Daniel
CAPUTI
1AnnotertioregniJoakimregisJuda,venit Nabuchodonosor,rexBabylonis,inJerusalem,etobsedit eam
2ettradiditDominusinmanueiusJoakimregemIudae,et partemvasorumdomusDei,quaeasportavitinterram Sennaarindomumdeisui,etintulitvasaeaindomum thesaurideisui.
3DixitquoquerexadAspenaz,principemeunuchorum suorum,utadduceretdefiliisIsrael,etdesemineregio,et deprincipibus;
4Puerossinemacula,pulchrosforma,peritosomni sapientia,doctosinscientia,eteruditosinscientia,etqui possentstareinpalatioregis,eteosdocerepossentlitteras etlinguamChaldaeorum
5Etconstituiteisrexannonampersingulosdiesdecibis regiisetdevinoundebibebatipse,utalerenteostribus annis,posteastarentinconspecturegis
6FueruntergointereosdefiliisIudae,Daniel,Ananias, Misael,etAzarias.
7Etimposuiteisprincepseunuchorumnomina:Danieli enimBaltassar;AnaniaeSadrach;MisaeliMesach;et AzariaeAbednego.
8ProposuitautemDanielincordesuonepollueretsede mensaregis,nequedevinoquodbibebatille:etrogavit principemeunuchorumnepollueretse.
9DeusautemDanielemingratiametmisericordiamapud principemeunuchorumdedit
10EtaitprincepseunuchorumadDanielem:Timeoego dominummeumregem,quiconstituitvobiscibumet potum:nequandovideatfaciesvestrasinfelicespraepueris similibusvestris?Etcaputmeumregipericlitarivultus meusvultusvestriest
11TuncdixitDanieladMalasar,quemprinceps eunuchorumconstitueratsuperDanielem,Ananiam, MisaelemetAzariam:
12Tentaservostuos,obsecrote,diebusdecem;etdent nobisleguminaadvescendum,etaquamadbibendum
13Videanturergovultusnostricoramte,etvultus puerorumquivescunturciboregio:et,sicutvideris,fac cumservistuis
14Assensusesteisinhocconsilio,tentanseosdiebus decem.
15Postdecemautemdiesapparueruntvultuseorum pulchrioresetcorpulentiorespraeomnibuspuerisqui vescebanturciboregio.
16ItaquetollebatMezsarpartemcibariaeorumetvinum, quodbiberedebebant,deditqueeislegumina
17PuerisautemhisquattuordeditDeusscientiamet disciplinaminomnilibroetsapientia:Danieliautem intelligentiamomniumvisionumetsomniorum
18Completisigiturdiebus,quosdixeratrexut introducerentur,princepseunuchorumintroduxiteosin conspectuNabuchodonosor
19Locutusqueestrexcumeis;etdeomnibuseisnonest inventussimilisDanieli,Ananiae,Misaeli,etAzariae;et steteruntcoramrege
20Etinomniresapientiaeetintellectus,quamabeisrex sciscitatusest,deciesmelioressuperomnesarioloset magosquierantinuniversoregnoeius.
21FuitautemDanielusqueadannumprimumregisCyri
CAPUTII
1InannosecundoregniNabuchodonosorvidit Nabuchodonosorsomnium,etconterritusestspirituseius, etsomnuseiusdiscessit
2Tuncrexpraecepitutconvocarenturmagos,etmagi,et maleficos,etChaldaeos,utindicarentregisomniasua.Qui cumvenissent,steteruntcoramrege
3Etdixitadeosrex:Somniumvidi,etspiritusmeus turbatusestutcognosceremsomnium.
4ResponderuntautemChaldæiregiSyriace:Rex,in aeternumvive!dicsomniumservistuis,etinterpretationem eiusindicabimus.
5ResponditrexetdixitChaldaeis:Sermorecessitame: nisimihisomniumetinterpretationemeiusnarraveritis,in partesdimidiabimini,etdomusvestraeinsterquilinium redigentur
6Siautemsomniumetinterpretationemeiusnarraveritis, donaetdonaethonoremmagnumaccipietisame. Somniumigituretinterpretationemeiusindicatemihi
7Responderuntsecundoatquedixerunt:Rexsomnium dicatservissuis,etinterpretationemeiusindicabimus.
8Responditrexetait:Certesciovostempuslucrari, videntesquodrecesseritamesermo
9Siautemsomniumnonindicaveritismihi,unaestvobis sententia,quodverbamendaciaetdeceptivavobis comparastis,utlocutisitiscoramme,donectempus muteturNarrateigiturmihisomnium,utsciamvos interpretationemeiusindicarepotestis
10RespondentesChaldaeicoramregedixerunt:Nonest homosuperterramquisermonemregisexprimerepossit: ideonequerex,dominusetpotensest,quitaliasciscitaverit abomniario,etmago,autChaldaeo.
11Resenimraraestquamrexpostulat,etnemoestalius quiindiceteaminconspecturegi,exceptisdiis,quorum habitationonestcumhominibus.
12Quofactorex,infuroresuo,iratusestetiniramagna,et praecepitutperirentomnessapientesBabylonis
13Etegressasententia,sapientesinterficiebantur; quaerebanturqueDanieletsociieiusutperirent
14TuncDanielconsiliumetsapientiamadArioch principemmilitumregis,quiegressuseratadinterficiendos sapientesBabylonis,respondit:
15EtinterrogavitAriochprincipemregis:Quamobrem tamfestinatumestiudiciumarege?EtAriochrem indicavitDanieli
16TuncDanielingressusrogavitregemuttempusdaret sibiadinterpretationemindicandamregi.
17EtingressusestDanieldomumsuam,etnuntiavitrem Ananiae,Misaeli,etAzariaesociissuis;
18utpeterentmisericordiamaDeocaelisuperarcanoisto, etnonperirentDanieletsociieiuscumceterissapientibus Babylonis
19TuncDanielimysteriumpervisionemnocturnam revelatumestEtbenedixitDanielDeumcaeli
20Danieletrespondit,etdixit:SitnomenDomini benedictumasaeculoetinsaeculum:quiasapientiaet fortitudoeiussunt
Daniel
21Etipsemutattemporaetaetates:transfertregesatque constituit:datsapientiamsapientibus,etscientiam intelligentibusintellegentiam:
22Ipserevelatprofundaetabscondita,novitintenebris constituta,etluxcumeohabitat.
23Confiteortibietlaudote,Deuspatrumnostrorum,quia sapientiametfortitudinemdedistimihi,etnuncostendisti mihiquaerogavimuste,quianuncaperuistinobis sermonemregis
PosthaecDanielingressusadArioch,quemconstituerat rexutperderetsapientesBabylonis,siceidixit:Sapientes BabylonisneperdasIntroducemeinconspectumregis,et interpretationemregiindicabo.
25TuncAriochfestinusintroduxitDanielemadregem,et dixitei:InvenihominemdetransmigrationeIuda,qui interpretationemregiannuntiet.
ResponditrexetdixitDanieli,cuiusnomeneratBalthasar: Putasnepotesmihiindicaresomnium,quodvidi,et interpretationemeius?
27ResponditDanielcoramregeetdixit:Mysterium,quod rexquaerit,nequesapientes,nequemagi,nequearuspices, nequearuspices,regiindicarepossunt:sedremnarrare.
