Frisian Western - The Book of 2nd Kings

2Keningen

HAADSTIK1

1DoekaamMoabynopstântsjinIsraelneidedeafan Achab.

2EnAhaziafoeltrochinroasterynsynboppekeamerdy't ynSamariawie,enwaardsiik;enhystjoerdeboaden,en seitsjinharren:Gean,freegjeBaälzebub,degodfanEkron, oftikfandizzesyktebetterwurdesil

3MardeingelfandeHeareseitsjinElia,deTisbyt: Meitsjejoklear,geandeboadenfan'ekeningfanSamaria yn'emjitteensistsjinharren:Isitnetom'tdergjinGodyn Israelis,datjimmegeaneomBaälzebub,degodfanEkron, tefreegjen?

4Nodêrom,saseitdeHeare:Doscilstnetdelkommefan datbêddêr'tstoopklommenbist,mardoscilstwisstjerre. DoegyngEliafuort

5Doe'tdeboadenweromkamenneihim,seiertsjinharren: Wêrombinnejimmenoweromkaam?

6Enhjaseinentsjinhim:Derkaaminmanúsyn'emjitte, enhyseitsjinús:Gean,geanweromneidekeningdy't jimmestjoerdhat,ensiztsjinhim:SaseitdeHeare:Isit netom'tdergjinGodynIsraelis,datjoBaälzebub,degod fanEkron,freegjewolle?Dêromsillejonetdelkommefan datbêddêr'tjoopklommenbinne,marjosillewisstjerre.

7Enhyseitsjinharren:Hokkersoartemanwiedy'tjimme yn'emjittekaamenjimmedizzewurdenfertelde?

8Enhjaantwurdenhim:Hywieinhierrigeman,enhiein learengurdelomsynheupenEnhysei:ItisEliadeTisbyt

9Doestjoerdedekeninginkapteinfanfyftichmeisyn fyftichneihimta.Enhygyngneihimta,ensjuch,hysiet boppeopinheuvelEnhyseitsjinhim:ManfanGod,de keninghatsein:Komdel.

10DoeantwurdeEliaenseitsjindeoerstefanfyftich:As ikinmanfanGodbin,litderdanfjoerút'ehimel delkommeendyendynfyftichfertarre.Doekaamder fjoerút'ehimeldelenfertarrehimensynfyftich.

11Hystjoerdeekwerinoarekapteinfanfyftichmeisyn fyftichneihimtaEnhyantwurdeenseitsjinhim:Oman fanGod,sahatdekeningsein:Komgaudel

12EnEliaantwurdeenseitsjinharren:Asikinmanfan Godbin,litderdanfjoerút'ehimeldelkommeendyen dynfyftichfertarreEnitfjoerfanGodkaamút'ehimel delenfertarrehimensynfyftich

13Enhystjoerdewerinkapteinfan'etreddefyftichmei synfyftichEndetreddekapteinfanfyftichgyngop,en kaamenfoelop'eknibbelsfoarElia,ensmeektehim,en seitsjinhim,OmanfanGod,litdochsmynlibben,enit libbenfandizzefyftich,jotsjinstfeinten,kostberwêzeyn joeagen

14Sjoch,derkaamfjoerdelút'ehimel,enferbaarndede twaoerstenfan'eearderefyftichmeiharrenfyftich;dêrom, litmynlibbennokostberwêzeynjoeagen

15DoeseideingelfandeHearetsjinElia:Geanmeihim del,wêsnetbangfoarhimEnhystieopengyngmeihim delneidekening

16Enhyseitsjinhim:SaseitdeHeare:Omdatjoboaden stjoerdhawweomBaälzebub,degodfanEkron,te freegjen,isitdannetom'tdergjinGodynIsraelisomsyn

wurdtefreegjen?Dêromsillejonetfanitbêdôfkomme dêr'tjoopklommenbinne,marjosillewisstjerre

17SastoarerneffensitwurdfandeHearedatElia sprutsenhieEnJoramregearreynsynplakynittwadde jierfanJoram,desoanfanJosafat,keningfanJuda;om't hygjinsoanhie.

18Derestfan'eskiednissenfanAhaziady'terdienhat, steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekronikenfan'e keningenfanIsrael?

HAADSTIK2

1Enitbarde,doe'tdeHeareEliameiinwervelwynneide himelnimmesoe,datEliameiElisaútGilgalgie

2DoeseiEliatsjinElisa:Bliuwhjir,hwentdeHearehat myneiBethelstjoerdEnElisaseitsjinhim:Sawierasde Hearelibbet,ensawierasdynsiellibbet,iksildynet ferlitte.DoegongenseneiBethel.

3Doekamendeprofetensoannendy'tynBethelwienenei Elisataenseinetsjinhim:"WitstûwoldatdeHearedyn hearhjoedfandynholleôfnimmesil?"Enhysei:"Ja,ik witit;hâlddystil"

4DoeseiEliatsjinhim:Elisa,bliuwhjir,hwentdeHeare hatmyneiJerichostjoerd.Enhysei:SawierasdeHeare libbet,ensawierasdynsiellibbet,iksildynetferlitteSa kamenseneiJericho

5Doekamendeprofetensoannendy'tynJerichowienenei Elisataenseinentsjinhim:"WitstûwoldatdeHearedyn hearhjoedfandynholleôfnimmesil?"Enhyantwurde: "Ja,ikwitit;hâlddystil"

6DoeseiEliatsjinhim:Bliuwhjir,hwentdeHearehatmy neideJordaanstjoerd.Enhysei:SawierasdeHeare libbetensawierasdynsiellibbet,iksildynetferlitteEn sybeidengongenfierder

7Enfyftichmannenfan'eprofetensoannengongenhinne enstienefanfierrentesjen;endybeidenstienebyde Jordaan

8DoenaamElíasynmantel,enwikkeledyyninoar,en sloechitwetter,enitwaardhinneenwerskieden,sadatse beideoerdroechlânoergongen

9Doe'tseoergienwiene,seiEliatsjinElisa:Freegjemy watikfoardydwaanmoatfoardatikfandyweinommen wurdEnElisasei:Litindûbelddielfandyngeastopmy komme.

10Enhysei:Johawwewatdreechsfrege;lykwols,asjo mysjoggeasikfanjoôfnommenwurd,silitjosabarre; marasnet,silitnetsawêze.

11Enitbarde,wylstsenochfierderrûnenenpraten,dat, sjuch,dêrferskyndeinweinfanfjoerenhyndersfanfjoer, enseskiedenharbeiden;enEliagyngopyninwervelwyn neidehimel

12EnElisaseachit,enhyrôp:Mynheit,mynheit,de weinfanIsrael,ensynruters.Enhyseachhimnetmear;en hypaktesyneigenklean,enskuordeseyntwastikken 13HynaamekdemantelfanEliaopdy'tfanhimfallen wie,engyngweromenstieoan'ewâlfan'eJordaan; 14DoenaamerdemantelfanEliady'tfanhimfallenwie, ensloechitwetterensei:WêrisdeHeare,deGodfanElia? Endoe'teritwettersleinhie,splitstenithimhinneenwer; enElisagyngoer

15Doe'tdeprofetendy'tynJerichotesjenwienehim seagen,seinense:DegeastfanEliarêstopElisa.Ense kamenhimtemjitteenbûgdenharfoarhimneidegrûn

16Enhjaseinentsjinhim:Sjoch,dêrbinnefyftichsterke mannenbydyntsjinstfeinten;litsegean,freegjewydy,en dynhearsykje;miskienhatdeGeastdesHearehim opnommenenhimopinberchofynindellingsmiten.Mar hysei:Jimmesillenetstjoere.

17Endoe'tsehimoantsynskamteoandrongen,seier: StjoerDoestjoerdensefyftichman;ensesochtentrije dagen,marfûnenhimnet.

18Endoe'tseweromkamenbyhim,(wanthybleauyn Jericho),seiertsjinharren:Hawikjimmenetsein:Gean net?

19Doeseinedemannenfan'estêdtsjinElisa:Sjoch,de lizzingfandizzestêdisnoflik,lykasmynhearsjocht;mar itwetterisneat,endegrûnisûnfruchtber

20Enhysei:BringmyinnijekrukendochdersâltynEn hjabrochtenithim.

21Enhygyngútneideboarnefanitwetter,ensmietit sâltdêryn,ensei:SaseitdeHeare:Ikhawditwettersûn makke;dêrsilgjindeaofûnfruchtberlânmearwêze.

22Sawaardendewetterssûnoanthjoeddedei,neffensit wurdfanElisadatersprutsenhie

23EnhygyngdêrweiopneiBethel;enwylsterûnderweis opgie,kamenderlytsebernút'estêd,dy'thimspottenen tsjinhimseinen:Geanomheech,kealeholle!gean omheech,kealeholle!

24Enhydraaidehimom,enseachneiharren,enferflokte harrenyn'enammefandeHeareEntwabearenkamenút itbosk,enseskuorrentwaenfjirtichbernfanharren.

25EnhygyngdêrweineideberchKarmel,endêrweigie hyweromneiSamaria

HAADSTIK3

1Joram,desoanfanAchab,waardkeningoerIsraelyn SamariaynitachttjindejierfanJosafat,dekeningfanJuda, enhyregearretolvejier

2Enhydiekweayn'eeagenfan'eHeare;marnetlykas synheit,enlykassynmem;hwenthydieitbyldfanBaäl datsynheitmakkehiefuort

3Dochshâlddehyfêstoan'esûndenfanJerobeäm,de soanfanNebat,dy'tIsraeltasûndigjenbrochthiene;hy wikedêrnetfanôf

4EnMesa,dekeningfanMoab,wieinskieppehâlder,en betelleoan'ekeningfanIsraelhûnderttûzenlammenen hûnderttûzenrammenmeidewol

5Maritbarde,doe'tAchabdeawie,datdekeningfan MoabynopstânkaamtsjindekeningfanIsrael

6EnkeningJoramgyngopdeseldetiidútSamariawei,en teldehielIsrael

7EnhygynghinneenstjoerdeneiJosafat,dekeningfan Juda,ensei:DekeningfanMoabistsjinmyynopstân kommen;wollejomeimytsjinMoabyn'estriidgean?En hysei:Iksiloptsjen;ikbinlykasjo,mynfolklykasjofolk, enmynhynderslykasjohynders

8Enhysei:Hokkerweisillewyomheechgean?Enhy antwurde:DeweitrochdewoastynfanEdom

9DoegongendekeningfanIsrael,endekeningfanJuda, endekeningfanEdom;enhjamakkeninomweifansân dagen;marderwiegjinwetterfoaritleger,enfoaritfee datharfolge.

10DoeseidekeningfanIsrael:Och,deHearehatdizze trijekeningenbyinoarroppenomseyn'ehânfanMoab oertejaan!

11MarJosafatsei:IshjirgjinprofeetfandeHeare,datwy trochhimdeHearefreegjekinne?Enienfan'e tsjinstfeintenfan'ekeningfanIsraelantwurdeensei:Hjir isElisa,desoanfanSafat,dy'twetteroerdehannenfan Eliagettenhat.

12EnJosafatsei:ItwurdfandeHeareismeihimDoe kamendekeningfanIsrael,JosafatendekeningfanEdom neihimta

13DoeseiElisatsjindekeningfanIsrael:Wathawikmei dytekrijen?Geanneideprofetenfandynheitenneide profetenfandynmemMardekeningfanIsraelseitsjin him:Nee,wantdeHearehatdizzetrijekeningenbyinoar roppenomseyn'ehânfanMoaboertejaan.

14DoeseiElisa:SawierasdeHearefan'elegerslibbet, foarwa'tikstean,asikgjinomtinkenjoechoan'e oanwêzigensfanJosafat,dekeningfanJuda,soeiknetnei dysjenofdyoansjen

15MarbringmynoinsjongerEnitbarde,doe'tde sjongerspile,datdehânfandeHeareophimkaam.

16Enhysei:SaseitdeHeare:Meitsjedizzedellingfol sleatten

17WantsaseitdeHeare:Jimmesillegjinwynsjen,en jimmesillegjinreinsjen;dochssildydellingfolwurde meiwetter,datjimmedrinkekinne,jimmeenjimmefeeen jimmebisten.

18Enditismarinlichtesaakyn'eeagenfan'eHeare:hy sildeMoabitenekynjimmehânjaan

19Enjimmesilleelkeomheindestêdenelkeútkardestêd ferslaan,enjimmesilleelkegoedebeamkappe,enalle wetterboarnentichtmeitsje,enelkgoedstiklânmei stiennenferneatigje.

20Enitbardedemoarns,doe'titspiisofferbrochtwaard, dat,sjuch,dêrkaamwetterfan'eweineiEdom,enitlân rekkefolmeiwetter.

21Doe'taldeMoabitenheardendatdekeningen opkommenwieneomtsjinharrentefjochtsjen,sammelen seallegearredy'tharnassenoandwaankoene,ensestiene bydegrins

22Enhjastienemoarnsbetiidop,endesinneskyndeopit wetter,endeMoabitenseagenitwetteroan'eoarekantsa readasbloed:

23Enhjaseinen:Ditisbloed!dekeningenbinnewis deade,enhjahawweinoarslein:noden,Moab,neidebút. 24Doe'tsebyitkampfanIsraelkamen,stienedeIsraëliten opensloegendeMoabiten,sadatsefoarharflechten;mar segongenfierderensloegendeMoabiten,selsynharlân 25Enhjasloegendestêdenôf,enopelkgoedstiklân smietenelkeniensynstien,enfoldenit;enhjastoptenalle wetterboarnen,enkaptenallegoedebeammen;allinnichyn Kir-Harasetlietenhjadestiennendêrfanoer;marde slingersgongenderomhinne,ensloegenit

26Doe'tdekeningfanMoabseachdatdestriidhimte swierwaard,naamhysânhûndertmannenmeidy't swurdenútlutsen,omtrochtebrekkenoantdekeningfan Edom;marsekoenenitnet

27Doenaamersynâldstesoandy'tynsynplakkening wurdemoast,enofferdehimasbrânofferop'emuorre.En derwiegruttegrimetsjinIsrael:ensyferlietenhimen gongenweromneihareigenlân

HAADSTIK4

1Doerôpinfrouút'efrouljufan'eprofetesoanentsjin Elisaensei:Dyntsjinner,mynman,isdea;endowitstdat dyntsjinnerdeHearefrezehat;endeskuldeiseris kommenommyntwasoannenasslaaftenimmen

2DoeseiElisatsjinhar:Watmoatikfoardydwaan? Fertelmywatstoyn'ehûshast?Ensysei:Dyntsjinstfaam hatneatyn'ehûs,útseininkrûkoalje

3Doeseier:Geanhinne,liendyselsfatenfanaldyn buorlju,selslegefaten;liendernetinpear

4Enasjoderynkomme,moattejodedoarfoarjoenfoar josoannenslute,enynaldyfatenjitte,enwatfolis, moattejooan'ekantsette

5Doegiesybyhimweiendiededoarfoarharenfoarhar soannenticht,dy'tdeskippenneiharbrochten;ensygeat út

6Doe'tdefettenfolwiene,seisetsjinharsoan:Bringmy nochinfet.Hyseitsjinhar:Derisgjinfetmear.Doebleau deoaljestean

7DoekaamsyenferteldeitdemanfanGodEnhysei: Gean,ferkeapjedeoalje,enbeteljedynskuld,enlibje,dû endynbern,fanwatderoerbliuwt

8EnitbardeopindeidatElisaneiSunemgyng,dêr'tin foaroansteandefrouwie;ensytwonghimombreateiten. Ensabardeit,datelkekearaserfoarbygie,hydêrhinne gieombreateiten

9Enhjaseitsjinharman:Sjoch,ikmerkdatditinhillige manfanGodis,dy'taltydbyúslânsgiet

10Litúsinlytskeamerkemeitsje,ikfreegjejo,oan'e muorre;enlitúsdêrinbêd,intafel,inkrukeninkandelaar foarhimsette;enitsilbarre,aserbyúskomt,dater dêrhinnegiet

11Enitbardeopindeidaterdêrkaam,enhydraaidehim neidekeamerenleidêr

12DoeseiertsjinsyntsjinnerGehazi:Ropdizze Sunamityske.Doerôperharensystiefoarhim.

13Enhyseitsjinhim:Sisnotsjinhar:Sjoch,johawwe meialdizzesoarchfoarússoarge;watisderfoarjote dwaan?Wollejobydekeningofbydekriichshaadfoarjo sprutsenwurde?Ensyantwurde:Ikwenjeûndermyn eigenfolk

14Enhysei:Watmoatderdanfoarhardienwurde?En Gehaziantwurde:Wier,syhatgjinbern,enharmanisâld

15Enhysei:RopharEndoe'terharroppenhie,stieseyn 'edoar.

16Enhysei:Omdizzetiidhinne,neffensdetiidfanit libben,silstinsoanomearmje.Ensysei:Nee,mynhear, dûmanfanGod,liichnettsjindyntsjinstfaam

17Endefrouwaardswierenkrigeinsoanop'etiiddy't Elisaharseinhie,neffensdetiidfanitlibben

18Endoe'titberngrutwie,bardeitopindeidathynei synheit,neiderispers,gie

19Enhyseitsjinsynheit:Mynholle,mynholleEnhysei tsjininjonge:Draachhimneisynmem

20Endoe'terhimmeinommenenbysynmembrochthie, sieteropharknibbelsoantdemiddeita,endoestoarer.

21Enhjagyngomheech,enleihimopitbêdfan'eman Gods,endiededoarfoarhimticht,engyngút

22Enhjarôpharmanensei:Stjoermydochsienfan'e jongemannenenienfan'eezels,datikneidemanGods geanmeienweromkommekin

23Enhysei:Wêromgiestûhjoedneihimta?Itisgjinnije moanneenekgjinsabbat.Ensysei:Itsilgoedgean.

24Doesealeseinezelenseitsjinhartsjinstfeint:Ryden geanfoarút;fertragedynridennet,útseinasikdysiz.

