la4laMaccabees
MAUOYAMBA
Bukulililingatimabinguochititsamanthaamene akumvekachifukwachankhanzazimenezinkachitika kalekaleNdimutuwozikidwapachizunzochaAntiochus, wolamulirawankhanzawakuSuriya,ameneena anamutchaEpiphanes,WamisalaMbiriyaAromam'zaka 100zoyambiriraimalembaankhanzaawirioterowowinayo,Caligula,WamisalaWachiwiriWanzeru.
Maonekedweakalembedweakandikalankhulidwe Chonchomaturukirondikugwakwamawukusungidwa nthawiyake;Chonchokutsutsanakwakekulikoonongeka; chonchoKulingalirakwakekulikosasunthika;kuya kozamakwake;malingaliroakeoziziritsa-koterokuti amatengamaloakemongachitsanzochakulankhula momvekabwino.
Mfundoyaikulundi-KulimbikaWolembayoakuyamba ndimawuokhudzamtimaaPhilosophyyaKulingalira KouziridwaTimakondakuganizazaZakazazanala makumiawiriizimongaNyengoyaKuganiza ndikuzisiyanitsandiNyengoyaNthano-komabezolemba zongaizindizovutakulingaliroloteroTimapezawolemba winaamenemwinaanaliwam’zakazazanaloyamba NyengoYachikristuisanafikeakufotokozamalingaliro omvekabwinoaKukambitsiranaamenealiamphamvu lerolinomongamomweanalilizakazikwiziŵirizapitazo
Zomwezikuchitikam'zipindazozunzirakoanthusizikutha M'makutuathuamakonoogwirizanandizinthuzofewa zimadabwitsakwambiri.Tsatanetsatanewazizunzo zotsatizana(posonyezazidazaBwalolaInquisitionlaku Spainzakamazanaambiripambuyopake)zafotokozedwa m'njirayodabwitsakukukomakwathu.Ngakhale kuwonekerakwaanthuosasunthikaaMkuluWachikulire, AbaleAsanundiAwiri,ndiAmayi,sikuchitakalikonse kufewetsankhanzazomwewokambauyuakuwonetsa Kulimbika
AbamboakaleaTchalitchiChachikristuanasungabukhuli mosamalitsa(tilinalokuchokeram’matembenuzidwea Chisiriya)mongabukulamtengowapatalilamakhalidwe abwinondichiphunzitso,ndipomosakaikiralinali lozoloŵerekakwaoferachikhulupiriroAchikristuambiri oyambirira,ameneanadzutsidwakukuferachikhulupiriro mwakuliŵerenga.
MUTU1
NdemangayafilosofiyakaleyokhudzanandiChifukwa ChouziridwaChitukukosichinapezepomalingaliro apamwambaKukambitsiranakwa"Repressions"Vesi48 likufotokozamwachiduleFilosofiyonseyaanthu 1Philosofimudigiriyapamwambakwambirindifunso lomwendikufunsakutitikambirane,kutanthauzangati ChifukwaChouziridwandiwolamulirawamkulupa zilakolako;ndipokufilosofiyakendikupemphanichidwi chanu.
2Pakutinkhaniyosiiliyofunikiramongagawola chidziwitso,komansochitamandochamakhalidweabwino kwambiri,pamenendikutanthauzakudziletsa.
3Ndikokunenakuti,ngatiKulingalirakwatsimikizirika kulamulirazilakolakozolimbanandikudziletsa,kususuka ndizilakolako,kumasonyezedwansomowonekerakukhala mbuyewazilakolako,mongakusayeruzika,kotsutsanandi chilungamo,ndikwaiwootsutsanandiumunthu,ndiko mkwiyondiululundimantha.
4Koma,enaangafunsekuti,ngatiChifukwachili cholamulirazilakolako,nchifukwaninjisichimalamulira kuiŵalandikusadziwa?cholingachawondikunyoza.
5Yankholirilakutikulingalirasikuliwolamulirapa zofookazolowam’maganizomomwemo,komapa zilakolakokapenazilemazamakhalidwezomweziri zotsutsanandichilungamondiumunthundikudziletsandi chiweruzo;ndipozochitazakekwaiwosikuchotsa zilakolakozo,komakutithandizakuzikanizabwinobwino.
6Ndikhozakubweretsapamasopanuzitsanzozambiri, zotengedwam’magweroosiyanasiyana,pameneChifukwa chadzitsimikizirakukhalacholamulirazilakolako,koma chitsanzochabwinokoposachimenendingaperekendicho mkhalidwewolemekezekawaawoameneanafachifukwa chaukoma,Eleazara,ndiAbaleAsanundiAŵirindi Amayi
7Pakutionsewandikunyozakwawozowawa,inde, ngakhalempakaimfa,adatsimikizirakutikulingalira kumakwerakuposazilakolako
8Inendikhozakukulitsapanomukutamandaukomawawo, iwo,amunandiAmayi,akufapatsikulinoife timakondwererachifukwachachikondichamakhalidwe kukongolandiubwino,komainendikanawayamikiraiwo paulemuumeneiwoapeza
9Pakutichizizwandikulimbamtimakwawondichipiriro, sidzikolonselapansilokha,komansondiophaomwe, adawapangaiwooyambitsakugwakwankhanzakumene mtunduwathuunalipansipawo,akugonjetsawankhanza ndikupirirakwawo,koterokutikupyoleramwaiwo anayeretsedwadzikolawo
10Komatsopanondipezampatakukambitsiranazimenezi, titayambandinthanthiwamba,mongamomwe ndimachitirandichizolowezi,ndiyenondidzapitirizaku nkhaniyawo,ndikuperekaulemererokwaMulungu wanzeruzonse.
11Chotero,kufunsakwathundikokutingatiChifukwa chakechiriwolamulirawamkulupazilakolako
12Komatiyenerakulongosolabwinolomwechifukwa chakendichimenechilakolakochiri,ndimitunduingatiya kukhudzikakomwekulipo,ndingatiChifukwa nchopambanazonsezi.
13Chifukwachomwendimatengerakukhalamalingaliro okondandikulingalirabwinomoyowanzeru
+14Nzeru+ndimaonakutindikudziwazinthu,+za Mulungundizaanthu,+ndizolingazake
15InendisaonakutindindzidziudakomerwanaMwambo, wakutiifetisapfundzanantimaonsenepinthupya Mulungu,ponthotoerakuphedzaanthuadziko
16Tsopanonzeruimaonekerapansipamipangidweya chiweruzondichilungamo,ndikulimbamtima,ndi kudziletsa
17Komachiweruzokapenakudziletsandikokulamulira onsewo;pakutimwaichi,chowonadi,kulingalira kumachitaulamuliropazilakolako
18Komazazilakolakopalimagweroaŵiriomveka,ndiwo chisangalalondizowawa;
19Ndipoponenazazokondweretsandizowawapali nthawizambiripamenezilakolakozimakhalandi machitidweena.
20Choncho,pamenechilakolakochimatsogolera chisangalalo,kukhutirakumatsatirapambuyopake,ndipo pamenemanthaamatsogoleraululu,pambuyopakeululu umabwerachisoni
21Mkwiyo,kachiwiri,ngatimunthuabwereram'mbuyo momweakumvera,ndichilakolakochomwe chimasakanizidwabwinondizowawa
22M’chisangalalo,pamabweransokunyozekakwa makhalidwekumenekumasonyezakusiyanasiyana kokulirapokwazilakolako
23Chidziwonetseram’moyomongakudzionetsera,ndi kusirira,ndiulemererowopandapake,ndindewu,ndi miseche,ndim’thupimongakudyanyamazachilendo,ndi kususuka,ndikudyam’tseri.
24Komazokondweretsandizowawapokhalangati mitengoiwiriyophukam’thupindimoyo,mphukira zambirizazilakolakoizizidaphuka;ndipoChifukwacha munthualiyensemongawosamaliramunda,kupalirandi kudulirandikumanga,ndikutembenuziramadzindi kuwatsogoleraukundiuko,kumabweretsankhalangoya zikhalidwendizilakolakopansipazoweta
25Pakutikulingalirandikokutsogozamakhalidweabwino, ndikokulamulirazilakolako.
26Onani,poyamba,kutikulingalirakumakhala kopambanazilakolakom’kuletsakudziletsa
27Kudziletsandikokuletsazilakolako;komazazilakolako zinazirizamaganizo,zinazathupi,ndipomitunduyonse iwiriimayang'aniridwabwinondiChifukwa;pamene tiyesedwakunyamazoletsedwa,timafikabwanjikutitisiye zosangalatsazomwezimachokerakwaizo?
28KodisikutiKulingalirakulindimphamvuyakuletsa zilakolako?M'malingaliroangazilichoncho.
29Choteropamenetimvachikhumbochakudyanyamaza m’madzindimbalamendinyamandinyamaza kulongosoledwakulikonsekoletsedwakwaifepansipa Chilamulo,timapewakupyoleramwakulamulirakwa Kulingalira
30Pakutizilakolakozazilakolakozathu zimayang'aniridwandikuletsedwandimalingaliro odziletsa,ndipomayendedweonseathupiamamvera m'kamwamwaKuganiza.
31Ndipochodabwitsanchiyaningatichilakolako chachibadwa?
wamoyokutiusangalalendizipatsozakukongola udzazimitsidwa?
