Daniyal
BEŞA1
1DisalasêyemînapadîşahiyaYehoyakîmPadîşahê Cihûdayêde,NebûkadnesarPadîşahêBabîlêhatOrşelîmê ûdorpêçkir
2ÛXudanpadîşahêCihûdayêYehoyakîmûbeşekji firaxênmalaXwedêdadestêwî;ewbirwelatêŞînarê, malaxwedayêxwe;ûfiraxanînxezînaxwedayêxwe
3PadîşahjiAşpenaz,serkarêeunûkênxweregotkuewji zarokênÎsraêl,jinifşapadîşahûjimîranhinkesanbîne;
4Zarokênkubêkêmasîbûn,lêxwedîşikûhurmet,di hemûşehrezayiyêdejêhatî,dizanînûtêgihîştinailmêde jîrûjêhatî,ûyênkudiqesrapadîşahdedikarinbisekininû zanînûzimanêKildaniyanfêrîwanbikin
5Padîşahjibowanxwarinûşerabakuvedixwarrojane xwarindawan,dakusêsalanwanxwedîbikin,dakudi dawiyawêdeewbikaribinliberpadîşahrawestin
6NihadinavvandejizarokênCihûda,Daniyêl,Hananya, MîşaêlûEzaryahebûn:
7Serekêeunûkannavliwandanî:navêDaniyêldanî Belteşassar,navêHananyadanîŞadrax,navêMîşaeldanî MeşaxûnavêEzaryadanîAbednego
8LêDaniyêldidilêxwedebiryardakuewxwebi xwarinapadîşahûbişerabakuwîvedixwarneqirêjbike;ji bervêyekêwîjiserokêeunûkanxwestkuewxweneqirêj bike
9XwedêDaniyêlanîbûcemserokêeunûkanûewbi dilovanîûdilovanîdîtibû
10ÛserokêeunûkanjiDaniyêlregot:«Ezjixudanêxwe padîşahditirsim,yêkuxwarinûvexwarinawedestnîşan kiriyeÇimaewrûyêwejizarokênmînawexerabtirdibîne? Hingêhûnêserêxweliberpadîşahbixinxeterê.»
11HingêDaniyêljiMelzarregot,yêkuserekêeunûkanli serDaniyêl,Hananya,MîşaêlûAzaryadanîbû:
12Ezjitericadikim,dehrojanxulamênxwebiceribîne; bilaxwarin,nîskûvexwarinbidinme.
13Hingêbilarûyêmeûrûyêzarokênkujixwarina padîşahdixwinliberteweredîtinûçawakutudibînî,bi xulamênxwerebike
14Lomawîdivêmijarêderazîbûnaxwebiwanreanîû dehrojanwanceriband.
15Ûdidawiyadehrojanderûyêwanjihemûzarokênku jixwarinapadîşahdixwarinxweşiktirûqelewtirxuyadikir
16BivîawayîMelzarparaxwarinawanûşerabakuew vedixwinjiwangirtûnîskdawan
17Xwedêdihemûfêrbûnûşehrezayiyêdezanînûjêhatî davançarzarokan:ûDaniyêldihemûdîtinûxewnande têgihîştinhebû
18Niha,didawiyarojênkupadîşahgotibûwanbîne hundirde,serokêeunûkanewanînberNebûkadnetsar.
19Padîşahbiwanrepeyivî;ûdinavwanhemûyande kesekîwekDaniyêl,Hananya,MîşaelûAzaryanehatdîtin; jibervêyekêewliberpadîşahsekinîn.
20Ûdihemûmijarênşehrezayîûtêgihîştinêde,ku padîşahjiwanpirsî,wîewdehcaranjihemûsêrbazû stêrnasênkulihemûpadîşahiyawîbûnçêtirdît.
21ÛDaniyêlhetasalayekemapadîşahKîrûşma
BEŞA2
1ÛdisaladuyemînapadîşahiyaNebûkadnetsarde, Nebûkadnetsarxewndîtinkuruhêwîacizbûûxewawî şikest
2Hingêpadîşahfermandakusêrbaz,stêrnas,sêrbazû Kildaniyangazîbikin,dakuxewnênwîjipadîşahrebêjin Ewhatinûliberpadîşahrawestiyan
3Padîşahjiwanregot:«Minxewnekdîtûruhêminjibo fêmkirinaxewnêacizbû»
4HingêKildaniyanbizimanêSuryanîjipadîşahregotin: «Eypadîşah,herûherbijî.Xewnêjixulamênxwerebêje, emêşîroveyawêjiterebêjin»
5PadîşahbersivdaûjiKildaniyanregot:«Evgotinjimin çû.Egerhûnxewnûşîroveyawêjiminrenebêjin,hûnê bênperçeperçekirinûmalênwewêbibinzozan»
6Lêegerhûnxewnûşîroveyawêjiminrebibêjin,hûnêji mindiyariyanûxelatanûrûmetekemezinbistînin;jiber vêyekêxewnûşîroveyawêjiminrebibêjin
7Wandîsabersivdaûgotin:«Bilapadîşahxewnêji xulamênxwerebêje,emêşîroveyawêbidinnîşandan.»
8Padîşahbersivdaûgot:«Ezbirastîdizanimkuhûnê demqezencbikin,jiberkuhûndibîninkuevgotinjidestê minçûye.»
9Lêegerhûnxewnêjiminrenebêjin,tenêbiryarekjibo weheye:wegotinênderewînûxeravamadekirinekuli berminbêjin,hetakudembiguhere.Jibervêyekêxewnê jiminrebêjin,ûezêbizanimkuhûndikarinşîrovekirina wêjiminrebêjin
10Kildaniyanliberpadîşahbersivdanûgotin:«Liser rûyêerdêmirovektunekubikaribemeseleyapadîşah eşkerebike;jibervêyekêpadîşah,mîranserwertunekuji sêrbaz,stêrnasanKildaniyantiştênwehanepirsiye»
11Ûewtiştekîkêmekupadîşahdixwaze,ûjibilî xwedayênkurûniştinawanbigoştrenîne,kesekdintune kuwêliberpadîşahnîşanbide.
12Jibervêyekêpadîşahpirhêrsûxezebbûûfermanda kuhemûmirovênşehrezayênBabîlêbênkuştin.
13Fermanderketkumirovênşehrezabênkuştinûli Daniyêlûhevalênwîgeriyankubênkuştin
14HingêDaniyêlbişîretûşehrezayiyêbersivaAryoch, serokêparêzvanênpadîşahda,kujibokuştinaşehrezayên Babîlêderketibû:
15WîbersivdaûjiAryoch,serleşkerêpadîşahregot: «Çimafermanapadîşahewqasbilezûbezderket?»Hingê AryochevtiştjiDaniyêlregot
16HingêDaniyêlçûhundirûjipadîşahxwestkuewdem bidewîûşîrovekirinawêjiwîrebêje
17HingêDaniyêlçûmalaxweûevtiştjiHananya,Mîşaêl ûEzarya,hevalênxweregot.
18KuewjiXwedayêezmananrehmêbixwazinderbarêvê sirêde;dakuDaniyêlûhevalênwîbiyêndinên şehrezayênBabîlêrenemirin.
19HingêsirdixewnekeşevêdejiDaniyêlrehate eşkerekirinHingêDaniyêlXwedayêezmananpîrozkir
20Daniyêlbersivdaûgot:«NavêXwedêhetahetayêpîroz be,çimkîşehrezayîûhêzênwîne»
21Ûewdemûdemsalandiguherîne:ewpadîşahanjiholê radikeûpadîşahandatîne;ewşehrezayîdideşehrezayanû zanîndideyênkufêmdikin
22Ewtiştênkûrûveşartîeşkeredike:ewdizanekadi tariyêdeçiye,ûronahîbiwîredimîne.
23Ezspasiyatedikimûpesnêtedidim,eyXwedayêbavû kalênmin,kuteşehrezayîûhêzdayeminûtenihajimin reeşkerekirkumeçijitexwestiye:çimkîteniha meseleyapadîşahjimereeşkerekir.
24JibervêyekêDaniyêlçûbaAryoch,yêkupadîşahew tayînkiribûkuşehrezayênBabîlêtunebikeEwçûûjêre wihagot:«ŞehrezayênBabîlêtunenekeMinbîneber padîşah,ûezêşîroveyêjipadîşahrebêjim.»
25HingêAryokbilezûbezDaniyalanîbapadîşahûjêre got:«MindinavdîlênCihûdayêdezilamekdîtkuwê şîroveyêjipadîşahrebêje»
26PadîşahbersivdaûjiDaniyêlre,kunavêwîBelteşassar bû,got:«Matudikarîxewnakumindîtûşîrovekirinawê jiminrebibêjî?»
