Umubwiriza
UMUTWEWA1
1AmagamboyaMubwiriza,mweneDawidi,umwamii Yeruzalemu.
2Ubusaniubusa,Umuvugabutumwaavuga,ibitagira umumaro;byoseniubusa.
3Umuntuyungukaikiimirimoyeyoseyungukamunsi y'izuba?
4Igisekurukimwekirashira,ikindigisekurukiraza,ariko isiizahorahoiteka
5Izubarirarasa,izubarirenga,ryihutakugeraaho yahagurukiye.
6Umuyagaujyamumajyepfo,uhindukiriramu majyaruguru;irazungurukahafi,kandiumuyagawongeye kugarukaukurikijeimirongoye.
7Inzuzizosezinyuramunyanja;nyamarainyanja ntiyuzuye;kugeraahoinzuzizituruka,nihobasubira
8Ibintubyosebyuzuyeimirimo;umuntuntashobora kubivuga:ijishontirinyurwanokubona,cyangwaugutwi kuzuyekumva
9Ikintucyabaye,nicyokizaba;kandiibyakozwenibyo bizakorwa:kandintakintugishyamunsiyizuba
10Hobaharihoikintunakimwegishoborakuvugwa,Dore, ikinigishasha?byahozekera,byahozembereyacu.
11Ntakwibukaibintubyahoze;ekakandintihazokwibuka ibintubizazahamwen'ibizazanyuma
12JyeweUmubwirizayariumwamiwaIsirahelii Yeruzalemu
13Natanzeumutimawanjyegushakishanogushakisha ubwengekubintubyosebikorerwamunsiy'ijuru:iyi mibabaroikomeyeImanayahayeabanab'abantukugira ngoikoreshwe.
14Nabonyeimirimoyoseikorerwamunsiy'izuba;kandi, dorebyoseniubusanububabarebwumwuka
15Ibigoramyentibishoborakugororwa:kandiibishaka ntibishoborakubarwa.
16Naganiriyen'umutimawanjyebwite,mvuganti:“Dore najemumutungoukomeye,kandinabonyeubwenge burutaubw'abambereyeiYeruzalemu:yego,umutima wanjyewariufiteuburamben'ubwengen'ubumenyi
17Natanzeumutimawanjyekumenyaubwenge,no kumenyaibisazin'ubuswa:Nabonyekoibyonabyoari ukubabazaumutima
18Kukoubwengebwinshiariintimbanyinshi,kandi uwongeraubumenyiyongeraumubabaro
UMUTWEWA2
1Navuzemumutimawanjyenti:Gendanonaha, nzakwerekaumunezero,bityowishimire,kandi,doreko ibyoariubusa
2Navuzeibitwenge,Birasaze:nibyishimo,Bikoraiki?
3Nashakishijemumutimawanjyekwihadivayi,ariko nkamenyaumutimawanjyeubwenge;nogufataubupfapfa, kugezaahomboneyeicyizakubanab'abantu,ibyo bagombagukoramunsiy'ijuruubuzimabwabobwose.
4Nampinduyeimirimoikomeye;Nanyubatseamazu; Nateyeimizabibu:
5Nampinduyeubusitanin'imboga,mbateraibitiby'imbuto z'ubwokobwose:
6Nampinduyeibidengeriby'amazi,kugirangonuhireibiti bivamoibiti:
7Nampayeabagaragun'abaja,mbyaraabagaragumurugo rwanjye;Kandinarimfiteibintubyinshiby'inkanininini ninikurutaizariiYerusalemumbereyanjye:
8Nakoranyirijehamweifezan'izahabu,n'ubutunzi budasanzwebw'abamin'intara:Ninjizamoabaririmbyi b'abagabon'abaririmbyib'abagore,n'ibinezezaby'abana b'abantu,nk'ibikoreshobyamuzika,n'ubwokobwose
9Nanjyenarakomeye,niyongerakurutaibyariimbere yanjyeiYeruzalemu,kandiubwengebwanjye bwagumanyenanjye
10Kandiicyoamasoyanjyeyashakagacyosesinayirinze, sinigezembuzaumutimawanjyeumunezerouwoariwo wose;kukoumutimawanjyewishimiyeimirimoyanjye yose,kandiuyuwariumugabanewanjyemumirimo yanjyeyose
11Hanyumanitegerezaimirimoyoseamabokoyanjyeyari yarakoze,n'umurimonakoraga,kandi,mbonabyoseari ubusa,noguhangayikishwan'umwuka,kandintanyungu yarimunsiy'izuba.