32Ichi,ndithudi,ndichochifukwachaketikumutamanda Yosefewokomamtima,chifukwachakutimwaKulingalira kwake,ndikuyesayesakwamaganizo,iyeanawongolera chisonkhezerochathupiPakutiiye,mnyamatapamsinkhu pamenechikhumbochathupichirichamphamvu,ndi Chifukwachakeanazimitsachisonkhezerochazilakolako zake.
33Ndipochifukwachatsimikiziridwakutichigonjetse chisonkhezeroosatichachilakolakochogonanachokha, komachamitunduyonseyakusirira.
34PakutiChilamulochimati,‘Usasiriremkaziwamnzako, kapenakanthukalikonsekamnzako
35Ndithudi,pameneChilamulochimatilamulakuti tisasirire,ndikuganizakutichiyenerakutsimikizira mwamphamvumfundoyakutiChifukwachimatha kulamulirazilakolakozakusirirakwansanje,monganso mmenechimachitiransozilakolakozimenezimatsutsana ndichilungamo
36Nangabwanjingatimunthu,wokondakudya mwachibadwandiwadyerandiwoledzera, angaphunzitsidwekusinthachikhalidwechake,ngati chifukwachakesichilichowonekerakutindiyemtsogoleri wazilakolako?
37Ndithu,munthuakangolamuliramoyowake mogwirizanandiChilamulo,ngatialiwochitazoipa, amachitazosemphanandichibadwachake,ndipo amakongoletsandalamakwaaumphawipopanda chiwongoladzanja,ndipopazakazachisanundichiwiri amafafanizangongoleyo
38Ndipongatialiwouma,ndiyekutiwalamuliridwandi Chilamulochifukwachanzeruzake,ndiposakunkha ziputuzake,kapenakuthyolamphesazomaliziram’minda yakeyamphesa
39Ndipoponenazaenaonse,tizindikirakutikulingalira kulimbuyewazilakolakokapenazikondano
40Pakuticilamulociposacikondicaatate,kutimwamuna asapelekeukomawaocifukwacaiwo;ndipociposa cikondikwamkazi;koterokutiakacimwamwamuna amdzudzule,ndipocilamuliracikondanocaana;kotero kutingatialiocimwaawalange,ndipocilamulirazonenaza ubwenzi,kutimwamunaamdzudzule
41Ndipomusaganizekutindichinthuchododometsa pameneKulingalirakudzeram’chilamuloKukhoza kugonjetsangakhalechidani,koterokutimunthualeke kugwetsamindayazipatsoyaadani,ndikutetezakatundu waadanikwaolanda,ndikusonkhanitsachumachawo chimenechabalalika
42NdipoulamulirowaKulingaliranawonso watsimikiziridwakutiukufalikirakudzeramuzilakolako zaukalikapenazoipa,zolakalaka,zopandapake, zodzionetsera,kunyada,ndimiseche
43Pakutimtimawodziletsaubwezazilakolakozoipa zonsezi,mongansoupsamtima;pakutiugonjetsaichinso 44Inde,MosepameneanakwiyiraDatanindiAbiramu sanalekereremkwiyowake,komaanalamuliramkwiyo wakemwakulingalirakwake
45Pakutimtimawodziletsaukhoza,mongandinanena, kupambanapazilakolako,kusandutsaena,ndikuphwanya enakotheratu
46N’cifukwacianiatatewathuwanzeluYakoboanaimba mlandunyumbayaSimiyonindiLevicifukwacakupha anthuafukolaSekemumopandanzeru,nati, ‘Wotembereredwamkwiyowawo’!
47Pakutichifukwaakadapandakukhalanawomphamvu yakuletsamkwiyowawosakadanenachotero
48Pakutim’tsikulimeneMulunguanalengamunthu, anaikamwaiyezilakolakondizilakolakozake,ndiponso, panthawiyomweyo,anaikamaganizoakepampando wachifumupakatipazozindikira,kutiakhalemtsogoleri wakewopatulikam’zinthuzonse;ndikumaganizo anapatsaChilamulo,chimenengatimunthuadzilamulira yekha,adzalamuliraufumuwodziletsa,ndiwolungama, ndiwaukoma,ndiwolimbamtima
KulamulirakwaChilakolakondiMkwiyoNkhaniyaludzu laDavideMituyochititsachidwiyambiriyakale ZoyesayesazankhanzazopangitsaAyudakudyankhumba Maumboniochititsachidwiabankiyakale(Vesi21)
1Tsono,winaangafunsekuti:“Ngatimaganizoali olamulirazilakolako,nchifukwaninjisiwolamulira kuiwalandikusazindikira?
2KomamkanganowondiwopusakwambiriPakuti chifukwasichichitaufumupazilakolakokapenazofooka mwaichochokha,komapazathupi
3Mwachitsanzo,palibealiyensewainuameneangathe kuwonongachikhumbochathuchachibadwa,koma Chifukwachakechingam’thandizekuthaŵakupangidwa kapolondichilakolako.
4Palibendimmodziyemwewainuameneangathe kuchotsamkwiyopamoyowake,koman’zothekakuti Chifukwachakechimuthandizepamkwiyo.
5Palibealiyensewainuameneangachotsemtimawadyera, komaKuganizakungakhalebwenzilakelamphamvu polimbanandikutengekamtima.
6Chifukwasikutulutsakwazilakolako,komamdani wawo
7NkhaniyaludzulaMfumuDavideingathandizekuti zimenezizimvekebwino
8DavideatamenyanandiAfilisititsikulonse,+ndipo mothandizidwandiankhondoam’dzikolathuanapha ambiriaiwo,+madzuloanafikakuhemawachifumu,+ hemawachifumu,+pamenekhamulonselamakoloathu linamangamisasamozungulira.
9Pamenepokhamulonselinagwapachakudyachawo chamadzulo;komamfumuyoidagwidwandiludzulalikuru, ingakhaleinalindimadziambiri,siinakhozakuwaletsa.
10M’malomwake,chikhumbochopandanzeruchamadzi amenemdaniyoanalinachomokulirapochinam’tenthandi kum’nyeketsa.
11Pamenepomlondawaceanang’ung’udziracilakolakoca mfumu,anyamataawiri,ngwazizamphamvu,nacita manyazikutimfumuyaoisowa,nabvalazidazaozonse, natengamtsuko,nakwerapalingalaadani;ndipoanaba osadziŵikakudutsaalondaapachipata,nafufuzam'misasa yonseyaadani.
12Ndipomolimbikamtimaanapezakasupe,natungiramo madziakuphamfumu
13KomaDavide,ngakhalekutianalikutenthedwabendi ludzu,anaonakutimadziotere,ameneankawaonangati ofananandimagazi,analipangoziyoopsakwambiripa moyowake
14Chotero,potsutsaChifukwachakekuchikhumbochake, iyeanathiramadziwomongansembekwaMulungu
15Pakutimtimawodziletsaukhozakugonjetsazilakolako zazilakolako,ndikuzimitsamotowazilakolako,ndi kulimbananachochigonjetsondizowawazathupilathu, ngakhalezilizamphamvukwambiri,ndikukongolakwa makhalidwendiubwinowaKulingalirakunyozandi kunyozaulamulirowonsewazilakolako.
16Ndipotsopanochochitikachochikutiuzaifekufotokoza nkhaniyaChifukwachodziletsa
17Panthaŵiimenemakoloathuanalindimtendere waukulumwakusungaChilamulo,ndipoanali mumkhalidwewachimwemwe,koterokutiSeleucus
Nikanori,mfumuyaAsiya,anavomerezamsonkhowa utumikiwapakachisi,nazindikiraulemuwathu,ndendende pamenepo,amunaena,kuchitamopupulumamotsutsana ndipangano,anatiloŵetsamom’matsokaambirindi osiyanasiyana.
18Onia,munthuwolemekezekakwambiri,amene panthaŵiyoanalimkuluwaansembendipoanalindi udindowamoyowake,Simoniwinaanadzutsagulu lomutsutsa,komapopezakutingakhaleankamunenera zamwanozamtunduuliwonse,analepherakumuvulaza chifukwachaanthu,iyeanathawirakunjan’cholingachoti akaperekedzikolake
19ChonchoanafikakwaApoloniyo,+bwanamkubwawa Siriya,+FoinikendiKilikiya,n’kunenakuti:‘Pokhala wokhulupirikakwamfumu,+ndabwerakudzakuuzanikuti m’zosungiramochumachakuYerusalemumuli zosungiramomasauzandeambiri,zomwesiziliza m’nyumbayakachisi,+ndiponsomoyenererachumacha MfumuSelukasi.
20Apolloniusatafufuzatsatanetsatanewankhaniyo, adatamandaSimonichifukwachautumikiwake wokhulupirikakwamfumu,ndipoadathamangirakubwalo laSelukasi,adamuuzachumachamtengowapatali;ndiye, atalandiraulamulirokutiathanendinkhaniyi,iye mwamsangaanagubakudzikolathu,limodzindiSimoni wotembereredwandigululankhondolamphamvu kwambiri,ndipoanalengezakutiiyeanalikumenekomwa lamulolamfumukutiatengezosungirazachinsinsi m'nkhokwe
21Anthuathuanakwiyakwambirindichilengezo chimenechi,ndipoanatsutsamwamphamvu,poonakuti chinalichinthuchoipitsitsa+kwaiwoameneanaika zoperekazawomosungiramochumacham’kachisikuti alandidwe,ndipoanaponyazopingazonsem’njirayake.
