4ºLibrodosMacabeos
INTRODUCIÓN
Estelibroécomaunespantosoestrondodetronoqueresoa entreosescuroshorroresdaantigatiraníaÉuncapítulo baseadonapersecucióndeAntíoco,otiranodeSiria,a quenalgúnschamabanEpífanes,oTolo.Ahistoriaromana dosprimeirosséculosrexistradoustiranosdestetipo:o outro,Calígula,oSegundoToloBrillante
AformadesteescritoéadundiscursoTan coidadosamentesincronizadosestánosascensose descensosdodiscurso;tandevastadoressonosseus argumentos;taninquebrantableéasúalóxica;tan profundososseusimpulsos;tanfríooseurazoamento,que ocupaoseulugarcomounhamostradamáispura elocuencia
Anotaprincipalé:Coraxe.Oescritorcomezacunha apaixonadadeclaracióndaFilosofíadaRazónInspirada GústanospensarnesteséculoXXcomoaEradaRazóne contrastalocoaEradosMitos;contodo,unescritocomo esteéundesafíoatalsuposiciónAtopamosunescritor queprobablementepertencíaaoséculoIantesdaEra CristiáqueafirmaunhafilosofíadaRazónclaraqueétan potentehoxecomooerahaidousmilanos
Ocontextodasobservaciónsnascámarasdetorturaé implacableParaosnososoídosmodernos,afinadoscon cousasmáissuaves,resultaterrible.Osdetallesdas sucesivastorturas(quesuxirenosinstrumentosda Inquisiciónespañolaséculosdespois)estánelaboradosdun xeitoimpactanteparaonosogusto.Mesmoaaparicióndos personaxesestoicosdoVello,osSeteIrmánseaNainon fainadaparasuavizaraferocidadecoaqueesteorador evocaaCoraxe.
OsantigosPaisdaIgrexacristiáconservaron coidadosamenteestelibro(témolodunhatraduciónsiria) comounhaobradealtovalormoraleensinanza,esen dúbidaerafamiliarparamoitosdosprimeirosmártires cristiáns,quesesentíanexcitadosataopuntodomartirio aolelo
CAPÍTULO1
UnesquemadafilosofíadostemposantigossobreaRazón Inspirada.Acivilizaciónnuncaacadouunpensamento superiorUnhaanálisedas"represións"Overso48 resumetodaafilosofíadahumanidade 1Filosóficanograomáisaltoéacuestiónquemepropoño discutir,concretamenteseaRazónInspiradaéa gobernantesupremasobreaspaixóns;eáfilosofíada mesmaimploraríaseriamenteasúaatención.
2Porqueamaterianonsóéxeralmentenecesariacomo ramadocoñecemento,senónqueinclúeoeloxiodamáis grandedasvirtudes,coaquemerefiroaoautocontrol.
3Édicir,sesedemostraqueaRazóncontrolaaspaixóns contrariasátemperanza,águlaeáluxuria,taménse demostraclaramentequeéseñoradaspaixónscontrariasá
xustiza,comoamalevolencia,edaquelascontrariasá virilidade,édicir,aira,adoreomedo
4Pero,algúnspodenpreguntarse,seaRazónédonadas paixóns,porquenoncontrolaoesquecementoea ignorancia?Oseuobxectivoéprovocaroridículo
5ArespostaéqueaRazónnonédonadosdefectos inherentesápropiamente,senóndaspaixónsoudefectos moraisquesoncontrariosáxustiza,ávirilidade,á temperanzaeaoxuízo;easúaacciónnoseucasononé extirparaspaixóns,senóncapacitarnospararesistiraelas conéxito
6Poderíavostraermoitosexemplos,extraídosdediversas fontes,ondeaRazóndemostrouserdonadaspaixóns,pero omellorexemploquepododar,conmoitadiferenza,éa nobrecondutadaquelesquemorreronpolavirtude,Eleazar, osSeteIrmánseaNai
7Poistodosestes,coseudesprezodasdores,mesmoataa morte,demostraronqueaRazónseelevaporribadas paixóns
8Poderíaestendermeaquíeloxiandoassúasvirtudes,eles, oshomescoaNai,morrendonestedíaquecelebramospolo amorábelezaeábondademorais,peromáisben felicitaríaospolashonrasqueacadaron.
9Poisaadmiraciónquesentíanpolasúacoraxee resistencia,nonsópolomundoenxeral,senóntaménpolos seuspropiosverdugos,converteunosnosautoresdacaída datiraníabaixoaqueseatopabaanosanación,derrotando otiranocoasúaresistencia,dexeitoqueatravésdelesse purificouoseupaís
10Maisaproveitareiaoportunidadeparadiscutiristo, despoisdecomezarcoateoríaxeral,comoteñocostume facer,elogoprocedereiásúahistoria,dandogloriaao Deusomnisciente
11Anosaindagación,entón,éseaRazónéadona supremasobreaspaixóns.
12PerodebemosdefinirexactamentequeéaRazóneque éapaixón,ecantasformasdepaixónexisten,eseaRazón ésupremasobretodaselas.
13Razónpolaqueconsideroqueéamentequeprefirecon claradeliberaciónavidadasabedoría
14Consideroqueasabedoríaéocoñecementodascousas, divinasehumanas,edassúascausas
15ConsideroqueestaéaculturaadquiridabaixoaLei,por mediodacalaprendemoscoadebidareverenciaascousas deDeuse,paraonosoproveitoterreal,ascousasdos homes
16Agoraasabedoríamaniféstasebaixoasformasdexuízo, xustiza,coraxeetemperanza
17Maisoxuízoouoautocontroléoqueosdominaa todos,poisatravésdel,enverdade,aRazónafirmaasúa autoridadesobreaspaixóns
18Maisdaspaixónshaidúasfontesamplas,asaber,o pracereador,eambaspertencenesencialmentetaméná almaasícomoaocorpo
19Etantoconrespectoaopracercomoádor,haimoitos casosnosqueaspaixónsteñencertassecuencias.
20Así,mentresqueodesexovaiantesdopracer,a satisfacciónvéndespois,ementresqueomedovaiantes dador,despoisdadorvénatristeza.
21Aira,poroutrabanda,seunhomequereretraerocurso dosseussentimentos,éunhapaixónnaquesemesturan praceredor.
22Baixoopracer,tamén,vénesadegradaciónmoralque amosaamáisamplavariedadedepaixóns.
23Maniféstasenaalmacomoostentación,cobiza,vagloria, contenciónecalumnias;enocorpocomocomercarne estraña,gulaegorgonearensegredo.
24Agoraben,sendoopracereadorcomadúasárbores, quemedrandocorpoedaalma,xordenmoitosgromos destaspaixóns;eaRazóndecadahomecomomestre xardineiro,quitandoherbasdaniñas,podandoeatando,e abrindoaaugaedirixíndoadeaquíparaalá,domesticaa matogueiradedisposiciónsepaixóns
25PoismentresqueaRazónéaguíadasvirtudes,émestra daspaixóns.
26Observeagora,enprimeirolugar,queaRazónsetorna supremasobreaspaixónsenvirtudedaaccióninhibitoria datemperanza.
27Atemperanza,supoño,éarepresióndosdesexos;pero dosdesexosalgúnssonmentaiseoutrosfísicos,eambos ostiposestánclaramentecontroladospolaRazón;cando somostentadosporcomeralimentosprohibidos,como chegamosarenunciaraospraceresquesederivandeles?
28Nonéarazónquetenopoderdereprimirosapetitos? Namiñaopinión,éasí
29Enconsecuencia,candosentimosodesexodecomer animaisacuáticos,aves,bestasecarnesdetodaclaseque nosestáprohibidapolaLei,abstémonosporpredominioda Razón
30Poisaspropensiónsdosnososapetitossonfrenadase inhibidaspolamentetemperada,etodososmovementosdo corpoobedecenásbridasdaRazón
31Edequenossorprendemosseodesexonatural daalmaparagozardofroitodabelezaapágase?
32Poriso,certamente,eloxiamosaovirtuosoXosé,porque medianteasúaRazón,cunesforzomental,freouoimpulso carnalPoisel,unmozonaidadenaqueodesexofísicoé forte,medianteasúaRazónapagouoimpulsodassúas paixóns.
33EdemóstrasequeaRazónsubxugaoimpulsononsódo desexosexual,senóntaméndetodotipodecobizas
34PoisaLeidi:«Noncobizarásamullerdoteuveciño, ninnadadoquellepertence»
35Enverdade,candoaLeinosordenanoncobizar, debería,creoeu,confirmarfirmementeoargumentodeque aRazónécapazdecontrolarosdesexoscobiciosos, mesmocomoofaicoaspaixónsquemilitancontraa xustiza.
36Comosellepodeensinardoutroxeitoaunhome,por naturezagorgonzoso,avariciosoebébedo,acambiarasúa natureza,seaRazónnonémanifestamenteadonadas paixóns?
