjonilisaretfil-belt,ugħall-qtil, intbagħatil-ħabs)

20Pilatugħalhekk,lestjeħleslilĠesù,reġa’kellem magħhom.

21Immahumagħajtu,uqalu,Sallbuh,sallbuh

22Uqalilhomit-tieletdarba:Għaliex,x’ħażengħamel? Jienmasibtl-ebdakawżatal-mewtfih:jienagħalhekk inqaddes,unħallihimur

23Ukienuimmedjatib’vuċijietqawwija,utalbulijistaʼ jiġimsallabUl-vuċijiettagħhomutal-qassisinil-kbar rebħu

24UPilatutasentenzabiexikunkifkienujeħtieġu.

25Uħelesilhomlildaklikienuxtaqu;immahuwassallil Ġesùgħar-riedatagħhom

26Uwaqtliwassluh’lbogħod,qabdulilwieħedXmun, Ċirenju,likienħiereġmill-pajjiż,upoġġewlus-salibbiex iġorrwaraĠesù

27Umarruwarajhgruppkbirtaʼniesunisa,liwkoll bewailedulamentedlilu

28ImmaĠesùdarfuqhomqal,UliedĠerusalemm,tibkux għalija,immaibkugħalikominfuskomugħaluliedkom.

29Għax,araw,ġejjinil-jiem,lifihomjgħidu,Hienjalgħerja,ul-ġufliqattmaġarrab,ul-papsliqattmaterdgħu

30Imbagħadjibdewjgħidulill-muntanji,Waqgħufuqna;u lejnl-għoljiet,Għattina

31Għaxjekkjagħmludawnl-affarijietf’siġraħadra, x’għandujsirfix-xott?

32Ukienhemmukollżewġħażenoħra,immexxija miegħubiexjinqatlu

33Umetawaslufil-post,lijissejjaħil-Kalvarju, hemmhekksallbuh,ul-ħażin,wieħedfuqil-lemin,ulieħorfuqix-xellug

34ImbagħadĠesùqal:Missier,aħfrilhom;għaxmajafux x’jagħmluUqasmul-ilbiestiegħu,utefgħux-xorti

35Un-niesbaqgħujarawUl-ħakkiemamagħhomukoll qarrqubih,uqalu:“Husalvalill-oħrajn;ħajsalvalilu nnifsu,jekkhuKristu,il-magħżulta’Alla

36Us-suldatiwkolliddejjaqwh,ġewgħanduuoffrewlulħall,

37Uqal,Jekkintis-sultantal-Lhud,salvalilekinnifsek

38Uwkollinkitbetfuquskrizzjonib’ittribil-Grieg,bilLatin,ubl-Ebrajk,DANHUIS-SULTANTAL-LHUD.

39Uwieħedmill-ħażinlikienumdendlaħarbafuqu,uqal, "JekkintKristu,salvalilekinnifsekulilna."

40Immal-ieħorwieġebċanfar,uqallu:Matibżaxminn Alla,peressliintfl-istesskundanna?

41Uaħnatassewġustament;għaxaħnanirċievul-premju mistħoqqta’għemilna,immadanir-raġelm’għamelxejn ħażin

42UqallilĠesù:Mulej,ftakarfijametatiġifis-saltna tiegħek

43UĠesùqallu:Tassewngħidlek,illuminttkunmiegħi fil-ġenna.

44Ukienmadwaris-sittsiegħa,ukienhemmdlamfuqlartkollhasad-disa’siegħa

45Ux-xemxġietmdalla,ul-velutat-tempjunkisserf’nofs.

46UmetaĠesùgħajjatb’leħengħoli,qal:Missier,f’idejk infaħħarl-ispirtutiegħi,uwaraliqalhekk,tal-ispirtu

47Issaċ-ċenturjunradaklisar,igglorifikalilAlla,uqal: “Dankienraġelġust.

48Un-nieskollhalingħaqdugħaldikid-dehra,rawlaffarijietlikienusaru,laqtusidirhom,ureġgħulura.

49Ul-familjarikollhatiegħu,un-nisalikienusegwewh mill-Galilija,qamu’lbogħod,jarawdawnl-affarijiet

50U,ara,kienhemmraġeljismuĠużeppi,konsulent;u kienraġeltajjeb,uġust:

51(L-istessmakienxtal-kunsenstiegħugħall-parirul-att tagħhom;)kienminnArimatea,belttal-Lhud:liwkollstess stennas-saltnat’Alla

52Danir-raġelmargħandPilatu,utalabil-ġisemta’Ġesù

53Uneħħaha,ukeddhafl-għażel,upoġġiehaf’qabarli kienmaqtugħfil-ġebel,fejnqattmakienimqiegħed bniedemqabel

54Udakil-jumkienil-preparazzjoni,us-Sibtqabeż.

55Un-nisawkoll,liġewmiegħumill-Galilija,marruwara, urawil-qabarukiftqiegħedġismu

56Ureġgħulura,uħejjewħwawaruingwenti;umistrieħa s-Sibtskondil-kmandament

KAPITOLU24

1Issafl-ewweljumtal-ġimgħa,filgħodukmieniħafna, ġewlejnil-qabar,uġabul-ħwawarlikienuħejjew,uxi wħudoħrajnmagħhom

2Usabul-ġeblamgerrbamill-qabar

3Udaħlufihom,umasabuxil-ġisemtal-MulejĠesù.

4Uġarali,hekkkifkienumħawdaħafnadwardan,ara, żewġtirġielqagħduħdejhombiħwejjeġbrillanti:

5Uhekkkifbeżgħu,ujmiluwiċċhomlejnl-art,qalulhom: “Għaliextfittxul-għajxienfostil-mejtin?

6Humhuxhawn,immaqam:ftakrukifkellimkommeta kiengħadufil-Galilija,

7Jgħidu,Binil-bniedemiridjiġimogħtif’idejnbnedmin midinbin,ujiġimsallab,ut-tieletjumiqum

8Uftakrufikliemu,

9Umarluramill-qabar,uqaldawnl-affarijietkollhalillħdax,ulill-bqijakollha

10KienuMarijata’Magdala,uĠwanna,uMarijaomm Ġakbu,unisaoħralikienumagħhom,liqaludawnlaffarijietlill-appostli

11Ukliemhomdeherilhombħalarakkontiblaskop,uma emmnuhomx

12ImbagħadPietruqamuħarablejnil-qabar;uwieqaf,ra l-għażelimqiegħdawaħedhom,utelaq,jistaqsifihinnifsu dwardaklikienġara

13U,ara,tnejnminnhommarrudakinharstessf’raħal jismuGħemmaws,likienminnĠerusalemmmadwarsittin stadju

14Utkellmuflimkiendwardawnl-affarijietkollhali kienuġara.

15Uġarali,waqtlitkellmuflimkienujirraġunaw,Ġesù nnifsuresaqqribumarmagħhom

16Immagħajnejhomkienumiżmumabiexmakinuxjafuh

17Uqalilhom:“Dawklighandkomma’xulxinx’tipta’ komunikazzjonijiethumawaqtlimexjinutkunumdejqin?

18Uwieħedminnhom,likienjismuKleofa,wieġebu qallu:Intbissbarranif’Ġerusalemm,umagħarafxdakli ġarahemmhekkf’dawnil-jiem?

19Uqalilhom,X’affarijiet?Uqalulu:DwarĠesùta’ Nazaret,likienprofetaqawwifl-għemilufil-kliem quddiemAllaul-poplukollu

20Ukifil-qassisinil-kbarul-ħakkiematagħnatawhbiex jiġikkundannatgħall-mewt,usallbuh.

21ImmakonnanafdawlikienhulikellufdienlilIżrael,u minbarradankollu,illumhuwat-tieletjumminnmetasaru dawnl-affarijiet.

22Iva,uċertinisawkollmill-kumpanijatagħnagħamilna mistagħġbin,likienukmienifil-qabar;

23Umetamasabuxil-ġisemtiegħu,ġew,uqalu,likienu wkollrawviżjonita'anġli,liqalulikienħaj

24Uwħudminnhomlikienumagħnamarrufil-qabar,u sabuhekkkifkienuqalun-nisa:immalilumarawx

25Imbagħadqalilhom:Oiblah,uqalbhombil-modbiex jemmnudakkolluliqalul-profeti;

26MakelluxKristusofradawnl-affarijietujidħolfilglorjatiegħu?

27UbedaminnMosèul-profetikollha,spjegalhomflIskritturakollhal-affarijietlijikkonċernawlilunnifsu

28Uresquqribir-raħal,fejnmarru,uqisukiensejmur aktar.

29Immahumakostrinuh,uqalu:"Ibqamagħna,għax huwalejnfilgħaxija,ul-jumgħaddaħafna"Udaħal joqgħodmagħhom.

30Uġarali,waqtliqagħadiekolmagħhom,ħal-ħobż, bierku,qasmuutahom

31Ugħajnejhominfetħu,ugħarfuh;uspiċċaminn quddiemhom

32Uqalulilxulxin:Maħarbitxqalbnaġewwafina,waqtli kienikellemmagħnafit-triq,uwaqtlifetħtilnal-Iskrittura?

33Uqamufl-istesssiegħa,ureġgħuluraĠerusalemm,u sabulill-ħdaxmiġburaflimkien,ulildawklikienu magħhom,

34Qal,il-Mulejqamtassew,udeherlilXmun

35Uhumaqalux’affarijietsarufit-triq,ukifkienmagħruf minnhomfil-qsimtal-ħobż.

36Uwaqtlitkellmuhekk,Ġesùnnifsuqagħadf’nofshom, uqalilhom:“Is-sliemgħalikom

37Immakienumbeżżgħinumbeżżgħin,uħasbulikienu rawspirtu

38Uqalilhom:“Għaliexintomimnikktin?ugħala jinqalgħuħsibijietf’qalbkom?

39Arawidejjausaqajja,lijienjienstess:jimmaniġġawni, uara;għaxspirtum’għanduxlaħamugħadam,kiftaraw lili.

40Umetaqalhekk,uriehomidejhusaqajh

41Ufilwaqtlikienugħadhommaemmnuxbil-ferħ,u stagħġbu,qalilhom:Għandekxiikelhawn?

42Utawhbiċċaħutamgħollija,uxehda

43Uħadha,ukielquddiemhom

44Uqalilhom:“Danhul-kliemlikellimtkom,metakont għadnimagħkom,lijridiseħħkollox,likienmiktubfil-liġi taʼMosè,ufil-profeti,ufis-salmidwari

45Imbagħadfetaħil-fehimtagħhom,biexjifhmulIskrittura,

46Uqalilhom:Hekkhumiktub,uhekkkelluKristujbati, ujqummill-imwietfit-tieletjum;

47Ulil-indiemaul-maħfratad-dnubietgħandhomjiġu ppriedkatif’ismufostil-ġnuskollha,ujibdewminn Ġerusalemm

48Uintomxhiedata’dawnl-affarijiet

49Uara,jiennibgħatil-wegħdataʼMissierifuqkom: immażommufil-belttaʼĠerusalemm,sakemmtkunu mgħottijinbil-qawwamill-għoli

50Uwassalhom'ilbarrasaBetanja,ugħollaidejh,u berikhom.

51Uġarali,waqtliberikhom,infiredminnhom,uttellaʼssema

52Uqimuh,ureġgħuluraĠerusalemmb’ferħkbir.

53Ukienukontinwamentfit-tempju,ifaħħruujbierkulil AllaAmen

KAPITOLU1

1Fil-bidukienetil-Kelma,ul-Kelmakienetma’Alla,ulKelmakienetAlla.

2L-istesskienfil-bidum’Alla

3Kolloxsarminnu;umingħajrumasaretebdaħaġali saret

4Fihkienhemmil-ħajja;ul-ħajjakienetid-dawltalbnedmin.

5Ud-dawljiddifid-dlam;ud-dlammafehmuhx

6KienhemmraġelmibgħutminnAlla,likienjismu Ġwanni.

7L-istessġiebħalaxhieda,biexjagħtixhiedatad-Dawl, biexpermezztiegħul-bnedminkollhajemmnu

8Humakienxdakid-Dawl,immantbagħatbiexjagħti xhiedata’dakid-Dawl

9Dakkienid-Dawlveru,lijdawwallilkullbniedemlijiġi fid-dinja.

10Hukienfid-dinja,ud-dinjasaretbih,ud-dinjama għarfitx

11Ġiegħaltiegħu,utiegħumalaqgħuhx.

12Immalildawkkollhalilaqgħuh,tahomis-setgħalijsiru wliedAlla,ankilildawklijemmnuf’ismu:

13Litwieldu,mhuxmid-demm,ulanqasmir-riedatallaħam,ulanqasmir-riedatal-bniedem,immaminnAlla

14Ul-Kelmasaretlaħam,ugħammarfostna,(urajnalglorjatiegħu,il-glorjabħall-waħdienital-Missier,)mimlija bil-grazzjaul-verità

15Ġwannitaxhiedatiegħu,ugħajjat,uqal,Dankiendak lijienkellimt,Daklijiġiwarajjahuwappreferutqabellili, għaxhukienqabellili

16Umill-miljatiegħurċevejnalkoll,ugrazzjagħal grazzja.

17Għaxil-liġingħatatminnMosè,immal-grazzjaulveritàġewminnĠesùKristu.

18ĦaddmaralilAllafl-ebdaħin;l-Ibenil-waħdieni,lihu fiħdanil-Missier,iddikjarah

19Udanhux-xhiedataʼĠwanni,metal-Lhudbagħtu qassisinuLevitiminnĠerusalemmbiexjistaqsuh,Minint?

20Ustqarr,umaċaħadx;immastqarr,jienmhuxil-Kristu

21Ustaqsewh:“Mela?IntElija?Uhuqal,Jienm’iniex. Intidakil-profeta?Uhuwieġeb,Le

22Imbagħadqalulu,Minint?biexinkununistgħunagħtu tweġibalildawklibagħtulna.X'tgħidintinnifsek?

23Qal,Jienaleħenta’wieħedjgħajjatfid-deżert,Iddrittattriqtal-Mulej,kifqalil-profetaIsaija

24Udawklintbagħtukienumill-Fariżej.

25Ustaqsewhuqalulu:“Melagħalatgħammed,jekk m’intixil-Kristu,laElija,ladakil-profeta? 26 26 26 Ġwa nni,uqal:"Jienngħammedbl-ilma;

27Huhu,lijiġiwarajjahuppreferutqabellili,lil-lukkett taż-żarbuntiegħumhuxdenjulininħall.

28Dawnl-affarijietsaruf’Betabaralilhinnmill-Ġordan, fejnĠwannikienqedjgħammed

29L-għadaĠwanniralilĠesùġejlejh,uqal:“Aral-Ħaruf ta’Alla,lijneħħid-dnubtad-dinja

30Danhulidwarugħidt:Waralilijiġiraġellihuppreferut qabellili,għaxhukienqabli.

31Ujienmakontxnaflilu,immabiexhujkunjidherlil Iżrael,għalhekkġejtngħammedbl-ilma

32UĠwannitaxhieda,uqal,Rajtl-Ispirtunieżelmissemabħalħamiema,uqagħadfuqu

33Ujienmakontxnaflilu,immadaklibagħatnibiex tgħammedbl-ilma,l-istessqaluntome,Fuqminthouse taral-Ispirtunieżel,ujibqa'fuqlilu,l-istesshulibaptizeth bl-Ispirtus-Santu

34Urajt,utajtxhiedalidanhul-Ibent’Alla.

35Għaldarb'oħral-għadawaraĠwanniqamubil-wieqfa,u tnejnmid-dixxiplitiegħu;

36UħareslejnĠesùwaqtlikienmiexi,huqal,AralĦarufta’Alla!

37Uż-żewġdixxiplisemgħuhjitkellem,umarruwara Ġesù.

38ImbagħadĠesùdaru,urahomsegwu,uqalilhom:" X'tfittxu?Humaqalulu:“Rabbi,(jiġifieri,imfisser, Mgħallem),fejntgħammar?

39Huqalilhom:EjjewuaraĠewurawfejnjgħammar,u dakinharqagħdumiegħu,għaxkienetmadwarl-għaxar siegħa.

40Wieħedmit-tnejnlisemgħulilĠwannijitkellemu marruwarajh,kienIndrì,ħuXmunPietru.

41L-ewwelisiblilħuhXmun,uqallu:“Sibnal-Messija, jiġifieril-Kristu

42UġabugħandĠesùUmetarahĠesù,qal:“IntXmun, binĠona,setissejjaħKefa,jiġifieri,Ġebla.

43L-għadaĠesùkiensejoħroġil-Galilija,isiblilFilippu, ujgħidlu:“Imxiwarajja”

44IssaFilippukienminnBetsaida,il-belttaʼIndrijau Pietru

45FilippusablilNatanael,uqallu:Sibnalilu,lidwaru kitbuMosèfil-liġiul-profeti,Ġesùta’Nazaret,bin Ġużeppi

46UNatanaelqallu:"Jista'xiħaġatajbatoħroġminn Nazaret?Filippuqallu:Ejjauara.

47ĠesùralilNathanaelġejlejh,ujgħidminnu,araIżraelit tassew,lifihm'hemml-ebdaguile!

48Nathanaelsaithuntolilu,Minnfejntaflili?Ġesù wieġebuqallu:QabelmasejjaħlekFilippu,metakonttaħt is-siġratat-tin,rajtek.

49Natanaelwieġebuqallu,Rabbi,intil-Ibenta'Alla;int is-Sultanta’Iżrael

50Ġesùwieġebuqallilu,għaxgħidtlilek,rajtlilektaħtissiġratat-tin,l-iktaremmen?taraaffarijietakbarminndawn 51Uqallu:Tassew,tassewngħidilkom,minnhawn'il quddiemtarawis-semamiftuħ,ul-anġlita'Allajitilgħuu jinżlufuqBinil-bniedem

KAPITOLU2

1Ut-tieletjumkienhemmżwieġf’Kanatal-Galilija;u ommĠesùkienethemm:

2UkemmĠesùkienimsejjaħ,kifukollid-dixxiplitiegħu, għaż-żwieġ

3Umetariedul-inbid,ommĠesùqaltlu:M’għandhomx inbid

4QalilhaĠesù:Mara,x’għandix’naqsammiegħek?issiegħatiegħigħadhamhixwaslet.

5Ommuqaletlill-qaddejja:Kulmajgidilkom,agmluh

6Ukienhemmimqiegħdahemmhekksittvasettital-ġebel, skondil-modtal-purifikazzjonital-Lhud,lifihomżewġ jewtlietfirkinskullwieħed

7QalilhomĠesù:Imlewil-qsaribl-ilmaUimlewhomsaxxifer.

8Uqalilhom:“Oħroġissa,uiġorrugħandil-gvernaturtalfesta.Ubareit.

9Metal-ħakkiemtal-festakiendaql-ilmalisarl-inbid,u makienxjafminnfejnkien:(immal-qaddejjaliġibdulilmakienujafu;)il-gvernaturtal-festasejjaħlill-għarus, 10Uqallu:“Kullbniedemfil-bidujaranbidtajjeb;umeta l-bnedminxorbusew,alluradaklihuagħar:immaint żammejtl-inbidtajjebsaissa

11Danil-bidutal-mirakligħamelĠesùf’Kanatal-Galilija, uweral-glorjatiegħu;ud-dixxiplitiegħuemmnufih 12WaradanniżelKafarnahum,hu,uommu,uħutu,uddixxiplitiegħu:ubaqgħuhemmmatantxjiem

13Ul-Qbiżtal-Lhudkienviċin,uĠesùtelaʼĠerusalemm, 14Usabfit-tempjulildawklibiegħul-barrinun-nagħaġu l-gamiem,udawklijbiddlul-flusbilqiegħda:

15Umetagħamelpjagataʼħbulażgħar,keċċalkollbarra mit-tempju,un-nagħaġul-oqan;uferral-flusta’dawkli jbiddlu,uwaqqa’l-imwejjed;

16Uqallildawklibiegħuħamiem,Ħudawnl-affarijiet minnhawn;tagħmilxid-darta’Missieridarta’merkanzija.

17Ud-dixxiplitiegħuftakrulikienmiktub,Il-ħeġġata’ darekkiltni

18Mbagħadwieġbul-Lhuduqalulu:“X’sinjalqedjurina, peressliinttagħmeldan?

19Ġesùwieġebuqalilhom:"Eqreddanit-tempju, ufitlettijieminqajmu.

20Imbagħadil-Lhudqalu:Sittauerbgħinsenakienqed jinbenadanit-tempju,uintsettellahfitlettijiem?

21Immahutkellemdwarit-tempjutaʼġismu.

22Għalhekk,metaqammill-mewt,id-dixxiplitiegħu ftakrulikienqalilhomdan;uemmnul-Iskrittura,ul-kelma likienqalĠesù.

23IssametakienĠerusalemmfl-Għid,f’jumil-festa, ħafnaemmnuf’ismu,metarawil-mirakliligħamel

24ImmaĠesùmakkommettixruħumagħhom,għaxkien jaflill-bnedminkollha,

25Umakelluxbżonnlixiħaddjixheddwaril-bniedem, għaxhukienjafx’hemmfil-bniedem.

KAPITOLU3

1Kienhemmraġelmill-Fariżej,jismuNikodemu,ħakkiem tal-Lhud:

2L-istessġiegħandĠesùbil-lejluqallu:“Rabbi,nafuli intgħalliemġejminnAlla,għaxħaddmajista’jagħmel dawnil-mirakliliint,jekkAllamajkunxmiegħu.

3Ġesùwieġebuqallilu,verità,tassew,ngħidlek,ħlief raġellijitwieledmill-ġdid,majistaxjarar-renjuta'Alla

4Nikodemuqallu:Kifjista’bniedemjitwieledmetajkun xju?jista’jidħolit-tienidarbaf’ġufommu,ujitwieled?

5Ġesùwieġeb,Veru,Veru,ngħidlek,ħliefraġelli jitwieledmill-ilmaumill-Ispirtu,majistaxjidħolfir-Renju ta'Alla

6Daklijitwieledmill-laħamhuwalaħam;udakli jitwieledmill-Ispirtuhuwaspirtu.

7Tiskantaxligħedtlek,Intomtridutitwieldumill-ġdid

8Ir-riħjonfoħfejnirid,utisma’l-ħosstiegħu,immama tistaxtgħidminnfejnġej,ufejnimur:hekkhukullwieħed lijitwieledmill-Ispirtu

9Nikodemuwieġebuqallu:“Dankifjistgħujkunu?

10 Ġesùwieġebuqallu:"Intkaptanta’Iżrael, umatafxdan?

11Tassew,tassew,ngħidlek,Aħnanitkellmulinafu,u nixhdulirajna;uintommatirċevuxix-xhiedatagħna.

12Jekkjiengħedtilkomaffarijiettaʼl-art,uintomma temmnux,kifgħandektemmnu,jekkngħidilkomdwar affarijiettas-sema?

13Uħaddmatela’s-sema,ħliefdakliniżelmis-sema, saħansitraBinil-bniedemlihufis-sema

14UbħalmaMosègħollas-serpfid-deżert,hekkukoll għandujintrefaʼBinil-bniedem:

15Biexkullminjemmenfihmajitħassarx,immajkollulħajjataʼdejjem.

16GħaxAllatantħabblid-dinja,litalilIbnul-waħdieni, biexkullminjemmenfihmajitħassarx,immajkollul-ħajja taʼdejjem.

17GħaxAllamabagħatxlilIbnufid-dinjabiex jikkundannalid-dinja;immabiexid-dinjapermezztiegħu tkunsalvata.

18Minjemmenfihmajkunxikkundannat,immaminma jemminxhudiġàkkundannat,għaxmaemmenxf’isemlIbenil-waħdienita’Alla.

19Udinhijal-kundanna,lid-dawlġiefid-dinja,ulbnedminħabbewid-dlamaktarmillid-dawl,għax għemilhomkienuħżiena.

20Għaxkullminjagħmelil-ħażenjobgħodid-dawl,u lanqasjiġigħad-dawl,biexl-għemejjeltiegħumajiġux imċanfar.

21Immaminjagħmelil-veritàjiġigħad-dawl,biexlgħemejjeltiegħujkunujidhru,lihumamagħmulaf’Alla 22Waradawnl-affarijietġewĠesùud-dixxiplitiegħuflarttal-Lhudija;uhemmhekkbaqa’magħhom,ujgħammed 23UĠwanniwkollkienqedjgħammedf’Aenonqrib Salim,għaxkienhemmħafnailma,uġewutgħammdu. 24GħaxĠwannimakienxgħadumitfugħil-ħabs 25ImbagħadqametmistoqsijabejnxiwħudmiddixxiplitaʼĠwanniul-Lhuddwaril-purifikazzjoni. 26UresqugħandĠwanniuqalulu:“Rabbi,daklikien miegħeklilhinnmill-Ġordan,lidwaruinttajtxhieda,ara, l-istessjgħammed,ul-bnedminkollhajiġugħandu.

27 :27Ġwanniwieġebuqal, Raġelmajista’jirċievixejn,jekkmajingħatalumis-sema

28Intominfuskomtaghtunixhieda,lijienaghedt,Jien mhuxil-Kristu,immalijienmibghatquddiemu 29Mingħandul-għarushul-għarus:immal-ħabibtalgħarus,liwieqafujisma’,jifraħbil-kbirminħabbaleħenlgħarus:danil-ferħtiegħigħalhekkjitwettaq

30Hujridjiżdied,immajienirridinnaqqas.

31Minġejminnfuqhufuqkollox:minhumill-arthufuq l-art,ujitkellemmill-art:minġejmis-semahufuqkollox

32Udaklirausema,jixhed;uħaddmajirċievix-xhieda tiegħu.

33Minirċievax-xhiedatiegħussiġillaliAllahuveru

34GħaxminAllabagħatjgħidkliemAlla,għaxAllama jagħtihxl-Ispirtubil-kejl

35Il-Missieriħobblill-Iben,utakolloxf’idejh

36Minjemmenfl-Ibengħandul-ħajjata’dejjem;immarrabjata’Allatibqa’fuqu

1Metal-Mulejgħarafkifil-FariżejkienusemgħuliĠesù għamelugħammedaktardixxipliminnĠwanni, 2(GħalkemmĠesùnnifsumajgħammedx,immaliddixxiplitiegħu,)

3Telaqmill-Lhudijaureġatelaqlejnil-Galilija 4Ujridjgħaddimis-Samarija.

5Imbagħadjiġif’belttas-Samarija,litissejjaħSikar,qrib il-biċċaartliĠakobbtalilibnuĠużeppi

6Issakienhemmil-birtaʼĠakobbGħalhekkĠesù, għajjienbil-vjaġġtiegħu,qagħadhekkfuqil-bir:ukienet madwaris-sittsiegħa.

7Ġiemaratas-Samarijabiextiġbedl-ilma:Ġesùqalilha: Agħtininixrob

8(Għaxid-dixxiplitiegħumarrul-beltbiexjixtrul-laħam.)

9Imbagħadil-maratas-Samarijaqaltlu:Kifint,liintLhudi, titloblili,lijienmaratas-Samarija?għaxil-Lhud m’għandhomxx’jaqsmumas-Samaritani.

10 Gesuwie;ebuqalilha:“Jekkkont tafid-donta’Alla,uminhulijgidlek,Atininixrob;int konttitlobminnu,ukienjagħtikilmaħaj.

11Il-maraqaltlu:“Sinjur,m’għandekxejnx’tiġbed,ul-bir hufond:minnfejngħandekdakl-ilmaħaj?

12IntakbarminnmissiernaĠakobb,litanal-bir,uxrob minnunnifsu,uulieduul-bhejjemtiegħu?

13 Ġesùwieġebuqalilha:“Kullminjixrobminn danl-ilmajerġaʼjitgħatx;

14Immakullminjixrobmill-ilmalijienanagħtihqatt magħandul-għatx;immal-ilmalinagħtihikunfihbirta’ ilmalijoħroġgħall-ħajjata’dejjem.

15Il-maraqaltlu:“Sinjur,agħtinidanl-ilma,biexma nkunxgħatx,ulanqasniġihawnniġbor

16Ġesùqalilha:Mur,sejjaħlilżewġekuejjahawn.

17Il-marawieġbetuqalet,M’għandixraġelĠesùqalilha: “Intgħedttajjeb,M’għandixraġel

18Għaxkellekħamesirġiel;udakliissaghandekmhux ir-rageltieghek;

19Il-maraqaltlu:Sinjur,jienanaraliintprofeta

20Missirijietnakienujqimuf’dinil-muntanja;uintom tgħidu,lif’Ġerusalemmhemmil-postfejnil-bnedmin għandhomiqimu

21Ġesùqalilha,Mara,emmnni,tasalis-siegħa,metala f’dinil-muntanja,ulanqasf’Ġerusalemm,lataqmulillMissier

22Intommatafuxxiex:nafudaklinqimu,għaxissalvazzjonihimil-Lhud

23Immatasalis-siegħa,uissawaslet,metal-aduraturiveri għandhomiqimulill-Missierfl-ispirtuufil-verità,għaxilMissierifittexlildawnbiexiqimuh

24AllahuSpirtu:udawklijqimuhgħandhomiqimuhflispirtuufil-verità.

25Il-maraqaltlu:Nafliġejil-Messija,lijissejjaħKristu: metajiġi,jgħidilnakollox

26Ġesùqalilha:Jienlinitkellemmiegħek

27Ufuqdanġewid-dixxiplitiegħu,ustagħġbulitkellem mal-mara;jew,Għaliextalkestthoumagħha?

28Imbagħadil-maraħallietil-bormatagħhaumarretfilbelt,uqaletlill-irġiel:

29Ejja,araraġel,liqallidakkolluliqattgħamilt:mhux danil-Kristu?

30Imbagħadħarġumill-beltuġewgħandu

31Sadanittant,id-dixxiplitiegħutalbuhuqalu: “Imgħallem,kul.

32Immahuqalilhom,Għandilaħamx’niekollimatafux bih.

33Għalhekkid-dixxipliqalulilxulxin:Xiħaddġablu x’jiekol?

34Ġesùqalilhom:Il-laħamtiegħihulinagħmelir-riedata’ daklibagħatni,ulinlestix-xogħoltiegħu.

35Tgħidxintom,Għadfadalerba’xhur,umbagħadjiġilħsad?ara,ngħidilkom,Erfugħajnejkom,uħareslejnlgħelieqi;għaxhumabojoddiġàgħall-ħsad

36Uminjaħsadjirċievipagi,ujiġboril-frottgħall-ħajjata’ dejjem,biexkemmminjiżra’kifukollminjaħsadjifirħu flimkien

37Uhawnhekkhijaveradikil-kelma,Wieħedjiżra,u ieħorjaħsad.

38Bgħattkombiextaħsdudakliintommatajtul-ebda xogħol:irġieloħraħadmu,uintomdaħlufix-xogħol tagħhom.

39Uħafnamis-Samaritanitaʼdikil-beltemmnufih minħabbal-kelmatal-mara,lixehdet,Huqallidakkolluli għamilt.

40Għalhekk,metawaslugħandis-Samaritani,talbuhbiex jibqaʼmagħhom,ubaqaʼhemmhekkjumejn

41Uħafnaaktaremmnuminħabbal-kelmatiegħustess; 42Uqallill-mara:"Issanemmnu,mhuxminħabbal-għidt tiegħek,għaxaħnastesssmajnalilu,unafulidanhu tassewil-Kristu,is-Salvaturtad-dinja."

43Issawarajumejntelaqminnhemmumaril-Galilija

44GħaxĠesùnnifsuxehed,liprofetam’għanduxġieħ f’pajjiżu.

45Imbagħad,metawasalil-Galilija,il-Galilejinlaqgħuh, waralirawdakkolluligħamelf’Ġerusalemmfil-festa, għaxhumawkollmarrugħall-festa.

46GħalhekkĠesùreġa’daħalKanatal-Galilija,fejn għamell-inbidtaʼl-ilmaUkienhemmwieħednobbli,li ibnukienmaridf’Kafarnahum.

47MetasemaʼliĠesùkienħareġmill-Lhudijafil-Galilija, margħanduutalbubiexjinżelujfejjaqlilibnu,għaxkien wasalgħall-mewt.

48ImbagħadĠesùqaluntolilu,Jekkintitarasinjaliu għeġubijiet,intommatemmnux

49In-nobbliqallu:Sinjur,inżelqabelimutibni.

50Ġesùqallu,Murtriqtek;ibnekjgħixUr-raġelemmen il-kelmalikienqalluĠesù,umar

51Uhekkkifkiennieżel,iltaqgħumiegħul-qaddejja tiegħuuqalulu:“Ibnekħaj

52Imbagħadstaqsaminnhomis-siegħametabedajemenda. Uqalulu:Ilbieraħfis-seba’siegħatelaqlud-deni

53Għalhekkil-missiergħaraflikienfl-istesssiegħa,lifiha Ġesùqallu,Ibnekħaj;

54Danhugħaldarb’oħrat-tienimirakluligħamelĠesù, metaħareġmill-Lhudijafil-Galilija

KAPITOLU5

1Waradankienhemmfestatal-Lhud;uĠesùtela’ Ġerusalemm

2Issahemmf’Ġerusalemmħdejnis-suqtan-nagħaġ għadira,litissejjaħbl-ilsienEbrajkBethesda,ligħandha ħamesportiċi

3F’dawnkienhemmgħaddkbirtaʼniesimpottenti,taʼ għomja,taʼwaqfien,nixfin,jistennewiċ-ċaqliqtaʼl-ilma.

4Għaxanġluniżelf’xistaġunfil-għadira,uħawwadl-ilma; 5Ukienhemmraġel,likellutmienjautletinsenamard.

6MetaĠesùrahjimtedd,ukienjaflikieniluf’dakil-każ, qallu:

7Ir-raġelimpotentiwieġbu:“Sinjur,m’għandil-ebda bniedem,metal-ilmajitħawwad,biexipoġġinifil-għadira, immawaqtlijienġej,ieħorjinżelquddiemi

8Ġesùqallu:Qum,ħusoddatiegħekuimxi

9Umill-ewwelir-raġelġiemsajjar,uqabadis-sodda tiegħu,umexa,udakinharkienis-Sibt

10Għalhekkil-Lhudqalulildaklikienfieq:“Hus-Sibt; 11Huwieġeb:“Daklisaħħni,danqalli,Ħusoddatiegħek, uimxi

12Mbagħadstaqsewh:“X’inhudakil-bniedemliqallek, Ħusoddatiegħek,uimxi?

13Udaklikienimfejjaqmakienxjafminkien,għaxĠesù kientelaqlilunnifsu,billikienhemmkotraf’dakil-post.

14WaraĠesùsabufit-tempju,uqallu:“Ara,intfissejt; 15Ir-raġeltelaq,uqallil-LhudlikienĠesù,likiensejjer

16Ugħalhekkil-LhudippersegwitawlilĠesù,ufittxewli joqtluh,għaxkiengħameldawnl-affarijietf’jumis-Sibt

17ImmaĠesùwieġeb:Missierijaħdemsaissa,ujien naħdem.

18Għalhekkil-Lhudfittxewiktarlijoqtluh,għaxmhux bisskienkiseris-Sibt,immaqalukollliAllakienMissieru, ugħamellilunnifsudaqsAlla.

19ImbagħadĠesùwieġebuqalilhom:Tassew,tassew ngħidilkom,L-Ibenmajista’jagħmelxejnminnunnifsu, ħliefdaklijaralill-Missierjagħmel;

20Għaxil-Missieriħobblill-Iben,ujurihdakkolluli jagħmel,ujurihgħemejjelakbarminndawn,biexintom tistgħumistagħġbu.

