Igbo - The Book of Daniel

Page 1


Daniel

ISINKE1

1N'arọnke-atọnkeọbubu-ezenkeJehoiakim,búezeJuda, kaNebukadneza,búezeBabilon,biaruruJerusalem, nọchigideyan'agha

2YHWHwenyeJehoiakim,búezeJuda,n'aka-ya,na ufọdunimeihenkeuloChineke:owebubatan'alaShaina rueulochi-ya;owebubataiheahun'uloàkùnkechi-ya

3EzewesiAshpenaz,búonye-isindi-onozi-ya,kaome kaufọdun'etitiumuIsraelbia,nanimenkpurueze,na nimendi-isi;

4Umu-ndikomnkeọlunādighihan'aru,kamandiamara amara,nandimaraaman'amam-ihenile,nandi-nzuzu n'ihe-ọmuma,nanghọtasayensị,nandinwereikenimeha iguzon'uloukueze,ndinēzíkwammụtanairendiKaldea.

5Ezewenyehaonyinye-inata-iru-ọmankeubọchi n'ubọchi-yasiteren'ihe-oririeze,nasitenamanya-vinenke ọnāṅu:imekahazùaarọatọ,kahaweguzon'irueze n'ọgwugwu-ya

6Man'etitindiakaufọdunimeumuJuda,búDaniel,na Hananaia,naMishael,naAzaraia:

7Onye-isindi-onoziwekpọaha-ya:n'ihinaọkpọrọ DanielBelteshaza;naHananaia,búnwaShedrak;na Mishael,búnkeMishak;naAzaraia,búonyeAbednego.

8MaDanielzuberen'obi-yanaọgaghi-ewereòkènkeiheoririezenamanya-vineọnāṅumeruonwe-ya:oweriọ n'akaonye-isindi-onozikaọgharaimeruonwe-ya.

9MaChinekewetaraDanieln'amaranaihu-n'anyadinro n'iruonye-isindi-onozi

10Onye-isindi-onoziwesiDaniel,Muonwemnātuegwu onye-nwem,búeze,onyedoworoihe-oriri-ununaiheọṅuṅu-unu:n'ihinan'ìhiginikaọgāhuiru-unukahadi nmakariumu-ntakiri-unu?unugēmekwakam'tieisin'iru eze

11DanielwesiMelza,onye-isindi-onozidoroonye-isi DanielnaHananaianaMishaelnaAzaraia, 12Biko,gosindi-orù-Giubọchiiri;kahanyekwaayiuba kaayirie,namirikaayiṅua

13Kaeweleiru-ayianyan'irugi,nairuumu-ntakirindi nērinrieze:madikaināhu,mesondi-orù-giihe

14Owekwerehan'okwua,wenwahaubọchiiri.

15Man'ọgwugwuubọchiirikahadin'iruhadinman'iru hakarikwaabuban'anu-arukariumu-ntakirinilendinēri òkènkeeze.

16OtuaMelzawepụrụòkènkeiheoririha,nammanya nkehaga-aṅụ;manyehausu

17Maumu-ntakirianọndia,Chinekenyerehaọmuma-ihe nanghọtan'akwukwọnaamam-ihenile:maDanielnwere nghọtan'ọhùnanrọnile

18Man'ọgwugwuubọchiahunkeezesirikaemekaha bata,onye-isindi-onoziwemekahabatan'iru Nebukadneza

19Ezewekpayerehauka;ọdighikwaonyedikaDaniel naHananaianaMaishaelnaAzaraian'etitihanile:hawe guzon'irueze

20Man’okwunilenkeamam-ihenanghọta,nkeezejụrụ n’akaha,ọhụrụnahakandịdibịaafanilenandịna-agụ kpakpandonilendịnọn’alaezeyanilemmaubòiri 21DanielwenọgideruearọmbunkeSairọs,búeze.

ISINKE2

1Man'arọnke-abuankeọbubu-ezeNebukadneza, Nebukadnezarọrọnrọ,nkemọ-yadin'aru,ura-yawetipue n'aruya.

2Ezewesikaakpọndi-ode-akwukwọdinsọ,nandi-dibia, nandi-dibia-afa,nandiKaldea,kahawegosiezenrọ-ya nile.Hawebiaguzon'irueze.

3Ezewesiha,Arọwomnrọ,mamọmnābaujọimaranrọ ahu

4NdiKaldeawegwaezeokwunimeSiria,si,Eze,dindu ruembeebighi-ebi:kọrọndi-orù-ginrọahu,ayigēgosi kwaisi-ya

5Ezezara,sindiKaldea,Okwuaesiwon'akampua:ọ burunaunuemeghikam'maranrọahunaakukọ-isi-ya, agēbupiaunu,ghọkwaulo-unukahaghọebe-ikpofu-ihe 6Maọburunaunuakọnrọahunaakukọ-isi-ya,unu gānatan'akamonyinye-inata-iru-ọmanaugwọ-ọluna nsọpuruuku:n'ihinkagosimnrọahunaakukọ-isi-ya

7Hawezaọzọ,si,Kaezekọrọndi-orù-yanrọahu,ayi gēgosikwaisi-ya

8Ezezara,si,Amawomn'ezienaununāchọuzọ,n'ihina unuhurunaokwuaesiwon'akampua.

9Maọburunaunuemeghikam'maranrọahu,ọbunání otùukpurudiriunu:n'ihinaunuedoziwookwu-ughana okwu-ughaikwuokwun'irum,ruembeagābanwe:n'ihi nkakọrọmnrọahu,m'wemaranaunupuruigosimisi-ya

10NdiKaldeazaran'irueze,si,Ọdighinwokeọbulan'elu uwankepuruigosiokwueze:n'ihinkaọdighieze,ma-ọbu onye-nwe-ayi,ma-ọbuonye-isi,nkenājuaseihendian'aka onye-dibiaọbula,ma-ọbuonye-dibia,ma-ọbuonye Kaldea

11Maọbuiheanāchọsiikenkeezenāchọ,ọdighikwa onyeọzọpuruigosiyan’irueze,ma-ọbughichinile,ndi ebe-obibi-hanēnweghin’anu-aru.

12N'ihinkakaezewereiwe,iwediọkunke-uku,owe nyeiwukaebibiendi-amam-ihenilenkeBabilon.

13Maiwuahụweepụtanaaga-egbundịamamihe;hawe chọDanielnandi-ibe-yakaewenwua

14Danielwewerendum-ọdunaamam-ihezaraAriọk,bú onye-isindi-obūnkeeze,onyepuruibundi-amam-ihenke Babilon:

15Ọzara,siAriọk,búonye-isieze,N'ìhiginikaiwuahu dingwangwasiten'akaeze?AriokwemekaDanielmara okwuahu

16Danielweba,riọezekaonyeyaoge,kaowegosieze isi-ya

17Danielweban'ulo-ya,mekaHananaianaMishaelna Azaraia,búndi-òtù-ya,maraokwuahu:

18Nahaga-achọeberenkeChinekenkeelu-igwegbasara ihenzuzoa;kaDanielnandi-ibe-yawegharailan'iyì,bú ndi-amam-ihenkeBabilonfọduru.

19Ewekpugheeihe-nzuzoahunyeDanieln'ọhùabali DanielwegọzieChinekenkeelu-igwe

20Danielzara,si,OnyeagọziriagọzikaahaChinekebu ruembenileebighi-ebi:n'ihinaamam-ihenaidi-ikekaọ bu;

21Ọnābanwekwambenambeakaraàkà:Ọnēwezuga ndi-eze,mekaezeguzosieike:Ọnēnyendimaraihe amam-ihe,nēnyekwandimaranghọtaihe-ọmuma 22Ihe-omiminaihe-nzuzokaỌnēkpughe:Ọmaraihedi n'ọchichiri,Ìhènēbikwan'aka-Ya

Daniel

23EkelemGi,nēkelekwaGi,Elohimnkennam-hà,Onye nyeworomamam-ihenaidi-uku,Iwemekam'maraubua iheayiriọrọn'aka-Gi:n'ihinaImewokaayimaraubua okwueze.

24DanielwebakuruAriọk,onyeezedoroimekandiamam-ihenkeBabilonlan'iyì:oweje,siyaotúa;Ebibikwa-landi-amam-ihenkeBabilon:mekambatan'irueze, kam'gēgosikwaezeisiisi-ya.

25AriokwemengwamekaDanielbian'irueze,siya, Achọtawomotùnwoken'etitindiJudaemerekahajebiri n'alaọzọ,nkegēmekaezemaraisi-ya

26Ezezara,siDaniel,onyeaha-yabuBelteshaza,Ìpuru imekam'maranrọahunkem'huworo,naisi-ya?

27Danielwezan'irueze,si,Ihe-nzuzonkeezenājuase, ndi-amam-ihe,nandi-dibia,nandi-dibia,nandi-dibia, apughiigosieze;

28MaChinekedin’elu-igwenkenēkpugheihe-nzuzonile, nēmekwakaeze,búNebukadneza,maraihegādinambe ikpe-azu.Nrọ-gi,naọhùnilenkeisi-gin'eluihe-ndina-gi, ndiabu;

29Magionwe-gi,eze,èchìchè-gibataran'obi-gin'eluihendina-gi,ihegajeimemaemesia:Ọzọ,onyenēkpugheihenzuzonēmekaimaraihegādi

30Mamuonwem,ọbughin'ihiamam-ihenkem'nwere karionyeọbuladindu,ekpughereihe-nzuzoa,kamaọbu n'ihihankegēmekaezemaraisi-ya,kaiwemaraèchìchè nilenkeobi-gi

31Gionwe-gi,eze,hu-kwa-ra,ma,le,otùarusidiuku. Oyiyiukua,nkeonwunwu-yadinma,guzoron'irugi;ma udi-yadiegwu

32Isiiheoyiyiabueziọla-edo,obi-yanaogwe-aka-ya abuabuọla-ọcha,afọ-yanaapata-ukwu-yaabuabuọla;

33Ụkwụ-yaabuabuígwè,akuku-yaabuabukwaígwèna urọarọ.

