Maltese - The Book of 1st Kings

1Slaten

KAPITLU1

1Issas-sultanDavidkienxiħumgħaddasfix-xjuħija;u għattewhbil-ħwejjeġ,immamakelluxsħana.

2Għalhekkil-qaddejjatiegħuqalulu:“Ħajfittxugħalsidi s-sultanżagħżugħaverġni,uħatoqgħodquddiemis-sultan, uħatħaddnu,uħatimteddfiħdejk,ħallisidis-sultan jisħon”

3Għalhekkfittxewtfajlasabiħafl-inħawikollhata’Israel, usabulilAbisag,is-Sunamita,uħaduhagħandis-sultan

4Ut-tfajlakienetsabiħaħafna,ukienettħobblis-sultan,u taqdih;immas-sultanmagħarafhiex.

5ImbagħadAdonijabinĦaggittgħollauqal:“Jiensenkun sultan”Uħejjagħalihkarrijieturikkiebataż-żwiemel,u ħamsinraġelbiexjiġruquddiemu.

6Umissieruqattmakieniddiżappuntahbilliqallu, “Għaliexgħamilthekk?”ukienukollraġelsabiħħafna;u ommuwildituwaraAbsalom.

7Utkellemma’ĠowabbinSeruja,uma’Abjataril-qassis; udawnlikienusegwewlilAdonijagħenuh

8ImmaSadokil-qassis,uBenajabinĠeħojada,uNatanilprofeta,uSimgħi,uRej,ul-irġielsetgħanalikienuta’ David,makinuxma’Adonija

9UAdonijaqatelnagħaġubarrinubaqarimsemmen ħdejnil-ġeblata’Zoħelet,litinsabħdejnEnrogel,usejjaħ lilħutukollha,uliedis-sultan,ulill-irġielkollhata’Ġuda, il-qaddejjatas-sultan.

10ImmamasejjaħxlilNatanil-profeta,ulilBenaja,ulillirġielsetgħana,ulilħuhSalamun

11GħalhekkNatankellemlilBatseba,ommSalamun,u qallu:“MasmajtxliAdonija,binĦaggit,qedisaltan,u David,sidna,majafxdan?

12Issamelaejja,nitolbok,ħanagħtikparir,ħallissalva ħajtekstess,uħajtibnekSalamun

13Muruidħolgħandis-sultanDavid,ugħidlu,“Maħliftx int,sidi,osultan,lill-qaddejjatiegħek,ugħedtilha,‘Żgurli Salamunibnekisaltanwarajja,ujoqgħodfuqit-trontiegħi? GħaliexmelaqedisaltanAdonija?”

14Ara,waqtliintgħadektitkellemhemmmas-sultan,jien ukollnidħolwarajk,unikkonfermakliemek

15UBatsebadaħletgħandis-sultanfil-kamratas-sodda;u s-sultankienxiħħafna;uAbisagis-Sunamitakienettaqdi lis-sultan

16UBatsebaniżletunxteħtetquddiemis-sultan.Ussultanqallu:“X’tixtieq?”

17Uhiqaltlu:“Sidi,intħliftbil-Mulej,Allatiegħek,lillqaddejjatiegħek,ugħedtilha,‘ŻgurliSalamun,ibnek,se jsaltanwarajja,usejoqgħodfuqit-trontiegħi’”

18Uissa,ara,Adonijaqedisaltan;uissa,sidis-sultan,int matafxdan.

19Uqatelbarrinubaqarimsemmenunagħaġ b’abbundanza,ustiedenliluliedis-sultan,ulilAbjatarilqassis,ulilĠowabil-kaptantal-armata;immalilSalamun, il-qaddejtiegħek,mastiedenx

20Uint,sidi,Osultan,għajnejnIsraelkolluhumafuqek, biextgħidilhomminsejoqgħodfuqit-tronta’sidis-sultan warajh

21Jekkle,metasidis-sultanjorqodma’missirijietu,jienu ibniSalamunniġumeqjusabħaladawklijagħmlul-ħażen.

22U,ara,waqtlikienetgħadhatitkellemmas-sultan,daħal ukollNatanil-profeta

23Uqalulis-sultanuqalulu:“Ara,Natanil-profeta.”U metadaħalquddiemis-sultan,mielquddiemub’wiċċumalart

24UNatanqal:“Sidi,Osultan,intgħedtliAdonijajsaltan warajja,ulijoqgħodfuqit-trontiegħi?”

25Għaxniżelillum,uqatelbarrinubaqarimsemmenu nagħaġb’abbundanza,usejjaħliluliedis-sultankollha,u lill-kaptanital-armata,ulilAbjataril-qassis;u,ara,qed jiekluujixorbuquddiemu,ujgħidu,“Allajsalvas-sultan Adonija!”

26Immalili,lilil-qaddejtiegħek,ulilSadokil-qassis,ulil BenajabinĠeħojada,ulilSalamunil-qaddejtiegħek,ma sejjaħlix.

27Dinil-ħaġasaretminnsidis-sultan,uintmawrejthiex lill-qaddejtiegħek,minsejoqgħodfuqit-tronta’sidissultanwarajh?

28Imbagħadis-sultanDavidwieġebuqal:“Sejħuli Batseba”Uhidaħletquddiemis-sultanuqagħdet quddiemu.

29Us-sultanħalefuqal:“Daqskemmhuħajil-Mulej,li fdieliruħiminnkullinkwiet,

30Bħalmaħliftlekbil-Mulej,Allata’Israel,ugħedtlu, ‘ŻgurliSalamun,ibnek,isaltanwarajja,ujoqgħodfuqittrontiegħifloki,hekksenagħmelillum’

31ImbagħadBatsebaniżletwiċċhalejnl-art,unxteħtet quddiemis-sultan,uqalet:“Ħajgħixsidis-sultanDavid għaldejjem”

32Us-sultanDavidqal:“SejħulililSadokil-qassis,ulil Natanil-profeta,ulilBenajabinĠeħojada”Udawn ressququddiemis-sultan.

33Is-sultanqalilhomukoll:“Ħudumagħkomil-qaddejjata’ sidienkom,urikbulilibniSalamunfuqil-bagħaltiegħi,u niżżluhGihon.”

34Uħajidilkuhhemmil-qassisSadokul-profetaNatan sultanfuqIsrael:udoqqut-tromba,ugħidu,“AllajsalvassultanSalamun!”

35Imbagħadintomgħandkomtitilgħuwarajh,biexjiġiu joqgħodfuqit-trontiegħi;għaxhujkunis-sultanfloki:u jienħtartubiexikunħakkiemfuqIsraelufuqĠuda.

36UBenajabinĠeħojadawieġeblis-sultanuqallu: “Amen:hekkjgħidil-Mulej,Allata’sidis-sultan”

37Bħalmal-Mulejkienma’sidis-sultan,hekkikunma’ Salamun,ujagħmlut-trontiegħuakbarmit-tronta’sidissultanDavid

38GħalhekkniżluSadokil-qassis,uNatanil-profeta,u BenajabinĠeħojada,ul-Keretin,ul-Peletin,urikbulil Salamunfuqil-mugħatas-sultanDavid,uħaduhGihon 39USadok,il-qassis,ħaqarntaż-żejtmit-tabernakluu dileklilSalamunUdaqqewit-tromba;ul-poplukolluqal: “Jallajsalvas-sultanSalamun”

40Un-nieskollhatelgħuwarajh,un-niesbdewidoqqulflawti,uferħub’ferħkbir,tantlil-artinqerdetbil-ħoss tagħhom

41UAdonijaul-mistedninkollhalikienumiegħu semgħuhhekkkifkienuspiċċawjiekluUmetaĠowab sama’d-daqqtat-tromba,qal:“Għaliexdanl-istorbjukollu tal-belt?”

42Uwaqtlikiengħadujitkellem,wasalĠonatanbin Abjataril-qassis,uAdonijaqallu:“Idħol,għaxintraġel qalbieniuġġibaħbartajba.”

43UĠonatanwieġebuqallilAdonija:“Tassew,sidnassultanDavidgħamellilSalamunsultan.”

44Us-sultanbagħatmiegħulilSadokil-qassis,ulilNatan il-profeta,ulilBenajabinĠeħojada,ulill-Keretin,ulillPeletin,udawnġagħluhjirkebfuqil-bagħaltas-sultan.

45USadokil-qassisuNatanil-profetadilkuhsultan f’Gihon:utelgħuminnhemmferħanin,tantlil-belt reġgħetbdiettidwi.Danhul-ħosslismajtu.

46USalamunukollqiegħedfuqit-trontas-saltna

47Ul-qaddejjatas-sultanġewukollbiexibierkulilsidna s-sultanDavid,uqalulu:“JallaAllajagħmelisemSalamun aħjarminnismek,ujagħmelit-trontiegħuakbarmit-tron tiegħek.”Us-sultanniżelfuqis-sodda.

48Uhekkqalukollis-sultan:“Imbierekil-Mulej,Allata’ Israel,litalilwieħedbiexjoqgħodfuqit-trontiegħillum, ub’għajnejjajarawh.”

49Ul-mistedninkollhalikienuma’Adonijabeżgħu,u qamu,ukullwieħedtelaqfitriqtu

50UAdonijabeża’minħabbaSalamun,uqamumar,u qabadil-qrunta’l-artal

51UntqallilSalamun,qalulu:“Ara,Adonijajibża’missultanSalamun,għaxqabadil-qruntal-artal,uqal:“Ħa jaħliflis-sultanSalamunillumlimhuxsejoqtollill-qaddej tiegħubis-sejf”

52USalamunqal,“Jekkjurilihuraġeltajjeb,lanqas xagħrawaħdaminnumataqa’mal-art;immajekkjinstab fihxiħaġaħażina,imut”

53Għalhekk,is-sultanSalamunbagħat,uniżżluhminnfuq l-artalUġieumielquddiemis-sultanSalamun:uSalamun qallu:“Murlejndarek”

KAPITLU2

1Issawasluż-żmienliDavidkellujmut;utaordnililibnu Salamun,qallu:

2Jienasejjerfit-triqtad-dinjakollha:kunqawwigħalhekk, uurililekinnifsekraġel;

3Użommil-kmandamentital-Mulej,Allatiegħek,biex timxifitriqatu,biexiżżomml-istatutiul-kmandamenti tiegħu,ud-digrietitiegħu,ut-testimonjanzitiegħu,kifinhu miktubfil-liġita’Mosè,biextirnexxif’kullmatagħmel,u kullfejniddur

4Biexil-Mulejikomplijwettaqkelmtuliqalli,metaqalli, “Jekkuliedekjoqogħduattentigħaltriqathom,biexjimxu quddiemifis-sewwab’qalbhomkollhaub’ruħhomkollha, majonqosxminnek(qal)raġelfuqit-tronta’Iżrael.”

5Barraminnhekk,inttafukollx’għamilliĠowabbin Seruja,ux’għamelliż-żewġkaptanital-eżerċtita’Israel,lil AbnerbinNer,ulilAmasabinJeter,liqatilhom,uxerred id-demmtal-gwerrafil-paċi,utefa’d-demmtal-gwerrafuq iċ-ċinturinlikienmadwarġenbejh,ufuqiż-żarbunlikellu f’saqajh.

6Agħmelgħalhekkskontl-għerftiegħek,utħallixrasu rqiqatinżelfis-sliemfil-qabar

7Immauriqalbtajbama’wliedBarżillajil-Gileadi,u ħallihomikunuminndawklijieklufuqil-mejdatiegħek: għaxhekkġewgħandimetakontnaħrabminħabbaħuk Absalom

8U,ara,għandekmiegħeklilSimgħibinGera,Benjamini minnBaħurim,limisħutnib’saħtakerhadakinharlimort Maħanajm:immaniżeljiltaqa’miegħiħdejnil-Ġordan,u jienħliftlubil-Mulej,ugħedtlu,“Manoqtlokxbis-sejf”

9Issagħalhekktħallihxblaħtija:għaxintraġelgħaqli,u tafx’għandektagħmlu;immaniżżlurasurqiqafil-qabar bid-demm

10GħalhekkDavidraqadma’missirijietu,undifenfil-belt ta’David.

11Ul-jiemliDavidsaltanfuqIżraelkienuerbgħinsena: saltanseba’sninf’Ħebron,usaltantlietautletinsena f’Ġerusalemm.

12ImbagħadSalamunqagħadfuqit-tronta’David missieru;usaltnatussaħħaħbil-kbir

13UAdonijabinĦaggitmargħandBatseba,omm Salamun,uhistaqsietu:“Ġejjabil-paċi?”Uhuwieġeb: “Bis-sliem.”

14Uqalilhawkoll:“Għandixiħaġax’ngħidlek”Uhi wieġbet:“Ibqa’għid”

15Uqal:“Inttaflis-saltnakienettiegħi,uliIsraelkollu dawwarwiċċulejja,biexjieninsaltan;madankollus-saltna nqalbet,usaretta’ħija:għaxkienettiegħumingħandilMulej.”

16Issaqednitolboktalbawaħda,tiċħadnix”Uhiqaltlu: “Ibqa’għid”

17Uqal:“Kellem,jekkjogħġbok,lis-sultanSalamun (għaxmajgħidlekxle)biexjagħtinililAbisagis-Sunamita b’mara”

18UBatsebawieġbet:“Sewwa;jiensenitkellemgħalik mas-sultan”

19GħalhekkBatsebamarretgħandis-sultanSalamunbiex titkellemmiegħugħalAdonija.Us-sultanqambiexjiltaqa’ magħha,umielquddiemha,uqagħadbilqiegħdafuqit-tron tiegħu,uġiegħellijitqiegħedsiġġugħalommis-sultan;u hiqagħdetfuqil-lemintiegħu.

20Imbagħadhiqalet:“Nixtieqlektalbażgħirawaħda; nitolbok,tgħidlixle”Us-sultanqalilha:“Itlob,ommi, għaxjienmangħidlekxle.”

21Uqalet:“ĦajingħataAbisagis-Sunamitalilħuk Adonijabħalamart”

22Us-sultanSalamunwieġebuqallilommu:“Ugħaliex qedtitloblilAbisagix-SunamitagħalAdonija?Itlobgħalih ukollis-saltna,għaxhuħijal-kbir,għalihugħalAbjatarilqassis,ugħalĠowabbinSeruja.”

23Imbagħadis-sultanSalamunħalefbil-Mulejuqal:“Ħa jagħmilliAllahekk,uaktar,jekkAdonijamaqalxdinilkelmakontraħajtustess.”

24Issamela,daqskemmhuħajil-Mulej,liwaqqafniu qiegħednifuqit-tronta’Davidmissieri,ulibenalidar,kif wiegħed,Adonijasejinqatelillum.

25Us-sultanSalamunbagħatpermezzta’Benajabin Ġeħojada;udanattakkahumiet.

26UlilAbjatar,il-qassis,qalis-sultan:“MurlejnAnatot, lejnl-għelieqitiegħek;għaxintjistħoqqlokil-mewt;imma jienmhuxsenoqtlokf’dinid-darba,għaxintġarrejtl-arka tal-MulejAllaquddiemDavidmissieri,ugħaxġejt imnikketf’dakkolluliġiemnikketmissieri”

27GħalhekkSalamunkeċċalilAbjatarmillijkunqassis tal-Mulej,biexiwettaqil-kelmalil-Mulejkienqaldwariddarta’Elif’Silo 28Imbagħadl-aħbarwasletgħandĠowab,għaxĠowab kiendarwaraAdonija,għalkemmmadarxwaraAbsalom UĠowabħarablejnit-tindatal-Mulejuqabadil-qruntalartal.

29Uqalululis-sultanSalamunliĠowabkienħarablejnittindatal-Mulej;u,ara,huqiegħedħdejnl-artalImbagħad

SalamunbagħatlilBenajabinĠeħojada,uqallu:“Mur, aqbadlu.”

30UBenajadaħalfit-tindatal-Mulejuqallu:“Hekkqalissultan:‘Oħroġ.’Uhuwieġeb:“Le,immajienimmuthawn.” UBenajaġabl-aħbarlis-sultanuqallu:“HekkqalĠowab, uhekkwieġebni”

31Us-sultanqallu:“Agħmelkifqallek,uwaqaffuquu idfnu,biextneħħiminniuminndarmissierid-demm innoċentilixerredĠowab”

32Ul-Mulejiħallidemmufuqrasustess,liwaqa’fuq żewġtirġieliktarġustiuaħjarminnu,uqatilhombis-sejf, mingħajrmakienjafmissieriDavid,jiġifieriAbnerbin Ner,kaptantal-armatata’Iżrael,uAmasabinJether, kaptantal-armatata’Ġuda

33Għalhekk,demmhomsejmurfuqrasĠowabufuqras nislugħaldejjem:immafuqDavidufuqnisluufuqdaruu fuqit-trontiegħujkunhemmsliemgħaldejjemmingħand il-Mulej

34GħalhekkBenajabinĠeħojadatela’,waqa’fuquuqatlu; undifenf’darufid-deżert

35Us-sultanpoġġalilBenajabinĠeħojadafuql-armata minfloku;us-sultanpoġġalilSadok,il-qassis,minflok Abjatar

36Us-sultanbagħatusejjaħlilSimej,uqallu:“Ibnililek darf’Ġerusalemm,ugħammarhemm,utoħroġxminn hemmimkien”

37Għaxiseħħ,fil-jumlitoħroġutaqsamil-wiedta’ Kidron,tkuntafżgurliżgursetmut:demmekikunfuq rasekstess

38USimgħiqallis-sultan:“Tajjebil-kliem:bħalmaqal sidis-sultan,hekkjagħmelil-qaddejtiegħek.”USimgħi għammarf’Ġerusalemmgħalħafnajiem

39Uġarafitmiemtlietsnin,litnejnmill-qaddejjata’ SimejħarbugħandAkisbinMagħka,sultanta’Gat.Uqalu lilSimej:“Ara,il-qaddejjatiegħekqegħdinf’Gat”

40USimgħiqam,uxeħetis-sarġfuqil-ħmartiegħu,umar GatgħandAkisbiexifittexlill-qaddejjatiegħu:uSimgħi telaq,uġablill-qaddejjatiegħuminnGat

41UntqallilSalamunliSimgħikientelaqminn ĠerusalemmgħalGat,ukienġielura.

42Us-sultanbagħatusejjaħlilSimej,uqallu:“Ma ġegħeltekxtaħlefbil-Mulej,umawegħidtekx,ugħedtlek, ‘Kunafżgur,fil-jumlitoħroġutimxifikwalunkwepost,li żgursetmut?’Uintgħedtli,‘Il-kelmalismajthijatajba’”

43Għaliexmelamażammejtxil-ġuramenttal-Mulej,ulkmandamentlitajtek?

44Is-sultankomplajgħidlilSimgħi:“Inttafil-ħażenkollu liqalbektafbih,ligħamiltlilDavidmissieri;għalhekkilMulejsejroddil-ħażentiegħekfuqrasekstess; 45Us-sultanSalamunikunimbierek,ut-tronta’David ikunstabbilitquddiemil-Mulejgħaldejjem

46Għalhekk,is-sultantakmandlilBenajabinĠeħojada; danħareġuattakkah,umietUs-saltnassaħħetf’idejn Salamun

KAPITLU3

1USalamunżammmar-Retal-Fargħun,is-sultantalEġittu,uħalilbintil-Fargħun,uġabhafil-beltta’David, sakemmtemmil-binitad-dartiegħustess,ud-dartal-Mulej, us-swarta’Ġerusalemmmadwarha

2Il-poplubisskienjoffrisagrifiċċjif’postijietgħoljin, għaxmakienxhemmdarmibnijagħalisemil-Mulejsa dakinhar

3USalamunkieniħobblill-Mulej,ujimxiskontlistruzzjonijietta’Davidmissieru:bisskienjoffrisagrifiċċji ujaħraql-inċensf’postijietgħoljin

4Us-sultanmarGibeonbiexjoffrisagrifiċċjihemmhekk; għaxdakkienil-postgħolil-kbir:elfoffertamaħruqaoffra Salamunfuqdakl-artal

5F’Gibegħonil-MulejdeherlilSalamunf’ħolmabillejl:u Allaqallu:“Itlobnix’nagħtik”

6USalamunqal:“Intwrejtħnienakbiramal-qaddej tiegħekDavidmissieri,billimexaquddiemekfil-verità,fissewwa,ufis-sewwata’qalbek;uintżammejtgħalihdinilħnienakbira,billitajtuibenbiexjoqgħodfuqit-trontiegħu, kifinhullum.”

