Latin - The Book of the Acts of the Apostles

ActaApostolorum

Caput1

1Prioremtractationemfecideomnibus,oTheophile,quae coepitIesusetfacereetdocere; 2usqueindiemquaassumptusestpostquamperSpiritum SanctummandaveratApostolisquoselegit.

3quibusetipsevivenspostpassionemsuamostenditse multisargumentismanifestisquadragintadiebusapparens etloquensquaesuntadregnumDei

4etconvescenspraecepiteisabHierosolymisne discederentsedexpectarentpromissionemPatrisquam audistisdeme

5Ioanneseniminaquabaptizatusest;sednonmultosdies hincbaptizabiminiSpiritusancto

6Igiturquiconvenerant,interrogabanteum,dicentes: Domine,siintemporehocrestituesregnumIsraël?

7{Dixitautemeis:Nonestvestrumnossetemporavel momentaquæPaterposuitinsuapotestate.

8Sedvirtutemaccipietis,cumsuperveneritSpiritus Sanctus,eteritismihitestesinIerusalem,etinomniIudaea, etinSamaria,etusqueadnovissimumterrae.

9Etcumhæcdixisset,videntibusillis,elevatusestet nubessuscepiteumaboculiseorum

10Cumqueintuerenturincælumeuntemillum,ecceduo viriastiteruntjuxtaillosinvestibusalbis

11quietdixerunt:ViriGalilæi,quidstatisaspicientesin cælum?hiciesus,quiassumptumestauobisincaelum, uenietsimiliter,sicutuidistiseumeuntemincaelum

12TuncreversisuntinJerusalemamontequivocatur Oliveti,quiestabJerusalemdiesabbati.

13Etcumintroissentincœnaculum,ascenderuntubi manebantPetrus,etJacobus,etJoannes,etAndreas, Philippus,etThomas,Bartholomæus,etMatthæus,Jacobus Alphaei,etSimonZelotes,etIudasfraterIacobi

14Hiomneserantperseverantesunanimiterinorationeet obsecrationecummulieribusetMariamatreIesuet fratribuseius

15IndiebusautemillissurgensPetrusinmedio discipulorumsuorumdixit:“Numerusvocabulorumsimul eratquasicentumviginti;

16Virifratres,oportetimpleriScripturamquamprædixit SpiritusSanctusperosDaviddeJuda,quifuitduxeorum quicomprehenderuntJesum

17connumeratusenimestnobiscumetsortitusestsortem ministeriihuius

18Hicautemcomparavitagermercedesiniquitatis;et praecepscrepuitinmedium,etomniavisceraejus eruperunt

19Notumautemfactumestomnibushabitantibus Jerusalem.quiaagerilleproprialinguaAceldama appellatur,idest,agersanguinis

20ScriptumesteniminlibroPsalmorum:Fiatcommoratio eorumdeserta,etnonsitquiinhabitetinea:etepiscopatum ejusaccipiatalter

21Exhisquinobiscumsunt,inomnitemporequointroivit DominusJesus,etexiitinnos, 22IncipiensabaptismoJoannisinipsumdiem,quo assumptusestanobis,uttestimoniumperhibeatnobis resurrectionisejus.

23Etstatueruntduos,IosephquivocabaturBarsabas,qui cognominatusestJustus,etMatthiam

24etorantesdixerunttudominequinostiomniumcorda ostendesiexduobuselegerisexduobusunum 25utaccipiatpartemministeriihujusetapostolatus,dequo prævaricatusestJudasutabiretinlocumsuum. 26EtdederuntsorteseisetceciditsorssuperMatthiamet adnumeratusestcumundecimapostolis

CAPITULUM2

1EtcumcomplerenturdiesPentecostes,erantomnes pariterineodemloco

2Etfactusestrepentedecaelosonustamquamadvenientis spiritusvehementisetreplevittotamdomum,ubierant sedentes

3Etapparueruntillisdispertitaelinguaetamquamignis, seditquesuprasinguloseorum;

4etrepletisuntomnesSpirituSanctoetcoeperuntloqui aliislinguisproutSpiritusSanctusdabateloquiillis

5ErantauteminJerusalemhabitantesJudæi,virireligiosi exomninationequæsubcæloest

6factaautemhacvoceconvenitmultitudoetconfusaest quoniamaudiebatunusquisquelinguasuaillosloquentes Stupebantautemomnes,etmirabantur,dicentes:Nonne ecceomnesistiquiloquuntur,Galilæisunt?

8etquomodonosaudivimusunusquisquelinguamnostram inquanatisumus?

9Parthi,etMedi,etElamitae,etquihabitant Mesopotamiam,etJudaeam,etCappadociam,Pontum,et Asiam,

10Phrygiam,etPamphyliam,Ægyptum,etpartesLibyæ circaCyrenen,etRomamadvenæ,Judæosetproselytos, 11CretesetArabesaudimuseosloquentesnostrislinguis magnaliaDei

12Stupebantautemomnes,etmirabanturadinvicem, dicentes:Quidnamvulthocesse?

13Aliiautemirridentesdicebant:Quiamustoplenisunt isti

14StansautemPetruscumundecim,levansvocemsuam, dixitadeos:ViriIudææ,etomnesquihabitatisIerusalem: Notumsitvobis,etauditeverbamea:

15Nonenim,sicutvosæstimatis,hiebriisunt,cumsit horadieitertia.

16HocestautemquoddictumestperIoelprophetam; 17eteritinnovissimisdiebusaitDeuseffundamdespiritu meosuperomnemcarnemetprophetabuntfiliivestriet filiaevestraeetiuvenesvestrivisionesvidebuntetsenes vestrisomniasomniabunt:

18sedetsuperservosmeosetancillasindiebusillis effundamspiritummeumetprophetabunt;

19Etdaboprodigiaincaelosursumetsignainterra deorsum;sanguinem,etignem,etvaporemfumi; 20Solconverteturintenebras,etlunainsanguinem, antequamveniatdiesDominimagnusetmanifestus: 21Eterit:omnisquicumqueinvocaveritnomenDomini, salvuserit

22Auditeergo,viriIsraël,verbahæcJesumNazarenum, virumDeiprobatuminvobis,signis,etprodigiis,etsignis, quæfecitDeusperipsuminmediovestrum,sicutetnostis: 23Hunc,determinatoconsilioetpræscientiaDeitraditum, excepistis,etmanibussceleratiscrucifixistis,etoccidistis:

24QuemDeussuscitavit,solutispoenismortis,quianon poteratteneriabeo.

25Davidenimaitproeo:ProvidebamDominumin conspectumeosemper:quoniamadextrisestmihi,ne commovear.

26Propterhoclaetatumestcormeum,etexsultaverunt praecordiamea;insuperetcaromearequiescetinspe 27Quianonderelinquesanimammeamininfernonec dabisSanctumtuumviderecorruptionem

28Notasmihifecistiviasvitæ;lætificabismevultutuo

29Virifratres,liberedicamvobisdepatriarchaDavid, quoniametdefunctusestetsepultusest,etsepulchrumeius estnobiscumusqueinpraesentemdiem.

30Prophetaigiturcumesset,etsciretquiajurejurando jurassetilliDeusdefructulumbiejussedereinthronoejus, suscitareChristum; HocpraevidensderesurrectioneChristidicebat,quianon eratanimarelictaininferno,neccaroeiusvidebat corruptionem.

32HuncJesumresuscitavitDeus,cujusomnesnostestes sumus

33DexteraigiturDeiexaltatus,etpromissioneSpiritus SanctiacceptaaPatre,effudithunc,quemvosvidetiset auditis

34nonenimDavidascenditincaelumsedaitipsedixit DominusDominomeosedeadextrismeis

35Donecponaminimicostuosscabellumpedumtuorum

36CertissimesciatergoomnisdomusIsraël,quiaet Dominumeum,etChristumfecitDeus,huncJesum,quem voscrucifixistis

37Hisauditis,compunctisuntcorde,etdixeruntadPetrum etadreliquosApostolos:Virifratres,quidfaciemus?

38TuncaitPetrusadillos:Agitepoenitentiamet baptizeturunusquisquevestruminnomineIesuChristiin remissionempeccatorum,etaccipietisdonumSpiritus Sancti

39Vobisenimestrepromissio,etfiliisvestris,etomnibus quilongesunt,quoscumqueadvocaveritDominusDeus noster

40Aliisetiamverbispluribustestificatusest,et exhortabaturdicens:Salvaminiagenerationeistaprava

41Quiergo,receptosermoneeius,baptizatisunt;et appositaesuntinilladieanimaecircitertriamilia.

42Erantautemperseverantesindoctrinaapostolorumet communicatione,infractionepanisetorationibus

43Fiebatautemomnianimaetimor;multaquoqueprodigia etsignaperapostolosfiebant

44Erantautemomnesquicredebantsimul,ethabebant omniacommunia;

45Possessionesetsubstantiasvendebant,etdividebantilla omnibus,proutcuiqueopuserat

46Quotidiequoqueperdurantesunanimiterintemplo,et frangentescircadomospanem,sumebantcibumcum exsultationeetsimplicitatecordis,

47collaudantesDeumethabentesgratiamadomnem plebemDominusautemaugebatquisalvifierentquotidie inidipsum.

CAPUTIII

PetrusautemetJoannesascendebantintemplumadhoram orationisnonam

2Etquidamvirclaudusexuteromatrissuæbaiulabatur: quemponebantquotidieadportamtempli,quædicitur Speciosa,utpetereteleemosynamabintroeuntibusin templum;

3IscumvidissetPetrumetJoannemincipientesintroirein templum,rogabatuteleemosynamacciperet

4IntuensautemineumPetruscumJoanne,dixit:Respice innos.

5Atilleintendebatineos,speranssealiquidaccepturum abeis

6Petrusautemdixit:Argentumetaurumnonestmihi; quodautemhabeo,hoctibido:InnomineIesuChristi Nazarenisurgeetambula.

7Etapprehensamanuejusdextera,allevaviteum,et protinusconsolidatæsuntbasesejusetplantæ

8Etexiliensstetit,etambulabat:etintravitcumillisin templumambulans,etexiliens,etlaudansDeum

9Etviditomnispopuluseumambulantemetlaudantem Deum.

10Etcognoveruntquiaipseestquiadeleemosynam sedebatadSpeciosamportamtempli:etimpletisunt stuporeetextasiineoquodcontigeratilli.

11CumteneretautemPetrumetJoannem,concurritomnis populusadeosadporticumquæappellaturSalomonis, stupentes.

12VidensautemPetrus,dixitadpopulum:ViriIsraëlitæ, quidmiraminiinhoc?autcurtantoperenosintuemini, quasipropriavirtutevelsanctitatehuncambulare fecerimus?

DeusAbraham,etIsaac,etJacob,Deuspatrumnostrorum, glorificavitFiliumsuumJesum.quemtradidistis,et negastiseumcoramPilato,quandovoluitdimittere

14Vosautemsanctumetjustumnegastis,etpetistisvirum homicidamdonarivobis.

15auctoremverovitæinterfecistis,quemDeussuscitavita mortuis;cuiusreitestessumus

16Etinfidenominisejus,huncquemvosvidistisetnostis, confirmavitnomenejus:etfides,quæpereumest,dedit integramsanitatemistaminconspectuomniumvestrum

17Etnunc,fratres,scioquiaperignorantiamfecistis,sicut etprincipesvestri

18SedquæprænuntiavitDeusperosomniumprophetarum suorumpatiChristum,sicimplevit.

19Pœniteminiigituretconvertimini,utdeleanturpeccata vestra,cumvenerithorarefrigeriiafacieDomini; 20etmittetJesumChristum,quipriusprædicatusestvobis. 21quemcælumoportetaccipereusqueadtempora restitutionisomniumquælocutusestDeusperosomnium sanctorumsuorumasæculoprophetarum

22Moysesenimdixitadpatres:Prophetamsuscitabitvobis DominusDeusvesterdefratribusvestristamquamme: Ipsumaudietisinomnibus,quaecumquedixeritvobis.

23Eritautem:omnisanima,quænonaudieritprophetam illum,exterminabiturdeplebe

24SedetomnesprophetaeexSamuele,etquisequuntur, omnesquilocutisunt,similiterannuntiaveruntexdiebus istorum.

25Vosestisfiliiprophetarumettestamenti,quodpepigit Deuscumpatribusnostris,dicensadAbraham:Et benedicenturinseminetuoomnescognationesterrae.

26VobisprimumDeussuscitansFiliumsuumJesum,misit illumutbenediceretvobis:avertensunumquodquevestrum abiniquitatesua

CAPITULUM4

1Loquentibusautemillisadpopulum,veneruntsupereos sacerdotes,etmagistratus,etsadducæi, 2Dolentesquoddocerentpopulum,etannuntiarentper Jesumresurrectionemmortuorum

3etinieceruntineosmanusetposueruntincustodiamin crastinum;eratenimiamvespera

4Multiautemeorumquiaudierantverbum,crediderunt; eratautemnumerushominumcirciterquinquemilia

5Factumestautemincrastinum,utprincipesetsenioreset scribaeeorum,

6EtconveneruntAnnasprincepssacerdotum,etCaiphas, etJoannes,etAlexander,etquotquoterantdegenere pontificisinJerusalem.

7Etstatuenteseosinmedio,interrogaverunt:Inquavirtute, autquonominehocfecistis?

8tuncPetrusrepletusSpirituSanctodixitadeosprincipes populietsenioresIsrahel

9Sinoshodieinterrogamusdebenefactolanguido,per quemmodumillesanusfactusest;

10Notumsitomnibusvobis,etomniplebiIsraël,quiain nomineJesuChristiNazareni,quemvoscrucifixistis,quem Deussuscitavitamortuis,hicastatcoramvobissanus.

11Hicestlapisquireprobatusestavobisædificantibus, quifactusestincaputanguli

12etnonestinalioaliquosalusnonestenimaliudnomen subcaelodatumhominibusinquooporteatnossalvosfieri

13VidentesautemPetrifiduciametIoannis,etcomperto quodhominesessentsinelitterisetidiotae,admirabantur; EtcognoverunteosquodcumJesufuerant 14hominemquoquevidentesstantemcumeis,quicuratus fuerat,nihilpoterantcontradicere.

15Cumexconcilioabireiussissent,interseconferunt, 16dicentes:Quidfaciemushominibusistis?quoniam quidemnotumsignumfactumestpereosomnibus habitantibusJerusalem:manifestumestetnegarenon possumus

17Sedneampliusdivulgeturinpopulum,comminemureis neultraloquanturinnominehocullihominum

18Etvocanteseos,denuntiaveruntneomninoloquerentur nequedocerentinnomineJesu.

19PetrusveroetIoannesrespondentesdixeruntadeos: “SiiustumestinconspectuDeivospotiusaudirequam Deum,iudicate

20Nonenimpossumusquævidimusetaudivimusnon loqui

21Cumautemampliuscomminarenturillis,dimiserunteos, noninvenientesquomodopunirenteospropterpopulum: omnesenimglorificaveruntDeum,quodfactumest

22Annorumenimeratampliusquadragintahomo,inquo factumfueratsignumistudsanitatis

23Dimissiautemveneruntadsuos,etannuntiaverunteis quantaadeosprincipessacerdotumetsenioresdixissent

24quicumaudissentunianimiterlevaveruntvocemad DeumetdixeruntDominetuesDeusquifecisticaelumet terrametmareetomniaquaeineissunt

25QuidixitperosservituiDavid:Quarefremuerunt gentes,etpopulimeditatisuntinania?

26Astiteruntregesterræ,etprincipesconveneruntinunum adversusDominumetadversusChristumejus.

27vereenimconveneruntadversussanctumpuerumtuum IesumquemunxistiHerodesetPontiusPilatuscum gentibusetpopulusIsrahel

28facerequæmanustuaetconsiliumtuumdecreverunt fieri

29Etnunc,Domine,respiceminaseorum:etdaservistuis, utcumomnifiducialoquanturverbumtuum,

30Extendemanumtuamadsanandum;utsignaetprodigia fiantpernomensanctipuerituiJesu.