34Ihu-kwa-raruembeewebaputaraotùnkumenke anējighiaka,owetipiaiheoyiyiahun'ukwu-yaabuanke buígwènaurọ,tipiaha.

35Ewetipiakọtaígwènaurọnaọlaahunaọla-ọchaahuna ọla-edoahu,hawedikaigbogboọkankeebe-nzọcha-ọka nkembeokpomọkụ;ifufewebupuha,ewehughihaebeọ bula:nkumeahunkenētiiheoyiyiahughọkwaugwuuku, wejuputauwanile

36Nkabunrọahu;ayigākọkwaisi-yan'irueze.

37Gionwe-gi,eze,buezendi-eze:n'ihinaChinekenke elu-igweenyewogiala-eze,naike,naume,naebube

38Maebeọbulaumumadubi,anu-ọhianaanu-ufenke elu-igwekaOnyeworon'aka-gi,mekwagikaiburuonyendúhanile.Gionwe-gibuisiọla-edoa.

39Maala-ezeọzọgādialankedigialan'azugi,naala-eze nkeatọọzọnkeọla,nkegāchiuwanile

40Maala-ezenke-anọgādiikedikaígwè:n'ihinaígwè nētipia,nēwedaihenile:madikaígwènētipiaihendianile kaọgātijisinantipia

41Maebeihuruukwu-yanankpisi-ukwu,ufọdunkeurọ ọkpu-ite,naufọdunkeígwè,agēkèala-ezeahu;maikenke ígwègādinimeya,n'ihinaihuruígwèahukaagwaraya naurọapiti.

42Madikankpisi-ukwunilenkeukwu-yanilesiburu ígwè,naufọdunkeurọ,otúakaala-ezegādiike,naakuku ufọdunimeyakaagētiji.

43Maebeihuruígwèkaagwarayanaurọapiti,ha gāgwakọtaonwe-hanankpurumadu:mahaagaghiaraparan'aruibe-ha,dikaagāgwaghikwaígwènaurọ 44Man’ubọchinkendi-ezendiakaChinekenkeelu-igwe gēmekaotùala-ezebilie,nkeanāgaghi-emebiemebi:alaezeahuagaghi-arapukwandiọzọ,maọgētipia,ripiaalaezendianile,ọgēguzokwaruembeebighi-ebi

45N’ihinaihurunaeweputarankumeahun’ugwuahu ejighiaka,tipiakwaígwè,ọla,urọ,ọla-ọcha,naọla-edo; Chinekeukuemewokaezemaraihegajeimemaemesia: nrọahuweburuihekwesirintukwasi-obi,isi-yabukwa ihekwesirintukwasi-obi

46Eze,búNebukadneza,wedakpueiru-yan'ala,kpọisi alanyeDaniel,sikahawetarayaonyinye-inata-iru-ọmana iheísìutọ

47EzewezaDaniel,si,N'ezie,n'ezie,naChineke-gibu Chinekenkechinile,naOnye-nwendi-eze,naonye nēkpugheihe-nzuzo,ebeipuruikpugheihe-nzuzoa

48EzewemeDanielonyeuku,nyeyaọtutuonyinyeinata-iru-ọma,meyaonye-isialaanāchiachinkeBabilon, naonye-isinkendi-isinkendi-amam-ihenilenkeBabilon 49Danielweriọn'akaeze,owedoShedraknaMishakna Abednegondi-isiọlunkealaanāchiachinkeBabilon:ma Danielnānọdun'ọnu-uzọ-amaeze

ISINKE3

1Nebukadneza,búeze,merearusiọla-edo,nkeidi-elu-ya diọgucubitatọ,cubitisikaobosara-yadikwa:oguzoro yan'alaihenādighinkeDura,n'alaanāchiachinke Babilon.

2Nebukadneza,búeze,wezigakakpọkọtandi-isi,ndi-isi, nandi-isi,nandi-ikpe,nandi-ọkọba,ndi-ndum-ọdu,na ndi-ọchi-agha,nandi-isinilenkealanile,ibianraranyeihe oyiyiahunkeNebukadneza,búeze,guzoro,guzo 3Ndi-isi,nandi-isi,nandi-ọchi-agha,nandi-ikpé,nandiọkọba,nandi-ndum-ọdu,nandi-ọchi-agha,nandi-isinile nkealaanāchiachi,wechikọtaonwe-haruenrara-akanke iheoyiyiahunkeNebukadneza,búeze,guzoro,guzo;+ha weeguzon’ihuiheoyiyiahụNebukadnezaguzobere.

4Onye-nkpọsawetienkpu,si,Ọbuunukaenyeworoiwu, unundidiicheiche,nambanile,nandinilediicheiche; 5nambeọbulaununānuoluopì-ike,naọjà,naubọakwara,naubọ-akwara,naune,naubọ-akwara,naubọakwaranile,naunugādan'alakpọisialanyearusiọla-edo nkeNebukadneza,búeze,guzobeworo:

6Maonyeọbụlankena-adaghịn’alamafeeofufekaagaatụban’otuawaahụn’etitiokeọkụnkena-ereọkụ.

7Yamere,nambeahu,mbendiIsraelnilenuruoluopi,na ọjà,naubọ-akwara,naubọ-akwara,naubọ-akwaranile,na ubọ-akwaranile,ndinile,nambanile,nandinilediiche iche,wedan'alakpọisialanyeiheoyiyiọla-edoahunke Nebukadneza,búeze,guzobeworo

8Yamere,nambeahuufọdundiKaldeabiarurunso,bo ndi-Juebubo

9Hawekwue,sieze,búNebukadneza,Eze,dindurue mbeebighi-ebi.

10Gionwe-gi,eze,enyewoiwu,naonyeọbulankenānu oluopì-ike,naubọ-akwara,naubọ-akwara,naubọ-akwara, naubọ-akwara,naubọ-akwara,naubọ-akwaranile,gāda n'alakpọisialanyeiheoyiyiọla-edoahu;

Daniel

11Maonyeọbulankenādaghin'alanākpọisiala,kaewe tubàyan'etitiokéọkunēreere.

12Enwerendi-JuufọdundiIdorondi-isiọlunkeala anāchiachinkeBabilon,búShedrak,naMishak,na Abednego;ndikomndia,eze,eleghigianya:haadighi-efe chi-ginileòfùfè,haadighi-akpọisialanyearusiọla-edo nkeIguzobeworo

13MgbeahụNebukadnezan’ọnụmanaọnụmayanyere iwukaakpọtaShedraknaMishaknaAbednegoHawe kpọtandikomahun'irueze

14Nebukadnezaweza,siha,Ọbuezie,Shedrakna MishaknaAbednego,ọbuezienaunufèchimdiicheiche òfùfè,unuekpoghikwaisialanyearusiọla-edonke M’guzobereworo?

15Maọburunaunudinjikerenambeọbulaununānuolu opì-ike,ọjà,ubọ-akwara,une,naubọ-akwara,naubọakwaranile,naubọ-akwaradiicheiche,unudan'alakpọ isialanyearusiahunkeM'meworo;nke-ọma:maọbụrụna unuakpọghịisiala,aga-atụbaunun’otuogeawaahụ n’etitiokeọkụnkena-ereọkụ;ònyebukwaChinekeahu nkegānaputaunun'akam?

16ShedraknaMishaknaAbednegoweza,sieze, Nebukadneza,ayieleghianyaizagiokwun'okwua

17Ọburukwaotúa,Chineke-ayi,búonyeayinēfèòfùfè, puruinaputaayin'okéọkunkenēreere,Ọgānaputakwa ayin'aka-gi,eze

18Maọburunaọbughi,kagimara,eze,naayiagaghi-efe chi-ginileòfùfè,ayiagaghi-akpọkwaisialanyearusiọlaedonkeIguzoworo

19MbeahuNebukadnezajuputaran'ọnuma,udiiru-yawe banweimegideShedraknaMishaknaAbed-nego:owe kwue,nyeiwukahamekaokéọkuahunwueokpukpuasa karinkeanākpọọku

20Owenyendi-dikekachasiike,búndinọn'usu-ndiagha-ya,kahakeShedraknaMishaknaAbed-negoabu, naitubàhan'okéọkunēreere

21Ewekendikomndiaabun’uwe-hanile,naokpu-aghaha,naokpu-ha,nauwenileha,tubàkwahan’etitiokéọku ahunkenēnwuajọonwunwu

22Yamere,n'ihinaokwuezediọku,okéọkuahuwedi ọkunke-uku,ireọkuwetibuendikomahundichiri ShedraknaMishaknaAbednego

23Ndikomatọndia,búShedrak,naMishak,naAbednego, wedan’abun’etitiokéọkuahunkenēreọku

24MaibobonwuaNebukadneza,búeze,n'aru,oweme ngwabilie,kwueokwu,sindi-ndum-ọdu-ya,Ọbughi ndikomatọkaayiwetubàran'abun'etitiọku?Hazara,si eze,Ọbuezie,eze.