12Ndahindukirangondebeubwenge,ibisazi,n'ubupfu, kukoumuntuyakoraikinyumay'umwami?ndetse n'ibimazegukorwa
13Hanyumambonakoubwengeburutaubupfapfa,nk'uko umucyourutaumwijima
14Amasoy'umunyabwengearimumutwewe;ariko umuswaagendamumwijima:nanjyeubwanjyenabonye koikintukimwekibabahobose
15Hanyumamvugamumutimawanjyenti:Nkuko bigendakumuswa,nikobimbahokandiniukuberaiki nonehonarushijehokubaumunyabwenge?Hanyuma navuzemumutimawanjye,koibinabyoariubusa.
16Kuberakontakwibukaabanyabwengekurutaabapfu ubuziraherezo;kubonaibirihomuminsiiriimberebyose bizibagirana.Kandiumunyabwengeapfaate? nk'umupfapfa
17Nicyocyatumyenangaubuzima;kuberakoumurimo ukorerwamunsiyizubabirambabaza,kukobyoseariubusa nububabarebwumwuka
18Yego,nanzeimirimoyanjyeyosenarinarafashemunsi y'izuba,kukonayirekeraumuntuuzankurikira.
19Kandinindeuzinibaazabaumunyabwengecyangwa umuswa?Nyamaraazategekaimirimoyanjyeyose nakoreyemo,kandiahonerekanyekondiumunyabwenge munsiy'izubaIbikandiniubusa
20Niyompamvunagiyeguteraumutimawanjyekwiheba imirimoyosenakozemunsiy'izuba.
21Kuberakoharihoumuntuumurimoweufiteubwenge, n'ubumenyi,n'uburinganire;nyamarakumuntuutarigeze akora,azayirekeraumugabanewe.Ibikandiniubusa nububibukomeye
22Niikiumuntuafitemumirimoyeyose,nomu guhagarikaumutima,ahoyakoreyemunsiy'izuba?
23Eregaiminsiyeyoseniintimba,n'agahindakiwe;yego, umutimawenturuhukanijoroIbikandiniubusa
24Ntakintucyizakumuntu,kurutakuryanokunywa, kandikoashimishaumutimawemumirimoyeIbikandi nabonye,kobivamukubokokw'Imana
25Nindeushoborakurya,cyangwanindewundiwihutira kundusha?
UMWANZURO
26KukoImanaihaumuntumwizaimbereyayoubwenge, ubumenyi,n'ibyishimo,arikoumunyabyahaahaimibabaro, guteranyanokurunda,kugirangoamuheibyizaimbere y'Imana.Ibikandiniubusanububabarebwumwuka.
UMUTWEWA3
1Kuriburikintuhabahariigihe,nigihecyokugera kubintubyosemunsiyijuru:
Igihecyokuvuka,n'igihecyogupfa;igihecyogutera, n'igihecyogukuramoicyatewe;
3Igihecyokwica,n'igihecyogukiza;igihecyogusenyuka, n'igihecyokubaka;
4Igihecyokurira,n'igihecyoguseka;igihecyokuririra, n'igihecyokubyina;
5Igihecyogutaamabuye,n'igihecyoguteranyaamabuye hamwe;igihecyoguhobera,n'igihecyokwirindaguhobera; 6Igihecyokubona,n'igihecyogutakaza;igihecyokubika, n'igihecyoguta;
7Igihecyogushushanya,n'igihecyokudoda;igihecyo guceceka,n'igihecyokuvuga;
Igihecyogukunda,n'igihecyokwanga;igihecy'intambara, n'igihecy'amahoro
9Niuwuhenyunguukoramubyoakora?
10NabonyeimibabaroImanayahayeabanab'abantungo bayikoreshe
11Yaremyeibintubyosemugihecye,kandiyashyizeisi mumitimayabo,kugirangohatagiraumuntuumenya umurimoImanaikorakuvamuntangirirokugezaku iherezo
12Nzikontacyizakibarimo,arikokoumuntuyishima, kandiagakoraibyizamubuzimabwe
13Kandikoumuntuweseagombakuryanokunywa, akishimiraibyizaby'imirimoyeyose,niimpanoy'Imana.