31etorantescommotusestlocusubierantconveneruntet repletisuntomnesSpirituSanctoetloquebanturverbum Deicumfiducia

32Multitudinisautemcredentiumeratcoretanimauna: necquisquameorumquæpossidebat,aliquidsuumesse dicebat.sedomniahabebantcommunia.

33EtvirtutemagnareddebantApostolitestimonium resurrectionisDominiJesu:etgratiamagnaeratsuper omnibusillis.

34NequeenimquisquamegenseratinterillosQuotquot enimpossessoresagrorumautdomorumerant,vendentes afferebantpretiaeorumquaevendebant,

35etponebatantepedesApostolorum:etdividebatur singulisproutcuiqueopuserat

36etJoses,quicognominatusestabApostolisBarnabas, quodestinterpretatumFiliusconsolationis,levita,etCypri regio,

37Cumhaberetagrum,vendiditeum,etattulitpecuniam, etposuitantepedesApostolorum

CAPITULUM5

1VirautemquidamnomineAnanias,cumSaphirauxore suavendiditagrum,

2etfraudavitdepretioagri,consciauxoresua:etafferens partemquamdam,adpedesApostolorumposuit

3PetrusautemdixitAnaniasquareimplevitSatanascor tuummentiriSpirituiSanctoetsubtraheredepretioagri 4Manenteillononerattuum?Nonnemanenstibimanebat etvenumdatumintuaeratpotestate?quareposuistiin cordetuohancrem?NonesmentitushominibussedDeo AudiensautemAnaniashæcverba,cecidit,etexpiravitEt factusesttimormagnussuperomnesquiaudierunt.

Surgentesautemiuvenesinvolverunteumetefferentes sepelierunt.

7Factumestautemquasihorarumtriumspatium,etuxor ipsiusnesciensintroivit

8DixitautemeiPetrus:Dicmihimulier,sitantiagrum vendidistis?Atilladixit:Etiamtanti.

9Petrusautemadeam:“Quidestquodconvenitvobis tentareSpiritumDomini?Eccepedeseorumqui sepelieruntvirumtuumadostium,etefferentte

10Confestimceciditantepedesejus,etexpiravitIntrantes autemjuvenesinveneruntillammortuam:etextulerunt,et sepelieruntadvirumsuum

11Etfactusesttimormagnusinuniversaecclesia,etin omnesquiaudierunthæc.

12PermanusautemApostolorumfiebantsignaetprodigia multainplebe.Eterantunanimiteromnesinporticu Salomonis

Ceterorumautemnemoaudebatseillisconjungere:sed magnificabateospopulus.

14magisautemaugebaturcredentiuminDomino multitudovirorumacmulierum

15itautinfirmosinplateasproducerent,etsuperlectiset lectisponerent,utsaltemumbraPetritranseuntis obumbraretexeis

16Etveniebatmultitudodecivitatibuspercircuitum Jerosolymamafferentesaegros,etvexatosaspiritibus immundis:etcurabanturomnes.

17Exsurgensautemprincepssacerdotumetomnesqui cumilloerant,quaeesthaeresisSadducaeorum,repleti suntindignatione, 18etinjeceruntmanusinApostolos,etposuerunteosin custodiapublica

19AngelusautemDominipernoctemaperiensjanuas carceris,eteducenseos,dixit:

20Ite,etstantesloquiminiintemploplebiomniaverba vitæhujus.

21Quicumaudissent,intraveruntdiluculointemplum,et docebantAdveniensautemprincepssacerdotumet,qui cumeoerant,convocaveruntconciliumetomnesseniores filiorumIsraeletmiseruntincarcerem,utadducerenturilli

22Cumvenissentautemministri,noninveneruntillosin carcere,etreversinuntiaverunt:

23dicentes:Carcereminvenimuscumomnidiligentia,et custodesstantesantejanuas:aperientesautemneminem intusinvenimus.

24Utautemaudierunthossermonesmagistratustempliet principessacerdotum,ambigebantdeillisquidnamfieret

25Tuncaccedensunusnuntiaviteis,dicens:Ecceviri quosposuistisincarcere,stabantintemplo:etdocebat populum

26Tuncabiitmagistratuscumministris,etadduxitillos sinevi:timebantenimpopulumnelapidarentur

27Etcumattulissentillos,statueruntinconcilioEt interrogaviteosprincepssacerdotum.

28dicentes:Nonnepræcepimusvobis,nedoceretisin nomineisto?etecceimplestisIerusalemdoctrinavestraet vultisinduceresupernossanguinemhominis.

29RespondensautemPetrusetApostoli,dixerunt:Obedire oportetDeomagisquamhominibus

30DeuspatrumnostrorumsuscitavitJesum,quemvos interemistis,suspendentesinligno

31HuncprincipemetsalvatoremDeusexaltavitdextera suaaddandampœnitentiamIsraëli,etremissionem peccatorum

32EtnostestessumushorumitaetSpiritusSanctus,quem deditDeusoboedientibussibi.

33Hæccumaudissent,dissecabantur,etcogitabant interficereillos

34Etsurgensquidaminconciliopharisæus,nomine Gamaliel,doctorlegis,ethonorabilisomnipopulo,jussit Apostolosemitterespatiolum.

35etaitadillosviriIsrahelvidetequidfaciatisde hominibusistis

36AntehosenimdiesexstititTheudasdicensessese aliquemQuibussejunctiscompluribuscirciter

quadringentisinterfectis;etomnes,quotquotconsentiebant ei,dispersisunt,etevacuatisunt.

37PosthuncextititJudasGalilæusindiebusprofessionis, etavertitpopulumpostse:etipseperiit.etomnes, quotquotconsentiebantei,dispersisunt.

38Etnuncdicovobis:Absiteabhominibusistis,etsinite illos:sienimhominumconsiliumhocautopushoc, frustrabitur.

39siautemexDeoest,nonpoteritisdissolvereeamne forteinveniarisetpugnarecontraDeum

Consenseruntautemilli40EtconvocantesApostolos, cæsisdenuntiaveruntneomninoloquerenturinnomine Jesu,etdimiserunteos.

41Etgaudentesdeconspectuconcilii,quoniamdigni habitisuntpronomineejuscontumeliampati

42Etquotidieintemplo,etinomnidomo,noncessabant docentesetevangelizantesJesumChristum

CAPUTVI

1Indiebusautemillis,crescentenumerodiscipulorum, factumestmurmurGræcorumcontraHebræos,eoquod despicerenturinministerioquotidianoviduæeorum

2Convocantesautemduodecimmultitudinem discipulorumadeos,dixerunt:Nonestcausaquod relinquamusverbumDei,etserviamustabulis

3Propterquod,fratres,prospiciteinvobisviroshonestos, plenosSpirituetsapientia,quosconstituamussuperhoc negotio

4Sedorationietministerioverbiinstanteserimus

5Etplacuitsermocoramomnimultitudine:etelegerunt StephanumvirumplenumfideetSpirituSancto,et Philippum,etProchorum,etNicanorem,etTimon,et Parmenam,etNicolaumadvenamAntiochenum:

6QuosstatueruntanteconspectumApostolorum:et orantesimposuerunteismanus

7VerbumautemDominicrescebat.Etmultiplicatusest numerusdiscipuloruminIerusalemvalde;multaqueturba sacerdotumobediebatfidei

8Stephanusautemplenusfideetvirtutefaciebatprodigia etsignamagnainpopulo

9Surrexeruntautemquidamdesynagoga,quaeappellatur LibertinorumetCyrenensiumetAlexandrinorumeteorum, quierantaCiliciaetAsia,disputantescumStephano; 10etnonpoterantresisteresapientiaeetSpirituiquo dicebat.

11Tuncsubmiseruntviros,quidicerent:Audivimuseum dicentemverbablasphemainMoysenetDeum.

12Concitaveruntautemplebem,etseniores,etscribas:et veneruntsupereumetcomprehenderunteum,etduxerunt illuminconcilium:

13etadhæserunttestesfalsi,quidicebant:Hicnondesistit dicereverbablasphemiæadversussanctumlocumistum,et legem:

14Audivimusenimeumdicentem,quoniamhicJesus Nazarenusdestruetlocumistum,etmutabitconsuetudines quastradiditnosMoyses.

15Etintuenteseumomnesquisedebantinconcilio, videruntfaciemejustamquamfaciemangeli

CAPITULUM7

1Dixitautemprincepssacerdotum:Sihæcitasehabent?

2Quiait:Virifratresetpatres,audite.Deusgloriæapparuit patrinostroAbrahæcumessetinMesopotamia,priusquam morareturinCharran,

3etdixitadeum:Exideterratua,etdecognationetua,et veniinterramquammonstraverotibi.

4TuncexiitdeterraChaldæorum,ethabitavitinCharan Etinde,postquammortuusestpaterejus,transtulitillumin terramistam,inquanuncvoshabitatis

5etnondeditillihæreditateminea,necnepedemquidem, sedspoponditsedaturumeiinpossessionem,etsemini ejusposteum,cumadhucnonhaberetfilium

6LocutusestautemadhuncmodumDeus,utaccolasit semenejusinterraaliena.etutinservitutemredigerent,et scelestosquadringentosannosdeprecarentur

7Etgentem,cuiservierint,iudicaboego,dixitDeus:et posthæcexibunt,etservientmihiinlocoisto.

8etdeditillitestamentumcircumcisionisetidcirco AbrahamgenuitIsaacetcircumciditeumdieoctavaIsaac autemgenuitIacob.etIacobgenuitduodecimpatriarchas.

9EtpatriarchaeaemulantesIosephvendideruntin Aegyptum;

10eteripuiteumexomnibustribulationibuseiusetdeditei gratiametsapientiaminconspectupharaonisregisAegypti; etconstituiteumpraepositumsuperAegyptumetsuper omnemdomumsuam.

11VenitautemfamesinuniversamÆgyptumetChanaan, ettribulatiomagna:etnoninveniebantcibospatresnostri

12CumaudissetautemJacobessefrumentuminÆgypto, misitpatresnostrosprimum

13EtinsecundocognitusestIosephfratribussuiset manifestataestcognatioJosephiPharaoni.

14MisitergoJoseph,etvocavitadseJacobpatremsuum, etomnemcognationemsuam,inanimabussexaginta quinque.

15etdescenditIacobinAegyptumetdefunctusestipseet patresnostri

16TranslatiqueinSychem,etposueruntinmonumento, quodemeratAbrahamafiliisEmmorpatrisSychempro pecunia

17Cumautemappropinquarettempuspromissionisquam confessuseratDeusAbrahæ,crevitpopulus,et multiplicatusestinÆgypto, 18Donecsurrexitaliusrex,quinonsciebatJoseph.

19Hiccircumveniensgenusnostrum,afflixitpatresnostros utexponerentinfantessuos,nevivificarentur.

20QuotemporenatusestMoyses,etfuitgratus,etnutritus indomopatrissuimensibustribus

21Ejectoautemillo,suscepiteumfiliaPharaonis,et nutriviteuminfiliumsuum.

22EteruditusestMoysesomnisapientiaÆgyptiorum,et eratpotensinverbisetinoperibussuis

23Cumautemimplereturquadragintaannorum,ingressus estcorejusutvisitaretfratressuosfiliosIsraël

24Etcumvidissetquemdaminjuriampatientem, vindicavitillum,etfecitultionemeiquiinjuriamsustinebat, percussoÆgyptio:

25ExistimabatenimfratressuosscirequomodoeosDeus permanumsuamliberaret

26sequentiverodieapparuitillislitigantibuset reconciliabateosinpacemdicensvirifratresestisutquid nocetisalterutrumquiddespicitis?

27Quiauteminiuriamfaciebatproximo,reppuliteum dicens:“Quisteconstituitprincipemetiudicemsupernos? Numoccideremetuvis,sicutheripercussistiÆgyptium?

29FugitautemMoysesinverboisto:etperegrinatusestin terraMadian,ubigenuitduosfilios.

30Etexpletisannisquadraginta,apparuitilliindeserto montisSinaangelusinigneflammærubi

31Moysesautemvidens,admiratusestvisumCumque appropinquassetutviderent,voxDominifactaestadeum

32{EgosumDeuspatrumtuorum,DeusAbraham,Deus Isaac,etDeusJacobContremuitergoMoyses,etnon audebatvidere

33DixitautemilliDominus:Solvecalceamentumpedum tuorum:locuseniminquostas,terrasanctaest

34Vidensvidiafflictionempopulimei,quiestinÆgypto, etgemitumeorumaudivi,etdescendiliberareeos.Etnunc veni,etmittamteinAegyptum

35HuncMoysen,quemnegaverunt,dicentes:Quiste constituitprincipemetjudicem?huncDeusprincipemet redemptoremmisit,cummanuangeliquiapparuitilliin rubo

36HiceduxitillosfaciensprodigiaetsignainterraÆgypti, etinrubromari,etindesertoannisquadraginta

37hicestMosesquidixitfiliisIsrahelprophetamvobis suscitabitDominusDeusvesterdefratribusvestris tamquammehuncaudietis

38Hicestquifuitinecclesiainsolitudinecumangelo,qui loquebatureiinmonteSina,etcumpatribusnostris:qui accepitverbavitædarenobis

39cuinolueruntoboedirepatresnostrisedreppuleruntet aversisuntcordibussuisinAegyptum

40dicentesadAaron:Facnobisdeosutpræcedantnos: Moysesenimhic,quieduxitnosdeterraÆgypti,nescimus quidacciderit.

41Etvitulumfeceruntinillisdiebusetimmolaverunt idolum,etlaetatisuntinoperibusmanuumsuarum

42EtconvertitDeus,etdediteosadorareexercitumcaeli. sicutscriptumestinlibroprophetarumdomusIsrahel obtulistismihibestiasethostiasperquadragintaannosin deserto

43EtsuscepististabernaculumMoloch,etsidusDeivestri Rempham,figurasquasfecistisadorareeas,ettransferam vostransBabylonem.

44Tabernaculumtestimoniieratpatribusnostrisindeserto, sicutdisposuit,quiloquebaturadMoysen,utfaceretillud secundumformam,quamviderat

45quodetinduxeruntpatresnostricumIesuin possessionemgentiumquasexpulitDeusafaciepatrum nostrorumusqueindiebusDavid

46QuiinvenitgratiamcoramDeo,etpetiitutinveniret tabernaculumDeoJacob

47Salomonautemaedificavitillidomum

48sednonAltissimusinmanufactistemplishabitatsicut prophetadicit:

49Cælummihisedesest:terraautemscabellumpedum meorumQuamdomumædificabitismihi?autquislocus requietionismeæest?

50Numquidnonomniahæcmanusmeafecit?

Duracerviceetpraeputiaticordeetauribus,semperSpiritui Sanctoresistitis:sicutpatresvestri,itaetvos.

52Quemprophetarumnonsuntpersecutipatresvestri?et occiderunteosquipraenuntiabantdeadventuiusti;quorum vosnuncproditoresethomicidaefuistis; 53quiaccepistislegemindispositioneangelorum,etnon custodistis

54Hisauditis,dissecabanturcordibussuis,etstridebant dentibusineum

55ipseautemcumessetplenusSpirituSanctointendensin caelumviditgloriamDeietIesumstantemadextrisDei

56etdixit:Eccevideocaelosapertos,etFiliumhominis stantemadextrisDei.