25Ọzara,si,Le,ahuwomndikomanọatọpuruarapu, nējegharin'etitiọku,mahaemerughiha;maọdịdịnkeanọ dịkaỌkparaChineke

26Nebukadnezawebiaruensoọnuokéọkuahunkenēre ọku,kwueokwu,si,ShedraknaMishaknaAbednego,unu ndi-orùnkeChinekeNkekachasiihenileelu,puta,bia n'ebeaShedraknaMishaknaAbednegowesin'etitiọku ahuputa

27Ndi-isi,nandi-isi,nandi-ọchi-agha,nandi-ndúeze, mbehazukọrọ,wehundikomahu,ndiọkunēnweghiike n'aru-ha,ọdighikwaotùagiri-isinkeisi-hanētiegwú,ọ dighikwauwe-hanābanwe,ísìọkuesighikwan'aruha.

28Nebukadnezawekwue,si,Onyeagọziriagọzika ChinekenkeShedraknaMishaknaAbednegobu,Onye

ziteremọ-ozi-Ya,wenaputandi-orù-YandinātukwasiYa obi,banwekwaokwueze,nyekwaaru-ha,kahaweghara ife,gharaifekwachiọbula,ma-ọbughiChineke-ha

29N'ihinkakam'nēnyeiwu,nandiọbula,namba,na asusunile,nkenēkwuokwuọjọmegideChinekenke Shedrak,MishaknaAbednego,agēbupia,agēmekwaulohakaọghọebeikpofuahihia:n'ihinaọdighiChinekeọzọ puruinaputaotúa.

30EzewemekaShedraknaMishaknaAbednegoburu ibun'alaanāchiachinkeBabilon

ISINKE4

1Nebukadneza,búeze,nēdegarandinilediicheiche,na mbanile,naasusunilediicheicheozi,búndibin'uwanile; Udokaọbauba.

2Ọdimnmaigosiihe-iriba-amanaọlu-ebubenilenke ElohimNkekachasiihenileelumeworom

3Leekaiheịrịbaamayasidịukwuu!Lekwakaiheebube-Yasidiike!ala-eze-Yabuala-ezeebighi-ebi, Ọchichi-Yadikwasiten'ọbọrueọbọ

4Muonwem,búNebukadneza,nọn'udon'ulom,nābakwa ukan'uloukum;

5Ahurumnrọnkenēmekam'tuaegwu,Maèchìchènile nkedin'eluihe-ndinamnaọhùnilenkeisimnēnyemujọ.

6M'wenyeiwukaabatandi-amam-ihenilenkeBabilon n'irum,kahawemekam'maraisinrọahu

7Ndi-ode-akwukwọdinsọ,nandi-dibia,nandiKaldea,na ndi-dibia,webata:m'wekọrọnrọahun'iruha;maha emeghikam'maraisi-ya

8Man'ikpeazụ,Danielbataran'irum,onyeaha-yabu Belteshaza,dikaahachimsidi,onyemọnkechinsọdi kwanimeya:m'wegosinrọahun'iruya,si,

9Belteshaza,búonye-isindi-ode-akwukwọdinsọ,n'ihina amawomnamọnkechinsọdinimegi,ọdighikwaihenzuzonākpabugi,gosimọhùnkenrọmnkem'huworo,na akukọ-isi-ya.

10Otúakaọhùnkeisimdin’ihe-ndinam;Ahụrụm,ma,le, otùosisin'etitiuwa,maidi-elu-yadiuku

11Osisiahuwepue,wediike,idi-elu-yawerueelu-igwe, naanya-yaruensọtuuwanile;

12Akwụkwọ-yamaranma,maihe-ọmume-yabarauba, ihe-oririnkeiheniledikwanimeya:anu-ọhianwerendò n'okpuruya,anu-ufenkeelu-igwenēbikwan'alaka-yanile, anu-arunilekaewesitenayazùa

13M'wehun'ọhùnkeisimn'eluihe-ndinam,ma,le,onyenchenaonyensọsirin'elu-igweridata;

14Owetisienkpuike,siotúa,Butunuosisiahu,butukwa alaka-yanile,tipuakwukwọ-yanile,basasiankpuru-ya:Ka anu-ọhiasin'okpuruyapua,naanu-ufen'alaka-yanile;

15Otúọdi,rapunuisinkenkpọrọgwu-yan’ala,ọbuná chiriihe-ọkikéígwènaọla,n’ahihiadinronkeọhia;ka igirigidikwan'elu-igwe,kaòkè-yadikwan'akukuanuọhiadiicheichenkeuwa 16Kaobi-yagbanween'arumadu,Kaenyekwayaobi anu-ọhia;kaogeasagabigakwan'isiya 17Okwuasiteren’iwunkendi-nche,naiheaririọ-aririọ siten’okwundinsọ:kandidinduwemaranaOnye kachasiihenileelunāchiachin’ala-ezenkemadu,nēnye kwaonyeọbulaỌnāchọ,wemekaonyekachasinmanke madudin’isiya

Daniel

18Nrọakamuonwem,búeze,búNebukadneza,huworo Magionwe-gi,Belteshaza,kọakukọ-isi-ya,n'ihinandiamam-ihenilenkeala-ezemapughiimekam'maraisi-ya: magionwe-gipuru;n'ihinamọnkechinsọdinimegi.

19MaDaniel,onyeaha-yabuBelteshaza,wenwuan'aru yaotùogehour,èchìchè-yanilewemajijijiEzezara,si, Belteshaza,ekwelakanrọahunaakukọ-isi-yadiginkpà Belteshazazara,si,Onye-nwem,nrọadirindinākpọgiasì, kaakukọ-isi-yadi-kwa-randi-iro-gi

20Osisiahunkeihuru,nkenētó,dikwaike,nkeidi-eluyaruruelu-igwe,hukwaanya-yarueuwanile; 21Nkeakwukwọ-yanilemaranma,mankpuru-yabara uba,maihe-oririniledinimeya;n'okpurunkeanu-ọhia nēbi,N'alaka-hakaanu-ufenkeelu-igwebikwa;

22Ọbugionwe-gi,eze,kaimeworokaọdiike:n'ihina idi-uku-gietowo,rukwaelu-igwe,Ọchichi-Girukwa nsọtuuwa

23Maebeezehuruonye-nchenaonyensọkaosirin’eluigweridata,nāsi,Butunuosisiahu,mebieya;marapu nkpọrọgwunkenkpọrọgwu-yan'uwa,ọbunáchiriudọígwè naọla,n'ahihiadinronkeubi;kaigirigidikwan'elu-igwe, kaòkè-yadikwan'aruanu-ọhia,ruembeasa-yagāgabiga n'aruya;

24Nkabuisi-isi,eze,mankabuiwuOnyekachasiihenile elu,nkedakwasirionye-nwem,búeze:

25Nahagāchupugin’arumadu,ebe-obibi-gigādikwa n’etitianu-ọhia,hagēmekwagikairieahihiadikaehi, wereigiriginkeelu-igwebasagi,mbeasagāgabigakwa n’arugi,ruembeigāmaranaOnyekachasiihenileelu nāchiachin’ala-ezenkemadu,werekwaonyeọbulaỌ nāchọnyeya.

26Maebehanyereiwukaahapụúkwùnkemgbọrọgwụ osisiahụ;ala-eze-gigēkwesi-kwa-ragiike,mbeigāmara naelu-igwebueze.

27N'ihinka,eze,kandum-ọdumburugiihenātọutọ,ma wereeziomumetijipunmehie-ginile,naajọomume-gi nilen'igosionyeewedaran'alaebere;ọburunaọpuruibu ogologo-udo-gikaọdiogologo

28IheaniileweedakwasịezeNebukadneza

29N'ọgwugwuọnwairinaabua,ojereijen'uloukunke ala-ezeBabilon

30Ezewekwue,si,ỌbughiBabilonukuahukaM'jiworo wuworonyeuloala-ezen'ikem,nan'ihinsọpurunkeimanmam?

31Mambeokwuahudin'ọnueze,otùolusin'elu-igweda, si,eze,búNebukadneza,gikaokwu-yabu;Ala-ezeesiwo n'arugipua

32Hagāchupukwagin'ebemadunọ,ebe-obibi-gigādi kwan'etitianu-ọhia:hagēmekairieahihiadikaehi,ubò asagāgabigakwan'arugi,ruembeigāmaranaOnye kachasiihenileelunāchiachin'ala-ezenkemadu,Ọnēnye kwaonyeọbulaỌnāchọ.

33N'otùogehourahukaokwuahumezurun'aru Nebukadneza:ewechupuyan'ebemadunọ,rikwaahihia dikaehi,igiriginkeelu-igwenēdekwaaru-ya,ruembe agiri-isi-yatoliteredikanbuugo,ǹtú-yawedikanba-aka nnụnụ.

34Man’ọgwugwuubọchindia,Muonwem,bú Nebukadneza,welirianyamabualeelu-igwe,nghọtamwe laghachikutem,M’wegọzieOnyekachasiihenileelu, m’wetooOnyeahuNkedinduruembeebighi-ebi,Onye

ike-yabuọchichiebighi-ebi,ala-eze-Yadikwasiten’ọbọ nile;

35Agu-kwa-randinilebin'uwadikaihe-efu:ọbukwa dikaọchichọ-Yakaọnēmen'usu-ndi-aghankeelu-igwena n'etitindibin'uwa:maọdighionyeọbulapuruibochi aka-ya,ma-ọbusiya,Ginikainēme?

