2Samuel
MOAKÃHA1.1
1Saúlomanorire,Davidoujeývoamalectaojuka haguégui,haDavidopytamokõiáraSiclag-pe.
2Petercerdíape,peteĩkuimbaʼeosẽpekampaméntogui Saúlgui,ijaoojepeʼahayvyiñakãári.
3Davidhe'ichupe:Moõguipikoreju?Hahe'ichupe: Israelkampaméntoguiakañy
4Davidhe'ichupe:Mba'éichapikooikoupemba'e? Ajerurendéve,erechéveUmitavayguaokañy ñorairõgui,hahetatavayguaaveiho'ahaomanómaSaúl haita'ýraJonatánomanómaavei.
5Davidheʼipemitãkariaʼyomombeʼúvape:“¿Mbaʼéicha pikoreikuaaSaúlhaitaʼýraJonatánomanómahague?”
6Upéipemitãrusuomombeʼúvachupeheʼi:“Ahasámarõ guarepesérroGilbóape,Saúlojepysoilánsaáriha,péina ápe,umikárrohakavajuariguaosegihatãhapykuéri 7Haomañávohapykuéri,cherechávohacherenói.Hache ambohovái:“Péinaaime”
8Ha'eoporanduchéve:“¿Mávapikonde?”Haambohovái chupe:“CheningoAmalequita”.
9Ha'ehe'ijeychéve:Eñembo'ycheárihachejuka
10Upémarõañembo’yhi’árihaajukachupe,aikuaa porãguindaikatumo’ãihaoikoveho’arire,haajagarrape korónaoĩvaiñakãárihapepulseraijyvaári,haagueraha ko’ápecheruvicharendápe
11UpéiDavidojagarraijaohaomondoro.Haupéichaavei opavavekuimba'eoĩvahendive
12Ha'ekuéraoñembyasy,hasẽhaoajunaka'arupeve,Saúl, ita'ýraJonatán,haÑandejáraretãhaIsraelrógarehe. ho'águihikuáikysepukúpe
13Davidoporandupemitãrusuomombeʼúvape:“Moõgui pikoreju?Ha'ehe'ichupe:Cheningopeteĩtetã ambuegua,amalequítara'y
14Davidhe'ichupe:Mba'éichapikonderekyhyjéi reipysohaguãndeporehundihaguãÑandejáraunhídope?
15UpémarõDavidohenóipeteĩmitãrusúpehaheʼi: “Eñembojahaeityhiʼári”Haoinupãchupehaomano
16Davidhe'ichupe:Nderuguytoĩndeakãárindejuru nikohe'inderehe:CheajukaÑandejáraoiporavo va'ekuépe.
17Davidojahe'oSaúlhaita'ýraJonatánrehe
18(Aveihe'ichupekuéraombo'ehaguãJudára'ykuérape mba'éichapaojeporupearco.
19Israelmba'eporãojejukandetendayvategotyo, mba'éichapikoho'aumiipu'akapáva!
20Anipemombe'uGat-pe,anipemoherakuãAskelon kállereAnihaguãumifilistéorajyovy'a,anihaguãumi noñesirkunsidáirajyipu'aka
21PeẽyvytyGilboagua,anitoĩro'y,anitoĩama,haumi kokueoñekuave'ẽhaguã,upépeoñemombovaietereipe eskúdoipu'akapáva,Saúleskúdo,ha'etekunoñeñohẽiva chupeaséite.
22Umiojejukávaruguygui,umiipu'akapávaikyrakuégui, JonatánarcondojerevéihaSaúlkysepukundojevýinandi
23SaúlhaJonatánningoohayhuhaovyʼahekovépe,ha omanórõguarendojoavýi,ipyaʼeveumiágilagui, imbaretevévaleóngui
24PeẽIsraelrajykuéra,pejahe'oSaúlrehe,penemonde va'ekueaopytãhaambuemba'evy'arãreheve,pemonde vaekueadornodeóropendeaoári.
25¡Mbaʼéichapikoumiipuʼakapávahoʼapeñorairõ mbytépe!Jonatán,nderejukavaekuendetendayvateguápe
26Cheryke'yJonatán,chepy'arasy,cheryvyJonatán, chegustaiterei
27Mbaʼéichapikohoʼaumiipuʼakapáva,haumiárma ñorairõrãoñehundi!
MOAKÃHA2rehegua
1UperireDavidoporanduÑandejárape:“Ahatapiko peteĩvaumitávaJudápe?”Ñandejárahe'ichupe:Ejupi Davidhe'i:Moõpikoaháta?Ha'ehe'i:Hebrónpeve.
2UpémarõDavidohoupépe,hamokõihembireko, JezreelguaAhinoamhaCarmelítaAbigailNabalrembireko 3Davidomongakuaaumikuimba'eoĩvahendive,kádauno hogayguakuérandive,haoikohikuáitávaHebrónpe 4UmikuimbaʼeJudáguaoguahẽhaupépeoiporavo DavídperréiramoJudárogaygua.Ha'ekuéraomombe'u Davídpe:“Umikuimba'eJabesGalaadguaha'eumi oñotỹvaSaúlpe”.
5DavidomondomensahéroumikuimbaʼeJabesGalaadguarendápehaheʼichupekuéra:“Ñandejára toñemombaʼeguasúke,pehechaukahaguérekombaʼeporã penderuvichaSaúlpehapeñotỹhaguérechupe”.
6Hako'ágãÑandejáratohechaukapeẽmemba'eporãha añetegua,hacheaveiamyengoviátapeẽmekomba'eporã, pejapohaguérekomba'e
7Upévarekoʼágapeñemombaretétapendepoha penepyʼaguasu,pórkependejáraSaúlomanóma,haavei Judárogaguachemoĩrréiramohesekuéra
8Abner,Nerra'y,Saúlehérsitoruvicha,ojagarraIsboset Saúlra'ýpehaoguerahaMahanaimpe.
9OmoĩchupemburuvichaguasuGalaad,asuréo,Jezreel, Efraín,BenjamínhaIsraeltuichakue
10SaúlraʼyIsbosetorekokuricuarentaáñooñepyrũrõ guareogovernaIsraélpe,haogovernadosáñoJudá rogaguakatuosegiDavídpe
11DavidhaʼevaʼekuerréiHebrónpeJudárógape,7áñoha seismése
12UpéiAbner,Nerra'y,Isbosetrembiguáikuéra,Saúlra'y, osẽMahanaimguiGabaónpe.
13UpéiJoab,Seruyara'yhaDavidrembiguáikuéraosẽ oñembyatyGabaónyno'õrembe'ýpe,haoguapyhikuái peteĩyno'õrembe'ýpehaambueyno'õrembe'ýpe.
14UpémarõAbnerheʼiJoábpe:“Topuʼãkoʼágaumi mitãrusuhaoñembosaráiorerenondépe”Joabhe'i: Topu'ãhikuái.
15Upéiopu'ãhaohasa12Benjamínpegua,Isboset,Saúl ra'y,ha12Davidrembiguái
16Peteĩteĩojagarrahikuáihapichaakãgui,haoityikyse pukuhapichaykére;upéichaho'ahikuáioñondive,haupe tendaoñembohéraHelcat-Hazurim,oĩvaGabaónpe
17Haoikopeteĩñorairõivaietereívaupeárape;Abnerha Israelkuimba'ekuéraoñembyepotiDavidrembiguáikuéra renondépe
18UpépeoĩmbohapyZeruíara'y:Joab,AbisaihaAsael, haAsahelipy'aasypeteĩka'aguyicha
19HaAsahelomuñaAbner-pehaohokuévondojevýi akatúagotyoniijasugotyoAbnerrapykuéri.
20UpémarõAbneromañahapykuérihahe'i:Ndepiko Asael?Ha'ehe'i:Cheha'e.
21Abnerhe'ichupe:Ejerendepoakatúatérãndeasu gotyo,haeñapytĩpeteĩmitãkuimba'erehehaejagarra ndévehi'arma.PéroAsahelndoipeʼamoʼãiosegihagua chupe
22Abnerhe'ijeyAsaélpe:Emboykechemoirũ,mba'ére pikoroinupãtayvýpe?Mba'éichapikoamopu'ãtacherova nderyke'yJoabrenondépe?
23Pérohaʼendoipotáiojere,upévareAbneroinupãchupe pelánsarapykuegotyo,hapelánsaosẽhapykuérihaho'a upépehaomanoupetendápe,haopavaveoguahêvaAsael ho'ahaomanohaguépeopyta.
24JoabhaAbisaikatuomuñaAbnérpe,hakuarahyoike oguahẽvoAmásérrope,opytávaGíarenondépeGabaón rapére.
25BenjamínñemoñareoñembyatyAbnerrapykuéri,ha oikochuguikuérapeteĩatyhaoñembo'ypeteĩyvytyru'ãme
26UpémarõAbnerohenóiJoábpehaheʼi:“¿Peespáda pikohoʼútapaopaáraguarã?”¿ndapeikuaáipikohaʼetaha mbaʼepyʼaroipahaitépe?¿araka'epevepikoupéicharõ,ere mboyvetavayguakuérapeoujeyhaguãijoyke'ykuéra rapykuéri?
27Joabhe'i:Ñandejáraoikoveháicha,ndenereñe'ẽiramo, ko'ẽmbotávopepuévloohótakádaunoosegihaguã iñermánope
28UpémarõJoabombopupeteĩtrompéta,haenterove puévloopytahandopersegivéimaIsraélpe,ha noñorairõvéimahikuái
29Abnerhaiñirũnguéraoguataupepyharepukukuepeñu rupi,ohasaJordánmboypýrihaohasaBitróntuichakue javevehaoguahẽMahanaimpe
30JoabohojeyAbnérrapykuéri,haombyatyparireDavid rembiguái19kuimba'ehaAsael.
31DavidsiervokuérakatuojukaBenjamínhaAbner kuimbaʼépe,haomano300kuimbaʼe
32UpéiohupihikuáiAsaélpehaoñotỹchupeitúva sepultúrape,oĩvaBelénpeJoabhaiñirũnguéraohopyhare pukukue,haoguahẽHebrónpeko'ẽmbotávo
MOAKÃHA3rehegua
1AreguivémaoñorairõSaúlrogayguahaDavidrogaygua apytépe,haDavidimbaretevéntemaohóvo,haSaúl rogayguaikangyveohóvo 2Davidimembykuimba'eHebrónpe.
3Hamokõiha,Chileab,Abigail,NabalCarmelíta rembireko.mbohapyhakatuAbsalón,Maacára'y,Talmai rajyGuesurruvichaguasu
4IrundyhakatuAdonías,Hagitra'yhapequinto,Sefatías, Abitalra'y
5Pe6hakatuItream,EglaDavidrembireko.Ko'ãvaDavid heñóiHebrónpe
6OñorairõajaSaúlrogayguahaDavidrogaygua,Abner imbareteSaúlrógapeguarã
7Saúloguerekopeteĩhembireko,héravaRizpá,Aíarajy, haIsbosethe'iAbnérpe:Mba'érepikoreikecheru rembirekorendápe?
8UpémarõAbneripochyetereiIsbosetheʼivaʼekuéreha heʼi:“¿Chepikopeteĩjaguaakã,koárapechembaʼeporãha Judákóntrape,neruSaúlrogayguápe,iñermanokuéraha
iñamigokuérandive,hananemeʼẽiDavidpópe,hacherehe koʼágapeteĩmbaʼevaikokuñáre?”.
9TupãÑandejáraejapoAbnerrehe,hahetavemba'e, ndaha'éiramoÑandejáraohurahaguéichaDavídpe,péicha ajapohese.
10OmbohasahaguaperréinoSaúlrógaguihaomoĩhagua DavidtrónoIsraelhaJudáári,DanguiveBeersebapeve 11Ha'enombohováijeyAbner-penipeteĩñe'ẽ,okyhyjégui chugui
12UpéiAbneromondomensahéroDavidrendápehaheʼi chupe:“Mávambaʼépapeyvy?”he'ívoavei:“Ejapone ñe'ẽme'ẽchendive,hapéinaápe,chepooĩtanendive, agueruhaguãnerendápeopaIsraelgua”.
13Ha'ehe'i:IporãAjapótapeteĩñe'ẽme'ẽnendive,ha peteĩmba'eajerurévandéve,ha'e:Nderehechamo'ãiche rova,ndaha'éiramoregueruraẽMicalSaúlrajy,reguahẽvo rehechahaguãcherova
14DavidomondomensahéroSaúlraʼyIsbosetrendápeha heʼichupe:“EmeʼẽchévecherembirekoMical,che añemeʼẽvaʼekuechévecienfilisteopirekuére”
15Isbosetomondochupeoipe'ahaguãiménagui,Laisra'y Faltiel-gui.
16HaiménaohohapykuérihasẽBahurimgotyoUpémarõ Abnerhe'ichupe:TerehoejujeyHaha'eojevy
17AbneroñemongetaumiansiánoIsraelguandivehaheʼi: “YmapehekavaʼekueDavídpehaʼehaguarréipendeári 18Ko'ágãejapoupéva,Ñandejárahe'ihaguéreDavidrehe: CherembiguáiDavidporupiveasalvátacheretãIsrael-pe filistéopóguihaopaiñenemigokuérapógui
19Abneroñe'ẽaveiBenjamínapysápe,Abnerohoavei he'iDavidapysápeHebrónpeopamba'eiporãvaIsrael-pe guarãhaiporãvaBenjamínrógape
20UpémarõAbnerohoDavidrendápeHebrónpeha hendive20kuimbaʼe.DavidojapokaruguasuAbnerha umikuimba'ehendive
21Abnerhe'iDavídpe:“Apu'ãtahaahátahaambyatypáta opaIsraelguacheruvichaguasurendápe,ojapohaguãpeteĩ ñe'ẽmenendive,handereisãmbyhyhaguãopamba'ende py'aoipotávaDavidomondoAbnérpehaoho pyʼaguapýpe.
22DavidhaJoabrembiguáikuéraouomoirũguipeteĩ ehérsito,haogueruhendivekuérahetambaʼeojegueru vaʼekue,haAbnernoĩriDavidndiveHebrónpe.omondo haguérechupe,haohopy'aguapýpe
23OguahẽvoJoabhaumiehérsitooĩvahendive,heʼi hikuáiJoábpe:“AbnerNerraʼyouperréirendápe,hahaʼe omondochupe,haohopyʼaguapýpe”
24UpémarõJoabohoperréirendápehaoporanduchupe: “¿Mbaʼéparejapo?”péinaápe,Abnerounerendápe; mba'érepikoremondochupe,haha'eohopaite?
25NdereikuaaAbner,Nerra'ýpe,ha'eouhague nembotavy,haoikuaahaguãnderesẽhareike,haoikuaa haguãopamba'erejapova
26JoabosẽvoDavidrendágui,omondomaranduhára Abnerrapykuéri,haoguenohẽjeychupeSiráykuágui
27AbneroguahẽjeývoHebrónpe,Joaboguerahachupe okẽmekirirĩhámeoñeʼẽhaguahendive,haupépeoinupã chupeiñermánoAsaelruguyrupi
28UperireDavidohendúvoupéva,he'i:“Chehache rréinondajajapóimba'eveivaívaÑandejárarenondépeopa áraguarãAbner,Nerra'yruguyrupi
29Topytu'uJoabakãárihaitúvarogayguakuéraári AníketosẽJoabrógaguipeteĩhymbaasytérãiléprava,térã ojejokóvayvyraári,ho'ávakysepukuári,térãmbuja'ỹva
30UpémarõJoabhaiñermánoAbisaiojukaAbnérpe, pórkehaʼeojukaiñermánoAsaélpeGabaónpepegérrape.