57Exclamantesautemvocemagnacontinueruntauressuas, etimpetumfeceruntunanimiterineum

58Eteiecerunteumextracivitatem,etlapidaverunteum: ettestesdeposueruntvestimentasuaantepedesiuvenis,cui nomenSaul

59EtlapidabantStephanuminvocantemDeum,et dicentem:DomineJesu,suscipespiritummeum

60Positisautemgenibus,clamavitvocemagna:Domine, nestatuasillishocpeccatum.Etcumhocdixisset, obdormivit

Capitulum8

1SaulusautemeratconsentiensneciejusFactaestautem inillotemporepersecutiomagnainecclesiaquaeerat JerosolymisetomnesdispersisuntperregionesIudaeaeet Samariaepraeterapostolos

2CuraveruntautemStephanumviritimorati,etfecerunt planctummagnumsupereum

3Saulusautemdevastabatecclesiamperdomosintrans,et trahebatvirosacmulieres,ettradebatincustodiam.

4Itaquehiquidispersierant,ibantubiquepraedicantes verbum

5PhilippusautemdescendensincivitatemSamariæ, prædicabantillisChristum

6IntendebantautemturbæhisquæPhilippusloquebatur, audiensetvidenssignaquæfaciebat.

Multienimeorumquihabebantspiritusimmundos, clamantesvocemagnaexibantMultiautemparalyticiet claudicuratisunt.

Factumestergogaudiummagnuminillacivitate

9EratautemvirquidamnomineSimon,quiolimineadem civitateeratmagus,etdementabatpopulumSamariæ, dicensseessemagnumaliquid: 10cuiauscultabantomnesaminimousqueadmaximum dicenteshicestmagnavirtusDei

11Etrespiciebantadeum:quoniammultotemporemagiis suisdementasseteos

12credentesautemPhilippumpraedicantemquaederegno DeietnomineIesuChristibaptizabanturviriacmulieres

13TuncetipseSimoncredidit:etcumbaptizatusesset, adhærebatPhilippo

14CumautemaudissentApostoliquierantJerosolymis, quodrecepissetSamariaverbumDei,miseruntadeos PetrumetJoannem

15quicumvenissentoraveruntproeisutacciperent SpiritumSanctum

16nondumeniminquemquamillorumveneratsed baptizatisuntinnomineDominiIesu

17Tuncimponebantmanussuperillos,etaccipiebant SpiritumSanctum.

18CumvidissetautemSimonquiaperimpositionem manusApostolorumdareturSpiritusSanctus,obtuliteis pecuniam,

19dicens:Dateetmihihancpotestatem,utcuicumque imposueromanus,accipiatSpiritumSanctum

20Pecuniatuatecumsitinperditionem:quoniamdonum Deiexistimastipecuniapossideri

21Nonesttibiparsnequesorsinsermoneisto:corenim tuumnonestrectumcoramDeo

22Pœnitentiamitaqueageabhacnequitiatua:etroga Deum,siforteremittaturtibicogitatiocordistui.

23Infelleenimamaritudinis,etobligationeiniquitatis, videoteesse

24TuncresponditSimon,etdixit:OratepromeDominum, utnonveniantsupermehorumquælocutuses

25Etilliquidemtestificati,etlocutiverbumDomini, redibantJerosolymam,etinmultiscastellisSamaritanorum evangelizabant

26AngelusautemDominilocutusestadPhilippum,dicens: Surge,etvadecontrameridieminviam,quædescenditab JerusaleminGazam,quæestdeserta

27Etsurgensabiit,eteccevirÆthiops,eunuchuspotens CandacisreginæÆthiopum,quieratsuperomnemgazam ejus,quiveneratinJerusalemutadoreteum

28Etrevertens,etsedensincurrusuolegebatIsaiam prophetam.

29DixitautemSpiritusadPhilippum:“Accedeet coniungetehuiccurrui”

30{AccurritautemadeumPhilippus,etaudivitillum legentemIsaiamprophetam,etdixit:Scisquidlegis?

31Atillerespondit:Quomodopossum,nisimealiquis ducat?RogavitquePhilippumutascenderet,etsederet secum

32LocusautemScripturæquemlegebat,erathic: [Tamquamovisadoccisionemductusest.etsicutagnus coramtondenteseobmutuitsicnonaperuitossuum

33InhumilitatejudiciumejussublatumestGenerationem ejusquisenarrabit?Quoniamtolliturdeterravitaeius”.

34RespondensautemeunuchusPhilippo,dixit:Obsecrote, dequoprophetadicithoc?dese,andealioaliquo?

35AperiensautemPhilippusossuum,etincipiensa Scripturaista,evangelizavitilliJesum

36Etdumirentperviam,veneruntadquamdamaquamEt aiteunuchus:Ecceaqua;quidmeprohibetbaptizari?

37DixitautemPhilippus:Sicredisextotocorde,licetEt respondensait:CredoFiliumDeiesseJesumChristum.

38Etjussitstarecurrum:etdescenderuntuterqueinaquam, Philippuseteunuchusetbaptizaviteum

39Cumautemascendissentdeaqua,SpiritusDomini rapuitPhilippum,etampliusnonviditeumeunuchus.Ibat autemperviamsuamgaudens

40PhilippusauteminveniebaturinAzoto:etpertransiens, praedicabatinomnibuscivitatibus,donecveniret Caesaream

Capitulum9

1Saulusautemadhucspiransminasetcædesindiscipulos Domini,perrexitadpontificem

2etpetiitabeoepistolasinDamascumadsynagogas:utsi quosinvenissethujusviævirosacmulieres,vinctos perduceretinJerusalem

3EtcumiterfaceretpropeDamascum,subitocircumfulsit eumluxdecaelo;

4etcadensinterramaudivitvocemdicentemsibiSaule Saulequidmepersequeris

Quidixit:Quises,Domine?Dominusautemdixit:Ego sumIesusquemtupersequeris:durumesttibicontra stimulumcalcitrare

6{Ettremensacstupensdixit:Domine,quidmevisfacere? Dominusautemdixitadeum:“Surgeetvadeincivitatem etdiceturtibiquidteoporteatfacere”.

7Ethiiquicumeoproficiscebantur,stupefacti,audientes vocem,neminemvidebant

8SurrexitautemSaulusdeterra;apertisautemoculis, neminemvidebat:admanusautemillumtrahentes, introduxeruntDamascum

9Eterattribusdiebusnonvidens,etnonmanducavit nequebibit

10EratautemquidamdiscipulusDamascinomineAnanias; etdixiteiDominusinvisioneAnaniasQuirespondit: “Ecceego,Domine”

11etdixitDominusadeumsurgeetvadeinvicumqui vocaturRectusetquaereindomoIudaeSaulumTarsensem ecceenimorat

12EtviditinvisionehominemnomineAnaniam introeuntem,etimponentemsibimanusutvideret.

13ResponditautemAnanias:Domine,audiviamultisde virohoc,quantamalafeceritsanctistuisinJerusalem: 14ethichabetpotestatemaprincipibussacerdotum alligandiomnesquiinvocantnomentuum

15dixitautemadeumDominusvadequoniamvas electionisestmihiutportetnomenmeumcoramgentibus etregibusetfiliisIsrahel

16Ostendamenimilliquantaoporteateumpronomine meopati.

17EtabiitAnanias;etimponenseimanusdixitSaulefrater DominusIesusquiapparuittibiinviaquaveniebasmisit meutvideasetimplearisSpirituSancto

18Etconfestimcecideruntaboculisejustamquam squamæ,etvisumrecepit:etsurgensbaptizatusest 19Etcumaccepissetcibum,confortatusest.Fuitautem cumdiscipulisquierantDamasciperdiesaliquot

20EtcontinuoinsynagogisprædicabatJesum,quoniam hicestFiliusDei.

21Stupebantautemomnesquieumaudiebant,etdicebant; NonnehicestquiexpugnabatinJerusalemeosqui invocabantnomenistud:ethucadhocvenit,utvinctos illosduceretadprincipessacerdotum?

Saulusautemmagisconvalescebat,etconfundebatJudæos quihabitabantDamasci,affirmansquoniamhicest Christus

Cumautemimplerenturdiesmulti,consiliumfeceruntin unumJudæiuteuminterficerent

24NotæautemfactæsuntSauloinsidiæeorum Custodiebantautemetportasdieacnocte,uteum interficerent

25Accipientesergoeumdiscipulinocte,permurum dimiserunteuminsporta.

26CumautemvenissetinJerusalem,tentabatsejungere discipulis,etomnestimebanteum,noncredentesquod essetdiscipulus

27BarnabasautemapprehensumillumduxitadApostolos: etnarravitillisquomodoinviavidissetDominum,etquia locutusestei,etquomodoinDamascofiducialiteregeritin nomineJesu

28EteratcumillisintransetexiensinJerusalem,et fiducialiteragensinnomineDomini

29LoquebaturquoqueetdisputabatcumGraecis;illi autemquaerebantoccidereeum

30Quodcumcognovissentfratres,deduxerunteum Cæsaream,etdimiseruntTarsum.

31EcclesiaquidempertotamIudaeam,etGalilaeam,et Samariamhabebatpacem,etaedificabatur;etambulantes intimoreDomini,etconsolationeSanctiSpiritus replebantur

32Factumestautem,cumPetrustransiretperuniversam regionem,devenitetadsanctosquihabitabantLyddae.

33EtinvenitibivirumquendamnomineAeneam,qui habebatlectumoctoannisetparalyticum

34EtaitilliPetrus:“Aenea,sanatteIesusChristus;surge etsternetibi”Etcontinuosurrexit

35EtviderunteumomnesquihabitabantLyddæetSaronæ: etconversisuntadDominum.

36EratautemquidamdiscipulusIoppenomineTabitha, quaeinterpretaturDorcas;haeceratplenaoperibusboniset eleemosynis,quasfaciebat.

37Factumestautemindiebusillisutinfirmatamoreretur Quamcumlavissent,posuerunteamincœnaculo

38CumautempropeessetLyddaadJoppen,discipuli, audientesquiaPetrusessetinea,miseruntduosvirosad eum,rogantes:Nepigriterisvenireadnos

39ExsurgensautemPetrusvenitcumillis.Quamcum venissent,deduxerunteumincenaculum,etomnesviduae stabantiuxtaeumflentes,etostendentestunicasetvestes, quasfaciebatDorcas,cumessetcumeis.

40eiectisautemomnibusforasPetrusponensgenuaoravit Etconversusadcorpus,dixit:Tabitha,surgeAtillaaperuit oculossuoset,visoPetro,resedit.

41Dansautemillimanumerexiteamet,cumvocasset sanctosetviduas,exhibuiteamvivam

42NotumautemfactumestperuniversamIoppen.etmulti credideruntinDomino

43FactumestautemutdiesmultosmorareturinJoppe, apudquendamSimonemcoriarium.

CAPITULUM10

1eratquidamvirinCaesarea,nomineCornelius,centurio cohortisItalicae, 2religiosusettimensDeumcumomnidomosuafaciens elemosynasmultasplebietdeprecansDeumsemper 3Viditinvisioneevidentercircahoramnonamdiei angelumDeiintroeuntemadse,etdicentemsibi:Corneli 4Atilleintuenseum,timorecorreptus,dixit:Quidest, domine?Dixitautemilli:Orationestuæeteleemosynæ tuæascenderuntinmemoriaminconspectuDei 5NuncergomitteinJoppen,etaccersiSimonem,cui cognominaturPetrus: 6ApudquemdamSimonemcoriariumhospitatur,cujus domusestjuxtamare:ipsedicettibiquidfaceredebeas

7EtcumdiscessissetangelusquiloquebaturCornelio, vocavitduosdomesticossuos,etmilitemmetuentem Dominumexhisquiilliparebant

8Etcumhæcomniaannuntiasseteis,misitillosinJoppen.

9Aliaautemdie,cumiterfacerent,cumappropinquassent civitati,ascenditPetrusinsuperiorautoraretcircahoram sextam

10Esuriitautemmultum,etcomedit.Dumautemparata sunt,ceciditinmentisexcessum

11etviditcaelumapertumetdescendensvasunumquasi linteummagnuminquattuorangulisetdeposuitterram

12inquibuserantomniaquadrupediaterraeetbestiaeet reptiliaetvolatiliacaeli

13Etfactaestvoxadeum:“SurgePetreocciditeet comedite

14Petrusautemdixit:Nequaquam,Domine.numquam enimmanducaviomnecommuneetimmundum

15Responditautemvoxsecundoadeum:“QuaeDeus mundavit,tunecommunedixeris.

16Hocautemfactumestperter:etreceptaculumest iterumincaelum

17EtdumintrasehæsitaretPetrusquidnamessetvisio quamvidisset,ecceviriquimissierantaCornelio, inquirentesdomumSimonisastiteruntadjanuam

18etvocaviteosetinterrogavitsiSimonquicognominatur Petrusibihaberethospitium

19PetrusautemcumcogitaretdevisionedixiteiSpiritus eccetresviriquaeruntte

20Surgeitaqueetdescende,etvadecumeisnihildubitans: quiaegomisieos

21TuncdescenderuntPetrusadeosquimissifueranta Cornelioetdixit:Ecceegosumquemquaeritis:quae causaestquarevenistis?

22atillidixeruntCorneliuscenturioviriustusettimens DeumetbonaefamaeinomnigenteIudaeorummonitus estaDeoperangelumsanctummittereindomumsuamet audireeumverbatui.

23Introducensergoeos,recepithospitioAlteraautemdie profectusestcumeis,etquidamfratresabJoppecomitati sunteum.

24AlteraautemdieintroivitCæsareamQuosCornelius expectabat,convocatispropinquisetpropinquisamicis

25EtfactumestcumintroissetPetrus,obviusvenitei Cornelius,etprocidensadpedesejusadoravit

26Petrusveroadsumenseumdicenssurgeetegoipse homosumEgoquoquehomosum.

27Etloquenscumillointravit,etinvenitmultosqui convenerant.

28dixitqueadeos:“ScitisquianonlicetviroIudaeo commisceri,autvenireadaliamgentem;Etostenditmihi Deusneminemcommunemautimmundumdicere hominem.

29PropterquodsinedubitationeveniaccersitusInterrogo ergo,quamobcausamaccersistisme?

30EtaitCornelius:Abhincegoieiunaviusqueadhanc horamethoranonaoraviindomomea,eteccevirstetit antemeinvestecandida,

31Corneli,auditaestoratiotua,eteleemosynaetuaesunt commemorataeinconspectuDei

32MitteergoinJoppen,etaccersiSimonem,quiestPetrus cognominatushichospitaturindomoSimoniscoriariiad mare,quicumvenerit,loqueturtibi;

33Confestimergomisiadte:ettubenefecistiveniendoet benefecistiquoniamvenisti.Nuncergoomnespraesentes sumuscoramDeo,audituriomniaquaepraeceptasunttibi aDeo.

34AperiensautemPetrusossuum,dixit:Inveritate comperiquianonestpersonarumacceptorDeus; 35sedinomnigentequitimeteum,etoperaturjustitiam, acceptusestilli.

36VerbummisitDeusfiliisIsraël,annuntianspacemper JesumChristum(hicestomniumDominus)

37Nostis,inquam,verbumhoc,quodprædicatumestper totamJudæam,etcœpitaGalilæapostbaptismum,quod prædicavitJoannes.

38quomodounxitDeusIesumNazarenumSpirituSancto etvirtute,quiambulabatbenefacientesetsanansomnes, quidedaemoniovexabantur;Deusenimeratcumeo.

39Etnostestessumusomnium,quaefecitinterra IudaeorumetIerusalem;quemocciderunt,etsuspenderunt inligno;

40HuncDeussuscitavittertiadie,etdediteipalam 41nonomnipopulo,sedtestibuspræordinatisaDeo:nobis, quimanducavimusetbibimuscumillopostquamresurrexit amortuis

42Etpræcepitnobisprædicarepopulo,ettestari,quia ordinatusestaDeojudexvivorumetmortuorum.

43Huicomnesprophetaetestimoniumperhibent remissionempeccatorumacciperepernomeneiusomnis quicreditineum.