25DoegyngsyhinneenkaambydemanGodsop'eberch KarmelEndoe'tdemanGodsharfanfierrenseach,seier tsjinsyntsjinnerGehazi:Sjoch,dêrisdySunamityske!

26Rinno,freegjedy,hartemjitte,ensistsjinhar:Isit goedmeidy?Isitgoedmeidynman?Isitgoedmeiitbern? Ensyantwurde:Itgietgoed

27Doe'tsebydemanGodsop'eberchkaam,paktesehim bydefuotten,marGehazikaamtichterbyomharfuortte driuwen.EndemanGodssei:Litharmeirêst,wanthar sielisynharbenearde,endeHearehatitfoarmy ferburgenenitmynetferteld

28Doeseise:Hawikinsoanfanmynhearwinske?Haw iknetsein:Bedrochmynet?

29DoeseiertsjinGehazi:Omgorddynheupen,ennim mynstêfyndynhân,engeandynwei;asjoimmen tsjinkomme,groethimdannet;enasimmendygroet, antwurdzjehimdannetwerom;enlizmynstêfopit gesichtfanitbern.

30Endememfanitbernsei:SawierasdeHearelibbet, ensawierasdynsiellibbet,iksildynetferlitteEnhystie openfolgehar.

31EnGehazigyngfoarharrenút,enleidestêfopit gesichtfanitbern;marderwiegjinstim,nochhearren Dêromgyngerweromhimtemjitte,enferteldeithim, sizzende:Itbernisnetwekkerwurden

32Doe'tElisayn'ehûskaam,sjuch,itbernleideaopbêd 33Hygiedêromneibinnen,diededoarfoarharbeiden tichtenbeatadeHeare

34Enhygyngomheechenleihimoeritbern,enleisyn mûleopsynmûle,ensyneagenopsyneagen,ensyn hannenopsynhannen;enhystrektehimútoeritbern;en itfleisfanitbernwaardwaarm

35Doekaamerweromenrûntrochithûshinneenwer;en gyngomheechenstrektehimoerhimút;enitbernniesde sânkear,enitberndiesyneageniepen

36DoerôperGehaziensei:RôpdizzeSunamityske.Doe rôperharEndoe'tsebyhimkaam,seier:Nimdynsoan op

37Doegiesederyn,enfoeloansynfuotten,enbûgdehar neidegrûn,ennaamharsoanopengiederút

38DoekaamElisaweromneiGilgal,enderwiein hongersneedynitlân;endeprofetensietenfoarhim;enhy seitsjinsyntsjinstfeint:Setdegruttepanneopensiedit sopfoardeprofeten.

39Eniengieitfjildynomkrûdentesammeljen,enfûnin wyldewynstôk,ensammeledêrfanwyldepompoenensyn hielelapfol,enkaamensnijdeseyn'epotmeiitsop;want sekoenensenet.

40DoeskonkenseútfoardemannenomteitenEnit barde,wylstsefanitsopieten,datseútrôpenenseinen:O manfanGod,dersitdedeayn'epanneEnsekoenender netfanite

41Marhysei:Bringdanmoal.Enhysmietityn'epanne; enhysei:Skeatitútfoardeminsken,datseitekinneEn derwieneatskeayn'epanne

42DoekaamderinmanútBaäl-salisja,enbrochtdeman fanGodbreafan'eearstelingen,tweintichgerstbroden,en

2Keningen

follenôtoarnenyn'edopEnhysei:Jouitoanitfolk,dat seitemeie.

43Ensyntsjinnersei:Wat,moatikditfoarhûndertman sette?Hyseiwer:Jouitfolk,datseitemeie,wantsaseit deHeare:Sesilleiteenderfanoerhâlde.

44Doesetteeritharrenfoar,enhjaietenenhâldenderfan oer,neffensitwurdfandeHeare

HAADSTIK5

1NowieNaäman,delegeroanfierderfan'ekeningfan Syrië,ingruttemanbysynhear,enyneare,om'tdeHeare trochhimoanSyriëferlossingjûnhie;hywieekin dappereheld,marhywiemelaats

2EndeSyriërswieneyngroepenútteinenhieneinlyts famkefinzenbrochtútitlânfanIsrael;ensytsjinnede froufanNaäman

3Enhjaseitsjinharfrouwe:Och,wiermynhearbyde profeetdy'tynSamariais!Hysoehimfansynmelaatsheid genêze

4Eniengiederynenferteldeitsynhearensei:Saensa hatdefaamseindy'tútitlânfanIsraelis.

5DoeseidekeningfanSyrië:Geanhinne,geanhinne,ik silinbriefstjoereneidekeningfanIsraelDoegynger fuortennaamtsientalintensulverenseistûzengoudstikken entsienstellekleanmei

6EnhybrochtdebriefneidekeningfanIsrael,sizzende: Asdizzebriefnobyjokomt,sjoch,ikhawdêrmeimyn tsjinnerNaämanneijotastjoerd,datjohimfansyn melaatsheidgenêzemeie

7Doe'tdekeningfanIsraeldebrieflêzenhie,skuordeer synkleanensei:BinikGod,omtedeadzjenenlibbente meitsjen,datdizzemanneimystjoertomienfansyn melaatsheidtegenêzen?Dêrom,sjochrishoe'terinrûzje tsjinmysiket

8Doe'tElisa,demanGods,heardedatdekeningfanIsrael synkleanskuordhie,stjoerdeerneidekeningensei: Wêromhastûdynkleanskuord?Lithimnoneimykomme, enhysilwittedatderinprofeetynIsraelis

9DoekaamNaämanmeisynhyndersenmeisynwein,en hystiebydedoarfanithûsfanElisa

10DoestjoerdeElisainboadeneihimtaensei:Gean hinneenwaskjedysânkearyn'eJordaan,endynfleissil weromkomme,endûsilstreinwêze

11MarNaamanwaardlilk,engyngfuort,ensei:Sjoch,ik tocht,Hysilwisneimytakomme,enstean,endenamme fan'eHearesynGodoanroppe,ensynhânoeritplakslaan, endemelaatsegenêze.

12BinneAbanaenFarpar,derivierenfanDamaskus,net betterasalitwetterfanIsrael?Meiikmydêrnetyn waskjeenreinwurde?Doedraaidehyhimomengieyn lilkensfuort.

13Ensyntsjinstfeintenkamentichterbyenspriekentahim enseinen:Mynheit,asdeprofeetdywatgrutsseinhie, soestitdannetdienhawwe?Hoefolleleaverdan,aser tsjindyseit:Waskjedyenwêsrein?

14Doegyngerdelendûktesânkearyn'eJordaan,neffens itwurdfan'emanGods;ensynfleiswaardweromasit fleisfaninlytsbern,enhywierein

15DoegieerweromneidemanGods,hyenalsynfolk, enkaamenstiefoarhim;enhysei:Sjoch,nowitikdatder

gjinGodisop'ehieleierde,útseinynIsrael;nimnodêrom, ikbiddy,insegenfandyntsjinner.

16Marhysei:SawierasdeHearelibbet,foarwa'tikstean, iksilneatoannimme.Enhydrongderbyhimopoanomit oantenimmen,marhywegere.

17EnNaamansei:Silderdannet,freegjejo,oanjo tsjinnerinlêstfantwamûlezelsfolierdejûnwurde?Want jotsjinnersilfannoôfgjinbrânofferofslachtofferoan oaregoadenbringe,marallinnichoandeHeare

18MeideHearejotsjinneryndizzesaakferjaan,datas mynhearynithûsfanRimmonkomtomdêrteoanbidden, enhyopmynhânleanet,enikmybûgjeynithûsfan Rimmon;asikmybûgjeynithûsfanRimmon,meide Hearejotsjinneryndizzesaakferjaan

19Enhyseitsjinhim:GeanynfredeDoegieerineintsje fanhimwei.

20MarGehazi,detsjinnerfanElisa,demanGods,sei: Sjoch,mynhearhatdizzeSyriërNaämansparre,trochnet útsynhannenteûntfangenwaterbrochthat;marsawier asdeHearelibbet,iksilhimachterneirinneenwatfan himnimme

21DoefolgeGehaziNaäman.Endoe'tNaämanhimefter himoanrinnenseach,staptehyfan'eweinôfomhim temjittetekommenensei:Isallesgoed?

22Enhysei:Allesisgoed.Mynhearhatmystjoerden sein:Sjoch,nobinnedertwajongemannenfan'e profetensoannenfanitberchtmefanEfraïmbymy kommen:jouharren,ikbiddy,intalintsulverentwastelle klean

23EnNaamansei:Wêsderbliidmei,nimtwatalintenEn hydrongderbyhimopoan,enbûntwatalintensulveryn twasekken,meitwawikselklean,enjoechseoantwafan syntsjinstfeinten;ensydroegensefoarhimút

24Endoe'terbydetoerkaam,naamerseútharrenhânen joechseyn'ehûs;enhylietdemannengean,ensygongen fuort

25Marhygyngderynenstiefoarsynhear.EnElisasei tsjinhim:Wêrkomstwei,Gehazi?Enhysei:Dyntsjinner isnergenshinnegien

26Enhyseitsjinhim:Mynhertgienetmeidymei,doe't demanfansynweinweromkeardeomdytemjittete kommen?Isitintiidomjildteûntfangen,enomkleante ûntfangen,enolivehôven,enwyngerds,enskiep,enkij,en tsjinstfeinten,entsjinstfammen?

27DêromsildemelaatsheidfanNaamanoandyenoan dynneiteamfoaraltydoanhingje.Enhygyngfansyn oanwêzigenswei,inmelaatse,wytassnie

HAADSTIK6

1DoeseinedeprofetentsjinElisa:Sjoch,itplakdêr'twy byjowenjeistesmelfoarús.

2Litús,freegjewyjo,neideJordaangean,endêrweielk inbalkenimme,enlitúsdêrinplakmeitsjeomtewenjen Enhyantwurde:Geanjim

3Eniensei:Wêsitdygoed,engeanmeidyntsjinstfeinten Enhyantwurde:Iksilgean.

4DathygiemeiharrenEndoe'tsebydeJordaankamen, kaptensehout

5Mardoe'tieninbalkomkapte,foeldebilekopynit wetter;enhyrôpensei:Och,master,wanthywieliend

6DoeseidemanGods:Wêrisitfallen?Enhywiisdehim itplak.Enhyhakteinhoutôfensmietitdêrhinne;enit izersweefde

7Dêromseier:Nimitopneidyta.Enhystrektesynhân útennaamit.

8DoefierdedekeningfanSyriëoarlochtsjinIsrael,enhy riedmeisyntsjinstfeintenensei:Opsaensaplaksilmyn kampwêze.

9DoestjoerdedemanGodsneidekeningfanIsraelensei: Pasopdatjonettrochsa'nplakgeane,wantdêrbinnede Syriërsdelkommen

10EndekeningfanIsraelstjoerdeneiitplakdêr'tdeman Godshimfoarseinenwarskôgehie,enhybewarrehimsels dêr,netienkearennettwakear

11Dêromrekkeithertfan'ekeningfanSyriëtige ûnrêstichoerdizzesaak;enhyrôpsyntsjinstfeintenensei tsjinharren:Sillejimmemynetoanjaanwafanúsfoarde keningfanIsraelis?

12Enienfansyntsjinstfeintensei:Neat,mynhear,o kening,marElisa,deprofeetdy'tynIsraelis,ferteltde keningfanIsraeldewurdendy'tjoynjosliepkeamer sprekke.

13Enhysei:Geanhinneenspionearjewêr'thyis,datik stjoereenhimheljekinEnitwaardhimferteld,sizzende: Sjoch,hyisynDothan.

14Dêromstjoerdehydêrhinnehyndersenweinenenin gruttelegermacht;ensykamenbynachtenomsingelende stêd.

15Doe'tdetsjinnerfan'emanGodsieropstieenútgie, sjuch,inlegeromsingeledestêdmeihyndersenweinen Ensyntsjinnerseitsjinhim:Och,mynhear,hoesillewyit dwaan?

16Enhyantwurde:Wêsnetbang,wantdy'tbyúsbinne, binnemearasdy'tbyharrenbinne.

17EnElisabeaensei:Heare,iepenjesyneagen,dathy sjenmeiEndeHeareiepenedeeagenfan'ejongeman;en hyseach;ensjuch,deberchwiefolhyndersenweinenfan fjoeromElisahinne

18Doe'tsebyhimdelkamen,beaElisatadeHeareensei: "Sladitfolkdochsmeiblinens."Enhysloechharmei blinensneffensitwurdfanElisa

19DoeseiElisatsjinharren:Ditisnetdewei,enditisnet destêd;folgjemy,eniksiljimmebringeneidemandy't jimmesykjeMarhylateharrenneiSamaria

20Doe'tseynSamariakamen,seiElisa:"Heare,iepenje deeagenfandizzemannen,datsesjenmeie."EndeHeare iepeneharreneagen,enseseagen;ensjuch,sewiene middenynSamaria.

21Doe'tdekeningfanIsraelharseach,seiertsjinElisa: "Heit,moatikhardeadzje?Moatikhardeadzje?"

22Enhyantwurde:Doscilstsenetslaan;soestdoslaan dyjingendy'tstofinzennommenhastmeidynswurdenmei dynbôge?Setbreaenwetterfoarharren,datseiteen drinkekinne,enneiharrenheargeane

23Enhymakkeingruttemieltiidfoarharrenklear;en doe'tseitenendronkenhiene,liethyharrenfuortgean,en segongenneiharrenhear.SakamendebendenfanSyrië netmearynitlânfanIsrael

24EnitbardedêrneidatBenhadad,dekeningfanSyrië,al synlegerbyinoarbrochtenoptsjûgeenSamariabelegere.

25EnderwieingruttehongersneedynSamaria;ensjuch, hjabelegerdenit,oantinezelskopferkochtwaardfoar

tachtichsulverensikkels,eninfjirdepartfaninkab dowemestfoarfiifsulverensikkels.

26Endoe'tdekeningfanIsraelop'emuorrefoarbygie,rôp infrouneihimensei:Help,mynhear,okening!

27Enhysei:AsdeHearedynethelpt,wêrsilikdydan weihelpe?Ut'eskuorreflierofút'ewynparske?

28Endekeningseitsjinhar:Watskeeltdy?Ensy antwurde:Dizzefrouseitsjinmy:Joudynsoan,datwy himhjoeditemeie,enwysillemoarnmynsoanite

29Doehawwewymynsoanseanenhimopiten;eniksei deoaredeistsjinhar:Joudynsoan,datwyhimopitemeie; ensyhatharsoanferburgen

30Enitbarde,doe'tdekeningdewurdenfan'efrouhearde, datersynkleanskuorde;enhygyngfoarbyop'emuorre, enitfolkseach,ensjuch,hyhieinsekkenkleedbinnenyn omsynlichem.

31Doeseier:MeiGodmysadwaanensamear,asde hollefanElisa,desoanfanSafat,hjoedophimstean bliuwt.

32MarElisasietynsynhûs,endeâldstensietenbyhim; endekeningstjoerdeinmanfoarhimwei;marfoardatde boadebyhimkaam,seiertsjindeâldsten:Sjochjimme hoe'tdizzesoanfaninmoardnerstjoerdhatommynholle ôftenimmen?Sjoch,asdeboadekomt,dochdedoarticht enhâldhimfêstbydedoar:isitlûdfan'efuotstappenfan synhearnetefterhim?

33Enwylsternochmeiharrenspruts,sjuch,deboade kaambyhimdel;enhysei:Sjoch,ditkweakomtfan'e Heare;wêrmoatiknochlangerop'eHearewachtsje?

HAADSTIK7

1DoeseiElisa:HarkjeneiitwurdfandeHeare;Saseitde Heare:Moarnomdizzetiidsilinmjittefynmoalferkocht wurdefoarinsikkel,entwamjittengerstfoarinsikkel,yn 'epoartefanSamaria

2Doeantwurdeinhearopwaanshândekeningleundede manGodsensei:Sjoch,asdeHearefinstersyn'ehimel meitsjesoe,soeditdanbarrekinne?Enhysei:Sjoch,jo silleitmeijoeigeneagensjen,marjosilledernetfanite.

3Enderwierenfjouwermelaatskemannenbydeyngong fan'epoarte;enhjaseinentsjinelkoar:Wêromsittewy hjiroantwystjerre?

4Aswysizze:Wysilledestêdyngean,danisder hongersneedyn'estêd,enwysilledêrstjerre;enaswyhjir stilsitte,stjerrewyek.Komnodêrom,enlitúsitlegerfan 'eSyriërsoerfalle:asseúsynlibbenhâlde,sillewylibje; enasseúsdeadzje,sillewymarstjerre.

5Enhjastieneopyn'eskimer,omneiitlegerfan'e Syriërstegean;endoe'thjaoanitútersteeinfanitleger fan'eSyriërskamen,sjuch,dêrwiegjinien

6WantdeHearehieitlegerfan'eSyriërsinlûdfan weineneninlûdfanhyndershearrelitten,itlûdfanin gruttelegermacht;enhjaseinentsjinelkoar:Sjoch,de keningfanIsraelhattsjinúsdekeningenfan'eHettitenen dekeningenfan'eEgyptnershierdomopúsôftekommen 7Dêromstieneseopenflechtenyn'eskimer,enlietenhar tinten,enharhynders,enharezels,selsitkampsa'titwie, enflechtenfoarharlibben

8Endoe'tdizzemelaatsenoanitútersteeinfanitkamp kamen,gongenseientinteyn,enietenendronken,en namendêrsulverengoudenkleanmei,engongenhinne

2Keningen enferburgenit;enkamenwerom,engongenyninoare tinte,ennamendêrekmei,engongenhinneenferburgenit.