37Certamente,encantounhomeordenaasúavida segundoaLei,seéavaroactúacontraasúanatureza,e prestadiñeiroaosnecesitadossenxuros,enosperíodosde sétimoanocancelaadébeda
38Eseéparsimonioso,aLeiorexepormediodaacción daRazóneabsténsederecollerosseusrastroxosoude collerasúltimasuvasdassúasviñas.
39Econrespectoatodoodemaispodemosrecoñecerque aRazónestánaposicióndeseñorasobreaspaixónsou afectos.
40PoisaLeiestáporribadoafectopolospais,dexeito queohomenonpoderenunciarásúavirtudeporeles,e
prevalecesobreoamorpolamuller,dexeitoqueseela transgredeohomedebereprendela,erexeoamorpolos fillos,dexeitoquesesondeshonestosohomedebe castigalos,econtrolaosdereitosdaamizade,dexeitoque unhomedebereprenderosseusamigossefanomal.
41EnonpensedesquesexaunparadoxocandoaRazón,a travésdaLei,écapazdesuperarmesmooodio,dexeito queunhomeseabsteñadecortarashortasdoinimigo,e protexaapropiedadedoinimigodossaqueadores,erecolla osseusbensqueforonesparexidos
42EdemóstrasedomesmoxeitoqueoreinodaRazónse estendeatravésdaspaixónsouviciosmáisagresivos,a ambición,avaidade,aostentación,oorgulloea murmuración
43Poisamentetemperadarepeletodasestaspaixóns degradadas,domesmoxeitoqueofaicoaira,poisvence mesmoaesta
44Si,Moisés,candoseenfadoucontraDatáneAbiram, nondeucursolibreásúaira,senónquegobernouasúaira polasúaRazón
45Poisamentetemperadaécapaz,comodixen,degañar aspaixóns,modificandoalgunhaseesmagandooutraspor completo
46PorqueoutrarazónonososabiopaiXacobculpouás casasdeSimeóneLevípolasúairracionalmatanzada tribodossiquemitas,dicindo:"Malditasexaasúaira!"
47PorqueseaRazónnontiveseopoderdeconterasúaira, nonteríafaladoasí.
48PoisodíaenqueDeuscreouohome,implantounelas súaspaixónseinclinacións,etamén,aomesmotempo, puxoamentenuntronoentreossentidosparaquefosea súaguíasagradaentodasascousas;eámentedeulleaLei, polacalseunhomeseordenaasimesmo,reinarásobreun reinotemperado,xusto,virtuosoevalente.
CAPÍTULO2
OgobernododesexoedairaAhistoriadasededeDavid CapítulosconmovedoresdahistoriaantigaIntentos salvaxesdefacerqueosxudeuscomesenporcos Referenciasinteresantesaunantigobanco(versículo21)
1Ben,entón,alguénpoderíapreguntarse,seaRazóné donadaspaixóns,porquenonoédoesquecementoeda ignorancia?
2MaisoargumentoésumamenteridículoPoisnonse demostraqueaRazónsexamestradaspaixónsoudefectos ensimesma,senóndosdocorpo
3Porexemplo,ningúndevósécapazdeextirparonoso desexonatural,peroaRazónpodepermitirlleescaparde serescravizadopolodesexo
4Ningúndevósécapazdeextirparairadaalma,peroé posiblequeaRazónacudanasúaaxudacontraaira.
5Ningúndevóspodeextirparunhadisposiciónmalévola, peroaRazónpodeserasúapoderosaaliadacontraa influenciadamalevolencia
6Arazónnonéoextirpadordaspaixóns,senónoseu antagonista.
7OcasodasededoreiDavidpodeservirpolomenospara aclararisto
8PoisdespoisdequeDavidloitaracontraosfilisteos durantetodaunhavidae,coaaxudadosguerreirosdonoso país,mataraamoitosdeles,chegouaoserán,esgotadopolo
suoreotraballo,átendareal,arredordacalacampabatodo oexércitodosnososantepasados.
9Asíquetodooexércitosepuxoácea;peroorei, consumidoporunhasedeintensa,aíndaquetiñaaugaen abundancia,nonpuidosaciala.
10Polacontra,undesexoirracionalpolaaugaqueestaba enposesióndoinimigoconintensidadecrecente queimouno,desvalixounoeconsumiuno.
11Entón,candoasúagardacostasmurmuroucontrao desexodorei,dousmozos,guerreirospoderosos, avergoñadosdequeoseureinonpuidesesatisfaceroseu desexo,puxéronsetodasassúasarmaduras,tomaronunha embarcacióneescalaronasmurallasinimigas;e, escabullíndosesenserdetectadospolosgardasdaporta, rexistrarontodoocampamentoinimigo
12Eatoparonafonteconvalentíaesacarondelauntrago paraorei
13PeroDavid,aíndaardíadesede,considerabaque semellantebebida,consideradaequivalenteasangue,era ungraveperigoparaasúaalma
14Polotanto,opoñendoasúaRazónaoseudesexo,verteu aaugacomoofrendaaDeus.
15Poisamentetemperadaécapazdevencerosditados daspaixóns,edeapagaroslumesdodesexo,edeloitar vitoriosamentecoasdoresdosnososcorposaíndaque sexanexcesivamentefortes,epolabelezamoralea bondadedaRazóndedesafiarcondesprezotodaa dominacióndaspaixóns.
16Eagoraaocasiónchámanosaexpoñerahistoriada Razónautocontrolada
17Nuntemponoqueosnosospaisgozabandunhagran pazgrazasádebidaobservanciadaLeieestabannunha situaciónfeliz,dexeitoqueSeleucoNicanor,oreideAsia, sancionouoimpostoparaoservizodotemploerecoñeceu onosogoberno,precisamenteentón,certoshomes, actuandofaccionalmentecontraaconcordiaxeral, envolveronnosenmoitasediversascalamidades.
18Onías,homederenome,sendoentónsumosacerdotee exercendoocargodeporvida,levantouunhafacción contrael,perocomoapesardetodaclasedecalumnias nonconseguiuprexudicalopormordopobo,fuxiuao estranxeirocoaintencióndetraizoaroseupaís
19EntónfoiaApolonio,gobernadordeSiria,Feniciae Cilicia,edíxolle:«Comolealaorei,veñoainformarchede quenostesourosdeXerusalénhaigardadosmilesde depósitosprivados,quenonpertencenácontadotemploe quesonpropiedadelexitimadoreiSeleuco»
20Apolonio,despoisdeinvestigarosdetallesdoasunto, eloxiouaSimónpoloseulealservizoaoreie,correndoá cortedeSeleuco,reveloulleovaliosotesouro;logo,tras recibirautorizaciónparaocuparsedoasunto,marchousen dubidaaonosopaís,acompañadopolomalditoSimóneun exércitomoipoderoso,eanunciouqueviñaalíporordedo reiparatomarposesióndosdepósitosprivadosdotesouro
21Onosopoboindignouseprofundamenteporeste anuncioeprotestouenerxicamente,considerándoounha auténticabarbaridadequeaquelesqueconfiaranosseus depósitosaotesourodotemplofosenroubados,e puxéronlletodososobstáculosposiblesnocamiño
22Apolonio,porén,entrounotemploentreameazas.
23Entónossacerdotesqueestabannotemplo,asmulleres eosnenossuplicaronaDeusqueaxudaseoseulugarsanto,
queestabaaservioladoCandoApolonioentroucoseu exércitoarmadoparaconfiscaroscartos,aparecerondoceo anxosmontadosencabalos,conlóstregosquesaíandos seusbrazos,eprovocaronnelesungranmedoetremor.
24EApoloniocaeumediomortonoAtriodosXentís,e estendeuasmansaoceo,econbágoassuplicouaos hebreosqueintercedesenporeledetivesenairado exércitocelestial.
25Poisdixoquepecaraequeeradignomesmodamorte,e queselledesenavida,loaríaatodososhomesabendición doLugarSanto
26Movidoporestaspalabras,Onías,osumosacerdote, aíndaquenoutroscasoseramoiescrupuloso,intercedeu porelparaqueoreiSeleucononpensasequeApolonio foraderrocadoporunartificiohumanoenonpolaxustiza divina.