7Issa,Mulej,Allatiegħi,intgħamiltlill-qaddejtiegħek sultanminflokDavidmissieriJiengħadnitifelżgħir:ma nafxkifnoħroġjewnidħol.

8Ul-qaddejtiegħekqiegħedf’nofsil-poplutiegħekli għażilt,poplukbir,limajistaxjingħaddulanqasjingħadd minħabbal-kotratiegħu.

9Agħti,mela,lill-qaddejtiegħekqalblitifhembiex jiġġudikalill-poplutiegħek,ħallinkunnista’nagħrafbejn it-tajjebul-ħażin:għaxminjista’jiġġudikalildanil-poplu tiegħekdaqshekkkbir?

10Ul-kliemgħoġoblill-Mulej,liSalamunkientalabdin il-ħaġa.

11UAllaqallu:“Talliinttlabtdinil-ħaġa,umatlabtx għalikinnifsekgħomrijiettwal;latlabtgħalikinnifsek għana,ulanqastlabtħajjetl-għedewwatiegħek;immatlabt għalikinnifsekfehmabiextagħrafil-ġudizzju,

12Ara,jiengħamiltskontkelmtek:ara,tajtekqalbgħaqlija ulitifhem;umakienhemmħaddbħalekqablek,ulanqas warajkmajqumħaddbħalek

13Tajtekukolldaklimatlabtx,kemmġidkifukollġieħ:u b’hekkmajkunxhemmħaddbħalekfostis-slatentul ħajjitkomkollha

14Ujekktimxifitriqati,użżomml-istatutiulkmandamentitiegħi,bħalmamexamissierekDavid,jien intawwaljiemek

15USalamunqam;u,ara,kienħolmaUwasal Ġerusalemm,uwaqafquddieml-arkatal-patttal-Mulej,u offraoffertimaħruqa,uoffraoffertita’sliem,ugħamel festalill-qaddejjakollhatiegħu

16Imbagħadżewġnisa,likienuprostituti,marrugħandissultan,uqagħduquddiemu

17Uwaħdamill-maraqalet:“Sidi,jienudinil-mara ngħammruf’darwaħda,uwellidttarbijamagħhafid-dar”

18Uġaralifit-tieletjumwaralitwelidtjien,dinil-mara wkollwelldet:ukonnaflimkien;makienhemmħadd barranimagħnafid-dar,ħliefaħnat-tnejnfid-dar. 19Ut-tifelta’dinil-maramietbillejl;għaxhikeċċietu 20Uqametf’nofsillejl,uħadetlilibniminnħdejja,waqtli l-qaddejjatiegħekkienetrieqda,umeddituf’ħoġorha,u poġġietlilbinhal-mejjetf’ħoġorni 21Umetaqomtfilgħodubiexnagħtil-ħaliblilibni,ara, kienmejjet;immametaħaristlejhfilgħodu,ara,makienx ibnilikontwildt

22Ul-maral-oħrawieġbet:“Le,immaibnil-ħaj,uibnek il-mejjet”Udinwieġbet:“Le,immaibnekil-mejjet,uibni l-ħaj”Hekktkellmuquddiemis-sultan

23Imbagħadis-sultanqal:“Wieħedjgħid,‘Danhuibnili huħaj,uibnekhul-mejjet;’ul-ieħorjgħid,‘Le,imma ibnekhul-mejjet,uibnihul-ħaj”

24Us-sultanqal:“Ġibulisejf.”Uġabusejfquddiemissultan.

25Us-sultanqal:“Aqsamit-tifelil-ħajfitnejn,uagħtu nofslilwieħedunofslill-ieħor”

26Imbagħadil-maralikellhat-tifelħajkellmetlis-sultan, għaxqalbhakienettitnikketgħalbinha,uqalet:“Sidi, agħtihat-tifelħaj,użgurmatoqtlux”Immal-oħraqalet: “Lagħandujkuntiegħiulanqastiegħek,immaaqsamha”

27Imbagħadis-sultanwieġebuqal:“Agħtuhat-tarbijalħaj,użgurmatoqtluhiex:hiommha.”

28UIżraelkollusema’bil-ġudizzjulikieniġġudikassultan;ubeżgħumis-sultan:għaxrawlil-għerfta’Alla kienfihbiexjagħmelil-ġudizzju.

KAPITLU4

1Għalhekkis-sultanSalamunkiensultanfuqIżraelkollu 2Udawnkienul-prinċpijietlikellu:GħażarijabinSadok il-qassis,

3EliħorefuAħija,uliedSisa,skribi;Ġosafat,binAħilud, ir-reġistratur

4UBenajabinĠeħojadakienfuql-armata;uSadoku Abjatarkienul-qassisin

5UAżarija,binNatan,kienfuql-uffiċjali;uŻabud,bin Natan,kienl-uffiċjalewlieniul-ħabibtas-sultan.

6UAħisarkienfuqid-dar;uAdonirambinAbdakienfuq it-tribut

7USalamunkellutnax-iluffiċjalfuqIżraelkollu,likienu jipprovdul-ikelgħas-sultanugħad-dartiegħu:kullraġel fix-xahartas-senakienjagħmelil-provvediment

8Udawnhumaisimhom:BinĦur,fil-muntanjata’Efrajm; 9BinDekar,f’Makas,f’Sagħalbim,f’Bet-semes,uElonBet-Ħanan:

10BinĦesed,f’Arubot;tiegħukienhemmSokoh,ul-art kollhata’Ħefer:

11IbenAbinadab,fir-reġjunkolluta’Dor;likellulilTafat, bintSalamun,bħalamara:

12BaanabinAhilud;lilukienuTaanakuMegiddo,u Betseankollu,lijinsabma’SartanataħtĠeżrejl,minn BetseansaAbelmeħola,sal-postlihemmlilhinnminn Ġoknegħam

13BinGeber,f’Ramot-Gilead;tiegħukienul-blietta’Ġajr, binManassi,likienuf’Gilead;tiegħukienukollir-reġjun t’Argob,likienf’Basan,sittinblietkbarb’swaruviregtalbronż:

14Aħinadab,binIddo,kelluMahanajm; 15Aħimagħażkienf’Naftali;huwkollħalilBasmat,bint Salamun,b’mara

16BagħnabinĦusajkienf’Aseruf’Għalot: 17ĠosafatbinParwa,f’Issakar: 18Simej,binEla,f’Benjamin: 19GeberbinUrikienfl-artta’Gilead,fl-artta’Siħon,issultantal-Amurrin,uta’Og,is-sultanta’Basan;ukienlunikuuffiċjallikienhemmfl-art.

20ĠudauIżraelkienukotranbħar-ramellihemmħdejnilbaħar,jiekluujixorbu,ujagħmlufesta

21USalamunsaltanfuqis-saltnietkollhamix-xmarasalarttal-Filistin,usal-fruntierata’l-Eġittu:ġaburigali,u qdewlilSalamunil-jiemkollhata’ħajtu

22Ul-provvistata’Salamungħaljumwieħedkienettletin kejldqiqfin,usittinkejldqiq, 23Għaxarbarrinimsemmenin,ugħoxrinbarrimillmergħa,umittnagħġa,minbarraċ-ċriev,ul-kavallieri,uċċrievselvaġġi,ut-tjurimsemmenin.

24Għaxkelluħakmafuqir-reġjunkollufuqdinin-naħa tax-xmara,minnTifsahsaGħażżah,fuqis-slatenkollha fuqdinin-naħatax-xmara:ukellupaċimadwaru.

25UĠudauIżraelgħammrufis-sigurtà,kullraġeltaħtiddieljatiegħuutaħtis-siġratat-tintiegħu,minnDansa Birxeba,il-jiemkollhata’Salamun

26USalamunkelluerbgħinelfstaleltaż-żwiemelgħallkarrijiettiegħu,utnax-ilelfrikkiebfuqrikkieba.

27Udawkl-uffiċjalipprovdewl-ikelgħas-sultanSalamun, ugħalkulminkienjiġigħall-mejdatas-sultanSalamun, kullraġelfix-xahartiegħu:makienjonqoshomxejn.

28Ukollxgħirutibengħaż-żwiemelud-dromedarji ġabuhomfil-postfejnkienul-uffiċjali,kullraġelskontlinkarigutiegħu.

29UAllatalilSalamungħerfudehenimmens,uqalb kbirabħar-ramellihemmfuqix-xatttal-baħar

30Ul-għerfta’Salamunkieniktarmill-għerftat-tfal kollhatal-pajjiżtal-lvant,umill-għerfkollutal-Eġittu

31Għaxkieniktargħarefmill-bnedminkollha;minnEtan l-Eżraħi,uĦeman,uKalkol,uDarda,uliedMaħol;ulfamatiegħukienetfostil-ġnuskollhata’madwar

32Uqaltlettelefproverbju:ul-għanjiettiegħukienuelfu ħamsa.

33Utkellemdwaris-siġar,mis-siġrataċ-ċedrulihemmfilLibanusal-issopulijoħroġmill-ħajt;tkellemukolldwarilbhejjem,udwarl-għasafar,udwaril-ħlejjaqlijitkaxkru,u dwaril-ħut

34Uġewminnkullpoplubiexjisimgħul-għerfta’ Salamun,mingħandis-slatenkollhatad-dinja,likienu semgħubl-għerftiegħu

KAPITLU5

1UĦiram,is-sultanta’Tir,bagħatil-qaddejjatiegħu għandSalamun;għaxkiensama’likienudilkuhsultan minflokmissieru;għaxĦiramminndejjemkieniħobblil David

2USalamunbagħatlilĦiram,jgħidlu:

3InttafliDavidmissierimasetaxjibnidargħalisemilMulej,Allatiegħu,minħabbal-gwererlikienhemm madwaruminnkullnaħa,sakemmil-Mulejpoġġiehomtaħt qiegħsaqajh

4Immaissal-Mulej,Allatiegħi,tanil-mistrieħminnkull naħa,um’hemmlagħadwaulanqasġrajjaħażina

5U,ara,jiengħandif'moħħilinibnidargħalisemil-Mulej, Allatiegħi,bħalmal-MulejqallilDavidmissieri,meta qallu,'Ibnek,lisenqiegħedfuqit-trontiegħekminflokok, hujibnidargħalismi

6Issagħalhekkordnalijaqtgħulisiġartaċ-ċedrumilLibanu;ul-qaddejjatiegħijkunumal-qaddejjatiegħek:u nagħtililekħlasgħall-qaddejjatiegħekskontdakkolluli tgħidlek:għaxtaflim’hemmħaddfostnalijafjaqta’linjambħas-Sidonjani

7UġaralimetaĦiramsama’kliemSalamun,feraħħafna uqal:“Imbierekil-Mulejillum,litalilDavidibengħaqli fuqdanil-poplukbir”

8UĦirambagħatlilSalamun,jgħidlu:“Jienikkunsidrajtlaffarijietlibgħattligħalihom:usenagħmelkullmatixtieq rigwardl-injamtaċ-ċedru,urigwardl-injamtal-prinjola”

9Il-qaddejjatiegħijniżżluhommil-Libanusal-baħar,ujien inwassalhombil-baħarf’ċangaturisal-postliintitagħżel lili,unħallihomjitniżżluhemmhekk,uinttilqagħhom,u inttwettaqix-xewqatiegħi,billitagħtil-ikellid-dartiegħi

10Għalhekk,ĦiramtalilSalamunsiġartaċ-ċedruusiġar tal-prinjolskontkullmaried

11USalamuntalilĦiramgħoxrinelfkejlqamħgħall-ikel tad-dartiegħu,ugħoxrinkejlżejtpur:hekkkienjagħti SalamunlilĦiramsenab’sena

12Ul-Mulejtal-għerflilSalamun,kifkienwiegħdu:u kienhemmpaċibejnĦiramuSalamun;ut-tnejngħamlu pattflimkien

13Us-sultanSalamunġabarimpostaminnIżraelkollu;u l-impostakienetta’tletinelfraġel

14Ubagħathomlejnil-Libanu,għaxarteleffix-xahar skontil-qsari:xaharkienufil-Libanu,uxahrejnid-dar:u Adoniramkienfuqil-kostitwenti

15USalamunkellusebgħinusebgħinelflijġorruttagħbijiet,utmeninelfmaqtugħinfil-muntanji; 16Minbarral-kaptal-uffiċjalita’Salamunlikienufuqixxogħol,tlettelefutlietmittruħ,likienujaħkmufuqinnieslikienujaħdmufix-xogħol.

17Us-sultanordna,uġabuġebelkbir,ġebeljiswaħafna,u ġebelimnaqqax,biexiqiegħdul-pedamenttad-dar

18Ul-bennejjata’Salamunul-bennejjata’Ħiram ħaffruhom,ul-inqassratal-ġebel:ugħalhekkħejjewlinjamul-ġebelbiexjibnud-dar

KAPITLU6

1Uġarafl-erba’mijautmeninsenawaraliwliedIżrael ħarġumill-arttal-Eġittu,fir-raba’senatar-renjuta’ SalamunfuqIżrael,fix-xaharta’Żif,lihuwat-tienixahar, libedajibnid-dartal-Mulej.

2Ud-darlibenas-sultanSalamungħall-Mulej,it-tul tagħhakiensittinkubitu,ul-wisa’tagħhagħoxrinkubitu,u l-għolitagħhatletinkubitu.

3Ul-portikuquddiemit-tempjutad-darkientwilgħoxrin kubitu,skontil-wisa’tad-dar;ugħaxarkubitikienil-wisa’ tiegħuquddiemid-dar.

4Ugħad-dargħameltwieqiminndwaldojoq

5Umal-ħajttad-darbenakmamarmadwar,mal-ħitantaddarmadwar,kemmtat-tempjukifukolltal-oraklu:u għamelkmamarmadwar:

6Il-kamrata’isfelkienetwiesgħaħameskubiti,utan-nofs kienetwiesgħasittkubiti,ut-tieletwaħdakienetwiesgħa seba’kubiti:għaxbarrafil-ħajttad-dargħamelspazjidojoq madwar,biexit-travimajitwaħħluxmal-ħitantad-dar

7Ud-dar,metakienetqedtinbena,kienetmibnijaminn ġebellestqabelmattieħedhemm:ugħalhekklamartellu lanqasmannaraulanqasgħoddatal-ħadidmanstemgħu fid-dar,waqtlikienetqedtinbena

8Il-biebtal-kamratan-nofskienfuqin-naħatal-lemintaddar:ukienujitilgħub’taraġimdawwargħall-kamratannofs,umin-nofsgħat-tieletwaħda

9Għalhekkbenad-darutemmha;ugħattad-darbitraviu twaveltaċ-ċedru.

10Umbagħadbenakmamarmadwarid-darkollha,għoljin ħameskubiti:udawnkienujistrieħufuqid-darb’injam taċ-ċedru

11Ul-kelmatal-MulejġietlilSalamun,tgħidlu: 12Dwardinid-darliintqedtibni,jekktimxifl-istatuti tiegħi,utwettaqil-ġudizzjitiegħi,użżommilkmandamentikollhatiegħibiextimxifihom;imbagħad jieninwettaqmiegħekkelmtiligħedtlilDavidmissierek: 13UjiensengħammarfostuliedIżrael,uma nabbandunaxlill-poplutiegħiIżrael

14Għalhekk,Salamunbenad-dar,utemmha

15Ubenal-ħitantad-darminnġewwab’twaveltaċ-ċedru, kemml-arttad-darkifukollil-ħitantas-saqaf:ugħattihom minnġewwabl-injam,ugħattal-arttad-darb’twaveltassiġratal-bidu

16Ubenagħoxrinkubitufuqil-ġnubtad-dar,kemml-art kifukollil-ħitanb’twaveltaċ-ċedru:ubenahomukollgħal ġewwa,għall-oraklu,għall-postl-aktarqaddis

17Ud-dar,jiġifierit-tempjuquddiemha,kienettwila erbgħinkubitu

18Uċ-ċedrutad-darminnġewwakienimnaqqax b’għoqiediufjurimiftuħa:kolloxkienċedru;makien jidherl-ebdaġebla

19Uħejjal-orakjufid-darminnġewwa,biexiqiegħed hemml-arkatal-patttal-Mulej.

20Ul-orfanjuta’quddiemkientwilgħoxrinkubitu,wiesa’ għoxrinkubitu,ugħoligħoxrinkubitu;ukesabid-deheb pur;ub’hekkgħattal-artallikientaċ-ċedru.

21Għalhekk,Salamunkesad-darminnġewwab’deheb pur:ugħamelħajtabil-ktajjentad-dehebquddiemissantwarju;ukesahabid-deheb.

22Ud-darkollhakisiehabid-deheb,sakemmtemmid-dar kollha:ukolll-artalkollulikienħdejnl-oraklukisiehbiddeheb.

23Uġewwal-oraklugħamelżewġkerubinitas-siġratażżebbuġ,kullwieħedgħoligħaxarkubiti

24Uħameskubitikienetil-ġewnaħwieħedtal-kerubin,u ħameskubitil-ġewnaħl-ieħortal-kerubin:mit-tarfta’ ġwienaħwieħedsat-tarfta’l-ieħorkienhemmgħaxar kubiti.

25Ul-kerubinil-ieħorkiengħaxarkubiti:iż-żewġkerubini kellhomkejludaqswieħed

26L-għolita’kerubinwieħedkiengħaxarkubiti,uhekk kiental-kerubinl-ieħor

27Upoġġal-kerubiniġewwad-darta’ġewwa:umeddulġwienaħtal-kerubini,sabiexil-ġwienaħta’wieħedkien imissħajtwieħed,ul-ġwienaħtal-kerubinl-ieħorkien imissil-ħajtl-ieħor;ul-ġwienaħtagħhomkienujmissulil xulxinf’nofsid-dar

28Ukesal-kerubinibid-deheb

29Unaqqaxil-ħitankollhatad-darmadwarhomb’xbihat imnaqqxata’kerubiniusiġartal-palmufjurimiftuħa, minnġewwauminnbarra

30Ul-arttad-darkesabid-deheb,minnġewwauminn barra

31Ugħad-daħlatal-oraklugħamelbibienmis-siġratażżebbuġ:il-lintelul-pilastrital-ġenbkienul-ħamespartitalħajt

32Iż-żewġbibienkienuwkolltas-siġrataż-żebbuġ;u fuqhomnaqqaxskulturata’kerubiniusiġartal-palmufjuri miftuħa,ukesahombid-deheb,ufirexid-dehebfuqilkerubiniufuqis-siġartal-palm

33Hekkgħamelukollgħall-biebtat-tempjul-pilastritassiġrataż-żebbuġ,kwarttal-ħajt.

34Uż-żewġbibienkienutas-siġratal-prinjol:iż-żewġ weraqta’biebwieħedkienujintwew,uż-żewġweraqtalbiebl-ieħorkienujintwew.