22KomaApoloniyoanalowam’kachisimoopseza 23Pamenepoansembem’Kacisi,ndiakazi,ndiana anapemphaMulungukutiapulumutseMaloakeopatulika ameneanalikuipitsidwa;ndipopameneApolloniusndi gululakelankhondoadalowakutiakatengendalamazo, adawonekerakuchokerakumwambaangelo,atakwerapa akavalo,ndimpheziikung'animakuchokeram'manja mwawo,ndipoadaponyamanthaaakulundikunjenjemera paiwo.
24NdipoApoloniyoanagwapansialiwotsalapang’ono kufam’BwalolaAkunja,natambasuliramanjaake kumwamba,napemphandimisoziAhebrikuti am’pembedzere,naletsemkwiyowakhamulakumwamba
25Pakutiadanenakutiadachimwa,ndiyewoyeneraimfa; ndipongatiadapatsidwamoyowake,adzayamikaanthu onsedalitsolaMaloOpatulika
26Posonkhezeredwandimawuameneŵa,Onias,mkulu waansembe,ngakhalekutianaliwochenjerakwambiripa nkhanizina,anam’pemphererakutimfumuSelukasi ingaganizekutiApolloniyoanagwetsedwandi machenjereroaumunthuosatindichilungamo chaumulungu
27ChoteroApoloniyoatapulumutsidwamodabwitsa, anapitakukauzamfumuzimenezinam’chitikira
28KomaSeleucusakufa,woloŵam’malowakepampando wachifumuanalimwanawakeAntiyokasiEpiphanes, munthuwowopsyamopambanitsa;ameneanacotsaOnia paudindowakewopatulika,naikaYasonimbalewake
kukhalamkuluwaansembem’malomwake,popezakuti Yasoniam’bwezerematalentezikwizitatumphambu mazanaasanundilimodzikudzamakumiasanundi limodzichakandichaka.
29ChonchoanasankhaYasonikukhalamkuluwaansembe ndikumuikakukhalamkuluwaanthu
30Ndipoiye(Yasoni)anabweretsakwaanthuathunjira yatsopanoyamoyondimalamuloatsopanoonyoza Chilamulo;koterokutisanangomanganyumbayochitiramo maseweraolimbitsathupipaPhirilamakoloathu, komansoanathetsantchitoyakachisi
31ChifukwachakechilungamochaMulungu chidayatsidwandipoadabweretsaAntiochusngatimdani paife
32PakutilitiPameneanalikuchitankhondondiTolemiyo kuIguptondipoanamvakutianthuakuYerusalemu anasangalalakwambirindimbiriyaimfayake,nthawi yomweyoanabwererakukamenyananawo
33Ndipoatafunkhamzindawoanaikalamulolotsutsa chilangochaimfakwaaliyenseameneanayenerakuoneka kutialindimoyomogwirizanandichilamulochamakolo athu.
+34Komaiyeanapezakutimalamuloakeonse n’ngopandaphindukutiawonongekulimbikirakwaanthu athukuChilamulo,+ndipoanaonakutikuopsezakwake konsendizilangozaken’zonyozekakwambiri,moti ngakhaleakazichifukwachodulaanaawoaamuna,+ ngakhalekutianadziwiratuzimenezidzawachitikire, anaponyedwam’matanthwepamodzindianaawo
35Choteropamenemalamuloakeanapitirizakunyozedwa ndiunyinjiwaanthu,iyemwiniyoanayesakukakamiza mwakuzunzamunthualiyensepayekhakutiadyenyama zodetsedwandipomoteroanakanizachipembedzo chachiyuda.
36Chotero,Antiyokawankhanzayo,limodzindiaphungu ake,anakhalam’chiweruzopamaloenaakeokwezekandi asilikaliakeatakweramomzunguliraatavalazidazonse, ndipoanalamulaalondaakekutiakokerekumeneko mwamunaaliyensewaAhebrindikuwakakamizakudya nyamayankhumbandizinthuzoperekedwakwamafano; komangatiwinaakanakudzidetsandizodetsazo, azunzidwendikuphedwa
37Ndipopameneambiriadagwidwandimphamvu, munthuwoyambawakhamulaanthuadapitanayekwa Antiyoka,Mhebri,dzinalakeEleazara,wobadwa wansembe,wophunzitsidwachidziwitsochachilamulo, munthuwokalamba,wodziwikabwinokwaambiriabwalo lankhanzachifukwachanzeruzake.
38NdipoAntiyokaadamuyang’ana,nati,Ndisanalolekuti mazunzoayambekwaiwe,munthuwolemekezekaiwe, ndidakupatsauphunguuwu,kutiudyekonyamaya nkhumbandikupulumutsamoyowako;pakuti ndimalemekezaukalambawanundiimvizanu,ngakhale kutindakhalanazonthawiyayitali,ndikukakamirabeku chipembedzochaChiyuda,ndikuyesaniinuwosadziwa nzeru
39Pakutinyamayanyamaiyi,imenechilengedwe chatipatsandiyabwinokwambiri,ndipon’chifukwa chiyanimukunyansidwanayo?Ndithudin’kupusa kusasangalalandizosangalatsazosalakwa,ndipo n’kulakwakukanakuyanjidwandiChilengedwe
40Komandiwonakutikudzakhalakupusakwakukulukwa iwe,ngatiudzandinyozainensondikulangaiwewekha,ndi kunenachowonadichopandapake
41Kodisimudzadzukakunzeruzanuzopandapake?Kodi simungasiyekupusakwakuwerengerakwanu,ndikukhala ndimalingaliroenaoyenerazakazanuzakukhwima, kuphunziranzeruzenizenizakuchitabwino,ndiupangiri wangawachifundo,ndikumverachisonizakazanu zolemekezeka?
42Pakutiganiziraninsoizi,kuti,ngatipaliMphamvuina imenedisolakelilipachipembedzochanuchi,iye adzakukhululukiraninthawizonsecholakwachimene munachichitamokakamiza.
43Ndipoatasonkhezeredwandiwolamulirawankhanza kutiadyenyamayodetsedwamopandalamulo,Eleazara anapemphachilolezochotialankhule;ndipoanalandira, nayambakulankhulapamasopabwalomotere:
44‘Ife,OAntiyokasi,popezatalandiraChilamulocha MulungumongaLamuloladzikolathu,sitikhulupirirakuti kuyenerakwamphamvukoikidwapaifekuposakumvera kwathuChilamulo
45Chifukwachakesitichiyesacholungama.m’njira iriyonsekuswaChilamulo
46Komabe,mongainumukunena,chilamulochathu sichinalichaumulungu,pameneifetinakhulupirira mopandapakekutichilichaumulungu,sikukanakhala koyenerakutiifetiwonongembiriyathuyaopembedza
47Chifukwachakemusaganizekuti,kuchimwa kwaling’onokwaifekudyachonyansa;pakutim’njira zonseziwirizonsoChilamulochinyozedwa
48Ndipomunyozanzeruzathu,mongangatitikukhala m’njirayotsutsanandinzeruzathu;
49Ayi,pakutiChilamulochimatiphunzitsakudziletsa, koterokutindifeolamuliraazokondweretsazonsendi zilakolakozathu,ndipotaphunzitsidwabwinokukhala amunakutitipirirezowawazonsemokonzeka;ndipo imaphunzitsachilungamo,koterokutindimikhalidwe yathuyosiyanasiyanatimachitazinthumwachilungamo, ndipoimaphunzitsachilungamo,koterokutindiulemu woyenereratimalambiraMulunguyekhayoamenealiko.
50Chifukwachakesitidyanyamayodetsedwa;pakuti pokhulupirirakutiLamulolathulinaperekedwandi Mulungu,timadziwansokutiMlengiwadzikolapansi, mongaWoperekaMalamulo,amatimveramolinganandi chikhalidwechathu
51Iyuwatitilamulakutitiryengivinthuvamamphapa umoyuwidu,ndipuwatikanizgakuryachakurya chakupambanapambana.
52Koman’chinthuchankhanzakutiutikakamizeosati kungophwanyaChilamulo,+komansokutichititsakuti tizidyamoterekutimunyoze’+zimenezizonyansa kwambirikwaife.
53Komainumusamandinyozamotere,ndipo sindidzaphwanyamalumbiroopatulikaamakoloangakuti ndisungeChilamulo,ngakhalemutang’ambamasoanga ndikutumbulamatumboanga
54Sindiliwosayendetsedwandiukalambakomakuti pamenechilungamochilipangozimphamvuyaunyamata imabwererakuKulingalirakwanga
55Chonchopotozanizomangirazanundikuwotcha ng’anjoyanuSindimverachisoniukalambawangampaka kuswaChilamulochamakoloangamwainendekha
56Sindidzakhulupiriraiwe,iweMphunzitsiwanga; Sindidzakusiya,wokondedwaiwekudziletsa; Sindidzakuchititsamanyazi,iweWokondanzeru, sindidzakukana,iweunsembewolemekezekandi chidziwitsochaChilamulo.
57Ndipousadetsepakamwapaukalambawanga,ndi kutsataChilamulomoyowangawonseOyeramakoloanga adzandilandiraIne,osaopamazunzoakokufikiraimfa.
58Pakutiungakhalewoponderezaanthuosalungama, komasudzachitaufumupachotsimikizamtimachangapa nkhaniyachilungamo,kayandimawuakokapenazochita zako
MUTU3
Eleazara,nkhalambayofatsa,akusonyezakulimbamtima koterokutingakhalepamenetikuŵerengamawuameneŵa zaka2000pambuyopake,amaonekangatimoto wosazimitsidwa.
1KomapameneEleazaraanayankhamokwezamaua olamuliraankhanzawo,alondaameneanamuzungulira anamukokerampakakumaloozunzika.