9Doeseinensetsjinelkoar:Wydoggenetgoed;dizzedei isindeifangoednijs,enwybliuwestil.Aswyoantit moarnsljochtbliuwt,silderwatûnheiloerúskomme.Kom nodêrom,datwygeaneenitithûsfan'ekeningfertelle

10Doekamenseenrôpendepoartewachterfan'estêd;en seferteldenharenseine:Wykamenbyitkampfan'e Syriërs,ensjuch,dêrwiegjinman,nochstimfanin minske,marfêstbûnehyndersenfêstbûneezels,ende tintensa'tsewiene

11Enhyrôpdepoartewachters;enhjaferteldenitoanit hûsfan'ekeningbinnen.

12Doestiedekeningnachtsopenseitsjinsyn tsjinstfeinten:IksiljimmenosjenlittewatdeSyriërsús oandienhawwe.Sewittedatwyhongerhawwe;dêrom binneseútitkampgienomharynitfjildteferbergjen,en sizze:Asseút'estêdkomme,sillewyselibbenfangeen yn'estêdkomme.

13Enienfansyntsjinstfeintenantwurdeensei:Litguon, asjo,fiiffan'ehyndersnimmedy'toerbinne,dy'tyn'e stêdoerbleaunbinne,(sjoch,itisasdehielemannichtefan Israeldy'tderynoerbleaunis;sjoch,iksis,itisasdehiele mannichtefan'eIsraëlitendy'tomkommenis)enlitús stjoereensjen.

14Dêromnamensetwaweinenmei,endekeningstjoerde achteritlegerfan'eSyriërsoanensei:Geanhinneensjoch 15EnhjagongenharrenachterneioantdeJordaan,en sjuch,dehieleweileifolkleanenfoarwerpen,dy'tde SyriërsynharrenhastichheidfuortsmitenhieneEnde boadenkamenweromenferteldenitdekening.

16Doegongitfolkútenplonderedetintenfan'eSyriërs Sawaardinmjittefynmoalferkochtfoarinsikkel,entwa mjittengerstfoarinsikkel,neffensitwurdfan'eHeare.

17Endekeningsteldedehearoanopwaanshânerleunde omdewachtoerdepoartetehawwen;enitfolktrapehim yn'epoarte,enhystoar,lykasdemanGodsseinhie,dy't sprutsenhiedoe'tdekeningbyhimdelkaam

18Enitbardedoe'tdemanGodstsjin'ekeningsprutsen hieenseinhie:Twamatengerstfoarinsikkel,eninmate fynmoalfoarinsikkel,sillemoarnomdizzetiidyn'e poartefanSamariawêze;

19EndyhearantwurdedemanGodsensei:Sjoch,asde Hearefinstersyn'ehimelmeitsjesoe,soesoksdanbarre kinne?Enhysei:Sjoch,josilleitmeijoeigeneagensjen, marjosilledernetfanite.

20Ensaisithimoerkommen:wantitfolktrapehimyn'e poarte,enhystoar.

HAADSTIK8

1DoespriekElisatsjindefrou,waanssoanerwerta libbenbrochthie,sizzende:Meitsjejoklear,geanhinne,dû endynhúshâlding,enferbliuwasfrjemdlingwêr'tjomar ferbliuwekinne,wantdeHearehatinhongersneedroppen; endysileksânjieroeritlânkomme

2Doestiedefrouopendieneffensitwurdfan'eman Gods;ensygiemeiharhúshâldinghinneenferbleausân jierasfrjemdlingynitlânfan'eFilistinen

3Enitbardeoan'eeinfansânjierdatdefrouweromkaam útitlânfan'eFilistinen;ensygieútombydekeningte roppenomharhûsenharlân

4EndekeningspriekmeiGehazi,detsjinnerfan'eman Gods,ensei:Fertelmydochsaldegruttedingendy'tElisa dienhat

5Enitbarde,wylsterdekeningferteldehoe'terindeade wertalibbenbrochthie,dat,sjuch,defrou,waanssoaner wertalibbenbrochthie,rôptadekeningomharhûsenom harlânEnGehazisei:Mynhear,okening,ditisdefrou, enditisharsoan,dy'tElisawertalibbenbrochthat.

6Doe'tdekeningdefroufrege,ferteldesyithimDoe beneamdedekeningharinamtnerensei:Jouweromalles watfanharwie,enallefruchtenfanitfjildfan'edeiôfdat seitlânferliet,oantnota

7EnElisakaamneiDamaskus;enBenhadad,dekening fanSyrië,wiesiik;enitwaardhimferteldensein:Deman fanGodishjirkommen

8DoeseidekeningtsjinHazaël:Niminkadoyndynhân, engeandemanGodstemjitte,enfreegjedeHearetroch him:Silikfandizzesyktebetterwurde?

9DoegieHazaëlhimyn'emjitteennaaminkadomei,fan allegoededingenfanDamaskus,inlêstfanfjirtich kamelen,enkaamenstiefoarhimensei:Dynsoan Benhadad,dekeningfanSyrië,hatmyneijotastjoerden sein:Silikfandizzesyktebetterwurde?

10DoeseiElisatsjinhim:Geanhinne,sistsjinhim:Jo kinnewisbetterwurde;mardeHearehatmyoanjûndathy wisstjerresil

11Enhysettesyngesichtfêst,oanterskamme;endeman Godsgûlde.

12EnHazaëlsei:Wêromskriemtmynhear?Enhy antwurde:OmdatikwititkweadatjodebernfanIsrael oandoggesille:harfestingensillejoyn'ebrânstekke,en harjongemannensillejomeiitswurddeadzje,enharbern sillejoferpletterje,enharswierefrouljusillejoútsnije

13DoeseiHazaël:Marwat,isdyntsjinnerinhûn,dater ditgruttedingdwaansoe?EnElisaantwurde:DeHeare hatmysjenlittendatstkeningoerSyriëwurdesilst

14DoegieerfuortfanElisaenkaambysynmaster;dysei tsjinhim:WathatElisatsjindysein?Enhyantwurde:Hy hatmyseindatstwisbetterwurdesoest

15Enitbardedeoaredeisdathyindikkedoeknaam,en dyynwetterdoopte,endyoersyngesichtspriede,sadathy stoar;enHazaëlwaardkeningynsynplak

16EnynitfyfdejierfanJoram,desoanfanAchab,kening fanIsrael,wylstJosafatdoekeningfanJudawie,waard Joram,desoanfanJosafat,keningfanJuda,kening 17Twaentritichjierwiehyâlddoe'terkeningwaard;en hyregearreachtjierynJeruzalem

18Enhywandeldeyn'eweifan'ekeningenfanIsrael, lykasithûsfanAchabdie,wantdedochterfanAchabwie synfrou;enhydiekweayn'eeagenfan'eHeare

19MardeHearewoeJudanetferneatigjeom'ewillefan David,syntsjinner,lykasHyhimtaseinhieomhimensyn bernaltydinljochttejaan

20YnsyndagenkamenEdomynopstântsjinJudaen makkeninkeningoerharsels

21DoegyngJoramoerneiSaïr,enaldeweinenmeihim; enhystieopbynacht,enfersloechdeEdomitendy'thim omsingelen,endeoerstenfan'eweinen;enitfolkflechte neihartinten

22MarEdomkaamynopstânfanûnderitgesachfanJuda oanthjoeddedeiDoekaamLibnatagelykynopstân

23Enderestfan'eskiednissenfanJoram,enalleswater dienhat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekroniken fan'ekeningenfanJuda?

24EnJoramisslieptmeisynfoarâlden,enwaard begroevenbysynfoarâldenyn'estêdfanDavid;ensyn soanAhaziawaardkeningynsynplak

25YnittolfdejierfanJoram,desoanfanAchab,kening fanIsrael,waardAhazia,desoanfanJoram,keningfan Juda,kening

26TwaentweintichjierwieAhaziaâlddoe'terkening waard;enhyregearreienjierynJeruzalemEndenamme fansynmemwieAtalja,dedochterfanOmri,dekening fanIsrael.

27Enhywandeldeyn'eweifanithûsfanAchab,endie kweayn'eeagenfan'eHeare,lykasithûsfanAchabdie, wanthywiedeskoansoanfanithûsfanAchab.

28EnhygyngmeiJoram,desoanfanAchab,neide oarlochtsjinHazaël,dekeningfanSyrië,ynRamothin Gilead;endeSyriërsferwûnenJoram.

29EnkeningJoramgyngweromomhimynJizreëlte genêzenfan'ewûnendy'tdeSyriërshimbyRamajûn hiene,doe'tertsjinHazaël,dekeningfanSyrië,focht.En Ahazia,desoanfanJoram,dekeningfanJuda,gyngdel omJoram,desoanfanAchab,ynJizreëltesjen,om'ter siikwie.

HAADSTIK9

1DoerôpdeprofeetElisaienfan'eprofetenbernensei tsjinhim:Omgorddynheupen,nimdizzekrukmeioalje yndynhânengeanneiRamothynGilead.

2Enasjodêrkomme,sjochdandêrneiJehu,desoanfan Josafat,desoanfanNimsi,engeanderynenlithimoerein kommeútitmiddenfansynbruorren,enbringhimneiin binnenkeamer;

3Nimdandekrukmeioaljeenjititoersynholleensis: SaseitdeHeare:IkhawdysalvetakeningoerIsrael.Doch dandedoariepenenflechtsjeenbliuwnetstean

4Doegiedejongeman,dejongemandeprofeet,nei RamothynGilead.

5Doe'teroankaam,sietendeoanfierdersfanitlegerdêr, enhysei:"Ikhawinboadskipoandy,oanfierder"EnJehu sei:"Oanwafanúsallegearre?"Enhysei:"Oandy, oanfierder"

6Enhystieopengyngithûsyn;enhygeatdeoaljeop synholle,enseitsjinhim:SaseitdeHeare,deGodfan Israel:IkhawdysalvetakeningoeritfolkfandeHeare, oerIsrael.

7EndûscilstithûsfanAchab,dynhear,slaen,datIkit bloedfanmyntsjinstfeinten,deprofeten,enitbloedfanal detsjinstfeintenfandeHeare,wraaknimmemeioande hânfanIzebel.

8WantithielehûsfanAchabsilfergean,enIksilfan Achabútroegeelkeniendy'ttsjin'emuorrepisset,en elkeniendy'topslettenenoerbleaunisynIsrael

9EnIksilithûsfanAchabmeitsjelykasithûsfan Jerobeam,desoanfanNebat,enlykasithûsfanBaësa,de soanfanAhia:

10EndehûnensilleIzebeliteopitstiklânfanJizreël,en dersilgjinienwêzeomhartebegraven.Enhyiepenede doarenflechte

11DoekaamJehuútneidetsjinstfeintenfansynhear,en ienseitsjinhim:Isallesgoed?Wêromisdizzegekkeman byjokommen?Enhyseitsjinharren:Jimmekennede manensynwurden.

12Enhjaseinen:Itisfalsk;fertelitúsno.Enhysei:Saen sahatertsjinmysprutsen,sizzende:SaseitdeHeare:Ik hawdysalvetakeningoerIsrael

13Doehastigenseharennamenelksynklean,enleinenit ûnderhimboppeop'etrep,enbliezenoptrompetten,en seinen:Jehuiskening

14DoemakkeJehu,desoanfanJosafat,desoanfanNimsi, ingearspanningtsjinJoram(JoramhieRamothinGilead bewarre,hyenhielIsrael,fanwegenHazaël,dekeningfan Syrië

15MarkeningJoramwieweromkommenomynJizreël genêzentewurdenfan'ewûnendy'tdeSyriërshimjûn hiene,doe'terfochtmeiHazaël,dekeningfanSyrië)En Jehusei:Asitjimmesinis,litdannimmenútgeanofút'e stêdûntkommeomitynJizreëltefertellen.

16DoeriedJehuyninweinengieneiJizreël,wantdêrlei JoramEnAhazia,dekeningfanJuda,wiedelkommenom Joramtesjen.

17Endêrstieinwachterop'etoerynJizreël,enhyseach degroepfanJehudoe'teroankaam,ensei:Iksjochin groep.DoeseiJoram:Niminruterenstjoersetemjitte,en lithimfreegje:Isitfrede?

18Doegongienopithynderhimtemjitteensei:Saseitde kening:Isitfrede?EnJehusei:Wathawwejomeifredete krijen?GeaneftermyoanEndewachterferteldeitensei: Deboadeisbyharrenkommen,marhykomtnetwerom 19Doestjoerdeerintwaddetehynderút,dy'tbyharren kaamensei:Saseitdekening:Isitfrede?EnJehu antwurde:Wathawwejomeifredetekrijen?Geanwerom eftermy.

20Endewachterferteldeitensei:Hyisselsbyharren kommen,enkomtnetwerom;enitrydgedrachisasit rydgedrachfanJehu,desoanfanNimsi;hwenthyrydtas inrazenderazende

21DoeseiJoram:MeitsjedyklearEnsynweinwaard klearmakke.EnJoram,dekeningfanIsrael,enAhazia,de keningfanJuda,teagenút,elkynsynwein,ensyteagenút, Jehutemjitte,entroffenhimopitstiklânfanNabot,de Jisreëlyt.

22Doe'tJoramJehuseach,seier:"Isitfrede,Jehu?"Enhy antwurde:"Hokkerfrede,salang'tdehoererijenfandyn memIzebelenhartsjoenderijensatalrykbinne?"

23EnJoramkeardesynhannenom,enflechte,enseitsjin Ahazia:Derisferrie,oAhazia.

24EnJehuspandeinbôgemeialsynkrêft,enrekkeJoram tuskensynearms,datdepylktrochsynhertútgie,enhy sakkedelynsynwein

25DoeseiJehutsjinBidkar,synoanfierder:Nimhimop ensmithimopitstiklânfanNabot,deJisreëlyt;hwent tinkderom,doe'tikendotegearreeftersynheitAchaboan rieden,deHearedizzelêstophimleinhat;

26WiswierhawikjusteritbloedfanNabotenitbloedfan synsoannensjoen,seitdeHeare;enIksildyferjildeyndit stiklân,seitdeHeareNimhimdêromensmithimopit stiklân,neffensitwurdfandeHeare

27Mardoe'tAhazia,dekeningfanJuda,ditseach,flechte hytrochdeweineiittúnhûsEnJehufolgehimensei: Slachthimekyn'eweinEndatdienesebydeopgongnei

Gur,datbyJibleamleitEnhyflechteneiMegiddoen stoardêr.

28Ensyntsjinstfeintenferfierdenhimyninweinnei Jeruzalem,enbegroevenhimynsyngrêfbysynfoarâlden yn'estêdfanDavid.

29EnynitalfdejierfanJoram,desoanfanAchab,waard AhaziakeningoerJuda

30Doe'tJehuynJizreëloankaam,heardeIzebelderfan;en syfervehargesicht,enmakkeharholledroech,enseachút itfinster

31Endoe'tJehudepoarteynkaam,seise:Isitfredemei Simri,dy'tsynhearfermoardehat?

32Enhytildesyngesichtopneiitfinsterensei:Waisoan mynkant?Wa?Endêrseagentwaoftrijeeunuchennei himút

33Enhysei:Smythardel.Doesmietensehardel,ender waardfanharbloedop'emuorreenop'ehynderssprinkele, enhyfertrapeharûnderdefuotten

34Endoe'terderynkaam,ietendronker,ensei:Gean, sjochnoneidizzeferfloktefrou,enbegraafhar,wantsyis inkeningsdochter

35Enhjagongenharbegrave,marhjafûnenneatmearfan harasdeskedel,endefuotten,endepalmenfanhar hannen

36Dêromkamenseweromenferteldenithim.Enhysei: DitisitwurdfandeHeare,datHysprutsenhattrochsyn tsjinnerElia,deTisbyt,sizzende:YnitstiklânfanJizreël silledehûnenitfleisfanIzébelite.

37EnitlykfanIzébelsilwêzeasdongopitfjildynitstik lânfanJizreël;sadatsenetsizzesille:DitisIzébel HAADSTIK10

1EnAchabhiesantichsoannenynSamaria.EnJehu skreaubrievenenstjoerdedyneiSamaria,neideoersten fanJizreël,neideâldstenenneidejingendy'tdebernfan Achabgrutbrochten,sizzende:

2No,sagauasdizzebriefbyjimmekomt,sjoendatde soannenfanjimmehearbyjimmebinne,end'rbinne weinenenhyndersbyjimme,ekinomheindestêd,en wapens;

3Sykjeselsneidebêsteengaadlikstefan'esoannenfan jimmehear,ensethimop'etroanfansynheit,enfjochtsje foarithûsfanjimmehear

4Marhjawienetigebangenseinen:Sjoch,twakeningen hawwenetfoarhimstien;hoekinnewydanstânhâlde?

5Enhydy'toerithûsstie,enhydy'toerdestêdstie,enek deâldstenendeopfiedersfan'ebern,stjoerdenneiJehuen seine:Wybinnedyntsjinstfeinten,ensilleallesdwaan watstoússizzemeist;wysillegjinkeningmeitsje:doch watgoedisyndyneagen

6Doeskreauerfoardetwaddekearinbriefoanharren, sizzende:Asjimmefanmybinne,enasjimmeneimyn stimharkjewolle,nimdandehollenfan'emannen,de soannenfanjimmehear,enkommoarnomdizzetiidby myynJizreëlDesoannenfan'ekening,santichman, wienebydegruttemannenfan'estêd,dy'tharren grutbrochthiene

7Enitbarde,doe'tdebriefbyharrenkaam,datsede soannenfan'ekeningnamen,ensantichmandeaden,en harrenhollenynkoerrendiene,endyneihimneiJizreël stjoerden

8Doekaamderinboadskipperenferteldehim:Sehawwe dehollenfan'esoannenfan'ekeningbrocht.Enhysei:Liz seyntwastapelsbydeyngongfan'epoarteoantde moarns.

9Enitbardedemoarnsdaterútgie,enstie,enseitsjinal itfolk:Jimmebinnerjochtfeardich;sjuch,ikhawin gearspanningmakketsjinmynhear,enhimfermoarde; marwahataldizzefermoarde?

