Central African Republic (Sango) - The Art of Ruling (Political Governance)

Page 1


MbetitiAristèas

Gbianiawarakiringotënëninangianalohundazosoaganapekoni,lotene:‘Nyenlaayekekota yemingititenezoasaratikomande?’Lokiritënë,lotene:‘Tibatateletimopëpenamungonginza tinzinatisalayenalegeninayâkotambagetifinitizo,tinembilimbiliahonayekue,natisala kamaradenamaratiazotongasoTetiNzapanga,londoyembilimbili!MbetitiAristèas8:12-13

Gbianiafasoloyedananinalotenenambenizonde,lotene:‘Nyenlaayekekotayeminginayâ tidutingogbia?’Nalokiritënë,‘Tikomandeteletimonzoninatitenemosorowalagondaaguena mopëpetiguenaanzarasoayekenalegenipëpewalasoayekenalegenipëpe,soayeketâlegeti komandetonganamogbulitimonzoninandotënëniTetiyekuesomoyekebianinabezoinni ayeketimo,naNzapaayekenabezoinnipëpengaloyekenanzobenamoZiasiapensétimoaduti tonganatisomogazo,namosaranzaratiayemingipëpemegiayesoayekekotayetikomande! MbetitiAristèas8:15-16

Nalangotipekoni,abatangaokolekengoyeso,natonganagbianiawaralegetihundatënëna akolini,lohundatënënakozozosoangbâtihundatënënalonapekoni,Maratigouvernementso ayekekotamingiayekenyen?Nalokiritënë,lotene:‘Tikomandeteletimomveninatitenepëpe soatënëtibêtimoaguenamoyongoroTetiazokueayekenambenibibetindagigiAyekepeutêtresomingitiakoliayekenabibetitengoyenatinyongoyenganatisalangongia,naagbiaayeke nabibetiwarangoakodoronganakotairi.Meayekenzonititeneasarayenalegeninayâtiaye kueMbetitiAristèas8:26-27

Gbianiayambakolininanzonibênalohundanazosoayekenapekonitikiritënënahundango ndoso,tongananyenlalolingbitikpembenifinisoayekengangupëpengasoayekenangia?Nalo kiritënë,lotene:‘Tonganalodabetilolakuesoloyekemokonzitimbenikotakodoro-togbianga seigneurtigbâtiazo,nasoalingbilitiloagbulitilopëpenandotiambeniyende,me,alingbilo ngbâlakuetigbulitilonandotilegesololingbitisarasinzonidutitialaaganzonimingi.Alingbi losambelangaNzapatiteneaziambenikusalaokopëpenasese’MbetitiAristèas9:17-18

...‘Tongananyenmbenizoalingbitibatateletilonafandara?’Nalokiritënë,lotene:‘Tonganalo batadutingolegeokonalodabetilonangoikuesoloyekembenizosoayekekomandenandoti azo.NaNzapaayekeziazotifandara,naloyekeyôroazotitâbe-ti-molengenaazotitâbe-timolengenanduzu!MbetitiAristèas9:45-46

Gbianiatenesokolisonga,lotenetënënzoni,nalohundambenizosoayekenapekoni,Zowalaa lingbiezialogouverneur?Nalokiritënë,lotene:‘Azokuesoakeyetisioni,nasoamûpekoti sarangoyetimowani,alasarayenalegenisialalingbitibatanzoniirilakue.Tetiyesomoyeke sala,OGbiatingangu,’lotene,‘naayekeNzapasiamûnamocouronnetimbilimbili.’Mbetiti Aristèas10:7-8

Gbianiamûmbeningoitigondakolisonapekonilohundandangbazoni,Nyenlaayekekotayeso zoasaratikomandenandotimbenikodoro-togbia?Nalokiritënë,lotene:‘Titeneazosoayekena gbetiloadutilakuenasiriri,natiteneafângbangatimbilimbilihionayâtiatënëtipapa.’Mbetiti Aristèas10:23-24

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Pentatéuque

Biani,mbihingalosiloyekemuyanganaamolengetilonganaazotidatilotibatalegetiKOTA GBIA,tisarayenalegeninganalegeni;tongasosiKOTAGBIAaganandötiAbrahamyesolo tenetënëninalo.”Genèse18:19.