31UpémarõDavidheʼiJoabhaentéroumihénteoĩvape hendive:“Peipeʼapendeaohapeñapytĩaovosakuéreha peñembyasyAbnerrenondépe”.HarréiDavidvoiohope sepultúrarapykuéri
32OñotỹhikuáiAbner-peHebrónpe,hamburuvichaguasu hasẽAbnersepultúrapehaopatavayguakuérahasẽ 33PerréioñembyasyAbnerrehehaheʼi:“¿Omanopiko Abnerpeteĩitavývaomanoháicha?”.
34Ndeponoñeñapytĩri,handepynoñeñapytĩriñuhãme Haopavavehasẽjeyhese
35OguahẽvopepuévlohoʼuhaguaDavídpesoʼo koʼẽmbotávogueteri,Davidohura:“Péichaejapochéve Ñandejára,hahetavembaʼe,aprobáramombujatérãambue mbaʼe,kuarahyoikepeve”.
36Haenterovetavayguaohechakuaaupévahaoguerohory chupekuéra
37PórkeenterovepuévlohakompletoiteIsraelontende upedíapendahaʼeihaperréiojukahaguaAbnérpe,Ner raʼýpe
38Upémarõperréiheʼihembiguáikuérape:Ndapeikuaái pikooĩhapeteĩprínsipehapeteĩkuimbaʼeguasuhoʼávako árapeIsraélpe?
39Hachekoárapechekangy,jeperréiunhído;hako'ã kuimba'eZeruíara'yipohýietereichéveguarã,Ñandejára ohepyme'ẽtapehembiapovaívapehembiapovaikuerupi
MOAKÃHA4rehegua
1Saúlra'yohendúvoAbneromanómahagueHebrónpe, ipoikangyhaopaisraelítaoñemondýi
2Saúlra'yoguerekomokõikuimba'eha'évañorãirõhára ruvicha,peteĩvahéraBaanáhaambuekatuRecab,ha'éva RimónBeerotitara'y,Benjamínñemoñare
3UmibeerótaokañyGitaimpe,haopytaupépekoʼagaite peve.
4Jonatán,Saúlra'y,oguerekopeteĩita'ýraipy'a'ỹvaHa'e oguerekóma5áñooñemombe'ujaveSaúlhaJonatán Jezreel-gui,haiñangarekóvaoguerahachupehaokañy,ha ojehupya'eokañyjave,ho'ahaikargaHahéraMefibóset
5Rimónbeerotitaraʼykuéra,RecabhaBaaná,ohohaku javeIsbosetrógape,haʼekuéraoñenopeteĩtupaári asajepytejave
6Haouhikuáiupépepeógambytépe,haʼetekuoguerúva trígo;haoinupãchupehikuáiijyvyku'ipoteĩhaguýpe,ha okañyRecabhaiñermánoBaaná
7Oikejavehikuáiógape,oñenohupápeikotýpe,haoinupã chupe,ojukachupe,oñakã’o,haojagarraiñakãha ombohasachupekuérapellanurarupipyharepukukue
8UpéiogueruIsbosetakãDavidrendápeHebrónpe,hahe'i mburuvichaguasúpe:“EmañamínaIsbosetakã,Saúlra'y, neenemigo,ohekávandejejukaÑandejáraovengako árapecheruvichaguasuSaúlhaiñemoñarekuérape. 9Davidhe'iRecabhaiñermánoBaanápe,Rimón Beerotiguara'ykuérape,hahe'ichupekuéra:“Ñandejára oikoveháicha,cheángaorrenohẽva'ekueopajehasaasygui.
10Peteĩomombeʼúrõguarechéve:“Péina,Saúlomanóma, aimoʼãguiogueruhaguemaranduporã,ajagarrachupeha
ajukachupeSiclagpe,haoimoʼãameʼẽtahachupepeteĩ prémioomombeʼuhaguérechupe.
11¿Mbaʼeichaitepiko,umikuimbaʼeañaojukarirepeteĩ persónahekojojávapehógapevoihupápe?¿ndahaʼéipiko koʼágaajerurévahuguyndepógui,hapoipeʼayvýgui?
12Davidomandaimitãrusúpe,ojukachupekuéra,oikytĩ ipohaipy,haomosaingochupekuérapeestanqueári Hebrónpe.Ha'ekuérakatuojagarraIsbosetakãhaoñotỹ Abnersepultúrape,Hebrónpe
MOAKÃHA5rehegua
1UpémarõopaIsraelñemoñareoguahẽDavidrendápe Hebrónpehahe'i:Péina,oreha'endekanguehandero'o 2Ymave,Saúlha'érõguarerréioreári,ndeha'epe reguenohẽvaharegueruva'ekueIsrael-pe,haÑandejára he'indéve:“RemongarútacheretãIsrael,handeha'éta Israelruvicha
3UpémarõenteroveumiansiánoIsraelguaohorréi rendápeHebrónpeMburuvichaguasuDavidojapo hendivekuérapeteĩñe'ẽmeHebrónpeÑandejárarenondépe, haoiporavohikuáiDavídpeIsraelruvichaguasuramo.
4Davidoguereko30áñooñepyrũrõguareogoverna,ha ogovernacuarentaáño
5HebrónpeogovernaJudá7áñohaseismésere,ha Jerusalénpeogoverna33áñoIsraelhaJudákompletoitére 6UperireperréihaiñirũnguéraohoJerusalénpeumi jebuseorendápe,umioikóvaupetetãme,haheʼiDavídpe: “Ndereipeʼáiramoumisiégohaikarẽvape,nereikemoʼãi koʼápe
7Upéicharõjepe,DavidojagarraSiónimbaretekue,ha upévahínaDavidtáva
8UpeárapeDavidhe'i:“Oimeraẽojupívacanal-peha oinupãjebuseo-kuérape,ikarẽvahaohecha'ỹvape,David ángandocha'éivahese,ha'étamburuvichahakapitán Upévarehe'ihikuái:“Peohecha'ỹvahaikarẽva ndoikemo'ãiógape”.
9UpémarõDavidoikopefuértepehaombohérachupe DavidsiudaDavidomopu'ãijeréreMilloguiveha hyepýpe.
10Davidosegihaokakuaa,haTupãÑandejára ipu'akapávaoĩhendive
11UperirerréiHiramdeTiroomondomaranduháraDavid rendápe,sédro,karpinterohaalbañil
12DavidohechakuaaÑandejáraomoĩhaguechupe rréiramoIsraelrréipe,haomopuʼãhairreinoipuévloIsrael rehehápe
13DavidourireHebrónguiJerusalénguioguerahahetave hembirekohahembireko
14HakoʼãvahaʼeumiheñóivaʼekuechupeJerusalén-pe réra;Samúa,Sobab,NatánhaSalomón
15Ibhar,Elisué,NefeghaJafía.
16UpéiElisamá,EliadahaElifalet
17UmifilistéoohendúvoonohẽhagueDavídperréiramo Israélpe,enterovefilistéoohoohekaDavídpeDavid ohenduupéva,haoguejypeyvytyguasúpe
18UmifilistéoouaveihaojeipysoRefaínñúme.
19DavidoporanduÑandejárape:“Ahatapikoumifilistéo rendápe?”¿Remeʼẽtapikochupekuérachepópe? Ñandejárahe'iDavídpe:Ejupi,katueteame'ẽtandepópe filistéokuérape
20DavidoguahẽBaalperazimpe,haDavidoinupã chupekuéraupépehaheʼi:“Ñandejáraoitypache renondépecheenemigokuérare,yojahogaháicha”Upévare ombohéraupetendápeBaalperazim.
21Upépeohejahikuáiumitaʼanga,haDavidha iñirũnguéraohapypa
22UmifilistéoojupijeyhaojeipysoRefaínñúme
23DavidoporandúvoÑandejárape,he'i:Nderejupimo'ãi. hakatupeguerupeteĩbrújulahapykuéri,hapeju hi’arikuéraumimorerarovái
24Rehendúvopeteĩryapuosyryhaumimorraru'ãme, eñembopy'aguasu,upérõÑandejáraosẽtanerenonderã ojukahaguãumifilistéoehérsitope.
25Davidojapoupéicha,Ñandejárahe'ihaguéichachupe hareinupãfilistéokuérapeGebaguivereguahẽmeve Gazer-pe.
MOAKÃHA6rehegua
1Davidombyatyjey30000kuimbaʼeIsraelgua ojeporavóvape
2UpéiDavidopuʼãhaohoopaumihénteoĩvandihendive BaaledeJudágui,oguenohẽhaguaupéguiÑandejáraárka, héravaÑandejáraipuʼakapáva,oikóvaumikeruvínapytépe
3OmoĩhikuáiTupãárkapeteĩkarrétapyahúpeha oguenohẽAbinadabrógaguioĩvaGabápe,haUzáhaAhió, Abinadabraʼykuéra,omboguatapekarrétapyahu
4OguenohẽhikuáiAbinadabrógagui,oĩvaGabápe, omoirũvaÑandejáraárkape,haAhioohopeárka renondépe
5DavidhaopaIsraelguaombopuÑandejárarenondépe opaichaguainstruméntoojejapóvaabetoyvyrágui,arpa, saltério,tímbre,cornetahaplatillorehe
6OguahẽvohikuáiNacóntrilla-pe,Uzáoipysoipo Ñandejáraárkapehaojagarraumivakaomboryrýigui
7ÑandejáraipochyUzárehehaTupãoinupãchupeupépe ojavyhaguére;haupépeomanoTupãárkaykére.
8Davidndoguerohorýi,Ñandejáraojapohaguérepeteĩ mba'evaiUzárehe,haombohérako'ãgapevePerezuzá
9UpeárapeDavidokyhyjeÑandejáraguihahe'i: Mba'éichapikooútacherendápeÑandejáraárka?
10UpémarõDavidndoguerahaséiÑandejáraárkahendápe Davidtávape,haDavidoguerahapeteĩhendápeObededom pegatitarógape
11ÑandejáraárkaopytatresméseajaObededomgatita rógape,haÑandejáraohovasaObededomhaopa hogayguakuérape
12Upéioje'erréiDavid-pe:“Ñandejáraohovasa Obededomrógapehaopamba'eimba'évape,Tupãárka káusare”UpémarõDavidohohaohupiTupãárka ObededomrógaguiDavidtávapevy'ápe
13UmioguerahávaÑandejáraárkaohómarõ6paso,haʼe osakrifikavakahamymbaikyráva
14DavidojerokyÑandejárarenondépeipu'akareheve Davidoñemondepeteĩefoddelínoreheve
15UpémarõDavidhaentéroIsraelguaohupiÑandejára árkape,osapukáihaipupetrompéta.
16OguahẽvoÑandejáraárkaDavidtávape,SaúlrajyMical omañapeteĩventánarupihaohecharréiDavidotyryryha ojerokyhaÑandejárarenondépe.hahaʼeodespresiachupe ikorasõme
17OgueruhikuáiÑandejáraárkahaomoĩhendaguépe,pe tavernákulombytépe,Davidomoĩvaʼekuechupeguarã,ha Davidoikuaveʼẽofréndaojehapývahaofréndadepaz Ñandejárarenondépe.
18Davidojapoparireumiofréndaojehapývahaofrénda depaz,ovendesipepuévlopeÑandejáraipuʼakapáva rérape
19Haomeʼẽenterovetavayguakuéraapytépe,Israelaty guasúpe,kuñámekuimbaʼéichaavei,peteĩteĩmepeteĩ mbujape,peteĩsoʼopehẽngueporãhapeteĩvínoryru Upémarõenteroveumihénteohokádaunohógape
20UpéiDavidoujeyohovasahógapeSaúlrajyMicalosẽ ohuguaitĩDavídpe,hahe'i:--Ajépaoñemomba'eguasu Israelruvichaguasukoárape,hembiguáirembiguáiresa renondépe,peteĩtapichamba'eve'ỹvaoñemotĩháicha!
21Davidhe'iMical-pe:Ñandejárarenondépe,che poravovaekuenderuhahogayguakuérarenondépe, chemoĩhaguãmburuvicharamoÑandejáraretãIsraelrehe 22Hacheivaivétagueteriko'ãvagui,haañembotavýtache resarenondépe,haumitembiguáireñe'ẽva'ekuégui, chemomba'eguasúta
23UpévareSaúlrajyMicalndoguerekóiimembyomano meve
MOAKÃHA7rehegua
1Haojehu,mburuvichaguasuoguapyjavehógapeha Ñandejáraome'ẽchupepytu'uopaiñenemigokuéragui.
2UpémarõperréiheʼiprofétaNatánpe:“Emañamína,che aikopeteĩógasédroguiojejapóvape,haÑandejáraárka katuoikokortínaryepýpe”.
3Natánhe'imburuvichaguasúpe:Terehoejapoopa mba'endepy'apýpeÑandejáraoĩguinendive 4UpepyharépeÑandejárahe'iNatánpe.
5TerehoerecherembiguáiDavídpe:“Péichaheʼi Ñandejára:“¿Remopuʼãtapikochévepeteĩógaaiko hagua?”.
6KoʼágapeveaguenohẽguiveIsraelraʼykuérape Egíptogui,ndaikóivaʼekuenipeteĩógape,sínoaguata peteĩógakárpapehapeteĩtavernákulope.
7Opaumilugárcheaguatahaguépeentéroisraelítandi añeʼẽpeteĩñeʼẽoimeraẽvaIsraelñemoñarendive,haʼe vaʼekuechupekuéraomongaruhaguacheretãIsraelgua,ha haʼechupe:“¿Mbaʼérepikonapemopuʼãichévepeteĩóga sédrogui?”
8Ko'ágãerecherembiguáiDavídpe:‘Péichahe'i Ñandejáraipu'akapáva:“Cheroguenohẽovecharógagui, anihaguãremoirũovechakuérandive,ha'ehaguãcheretã Israelruvicha
9Hacheaimenendivemamorehohápe,haaikytĩopane enemigokuérapenderesa’ỹigui,haajapondeheguipeteĩ tératuicháva,umikuimbaʼeguasuoĩvakoyvyapeári réraicha
10HiʼariveamoĩtapeteĩlugárchetavayguakuéraIsrael-pe guarã,haañotỹtachupekuéra,ikatuhaguáichaoikohikuái peteĩlugárimbaʼévape,haanivémaomýi;niiñaña raʼykuérandohasamoʼãvéimachupekuéra,ymaguaréicha, 11Haamandahagueguivehuekuérapetoimeche tavayguakuéraIsraelári,hanembopytuʼuhaguaopane enemigokuéragui.AveiÑandejárahe'indéveojapotahande róga
12Haopavovendeára,harekenderukuérandive,amoĩta neñemoñarenderapykuéri,osẽtavanderyepýgui,ha amopyendátairréino
13Haʼeomopuʼãtapeteĩógacherérapeguarã,hache amombaretétapetrónoirréinopeopaáraguarã.
14Chehaʼétaitúva,hahaʼehaʼétacheraʼyOjapóramo hembiapovaikue,cheainupãtachupeyvyporakuérayvyra hayvyrara'yoinupãva.
15Cheporiahuverekokatundoipe'amo'ãichugui,aipe'a haguéichaSaúlgui,amosẽvaekuenerenondépe
16Hanerógahanerréinooñemopyendatapiaitene renondépe,ndeguapyhaoñemopyendaopaáraguarã
17Opako'ãñe'ẽhaopakovisiónhe'iháichaNatánoñe'ẽ David-pe
18UpéirréiDavidoikehaoguapyÑandejárarenondépeha heʼi:“¿MávapikocheJára?”.hamba'epikocheróga,che regueruhagueko'ágãpeve?
19Hakóvahaʼegueteripeteĩmbaʼemichĩvanderesa renondépe,OÑandejáraÑandejára;hakatureñe'ẽaveine rembiguáirógarehetaáraoútavapeHapéichapiko yvypórareko,TupãÑandejára?