10WitnodatneatfanitwurdfandeHeare,datdeHeare sprutsenhatoerithûsfanAchab,op'eierdefallesil;want deHearehatdienwatersprutsenhattrochsyntsjinnerElia 11DoesloechJehualdyoerbleaunefanithûsfanAchab ynJizreël,enalsyngruttemannen,ensynsibben,ensyn prysters,oantergjinienoerhiedy'toerbleau

12Enhystieopengyngfuort,enkaamynSamariaEn doe'terûnderweisbyitskearhûswie, 13JehumoetedebruorrenfanAhazia,dekeningfanJuda, ensei:Wabinnejimme?Enhjaantwurden:Wybinnede bruorrenfanAhazia;enwygeanedelomdebernfan'e keningendebernfan'ekeninginnetegroetsjen

14Enhysei:FangselibbenEnhjafongenselibbenen deadensebydeputfanitskearhûs,twaenfjirtichman;hy lietgjinienfanharrenoer

15Doe'terdêrweifuortgienwie,kaamerJonadab,de soanfanRekab,tsjindy'thimtemjittekaam.Hygroethim enseitsjinhim:"Isdynhertrjocht,lykasmynhertmeidyn hertis?"Jonadabantwurde:"Ja,asdatsais,joumydan dynhân."Hyjoechhimsynhânenliethimbyhimop'e weinklimme

16Enhysei:Kommeimy,ensjochmynijverfoarde Heare.Doelietensehimrideynsynwein.

17Endoe'terynSamariakaam,sloecheraldyjingendy't fanAchabynSamariaoerbleaunwiene,oanterhim ferneatigehie,neffensitwurdfan'eHeare,datHytsjin Eliasprutsenhie

18EnJehusammelealitfolkbyinoar,enseitsjinharren: AchabtsjinneBaälinbytsje,marJehusilhimfolletsjinje. 19RopnodêromaldeprofetenfanBaäl,alsyntsjinners enalsynprystersbymy;litnimmenûntbrekke,wantik hawingrutoffertebringenoanBaäl;wa'tûntbrekt,dysil netlibjeMarJehudieitmeilist,omdeoanbiddersfan Baälteferneatigjen

20DoeseiJehu:RopinplechtigegearkomsteútfoarBaäl. Ensyrôpenitút

21EnJehustjoerdetrochhielIsrael;enaldeoanbidders fanBaälkamen,sadatdergjinmanoerbleaudy'tnetkaam. EnhjakamenynithûsfanBaäl;enithûsfanBaälsietfol fanitieneeinoantitoare.

22Enhyseitsjinhimdy'toeritkleankastjestie:Bring kleanfoaraldeoanbiddersfanBaälEnhybrochthar kleanfoar

23DoegyngJehumeiJonadab,desoanfanRechab,neiit hûsfanBaäl,enseitsjindeoanbiddersfanBaäl:Sykjeen sjochút,dathjirgjinienfan'etsjinnersfan'eHeareby jimmeis,marallinnichdeoanbiddersfanBaäl 24Doe'tsederyngienenomoffersenbrânofferstebringen, steldeJehutachtichmanljubûtenoanensei:Asienfan'e mannendy'tikynjimmehannenbrochthawûntkomt,wa't himgeanlit,synlibbensilfoarsynlibbenwêze 25Enitbarde,sagauaserklearwiemeiitofferjenfanit brânoffer,datJehutsjindewachterentsjindeoerstensei: Geanderynendeadzjese;litnimmenútkommeEnhja

2Keningen

sloegensemeideskerptefanitswurd;endewachterende oerstensmietenseút,engongenneidestêdfanithûsfan Baäl

26EnhjabrochtendebyldenútithûsfanBaälen ferbaarndense.

27EnhjabrutsenitbyldfanBaälôf,enbrutsenithûsfan Baälôf,enmakkenitinôfwetteringshûsoanthjoeddedei 28SaferneatigeJehuBaälútIsrael.

29Marfan'esûndenfanJerobeam,desoanfanNebat,dy't Israelsûndigjelittenhie,wykteJehunetôffan'esûnden, nammentlikdegoudenkeallendy'tynBethelenynDan wiene

30DoeseideHearetsjinJehu:Omdatstûgoeddienhastyn itdwaanfanwatgoedisynmyneagen,enoanithûsfan Achabdienhastneffensalleswatynmynhertwie,sille dynbernfanitfjirdegeslachtop'etroanfanIsraelsitte.

31MarJehunaamgjinachtommeisynhielehertyn'ewet fan'eHeare,deGodfanIsrael,tewandelen,wanthywike netôffan'esûndenfanJerobeäm,dy'tIsraeltasûndigjen brochthie

32YndydagenbegondeHeareIsraelynkoartetelitten,en HazaëlsloechseynalitgebietfanIsrael;

33Fan'eJordaanneiiteasten,ithielelânGilead,de Gaditen,endeRubeniten,endeManassiten,fanAroer,dat oan'erivierdeArnonleit,selsGileadenBasan.

34Derestfan'eskiednissenfanJehu,enalleswaterdien hat,enalsynmacht,steanedynetbeskreaunynitboekfan 'ekronikenfan'ekeningenfanIsrael?

35EnJehuisslieptmeisynfoarâlden,enhjabegroeven himynSamariaEnsynsoanJoahazwaardkeningynsyn plak.

36EndetiiddatJehuoerIsraelynSamariaregearrehat, wieachttweintichjier

HAADSTIK11

1Doe'tAtalja,dememfanAhazja,seachdatharsoandea wie,stieseopenferneatigealitkeninklikgeslacht

2MarJoséba,dedochterfankeningJoram,susterfan Ahazia,naamJoas,desoanfanAhazia,enstielhimútit middenfan'esoannenfan'ekeningdy'tfermoarde waarden;enseferburgenhim,himensynferpleechster,yn 'esliepkeamerfoarAtalja,sadathynetfermoardewaard.

3Enhywieseisjierbyharferburgenynithûsfande HeareEnAtaljaregearreoeritlân

4EnynitsândejierstjoerdeJojadadeoerstenoer hûnderten,meideoerstenendeliifwacht,enbrochtseby himynithûsfandeHeare,enmakkeinferbûnmeiharren, ennaamineedfanharrenynithûsfandeHeare,enliet harrendesoanfan'ekeningsjen

5Enhygebeaharrenensei:Ditisitdingdatjimmedwaan moatte;Intreddepartfanjimmedy'top'esabbatynkomme, silleselswachterswêzefan'ewachtfanithûsfan'ekening;

6EnintreddedielsilbydepoartefanSurwêze;enin treddedielbydepoarteefterdewacht;sasillejimmede wachtoerithûshâlde,datitnetynbrutsenwurdt

7Entwadielenfanjimmeallegearredy'top'esabbat útgeane,dysilledewachthâldefanithûsfan'eHeareom 'ekeninghinne

8Enjimmesilledekeningomsingele,elkmeisynwapens yn'ehân;enwa'tbinnenderigenkomt,moatdeadewurde;

enjimmesillebydekeningwêzeaserútgietenaser ynkomt.

9Endeoerstenoerdehûndertendieneneffensalleswatde prysterJojadabefelhie;enhjanamenelksynmannendy't op'esabbatynkommesoene,meidyjingendy'top'esabbat útgeansoene,enkamenbydeprysterJojada

10Enoandeoerstenoerhûndertenjoechdeprysterde spearenenskyldenfankeningDavid,dy'tyn'etimpelfan 'eHearewiene

11Endewachtstie,elkmeisynwapensyn'ehân,om'e keninghinne,fan'erjochterhoekefan'etimpeloantde linkerhoekefan'etimpel,lânsitalterendetimpel

12Enhybrochtdesoanfan'ekeningfoarút,ensettede kroanophim,enjoechhimittsjûgenis;enhjamakkenhim takening,ensalvenhim;enhjaklappenyn'ehannen,en seinen:Godlibjedekening!

13Doe'tAtaljaitlûdfan'ewachtenfanitfolkhearde, kaamsebyitfolkyn'etimpelfan'eHeare

14Endoe'tsyseach,stiedekeningbyinpylder,lykasde gewoantewie,endefoarstenendetrompettersbyde kening,enalitfolkfanitlânwiebliidenbliesop trompetten;enAtaljaskuordeharkleanenrôp:Ferrie, ferrie!

15MarJojada,depryster,joechdeoerstenfan'ehûnderten, deamtnersfanitleger,gebeaenseitsjinharren:Lithar bûtenderigenkomme,enwa'tharfolget,deadzjemeiit swurdWantdeprysterhiesein:Litharnetdeadewurde ynithûsfandeHeare.

16Enhjaleinenhannenoanhar;enhjagyngoerdewei dêr'tdehynderslânsynithûsfan'ekeningkamen;endêr waardhjafermoarde.

17EnJojadamakkeinferbûntuskendeHeareende keningenitfolk,datsyitfolkfandeHearewêzesoene;ek tuskendekeningenitfolk.

18EnalitfolkfanitlângyngithûsfanBaälyn,en brutsenitôf;synaltersensynbyldenbrutsensefolsleinyn stikken,endeadenMattan,deprysterfanBaäl,foarde altersEndeprystersteldeamtnersoanoerithûsfande Heare

19Enhynaamdeoerstenoerhûnderten,endeoersten,en deliifwacht,enalitfolkfanitlân;enhjabrochtende keningdelútithûsfandeHeare,enkamentrochdepoarte fan'eliifwachtneiithûsfan'ekening.Enhysietop'e troanfan'ekeningen

20Enalitfolkfanitlânwiebliid,endestêdwierêstich; enhjadeadenAtaljameiitswurdbyithûsfan'ekening.

21SânjierwieJoasâlddoe'terkeningwaard

HAADSTIK12

1YnitsândejierfanJehuwaardJoaskening,enhy regearrefjirtichjierynJeruzalem.SynmemhietSibja,fan Berseba

2EnJoasdiedatrjochtwieyn'eeagenfandeHearealsyn dagen,dêr'tdeprysterJojadahimynûnderrjochtehie 3Mardeofferhôvenwaardennetfuorthelle:itfolkofferde enbaarndenochaltydreekwurkop'eofferhôven.

4EnJoasseitsjindepreesters:Alitjildfan'ewijde dingendatynithûsfan'eHearebrochtwurdt,itjildfan elkeniendy'tderekkentrochgiet,itjilddêr'telkemanop setwurdt,enalitjilddatynithertfanimmenkomtomyn ithûsfan'eHearetebringen,

5Litdeprystersitneiharrenbringe,elkfansynkunde;en litharrendebrekkenfanithûsreparearje,wêr'tekinbrek fûnwurdt

6Maritbardesadatynittrijentweintichstejierfankening Joasdepreestersdebrekkenfanithûsnetreparearrehiene. 7DoerôpkeningJoasdeprysterJojadaendeoareprysters enseitsjinharren:Wêromreparearjejimmedebrekkenyn ithûsnet?Nimnodêromgjinjildmearoanfanjimme kunde,marjouitfoardebrekkenynithûs

8Endeprysterswieneitdermeiiensomgjinjildmearfan itfolkteûntfangen,nochomdebrekkenfanithûste reparearjen

9MarJojada,depryster,naaminkiste,boarreingatynit dekseldêrfan,ensettedyneistitalter,oan'erjochterkant asmenynithûsfan'eHearekomt;endeprystersdy'tde doarbewachten,dienedêralitjildyndatynithûsfan'e Hearebrochtwaard

10Enitbardedoe'tseseagendatderinsoadjildyn'ekiste wie,datdeskriuwerfan'ekeningendehegeprysterderop kamen,ensedieneitynsekken,enteldenitjilddatynit hûsfan'eHearefûnwie

11Enhjajoegenitjild,sa'titseinwie,yn'ehannenfan dejingendy'titwurkdiene,dy'ttafersjochhieneoerithûs fandeHeare;enhjajoegenitútoan'etimmerljuen bouwers,dy'twurkenoanithûsfandeHeare, 12Enoanstienhouwersenstienhouwers,enomhouten houdestientekeapjenomdebrekkenfanithûsfande Hearetereparearjen,enfoarallesdatútjûnwiefoarithûs omittereparearjen

13Marderwaardengjinsulverenkommen,snuiters, bekkens,trompetten,goudenofsulverengereimakkefanit jilddatynithûsfandeHearebrochtwaard

14Mardatjoegenseoan'earbeiders,enreparearren dêrmeiithûsfan'eHeare.

15Ekrekkenensenetmeidemannen,ynwaanshânseit jildjoegenomoanarbeiderstejaan,wantsedienetrou 16Itjildfoardeskuldenitsûndejildwaardnetynithûs fandeHearebrocht:itwiefan'epreesters

17DoegyngHazaël,dekeningfanSyrië,openstriidde tsjinGathennaamityn;enHazaëlsettesyngesichtomop tetrekkenneiJeruzalem

18EnJoas,dekeningfanJuda,naamaldehilligedingen dy'tJosafat,JoramenAhazia,synfoarâlden,keningenfan Juda,wijdhiene,ensyneigenhilligedingen,enalitgoud datfûnwaardyn'eskatkistenfanithûsfan'eHeare,enyn ithûsfan'ekening,enstjoerdeitneiHazaël,dekeningfan Syrië;enhygiefuortfanJeruzalem

19Enderestfan'eskiednissenfanJoas,enalleswater dienhat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekroniken fan'ekeningenfanJuda?

20Ensyntsjinstfeintenstieneop,enmakkenin gearspanning,enfermoardenJoasynithûsfanMillo,dat delgietneiSilla

21WantJozachar,desoanfanSimeath,enJozabad,de soanfanSomer,syntsjinstfeinten,sloegenhim,dathy stoar;ensebegroevenhimbysynfoarâldenyn'estêdfan David;ensynsoanAmasjawaardkeningynsynplak.

HAADSTIK13

1YnittrijentweintichstejierfanJoäsj,desoanfanAhazia, keningfanJuda,waardJoäsj,desoanfanJehu,keningoer IsraelynSamaria,enhyregearresantjinjier.

2Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,enfolge desûndenfanJerobeam,desoanfanNebat,dy'tIsrael sûndigjelittenhie;hywikedêrnetfanôf.

3EndegrimefandeHearewaardûntstokentsjinIsrael,en Hyjoechharrenyn'ehânfanHazaël,dekeningfanSyrië, enyn'ehânfanBenhadad,desoanfanHazaël,alharren dagen

4EnJoahazsmeektedeHeare,endeHeareharkeneihim, hwenthyseachdeûnderdrukkingfanIsrael,om'tdekening fanSyriëharûnderdrukte

5(EndeHearejoechIsraelinferlosser,sadatseûnderde hânfan'eSyriërsweiteagen;endebernfanIsraelwennen ynhartinten,lykasearder

6Dochswikensenetôffan'esûndenfanithûsfan Jerobeam,dy'tIsraelsûndigjelittenhie,marwandelden dêryn;endêrbleauitboskekynSamaria)

7HylietJoahazneatfanitfolkoerasfyftichruters,tsien weinenentsientûzenfuotmannen;wantdekeningfan Syriëhieseferneatigeensetrochitterskjenasstofmakke

8Derestfan'eskiednissenfanJoahaz,enalleswaterdien hat,ensynmacht,steanedynetbeskreaunynitboekfan'e kronikenfan'ekeningenfanIsrael?

9EnJoahazisslieptmeisynfoarâlden;enhjabegroeven himynSamaria;ensynsoanJoaswaardkeningynsyn plak

10YnitsânentritichstejierfanJoäs,dekeningfanJuda, waardJoäs,desoanfanJoächaz,keningoerIsraelyn Samaria,enhyregearresechstjinjier

11Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare;hy wikenetôffanaldesûndenfanJerobeäm,desoanfan Nebat,dy'tIsraelsûndigjelittenhie;marhywandelde dêryn.

12Enderestfan'eskiednissenfanJoas,enalleswater dienhat,ensynmachtwêrmei'terfochtenhattsjinAmasja, dekeningfanJuda,steanedynetbeskreaunynitboekfan 'ekronikenfan'ekeningenfanIsrael?

13EnJoasisslieptmeisynfoarâlden;enJerobeamsietop syntroan;enJoaswaardbegroevenynSamariabyde keningenfanIsrael

14Elisawiesiikwurdenoandesyktedêr'teroanstoarn wie.EnJoas,dekeningfanIsrael,kaamneihimtaen gûldeoersyngesichtensei:Mynheit,mynheit,dewein fanIsraelensynruters!

15DoeseiElisatsjinhim:NiminbôgeenpylkenEnhy naaminbôgeenpylkenmei

16DoeseiertsjindekeningfanIsrael:Dochdynhânoan 'ebôge.Enhyleisynhânderop;enElisaleisynhannenop 'ehannenfan'ekening

17Enhysei:DochitfinsteriepenneiiteastenEnhydieit iepenDoeseiElisa:SjitEnhyskeatEnhysei:Depylk fan'ebefrijingfan'eHeare,endepylkfanbefrijingút Syrië,wantjosilledeSyriërsynAfekslaan,oantjose útrûgehawwe

18Doeseier:NimdepylkenEnhynaamseEnhysei tsjindekeningfanIsrael:Slaop'egrûn.Enhysloechtrije kearenbleaustean

2Keningen

19EndemanGodswaardlilkophim,ensei:Johienefiif ofseiskearsleinmoatten;danhienejoSyriësleinoantjoit ferneatigehiene;wylstjonoSyriëmartrijekearsjittesille 20EnElisastoar,enhjabegroevenhim.Endebendenfan 'eMoabitenfoelenitlânynoanitbegjinfanitjier.