35Unaqqaxfuqukerubiniusiġartal-palmufjurimiftuħa: ukesahombid-dehebimwaħħalmax-xogħolimnaqqax

36Ubenal-bitħata’ġewwabitlietringielita’ġebel imnaqqax,uringielata’travitaċ-ċedru

37Fir-raba’senatqiegħedil-pedamenttad-dartal-Mulej, fix-xaharta’Żif:

38Ufil-ħdax-ilsena,fix-xaharBul,lihut-tmienxahar,iddartlestietfil-partijietkollhatagħha,uskontil-mudell kollutagħhaHekkdamseba’sninjibniha

KAPITLU7

1ImmaSalamunkienqedjibnid-dartiegħustesstlettax-il sena,utemmid-darkollhatiegħu.

2Huwabenawkollid-dartal-forestatal-Libanu;it-tul tagħhakienmittkubitu,ul-wisa’tagħhaħamsinkubitu,u l-għolitagħhatletinkubitu,fuqerba’ringielita’pilastri taċ-ċedru,b’travitaċ-ċedrufuqil-pilastri

3Ukienmiksibiċ-ċedruminnfuqit-travi,likienu mqiegħdafuqħamsauerbgħinpilastru,ħmistaxf’ringiela.

4Ukienhemmtwieqifitlietringieli,udawlkienkontra dawlfitlietringieli

5Ul-bibienul-pilastrikollhakienukwadri,mat-twieqi:u d-dawlkienkontrad-dawlfitlietringieli

6Ugħamelportikumagħmulminnkolonni;it-tultiegħu kienħamsinkubitu,ul-wisa’tiegħutletinkubitu;ulportikukienquddiemhom:ul-kolonnil-oħraut-travu ħoxninkienuquddiemhom

7Imbagħadgħamelportikugħat-tronfejnseta’jiġġudika, il-portikutal-ġudizzju:ukienmiksibiċ-ċedruminnnaħasa l-oħratal-art

8Udarufejnkienjgħammarkellhabitħaoħraġewwalportiku,likienetmagħmulabl-istessxogħolSalamun għamelukolldargħalbintil-Fargħun,likienħab’mara, bħaldinil-portiku.

9Dawnkollhakienumagħmulinminnġebelprezzjuż, skontil-kejlta’ġebelimnaqqax,serratbis-serrieq,minn ġewwauminnbarra,mill-pedamentsal-qoxra,uminn barrasal-bitħal-kbira

10Ul-pedamentkienminnġebelprezzjuż,ġebelkbir, ġebelta’għaxarkubiti,uġebelta’tmienkubiti.

11Uminnfuqkienhemmġebelprezzjuż,skontil-kejlta’ ġebelimnaqqax,uċedru.

12Ul-bitħal-kbirata’madwarhakienetbitlietringielita’ ġebelimnaqqax,uringielata’travitaċ-ċedru,kemmgħallbitħata’ġewwatad-dartal-Mulej,kifukollgħall-portiku tad-dar.

13Us-sultanSalamunbagħatuġablilĦiramminnTir

14Kienbinarmlamit-tribùta’Naftali,umissierukien raġelminnTir,ħaddiemtal-bronż:ukienmimligħerf,u fehma,umakakkbiexjaħdemkullxogħoltal-bronżUmar għandis-sultanSalamun,ugħamelix-xogħolkollutiegħu.

15Għaxhutefa’żewġpilastrital-bronż,għoljintmintax-il kubitukullwieħed,uħabelta’tnax-ilkubitukienidur madwarkullwieħedminnhom.

16Ugħamelżewġkappelliminnramimdewweb,biex ipoġġihomfuqil-partita’fuqtal-pilastri:l-għolita’

kappillawaħdakienħameskubiti,ul-għolital-kappillaloħrakienħameskubiti.

17Uxbiekimagħmulinminnxogħolta’kwadriukuruni magħmulinminnkatinagħall-kapitellilikienufuqnetttalpilastri;sebgħagħalkapitellwieħedusebgħagħall-kapitell l-ieħor

18Ugħamelil-pilastri,użewġringielimadwarxibka waħda,biexikopril-kapitellilikienufuqnett,bir-rummien: uhekkgħamelgħall-kapitelll-ieħor

19Ul-kapitellilikienufuqnetttal-pilastrikienu magħmulinminnġiljufil-portiku,erba’kubiti

20Ul-kapitellifuqiż-żewġpilastrikellhomukollrummien minnfuq,biswitil-partita’fuqlikienetħdejnin-netwerk: ur-rummienkienhemmmitejnf’ringielimadwarilkapitelll-ieħor

21Uwaqqafil-pilastrifil-portikutat-tempju:uwaqqafilpilastrutal-lemin,usemmihĠakin:uwaqqafil-pilastru tax-xellug,usemmihBogħaż

22Ufuqnetttal-pilastrikienhemmxogħoltal-ġilju:hekk tlestax-xogħoltal-pilastri

23Ugħamelbaħarimdewweb,għaxarkubitiminnxifer sat-tarfl-ieħor:kientondkollukemmhu,ul-għolitiegħu kienħameskubiti:uħabelta’tletinkubitkieniduru madwaru

24Utaħtit-tarftiegħumadwarukienhemmgħoqodli kienujdawruh,għaxraf’kullkubitu,likienujdawrul-baħar madwaru:l-għoqodkienumitfugħinf’żewġringieli,meta kienmitfugħ.

25Kienwieqaffuqtnax-ilbarri,tlietajħarsulejnittramuntana,utlietajħarsulejnil-punent,utlietajħarsulejn in-nofsinhar,utlietajħarsulejnil-lvant;ul-baħarkien imqiegħedfuqhom,ul-partijietta’waratagħhomkienu kollha’lġewwa

26Ukienetħoxnadaqsid,ut-tarftagħhakienmagħmul bħalxiferta’tazza,bifjurital-ġilji:kienfihaelfejnbath

27Ugħamelgħaxarbażijiettar-ram;erba’kubitikienetittulta’bażiwaħda,uerba’kubitil-wisa’tagħha,utliet kubitil-għolitagħha

28Ux-xogħoltal-bażijietkienhekk:kellhomtruf,ut-truf kienubejnil-ħitantal-ħajt.

29Ufuqil-bordurilikienubejnil-ħitankienhemmiljuni, barrin,ukerubini:ufuqil-ħitankienhemmbażiminnfuq: utaħtl-iljuniul-barrinkienhemmċertiżidietmagħmula minnxogħolirqiq

30Ukullbażikellhaerba’rotital-bronż,upjanċital-bronż: ul-erba’kantunieritagħhakellhomsottoposti:taħtil-baċir kienhemmsottopostimdewba,fil-ġenbta’kullżieda

31Ul-fommtiegħuminnġewwal-kapitelluminnfuqkien kubitu:immal-fommtiegħukientondskontix-xogħoltalbażi,kubituunofs:uwkollfuqil-fommtiegħukienhemm inċiżjonijietbit-truftagħhom,kwadri,mhuxtondi

32Utaħtit-trufkienhemmerba’roti;ul-fusientar-roti kienumagħqudinmal-bażi:ul-għolita’kullrotakien kubituunofskubitu

33Ux-xogħoltar-rotikienbħax-xogħolta’rotata’karru: il-fusientagħhom,ul-imsaġartagħhom,ul-għonq tagħhom,ul-ispikerstagħhom,kienukollhamdewba.

34Ukienhemmerba’soġġornifl-erba’kantunierita’bażi waħda:us-soġġornikienumill-bażinfisha

35Ufil-partita’fuqtal-bażikienhemmqafastondgħoli nofskubitu:ufuqil-partita’fuqtal-bażil-ħitanut-truf tagħhakienumill-istessbiċċa

36Għaxfuqil-pjanċital-ħitantiegħu,ufuqit-truftiegħu, naqqaxkerubini,iljuni,usiġartal-palm,skontilproporzjonta’kullwieħed,użidietmadwaru

37Hekkgħamell-għaxarbażijiet:kollhakellhomfondrija waħda,kejlwieħed,udaqswieħed.

38Imbagħadgħamelgħaxarbaċiritar-ram:baċirwieħed kienfiherbgħinbath;ukullbaċirkienerba’kubiti:ufuq kullwaħdamill-għaxarbażijietkienhemmbaċirwieħed.

39Upoġġaħamesbażijietfuqin-naħatal-lemintad-dar,u ħamsafuqin-naħatax-xellugtad-dar;upoġġal-baħarfuq in-naħatal-lemintad-darlejnil-lvantfaċċatatan-nofsinhar

40UĦiramgħamelil-baċiri,ul-pali,ul-iskutelliHekk Ħiramtemmix-xogħolkollulikiengħamellis-sultan Salamungħad-dartal-Mulej

41Iż-żewġpilastri,uż-żewġbwieqital-kapitellilikienu fuqnetttaż-żewġpilastri;uż-żewġxbieki,biexjgħattużżewġbwieqital-kapitellilikienufuqnetttal-pilastri;

42Uerba’mittrummiengħaż-żewġxbieki,żewġringieli ta’rummiengħalxibkawaħda,biexjgħattuż-żewġbwieqi tal-kapitellilikienufuqil-pilastri;

43Ul-għaxarbażijiet,ugħaxarbaċirifuqil-bażijiet;

44Ubaħarwieħed,utnax-ilbarritaħtil-baħar;

45Ul-borom,ul-pali,ul-iskutelli:udawnl-oġġettikollha, liĦiramgħamellis-sultanSalamungħad-dartal-Mulej, kienuminnramisfarskur.

46Fil-pjanuratal-Ġordanis-sultantefagħhom,fl-arttattafalbejnSukkotuŻartan

47USalamunħallal-oġġettikollhamhuxmiżuna,għax kienuħafna;ulanqasmanstabil-piżtal-bronż

48USalamungħamell-oġġettikollhatad-dartal-Mulej:lartaltad-deheb,ul-mejdatad-deheb,lifuqhakienhemmilħobżtal-preżenza,

49Ul-gandlieritad-dehebpur,ħamsafuqin-naħatal-lemin, uħamsafuqix-xellug,quddieml-oraklu,bil-fjuri,ullampi,ul-mollettitad-deheb, 50Ul-iskutelli,ul-imqassijiet,ul-bwieqi,ul-mgħaref,u ċ-ċensieritad-dehebpur;ul-pernitad-deheb,kemmgħallbibientad-darta’ġewwa,il-postl-aktarqaddis,kifukoll għall-bibientad-dar,jiġifieri,tat-tempju

51Hekkintemmix-xogħolkollulis-sultanSalamun għamelgħad-dartal-MulejUSalamunġabl-affarijietli Davidmissierukienikkonsagra;saħansitral-fidda,uddeheb,ul-oġġetti,poġġiehomfit-teżoritad-dartal-Mulej.

KAPITLU8

1ImbagħadSalamunġabarix-xjuħta’Iżrael,ul-kapijiet kollhatat-tribujiet,il-kapijiettal-missirijietta’wliedIżrael, għandis-SultanSalamunf’Ġerusalemm,biexitellgħularkatal-patttal-Mulejmill-beltta’David,lihiSijon 2Ul-irġielkollhata’Iżraelinġabruħdejnis-sultan Salamunfil-festafix-xaharta’Etanim,lihus-seba’xahar. 3Uġewix-xjuħkollhata’Israel,ul-qassisinrefgħul-arka 4Uġabul-arkatal-Mulejut-tabernaklutal-laqgħauloġġettiqaddisakollhalikienufit-tabernaklu;dawk ġabuhomil-qassisinul-Leviti

5Us-sultanSalamun,ul-ġemgħakollhata’Iżrael,li kienetmiġburamiegħu,kienumiegħuquddieml-arka, jissagrifikawnagħaġubarrin,limasetgħuxjingħaddujew jingħadduminħabbal-kotra.

6Ul-qassisindaħħlul-arkatal-patttal-Mulejf’postha,filpostoratorjalitad-dar,fil-postl-aktarqaddis,taħtilġwienaħtal-kerubini

7Għaxil-kerubinifetħuż-żewġġwienaħtagħhomfuqilposttal-arka,ul-kerubinikienujgħattul-arkaul-bsaten tagħhaminnfuq

8Uġibdul-bsaten’ilbarra,b’talimodlit-truftal-bsaten kienujidhrufil-postqaddisquddiemis-santwarju,uma kinuxjidhruminnbarra:ugħadhomhemmsal-lum

9Makienhemmxejnfl-arkaħliefiż-żewġtwaveltal-ġebel, liMosèpoġġahemmf’Ħoreb,metal-Mulejgħamelpatt ma’wliedIżrael,metaħarġumill-arttal-Eġittu

10Uġarali,metal-qassisinħarġumill-postqaddis,issħabamlietid-dartal-Mulej

11Għalhekkil-qassisinmasetgħuxjoqogħdubiexjaqdu minħabbas-sħaba:għaxil-glorjatal-Mulejkienetimlietiddartal-Mulej

12ImbagħadSalamunqal:“Il-Mulejqallisejgħammar fid-dlamħoxnin.”

13Jienabnejtlekdarbiextgħammarfiha,poststabblibiex tgħammarfihgħaldejjem

14Us-sultandawwarwiċċuubierekil-ġemgħakollhata’ Israel:(ul-ġemgħakollhata’Israelbaqgħetwieqfa;)

15Uqal:“Imbierekil-Mulej,Allata’Israel,litkellem b’fommuma’David,missieri,ub’iduwettaqdan,metaqal: 16Minndakinharliħriġtlill-poplutiegħiIżraelmill-Eġittu, magħażiltl-ebdabeltmit-tribujietkollhata’Iżraelbiex nibnidar,ħalliismijkunfiha;immagħażiltlilDavidbiex ikunfuqil-poplutiegħiIżrael

17Ukienf’qalbDavid,missieri,lijibnidargħalisemilMulej,Allata’Israel.

18Ul-MulejqallilDavidmissieri:“Għalkemmkont f’qalbeklitibnidargħalismi,għamilttajjeblikellekdan f’qalbek.”

19Madankollu,mhuxintlitibnid-dar;immaibnekli joħroġminnġenbejk,hulijibnid-dargħalismi

20Ul-Mulejwettaqkelmtuliqal,ujienqomtminflok Davidmissieri,unoqgħodfuqit-tronta’Iżrael,kif wiegħedil-Mulej,ubnejtdargħalisemil-Mulej,Allata’ Iżrael.

21Ujienħejjejthemmpostgħall-arka,fejnhemmil-patt tal-Mulej,ligħamelma’missirijietna,metaħariġhomminn artl-Eġittu.

22USalamunqagħadquddieml-artaltal-Mulejquddiem il-ġemgħakollhata’Iżrael,umeddidejhlejnis-sema 23Uqal,“Mulej,Allata’Israel,m’hemml-ebdaAlla bħalek,lafis-sema’lfuq,ulanqasfl-art’lisfel,liżżomm il-pattul-ħnienamal-qaddejjatiegħeklijimxuquddiemek b’qalbhomkollha:

24Liżammejtma’Davidmissieri,il-qaddejtiegħek,dakli wegħedtlu:inttkellimtb’fommok,uwettaqtub’idejk,kif inhullum.

25Għalhekkissa,Mulej,Allata’Israel,żommmal-qaddej tiegħekDavidmissieridakliwegħedtlu,metagħedtlu, “Majonqosxraġelquddiemibiexjoqgħodfuqit-tronta’ Israel;sabiexuliedekjoqogħduattentigħaltriqithom,u jimxuquddiemikifimxejtquddiemiint.”

26Issa,OAllata’Israel,ħasseħħkelmtek,ligħedtlil David,missieri,il-qaddejtiegħek

27ImmatassewsejgħammarAllafuql-art?Ara,is-semau s-sematas-smewwietmajistgħuxiżommuk;kemminqas dinid-darlijienbnejt?

28Madankollu,MulejAllatiegħi,agħtiwidengħat-talba tal-qaddejtiegħekugħas-supplikitiegħu,biextisma’lgħajtaut-talbalil-qaddejtiegħekqedjitlobquddiemek illum.

29Biexgħajnejkikunumiftuħalejndinid-darlejlunhar, lejnil-postliintgħedt,'Ismijkunhemm;'biextisma'ttalbalil-qaddejtiegħekjagħmellejndanil-post

30Uisma’t-talbtal-qaddejtiegħekutal-poplutiegħek Iżraelmetajitolbulejndanil-post;uismagħhafis-sema, fejntgħammar;umetatismagħha,aħfer

31Jekkxiħaddjikseril-proxxmutiegħu,ujaħlefbiex jaħlef,ul-ħalafjiġiquddieml-artaltiegħekf’dinid-dar, 32Imbagħadisma’intfis-sema,uagħmel,uġġudikalillqaddejjatiegħek,billitikkundannalill-ħażin,biexiġġib triqtufuqrasu;utiġġustifikalill-ġust,biextagħtihskontilġustizzjatiegħu.

33Metal-poplutiegħekIżraeljintlaqatmill-għadu,għax ikunudinbukontrik,ujerġgħuluragħandek,ujistqarru ismek,ujitolbu,ujagħmlutalblilekf'dinid-dar, 34Imbagħadisma’intfis-sema,uaħferid-dnubtal-poplu tiegħekIsrael,uġibhomluralejnl-artlitajtlil missirijiethom.

35Metas-semajkunmagħluqumajkunxhemmxita,għax ikunudinbukontrik;jekkjitolbulejndanil-postujistqarru ismek,ujduruminndnubiethom,metaintitgħakkishom:

36Imbagħadisma’intfis-sema,uaħferid-dnubtalqaddejjatiegħekutal-poplutiegħekIsrael,biex tgħallimhomit-triqit-tajbaligħandhomjimxufiha,uagħti x-xitafuql-arttiegħek,litajtlill-poplutiegħekbħalawirt

37Jekkikunhemmġuħfl-art,jekkikunhemmpesta,ħruq ta’pjanti,moffa,ġurati,jewjekkikunhemmil-qżieqeż; jekkl-għadutagħhomjassedjahomf’artbliethom; kwalunkwekastig,kwalunkwemardalijkunhemm;

38Kulltalbausupplikalissirminnxibniedem,jewmillpoplukollutiegħekIsrael,lijagħrafkullbniedemil-pjaga ta’qalbustess,ujiftaħidejhlejndinid-dar,

39Imbagħadisma’intfis-sema,fejntgħammar,uaħfer,u agħmel,uagħtililkullbniedemskonttriqatu,liinttaf qalbu;(għaxintwaħdektafqlubuliedil-bnedminkollha);)

40Biexjibżgħuminnekil-jiemkollhalijgħixufl-artlitajt lilmissirijietna

41Barraminnhekk,dwarbarranilimhuxmill-poplu tiegħekIsrael,immaġejminnartimbiegħdaminħabba ismek;

42(Għaxsejisimgħudwarismekil-kbir,udwaridek b’saħħitha,udwardriegħekmiftuħ;)metajiġiujitloblejn dinid-dar;

43Isma’fis-sema,fejntgħammar,uagħmelskontdak kollulijsejjaħlekil-barrani,biexil-poplikollhata’l-art ikunujafuismek,biexjibżgħuminnek,bħalmajagħmelilpoplutiegħekIżrael;ubiexikunujafulidinid-darlijien bnejthijamsejħab’ismek.

44Jekkil-poplutiegħekjoħroġgħall-battaljakontralgħadutiegħu,kullfejntibgħathomint,ujitolbulill-Mulej lejnil-beltligħażilt,ulejnid-darlijienbnejtgħalismek, 45Imbagħadisma’fis-semat-talbaus-supplikitagħhom,u żommil-kawżatagħhom.

