Galati
CAPITOLU1
1Paulu,unapòstulu,(miccadal'omi,nèdal'omu,mada GhjesùCristu,èDiuuBabbu,chìl'hàrisuscitatudai morti;)
2Ètuttiifratellichìsòcunmè,àechjesediGalazia:
3GraziaàvoièpacedaDiuBabbuèdaunostruSignore GhjesùCristu,
4Chìhàdatuellustessuperinostripeccati,perpudè liberànoidistumondumale,seconduavulintàdiDiuèu nostruBabbu:
5Àqualesiaagloriainiseculi.Amen.
6Mimaravigliuch'ètùsìprestualluntanatudaquelluchì t'hàchjamatuàagraziadiCristuàunaltruVangelu
7Chìùnhèunaltru;macisòqualcunuchìvidisturbanu, èpervertiranuuVangeludiCristu
8Mas'ènoi,ounanghjuludaucelu,viannunziateun altruevangeliuchèquelluchìviavemupridicatu,ch'ellu siamaledetto
9Cum'èavemudettuprima,cusìdicudinovu:S'elluvi annunziavaunaltruevangeliuchèquelluchìavetericevutu, ch'ellusiamaledetto
10Perchèavàpersuadel'omi,oDiu?ocercudipiacèà l'omi?perchès'elluaghjuancupiaceàl'omi,ùnavissi miccaesseuservitorediCristu
11Mavidicu,fratelli,chìuVangeluchìhèstatupredicatu damèùnhèmiccadopuàl'omu.
12Perchènèl'aghjuricevutudal'omu,nèl'aghjustatu insignatu,madaarivelazionediGhjesùCristu
13Perchèaveteintesuparlàdiamocunversazioneinu tempupassatuinareligionediiGhjudei,cumuperseguite aChjesadiDiu,èl'aghjupersighjatainmisura.
14ÈprufittavainareligionediiGhjudeipiùdiparechji mopariinamoproprianazione,essendupiùzelosudie tradizionidiimobabbi.
15Maquand'ellupiaccòàDiu,chìm'hàseparatudau ventrediamomamma,èm'hàchjamatuperasograzia, 16PerrevelàusoFiglioluinmè,perch'epossupredicàà mezuàipagani;subituùnaghjumiccacunferitucùcarne èsangue:
17ÙnsòmiccaandatuinGhjerusalemmeàquellichì eranuapòstuliprimadimè;masòandatuinl'Arabia,è aghjuvultatuinDamascu
18Allora,dopuàtrèanni,aghjucullatuinGhjerusalemme àvedePetru,èstetticunelluquindicighjorni
19Maaltrudil'apòstuliùnaghjuvistunimu,salvu GhjacumuufratelludiuSignore.
20Avà,ciòchìviscrivu,eccu,davantiàDiu,ùnmenti micca
21DopusòghjuntuineregionidiSiriaèdiCilicia; 22ÈerascunnisciutuinfacciaàechjesediGhjudeachì eranuinCristu
23Mach'elliavianuintesusolu,chìquelluchìcihà perseguitatuinitempipassatipredicaavàafedechìuna voltahàdistruttu
24ÈanuglurificatuàDiuinmè.
CAPITOLU2
1Alloraquattordiciannidopu,aghjutornatuà GhjerusalemmecùBarnaba,èaghjupigliatuancuTitucun mè
2Èaghjucullatuperarivelazione,èliaghjucomunicatu quelluVangeluchìpredicatràipagani,mainprivatuà quellichìeranudireputazione,perùnavèmiccascappatu ofussiinvanu.