21Enitbarde,doe'tseinmanbegroeven,dat,sjuch, seagenseingroepmanlju;ensesmietendemanynitgrêf fanElisa;endoe'tdemandellittenwaardendebonkenfan Elisaoanrekke,kaamerwerbyenstieopsynfuotten

22MarHazaël,dekeningfanSyrië,ûnderdrukteIsraelal dedagenfanJoahaz

23EndeHearewiehargenadig,enhiemeilijenmeihar, enseachneihar,fanwegensynferbûnmeiAbraham,Izaäk enJakob,enwoesenetferneatigje,enHyferwiisdese nochnetfansynoantlit

24SastoarHazaël,dekeningfanSyrië,ensynsoan Benhadadwaardkeningynsynplak

25EnJoas,desoanfanJoahaz,naamdestêdenweromút 'ehânfanBenhadad,desoanfanHazaël,dy'thytrochde oarlochút'ehânfansynheitJoahaznommenhieTrije kearenfersloechJoashimenkrigedestêdenfanIsrael werom.

HAADSTIK14

1YnittwaddejierfanJoäs,desoanfanJoäs,dekening fanIsrael,waardAmazia,desoanfanJoäs,dekeningfan Juda,kening.

2Hywiefiifentweintichjierâlddoe'terkeningwaard,en hyregearrenjoggenentweintichjierynJeruzalemEnde nammefansynmemwieJoaddanfanJeruzalem.

3Enhydiedatrjochtwieyn'eeagenfan'eHeare,marnet lykassynheitDavid:hydieneffensalleswatsynheitJoas die.

4Deofferhôvenlykwolswaardennetfuorthelle:itfolk offerdenochaltydenbaarndereekwurkop'eofferhôven

5Enitbarde,sagauasitkeninkrykynsynhânbefêstige wie,dathysyntsjinstfeintenfermoardedy'tdekening,syn heit,fermoardehiene

6Mardebernfan'emoardnersfermoardeernet,neffens watskreaunstietynitboekfan'ewetfanMozes,dêr'tde Heareitbefeloerjûnhat:Deheitenmeienetdeadewurde foardebern,endebernmeienetdeadewurdefoarde heiten;marelkenienmoatdeadewurdefoarsyneigen sûnde

7HyfersloechtsientûzenfanEdomyn'esâltdelling,en naamSelaynmeideoarloch,enneamdeitJokteëloant hjoeddedei.

8DoestjoerdeAmasjaboadenneiJoas,desoanfanJoahas, desoanfanJehu,keningfanIsrael,meidewurden:Kom, litúselkoarrjochtyn'eeagensjen

9EnJoas,dekeningfanIsrael,stjoerdeneiAmasja,de keningfanJuda,ensei:Dedisteldy'tyn'eLibanonstie, stjoerdeneidesederdy'tyn'eLibanonstie,ensei:Joudyn dochteroanmynsoanasfrou;endoegieinwyldbistdat yn'eLibanonwiefoarbyenfertraptededisteldel 10JohawweEdomwierslein,enjoherthatjoopheft;wês hjirgrutskopenbliuwthús!Wantwêromsoestjojosels oanitkweabemuoie,datjofallesoene,selsjo,enJuda meijo?

11MarAmasjawoenetharkjeDêromgyngJoas,de keningfanIsrael,op;enhyenAmasja,dekeningfanJuda,

seageninoarrjochtynitgesichtbyBetsemes,datbyJuda heart.

12EnJudawaardfersleinfoarIsrael;enseflechtenelknei syntinten.

13EnJoas,dekeningfanIsrael,naamAmasja,dekening fanJuda,desoanfanJoas,desoanfanAhazja,by Betsemes,enkaamneiJeruzalem,enbrutsdemuorrefan Jeruzalemôf,fan'epoartefanEfraïmoantdehoekepoarte, fjouwerhûnderteln

14Enhynaamalitgoudensulver,enalitfoarwerpdat fûnwaardynithûsfandeHeare,enyn'eskatkistenfanit hûsfan'ekening,engizelders,engieweromneiSamaria

15Derestfan'eskiednissenfanJoas,dy'terdienhat,en synmacht,enhoe'terfochtenhattsjinAmasja,dekening fanJuda,steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekroniken fan'ekeningenfanIsrael?

16EnJoasisslieptmeisynfoarâlden,enwaardbegroeven ynSamariabydekeningenfanIsrael;ensynsoan Jerobeamregearreynsynplak.

17EnAmasja,desoanfanJoas,dekeningfanJuda,libbe neidedeafanJoas,desoanfanJoähas,dekeningfan Israel,fyftjinjier.

18Enderestfan'eskiednissenfanAmasja,steanedynet beskreaunynitboekfan'ekronikenfan'ekeningenfan Juda?

19NomakkenseingearspanningtsjinhimynJeruzalem; enhyflechteneiLachis;marsestjoerdenhimefterneinei Lachis,endeadenhimdêr.

20Enhjabrochtenhimophynders;enhywaardbegroeven ynJeruzalembysynfoarâldenyn'estêdfanDavid 21EnalitfolkfanJudanaamAzarja,dy'tsechstjinjierâld wie,enmakkehimkeningynsteefansynheitAmasja 22HyboudeElatopenjoechitweromoanJuda,nei'tde keningmeisynfoarâldenslieptwie.

23YnitfyftjindejierfanAmasja,desoanfanJoas,kening fanJuda,waardJerobeam,desoanfanJoas,keningfan Israel,keningynSamaria,enhyregearreienenfjirtichjier.

24Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare:hy wikenetôffanaldesûndenfanJerobeam,desoanfan Nebat,dy'tIsraeltasûndigjenbrochthie.

25HybrochtdegrinsfanIsraelweromfan'eyngongfan Hamatoantdeseefan'eflakte,neffensitwurdfan'eHeare, deGodfanIsrael,datHysprutsenhietrochdehânfansyn tsjinnerJona,desoanfanAmittai,deprofeet,dy'tútGatHeferwie

26WantdeHeareseachdeellindefanIsrael,datittige bitterwie;wantderwiegjiniendy'topslettenwie,gjinien dy'toerbleaunwie,gjiniendy'tholp,gjiniendy'tIsraelholp.

27EndeHeareseinetdatHydenammefanIsraelûnder dehimelútwiskjesoe,marHyrêdeharrentrochdehânfan Jerobeam,desoanfanJoas

28Derestfan'eskiednissenfanJerobeam,enalleswater dienhat,ensynmacht,hoe'teroarlochfierdeenhoe'ter DamaskusenHamat,datbyJudahearde,foarIsrael weromwûnhat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'e kronikenfan'ekeningenfanIsrael?

29EnJerobeamisslieptmeisynfoarâlden,meide keningenfanIsrael;ensynsoanSacharjaregearreynsyn plak

HAADSTIK15

1YnitsânentweintichstejierfanJerobeäm,dekeningfan Israel,waardAzarja,desoanfanAmasja,dekeningfan Juda,kening.

2Sechstjinjierwieerâlddoe'terkeningwaard,enhy regearretwaenfyftichjierynJeruzalemEndenammefan synmemwieJecholjafanJeruzalem.

3Enhydiedatrjochtwieyn'eeagenfan'eHeare,neffens alleswatsynheitAmasjadienhie;

4Utseindatdehichtennetfuorthellewaarden:itfolk offerdeenbaarndenochaltydreekwurkop'ehichten

5EndeHearesloechdekening,sadathymelaatswaard oantdedeifansyndea,enwenneyninaparthûsEn Jotham,desoanfan'ekening,wieoerithûsenrjochteit folkfanitlân.

6Enderestfan'eskiednissenfanAzarja,enalleswater dienhat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekroniken fan'ekeningenfanJuda?

7DoesliepteAzarjameisynfoarâlden;ensebegroeven himbysynfoarâldenyn'estêdfanDavid;ensynsoan Jothamwaardkeningynsynplak.

8YnitachtentritichstejierfanAzarja,dekeningfanJuda, regearreSacharja,desoanfanJerobeam,seismoannenoer IsraelynSamaria.

9Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,lykas synfoarâldendienhiene:hywikenetôffan'esûndenfan Jerobeam,desoanfanNebat,dy'tIsraeltasûndigjenbrocht hie

10EnSallum,desoanfanJabes,makkeingearspanning tsjinhim,ensloechhimfoaritpublyk,endeadehim,en waardkeningynsynplak

11Enderestfan'eskiednissenfanSacharja,sjuch,dy steaneskreaunynitboekfan'ekronikenfan'ekeningen fanIsrael

12DitwieitwurdfandeHearedatHytaJehusprutsenhie, sizzende:Dynsoannensilleoantynitfjirdegeslachtop'e troanfanIsraelsitteEnsabardeit

13Sallum,desoanfanJabes,waardkeningynit njoggentritichstejierfanUzzia,dekeningfanJuda,enhy regearreinfolsleinemoanneynSamaria

14WantMenahem,desoanfanGadi,gyngopfanTirsaen kaamneiSamaria,ensloechSallum,desoanfanJabes,yn Samaria,endeadehim,enwaardkeningynsynplak

15Enderestfan'eskiednissenfanSallum,ensyn gearspanningdy'termakkehat,sjuch,dybinneskreaunyn itboekfan'ekronikenfan'ekeningenfanIsrael

16DoesloechMenahemTifsa,enallegearredy'tdêrwiene, endegrinzendêrfanfanTirsaôf;om'tsenetfoarhim iependienen,dêromsloechhyit;enallefrouljudêrdy't swierwiene,iepenskuordehy

17YnitnjoggentrettichstejierfanAzarja,dekeningfan Juda,waardMenahem,desoanfanGadi,keningoerIsrael, enhyregearretsienjierynSamaria

18Enhydiedatkweawieyn'eeagenfandeHeare:hy wyktealsyndagennetôffan'esûndenfanJerobeam,de soanfanNebat,dy'tIsraeltasûndigjenbrochthie.

19EnPul,dekeningfanAssyrië,kaamtsjinitlân;en MenahemjoechPultûzentalintensulver,datsynhânmei himwêzesoeomitkeninkrykynsynhântebefêstigjen.

20EnMenahemeaskeitjildfanIsrael,fanaldemachtige mannenfanrike,fanelkemanfyftichsikkelsulver,omit

oan'ekeningfanAssyriëtejaanSakeardedekeningfan Assyriëweromenbleaudêrnetynitlân.

21Enderestfan'eskiednissenfanMenahem,enalleswat erdienhat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'e kronikenfan'ekeningenfanIsrael?

22EnMenahemisslieptmeisynheiten;ensynsoan Pekachjawaardkeningynsynplak

23YnitfyftichstejierfanAzarja,keningfanJuda,waard Pekachja,desoanfanMenahem,keningoerIsraelyn Samaria,enhyregearretwajier

24Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare:hy wikenetôffan'esûndenfanJerobeam,desoanfanNebat, dy'tIsraeltasûndigjenbrochthie.

25MarPekah,desoanfanRemalia,inoerstefanhim, makkeingearspanningtsjinhimensloechhimynSamaria, ynitpaleisfanitkeningshûs,meiArgobenArje,enmei himfyftichmanfan'eGileaditen;enhydeadehimen regearreynsynplak

26Enderestfan'eskiednissenfanPekachja,enalleswat erdienhat,sjuch,dysteanebeskreaunynitboekfan'e kronikenfan'ekeningenfanIsrael

27YnittwaenfyftichstejierfanAzarja,dekeningfanJuda, waardPekach,desoanfanRemalja,keningoerIsraelyn Samaria,enhyregearretweintichjier

28Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare:hy wikenetôffan'esûndenfanJerobeam,desoanfanNebat, dy'tIsraeltasûndigjenbrochthie

29Yn'edagenfanPekah,keningfanIsrael,kaam Tiglatpileser,keningfanAssyrië,ennaamIjon,enAbelBet-Maächa,enJanoah,enKedesh,enHazor,enGilead, enGaliléa,ithielelânfanNaftali,enfierdesefinzennei Assyrië

30EnHosea,desoanfanEla,makkeingearspanningtsjin Pekah,desoanfanRemalia,ensloechhimendeadehim, enwaardkeningynsynplak,ynittweintichstejierfan Jotam,desoanfanUzzia

31Enderestfan'eskiednissenfanPekah,enalleswater dienhat,sjuch,dysteanebeskreaunynitboekfan'e kronikenfan'ekeningenfanIsrael

32YnittwaddejierfanPekah,desoanfanRemalia, keningfanIsrael,waardJotham,desoanfanUzzia,kening fanJuda,kening

33Hywiefiifentweintichjierâlddoe'terkeningwaard,en hyregearresechstjinjierynJeruzalemEndenammefan synmemwieJerusa,dedochterfanSadok

34Enhydiedatrjochtwieyn'eeagenfan'eHeare:hydie neffensalleswatsynheitUzziadienhie

35Mardehichtenwaardennetfuorthelle:itfolkofferdeen baarndenochaltydreekwurkop'ehichtenHyboudede hegerepoartefanithûsfandeHeare

36Derestfan'eskiednissenfanJotham,enalleswater dienhat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekroniken fan'ekeningenfanJuda?

37YndydagenbegondeHeareResin,dekeningfanSyrië, enPekach,desoanfanRemalja,tsjinJudatestjoeren

38EnJothamisslieptmeisynfoarâlden,enwaard begroevenbysynfoarâldenyn'estêdfansynheitDavid; ensynsoanAchaswaardkeningynsynplak

HAADSTIK16

1YnitsantjindejierfanPekah,desoanfanRemalja, waardAchaz,desoanfanJotam,keningfanJuda,kening.

2TweintichjierâldwieAchazdoe'terkeningwaard,enhy regearresechstjinjierynJeruzalem,enhydienetwatgoed wieyn'eeagenfan'eHeare,synGod,lykassynheitDavid 3Marhywandeldeyn'eweifan'ekeningenfanIsrael,ja, enlietsynsoantrochitfjoergean,neffensdegruwelsfan 'eheidenen,dy'tdeHearefoardebernfanIsraelútdreaun hie

4Enhyofferdeenbaarndereekwurkop'ehichten,enop'e heuvels,enûnderelkegrienebeam.

5DoekamenRezin,dekeningfanSyrië,enPekach,de soanfanRemalia,dekeningfanIsrael,opneiJeruzalem omoarlochtefieren;ensebelegerdenAchaz,markoenen himnetoerwinne

6YndytiidbrochtRezin,dekeningfanSyrië,Elath weromoanSyrië,enferdreaudeJoadenútElath;ende SyriërskamenneiElath,enwennendêroanthjoeddedei

7DoestjoerdeAchazboadenneiTiglatpileser,dekening fanAssyrië,ensei:Ikbindyntsjinnerendynsoan;komop enrêdmyút'ehânfan'ekeningfanSyriëenút'ehânfan 'ekeningfanIsrael,dy'ttsjinmyopstean

8EnAchasnaamitsulverengouddatfûnwaardynithûs fandeHeareenyn'eskatkistenfanithûsfan'ekening,en stjoerdeitasingeskinkoan'ekeningfanAssyrië

9EndekeningfanAssyriëharkjeneihim;hwentde keningfanAssyriëgyngoptsjinDamaskus,ennaamityn, enfierdedeynwennersfinzenneiKir,enfermoardeRezin

10EnkeningAchasgyngneiDamaskusomTiglatpileser, dekeningfanAssyrië,temoetsjen,enseachinalterdatyn Damaskusstie;enkeningAchasstjoerdeneidepryster Uriainûntwerpfanitalter,enitpatroandêrfan,neffensal itwurkdêrfan

11EndeprysterUriaboudeinalterneffensallesdat keningAchasútDamaskusstjoerdhie;samakkedepryster Uriaittsjin'etiiddatkeningAchasútDamaskuskaam

12Doe'tdekeningútDamaskuskaam,seachdekeningit alter;endekeningkaambyitalterenofferdederop.

13Enhyferbaarndesynbrânofferensynspiisoffer,en geatsyndrankofferút,ensprinkeldeitbloedfansyn tankoffersopitalter.

14Enhybrochtekitkoperenalter,datfoardeHearestie, fan'efoarkantfanithûs,tuskenitalterenithûsfan'e Hearewei,ensetteitoan'enoardkantfanitalter.

15EnkeningAchasjoechdeprysterUriaitbefel:Opit gruttealtermoattejoitmoarnsbrânofferenit jûnsspiesofferferbaarne,enitbrânofferfan'ekeningen synspiesoffer,meiitbrânofferfanalitfolkfanitlânen harrenspiesofferenharrendrankoffers;ensprinkeljederal itbloedfanitbrânofferenalitbloedfanitslachtoffer oerhinne;enitkoperenaltersilfoarmywêzeomtrochte freegjen

16SadieUria,depryster,neffensallesdatkeningAchaz befelhie

17EnkeningAchazsnijdederânenfan'ebasesôf,en naamitwaskbekkenderôf;enhynaamdeseedelfan'e koperenkijdy'tderûnderwiene,ensettedyopinstiennen flier.

18Enitoerdektedakfoardesabbatdatseynithûsboud hiene,endeyngongfan'ekeningbûten,settehyfuortútit hûsfan'eHearefoardekeningfanAssyrië

19Derestfan'eskiednissenfanAchazdy'terdienhat, steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekronikenfan'e keningenfanJuda?

20EnAchazisûntslietmeisynfoarâlden,enwaardbysyn foarâldenbegroevenyn'estêdfanDavid;ensynsoan Hiskiawaardkeningynsynplak

HAADSTIK17

1YnittolfdejierfanAchaz,keningfanJuda,begonHosea, desoanfanEla,njoggenjierteregearjenynSamariaoer Israel

2Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,marnet lykasdekeningenfanIsraeldy'tfoarhimwesthiene

3TsjinhimkaamSalmaneser,dekeningfanAssyrië,op; enHoseawaardsyntsjinnerenjoechhimgeskinken.