21Għaxbħalmal-Missieriqajjemlill-mejtinujgħollihom il-ħajja;ankihekkl-Ibeniħajjarlilminirid

22Għaxil-Missiermajiġġudikalilħadd,immatakull ġudizzjuf’idejnl-Iben:

23Lil-bnedminkollhagħandhomjonorawlill-Iben, bħalmajonorawlill-Missier.Minmajonoraxlill-Ibenma jonoraxlill-Missierlibagħtu

24Tassew,tassewngħidilkom,Minjismaʼkelmti,u jemmenf’daklibagħatni,għandul-ħajjataʼdejjem,uma jiġixfil-kundanna;immagħaddamill-mewtgħall-ħajja

25Tassew,tassewngħidilkom,Is-siegħaġejja,uissa waslet,metal-mejtinjisimgħuleħenl-Ibent’Alla,udawk lijisimgħujgħixu

26Għaxkifil-Missiergħandul-ħajjafihinnifsu;hekkta lill-Ibenbiexikollul-ħajjafihinnifsu;

27Utahis-setgħalijagħmelġudizzjuwkoll,għaxhuBin il-bniedem

28Timagħġbuxb’dan:għaxġejjas-siegħa,lifihadawk kollhalihumafl-oqbragħandhomjisimgħuleħnu, 29Ugħandhomjoħorġu;dawkligħamlul-ġid,għallqawmiental-ħajja;udawkligħamlul-ħażen,sal-qawmien tal-dannazzjoni

30Jienajienmanistanagħmelxejn:kifnisma,niġġudika: ul-ġudizzjutiegħihuwaġust;għaxjienmanfittexir-rieda tiegħi,immar-riedatal-Missierlibagħatni

31Jekknagħtixhiedatiegħinnifsi,ix-xhiedatiegħimhix vera

32Hemmieħorlijagħtixhiedatiegħi;ujienanaflixxhiedalijagħtiminnihijavera.

33IntombgħattulilĠwanni,uhutaxhiedatal-verità

34Immajienmanirċievixxhiedamingħandil-bniedem: immadawnl-affarijietngħid,biexintomtkunusalvati.

35Hukiendawljaħraqujiddi:uintomkontulestigħal żmienlitifirħubid-dawltiegħu

36ImmajiengħandixhiedaakbarminndiktaʼĠwanni: għaxl-xogħlijietlil-Missiertanibiexinlesti,l-istess xogħlijietlinagħmeljien,jagħtuxhiedatiegħi,lil-Missier bagħatni

37Ul-Missierinnifsu,libagħatni,taxhiedatiegħiIntom lasmajtuleħnufl-ebdaħin,ulanqasrajtul-għamlatiegħu.

38Uintommaghandkomxkelmtutoqghodfikom:ghal minhubaghat,matemmnux

39Fittexl-iskrittura;għaxfihomtaħsbuligħandekil-ħajja ta’dejjem,uhumadawklijixhdudwari

40Uintommatiġuxgħandi,biexikollkomil-ħajja

41Manirċievixunurmingħandil-bnedmin.

42Immajiennafkom,lim’għandkomxl-imħabbata’Alla fikom

43Jienġejf’isemMissieri,uintommatilqgħuni; 44Kiftistgħutemmnu,lijirċievuunurlilxulxin,uma jfittxuxl-unurliġejminnAllabiss?

45Taħsbuxlijiensenakkużakomquddiemil-Missier: hemmwieħedlijakkużakom,Mosè,lifihintomtafdaw

46GħaxkiekuemmnulilMosè,konttemmnuni,għaxhu kitebminni.

47Immajekkmatemmnuxil-kitbiettiegħu,kifgħandek temmnukliemi?

KAPITOLU6

1Waradan,Ġesùmarminnfuqil-baħartal-Galilija,lihu l-baħarta’Tiberija

2Ukotrakbiramarruwarajh,għaxrawil-miraklitiegħuli għamelfuqil-morda.

3UĠesùtelaʼfuqmuntanja,uhemmhekkqagħadmaddixxiplitiegħu

4Ul-Qbiż,festatal-Lhud,kienviċin.

5MetaĠesùgħollagħajnejh,uragruppkbirġejjinlejh, qallilFilippu:“Minnnixtrul-ħobżbiexdawnjieklu?

6Udanqalbiexjipprovah:għaxhustesskienjafx’kiense jagħmel

7WieġbuFilippu:“Mitejnpennytaʼħobżmhuxbiżżejjed għalihom,biexkullwieħedminnhomjieħuftit.

8Wieħedmid-dixxiplitiegħu,Indrija,ħuXmunPietru, qallu:

9Hawntifel,ligħanduħamesħobżiettax-xgħir,użewġ ħutietżgħar:immadawnx’inhumafosttant?

10UĠesùqal,Ħallil-irġieljoqogħdubilqiegħdaIssakien hemmħafnaħaxixfil-post.Allural-irġielpoġġew bilqiegħda,b’numrumadwarħamestelef

11UĠesùħal-ħobżiet;uwaraliraddħajr,qassamliddixxipli,ulid-dixxiplilildawklikienumqiegħda;ublistessmodtal-ħutkemmkieku

12Metamtlew,huqallid-dixxiplitiegħu:Iġbrul-biċċietli fadal,biexxejnmajintilef

13Għalhekkġabruhomflimkien,umlewtnax-ilqoffabilfraktal-ħamesħobżiettax-xgħir,libaqgħu’lfuqgħal dawklikienukielu

14Imbagħaddawkl-irġiel,metarawil-mirakluligħamel Ġesù,qalu:“Danhuwamill-veritàdakil-profetalikellu jiġifid-dinja

15MetaĠesùgħalhekkindunalikienusejiġuujeħduh bil-forza,biexjagħmluhsultan,reġa’telaqfuqmuntanjahu stess

16Umetawasalfilgħaxija,id-dixxiplitiegħuniżlul-baħar, 17Udaħalf’bastiment,ugħaddal-baħarlejnKafarnahum. Uissakiendlam,uĠesùmaġiexlejhom

18Ul-baħarqamminħabbariħkbirlinefaħ

19Għalhekk,metaqadmumadwarħamsaugħoxrinjew tletinstadju,rawlilĠesùmiexifuqil-baħar,ujersaqqrib il-bastiment,ubeżgħu.

20Immahuqalilhom:“Jienjien;tibżax

21Imbagħadriedulaqgħuhfil-bastiment:uminnufihilbastimentkienfl-artfejnmarru.

22L-għada,metan-nieslikienufuqin-naħal-oħratalbaħarrawlimakienhemmebdadgħajsaoħrahemmhekk, ħliefdiklifihadaħlud-dixxiplitiegħu,uliĠesùmamarx mad-dixxiplitiegħufid-dgħajsa,immalitiegħuid-dixxipli marruwaħedhom;

23(MadankolluġewdgħajjesoħraminnTiberijaqribilpostfejnkielul-ħobż,waralil-Mulejkienraddħajr:)

24Għalhekk,metan-niesrawliĠesùmakienxhemm,u lanqasid-dixxiplitiegħu,humawkollħadut-tbaħħir,uġew Kafarnahum,ifittxulilĠesù

25Umetasabuhfuqin-naħal-oħratal-baħar,qalulu,Rabbi, metaġejthawn?

26 Ġesùwieġebuqal:"Tassew, tassewngħidilkom,intomtfittxuni,mhuxgħaxrajtulmirakli,immagħaxkiltmill-ħobż,umimlijin."

27Ħidmamhuxgħall-laħamlijitħassar,immagħaldaklikellijibqa'għalħajjata'dejjem,liBinil-bniedem jagħtikom:għaxAllal-Missierissiġilla.

28Imbagħadqalulu:“X’għandnanagħmlubiexinkunu nistgħunaħdmul-għemejjeltaʼAlla?

29 Ġesùwieġebuqalilhom:"Dinhil-ħidmata’ Alla,liintomtemmnuf’daklihubagħat"

30Għalhekkqallu:“Melax’sinjalqedturibiexnarawu nemmnuk?x'taħdem?

31Missirijietnakielul-mannafid-deżert;kifhemmmiktub, Tahomħobżmis-semabiexjieklu

32ImbagħadĠesùqalilhom:Tassew,tassewngħidilkom, Mosèmatakomxdakil-ħobżmis-sema;immaMissieri jagħtikomil-ħobżverumis-sema

33Għaxil-ħobżta’Allahudaklijinżelmis-sema,ujagħti l-ħajjalid-dinja

34Imbagħadqalulu:Mulej,dejjemagħtinadanil-ħobż.

35UĠesùqalilhom:Jienal-ħobżtal-ħajja;uminjemmen fijam’għanduqattgħatx

36Immajiengħedtilkom,Liintomukollrajtuni,uma temmnux.

37Dakkollulijagħtinil-Missierjiġigħandi;ulilminjiġi għandimankeċċiexbl-ebdamod

38Għaxjieninżiltmis-sema,mhuxbiexnagħmelir-rieda tiegħi,immar-riedata’daklibagħatni

39Udinhir-riedatal-Missierlibagħatni,liminndakkollu litanimanitlifxejn,immanqajjemmill-ġdidfl-aħħarjum

40Udinhir-riedata’daklibagħatni,likullminjaralillIbenujemmenfih,ikollul-ħajjata’dejjem,ujieninqajmu fl-aħħarjum

41Il-Lhudimbagħadgerbufuqu,għaxqal,Jienal-ħobżli niżelmis-sema.

42Uhumaqalu:MhuxdanĠesù,binĠużeppi,limissieru uommunafuh?kifhumelajgħid,Inżiltmis-sema?

43GħalhekkĠesùwieġebuqalilhom:Tixgħirx bejnietkom

44Ħaddmajista’jiġigħandi,jekkil-Missierlibagħatni majiġbduh,ujieninqajmufl-aħħarjum.

45Huwamiktubfil-profeti,Uhumakollhagħandhomjiġu mgħallmaminnAllaGħalhekkkullbniedemlisema’u tgħallemmill-Missier,jiġigħandi

46Mhuxlixiħaddralill-Missier,ħliefdaklihuminnAlla, huralill-Missier.

47Tassew,tassewngħidilkom,Minjemmenfijagħandulħajjataʼdejjem

48Jiendakil-ħobżtal-ħajja.

49Missirijietkomkielul-mannafid-deżert,umietu

50Danhul-ħobżlijinżelmis-sema,biexbniedemjiekol minnuumajmutx.

51Jienal-ħobżħajliniżelmis-sema:jekkxibniedem jiekolminndanil-ħobż,hugħandujgħixgħaldejjem:ulħobżlisenagħtihuwal-laħamtiegħi,lisenagħtigħallħajjatad-dinja

52Għalhekkil-Lhudtħabtubejniethom,uqalu,Kifjista’ danir-raġeljagħtinaġismux’nieklu?

53ImbagħadĠesùqalilhom:Tassew,tassewngħidilkom, jekkmatieklul-laħamtaBinil-bniedemutixorbudemmu, majkollkoml-ebdaħajjafikom.

54Minjiekolġismiujixrobdemmi,għandul-ħajjataʼ dejjem;unqajjemlilufl-aħħarjum

55Għaxġismihuwatassewlaħam,udemmihutassew xorb

56Minjiekolġismiujixrobdemmi,jgħammarfija,ujien fih.

57Bħalmabagħatnil-Missieril-ħaj,ujienngħixmillMissier,hekkminjiekolni,hujgħixbija

58Danhudakil-ħobżliniżelmis-sema:mhuxbħalma kielumissirijietkomil-manna,umietu:minjiekolminn danil-ħobżjgħixgħaldejjem

59Danqalfis-sinagoga,waqtlikienjgħallem f’Kafarnahum

60Għalhekkħafnamid-dixxiplitiegħu,metasemgħudan, qalu:"Dinhijakelmaiebsa;minjistajisma?

61MetaĠesùgħaraffihinnifsulid-dixxiplitiegħukienu jgergru,qalilhom:“Danjoffendikom?

62XingħiduujekktarawlilBinil-bniedemjitla’fejnkien qabel?

63Huwal-ispirtulijħaffef;il-laħammajagħmelxejn:ilkliemlingħidilkom,humaspirtu,uhumaħajja

64ImmahemmxiwħudminnkomlimajemmnuxGħax Ġesùkienjafmill-biduminkienudawklimajemmnux,u minkellujittradih.

65Uqal:“Għalhekkgħedtilkom,liħaddmajista’jiġi għandi,jekkmangħatatluminnMissieri

66Minndakiż-żmienħafnamid-dixxiplitiegħumarrulura, umamxewxaktarmiegħu

67ImbagħadĠesùqallit-tnax:Intomintomukollimorru?

68ImbagħadXmunPietruwieġbu:Mulej,għandminse mmorru?għandekil-kliemtal-ħajjata’dejjem

69UaħnanemmnuuċertiliintdakKristu,l-IbentaʼAlla l-ħaj

70 Ġesùwieġeb:"Magħażilkomxjienit-tnax,u wieħedminnkomhuxitan?

71HutkellemdwarĠudal-IskarjotabinXmun,għaxkien hulikellujittradih,likienwieħedmit-tnax.

KAPITOLU7

1Waradan,Ġesùmexafil-Galilija,għaxmariedxjimxi fil-Lhud,għaxil-Lhudfittxewlijoqtluh

2Issal-festatat-tabernaklital-Lhudkienetviċin

3Għalhekkħutuqalulu:“Tlaqminnhawn,umurfilLhudija,biexid-dixxiplitiegħekjarawukolll-għemejjelli inttagħmel.

4Għaxm’hemmebdabniedemlijagħmelxiħaġabilmoħbi,uhunnifsujfittexlijkunmagħruffil-miftuħJekk tagħmeldawnl-affarijiet,urililekinnifseklid-dinja.

5Għaxħutulanqasmaemmnufih

6ImbagħadĠesùqalilhom:Żmientiegħigħadumawasalx, immażmienkomdejjemlest.

7Id-dinjamatistaxtobgħodkom;immajienjobgħod,għax jiennixheddwaru,lil-għemejjeltiegħuhumaħżiena

8Tlughughaldinil-festa:Għadnimanitlaxghaldinilfesta;għaxżmienigħadumhuxmimliwasal

9Metaqalilhomdanil-kliem,baqaʼgħadufil-Galilija

10Immametaħututelgħu,huwkolltelaʼgħall-festa,mhux fil-miftuħ,immabħallikiekufil-moħbi

11Imbagħadil-Lhudfittxuhfil-festa,uqalu,Fejnhu?

12Ukienhemmħafnatgergirfostin-niesdwaru:għaxxi wħudqalu,Huraġeltajjeb;oħrajnqalu,Le;immajqarraq bil-poplu

13Madankollu,ħaddmatkellemdwarubil-miftuħ minħabbal-biżaʼmil-Lhud

14Issamadwarnofsil-festaĠesùtela’fit-tempjuu għallem.

15Ul-Lhudstagħġbu,uqalu,Danir-raġelkifjafl-ittri,li qattmatgħallem?

16 Gesu

Uqal:"Id-duttrinatiegħimhixtiegħi,immatiegħuli bagħatni!"

17Jekkxiħaddiridjagħmelir-riedatiegħu,ikunjafbidduttrina,jekkhijiexta’Alla,jewjekknitkellimxminni nnifsi

18Minjitkellemminnunnifsujfittexil-glorjatiegħustess: immaminifittexil-glorjatiegħulibagħtu,l-istesshu minnu,ul-ebdainġustizzjamahemmfih

19Matakomxil-liġiMosè,umadankolluħaddminnkom majħaresil-liġi?Għaliextmurtoqtolni?

20In-nieswieġbuuqalu:“Għandekxitan:minsejoqtollek?

21Ġesùwieġebuqalilhom:Jiengħamiltxogħolwieħed,u intomilkollstagħġbu

22GħalhekkMosètakomiċ-ċirkonċiżjoni;(mhuxgħaxhi ta’Mosè,immata’missirijiet;)uintomf’jumis-Sibt tagħmluċirkonċiżiraġel

23Jekkraġelf’jumis-Sibtjirċieviċ-ċirkonċiżjoni,biexilliġitaʼMosèmatinkisirx;intomirrabjatimiegħi,għax f’jumis-Sibtgħamiltbniedemkollusħiħ?

24Iġġudikawxskondid-dehra,immaiġġudikawilġudizzjuġust

25ImbagħadxiwħudminnhomminnĠerusalemmqalu: “Mhuxdanhu,liqedifittxulijoqtlu?

26Imma,ara,jitkellembil-kuraġġ,umajgħiduluxejn Jafutassewil-ħakkiemalidanhul-istessKristu?

27Madankolluaħnanafulildanir-raġelminnfejnhu: immametajiġiKristu,ħaddmajkunjafminnfejnhu. 28ImbagħadĠesùgħajjatfit-tempjuwaqtlikienjgħallem, uqal:“Intomit-tnejntafuni,uintomtafuminnfejnjien; 29Immajiennaflilu,għaxjienġejminnu,uhubagħatni.

30Imbagħadfittxewlijeħduh:immaħaddmataidejhfuqu, għaxis-siegħatiegħukienetgħadhamawasletx

31Uħafnamill-popluemmnufih,uqalu:MetajiġiKristu, sejagħmelaktarmirakliminndawnligħameldanir-raġel?

32Il-Fariżejsemgħulin-niesigergruaffarijietbħaldawn dwaru;ul-Fariżejul-qassisinil-kbarbagħtuuffiċjalibiex jeħduh

33ImbagħadĠesùqalilhom:Għadniftitmagħkom,u mbagħadimmurgħanddaklibagħatni

34Intomtfittxuni,um’għandekxissibni:ufejnjien, hemmhekkmatistgħuxtaslu.

35Imbagħadil-Lhudqalubejniethom:“Fejnsejmur,biex mansibuhx?sejmurgħanddawkimxerrdafostil-Ġentili, ujgħallemlill-Ġentili?

36X’inhudanliqal,“Intomtfittxuni,um’għandekx issibni;

37Fl-aħħarjum,dakil-jumil-kbirtal-festa,Ġesùkienbilwieqfaugħajjat,uqal,Jekkxiħaddgħatx,ħallihjiġi għandiujixrob

38Minjemmenfija,kifqaletl-Iskrittura,minnżaqqu joħorġuxmajjartaʼilmaħaj

39(Immadanqaldwarl-Ispirtu,lidawklijemmnufih għandhomjirċievu,għaxl-Ispirtus-Santugħaduma ngħatax,għaxĠesùgħadumakienxigglorifikat)

40Għalhekk,ħafnamin-nies,metasemgħudanil-qal,qalu: Tassewdanhul-Profeta.

41Oħrajnqalu,Danhul-KristuImmaxiwħudqalu, Kristugħandujoħroġmill-Galilija?

42L-Iskritturamaqaletx,LiKristuġejmin-niselta’David, umill-beltta’Betlehem,fejnkienDavid?

43Għalhekkkienhemmfirdafostin-niesminħabbalilu 44Uxiwħudminnhomkienujieħduh;immaebda bniedemmapoġġajdejhfuqu

45Imbagħadġewl-uffiċjaligħandil-qassisinil-kbarulFariżej;uqalulhom:Għaliexmaġibtuhx?

46L-uffiċjaliwieġbu,Qattmatkellembħaldanir-raġel

47Imbagħadil-Fariżejwieġbuhom:Intomukollimqarrqin?

48Emmnufihxiħaddmill-ħakkiemajewmill-Fariżej?

49Immadanin-nieslimajafuxil-liġihumamisħutin

50QalilhomNikodemu,(dakliġiegħandĠesùbil-lejl,li kienwieħedminnhom,)

51Il-liġitagħnatiġġudikalilxiħadd,qabelmatisimgħu,u tkuntafx’jagħmlu?

52Humawieġbuuqalulu,Intukolltal-Galilija?Fittex,u ara,għaxmill-Galilijamajoħroġebdaprofeta 53Ukullbniedemmarf’daru

KAPITOLU8

1Ġesùmarfuqil-muntanjataż-Żebbuġ 2Ufilgħodukmienireġa’daħalfit-tempju,un-nieskollha ġewgħandu;upoġġabilqiegħda,ugħallimhom. 3Ul-kittiebaul-Fariżejġabulumarameħudaf’adulterju;u metapoġġewhaf’nofsha, 4Jgħidulu,Mgħallem,dinil-marattieħdetfl-adulterju,flistessatt

5IssaMosèfil-liġiordnalnabiexdawnjiġutħaġġar,imma intx’tgħid?

6Danqalu,waqtlittantawh,biexikollhomjakkużawh ImmaĠesùwaqqa’ub’subgħajhkitebmal-art,bħallikieku masemagħhomx.

7Għalhekk,metakomplewjistaqsuh,qagħaduqalilhom: Minfostkomhubladnub,l-ewweljitfagħhaġebla 8Ugħaldarb’oħrainżel,ukitebfl-art.

9Udawklisemgħuha,ikkundannatimill-kuxjenza tagħhomstess,ħarġuwieħedwieħed,ibdamill-kbir,salaħħar:uĠesùbaqa’waħdu,ul-marawieqfaf’nofs 10MetaĠesùqamumaralilħaddħliefil-mara,qalilha: “Mara,fejnhumadawklijakkużawek?ħaddma kkundannak?

11Hiqalet,Ebdabniedem,MulejUĠesùqalilha:Lanqas jienmanikkundannak:mur,utidinbxaktar.

12ImbagħadĠesùreġa’qalilhom:“Jienid-dawltad-dinja; 13Għalhekkil-Fariżejqalulu:“Inttixhedlilekinnifsek;irrekordtiegħekmhuxveru.

14 Ġesùwieġebuqalilhom:"Għalkemmjiena nagħtixhiedadwarinnifsi,madankollux-xhiedatiegħihija vera,għaxnafminnfejnġejt,ufejnimmur;immaintom matistgħuxtgħiduminnfejnġej,ufejnimmur

15Intomtiġġudikawskondil-ġisem;Jienmaniġġudikalebdabniedem.

16Immajekkniġġudika,il-ġudizzjutiegħihuwaminnu, għaxm’iniexwaħdi,immajienul-Missierlibagħatni

17Fil-liġitagħkomhemmukollmiktub,lix-xhiedataʼ żewġtirġielhijavera

18Jienawie[edlinag[tixhiedata’nnifsi,ul-Missierli bagħatnijixhedminni.

19Imbagħadqalulu:FejnhuMissierek?Ġesùwieġeb: “Intomlatafulili,ulanqaslilMissieri; 20Danil-kliemqalĠesùfit-teżor,waqtligħallemfittempju:uħaddmapoġġaidejhfuqu;għaxis-siegħatiegħu kienetgħadhamawasletx

21ImbagħadĠesùreġa'qalilhom:"Jienimmur,uintom tfittxuni,utmutufidnubietkom:fejnimmur,matistgħux tiġu"

22Imbagħadil-Lhudqalu:“Sejoqtollilunnifsu?għaxhu jgħid:Fejnimmurintommatistgħuxtiġu

23Uqalilhom:Intomminntaħt;Jienminnfuq:intomta’ dinid-dinja;Jienm’iniexta’dinid-dinja.

24Għalhekkgħedtilkom,litmutufidnubietkom,għaxjekk matemmnuxlijienhu,intomtmutufidnubietkom

25Imbagħadqalulu,Minint?UĠesùqalilhom:L-istessli għedtilkommill-bidu

26Għandiħafnaaffarijietx’ngħiduniġġudikaminnkom: immadaklibagħatnihuveru;ujiennitkellemlid-dinjadak lismajtminnu

27Mafehmuxlihukellimhomdwaril-Missier

28ImbagħadĠesùqalilhom:MetatkunugħollawlilBinilbniedem,alluratkunutafulijienhu,ulijienamanagħmel xejnminninnifsi;immakifgħallimniMissieri,jien nitkellemdawnl-affarijiet

29Udaklibagħatnihumiegħi:il-Missiermaħalliniex waħdi;għaxjiendejjemnagħmeldawkl-affarijietli jogħġbuh

30Hekkkifqaldanil-kliem,ħafnaemmnufih

31ImbagħadĠesùqallildawkil-Lhudliemmnufih:Jekk intomtissoktawfil-kelmatiegħi,alluraintomtabilħaqq intomdixxiplitiegħi;

32Uintomtkunutaful-verità,ul-veritàtagħmilkomħielsa

33Humawieġbu:"Aħnan-niselta'Abraham,uqattma konnajasarta'ħadd;

34Ġesùwieġebhom,Veru,Verily,ngħidlek,kullmin iwettaqid-dnubhuwal-qaddejtad-dnub.

35Ul-qaddejmajibqaxfid-dargħaldejjem,immal-Iben jibqaʼgħaldejjem

36Għalhekk,jekkl-Ibenjeħliskom,intomtkunutassew ħielsa

37Nafliintomin-niseltaAbraham;immaintomtfittxuli toqtluni,għaxil-kelmatiegħim’għandhapostfikom

38Jiennitkellemdaklirajtma’Missieri:uintomtagħmlu daklirajtuma’missierkom.

39Humawieġbuuqalulu,Abrahamhumissierna QalilhomĠesù:LikiekukontuwliedAbraham,tagħmlulgħemejjelta’Abraham.

40Immaissaqedtfittexlitoqtolni,raġelliqalilkomilverità,lismajtminnAlla:danm’għamilxAbraham 41Intomtagħmlul-għemejjeltaʼmissierkom.Imbagħad qalulu:“Aħnamanitwielduxmiż-żína;għandnaMissier wieħed,ankiAlla

42Ġesùqalilhom,LikiekuAllakienMissierkom,intom tħobbuni,għaxjientlaqtuġejtmingħandAlla;laġejt minninnifsi,immahubagħatni

43Għaliexmatifhimxid-diskorstiegħi?ankegħaxma tistgħuxtisimgħukelmti

44Intomminnmissierkomix-xitan,ux-xewqattaʼ missierkomtagħmlu.Kienqattielmill-bidu,umabaqax fil-verità,għaxm’hemmebdaveritàfihMetajgħidgidba, jitkellemminnu,għaxhugiddieb,umissierha

45Ugħaxngħidilkomil-verità,intommatemminnix.

46Minminnkomjikkonvinċinibid-dnub?Ujekkngħidilverità,għaliexmatemmnux?

47Minhuta’Allajisma’kliemAlla;

48Imbagħadil-Lhudwieġbuuqalulu:“Mangħiduxsewli intSamaritan,ugħandekxitan?

49Ġesùwieġeb,M’għandixxitan;immajiennonoralil Missieri,uintomtiddisunorawni

50Ujienmanfittexxil-glorjatiegħistess:hemmmin ifittexujiġġudika.

51Tassew,tassew,ngħidilkom,Jekkbniedemiżommilkliemtiegħi,qattmajaral-mewt

52Imbagħadil-Lhudqalulu:Issanafuligħandekxitan. Abrahamhuwamejjet,ul-profeti;uinttgħid,Jekk bniedemiżommkliemi,qattmajduqil-mewt

53IntiakbarminnmissiernaAbraham,lihumejjet?ulprofetihumamejta:lilmintagħmlulilekinnifsek?

54

54Ġesùwieġeb:“Jekkjien unurlilinnifsi,l-unurtiegħimhuxejn;dwaruintomtgħidu, lihuAllatagħkom:

55Iżdaintommagħarfuhx;immajiennaflilu,ujekk ngħid,manafhiex,inkungiddiebbħalek,immanaflilu,u nżommil-kliemtiegħu

56MissierekAbrahamferaħmetarajumi:uraha,uferħan 57Imbagħadil-Lhudqalulu:“Għadm’għandekxħamsin sena,urajtlilAbraham?

58Ġesùqalilhom:Tassew,tassewngħidilkom,Qabelma kienAbraham,jien

59Imbagħadħaduġebelbiexjitfgħulu,immaĠesùħeba lilunnifsu,uħareġmit-tempju,għaddaminnnofshom,u hekkgħadda

1UhekkkifĠesùgħadda,raraġellikienagħmaminn twelidu.

2Ud-dixxiplitiegħustaqsewh,uqalu:Mgħallem,min għameldan,danir-raġel,jewil-ġenituritiegħu,litwieled agħma?

3Ġesùwieġeb,lagħandudanir-raġeldineb,ulanqasilġenituritiegħu:immalix-xogħlijietta’Allagħandhom isirumanifestifih

4Ikollinaħdeml-għemejjeltaʼdaklibagħatni,waqtli jkunjum:jiġil-lejl,metaħaddmajistaʼjaħdem 5Sakemmjienfid-dinja,jienid-dawltad-dinja.

6Metakienqalhekk,beżaqmal-art,ugħamelit-tafalbittafal,udilekgħajnejnl-għomjabit-tafal,

7Uqallu:“Mur,aħselfil-għadirataʼSilogħa,(lihijattifsira,Mibgħuta)Għalhekk,martriqtu,ħaseluġiejara

8Għalhekkil-ġirien,udawkliqabelkienurawlilulikien agħma,qalu:Mhuxdanhuliqagħadutalab?

9Xiwħudqalu,Danhu;oħrajnqalu,Hubħalu,immahu qal,Jienhu

10Għalhekkqalulu:Kifinfetħugħajnejk?

11Huwawieġebuqal,RaġellijissejjaħĠesùgħamelittafal,udilekgħajnejja,uqalli,Murfil-għadirata'Siloam,u aħsel;

12Imbagħadqalulu:“Fejnhu?Qal,manafx

13Humaġabulill-Fariżejlildakliqabelkienagħma

14Ukienjumis-SibtmetaĠesùgħamelit-tafal,ufetaħ għajnejh

15Imbagħadreġgħul-Fariżejstaqsewhukollkifirċievaddehra.Qalilhom:Poġġit-tafalfuqgħajnejja,uħsiltunara.

16Għalhekkxiwħudmill-Fariżejqalu:“Danir-raġel m’huwiexminnAlla,għaxmajħarisxis-SibtOħrajnqalu, Kifjista’bniedemmidnebjagħmelmiraklibħaldawn?U kienhemmfirdabejniethom

17Reġgħujgħidulill-għomja,X’tgħidminnu,lifetaħ għajnejk?Qal,Huprofeta.

18Immal-Lhudmaemmnuxdwaru,likienagħma,u rċievad-dehra,sakemmsejħulill-ġenituritiegħulikien rċievadehra.

19Ustaqsewhom,uqalu:Danibnek,liintomtgħidu, twieledagħma?kifalluraissajara?

20Il-ġenituritiegħuwieġbuhomuqalu:“Nafulidanhu ibna,ulitwieledagħma;

21Immab’liemamezzissajara,manafux;jewminfetaħ għajnejh,manafux:huwata’età;staqsih:hugħandu jitkellemgħalihinnifsu

22Danil-kliemqalul-ġenituritiegħu,għaxkienujibżgħu mil-Lhud,għaxil-Lhudkienudiġàqablu,lijekkxiħadd jistqarrlihuKristu,jitkeċċamis-sinagoga

23Għalhekkqalul-ġenituritiegħu,Huwata’età;staqsih

24Imbagħadreġgħusejħur-raġellikienagħma,uqalulu: “Agħtit-tifħirlilAlla:nafulidanir-raġelhumidneb

25Huwawieġebuqal,Jekkhuxmidnebjewle,jienma nafx:ħaġawaħdanaf,li,filwaqtlikontagħma,issanara

26Imbagħadreġgħuqalulu:“X’għamillek?kiffetaħ għajnejk?

27Huweġibhom:Diġagħedtilkom,umasmajtux;intom ukolltkunudixxiplitiegħu?

28Mbagħadqagħduh,uqalu:“Intdixxiplutiegħu;imma aħnadixxiplita’Mosè

29NafuliAllakellimlilMosè:danmanafuxminnfejnhu

30Ir-raġelwieġebuqalilhom:“Għaliexhawnxiħaġatalgħaġeb,limatafuxminnfejnhu,umadankollufetaħ għajnejja

31IssanafuliAllamajismaʼl-midinbin,immajekkxi ħaddikunadoraturtaʼAlla,ujagħmelir-riedatiegħu, jismaʼlilu

32Minnmetabdietid-dinjamanstemaʼlixibniedem fetaħgħajnejnwieħedlitwieledagħma.

33Kiekudanir-raġelmakienxminnAlla,masetaʼ jagħmelxejn

34Humawieġbuuqalulu:“Inttwelidtgħalkolloxfiddnubiet,utgħallimna?Ukeċċewh

35Ġesùsemaʼlikienukeċċuhbarra;umetasablilu,qallu: Temmenintfl-Ibenta’Alla?

36Huwawieġebuqal,Minhu,Mulej,biexjienanemmen fih?

37UĠesùqallu:“Intrajtuit-tnejn,uhuhulijitkellem miegħek

38Uqal,Mulej,nemmen.Ukienjadurah.

39UĠesùqal:“Għall-ġudizzjujienġejtf’dinid-dinja, biexdawklimajarawxjaraw;ubiexdawklijarawikunu għomja.

40Uxiwħudmill-Fariżejlikienumiegħusemgħudanilkliem,uqalulu:“Aħnagħomjawkoll?

41Ìesùqalilhom:“Kiekukontugomja,majkollkomx dnub;għalhekkid-dnubtiegħekjibqa’

KAPITOLU10

1Tassew,tassewngħidilkom,Minmajidħolxmill-biebflgħaġeb,immajitlaʼb’ximodieħor,danhuħallieluħalliel. 2Immaminjidħolmill-biebhur-ragħajtan-nagħaġ

3Lilujiftaħil-purtina;un-nagħaġjisimgħuleħnu; 4Umetajoħroġin-nagħaġtiegħustess,imurquddiemhom, un-nagħaġjimxuwarajh,għaxjafuleħnu

5Ubarranimajsegwux,immajaħarbuminnu,għaxma jafuxleħenil-barranin.

6Dinil-parabbolaqaltilhomĠesù,immahumamafehmux x’kienulihuqalilhom

7ImbagħadĠesùreġaqalilhom:Tassew,tassew ngħidilkom,jienil-biebtan-nagħaġ

8Dakkolluliġiequddiemihumaħallelinuħallelin,imma n-nagħaġmasemgħuhomx.

9

)jekkxiħaddjidħolfih,għandujiġisalvat,ujidħolu joħroġ,ujsibmergħa

10Il-ħallielmajiġix,ħliefbiexjisraq,ujoqtolujeqred: Jienġejbiexikollhomil-ħajja,ubiexikollhomaktar abbundanza

11Jienir-ragħajit-tajjeb:ir-ragħajit-tajjebjagħtiħajtu għan-nagħaġ.

12Immaminhukernel,umhuxir-ragħaj,lin-nagħaġ m’humiexproprjitiegħu,jaral-lupuġej,ujħallin-nagħaġ ujaħrab,ul-lupujaqbadhomujxerredin-nagħaġ 13Il-kerrejjaħrab,għaxhumerri,umajimpurtaxminnagħaġ.

14Jienir-ragħajit-tajjeb,unafin-nagħaġtiegħi,ujien magħrufminni

15Kifil-Missierjafni,hekkukollnafjienlill-Missier:u nagħtiħajtigħan-nagħaġ

16Ugħandinagħaġoħra,limhumiexminndinil-maqjel: lilhomukollirridinġib,ujisimgħuleħni;ujkunhemm maqjelwieħed,uragħajwieħed

17GħalhekkMissierijħobbni,għaxjiennagħtiħajti,biex nerġa’neħodha.

18Ħaddmajeħodhaminni,immajieninpoġġihaminni nnifsiGħandis-setgħalinpoġġiha,ugħandis-setgħali nerġa'neħodha.Danil-kmandamentirċevejtmingħand Missieri

19Għalhekkreġa’kienhemmfirdafostil-Lhudgħaldawn il-kliem

20Uħafnaminnhomqalu:“Għanduxitanuhumiġnun; għaliextismagħlu?

21Oħrajnqalu,Danmhuxkliemta’mingħanduxitan Jista’xitanjiftaħgħajnejnl-għomja?

22Ukienetf’Ġerusalemmil-festatad-dedikazzjoni,u kienetix-xitwa

23UĠesùmexafit-tempjufil-porchtaʼSalamun

24Imbagħadil-Lhuddarumadwaru,uqalulu:“Kemmse ġġiegħelnaniddubitaw?Jekkintil-Kristu,għidilnaċar

25 Ġesùwieġeb:"Għedtilkom,uintomma emmnux:l-għemejjellijiennagħmelf’isemMissieri,huma jagħtuxhiedatiegħi"

26Immaintommatemmnux,għaxm’intomxmin-nagħaġ tiegħi,kifgħedtilkom.