27Daniyêlliberpadîşahbersivdaûgot:«Sirrakupadîşah xwestiye,mirovênşehreza,stêrnas,sêrbazûfalbêjnikarin jipadîşahreeşkerebikin;
28LêliezmananXwedayekîheyekusirênxweeşkere dikeûjipadîşahNebûkadnezarreeşkeredikekaçidirojên dawîndewêbibeXewnateûdîtinênserêtelisernivînên teevin;
29Eypadîşah,lisernivînênte,fikrêntehatinbîrate,ka wêjinihaûpêveçibibe;ûyêkusiraneşkeredike,jitere dibêjekawêçibibe
30Lêbelêevsirnejiboşehrezayiyaminajiherzindî zêdetirjiminrehatiyeeşkerekirin,lêjibokuşîrovekirinê jipadîşahrebêjinûhûnramanêndilêxwebizanin
31Eypadîşah,tedîtûdîtkupeykerekîmezinheye.Ev peykerêmezin,kuşewqawîpirbaşbû,liberte rawestiyabû;ûşiklêwîtirsnakbû
32Serêvîpeykerîjizêrêxas,singûmilênwîjizîv,zikû ranênwîjisifirbû,
33Lingênwîjihesin,lingênwîbeşekjihesinûbeşekjîji axêne.
34Tedîthetakukevirbêdesthatbirîn,lilingênwîyênji hesinûaxêxistûewperçeperçekirin
35Hingêhesin,gil,sifir,zîvûzêrbihevreperçeperçe bûnûbûnmînakayêçîmenênhavînê;ûbayêewbirin, wusakucihjibowannehatdîtin:ûkevirêkulipeykerxist bûçiyayekîmezinûtevahiyaerdêtijîkir.
36Evxewne;ûemêşîrovekirinawêliberpadîşahbêjin
37Tu,eypadîşah,padîşahêpadîşahanî;çimkîXwedayê ezmananpadîşahî,hêz,karînûrûmetdayete.
38Ûliherderêkuzarokênmirovanlêdijîn,heywanên zeviyêûteyrênezmanan,wîdanedestêteûteliser hemûyankiriyeserwer.Tuyîevserêzêr.
39Ûpiştîtewêpadîşahiyekedinajitekêmtirû padîşahiyekesêyemînajisifirderkeveholê,kuwêliser hemûdinyayêhukumbike
40Ûpadîşahiyaçaremînwêwekhesinxurtbe,çimkîhesin hertiştîdişkîneûbindestdike:ûwekhesinêkuvan hemûyandişkîne,wêperçeperçebikeûbişkîne.
41Ûçawakutedîtkulingûtiliyênlingan,beşekjiaxê kûzikvanûbeşekjîjihesinbûn,padîşahîwêwere parçekirin;lêwêdiwêdejihêzahesinhebe,çawakutedît kuhesinbiaxêşilretevlihevbûye
42Ûçawakutiliyênlinganbeşekjihesinûbeşekjiaxê bûn,wusajîpadîşahîwênîvbihêzbeûnîvbişkê
43Ûçawakutehesinbiaxêtevlihevdît,ewêbinifşê mirovanretevlihevbibin;lêewêbihevvenezeliqin,mîna kuhesinbiaxêretevlihevnabe
44ÛdirojênvanpadîşahandeXwedayêezmanan padîşahiyekêavadikekuqetnayêhilweşandin:ûpadîşahî jigelêndinrenayêhiştin,lêewêvanhemîpadîşahiyan perçebikeûbixwe,ûewêherûherbimîne.
45Jiberkutedîtkukevirbêdestjiçiyêhatbirînûhesin, sifir,gil,zîvûzêrşikand,Xwedayêmezinjipadîşahre eşkerekirkuwêjinihaûpêveçibibe:ûxewnrasteû şîrovekirinawêjîraste.
46HingêpadîşahNebûkadnetsarketerdêûjiDaniyêlre secdekirûfermandakupêşkêşûbêhnênxweşpêşkêşîwî bikin
47PadîşahbersivaDaniyêldaûgot:«BirastîjîXwedayê weXwedayêxwedayanûXudanêpadîşahaneûeşkerekerê sirane,jiberkutedikarîvêsirêeşkerebikî»
48HingêpadîşahDaniyêlkirzilamekîmezin,gelek diyariyênmezindanwî,ûewkirserwerêtevahiya parêzgehaBabîlêûserokêwaliyênliserhemûşehrezayên Babîlê
49HingêDaniyêljipadîşahdaxwazkirûwîŞedrax, MeşaxûAbednegoliserkarûbarênparêzgehaBabîlêdanîn; lêDaniyêlliberderiyêpadîşahrûniştibû
BEŞA3
1Nebûkadnezarpadîşahpeykerekîzêrçêkir,bilindahiya wîşêstqulpûfirehiyawîşeşqulpbû;wîewlideştaDûra, liherêmaBabîlêdanî
2HingêpadîşahNebûkadnezarşandkumîr,walî,serok, dadwer,xezînedar,şêwirmend,şerîfûhemûserwerên parêzgehanbicivînin,dakuwerinmerasîmavekirina peykerêkupadîşahNebûkadnezardanîbû.
3Hingêmîr,walîûserok,dadwer,xezîndar,şêwirmend, şerîfûhemûserwerênparêzgehanjibovekirinapeykerê kuNebûkadnezarpadîşahdanîbûciviyan;ûewliber peykerêkuNebûkadnezardanîbûrawestiyan
4Hingêmizgînvanekîbidengekîbilindqêriya:«Eygel, miletûziman,evfermanjiwerehatiyedayîn!»
5Gavahûndengêbilûr,tembûr,çeng,zebûr,tembûrûher cûremuzîkêdibihîzin,hûnbikevinerdêûjipeykerêzêrînê kuNebûkadnetsarpadîşahdanîyereîbadetbikin.
6Ûherkesêkunekeveerdêûîbadetneke,wêdiheman saetêdebêavêtinnavfirinekeagirînadişewite
7Jibervêyekê,diwêdemêde,gavahemûgeldengêqîrîn, bilûrê,tembûrê,çengê,zebûrêûhercûremuzîkêbihîst, hemûgel,miletûzimandeverûçûnerdêûjipeykerêzêrîn êkupadîşahNebûkadnezardanîbûreperestîkirin.
8Jibervêyekê,diwêdemêdehinKeldanîhatinû Cihûyansûcdarkirin.
9WanjipadîşahNebûkadnetsarrepeyivîûgot:«Ey padîşah,herûherbijî»
10Eypadîşah,tefermanekda,herkesêkudengêbilûr, tembûr,çeng,zebûr,tembûrûhercûremuzîkêbibihîze, divêbikeveerdêûjipeykerêzêrînrebiperize
11Ûkînekeveerdêûîbadetneke,wêbêavêtinnavagirê firinêyêdişewite
12ÇendCihûhenekuteliserkarûbarênparêzgehaBabîlê danîne,Şadrax,MêşaxûAbednego;eypadîşah,van mirovantenehesibandine:ewnejixwedayênterexizmetê dikinûnejîjipeykerêzêrînêkutedanîyerediperizin
13HingêNebûkadnezarbihêrsûxezebaxwefermandaku Şedrax,MêşaxûAbednegobîninHingêewzilamanînber padîşah
14Nebûkadnezarjiwanregot:«EyŞedrax,Mêşaxû Abednego,marastekuhûnxulamtiyaxwedayênmin nakinûjipeykerêzêrînêkumindanîyerenaperizin?»
15Niha,egerhûnamadebinkugavahûndengêkornet, bilûrê,tembûrê,tembûrê,zebûrê,tûlsîmerêûhercûre muzîkêbibihîzin,hûnbikevinerdêûjipeykerêkumin çêkiriyereîbadetbikin;başe:lêegerhûnîbadetnekin, hûnêdihemandemêdebikevinnavfirnekeagirîna dişewite;ûewXwedakîyekuwejidestênminrizgarbike?
16Şedrax,MêşaxûAbednegobersivdanpadîşahûgotin: «EyNebûkadnetsar,emnaxwazindivêmijarêdebersiva tebidin»
17Hegerwisabe,Xwedayêmeyêkuemjêrexizmetê dikindikaremejiagirêagirînrizgarbike,ûewêmeji destête,eypadîşah,rizgarbike
18Lêegernewisabe,bilajiterebizanibe,eypadîşah,ku emêjixwedayênterexizmetnekinûjipeykerêzêrînêku tedanîyereneperizin
19HingêNebûkadnezarbihêrstijîbûûrûyêwîlihember Şedrax,MeşaxûAbednegoguherî:jibervêyekêwîgotû fermandakuewfirnêheftcaranjiyakuberêdihatgerm kirinzêdetirgermbikin.
20Ûwîfermandazilamênherîbihêzêndiartêşawîdeku Şedrax,MeşaxûAbednegogirêdinûwanbavêjinnavfirna agirînadişewite.
21Hingêevzilambikinc,şûf,şapikûcilênxweyêndin hatingirêdanûavêtinnavagirêfirnêyêdişewite
22Jiberkufermanapadîşahpirlezgînbûûfirinpirgerm bû,agirêagirewmirovênkuŞedrax,MêşaxûAbednego birinkuştin
23Ûevhersêzilam,Şedrax,MeşaxûAbednego,girêdayî ketinnavagirêfirnêyêdişewite
24HingêNebûkadnezarpadîşahşaşmaûbilezrabûser xweûjişêwirmendênxweregot:«Mamesêzilamên girêdayîneavêtinnavagir?»Wanbersivdaûjipadîşahre gotin:«Raste,yapadîşah»
25Wîbersivdaûgot:«Vaye,ezçarzilamênazaddibînim, dinavagirdedimeşinûzirarawantuneye;ûxuyangêyê çaranmînaKurêXwedêye»
26HingêNebûkadnetsarnêzîkîdevêfirnaagirînadişewite bûûgot:«Şadrak,MêşakûAbednego,xulamênXwedayê herîbilind,derkevinûwerinvir!»HingêŞadrak,Mêşakû Abednegojinavagirderketin.