14Nziko,ibyoImanaikorabyose,bizahorahoiteka:nta kintunakimwegishoboragushyirwaho,cyangwaikintu icyoaricyocyosecyakuweho,kandiImanairabikora, kugirangoabantubatinyeimbereye
15Ibyarihoubu;n'ibigombakubabimazekuba;kandi Imanaisabaibyahise.
16Byongeyekandi,mbonamunsiy'izubaahantuho gucirwaurubanza,koububibuhari;n'ahantuhogukiranuka, ayomakosayariahari.
17Navuzemumutimawanjye,Imanaizaciraimanza abakiranutsin'ababi,kukohariigihegiharikubw'imigambi yosenomumirimoyose.
18Navuzemumutimawanjyeibyerekeyeumutungo w'abanab'abantu,kugirangoImanaibagaragaze,kandi babonekoubwaboariinyamaswa
19Eregaibibakubanab'abantubigwirirainyamaswa; ndetseikintukimwekibageraho:nkukoumweapfa,undi arapfa;yego,bosebafiteumwukaumwe;kugirango umuntuadafiteumwanyawamberehejuruy'inyamaswa, kukobyoseariubusa
20Bosebajyaahantuhamwe;byoseniumukungugu,kandi byosebyongeyeguhindukaumukungugu
21Nindeuziumwukaw'umuntuuzamukahejuru, n'umwukaw'inyamaswaukamanukakuisi?
22Nicyocyatumyembonakontacyizakiruta,umuntu yakwishimiraimirimoye;kukouwoariwomugabanewe: kukonindeuzamuzanangoarebeibizakurikiraho?
UMUTWEWA4
1Nanjyendagaruka,ntekerezakugukandamizwa gukorerwamunsiy'izuba,doreamariray'abakandamijwe, ntan'umuhozabaribafite;kandikuruhanderwabatoteza hariimbaraga;arikontibaribafiteumuhoza
2Nicyocyatumyenshimiraabapfuyebasanzwebapfuye kurushaabazimabakiriho.
3Yego,arutabombi,utarabona,utarabonaimirimomibi ikorerwamunsiy'izuba
4Nanone,natekerejekumibabaroyose,n'umurimowose ukwiye,kokubwibyoumuntuagiriraishyariumuturanyi we.Ibikandiniubusanububabarebwumwuka.
5Umupfayongoarambuyeamaboko,aryaumubiriwe
6Icyizaniintokizicecetse,kurutaamabokoyombiyuzuye imibabaronoguhagarikaumutima.
7Hanyumandagaruka,mbonaubusamunsiy'izuba
8Harihoumwewenyine,kandintan'uwakabiri;yego,nta mwanacyangwaumuvandimweafite:nyamaraimirimoye yosentirangira;ntajishoryeryuzuyeubutunzi;ntanawe avugaati:“Nkorerande,kandinkaburaubugingobwanjye ibyiza?Ibinabyoniubusa,yego,niububabarebukabije.
9Babiribarutaumwe;kukobafiteibihembobyiza kubikorwabyabo
10Kukonibagwa,umweazamuramugenziwe,ariko azabonaishyanouwariwenyineiyoaguye;kukoadafite undiwamufasha
11Nanone,nibababiribaryamyehamwe,nonehobafite ubushyuhe:arikoniguteumuntuashoboragushyuha wenyine?
12Kandinihagiraumutsinda,babiribazamurwanya; n'umugoziwikubyegatatuntabwoucikavuba
13Umwanaw'umukenen'umunyabwengearutaumwami ushajekandiw'umupfapfa,utazongeragukangirwa.
14Kukoavuyemurigerezaasohokakungoma;mugihe n'uwavukiyemubwamibweabaumukene
15Natekerejekubazimabosebagendamunsiy'izuba, hamwen'umwanawakabiriuzahagurukamucyimbocye 16Abantubosentibagiraiherezo,ndetsen'ibyababanjirije byose:n'abazanyumantibazamwishimira.Mubyukuriibi nabyoniubusanububabarebwumwuka
UMUTWEWA5
1Komezaikirengecyaweiyougiyemunzuy'Imana,kandi witegurekumva,kurutagutangaigitambocy'abapfu,kuko batabonakobakoraibibi
2Ntukihutireumunwawawe,kandiumutimawawe ntukihutirekuvugaikintuicyoaricyocyoseimbere y'Imana,kukoImanairimuijuru,kandiurikuisi,bityo amagamboyaweabemake
3Kukoinzozizinyuramubucuruzibwinshi;n'ijwi ry'umupfapfarizwin'amagambomenshi
4IyouhigiyeImanaindahiro,ntukayishyure;kuko adashimishaabapfu:shyiraibyowarahiye
5Icyizaniukoutagombakurahira,kurutauko wasezeranyekandiutishyuye.