20Hamba'epikohe'ivendéveDavid?nde,Ñandejára,nde reikuaáguinerembiguái
21Neñe'ẽrehe,hanekorasõme,rejapopaiteko'ãmba'e tuichamba'éva,reikuaaukahaguãnerembiguái.
22Upévare,TupãÑandejára,ndetuichamba'e,ndaipórigui ndeichaguahandaipóriTupãndeykére,opamba'e rohenduva'ekueoreapysápe.
23Hambaʼetetãpaojoguandetavayguakuérape,Israelichajepe,Tupãohovaʼekueorredimihaguapeteĩpuévlo ijupeguarã,haombohérahaguachupe,haojapohagua ndereheumimbaʼetuichahaoporomondýiva,neretãme guarã,netavayguakuérarenondépe,rerredimivaʼekue ndéveEgiptogui,umitetãhaitupãnguéragui?
24NdeningoremoañeteneretãIsraelha'ehapeteĩtetã ndéveguarãopaáraguarã
25Hakoʼága,TupãÑandejára,peñeʼẽerevaʼekuene rembiguáire,hahogapýpe,emopyendatapiaiteguarãha ejapoerehaguéicha
26Toñemomba'eguasunderéraopaáraguarã,haere: ‘Ñandejáraipu'akapávahínaIsraelJára,hatoñemopyenda nerenondépenderembiguáiDavidróga
27Nde,Ñandejáraipu'akapáva,IsraelJára,remombe'une rembiguáipe:‘Amopu'ãtandévepeteĩóga
28Hakoʼága,ÑandejáraÑandejára,ndehaʼeupeTupã,ha neñeʼẽañete,hareprometekombaʼeporãnerembiguáipe.
29Upévare,koʼágaeipotarehovasanerembiguáiróga, ikatuhaguáichaopytanerenondépeopaáraguarã,ndeJára, reñeʼẽguiupéva,hanerembiguáirógatojehovasaopaára guarã
MOAKÃHA8rehegua
1Uperire,Davidoityumifilistéopehaipoguýpe,haDavid oipe'aMetegamáfilistéopógui
2UpéioityMoábpehaomedipeteĩládopehaoityyvýpe jepemokõilíneaoñemediva'ekuereheveojukahaguã,ha peteĩlíneahenyhẽvareheveoikovehaguãHaupéichaumi moabguaoikoDavidrembiguáiramo,haoguerujopói
3DavidojukaaveiHadadezer,Rehobraʼy,haʼévarréide Zobá,ohojaveorrekuperaifronterarríoÉufratespe
4Davidoipeʼachugui1000kárro,700kavajuariguaha 20.000soldádoyvýre.
5UmisirioDamascoguaoúrõguareoipytyvõhaguarréi HadadezerdeZobá,Davidojukaumisirio20.000 kuimbaʼépe.
6UpéiDavidomoĩguárdiaSiriaDamascope,haumisirio oikoDavidrembiguáihaoguerujopóiÑandejáraoñongatu Davídpeohohápe.
7DavidoguerahaJerusalénpeumieskúdodeórooĩva Hadadezerrembiguáikuéraári
8HarréiDavidojagarrahetaitereivrónseBetáha Berotaígui,umisiudaoĩvaHadadezerpe
9ToirréideHamatohendúvoDavidojukahague Hadadezerehérsitokompletoitépe
10UpéiToiomondoitaʼýraJorámperréiDavidrendápe, osaludahaovendesihaguachupe,haʼeoñorairõhaguére HadadezerndivehaoganachupeJoramogueruhendive tembiporuplátaguigua,mba'yruóroguihavrónsegui
11MburuvichaguasuDavidome'ẽaveiÑandejárape,pláta haóroodedikavaekueopatetãha'eipoguýpe
12Siria,Moab,ammón,filistéo,Amalecñemoñareha Hadadezer,Rehobra'y,Zobáruvichaguasu.
13Davidombohérachupeoujeývooinupãrireumisiriope pejukyñúme,18000kuimbaʼe
14HaomoĩguarniciónEdom-pe.Edomtuichakueomoĩ guarnición,haopavaveEdomguaoikoDavidrembiguái ramoÑandejáraoñongatuDavídpeohohápe 15DavidoisãmbyhyIsraeltuichakue.haDavidojapo huísiohahustísiaopaitavayguakuérape
16Joab,Zeruíasra'y,omoakãpeehérsitohaJosafat, Ahiludra'y,ha'epeteĩkuatiahaipyre.
17Sadoc,Ahitubra'yhaAhimélec,Abiatarra'y,ha'e sacerdotehaSeraíashaʼevaʼekuepeeskritór;
18Benaías,Joiadára'y,omotenondecheretitahapeletta kuéraDavidra'ykuéraha'emburuvichaguasu
MOAKÃHA9rehegua
1Davidhe'i:¿OĩgueteripikohembývaSaúlrógagui, ahechaukahaguãchupeimba'eporãJonatánrehehápe?
2SaúlrógapeoĩpeteĩtembiguáihéravaZibaOhenóirire hikuáiDavidrendápe,mburuvichaguasuhe'ichupe: NdepikoZiba?Ha'ehe'i:Nderembiguái.
3Upérõperréiheʼi:NdaipórigueteripikoSaúlrogagua, ikatuhaguáichaahechaukachupeÑandejáraimbaʼeporã? Zibahe'imburuvichaguasúpe:Jonatánoguerekogueteri peteĩita'ýra,ipy'a'ỹva
4Upérõperréioporanduchupe:Moõpikooĩ?Uperire Zibahe'imburuvichaguasúpe:OĩLodebar-pe,Maquir, Amielra'yrógape
5UpéirréiDavidomondochupeoguenohẽhagua LodebarguiMaquir,Amielraʼyrógagui.
6OguahẽvoDavidrendápeMefibóset,Jonatánra'y,Saúl ra'y,oñesũhovaárihaomomba'eguasuDavidhe'ichupe: MefibósetHa'ehe'i:Péinanerembiguái!
7Davidhe'ichupe:Anirekyhyje,cheahechaukáta ndévepy'aporãnderuJonatánrehehápe,haamoĩjeýta ndéveopanderuSaúlretãhare'umemembujache mesápe
8Upéioñesũhahe'i:Mba'epikonerembiguáiremaña haguãpeteĩjaguaomanóvarecheichaguáre?
2Samuel
9UpémarõperréiohenóiZiba,Saúlrembiguáipe,haheʼi chupe:“AmeʼẽmanejáraraʼýpeopambaʼeSaúlha hogayguambaʼéva”
10Upéicharõ,ndehanera'ykuérahanerembiguáikuéra, peñemitỹtapeyvychupeguarã,hapeguerútayva,pende járara'yho'uhaguãZibaoguereko15ita'ýraha20 tembiguái
11UpémarõZibahe'imburuvichaguasúpe:Opamba'e cheruvicharréihe'ihaguéichahembiguáipe,upéicha ojapótanerembiguáiMefibósetrehekatu,he'imburuvicha guasu,okarútachemesápe,mburuvichaguasura'yguáicha 12Mefibósetoguerekopeteĩta'ýraimitãva,héravaMica OpaumioikóvaZibarógape,Mefibósetrembiguái.
13UpémarõMefibósetoikoJerusalénpe,okarumemerupi mburuvichaguasumesápehaipy'amokõiveipyrehe
MOAKÃHA10rehegua
1Haojehuuperire,omanoammónñemoñarerréi,ha Hanúnitaʼýraoisãmbyhyhendaguépe
2UpémarõDavidheʼi:“CheaipytyvõtaHanún,Nahas raʼýpe,itúvachembaʼeporãhaguéicha”.HaDavidomondo okonsolahaguãchupehembiguáikuérarupiveitúva rehehápeDavidrembiguáikuéraoikeAmónñemoñare retãme.
3Ammónruvichakuérahe'iijáraHanúnpe:“¿Reimo'ã pikoDavidomomba'eguasuhandetúvape,ha'eomondo haguenerendápeoporombopy'aguapýva?¿ndaha'éipiko Davidomboura'enerendápehembiguáikuérapeoheka haguãpetáva,ohechahaguãhaoityhaguã?
4UpévareHanúnojagarraDavidrembiguáikuérape,oikytĩ chuguikuéraibarbambyte,haoikytĩijaombytépe,ijyva peve,haomondochupekuéra
5Ha'ekuéraomombe'úvoupévaDavídpe,omondo ohuguaitĩchupekuéra,umikuimba'eotĩetereirupi,hape rréihe'i:“PepytaJericópependebarbaokakuaapeveha pejevy”.
6AmmónñemoñareohechávohyakuãvaihahikuáiDavid renondépe,ammónomondookontrata20000kuimbaʼe sirioBetréhobguahaZobagua,harréiMaacah1.000 kuimbaʼehaIstobpegua12000kuimbaʼe
7Davidohendúvoupéva,omondoJoabhaentéroumi kuimbaʼeipuʼakapávape.
8Ammónñemoñareosẽhaomoĩñorairõrãpeokẽrokẽme, haumisirioZoba,Rehob,IstobhaMaacaguaopytaha'eño ñúme.
9Joabohechávoumihénteoñorairõvaoñorairõha henondépehahapykuéri,oiporavoentérokuimbaʼe israelítaporavopyreapytégui,haomoĩchupekuéraoñemoĩ haguaumisiriokóntrape
10HaumihembývapeomeʼẽiñermánoAbisaipópe, oñorairõhaguachupekuéraammónñemoñarekóntrape.
11Ha'ehe'i:“Umisirioimbareteitereíramocherehe,nde chepytyvõta
12Peñembopy'aguasuhañambopuumikuimba'eñaneretã hañandeTupãtávarehehápe,haÑandejáratojapoiporãva ha'eohechaháicha.
13Joabhaumihénteoĩvahendiveoñemoaguioñorairõ haguaumisiriokóntrape
14Ammónñemoñareohechávoumisiriookañyha,okañy aveiAbisairenondépehaoikepesiudápeUpémarõJoab oujeyammónñemoñareapytéguihaoguahẽJerusalénpe
15UmisirioohechávoojejukahaguechupekuéraIsrael renondépe,oñembyatyhikuái.
16Hadarézeromondooguenohẽumisiriooĩvapeysyry mboypýri,haoguahẽhikuáiHelampe.HaSobac, Hadarézerehérsitoruvicha,ohohenonderãkuéra.
17UpéiomombeʼuDavídpe,ombyatyIsraelkompletoite, ohasaJordánhaoguahẽHelámpeHaumisiriooñorairõ Davidkóntrapehaoñorairõhendive.
18HaumisiriookañyIsraelrenondéguiDavidojuka700 kárrodesiriohacuarenta
19HaentéroumirréiHadarézerrembiguáiohechávo ojejukahaguechupekuéraIsraelrenondépe,oñemoĩporã Israelndivehaoservichupekuéra.Upévareumisirio okyhyjeoipytyvõvévoammónñemoñarekuérape
MOAKÃHA11rehegua
1Oparirepeáño,umirréiohojaveñorairõme,David omondoJoabhahembiguáikuérapehaopaIsraelguápe.ha ohundihikuáiammónraʼykuérape,haomongorahikuái RabáDavidkatuopytagueteriJerusalénpe
2Peteĩkaʼaru,Davidopuʼãhupáguihaoguataperréiróga téchoárihapekuñaiporãitereiojesarekohaguã
3DavidomondohaoporandupekuñámePeteĩvahe'i: Ndaha'éipikokóvaBat-seba,Eliamrajy,Uríashitita rembireko?
4Davidomondomensahérohaoguerahachupehaoike hendápe,hahaʼeoñenohendive;Ha'enikooñemopotĩma mba'eky'águi,haohojeyhógape
5Upémarõpekuñahyeguasu,haomombeʼuDavídpeha heʼi:“Chehyeguasu”.
6DavidomondoJoábpe:“EmondochéveUríashitita” JoabomondoUríaspeDavidrendápe
7Uríasoguahẽvohendápe,Davidoporanduchupe mbaʼéichapaoikoJoab,hambaʼéichapaoikoumihénte,ha mbaʼéichapaosẽporãpegérra
8Davidhe'iUríaspe:Eguejynderógapehaejohéinde pyUríasosẽmburuvichaguasurógaguihaohohapykuéri mburuvichaguasutembi'u
9Uríaskatuokeperréirógarokẽmeentéroijára siervokuérandive,handoguejýihógape
10Omombe'úvohikuáiDavídpe:“Uríasndoguejýihógape, Davidhe'iUríaspe:Nderejúipikonderape?Mba'ére pikondapeguejáipenderógape?
11UríasheʼiDavídpe:“Peárka,IsraelhaJudá,opytaumi ógakárpape.hacheruvichaJoabhacheruvicharembiguái kuéraoñemoĩñuyvýpe;¿Ahátapikocherógapeakaruha amboy'uhaañenocherembirekondive?nderekovehane ángaoikoveháicha,ndajapomo'ãikomba'e
12UpémarõDavidheʼiUríaspe:“Epytaaveikoʼápeko árape,hakoʼẽrõahejátareho”UríasopytaJerusalénpeupe árapehako'ẽrõ.
13Davidohenóirirechupe,okaruhahoy'uhenondépeha omboy'uchupe,haka'aruosẽoñenohupápeijára rembiguáikuérandive,handoguejýihógape
14KoʼẽmbotávoDavidoskrivipeteĩkártaJoábpeha omondoUríaspópe.
15Upémarõhaʼeoskrivipekártape:“PemoĩUríaspepe ñorairõhakuvévarenondépe,hapejehekýichugui,ikatu haguáichaojejukachupehaomano”.
16Joaboma'ẽvopesiuda,omoĩUríaspepeteĩtenda oikuaahápeoĩhakuimba'eipy'aguasúva
17Umikuimba'eupetávapeguaosẽoñorairõJoabndive, haomanoDavidrembiguáikuéraapytépe.haUríashitita omanoavei
18UpémarõJoabomondoomombeʼuDavídpeopambaʼe oñeʼẽvapegérrare.
19Hahe'ipemaranduhárape:Remombe'uparire mburuvichaguasúpeumimba'eoikova'ekueñorãirõme
20Haoiméramoperréipochy,haheʼindéve:“Mbaʼére pikopeñembojapesiudápepeñorairõrõguare?” ndapeikuaáipikohaʼekuéraodisparatahapemurállagui?
21¿MávapikooinupãAbimelecJerubesetra'ýpe?