28SedestDeusincaeloquirevelatmysteria,etindicat regiNabuchodonosorquaeventurasuntinnovissimis diebus.Somniumtuum,etvisionescapitistuiincubilituo, haecsunt:
29Tuquoque,rex,cogitationestuaeinlectotuoveniebant, quidfuturumsitposthaec:etquirevelatmysteria,ostendit tibiquaeventurasunt
30Mihiautemnoninsapientia,quaeestinmeplusquam inomnibusviventibus,hocmysteriummihirevelatumest, sedutinterpretatioregimanifestasit,etcogitationescordis tuicognoscas
31Tu,rex,videbas,eteccestatuaunamagna.Statuailla magna,cuiussplendorsublimisstabatcontrate,etaspectus eiuseratterribilis
32Huiusstatuaecaputexaurooptimoerat,pectusautemet brachiaexargento,venterautemetfemoraexaere, 33cruraeiusferrea,pedeseiuspartimferrei,partimfictiles
34Videbastu,donecabscissusestlapisdeterrasine manibus,etpercussitstatuaminpedibuseiusferreiset fictilibus,etcomminuiteos
35Tuncferrum,testa,æs,argentumetaurumcontritumest simul,etfactasuntquasipaleaarearumaestivarum,et abstuliteaventus,itautnoninventusessetlocusillis:et lapisquipercussitstatuamfactusestmonsmagnus,et implevituniversamterram
36Hocestsomnium;interpretationemqueeiuscoramrege dicemus
37Turex,rexregumes,etDeuscaelidedittibiregnum,et potestatem,etfortitudinem,etgloriam
38Etubicumquehabitantfiliihominum,etbestiasagriet volucrescaelideditinmanumtuam,etteprincipem omniumconstituitTuescaputaureum
39Etposttesurgetregnumaliudinferiuste,etregnum tertiumaliudaereum,quoddominabituruniversaeterrae
40Regnumautemquartumeritrobustumvelutferrum, quomodoferrumcomminuitetdomatomnia,etsicut ferrumcomminuitomniahaec,siccomminuetetconteret
41Quodautemvidistipedesetdigitospartimtestaefiguli etpartimferri,regnumdivisumerit,etpartemferrieritin eo,secundumquodvidistiferrummixtumtestaeexluto
42Etdigitospedumexparteferreos,expartefictileserant, exparteregnumeritfirmum,exparteautemcontritum.
43Quodautemvidistiferrummixtumtestaecumluto, commiscebunturquidemcumseminehominum,sednon adhaerebuntsibi,sicutferrummisceturtestae.
44IndiebusautemregumillorumsuscitabitDeuscaeli regnum,quodinaeternumnondissipabitur,etregnumeius populoalterinontradetur.Comminuetautem,etconsumet omniaregnahaec,etipsumstabitinaeternum
45Propterquodvidistiquoddemonteabscissusestlapis sinemanibus,etcomminuitferrum,etaes,ettestam,et argentum,etaurum,Deusmagnusostenditregiquaefutura suntposthaec:somniumautemverumest,etinterpretatio eiusfidelis
46TuncrexNabuchodonosorceciditinfaciemsuam,et Danielemadoravit,etpraecepitutsacrificarentei oblationes,etincensumsuaviter
47LoquensrexDanieli,dixit:VereDeusvesterDeus deorumest,etDominusregum,etrevelansmysteria: quoniamtupotuistirevelarehocmysterio
48TuncrexDanieleminmagnificumextulit,eteimunera multaetmagnadedit,etconstituiteumprincipemsuper omnemprovinciamBabylonis,etprincipemmagistratuum supercunctossapientesBabylonis
49TuncDanielpostulavitarege,etconstituitSadrach, Misach,etAbednegosuperoperaprovinciaeBabylonis; Danielautemsedebatinforibusregis
CAPUTIII
1Nabuchodonosorrexfecitstatuamauream,altitudine cubitorumsexaginta,latitudinecubitorumsex,etstatuit eamincampoDura,provinciaeBabylonis
2TuncNabuchodonosorrexmisitadcongregandos satrapas,iudices,duces,duces,tyrones,duces,et praefectosprovinciarum,utconvenirentaddedicationem statuae,quamerexeratNabuchodonosorrex.
3Tunccongregatisuntsatrapae,magistratus,et centuriones,iudices,tyranni,duces,etpraefecti,etuniversi principesregionum,addedicationemstatuae,quam erexeratNabuchodonosorrex,etsteteruntcoramstatua, quamerexeratNabuchodonosor
4Tuncpraecoclamavit,dicens:Vobismandatumest,o populi,gentes,etlinguae,
5utquandosonitumbuccinae,tibiae,citharae,sambucae, psalterii,tympani,etomnisgenerismusicorumaudiveritis, prosternentesadorabitisstatuamauream,quamexstruxit rexNabuchodonosor.
6Etquinonprostratusadoraverit,eademhoramitteturin mediumfornacisignisardentis
7Itaqueintemporeillo,cumaudissetomnispopulus sonitumbuccinae,tibiae,citharae,sambucae,psalterii,et omnisgenerismusicorum,omnespopuli,gentes,etlinguae procidentesadoraveruntstatuamauream,quamerexerat Nabuchodonosorrex
8QuointemporeilloaccesseruntquidamChaldaeiet accusaveruntIudaeos.
9dixeruntqueregiNabuchodonosor:Rex,inaeternumvive! 10Tu,rex,decrevistiutomnisvirquiaudieritsonitum buccinae,tibiae,citharae,sambucae,psalterii,ettympani, etomnisgenerismusicorum,prosternatseetadoret statuamauream
11Etsiquisnonprostratusadoraverit,mittaturinmedium fornacisignisardentis.
12SuntviriIudaei,quosconstituistisuperoperaprovinciae Babylonis,Sadrach,Misach,etAbednego:istiviri,rex,te contempserunt:deostuosnoncolunt,nequestatuam auream,quamerexisti,adorant
13TuncNabuchodonosor,infuroreetira,praecepitut adducerenturSidrach,Misach,etAbednego.Quicum adducerenturinconspecturegis
14PronuntiavitqueNabuchodonosoreis:VereneSidrach, Misach,etAbednegodeosmeosnoncolitis,etstatuam auream,quamconstitui,nonadoratis?
15Nuncigitur,siquotemporeaudieritissonitumbuccinae, tibiae,citharae,citharaesambucae,psalterii,ettympani,et omnisgenerismusicorum,paratiestisprosternereet adorarestatuam,quamfeci,beneest;siautemnon adoraveritis,eademhoramitteminiinmediumfornacis ignisardentisetquisestisteDeus,quiliberabitvosde manibusmeis?
16RespondentesSidrach,Misach,etAbednego,dixerunt regiNabuchodonosor:Nonoportetnosdehacre responderetibi.
17Siitaest,Deusnoster,quemcolimus,potensestnos eriperedecaminoignisardentisetdemanutua,orex, liberare.
18Quodsinon,notumsittibi,rex,quiadeostuosnon colimus,nequestatuamauream,quamerexisti,adorabimus
19TuncNabuchodonosorrepletusestfurore,etaspectus facieieiusimmutatusestsuperSidrach,Misach,et Abednego;etpraecepitutcalefacerentfornacemsepties plusquamcalefiericonsueverat.
20Etvirisfortissimisdeexercitusuoiussitutligatis manibusSidrach,Misach,etAbednegomitterenteosin fornacemignisardentis.