27In-nagħaġtiegħijisimgħuleħni,ujiennafhom,uhuma jimxuwarajja:

28Unagħtihomil-ħajjata’dejjem;uqattm’għandhom jitħassru,ulanqasħaddm’għandujneħħihomminnidi

29Missieri,litani,huakbarminnkollox;uħaddmajista’ jeħodhomminnidejnMissieri.

30JienuMissieriaħnaħaġawaħda

31Imbagħadil-Lhudreġgħuħadul-ġebelbiexiħaġġruh

32 Ġesùwieġeb:"Ħafnagħemejjel tajbinurejkommingħandMissieri;għalliemaminndawk ix-xogħlijiettħaġġruni?

33Il-Lhudwieġbuh,uqalu:“Għalxogħoltajjebaħnama nħaġġrux;iżdagħad-dagħa;ugħaxliint,bħalabniedem, tagħmilhalilekinnifsekAlla

34 Ġesùwieġeb:"Mhuxmiktubfil-liġitagħkom, jiengħedt,Intomallat?

35Jekksejħilhomallat,lililhomwasletil-kelmataAlla,u l-Iskritturamatistaxtinkiser;

36Tgħidudwardaklil-Missierqaddesubagħatfid-dinja, Intiddagħa;għaxgħedt,JienaBinAlla?

37Jekkmanagħmelxl-għemejjeltaʼMissieri,emminnix.

38Immajekknagħmel,għalkemmintommatemmnuxlili, emmnul-għemejjel,biextkunutafu,utemmnu,lil-Missier hufija,ujienfih

39Għalhekkreġgħufittxewjeħduh,immahuħarabminn idejhom,

40Ureġamarlilhinnmill-Ġordanfil-postfejnĠwanni għall-ewweltgħammed;uhemmqagħad

41Uħafnamarrulejh,uqalu,Ġwannimagħamelebda miraklu,immadakkolluliqalĠwannidwardanir-raġel kienveru

42Uħafnaemmnufihhemmhekk.

KAPITOLU11

1Issaċerturaġelkienmarid,jismuLazzru,minnBetanja, il-belttaʼMarijauoħthaMarta

2(KienMarijalidilqetlill-Mulejbl-ingwent,umbeslet saqajhb’xagħha,liħuhaLazzrukienmarid.)

3Għalhekkħutubagħtuhjgħidlu:Mulej,ara,daklitħobb humarid.

4MetaĠesùsemaʼdan,qal:“Dinil-mardamhixgħallmewt,immagħall-glorjata’Alla,biexl-Ibenta’Allajkun igglorifikatb’dan

5IssaĠesùkieniħobblilMarta,uliloħtha,ulilLazzru.

6Għalhekk,metasemaʼlikienmarid,baqaʼjumejnflistesspostfejnkien

7Imbagħadwaradanqallid-dixxiplitiegħu:Ejjew nerġgħummorrul-Lhudija

8Id-dixxiplitiegħuqalulu:“Mgħallem,il-Lhudtal-aħħar fittxewlijħaġġruk;uterġa’tmurhemm?

9Ġesùwieġeb:M’hemmxtnax-ilsiegħafil-ġurnata?Jekk xiħaddjimximatulil-ġurnata,majitfixkelx,għaxjaraddawlta’dinid-dinja

10Immajekkbniedemjimxibil-lejl,ifixkel,għax m’hemmxdawlfih.

11Qaldawnl-affarijiet:uwaraqalilhom,ĦabibnaLazzru jorqod;immammur,biexinqajmumill-irqad

12Imbagħadid-dixxiplitiegħuqalu:Mulej,jekkjorqod, jagħmeltajjeb

13MadankolluĠesùtkellemdwaril-mewttiegħu,imma ħasbulikientkellemdwaril-mistrieħfl-irqad.

14ImbagħadĠesùqalilhomċarutond:Lazzruhuwa mejjet

15Ujienferħanminħabbatagħkomlimakontxhemm, biexintomtemmnu;madankolluejjewimmorrulejh

16ImbagħadTumas,lijissejjaħDidimu,qallilsħabu dixxipli,Ejjammorruwkoll,bieximutumiegħu.

17Imbagħad,metaġieĠesù,sablikiendiġàmimdudfilqabarerbatijiem

18IssaBetanjakienetqribĠerusalemm,madwarħmistaxilstadju’lbogħod:

19Uħafnamil-LhudġewgħandMartauMarija,biex ifarrġuhomdwarħuhom.

20ImbagħadMarta,mallisemgħetliĠesùkienġej,marret iltaqgħetmiegħu,immaMarijabaqgħetbilqiegħdafid-dar

21ImbagħadMartaqaletlilĠesù:Mulej,kiekukonthawn, ħumakienxmiet

22Immanafliankiissa,kulmatridtitloblilAlla,Alla jagħtik.

23Ġesùqalilha,Ħukgħandujqummill-ġdid

24Marthasaithuntolilu,Naflihusejqummill-ġdidfilqawmienfl-aħħarjum.

25Ġesùqalilha,Jienal-qawmien,ul-ħajja; 26Ukullminjgħixujemmenfijamajmutqatt.Temmen dan?

27Hiqaltlu:Iva,Mulej:Jiennemmenliintil-Kristu,lIbentaAlla,likellujiġifid-dinja

28Uhekkkifqalet,marret,usejħetlilMarijaoħthabilmoħbi,uqaltlu:L-Imgħallemwasal,ujsejjaħlek 29Hekkkifsemgħetdan,qametmalajrumarretlejh

30IssaĠesùkiengħadumaġiexfil-belt,immakienf’dak il-postfejniltaqgħetmiegħuMarta

31Imbagħadil-Lhudlikienumagħhafid-dar,uferrħuha, metarawlilMarija,liqametbil-għaġlauħarġet,marru warajhauqalu:“Tmurfil-qabarbiextibkihemmhekk 32ImbagħadMarijawasletfejnkienĠesù,uratlilu, waqgħetf’riġlejhuqaltlu:“Mulej,kiekukonthawn,ħuma kienxmiet

33Għalhekk,metaĠesùrahatibki,ul-Lhudliġew magħhawkolljibku,bekfl-ispirtu,utnikket, 34Uqal,Fejnpoġġejtu?Humaqalulu:Mulej,ejjauara 35Ġesùbeka.

36Imbagħadil-Lhudqalu:Arawkemmiħobbu!

37Uxiwħudminnhomqalu:Masetaxdanir-raġel,lifetaħ għajnejnl-għomja,wassalbiexlanqasdanir-raġelma kelluxmiet?

38GħalhekkĠesùmill-ġdidjitgħabbafihinnifsujiġifilqabarKiengħar,ufuqukienhemmġebla

39Ġesùqal,Ħudul-ġeblaMarta,oħtil-mejjet,qaletlilu: Mulej,sadaniż-żmienhujinten,għaxilumejjeterbat ijiem.

40Ġesùqalilha:Magħedtlekx,lijekktridtemmen, għandektaral-glorjata’Alla?

41Imbagħadħadul-ġeblamill-postfejntqiegħedil-mejjet. UĠesùgħollagħajnejhuqal:Missier,nirringrazzjakli smajtni

42Ukontnafliintidejjemtismagħni,immaminħabbannieslijinsabuħdejngħidtha,biexjemmnuliintbgħattni

43Umetaqalhekk,għajjatb’leħengħoli,Lazzru,oħroġ

44Udaklikienmejjetħareġ,marbutb’idejhomuriġlejn b’ħwejjeġtal-qabar:uwiċċukienmarbutb’srievet QalilhomĠesù:Ħolluhuħalluhimur

45Imbagħadħafnamil-LhudliġewgħandMarija,uraw dakligħamelĠesù,emmnufih

46Immaxiwħudminnhommarrugħandil-Fariżej,u qalulhomx’kiengħamelĠesù.

47Imbagħadil-qassisinil-kbarul-Fariżejġabrukunsill,u qalu,X’nagħmlu?għaxdanir-raġeljagħmelħafnamirakli

48Jekkinħalluhhekkwaħdu,il-bnedminkollhajemmnu fih:ur-Rumanijiġuujneħħukemmil-postkifukollinnazzjontagħna

49Uwieħedminnhom,jismuKajfa,likienil-qassisil-kbir dikis-senastess,qalilhom,Intommatafuxejn;

50Lanqasinqisulihuxieraqgħalina,libniedemwieħed imutgħall-poplu,ulil-ġenskollumajitħassarx.

51Udanmaqalxminnunnifsu:immakienqassisil-kbir dikis-sena,ipprofetizzaliĠesùkellujmutgħaldakil-ġens; 52Umhuxgħaldakil-ġensbiss,immawkollbiexjiġbor f’wieħeduliedAllalikienumxerrdin

53Imbagħadminndakin-nharħaduparirflimkienbiex joqtluh.

54GħalhekkĠesùmamexaxaktarfil-miftuħfostil-Lhud; immaminnhemmmarf’pajjiżqribid-deżert,f’beltjisimha Efrajm,ubaqa’hemmmad-dixxiplitiegħu.

55Ul-Qbiżtal-Lhudkienviċin:uħafnaħarġumill-pajjiż saĠerusalemmqabelil-Qbiż,biexjippurifikawlilhom infushom

56ImbagħadfittxewgħalĠesù,utkellmubejniethom, waqtlikienufit-tempju,X'taħseblihumhuxsejiġigħallfesta?

57Issakemmil-qassisinil-kbarkifukollil-Fariżejkienu tawkmandament,lijekkxiħaddikunjaffejnkien,għandu jurih,biexjeħduh

KAPITOLU12

1ImbagħadĠesùsittijiemqabelil-QbiżġieBetanja,fejn kienLazzrulikienmiet,liqajjemmill-imwiet.

2Hemmhekkgħamluluċena;uMartaqdiet,immaLazzru kienwieħedminnhomlikienqiegħedfuqil-mejdamiegħu

3ImbagħadMarijaħadetlibbraingwenttaʼnard,likien jiswaħafna,udilketriġlejnĠesù,uxesletsaqajhb’xagħha, ud-darkienetmimlijabir-riħatal-ingwent

4Imbagħadwieħedmid-dixxiplitiegħu,Ġudal-Iskarjota, ibenXmun,likellujittradih,

5Danl-ingwentgħalamanbiegħxgħaltlietmittpence,u ngħatalill-foqra?

6Danqal,mhuxlikienjieħuħsiebil-foqra;immagħax kienħalliel,ukellul-borża,uġarradaklikienimqiegħed fiha

7ImbagħadĠesùqal,Ħallihawaħedha:dakinhartad-difna tiegħihijażammetdan

8Għall-foqradejjemikollokmiegħek;immaliliintom mhuxdejjem

9Għalhekk,ħafnaniesmil-Lhudkienujafulikienhemm, umaġewxminħabbaĠesùbiss,immabiexjarawukolllil Lazzru,lihukienqajjemmill-imwiet

10Immal-qassisinil-kbarikkonsultawbiexjoqtlulil Lazzruwkoll;

11Għaxminħabbaliluħafnamil-Lhudmarru,uemmnu f’Ġesù

12L-għadaħafnaniesliġewgħall-festa,metasemgħuli ĠesùkienġejĠerusalemm,

13Ħadufriegħitas-siġartal-palm,umarrujiltaqgħu miegħu,ugħajjat,Hosanna:Imbierekis-SultantaʼIżraelli jiġif’isemil-Mulej

14UĠesù,metasabħmarżgħir,poġġafuqu;kifinhu miktub,

15Tibżax,bintSijon:ara,is-Sultantiegħekġej,bilqiegħda fuqfelutal-ħmar

16Dawnl-affarijietgħall-ewwelmafehmuxid-dixxipli tiegħu:immametaĠesùġiegglorifikat,imbagħadftakruli dawnl-affarijietinkitbuminnu,ulidawnkienugħamlulu 17Għalhekk,in-nieslikienmiegħumetasejjaħlilLazzru mill-qabartiegħu,uqajmumill-imwiet,tawxhieda 18Għalhekkin-niesiltaqgħumiegħuwkoll,għaxsemgħu likiengħameldanil-miraklu.

19Għalhekkil-Fariżejqalubejniethom:Tagħbukifma tirbaħxejn?ara,id-dinjamarretwarajh

20UkienhemmċertiGriegifosthomlitelgħubiexiqimu fil-festa:

21Għalhekkl-istessġiegħandFilippu,likienminn Betsaidatal-Galilija,utalbu,uqallu:“Sinjur,irridunaraw lilĠesù

22FilippujiġiujgħidlilIndrì,ugħaldarb’oħraIndrìu FilippujgħidulilĠesù.

23UĠesùweġibhom,uqal,Is-siegħawaslet,liBinilbniedemgħandujiġiglorifikat.

24Tassew,tassewngħidilkom,jekkqamħirrummajaqax fl-artujmut,jibqa’waħdu:immajekkimut,jagħtiħafna frott

25Miniħobbħajtujitlifha;uminjobgħodħajtuf’diniddinjagħandujżommhagħall-ħajjata’dejjem

26Jekkxiħaddjaqdini,ħajimxiwarajja;ufejnjien,ikun hemmukollil-qaddejtiegħi:jekkxiħaddjaqdini,Missieri jonorah

27Issaruħimnikkta;ux'għandingħid?Missier,ħelisni minndinis-siegħa,immagħaldinis-siegħaġejt 28Missier,igglorifikaismekImbagħadġieleħenmissema,uqal,Jienagglorifikajtha,unerġa’nigglorifikaha. 29Għalhekkil-poplu,likienbil-wieqfa,usemgħuha,qalli thundered:oħrajnqalu,Anġlutkellemlilu

30Ġesùwieġebuqal,dinil-vuċiwasletmhuxminħabba fija,immagħall-fdalijiettiegħek.

31Issahul-ġudizzjuta’dinid-dinja:issal-prinċepta’din id-dinjagħandujitkeċċabarra.

32Ujien,jekkniġimgħollimill-art,niġbidil-bnedmin kollhalejja

33Danqal,lijfisserliemamewtkellujmut

34In-nieswieġbu:“Smajnamil-liġiliKristujibqaʼgħal dejjem;minhudanBinil-bniedem?

35ImbagħadĠesùqalilhom:Għaduftitid-dawlmagħkom Imxuwaqtlijkollkomid-dawl,biexmajiġixid-dlam fuqkom,għaxminjimxifid-dlammajafxfejnimur

36Waqtlijkollkomid-dawl,emmnufid-dawl,biextkunu wliedid-dawlDanqalĠesù,utelaq,uħebaminnhom

37Immagħalkemmkiengħameltantmirakliquddiemhom, madankollumaemmnuxfih:

38Sabiextitwettaqil-kelmataʼIsaijal-profeta,liqal, Mulej,minemmnul-istqarrijatagħna?ulilminġieżvelat id-driegħtal-Mulej?

39Għalhekkmasetgħuxjemmnu,għaxIsaijareġa’qal:

40Hugħamilhomgħajnejhom,uwebbisilhomqalbhom;li majarawxb’għajnejhom,ulanqasjifhmub’qalbhom,u jikkonvertu,ujieninfejjaqhom

41DanqalIsaija,metaral-glorjatiegħu,utkellemdwaru

42Madankollufostil-ħakkiemaewleninukollħafna emmnufih;immaminħabbal-Fariżejmastqarruhx,biex majitkeċċewxmis-sinagoga

43Għaxkienujħobbut-tifħirtal-bnedminaktarmillittifħirta’Alla

44Ġesùcrieduqal,Minjemmenfija,jemmenmhuxfija, immafuqdaklibagħatlili.

45Uminjaranijaralildaklibagħatni

46Jienġejtdawlfid-dinja,biexkullminjemmenfijama jibqaxfid-dlam.

47Ujekkxiħaddjismakliemi,umajemminx,jienma niġġudikahx,għaxjienġejtmhuxbiexniġġudikad-dinja, immabiexinsalvad-dinja.

48Minjirrifjutalili,umajirċevixkliemi,għanduwieħedli jiġġudikah:il-kelmalitkellimt,l-istessgħandujiġġudikah fl-aħħarjum.

49Għaxjienmatkellimtxminninnifsi;immal-Missierli bagħatni,tanikmandament,x’għandingħid,ux’għandi nitkellem.

50Unaflil-kmandamenttiegħuhul-ħajjata’dejjem;

KAPITOLU13

1Issaqabelil-festatal-Qbiż,metaĠesùgħarafliwasletissiegħatiegħubiexjitlaqminndinid-dinjagħandil-Missier, billiħabbliltiegħulikienufid-dinja,ħabbhomsal-aħħar

2Untemml-ikla,ix-xitanissapoġġaf’qalbĠudalIskarjota,ibenXmun,biexjittradih;

3Ġesùkienjaflil-Missierkientakolloxf’idejh,uliġie minnAlla,umargħandAlla;

4Qammill-ikla,uwarrabħwejġu;uħaxugaman,uħażen lilunnifsu

5Waradanjitfa’l-ilmaf’bastun,ubedajaħselriġlejniddixxipliujimsaħhombix-xugamanlikienmimlibih

6ImbagħadġiegħandXmunPietru,uPietruqallu:Mulej, taħsillisaqajja?

7

Ġesùwieġebuqallu:"Xi nagħmelintmatafxissa;immainttkuntafminnhawn'il quddiem

8Pietruqallu:Qattmataħsillisaqajja.Ġesùwieġbu: “Jekkmanaħsikx,majkollokxsehemmiegħi.

9XmunPietruqallu:Mulej,mhuxsaqajjabiss,imma wkollidejjaurasi

10Ġesùqallu:“Daklijinħaselm’għanduxbżonnjaħsel saqajh,immahunadiff’kullbiċċa;uintomnodfa,imma mhuxkollha

11Għaxhukienjafminkellujittradih;għalhekkqal: “M’intomxilkollnodfa”

12Għalhekk,waraliħasilhomriġlejhom,ħasluħwejġuu reġa’qagħadbil-qiegħda,qalilhom:Tafux’għamiltilkom?

13IntomisejħuliMgħallemuMulej:utgħidutajjeb;għax hekkjien.

14Jekkmela,il-Mulejul-Imgħallemtiegħek,ħsiltriġlejk; intomukollgħandkomtaħslusaqajnxulxin

15Għaxjientajtilkomeżempju,biextagħmlukifgħamilt jien

16Tassew,tassew,ngħidilkom,Il-qaddejmhuxakbar minnsidu;laminhumibgħutakbarminndaklibagħtu.

17Jekktafudawnl-affarijiet,ferħaninjekktagħmluhom

18Manitkellimxminnkomilkoll:naflilmingħażilt,imma biextitwettaql-Iskrittura,Minjiekolil-ħobżmiegħigħolla għarqubkontrija

19Issanghidilkomqabelmajigri,biexmetajigri,intom temmnulijienhu.

20Tassew,tassewngħidilkom,Minjilqa’lilkullmin nibgħat,jilqagħni;uminjilqa’nijilqa’lildaklibagħatni 21MetaĠesùqalhekk,inkwietfl-ispirtu,uxehed,uqal, Tassew,tassew,ngħidilkom,liwieħedminnkomgħandu jittradini

22Imbagħadid-dixxipliħarsulilxulxin,udubjawdwar minkientkellem

23IssakienhemmmimlifuqġnusĠesùwieħedmiddixxiplitiegħu,liĠesùkieniħobb.

24Għalhekk,XmunPietrusejjaħlubiexjistaqsimin għandujkundwarmintkellem

25ImbagħadmimdudfuqsidruĠesùqallu:Mulej,minhu? 26 Ġe sùwieġeb:"Huwalilunagħtis-soppa,metangħaddiha"U metagħaxxaqis-sop,tahalilĠudal-Iskarjota,binXmun.

27Uwaras-soppdaħalfihSatanaImbagħadĠesùqallu: Litagħmel,agħmelmalajr

28Issaħaddfuqil-mejdamakienjafgħalliemaintenzjoni qalludan

29Għaxxiwħudminnhomħasbu,għaxĠudakellul-borża, liĠesùkienqallu:Ixtridakligħandnabżonngħall-festa; jew,ligħandujagħtixiħaġalill-foqra

30Imbagħad,waralirċievas-sop,ħareġminnufih:ukien bil-lejl.

31Għalhekk,metaħareġ,Ġesùqal,IssaBinil-bniedem huwaglorifikat,uAllahuglorifikatfih

32JekkAllajkunigglorifikatfih,Allagħanduwkoll jigglorifikahfihinnifsu,uminnufihjigglorifikah

33Ulieduċkejknin,għadftitħinjienmagħkom.Tfittxuni, ukifgħedtlil-Lhud,Fejnimmur,matistgħuxtiġu;hekk issangħidlek

34Kmandamentġdidnagħtikom,Litħobbulilxulxin;kif ħabbejtkomjien,liintomukolltħobbulilxulxin

JOHN

35B’danil-bnedminkollhajkunujafuliintomdixxipli tiegħi,jekkikollkommħabbalilxulxin.

36XmunPietruqallu:Mulej,fejntmur?Ġesùwieġbu: Fejnimmur,issamatistaxtimxiwarajja;immawara warajja.

37Pietruqallu:Mulej,galamanistaxinsegwikissa?Jiena nagħtiħajtigħalġidtiegħek

38 Ġesùwieġbu:“Tridtagħtiħajtekminħabba fija?Tassew,tassewngħidlek,Is-serdukmajidhirx, sakemmintċaħditnitlietdarbiet

KAPITOLU14

1Tħallixqalbkomtitħawwad:intomtemmnuf’Alla, emmnufijawkoll

2F’darMissierihemmħafnaresidenzi:kiekumakienx hekk,kontngħidilkomImmurinħejjipostgħalik

3Ujekkimmurunħejjipostgħalikom,nerġa’niġi,u nirċievikomgħandinnifsi;biexfejninkunjien,intom tkunuwkollintom

4Ufejnimmurintomtafu,utafut-triq

5Tumasqallu:Mulej,manafuxfejnsejjer;ukifnistgħu nafut-triq?

6Ġesùqallu:Jienat-triq,il-veritàul-ħajja:ħaddmajiġi għandil-Missier,ħliefbija.

7Kiekukonttafulili,konttafuwkolllilMissieri:uminn issa’lquddiemtafuh,urajtu

8Filippuqallu:Mulej,urinal-Missier,ubiΩΩejjed.

9Ġesùqallu:Ilnidaqshekkżmienmiegħek,immaintma għarafniex,Filippu?minraliliralill-Missier;ukiftgħid intmela,Urinal-Missier?

10Matemminxlijienafil-Missier,ul-Missierfija?ilkliemlingħidilkommanitkellemxminninnifsi,immalMissierlijgħammarfija,jagħmell-opri.

11Emmnunilijienafil-Missier,ul-Missierfija,jew inkellaemminniminħabbal-għemejjelstess

12Tassew,tassewngħidilkom,Minjemmenfija,lgħemejjellinagħmeljiengħandujagħmelukoll;u xogħlijietakbarminndawngħandujagħmel;għaximmur għandMissieri.

13Ukulmatitolbuf’ismi,jienanagħmel,biexil-Missier ikunigglorifikatfl-Iben

14Jekktitolbuxiħaġaf’ismi,jienanagħmeldan.

15Jekktħobbuni,żommul-kmandamentitiegħi

16Ujiennitloblill-Missier,ujagħtikomKonsolaturieħor, biexjibqaʼmiegħekgħaldejjem;

17Ankil-Ispirtutal-verità;minid-dinjamatistaxtilqah, għaxmatarahx,ulanqasmatagħrfuh,immaintomtafuh; għaxhujgħammarmiegħek,ujkunfik

18Jienmhuxsenħallikblafaraġ:niġigħandkom

19Ftitftit,ud-dinjamataranixiktar;immaintomtarawni: għaxjienngħix,tgħixuintomukoll.

20F’dakil-jumintomtafulijienfiMissieri,uintomfija,u jienfikom

21Mingħandul-kmandamentitiegħi,ujħareshom,huli jħobbni:uminiħobbnijkunmaħbubminnMissieri,ujien inħobbu,unurililinnifsililu.

22Ġudaqallu,mhuxl-Iskarjota,Mulej,kifintseturililek innifseklilna,umhuxlid-dinja?

23 :23 :23

:"Jekkbniedemiħobbni,iżommkliemi);

24Miniħobbnimajżommxkliemi,ul-kelmalitisimgħu mhixtiegħi,immatal-Missierlibagħatni.

25Dawnl-affarijietgħedtilkom,għaxgħadnipreżenti miegħek

26Immal-Konsolatur,lihul-Ispirtus-Santu,lil-Missier sejibgħatf’ismi,jgħallimkomkollox,ujfakkarkomkollox, kullmagħedtilkom

27Is-slieminħallimagħkom,il-paċitiegħinagħtikom: mhuxkiftagħtid-dinja,nagħtikomTħallixqalbek titnikket,latħallihatibża’

28Intomsmajtukifgħedtilkom,Immur,unerġa’niġi lejkomKiekutħobbuni,tifirħu,għaxgħedt,Immurgħand il-Missier,għaxMissierihuakbarminni

29Uissagħedtilkomqabelmajiġri,biexmetajiġri,intom temmnu

30Minnhawn‘ilquddiemmhuxsenitkellemħafna magħkom,għaxġejil-prinċepta’dinid-dinja,um’għandu xejnfija

31Immabiexid-dinjatkuntaflijieninħobblill-Missier;u kifil-Missiertanikmandament,hekkukollnagħmel.Qum, ejjewimmorruminnhawn

KAPITOLU15

1Jienid-dieljavera,uMissierihur-radja

2Kullfergħafijalimatagħmilxfrott,jeħodha;

3Issaintomnodfapermezztal-kelmalikellimtilkom

4Ibqgħufija,ujienfikBħalmal-fergħamatistaxtagħti frottminnhannifisha,jekkmatibqaxfid-dielja;ma tistgħuxiktar,jekkmatibqaxfija

5 )Intom il-friegħi:Minjoqgħodfija,ujienfih,daniġibħafnafrott, għaxmingħajrimatistgħutagħmluxejn

6Jekkraġelmajibqaxfija,jitkeċċabħalafergħaunixbet; ul-irġieljiġbruhom,ujitfgħuhomfin-nar,ujinħarqu.

7Jekktibqaʼfija,ukliemijibqaʼfikom,titolbudaklitridu, ujsirgħalikom

8HawnhugglorifikatMissieri,liintomtagħtuħafnafrott; hekkintomtkunudixxiplitiegħi

9Kifħabbnil-Missier,hekkħabbejtkomjien:komplew intomfl-imħabbatiegħi.

10Jekkiżżommul-kmandamentitiegħi,intomtibqgħuflimħabbatiegħi;bħalmajienżammejtil-kmandamentita’ Missieri,unibqa’fl-imħabbatiegħu.

11Dawnl-affarijietgħedtilkom,biexil-ferħtiegħi jibqaʼfikom,ul-ferħtagħkomikunsħiħ.

12Danhul-kmandamenttiegħi,Litħobbulilxulxin,kif ħabbejtkomjien

13Ħaddmagħandumħabbaakbarminndin,libniedem jagħtiħajtugħalsħabu.

14Intomħbiebtiegħi,jekktagħmlukullma nikkmandakomjien

15Minnissa’lquddiemmansejjaħlekxqaddejja;għaxilqaddejmajafxx’jagħmlusidu,immajiensejjaħtilkom ħbieb;għaldakkollulismajtminnMissierigħarraftilkom.

16Intommagħażiltuxlili,immajiengħażiltlilkom,u ordnajtkom,biexintomtmurutagħmlul-frott,ul-frott tagħkomjibqa’:biexkulmatitolbumingħandil-Missier f’ismi,hujagħtihalilkom

17Dawnl-affarijietjiennikkmandakom,litħobbulil xulxin.

18Jekkid-dinjatobgħodkom,intomtafulikienettobgħod liliqabelmatobgħodkom.

19Kiekuintommid-dinja,id-dinjatħobbliltiegħu,imma għaxm’intomxmid-dinja,immajiengħażilkommid-dinja, għalhekkid-dinjajobgħodkom

20Ftakrufil-kelmaligħedtilkom,Il-qaddejm’huwiex akbarminnsiduJekkippersegwitawni, jippersegwitawkomukoll;jekkżammewil-kliemtiegħi, iżommutiegħekukoll

21Immadawnl-affarijietkollhasejagħmlulkom minħabbaismi,għaxmajafuxlildaklibagħatni.

22Kiekumaġejtxukellimthom,makellhomxdnub,imma issam’għandhoml-ebdaskopgħad-dnubtagħhom 23MinjobgħodnijobgħodlilMissieriwkoll.

24Kiekumagħamiltxbejniethoml-għemejjelliħaddma għamel,humamakellhomxdnub,immaissat-tnejnli humarawujobogħdukemmlilikifukolllilMissieri.

25Immadaniseħħ,biextitwettaqil-kelmalihimiktuba fil-liġitagħhom,Humadebgħunimingħajrraġuni

26Immametajiġil-Konsolatur,lijienanibgħatilkom mingħandil-Missier,l-Ispirtutal-verità,liġejmill-Missier, hujixhedminni:

27Uintomukolltagħtuxhieda,għaxiltumiegħimill-bidu.

KAPITOLU16

1Dawnl-affarijietgħedtilkom,biexmatiġuxoffiż

2Humajkeċċukommis-sinagogi:iva,wasaliż-żmien,li kullminjoqtolkomjaħseblijagħmelservizzlilAlla.

3Udawnl-affarijietsejagħmlulkom,għaxmagħarfuxlillMissier,ulanqaslili

4Immadawnl-affarijietgħedtilkom,biexmetajasaliżżmien,tiftakrulijiengħedtilkomdwarhomUdawnlaffarijietmagħedtilkomxfil-bidu,għaxkontmiegħek

5Immaissammurlejndaklibagħatni;uħaddminnkom majistaqsini,Fejntmur?

6Immagħaxgħedtilkomdawnl-affarijiet,in-niket imlietqalbkom.

7Madankollungħidilkomil-verità;Huwaxieraqgħalikli mmur:għaxjekkmammurx,il-Konsolaturmajiġix għandkom;immajekknitlaq,nibgħathlilek.

8Umetajiġi,hujċanfarlid-dinjatad-dnub,utal-ġustizzja, utal-ġudizzju:

9Tad-dnub,għaxmajemmnuxfija;

10Tal-ġustizzja,għaximmurgħandMissieri,umatarawni aktar;

11Taʼġudizzju,għaxil-prinċeptaʼdinid-dinjajiġi ġġudikat

12Għadniħafnaaffarijietx’ngħidilkom,immaintomma tistgħuxiġorruhomissa.

13Madankollu,metahu,l-Ispirtutal-verità,jiġi, imexxikomlejnil-veritàkollha,għaxm’għanduxjitkellem minnunnifsu;immakulmajisma’,hekkjgħid,ujurikom dakliġej

14Huwagħandujigglorifikalili,għaxhugħandujirċievi minntiegħi,ugħandujurihunto

15L-affarijietkollhaligħandul-Missierhumatiegħi; 16Ftit,umatarawni:ugħaldarb'oħra,ftit,utarawni,għax immurgħandil-Missier

17Imbagħadxiwħudmid-dixxiplitiegħuqalubejniethom: “X’inhudanlijgħidilna:Ftit,umatarawni;Missier?

18Għalhekkqalu,X’inhudanlijgħid,Ftit?manistgħux ngħidudaklijgħid.

19IssaĠesùkienjaflikienuxtaqujistaqsuh,uqalilhom: “Staqsuxbejnietkomdwardakligħedt:Ftit,uma tarawni;?

20Tassew,tassew,ngħidilkom,liintomtibkuutnikktu, immad-dinjatiċċelebra:uintomtkunumnikket,immannikettagħkomjinbidelf’ferħ

21Marametatkunfil-ħlasgħandhaniket,għaxwasletissiegħatagħha;

22Uintomissaghandkomniket:immajienanarakmillgdid,uqalbkomtifirhu,uhaddmajiehdulekil-ferh

23Uf’dakil-jummatistaqsunixejnTassew,tassew ngħidilkom,kulmatitolbulill-Missierf’ismi,hujagħtikom.

24S’issamatlabtuxejnf’ismi:itlob,utirċievu,biexil-ferħ tagħkomikunsħiħ

25Dawnl-affarijietkellimtilkombil-proverbji:immajasal iż-żmien,metamankunxsenkellimkomaktarbil-proverbji, immanurikomċarutonddwaril-Missier

26F’dakil-jumtitolbuf’ismi:umangħidilkomx,lijiense nitloblill-Missiergħalikom:

27Għaxil-Missierinnifsujħobbkom,għaxintomħabbejtni, uemmnuliħriġtmingħandAlla.

28Jienħriġtmingħandil-Missier,uġejtfid-dinja; 29Id-dixxiplitiegħuqalulu:“Ara,issaqedtitkellemċar,u matitkellimxqawl.

30Issaaħnaċertiliintitafkollox,um'għandniexbżonnli xiħaddjistaqsik:b'dannemmnuliintiħriġtminnAlla 31Ġesùwieġeb:"Issatemmnu?

32Ara,ġejjas-siegħa,iva,issawaslet,liintomtkunu mxerrdin,kullbniedemf’idejh,utħalliniwaħdi,u madankollum’iniexwaħdi,għaxil-Missierhumiegħi.

33Dawnl-affarijietgħedtilkom,biexfijajkollkomis-sliem Fid-dinjaserikolloktribulazzjoni,immakunta’ferħ;Jien għelibtid-dinja.

KAPITOLU17

1Danil-kliemqalĠesù,ugħollagħajnejhlejnis-sema,u qal,Missier,wasletis-siegħa;igglorifikalilIbnek,biex Ibnekukolljigglorifikak:

2Kiftajtus-setgħafuqkulllaħam,biexjagħtil-ħajjata’ dejjemlildawklitajtu

3Udinhil-ħajjata’dejjem,biexikunujafulilekl-uniku Allaveru,ulilĠesùKristu,liintbgħatt

4Igglorifikajtekfuql-art:spiċċajtix-xogħollitajtni nagħmel

5Uissa,Missier,igglorifikanimiegħekinnifsekbil-glorja likellimiegħekqabelmakienetid-dinja

6Urejtismeklill-irġielliintitajtnimid-dinja:kienu tiegħek,uinttajthomlili;użammewkelmtek

7Issajafulikullmatajtnihuminnek

8Għaxjientajthomil-kliemlitajtni;urċevewhom,użgur lijafuliħriġtmingħandek,uemmnuliintbgħattni

9Nitlobgħalihom:manitlobxgħad-dinja,immagħaldawk liintitajtni;għaxhumatiegħek

10Utiegħikollhahumatiegħek,utiegħekhumatiegħi;u jienigglorifikatfihom.

11Uissam’iniexiktarfid-dinja,immadawnhumafiddinja,ujiennigilejk.Missierqaddis,żommf’ismeklil dawkliintitajtni,biexikunuħaġawaħda,bħalmaaħna

12Waqtlikontmagħhomfid-dinja,żammejthomf’ismek; biexl-iskritturatkuntista’titwettaq.

13Uissaġejtgħandek;udawnl-affarijietnitkellmufiddinja,biexikollhomil-ferħtiegħimwettaqfihominfushom

14Jientajthomkelmtek;ud-dinjahathhathminnhom, għaliexhumamhumiextad-dinja,bħalmajienmhuxtaddinja

15Manitlobxbiexteħodhommid-dinja,immabiex iżżommhommill-ħażen

16Humamhumiextad-dinja,bħalmajienmhuxtad-dinja.

17Qaddishompermezztal-veritàtiegħek:il-kelmatiegħek hijal-verità

18Kifintbgħattnifid-dinja,hekkukolljienbgħatthomfiddinja

19Uminħabbafihomjieninqaddeslilinnifsi,biexhuma wkollikunumqaddsapermezztal-verità.

