Chichewa - The Proverbs of King Solomon

Page 1


Miyambi

MUTU1

1MiyambiyaSolomomwanawaDavidemfumuya Israyeli;

2Kudziwanzerundimwambo;kuzindikiramawualuntha;

3Kulandiramalangizoanzeru,chilungamo,chiweruzondi chilungamo;

4Kupatsaopusakuchenjera,kwamnyamatakudziwandi kuzindikira

5Wanzeruadzamva,naonjezerakuphunzira;ndipomunthu wozindikiraadzapezauphunguwanzeru;

6Kuzindikiramwambindikumasulirakwake;mawua anzeru,ndizongopekazawo.

7KuopaYehovandikochiyambichachidziwitso:Koma opusaanyozanzerundimwambo

8Mwanawanga,tamveramalangizoaatatewako,ndipo usasiyechilangizochaamako

9Pakutiadzakhalangatichokongoletserapamutupako,ndi unyolopakhosipako.

10Mwanawanga,ngatiwochimwaakukopaiwe,usalole 11Akanena,Tiyenafe,tilaliremwazi,tibisalireosalakwa popandachifukwa;

12Tiyenitiwamezealindimoyongatimanda;ndi amphumphu,mongaakutsikirakudzenje;

13Tidzapezachumachonsechamtengowake,tidzadzaza nyumbazathundizofunkha;

14Chitanimaereanupakatipathu;tonsetikhalendi kachikwamakamodzi;

15Mwanawanga,usayendenawom’njira;letsaniphazi lanupamayendedweawo;

16Pakutimapaziaoathamangirazoipa,nafulumira kukhetsamwazi

17Zoonadi,khokalimayalidwapachabepamasopa mbalameiliyonse.

18Ndipoabisaliramwaziwao;amabisaliramoyowawo mseri

19Momwemondinjirazaaliyensewosiriraphindu;amene achotsamoyowaeniake

20Nzeruifuulakunja;Alankhulamawuakem'makwalala; 21Ipfuulapamaloopambana,pazipatazazipata; 22Opusainu,kufikiraliti,mudzakondakupusa?ndi onyozaakondwerandikunyozakwao,ndizitsiruzidana kudziwa?

23Tembenukanipakudzudzulakwanga:taonani, ndidzatsanuliramzimuwangakwainu, Ndidzakudziwitsanimauanga

24Chifukwandinaitana,komamunakana;Ndinatambasula dzanjalanga,osasamalira;

25Komainumwapeputsauphunguwangawonse,Ndipo simunafunakudzudzulakwanga;

26Inensondidzasekatsokalako;Ndidzatonzapamene manthaanuafika;

27Pamenemanthaanuafikangatichipululu,ndi chiwonongekochanuchidzadzangatikamvuluvulu; nsautsondizowawazikadzapainu

28Pamenepoadzandiitana,komasindidzayankha; Adzandifunamsanga,komasadzandipeza;

29Chifukwachakutianadanandikudziwa+ndipo sanasankhekuopaYehova

30Iwosanafuneuphunguwanga:Ananyozachidzudzulo changachonse

31Chifukwachakeadzadyazipatsozanjirayawo,nakhuta ndimaganizoawo

32Pakutikupatukakwaanthuopusakudzawapha,+ndipo kukomamtimakwaopusakudzawawononga.

33Komawondimveraadzakhalamwabata,Nadzakhala pheosaopazoipa

MUTU2

1Mwanawanga,ukalandiramauanga,Ndikubisa malamuloanga;

2Kutiutcherekhutulakokunzeru,ndikulozetsamtima wakokuzindikira;

3Inde,ukafuulirakudziwa,ndikukwezamawuakokuti ukhalekuzindikira;

4Ukaufunafunangatisiliva,Ndikuufunafunamonga chumachobisika;

5PamenepoudzazindikirakuopaYehova,ndikupeza kumdziŵaMulungu.

6PakutiYehovaapatsanzeru;

7Iyeamasungiraolungamanzeruzomveka;

8Asungamayendedweachiweruzo,Nasunga mayendedweaoyeraake

9Pamenepoudzazindikirachilungamo,ndichiweruzo,ndi zolunjika;inde,njirailiyonseyabwino.

10Nzeruikalowam’mtimamwako,moyowako udzakondwerandikudziwa;

11Nzeruidzakusunga,lunthalidzakusunga;

12Kukupulumutsakunjirayamunthuwoipa,kwamunthu wolankhulazokhota;

13Ameneasiyanjirazowongoka,nayendam’njira zamdima;

14Ameneamakondwerandikuchitazoipa,nakondwera ndimphulupuluzaoipa;

15Amenenjirazawonzokhota,Ndizokhotam’njirazawo; 16Kukupulumutsakwamkaziwacilendo,Kwamlendo wosyasyalikandimauace;

17Ameneasiyabwenzilaubwanawake,naiwalapangano laMulunguwake.

18Pakutinyumbayakeyatsikirakuimfa,ndinjirazake kwaakufa

19Palibeameneapitakwaiyeameneadzabwerera,ndipo sagwiranjirazamoyo

20Kutiuyendem’njirayaanthuabwino,ndikusunga mayendedweaolungama.

21Pakutioongokamtimaadzakhalam’dziko,ndiangwiro adzakhalamo

22Komaoipaadzalikhidwam’dziko,olakwa adzazulidwamo

MUTU3

1Mwanawanga,usaiwalechilamulochanga;komamtima wakousungemalamuloanga;

2Pakutiadzakuonjezeramasikuambiri,ndimoyowautali, ndimtendere

3Chifundondichoonadizisakutaye;uzilembepagomela mtimawako;

4Poteroudzapezachisomondichidziwitsochabwino pamasopaMulungundianthu.

5KhulupiriraYehovandimtimawakowonse;ndipo usachirikizikepalunthalako;

6M’njirazakozonseumlemekeze,NdipoIyeadzawongola mayendedweako.

7Usakhalewanzerupamasopako;opaYehova,nupewe zoipa

8Zidzakhalazochiritsapamitsemphayako,Ndimafuta m’mafupaako.

9LemekezaYehovandichumachako,Ndizipatso zoyambazazipatsozakozonse;

10Momwemonkhokwezakozidzasefukira,Ndimo zoponderamozakozidzasefukandivinyowatsopano

11Mwanawanga,usapeputsekulangakwaYehova; usatopendikulangakwake;

12PakutiameneYehovaamkondaamlanga;mongaatate mwanaameneakondweranaye.

13Wodalandimunthuwopezanzeru,ndimunthuwopeza luntha

14Pakutimalondaakeaposamalondaasiliva,ndiphindu lakeliposagolidiwoyengeka

15Iyendiwamtengowapatalikuposamiyalayamtengo wapatali,+ndipozonsezimeneukufunasizingafanane naye

16Masikuambirialim’dzanjalakelamanja;ndim’dzanja lakelamanzerechumandiulemu.

17Njirazakendizokondweretsa,ndinjirazakezonsendi mtendere

18Iyendimtengowamoyokwaiwoakuugwira:Ndipo wodalaaliyensewakuugwira

19Yehovaanakhazikadzikolapansimwanzeru;ndiluntha anakhazikitsakumwamba.

20Ndinzeruzakezozamazathyoledwa,ndipomitambo imagwetsamame

21Mwanawanga,zisachokepamasopako:sunganzeru yeniyenindikuzindikira;

22Ndipozidzakhalamoyowamoyowako,ndichisomo pakhosipako.

23Pamenepoudzayendam’njirayakowosatekeseka,ndipo sudzapunthwaphazilako

24Ukagonapansi,sudzaopa;

25Usachitemanthandimanthaadzidzidzi,kapena chiwonongekochaoipa,chikadza

26PakutiYehovaadzakhalachidalirochako,Ndipo adzasungaphazilakokutilisagwidwe

27Usamanekwaiwoameneakuyenerakuwamana zabwino,Pamenekulim’mphamvuyadzanjalako kuwachitira

28Usanenekwamnansiwako,Pita,ukabwerenso,mawa ndidzakupatsa;pameneulinachopafupindiiwe

29Usalingiriramnzakocoipa,Popezaakhalandiiwe cisungiko

30Usalimbanandimunthupopandachifukwa,ngati sanakuchitirechoipa

31Usachitirensanjewotsendereza,Usasankhengakhale imodzimwanjirazake

32PakutiwopotokaanyansaYehova:Komachinsinsi chakechilindiolungama.

33ThembererolaYehovalirim’nyumbayaoipa; 34Ndithudiiyeamanyozaonyoza:Komaapatsachisomo kwaodzichepetsa.

35Anzeruadzalandiraulemerero:Komaopusaadzakhala ndimanyazi

MUTU4

1Anainu,imvanimwambowaatatewanu,ndipotcherani khutukutimudziweluntha.

2Pakutindikupatsaniinuchiphunzitsochabwino, musasiyechilamulochanga

3Pakutindinalimwanawaatatewanga,Wofatsandi wokondedwandekhapamasopaamayianga.

4Anandiphunzitsanso,natikwaine,Mtimawakougwire mauanga;sungamalamuloanga,nukhalendimoyo

5Tenganzeru,tengaluntha;osapatukapamauamkamwa mwanga

6Usausiye,ndipoudzakusunga;umkonde,ndipo udzakusunga

7Nzerundiyochinthuchachikulu;chifukwachaketenga nzeru;

8Uukweze,ndipoudzakukweza;udzakulemekeza, ukauufungatira

9Idzakupatsamutuwakochokongoletserachachisomo: Idzakupatsaiwekoronawaulemerero

10Tamvera,mwanawanga,ndikulandiramawuanga; ndipozakazamoyowakozidzachuluka.

11Ndakuphunzitsam’njirayanzeru;Ndakutsogolera m’njirazowongoka

12Pameneupita,mapaziakosadzapunthwa;ndipo pothamanga,simudzakhumudwa

13Gwiratumwambo;mlekeniamuke;pakutiiyendiye moyowako.

14Usalowem’njirayaoipa,Usayendem’njirayaoipa

15Ipewe,usapitirirepo;Patukapo,nupitirirepo

16Pakutisagona,akapandakuchitachoipa;ndipotulo tawotachotsedwa,ngatisangagwetseena

17Pakutiamadyamkatewazoipa,namwavinyo wachiwawa.

18Komanjirayaolungamailingatikuunikakowala, kumenekumawalirabekufikirausanawangwiro

19Njirayaoipailingatimdima:sadziwachimene akhumudwanacho

20Mwanawanga,mveramawuanga;tcherakhutuku zonenazanga.

21Asachokepamasopako;uwasungemkatimwamtima wako

22Pakutindizomoyokwaiwoameneazipeza,ndithanzi lathupilawolonse

23Sunganimtimawanundikusamalakonse;pakuti m’menemomulimagweroamoyo.

24Chotsapaiwepakamwamopotoka,ndimilomo yopotokaitalikitsekwaiwe.