21Etvinctisuntcumtunicissuis,ettiaris,etpileis,et vestibus,etmissisuntinmediumfornacisignisardentis
22Proptereaiussumregisurgebat,etfornaxardebatnimis, porrovirosillos,quimiserantSidrach,Misach,et Abednego,interfecitflammaignis
23Viriautemhitres,Sadrach,Misach,etAbednego, cecideruntvinctiinmediofornacisignisardentis
24TuncNabuchodonosorrexobstupuit,etfestinussurrexit, etaitconsiliariissuis:Nonnetresvirosmisimusinmedium ignisvinctos?Respondentesdixeruntregi:Vere,rex
25Responditille,etait:Eccevideoquattuorvirossolutos, etambulantesinmedioignis,etnihillaesiineisest:et speciesquartisimilisestFilioDei
TuncaccessitNabuchodonosoradostiumfornacisignis ardentis,etait:Sidrach,Misach,etAbednego,serviDei excelsi,egredimini,etveniteTuncSadrach,Misach,et Abednegoegressisuntdemedioignis
27Etcongregatisuntprincipes,duces,etcenturiones,et consiliariiregis,utvideruntvirosillos,inquorum corporibusnullamvimignishabuisset,neccapilluscapitis eorumadustusest,nequevesteseorumimmutataeerant, nequeodorignisineosperierat
28TuncNabuchodonosorlocutusest,dicens:Benedictus DeusSidrach,Misach,etAbednego,quimisitangelum suumetliberavitservossuosquisperabantineo,et transgressisuntverbumregis,etobtuleruntcorporasua,ne servirentnequeadorarentomnemdeum,nisiDeumsuum
29Egoigiturstatuidecretum,utomnispopulus,gens,et linguaquaecumquelocutafueritblasphemiamcontra DeumSidrach,Misach,etAbednego,conterat,etdomus eiusinsterquiliniumvertatur:quianonestaliusDeusqui possittalemsalutemdicere.
30TuncrexpromovitSidrach,Misach,etAbednegoin provinciaBabylonis
CAPITULUMIV
1Nabuchodonosorrex,omnibuspopulis,gentibus,et linguis,quihabitantinuniversaterra:Paxvobis multiplicetur.
2Placuitmihidemonstraresignaetmirabiliaquaefecit apudmeDeusexcelsus
3Signaeiusquammagnasunt,etmirabiliaeiusquam fortia!Regnumeiusregnumsempiternum,etpotestaseius ingenerationemetgenerationem
EgoNabuchodonosorindomomeaquietuseram,etin palatiomeoflorens
5Somniumvidiquodmeperterruit,etcogitationesinlecto meo,etvisionescapitismeiconturbaveruntme.
6Proptereapropositumestmihiutadducerenturin conspectumeocunctisapientesBabylonis,utmihi interpretationemsomniiindicarent.
7Tuncingrediebanturmagi,astrologi,Chaldaei,etharioli: etsomniumnarravicorameis,sedinterpretationemeius nonmihiindicaverunt.
8TandemautemingressusestmihiDaniel,cuiusnomen Balthasarsecundumnomendeimei,etinquoestspiritus deorumsanctorum,etsomniumnarravicorameo,dicens: 9Baltassar,magistermagorum,quoniamsciospiritum deorumsanctorumesseinte,etnullumarcanumte conturbat,narramihivisionessomniimei,quasvidi,et interpretationemeorum
10Visionescapitismeiincubilimeovidebam,etecce arborinmedioterrae,etaltitudoeiusnimia.
11Crevitarboretrobusta,etaltitudoeiuspertingitusque adcaelum,etaspectusilliuseratusqueadfinemuniversæ terræ.
12Foliaeiuspulcherrima,etfructuseiuscopiosi,etinea escauniversorum:subeahabitabantanimaliaetbestiae agri,etinramiseiushabitabantvolucrescaeli:etexea vescebaturomniscaro
13Videbaminvisionecapitismeiinlectomeo,etecce vigiletsanctusdecaelodescendit,etvirfortis,etfortis,et fortis,etfortis,etfortis,etfortis,etfortis,etfortis,etfortis etfortis.
14Clamavitfortiter,etsicait:Succiditearborem,et praeciditeramoseius,excutitefoliaeius,etdispergite fructuseius:fugiantbestiae,quaesubtereamsunt,et volucresderamiseius.
15Verumtamenstirpemradicumeiusinterrarelinque,et vinculoferreoetæreoinherbisrusticis,etrorecaeli tingatur,etparseiuscumbestiisingramineterraeerit
16Coreiusabhumanomutetur,etcorferaedeturei:et septemtemporamutentursupereum.
17Exdecretovigilumfactumesthoc,etverbosanctorum requisitum:utsciantviventesquoniamAltissimus dominaturinregnohominum,etdatilludcuivult,et constituitsuperilludhumilemdehominibus
18HocsomniumvidiegorexNabuchodonosorNuncergo, Balthasar,interpretationemeiusnarra,quianonpossunt omnessapientesregnimeiinterpretationemmihiedicere: tuautempotes,quiaspiritusdeorumsanctoruminteest.
19TuncDaniel,cuiusnomenBalthasar,obstupuitper horamunam,etcogitationeseiusconturbabanteum Respondensrex,dixit:Balthasar,neteconturbetsomnium etinterpretatioeius.ResponditBalthasaretdixit:Domine mi,somniumsithisquiteoderunt,etinterpretatioeius inimicistuis
20Arboremquamvidisti,quaesublimioreratatque robusta,cuiusaltitudopertingebatusqueadcaelum,et aspectusilliusinomnemterramerat;
21Cuiusfoliaerantpulcherrima,etfructuseiusnimius:et ineacibusuniversorum,subeahabitabantbestiaeagri,et inramiseiusavescaelihabitabant:
22Tues,rex,quicrevistietconfortatuses:quoniam magnitudotuacrevitetpervenitusqueadcaelum,et potestastuausqueadterminosterrae.
23Quodautemrexviditspeculatoremetsanctum descendentemdecaelo,etdicentem:Succiditelignumet deleteillud,nihilominusradicumeiusrelinquiteinterra,et vinculoferreoetæreoinherbisviridibusagri,etrorecaeli rigabitur:etsitparseiuscumbestiisagri,septemtempora transeantsupereum.
24Haecestinterpretatio,rex,ethocestdecretumAltissimi, quodvenitsuperdominummeumregem:
25utauferenttedemediohominum,ethabitatiotuaerit cumbestiisagri,etfacientteherbamsicutbovescibare,et rorecaelimadefacientte:septemautemtempora mutabuntursuperte,donecsciasquiaAltissimus dominaturinregnohominum,etdatilludcuivoluerit
26Quodautempraecepitutrelinquereturstirpsradicum arboris:regnumtuumtibimanebitpostquamcognoveris potestatemhaberecaeli
27Quapropter,rex,consiliummeumtibiplaceat,etpeccata tuaiustitiadele,etiniquitatestuasmisericordiiserga pauperesostendens,siforteadprolongandam tranquillitatemtuamperveniat
28HaecomniaveneruntsuperregemNabuchodonosor.
29Postfinemduodecimmensium,inpalatioregni Babylonisambulavit
30Responditquerex,etdixit:NonnehaecestBabylon magna,quamegoaedificaviindomumregniinrobore potentiaemeaeetingloriamdecorismei?
31Dumverbumeratinoreregis,voxdecaelocecidit, dicens:RexNabuchodonosor,adtedictumest:Regnum translatumestate.
