Guarani - The Book of the Acts of the Apostles

UmiApóstol rembiapokue

MOAKÃHA1.1

1Teófilo,ajapopetratadoymaguare,opambaʼeJesús oñepyrũvaʼekueojapohaomboʼevaʼekue

2Peáraojehupihaguépe,EspírituSantorupiveome'ẽ tembiapoukapyumiapóstolha'eoiporavova'ekuépe.

3OhasámarireJesúsohechaukaoikovehahetamba'e jajavy'ỹvarupive,ojehechachupekuéra40árapukukueha oñe'ẽvoTupãRréinorehe

4Ha,oñembyatývohendivekuéra,omandachupekuéraani haguaohoJerusaléngui,hakatutohaʼarõpeTúvañeʼẽmeʼẽ, haʼeheʼi,pehenduvaʼekuechehegui

5Juannikoañetehápeomongaraiypehakatu peñemongaraítaEspírituSantorehevendahetáiárarire.

6Oñembyatyparirehikuái,oporanduchupehikuái:“Che Ruvicha,¿remoĩjeýtapakoʼágaIsraelrréino?”

7He'ichupekuéra:Ndaha'éipeẽmepeikuaahaguãára térãára,Túvaomoĩva'ekueipu'akapýpe

8Peẽkatupehupytypokatu,peEspírituSantoourire pendeári,hapeẽchetestigoramoJerusalénpe,Judéa tuichakuejaveve,Samáriapehayvypahapeve

9Haoñeʼẽrirekoʼãmbaʼe,omañaajahikuái,ojegueraha chupe;hapeteĩaraiorresivichupehesakuéragui.

10Haomañambareteajahikuáiyvágagotyohaʼeojupívo, ohechamokõikuimbaʼeoñemboʼývaijykéreijaomorotĩva 11Ha'ekuérahe'iavei:“PeẽGalileagua,mba'érepiko peñembo'ypemañayvágagotyo?koJesúsojegueraha vaekuependeheguiyvágape,oútapeẽpehechahaguéicha ohoyvágape.

12UpéiohojeyhikuáiJerusalénpepesérrohéravagui Olivot,opytávaJerusalénguipeteĩsábadoárapukukue

13Oikerirehikuáipeteĩkotyyvateguápe,upépeoĩPedro, Santiago,Juan,Andrés,Felipe,Tomás,Bartolomé,Mateo, SantiagoAlfeora'yhaSimónZeloteshaJudas,Santiago ryvy.

14Enterovekoʼãvaosegipeteĩteĩmeoñemboʼehaojerure asy,umikuña,MaríaJesússyhaiñermanokuérandive 15UpeárapePedrooñembo'yhemimbo'ekuéraapytépeha he'i:Umihéraoñembyatycienveinterupi

16Kuimbaʼehajoykeʼykuéra,tekotevẽoñekumpliko escritura,DavidjururupiveheʼivaʼekueEspírituSanto Judasrehe,haʼevaʼekueguíaumiojagarravaʼekuépe Jesúspe

17Haʼeningoojeipapaorendive,haohupytypeteĩpárteko tembiapópe

18Koʼágakokuimbaʼeojoguapeteĩkokuetembiapovai recompensareheve;haho'aiñakãári,ojepe'ambytépe,ha opaipy'aosẽ

19HaoikuaaopaJerusalénpeoikóva;upéicharupiupe kokueoñembohéraiñe’ẽteépe,Aceldama,he’iséva,Tuguy kokue

20Salmoskuatiañe'ẽmehe'i:“Toikonandihaavavetoiko ipype,hatojapyhyótrooisãmbyhyha”

21Upévarekoʼãkuimbaʼeñanemoirũvaʼekueñanendive opaáraÑandejáraJesúsoikehaosẽrõguareñandeapytépe.

22OñepyrũvoJuanñemongaraiguive,upeáraojehupi haguépeñandehegui,peteĩvaoñeordenavaʼerãhaʼehagua testígoñanendiveoikovejeyhague.

23Upéiomoĩhikuáimokõi,JoséhéravaBarsabas,hérava Justo,haMatias

24Upéioñembo'ehikuáihahe'i:NdecheJára, reikuaávaopavavekorasõ,ehechaukako'ãmokõiapytégui reiporavópa

25Haʼeikatuhaguáichaopartisipakotembiapoha apóstolramo,Judashoʼahaguéguihembiapovairupi,oho haguahendaguépe

26Haomeʼẽhikuáiisortekuéra;hapesorteoho'aMatias ári;haojeipapaumionceapóstolndive

MOAKÃHA2rehegua

1OguahẽvoPentecostésára,opavaveoĩpeteĩhendápe

2Hasapyʼaitépeoupeteĩtyapuyvágaguipeteĩyvytu hatãicha,haomyenyhẽpaitepeógaoguapyhápehikuái

3Haojehechaukachupekuéraumiñeʼẽoñembojaʼóva tataicha,haoguapypeteĩteĩhiʼári.

4HaopavavehenyhẽEspírituSanto-gui,haoñepyrũoñeʼẽ ambueñeʼẽme,peEspírituomeʼẽháichachupekuérañeʼẽ.

5Jerusalénpeoikoumihudío,kuimbaʼeojeroviaitéva Ñandejárape,opatetãyvágaguýpe

6Koʼágaoñehendujavekoʼãmbaʼe,umihénteoñembyaty haoñemondýi,kádaunoohendúguioñeʼẽhachupekuéra iñeʼẽtépe

7Opavaveoñemondýihaoñesorprendehahe'iojupe: Péinaápe,ndaha'éipikoko'ãvaoñe'ẽvaGalilea?

8Hambaʼéichapikoñahendupeteĩteĩñaneñeʼẽme,ñande reñóihaguépe?

9Partio,medo,elamíta,haumioikóvaMesopotamia, Judea,Capadocia,PontohaAsia-pe

10Frigia,Panfilia,Egipto,LibiaretãmeCirenejerére,ha ambuetetãambueguaRómagui,judíohaproselita.

11Cretahaárabe,ñahenduhaʼekuéraoñeʼẽñaneñeʼẽme Ñandejárarembiapokuehechapyrãva.

12Opavaveoñemondýihaopyrũojupehaoporanduojupe: “Mba'epikohe'isekóva?

13Umiótrooñembohoryheʼi:“Koʼãkuimbaʼehenyhẽ vínopyahúgui”

14Pedrokatuoñembo'yumi11ndive,ohupihahe'i chupekuéra:Peẽkuimba'eJudeaguahaopavavepeikóva Jerusalénpe,peikuaakomba'ehapehenducheñe'ẽ

15Koʼãvaningondahaʼéiokaʼúva,peimoʼãháicha,pórke haʼehínapeterceraórapedíape.

16HakatukóvahaʼepeprofétaJoelheʼivaʼekue;

17Haojehútaárapahápe,heʼiTupã,añohẽtacheEspíritu opayvypóraári,hapenderaʼyhapenderajykuéra oprofetisáta,hapendemitãrusukuéraohechátavisión,ha pendetujakuéraoisuʼútaiképe:1

18Hacherembiguáihacherembiguáikuéraáriañohẽta cheEspírituára;haoprofetisátahikuái:

19Haahechaukátahechapyrãvayvágape,hatechaukaha yvýpeiguype.tuguy,tata,hatatatĩrykue.

20Kuarahyoñekonvertítapytũmbýpehajasytuguýgui, oguahẽmboyveupeÑandejáraáratuichaha ojehecharamóva.

21Haojehúta,oimeraẽohenóivaÑandejáraréraojesalváta

22PeẽkuimbaʼeIsraelgua,pehendukoʼãñeʼẽ;Jesús Nazaretgua,peteĩkuimba'eTupãoguerohoryva'ekuepende

apytépeumimilagro,hechapyrãhatechaukaharupive, Tupãojapova'ekuependeapytépe,peẽvoipeikuaaháicha.

23Tupãremimbo'ehaoikuaaypyvaekuerupive,peẽ pejagarra,hapoañarupivepemosaingohapejuka.

24Tupãomoingovejeychupe,oipe'arireumimba'e hasývaomanóva,ndaikatúiguiojejokohese

25Davidnikooñe'ẽhese:“Cheahechava'ekue Ñandejárapeakóintecherovarenondépe,ha'eoĩguiche akatúape,anihaguãchemokyre'ỹ

26Upévarechekorasõovyʼa,hacheñeʼẽovyʼa;haavei chereteopytu'útañeha'arõreheve

27Nderehejamoʼãiguicheángainfiérnope,ni nderehejamoʼãineImarangatúvaohechañembyai.

28Reikuaaukachéveumitekoverape;cherenyhẽta vy'águinderovareheve

29Chepehẽnguekuéra,pehejamitamombeʼupeẽmepe patriarcaDavidrehe,haʼeomanohaoñeñotỹmaha,ha isepultúraoĩhañanendivekoʼagaitepeve

30Upévare,haʼéguipeteĩprofeta,haoikuaáguiTupãohura haguechupepeteĩhuraméntoreheve,haʼeomopuʼãtaha Crístopeoguapyhaguaitrónope

31Haʼeohechávoupéva,oñeʼẽCristojeikovejeyrehe, hiʼángandopytáihagueinfiérnope,nihetendohechái ñembyai

32TupãomoingovejeyJesúspe,opavaveñandetestigo.

33UpévareTupãpoakatúapeoñembotuicháva,haohupyty rireTúvaguiEspírituSantoñemeʼẽ,haʼeoñohẽkoʼãmbaʼe, koʼágapehechávahapehendúva.

34Davidndojupíriyvágape,hakatuhe'iijupe:“Ñandejára he'icheJárape:Eguapycheakatúape

35Ajapopeveneenemigokuérapendepyryru.

36Upévare,enteroveIsraelrogaguatoikuaaporã,Tupã ojapohagueupeJesúspe,peẽpejukavaʼekuekurusúre, haʼehaguaÑandejárahaCristo.

37Ohendúvokomba'e,ipy'arasyhahe'iPedrohaambue apóstolpe:Cheermanokuéra,mba'épajajapóta?

38UpémarõPedroheʼichupekuéra:Peñearrepentíkeha peñemongaraipeteĩteĩJesucristorérape,peẽpepekahagua peẽme,hapehupytýtapedondelEspírituSanto

39Peñeʼẽmeʼẽningopeẽmeguarã,peneraʼykuérape guarã,haopaoĩvapemombyry,ÑandejárañandeJára ohenóitavapeguarã

40Hahetaambueñeʼẽrehevehaʼeotestifikaha oñemoñeʼẽ,heʼívo:Pejesalvakoñemoñareivaívagui

41Upémarõumivyʼápeoguerohorývaiñeʼẽ,ojevautisa,ha upeárapeoñembohetave3.000tapicharupi.

42Ha'ekuéraosegihikuáiapóstolmbo'epyhajoaju,ha omboja'ombujapehañembo'e.

43Opavaveokyhyje,haumiapóstolojapohetamba'e hechapyrãhatechaukaha

44Haopavaveogueroviávaoĩoñondive,haoguerekoopa mbaʼepeteĩchagua;

45Haovendeimba'ekuérahaimba'erepy,haomboja'o opavaveyvypórape,opavaveoikotevẽháicha

46Hahaʼekuéraosegiárahaárapeteĩñeʼẽmepetémplope, haombojaʼombujaogahárupi,hoʼuhoʼuvyʼápehaipyʼaite guive.

47Pemomba'eguasuTupãmehaopatetãoguerohoryHa Ñandejáraombojoapyárahaáratupaópeumi ojesalvava’erã.

MOAKÃHA3rehegua

1PedrohaJuanohooñondivetémplopeoñemboʼejave, 9haóra.

2Upéiojeguerahapeteĩkuimbaʼeikarẽvaisyryeguive, onohẽvahikuáikádadíapetémplorokẽmehéravaIporãva, ojerurehagualimosnaumioikévapetémplope

3OhechávoPedrohaJuanoikepotaitévatémplope,ojerure peteĩlimosna

4UpémarõPedroomañaheseJuanndive,he'i: Emañamínaorerehe

5Haoñatendehesekuéra,ohaʼarõvoorresivipeteĩmbaʼe chuguikuéra.

6UpémarõPedroheʼi:“Ndarekóinipeteĩplátahaóroha katuame'ẽndéveumichearekóva:JesucristoNazaretgua rérapeepu'ãhaeguata.

7Upéiojagarrachupeipoakatúaguihaohupichupe,ha pyaʼevoiimbareteipyhaipysã

8Upéiopuʼãoñemboʼyhaoguatahaoikehendivekuéra témplope,oguatahaotyryryhaomombaʼeguasu Ñandejárape

9Enteroveumihénteohechachupeoguataha omombaʼeguasuhaÑandejárape

10Haoikuaahikuáihaʼehapeoguapývalimosnarãpe témplorokẽIporãitévape,hahenyhẽhikuáiñemondýiha ñemondýiguipeojehúvarehese

11Pekuimbaʼeikarẽvaokueravaʼekueojokórõguare PedrohaJuanpe,enteroveumihénteoñanihendápekuéra SalomónpártehéravapeSalomón

12Pedroohechávoupéva,he'ipetavayguakuérape:Peẽ Israelgua,mba'érepikopeñesorprendekomba'ére?térã mbaʼérepikopemaʼẽmbaiteorerehe,haʼetekuorepuʼaka térãimarangaturupiverojapovaʼekuekokuimbaʼépe oguatahagua?

13Abrahán,IsaachaJacobTupã,ñanderuypykueJára, omombaʼeguasuItaʼýraJesúspePeẽpeme'ẽvaekueha penegachupePilatorenondépe,ha'eodesidírõguareopoi haguãchupe

14HakatupenegapeImarangatúvahaHekojojávape,ha peipotaoñemeʼẽpeẽmepeteĩoporojukáva; 15HaojukapePríncipetekoverehegua,Tupãomoingove jeyvaʼekueomanóvaapytégui;upévaguioretestigo 16Hahéraojeroviarupihérareomombareteko kuimbaʼépe,pehechávahapeikuaáva:heẽ,pejeroviaoĩva heseomeʼẽchupekotesãiporãiteopavavepeẽrenondépe 17Hakoʼága,joykeʼykuéra,aikuaapeikuaaʼỹrupipejapo hague,ojapohaguéichaaveipenemburuvichakuéra

18HaʼeningookumpliumimbaʼeÑandejáraheʼivaʼekue yma,enteroveiprofetakuérajururupive,Cristoohasa asytaha

19Peñearrepentíkeupévare,hapeñekonverti,oñembogue haguapeneangaipakuéra,oguahẽvoveárapytuʼuhagua Ñandejárarenondépe;

20Ha'eombouva'erãJesucristo,upemboyveoñemombe'u vaekuepeẽme

21Yvágaorresivivaʼerãchupeopambaʼeoñemyengovia haguaárapeve,Ñandejáraheʼivaʼekueopaiprofeta marangatujururupivekomúndooñepyrũguive

22Moisésheʼiañeteumitúvape:“ÑandejárapendeJára omopuʼãtapeẽmepeteĩprofétapendejoykeʼykuéra apytégui,cheichaguachupepehendútaopambaʼehaʼe heʼívapeẽme

23Haojehúta,opaánga,nohendúivaupeproféta, oñehundítatavayguakuéraapytégui.

24Heẽ,haopaprofetakuéraSamuelguivehaumioúva hapykuéri,hetaoñeʼẽvaʼekue,omombeʼuaveikoʼãára.

25Peẽhaʼeprofetakuéraraʼy,hapekonvénioTupã ojapovaʼekueñanderukuéraypykuéndi,heʼívoAbrahánpe: “Haneñemoñarerupiojehovasátaopañemoñarekoyvy apeári.”

26PeẽmeraẽTupãomopu'ãrireIta'ýraJesúspe,ombou chupependerovasahaguã,peẽmeomboykehaguã hembiapovaikuéragui

MOAKÃHA4rehegua

1Oñe'ẽajahikuáitavayguakuérandive,pa'i,tupaoruvicha hasaduseokuéraouhi'arikuéra.

2Ombyasyhikuáiomboʼehaguéreumihéntepe,ha omombeʼuJesúsrupiveoikovejeytahaomanóvaapytégui

3Ha'ekuéraomoĩipohesekuérahaojokochupekuéra ko'ẽmbotávopeve

4Hakatuhetaumiohendúvapeñe'ẽoguerovia;haumi kuimbaʼeoĩcincomilrupi.

5Koʼẽmbotávo,mburuvichakuéra,ancianokuéra,ha mboʼeháraleipegua

6UperireoñembyatyJerusalénpesaserdóteguasuAnas, Caifás,Juan,Alejandro,haopasaserdóteguasu rogayguakuéra

7Omoĩrirechupekuéraijapytépe,oporanduhikuái: “Mbaʼepuʼakatérãmbaʼerérapepikopejapoupéva?

8UpémarõPedrohenyhẽEspíritusántogui,heʼi chupekuéra:“PeẽmburuvichakuérahaIsraelansiáno.

9Koʼágañahesaʼỹijóramoumimbaʼeporãojejapóvape kuimbaʼeipuʼakapávare,¿mbaʼéichapikohaʼeokuera;

10PeikuaapeẽmehaopaIsraelgua,JesucristoNazaretgua rérape,peẽpemosaingovaekuekurusúre,Tupãomoingove jeyvaʼekueomanóvaapytégui,haʼerupivekokuimbaʼe oñemboʼyhakoʼápepenerenondépe.

11Kóvahínapeitapeẽomopuʼãvambaʼeve,haoiko chuguipeeskínaakã

12Ndaipóriaveipesalvasiõambuépe,ndaipóriguiambue térayvágaguýpeoñeme'ẽvayvypóraapytépe,upévarupive jajesalvava'erã

13KoʼágaohechávohikuáiPedrohaJuanpyʼaguasu,ha ohechakuaávohaʼekuérahaʼehakuimbaʼeiñaranduʼỹvaha ndoikuaáivambaʼeve,oñesorprendehikuáihaoikuaa chupekuéra,oĩhaguehikuáiJesúsndive.

14Haohechávopekuimbaʼeokueravaʼekuépe oñemboʼyhahendivekuéra,ndaikatúiheʼihikuáimbaʼeve hese

15Haʼekuéraheʼirirechupekuéraosẽhaguape konséhogui,oñeʼẽojuehe

16He'i:Mba'epikojajapótako'ãkuimba'erehe? añetehápepeteĩmilagrohechapyrãvaojapohague hesekuéraojekuaaopaJerusalén-peoikóvape;handaikatúi ñanega

17Hakatuanihaguaojeipysovetavayguakuéraapytépe, ñaamenasambaretechupekuéra,anihaguaoñeʼẽkoʼága guiveavavépekorérape

18Haohenóichupekuérahaheʼichupekuéraanihagua oñeʼẽmbaʼeveichavérõnioporomboʼeJesúsrérape.

19PedrohaJuankatuhe'ichupekuéra:IporãpaTupã renondépeohenduvepeẽmeTupãme,peẽpehusga

20Ndaikatúiguiñañeʼẽumimbaʼejahechaha ñahenduvaʼekue.

21Upémarõoamenasavévochupekuéra,ohejachupekuéra oho,ndojuhúimba'evemba'éichapaikatuokastiga chupekuéra,pepuévlokáusare.

22Pekuimbaʼeningoorekokurimasdecuarentaáño, ojejapovaʼekuehesekomilágroomongueráva

23Haojepoirirechupekuéra,ohohikuáiijykére,ha omombeʼuopambaʼeheʼivaʼekuechupekuéraumi saserdóteruvichahaumiansiáno

24Haohendúvoupéva,ohupihikuáipeteĩñe'ẽmeTupãme hahe'i:“CheRuvicha,ndehínaTupã,rejapova'ekueyvága, yvy,yguasuhaopamba'eoĩvaipype.

25NderembiguáiDavidjururupivehe'i:“Mba'érepiko umitetãambueguaipochyhaumitetãoimo'ãmba'erei?

26Umirréikoyvyariguaopuʼã,haumimburuvicha oñembyatyÑandejárahaiCristokóntrape

27Añetehápe,HerodeshaPoncioPilato,umitetã ambueguahaIsraelretãyguandive,añetehápenera'y marangatuJesúsrehe,reñohẽvaekue

28Pejapovaʼerãopambaʼependepohapenekonsého odesidivaʼekueyma.