44AdhucloquentePetroverbahæc,ceciditSpiritus Sanctussuperomnesquiaudiebantverbum

45Etobstupueruntexcircumcisionefidelesquivenerant cumPetro,quiaetinnationesgratiaSpiritusSanctieffusa est

46Audiebantenimillosloquenteslinguis,etmagnificantes DeumTuncresponditPetrus:

47Numquidaquamquisprohiberepotestutnon baptizenturhiquiSpiritumSanctumacceperuntsicutetnos?

48EtjussiteosbaptizariinnomineDominiTunc rogaverunteumutmaneretaliquotdiebus

CAPUTXI

1AudieruntautemApostolietfratresquierantinJudæa, quoniametgentesreceperuntverbumDei

2CumautemascendissetPetrusJerosolymam,certaverunt cumeoquierantexcircumcisione:

3dicens:Ingressusesadhominesincircumcisos,et comedisticumeis.

4AudiensautemPetrussermonemabinitio,narrabateis dicens:

5fuiincivitateIoppeorans:etinecstasividivisionem, quasilinteummagnumquoddamdemissumdecaeloper quattuorangulosetvenitusqueadme;

6Inquodintuensconsiderabam,etvidiquadrupediaterræ, etbestias,etreptilia,etvolatiliacæli

7{Audiviautemvocemdicentemmihi:Surge,Petre; interficiteetcomedite.

Dixiautem:Nequaquam,Domine:quiacommuneaut immundumnumquamintroivitinosmeum

9Responditautemvoxsecundodecaelo:“QuaeDeus mundavit,tunecommunedixeris”

10Hocautemfactumestperter:etreceptasuntomnia iterumincælum.

11Etecceviritresconfestimastiteruntindomoinqua eram,missiaCaesareaadme.

12DixitautemSpiritusmihiutiremcumillis,nihil hæsitansVeneruntautemmecumetsexfratresisti,et ingressisumusindomumviri

13etostenditnobisquomodoindomosuastantem angelumvidisset,etdixitei:MittehominesinJoppen,et accersiSimonem,quicognominaturPetrus

14quiloqueturtibiverbainquibussalvuseristuetomnis domustua

15Etcumcoepissemloqui,deciditSpiritusSanctussuper eos,sicutetsupernosabinitio

16EtrecordatussumverbiDomini,quiaipsedixit: “Ioannesquidemaquabaptizatusest;vosauteminSpiritu Sanctobaptizatiestis

17CumergotaledonumdeditillisDeus,sicutetnobis,qui credidimusinDominumJesumChristum.quideram,quod possemresistereDeo?

18Hisauditis,tacuerunt:etglorificaveruntDeum,dicentes: ErgoetgentibuspœnitentiamdeditDeusadvitam.

19Hiautem,quidispersierantinpersecutione,quaecirca Stephanumerat,veneruntusqueadPhenicem,etCyprum, etAntiochiam,neminipraedicantesverbumnisisolis Iudaeis

20Etquidamexipsiserantcypriietcyrenei,quicum venissentAntiochiam,locutisuntadGraecos,praedicantes DominumIesum

21EteratmanusDominicumeis:multusquenumerus credentiumconversusestadDominum.

22Pervenitergosermoinauribusecclesiæquæerat Jerosolymis,etmiseruntBarnabamusqueadAntiochiam 23Quicumvenisset,etvidissetgratiamDei,gavisusest,et hortatusestomnesutinpropositocordispermanerent Domino

24Eratenimvirbonus,etplenusSpirituSancto,etfide:et appositusestpopulusmultusadDominum

25ProfectusestautemBarnabasTarsum,utquæreret Saulum:quemcuminvenisset,perduxitAntiochiam.

26Quemcuminvenisset,perduxitAntiochiamFactumest autemeis,utannumtotumconversarenturinecclesiaet docerentturbammultam.DiscipuliautemChristiani primumAntiochiaevocatisunt

27InhisautemdiebussuperveneruntabHierosolymis prophetaeAntiochiam;

28EtsurgensunusexeisnomineAgabus,significavitper Spiritumfamemmagnamfuturaminuniversoorbe terrarum,quæfactaestsubClaudio

29Discipuliautem,proviribussuis,statueruntsubsidium fratribusquihabitabantinJudæa,mittere: 30quodetfeceruntmittentesadseniorespermanus BarnabaeetSauli

CAPITULUM12

1EodemautemtemporemisitHerodesrexmanus,ut affligeretquosdamdeecclesia

2OcciditautemJacobumfratremJoannisgladio

3VidensautemquiaplaceretJudæis,apposuitut apprehenderetetPetrumErantautemdiesazymorum

4Quemcumapprehendisset,misitincarcerem,tradens quatuorquaternionibusmilitumcustodiendum.volenspost Paschaproducereeumpopulo

5EtPetrusquidemservabaturincarcere,oratioautem fiebatsineintermissioneabecclesiaadDeumproeo.

6CumautemproducereteumHerodes,inipsanocteerat Petrusdormiensinterduosmilites,vinctuscatenisduabus: etcustodesanteostiumcustodiebantcarcerem.

7EtecceangelusDominiastitit,etlumenrefulsitin carcere:percussoautemlaterePetri,suscitaviteum,dicens: SurgevelociterEtcecideruntcatenædemanibusejus

8Dixitautemangelusadeum:“Praecingeetcalceate sandaliatua.Fecititaque.Etdixitilli:Circumdatibi vestimentumtuum,etsequereme

9Etexienssequebatureumetnescisquiaverumestquod perangelumfiebat;visumautemsevisum.

10Transeuntesautemprimamcustodiametsecundam veneruntadportamferream,quaeducitadcivitatem spontequodeispatebat:etexeuntesprocesseruntvicum unum;Etcontinuodiscessitangelusabeo

11CumautemvenissetadsePetrus,dixit:Nuncsciovere, quiamisitDominusangelumsuum,eteripuitmedemanu Herodis,etdeomniexspectationepopuliJudæorum

12Etcumconsiderassent,venitaddomumMariaematris Joannis,quicognominatusestMarcus.ubimultiorantes convenerunt

13PulsoautemPetroadostium,venitpuellaadaudiendum, nomineRhoda.

14EtutcognovitvocemPetri,nonaperuitianuamprae gaudio,sedintrogressusest,etnuntiavitquomodoPetrus stabatanteportam.

15Atillidixeruntadeam:InsanisIllaautemaffirmabat sicsehabereIlliautemdicebant:Angelusejusest

16Petrusautemperseverabatpulsanscumautem aperuissentviderunteumetobstipuerunt

17Annuensautemeismanuuttacerent,narravitquomodo Dominuseduxisseteumdecarcere.Etdixit:Ite,nuntiate JacoboetfratribushæcEtabiitinaliumlocum

18Utautemdiesfactusest,nonestparvaturbatio,etquæ factasuntdePetro.

19Herodesautemcumrequisisseteumetnoninvenisset inquisitionefactadecustodibusiussiteosduciadmortem descendensqueaIudaeainCaesareamibicommorabatur.

20IratusqueestHerodesTyriisetSidoniis:veneruntautem adeumunanimiter:etconstitutoBlastocubicularioregis, petieruntpacem;quodpatriaregioalitur.

21StatutoautemdieHerodesvestitusvesteregiaseditpro tribunali,etconcionabaturadeos.

22Populusautemacclamabat:Deivoces,etnonhominis 23ConfestimautempercussiteumangelusDomini,eo quodnondedissetgloriamDeo:etconsumptusavermibus, exspiravit.

24VerbumautemDominicrescebat,etmultiplicabatur 25BarnabasautemetSaulusreversisuntabJerosolymis expletoministerioassumptoJoanne,quicognominatusest Marcus

CAPITULUM13

Erantauteminecclesia,quaeeratAntiochiae,prophetaeet doctores;BarnabasetSimeon,quidicebaturNiger,et

LuciusCyrenensis,etManaen,quieratcumHerode tetrarchanutritus,etSaulus.

2MinistrantibusautemillisDomino,etieiunantibus,dixit SpiritusSanctus:SeparatemihiBarnabametSaulumin opusadquodvocavieos.

3Tuncieiunantesetorantesimponentesqueeismanus dimiseruntillos

4EtipsiquidemmissiaSpirituSanctoabieruntSeleuciam: etaSpirituSanctoabieruntetindenavigaveruntCyprum

5CumautemvenissentSalaminam,prædicabantverbum DeiinsynagogisJudæorum

6EtcumperambulassentinsulamPaphon,invenerunt quemdammagum,pseudoprophetam,Judæum,cuinomen eratBarjesus

7quieratcumproconsuleSergioPauloviroprudentequi, accitisBarnabaetSaulo,desiderabataudireverbumDei.

8resistebatautemillisElymasmagus(sicenim interpretaturnomeneius)quaerensavertereproconsulema fide

9Saulusautem,quietPaulus,repletusSpirituSancto, intendensineum,

10etdixit:Oplenaomnidoloetomnifallacia,filidiaboli, inimiceomnisjustitiæ,nondesinissubvertereviasDomini rectas

11EtnunceccemanusDominisuperte,eteriscæcus,non videnssolemusqueadtempusEtconfestimceciditineum caligoettenebrae;etcircuibatquaerebatquieimanum daret.

12Vidensautemproconsulquodfactumest,credidit admiranssuperdoctrinaDomini

13CumautemaPaphonavigassentPaulusetquicumeo erant,veneruntPergaminPamphyliam;etIoannes discedensabeisreversusestHierosolymam

14CumautemproficiscerenturdePerge,venerunt AntiochiaminPisidiametveneruntinsynagogamdie sabbati,etsederunt

15Etpostlectionemlegisetprophetae,principes synagogaemiseruntadeos,dicentes:Virifratres,si verbumexhortationishabetisinpopulo,dicite

16SurgensautemPaulus,etmanusilentiumindicens,ait: ViriIsraëlitæ,etquitimetisDeum,audite

17DeusplebishuiusIsraelelegitpatresnostrosetplebem exaltavitcumessentincolaeinterraAegyptietinbrachio excelsoeduxiteosexea

18etperquadragintaannorumtempusmoreseorum sustinuitindeserto.

19EtdestruensgentessepteminterraChanaan,sorte distribuiteisterrameorum, 20etposthaecdediteisiudicesaquadringentis quinquagintaannisusqueadSamuelprophetam

21Etexindepostulaveruntregem:etdeditillisDeusSaul filiumCis,virumdetribuBeniamin,annisquadraginta.

22Etamotoeo,suscitaviteisDavidinregemsuumcuiet ipsetestimoniumperhibuitetdixitinveniDavidfiliumIsai virumsecundumcormeumquiimplevitomnem voluntatemmeam

23HujusDeussecundumpromissionemeduxitIsraël salvatoremJesum, 24prædicanteJoanneantefaciemadventusejus baptismumpœnitentiæomnipopuloIsraël.

25CumimpleretautemJoannescursumsuum,dicebat: Quemmearbitraminiesse?Nonsumego.Sedeccevenit postme,cuiusnonsumdignuscalceamentapedumsolvere

26Virifratres,filiigenerisAbraham,etquiinvobistiment Deum,vobisverbumsalutishujusmissumest.

27QuienimhabitabantIerusalemetprincipeseorum,hunc ignorantesetvocesprophetarumquaeperomnesabbatum leguntur,iudicantesimpleverunt.

28etnullamcausammortisinvenientespetieruntaPilato utinterficeretur;

29Cumqueconsummassentomniaquædeeoscriptaerant, deponenteseumdeligno,posuerunteuminmonumento

30Deusverosuscitaviteumamortuis;

31quivisusestperdiesmultoshisquisimulascenderant cumeodeGalilaeainHierusalemquisunttesteseiusad plebem

32Etnosannuntiamusvobis,quoniampromissio,quæ factaest,adpatres,

33Deus,quiresurrexit,amortuisresurrexit.sicutetin secundopsalmoscriptumest:Filiusmeusestu,egohodie genuite

34Quodautemsuscitaveriteumamortuis,jamnonaddat incorruptionem,dixitutsic:Dabovobismisericordias Davidfideles

35Undeetinaliopsalmodicit:NondabisSanctumtuum viderecorruptionem

36Davidenimsuagenerationecumadministrasset voluntatiDeidormivitetappositusestadpatressuoset viditcorruptionem

37QuemveroDeussuscitavitamortuis,nonvidit corruptionem.

38Notumergositvobis,virifratres,quoniamperhunc vobisremissiopeccatorumannuntiatur

39Etinhocomnes,quicredunt,exomnibusjustificantur: undenonpotuistisinlegeMoysijustificari

40Videteergo,neforteveniantsupervos,quoddictumest inprophetis;

41Videtecontemptoresetadmiramini,etpereatis:opus enimfacioindiebusvestris,quodnoncredetis,quod quisqueannuntiaveritvobis.

42Exeuntibusautemillis,rogabant,utsequentisabbato loquerentursibiverbahaec

43Factaautemturba,multaeexIudaeisetreligiosis proselytisuntPaulumetBarnabam;

44Sequentiverosabbatopeneuniversacivitasconvenit audireverbumDei.

45VidentesautemturbasJudæi,repletisuntzelo,et contradicebanthisquæaPaulodicebantur,blasphemantes.

46TuncaudentesPaulusetBarnabasdixerunt:“Vobis oportebatprimumloquiverbumDei;sedcumrepellitisa vobisetindignisiudicatisvitaaeterna,ecceconvertimurad gentes..

47SicenimpræcepitnobisDominus,dicens:Posuitein lucemgentium,utsisinsalutemusqueadextremumterræ

48Audientesautemgentesgavisisunt,etglorificaverunt verbumDomini:etcredideruntquotquoterantpræordinati advitamæternam.

49DisseminabaturautemverbumDominiperuniversam regionem

50Judæiautemconcitaveruntmulieresreligiosaset honestas,etprimoscivitatis,etexcitaveruntpersecutionem inPaulumetBarnabam:etejecerunteosdefinibussuis

51Atilliexcussopulverepedumineos,veneruntIconium

52discipuliquoquereplebanturgaudioetSpirituSancto

CAPITULUM14

1FactumestautemIconii,utsimulvenirentinsynagogam Iudaeorum,etloquerentur,etcrederetIudaeorumet Graecorumcopiosamultitudo.

2IncreduliautemJudæiconcitaveruntgentes,etmentes eorumadversumfratresafflixerunt

3Multoigiturtemporeillocumfiducialiteregeruntin Domino,quitestimoniumperhibuitverbogratiaesuae,et deditsignaetprodigiafieripermanuseorum.

4Divisaestautemmultitudocivitatis:etparstenebatur cumJudæis,parsautemcumApostolis

5Etfactaestimpugnatiogentium,etetiamJudæorumcum principibuseorum,uteosviolarent,etlapidarenteos:

6QuicustodienteseamfugeruntinLystrametDerben, civitatesLycaoniae,etregionempercircuitum.

7Etpraedicaveruntibievangelium

8EtquidamvirLystrisinfirmuspedibussedebat,claudus exuteromatrissuæ,quinumquamambulaverat.

9HicaudivitPaulumloquentem;

10(14:9)dixitmagnavoce:Surgesuperpedestuosrectus Etexilivit,etambulabat.

11PopuliautemcumvidissentquodfeceratPaulus, levaveruntvocemsuam,dicentesadnosinLycaonia:Dii descenderuntadnosinsimilitudinemhominum.

12EtvocabantBarnabamJovemetPaulusMercurius, quiaprincepsoratorfuit

SacerdosquoqueJovis,quieratantecivitatem,tauroset coronasantejanuasafferens,cumpopulisvolebat sacrificare

14QuodubiaudieruntApostoli,BarnabasetPaulus, conscissistunicissuisexilieruntinturbas,clamantes: 15(14:14)etdicentes:Viri,quidhæcfacitis?etnossumus viriconsimilesapudvosetpraedicamusvobisut convertaminiabvanitatibusistisadDeumvivumquifecit caelumetterrametmareetomniaquaeineosunt

16quialiquandopassisuntomnesgentesinviissuis ambulare

17Verumtamennonsinetestimoniosemetipsumreliquit benefaciens,decælodanspluvias,temporafructifera, replensciboetlætitiacordanostra

18Ethæcdicentes,vixsedaveruntturbasnesibi immolarent.