3ManèTitu,chìeracunmè,essenduGrecu,ùneramicca custrettuàessecircuncisu
4Èchì,perviadifalsifratellichìsòghjuntiàl'improvvisu, chìsòghjuntiinsegretuperspiàanostralibertàchìavemu inCristuGhjesù,perch'elliciponuinschiavitù
5Àqualeavemudatupostupersottumissione,nò,micca perunaora;chìaveritàdiuVangelupuderiacuntinuàcun voi
6Madiquellichìparevanuesseunpocu,(qualsiasich'elli eranu,ùnm'importamicca:Diuùnaccettaapersonadi nimu:)perchèquellichìparevanuesseunpocuin cunferenzaùnaghjumiccaaghjustatununda:
7Maàucuntrariu,quanduanuvistuchìl'Evangeludi l'incirconcisionem'eraaffidatu,cum'èl'Evangeludia circuncisioneeraàPetru;
8(PerquelluchìhàoperatueffittivamentiinPetruà l'apostulatudiacircuncisione,ellueraputenteinmèversu ipagani:)
9ÈquanduGhjacumu,CephasèGhjuvanni,chìparevanu pilastri,anuvistuagraziachìm'eradata,mideteàmèèà Barnabaamanudirittadiafraternità;chìavemudaandàà ipagani,èelliàacircuncisione
10Soluch'ellivulianuch'ènoricurdassimudiipoveri;u listessuchìaghjuavutuancudifà
11MaquanduPetrueraghjuntuàAntiochia,l'aghju resistituinfaccia,perchèeradaesseculpèvule.
12Perchè,primachìcertivinissidaGhjacumu,manghjava cùipagani;maquand'ellieranughjunti,sialluntanòèsi separava,temenduquellichìeranudiacircuncisione.
13Èl'altriGhjudeidissimulavanuancucunellu;intantu chìBarnabashèstatupurtatuancucùasodissimulazione
14Maquanduaghjuvistuch'elliùnandavanuinmodu drittu,seconduaveritàdiuVangelu,aghjudettuàPetru davantiàtutti:S'ètù,essenduGhjudeu,viviàamaneradi iGentili,èmiccacum'èiGhjudei,perchèubligatori.i Gentilipercampàcum'èiGhjudei?
15NoichìsimuGhjudeipernatura,èmiccapeccatoridii Gentili,
16Sapemuchìl'omuùnhèmiccaghjustificatudal'opere dialege,madaafedediGhjesùCristu,ancunoiavemu cridutuinGhjesùCristu,perpudèesseghjustificatudaa fedediCristu,èmiccadal'operedialege:perl'operedia lege,nisunacarneseràghjustificata
17Mas'è,mentrinoicirchemuàesseghjustificatidau Cristu,ancunoistessiavemutrovupeccatori,hèdunque Cristuuministrudiupeccatu?Diuneguardà
18Perchès'elluricustruisciecosech'eaghjudistruttu,mi facciuuntrasgressore
19Perviadialegesòmortuàalege,perpudècampàà Diu.
20SòcrucifissucùCristu;mamiccaeiu,maCristucampa inmè:èavitach'eavàcampàinacarne,campadaafede diuFiglioludiDiu,chìm'hàamatu,èhàdatusèstessuper mè
21ÙnfrustumiccaagraziadiDiu:perchès'èaghjustizia venedaalege,alloraCristuhèmortuinvanu.
CAPITOLU3
1OGalatiinsensati,qualevihàincantatu,perùnubbidisce miccaàaverità,davantiàisoochjiGhjesùCristuhèstatu evidentementepresentatu,crucifissutràvoi?
2Questusoluvogliuamparàdavoi:avetericevutuu Spìrituperl'operedialege,operl'audizionediafede?
3Siticusìstupidu?DopuavèprincipiatuinuSpìritu,site avàperfettudaacarne?
4Avetepattutantecoseinvanu?s'elluhèancuinvanu.
5QuelludunquechìviserveuSpìritu,èfàmiraculitràvoi, ufaceperl'operedialege,operl'audizionediafede?
6Cum'èAbràhamuhàcridutuàDiu,èlihèstatucuntatudi ghjustizia
7Sapetedunquechìquellichìsòdifede,sòlistessii figliolidiAbraham.
8Èl'Scrittura,avenduchìDiuhàdaghjustificàipagani perviadiafede,annunziavadavantiàuVangeluà Abràhamu,dicendu:Intè,tutteenazioniseranubenedette.
9Alloraquellichìsòdifedesòbenedetticùufidu Abraham
10Perchètuttiquellichìsòdil'operedialegesòsottuàa malidizzione,perchèhèscrittu:Maledettohèquelluchìùn cuntinueghjamiccaintuttuciòchìhèscrittuinulibrudia legeperfà.