20Lanitlobgħaldawnbiss,immawkollgħaldawkli jemmnufijapermezztal-kelmatagħhom;

21Biexkollhajkunuħaġawaħda;kifintfija,Missier,u jienfik,biexhumawkollikunuħaġawaħdafina,biexiddinjatemmenliintbgħattni

22Ul-glorjalitajtnijientajthom;biexikunuħaġawaħda, bħalmaaħnaħaġawaħda:

23Jienfihom,uintfija,biexikunuperfettif’waħda;ubiex id-dinjatkuntafliintbgħattni,uħabbejthom,bħalma ħabbejtni

24Missier,irridlihumawkoll,liintitajtni,ikunumiegħi fejnjien;biexjarawil-glorjatiegħi,liinttajtni,għaxint ħabbejtniqabelit-twaqqiftad-dinja

25OMissiertwajbin,id-dinjamagħarfitekx,immajien għarafek,udawngħarfuliintbgħattni.

26Ujienddikjarajthomismek,useniddikjarah,biexlimħabbalibihaħabbtnitkunfihom,ujienfihom

KAPITOLU18

1MetaĠesùqaldanil-kliem,ħareġmad-dixxiplitiegħu minnfuqix-xmaraĊedron,fejnkienhemmġnien,lifih daħalhuud-dixxiplitiegħu

2UĠudawkoll,littradih,kienjafil-post,għaxĠesùspiss kienimurhemmhekkmad-dixxiplitiegħu

3ImbagħadĠuda,waralirċievagrupptaʼrġieluuffiċjali mingħandil-qassisinil-kbarul-Fariżej,ġiehemmhekkbilfanaliut-torċiul-armi

4GħalhekkĠesù,billikienjafdakkollulikellujiġifuqu, telaquqalilhom:“Intomlilmintfittxu?

5Weġbuh,Ġesùta’NazaretĠesùqalilhom:JienhuU Ġudawkoll,littradih,waqafmagħhom

6Hekkkifqalilhom,Jienhu,marrulurauwaqgħumal-art.

7Imbagħadreġa’staqsiehom:“Mintfittxu?Uhumaqalu: Ġesùta’Nazaret

8Ġesùwieġeb,jiengħedtleklijien:jekkgħalhekkint tfittexni,ħallidawnimorrufitriqthom:

9Sabiextitwettaqil-kliemliqal,Minndawklitajtnijien matliftħadd

10ImbagħadXmunPietru,likellusejf,ġbidha,udaqqlillqaddejtal-qassisil-kbiruqatagħluwidnejhil-leminija.IlqaddejkienjismuMalkus

11ImbagħadĠesùqallilPietru:“Ilfa’sejff’għant:il-kalċi litaniMissieri,manixrobxjien?

12Imbagħadil-bandaul-kaptanul-uffiċjalital-Lhudħadu lilĠesù,urabtuh,

13Ul-ewwelwassalhgħandAnna;għaxkienmissiertaʼ Kajfa,likienil-qassisil-kbirdikis-senastess

14IssakienKajfa,litaparirlil-Lhud,likienxieraqli bniedemwieħedimutgħall-poplu.

15UXmunPietrumexawaraĠesù,uhekkgħamel dixxipluieħor:dakid-dixxiplukienmagħrufmill-qassisilkbir,udaħalma’Ġesùfil-palazztal-qassisil-kbir

16ImmaPietruwaqafħdejnil-biebbarraImbagħadħareġ dakid-dixxiplul-ieħor,likienmagħrufmill-qassisil-kbir, ukellemlildikliżammetil-biebudaħħletlilPietru

17Imbaghadit-tfajlalighamletil-biebqaletlilPietru: “Mhuxintukollwiehedmid-dixxiplita’danir-ragel? Huwaqal,jienmhux

18Ul-qaddejjaul-uffiċjaliqagħduhemm,likienugħamlu nartal-faħam;għaxkienkiesaħ,usaħħnu,uPietruwaqaf magħhomusaħħan

19Il-qassisil-kbirimbagħadstaqsalilĠesùdwariddixxiplitiegħu,udwarid-duttrinatiegħu.

20 Ġesùwieġbu:"Kellimtfil-miftuħlid-dinja; Jienqattgħallemfis-sinagoga,ufit-tempju,fejndejjem jirrikorrul-Lhud;ubil-moħbimagħedtxejn.

21Għaliextistaqsuni?staqsilildawklisemgħuni, x’għidtilhom:ara,humajafux’għidtjien

22Umetaqalhekk,wieħedmill-uffiċjalilikienhemm ħdejhtadaqqataʼħartalilĠesùbil-palataʼidu,uqallu: “Twieġebintlill-qassisil-kbirhekk?

23

23WieġbuĠesù:"Jekktkellimt il-ħażin,agħtixhiedatal-ħażen;

24IssaAnnakienbagħtumarbutgħandKajfa,il-qassis il-kbir.

25UXmunPietruqagħadbilwieqfausaħħanGħalhekk qalulu:M’intixintukollwieħedmid-dixxiplitiegħu? Huwaċaħad,uqal,Jienm’iniex.

26Wieħedmill-qaddejjatal-qassisil-kbir,likienqarib tiegħuPietruqatagħluwidna,qal,Marajtekxmiegħufilġnien?

27Pietrumbagħadċaħadmill-ġdid,uminnufihis-serduk idoqq

28ImbagħadwasslulilĠesùminnKajfalejnis-salatalġudizzju:ukienkmieni;uhumastessmadaħluxfis-sala tas-sentenza,biexmajitniġġsux;immabiexjieklul-Għid 29Pilatumbagħadħareġlejhomuqal:“X’akkuża tressaqkomkontradanir-raġel?

30Humawieġbuuqalulu,Likiekumakienxħażen,ma konniexnagħtuhf’idejk

31ImbagħadPilatuqalilhom:Ħuduh,uiġġudikawhskond il-liġitagħkomGħalhekkil-Lhudqalulu:“Mhuxleġittimu linoqogħdugħall-mewtlilxiħadd;

32Biextitwettaqil-kelmataʼĠesù,liqal,biexturiliema mewtkellujmut

33ImbagħadPilatureġa’daħalfis-salatas-sentenza,u sejjaħlilĠesùuqallu:“Intis-Sultantal-Lhud?

34

Ġesùwieġbu:"Tgħiddinil-ħaġaminnek innifsek,jewħaddieħorqalilhaminni?

35Pilatuwieġeb:JienLhudi?Il-ġenstiegħekul-qassisin il-kbartawkomf’idejni:x’għamilt?

36Ġesùwieġeb:“Is-saltnatiegħimhixta’dinid-dinja;

37GħalhekkPilatuqallu,Intsultanmela?Ġesùwieġeb: Inttgħidlijiensultan.Għaldanil-għantwelidt,ugħalhekk ġejtfid-dinja,biexnagħtixhiedatal-veritàKullminhutalveritàjisma’leħni.

38Pilatuqallu:“X’inhil-verità?Umetaqaldan,reġa’ ħareġgħandil-Lhud,uqalilhom:“Mansibfihebdaħtija 39Immaintomgħandkomdrawwa,lijienanoħolkom wieħedfil-Qbiż;

40Imbagħadreġgħugħajtukollha,uqalu:Mhuxdanirraġel,immaBarabbaIssaBarabbakienħalliel

KAPITOLU19

1MelaPilatuqabadlilĠesù,ufgħaġlu

2Us-suldatikissrukurunatax-xewk,uqegħduhafuqrasu, ulibsufuqulibsavjola,

3Uqal,Silm,Sultantal-Lhud!usaqtuhb’idejhom

4Pilatumelareġaħareġuqalilhom:“Araw,inġibuh għandkom,biextkunutafulimansibebdaħtijafih.

5ImbagħadħareġĠesù,liebesil-kurunatax-xewk,ullibsavjolaUPilatuqalilhom:“Arawir-raġel!

6Għalhekkil-qassisinil-kbarul-uffiċjalirawh,għajtu,u qalu:Sallbuh,sallbuhQalilhomPilatu:Ħuduhusallbuh, għaxjienamansibl-ebdaħtijafih

7Il-Lhudwieġbu:“Aħnagħandnaliġi,ubil-liġitagħna għandujmut,għaxgħamellilunnifsul-Ibent’Alla 8MetaPilatusemaʼdanil-kliem,iktarbeżaʼ;

9Ureġamarfis-salatal-ġudizzju,uqallilĠesù:“Minnint? ImmaĠesùmatahebdatweġiba

10ImbagħadPilatuqallu:Matitkellimxmiegħi?matafxli għandis-setgħalinsallabk,ugħandis-setgħalineħilsek?

11Ġesùwieġeb,intitista'majkollokl-ebdapoterkontrija, ħlieflingħatatlilekminnfuq:Għalhekkdaklitawnililek għandul-akbardnub.

12Uminnhemm‘ilquddiemPilatufittexlijeħles,immalLhudgħajtuuqalu:“Jekktħallilildanir-raġelimur, m’intixħabibtaʼĊesari;

13MetaPilatusemaʼdanil-kliem,ħareġlilĠesù,u poġġabil-qiegħdafis-seġġutal-ġudizzjuf’postli jissejjaħil-Pavimenta,immabl-Ebrajk,Gabbatha.

14Ukienil-preparazzjonital-Qbiż,umadwaris-sittsiegħa, uqallil-Lhud,Aras-Sultantagħkom!

15Immahumagħajtu,‘Lbogħodmiegħu,‘ilbogħod miegħu,sallbuhQalilhomPilatu:“Sensallablis-sultan tagħkom?Il-qassisinil-kbarwieġbu:“M’għandniexsultan ħliefĊesari.

16ImbagħadhutahgħalhekkbiexjiġimsallabUħadulil Ġesù,uwassluh.

17Uiġorris-salibtiegħutelaqf’postimsejjaħil-posttalkranju,libl-EbrajkjissejjaħGolgota

18Fejnsallbuh,utnejnoħramiegħu,fuqkullnaħawaħda, uĠesùf’nofs.

19UPilatukitebtitlu,upoġġewhfuqis-salibUl-kitba kienet,ĠESÙTA’NAZARETIS-SULTANTAL-LHUD

20Danit-titlumbagħadjaqrawħafnamil-Lhud,għaxilpostfejnkienimsallabĠesùkienqribil-belt,ukien miktubbl-Ebrajk,bil-Griegubil-Latin.

21Imbagħadil-qassisinil-kbartal-LhudqalulilPilatu: “Iktbilx,Is-Sultantal-Lhud;immaliqal,JienaSultantalLhud.

22Pilatuwieġeb:Dakliktibtjienktibt

23Imbagħadis-suldati,metasallbulilĠesù,ħadul-ilbies tiegħu,ugħamluerba’partijiet,għalkullsuldat;uwkollilkowttiegħu:issal-kowtkienmingħajrħjata,minsuġaminn fuqkollu.

24Għalhekkqalubejniethom:“Ejjewmankisstuhiex, immanitfgħux-xortigħaliha,ta’minikun,biextitwettaqlIskrittura,litgħid,Qasdul-ilbiestiegħibejniethom,u għall-libsatiegħitefgħux-xorti.Dawnl-affarijietgħalhekk għamlus-suldati

25Issaħdejnis-salibta’Ġesùommu,uoħtuommu,Marija martKleofa,uMarijata’Magdalena

26MetaĠesùralilommu,ulid-dixxiplulikieniħobb bilwieqfa,qallilommu:Mara,araibnek!

27Imbagħadqallid-dixxiplu:“Araommok!Uminndik is-siegħadakid-dixxipluħadhaf’daru

28Waradan,Ġesùkienjaflikolloxkienissamwettaq, biexl-Iskritturatitwettaq,qal,Għandil-għatx

29Issakienhemmreċipjentmimlibil-ħall:umlewsponge bil-ħall,upoġġuhfuql-issopu,upoġġuhf’ħalqu. ,metaĠesùrċieval-ħall,qal,Huwalest;

31Għalhekkil-Lhud,għaxkienetit-tħejjija,lil-iġsmama jibqgħuxfuqis-salibf’jumis-Sibt,(għaxdakis-Sibtkien jumgħoli),talbulilPilatubiexsaqajhomikunujistgħu jitkissru,ubiexikunujistgħujinqasmumeħuda'lbogħod

32Imbagħadġewis-suldati,ukissrusaqajnl-ewwel,ulieħorlikienimsallabmiegħu

33ImmametawaslugħandĠesù,urawlikiendiġàmejjet, makisrluxriġlejh:

34Immawieħedmis-suldatib’lanzanifedġenbu,u minnufihħareġdemmuilma

35Udakliradanjixhed,ux-xhiedatiegħuhijavera:ujaf lijgħidil-veru,biexintomtemmnu

36Għaxdawnl-affarijietsaru,biexl-Iskritturatitwettaq, Għadamtiegħumajitkisserx.

37Ugħaldarb’oħraskritturaoħratgħid,Għandhomiħarsu lejndaklinifdu

38UwaradanĠużeppitaArimatea,likiendixxipluta Ġesù,immabil-moħbiminħabbal-biżatal-Lhud,talablil Pilatubiexineħħil-ġisemtaĠesù,uPilatutahpermess Ġiegħalhekk,uħal-ġisemta’Ġesù.

39UġiewkollNikodemu,ligħall-ewwelġiegħand Ġesùbil-lejl,uġabtaħlitataʼmirraualoe,piżtaʼ madwarmittlira.

40Imbagħadħadul-ġisemtaʼĠesù,uferruhfiħwejjeġtaʼ l-għażelbil-ħwawar,bħalmahumal-Lhudlijidfnu 41Issafil-postfejnkienimsallabkienhemmġnien;ufilġnienqabarġdid,lifihqattmakiengħadumqiegħed bniedem.

42HemmhekkqiegħdulilĠesùminħabbal-jumtalpreparazzjonital-Lhud;għaxil-qabarkienviċin

KAPITOLU20

1L-ewweljumtal-ġimgħawasletMarijata’Magdala kmieni,metakiengħadudlam,lejnil-qabar,utaral-ġebla meħudamill-qabar

2ImbagħadtiġriuġietgħandXmunPietru,ugħandiddixxiplul-ieħor,liĠesùkieniħobb,uqaltilhom:‘Ħadu lill-Mulejmill-qabar,umanafuxfejnpoġġewh 3GħalhekkPietruħareġ,udakid-dixxiplul-ieħor,uwaslu għall-qabar

4Għalhekkħarġut-tnejnflimkien,ud-dixxiplul-ieħor qabeżlilPietru,uwasall-ewwellejnil-qabar.

5Uwieqaf,uħaresġewwa,ral-għażelmimdudin;għadu madaħalx.

6ImbagħadXmunPietruġiewarajh,udaħalfil-qabar,ura l-għażelmimdudin, 7Us-srievet,likienmadwarrasu,mhuxmimdudmalħwejjeġtal-għażel,immamgeżwerflimkienf’postwaħdu.

8Imbagħaddaħalukolldakid-dixxiplul-ieħor,liġielewwelfil-qabar,ura,uemmen

9Għaxgħadhommakinuxjaful-Iskrittura,lihugħandu jqummill-imwiet

10Imbagħadid-dixxiplireġgħumarrulejndarhom.

11ImmaMarijaqagħdetbarraħdejnil-qabartibki; 12Urażewġanġlibl-abjadbilqiegħda,wieħedfuqrasu,u l-ieħorf’riġlejn,fejnil-ġisemtaʼĠesùkienqiegħed.

13Uhumajgħidulha,Mara,għaliextibki?Hiqaltilhom: GħaxħadulilSidni,umanafxfejnpoġġew

14Umetaqalethekk,daretlurauratlilĠesùwieqaf,uma kinitxtaflikienĠesù

15Ġesùqalilha:Mara,għaliextibki?lilmintfittex?Hi, billiħasbetlikienil-ġardinar,qaltlu:“Sinjur,jekkġibtlu minnhawn,għidlifejnpoġġietu,ujiennieħuh

16Ġesùqalilha:MarijaDaretlilhannifisha,uqaltlu, Rabbuni;jiġifieri,Mgħallem.

17Ġesùqalilha:Tmissniex;għaxgħadnimatlajtxgħand Missieri,immamurgħandħutiugħidilhom:Jiennitla għandMissieriuMissierkom;ulilAllatiegħi,uAlla tiegħek

18MarijataʼMagdalaġietuqaletlid-dixxiplilikienetrat lill-Mulej,ulihuqalilhadawnl-affarijiet.

19Imbagħadl-istessjumfilgħaxija,likienl-ewweljum tal-ġimgħa,metal-bibienkienumagħluqafejnid-dixxipli kienumiġburaminħabbal-biża’mil-Lhud,ġieĠesùu qagħadf’nofshom,uqalilhom:Is-sliemgħalikom

20Umetaqalhekk,uriehomidejhuġenbuImbagħadiddixxipliferħaninmetarawlill-Mulej.

21ImbagħadĠesùreġa'qalilhom:"Is-sliemgħalikom!

22Umetaqaldan,nefaħfuqhom,uqalilhom:IrċevulIspirtus-Santu.

23Lilmintaħfrudnubiethom,humamaħfuralilhom;ukull dnubietta’miniżżommu,jinżammu

24ImmaTumas,wieħedmit-tnax,jismuDidimu,ma kienxmagħhommetaġieĠesù

25Għalhekkid-dixxiplil-oħraqalulu:“Rajnalill-Mulej Immahuqalilhom:“Jekkmanaraxf’idejhil-markataddwiefer,unpoġġisubgħajkfil-markatad-dwiefer,u ndaħħalidif’ġenbu,manemminx.

26Uwaratmintijiemmill-ġdidid-dixxiplitiegħukienu ġewwa,uTumasmagħhom;

27ImbagħadqallilTumas:Ilħaqsubgħajkhawn,uara jdejja;uidħolhawnidejk,udaħħalhaf’ġenbi:utkunxbla fidi,immatemmen

28UTumaswieġebuqallu:MulejtiegħiuAllatiegħi

29Ġesùqallu:Tumas,għaxrajtni,emmint:henjindawkli marawx,ugħadhomemmnu

30UĠesùtassewgħamelħafnasinjalioħraquddiemiddixxiplitiegħu,limhumiexmiktubinf’danil-ktieb: 31Immadawnhumamiktuba,biexintomtemmnuliĠesù hul-Kristu,l-Ibent’Alla;ubiextemmenikollkomil-ħajja permezzta’ismu

KAPITOLU21

1Waradan,Ġesùreġa’weralid-dixxiplifuqil-baħarta’ Tiberija;ufuqdanl-għaqalwerahustess.

2KienhemmflimkienXmunPietru,uTumasimsejjaħ Didimu,uNatanaeltaKanafil-Galilija,uwliedŻebedew, utnejnoħramid-dixxiplitiegħu

3QalilhomXmunPietru:Immurnistad.Humajgħidulu, AħnawkollimmorrumiegħekĦarġu,udaħluf’vapur minnufih;udakil-lejlmaqabduxejn

4Immametawasalfilgħodu,Ġesùkienfuqix-xatt,imma d-dixxiplimakinuxjafulikienĠesù

5ImbagħadĠesùqalilhom:Ulied,għandekxiikel?Huma wieġbu,Le

6Uqalilhom:Itfa’x-xibkafuqin-naħatal-lemintalbastiment,ussibu.Tefgħugħalhekk,uissamasetgħux jiġbduhagħall-kotrata'ħut

7Għalhekk,dakid-dixxiplulikieniħobbĠesùqallil Pietru:“Hul-Mulej”.IssaXmunPietrusema’likienilMulej,damlul-ilbiestas-sajjieda(għaxkiengħarwien)u tefa’fil-baħar

8Ud-dixxiplil-oħraġewf’vapurżgħir;(għaxmakienux 'ilbogħodmill-art,immaqishommitejnkubitu,)jkaxkruxxibkabil-ħut

9Hekkkifġewl-art,rawnartal-faħamhemmhekk,uħut imqiegħedfuqu,uħobż

10QalilhomÌesù:I;ibumill-hutliissaqbadtu

11XmunPietrutela,uġibedix-xibkal-artmimlijaħutkbir, mijautlietauħamsin:ugħalkulħaddkienhemmħafna, iżdax-xibkamankisirtx

12Ġesùqalilhom:Ejjewujieklu.Uħaddmid-dixxiplima darajistaqsih,Minint?jafulikienil-Mulej

13Ġesùmbagħadjiġi,ujieħul-ħobż,ujagħtihom,u jistadubl-istessmod.

14Issadinhijat-tieletdarbaliĠesùweralid-dixxipli tiegħu,waraliqammill-imwiet

15Mela,metakienujieklu,ĠesùqallilXmunPietru: “Xmun,binĠona,tħobbniiktarminndawn?Huwaqallu: Iva,Mulej;taflijieninħobbokHuqallu:Itma’l-ħrief tiegħi.

16It-tienidarbareġa’qallu:“Xmun,binĠona,tħobbni? Huwaqallu:Iva,Mulej;taflijieninħobbokHuqallu,Irma n-nagħaġtiegħi.

17Qalluit-tieletdarba:Xmun,binĠona,tħobbni?Pietru kienimnikketgħaxqallugħat-tieletdarba,Tħobbni?U qallu:Mulej,inttafkollox;taflijieninħobbok.Ġesùqallu: Irman-nagħaġtiegħi

18Tassew,tassew,ngħidilkom,Metakontżgħir,intiddist lilekinnifsek,umxifejntrid;matkunx

19Danqalhu,uwerab’liemamewtkellujigglorifikalil AllaUmetaqaldan,qallu:Imxiwarajja

20ImbagħadPietru,idur,ralid-dixxipluliĠesùkieniħobb isegwi;liwkollrasufuqsidruwaqtl-ikel,uqal,Mulej, minhulijittradik?

21Pietrurawh,qallilĠesù:“Mulej,udanir-raġel x’għandujagħmel?

22Ġesùqallu:"Jekkirridlijibqa'sakemmniġi,dakliint? segwini

23Imbagħadħarġetdinil-kelmafostl-aħwa,lidakiddixxiplumajmutx;imma,Jekkirridlijdumsakemmniġi, dakliint?

24Danhud-dixxiplulijixheddwardawnl-affarijiet,u kitebdawnl-affarijiet,unafulix-xhiedatiegħuhijavera.

25UhemmukollħafnaaffarijietoħraligħamelĠesù,li,li kiekukellhomjinkitbukullwieħed,nissuponililanqasiddinjannifishamasetgħetxfihal-kotbaligħandhom jinkitbuAmen

Attital-Appostli

KAPITOLU1

1It-trattatta’qabelgħamilt,OTeofilu,ta’dakkolluli Ġesùbedajagħmelujgħallem, 2Sal-jumlifihġiemtellaʼ,waralipermezztal-IspirtusSantukientakmandamentilill-appostlilikiengħażel: 3Lilhomukollweralilunnifsuħajwaral-passjonitiegħu b’ħafnaproviinfallibbli;

4U,metanġabrumagħhom,ordnalhombiexmajitilqux minnĠerusalemm,immajistennewil-wegħdatal-Missier, li,jgħidhu,smajtuminni

5GħaxĠwannitassewtgħammedbl-ilma;immaintom tiġumgħammdinbl-Ispirtus-Santumhuxħafnajiem 6Għalhekk,metaġewflimkien,staqsewminnu,uqalu: Mulej,intf’daniż-żmientridterġaʼterġaʼs-saltnalilIżrael?

7Uqalilhom:“Mhuxgħalikomlitafuż-żminijietjewlistaġuni,lil-Missierpoġġafis-setgħatiegħustess

8Immaintomtirċievis-setgħa,waralijiġifuqkomlIspirtus-Santu:utkunuxhiedagħalijakemm f’Ġerusalemm,kifukollfil-Lhudijakollha,ufis-Samarija, usal-aħħarpartitad-dinja.

9Umetakienqaldawnl-affarijiet,waqtlikienuraw, qabad;usħabarċevietuminnquddiemhom

10Uwaqtlikienujħarsulejhomlejnis-semawaqtlitela’, ara,żewġtirġielqagħduħdejhomlebsinabjad;

11Liqalukoll,Intomrġieltal-Galilija,għalaqegħdu tħarsulejnis-sema?danl-istessĠesù,littieħed mingħandkomfis-sema,għandujiġihekkkifrajtuhimur fis-sema

12ImbagħadreġgħuluralejnĠerusalemmmill-muntanja msejħaŻebbuġ,lihijaminnĠerusalemmvjaġġtaʼjumisSibt.

13Umetadaħlu,telgħuf’kamrataʼfuq,fejnkienu joqogħdukemmPietru,kifukollĠakbu,uĠwanni,uIndri, Filippu,Tumas,Bartilmew,uMattew,ĠakbubinAlfewu XmunŻeloti,uĠudaħuĠakbu.

14Dawnkollhakomplewflimkienfit-talbufit-talb,mannisa,uMarijaommĠesù,umaʼħutu

15Uf’dawkil-jiemPietruqamf’nofsid-dixxipliuqal,(innumruta’ismijietflimkienkienmadwarmijaugħoxrin,)

16Irġieluħuti,dinl-iskritturażgurlitwettqet,lil-Ispirtu s-SantuminnfommDavidqalqabeldwarĠuda,likien gwidagħaldawkliħadulilĠesù

17Għaxhukienmagħdudmagħna,ukienkisebpartiminn danil-ministeru

18Issadanir-raġelxtaragħalqabil-premjutal-ħażen;u waqa’rasu,infaqa’f’nofsu,ul-imsarenkolluħareġ.

19Ukienmagħrufminndawkkollhalikienujgħixu f’Ġerusalemm;peresslidikl-għalqatissejjaħbl-ilsien proprjutagħhom,Aceldama,jiġifieri,L-għalqatad-demm.

20Għaxhemmmiktubfil-ktiebtas-Salmi,Ħallilabitazzjonitiegħutkundesolata,uħaddmajgħammarfiha, ul-isqoftiegħuħajieħuieħor.

21Għalhekk,minndawnl-irġiellidaħlumagħnal-ħin kollulil-MulejĠesùdaħaluħareġfostna, 22Ibdamill-magħmudijata’Ġwanni,sadakl-istessjumli ġiemeħudminna,wieħediridjiġiordnatbiexikunxhud magħnatal-qawmientiegħu

23Uħatrutnejn,ĠużeppijismuBarsaba,likienjismu Ġust,uMattija

24Utalbuuqalu:“Int,Mulej,litafil-qlubtal-bnedmin kollha,urijekkminndawnit-tnejngħażiltx, 25Biexikunjistaʼjieħusehemminndanil-ministeruu l-appostlat,liminnuwaqaʼĠudabiksur,bieximur f’postu

26Utawix-xortitagħhom;ux-xortiwaqgħetfuqMatthias; ukienmagħdudmal-ħdax-ilappostlu.

KAPITOLU2

1Umetawasalgħalkolloxil-jumta’Pentekoste,kienu kollhaflimkienf’postwieħed

2Uf’daqqawaħdaġiemis-semaħossbħaltaʼriħqawwili jgħaġġel,umlietid-darkollhafejnkienubilqiegħda

3Udehrulilhomilsnamaqsuminbħaltan-nar,upoġġafuq kullwieħedminnhom.

4Ukollhamtlewbl-Ispirtus-Santu,ubdewjitkellmu b’ilsnaoħra,kiftahoml-Ispirtu

5Ukienhemmjgħammruf’ĠerusalemmLhud,irġiel devoti,minnkullġenstaħtis-sema

6Issametadaninstema'lbarra,il-kotranġabret,utħawdu, għaxkullbniedemsemagħhomjitkellmubil-lingwatiegħu. 7Ulkollbaqgħumistagħġbinumistagħġbin,uqalulil xulxin:“Ara,dawnkollhalijitkellmumhumiexGaliljani?

8Ukullbniedemkifnisimgħub’ilsienna,fejntwelidna?

9Il-Parti,ul-Medi,ul-Elamiti,udawklijgħixufilMesopotamja,ufil-Lhudija,ul-Kapadoċja,fil-PontulAsja,

10Il-Friġja,ul-Pamfilja,fl-Eġittu,ufl-inħawital-Libja madwarĊirine,ubarraninta’Ruma,Lhuduproseliti, 11KretiuGħarab,nisimgħuhomjitkellmub’ilsiennalgħemejjelta’Alla

12Ulkollbaqgħumistagħġbin,ukienufid-dubju,uqalu lilxulxin,Xijfisserdan?

13Oħrajnifaqqruqalu,Dawnl-irġielhumamimlijainbid ġdid.

14ImmaPietru,bil-wieqfamal-ħdax,għollaleħnuu qalilhom:“Intomirġieltal-Lhudija,uintomilkollli tgħammruf’Ġerusalemm,inkunumagħrufalilkom,uismaʼ kliemi:

15Għaxdawnmhumiexfis-sakra,kiftaħsbu,peresslihija bissit-tieletsiegħatal-ġurnata.

16Immadanhudaklikienqalil-profetaĠoel;

17Ujseħħfl-aħħarjiem,jgħidAlla,jiensenferral-Ispirtu tiegħifuqkullġisem:uwliedekubnietkomjipprofetizzaw, uż-żgħażagħtagħkomjarawviżjonijiet,ux-xjuħtagħkom joħolmuħolm:

18Ufuqil-qaddejjatiegħiufuqil-qaddejjatiegħif’dawk il-jieminferraʼl-Ispirtutiegħi;ugħandhomjipprofetizzaw:

19Ujiensenuril-għeġubijietfis-semafuq,usinjalifl-art taħt;demm,unar,ufwartad-duħħan:

20Ix-xemxtinbidelfidlam,ul-qamarf’demm,qabelma jasaldakil-jumkbirunotevolital-Mulej:

21Ujiġrilikullminisejjaħl-isemtal-Mulejjiġisalvat. 22IntomirġieltaʼIżrael,ismaʼdanil-kliem;Ġesùta’ Nazaret,bniedemapprovatminnAllafostkombil-mirakliu l-għeġubijietus-sinjali,liAllagħamelbihf’nofskom,kif tafuintominfuskomukoll:

23Lilu,liħadtupermezztal-parirdeterminatul-għarfien minnqabelta’Alla,ub’idejnħżienasallbuuqtiltu:

24LilAllaqajmu,waralimaħlull-uġigħtal-mewt,għax makienxpossibblilihugħandujinżammminnha.

25GħaxDavidjitkellemdwaru,Jiendejjemkontrajt quddiemwiċċilill-Mulej,għaxhufuqil-lemintiegħi,biex manqanqalx;

26Għalhekkqalbiferħet,ulsieniferħan;barraminnhekk ġismigħandujistrieħufit-tama:

27Għaxmatħallixruħifl-infern,lanqasmatħallilillQaddistiegħekjaral-korruzzjoni

28Intgħarraftlil-modital-ħajja;tagħmilnimimlijaferħ b’wiċċek

29Irġieluħuti,ħallininkellimkombil-libertàdwarilpatrijarkaDavid,lihumejjetumidfun,ul-sepulkrutiegħu jinsabmagħnasal-lum

30Għalhekk,billikienprofeta,ukienjafliAllaħalef b’ġuramentlilu,limill-frotttaʼġenbejh,skondil-ġisem, kiensejqajjemlilKristubiexipoġġifuqit-trontiegħu;

31Huradanqabeltkellemdwaril-qawmientaʼKristu,li ruħumatħalliexfl-infern,ulanqasġismumarat-tħassir.

32AllaqajjemlildanĠesù,liaħnalkollxhiedatiegħu

33Għalhekk,billiġiemgħollifuqil-leminta’Alla,uwara lirċievamill-Missieril-wegħdata’l-Ispirtus-Santu,xerred dan,liintomissatarawutisimgħu

34GħaxDavidmatelaxfis-smewwiet,immahujgħidlilu nnifsu:Il-Mulejqallill-Mulejtiegħi,Oqgħodfuqil-lemin tiegħi,

35Sakemmnagħmellill-għedewwatiegħekl-għareftassaqajk.

36Għalhekk,id-darkollhataʼIżraeltkuntafb’ċertezza,li Allagħamellildakl-istessĠesùliintomsallbu,kemmSid kifukollKristu.

37Issametasemgħudan,kienumniżżlaf’qalbhom,uqalu lilPietruulill-bqijatal-appostli:Irġielħuti,x’għandna nagħmlu?

38ImbagħadPietruqalilhom:“Indmu,utgħammdukull wieħedminnkomf’isemĠesùKristugħall-maħfrataddnubiet,uintomtirċievid-donta’l-Ispirtus-Santu.

39Għaxil-wegħdahigħalikom,ugħaluliedkom,ugħal dawkkollhalihuma’lbogħod,kemmsejsejjaħil-Mulej Allatagħna.

40Ub’ħafnakliemieħorxeheduħeġġeġ,uqal,Isalvaw lilkominfuskomminndinil-ġenerazzjoniħażina

41Imbagħaddawklirċevewil-kelmatiegħubil-ferħ tgħammdu,udakinharġewmiżjudamagħhommadwar tlettelefruħ

42Ubaqgħusodifid-duttrinaus-sħubijataʼl-appostli,u fil-qsimtal-ħobż,ufit-talb

43Ul-biża’ġiefuqkullruħ:uħafnagħeġubijietusinjali sarumill-appostli

44Udawkkollhalijemmnukienuflimkien,ukellhom kolloxkomuni;

45Ubiegħul-possedimentiul-oġġettitagħhom,u qasmuhomlill-bnedminkollha,kifkullbniedemkellu bżonn

46Uhuma,ubaqgħukuljumflimkienfit-tempju,uqassmu l-ħobżminndargħaldar,kielul-laħamtagħhombil-ferħu bil-qalbwaħda,

47InfaħħrulilAlla,ujkollokgrazzjamal-poplukolluUlMulejżiedmal-knisjakuljumdawkligħandhomjiġu salvati.

KAPITOLU3

1IssaPietruuĠwannitelgħuflimkienfit-tempjufis-siegħa tat-talb,likienetid-disa’siegħa.

2Uġiemġarrabċerturaġelzoppminnġufommu,li kuljumkienujpoġġuhfil-biebtat-tempjulijissejjaħisSabiħ,biexjitlobl-elemnalildawklidaħlufit-tempju; 3LiralilPietruulilĠwannikienusejidħlufit-tempju talabl-elemna

4UPietru,ma’Ġwanni,ragħajnejhfuqu,qal:“Aralejna 5Utakashom,stennalijirċievixiħaġaminnhom 6ImbagħadPietruqal,Fiddaudehebm’għandixejn;imma dakligħandinagħtikom:F’isemĠesùKristuta’Nazaret qumuimxi

7Uqabadminnidul-leminija,ugħollih,uminnufihsaqajh ugħadamgħaksaħadus-saħħa.

8Uqabeżqagħadumexa,udaħalmagħhomfit-tempju, mexa,jaqbeż,ujfaħħarlilAlla

9Un-nieskollharawhmiexiujfaħħarlilAlla: 10Ukienujafulikienhuliqagħadgħall-elemnafil-bieb is-sabiħtat-tempju:umtlewb’għaġebumistagħġbab’dak likienġaralu.

11Uwaqtlir-raġelzopoplikienfieqetżammlilPietruu lilĠwanni,in-nieskollhaġrewflimkienlejhomfil-portalli jissejjaħta’Salamun,stagħġebħafna.

12UPietrumetaradan,wieġeblill-poplu:Intomirġielta’ Iżrael,għalatistgħġbub’dan?jewgħaliextħarsulejna b’modqawwi,bħallikiekubil-qawwajewil-qdusijatagħna stesskonnagħamilnalildanir-raġeljimxi?

13AllataʼAbraham,utaʼIżakk,utaʼĠakobb,Allataʼ missirijietna,igglorifikalilIbnuĠesù;liintomtajtuh,u ċaħduhquddiemPilatu,metakiendeterminatlijħallih imur

14Immaintomċaħdulill-Qaddisulill-Ġust,uridtuli jingħatalkomqattiel;

15Uqatellill-Prinċeptal-ħajja,liAllaqajjemmill-imwiet; tiegħuaħnaxhieda.

16Uismupermezztal-fidif’ismugħamellildanir-raġel b’saħħtu,liintomtarawutafu:iva,il-fidilihijaminnutatu dinis-sodperfettafil-preżenzata’komilkoll.