46Jekkjidinbukontrik,(għaxm'hemmħaddlimajidnibx,) uinttirrabjamagħhom,utagħtihomf'idejnl-għadu,sabiex jieħduhomilsieralejnartl-għadu,'ilbogħodjewqrib;

47Madankollujekkjiftakrufihominfushomfl-artfejn inġarrewfil-jasar,ujindmu,ujitolbukfl-artta’dawkli

ġarrewhomfil-jasar,ujgħidu,‘Dnibna,ugħamilnal-ħażen, għamilnal-ħażen;’

48Ugħalhekkjerġgħuluragħandekb’qalbhomkollhau b’ruħhomkollha,f’artl-għedewwatagħhom,liħadhomfiljasar,ujitolbuklejnarthom,litajtlilmissirijiethom,il-belt ligħażilt,ud-darlijienbnejtgħalismek:

49Imbagħadisma’t-talbaus-supplikitagħhomfis-sema fejntgħammar,użommil-kawżatagħhom,

50Uaħferlill-poplutiegħeklidinebkontrik,unnuqqasijietkollhatagħhomlifihomżbaljawkontrik,u agħtihommogħdrijaquddiemdawkliġarrewhomfil-jasar, biexikollhommogħdrijagħalihom:

51Għaxhumal-poplutiegħekul-wirttiegħek,liintħriġt mill-Eġittu,minnnofsil-forntal-ħadid:

52Biexgħajnejkikunumiftuħagħas-supplikatal-qaddej tiegħekugħas-supplikatal-poplutiegħekIżrael,biex tismagħhomf’kullmajitolbuk

53Għaxintfiridthomminnfostil-poplikollhatad-dinja, biexikunul-wirttiegħek,kifwegħedtpermezzta’Mosèlqaddejtiegħek,metaħriġtlilmissirijietnamill-Eġittu,O MulejAlla

54UġaralimetaSalamuntemmjitlobujitlobb’danit-talb us-supplikikollhalill-Mulej,qamminnquddieml-artal tal-Mulej,minnmetakienniżelgħarkupptejhb’idejh miftuħa’lfuqlejnis-sema.

55Uqambilwieqfa,ubierekil-ġemgħakollhata’Iżrael b’leħengħoli,uqal:

56Imbierekil-Mulej,lital-mistrieħlill-poplutiegħuIżrael, skontdakkolluliwiegħed:manaqsetl-ebdakelmamillwegħdiettajbinkollhatiegħu,liwiegħedpermezzta’Mosè, il-qaddejtiegħu.

57Il-Mulej,Allatagħna,ikunmagħna,kifkienma’ missirijietna:ħamajitlaqniex,umajabbandunaniex

58Biexinxaqlebqlubnalejh,biexnimxufil-mogħdijiet kollhatiegħu,ubiexinżommul-kmandamentitiegħu,ulistatutitiegħu,ud-deċiżjonijiettiegħu,likkmandalil missirijietna.

59Uħajkunudawnil-kelmiettiegħi,libihomgħamilt talbaquddiemil-Mulej,qribil-MulejAllatagħnalejlu nhar,biexiħaresil-kawżatal-qaddejtiegħuul-kawżatalpoplutiegħuIżraelf’kullżmien,skontkifteħtieġilkwistjoni:

60Biexil-poplikollhatad-dinjajkunujafulil-Mulejhu Alla,ulim’hemmxieħor

61Ħatkunqalbkomperfettamal-Mulej,Allatagħna,biex timxufl-istatutitiegħu,ubiexiżżommul-kmandamenti tiegħu,bħalmaqednagħmlullum

62Us-sultan,uIżraelkollumiegħu,offrewsagrifiċċju quddiemil-Mulej

63USalamunoffrasagrifiċċjuta’offertita’sliem,lioffra lill-Mulej,tnejnugħoxrinelfbarri,umijaugħoxrinelf nagħġa.Hekkis-sultanuwliedIżraelkollhaddedikawiddartal-Mulej

64Dakinharstessis-sultanqaddesin-nofstal-bitħali kienetquddiemid-dartal-Mulej,għaxhemmhekkoffra offertimaħruqauoffertital-laħamux-xaħamtal-offerti tas-sliem,għaxl-artaltal-bronżlikienquddiemil-Mulej kienżgħirwisqbiexikunfihl-offertimaħruqaul-offerti tal-laħamux-xaħamtal-offertitas-sliem

65Uf’dakiż-żmienSalamungħamelfesta,uIżraelkollu miegħu,ġemgħakbira,mid-daħlata’Ħamatsax-xmarata’

l-Eġittu,quddiemil-MulejAllatagħna,sebatijiemusebat ijiem,jiġifierierbatax-iljum.

66Fit-tmienjumbagħatlin-nies,uhumabierkulis-sultanu marrulejnl-għerejjextagħhomferħaninuqalbhomhienja għat-tjubijakollhalil-MulejkiengħamellilDavid,ilqaddejtiegħu,ulilIżrael,il-poplutiegħu

KAPITLU9

1Uġarali,metaSalamunkienlestal-binitad-dartalMulej,utad-dartas-sultan,uta’kullmaxtaqSalamunli riedjagħmel,

2Lil-MulejdeherlilSalamunit-tienidarba,kifkien deherluf’Gibgħon

3Ul-Mulejqallu:“Smajtit-talbatiegħekus-suppliki tiegħekligħamiltquddiemi.Jienaqaddistdinid-darliint bnejtbiexinpoġġiismihemmgħaldejjem;ugħajnejjau qalbisejkunuhemmgħaldejjem”

4Ujekktimxiquddiemi,bħalmamexaDavidmissierek, b’qalbsħiħauretta,utagħmelskontdakkolluliordnajtlek, utħaresl-istatutiud-deċiżjonijiettiegħi,

5Imbagħadjiennistabbilixxit-trontas-saltnatiegħekfuq Iżraelgħaldejjem,kifwegħedtlilDavidmissierek,meta għedtlu,“Majonqosxraġelfuqit-tronta’Iżrael”

6Immajekktitbiegħduminni,intomjewuliedkom,uma tħarsuxil-kmandamentitiegħiul-istatutitiegħilipoġġejt quddiemkom,immatmorrutaqduallatoħra,uqimuhom:

7Imbagħadnaqta’lilIżraelmill-artlitajthom;udinid-dar liqaddistgħalismi,senneħħihaminnquddiemgħajnejja;u Iżraelikunproverbjuutmaqdirfostil-poplikollha

8Ub’dinid-dar,lihigħolja,kullminjgħaddiminnħdejha sejibqa’mistagħġeb,usejsaffar;usejgħidu,“Għaliex għamelhekkil-Mulejlildinl-art,ulildinid-dar?”

9Uhumajwieġbu,“Għaxtelqulill-Mulej,Allatagħhom,li ħareġlilmissirijiethomminnartl-Eġittu,użammewma’ allatoħra,uqiemuhom,uqdewhom:għalhekkil-Mulejġab fuqhomdanil-ħażenkollu.”

10Uġaralifitmiemgħoxrinsena,metaSalamunkien benaż-żewġdjar,id-dartal-Mulejud-dartas-sultan, 11(IssaĦiram,is-sultanta’Tir,kienipprovdalilSalamun b’siġartaċ-ċedruusiġartal-prinjol,ubid-deheb,skontkull maried,)dakiż-żmienis-sultanSalamuntalilĦiram għoxrinbeltfl-arttal-Galilija.

12UĦiramħareġminnTirbiexjaral-blietlikientah Salamun;umagħoġbuhx

13Uqal,“Liemabliethumadawnlitajtni,ħija?”U semmiehomartKabulsal-lum

14UĦirambagħatlis-sultansittgħoxrintalentideheb.

15Udinhijar-raġunital-impostaliġabaris-sultan Salamun;biexjibnid-dartal-Mulej,udarustess,uMillo,u s-swarta’Ġerusalemm,uĦasor,uMegiddo,uGeżer

16Għaxil-Fargħun,is-sultantal-Eġittu,kientela’uħalil Geżer,uħaraqhabin-nar,uqatellill-Kangħaninlikienu jgħammrufil-belt,utahabħalarigallilbintu,mart Salamun

17USalamunbenalilGeżer,uBet-ħoront’isfel, 18UBagħalat,uTadmorfid-deżert,fl-art, 19Ul-blietkollhatal-ħażnalikelluSalamun,ul-bliet għall-karrijiettiegħu,ul-blietgħar-rikkiebatiegħu,udakli Salamunxtaqjibnif'Ġerusalemm,ufil-Libanu,ufl-art kollhatad-dominjutiegħu

20Ul-poplukollulikienfadalmill-Amurrin,il-Ħitti,ilPerizziti,il-Ħiwiti,ul-Ġebusiti,limakinuxminnulied Iżrael,

21Uliedhomlibaqgħuwarajhomfl-art,liwliedIżrael lanqasmasetgħujeqirdugħalkollox,fuqhomSalamun imponatributta’skjavitùsal-lum

22ImmaminnuliedIżraelSalamunmagħamellilħadd ilsir:immakienurġieltal-gwerra,ul-qaddejjatiegħu,ulprinċpijiettiegħu,ul-kaptanitiegħu,ul-ħakkiematalkarrijiettiegħu,ur-rikkiebatar-rikkiebatiegħu

23Dawnkienul-kapijiettal-uffiċjalilikienufuqix-xogħol ta’Salamun,ħamesmijauħamsin,likienujaħkmufuqinnieslikienujaħdmufix-xogħol.

24Immabintil-Fargħuntelgħetmill-beltta’DavidlejniddartagħhaliSalamunkienbniehagħaliha:imbagħadbena Millo.

25Utlietdarbietfis-senaSalamunkienjoffriofferti maħruqauoffertita’sliemfuql-artallibenalill-Mulej,u kienjaħraql-inċensfuql-artallikienquddiemil-Mulej.

Hekktemmid-dar

26Us-sultanSalamungħamelflottata’bastimenti f’Eżjon-geber,litinsabħdejnElot,fuqix-xatttal-BaħarlAħmar,fl-artta’Edom

27UĦirambagħatil-flottalill-qaddejjatiegħu,baħħarali kienujafux’qedjiġrifil-baħar,mal-qaddejjata’Salamun. 28UwasluOfir,uġabuminnhemmerba’mijaugħoxrin talenttad-deheb,uġabuhlis-sultanSalamun

KAPITLU10

1Umetas-sultanata’Xebasemgħetbil-famata’Salamun dwarisemil-Mulej,ġietbiextipprovahb’mistoqsijiet diffiċli

2UwasletĠerusalemmb’sensielakbiraħafna,b’iġmlali kienujġorruħwawar,uħafnadeheb,uħaġarprezzjuż:u metawasletgħandSalamun,qasmetmiegħudwardak kollulikellhaf’qalbha.

3USalamunqalilhal-mistoqsijietkollhatagħha:makien hemmxejnmoħbigħas-sultan,limaqalilhax

4Umetar-reġinata’Xebaratl-għerfkolluta’Salamun,u d-darlikienbena,

5Ul-ikeltal-mejdatiegħu,ul-postfejnjoqogħdulqaddejjatiegħu,us-servizztal-ministritiegħu,ul-ilbies tagħhom,ul-kuppieritiegħu,ut-tixbittiegħulibihtela’ lejnid-dartal-Mulej;makienxhemmaktarspirtufiha

6Uqaletlis-sultan:“Kienverudaklismajtf’pajjiżidwar l-għemejjeltiegħekudwarl-għerftiegħek”

7Madankollumaemmintxil-kliem,sakemmġejt,u għajnejjarawh:u,ara,lanqasnofsmakienintqalli:l-għerf ul-ġidtiegħekjisboqir-reputazzjonilismajt

8Henjinl-irġieltiegħek,henjindawnil-qaddejjatiegħek,li joqogħdudejjemquddiemek,ulijisimgħul-għerftiegħek.

9Imbierekil-Mulej,Allatiegħek,litgħaxxaqbiku qegħdekfuqit-tronta’Iżrael,għaxil-MulejħabblilIżrael għaldejjemugħalhekkgħamleksultanbiextagħmelilġudizzjuul-ġustizzja

10Utatlis-sultanmijaugħoxrintalentdeheb,uammont kbirħafnata’ħwawar,uħaġarprezzjuż:madaħlitxaktar abbundanzata’ħwawarbħaldawnlis-sultanata’Sabatat lis-sultanSalamun.

11Ul-flototta’Ħiram,liġabud-dehebminnOfir,ġabu minnOfirammontkbirta’siġartas-sandwichuħaġar prezzjuż

12Us-sultangħamelmis-siġartas-sandlugkolonnigħaddartal-Mulejugħad-dartas-sultan,kifukollarpiusalterji għall-kantanti:maġewxsiġartas-sandlugbħaldawn,u lanqasmadehrusal-lum

13Us-sultanSalamuntalir-reġinata’Sabakullmaxtaqet, kulmatalbet,minbarradakliSalamuntahamill-ġidirjali tiegħuGħalhekkdaretluraumarretlejnpajjiżha,hiulqaddejjatagħha

14Issal-piżtad-deheblikienjiġigħandSalamunf’sena waħdakiensittmijausittintalentdeheb, 15Minbarradaklikellumingħandil-merkanti,u mingħandin-negozjantital-ħwawar,umingħandis-slaten kollhatal-Arabja,umingħandil-gvernaturital-pajjiż.

16Us-sultanSalamungħamelmitejnmiraminndeheb imsawwat:sittmittxekeldehebkienujintużawgħalmira waħda.

17Ugħameltlietmitttarkaminndehebimsaffi;tlietliri dehebkienujintużawgħaltarkawaħda:us-sultan poġġiehomfid-dartal-forestatal-Libanu.

18Barraminnhekk,is-sultangħameltronkbirmill-avorju, ukeċċiehbid-dehebl-aktarfin

19It-tronkellusitttarġiet,ul-partita’fuqtat-tronkienet tondaminnwara:ukienhemmappoġġifuqkullnaħafilposttas-siġġu,użewġiljunikienuweqfinħdejnl-appoġġi

20Utnax-ililjunkienuweqfinhemmfuqnaħawaħdau fuql-oħrafuqis-sitttarġiet:makienhemmxejnbħalu magħmulf’ebdasaltna

21Ul-bastimentitax-xorbkollhatas-sultanSalamunkienu tad-deheb,ul-bastimentikollhatad-dartal-forestatalLibanukienutad-dehebpur;xejnmakiental-fidda:ma kienjistmaxejnfiżmienSalamun.

22Għaxis-sultankellufuqil-baħarflottata’Tarsismalflottata’Ħiram:darbakulltlietsninkienettiġil-flottata’ Tarsis,uġġibdeheb,fidda,avorju,xadini,upaguni.

23Għalhekk,is-sultanSalamunqabeżlis-slatenkollhataddinjafl-għanaufl-għerf

24Ul-artkollhafittxetlilSalamun,biextisma’l-għerf tiegħu,liAllakienpoġġieluf’qalbu

25Ukullraġelġabl-għotjatiegħu,oġġettital-fidda,u oġġettitad-deheb,uħwejjeġ,uarmatura,uħwawar, żwiemel,ubgħula,ratasenawarasena

26USalamunġabarkarrijieturikkiebataż-żwiemel:u kelluelfuerba’mittkarru,utnax-ilelfrikkiebatażżwiemel,liqassamhomfil-blietgħall-karrijiet,umassultanf’Ġerusalemm.

27Us-sultangħamelil-fiddaf’Ġerusalemmbħall-ġebel,u ċ-ċedrugħamelb’abbundanzabħas-siġartas-sikomoruli hemmfil-wied

28USalamunkellużwiemelmiġjubamill-Eġittu,usuftalgħażel:il-merkantitas-sultankienujirċievul-suftal-għażel biprezz

29Ukarrukienjitla’ujoħroġmill-Eġittugħalsittmitt xekeltal-fidda,użiemelgħalmijauħamsin:uhekkgħasslatenkollhatal-Ħitti,ugħas-slatentas-Sirja,kienu joħorġuhompermezztagħhom

KAPITLU11

1Immas-sultanSalamunkieniħobbħafnanisabarranin, flimkienma’bintil-Fargħun,nisamill-Mowab,lGħammoni,l-Edomiti,is-Sidonjani,ul-Ħitti;

2Mill-ġnuslidwarhomil-MulejqalliluliedIżrael:“La tidħluxgħandhom,ulanqashumamajidħlugħandkom, għaxżgurlijdawruqlubkomwaraallathom.”Salamun ingħaqadmagħhombl-imħabba

3Ukelluseba’mittmara,prinċipessi,utlietmitt konkubina:un-nisatiegħudawwruqalbu

4Għaxġarali,metaSalamunxjaħ,in-nisatiegħudawwru qalbuwaraallatoħra:uqalbumakinitxperfettamal-Mulej Allatiegħu,bħalmakienetqalbDavidmissieru

5GħaxSalamunmarwaraAstarte,l-allamaratasSidonjani,uwaraMilkom,l-abominazzjonitalGħammoniti

6USalamungħamelil-ħażinf’għajnejnil-Mulej,uma mexaxwaral-Mulejgħalkollox,bħalmagħamelDavid missieru

7ImbagħadSalamunbenapostgħoligħalKemos,labominazzjonita’Mowab,fuql-għoljalihemmquddiem Ġerusalemm,ugħalMolek,l-abominazzjonita’wlied Ammon

8Ul-istessgħamelman-nisabarraninkollhatiegħu,li kienujaħarqul-inċensujoffrusagrifiċċjilill-allattagħhom 9Ul-Mulejkienirrabjatma’Salamun,għaxqalbukienet tbiegħdetmill-Mulej,Allata’Iżrael,likiendeherlu darbtejn,

10Ukienordnaludwardinil-ħaġa,biexmajimxiwara allatoħra:immamażammxdakliordnalul-Mulej.

11Għalhekkil-MulejqallilSalamun:“Peressligħamilt danminnek,umażammejtxil-patttiegħiul-istatutitiegħi liordnajtlek,jiennaqtagħlekis-saltnaunagħtihalill-qaddej tiegħek”

12Madankollu,fiżmienekmanagħmilxdanminħabba Davidmissierek:immanaqtagħhaminnidibnek.

13Madankollumhuxsenaqta’s-saltnakollha;immase nagħtitribùwaħdalilibnekminħabbaDavid,il-qaddej tiegħi,uminħabbaĠerusalemmligħażilt.

14Ul-MulejqajjemgħadukontraSalamun,ĦadadlEdomit;dankienminnniselis-sultanf’Edom

15Għaxġarali,metaDavidkienf’Edom,uĠowab,ilkaptantal-armata,kientela’jidfenlill-maqtulin,warali kienqatellilkullraġelf’Edom;

16(GħalsittxhurĠowabbaqa’hemmma’Israelkollu, sakemmqatellilkullraġelf’Edom)

17DakĦadadħarab,huuxiEdomitimill-qaddejjata’ missierumiegħu,bieximurl-Eġittu;Ħadadkiengħadu tifelżgħir

18UtelgħuminnMidjanuwasluParan;uħadumagħhom irġielminnParan,umarrul-Eġittu,għandil-Fargħun,issultantal-Eġittu;dantahdar,uassigurahl-ikel,utahart

19UĦadadsabfavurkbirf’għajnejnil-Fargħun,tantlitah b’maraliloħtmartustess,oħtTaħpenesir-reġina

20UoħtTaħpeneswilditlulilĠenubat,ibnu,liTaħpenes rabbiehfid-dartal-Fargħun:uĠenubatkienfid-dartalFargħunfostuliedil-Fargħun

21UmetaĦadadsama’fl-EġittuliDavidraqadma’ missirijietu,uliĠowab,il-kaptantal-armata,kienmiet, Ħadadqallill-Fargħun:“Ħallininitlaq,ħallimmurlejn pajjiżi”

22Imbagħadil-Fargħunqallu:“X’jonqoskmiegħi,biex, ara,qedtfittexlitmurlejnpajjiżek?”Uhuwieġeb:“Xejn: madankolluħallinimmurxortawaħda”

23UAllaqajjimluavversarjuieħor,ReżonbinElijada,li ħarabminnsiduĦadad-eżer,sultanta’Zoba.

24Uġabarirġielmiegħu,usarkaptanfuqqatgħa,meta DavidqatelhomminnZoba:umarruDamasku,ugħammru hemm,usaltnuf’Damasku.