11MachìnimuùnhèghjustificatudaalegeinvistadiDiu, hèevidenti:perchèughjustucamperàdaafede 12Èalegeùnhèmiccadiafede,ma:L'omuchìlifa camparàinelli
13Cristucihàliberatudaamalidizzionedialege,hèstatu fattumaledizzionepernoi,perchèhèscrittu:Maledetti tuttiquellichìsòappiccicatiàunarbre 14Chìabenedizzioned'AbràhamuvenenantuàiGentili permezudiGhjesùCristu;chìpudemuriceveaprumessa diuSpìritupermezudiafede 15Fratelli,parluàamaneradil'omi;Bienqu'ilnes'agisse quedel'allianced'unhomme,toutefois,s'ilestconfirmé, aucunhommenel'annuleounel'ajoute 16AvàeprumessesòstatefatteàAbrahamèàaso discendenza.Ùndicemicca:Èàesementi,cum'èparechji; macum'èunu,Èàatosumente,chìhèCristu
17Èquestudicu,chìl'alleanza,chìhèstatacunfirmata primadiDiuinCristu,alege,chìeraquattrucentutrenta annidopu,ùnpòmiccaannullà,perfàaprumessasenza effettu.
18Perchès'èl'ereditàhèdialege,ùnhèpiùdiprumessa; maDiul'hàdatuàAbrahamperprumessa
19Perchèdunqueservealege?Hèstatuaghjuntupervia ditrasgressioni,finuàchìasumenteveneàqualea prumessahèstatafatta;èhèstatuurdinatudal'angeliin manudiunmediatore
20Avàunmediatoreùnhèmiccaunmediatorediunu,ma Diuhèunu
21HèdunquealegecontruàeprumessediDiu?Diuùn neguardà:perchès'ellucierastatudatuunalegechì puderiadàavita,veramenteaghjustiziaavissidaessedaa lege.
22Mal'Scritturahàcunclusututtusottuupeccatu,chìa prumessaperafedediGhjesùCristupuderiaessedataà quellichìcredenu
23Maprimachìafedevinni,eramustatitenutisottuàa lege,chjusiàafedechìdeveessemanifestatadopu.
24Perquessa,alegeeraunostrumaestrudiscolaper purtànoiàCristu,peresseghjustificatedaafede
25Madopuchìafedehèghjunta,ùnsimupiùsottuàun maestrudiscola
26PerchèsìtuttiifigliolidiDiuperafedeinCristu Ghjesù
27PerchèquantidivoichìsòstatibattezzatiinCristu, avetevistuCristu.
28ÙncihènèGhjudeunèGrecu,ùncihènèligatunè liberu,ùncihènèmasciunèfemina,perchèsìtuttiunuin CristuGhjesù.
29Ès'èvositediCristu,allorasìasumented'Abrahamu,è erediseconduaprumessa
CAPITOLU4
1Avàdicuchìl'eredi,finuàch'elluhèunzitellu,ùnsi distinguenundadaunservitore,ancus'elluhèusignoredi tutti;
2Mahèsottuàituturièiguvernatorifinuàutempudiu babbu
3Ancunoi,quandueramuzitelli,eramuinschiavitùsottu àl'elementidiumondu:
4Maquandueraghjuntaapienezzadiutempu,Diu mandòusoFigliolu,fattudidonna,fattusottuàalege
5Perriscattàquellichìeranusottuàalege,perpudèriceve l'adopzionedifiglioli
6Èperchèsìfiglioli,DiuhàmandatuuSpìritudiuso Figlioluinivostricori,gridendu:Abba,Babbu.
7Perquessaùnsitepiùunservitore,maunfigliolu;è s'elluhèunfigliolu,allorauneredidiDiupermezudi Cristu.
8Madunque,quanduùnavetemiccacunnisciutuàDiu, avetefattuserviziuàquellichìpernaturaùnsòmiccadii 9Maavà,dopuchìavetecunnisciutuàDiu,opiuttostuchì sòcunnisciutidaDiu,cumuvultatetornaàl'elementi debulièmendicanti,àqualevuleteessetornainschiavitù?