19SuperveneruntautemquidamabAntiochiaetIconio Iudaei:etpersuasisturbis,lapidantesquePaulum,traxerunt extracivitatem,existimanteseummortuumesse

20Circumdantibusautemeumdiscipulis,surgensintravit civitatem,etposteradieprofectusestcumBarnabain Derben.

21Cumautemevangelizassentcivitatem,etdocuerant multos,reversisuntLystram,etIconium,etAntiochiam, 22confirmantesanimasdiscipulorum,etexhortanteseosut permanerentinfide:etquoniampermultastribulationes oportetnosintrareinregnumDei.

23Etcumordinassentillispersingulasecclesias presbyteros,etorassentcumjejunationibus, commendaverunteosDomino,inquemcrediderunt.

24TranseuntesquePisidiam,veneruntPamphyliam;

25etcuminPergeverbumpraedicassentdescenderuntin Attaliam

26etindenavigaveruntAntiochiamundeeranttraditi gratiaeDeiinopusquodcompleverunt

27Cumautemvenissentetcongregassentecclesiam, rettuleruntquantafecissetDeuscumillis,etquiaaperuisset gentibusostiumfidei

28Etcumdiscipulissuismanseruntmultotempore.

Capitulum15

1EtquidamdescendentesdeJudæadocebantfratres:Quia nisicircumcidaminisecundummoremMoysi,nonpotestis salvari

2CumergoPaulusetBarnabasnonhaberentmodicam dissensionemetcontionem,statueruntquodPauluset BarnabasetquidamaliusexillisascenderentJerosolymam adApostolosetpresbyterosdehacquaestione

3IlliautemdeductiabecclesiapertransibantPhœnicenet Samariam,narrantesconversionemgentium:etfaciebant gaudiummagnumomnibusfratribus

4CumautemvenissentJerosolymam,susceptisuntab ecclesiaetapostolisetsenioribus,etannuntiaveruntquanta Deusfecissetcumillis

5Surrexeruntautemquidamdehæresipharisæorum,qui crediderunt,dicentes:Quiaoportetcircumcidieos, præciperequoqueservarelegemMoysi

6ConveneruntqueApostolietsenioresvideredeverbohoc.

7Cumautemmagnaconquisitiofieret,surgensPetrusdixit adeos:Virifratres,vosscitisquoniamabinitioDeusin nobiselegit,perosmeumaudiregentesverbumEvangelii, etcredite

8etquinovitcordaDeustestimoniumperhibuitdansillis SpiritumSanctumsicutetnobis

9etnihildiscrevitinternosetillosfidepurificanscorda eorum

10NuncergoquidtentatisDeum,imponerejugumsuper cervicesdiscipulorumquodnequepatresnostri,nequenos portarepotuimus?

11sedpergratiamDominiJesuChristicredimussalvari, quemadmodumetilli

12Tacuitautemomnismultitudo:etaudiebantBarnabam etPaulumnarrantesquantaDeusfecissetsignaetprodigia pereos

13Etpostquamtacuerunt,responditJacobus,dicens:Viri fratres,auditeme.

14SimeonnarravitquomodoDeusprimumgentesvisitavit, utsumeretexeispopulumnominisuo.

15Ethuicconcordantverbaprophetarum;utscriptumest; 16posthaecrevertaretreaedificabotabernaculumDavid quoddeciditetdirutaejusreædificaboeterigamilludet destructaeiusiterumreaedificabo,etstatuameam: 17utrequirantceterihominumDominumetomnesgentes superquasinvocatumestnomenmeumdicitDominus facienshaec

18NotæsuntDeoomniaoperaejusaboriginemundi

19Propterquodverbummeumest,utnonconturbenteos quiexgentibusconversisuntadDeum, 20sedscribereadeosutabstineantseacontaminationibus simulacrorum,etfornicatione,etsuffocatis,etsanguine.

21Moysesenimatemporibusantiquishabetinsingulis civitatibusquieumpraedicent,insynagogislegendiper omnesabbatum

22TuncplacuitApostolisetsenioribuscumomniecclesia, viroselectosexsuisinAntiochiammitterecumPauloet BarnabaIudasautemcognominatusestBarsabasetSilas principesfratrum:

23Etscripseruntepistolasquidemsicinipsos.Apostoliet senioresfratres,quisuntAntiochiæ,etSyriæ,etCiliciæ,ex gentibus,salutem

24Proeoquodaudivimus,quodquidamexnobis prodierunt,verbisvosconturbaverunt,subvertentesanimas vestras,dicentes:Circumcidimini,etcustoditelegem,cui mandatumtalenondedimus

25Visumestautemnobisunanimiterconvocatosmittere advosviroselectoscumdilectonostroBarnabaetPaulo. 26quitradideruntanimassuaspronomineDomininostri JesuChristi

MisimusergoJudametSilam,quietipsivobisverbis referenteadem

28VisumestenimSpirituiSanctoetnobisnihilamplius imponerevobisonerisquamhaecnecessaria.

29utabstineatisvosaescisidolis,etsanguine,etsuffocatis, etfornicatione,aquibuscustodientesvosbeneagetisBene valete.

30Illiergodimissi,veneruntAntiochiam:etcongregata multitudinetradideruntepistolam, 31Quamcumlegissent,gavisisuntsuperconsolatione.

32JudasautemetSilas,cumetipsiessentprophetae, multisverbisexhortatisuntfratres,etconfirmaverunt

33Etfactoibispatio,dimissisuntafratribusadapostolos inpace

34EtSilamibimanerevoluit

35PaulusquoqueetBarnabasperseverabantAntiochiae docensetpraedicansverbumDominicumaliismultis

36PostdiesautemaliquotdixitPaulusadBarnabam: Revertentes,visitemusfratresnostrosperomnemcivitatem, inquaprædicavimusverbumDomini,etquomodofaciunt

37BarnabasautemstatuitsecumJoannem,qui cognominatusestMarcus.

38Paulusautemrogabateum(utquidiscessissetabeisde Pamphylia,etnonissetcumeisinopus)nondebererecipi

39etfactaestcontentiointereositautdiscederentab invicemetBarnabasadsumensMarcumnavigavitCyprum

40ElegitautemPaulusSilametabiitcommendatusa fratribusingratiamDei.

41perambulabatautemSyriametCiliciamconfirmans ecclesias.

Caput16

1VenitautemDerbenetLystram.Eteccediscipulus quidameratibinomineTimotheus,filiusmulieris cujusdam,quaeeratIudaea,etcredidit;paterautem Graecuserat;

2HuictestimoniumbonumreddebantquiinLystriserant etIconiofratres.

3HuncvoluitPaulussecumproficisci;3Huncvoluit Paulussecumproficisci:etassumenscircumciditeum propterJudæosquierantinillislocis.Sciebantenimomnes quodpaterejuseratgentilis

4Cumautempertransirentcivitates,tradebanteiscustodiri dogmataquæerantdecretaabApostolisetsenioribusqui erantJerosolymis

5Ecclesiaequidemconfirmabanturfideetabundabant numerocotidie.

6CumautempertransirentPhrygiametGalatiæregionem, vetatisuntaSpirituSanctoloquiverbuminAsia, 7CumvenissentauteminMysiam,tentabantirein Bithyniam:sednonpermisiteosSpiritus

8CumautempraeterissentMysiam,descenderuntTroadem 9VisioautemnocteapparuitPauloHomoquidamMacedo, oraviteum,dicens:TransiinMacedoniam,etadiuvanos 10Utautemvisumvidit,statimquæsivimusproficisciin Macedoniam,certifactiquodvocassetnosDeus evangelizareeis

11SolventesigituraTroaderectocursuvenimus SamothraciametsequentidieNeapolim

12etindePhilippos,quæestprimapartisMacedoniæ civitas,colonia.Eramusauteminhacurbediebusaliquot, conferentes

13Sabbatoautemegressisumusdecivitatejuxtaflumen, ubisoletoratiofieri.etsedentesloquebanturadmulieres, quaeillucconfluebant

14MulierautemquædamnomineLydia,venditpurpurea, decivitateThyatiris,quæcolebatDeum,audiebatnos: cujuscoraperuitDominusutintenderethisquædicebantur aPaulo

15Cumautembaptizataesset,etdomusejus,deprecataest nos,dicens:SijudicastismefidelemDominoesse,introite indomummeam,etmaneteibiEtcoëgitnos

16Factumestautem,cumvenissemusadorationem, occurritnobispuellaquædamhabensspiritumdivinationis, quæattulitdominossuosquaestummultum,dicentes: 17HicsecutusestPaulumetnos,etclamabantdicentes: “IstisuntserviDeiexcelsi,quiostenduntnobisviam salutis

18Hocautemfaciebatmultisdiebus.DolensautemPaulus, etconversus,spirituidixit:PræcipiotibiinnomineJesu ChristiexireabeaEtexiiteademhora

19Videntesautemdominiejusquiaexivitspesquæstus eorum,apprehendentesPaulumetSilam,perduxerunteos inforumadmagistratus

20etadduxiteosadmagistratusdicenshicumIudaeis civitatemnostramconturbant

21Etdocetemores,quosnonlicetnobisaccipere,neque facere,cumsintRomani.

22Etconsurrexeruntcontraeosturbae:etmagistratus scissisvestibus,jussiteosverberare.

23Etcummultasplagaseisimposuissent,miserunteosin carcerem,præcipientescustodiutdiligentercustodireteos

24Quicumtantamultitudineaccepta,misitincarcerem interius,etinnervopedessuosligavit.

25MediaautemnoctePaulusetSilasoranteslaudabant Deum:etaudiebanteoscaptivi

26Subitoveroterræmotusfactusestmagnus,itaut moverenturfundamentacarceris:etstatimapertasunt omniaostia,etuniuscujusquevinculasolutasunt.

27Expergefactusautemcustoscarceris,etvidensapertos januascarceris,evaginavitgladiumsuum,etvolebat occiderese,existimansfugissevinctos.

28ClamavitautemPaulusvocemagna,dicens:Nihiltibi malifeceris:universienimhicsumus

29Lumineautemfacto,surgenstremefaciensse,procidit antePaulumetSilam.

30etproducenseosforas,ait:Domini,quidmeoportet facereutsalvusfiam?

31Atillidixerunt:CredeinDominumJesumChristum,et salvuseris,etdomustua

32EtlocutisunteiverbumDominicumomnibusquierant indomoejus.

33Ettollenseosinillahoranoctis,laviteosalapiset baptizatusestipseetomneseiuscontinuo

34Cumqueperduxisseteosindomumsuam,apposuiteis etlætatusestcumomnidomosuacredensDeo

35Etcumdiesfactusesset,miseruntmagistratuslictores, dicentes:Dimittehominesillos

36Nuntiavitautemcustoscarceris,dicensPaulo: Magistratusmissisuntadtedimiseruntte:nuncergovade inpace

37Paulusautemdixiteiscaesosnosindemnatosquisunt Romanietmiseruntincarceremetnuncoccultenoseiciunt? imovero;sedipsiveniant,etnosejiciant

38Nuntiaveruntautemmagistratibuslictoresverbahæc

39etvenientesdeprecatisunteos,eteducentesrogabantut egrederenturdeurbe

40Etexieruntdecarcere,etingressisuntdomumLydiae: etvisofratribus,consolatisunteos,etprofectisunt.

CAPUTXVII

1CumautemperambulassentAmphipolimetApolloniam, veneruntThessalonicam,ubieratsynagogaJudæorum

2SecundumconsuetudinemautemPaulusintroivitadeos, etsabbatatriadisputabantcumeisdeScripturis, 3adnuntiansettestificansquoniamnecesseestChristum passumesseetresurrexisseamortuishicautem,quemego praedicovobis,Christusest

4EtquidamexeiscredideruntetadjunctisuntPauloet Silæ.etdevotorumGraecorummultitudomagna,et matronarumnonpaucarum

5ZelantesautemJudæi,assumentesquedevulgoviros quosdammalos,etturbafacta,concitaveruntcivitatem:et assistentesdomuiJasonisquærebanteosproducerein populumadpopulum

6etcumnoninvenissenteostrahebantIasonemet quosdamfratresadprincipescivitatisclamantesetdicentes hiiquiorbemterraeconcitaverunthucethucillucque discesserunt

7quossuscepitJason,ethiomnescontradecretaCæsaris faciunt,regemaliumdicentesesse,Jesum.

Concitaveruntautemplebemetprincipescivitatisaudientes hæc

9etcumaccepissetaIasoneetaceteris,dimiserunteos

10FratresveroconfestimpernoctemdimiseruntPaulumet SilaminBerœamQuicumvenissent,insynagogam Judæorumintroierunt

11HierantnobilioreseorumquisuntThessalonicæ,qui susceperuntverbumcumomniaviditate,cotidiescrutantes Scripturas,sihæcitasehaberent.

12Ideomultiexeiscredideruntitemhonestarum feminarum,quaeGraecorumetvirorumnonpaucae

13CumautemcognovissentJudæiThessalonicensium quodprædicatumestaPauloverbumDei,quoderat Beroeæ,perveneruntillucetconcitaveruntpopulum

14StatimquetuncPaulumdimiseruntfratres,utiretusque admare:SilasautemetTimotheusremanseruntibi.

15QuiautemdeducebantPaulum,perduxerunteum Athenas:etacceptomandatoSilæetTimotheiutquam celeritervenirentadeum,profectisunt.

16PaulusautemcumAtheniseosexspectaret,incitabatur spiritusejusinipso,vidensidololatriaededitamcivitatem

17DisputabatigiturinsynagogacumJudæisetcolentibus, etinforo,peromnesdiesadeosquiaderant

18QuidamautemEpicureorumetstoicorumphilosophi occurrerunteiDicebantautemquidam:Quiddicetis garritusiste?Aliivero:Dediisalienisvideturannuntiator esse:quiaJesumetresurrectionemannuntiabatillis.

19EtapprehensumeumadAreopagumduxerunt,dicentes: Possumusscirequæestdoctrinahæc,dequadicis?

20Audivimusenimquædammirabilianostrisauribus.

21Atheniensesenimetomnesadvenaequiibivacabant nihilaliud,nisiautdicereautaudirealiquidnovi

22TuncPaulusstetitinmediomontisMartis,etait:Viri Athenienses,superstitiosiestisinomnibus

23Praeteriensenim,etaspexidevotionestuas,inveniaram cuminscriptionehac:IGNOTODEI.Quemergo ignorantescolitis,hocvobisannuntio

24Deusquifecitmundumetomniaquaeineosunthic caelietterraecumsitDominusnoninmanufactistemplis inhabitat

25nequemanibushominumtamquamaliquoindigens coliturquidatomnibusvitametspiritumetomnia

26fecitqueexunoomnegenushominuminhabitaresuper universamfaciemterræ,definiensstatutatempora,et terminoshabitationiseorum, 27utquærentDominum,sifortesentianteum,etinveniant, quamvisnonlongesitabunoquoquenostrum:

28Inipsoenimvivimus,etmovemur,etsumus.sicutet quidamvestrumpoëtaedixerunt:Ipsiusenimetgenus sumus

29CumergosumusprolesDei,nondebemusputare divinitatemassimilariauro,velargento,vellapide,quod estarteetartificiohominum

30AtquehujusignorantiaetemporaDeusdetrectavit;nunc autemomnesubiqueadpoenitentiamimperat; 31quoniamstatuitdieminquojudicabitorbemterrarumin iustitiaperhominemquemconstituit;undefidemdedit omnibus,quieumsuscitavitamortuis

32Cumaudissentresurrectionemmortuorum,aliiquidem irridebant,aliiverodicebant:Audiemustedehocverbo.