25UkienavversarjugħalIżraelil-jiemkollhata’Salamun, minbarral-ħażenligħamelĦadad;ukienjistmerrlilIżrael, ukienisaltanfuqis-Sirja

26UĠerobogħambinNebat,EfratiminnŻereda,qaddejta’ Salamun,liommukienjisimhaŻerwa,maraarmla, saħansitrahurefa’idukontras-sultan

27Udinkienetir-raġunilirefa’idukontras-sultan: SalamunbenaMillo,urranġal-qsimtal-beltta’missieru David 28Ur-raġelĠerobogħamkienraġelqalbeninuqalbenin;u Salamunraliż-żagħżugħlikienħabrieki,ugħamlu ħakkiemfuqid-darkollhata’Ġużeppi

29Uġaraf’dakiż-żmienmetaĠerobogħamħareġminn Ġerusalemm,lil-profetaAħijas-Silonitasabufit-triq;u kienliebeslibsaġdida;ut-tnejnkienuwaħedhomfir-raba’

30UAħijaqabadil-libsal-ġdidalikellufuquuqasamhafi tnax-ilbiċċa.

31UqallilĠerobogħam:“Ħugħaxarbiċċiet,għaxhekk qalil-Mulej,Allata’Iżrael:‘Ara,jiennaqta’s-saltnaminn idSalamununagħtikgħaxartribujiet.

32(Immajkollutribùwaħdaminħabbal-qaddejtiegħi David,uminħabbaĠerusalemm,il-beltligħażiltmittribujietkollhata’Iżrael:)

33Għaxtelquni,uqiemulilAstarte,l-allamaratasSidonjani,lilKemos,l-allatal-Mowabin,ulilMilkom,lallata’wliedAmmon,umamxewxfitriqati,biexjagħmlu daklihusewwaf’għajnejja,ubiexiħarsul-istatutiuddeċiżjonijiettiegħi,bħalmagħamelDavidmissieru

34Madankollumhuxsenieħdus-saltnakollhaminnidu: immasenagħmluprinċepil-jiemkollhata’ħajtuminħabba David,il-qaddejtiegħi,lijiengħażilt,għaxhużammilkmandamentiul-istatutitiegħi:

35Immajiennieħus-saltnaminnidibnu,unagħtihalilek, għaxartribujiet

36Ulilibnunagħtitribùwaħda,biexDavid,il-qaddej tiegħi,ikolludawldejjemquddiemif’Ġerusalemm,il-belt ligħażiltgħalijabiexinpoġġiismihemmhekk

37Ujiennieħulilek,uintisaltanskontdakkollulitixtieq ruħek,utkunsultanfuqIsrael

38Ujiġrili,jekktisma’kullmanikkmandalek,utimxifi triqati,utagħmeldaklihusewwaf’għajnejja,biexiżżomm l-istatutiul-kmandamentitiegħi,bħalmagħamelDavidilqaddejtiegħi,jieninkunmiegħek,unibnikdarsoda, bħalmabnejtgħalDavid,unagħtiklilIsrael.

39Uminħabbaf’hekksengħakkeslin-niselta’David, immamhuxgħaldejjem

40GħalhekkSalamunfittexlijoqtollilĠerobogħamU Ġerobogħamqamuħarablejnl-Eġittu,għandSisak,sultan tal-Eġittu,ubaqa’fl-Eġittusal-mewtta’Salamun.

41Ul-bqijatal-ġrajjietta’Salamun,ukulmagħamel,ulgħerftiegħu,mhumiexmiktubafil-ktiebtal-ġrajjietta’ Salamun?

42Uż-żmienliSalamundamisaltanf’Ġerusalemmfuq Iżraelkollukienta’erbgħinsena

43USalamunraqadma’missirijietu,undifenfil-beltta’ Davidmissieru:uReħobogħamibnubedajsaltanminfloku.

KAPITLU12

1UReħobogħammarSikem,għaxIsraelkollukienġie Sikembiexjagħmluhsultan

2UġaralimetaĠerobogħambinNebat,likiengħaduflEġittu,sema’b’dan(għaxkienħarabminnquddiemissultanSalamun,uĠerobogħambaqa’jgħammarfl-Eġittu); 3LibagħtuusejħuluUĠerobogħamul-ġemgħakollhata’ IsraelġewukellmulilReħobogħamuqalulu:

4Missierekgħamilnal-madmadtqil:issagħalhekkagħfas il-qadiiebesta’missierekul-madmadtqilliqiegħedfuqna, uaħnanaqduk

5Uqalilhom:“Morrugħaltlettijiemoħra,imbagħad erġgħuluragħandi”Un-niestelqu

6Us-sultanReħobogħamikkonsultamax-xjuħ,likienu qegħdinquddiemmissieruSalamunmetakiengħaduħaj,u qalilhom:“X’tagħtunil-parirligħandinwieġeblildanilpoplu?”

7Ukellmuhuqalulu:“Jekkintillumtridtkunqaddejta’ danil-poplu,utaqdihom,utwieġbhom,utgħidilhomkliem tajjeb,allurajkunuqaddejjatiegħekgħaldejjem”

8Immatelaqil-parirtax-xjuħ,likienutawh,ukkonsulta maż-żgħażagħlikienutrabbewmiegħu,ulikienuqegħdin quddiemu:

9Uqalilhom:“X’parirtagħtunabiexinwieġbulildanilpoplu,likellemniuqalli,‘Eħfefil-madmadliqiegħed fuqnamissierek?’”

10Uż-żgħażagħlikienutrabbewmiegħukellmuhuqalulu: “Hekkgħandektkellemlildanil-poplulikellemlileku qallek,‘Missierekgħamlilnal-madmadtqil,immaint eħfifhulna;’hekkgħandektgħidilhom,‘Sebgħiż-żgħir ikuneħxenminnġenbejnmissieri’”

11Uissa,filwaqtlimissierigħabbikomb’madmadtqil, jiensenżidmal-madmadtagħkom:missierikastigakbilfrosta,immajiensekastigakbl-iskorpjuni

12Għalhekk,Ġerobogħamul-poplukolluġewgħand Reħobogħamfit-tieletjum,kifkienordnas-sultan,meta qalilhom:“Ejjewluragħandifit-tieletjum”

13Us-sultanwieġeblin-niesb’modaħrax,utelaqil-parir litawhix-xjuħ;

14Ukellimhomskontil-parirtaż-żgħażagħ,uqalilhom: “Missierigħamilhatqilal-madmadtagħkom,ujiensenżid mal-madmadtagħkom:missieriwkollikkastigatkombilfrosta,immajiensenikkastigatkombl-iskorpjuni”

15Għalhekkis-sultanmasemaxlill-poplu;għaxil-kawża kienetmingħandil-Mulej,biexiwettaqkelmtu,lil-Mulej kienqalpermezzta’Aħijas-SilonitalilĠerobogħambin Nebat

16Għalhekk,metaIsraelkolluralis-sultanmasemax minnhom,il-popluwieġeblis-sultanuqallu:“X’sehem għandnaf’David?Lanqaswirtm’għandnaf’binĠesse:lejn it-tinedtiegħek,Israel!Issaħuħsiebdarek,David” Għalhekk,Israeltelaqlejnit-tinedtiegħu 17ImmaReħobogħamkienisaltanfuquliedIsraellikienu jgħammrufil-blietta’Ġuda

18Imbagħadis-sultanReħobogħambagħatlilAdoram,li kienfuqit-taxxa;uIsraelkolluġebellu,umiet.Għalhekk is-sultanReħobogħamgħamelħiltubiexjitla’fuqil-karru tiegħu,biexjaħrablejnĠerusalemm

19Għalhekk,Israelirribellakontrad-darta’Davidsal-lum 20Uġarali,metaIsraelkollusema’liĠerobogħamkien ġielura,bagħtujsejħulugħall-ġemgħaugħamluhsultan fuqIsraelkollu.Makienhemmħaddlisegwad-darta’ David,ħliefit-tribùta’Ġudabiss.

21UmetaReħobogħamwasalĠerusalemm,ġabarid-dar kollhata’Ġuda,mat-tribùta’Benjamin,mijautmeninelf raġelmagħżul,likienugwerriera,biexjiġġieldukontraddarta’Iżrael,biexiġibus-saltnaluragħandReħobogħam binSalamun

22Immal-kelmata’AllaġietgħandSemajja,il-bniedemta’ Alla,uqaltlu:

23KellemlilReħobogħam,binSalamun,sultanta’Ġuda, ulid-darkollhata’ĠudauBenjamin,ulill-fdaltal-poplu,u għidilhom:

24Hekkjgħidil-Mulej,“Latitlagħlux,ulanqastiġġieldu kontraħutkom,uliedIżrael:kullwieħeduwaħdagħandu jmurluralejndaru,għaxdinil-ħaġaġejjamingħandi” Għalhekksemgħul-kelmatal-Mulej,ureġgħulurabiex jitilqu,skontil-kelmatal-Mulej

25ImbagħadĠerobogħambenalilSikemfil-muntanjata’ Efrajm,ugħammarfiha;uħareġminnhemm,ubenalil Penwel

26UĠerobogħamqalf’qalbu:“Issas-saltnaterġa’lura għandid-darta’David:

27Jekkdanil-poplujitla’biexjoffrisagrifiċċjifid-dartalMulejf’Ġerusalemm,qalbdanil-popluterġa’luralejn sidhom,lejnReħobogħam,sultanta’Ġuda,ujoqtluni,u mbagħadjerġgħuluragħandReħobogħam,sultanta’Ġuda

28Għalhekkis-sultanħaparir,għamelżewġgħoġielataddeheb,uqalilhom:“Huwawisqgħalikomlititilgħu Ġerusalemm:aral-allattiegħek,OIżrael,litellgħukminn artl-Eġittu”

29Uqiegħedwieħedf’Betel,ul-ieħorpoġġiehf’Dan.

30Udinil-ħaġasaretdnub:għaxin-niesmarrujqimu quddiemwieħed,saħansitrasaDan

31Ubenadarta’postijietgħoljin,ugħamelqassisinmillaktarbaxxital-poplu,limakinuxminnuliedLevi

32UĠerobogħamwaqqaffestafit-tmienxahar,filħmistax-iljumtax-xahar,bħall-festalissirf’Ġuda,uoffra sagrifiċċjifuql-artalHekkgħamelf’Betel,billioffra sagrifiċċjilill-għoġġielalikiengħamel:uqiegħedf’Betel il-qassisintal-postijietgħoljinlikiengħamel.

33Għalhekkoffrafuql-artallikiengħamelf’Betelfilħmistax-iljumtat-tmienxahar,fix-xaharlikienħaseb minnqalbu;uwaqqaffestagħaluliedIżrael:uoffrafuqlartal,uħaraql-inċens

KAPITLU13

1U,ara,raġelta’AllaġieminnĠudabil-kelmatal-Mulej f’Bethel;uĠerobogħamkienwieqafħdejnl-artalbiex jaħraql-inċens

2Ugħajjatkontral-artalskontil-kelmatal-Mulej,uqal: “Jaartal,artal,hekkjgħidil-Mulej:Ara,tifelsejitwieled fid-darta’David,jismuĠosija;ufuqeksejoffril-qassisin tal-postijietgħoljinlijaħarqul-inċensfuqek,ul-għadam tal-bnedminsejinħaraqfuqek”

3Udakinharstesstasinjal,uqal:“Danhus-sinjalli tkellemil-Mulej:Ara,l-artalsejinqasam,ul-irmiedli hemmfuqusejixxerred’ilbarra”

4Uġarali,metas-sultanĠerobogħamsama’kliemilbniedemta’Alla,likiengħajjatkontral-artalf’Betel, meddiduminnfuql-artal,uqal:“Aqbduh”Uidu,likien meddkontrih,nixfet,umasetaxjiġbidhaluralejh. 5L-artalukollinqasam,ul-irmiedtferra’minnfuql-artal, skontis-sinjallikiental-bniedemta’Allabil-kelmatalMulej

6Us-sultanwieġebuqallir-raġelta’Alla:“Itlob,issa,lil wiċċil-Mulej,Allatiegħek,uitlobgħalija,biexiditerġa’ luragħalija”Ur-raġelta’Allatalablill-Mulej,uidissultanreġgħetluragħalih,usaretkifkienetqabel

7Us-sultanqallir-raġelta’Alla:“Ejjad-darmiegħiuħu gost,ujiennagħtikrigal.”

8Ul-bniedemta’Allaqallis-sultan:“Likiekutagħtini nofsdarek,manidħolxmiegħek,ulanqasmaniekolħobżu lanqasnixrobilmaf’danil-post.

9Għaxhekkġieordnatlibil-kelmatal-Mulej,qalli: “Tiekolxħobż,latixrobxilma,ulanqasterġa’luramillistesstriqliġejtminnha.”

10Għalhekk,telaqminntriqoħra,umareġaxluramit-triq libihakienġieBetel

11Issakienhemmprofetaxiħlikienjgħammarf’Betel;u wlieduġewuqalulux’kiengħamelil-bniedemta’Alla dakinharf’Betel:il-kliemlikienqallis-sultan,qaluhukoll lilmissierhom.

12Umissierhomstaqsiehom:“Liematriqmar?”Għax uliedukienurawminnfejnkienmaril-bniedemta’Allali kienġieminnĠuda.

13Uqalliluliedu:“Sarġlulil-ħmar”Għalhekk,sarġlululħmar,urikebfuqu

14Umarwaral-bniedemta’Alla,usabubilqiegħdataħt siġratal-ballut,ustaqsieh:“Intil-bniedemta’Allaliġejt minnĠuda?”Uhuwieġeb:“Jiena”

15Imbagħadqallu:“Ejjad-darmiegħi,ukulil-ħobż.”

16Uqalilha,“Manistaxnerġa’luramiegħek,ulanqas nidħolmiegħek:laniekolħobżulanqasnixrobilma miegħekf’danil-post.”

17Għaxintqallibil-kelmatal-Mulej,“Latiekolxħobżu lanqastixrobilmahemmhekk,ulanqasterġa’lurabiex tmurmit-triqliġejtminnha.”

18Qallu:“Jienprofetabħalekukoll,uanġlukellimnibilkelmatal-Mulejuqalli:‘Erġa’ġibumiegħekf’darek,ħalli jiekolil-ħobżujixrobl-ilma.’Immagideblu.

19Għalhekk,marluramiegħu,ukielil-ħobżf’daru,u xorobl-ilma

20Uġarali,waqtlikienubilqiegħdafuqil-mejda,ilkelmatal-Mulejġietgħandil-profetaliġabulura:

21Ugħajjatlir-raġelta’AllalikienġieminnĠudauqallu: “Hekkqalil-Mulej,‘Peressliintmaobdejtxkliemil-Mulej, umażammejtxil-kmandamentliordnalekil-Mulej,Alla tiegħek,

22Immaġejtlura,ukiltil-ħobżuxrobtl-ilmafil-postli dwarul-Mulejqallek,“Tiekolxħobż,utixrobxilma;ilkatavrutiegħekmajitlaxfil-qabarta’missirijietek”

23Uġarali,waralikielil-ħobżuxorob,sarġlul-ħmar, jiġifieri,għall-profetalikienġablura

24Umetatelaq,iltaqa’miegħufit-triquqatlu;ul-katavru tiegħuwaqaffit-triq,ul-ħmarwaqafħdejh,ul-iljunukoll waqafħdejnil-katavru

25U,ara,xirġielgħaddewminnhemm,urawil-katavru mitfugħfit-triq,ul-iljunwieqafħdejnil-katavru;uġewu rrakkontawhfil-beltfejnkienjgħammaril-profetaxwejjaħ

26Umetal-profetalikienġabuluramit-triqsama’b’dan, qal:“Danhul-bniedemta’Allalimaobdiexil-kelmatalMulej;għalhekkil-Mulejħalliehf’idejnl-iljun,liqattgħuu qatlu,skontil-kelmalikienqallul-Mulej.”

27Uqalliluliedu:“Sarġlulil-ħmar.”Usarġluh.

28Umarusabil-katavrutiegħumitfugħfit-triq,ul-ħmar ul-iljunweqfinħdejnil-katavru;l-iljunmakienxkielilkatavru,ulanqasmakienqatta’l-ħmar.

29Ul-profetarefa’l-katavrutal-bniedemta’Alla,poġġieh fuqil-ħmar,uġabulura;ul-profetaxwejjaħġiel-belt,biex jibkihujidfnu

30Uqiegħedil-katavrutiegħufil-qabartiegħustess;u bkewgħalih,uqalu,“Aħwa,ħija!”

31Uġarali,waralidifenlilu,kellemlilulieduuqalilhom: “Metammut,idfnunifil-qabarfejnhumidfunil-bniedem ta’Alla;poġġigħadmiħdejngħadmu.”

32Għaxil-kelmaligħajjatbil-kelmatal-Mulejkontralartalf’Betel,ukontrad-djarkollhatal-postijietgħoljinli hemmfil-blietta’Samarija,żgurlisesseħħ.

33Waradinil-ħaġa,Ġerobogħammareġaxluramit-triq ħażinatiegħu,immareġa’għamelmill-aktarniesbaxxi qassisintal-postijietgħoljin:lilminried,ikkonsagrah,usar wieħedmill-qassisintal-postijietgħoljin

34Udinil-ħaġasaretdnubgħad-darta’Ġerobogħam, saħansitrabiexteqridhauteqridhaminnfuqwiċċl-art.

KAPITLU14

1Dakiż-żmienAbijabinĠerobogħammarad

2UĠerobogħamqallilmartu:“Qum,jekkjogħġbok,u ilbeslilekinnifsek,biexmatkunxmagħrufliintmart Ġerobogħam;umurSilo;ara,hemmhemmAħijal-profeta, liqallilijiensensirsultanfuqdanil-poplu”

3Uħumiegħekgħaxarħobżiet,ugallettini,ubuqargħasel, umurgħandu;hujgħidlekx’sejiġrimit-tifel

4UmartĠerobogħamgħamlethekk,uqamet,umarret Silo,uwasletfid-darta’Aħija.ImmaAħijamasetaxjara; għaxgħajnejhkienumblukkatiminħabbax-xjuħijatiegħu

5Ul-MulejqallilAħija:“Ara,martĠerobogħamġejja tistaqsikxiħaġadwarbinha,għaxhumarid.Hekkuhekk għandektgħidilha,għaxmetatidħol,tagħmeltabirruħhali himaraoħra”

6Uġarali,malliAħijasama’l-ħossta’saqajha,hekkkif daħletmill-bieb,qalilha:“Idħol,martĠerobogħam; għaliexqedtippretendiliintxiħaddieħor?Għaxjien intbgħattgħandekb’aħbartqila.”

7Mur,għidlilĠerobogħam,“Hekkqalil-Mulej,Allata’ Israel,‘Ladarbajiengħollejtkomminnfostil-poplu,u għamiltukomprinċepfuqil-poplutiegħiIsrael, 8Uqala’s-saltnaminndarDavid,utajthalilek:u madankolluintmakontxbħalDavid,il-qaddejtiegħi,li żammil-kmandamentitiegħi,ulimexawarajjab’qalbu kollha,biexjagħmelbissdaklikientajjebf’għajnejja;

9Immagħamiltil-ħażinaktarminndawkkollhalikienu qablek:għaxmortugħamiltgħalikallatoħra,uxbihat imdewba,biextipprovokanigħall-korla,uarmitniwara dahrek:

10Għalhekk,ara,jiensenġibil-ħażenfuqid-darta’ Ġerobogħam,usenaqta’minnĠerobogħamlilkullmin jagħmell-awrinamal-ħajt,ulilkullminhumagħluqulil daklihumitluqf’Iżrael,usenneħħil-fdaltad-darta’

Ġerobogħam,bħalmaraġelineħħil-ħmieġ,sakemm jispiċċakollox.