17Uissa,ħuti,naflibl-injoranzagħamiltudan,kifgħamlu wkollil-ħakkiematagħkom

18ImmadakliAllaqabelkienwerab’fommil-profeti kollhatiegħu,liKristukellujbati,hekkwettaq

19Indmugħalhekk,uikkonvertu,biexdnubietkomikunu mħassra,metajiġuż-żminijietta’rifresjumill-preżenzatalMulej;

20UgħandujibgħatlilĠesùKristu,liqabelkienippridkat lilkom:

21Minis-semajridjirċievisaż-żminijiettar-restituzzjoni ta’kollox,liAllaqalb’fommil-profetiqaddisinkollha tiegħusamill-bidutad-dinja.

22GħaxMosèqaltassewlill-missirijiet:Il-MulejAlla tagħkomiqajjimilhomprofetaminnħutkom,bħali;lilu tisimgħuf’kullħaġalijgħidilkom

23Ujiġrilikullruħ,limatismaʼlildakil-profeta, tinqeredminnfostil-poplu.

24Iva,ul-profetikollhaminnSamweludawklijsegwu warajhom,dawkkollhalitkellmu,bassrubl-istessmod dwardawnil-jiem.

25Intomuliedil-profeti,ul-pattliAllagħamelma’ missirijietna,billiqalulilAbraham,Uf’niselekjiġu mbierkal-familjakollhata’l-art

26L-ewwellilkomAlla,waraliqajjemlilIbnuĠesù, bagħtubiexiberikkom,billijbiegħedlilkullwieħed minnkommill-iżbaljitiegħu

KAPITOLU4

1Uwaqtlikienujitkellmuman-nies,ġewfuqhomilqassisin,il-kaptat-tempjuus-Sadduċej,

2Humamnikktinligħallmulin-nies,uppriedkawpermezz ta’Ġesùl-qawmienmill-imwiet.

3Upoġġewidejhomfuqhom,użammewhomgħall-għada, għaxissakienfilgħaxija

4Madankolluħafnaminndawklisemgħul-kelmaemmnu; un-numrutal-irġielkienmadwarħamestelef

5Uġaralil-għada,lil-ħakkiema,ux-xjuħ,ul-kittieba tagħhom,

6UAnnal-qassisil-kbir,uKajfa,uĠwanni,uAlessandru, udawkkollhalikienumill-familjatal-qassisil-kbir, inġabruflimkienf’Ġerusalemm.

7Umetapoġġewhomf’nofshom,staqsew,B’liemaqawwa, jewb’liemaisem,għamiltudan?

8ImbagħadPietru,mimlibl-Ispirtus-Santu,qalilhom: “Intomħakkiematal-popluuxjuħtaʼIsrael,

9Jekkillumniġueżaminatidwarl-għemiltajjeblisarlillbniedemimpotenti,b’liemamezzhuwamsaħħa;

10Ikunumagħrufalilkomilkoll,ulill-poplukolluta’ Iżrael,libl-isemta’ĠesùKristuta’Nazaret,liintom sallbuh,liAllaqajmumill-imwiet,bihdanir-raġelqiegħed hawnquddiemkomsħiħ

11Dinhil-ġeblalitneħħietxejnminnkomil-bennejja,li saretil-kaptal-kantuniera.

12Lanqasm’hemmsalvazzjonif’xiħaddieħor,għax m’hemmebdaisemieħortaħtis-semamogħtifostilbnedmin,libihirridunkunusalvati.

13Issametarawil-qlubijataʼPietruuĠwanni,urawli kienurġielblatagħlimuinjoranti,stagħġbu;uħadu għarfiendwarhom,likienuma’Ġesù.

14Urawlir-raġellikienimfejjaqwieqafmagħhom,ma setgħujgħiduxejnkontrih

15Immametakienuikkmandawhombiexiwarrbumillkunsill,kellmubejniethom,

16Qal,X’għandnanagħmlulildawnl-irġiel?għax tabilħaqqlisarmiraklunotevoliminnhomjidhergħaldawk kollhalijgħammruf’Ġerusalemm;umanistgħuxniċħduha

17Immabiexmatinfirexiktarfostin-nies,ejjew inhedduhomb’modstrett,biexminnissa‘lquddiemma jitkellmumaʼħaddf’danl-isem

18Usejħuhom,uordnawlhombiexmajitkellmuxejnu lanqasjgħallmuf’isemĠesù.

19ImmaPietruuĠwanniwieġbuuqalulhom:“Jekkhux sewwaquddiemAllalijisimgħukomiktarmillililAlla, tiġġudikawintom

20Għaxmanistgħuxmanitkellmuxdaklirajnausmajna 21Għalhekk,metakomplewheddewhom,ħallewhom imorru,masabuxejnkifjistgħujikkastigawhom, minħabban-nies,għaxil-bnedminkollhaglorifikawlil Allagħaldaklisar.

22Għaxir-raġelkelluiktarminnerbgħinsena,lifuqu intweradanil-miraklutal-fejqan

23Utħallew,marrugħandil-kumpanijatagħhomstess,u rrappurtawdakkolluliqalulhomil-qassisinil-kbarulanzjani

24Umetasemgħudan,għollewleħinhomlejnAlla flimkienuqalu:Mulej,intAlla,ligħamiltis-sema,l-art,u l-baħar,udakkollulifihom

25Minminnfommil-qaddejtiegħekDavidqal,Il-ġnus għalarrabjaw,un-niesjimmaġinawaffarijietvani?

26Is-slatental-artqamu,ul-ħakkiemainġabruflimkien kontral-Mulej,ukontraKristutiegħu

27Għaxfil-veritàkontrat-tifelqaddistiegħekĠesù,liinti midluk,kemmErodikifukollPonzjuPilatu,mal-Ġentiliu l-popluta’Iżrael,inġabruflimkien,

28Għaxtagħmeldakkolluliidekul-pariritiegħek iddeterminawqabellijsir

29Uissa,Mulej,arat-theddidtagħhom:uagħtilillqaddejjatiegħek,libil-kuraġġkollujitkellmukelmtek,

30Billitiġġebbedidekbiextfejjaq;ulis-sinjaliulgħeġubijietikunujistgħujsiruf’isemit-tifelqaddistiegħek Ġesù

31Umetatalbu,il-posttħawwadfejnkienumiġbura flimkien;ukollhamtlewbl-Ispirtus-Santu,uqalul-kelma ta’Allabil-kuraġġ

32Ul-kotrataʼdawkliemmnukienutaʼqalbwaħdautaʼ ruħwaħda:laebdawieħedminnhommaqallidaklikellu mill-affarijietlikellukientiegħu;immakellhomlaffarijietkollhakomuni

33Ub'qawwakbiratawl-appostlixhiedatal-qawmientalMulejĠesù:ugrazzjakbirakienetfuqhomkollha

34Lanqasmakienhemmxiħaddfosthomlikienneqsin, għaxdawklikellhomartijietjewdjarbiegħuhom,uġabulprezzijiettal-affarijietlinbiegħu,

35Uqegħduhomf’riġlejnl-appostli,utqassmulilkull bniedemskondkifkellubżonn.

36UĠużeppi,limill-appostlikienjismuBarnaba,(lihuwa, jiġifieri,Binil-konsolazzjoni),Levita,umill-pajjiżtaʼ Ċipru,

37Waralikellul-art,biegħha,uġabul-flus,upoġġieha f’riġlejnl-appostli

KAPITOLU5

1ImmaraġeljismuAnanija,flimkienmaʼmartuSapphira, biegħuproprjetà,

2Użammetlurapartimill-prezz,martuwkollkienettaf bih,uġabetpartimill-prezz,upoġġiehaf’riġlejnl-appostli.

3ImmaPietruqal:“Ananija,għalamlielekqalbekSatana biextigdeblill-Ispirtus-Santu,ubiexiżżommluraparti mill-prezztal-art?

4Sakemmbaqaʼ,makienxtiegħek?uwaralinbiegħ,ma kienxf’idejk?għaliexħsibtdinil-ħaġaf’qalbek?ma gidebxlill-bnedmin,immalilAlla.

5UAnanija,metasemadanil-kliem,waqaʼuqataʼlispirtu,ubiżaʼkbirġiefuqdawkkollhalisemgħudan 6Uż-żgħażagħqamu,ħarġuh,ħarġuh,udifnu

7Ukienmadwartlietsigħatwara,metamartu,makinitx tafx’kiensar,daħlet.

8UPietruwieġeb:Għidlijekkbiegħtxl-artgħaldaqshekk? Uqalet,Iva,għaltant

9ImbagħadPietruqalilha:“Kifftiehmuflimkienbiex tittantawlill-Ispirtutal-Mulej?ara,saqajndawklidifnulil żewġekhumafil-bieb,ugħandhomiġorruk

10Imbagħadwaqgħetmill-ewwelf’riġlejh,uċedietlispirtu,uż-żgħażagħdaħlu,sabuhamejta,u,iġorruha'l barra,difnuhama'żewġha

11Ubiżaʼkbirġiefuqil-knisjakollha,ufuqdawkkollha lisemgħudawnl-affarijiet.

12Ub’idejnl-appostlisaruħafnasinjaliugħeġubijietfost in-nies;(ukienukollhaflimkienfil-porchta’Salamun 13Umill-bqijaħaddmaraujingħaqadmagħhom,immannieskabbarhom

14Udawklijemmnukienul-aktarmiżjudamal-Mulej, kotrakemmtaʼrġielkifukolltaʼnisa)

15Tantliħarġul-mordafit-toroq,upoġġewhomfuq sododudivani,biextaʼl-inqasid-delltaʼPietrulikien jgħaddiminnhemmjistaʼjgħattixiwħudminnhom

16Kienhemmukollkotramill-bliettaʼmadwarulejn Ġerusalemm,uġabuniesmorda,udawklikienumnikktin bl-ispirtimhuxnodfa,ukienufiequkulħadd

17Imbagħadil-qassisil-kbirqamu,udawkkollhalikienu miegħu,(lihijas-settatas-Sadduċej),umtlewb’għadab, 18Upoġġewidejhomfuql-appostli,upoġġewhomfilħabskomuni

19Immal-anġlutal-Mulejbil-lejlfetaħil-bibiental-ħabs,u ħariġhom,uqal:

20Mur,wieqafukellemlin-niesfit-tempjul-kliemkolluta’ dinil-ħajja.

21Umetasemgħudan,filgħodukmienidaħlufit-tempjuu għallmuImmaġiel-qassisil-kbirudawklikienumiegħu, sejjaħil-kunsillus-Senatkolluta’wliedIsrael,ubagħtulħabsbiexjinġiebu

22Immametal-uffiċjaliġew,umasabuhomxfil-ħabs, reġgħulurauqalu:

23Qal,Il-ħabstassewsibnaliaħnamagħluqinbis-sigurtà kollha,ul-gwardjaniweqfinbarraquddiemil-bibien,imma metaftaħna,masibnaebdabniedemġewwa.

24Issametal-qassisil-kbirul-kaptat-tempjuul-qassisin il-kbarsemgħudawnl-affarijiet,iddubitawminnhom għalxiexsejikberdan.

25Imbagħadġiewieħeduqalilhom,uqal:"Araw,l-irġiel liintomtqiegħdul-ħabsqegħdinfit-tempju,ujgħallmulinnies."

26Imbagħadil-kaptanmarmal-uffiċjali,uġabhom mingħajrvjolenza,għaxkienujibżgħumin-nies,biexma jitħaġġrux.

27Umetaġabuhom,poġġewhomquddiemil-kunsill,ulqassisil-kbirstaqsiehom:

28Għid,Makmandajnikomxaħnabil-qawwalima tgħallmuxf’danl-isem?u,araw,intomimlejtu Ġerusalemmbid-duttrinatagħkom,ubiħsiebekiġibuddemmta’danir-raġelfuqna

29ImbagħadPietruul-appostlil-oħrawieġbuuqalu:

“GħandnanobdulilAllaaktarmillilill-bnedmin

30AllatamissirijietnaqajmulilĠesù,liintomqtiltuhu mdendlufuqsiġra

31Allagħollahb’idul-leminijabiexikunPrinċepu Salvatur,biexjagħtil-indiemalilIżraelul-maħfrataddnubiet

32Uaħnax-xhiedatiegħuta’dawnl-affarijiet;uhekkhu wkolll-Ispirtus-Santu,liAllatalildawklijobduh

33Metasemgħudan,qatgħuqalbhom,uħaduparirbiex joqtluhom.

34Imbagħadqagħadhemmwieħedfil-kunsill,Fariżej, jismuGamaljel,dutturtal-liġi,likellureputazzjonifostilpoplukollu,uordnabiexiwarrbuftitspazjulill-appostli;

35Uqalilhom:IntomrġieltaʼIżrael,oqogħduattenti għalkominfuskomx’biħsiebkomtagħmeldwardawnlirġiel

36Għaxqabeldawnil-jiemqamTewda,uftaħarlikienxi ħadd;limagħhomingħaqdunumruta’rġiel,madwarerba’ mija:mininqatel;ukollha,dawkliobduh,inxterduu nġiebufix-xejn

37Waradanir-raġelqamĠudatal-Galilijafiżmienittaxxa,uġibedħafnanieswarajh;ukollha,ankidawkli jobduh,tferrxu.

38Uissangħidilkom,Ibqgħuluraminndawnl-irġiel,u ħalluhomwaħedhom,għaxjekkdanil-parirjewdanixxogħolikuntal-bnedmin,majsirxejn; 39ImmajekktkuntaʼAlla,matistgħuxtwaqqgħuha;biex matinstabxsaħansitratiġġieledkontraAlla

40Uqablumiegħu:umetasejħulill-appostli,u sawwtuhom,ordnawlimajitkellmuxf’isemĠesù,u ħallihomimorru

41Utelquminnquddiemil-kunsill,ferħulitqiesudenjili jbatul-mistħijagħalismu

42Ukuljumfit-tempju,uf’kulldar,mawaqfuxjgħallmuu jippritkawlilĠesùKristu.

KAPITOLU6

1Uf’dawkil-jiem,metan-numrutad-dixxiplikien immultiplikat,qamettgergirtal-Griegikontral-Lhud,għax ir-romoltagħhomkienutraskuratifil-ministeruta’kuljum.

2Imbagħadit-tnaxsejħulilhomil-kotratad-dixxipli,u qalu:Mhijiexraġunilinħallul-kelmataAlla,unaqdulimwejjed.

3Għalhekk,ħuti,oqgħoduattentifostkomsebaʼrġieltaʼ rapportonest,mimlijinbl-Ispirtus-Santuubl-għerf,li aħnanistgħunaħtrufuqdanix-xogħol.

4Immaaħnadejjemnagħtulilnanfusnagħat-talb,ugħallministerutal-kelma

5Udanil-kliemgħoġoblill-kotrakollha,ugħażlulil Stiefnu,raġelmimlibil-fidiubl-Ispirtus-Santu,uFilippu, uProkor,uNikanur,uTimon,uParmena,uNikola, proselitta’Antjokja.

6Lilhompoġġewquddieml-appostli,umetatalbu, qiegħduidejhomfuqhom

7Ul-kelmat’Allażdiedet;un-numrutad-dixxiplikabbar ħafnaf’Ġerusalemm;ugruppkbirtas-saċerdotikienu ubbidjentigħall-fidi.

8UStiefnu,mimlifidiuqawwa,għamelgħeġubijietu miraklikbarfostin-nies

9Imbagħadqamuuħudmis-sinagoga,litissejjaħissinagogatal-Libertini,uĊirenjani,uLixandrani,u minnhommiċ-Ċiliċjaumill-Asja,tilmentma’Stiefnu

10Umasetgħuxjirreżistul-għerful-ispirtulibihom tkellem

11Imbagħadhumassubornedirġiel,liqal,Smajnalilu jitkellemkliemblasphemouskontraMosè,ukontraAlla.

12Uqajmulin-nies,ulix-xjuħulill-kittieba,uġew fuqu,qabduhuġabuhquddiemil-kunsill

13Uwaqqafxhiedafoloz,liqalu:“Danir-raġelmajieqafx jitkellemkontradanil-postqaddisul-liġi;

14Għaxsmajniehjgħid,lidanĠesùtaʼNazaretsejeqred danil-post,ujibdelid-drawwietliħelisnaMosè.

15Udawkkollhalikienubilqiegħdafil-kunsill,iħarsulejh, rawwiċċubħalmakienwiċċanġlu.

KAPITOLU7

1Imbagħadil-qassisil-kbirqal:“Dawnhumahekk?

2Uqal,Irġiel,ħutiumissirijiet,isimgħu;L-Allatal-glorja deherlilmissiernaAbraham,metakienfil-Mesopotamia, qabelmajgħammarf’Charan,

3Uqallu:“Oħroġminnpajjiżekuminnfamiljatiegħek,u idħolfl-artlisenurik.

4Imbagħadħareġmill-arttal-Kaldejin,ujgħammar f’Karran:uminnhemm,metamissierumiet,neħħahf’din l-art,lifihaintomissatgħixu.

5Umatahebdawirtfiha,le,mhuxdaqshekkbiexipoġġi siequfuqu,iżdawiegħedlisejagħtihbħalaproprjetà,ulil nisluwarajh,metagħadumakellul-ebdawild..

6UAllatkellemb'danl-għaqal,Liniseltiegħugħandu joqgħodf'artbarranija;uligħandhomiġibuhomfil-jasar,u jitolbuhomħażenerba'mittsena.

7Ul-ġensligħalihgħandhomikunufil-jasarjiense niġġudika,qalAlla:uwaradangħandhomjoħorġu,u jaqdulilif'danil-post.

8Utahil-patttaċ-ċirkonċiżjoni,uhekkAbrahamnissellil Iżakk,uċ-ċirkonċiżjonifit-tmienjum;uIżakknissellil Ġakobb;uĠakobbnisselit-tnax-ilpatrijarka.

9Ul-patrijarki,imqanqlabl-għira,biegħulilĠużeppiflEġittu,immaAllakienmiegħu,

10Uħelisumill-tbatijakollhatiegħu,utahgrazzjaugħerf f’għajnejnil-Fargħun,sultantaʼl-Eġittu;ugħamillu gvernaturfuql-Eġittuudarukollha

11Issakienhemmnuqqasfuql-artkollhataʼl-Eġittu utaʼKangħan,utbatijakbira,umissirijietnamasabulebdagħajxien

12ImmametaĠakobbsemaʼlikienhemmqamħirrumflEġittu,l-ewwelbagħatlilmissirijietna

13Ufit-tienidarbaĠużeppiġiemgħarraflilħutu;ulfamiljata’Ġużeppiġietmagħrufalill-Fargħun.

14ImbagħadbagħatlilĠużeppi,usejjaħlilmissieru Ġakobb,ulilsħabukollha,usittinuħmistax-ilruħ

15Għalhekk,Ġakobbniżell-Eġittu,umiet,huu missirijietna,

16UġewtrasferitilejnSikem,umqiegħdafil-qabarli AbrahamxtaragħalsommataʼflusminnuliedEmmor missierSikem

17Immametawasaliż-żmiental-wegħda,liAllakien ħaleflilAbraham,il-poplukiberummultiplikafl-Eġittu, 18Sakemmqamsultanieħor,limakienxjaflilĠużeppi

19L-istessaġixxab’modsottilimaʼqrabatagħna,ulħażentalablilmissirijietna,biexikeċċuliluliedhom żgħar,sal-aħħarmajgħixux

20F’dakiż-żmienMosètwieled,ukiensabiħħafna,u trabbatlietxhurf’darmissieru:

21Umetatkeċċa’lbarra,bintil-Fargħunħadtuurabtitu għalbinhastess.

22UMosètgħallemfl-għerfkollutaʼl-Eġizzjani,u kienqawwifil-kliemufl-għemil

23Umetakelluerbgħinsena,ġief’qalbulijżurlilħutu uliedIsrael

24Uraliwieħedminnhomibatil-ħażin,iddefendih,u vvendikalildaklikienmaħkum,ulaqatlill-Eġizzjan.

25GħaxħasebliħutukienusejifhmukifAllab’idukien sejeħlishom,immahumamafehmux.

26Ul-għadaweralilunnifsulilhomwaqtlikienuqed jiġġieldu,uriediġibhomwieħedmill-ġdid,uqal,Sinjuri, intomaħwa;għaliextiżbaljawlilxulxin?

27Immamingħamelħażinlill-proxxmutiegħukeċċieh,u qal,Mingħamilkomħakkiemuimħalleffuqna?

28Tridtoqtolni,bħalmagħamiltlill-Eġizzjanilbieraħ?

29ImbagħadMosèħarabb’danil-kliem,ukienbarrani fl-arttaʼMadjan,fejnnisselżewġsubien

30Umetaskadewerbgħinsena,deherlufid-deżerttalmuntanjaSinaanġlutal-Mulejfifjammatan-nar f’arbuxxell

31MetarahaMosè,stagħġebbil-vista,ukifresaqqribbiex jaraha,leħenil-Mulejġiegħandu,

32Qal,JienAllatamissirijietek,AllataAbraham,uAlla taIżakk,uAllataĠakobb.ImbagħadMosètwerwer,uma daraxjara

33Mbagħadqallul-Mulej:Neħħiż-żrabenminnriġlejk, għaxil-postfejntoqgħodhuartqaddisa.

34Rajt,rajtit-tbatijatal-poplutiegħilihemmfl-Eġittu,u smajtit-tgergirtagħhom,uniżletbiexjeħlishomUissa ejja,nibgħatekl-Eġittu.

35DanMosèlihumarrifjutaw,uqal,Mingħamelint ħakkiemuimħallef?l-istessAllabagħatbiexikunħakkiem uħelespermezzta’l-anġlulideherlufl-arbuxxell.

36Huħareġhom,waralikienweragħeġubijietusinjaliflarttaʼl-Eġittu,ufil-baħarl-Aħmar,ufid-deżerterbgħin sena.

37DanhudakMosè,liqalliluliedIżrael:“Il-MulejAlla tagħkomiqajjimilhomprofetaminnħutkom,bħali;lilu tisimgħu.

38Danhu,likienfil-knisjafid-deżertmal-anġlulikellimlu fuqil-muntanjaSina,umamissirijietna:lirċieval-orakli ħajjinbiexjagħtuna:

39Lilhommissirijietnamariduxjobdu,immawarrbuh minnfuqhom,uf’qalbhomreġgħulurafl-Eġittu,

40QallilAron:“Agħmilnaallatbieximmorruquddiemna, għaxgħaldanMosè,liħareġnamill-arttaʼl-Eġittu,ma nafuxx’sarminnu

41Uf’dawkil-jiemgħamlugħoġol,uoffrewsagrifiċċju lill-idolu,uferħubl-għemejjeltaʼidejhomstess

42ImbagħadAlladaru,utahombiexiqimul-armatatassema;kifinhumiktubfil-ktiebtal-profeti,Odarta’Israel, offrejtulibhejjemmaqtulinusagrifiċċjifiżmienerbgħin senafid-deżert?

43Iva,ħadtut-tabernaklutaʼMolok,ul-kewkbataʼl-alla tagħkomRemphan,figuriligħamiltubiextqimuhom,u jienanġorrkomlilhinnminnBabilonja

44Missirijietnakellhomit-tabernaklutax-xhiedafiddeżert,kifkienħatarhu,billikellemlilMosè,biex jagħmelhaskondil-modalikienra

45LiwkollmissirijietnaliġewwaraġabumaʼĠesùfilpussesstal-Ġentili,liAllakeċċaminnquddiem missirijietna,sażmienDavid;

46Lisabil-grazzjaquddiemAlla,uxtaqisibtabernaklu għalAllataʼĠakobb

47ImmaSalamunbenaludar.

48Madankollul-Għolimajgħammarxf’tempjimagħmula bl-idejn;kifjgħidil-profeta,

49Is-semahit-trontiegħi,ul-artl-arftas-saqajntiegħi: liemadarsetibnuni?jgħidil-Mulej:jewx'inhul-posttalmistrieħtiegħi?

50Magħamiltxididawnl-affarijietkollha?

51Intomb’għonquiebesumhuxċirkonċiżifil-qalbufilwidnejn,intomdejjemtirreżistil-Ispirtus-Santu:bħalma għamlumissirijietkom,hekktagħmluintom

52Liemamill-profetimappersegwitawxmissirijietkom?u qatlulildawkliwrewqabelil-miġjatal-Ġust;liintomissa kontut-traditurul-qattiela:

53Lirċevewil-liġibil-ħsiebtal-anġli,umażammewhiex 54Metasemgħudawnl-affarijiet,qatgħuqalbhom,u għajġuhbisnienhom.

55Immahu,mimlibl-Ispirtus-Santu,ħares’lfuqfis-sema, ural-glorjata’Alla,uĠesùwieqaffuqil-leminta’Alla, 56Uqal,Ara,naras-smewwietmiftuħa,uBinil-bniedem wieqaffuqil-leminta'Alla

57Imbagħadgħajtub’leħenqawwi,uwaqfuwidnejhom,u ġrewfuquflimkien,

58Ukeċċiehbarramill-belt,uħaġġruh,ux-xhieda qiegħduħwejjiġhomf’riġlejnżagħżugħ,likienjismuSawl 59UħaġġrulilStiefnu,usejjaħlilAlla,uqal,MulejĠesù, ħul-ispirtutiegħi

60Uniżelgħarkobbtejh,ugħajjatb’leħengħoli,Mulej, tpoġġixdanid-dnubf’idejnhom.Umetaqaldan,raqad.

KAPITOLU8

1USawlkienqedjagħtil-kunsenstiegħugħall-mewt tiegħuUdakiż-żmienkienhemmpersekuzzjonikbira kontral-knisjalikienetf’Ġerusalemm;ukollhakienu mxerrdinmadwarl-inħawital-Lhudijaus-Samarija,ħlieflappostli

2UrġieldevotiġarrbulilStiefnugħad-difnatiegħu,u għamlulamentkbirfuqu

3Fir-rigwardtaʼSawl,għamelħasralill-knisja,udaħal f’kulldar,uqabadlill-irġielun-nisadaħħalhomil-ħabs.

4Għalhekkdawklikienumxerrdinmarrukullimkien jippritkawil-kelma

5ImbagħadFilippuniżelfil-belttas-Samarija,uppriedka lilKristu

6Un-niesflimkientawkashomgħaldakl-affarijietlikien qalFilippu,usemgħuurawil-mirakliligħamel.

7Għaxspirtimhuxnodfa,jgħajtub’leħenqawwi,ħarġu minnħafnalikienufil-pussesstagħhom,uħafnalittieħdu bil-paraliżi,ulikienuzopop,ġewimfejqa.

8Ukienhemmferħkbirf’dikil-belt

9Immakienhemmraġel,jismuXmun,liqabel,fl-istess belt,kienjużas-seħer,ugħaxxaqlin-niestas-Samarija, billiqallihukienxiwieħedkbir

10Lilhomkollhatawkashom,mill-iżgħarsal-akbar,uqalu: “Danil-bniedemhul-qawwakbirata’Alla.

11Ulejhkienujqisuh,għaxgħalżmientwilkien għożżilhombis-sħaħ

12ImmametaemmnulilFilippulikienqedjippriedkalaffarijietdwaris-saltnata’Alla,ul-isemta’ĠesùKristu, tgħammdu,kemmirġielukemmnisa.

13ImbagħadXmuninnifsuemmenukoll:umeta tgħammed,baqa’ma’Filippu,ustagħġeb,ral-mirakliussinjalilikienusaru.

14Issametal-appostlilikienuĠerusalemmsemgħulisSamarijakienetirċevietil-kelmat’Alla,bagħtuhomlil PietruulilĠwanni:

15Li,metaniżlu,talbugħalihom,biexikunujistgħu jirċievul-Ispirtus-Santu:

16(Għaxgħadumawaqa’fuqħaddminnhom:humabiss tgħammduf’isemil-MulejĠesù)

17Imbagħadpoġġewidejhomfuqhom,urċevewl-Ispirtu s-Santu

18UmetaXmunralipermezztat-tqegħidtaʼidejhomlappostlingħatal-Ispirtus-Santu,offrahomil-flus, 19Qal,Agħtiniwkolldinis-setgħa,biexkullmin inqiegħedidejh,jirċievil-Ispirtus-Santu.

20ImmaPietruqallu:“Flusekjitħassrumiegħek,għax ħsibtlid-donta’Allajista’jinxtarabil-flus

21Lagħandeksehemulanqasxortif’dinil-kwistjoni, għaxqalbekmhixsewwaquddiemAlla

22Indemgħalhekkminndanil-ħażentiegħek,uitloblil Alla,jekkforsil-ħsiebtaʼqalbekjiġimaħfur.

23Għaxjienanagħrafliintfil-marraratal-imrar,ufir-rabta tal-ħażen

24ImbagħadXmunwieġebuqal:“Tolbugħalijalill-Mulej, lixejnminndawnl-affarijietlitkellimtumatiġifuqi

25Uhuma,metaxehduuppriedkawil-kelmatal-Mulej, reġgħuluraĠerusalemm,uppriedkawl-Evanġeljuf’ħafna rħulatas-Samaritani

26Ul-anġlutal-MulejkellemlilFilippu,uqal:“Qum,u murlejnin-nofsinhargħat-triqlitinżelminnĠerusalemm għalGaża,lihijadeżert

27Uqamumar,uara,raġelmill-Etjopja,ewnukutaʼ awtoritàkbirataħtKandaċi,ir-reġinataʼl-Etjopjani,li kellul-inkarigutat-teżorkollutagħha,ukienġie Ġerusalemmbiexiqimu,

28Kiensejjerlura,ubilqiegħdafil-karrutiegħuqaralprofetaIsaija

29Imbagħadl-IspirtuqallilFilippu:“Murqrib,uingħaqad ma’danil-karru.

30UFilippuġeralejh,usemgħujaqralill-profetaIsaija,u qal,Tifhemdaklitaqra?

31Uhuqal,Kifnista,jekkxibniedemmajiggwidani?U xtaqlilFilippulijitla’ujoqgħodmiegħu

32Il-posttal-Iskritturaliqarakiendan,Huġiemmexxi bħalanagħaġgħall-qatla;ubħalħarufimmutquddiemmin iqallah,hekkmafetaħxfommu:

33Fl-umiljazzjonitiegħuttieħdetil-ġudizzjutiegħu:umin għandujiddikjaralill-ġenerazzjonitiegħu?għaxħajtuhija meħudamill-art

34Ul-ewnukuwieġeblilFilippu,uqal,Nitlobk,dwarmin jitkellemdanil-profeta?minnunnifsu,jewta’xibniedem ieħor?

35ImbagħadFilippufetaħfommu,ubedamill-istess Iskrittura,uppriedkaliluĠesù.

36Uwaqtlikienusejrinfitriqthom,wasluf’ċertuilma,u l-ewnukuqal:“Ara,hawnl-ilma;x’jfixkelnibiex nitgħammed?

37UFilippuqal:“Jekktemmenb’qalbekkollha,tistaʼU huwieġebuqal,NemmenliĠesùKristuhul-Ibenta’Alla. 38Uordnalill-karrubiexjoqgħodwieqfa,uniżlut-tnejn fl-ilma,kemmFilippukifukolll-ewnuku;ugħammdu 39Umetatelgħumill-ilma,l-Ispirtutal-Mulejqabadlil Filippu,biexl-ewnukumarawhxaktar,ubaqa’sejjer ferħan

40ImmaFilippunstabf’Ażotu,ukiengħaddejminnu ppriedkafil-blietkollha,sakemmwasalĊesarija.

KAPITOLU9

1USawl,iżdanefaħit-theddidul-qatlakontrad-dixxipli tal-Mulej,margħandil-qassisil-kbir, 2UtalabminnuittrililDamaskulis-sinagogi,biexjekk isibxiħaddminndinit-triq,kemmjekkkienuirġieljew nisa,iġibhommarbutinĠerusalemm

3Uwaqtlikienqedjivvjaġġa,wasalħdejnDamasku,u f’daqqawaħdaiddamadwarudawlmis-sema

4Uwaqa’l-art,usema’leħenjgħidlu:“Sawl,Sawl,għala tippersegwitani?

5Uqal,Minint,Mulej?Ul-Mulejqal:“JienaĠesùliinti tippersegwita;diffiċligħaliklitagħtidaqqata’sieqkontra x-xewk”

6Uhuriegħedumistagħġebqal,Mulej,xitridninagħmel?

Ul-Mulejqallu:“Qum,murfil-belt,ujingħadlek x’għandektagħmel”

7Ul-irġiellivjaġġawmiegħubaqgħublakliem,semgħu leħen,immamarawlilħadd.

8USawlqammill-art;umetagħajnejhinfetħu,maralil ħadd,immawassluhb’iduuġabuhf’Damasku

9Udamtlettijiembladawl,ulakielulanqasixrob.

10Ukienhemmdixxipluf’Damasku,jismuAnanija;ulMulejqalluf’viżjoni,AnanijaUqal:“Ara,jienhawn, Mulej.

11Ul-Mulejqallu:“Qum,umurfit-triqlitissejjaħidDritt,ustaqsifid-dartaʼĠudagħalwieħedimsejjaħSawl, taʼTarsu,għaxarahujitlob,

12Uf’viżjoniraraġeljismuAnanijadieħel,ujpoġġiidu fuqu,biexikunjistaʼjirċievigħajnejh

13ImbagħadAnanijawieġeb:“Mulej,smajtminnħafna minndanir-raġel,kemmgħamelħażenlill-qaddisin tiegħekf’Ġerusalemm;

14Uhawnhekkgħandul-awtoritàmill-qassisinil-kbarli jorbotlildawkkollhalijsejħuismek

15Immal-Mulejqallu:“Mur,għaxhubastimentmagħżul għalija,biexinġorrismiquddiemil-Ġentili,us-slaten,u wliedIsrael;

16Għaxjienanurihkemmgħandujbatiminħabbaismi

17UAnanijatelaq,udaħalfid-dar;upoġġaidejhfuquqal: “ĦunaSawl,il-Mulej,Ġesù,lideherlekfit-triqkifġejt, bagħatni,biexinttkuntista’tieħugħajnejkutimtelablIspirtus-Santu.

18Umill-ewwelwaqaminngħajnejhbħallikiekumwieżen: urċievad-dehraminnufih,uqamutgħammed.

19Umetarċievalaħam,ġiemsaħħaħImbagħadSawlkien xijiemmad-dixxiplilikienuf’Damasku

20Umill-ewwelippriedkalilKristufis-sinagogi,lihuBin Alla.

21Immadawkkollhalisemgħuhbaqgħumistagħġbin,u qalu;Mhuxdanhuliqeredlildawklisejjaħdanl-isem f’Ġerusalemm,uġiehawngħaldanil-għan,biexiġibhom marbutagħandil-qassisinil-kbar?

22ImmaSawlżdiedaktarfis-saħħa,uħawwadlil-Lhudli kienujgħammruf’Damasku,uweralidanhuKristustess 23Uwaralitwettquħafnajiem,il-Lhudħaduparirbiex joqtluh:

24ImmaSawlkienmagħruflikienuqedjistennewU kienujarawil-bibienlejlunharbiexjoqtluh

25Imbagħadid-dixxipliħaduhbil-lejl,uniżżluħdejn il-ħajtf’basket.

26UmetaSawlwasalĠerusalemm,qallijingħaqadmaddixxipli,immakollhabeżgħuminnu,umaemmnuxlikien dixxiplu.

27ImmaBarnabaħaduhuġabugħandl-appostli,u qalilhomkifkienralill-Mulejfit-triq,ulikienkellimlu,u kifkienippriedkabil-kuraġġf’Damaskuf’isemĠesù.

28Ukienmagħhomdieħeluħiereġf’Ġerusalemm 29Uhutkellembil-kuraġġf’isemil-MulejĠesù,u kkontestakontral-Greċja,immadawnmarrubiexjoqtluh 30Metal-aħwagħarfu,niżluĊesarijaubagħtuhTarsu 31Imbagħadil-knejjeskienujistrieħumadwaril-Lhudija kollhaul-Galilijaus-Samarija,uġewimwaqqfa;ul-mixi fil-biża'tal-Mulej,ufil-faraġta'l-Ispirtus-Santu,kienu multiplikati.

32Uġarali,waqtliPietrugħaddamill-inħawikollha,niżel ukollgħandil-qaddisinlikienujgħammruf’Lidda 33UhemmhekksabraġeljismuEneja,likienilutmien sniniżommsodu,ukienmaridbil-paraliżi

34UPietruqallu:“Enea,ĠesùKristujsaħħek:qumu agħmelis-soddatiegħek.Uqamminnufih.