27Apolonio,despoisdasúaasombrosaliberación,partiu parainformaraoreidoquelleacontecera
28PeromorreuSeleuco,oseusucesornotronofoioseu filloAntíocoEpífanes,unhomearroganteeterrible;que destituíuaOníasdoseucargosagradoenomeouaoseu irmánXasónsumosacerdote,coacondicióndequea cambiodonomeamentoXasónllepagasetresmil seiscentossesentatalentosanuais
29EntónnomeouaIasónsumosacerdoteefíxooxefe supremodopobo
30Eel(Xasón)introduciunonosopobounnovoxeitode vidaeunhanovaconstituciónencompletodesafíoáLei; dexeitoquenonsóconstruíuunximnasionoMontedos nosospais,senónqueaboliuoservizodotemplo
31Polotanto,axustizadivinaacendeuseataairaetrouxo aopropioAntíococomoinimigocontranós
32CandoestabalibrandoaguerracontraTolomeoen ExiptoesouboqueaxentedeXerusalénsealegraramoito polanoticiadasúamorte,volveuinmediatamentecontra eles
33Edespoisdesaquearacidade,promulgouundecreto quedenunciabaapenademorteparacalqueraquevivise segundoaleidosnosospais
34Maisconsiderouquetodososseusdecretoseraninútiles paraquebraraconstanciadonosopobonaLei,eviutodas assúasameazasecastigoscompletamentedesprezados,de xeitoquemesmoasmulleresporcircuncidarosseusfillos, aíndaquesabíandeantemáncalseríaoseudestino,foron lanzadas,xuntocosseusfillos,decabezadesdeasrochas
35Polotanto,candoosseusdecretoscontinuaronaser desprezadospolamasadopobo,elpersoalmenteintentou obrigarmediantetorturasacadahomeporseparadoa comercarnesimpuraseasíabxurardarelixiónxudía
36Enconsecuencia,otiranoAntíoco,acompañadopolos seusconselleiros,sentouseaxulgarnuncertolugaralto coassúastropasformadasarredordelconarmaduras completas,eordenouaosseusgardasquearrastrasenalía todososhebreoseosobrigasenacomercarnedeporcoe cousassacrificadasaosídolos;perosealgúnsenegabaa contaminarseconcousasimpuras,debíasertorturadoe executado.
37Ecandomoitosforancapturadospolaforza,unhomeda compañíafoilevadoprimeiroanteAntíoco,unhebreode nomeEleazar,sacerdotedenacemento,adestradono coñecementodalei,unhomedeidadeavanzadaeben coñecidopormoitosdacortedotiranopolasúafilosofía
38Antíoco,mirándoofixamente,dixo:«Antesdeque comeceatorturaparati,homevenerable,doucheeste consello:quecomascarnedeporcoesalvesavida; respectoatúaidadeeastúascanas,aíndaquelevalastanto tempoeseguiraferrándoteárelixiónxudíanonmefai pensarqueesunfilósofo»
39PoisacarnedesteanimalqueaNaturezanosconcedeu conbondadeéexcelente,eporqueaabominaríades?En verdade,éunhaloucuranongozardepraceresinocentese estámalrexeitarosfavoresdaNatureza
40Peroseríaaíndamaiorloucuraportúapartese,con ociosasdivagaciónssobreaverdade,medesafiasesmesmo aminataoteupropiocastigo.
41Nonespertarásdatúaabsurdafilosofía?Nondeixarás deladoasparvadasdosteuscálculose,adoptandooutra mentalidadepropiadatúaidademadura,aprenderása verdadeirafilosofíadaconvenienciaecomoseguiromeu caritativoconsello,eteráspiedadedatúapropiavenerable idade?
42Poisconsiderataménisto,quemesmosehoubesealgún Podercuxosollosestivesenpostosnestarelixióntúa, semprecheperdoaráunhatransgresióncometidaporobriga.
43Instadopolotiranoacomercarneimpuradexeito ilícito,Eleazarpediupermisoparafalar;e,recibindoo, comezouoseudiscursoanteotribunaldoseguintexeito:
44«Nós,Antíoco,despoisdeaceptaraLeiDivinacomo Leidonosopaís,noncremosquesenosimpoñaningunha necesidademáisfortequeadanosaobedienciaáLei.
45Polotanto,consideramosxustonontransgrediraLeide ningúnxeito
46Econtodo,seanosaLei,comovostedesuxire,non foseverdadeiramentedivina,mentresquenósenvana cremosdivina,tampoucoasíseríaxustoquedestruíramosa nosareputacióndepiedade.
47Nonpensedes,pois,queéunpequenopecadoque comamoscousasimpuras,porqueatransgresióndaLei, sexaencousaspequenasougrandes,éigualmenteatroz; poisenambososcasosaLeiédesprezadaporigual
48Evósburládesvosdanosafilosofía,comasebaixoela vivísemosdunxeitocontrarioárazón.
49Nonéasí,porqueaLeiensínanosoautocontrol,para quesexamosdonosdetodososnosospraceresedesexose esteamoscompletamenteadestradosnavirilidadepara soportartodadorconprontitude;eensinaxustiza,paraque contodasasnosasdiversasdisposiciónsactuemoscon equidade,eensinarectitude,paraquecoadebida reverenciaadoremossóaoDeusqueexiste
50Polotanto,noncomemoscarneimpura;porquecrendo queanosaLeifoidadaporDeus,sabemostaménqueo Creadordomundo,comoLexislador,sentepornós segundoanosanatureza
51Ordenounoscomerascousasqueseránconvenientes paraasnosasalmaseprohibiunoscomercarnesqueserían ocontrario
52Maiséunactodetiranoobrigándonosnonsóa transgrediraLei,senóntaménacomerdetalxeitoquevos poidadesburlardestacontaminacióntanabsolutamente abominableparanós
53Perononteburlesdeminasí,nineuquebrantareios xuramentossagradosdosmeusantepasadosdegardaraLei, aíndaquemearrinquesosollosemequeimeasentrañas
54Nonestoutandeshomenatopolavellezquecandoa xustizaestáenxogoaforzadaxuventudenonvolvaámiña Razón
55Asíqueretorcedeconforzaasvosastormentase quentademáisoforno.Noncompadezotantodamiña vellezcomoparaquebrantaraLeidosmeuspaisnamiña propiapersoa
56Nontedesmentirei,ohLeiquefuchesamiñamestra; nonteabandonarei,ohamadoautocontrol;nonte avergoñarei,ohRazónamantedasabedoría,nintenegarei, ohveneradosacerdocioecoñecementodaLei
57Tampoucomancharásabocapuradamiñavelleznina miñaconstanciavitaláLei.Osmeuspaisrecibiránmepuro, senmedodosteustormentosataamorte
58Poispodessertiranosobrehomesinxustos,peronon dominarásamiñaresoluciónenmateriadexustizanincoas túaspalabrasnincosteusfeitos
CAPÍTULO3
Eleazar,oanciándeespíritoamable,amosatanta fortalezaquemesmocandolemosestaspalabras2000 anosdespois,parecenunlumeinextinguible
1PerocandoEleazarrespondeucontantaelocuenciaás exhortaciónsdostiranos,osgardasqueorodeaban arrastráronobruscamenteaolugardetortura
2Eprimeirodesvestironoancián,queestabaadornadocoa belezadasantidade.
3Atándolleosbrazosporambososlados,azoutáronoUn heraldoestabadepéeberrabadiantedel:«¡Obedeceas ordesdorei!».
4Maisohomemagnaneoenobre,unEleazarenverdade, nonseconmoveumáisnasúamentequeseestiveseaser atormentadonunsoño;si,oancián,mantendoosollos firmementeelevadosaoceo,deixouqueasúacarnefose esgazadapolosazoutesataquequedoubañadoensanguee osseuscostadosseconverteronnunhamasadeferidas;e mesmocandocaeuaochanporqueoseucorpoxanon podíasoportarador,aíndamantivoasúaRazónerguidae inflexible.
5Copé,entónundosgardasdasameixeiras,aocaer, deulleunhapatadasalvaxenocostadoparafacelolevantar 6Perosoportouaangustia,desprezouacompulsióne aguantouostormentos,ecomaunatletavalentequerecibe ocastigo,oanciánsuperouaosseusatormentadores
7Asuorcorríanasúafronteerespiroucondificultade,ata queasúanobrezadealmalleprovocouaadmiracióndos seuspropiosatormentadores.
8Entón,enparteporcompaixónpolasúavellez,enparte porsimpatíapoloseuamigoeenparteporadmiraciónpola súacoraxe,algúnsdoscortesánsdoreiachegáronseaele dixéronlle:
9«Porque,Eleazar,tedestruestolamentenestamiseria?
Traerémoschecomidacocida,perofinxequesócomes carnedeporcoeasítesalvas»
10EEleazar,comaseoseuconsellosólleagravaseas torturas,exclamouenvozalta:«Non.Quenós,fillosde Abraham,nuncateñamosunpensamentotanmalvado comoodefinxirconcorazóndébilunpapelindecoroso paranós».
11Seríacontrarioárazoablerazón,defeito,sefosepor nós,despoisdevivirsegundoaverdadeataavelleze
gardarbaixoundisfracelexítimoareputacióndetalvida, queagoramudásemoseconvertémonosenexemplode impiedadeparaosmozos,cofindeanimalosacomercarne impura.
12Seríaunhavergoñavivirunpoucomáis,sendoobxecto deburlaporcovardíaporpartedetodososhomes,eaínda queotiranonosdesprezaporserpoucovaronís,deixando dedefenderaLeiDivinaataamorte.
13Polotanto,fillosdeAbraham,morredesnobrementepor mordaxustiza;perovós,lacaiosdotirano,porque detivestesovosotraballo?