2Anayambakuvulamunthuwokalambayo,ameneanavala kukongolakwachiyero
3Pamenepoanam'mangamanjambaliinayondiiwiri, namkwapula,ndipowolengezaanaimirirandikufuula pomuyang'anakuti,'Mveranimawuamfumu!'
4Komamunthuwamtimawaukurundiwomveka,ndiye Eleazarazoonadi,sanagwedezekem’maganizomwake mongangatianalikuzunzikam’kulota;iyo,nkhalamba akusungamasoakemokhazikikam’mwambaanalola mnofuwakekukhalawodetsedwandimikwingwirima mpakapameneanasambitsidwam’mwazindinthitizake zinakhalamikwingwirimayazilonda;ndipongakhale atagwapansichifukwathupilakesilinathensokuchirikiza ululuadasungabeChifukwachakechilichililikomanso chosasinthika.
5Ndiphazilake,m’modzimwaalondaankhanzawo pameneadagwaanam’menyakoopsam’mbalikutiadzuke 6Komaiyeanapirirazowawazo,napeputsachikakamizo, napirirapansipazowawa,ndipomongawothamanga wolimbamtimaameneamalandirachilango,munthu wokalambayoanavalaozunzaake.
7Thukutalinaimapamphumipake,ndipoanaumitsa mpweyawakendimpweyawovuta,mpakamoyowake wolemekezekaunachititsachidwindiomweamamuzunza.
8Pamenepo,mwachifundochaukalambawake,mwina pomverachifundomnzawo,mwinapoyamikirakulimba mtimakwake,enamwaakuluakuluamfumuanapitakwa iyendikunenakuti:
9‘N’chifukwachiyaniEleazaraukuchitamisala m’masautsowa?Tidzabweretsakwaiwenyama yophikidwa,komaiweungoyerekezakudyakonyamaya nkhumba,ndipoudzipulumutsewekha +10PamenepoEleazaraanafuulamokwezakuti:‘Ayi TiyeniifeanaaAbrahamutisakhalendimaganizooipa mongaolefukamtima,kutinamizagawolosayenerakwaife. 11Mosiyanandinzeru,tikadakhalakwaife,titakhala m’chowonadikufikiraukalamba,ndikusunga m’machitidweovomerezekambiriyaamoyo,tsopano kusandulika,ndikukhalam’mitimamwathuchitsanzocha
anaachisalungamo,kutitikawalimbikitsekudyanyama yodetsedwa.
12Soningatukusosekwakuŵecetanganisyambone,soni patukusosekwakuŵecetanganisyambonekwaŵandu wosope,sonitukusosekwakuŵecetanganisyambone syambonesyaMlungu
13Chotero,inuanaaAbrahamu,mufakoyenerachifukwa chachilungamo;komainu,okondedwaawoopsa, mufokanjipantchitoyanu?
14Chonchoiwo,pomuwonaiyewapambanamazunzo, ndiposanasunthike,ngakhalendichifundochaomupha, adamukokerakumoto
15Pamenepoanamponyapo,namtenthandimachenjerero ankhanza,namthiram’mphunomwakemsuziwafungo loipa
16Komamotoutafikakalem’mafupaake,ndipoatatsala pang’onokumwalira,anakwezamasoakekwaMulungu n’kunenakuti:
17‘Inu,Mulungu,mudziwakutingakhalendidzipulumutsa ndekhandifandimazunzoamotochifukwachaChilamulo chanuAchitirenichifundoanthuanu,ndipochilango chathuchikhalechowakwanira.yeretsanimwaziwanga, ndikutengamoyowangakuwombolamiyoyoyawo;
18Ndipondimawuamenewamunthuwoyerayoanapereka mzimuwakemwaulemupachizunzochanga+ndi chifukwachaChilamulochimeneanachiperekamwa chifukwachakechotsutsamazunzompakaimfa
19Mopandafunso,ndiye,ChifukwaChouziridwandi cholamulirapazilakolako;pakutingatizilakolakozake kapenazowawazakezikanapambanaChifukwachake tikanawaperekaumboniwamphamvuyawoyopambana. 20KomatsopanoChifukwachakepopezaanagonjetsera zilakolakozake,moyenereratimachisonyezakutindi mphamvuyozilamulira.
21Ndiponkoyenerakutitivomerezekutichipambanochili ndiChifukwa,ngatichigonjetsezowawazomwe zimachokerakunjakwaife;pakutikunalikupusakukana. 22Ndipoumboniwangasuphimbaukuluwakulingalirapa zowawazokha,komakupambanakwakekwa zokondweretsa;ndiponsosiidziperekakwaiwo.
MUTU4
Izizomwezimatchedwa"M'badwowaKuganiza"mwina mumutuunomungawerengekutiPhilosophyofReasonndi zaka2000.Nkhaniyaanaasanundiawirindiamayiawo. 1ChifukwachaatatewathuEleazara,mongawoyendetsa bwinongalawayopatulikapanyanjayazilakolako, ngakhaleadakanthidwandiziwopsezozawolamulira wankhanza,nasesedwandimafundeotukukaamazunzo, sanasunthikengakhalekamphindikamodzikatsogolewa chiyerompakaatapitakudokolachigonjetsopaimfa. 2Palibemzindawozunguliridwandiinjinizambirindi zochenjerazomwezidadzitchinjirizamongamomwe adachitiramunthuwoyerayopamenemzimuwake wopatulikaunamenyedwandimikwingwirimandi chikwanjendilawilamoto,ndipoadasunthaiwoomwe adazingamoyowakekudzeramuChifukwachakechomwe chinalichishangochachiyero
3PakutiatatewathuEleazara,akuikafilimuyamalingaliro akengatichiphokosochanyanja,adaswakuyambika kwamisalakwazilakolako
4Omwandawādiufwaninwekwingidilapamonabuswe bwandi,+5ufwaninwekwipangulabipangujobyenubya binebine,+nanshashiudinamilangwemibi,+5udina mvubumpatakumesoaYehova.
5O,wovomerezaChilamulondiwafilosofiwamoyo waumulungu!Ayenerakukhalaotereameneudindowawo ulikutumikiraChilamulondikuchitetezandimwaziwawo ndithukutalaulemupokumanandimazunzompakaimfa.
6Inu,Atate,munalimbitsakukhulupirikakwathuku Chilamulomwakukhazikikakwanukufikiraulemerero; ndipoudalankhulam’kulemekezachiyeroiwe sunakhulupirirazolankhulazako,ndipounatsimikizira mawuanzeruyaumulungumwantchitozako,munthu wokalambaameneunaliwamphamvukuposamazunzo
7OAmbuye,wolimbamtimakuposalawilamoto,Mfumu Eleazara,mfumuyayikulupazilakolako.
8PakutimongaatatewathuAroni,atanyamulachofukizira, anathamangapakatipakhamulokutsutsanandimngelo wamoto,namlaka,momwemonsoEleazara,mwanawa Aroni,ananyekedwandikutenthakwamoto, sanagwedezekem’lingalirolake
9Ndipokomabechodabwitsakoposazonse,iye,pokhala munthuwokalamba,ndiminyewayathupilake yosalongosokandiakatumbaakeatamasukandiminyewa yakeinafooka,anakulansomnyamatamumzimuwa KulingalirakwakendipondiChifukwachongaIsake anatembenuzachizunzochamutuwahydrakukhala wopandamphamvu.
10Mbadwowodalitsika,Ambuyewaimvi,moyo wokhulupirikakuChilamulondiwoyeretsedwandi chisindikizochaimfa!
11Motsimikizirika,pamenepo,ngatimunthuwokalamba ananyozamazunzokufikiraimfachifukwachachilungamo kuyenerakuvomerezedwakutiChifukwaChouziridwa chirichokhozakutsogolerazilakolako
12Komaenamwinaangayankhekutisianthuonseamene aliolamulirazilakolakochifukwachakutisianthuonse amenealindilingalirolawolowunikiridwa
13Komaonseameneayesachilungamondimtimawonse lingaliroloyamba,iwookhaakhozakulamulirachofowoka chathupi,kukhulupirirakutisafakwaMulungu,monga makoloathuakale,Abrahamu,ndiIsake,ndiYakobo, sanafa,komakutiakhalandimoyokwaMulungu.
14Chifukwachakepalibechotsutsanamwaanthuena akuwonekangatiakapoloachilakolakochifukwacha kufookakwamalingaliroawo.
15Pakutindaniamenealiwanzeruwotsatamolungama ulamulirowonsewanzeru,nakhulupiriraMulungu, nadziŵakutinkwabwinokupirirazowawazonsechifukwa chaukoma,sangagonjetsezilakolakozakechifukwacha chilungamo?
16Pakutimunthuwanzerundiwodziletsayekhandiye wolimbamtimawolamulirazilakolako
17Inde,mwanjiraimeneyi,ngakhaleanaaang’ono, pokhalaanthanthichifukwachaChifukwachimenechili mogwirizanandichilungamo,apambanamazunzo oipitsitsanso.
18Pakutipamenewankhanzayoanadzipezakutianagonja kwambirim’kuyesayesakwakekoyamba,ndipowopanda mphamvukukakamizamunthuwokalambakudyanyama yodetsedwa,pamenepomuukaliwaukalianalamulaalonda kutiabweretseenaaanyamataaAhebri,ndipongati
akanadyanyamayodetsedwakuwamasulaatathakuidya, komangatiakana,kuwazunzamoipakwambiri.