¿ndaha'éipikopeteĩkuñaomombohi'áripeteĩitamolino pehẽnguepemurállagui,haomanoTebés-pe?mba'érepiko pehopemuroypýpe?Upérõere:NerembiguáiUríashitita aveiomanóma
22UpémarõpemensahéroohohaomombeʼuDavídpeopa mbaʼeJoabombouvaʼekuechupe
23Pemaranduhárahe'iDavídpe:Añetehápeumi kuimba'eipu'akaorerehehaosẽorerendápeñúme,ha roimehi'arikuéraroikepeve
24Haumiodisparavaʼekueodisparapemurállaguine rembiguáikuérare.haoĩmburuvichaguasurembiguái omanóva,hanerembiguáiUríashititaomanómaavei
25UpémarõDavidheʼipemensahérope:“Péichaere vaʼerãJoábpe:‘Anirehejakombaʼenembopochy,pekyse pukuhoʼupapeteĩvape,haemombaretevepesiudápeha eitychupe,haemokyreʼỹchupe
26UríasrembirekoohendúvoiménaUríasomanóma hague,oñembyasyiménare
27Oparirepeñembyasy,Davidomondoogueruchupe hógape,haoikochuguihembirekohaimembypeteĩ mitãkuimbaʼeUpemba'eDavidojapova'ekuekatu ombopochyÑandejárape
MOAKÃHA12rehegua
1ÑandejáraomondoNatánpeDavidrendápe.Oguahẽ hendápehahe'ichupe:--Oĩmokõikuimba'epeteĩtávape peteĩipirapirehetáva,haambuekatuimboriahu
2Pekaraiipirapirehetávaoguerekohetaitereiovechaha vaka
3Pemboriahukatundoguerekóimba'eve,ndaha'éiramo peteĩovechara'y,ojoguahaomongakuaava'ekue.hoʼu hoʼu,hahoyʼukópagui,haoñenoijyvaári,hachupeguarã peteĩtajýraicha
4Haoupekuimbaʼeipirapirehetávarendápepeteĩ oviaháva,hahaʼeohejareiojagarrahaguaijovechaha ivakaapytégui,oñemondehaguapekuimbaʼetapére oúvapeguarã;hakatuojagarrapemboriahuovechara'y,ha omondepekuimba'eouvaekuehendápe
5Davidipochyetereipekuimba'ereheHa'ehe'iNatánpe: “Ñandejáraoikoveháicha,pekuimba'eojapova'ekueko mba'eomanóta
6Hahaʼeomoĩjeýtapeovecharaʼyirundyjey,ojapo haguérekombaʼe,handoiporiahuverekóigui
7Natánhe'iDavídpe:Ndehínapekuimba'ePéichahe'i TupãIsraelJára:Cheromono'õIsraelruvichaguasúrõha romosãsoSaúlpógui
8Ameʼẽndévenejárarógahanejárarembirekokuéra,ha ameʼẽndéveIsraelhaJudáróga.haupévasaʼietereírire, ameʼẽtakurindévepeichaguahapeichaguambaʼe
9Mba'érepikoremboykeÑandejárarembiapoukapy, rejapohaguãivaívahenondépe?nderejukaUríashitita kysepukureheve,harejagarrahembirekópene rembirekorã,harejukachupeammónñemoñarekysepuku reheve.
10Koʼágaupévarepekysepukuarakaʼevendoipeʼamoʼãi nderógagui;cheremboykehaguére,hanerembirekoramo Uríashetitarembirekorã.
11Péichahe'iÑandejára:“Péinaápe,amopu'ãtaivaíva nderehenderógagui,haamañátanerembirekokuérapende resarenondépehaame'ẽtanderapichápe,haha'eoñenone rembirekondivekokuarahyresarenondépe
12Ndeningorejapoñemiháme,chekatuajapótakomba'e opaIsraelhakuarahyrenondépe
13Davidhe'iNatánpe:CheningoapekaÑandejára kóntrape.Natánhe'iDavídpe:“Ñandejáraomboykeavei ndeangaipandeneremanomo'ãi
14Upéicharõjepe,komba'erejaporupituichareme'ẽ haguéreÑandejáraenemigokuérapeojahéihaguã,pemitã ndereñóivaaveikatueteomanóta
15HaNatánohohógapeÑandejáraoinupãpemitãUrías rembirekoimembyva'ekueDavídpe,hahasyeterei.
16DavidojerureasyTupãmepemitãreheDavidoajuna, oikehaokepyharepukukuekoyvyapeári
17Upéihogaguaruvichakuéraopu'ãhaohohendápe omopu'ãhaguãchupeyvýgui
18UpeárasietehápeomanopemitãDavidrembiguái kuéraokyhyjeomombe'uhaguãchupepemitãomanóma hague,he'íguihikuái:“Pemitãoikoveajagueteriroñe'ẽ chupehanohenduséioreñe'ẽ 19Davidohechávohembiguáikuéraosuspiraha,David ohechakuaapemitãomanómahagueHa'ekuérahe'i: Ha'eomanóma
20UpémarõDavidopu'ãyvýgui,ojohéi,oñohẽ,okambia ijao,oikeÑandejárarógapehaomomba'eguasuhaojerure jave,omoĩhikuáimbujapehenondépe,hahaʼeokaru
21Upémarõhembiguáikuéraoporanduchupe:Mba'e pikorejapokomba'e?ndereajunaharejahe'opemitãrehe, oikoveaja;hakatupemitãomanómarõ,repu'ãhare'u mbujape.
22Ha'ehe'i:Pemitãoikoveajagueteri,aajunaha cherasẽ
23Hakatukoʼágahaʼeomanóma,¿mbaʼérepikoaajuna vaʼerã?ikatúpaaguerujeychupe?Cheahatahendápe,ha'e katundojevymo'ãicherendápe
24DavidokonsolahembirekoBat-sebápe,haoikehendápe haokehendive,haimembypeteĩmitãkuimba'eha ombohéraSalomón,haÑandejáraohayhuchupe.
25HaomondoprofetaNatánporupive;Ñandejárakáusare ombohéraJedidia
26JoaboñorairõRabándive,haojagarrapesiuda mburuvichaguasu.
27UpémarõJoabomondomensahéroDavidrendápeha heʼichupe:“CheañorairõRabándivehaajagarrapesiuda dey”
28Koʼágaembyatyumihéntehembývape,haemoĩ ikampaméntopesiudakóntrapehaejagarra,anihagua ajagarrapesiudahaoñembohéracherérape
29UpémarõDavidombyatyenteroveumihéntepehaoho Rabápe,oñorairõhendivehaojagarra.
30Upéioipe'aiñakãguiirréikoróna,ha'évapeteĩtalentode óroipohýivaumiitaverareheve,haoñemoĩDavidakãári
Haoguenohẽhetaitereimbaʼeojegueruvaʼekueupe távagui.
31Haoguenohẽtavayguakuéraoĩvapeipype,haomoĩ chupekuérasierraguýpe,hachaguýpe,haháchadeiérro guýpe,haombohasachupekuéraladrilloryrurupi. UpémarõDavidhaopavavetavayguakuéraohojey Jerusalénpe
MOAKÃHA13rehegua
1Uperire,Absalón,Davidra'yoguerekopeteĩiñermána iporãva,héravaTamarDavidra'yAmnónohayhuchupe
2AmnónipochyetereihahasyiñermánaTamarrehehápe. haʼéguipeteĩvírgen;haAmnónoimoʼãhasyhachupe ojapohaguambaʼevehese
3AmnónkatuoguerekopeteĩiñamígohéravaJonadab, SiméaDavidryvyra'y
4Upéihe'ichupe:Mba'érepikondeha'éguimburuvicha guasura'y,árahaárareñembo'y?¿Nderemombe'úipiko chéve?Amnónhe'ichupe:AhayhuTamar,cheryvy Absalónreindy
5Jonadabhe'ichupe:Eñenondetupaárihaembohasy.
6UpémarõAmnónoñenohahasy,hamburuvichaguasu oguahẽvoohechachupe,Amnónhe'imburuvichaguasúpe: Ajerurendéve,touchereindyTamarhatojapochéve peteĩpardepan,ha'uhaguãipópe
7UpémarõDavidomondohógapeTamarrendápehaheʼi chupe:“TerehokoʼáganeermánoAmnónrógapehaemoĩ chupesoʼo”
8UpémarõTamarohoiñermánoAmnónrógapehaoñeno chupe.Ha'eoguerahaarínahaombojehe'a,haojapombuja hendápe,haombojymbuja
9Haʼeojagarrapeteĩmbaʼyruhaoñohẽhenondépeha katundokaruséi.Amnónhe'i:Emosẽcheheguiopavave kuimba'épeHapeteĩteĩosẽchuguikuéra
10Amnónhe'iTamar-pe:Eguerupetembi'ukotýpe, ha'uhaguãndepógui.Tamarojagarraumimbujaha'e ojapova'ekuehaoguerahapekotýpeiñermánoAmnónpe
11Oguerurirechupekuéraokaruhaguã,ha'eojagarra chupehahe'ichupe:Ejueñenochendivechereindy.
12Ha'ekatuhe'ichupe:Nahániri,cheryvy,ani chemboligaMba'eveichaguamba'endojejapóiva'erã Israel-pe,anirejapokomba'etavy.
13Hache,moõpaajapótacheñemotĩ?handekatu,reikota peteĩitavývaichaIsraelguápeKo'ágã,ajerurendéve,eñe'ẽ mburuvichaguasúpe;haʼendachejokomoʼãiguindehegui.
14Ha'ekatunohendúiiñe'ẽ,imbaretevéguichupe, omboligachupehaoñenohendive.
15UpémarõAmnónndaijaʼéiheseupéicharupipe ñembohoryhaʼendochaʼéivahesetuichavepemborayhu haʼeohayhuvaʼekuéguiAmnónhe'ichupe:Epu'ã, tapeho.
16Ha'ehe'ichupe:Ndaipórimba'érepaHa'ekatu nohendúichupe
17Upéiohenóihembiguáioservívapechupehaheʼi: “Emosẽkokuñámehaembotypeokẽ”
18Haʼeorekopeteĩaodiferéntekolór,pórkeperréi rajykuéraoñemondevaʼekuevírhenUpéihembiguái oguenohẽchupe,haombotypeokẽhapykuéri
19Tamaromoĩtanimbuiñakãre,haoikytĩijaoopaichagua, omoĩipoiñakãárihaosapukái
20UpéiiñermánoAbsalónheʼichupe:“¿Oĩpikoneryvy Amnón?”.hakatuekirirĩko'ágã,chereindy,ha'eneryvy; anipehechakomba’eUpémarõTamaropytanandi iñermánoAbsalónrógape.
21PérorréiDavidohendúvoopakoʼãmbaʼe,ipochyeterei.
22Absalónnoñe'ẽiporãiniivaívaiñermánoAmnónndive, Absalónndocha'éiguiAmnónrehe,omboligahaguére iñermánaTámarpe.
23Ohasávodosáño,Absalónoguerekoovechaoikytĩva Baal-hazorpe,opytávaEfraínykére
24Absalónoñembojamburuvichaguasurendápehahe'i: Péinako'ágã,nerembiguáioguerekoovechaoikytĩva ajerurendévemburuvichaguasuhahembiguáikuératoho nerembiguáindive
25UpémarõperréiheʼiAbsalónpe:“Nahániri,cheraʼy, anijahaenterovéva,anihaguañañekobrátandéve”.Ha ojopychupe,hakatundohoséi,ohovasauveichupe
26UpémarõAbsalónheʼi:“Nahániriramo,tohoorendive cheermánoAmnón”.Mburuvichaguasuhe'ichupe: Mba'érepikoohótanendive?
27Absalónkatuojopychupe,haohejaAmnónhaopavave rréira'ykuérapeohohendive.
28Absalónhe'ihembiguáikuérape:“Pemarkako'ágã Amnónovy'ajavevínorehe,haha'évopeẽme:Peinupã Amnón-pe.upéicharõpejukachupe,anipekyhyje: ¿ndaha'éipikocheamandapeẽme?penepy’aguasu,hapene py’aguasu
29AbsalónrembiguáikuéraojapoAmnónpeAbsalónheʼi haguéichaUpérõopamburuvichaguasura'ykuéraopu'ã, haopavaveohupichupeimúlaárihaokañy
30Haʼekuéraoĩajatapére,omombeʼuDavídpe:“Absalón ojukapaiteperréiraʼykuérape,hanipeteĩvandopytái”
31Upémarõperréiopuʼãoipeʼaijaohaoñenoyvýpeha opahembiguáikuéraoñembo’yijaokuéraoikytĩvo.
32UpémarõJonadab,SiméaDavidryvyra'y,he'i:Ani ñaimo'ãcheruvichaojukahaguehikuáiopavavemitãrusu rréira'ykuérape.Amnónañoitenikoomanóma,Absalón onombrahaguéreupéva,ha'eomboligaguiveiñermána Tamar-pe
33Upévare,cheruvichaguasu,aníkeoimo'ãpemba'e omanómahague,Amnónañoiteomanóma
34AbsalónkatuokañyHapemitãkaria'yoñangarekóva oñakãityhaoma'ẽ,haoguahẽhapykuérihetahéntepe yvytyrembe'yrapére
35Jonadabhe'imburuvichaguasúpe:Péinaourréi ra'ykuéra.
36Oñe'ẽpariremínte,ouperréira'ykuérahahasẽha osapukái,harréihaopavavehembiguáikuérahasẽ vaieterei
37AbsalónkatuokañyhaohoTalmairendápe,Amihud ra'y,GesurruvichaguasuHaDavidombyasyita'ýrarehe árahaára.
38UpémarõAbsalónodiparahaohoGesurpehaopyta upépetresáño
39MburuvichaguasuDavidángaohoseAbsalónrendápe, ha'eomanómaguiAmnónreheoñekonsola
MOAKÃHA14rehegua
1Joab,Serúíaraʼyohechakuaaperréiipyʼaiteguive Absalónrehe
2JoabomondoTecoápehaoguenohẽupéguipeteĩkuña iñarandúvahahe'ichupe:Ajerurendéve,ejejaho'i reñembyasyha,haemondeko'ágãaoñembyasyrã,haani reñohẽaséite,haeikopeteĩkuñaareguivéma oñembyasývaichaomanóvarehe.
3HaejuperréirendápehaeñeʼẽchupepéichaUpémarõ Joabomoĩijurúpeumiñeʼẽ
4Tecoákuñaoñe'ẽvomburuvichaguasúpe,oñesũhova yvýpehaoñesũhahe'i:“Mburuvichaguasu,eipytyvõ”
5Mburuvichaguasuhe'ichupe:Mba'epikonderasy?
Ha'ehe'ichupe:Añetehápechekuñaviuda,hacheména omanóma
6Hanerembiguáioguerekomokõiita'ýra,hamokõivéva oñorairõñúme,handaipórioipe'ahaguãchuguikuéra, peteĩvaoinupãambuépehaojukachupe
7Ha,péinaápe,opavavefamiliaopu'ãnerembiguáirehe, hahe'ihikuái:“Emosãsopeoinupãvapeiñermánope,jajuka haguãchupe,iñermánoojukavaekuerekovereheha ñahundítaaveipeheredero-pe:haupéichaomboguehikuái chekarvónhembýva,handohejamoʼãicheménapenitéra nihembývakoyvyapeári
8Upémarõperréiheʼipekuñáme:“Terehonderógapeha cheañeʼẽtandéve”
9PekuñaTecoáguahe'imburuvichaguasúpe:“Che ruvicha,cheruvichaguasu,toĩchehacherurógapepe tembiapovai,haperréihaitrónotoĩkulpávle
10Upémarõperréiheʼi:“Oimeraẽheʼívandévembaʼeve, egueruchévehandopokomoʼãvéimanderehe”.
11Upémarõhe'ichupe:Ajerurendéve,perréiimandu'a ÑandejárandeJárare,anihaguãrehejaohundiveumi ovengávatuguy,anihaguãohundihikuáichera'ýpe.Ha he'i:“Ñandejáraoikoveháicha,nipeteĩndera'yakãrague ho'amo'ãiyvýpe
12Upémarõpekuñahe'i:“Ehejanerembiguái,toñe'ẽpeteĩ ñe'ẽmecheruvicharuvichaguasúpe”Ha'ehe'i:Ere
13Hapekuñahe'i:Mba'érepikorepensapéichaTupã retãyguakuérarehe?perréiheʼíguikombaʼepeteĩ ojavývaicha,perréindoguerujeýirupihógapeumi oñemosẽvape
14Tekotevẽguiñamano,hahaʼeteyoñeñohẽvayvýpe, ndaikatúivaoñembyatyjey;niTupãnomomba'éiavavépe, ha'ekatuoimo'ãmba'e,anihaguãoñemosêchuguiumi oñemosêva'ekue.
15Ko'ágãajuañe'ẽhaguãkomba'érecheruvicharuvicha guasúpe,ha'eumitetãchemondýiguiikatuperréiojapóta hembiguáirembiguáiojeruréva.