14Entóneles,aoveloasítriunfantesobreastorturase impasiblesmesmopolacompaixóndosseusverdugos, arrastráronoaolume
15Alíbotáronoenriba,queimándooconartificioscrueise astutos,ebotáronllecaldodemalcheironasfosasnasais.
16Perocandoolumexallechegabaaosósoseestabaa piquesdeexpirar,levantouosolloscaraaDeusedixo:
17Ti,ohDeus,sabesqueaíndaqueeupoidasalvarme, estoumorrendocontormentosdelumepolatúaLeiTen piedadedoteupoboequeonosocastigosexaunha satisfacciónnoseunome.Faidomeusangueasúa purificaciónetomaamiñaalmapararescatarassúasalmas 18Econestaspalabrasosantohomeentregounobremente oseuespíritobaixoatorturaepormordaLei,defendido polasúaRazónmesmocontraostormentosataamorte
19Sendúbida,entón,aRazónInspiradaéseñoradas paixóns;poisseassúaspaixónsousufrimentos prevaleceransobreasúaRazón,atribuíriamosllesesta evidenciadoseupodersuperior 20MaisagoraqueasúaRazónvenceuassúaspaixóns, atribuímoslleconrazónopoderdecomandalas 21Eécorrectoqueadmitamosqueodominioresidena Razón,polomenosnoscasosenquevenceasdoresque proveñendefóradenós;poisseríaridículonegalo 22Eamiñaprobaabranguenonsóasuperioridadeda Razónsobreasdores,senóntaménasúasuperioridade sobreospraceres;tampoucoserendeaeles
CAPÍTULO4
Estachamada"EradaRazón"podelersenestecapítulo comoqueaFilosofíadaRazónten2000anosAhistoria desetefilloseasúanai
1PolaRazóndonosopaiEleazar,comaunbotimonelque dirixeobarcodasantidadenomardaspaixóns,aíndaque azoutadopolasameazasdotiranoearrastradopolas crecentesondasdostormentos,nonmoveuninuninstante otemóndasantidadeataquenavegoucaraaoportoda vitoriasobreamorte
2Ningunhacidadeasediadaconmoitaseastutasmáquinas sedefendeuxamaistanbencomoofixoaquelhomesanto candoasúasagradaalmafoiatacadaconazoutes, tormentosechamas,econmoveuaosqueasediabanasúa almaatravésdasúaRazón,queeraoescudodasantidade
3PoisonosopaiEleazar,poñéndoasúamentecomaun cantilmariñoquesemove,freouoataquetolodasondas daspaixóns
4Ohsacerdotedignodoteusacerdocio,nonprofanasteos teussantosdentes,ninmanchachesconcomidaimpurao teuventrequesótiñaespazoparaapiedadeeapureza
5OhconfesordaLeiefilósofodavidadivina!Tales deberíanseraquelescuxooficioéserviráLeiedefendela coseupropiosangueesuorhonorableanteossufrimentos ataamorte.
6Ti,ohpai,fortalecichesanosafidelidadeáLeicoatúa constanciaparaagloria;efalandoenhonradesantidade, nondesmentichesastúaspalabraseconfirmachesas palabrasdafilosofíadivinacosteusfeitos,ohanciánque fuchesmáispoderosoqueastorturas
7Oh,reverendoanciánqueerasmáistensoqueachama,ti, granreisobreaspaixóns,Eleazar
8PoisasícomoonosopaiAarón,armadocoincensario, correuatravésdacongregaciónmultitudinariacontrao anxodelumeevenceuno,asíofillodeAarón,Eleazar, sendoconsumidopolacalorderretidadolume,permaneceu inquebrantablenasúaRazón.
9E,contodo,omáismarabillosodetodofoique,sendoun homevello,costendónsdocorpodesentonados,os músculosrelaxadoseosnerviosdebilitados,volveucrecer comounhomenovonoespíritodasúaRazóne,cunha RazónsemellanteádeIsaac,converteuatorturacon cabezadehidraenimpotencia.
10Oh,idadebendita,oh,reverendacabezagris,oh,vida fieláLeieperfeccionadapoloselodamorte!
11Seguramente,entón,seunanciándesprezouos tormentosataamortepormordaxustiza,deberecoñecerse queaRazónInspiradaécapazdeguiaraspaixóns
12Peroalgúnsquizaisrespondanquenontodososhomes sondonosdaspaixónsporquenontodososhomesteñena súaRazóniluminada
13Maiscantosdetodocorazónpensannaxustiza,sóestes podenvenceradebilidadedacarne,crendoquenonmorren paraDeus,comononmorreronosnosospatriarcas Abraham,IsaaceXacob,senónquevivenparaDeus.
14Polotanto,nonhainadacontraditorioenquecertas persoasparezanserescravasdapaixóncomoconsecuencia dadebilidadedasúarazón.
15Poisquenéoque,sendounfilósofoqueseguecon xustizatodaaregradafilosofía,etendopostoasúa confianzaenDeus,esabendoqueéunhacousabendita soportartodadificultadepormordavirtude,nonvencería assúaspaixónspormordaxustiza?
16Poissóohomesabioemoderadoéovalente gobernantedaspaixóns
17Si,porestemediomesmoosrapacesnovos,sendo filósofosenvirtudedaRazónqueéconformeáxustiza, triunfaronsobretorturasaíndamáisgraves
18Poiscandootiranoseviunotablementederrotadono seuprimeirointentoeimpotenteparaobrigaraunanciána comercarneimpura,entón,cheoderabia,ordenouaos gardasquetrouxesenoutrosmozoshebreos,eque,se queríancomercarneimpura,queosliberasendespoisde comela;pero,sesenegaban,queostorturasenaíndamáis salvaxemente
19Ebaixoestasordesdotiranoforonlevadosprisioneiros anteelseteirmánsxuntocoasúaanciánai,todosfermosos, modestos,deboacunae,enxeral,atractivos.
20Ecandootiranoosviualí,depécomasefosenuncoro festivocoasúanainomedio,fixousenelese,impresionado poloseuportenobreedistinguido,sorriullese, chamándoosparaqueseachegasen,dixo:
21«Rapaces,deséxovosomelloracadaundevós,admiro avosabelezaehonromoitoatangrandebandadeirmáns; polotanto,nonsóvosaconselloquenonpersistíedesna loucuradesevelloquexasufriu,senónqueinclusovos suplicoquemecedadesevosfagadespartícipesdamiña amizade
22Pois,asícomopodocastigarosquedesobedecenas miñasordes,asípodopromoverosquemeobedecen.
23Tenporseguro,pois,quesecheoutorgaránpostos importantesedeautoridadeaomeuservizoserexeitasalei ancestraldatúarepública
24Participanavidahelénicaecamiñaporuncamiñonovo, egozadatúaxuventude;porquesemeenfurecescoatúa desobediencia,obrigarásmearecorreracastigosterriblese acondenaratodosvósámortemediantetorturas
25Tedecompaixón,pois,devósmesmos,dequeneu,o vosoadversario,teñocompaixónpolavosaxuventudeea vosabeleza
26Nonconsideraredesistoparavósmesmos,queseme desobedecedes,nonteredespordiantenadamáisquea morteentormentos?
27Conestaspalabras,mandouquetrouxesenos instrumentosdetorturaparapersuadilosacomercarne impurapormedo
28Perocandoosgardassacaronrodas,dislocadoresde articulacións,cremalleiras,trituradoresdeósos,catapultas, caldeiros,braseiros,parafusosdepolgada,garrasdeferro, cuñaseferrosparamarcar,otiranovolveufalaredixo:
29«Mellorqueteñadesmedo,rapaces,eaxustizaque adoradesperdoaráavosatransgresióninvoluntaria»
30Peroeles,aoescoitarassúaspersuasiónseverassúas terriblesmáquinas,nonsónonmostraronmedo,senónque dispuxeronasúafilosofíaenoposiciónaotiranoe,coasúa rectaRazón,humillaronasúatiranía.
31E,contodo,considerade;supoñendoquealgúnsdeles fosenpusilánimesecovardes,quetipodelinguaxeterían empregado?Nonteríasidonestesentido?
32«Aidenós,miserablescriaturasetolasporribadetoda medida!Candooreinosinviteenosimplorecon condiciónsdetratoamable,nonoobedeceremos?»
33Porquenosanimamoscondesexosvansenos atrevemosaunhadesobedienciaquenoscustaráavida? Nondeberiamos,ohhomesmeusirmáns,temerosterribles instrumentosesopesarbenassúasameazasdetorturas,e abandonarestasgabanzasbaleiraseestafatuapresunción?
34Teñamospiedadedanosaxuventudeecompaixónda idadedanosanai;eteñamospresentequese desobedecemosmorreremos.
35Emesmoaxustizadivinaterápiedadedenós,se obrigadospolanecesidadecedemosaoreiconmedoPor quedeberíamosrexeitarestaqueridavidaeroubarnoseste docemundo?