11MinimutminnĠerobogħamfil-beltjikluhil-klieb,u minimutfir-raba’jikluhl-għasafartas-sema,għaxil-Mulej tkellem.

12Qum,mela,murlejndarek:umallisaqajktidħolfil-belt, it-tifelimut

13UIżraelkollujibkigħalih,ujidfnuh:għaxhubissminn Ġerobogħamlijidħolfil-qabar,għaxfihinstabxiħaġa tajbalejnil-Mulej,Allata’Iżrael,fid-darta’Ġerobogħam 14Barraminnhekk,il-MulejiqajjimlusultanfuqIżrael,li jeqredid-darta’Ġerobogħamdakinhar:immaxiex?Issa stess.

15Għaxil-MulejsejolqotlilIżraelbħalmaqasbatitħarrek fl-ilma,usejneħħil-għeruqta’Iżraelminndinl-arttajbali talilmissirijiethom,usejxerridhomlilhinnmix-xmara, għaxgħamlul-asteritagħhom,ub’hekkirrabjawlill-Mulej 16UhusejabbandunalilIżraelminħabbad-dnubietta’ Ġerobogħam,lidineb,uliġiegħellilIżraeljidneb.

17UmartĠerobogħamqametutelqet,uwasletTirżah:u malliwasletħdejnl-għatbatal-bieb,it-tifelmiet;

18Udifnuh;uIżraelkollubkewgħalih,skontil-kelmatalMulej,likienqalpermezztal-qaddejtiegħuAħijal-profeta 19Ul-bqijatal-attita’Ġerobogħam,kifiggwerra,ukif saltan,ara,humamiktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’ Israel

20Ul-jiemliĠerobogħamdamisaltankienutnejnu għoxrinsena;uraqadma’missirijietu,uNadab,ibnu,beda jsaltafloku

21UReħobogħambinSalamunisaltanf’Ġuda Reħobogħamkelluwieħeduerbgħinsenametabeda jsaltan,usaltansbatax-ilsenaf’Ġerusalemm,il-beltlilMulejgħażelmit-tribujietkollhata’Iżrael,biexiqiegħed ismuhemm.UommukienjisimhaNagħma,Għammonija.

22UĠudagħamelil-ħażinf’għajnejnil-Mulej,uqanqluh għall-għirabid-dnubietlikienugħamlu,aktarminndak kollulikienugħamlumissirijiethom.

23Għaxbnewgħalihominfushompostijietgħoljin,u statwi,uasturital-boskijiet,fuqkullgħoljagħolja,utaħt kullsiġraħadra.

24Ukienhemmukollsodomitifl-art:ugħamluskontlabominazzjonijietkollhatal-ġnuslil-Mulejkeċċaminn quddiemuliedIżrael.

25Uġarafil-ħamessenatas-sultanReħobogħam,liSisak, is-sultantal-Eġittu,tela’kontraĠerusalemm

26Uħat-teżoritad-dartal-Mulejut-teżoritad-dartassultan;ħakollox:uħat-tarkikollhatad-deheblikien għamelSalamun.

27Us-sultanReħobogħamgħamelminflokhomtarkitalbronż,ufdahomf’idejnil-kaptal-gwardji,likienujgħassu l-biebtad-dartas-sultan

28Ukienhekk,metas-sultankienjidħolfid-dartal-Mulej, il-gwardjankienjerfagħhom,ujdaħħalhomlurafil-kamra tal-gwardjani

29Issal-bqijatal-ġrajjietta’Reħobogħam,ukulma għamel,mhumiexmiktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’ Ġuda?

30UkienhemmgwerrabejnReħobogħamuĠerobogħam il-jiemkollhatagħhom

31UReħobogħamraqadma’missirijietu,undifenma’ missirijietufil-beltta’DavidUommukienjisimha

Nagħama,GħammonijaUAbijam,ibnu,bedajsaltan minfloku.

KAPITLU15

1Issafit-tmintax-ilsenatas-sultanĠerobogħambinNebat, AbijambedajsaltanfuqĠuda

2Damisaltanf’Ġerusalemmgħaltlietsnin.Uommukien jisimhaMagħka,bintAbisalom

3Umexafid-dnubietkollhata’missieru,likiengħamel qablu;uqalbumakinitxperfettamal-MulejAllatiegħu, bħalqalbDavidmissieru

4Madankollu,minħabbaDavid,il-Mulej,Allatiegħu,tah fanalf’Ġerusalemm,biexiqiegħedlilibnuwarajh,ubiex isaħħaħlilĠerusalemm

5GħaxDavidgħameldaklihusewwaf’għajnejnil-Mulej, umatbiegħedminnxejnliordnalumatulħajtukollha, ħlieffil-każta’Urijal-Ħitti

6UkienhemmgwerrabejnReħobogħamuĠerobogħam il-jiemkollhata’ħajtu

7Issal-bqijatal-ġrajjietta’Abijam,ukullmagħamel, mhumiexmiktubafil-ktiebtal-ġrajjiettas-slatenta’Ġuda? UkienhemmgwerrabejnAbijamuĠerobogħam

8UAbijamraqadma’missirijietu;udifnuhfil-beltta’ David;uAsa,ibnu,bedajsaltanminfloku.

9Ufl-għoxrinsenata’Ġerobogħam,sultanta’Iżrael,Asa bedajsaltanfuqĠuda

10Udamisaltanf’Ġerusalemmgħalwieħeduerbgħin senaUommukienjisimhaMagħka,bintAbisalom

11UAsagħameldaklikiensewwaf’għajnejnil-Mulej, bħalmagħamelDavidmissieru.

12Uneħħas-sodomitimill-art,uneħħal-idolikollhali kienugħamlumissirijietu

13UwkolllilommuMaakka,saħansitralilhaneħħieha millitkunsultana,għaxkienetgħamletidoluf’bosktassema;uAsaqeredl-idolutagħha,uħaraqhħdejnil-wiedta’ Kidron.

14Immal-postijietgħoljinmatneħħewx:madankolluqalb Asabaqgħetperfettamal-Mulejil-jiemkollhatiegħu

15Uġabfid-dartal-Mulejl-affarijietlikienikkonsagra missieru,ul-affarijietlikienikkonsagrahustess,fidda,u deheb,uoġġettioħra

16UkienhemmgwerrabejnAsauBagħas,sultanta’ Israel,il-jiemkollhatagħhom

17UBaasa,is-sultanta’Israel,tela’kontraĠuda,ubena lilRama,biexmajħallililħaddjoħroġjewjidħolgħand Asa,is-sultanta’Ġuda

18ImbagħadAsaħal-fiddaud-dehebkollulikienfadal fit-teżoritad-dartal-Mulejufit-teżoritad-dartas-sultan,u tahomf’idejnil-qaddejjatiegħu:us-sultanAsabagħathom għandBen-ħadad,binTabrimon,binĦeżjon,sultantasSirja,likienjgħammarf’Damasku,uqallu:

19Hemmpattbejniubejnek,ubejnmissieriumissierek: ara,jienbgħattlekrigalta’fiddaudeheb;ejjaukisserilpatttiegħekma’Bagħsa,is-sultanta’Israel,biexjitlaq minnquddiemi

20Għalhekk,Benħadadsema’lis-sultanAsa,ubagħatlillkaptanital-eżerċtilikellukontral-blietta’Iżrael,uħabtu lilIjon,uDan,uAbel-bet-magħa,uKinnerotkollha,bl-art kollhata’Naftali.

21Uġarali,metaBaasasema’dan,waqafjibnililRama,u bedajgħammarf’Tirsa

22Imbagħadis-sultanAsagħamelproklamazzjonima’ Ġudakollu;ħaddmakieneżentat:uneħħewil-ġebelta’ Rama,ul-injamtagħha,libihBaasakienbena;us-sultan AsabenabihomGebata’Benjamin,uMispa.

23Il-bqijatal-attikollhata’Asa,ul-qawwakollhatiegħu, ukulmagħamel,ul-blietlibena,mhumiexmiktubafilktiebtal-kronakitas-slatenta’Ġuda?Madankollufiżmien xjuħitumaradf’saqajh.

24UAsaraqadma’missirijietu,undifenma’missirijietu fil-beltta’Davidmissieru;uibnuĠosafatbedajsaltan minfloku

25UNadab,binĠerobogħam,bedajsaltanfuqIsraelfittienisenata’Asa,sultanta’Ġuda,udamisaltanfuqIsrael sentejn

26Ugħamelil-ħażinf’għajnejnil-Mulej,umexafit-triqta’ missieru,ufid-dnublibihġiegħellilIżraeljidneb.

27UBagħasabinAħija,mid-darta’Issakar,ikkonspira kontrih;uBagħasaqatluf’Gibbeton,likienettal-Filistin; għaxNadabuIżraelkollukienuassedjawlilGibbeton.

28Ankefit-tieletsenata’Asa,sultanta’Ġuda,Baasaqatlu, ubedajsaltanminfloku

29Uġaralimetasarsultan,huqatelid-darkollhata’ Ġerobogħam;maħallalilĠerobogħamlilħaddlikellunifs, sakemmqerdu,skontil-kelmatal-Mulejlikienqal permezztal-qaddejtiegħuAħijas-Silonita.

30Minħabbad-dnubietta’Ġerobogħamlidineb,uli ġiegħellilIżraeljidneb,bil-provokazzjonitiegħulibiha qanqallill-MulejAllata’Iżraelgħall-korla.

31Issal-bqijatal-ġrajjietta’Nadab,ukulmagħamel, mhumiexmiktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’Israel?

32UkienhemmgwerrabejnAsauBagħas,sultanta’ Israel,il-jiemkollhatagħhom

33Fit-tieletsenata’Asa,sultanta’Ġuda,Baasa,binAħija, bedajsaltanfuqIsraelkolluf’Tirza,għalerbgħaugħoxrin sena

34Ugħamelil-ħażinf’għajnejnil-Mulej,umexafit-triqta’ Ġerobogħam,ufid-dnubtiegħulibihġiegħellilIżrael jidneb

KAPITLU16

1Imbagħadil-kelmatal-MulejġietlilĠeħubinĦanani kontraBaasha,tgħidlu:

2Għaxjiengħollejtkommit-trab,ugħamiltukomprinċep fuqil-poplutiegħiIżrael,uintimxejtfit-triqta’ Ġerobogħam,uġiegħeltulill-poplutiegħiIżraeljidneb,u pprovokajtnigħall-korlabid-dnubiettagħhom;

3Ara,jiensenneħħid-dixxendenzata’Bagħasauddixxendenzata’daru,usenagħmeldarekbħad-darta’ ĠerobogħambinNebat

4MinimutminnBaashafil-beltjikluhil-klieb,uminimut minnufir-raba’jikluhl-għasafartas-sema.

5Issal-bqijatal-attita’Bagħasa,ux’għamel,ul-qawwa tiegħu,mhumiexmiktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’ Israel?

6GħalhekkBaasaraqadma’missirijietu,undifenf’Tirża: uEla,ibnu,bedajsaltanminfloku.

7Upermezztal-profetaĠeħubinĦananiġietil-kelmatalMulejkontraBaashaukontradaru,minħabbal-ħażenkollu ligħamelf’għajnejnil-Mulej,billiqajjemlugħall-korla b’xogħolidejh,billisarbħad-darta’Ġerobogħam;ugħax qatlu

8Fis-sittaugħoxrinsenata’Asa,sultanta’Ġuda,beda jsaltanfuqIsraelf’Tirsa,udamsentejn.

9Ul-qaddejtiegħuŻimri,il-kaptanta’nofsil-karrijiet tiegħu,ikkonspirakontrih,waqtlikienf’Tirsa,jixrob sakemmspiċċafis-sakrafid-darta’Arsa,il-prokuraturta’ daruf’Tirsa

10UŻimridaħaluħabatmiegħu,uqatlu,fis-sebgħau għoxrinsenata’Asa,sultanta’Ġuda,ubedajsaltan minfloku

11Uġarali,metabedajsaltan,malliqagħadfuqit-tron tiegħu,qatelid-darkollhata’Bagħsa:maħallalilħaddli jgħammarma’ħajt,laminnqrabatuulanqasminnħbiebu 12B’hekkŻimriqeredid-darkollhata’Bagħsa,skontilkelmalil-MulejkienqalkontraBagħsapermezztalprofetaĠeħu

13Minħabbad-dnubietkollhata’Bagħasaud-dnubietta’ Ela,ibnu,libihomdinbuulibihomġiegħlulilIżrael jidneb,billirrabjawlill-Mulej,Allata’Iżrael,bil-frugħat tagħhom.

14Issal-bqijatal-ġrajjietta’Ela,ukulmagħamel, mhumiexmiktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’Israel?

15Fis-sebgħaugħoxrinsenata’Asa,sultanta’Ġuda, Żimrisaltangħalsebatijiemf’TirżaUl-poplukien ikkampjatħdejnGibbeton,likienettal-Filistin

16Un-nieslikienufil-kampsemgħujgħidu,“Żimri kkonfoffa,uqatelukolllis-sultan;għalhekkIsraelkollu għamellilOmri,il-kaptal-armata,sultanfuqIsrael dakinharfil-kamp.”

17UOmritela’minnGibbeton,uIsraelkollumiegħu,u assedjawlilTirza

18Uġarali,metaŻimriralil-beltkienetmeħuda,daħal fil-palazztad-dartas-sultan,uħaraqid-dartas-sultanfuqu bin-nar,umiet

19Minħabbadnubietulidinebbilligħamelil-ħażen f’għajnejnil-Mulej,billimexafit-triqta’Ġerobogħam,u fid-dnubligħamel,biexiġiegħellilIżraeljidneb

20Issal-bqijatal-ġrajjietta’Żimri,ut-tradimentliwettaq, mhumiexmiktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’Israel?

21Imbagħadil-popluta’Iżraelinqasamf’żewġpartijiet: nofsil-poplusegwalilTibnibinGinat,biexjagħmluh sultan;unofssegwalilOmri

22Imman-nieslisegwewlilOmrirebħukontran-niesli segwewlilTibni,binGinat:ub’hekkTibnimiet,uOmri bedajsaltan

23Fis-senawieħedutletinta’Asa,sultanta’Ġuda,Omri bedajsaltanfuqIżrael,udamtnax-ilsena:sittsninisaltan f’Tirza

24Uxtaral-għoljaSamarijamingħandSemergħalżewġ talentital-fidda,ubenafuql-għolja,usemmil-beltlibena, skontisemSemer,sidl-għolja,Samarija

25ImmaOmrigħamelil-ħażenf’għajnejnil-Mulej,u għamelagħarminndawkkollhalikienuqablu.

26Għaxmexafit-triqkollhata’ĠerobogħambinNebat,u fid-dnubtiegħulibihġiegħellilIżraeljidneb,biex jipprovokalill-MulejAllata’Iżraelbil-frugħattagħhom

27Issal-bqijatal-attita’Omriligħamel,ul-qawwatiegħu liwera,mhumiexmiktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’ Israel?

28Għalhekk,Omriraqadma’missirijietu,undifen f’Samarija:uAħab,ibnu,bedajsaltanminfloku.

29Ufit-tletinutletinsenata’Asa,sultanta’Ġuda,beda jsaltanfuqIżraelAħabbinOmri;uAħabbinOmridam isaltanfuqIżraelf’Samarijatnejnugħoxrinsena

30UAħabbinOmrigħamelil-ħażinf’għajnejnil-Mulej aktarminndawkkollhalikienuqablu.

31Uġarali,bħallikiekukienetħaġaħafifagħalihlijimxi fid-dnubietta’ĠerobogħambinNebat,ħalilĠeżabelbint Etbagħal,sultantas-Sidonjani,umarjaqdililBaalujqimu.

32UbenaartalgħalBaalfid-darta’Baal,likienbena f’Samarija

33UAħabgħamelkenntas-siġar;uAħabgħamelaktar biexjipprovokalill-Mulej,Allata’Israel,milligħamlusslatenkollhata’Israellikienuqablu.

34FiżmienuĦielil-BetelitbenalilĠeriko:poġġalpedamenttagħhaf’Abiram,l-ewwelimwieledtiegħu,u waqqafil-bibientagħhaf’Segub,ibnuż-żgħir,skontilkelmatal-Mulejliqalpermezzta’ĠożwèbinNun

KAPITLU17

1UElijat-Tisbita,likienwieħedmill-abitantita’Gilead, qallilAħab:“Daqskemmhuħajil-Mulej,Allata’Iżrael,li quddiemujiennaqdi,majkunxhemmnidajewxitadawn is-snin,ħliefskontkelmtijien”

2Ul-kelmatal-Mulejġietgħandu,tgħidlu,

3Oħroġminnhawn,udawwarlejnil-lvant,uinħebaħdejn il-wiedKerit,lihemmquddiemil-Ġordan

4Ujiġriliinttixrobmill-wied;ujienordnajtliċ-ċawlbiex jitimgħukhemmhekk

5Għalhekk,telaqugħamelskontil-kelmatal-Mulej;għax marugħammarħdejnil-wiedta’Kerit,lihemmquddiem il-Ġordan

6Uċ-ċawlġabuluħobżulaħamfilgħodu,uħobżulaħam filgħaxija;uxorobmill-wied.

7Uġarawaraftitżmien,lix-xmaranixfet,għaxmakienx hemmxitafl-art

8Ul-kelmatal-Mulejġietgħandu,tgħidlu, 9Qum,murlejnSarefta,lihita’Sidon,ugħammarhemm: ara,jienordnajtmaraarmlahemmhekkbiextmantniek

10GħalhekkqamumarlejnSarefta.Umetawasalħdejn il-biebtal-belt,ra,l-armlakienethemmtiġboril-ħatab;u husejħilhauqalilha:“Jekkjogħġbok,ġibliftitilmaf’ġarra, biexnixrob.”

11Uhekkkifkienetsejraġġibu,husejħilhauqalilha: “Jekkjogħġbok,ġiblibiċċaħobżf’idejk”

12Uhiwieġbet:“Daqskemmhuħajil-Mulej,Allatiegħek, m’għandixftira,immaftitdqiqf’barmil,uftitżejtf’buqar U,ara,qedniġborżewġzkuk,biexnidħolunħejjihom għalijaugħalibni,ħalliniekluhom,ummutu”

13UElijaqalilha:“Tibżax;muruagħmelkifgħedt:imma l-ewwelagħmelgħalijakejkżgħirminnu,uġibhuli,u mbagħadagħmelgħalikugħalibnek.”

14Għaxhekkqalil-Mulej,Allata’Iżrael,“Il-barmiltaddqiqmajonqosx,ulanqasil-buqartaż-żejtmajonqos,saljumlil-Mulejjibgħatix-xitafuql-art”

15UmarretugħamletskontkifqalElija:ukieluhi,uhu, udarhagħalħafnajiem.

16Ul-konteniturtad-dqiqmanaqasx,ulanqasil-buqar taż-żejtmanaqas,skontil-kelmalil-Mulejqalpermezzta’ Elija.

17Uġarawaradawnil-ġrajjiet,libinil-mara,sidid-dar, marad;ul-mardatiegħukienettantgravilimabaqaxnifs fih

18UqaletlilElija:“X’għandix’naqsamjienmiegħek, bniedemta’Alla?Ġejtgħandibiextiftakarid-dnubtiegħiu biextoqtollilibni?”

19Uqalilha:“Agħtinililibnek”Uħarġuminnħobża tagħha,refgħuf’soffittafejnkienjoqgħod,upoġġiehfuq soddtu

20Ugħajjatlill-Mulej,uqal,“MulejAllatiegħi,ġibtukoll il-ħsarafuql-armlaliqedngħixmagħha,billiqtiltlil binha?”