6Ntukemereumunwawawengoutumeumubiriwawe ukoraicyaha;kandintukabwireimbereyamarayika,koari amakosa:niukuberaikiImanaikwiyekurakariraijwi ryawe,ikarimburaimirimoy'amabokoyawe?
UMWANZURO
7Kukomunzozinyinshin'amagambomenshiharimo ibitagiraumumarobitandukanye,arikoutinyeImana.
8Nubonagukandamizwakw'abakene,nokugorekaimanza n'ubutaberabikabijemuntara,ntutangazwen'icyokibazo, kukousumbauwubahacyane;kandiharihohejuruyabo.
9Byongeyekandiinyunguz'isiniiz'abantubose:umwami ubweakorerwan'umurima
10Ukundaifezantazahazwan'ifeza;ekakandiukunda ubwinshinokwiyongera:ibinabyoniubusa
11Iyoibicuruzwabyiyongereye,byiyongerakubarya: kandisenyirabyobimazeiki,bikizakubareban'amaso yabo?
12Ibitotsiby'umuntuukorabiraryoshye,yabaaryabike cyangwabyinshi:arikoubwinshibw'abakire ntibuzamubuzagusinzira
13Harihoikibigikomeyenabonyemunsiyizuba,ni ukuvugaubutunzibwabitswebanyirabwokubababaza
14Arikoubwobutunzibuzarimbukakuberaububabare bubi,abyaraumuhungu,kandintakintunakimwekirimu ntoki
15Amazekuvamundayanyina,azagarukayambaye ubusaazagarukakugenda,kandintacyoazakuramu mirimoye,ngoamutwaremuntoki
16Kandiibyonibibicyane,kuburyoahoazazirahose, azagenda,kandiniuwuhenyunguukoreraumuyaga?
17Iminsiyeyosenawearyamumwijima,kandiafite umubabaron'uburakaribwinshikuberauburwayibwe
18Doreibyonabonye:nibyizakandinibyizakoumuntu aryaakanywa,kandiakishimiraibyizaby'imirimoyeyose afatamunsiy'izubaiminsiyosey'ubuzimabwe,Imana imuha.niumugabanewe.
19UmuntuwesekandiImanayahayeubutunzin'ubutunzi, ikamuhaimbaragazokubirya,nogufataumugabaneweno kwishimiraumurimowe;iyiniimpanoy'Imana.
20Kukoatazibukacyaneiminsiy'ubuzimabwe;kuberako Imanaimusubizamubyishimobyumutimawe
UMUTWEWA6
1Harihoikibinabonyemunsiy'izuba,kandikirasanzwe mubantu:
2UmuntuImanayahayeubutunzi,ubutunzin'icyubahiro, kuburyontacyoyifuzakubugingobwemubyoyifuza byose,nyamaraImanantimuhaimbaragazokubirya,ariko umunyamahangaarabirya:ibyoniubusa,kandiniindwara mbi.
3Nibaumuntuyibarutseabanaijana,akabahoimyaka myinshi,kugirangoimyakayomumyakayeibemyinshi, kandiumutimawentuzuzureibyiza,kandikoadahambwa; Ndavuga,kokuvukabidatinzekumurusha
4Kukoyinjiyeubusa,akagendamumwijima,izinarye rikabaryuzuyeumwijima.
5Byongeyekandi,ntiyigezeabonaizuba,cyangwango amenyeikintuicyoaricyocyose:ibibiruhutsekuruta ibindi
6Yego,nubwoabahoimyakaigihumbiyabwiwekabiri, arikontacyizayabonye:ntimukajyeahantuhamwe?
7Imirimoyosey'umuntuniiy'akanwake,nyamara ubushakentibwuzuye
8Niikiabanyabwengebarenzeigicucu?niikiabakene bazikugendamberey'abazima?
9Kubonaamasonibyizakurutakuzererakwifuza:ibi nabyoniubusanububabarebwumwuka.