27Ûmîr,walî,serokûşêwirmendênpadîşahlihevciviyan ûvanmirovandîtin,kuagirliserlaşênwannehêzhebû, neporêserêwanşewitîbû,necilênwanhatibûnguhertinû nejîbêhnaagirliserwanbelavbûbû
28HingêNebûkadnezargot:«XwedayêŞedrax,Meşaxû Abednegopîrozbe,yêkumilyaketêxweşandûxulamên xweyênkupêbawerbûnûgotinapadîşahguhertin,rizgar kirindakujibilîXwedayêxwe,jituxwedayekîrexizmet nekinûperizînênekin.»
29Jibervêyekêezfermanekêdidimkuhergel,miletû zimanekkulidijîXwedayêŞedrax,MêşaxûAbed-Nego tiştekîxerabbibêje,wêbêperçekirinûmalênwanbibin zozan,çimkîXwedayekîdintunekubivîrengîxilasbike 30HingêpadîşahŞadrax,MeşaxûAbednegoliparêzgeha Babîlêbilindkirin
BEŞA4
1Nebûkadnezarpadîşah,jihemûgel,miletûzimananre, yênkuliseranserêerdêdijîn:Bilaaştîliserwezêdebibe.
2MinbaşdîtkunîşanûkerametênkuXwedayêbilindji bominkirinenîşanîminbidim
3Çiqasmezininnîşaneyênwî!ûçiqasbihêzinkerametên wî!Padîşahiyawîpadîşahiyekeherheyîye,ûserweriyawî jinifşekîhetanifşekîdine
4EzNebûkadnesarlimalaxwerihetbûmûdiqesraxwe degeşbûm
5Minxewnekdîtkueztirsandim,ûfikirênlisernivînên minûxeyalênserêminezacizkirin.
6JibervêyekêminfermandakuhemûşehrezayênBabîlê bîninbermin,dakuşîrovekirinaxewnêjiminrebêjin
7Hingêsêrbaz,stêrnas,Keldanîûfalbêjhatinhundirûmin xewnliberwangot,lêwanşîrovekirinawêjiminre negotin
8LêdidawiyêdeDaniyêlliberminhathundir,kunavê wîBelteşassarbû,ligorînavêxwedayêmin,ûruhê xwedayênpîrozdiwîdeye;ûminxewnliberwîgotûgot:
9EyBelteşassar,serokêsêrbazan,jiberkuezdizanim ruhêxwedayênpîrozditedeyeûturazteaciznake, dîtinênxewnakumindîtineûşîrovekirinawêjiminre bêje.
10Xeyalênserêmindinavnivînênmindewihabûn:Min dît,ûvayedarekdinîvêerdêdeheye,bilindahiyawêpir mezinbû.
11Darmezinbûûxurtbû,bilindahiyawêgihîştezmanan ûdîtinawêhetadawiyahemûerdêbû
12Pelênwêxweşikbûn,fêkiyênwêpirbûn,ûxwarinjibo herkesîdiwêdehebû:heywanênzeviyêdibinwêdesiya xwedidîtin,çûkênezmanandinavşaxênwêdediman,û hergoştjêdihatxwedîkirin.
13Mindixewnênserêxwedelisernivînênxwedît,ûva ye,çavdêrekûpîrozekjiezmanandaketxwarê 14Bidengekîbilindqêriyaûwihagot:«Darêbibirrinû şaxênwêjêbikin,pelênwêbihejîninûfêkiyênwêbelav bikinBilaheywanjibinêwêûteyrjişaxênwêbirevin»
15Lêdîsajîkokawîdierdêde,bibendêhesinûsifir,di navgiyayênermêzeviyêdebihêlin;ûbilabişilbûna ezmananşilbibe,ûbilaparawîbiheywananredinav giyayêerdêdebe.
16Biladilêwîjiyêmirovanbêguhertin,ûbiladilêajalan jêrebêdayîn;ûbilaheftdemdiserrederbasbibin 17Evmeselebifermanaçavdêranûbigotinapîrozan hatiyekirin,dakuyênsaxbizaninkuYêHerîBilinddi padîşahiyamirovandehukumdarîdikeûdideherkesêku dixwazeûyênherînizimliserwêdatîne
18Min,padîşahNebûkadnezar,evxewndîtNihatu,ey Belteşassar,şîrovekirinawêjiminrebêje,jiberkuhemû şehrezayênpadîşahiyaminnikarinşîrovekirinawêjimin reeşkerebikin,lêtudikarî;jiberkuruhêxwedayênpîroz ditedeye
19HingêDaniyêl,kunavêwîBelteşassarbû,saetekêşaş maûfikrênwîewacizkirinPadîşahgot:«Belteşassar, bilaxewnanşîrovekirinawêteacizneke.»Belteşassar bersivdaûgot:«Xwedayêmin,xewnjiboyênkujite nefretdikinûşîrovekirinawêjîjibodijminêntebe
20Ewdarakutedît,kumezinbûûxurtbû,bilindahiyawê gihîştezmananûdîtinawêjihemûerdêrebû;
21Pelênwêxweşikûfêkiyênwêpirbûn,ûxwarinjibo herkesîtêdehebû;libinêwêheywanênzeviyêdimanûli serşaxênwêçûkênezmanandiman
22Tuyî,eypadîşah,kumezinbûyîûbihêzbûyî;çimkî mezinbûnatemezinbûyeûgihîştiyeezmanan,ûserweriya tehetadawiyadinyayê
23Ûgavapadîşahçavdêrekûpîrozekjiezmanandaketû got:«Darêbibirrinûwêtunebikin;lêkokawêdierdêde, bibendêhesinûsifir,dinavgiyayênermêzeviyêde bihêlin;bilabişilbûnaezmananşilbibeûparawîbi heywanênzeviyêrebe,hetakuheftdemdiserwîrederbas bibin»
24Evşîrovekirine,eypadîşah,ûevfermanaYêHerî Bilinde,kuliserxweyêminpadîşahhatiye:
25Kuewêtejinavmirovanderxin,ûcihêtewêbi heywanênzeviyêrebe,ûewêtewekgagiyabidinxwarin, ûewêtebişilbûnaezmananşilbikin,ûheftdemwêdiser terederbasbibin,hetakutubizanibîkuYêHerîBilinddi padîşahiyamirovandehukumdike,ûdideherkesêkuew dixwaze
26Ûjiberkuwanfermandakukokêndaranbihêlin, padîşahiyatewêjiteremisogerbe,piştîkutubizanîku ezmanserweriyêdikin
27Jibervêyekê,eypadîşah,bilaşîretaminjiterexweş be,ûbirastdariyêgunehênxweûbidilovaniyaxwejibo feqîranjîneheqiyênxwebişkîne;egerewbibesedema dirêjkirinaaramiyate
28EvhemûhatserêNebûkadnetsarêpadîşah.
29Didawiyadiwanzdehmehandeewliqesrapadîşahiya Babîlêdigeriya
30Padîşahgot:«MaevneBabîlamezinekuminbihêza xweûjiborûmetamezinahiyaxwejibomalapadîşahiyê avakiriye?»
31Gavaevpeyvdidevêpadîşahdebû,dengekjiezmanan hatûgot:«EypadîşahNebûkadnetsar,jiteretêgotin: Padîşahtîjitehatiyestandin»
32Ûewêtejinavmirovanderxin,ûcihêtewêbi heywanênzeviyanrebeEwêtewekgagiyabidinxwarin, ûheftdemwêdiserterederbasbibin,hetakutubizanibî kuYêHerîBilinddipadîşahiyamirovandehukumdikeû dideherkesêkuewdixwaze
33DihemansaetêdeevtiştliserNebûkadnetsarpêkhat: ewjinavmirovanhatederxistinûwekgagiyaxwarûlaşê wîbişilbûnaezmananşilbû,hetakuporêwîwekperrên bazûneynûkênwîwekpençeyênçûkanmezinbûn 34Ûdidawiyarojande,ezNebûkadnezarçavênxweber biezmananvebilindkirimûtêgihîştinaminvegeriyaba min,ûminYêHerîBilindpîrozkir,ûminpesnêwîdaû rûmetdawîyêkuherûherdijî,kuserweriyawî serweriyekherheyîye,ûpadîşahiyawîjinifşekîheta nifşekîye
35Hemûniştecihêndinyayêwekîtiştekînayênhesibandin ûewdiartêşaezmanandeûdinavniştecihêndinyayêdeli gorîdaxwazaxwetevdigereûkesnikaredestêwî rawestîneanjêrebêje:Tuçidikî?