29Hakoʼága,cheRuvicha,ehechaumimbaʼe oporoamenasavaʼekuehikuái,haemeʼẽne rembiguáikuérape,pyʼaguasúpeheʼihaguahikuáineñeʼẽ.

30Eipysóvondeporemonguerahaguã;haikatuhaguáicha ojejapotechaukahahahechapyrãvanemembymarangatu Jesúsrérape.

31Haoñemboʼerirehikuái,oryrýipelugár oñembyatyhápehikuái;haopavavehenyhẽEspírituSantogui,haoñeʼẽhikuáiTupãñeʼẽpyʼaguasúpe.

32Haumiojeroviávahetaitereioĩpeteĩikorasõhapeteĩ ánga,nipeteĩvandeʼírimbaʼépaorekoumimbaʼehaʼe oguerekóvaguihaʼehaimbaʼe;hakatuoguerekohikuáiopa mba’epeteĩchagua

33Apóstolkuéraomombe'uTupãJesúsoikovejeyhague 34Nipeteĩvaumiofaltávaapytégui,umiyvytérãógajára ovendéguihaogueruumimbaʼeoñevendevaʼekuerepy 35Omoĩchupekuéraapóstolkuérapygotyo,haoñeme'ẽ opavavépeoikotevẽháicha.

36HaJosé,apóstolkuérarupiveoñembohéravaBernabé, (he'iséva:“Pera'yoporokonsolava'ekue),ha'epeteĩlevíta haChipreretãygua.

37Oguerekóguiyvy,ovendehaoguerupeplátahaomoĩ umiapóstolpygotyo

MOAKÃHA5rehegua

1Peteĩkuimba'ehéravaAnanías,hembirekoSafirandive, ovendeijyvy

2Hahembirekokatuoñongatupeteĩpehẽnguehepykue,ha hembirekokatuoguerupeteĩpehẽnguehaomoĩumi apóstolpygotyo

3Pedrokatuhe'i:Ananías,mba'érepikoSatanás omyenyhẽndepy'ajapuhaguãEspírituSántopeha reñongatuhaguãpeteĩpehẽnguepeyvyrepykue? 4Opytaaja,¿ndaha'éipikondemba'e?haoñevenderire, ¿ndahaʼéipikondepuʼakape?mba'érepikoreguerekoko mba'enekorasõme?nderejapúiyvypórape,Tupãmeuvei 5Ananíasohendúvoko'ãmba'eoñesũhaohejaijespíritu, haokyhyjetereiopaumiohendúvako'ãmba'e

6Umimitãrusuopuʼã,oñapytĩhaoguerahachupeokápeha oñotỹchupe.

7Hatresórarupi,oikehembirekondoikuaáiguimbaʼépa oiko.

8Pedrohe'ichupe:Eremínachévepikorevendepape yvypeichaitepeve?Hahe'i:“Heẽ,hetaitereimba'ére”

9UpémarõPedrooporanduchupe:Mba'éichapiko peñemoĩpeteĩñe'ẽmepembotavyhaguãÑandejáraEspíritu? péinaápe,umioñotỹva’ekueneménapepyoĩokẽme,ha neguerahaokápe

10Upémarõho'apya'eipygotyohaohejapeespíritu,ha umimitãrusuoikeojuhuomanómahague,haogueraha chupeoñotỹiménaykére.

11Hatuichakyhyjeouopatupaogua,hamaymaohendúva koʼãmbaʼe

12Haapóstol-kuérapópeojejapohetatechaukahaha hechapyrãvatavayguakuéraapytépe;(haopavaveoĩpeteĩ ñe'ẽmeSalomónkorapýpe

13Umiambuévaapytéguiavavenoñanimáioñemoirũ hendivekuéra,hapepuévloomombaʼeguasuchupekuéra

14HaumiojeroviávaoñembohetaveÑandejárape, hetaitereikuimbaʼehakuña.

15Haʼekuéraoguenohẽumihasývapeumikállere,haomoĩ chupekuératupahasofápe,ikatuhaguáichaojahoʼiunos kuántopePedrosombraohasávaupérupi.

16UmitávaJerusalénjeréreouaveihetahénte,oguerúva umihasývahaumiespíritukyʼareheve,hakádauno okuera.

17Upémarõpesaserdóteguasuopuʼãhaentéroumioĩva hendive,haʼehínaumisaduséoñemoñare

18Haomoĩipoumiapóstolárihaomoingechupekuéra kárselpe

19PyhareÑandejáraremimbouoipeʼapekárselrokẽha oguenohẽchupekuérahaheʼi:

20Tereho,eñembo’yhaeretavayguakuérapeopañe’ẽko tekovépe

21Ohendúvoupéva,pyharevepyteoikehikuáitupaópeha omboʼePesaserdóteguasuhaumioĩvahendiveou, ohenóiatyguasuhaopaIsraelñemoñarekuérape,ha omondokárselpeojegueruhaguãchupekuéra.

22Oguahẽvoumimburuvichaguasuhandojuhúi chupekuérakárselpe,ojevyhaomombe'u

23He'i:“Añeteháperojuhupekárselroñembotypaite,ha umioñangarekóvaoñembo'yokápeokẽrenondépe

24Upesaserdóteguasu,petémploruvichahaumi saserdóteprinsipálohendúvokoʼãmbaʼe,haʼekuéraoduda mbaʼépepaokakuaátaupéva

25Upémarõpeteĩouheʼichupekuéra:“Peẽpemoĩvaʼekue kárselpeoñemboʼyhínapetémplopehaomboʼehínaumi héntepe”

26Upémarõpekapitánohoumiofisiálndivehaogueru chupekuéraipuʼakaʼỹre.

27Oguerurirechupekuéra,omoĩhikuáiatyguasu renondépe,hasaserdóteguasuoporanduchupekuéra:

28He'i:Ndaha'éipikoro'era'epeẽmeanihaguãpembo'e korérape?ha,péinaápe,pemyenyhẽJerusalénpende doctrina-gui,hapeguerusekokuimbaʼeruguyoreári.

29UpémarõPedrohaumiótroapóstolheʼi:Ñandejára ñaneñeʼẽrenduvaʼerãyvypóraperangue

30OreypykuéraJáraomoingovejeyJesúspe,peẽpejuka hapeñapytĩvaʼekuepeteĩyvyramátare

31Tupãomopuʼãchupeipoakatúapehaʼehaguapeteĩ PríncipehaSalvador,omeʼẽhaguaIsrael-pe arrepentimiento,haangaipakuérañeperdona

32Haorehaʼetestigokoʼãmbaʼére;haupéichaaveipe EspírituSanto,Tupãomeʼẽvaʼekuechupeiñeʼẽrendúvape. 33Ohendúvoupéva,ipyʼaiteguiveojukachupekuéra

34Upéioñemboʼypekonséhopepeteĩfariséohérava Gamaliel,haʼévapeteĩdoktórdeley,ojeguerohorýva enterovepuévloapytépe,haomandatomoĩpeteĩlugár michĩmiumiapóstolpe

35Hahe'ichupekuéra:PeẽIsraelgua,peñatendeporãke mba'épapejaposeko'ãkuimba'erehe

36Ko'ãáramboyveopu'ãTeudashaoñemomba'eguasu ha'ehapeteĩtapichaHa'ekuéraoñomoirũ400kuimba'e rupihaopavave,hetaiñeʼẽrendúvachupe,isarambi,ha ojeguerumbaʼeve.

37Uperireopu'ãJudasGalilea-yguaumiáraojehepyme'ẽ jave,haoguerahahetahéntehapykuérihaopavave,jepe hetaiñeʼẽrendúvachupe,oñemosarambi.

38Hakoʼágahaʼepeẽme:Pejejokokoʼãkuimbaʼéguiha pehejachupekuéra

39HakatuhaʼéramoTupãgui,ndaikatúipeity;anihaguã ojejuhujepepeñorairõhaguãTupãndive

40Ha'ekuéraomoneĩchupe,haohenóirireumiapóstolpe haoinupãchupekuéra,he'ihikuáianihaguãoñe'ẽJesús rérapehaohejachupekuéraoho

41Haohohikuáiconciliorenondégui,ovyʼávoojeipapa haguérechupekuéradignoohasaasyhaguahérare.

42Haárahaáratupaópehaopaógapendohejáiombo’eha opredikaJesucristo-pe

MOAKÃHA6rehegua

1Upetiémpope,hetavévoumidisípulo,umigriégo oñeʼẽmbegueumievréokóntrape,pórkeumiviúda noñemeʼẽichupekuérakádadíaombaʼapojave

2Upémarõumi12ohenóihetahemimbo'ekuérapehahe'i chupekuéra:Ndaha'éiningojahejaTupãñe'ẽhajaservi mesápe

3Upévare,joykeʼykuéra,pemañapendeapytépesiete kuimbaʼeiñeʼẽporãva,henyhẽvaEspírituSantoha iñarandúvagui,ikatúvaromoĩkotembiapoári

4Ñandekatuñañemeʼẽtatapiaiteñañemboʼeha ñamombeʼuhaguaÑandejáraÑeʼẽ

5Upeñe'ẽoguerohoryopavavépe,haoiporavoEsteban, kuimba'ehenyhẽvajeroviahaEspíritusántogui,Felipe, Prócoro,Nicanor,Timón,ParmenashaNicolás,Antioquía peguaproselita.

6Ha'ekuéraomoĩapóstolkuérarenondépe,oñembo'erire, omoĩipohi'ári

7HaTupãñeʼẽoñembohetave;hahemimboʼekuéraheta oñembohetaveJerusalén-pe;hapeteĩatyguasusacerdotekuéraiñeʼẽrendupejeroviarehe

8HaEsteban,henyhẽvajeroviahapuʼakagui,ojapotuicha hechapyrãhamilágrotavayguakuéraapytépe

9Upéiopuʼãumisinagógape,oñehenóivasinagógadelos libertinos,cirenio,alejandría,haumiCiliciahaAsiagua,ha ojodiskutiEstebanndive

10Handaikatúioñemoĩhikuáipearanduhaespírituhaʼe oñeʼẽvare.

11Upéihaʼekuéraojahéiumikuimbaʼépe,haheʼi: “RohenduhaʼeoñeʼẽvaiMoiséshaÑandejárakóntrape”

12Ha'ekuéraomongu'eumitavayguakuérape,umiansiáno hambo'eháraleipeguakuérape,haojaho'ichupeha oguerahachupeAtyGuasúpe

13Upéiomoĩtestigojapu,he'íva:“Kokuimba'endohejái oñe'ẽvaikotendamarangatuhaléirehe.

14Rohendunikohe'ívokoJesúsNazaretguaohunditahako tendahaomoambuétaumijepokuaaMoisésome'ẽva'ekue ñandéve.

15Haenteroveoguapývapekonséhopeomañaporãhese, ohechahovapeteĩánhelrovaicha

MOAKÃHA7rehegua

1Upémarõpesaserdóteguasuheʼi:Péichapikokoʼã mbaʼe?

2Ha'ehe'i:Kuimba'e,joyke'yhatúva,pehendu.Tupã oporomomba'eguasúvaojehechaukañanderuAbrahánpe, oĩrõguareMesopotamiape,oikomboyveCaránpe

3Hahe'ichupe:Esẽneretãguihaneirũnguéraguiha eikepeyvyahechaukátavapendéve

4UpéiosẽumicaldeoretãguihaoikoCaránpe,haupégui itúvaomanómarõoguerahachupekoyvypeikohápeko'ágã.

5Ha'enome'ẽichupemba'eveerénsiaipype,niomoĩhaguã ipy,upéicharõjepeoprometeome'ẽtahachupeipropiedad ramo,haiñemoñarekuérapeha'erire,imemby'ỹgueteri.

6HaTupãhe'ipéicha:“Iñemoñareopytatahatetã ambueguápehatoguerahachupekuératembiguáiramo,ha ojerureasychupekuéracuatrocientosáño.

7Hacheahusgátapetetãhaʼekuéraoĩtavatembiguáiramo, heʼiÑandejára,hauperireosẽtahikuáihacheservítako lugárpe.

8Ome'ẽchupepekompromísooñesirkunsidahaguã,ha upéichaAbrahánomoheñóiIsaachaosirkunsidachupeára ochohápe.haIsaacomoheñóiJacob-pe;haJacobomoheñói umidocepatriarca

9UmitúvaypykueoenvidiahaovendeJosépeEgíptope, Tupãkatuoĩhendive.

10Oipe'achupeopajehasaasyhaome'ẽchupemborayhu haaranduFaraónEgiptoruvichaguasurenondépehaomoĩ chupesãmbyhyháraramoEgiptohaopahógape.

11OpaEgiptohaCanaányvyári,hahetajehasaasy,ha oreruypykuendojuhúihi'upyrã

12JacobohendúvooĩhatrígoEgíptope,omondoraẽore tuakuéraypykuépe

13HamokõihajeyojekuaaukaJosépeijoykeʼykuérape;ha FaraónpeojekuaaukaJoséñemoñarekuérape.

14UpéiomondoJosépehaohenóiitúvaJacóbpe,ha enteroveipehẽnguekuérape,75álma.

15UpémarõJacobohoEgíptopehaomano,haʼehaore tuakuéraypykue

16UperireojeguerahaSiquempehaoñeñotỹpesepultúra AbrahánojoguavaʼekueEmorraʼykuéragui,Siquem túvagui

17HiʼaguívopetiémpoÑandejáraohuravaʼekue Abrahánpe,+Egíptopeumihénteokakuaaha oñembohetaveohóvo

18Opu'ãpeveambuerréindoikuaáivaJosépe.

19Haʼekuéraotratavaʼekueñanderapichakuérape,ha ojerureasyñanderukuérape,ikatuhaguáichaomosẽhikuái itaʼyrakuérape,anihaguaoikove.

20UpetiémpopeMoisésonase,iporãitereihaokaru3 méseitúvarógape

21Oñemosẽrirechupe,Faraónrajyoguerahachupeha omongaruchupeita'ýrateerehehápe.

22HaMoisésoaprendeopambaʼeEgiptoguaarandu,ha ipuʼakaiñeʼẽhahembiapokuépe.

23Oguerekómarõcuarentaáño,oñatendeipy'apýpeovisita ijoyke'ykuéraIsraelñemoñarekuérape

24Haohechávopeteĩvaohasaasy,odefendechupeha ovengapeojejopyvaívape,haoinupãpeegipciope.

25Ha'eoimo'ãijoyke'ykuéraoikuaatahamba'éichapa Tupãiporupiveosalvatahachupekuéra

26Ko'ẽmbotávo,Jesúsojehechaukachupekuéraoñorairõ aja,haoñorãirõsejeychupekuéra,hahe'i:“Chekaraikuéra, peẽnikojoyke'y.mba'érepikopejapovaiojuehe?

27Peojapóvaivaívahapichápekatuomosẽchupehaheʼi: “¿Mávapikonemoĩoreruvichahahuésramo?”

28¿Chejukátapikokueherejukahaguéichapeegipciope?

29UpémarõMoisésodiparaupévaheʼívo,haopyta extranhéroMadiánretãme,haupépeimembymokõiitaʼýra 30Ohasávocuarentaáño,ojechaukachupeyvytySina desiértopepeteĩÑandejáraánheltatatĩmepeteĩkaʼaguýpe

31Moisésohechávoupéva,oñemondýipemba'e ohechávare,haoñemoaguĩvoohechahaguã,Ñandejárañe'ẽ ouhendápe

32He'i:“ChehínanderuypykueJára,Abrahán,IsaacJára haJacobJára”.UpéiMoisésoryrýi,hanoñanimáiomaña.

33UpémarõÑandejáraheʼichupe:“Eipeʼandepyguinde sapatu,pórkepelugárreñemboʼyhápeningopeteĩyvy sagrádo”.

34Ahecha,ahechacheretãyguakuérajehasaasyoĩva Egipto-pe,haahenduipyʼahatãhahikuái,haaguejy amosãsohaguachupekuéra.Hako'ágãeju,cheromondóta Egipto-pe

35KoMoiséspeombotovehikuái,he'ívo:“¿Mávapiko nemoĩmburuvichahahuésramo?”.upéichaaveiTupã ombouhaʼehaguamburuvichahaomosãsóvapeángel ojehechaukavaʼekuechupekaʼaguýpe

36Oguenohẽchupekuéra,ojaporireumimbaʼe hechapyrãvahamilágroEgíptope,marRojohadesiértope cuarentaáño

37Kóvaha'epeMoisés,he'iva'ekueIsraelra'ykuérape: “ÑandejárapendeJáraomopu'ãtapeẽmepeteĩproféta pendejoyke'ykuéraapytégui,cheichaguachupepehendúta 38Kóvahínapeoĩvaʼekuetupaópepedesiértopepeánhel oñeʼẽvaʼekuechupepesérroSinápehañanderuypykue ndive

39Ñanderuypykuenoñe'ẽrendúichupe,omosẽchupe kuérahaikorasõmeojerejeyEgíptope

40He'iAarónpe:“Ejapoorévetupãnguéraohohaguãore renonderã,koMoisésoreguenohẽva'ekueEgiptoretãgui, ndoroikuaáimba'épaoikochugui”

41Upeárapeojapohikuáipeteĩvakaraʼy,haoikuaveʼẽ sakrifísiotaʼangakuérapehaovyʼaumimbaʼeojapóvare.

42UpéiÑandejáraojerehaomeʼẽchupekuéra omombaʼeguasuhaguapeehérsitoyvágapeguápe Ojehaiháichaumimaranduhárakuatiañe'ẽme:“PeẽIsrael róga,peikuave'ẽpikochévemymbaojejukávaha mymbajukacuarentaáñoajatave'ỹme?

43PeẽpejagarraMoloctavernáculohapendetupãRemfan mbyja,ta'angapejapova'ekuepemomba'eguasuhaguã chupekuéra,hachepoguerahaBabiloniamboypýri.

44Oreruypykueoguerekopetavernáculodetestigo desierto-pe,ha'ehe'ihaguéicha,oñe'ẽvoMoiséspe,ojapo haguãha'eohechahaguéicha

45ÑanderuypykueouvaekueaveiogueruJesúsndive umitetãambueguapoguýpe,Tupãomosẽvaekueñanderu ypykuerenondépe,Davidárapeve

46HaʼekuéraoguerohoryÑandejárarenondépehaohekase peteĩtavernákuloJacobJárapeguarã.

47Salomónkatuomopu'ãchupepeteĩóga

48PéropeYvateteguandoikóiumitupaoojejapóvapeipo rupive;Pemaranduhárahe'iháicha

49Yvágaha'echetróno,hayvyha'echepyrenda,¿mba'e ógapikopemopu'ãtachéve?he'iÑandejára:térãmba'e pikochepytu'uha?

50Ndahaʼéipikochepoojapopaitekoʼãmbaʼe?

51Peẽpeneakãhapendeapysápenapeñesirkunsidáiva, akóintepeñemoĩpeEspírituSántorehe

52¿Mávapaumiprofétaapytéguindeypykuendopersegíri vaʼekue?haojukahikuáiumiohechaukavaʼekueupe mboyvepeHekojojávajeju;Ha'ekuérako'ágãpeẽha'e vaekueoporotraisionahaoporojukáva

53Haʼekuéraorresivivaʼekuepeléiánhelrupive,ha nokumplíri

54Ohendúvokoʼãmbaʼe,ipyʼaiteguivehaoñakãitychupe

55HaʼekatuhenyhẽEspírituSántogui,omañayvágapeha ohechaÑandejárarekomimbipa,haJesúsoñemboʼyha Ñandejáraakatúape

56Hahe'i:Ahechayvágaojepe'ahaYvypóraRa'y oñembo'yTupãakatúape

57Upéiosapukáihikuáihatã,ojokoijapysahaoñanihese peteĩpy'aiteguive.

58Omosẽchupepesiudáguihaojapichupeitápe,haumi testígoomoĩijaopeteĩmitãrusuhéravaSaúlpygotyo

59Ha'ekuéraojapihikuáiitápeEsteban-pe,ohenóivo Tupãmehahe'i:“ÑandejáraJesús,erresivicheespíritu”

60Upéioñesũhaosapukáihatã:“CheRuvicha,ani rembojahesekuérakoangaipa”.Hahe'irirepéicha,oke.