25Masoakoayang’anemolunjika,Ndizikopezako ziyang’anepatsogolopako

26Lingiriramayendedweamapaziako,Ndiponjirazako zonsezikhazikike.

27Usapatukirekudzanjalamanja,kapenakulamanzere: Chotsaphazilakokuzoipa

MUTU5

1Mwanawanga,mveranzeruzanga,tcherakhutuku lunthalanga;

2Kutiusungeluntha,Ndikutimilomoyakoisunge chidziwitso

3Pakutimilomoyamkaziwacilendoikukhacisacisa;

4Komamapetoakendiowawangatichivumulo,akuthwa ngatilupangalakuthwakonsekonse.

5Mapaziakeatsikirakuimfa;Mapaziakeagwirakumanda 6Kutiungayang’anirenjirayamoyo;

7Ndimverenitsopano,anainu,ndipomusapatukepa mawuapakamwapanga

8Njirayakoisatalikiranenaye,ndipousayandikire pakhomolanyumbayake;

9Kutimungapatseenaulemuwanu,Ndizakazanukwa ankhanza;

10Kuoperakutialendoangakhutechumachako;ndi ntchitozakozikhalem’nyumbayamlendo;

11Ndipoukalirapotsiriza,pamenethupilakondithupi lakozithedwa;

12Ndipoukati,Ndinadabwanjimwambo,ndipomtima wangaunapeputsachidzudzulo;

13Ndiposindinamveramawuaaphunzitsianga,kapena kutcherakhutukwaiwoameneadandilangiza!

14Ndinatsalapang’onokulowam’zoipazonsepakatipa msonkhanondimsonkhano

15Imwamadziam’chitsimechako,ndimadzioyendaa m’chitsimechako.

16Akasupeakoabalalike,Ndimitsinjeyamadzi m’makwalala

17Zikhalezakowekha,osatizaalendopamodzindiiwe.

18Adalitsikekasupewako:Ukondwerendimkaziwa ubwanawako

19Akhalengatinswalayokondandinswala yokondweretsa;mabereakeakukhutitsenthawizonse; ndipoukhalewokondwanthawizonsendichikondichake

20Ndipoiwe,mwanawanga,bwanjiudzagwiriridwandi mkaziwachilendo,ndikukumbatirachifuwachamlendo?

21PakutinjirazamunthuzilipamasopaYehova,ndipo iyeasamaliramayendedweakeonse.

22Zolakwazakezidzagwirawoipayo,ndipo adzamangidwandizingwezamachimoake

23Adzafawopandamwambo;ndipomuukuluwakupusa kwakeadzasokera

MUTU6

1Mwanawanga,ukakhalachikolechamnzako,Ngati wachitachikolechamlendo,

2Wakodwandimauam’kamwamwako,Wagwidwandi mauam’kamwamwako

3Chitaichitsopano,mwanawanga,nudzipulumutse, Polowam’dzanjalabwenzilako;pita,udzichepetse, nuonetserebwenzilako.

4Usapatsemasoakotulo,kapenazikopezakokuodzera

5Dzipulumutseninokhangatinswalam’dzanjalamlenje, Ndingatimbalamem’dzanjalamsodzi

6Pitakwanyerere,waulesiiwe;penyanjirazake,nukhale wanzeru;

7Amenealibemtsogoleri,woyang’anira,kapena wolamulira,

8Apatsachakudyachakem’malimwe,Nasonkhanitsa chakudyachakem’masika.

9Udzagonampakaliti,wolesiiwe?udzaukalitim’tulo tako?

10Komatukugonapang’ono,kuwodzerapang’ono, kungopindapang’onomanjakutimugone;

11Momwemoumphawiwakoudzafikangati woyendayenda,Ndiumphawiwakongatimunthu wankhondo

12Munthuwoipa,munthuwoipa,amayendandim’kamwa mwaphokoso.

13Atsinzinirandimaso,alankhulandimapaziake, Aphunzitsandizalazake; 14Mphulupuluzilim’mtimamwace;afesamikangano. 15Chifukwachaketsokalakelidzafikamodzidzimutsa; adzathyoledwamodzidzimutsa,osachiritsidwa

16ZinthuzisanundichimodziiziYehovaamadananazo: ndipozisanundiziwirizimnyansa;

17Masoonyada,lilimelonama,ndimanjaokhetsamwazi wosalakwa;

18Mtimawolingalirazolingalirazoipa,mapaziofulumira kuthamangirachoipa;

19Mboniyonamayolankhulamabodza,ndiwofesa mikanganopakatipaabale

20Mwanawanga,sungalamulolaatatewako,Ndipo usasiyemalamuloaamako; 21Uzimangepamtimapakokosalekeza,Ndipouzimange pakhosipako.

22Pameneupita,zidzakutsogolera;pameneugona, zidzakusunga;ndipopakuukaudzalankhulanawe

23Pakutilamulondilonyali;ndipochilamulochiri chopepuka;ndizidzudzulozamwambondiyonjiraya moyo;

24Kukutetezakwamkaziwoipa,Kukopalilimelamkazi wachilendo

25Usasirirekukongolakwakemumtimamwako;kapena asakugwirendizikopezake.

26Pakutichifukwachamkaziwachigololomwamuna angotsalapang’onokudyamkate;

27Kodimunthuangatengemotopachifuwachake, osatenthazovalazake?

28Kodimunthuangayendepamakalaamoto, osatenthedwamapaziake?

29Momwemonsowolowakwamkaziwamnansiwake;ali yensewamkhudzaiyeadzakhalawosalakwa

30Anthusanyozawakubangatiakubakutiakhutiritse pamenealindinjala;

31Komaakapezeka,azibwezerakasanundikawiri; aziperekachumachonsecham’nyumbamwake.

32Komawochitachigololondimkazialibenzeru;

33Adzapezabalandimanyazi;ndipochitonzochake sichidzafafanizidwa.

34Pakutinsanjendiyoukaliwamwamuna;Chifukwa chakesadzalekereratsikulakubwezera.

35Iyesadzasamaliradipo;ngakhalemumpatsamphatso zambiri

MUTU7

1Mwanawanga,sungamauanga,nuunjikemalamulo angakwaiwe

2Sungamalamuloanga,nukhalendimoyo;ndichilamulo changangatikamwanakam’disolako.

3Uzimangapazalazako,uzilembepagomelamtima wako

4Nenakwanzeru,Ndiwemlongowanga;nutchaluntha mbalewako;

5Kutiakutchinjirizekwamkaziwachilendo,Kwamlendo wosyasyalikandimawuake.

6Pakutipazeneralanyumbayangandinayang’ana m’chipindachanga;

7Ndipondinapenyamwaopusa,ndinazindikiramwa anyamata,mnyamatawopandanzeru;

8Akudutsam’khwalalapafupindingodyayake;ndipo adapitakunyumbakwake.

9Kumadzulo,madzulo,usikuwakudandimdima: 10Ndipotawonani,adakomananayemkaziwobvala wadama,ndiwochenjeramtima;

11(Iyendiwaphokosondiwoumakhosi;mapaziake sakhalam’nyumbamwake;

12Tsopanoalikunja,tsopanoalim’makwalala,ndipo amabisalirapangodyazonse)

13Ndipoanamgwiraiye,nampsompsona,ndinkhope yonyansaanatikwaiye, 14Ndilinazonsembezamtendere;lerondachitazowinda zanga.

15Chifukwachakendinaturukakukomanandiiwe, kufunafunankhopeyako,ndipondakupeza

16Ndayalapabedilangandinsaru,ndizosema,ndibafuta wakuAigupto

17Ndadzozapabedilangamule,aloe,ndisinamoni

18Tiyenitikhutendichikondimpakam'mawa:Tisangalale ndichikondi

19Pakutimunthukulibekunyumba,wayendaulendo wautali;

20Atengathumbalandalama,ndipoadzabwerakunyumba tsikuloikika

+21Ndimawuakeambiriokomaanam’chititsakugonja+ ndikusyasyalikakwamilomoyake

22Adzamtsatapomwepo,mongang’ombeipita kukaphedwa,kapenamongachitsirupakulangidwa m’matangadza;

23Mpakamuviukapyozapachiwindichake;monga mbalameithamangiramsampha,osadziwakuti idzapulumutsamoyowake

24Choteroanainu,ndimverenitsopano,ndipotcherani khutukumawuapakamwapanga.

25Mtimawakousapatukirekunjirazake,Usasochere m’mayendedweake

26Pakutiwagwetsaambiriovulala:Inde,amunaambiri amphamvuaphedwandiiye

27Nyumbayakendiyonjirayakumanda,yotsikiraku zipindazaimfa.

MUTU8

1Nzerusizilirakodi?ndikuzindikirakutulutsamawuake?

2Iyewaimapamwambapamisanje,m’mphepetemwa njiram’njirazam’njira.

3Afuulapazipata,poloweramzindawo,polowera pakhomo

4Kwainu,amuna,inendikuitana;ndimawuangakwaana aanthu

5Opusainu,zindikiraninzeru; 6Imvani;pakutindidzalankhulazinthuzazikulu;ndipo kutsegulakwamilomoyangakudzakhalazolungama

7Pakutipakamwapangapadzanenazoona;ndipochoipa ndichonyansapamilomoyanga

8Mawuonseam’kamwamwangaalim’chilungamo; mulibechopotoka,kapenachokhotamwaizo.

9Zonsezimvekakwaiyewozindikira,Ndizolungamakwa iwoameneapezachidziwitso.

10Landiranimwambowanga,osatisiliva;ndikudziwa koposagolidiwosankhika

11Pakutinzeruiposamiyalayamtengowapatali;ndipo zonsezokhumbitsidwasizingafananenazo.

12Inenzerundimakhalamwanzeru,ndikupezanzeru zanzeru

13KuopaYehovandikokudazoipa;kunyada,ndi kudzikuza,ndinjirayoipa,ndim'kamwamopotoka, ndidananazo.

14Uphungundinzeruzomvekandizanga;Ndilindi mphamvu

15Mwainemafumuacitaufumu,Ndipoakalonga akhazikitsachilungamo

16Ndiineakalongaalamulira,Ndiakulu,ndioweruza onseadziko.

17Ndikondaiwoameneamandikonda;ndipoamene andifunaInemsangaadzandipeza

18Chumandiulemuzilindiine;inde,chumachokhalitsa ndichilungamo

19Chipatsochangachiposagolidi,indegolidewoyengeka; ndiphindulangakoposasilivawosankhika.

20Ndiyendam’njirayachilungamo,M’katimwa mayendedweachiweruzo;

21Kutindipatseiwoakundikondacolowacao;ndipo ndidzadzazachumachawo

22Yehovaanandipangakukhalawangawoyambawanjira yake,asanachitentchitozakezakalekale.

23Ndinakhazikitsidwakuyambirakalekale,kuyambira pachiyambi,dzikolapansilisanakhalepo

24Pamenepanalibekuya,inendinabadwa;pamene panalibeakasupeodzalandimadzi

25Mapiriasanakhazikike,zitundazisanakhazikikeine ndinabadwa.