36Dihemandemêdeaqilêminvegeriyabamin;ûjibo rûmetapadîşahiyamin,rûmetûgeşiyaminvegeriyaba min;ûşêwirmendûefendiyênminlimingeriyan;ûezdi padîşahiyaxwedebicîhbûm,ûrûmetekemezinlimin zêdebû.
37NihaezNebûkadnezarpesnêPadîşahêezmanandidim, bilinddikimûrûmetêdigirim,hemûkarênwîrastîneû
rêyênwîdadperwerîne:ûyênkubiserbilindîdimeşinew dikarewannizimbike.
BEŞA5
1PadîşahBelşassarjibohezarmîrzadeyênxweziyafetek mezinçêkirûliberhezarîşerabvexwar
2DemakuBelşazarşerabtamdikir,fermandakufiraxên zêrînûzîvênkubavêwîNebûkadnesarjiperestgehali Orşelîmêderxistibû,bînin,dakupadîşahûmîrênwî,jinên wîûyênkubiwanrenezewicîne,têdevexwin
3HingêwanfiraxênzêrînênkujiperestgehamalaXwedê yaliOrşelîmêhatibûnderxistinanîn;ûpadîşahûmîrênwî, jinênwîûcariyênwîdiwandevexwarin
4Wanşerabvexwarûpesnêxwedayênzêrûzîv,jisifir,ji hesin,jidarûjikevirdan.
5Dihemansaetêdetiliyêndestêmirovekîderketinûli hemberşamdankêlisergêçkirinadîwarêqesrapadîşah nivîsandin.Ûpadîşahbeşadestêkunivîsanddît.
6Hingêrûyêpadîşahguherîûfikrênwîewacizkirin, movikanpiştawîsistbûnûçokênwîlihevketin
7Padîşahbidengekîbilindqîrkirkustêrnas,Kildanîû falbêjanbîninPadîşahjişehrezayênBabîlêregot:«Her kesêkuvênivîsêbixwîneûşîroveyawênîşanîminbide, wêcilênsorlixwebikeûzincîrekezêrînlistûyêxwe deyneûwêbibesêyemînserwerêpadîşahiyê»
8Hingêhemûşehrezayênpadîşahhatinhundir,lêew nekarînnivîsêbixwîninûşîroveyawêjipadîşahreeşkere bikin
9HingêpadîşahBelşassargelekxemgînbû,rûyêwîguherî ûmezinênwîmatmayîman.
10Şahbanû,jibergotinênpadîşahûmezinênwî,hatmala ziyafetêûşahbanûgot:«Eypadîşah,herûherbijî!Bila fikrênteteaciznekinûbilarûyêteneguhere.»
11Dipadîşahiyatedezilamekheyekuruhêxwedayên pîroztêdeye;ûdirojênbavêtederonahîûtêgihîştinû şehrezayî,mînaşehrezayiyaxwedayan,têdehatdîtin; padîşahNebûkadnezarbavête,padîşah,ezdibêjimbavête, ewkirserwerêsêrbaz,stêrnas,Kildanîûfalbêjan;
12Jiberkuruhekîpirbaş,zanînûtêgihîştin,şîrovekirina xewnan,eşkerekirinagotinêndijwarûçareserkirina gumanandihemanDaniyêldehatdîtin,kupadîşahnavê wîBelteshassarlêkir;nihabilaDaniyêlbêgazîkirinûewê şîroveyêbêje
13HingêDaniyêlanînberpadîşahPadîşahjiDaniyêlre got:«MatuDaniyêlî,jisirgûnênCihûdayêkubavêmin padîşahjiCihûdayêderxistiye?»
14Minjitebihîstiyekuruhêxwedayanditedeye,û ronahîûtêgihîştinûşehrezayiyabêkêmahîditedeheye 15Ûnihamirovênaqilmendûstêrnasanînebermin,daku evnivîsarbixwîninûşîroveyawêjiminreeşkerebikin,lê ewnekarînşîroveyawêbêjin.
16Minjitebihîstiyekutudikarîşîroveyanbikîûgumanan çareserbikî;niha,heketubikaribînivîsarêbixwînîû şîroveyawêjiminreeşkerebikî,tudêcilênsorlixwebikî ûzincîrekezêrînlistûyêtebeûtudêdipadîşahiyêdebibî sêyemînhukumdar.
17HingêDaniyêlliberpadîşahbersivdaûgot:«Bila diyariyêntejiterebinûxelatênxwebideyekîdin;lêezê nivîsarêjipadîşahrebixwînimûşîroveyawêjêrebêjim.» 18Eypadîşah,Xwedayêherîbilindpadîşahî,mezinahî, rûmetûşerefdabavêteNebûkadnesar
19Ûjibowêmezinahiyakuwîdawî,hemûgel,miletû zimanliberwîditirsiyanûditirsiyan:kîkudixwestdikuşt; kîkudixwestsaxdihişt;kîkudixwestbilinddikirûkîku dixwestdanîerdê.
20Lêgavadilêwîbilindbûûhişêwîbiquretîhişkbû,ew jitextêpadîşahiyaxwehateavêtinûrûmetawîjêstandin 21Ûewjinavmirovanhatederxistin;ûdilêwîwek heywananbû,ûcihêwîbikerênkovîrebû:wanwek gayangiyalêdidanûlaşêwîbişilbûnaezmananşilbû; hetakuwîzanîkuXwedayêherîbilindliserpadîşahiya mirovanhukumdike,ûherkesêkuewdixwazeliserwê tayîndike
22Ûtu,kurêwî,eyBelşassar,tevîkuteevhemûdizanibû, dilêxweneşikand;
23LêtexwelihemberXudanêezmananbilindkir;ûwan firaxênmalawîanîneberte,ûtuûaxayênte,jinênteû cariyênteşerabtêdevexwarin;ûtepesnêxwedayênzîvû zêr,jisifir,hesin,darûkevirda,yênkunabînin,nabihîzin ûnizanin:ûXwedayêkubêhnatedidestêwîdeyeûhemû rêyênteyênwîne,terûmetnedayewî
24Hingêperçeyadestêwîjiwîhatşandinûevnivîshat nivîsandin.
25Ûevnivîsarakuhatiyenivîsandine,MENÊ,MENÊ, TEKEL,UPHARSIN
26Şîrovekirinavêyekêeve:MENE;Xwedêpadîşahiyate jimartiyeûdawîliwêaniye
27TEKEL;Tudimîzanêdehatîgirankirinûkêmasîhat dîtin.
28PERES;PadîşahiyatehatiyeparçekirinûdayeMedû Farisan
29HingêBelşatsarfermandakuDaniyêlbicilênsorcil bikin,zincîrekezêrînlistûyêwîbikinûliserwîbelavok belavbikinkuewêbibesêyemînserokêpadîşahiyê
30DiwêşevêdepadîşahêKildaniyanBelşassarhatkuştin.
31ÛDariyûsêMedî,demakuewnêzîkîşêstûdusalîbû, padîşahîgirt
BEŞA6
1LiDaryûsxweşhatkusedûbîstmîranliserpadîşahiyê deyne,kuewêlisertevahiyapadîşahiyêbin
2Ûliservanhersêserokan,kuDaniyêlyekemjiwanbû, dakuserokhesabbidinwanûzirarênebînin.
3HingêevDaniyêljiserokûmîranbêtirhathilbijartin,ji berkuruhekîpirbaşdiwîdehebû;ûpadîşahfikirîkuwîli sertevahiyapadîşahiyêdeyne.
4HingêserokûşahzadelidijîDaniyalliserpadîşahiyê fersendekdîtin,lêwannefersendekûnejîşaşîyekdît;ji berkuewdilsozbû,tuşaşîûsûcekdiwîdenehatdîtin
5Hingêvanmirovangotin:«Emêtusedemeklidijîvî Daniyalnebînin,heyakuemlidijîwîdiderbarêqanûna Xwedayêwîdenebînin.»
6Hingêevserokûmîranlicempadîşahciviyanûjêre gotin:«YaPadîşahDarius,herûherbijî»
7Hemûserokênpadîşahiyê,walîûmîr,şêwirmendû serleşkerbihevreşêwirîndakuqanûnekpadîşahîsaz bikinûfermanekteqezbidin,kuherkesêkudinavsîrojan dejiXwedêanmirovekîdaxwazekbixwaze,jibilîte,ey padîşah,ewêbêavêtinçalaşêran
8Niha,eypadîşah,fermanêîspatbikeûnivîsêîmzebike, dakuligorîqanûnaMedûFarisanakunayêguhertinneyê guhertin
9JibervêyekêpadîşahDaryûsnivîsûfermanîmzekir 10GavaDaniyalzanîkunivîshatiyeîmzekirin,ewçû malaxwe;pencereyênwîyênodeyawîberbiOrşelîmêve vekirîbûn,ewrojêsêcaranliserçokênxweditewiya,dua dikirûliberXwedayêxweşikirdikir,wekîkuberêdikir.
11HingêevzilamciviyanûdîtinkuDaniyêlliber Xwedayêxweduadikeûlavadike
12Hingêewnêzîkbûnûliberpadîşahliserfermana padîşahaxivîn:«Matefermanekîmzenekiriyekuherkesê kudinavsîrojandejiXwedêanmirovekîdaxwazek bixwaze,jibilîte,eypadîşah,wêbêavêtinnavçala şêran?»Padîşahbersivdaûgot:«LigorîqanûnaMedû Farisan,evrastekunayêguhertin.»