32Etexpellanttedemediohominum,ethabitatiotuaerit cumbestiisagri:fœnumsicutbovestecibabunt,etseptem temporatransibuntsuperte,donecsciasquiaAltissimus dominaturinregnohominum,etdatilludcuivoluerit.
33IneademhoraadimpletumestverbumNabuchodonosor: eteiectusestabhominibus,etfœnumsicutbovescomedit, etcorpuseiusrorecaelimadefactumest,doneccapillieius creveruntsicutpennaeaquilarum,etungueseiussicut ungulaeavium.
34Etpostfinemdierum,egoNabuchodonosoroculos meosadcaelumlevavi,etsensusmeusreversusestadme, etbenedixiAltissimo,etlaudavietglorificaviviventemin aeternum,cuiuspotestaspotestasaeternaest,etregnum eiusingenerationemetgenerationem
35Etomneshabitantesterramapudnihilumreputatisunt: secundumvoluntatemenimsuamfacitinvirtutibuscaeliet inhabitatoribusterrae:etnonestquipossitstaremanum eiusetdicereei:Quidfacis?
36Intemporeillosensusmeusrediitmihi,etpropter gloriamregnimei,gloriameaetsplendormeusredditisunt mihi;consiliariimeietoptimatesmeiquaesiveruntme,et inregnomeofirmatussum,etmaiestasmagnificaaddita estmihi
37NuncigituregoNabuchodonosorlaudoetmagnificoet glorificoRegemcaeli,cuiusomniaoperaveraetviaeeius iudicia,eteosquiinsuperbiaambulanthumiliarepotest
CAPUTV
1Balthasarrexfecitmagnumconviviumoptimatibussuis mille:etbibebatævumcorammille
2Balthasar,dumvinumgustaret,praecepitutafferrentur vasaaureaetargentea,quaeNabuchodonosorpatereius asportaveratdetemplo,quodfuitinHierosolymis,ut biberentineisrex,etprincipeseius,uxoreseius,et concubinae.
3Tuncallatasuntvasaaurea,quaeasportaveratdetemplo, quoderatinHierosolymis,etbiberuntineisrex,et principeseius,uxoresetconcubinaeillius.
4Bibebantvinum,etlaudabantdeosaureosetargenteos, aereos,ferreos,ligneosetlapideos
5Ineademhoraapparueruntdigitimanushominis scribentiscontracandelabruminpavimentoparietisaulæ regiæ:etrexaspiciebatpartemmanusscribentis 6Tuncfaciesregismutataest,etcogitationeseius conturbabanteum:etcompageslumborumeius dissolvebantur,etgenuaeiusadseinvicemcollidebantur 7Rexautemexclamavitutintroducerenturmagos, Chaldaeos,etariolosEtlocutusestrex,etaitsapientibus Babylonis:Quicumquelegeritscripturamhanc,et interpretationemeiusmihimanifestaverit,coccinovestietur, ettorquemaureamhabebitincollosuo,ettertiusinregno erit
8Tuncingressiomnessapientesregisnonpotuerunt scripturamlegere,necinterpretationemeiusregiindicare 9TuncrexBalthasarvaldeconturbatusest,etvultuseius immutatusest;etoptimateseiusobstupuerunt.
10Reginaautem,proutaccideratregisetoptimatumeius, domumconviviiingressaest:etprotuliteam,etait:Rex,in aeternumvive!nonteconturbentcogitationestuae,neque faciestuamutetur
11Estvirinregnotuo,quispiritumdeorumsanctorum habet,etindiebuspatristuilumen,etintelligentia,et sapientiaquasisapientiadeoruminventaestineo,quem Nabuchodonosorrexpatertuus,rex,dico,patertuus, principemmagorum,astrologorum,Chaldaeorum,et ariolorumconstituit
12Quoniamspirituspraeclarus,etscientia,etintellegentia adinterpretationemsomniorum,etostensiosententiarum difficilium,etsolutiodubitationuminventaesuntin Daniele,cuinomenaregeBalthasar:nuncigiturDaniel vocetur,etipseinterpretationemindicabit
13TuncintroductusestDanielcoramrege,etpraefatusrex dixitei:TuesDanieldefiliiscaptivitatisIudae,quem adduxitpatermeusrexdeIudaea?
Daniel
14Audividete,quoniamspiritumdeorumhabeasinte,et scientiam,intelligentiam,acsapientiamampliorem inventaesintinte
15Etnuncintroductisuntinconspectumeosapientesmagi, utscripturamhanclegerent,etinterpretationemeiusmihi indicarent:sedinterpretationemsermonisedicerenon potuerunt
16Etaudividete,quoniaminterpretationesfacerepoteset dubiadissolvere:siergolegerepotesscripturametmihi interpretationemeiusdemonstraveris,coccinovestieris,et torquemaureamhabebiscircacollumtuum,ettertiusin regnotuoeris
17TuncrespondensDanielaitcoramrege:“Muneratua tibisint,etdonatuaalterida;egoautemscripturamlegam regietinterpretationemeiusostendamei”
18Orex,Deusaltissimusregnum,etmagnificentiam, gloriam,ethonoremdeditNabuchodonosorpatrituo: 19Etproptermajestatem,quamdederatei,universipopuli, tribus,etlinguaetremebantetmetuebanteum:quos volebat,interficiebatetquosvolebat,servabat:etquos volebat,exaltabatetquosvolebat,humiliabat
20Cumautemelevatumessetcoreius,etmenseius indurataestinsuperbia,depositusestdesolioregalisuo,et gloriaeiusablataestabeo
21Eteiectusestdefiliishominum,etfactumestcoreius similebestiis,etfactaesthabitatioeiuscumonagris: paverunteumfœnosicutboves,etcorpuseiusrorecaeli irrigatumest,donecsciretquodDeusaltissimusregnaret superregnumhominum,etquemvult,constituitsuperillud quemcumquevult
22Tuautem,filieiusBalthasar,nonhumiliasticortuum, quamquamscistihaecomnia; 23sedcontraDominumcaelierexistite,etvasadomus eiusadtuleruntcoramte,ettuetdominitui,uxorestuaeet concubinaetuaevinumbibistisineis,etlaudavistideos argentietaureos,aereos,ferreos,ligneosetlapideos,qui nonvident,necaudiunt,necsciunt:etDeumincuiusmanu spiritustuusest,etcuiusomnesviaetuaesunt,non glorificasti
24Tuncabeomissaestparsmanus,etscriptaesthaec scriptura
25Haecestautemscripturaquaescriptaest:MENE, MENE,THEKEL,PHARSIN.
26Haecestinterpretatiosermonis:MANE:numeravit Deusregnumtuum,etcomplevitillud
27THEKEL;appensusesinstatera,etinventuses deficiens
28PHERES:Divisumestregnumtuum,etdatumMediset Persis
29TuncBalthasarpraecepit,etindutumestDanielpurpura, etpositumesttorquemaureamcircacollumeius,et praedicatumestdeeoquodhaberetpotestatemtertiusin regno
30EademnocteinterfectusestBalthasarrexChaldaeorum
31EtDariusMedussuscepitregnum,annosnatus sexagintaduos
CAPUTVI
1PlacuitDario,utconstitueretsuperregnumsatrapas centumviginti,quiessentintotoregnosuo
2Etsupertreshissatrapis,exquibusDanielprimuserat,ut satrapaerationesredderentillis,etnulladetrimentum paterenturregi
3IgiturDanielsuperabatomnesprincipesetsatrapas,quia spiritusamplioreratineo;etcogitavitrexconstituereeum supertotumregnum
4Tuncprincipes,etsatrapaequaerebantoccasionemut invenirentDanieliexregno,nullamquecausamaut suspicioneminvenirepotuerunt,eoquodfidelisesset,et nullaculpaautdefectusinventaestineo
5Dixeruntergoviriilli:Noninveniemusullam occasionemDanielihuic,nisiforteinveniamuseamin legemDeisui.