26Pameneanaliasanalengedzikolapansi,kapenaminda, kapenamalekezeroafumbiladzikolapansi

27Pameneanakonzakumwamba,ndinalikomweko; 28Pameneanakhazikamitambokumwamba:Polimbitsa akasupeakuya;

29Pameneanapatsanyanjalamulolake,kutimadzi asapitirirelamulolake:Pameneanaikamazikoadziko lapansi

30Pomwepondinalipafupinaye,mongawoleredwanaye: ndipondinaliwokondweranayetsikunditsiku, wokondwerapamasopakenthawizonse;

31Ndikusangalalam’malookhalapadzikolapansi;ndipo zokondwerazangazinalindianaaanthu

32Tsopanondimvereni,anainu,pakutiodalaiwo akusunganjirazanga.

33Imvanimwambo,ndipokhalanianzeru,ndipo musawakane

34WodalamunthuameneandimvaIne,nadikirapazipata zangamasikuonse,nadikirapamphuthuzazitsekozanga

35Pakutiwondipezaineapezamoyo,ndipoYehova adzalandirachisomo

36Komawondilakwiraadzichitirayekhazoipa;

MUTU9

1Nzeruinamanganyumbayake,yasemamizatiyakeisanu ndiiwiri; 2Waphanyamazake;wasakanizavinyowake;wakonza gomelake

3Watumizaanamwaliace; 4Yemwealiwopusaatembenukirekuno; 5Idzani,idyanimkatewanga,ndikumwavinyoamene ndasakaniza

6Siyaniopusa,nimukhalendimoyo;ndipopitam’njiraya luntha

7Wodzudzulawonyozaadzitengerayekhamanyazi; 8Usadzudzulewonyoza,kutiangadaiwe:dzudzula munthuwanzeru,ndipoadzakukonda

9Phunzitsamunthuwanzeru,ndipoiyeadzakhalawanzeru: Phunzitsawolungama,ndipoiyeadzawonjezera kuphunzira

10KuopaYehovandikochiyambichanzeru:kudziwa woyeramtimandikoluntha

11Pakutimwainemasikuakoadzachuluka,Ndipozakaza moyowakozidzachuluka.

12Ukakhalawanzeruudzipangirawekhawanzeru; 13Mkaziwopusandiwaphokoso;

14Pakutiakhalapakhomolanyumbayake,pampando pamisanjeyamzindawo;

15Kuitanaapaulendooyendanjirayawo:

16Yemwealiwopusaatembenukirekuno:ndipowosowa nzeruanenakwaiye

17Madziakubandiokoma,ndipomkatewodyedwa mobisikaumakoma.

18Komasadziwakutiakufaalikomweko;ndikuti oitanidwaakealikunsikwamanda

MUTU10

1MiyambiyaSolomo.Mwanawanzeruakondweretsa atate;Komamwanawopusaakhumudwitsaamake

2Chumachazoyipasichipindulakanthu,koma chilungamochimapulumutsakuimfa.

3Yehovasalolakutimoyowawolungamaukhalendinjala;

4Wochitandidzanjalaulesiamakhalawosauka:Koma dzanjalaakhamalimalemera.

5Wokololam’malimwendimwanawanzeru;

6Madalitsoalipamutupawolungama,komachiwawa chimaphimbam’kamwamwaoipa.

7Chikumbukirochawolungamachidalitsika:Komadzina laoipalidzavunda.

8Wochenjeramumtimaadzalandiramalamulo;

9Woyendamoongokaayendandithu:Komawokhota mayendedweakeadzadziwika

10Wotsinzinirandidisoachititsachisoni;

11M’kamwamwamunthuwolungamandikasupewa moyo;

12Udaniumayambitsamikangano,komachikondi chimakwiriramachimoonse

13M’milomoyamunthuwozindikiramwapezanzeru:+ Komandodondiyamsanawamunthuwopandanzeru

14Anzeruamasungachidziwitso:Komapakamwapa opusapalichiwonongekopafupi.

15Chumachawolemerandichomudziwakewolimba; 16Ntchitoyawolungamaimatsogolerakumoyo;

17Wosungamwamboalim’njirayamoyo:Komawokana chidzudzuloalakwitsa.

18Wobisaudanialindimilomoyonama; 19Pocurukamausipakhalacimo;

20Lilimelawolungamalikungasilivawosankhika:Mtima waoipauliwacabe

21Milomoyawolungamaimadyetsaambiri:Komaopusa amafachifukwachosowanzeru.

22MadalitsoaYehovaalemeretsa,Ndiposaonjezerapo chisoni

23Kucitazoipakulingatimaseŵeraacitsiru;Koma munthuwozindikiraalindinzeru

24Kuopawoipakudzafikapaiye:Komazokhumbaza wolungamazidzaperekedwa

25Mongakabvumvuluapita,momwemowoipa sadzakhalanso:Komawolungamandiyemazikoamuyaya. 26Mongavinyowosasam’mano,ndimongautsim’maso, momwemowaulesikwaiwoakumtumaiye

27KuopaYehovakumatalikitsamasiku;Komazakaza oipazidzafupikitsidwa

28Chiyembekezochaolungamachidzakhalachisangalalo: Komachiyembekezochaoipachidzatayika.

29NjirayaYehovandiyomphamvuyaoongokamtima; 30Wolungamasadzagwedezekakunthawizonse:Koma oipasadzakhalam’dzikolapansi.

31M’kamwamwawolungamamutulutsanzeru; 32Milomoyawolungamaimadziwazokondweretsa;

MUTU11

1MulingowonamaanyansaYehova; 2Pakudzakudzikuzapadzansomanyazi;komanzeruili ndiodzichepetsa

3Umphumphuwaoongokamtimaudzawatsogolera:Koma mphulupuluzaolakwazidzawaononga

4Chumasichithandizatsikulamkwiyo,komachilungamo chimapulumutsakuimfa.

5Chilungamochamunthuwangwirochidzawongolera njirayake:komawoipaadzagwandizoipazake

6Chilungamochaoongokamtimachidzawapulumutsa: komaolakwaadzagwidwam'zoipazawo

7Munthuwoipaakamwalira,chiyembekezochake chimatha,ndipochiyembekezochaanthuosalungama chimatha

8Wolungamaamapulumutsidwam’masautso,+ndipo woipaamalowam’malomwake.

9Wonyengaaonongamnzacendipakamwapake; 10Kukawayenderabwinoolungama,mudziumakondwera; 11Ndidalitsolaoongokamzindaukukwezeka:Koma pakamwapaoipaumapasulidwa

12Wopandanzeruanyozamnansiwake:Komamunthu wozindikiraamakhalachete.

13Wosinjiriraamavumbulutsazinsinsi;

14Popandauphungu,anthuamagwa:Komapocuruka aphungupalicipulumutso

15Wosungachikolechamlendoadzalangidwa; 16Mkaziwaulemuamalemekezedwa:Ndipoamuna amphamvuapezachuma

17Munthuwachifundoachitiramoyowakezabwino: Komawankhanzaavutitsathupilake.

18Woipaamachitantchitoyachinyengo,komawofesa chilungamoadzalandiramphothoyotsimikizika

19Mongachilungamochitengeramoyo; 20AnthuamtimawopotokaanyansidwandiYehova; 21Ngakhaledzanjaligwiranapamanja,woipa sadzalepherakulangidwa:Komambewuyaolungama idzapulumutsidwa.

22Mongangaleyagolidem’mphunoyankhumba, Momwemomkaziwokongolawosazindikira

23Chilakolakochaolungamandichabwinochokha:koma kuyembekezerakwaoipandikomkwiyo

24Paliwobalalitsa,komaacuruka;ndipopaliwobisira choposachoyenera,komaadzetsaumphawi

25Munthuwopatsaadzanenepa;ndiwothirira adzathiriridwansoiyemwini.

26Wokanizatirigu,anthuadzamtemberera; 27Wofunafunazabwinoapezazabwino; 28Wokhulupirirachumachakeadzagwa:Komaolungama adzaphukangatinthambi

29Wosautsanyumbayaceadzalandiramphepo; 30Chipatsochawolungamandimtengowamoyo;ndipo wopambanamiyoyoaliwanzeru

31Taonani,wolungamaadzalandiramphothopadziko lapansi:koposakotaninangawoipandiwochimwa.

MUTU12

1Wokondamwamboakondakudziŵa; 2MunthuwabwinoadzalandirachisomokwaYehova; 3Munthusadzakhazikikandizoipa:Komamuzuwa olungamasudzagwedezeka

4Mkaziwokomamtimandiyekoronawamwamunawake; 5Maganizoaolungamaaliolungama:Komauphunguwa oipandichinyengo

6Mawuaoipandiolaliramwazi:Komapakamwapa oongokamtimapadzawapulumutsa.

7Oipaapasulidwa,ndipokulibe:Komanyumbaya olungamaidzakhazikika

8Munthuadzatamandidwamongamwanzeruzake:Koma wokhotamtimaadzanyozedwa

9Wonyozedwa,komaalindikapolo,aposa wodzilemekeza,komawopandachakudya.

10Wolungamaasamaliramoyowanyamayace:Koma chifundochaoipandinkhanza

11Wolimamundawakeadzakhutandichakudya:Koma wotsatazopandapakealibenzeru

12Woipaakhumbamsamphawaoipa:Komamuzuwa olungamaupatsazipatso.

13Woipaagwidwandikulakwakwamilomoyace;

14Munthuadzakhutazabwinondizipatsozamkamwa mwake;

15Njirayachitsirundiyolungamapamasopake,koma womverauphungualiwanzeru

16Mkwiyowachitsiruudziwikapomwepo,koma wochenjeraamabisamanyazi

17Wonenazoonaamaonetsachilungamo,komamboni yonamaimanyenga

18Paliwolankhulangatikupyozakwalupanga:Koma lilimelaanzerulilamitsa.

19Mulomowachoonadiudzakhazikikakosatha:Koma lilimelonamalikhalakamphindi

20Chinyengochilim’mitimamwaiwoolingalirazoipa;

21Palibechoipachidzagwerawolungama:Komaoipa adzakhutazoipa

22MilomoyonamainyansaYehova; 23Munthuwanzeruamabisachidziwitso:Komamtimawa opusaumalalikirauchitsiru

24Dzanjalaakhamalidzalamulira:komawaulesi adzapatsidwamsonkho.

25Kusautsikam’mtimamwamunthundikuuŵeramitsa: Komamawuabwinoaukondweretsa

26Wolungamaapambanamnzace:Komanjirayaoipa imawasokeretsa

27Waulesisawotchanyamayosakanyama; 28M’njirayachilungamomulimoyo;ndipom’njirayake mulibeimfa

MUTU13

1Mwanawanzeruamamveramwambowaatatewake: Komawonyozasamverachidzudzulo

2Munthuadzadyazabwinondizipatsozamkamwamwake: Komamoyowaolakwaudzadyachiwawa.