Mosoronapopotiazonikueakolisoalingbi,azosoakpembetotiNzapa,azosoayekesarayena legeni,azosoakesarangobêtiye;naziaazotongasonandotiala,tigaamokonzitiazosakioko, natiazongbangbooko,tikomandenandotiazobale-oku,natiazobale-oko:Naziaalafângbanga tiazonangoikue:naayekedutiandetongaso,akotatënëkuealayekegananinamo,meakete tënëkuesomoyekeyô,alayekefângbanganandoniExode18:21-22

Mosaratënëtimvenepëpe,moziamabokotimopëpenateretiazotisionititenealadutitémoin soayekenalegenipëpeMomupekotigbatiazotisarasionipepe;mosaratënëpëpenayâti mbenitënësoazomingiakirinapekotiteneafângbanganalitiala,ngamobâpëpembenizoso ayekewayerenayâtitënëtilo.Mobubayâtingbangatizotimawatimopëpenayâtitënëtilo. Batateretimoyongoronatënëtimvene;ngazosotënëayekenalitilopëpengazotimbirimbiri, mofâlopëpe,ndalitisombiyekesarasizotisioniagazotimbilimbilipëpe.Exode23:1-3,6-7.

Mosarayesoayekenalegenipepenangoitifangongbanga:mobaaletizotimawapepe,mone zotingangupepe,memofângbangatimbatimonalegeni.Alasarayesoayekenalegenipëpena legetifangongbanga,nalegetinengoyewalanalegetihakangoyeLévitique19:15,35

Napopotiamaratiala,alasoroazosoayekenandara,azosoahingando,azosoazoahingaala nzonisimbiziaalatikomandenandötiala.Nangoiniso,mbimuyanganaawafango-ngbangati ala,mbitene:‘Alamatënësoayekenapopotia-itatiala,alafângbanganalegeninapopotizo okookonaitatilo,ataawandesoayekenakodrotiloAlayekesarakangbinapopotiazonayati fangongbangapepe;mefadealamäaketezonganaakotazo;alasarambetotilêtizopepe; ngbangatisofangongbanganiayeketiNzapa,natënësoayekenganguminginaala,alagananina mbi,nambiyekemätënëni.”Deutéronome1:13,16-17.

Fadeso,azotiIsrael,alamaatënëtindianaandiasombiyekefanaalatisarayealingbinani, tongasosialangbanafinisialaguetimusesesoKOTAGBIA,Nzapatiakotaratialaayekemuna alaDeutéronome4:15

Losarayealingbinangbangasoafânandötiamolengesobabâtialaayekedäapenganaawomua, ngaloyeawandenalegesolomûnaalakobenganabongoDeutéronome10:18

NayatiagbatasokueKOTAGBIANzapatialaayekemunaala,alasoroalatitenealafângbanga tiazoninalegeniMobubayâtifangongbangapepe;mosarakangbinapopotiazopepe,momu matabisipepe,ngbangatisomatabisiakangalêtiazotindara,naabubayâtitënëtiazoti mbirimbiriDeutéronome16:18-19

Nangoisoloyekedutinandötimbatatigbiatilo,loyekesumbetitiNdiasonayatimbenimbeti soaprêtresoayekeazotimaratiLéviayekenani,loyekedikoninayatilangotifinitilokue,silo mandatikpembetotiKOTAGBIA,tisarayealingbinaandiatiNzapatilo,tibataandiatiNzapati lokue.betiloayekekotaahonaitatilopepe,silohonyongoronakomandemapepe,loguena mbagetimabokotikoliwalatiwali,tongasosilolingbitingbânafinianinganayatiroyaumetilo, lonaamolengetilo,napopotiazotiIsrael.Deutéronome17:18-20.

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Mobubayâtifangongbangatiawandewalatiamolengesobabâtialaayekedäpëpe;ngamûbongo tiwali-muapëpetimûnabon:Deutéronome24:17

Tonganambenitënëalondonapopotiakolinaalaguenada-ngbangatiteneawafango-ngbangaafâ ngbanganalitiala;napekoni,alayekesarasiazotimbirimbiriagambirimbiri,alayekefângbanga nalitiazotisioni.Deutéronome25:19.

Debaayekenandötizosoabubayâtindiatiawande,tiamolengesobabâtialaayekepëpenganati awali-mua.Azonikueayeketene:“Amen!”Deutéronome27:19.