36Nonnosesforcemoscontraanecesidadeninconva confianzaconvidemosanosatortura
37NinsequeraaLeinoscondenavoluntariamenteámorte, xaquetemosterrordosinstrumentosdetortura
38Porquenosinflamatantacontenciónenosagradaunha teimosíafatal,candopoderiamosterunhavidatranquila obedecendoaorei?
39Maisningunhapalabrasellesescapabaaestesmozos anteaperspectivadatortura,ninsequerasemellantes pensamentosllespasaronpolacabeza
40Porquedesprezabanaspaixónseerandonosdador CAPÍTULO5
Uncapítulodehorroretorturaquerevelaaantigatiranía nasúamáximasalvaxeríaOverso26éunhaverdade profunda
1Easí,tanprontocomootiranorematoudeinstarllesa comercarneimpura,todosáunhaecomaaunhasoaalma dixéronlle:
2«Porquetardas,tirano?Estamosdispostosamorrerantes quetransgredirosmandamentosdosnosospais»
3Porquetaménavergoñaríamososnososantepasadosse noncamiñásemossegundoaLeienontomásemosa Moiséscomoconselleiro
4Oh,tiranoquenosaconsellastransgrediraLei,nonnos teñascompaixónmáisaládenósmesmos,odiándonos
5Porqueapreciamosatúamisericordia,dándonosanosa vidaacambiodunhaviolacióndaLei,algomáisdifícilde soportarqueapropiamorte
6Aterraríasnoscoastúasameazasdemortebaixotortura, comasehaipoucotempononaprendesesnadadeEleazar.
7Maisseosvellosdoshebreossufrirontorturaspola xustiza,si,ataamorte,conmaioraxeitamentomorreremos nós,osmozos,desprezandoostormentosdatúa compulsión,sobreosquetaméntriunfouonosovello mestre
8Polotanto,faiunhaproba,tirano.Esenosquitasavida pormordaxustiza,nonpensesquenosestásafacerdano coastúastorturas
9Poisnós,medianteestenosomaltratoeanosa resistencia,gañaremosopremiodavirtude;peroti,polo nosocruelasasinato,sufrirásásmansdaxustizadivinaun tormentosuficientepololumeparasempre.
10Estaspalabrasdosmozosredobraronairadotirano, nonsópolasúadesobedienciasenóntaménpoloqueel considerabaasúaingratitude.
11Entón,porordedel,osazoutadorestrouxeronaomáis vellodeles,quitáronllearoupaeatáronlleasmanseos brazosaambososdousladosconcorreas.
12Perodespoisdeazoutaloataocansazo,esengañarnada coniso,botáronoároda
13Enelonobremozofoitorturadoataqueosseusósosse desarticularonEamedidaqueunhaarticulacióntrasoutra cedían,denunciouotiranoconestaspalabras:
14'Oh,tiranomáisabominable,inimigodaxustizadoceo esanguinario,atorméstasmedestexeitononporhomicidio ninporimpiedade,senónpordefenderaLeideDeus.'
15Ecandoosgardaslledixeron:«Consentideencomer, paraqueasípoidadesserliberadosdasvosastorturas», díxolles:«Ovosométodo,miserableslacaios,nonéo suficientementefortecomoparalevarcativaamiñaRazón. Cortádemeosmembros,queimademeacarnee retorcedemeasarticulacións;atravésdetodosos tormentosvosmostrareiqueennomedavirtudesóosfillos doshebreossoninvencibles»
16Mentresfalabaasí,puxéronllebrasasenriba,e intensificandoatortura,oapretaronaíndamáiscontraa roda
17Etodaarodaquedoumanchadacoseusangue,eas brasasamontoadasapagaronsecoshumoresdoseucorpo
aocaer,eacarneesgazadacorreuarredordoseixesda máquina.
18Ecoasúaestruturacorporalxaendisolución,estemozo dealmamagnanima,comaunverdadeirofillodeAbraham, nonxemíaenabsoluto;senónquecomaseestiveseasufrir unhatransformaciónpormediodolumeáincorrupción, soportounobrementeotormento,dicindo:
19«Seguideomeuexemplo,irmáns.Nonmeabandonedes parasempre,enonrenunciedesánosairmandadeen nobrezadealma
20Libradeunhaguerrasantaehonorableennomeda xustiza,medianteacalaxustaProvidenciaquevixioudos nosospaissexamisericordiosacoseupoboesevinguedo tiranomaldito
21Econestaspalabrasosantomozoentregouoespírito
22Maismentrestodosestabanmarabilladospolasúa constanciadealma,osgardastrouxeronosegundoen idadedosfillose,agarrándooconmansdeferrodegarras afiadas,suxeitáronoaosmotoreseácatapulta.
23Perocandoescoitaronasúanobreresoluciónen respostaásúapregunta:«Prefirecomerasertorturado?», estasbestassemellantesapanterasarrincaronosseus tendónscongarrasdeferro,arrincarontodaacarnedas súasmeixelasearrincaronapeldasúacabeza
24Peroel,soportandoconfirmezaestaagonía,dixo:«Que doceétodaformademortepormordaxustizadosnosos pais!»
25Eaotiranodíxolle:«Oh,omáisdespiadadodostiranos, noncheparecequenestemomentotimesmosofrestorturas peoresqueasmiñasaoveraarroganteintencióndatúa tiraníasuperadapolamiñaperseveranzaenarasda xustiza?»
26Poiseusonsostidonadorpolasalegríasqueveñenda virtude,mentresquetiestásnotormentomentresteglorias natúaimpiedade;tampoucoescaparás,oh,oh,omáis abominabletirano,daspenasdairadivina
27Ecandoatopouconvalentíaasúagloriosamorte, presentouseoterceirofilloemoitosllesuplicaron encarecidamentequeprobaseeasísesalvase
28Peroelrespondeuenvozalta:«Ignoradesqueomesmo painosenxendrouamineaosmeusirmánsquexa faleceron,queamesmanainosdeualuzequefuncriado nasmesmasdoutrinas?
29Nonrenuncioaonobrevínculodairmandade
30Polotanto,setedesalgunhamáquinadetormento, aplícaaaestemeucorpo;porquenonpoderedesalcanzara miñaalma,aíndaquequixérades
31Maisenfurecéronsemoitopolasfalasatrevidasdohome, edislocáronlleasmanseospéscoassúasmáquinas dislocadoras,earrincáronlleosmembrosdassúas cavidades,edesenroscáronos;eretorcéronlleosdedos,eos brazos,easpernas,easarticulaciónsdoscóbados.
32E,comononpuideronestrangularoseuespírito, arrincaronlleapel,collendoaspuntasdosdedos,e arrincaronlleocoirocabeludodacabezaaoxeitoescita,e leváronoinmediatamenteároda
33Enistoretorcéronlleaespiñadorsalataqueviuasúa propiacarnecolgandoentirasegrandesgoteirasdesangue quellecorríanpolasentrañas
34Eapiquesdemorrerdixo:«Nós,oh,omáisabominable tirano,sufrimosistopolanosaeducacióneanosavirtude
quesondeDeus;peroti,polatúaimpiedadeeatúa crueldade,soportarástormentossenfin».
35Ecandoestehomemorreudignamentedosseusirmáns, trouxeronocuartoedixéronlle:"Nontevolvastoloti taméncoamesmatolemiaqueosteusirmáns,senón obedeceaoreiesálvateatimesmo"
36Peroeldíxolles:«Paraminnontedeslumetanardente comoparafacermecovarde».
37Polabenditamortedosmeusirmáns,polacondena eternadotiranoepolagloriosavidadosxustos,non negareiamiñanobreirmandade
38Inventatorturas,ohtirano,paraqueaprendasconelas quesonirmándaquelesquexaforontorturados.
39Candooíuisto,Antíoco,osanguinario,asasinoe totalmenteabominable,ordenoullesquellecortasena lingua.
40Peroeldixo:"Aíndaquemequitesoórganodafala, Deustaménescoitaaosmudos"
41Velaquí,sacoamiñalingualista:córtaa,porqueasínon silenciarásamiñaRazón
42Deboaganaentregamososnososmembrosparaseren mutiladospolacausadeDeus.
43PeroDeusperseguiráteaxiña,porquecortachesalingua quellecantabacánticosdelouvanza
44Perocandoestehometaménfoisometidoaunhamorte deagoníacostormentos,oquintosaltouadiantedicindo: «Nonmeatrevo,ohtirano,aesixiratorturapolavirtude»
45Si,eumesmoveñoadiante,paraque,matándometamén amin,poidasaumentarconmáismaldadesapenaque debesáxustizadoCeo
46Oh,inimigodavirtudeeinimigodohome,porque crimenosdestruesdestexeito?
47ParécechemalqueadoremosaoCreadordetodoe vivamossegundoasúavirtuosaLei?
48Maisestascousassondignasdehonras,nondetorturas, seentendesesasaspiraciónshumanasetivesesesperanza desalvaciónanteDeus.