3Wosungapakamwapakeasungamoyowake;

4Moyowawaulesiukhumba,osasowakanthu;koma moyowaakhamaudzalemera.

5Wolungamaamadanandibodza,komawoipa amanyansidwandimanyazi

6Chilungamochimasungawoongokam’njira:komakuipa kumagwetsawochimwa

7Paliwolemera,komaalibekanthu;

8Dipolamoyowamunthundichumachake,koma wosaukasamverachidzudzulo

9Kuunikakwaolungamakukondwera:Komanyaliyaoipa idzazimitsidwa.

10Kunyadakumabweretsamikangano; 11Chumachopezedwamwachabechidzachepa; 12Chiyembekezochozengerezachidwalitsamtima; 13Wonyozamauadzaonongeka;Komawoopalamulo adzalandiramphotho

14Chilamulochamunthuwanzerundikasupewamoyo, kutiuchokekumisamphayaimfa

15Lunthalabwinolipatsachisomo; 16Munthualiyensewochenjeraamachitazinthu mozindikira,komachitsiruchimavumbulautsiruwake 17Mthengawoipaamagwam’zoipa:Komanthumwi yokhulupirikaichiritsa.

18Umphawindimanyaziadzakhalakwawokanamwambo: Komawosamalirachidzudzuloadzalemekezedwa

19Chilakolakochimenechikakwaniritsidwachimazuna m’moyo:+Komazitsiruzinyansidwakusiyazoipa 20Woyendandianthuanzeruadzakhalawanzeru:Koma mnzawowaopusaadzawonongeka

21Zoipazitsataocimwa,Komaolungama adzabwezeredwazabwino

22Munthuwabwinoasiyiraanaaanaakecholowa,ndipo chumachawochimwachimaunjikirawolungama 23Mulimawaumphawimulichakudyachambiri; 24Wosiyakukwapulaadanandimwanawake; 25Wolungamaamadyakufikirakukhutitsamoyowace: Komamimbayaoipaidzasowa.

MUTU14

1Mkazialiyensewanzeruamanganyumbayake;koma wopusaalipasulandimanjaake

2WoyendamowongokamtimaamaopaYehova,koma wokhotam’njirazakeam’nyoza.

3M’kamwamwacitsirumulinthyoleyakunyada:Koma milomoyaanzeruidzawasunga.

4Popandang’ombe,kholalimakhalaloyera,+koma mphamvuyang’ombeyoipezazokololazambiri

5Mboniyokhulupirikasiname:Komamboniyonama imanenazonama.

6Wonyozaafunafunanzerukomaosaipeza;

7Chokapamasopamunthuwopusa,Popezasuonamwa iyemilomoyodziwitsa

8Nzeruyawochenjerandiyokuzindikiranjirayake:koma kupusakwazitsirundikochinyengo.

9Opusaamanyozatchimo:Komamwaolungamapali chisomo

10Mtimaudziwakuwawakwace;ndimlendosalowerera m’kukondwerakwake

11Nyumbayaoipaidzapasuka,komachihemacha oongokamtimachidzaphuka.

12Palinjirayoonekangatiyoongokakwamunthu,koma mapetoakendinjirazaimfa

13Ngakhalem’kusekamtimaulindichisoni;ndipo chimalizirochachisangalalochimenechondichisoni

14Wobwereram'mbuyomumtimamwakeadzakhutanjira zake;

15Wopusaakhulupiriramawuonse;komawochenjera asamaliramayendedweake

16Munthuwanzeruamaopa,napatukapazoipa; 17Wofulumirakukwiyaamachitazopusa;

18Opusaalandirautsiru:Komaochenjeraavala chidziwitso.

19Oipaamagwadiraabwino;ndioipapazipataza olungama

20Waumphawiamadedwangakhalendimnansiwake: Komawolemeraalindimabwenziambiri

21Wonyozamnzaceacimwa;

22Kodisasokeraamenealingirirazoipa?komachifundo ndichowonadichidzakhalakwaiwoameneamalingalira zabwino

23M’ntchitozonsemuliphindu; 24Koronawaanzerundicumacao; 25Mboniyowonaimapulumutsamiyoyo;Komamboni yachinyengoimalankhulamabodza.

26PakuopaYehovapalichikhulupirirocholimba:Anaake adzakhalandipothawirapo

27KuopaYehovandikokasupewamoyo,Kucokaku misamphayaimfa

28Muunyinjiwaanthumuliulemererowamfumu; 29Munthuwosakwiyamsangaaliwozindikirakwambiri,+ komawopupulumaakukwezautsiru

30Mtimawabwinondimoyowathupi:Komansanje ivunditsamafupa.

31WoponderezawaumphawiatonzaMlengiwake; 32Woipaamakankhidwam’kuipakwace:Koma wolungamaalindiciyembekezopaimfayake

33Nzeruzimakhalam’mtimamwamunthuwozindikira,+ komazimenezilipakatipaanthuopusazimadziwika.

34Chilungamochimakwezeramtundu; 35Mfumuikondwerandikapolowanzeru;

MUTU15

1Mayankhidweofatsaabwezamkwiyo;Komamau owawitsaaputamkwiyo.

2Lilimelaanzerulilankhulabwino;

3MasoaYehovaaliponseponse,napenyaoipandiabwino 4Lilimelabwinondilomtengowamoyo; 5Chitsiruchipeputsamwambowaatatewake:Koma wosamalirachidzudzuloaliwanzeru

6M’nyumbayawolungamamulicumacambiri; 7Milomoyaanzeruimafalitsachidziwitso:Komamtima waopusasutero

8NsembeyaoipainyansaYehova:Komapempherola oongokamtimalimkondweretsa

9NjirayaoipandiyonyansakwaYehova,komaakonda wotsatachilungamo.

10Chilangon’chopwetekakwaiyewosiyanjira,+ndipo wodanandichidzudzuloadzafa

11MandandichionongekozilipamasopaYehova:koposa kotaninangamitimayaanaaanthu?

12Wonyozasakondaameneam’dzudzula,ndiposapita kwaanzeru.

13Mtimawokondwausekeretsankhope; 14Mtimawamunthuwozindikiraufunafunakudziwa; 15Masikuonseawosaukandioipa,komawokondwera mtimaalindiphwandolosatha

16ZochepaulindikuopaYehovazipambanandichuma chambirindimavuto.

17Kudyazitsambapalicikondanokulibwino,Kuposa ng’ombeyoŵetapamodzindiudani

18Munthuwaukaliaputandewu,komawosakwiya msangaatonthozamakangano

19Njirayamunthuwaulesiilingatilingalaminga,koma njirayaolungamaimakonzedwa.

20Mwanawanzeruamakondweretsaatatewake:Koma wopusaanyozaamake

21Utsiruumakondweretsamunthuwopandanzeru;Koma munthuwozindikiraamayendamolunjika

22Popandauphunguzolingalirazizimidwa;Koma pocurukaaphunguzikhazikika.

23Munthuamakondwerandimayankhidweam’kamwa mwake;

24Njirayamoyoikwerakwawanzeru,kutiacokeku gehenapansi

25Yehovaadzawononganyumbayaonyada,Koma adzakhazikitsamalireamkaziwamasiye.

26MaganizoaoipaanyansaYehova;

27Wosiliraphinduavutitsanyumbayake;komaiye wakudanandimphatsoadzakhalandimoyo

28Mtimawawolungamauganizirazakuyankha:Koma m'kamwamwaoipamutsanulirazoipa

29Yehovaalikutalindioipa:Komaamvapempherola olungama

30Kuwalakwamasokukondweretsamtima:Ndipombiri yabwinoinenepetsamafupa

31Khutulakumvachidzudzulochamoyolikhalabemwa anzeru.

32Wokanamwamboapeputsamoyowakewaiyeyekha; 33KuopaYehovandikomwambowanzeru;ndipo patsogoloulemundikudzichepetsa.

MUTU16

1Zokonzekerazamtimamwamunthu,ndimayankhidwea lilimeachokerakwaYehova.

2Njirazonsezamunthuziyerapamasopake;koma Yehovaayesamizimu

3PerekantchitozakokwaYehova,ndipomaganizoako adzakhazikika.

4Yehovaanadzipangirayekhazinthuzonse:Inde, ngakhaleoipatsikulatsoka

5YensewonyadamtimaanyansidwandiYehova; 6Ndicifundondicoonadimphulupuluzimatsukidwa;

7NjirazamunthuzikakondweretsaYehova,iye amakhazikitsanayemtenderengakhaleadaniake

8Zapang’onopamodzindichilungamozipambanandi mapinduambiriopandachilungamo.

9Mtimawamunthuulingaliranjirayake; 10Chiweruzochaumulunguchilim’milomoyamfumu: M’kamwamwakesimulakwapachiweruzo.

11MuyesondimuyesowolungamanzaYehova:Miyeso yonseyam’thumbandiyontchitoyake

12Kucitazoipan’konyansakwamafumu,pakutimpando wacifumuukhazikikam’cilungamo

13Milomoyolungamaimakondweretsamafumu;ndipo akondawolankhulazolungama.

14Mkwiyowamfumuulingatiamithengaaimfa; 15M’kuunikakwankhopeyamfumumulimoyo;ndipo kukomamtimakwakekulingatimtambowamvulaya masika

16Kupezanzerun’kwabwinobwanjikuposagolide!ndi kusankhalunthakoposasiliva;

17Njirayaoongokamtimandiyokupatukakuzoipa: Wosunganjirayakeasungamoyowake

18Kunyadakutsogolerachiwonongeko;

19Kulibwinokukhalawodzichepetsapamodzindiosauka, +kusiyanandikugaŵazofunkhapamodzindiodzikuza

20Wosamalirankhanimwanzeruadzapezazabwino; 21Wanzerumumtimaadzatchedwawochenjera:ndipo kukomakwamilomokumawonjezerakuphunzira

22Kuzindikirandikokasupewamoyokwaeniake;

23Mtimawawanzeruuphunzitsapakamwapake, nuwonjezeramaphunziropamilomoyake

24Mawuokomaakungachisachauchi,otsekemera m’moyo,ndiolamitsamafupa

25Palinjirayoonekakwamunthungatiyoongoka,koma mapetoakendinjirazaimfa.

26Wogwirantchitoamadzichitirayekha;pakutipakamwa pakepakumlakalaka.

27MunthuwosaopaMulunguamakumbazoipa,ndipo m’milomoyakemulimotowoyaka

28Munthuwacipongweamayambitsamikangano; 29Munthuwachiwawaanyengamnansiwake, namtsogoleram’njirayosakhalabwino

30Atsinzinamasoakekutiaganizirezokhota;

31Imvindiyokoronawaulemerero,ikapezedwam’njiraya chilungamo

32Wosakwiyamsangandiwabwinokuposawamphamvu; ndiwolamuliramzimuwakekoposawolandamudzi

33Maereaponyedwapamtanda;komamaganizoakeonse achokerakwaYehova.