13Hingêwanbersivdaûliberpadîşahgot:«Daniyêl,yê kujisirgûnênCihûdayêye,eypadîşah,neteûnejî fermanakuteîmzekiriye,lêrojêsêcarandaxwaznameya xwedike»
14Gavapadîşahevgotinbihîst,jixwepiracizbûûdilê xwedaserDaniyêlkuwîrizgarbike.Hetakurojçûava,ji borizgarkirinawîxebitî
15Hingêevzilamlibapadîşahciviyanûjipadîşahre gotin:«Eypadîşah,bizanibekuqanûnaMedûFarisaneve kutufermananqanûnekkupadîşahdestnîşandikenayê guhertin»
16HingêpadîşahfermandaûDaniyêlanînûavêtinnav çalaşêranPadîşahjiDaniyêlregot:«Xwedayêkutuher timxizmetawîdikî,ewêterizgarbike»
17Kevirekanînûdanînserdevêçalê;ûpadîşahewbi mohraxweûbimohragiregirênxwemohrkir,daku mebestdiderbarêDaniyaldeneyêguhertin
18Paşêpadîşahçûqesraxweûşevbirojîderbaskir: amûrênmuzîkêjîneanînberwîûxewawîçû
19Padîşahserêsibêpirzûrabûûbilezûbezçûçalaşêran 20Ûgavagihîştberçalê,bidengekîxemgîngazîDaniyêl kirûpadîşahjiDaniyêlregot:«EyDaniyêl,xulamê Xwedayêzindî,geloXwedayêteyêkutuhertimxizmeta wîdikî,dikaretejişêranrizgarbike?»
21HingêDaniyêljipadîşahregot:«Yapadîşah,herûher bijî»
22Xwedayêminmilyaketêxweşandûdevêşêrangirt,da kuwanzirarênedemin;jiberkuliberwîbêgunehîdimin dehatdîtin;ûlibertejî,eypadîşah,mintuzirarnekiriye
23Hingêpadîşahjibowîgelekkêfxweşbûûfermandaku DaniyêljiçalêderxîninBivîawayîDaniyêljiçalê derxistinûtuzirarliserwînehatdîtin,jiberkuwî baweriyaxwebiXwedayêxweanî.
24PadîşahfermandaûewzilamênkuDaniyêlsûcdar kiribûnanînûavêtinçalaşêran,ew,zarokênwanûjinên wan;şêranserdestîwankirinûhemûhestiyênwanperçe perçekirin,hetakuewnegihîştinbinêçalê
25HingêpadîşahDaryûsjihemûgel,miletûzimananre nivîsandkuliseranserêdinyayêdijîn:«Aştîliserwezêde bibe»
26Ezfermanekêdidimkuliherserweriyapadîşahiyamin mirovliberXwedayêDaniyêlbitirsinûbitirsin,çimkîew Xwedayêzindîyeûherûherarame,padîşahiyawîwê neyêhilweşandinûserweriyawîwêhetadawiyêbe.
27Ewrizgardikeûrizgardike,ûewliezmanûlierdê nîşanûkerametandike,yêkuDaniyêljihêzaşêranrizgar kiriye.
28Bivîawayî,evDaniyaldipadîşahiyaDariusûdi padîşahiyaKûrûşêFarisdeserfirazbû
1DisalayekemaBelşassarêpadîşahêBabîlêde,Daniyêlli sernivînênxwexewnekdîtûxeyalênserêxwedîtin.Piştre wîxewnnivîsandûhemûtiştvegot.
2Daniyêlgot:«Mindixewnaxweyaşevêdedîtkuçar bayênezmananliserderyayamezindixin»
3Ûçarcinawirênmezinjideryayêderketin,yekjiyêdin necuda
4YêpêşîmînaşêrbûûbaskênwîwekbazbûnMinlê nihêrîhetakubaskênwîhatinçinînûewjierdêhatehildan ûwekmirovekîliserlingansekinîûdilêmirovekîjêre hatedayîn.
5Ûvaye,heywanekîdin,yêduyem,mînahirçekî,li aliyekîradibûûsêperrênwîdidevêwîde,dinavbera diranênwîdehebûn.Ûwanwihajêregot:«Rabe,pirgoşt bixwe»
6Piştîvêyekêmindît,ûvaye,yekîdinmînapilingê,kuli serpiştaxweçarbaskênçûkêhebûn;wîheywanîjîçarserî hebûn;ûhukumdarîjêrehatdayîn
7Piştîvêyekêmindixewnênşevêdedît,ûvaye cinawirekîçaremîn,tirsnakûtirsnak,ûpirbihêz;û diranênwîyênhesinîyênmezinhebûn;ewdixwarûperçe perçedikir,ûmayîbilingênwîditepisand;ûewjihemî cinawirênkuberîwîbûncudabû;ûdehqiloçênwîhebûn.
8Minliqiloçannihêrîûnihêrî,dinavwandeqiloçekdina biçûkderket,liberwîsêjiqiloçênpêşînjikokêvehatibûn rakirin;ûnihêrî,divîqiloçîdeçavmînaçavênmirovanû devekîkutiştênmezindigothebûn
9Mintemaşekirhetakutexthatindanîn,ûKevnarêrojan rûnişt,cilênwîwekberfêspîbûnûporêserêwîwekhirî paqijbû:textêwîwekagirêagirûtekerênwîwekagirê dişewitin
10Çemêagirînjipêşiyawîderketûderket:hezarhezar xizmetjiwîrekirin,ûdehhezarcarandehhezarliberwî sekinîn:Dadgehhatdanînûpirtûkhatinvekirin
11Hingêminjiberdengêgotinênmezinênkuqiloçdigot temaşekir:Mintemaşekirhetakucenawirhatekuştinû laşêwîhatetunekirinûhatedayînagirêdişewite
12Herçiqasheywanêndinhebûnjî,serweriyawanjiwan hatstandin;lêbelêtemenêwanjibodemekêdirêjbû
13Mindixewnênşevêdedît,ûvaye,yekîmînaKurê MirovbiewrênezmananretêûdigihîjeKûrêRojênDawî, ûewanînnêzîkîwî
14Ûserwerî,rûmetûpadîşahiyekhatdayînwî,daku hemûgel,miletûzimanxizmetêjêrebikin;serweriyawî serweriyekherheyîyekuderbasnabe,ûpadîşahiyawîjî wêrannabe.
15EzDaniyêl,dihundirêlaşêxwedebiruhêxwexemgîn bûmûdîtinênserêminminacizkirin
16Eznêzîkîyekîjiwanbûmkuliwirrawestiyabûû rastiyavanhemûyanjêpirsî.Wîjiminregotû şîrovekirinawantiştannîşanîminda
17Evçarcinawirênmezinçarpadîşahinkuwêjierdê derkevin
18LêbelêpîrozênYêHerîBilindwêpadîşahiyêbistînin,û wêpadîşahiyêherûher,hetahetayêûhetahetayêbistînin.
19Hingêezêrastiyacinawirêçaremînbizanim,kujihemû yêndincudabû,pirtirsnakbû,diranênwîjihesinû neynûkênwîjisifirbûn;kudixwar,perçeperçedikirû mayîbilingênxweditepisand;
20Ûjidehqiloçênkudiserêwîdebûn,ûjiyêdinêku derketûsêliberwîketin;hettajiwîqiloçêkuçavûdevê wîtiştênpirmezindigot,kuawirawîjiyêndinstûrtirbû 21Mindît,ûewqiloçbipîrozanreşerkirûlihemberwan serket;
22HetakuKevnarêrojanhatûhukimjipîrozênYêHerî Bilindrehatdayîn;ûdemhatkupîrozanpadîşahîbidest xistin.
23Wîgot:«Cenawirêçaremînwêpadîşahiyaçaremînli serrûyêerdêbe,kuwêjihemûpadîşahiyancudabe,ûwê tevahiyaerdêbixwe,wêbitepisîneûperçeperçebike» 24Ûdehqiloçênvêpadîşahiyêdehpadîşahinkuwê derkevin;ûpiştîwanyekîdinwêderkeve;ûewêjiyê yekemcudabe,ûewêsêpadîşahanbişkîne
25ÛewêlidijîYêHerîBilindgotinênmezinbibêje,ûwê pîrozênYêHerîBilindacizbike,ûbifikirekudemû qanûnanbiguhezîne;ûewêhetademekûdemû dabeşkirinademêbikevindestêwî
26Lêbelêwêhukumdarîrûne,ûewêserweriyawîjidest wîbistînin,dakuwêhetadawiyêhilweşîninûwêranbikin 27Ûpadîşahîûserwerî,ûmezinbûnapadîşahiyalibinê hemûezmanan,wêjigelêpîrozênXwedayêHerîBilindre weredayîn,kupadîşahiyawîpadîşahiyekherheyîye,û hemûserwerîwêxizmetêjiwîrebikinûguhbidinwî
28Hetanihadawiyameseleyêye.EzDaniyal,ramanên mingelekminacizkirinûrûyêminguherî,lêminev meseledidilêxwedehişt
BEŞA8
1DisalasêyemînapadîşahiyapadîşahBelşassarde,piştî dîtiniyakudidestpêkêdejiminrexuyabû,dîtiniyekji minre,jiminDaniyêlrexuyabû
2Mindixewnekêdedît;ûgavamindît,ezliŞûşanê,li qesrêbûm,kuliparêzgehaElamêye;ûmindixewnekêde dît,ûezlikêlekaçemêUlaybûm
3Hingêminçavênxwebilindkirinûdît,ûvaye,beranek liberçemrawestiyabûkuduqiloçênwîhebûn;ûherdu qiloçbilindbûn;lêyekjiyêdinbilindtirbû,ûyabilindtir paşêderket.