49Mira,agoraesinimigodeDeusefasaguerracontraos queadoranaDeus
50Mentresfalabaasí,osgardasatáronoeleváronodiante dacatapulta;eatáronoaelasobreosseusxeonllos,e, suxeitándoasalíconabrazaderasdeferro,retorcéronlleos lombosporribada"cuña"rodantedexeitoquequedou completamenteenroscadocaraatráscomaunescorpióne todasasarticulaciónsquedarondesarticuladas
51Easí,congrandificultadepararespirareangustia corporal,exclamou:«Gloriosos,ohtirano,gloriososcontra atúavontadesonosbeneficiosquemeconcedes, permitíndomemostraramiñafidelidadeáLeimediante torturasaíndamáishonorables»
52Ecandoestehometaménmorreu,trouxeronaosexto, unsimplerapaz,quen,enrespostaápreguntadotiranode seestabadispostoacomereserliberado,dixo:
53«Nonsontanvelloenanoscomaosmeusirmáns,pero siosondementePorquenacemosefomoscriadosco mesmopropósitoeestamosigualmenteobrigadosamorrer polamesmacausa;asíquesedecidestorturarnospornon comercarneimpura,tortura»
54Mentrespronunciabaestaspalabras,leváronoárodae, concoidado,estendéronoedislocáronlleosósosdascostas eprendéronllelumedebaixo
55Efixeronespetosafiadosaolumeecraváronllosnas costas,eperforandoosseuscostadosqueimarontaménas súasentrañas
56Peroel,nomediodassúastorturas,exclamou:«Oh, competicióndignadesantos,naquetantosdenós,irmáns, polacausadaxustiza,participamosnunhacompeticiónde tormentosenonfomosvencidos!»
57Poisoentendementoxusto,ohtirano,éinvencible.
58Coaarmaduradavirtudevouunirmeaosmeusirmáns namorteeengadirenminunfortevingadormáispara castigarte,ohideadordetorturaseinimigodos verdadeiramentexustos
59Nós,osseismozos,derrocamosatúatiranía.«Poisnon éatúaimpotenciaparaalteraranosaRazónouobrigarnos acomercarneimpuraunhaderrotaparati?»
60Oteulumeéfrescoparanós,astúasmáquinasde torturanonatormentan,eatúaviolenciaéimpotente
61Poisosgardasforonoficiaisparanós,nonduntirano, senóndaLeiDivina;e,polotanto,temosanosaRazón aíndainvicta
CAPÍTULO6
Lazosfraternaiseamordunhanai
1Ecandoestetaménmorreudunhamortebendita,sendo lanzadonocaldeiro,osétimofillo,omáisnovodetodos, presentouse
2Maisotirano,aíndaqueferozmenteexasperadopolos seusirmáns,sentiucompaixónpolorapaze,aoveloxaalí atado,mandounoachegareprocuroupersuadilo,dicindo: «Vesofindaloucuradosteusirmáns;porquepolasúa desobedienciaforontorturadosataamorteTitamén,se nonobedeces,serásmiserablementetorturadoeexecutado antesdetempo;peroseobedecesserásomeuamigoe serásascendidoaunaltocargonosasuntosdoreino»
4Ementresllesuplicabadestexeito,mandouchamaránai doneno,paraque,nasúadorpolaperdadetantosfillos,lle instaseaosobreviventeaobedeceresalvarse
5Maisanai,falandoenlinguahebrea,comocontareimáis tarde,animouoneno,eeldíxollesaosgardas: «Liberádeme,paraquepoidafalarcoreiecontodosos seusamigosqueoacompañan»
6Eeles,alegrándosepolapeticióndorapaz,apresuráronse aliberalo
7Ecorrendocaraaobraseiroincandescente,exclamou: «Oh,tiranoimpío!»,gritou,«eomáisimpíodetodosos pecadores,nonteavergoñasdeaceptarastúasbendiciónse oteureinadodasmansdeDeus,edematarosseusservos etorturarosseguidoresdaxustiza?
8Porestascousasaxustizadivinaentrégateaunlumee tormentosmáisrápidoseeternosquenonteabandonarán portodaaeternidade.
9Nonteavergoñas,sendounhome,ohdesgraciadocun corazóndebestasalvaxe,decollercontigohomesde sentimentossemellantes,feitosdosmesmoselementos,e arrincalosalingua,eazoutalosetorturalosdestexeito?
10Maismentreselescumprironasúaxustizaparacon Deusnassúasnobresmortes,tiberrarásmiserablemente "Aiquesecumpre"poloteuinxustoasasinatodos campiónsdavirtude.
11Eentón,estandoábeiradamorte,dixo:«Nonsonun renegadodotestemuñodadopolosmeusirmáns»
12EimploroaoDeusdosmeuspaisquesexa misericordiosocoamiñanación.
13Ecastigarachetantonestavidapresentecomodespois datúamorte.
14Econestaoraciónlanzousenobraseiroincandescentee asíexhalouoespírito
15Polotanto,seosseteirmánsdesprezaronastorturasata amorte,estáuniversalmenteprobadoqueaRazón Inspiradaéseñorasupremasobreaspaixóns
16Poissecedesenássúaspaixónsousufrimentose comesencarneimpura,diríamosqueforanvencidosporiso 17Maisnestecamiñononfoiasí;polacontra,polasúa Razón,quefoieloxiadaaosollosdeDeus,eleváronsepor ribadassúaspaixóns
18Eéimposiblenegarasupremacíadamente;poiseles gañaronavitoriasobreassúaspaixónseassúasdores.
19Comopodemosfacerdoutroxeitoquenonadmitiro dominiodarectaRazónsobreapaixónconesteshomes quenonseencollíananteasagoníasdaqueimadura?
20Poisasícomoastorresdospeiraosrepelenosasaltos dasondaseofrecenunhaentradatranquilaaosqueentran noporto,asíarectaRazóndosmozos,desetetorres, defendeuoportodaxustizaerepeleuatempestuosidade daspaixóns
21Formaronuncorosantodexustizamentresseanimaban unsaosoutros,dicindo:
22Morramoscomairmáns,ohirmáns,polaLei
23ImitemososTresNenosdacorteasiriaquedesprezaron estamesmaprobadoforno
24Nonnospoñamoscovardesanteaprobadaxustiza
25Eundixo:"Irmán,tenboánimo",eoutro:"Ten nobreza";eoutro,lembrandoopasado,"Lembradeque liñaxeeseporquenmanpaternaIsaac,pormordaxustiza, seentregoucomosacrificio".
26Etodosecadaundelesxuntos,mirándoseunsaos outrosconluzemoitaaudacia,dixeron:"Contodocorazón consagrarémonosaDeusquenosdeuasnosasalmas,e prestemososnososcorposparagardaraLei"
27Nonlleteñamosmedoaaquelquepensaquemata; porqueunhagranloitaeperigoparaaalmaagardanno tormentoeternoaaquelesquetransgredenaordenanzade Deus
28Armémonos,pois,codominiodaspaixónsdaRazón divina
29Despoisdestanosapaixón,Abraham,IsaaceXacobnos recibirán,etodososnososantepasadosnosloarán.
30Eacadaundosirmáns,mentresoslevabanarrastrados, osqueaíndallestocabaaquendadicían:«Nonnos deshonres,irmán,ninsexasmentireirocosnososirmánsxa mortos»
31Nonignoradesoamorirmán,docaladivinae omniscienteProvidenciadeuunhaherdanzaaosqueson concibidospolosseuspais,implantándollonelesmesmoa travésdoventredanai;noqueosirmánsvivenomesmo período,etomanasúaformaduranteomesmotempo,e sonnutridosdomesmosangue,esonvivificadoscoa mesmaalma,esontraídosaomundodespoisdomesmo espazo,eextraenleitedasmesmasfontes,polascalesas súasalmasfraternaissonamamantadasxuntasenbrazosno peito;eestánunidasaíndamáisestreitamentemediante unhacrianzacomúnecompañíadiariaeoutraeducación,e medianteanosadisciplinabaixoaLeideDeus
32Sendoosentimentodeamorfraternaltannaturalmente forte,osseteirmánsvironasúamutuaconcordiaaínda máisfortePois,educadosnamesmaLei,edisciplinados nasmesmasvirtudes,ecriadosxuntosnunhavidarecta, amáronsemáisabundantemente.Oseucelocomúnpola belezaeabondademoralaumentabaasúamutua concordia,poisxuntocoasúapiedadefacíaqueoseuamor fraternalfosemáisfervoroso.
33Maisaíndaqueanatureza,acompañíaeasúavirtuosa disposiciónaumentabanoardordoseuamorfraternal,con todo,osfillossuperviventes,coasúarelixión,soportarona visióndosseusirmáns,queestabannotormento,sendo torturadosataamorte;máisaínda,inclusoosanimarona enfrontarseáagonía,paranonsódesprezarassúaspropias torturas,senóntaménvencerasúapaixóndeafecto fraternalpolosseusirmáns.
34Oh,mentesrazoables,máisreaisqueosreis,máislibres queoshomeslibres,daharmoníadosseteirmáns,santase bensintonizadascoanotatónicadapiedade!