10Osservateighjorni,imesi,itempièl'anni.
11Aghjupauraditè,ch'eùnviaghjufattutravagliuin vanu
12Fratelli,vipregu,siatecum'èmè;perchèsòcum'èvo site:ùnm'avetemiccaferituintuttu
13Sapetecumuperviadiainfirmitàdiacarneviaghju pridicatuuVangeluprima
14Èamotentazionechìerainamocarneùnavetemicca disprezzatu,nèrifiutatu;mahàricevutucum'èunanghjulu diDiu,cum'èCristuGhjesù.
15Induvehèdunqueabenedizzionediqualeaveteparlatu? perchèvirendetestimoniuchì,s'elluerastatupussibule,vi avariatestrappatuivostriochji,èmiliavariatedatu
16Sòdunquediventatuuvostrunemicu,perchèvidicua verità?
17Tiaffettanucunzelo,mamiccabè;Iè,viescluderanu, perpudèaffettàelli
18Mahèbonud'essesempreaffettatudizeluinunacosa bona,èmiccasoluquandusòprisenticunvoi
19Imofiglioli,diiqualiaghjutravagliinanascitadi novu,finuàchìCristusiafurmatuinvoi, 20Vogliuesseavàcunvoi,ècambiàamovoce;perchè aghjuindubbitudivoi.
21Dimmi,voichìvuleteessesottuàalege,ùnsentimicca alege?
22PerchèhèscrittuchìAbràhamuaviaduifiglioli,unuda unaserva,l'altrudaunadonnalibera.
23Maquelluchìeradiaschiavaeranatudopuàacarne; maelludiadonnaliberaeraperprumessa
24Chìcosesòunaallegoria:perchèsòiduipatti;quellu diamuntagnaSinai,chìgeneraàaservitù,chìhèAgar
25PerquestuAgarhèamuntagnaSinaiinArabia,è rispondeàGhjerusalemmechìhèavà,èhèinschiavitùcùi sofiglioli
26MaGhjerusalemmechìhèsoprahèlibera,chìhèa mammadituttinoi
27Perchèhèscrittu:Rallegrate,osterilechìùnparturite; Sbattièpienghje,tùchìùnhàmiccaparturitu,perchèa desolatahàassaipiùfigliolichèquellachìhàunmaritu
28Avànoi,fratelli,cum'èIsaacera,simuifigliolidia prumessa.
29Macum'ètanduquelluchìeranatudopuàacarne perseguitavaquelluchìeranatudopuàuSpìritu,cusìhè avà.
30MachìdiceaScrittura?Scacciateaschiavaèuso figliolu:perchèufiglioludiaschiavaùnseràmiccaerede cùufiglioludiadonnalibera.
31Dunque,fratelli,ùnsimufigliolidiaschiava,madii liberi
CAPITOLU5
1StammidunquefermiinalibertàcùqualeCristucihà fattuliberi,èùnessemiccaintricatudinovucùujuguludi aschiavitù
2Eccu,eiuPauluvidicuchì,s'èvositecircuncisu,Cristu ùnviprufiterànunda
3Perchèaghjutestimuniatudinovuàogniomuchìhè circuncisu,ch'elluhèundebitoreperfàtuttaalege.
4Cristuhèdiventatusenzaeffettupervoi,quelludivoichì hèghjustificatudaalege;sìcadutudaagrazia
5Perchènoi,permezudiuSpìritu,aspittemuasperanzadi aghjustiziaperafede
6PerchèinGhjesùCristu,nèacircuncisioneùnvaleà nunda,nèl'incircuncisione;maafedechìoperaperamore.
7Corribè;Qualevihàimpedituchìùnavetemicca ubbiditeàaverità?
8Stapersuasioneùnvenemiccadaquelluchìvichjama
9Unpocudilevaduralievitatuttaamassa
10AghjucunfidenzainvoipermezudiuSignore,chìùn saretemiccaaltrimenti,maquelluchìviturba,purteràuso ghjudiziu,qualunqueellusia
11Èeiu,fratelli,s'eaghjupredicatuancuacircuncisione, perchèsuffraghjuancuapersecuzione?tanduhècessatu l'offisadiacroce
12Vogliuancuch'ellifussinutagliati,ciòchìviturba.