MOAKÃHA8rehegua

1SaúlkatuoaseptaomanohaguãHaupejavetuicha ojepersegitupaooĩvaJerusalén-pe;haopavaveisarambipa hikuáiJudeahaSamariaretãme,ndahaʼéiramoumiapóstol.

2UmikuimbaʼeojeroviaitereívaÑandejárapeogueraha Estébanpeoñeñotỹhagua,haojaheʼoitereihese

3Saúlkatuombyaipeiglésia,oikekádaógapehaojagarra kuimbaʼehakuñámeomoingechupekuérakárselpe

4Upévareumiisarambipávaohooparupieteomombeʼu haguapeñeʼẽ

5UpémarõFelipeohopesiudadeSamáriapeha omombeʼuchupekuéraCristo

6Hatavayguakuérapeteĩpyʼaiteguiveoñatendeumi mbaʼeFelipeheʼívare,ohendúvohaohechávoumimilágro haʼeojapovaʼekue

7Hetaoĩvaʼekuéguiumiespíritukyʼaosapukáihatã,ha hetaojejopyvaívahaikargávaokuera 8Hatuichavyʼaupetavaguasúpe.

9OĩvaʼekuepeteĩkuimbaʼehéravaSimón,upesiudápe voioipuruvaʼekuepajehaombotavyvaʼekueumihénte Samáriape,haomombeʼuhaʼehapeteĩkuimbaʼetuicha mbaʼéva

10Opavaveoñatendehese,michĩvévaguivetuichavéva peve,hahe'i:“Kóvaha'eTupãpu'akatuichavéva”.

11Hahaʼekuéraomombaʼetereichupe,pórkeareguivéma haʼeohembisachupekuérapajerupi.

12HaogueroviahikuáiFelipeomombeʼujaveumimbaʼe oñeʼẽvaÑandejáraRréinorehaJesucristorérare,haʼekuéra ojevautisa,kuimbaʼehakuña

13UpémarõSimónojeroviaavei,haojevautisarire,oho Felipendivehaoñesorprende,ohechávoumimilágroha milágroojejapovaʼekue

14UmiapóstoloĩvaJerusalénpeoikuaávoSamariaorresivi hagueÑandejárañeʼẽ,omondochupekuéraPedroha Juanpe.

15Oguejyrirehikuáioñembo'ehesekuéra,ohupytyhaguã EspírituSanto

16(Ndaha'éigueteriho'anipeteĩvaári,ha'ekuérante ojevautisaÑandejáraJesúsrérape)

17Upéiomoĩhikuáiipohiʼarikuéra,haorresivihikuái EspírituSanto.

18Simónohechávoomoĩhaumiapóstolpoomeʼẽha espíritusánto,haoikuaveʼẽchupekuérapláta

19He'i:“Eme'ẽchéveaveikopoder,oimeraẽvaamoĩva ipohi'ári,torrecibiEspírituSanto”

20Pedrokatuhe'ichupe:Neplátaomanonendive, reimo'ãguiperregáloTupãmeojejoguatahavirurupive.

21Ndeningondereguerekóimba'evéicharõkomba'épe, ndepy'anaiporãiguiTupãrenondépe

22Upévareeñearrepentíkekonerembiapovaikuégui,ha eñemboʼeTupãme,ikaturamooñeperdonandévene korasõremiandu

23Cheahechakuaáguireimehamba'epohýirykuépeha tembiapovaiñeñapytĩmbýpe

24UpémarõSimónheʼi:“PeñemboʼeÑandejárape cherehehápe,anihaguaoucheárinipeteĩvakoʼãmbaʼe erevaʼekue”

25Hahaʼekuéra,otestifikahaomombeʼurireÑandejára ñeʼẽ,ohojeyJerusalénpehaomombeʼupemaranduporã hetasamaritanotavaʼípe

26ÑandejáraánhelheʼiFelipepe:“Epuʼãhaterehosur gotyopetapeoguejyhápeJerusalénguiveGazapeve, haʼévadesiérto”

27Upéiopu'ãhaoho,haohechapeteĩkuimba'eEtiopíagua, ha'évapeteĩkuimba'eEtiopíapeguarréinaCandace poguýpe,haoñangarekóvaopamba'erepyrehe,haou Jerusalénpeomomba'eguasúvo

28OujeývohaoguapykárropeoleeprofétaIsaías.

29UpéipeespírituheʼiFelipepe:“Eñembojahaejoajuko kárrope”.

30UpémarõFelipeodiparaohohendápehaohenduchupe omoñeʼẽhaprofétaIsaíashaheʼi:“¿Rentendepikope releéva?”

31Ha'ehe'i:Mba'éichapikoche,ndaiporimo'ãicheguia? HaojerureFelípepetojupioguapyhaguãhendive

32PeEscrituraoleévaheʼi:“Ojeguerahachupeovechaicha ojejukahápehapeteĩovechara'yiñe'ẽngúvaicha,oikytĩva renondépe,upéichandoipe'áiijuru

33Iñemomirĩrupiojepeʼachuguipehuísio,hamávapiko omombeʼútaiñemoñare?ojepeʼáguihekovekoyvyape árigui

34PeeunucoombohováiFelipehahe'i:Mávarehepiko he'iprofétako'ãmba'e?ijehegui,térãambuekuimba'égui?

35UpémarõFelipeoipe'aijuruhaoñepyrũupeEscriturapehaopredikaJesúsrehe.

36Ohoajahikuái,oguahẽpeteĩyrendápe,hapeeunuco heʼi:“Péina,koʼápeoĩy.mba'épachejokoañemongarai haguã?

37Felipehe'i:Rejeroviaramondepy'aiteguive,ikatu rejeroviaHa'ekatuhe'i:ChearoviaJesucristoha'eha TupãRa'y.

38Upéiheʼipekárropeoñemboʼyhagua,haoguejyhikuái peýpe,Felipehapeeunucohahaʼeomongaraichupe

39Osẽvohikuáipeýgui,ÑandejáraEspírituogueraha Felípepe,hapeeunucondohechavéichupe

40FelipekatuojejuhuAzótope,haohasávoopredikaopa távape,oguahẽmeveCesaréape

MOAKÃHA9rehegua

1SaúlkatuoamenasahaoporojukaÑandejáraremimbo'e kuérape,ohopa'iguasurendápe.

2HaojerurechupekuatiañeʼẽDamascopeohohagua sinagógape,ojuhúramopeteĩvakoʼãichaguatapére,tahaʼe kuimbaʼetérãkuña,ogueruhaguaJerusalénpeojejokua hagua

3Ohoaja,oguahẽDamascoypýpe,hasapy'aitépeomimbi ijerérepeteĩtesapeyvágagui.

4Upéiho'ayvýpehaohendupeteĩñe'ẽhe'ívachupe:Saúl, Saúl,mba'érepikochepersegi?

5Ha'ehe'i:Mávapikonde,Jára?Ñandejárahe'i:“Che hínaJesúsnderepersegíva

6Haha'eoryrýihaoñemondýihe'i:CheJára,mba'épa reipotátaajapo?Ñandejárahe'ichupe:Epu'ãhaeikepe távape,haoje'étandévemba'éparejapova'erã

7Umikuimbaʼeohóvahendiveoñemboʼyiñeʼẽʼỹre, ohendupeteĩñeʼẽ,pérondohecháiavavépe.

8Saúlopu'ãyvýguihesaojepe'arirendohecháiavavépe, ha'ekuérakatuojagarrachupeipópehaoguerahachupe Damasco-pe.

9Mbohapyárandohechái,handokarúinindoyʼúi

10DamáscopeoĩpeteĩdisípulohéravaAnaníashahe'i chupeandejrapetevisiónpe:Ananías.Haha'ehe'i:Péina, cheaimeko'ápe,cheJára

11Ñandejárahe'ichupe:“Epu'ãhaeiketapehéravape RectohaeporanduJudasrógapepeteĩhéravaSaúl,Tarsoygua

12Haohechapeteĩvisiónpepeteĩkuimbaʼehérava Ananíasoikehahaomoĩipohiʼári,ohechahagua.

13UpémarõAnaníasheʼi:“CheRuvicha,ahenduheta mbaʼevaikokuimbaʼépeJerusalénpe.

14Hakoʼápehaʼeorekoautoridaumisaserdóte ruvichakuéraguiojokuahaguaopaohenóivapenderéra

15Ñandejárahe'ichupe:“Tereho,ha'epeteĩmba'yru ojeporavóvachéveguarã,aguerahahaguãcheréraumitetã ambuegua,mburuvichaguasuhaIsraelñemoñare renondépe

16Ahechaukátachupembaʼeichaitépaohasaasyvaʼerã cherérakáusare

17Ananíasohohaoikehógape.haomoĩipohi’árihe’i: “CheryvySaúl,Ñandejára,Jesúsojehechaukava’ekue ndévetapérerejujave,chembou,rehechahaguãha remyenyhẽEspírituSanto-gui.

18Upepeteho'aheságuiescamaicha,haupepeteohecha, opu'ãhaojevautisa

19Ome'ẽriretembi'u,imbareteUpérõSaúlopytaára hemimbo'ekuérandiveoĩvaDamáscope.

20UpepeteomombeʼuCristosinagógapehaʼehaÑandejára Raʼy.

21Hakatuopavaveohendúvachupeoñemondýihahe'i; ¿Ndaha'éipikokóvapeohundívaumiohenóivapekotéra Jerusalénpe,haouko'ápeupehembipotápe,ogueraha haguãchupekuérañeñapytĩmbýpepa'iruvichakuéra rendápe?

22Saúlkatuimbaretevéntemahaombotavyumijudío oikóvaDamáscope,haohechaukaupévahaʼehaCristovoi 23Hetaáraohasarire,umijudíooñemoĩpeteĩñe'ẽme ojukahaguãchupe.

24PéroSaúloikuaambaʼéichapaohaʼarõchupekuéraHa árahapyhareomañahikuáiumiokẽreojukahaguãchupe 25Upéiumidisípulooguerahachupepyharekueha omboguejychupepemurállaykérepeteĩkanástope

26SaúloguahẽvoJerusalénpe,oñehaʼãoñemoirũumi disípulondive,péroenterovévaokyhyjechuguiha ndogueroviáihaʼehapeteĩdisípulo

27Bernabékatuoguerahachupehaoguerahaapóstol rendápehaomombe'uchupekuéramba'éichapaohecha Ñandejárapetapére,haoñe'ẽhaguechupe,hamba'éichapa ha'eopredikapy'aguasúpeDamascopeJesúsrérape

28HaʼeningooĩhendivekuéraoikehaosẽvoJerusalénpe.

29Upéioñe'ẽpy'aguasúpeÑandejáraJesúsrérapeha oñorairõumigriegondive

30Umiermánooikuaávoupéva,oguerahachupe CesaréapehaomondochupeTársope

31UpéiumiiglésiaopytuʼuJudea,GalileahaSamaria tuichakuejaveve,haoñemombarete.haoguataÑandejára kyhyjépe,haEspírituSantoconsuelo-pe,oñembohetave 32Pedroohasávooparupiete,oguejyaveiumi imarangatúvarendápeoikóvaLidape.

33UpépeojuhupeteĩkuimbaʼehéravaEneas,oñatende vaʼekuehupápeochoáñore,hahasychupeparálisis

34Pedrohe'ichupe:Eneas,Jesucristonemonguera.Ha upepeteopu'ã

35HaopavaveoikóvaLidahaSarónpeohechachupeha ojereÑandejárarendápe.

36JopepeoĩpeteĩdisípulohéravaTabita,heʼiháichahéra Dorcas

37Upeárapehasyhaomano.

38LidaoĩmaguiveJopeypýpe,hahemimbo'ekuéra ohenduPedrooĩhaupépe,omondochupemokõikuimba'e, ojerurehaguãchupeanihaguãotardeouhendápekuéra.

39UpéiPedroopuʼãhaohohendivekuéraOguahẽvo, oguerahachupehikuáikotyyvateguápe,haumiviúda oñembo'yijykérehasẽhaohechaukávoumiaohaao ojapova'ekueDorcasoĩajahendivekuéra

40Pedrokatuoguenohẽopavave,oñesũhaoñembo’eha ombojerehetegotyohe'i:Tabita,epu'ã.Haoipe'ahesa,ha ohechávoPédropeoguapy

41Upéiomeʼẽchupeipohaohupichupe,haohenóirire umiimarangatúvapehaumiviúdape,opresentachupe oikovéva

42OpaJoperupiojekuaa.hahetaojeroviaÑandejárare.

43UpéiopytahetaáraJope-pepeteĩSimónndive,haʼéva peteĩkuérraombaʼapóva

MOAKÃHA10rehegua

1CesaréapeoĩvaʼekuepeteĩkuimbaʼehéravaCornelio, haʼehínapeteĩmburuvichaguasupegrúpoitaliano.

2PeteĩkuimbaʼeojeroviaitévaÑandejárare,haokyhyjéva Ñandejáraguiopahógandive,omeʼẽvahetalimosnaumi héntepehaoñemboʼememeÑandejárape

3Ha'eohechapeteĩvisiónpe,9aravorupi,peteĩTupã remimbouoikehendápehahe'ichupe:Cornelio

4Haomañávohese,okyhyjehahe'i:Mba'epiko, Ñandejára?Hahe'ichupe:Neñembo'ehanelimosna oúmamandu'arãTupãrenondépe

5Ko'ágãemondokuimba'ekuérapeJope-pehaehenóipeteĩ Simónpe,héravaPedro

6Ha'eopytapeteĩSimónndive,kurũapoha,hógayguasu rembe'ýpe,ha'eomombe'útandévemba'éparejapova'erã.

7PeángeloñeʼẽvaʼekueCorneliopeohorire,ohenóimokõi hembiguáihógapehapeteĩsoldádoijeroviapávaumi ohaʼarõvachupetapiaite.

8Omombe'urirechupekuéraopako'ãmba'e,omondo chupekuéraJope-pe

9Ko'ẽmbotávo,ohokuévohikuáihahi'aguĩvopetávape, Pedroojupiógaru'ãmeoñembo'ehaguãseisaravorupi

10Iñembyahýietereihaokaruse,haoñembosako'iaja hikuái,ha'eho'apy'a.

11Haohechayvágaojepe'ahapeteĩmba'yruoguejýva hendápe,peteĩsábanatuichaháicha,oñembojeguairundy ijykérehaoguejyyvýpe.

12Upépeoĩvaʼekueopaichaguamymbairundyipyyvýpe, mymbakaʼaguy,mymbaotyryrýva,haguyrakuérayvatére

13Upéioñehendupeteĩñe'ẽ:“Pepu'ã,Pedro!ojuka,ha okaru

14Pedrokatuhe'i:Ndaha'éiupéicha,cheRuvicha araka'evenda'úivaguimba'eveiky'ávatérãiky'áva.

15Peñe'ẽhe'ijeychupemokõihajey:“PeTupã omopotĩva'ekue,aniereiky'a”

16Mbohapyvéseojejapoupéva,hapembaʼyruojegueraha jeyyvágape

17Pedroodudaajamba'épahe'isekovisiónohechava'ekue, péinaápe,umikuimba'eoñemondova'ekueCornelio-gui oporanduSimónrógarehaoñembo'ypeokẽrenondépe

18OhenóihaoporanduopytápaupépeSimón,hérava Pedro.

19Pedroopensaajapevisiónrehe,peEspírituhe'ichupe: Péina,mbohapykuimba'enderekávo 20Epu'ãhaeguejyhaterehohendivekuéra,anireduda mba'eve,cheambouhaguérechupekuéra

21UpémarõPedroohoumikuimbaʼeCornelio omondovaʼekuechuperendápehahe'i:Péinaápe,cheha'e pepehekáva

22Ha'ekuérahe'i:Corneliopesenturión,peteĩkuimba'e hekojojávahaokyhyjévaTupãguihaoporomondýivaopa hudíoretãapytépe,Tupãoavisachupepeteĩánhel marangaturupivenerenóihaguãhógapehaohenduhaguã ñe’ẽnderehegua

23Upéiohenóichupekuérahaopytuʼuchupekuéra Ko'ẽmbotávoPedroohohendivekuéra,haomoirũchupe kuérajoyke'yJopegua

24Ko'ẽmbotávooikehikuáiCesaréapeCorneliooha'arõ chupekuéra,haombyatyipehẽnguekuérahaiñamigokuéra hi'aguĩvape

25Pedrooikejave,Cornelioojotopachupehaoñesũipy gotyohaoadorachupe.

26Pedrokatuohupichupehahe'i:Epu'ãChevoiha'e aveikuimba'e.

27Oñe'ẽajahendive,oikehaojuhuhetaoñembyatyhápe.

28Upéihe'ichupekuéra:Peẽpeikuaamba'éichapa ndaija'éipeteĩkuimba'ejudíoojoeheguitérãouambuetetã ndive.hakatuTupãohechaukachéveanihaguãahenói avavépeiky'ávatérãiky'áva

29Upévareajupenerendápehaʼeʼỹre,cherenóiriremínte 30Corneliohe'i:Ojapómacuatrodíaaajunahague ko'ágãpevehanovenoaravojaveañembo’echerógape, ha,péinaápe,peteĩkuimba’eoñembo’ycherenondépeijao omimbipáva

31Hahe'i:“Cornelio,oñehenduneñembo'ehanelimosna ojegueromandu'ahaguãTupãrenondépe.”

32UpévareemondoJopepehaehenóiSimónpe,hérava Pedroha'eopytapeteĩSimónrógape,ha'évapeteĩ kurohare,yguasurembe'ýpe,ha'eouvoveoñe'ẽtandéve.

33Upepeteamondonerendápe;harejapoporãrejuhague Ko'ágã,opavaveroimeTupãrenondépe,rohenduhaguã opamba'eTupãhe'ívandéve.

34UpémarõPedrooipe'aijuruhahe'i:Añetehápe ahechakuaaÑandejáranomomba'eihatapichápe

35Opatetãmekatuokyhyjévachuguihaojapóvatekojoja, oguerohorychupe

36TupãÑandejáraombouvaekueIsraelra'ykuérape, omombe'uhaguãpy'aguapyJesucristorupive.

37Upeñe'ẽ,ha'e,peẽpeikuaa,oñemoherakuãva'ekueopa Judeatuichakuejaveve,haoñepyrũva'ekueGalileaguive, peñemongaraiJuanomombe'urire.

38TupãÑandejáraoiporavoJesúsNazaretguápeEspíritu sántohapu'akareheve,ha'eohoojapoiporãvaha omongueraopaumiañaombohasaasývape.Tupãoĩgui hendive

39Haorehaʼetestigoopambaʼehaʼeojapovaʼekuégui judio-kuéraretãme,haJerusalén-pe;Ha'ekuéraojukaha omosaingoyvyramátare

40Ñandejáraomoingovejeychupembohapyhaárape,ha ohechaukachupeabiertamente.

41Ndahaʼéiopatavayguakuérape,sínoumitestígo Ñandejáraoiporavovaʼekueyma,ñandéveguarã,haʼe omanóvaapytéguiokaruhahoyʼuvaʼekuehendive.

42Haheʼioréveromombeʼuhaguatavayguakuérape,ha rotestifikahaguahaʼehapeTupãoordenavaʼekueoikove haomanóvahués.

43Opavaveprofétaome'ẽchupetestimonio,ha'ehéra rupiveojeroviávahese,ojeperdonatahaipekádogui.

44Pedrohe'iajagueteriko'ãñe'ẽ,EspírituSantoho'a opavaveohendúvakoñe'ẽári

45Haumiojeroviávaoñemondýi,opavaveoúvaPedro ndive,oñeñohẽguiEspírituSantojopóigentil-kuéraári avei

46Ohenduhikuáioñe'ẽvoambueñe'ẽmeha omomba'eguasuÑandejárapeUpémarõPedroombohovái:

47¿Ikatupikoavaveombotovey,koʼãvanoñemongarai hagua,orresivivaʼekueEspírituSantoñandeichaiteavei?