16Perréiohendúta,oipeʼahaguahembiguáipepe kuimbaʼecherundisévahacheraʼýpeoñondivepa Ñandejáraerénsiagui
17Upémarõnerembiguáihe'i:“Ko'ágãcheruvicha ruvichaguasuñe'ẽporãta,Tupãremimbouicha,cheruvicha guasumburuvichaguasuohechakuaahaguãiporãvaha ivaíva,upévareTupãndeJáraoĩtanendive
18Upémarõperréiombohováipekuñáme:“Anireñomi cheheguipembaʼeajerurétavandéve”Hapekuñahe'i: Toñe'ẽcheruvichaguasu
19Upémarõperréiheʼi:“¿NdahaʼéipikoJoabponendive opakoʼãmbaʼépe?Pekuñahe'i:Cheruvichaguasu,ne ángaoikoveaja,avavendaikatúiojereakatúapetérãijasu gotyoumimba'echeruvichaguasuhe'iva'ekuégui.
20NerembiguáiJoabojapoko'ãmba'e,hacheruvicha iñarandu,Tupãremimbouiñaranduháicha,oikuaahaguã opamba'eoĩvakoyvyapeári
21UpémarõperréiheʼiJoábpe:“Koʼágaajapokombaʼe, terehoeguerujeypemitãrusuAbsalónpe”.
22Joaboñesũyvýpehaoagradeserréipe,haJoabheʼi: Koárapenerembiguáioikuaacheajuporãhaguenderesa renondépe,cheruvichaguasu,perréiokumplihaguére hembiguáiojeruréva
23UpémarõJoabopuʼãohoGesurpehaogueruAbsalónpe Jerusalénpe
24Upémarõperréiheʼi:“Tojevyhógapehaaniohecha cherova”.UpémarõAbsalónohojeyhógapehandohechái mburuvichaguasurova
25Israeltuichakuejavevendaipórimba'eve ojeguerohoryetereívaAbsalón-ichaiporãitereihaguére,ipy guiveiñakãraguepeve,ndaipórimba'eveichaguamba'evai 26Ha'eoikytĩvoiñakã,(kádaáñoopakuévoha'eoinupã 27Absalónimembymbohapyta'ýrahapeteĩtajýrahérava Tamar
28UpémarõAbsalónopytadosáñopukukueJerusalénpe, handohecháiperréirova.
29UpémarõAbsalónomondoJoábpeomondohagua chupemburuvichaguasurendápeha'ekatundoumo'ãi hendápe,haomondojeývomokõihajey,ndousevéi.
30Upévarehe'ihembiguáikuérape:Pemañamína,Joab kokuehi'aguĩchemba'égui,haoguerekoupépecebada terehoemyendytata.HaAbsalónrembiguáikuéra omyendytatapeñu
31UpémarõJoabopu'ãhaohoAbsalónrendápehógapeha he'ichupe:Mba'érepikonerembiguáikuéraomyendy tatachekokuépe?
32AbsalónheʼiJoábpe:“Cheningoamondondéve:‘Eju koʼáperomondohaguaperréirendápe,erehagua: ‘MbaʼérepikoajuGesurgui?iporãkurichéveaimegueteri upépe,ko'ágãtahechamburuvichaguasurova;haoĩramo mbaʼevaichepype,tochejuka.
33UpémarõJoabohorréirendápehaomombeʼuchupe,ha ohenóiAbsalónpe,ourréirendápehaoñesũhovayvýpe rréirenondépe,haperréiohetũAbsalónpe.
MOAKÃHA15rehegua
1Uperire,Absalónombosako'ichupekárrohakavaju,ha cincuentakuimba'eoñanihaguãhenondépe
2Absalónopu'ãpyharevehaoñembo'ypeokẽrapére,ha oúramomburuvichaguasurendápeojodiskutíva,Absalón ohenóichupehahe'ichupe:¿Mba'etávaguipikonde?Ha he'i:NerembiguáipeteĩIsraelñemoñaregua
3Absalónhe'ichupe:Emañamína,nemba'eporãha hekoitépehakatundaipórimburuvichaguasu omondova'ekuenerenduhaguã.
4Absalónheʼiavei:“Ojejapórirechévehuésupetetãme, ikatuhaguáichaoucherendápeentérokuimbaʼe oguerekóvambaʼevai,hacheajaposechupehustísia!”
5Haupéicha,oimeraẽvaoñembojávohendápeoñesũ haguachupe,oipysoipo,ojagarrachupehaohetũchupe.
6PéichaAbsalónojapoopaIsraelguaouva'ekue mburuvichaguasurendápeohusgahaguã
7Cuarentaáñorire,Absalónhe'imburuvichaguasúpe: “Tahaajapocheñe'ẽme'ẽ,aprometevaekueÑandejárape, Hebrónpe”
8NderembiguáioprometevaʼekuecheaimeajaGesurpe, Siriaretãme,haheʼi:“Ñandejáracheguerujeýramo Jerusalénpe,aservítaÑandejárape”
9Mburuvichaguasuhe'ichupe:Terehopy'aguapýpe. Upémarõopu'ãhaohoHebrónpe.
10AbsalónkatuomondoespíaopaIsraelñemoñarerupiha he'i:“Pehenduramoitepetrompétaryapu,pejeva'erã: AbsalónogovernaHebrónpe”.
11Absalónndiveosẽ200kuimba'eJerusalénguihaoho hikuáiisensíllope,handoikuaáihikuáimbaʼeve
12UpéiAbsalónomondoohenóiAhitófel,pegiloníta, haʼévaDavidkonsého,*+siudagui,*+haʼeojapoaja sakrifísio.Hapeconspiraciónimbarete;Tavayguakuéra hetavéguiAbsalónndive
13UpéiouDavidrendápepeteĩmensahérohaheʼichupe: “UmiIsraelguaikorasõAbsalónrapykuéri”.
14Davidhe'iopahembiguáikuéraoĩvapehendive Jerusalénpe:“Pepu'ãhajakañyNañakañymo'ãiAbsalóngui,pya'epeho,anihaguãsapy'añandejopyhaogueru mba'evaiñandeárihaojukakysepukurehevepetávape
15Upérõmburuvichaguasurembiguáikuérahe'i mburuvichaguasúpe:Péinaápe,nerembiguáikuéra oĩmaojapohaguãopamba'echeruvicharuvichaguasu omoĩva
16Uperireperréihaopahogayguakuéraohohapykuéri. Hamburuvichaguasuohejaumikuñahembireko, oñangarekohaguãógarehe
17Uperireperréi,haopatavayguakuéraohohapykuéri, haopytapeteĩlugármombyryguápe
18Haopahembiguáikuéraohasaijykére;600kuimba'eou vaekuehapykuériGátgui,ohasamburuvichaguasu renondépe
19UpémarõperréiheʼiItaipegatítape:“¿Mbaʼérepiko rehoaveiorendive?”.ejevynerendaguépehaepyta mburuvichaguasundive,ndeha'éguiextranjero,haavei tetãambuéva
20Nderejuhaguekueheañónte,¿koárapepikorojupiha roguejyorendive?Ahamoõpaikatu,ejevyhaeguerahajey nejoyke'ykuérape
21UpéiIttaiombohováimburuvichaguasúpehahe'i: “Ñandejáraoikoveháichahacheruvichaguasu oikoveháicha,katueteoĩtacheruvichaguasu,taha'e omanóvatérãoikovévo,upépeoĩtaaveinerembiguái.”
22Davidhe'iItáipe:TerehoehasaOhasávoItai,gatita, opavavekuimba'ehaumimitãmichĩvaoĩvahendive 23Haopatetãhasẽhatã,haopatetãohasa,perréiohasa aveipeysyryCedrónári,haopatetãohasa,pedesiérto rapegotyo.
24Sadochaenterovelevitakuéraoĩhendive,ogueraháva TupãÑe'ẽme'ẽárkahaAbiatarojupi,opatavayguaohasa pevepetávagui
25Upémarõmburuvichaguasuhe'iSadoc-pe:Egueraha jeyTupãárkatávape
26Haʼekatupéichaheʼíramo:Ndavyʼáinderehe;péinaápe, péinaápeaime,tojapochereheiporãháichachupe
27Mburuvichaguasuhe'iaveipa'iSadoc-pe:Ndaha'éi pikondepeteĩohecháva?Ejevypy'aguapýpetavaguasúpe hanendivenera'ymokõive,ndera'yAhimaazhaAbiatar ra'yJonatán
28Pemañamína,apytapedesiértoñúme,oupevepeẽgui ñeʼẽchecertifikahagua
29SadochaAbiataroguerahajeyJerusalénpeÑandejára árka,haopytaupépe.
30DavidojupiyvytyOlivotrupi,hasẽojupívo,ojaho'i iñakã,haohoipy'a'ỹre.
31PeteĩvaheʼiDavídpe:“Ahitofeloĩumioñorairõva Absalónndive”Davidhe'i:“Ñandejára,embotavy Ahitofelrembipota”
32Davidoguahẽvopemontáñaruʼãme,oadorahápe Ñandejárape,Husaipearquitaouohuguahẽchupeijaorape hayvyiñakãári
33Davidhe'ichupe:“Rehasáramochendive,ndeha'éta peteĩmba'epohýichéveguarã
34HakaturejevýramopetávapehaereAbsalónpe:Che haʼétanerembiguái,orréi;Cheha'ehaguéichanderu rembiguáiko'ágãpeve,upéichaaveiko'ágãha'étane rembiguái.
35¿Ndaha'éipikonendiveSadochaAbiatarpa'ikuéra? upévareoikóta,oimeraẽmbaʼerehendúvarréirógagui, emombeʼútaSadochaAbiatar-peumisaserdótepe.
36Péinaápe,oguerekohikuáiupépehendivekuéramokõi itaʼýra,AhimaazSadocraʼy,haJonatánAbiatarraʼy;ha umívarupivepemondótachéveopambaʼeikatúvapehendu.
37UpémarõHusaiDavidangirũoikepesiudápe,ha AbsalónoguahẽJerusalénpe
MOAKÃHA16rehegua
1Davidohasávopesérroru'ãme,ojotopachupeZiba, Mefibósetrembiguái,haoguereko200vúrro,hahi'ári200 mbuja,100pasasra'ỹi,cienyvaveranohapeteĩvínoryru 2MburuvichaguasuoporanduZibápe:Mba'epikoere ko'ãmba'e?UperireZibahe'i:“Mburuvichaguasu rogayguakuérahymbavúrroojeguatahaguãhambujape hayvaarahakúpeguamitãrusukuérahoʼuhagua;hapevíno, hoy'uhaguãumiikangývatave'ỹme
3Upérõperréiheʼi:“Hamoõpikooĩnejáraraʼy?”Ziba he'imburuvichaguasúpe:Ha'eopytaJerusalénpe,he'ígui: KoárapeIsraelñemoñareome'ẽjeýtachévecheruRréino 4UpémarõperréiheʼiZibápe:“Péina,nembaʼehínaopa mbaʼeMefibósetrehegua”.Zibahe'i:Cheruvicha,che ruvicha,ajerurendévechemborayhúpe
5RréiDavidoguahẽvoBahurim-pe,péinaápeosẽpeteĩ kuimbaʼeSaúlrogaygua,héravaSimei,Géraraʼy.
6UpéioityitaDavidharréiDavidrembiguáikuérare,ha enterovepuévlohaumikuimbaʼeipuʼakapávaoĩijakatúa haijasugotyo.
7Hapéichahe'iSimeiomaldecijave:“Esẽ,esẽ,nde kuimba'ehuguypochývahandekuimba'eBelial-gua.
8ÑandejáraomeʼẽjeyndereheopaSaúlrogayguaruguy, hahendaguéperegovernavaʼekueÑandejáraome'ẽpe rréinondera'yAbsalónpópe,hapéinaápe,rejejagarrande rembiapovaípe,ndeha'éguipeteĩkuimba'ehuguypochýva.
9UpémarõAbisai,Seruyara'y,he'imburuvichaguasúpe: Mba'érepikokojaguaomanóvaomaldesicheruvicha rréipe?tahasa,ajerurendéve,haaipe'achuguiiñakã
10Upémarõperréiheʼi:“¿Mbaʼepikoarekopenendive, peẽZeruíaraʼykuéra?”.upévaretoñemaldesi,Ñandejára he'íguichupe:“EmaldeciDavídpe”Mávapikohe'íta: Mba'érepikorejapopéicha?
11Davidhe'iAbisaihahembiguáikuérape:“Péinaápe, chera'yosẽva'ekuechepy'águi,ohekacherekovetoheja, hatoñemaldesi;Ñandejáraohenóinikochupe
12IkatuhínaÑandejáraomañachejehasaasyrehe,ha Jehováomyengoviátachévembaʼeporãañemaldesi haguérekoárape
13Davidhaiñirũnguéraohoajatapére,Simeiohopesérro rembeʼýpe,haomaldesiohoaja,oitychupeitápehaoity yvytimbo
14Upéiperréihaenteroveumihénteoĩvahendive, ikaneʼõhaopytuʼuupépe.
15AbsalónhaenterovepuévloisraelítaouJerusalénpeha hendiveAhitofel
16OguahẽvoAbsalónrendápeHusai,Arquita,David angirũ,Husaihe'iAbsalónpe:“Ñandejáratosalvaperréipe, Ñandejáratosalvaperréipe”.
17Absalónhe'iHusaípe:Péichapikonemba'eporãne angirũndive?mba'érepikonerehóineirũndive?
18Husaihe'iAbsalónpe:Nahániri.Ñandejára,kotetãha opavaveIsraelkuimba'eoiporavóva,cheha'eha'e rembipota,hahendiveaikóta
19Hajey,mávapepaaservivaʼerã?¿ndahaʼéipikoaservi itaʼýrarenondépe?aservihaguéichanderurenondépe, upéichaaveiaimétanderenondépe
20UpémarõAbsalónheʼiAhitofelpe:“Emombeʼu mbaʼéparojapóta”
21Ahitofelhe'iAbsalónpe:Eikenderukuñakuéra rendápe,ha'eohejava'ekueoñangarekohaguãógarehe.Ha opaIsraelguaohendútanderuchembojeguaruha
22UpémarõomosarambihikuáiAbsalónpepeteĩógakárpa peógaruʼãme.Absalónohoitúvahembirekokuéra rendápeopaIsraelrenondépe
23UpetiémpopeAhitofeloñemoñeʼẽvaʼekue,haʼetevoi peteĩkuimbaʼeoporandúvaÑandejáraÑeʼẽme.
MOAKÃHA17rehegua
1Ahitofelhe'iAbsalónpe:Aiporavo12000kuimba'e,ha apu'ãtaamoirũtaDavid-pekopyharépe
2Cheajútaheseikane'õhaipoikangyaja,amondýita chupe,haopatetãoĩvahendiveokañýtahacheainupãta mburuvichaguasúpeañoite
3Haaguerujeýtanerendápeopavavetavayguakuérape,pe kuimba'erehekávaha'etekuopavaveoujeýva
4Upeñe'ẽombovy'aAbsalónhaopavaveansiáno Israelgua.
5UpémarõAbsalónheʼi:“EhenóiHusaípe,peArquitape, hañahenduaveimbaʼépaheʼi”
6HusaioguahẽvoAbsalónrendápe,Absalónheʼichupe: “Ahitofelningopéichaheʼindaha’éiramo;eñe'ẽnde
7HusaiheʼiAbsalónpe:Koʼágarupinaiporãipekonsého omeʼẽvaAhitofel
8He'iHusai,ndereikuaanderuhaikuimba'ekuérape,ha'e kuérakuimba'eipu'akapáva,haipochyiñakãme,oso oipe'aháichahymbara'yñúme.