35Udawkkollhalikienujgħammruf’Liddauf’Saron rawh,udarulejnil-Mulej

36Issakienhemmf’ĠoppaċertudixxiplujisimhaTabita, lib’interpretazzjonitissejjaħDorka:dinil-marakienet mimlijab’għemejjeltajbinub’għemiltaʼl-elemosnali għamlet.

37Uġaraf’dawkil-jiem,likienetmarida,umietet;

38UperessliLiddakienetqribĠoppa,ud-dixxipli semgħuliPietrukienhemm,bagħtużewġtirġiel,utalbuh biexmajdumxjasallejhom

39ImbagħadPietruqamumarmagħhomMetawasal, ġabuhfil-kamrata’fuq,ur-romolkollhaqagħduħdejh jibkuujurul-ġwejjeġul-ilbiesligħamelDorkawaqtli kienetmagħhom

40ImmaPietrukeċċiehomkollha’lbarra,niżel għarkobbtejhomutalab;udawwarlejnil-ġisemqal,Tabita, qumUfetħetgħajnejha,umetaratlilPietru,qamet bilqiegħda.

41Utahaidu,għolliha,umetasejjaħlill-qaddisinurromol,ippreżentahaħajja

42Ukienmagħruff’Ġoppakollu;uħafnaemmnufilMulej

43Uġaralidamħafnajiemf’ĠoppamaʼwieħedXmun ikkunzar.

KAPITOLU10

1Kienhemmraġelf’ĊesarijajismuKornelju,ċenturjun tal-bandamsejħal-bandaTaljana,

2Bniedemdevot,ulikienjibza’minnAllama’daru kollha,litaħafnaelmozjilin-nies,utalablilAlladejjem 3Huraf’viżjonievidenti,madwarid-disa’siegħatalġurnata,anġluta’Alladieħelgħandu,uqallu,Kornelju 4Umetaħareslejh,beżaʼuqal:“X’inhu,Mulej?Uqallu, It-talbtiegħekul-elemnatiegħektelgħugħaltifkira quddiemAlla

5UissaibgħatirġielĠoppa,usejjaħlilwieħedXmun,li kunjomuPietru.

6Jgħixma’Xmunikkunzar,lid-dartiegħuhijaħdejnilbaħar:jgħidlekx’għandektagħmel

7Umetal-anġlulitkellemlilKorneljutelaq,sejjaħtnejn mill-qaddejjatad-dartiegħu,usuldatdevotminndawkli kienujistennewhkontinwament;

8Umetakieniddikjaralhomdawnl-affarijietkollha, bagħathomĠoppa.

9L-għada,waqtil-vjaġġtagħhomuresquqribil-belt, Pietrutela’fuqil-bankinabiexjitlobgħall-ħabtatas-sitt siegħa.

10Usarbil-ġuħħafna,uriedjiekol,immawaqtlikienu lesti,waqaʼfistattaʼtrance, 11Urawis-semamiftuħa,uċertureċipjentnieżellejh, bħalmakienetfoljakbiramaħdumamal-erbaʼkantunieri,u niżletsal-art:

12Fihomkienhemmkullxortataʼbhejjemb’erbaʼ saqajhomtaʼl-art,ubhejjemselvaġġi,uħwejjeġli jitkaxkru,utjurtaʼl-ajru.

13Uwie[edle[u:“Qum,Pietru;joqtlu,ujieklu 14ImmaPietruqal:“Mhuxhekk,Mulej;għaxqattmakilt xiħaġakomunijewmhuxnadifa.

15Ul-leħenreġaʼqallugħat-tienidarba,“DakliAlla naddaf,majsejħuxkomuni

16Dansartlietdarbiet:ul-bastimentreġa’ġieriċevutfissema

17IssafilwaqtliPietruddubitafihinnifsux’kienettfisser dinil-viżjonilikienra,ara,l-irġiellintbagħtu mingħandKorneljukienustaqsewid-dartaʼXmun,u qagħduquddiemil-bieb,

18Usejjaħ,ustaqsajekkXmun,likienjismuPietru,kienx alloġġjathemmhekk

19WaqtliPietruħasebfil-viżjoni,l-Ispirtuqallu:“Ara, tlettirġielifittxuk.

20Qummela,uinżel,umurmagħhom,mingħajrma tiddubitaxejn,għaxjienbgħatthom

21ImbagħadPietruniżelgħandl-irġiellintbagħtulilu mingħandKornelju;uqal:“Ara,jiendakliintomtfittxu; 22Uhumaqalu,Korneljuċ-ċenturjun,raġelġust,ulijibża’ minnAlla,uta’rakkontitajbafostil-ġenskollutal-Lhud, ġiemwissiminnAllaminnanġluqaddisbiexjibgħatlek f’daruujismaʼkliemek

23Imbagħadsejjaħhom,ualloġġahom.Ul-għadaPietru telaqmagħhom,uġewakkumpanjatiminnxiaħwaminn Ġoppa

24Ul-għadawaradaħluĊesarija.UKorneljustenniehom, usejjaħflimkienlill-qrabatiegħuulill-ħbiebqribtiegħu

25UwaqtliPietrukiendieħel,Korneljultaqa’miegħu,u waqa’f’riġlejhuqimah.

26ImmaPietruqabaduqallu:“Qum;Jienukolljien bniedem.

27Uwaqtlikienjitkellemmiegħu,daħal,usabħafnali kienuġewflimkien

28Uqalilhom:“Intomtafulihijaħaġaillegaligħalraġel Lhudilijżommkumpanija,jewjiġigħandxiħaddminn ġensieħor;immaAllawrienilimagħandinsejjaħlilħadd komunijewmhuxnadif

29Għalhekkġejtgħandkommingħajrmakont nikkontestajt,hekkkifġejtmibgħut:Jienanistaqsi għalhekkgħalliemaintenzjonibgħattugħalija?

30UKorneljuqal:Erbatijiemilukontinsawmsadinissiegħa;ufid-disa’siegħatlabtf’dari,u,ara,raġelwieqaf quddiemib’ilbiesjgħajjat,

31Uqal,Kornelju,it-talbtiegħekinstemaʼ,ul-elemna tiegħektfakkarquddiemAlla

32GħalhekkibgħatĠoppa,usejjaħhawnlilXmun,li kunjomuPietru;humimlifid-darta’Xmunkonzaturħdejn il-baħar,limetajiġijkellimek

33Minnufihgħalhekkbgħattlilek;ugħamiltsewliġejt. IssaaħnalkollhawnquddiemAlla,biexnisimgħudak kollulihuordnatlilekminnAlla

34ImbagħadPietrufetaħfommu,uqal,Tassew,jienanaħs liAllamajirrispettaxil-persuni;

35Immaf’kullġensminjibżaminnu,ujaħdemis-sewwa, jiġiaċċettatmiegħu

36Il-kelmaliAllabagħatliluliedIsrael,ippriedkal-paċi permezzta’ĠesùKristu:(huwaSidta’kulħadd:)

37Dikil-kelma,ngħid,tafu,liġietippubblikatafil-Lhudija kollha,ubdietmill-Galilija,waral-magħmudijalippriedka Ġwanni;

38KifAlladileklilĠesùta’Nazaretbl-Ispirtus-Santuu bil-qawwa:likiengħaddejjagħmelil-ġidujfejjaqlildawk kollhamaħqurinmix-xitan;għaxAllakienmiegħu

39Uaħnaxhiedata’dakkolluligħamelkemmfl-arttalLhud,kifukollf’Ġerusalemm;qatluhomumdendlinma’ siġra:

40Allaqajmuhit-tieletjum,uwriehfil-miftuħ;

41Mhuxlill-poplukollu,immalilxhiedamagħżulinminn qabelminnAlla,ankililna,likilnauxrobnamiegħuwara liqammill-mewt.

42Uordnalnabiexnippritkawlin-nies,unixhdulihuli ġieordnatminnAllabiexikunl-Imħalleftal-mejtinu tal-mejtin.

43Lilujagħtuxhiedalill-profetikollha,lipermezzta’ismu kullminjemmenfihgħandujirċievimaħfratad-dnubiet

44WaqtliPietrukiengħaduqaldanil-kliem,l-IspirtusSantuniżelfuqdawkkollhalisemgħul-kelma

45Udawkmiċ-ċirkonċiżjoniliemmnubaqgħu mistagħġbin,dawkliġewma’Pietru,għaxdakukollfuq il-Ġentilikienimxerredid-donta’l-Ispirtus-Santu

46Għaxsemgħuhomjitkellmubl-ilsna,ujkabbrulilAlla ImbagħadPietruwieġeb,

47Jista’xiħaddjipprojbixxil-ilma,biexdawnma jitgħammdux,lirċevewl-Ispirtus-Santukifukollaħna?

48Uordnalhombiexjitgħammduf’isemil-Mulej. Imbagħadtalbuhbiexidumċertijiem

KAPITOLU11

1Ul-appostliul-aħwalikienufil-LhudijasemgħulilĠentilikienurċevewukollil-kelmat’Alla.

2UmetaPietrutela’Ġerusalemm,dawklikienumiċċirkonċiżjonitħabtumiegħu,

3Qal,Intdħaltgħandirġielmhuxċirkonċiżi,ukilt magħhom

4ImmaPietruqagħadil-kwistjonimill-bidu,uspjegalhom bl-ordni,uqal:

5Ikienfil-belttaĠoppanitlob:ufitrancerajtviżjoni, Ċertubastimentjinżel,bħallikiekukienfoljakbira, imniżżlamis-semaberbakantunieri;uwasalankilili:

6Fuqu,metakontgħamiltgħajnejja,qist,urajtbhejjemtaʼ l-artb’erbaʼsaqajhom,ubhejjemselvaġġi,uħwejjeġli jitkaxkru,utjurtaʼl-ajru

7Usmajtleħenjgħidli,Qum,Pietru;qatletutiekol 8Immajiengħedt,Mhuxhekk,Mulej,għaxxejnkomuni jewmhuxnadifqattmadaħalf’ħalqi

9Immal-leħenwieġebmill-ġdidmis-sema,DakliAlla mnaddaf,dakmajsejjaħxkomuni.

10Udansartlietdarbiet:ukollhaġewmiġbudamill-ġdid fis-sema.

11U,ara,mill-ewwelkienhemmtlietirġieldiġàġewfiddarfejnkont,mibgħutagħandiminnĊesarija

12Ul-Ispirtuqallimmurmagħhom,mingħajrma niddubitaxejn.Barraminnhekkdawnis-sittaħwakienu akkumpanjati,udħalnafid-dartar-raġel:

13Uwrienakifkienraanġluf’daru,likienwieqafuqallu: “IbgħatirġielĠoppa,usejjaħlilXmun,likunjomuPietru; 14Minjgħidlekkliem,libihintud-dartiegħekkollhajiġu salvati.

15Uhekkkifbdejtnitkellem,l-Ispirtus-Santuniżel fuqhom,bħalfuqnafil-bidu

16Imbagħadftakartfil-kelmatal-Mulej,kifqal,Ġwanni tassewmgħammedbl-ilma;immaintomtkunu mgħammdinbl-Ispirtus-Santu

17Għalhekk,peressliAllatahoml-istessrigalbħalma għamellilna,liemmnufil-MulejĠesùKristu;x’kienjien, listajtniflaħlilAlla?

18Metasemgħudawnl-affarijiet,żammewis-sliem,u glorifikawlilAlla,billiqalu:“ImbagħadAllawkolllillĠentilital-indiemagħall-ħajja

19Issadawklikienumxerrdinfuqil-persekuzzjonili qametdwarStiefnuvvjaġġawsaFeniċja,ĊipruuAntjokja, ippridkawil-kelmalilħaddħlieflil-Lhudbiss

20UxiwħudminnhomkienurġieltaʼĊipruuĊirene,li metawasluAntijokja,kellmulill-Griegi,ujippritkawlillMulejĠesù

21Ul-idtal-Mulejkienetmagħhom:ugħaddkbiremmnu, udarulejnil-Mulej

22Mbagħadwasletl-aħbartaʼdawnl-affarijietf’widnejn il-knisjalikienetf’Ġerusalemm,ubagħtulilBarnababiex imursaAntjokja

23Li,metaġie,ukienral-grazzjata'Alla,ferħan,u ħeġġeġhomkollha,libil-ħsiebtal-qalbhumajeħlumalMulej

24Għaxkienbniedemtwajjeb,mimlibl-Ispirtus-Santuu bil-fidi,uħafnaniesżdiedumal-Mulej.

25ImbagħadBarnabatelaqlejnTarsu,biexifittexlilSawl: 26Umetasablilu,ġabuAntjokjaUġaralisenasħiħa nġabrumal-knisja,ugħallmuħafnanies.Ud-dixxipli kienujissejħuKristjanil-ewwelf’Antjokja

27Uf’dawnil-jiemġewprofetiminnĠerusalemmgħal Antjokja.

28UkienhemmwieħedminnhomjismuAgabus,uwera bl-Ispirtuligħandujkunhemmnuqqaskbirfid-dinjakollha, liġarafiżmienKlawdjuĊesari

29Imbagħadid-dixxipli,kullwieħedskondil-ħilatiegħu, iddeċidewlijibagħtuserħanlill-aħwalikienujgħammru fil-Lhudija:

30Dangħamluwkoll,ubagħtuhlill-anzjanib’idejn BarnabauSawl

KAPITOLU12

1Issa,madwardakiż-żmien,is-sultanErodifetaħidejh biexiwerwerlilxiwħudmill-knisja

2UqatellilĠakbuħuĠwannibis-sejf.

3Ugħaxralikienjogħġoblil-Lhud,komplajieħulil Pietruwkoll(Imbagħadkienuż-żmiental-ħobżblaħmira)

4Uwaraliqabdu,tefgħuhil-ħabs,utahf’erbaʼ kwaternjonitaʼsuldatibiexiżommuh;bil-ħsiebliwaralGħidiġibuhlin-nies

5GħalhekkPietrunżammil-ħabs,immatalbmill-knisja għalAllagħalihblawaqfien.

6UmetaErodiriediġibu'lbarra,fl-istesslejlPietrukien jorqodbejnżewġsuldati,marbutb'żewġktajjen,ulgwardjaniquddiemil-biebżammewil-ħabs.

7U,ara,l-anġlutal-Mulejġiefuqu,udawltiddifil-ħabs:u hudaqqlilPietrufuqil-ġenb,uqajmu,uqal,Qummalajr Ul-ktajjentiegħuwaqgħuminnidejh

8Ul-anġluqallu:“Ħinżek,uorbotis-sandlijiettiegħekU hekkgħamel.Uqallu:“Itfal-libsatiegħekmadwarek,u warajja”

9Uħareġumarwarajh;umagħarafxlikienverudakli sarmill-anġlu;immaħasebliraviżjoni.

10Metaqabżul-ewwelut-tienisala,wasluħdejnil-bieb tal-ħadidlijwassalgħall-belt;lifetħilhomminnjeddhom: uħarġuugħaddewminntriqwaħda;uminnufihl-anġlu telaqminnu

11UmetaPietruġief’idejh,qal:“Issanafb’ċertezza,lilMulejbagħatlill-anġlutiegħu,uħelisniminnidErodi,u minnkullstennijatal-poplutal-Lhud

12Umetaqiesil-ħaġa,wasalid-dartaʼMarijaomm Ġwanni,likunjomhakienMark;fejnħafnakienumiġbura flimkienjitolbu

13UwaqtliPietruħabbatil-biebtal-bieb,ġietżagħżugħa biextismaʼ,jisimhaRoda.

14Umetagħarfetil-leħentaʼPietru,mafetħitxilbiebgħall-ferħ,immadaħletuqaletkifPietrukien qiegħedquddiemil-bieb.

15Uqalulha,IntġennIżdahijakontinwamentaffermatli kienankehekkImbagħadqalu:Hul-anġlutiegħu

16ImmaPietrubaqa’jħabbat,umetafetħul-bieb,urawh, baqgħumistagħġbin

17Immahu,sejjaħhomb’idejhombiexiżommupaċi, iddikjaralhomkifil-Mulejkienħareġmill-ħabs.Uqal: “Mururidawnl-affarijietlilĠakbuulill-aħwaUtelaq,u marf’postieħor

18Issamallisaril-jum,makienxhemmtaqlibżgħirfost is-suldati,x’sarminnPietru

19UmetaErodifittexgħalih,umasabx,eżaminalillgwardjaniuordnabiexjinqatlu.Uniżelmil-Lhudijagħal Ċesarija,ubaqaʼhemmhekk

20UErodikiendispjaċirħafnabihomtaʼTiruSidon, immaġewflimkienmiegħu,uwaraligħamluħabib tagħhomlilBlastul-kamratas-sultan,xtaqul-paċi;għax pajjiżhomkienmitmugħminnpajjiżis-sultan.

21Uf’jumstabbilit,Erodi,liebesilbiesrjali,poġġa bilqiegħdafuqit-trontiegħu,uqalilhom

22Un-niesgħajtu,uqalu,Huleħenta’alla,umhuxta’ bniedem.

23Umill-ewwell-anġlutal-Mulejlaqtu,għaxmatahxilglorjalilAlla,uttiekelmid-dud,utal-ispirtu

24Immal-kelmat’Allakibretummultiplikat

25UBarnabauSawlreġgħuluraminnĠerusalemm,meta jkunuwettqul-ministerutagħhom,uħadumagħhomlil Ġwanni,likunjomuMarku

KAPITOLU13

1Issakienhemmfil-knisjalikienetf’Antjokjaċertiprofeti ugħalliema;bħalBarnaba,uSimeonlikienjissejjaħinNiġer,uLuċijuta'Ċirene,uManagħen,likientrabbama' Erodit-tetrarka,uSawl

2Hekkkifjaqdulill-Mulejusawmu,l-Ispirtus-Santuqal: “AħrabnililBarnabaulilSawlgħax-xogħolligħalih sejjaħtilhom

3Umetasawmuutalbu,upoġġewidejhomfuqhom, bagħtuhom

4Għalhekk,huma,mibgħutamill-Ispirtus-Santu,telqu lejnSelewċja;uminnhemmbaħħrulejnĊipru.

5UmetakienuSalamina,ippridkawil-kelmat’Allafissinagogital-Lhud,ukellhomukolllilĠwannigħallministrutagħhom.

6Umetagħaddewmill-gżiralejnPafos,sabuċertusaħħar, profetafalz,Lhudi,lijismuBarġesu;

7Likienmad-deputattal-pajjiż,SerġjuPawlu,raġel prudenti;lisejjaħlilBarnabaulilSawl,uxtaqjisma’lkelmata’Alla

8ImmaElimas-saħħar(għaxhekkhuismu b’interpretazzjoni)qagħadgħalihom,fittexlijwarrabliddeputatmill-fidi

9ImbagħadSawl,(liwkolljissejjaħPawlu),mimliblIspirtus-Santu,tefa’għajnejhfuqu, 10Uqal,Omimlib’kullsubtilityukullħtija,intibenixxitan,intighaduta’kulltjieba,mhuxsetieqaftgħawweġ it-toroqtajbintal-Mulej?

11Uissa,ara,idil-Mulejfuqek,uinttkunagħma,ma taraxix-xemxgħalxistaġun.Uimmedjatamentwaqgħet fuquċparudlam;umarifittexlilxiħaddbieximexxih minnidu

12Imbagħadid-deputat,metaradaklikiensar,emmen, stagħġibbid-duttrinatal-Mulej

13Issa,metaPawluul-kumpanijatiegħuħelsuminnPafos, wasluPergafil-Pamfilja,uĠwannitelaqminnhommar luraĠerusalemm

14ImmametatelquminnPerga,wasluAntijokjafilPisidja,udaħlufis-sinagogaf’jumis-Sibt,uqagħdu bilqiegħda

15Uwaral-qarital-liġiul-profeti,il-mexxejjatassinagogabagħtuhomjgħidu:“Intomħuti,jekkikollkomxi kelmataʼeżortazzjonigħall-poplu,għidu

16ImbagħadPawluqam,ub’idugħamelsinjal:“Irġieltaʼ Iżrael,uintomlitibżgħuminnAlla,agħtuudjenza.

17Allataʼdanil-poplutaʼIsraelgħażellilmissirijietna,u għollalill-poplumetajgħammrubħalabarraninfl-arttaʼ l-Eġittu,ub’fergħagħoljaħareġhomminnha

18Umadwariż-żmientaʼerbgħinsenasofral-manjieri tagħhomfid-deżert

19Umetaqeredsebaʼġnusfl-arttaʼKangħan, qassilhomarthombix-xorti

20Uwaradantahomimħallfinmadwarerbaʼmijau ħamsinsena,saSamwelil-profeta

21Uwaraxtaqusultan,uAllatahomSawlbinĊis,raġel mit-tribùtaʼBenjamin,għalżmienerbgħinsena.

22Umetaneħħieh,qajjemgħalihomlilDavidbiexikunissultantagħhom;liluwkolltaxhieda,uqal,SibtlilDavid binĠesse,raġelskondqalbi,ligħandujwettaqir-rieda kollhatiegħi

23Minnniseldanir-raġelAllaskondil-wegħdatiegħu qajjemSalvaturlilIżrael,Ġesù:

24MetaĠwannikienippriedkal-ewwelqabelil-miġja tiegħul-magħmudijataʼl-indiemalill-poplukollutaʼ Israel.

25UhekkkifĠwanniwettaqil-korstiegħu,qal,Intommin taħsbulijien?JienmhuxhuImma,ara,ġejwieħedwara lili,liż-żarbunta’riġlejhjienmhuxdenjulinħallih.

26Irġieluħuti,uliedniselAbraham,ukullminfostkom jibżaminnAlla,lilkomhijamibgħutal-kelmatadinissalvazzjoni

27GħaxdawklijgħammruĠerusalemm,ul-ħakkiema tagħhom,għaxmagħarfuhx,ulanqasl-ilħnatal-profetili jinqrawkulljumtas-Sibt,wettquhombillikkundannawh

28Ugħalkemmmasabuebdakawżataʼmewtfih,xorta xtaqulilPilatulijinqatel.

29Umetawettqudakkollulikienmiktubdwaru,niżlu minnfuqis-siġra,upoġġewhf’qabar

30ImmaAllaqajmumill-mewt:

31Udehergħalħafnajiemminndawklitelgħumiegħu mill-GalilijalejnĠerusalemm,lihumax-xhiedatiegħu għan-nies.

32Uaħnanistqarrukoml-aħbarit-tajba,kifil-wegħdali saretlill-missirijiet,

33Allawettaql-istessgħalinauliedhom,billireġaqajjem lilĠesù;kifhemmukollmiktubfit-tienisalm,IntIbni, illumjiennissiltek

34Udwarlihuqajjemmill-mewt,issabiexmajerġaxlura għall-korruzzjoni,huqalb’danl-għaqal,Jienanagħtikom il-ħnienażgurtaʼDavid

35Għalhekkhujgħidukollf’salmieħor:TħallixlilQaddistiegħekjarat-tħassir

36GħaxDavid,waralikienservalill-ġenerazzjonitiegħu stessbir-riedat’Alla,waqaʼrqad,utpoġġif’idejn missirijietu,urat-tħassir;

37Immahu,liAllaqajjemmill-ġdid,maral-ebda korruzzjoni.

38Għalhekk,inkunumagħrufalilkom,irġieluħuti,li permezztaʼdanir-raġeltiġimħabbralilkomil-maħfrataddnubiet;

39Ubihdawkkollhalijemmnuhumaġġustifikatiminn kollox,liminnumastajtuxtkunuġġustifikatibil-liġitaʼ Mosè.

40Oqogħduattentigħalhekk,biexmajiġixfuqkomdakli jissemmafil-profeti;

41Araw,intomdisprezzaturi,ustagħġbu,utħassru:għax jiennaħdemxogħolfiżmienkom,xogħollibl-ebdamod matemmnu,għalkemmbniedemjiddikjarah.

42Umetal-Lhudħarġumis-sinagoga,il-Ġentilitalbubiex danil-kliemikunimxandarlhomfis-Sibtta’wara

43Issametal-ġemgħatqassmet,ħafnamil-LhudulproselitireliġjużimarruwaraPawluuBarnaba,li,u kellmuhom,ikkonvinċewhombiexjibqgħufil-grazzja t’Alla

44Ul-jumta’waras-Sabat,kważil-beltkollhaġiet flimkienbiextisma’l-kelmat’Alla

45Immametal-Lhudrawil-kotra,humamtlewbl-għira,u tkellmukontradawkl-affarijietlikienumitkellmaminn Pawlu,jikkontradixxuudagħa

46ImbagħadPawluuBarnabaqamukuraġġużi,uqalu: "Kienmeħtieġlil-kelmat'Allal-ewweltkunġiet mitkellmalilkom;

47Għaxhekkikkmandanal-Mulej,billiqal,Jien għamiltlekdawltal-Ġentili,biextkungħas-salvazzjonisa trufl-art

48Umetal-Ġentilisemgħudan,ferħu,uglorifikawilkelmatal-Mulej:udawklikienuordnatigħall-ħajjata’ dejjememmnu

49Ul-kelmatal-Mulejġietippubblikatafir-reġjunkollu

50Immal-Lhudqanqlulin-nisadevotiuonorevoli,ulillirġielewlenintal-belt,uqajmupersekuzzjonikontraPawlu uBarnaba,ukeċċewhomminnxtuthom

51Immahumaħarġut-trabtaʼsaqajhomkontrihom,u wasluf’Ikonju

52Ud-dixxiplimtlewbil-ferħ,ubl-Ispirtus-Santu.

KAPITOLU14

1Uġaraf’Ikonju,lidaħlut-tnejnflimkienfis-sinagogatalLhud,utkellmuhekk,liemmnukotrakbirakemmmilLhudkifukollmill-Griegi.

2Immal-Lhudlimajemmnuxqanqlulill-Ġentili,u għamlumoħħhomħażinkontral-aħwa

3Melażmientwilkienujoqogħdujitkellmubil-kuraġġfilMulej,litaxhiedatal-kelmatal-grazzjatiegħu,utassinjaliul-għeġubijietlijsirub’idejhom

4Immal-kotratal-beltkienetmaqsuma:upartimiżmuma mal-Lhud,upartimal-appostli

5Umetasarattakkkemmtal-Ġentili,kifukolltal-Lhud mal-ħakkiematagħhom,biexjużawhombiskoraġġuu jħaġġruhom,

6Humakienuattentiminnu,uħarbulejnListrauDerbe, bliettaʼLikaonja,ulejnir-reġjunlihemmmadwaru;

7Uhemmhekkippridkawl-Evanġelju

8Ukienhemmxiraġelbilqiegħdaf’Listra,blasaħħa f’saqajh,likienidgħajjefminnġufommu,liqattmakien mexa;

9L-istesssemaʼlilPawlujitkellem,likienqiegħediħares lejh,uralikellul-fidibiexjitfejjaq, 10Qalb’leħengħoli,QiegħedfuqsaqajkUqabeżumexa 11Umetan-niesrawdakligħamelPawlu,għollew leħinhom,uqalufid-diskorstal-Likaonja:L-allatniżlu għandnab’xebhil-bnedmin

12UsejħulilBarnaba,Ġove;uPawlu,Merkurju,għax kienil-kelliemewlieni.

13Imbagħadil-qassistaʼĠove,likienquddiemilbelttagħhom,ġabil-barriul-girlandilejnilbibien,uriedjagħmelsagrifiċċjuman-nies.

14L-appostli,BarnabauPawlu,metasemgħubih,kirru ħwejjiġhom,uġrewqalbin-niesjgħajtu, 15Uqal,Sinjuri,għaliexintomtagħmeldan?Aħnawkoll irġielta’passjonijietsimilimagħkom,unxandrulkombiex minndawnil-vanitajietidurugħalAllal-ħaj,ligħamelissema,l-art,ul-baħar,udakkollulihemmfihom.

16Lifl-imgħoddiħallewlill-ġnuskollhajimxufitriqithom

17Madankolluhumaħallalilunnifsumingħajrxhieda, għaxgħamelil-ġid,utanax-xitamis-sema,ustaġunijiet produttivi,umlejnaqalbnabl-ikelul-ferħ

18Ub’dawnil-kliembil-kemmżammewlill-poplu, limakinuxgħamlusagrifiċċjulilhom

19UġewhemmxiLhudminnAntjokjauIkonju,li pperswadewlin-nies,uwaraliħaġġrulilPawlu,ġibduh barramill-belt,billiħasbulikienmejjet

20Madankollu,waqtlid-dixxiplikienumadwaru,qamu daħalfil-belt,ul-għadatelaqma’BarnabalejnDerbe. 21Umetappriedkawl-Evanġeljuf’dikil-belt,ugħallmu lilħafna,reġgħuluralejnListra,uIkonjuuAntjokja, 22Linikkonfermawl-erwieħtad-dixxipli,unħeġġuhom biexjibqgħufil-fidi,ulipermezzta’ħafnatribulazzjoni rridunidħlufis-saltnata’Alla

23Umetaordnawhomanzjanif’kullknisja,utalbubissawm,faħħruhomlill-Mulej,liemmnufih

24UwaraligħaddewminnPisidja,waslul-Pamfilja 25Umetappriedkawil-kelmaf’Perga,niżluf’Attalja 26UminnhemmbaħħrulejnAntijokja,minnfejnkienu rrakkomandatilill-grazzjat’Allagħax-xogħolliwettqu. 27Umetaġew,uġabrul-knisjaflimkien,ippruvawdak kolluliAllakiengħamelmagħhom,ukifkienfetaħil-bieb tal-fidilill-Ġentili.

28Uhemmhekkbaqgħugħalżmientwilmad-dixxipli

KAPITOLU15

1Uċertirġielliniżlumil-Lhudijagħallmulill-aħwa,u qalu:“Jekkmatiġuċirkonċiżiskondil-modta’Mosè,ma tistgħuxissalvaw

2Għalhekk,metaPawluuBarnabakellhomnuqqastaʼqbil utilwimażgħirmagħhom,iddeċidewliPawluuBarnaba,u xiwħudminnhom,jitilgħuĠerusalemmgħandl-appostliu l-anzjanidwardinil-kwistjoni

3Uġewmiġjubamill-knisja,għaddewminnFeniċjausSamarija,uddikjarawil-konverżjonital-Ġentili,ugħamlu ferħkbirlill-aħwakollha

4UmetawasluĠerusalemm,ġewmilqugħamill-knisja,u mill-appostliux-xjuħ,uddikjarawdakkolluliAllakien għamelmagħhom

5Immaqamuxiwħudmis-settatal-Fariżejliemmnu,u qalu,Likienhemmbżonnlijiġuċirkonċiżi,uli jordnawhomiżommul-liġitaʼMosè

6Ul-appostliul-anzjaningħaqduflimkienbiex jikkunsidrawdinil-kwistjoni

7Umetakienhemmħafnatilwim,Pietruqamuqalilhom: “Irġiel,ħuti,intomtafukifAllagħażelfostnaftitżmienilu, biexb’fommil-Ġentilijisimgħul-kelmatal-Evanġelju;u jemmnu

8UAlla,lijafil-qlub,tahomxhieda,utahoml-IspirtusSantu,bħalmagħamelmagħna;

9Umatqiegħduebdadifferenzabejnietnaubejniethom, billissaffuqalbhombil-fidi.

10IssagħalhekkgħalatħajjarlilAllabiextpoġġimadmad fuqgħonqid-dixxipli,lilamissirijietnaulanqasaħnama stajnanġorru?

11Immaaħnanemmnulipermezztal-grazzjatal-Mulej ĠesùKristuaħnasensalvaw,bħalhom

12Imbagħadil-kotrakollhażammetsilenzju,utaw udjenzalilBarnabauPawlu,uddikjarawliemamirakliu għeġubijietAllakienwettaqfostil-Ġentilipermezz tagħhom

13Uwaraliqamusilen,Ġakbuwieġeb,uqal,Irġielħuti, ismagħni.

14SimegħoniddikjarakifAllagħall-ewwelżarlillĠentili,biexjieħuminnhompoplugħalismu

15Uma’danjaqbelil-kliemtal-profeti;kifinhumiktub,

16Waradansenerġaʼlura,unerġaʼnibnit-tabernaklutaʼ David,liwaqaʼgħalisfel;unerġa’nibnil-fdalijiettiegħu, unwaqqafha:

17Biexil-bqijatal-bnedminikunujistgħujfittxulill-Mulej, ulill-Ġentilikollha,lifuqhomjissejjaħismi,jgħidil-Mulej, lijagħmeldawnl-affarijietkollha

18MagħrufaminnAllahumal-għemejjelkollhatiegħu mill-bidutad-dinja.

19Għalhekkis-sentenzatiegħihi,liaħnamanfixkluxlil dawkliminnfostil-ġnusinbiddlulejnAlla;

20Immaliniktbuhom,lijastjenumit-tniġġista'l-idoli,u miż-żína,uminnaffarijietstrangled,umid-demm 21GħaxMosètaʼżmienil-qodmagħanduf’kullbeltlil dawklijippridkawh,lijinqrawfis-sinagogikulljumtaʼ Sibt

22Imbagħadgħoġbulill-appostliux-xjuħ,mal-knisja kollha,libagħturġielmagħżulinmill-grupptagħhomstess f’AntjokjamaʼPawluuBarnaba;jiġifieri,ĠudabilkunjomBarsaba,uSila,irġielewleninfostl-aħwa.

23Ukitbuittriminnhomb’danil-mod;L-appostliux-xjuħ ul-aħwajibagħtutislimalill-aħwalihumamill-Ġentili f’Antjokjaufis-Sirjaufiċ-Ċiliċja:

24Minħabbalismajna,dawkliħarġuminnaħarġukombilkliem,usawwrur-ruħkom,uqalu:“Għandkomtkunu ċirkonċiżi,użżommul-liġi;

25Dehrilna,liaħnamiġburaf’daqqawaħda,li nibagħtulkomirġielmagħżulinflimkienmal-maħbubin tagħnaBarnabauPawlu,

26Irġiellipperikolawħajjithomgħall-isemta’SidnaĠesù Kristu

27GħalhekkbgħatnalilĠudaulilSila,liwkoll jgħidulkoml-istessaffarijietbil-fomm

28Għaxdehertajjeblill-Ispirtus-Santu,ulilna,lima npoġġuxfuqkompiżakbarminndawnl-affarijietmeħtieġa;

29Liintomtastjenumill-ikeloffrutilill-idoli,umid-demm, uminnaffarijietmaħnumin,umiż-żína:liminnhomjekk iżżommuinfuskom,tagħmlutajjeb.Tajjeb.

30Għalhekk,metatkeċċew,wasluAntijokja,umetaġabru l-kotraflimkien,tawl-ittra:

31Limetaqraw,ferħugħall-faraġ.

32UĠudauSila,likienuwkollprofetinfushom,ħeġġew lill-aħwab’ħafnakliem,ukkonfermawhom

33Uwaralidamuftithemm,inħallewfil-paċimingħandlaħwagħall-appostli

34Minkejjadan,Silagħoġbujibqaʼhemm

35PawluuBarnabawkollbaqgħuf’Antjokja,jgħallmuu jippridkawil-kelmatal-Mulej,ma’ħafnaoħrajnukoll

36UxijiemwaraPawluqallilBarnaba:“Ejjewnerġgħu mmorrunżurulilħutnaf’kullbeltfejnippriednal-kelma tal-Mulej,unarawkifjagħmlu

37UBarnabaddeċiedalijieħumagħhomlilĠwanni,li kunjomukienMark.

38ImmaPawlumaħasibxtajjeblijieħumagħhom,litelaq minnhommill-Pamfilja,umamarxmagħhomgħax-xogħol

39Ul-ġliedkienqawwibejniethom,litelquseparati wieħedmill-ieħor,ugħalhekkBarnabaħalilMarkuusalpa lejnĊipru;

40UPawlugħażellilSila,utelaq,irrakkomandatmillaħwagħall-grazzjat’Alla

41Ugħaddamis-Sirjauċ-Ċiliċja,ukkonfermal-knejjes.