48HaomandachupekuératoñemongaraiÑandejárarérape Upéioñembo'ehikuáichupeopytahaguãalgúndía

MOAKÃHA11rehegua

1UmiapóstolhajoykeʼykuéraoĩvaJudéapeohenduumi tetãambueguaorresivihagueaveiÑandejárañeʼẽ.

2PedrooguahẽvoJerusalénpe,umioñesirkunsidáva oñorairõhendive

3He'i:“Reikekuimba'enoñesirkunsidáivarendápeha rekaruhendivekuéra”.

4Pedrokatuiñepyrũmbyguiveomombeʼupembaʼeha omyesakãchupekuéraheʼiháicha

5AimekuritávaJope-peañembo'évo,haahechapeteĩ visión:Peteĩmba'yruoguejypeteĩsábanatuichaháicha, oguejyyvágaguiirundyesquinarupi.haouchévejepe:

6Upeáriañapytĩrirecheresa,ahechahaahecha mymbakuérairundyipyrehegua,mymbaka'aguy,mymba otyryrýva,haguyrakuérayvatére.

7Ahendupeteĩñe'ẽhe'ívachéve:“Pepu'ã,Pedro!ojukaha okaru

8Chekatuha'e:“Ndaha'éiupéicha,cheRuvicha,mba'eve iky'ávatérãmba'eky'andoikéiguiaraka'evechejurúpe”

9Peñe'ẽkatuhe'ijeychéveyvágagui:“PeTupã omopotĩva'ekue,anipehenóiiky'áva”.

10Mbohapyvéseojejapoupéva,haenteroveojegueraha jeyyvágape

11Ha,péinaápe,pyaʼevoioúmambohapykuimbaʼepe ógacheaimehaguépe,oñemondovaʼekueCesaréaguiche rendápe

12HapeEspíritucheheʼiahahaguahendivekuéra, mbaʼevetendodudáiKo'ã6joyke'yaveichemoirũ,ha roikepekuimba'erógape

13Omombe'uorévemba'éichapaohechapeteĩánhel hógape,oñembo'ývahahe'ichupe:Emondo kuimba'ekuérapeJopepehaehenóiSimónpe,héravaPedro 14Mávapaheʼítandéveumiñeʼẽ,mbaʼéichapandehaopa nerógarejesalváta

15Haañepyrũvoañeʼẽ,peEspírituSantohoʼahiʼarikuéra, iñepyrũmeguáichañandeári.

16Upérõchemandu'aÑandejárañe'ẽre,ha'ehe'ihague: “Juanañetehápeomongaraiýpe!”hakatupeñemongaraíta EspírituSantoreheve.

17Upéicharõ,Tupãomeʼẽchupekuérajopóihaʼeomeʼẽ haguéichañandéve,jaroviávaÑandejáraJesucristorehe mba'epikoche,ikatuhaguãagueropu'akaÑandejárape?

18Ohendúvoko'ãmba'e,okirirĩhaomomba'eguasu Tupãme,he'ívo:“UpéicharõTupãome'ẽaveiumitetã ambueguápeoñearrepentihaguãoikovehaguã”.

19UmiojepersegivaʼekueopárupiEstebanrehe,oho Fenicia,ChiprehaAntioquíapeve,hanomombeʼúipeñeʼẽ avavépe,sínoumihudíopente

20UmívaapytépeoĩumikuimbaʼeChiprehaCirenegua, oguahẽvoAntioquíapeoñeʼẽvaumigriégopehaopredika ÑandejáraJesúsre.

21Ñandejárapooĩhendivekuéra,hahetaitereihénte ojeroviahaojereÑandejárarendápe

22UpéiohendukoʼãmbaʼepeiglésiaoĩvaJerusalénpe,ha omondoBernabépeohohaguaAntioquíapeve

23HaʼeoúvohaohechávoTupãmborayhu,ovyʼaha oñemokyreʼỹopavavépe,ikorasõpyʼaiteguiveojejagarra haguaÑandejárare

24Ha'enikopeteĩkuimba'eporã,henyhẽvaEspírituSanto hajeroviagui

25UpéiBernabéohoTársopeohekaSaúlpe

26Ojuhúvochupe,oguerahachupeAntioquíapeHaojehu, peteĩáñopukukueoñembyatyhikuáitupaópehaombo’e hetatapichápeHaumidisípulopeoñehenóiraẽkristiáno Antioquíape.

27HakoʼãárapeouprofetakuéraJerusalénguiAntioquíape.

28Upéiopu'ãpeteĩvahéravaAgabo,hahe'iEspíriturupive, hetamba'eojehejareitahaopakoyvyapeári

29Upémarõumidisípulo,kádaunoikatuháicha,odesidi omondotahapytyvõumiermánooikóvapeJudéape

30Ha'ekuéraojapoaveihaomondoumiancianokuérape BernabéhaSaúlpópe

MOAKÃHA12rehegua

1Upetiémpope,rréiHerodesoipysoipoomoñeñanduvai haguaalgúnoiglésiape.

2HaojukakysepukúpeJuanryvySantiagope

3Haohecháguiovyʼahaumihudíope,ojagarravePédrope (Upérõoikombujalevadura’ỹvaára).

4Haojagarraparirechupe,omoingechupekaʼirãime,ha omeʼẽchupecuatrocuatrosoldádopeoñangarekohagua hese;oguerekóvaintenciónSemanaSantarireogueru haguãchupetavayguakuérape

5UpémarõPedroopytaka'irãime,TupãÑandejárapekatu oñembo'ehese.

6Herodesoguenohẽserirechupe,upepyharépePedrooke mokõisoldádoapytépe,ojejokuamokõikadénape,haumi oñangarekóvaokẽrenondépeoñangarekopekársel.

7Upéi,Ñandejáraremimbououhi'ári,haomimbipeteĩ tesapepeka'irãime,haoinupãPédropeijykérehaomopu'ã chupehahe'i:Pya'eepu'ã.Haho'aikadenaipógui.

8Upérõpeánhelheʼichupe:“Eñapytĩhaeñapytĩnde sandalia”HaupéichaojapoHahe'ichupe:Emombonde aohachemoirũ.

9Haosẽohohapykuéri;handoikuaáiañetehapeángel ojapovaʼekue;hakatuoimo’ãohechahapeteĩvisión

10Ohasávohikuáipeteĩhahamokõihaguárdia,oguahẽ hikuáipeokẽdeiérropeohóvapesiudápe;ha'evoioipe'a chupekuéra,haosẽhaohasapeteĩtaperupihaupepetepe ángelohochugui.

11UpémarõPedrooñembojahahe'i:Ko'ágãaikuaaporã Ñandejáraombouhaguehi'ánhelpehachepe'aHerodes póguihaopamba'eoha'arõvaguiumijudío.

12Haohesa'ỹijorireupemba'e,oguahẽMaríarógape, Juansy,héravaMarcoshetaoñembyatyhápeoñembo’évo 13Pedroombotaajapeokẽrokẽ,peteĩkuñataĩhérava Rodáohendu

14OikuaávoPedroñe'ẽ,ndoipe'áipeokẽvy'águi,odipara oikehaomombe'umba'éichapaPedrooñembo'ypeokẽ renondépe

15Ha'ekuérahe'ichupe:NdeningondetavyPérohaʼe omoañetememeupéichahajepe.Upémarõhe'ihikuái: Ha'ehi'ánhel

16Pedrokatuosegiombota,haoipe'arirepeokẽha ohechávochupe,oñemondýihikuái

17Hakatuhaʼe,ojaposeñachupekuéraiporeheveokirirĩ hagua,omombeʼuchupekuérambaʼéichapaÑandejára oguenohẽchupekaʼirãiguiTerehoehechaukako'ã mba'eSantiagohajoyke'ykuérapeHaohohaohoambue hendápe.

18Koʼẽmbotávo,umisoldádoapytépendaijaʼéimbaʼépa oikoPédrore

19Herodesohekarirechupe,handojuhúichupe, ohesaʼỹijoumioñangarekóvapehaheʼiojejukahagua chupekuéraOguejyJudéaguiCesaréapehaopytaupépe

20HerodesndoguerohorýiumiTirohaSidónguandive,ha ha'ekuéraoupeteĩñe'ẽmehendápe,haomoĩBlástoperréi kotýpeiñamígoramo,oipotapy'aguapyhetãomongaru haguéremburuvichaguasuretã

21UpeárapeHerodesoñemondeaorréipe,oguapy itrónopehaoñeʼẽchupekuéra

22Umihénteosapukáihaheʼi:“Peteĩdiosñeʼẽ,ndahaʼéi peteĩkuimbaʼeñeʼẽ”

23UpepeteÑandejáraremimbouoinupãchupe, nomomba'eguasúiguiTupãme.

24HakatuTupãñe'ẽokakuaahaoñembohetave

25BernabéhaSaúloujeyJerusaléngui,ojapoparire hembiapo,haoguerahahendivekuéraJuan,héravaMarcos.

MOAKÃHA13rehegua

1KoʼágapeiglésiaoĩvapeAntioquíapeoĩprofétaha mboʼeháraBernabé,SimeónhéravaNíger,LucioCirene, Manaén,oñemongakuaava'ekueHerodesmburuvicha guasuhaSaúlndive

2HaʼekuéraoserviajaÑandejárapehaoajunaaja,Espíritu Santoheʼi:“PembojaʼochéveBernabéhaSaúlpe,pe tembiapoahenóihaguépechupekuéra”

3Oajunahaoñemboʼerirehikuái,haomoĩipohiʼarikuéra, omondochupekuéra.

4Upémarõhaʼekuéra,EspírituSantorupive,oho SeleuciapehaupéguiohohikuáivárkopeChipregotyo

5OguahẽvoSalamispe,haʼekuéraomombeʼuÑandejára Ñeʼẽumihudíosinagógape

6OhasávohikuáipeíslarupiPafospeve,ojuhuhikuái peteĩpajeapoha,peteĩprofétajapuhajudío,hérava Barjesús

7Upéioĩvaʼekuepetetãruvicha,SergioPablo,peteĩ kuimbaʼeiñarandúva.Ha'eohenóiBernabéhaSaúlpeha ohenduseTupãñe'ẽ

8PepajeapohaElimaskatu(ha'éguihérahe'iháicha) oñemoĩhesekuéra,omboykehaguãpedeputadojerovia.

9UpémarõSaúl,henyhẽvaEspírituSántogui,omañahese

10Haheʼi:“Ohenyhẽvaopambaʼeapohaopambaʼevai apohágui,ndeañaraʼy,ndeenemígoopatekojojápe, ¿nderepytáipikorembojereÑandejárarapeporã?

11Hakoʼága,péinaápe,Ñandejárapooĩndeári,hande resaʼóta,nderehecháiramokuarahypeteĩtiémpore.Ha upepeteho'ahi'áripeteĩnieblahapeteĩpytũmby;haoho ohekávopeteĩoguerahávachupeipógui.

12Upémarõpemburuvichaohechávombaʼépalaoikóva, ojeroviahaoñemondýiÑandejáramboʼepyre

13PablohaiñirũnguéraosẽvoPafosgui,oguahẽPérgape, Panfiliape,haJuanohojeyJerusalénpe.

14OsẽvoPérgagui,oguahẽAntioquíape,Pisidiape,ha pytu'uhaárapeoikesinagógapehaoguapy

15Omoñe'ẽrirepeLéihamaranduhárakuéra,umi mburuvichakuérasinagógapeguaomondohendápekuéra: “Peẽermanokuéra,peguerekóramopeteĩñe'ẽ peñemokyre'ỹvatavayguakuérape,peñe'ẽmína”

16UpémarõPabloopuʼãhaojaposeñahaheʼi: “KuimbaʼekuéraIsraelguahapeẽpekyhyjévaÑandejárape, pehendu”

17KopuévloIsraelJáraoiporavoñanderukuéraypykuépe, haomombaʼeguasutavayguakuérapeoikórõguare extranhéroramoEgiptoretãme,haipoyvatereheve oguenohẽchupekuéraupégui.

18Hacuarentaáñorupihaʼeohejahekokuérataveʼỹme.

19HaohundipariresietetetãCanaánretãme,ombojaʼo chupekuéraijyvysorteorupive

20Uperireomeʼẽchupekuérahuekuéracuatrocientos cincuentaáñorupi,profétaSamuelpeve

21Uperireojerurehikuáimburuvichaguasu,haTupã ome'ẽchupekuéraSaúl,Cisra'y,Benjamínñemoñare, cuarentaáñopukukue

22Oipe'arirechupe,omopu'ãchupekuéraDavídperréi ramoHa'eome'ẽaveichupetestimoniohahe'i:“Ajuhu DavidJeséra'ýpe,peteĩkuimba'echepy'aiteguive, omoañetétavaopacherembipota.”

23Kokuimba'eñemoñareapytéguiÑandejáraomopu'ã Israel-pepeteĩSalvador,Jesúsoprometehaguéicha 24Juanopredikaypyramoguareoumboyvepevautísmo oñearrepentihaguaenteroveIsraelguápe

25HaJuanokumpliajahembiapokue,he'i:Mávapiko peimo'ãcheha'eha?Chendaha'éiha'e.Hakatu,péinaápe, oútapeteĩcherapykuéri,namereséiaipeʼachugui isapatukuéra

26Kuimba'ehajoyke'y,Abrahánñemoñare,haoimeraẽva pendeapytépeokyhyjévaTupãgui,oñemondopeẽmeko salvaciónñe'ẽ

27UmioikóvaJerusalénpehamburuvichakuéra ndoikuaáiguichupe,haumiprofétañeʼẽojeleevaʼekue kádasábado,okumplichupekuéraokondenahaguérechupe 28Handojuhúiramojepehikuáimbaʼérepaomano,ojerure hikuáiPilato-peojejukahaguachupe

29Ojapoparireopambaʼeojehaívahese,oguenohẽchupe peyvyramátaguihaoñotỹchupepeteĩsepultúrape.

30Ñandejáraomoingovejeychupeomanóvaapytégui

31HahetaáraojehechaJesúspeumiohóvahendive GalileaguiveJerusalénpeve,ha'évatestígo tavayguakuérape

32Haromombeʼupeẽmemaranduporã,mbaʼéichapape ñeʼẽmeʼẽoñemeʼẽvaʼekueumitúvape.

33Tupãomoañeteaveiñandéveitaʼyrakuérape, omoingovejeyhaguéreJesúspe;He'iháichaaveiSalmo mokõihape:“NdehínacheRa'y,koárapecherome'ẽ”.

34Haʼeomoingovejeyhaguechupeomanóvaapytégui,ha koʼágandoikovéimaoñembyaívape,haʼeheʼi:“Ameʼẽta ndéveDavidporiahuverekoporã”.

35Upévarehe'iaveiambueSalmo-pe:“Nderehejamo'ãi nemarangatuohechaoñembyai”.

36DavidoservirireiñemoñarekuérapeTupãrembipota rupive,okehaoñenoitúvaypykuépehaohecha oñembyaiha

37PéropeÑandejáraomoingovejeyvaʼekue,ndohechái mbaʼeveoñembyaíva

38Peikuaapeẽme,chepehẽnguekuéra,kokuimba'erupive oñemombe'uhapeẽmepeangaipañeperdona

39Hahaʼerupiveopavaveojeroviávaojehustifikaopa mbaʼégui,ndaikatúivaguipejehustifikaMoisésléirupive.

40Upévare,peñangarekókeanihaguaoupenderehepe oñeñeʼẽvaʼekueumiprofétape

41Péinaápe,peẽpemboykéva,hapeñesorprende,ha peñehundi:cheajapóguipeteĩtembiapopendeárape,peteĩ

tembiapombaʼeveichavérõndapegueroviáiva,jepepeteĩ kuimbaʼeomombeʼupeẽme.

42Umihudíoosẽvopesinagógagui,umitetãambuegua ojeruretoñemombeʼuchupekuérakoʼãmbaʼepesábado oúvape.

43Pekongregasiónoñembyaiparire,hetajudíohaumi proselitarrelihiósoohoPablohaBernabérapykuéri, haʼekuéraoñeʼẽvochupekuéraokonvensechupekuéra osegihaguaÑandejáraimbaʼeporã

44Ko'ẽmbotávopytu'uhaárape,haimeteopapesiuda oñembyatyohenduhaguãÑandejárañe'ẽ

45Umijudíokatuohechávoumihéntepe,henyhẽenvidia haoñeʼẽumimbaʼePabloheʼivaʼekuére.

46UpémarõPablohaBernabéipyʼaguasuhaheʼi: “TekotevẽkurioñeñeʼẽraẽpeẽmeÑandejárañeʼẽ,péro peẽpeipeʼapendeheguihapejehusganapemereséihape jeikoveopaveʼỹva,rojevyumitetãambueguápe”

47PéichaÑandejáraheʼioréve,heʼívo:Cheromoĩhaʼe haguapeteĩtesapegentil-kuérapeguarã,reikohagua salvasiónpeguarãkoyvypahapeve

48Umigentilohendúvoupéva,ovy'ahaomomba'eguasu Ñandejárañe'ẽ.

49Ñandejárañeʼẽoñemombeʼuopatetãme

50Péroumihudíoomomýiumikuñajeroviahaha oñemombaʼeguasúvape,haumikuimbaʼeomoakãvapeupe siudápe,haoporopersegiPablohaBernabékóntrape,ha omosẽchupekuéraijyvykuéragui

51Haʼekuérakatuombotyryryipyyvytimbohesekuéraha oguahẽIconiope

52Hahemimbo'ekuérahenyhẽvy'águihaEspírituSantogui.

MOAKÃHA14rehegua

1HaojehuIconio-pe,mokõivévaohooñondivejudíokuérasinagógape,haupéichaoñeʼẽ,hetaitereijudíohaavei griego-kuéraojerovia.

2Hakatuumijudíondogueroviáivaomomýiumigentil-pe, haomoakãvaiumiermánokóntrape

3Areguivémaopytahikuáioñeʼẽvopyʼaguasúpe Ñandejárape,omeʼẽvatestimonioimborayhuñeʼẽre,ha omeʼẽtechaukahahahechapyrãvaojejapohaguaiporupive

4Umihénteoĩvapesiudápeoñembojaʼo,hapeteĩ pehẽngueoĩumihudíopehaambueapóstolkuérandive

5Haoikojavepeteĩñorairõmokõivegentil-kuéra,haavei judío-kuéraimburuvichakuérandive,oipuruvaihaguã chupekuéra,haojapihaguãitápe

6Ha'ekuéraoikuaaporãhaodiparaListrahaDerbetáva Licaoniapeguahaijerére

7Haupépeomombeʼuhikuáipemaranduporã

8Lístrapeoguapypeteĩkuimba'eipy'a'ỹva,isyryeguive, haaraka'evendoguataiva'ekue.

9Ha'eohenduPablooñe'ẽvo,ha'eoma'ẽmbareteha ohechakuaaojeroviahachupeokuerahaguã

10Hatãhe'i:“Eñembo'yndepyrehe”Haotyryryha oguata

11UmihénteohechávoPabloojapovaʼekue,haʼekuéra hatãhaheʼiLicaoniañeʼẽme:“Umitupãnguéraoguejy ñanderendápeyvypóraicha”

12Ha'ekuéraombohérahikuáiBernabépe:Júpiter.ha Pablo,Mercurio,ha'éguipeoñe'ẽvaprincipal

13UpéipesaserdóteJúpitergua,oĩvaitávarenondépe, ogueruvakahaguirnaldaumiokẽme,haojaposesacrificio tavayguakuérandive

14Umiapóstol,BernabéhaPablo,ohendúvoupéva, omondoroijaohaodiparahikuáiumihénteapytépeha osapukái

15Hahe'i:Karaikuéra,mba'érepikopejapoko'ãmba'e?