9Péinaápe,haʼeokañykoʼágapeteĩyvykuápetérãótro hendápe,haojehúta,oĩvoveijapytepekuéraoñehundíva ñepyrũrã,oimeraẽohendúvaupévaheʼíta:“Oĩpeteĩjejuka umihénteAbsalónrapykuériohóvaapytépe”
10Haaveipeipyʼaguasúva,ikorasõpeteĩleónkorasõicha, oñemonguʼepaitéta,opaIsraeloikuaáguinderuhaʼeha peteĩkuimbaʼeipuʼakapáva,haumioĩvahendivekuimbaʼe ipyʼaguasúva.
11UpévareaconsejaopaIsraelguaoñembyatyhaguãne rendápe,DanguiveBeersebapeve,yvyku'íichayguasu rembe'ýpehetaitereiharehohaguãñorairõmendeteépe
12Upéichajajutahesepeteĩhendápeojejuhuhaguépe,ha ñahesapétahesepero'yho'aháichayvýpe,hachuguihaopa kuimba'ehendiveoĩvaguindopytamo'ãinipeteĩnte
13Hiʼariveoikéramochupepeteĩsiudápe,enteroveIsrael oguerútaumisogaupesiudápe,haroguerahátaperríope, ndojejuhúipevenipeteĩitamichĩvaupépe
14AbsalónhaopaIsraelguahe'i:“Usaiarquitarembipota iporãveAhitofelrembipotagui”Ñandejáraniko omoĩva'ekueipu'akahaguãAhitofelñe'ẽporãrehe,ha'e haguãÑandejáraogueruhaguãmba'evaiAbsalónrehe.
15UpémarõHusaiheʼiSadochaAbiatar-pe:“Péichaha péichaAhitofeloñemoñeʼẽAbsalónhaIsraelmyakãhára kuérape.hapéichahapéichaañemoñeʼẽ.
16KoʼágaemondopyaʼehaereDavídpe:“Anirepytako pyharépepedesiértope,péropyaʼerehasaAnihaguã oñemokõmburuvichaguasuhaopatetãoĩvahendive.
17JonatánhaAhimaazopytaEnrogelykére Ndojehecháiguichupekuéraoikehapetávapehaoho hikuáiomombe'umburuvichaguasuDavid-pe.
18Upevérepeteĩmitãkaria'yohechachupekuéraha omombe'uAbsalón-pe,hamokõivévaohopya'ehaoguahẽ peteĩkuimba'erógapeBahurim-pe,oguerekóvapeteĩykua ikorapýpemoõpaoguejyhikuái
19Hapekuñaojahoʼipeykuajuruári,haomyasãihiʼári trígooñembojyvaʼekue.handojekuaáiupembaʼe.
20Absalónsiervokuéraoguahẽvopekuñarendápehógape, oporanduhikuái:“¿MoõpaoĩAhimaazhaJonatán?”Upe kuñahe'ichupekuéra:Ohasámahikuáiysyryysyryári. Haohekahandojuhúichupekuéra,ohojeyJerusalénpe 21Ohorirehikuái,osẽhikuáipeykuágui,haoho omombeʼurréiDavídpe,haheʼiDavídpe:“Epuʼãhaehasa pyaʼepeyári,pórkepéichaAhitofelheʼinekóntrape” 22UpémarõDavidopuʼãhaentéroumihénteoĩvahendive, ohasaJordánmboypýri,koʼẽmbotávondofaltáinipeteĩ ndohasáivaʼekueJordán
23Ahitofelohechávonoñemeʼẽihaiñeʼẽmeʼẽ,oñapytĩ vúrro,haopuʼãhaoguerahahógapehógape,itávape,ha omoĩporãhógape,oñeñapytĩhaomanohaoñeñotỹchupe itúvasepultúrape
24UpéiDavidoguahẽMahanaimpe.AbsalónohasaJordán mboypýri,haopaIsraelguahendive
25AbsalónomoĩAmasápemburuvichaguasuehérsito Joabrendaguépe,Amasaha'epeteĩkuimba'era'y,hérava Itra,israelíta,oikeva'ekueAbigail,Nahasrajy,SerúíaJoab syryvy.
26UpémarõIsraelhaAbsalónoñemoĩGalaadretãme
27DavidoguahẽvoMahanaimpe,Sobí,Nahasra'y, Rabágua,Amónñemoñare,haMaquir,Lodebargua,Amiel ra'y,haBarzilai,Galeadgua,Rogelimpegua.
28Oguerutupa,vaso,mba'yruyvyku'i,trígo,cebada,arína, mandi'oseco,fríjol,lentejahalenguasseca
29Davidhaumihénteoĩvahendivehoʼuhaguaeíra, mantéka,ovecha,vakakesu,heʼíguihikuái:“Pepuévlo iñembyahýi,ikaneʼõhaijy’uhéi,pedesiértope”.
MOAKÃHA18rehegua
1Davidoipapaumihénteoĩvapehendive,haomoĩ mburuvichakuéramilha100mburuvichakuéra
2DavidomondopeteĩterciopuévloguiJoabpoguýpe,ha peteĩtercioAbisai,Zeruíaraʼy,Joabryvypoguýpe,ha peteĩtercioItaigatitapoguýpeUpérõmburuvichaguasu he'itavayguakuérape:Chevoiasẽtapenendive.
3Umihéntekatuheʼi:Nderesẽmoʼãi.nioreapytéguila mitadomanóramo,noñatendéiorerehe,hakatuko'ágãnde revaletediezmiloreapytégui,upévareko'ágãiporãveore pytyvõpetávagui.
4Upémarõperréiheʼichupekuéra:“Ajapótapeẽme iporãveha”Mburuvichaguasuoñembo'ypeokẽykére,ha opavaveosẽcienhamilesrupi
5UperireperréiheʼiJoab,AbisaihaItaípe:“Petrata porãkenapemitãkariaʼyAbsalónndive”.Haopavave ohendumburuvichaguasuome'ẽrõguareAbsalónrehe
6UpémarõumihénteosẽñúmeIsraelkóntrape,ha oñorairõEfraínkaʼaguýpe.
7UpépeojejukaIsraelretãyguakuérapeDavidrembiguái kuérarenondépe,haupeárapeojejukaheta20000 kuimba'e.
8Upépeisarambipapeñorairõopatetãme,hapeyvyra ho'uhetavetapichápeupeárapepekysepuku ho'uva'ekuégui.
9AbsalónojotopaDavidrembiguáikuérandiveAbsalón ojupipeteĩmúlaári,hapemulaoikepeteĩyvyraguasu rakãguýpe,haiñakãojagarraperoble,haojegueraha yvágahayvymbytépehapemúlaoĩvaiguypeoho 10Peteĩkuimbaʼeohechaupéva,haomombeʼuJoábpeha heʼi:“AhechaAbsalónpeoñemosaingohapeteĩ yvyramátare
11Joabhe'ipekuimba'eomombe'úvapechupe: Rehechámachupehamba'érepikonereinupãichupeupépe? haame'ẽsendévediezcíclodeplátahapeteĩcinturón
12Upekuimba'ehe'iJoábpe:Ahupytyramojepemil grámodeplátachepópe,ndaipysomo'ãicheporréira'y rehe
13Ndaupeichairamoajapovaerãmo'ãjapucherekoverehe, ndaipóriguimba'evekañymbyperréigui,handevoi reñemoĩtakuricherehe
14UpémarõJoabheʼi:“Ndaikatúiapytanendivepéicha” Ha'eojapyhyipópembohapydardohaombohasaAbsalón py'apýpe,oikoveajagueteripeyvyraroblembytépe 15UmimitãrusuoguerahávaJoabarmaduraojereha oinupãAbsalónpehaojukachupe.
16Joabombopupetrompéta,haumihénteoujeyomuña Israélpe,pórkeJoabojokopepuévlope 17Ha'ekuéraojagarraAbsalónpehaoitychupepeteĩ yvykuaguasúpeka'aguýpe,haomoĩhi'áripeteĩitaryru tuichaitereíva,haopavaveIsraelokañypeteĩteĩhógape.
18Absalónoikoveajaojagarrahaomopuʼãpeteĩpilár, oĩvaperréiñúme,heʼígui:‘Ndarekóicheraʼyamomanduʼa haguacheréra
19UpémarõSadocra'yAhimaazhe'i:Taha'eañaniha amombe'umburuvichaguasúpemba'éichapaÑandejára ovengahaguechupeiñenemigokuéragui
20Joabhe'ichupe:Koárapeneremombe'umo'ãi marandu,ambueárapekatuneremombe'umo'ãimarandu, rréira'yomanógui.
21UpémarõJoabheʼiCusípe:“Terehoemombeʼupe rréipeperehecháva”CusíoñesũJoabrenondépehaoñani
22UpémarõSadocraʼyAhimaazheʼijeyJoábpe:“Péro tahaʼehaʼévalasituasión,tahaʼeaveiañaniCusí
rapykuéri”Joabhe'i:Mba'érepikoreñani,chera'y, ndereguerekóiguimarandu?
23Upéicharõjepe,he'ichupe,pehejamiañaniHahe'i chupe:Eñani.UpéiAhimaazoñanipeñurapéreha ojaho'iCusípe.
24Davidoguapymokõiveokẽmbytépe,hapeguárdia ojupipetéchoáripeokẽáripemurállagotyo,haomañaha omañapeteĩkuimbaʼeodiparahaʼeño.
25PeguárdiaosapukáihaomombeʼuperréipeHa mburuvichaguasuhe'i:Oiméramoha'eño,ijurúpeoĩ maranduHaoupya'ehaoñemboja
26Peguárdiaohechaótroodiparaha,hapeguárdiaohenói peokẽrerekuapehaheʼi:“Péinaótrokuimbaʼeoñani haʼeño”Mburuvichaguasuhe'i:Ogueruaveimarandu 27Hapeoñangarekóvaheʼi:“Cheaimoʼãpeoñani haguáichaAhimaaz,Sadocraʼy”.Mburuvichaguasuhe'i: Ha'enikokuimba'eporã,haoumaranduporãreheve 28Ahimaazosapukáihahe'iperréipe:Opamba'eoĩ porã.Oñesũyvýpemburuvichaguasurenondépehahe'i: “Toñemomba'eguasuÑandejárandeJára,ome'ẽva'ekue umikuimba'eohupívaipocheruvicharuvichaguasurehe 29Upémarõperréiheʼi:“¿Oĩporãpikopemitãrusu Absalón?”Ahimaazhe'i:Joabomondoramoguare mburuvichaguasurembiguáipe,hachenerembiguáipe, ahechapeteĩsarambiguasu,handaikuaáimba'épaoiko.
30Upémarõperréiheʼichupe:“Ejerehaeñemboʼy koʼápe”Haojerehaopyta
31Ha,péinaápe,Cusíou;Cusíhe'i:“Cheruvichaguasu, cheruvichaguasu,Ñandejáraovengandévekoárapeopa umiopu'ãva'ekuérenderehe”
32UpémarõperréiheʼiCusípe:“¿Oĩporãpikope mitãrusuAbsalón?”Cusíhe'ichupe:Cheruvicha ruvichaguasuenemigokuéra,haopavaveopu'ãvanderehe ojapovaihaguã,toikoupemitãkaria'yicha.
33Haperréiipochyeterei,haojupipekotyoĩvapepeokẽ rovái,hahasẽ,haohokuévo,péichaheʼi:“Cheraʼy Absalón,cheraʼy,cheraʼyAbsalón!”Tupãcheamanórire nderehe,OAbsalón,chera’y,chera’y!
MOAKÃHA19rehegua
1Upéioje'eJoab-pe:“Péinaperréihasẽhaoñembyasy Absalónrehe”.
2Pevictoriaupeárapeoñekonvertiñembyasýpeopavave tavayguakuérape,haumihénteohendúguihe'iupeárape mba'éichapaperréiombyasyita'ýrarehe.
3Upeárapeumihénteoikeñemihámechupekuérape siudápe,umihénteotĩháichaomondaokañyjaveñorairõme.
4Péroperréiojahoʼihova,haperréiosapukáihatã:“¡Oh cheraʼyAbsalón,Absalón,cheraʼy,cheraʼy!”
5Joaboikeógapemburuvichaguasurendápehahe'i:Ko áraperemotĩopanerembiguáirova,koárapeosalva vaekuenderekove,ndera'yhanderajyrekove,ne rembirekohanehembirekorekove
6Rehayhúguineenemigokuérapehandaijaʼéine amigokuérareNdenikoremombe'ukoárape nderehechamo'ãihamburuvichakuérahatembiguáikuérape, koárapeahechakuaáguiAbsalónoikoveramohaopavave romanokoárape,ndegustava'erãmo'ã
7Ko'ágãepu'ãhaeñe'ẽporãnerembiguáikuérandive, ahuraÑandejárarérape,neresẽmo'ãiramokopyharépe ndopytamo'ãinendive
2Samuel
8UpéiperréiopuʼãhaoguapypeokẽmeHa'ekuéra omombe'uopatavayguápehahe'i:Péinaperréioguapy hínapeokẽmeHaopavaveoguahẽmburuvichaguasu renondépe,Israelokañýguipeteĩteĩhogapýpe.
9HaenteroveumihénteoñorairõopaIsraeltrívupe,ha heʼi:“Perréioresalvaoreenemigokuérapoguýgui,ha orepeʼaumifilistéopoguýguihakoʼágaokañypetetãgui Absalónrehehápe.
10Absalón,oreroñohẽvaʼekueoreári,omanóma ñorairõhápeMba'érepikonapeñe'ẽipeguerujeyhaguã mburuvichaguasúpe?
11UpémarõrréiDavidomondoumisaserdóteSadocha Abiatarrendápehaheʼi:“EñeʼẽumiansiánoJudáguápe: “¿Mbaʼérepikopeẽpeúltimopeguerujeýtaperréipe hógape?”ohechávoopaIsraelñe'ẽoguahẽhamburuvicha guasurendápe,hógapejepe.
12Peẽchejoyke'y,peẽchekanguekuehachero'o, ¿mba'érepikopeẽipahaitévapeguerujeyhaguãrréipe?
13PejeAmasápe:“Ndaha'éipikochekanguekuehache ro'ogui?Tupãtojapochéveupéicha,hahetavemba'e, ndaha'éiramoehérsitoruvichacherenondépetapiaiteJoab kotýpe.
14HaoñakãityopaJudákuimbaʼekuérakorasõ,peteĩ kuimbaʼekorasõichaupéicharupiomondohikuáikoñe'ẽ mburuvichaguasúpe:Ejevyndehaopavavenerembiguái kuérape
15UpémarõperréiohojeyhaoguahẽJordánpeJudáou Guilgálpeohohaguãojotopamburuvichaguasúpe, oguerahahaguãmburuvichaguasúpeJordánmboypýri
16Simei,Guérrara'y,benjamíta,Bahurimgua,pya'e oguejyJudákuimba'ekuérandiveojotopahaguãrréiDavid ndive
17Oĩhendive1000kuimba'eBenjamínpegua,haZiba, Saúlrógarembiguái,15ita'ýraha20hembiguáihendive. haohohikuáiJordánmboypýrimburuvichaguasu renondépe
18Upéiohopeteĩvárkodevárkoárioguerahahaguape rréirógapehaojapohaguaiporãvahaʼeoimoʼãvaSimei, Gerara'y,ho'amburuvichaguasurenondépe,oguahẽvo Jordánmboypýri.