36N'otùmbeahuuchemwelaghachikutem;mamaka ebubenkeala-ezem,ebubemnaonwunwumlaghachiri nyem;ndi-ọdumnandi-isimwechọm;ewemeka m’guzosieiken’ala-ezem,ewetukwasimima-nmankeuku

37MaMuonwem,búNebukadneza,nēkele,nētokwa, nāsọpurukwaEzenkeelu-igwe,búonyeọlu-yanilebu ezi-okwu,uzọ-Yanilebukwaikpé:Ọzọ,ndinējeghari n'idi-npa,Ọpuruimekahadiala

ISINKE5

1Belshaza,búeze,mereokéoririnyennùndi-isi-yaabua, ṅuamanya-vinen'irunnùndikomahu

2Belshaza,mbeọnēdetumanya-vineahu,owesika achitaiheọla-edonaọla-ọchankeNebukadneza,búnna-ya, chipurun'uloukuChinekenkedinaJerusalem;kaezena ndi-isi-yanandinyom-yanandi-iko-yanwayiweṅuanime ya.

3Hawebubataiheọla-edoahunkeeweputaran'ulouku nkeuloChinekenkedinaJerusalem;maeze,nandi-isi-ya, nandinyom-ya,nandi-iko-yanwayi,ṅurinimeha.

4Hanāṅumanya-vine,wetochinilenkeọla-edo,nanke ọla-ọcha,nankeọla,nankeígwè,nankeosisi,nanke nkume;

5N'otùogehourahunkpisi-akankeakamaduputara,de ihenancherita-iruihe-idọba-oriọnan'eluihe-idọba-oriọna nkembidiuloukueze:ezewehuakukuakaahunēdeihe.

6Mbeahuiruezebanwere,èchìchè-yanilewemekaọma jijiji,nkwonkwo-ukwu-yaabuawetọpupu,ikpere-yaabua nētitakwaibe-ya.

7Ezewetisienkpuikekaemekandi-dibianandiKaldea nandi-dibiabataEzewekwue,sindi-amam-ihenke Babilon,Onyeọbulankegāguakwukwọamagosim akukọ-isi-ya,agēyikwasiuweuhie,wereiyabaọla-edo n'olu-ya,burukwaonye-isinke-atọn'ala-eze

8Ndi-amam-ihenilenkeezewebata:mahaapughiigu akwukwọahu,haapughikwaimekaezemaraisi-ya

9Maeze,búBelshaza,wemajijijinke-uku,iru-yawe bagharin'aruya,ibobowenwuandi-isi-yan'aru.

10Maeze-nwanyi,n'ihiokwunilenkeezenandi-isi-ya, bataran'uloọṅuṅu-manya-vineahu:eze-nwayiwekwue,si, Eze,dinduruembeebighi-ebi:

11Otùnwokedin'ala-eze-gi,onyemọnkechinsọniledi nimeya;man'ubọchinna-giìhènanghọtanaamam-ihe, dikaamam-ihenkechinile,kaahurunimeya;onyeeze,bú Nebukadneza,búnna-gi,búeze,asim,nna-gi,mereonyeisinkendi-ode-akwukwọdinsọnandi-dibianandiKaldea nandi-dibia;

12N'ihinamọnkekachasinma,naihe-ọmuma,nanghọta, naịkọwanrọ,naikwuokwudiike,nankwuwaokwudi icheiche,kaahurunimeDanielahu,onyeezekpọrọahayaBelteshaza:ubuakaakpọkwaDaniel,ọgēgosikwaisiya.

13EwemekaDanielbatan'iruezeEzeweza,siDaniel, Gìonwe-gibuDanielahu,onyesiteren'umundiJuda

Daniel emerekahajebirin'alaọzọ,onyeeze,búnnam,chiputara naJuda?

14Muonwemanuwokwaokwubayeregi,namọnkechi niledinimegi,naìhènanghọtanaamam-ihenke-ukuka achọtaranimegi.

15Maubuaemewokandi-amam-ihe,búndi-dibia,bata n’irum,kahaguaakwukwọa,mekam’maraisi-ya:maha apughiigosiisiokwuahu;

16Maanuwomihebayeregi,naipuruighọakukọ,na iwezugaonwe-gi:ubuaọburunaipuruiguakwukwọahu, mekam'maraisi-ya,uweuhiekaigēyi,wereiyabaọlaedon'olu-gi,igābukwaonye-isinke-atọn'ala-eze 17Danielweza,sin'irueze,Kaonyinye-gidirigionwe-gi, nyekwaonyeọzọugwọ-ọlu-gi;mam'gāguruezeakwukwọ ahu,mekaọmaraisi-ya

18Gieze,ChinekeNkekachasiihenileelunyere Nebukadneza,búnna-giala-eze,naima-nma,nansọpuru, nansọpuru;

19N'ihiidi-ukunkeOnyereya,ndinilediicheiche,na mbanile,nandinilediicheiche,nandinilediicheiche, nāmajijiji,tukwaegwun'iruYa:onyeọnāchọkaotiburu; maonyeọchọrọkaomerekaọdịndụ;maonyeọchọrọ kaoguzoro;ọbukwaonyeọnāchọkaỌnākwada

20Mambeobi-yadielu,nauche-yadiiken'anya-uku, ewechupuyan'oche-eze-ya,hawenarayaebube-Ya;

21Ewechupuyan'etitiumumadu;ewemekaobi-yadika anu-ọhia,ebe-obibi-yadikwan'aruinyinya-ibu-ọhia:ha wereahihianāzùyadikaehi,igiriginkeelu-igwenēdekwa aru-ya;ruembeọmaranaChinekekachasiihenileelu nāchiachin'ala-ezenkemadu,naỌnēdokwaonye-isiya onyeọbulaỌnāchọ.

22Magionwe-gi,búnwa-ya,Belshaza,imeghikaobi-gi diala,ọbuezienaimaraiheanile;

23Maiweliwoonwe-giimegideOnye-nwenkeelu-igwe; haewebatawoihenilenkeulo-yan'irugi,gionwe-gina ndi-isi-ginandinyom-ginaiko-gindinyomgāṅukwa manya-vinenimeha;iwetochinilenkeọla-ọcha,naọlaedo,nankeọla,nankeígwè,naosisi,nankume,búndi nāhughiihe,nānughikwa,ndināmaghikwa:maChineke Nkeume-gidin'aka-Ya,Onyeuzọ-giniledikwa,Imeghi kaọdiebube;

24Ewezigaòkèaka-yan'ebeọnọ;maedereiheodidea 25Mankabuihe-odideahunkeedeworo,MENE,MENE, TEKEL,PHARSIN

26Nkabuakukọ-isiiheahu:MENE;Chinekeaguwoalaeze-gi,mezueya.

27TEKEL;N'ihe-ọtùtùkaatùworogi,ewehugiihe-efu 28PERE;Ekèwoala-eze-gi,werenyendiMidianandi Peasia

29Belshazawenyeiwu,haweyiweDanieluweuhie,tiye iyabaọla-edon'olu-ya,kwusaokwubayereya,naọgābu onye-isinke-atọn'ala-eze.

30N'abaliahukaegburuBelshaza,búezendiKaldea

31Dariọs,búonyeMidia,wewereala-eze,mbeọbaraihe rakaọguarọatọnaabua

ISINKE6

1ỌdiDaraiọsn'anyakaoguzoọgundi-isiọgundi-isi,bú ndi-isiala-ezeahunile;

2Mana-achịndị-isiatọndịa;nkeDanielburuuzọburuya: kandi-isiwenyehaakukọ,kaezewegharaibibiya

3MbeahuDanieladielukarindi-isinandi-isi,n'ihina mọnkekachasinmadinimeya;ezewechèimeyaonyeisiala-ezeahunile

4Ndi-isinandi-isiwechọichọtaihe-iriba-amamegide Danielbayereala-ezeahu;mahaenweghịikeịhụiheọbụla maọbụmmejọ;ebeọbuonyekwesirintukwasi-obi,ọ dighikwaajọomumema-ọbuajọomumeahuputaranime ya.

5Ndikomndiawesi,Ayiagaghi-ahutaihe-iriba-ama megideDanielnka,maọburunaayiahughyan'aruya bayereiwuChineke-ya

6Ndi-isindianandi-isiwechikọtaonwe-han'ebeezenọ, siya,EzeDaraiọs,dinduruembeebighi-ebi.

7Ndi-isinilenkeala-eze,búndi-isi,nandi-isi,nandindum-ọdu,nandi-ọchi-agha,agbawoizuimekaukpuru ala-ezeguzosieike,naimekaiwuguzosieike,naonyeọ bulankegāriọaririọn'akaChinekema-ọbumaduọbula rueorúubọchinairi,ma-ọbughin'akagi,eze,agētubàya n'olùlùọdum.

8Maubua,eze,mekaiwuahuguzosieike,di-kwa-nuaka n'akwukwọahu,kaagharaigbanweya,dikaiwunkeMidia naPeasiasidi,nkenādighi-agbanwe.

9N'ihinkaeze,búDaraiọs,biyereakan'akwukwọahuna iwuahu

10MambeDanielmaranaedewon'akwukwọnsọ,ọweba n'ulo-ya;windo-yameghekwaran'ime-ulo-yan'akuku Jerusalem,owebueikperè-yan'alaubòatọn'ubọchi,kpe ekpere,nēkelekwan'iruChineke-ya,dikaomerenambe garaaga

11Ndikomahuwechikọtaonwe-ha,huDanielkaọnēkpe ekperenāriọkwaaririọ-amaran'iruChineke-ya.