10Izinaryarimazekwitwaizina,kandibizwikoari umuntu:ekakandintashoborakurwanan'umukomeye kumurusha.
11Kubonaharihoibintubyinshibyongeraubusa,umuntu nindeurushaabandi?
12Nindeuziicyagiriraumuntuakamaromuriububuzima, iminsiyosey'ubuzimabwebw'ubusaamarank'igicucu? kukonindeushoborakubwiraumuntuibizakurikiraho munsiyizuba?
UMUTWEWA7
1Izinaryizarirutaamavutameza;n'umunsiw'urupfu kurutaumunsiumuntuyavutse.
2Nibyizakujyamunzuy'icyunamo,kurutakujyamu birori:kukoiherezory'abantuboseariryoherezo;kandi abazimabazabishyirakumutima.
3Agahindakarutaguseka:kukonumubabarowomumaso umutimaubamwiza
4Umutimaw'abanyabwengeurimunzuy'icyunamo;ariko umutimawibicucuurimunzuyibyishimo
5Nibyizakumvagucyahwakwabanyabwenge,kuruta kumvaumuntuwumvaindirimboyibicucu.
6Kukokumenaguraamahwamunsiy'inkono,noguseka k'umupfayongo,nikon'ubusa
7Niukurigukandamizwabitumaumusazi w'umunyabwengeasara;n'impanoisenyaumutima
8Iherezoryikintukirutaintangiriroyacyo:kandi umurwayimumwukaarutaabirasimumwuka.
9Ntukihutirekurakaramumwukawawe,kukouburakari bubamugituzacy'abapfu
10Ntukavugeuti:Niyihempamvuyatumyeiminsiyashize irutaiyi?kuberakoutabazanezakubijyanyenibi 11Ubwengenibwizan'umurage,kandinibwobunguka ababonaizuba.
12Kukoubwengeariukwirwanaho,kandiamafarangani ukwirwanaho,arikoubuhangabw'ubumenyini,ubwo bwengebutangaubuzimakubafite.
13Tekerezakumurimow'Imana:kukonindeushobora kugororaibyoyagoretse?
14Kumunsiw'amajyamberewishime,arikokumunsi w'amakubatekereza:Imananayoyashyizehoumwe irwanyaundi,kugirangoumuntuatagiraicyoabona nyumaye.
15Ibintubyosenabonyemubihebyubusabwanjye:hariho umuntuw'intaberauzarimbukamugukiranukakwe,kandi harihoumuntumubiwongereraubuzimabwemubi
16Ntukabeumukiranutsikuribyinshi;kandintukigire umunyabwenge:niukuberaikiugombakwiyahura?
17Ntukabeababicyane,kandintukabeumuswa:kuki ugombagupfambereyigihecyawe?
18Nibyizakoufataibi;yego,kandimuriukugukuramo ntukureukubokokwawe,kukouwubahaImanaazavamo bose
19Ubwengebukomezaabanyabwengebarenzeicumi bakomeyebarimumujyi
20Eregantamuntuw'intaberakuisiukoraibyiza,kandi ntacumura.
21Ntukitekumagamboyoseavugwa;kugirangoutumva umugaraguwaweagutuka:
UMWANZURO
22Kenshinakenshiumutimawaweurabizikonawe wavumyeabandi.
23Ibyobyosenabigaragajen'ubwenge:Navuzenti:Nzaba umunyabwenge;arikoyarikureyanjye.
24Niikikirikure,kandikirenzeikuzimu,nindeushobora kubimenya?
25Nakoreshejeumutimawanjyekumenya,nogushakisha, nogushakaubwenge,n'impamvuy'ibintu,nokumenya ububibw'ubupfu,ndetsen'ubupfun'ubusazi:
26Kandimbonauburakariburenzeurupfuumugore, umutimaweniimitego,inshundura,n'amabokoye nk'imigozi:umuntuushakaImanaazamuhunga;ariko umunyabyahaazafatwanawe.
27Doreibyonabonye,nikoumubwirizaavuga,abara umweumwe,kugirangoamenyeinkuru:
28Icyoarikoumutimawanjyeushakisha,arikosimbona: Nabonyeumuntuumwemugihumbi;arikoumugoremuri abobosesinigezembona
29Doreibyonabonyegusa,koImanayaremyeumuntu umukiranutsi;arikobashakishijeibintubyinshi byavumbuwe
UMUTWEWA8
1Nindeuziubwenge?kandinindeuzigusobanuraikintu? ubwengebwumuntubutumamumasoheharabagirana, kandiubutwaribwomumasoyebuzahinduka
2Ndakugirainamayogukurikizaamategekoy'umwami, kandikubijyanyen'indahiroy'Imana
3Ntukihutirekuvamumasoye:ntuhagararemukintukibi; kukoakoraibyoashakabyose.