35Ningúndossetemozossevolveucovarde,ningúnse encolleuanteamorte,senónquetodosapresuráronsecara ámortepormediodatorturacomaseestivesencorrendoo camiñodainmortalidade
36Poisasícomoasmanseospéssemovenenharmonía cosimpulsosdaalma,asíaquelessantosmozos,comase fosenimpulsadospolaalmainmortaldarelixión,foronen harmoníacaraámorteporela
37Oh,todasantaeséptuplacompañíadeirmánsen harmonía!
38Poisasícomoossetedíasdacreacióndomundo rodeabanarelixión,asíosmozos,comauncoro,rodeaban asúaséptuplacompañíaenontiñanencontaoterrordas torturas
39Agoraestremecémonosaoescoitarfalardosufrimento daquelesmozos;peroeles,nonsóvéndoocosseusollos, ninsimplementeescoitandoaameazainminenteefalada, senónsentindorealmenteador,soportárono;eisona torturadolume,quemaioragoníasepodeatopar?
40Poisopoderdolumeéagudoerigoroso,erapidamente levouosseuscorposádisolución.
41Enonvospareceríamarabillosoqueconeseshomesa Razóntriunfasesobreastorturas,candomesmoaalma dunhamullerdesprezabaunhadiversidadeaíndamaiorde dores;poisanaidossetemozossoportouostormentos inflixidosacadaundosseusfillos
42Peroconsideraomúltiplesquesonosanhelosdo corazóndunhanai,dexeitoqueoseusentimentopoloseu filloseconvertenocentrodetodooseumundo;edefeito, aquí,mesmoosanimaisirracionaissentenpolassúascrías unafectoeunamorsemellantesaosdoshomes
43Porexemplo,entreasaves,asmansasqueserefuxian baixoosnosostelladosdefendenosseusniños;easque aniñannoscumiosdasmontañas,nasfendasdasrochas, nosburatosdasárboresenaspólas,ealíincubanassúas crías,taménespantanointruso
44Edespois,senonsoncapacesdeespantalo,revolotean arredordospolosnunhapaixóndeamor,chamándoosna súapropialingua,eaxudanássúascríasdecalqueraxeito quepoden
45Eparaquenecesitamosexemplosdoamorpolascrías entreanimaisirracionais,candomesmoasabellas,na épocadaelaboracióndopanal,repelenosintrusosecravan
coseuaguillón,comacunhaespada,aosqueseacheganás súascríaseloitancontraelasataamorte?
46Maisela,anaidaquelesmozos,cunhaalmacomaade Abraham,nonsedesvioudoseupropósitopoloafecto polosseusfillos.
CAPÍTULO7
Unhacomparacióndosafectosdunhanaiedunpai,neste capítuloatópansealgúnscumesdeelocuencia
1Razóndosfillos,señoradaspaixóns!Oh,relixión,que erasmáisqueridaánaiqueaosseusfillos!
2Anai,condúasopciónsdiantedela,arelixiónea salvaciónpresentedosseussetefillossegundoapromesa dotirano,amoumáisarelixión,quesalvaparaavida eternasegundoDeus.
3Oh,comopodoexpresaroamorapaixonadodospais polosfillos?Imprimimosunhamarabillosasemellanzada nosaalmaedanosaformanatenranaturezadoneno,e sobretodoatravésdasimpatíadanaipolosseusfillos,que émáisprofundaqueadopai
4Porqueasmulleressondealmamáisbrandasqueos homes,ecantosmáisfillosteñen,máisabundannoamor poreles
5Mais,deentretodasasnais,eladossetefillosabundou enamormáiscaasdemais,xaque,tendosentidotenrura maternalpolofroitodoseuventreensetepartos,esendo obrigadaaunafectoíntimopormordasmoitasdoresnas quedeualuzacadaun,contodo,polotemordeDeus rexeitouaseguridadepresentedosseusfillos
6Si,emáisqueiso,medianteabelezamoraleabondade dosseusfilloseasúaobedienciaáLei,oseuamor maternalporelesfortaleceuse
7Porqueeranxustos,templados,valentesemagnanimos,e amantesunsdosoutrosedasúanaidetalxeitoquea obedeceronnocumprimentodaLeimesmoataamorte
8Pero,contodo,aíndaquetivotantastentaciónspara cederaosseusinstintosmaternais,enningúncasoaterrible variedadedetorturastivoopoderdealterarasúaRazón; senónqueanaiinstouacadafilloporseparado,eatodos xuntos,amorrerpolasúarelixión
9Oh,santanatureza,eamorpaternal,eanhelodospais poladescendencia,esalariodalactación,eafecto invencibledasnais!
10Anai,aovelosunporuntorturadosequeimados, permaneceuinquebrantablenaalmapormordarelixión.
11Elaviuacarnedosseusfillosconsumidanolume,eas extremidadesdasmansedospésesparexidaspolochan,e acubertadecarne,arrincadadascabezasataasmeixelas, esparexidacomamáscaras
12Oh,nai,queagoracoñecíasdoresmáisagudasqueas doresdoparto!Oh,muller,únicaentreasmulleres,cuxo froitodoventrefoiaperfectarelixión!
13Oteuprimoxénito,aomorrer,nonmudouatúa resolución,ninoteusegundo,aomirarteconollosde compaixónbaixoosseustormentos,ninoteuterceiro,ao exhalaroseualento.
14Tampoucochorachesaocontemplarosollosdecadaun, entreostormentos,mirandoconaudaciaamesmaangustia, eaovernassúasfosasnasaistrémulasossinaisdamorte queseachegaba
15Candovichesacarnedunfillosendocortadadespoisda carnedoutro,emantrasmansendocortada,ecabezatras cabezasendoesfolada,ecadáversobrecadáver,eolugar ateigadodeespectadorespormordastorturasdosteus fillos,nonderramachesninunhabágoa.
16Ninasmelodíasdassereasninoscantosdoscisnesde docesonencantantantoosoídosdooíntecomoresoaban asvocesdosfillos,falandocoanaidesdeomediodos tormentos
17Cantasecantasgrandesforonastorturascoasquefoi atormentadaanaimentresosseusfilloserantorturadoscon tormentosdetormentoelume!
18MaisaRazónInspiradaprestoulleaoseucorazóna forzadunhomebaixoasúapaixónpolosufrimentoe exaltounaparanonterencontaospresentesanhelosdo amormaternal.
19Eaíndaqueviuadestrucióndosseussetefilloseas moitasevariadasformasdosseustormentos,anobrenai entregounosvoluntariamentepolafeenDeus.
20Poiselacontemplabanasúapropiamente,igualqueo foranastutosdefensoresnunhacámaradoconsello,a natureza,apaternidadeeapaternidade,oamormaternale osseusfillosnotormento,eeracomaseela,anai,tendo queescollerentredousvotosnocasodosseusfillos,un polasúamorteeoutroparasalvalosconvida,non consideraseentónasalvacióndosseussetefillosporun curtoperíododetempo,senónque,comoverdadeirafilla deAbraham,recordaseasúacoraxetementeaDeus.
21Oh,naidaraza,vindicadoradanosaLei,defensorada nosarelixiónegañadoradopremionaloitainterior!
22Oh,muller,máisnobrepararesistirqueoshomes,e máisvalentequeosguerreirosparasoportar!
23PoisasícomoaArcadeNoé,contodoomundovivo comocarganoDiluvioqueasolagabaomundo,resistiuas poderosasondas,asíti,gardiándaLei,golpeadoportodas partespolasondascrecentesdaspaixónseesforzadocomo confortesestoupidospolastorturasdosteusfillos, capeachesnobrementeastormentasqueteasaltabanpor mordarelixión
24Polotanto,seunhamullerdeidadeavanzadaenaide setefillossoportouavisióndosseusfillostorturadosataa morte,aRazónInspiradadebeconfesarqueéagobernante supremasobreaspaixóns.
25Demostrei,polotanto,queoshomesnonsótriunfaron sobreosseussufrimentos,senónqueunhamullertamén desprezouastorturasmáisterribles.
26EnonerantanferososleónsarredordeDaniel,non estabatanquenteofornodelumedeMisael,comoardía nelaoinstintodamaternidadeaoverosseussetefillos sendotorturados
27PeropolaRazónguiadapolarelixión,anaiapagouas súaspaixóns,pormoitasefortesquefosen.
28Poistaménhaiqueterencontaisto,queseamuller fosedébildeespírito,apesardasúamaternidade,podería terchoradoporeles,equizaisterditoasí:
29«Ai,tresvecesdesgraciadademin,emáisdetresveces desgraciada!Setefillosdeialuzequedeisenfillos!»
30Envanestivenembarazadaseteveces,eseteveces soportouenvanacargadosmeusdezmeses;asmiñas lactaciónsforonestérileseosmeusfillosmamarontristes.