4Mindîtkuberanberbirojava,bakurûbaşûrvediçû;tu heywannikaribûnliberwîrawestinûtukestunebûkuji destêwîxilasbibe;lêwîligorîdaxwazaxwekirûmezin bû
5Ûgavaezliservêyekêdifikirîm,vaye,bizinekjirojava liserrûyêtevahiyaerdêdihatûerdênedixist;ûdinavbera çavênbizinêdeqiloçeknavdarhebû
6Ûewhatbaberanêduqiloçênwî,yêkuminliberçem dîtibû,ûbihêrsahêzawîberbiwîvebazda
7Mindîtkuewnêzîkîberanbûûpirhêrsbûûberanlêda ûherduqiloçênwîşikandinBeranhêznedakuliberwî bisekine,lêwîewavêterdêûlêda.Kesektunebûkuberan jidestêwîrizgarbike
8Jibervêyekêbizinpirmezinbû;ûgavaewbihêzbû, qiloçêwîyêmezinşikest;ûçarqiloçênwîyênnavdarber biçarbayênezmananvederketin
9Ûjiyekjiwanqiloçekbiçûkderket,kuberbibaşûr, rojhilatûwelatêxweşvepirmezinbû
10Ûewmezinbû,hetaordiyaezmanan;ûhinjiordiyêû stêrkanavêterdêûliwanda.
11Erê,wîxwehetaserokêartêşêbilindkir,ûqurbana rojanejihêlawîvehaterakirin,ûcihêpîrozgehawîhate hilweşandin
12Ûjibergunehêartêşeklidijîqurbanarojanehatdayîn wî,ûwêrastîavêterdê;ûewkirûserfirazbû.
13Hingêminbihîstkupîrozekdiaxivî,ûpîrozekdinjiwî pîrozêkudiaxivîregot:«Hetakengîwêdîtinaqurbana rojaneûgunehêwêrankirinêbidome,dakuhemperestgeh ûhemjîartêşdibinlingandewerintepisandin?»
14Ûwîjiminregot:«Hetaduhezarûsêsedroj;hingê pîrozgehwêwerepaqijkirin»
15Ûgavamin,ezDaniyêl,dîtinîdîtûliwateyawê geriyam,wîçaxî,zilamekîwekxuyabûnamirovekîliber minrawesta
16ÛmindengekîmêrekîjinavqeraxênUlaybihîst,ku gazîkirûgot:«Cabrîl,dîtinêjivîmirovîreşîrovebike.»
17EwnêzîkîcihêkuezlêrawestiyabûmbûGavaewhat, eztirsiyamûliserrûyêxweketimLêwîjiminregot: «Fêmbike,kurêmirov,çimkîevdîtinwêdidemadawiyê debe»
18Gavaewbiminrediaxivî,ezbirûlierdêketimxewa kûr.Lêwîdestdaminûezrakirimserpiyan.
19Ûwîgot:«Vaye,ezêjiterebibêjimkadidawiya xezebêdeçidibe,çimkîdidemadiyarkirîdedawîwê bibe.»
20BeranêduqiloçêkutedîtpadîşahênMedûFarisanin 21ÛbizinêxavpadîşahêYewnanistanêye;ûqiloçêmezin êdinavberaçavênwîdepadîşahêyekeme.
22Nihaewşikestîye,lêçarjibowêrabûn,çarpadîşahî wêjivêmiletîderkevin,lênebihêzawî
23Ûdidawiyapadîşahiyawande,demakusûcdarbi temamîwerin,padîşahekîbirûyekîdijwarûbigotinêntarî têgihîştîwêrabe
24Ûhêzawîwêpirmezinbe,lênebihêzawîbixwe:û ewêbiawayekîecêbwêranbike,ûwêserfirazbibe,û pratîkbike,ûwêhêzdarûgelêpîrozwêranbike
25Ûbirêyasiyasetaxwejîewêdidestêwîdehîlekarîyê bike;ûewêdidilêxwedexwemezinbike,ûbiaştiyê gelekanwêranbike:ewêlidijîMîrêmîranjîraweste;lê ewêbêdestwereşikandin.
26Ûdîtinaêvarêûsibehêyakuhatibûgotinraste;jiber vêyekêdîtinêbigire;çimkîewêjibogelekrojanbe
27EzDaniyêlbêhişbûmûçendrojannexweşmam;piştre ezrabûmûkarêpadîşahkirim;ezjidîtinêmatmayîmam, lêkesîfêmnekir
BEŞA9
1DisalayekemaDariusêkurêAhaşwêroşde,jinifşê Medan,kuliserwelatêKildaniyanbûpadîşah;
2Disalayekemapadîşahiyawîde,ezDaniyêl,jipirtûkan fêmkirkupeyvaXudanjiYêremyapêxemberrehatibûku ewêheftêsalandiwêrankirinaOrşelîmêdetemambike
3MinrûyêxweberbiXudanXwedêvexwarkir,dakubi duaûlavayan,birojîgirtinê,bixurdemenîûbixweliyê bigerim
4ÛminjiXudanXwedayêxwereduakirûîtîrafkirûgot: «EyXudan,Xwedayêmezinûtirsnak,kupeymanû dilovaniyaxwejiboyênkujiwîhezdikinûjiboyênku fermanênwîdiparêzindiparêze.
5Megunehkir,ûneheqîkir,ûxerabîkir,ûserîhilda,heta jifermanûbiryarêntedûrket
6Meguhnedaxulamênte,pêxemberan,yênkubinavête bipadîşahênme,mîrênme,bavûkalênmeûbihemûgelê welêtrepeyivîn
7YaXudan,rastdarîyateye,lêjibomeşermarûyan, wekîîro;jibomirovênCihûdayêûjiboniştecîhên OrşelîmêûjibohemûÎsraêlê,yênnêzîkûyêndûr,lihemû welatênkuteewlêderxistine,jibersûcêwanêkuwanli dijîtekiriye.
8YaXudan,şermarûyameye,yapadîşahênme,yamîrên meûyabavûkalênmeye,jiberkumelihemberteguneh kiriye
9Herçendemlidijîwîserîhildanjî,dilovanîûbexşandin aXudanXwedayêmene;
10MeguhnedadengêXudanXwedayême,dakuemli gorqanûnênwîbimeşin,yênkuwîbirêyaxulamênxwe, pêxemberan,danîbûnpêşiyame.
11Belê,hemûÎsraêljiqanûnatederket,hetajiberkuew nekarînguhbidindengête,jibervêyekênifirlisermetê rijandinûsondakudiqanûnaMûsaxulamêXwedêde hatiyenivîsandin,jiberkumelidijîwîgunehkiriye
12Ûwîgotinênxweyênkulidijîmeûlidijîdadwerên meyênkumedadbardikiringotî,bisermederastkir,ji berkudibinhemûezmanandewekîkuliOrşelîmêhatiye kirinnehatiyekirin
13WekkudiŞerîetaMûsadehatiyenivîsandin,evhemû xerabîbisermedehat;lêmejiXudanXwedayêxwere duanekir,dakuemjineheqiyênxwevegerinûrastiyate fêmbikin.
14JibervêyekêXudanlixerabiyêtemaşekirûanîserme, çimkîXudanXwedayêmedihemûkarênxwederastdare, çimkîmeguhnedadengêwî.
15Ûniha,eyXudanXwedayême,yêkutegelêxwebi destekîbihêzjiwelatêMisrêderxistûtewekîronavûdeng bidestxist,megunehkir,mexerabîkir.
16YaXudan,ezjitelavadikimkuligorîhemûrastdariya xwehêrsûxezebatejibajarêteOrşelîmê,jiçiyayêteyê pîrozdûrbikeve,çimkîjibergunehênmeûjiber neheqiyênbavûkalênme,Orşelîmûgelêtejibohemû yênlidoramebûnerûreşî
17Jibervêyekê,eyXwedayême,guhbideduaûlavaû duayênxulamêxweûrûyêxweliserperestgehaxweya wêranbûyî,jiboXudan,bibiriqe
18EyXwedayêmin,guhêxwedirêjbikeûbibihîze;çavên xwevekeûwêraniyênmeûbajarêkubinavêtehatiye gazîkirinbibîne;çimkîemnejiborastdariyaxwe,lêjibo dilovaniyateyamezinduayênxwelibertepêşkêşdikin.