12Hawebiaruenso,kwueokwun'iruezebayereiwueze; Ùnuedebaghiakan'akwukwọ,naonyeọbulankegāriọ aririọ-amaran'akaChinekema-ọbumaduọbulan'imeorú ubọchinairi,ma-ọbughigi,eze,agātubàyan'olùlùọdum? Ezezara,si,Okwuabuezi-okwu,dikaiwundiMidiana Peasiasidi,nkenādighi-agabiga.

13Haweza,sin'irueze,naDaniel,nkesiteren'umundi Judaemerekahajebirin'alaọzọ,adighi-elegianya,eze, ma-ọbuiwuahunkeidebaworon'aka,kamaọnāriọaririọyaubòatọn'ubọchi

14Mbeahueze,mbeọnuruokwundia,iwe-yadiọkunkeuku,owetukwasiobi-yanaDanielinaputaya:owe gbalịsieikerueọdida-anyanwuinaputaya

15Ndikomndiawechikọtaonwe-han'ebeezenọ,sieze, Mara,eze,naiwundiMidianandiPeasiabu,kaaghara ibanweukpuruma-ọbuukpurunkeezenēguzobe 16Ezewenyeiwu,hawemekaDanielbia,tubàya n'olùlùọdumMaezekwuruokwu,siDaniel,Chineke-gi, Onyegionwe-ginēfèmbenile,Yaonwe-yagānaputagi 17Ewebutenkume,tukwasihan'ọnuolùlùahu;ezewe werenba-aka-akàrà-ya,werekwanba-aka-akàrànkendiisi-ya,bachieya;kaewegharaigbanweèchìchèahubayere Daniel

18Ezeweban'uloukuya,nọọnọdu-abalinēbuọnu: ewebataghikwaiheabùn'iruya:ura-yawesin'ebeọnọ pua.

19Ezewebilien'isi-ututu,jengwangwaban'olùlùọdum 20Mambeọbiaruruolùlùahu,wereokéolutikueDaniel: ezeweza,siDaniel,Daniel,orùnkeChinekedindu, Chineke-gi,onyegionwe-ginēfèmbenile,ọpuruinaputa gin'akaọdum?

21Danielwesieze,Eze,dinduruembeebighi-ebi

22Chinekemezitewomọ-ozi-Ya,wemechibidoọnuọdum nile,kahawemerumihe:n'ihinan'iruYakaahuru n'arumihe-nmehie;ọzọkwa,n'irugi,eze,ọdighiihe-otiti m'meworo.

23Mbeahuezeṅuririyanke-uku,owesikahakuputa Danieln'olùlùahuEwemekaDanielsin'olùlùahurigota, ahughikwaiheọjọọbulan'aruya,n'ihinaokwerena Chineke-ya

24Ezewenyeiwu,hawemekandikomahubia,búndi boroDanielebubo,tubàhan'olùlùọdum,hanaumu-hana ndinyom-ha;maọdumahunwereiken'aruha,tipiakwa ọkpukpu-hanile,ma-ọbumbehabiarurun'alaolùlùahu.

25Eze,búDaraiọs,wedegarandinilediicheiche,namba nile,naasusunile,ndibin'uwanileakwukwọ;Udokaọba uba.

26Anamenyeiwu,nan'ala-ezeọbulankeala-ezemka madumajijiji,tukwaegwun'iruChinekenkeDaniel:n'ihi naYaonwe-yabuChinekedindu,nēguzosikwaikerue mbeebighi-ebi,ala-eze-Yabukwankeanāgaghi-emebi emebi,ọchichi-Yagādikwarueọgwugwuihenile

27Ọnānaputa,nānaputakwa,Ọnēmekwaihe-iriba-ama naọlu-ebuben'elu-igwenan'uwa,Onyenaputaworo Danieln'akaọdum

28Danielawenāganke-ọman'ọbubu-ezeDaraiọs,na n'ọbubu-ezeSairọs,búonyePeasia

ISINKE7

1N'arọmbunkeBelshaza,búezeBabilon,Danielrọrọnrọ, naọhùisi-yan'eluihe-ndina-ya:owedenrọahude,gosi nzuteokwunile

2Danielwekwue,si,Ahurumn'ọhùmn'abali,ma,le,ifufe anọnkeelu-igwenēfekwasiokéosimiriukuahu.

3Anu-ọhiaanọwesin'okéosimiririgota,hadiicheiche n'ebeibe-yanọ

4Nke-mbudikaọdum,nwe-kwa-rankùugo:M'wehurue mbeewepurunkù-ya,ewewelieyan'ala,mekaoguzo n'ukwu-yaabuadikamadu,ewenyeyaobimadu

5Male,anu-ọhiaọzọ,nke-abua,nkedikabear,owewelie onwe-yan'otùakuku,ọgirigaatọdikwan'ọnu-yan'etiti ezé-ya:hawesiya,Bilie,ripiaọtutuanu

6Mambeihendiagasirim’huru,ma,le,ọzọ,dikaagụ, nkenwerenkùanọnkeanu-ufen’azuya;anụọhịaahụ nwekwaraisianọ;ewenyeyaike

7Mambeihendiagasirim’hurun’ọhùnilenkeabali,ma, le,anu-ọhiankeanọ,diegwu,dikwaegwu,dikwaike nke-uku;onwe-kwa-raezéígwèuku:onēripia,tipia,were ukwu-yaabuazọpiankefọduru:ọdikwaichen'aruanuọhianilenkedin'iruya;onwe-kwa-rampiiri

8M'wehumpiahu,ma,le,mpintàọzọrigoron'etitiha, n'iruyaatọnimempimbuahundiewepurunankpọrọgwu: ma,le,n'elumpiakaanyadikaanyamadudi,naọnu nēkwuiheuku

9Ahurumruembeewetudaoche-ezenile,Onyeochie nānọdukwaala,onyeuwe-yanāchaọchadikasnow,naaji isi-yadikaaji-anuọcha:oche-eze-yadikaire-ọku,wiil-ya niledikwakaọkunēreere

10Okéiyinkenēreọkunērù,nēsikwan'iruYaputa:nnù ndikomabuanaọguirinējereyaozi,Orúnnùndikomna nnùisenēguzokwan'iruya:edowoikpéahu,ewesaghe akwukwọnile

Daniel

11M’wehu-kwa-ran’ihioluokwuukunilenkempiahu nēkwu:amhu-kwa-raruembeeburuebuanu-ọhiaahu,we bibiearu-ya,wereyanyeire-ọkuahu

12Maanu-ọhiankefọduru,ewezugarahaike-ha:ma ubọchi-hadiogologorueotùmbenambe.

13M'wehun'ọhùnkeabali,ma,le,otùonyedikaNwanke madukaOjiigwe-ojinkeelu-igwebia,biakuteOnye ochieahu,hawekuruyanson'iruYa.

14Ewenyeyaike,naebube,naala-eze,kandinilenamba nilenandinilediicheichewefèYaòfùfè:ọchichi-Yabu ọchichiebighi-ebi,nkenāgaghi-agabiga,ala-eze-Yabu kwankeanāgaghi-ebibi

15Muonwem,búDaniel,wenēwutamọmn'etitiarum, ọhùnilenkeisimwemekam'majijiji

16M’webiakuteotùonyenimendiguzoronso,juayaeziokwunkeiheanile.Owegosim,mekam'maraakukọ-isi ihendia

17Anuukundia,nkedianọ,buezeanọ,ndigēsin'uwa bilie.

18Mandị-nsọnkeOnyeKasịEluga-ewereala-ezeahụ, manwetaala-ezeahụruomgbenile,ọbụnaruomgbenile namgbenile.

19M’gēmekwakam’maraezi-okwunkeanu-ọhiankeanọahu,nkediichenandiọzọnile,nkediegwunke-uku, onyeezé-yabuígwè,nantú-yabuọla;onyenēripia,tipia, wereukwu-yaabuazọpiankefọduru;

20Sitekwanampiiriahunkedin'isi-ya,nankempiọzọ rigoro,nkeatọdakwasirin'iruya;ọbunámpiahunke nwereanya,naọnunkenēkwuiheukunke-uku,onye anya-yadiukukarindi-ibe-ya

21Ahụrụm,maotumpiahụbusorondị-nsọagha,wee merieha;

22RuembeOnyeochiebiara,ewenyendi-nsọnkeOnye kachasiihenileikpé;maogerurunandị-nsọga-enweta ala-ezeahụ

23Otúakaọsiri,Anunke-anọgābuala-ezenke-anọn'elu uwa,nkegādiichen'ala-ezenile,ọgēripiakwauwanile, zọdaya,tipiaya

24Mampiiriahusiteren'ala-ezenkabuezeirindigēbili: ọzọgēbilikwan'azuha;ọgādikwaichenankembu,ọbu kwaezeatọkaọgēmekaọruruala

25ỌgēkwukwaokwuukumegideOnyekachasiihenile elu,mekwakaikegwundi-nsọnkeOnyekachasiihenile elu,wenēchèịgbanwembenaiwunile:ewenyehan'akaYarueogenambenankewankeoge

26Maikpéahugānọdu,mahagēwepuọchichi-ya,imeka ọgwusianaibibiyarueọgwugwuihenile

27Maala-ezenaọchịchị,naịdịukwuunkeala-ezenkedị n’okpuruelu-igwenilekaaga-enyendịnkendị-nsọnke OnyeKasịElu,nkeala-ezehabụala-ezeebighi-ebi,ma ọchịchịnilega-ejereyaozimarubereyaisi

28rueubuakaokwuagwugwu.Mamuonwem,Daniel, ọchichọ-obimjurumanyanke-uku,irumwebagharin'arum: mam'debereokwuahun'obim

ISINKE8

1N'arọnke-atọnkeọbubu-ezenkeeze,búBelshaza,emere kam'huọhù,búDaniel,mbeiheahuemerekam'huya anyanambu.