MUTU17

1Mbeuyoumapalimtendere,iposanyumbayodzazandi nsembezotsutsana.

2Kapolowanzeruadzalamuliramwanawochititsamanyazi, ndipoadzakhalandigawolacholowapakatipaabale 3Mtsukondiwosiliva,nding’anjondigolidi:Koma Yehovandiyesamitima.

4Wochitazoipaamasamaliramilomoyonama;ndipo wabodzaamatcheramakutukulilimeloipa

5WonyozawosaukaatonzaMlengiwake;

6Anaaanandiwokoronawaokalamba;ndiulemererowa anandiwoatateawo.

7Kalankhulidwekopambanasayeneramunthuwopusa;

8Mphatsoilingatimwalawamtengowapatalipamasopa amenealinayo;

9Wobisacholakwaafunachikondi;koma wobwerezabwerezaamalekanitsaabwenzi

10Chidzudzulochilowamwamunthuwanzerukuposa chitsirumikwingwirimazana

11Munthuwoipaangofunakupanduka;

12Munthuakumanendichimbalangondocholandidwaana, Kuposachitsirumukupusakwake

13Wobwezerachoipapachabwino,choipasichidzachoka panyumbapake.

14Chiyambichandewuchilingatikuturutsamadzi; 15Wolungamitsawoipa,ndiwotsutsawolungama,onse awirindionyansakwaYehova.

16N’chifukwachiyanim’manjamwamunthuwopusa mulindimtengowopezeranzeru,+popezaalibemtima wopezanzeru?

17Bwenzilimakondanthawizonse,ndipombale anabadwirakutiakuthandizepakagwatsoka

18Munthuwopandanzeruagwiranachanza,Nachita chikolepamasopabwenzilake

19Wokondandewuakondacholakwa; 20Munthuamenealindimtimawopotokasapezazabwino; 21Wobalachitsiruadzichitirachisoni;ndipoatatewa chitsirualibechisangalalo

22Mtimawokondwauchiritsabwino;Komamzimu woswekauphwetsamafupa

23Munthuwoipaamatengamphatsokuchokerapachifuwa kutiapotozenjirazachilungamo.

24Nzeruzilipamasopawozindikira;komamasoachitsiru alimalekezeroadzikolapansi

25Mwanawopusaamvetsaatatewakechisoni,ndi zowawakwamkaziwom’bala

26Komansokulangawolungamasikulibwino,kapena kumenyaakalongachifukwachachilungamo

27Wodziwaalekamawuake;

28Ngakhalecitsirucikakhalacete,ciyesedwawanzeru;

MUTU18

1Kupyoleram’chikhumbomunthu,atadzipatula, amafunafunandikulowereramunzeruzonse

2Chitsirusichikondwerandikuzindikira,komakutimtima wakeudziwike

3Pamenewoipaafika,mnyozoumabweranso,ndimnyozo

4Mawuam’kamwamwamunthualingatimadziakuya,+ ndikasupewanzerungatimtsinjewoyenda

5Sibwinokutengeramunthuwoipa,kugwetsawolungama pachiweruzo.

6Milomoyachitsiruilowamkangano,ndipopakamwa pakepamayitanazikwapu.

7M’kamwamwachitsirundichiwonongekochake,ndipo milomoyakendimsamphawamoyowake

8Mawuawosinjiriraalingatimikwingwirima,ndipo amatsikiram’katimwamimba.

9Ndiponsoiyeamenealiwaulesipantchitoyake,ndiye m’balewakewowonongakwambiri

10DzinalaYehovandilolingalolimba:Wolungama athamangiramonapulumuka

11Chumachamunthuwolemerandichomudziwake wolimba,Ndingatilingalalitalipamasopake

12Chiwonongekochisanadzemtimawamunthuudzikuza; 13Woyankhirankhaniasanaimvetsetsendikupusandi manyazi

14Mtimawamunthuudzalimbitsachofookachake;koma mzimuwovulalandaniangaupirire?

15Mtimawawochenjeraupezachidziwitso;ndipokhutu laanzerulifunakudziwa

16Mphatsoyamunthuimampatsamalo,ndipo imamufikitsakwaakulu

17Woyambapamlanduwakeayesedwawolungama; komamnansiwakeadzanadzamfuna.

18Maereathetsamikangano,Imagawapakatipa amphamvu

19Mbalewolakwiridwaapambanamudziwolimba;ndipo mikanganoyaoilingatimipiringidzoyalinga

20Mimbayamunthuidzakhutandizipatsozamkamwa mwake;ndipoiyeadzakhutandizipatsozamilomoyace.

21Lilimelilindimphamvuyaimfandimoyo,ndipo ameneamalikondaadzadyazipatsozake

22Wopezamkaziwapezachinthuchabwino,ndipo Yehovawakondweranaye

23Waumphawiamapembedzera;komawolemeraayankha mokalipa.

24Munthuamenealindianzakeayenerakukhala waubwenzi:ndipopalibwenzilimenelimamatirirakuposa mbale.

MUTU19

1Waumphawiwoyendam'ungwirowaceaposamunthuwa milomoyokhota,ndicitsiru

2Ndiponso,kukhalawopandanzerusikulikwabwino; ndipowofulumirandimapaziakeachimwa

3Kupusakwamunthukumapotozanjirayake,ndipo mtimawakeukwiyiraYehova

4Chumachichulukitsamabwenzi;komawaumphawi amalekanitsidwandimnansiwake

5Mboniyonamasidzalepherakulangidwa,ndipo wolankhulamabodzasadzapulumuka

6Anthuambiriadzapemphachisomokwakalonga,ndipo munthualiyensendibwenzilawoperekamphatso

7Abaleonseawosaukaamamuda;awalondolandimau, komaamfuna.

8Wopezanzeruakondamoyowake:Wosungaluntha adzapezazabwino

9Mboniyonamasidzalepherakulangidwa,ndipo wolankhulazonamaadzawonongeka

10Kukondwerasikuyenerachitsiru;Koposabwanjikuti kapoloalamulireakalonga.

11Kulingalirakwamunthukuchedwetsamkwiyo;ndi ulemererowakekukhululukiracholakwa.

12Mkwiyowamfumuulingatikubangulakwamkango; komakukomamtimakwakekulingatimamepaudzu

13Mwanawopusanditsokalaatatewake; 14Nyumbandichumandizocholowachaatatewake: NdipomkaziwanzeruachokerakwaYehova

15Ulesiugwetsatulotatikulu;ndipomunthuwaulesi adzamvanjala

16Wosungalamuloasungamoyowake;komawonyoza njirazakeadzafa.

17WochitirachifundowosaukaabwerekaYehova;ndipo adzambwezerachimeneadampatsa

18Langamwanawakopamenechiyembekezochilipo; 19Munthuwaukaliadzalangidwa;

20Imvauphungu,nulandiremwambo,Kutiukhale wanzerupotsirizapake.

21Mumtimamwamunthumulizolingalirazambiri;koma uphunguwaYehovandiwoudzakhala

22Chokhumbachamunthundichokukomamtimakwake; 23KuopaYehovandimoyo;sadzalangidwandichoipa 24Munthuwaulesiamabisadzanjalakepachifuwachake, ndiposafunakulibweretsansopakamwapake.

25Menyawonyoza,ndipowopusaadzachenjera; 26Wopeputsaatatewake,napitikitsaamake,ndiyemwana wamanyazindiwotonza.

27Mwanawanga,lekakumvamalangizoamene akusokeretsapamawuachidziwitso 28MboniyosaopaMulunguinyozachiweruzo; 29Ziweruzozakonzeraonyoza,ndimikwingwirimaya msanawazitsiru

MUTU20

1Vinyoachitachipongwe,chakumwacholedzeretsa chiputa;

2Kuopamfumukulingatikubangulakwamkango; 3Ndiulemukwamunthukusiyamakani; 4Waulesisadzalimachifukwachachisanu;chifukwa chakeidzapempham’makututa,osapezakanthu

5Uphunguwam’mtimamwamunthuulingatimadzi akuya;komamunthuwozindikiraadzachitunga

6Anthuambiriadzalalikiraaliyenseubwinowake:koma munthuwokhulupirikandaniangapeze?

7Wolungamaamayendamuungwirowake:Anaakeodala pambuyopake.

8Mfumuyakukhalapampandowachiweruzoimachotsa zoipazonsendimasoake

9Ndanianganene,Ndayeretsamtimawanga, Ndayeretsedwakuuchimowanga?

10Miyezoyosiyanasiyana,ndimiyesoyosiyana,zonsezi n’zonyansakwaYehova

11Ngakhalemwanaadziwikandintchitozake,ngati ntchitoyakeiliyoyerandiyolungama

12Makutuakumva,ndidisolopenya,Yehovaadazipanga zonseziwiri

13Usakondetulo,kutiungasauke;tsegulamasoako,ndipo mkateudzakhuta.

14Palibe,palibe,aterowogula;komaakapita, adzitamandira

15Paligolidi,ndimiyalayamtengowapataliyamtengo wapatali; 16Tengachovalachakewochitirachikolechamlendo:+ Umtengerechikolechifukwachamkaziwachilendo.

17Mkatewachinyengouliwozunakwamunthu;koma pambuyopakepakamwapakepadzadzazamiyala 18Uphunguuliwonseukhazikika; 19Woyendandimisecheamavumbulutsazinsinsi; 20Wotembereraatatewakekapenaamake,nyaliyake idzazimamumdimawamdima

21Cholowachikhozakupezedwamsangapachiyambi; komachitsirizirochakesichidzadalitsika

22Usanene,Ndidzabwezerachoipa;komayembekeza Yehova,ndipoiyeadzakupulumutsa

23MiyesoyosiyanainyansaYehova;ndipomulingo wonyengasiwabwino.

24MayendedweamunthuachokerakwaYehova; pamenepomunthuangathebwanjikuzindikiranjirayake?

25Ndimsamphakwamunthuwakudyazinthuzopatulika, ndipopambuyopazowindakutiafufuze

26Mfumuyanzeruimamwazaoipa,ndipoimawafikitsapa njinga.

27MzimuwamunthundiwonyaliyaYehova,yosanthula zamkatizonsezamimba

28Chifundondichowonadizisungamfumu:ndipo mpandowakewachifumuukhazikikandichifundo

29Ulemererowaanyamatandiwomphamvuzawo: Kukongolakwaokalambandikoimvi.

30Ululuwabalaucotsazoipa;

MUTU21

1Mtimawamfumuulim'dzanjalaYehova,ngatimitsinje yamadzi;

2Njirazonsezamunthuzilungamapamasopake:Koma Yehovaayesamitima

3Kuchitachilungamondichiweruzon’kovomerezekakwa Yehovakuposansembe

4Masoodzikuza,ndimtimawodzikuza,Ndikulimakwa oipa,ndizotchimo.