Oreavei,oreningorohayhupeẽme,haromombe'upeẽme pejevyhaguãko'ãmba'ereiguiTupãoikovévape, ojapova'ekueyvága,yvy,yguasuhaopamba'eoĩvaipype 16Ymahaʼekuéraohejavaʼekueentérotetãnguéraoguata hapekuérape

17Upevérendohejáiijehetestimonio’ỹre,ojaporupi iporãva,haome’ẽñandéveamayvágagui,hahi’aporãára, omyenyhẽvoñanekorasõtembi’uhavy’águi

18Hakoʼãñeʼẽrehevesaʼiojokohikuáitavayguakuérape, ndojapoihaguechupekuérasacrificio

19UpépeoguahẽupépepeteĩhudíoAntioquíahaIconiogui, haokonvenseumihéntepe,haojapiparireitápePáblope, oimoʼãguiomanómahague

20Upevére,hemimbo'ekuéraoñembo'yajaijerére,opu'ã haoikepetávape.

21Omombeʼurirehikuáimaranduporãupetávape,ha hetápeomboʼerirehikuái,ohojeyhikuáiListra,Iconioha Antioquíape.

22Ñamoañeteumidisípuloángahañamokyreʼỹ chupekuéraosegihaguapejerovia,hahetajehasaasyrupi jaikevaʼerãhaÑandejáraRréinope.

23Hao’ordenarirechupekuéraancianoramoopatupaópe, haoñembo’erireayunoreheve,oentregachupekuéra Ñandejárape,ha’ekuéraogueroviava’ekue.

24OhasarirehikuáiPisidiatuichakuejaveve,oguahẽ hikuáiPanfiliape

25Omombe'urirehikuáipeñe'ẽPérgape,oguejyhikuái Atáliape

26HaupéguiohovárkopeAntioquíape,upégui oñerrekomendachupekuéraTupãgracia-peupetembiapo ojapovaʼekuérehikuái

27Haoguahẽvohikuái,haombyatývotupaópe,omombeʼu hikuáiopambaʼeTupãojapovaʼekuehendivekuéra,ha mbaʼéichapaoipeʼapejeroviarokẽgentil-kuérapeguarã 28Upépeopytaareumidisípulondive

MOAKÃHA15rehegua

1Oĩkuimba'eoguejyva'ekueJudéaguiombo'eumi ermánopehahe'i:PeẽnapeñesirkunsidáiramoMoisés ojapohaguéicha,ndaikatumo'ãipejesalva.

2UpémarõPablohaBernabéojoavyhaojodiskutimichĩmi hendivekuéra,odesidiPablohaBernabéhaambue ijapytepekuéraohoJerusalénpeapóstolhaansiánorendápe kombaʼére.

3Peiglésiaoguerúvohikuáihape,ohasaFeniciaha Samáriarupi,omombeʼúvoumigentilokonvertiha

4HaoguahẽvoJerusalénpe,oguerohorychupekuératupao, haapóstolhaanciano-kuéra,haomombeʼuhikuáiopa mbaʼeÑandejáraojapovaʼekuehendivekuéra.

5Umifariséojeroviahaopu'ãhahe'i:“Tekotevẽha oñesirkunsidachupekuérahaomandachupekuéraokumpli haguãMoisésLéi”.

6Haumiapóstolhaansiánooñembyatyohesaʼỹijohagua kombaʼe

7Oikorirehetañorairõ,Pedroopuʼãhaheʼichupekuéra: “Cheermanokuéra,peikuaambaʼéichapaojaposapyʼami Ñandejáraoiporavohagueñandeapytégui,umigentilche jurúpeohenduhaguapemaranduporãñeʼẽ.haoguerovia.

8HaTupã,oikuaávaumikorasõ,omeʼẽtestimonio chupekuéra,omeʼẽvochupekuéraEspírituSanto,ojapo haguéichañandéve;

9Haanipemoĩdiferénsiañandehahaʼekuéraapytépe, pemopotĩvoikorasõkuérajeroviarupive

10Koʼága,mbaʼérepikopeñehaʼãÑandejárapepemoĩ haguapeteĩjúgoumidisípuloajúrare,ndaikatúiva rogueropuʼakañanderukuéraypykueniore?

11HakaturogueroviaÑandejáraJesucristoimbaʼeporã rupivejajesalvataha,haʼekuéraichaavei

12UpéienteroveumihénteokirirĩhaohenduBernabéha Páblope,haomombeʼumbaʼemilágrohamilágropa Ñandejáraojapoumitetãambueguápehaʼekuérarupive

13Ha'ekuéraokirirĩrire,Santiagohe'i:“Cheermanokuéra, cherendu.

14SimeónomombeʼumbaʼéichapaÑandejáraovisitaypy umigentil-pe,oguenohẽhaguachuguikuérapeteĩtavaygua hérapeguarã.

15Haupévapeoñemoĩpeteĩñeʼẽmeumiprofétañeʼẽ; Ojehaiháicha,

16UperireajevýtahaamopuʼãjeýtaDavidtavernákulo hoʼavaʼekuehaamopu'ãjeýtaumimba'eoñembyaívaha amopu'ãta

17UmiyvypórarembyreohekahaguaÑandejárape,haopa gentil-kuéra,cheréraoñembohérava,heʼiÑandejára, ojapóvaopakoʼãmbaʼe

18Tupãoikuaaopahembiapokueyvóraypyguive.

19Upévarecheñe'ẽjoajuha'eanihaguãñamoñeñanduvai umitetãambueguaapytéguiojerévaTupãrendápe

20Hakaturohaichupekuéra,anihaguãoñemongy'a ta'ãnga,tekovai,haumimba'eojeestrangulisahatuguy

21YmaMoisésoguerekómakádasiudápeumiopredikáva chupe,haojeleechupekuérasinagógapekádasábado.

22Upémarõumiapóstolhaansiáno,enteroveiglésia oipotaomondoAntioquíapePablohaBernabéndiveumi kuimbaʼeojeporavóvahaʼekuéravoi.ha'ehínaJudas héravaBarsabashaSilas,kuimba'eruvichakuéraapytépe

23Haohaihikuáikuatiañeʼẽhaʼekuérarupivepéicha; Apóstol,ansiánohajoyke'ykuéraomomaiteiumijoyke'y gentilAntioquía,SiriahaCilicia-pe

24Rohendúmahague,umiosẽvaʼekueoreapytégui, penemoapañuãihague,haheʼi:“Peñesirkunsidavaʼerãha pekumplipeléi

25Oreroñembyatýguipeteĩñe'ẽme,romondopeẽme kuimba'eojeporavóvaorerohayhuetévaBernabéhaPablo ndive

26UmikuimbaʼeoapeligravaʼekuehekoveñandeRuvicha Jesucristorérare.

27UpévareromondoJudashaSilaspe,haʼekuéra omombeʼuaveipeẽmeumimbaʼejurúpe

28HaʼetéguiiporãvaEspírituSanto-pe,haoréve,romoĩvo pendeárimbaʼepohýituichavévakoʼãmbaʼe tekotevẽvagui;

29Pejehekýivaerãumitembi'uoñekuave'ẽvata'ãngamýipe, tuguy,umimba'eojejukávahapetekovai,ha peñangarekóramopendejehegui,pesẽporãta.Peẽpeho porã

30Upémarõoñemosêvohikuái,oguahẽAntioquíape,ha ombyatyrireumihéntepe,ome'ẽhikuáipekuatiañe'ẽ.

31Omoñe'ẽrirehikuái,ovy'ahikuáipeconsuelorehe

32JudashaSilas,ha'éguiaveimaranduhára,oñemokyre'ỹ umiermánopehetañe'ẽmehaomoañetechupekuéra.

33Haopytarirehikuáiupépesapyʼami,ojepoichupekuéra pyʼaguapýpejoykeʼykuéraguiapóstol-kuérarendápe

34Upéicharõjepe,Silasoipotaopytaupépe.

35PablohaBernabéosegiAntioquíapeoporomboʼeha opredikaÑandejáraÑeʼẽ,hahetaótrondiveavei

36UnoskuántoárarirePabloheʼiBernabépe:“Jahajey javisitañaneermanokuérapeopatávapeñamombeʼu haguépeÑandejáraÑeʼẽ,hajahechambaʼéichapaoiko hikuái”

37BernabéodesidioguerahahendivekuéraJuan,hérava Marcos.

38Pablokatunaiporãioguerahahendivekuéra,ha'eoho Pamfiliaguihandohóihendivekuéraomba'apohaguã

39Peñorairõhatãitereiijapytepekuérahaojeiojuehegui.

40UperirePablooiporavoSílaspehaoho,ha'e ermanokuéraorrekomívaTupãÑandejáramborayhúpe

41UperireohasaSiriahaCiliciarupi,omoañeteumi iglésia

MOAKÃHA16rehegua

1UpéioguahẽDerbehaListrape,haupépeoĩpeteĩ disípulohéravaTimoteo,peteĩkuñajudíaraʼy.itúvakatu griégo

2PeermánooĩvaListrahaIconiopeomombeʼuporãupéva 3HaʼeningoPabloosẽvaʼerãhendive;Haojagarraha osirkunsidachupeumijudíooĩvaupetendáre,oikuaágui hikuáiitúvagriégoha

4Ohasávohikuáiumitávarupi,ome'ẽchupekuéraumi tembiapoukapyojapohaguã,umiapóstolhaancianooĩva Jerusalénpe

5Haupéichaumitupaokuéraoñemopyendapejerovia-pe, haoñembohetaveárahaára

6OhasávoFrigiahaGalaciaretãtuichakuejaveve,ha Espíritusántoombotovechupekuéraomombe'uhaguãpe ñe'ẽAsiagotyo

7OguahẽrirehikuáiMisiape,oñeha'ãohoBitinia-pe,hape Espíritundohejáichupekuéra.

8OhasávohikuáiMisiarupioguejyTróaspe

9PyhareohechaPáblopepeteĩvisiónUpépeoñembo'y peteĩkuimba'eMacedoniaguahaoñembo'echupe:Eju Macedóniapehaorepytyvõ

10Haohecharirepevisión,pyaʼeroñehaʼãroho Macedonia-pe,katueterombyatyÑandejáraorerenóihague romombeʼuhaguachupekuérapeevangelio

11UpémarõrosẽvoTróasgui,roguahẽSamotraciapeha ambueárapeNeápolispe.

12UpéguirohoFilipospe,ha'évatávaguasuMacedonia retãme,hapeteĩkolónia

13Pytu'uhaáraperosẽpetávaguipeteĩysyryrembe'ýpe, ojepokuaahápeoñembo'eharoguapy,haroñeʼẽumikuña ojerevaʼekuépeupépe.

14PeteĩkuñakaraihéravaLidia,ovendévaaopúrpura,táva Tiatirapegua,omomba'eguasúvaTupãme,orerendu

15Ha'ehahogaguaoemongarairire,ha'eojerureasyoréve, hahe'ioréve:Peẽpehusgáramocheajeroviaha

Ñandejárape,peikecherógapehapepytaupépeHahaʼe orejopy.

16Roñembo’ejave,peteĩkuñataĩoguerekóvaespíritu adivinación,ohupityorendiveijárakuérapehetaganancia.

17UmívaouPablohaorerapykuérihaosapukáihahe'i: Ko'ãkuimba'enikoTupãIjyvatevévarembiguái, ohechaukávañandévemba'éichapaikatujajesalva 18Hapéichaojapohetaára.Pablokatuombyasy,ojereha he'ipeespíritupe:--AmandandéveJesucristoréraperesẽ haguãchuguiHaosẽupearavópevoi

19Ijárakuéraohechávoopamahaumimbaʼeogana vaʼekuechupekuéra,ojagarraPablohaSílaspehaogueraha chupekuéramerkádopeumimburuvichakuérarendápe.

20Haoguerahachupekuéraumimagistradorendápeha heʼi:“Koʼãkuimbaʼeningohudío,ombohasaasyeterei ñanesiudápe.

21Hapemboʼeumikostúmbrendohejáivañandéve jarresivihañakumpli,haʼéguirrománo

22Umihénteopuʼãoñondivepahesekuéra,haumi magistradoomondoroijaohaheʼioinupãhagua chupekuéra

23Haoinupãrirehikuáihetamba'e,omoingechupekuéra ka'irãime,omandapecárcelguárdiapeoñangarekohaguã hesekuéra

24Ha'eojagarrávoko'ãmba'e,omoingechupekuéra ka'irãimehyepypeguápe,haoñapytĩipyjyvaári

25PyharepytejavePablohaSilasoñembo'ehaopurahéi TupãÑandejárape.

26Sapyʼaitépeoikopeteĩyvyryrýituichávahaoryrýipe kárselpyendakuéra,haupepeteojepeʼapaiteumiokẽha opavaveojepeʼa.

27Hapekárselruvichaopuʼãvookehágui,haohechávo ojepeʼapekárselrokẽ,oguenohẽikysepukuhaojejukase, oimoʼãguiokañyhagueumipréso.

28Pablokatuosapukáihatãhahe'i:Anirejapomba'eve ivaíva,opavaveñaimeko'ápe

29UpémarõJesúsohenóipeteĩtesape,haoikeoryrýiha oñesũPablohaSilasrenondépe

30Oguenohẽchupekuérahahe'ichupekuéra: Karaikuéra,mba'épaajapova'erãajesalvahaguã?

31Ha'ekuérahe'i:EjeroviaÑandejáraJesucristorehe, handehanerógarejesalváta

32HaʼekuéraheʼichupeÑandejárañeʼẽ,haopavave oĩvapehógape

33Hahaʼeojagarrachupekuéraupepyhare,haojohéiumi ipukúva;haoñemongaraíkuri,ha’ehaopavaveimba’éva, upepete

34Oguerurirechupekuérahógape,omoĩhenondépe tembiʼu,haovyʼa,ojeroviarupiÑandejárareopahóga ndive

35Ko'ẽmbotávo,umimagistradoomondoumisargento-pe hahe'i:Epoiumikuimba'épe.

36PekárselruvichaheʼiPáblope:“Umimagistradoningo penepoihagua

37Pablokatuhe'ichupekuéra:Ha'ekuéraoreromano, orero'yhaoremoingeka'irãimehakoʼága,¿ñanemosẽ pikohikuáiñemiháme?nahániriañetehápe;hakatutou haʼekuéravoihaoreguenohẽ

38Umisargentoomombe'uko'ãmba'eumimagistrado-pe, haokyhyjehikuáiohendúvoha'eharrománo.

39Haouhikuáiojerureasychupekuéra,haoguenohẽ chupekuéra,haojerurechupekuéraosẽhaguapetávagui

40OsẽhikuáikárselguihaoikeLidiarógape,haohechávo umiermánope,okonsolachupekuérahaoho.

MOAKÃHA17rehegua

1OhasarirehikuáiAnfípolishaApoloniarupi,oguahẽ Tesalónicape,oĩhámepeteĩjudíosinagóga

2Pablo,he'iháicha,oikehendápekuéra,hambohapyára pytu'urãoñomongetahendivekuéraÑandejáraÑe'ẽme

3Oipe'ahahe'ívo,Cristooikotevẽhaohasaasy,haopu'ã jeyomanóvaapytégui;hakoJesús,cheamombe'úva peẽme,ha'ehaCristo

4OĩijapytepekuéraojeroviávahaoñemoirũvaPabloha Silasndivehaumigriegojeroviahaapytéguihetaitereiaty, haumikuñaruvichaapytéguindaha'éimbovy

5Haumijudíondogueroviáiva,oenvidia,ogueraha hendapekuéraunoskuántokuimbaʼehekovaíva,ha ombyatypeteĩgrúpo,haomoĩsarambipesiudápe,haoity Jasónrógapehaohekachupekuéraoguenohẽhagua chupekuératavayguakuérape

6Ndojuhúiramochupekuéra,oguerahaJasónhapeteĩ ermánopeumimburuvichakuérarendápepesiudapegua rendápe,haosapukái:Koʼãmbaʼeombojerevaʼekueko múndo,ouaveikoʼápe

7Jasónorresivichupe,haopavaveko'ãvaojapoCésar rembiapoukapyre,he'ívooĩhaambuemburuvichaguasu, peteĩvaJesús

8Ohendúvokoʼãmbaʼeombopyʼaroryhikuái tavayguakuérapehamburuvichakuérape

9OjagarrámarirehikuáiJasónhaambuépe,oheja chupekuéraoho.

10UpepeteumiermánoomondoPáblohaSílaspe pyharekueBeréape

11KoʼãvaimbaʼeporãveumioĩvaguiTesalónicape,pórke haʼekuéraorresiviÑandejáraÑeʼẽ,hakádadíaohesaʼỹijo ÑandejáraÑeʼẽmeoĩpaupéva

12Upévarehetaijapytepekuéraoguerovia;aveiumikuña oñemomba'eguasúvagui,ha'évagriego,hakuimba'e, ndaha'éimbovy

13UmihudíoTesalónicapeguaoikuaávoPablo oñemombeʼuhagueÑandejáraÑeʼẽBeréape,oguahẽavei upépehaomomýiumihéntepe

14UpepeteumiermánoomondoPáblopeohohagua yguasúpe,SilashaTimoteokatuopytaupépe

15UmiomoirũvaPablooguerahachupeAtenas-pe,ha orrecibiSilashaTimoteo-pepeteĩmandamiéntoouhagua pyaʼeporãhendápe

16PabloohaʼarõajachupekuéraAtenaspe,ohechávope siudaoñemeʼẽmbaitehaumitaʼangaadorasiónpe

17UpémarõJesúsojodiskutisinagógapeumihudíondive, umioadorávaÑandejárare,hakádadíamerkádopeumi oñembyatyvaʼekuéndihendive.

18Upéiojotopahendiveunoskuántofilósofoepicúreoha estoicopeguaOĩhe'íva:¿Mba'epikohe'ítakoñe'ẽmbegue? ambuekatuhe'i:Ha'etekuomoñepyrũvatupãiñambue, omombe'úguichupekuéraJesúshajeikovejey 19Ha'ekuéraoguerahachupeAreópagopehahe'ichupe: Ikatupikoroikuaamba'épakombo'epypyahureñe'ẽva? 20Nderegueruoreapysápeumimba'eiñextraño,upévare roikuaasemba'épahe'iseko'ãmba'e.

21(Opaumiateniensehaextranhérooĩvaupépendohasái itiémpoambuembaʼépe,sínoomombeʼutérãohendu haguapeteĩmbaʼeipyahúva)

22UpémarõPablooñemboʼypesérrodeMártembytépe haheʼi:“PeẽkuimbaʼeAtenasgua,ahechakuaaopa mbaʼépepejeroviaitereiha”

23Ahasávoupérupihaahechávoumimbaʼe rembojeguarúva,ajuhupeteĩaltárheʼíva:“Ñandejára Ndojekuaáivape”Upévarepeẽpemomba'eguasúva,peẽ pemomba'eguasúva,ha'epeẽme

24Tupãojapovaʼekuekoyvyhaopambaʼeoĩvaipype, haʼehayvágahayvyJára,ndoikóiumitémploojejapo vaʼekuépeporupive.

25Ninoñemomba'eguasúiyvypóraporupive,ha'e oikotevẽramoguáichamba'eve,ome'ẽguiopavavépetekove, pytuhaopamba'e;

26Haojapopeteĩtuguýguiopayvypóratetãnguéraoiko haguaopayvyapeári,haodesidiumiára oñemboguapyvaʼekuemboyve,haumirembeʼyoikohagua; 27Ha'ekuéraohekahaguãÑandejárape,ikaturamo oñatendehesehaojuhuchupe,namombyrýiramojepe opavaveñandehegui.

28Ha'erupijaikove,hañañemongu'ehajaguerekoñande reko;he'ihaguéichaaveipendeñe'ẽpapárakuéra:“Ore ha'éguiaveiiñemoñare”.

29Upéicharõ,ñandehaʼéguiTupãñemoñare,nañapensái vaʼerãpeTupãÑandejáraojoguahaórotérãplátatérãitápe, ojejapovaʼekueartehayvypórarembiapópe.

30Haumiárakojeikuaa’ỹreheguaTupãoñakãity;hakatu ko'ágãomandamaymávapeopahendápeoñearrepenti haguã.