19YaXudan,guhbide;YaXudan,bibaxşîne;YaXudan, guhbideûbike;jiboxwe,eyXwedayêmin,dereng nemîne:çimkîbajarêteûgelêtebinavêtetênegazîkirin 20Ûgavaezdiaxivîm,duadikirûgunehênxweûgunehên gelêxweÎsraîlêlixwedigirtimûjiboçiyayêpîrozê XwedayêxweduayênxweliberXudanXwedayêxwe pêşkêşdikir;
21Belê,demakuezdiduadediaxivîm,hetaewzilamêbi navêCibrayîl,kumindidestpêkêdedidîtinêdedîtibû,bi lezfirîyaûdidemapêşkêşkirinaêvarêdeliminda 22Ûwîagahîdaminûbiminrepeyivîûgot:«YaDaniyêl, eznihahatimekuezjîrbûnûtêgihîştinêbidimte»
23Didestpêkalavayêntedefermanderketûezhatimku nîşanîtebidim;çimkîtupirhezkirîyî:Jibervêyekê meseleyêfêmbikeûlidîtinêbinêre
24Jibobidawîkirinagunehan,bidawîkirinagunehan, lihevhatinaneheqiyê,ûanînarastdariyaherheyî,û mohrkirinadîtinîûpêxemberîtiyê,ûrûnkirinaYêHerî Pîroz,heftêheftelisergelêteûliserbajarêteyêpîroz hatinedestnîşankirin.
25Jibervêyekêbizanibeûfêmbikekujiderketina fermanasererastkirinûavakirinaOrşelîmêhetaMesîhê Serokhefthefteûşêstûduheftehene;kolanûdîwarwêji nûvewerinavakirin,hettadidemêndijwardejî 26ÛpiştîşêstûduhefteyanMesîhwêwereqirkirin,lêne jibowî:ûgelêmîrêkuwêwerewêbajarûpîrozgehê wêranbike;ûdawiyawêwêbilehiyêbe,ûhetadawiyaşer wêranîhatinedestnîşankirin.
27Ûewêpeymanêbigelekkesanrejibohefteyekê piştrastbike:ûdinîvêhefteyêdeewêqurbanû pêşkêşkirinêrawestîne,ûjibobelavbûnazêdeyakirêtiyan ewêwêranbike,hetakubiqede,ûewtiştêkuhatiye destnîşankirinwêliserwêraniyêwererijandin
BEŞA10
1DisalasêyemînaKûrûşêpadîşahêFarisdetiştekji Daniyêlrehateşkerekirin,kunavêwîBelteshassarbû;û evtiştrastbû,lêdemadiyarkirîdirêjbû:ûwîevtiştfêm kirûdîtinêfêmkir.
2DiwanrojandeezDaniyêlsêhefteyêntijîşînbûm
3Minnanêxweşnexwar,goştûşerabneketdevêminû minqetrûnlixwenekir,hetakusêheftetemambûn.
4Ûdirojabîstûçaremînamehayekemde,demakuezli kêlekaçemêmezin,kuHîdekêle,bûm;
5Hingêminçavênxwebilindkirinûmindît,vaye zilamekîcilênketenlixwekiribûûpiştawîbizêrêxasê Ufazêhatibûpêçan
6Laşêwîjîwekberylbû,rûyêwîwekbirûskê,çavênwî wekçirayênagir,destûlingênwîweksifirêcilkirîbûn,û dengêgotinênwîwekdengêgelekkesanbû
7ÛezDaniyêltenêdîtindît,çimkîmirovênkubiminre bûndîtinnedîtin;lêlerizînekmezinliserwanket,jibervê yekêewreviyandakuxweveşêrin
8Lomaezbitenêmam,minevdîtinamezindît,lêdimin dehêznema:çimkîbedewiyamindimindeveguherî rizînê,ûdimindehêznema
9Lêmindengêgotinênwîbihîst:ûgavamindengê gotinênwîbihîst,ezbirûyekîkûrketimxewê,rûyêmin berbierdêvebû
10Û,avay,destekliminket,minliserçokanûliser kefêndestênmindanî
11Ûwîjiminregot:«EyDaniyêl,zilamekîpirhezkirî, gotinênkuezjiteredibêjimfêmbikeûrastraweste,çimkî eznihajiterehatimeşandin»Ûgavawîevpeyvjiminre got,ezlerizîmûrawestam
12Hingêwîjiminregot:«Netirse,Daniyêl,jirojapêşîve kutedilêxwedakutufêmbikîûxweliberXwedayêxwe bidîcezakirin,gotinêntehatinbihîstinûezjibogotinênte hatim
13LêmîrêpadîşahiyaFarisêbîstûyekrojliberminsekinî, lêvaye,Mîxaîl,yekjimîrênsereke,hatkualîkariyamin bike;ûezliwirbipadîşahênFarisêremam
14Nihaezhatimkutebizanimdirojêndawîndeçiwêbi serêgelêtedebê,çimkîevdîtinhînjibogelekrojane.
15Ûgavawîevgotinjiminregotin,minrûyêxweberbi erdêvexwarkirûezlalbûm
16Û,vaye,yekîmînakurênmirovandestdalêvênmin Hingêmindevêxwevekirûaxivî,ûjiyêkulibermin rawestiyabûregot:«Eyxudanêmin,bivêdîtinê xemgîniyaminliserminzivirîûhêzaminnemaye.»
17Çimkîxulamêvîefendiyêminçawadikarebivî efendiyêminrebiaxive?Çimkîdicihdedimindehêz nemaûnejîbêhnaminma
18Hingêyekîmînaşiklêmirovekîdîsahatûdestêxweli mindaûminxurtkir
19Ûgot:«Eymirovêpirhezkirî,netirseSilavlitebe, xurtbe,erê,xurtbe»Ûgavawîbiminrepeyivî,ezxurt bûmûmingot:«Bilaaxayêminbiaxive;çimkîteezxurt kirim.»
20Hingêwîgot:«Matudizanîezjiboçihatimebate? NihaezêvegerimdakubimîrêFarisreşerbikimÛgava ezherim,vaye,mîrêYewnanistanêwêwere.»
21Lêezêtiştêkudinivîsararastiyêdehatiyenivîsandin nîşanîtebidim:ûdivantiştandekestunekubiminre bimîne,jibilîMîxayîlêserokêwe.
BEŞA11
1EzjîdisalayekemaDariusêMedîde,erêez,rawestam dakuwîpiştrastbikimûxurtbikim
2Ûnihaezêrastiyênîşanîtebidim.Vaye,sêpadîşahên dinwêliFarisêderkevin;ûyêçaremînwêjihemûyan dewlemendtirbe:ûbihêzaxweûbidewlemendiyaxwe ewêhemûyanlidijîpadîşahiyaYewnanistanêrake.
3Ûpadîşahekîbihêzwêrabe,kuwêbiserdestiyekemezin hukumbikeûligorîdaxwazaxwebike
4Ûgavaewrabeserpiyan,padîşahiyawîwêwere şikandinûberbiçarbayênezmananvewereparvekirin;û nejibonifşawî,nejîligorîdesthilatdariyawîyakuwî hukumkiriye:jiberkupadîşahiyawîwêwererakirin, hettajiboyêndinjibilîwan
5Ûpadîşahêbaşûrwêbihêzbe,ûyekjimîrênwîwêbibe; ûewêjiwîbihêztirbe,ûserweriyawîwêbibe;serweriya wîwêserweriyekmezinbe
6Ûdidawiyasalandeewêbihevrebibinyek;çimkîkeça padîşahêbaşûrwêwerebapadîşahêbakurdaku peymanekêçêbike:lêewêhêzamilêxwenegire;ûewêne jîmilêwîbisekine:lêewêwereradestkirin,ûyênkuwê anîne,ûyêkuwêanîyedinyayê,ûyêkuwêdivandeman dexurtkiriye
7Lêjişaxekjirehênwêyekwêlimilkêxwerabe,kuwê biartêşekêwere,ûwêbikevekelehapadîşahêbakur,ûwê lidijîwanşerbike,ûwêbiserbikeve
8Ûwêxwedayênwan,mîrênwanûfiraxênwanênzîvû zêrênhêjajîdîlbigirinûbibinMisirê;ûewêjipadîşahê bakurbêtirsalanbimîne
9Lomapadîşahêbaşûrwêbikevepadîşahiyaxweûwê vegerewelatêxwe.
10Lêkurênwîwêwerinserhişkkirinûgelekhêzênmezin bicivînin:ûyekwêbêûbiserbikeveûderbasbibe:paşê ewêvegereûberbikelehaxwevewereserhişkkirin
11Padîşahêbaşûrwêpirhêrsbibeûderkeveûbiwîre,bi padîşahêbakurreşerbike;ewêelaletekemezinderxeholê, lêelaletwêbikevedestêwî
12Ûgavaewelaletêbibire,dilêwîwêbilindbibe;ûewê bidehhezaranbikuje,lêewêbivêyekêxurtnebe.