6Tuncprincipesetsatrapaeconveneruntadregem,etsic locutisuntei:“Darierex,inaeternumvive!”
7Omnesprincipesregni,iudices,etprincipes,consiliarii, etduces,consiliumdederuntinterseutlegemregni constituerent,etdecretumfirmumconstituerent,utomnis quipetieritpetitionemaquolibetdeoauthomineintra trigintadies,nisiate,rex,mittaturinlacumleonum
8Nuncigitur,rex,confirmadecretumetscribedecretum, utnonimmuteturiuxtalegemMedorumetPersarum,quae immutarinonpotest
9ProptereaDariusrexproposuitedictumetdecretum
10QuodcumDanielcognovisset,scripturamsignatamesse, ingressusestdomumsuam,etfenestrisapertisincubiculo suocontraJerusalem,tribusvicibusindiegenibusflectebat, etorabat,confitebaturqueDeosuosicutantea.
11Tuncviriilliconvenerunt,etinveneruntDanielem orantemetobsecrantemcoramDeosuo
12Quicumaccessissent,locutisuntcoramregedeedicto regis:Nonneconstituistiedictum,utomnisquirogaverit quemquamdeosauthominesintratrigintadies,nisite,rex, mittereturinlacumleonum?Responditrex,etait:Verus estsermoiuxtalegemMedorumetPersarum,quaenon immutabilisest
13Tuncrespondentesdixeruntcoramrege:Danieldefiliis captivitatisIudanoncuratdete,rex,etdeedictoquod constituisti,sedtribusvicibusperdiemobsecrationem suamorat.
14Tuncrex,verbishisauditis,vehementeriratusest,et proDanieleposuitcorutliberareteum,etusqueadsolis occasumlaboravitutliberareteum.
15Viriautemilliconveneruntadregemetdixeruntei: Scito,rex,quialexMedorumetPersarumestutomne decretum,quodconstitueritrex,nonliceatimmutari.
16Tuncrexpraecepit,etadduxeruntDanielem,etinlacum leonumconiectisunt.TuncrexlocutusestadDanielem: Deustuus,quemcolissemper,ipseliberabitte
17Allatusqueestlapisunus,etpositusestsuperoslacui: quemobsignavitrexannulosuoetannuloprincipum suorum,neimmutareturconsiliumcontraDanielem.
18Etabiitrexindomumsuam,etnoctemibiineunsabiecit, sinequoinstrumentamusicaallatasuntcorameo,et somnusrecessitabeo
19Rexautemmaneprimosurrexitetfestinusadlacum leonumperrexit.
20Etcumvenitadlacum,inclamavitvocelacrimabiliad Danielem,etlocutusestrexetdixit:Daniel,serveDei viventis,Deustuus,cuiservissemper,putasnevaluitte liberarealeonibus?
21EtDanielregidixit:Rex,inaeternumvive
Daniel
22Deusmeusmisitangelumsuumetconclusitoraleonum, etnonnocueruntmihi,quiacorameoinnocentiainventa estinme:sedetcoramte,rex,delictanonfeci
23Tuncrexvehementergavisusestsupereum,etpraecepit utDanielemeducereturdelacu.EductusqueestDanielde lacu,etnullalaesioinventaestineo,quiacrediditDeosuo
24Praecepitautemrex,etadductisuntviriilliqui accusaverantDanielem,etmissisuntinlacumleonum,eos, filiosetuxoreseorum;etpotueruntleones,etfregerunt omniaossaeorumantequamadfundumlacipervenirent
25TuncDariusrexscripsituniversispopulis,tribus,et linguishabitantibusinuniversaterra:PAXvobis multiplicetur.
26Ameconstitutumestdecretum,utinuniversoimperio regnimeitremiscantetpaveantDeumDanielis,quiaipse estDeusvivensetaeternusinaeternum,etregnumeius nondissipabitur,etpotestaseiususqueinfinem
27Ipseliberatatquesalvator,facienssignaetmirabiliain caeloetinterra,quiliberavitDanielemdemanuleonum.
28IsteDanielprosperatusestusqueadregnumDarii, regnumqueCyriPersae
CAPUTVII
AnnoprimoBalthasarregisBabylonis,Danielsomnium viditetvisionescapitissuiincubilisuo;deindesomnium scripsitetsummamrerumenarravit
2Daniellocutusest,etdixit:Videbaminvisionemea nocte,eteccequattuorventicaelipugnabantinmarimagno
3Etquattuorbestiaemagnaeascendebantdemari,diversae interse.
4Primaquasileoerat,etalasaquilaehabebat:aspiciebam donecevulsaesuntalaeeius,etsublataestdeterra,etsuper pedesquasihomostetit;etcorhominisdatumestei.
5Eteccebestiaalia,similisurso,inlatereunostetit:ettres costaeerantinoreeius,indentibuseius;etsicdicebantei: Surge,comedecarnesmultas.
6Posthaecaspiciebam,eteccealiaquasipardus,etalas avisquattuorsupersehabebat,etquattuorcapitaerant bestiae,etpotestasdatumestei.
7Posthaecaspiciebaminvisionenocturna,eteccebestia quarta,terribilisetterribilis,etfortisvalde;dentesferreos habebatmagnos,comedensetcomminuens,etreliqua pedibussuisconculcabat:etdissimiliseratomnibusbestiis quaefueruntanteeam;etdecemcornuahabebat
8Consideravicornua,eteccecornualiudparvumortumest demedioeorum,ettriadecornibusprioribusevulsasunta facieeius:etecceoculi,quasioculihominis,erantincornu isto,etosloquensmagna
9Aspiciebamdonecthroniprostratisunt,etAntiquus dierumseditVestimentumeiuscandidumquasinix,et capillicapitiseiusquasilanamunda:thronuseiusflamma ignis,etrotaeeiusignisardens
10Fluviusigneusrapidusqueproceditafacieeius,millia milliaministrabantei,etdeciesmilliescentenamilia stabantcorameo;iudiciumsedit,etlibriapertisunt
11Aspiciebamtuncproptervocemverborummagnorum quaecornuloquebatur;aspiciebamdonecinterfectaest bestia,etperditumestcorpuseius,ettraditumestigni exustori.
12Ceterisautembestiisablataestpotestaseorum:vitae autemearumprolongataesuntpertempusettempus
13Aspiciebamigiturinvisionenoctis,eteccecumnubibus caeliquasifiliushominisveniebat,etadantiquumdierum pervenit:etadeumadduxerunt
14Etdatumesteipotestas,ethonor,etregnum:etomnes populi,tribus,etlinguaeipsiservient:potestaseius, potestasaeterna,quaenonauferetur,etregnumeius,quod numquamdissipabitur
15EgoDanielterritussumspiritumeoinmediocarnis meae,etvisionescapitismeiconturbaveruntme
16Accessiadunumexassistentibus,etveritatemabeode omnibushisquaesiviEtmihinarravit,etinterpretationem verborumostenditmihi
17Haequattuorbestiaemagnae,quaesuntquattuorregna, suntquaeascendentdeterra
18SuscipientautemregnumsanctiDeialtissimi,et obtinebuntregnumusqueinsaeculum,etinsaeculum saeculi
19Deindeveritatemvoluicognosceredebestiaquarta, quaeeratdissimilisomnibusaliis,terribilisvalde,dentes eiusferrei,etungueseiusaerei,quaecomeditetcomminuit etreliquapedibussuisconculcavit;
20etdedecemcornibus,quaeincapiteeiuserant,etde alio,quodortumest,antequodceciderunttria,etdecornu illo,quodhabebatoculosetosloquensmagna,etcuius specieserataltiorceteris.