5Maganizoaanthuakhamaakhuta;Komaaliyense wothamangaamangofunaumphawi

+6Kupezachumandililimelonaman’chachabechabe choponyedwaukundiukuchaiwoameneakufunaimfa

7Kulandakwaoipakudzawawononga;chifukwaakana kuchitachiweruzo.

8Njirayamunthuiliyokhotakhotandiyachilendo:koma wolungamantchitoyakendiyolungama.

9Ndibwinokukhalapangondyayapadengalanyumba, kusiyanandikukhalam’nyumbayaikulundimkazi wolongolola

10Moyowawoipaukhumbazoipa:Mnansiwakesapeza chisomopamasopake

11Wonyozaakalangidwa,wopusaamakhalawanzeru: ndipowanzeruakaphunzitsidwaamalandirachidziwitso

12Wolungamaasamaliranyumbayaoipa; 13Wotsekamakutuakekutiasamvekulirakwawosauka, iyensoadzalira,komasadzamvedwa

14Mphatsom’tseriibwezamkwiyo;

15Kucitazolungamakumakondweretsaolungama;

16Munthuwosokeram’njirayalunthaadzakhalam’gulu laakufa

17Wokondazosangalatsaadzakhalawosauka:Wokonda vinyondimafutasadzakhalawolemera.

18Woipaadzakhaladipolawolungama,ndiwolakwakwa oongokamtima.

19Kukhalam’cipululukulibwino,kusiyanandikukhala ndimkaziwolongololandiwaukali

20M’nyumbayawanzerumulichumachosiririkandi mafuta;komamunthuwopusaaziwononga.

21Wotsatachilungamondichifundoapezamoyo, chilungamondiulemu

22Wanzeruakweramudziwaamphamvu,nagwetsa mphamvuyacikhulupirirocace

23Wosungapakamwapakendililimelakeasungamoyo wakekuzovuta

24Wonyadandiwodzikuzawonyozandilodzinalake, ameneamachitamwaukaliwodzikuza.

25Chilakolakochawaulesichimamupha;pakutimanjaake akukanakugwirantchito

26Iyeamasiriramwadyeratsikulonse;

27Nsembeyaoipandiyonyansa;

28Mboniyonamaidzawonongeka,komamunthu wakumvaamalankhulakosalekeza.

29Munthuwoipaaumitsankhopeyake;

+30Palibenzeru,+kuzindikira,+kapenauphungu wotsutsanandiYehova.

31Kavaloakonzekeratsikulankhondo:Komacipulumutso cicokerakwaYehova

MUTU22

1Mbiriyabwinoifunikakusankhidwakuposachuma chambiri,ndipokukomamtimakwakukulukuposasiliva ndigolidi

2Wolemerandiwosaukaamakumanapamodzi:Yehova ndiyeMlengiwao

3Wochenjeraaonazoipa,nabisala; 4KudzichepetsandikuopaYehovandikochuma,ndi ulemu,ndimoyo

5Mingandimisamphazilim’njirayawopulukira: Wosungamoyowakeadzakhalakutalinazo.

6Phunzitsamwanam’njirayake;

7Wolemeraamalamuliraosauka,ndipowobwereka amakhalakapolowawobwereketsa.

8Wofesazoipaadzatutazachabe;

9Iyeamenealindidisolakukomamtimaadzadalitsidwa; pakutiapatsacakudyacacekwaosauka.

10Tayawonyoza,ndipomikanganoidzatuluka;inde ndewundichitonzozidzatha.

11Wokondakuyeramtima,chifukwachakukomamtima kwamilomoyakemfumuidzakhalabwenzilake

12MasoaYehovaasungachidziwitso;

13Waulesiamati,Kunjakulimkango,Ndidzaphedwa m’makwalala

14M’kamwamwaakaziacilendomulidzenjelakuya: WonyansidwandiYehovaadzagwamo 15Utsiruumangidwamumtimamwamwana;komandodo yachilangoidzauingitsirakutali.

16Woponderezawaumphawikutiawonjezerechuma chake,ndipowoperekakwaolemeraadzasauka

17Tcherakhutulako,imvamauaanzeru,nulozetsamtima wakokuchidziwitsochanga

18Pakutinkwabwinongatiuwasungam’katimwako; zidzakhazikikam'milomomwako.

19KuticikhulupirirocanucikhalemwaYehova, ndakudziwitsanilero,indeinu.

20Kodisindinakulemberaiwezinthuzabwinokwambiri zauphungundichidziwitso?

21Kutindikudziwitsezowonazamawuachowonadi;kuti ukayankhemauowonakwaiwoakutumizakwaiwe?

22Usaberewosauka,chifukwandiwosauka;

23PakutiYehovaadzawaweruzapamlanduwawo, Nadzawonongamoyowaiwoameneakuwafunkha

24Usamayanjanendimunthuwokwiya;ndipousamuka ndimunthuwaukali;

25Kutiungaphunzirenjirazake,Ndikutcheramsamphaku moyowako

26Usakhalemmodziwaiwoakugwiranachanza,Kapena waiwoakuchitirachikolechangongole

27Ngatiulibechakubweza,adzakuchotseranjimphasa yako?

28Usacotsemalireakale,ameneanaciikamakoloako; 29Uonamunthuwakhamapantchitoyake?adzaima pamasopamafumu;sadzaimapamasopaanthuwamba.

MUTU23

1Ukakhalapansikudyapamodzindiwolamulira,samalira ndithuzimeneziripamasopako;

2Ndipouikempenipakhosipako,ngatiulimunthu wokondakudya

3Usasirirezakudyazakezokoma,pakutindizozakudya zachinyengo.

4Usachitekhamakutiukhalewolemera:Lekanzeruzako

5Kodimudzayang’anamasoanupachimenekulibe? pakutindithuchumachidzipangiramapiko;ziwulukira kumwambangatimphungu

6Usadyemkatewamunthuwadisoloipa,kapena kukhumbirazakudyazakezokoma;

7Pakutimongaalingiriramumtimamwakemomwealili: Idyandikumwa,anenandiiwe;komamtimawakesulindi iwe.

8Mng'omaumenewadyaudzausanza,Ndikutayamawu akookoma

9Usalankhulem’makutuacitsiru;

10Musachotsemalireakale;ndipousalowem’mindaya anaamasiye;

11PakutiMuomboliwawondiwamphamvu;iye adzawaneneraiwemlanduwawo

12Ikamtimawakokuchilangizo,ndimakutuakokumawu achidziwitso

13Usalekekulangamwana;pakutiukampandandindodo, sadzafa

14Ukamukwapulandindodo,ndipoudzapulumutsamoyo wakekugehena

15Mwanawanga,mtimawakoukakhalawanzeru,mtima wangansoudzasangalala

16Inde,impsozangazidzakondwera,Pamenemilomo yakoilankhulazolungama.

17Mtimawakousacitirensanjeocimwa;

18Pakutindithupalimapeto;ndipochiyembekezochako sichidzadulidwa.

19Tamvera,mwanawanga,nukhalewanzeru,nutsogolere mtimawakom’njiramo

20Usakhalemwaamwere;mwaodyanyamamonyada; 21Pakutiwoledzerandiwosusukayoadzasauka;ndipo kusinzakudzavekamunthunsanza

22Tamveraatatewakoameneanakubala,ndipo usapeputseamakoatakalamba.

23Gulanichowonadi,osachigulitsa;ndinzeru,ndi mwambo,ndiluntha

24Atatewawolungamaadzakondwerakwambiri;ndipo wobalamwanawanzeruadzakondweranaye

25Adzakondwaatatewakondiamako;

26Mwanawanga,ndipatsemtimawako,Ndipomasoako apenyenjirazanga

27Pakutihulendidzenjelakuya;ndipomkaziwachilendo alidzenjelopapatiza

28Abisalirangatiwofunkha,Nachulukitsaolakwamwa anthu.

29Ndanialinditsoka?alindichisonindani?alindi mikanganondani?alinakobwebwetandani?alindimabala opandachifukwandani?Ndanialinawomasoofiira?

30Iwoameneachedwapavinyo;iwoakupitakukafuna vinyowosanganiza

31Usayang’anevinyopamenealiwofiira,pamene anyezimiram’chikho,pameneakuyendabwino

32Potsirizirapakeimalumangatinjoka,Ilumangatinjoka

33Masoakoadzaonaakaziacilendo,Ndipomtimawako udzalankhulazokhota

34Inde,mudzakhalangatiiyewakugonapansipakatipa nyanja,kapenangatiiyewakugonapamwambapa mlongoti

35Udzati,Anandikantha,komasindinadwala;andimenya, komasindinazimva;ndidzadzukaliti?ndidzafunafunanso.

MUTU24

1Usamachitiransanjeanthuoipa,kapenakufunakukhala nawo

2Pakutimtimawaoulingalirachiwonongeko,ndipo milomoyawoilankhulazoipa

3Nyumbaimamangidwandinzeru;ndikuzindikira likhazikika;

4Ndikudziwazipindazidzadzazidwandichumachonse chamtengowapatalindichokondweretsa

5Munthuwanzerundiwamphamvu;inde,munthu wodziwaamawonjezeramphamvu

6Pakutimwauphunguwanzeruudzachitankhondoyako: Ndipopochulukaaphungupalichipulumutso.

7Nzeruipambanachitsiru:Satsegulapakamwapake pachipata.

8Uleanalingalirazakuchitazoipaadzatchedwamunthu woipa

9Lingalirolautsirunditchimo:ndipowonyozaanyansa anthu.

10Ukakomokapatsikulatsoka,mphamvuyakoichepa 11Ukalekakupulumutsaiwootengekakuimfa,ndiamene alipafupikuphedwa;

12Ukanena,Taona,sitinadziwa;Woyesamtima sazindikirakodi?ndiiyewakusungamoyowakosadziwa kodi?ndiposadzabwezeramunthuyensemongamwa ntchitozakekodi?

13Mwanawanga,idyauchi,chifukwandiwabwino;ndi chisachotsekemeram’kamwamwako;

14Kudziwanzerukudzakhalansokwamoyowako: ukaipeza,padzakhalamphotho; 15Woipaiwe,usazengerenyumbayawolungama; osawonongampumulowake;

16Pakutiwolungamaamagwakasanundikawiri, naukanso;

17Usasangalalemdaniwakoakagwa,Mtimawako usakondwerepakugwa;

18KutiYehovaangaone,ndikusamkomera,Nabweza mkwiyowakekwaiye

19Usadzikwiyirewekhachifukwachaoipa,kapena usachitirensanjeoipa;

20Pakutiwoipasadzalandiramphotho;nyaliyaoipa idzazima

21Mwanawanga,opaYehovandimfumu;

22Pakutitsokalawolidzafikamodzidzimutsa;ndipondani adziwakuonongekakwawo?

23ZinthuzimenezinsondizaanthuanzeruKutengera munthupoweruzasibwino.