19Ndipopolamulirawankhanzayo,abaleasanundiawiri, pamodzindiamakeokalamba,anatengedwaakaidipamaso pake,onseokongola,ndiodzisunga,ndiobadwabwino, ndiokongolakoposa
20Ndipopamenewankhanzayoadawaonaalikuimirira,ali ngatigululoimbapamodzindimayiwawopakatipawo, adawayang’ana,ndipoadagwidwandiulemuwawo,ndipo adawamwetulira,ndipoadawayitanirapafupi,nati:
+21‘Anyamatainu,ndikufuniranizabwinoaliyensewa inu,ndikuyamikirakukongolakwanu,ndikulemekeza gululalikululaabale;koterosikutindikukulangizanikokha kutimusapitirirekuchitamisalayamunthuwokalamba ameneadavutikakale,komansondikukupemphanikuti mugonjekwainendikukhalaogawananawomuubwenzi wanga
22Pakutimongandingathekulangaamenesamvera malamuloanga,momwemonsondikhozakupititsa patsogoloameneakundimvera
23Khalaniotsimikizakutimudzapatsidwamaudindondi ulamuliromuutumikiwangangatimukanalamulola makoloanu
24KhalanindimoyowaAhelene,yendanim’njira yatsopano,ndikusangalalandiunyamatawanu;pakuti ngatimundikwiyitsandikusamverakwanu mudzandikakamizakutsatazilangozowopsandikupha yensewainundimazunzo.
25Cifukwacacemudzicitirecifundo,ameneinensomdani wanundacitiracifundoubwanawanundikukongola kwanu.
26Kodisimuganiziranokhachinthuichi,kutingati simundimvera,palibekanthupamasopanu,komaimfa m’mazunzo?
27Ndimawuamenewaanalamulakutiabweretsezida zozunzirakoanthu+kutiawanyengereremwakuopakudya nyamayodetsedwa.
28Komapamenealondaanabalamawilo,ndizopyoza,ndi zogwetsera,ndizopyoleramafupa,ndimikango,ndi mitsuko,ndimikango,ndizibowo,ndizikhadabo zachitsulo,ndizokowera,ndizitsulozamoto,wankhanzayo analankhulanso,nati,
29'Kulibwinomuchitemantha,anyamataanga,ndipo chilungamo chimene mukuchilambira chidzakukhululukiranikulakwakwanukosafuna'
30Komaiwo,pakumvazokopazake,ndikuona machitidweakeowopsa,sanangosonyezamanthaokha, komaadavekanzeruzawomotsutsanandiwankhanzayo, ndipomwanzeruyawoadatsitsankhanzazake
31Komataonani;poyesakutienamwaiwoanaliofooka mtimandiamantha,akadagwiritsachilankhulochotani? sizikanatero?
32‘Kalangaine!zolengedwazomvetsachisonizomwe ndifendiopusakwambiri!Pamenemfumuyatiitanandi kutichondereraponenazakuchitiridwachifundo,kodiife sitidzamumveraiye?
33N’chifukwachiyanitimadzilimbikitsandizilakolako zachabechaben’kumayesakusamverazimene zingatitayitsemoyo?Kodisitiyenera,inuamunaabaleanga, kuopazidazowopsandikuyezabwinokuwopsezakwake kwamazunzo,ndikusiyazodzikwezazopandapakeizindi kudzitamandirakoopsakumeneku?
34Tichitirechifundoubwanawathu,ndikuchitira chifundozakazaamayiathu;ndipotisungemitimayathu kutitikapandakumveratidzafa
35NdipongakhalechilungamochaMulungu chidzatichitirachifundo,ngatititatitigonjeremfumundi mantha;N’cifukwacianitiyenelakutayamoyowathu wokondekaumenewundikudzilandatokhadzikolokoma limeneli?
36Tisachitekulimbanamokakamizidwakapenamopanda chidalirokuitanirakuzunzidwakwathu
37NgakhaleChilamulosichilolakutitiphedwe,chifukwa timaopazidazozunzirakoanthu
38N'chifukwachiyanimikanganoyotereyiimatiyakandi kuumitsamtimakoopsa,pamenetingakhalendimoyo wamtenderemwakumveramfumu?'
39Komamawuoterowosanapulumukeanyamatawa poyembekezerachizunzo,ndipomaganizooterowo sanalowem’maganizomwawo
40Pakutiadanyozazilakolako,ndiambuyeazowawa.
MUTU5
Mutuwowopsandiwozunzikawowululankhanza zamakedzanapankhanzazakezazikuluVesi26ndi choonadichozama.
1Ndipopamenewolamulirawankhanzayoatangomaliza kuwalimbikitsakudyanyamayodetsedwa,ndiyekutionse ndimawuamodzi+ndipoanatikwaiye:
2‘N’chifukwachiyaniukuchedwa,iwewankhanza?Ndife okonzekakufaosatikuphwanyamalamuloamakoloathu
3Pakutiifensotiyenerakuchititsamanyazimakoloathu, ngatisitinayendemotsatiraChilamulondikutengaMose mongaphunguwathu
4Omwandautusapwila’komilangweyaLeza,witusenswe, witufwijanga’kopangalapalwitabijolwetu
5Pakutitiyesachifundochanu,chopatsakutipatsamoyo wathuchifukwachakuswaChilamulo,chinthuchovuta kupirirakuposaimfa
6Mudzatiopsezandikutiopsezakutimudzatiphandi kutizunza,+ngatikutisimunaphunzirekalikonsekwa Eleazarakwakanthawikochepa
7KomangatiakuluaAhebrianapiriramazunzochifukwa chachilungamo,inde,kufikiraanafa,kuyenerakutiife anyamatatidzafaifeponyozamazunzoanyongayanu, imeneadapambananayomphunzitsiwathuwokalamba
8Chifukwachakeyesani,wolamulirawankhanzaiwe. Ndipongatiutengamiyoyoyathuchifukwacha chilungamo,usaganizekutiwatizunzandimazunzoako.
9Pakutiifemwaichichoyipachathu,ndichipirirochathu, tidzalandiramphothoyaukoma;komaiwechifukwacha kuphakwathukwankhanzaudzazunzikam’manjamwa chilungamochaMulunguchizunzochokwanirachamoto kosatha
10Mawuaachinyamatawaanawonjezeramkwiyowa munthuwankhanzayo,osatichifukwachakusamvera kwawokokha,komansochifukwachakusayamikira kwawo.
11Chotero,mongamwalamulolake,okwapulawo anabweretsawamkuluwaiwo,nam’vulamalayaake, nam’mangamanjandimanjambaliiyindizingwe.
12Komapameneanamkwapulakufikiraanatopa, osapindulakanthu,anamponyapanjinga
13Pamenepomnyamatawolemekezekaanaphwanyidwa mpakamafupaakeanaphwanyika.Ndipopamene chiwombankhangachochinatha,adadzudzulawolamulira wankhanzandimawuawa:
14‘Owemulopwewalusangukilolwamūlunewa binebine,udinamutyimawakufwija’komuunomuswelo, kepamwandawakwipayabantunanshakubingijabutyibi bwandi,inopakukimbaMulaowaLeza.
15Ndipopamenealondawoanatikwaiye,Lolakutiudye, kutiumasulidwekumazunzoako,iyeanatikwaiwo, Kachitidwekanu,omvetsachisoniinu,sikulikolimba kutengerandendekulingalirakwangaDulanimiyendo yanga,ndikutenthamnofuwanga,ndikupotozamafupa anga;m’zizunzozonsendidzakusonyezani,kutichifukwa chaubwinoanaaAhebriokhandiosagonja’
16M’meneadanenaizi,adamuthiramakalaamoto pambalipake,ndikuchulutsakwamazunzowo, nam’limbitsapanjingayake
17Ndipogulolonselinapakidwamwaziwace,ndimakala aunjikidwawoanazimitsidwandikugwakwathupilace;
18Ndipondithupilakelomwelinalilitayambakale kuwonongeka,mnyamatawamtimawaukuluameneyu, mongamwanaweniweniwaAbrahamu,sanadzule m’pang’onopomwe;+
19‘Tsatiranichitsanzochanga,abale.Musanditayempaka kalekale,ndipomusalumbirireubalewathundimzimu wolemekezeka
20Nkhondoyopatulikandiyolemekezekam’malomwa chilungamo;
21Ndipondimawuawamnyamatawoyerayoadapereka mzimu.
22Komapameneonseadalikuzizwandikulimbikamtima kwake,alondawoadadzanayewachiwiriwamsinkhuwake ana,namgwirandimanjaakuthwaachitsulo,nam’manga painjinindim’mphala
23Komaiwoatamvakutsimikizamtimakwakepoyankha funsolawolakuti,'Kodiakanadyakokusiyana n'kumuzunza?'zilombozongangatiguwazozinang’amba minyewayakendizikhadabozachitsulo,nizing’amba mnofuwonsem’masayamwake,ndikung’ambakhungula pamutupake
24Komaiyemolezamtimakupirirazowawazimenezi anati,‘N’kozunachotaninangaimfayamtunduuliwonse+ chifukwachachilungamochamakoloathu!
25Ndipokwawoponderezayoanati,Oankhanzainu,kodi simukuonakutiinunokhamukumvazowawazoipitsitsa kuposazanga,poonakudzikuzakwanukugonjetsedwendi kupirirakwangachifukwachachilungamo?