21Vidi,eteccecornuilludbellumfaciebatcumsanctis,et praevalebateis;
22Donecvenitantiquusdierum,etiudiciumdatumest sanctisAltissimi,ettempusadvenit,etregnumobtinuerunt sancti
23Sicait:Bestiaquartaregnumquartumeritinterra,quod maiuseritomnibusregnis,etdevorabituniversamterram, etconculcabiteam,etcomminueteam
24Cornuaautemdecemregnihuius,decemregeserunt:et aliussurgetposteos,etipseeritdissimilisprioribus,ettres regeshumiliabit
25EtverbacontraAltissimumloquetur,etsanctos Altissimiconteret,etcogitabitquodmutarettemporaet leges:ettradenturinmanueiususqueadtempuset tempora,etdimidiumtemporis.
26Etiudiciumsedebit,utauferaturpotentia,etconteratur etdispereatusqueinfinem
27Regnumautem,etpotestas,etmagnitudoregni,quaeest subteromnecaelum,deturpopulosanctorumAltissimi, cuiusregnum,regnumsempiternumest,etomnesreges servienteietoboedient.
28HucusquefinisverbiEgoDaniel,cogitationesmeae valdeconturbaveruntme,etfaciesmeamutataestinme: verbumautemincordemeoconservavi
CAPITULUMVIII
AnnotertioregniBalthasarregis,visioapparuitmihi,mihi Danieli,posteamquaemihiapparuitinprincipio
2Vidiauteminvisionemea,cumesseminSusacastro, quodestinAelamprovincia;vidiauteminvisioneessem iuxtafluviumUlai.
3Etlevavioculosmeos,etvidi,etecceariesunusstabat anteflumen,habenscornuaduo;etcornuaduoalta,sed unumaltiusalteroerat,etaltiuserectumestultimum.
4Vidiarietemcornibusascendentescontraoccidentem,et contraseptentrionem,etcontrameridiem,etomnesbestiae
Daniel nonpoterantresistereei,nequeliberaridemanueius: fecitquesecundumvoluntatemsuam,etmagnusfactusest.
5Etegoconsiderabam,eccehircuscaprarumveniebatab occidentesuperfaciemtotiusterrae,etnontangebatterram: porrohircushabebatcornuinsigneinteroculossuos.
6Etvenitusqueadarietemillumcornutum,quemvideram stantemanteflumen,etcucurritadeuminimpetu fortitudinissuae.
7Etvidieumappropinquantemusqueadarietem;iste iratusestcontraeum,etpercussitarietem,etfregitduo cornuaeius,etnoneratinarietevisresistereei:cumque eumprojecissetinterram,conculcavit,etnemoqui liberaretarietemdemanueius.
8Hircusautemhircusmagnusfactusestvalde:cumque crevisset,fractumestcornumagnum,etortasuntquattor cornuaproeoinquattuorventoscaeli.
9Deunoautemexeisegressumestcornuunumparvum, quodfactumestgrandecontrameridiem,etcontra orientem,etcontraterramfortissimam.
10Etmagnificatumestusqueadfortitudinemcaeli,et dejecitdefortitudineetdestellisinterram,etconculcavit eas.
11Etusqueadprincipemfortitudinismagnificatumest,et abeotulitiugesacrificium,etdejecitlocumsanctuariieius
12Roburautemdatumesteicontraiugesacrificium propterpeccata:etprosterneturveritateminterram,etfecit, etprosperavit
13Tuncaudiviunumsanctumloquentem,etdixitunus sanctusadunumsanctumquiloquens:Usquequovisiode sacrificioiuge,etdelictodesolationis,utetsanctuarium,et exercitumconculcentur?
14Etdixitmihi:Usqueaddiemduomiliatrecentos:et mundabitursanctuarium
15FactumestautemcumegoDanielvisionemvideremet interpretationemeiusquaererem,eccestetitcoramme quasispeciesviri
16EtaudivivocemviriinterripasUlai,clamantem,et dicentem:Gabriel,facintellegerehuicvisionem
17Etvenitiuxtaubiegostabam:cumquevenisset,pavens cecidiinfaciemmeam.Etdixitadme:Intellege,fili hominis,quoniamintemporefiniseritvisio
18Dumloquebaturmecum,iacebamobdormienspronusin terram:tetigitautemmeetstatuitmeinlocomeo.
19Dixitautemmihi:Ecceegoostendamtibiquaefutura sintinnovissimoindignationis:quoniamcumconstitutum esttempusfinis.
20Aries,quemvidistihaberecornua,regesMedorumet Persarumsunt.
21Hircusautemhircusaspera,rexGræciaeest;cornu autemmagnum,quoderatinteroculoseius,ipseestrex primus
22Quodautemfractumest,quodquattuorproeo surrexerunt,quattuorregnadegenteeiussurgent,sednon infortitudineeius
23Etintemporeregnieorum,cumcreverintpeccatores, stabitreximpudensfacie,etintelligensarcana sententiarum.
24Etroborabiturfortitudoeius,sednoninviribussuis:et mirabilitervastabit,etprosperabitur,etfacietEtperdet robustosetpopulumsanctum.
25Secundumconsiliumsuum,utdolusprospereturin manueius,etcorsuummagnificabit,etinpaceinterficiet
plurimos:etcontraprincipemprincipumstabit,etsine manuconteretur.
26Etvisiovesperietmane,quaedictaest,veraest:tuergo claudevisionem,quiapermultosdieserit.
27EtegoDaniellanguidusfuietaegrotaviperdies; cumquesurrexissem,faciebamoperaregis,etobstupui visionem,etnemoeamintellexit
CAPITULUMIX
1AnnoprimoDariifiliiAssueridesemineMedorum,qui constitutusestrexsuperregnumChaldaeorum,
2Annoprimoregnieius,egoDanielintellexiinlibris numerumannorum,dequofactusestverbumDominiad Ieremiamprophetam,utcomplerenturdesolationes Jerusalemseptuagintaanni.
3EtposuifaciemmeamadDominumDeum,utprecemet deprecationemfacereminieiunio,sacco,etcinere
4EtoraviDominumDeummeum,etconfessussum,et dixi:DomineDeusmagneetterribilis,custodienspactum etmisericordiamhisquitediligunt,ethisquicustodiunt mandatatua;
5Peccavimus,iniquitatemfecimus,impieegimus,et recessimus:etrecessimusamandatistuisaciudiciistuis
6Nonobedivimusservistuisprophetis,quilocutisuntin nominetuoregibusnostris,principibusnostris,patribus nostris,omniquepopuloterrae
7Domine,tuaestiustitia,nobisautemconfusiofaciei, sicuthaecdies,virisIudaeethabitatoribusJerusalemet omniIsrael,quipropesuntetquilongesuntinomnibus terris,adquaseiecistieospropteriniquitatemsuaminqua peccaveruntinte
8Domine,nobisconfusiofaciei,regibusnostris, principibusnostris,etpatribusnostris,quipeccavimustibi.