21Umeddruħufuqit-tifeltlietdarbiet,ugħajjatlill-Mulej, uqal,“MulejAllatiegħi,nitolbok,ħalliruħdanit-tifel terġa’tidħolfih”

22Ul-Mulejsama’leħenElija;uruħit-tifelreġgħetdaħlet fih,uhuħal-ħajja

23UElijaħalit-tifel,niżżlumill-kamratas-soddafid-dar, utahlilommu:uElijaqallu:“Ara,ibnekħaj.”

24Ul-maraqaletlilElija:“Issab’dannafliintbniedemta’ Alla,ulil-kelmatal-Mulejf’fommokhijal-verità”

KAPITLU18

1Uġarawaraħafnajiem,lil-kelmatal-MulejġietlilElija fit-tieletsena,tgħidlu:“Mur,urililekinnifseklilAħab,u jiennibgħatix-xitafuql-art”

2UElijamarbiexjuriruħulilAħab.Ukienhemmġuħ kbirf’Samarija

3UAħabsejjaħlilObadija,likienil-gvernaturtad-dar tiegħu.(IssaObadijakienjibża’ħafnamill-Mulej: 4GħaxġaralimetaĠeżabelqatletil-profetital-Mulej, Obadijaħamittprofetauħebahomħamsinf’għar,u temgħahombil-ħobżul-ilma.)

5UAħabqallilObadija:“Murfl-art,ħdejnl-għejunkollha tal-ilmauħdejnix-xmajjarkollhaForsinsibuħaxixbiex insalvawiż-żwiemelul-bgħula,umanintilfuxil-bhejjem kollha”

6Għalhekkqassmul-artbejniethombiexjgħadduminnha: Aħabħareġminntriqwaħdu,uObadijaħareġminntriq oħrawaħdu

7UwaqtliObadijakienfit-triq,ara,iltaqa’miegħuElija; udangħarfu,unxteħetwiċċufl-art,uqallu:“Intdaksidi Elija?”

8Uhuwieġeblilu:“Jienahu:murgħidlilsidek,‘Ara, Elijaqiegħedhawn.’”

9Uqal,“X’dnibt,biextagħtilill-qaddejtiegħekf’idejn Aħab,biexjoqtolni?”

10Daqskemmhuħajil-Mulej,Allatiegħek,m’hemmlebdaġensjewsaltnalimabagħatxfejnsidijfittxekU metaqalu,“Mhuxhemm,”ħaleflis-saltnaulill-ġens,lima sabukx.

11Uissaintqedtgħid,Mur,għidlilsidek,Ara,Elija qiegħedhawn

12Ujiġrili,mallinitlaqminnħdejk,l-Ispirtutal-Mulej iġorrkomfejnmanafx;umetaniġiungħidlilAħab,uma jsibekx,joqtolni:immajien,il-qaddejtiegħek,nibża’millMulejminnmindukontżgħir

13Mantqalxlilsidix’għamiltmetaĠeżabelqatletilprofetital-Mulej,kifħbejtmittraġelmill-profetital-Mulej ħamsinf’għar,utajthomil-ħobżul-ilma?

14Uissaintqedtgħid,Mur,għidlilsidek,Ara,Elija qiegħedhawn;uhusejoqtolni.

15UElijaqal:“Daqskemmhuħajil-Mulejta’l-eżerċti,li quddiemujienqiegħed,żgurlisenurihruħillum.”

16Għalhekk,Obadijamarjiltaqa’ma’Aħab,uqallu:u Aħabmarjiltaqa’ma’Elija

17Uġarali,metaAħabralilElija,Aħabstaqsieh:“Intdak liqedinħawwadlilIżrael?”

18Uhuwieġeb:“JienmagħamiltxħsaralilIsrael,imma intudarmissierek,għaxtlaqtul-kmandamentital-Muleju mortwaraBagħalim”

19Issagħalhekkibgħatu,uiġbrumiegħililIżraelkollufuq il-muntanjaKarmel,ul-erba’mijauħamsinprofetata’ Bagħal,ul-erba’mijaprofetatal-Asera,lijieklufuqilmejdata’Ġeżabel

20Għalhekk,AħabbagħatmessaġġililuliedIżraelkollha, uġabaril-profetiflimkienfuqil-muntanjaKarmel

21UElijaresaqlejnil-poplukollu,uqallu:“Kemmse ddumutitqabdubejnżewġopinjonijiet?Jekkil-Mulejhu Alla,imxuwarajh;immajekkBagħal,imxuwarajh”Ulpoplumawieġebxkelma

22ImbagħadElijaqallill-poplu:“Jien,jienwaħdi,bqajt profetatal-Mulej;immal-profetita’Bagħalhumaerba’ mijauħamsinraġel”

23Ħajagħtunażewġgħoġġiela,uħajagħżlugħoġġiela għalihominfushom,ujaqtgħuhaf’biċċiet,ujqegħduhafuq l-injam,umajqegħduxnartaħtha:ujieninħejjilgħoġġielal-oħra,unqegħduhafuql-injam,umanqegħedx nartaħtha

24Usejħuisemallatkom,ujieninsejjaħisemil-Mulej:ulAllalijwieġebbin-nar,ħajkunhuAlla.”Ul-poplukollu wieġebuqal:“Sewwaqal”

25UElijaqallill-profetita’Bagħal:“Agħżlubarriwieħed għalikominfuskom,uħejjuhl-ewwel,għaxintomħafna;u sejħuisemallatkom,immatitfgħuxnartaħtu”

26Uħadul-għoġollitawhom,uħejjewh,usejħuisem Bagħalminnfilgħodusanofsinhar,uqalu:“Bagħal, ismagħna”Immamakienhemml-ebdaleħen,ulanqas ħaddmawieġebUqabżufuql-artallikiensar

27Uġaraf’nofsinhar,Elijabedajwaqqagħhomgħaċ-ċajtu qal:“Għajtub’leħengħoli:għaxhualla;jewqedjitkellem, jewqedjiġriwaraxiħadd,jewqiegħedfivjaġġ,jewforsi rieqed,ujridiqum.”

28Ugħajtub’leħengħoli,uqatgħulilhominfushomskont id-drawwatagħhomb’skiekenulanez,sakemmid-demm bedajferrexfuqhom.

29Uġarali,metagħaddanofsinhar,baqgħujipprofetizzaw sal-ħintal-offertatas-sagrifiċċjuta’filgħaxija,umakien hemmlaleħen,laħaddlijwieġeb,ulanqasħaddlijagħti kas

30UElijaqallill-poplukollu:“Ersqulejja”Ul-poplu kolluresaqlejh.Uhurranġal-artaltal-Mulejlikien imkisser

31UElijaħatnax-ilġebla,skontl-għaddtat-tribujietta’ wliedĠakobb,lililuġietil-kelmatal-Mulej,tgħidlu: “Iżraelikunismek”

32Ubil-ġebelbenaartalf’isemil-Mulej;ugħamelfossa madwarl-artal,kbiradaqsżewġkejlżerriegħa

33Urranġal-ħatab,uqatta’l-għoġolf’biċċiet,uqiegħdu fuqil-ħatab,uqal,Imlaerba’kontenituribl-ilma,u ferragħhomfuqis-sagrifiċċjutal-ħruq,ufuqil-ħatab

34Uqal,Agħmluhgħat-tienidarbaUgħamluhgħat-tieni darba.Uqal,Agħmluhgħat-tieletdarba.Ugħamluhgħattieletdarba

35Ul-ilmaġeramadwarl-artal;umelawkollil-fossblilma.

36Uġarafil-ħintal-offertatas-sagrifiċċjuta’filgħaxija, Elijal-profetaresaquqal:“Mulej,Allata’Abraham,ta’ Iżakk,uta’Iżrael,ħajkunmagħrufillumliintAllaf’Iżrael, ulijienil-qaddejtiegħek,uligħamiltdankollufuq kelmtek”

37Ismagħni,Mulej,ismagħni,biexdanil-poplujkunjafli intil-MulejAlla,uliintdawwartqalbhomlura

38Imbagħadniżelin-nartal-Mulej,ukkonsmassagrifiċċjutal-ħruq,ul-ħatab,ul-ġebel,ut-trab,ulaqatlilmalikienhemmfil-foss

39Umetal-poplukolluradan,inxteħtuwiċċhomfl-art,u qalu:“Il-Mulej,huAlla;il-Mulej,huAlla”

40UElijaqalilhom:“Aqbdul-profetita’Bagħal;ma jaħarbuxwieħedminnhom.”Uqabduhom:uElija niżżilhomħdejnil-wiedKison,uqatilhomhemmhekk

41UElijaqallilAħab:“Qum,kuluixrob,għaxqed jinstema’ħossta’xitakbira.”

42Għalhekk,Aħabtela’jiekolujixrobUElijatela’fuqilquċċatatal-Karmel;unxteħetfl-art,upoġġawiċċubejn irkopptejh,

43Uqallill-qaddejtiegħu:“Itla’issa,ħareslejnil-baħar” Utela’,uħares,uqal:“M’hemmxejn”Uwieġeb:“Erġa’ murseba’darbiet.”

44Uġarafis-seba’darbaliqal:“Ara,sħabaċkejknatitla’ mill-baħar,bħalidta’raġel”Uqal:“Itla’,għidlilAħab, ‘Ħejjil-karrutiegħekuniżel,ħallix-xitamatwaqqafkx.’”

45Uġaralisadanittantis-semaskurabis-sħabur-riħ,u niżletxitakbiraUAħabtela’fuqiż-żiemelumarlejn Ġeżregħ.

46Uidil-MulejkienetfuqElija;uhużammġenbejh,u ġeraquddiemAħabsad-daħlata’Ġeżragħel

KAPITLU19

1UAħabqallilĠeżabelkullmakiengħamelElija,ukif kienqatellill-profetikollhabis-sejf

2ImbagħadĠeżabelbagħtetmessaġġierlilElijauqaltlu: “Ħajagħmlulil-allathekk,uaktarminnhekk,jekkma nagħmilxħajtekbħalħajtwieħedminnhomgħadaf’danilħin”

3Umetaradan,qamutelaqbiexisalvaħajtu,uwasal Birxeba,lihijata’Ġuda,uħallal-qaddejtiegħuhemmhekk 4Immahustesstelaqvjaġġta’ġurnatafid-deżert,uġieu qagħadbilqiegħdataħtsiġratal-ġnibru:utalabgħalih innifsulijmut;uqal:“Biżżejjed;issa,OMulej,ħudliħajti; għaxm’iniexaħjarminnmissirijieti”

5Uwaqtlikienmimdudurieqedtaħtsiġratal-ġnibru,ara, anġlumessuuqallu:“Qumukul”

6Uħares,u,ara,kienhemmkejkmoħmifuqil-faħam,u buqarilmaħdejnrasuUkieluxorob,ureġa’raqadimtedd 7Ul-anġlutal-Mulejġiegħat-tienidarba,messuuqallu: “Qumukul,għaxil-vjaġġtwilwisqgħalik.”

8Uqam,kieluxrob,ubis-saħħata’dakl-ikelmexa erbgħinjumuerbgħinlejlsaĦoreb,il-muntanjata’Alla 9Uwasalf’għar,uqagħadhemm,ul-kelmatal-Mulejġiet għandu,uqallu:“X’qedtagħmelhawn,Elija?”

10Uhuqal:“Jienkontgħajjurkbirgħall-Mulej,Allata’leżerċti,għaxuliedIsraeltelqul-patttiegħek,ġarrful-artali tiegħek,uqatlul-profetitiegħekbis-sejf;ujien,jienwaħdi, bqajt,uqedifittxuħajtibiexjeħduhieli.”

11Uqallu:“Oħroġ,uoqgħodfuqil-muntanjaquddiemilMulej”U,ara,il-Mulejgħadda,uriħqawwiuqawwi qasamil-muntanji,ukiseril-blatf’biċċietquddiemilMulej;immal-Mulejmakienxfir-riħ:uwarar-riħ terremot;immal-Mulejmakienxfit-terremot

12Uwarat-terremotkienhemmnar;immal-Mulejma kienxfin-nar:uwaran-narkienhemmleħenbaxxukwiet 13Uġarali,malliElijasama’dan,għattawiċċubilmantelltiegħu,ħareġuwaqaffid-daħlatal-għar.U,ara, instema’leħenuqallu:“X’qedtagħmelhawn,Elija?”

14Uhuqal:“Jienkontgħajjurkbirgħall-Mulej,Allata’leżerċti,għaxuliedIsraeltelqul-patttiegħek,waqqgħulartalitiegħek,uqatlul-profetitiegħekbis-sejf;ujien,jien waħdi,bqajt,uqedifittxuħajtibiexjeħduhieli”

15Ul-Mulejqallu:“Mur,erġa’lurafitriqteklejnid-deżert ta’DamaskuMetatasal,idleklilĦażaelbħalasultanfuq is-Sirja

16UtidleklilĠeħubinNimsibiexikunsultanfuqIsrael: utidleklilEliżewbinSafatminnAbel-meħolabiexikun profetaminflokok

17Ujiġrilililminjaħrabmis-sejfta’ĦażaeljoqtolĠeħu, ulilminjaħrabmis-sejfta’ĠeħujoqtolEliżew

18Madankolluħallejtsebateleff’Iżrael,l-irkopptejn kollhalimaniżluxquddiemBagħal,ukullfommlima biesux

19Għalhekktelaqminnhemm,usablilEliżewbinSafat, likienqedjaħratbitnax-ilparbarriquddiemu,uhubittnax-ilwieħed:uElijagħaddaminnħdejh,uxeħetilmantelltiegħufuqu

20Utelaqil-barrinuġerawaraElija,uqallu:“Ħallini, jekkjogħġbok,inbuslilmissieriulilommi,imbagħadniġi warajk”Uqallu:“Erġa’lura,għaxx’għamiltlek?”

21Uhureġa’luraminnu,uħamadmadbarrin,uqatilhom, ugħallil-laħamtagħhombil-għoddatal-barrin,utahom lin-nies,ukieluImbagħadqam,umarwaraElija,userva lilu.

KAPITLU20

1UBenħadad,is-sultantas-Sirja,ġabarl-armatakollha tiegħuflimkien:ukienhemmmiegħutnejnutletinsultan, użwiemel,ukarrijiet:utela’uassedjalilSamarija,u ggwerrakontriha

2UbagħatmessaġġieragħandAħab,is-sultanta’Iżrael, fil-belt,uqallu:“HekkqalBenħadad, 3Il-fiddaud-dehebtiegħekhumatiegħi;in-nisatiegħek ukolluwliedek,ankel-isbaħ,humatiegħi

4Us-sultanta’Israelwieġebuqal:“Sidi,Osultan,skont għedtint,jientiegħekukulmagħandi”

5Ul-messaġġierareġgħuġewuqalu:“HekkqalBenħadad, uqallek:‘Għalkemmbgħattlilekngħidlek,‘Inttagħtinilfiddaud-dehebtiegħek,in-nisatiegħekuwliedek; 6Madankollu,għadamadwardanil-ħinnibgħatlekilqaddejjatiegħi,ujfittxudarekudjaril-qaddejjatiegħek;u jqegħduhf’idejhomujiħduh

7Imbagħadis-sultanta’Israelsejjaħlix-xjuħkollhatalpajjiżuqalilhom:“Araw,jekkjogħġobkom,danir-raġel qedifittexil-ħsara,għaxbagħatligħan-nisatiegħi,ugħal

1Slaten

uliedi,ugħall-fiddatiegħi,ugħad-dehebtiegħi;ujienma ċħadtux.”

8Ux-xjuħkollhaul-poplukolluqalulu:“Latismagħhx,u lanqastaqbelmiegħu.”

9Għalhekkqallill-messaġġierata’Ben-ħadad:“Għidulil sidis-sultan,‘Nagħmelkulmabgħatttitloblill-qaddej tiegħekfil-bidu;immadinil-ħaġamanistaxnagħmel’Ulmessaġġieratelquuġabulul-aħbar.

10UBen-ħadadbagħatluuqallu:“Jallajagħmlulil-allat hekk,uaktarukoll,jekkit-trabta’Samarijajkunbiżżejjed biexjaqbadponnijietgħan-nieskollhalijimxuwarajja”

11Us-sultanta’Israelwieġebuqal:“Għidulu,Ħama jiftaħarxminjilbesiċ-ċinturintiegħubħalminineħħih.”

12UġaralimetaBenħadadsama’danil-messaġġ,waqtli kienqedjixrob,huus-slatenfil-paviljuni,qallill-qaddejja tiegħu:“Ippreparawruħkom.”Uqagħduf’posthomkontra l-belt

13U,ara,profetaresaqlejnAħab,sultanta’Iżrael,uqallu: “Hekkqalil-Mulej,‘Rajtintdinil-kotrakbirakollha?Ara, jiensenagħtihaf’idejkillum;utkuntaflijienil-Mulej’”

14UAħabqal:“B’minhu?”Uhuwieġeb:“HekkqalilMulej,‘Bl-irġielżgħażagħtal-prinċpijiettal-provinċji.’” Imbagħadqal:“Minsejmexxil-battalja?”Uhuwieġeb: “Int”

15Imbagħadgħaddiż-żgħażagħtal-prinċpijiettal-provinċji, ukienumitejnutnejnutletin;uwarajhomgħaddil-poplu kollu,jiġifieriwliedIżraelkollha,likienusebatelef 16Uħarġuf’nofsinhar.ImmaBenħadadkienqedjixrob fis-sakrafil-paviljuni,huus-slaten,it-tnejnutletinsultan likienugħenuh

17Uż-żgħażagħtal-prinċpijiettal-provinċjiħarġul-ewwel; uBen-ħadadbagħat,uqalulu,“ĦarġurġielminnSamarija” 18Uqal,“Kemmjekkħarġugħall-paċi,aqbduhomħajjin; kemmjekkħarġugħall-gwerra,aqbduhomħajjin.”

19Għalhekk,dawniż-żgħażagħtal-prinċpijiettal-provinċji ħarġumill-belt,ul-armatalikienetwarajhom

20Uqatlukullwieħedlir-raġeltiegħu:us-Sirjaniħarbu;u Iżraelġerawarajhom:uBenħadad,is-sultantas-Sirja, ħarabfuqżiemelmal-kavallier

21Us-sultanta’Israelħareġ,uqateliż-żwiemelulkarrijiet,uqatellis-Sirjanib’qatlakbira

22Ul-profetamargħandis-sultanta’Iżraeluqallu:“Mur, saħħaħlilekinnifsek,uarax’setagħmel,għaxmeta tgħaddis-senas-sultanta’Sirjasejitla’kontrik”

23Ul-qaddejjatas-sultantas-Sirjaqalulu:“Allathomhuma allattal-għoljiet;għalhekkkienuaktarb’saħħithomminna; immaejjewniġġieldukontrihomfil-pjanura,użgurlise nkunuaktarb’saħħithomminnhom.”

24Uagħmeldinil-ħaġa,Neħħis-slaten,kullraġelminn postu,upoġġikaptanifil-posttagħhom:

25Ugħoddarmata,bħall-armatalitlift,żiemelb’żiemel,u karrub’karru:uaħnaniġġieldukontrihomfil-pjanura,u żgurlisenkunuaktarb’saħħithomminnhom”Usema’ leħenhom,ugħamelhekk

26Uġaralimetagħaddietis-sena,BenħadadgħaddlisSirjani,utela’AfekbiexjiġġieledkontraIżrael

27UwliedIżraelġewmgħaddsa,ukienulkollpreżenti,u marrukontrihom:uwliedIżraelikkampjawquddiemhom bħalżewġmerħlietżgħarta’gidjien;immas-Sirjanimlew il-pajjiż.