13Perchè,fratelli,sòstatichjamatiàalibertà;Soluùn adupratemiccaalibertàperunaoccasioneàacarne,ma servel'unl'altruperamore.
14Perchètuttaalegehècumpletainunasolaparolla,ancu inquestu;Amaràutovicinucum'ètèstessu
15Mas'èvomordeteèdivoratel'unl'altru,fateattenzione àùnessemiccaconsumatil'unl'altru.
16Alloradicuquestu:CamminateinuSpìritu,èùn rializeretemiccaabramadiacarne.
17Perchèacarnebramacontr'àuSpìritu,èuSpìritu contr'àacarne;
18Mas'èvositeguidatidauSpìritu,ùnsitemiccasottuà alege.
19Avàsòmanifestatil'operediacarne,chìsòquesti; L'adulteri,lafornicazione,l'impurità,lalascivia, 20Idolatria,stregoneria,odiu,varianza,emulazioni,ira, lite,sedizione,eresie,
21Invidie,omicidi,ubriachezza,scherzi,èsimili:diciò chìvidicuprima,cum'èviaghjudettuancuinupassatu, chìquellichìfacenutalicoseùnerediteranumiccauregnu diDiu.
22MaufruttudiuSpìrituhèl'amore,agioia,apace,a longapacienza,amitezza,abontà,afede,
23Mitezza,temperanza:contruàtaliùncihèmiccalege. 24ÈquellichìsòdiCristuanucrucifissuacarnecù l'affettièibrami
25S'ènocampemuinuSpìritu,andemuancuinuSpìritu. 26Ùnvulemumiccadivanagloria,pruvucannul'altri, invidiendul'unl'altru
CAPITOLU6
1Fratelli,s'èunomuhèsbattutuinundifettu,voichìsite spirituali,ristauratequelluinuspiritudimitezza; cunsiderendusèstessu,perùnesseancutentatu
2Portateviicarichidil'altri,ècusìcumpiendualegedi Cristu
3Perchès'èunomupensadiessequalcosa,quanduùnhè nunda,siinganna.
4Machìogniomupruvucaràasopropriaopara,ètandusi rallegraràinsèstessu,èmiccainunaltru
5Perchèogniomuduveràusopesu.
6Chìquelluchìhèinsignatuinaparollacumunicààquellu chìinsegnaintutteecosebè
7Ùnviingannate;Diuùnhèmiccaburlatu:perchètuttu ciòchìl'omusumina,questucuglieràancu
8Perchèquelluchìsuminaàasocarne,daacarnecuglierà acorruzzione;maquelluchìsuminaàuSpìritu,dau Spìritucuglieràavitaeterna
9Èùncistanchimumiccadifàbè:perchèàutempu degne,miglieremu,s'elluùnsvendemu.
10Cum'èavemudunquel'uppurtunità,femubèàtuttil'omi, inparticulareàquellichìsòdiacasadiafede.
11Vedequantaletteraviaghjuscrittucùamomanu
12Quantivolenufàunabellamanifestazioneinacarne,vi custringhjenuàessecircuncisi;soluperùnsoffrenudi persecuzioneperacrocediCristu.
13Perchènèquellichìsòcirconcisiùnguardanualege; maudesideriudifàvicircuncisu,perch'ellisigloriassiin avostracarne
14MaDium'hàdaguardàch'emisiagloriosu,salvuina crocediunostruSignoreGhjesùCristu,daqualeumondu hècrucifissuàmè,èeiuàumondu
15PerchèinCristuGhjesù,nèacirconcisioneùnvale nunda,nèl'incircuncisione,maunanovacriatura.
16Èquantichìcaminanusecondustaregula,apacesia nantuàelli,èamisericordia,èannantuàl'IsraelediDiu
17D'orainpoich'omuùnmidisturbi,perchèaghjupurtatu inumocorpuisegnidiuSignoreGhjesù. 18Fratelli,agraziadiunostruSignoreGhjesùCristusia cùuvostruspiritu.Amen.(AiGalatiscrittidaRoma.)