Daniel

2M'wehun'ọhù;orue,mbem'huru,naanọmnaShushan, n'uloukuChineke,nkedin'alaanāchiachinkeIlam;m'we hun'ọhù,mamuonwemnọn'akukuosimiriUlai

3M'wewelieanyamabua,hu,ma,le,otùebulunēguzo n'iruosimiriNail,nkenwerempiabua:mampiabuaahudi elu;maotudịelukarịaibeya,mankedịelugbagoro ikpeazụ

4M'wehuebuluahukaọnēwudaakukuỌdida-anyanwu, naakukuUgwu,naakukuNdida;kaọdighianu-ọhiawe gharaiguzon'iruya,ọdighikwaonyeọbulanānaputa n'aka-ya;maomeredịkaucheyasiridị,mabụrụnnukwu

5Makam’nātukwasiuche,ma,le,otùnkpisirin’Ọdidaanyanwubian’eluuwanile,maometughiala:mankpi ahunwerempidiegwun’etitianya-yaabua

6Owebiakuteebuluahunkenwerempiabua,nkem'huru kaonēguzon'iruosimiri,bakuruyan'ọnumankeike-ya.

7M'wehuyakaọnābiarunsoebuluahunso,owediọku n'obiimegideya,owetieebuluahu,bajimpi-yaabua:ọ dighikwaebuluahunwereiguzon'iruya,maọtudasiriya n'ala,zọkwasiya:maọdighionyenānaputaebuluahu n'aka-ya

8Nkpiahuwediukunke-uku:mambeosiriike,bajiri mpiukuahu;maanọndịamaamagbagoron’ihuifufeanọ nkeeluigwe

9Masiten’otun’imehakaotumpintasiripụta,nkedị ukwuunkeukwuu,n’akụkụndịda,nan’akụkụọwụwa anyanwụ,nan’akụkụalaahụmaramma

10Owediuku,rueusunilenkeelu-igwe;owetudaufọdu nimeusu-ndi-aghanaufọdunimekpakpandon'ala, zọkwasiha

11Ọbukwaonye-isiusu-ndi-aghakaomereonwe-yaka ọdiuku,ọbukwan’aka-yakaewepuruàjà-nsure-ọku anēsurembedum,ewekwatueọnọdunkeebensọYa

12Ewenyeyausu-ndi-aghamegideàjà-nsure-ọkuanēsure mbedumn'ihinjehie,ọwetudaezi-okwun'ala;oweme ihe,weganke-ọma

13M'wenukaotùonye-nsọnēkwuokwu,maonye-nsọ ọzọnāsionye-nsọahunkenēkwuokwu,Rùeolembeka ọhùahugādi,bayereàjà-nbuli,nanjehienkeitọbọ-n'efu, inyemaebensọmaọmuma-ulo-ikwūkaazọdan'okpuru ukwu?

14Ọsim,Ruennùubọchiabuanaọguiri;ewemekaebe nsọdiọcha.

15Orue,mbeMuonwem,búDaniel,huruọhùahu,we chọisi-ya,ma,le,guzoron'irumdikanwoke

16M'wenuoluotùnwoken'etitiusọUlai,owekpọòkù,si, Gebriel,mekanwokeaghọtaọhùahu

17Owebiaruenson’ebem’guzo:owebia,m’wetua egwu,dakpueirumn’ala:maọsirim,Ghuta,nwanke madu:n’ihinanambeọgwugwuiheakaọhùahugādi

18Mambeọnākpayeremuka,m’wedin’okéuran’irum irun’ala:maọnēmetumaka,guzomọtọ.

19Ọsi,Le,M'gēmekaimaraihegādin'ikpe-azunkeiwe: n'ihinanambeakaraàkàkaọgwugwuihenilegādi

20EbuluahunkeihurukaonwerempiabuabuezeMidia naPeasia

21MankpiahunkenādighinmabuezeGris:mampiuku nkedin'etitianya-yaabuabuezembu

22Maebeetijirietiji,ebeanọguzoroya,ala-ezeanọgaesinambaahụpụta,maọbụghịn’ikeya.

23Manambeikpe-azunkeala-eze-ha,mbendinēmebi iwuzuruokè,otùezenkeiru-yadiọku,nkenāghọtakwa okwu-ugha,gēguzoọtọ

24Maike-yagādiike,maọbughin'aka-yakaọgālan'iyì: ọgālakwan'iyì,ọgāga-kwa-rayanke-ọma,meihe,me kwakandi-dikenandidinsọlan'iyì

25Masiten’iwu-yakaọgēmekaaghughọganke-ọma n’aka-ya;ọgābukwaonwe-yaukun'obi-ya,ọbukwaudo kaọgējilan'iyìọtutumadu:ọgēguzokwaimegideOnyeisinkendi-isi;maọdighiakakaagātijiya

26Maọhùnkeanyasinaututu,nkeemerekaọhueziokwu:n'ihinkamechibidoọhùahu;n'ihinaọtutuubọchi kaọgādi.

27Muonwem,búDaniel,wegwuarum,riakwaọria ubọchiufọdu;emesiam'webilie,jeozieze;ọhùahuwe tukwamanya,maọdighionyenāghọtaya.

ISINKE9

1N'arọmbunkeDaraiọsnwaAhasuerọs,nkesiterena nkpurundiMidia,nkeemerekaezeburuezeala-ezendi Kaldea;

2N'arọmbunkeọbubu-eze-yamuonwem,Daniel,we ghọtan'akwukwọ,ọnu-ọguguarọahu,nkeokwuJehova ruruJeremaia,búonye-amuma,nti,naọgēmeọguarọatọ nairinankpọnkpọebenkeJerusalem

3M'wecheirumn'ebeOnye-nwe-ayiJehovanọ,ichọ n'ekperenaaririọ-amara,n'obubu-ọnu,naákwà-nkpe,na ntu;

4M'wekpereYHWH,búElohimm,nkwuputa,si,Jehova, búChinekeukudiegwu,nēdebeọbuba-ndunaeberen'ebe ndināhuYan'anyanọ,nēdebekwandinēdebeihenileỌ nyeren'iwu;

5Ayiemehiewo,meajọomume,meajọomume,nupu kwaisi,ọbunán'iwezugaraonwe-han'ukpuru-Ginilena n'ikpé-Ginile;

6Ayiegeghikwantindi-orù-Gi,búndi-amuma,ndigwara ndi-eze-ayi,búndi-isi-ayi,nanna-ayi-hà,gwakwandinile nkealankaokwun'aha-Gi

7Onye-nwe-ayi,eziomumediriGi,maayikairu-yadi, dikaọdita;ziga-kwa-randikomJuda,ziga-kwa-randibi naJerusalem,ziga-kwa-raIsraelnile,ndinọnsonandinọ n'ebedianya,n'alanileebeIchupuworoha,n'ihinmekpuhankehamekpuworomegidegi

8Jehova,ayinweiru-ihereiru,di-kwa-randi-eze-ayi,dikwa-randi-isi-ayi,nanna-ayi-hà,n'ihinaayiemehiewo megideGi

9Jehova,búChineke-ayi,nweobi-eberenanbaghara,ọbu ezienaayianupuwoisimegideYa;

10MaayiegeghintioluJehova,búChineke-ayi,ijeghari n'iwu-Yanile,nkeOtiyeren'iruayin'akandi-orù-Ya,bú ndi-amuma.

11E,Israelnileagabigawoiwu-Gi,ọbunán'ipu,kahawe gharaigentiolu-Gi;yamereanāwukwasianyịọbụbụọnụ ahụ,naiyinkeedeworon’iwunkeMosesbụorùnke Chineke,n’ihinaanyịemehiewomegideya

12Omewokwakaokwu-Yaguzosieike,búnkeOkwuru megideayi,megidekwandi-ikpé-ayindikpeworoayi, n'iwetaiheọjọukubiakwasiayi:n'ihinaọbughin'okpuru elu-igwenilekaemeghiiheemereJerusalem.

13Dikaedeworoyan'akwukwọiwuMoses,iheọjọanile abiakwasiwoayi:maayiekpeghiekpere-ayin'iruJehova,

Daniel búChineke-ayi,kaayiwesin'ajọomume-ayichigharia, ghọtakwaezi-okwu-Gi.