KAPITOLU16

1ImbagħadwasalDerbeuListra,uara,kienhemm dixxiplu,jismuTimoteu,binmara,likienetLhudijau emmnet;immamissierukienGrieg:

2Dankienrappurtattajjebmill-aħwalikienuf’Listrau f’Ikonju

3LiluPawlukellujoħroġmiegħu;uħaduuċirkonċiżih minħabbal-Lhudlikienuf’dawkl-inħawi,għaxkienujafu kolloxlimissierukienGrieg

4Uwaqtlikienugħaddejjinmill-bliet,tawhomid-digrieti biexiżommu,likienuordnatimill-appostliux-xjuħli kienuf’Ġerusalemm.

5Uhekkkienustabbilitil-knejjesfil-fidi,użdiedufinnumrukuljum

6Issametakienumarrumadwaril-Friġjaur-reġjuntalGalazja,uġewprojbitimill-Ispirtus-Santumillijippritkaw il-kelmafl-Asja,

7Waraliwaslul-Misja,qalulijmorrufil-Bitinja,immalIspirtumaħallihomx

8Ugħaddewmill-Misja,niżluTroas

9UPawludehretviżjonibil-lejl;KienhemmraġelmillMaċedonja,utalab,uqal:“Ejjewil-Maċedonjaugħinna” 10Uwaraliral-viżjoni,mill-ewwelippruvajnammorru l-Maċedonja,b’ċertezzaniġbrulil-Mulejkiensejħilna biexinxandrulhoml-Evanġelju

11Għalhekk,tlaqnaminnTroas,ġejnab’rottadrittalejn Samotraċja,ul-għadalejnNeapolis; 12UminnhemmlejnFilippi,lihijal-beltewlenijataʼdik il-partital-Maċedonja,ukolonja;

13Unharis-Sibtħriġnamill-beltmaġenbix-xmara,fejn kienisirit-talb;upoġġejnabilqiegħda,utkellimnamannisalimarruhemm

14UwaħdamarajisimhaLydia,bejjiegħatal-vjola,millbelttaThyatira,liqimaAlla,semgħet:lil-Mulejfetaħ qalbha,lihijatattendigħall-affarijietlikienumitkellma minnPawlu.

15Umetatgħammdet,ud-dartagħha,talbitna,uqaltlu: “Jekkiġġudikajtunibħalalealilejnil-Mulej,idħolf’dariu oqgħodhemm.Uhikostrinġitna.

16Uġarali,waqtlimornanitolbu,iltaqgħetmagħnaċerta żagħżugħalikellhaspirtutaʼdivinazzjoni,liġabetħafna gwadannlilsidientagħhabilliqaltlu:

17L-istessmarwaraPawluumagħna,ugħajjat,uqal, Dawnl-irġielhumal-qaddejjata’Allal-għoli,lijurunattriqtas-salvazzjoni.

18UhekkgħamletħafnajiemImmaPawlu,imnikket,dar uqallill-ispirtu:“Jiennikkmandakf’isemĠesùKristubiex toħroġminnhaUħareġfl-istesssiegħa 19Umetas-sidientagħharawlit-tamatal-qligħtagħhom kienetspiċċat,qabdulilPawluulilSila,uġibduhomfissuqgħandil-ħakkiema, 20Uġabhomquddiemil-maġistrati,uqalilhom:“Dawnlirġiel,lihumaLhud,ifixkluħafnalilbeltna, 21Ugħallmud-drawwiet,lim’humiexleġittimigħalinali nirċievu,ulanqaslinħarsu,bħalaRumani 22Ul-kotraqametkontrihom,ul-maġistratiqatgħu ħwejjiġhom,uordnawbiexisawtuhom 23Umetatefgħuhomħafnastrixxifuqhom,tefgħuhomilħabs,utalbulill-ħabsbiexiżommhomfis-sigurtà: 24Li,waralirċievataliakkuża,tefgħuhomfil-ħabstaʼ ġewwa,uqagħdusaqajhomfil-ħażniet

25Uf’nofsillejlPawluuSilatalbu,ukantawtifħirlilAlla, ul-priġunierisemgħuhom.

26Uf’daqqawaħdakienhemmterremotkbir,tantlilpedamentital-ħabstħawwdu:uminnufihil-bibienkollha nfetħu,ul-istrixxitaʼkulħaddinħallu.

27Ul-kustodjutal-ħabsqammill-irqadtiegħu,uralbibiental-ħabsmiftuħin,ħareġis-sejf,uriedjoqtollilu nnifsu,billiħaseblil-priġunierikienuħarbu.

28ImmaPawlugħajjatb’leħengħoli,uqal,Tagħmilx ħsaralilekinnifsek,għaxaħnalkollhawn

29Imbagħadsejjaħgħaldawl,uniżelġewwa,udaħal tregħid,uwaqaʼquddiemPawluuSila, 30Uħarġuhom’ilbarra,uqalilhom,Sinjuri,x’għandi nagħmelbiexinsalva?

31Uhumaqalu:"Emmnufil-MulejĠesùKristu,uinti salvati,ud-dartiegħek."

32Uqalulul-kelmatal-Mulej,ulildawkkollhalikienu f’daru

33Uħadhomfl-istesssiegħatal-lejl,uħaselhoml-istrixxi; utgħammed,huukollhatiegħu,minnufih

34Umetadaħħalhomf’daru,poġġal-ikelquddiemhom,u feraħ,jemmenf’Allama’darukollha.

35Umetasaril-jum,il-maġistratibagħtulis-surġenti jgħidu:Ħallidawkl-irġielimorru

36Ul-kustodjutal-ħabsqaldanlilPawlu:Il-maġistrati bagħtubiexiħalluktmur;

37ImmaPawluqalilhom:"Sawtunafil-miftuħ,mingħajr maġewikkundannati,bħalaRumani,utefgħunal-ħabs;u issajkeċċunab’modsegret?naytassew;immaħallihom jiġuhumastessujġibulna

38Us-serġentiqaludanil-kliemlill-maġistrati:ubeżgħu metasemgħulikienuRumani

39Uġewutalbuhom,uħarġuhom,utalbuhomjitilqumillbelt.

40Uħarġumill-ħabsudaħlufid-dartaʼLidja,umetaraw lill-aħwa,qagħduhomqalbhomutelqu

KAPITOLU17

1Issa,metagħaddewminnAmphipolisuApollonia,waslu Tessalonika,fejnkienhemmsinagogatal-Lhud 2UPawlu,kifkien,daħallejhom,utlettijiemsabat irraġunamagħhommill-Iskrittura, 3Ftuħujallega,liKristujridikunsofra,uqammillimwiet;ulidanĠesù,lijieninxandarkom,huKristu 4Uwħudminnhomemmnu,ungħaqdumaʼPawluuSila; umill-Griegidevotikotrakbira,umin-nisaewleninmhux ftit.

5Immal-Lhudlimaemmnux,imqanqlabl-għira,ħadu magħhomxisħabimoħbija,uġabrugrupp,uqajmul-belt kollha,uattakkawid-dartaʼĠasun,ufittxewli joħorġuhom.lill-poplu.

6Umetamasabuhomx,ġibdulilĠasunulilċertiaħwa lejnil-ħakkiematal-belt,ujgħajtu,Dawnliqalbud-dinjata’ taħtfuqġewhawnukoll;

7LilĠasunirċieva,udawnkollhajmorrukontrad-digrieti taʼĊesari,billijgħidulihemmsultanieħor,Ġesùwieħed.

8Uħarġun-niesul-ħakkiematal-belt,metasemgħudawn l-affarijiet

9UmetaħadusigurtàminnĠasunumill-ieħor,ħallewhom imorru

10Ul-aħwamill-ewwelbagħtulilPawluulilSilabil-lejl lejnBerea,liġewhemmhekk,marrufis-sinagogatal-Lhud.

11Dawnkienuaktarnobbliminndawkf’Tessalonika, peresslirċevewil-kelmab’kullprontezzatal-moħħ,u fittxewl-Iskritturakuljum,jekkdawnl-affarijietkinux hekk

12Għalhekkħafnaminnhomemmnu;ukollta’nisa onorevolilikienuGriegi,uta’rġiel,mhuxftit.

13Immametal-LhudtaʼTessalonikakienujafulilkelmataʼAllakienetipprietkataminnPawluf’Berea,ġew hemmukoll,uqajmulin-nies

14Umbagħadmill-ewwell-aħwabagħtulilPawlubiex imurbħallikiekulejnil-baħar,immaSilauTimotheus baqgħuhemmhekk

15UdawklimexxewlilPawluġabuhAteni,uwarali rċevewkmandamentlilSilaulilTimotejubiexjaslu għandubil-ħeffakollha,telqu

16Issa,waqtliPawlustenniehomf’Ateni,l-ispirtutiegħu tqanqalfih,metaral-beltmogħtijagħalkolloxgħallidolatrija

17Għalhekk,hukienjilmentafis-sinagogamal-Lhud,u mal-persunidevoti,ufis-suqkuljummaʼdawklijiltaqgħu miegħu

18Imbagħadiltaqgħumiegħuċertifilosfitaʼl-Epikuru taʼl-Istojki.Uxiwħudqalu,X’sejgħiddanil-babbler? uħudoħrajn,Jidherlihusetterta’allatstrambi,għax ippriedkalilhomĠesù,ul-qawmien

19Uħaduhuressqugħandl-Areopagu,uqalu:“Nistgħu nafux’inhidinid-duttrinal-ġdidaliinttitkellemdwarha?

20Għaxinttressaqċertiaffarijietstrambif’widnejna: għalhekkirridunkununafuxijfissrudawnl-affarijiet.

21(Għaxl-Atenijaniul-barraninkollhalikienuhemm qattgħul-ħintagħhomf’xiħaġaoħra,ħliefbiexjgħidu,jew biexjisimgħuxiħaġaġdida.)

22ImbagħadPawluqagħadf’nofsl-għoljata’Mars,uqal, Intomirġielta’Ateni,jienanagħraflif’kolloxintom superstizzjużiwisq.

23Għaxwaqtlikontgħaddejturajtid-devozzjonijiet tagħkom,sibtartalb’dinl-iskrizzjoni,LILALLAMHUX MAGĦRUF.Lilgħalhekkintominjorawliqimaw,jiena nistqarrilkom

24Allaligħamelid-dinjaukullħaġafiha,billijaralihu Sidtas-semaul-art,majgħammarxf’tempjimagħmulablidejn;

25Lanqasmahumeqjumb’idejnil-bnedmin,bħallikieku kellubżonnxiħaġa,peresslijagħtililkulħaddil-ħajja,u n-nifs,ukollox;

26Ugħamelminndemmwieħedil-ġnuskollhatalbnedminbiexjgħammrufuqwiċċl-artkollha,ustabbilixxa ż-żminijietstabbilitiqabel,ul-limitital-abitazzjoni tagħhom;

27Lijfittxulill-Mulej,jekkaktarxiħossuwarajh,ujsibuh, għalkemmmajkunx'ilbogħodminnkullwieħedminna: 28Għaxfihngħixu,unimxu,unkunuaħna;kifqaluwkoll xiwħudmill-poetitiegħekstess,Għaxaħnawkollnislu 29Għalhekk,peressliaħnaniselAlla,m’għandniex naħsbulil-Diatixbahid-deheb,jewil-fidda,jewil-ġebla, imnaqqxabl-artiul-għemiltal-bniedem

30Uż-żminijiettaʼdinl-injoranzaAllaċċarat;immaissa jordnalill-bnedminkollhakullimkienbiexjindem:

31Għaxħatarjum,lifihjiġġudikalid-dinjabil-ġustizzja minndakil-bniedemlihuordna;dwarhataassigurazzjoni lill-bnedminkollha,billiqajmumill-imwiet

32Umetasemgħubl-irxoxttal-mejtin,uħudmocked,u oħrajnqalu,Ahnanerġgħunisimgħukdwardinil-kwistjoni.

33GħalhekkPawlutelaqminnfosthom

34Madankollu,xirġielqabdumiegħuuemmnu:fosthom kienhemmDijonisjul-Areopaġita,umarajisimhaDamaris, uoħrajnmagħhom

KAPITOLU18

1Waradawnl-affarijietPawlutelaqminnAteniuwasal Korintu;

2UsablilċertuLhudijismuAkwila,imwieledfil-Pont,li danl-aħħarġiemill-Italja,ma’martuPriscilla;(għax Klawdjukienikkmandalil-Lhudkollhabiexjitilquminn Ruma:)uġielejhom

3Uperesslikientaʼl-istesssengħa,baqaʼmagħhom,u ħadem,għaxbil-xogħoltagħhomkienujagħmlut-tined 4Ukienjirraġunafis-sinagogakullSibt,ujipperswadililLhudulill-Griegi.

5UmetaSilauTimotheusġewmill-Maċedonja,Pawlu kienmagħfusfl-ispirtu,uxehedlil-LhudliĠesùkien Kristu.

6Umetaopponulilhominfushom,udagħa,huħawwad ilbiestiegħuuqalilhom,Demmkomikunfuqraskomstess; Jiennadif:minnissa’lquddiemimmurgħandil-Ġentili.

7Utelaqminnhemm,udaħalf’dartaʼċerturaġel,jismu Ġust,wieħedlikienjaduralilAlla,lid-dartiegħu ngħaqdetbis-sħiħmas-sinagoga.

8UKrispus,il-kaptas-sinagoga,emmenfil-Mulejma’ darukollha;uħafnamill-Korintinlisemgħuemmnu,u tgħammdu.

9Imbagħadil-MulejqallilPawlubil-lejlb’viżjoni: “Tibżax,immakellem,użommxsieket; 10Għaxjienmiegħek,uħaddm’għandujpoġġifuqekbiex iweġġgħek,għaxgħandiħafnaniesf’dinil-belt 11Ubaqaʼhemmhekksenausittxhur,jgħallemilkelmataʼAllafosthom.

12UmetaGallionkienid-deputattaʼl-Akajja,il-Lhud qawmuflimkienkontraPawlu,uġabuhfis-sediltalġudizzju,

13Qal,Danil-bniedemjipperswadilill-bnedminbiex iqimulilAllakontral-liġi

14UmetaPawluissakiensejiftaħfommu,GalljunqallilLhud:“Kiekukienetkwistjonitaʼħżienajewqlubija ħażina,OintomLhud,nixtieqinġorrmagħkom; 15Immajekktkunkwistjonitaʼkliemuismijiet,utaʼliġi tagħkom,ħareslejha;għaxjienmankunximħallefta’ affarijietbħaldawn

16Ukeċċihommis-siġġutal-ġudizzju.

17Imbagħadil-GriegikollhaħadulilSostene,il-ħakkiem ewlienitas-sinagoga,usawwtuhquddiemis-seġġtalġudizzjuUGalliomaħaħsiebxejnminndawkl-affarijiet

18UwaradanPawlubaqaʼhemmgħalżmientwil,u mbagħadħallamill-aħwa,uminnhemmsalpalejnisSirja,umiegħuPriscillauAkwila;waraliqaxxarrasu f’Kenkrea,għaxkelluwegħda

19UwasalEfesu,uħalliehomhemmhekk,immahustess daħalfis-sinagogauraġunamal-Lhud 20Metaxtaquhidumaktarmagħhom,humaaċċettax;

21Immaqalilhom:Ikollib’kullmodinżommdinil-festali tiġif’Ġerusalemm,immanerġa’nirritornagħandkom,jekk AllajridUsalpaminnEfesu

22UwaraliniżelĊesarija,utelaʼusellemlill-knisja, niżelAntjokja.

23Uwaraliqattaʼxiżmienhemmhekk,telaq,umarilpajjiżkollutal-Galazjaul-Friġjabl-ordni,saħħaħliddixxiplikollha.

24UċertuLhudijismuApollo,imwieledf’Lixandra,raġel elokwenti,uqawwifl-Iskrittura,ġieEfesu

25Danir-raġelġiemgħallemfit-triqtal-Mulej;ubil-ħeġġa fl-ispirtu,tkellemugħallembil-ħerqal-affarijiettal-Mulej, billikienjafbissil-magħmudijata’Ġwanni.

26Ubedajitkellembil-qlubijafis-sinagoga:limeta AkwilauPriscillasemgħu,ħaduhmagħhomuspjegawluttriqt’Allab’modiktarperfett.

27Umetakiendispostlijgħaddifl-Akaja,l-aħwakitbu,u jħeġġulid-dixxiplibiexjilqgħuh,li,metaġie,għenhom ħafnalikienuemmnupermezztal-grazzja:

28Għaxhukkonvinċalil-Lhudbil-qawwa,udan pubblikament,billiwerabl-IskritturaliĠesùkienKristu

KAPITOLU19

1Uġarali,waqtliApollokienKorintu,Pawlu,warali għaddamill-xtuttaʼfuq,wasalEfesu,usabċertidixxipli, 2Qalilhom:Irċevejtl-Ispirtus-Santuminnmetaemmintu? Uhumaqalulu:LanqassmajnajekkhemmxxiSpirtusSantu

3Uqalilhom:“Melax’tgħammdu?Uhumaqalu,Għallmagħmudijata’Ġwanni.

4ImbagħadqalPawlu,Ġwannitassewtgħammedbilmagħmudijatal-indiema,uqallin-niesbiexjemmnufidak likellujiġiwarajh,jiġifierifiKristuĠesù.

5Metasemgħudan,tgħammduf’isemil-MulejĠesù 6UmetaPawlupoġġaidejhfuqhom,l-Ispirtus-Santuġie fuqhom;utkellmubl-ilsna,upprofetizzaw.

7Ul-irġielkollhakienumadwartnax

8Udaħalfis-sinagoga,utkellembil-kuraġġgħaltlietxhur, ikkontestaujipperswadil-affarijietdwaris-saltnat’Alla.

9Immametal-għaddasakienumwebbsa,umaemmnux, immaqalul-ħażindwardakit-triqquddiemil-kotra,telaq minnhom,ufiredlid-dixxipli,ujiltaqgħukuljumfl-iskola taʼwieħedTirannu

10Udanbaqaʼgħaddejgħalsentejn;sabiexdawkkollhali kienujgħammrufl-Asjasemgħul-kelmatal-MulejĠesù, kemmLhudkifukollGriegi

11UAllagħamelmiraklispeċjalib’idejnPawlu:

12Hekkliminnġismunġiebulill-mordaimkatarjew fradal,ul-mardtelaqminnhom,ul-ispirtiħżienaħarġu minnhom

13Imbagħadxiwħudmil-Lhudvagabondi,l-eżorċisti, ħadufuqhomlijsejħul-isemtal-MulejĠesùlildawkli kellhomspirtiħżiena,uqalu:“Ninġurukomb’Ġesùli Pawlujippriedka

14UkienhemmsebaʼwliedSkevawaħda,Lhudi,ukap tal-qassisin,ligħamluhekk.

15Ul-ispirtuħażinwieġebuqal,Ġesùnaf,uPawlunaf; immaintomminint?

16Ur-raġellifihkienhemml-ispirtuħażinqabeż fuqhom,ugħelbuhom,urebaħkontrihom,ugħalhekk ħarbuminndikid-dargħarwienumidrubin

17Udankienmagħrufmil-Lhudul-Griegikollhalikienu jgħammruf’Efesu;ul-biża’waqa’fuqhomkollha,ul-isem tal-MulejĠesùtkabbar

18Uħafnaliemmnuġew,ustqarru,uwrewgħemilhom.

19Ħafnaminnhomukollliużawartikurjużiġabrul-kotba tagħhomflimkien,uħarquhomquddiemil-bnedminkollha: ugħoddul-prezztagħhom,usabuħamsinelfbiċċatalfidda.

20Hekkkibretbil-qawwal-kelmat’Allaurebħet

21Waralispiċċawdawnl-affarijiet,Pawluħasebfl-ispirtu, metakiengħaddamill-Maċedonjaul-Akajja,bieximur Ġerusalemm,uqal:“Waralikonthemm,irridnarawkoll Ruma.

22Għalhekkbagħatil-Maċedonjatnejnminndawkli jaqduh,TimotheusuErastus;immahustessbaqaʼl-Asja għalstaġun.

23Ufl-istessħinqametħawwadmhuxżgħirdwardakilmod

24GħaxċerturaġeljismuDemetriju,arġentier,ligħamel shrinestal-fiddagħalDiana,ġabqligħmhuxżgħirlissengħa;

25Lilhomsejjaħflimkienmal-ħaddiemataʼl-istessxogħol, uqal:Sinjuri,intomtafulib’dinis-sengħagħandnal-ġid tagħna

26Barraminnhekk,tarawutisimgħulimhuxf’Efesu waħdu,immakważifl-Asjakollha,danPawlupperswadau warrabħafnanies,billiqallim’humiexallat,lihuma magħmulabl-idejn;

27Biexmhuxbissdinis-sengħatagħnatinsabfil-perikluli tiġimwaqqfafix-xejn;immawkolllit-tempjutal-allalkbiraDianagħandujiġidisprezzat,utinqeredil-magnitud tagħha,lil-Asjakollhaud-dinjajqimu

28Umetasemgħudanil-kliem,kienumimlijinb’rabja,u għajtu,uqalu:“KbirahiDianatal-Efesin.

29Ul-beltkollhakienetmimlijabil-konfużjoni,uwarali qabdulilGaiusuAristarchus,irġieltal-Maċedonja,sħabu taʼPawlufil-vjaġġ,ħarġuflimkienfit-teatru.

30UmetaPawluriedjidħolgħan-nies,id-dixxiplima ħallewx

31Uxiwħudmill-kapijiettaʼl-Asja,likienuħbiebu, bagħtugħandu,uqalululimajmurxruħufit-teatru

32Uħudgħalhekkgħajtuħaġa,uoħrajnoħra:għaxilġemgħakienetkonfuża;ul-partil-kbiramakinuxjafu għalaġewflimkien

33UġibdulilAlessandrumill-kotra,ul-Lhudressqu quddiemu.UAlessandrusejjaħb’idu,uriedjiddefendih lin-nies

34ImmametakienujafulikienLhudi,ilkollb’leħen wieħedgħalmadwarsagħtejngħajtu,“KbirahiDianataʼlEfesin

35Umetal-iskrivantal-beltkienikkalmalin-nies,qal, Intomirġielta’Efesu,liemaraġelhemmlimajafxkifilbeltta’l-Efesinhijaadoraturta’l-allal-kbiraDiana,utaxxbiehaliniżletminnfuqĠove?

36Ladarbatarawlidawnl-affarijietmajistgħuxjiġu mitkellmakontrihom,intomgħandkomtoqogħdukwieti,u matagħmluxejnbl-għaqal.

37Għaxintomġibtuhawnlildawnl-irġiel,lilahuma ħallelintal-knejjes,ulanqasblasfematurital-allatagħkom

38Għalhekk,jekkDemetriju,us-sengħalihumamiegħu, għandhomxikwistjonikontraxiħadd,il-liġihijamiftuħa, uhemmdeputati:ħallihomjimxulilxulxin

39Immajekktinvestigawxiħaġadwaraffarijietoħra,dan għandujiġideterminatf’assemblealegali.

40Għaxaħnaqegħdinfil-perikluliniġuf’dubjugħattaħwidta’dinil-ġurnata,peresslim’hemml-ebdaraġunili bihanistgħunagħturendikontta’danit-taħdit.

41Umetaqalhekk,keċċalill-assemblea

KAPITOLU20

1Uwaraliwaqfetit-taqlib,Pawlusejjaħlid-dixxipliu ħaddanhomutelaqbieximuril-Maċedonja

2Uwaraligħaddaminndawkil-partijiet,utahomħafna eżortazzjoni,daħalil-Greċja,

3UhemmqagħadtlietxhurUmetal-Lhudqagħdu jistennewh,waqtlikiensejsalpalejnis-Sirja,ħaħsiebli jerġa’luramill-Maċedonja.

4Ukienhemmmiegħufl-AsjaSopatertaBerea;utatTessalonikin,AristarkuuSecundus;uGajuta’Derbe,u Timoteu;utal-Asja,TychicusuTrophimus.

5DawnlikienusejrinquddiemdamugħalinaTroas

6UtbaħħruminnFilippiwaral-jiemtal-ħobżblaħmira,u wasalnalejhomTroasf’ħamestijiem;fejnnoqogħdusebat ijiem

7Ufl-ewweljumtal-ġimgħa,metad-dixxipliġewflimkien biexjaqsmul-ħobż,Pawluppriedilhom,lestbiexjitilqulgħada;ukomplad-diskorstiegħusanofsil-lejl

8Ukienhemmħafnadwalfil-kamrataʼfuq,fejnkienu miġburaflimkien.

9Ukienhemmqagħadfit-tieqażagħżugħjismuEwtiku,li waqaʼfirqadfil-fond;

10UPawluniżeluwaqaʼfuqu,ujħaddanuqal: “Tinkwitawxinfuskom;għaxħajtutinsabfih

11Għalhekk,metareġatelaʼ,qasamil-ħobż,kiel,u tkellemgħalżmientwil,sal-ħabtatal-jum,alluratelaq.

12Uġabuliż-żagħżugħħaj,umakinuxftitimfarrka

13Umornaqabelfuqil-vapur,ubaħħrulejnAssos, hemmhekkbl-intenzjonilinilqgħulilPawlu,għaxhekk kienħatar,billiħaseblilunnifsulijimxi

14Umetaltaqaʼmagħnaf’Assos,ħadnihuġejnaMitilene 15Ubaħħruminnhemm,ul-għadawasalnakontraChios; ul-għadawasalnaSamos,uddejnaf’Trogilju;ul-għada wasalnalejnMiletus

16GħaxPawlukieniddeċiedalijbaħħarlejnEfesu,għax makienxsejqattaʼl-ħinfl-Asja,għaxgħaġġel,jekkkien possibbligħalih,lijkunĠerusalemmfil-jumtaʼ Pentekoste.

17UminnMiletubagħatEfesu,usejjaħlix-xjuħtal-knisja 18Umetawaslulejh,qalilhom:“Intomtafu,mill-ewwel jumliġejtl-Asja,kifġejtmagħkomf’kullżmien, 19Naqdilill-Mulejbl-umiltàkollhatal-moħħ,ub’ħafna dmugħutentazzjonijiet,liġratlibil-mimdudatal-Lhud: 20Ukifjienmażammejtluraxejnlikientaʼġidgħalikom, immawrejkom,ugħallimkompubblikament,uminndar għaldar, 21Nixhdukemmlil-Lhud,kifukolllill-Griegi,indiema lejnAlla,ufidilejnSidnaĠesùKristu 22Uissa,ara,immurmarbutfl-ispirtulejnĠerusalemm, blamanafx’inhudaklisejiġrilihemmhekk: 23Ħlieflil-Ispirtus-Santujagħtixhiedaf’kullbelt,billi jgħidlir-rabtietut-tbatijajibqgħumiegħi. 24Immaxejnminndawnmajqanqalni,ulanqasinqisħajti għażiżagħalijannifsi,sabiexinkunnista’nsiril-korstiegħi

bil-ferħ,ul-ministerulirċevejtmingħandil-MulejĠesù, biexnixhedl-Evanġeljutal-grazzjat’Alla..

25Uissa,ara,nafliintomilkoll,lifostkommort nippridkawis-saltnat’Alla,matarawxwiċċiaktar.

26Għalhekknieħukombiextirreġistrawdanil-jum,lijien safimid-demmtal-bnedminkollha

27Għaxjienmaħriġtxlinistqarrilkomil-parirkollut’Alla

28Oqogħduattentigħalkominfuskomugħall-merħla kollhalifuqhal-Ispirtus-Santugħamilkomindokraturi, biextirgħul-knisjata’Alla,lihuxtarab’demmustess

29Għaxjiennafdan,liwaralinitlaqtiegħijidħlufostkom ilpupkoroh,limajeħilsuxlill-merħla

30Ukollminnkominfuskomgħandhomiqumurġiel,li jitkellmuaffarijietperversi,biexjiġbdudixxipliwarajhom

31Għalhekkoqgħodattent,uftakar,lisatlietsninma waqaftxinwissililkulħaddlejlunharbid-dmugħ.

32Uissa,ħuti,infaħħarkomlilAlla,ulill-kelmatalgrazzjatiegħu,litista’tibnikom,utagħtikomwirtfost dawkkollhalihumamqaddsa.

33Jienmaxtaqtxfidda,jewdeheb,jewilbiestaʼħadd

34Iva,intominfuskomtafu,lidawnl-idejnqdewgħallbżonnijiettiegħi,ugħaldawklikienumiegħi.

35Urejkomkollox,kifhekkintomtaħdmugħandkom tappoġġawlid-dgħajjef,utiftakrufikliemil-MulejĠesù, kifqal,Hiiktarhienjalitagħtimillitirċievi.

36Umetaqalhekk,niżelgħarkopptejh,utalabmagħhom kollha

37Ulkollbdewjibku,uwaqgħufuqgħonquPawluu bewsuh,

38Niketfuqkolloxgħall-kliemliqal,biexmajarawx aktarwiċċu.Uhumaakkumpanjawhsal-bastiment.

KAPITOLU21

1Uġaraliwaraliġejnamingħandhom,utlaqna,wasalna b’rottadrittalejnKoos,ul-għadalejnRodi,uminnhemm lejnPatara:

2Usibnavapurlijbaħħarlejnil-Feniċja,mornaabbordu tlaqna

3IssametakonnaskoprejnaĊipru,ħallejnafuqin-naħa tax-xellug,ubaħħrulejnis-Sirja,uniżluf’Tir,għax hemmhekkil-bastimentkellujħollit-tagħbijatagħha

4Umetasibnadixxipli,bqajnahemmhekksebatijiem,li qallilPawlupermezztal-Ispirtu,limajitlaxĠerusalemm

5Umetagħamilnadawkil-jiem,tlaqnaumorna;ulkoll wasslunafitriqitna,man-nisaut-tfal,sakemmkonna noħorġumill-belt;

6Umetakonnatlaqnalilxulxin,ħadnal-bastiment;u reġgħulurad-dar

7Umetaspiċċajnal-korstagħnaminnTir,wasalnalejn Ptolemajda,usellmulill-aħwa,uqagħdumagħhomjum wieħed.

8Ul-għadaaħna,likonnamill-grupptaʼPawlu,tlaqnau wasalnaĊesarija;uqagħadmiegħu

9Ul-istessraġelkelluerbaʼbniet,verġni,lipprofetizzaw

10Uhekkkifqgħadnahemmħafnajiem,niżelmillLhudijaċertuprofeta,jismuAgabu.

11Umetawasalgħandna,ħaċ-ċinturintaʼPawlu,rabat idejhusaqajh,uqal:“Hekkqall-Ispirtus-Santu,HekkilLhudf’Ġerusalemmgħandhomjorbtulir-raġelligħandu daniċ-ċinturin,ujagħtuhf’idejhl-idejntal-Ġentili

12Umetasmajnadan,kemmaħna,kifukolldawktaʼdak il-post,tlabniehbiexmajitlaxĠerusalemm.

13ImbagħadPawluwieġeb:“Xitfisserlitibkuutkissru qalbi?għaxjienlestlimhuxmarbutbiss,immawkollli mmutf’Ġerusalemmgħall-isemtal-MulejĠesù.

14Umetamariedxkonvint,aħnawaqfu,ngħidu,Ir-rieda tal-Mulejissir

15Uwaradawkil-jiem,qabdul-karrijiettagħnau telgħuĠerusalemm

16Marrumagħnawkollxiwħudmid-dixxiplitaʼĊesarija, uġabumagħhomwieħedMnasontaʼĊipru,dixxipluantik, limiegħugħandnanilqgħu

17UmetaġejnaĠerusalemm,l-aħwalaqgħunabil-ferħ. 18Ul-għadaPawludaħalmagħnagħandĠakbu;ulanzjanikollhakienupreżenti

19Umetasellemhom,iddikjarab’modpartikolari x’affarijietAllakiengħamelfostil-Ġentilibil-ministeru tiegħu

20Umetasemgħuha,igglorifikawlill-Mulej,uqalulu:“Int tara,ħu,kemmhemmelufta’Lhudlijemmnu;ukollha humażelużital-liġi:

21Uhumamgħarrfadwarek,litgħallemlil-Lhudkollhali humafostil-ĠentilibiexiabbandunawlilMosè,billitgħid lim’għandhomxjagħmluċ-ċirkonċiżjonililuliedhom,la jimxuwarad-drawwiet.

22X’inhugħalhekk?il-kotragħandhabżonntingħaqad flimkien,għaxsejisimgħuliintġejt

23Melaagħmeldanlingħidulek:Għandnaerbaʼrġielli għandhomwegħdafuqhom;

24Ħuhom,upurifikalilekinnifsekmagħhom,ukun inkarigatimagħhom,biexikunujistgħujqaxxrurashom:u kulħaddikunjaflidawkl-affarijiet,liġewinfurmati dwarek,mhumaxejn;immaliintukolltimxibl-ordni,u żżommil-liġi.

25Rigwardil-Ġentililijemmnu,ktibnaukkonkludejnali majosservawxejnbħaldan,ħliefbisslijżommulilhom infushomminnaffarijietoffrutilill-idoli,umid-demm,u mit-strangled,umiż-żína

26ImbagħadPawluħalill-irġiel,ul-għada,purifikalilu nnifsumagħhom,daħalfit-tempju,biexjurit-tlestijataljiemtal-purifikazzjoni,sakemmtiġioffrutaoffertagħal kullwieħedminnhom

27Umetas-sebatijiemkienukważispiċċaw,il-Lhudli kienumill-Asja,metarawhfit-tempju,qajmulill-poplu kollu,utefgħuidejhfuqu,

28Għajjat,IrġieltaʼIsrael,għinu:Danhur-raġel,li jgħallemlill-bnedminkollhakullimkienkontral-poplu,ulliġi,udanil-post;

29(Għaxqabelkienurawmiegħufil-beltlilTrofimu Efesin,liħasbuliPawlukiendaħħalfit-tempju)

30Ul-beltkollhatqanqal,un-niesġrewflimkien;

31Uwaqtlikienusejoqtluh,wasletl-aħbarlill-kaptalbanda,liĠerusalemmkollhakienetf’qawwi

32Minminnufihħas-suldatiuċ-ċenturjuni,uġrewlejhom;

33Imbagħadil-kaptanprinċipaliresaqqrib,qabadu ordnalubiexjintrabatb’żewġktajjen;utalabminkien,u x’kiengħamel.

34Uxiwħudgħajtuħaġawaħda,xiħaddieħor,fostilkotra:umetamasetaxjafiċ-ċertezzagħat-taqlib,ordnali jinġarrfil-kastell.

35Umetawasalfuqit-taraġ,hekkġara,litnisselmissuldatigħall-vjolenzatan-nies

36Għaxil-kotratan-niesimxewwarajhom,jgħajtu,‘Away miegħu.

37UkifPawlukellujiġimmexxifil-kastell,qallill-kaptan ewlieni:Nista’nitkellemmiegħek?Minqal,Tista’ titkellembil-Grieg?

38M’intixintdakl-Eġizzjan,liqabeldawnil-jiem għamilttaqlib,uwassalgħalerbaʼelefraġelfid-deżertli kienuqattiela?

39ImmaPawluqal:“JienraġellijienLhuditaʼTarsu,belt fiċ-Ċiliċja,ċittadintaʼbeltxejnqarrieqa;

40Umetatahil-liċenzja,Pawluqagħadfuqit-taraġ,u b’idusejjaħlin-niesUmetasarskietkbir,qalilhomblilsienEbrajk,uqal:

KAPITOLU22

1Irġiel,ħutiumissirijiet,isimgħuintomid-difiżatiegħili jienanagħmellilkomissa

2(Umetasemgħulikellimhombl-ilsienEbrajk,żammew aktarsilenzju,uqal:)

3TassewjienraġellijienLhudi,imwieledf’Tarsu,belt fiċ-Ċiliċja,immatrabbaf’dinil-beltf’riġlejnGamaljel,u għallimtskondil-manjieraperfettatal-liġital-missirijiet,u kontżelużlejnAlla,kifintomilkollillum

4Ujienppersegwitajtb’danil-modsal-mewt,billi torbotutajtil-ħabskemmlill-irġielkifukolllinnisa

5Bħalmawkolljagħtinixhiedal-qassisil-kbir,ul-istat kollutax-xjuħ,mingħandhomukollirċevejtittrilill-aħwa, umortDamasku,biexinġiblildawklikienuhemm marbutaĠerusalemmbiexjiġukkastigati.