28Uġieraġelta’Allaukellemlis-sultanta’Iżraeluqallu: “Hekkqalil-Mulej,‘Tallis-Sirjaniqalu,‘Il-MulejhuAlla

tal-għoljiet,immamhuxAllatal-widien,għalhekkjiense nagħtidinil-kotrakbirakollhaf’idejk,utkunutafulijien il-Mulej’”

29Ukkampjawwieħedfaċċatata’l-ieħorgħalsebatijiem. Uġaralifis-seba’jumbdietil-battalja:uwliedIżraelqatlu mittelfsuldatbil-miximis-Sirjanif’jumwieħed 30Immal-bqijaħarbulejnAfek,fil-belt;uhemmhekk waqa’ħajtfuqsebgħaugħoxrinelfraġellikienfadal.U Benħadadħarab,udaħalfil-belt,f’kamrata’ġewwa 31Ul-qaddejjatiegħuqalulu:“Ara,issasmajnalis-slaten tad-darta’Israelhumaslatenħanin:ħanilbsul-ixkejjerfuq ġenbejnaul-ħbulafuqrasna,unoħorġugħandis-sultanta’ Israel:forsijsalvalekħajtek.”

32Għalhekk,libbsulbiestal-ixkejjerma’ġenbejhom,u poġġewħbulafuqrashom,umarrugħandis-sultanta’ Iżrael,uqalulu:“Il-qaddejtiegħekBen-ħadadqal, ‘Nitolbok,ħalliningħix’”Uhuwieġeb:“Għaduħaj?Hu ħija”

33Issal-irġielosservawbir-reqqajekkkienxsejoħroġxi ħaġamingħandu,umalajrqabduha:uqalulu,“ĦukBenħadad”Imbagħadqal,“Morru,ġibuh”ImbagħadBenħadadħareġgħandu;udantelgħufuqil-karru.

34UBen-ħadadqallu:“L-iblietlimissieriħamingħand missierek,jiensenroddhomlura;uinttagħmeltoroq għalikf’Damasku,bħalmamissierigħamelf’Samarija.” ImbagħadAħabqal:“Jiennibgħatekitlaqb’danil-patt” Għalhekk,għamelpattmiegħu,ubagħtujitlaq

35Uraġelminnuliedil-profetiqallilsieħbufuqkelmatalMulej:“Aħbatni,jekkjogħġbok”Ur-raġelirrifjutali jolqtu

36Imbagħadqallu:“Tallimaobdejtxleħenil-Mulej,ara, mallititlaqminnquddiemi,iljunjoqtlok”Umallitelaq minnquddiemu,sabuljunuqatlu

37Imbagħadsabraġelieħoruqallu:“Agħtini,jekk jogħġbok”Ur-raġellaqtu,ub’hekkferuhwaqtlikienqed jolqot

38Għalhekk,il-profetatelaqustennalis-sultanfit-triq,u ħebaruħub’irmiedfuqwiċċu

39Uhekkkifis-sultangħadda,għajjatlis-sultan,uqallu: “Il-qaddejtiegħekħareġf’nofsil-battalja,uwieħedraġel darfuqin-naħal-oħrauġabliraġeluqalli:“Żommlildan ir-raġel,jekkjintilef,ħajtektieħupostħajtu,jewinkella tħallastalenttal-fidda.”

40Uwaqtlil-qaddejtiegħekkienqedjagħmelxiħaġa minnhawnuminnhemm,telaqUs-sultanta’Israelqallu: “Hekkikunil-ġudizzjutiegħek;intstessiddeċidejt.”

41Umalajrneħħal-irmiedminnfuqwiċċu;us-sultanta’ Iżraelgħaraflikienwieħedmill-profeti.

42Uqallu:“Hekkqalil-Mulej,‘Talliħallejtimurminn idejkraġellijienħtartgħall-qerdagħalkollox,għalhekk ħajtektmurgħalħajtu,ul-poplutiegħekgħalpoplu tiegħu.’”

43Us-sultanta’Iżraeltelaqlejndarumdejjaqurrabjat,u ġieSamaria

KAPITLU21

1Uġarawaradawnil-ġrajjiet,liNabotil-Ġeżragħelikellu vinja,likienetf’Ġeżragħel,ħdejnil-palazzta’Aħab,sultan ta’Samarija.

2UAħabkellemlilNabotuqallu:“Agħtinil-għalqataddwielitiegħek,ħallinagħmelġniental-ħxejjexaromatiċi

1Slaten

għalija,għaxhiqribdari;unagħtikvinjaoħraaħjar minnhaminflokha;jew,jekkjidhirlektajjeb,nagħtikilvalurtagħhaf’flus”

3UNabotqallilAħab:“Jallal-Mulejjipproteġinimilli nagħtikil-wirtta’missirijieti.”

4UAħabdaħalf’darumdejjaqurrabjatminħabbal-kelma likienqalluNabotil-Ġeżragħeli,għaxkienqallu:“Ma nagħtikxwirtmissirijieti.”Uqagħadfuqsoddtu,dawwar wiċċuumariedxjiekolħobż

5ImmamartuĠeżabelresqetgħanduuqaltlu:“Għaliex spirtutiegħekdaqshekkimdejjaq,limatiekolxħobż?”

6Uhuwieġebilha:“GħaxjienkellimtlilNabotilĠeżragħeliugħedtlu,‘Agħtinil-għalqatad-dwielitiegħek għall-flus;inkella,jekkjogħġbok,nagħtikl-għalqataddwielioħraminflokha’Uhuwieġeb:“Managħtikxlgħalqatad-dwielitiegħi.”

7UmartuĠeżabelqaltlu:“Intissaqedtmexxis-saltnata’ Iżrael?Qum,kulil-ħobż,uħalliqalbektitferraħ:jien nagħtikl-għalqatad-dwielita’Nabotil-Ġeżragħeli.”

8Għalhekkkitbetittrif’isemAħab,ussiġillathombissiġilltiegħu,ubagħtetl-ittrilix-xjuħulin-nobblilikienu fil-belttiegħu,likienujgħammruma’Nabot.

9Ukitbetfl-ittri,tgħid,“Ipproklamawsawm,uqiegħdulil Nabotfil-quċċatatal-poplu:

10Upoġġiżewġtirġiel,uliedBelial,quddiemu,biex jixhdukontrihujgħidu,‘IntiddiżappuntajtlilAllaulissultan’Imbagħadoħorġuh’ilbarrauħaġġruhbieximut

11Ul-irġielta’beltu,saħansitrax-xjuħun-nobblilikienu l-abitantita’beltu,għamlukifkienetbagħtitilhomĠeżabel, ukifkienmiktubfl-ittrilikienetbagħtitilhom

12Humaħabbrusawm,upoġġewlilNabotfil-quċċatatalpoplu

13Udaħlużewġtirġiel,uliedBelial,uqagħdubilqiegħda quddiemu;ul-irġielBelialxehdukontrih,kontraNabot, quddiemil-poplu,uqalu:“NabotiddiżappuntalilAllau lis-sultan”Imbagħadħarġuh’ilbarramill-belt,uġagħluh bil-ġebel,umiet.

14ImbagħadbagħtulilĠeżabel,jgħidulu:“Nabotġie mħaġġar,umejjet”

15Uġarali,metaĠeżabelsemgħetliNabotkienġie mħaġġarumiet,ĠeżabelqaletlilAħab:“Qum,ħuf’idejk id-dwielita’Nabotil-Ġeżragħeli,limariedxjagħtikgħallflus;għaxNabotmhuwiexħaj,immamejjet.”

16Uġarali,metaAħabsema’liNabotkienmejjet,Aħab qambiexjinżellejnl-għalqatad-dwielita’NabotilĠeżragħeli,biexjieħuf’idejh.

17Ul-kelmatal-MulejġietlilElijat-Tixbita,tgħidlu: 18Qum,inżeliltaqa’ma’Aħab,sultanta’Iżrael,liqiegħed f’Samarija:ara,huqiegħedfil-vinjata’Nabot,fejnniżel biexjieħuf’idejh”

19Utkellemmiegħuugħidlu,‘Hekkqalil-Mulej,‘Qtilt int,uħadtukollil-pussess?’Utkellemmiegħuugħidlu, ‘Hekkqalil-Mulej,Fil-postfejnil-klieblagħqud-demmta’ Nabot,il-kliebsejilagħqudemmekukoll,tiegħekukoll’ 20UAħabqallilElija:“Sibtni,jagħadutiegħi?”Uhu wieġeb:“Sibtek,għaxintbegħtlilekinnifsekbiextagħmel il-ħażenf’għajnejnil-Mulej.”

21Ara,jiensenġibil-ħażenfuqek,usenneħħiddixxendentitiegħek,usenaqta’minnAħablilkullmin jagħmell-awrinamal-ħajt,ulilkullminhumsakkaru mitluqf’Iżrael,

22Unagħmeldarekbħad-darta’ĠerobogħambinNebat,u bħad-darta’BagħasabinAħija,minħabbal-provokazzjoni libihaġagħaltninirrabja,uġiegħeltlilIżraeljidneb 23UdwarĠeżabeltkellemukollil-Mulej,qal,“Il-kliebse jieklulilĠeżabelħdejnis-surta’Ġeżrael.”

24MinimutminnAħabfil-beltjikluhil-klieb;uminimut fir-raba’jikluhl-għasafartas-sema

25ImmamakienhemmħaddbħalAħab,linbiegħbiex jagħmelil-ħażenf’għajnejnil-Mulej,liqajjimlumartu Ġeżabel

26Ugħamelb’modmoqżieżaħafnametamexawaralidoli,skontl-affarijietkollhaligħamlul-Amoriti,lilMulejkeċċaminnquddiemuliedIsrael.

27Uġarali,malliAħabsema’dawkil-kelmiet,qatta’ ħwejġu,ulibesilbiestax-xkorafuqġismu,usam,uraqad bix-xkora,umexabil-kwiet.

28Ul-kelmatal-MulejġietlilElijat-Tishbita,tgħidlu: 29QedtarakifAħabumiljaruħuquddiemi?Peressli umiljaruħuquddiemi,manġibxil-ħażenfiżmienu:imma fiżmienibnunġibil-ħażenfuqdaru

KAPITLU22

1Udamutlietsninmingħajrgwerrabejnis-SirjauIżrael

2Uġarafit-tieletsenaliĠeħosafat,is-sultanta’Ġuda, niżelgħandis-sultanta’Iżrael

3Us-sultanta’Israelqallill-qaddejjatiegħu:“Tafuli Ramotf’Gilgħadhijatagħna,uaħnakwietiuma nieħduhiexminnidis-sultanta’Sirja?”

4UqallilĠosafat:“Tmurmiegħigħall-battaljakontra Ramot-gilgħad?”UĠosafatwieġeblis-sultanta’Iżrael: “Jienbħalek,il-poplutiegħibħalek,iż-żwiemeltiegħi bħalek”

5UĠosafatqallis-sultanta’Iżrael:“Staqsi,jekkjogħġbok, il-kelmatal-Mulejillum”

6Imbagħadis-sultanta’Iżraelġabaril-profeti,madwar erba’mittraġel,uqalilhom:“GħandimmurkontraRamotGileadgħall-battalja,jewgħandimanibqaxsejjer?”U humawieġbu:“Itilgħu,għaxil-Mulejjagħtihaf’idejnissultan.”

7UĠosafatqal:“M’hemmxhawnxiprofetaieħortalMulej,biexnistgħunistaqsuh?”

8Us-sultanta’IsraelqallilĠosafat:“Għadhemmraġel wieħed,MikeabinImla,lipermezztiegħunistgħunistaqsu lill-Mulej;immajiennobgħodu,għaxmajipprofetizzaxittajjebdwari,immal-ħażin.”UĠosafatqal:“Ħamajgħidx hekkis-sultan”

9Imbagħadis-sultanta’Israelsejjaħuffiċjaluqallu: “Iġġri’lhawnlilMikejabinImla”

10Us-sultanta’IżraeluĠosafat,is-sultanta’Ġuda, qagħdukullwieħedfuqit-trontiegħu,liebsinl-ilbiesi tagħhom,f’postvojtfid-daħlatal-biebta’Samarija;ulprofetikollhapprofetizzawquddiemhom

11USedekija,binKenaana,għamilluqruntal-ħadid,uqal: “Hekkqalil-Mulej:B’dawnsetimbottalis-Sirjanisakemm teqridhom”

12Ul-profetikollhapprofetizzawhekk,uqalu:“Itla’lejn Ramot-gilgħad,urnexxi:għaxil-Mulejjagħtihaf’idejnissultan”

13Ul-messaġġierlikienmarisejjaħlilMikeaqallu:“Ara, issa,kliemil-profetijħabbrut-tajjeblis-sultanb’fomm

1Slaten

wieħed:ħatkunkelmtek,nitolbok,bħalkelmawieħed minnhom,ugħiddaklihutajjeb.”

14UMikejaqal:“Daqskemmhuħajil-Mulej,dakli jgħidlil-Mulej,dakngħidjien.”

15Għalhekk,margħandis-sultan.Us-sultanqallu: “Mikaja,immorrukontraRamot-gilgħadgħall-battalja,jew nistennew?”Uhuwieġeb:“Mur,urnexxi,għaxil-Mulej jagħtihaf’idejnis-sultan.”

16Us-sultanqallu:“Kemm-ildarbagħandinaħleflima tgħidlixejnħliefdaklihuveruf’isemil-Mulej?”

17Uqal,“RajtlilIżraelkollumxerredfuql-għoljiet,bħal nagħaġlim’għandhomxragħaj:ul-Mulejqal,“Dawn m’għandhomxsid:ħajerġgħulurakullwieħedlejndaru fis-sliem”

18Us-sultanta’IsraelqallilĠosafat:“Magħedtlekxjien limakienxsejipprofetizzadwariġid,immaħażin?”

19Uqal,“Isma’melal-kelmatal-Mulej:Rajtlill-Mulej bilqiegħdafuqit-trontiegħu,ul-armatakollhatas-sema wieqfaħdejhfuqil-leminufuqix-xellugtiegħu.”

20Ul-Mulejqal:“MinsejipperswadililAħabbiexjitla’u jaqa’f’Ramot-Gilead?”Uwieħedqalhekk,ul-ieħorqal hekk.

21Uħareġspirtu,uwaqafquddiemil-Mulej,uqal:“Jien senipperswadih”

22Ul-Mulejqallu:“B’liemamod?”Uhuwieġeb:“Jiense noħroġ,usenkunspirtugiddiebf’ħalqil-profetikollha tiegħu”Uhuwieġeb:“Intsetipperswadih,utirbaħukoll: oħroġ,uagħmelhekk.”

23Issamela,ara,il-Mulejpoġġaspirtugiddiebf’ħalq dawnil-profetitiegħekkollha,ul-Mulejtkellemħażin dwarek.

24ImmaSedekijabinKenaanaresaqqrib,utadaqqalil Mikeafuqħaddejh,uqallu:“Minnfejntelaql-IspirtutalMulejminnibiexikellimek?”

25UMikejaqal:“Ara,intsetaradakinhar,metatidħol f’kamrata’ġewwabiextinħeba”

26Us-sultanta’Iżraelqal:“ĦulilMikea,uħudulura għandAmon,il-gvernaturtal-belt,ugħandĠowas,binissultan;

27Ugħid,“Hekkqalis-sultan,Poġġilildanir-raġelfilħabs,uitimgħuhbil-ħobżtat-tbatijaubl-ilmatat-tbatija, sakemmniġilurafis-sliem”

28UMikejaqal:“Jekkterġa’lurafis-sliem,il-Mulejma kellimxpermezztiegħi”Uqal:“Isimgħu,Onies,kull wieħeduwaħdaminnkom”

29Għalhekk,is-sultanta’IżraeluĠosafat,is-sultanta’ Ġuda,telgħulejnRamot-gilgħad

30Us-sultanta’IsraelqallilĠosafat:“Jiensenħebaruħi unidħolfil-battalja;immaintilbesl-ilbiestiegħek”Ussultanta’Israelħabesruħuudaħalfil-battalja

31Immas-sultantas-Sirjatakmandlit-tnejnutletinkaptan tiegħulikienujaħkmufuqil-karrijiettiegħu,uqalilhom: “Tiġġielduxmaż-żgħirjewmal-kbir,ħliefmas-sultanta’ Iżraelbiss”

32Uġarali,metal-kaptanital-karrijietrawlilĠosafat, qalu:“Żgurlidanhus-sultanta’Israel”Udarubiex jiġġieldukontrih;uĠosafatgħajjat.

33Uġarali,metal-kaptanital-karrijietindunawlima kienxis-sultanta’Israel,daruluramillijiġruwarajh

34Uraġelwieħedġibedil-qawsb’kumbinazzjoni,ulaqat lis-sultanta’Iżraelbejnil-ġogitaċ-ċingatal-qafla;

għalhekkqallis-sewwieqtal-karrutiegħu,“Dawwaridek, uoħroġnimill-kamp,għaxjienmidrub.”

35Ul-battaljaaggravatdakinhar;us-sultanbaqa’wieqaf fil-karrutiegħukontras-Sirjani,umietfilgħaxija;uddemmħareġmill-feritaf’nofsil-karru.

36Umallitinżelix-xemxinfirxetproklamazzjonifil-kamp kollu,tgħid:“Kullraġellejnil-belttiegħu,ukullraġellejn pajjiżu.”

37Għalhekkis-sultanmiet,uttieħedSamarija;udifnulissultanf’Samarija

38Uwieħedħaselil-karrufil-pixxinata’Samarija;ulklieblagħqudemmu;uħaslul-armaturatiegħu;skontilkelmalikienqalil-Mulej.

39Issal-bqijatal-ġrajjietta’Aħab,ukulmagħamel,uddartal-avorjulibena,ul-blietkollhalibena,mhumiex miktubafil-ktiebtal-kronakitas-slatenta’Iżrael?

40Għalhekk,Aħabraqadma’missirijietu;uibnuAħażija bedajsaltanminfloku

41UĠosafatbinAsabedajsaltanfuqĠudafir-raba’sena ta’Aħab,sultanta’Iżrael

42Ġosafatkelluħamsautletinsenametabedajsaltan;u damisaltangħalħamsaugħoxrinsenaf’Ġerusalemm.U ommukienjisimhaAżubabintSilħi

43Umexafit-triqatkollhata’missieruAsa;matbiegħedx minnha,ugħameldaklikiensewwaf’għajnejnil-Mulej: madankollul-postijietgħoljinmatneħħewx;għaxin-nies baqgħujoffruujaħarqul-inċensfil-postijietgħoljin

44UĠosafatgħamelpaċimas-sultanta’Iżrael.

45Issal-bqijatal-attita’Ġeħosafat,ul-qawwatiegħuli wera,ukifiggwerra,mhumiexmiktubafil-ktiebtalkronakitas-slatenta’Ġuda?

46Ul-fdaltas-sodomiti,likienfadalfiżmienmissieruAsa, ħadumill-art

47Makienxhemmsultanf’Edomdakiż-żmien:sultan kienhemmdeputat

48ĠosafatgħamelbastimentiminnTarsisbieximorruOfir għad-deheb;immamamarrux;għaxil-bastimentitkissru f’Eżjon-geber

49ImbagħadAħażija,binAħab,qallilĠosafat:“Ħallilqaddejjatiegħijmorrumal-qaddejjatiegħekfuqil-vapuri.” ImmaĠosafatmariedx

50UĠosafatraqadma’missirijietu,undifenma’ missirijietufil-beltta’Davidmissieru;uĠeħoramibnu bedajsaltanminfloku

51Aħażija,binAħab,bedajsaltanfuqIżraelf’Samarija fis-sbatax-ilsenata’Ġosafat,sultanta’Ġuda,udam isaltansentejnfuqIżrael

52Ugħamelil-ħażinf’għajnejnil-Mulej,umexafit-triqta’ missieru,ufit-triqta’ommu,ufit-triqta’Ġerobogħambin Nebat,liġiegħellilIżraeljidneb

53GħaxhuservalilBagħal,uqiemu,uqanqalgħall-korla lill-MulejAllata’Israel,skontdakkollulikiengħamel missieru