14YHWHwelekwasiiheọjọahuanya,wemekaọ biakwasiayi:n'ihinaJehova,búChineke-ayi,buonyeezi omumen'ọlu-YanilenkeỌnēme:n'ihinaayiegeghinti n'olu-Ya

15Maubua,Onye-nwe-ayi,búChineke-ayi,Onyejiaka diikemekandi-Gisin’alaIjiptputa,mekwakaamaraGi, dikaosidita;ayiemehiewo,emewoajọomume

16Jehova,dikaeziomume-Ginilesidi,aririọmGi,ka iwe-Ginaọnuma-Gisin'obodo-Gilaghachi,búJerusalem, búugwunsọGi:n'ihinan'ihinmehie-ayi,nan'ihiajọ omumenilenkenna-ayi-hà,Jerusalemnandi-Giaghọwo ihe-ita-utanyendinilediayiburuburu

17Maubua,Chineke-ayi,nuruekpereorù-Gi,naaririọamara-yanile,mekwakairu-Ginwukwasin'ebensọGi nketọbọrọn'efu,n'ihiOnye-nwe-ayi 18Chinekem,tọnti-Gin'ala,nu;sagheanya-gi,huebe tọbọrọn'efu-ayi,naobodoahunkeakpọkwasiriaha-Gi: n'ihinaayiegosighiaririọ-amara-ayin'iruGibayereezi omume-ayi,kamaọbun'ihiebere-Gibarauba

19Jehova,nuru;Jehova,gbaghara;Jehova,Ṅantime; Ebilaazu,n'ihiGionwe-gi,Chinekem:n'ihinaakpọwo obodo-Ginandi-Gin'aha-Gi

20Mambem'nēkwuokwu,nēkpekwaekpere,nēkwuputa kwanmehiem,nanmehienkendim,búIsrael,nēchekwa aririọ-amaramn'iruJehova,búChinekem,bayereugwu nsọnkeChinekem;

21E,mgbemna-ekwuokwun’ekpere,ọbụnanwokeahụ Gebriel,onyemhụworon’ọhụahụnámmalite,ebeemere kaọfepụọsọọsọ,metụrụmn’ihedịkaogenkeonyinye mgbede

22Owegosim,kpayeremuka,si,Daniel,ubuaka m'putaworoinyeginghọtananghọta.

23Nanmaliteaririọ-amara-ginilekaiheenyeren'iwu putara,m'webiaigosigi;n'ihinaiheanāhun'anyanke-uku kaibu:n'ihinkaghọtaokwua,tukwasi-kwa-nuọhùahu.

24Ọguizuiri-na-asakaedoziworon'arundi-Ginan'aru obodo-Gidinsọ,imezunjehieahu,naimekahakwusi nmehienile,naimekaudo-hadin'ajọomume,naiwetaezi omumeebighi-ebi,naimechiọhùahunaibu-amuma,naite OnyeNsọkachasiihensọmanu

25Yameremaramaghọta,nasiten'ọputankeiwu iwughachinaiwuJerusalemrueKraist,búOnye-isi,gādi izuasa,naọguizuatọnaabua;

26MambeọguizuatọnaabuagasiriagēbipuKraist,maọ bughin'onwe-ya:mandinkeonye-isinkegābiagēbibi obodoahunaebensọahu;maọgwugwu-yagādinaideimiri,marueọgwugwuihe-nbibinilenkeaghaka edoziworo

27Ọgēmekwakaọbuba-nduahuguzosieiken'etitiyana ọtutumaduotùizu:man'etitiizuahuọgēmekaàjàna onyinye-inata-iru-ọmakwusi,man'ihimgbasankeihe-árú nilekaọgēmeyakaọghọebetọbọrọn'efu,ruembe gwusiri,naagēwukwasikwaiheikpéahun'aruonye tọbọrọn'efu

ISINKE10

1N'arọnke-atọnkeSairọs,búezePeasia,ekpughere Danielihe,onyeanākpọaha-yaBelteshaza;maokwuahu

buezi-okwu,mambeakaraàkàdianya:oweghọtaokwu ahu,ghọtakwaọhùahu.

2N'ubọchiahuMuonwemDanielnēruújúizuatọzuru okè.

3Ọdighinriọbulam'riworo,ọdighikwaanu-aruma-ọbu manya-vineabataghin'ọnum,eteghikwammanuma-ọli, ruembeizuatọzuruokèzuzuru

4Man’ubọchinke-orú-na-anọnkeọnwambu,mbemu onwemnọn’akukuosimiriukuahu,nkeahubuHidekel; 5M'wewelieanyamabua,hu,ma,le,otùnwokenkenēyi uweọcha,nkeewerewoọla-edoọmankeUfazkeúkwù: 6Aru-yadikwakaberylahu,iru-yadikwakaàmùmà, anya-yaabuadikwakaoriọnaọku,ogwe-aka-yaabuana ukwu-yaabuadikwakaihenāchaachadikaọlaachawara awara,oluokwu-yadikwakaoluìgwèmadu

7Mamuonwem,búDaniel,huruọhùahu,náníya:n'ihina ndikomndimunahayikọrọahughiọhùahu;maokéịma jijijidakwasịrịha,nkemerenahagbapụrụichebeonweha 8N'ihinkakam'rapurunáním,hukwaokéọhùa,maọ dighiikefọdurunimem:n'ihinaima-nmamchighariri n'arumn'iyì,maọdighiikeọbulam'nwere

9Maanurumoluokwu-Yanile:Mambem'nuruoluokwuYanile,M'wedin'okéuran'irum,irumnēchekwaala 10Ma,le,otùakanēmetum,nketukwasimn'ikperèmabua nan'ọbu-akamabua.

11Ọsim,Daniel,búnwokeanāchọsiikenke-uku,ghọta okwunilenkeMuonwemnāgwagi,guzokwa:n'ihina ubuakaezitewombiakutegi.Mambeọgwasirimokwua, m'weguzonāmajijiji

12Owesim,Atulaegwu,Daniel:n'ihinasiten'ubọchi mbunkeimerekaobi-gighọtanaidọonwe-giakananti n'iruChineke-gi,anuruokwu-gi,m'webian'ihiokwu-gi 13Maonye-isiala-ezePeasianēguzon'irumorúubọchina otù:ma,le,Maikael,otùnimendi-isindi-isi,biaraiyerem aka;m'wenọdun'ebeahun'etitindi-ezePeasia 14Maubuaabiawomimekaighọtaihegādikwasindi-gi nambeikpe-azu:n'ihinaọhùahudiọtutuubọchi.

15Mambeọgwaworomokwudiotúa,m’wecheirum cheirun’ala,m’wedaogbi

16Ma,le,otùonyedikaoyiyiumumadumeturuebubereọnumabuaaka:m'wesagheọnum,kwueokwu,sionye nēguzon'irum,Onye-nwem,n'ọhùahukairu-újúm chighariworon'arum,mam'nwereikeọdighi.

17N'ihinaòrùnkeonye-nwemagēsiaṅapuigwaonyenwemnkaokwu?n'ihinamuonwem,ngwangwaọdighi ikefọdurunimem,ọdighikwaumefọdurunimem.

18Owebiakwaọzọmetumotùonyedikanwokeanya,o wemekam'diike;

19Ọsi,Nwokeahurun'anyanke-uku,atulaegwu:udo dirigi,diike,e,diikeMambeọgwasirimokwu,ewedim ike,si,Kaonye-nwemkwue;n'ihinaImewokam'diike

20Ọsi,Ìmaran'ìhiginikam'nābiakutegi?maubuaka m'gālaghachiibusoonye-isiPeasiaagha:mambem'gāpu, le,onye-isiGrisgābia

21Mam’gēgosigiiheedeworon’akwukwọnsọnkeeziokwu:maọdighionyenāraparamn’ihendia,ma-ọbughi Maikael,búonye-isi-unu.

ISINKE11

1Ọzọkwa,n'arọmbunkeDaraiọs,búonyeMidia,mu onwemguzorokam'guzosieikenaimekaọdiike

2Maubuakam’gēgosigiezi-okwuLe,ezeatọgēbili kwanaPeasia;manke-anọgābaubanke-ukukarihanile: masiten'ike-yasiten'àkù-yakaọgējikpaliteihenile imegideala-ezeGris.

3Maotùezediikegēbili,búonyenāchin'ọchichidiuku, mekwadikaọchichọ-yasidi

4Mamgbeọga-ebili,aga-agbajiala-ezeya,maagaekewayan’akụkụifufeanọnkeelu-igwe;ọbughikwa umu-ndikom-ya,ma-ọbudikaọchichi-Yasidinkeọnāchi: n'ihinaagēwepuala-eze-ya,ọbunányendiọzọnāgughi ndiahu

5MaezeNdidagādiike,naotùnimendi-isi-ya;ọgādi kwaiken'eluya,wenweike;Ọchichi-yagābuọchichidi uku

6Man’ọgwugwuarọhaga-ejikọtaonwehaọnụ;n'ihina adaezenkeNdidagābiakuteezeUgwuimeọbuba-ndu:ma ọgaghi-anagideikenkeogwe-aka;ọgaghi-eguzokwa,maọbuogwe-aka-ya:maagērapuyanyeya,nandikutaraya, naonyemuruya,naonyenēmekaọdiikenambendia.

7Maotùonyegēsinaalakankenkpọrọgwu-yabilien'alaeze-ya,nkegējiusu-ndi-aghabia,ban'ebeewusiriikenke ezeUgwu,mesohaihe,wenweike:

8Ọbukwachi-ha,búchi-ha,nandi-isi-ha,naihenileha diokéọnu-ahiankeọla-ọchanankeọla-edo,gādọtan'agha lan'Ijipt;ọgādikwaarọkariezeUgwu.