33SicPaulusexivitdemedioeorum

34Aliiautemadhæseruntei,etcrediderunt:inquibuserat DionysiusAreopagita,etmuliernomineDamaris,etalii cumeis

Capitulum18

1PosthaecdiscedensabAthenisvenitCorinthum

2etquendamIudaeumnomineAquilam,Ponticumnatum, nuperabItaliavenientemcumPriscillauxoresua;Quia jussitClaudiusutdiscederentabRomaomnesJudæos:et venitadeos

3Etquiaejusdemeratartis,manebatapudeos,et operabatur.

4Disputabatauteminsynagogaperomnesabbatum suadebatqueIudaeisetGraecis

5CumvenissentautemdeMacedoniaSilasetTimotheus, instabatspirituPaulus,ettestificansJudæisesseChristum Jesum

6Contradicentibusautemeis,etblasphemantibus, excutiensvestimentasua,dixitadeos:Sanguisvestersuper caputvestrum;Mundussum:exhocadgentesvadam

7Etcumtransissetinde,intravitindomumcuiusdam nomineJusti,colentemDeum,cujusdomuseratconiuncta synagogæ

CrispusautemarchisynagoguscrediditDominocumomni domosua;etmultiCorinthiorumaudientescredideruntet baptizatisunt

9dixitautemDominusnoctepervisionemPaulonoli timeresedloquereetnetaceas

10Egoenimsumtecum,etnemotemoveatadnocendum tibi:egoenimpopulusmultusestinhaccivitate.

11Seditautemibiannumetsexmenses,docensapudeos verbumDei

12GallioneautemproconsuleAchaiæ,insurrexeruntuno animoJudæiinPaulum,etadduxerunteumadtribunal, 13dicens:Contralegemhicpersuadethominibuscolere Deum.

14IncipienteautemPauloaperireos,dixitGallioad Judæos:Siquidemessetiniquumautfacinuspessimum,o viriJudæi,rectevossustinerem.

15Siautemverborumetnominumquaestioest,etlegis vestrae,videtenequeenimegodehisjudicabo 16Etminaviteosdetribunali.

17ApprehendentesautemomnesSosthenen,principem synagogae,percutiebantantetribunal;Nihilhorumcurabat Gallio.

18Paulusautemcumadhucmorareturintemporeet valefaciensfratribusetnavigavitindeinSyriametcumeo PriscillametAquilamcapitedetonsoinCenchrea:votum enimhabebat

19DevenitqueEphesum,etillosibireliquitIpsevero ingressussynagogam,disputabatcumJudæis.

20Rogantibusautemeisutdiutiusmoraretur,non concessit

21Atvalefacienseis,dicens:Omnitemporecelebremhanc festivitatem,quævenitinJerusalem:iterumautemrevertar advos,siDeusvolueritProfectusestabEpheso 22etdescendensCaesareamascenditetsalutavitecclesiam etdescenditAntiochiam

23Etfactoibialiquantotemporeprofectusest, perambulansexordineGalaticamregionem,etPhrygiam, confirmansomnesdiscipulos

24JudæusautemquidamnomineApollo,natus Alexandriae,vireloquens,etpotensinscripturis,venit Ephesum

25HicerateruditusviamDomini;fervensautemspiritu loquebaturetdocebatdiligenterquaesuntDomini cognoscenssolumbaptismumIoannis

26Cœpitautemloquiinsynagogaconfidenter:quemcum audissentAquilaetPriscilla,adduxerunteumadeos,et exposuerunteiviamDeiperfectius

27CumautemvellettransireinAchaiam,scripserunt fratres,rogantesdiscipulosutacciperenteumQuicum venisset,contulitmultumhisquicrediderantpergratiam

28VehementerenimJudæosrevincebatpublice,ostendens perScripturasesseChristumJesum

CAP19

1FactumestautemcumApolloessetCorinthi,utPaulus peragratissuperioribuspartibusveniretEphesum,et inveniretquosdamdiscipulos:

2dixitqueadeos:SiSpiritumSanctumaccepistiscredentes? Atillidixeruntadeum:SednequesiSpiritusSanctusest, audivimus.

3Illeveroait:Inquoergobaptizatiestis?Atillidixerunt: BaptismoIoannis

4DixitautemPaulus:Joannesbaptizavitbaptismo pœnitentiæpopulum,dicensineumquiventurusessetpost ipsumutcrederent,hocest,inChristumJesum.

5Hisauditis,baptizatisuntinnomineDominiJesu 6EtcumimposuisseteismanusPaulus,venitSpiritus Sanctussupereos.etloquebanturlinguis,etprophetabant.

7Erantautemomnesvirifereduodecim

Introgressusautemsynagogam,cumfiducialoquebaturper tresmenses,disputansetsuadensderegnoDei.

9Cumautemquidamindurarentur,etnoncrederent, maledicentesviamcorammultitudine,discedensabeis, segregavitdiscipulos,quotidiedisputansinscholatyranni cujusdam

10Hocautembienniispatiocontinuatumest;itautomnes quihabitabantinAsiaaudirentverbumDominiIesuIudaei atqueGraeci

11MiraculaautemfecitDeuspermanusPauli: 12Sicetproinfirmitatibussuissudariavelsemicintia deferebanturacorporeeius,etrecedebantabeislanguores, etspiritusnequamegrediebantur

13TuncquidamdecircumvenientibusJudæis, exorcizaverunteosutvocarenteosquihabebantspiritus immundosnomenDominiJesu,dicentes:Adjurovosper Jesum,quemPaulusprædicat.

14ErantautemquidamJudæi,Scevæprincipissacerdotum septemfilii,quihocfaciebant

15Respondensautemspiritusnequamdixiteis:Jesumnovi, etPaulumsciovosautemquiestis?

16Etinsiliensineoshomo,inquoeratdæmonium pessimum,etdominatusamborum,invaluitcontraeos,ita utnudietvulneratieffugerentdedomoilla

HocautemnotumfactumestomnibusJudæis,atque gentilibusquihabitabantEphesi.Etcecidittimorsuper omnesillos,etmagnificatumestnomenDominiIesu

18Multiquecredentiumveniebant,confitenteset annuntiantesactussuos.

19Multiautemexhis,quifuerantcuriosasectati, conferenteslibroscombusseruntcoramomnibus;et computaveruntpretiaillorumetinveneruntargenti quinquagintamilia

20ItafortitercrescebatverbumDei,etconfirmabatur

21Hisautemexpletis,destinavitspirituPaulus,cum pertransissetMacedoniametAchaiam,ireJerosolymam

22MisitergoinMacedoniamduosexministrantibus, TimotheumetErastumipseautemadtempusinAsia mansit

23Factaestautemillotemporeturbationonminimadevia Domini

24Demetriusenimquidamnomineargentariusfaciens delubraargenteaDianaenonmodicamquaestumfaciebat artificibus

25Quosconvocansadeosquieiusmodierantopifices,ait: Domini,scitisquoniaminhacartesubstantiaestnostra.

26VidetisautemetauditisquianonsolumEphesi,sed paenetotiusAsiaePaulushicsuasitetavertitpopulum multum,dicensnonessedeos,quimanibusfiunt: 27Itaquenonsolumhaecpericlitabiturnobisparsin redargutionemveniresedetmagnæDianætemplumin nihilumreputabitur,sedetdestruiincipietmajestasejus, quamtotaAsiaetorbiscolit

28Hisauditis,repletisuntira,etexclamaveruntdicentes: MagnaDianaEphesiorum

29Etimpletaestcivitasconfusione,etimpetumfecerunt unoanimointheatrum,raptoGajoetAristarcho Macedonibus,comitibusPauli

30Pauloautemvolenteintrareinpopulum,non permiseruntdiscipuli.

31QuidamautemdeprincipibusAsiae,quierantamici eius,miseruntadeumrogantesnesedaretintheatrum

Eratenimecclesiaconfusa:etpluresnesciebantquaex causaconvenissentetpluresnesciebantquareconvenissent

33DeturbaautemdetraxeruntAlexandrum,propellentibus eumJudæis.EtannuitAlexandermanu,etvolebat defensionempopulofacere

34QuemutcognoveruntJudæumesse,voxfactaunaest omnium,quasiperhorasduasclamantium:MagnaDiana Ephesiorum

35Etcumsedassettribunusplebis,dixit:“ViriEphesii, quisesthomo,quinesciatquoniamEphesiorumcivitasest cultrixmagnaedeaeDianae,etsimulacrum,quaececiditab Iove?

36Cumergoistanonpossintcontradici,debetistacere,et nihiltemereagere

37Adduxistisenimhominesistosnequesacrilegosneque blasphemantesdeaevestrae.

38IdeosiDemetrius,etquicumeosunt,habentadversus aliquemcausam,lexapertaest,etvicariisunt:etpræsto sunt.

39Siquidautemalteriusreiquæritis,inlegitimaecclesia poteritabsolvi

40periclitamurenimindubiumvocanditumultumhuius diei,cumnullacausasitpropterquamrationemhuius contionisreferamus

41Etcumhocdixisset,dimisitecclesiam.

CAPITULUM20

1Etfactotumultu,convocatisdiscipulissuisPaulus, complexuseos,abiitinMacedoniam.

2Cumautemperambulassetpartesillasetexhortatuseos fuisset,venitinGraeciam

3EtmensestressederuntHuicauteminsidiantibusIudaeis, cuminSyriamnavigaturusesset,cogitavitper Macedoniamreverti

4comitatusestautemeuminAsiamSopaterBeraeet Thessalonicenses,AristarchusetSecundus;etGaium DerbenetTimotheum;etAsiae,TychicusetTrophimus 5HipraecedentesmanseruntnobisTroade. 6nosveronavigavimuspostdiesAzymorumaPhilippiset venimusadeosTroademindiebusquinqueubimansimus septemdiebus.

7Unaautemsabbati,cumconvenissemusadfrangendum panem,Paulusdisputabatcumeisprofecturusincrastinum,

protraxitquesermonemusqueinmediamnoctemusquead mediamnoctemorationemhabuit.

Erantautemlampadescopiosaeincenaculo,ubicongregati sunt.

9Etsedebatinfenestraquidampuer,nomineEutychus, incidensinaltumsoporem:etdumPauluspraedicaret longum,procubuitsomnoetprociditdetertiocenaculo,et sublatusestmortuus.

10AdquemcumdescendissetPaulus,incubuitsupereum: etcomplexusdixit:Noliteturbarivitaenimejusinipsoest 11Ascendensautemfrangensquepanemetgustans satisqueallocutususqueinlucem,sicprofectusest

12Adduxeruntautempuerumviventem,etconsolatisunt nonminime

13Nosautemascendimusnavem,etnavigavimusinAsson, indesuscepturiPaulum;sicenimdisposueratvolensipse perterramiterfacere

14EtcumadvenissentnobiscuminAsso,suscepimuseum, etvenimusMitylenen.

15Indenavigavimus,alteradiecontraChiosSequenti autemdievenimusSamum,etmansimusTrogyllium;et posterodieMiletumvenimus.

16StatueratenimPaulusEphesumnavigare,nequa morareturinAsia:festinavitenim,sipossibileestei,ut diemPentecostesfaceretJerosolymis.

17AMiletoautemmittensEphesumconvocavit presbyterosecclesiae

18Cumautemvenissentadillum,dixitillis:Scitisaprimo die,quoveniinAsiam,qualisapudvosomnitemporefui 19serviensDominocumomnihumilitateetlacrimismultis ettemptationibusquaemihicontinguntperinsidias Iudaeorum

20quomodoautemnihilretinuiquodtibiutileessetsed demonstravietdocuitibipubliceetdedomoindomum 21testificansJudæisatquegentilibusinDeumpœnitentiam, etfideminDominumnostrumJesumChristum 22etnunceccealligatusegoSpirituvadoinHierusalem quaeineaeventurasintmihiignorans

23nisiquodinomnicivitateSpiritusSanctusperhibuit dicensvinculaettribulationesmemanere

24horumautemnihilmemoveatnequeexistimovitam meammihimetipsiitautcursummeumconsummarem cumgaudioetministerioquodaccepiaDominoIesuad testimoniumevangeliumgratiaeDei

25Etnunc,ecce,scio,quodomnes,perquospraedicavi regnumDei,videbitisfaciemmeamamplius.

26Quaproptercontestorvoshodiernadie,quiamundus sumasanguineomnium.

27Nonenimsubterfugi,quominusannuntiaremomne consiliumDeivobis

28Attenditevobisetuniversogregi,inquovosSpiritus SanctusposuitepiscoposregereecclesiamDei,quam acquisivitsanguinesuo

29Scioenimquoniamintrabuntpostdiscessionemmeam lupigravesinvosnonparcentesgregi

30Etexvobisipsisexsurgentviriloquentesperversa,ut abducantdiscipulospostse.

31Vigilateitaque,etmementote,quodpertrienniumnon destitisingulisdiebusaclacrymisadmonere

32Nuncautem,fratres,commendovosDeo,etverbo gratiæejus,quipotensestvosædificare,etdarevobis hæreditateminomnibussanctificatis

33Argentumautaurumautvestemnulliusconcupivi; 34ipsiscitisquoniamadeaquaemihiopuserantethisqui mecumsuntministraveruntmanusistae

35Omniaostendivobis,quoniamsiclaborantesoportet suscipereinfirmos,acmeminisseverborumDominiJesu, quoniamdixit:Beatiusestmagisdarequamaccipere

36Etcumhocdixisset,positisgenibussuisoravitcum omnibusillis.

37flentesautemomnesvaldeetprocidentessupercollum Pauliosculabantureum

38dolentesmaximeinverboquodlocutusestei,utnon videantfaciemeiusampliusEtcommiserunteumad navem.

CAPUTXXI

1Cumautemfactumessetutnavigaremusabstractiabeis, rectocursuvenimusCoum,etsequentidieRhodum,et indePataram.

2EtcuminvenissemusnavemtransfretanteminPhœnicen, ascendentesnavigavimus

3CumautemcognovissentCyprum,relinquenteseamad sinistram,navigavimusinSyriam,etvenimusTyrum,ibi enimeratnavisonusexonerare

4Inventisautemdiscipulis,mansimusibidiebusseptem: quiPaulodicebantperSpiritumneascenderet Jerosolymam

5Etconsummatisillisdiebus,abivimus,etivimus.et deducentesomnescumuxoribusetfiliisusqueadcivitatem nostram,etpositisgenibusinlittore,oraverunt

6Etcumvalefecissemusinvicem,ascendimusnavem.et iterumreversisunt

7EtcumaTyrocessassent,venimusPtolemaidamet salutantesfratres,etmansimusapudeosdieuna.

8Sequentiautemdieprofectieramus,etvenimus Cæsaream:etintravimusindomumPhilippievangelistæ, quæeratunadeseptem.etapudeummanserunt.

9Huicautemerantquatuorfiliævirginesprophetantes

10Etcummoraremurpluresdies,supervenitquidama Judæapropheta,nomineAgabus.

11quicumvenissetadnos,adsumenscingulumPauli, alligavitmanusetpedes,etdixit:HæcdicitSpiritus Sanctus:SicligabuntJudæiinJerusalemhominem cingulum,ettradenteummanusgentium

12Hæccumaudissemus,rogabamusnos,etquilociillius erant,neascenderetJerosolymam.

13TuncresponditPaulus:“Quidfacitisflenteset affligentescormeum?paratussumenimnonsolumalligari, sedetmoriinJerusalempronomineDominiJesu 14Etcumeisuaderenonpossemus,quievimus,dicentes: Dominivoluntasfiat

15Postdiesautemistospraeparatiascendebamus Jerosolymam

16VeneruntautemetexdiscipulisaCæsareanobiscum, adducentessecumunumMnasonemCyprium,antiquum discipulum,apudquemhospitaremur

17EtcumvenissemusJerosolymam,libenterexceperunt nosfratres

18SequentiautemdieintroibatPaulusnobiscumad Iacobum.etomnessenioresaderant.