9DominoDeonostromisericordiaetpropitiatio,quia recessimusate;
10EtnonaudivimusvocemDominiDeinostriut ambularemusinlegeeius,quamposuitnobisperservos suosprophetas
11EtomnisIsraeltransgressisuntlegemtuam,etiam recesserunt,neaudirentvocemtuam:etstillavitsupernos maledictioetdetestatioquaescriptaestinlegeMoysiservi Dei,quiapeccavimusei.
12Etstatuitverbasua,quaelocutusestsupernosetsuper judicesnostros,quiiudicaveruntnos,utinduceretsuper nosmagnummalum,qualenumquamfactumestsubomni caelo,secundumquodfactumestinJerusalem
13SicutscriptumestinlegeMoysi,omnemalumhocvenit supernos:etnonrogavimusfaciemDominiDeinostri,ut reverteremurabiniquitatibusnostris,etintellegeremus veritatemtuam
14PropterhocvigilavitDominussupermalumetadduxit illudsupernos:iustusenimDominusDeusnosterin omnibusoperibussuisquaefacit:nonenimaudivimus vocemeius
15Etnunc,DomineDeusnoster,quieduxistipopulum tuumdeterraAegyptiinmanuforti,etfecistitibinomen secundumdiemhanc,peccavimus,impieegimus
16Domine,secundumomnemiustitiamtuam,avertatur obsecroiratuaetfurortuusacivitatetuaJerusalem,monte sanctotuo,quiapropterpeccatanostraetpropter
Daniel iniquitatespatrumnostrorum,Jerusalemetpopulustuus factisuntinopprobriumomnibuspercircuitumnostrum.
17Nuncergoexaudi,Deusnoster,orationemservituiet preceseius:etostendefaciemtuamsupersanctuarium tuumquoddesertumestpropterDominum.
18Inclina,Deusmeus,auremtuametaudi;aperioculos tuosetvidedesolationesnostrasetcivitatemsuperquam invocatumestnomentuum:quianonpropteriustitias nostrasprosternimusprecesnostrasanteconspectumtuum, sedproptermiserationestuasmultas
19Exaudi,Domine;propitiusesto;auscultaetfac;ne morerispropterteipsum,Deusmeus,quianomentuum invocatumestsupercivitatemetsuperpopulumtuum.
20Dumloquebaretorabametconfitebarpeccatummeum etpeccatumpopulimeiIsraeletprorogabamprecesmeas coramDominoDeomeopromontesanctoDeimei 21Dumautemloquenssuminoratione,virGabriel,quem videraminvisioneinitio,celeritervolanstetigitmecirca tempussacrificiivespertini.
22Etdocuitmeetlocutusestmecum,dixitque:Daniel, nuncegressussumutdoceremteetintellegerem
23Abinitioprecumtuarumegressusestsermo:egoautem veniutindicaremtibi,quiavirdesideriorumes:intellege igitursermonemetintelligevisionem
24Septuagintahebdomadesconstitutaesuntsuper populumtuumetsuperurbemsanctamtuam,ad consummandampraevaricationem,etfinemimponendam peccatis,etadexpiandaminiquitatem,etadintroducendam iustitiamsempiternam,etadobsignandamvisionemet prophetiam,etadungendumSanctumSanctorum
25Scitoergoetintellegeabexitusermonisutiterum construaturetconstruaturJerusalemusqueadChristum principemhebdomadesseptemEthebdomadessexaginta duaerursusconstruenturplateaetmurusintemporibus angustiae
26Etposthebdomadessexagintaduasperibitchristus:et noneriteiuspopulusducisventurus:etcivitatemet sanctuariumdissipabit:etfiniseiusdiluvium,etusquead finembellistatutasuntdesolationes
27Confirmabitautempactummultishebdomadauna:etin dimidiohebdomadiscessabitsacrificiumetoblationem,et proptermultiplicationemabominationumdesolabitlocum usqueadconsummationem:eteffundeturquoddecretum estsuperdesolationem
CAPITULUMX
AnnotertioCyriregisPersarum,verbumrevelatumest Danieli,cuiusnomenBalthasar,etverbumverumerat,et tempuslongumerat:etintellexitsermonemetintellegit visionem
2IndiebusillisegoDaniellugebamtribushebdomadibus integris
3Panemdesiderabilemnoncomedi,etcaroetvinumnon introieruntinosmeum,sednequeunguentomeunxi, doneccomplerenturtriumhebdomadarumintegrarum
4Etindievicesimoquartomensisprimi,cumessemiuxta fluviummagnum,quiestTigris, 5Etlevavioculosmeos,etvidi,eteccevirquidamvestitus lineis,etlumboseiusaccinctuseratauroOphazoptimo.
6Corpusautemeiuseratquasichrysolithus,etfacieseius quasiaspectusfulguris,etoculieiusutlampadesignis,et
brachiaeiusetpedeseiussimilescolorisaerispoliti,etvox verborumeiusquasivoxmultitudinis.
7EtegoDanielsolusvidivisionem:porroviriquierant mecumvisionemnonviderunt,sedterrormagnusirruit supereos,etfugeruntinabsconditum.
8Egoautemrelictussolusvidivisionemmagnamhanc:et nonremansitinmefortitudo,sedspeciesmeaconversæest inmeinputredinem,etnonremansitinmevirium.
9Etaudivivocemverborumeius;etcumaudissemvocem verborumeius,iacebamconsternatussuperfaciemmeam, etvultusmeusadterram
10Eteccemanustetigitme,eterexitmesupergenuamea etsuperpalmasmanuummearum.
11Etdixitadme:Daniel,virdesideriorum,intelligeverba quaeegoloquoradte,etstaingradutuo:nuncenim missussumadte.Cumautemlocutusessetadmeverbum hoc,stetitremens
12Tuncdixitadme:Nolitimere,Daniel,quiaexprimodie, quoposuisticortuumadintelligendumetadadimplendum tecoramDeotuo,exauditasuntverbatua:etegoveni propterverbatua
13PrincepsautemregniPersarumrestititmihivigintiet unodiebus;etecceMichaël,unusdeprincipibusprimis, venitinauxiliummeum,etegoremansiibiiuxtaregibus Persarum.
14Veniautemutdoceremtequaeventurasintpopulotuo innovissimisdiebus,quiaadhucvisioindiesmultosest 15Cumquelocutusessetmihitaliaverba,deiecivultum meumadterrametobmutui
16Eteccequasisimilitudofiliorumhominumtetigitlabia mea:etaperiensosmeumlocutussum,etdixiadeumqui stabatcontrame:Dominemi,invisionehuiusreiconversa suntdoloresmei,etnihilinmeremansitvirium
17Etquomodopoteritservusdominimeiloquicum dominomeo?Nihileniminmeremansitvirium,neque halitusmihiremansit
18Rursumautemtetigitmevirquasivisiohominis,et confortavitme
19etdixit:Nolitimere,virdesideriorum,paxtibi: confortare,etestorobustus.Cumautemloquereturmihi, convalui,etdixi:Loquere,dominemi,quiaconfortastime
20Etdixit:“Numsciscurveniadte?Etnuncrevertarut proeliumfaciamadversusprincipemPersarum.Cumautem egressusfuero,ecceprincepsGraeciaeveniens”
21Verumtamenannunciabotibiquodscriptumestin scripturaveritatis,etnemoestquimecumadiuvetinhis rebus,nisiMichaëlprincepsvester
CAPUTXI
1EgoquoqueannoprimoDariiMedistabamuteum confirmaremetroborarem.