24Iyewakunenakwaoipa,Ndinuwolungama;anthu adzatembereraiye,amitunduadzanyansidwanaye; 25Komakwaiwoakumdzudzulakudzakhala kokondweretsa,ndipomdalitsowabwinoudzafikapaiwo

26Aliyenseadzapsompsonamilomoyakewoyankha molondola.

27Konzekerantchitoyakokunja,nudzikonzerewekha kumunda;ndipopambuyopakeumangenyumbayako

28Usakhalemboniyotsutsamnzakopopandachifukwa; ndipousanyengendimilomoyako

29Usanene,Mongawandichitirainendidzamchitiraiye, ndidzabwezeramunthumongamwantchitoyake.

30Ndinapitapamundawawaulesi,Ndipamunda wamphesawamunthuwopandanzeru;

31Ndipotaonani,munameramingayense,ndilunguzi zidakutapankhopepake,ndilingalacelamwala linagwetsedwa

32Pamenepondinapenya,ndipondinacisamalira: Ndinapenya,ndipondinalandiramwambo

33Komatutulopang’ono,kuwodzerapang’ono, kungopindapang’onomanjakutimugone;

34Momwemoumphawiwakoudzafikangati woyendayenda;ndikusaukakwakongatimunthuwazida

MUTU25

1IyinsondiyomiyambiyaSolomo,imeneanthua HezekiyamfumuyaYudaanailemba 2NdiulemererowaMulungukubisakanthu;

3Kumwambakutalika,ndikuyakwadzikolapansi,ndi mtimawamafumusungasanthulidwe

4Chotsamphalapasiliva,ndipopadzaturukachotengera chawosula.

5Chotsanioipapamasopamfumu,ndipompandowake wachifumuudzakhazikikam’chilungamo 6Usadzigwetserepamasopamfumu,ndipousaimirire m’maloaakulu;

7Pakutikulibwinokunenakwaiwe,Kwerakuno;kuposa kutiutsitsidwepamasopakalongaamenemasoako anamuona

8Usaturukemsangakukakangana,kuoperakutisudziwa chimeneudzachitapamapetopake,pamenemnzako wakuchitiramanyazi

9Nenamlanduwakondimnansiwako;ndipousaululire chinsinsichawina;

10Kutiwakumvaangakuchititsemanyazi,Ndipombiri yakoisachoke.

11Mawuolankhulidwamoyeneraalingatizipatsoza maapoziagolidem’mbalezasiliva

12Wodzudzulawanzerupakhutulomveraalingatindolo zagolidi,ndichokongoletserachagolidiwoyengeka.

13Mongakuzizirakwachipalechofewapanthawi yokolola,momwemomthengawokhulupirikakwaiwo ameneamtuma:pakutiatsitsimutsamoyowaambuyeake 14Wodzitamandirandimphatsoyabodzaalingati mitambondimphepozopandamvula.

15Mkuluakopekandikulezamtima,Ndipolilimelofatsa lithyolafupa

16Kodiwapezauchi?idyakukukwanira,ungakhutendi kusanza

17Chotsaphazilakokunyumbayamnzako;kutiangatope ndiinu,nadzadainu.

18Munthuwochitiramnzakeumboniwonamaalingati chibonga,lupanga,ndimuviwakuthwa

19Kudaliramunthuwosakhulupirikapanthawiya masautsokulingatidzinolothyokandiphazilophwanyika

20Mongamunthuameneavulachovalam’nyengoyozizira, +ndivinyowosasapasoda,+momwemonsomunthu woyimbiranyimbokwamtimawosweka

21Ngatimdaniwakoalindinjala,umpatsechakudyaadye; ndipongatialindiludzu,ummwetsemadzi;

22Pakutiudzaunjikamakalaamotopamutupake,ndipo Yehovaadzakubwezeraiwe

23Mphepoyakumpotoibwezamvula;

24Ndibwinokukhalapangondyayatsindwilanyumba, kusiyanandikukhalam’nyumbaimodzindimkazi wolongolola.

25Mongamadziozizirakwamunthuwaludzu,Momwemo uthengawabwinowochokerakudzikolakutali

26Munthuwolungamaakagwapamasopaoipaakunga kasupewovundandikasupewovunda

27Kudyauchiwambirisikulikwabwino:+Chonchokuti munthuadzifufuzeyekhasiulemerero.

28Munthuamenealibeulamuliropamzimuwakealingati mzindaumenewapasuka,wopandampanda

MUTU26

1Mongamatalalam'malimwe,ndimvulam'masika, Momwemoulemusuyenerachitsiru

2Mongambalamepouluka,monganamzezepakuwuluka, Momwemotembererolopandachifukwasilidzafika

3Mkwapulokwakavalo,ndilamulokwabulu,ndindodo kwamsanawacitsiru

4Usayankhechitsirumongamwakupusakwace,kuti ungafananenayenso

5Yankhanichitsirumongamwautsiruwake,kuti asadziyesewanzeru

6Wotumizauthengandidzanjalachitsiruamadulamapazi, namwachiwonongeko.

7Miyendoyawopundukasilingana:Momwemofanizo m'kamwamwazitsiru

8Mongawomangamwalam’choponyeramwala, Momwemoaliwopatsaulemuchitsiru

9Mongamomwemungam’manjamwawoledzera, momwemofanizom’kamwamwazitsiru.

10Mulunguwamkuluameneanalengazinthuzonse amaperekamphotokwaopusa,ndipoamaperekamphoto kwaolakwa.

11Mongagaluabwererakumasanziake,momwemo chitsiruchimabwererakuutsiruwake

12Uonamunthuwanzerum’masomwake?Chitsiru chiyembekezekakuposaiye

13Waulesianena,Palimkangopanjira;mkangouli m'makwalala

14Mongamomwechitsekochitembenuzirapamahinjiake, momwemonsowaulesipakamapake.

15Waulesiamabisadzanjalakepachifuwachake; kummvetsacisonikuwubwezakukamwakwace

16Waulesiadziyesawanzerukoposaanthuasanundiawiri okhozakunena

17Munthuwodutsandikulowererandewuzimenesizake, alingatimunthuwogwiragalundimakutuake.

18Mongamunthuwamisalaameneamaponyanyali,mivi ndiimfa,

19Momwemonsomunthuwonyengamnzake,nati,Kodi sindiriwoseŵera?

20Popandankhunimotoungozima;ndipongatipalibe wosinjiriramakaniamaleka.

21Mongamakalaamakalaoyaka,ndinkhunipamoto; momwemomunthuwolongololakuutsandewu

22Mawuawosinjiriraalingatizilonda,ndipoamatsikira m’katimwamimba

23Milomoyoyakamotondimtimawoipazilingatiphala lophimbidwandiphalalasiliva.

24Wakudaadzinyengandimilomoyake; 25Pamenealankhulazabwino,usamkhulupirire;pakuti mumtimamwakemulizonyansazisanundiziwiri.

26Udaniwakeuphimbidwandichinyengo,zoipazake zidzaonekerapamasopakhamulonse

27Wokumbadzenjeadzagwamo; 28Lilimelonamalimadananaloameneakusautsidwanalo; ndipomkamwawosyasyalikauwononga

MUTU27

1Usadzitamandirewekhazamawa;pakutisudziwa chimenetsikulidzabala

2Winaakutamande,sipakamwapako;mlendo,similomo yako.

3Mwalandiwolemera,ndimchengawolemera;koma mkwiyowacitsiruuposazonseziwiri.

4Mkwiyondiwankhanza,ndipomkwiyondiwoopsa; komaakhozakuyimapamasopansanjendani?

5Chidzudzulochoonekerabwinokuposachikondi chobisika.

6Mabalaabwenzialiokhulupirika;komakupsompsona kwamdaningonyenga

7Munthuwokhutaanyansidwandichisachauchi;koma kwawanjalazowawazonsezitsekemera

8Mongambalameyosocherakuchokapachisachake, Momwemomunthuwosocherakuchokapamaloake

9Mafutandizonunkhiritsazimakondweretsamtima; 10Usasiyemnzako,ndibwenzilaatatewako;usalowe m’nyumbayambalewakotsikulatsokalako;pakuti mnansiwapafupiaposambalewakutali

11Mwanawanga,khalawanzeru,nukondweretsemtima wanga,Kutindimuyankheyemweanditonza.

12Munthuwanzeruaonazoipa,nabisala;komaachibwana angopitiriranalipitsidwa.

13Tengachovalachakewochitachikolechamlendo,+ num’chitirechikolechifukwachamkaziwachilendo 14Wodalitsamnzakendimawuakulu,nalawira m’mamawa,adzayesedwatembererokwaiye.

15Kugwakosalekezam’tsikulamvula,+ndiponsomkazi wolongololan’zofanana

16Womubisaabisamphepo;

17Chitsulochinolachitsulo;momwemomunthuanola nkhopeyabwenzilake.

18Wosungamkuyuadzadyazipatsozake;

19Mongam’madzinkhopeifananandinkhope, momwemomtimawamunthundimunthu.

20Mandandichiwonongekosizidzadza;chonchomasoa munthusakhuta

21Mongamphikawoyengerasiliva,nding’anjoyagolide; momwemonsomunthukumtamandira

22Ngakhaleungapyozechitsirumumtopendimpeni pakatipatirigu,komautsiruwakesudzachokakwaiye.

23Chenjeranikutimudziwezamoyowankhosazanu,ndi kusamalirang'ombezanu

24Pakutichumasichikhalitsa;

25Udzuukuwonekera,ndipomsipuukuonekera,ndi zitsambazam’mapirizisonkhanitsidwa

26Anaankhosaamapangirazobvalazako,ndimbuzi ndizomtengowamunda

27Ndipoudzakhalandimkakawambuziwokwanira chakudyachako,chakudyachabanjalako,ndichaanaako akazi

MUTU28

1Oipaamathawapopandamunthukuwathamangitsa: Komaolungamaaliolimbamtimangatimkango.

2Chifukwachakulakwakwadzikoakalongaakeambiri,+ komandimunthuwozindikira+ndiwodziwazinthu zidzakhalitsa.

3Munthuwosaukaameneamaponderezaaumphawiali ngatimvulayowonongayosasiyachakudya

4Iwoameneasiyachilamuloamatamandaanthuoipa, komaameneamatsatiramalamuloamalimbananawo 5Anthuoipasazindikirachiweruzo;

6Wosaukawoyendam’chilungamoaposamunthu wokhotam’njirazake,angakhalealiwolemera 7Wosungachilamulondimwanawanzeru; 8Iyeameneachulukitsachumachakendikatapirandi phindulosalungama,adzasonkhanitsakwaiyeamene adzachitirachifundoosauka

9Wotembenuzakhutulakekutiasamvechilamulo, ngakhalepempherolakelidzakhalalonyansa 10Wosoceletsaolungamam’njirayoipaadzagwam’dzenje lacelaiyeyekha;

11Munthuwolemeraamadziyesawanzeru;koma waumphawiwozindikiraamamsanthula.