31Haʼeomoĩguipeteĩára,haʼeohusgatahayvóra tekojojápeupekuimbaʼehaʼeomoĩvaʼekuerupive; upévaguihaʼeomeʼẽpyʼaguasuopayvypórape,omoingove jeyhaguérechupeomanóvaapytégui

32Ohendúvoumiomanóvaoikovejeytaha,oĩ oñembohorýva,haambuekatuhe'i:Rohendujeýta ndévekomba'e

33UpémarõPabloohoijapyteguikuéra

34Upevéreoĩkuimba'eojejokóvahesehaojeroviáva, umívaapytépeoĩDionisio,Areópago,hapeteĩkuñahérava Damaris,haambuehendivekuéra

MOAKÃHA18rehegua

1UperirePabloosẽAtenasguihaoguahẽCorintope.

2OjuhupeteĩjudíohéravaAquila,heñóivaPonto-pe, nda’aréioúvaItalia-gui,hembirekoPriscilandive.(Claudio omandahaguéreopavavejudíopeohohaguãRómagui)ha ouhendápekuéra

3Haʼeningoombaʼapovaʼekuepeteĩcha,opyta hendivekuérahaombaʼapo,haʼekuéraombaʼaporupikarpa apoha

4Ha'eojoajusinagógapekádasábado,haokonvensejudío hagriego-kuérape

5SilashaTimoteooguahẽvoMacedóniagui,Pabloipyʼaite guivehaomombeʼuumihudíopeJesúshaʼehaCristo.

6Ha'ekuéraoñorãirõvohaojahéihese,omongu'eijaoha he'ichupekuéra:“PenderuguytoĩpeneakãáriChepotĩ, ko'águirireahataumitetãambueguarendápe.

7Osẽupéguihaoikepeteĩkuimba'erógape,héravaJusto, omomba'eguasúvaTupãme,hógaojoajuhatãpesinagóga ndive

8HaCrispo,pesinagógaruvichaguasu,ojerovia Ñandejárareopahógandive.hahetaCorintoguaohendúva oguerovia,haoñemongarai

9UpémarõÑandejárahe'iPáblopepyharepeteĩvisión rupive:Anirekyhyje,eñe'ẽuveihaanirekirirĩ.

10Cheaimenendive,haavavenoñemoĩmo'ãinderehe ojapovaihaguã,aguerekóguihetahéntekotávape

11Haosegiupépeunáñohaseismése,omboʼévo Ñandejárañeʼẽijapytepekuéra

12GaliooimévoAcaíaruvicha,umijudíoopuʼãpeteĩ ñeʼẽmePablokóntrapehaoguerahachupehuísiorógape

13He'i:“Kóvaokonvenseyvypórapeomomba'eguasu haguãTupãme,he'iháichapeLéi.

14Pablooipe'apotaitévoijuru,Galiónhe'iumijudíope: Peẽjudío,peẽjudío,oiméramopeteĩmba'eivaívatérã hekovai,aaguantasepeẽme.

15Hakatuhaʼéramopeteĩporanduñeʼẽhatérarehegua, hapeneléirehegua,pemaʼẽhese;ndahaʼemoʼãiguihués koʼãichaguambaʼére.

16Haomosẽchupekuérapehuísioapykagui

17UpéientéroumigriégoojagarraSóstenéspe,pe mburuvichaguasusinagógape,haoinupãchupepehuéspe renondépeHaGallionopenáimba'eveumimba'ére

18UperirePabloopytahetatiémpo,haupéiojedespedi umiermánoguihaohoSíriapevárkope,hahendivePriscila haAquilaOikytĩiñakãCencrea-pe,ha'eoguerekóguipeteĩ ñe'ẽme'ẽ

19OguahẽvoÉfesopehaohejachupekuéraupépe,ha'evoi oikesinagógapehaoñemongetaumijudíondive 20Haʼekuéraojerurérõguarechupeopytavehagua hendivekuéra,haʼenomoneĩri.

21Haojedespedichuguikuérahahe'i:“Ajapova'erãko areteoútavaJerusalénpeHaha'eosẽvárkoÉfesoguive 22OguahẽrireCesaréapehaosaludapeiglésiape,oho Antioquíape

23Ohasávosapy'amiupépe,ohohaohoGalaciahaFrigia retãtuichakuejaveve,omombareteopahemimbo'ekuérape. 24OguahẽÉfesopepeteĩhudíohéravaApolos,onase vaʼekueAlejandríape,iñeʼẽkuaahaipuʼakapávaÑandejára Ñeʼẽme.

25KokuimbaʼeoñemboʼeÑandejárarapére;haipyʼaite guiveespíritupe,oñeʼẽhaomboʼekyreʼỹÑandejára mbaʼekuéra,oikuaáguiJuanñemongaraiañoite.

26Upéioñepyrũoñeʼẽpyʼaguasúpepesinagógape,ohendu rireAquilahaPriscilaoguerahachuperendápeha omyesakãporãvechupeÑandejárarape

27OhasávoAcayape,umiermánoohaipeteĩkuatiañeʼẽme, haoguerohoryhemimboʼekuérapeorresivihaguachupe 28Ha'eogueroviaukaumijudíope,haupévaopavave renondépe,ohechaukávoEscriturarupiveJesúsha'eha Cristo

MOAKÃHA19rehegua

1ApolosoĩajaCorintope,Pabloohasávoyvýreoguahẽ Éfesope

2He'ichupekuéra:PeẽpikopehupytyEspírituSanto pejeroviaguive?Ha'ekuérahe'ichupe:Ndorohendúi gueterioĩpaEspírituSanto

3Hahe'ichupekuéra:Mba'épepikopeñemongarai? Ha'ekuérahe'i:--Juanñemongaraipeve.

4UpémarõPablohe'i:Juanañetehápeomongarai vautísmooñembyasyhaguã,he'ívotetãyguakuérape ojeroviahaguãpeoútavarehapykuéri,he'isévaCristoJesús rehe

5Ohendúvoupéva,ojevautisaÑandejáraJesúsrérape

6Pabloomoĩrireipohiʼarikuéra,EspírituSantoou hiʼarikuérahaoñeʼẽhikuáiambueñeʼẽme,haoprofetisa

7Haopavavekuimba'eoguerekodoceáñorupi

8Haoikesinagógapehaoñeʼẽpyʼaguasúpetresméseaja, ojodiskutihaokonvenseumimbaʼeÑandejáraRréino rehegua.

9Hakatuopaichaguávaoñemohatã,handogueroviái,ha katuoñeʼẽivaívaupetapéreumihénterenondépe,haʼeojei chuguikuéra,haombojaʼoumidisípulope,ojodiskutiáraha árapeteĩTiranomboʼehaópe

10Hapévaosegimokõiáñoaja;HaopavaveoikóvaAsiapeohenduÑandejáraJesúsñe'ẽ,judíohagriego.

11ÑandejáraojapoPablorupiveumimilágroijojahaʼỹva 12Upémarõheteguiojegueruumipañuelotérãdelantal hasývape,haumimbaʼasyosẽchuguikuéra,haosẽ chuguikuéraumiespírituaña

13Upémarõoĩumihudíovagavio,omosẽvaumiexorcista, ohenóichupekuéraÑandejáraJesúsréraumiespírituaña rekóvape,haheʼi:“RohurapeẽmeJesúsrupive,Pablo opredikavaʼekue”

14Ha'egui7peteĩEscevara'y,judíohasaserdóteruvicha.

15Hapeespírituañaombohovái:“CheaikuaaJesúspeha aikuaaPáblopehakatumávapikopeẽ?

16Hapekuimbaʼepeespírituañaoĩvaipypeopoi hesekuéra,ipuʼakahesekuéra,haipuʼakahesekuéra, upéicharupiokañyhikuáiupeógaguiopívohaojekutu

17Haupévaoikuaaopaumijudíohagriegooikóva Éfesope;haho'akyhyjeopavavehi'ári,haÑandejáraJesús réraoñembotuicha

18Hahetaojeroviávaou,omombe'uhaomombe'u hembiapokue

19Hetaijapytepekuéraoipurúvaumimba'e oporomondýivaombyatyikuatiahaipyrehaohapyopavave renondépe

20UpéicharupiTupãñeʼẽokakuaahaipuʼaka 21Oparirekoʼãmbaʼe,PabloohasávoMacedóniaha AcayarupiodesidiohoJerusalénpehaheʼi:“Aharire upépe,ahechavaʼerãaveiRómape”

22UpémarõomondoMacedóniapemokõioservívachupe, TimoteohaErastohakatuha'evoiopytaAsia-pepeteĩára pukukue.

23Haupejaveaveiopuʼãñemonguʼemichĩmiupetapére

24PeteĩkuimbaʼehéravaDemetrio,plátaapoha,ojapo vaʼekueSantuariodeplátaDiana-peguarã,ndohupytýi mbaʼevemichĩmiumiartesánope.

25Ha'eombyatyumiomba'apóvandive,hahe'i: “Karaikuéra,peikuaakotembiaporupiveroguerekohaore mba'erepy”

26Pehechahapehendu,ndaha'éiha'eñoÉfesope,haimete Asiatuichakuejaveve,koPablookonvensehaomboyke haguehetatapichápe,hahe'indaha'eihatupã,ojejapóvapo rupive

27Upéicharõndahaʼéikoñaneartesaníaañónteoĩva peligro-peoñehundihagua;hakatuaveioñemboykehaguã

tupãsyguasuDianatupao,haoñehundihaguãimba'eporã, opaAsiahayvóraomomba'eguasúva.

28Ohendúvoko'ãmba'eoje'éva,ipochyhaosapukáiha he'i:“Tuichamba'eDianaEfesoguapegua”.

29Pesiudatuichakuehenyhẽsarambigui,haojagarrávo GayohaAristarco,kuimba'eMacedoniagua,Pablo irũnguéraoviahávape,haohohikuáipeteĩpy'aiteguive ñoha'ãngarógape.

30Pablooikeserireumihénteapytépe,umidisípulo ndohejáichupe

31HaoĩumimburuvichaAsia-gua,iñamigokuéra, omondohendápe,ojerurehaguãchupeanihaguãoike teatro-pe.

32Upémarõoĩosapukáivapeteĩmbaʼe,haoĩaveiótroha hetavendoikuaáimbaʼérepaoñembyatyhikuái

33Ha'ekuéraoguenohẽAlejandro-peumiatyapytégui,ha umijudíoomotenondechupeAlejandroojaposeñaipo reheve,haodefendesetavayguakuérape

34Haoikuaávohaʼehapeteĩhudío,enterovévaosapukái peteĩñeʼẽmedosórarupi:“TuichaitereiningoDiana Éfesiogua”

35Petavayguaombopy'aguapyparirepetavayguakuérape, he'i:“PeẽÉfesogua,mávapikondoikuaáivamba'éichapa petávaÉfesoguaomomba'eguasúvatupãsyguasuDianaha peta'ãngaho'ava'ekueJúpiter-gui”.?

36Upéicharõ,ndaikatumoʼãihaoñeñeʼẽkoʼãmbaʼére, pekirirĩvaʼerãhaanipejapopyaʼembaʼeve

37Pegueruko'ápeko'ãkuimba'e,ndaha'éivamondaha tupaogua,niotakývagueteripendetupãsyrehe

38Upévare,Demetriohaumiartesanooĩvahendive, oguerekóramopeteĩmba'evaioimeraẽvandive,peléi ojepe'ahaoĩumideputado

39Hakatupeporandúramooimeraẽmbaʼeambuembaʼére, ojedesidítapeteĩatyheʼívape.

40Ñandeningoñaimepelígropeñañeporanduhagua koʼágapesarambikuére,ndaipórimbaʼérepaikatu ñamombeʼukoʼãmbaʼejajapovaʼekue.

41Haoñeʼẽrirepéicha,omosẽpeatyguasúpe

MOAKÃHA20rehegua

1Oparirepesarambi,Pabloohenóihemimbo'ekuérapeha oñañuãchupekuérahaohoohoMacedóniape.

2Ohasávoumitendáre,hahetaoñemoñe'ẽchupekuéra, oguahẽGréciape

3Upépeopytambohapyjasy.Umijudíooha'arõvochupe, ohopotaitévoSiriagotyo,ha'eoipotaohojeyMacedonia rupi.

4UpépeohoJesúspeAsiagotyoSopaterBereaguahaumi Tesalonicayguaapytégui,AristarcohaSegundo;haGayo DerbeguahaTimoteo;haAsiapegua,TíquicohaTrófimo 5Koʼãvaohótavamboyve,opytaoréveTróaspe.

6UpémarõrohoFiliposguipembujalevadura’ỹvaárarire, ha5díaperoĝuahẽhendápekuéraTróasperoikohápesiete ára

7Peprimerdíapesemánape,idisipulokuéraoñembyaty javeombojaʼohaguambujape,Pabloopredikachupekuéra, ohohaguakoʼẽrõhaosegiiñe’ẽpyharepytepeve

8Haoĩhetatesapepekotyyvateguápe,oñembyatyhápe hikuái.

9PeteĩventánapeoguapypeteĩmitãkariaʼyhéravaEutico, okepypukúva,haPabloopredikaaja,okeokehahoʼape tercerórdenguihaojeguerahachupeomanóva

10UpémarõPablooguejyhaoñesũhi'árihaoñañuãchupe he'i:Anipejepy'apy.hekoveoĩguiipype.

11UpémarõJesúsoujeývo,omboja'ombuja,okaruha oñe'ẽare,ko'ẽmbotávopeve,haoho

12Haogueruhikuáipemitãrusúpeoikovéva,ha noñekonsolavéimichĩmi

13UperirerohopevárkopeharohoAsóspe,upépe roguerahasePáblope

14HaʼeojotoparireorendiveAsóspe,roguerahachupeha rojuMitilenepe.

15Upéguirohovárkope,haambueáraperojuQuiosrovái haambueáraperoguahẽSamos-pe,haropytaTrogilio-pe; haambueáraperoguahẽMileto-pe.

16PabloodesidikuriohótaÉfesorupi,ndohasamo'ãigui áraAsia-pe,ikatúramo,pya'eoĝuahẽJerusalénpe Pentecostésárape.

17HaMiletoguiveomondoÉfesopehaohenóiumi ancianotupaópe

18Oguahẽvohikuáihendápe,he'ichupekuéra:Peẽ peikuaa,peáraajuypyguiveAsia-pe,mba'éichapaaime penendiveopaára

19AserviÑandejárapeopamba'eñemomirĩreheve,ha hetatesayhahetajepy'ara'ã,ojehuchereheumijudíokuéra ñembotavyrupi

20Hamba'eichaguápandajokóimba'eveideprovéchova peẽme,ahechaukapeẽmehapombo'eopavaverenondépe haógahaógape

21Amombeʼuumihudíopehaaveiumigriégope, peñearrepentihaguaÑandejárarenondépehapejeroviaha ñandeRuvichaJesucristorehe

22Hakoʼága,péinaápe,ahajejopyespíritupeJerusalénpe, ndaikuaáiguiumimbaʼeojehútavachereheupépe

23NdahaʼéiramopeEspírituSantotestigoopa tavaguasúpe,heʼívoumiñeñapytĩhajehasaʼasyopytaha chéve

24Hakatunipeteĩvakoʼãmbaʼenachemomýi,ni ndahecháicherekoveahayhuetévachejehe,ikatu haguáichaamohuʼãcherapevyʼápe,hapeministerio, ahupytyvaʼekueÑandejáraJesús-gui,atestifikahagua Ñandejáragrásiaevanhélio.

25Hakoʼága,péinaápe,aikuaaopavavepeẽ,cheapytépe ahavaʼekueamombeʼuTupãrréino,ndapehechamoʼãvéima cherova.

26Upévarechepoguenohẽkoárape,chepotĩhaopa yvypóraruguygui.

27Chendajehekýiguiamombeʼuhaguapeẽmeopa Ñandejárakonsého

28Peñangarekókependejehehaopaovechaatýre,Espíritu Santopenemoĩvañangarekoháraramo,pemongaruhaguã Tupãtupao,ha'eojoguava'ekuehuguyteerupive

29Cheaikuaáguiupéva,cheaharireoiketahapende apytépeumiloboiñañáva,ndoiporiahuverekóivaovecha atýpe

30Pendejeheguiaveiopu'ãtakuimba'eoñe'ẽvaíva, omomombyrývohemimbo'ekuérapehapykuéri

31Upévarepemañahapenemanduʼáke,mbohapyáñoaja ndahejavéimahagueamomarandupeteĩpyharehaáratesay reheve

32Hakoʼága,joykeʼykuéra,pomeʼẽTupãme,ha imbaʼeporãñeʼẽme,ikatúvapenemopuʼã,haomeʼẽpeẽme peteĩerénsiaopaumioñemboykévaapytépe

33Cheningondaipotaieteavavepláta,nióro,niao.

34Heẽ,peẽvoipeikuaa,koʼãpooministrahagueche remikotevẽme,haumioĩvapechendive

35Cheahechaukapeẽmeopamba'e,pemba'apóvo peipytyvõva'erãumiikangyvévapehapenemandu'ahaguã ÑandejáraJesúsñe'ẽre,ha'ehe'iva'ekue:“Iporãveñame'ẽ jahupytyrangue”

36Haoñeʼẽrirepéicha,oñesũhaoñemboʼeopavave hendivekuéra

37EnterovehasẽhaoñakãityPabloajúrarehaohetũchupe.

38Ombyasyvévaopamba'eha'ehe'iva'ekuére, ndohechavéimahaguãhovaHaomoirũchupehikuáipe várkopeve.

MOAKÃHA21rehegua

1Harosẽrirechuguikuéraharoguatarire,roguahẽtape porãmeCoospeve,haambueárapeRodaspeve,haupégui Patarapeve.

2HarojuhupeteĩvárkoohóvaFeniciagotyo,rojupiha roho

3RotoparireChipre,rohejaizquierdagotyo,harohoSiria gotyoharoguejyTirope,pórkeupépepevárkooguenohẽta imbaʼepohýi

4Rojuhúvohemimbo'ekuérape,ropytaupépe7ára pukukue,ha'ekuérahe'iPáblopeEspíriturupiveanihaguã ohoJerusalénpe

5Harojapoparireumiára,rohoharohoorerape;ha opavaveoreguerahaorerape,hembirekohaimembykuéra ndive,rosẽmevetávagui,haroñesũyrembe'ýpeha roñembo'e.

6Harojedespedirireojuehe,rojupivárkope;haohojey hikuáihógape

7RoguataparireTiroguive,roĝuahẽTolomeopeha romomaiteiumiermánopeharopytahendivekuérapeteĩ ára

8Ko'ẽrireorePablondiverohoharoguahẽCesaréape.ha opytahendive

9Haupekuimbaʼevoioguerekoirundytajýra,vírgen, oprofetisavaʼekue.

10Hetaáraropytávoupépe,ouJudéaguipeteĩproféta héravaAgabo

11Oguahẽvoorerendápe,ojagarraPablocinturón,oñapytĩ ipohaipy,hahe'i:“Péichahe'iEspírituSanto:Upeichaite umijudíoJerusalénpeoñapytĩtapekuimba'ekocinturón járapehaome'ẽtachupeipype”gentil-kuérapo

12Rohendúvoko'ãmba'e,orehaumiupetendápegua rojerurechupeanihaguãojupiJerusalénpe

13UpémarõPabloheʼi:Mbaʼepikopeẽpejaheʼoha pemopuʼãchekorasõ?cheaimemaguipreparadondaha'éi añeñapytĩhaĝuánte,hakatuaveiamanoJerusalén-pe ÑandejáraJesúsrérare

14Hanoñekonvenseséirõguare,ropytu'uro'e:“Tojejapo Ñandejárarembipota”.

15UpeárarirerohupiorekarrétaharojupiJerusalénpe

16OhoaveiorendiveCesareadisípulo,haogueru hendivekuérapeteĩMnasónChipregua,idisipulotujaha ropytuʼuhaguahendive

17RoguahẽvoJerusalénpe,umijoykeʼyoremoguahẽ vyʼápe.

18UpeárapePablooikeorendiveSantiagorendápehaopa umiancianooĩupépe.

19Osaludarirechupekuéra,omombeʼukoʼýteumimbaʼe Ñandejáraojapovaʼekueumigentilapytépeiministerio rupive

20Ohendúvoupéva,ombotuichaÑandejárapehaheʼi chupe:“Cheermáno,rehechámamboymilhudíooĩumi ojeroviávahaopavaveikyreʼỹpeléirehe

21Haoñemombeʼundéve,remboʼehaopajudíooĩva gentil-kuéraapytépeohejahaguaMoiséspe,haheʼívo ndoikóivaʼerãhaosirkunsidaitaʼyrakuérape,nindoguata haguaumijepokuaaháicha

22¿Mbaʼépaupéicharõ?hetaoikotevẽvaoñembyaty, ohendútaguirejuhague.