26Pakutindimvazowawachifukwachachisangalalo chimenechimabwerachifukwachaubwino,pameneiwe ukuzunzidwapameneukudzitamandirachifukwacha kusayeruzikakwako;ndiposudzapulumuka,iwe wankhanzawoipitsitsa,chilangochamkwiyowaMulungu 27Ndipopameneadalimbamtimaimfayakeyaulemerero, adatsogozedwandimwanawachitatu,ndipo adapemphedwandianthuambirikutialawe, nadzipulumutseyekha.
28Komaiyeanayankhamokwezamawukuti:‘Kodi simukudziwakutiatateameneyoanandibalainendiabale angaameneanamwalira,ndipomayiyemweyu anatiberekeraife,ndipoinendinakuliram’maphunzitso omwewo?
5Komamayiyoanalankhulam’Chiheberi,+monga mmenendidzafotokozeram’tsogolomu,analimbikitsa mnyamatayo,+ndipoanauzaalondakuti:‘Ndimasuleni kutindilankhulendimfumundianzakeonseameneali naye.
6Ndipoiwoadakondwerandipempholamwanayo, nafulumirakummasula
7Ndipoanathamangirakwampheziyo,nati,Wochitazoipa iwe,ndimoanthuosaopaMulungukoposaonseochimwa, kodisimuchitamanyazikutengamadalitsoanundiufumu wanukwaMulungu,ndikuphaatumikiake,ndikuzunza otsatachilungamo?
8M’zinthuzimenechilungamochaumulungu chimakuperekaniinukumotowofulumirakwambirindi wamuyayandimazunzoomwesadzasiyakugwirapainu muyayawonse.
9Kodisuchitamanyazi,pokhalamunthu,womvetsa chisonindimtimawachilombo,kutengaanthuamaganizo ofananandiiwemwini,opangidwakuchokerakuzinthu zomwezo,ndikung’ambalilimelawo,ndikuwakwapula ndikuwazunzam’njiraimeneyi?
10Komapameneiwoakwaniritsachilungamochawokwa Mulungumuimfazawozolemekezeka,udzafuula momvetsachisoni:"Tsokalafika"chifukwachakupha kwakomopandachilungamoanthuabwino.
11Ndipoanaimirirapafupindiimfa,nati,Inesindine wopandukiraumboniwaabaleanga
12MpenaitakiNzambeyabatatayangaieteamonisa bosemboepaiyangai
13Ndipoadzakulangaiwem’moyouno,ndipambuyo pakeudzafa.
14Ndipondipempheroiliadadziponyam’mbaleyamoto, namwalira
15Chifukwachake,ngatiabaleasanundiawiriwo adanyozamazunzokufikiraimfa,kwatsimikiziridwa ponseponsekutiMzimuWoyeraalimbuyewamkulupa zilakolako.
16Pakutingatiakanalolerakuzilakolakozawokapena zowawazawondikudyanyamayodetsedwatikanati agonjetsedwanazo.
17Komam’njiraiyisikudakhalachomwecho;koma m’malomwakulingalirakwawo,kumene kunayamikiridwapamasopaMulungu,iwoanakulakoposa zilakolakozawo
18Ndiposikuthekakukanaukuluwamalingaliro;pakuti adagonjetsazowawazawondizowawazawo.
19Koditingachitebwanjimosiyanakuposakuvomereza kugonjetsakoyenerakwaChifunopakukhudzikandi amunaawaomwesanachitemanthapamasopazowawa zakupsa?
20Pakutimongamomwensanjazapamadokozimakaniza kuukirakwamafundendikuperekakhomolodekhakwa iwoolowapadoko,momwemonsonsanjayolondolaya nsanjazisanundiziwiriChifukwachaachichepere chinatetezeramaloachilungamondikuthamangitsa mphepoyamkunthoyazilakolako
+21Iwoanapangagululoimbalopatulikalachilungamo+ pameneanalikusangalatsana+kuti:
22‘Tiyenitiferemongaabale,abale,chifukwacha Chilamulo.
23TiyenititsanzireAnaAtatuam’nyumbayamfumuya Asuriameneananyozachiyesochimenechichang’anjo
24Tisatengereumboniwachilungamo; 25Winaanati,‘M’bale,limbikamtima,’ndiwinansokuti, ‘Chitanizimenezimwaulemundiwinaakukumbukira zakale,Kukumbukiranikutindinumbewuyanji,ndiamene Isakeanadziperekayekhapadzanjalaatatewakechifukwa chachilungamo,akhalensembe
26Ndipoanayang’anizanaonsepamodzindikulimbika mtima,nati,Tidzadzipatulirandimtimawonsekwa Mulunguameneanatipatsamoyowathu,ndipotibwereke matupiathukutitisungecilamulo
27Tisaopeiyeameneayesakupha;pakutikulimbana kwakukulundikuopsakwamoyokulindiramukuzunzika kosathaiwoameneaphwanyalamulolaMulungu.
28Tiyenitsonotidzikonzekeretsendimphamvuya Mulunguyamphamvuyazilakolako
29Pambuyopazimenezi,Abulahamu,IsakendiYakobo adzatilandira,ndipomakoloathuonseadzatiyamikira
30Ndipokwaaliyensewolekanitsidwawaabale,pamene anakokedwa,iwoamenenthawiinaliisanafikeanati, ‘M’bale,musachititsemanyaziabaleathu,ndipo musamanamizeabaleathuameneanamwalirakale
31Simuliwosadziwazachikondichaabale,chimene Mulungundiwanzeruzonseanaperekacholowacholowa kwaiwoameneanabadwa,ngakhalemakoloawo,ndi kuwaikamomwaiwongakhalekudzeram'mimbaya amake;momweabaleamakhalanthawiyofanana,ndi kutengamawonekedweawopanthawiyomweyo,ndipo amadyetsedwakuchokerakumwaziwomwewo,ndipo amafulumizitsidwandimoyowomwewo,ndipo amabweretsedwakudzikopambuyopadangalomwelo, ndipoamatungamkakakuchokerakuakasupeomwewo, kumenemiyoyoyawoyachibaleimayamwitsidwapamodzi m'manjapachifuwa;ndipoamalumikizikakwambiri kudzeramukulerakumodzindikuyanjanakwatsikundi tsikundimaphunziroena,ndikupyoleramuchilango chathupansipaChilamulochaMulungu
32Chomwechochikondichapaabalechikhalirecholimba mwachibadwa,abaleasanundiawiriajaadalimbitsa mgwirizanowawoPakutiophunzitsidwam’chilamulo chomwecho,naphunzitsidwam’makhalidweomwewo, naleredwapamodzim’moyowolungama,anakondana koposandithuChanguchawochofananachakukongola kwamakhalidwendiubwinochinakulitsamgwirizano wawo,pakutimogwirizanandiumulunguwawo chinapangitsachikondichawochaubalekukhala champhamvukwambiri.
33Komangakhalechibadwidwe,kuyanjana,ndi kakhalidwekawokaukomazinawonjezerakusonkhezera kwachikondichaubale,komabeanaotsalawokupyolera muchipembedzochawoanachirikizakupenyakwaabale awo,ameneanalipachikwanje,akuzunzidwampakaimfa; osatinso,iwoanawalimbikitsangakhalekulimbanandi zowawazo,koterokutiosatikutianyozemazunzoawo okha,komansokutiagonjetsechilakolakochawocha chikondichaubalepaabaleawo
34Inuoganizabwino,mafumuochulukakuposamafumu, kuposaanthuaufuluomasukakwambiri,achigwirizano chaabaleasanundiawiri,oyerandiogwirizanabwinondi mawuofunikaaumulungu!
35Palibendimmodziyemwemwaachichepereasanundi aŵiriwoameneanakhalawamantha,palibeamene anafookapaimfa;
36Pakutimongamanjandimapazizimayenda mogwirizanandichisonkhezerochamoyo,momwemonso achichepereopatulikaamenewo,mongangatikuti akusonkhezeredwandimoyowosakhozakufa wachipembedzo,anapitam’chigwirizanokufikiraimfa kaambakaimfa
37Owoyera-onse-wonse-wonse-wopatukanamayanjano asanundiawiriaabalemuchiyanjano!
38Pakutimongamasikuasanundiawiriakulengedwa kwadzikolapansiakulowam’chipembedzo, momwemonsoanyamatawoadalowam’maloasanundi awiri,nachitazowopsazamazunzokukhalazopandapake 39Tsopanotimanjenjemeratikamvazakuzunzikakwa achinyamatawo;komaiwo,osatikungochiwonandimaso awo,kapenakungomvachabechiwopsezocholankhulidwa, chomwechinalipafupi,komakwenikwenikumvakuwawa, anachipirira;ndikutim’chizunzocham’moto,chowawa choposachotanichingapezeke?
40Pakutimphamvuyamotondiyakuthwandiyolimba, ndipoidawonongamatupiawomsanga
41Ndiposikulikodabwitsangatikulingalirakudapambana mazunzopamodzindiamunaamenewo,pamenengakhale moyowamkaziudapeputsamasautsoambiri;pakutimayi waachichepereasanundiaŵiriwoanapiriramazunzo ochitidwapaaliyensewaanaakeangapo.