9MaezeNdidagābàn'ala-eze-ya,laghachin'ala-ya 10Maumu-yandikomgākpali,wechikọtaọtutuusunile nkendi-agha:maotùonyegābia,rubigaókè,gabiga:mbe ahukaọgālaghachi,kpalie,rueebeewusiriikeya

11MaezeNdidagābaagharan'obi,ọgāputakwabusoya agha,búezeUgwu:ọgēmekwakaokéìgwèmaduputa; maaga-enyeigwemmadụahụn’akaya

12Mambeọnēwepuwoìgwèmaduahu,obi-yagādielu;ọ gāwudakwaọtutunnùndikomabuanaọguiri:maọ gaghi-adiikesitenaya

13N'ihinaezeugwugālaghachi,mekaìgwèmadudiuku karindimbu,maọgējiokéusu-ndi-aghanaọtutuàkùdi arọbia

14ManambeahuọtutumadugēbiliimegideezeNdida: ọzọkwa,ndināpunaramaduihenkendi-gigēbulionwe-ha eluimekaọhùahuguzo;mahagāda

15EzeUgwugābiakwa,wulieugwu,wereobodonile ewusiriike:maogwe-akankeNdidaagaghi-eguzosiike, mandi-Yaarọputaraarọputa,ọdighikwaikeọbulagādi

16Maonyenābiaimegideyagēmedikaihenātọyautọsi di,ọdighikwaonyenēguzon'iruya:ọgēguzokwan'ala ahumaranmankeanēmekaọgwusian'aka-ya

17Ọgēdokwairu-yaibàn'ikenkeala-eze-yanile,ndiziri eziso-kwa-raya;otúakaọgēme:ọgēnyekwayaada ndinyom,ibibiya:maọgaghi-eguzon'akukuya,ọbughi kwayakaọgādi

18Mbeiheagasiriọgēchighariiru-yaleagwe-etitinile, wereọtutu:maonye-isin'ihionwe-yagēmekaita-uta-ya kwusi;nēnweghiita-uta-yakaọgēmekaọbiakwasiya

19Ọgēchekwairu-yacheiruebeewusiriikenkeala-ya: maọgāsungọngọda,agaghi-ahukwaya

20Mbeahuonyenānarausu-ndi-aghagēguzoọtọn'ọnọduyan'ebubenkeala-eze:man'ubọchiole-na-olekaagēme yakaebibieya,ọbughin'iwema-ọbun'agha

21Man'ọnọdu-yakaonye-nzuzugēbili,onyehanāgaghienyensọpuruala-eze:maọgābian'udo,wereire-utọwere ala-ezenweta

22Maọbu-akanilenkeidei-mirikahagēsin'iruyarubiga ókè,ewetijieha;e,kwaonye-isinkeọbuba-nduahu.

23Mambeọbuba-ndunkeyanayagasiriọgāluọlu aghughọ:n'ihinaọbundidintàkaọgārigo,mekwakaọ diike.

24Ọgābàn'udoọbunán'ebekachasiabubankealaanāchi achi;ọgēmekwaihenna-ya-hànannanna-ya-hànēmeghi; ihe-nkwatanaihe-nkwatanaàkùkaọgāfesan'etitiha:e,ọ bukwaèchìchè-yanilekaọgābuimegideebeewusiriike, ọbunáruembeebighi-ebi

25Maọgēwereokéusunilenkendi-aghakpalieike-yana ume-yaimegideezeNdida;maezeNdidakaagēmekaha bilieibuagha,yanausu-ndi-aghadiukudikwaike;maọ gaghi-eguzo:n'ihinahagēbuàkàmegideya

26Ọzọ,ndinātanrisiteren'ihe-oriri-yagālayan'iyì,usundi-agha-yagērubigakwaókè:ọtutumadugādakwaebu ebu

27Maobi-ezeabuandiagādiimeiheọjọ,mahagēkwu okwu-ughan’otùtable;maọgaghi-aganke-ọma:n'ihina ọgwugwuihenilegādinambeakaraàkà

28Ọgēwerekwaàkùukulaghachin'ala-ya;obi-yagādi kwamegideọbuba-ndunsọ;ọgēmekwaihe-ike,laghachi n'ala-ya

29Nambeakaraàkàọgālaghachi,biarueNdida;maọ gaghi-adikankembu,ma-ọbudikanke-ikpe-azu.

30N'ihinaubọKitimgābiakwasiya:n'ihinkakaọgēwuta ya,laghachi,wesaọbuba-ndunsọiwediọku:otúakaọ gēme;Ọgālaghachikwa,nweuchen'akandinārapu ọbuba-ndunsọ

31Maogwe-akagēguzokwan'akuku-ya,hagēmerukwa ebensọnkeidi-ike,hagēwepukwaàjà-nsure-ọkuanēsure mbedum,dokwaihe-árúnkenēmekaọghọebetọbọrọ n'efu

32Mandinēmebiiwumegideọbuba-nduahukaỌgēji ire-utọmebie:mandimaraChineke-hagādiike,mekwa ihe-ike

33Mandi-nghọtan'etitindiIsraelgēzíọtutumadu:maha gādasitenamma-agha,nan'ire-ọku,sitenandọta-n'agha, nasiten'ihe-nkwata,ọtutuubọchi

34Mambehagāda,agējintàntàkaenyeworohaaka:Ma ọtutumadugējiire-utọraparan'aruha

35Maufọdunimendi-nghọtagāda,inwaha,naimekaha diọcha,naimekahanwueọcha,ruembeikpe-azu:n'ihi naọfọdurumbeakaraàkà

36Maezegēmedikaọchichọ-yasidi;ọgēbulikwaonweya,meonwe-yakaọdiukukarichinileọbula,kwueoké ọludiicheichemegideChinekenkechidiicheiche,ọ gāga-kwa-rayanke-ọmaruembeiwe-yagēmezu:n'ihina iheahuemeworokaagēme

37Ọgaghi-ahukwaChinekenkenna-ya-hà,ma-ọbu ọchichọnkendinyom,ọgaghi-ahukwachiọbula:n'ihina Ọgēbulionwe-yaelukariihenile.

38Man'ọnọdu-yakaọgāsọpuruChinekenkeusunilenke ndi-agha:ọzọ,chinkenna-ya-hànāmaghikaọgējiọla-edo, naọla-ọcha,nankumediokéọnu-ahia,naiheanāchọsiike, sọpuru

39Otúakaọgēmen'ebenileewusiriiken'ebechialaọzọ di,búonyeọgāma,webauban'ebube:Ọgēmekwakaha buruonye-isiọtutumadu,Ọgēkesakwaalan'uru

40Manambeikpe-azukaezeNdidagāmagideya:maeze Ugwugābiakwasiyadikaokéifufe,chiriubọ-ala,chiri

Daniel kwandi-inyinya,chirikwaọtutuubọ;ọgābàkwan'alanile, nērubigaókè,gabiga.

41Ọgābàkwan'alaahumaranma,agākwatukwaọtutu ala:mandiagābapun'aka-ya,búEdom,naMoab,nandiisiumuAmon.

42Ọgēsetikwaaka-yan'arualanile:MaalaIjiptagaghiabapuabapu

43Maọgēnweiken'aruàkùọla-edonankeọla-ọcha,na n'aruihenilediokéọnu-ahiankeIjipt:ndiLibianandi Etiopiagānọkwananzọ-ukwu-yanile

44Maakukọnkesin’Ọwuwa-anyanwunasiten’Ugwu gēmekaọmajijiji:n’ihinkakaọgējiokéiwepuaibibi, naibibiọtutumadukaebibieya.

45Ọgāmakwaulo-ikwūnilenkeuloukuYan’etitioké osimirinilen’ugwunsọnkeebube;maọgābiaru ọgwugwu-ya,ọdighikwaonyenēyereyaaka.

ISINKE12

1ManambeahuMaikaelgēbili,búonye-isiukunke nēguzoroumundi-Gi:maogeahugādi,nkenādighimbeọ bulasitenambadiwororuembeahu:manambeahundiGikaagānaputa,onyeọbulankeagāhukaedeworoya n'akwukwọ

2Maọtụtụn’imendịahụna-arahụụran’ájánkeụwagaeteta,ụfọdụgaandụebighịebi,maụfọdụgaan’iherena nlelịebighịebi

3Mandịmaraihega-enwudịkaonwunwunkembara igwe;nandịna-atụgharịọtụtụmmadụn'eziomumedịka kpakpandoruomgbeebighịebi

4Magionwe-gi,Daniel,mechibidookwunile,mechie akwukwọ,ruembeọgwugwuihenile:ọtutumadu gābagharijeghari,ọmuma-ọmumagābakwauba

5Muonwem,búDaniel,wehu,ma,le,ndikomabua nēguzo,otùn'otùakukuosimiriNail,naibe-yan'ofè osimiri

6Otùonyewesinwokeahunkeyiriuweọcha,nkedin'elu mirinkeosimiriNail,Rùeolembekaọgāruọgwugwu ihe-ebubendia?

7M'wenunwokeahunkeyiriuweọcha,nkedin'elumiri nkeosimiriNail,mbeoweliriaka-nri-yanaaka-ekpe-ya rueelu-igwe,werekwaOnyedinduruembeebighi-ebiṅu iyinaọgādiotùoge,naogenankera;mamgbeọgaemechagbasaaikenkendịnsọ,ihendịanilekaaga-agwụ 8M'wenu,maamaghm:m'wesi,Onye-nwe-ayi,ginigābu ọgwugwuihendia?

9Ọsi,Je,Daniel:n'ihinaemechiwookwuahu,mechie kwaokwuahuruembeọgwugwuihenile.

10Ọtutukaagēmekahadiọcha,mekahanwueọcha,we nwaputa;mandinēmebiiwugēmeajọomume:maọdighi onyenimendinēmebiiwugāghọta;Mandimaraihe gāghọta.

11Masitenambeewepuruàjà-nsure-ọkunkeubọchi n'ubọchi-ya,naimekaihe-árúnkenēmekaọghọebe tọbọrọn'efugādi,nnùubọchiabuanaọguiri-na-iteghete gādi

12Ngọzinādirionyenēchere,webiaruennùubọchiabua naọguirinairinaise

13Magionwe-gijerueọgwugwuihenile:n'ihinaigāzu ike,guzokwan'ife-nzà-gin'ọgwugwuubọchinile.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.