19Quoscumsalutasset,narrabatpersingulaquæDeus fecissetingentibusperministeriumipsius

20Quicumaudissent,glorificaveruntDominum,et dixeruntei:Vides,frater,quotmilliasuntJudæorum,qui creduntetomneszelumlegishabent

21etintefactasunt,quoddocuerisomnesIudaeos,qui suntingentibus,utMoysenderelinquant,dicentes:Non debentfiliossuoscircumcidere,nequesecundum consuetudinemingredi

22Quidergoest?oportetconveniremultitudinem:audient enimtesupervenisse

23Hocergofacquodtibidicimus:Suntnobisviriquatuor, votumhabentessuperse

24illostolle,etmundatecumillis,etaccusaapudillosut radantcapita:etsciantomnesquiahæc,quædetedicta sunt,nihilsunt;sedettuipseordinateetcustodislegem

25Degentibuscredentibus,scripsimusetjudicamushoc, quoniamnihilhorumfacite,nisiutabimmolatis,et sanguine,etsuffocatis,etfornicationecustodiant

26TuncPaulus,assumptisviris,posteradiepurificatus cumillisintravitintemplum,annuntiansexpletionem dierumpurificationis,donecofferreturprounoquoque eorumoblatio

27Cumautemimplerenturdiesseptem,Judæiquierantde Asia,cumvidissenteumintemplo,concitaveruntomnem populum,etinjecerunteimanus,

28ViriIsraëlitæ,adjuvate:Hicesthomoquiadversus populum,etlegem,etlocumhunc,omnesubiquedocens, insuperetgentilesinduxitintemplum,etviolavitsanctum locumistum.

29ViderantenimTrophimumEphesiumincivitatecum ipso,quemæstimaveruntquoniamintemplum introduxissetPaulus.

30Commotaqueestcivitastota,etfactaestconcursio populiEtapprehendentesPaulum,trahebanteumextra templum:etstatimclausæsuntjanuæ.

31Quærentibusautemeumoccidere,nuntiatumesttribuno cohortisquiatotaJerusalemturbataest

32Quistatimassumptismilitibusetcenturionibus, decurreruntadeosVidentesautemtribunumetmilites, cessaveruntpercuterePaulum

33Etaccedenstribunusapprehenditeum,etjussiteum alligaricatenisduabuspercunctatusquequisessetetquid egisset

34Aliiautemaliudclamabantinturba:etcumnonposset certumcognoscerepraetumultu,jussitducieumincastra

35Etcumvenissetadgradus,contigitutportaretura militibusproptervimpopuli.

36Sequebaturenimmultitudopopuli,clamans:Tolleeum

37CumautemducereturincastraPaulus,dixittribuno: Loquortibi?Quidixit:Græcenosti?

38NonnetuesAegyptius,quiantehosdiestumultum concitastieteduxistiindesertumquattuormiliavirorum sicariorum?

39{DixitautemPaulus:HomosumJudaeusTarsensis, civitatisCiliciæ,nonignobiliscivitatiscivis:etpermitte mihiloquiadpopulum

40Etcumpermisisseteum,Paulusstansingradibusannuit manuadpopulum.Etcumfactumessetsilentiummagnum, loquebaturadeoshebraicelinguadicens:

CAPUTXXII

1Virifratresetpatres,auditequamadvosnuncreddo rationem.

2Cumaudissentautemquiahebræalingualoquereturad illos,magispræstiteruntsilentium

3egoquidemhomosumIudaeusnatusTarsensiscivitate CiliciaeeducatusincivitatehacantepedesGamalihelet docenssecundumlegempatrumetzelatussumDeus,sicut vosomneshodie

4quihancviampersecutussumusqueadmortemalligans ettradensincustodiasvirosacmulieres

5sicutetprincepssacerdotumtestimoniummihireddit,et omneconsiliumseniorum:aquoetepistolasaccipiensad fratres,Damascumpergebam,utadduceremibivinctosin Jerusalem,utpunirentur.

6Factumestautem,euntemeetappropinquanteDamasco, circamediamdiemsubitodecaelocircumfulsitmelux copiosa;

7etdecidensinterramaudivivocemdicentemmihiSaule Saulequidmepersequeris

8Egoautemrespondi:Quises,Domine?Dixitqueadme: EgosumJesusNazarenus,quemtupersequeris

9Et,quimecumerant,lumenquidemviderunt;vocem autemnonaudierunteiusquiloquebaturmecum.

10Etdixi:Quidfaciam,domine?EtdixitDominusadme: “SurgeetvadeinDamascum;etibidiceturtibide omnibusquaepraestitutasunttibiutfacias.

11Etcumnonvideremclaritatemlucisillius,admanum eorumquimecumerant,veniDamascum

12Ananiasautemquidamvirsecundumlegem, testimoniumhabensabomnibuscohabitantibusJudæis, 13veniensadmeetastansdixitmihiSaulefraterrespiceEt egoeademhorarespexiineum.

14Quidixit:TeelegitDeuspatrumnostrorum,ut cognoscasvoluntatemejus,etvideasjustum,etaudias vocemorisejus.

15Tuenimeristestisejusadomnes,quævidistietaudisti 16Etnuncquidmoraris?surgeetbaptizareetablue peccatatuainvocatonomineDomini.

17Etfactumest,cumrevertarJerosolymam,etoransin templo,egoeraminexcessu

18Etviditillum,dicensadme:Festina,etexivelociterab Jerusalem:quianonrecipienttestimoniumtuumdeme

19Etdixi:Domine,scioquiaincarceratussumetpercussi inomnisynagogaeosquicredideruntinte.

20etcumfunderetursanguisStephanimartyristui,ego astabam,etconsentiebam,etcustodiebamvestimenta interficientiumillum

21Etdixitadme:Vadequoniamegoinnationeslonge mittamte

22Audiebantautemeumusqueadhocverbum,et levaveruntvocemsuamdicentes:Tolledeterrahujusmodi: nonenimfasesteumvivere

23Illiautemclamaverunt,etprojectisvestibussuis:in aeremmiseruntpulverem

24Tribunusjubetadduciseincastra,etverberibus percunctarijussitutsciretquareitacontraseclamarent

25Etcumastrinxissenteumloris,dixitastanticenturioni Paulus:SihominemRomanumetindemnatumlicetvobis flagellare?

26Quoaudito,centurioaccedensadtribunumnuntiavit dicens:“Videquidacturussis:hicenimhomoromanus est”

Accedensautemtribunus,dixitilli:Dicmihisitu Romanuses?Ait:Etiam.

28Etrespondittribunus:Egomultasummacivilitatem hancconsecutussumEtPaulusait:Egoautemlibernatus sum.

29Protinusergodiscesseruntabeoquieuminterrogabat Tribunusautemettribunustimebat,postquamcognovit eumesseRomanum,etquialigaverateum

30Crastinaverodiecumsciretcertitudinemquare accusareturaJudæis,solviteumavinculis,etjussit principessacerdotumapparere,etomneconciliumeorum: etproducensPaulum,statuitillumcoramillis

CAPITULUM23

1IntuensautemconciliumPaulus,ait:Virifratres,ego omniconscientiabonaconversatussumapudDeumusque inhodiernumdiem

2PrincepsautemsacerdotumAnaniaspræcepitastantibus sibipercutereosejus

3TuncPaulusdixitadeum:PercutietteDeus,paries dealbate.Ettusedensjudicasmesecundumlegem,et contralegemjubesmepercuti?

4Etquiastabantdixerunt:SummumsacerdotemDei maledicis.

5{DixitautemPaulus:Nesciebam,fratres,quiaprinceps estsacerdotumScriptumestenim:Principempopulitui nonmaledices.

6SciensautemPaulusquodunaparsessetsadducæorum, etalterapharisæorum,exclamavitinconcilio:Virifratres, egosumpharisæusfiliuspharisæi:speetresurrectione mortuorumegovocorapudeumd

7Etcumhocdixisset,factaestdissensiointerpharisaeoset sadducaeos:etdivisaestmultitudo.

Sadducaeienimdicuntnonesseresurrectionemneque angelumnequespiritumPharisaeiautemutrumque confitentur

9factusestautemclamormagnusetsurgentesscribaequi erantexPharisaeislitigabantetdicentesnihilmali invenimusinhomineistosedsispiritusautangelusei locutusestnonpugnemuscontraDeum

10Etcummagnadissensiofactaesset,timenstribunusne discerpereturPaulusabipsis,jussitmilitesdescendere,et rapereeumdemedioeorum,acdeducereeumincastra

11SequentiautemnocteDominusastansei,dixit: Animæquioresto,Paule:sicutenimtestimonium perhibuistidemeinJerusalem,sicettuRomæ testimoniumperhibuisti

12FactaautemdiecollegeruntsequidamexJudæis,et devoverunt,sedicentesnequemanducaturos,neque bibiturosdonecocciderentPaulum

Erantautemplusquamquadraginta,quihanc coniurationemfecerant

14quiaccesseruntadprincipessacerdotumetseniores,et dixerunt:Devotionedevovimusnosnihilgustaturos,donec occidamusPaulum

15Nuncergovoscumconsiliosignificattribunos,utcras illumdeducatadvos,tamquamaliquiddeilloperfectius

interrogaveritis:nosautem,cumappropinquaverit,parati sumusinterficereillum.

16QuodcumaudissetfiliussororisPauliinsidias,venitet intravitincastranuntiavitquePaulo.

17VocatisautemadsePaulusunumexcenturionibus,ait: Adolescentemhuncadducadtribunum,habetenimaliquid indicareilli

18Ipseautemapprehensumillumduxitadtribunum, dicens:Paulusvinctusvocavitmeadse,etoravitme,ut adducamadteadolescentemistum,quihabetaliquidtibi dicere

19Apprehendensautemtribunusmanumillius,secessit cumeoseorsum,etinterrogavitillum:Quidestquodhabes indicaremihi?

20Atilledixit:PlacuitJudæi,terogantes,utPaulumin crastinumduceresinconcilium,acsiperfectius interrogarenteum

21Tuautemnecrediderisillis:insidianturenimeiexeis viriampliusquamquadraginta,quisedevoveruntnon manducare,nequebibere,donecinterficianteum:etnunc paratisunt,quaeroatepromissum

22Dimisitergotribunuspuerum:etcomminatusestei: Videnecuidixerismihi:Hæcfecisti

23etconvocatisduobuscenturionibusaitparateducentos militesireCaesareametequitesseptuagintaetlancearios ducentosinhoratertianoctis

24etpræbuerunteisjumenta,etconstitueruntPaulum,et perducuntillumadFelicempræsidem.

25Scripsitautemepistolasadhuncmodum;

26ClaudiusLysiasoptimopræsidiFelicisalutem

27HiccaptusestaJudæis,etoccidiabeis:tuncvenicum exercitu,eteduxieum,cumcognovisseteum,quia Romanusest

28Cumsciremcausamquareaccusarenteum,deduxieum inconciliumeorum

29Quemaccusaridelegeeorumintellexi,sednihildignum morteautvinculojudicavi.

30Etcummihiperlatumessetdeinsidiisquasparaverant illi,misiadte:denuntiansautemetaccusatoribusutdicant apudte.Vale.

31Militesergo,sicutpræceptumestillis,apprehenderunt Paulum,etduxeruntpernocteminAntipatridem

32Crastinaautemdiedimiseruntequitesutsecumvenirent etreversisuntincastra

33quicumvenissentCaesareamettradidissentepistulam praesidistatueruntetPaulumanteillum

34Cumlegissetautem,etinterrogassetdequaprovincia esset.QuicumcognovisseteumdeCiliciaesse;

35Audiamte,inquit,cumaccusatorestuivenerint iussitqueeuminpraetorioHerodiscustodiri

CAPITULUM24

1PostdiesautemquinquedescenditAnaniasprinceps sacerdotumcumsenioribusetoratorequodamnomine Tertullus,quiindicavitpraesidiadversusPaulum

2EtcitatoPaulocœpitaccusareTertullus,dicens:Cumin multapaceagamusperte,etmultacorriganturpertuam providentiam, 3semperetubiquesuscipimus,optimeFelix,cumomni gratiarumactione

4Nediutiusautemteprotraham,oro,breviteraudiasnos protuaclementia.

5invenimushunchominempestilentemetcommotorem seditionisinteromnesIudaeospertotumorbemet auctoremsectaeNazarenorum 6quietiamtemplumviolareconatusest,quemet suscepimus,etsecundumlegemnostramjudicavimus 7SedsupernosvenitLysiastribunus,etmagnavieripuit eumdemanibusnostris, 8Mandansaccusatoribussuis,utveniatadte:quem cognoscesdehisomnibus,dequibusnosaccusamuseum 9AdjeceruntautemetJudæi,dicenteshæcitasehabere 10ResponditautemPaulus(annuentesibipræsidedicere): Exmultisannisteessejudicemgentihuicsciens,bono animopromesatisfaciam

11Utsciasquoniamadhucduodecimdiessunt,exquo ascendiJerosolymam,utadorarem

12etnequeintemploinveneruntmecumaliquo disputantem,autconcursumfacientemturbæ,nequein synagogis,nequeincivitate:

13nequeprobarepossunttibidequibusnuncmeaccusant 14Confiteorautemhoctibi,quoniamsecundumviam quamvocanthæresim,sicadoroDeumpatrummeorum, credensomniaquæinlegeetprophetisscriptasunt: 15spemautemhabeinDeum,quamethiipsiexspectant, resurrectionemfuturamjustorumetiniquorum

16Inhocetipsestudeosineoffendiculoconscientiam habereadDeumetadhominessemper.

17Postannosautemplures,eleemosynasfacturusin gentemmeamvenietoblationes;

18etinveneruntmequidamexAsiaIudaeipurificatumin templonequecumturbanequecumtumultu

19quidebuerunthicapudteesse,etsiquidcontrame debuissent.

20autilliipsihicdicant,siquidinmeinvenerintmali, cumstetiinconcilio;

21nisideunahacunavoceclamaviintereosstans:De resurrectionemortuorumegohodievocoravobis

22AudiensautemhæcFelix,perfectioremsciensviam eorum,distuliteos,etdixit:CumveneritLysiastribunus, cognoscamvosegounumsermonem

23EtmandavitcenturioniservarePaulum,etpotestatem habereei:etnonprohiberetquemquamdenotissuis ministrareveladsevenire

24Postdiesautemaliquot,cumvenissetFelixcum Drusillauxoresua,quæeratJudæa,arcesseretPaulum, audiebateumdefideChristi

25Disputanteautemdejustitia,temperantia,etdejudicio futuro,tremuitFelix,etrespondit:Vadeinhoctempore cumtempusopportunumfuerit,egorogabote

26SperabatautemetutPaulus,utsolvateum,pecuniam sibidari.

27PostduosautemannosPorciusFestusvenitin cubiculumFelicis:etFelixvolensostendereJudæisFelix, reliquitPaulumvinctum

CAP.XXV

1Festusautemcumvenissetinprovinciamposttriduum, ascenditaCaesareaJerosolymam.

2TuncprincipessacerdotumetprincipesIudaeorum detulerunteumcontraPaulumetrogabanteum,

3EtrogabatillumproeoutmittereteuminJerusalem, insidiastendentesinviauteuminterficeret.

4FestusautemresponditservariPauluminCaesarea:se autemmaturiusprofecturum.

5Quiergoinvobis,ait,potentessunt,descendentessimul, accusentsiquodestineoiniquitas

6Demoratusautemintereosdiesampliusdecem, descenditCaesaream;etalteradieseditprotribunaliet iussitPaulumadduci

7Cumautemvenisset,circumdederunteumJudæi,qui descenderantabJerosolymis,etmultasetmultas tribulationesafferebantadPaulum:quodnonpoterant probare.

8Paulorationemreddente:Quoniamnequeinlegem Judæorum,nequeintemplum,nequeinCæsarem quidquampeccavi.

FestusautemvolensgratiampræstareJudæis,respondens Paulo,dixit:VisJerosolymamascendere,etibidehis judicariapudme?