42Komataonani,zokhumbazamtimawamayi zichulukadi,koterokutikuchitirachifundomwanawake kumakhalapakatipadzikolonselapansi;ndipondithu, pano,ngakhalenyamazopandanzeruzilindichikondikwa anaawondichikondichofananandichaamuna
43Mwachitsanzo,pakatipambalamezoŵetazokhala pansipamadengaathuzimatetezaanaawo;ndizomanga zisazapamwambapamapiri,ndim’ming’aluyamiyala, ndim’maenjeamitengo,ndim’nthambi,ndikuswaana akem’menemo,zidzapitikitsansowolandayo
44Ndiyeno,ngatisangathekum’thamangitsa,amauluka mozunguliraanawom’chilakolakochachikondi,akuitana iwom’mawuawoawo,ndipoamaperekachithandizokwa anaawomwanjirailiyonseimeneangathe
45Ndipotikusowachiyaniifezitsanzozachikondicha mbadwapakatipanyamazopandanzeru,pamenengakhale njuchi,zanyengoyakupangachisa,zikulimbanandi olanda,ndikupyozandimbolayawo,mongandilupanga, omweakuyandikiraanaawo,ndikuwachitirankhondo mpakaimfa?
46Komaiye,amakewaanyamatawo,wokhalandimoyo wongaAbrahamu,sanasunthikepacholingachake,ndi chikondichakepaanaake.
MUTU7
Poyerekezachikondichamayindiabambo,m'mutuuno mulinsongazamapiriolankhulabwino
1Chifukwachaana,mbuyepazilakolako!E,chipembedzo chomwechidalichokondedwakwamayikuposaanaake!
2Mayiyoameneanalindizosankhaziŵiripamasopake,+ chipembedzo,+ndim’meneanapulumutsiraanaake aamuna7,+mongamwalonjezanolawolamulira wankhanza,+anakondachipembedzochoposachimene chimapulumutsakumoyowosatha+mongamwaMulungu.
3Kodindingasonyezebwanjichikondichenichenichimene makoloamachitiraana?Timasindikizachifaniziro
chodabwitsachamoyowathundimawonekedweathupa chikhalidwechachikondichamwana,ndipokoposazonse chifukwachachifundochaamayindianaakekukhala ozamakuposaatate.
4Pakutiakazindiofatsakuposaamuna,ndipo akamaberekaanaambirim’pamenensoamawakonda kwambiri
5Komamwaamayionsewo,iyewaanaasanundiawiriwo anasefukiram’chikondichoposaenaonse,popezakuti, pakubalaanaasanundiawiri,anamvachisonichaamake pachipatsochamimbayake,nakakamizikachifukwacha zowawazambirizimeneanabalayense,komamwakuopa Mulunguanakanachipulumutsochaanaake.
6Ay,ndipokoposapamenepo,mwakukongolandiubwino waanaakeaamunandikumverakwawoChilamulo, chikondichakechaumayipaiwochinalimbikitsidwa.
7Pakutianaliolungama,ndiodzisunga,ndiolimbamtima, ndiamtimawaukuru,ndiokondanawinandimnzakendi amakekoterokutianammveraiyem’kusungaChilamulo kufikiraimfa
8Komangakhalezilichoncho,ngakhalekutiiyeanalindi mayeseroochulukachoterekutialorekuchibadwachake chaumayi,palibem’chochitikachimodzichokhapamene mitunduyowopsyayamazunzoinalindimphamvu yosinthakulingalirakwake;komamayiyoanalimbikitsa mwanaaliyensepayekhapayekha,ndipoonsepamodzi, kutiaferechipembedzochawo
9Oumunthuwoyera,ndichikondichamakolo,ndi chilakolakochamakolokwaana,ndimalipiroaunamwino, ndichikondichosagonjetsekachaamayi!
10Mayiyo,atawaonaalim’modzindimmodzi akuzunzidwandikuwotchedwa,anakhalabe wosagwedezekam’moyochifukwachachipembedzo
11Anaonansomnofuwaanaakeaamunaakutenthedwa ndimoto,ndinsongazamanjaawondimapaziawo zitamwazikapansi,ndichophimbachamnofu chinang’ambikakumutukufikirakumasayaawo, chawazidwangatichigoba
12Inuamayi,amenetsopanomukudziwazowawa zopwetekakuposazowawazapobereka!Iwemkaziwekha mwaakazi,amenechipatsochamimbayakechidali chipembedzochangwiro!
13Mwanawakowoyamba,ameneanafamzimu, sanasinthemaganizoako,kapenawachiwiriwako, akuyang'anandimasoachifundopamazunzoake,kapena wachitatuwakoakutulutsamzimuwake.
14Ndiposimunalirepamenemunawonamasoaaliyense pakatipamazunzoakuyang’anamolimbamtimapa zowawazomwezo,ndikuonam’mphunomwawo zonjenjemerazizindikirozakuyandikiraimfa
15Pamenemunaonamnofuwamwanawinaalikudulidwa mongamwathupilamnzake,ndikudulidwadzanjandi dzanja,ndikupukutidwamutundimutu,ndimtembo kuponyedwapamtembo,ndipamalopounjikanandi openyererachifukwachamazunzoaanaanu,simunakhetsa misozi
16Sinyimbozamasirenkapenanyimbozazinsomba zokhalandimawuokomazomwezimakopamakutua womva,mongammeneamamvekeramawuaanaaamuna, akulankhulandiamayialipakatipamazunzo.
17Ndimazunzoangatindiaakuluchotaninangaamene amayianazunzikanawopameneanaakeanalikuzunzidwa ndimazunzondimoto!
18KomaChifukwaChouziridwachinaperekamtimawake mphamvuyamwamunapansipachikhumbochakecha kuvutika,ndipochinamukwezaiyekutiasawerengere zokhumbazamasikuanozachikondichaamayi
19Ndipongakhalekutianawonachiwonongekochaana akeasanundiaŵirindimitunduyambirindiyamitundu yosiyanasiyanayamazunzo,mayiwolemekezekayo mofunitsitsaanawaperekamwachikhulupiriromwa Mulungu
20Pakutiadapenyam’mtimamwake,mongaadachitira oweruzaochenjereram’bwalolamilandu,chibadwidwe, ndiamabala,ndichikondichaamayi,ndianaakepamtanda; ndipopanalingatiiye,amake,wosankhapakatipamavoti awiripamlanduwaanaake,mmodziwaimfayao,ndi winakupulumutsaiwondimoyo,pameneposadayesa kupulumutsidwakwaanaaamunaasanundiawiri,koma AbrahamuKulimbamtimakoopaMulungu
21Omayiwamtundu,wotsimikiziramalamuloathu, wotetezachipembedzochathu,ndiwopambanamphoto m'kulimbanamwaiwe!
22Iwemkazi,wolemekezekakuposaamuna,ndiwolimba mtimakuposaankhondokutiapirire!
23PakutimongachingalawachaNowa,pamodzindi zamoyozonsezakuthodwetsakwakepachigumulacha chigumula,chinapiriramafundeamphamvu,momwemonso iwewosungachilamulo,wokanthidwaponsepondi mafundeamphamvuazilakolako,ndikusweka,mongandi mazunzoaanaakoaamuna;
24Choterondiye,ngatimmodziyemwe,ponsepaŵiri mkazindiwokalamba,ndimayiwaanaaamunaasanundi aŵiri,apirirakuwonakwaanaakeakuzunzidwakufikira imfa,ChifukwaChouziridwachochiyenerakuvomereza kukhalawolamulirawamkulupazilakolakozo
25Choterondatsimikizirakutisiamunaokhaamene anapambanapazowawazawo,komansokutimkazinso wanyozamazunzooopsakwambiri
26NdipomikangoyozunguliraDanielisiinaliyoopsa kwambiri,ng’anjoyamotoyoyakamotoyaMisaelisinali yotenthakwambiri,imeneinatenthedwamwaiyechibadwa chaumayipoonaanaakeaamunaasanundiaŵiri akuzunzidwa
27KomamwaChifukwachotsogoleredwandi chipembedzomayiyoanathetsazilakolakozake,zambiri ndizamphamvu
28Pakutipalinsoichi,kutimkaziakadafookamumzimu, pokhalaamayiake,akadawaliriraiwo;
29Tsokaine,katatuine,ndipokoposakatatu!Ndabalaana asanundiawirindipondatsalawopandamwana;
30Ndinalindipakatikasanundikawiripachabe,ndipo katunduwangawamiyezikhumianasenzedwakasanundi kawiri,ndipounamwitsawangasunapindule,ndikuvutitsa anaangaoyamwa
31Mwakuyeruzgiyapu,aŵanaŵanu,ndazizipizgamasuzgu nganyaki,ndipundakumanandimaŵanaŵanu ngakupambanapambanangakukusuzgani
32Tsoka,kwaanaanga,kutienaanaliasanakwatiwe, ndipookwatiwaanaliasanaberekeana;Sindidzaonaana ako,kapenakutchedwadzinalaagogo
33Kalangaine,amenendinalindianaambiriokongola, ndipondinemkaziwamasiyendiwosungulumwam’tsoka langa!Ndiposipadzakhalansomwanawamwamuna wondiikam’mandandikafa!’