2Etnuncveritatemtibiannunciabo:Ecceadhuctresreges stabuntinPerside,etquartusditabituromnibusillis,etcum fortitudinesuaetdivitiissuisconcitabitomnesadversus regnumGraeciae
3Surgetverorexfortis,etdominabiturpotestatemagna,et facietsecundumvoluntatemsuam
4Etcumsteterit,contereturregnumeius,etdivideturin quattuorventoscaeli:sednoninposteroseius,neque secundumpotestatemsuamquadominatusest,sed evelleturregnumeius,etiaminalios,exceptishis
5Etfortisrexaustrierit:etdeprincipibuseiuspraevalebit supereum,etdominabitur:multaenimcopiarerumeius divitiarumerit
6Etpostfinemannorumiungentur:filiaenimregisaustri venietadregemaquilonisutfoedusfaciat,etnonobtinebit fortitudinembrachii,necstabit,nequebrachiumeius:et tradeturipsa,etquiadduxerunteam,etquigenuiteam,et quiconfortaviteamintemporibushis.
7Etdegermineradicumeiusstabitinlocoeius,etveniet cumexercitu,etingredieturprovinciamregisaquilonis:et abutetureis,etpraevalebit
8Etdeosquoqueeorum,etsculptilia,etvasaeorum pretiosaargentietauri,captivosquoqueducetin Aegyptum:etlongeperseverabitpraeregeaquilonis
9Etintrabitinregnumrexaustri,etreverteturinterram suam.
10Filiiautemeiusprovocabuntur,etcongregabunt multitudinemexercituumplurimorum:etvenietproperans, etinundans,ettransiens:etrevertetur,etconcitabiturusque admunitionemsuam
11Rexautemaustriiracommovebitur,etegredietur,et pugnabitadversuseum,etadversusregemaquilonis praeparabitmultitudinemnimiam,etmultitudoinmanu eiustradetur
12Etcumcapietmultitudinem,exaltabiturcoreius,et proiicietmultamilia,sednonroborabiturineis
13Converteturenimrexaquilonis,etpraeparabit multitudinemmaioremquamprius:etposttemporum annorumadvenietcumexercitumagno,etdivitiisnimiis
14Etintemporibusillismultistabuntadversusregem austri:viriquoquepraevaricatorespopulituiextollenturut visionemimpleant,etcadent
15Etvenitrexaquilonis,etconducetaggerem,etcapiet urbesmunitissimas;etbrachiaaustrinonresistent,et populuseiusnonelectus,nequefortitudoeritad resistendum
16Quiautemvenienssupereumfacietiuxtavoluntatem suam,etnoneritquistetcontrafaciemeius:etstabitin terrainclyta,etmanuseiusdevorabitur
17Etponetfaciemsuamutveniatadpotestatemtotius regnisui,etadrectosduceseius;sicfaciet:etdabitei filiammulieris,utcorrumpateam;sednonstabitcumeo, neceritproeo.
18Posthaecconvertetfaciemsuamadinsulas,etcapiet multas:etprincepsquiinnominesuoversabitur, opprobriumeiuscessarefaciet,etopprobriumsuumineum convertet
19Etconvertetfaciemsuamadmunitionemterraesuae,et impinget,etcadet,etnoninvenietur
20Etstabitinlocosuoexactoretvectigal,etgloriaregia: etintrapaucosdiesconteretur,noniniranequeinproelio
21Etstabitinlocoeiusvirdespectus,cuinontribuetur honorregni:etvenietpacificus,etobtinebitregnumper fraudationes
22Etbrachiisdiluviiinundabunturafacieeius,et conterentur:insuperetprincepsfoederis
23Etpostfoedus,cumeofacietdolum:etascendet,et superabitcumpaucispopulis
24Ingredieturpacificusaduberissimalocaprovinciae,et facietquaenonfeceruntpatreseius,nequepatrespatrum eius:rapinam,etspolia,etdivitiasdissipabitintereos,et
consiliasuacontramunitiones,etiamusqueadtempus, inibit.
25Etconcitabitvirtutemsuametcorsuumcontraregem austricumexercitumagno,etrexaustriprovocabiturad bellumcumexercitumagnoetvalidissimo,etnonstabit, quiacogitabuntcontraeumconsilia
26Etquicomeduntcibumeius,conterentillum, exercitusqueeiusopprimetur:etmultiinterfecticadent.
27Duorumquoqueregumcoreritutmalefaciant,etad mensamunammendaciumloquentur,etnonproficient: quiaadhucfinisintempusconstitutum
28Etreverteturinterramsuamcumdivitiismagnis,etcor eiuseritadversustestamentumsanctum,etfacietfacultates inutiles,etreverteturinterramsuam
29Statutotemporerevertetur,etvenietadaustrum:sed noneritsicutprius,necsicutposterius.
30Namvenientsupereumnaves,etnavesCetthim:et iratiorerit,etindignabiturcontrafoedussanctum,etfaciet: reverteturquoque,etintelligentiamhabebitcumeisqui dereliqueruntfoedussanctum
31Etbrachiaexparteeiusstabunt,etpolluentsanctuarium fortitudinis,etauferentiugesacrificium,etdabunt abominationemquaedesolationemfacit
32Etimpiecontratestamentumdecipientdolis:populus autemcognoscensDeumsuum,fortiseritetfacietfausta.
33Etdoctiinpopulodocebuntplurimos:adhuccadent gladio,etflamma,etcaptivitate,etrapinadierum
34Cumautemcorruerint,adiuvabunturparvoauxilio: multiautemadhaerebunteiscumadulationibus
35Etdeeruditisruent,uttententur,etpurgentur,et dealbenturusqueadtempusfinis:quiaadhucaliudtempus est
36Etfacietrexsecundumvoluntatemsuam,etexaltabitur, etmagnificabituradversusomnemdeum,etadversus Deumdeorumloqueturmirabilia,etprosperabitur,donec compleaturira:quiaquodconstitutumest,fiet
37NecDeumpatrumsuorumcurabit,etconcupiscentiam feminarum,necullumdeumcurabit,quiamagnificabitse superomnes
38Deumautemexercituuminlocosuovenerabitur,et Deum,quemignoraveruntpatreseius,venerabiturauro,et argento,etlapidibuspretiosis,rebusquepretiosis
39Sicfacietutmuniatmunitionescumdeoalieno,quem cognoscetetmultiplicabitgloria,etdabiteispotestatemin multisetterramdividetlucro
40Etintemporefinispraeliabituradversuseumrexaustri, etquasiturbovenietcontraillumrexaquiloniscum curribus,etequitibus,etclassemagna;etingredieturterras, etinundabit,ettransgredietur
41Etintroibitinterramgloriosam,etmultaecorruent:hae autemsalvabunturdemanueius,Edom,etMoab,etcaput filiorumAmmon.
42Etextendetmanumsuaminterras:etterraAegyptinon effugiet
43Etdominabiturthesaurorumaurietargenti,etomnibus pretiosisAegypti:LibyesquoqueetAethiopesvestigiaeius erunt.
44Sedfamaturbabiteumaborienteetabaquilone:et venietcumfuroremagnoutconteratetinterficiatplurimos
45EtfigettabernaculumAedulisuiintermaria,inmonte gloriosoetsancto:etvenietusqueadfinemsuum,etnemo auxiliabiturei