4EndekeningfanAssyriëfûningearspanningynHosea; hwenthyhieboadenstjoerdneiSo,dekeningfanEgypte, engjingeskinkbrochtoan'ekeningfanAssyrië,lykashy jieroanjierdienhie;dêromlietdekeningfanAssyriëhim opsluteenhimyn'efinzenisbûn

5DoekaamdekeningfanAssyriëoptrochithielelân,en gyngopneiSamaria,enbelegereittrijejierlang

6YnitnjoggendejierfanHoseanaamdekeningfan AssyriëSamariayn,enfierdeIsraelmeineiAssyrië,en setteharrendelynHalaenynHaboroan'erivierfan Gozan,enyn'estêdenfan'eMeden

7Wantsabardeit,datdebernfanIsraelsûndigehiene tsjindeHeare,harrenGod,dy'tharrenútitlânEgypte hellehie,ûnderdehânfanFarao,dekeningfanEgypte, wei,endatseoaregoadenfrezehiene,

8Enwandeldenyn'eynsettingenfan'eheidenen,dy'tde HearefoardebernfanIsraelútdreaunhie,enfan'e keningenfanIsrael,dy'tsemakkehiene.

9EndebernfanIsraeldieneynitgeheimdedingendy't netgoedwienetsjindeHeare,harrenGod,ensebouden harselshichtenynalharstêden,fan'etoerfan'ewachters oantdeomheindestêd

10Enhjasettenharbyldenenboskenopopelkehege heuvelenûnderelkegrienebeam:

11Endêrbaarndensereekwurkopaldehichten,lykasde heidenendy'tdeHearefoarharrenweifierde;endiene kweadedingenomdeHearetalilkenstetergjen:

12Wanthjatsjinnenôfgoaden,dêr'tdeHearetsjinharren fanseinhie:Jimmesilleditnetdwaan.

13MardeHearetsjûgetsjinIsraelentsjinJuda,trochalde profetenentrochaldesjenners,sizzende:Bekearjimme fanjimmekweadewegen,enhâldmyngeboadenenmyn ynsettingen,neffensdehielewetdy'tIkjimmefoarâlden gebeanhaw,endy'tIkjimmestjoerdhawtrochmyn tsjinstfeinten,deprofeten

14Marsewoenenetharkje,marferhurdeharrennekken, lykasdenekkefanharrenfoarâlden,dy'tnetleaudenyn'e Heare,harrenGod.

15Enhjafersmitensynynsettingen,ensynferbûndatHy meiharrenfoarâldenmakkehie,ensyntsjûgenissendy't Hytsjinharrentsjûge;enhjafolgenijdelheid,enwaarden ijdel,engongendeheidenenefterdy'tomharrenhinne

2Keningen wiene,oerwa'tdeHeareharrenopleinhie,datsenet dwaansoenelykasharren.

16Enhjaferlietenaldegeboadenfan'eHeare,harrenGod, enmakkenharselsgettenbylden,twakeallen,enmakken inboskje,enoanbiddenithielelegerfan'ehimel,en tsjinnenBaäl

17Enhjalietenharrensoannenenharrendochterstrochit fjoergean,enbrûktenwaarsêgingentsjoenderij,en ferkochtenharselsomkweatedwaanyn'eeagenfan'e Heare,omhimtalilkenstetergjen

18DêromwaarddeHearetigelilkopIsrael,enHy ferwidereharrenfoarsyneagen:derbleaunimmenoeras allinnichdestamfanJuda.

19EkJudahâlddedegeboadenfan'eHeare,harrenGod, netynacht,marwandeldeyn'eynsettingenfanIsraeldy't semakkehiene.

20EndeHeareferwiisdealitsiedfanIsrael,enlijdese,en joechseoeryn'ehânfanplonderders,oanthyseútsyn sichtferdreaunhie.

21WanthyskuordeIsraelôffanithûsfanDavid;ensy makkenJerobeäm,desoanfanNebat,takening;en JerobeämdreauIsraelderfanôfomdeHearetefolgjen,en lietharingruttesûndesûndigje

22WantdebernfanIsraelwandeldenynaldesûndenfan Jerobeamdy'terdienhie;sewykendêrnetfanôf; 23OantdeHeareIsraelútsynoantlitweidie,lyksa'tHy seinhietrochalsyntsjinstfeinten,deprofetenSawaard IsraelútsyneigenlânynballingskipneiAssyriëfierd,oant hjoeddedei

24EndekeningfanAssyriëbrochtmannenútBabylon,en útKutha,enútAwa,enútHamat,enútSefarvaïm,ensette seyn'estêdenfanSamariaynsteefan'ebernfanIsrael;en synamenSamariaynbesitenwennenyn'estêdendêrfan

25Ensabardeitynitbegjinfanharrenwenplakdêr,datse deHearenetfreze;dêromstjoerdedeHeareliuwenûnder harren,dy'tguonfanharrendeaden

26DêromseinensetsjindekeningfanAssyrië:Defolken dy'tjofuortfierdenyn'estêdenfanSamariapleatsthawwe, kennedewizefan'eGodfanitlânnet;dêromhatHy liuwenûnderharrenstjoerd,ensjuch,dydeadzjese,om't sedewizefan'eGodfanitlânnetkenne

27DoejoechdekeningfanAssyriëitbefel:Bringienfan 'eprystersdy'tjimmedêrweihellehawwedêrhinne;litse dêrgeanenwenje,enlithimharrendewizefan'eGodfan itlânleare

28Doekaamienfan'eprystersdy'tseútSamaria fuortfierdhieneensettehimynBethelneiwenjen,en leardeharrenhoe'tsedeHearefrezemoasten.

29Marelkfolkmakkesyneigengoaden,ensettedyyn'e huzenfan'eofferhôvendy'tdeSamaritanenmakkehiene, elkfolkyn'estêdendêr'tsewennen

30EndemannenfanBabylonmakkenSukkoth-Benot,en demannenfanKutmakkenNergal,endemannenfan HamatmakkenAsima,

31EndeAvietenmakkenNibhazenTartak,ende Sefarwitenferbaarndenharrenbernynitfjoerfoar AdrammelechenAnammelech,degoadenfanSefarvaïm.

32DatsefrezendeHeare,enmakkenfoarharselsfan'e leechstefanharrenprystersfan'ehichten,dy'tfoarhar offerdenyn'ehuzenfan'ehichten.

33SefrezendeHeareentsjinnenhareigengoaden, neffensdewizefan'efolkendy'tsedêrweifierdhiene

34Oanthjoeddedeidoggeseneffensdeearderemanieren: sefreezjedeHearenet,endoggeeknetneffenshar ynsettingen,ofneffensharrjochten,ofneffensdewetenit geboddatdeHearedebernfanJakob,dy'tHyIsraelneamd hat,gebeanhat;

35Meiwa'tdeHeareinferbûnmakkehie,enharrenoplein hie,sizzende:Jimmemeiegjinoaregoadenfreze,noch foarharbûge,nochhartsjinje,nochoanharofferje.

36MardeHeare,dy'tjimmeútitlânEgyptehellehatmei gruttemachteninútstekkeearm,himsillejimmefreezje, enhimsillejimmeoanbidde,enoanhimsillejimmeoffers bringe

37Endeynsettingen,endeferordeningen,endewet,enit gebod,daterfoarjimmeskreaunhat,moattejimmefoar altydynachtnimmeomtedwaan;enjimmesillegjinoare goadenfreze.

38EnitferbûndatIkmeijimmemakkehaw,sillejimme netferjitte;enjimmesillegjinoaregoadenfreezje

39MardeHeare,jimmeGod,sillejimmefreezje;enHysil jimmerêdeút'ehânfanaljimmefijannen

40Marseharkjenet,marsedieneneffenshareardere gewoante.

41SafrezendizzefolkendeHeare,entsjinnenharbylden, sawolharbernasharbernsbern;lykasharheitendien hawwe,sadoggeseoanthjoeddedei.

HAADSTIK18

1NobardeitynittreddejierfanHosea,desoanfanEla, keningfanIsrael,datHiskia,desoanfanAchas,keningfan Juda,keningwaard.

2Fiifentweintichjierwiehyâlddoe'terkeningwaard;en hyregearrenjoggenentweintichjierynJeruzalemDe nammefansynmemwieAbi,dedochterfanSacharja.

3Enhydiedatrjochtwieyn'eeagenfan'eHeare,neffens allesdatsynheitDaviddienhie

4Hynaamdehichtenôf,enbrutsdebylden,enkaptede boskenom,ensloechdekoperenslangdy'tMozesmakke hieynstikken;wantoantdydagentabaarndendebernfan Israelderreekwurkfoar;enhyneamdeitNehustan.

5Hyfertroudeop'eHeare,deGodfanIsrael;sadatnei himgjinienlykashimwieûnderaldekeningenfanJuda, nochiendy'tfoarhimwesthie.

6WanthyhâlddehimoandeHeare,enwyktenetôffan Himtefolgjen,marhâlddesyngeboaden,dy'tdeHeare Mozesopleinhie.

7EndeHearewiemeihim;enhyhiefoarspoedoeraldêr't erhinnegie;enhykaamynopstântsjindekeningfan Assyrië,entsjinnehimnet

8HysloechdeFilistinenoantGazata,endegrinzen dêrfan,fan'etoerfan'ewachtersoantdeomheindestêd 9EnitbardeynitfjirdejierfankeningHiskia,datwieit sândejierfanHosea,desoanfanEla,keningfanIsrael,dat Salmaneser,keningfanAssyrië,tsjinSamariaopkaamenit belegere

10Enneitrijejiernamenseityn:ynitsechsdejierfan Hizkia,datisitnjoggendejierfanHosea,dekeningfan Israel,waardSamariaynnommen

11EndekeningfanAssyriëfierdeIsraelfuortneiAssyrië, ensetteharrendelynHalaenynHaboroan'erivierfan Gozan,enyn'estêdenfan'eMeden:

12Omdatsenetharkjeneidestimfan'eHeare,harren God,marsynferbûnoertrêdenhawwe,enalleswatMozes, detsjinnerfan'eHeare,gebeanhie,ensenetharkjewoene, nochdiene.

13YnitfjirtjindejierfankeningHiskiakaamSanherib,de keningfanAssyrië,optsjinaldefêstestêdenfanJuda,en naamseyn

14DoestjoerdeHizkia,dekeningfanJuda,neidekening fanAssyriëneiLachisensei:Ikhawsûndige;geanwerom fanmy;watjomyoplizze,silikdrageDoejoechde keningfanAssyriëHizkia,dekeningfanJuda,trijehûndert talintensulverentritichtalintengoud

15EnHizkiajoechhimalitsulverdattefinenwieynit hûsfandeHeareenyn'eskatkistenfanithûsfan'ekening 16YndytiidsnijdeHizkiaitgoudôffan'edoarrenfan'e timpelfan'eHeare,enfan'epyldersdy'tHizkia,dekening fanJuda,oerlutsenhie,enjoechitoan'ekeningfan Assyrië

17EndekeningfanAssyriëstjoerdeTartanenRabsarisen RabsakefanLachisneikeningHizkiameiingrutteleger tsjinJeruzalemEnsygongenopenkamenynJeruzalem Endoe'tsyopkamen,kamensyenbleauwensteanbyde wetterliedingfan'eboppestefiver,dy'toan'egruttewei fanitfoldersfjildleit

18Doe'tsedekeningrôpen,kamenEljakim,desoanfan Hilkia,dy'toerithûsstie,enSebna,deskriuwer,enJoä,de soanfanAsaf,dekanselier,neiharrenta 19EnRabsakeseitsjinharren:SpreknotsjinHiskia:Sa seitdegruttekening,dekeningfanAssyrië:Hokker fertrouwenisdatdêr'tstoopfertroust?

20Doseist(maritbinnemarijdelewurden)Ikhawrieen krêftfoardeoarlochOpwafertroustdono,datsttsjinmy ynopstânkomst?

21No,sjoch,dûfertroustop'estêffanditknetterdereid, opEgypte,dêr't,asimmenhimopleanet,itynsynhân komtenittrochboarret;saisFarao,dekeningfanEgypte, foarallegearredy'tophimfertrouwe.

22Marasjimmetsjinmysizze:Wyfertrouweop'eHeare, úsGod,isdatdannetHy,waanshichtenenwaansalters Hizkiafuorthellehat,entsjinJudaenJeruzalemseinhat: JimmesillefoarditalterynJeruzalemoanbidde?

23Dochnodêrom,ikbiddy,beloftenoanmynhear,de keningfanAssyrië,eniksildytwatûzenhyndersjaan,as jofanjokantridersderopkinnesette

24Hoekinstûdanitoantlitfanienoerstefan'eminstefan 'etsjinstfeintenfanmynhearôfkeare,endynfertrouwen setteopEgyptefoarweinenenfoarruters?

25BiniknosûnderdeHearetsjindizzeplakopkommen omitteferneatigjen?DeHeareseitsjinmy:Tsjinkditlân openferneatigjeit

26DoeseineEljakim,desoanfanHilkia,enSebnaen JoächtsjinRabsake:Sprekdochsmeijotsjinstfeintenynit Syrysk,wantwybegripeit;enspreknetmeiúsynit Joadskfoardeearenfanitfolkdatop'emuorreis

27MarRabsakeseitsjinharren:Hatmynhearmyneijo hearenneijostjoerdomdizzewurdentesprekken?Hathy mynetneidemannendy'top'emuorresitte,datsemei jimmehareigenstrontiteenhareigenpisdrinke?

28DoestieRabsakeenrôpmeiinlûdestimyn'eJoadske taal,enspriekensei:Hearitwurdfan'egruttekening,de keningfanAssyrië:

29Saseitdekening:LitHizkiajimmenetbedrochje,want hysiljimmenetútsynhânrêdekinne.

30LitHizkiajimmeeknettwingeomopdeHearete fertrouwen,sizzende:DeHearesilúswisrêde,endizze stêdsilnetoerleverewurdeyn'ehânfan'ekeningfan Assyrië

31HarkjenetneiHizkia,wantsaseitdekeningfan Assyrië:Meitsjeinoerienkomstmeimytrochingeskink, enkomneimyta,enytdanelkfansyneigenwynstoken elkfansynfigebeam,endrinkelkfanitwetterfansyn eigenput

32Oantikkomenjimmemeinimmeneiinlânlykas jimmeeigenlân,inlânfannôtenwyn,inlânfanbreaen wyngerds,inlânfanolive-oaljeenfanhuning,datjimme libjemeieennetstjerre;enharkjenetneiHizkia,aser jimmeferrifeltenseit:DeHearesilúsrêde.

33Hatienfan'egoadenfan'efolkensynlânhielendal rêdenút'ehânfan'ekeningfanAssyrië?

34WêrbinnedegoadenfanHamatenArpad?Wêrbinne degoadenfanSefarvaïm,HenaenIva?HawweseSamaria útmynhânrêden?

35Wabinneitûnderaldegoadenfan'elannen,dy'thar lânútmynhânrêdenhawwe,datdeHeareJeruzalemút mynhânrêdesoe?

36Maritfolkbleaustilenantwurdehimgjinwurd,wantit gebodfan'ekeningwie:Antwurdzjehimnet

37DoekamenEljakim,desoanfanHilkia,dy'toerithûs stie,enSebna,deskriuwer,enJoäch,desoanfanAsaf,de kanselier,byHiskiameiskuordeklean,enferteldenhimde wurdenfanRabsake

HAADSTIK19

1Doe'tkeningHiskiadathearde,skuordeersynklean,die himinsekdoekomengyngithûsfandeHeareyn 2EnhystjoerdeEljakim,dy'toerithúshâldenstie,en Sebna,deskriuwer,endeâldstenfan'eprysters,bedutsen meisekken,neideprofeetJesaja,desoanfanAmos

3Enhjaseinentsjinhim:SaseitHizkia:Dizzedeiisindei fanbenearing,enfanbestraffing,enfangodslastering; hwentdebernbinneoan'ebertekommen,enderisgjin krêftomteberte

4ItkinwêzedatdeHeare,dynGod,aldewurdenfan Rabsakehearresil,dy'tdekeningfanAssyrië,synhear, stjoerdhatomdelibbeneGodtesmaadjen;enHysilde wurdendy'tdeHeare,dynGod,heardhat,bestraffe;dêrom, hefdyngebedopfoaritoerbleauneoerbliuwsel

5DoekamendetsjinstfeintenfankeningHiskiabyJesaja. 6DoeseiJesajatsjinharren:Sasillejimmetsjinjimme hearsizze:SaseitdeHeare:Wêsnetbangfoardewurden dy'tjoheardhawwe,wêrmei'tdetsjinstfeintenfan'e keningfanAssyriëMylasterehawwe.

7Sjoch,Iksilinwynstjitoerhimstjoere,enhysilingeroft hearre,ensilweromgeanneisyneigenlân;enIksilhim trochitswurdfallelitteynsyneigenlân

8DoekaamRabsakeweromenfûndekeningfanAssyrië dy'ttsjinLibnaoanitstridenwie,wanthyhiehearddathy útLachisweigienwie

9Doe'terheardesizzenfanTirhaka,dekeningfanEtiopië: "Sjoch,hyisútkommenomtsjinjotefjochtsjen,"stjoerde erwerboadenneiHiskiaensei:

10SamoattejimmetsjinHiskia,dekeningfanJuda,sizze: LitdynGod,opwa'tstofertroust,dynetbedrochje, sizzende:Jeruzalemsilnetoerleverewurdeyn'ehânfan'e keningfanAssyrië.

11Sjoch,dûhastheardwatdekeningenfanAssyriëoan allelannendienhawwe,trochsefolsleinteferneatigjen;en silstûrêdenwurde?

12Hawwedegoadenfan'efolkenharrenrêdendy'tmyn foarâldenferneatigehawwe;lykasGozan,enHaran,en Resef,endebernfanEdendy'tynThelasarwiene?

13WêrisdekeningfanHamat,endekeningfanArpad,en dekeningfan'estêdSefarvaïm,fanHenaenIva?

14EnHizkianaamdebriefút'ehânfan'eboadenenlies dy;enHizkiagyngopneiithûsfan'eHeareenspriededy útfoardeHeare

15EnHizkiabeafoardeHeareensei:OHeare,Godfan Israel,dy'ttuskendecherubswennet,JobinnedeGod,sels Jo,fanallekeninkrikenfan'eierde;Johawwedehimelen deierdemakke.