34KomamayiwoyerandiwoopaMulungusanalirendi maliroawapawinaaliyensewaiwo,kapenakupephawina aliyensekuthawaimfa,kapenakuwaliramongaanthu akufa;koma,mongangatialindimoyowosautsa,natulutsa chiwerengerochaanaakeaamuna,kachiwiri,kulowa m’moyowosakhozakufa,m’malomwakeadachonderera, nawadandauliraiwokutiafechifukwachachipembedzo 35E,iwemayi,MsilikaliwankhondowaMulungupanjira Yachipembedzo,nkhalambandimkazi!Udamugonjetsa wankhanzachifukwachakupirirakwako,ndipoudapezeka wamphamvukuposamunthum'zochitandimawu 36Pakutindithu,pameneunamangidwandianaako aamuna,unaimapamenepopoonaEleazaraakuzunzidwa, ndipounalankhulandianaakom’Chihebri; 37‘Anaanga,nkhondondiyolemekezeka;ndipoinu, poyitanidwakudzachitiraumbonimtunduwathu,chitani nkhondomwachangum’chilamulochamakoloathu 38Pakutikungakhalechamanyazingati,pamene nkhalambayoadapirirazowawachifukwacha chipembedzo,inuanyamatamuchitamanthandizowawazo
39KumbukiranikutichifukwachaMulungumunadza m’dzikolapansi,ndipomudasangalalandimoyo,ndipo chifukwachakemulindingongolekwaMulunguya kupirirazowawazonsechifukwachaiye;pakutiamenenso atatewathuAbrahamuanafulumirakumpheramwanawake Isake,khololamtunduwathu;ndipoIsakeanaonadzanja laatatewakelimsamutsirampeni,sananyema.
40NdipoDanieli,munthuwolungamayo,anaponyedwapa mikango,ndipoHananiya,Azariya,ndiMisayeli anaponyedwam’ng’anjoyamoto,ndipoanapirirachifukwa chaMulungu
41Ndipoinunso,pokhalanachochikhulupiriro chomwechokwaMulungu,musadenkhawa;pakuti sikunalikoyenerakutiinu,podziwachilungamo, musapirirezowawazo
42Ndimawuamenewa,mayiwaamunaasanundiawiriwo analimbikitsaaliyensewaanaakekutiafem’malo mophwanyalamulolaMulunguiwoenieninsoadziwa bwinokutianthuakuferaMulunguakhaliramoyokwa Mulungu,mongaalimoyoAbrahamu,ndiIsake,ndi Yakobo,ndimakoloakaleonse
MUTU8
"OthamangaaChilungamo"otchukaApaikuthankhani yakulimbamtimayotchedwaBukhuLachinayila Amakabeo
1Enamwaalondaadanenakutipameneiyensoadatsala pang'onokugwidwandikuphedwa,adadziponyapamoto kutiasakhudzethupilake
2Inuamayi,kutipamodzindianaanuaamunaasanundi aŵirianaphwanyamphamvuyawoponderezayo,ndi kuwonongamachenjereroakeoipa,ndipoanapereka chitsanzochakukomamtimakwachikhulupiriro
3Munaikidwamwaulemungatitsindwilaanaanungati mizati;
4Cifukwacacekondwera,maiwamtimawoyera,popeza ciyembekezocacipirirocakociripadzanjalaMulungu
5Mwezisunayimilirensoukulupakatipanyenyezi zakumwamba,mongamomweiweunayaliranjirayaana akoaamunaasanundiaŵirionganyenyezim’chilungamo, uyimamuulemererondiMulungu;ndipomwakhala m’Mwambapamodzinawo.
6Pakutikubalakwakokunachokeramwamwanawa Abrahamu
7Ndipochikadatiloledwaifekujambula,monganso wojambulawina,nthanoyaumulunguwako,kodi owonererasakadanjenjemerandimaiwaanaasanundi aŵiriozunzikachifukwachachilungamomazunzo ochulukakufikiraimfa?
8Ndipokunalikoyenerakulembamawuawapampumulo wawo,ndikunenachikumbutsokwamibadwoyakutsogolo yaanthuathu;
APAPALIWANSEMBEWACHIKALI NDIMKAZIWODZALAZAKA NDIANAAKE7
KUDZERAKUCHIWAWACHAANTHUWAANTHU WAnkhanza
KUFUNAKUWONONGAFUKOLAAHEBERI ANAYEZERAUFULUWAANTHUATHU KUYANKHAMULUNGUNDIKUPIRIRA MAZUNZIROMPAKAIMFA
9Pakutindithudiinalinkhondoyopatulikaimene inamenyedwandiiwoPakutitsikulimeneloukoma,ndi kuwatsimikiziramwachipiriro,kuwaikiramphothoya chigonjetsom’kusabvundam’moyowosatha.
10KomawoyambapankhondoyoanaliEleazara,ndipo mayiwaanaaamunaasanundiawiriwoanachitambali yake,ndipoabalewoanachitankhondo.
11Wankhanzaadalimdaniwawondipodzikondimoyo wamunthuadaliowonerera
12Ndipochilungamochinapambanawopambana,napatsa koronakwaothamangaakeNdaniameneanadabwandi othamangaaChilamulochowona?
13Ndanisanadabwenawo?Wolamulirawankhanzayondi bungwelakelonseadasilirakupirirakwawo,komwe tsopanoakuimapambalipampandowachifumuwa Mulungundikukhalam'nthawiyodalitsika.
14PakutiMoseanena,Onseameneadadziyeretsaalipansi pamanjaanu
15Mpebatobango,yango,bakopesakibangomponantina yaNzambe,bazalakikomemaboyete,kasimpeboyendo etenabangoepainabangoazalakilisusulisusulikololya batonabiso,mpemotɔndiazalakikolango,mpemokiliya bisoepesamaki,bazalakilokolalokolalisikompoya masumuyabatonabiso;ndikupyoleramwamwaziwa anthuolungamaameneŵandichitetezerochaimfayawo, ChikhazikitsochaumulunguchinapulumutsaIsrayeli ameneanachitiridwazoipam’mbuyomo
16PakutipameneAntiyokasiwankhanzayoanaona kulimbamtimakwaukomawawo,ndichipirirochawo pansipamazunzo,iyeanaperekachipirirochawopoyera kwaasilikaliakemongachitsanzo;ndipomoteroanauzira amunaakendimalingaliroaulemundiamphamvu m’bwalolankhondondim’ntchitozozinga,koterokuti anafunkhandikugwetsaadaniakeonse
17InuAisrayeli,anaobadwamwambewuyaAbrahamu, mveraniChilamuloichi,ndipokhalaniolungamam’njira zonse,pozindikirakutiKulingalirakouziridwakulimbuye wazilakolakondizowawa,osatizamkatimokha,koma
zakunjakwaife;Momwemoanthuaja,kuperekamatupi awokuchizunzochifukwachachilungamo, sanangotamandidwandianthu,komaanayesedwa oyenereracholowachaumulungu.
18Ndipokupyoleramwaiwo,mtunduwounapeza mtendere,ndipokubwezeretsansokusungaChilamulo m’dzikolathukwalandamzindawokwaadani
19NdipokubwezerakunatsatawoponderezaAntiyokapa dzikolapansi,ndipomuimfaadzalandirachilango
20Pakutipameneanalepherakonsekuumirizaanthuaku Yerusalemukukhalangatianthuamitunduina,ndikusiya miyamboyamakoloathu,anachokakuYerusalemu, namukakukamenyanandiAperisi.
21Tsopanoawandimawuamenemayiwaanaaamuna asanundiawiriwo,mkaziwolungamayo,anauzaanaake: 22‘Inendinalinamwaliwoyera,+ndiposindinasochere m’nyumbayaatatewanga,+ndipondinasunganthiti imeneinamangidwamwaHava
23Palibewonyengawam’chipululu,palibewonyenga m’munda,ameneanandiipsa;kapenaNjokayabodza, yonyengasinadetsechiyerochaunamwaliwanga; Ndinakhalandimwamunawangamasikuonseaubwana wanga;komaanaangaawaatakula,atatewaoanamwalira 24Iyeanaliwodala;chifukwaankakhalandimoyo wodalitsidwandiana,ndiposankadziwaululuwaimfa yawo
25Ameneyo,pameneadalindiife,adakuphunzitsani Chilamulondianeneri;AnatiwerengerazaAbeleamene anaphedwandiKaini,ndizaIsakeameneanaperekedwa nsembeyopsereza,ndizaYosefem’ndende 26NdipoanatiuzazaPiniya,wansembewachangu, naphunzitsainunyimboyaHananiya,Azariya,ndi Misayelipamoto
27NdipoanalemekezansoDanielim’dzenjelamikango, namdalitsaiye;ndipoanakumbukiramawuaYesaya; 28“Inde,ngakhaleutadutsam’moto,lawilamoto silidzakupweteka.
29IyeanatiimbiramawuaDavidewamasalimokuti: “Masautsoawolungamaachuluka
30IyeanatchulamwambiwaSolomowakuti:“Iyendiye mtengowamoyokwaonseameneachitachifunirochake”
31IyeanatsimikiziramawuaEzekieli,“Kodimafupa owumaamenewaadzakhalandimoyo?Pakutisanaiwale nyimboimeneMoseanaphunzitsa,imeneimati, “Ndidzapha,ndipondidzakhalandimoyo:uwundimoyo wako,ndimdalitsowamasikuako.
32Ha,tsikulolinalilankhanza,komasilinalilankhanza, pamenewolamulirawankhanzawaAgirikianayatsamoto woyakamotokwambaulazakezolusa,ndipondizowawa zakezowawitsaanabweretsansokumazunzoake,ana asanundiawiriamwanawamkaziwaAbrahamu, nachititsakhungum’masomwawo,nadulamalirimeawo ndimitunduyambiriyamalirimeawo
33ChifukwachakechiweruzirochaMulunguchinatsata, ndikutsatawotembereredwa
34KomaanaaAbrahamu,pamodzindiamake wopambana,asonkhanitsidwakumaloamakoloawo, atalandirakwaMulungumoyowoyerandiwosakhozakufa, kwaiyeukhaleulemererokunthawizanthawi