31Envanporvós,fillosmeus,soporteiasmoitasdoresdo traballoeaspreocupaciónsmáisdifícilesdavosacrianza
32Aidosmeusfillos,quealgúnsaíndaestabansolteiros,e osquecasarannontiveranfillos;nuncavereifillosvosos, ninseréchamadoavó/avoa
33Aidemin,quetiventantosfillosfermosos,esonviúva edesoladanamiñador!Tampoucohaberáfilloqueme enterrecandoesteamorta!
34MaisasantaetementedeDeusnainonchorouconesta lamentaciónporningúndeles,ninsuplicouaningúnque escapasedamorte,ninselamentouporelescomosefosen moribundos;senónque,comasetiveseunhaalmade diamanteeestiveseatraeraomundoonúmerodosseus fillos,porsegundavez,ávidainmortal,suplicoullese imploroullesquemorresenpolarelixión.
35Ohnai,guerreiradeDeusnacausadarelixión,anciáe muller,derrotachesotiranocoatúaresistenciaefuches achadamáisfortecaunhome,tantoenfeitoscomoen palabras
36Pois,candotepuxeronencadeacosteusfillos,estabas alívendoaEleazarsendotorturado,efalachesllesaosteus fillosenlinguahebrea:
37Fillosmeus,nobreéaloita;evós,chamadosaelapara dartestemuñodanosanación,loitadenelacelosamenteen nomedaLeidosnosospais
38Seríavergoñosoque,mentresesteanciánsoportabaa agoníapormordarelixión,vós,osmozos,vos encollésedesanteador
39LembradequeporDeusviñestesaomundoe desfrutastesdavida,eque,polotanto,lledebedesaDeus soportartodaadorporel;porquentaménonosopai AbrahamseapresurouasacrificaroseufilloIsaac,o antepasadodanosanación;eIsaac,vendoamandoseupai erguendoocoitelocontrael,nonseencolleu
40EDaniel,ohomexusto,foilanzadoaosleóns,e Ananías,AzaríaseMisaelforonlanzadosaofornodelume, eperseveraronporamordeDeus
41Evós,tendoamesmafeenDeus,nonvospreocupedes; porqueseríacontraaRazónque,coñecendoaxustiza,non soportasedesasdores
42Conestaspalabras,anaidosseteanimouacadaundos seusfillosamorrerantesquetransgrediraordenanzade Deus;sabendoelesmesmosqueosquemorrenporDeus vivenparaDeus,comovivenAbraham,Isaac,Xacobe todosospatriarcas.
CAPÍTULO8
Osfamosos"AtletasdaXustiza"Aquíremataahistoriade coraxechamadaoCuartoLibrodosMacabeos
1Algúnsdosgardasafirmaronque,candotaménestabaa piquesdesercapturadaeexecutada,elaselanzouápira paraqueninguénlletocaseocorpo
2Ohnai,quexuntocosteussetefillosquebrachesaforza dotirano,ereducichesanadaosseusmalvadosdesignios, edechesunexemplodanobrezadafe
3Fuchesnobrementepostocomaunteitosobreosteus filloscomacolumnas,eoterremotodostormentosnonte axitouenabsoluto.
4Alégrate,polotanto,naidealmapura,tendoaesperanza datúaperseveranzacertadamandeDeus
5Nonétanmaxestosaalúaentreasestrelasnoceocomo ti,despoisdeiluminarocamiñodosteussetefillos
estelarescaraáxustiza,teerguesenhonraconDeus;e estássentadonoceoconeles.
6PorqueosteusfillosforondofillodeAbraham 7Esenosfoselícitopintar,comofaríaalgúnartista,a historiadatúapiedade,nonseestremeceríanos espectadoresaoveránaidesetefillossufrirpolaxustiza multitudinariastorturasataamorte?
8E,defeito,seríaaxeitadoinscribirestaspalabrassobreo lugaronderepousan,comomemorialparaasfuturas xeraciónsdonosopobo:
AQUÍXACEUNSACERDOTEVELLO EUNHAMULLERCHEADEANOS
EOSSEUSSETEFILLOS
ATRAVÉSDAVIOLENCIADUNTIRANO
DESEXANDODESTRUÍRANACIÓNHEBREA VINDICARONOSDEREITOSDONOSOPOBO OLLANDOADEUSEPERSEVERANDO OSTORMENTOSATAAMORTE
9Porqueenverdadefoiunhaguerrasantaaquelibraron. Porqueaqueldíaavirtude,probándoosmediantea paciencia,presentoullesopremiodavitoriana incorrupciónnavidaeterna.
10PerooprimeironaloitafoiEleazar,eanaidossete fillosxogouoseupapel,eosirmánsloitaron
11Otiranoeraoseuadversarioeomundoeavidado homeeranosespectadores
12Eaxustizagañouovencedoredeuacoroaaosseus atletas.Quennonsemarabilloudosatletasdaverdadeira Lei?
13Quennonsesorprendeudeles?Opropiotiranoetodoo seuconselloadmirabanasúaperseveranza,poloqueagora semanteñenxuntoaotronodeDeusevivenaerabendita
14PoisMoisésdixo:«Todososquesesantificaronestán baixoastúasmans».
15Eesteshomes,polotanto,aosantificarseporDeus,non sórecibironestahonra,senóntaménahonradequepor mediodelesoinimigoxanontivomáispodersobreonoso pobo,eotiranosufriucastigo,eonosopaísfoipurificado, converténdoseeles,porasídicilo,nunrescatepolopecado danosanación;epormediodosanguedestesxustoseda propiciacióndasúamorte,adivinaProvidencialibroua Israelqueantesforamaltratado
16CandootiranoAntíocoviuoheroísmodasúavirtudee asúaresistenciabaixoastorturas,presentoupublicamente asúaresistenciaanteosseussoldadoscomoexemplo;easí inspirouaosseushomesunsentidodahonraedoheroísmo nocampodebatallaenastarefasdoasedio,dexeitoque saqueouederrocouatodososseusinimigos.
17Israelitas,fillosnacidosdadescendenciadeAbraham, obedecedeestaLeiesedexustosentodosossentidos, recoñecendoqueaRazónInspiradaéseñoradaspaixónse dasdores,nonsódesdedentro,senóntaméndesdefórade nósmesmos;polocalaqueleshomes,entregandoosseus corposátorturapormordaxustiza,nonsógañarona admiracióndahumanidade,senónqueforonconsiderados dignosdunhaherdanzadivina
18Epormediodelesanaciónobtivoapaze,restaurandoa observanciadaLeinonosopaís,capturouacidadedo inimigo
19EavinganzaperseguiuotiranoAntíoconaterra,ena mortesofreocastigo
20Pois,candononconseguiuobrigarporcompletoáxente deXerusalénavivircomoosxentíseabandonaros costumesdosnosospais,abandonouXerusalénemarchou contraospersas.
21Estassonaspalabrasqueanaidossetefillos,amuller xusta,llesdixoaosseusfillos:
22Eufununhamozapuraenonmedesvíeidacasado meupai,evixileiacostelaqueseformouenEva.
23Ningúnsedutordodeserto,ningúnenganadornocampo mecorrompeu;ninafalsaeseductoraSerpemanchoua purezadamiñavirxe;vivíncomeumaridotodososdíasda miñaxuventude;perocandoestesfillosmeuscreceron,o seupaimorreu.
24Felizerael;porqueviviuunhavidabendicidacosfillos, enuncacoñeceuadordasúaperda
25Quen,mentresaíndaestabaconnosco,vosensinouaLei eosprofetasLeunosahistoriadeAbel,quefoiasasinado porCaín,deIsaac,quefoiofrecidoenholocausto,ede Xosénocárcere.
26EfalounosdeFinees,osacerdoteceloso,eensinouvoso cánticodeAnanías,AzaríaseMisaelnolume
27EglorificoutaménaDanielnofosodosleónse bendiciuno;elembrouvosoditodeIsaías:
28"Si,aíndaquepasespololume,achamanonchefará dano."
29CantounosaspalabrasdosalmistaDavid:«Moitasson asafliciónsdoxusto»
30CitounosoproverbiodeSalomón:«Eléunhaárborede vidaparatodososquefanasúavontade»
31ConfirmouaspalabrasdeEzequiel:«Viviránestesósos secos?».PoisnonesqueceuocánticoqueensinouMoisés, queensina:«MatareiedareividaEstaéatúavidaea bendicióndosteusdías»
32Ah,cruelfoiodía,eaíndaasínoncruel,candoocruel tiranodosgregosprendeulumeparaosseusbárbaros braseiros,ecoassúaspaixónsfervendolevouácatapultae devoltaássúastorturasossetefillosdafilladeAbraham, ecegoullesosglobosoculares,ecortoullesaslinguas,e matounosconmoitostiposdetormentos
33PorisooxuízodeDeusperseguiueperseguiráao malditodesgraciado
34MaisosfillosdeAbraham,coasúanaivitoriosa, reuníronsenolugardosseusantepasados,tendorecibido almaspuraseinmortaisdeDeus,aquensexaagloriapara sempre