12Pameneolungamaakondwera,paliulemererowaukulu; 13Wobisamachimoakesadzapindula; 14Wodalandimunthuameneamaopanthawizonse,koma woumitsamtimawakeadzagwam’zoipa

15Mongamkangowobangula,ndichimbalangondo; Momwemonsoaliwolamulirawoipapaanthuosauka.

16Kalongawopandanzerundiwoponderezawamkulu, komawodanandikusiriraadzatalikitsamasikuake.

17Munthuwochitachiwawapamlanduwamagazia munthualiyenseadzathawirakudzenje;munthuasamletse

18Woyendamowongokamtimaadzapulumutsidwa:Koma wokhotam’njirazakeadzagwanthawiyomweyo.

19Wolimamundawakeadzakhalandichakudya chochuluka;

20Munthuwokhulupirikaadzakhalandimadalitsoambiri; 21Kusankhamunthusikulikwabwino:chifukwacha chidutswachamkatemunthuadzalakwa.

22Munthuwofulumirakukhalawolemeraalindidisoloipa, ndiposadziwakutiumphawiudzamugwera

23Wodzudzulamunthupambuyopakeadzapezachisomo kuposawosyasyalikandililime

24Wolandaatatewakekapenaamake,nati,Sikulakwa; yemweyondimnzakewawoononga.

25Wodzikuzaaputamikangano,komawokhulupirira Yehovaadzalemera

26Wokhulupiriramtimawakendiwopusa;komawoyenda mwanzeruadzapulumutsidwa

27Wopatsakwaosaukasadzasowa;komawobisiramaso akeadzakhalandimatembereroambiri.

28Oipaakauka,anthuabisala;

MUTU29

1Iyeameneadzudzulidwakawirikawiriaumitsakhosilake, adzawonongekamodzidzimutsa,ndipopalibechochiritsika. 2Pameneolungamaalindiulamuliro,anthuamasangalala; 3Wokondanzeruamakondweretsaatatewake;

4Mfumuikhazikitsadzikondichiweruzo,komawolandira mphatsoaliwononga

5Munthuwosyasyalikamnzaceatcheraukondekumapazi ace.

6M’kulakwakwamunthuwoipamulimsampha;

7Wolungamaasamaliramlanduwawaumphawi:Koma oipasazindikira.

8Anthuonyozaagwetseramudzimumsampha;Koma anzeruabwezamkwiyo

9Munthuwanzeruakatsutsanandimunthuwopusa, ngakhaleatakwiyakapenakuseka,palibempumulo 10Okhetsamwaziadanandiwoongoka;Komaolungama afunamoyowace.

11Chitsiruchivumbulutsanzeruzakezonse; 12Wolamuliraakamveramabodza,atumikiakeonsendi oipa

13Munthuwosaukandiwachinyengoakumanapamodzi: Yehovaamawalitsamasoawoonseawiri

14Mfumuyoweruzaosaukamokhulupirika,Mpandowake wachifumuukhazikikakosatha

15Ndodondichidzudzulozipatsanzeru;

16Oipaakachuluka,zolakwazimachuluka,koma olungamaadzaonakugwakwawo

17Langamwanawako,ndipoadzakupumitsa;inde adzakondweretsamoyowako

18Popandamasomphenya,anthuamawonongeka; 19Kapolosadzudzulidwandimau; 20Kodiwaonamunthuwofulumiram’mawuake?Chitsiru chiyembekezekakuposaiye

21Iyeamenealerabwinokapolowakekuyambiraubwana adzakhalamwanawakem’tsogolo. 22Munthuwaukaliaputamikangano; 23Kunyadakwamunthukudzamchepetsa;Koma wodzichepetsamtimaudzapezaulemu.

24Woyanjanandimbalaamadamoyowake; 25Kuopaanthukutcheramsampha:Komawokhulupirira Yehovaadzapulumuka.

26Ambiriamafunafunachisomokwawolamulira;koma chiweruzochamunthualiyensechichokerakwaYehova 27Munthuwosalungamaanyansamunthuwolungama, ndipowoongokam’njiraanyansaoipa

MUTU30

1MauaAgurimwanawaYake,ndiwouneneri:munthuyo ananenakwaItiyeli,kwaItiyelindiUkali,

2Zoonadi,inendinewopusakuposamunthualiyense,+ ndipondilibenzeruzamunthu.

3Sindinaphunzirenzeru,kapenachidziwitsochawoyera mtima

4NdanianakweraKumwamba,kapenawotsika?Ndani anasonkhanitsamphepom'nkhonyazake?ndanianamanga madzimuchobvala?wakhazikitsamalekezeroonseadziko ndani?dzinalakendani,ndidzinalamwanawakendani, ngatiulidziwa?

5MauonseaMulungualioyera;

6Usaonjezerepamauake,kutiangakudzudzule,ndipo upezekengatiwabodza

7Zinthuziwirindinafunakwaiwe;usandikaneizo ndisanafe;

8Mundichotserekutalizachabendimabodza: Musandipatseumphawikapenachuma;ndidyetseni chakudyachondikwanira;

9Kutindingakhuta,ndikukukanani,ndikuti,Yehova ndani?kapenandingakhalewosauka,ndikuba,ndi kutchuladzinalaMulunguwangapachabe.

10Usanenerekapolokwambuyewake,kutiangatemberere iwe,nupezedwawolakwa

11Palimbadwowotembereraatatewawo,wosadalitsa amake

12Palim’badwoumeneumadzionakutindiwoyela,koma sunasambekucotsazonyansazao.

13Palimbadwo,masoawoaliokwezekachotaninanga! ndizikopezawozakwezeka

14Palimbadwoumenemanoawoakungamalupanga,ndi manoansagwadazawongatimipeni,kutiudyeaumphawi kuwacotsapadzikolapansi,ndiaumphawimwaanthu.

15Nyamandawakavaloulindianaaakaziaŵiri akufuwulakuti,Perekani,perekani!Palizinthuzitatu zimenesizikhuta,indezinaisizinenakuti,Zakwana; 16Manda;ndimimbayosabala;dzikolapansilosadzala ndimadzi;ndimotowosanenakuti,Kwakwanira

17Disolonyozaatatewake,napeputsakumveraamake, makungubwiam’chigwaadzalitola,ndianaamphungu adzalidya

18Palizinthuzitatuzimenezikundidabwitsa,ngakhale zinayizimenesindikuzidziwa

19Njirayamphungumlengalenga;njirayanjokapa thanthwe;njirayachombopakatipanyanja;ndinjiraya mwamunandimdzakazi

20Umondimonjirayamkaziwachigololo;adya,napukuta pakamwapake,nati,Sindinachitechoipachilichonse.

21Chifukwachazinthuzitatudzikolinjenjemera,ndi zinayizimenesilingathekupiriranazo:

22Pakutikapoloakakhalamfumu;ndichitsiruchikakhuta chakudya;

23Kwamkaziwonyansaakakwatiwa;ndimdzakaziamene adzalandiracholowachambuyake.

24Padzikolapansipalizinthuzinayizazing’ono,komazili zanzerukwambiri

25Nyererendianthuopandamphamvu,komazimakonza chakudyachawom’chilimwe;

26Mbidzindimtunduwofooka,komazimamanganyumba zawom’miyala;

27Dzombelilibemfumu,komalipitaonse m’magulumagulu;

28Kangaudewagwirandimanjaake,ndipoalim'nyumba zamafumu

29Palizinthuzitatuzimenezimayendabwino,inde,zinayi nzoonekabwino

30Mkangowamphamvupakatipazirombo,wosapatukira chilichonse;

31Kalulu;mbuziinso;ndimfumuimenepalibekuwukira

32Ngatiwachitamopusapodzikuza,kapenangati waganizazoipa,gwirapakamwapako.

33Zoonadi,kusendamkakakumatulutsamafuta,+ndipo mphunoyakoikwiririkaimatulutsamagazi,+ndipo mkwiyoukakanthaumatulutsandeu.

MUTU31

1MawuamfumuLemueli,chinenerochimeneamake anamuphunzitsa

2Bwanji,mwanawanga?ndichiyani,mwanawamimba yanga?ndichiyani,mwanawamalumbiroanga?

3Usapatsemphamvuzakokwaakazi,kapenanjirazako kwaameneaonongamafumu.

4Sikulikwamafumu,iweLemueli,sikulikwamafumu kumwavinyo;kapenachakumwachaukali;

5Kutiangamwe,ndikuiwalachilamulo,ndikupotoza chiweruzochamunthuwosauka

6Patsanichakumwacholedzeretsakwaiyeamenewatsala pang’onokutha,ndivinyokwaiwoakupsinjikamtima.

7Amwe,naiwaleumphawiwake,Ndipoasakumbukirenso kusaukakwake

8Tsegulapakamwapakochifukwachawosalankhula chifukwachamlanduwaonseameneawonongedwa

9Tsegulapakamwapako,weruzamwachilungamo;

10Ndaniangapezemkaziwokomamtima?pakutimtengo wakeuposamiyalayamtengowapatali

11Mtimawamwamunawakeumkhulupiriraiye,ndipo sadzasowachofunkha.

12Adzamchitirazabwino,osatizoipa,masikuonseamoyo wake

13Afunaubweyandithonje,Nagwirantchitomofunitsitsa ndimanjaake

14Afananandizombozaamalonda;Atengachakudya chakekuchokerakutali

15Aukansoukaliusiku,napatsabanjalakechakudya,ndi gawokwaanamwaliake.

16Ayang’aniramundanaugula:Ndizipatsozamanjaake abzalampesa

17Iyewamangam’chuunomwakendimphamvu,ndipo amalimbitsamanjaake.

18Aonakutimalondaakendiabwino;

19Atambasulamanjaakepandodoyopota,ndipomanja akeagwirandodo.

20Atambasuliradzanjalakewosauka;indeatambasulira manjaakeaumphawi

21Iyesaopachipalechofewachabanjalake;

22Adzipangirazopfunda;chovalachakendisilikandi chibakuwa

23Mwamunawakeamadziŵikam’zipata,pokhalaiye pakatipaakuluadziko

24Asokabafuta,nagulitsa;naperekalambakwa wamalonda

25Mphamvundiulemundizozovalazake;ndipoiye adzakondweram’nthawiikudzayo.

26Atsegulapakamwapakendinzeru;ndililimelakemuli lamulolakukomamtima

27Ayang’anirabwinomayendedweabanjalake,Osadya chakudyachaulesi

28Anaakeadzauka,namutchaiyewodala;mwamuna wakenso,namlemekeza.

29Anaaakaziambiriachitazolungama,komaiwe wawaposaonsewo

30Kukomeramtiman’chinyengo,+ndipokukongola n’kwachabechabe,+komamkaziwoopaYehovandiye adzatamandidwa

31Mpatsenizipatsozamanjaake;ndintchitozake zimlemekezem’zipata

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.