10DixitautemPaulus:AdtribunalCaesarissto,ubime oportetiudicariIudaeisnihilnocui,sicutettumeliusnosti

11Sienimnocui,autdignummortealiquidfeci,non recusomori:siveronihilesteorumdequibushiaccusant me,nemomeillisdonarepotestCaesaremappello

12TuncFestuscumconsiliolocutusrespondit:“Caesarem appellasti;adCaesaremibis

13EtpostdiesaliquotAgripparexetBernicevenerunt CaesareamadsalutandumFestum.

14Cumautemdiesmultosdiesfactusesset,Festuscausam indicabatregi,dicens:VirquidamestvinctusaFelice 15dequocumessemJerosolymis,adieruntmeprincipes sacerdotumetsenioresJudæorum,volenteshabere judicium

16Adquosrespondi:QuianonestRomanisconsuetudo damnarealiquemhominempriusquamisquiaccusatur præsenteshabeataccusatores,locumquedefendendi accipiatadabluendacrimina.

17Cumergohucconvenissent,sineulladilationealtera sedensprotribunali,iussitadducihominem

18Inquemcumstetissentaccusatores,nullamcausam deferebant,dequibusegosuspicabarmalum

19quærebantautemquæstioneseorumdesuasuperstitione, etdequodamJesu,quieratmortuus,quemaffirmabat Paulusvivere

20Hæsitansautemegodehujusmodiquæstione,dicebam sivelletireJerosolymam,etibijudicarideistis.

21PauloautemappellanteutreservareturinAugusti auditione,jussiservarieumdonecmittameumad Caesarem

22AgrippaautemdixitadFestum:Volebametipse hominemaudireCras,inquit,audieseum

23AlteraautemdiecumvenissetAgrippaetBernicecum multaambitione,etintroissentinauditoriumcumtribunis etvirisprincipalibuscivitatis,jubenteFesto,adductusest Paulus

24DixitautemFestus:Agripparex,etomnesquiadsunt nobiscum,videtishunc,dequomecumestomnismultitudo Judæorum,etJerosolymis,etethic,clamantemnon oporterediutiusvivere

25Egoverecomperinihildignummorteeumadmisisse. IpsoautemhocappellanteadAugustum,judicavimittere

26Dequoquidcertumscribamdomino,nonhabeo Propterquodproduxieumadte,etmaximeadte,rex Agrippa,utinterrogationefactahabeamquidscribam Sinerationeenimmihivideturmitterevinctum,etcausas ejusnonsignificare.

CAP26

AgrippaautemadPaulumait:Permittiturtibiloquipro temetipsoTuncPaulusextendensmanum,responditprose: 2mebeatumarbitror,rexAgrippa,quodegohodieapudte respondebodeomnibus,dequibusaccusoraIudaeis; 3maximequodsciotescientemomniaquaesuntapud Iudaeosconsuetudinesetquaestionespropterquodobsecro patientermeaudias

4Etconversationemmeamajuventutemea,quæprimafuit ingentemeainJerusalem,noveruntomnesJudæi 5quimeabinitiocognoveruntsitestimoniumperhibent quoniamsecundumarctissimamsectamnostraereligionis vixipharisaeus

6Etnuncinspe,quæadpatresnostrosrepromissionis factaestaDeo,stojudicor; 7inquamduodecimtribusnostrænocteacdiedeservientes, sperantdevenireDequaspeaccusoraJudæis,rex

8Quidincredibilejudicaturapudvos,siDeusmortuos suscitat?

9EtegoquidemexistimaverammeadversusnomenIesu Nazarenideberemultacontrariaagere; 10quodetfeciJerosolymis,etmultossanctorumegoin carceribusinclusi,aprincipibussacerdotumpotestate accepta:etcumocciderentur,detulisententiam.etcum occiderentur,deposuerunteisvocemmeam

11Etinomnisynagogaeosincrepabatetblasphemareeos etinfuroremversuseospersecutussumusqueadcivitates alienas

12superquoveniDamascumcumpotestateetlegationea principibussacerdotum

13Mediadieinviavidirexdecælosuprasplendoremsolis circumfulsissemelumen,eteosquimecumsimulerant

14{Omnesquenoscumdecidissemusinterram,audivi vocemloquentemmihidicentemhebraicalingua:Saule, Saule,quidmepersequeris?durumesttibicontrastimulum calcitrare.

15Egoautemdixi:Quises,Domine?Quidixit:Egosum Jesus,quemtupersequeris

16sedexsurgeetstasuperpedestuosadhocenimapparui tibiutfaciamteministrumettestemeorumquaevidistiet eorumquibusapparebotibi

17liberanstedepopulisetdegentibusadquasnuncego mittote

18utaperiatoculoseorumetconvertateosdetenebrisin lucemetdevirtutesatanaeinDeum,utrecipiant remissionempeccatorumethereditatemintersanctificatos perfidem,quaeestinme

19Unde,orexAgrippa,nonfuicaelestivisioniincredulus; 20sedDamasciprimum,etJerosolymis,etinomnibus finibusJudææ,etgentibusostenditeis,utpœnitentiam agant,etconvertanturadDeum,etagantoperapœnitentiæ HacexcausameJudæi,cumessemintemplo, comprehensumtentabantinterficere.

22AcceptoigiturauxilioDeousqueinhodiernumdiem, testificansminorietmajorinihilaliuddicensquameaquae prophetaeetMoysesdixeruntventurosesse:

23sipassibilisChristus,siprimusexresurrectione mortuorum,lumenannuntiaturusestpopuloetgentibus.

24Hocautemipsoloquente,Festusmagnavocedixit: Paule,esextrate;multatedoctrinafurentemfacit

25Atille:Noninsanio,inquit,optimeFeste.sedproferte verbaveritatisetsobrietatis

Scitenimdehisrex,adquemetconstanterloquor:latere enimeumnihilhorumarbitrorNoneniminangulo quidquamhorumgestumest

27Credis,rexAgrippa,prophetis?Scioquodcredis.

28AgrippaautemadPaulum:“Propemodumsuadesme Christianumesse

29EtPaulus:OptoapudDeum,nonsolumtu,sedetiam omnesquiaudiuntmehodie,etego,sedethujusmodi,et propesunt,exceptishisvinculis

30Etcumhaecdixisset,exstititrexetpraeses,etBernice, etquiassidebanteis:

31Etcumsecessissent,loquebanturadinvicem,dicentes: Quianihilmorteautvinculisdignumquidfacithomoiste.

32AgrippaautemFestodixit:Dimittipoterathomohic,si nonappellassetCaesarem

Caput27

1CumautemjudicatumessetnosnavigareinItaliam, tradideruntPaulumetquosdamaliosvinctos,cuinomen eratJuli,centurioniscohortisAugusti

2EtascendentesnavimAdramytti,navigavimusinAsia. unusnobiscumAristarchus,MacedoThessalonicensis

SequentiautemdiedevenimusSidonemComiterautem JuliusPaulumdeprecabatur,etdediteipotestatemutadse veniretadamicosreficiendos

4Etindecumsustulissemus,subnavigavimusCyprum, proptereaquodessentventicontrarii.

5etpelagusCiliciaeetPamphyliaenavigantesvenimus Myram,quaeestLyciae

6etibicenturionavemalexandrinamnavigantemin Italiaminvenitetposuitinea

7etcummultisdiebustardenavigaremusetvix devenissemuscontraCnidumnonsustinensnosventus subnavigavimusCretaecontraSalmonem

8Etcumvixtransiret,venitadlocum,quivocatur Speciosa.juxtaquoderatcivitasLasea.

9Cumautemmultahoraconsumptaesset,etnavigantibus iaminpericulo,quiaiampraeteriitieiunium,Paulus admonebateos,

10etaitillisdominivideoquiacumlaesionibusetmultis damnisnonsolumonerisetnavissedetiamanimarum nostrarumhaeceritnavigatio

11Centurioautemgubernatorietnaucleriomagiscredebat quamhisquæaPaulodicebantur

12Etquiaportusadhiemandumnonerat,gareetiaminde discedere,siquomodoPhœnicenpervenirent,hiemare; quaeestCretaeportus,vergentisadmeridiemet occidentemsolem

13Cumautemaustroleniterflante,exinanientes propositumsetenereexistimantes,propeCretam navigaverunt

14Nonpostmultumautemmisitsecontraipsamventus typhonicus,quivocaturEuroaquilo.

15Etcumprenderetnavis,nonpotuitferreinventum,et noseicimus.

16Etininsulamquamdamdecurrentes,quævocaturCauda, potuimusvixobtinerescapham

17Quamcumtulissent,adiuveruntadroborandum navigium;Quasublata,adjutoriisutebantur,accingentes navem,timentesneinSyrtiminciderent,summissovasesic ferebantur

18Nosverovehementissimeiactati,sequentidie immiseruntnavem

19ettertiadiesuismanibusarmamentanavisprojecerunt.

20Cumautemnecsolnecstellaeinmultisdiebus apparuissent,ettempestasnonparvasupernos,ablataest spesomnis,utsalviessemus.

21PostlongamautemabstinentiamPaulusinmedioeorum exstitit,etait:Viri,audistisme:etnonsolvitisaCreta,et detrimentumconsecutisumus.

22Etnunchortorvos,utbonoanimoestote:nullaenim vitaeritintervos,sednavis

23AstititenimmihihacnocteangelusDei,cuiussumego, etcuideservio,

24dicens:Netimeas,Paule;adducerisadCaesarem,et eccededittibiDeusomnesquinaviganttecum.

25Propterea,filii,bonoanimoestote:egoenimcredo Deum,quiasicfuturumest,sicutdictumestmihi

26Ininsulamautemquamdamoportetnosdevenire.

27Cumautemquartadecimanoxsupervenit,deiectisnobis inAdria,circamediamnoctemnautaeappropinquaverunt adaliquamregionem;

28Etexclamaverunt,etinveneruntpassusviginti:etcum longiusabiissent,sonueruntiterum:etinveneruntpassus quindecim.

29Tuncveritineinsaxaincideremus,depuppimittentes anchorasquatuoroptabantdiem

30Etcumdenaviessentfugientesnaues,submiserunt scaphaminmare,subcolore,quasiancorisejiciantde prætorio,

31dixitPauluscenturionietmilitibus:Nisihiinnavi manserint,vossalvifierinonpotestis

32Tuncabscideruntmilitesfunesscaphæ,etpassisunt eamexcidere.

33Etcumluxinciperetfieri,rogabatPaulusomnessumere cibum,dicens:Quartadecimadiehodieexspectantesjejuni permanetis,nihilaccipientes.

34Propterquodobsecrovos,utapprehendatisquidfaciatis, ethocestprosalutevestra:quoniamnulliusvestrum capillusdecapitecadet

35Etcumhocdixisset,sumenspanem,gratiasegitDeoin conspectuomnium:etcumfregisset,cœpitmanducare

36Animæquioresautemfactiomnes,etipsisumpserunt cibum

37Eramusautemomnesinnavianimæducentorum sexagintasedecim

38Etcummanducassent,miserantnavim,etmiserunt triticuminmare.

39Cumautemdiesfactusesset,terramnonagnoscebant: sinumveroquemdamconsiderabanthabentemlittus,in quemcogitabantsipossentejicerenavem.

40Etcumancorassustulissent,committebantmari,et solvebantclavos,etlevaveruntnavesadventum,et applicuerunt

41Etcumincidissentinlocumduomaria,descenderuntin terramnavis.etprora-nisahaerebatetimmobilis permanebat;posteriorautemimpetufluctuumfractaerat

42Militumautemconsiliumfuitutcustodiasocciderent, nequiscumenatasset,effugeret.

43centurioautemvolenssalvosfacerePaulumprohibuit neetquinatarepossent,primosseinmarepraecipitarent, etadterrampervenirent;

44etceteros,aliosintabulisferebant,quosdamsuperea quædenavierant.Sicquefactumestutomnesincolumes adterramevaderent

Caput28

1Etcumevasissemus,tunccognovimusquiaMelitainsula vocabatur.

2Barbariautemnonmodicamgratiamostenderuntnobis: accendentesenimignem,etsingulospropterimbrem,et frigus.

3CumautemcollegissetPaulumfasciculum,et imposuisseteosigni,venitviperadecalore,etalligavit manumsuam.

4Utautemvideruntbarbaripendentembestiamdemanu ejus,adinvicemdicebant:Utiquehomicidaesthomohic, quicumevaseritdemari,ultiononsiniteumvivere.

5Etexcussitbestiaminignem,etnihilmaliintulit

6Videntesautem,cumintumuisset,subitocorruit,etecce multotempore,cumnullameinocumentaconspexissent, convertentesse,dicenteseumessedeum

7Ineademprovinciaerantprincepsinsulae,cuinomen Publii.quinosexcepit,ettriduobenignerecepit.

8Etfactumest,utagerentfebris,etsanguinisfluxum:ad quemPaulusintravit,etoravit,etimposuitillimanus,et sanaviteum.

9Quofacto,etceteri,quiininsulahabebantinfirmitates, accedebant,etcurabantur:

10quietiammultishonoribusnoshonoraverunt;etprofecti portabantnoshisquaenecessariaerant

11Postmensesautemtres,navigavimusinnavi Alexandrina,quæininsulahiemaverat,cuieratinsigne Castorum

12EtcumvenissemusSyracusam,mansimusibitriduo

13IndecircumlegentesdevenimusRegium:etpostunum diem,flanteaustro,sequentidievenimusPuteolos: 14Ubiinvenimusfratres,etrogatimanereapudeosdies septem:etsicvenimusRomam

15Etindecumaudissentfratres,occurreruntnobisusque adAppiiforum,ettresTabernasQuoscumvidissetPaulus, gratiasagensDeo,accepitfiduciam.

16CumautemvenissemusRomam,permissumestPaulo maneresibimetcumcustodientesemilite

17factumestautemposttriduumconvocavitPaulus principesIudaeorumetquicumconvenerantdixitadeos virifratrescumnihilinpopulumautinconsuetudines patrumnostrorumfeciettraditussumabHierosolymisin manusRomanorum

18quicuminterrogationemdemehabuissent,dimitteteum, quiacausamortisnoneratinme

19Judæiautemcontradicentibus,coactussumappellare Cæsarem.nonquomeamgentemaccusaredebueram.

20Propterhocergorogaviteutvideremte,etloquerer tecum,quiapropterspemIsraëlcatenahaccircumdatus sum.

21Atillidixeruntadeum:“Nequelitterasaccepimusdete aIudaea,nequeexomnibusfratribusquiveneruntadte aliquiddenuntiaveruntautlocutisunt;

22Volumusautemateaudirequidsentias:namdehac sectanovimusquiaubiquecontradicitur

23Cumautemconstituissenteidiem,veneruntmultiad euminhospitiumquibusexponebatettestificabatur regnumDeisuadenseisdeIesuetexlegeMosiset prophetarumamaneusqueadvesperam

24Etquidamcredebanthisquaedicebantur:quidamvero noncredebant.

25etcumnonconsensissentinterse,discesseruntcumuno verbodixissetPaulus:BenelocutusestSpiritusSanctusper Isaiamprophetamadpatresnostros,

26dicens:Iteadpopulumistum,etdicite:Auditeaudientes, etnonintelligetis;etvidebitisetnonvidebitis

27Ingravatumestenimcorpopulihujus,etauresejus graviterauditus,etoculossuosclauserunt;nevideant oculisetauribusaudiantetcordeintelligantetconvertantur etsanemeos.

28Notumergositvobis,quoniamgentibusmissumesthoc salutareDei,etipsiaudient

29Etcumhæcdixisset,exieruntabeoJudæi,multam habentesintersequæstionem

30Mansitautembienniototoinconductosuo:etsuscepit omnesquiingrediebanturadeum.

31prædicansregnumDei,etdocensquæsuntdeDomino JesuChristocumomnifiducia,nulloprohibenteeum