4Ijambory'umwamiririaho,harihoimbaraga:kandini ndeushoborakumubwiraati:"Urakoraiki?"
5Umuntuweseukurikizairyotegekontazumvaikintukibi, kandiumutimaw'umunyabwengeuziigihen'urubanza
6Kuberakokuriburintegoharihoigihenogucaimanza, kubwibyoumubabarowumuntuurakomeyekuriwe.
7Kukoataziibizaba:kukonindeushoborakumubwira igihebizabera?
8Ntamuntuufiteimbaragakumwukangoagumane umwuka;ntan'imbaragaafitekumunsiw'urupfu:kandinta ntambaraiharimuriiyontambara;kandiububi ntibuzarokoraabahawe.
9Ibyobyosenarabibonye,mbishyiramumutimawanjye kumirimoyoseikorerwamunsiy'izuba:hariigiheumuntu umweategekaundikugiticye.
10Nukombonaababibashyinguwe,baribajebakavaahera, bakibagirwamumujyibaribakoreyemo:ibinabyoni ubusa
11Kuberakoigihanocyerekeyeumurimomubikidakozwe vuba,niyompamvuumutimawabantuwabantuwuzuye muribogukoraibibi.
12Nubwoumunyabyahaakoraibibiinshuroijana,kandi iminsiyeikabandende,arikonzinezakobizababyiza abubahaImanabatinyaimbereyayo:
13Arikontibizababyizakubabi,ntanubwoazongera iminsiye,nk'igicucu;kukoadatinyaImana.
14Harihoibitagiraumumarobikorerwakuisi;kohabaho abantubakiranutsi,uwobiberabakurikijeimirimoy'ababi; nanone,harihoabantubabi,ibyobibahobikurikije imirimoy'intungane:Navuzekoibyonabyoariubusa
15Hanyumanashimyeumunezero,kukoumuntuntakintu cyizaafitemunsiy'izuba,kurutakurya,kunywa,no kwinezeza,kukoibyobizagumahoimirimoyeiminsi y'ubuzimabwe,Imanaimuhamunsi.izuba.
16Iyonashizeumutimawanjyekumenyaubwenge,no kubonaubucuruzibukorerwakuisi:(kukoharihon'uko amanywacyangwanijoroatabonaibitotsin'amasoye:)
17Hanyumambonaimirimoyosey'Imana,kugirango umuntuadashoborakumenyaumurimoukorerwamunsi y'izuba:kukoumuntuakoraukoashoboye,arikontazabona; yego;nubwoumunyabwengeatekerezakubimenya,ariko ntazashoborakubibona
UMUTWEWA9
1Kuriibyobyosenatekerejemumutimawanjyendetseno gutangazaibyobyose,koabakiranutsi,abanyabwenge, n'imirimoyabo,barimumabokoy'Imana:ntamuntuuzi urukundocyangwaurwangon'ibiriimbereyabo.
2Ibintubyosebirasakuribose:habahoikintukimwe kubakiranutsi,nokubabi;kubyizanokubasukuye,noku bihumanye;uwatanzeibitambo,n'utitamba:kimwen'icyiza, n'umunyabyaha;n'uwarahiye,nk'ukoutinyaindahiro
3Ikinikibimubintubyosebikorerwamunsiyizuba,ko habahoikintukimwekuribose:yego,umutimawabana wabantuwuzuyeibibi,kandiibisazibirimumitimayabo bakiriho,nanyumayabyokobagiyekubapfuye
4Eregauwifatanijen'abazimabosehariibyiringiro,kuko imbwanzimairutaintareyapfuye
5Kukoabazimabazikobazapfa,arikoabapfuyentacyo bazi,ntagihembobazababafite;kukokwibukakwabo byibagiranye
6Kandiurukundorwabo,urwangorwabo,n'ishyariryabo, birashize;ekakandintibagifiteumugabaneibihebyose mubintubyosebikozwemunsiyizuba
7Genda,uryeumugatiwaweunezerewe,unywevinoyawe n'umutimaunezerewe;kukoImanayemeyeimirimoyawe. Rekaimyendayaweihoreyera;kandiumutwewawe ntukabureamavuta
9Bahowishimyehamwenumugoreukundaiminsiyose yubuzimabwubusa,yaguhayemunsiyizuba,iminsiyose yubusabwawe,kukoaricyomugabanewawemuriubu buzima,nomubikorwabyawe.gufatamunsiy'izuba.