13Çimkîpadîşahêbakurwêvegereûkomekejiyaberê mezintirderxepêş,ûpiştîçendsalanbêgumanwêbi artêşekemezinûbidewlemendiyekepirmezinwere 14Ûdiwandemandegelekkeswêlidijîpadîşahêbaşûr rabin;ûtalankerêngelêtejîwêxwebilindbikindaku dîtinêbicîhbînin;lêewêbikevin
15Lomapadîşahêbakurwêwere,ûçiyayekîbilindbike,û bajarênherîbidîwarbigire;ûçekênbaşûrwêliberxwe nedin,nejîgelêwîyêbijartî,ûhêzektunekuliberxwe bide
16Lêyêkulidijîwîtê,wêligorîdaxwazaxwebikeûkes liberwînamîne;ewêliwelatêbirûmetbisekine,kuwêbi destêwîwerewêrankirin.
17Ewêrûyêxwebidekubihêzahemûpadîşahiyaxwe bikevehundirûmirovênrastjîpêrebin;wêwisabike:û wêkeçajinanbidewî,wêxerabike;lêewêlikêlekawî nesekineûnejîjibowîbe
18Piştîvêyekêewêrûyêxweberbigiravêndinve bizivirîneûgelekanbigire:lêserwerekjiboxwewê şermezariyakujihêlawîvetêpêşkêşkirinbiqedîne;bêyî şermezariyaxweewêwêliserwîbizivirîne
19Hingêewêrûyêxweberbikelehawelatêxweve bizivirîne,lêewêbikeveûbiteqe,ûneyêdîtin
20Hingêdêlisermilkêwîbacgirekbirûmetapadîşahiyê rabe:lêdinavçendrojandeewêweretunekirin,nebihêrs ûnejîdişerde
21Ûdimilkêwîdemirovekîbêrûmetwêderkeve,kuewê rûmetapadîşahiyênedinêwî;lêewêbiaştîwereûbi xapandinêpadîşahiyêbidestbixe
22Ûbibazinênlehiyêewêjiberwîwerinavêtinûwerin şikandin;belê,serokêpeymanêjî.
23Ûpiştîkubiwîrepeymançêkir,ewêbixapandinê bixebite:çimkîewêderkeveûbimiletekîhindikrexurt bibe.
24Ewêbiaştîbikevehetadeverênherîdewlemendên wîlayetêjî;ûewêtiştêkubavûkalênwînekirinebike; ewêtalanê,talanêûdewlemendiyêdinavwandebelav bike;ûewêplanênxweyênlidijîkelehênhanê,hetajibo demekê,pêşbînîbike
25Ûewêhêzûcesaretaxwebiartêşekemezinlidijî padîşahêbaşûrrabike;ûpadîşahêbaşûrwêbiartêşekepir mezinûbihêzjiboşerwerehazirkirin;lêewênikaribe bisekine,çimkîewêlidijîwîkomployanbikin.
26Belê,ewênkujixwarinawîdixwinwêwîtunebikin,û artêşawîwêbiserdebiherike:ûgelekwêbikuştîbikevin 27Ûdilêvanherdupadîşahanjîwêjiboxerabiyêbe,û ewêliseryeksifrêderewanbêjin;lêewêbisernekeve, çimkîdawîwêdiwextêdiyarkirîdebe.
28Hingêewêbidewlemendiyekemezinvegerewelatê xweûdilêwîwêlidijîpeymanapîrozbeûewê destdirêjiyanbikeûvegerewelatêxwe
29Didemadiyarkirîdeewêvegereûberbibaşûrvewere; lêewênewekîyaberêbe,nejîwekîyapaşîn
30ÇimkîkeştîyênKîtîmêwêlidijîwîwerin,jibervêyekê ewêxemgînbibeûvegereûlidijîpeymanapîrozhêrsbibe Ewêwisabike;ewêvegereûbiwanênkupeymanapîroz terkdikinreîlhamêbistîne.
31Ûçekwêlikêlekawîrabin,ûewêperestgehahêzê qirêjbikin,ûqurbanarojanerakin,ûewêkirêtiyaku wêrandikedeynin.
32Ûyênkulidijîpeymanêxerabiyêdikin,ewêbi pesindayînêfesadbike;lêgelêkuXwedayêxwenasdike, ewêbihêzbibeûkarbike
33Ûewênkudinavgeldefêmdikinwêgelekkesanhîn bikin;lêewêbişûrûbiagir,bidîlgirtinûbitalanêdi gelekrojandebikevin
34Demakuewbikevin,ewêbialîkariyekhindikwerin alîkarîkirin;lêgelekkeswêbipesindayînêxwebiwanve girêbidin
35Ûhinjiwanênkuxwedîaqilinwêbikevin,dakuwan biceribîne,paqijbikeûwanspîbike,hetademadawiyê:ji berkuewhînjîjibodemekdiyarkirîye
36Ûpadîşahwêligorîdaxwazaxwebike;ûewêxwe bilindbikeûjiherxwedayekîmezintirbilindbike,ûwêli dijîXwedayêxwedayantiştênecêbbibêje,ûwêhetaku hêrspêkwere,serfirazbibe:çimkîtiştêkuhatiye destnîşankirinwêwerekirin
37EwêneliXwedayêbavûkalênxwe,nejîlixwesteka jinanbinêre,ûnejîlituxwedayekîbinêre,çimkîewêxwe jihemûyanbilindtirbike
38LêbelêewêdimilkêxwedeXwedayêhêzanbirûmet bike:ûxwedayekîkubavûkalênwînasnekirin,ewêbi zêrûzîvûbikevirênhêjaûtiştênxweşbirûmetbike
39Ewêlikelehênherîbihêzbixwedayekîxerîbrewisa bike,wînasbikeûrûmetawîzêdebike:ûewêwanliser gelekkesanbikehukumdarûerdêjiboqezencêparvebike 40Ûdidemadawiyêdepadîşahêbaşûrwêwîbişkîne;û padîşahêbakurwêwekbahozekêbierebeyênşer,bi siwaranûbigelekkeştiyanlidijîwîwere;ûewêbikeve navwelatan,ûwêbiherikeûderbasbibe
41Ewêbikevewelatêbiheybetûgelekwelatwêwerin hilweşandin;lêevênhanêwêjidestêwîxilasbibin,Edom ûMowabûserokênkurênAmmon
42EwêdestêxwedirêjîwelatanbikeûwelatêMisrêjî xilasnabe
43Lêewêliserxezîneyênzêrûzîvûliserhemûtiştên hêjayênMisrêdesthilatdarbe:ûLîbyayîûEtiyopyayîwê lipeywîbin
44Lêxeberênjirojhilatûjibakurwêwîacizbikin;jiber vêyekêewêbihêrsekemezinderkevekugelekanwêran bikeûbitevahîjiholêrake
45Ûewêkonênqesraxwedinavberaderyayandeli çiyayêpîrozêbiheybetbiçîne;lêewêbigihêjedawiyaxwe ûkeswêalîkariyawîneke
BEŞA12
1ÛdiwêdemêdeMîxaîlwêrabe,mîrêmezinêkujibo zarokêngelêteradiweste;ûwêdemektengasiyêhebe,ku jidemahebûnamiletekîhetawêdemêveqetçênebûye;û diwêdemêdegelêtewêrizgarbibe,herkesêkudipirtûkê dehatiyenivîsandin.
2Ûgelekjiwanênkuditozaerdêderadizin,wêşiyar bibin,hinjiwanjibojiyanaherheyî,ûhinjîjiboşermû rûreşiyaherheyî
3Ûewênkuaqilmendinwêwekronahiyaqubeyê bibiriqin;ûewênkugelekkesanberbirastdariyêve dizivirîninwêwekstêrkanhetahetayê
4Lêtu,eyDaniyêl,vangotinanveşêreûpirtûkêmohrbike, hetademadawiyê:Gelekwêlivirûwirbigerinûzanînwê zêdebibe
5HingêezDaniyêlnihêrîmûvaye,dukesêndinjî rawestabûn,yeklivîaliyêçemûyêdinjîliwîaliyêçem.
6Ûyekîjiwîzilamêkucilênketenlixwekiribûûliser avaçembû,got:«Hetakengîdêdawiyavanecêban bidome?»
7Ûminbihîstkuewzilamêkucilênketenîlixwekiribûû liseravaçembû,destêxweyêrastêûdestêxweyêçepê berbiezmananvebilindkirûbiwîyêkuherûherdijî sondxwarkuevyekwêjibodemek,demûnîvekbe;û gavakuewhêzagelêpîrozbelavbike,evhemûtiştwê biqede
8Minbihîst,lêminfêmnekir;wêdemêmingot:«Ey Xudanêmin,dawiyavantiştanwêçibe?»
9Ûwîgot:«Here,Daniyêl,çimkîevgotinhetadema dawînêveşartîûmohrkirîne»
10Gelekwêbênpaqijkirin,spîbibinûbênceribandin;lê xerabkarwêxerabiyêbikin:ûtukesjixerabanfêmnake; lêşehrezawêfêmbikin
11Ûjidemakuqurbanarojanewererakirinûtiştêku wêrandikeweredanîn,hezarûdusedûnodrojwêhebin
12Xwezîbiwîyêkulibendêdimîneûdigihîjehezarûsê sedûpêncrojî.
13Lêtuhetadawiyêbirêyaxwebiçe:çimkîtuêrihetbibî ûdidawiyarojandelisermîrateyaxwebisekinî