23Upévareejapokombaʼeroʼévandéve:Oreroguereko irundykuimbaʼeoguerekóvapeteĩñeʼẽmeʼẽhesekuéra; 24Ha'ekuéraejagarrahaeñemopotĩhendivekuéraha eñembotavyhendivekuéra,oñakã'ohaguã,haopavave oikuaaumimba'eoñemombe'uvaekuenderehe,ndaha'eiha mba'eve.hakatundevoireguatahendaitépeharekumpli petembiapoukapy

25Umigentilojeroviávarehe,rohaiharomohuʼã haʼekuérandojapoihambaʼeveichaguambaʼe, ndahaʼéiramojepeoñekuaveʼẽvaguiumimbaʼe oñekuaveʼẽvaguitaʼangakuérape,hatuguy,ha ojeestrangulisahahekovaígui.

26UpémarõPablooguerahaumikuimbaʼépehaambue árapeoñemopotĩvohendivekuéraoiketémplope, ohechaukahaguambaʼéichapaoñekumplipaiteumiára oñemopotĩhagua,oñekuaveʼẽmevepeteĩofréndakádauno rehehápe

27Opapotaitémaumi7ára,umijudíoAsiaguaohechávo chupetémplope,omomýienterovetavayguakuérapeha omoĩipohese

28Osapukái:“Kuimba'eIsraelgua,peipytyvõ:Kóvahína pekuimba'eombo'évaopatendáreopatetãme,peléihako tendáre

29(Ha'ekuéraohechava'ekueJesúsndiveupetávape TrófimopeteĩÉfesogua,ha'ekuéraoimo'ãPabloogueru haguetémplope)

30Opapesiudaoñemomýi,haumihénteodipara,ojagarra Páblopehaoguenohẽchupetémplogui,haupepete oñembotyumiokẽ

31Haʼekuéraojukapotaitévochupe,oñemombeʼupe grúporuvichaguasúpe,Jerusaléntuichakuejaveveoĩha sarambi.

32Upepeteojagarraumisoldádohasenturiónpehaodipara ohohendápekuéra,haohechávopekapitánhaumi soldádope,ohejahikuáioinupãPáblope

33Upéioñembojapekapitánruvicha,ojagarrachupeha heʼiojejokuahaguachupemokõikadénapehaojerure mávapaha’e,hamba’épaojapo

34Oĩosapukáivapeteĩmbaʼe,oĩambue,umihénte apytépe,handaikatúirireoikuaambaʼépaoikótape sarambi,omandaojeguerahahaguachupepekastíllope.

35Haoguahẽvopeeskaléraári,upéichaojeguerahachupe umisoldádoipuʼakahaguéretavayguakuéra

36Hetaitereihénteohohapykuérihaosapukái: “Emomombyrychupe”

37Páblopeojeguerahavaʼekuepekastíllope,heʼipe mburuvichaguasúpe:“Ikatupikoañeʼẽndéve?”.Máva pikohe'i:“Ikatupikoreñe'ẽgriégope?”

38¿Ndaha'éipikondeupeegipcio,ko'ãáramboyve omosarambihaogueraha4.000kuimba'eoporojukávape desiértope?

39Pablokatuhe'i:Chenikopeteĩkuimba'ejudíoTarso pegua,peteĩtávaCilicia-pegua,handaha'éipeteĩtáva ivaívape

40Ome'ẽrirechupepermiso,Pablooñembo'yescalera-pe haojaposeñaiporupiveumihéntepeOkirirĩetereiha oñe'ẽchupekuérañe'ẽhebréope

MOAKÃHA22rehegua

1Kuimbaʼekuéra,joykeʼyhatúva,pehenduchedefensa koʼágaajapóvapeẽme

2(OhendúvoJesúsoñe'ẽhachupekuérahebreoñe'ẽme, okirirĩvehikuái.

3Añetehápechehaʼepeteĩkuimbaʼehaʼévapeteĩhudío, heñóivaTarso-pe,peteĩtávaCilicia-pe,hakatu añemongakuaakotávapeGamalielpygotyo,haamboʼepe maneraperfectaumitúvakuéraléiheʼiháicha,haikyreʼỹ vaʼekueTupã,opavavepeẽpeikoháichakoárape

4Hacheapersegipéichaamanomeve,ajopyhaameʼẽ kaʼirãimekuimbaʼehakuñáme

5Pesaserdóteguasuomombeʼuháichaaveichetestígo,ha enteroveumiansiánorendápe,+umívaguiarresivi kuatiañeʼẽumiermánopehaahaDamáscopeagueruhagua Jerusalénpeumioĩvapeupépeojekastigahagua

6Haojehu,ajapoajacherapehaaĝuahẽvoDamasco-pe asajerupi,sapy’aitépeomimbiyvágaguipeteĩtesape tuichávachejerére

7Añesũyvýpehaahendupeteĩñe'ẽhe'ívachéve:Saúl, Saulo,mba'érepikochepersegi?

8Cheambohovái:“Mávapikonde,Ñandejára?Hahe'i chéve:ChehínaJesúsNazaretgua,nderepersegíva.

9Haumioĩvachendiveohechaañetepetesape,haokyhyje; hakatunohendúihikuáipeoñe'ẽvachéveñe'ẽ

10Hahaʼechupe:“Mbaʼépaajapóta,Ñandejára? Ñandejárahe'ichéve:Epu'ãhaterehoDamasco-peha upépeoñemombeʼútandéveopambaʼe oñemboguapyvaʼekuendéverejapohagua.

11Ndaikatúirõahechaupetesapemimbipa,chesãmbyhy umichendiveporupive,aĝuahẽDamasco-pe

12PeteĩAnanías,peteĩkuimbaʼeoservívaÑandejárapepe léiheʼiháicha,haomombeʼuporãumihudíooikóvaupépe 13Oucherendápehaoñembo'yhahe'ichéve:Cheermáno Saúl,ehechamiHaupearavópevoiamañahese

14Haha'ehe'i:OreruypykueJárandeporavoreikuaa haguãhembipotaharehechahaguãupeHekojojávape,ha rehenduhaguãijuruñe'ẽ.

15Ndeha'étatestimonioopavaveyvypórapeumimba'e rehechaharehenduva'ekuére

16Hakoʼágambaʼérepikorepyta?epu'ãhaeñemongarai haejohéindeangaipa,ehenóivoÑandejáraréra

17Haojehu,aĝuahẽjeývoJerusalénpe,añembo’eaja Tupaópe,aimepy’aguapýpe

18Haohechachupehe'ihachéve:“Pya'ehapya'eesẽ Jerusaléngui.

19Chehaʼe:“CheRuvicha,oikuaahikuáicheamoinge haguekárselpehaainupãhaguekádasinagógapeumi ndereheojeroviávape

20HaoñeñohẽvondemártirEstebanruguy,cheavei añembo’y,haamoneĩomanohaĝua,haañongatuumi ojukava’ekuechupeao

21Ha'ehe'ichéve:“Eho,cheromondótamombyryko'águi umitetãambueguápe.”

22Ha'ekuéraohenduchupeko'ãñe'ẽ,haupéiohupihikuái hahe'i:“Pemombopeichaguatapichakoyvyapeárigui, naiporãiguioikove”

23Ha'ekuéraosapukái,omomboijaohaomombo yvytimboyvategotyo.

24Pecapitánruvichaomandaojegueruhaguachupepe kastíllope,haheʼitojeporekachupeoinupãvo;oikuaa haguãmba'érepaosapukáihikuáipéichahese.

25Ha'ekuéraoñapytĩajachupetálape,Pablohe'ipe senturiónoĩvapeupépe:Ikatupikopeẽpeinupãpeteĩ kuimba'errománopehanoñekondenáivape?

26Pesenturiónohendúvoupéva,ohoheʼipekapitánpe: “Eñatendékenaperejapóvare,pórkekokuimbaʼerrománo”

27Upéioupekapitánruvichahaheʼichupe:“Eremína chéve,¿ndepikorrománo?”Ha'ehe'i:Heẽ

28Pekapitánheʼi:“Hetaitereiplátaahupytykoliverta” Pablohe'i:Chekatuchereñóisãsõme.

29Upepeteohohikuáipeohesa'ỹijova'erãvagui,hape mburuvichaguasuokyhyjeavei,oikuaarireha'ehapeteĩ rrománohaoñapytĩhaguérechupe.

30Koʼẽmbotávo,haʼeoikuaaséguimbaʼépaojeʼeheseumi hudío,haʼeoipeʼachupeijatykuéragui,haomandaumi saserdóteruvichakuérapehaopaikonsiéntopetoñepresenta hagua,haomboguejyPáblopehaomoĩchupehenondépe

MOAKÃHA23rehegua

1UpémarõPabloomañaporãpekonséhope,heʼi:“Che ermanokuéra,koʼagaitepeveaikochekonsiénsiaporã Ñandejárarenondépe”

2SaserdóteguasuAnaníasheʼiumioĩvapeijykéreoinupã haguachupeijuru.

3UpémarõPablohe'ichupe:“Ñandejáraneinupãta,nde muromorotĩva

4Umioñembo'ývahe'i:“¿RejahéipikoTupãpa'iguasu?

5UpémarõPablohe'i:Cheermanokuéra,ndaikuaáiha'e haguesaserdóteguasu

6Pabloohechakuaávopeteĩpártehaʼehasaduséohaambue fariséo,osapukáipeatyguasúpe:“Cheermanokuéra:Che ningofariséo,fariséoraʼyencuestión.

7Jesúshe'irireupéicha,oñepyrũojoavyumifariséoha saduseoapytépe

8Saduseokuéraheʼindaiporiharresurreksión,niánhelni espíritu,péroumifariséoomombeʼumokõivéva.

9Upéiosapukáituichahaumimboʼeháraleipeguafariséo kuéraopuʼãhaoñorairõhaheʼi:“Ndajajuhúimbaʼeve ivaívakokuimbaʼépe,péropeteĩespíritutérãpeteĩánhel oñeʼẽramohendive,aniñañorairõhendive”Ñandejára

10Oñepyrũvopeteĩjoavytuicháva,pemburuvichaguasu okyhyjéguianihaguaojejapiPablo-pe,heʼiumisoldádope oguejyhaguahaojagarrahaguachupembaretépe ijapyteguikuérahaogueruhaguachupepekastíllope.

11UpepyharépeÑandejáraoñembo'yijykérehahe'i: Evy'aporãPablo,remombe'uhaguéichacherehe Jerusalénpe,upéichaaveiremombe'uva'erãRómape

12Ko'ẽmbotávo,unoskuántojudíooñembyatyha oñeñapytĩhahe'indokarumo'ãihahandoy'umo'ãihaojuka pevePáblope

13Hahetavehikuáicuarenta-guiumiojapovaʼekueko konspirasión.

14Upémarõhaʼekuéraouumisaserdóteruvichahaumi ansiánorendápehaheʼi:“Oreroñeñandúmapeteĩ maldisiónpe,handoroʼumoʼãimbaʼeverojukapeve Páblope”

15Koʼágapeẽpekonséhopepemombeʼupekapitán ruvichapekoʼẽrõomboguejytahachupepenerendápe, haʼetekupeporanduporãvévahese

16Pabloermánaraʼyohendúvooñenohahikuái,haoikepe kastíllopehaomombeʼuPáblope

17UpémarõPabloohenóipeteĩvaumisenturiónpehaheʼi: “Eguerukomitãrusúpepekapitánruvicharendápe.

18Upémarõhaʼeoguerahachupepekapitánruvicha rendápehaheʼi:“Páblopeprisionérocherenóihendápeha ojerurechéveagueruhaguanerendápekomitãkariaʼy, heʼívandéve”

19Upémarõpemburuvichaguasuojagarrachupeipópeha ohohendivehaʼeñohaoporanduchupe:“¿Mbaʼépaere chéve?”

20Upéihe'i:Umijudíooipotandéveregueruhaguã Páblopeko'ẽrõAmandajeGuasúpe.

21Aníkereñeme'ẽchupekuéra,ha'ekuéraguihetave cuarentakuimba'eoñangarekóvahese,ohurava'ekue, ndokarumo'ãihanindoy'umo'ãihaojukapevechupe. ohekávopeteĩñe’ẽme’ẽndehegui

22Upémarõpemburuvichaguasuohejapemitãrusúpeoho haheʼichupe:“Aniereavavéperemombeʼuhaguechéve koʼãmbaʼe”

23UpémarõJesúsohenóimokõisenturiónpehaheʼichupe: “Embosakoʼi200soldádoohohaguaCesaréape,ha80 kavajuariguaha2000lánsa,pyharekueterceraórape

24Peme'ẽchupekuéramymba,ikatuhaguãomonde PáblopehaoguerahaporãchupemburuvichaFélixrendápe. 25Haohaipeteĩkuatiañe'ẽpéicha

26ClaudioLisiasomomaiteiFélixmburuvicha ikatupyryvévape.

27Kokuimbaʼépeojejagarraumihudíogui,haojuka vaʼerãmoʼãchupekuéra,upérõajupeteĩehérsitoreheveha asalvachupe,aikuaáguihaʼehapeteĩrrománo.

28Haaikuaaserirembaʼérepaoakusahikuáichupe,agueru chupeikonsiéntope.

29Cheahechakuaaojeakusahahesekuéramba'evaiha he'ívaléipe,hakatundaiporihamba'eveoporojukávatérã oñeñapytĩhaguã

30Haoñemombeʼúvochévembaʼéichapaumihudío ohaʼarõpekuimbaʼépe,amondopyaʼendéve,haameʼẽ aveiumioakusávapechupeheʼihaguanerenondépe mbaʼépaorekohikuáiheseMaiteipaha

31Upéiumisoldádo,heʼihaguéichachupekuéra,ojagarra PáblopehapyharekueoguerahachupeAntipatrispe.

32Koʼẽrireohejahikuáiumikavajuariguaohohagua hendive,haohojeypekastíllope

33Ha'ekuéraoguahẽvoCesaréapehaome'ẽpekuatiañe'ẽ mburuvichaguasúpe,opresentaaveiPablohenondépe

34Pegovernadóromoñeʼẽrirepekuatiañeʼẽ,oporandu mbaʼeprovínsiapepahaʼe.Haoikuaávoha'ehaCiliciagua; 35Cherohendúta,heʼihaʼe,ouvoveumindeacusávaHa he'ichupeoñeñongatuhaguãHerodesjuiciorógape.

MOAKÃHA24rehegua

1Upéicincodíarire,saserdóteguasuAnaníasoguejyumi ansiánondive,hapeteĩoradorhéravaTertulondive,ha haʼeomombeʼupegovernadórpePablokóntrape

2Oñehenóivochupe,Tértulooñepyrũoakusachupe,ha heʼi:“Nderupiverovyʼaitereihakirirĩháme,hane remiandurupiveojejapohakotetãreumitembiapo ijojahaʼỹva

3Roaceptatapiaite,haopahendápe,penoblevévaFélix, opaaguyjereheve.

4Jepémoupéicha,anihaguachembopyʼaroryvendéve, ajerurendéverehenduhaguaoréveneporiahuverekogui mbovymiñeʼẽ.

5Jajuhukokuimba'eha'ehapeteĩmba'asyvai,omomýiva opu'ãhaopajudíokoyvyapeári,haomoakãvanazareno ñemoñare.

6Ha'eohómaaveiomongy'aTupao

7PemburuvichaguasuLisiaskatuouoreárihaoipe'a chupeorepógui.

8Emandaumiojahéivachupeouhaguãnerendápe,ha ehesa'ỹijomávapaikatureikuaaopako'ãmba'eore rombojava'ekuechupe.

9Haumihudíoaveiomoneĩ,heʼívokoʼãmbaʼeoikoha

10UpémarõPablo,pegovernadórheʼirirechupeseña oñeʼẽhagua,heʼi:“Aikuaáguihetaáñoremareikohague huésramokotetãme,chevyʼavéntemaambohovái chejehegui

11Reikuaaporãhaguã,12áragueteriajupihague Jerusalénpeamomba'eguasuhaguã

12Ha'ekuérandachejuhúitémplopeañorairõhaavavéndi, niamopu'ãhatavayguakuérape,nisinagógapenitávape.

13Ndaikatúiaveiohechaukahikuáiumimbaʼekoʼága chembojavaʼekue

14Chekatuamombeʼundéve,petapehaʼekuéraohenóiva herejía,upéichaamombaʼeguasuhacheruypykueJárape, aroviaopambaʼeojehaívapeLéihaprofetakuérape

15HapeguerekoesperanzaTupãgotyo,haʼekuéravoi ohejávaavei,oikovejeytahaumiomanóvaapytégui,umi hekojojávahahekojojávagui

16Hakoʼápeañehaʼã,arekotapiaitepeteĩkonsiénsia ndojokóivaTupãme,hayvypórape

17Koʼágahetaáñorireajuagueruhagualimosnache retãme,haumiofrénda

18UpémarõunoskuántohudíoAsiaguachejuhúva añemopotĩhatémplope,ndahaʼéihetahéntenityapu

19Haʼekuéraoĩvaʼerãmoʼãkoʼápenerenonderã,haojoko vaʼerãmoʼãcherehe

20Térãtaʼekoʼãvakoʼápe:“Otoparaʼembaʼeivaíva cherehe,añemboʼyajapekonséhorenondépe

21Ndahaʼéiramopeteĩñeʼẽnte,cheasapukáiañemboʼyaja ijapytepekuéra:“Apokoumiomanóvarresurreksiónre,peẽ peñeporandukoárape”

22Félixohendúvoko'ãmba'e,oikuaaporãvévoupetape, omboykehahe'i:“OguejyvoveLisias,kapitánruvicha,che aikuaátaopamba'erejapova'ekue”

23HaʼeheʼipeteĩsenturiónpeoñangarekohaguaPáblope haohejahaguachupeisãso,haanihaguaojokonipeteĩ oikuaávapeoservitérãouhendápe

24Upeárarire,FélixoguahẽvohembirekoDrusilandive, ha'évapeteĩjudío,omondoPáblopehaohenduchupe ojeroviahaCristorehe

25Haoimo'ãajatekojoja,jejopyhahuísiooútavare,Félix oryrýihaombohovái:Terehoko'ãgapeve. aguerekóramopeteĩépocaconveniente,rohenóita

26Ha'eoha'arõaveiPabloome'ẽchupeviru,ha'eopoi haguãchupe

27DosáñorirePórcioFestooikeFélixkotýpe,haFélix oguerohoryseumihudíope,ohejaPáblopeojejokua.

MOAKÃHA25rehegua

1Festooguahẽvopeprovínsiape,tresdíarireojupi CesaréaguiJerusalénpe

2Upémarõpesaserdóteguasuhaumijudíoruvicha omombeʼuchupePáblokóntrapehaojerureasychupe

3Haojerurechupemba'eporã,omondohaguãchupe Jerusalénpe,oha'arõvotapéreojukahaguãchupe.

4Festokatuhe'i:PáblopeoñeñongatutahaCesaréape,ha ha'evoiohotahaupépe

5Upvare,he'iha'e,pendeapytpeikatuva,toguejychendive hatombojakokuimba'e,oimramoipypemba'evai

6Opytariremasdediezdíaijapytepekuéra,oguejy Cesaréape.haambueárapeoguapývohuísioapykaári omandaojegueruhaguãPáblope

7OguahẽvoJesús,umijudíooguejyvaʼekueJerusaléngui oñemboʼyijerérehaheʼihetambaʼevaiPáblokóntrape,ha ndaikatúiohechaukahikuái

8Upeajahaʼeheʼiijehe:“Ndaipórimbaʼeveichavérõumi hudíoléi,nipetémplohaCésarkóntrape”.

9Festokatuombovy'aseumihudíope,ombohováiPáblope: RejupítapaJerusalénpehaupépeojehusgako'ãmba'e cherenondépe?