16Heare,bûgdynearenharkje;iepenje,Heare,dyneagen ensjoch;enharkjeneidewurdenfanSanherib,dy'thim stjoerdhatomdelibbeneGodtesmaadjen.

17Wierlik,Heare,dekeningenfanAssyriëhawwede folkenenharlannenferneatige, 18Enhawweharrengoadenynitfjoersmiten,wantit wienegjingoaden,maritwurkfanminskehannen,houten stien:dêromhawweseseferneatige

19Nodan,oHeareúsGod,iksmeekJo,rêdúsútsynhân, dataldekeninkrikenfan'eierdewittemeiedatJode HeareGodbinne,allinnichJo

20DoestjoerdeJesaja,desoanfanAmos,neiHiskiaensei: SaseitdeHeare,deGodfanIsrael:WatjotaMybidden hawwetsjinSanherib,dekeningfanAssyrië,hawIkheard 21DitisitwurddatdeHeareoerhimsprutsenhat:De jongfaam,dedochterfanSion,hatdyferachteendybespot; dedochterfanJeruzalemhatharholleoerdyskodde 22Wahastûsmaadenlasterje?Entsjinwahastûdynstim ferhegeendyneagenomheechopslein?TsjindeHillige fanIsrael

23TrochdynboadenhastdeHearesmaad,enhastsein: Meidemannichtefanmynweinenbinikopkaamneide hichtenfan'ebergen,neidekantenfan'eLibanon,ensil synhegesederbeammenomhakje,ensynútsûnderlike siprebeammen;eniksilyngeanyn'eferbliuwenfansyn grinzen,enynitboskfansynKarmel

24Ikhawgroevenenfrjemdwetterdronken,enmeide soallenfanmynfuothawikallerivierenfanbelegerde plakkenútdroege.

25Hastûnetlanglynheardhoe'tIkitdienhaw,enfanâlde tidendatIkitfoarmehaw?NohawIkitbarrelitten,datst omheindestêdentaferwoastingenmeitsjesoest

26Dêromwieneharrenynwennerslytsynmacht,sewiene ferbjustereenbeskamme;sewieneasitgersfanitfjild,en asitgrienekrûd,asitgersop'edakken,enasnôtdat ferbaarndisfoardatitopgroeidis

27Marikwitdynwenplak,endynútgong,endynyngong, endynrazernijtsjinmy.

28Omdatdynlilkenstsjinmyendynopskuorynmyn earenopkommenis,dêromsilIkmynheakyndynnoas setteenmynteugelyndynlippen,enIksildy werombringelânsdeweidêr'tstolânskommenbist

29Enditsilintekenfoardywêze:Jimmesilleditjierite watfanharselsgroeit,enynittwaddejierwatderfan opkomt;enynittreddejiersillejimmesiedzjeenrispje,en wyngerdsplanteendefruchtendêrfanite.

30EnitoerbleaunedatûntkommenisfanithûsfanJuda silwerwoartelsjitteneiûnderenenfruchtdragenei boppen

31WantútJeruzalemsilinoerbliuwselútgean,ende ûntkommenenút'eberchSion:deijverfan'eHearefan'e legerssilditdwaan

32DêromseitdeHearesaoerdekeningfanAssyrië:Hy silnetyndizzestêdkomme,nochdêrinpylkynsjitte, nochmeiinskyldfoarharkomme,nochinwâldertsjin opsmite

33Langsdeweidêr'terkaamis,silerweromkomme,en yndizzestêdsilernetkomme,seitdeHeare.

34WantIksildizzestêdferdigenje,omitterêden,om MyselswilleenomMyntsjinnerDavidswille

35EnitbardedynachtdatdeingelfandeHeareútgieen ynitkampfan'eAssyriërshûndertfiifentachtichtûzen sloech;endoe'tsedemoarnsbetiidopstiegen,sjuch,it wieneallegeardeadeliken.

36DoegyngSanherib,dekeningfanAssyrië,fuort,en gynghinneenkaamwerom,enhybleauynNinevé

37Enitbarde,doe'teroanbeaynithûsfansyngod Nisroch,datsynsoannenAdramelechenSareserhimmei itswurdsloegen;ensyûntkommenneiitlânArmeenjeEn synsoanEsarhaddonregearreynsynplak.

HAADSTIK20

1YndydagenwaardHizkiasiikoantdedeataDoekaam deprofeetJesaja,desoanfanAmos,neihimtaenseitsjin him:SaseitdeHeare:Setdynhûsynoarder,wantdûscilst stjerreennetlibje

2Doedraaideersyngesichtneidemuorre,enbeatade Heare,sizzende:

3Iksmeekdy,oHeare,tinknooanhoe'tikfoarjoyn wierheidenmeiinfolsleinhertrûnhaw,endienhawwat goedisynjoeagen.EnHizkiagûldetige.

4Enitbarde,foardatJesajaneiitmiddelstefoarhofgien wie,datitwurdfandeHearetahimkaam,sizzende:

5KomweromensistsjinHizkia,deoerstefanmynfolk: SaseitdeHeare,deGodfandynheitDavid:Ikhawdyn gebedheard,Ikhawdyntriennensjoen;sjuch,Iksildy genêze;op'etreddedeisilstûopgeanneiithûsfan'eHeare.

6EnIksilfyftjinjieroandyndagentafoegje;enIksildy endizzestêdrêdeút'ehânfan'ekeningfanAssyrië;enIk sildizzestêdferdigenjefoarMyselsenfoardewillefan myntsjinnerDavid

7DoeseiJesaja:NiminklompfigenEnhjanameniten leinenitop'eswolm,enhywaardbetter.

8DoeseiHizkiatsjinJesaja:Watsilittekenwêzedatde Hearemygenêzesil,endatikdetreddedeineiithûsfan deHearegeansil?

9DoeseiJesaja:Dittekensilstûfan'eHearehawwe,dat deHearedwaansilwatHysprutsenhat:sildeskaadtsien gradenfoarútgean,oftsiengradenwerom?

10EnHizkiaantwurde:Itisinlichtesaakfoardeskaad omtsiengradenneiûnderentegean;nee,marlitdeskaad tsiengradenweromgean

2Keningen

11DoerôpdeprofeetJesajatadeHeare,enHybrochtde skaadtsiengradenefterút,dêr'termeineiûnderengienwie op'esinnewizerfanAchaz

12YndytiidstjoerdeBerodach-Baladan,desoanfan Baladan,keningfanBabylon,brieveneninkadonei Hiskia,wanthyhiehearddatHiskiasiikwesthie

13EnHizkiaharkeneiharren,enlietharrensynhielehûs fansynkostberedingensjen,itsulver,enitgoud,ende krûderijen,endekostberesalve,ensynhielehûsfan wapenrusting,enalleswatynsynskatkistenfûnwaard:der wieneatynsynhûs,nochynsynhieleryk,datHizkia harrennetsjenliet

14DoekaamdeprofeetJesajabykeningHiskiaenseitsjin him:Watseinedizzemannen?Enwêrweibinnesebyjo kommen?EnHiskiasei:Sekommeútinfierlân,út Babylon.

15Enhysei:Wathawweseyndynhûssjoen?EnHizkia antwurde:Alleswatynmynhûsis,hawwesesjoen;deris neatynmynskattendatikharrennetsjenlittenhaw.

16DoeseiJesajatsjinHiskia:HearitwurdfandeHeare 17Sjoch,dedagenkommedatalleswatyndynhûsis,en watdynfoarâldenoanthjoeddedeiopsleinhawwe,nei Babelbrochtwurdesil;neatsiloerbliuwe,seitdeHeare

18Enfandynsoannendy'tútdykommesille,dy'tstokrije silst,sillesemeinimme;endysilleeunuchenwêzeynit paleisfan'ekeningfanBabylon

19DoeseiHizkiatsjinJesaja:GoedisitwurdfandeHeare datjosprutsenhawwe.Enhysei:Isitnetgoedasderfrede enwierheidynmyndagenis?

20Enderestfan'eskiednissenfanHizkia,enalsynmacht, enhoe'terinfivereninwetterliedingmakkeenwetteryn 'estêdbrocht,steanedynetbeskreaunynitboekfan'e kronikenfan'ekeningenfanJuda?

21EnHizkiaisslieptmeisynfoarâlden,ensynsoan Manassewaardkeningynsynplak

HAADSTIK21

1Manassewietolfjierâlddoe'terkeningwaard,enhy regearrefiifenfyftichjierynJeruzalem.Endenammefan synmemwieHefsiba

2Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,neffens degruwelsfan'eheidenen,dy'tdeHearefoardebernfan Israelútdreaunhie

3Wanthyboudedehichtenweropdy'tsynheitHizkia ferneatigehie;enhysettealtersopfoarBaäl,enmakkein boskje,lykasAchab,dekeningfanIsrael,die;enhy oanbeaithielelegerfan'ehimel,entsjinnese.

4EnhyboudealtersynithûsfandeHeare,dêr'tdeHeare fanseinhie:YnJeruzalemsilIkmynnammefêstigje

5Enhyboudealtersfoaralitlegerfan'ehimelyn'etwa foarhôvenfanithûsfan'eHeare.

6Enhylietsynsoantrochitfjoergean,enobservearre tiden,enbrûktetsjoenderijen,enhannelemeigeastenfan doomsentsjoenders:hydieinprottekweayn'eeagenfan' eHeare,omhimtalilkenstetergjen

7Enhysetteinsnienbyldfanitboskdatermakkehieyn ithûs,dêr'tdeHeareoertsjinDavidentsjinsynsoan Salomoseinhie:YndithûsenynJeruzalem,datIk útkeazenhawútallestammenfanIsrael,silIkmynnamme foaraltydfêstigje

8IksildefuottenfanIsraelnetmearútitlânlittegeandat Ikharrenfoarâldenjûnhaw;allinnichassederomtinken oanjouweomtedwaanneffensalleswatIkharrengebean haw,enneffensaldewetdy'tmyntsjinnerMozesharren gebeanhat.

9Marseharkjenet;enManasseferliedeharrenommear kweatedwaanasdefolkendy'tdeHearefoardebernfan Israelferneatigehie.

10EndeHearespriektrochsyntsjinstfeinten,deprofeten, ensei:

11OmdatManasse,dekeningfanJuda,dizzegruwelsdien hat,enslimmerdienhatasalleswatdeAmoritendien hawwe,dy'tfoarhimwesthawwe,enekJudasûndigje littenhatmeisynôfgoaden,

12DêromseitdeHeare,deGodfanIsrael:Sjoch,Ikbring sa'nkweaoerJeruzalemenJuda,datelkeniendy'tderfan heart,synbeideearensilletintelje

13EnIksiloerJeruzalemdelinefanSamariaútrekke,en itskieloodfanithûsfanAchab;enIksilJeruzalem ôfveegjelykasinmaninskûtelôfveeget,itôfveegetenit omkeart

14EnIksilitoerbliuwselfanmynerfskipferlitteenseyn 'ehânfanharfijannenjaan;ensesilleinproaieninbút wurdefoaralharfijannen;

15Omdatsedienhawwewatkweawieynmyneagen,en mytalilkensopwûnhawwe,fan'edeiôfdatharren foarâldenútEgyptekamen,oanthjoeddedei

16EnManassefergeattigeûnskuldichbloed,oanter Jeruzalemfanitieneeinoantitoarefolhie,neistsyn sûndedêr'terJudameisûndigjelittenhie,trochtedwaan watkweawieyn'eeagenfandeHeare.

17Derestfan'eskiednissenfanManasse,enalleswater dienhat,ensynsûndedy'tersûndigehat,steanedynet beskreaunynitboekfan'ekronikenfan'ekeningenfan Juda?

18EnManasseslieptemeisynfoarâlden,enwaard begroevenyn'etúnfansyneigenhûs,yn'etúnfanUzza; ensynsoanAmonregearreynsynplak

19Amonwietwaentweintichjierâlddoe'terkeningwaard, enhyregearretwajierynJeruzalem.Endenammefansyn memwieMesullemeth,dedochterfanHaruzfanJotba 20Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,lykas synheitManassedienhat.

21Enhywandeldealdeweidy'tsynheitwandelehie,en tsjinnedeôfgoadendy'tsynheittsjinnehie,enoanbease: 22EnhyferlietdeHeare,deGodfansynfoarâlden,en wandeldenetyn'eweifan'eHeare

23EndetsjinstfeintenfanAmonmakkeningearspanning tsjinhim,endeadendekeningynsyneigenhûs

24Enitfolkfanitlânfermoardealdyjingendy'ttsjin keningAmongearspandhiene;enitfolkfanitlânmakke synsoanJosiatakeningynsynplak.

25Derestfan'eskiednissenfanAmondy'terdienhat, steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekronikenfan'e keningenfanJuda?

26Enhywaardbegroevenynsyngrêfyn'etúnfanUzza; ensynsoanJosiawaardkeningynsynplak.

HAADSTIK22

1Josiawieachtjierâlddoe'terkeningwaard,enhy regearreienentritichjierynJeruzalem.Endenammefan synmemwieJedida,dedochterfanAdajafanBoskat.

2Enhydiedatrjochtwieyn'eeagenfan'eHeare,en wandeldeynaldeweifansynheitDavid,enwikenetôf neirjochtsnochneilofts.

3EnitbardeynitachttjindejierfankeningJosia,datde keningSafan,desoanfanAzalja,desoanfanMesullam,de skriuwer,neiithûsfandeHearestjoerde,sizzende:

4GeanneiHilkia,dehegepryster,dathyitsulverbyinoar teltdatynithûsfandeHearebrochtis,datde doarwachtersfanitfolkbyinoarsammelehawwe:

5Enlitseitjaanyn'ehânfan'ediedersfanitwurk,dy't tafersjochhawweoerithûsfan'eHeare;enlitseitjaan oan'ediedersfanitwurkdatynithûsfan'eHeareis,om debrekkenfanithûstereparearjen,

6Oantimmerlju,enbouwers,enstienmakkers,enomhout enhoudestientekeapjenomithûstereparearjen

7Marderwaardgjinôfrekkeningmeiharrenmakkefanit jilddatynharrenhânjûnwaard,om'tsetrouhannelden.

8DoeseiHilkia,dehegepryster,tsjinSafan,deskriuwer: IkhawitwetboekfûnynithûsfandeHeareEnHilkia joechitboekoanSafan,enhyliesitfoar.

9DoekaamSafan,deskriuwer,bydekening,enbrochtde keningitwurdwerom,ensei:Dyntsjinstfeintenhawweit jilddatynithûsfûnwie,byinoarhelleenityn'ehânjûn fandyjingendy'titwurkdogge,dy'ttafersjochhawweoer ithûsfandeHeare

10EnSafan,deskriuwer,ferteldeitdekeningensei:De prysterHilkiahatmyinboekjûnEnSafanliesitfoarde keningfoar

11Enitbarde,doe'tdekeningdewurdenfanitboekfan'e wetheardhie,dathysynkleanskuorde

12EndekeningjoechHilkia,depryster,enAhikam,de soanfanSafan,enAchbor,desoanfanMichaja,enSafan, deskriuwer,enAsaja,intsjinnerfan'ekening,befel: 13Geanjimme,freegjedeHearefoarmy,enfoaritfolk, enfoarhielJuda,oangeandedewurdenfanditboekdat fûnis;hwentgrutisdegrimefandeHearedy'ttsjinús ûntstokenis,om'túsfoarâldennetharkjehawweneide wurdenfanditboek,omtedwaanneffensalleswatoerús skreaunstiet

14DoegongendeprysterHilkia,enAhikam,enAchbor, enSafan,enAsajaneideprofetesHulda,defroufan Sallum,desoanfanTikwa,desoanfanHarhas,de kleanbewaarder;(dywennenoynJeruzalemyn'e kolleezje;)ensypratenmeihar

15Enhjaseitsjinharren:SaseitdeHeare,deGodfan Israel:Sistsjindemandy'tjimmeneimytastjoerdhat, 16SaseitdeHeare:Sjoch,Ikbringkweaoerdizzeplaken oerdeynwennersdêrfan,aldewurdenfanitboekdatde keningfanJudalêzenhat:

17OmdatseMyferlittenhawweenreekwurkbaarnd hawwefoaroaregoaden,omMytalilkenstetergjenmeial itwurkfanharrenhannen;dêromsilMyngrimetsjindizze plakûntsteanennetútblustwurde

18MartsjindekeningfanJudady'tjimmestjoerdhatom deHearetefreegjen,samoattejimmetsjinhimsizze:Sa seitdeHeare,deGodfanIsrael:Oangeandedewurdendy't joheardhawwe;

19Omdatdynhertsêftwie,endodyselsfernederehast foardeHeare,doe'tdoheardhastwatIksprutsenhawtsjin dizzeplak,entsjindeynwennersdêrfan,datsein woastenijeeninflokwurdesoene,endodynkleanskuord hast,enfoarMygûldhast,hawIkdyekheard,seitde Heare

20Sjochdêrom,Iksildybydynfoarâldensammelje,en dûscilstynfredeyndyngrêfsammelewurde;endyn eagensillealitkweanetsjendatIkoerditplakbringesil Enhjabrochtendekeningitwurdwerom

HAADSTIK23

1Endekeningstjoerde,enhjasammelenaldeâldstenfan JudaenfanJeruzalembyhim

2EndekeninggyngopneiithûsfandeHeare,enalde mannenfanJudaenaldeynwennersfanJeruzalemmei him,endepreestersendeprofetenenalitfolk,lytsengrut; enhyliesfoarharrenaldewurdenfanitboekfanitferbûn datfûnwieynithûsfandeHeare

3Endekeningstiebyinpylder,enmakkeinferbûnfoar deHeare,omdeHearetefolgjen,ensyngeboadenensyn tsjûgenissenensynynsettingentehâldenmeiharhielehert enharhielesiel,omdewurdenfanditferbûntefolbringen dy'tynditboekskreaunwiene.Enalitfolkstiebyit ferbûn

4EndekeningjoechHilkia,dehegepryster,endeprysters fan'etwaddeoarderendewachtersfan'edoar,befelomút 'etimpelfan'eHearealitfoarwerptebringendatmakke wiefoarBaäl,enfoaritboskje,enfoaralithimelskeleger; enhyferbaarndesebûtenJeruzalemyn'efjildenfan Kidron,enbrochtdejiskedêrfanneiBethel

5Enhysettedeôfgoadeprystersdel,dy'tdekeningenfan Judaoansteldhieneomreekwurktebaarnenop'ehichten yn'estêdenfanJudaenyn'eplakkenomJeruzalemhinne; ekdyjingendy'treekwurkbaarndenfoarBaäl,foarde sinneenfoardemoanneenfoardeplanetenenfoaralit himelskeleger

6EnhybrochtdeboskjeútithûsfandeHeare,bûten Jeruzalem,neidebeekKidron,enferbaarndeitbydebeek Kidron,enstampteitfyntastof,ensmietitstofdêrfanop 'egrêvenfan'ebernfanitfolk

7Enhybrutsdehuzenfan'esodomitenôf,dy'tbyithûs fan'eHearewiene,dêr'tdefrouljudoekenweefdenfoarit bosk

8Enhybrochtaldepreestersút'estêdenfanJuda,en ûntreinigedehichtendêr'tdepreestersreekwurkbaarnd hiene,fanGebaoantBerseba,enbrutsdehichtenfan'e poartenôfdy'tbydeyngongfan'epoartefanJozua,de stedsbestjoerder,wiene,dy'toan'elofterhânfaninmanby depoartefan'estêdwiene

9Dochskamendepreestersfan'ehichtennetopneiitalter fan'eHeareynJeruzalem,marseietenûnderharren bruorrenfanitûnsûrrebrea

10EnhyûntreinigeTofet,datyn'edellingfan'ebernfan Hinnomleit,sadatgjiniensynsoanofsyndochtertrochit fjoerneiMolochgeanlittemocht.