10Icyoukubokokwawegusangagukora,koran'imbaraga zawe;kukontamurimo,cyangwaigikoresho,cyangwa ubumenyi,cyangwaubwenge,mumva,ahoujya.
11Nagarutse,mbonamunsiy'izuba,koisiganwaritari iryihuta,cyangwaintambarakubakomeye,ntan'umugati w'abanyabwenge,cyangwaubutunzikubanyabwenge, cyangwangobutoneshwen'abahanga;arikoumwanya n'amahirwebibagerahobose
12Kukoumuntuataziigihecye:nk'amafiyafashwemu rushundurarubi,kandink'inyonizafatiwemumutego;ni kon'abanab'abantubaguyemumutegomubi,iyoubaguye gitumo
13Ububwengenabonyenomunsiy'izuba,kandibyasaga nahoaribyizakurinjye:
14Harihoumujyimuto,kandimuriboharimoabantubake hazaumwamiukomeyekuriyo,aragota,yubakaibihome bikomeye:
UMWANZURO
15Muriyohabonetseumunyabwengew'umukene,kandi akoreshejeubwengebweakizaumugi;nyamarantamuntu wibutseuriyamukeneumwe
16Hanyumandavuganti,Ubwengeburutaimbaraga: nyamaraubwengebw'umukeneburasuzugurwa,kandi amagamboyentiyumvikana
17Amagamboy'abanyabwengeyumvikanaatujekuruta gutakak'umutwareutegekaabapfu.
18Ubwengeburutaintwaroz'intambara:ariko umunyabyahaumwearimburaibyizabyinshi
UMUTWEWA10
Isazizapfuyeziteraamavutayaapothecarykohereza impumuronziza:nikoubupfapfabukeuzwihoubwenge n'icyubahiro.
2Umutimaw'umunyabwengeuriiburyobwe;ariko umutimawumupfayongoibumosobwe
3Yegokandi,iyoumuswaagendeyemunzira,ubwenge bweburamunanira,abwiraburiwesekoariumuswa
4Nibaumwukaw'umutegetsiuhagurukiyekukurwanya, ntusigeumwanyawawe;kubwogutangaamahoroibyaha bikomeye
5Harihoikibinabonyemunsiy'izuba,nk'ikosariturukaku mutegetsi:
6Ubupfapfabwashyizwemucyubahirocyinshi,kandi abakirebicaraahantuhato
7Nabonyeabagaragukumafarasi,n'ibikomangoma bigendank'abakozikuisi
8Ucukuraurwoboazagwamo;kandiuwamennyeuruzitiro, inzokaizamuruma.
9Umuntuweseukurahoamabuyeazababara;kandi uzatemaibitiazashyirwamukaga
10Nibaicyumakidahwitse,kandintagikubiteinkombe, agombagushyiramoimbaraganyinshi,arikoubwengeni inyungukuyobora
11Nukuriinzokaizarumantakuroga;nababblerntabwo aribyiza
12Amagamboyomukanwak'umunyabwengenimeza; arikoiminwayumupfayongoizamirabunguri.
13Intangiriroy'amagamboyomukanwakeniubupfu, kandiiherezory'ijamboryeniubusazibubi
14Umupfapfanaweyuzuyeamagambo:umuntu ntashoborakuvugaibizaba;kandibizagendabitenyumaye, nindeushoborakumubwira?
15Imirimoy'injijiirarambiranabose,kukoatazikujyamu mujyi
16Uragowe,gihugu,igiheumwamiwaweakiriumwana, abatwarebawebakaryamugitondo!
17Urahirwa,yemwegihugu,igiheumwamiwaweari umwanaw'abanyacyubahiro,abatwarebawebakaryamu gihegikwiye,kubw'imbaraga,atariukuberaubusinzi!