19Hahe'imburuvichaguasúpe:Anicheruvicha tombojacherembiapovaikue,hananemandu'apene rembiguáiojapova'ekuére,cheruvicharuvichaguasuosẽ áraJerusaléngui,perréioguerahahaguãikorasõme
20Nerembiguáioikuaáguicheangaipahague,upévare, péinaápe,ajuypykoárapeopaJosérógaguiaguejyhaguã cheruvicharuvichaguasundive
21Abisai,Seruiára'ykatuhe'i:¿NoñejukáipikoSimeipekomba'ére,omaldesihaguéreÑandejáraunhídope?
22UpémarõDavidheʼi:“¿Mbaʼepikoarekopenendive, peẽZeruíaraʼykuéra,hakoʼágapeẽcheenemigo?¿Oĩpiko ojejukátavakoárapeIsraélpe?Ndaikuaáipikokoárapeche ha'ehaIsraelruvichaguasu?
23Upévaremburuvichaguasuhe'iSimeípe:Nderemano mo'ãiHamburuvichaguasuohurachupe
24Saúlra'yMefibósetoguejyohuguahẽhaguãperréi ndive,hanoñemondevéiipy,nombojereíriibarbaha ndojohéiijao,perréiohoguiveáraoujeypeve py'aguapýpe
25OguahẽvoJerusalénpeojotopahaguaperréipe,perréi heʼichupe:“¿Mbaʼérepikonerehóichendive,Mefibóset?”
26Ha'ehe'i:Cheruvicha,cherembiguáichembotavy, nderembiguáihe'ígui:‘Amoĩtachevúrro,ajupihaguã hi'árihaahamburuvichaguasurendápenderembiguái ikangýgui.
27Hahaʼeojahéinerembiguáipecheruvicharréipe;Che ruvichaguasukatuTupãremimbouicha,upévareejapo iporãvanderesarenondépe
28Opavavecherurogayguaomanómava'ekuecheruvicha guasurenondépeMba'ederechopikoarekogueteri ajerure'asyhaguãmburuvichaguasúpe?
29Upérõperréiheʼichupe:Mbaʼérepikoreñeʼẽvéta umimbaʼerejapovaʼekuére?Cheha'e:NdehaZiba pemboja'opeyvy.
30Mefibósethe'imburuvichaguasúpe:“Tojapyhyopa mba'e,cheruvichaguasuoujeýguipy'aguapýpehógape voi”.
31UperireoguejyBarzilai,Galaadgua,Rogelímgui,ha ohoJordánmboypýriperréindive,oguerahahaguachupe Jordánmboypýri.
32Barzilainingoitujaitereíma,orekóma80áño,haomeʼẽ vaʼekueperréipeoikotevẽvaoikotevẽva,oñenoaja Mahanaimpe.haʼéguipeteĩkuimbaʼetuichaitereíva.
33UpémarõperréiheʼiBarzilaipe:“Ejuchendivehache romongarutachendiveJerusalénpe”
34UpémarõBarzilaihe'imburuvichaguasúpe:Araka'e pevepikoaikoveajupihaguãmburuvichaguasundive Jerusalénpe?
35Koárapeareko80áño,haikatúpaahechakuaaiporãva haivaíva?¿ikatúpanerembiguáioprobacheha'úvatérã chehoy'úva?ikatúpaahenduvekuimba’eopurahéivaha kuñaopurahéivañe’ẽ?mbaʼérepikoupéicharõne rembiguáihaʼétagueteripeteĩmbaʼepohýicheruvicha rréipeguarã?
36NderembiguáiohótamombyrymiJordánmboypýripe rréindive,hamba'érepikoperréiomyengoviátachéve peichaguajopóireheve?
37Tojevynerembiguái,amanohaguãchetávape,ha añeñotỹcheruhachesysepultúraykéreHakatupéina ápenerembiguáiQuimham;tohasacheruvichaguasu ndive;haejapoheseiporãvanderehechátava.
38Upémarõperréiheʼi:“Kimhamohótachendive,ha ajapótaheseiporãva,haoimeraẽmbaʼerejeruréva chehegui,upévaajapótanderehehápe”.
39HaenteroveumihénteohasaJordánmboypýri Oguahẽvomburuvichaguasu,mburuvichaguasuohetũ Barziláipehaohovasachupe.haojevyhendaguépe.
40UpéiperréiohoGuilgálpehaQuimhamohohendive, haenteroveJudáguaomotenondeperréipehaaveilamitad Israelgua
41Upémarõ,opaIsraelguaouperréirendápehaheʼipe rréipe:“¿MbaʼérepikooreermanokuéraJudáguanemonda, haogueruperréi,hogayguakuérahaenteroveDavid kuimbaʼekuérape,Jordánmboypýri?”
42UpémarõenteroveumikuimbaʼeJudáguaheʼiumi israelítape:“Perréiningohiʼaguímaorepariénteguijakaru pikoperréirepykuereheve?térãpikoome'ẽñandéve mba'ejopói?
43Umikuimbaʼeisraelitaombohováiumikuimbaʼe Judáguápehaheʼi:“Oreroguereko10párteperréipe,ha Davidroguerekovederéchopendehegui.HaJudá kuimba'ekuérañe'ẽipohýiveIsraelkuimba'ekuérañe'ẽgui
1Upépeoĩpeteĩkuimba'eBelialpegua,héravaSeba,Bicrí ra'y,Benjamín,ombopupeteĩtrompétahahe'i:Ore ndoroguerekóimba'eveDavidndive,handoroguerekói erénsiaJeséra'ýpe
2UpémarõkádakuimbaʼeIsraelguaohoDavidrapykuéri haohoSebáBicríraʼýpe,haumikuimbaʼeJudáguakatu ojejokomburuvichaguasundive,JordánguiveJerusalén peve
3DavidoguahẽhógapeJerusalénpehamburuvichaguasu oguerahaumikuñahembireko,ohejava'ekueoñangarekóvo hógape,haomoingechupekuératendárehaomongaru chupekuéra,hakatundoikéihendápekuéraUpémarõ oñembotyhikuáiomanomeve,oikoviudaramo
4UpémarõperréiheʼiAmasápe:“Mbohapyárarire embyatýnachéveumikuimbaʼeJudágua,haejukoʼápe”
5UpémarõAmasáohoombyatyumikuimbaʼeJudáguápe, pérohaʼeopytaarevepetiémpoomeʼẽvaguichupe.
6Davidhe'iAbisai-pe:Ko'ágãSebaBicríra'yojapo va'erãñandereheAbsalóngui
7UpéiosẽhapykuériJoabñorairõhárakuéra,keretita, peletohaopakuimba'eipu'akapáva
8OguahẽvohikuáipeitaguasuoĩvaGabaónpe,Amasá ohohenondépe.Joabaoomondeva'ekueojejokuahese,ha hi'áripeteĩcinturónkysepukureheveojejokuaijyvaáriha ohokuévohoʼa
9Joabhe'iAmasápe:“¿Reikoporãpiko,cheryvy?Ha JoabojagarraAmasápeijyvaakatúapeohetũhaguãchupe
10AmasákatunoñatendéipekysepukuoĩvareJoabpópe, haoinupãchupe5hacostilla,haoñohẽipy'ayvýpe,ha noinupãvéimachupehaomanoUpémarõJoabha iñermánoAbisaiomuñaSebá,Bicríraʼýpe
11UpéipeteĩJoabkuimbaʼeoñemboʼyijykérehaheʼi:“Pe oguerohoryvévaJoábpehaDavidndive,tohoJoab rapykuéri”
12HaAmasáojerokytuguýpepetapeguasumbytépe.Pe kuimba'eohechávoopavaveopytáva,oguenohẽAmasápe tapeguasúguiñúme,haomombohi'áripeteĩao,ohechávo opavaveoúvahi'árioñembo'yha.
13Ojepeʼarirechupepetapeguasúgui,enteroveumihénte ohoJoabrapykuérihaomuñaSebá,Bicríraʼýpe
14OhasámaopaIsraelñemoñarerupiAbel,Betmaacáha opaumiberitapeve
15UpéiouhaomongorachupehikuáiAbeldeBetmacape, haomopu'ãpeteĩyrembe'ypetávakóntrape,haopytape yvykuápe,haenteroveumihénteoĩvaJoabndiveoitypape murállaoityhagua.
16Upémarõpeteĩkuñakaraiiñarandúvaosapukáipe siudágui:“Pehendu,pehendu!ere:AjerurendéveJoab-pe: Eñembojako'ápeañe'ẽhaguãnendive
17Oñembojávohendápe,pekuñahe'i:NdepikoJoab? Ha'ehe'ichupe:Cheha'eUpéihe'ichupe:Ehendune rembiguáihe'ívaHa'ehe'ichupe:Ahendu
18Upémarõhaʼeheʼi:“Ymahaʼekuéraningoheʼi: “OjerurevaʼerãhikuáikonséhoAbelpe”
19Cheha'epeteĩvaumiipy'aguapývahajeroviahaIsraelpe,reñeha'ãrehundipeteĩtávahapeteĩsyIsrael-pe, ¿mba'érepikoretragátaÑandejáraerénsia?
20Joabhe'i:Mombyry,mombyrychehegui,amokõtérã ahundi
21Pemba'endaha'éiupéicha,peteĩkuimba'eyvytyEfraín pegua,héravaSeba,Bicríra'y,ohupiiporréirehe,David reheUpekuñahe'iJoábpe:Péina,iñakãojeityne rendápepemurállaári.
22Upémarõpekuñaohoopatavayguakuérarendápe iñarandurupiOikytĩhikuáiSebáBicríra'yakãhaomosẽ JoábpeHaombopupeteĩtrompéta,hahaʼekuéraojeretira pesiudágui,kádaunohogapýpe.JoabohojeyJerusalénpe mburuvichaguasurendápe
23JoaboisãmbyhyopaIsraelehérsito,haBenaías,Joiadá ra'yoisãmbyhyumiqueretitahapeletta
24Adoramoñatendevaʼekueumiimpuéstorehe,ha Josafat,Ahiludraʼy,oskrivivaʼekue.
25Sevaha'embo'eháraleipegua,haSadochaAbiatarha'e pa'i
26JairguaIrahaʼevaʼekuemburuvichaguasuDavídpe.
MOAKÃHA21rehegua
1UpémarõDavidtiémpopeoikoñembyahýitresáño,áño haáñoDavidoporanduÑandejárapeÑandejárahe'ichupe: Saúlhahogayguahuguypaitépeguarã,ojukahaguére gabaonitakuérape
2Hamburuvichaguasuohenóigabaonita-kuérapehahe'i chupekuéra;(ko'ágãumigabaonitandaha'éiIsrael ñemoñare,amorréorembyreuvei,haIsraelñemoñare ohurachupekuéra,haSaúloñeha'ãojukachupekuéra kyre'ỹmeIsraelhaJudáñemoñarendive).
3UpévareDavidheʼiumigabaonítape:“¿Mbaʼépaajapóta penderehehápe?”hamba'epikoajapótapeexpiasiõ, pehovasahaguãÑandejáraerénsia?
4Umigabaonitahe'ichupe:Ndoroguerekomo'ãiplátani óroSaúlmba'évahahógaguiniorerehehápeanirejuka avavépeIsraélpe.Ha'ehe'ichupe:Mba'épapeje,ajapóta penderehehápe
5Haʼekuéraheʼiperréipe:“Pekuimbaʼeorehundívaha opensavaʼekueorekóntrapeanihaguaropytanipeteĩ israelítape
6Toñeme'ẽoréve7kuimba'eita'ýraapytégui,haroñapytĩta ÑandejárapeGabaapeSaúlrembiguáipe,Ñandejára oiporavova'ekueHamburuvichaguasuhe'i:Ame'ẽta umíva
7PerréikatuoporiahuveMefibóset,Jonatánra'y,Saúlra'y, ÑandejáraohurahaguéreDavidhaJonatánSaúlra'y apytépe
8PerréikatuoguerahamokõiRizpáraʼy,Aiahrajy,haʼe imembyvaʼekueSaúlpe:ArmonihaMefibósethaumi5 ra'yMical,Saúlrajy,omongakuaava'ekueAdriel,Barzilai ra'y,meholatita
9Ome'ẽchupekuéraumigabaonitapópe,haomosaingo hikuáiyvytyáriÑandejárarenondépe,haho'aoñondivepa umi7árahaojejukahikuáicosechaára,áratenondegua, oñepyrũvocebadañemono'õ
10AiahrajyRizpáojagarraaovosahaoipysochupeitaári, oñepyrũguivekosechayyvágaguiho'apevehi'arikuéra,ha ndohejáiopytu'uhi'áriguyrakuéraárapukukue,ni pyharekueumimymbañupegua.
11UpéioñemombeʼuDavídpembaʼépaojapoRizpá,Aías rajy,Saúlrembireko
12Davidohooipe'aSaúlkanguekuehaita'ýraJonatán kanguekueumikuimba'eJabes-Galaad-guagui,omonda
2Samuel
va'ekueBetsánkállegui,umifilistéooñapytĩhaguépe chupekuéra,umifilistéoojukarireSaúlpeGilboape.
13UpéguioguenohẽSaúlhaitaʼýraJonatánkangueha ombyatyhikuáiumioñeñapytĩva’ekuekangue.
14Saúlhaita'ýraJonatánkanguekueoñeñotỹBenjamín retãme,Zelápe,itúvaCissepultúrapeHauperireTupãme ojerureasyupeyvyrehe
15UmifilistéooñorairõjeyIsraelndive.Davidoguejy hembiguáikuérandive,haoñorairõfilistéokuérandive,ha Davidikangypaite
16Isbibenob,ha'évapegigantera'ykuéra,ilánsaipohýiva 300gránce300gránce,haoñemoĩpeteĩkysepukupyahúre, oimo'ãojukahagueDavídpe.
17Abisai,Serúíasra'ykatuoipytyvõchupe,oinupãpe filistéopehaojukachupeUpérõDavidkuimba'ekuéra ohurachupehahe'i:Nderesẽmo'ãvéimaorendive ñorairõrã,anihaguãrembogueIsraelresape
18UperireoñorairõjeyumifilistéondiveGóbpe,ha SibecaihusatítaojukaSaf,ha'évapegigantera'ykuéra.
19Góbpeoikojeypeteĩñorairõumifilistéondive,upépe Elhanán,Jaareoregímraʼy,haʼévapeteĩbelengua,ojuka Goliatpegatítaermánope,hailánsaojoguapeteĩtejedor yvyrágui
20UpépeoĩgueteripeteĩñorairõGat-pe,oĩhámepeteĩ kuimbaʼeijyvatetereíva,kádaipópeseisikuãhakádaipy6 dedo,2000hahaʼeaveiheñóipegigante-gui
21HaʼeodefendévoIsraélpe,ojukachupeJonatán,Simea raʼy,haʼévaDavidermáno.
22KoʼãcuatroonasevaʼekuepegiganteGátpe,hahoʼa Davidhaisiervokuérapópe
MOAKÃHA22rehegua
1Davidhe'iÑandejárapekopurahéiñe'ẽÑandejáraoipe'a haguépechupeopaiñenemigohaSaúlpógui
2Haha'ehe'i:Tupãnikocheita,chembaretehache mosãsõva.
3Tupãcheita;heseajerovia:ha'echeescudo,hache salvaciónhatĩ,chetórreyvate,hacherefugio,chesalvador; ndechesalvaviolencia-gui.
4CheahenóitaÑandejárape,ha'emerese añemomba'eguasu,péichaajesalvátacheenemigokuéragui 5Umioladelamuertechejerére,umikuimbaʼeiñañáva umiinundasiónchemondýi;
6Infiernoñembyasykuérachejerére;umiñemanoñuhã chejopy;
7ChejehasaasyajaahenóiÑandejárapehaajerureasyche Járape,haha'eohenducheñe'ẽTupaogui,hachesapukái oikeijapysápe
8Upéipeyvyoryrýihaoryrýi;yvágapyendakuéraomýi haoryrýi,ipochyhaguére
9Ijurúguiosẽtatatĩhaijurúguitataokaipa.