6Uġarali,waqtlikontgħamiltil-vjaġġtiegħi,uwasalt qribDamaskugħall-ħabtataʼnofsinhar,f’daqqawaħda daqqmis-semadawlkbirmadwari.

7Uwaqajtfl-art,usmajtleħenjgħidli,Sawl,Sawl,għala tippersegwitani?

8Ujienweġibt,Minint,Mulej?Uqalli,JienĠesùta’ Nazaret,liinttippersegwita

9Udawklikienumiegħirawtassewid-dawl,ubeżgħu; immamasemgħuxleħendaklikellimni.

10Ujiengħedt,X’għandinagħmel,Mulej?Ul-Mulej qalli,QumumurDamasku;uhemmhekkjingħadlek b’kullħaġamaħturagħaliklitagħmel.

11Umetamastajtxnaragħall-glorjata’dakid-dawl, immexximinniddawklikienumiegħi,ġejtf’Damasku 12UwieħedAnanija,raġeldevotskondil-liġi,likellu rapporttajjebtal-Lhudkollhalikienujgħixuhemmhekk, 13Ġiegħandi,uqagħaduqalli,ĦunaSawl,ħud-dehra tiegħekUfl-istesssiegħaħaristfuqu 14Uqal,Allatamissirijietnagħażlek,biextkuntafirriedatiegħu,utaralildakil-Ġust,utismaʼleħenfommu 15Għaxinttkunxhudtiegħumal-bnedminkollhata’dakli rajtusmajt

16Uissagħalatieqaf?qum,umgħammdin,uaħsel dnubietek,billisejjaħl-isemtal-Mulej

17Uġarali,metaerġajtġejtĠerusalemm,ankiwaqtli tlabtfit-tempju,kontf’trance; 18Urajtujgħidli:"Agħmelgħaġġla,uoħroġmalajrminn Ġerusalemm,għaxmhuxsejirċievux-xhiedatiegħek dwari."

19Ujiengħedt,Mulej,jafulif’kullsinagogagħamiltilħabsusawwatlildawkliemmnufik

20Umetanxerredid-demmtal-martritiegħekStiefnu,jien ukollkontqiegħedħdejn,unagħmilhal-kunsenstiegħu għall-mewttiegħu,użammejtl-ilbiestaʼdawkliqatluh

21Uqalli:“Tlaq,għaxjienanibgħatlek‘ilbogħodgħand il-Ġentili.

22Utawhudjenzagħaldinil-kelma,umbagħadgħollew leħinhom,uqalu,'Lbogħodminnraġelbħaldanmill-art, għaxmhuxxieraqlijgħix.

23Uhekkkifgħajtu,nefgħuħwejjiġhom,utefgħut-trab fl-arja,

24Il-kapkaptanikkmandahbiexjiddaħħalfil-kastell,uqal ligħandujiġieżaminatbil-flaġell;biexikunjafgħaliex għajtuhekkkontrih.

25Uwaqtlirabtuhbiċ-ċingi,Pawluqalliċ-ċenturjunli kienhemm,“Huwaleġittimugħaliklitfellelraġellihu Rumanumhuxikkundannat?

26Metaċ-ċenturjunsemaʼdan,maruqallill-kaptan ewlieni,uqal:“Oqgħodattentx’tagħmel,għaxdanir-raġel huRuman.

27Imbagħadġiel-kaptanewlieniuqallu:Għidli,int Ruman?Huwaqal,Iva

28Ul-kaptanewlieniwieġeb,B’sommakbiraksibtdinillibertàUPawluqal,Immajientwelidtħieles

29Imbagħadminnufihtelquminnulikellujeżaminah:ulkaptanewlieniwkollbeża,waralikienjaflikienRuman, ugħaxkienrabat

30L-għada,għaxriedikunjafiċ-ċertezzagħalakien akkużatmil-Lhud,ħeleslumill-mededtiegħu,uordnalillqassisinil-kbarulill-kunsillkollutagħhombiexjidhru,u waqqaʼlilPawluupoġġiehquddiemhom

KAPITOLU23

1UPawlu,waqtliħaresbil-ħerqalill-kunċilju,qal,Irġiel ħuti,jiengħextbil-kuxjenzatajbakollhaquddiemAllasa llum

2Ul-qassisil-kbirAnanijaordnalildawklikienu ħdejhbiexjolqtuhf’ħalqu

3MbagħadqalluPawlu:“Allasejolqtek,ħajtabjad; 4Udawklikienuħdejhomqalu:Inttgħajjirlill-qassisilkbirt’Alla?

5ImbagħadPawluqal:Makontxnaf,ħuti,lihukienilqassisil-kbir,għaxhemmmiktub,Tkellimxħażinlillħakkiemtal-poplutiegħek

6ImmametaPawlundunalinaħawaħdakienuSadduċej, ul-oħraFariżej,hugħajjatfil-kunsill:Irġielħuti,jien Fariżej,binFariżej;inkwistjoni

7Umetaqalhekk,qamettilwimabejnil-FariżejusSadduċej,ul-kotrakienetmaqsuma

8Għaxis-Sadduċejjgħidulim’hemml-ebdaqawmien,la anġlu,ulanqasspirtu,immal-Fariżejjistqarrut-tnejn

9Uqametgħajtakbira:ul-kittiebalikienumin-naħatalFariżejqamu,utħabtu,uqalu:“Mansibuebdaħażenf’dan ir-raġel;Alla

10Umetaqamdissenskbir,il-kaptan,beża’liPawluma kienxjinġibedf’biċċietminnhom,ordnalis-suldatibiex jinżlu,ujeħduhbil-forzaminnfosthomujdaħħluhfilkastell

11Ul-lejltaʼwaral-Mulejkienħdejhuqal:“Kuntaʼferħ, Pawlu;

12Umetasarjum,xiwħudmil-Lhudingħaqduflimkien,u rabtutaħtsaħta,uqalulilajiekluulanqasjixorbusakemm joqtlulilPawlu

13Ukienuaktarminnerbgħinlikienugħamludinilkonfoffa.

14Uresqugħandil-qassisinil-kbarux-xjuħ,uqalulna: “Intrabtutaħtsaħtakbira,limaniekluxejnsakemmnoqtlu lilPawlu.

15Għalhekk,intom,flimkienmal-kunsill,turilill-kaptan ewlieniligħadajinżelgħandkom,bħallikiekutfittxuxi ħaġaiktarperfettamentdwaru:uaħna,jewkullmetajersaq qrib,lestinoqtluh

16UmetabinoħtPawlusemaʼbil-mimdudatagħhom,mar udaħalfil-kastell,uqallilPawlu

17ImbagħadPawlusejjaħwieħedmiċ-ċenturjuniuqallu: “Ġibulildaniż-żagħżugħgħandil-kaptanewlieni,għax għanduxiħaġaxijgħidlu

18Għalhekkqabad,uġibugħandil-kaptanewlieni,uqal: “Pawlul-priġuniersejjaħnigħandu,utalabnibiexinġiblek lildaniż-żagħżugħ,ligħanduxijgħidlek

19Imbagħadil-kaptanewlieniħaduminnidu,umar miegħufil-ġenb,ustaqsieh,X’inhudakligħandekxi tgħidli?

20Uqal,Il-LhudqablulijixtiequkligħadatinżellilPawlu fil-kunċilju,bħallikiekukienusejistaqsuminnub’mod iktarperfett

21Immataqdixlilhom,gaxhemmqieg[edg[alihmag[hom aktarminnerbg[inbniedem,lirabtulilhominfushom b’;urament,lilajiekluulanqasjixorbusakemmjoqtluh:u issahumalesti,tfittexwegħdamingħandek

22Għalhekk,il-kaptanewlieniħallaliż-żagħżugħjitlaq,u ordnah:"Aramatgħidlilħaddliwrejtnidawnl-affarijiet"

23Usejjaħlużewġċenturjuni,uqal:“Lestumitejnsuldat bieximorruĊesarija,usittinugħaxrażiemel,umitejn lanza,fit-tieletsiegħatal-lejl;

24Uagħtihombhejjem,biexikunujistgħujpoġġulil Pawlu,ujġibuhsalvgħandFeliċil-gvernatur.

25Ukitebittrahekk:

26KlawdjuLisijajibgħattislimalill-aqwagvernaturFeliċ

27Danir-raġelittieħdetmil-Lhud,ukellujinqatel minnhom;

28Umetaridtnafil-kawżaligħalihaakkużawh,ħarġitu fil-kunsilltagħhom:

29Likontinħareslikienakkużatbikwistjonijiettal-liġi tagħhom,immalimakelluxejnimqiegħedtaħtl-akkuża tiegħudenjutal-mewtjewtaʼrabtiet.

30Umetaqalulikifil-Lhudqagħdujistennewlir-raġel, jienabgħattmill-ewwelgħandkom,uordnajtlill-akkużati tiegħuwkollbiexjgħiduquddiemekdaklikellhomkontrih Adieu

31Imbagħadis-suldati,kifkienordnathom,ħadulilPawlu uġabuhAntipatrisbil-lejl.

32L-għadaħallewliż-żiemelimorrumiegħu,umarrulura lejnil-kastell:

33Li,metawasluĊesarija,utawl-ittralill-gvernatur, ippreżentalilPawluwkollquddiemu

34Umetal-gvernaturqaral-ittra,staqsadwarliema provinċjakienUmetafehemlikienmiċ-Ċiliċja;

35Jienanismagħkom,qalhu,metajiġuwkolll-akkużaturi tiegħek.Uordnalijinżammfis-salatal-ġudizzjuta’Erodi.

KAPITOLU24

1UwaraħamestijiemniżelAnanijal-qassisil-kbir flimkienmax-xjuħ,umaʼxioraturjismuTertullu,li għarraflill-gvernaturkontraPawlu.

2Umetaġiemsejjaħ,Tertullubedajakkużah,uqal: “Ladarbabikingawdukwietkbir,uligħemejjeldenji ħafnasarulildanil-ġensbil-providenzatiegħek.

3Naċċettawhdejjem,uf’kullpost,Feliċl-aktarnobbli, b’kullgratitudni

4Minkejjadan,biexmankunxaktartedjantigħalik,nitlob litismagħnabil-klemenzatiegħekftitkliem

5Għaxdanir-raġelsibnabħalapestilenti,ulijmexxissedizzjonifostil-Lhudkollhamadwarid-dinja,umexxej tas-settatan-Nazzareni;

6Liwkollmarbiexjipprofanat-tempju:liħadna,uridna niġġudikawskondil-liġitagħna

7Immal-kaptanewlieniLisijaġiefuqna,ubivjolenza kbiraneħħieluminnidejna,

8Ikmandalill-akkuzaturitiegħubiexjiġugħandek:billi teżaminaminnminintstesstista’tagħrafdawnl-affarijiet kollha,libihomnakkużawh.

9Ul-Lhudukollaċċettaw,uqalulidawnl-affarijietkienu hekk

10ImbagħadPawlu,waralil-gvernaturkiensejjaħlubiex jitkellem,wieġeb:Peresslinafliintilekgħalħafnasnin imħallefgħaldanil-ġens,jienanwieġebbil-ferħgħalija nnifsi;

11Għaxbiextifhem,ligħadfadaltnax-iljumminnmindu tlajtĠerusalemmbiexinqima

12Ulasabunifit-tempjunitilwimama’ħadd,lanqajjem lin-nies,lafis-sinagogi,ulanqasfil-belt;

13Lanqasmajistgħujipprovawl-affarijietliissa jakkużawnibihom.

14Immadannistqarruntok,liskondit-triqlihumajsejħu ereżija,hekkjienanqimalilAllatamissirijieti,nemmen dakkollulihumiktubfil-liġiufil-profeti:

15UjkollhomtamalejnAlla,lihumastessjippermettu wkoll,lijkunhemmirxoxttal-mejtin,kemmtal-ġustiu kemmdawkinġusti.

16Uhawnhekkneżerċitaruħi,biexdejjemikollikuxjenza blaoffiżalejnAlla,ulejnil-bnedmin

17Issawaraħafnasninġejtbiexinġibl-elemnalill-ġens tiegħi,uofferti

18MetaxiLhudmill-Asjasabunipurifikatfit-tempju,la bil-kotra,ulanqasbit-taqlib.

19Minkellujkunhawnquddiemek,ujoġġezzjona,kieku kellhomxiħaġakontrija.

20Jewinkellaħajgħidudawnl-istesshawn,jekksabuxi ħaġaħażinafija,waqtlikontqiegħedquddiemil-kunsill, 21Ħliefgħaldanil-leħenwieħed,lijiengħajjatbil-wieqfa fosthom,Waqtlitmissil-qawmiental-mejtin,illuminkun imsejjaħinkwistjoniminnkom

22UFeliċsemaʼdawnl-affarijiet,likellugħarfieniktar perfetttaʼdakit-triq,pposponihom,uqal:“Metajinżel il-kaptanLisija,jieninkunnafl-aħħarnetttal-ħaġa tiegħek.

23UordnalilċenturjunbiexiżommlilPawlu,ujħallih ikollul-libertà,ulimajipprojbixxililħaddmillkonoxxentitiegħubiexjaqdihjewjiġigħandu.

24Uwaraċertijiem,metaFeliċġiemaʼmartuDrusilla,li kienetLhudija,bagħatlilPawluusemgħudwaril-fidifi Kristu

25Uwaqtlikienirraġunadwaris-sewwa,it-temperanzau l-ġudizzjuliġej,Feliċtwerweruwieġeb:“Murgħaldaniżżmien;metajkollistaġunkonvenjenti,insejjaħlek

26Huwattamawkolllil-fluskellhomjingħatawluminn Pawlu,biexiħallih;

27ImmawarasentejnPorċjuFestudaħalfil-kamrataʼ Feliċ,uFeliċ,lestlijuripjaċirlil-Lhud,ħallalilPawlu marbut

KAPITOLU25

1Issa,metaFestuwasalfil-provinċja,waratlettijiemtelaʼ minnĊesarijalejnĠerusalemm.

2Imbagħadil-qassisil-kbirul-kaptal-Lhudgħarrfuh kontraPawlu,utalbuh,

3Uxtaqil-favurkontrih,biexjibgħatluĠerusalemm,u jistennewfit-triqbiexjoqtlu

4ImmaFestuwieġeb,liPawlukellujinżammf’Ċesarija,u lihukiensejitlaqdalwaqthemmhekk.

5Għalhekk,qalhu,dawklijistgħufostkom,jinżlumiegħi ujakkużawlildanir-raġel,jekkikunhemmxiħażenfih

6Umetadambejniethomiktarminngħaxartijiem,niżel Ċesarija;ul-għadabilqiegħdafuqis-seġġutal-ġudizzju ordnalijinġieblilPawlu

7Umetawasal,il-LhudliniżluminnĠerusalemmqamu madwaru,ugħamluħafnailmentikbarkontraPawlu,lima setgħuxjippruvaw

8Waqtlihuwieġebgħalihinnifsu,Lakontral-liġitalLhud,lakontrat-tempju,ulanqaskontraĊesari,jienma offendaxejn

9ImmaFestu,liriedjagħmelpjaċirlil-Lhud,wieġeblil Pawluuqal:“TridinttitlaʼĠerusalemm,uhemmhekktiġi ġġudikatminndawnl-affarijietquddiemi?

10ImbagħadPawluqal:“Jienqiegħedfuqis-seġġutalġudizzjutaʼĊesari,fejngħandiniġiġġudikat:lil-Lhudma għamiltxħażin,kiftafsewint

11Għaxjekkjienħati,jewgħamiltxiħaġadenjatal-mewt, manirrifjutaxlimammut:immajekkmajkunhemmxejn minndawnl-affarijietlibihomdawnjakkużawni,ħaddma jista’jagħtinililhom.NappellalilĊesari.

12ImbaghadFestu,waralikellemlill-kunsill,wiegeb:"Int appellatlilCaesar?għandĊesaritmur

13Uwaraċertijiemis-sultanAgrippauBerniceġew ĊesarijabiexisellmulilFestu

14Umetakienuilhomhemmgħalħafnajiem,Festu ddikjaral-kawżataʼPawlulis-sultan,uqal:“Feliċbaqaʼxi raġelmarbut;

15Dwaru,metakontĠerusalemm,il-qassisinil-kbaruxxjuħtal-Lhudgħarrfuni,uxtaqulijkollhomġudizzju kontrih

16Lilminweġibt,Mhixil-modtar-Rumanilijeħilsulilxi ħaddbieximut,qabelmal-akkużatikollul-akkużatwiċċ imbwiċċ,ujkollul-liċenzjabiexiwieġebgħalihinnifsu dwarid-delittimqiegħedkontrih.

17Għalhekk,metaġewhawn,mingħajrebdadewmienlgħadaqagħadfuqis-siġġutal-ġudizzju,uordnajtlir-raġel biexjinġieb.

18Metal-akkużatiqamukontrihom,maressqul-ebda akkużadwaraffarijietbħalmakontnaħsebjien:

19Immakellhomċertimistoqsijietkontrihdwarissuperstizzjonitagħhomstess,udwarĠesùwieħed,likien mejjet,liPawlustqarrlikienħaj

20Ugħaxiddubitajtminnmistoqsijietbħaldawn,staqsejtu jekkkienxsejmurĠerusalemm,uhemmjiġiġġudikat minndawnil-kwistjonijiet

21ImmametaPawluappellabiexjiġiriżervatgħas-smigħ taʼAwgustu,ordnajtlijinżammsakemmnibgħathgħand Ċesari

22ImbagħadAgrippaqallilFestu:“JienukollnismaʼlirraġelGħada,qalhu,tismagħlu

23Ul-għada,metaġewAgrippa,uBernice,b’pompakbira, udaħlufil-posttas-smigħ,mal-kaptaniewleninul-irġiel prinċipalital-belt,fuqkmandamenttaʼFestuinħareġPawlu

24UFestuqal:“SultanAgrippa,ul-bnedminkollhali qegħdinhawnmagħna,tarawlildanir-raġel,lidwarulkotrakollhatal-Lhudttrattawmiegħi,kemmf’Ġerusalemm kifukollhawn,jgħajtulim’għanduxjagħmeltgħixaktar 25Immametasibtlimawettaqxejndenjutal-mewt,uli hustessappellalilAwgustu,iddeċidejtlinibgħatu 26M’għandixxiħaġaċertax’nikteblilsidiGħalhekk ġibtuquddiemek,ub’modspeċjaliquddiemek,Osultan Agrippa,biexwaralinkuneżamina,ikollixiftitx’nikteb 27Għaxjidhirlimhuxraġjonevolilitibgħatpriġunier,u mhuxb’danabiexturid-delittimiġjubakontrih.

KAPITOLU26

1ImbagħadAgrippaqallilPawlu:“Intpermesstitkellem għalikinnifsekImbagħadPawluġeddediduwieġeb għalihinnifsu:

2Jienanaħseblilinnifsiferħan,sultanAgrippa,għaxillum quddiemeksenwieġebgħalijannifsidwardakkollulijien akkużatmil-Lhud.

3Speċjalmentgħaxnafliintespertfid-drawwietulkwistjonijietkollhalihemmfostil-Lhud:għalhekk nitlobkomtismagħnibil-paċenzja.

4Il-modtal-ħajjatiegħiminnżgħożiti,likiengħall-ewwel fostin-nazzjontiegħif’Ġerusalemm,naflil-Lhudkollha; 5Likienujafunimill-bidu,kiekukienujixhdu,liwaralaktarsettastrettatar-reliġjontagħnajiengħextFariżej 6Uissajienninsabunkuniġġudikatgħat-tamatal-wegħda magħmulaminnAllalilmissirijietna:

7Għalliemawegħdat-tnax-iltribùtagħna,istantanjament jaqdulilAllalejlunhar,jittamawlijiġuGħaldinit-tama, sultanAgrippa,jienakkużatmil-Lhud.

8Għalagħandujitqiesbħalaħaġainkredibblimiegħek,li Allagħandujqajjemlill-mejtin?

9Tassewħsibtmiegħinnifsi,ligħandinagħmelħafna affarijietkuntrarjigħall-isemtaʼĠesùtaʼNazaret

10Liemagħamiltukollf’Ġerusalemm:uħafnamillqaddisingħamiltil-ħabs,waralirċevejtl-awtorità mingħandil-qassisinil-kbar;umetanqatlu,jientajtleħni kontrihom

11Ukkastigajthomspissf’kullsinagoga,uġegħġilhom jidgħajmu;ubilliġennħafnakontrihom,ppersegwitajthom sablietbarranin.

12Għalhekk,waqtlimortDamaskub’awtoritàuinkarigu mingħandil-qassisinil-kbar, 13F’nofsinhar,Osultan,rajtfit-triqdawlmis-sema,fuq id-dijatax-xemx,jiddimadwariulildawklivjaġġaw miegħi

14Umetakonnalkollwaqgħufuql-art,smajtleħen jitkellemmiegħi,ujgħidbl-ilsienEbrajk,Sawl,Sawl, għaliextippersegwitani?huwadiffiċligħaliklitagħtikick kontral-pricks.

15Ujiengħedt,Minint,Mulej?Uhuqal,JienĠesùliinti tippersegwita

16Immaqum,uwieqaffuqsaqajk,għaxjienderejtlekgħal danl-iskop,biexnagħmlekministruuxhudkemmtaʼ dawnl-affarijietlirajt,kifukolltaʼdawklifihomjiense nidherlek;

17Neħlisekmill-poplu,umill-Ġentili,lililhomissa nibgħatlek, 18Biexjiftħugħajnejhom,ujbiddluhommid-dlamgħaddawl,umill-qawwata’SatanagħalAlla,biexikunujistgħu jirċievumaħfratad-dnubiet,uwirtfosthomlihuma mqaddsabil-fidilihifija.

19Għalhekk,osultanAgrippa,makontxdiżubbidjenti għall-viżjonitas-sema:

20Immal-ewwelwrewlildawktaʼDamasku,u f’Ġerusalemm,umal-kostakollhatal-Lhudija,u mbagħadlill-Ġentili,ligħandhomjindmuujdurulejn Alla,ujagħmluxogħlijiettajbingħall-indiema.

21Għaldawnil-kawżil-Lhudqabdunifit-tempju,umarru biexjoqtluni

22Għalhekk,waraliksibtl-għajnunataʼAlla,sal-lum nibqa’nagħtixhiedakemmliż-żgħarukemmlill-kbar,u mangħidxejnħliefdawklil-profetiuMosèqaluli għandhomjiġu:

23LiKristugħandujbati,ulihul-ewwelligħandujqum mill-imwiet,ugħandujurid-dawllill-popluulill-Ġentili

24Uhekkkiftkellemgħalihinnifsu,Festuqalb’leħen għoli:“Pawlu,intħdejk;ħafnatagħlimjagħmillekġenn

25Immahuqal,Jienm’iniexmiġnun,l-aktarnobbliFestu; immakellemkliemil-veritàus-soberness.

26Għaxis-sultanjafb’dawnl-affarijiet,liquddiemuwkoll nitkellemb’modħieles;għaxdinil-ħaġamasaritxf’rokna

27SultanAgrippa,temmenintlill-profeti?Nafliint temmen

28ImbagħadAgrippaqallilPawlu:“Kważiint tipperswadinibiexinkunNisrani.

29UPawluqal,NixtieqlilAlla,limhuxbissint,imma wkolldawkkollhalijisimgħunillum,kienukemmkważi, ugħalkolloxbħali,ħliefdawnir-rabtiet.

30Umetaqalhekk,qamus-sultan,ul-gvernatur,u Bernice,udawkliqagħdumagħhom:

31Umetatelqu,tkellmubejniethom,uqalu:“Danir-raġel majagħmelxejndenjutal-mewtjewtal-irbit

32ImbagħadAgrippaqallilFestu:“Danir-raġelseta’jkun il-ħelsien,kiekumaappellaxlilĊesari

KAPITOLU27

1Umetakiendeċiżlinbaħħrulejnl-Italja,wasslulil PawluulilxipriġunierioħralilwieħedjismuĠulju, ċenturjuntal-bandataʼAwgustu

2Udħalnaf’vapurta’Adramitju,tlaqna,jiġifierili nbaħħrumal-kostatal-Asja;wieħedAristarku,Maċedonjan ta’Tessalonika,qiegħedmagħna

3Ul-għadatmissnaf’SidonUĠuljutalablilPawlubilkorteżija,utahil-libertàlijmurgħandsħabubiexjiffriska ruħu

4Umetakonnatlaqnaminnhemm,baħħrutaħtĊipru, għaxl-irjieħkienukuntrarji.

5Umetakonnanbaħħrufuqil-baħartaċ-ĊiliċjaulPamfilja,wasalnaf’Mira,belttaʼLiċja.

6Uhemmiċ-ċenturjunsabbastimentta’Lixandralikien qedibaħħarlejnl-Italja;upoġġejnafiha

7Umetakonnanbaħħrubil-modgħalħafnajiem,uftitli xejnwasalnakontraKnidu,ir-riħmasofrax,baħħnataħt Kreta,lejnSalmone;

8U,bilkemmgħaddaminnha,wasalf’postlijissejjaħIrrifuġjiġusti;qribfejnkienetil-beltta’Lasea

9Issametaqatta’ħafnaħin,umetat-tbaħħirissakien perikoluż,għaxis-sawmkiendiġàgħadda,Pawluwissa, 10Uqalilhom:Sinjuri,jienanaħslidanil-vjaġġsejkunbi weġgħatuħafnaħsara,mhuxbisstat-tagħbijautalbastiment,immawkollta’ħajjitna.

11Madankollu,iċ-ċenturjunemmenlill-kaptanulilsidilbastiment,iktarminndaklikienqalPawlu

12Uperesslil-kennmakienxfaċligħax-xitwa,il-partilkbiratatparirbiextitlaqminnhemmukoll,jekkb’ximezz setgħujaslugħall-Fenice,uhemmhekkgħax-xitwa;lihija kennta’Kreta,utinsablejnil-Lbiċul-Majjistral.

13Umetar-riħtan-nofsinharnefaħbil-mod,billiħasbuli kisbul-iskoptagħhom,tilfuminnhemm,baqgħuqrib Kreta.

14Immaftitwaraqamkontrihariħtempestuż,imsejjaħ Euroklidon

15Umetal-bastimentinqabad,umasetaxjiflaħfir-riħ, inħalluhassuq

16UniġrutaħtċertagżiralitissejjaħKlawda,kellnaħafna xogħolx’nimxubid-dgħajsa:

17Li,metaqabdu,użawl-għajnuna,ujdawrul-bastiment; u,jibżgħulimajaqgħuxfil-quicksands,strakeqlugħ,u hekkkienumisjuqa.

18Uaħnakonnamiġburaħafnabit-tempesta,l-għada ħaffefil-bastiment;

19Ut-tieletjumnefgħub’idejnat-tacklingtal-bastiment.

20Umetalax-xemxulanqasil-kwiekebmadehruf’ħafna jiem,utempestamhuxżgħirakienetfuqna,imbagħad ittieħdetkulltamaligħandnansalvaw.

21Immawaraastinenzatwila,Pawluħareġf’nofshomu qal:“Sinijiet,kellektismagħni,umatlaqtuxminnKreta,u ksibtdinil-ħsaraut-telfa.

22Uissanħeġġiġkombiextkunutaʼferħ,għaxm’għandu jkunhemmebdatelftaʼħajtufostkom,ħlieftal-vapur 23Għaxkienhemmħdejnidanil-lejll-anġlut’Alla,li jienaulinaqdih,

24Qal,Tibżax,Pawlu;tridtitressaqquddiemĊesari:u,ara, Allataklildawkkollhalijbaħħrumiegħek

25Għalhekk,Sinjuri,kunutaʼferħ,għaxjiennemmenlil Alla,lijkunhekkkifqalli

26Madankollurridunitfgħufuqċertugżira.

27Immametawasall-erbatax-illejl,waqtlikonnamisjuqa ‘lfuqu‘lisfelf’Adria,għalnofsil-lejlil-baħħaraqiesuli wasluqribxipajjiż; 28Uqasmu,usabuhagħoxrinfathom; 29Imbagħad,bil-biża’limanaqasniexfuqil-blat,tefgħu erba’ankrimill-poppa,uxtaqul-ġurnata

30Uhekkkifil-baħħarakienusejaħarbuminnfuqilbastiment,metaniżlud-dgħajsafil-baħar,taħtkulur bħallikiekukienusejitfgħul-ankrimill-bastimenttaʼ quddiem,

31Pawluqalliċ-ċenturjunulis-suldati:Jekkdawnjibqgħu fil-bastiment,matistgħuxissalvaw.

32Imbagħadis-suldatiqatgħul-ħbulatad-dgħajsa,u ħallewhataqa’.

33Uwaqtlikienġejil-jum,Pawlutalabhomkollhabiex jieħdul-laħam,uqal,Danil-jumhuwal-erbatax-iljumli qagħduukomplejtusawm,billimaħadtuxejn

34Għalhekknitlobkomtieħduftitlaħam,għaxdanhugħal saħħtek,għaxmajaqaʼxagħarminnrasxiħaddminnkom

35Umetaqalhekk,ħal-ħobż,uraddħajrlilAlla quddiemhomkollha,umetaqasam,bedajiekol

36Imbagħadkienukollhaferħanin,uħaduwkollftitlaħam

37Ub’kolloxkonnafil-bastimentmitejnusittinusittax ruħ

38Umetakielubiżżejjed,ħaffefil-bastiment,utefgħulqamħfil-baħar.

39Umetasarjum,makinuxjaful-art:immaskoprew ċertuqalab’xatt,lifihkienujaħsbuli,jekkkienpossibbli, jitfgħud-dgħajsa.

40Umetaqabdul-ankri,qabdulilhominfushomlejnilbaħar,uħallewl-istrixxitat-tmun,ugħollewil-qlugħ prinċipaligħar-riħ,umarrulejnix-xatt.

41Uwaqgħuf’postfejnżewġibħrajiltaqgħu,inkaljawilbastiment;ul-partita'quddiemmwaħħlamgħaġġla,u baqgħetmatiċċaqlaqx,iżdal-partita'xkielkienetmiksura bil-vjolenzatal-mewġ

42Ul-parirtas-suldatikienlijoqtlul-priġunieri,biexħadd minnhommajgħumbarraujaħrab.

43Immaċ-ċenturjun,lestlijsalvalilPawlu,żammhom mill-iskoptagħhom;uordnalidawklisetgħujgħumu jitfgħulilhominfushoml-ewwelfil-baħarujaslul-art: 44Ul-bqija,xiwħudfuqbordijiet,uoħrajnfuqbiċċiettalbastimentmiksuraUhekkġara,liħarbukollhablaperiklu għall-art.

KAPITOLU28

1Umetaħarbu,allurakienujafulil-gżirakienettissejjaħ

Melita

2Un-niesbarbaruwrewnamhuxftitqalbtajba,għax qabdun-nar,ulaqgħunalilkulħadd,minħabbax-xita preżenti,uminħabbal-kesħa

3UmetaPawluġabarmazzbsatenupoġġahomfuqin-nar, ħarġetviperamis-sħana,utwaħħletfuqidu

4Umetal-barbarirawil-bhimavelenużamdendlama’idu, qalubejniethom:“M’hemmxdubjulidanir-raġelhuwa qattiel,ligħalkemmħarabmill-baħar,iżdal-vendettama tħallixjgħix.

5Uneħħal-kruhafin-nar,umaħassl-ebdaħsara

6Madanakolluħaresumetakellujintefaħ,jewwaqa’ mejjetf’daqqa,immawaraliħarsuftit,umarawl-ebda ħsaratiġililu,bidlufehmhom,uqalulikienalla.

7Fl-istessinħawikienhemmproprjetàtar-raġelewlieni tal-gżira,likienjismuPublju;lilaqagħna,ualloġġunatlett ijiemb’korteżija

8Uġara,limissierPublijukienmaridbid-deniub’xi demm;

9Għalhekk,metasardan,ġewukolloħrajn,likellhomilmardfil-gżira,ufiequ;

10Liwkollonoranab’ħafnaunuri;umetatlaqna, għabbewnab’affarijietlikienumeħtieġa

11Uwaratlietxhurtlaqnaf’vapurtaʼLixandra,likien għamelxitwafil-gżira,lis-sinjaltiegħukienKasturu Polluċi

12Uniżluf’Sirakuża,qagħnahemmhekktlettijiem.

13Uminnhemmġibnaboxxla,uwasalnaReġju,uwara ġurnatawaħdar-riħtan-nofsinharnefaħ,ul-għadawasalna Puteoli

14Fejnsibnaħutna,uġejnamitlubalinibqgħumagħhom sebatijiem,ugħalhekkmornalejnRuma

15Uminnhemm,metal-aħwasemgħuminna,ġew jiltaqgħumagħnasal-forumAppii,uIt-tliettaverni:limeta raPawlu,raddħajrlilAlla,uħakuraġġ

16UmetawasalnaRuma,iċ-ċenturjuntal-priġunierilillkaptal-gwardjani,immaPawlutħallajgħammarwaħduma’ suldatliżammeh

17UġaraliwaratlettijiemPawlusejjaħlill-kaptalLhudflimkien,umetaġewflimkien,qalilhom:“Irġielu ħutna,għalkemmmagħamiltxejnkontral-poplujewiddrawwiettaʼmissirijietna.,iżdakontħelsetpriġunier minnĠerusalemmf’idejnir-Rumani

18Min,metakienueżaminawni,kienujħallunimmur, għaxfijamakienhemmebdakawżatal-mewt.

19Immametal-Lhudtkellmukontriha,kontimġiegħel nappellalilĊesari;mhuxlikellikellinakkużalin-nazzjon tiegħibih.

20Għalhekksejjaħtkom,biexnarakunitkellmumagħkom, għaxgħat-tamataʼIżraeljienmarbutb’dinil-katina

21Uqalulu:“Aħnalarċevejnal-ittrimill-Lhudijadwarek, laebdawieħedmill-aħwaliġewmawerajewmaqallekxi ħsara

22Immaaħnanixtiequnisimgħuminnekdaklitaħseb, għaxdwardinis-setta,nafulikullfejntiġimitkellma

23Umetaħatruluġurnata,ġewħafnalejhfl-alloġġtiegħu; liluspjegauxehedis-saltnata’Alla,upperswadihomdwar Ġesù,kemmmil-liġita’Mosè,kifukollmill-profeti,minn filgħodusafilgħaxija

24Uxiwħudemmnul-affarijietlikienumitkellma,uxi wħudmaemmnux

25Umetamaqabluxbejniethom,telqu,waraliPawlukien qalkelmawaħda,L-Ispirtus-Santuqaltajjeblil missirijietnapermezztaʼIsaijal-profeta

26Tgħid,Murgħanddanil-poplu,ugħid,Tismaʼ,uma tifhimx;utaraw,taraw,umatarawx:

27Għaxil-qalbtaʼdanil-popluhijamqaxxra,u widnejnhommajisimgħuhom,ugħajnejhomgħalqu;biex majarawxb'għajnejhom,ujisimgħub'widnejhom,u jifhmub'qalbhom,ujikkonvertu,ujieninfejjaqhom

28Ikunumgħarrfalilkom,lis-salvazzjonita’Allahi mibgħutalill-Ġentili,ulisejisimgħuha

29Umetaqaldanil-kliem,il-Lhudtelqu,ukellhom raġunamentkbirbejniethom

30UPawludamjgħammarsentejnsħaħfid-darmikrija tiegħustess,urċievadakkollulidaħalgħalih,

31Jippridkawis-saltnata’Alla,ujgħallemdawklaffarijietlijikkonċernawlill-MulejĠesùKristu, b’kunfidenzakollha,uħaddmajipprojbixxih