18Ubunebwebwinshiinyubakoirabora;kandikubwo kutagiraamabokoinzuiratemba
19Ibiroribikozwenogusetsa,nadivayiiranezeza,ariko amafarangaasubizabyose
20Ntukavumeumwami,oyanomubitekerezobyawe; kandintukavumeabakiremucyumbacyawe,kukoinyoni yomukirereizatwaraijwi,kandiifiteamababaikabibwira
UMUTWEWA11
1Shiraimigatiyawehejuruy'amazi,kukouzayibona nyumay'iminsimyinshi.
2Tangaumugabanekuribarindwi,kandinamunani;kuko utaziibibibizabakuisi
3Nibaibicubyuzuyeimvura,bibaubusakuisi:kandiniba igitikiguyemumajyepfo,cyangwamumajyaruguru,aho igitikigwa,nihohazaba
4Uwitegerezaumuyagantazabiba;kandiurebaibicu ntazasarura
5Nkukoutaziinzirayumwukaninzira,cyangwauko amagufwaakuramundayumwanaweurikumwenumwana: nubworeroutaziimirimoyImanaikorabyose
6Mugitondoubibaimbutozawe,nimugorobantukifate ukubokokwawe,kukoutazinibabizateraimbere,ibi cyangwaibi,cyangwanibabyombibizababyiza
7Mubyukuriumucyouraryoshye,kandiniikintu gishimishijekubonaamasoabonaizuba:
8Arikonibaumuntuabahoimyakamyinshi,akishimira bose;nyamarayibukeiminsiy'umwijima;kukobazaba benshi.Ibizazabyoseniubusa.
9Ishimire,musore,mubusorebwawe;kandiumutima waweuragushimishemuminsiy'ubutobwawe,kandi ugendemunziraz'umutimawawe,nomumasoyawe: arikoumenyeko,ibyobyoseImanaizaguciraurubanza
10Nonehorero,kuraintimbamumutimawawe,kandi ukurehoikibimumubiriwawe,kukoubwanan'ubusoreari ubusa
UMUTWEWA12
1IbukanonehoUmuremyiwawemuminsiy'ubutobwawe, mugiheiminsimibiitaza,cyangwaimyakaikegereza, ubwouzavugauti:"Ntabwonishimiyemuribo; 2Mugiheizuba,cyangwaumucyo,cyangwaukwezi, cyangwainyenyeri,ntukijimye,cyangwaibicubigaruka nyumay'imvura:
3Kumunsiabarinzib'inzubazahindaumushyitsi,abantu bakomeyebakunama,abasyabakarekakukoaribake, kandiabarebamumadirishyabakabaumwijima, 4Kandiinzugizizakingwamumihanda,igiheurusakurwo gusyarubaruke,kandiazahagurukayumvikanyen'inyoni, abakobwaboseb'imitsibazamanurwa;
5Kandiigihebazatinyaikirihejuru,kandiubwobabuzaba munzira,kandiigiticyaalmandekimera,kandiinzige zizabaumutwaro,kandiibyifuzobirananirana,kuko umuntuyagiyemurugorwerurerure,icyunamo bazengurukamumihanda:
6Cyangwaburigiheumugoziwafezaurekurwa,cyangwa igikombecyazahabukimeneka,cyangwaikibindi kimenekakuisoko,cyangwauruzigaruvunikakuriurwobo. 7Ubwoumukunguguuzasubiramuisiukowariumeze, mazeumwukauzagarukiraImanawayitanze 8Umubwirizaavugakoubusaariubusabyoseniubusa 9Byongeyekandi,kuberakoumubwirizayari umunyabwenge,akomezakwigishaabantuubumenyi;yego, yitonderaneza,arashakisha,atunganyaimiganimyinshi 10Umubwirizayashakagakumenyaamagamboyemewe: kandiibyanditswebyaribigororotse,ndetsen'amagambo y'ukuri
11Amagamboy'abanyabwengeamezenk'amasaro,kandi nk'imisumariifunzwenabashebujab'iteraniro,itangwa n'umwungeriumwe
12Kandiibyo,mwanawanjye,ndakangurirwa:gukora ibitabobyinshintibigiraiherezo;kandikwigabyinshini umunanirowumubiri
13Rekatwumveumwanzurow'ikibazocyose:Wubahe Imana,kandiukurikizeamategekoyayo,kukoiyiari inshinganozosez'umuntu
14KukoImanaizazanaimirimoyosemurubanza,n'ibanga ryose,ryabaryiza,cyangwanibaariribi