11Enhynaamdehyndersfuortdy'tdekeningenfanJuda oan'esinnejûnhiene,bydeyngongfanithûsfan'eHeare, bydekeamerfanNatamélech,dekeamerhear,dy'tyn'e foarstêdenwie,enferbaarndedeweinenfan'esinnemei fjoer

12Endealtersdy'tboppeop'eboppekeamerfanAchaz stiene,dy'tdekeningenfanJudamakkehiene,endealters dy'tManassemakkehieyn'etwafoarhovenfanithûsfan 'eHeare,dyhatdekeningôfbrutsenendêrweiôfbrutsen, enitstofdêrfanyn'ebeekKidronsmiten.

13Endehichtendy'tfoarJeruzalemleine,dy'toan'e rjochterkantfan'eberchfanferdorvenheidleine,dy't Salomo,dekeningfanIsrael,boudhiefoarAstarte,de gruwelfan'eSidoniërs,enfoarKemos,degruwelfan'e Moabiten,enfoarMilkom,degruwelfan'ebernfan Ammon,hatdekeningûnreinmakke

14Enhybrutsdebyldenynstikken,enkaptedebosken om,enfoldeharplakkenmeidebonkenfanminsken.

15FierderitalterdatynBethelwie,endehichtedy't Jerobeäm,desoanfanNebat,dy'tIsraeltasûndigjenbrocht hie,makkehie,sawoldatalterasdehichtebrutserôf,en ferbaarndedehichte,enferpletterdeittastof,en ferbaarndeitbosk

16Doe'tJosiahimomdraaide,seacherdegrêvendy'tdêr op'eberchleine,enstjoerdedeboadeenhelledebonken út'egrêven,enferbaarndeseopitalter,enûntreinigeit, neffensitwurdfan'eHearedatdemanGodsferkundige hie,dy'tdizzewurdenferkundigehie

17Doeseier:Hokkeropskriftisdatdy'tiksjoch?Ende mannenfan'estêdseinentsjinhim:Itisitgrêffan'eman Gods,dy'tútJudakaamendizzedingendy'tjodien hawwetsjinitalterfanBethelútroppenhat

18Enhysei:Lithimmeirêst;litgjiniensynbonken bewegeDatselietensynbonkenmeirêst,meidebonken fan'eprofeetdy'tútSamariakaam

19Enaldehuzenfan'eofferhôvendy'tyn'estêdenfan Samariawiene,dy'tdekeningenfanIsraelmakkehieneom deHearetalilkenstetergjen,naamJosiafuort,endie dermeineffensaldediedendy'terynBetheldienhie.

20Enhyfermoardealdeprystersfan'ehichtendy'tdêr wieneop'ealters,enferbaarndeminskebonkenderop,en gieweromneiJeruzalem.

21Endekeningjoechithielefolkgebodensei:Hâldit PeaskefoardeHeare,jimmeGod,lyksa'titskreaunstietyn itboekfanditferbûn.

22Wiswierisdernetsa'nPeaskehâldensûntdedagenfan 'erjochtersdy'tIsraelrjochten,nochynaldedagenfan'e keningenfanIsrael,nochfan'ekeningenfanJuda; 23MarynitachttjindejierfankeningJosia,wêryn'tdit PeaskefoardeHeareynJeruzalemhâldenwaard

24Ekdearbeidersmeidoomgeasten,endetsjoenders,en debylden,endeôfgoaden,enaldegruwelendy'tsjoen waardenynitlânJudaenynJeruzalem,ferwidereJosia, omdewurdenfan'ewettefolbringendy'tskreaunwiene ynitboekdatdeprysterHilkiafûnynithûsfan'eHeare

25Enlykashywiedergjinkeningfoarhim,dy'thimtade Hearebekeardemeisynhielehert,enmeisynhielesiel,en meialsynmacht,neffensdehielewetfanMozes;ennei himisdergjinienlykashyopstien

26DochskeardedeHearehimnetôffan'egrimmigensfan syngruttegrime,dêr'tsyngrimemeioplutsenwietsjin Juda,fanwegenaldeopskuorjendêr'tManassehimmei opskuordhie

27EndeHearesei:IksilJudaekútmyneagenfuorthelje, lykasIkIsraelfuorthellehaw,enIksildizzestêd Jeruzalem,dy'tIkútkeazenhaw,enithûsdêr'tIkfansein haw:Mynnammesildêrwêze,ferwerpe

28Derestfan'eskiednissenfanJosia,enalleswaterdien hat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekronikenfan 'ekeningenfanJuda?

29YnsyndagenteachFaraoNecho,dekeningfanEgypte, optsjindekeningfanAssyriëneiderivierdeEufraat;en keningJosiateachophimta;enhydeadehimbyMegiddo, doe'terhimsjoenhie

30Ensyntsjinstfeintenfierdenhimdeayninweinút Megiddo,enbrochtenhimneiJeruzalem,enbegroeven himynsyneigengrêfEnitfolkfanitlânnaamJoahaz,de soanfanJosia,ensalfdehim,enmakkehimkeningynit plakfansynheit

31Joahazwietrijeëntweintichjierâlddoe'terkening waard,enhyregearretrijemoannenynJeruzalemSyn memhietHamutal,dedochterfanJeremiafanLibna

32Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,neffens alleswatsynfoarâldendienhiene

33EnFaraoNekosettehimynboeienteRiblaynitlân Hamat,dathynetynJeruzalemregearjesoe;enhysetteit lânopinbelestingfanhûnderttalintensulverenintalint goud

34EnFaraoNekomakkeEljakim,desoanfanJosia,ta keningynitplakfansynheitJosia,enferoaresynnamme ynJojakim,ennaamJoahazmei;enhykaamneiEgypte, enstoardêr.

35EnJojakimjoechitsulverenitgoudoanFarao;marhy hefteitlânbelestingopomitjildtejaanneffensitgebod fanFarao:hyeaskeitsulverenitgoudopfanitfolkfanit lân,fanelkneffenssynbelesting,omitoanFaraoNechote jaan

36Jojakimwiefiifentweintichjierâlddoe'terkening waard,enhyregearrealvejierynJeruzalemSynmemhiet Sebuda,dochterfanPedajaútRuma

37Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,neffens alleswatsynfoarâldendienhiene

HAADSTIK24

1YnsyndagenkaamNebukadnessar,dekeningfan Babylon,op,enJojakimwaardtrijejiersyntsjinstfeint; doekeardehyhimomenkaamtsjinhimynopstân

2EndeHearestjoerdetsjinhimbendenfan'eChaldeeërs, enbendenfan'eSyriërs,enbendenfan'eMoabiten,en bendenfan'ebernfanAmmon,enstjoerdesetsjinJudaom itteferneatigjen,neffensitwurdfan'eHeare,datHy sprutsenhietrochsyntsjinstfeinten,deprofeten.

3Wiswier,opbefelfandeHeareisditoerJudabard,om harfoarsynoantlitteferwiderjen,fanwegendesûndenfan Manasse,neffensalleswaterdienhat;

4Enekfanwegenitûnskuldigebloeddaterfergettenhat, wanterfoldeJeruzalemmeiûnskuldichbloed;datwoede Hearenetferjaan.

5Derestfan'eskiednissenfanJojakim,enalleswater dienhat,steanedynetbeskreaunynitboekfan'ekroniken fan'ekeningenfanJuda?

6SaisJojakimslieptmeisynfoarâlden,ensynsoan Jojachinwaardkeningynsynplak.

7EndekeningfanEgyptekaamnetmearútsynlân,want dekeningfanBabelhiefan'erivierfanEgypteoantde rivierdeEufraatallesnommenwatdekeningfanEgypte hie

2Keningen

8Jojakinwieachttjinjierâlddoe'terkeningwaard,enhy regearretrijemoannenynJeruzalem.Endenammefansyn memwieNehusta,dedochterfanElnatanfanJeruzalem 9Enhydiedatkweawieyn'eeagenfan'eHeare,neffens alleswatsynheitdienhie.

10YndytiidkamendetsjinstfeintenfanNebukadnessar, dekeningfanBabylon,tsjinJeruzalemop,endestêd waardbelegere.

11EnNebukadnessar,dekeningfanBabylon,kaamtsjin'e stêd,ensyntsjinstfeintenbelegerdenit

12EnJojakin,dekeningfanJuda,gyngútneidekening fanBabel,hy,ensynmem,ensyntsjinstfeinten,ensyn foarsten,ensynamtners;endekeningfanBabelnaamhim finzenynitachtstejierfansynregearing

13Enhybrochtdêrweialdeskattenfanithûsfande Heare,endeskattenfanithûsfandekening,enhysloech alitgoudengereidatSalomo,dekeningfanIsrael,yn'e timpelfandeHearemakkehie,lykasdeHeareseinhie

14EnhyfierdehielJeruzalemfuort,enaldefoarsten,en aldedapperemannen,tsientûzenfinzenen,enalde ambachtsljuensmidden:nimmenbleauoer,útseinde earmstenfanitfolkfanitlân.

15EnhyfierdeJojakinmeineiBabylon,endememfan'e kening,endefrouljufan'ekening,ensynamtners,ende machtigenfanitlân,dyfierdehyynfinzenskipút JeruzalemneiBabylon

16Enaldehelden,sântûzen,enambachtsljuensmidden tûzen,allegearredy'tsterkwieneenbekwaamfoarde oarloch,dyhatdekeningfanBabylonfinzenbrochtnei Babylon

17EndekeningfanBabylonmakkeMattanja,synheite broer,takeningynsynplak,enferoaresynnammeyn Sedekia

18Sedekiawieienentweintichjierâlddoe'terkening waard,enhyregearrealvejierynJeruzalemEndenamme fansynmemwieHamutal,dedochterfanJeremiafan Libna.

19Enhydiedatkweawieyn'eeagenfandeHeare, neffensallesdatJojakimdienhie

20WanttrochdegrimefandeHearebardeitynJeruzalem enJuda,oanthyseútsynoanwêzigensferdreaunhie,dat SedekiaynopstânkaamtsjindekeningfanBabylon

HAADSTIK25

1Enitbardeynitnjoggendejierfansynregearing,yn'e tsiendemoanne,op'etsiendedeifan'emoanne,dat Nebukadnessar,dekeningfanBabylon,tsjinJeruzalem kaam,hyenalsynleger,ensesloegenhardertsjinop;en seboudenderfortenomhinne

2Endestêdwaardbelegereoantitalfdejierfankening Sedekia.

3Enop'enjoggendedeifan'efjirdemoannenaamde hongersneedtayn'estêd,enderwiegjinbreafoaritfolk fanitlân

4Endestêdwaardynbrutsen,enaldekriichsljuflechten bynachttrochdeweifan'epoartetuskentwamuorren,dy't bydetúnfan'ekeningis;(deChaldeeërswienetsjin'estêd oanallekanten)endekeninggyngdeweineideflakte

5Enitlegerfan'eChaldeeërssettedekeningachterneien hellehimynop'eflaktenfanJericho;enalsynlegerrekke fanhimôfferspraat

6Doenamensedekeningmeienbrochtenhimneide keningfanBabyloniëynRibla;ensejoegeninoardieloer him

7EnhjadeadendesoannenfanSedekiafoarsyneagen,en stiekendeeagenfanSedekiaút,enbûnenhimmeikoperen boeien,enfierdenhimneiBabylon

8Enyn'efyfdemoanne,op'esândedeifan'emoanne,dat isitnjoggentjindejierfankeningNebukadnessar,kening fanBabel,kaamNebuzaradan,oerstefan'eliifwacht,in tsjinnerfan'ekeningfanBabel,neiJeruzalem

9EnhyferbaarndeithûsfandeHeare,enithûsfan'e kening,enaldehuzenfanJeruzalem,enithûsfanalle gruttemannenferbaarndehymeifjoer.

10Enithielelegerfan'eChaldeeërs,datbydeoerstefan 'eliifwachtwie,brutsdemuorrenfanJeruzalem deromhinneôf.

11Derestfanitfolkdatyn'estêdoerbleaunwie,ende flechtlingendy'toerrûnwieneneidekeningfanBabel,mei itoerbleaunefan'emannichte,fierdeNebuzaradan,de oerstefan'eliifwacht,mei

12Mardeoerstefan'eliifwachtlietienfan'eearmenfanit lânoeromwynboerenenlânarbeiderstewêzen.

13Endekoperenpyldersdy'tynithûsfandeHearewiene, endebases,endekoperenseedy'tynithûsfandeHeare wie,hawwedeChaldeeërsynstikkenslein,enitkoper dêrfanneiBabylonbrocht

14Endepotten,endeskeppen,endesnuiters,endelepels, enalitkoperengereidêr'tsemeitsjinne,namensemei.

15Endefjoerpannen,endekommen,ensokkedingendy't fangoudwiene,yngoud,enfansulver,ynsulver,namen deoerstefan'eliifwachtmei.

16Detwapylders,iensee,endefuotstikkendy'tSalomo makkehiefoarithûsfandeHeare;itkoperfanaldizze foarwerpenwieûngewichtich.

17Dehichtefan'eienepylderwieachttjineln,enit kapiteelderopwiefanmessing;endehichtefanitkapiteel trijeeln;enitkroanwurk,engranaatappelsopitkapiteel rûnom,allegearfanmessing;enlykasdizzehiedetwadde pyldermeikroanwurk

18Endeoerstefan'eliifwachtnaamSeraja,de hegepryster,enSefanja,detwaddepryster,endetrije doarwachtersmei

19Enút'estêdnaamhyinamtnerdy'toerdekriichslju steldwie,enfiifmanljufandyjingendy'tyn'e oanwêzigensfan'ekeningwiene,dy'tyn'estêdfûn waarden,endehaadskriuwerfanitleger,dy'titfolkfanit lânbyinoarbrocht,ensechstichmanfanitfolkfanitlân dy'tyn'estêdfûnwaarden:

20EnNebuzaradan,deoerstefan'eliifwacht,naamdizze meienbrochtseneidekeningfanBabyloniëynRibla: 21EndekeningfanBabelsloechse,endeadeseteRibla ynitlânHamat.SawaardJudaútharlânfuortfierd.

22EnwatitfolkoanbelangetdatynitlânJudaoerbleau, datNebukadnessar,dekeningfanBabel,efterlittenhie,oer harmakkehyGedalja,desoanfanAhikam,desoanfan Safan,tahearsker

23Doe'taldelegeroanfierders,syenharrenmannen, heardendatdekeningfanBabelGedaljatagûverneur beneamdhie,kamenIsmaël,desoanfanNetanja,en Johanan,desoanfanKareach,enSeraja,desoanfan Tanhumet,deNetofatyt,enJaazanja,desoanfanin Maächatyt,syenharrenmannen,neiGedaljaynMispa

24EnGedaljaswardeharrenenharrenmannen,enseitsjin harren:Wêsnetbangomdetsjinstfeintenfan'eChaldeeërs tewêzen:wenjeynitlân,entsjinjedekeningfanBabel;en itsiljimmegoedgean.

25Maritbardeyn'esândemoannedatIsmaël,desoanfan Netanja,desoanfanElisama,útitkeninkliksied,kaam,en tsienmannenmeihim,ensloegenGedalja,dathystoar,en deJoadenendeChaldeeërsdy'tbyhimynMispawiene.

26Enalitfolk,lytsengrut,endeoerstenfan'elegers, makkenharopenkamenneiEgypte,wantsewienebang foardeChaldeeërs

27Enitbardeynitsânentritichstejierfan'eballingskip fanJojakin,dekeningfanJuda,yn'etolfdemoanne,op'e sânentweintichstedeifan'emoanne,datEvilmerodach,de keningfanBabel,ynitjierdathyregearrewaard,deholle fanJojakin,dekeningfanJuda,út'efinzenisoptilde; 28Enhyspriekfreonliktahim,ensettesyntroanboppede troanfan'ekeningendy'tbyhimynBabylonwiene; 29Enhyferoaresynfinzenisklean;enhyietaltydbrea foarhimaldedagenfansynlibben

30Ensynûnderdakwieinoanhâldendeûnderdakdy'thim fan'ekeningjûnwaard,indeistigetaryffoarelkedei,alde dagenfansynlibben