10UpémarõPablohe'i:Cheañembo'yCésarjuicio rógape,chejuzgava'erãhápe

11Cheningochembojeguarúvatérãajapóramomba'e oporojukáva,namanomo'ãiCheajerureCésarpe

12UpémarõFestooñomongetarirepeatyguasúpe,he'i: ¿RejerurepikoCésarpe?Césarrendáperehóta.

13Upeárarire,rréiAgripahaBerniceouCesaréape osaludahaguaFestope

14Upéihetaáraoĩrirehikuáiupépe,Festoomombe'u mburuvichaguasúpePabloñe'ẽhahe'i:Oĩpeteĩ kuimba'eohejávaFélixka'irãime.

15AimejaveJerusalénpe,umisaserdóteruvichahaumi hudíoansiánoomombeʼuchéve,haoipotaojehusgachupe 16Chehaʼechupe:“Umirrománoningondahaʼéiningo omeʼẽvaʼerãpeteĩpersónapeomanohagua,peoñeakusáva ojoguerahamboyveumioakusávapehovake,haoreko persónaokontestahaguaijeheguipembaʼevaiojejapóvare hese”

17Upévare,oguahẽvohikuáikoʼápe,mbaʼeveichagua tardeʼỹrekoʼẽrõaguapypehuísioapykaári,haamanda ojegueruhaguapekuimbaʼépe

18Umioakusávaopuʼãrõguarehese,haʼekuéranoñeʼẽi mbaʼevecheaimoʼãvare.

19Haʼekuéraoporanduvaʼekuehese,haʼekuéraojeroviaha hesekuéra,hapeteĩJesúsomanóvare,haPabloheʼi oikoveha

20Haadudáguikoʼãichaguaporandu,aporanduchupe ohótapaJerusalén-pe,haupépeojehusgakoʼãmbaʼére.

21PabloojerurerireAugustoohenduhaguáicha,haʼe chupeoñeñongatuhaguachupeamondopevechupeCésar rendápe.

22UpémarõAgripaheʼiFestope:“Chevoiahendusepe kuimbaʼépe”Ko’ẽrõ,he’i,rehendutachupe

23Ko'ẽmbotávo,oguahẽvoAgripahaBernice,tuicha mba'eporãreheve,haoikepetendaoñehenduhápe,umi mburuvichaguasuhakuimba'eruvichakuéraupetávapegua ndive,FestoomandarupiojegueruPablo-pe

24Festohe'i:“MburuvichaguasuAgripahaopavaveoĩva ko'ápeorendive,pehechakokuimba'e,Jerusalénpehaavei ko'ápeosapukáivoheseoikoveareve

25Haahechakuaávohaʼendojapóihaguembaʼeve omeresévaomanohagua,hahaʼevoiojerurehague Augustope,adesidiamondotahachupe

26Ha'eguindarekóimba'eveahaihaguãcheruvicha-pe Upévareagueruchupenerenondépe,hako'ýtene renondépe,mburuvichaguasuAgripa,ikatuhaguã,ahecha rire,arekohaguãmba'eahaihaguã

27Haʼetéguichévenaiporãihaamondopeteĩprisionéro,ha ndahaʼéiahechaukahaguaumidelitooñemoĩvahese

MOAKÃHA26rehegua

1UpéiAgripahe'iPáblope:Ndereñe'ẽndejehegui UpérõPablooipysoipohaombohováiijupevoi.

2MburuvichaguasuAgripa,aimo'ãavy'aha,koárape añe'ẽtachejeheguinerenondépeopamba'ejudíokuéra he'ívarecherehe.

3Koʼýteaikuaáguindévereikuaaporãhaopambaʼeoikóva umihudíoapytépe

4Cheimitãguivecherekove,aimevaʼekueñepyrũrãche retãapytépeJerusalén-pe,oikuaapaiteumihudío;

5Haʼekuérachekuaaiñepyrũmbyguive,omombeʼúramo hikuái,cheaikohafariséoramopesectaipohýivévañande rrelihiónpe

6HakoʼágaañemboʼyhaajehusgapepromesaÑandejára omeʼẽvaʼekueñanderukuérapeguarãesperanzarehe.

7Upepromésapeñandedocetribu,pyaʼevoioservíva Ñandejárapeárahapyhare,ohaʼarõouUpévarehe, mburuvichaguasuAgripa,judíokuérachembojacherehe.

8¿Mbaʼérepikopeimoʼãpeẽmendaikatumoʼãiha pegueroviaÑandejáraomoingovejeytahaumiomanóvape?

9Añetehápeapensachejupe,ajapovaʼerãhahetambaʼe ojoavyvaJesúsNazaretrérare

10Upemba'eajapoaveiJerusalénpe,hahetaumi imarangatúvapeambotyka'irãime,ahupytyrireautorida umipa'iruvichakuéraguihaojejukarirechupekuéra, ameʼẽcheñeʼẽhesekuéra

11Hapyʼỹiakastigachupekuéraopasinagógape,haajopy chupekuéraoñeʼẽvaihagua;hachepochyetereihesekuéra, apersegichupekuératavaguasumombyrypeve.

12UpémarõahajaveDamáscope,umisaserdóte ruvichakuéraomandahacherembiapoukapy

13Asajepytejave,orréi,ahechatapérepeteĩtesape yvágagui,kuarahyomimbipávaári,omimbichejeréreha umiohóvachendive

14Opavavero'arireyvýpe,ahendupeteĩñe'ẽoñe'ẽva chévehahe'ívaevréoñe'ẽme:Saúl,Saúl,mba'érepiko chepersegi?hasyndéverepopohaguãumipinchazorehe

15Hacheha'e:“Mávapikonde,Ñandejára?Haha'ehe'i: ChehínaJesúsnderepersegíva.

16Hakatuepu'ãhaeñembo'yndepyrehe,ajechauka haguérendéveupevarã,ajapohaguãndeheguipeteĩ ministrohatestigomokõiveko'ãmba'erehechava'ekuégui, haumimba'eahechaukátavandéve;

17Roipe'aumitetãhatetãambueguágui,ko'ágã romondóvape

18Oipeʼahaguahesa,haombojerehaguachupekuéra pytũmbýguitesapegotyo,haSatanáspuʼakáguiTupãme, ohupytyhaguachupekuéraangaipañeperdona,haerénsia umioñemomarangatuvaʼekueapytépejeroviaoĩvacherehe 19Upémarõ,mburuvichaguasuAgripa,naiñeʼẽrendúipe visiónyvágapeguápe

20HakatuohechaukaraẽchupekuéraDamasco-gua,ha Jerusalén-pe,haopaJudearembeʼýpe,haupéigentilkuérape,oñearrepentihaojerehaguãTupãme,haojapo tembiapookonvenivaoñearrepentihagua

21Koʼãmbaʼéreumihudíochejagarrapetémplopeha chejukase

22Upévare,ahupytyrireTupãchepytyvõ,koʼágapeve aimetestimoniomichĩhatuichávape,handaʼéiambue mbaʼe,ndahaʼéiramoumiprofétahaMoisésheʼivaʼekue outaha

23Cristoohasaasy,hahaʼehaʼehaguapeprimero opuʼãtavaomanóvaapytégui,hatohechaukatesape tavayguakuérape,hagentil-kuérape

24Haoñe'ẽajapéicha,Festohe'iiñe'ẽhatãme:“Páblo,nde ningondepy'ajuhetaaprendizajendembotavy

25Ha'ekatuhe'i:Chendaha'éichetavy,Festo imba'eguasuvéva.hakatueñeʼẽumiñeʼẽañeteguaha iñakãguapýva

26Mburuvichaguasuoikuaako'ãmba'e,hacheañe'ẽavei henondépesãsõme.komba'endojejapóiguipeteĩeskínape.

27MburuvichaguasuAgripa,regueroviapikoumi maranduhára?Cheaikuaanderejeroviaha

28UpémarõAgripaheʼiPáblope:“Haimeteningo chekonvenseaikohaguakristiáno”

29UpérõPablohe'i:AipotaÑandejárape,ndaha'éinde añónte,haopavavecherendúvakoárape,haimeteha'e cheichagua,ndaha'éiramoko'ãñeñapytĩmbýpe

30He'irirepéicha,opu'ãrréi,gobernador,Bernicehaumi oguapývahendivekuéra.

31Ohorirehikuái,oñe'ẽojupehahe'i:“Kokuimba'e ndojapóimba'eveomanóvatérãoñeñapytĩhaguã”.

32UpémarõAgripahe'iFesto-pe:Kokuimba'eikatu kuriojepoichugui,ndojapóirireapelaciónCésarpe

MOAKÃHA27rehegua

1HaojedesidívorohotahavárkopeItáliape,haʼekuéra omeʼẽPablohaunoskuántoprisionérope,peteĩcenturión héravapeJulio,haʼévaAugustoñorairõhára

2HaroikepeteĩvárkoAdramitíope,rojupi,heʼiséva rohotahaAsiarembeʼýrepeteĩAristarco,macedonio Tesalónicapegua,oĩorendive

3HaambueáraperoguahẽSidónpe.JulioojerurePáblope haome'ẽchupesãsoohohaguãiñangirũnguérarendápe opytu'uhaguã

4Rosẽrireupégui,roguataChipreguýpe,yvytuojoykére 5RoguatariremarCiliciahaPanfiliaári,roguahẽMírape, peteĩsiudaoĩvaLiciape

6UpépepesenturiónojuhupeteĩvárkoAlejandríapegua ohóvaItáliape.hahaʼeoremoĩipype.

7Haroguatambeguekaturirehetaára,hasa'irojuCnido rovái,yvytundohejáiore,roguataCretaguýpe,Salmone rovái;

8Ha,hasyohasávo,oguahẽpeteĩtendahéravapeUmi refugioiporãva;hi'aguĩupéguioĩtavaguasuLasea 9Ohasámahetatiémpohaipeligrosovémapevárkope, pórkekoʼágaohasámapeayuno,Pablooñemoñeʼẽ chupekuéra.

10Hahe'ichupekuéra:Karaikuéra,ahechakuaako jeguataoikótahamba'evaihahetamba'evai,ndaha'éipe kargahavárkoañónte,hakatuaveiñanderekove.

11Upevérepesenturiónogueroviavepevárkojárahape várkojárape,umimbaʼePabloheʼivaʼekuégui

12Haperefugiondahaʼéiguiiporãvaopytuʼuhaguaroʼy, hetaveokonsejaohohaguaupéguiavei,oiméramo mbaʼeichavérõoguahẽhikuáiFenice-pe,haupépeohasa haguaroʼy;ha'évaCretaretãygua,haopytasur kuarahyreikehanórtekuarahyreikegotyo

13Hapeyvytusuroipejúvombeguekatu,oimoʼãgui ohupytymahahikuáihembipotápe,ojepeʼávoupégui,oho hikuáiCretaypýpe

14Uperiremínteopuʼãpeteĩyvytuatã,héravaEuroclidón 15Hapevárkoojagarrávo,handaikatúioaguantapeyvytu, rohejachupeomaneha

16RoguatapeteĩíslahéravaClaudaguýpe,hetambaʼe rojapovaʼerãpekanóape.

17Haʼekuéraohupirire,oipuruhikuáiumipytyvõrã, oñapytĩpevárkoguýpeha,okyhyjéguianihaguahoʼa hikuáiumiyvykuʼioikovévape,oityvela,haupéicha oñemomýi

18Haorembotyryryitereíguipeteĩtormenta,ambueárape ombovevýihikuáipevárko;

19Hapetercerdíaperomosẽorepópeumimbaʼe ojejapóvapevárkope

20Hanikuarahynimbyjakuérahetaárandojehecháirõ guare,hanipeteĩtormentamichĩvaoityoreári,opa esperanzajajesalvatahaojepeʼaupérõ

21Uperire,hetatiémpoojejokorire,Pablooñemboʼy ijapytepekuérahaheʼi:“Karaikuéra,cherenduvaʼerãmoʼã, handapeperdéivaʼerãmoʼãCrétagui,hapehupyty vaʼerãmoʼãkombaʼevaihaperdida”.

22Hakoʼágapomokyreʼỹpeñemokyreʼỹhagua, ndaiporimoʼãiguiavaverekoveokañypendeapytépe,pe várkoañónte

23KopyharépeoĩcheykéreÑandejáraánhel,chehaʼéva haaservívachupe

24He'i:Anirekyhyje,Pablo.rejeguerahavaerãCésar renondépe,hapéinaápe,Tupãome'ẽndéveopaumine ndiveohóvape

25Upévarechekaraikuéra,pevy'a,chearoviaTupãme oikotahaoje'ehaguéichachéve

26Upéicharõjepe,jajepoivaʼerãpeteĩíslape.

27Pérooguahẽvope14hapyhare,roguataharoguejyaja Adríape,pyharepyterupiumivárkopeombaʼapóvaoimoʼã oñemoaguihapeteĩtetãme.

28Ombopuhaojuhu20métro,haohoriremombyrymi, ombopujeyhikuáihaojuhu15métro

29Upéiokyhyjéguianihaguaroʼaitaári,omombohikuái cuatroánklapevárkopopaguihaoipotaitereipeára.

30Umivárkoombaʼapóvaokañypotaitémahínape várkogui,omboguejyrirepevárkoyguasúpe,haʼeteku omombosévaanclapevárkogui.

31Pabloheʼipesenturiónhaumisoldádope:Koʼãva ndopytáiramopevárkope,ndaikatumoʼãipejesalva

32Upéiumisoldádooikytĩumisogaoĩvapekanóapeha ohejahoʼa

33Oguahẽvoára,Pabloojerureopavavépeho'uhaguã tembi'u,hahe'i:“Koárapeha'e14árapepytahapeajunaha ndape'úimba'eve”

34Upévareajerurepeẽmepe'uhaguãso'o,pévaniko peneresãihaguã,nipeteĩakãragueho'amo'ãinipeteĩpene akãgui

35He'irirepéicha,oguerahambujahaome'ẽaguyje Tupãmeopavaverenondépe

36Upéienteroveovyʼahikuái,hahoʼuaveihikuáisoʼo 37Haopavaveroimepevárkopedoscientossesentaánga.

38Okaruparirehikuái,ombovevýipevárkohaomombo petrígoyguasúpe

39Ko'ẽmbotávondoikuaáihikuáipeyvy,hakatuojuhu hikuáipeteĩysyryyrembe'y,ikatúramoomoingehikuáipe várko

40Ohupirirehikuáiumiancla,oñeñapytĩhikuáipemar gotyo,haoipeʼaumitimónryru,haohupipevelaprinsipál yvytugotyo,haohooríllagotyo

41Hahoʼávopeteĩlugárojotopahápemokõimar,oity hikuáipevárkoyvýpehapetenondeguaojejokohatã,ha opytaoñemomýi’ỹre,hakatupetapykueguaoñembyaiumi olambaretereheve.

42Haumisoldádookonsejavaʼekueojukahaguaumi prisionérope,anihaguaavaveosẽonatahaokañy

43PesenturiónkatuosalvasePáblope,ojokochupekuéra anihaguaoipotahikuáihaomandaumiikatúvaotyryry toñemomboraẽyguasúpe,hatoguahẽyvýpe

44Umihembývakatuoĩumitávlaárihaoĩpevárko oñembyaívareHaupéichaojehu,opavaveokañyhikuái yvýpe

MOAKÃHA28rehegua

1Haokañývohikuái,upérõoikuaahikuáiupeíslahéraha Melita

2Haumitetãmba'epohýindohechaukáiorévemba'eporã, ha'ekuéraomyendytatahaorerresivipeteĩteĩme,okyha ro'yrupi

3Pabloombyatyrirepeteĩyvyraryruhaomoĩtataári, hakuapytéguiosẽpeteĩmbóihaojejokoipópe

4Umibárbaroohechávopemymbaoporojukávaojekoloka ipópe,heʼiojupe:“Katueteningokokuimbaʼeningopeteĩ oporojukáva,okañýramojepepemárgui,ndohejáioikove. 5Upéiombotyryrypemymbatatápe,hanoñandúimba'eve ivaíva

6Ha'eramojepeomañahikuáiha'eoñembohye,térãho'a sapy'aomanóva,haomañarirehikuáihetamba'evai,ha ndohecháimba'eveivaíva,okambiahikuáihahe'iha'eha peteĩtupã

7Upelugárpevoioĩpekuimbaʼeruvichaupeíslapegua mbaʼe,héravaPublio.ha'eorerresivihaoreropytatres díascortéspe

8Publiotúvaoñenohasykatuhahuguyrapykuégui

9Upémarõojejapóvoupéva,ouaveiumiótrohasyvaʼekue upeíslapehaokuera.

10Haʼeaveioremombaʼeguasuhetañemombaʼeguasúpe; harohóvo,orekargahikuáiumimbaʼeoñeikotevẽvareheve.

11HatresméserirerohopeteĩvárkoAlejandríagui,opyrũ vaʼekueroʼypeíslape,haʼévaCastorhaPólux

12RoguahẽvoSiracusape,3díaropytaupépe

13UpéguiroguerupeteĩbrújulaharoĝuahẽRegiope,ha peteĩárarireoipejuyvytusurgotyo,haambueárape roĝuahẽPuteólípe

14Upéperojuhujoyke'ykuérape,haojerureropyta hendivekuéra7árapukukue,haupéicharohoRomagotyo

15Upéguiumiermánoohendúvoorembaʼe,ouorerovasa Apiohaumimbohapytavernapeve

16RoguahẽvoRómape,pesenturiónombohasaumi prisionéropepeguárdiaruvichapoguýpe,péroPablooheja oikohaʼeñopeteĩsoldádooñangarekóvahese

17MbohapyárarirePabloohenóiumijudíoruvicha kuérape,haoñembyatyrirehikuái,he'ichupekuéra:Che pehẽnguekuéra,ndajapóiramojepemba'evetavayguakuéra rehetérãoreruypykuejepokuaarehe,upéicharõjepe añemeʼẽprisionéroramoJerusalénguiumirrománopópe. 18Haʼekuéracheporandúrõguare,cherejasevaʼekue, ndaipóriguimbaʼeveichaguambaʼeikatúvaomano

19Hakatuumijudíooñeʼẽrõguarehese,ajejopyajerure haguaCésarpe;ndaha’éiaakusava’erãhacheretãme

20Upévarechepohenóipohechahaañe'ẽhaguãpenendive

21Ha'ekuérahe'ichupe:Ndoroguerohorýikuatiañe'ẽ Judéaguinderehe,nipeteĩvaumiermánooúvaomombe'u térãhe'ívamba'eveivaívanderehe

22Orerohendusendeheguimba'éparepensa,roikuaako sectareheoñeñe'ẽhahese

23Haomoĩrirechupehikuáipeteĩára,hetaouhendápe opytahápe;Ha'eomyesakãhaomombe'uTupãRréino, ogueroviaukachupekuéraJesúsrehe,Moisés rembiapoukapyhamaranduhárakuérarupive,pyhareve guiveka'arupeve.

24Haoĩogueroviávaumimbaʼeojeʼevaʼekue,haoĩ ndogueroviáiva

25Ha'ekuéranoñemoĩripeteĩñe'ẽme,Pablohe'irirepeteĩ ñe'ẽ:“Espíritusántohe'iporãñanderukuéraypykuépe profétaIsaíasrupive

26He'i:“Terehokotavayguakuérarendápehaere: Pehendúvopehendútahanapentendemo'ãihapehechávo pehecháta,handapehechakuaái

27Kotavayguakuérakorasõikyrỹigui,haijapysaikyrỹi ohendúvo,hahesakuéraomboty;anihaguãohechahikuái hesarupive,haohenduijapysápe,haontendeikorasõme, haoñekonverti,hacheamonguerachupekuéra

28Peikuaapeẽme,Tupãsalvasiõoñemondohagentilkuérapehaha'ekuéraohendutaha

29Haheʼirirekoʼãñeʼẽ,umijudíooho,haojodiskuti tuichaojuehe

30Pabloopytadosáñopukukuehógape,haorresiviopa oikévapehendápe

31OpredikaÑandejáraRréinohaoporomboʼeÑandejára Jesucristorehe,jeroviaitereheve,avavendojokóichupe.