10Oñakãityaveiyvága,haoguejy;hapytũmbyoĩipy guýpe
11Ha'eojupipeteĩkeruvínárihaoveve,haojehechachupe yvytupepoári
12Haojapoijerérepabellóniñypytũva,yiñypytũvahaarai hũyvágagui
13Peomimbipávahenondépeomyendytatatĩ
14Ñandejáraokororõyvágagui,hapeIjyvatevévahe'i iñe'ẽ
15Haomondofléchahaomosarambi;rayo,ha ombopy’arorychupekuéra.
16Haumiyguasura'yojekuaa,umiyguasupyendaojejuhu, Ñandejáraojahéirupi,ha'eopytu'urupi.
17Haʼeomondoyvateguive,chegueraha;haʼe cheguenohẽhetaygui;
18Haʼechepeʼacheenemígoimbaretévagui,haumi ndaijaʼéivacherehegui.
19Ha'ekuérachejokochejehasaasyára,haÑandejára katucheretã
20Haʼecheguerahaaveipeteĩlugártuichávape,hachepeʼa, ovyʼáguicherehe
21Ñandejáracherecompensacherekojojaháicha,hache recompensachepopotĩháicha
22CheningoañangarekoÑandejárarapekuérare,ha naiñandúicheJáragui.
23Opamba'eohusgava'ekuecherenondépe,haumi he'ívarekatundajehekýichuguikuéra
24Cheaveiaikohenondépehenondépe,haajehekýiche rembiapovaígui
25UpévareÑandejáracherecompensacherekojojaháicha chepotĩháichahesarenondépe.
26Umioiporiahuverekóvandiverejehechaukátande poriahuverekoha,hapekuimba'ehekojojávandive rejehechaukátanderekoporã.
27Umiipotĩvandiverejehechaukátandepotĩha;haumi ipy'ahatãvandiverejehechaukátanderesa'ỹiha
28Haresalvátaumiojehasávape,nderesakatuumi oñemomba'eguasúvare,remboguejyhaguãchupekuéra
29Ñandejára,ndehínachelámpara,haÑandejára ohesapétachepytũmby.
30Nderupinikoañanipeteĩñorairõháraapytépe,cheTupã rupiajupipeteĩmurállaári
31Ñandejárakatu,hapeiperfékto.Ñandejárañe'ẽoñeha'ã, ha'eojokuaopavaveojeroviávahese
32¿MávapikoÑandejára,ndaha'éirõÑandejára?hamáva pikoita,ndaha'éiramoñandeTupã?
33Ñandejáraningochembaretehachepuʼaka,hahaʼe omombaʼeguasucherape
34Ha'eojapochepyryguasupyicha,hachemoĩchetenda yvategotyo
35Haʼeomboʼechepoñorairõrã;upéicharupipeteĩarco deacerooñembyaicheporupive.
36Reme'ẽaveichévepeeskúdondesalvaciónrehegua,ha ndepy'aporãchembotuicha
37Nderembotuichavechepypecheguýpe;anihaguãche pyopyrũ
38Cheapersegicheenemigokuérape,haahundi chupekuéra;handajejevýiahundipapevechupekuéra
39Haahundímachupekuéra,haainupãchupekuéra, ndaikatúiopuʼãhikuái,heẽ,hoʼahikuáichepyguýpe
40Ndeningocheañuãmbareteñorairõrã,umiopuʼãvape chekóntrape,remoĩchepoguýpe
41Remeʼẽaveichévecheenemigokuéraakã,ikatu haguáichaahundiumindaijaʼéivacherehe
42Haʼekuéraomaña,pérondaipóriavaveosalvahagua; Ñandejárapejepe,ha'enombohováirichupekuéra.
43Upéiainupãchupekuéramichĩmiyvytimboicha,aity chupekuérayvykuʼikállereicha,haamosarambi chupekuéraoparupiete.
44Cherenohẽaveicheretãyguakuérañorairõhágui,che ñangarekotetãnguéraakãramo
45Umiextranhérooñemoĩtachepoguýpe,ohendu riremínteiñeʼẽrendútachéve.
46Umiextranhérooñehundíta,haokyhyjétahikuáiumi lugárhiʼaguihágui.
47Ñandejáraoikove;hatojehovasacheita;ha toñembotuichapeTupãchesalvasiõitarehegua
48Tupãha'epechevengáva,haomboguejýva tavayguakuérapechepoguýpe.
49Haupévacheguenohẽcheenemigokuéraapytégui, chemopu'ãaveiyvateumiopu'ãva'ekuechereheári
50UpévareaagradesétandéveÑandejára,tetãnguéra apytépe,haapurahéitanderérape
51Ha'ehínapetórredesalvaciónimburuvichaguasúpe guarã,haoiporiahuverekoopaáraguarãumiunhídope, Davidhaiñemoñarekuérape
MOAKÃHA23rehegua
1Ko'ãvaha'eDavidñe'ẽpaha.Jeséra'yDavidhe'i,hahe'i pekuimba'eoñemopu'ãva'ekueyvate,JacobJáraoiporavo vaekuehaIsraelguasalmistahe'ẽasýva
2ÑandejáraEspírituoñe'ẽcherupive,haiñe'ẽoĩche ñe'ẽme
3IsraelJárahe'i:ItaIsraelguahe'ichéve:“Peoisãmbyhýva yvypórare,hekojojáva'erãhaogovernávaTupãgui kyhyjépe”
4Hahaʼeoikótapyharevetesapeicha,kuarahyosẽvove, jepepeteĩkoʼẽaraiʼỹre;pekapi’ipehũvaosẽháichayvýgui omimbiporãrupiokyrire
5CherógandahaʼéiramojepeupéichaTupãndive; upéicharõjepehaʼeojapochendivepeteĩñeʼẽmeʼẽ opaveʼỹva,oñembosakoʼívaopambaʼépe,haipyʼaguapýva, upévahaʼéguiopachesalvasiõ,haopacherembipota,jepe haʼendokakuaái.
6Belialra'ykuérakatuopavaveoikótañuatĩ oñemombóvaicha,ndaikatúiguiojejagarraiporupive
7Péropekuimbaʼeopokótavahesekuéraoñembotyvaʼerã iérrohalánsayvyráguihaojehapypaitétahikuáitatápeupe hendápevoi
8KoʼãvahéraumikuimbaʼeipuʼakapávaDavidoreko vaʼekue:Tacmonitaoguapývapeapykaguasúpe, omoakãvamburuvichakuéraapytépeupéichaaveiAdino eznita:ohupiilánsaochocientosrehe,peteĩjeýpeojuka vaʼekuechupekuéra
9UperireouEleazar,DodoAhohitara'y,peteĩvaumi mbohapykuimba'eipu'akapávaDavidndive,odesafiaumi filistéooñembyatývaupépeoñorairõhaguã,haIsrael kuimba'ekuéraoho.
10Opu'ãhaoinupãfilistéokuérapeikane'õmeveipo,ha ipoojejokokysepukurehehatavayguakuéraohojey hapykuériomondýihaĝuánte
11Ha'erireouSamá,Ageera'y,Hararigua.Filisteakuéra oñembyatypeteĩñorairõhápe,oĩhámepeteĩyvypehẽngue henyhẽvalenteja-gui
12Ha'ekatuoñembo'ypeyvymbytépehaodefendeha ojukaumifilistéope
13Umi30mburuvichaapytéguimbohapyoguejyha oguahẽDavidrendápecosechajaveAdulamitakuápe
14UpérõDavidoĩpeteĩñorairõháme,haupérõumifilistéo guárdiaoĩBelénpe.
15Davidoipotaitereihaheʼi:“¡Oimérõchemboyʼupey oĩvaBelénykuágui,oĩvapeokẽykére!
16Umimbohapykuimba'eipu'akapávaomongu'efilistéo ehérsitohaoguenohẽyBelénykuágui,oĩvapeokẽykére, haojagarrahaoguerahaDavidrendápe,ha'endoy'úi upévagui,oñohẽuveiÑandejárape.
17Ha'ehe'i:Ñandejára,taha'emombyrychehegui,ajapo haguãpéichaupévarendoyʼumoʼãiKo'ãmba'eojapoko'ã mbohapykuimba'eipu'akapáva
18Abisai,Joabermáno,Serúíasraʼy,haʼevaʼekue mburuvichambohapyapytépeOhupiilánsatrescientos rehe,haojukachupekuéra,hambohapyapytépeoguereko héra
19¿Ndahaʼéipikohaʼeoñemombaʼeguasuvévambohapy apytépe?upévarehaʼehaʼekuriimburuvichakuéra:jepeve ndohupytýimbohapytenondeguápe
20Benaías,Joiadára'y,ha'évapeteĩkuimba'eipy'aguasúva, Cabzeelgua,hetamba'eojapova'ekue,ojukamokõi kuimba'eleónMoab-ygua,oguejyaveiojukapeteĩleón yvykuambytépe
21UpéiojukapeteĩEgiptogua,peteĩkuimba'e ipy'aporãvape,hapeegipciooguerekopeteĩlánsaipópe ha'ekatuoguejyhendápeyvyrareheve,oipe'apeEgipto póguipelánsahaojukachupeilánsateépe.
22KoʼãmbaʼeojapoBenaías,Joiadáraʼy,hahéra mbohapykuimbaʼeipuʼakapávaapytépe
23Haʼeoñemombaʼeveumitreintagui,pérondohupytýi umimbohapytenondeguaDavidomoĩchupeguárdia ruvicha
24JoabryvyAsael,peteĩvaumi30apytégui.Elhanán, DodoBelénra'y
25SamápeHarodgua,ElicapeHarodgua
26Helés,paltita,Irá,Iques,Tecoítara'y.
27Abiezer,Anetotita,MebunaiHusatita
28Salmón,Ahohita,Maharai,netofata, 29Heleb,Baanára'y,netofata,Itai,Ribaira'y,Gabeagua, Benjamínñemoñare
30Benaías,piratongua,Hidai,Gaasysyrypegua 31Abialbón,Arbatita,Azmavet,Barhumita.
32Elíabá,Salboníta,Jasénraʼykuéraapytégui,Jonatán 33Samá,Hararigua,Ahiam,Saar,Harariguara'y
34Elifelet,Ahasbaira'y,Maactara'y,EliamAhitofelra'y, gilongua
35Hezrai,Carmelíta,Paarai,Arbita, 36Igal,Natánra'y,Zobagua,Bani,Gadita.
37Zelec,amonita,Naharai,Beerotita,Joab,Zeruíasra'y, armaduraryru
38IrapeteĩItrita,GarebpeteĩItrita.
39Uríashitita:37entotál
MOAKÃHA24rehegua
1ÑandejáraipochyjeyIsraelrehe,haombopuDavídpe he'ihaguã:“TerehoeipapaIsraelhaJudá”.
2PerréiheʼiJoabpe,peehérsitoruvicha,oĩvahendive: “EhasakoʼágaIsraelñemoñarerupi,DanguiveBeerseba peve,haeipapaumihéntepe,aikuaahaguamboypuévlopa oĩ”
3Joabhe'imburuvichaguasúpe:TupãndeJára tombojoapytavayguakuérape,cienvése,hacheruvicha guasuresaohechahaguã
4PéroperréiheʼiipuʼakaJoabhaumiehérsito ruvichakuérareJoabhaumiehérsitoruvichaosẽ
mburuvichaguasurenondégui,oipapahaguãIsrael retãyguakuérape.
5UperireohasahikuáiJordánhaoñemoĩAroérpe,pe siudaderechagotyo,opytávaysyryGadmbytépehaJazer gotyo.
6UpéioguahẽhikuáiGalaádpehaTahtimhodsiretãmeha oguahẽhikuáiDanjaánhaSidóngotyo
7UperireoguahẽpeyvytyimbaretevévaTirope,haopa umisiudahevitahacananeopegua,haosẽhikuáiJudásur gotyo,Beersebapeve
8Upémarõohasávohikuáipetetãpukukue,oguahẽ Jerusalénpeopakuévonueveméseveintedía
9Joabome'ẽmburuvichaguasúpeumitavayguakuéra,ha Israel-peoĩ80000kuimba'eipy'aguasúvaoipe'ávakyse pukuJudákuimba'ekuérakatu500000kuimba'e
10Haoipaparireumihéntepe,Davidipyʼaiteguive.David he'iÑandejárape:“Ajapovaekuehetaangaipa,hako'ágã ajerurendéveÑandejára,eipe'ahaguãnerembiguái rembiapovaikue.cheajapóguitavyeterei.
11Davidopu'ãvopyhareve,Ñandejárahe'iprofétaGad, Davidohechakuaávape
12TerehoereDavídpe:‘Péichahe'iÑandejára:Aikuave'ẽ ndévembohapymba'eeiporavondévepeteĩvaumíva apytégui,ajapohaguãndéve
13UpémarõGadouDavidrendápehaomombeʼuchupe: “¿Oútapikondéve7áñoñembyahýinderetãme?”Térã pikorekañýtambohapyjasyneenemigokuérarenondépe, ha'ekuérandepersegiaja?Térãpaoĩtahambohapyára mba'asyneretãme?koʼágaeñemoñeʼẽ,haehechambaʼe mbohováipaajevýtapechembouvaʼekuépe
14Davidhe'iGad-pe:Aikovaieterei,ja'ako'ágã ÑandejárapópeTuichaitereíguiiporiahuvereko,haaniche ho'ayvypórapópe
15UpémarõÑandejáraomondopeteĩmba'asyIsraelári pyhareveguivepeáraoje'évapeve,haomano70000 kuimba'eDanguiveBeersebapeve
16PeánheloipysórõguareipoJerusalénáriohundihagua, Ñandejáraoarrepentichupepembaʼevaígui,haheʼipe ánhelohundívapepepuévlope:“Oĩporãma,epytakoʼága ndepo”.TupãremimbouoĩAraunájebuseoryruykére.
17Davidoñe'ẽÑandejárapeohechávopeánheloinupã vaekuepepuévlope,hahe'i:“Apekahaajapoivaíva,ko'ã ovechakatu,mba'épaojapohikuái?ndepo,ajerurendéve, toimecherehehacherurógarehe
18UpeárapeGadouDavidrendápehahe'ichupe:Ejupi haemopu'ãpeteĩaltárÑandejárapeguarãAraunájebuseo trilla-pe
19David,Gadhe'ihaguéicha,ojupiÑandejárahe'i haguéicha
20Araunaomañahaohechaperréihahembiguáikuéra ohohahendápe,haAraúnaosẽhaoñesũyvýpeperréi renondépe.
21Araúnahe'i:Mba'érepikocheruvichaguasuou hembiguáirendápe?Davidhe'i:Ajoguahaguãndehegui petrilla,amopu'ãhaguãpeteĩaltarÑandejárapeguarã, ikatuhaguãojejokopemba'asyvai
22Araúnahe'iDavídpe:Cheruvicharuvichatojapyhy hatome'ẽmba'eiporãvachupeguarã
23Opako'ãmba'eAraúna,rréiramo,ome'ẽmburuvicha guasúpe.Araúnahe'imburuvichaguasúpe:Tupãnde Járandeguerohory
24Upéimburuvichaguasuhe'iAraúnape:NahániriChe katuajoguátandeheguihepykuépe,haname'ẽmo'ãi mymbahapyTupãcheJárapemba'evendohepyme'ẽiva chéve.UpémarõDavidojoguapetrillahatóro50grámo plátape.
25UpépeDavidomopuʼãpeteĩaltárÑandejárapeguarã,ha oikuaveʼẽofréndaojehapývahaofréndadepazUpémarõ Ñandejáraojerureasyupetetãrehe,haojejokopemba'asy Israel-gui