Mbaï

Ataasokue,KOTAGBIAaziaawafango-ngbangatizialanamabokotiazosoagbuyetialana ngangu.A-Juge2:16.

BêtimbiayekenandötiagouverneurtiIsraëlsoamûteretialanabêtialawaninapopotiazoni AlasaratufanaKOTAGBIA!A-Juge5:9.

DavidakomandenandötiazotiIsraelkue;Davidasarayenalegeningalosarayenalegeninaazo tilokue.2Samuel8:15.

NzapatiIsraëlatene,TênëtiIsraëlatenenambi,Zosoakomandeazo,alingbilodutimbilimbili,lo komandenalegetimbetotiNzapaFadeloyekegatonganalumièretindapre,tonganalâasigigi, mêmembenindapresombindaayekedäpëpe;tonganaakeketimburusoayekesigiginasesena legetilumièresoayekezapolelenapekotingu-nzapa.2Samuel23:3-4.

Fadeso,KOTAGBIANzapatimbi,moziambiwakuatimogbianaplacetibabâtimbiDavid,me mbiyekegiketemolenge,mbihingalegetisigiginatilïpepeTongaso,munambizotikuatimo hingangondotifângbanganandötiazotimo,tihingapopotinzoniyenasioniye.Tënësoanzere naKOTAGBIA,ngbangatisoSalomonahundayeso.Nzapaatenenalo:“Ngbangatisomohunda yeso,mohundapëpetitenemongbânafinianinga;mohundamosorotetimomvenipepe,walamo hundafinitiawatotimopepe;memohundatiwarahingangoyetihingandatifangongbanga;Bâ, mbisarayealingbinatënëtimo:bâ,mbimûnamobêsoayekenandarangasoahingandatiye; tongasokozoninamo,mbenizotonganamoayekedäpëpe,ngambenizotonganamoayekebâgigi napekotimopëpe.1aGbia3:7-12.

AzotiIsraelkueamätënëtingbangasogbiaafâso;alakpembetotigbia,ngbangatisoalabaaso ndaratiNzapaayekenalotifângbangatimbilimbili.1aGbia3:28.

TonganamotambelanagbelembitonganatisobabâtimoDavidasara,nabêtimokue,mosaraye alingbinayangasombimûnamo,mobataandiatimbinganaandiatimbinandötitrônetiIsraël 1aGbia9:4-5.

Ngiaayekenaazotimo,ngiaayekenaawakuatimosoayekelutilakuenadawatimosiayekema tënëtindaratimoso!EmusingilanaKOTAGBIA,Nzapatimo,losoloziamonandötimbatati gbiatiIsrael,ngbangatisoKOTAGBIAayeazotiIsraelkpunakpu.1aGbia10:8-9.

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Yeroboamayekembeninganguturugu,naSalomonabâsomaseka-koliniayekesarakuangangu,lo zialonandötiakuakuesoalingbilosaranayâtidatiJoseph.1aGbia11:28.

TongasoDavidakomandenandötiazotiIsraelkue,losarayenalegeninganalegeninapopoti azotilokue.1Chronique18:14.

TonganamobataandianganaandiasoKOTAGBIAamunaMoïsendalitiazotiIsrael,fademo yekesarayealingbinani.sarambetopëpe,ngabêtimoadöpëpe.1Chronique22:13.

Nga,tonganalongbâlakuetisarayealingbinaacommandementtimbinganaambelatimbi, tonganatisolosaralaso,mbiyekesarasiroyaumetiloangbâlakuelakue1Chronique28:7

Salomon,molengetiDavid,lengo-gbiatiloakpengba,ngbangatisoKOTAGBIANzapatiloayeke nalosilosarasilogakotamingi2Chronique1:1

Momûnambindaranganahingangoye,simbilingbifalegenaazoso,ndalitisozowalaalingbi tifângbanganandötiazotimosoayekemingimingiso?”NzapaakiritënënaSalomon,atene:“So yesoayekenabetimosimohundamosoropepe,mosorowalayango-iri,walafinitiawatotimo pepe,walafinitimoaningapepememohundandaranahingangoyetetimomveni,simolingbiti fângbanganandoazotimbi,sombiziamogbianandotiala:Amûnamondaranahingangoye; mbiyekemûnamomosoro,akungbanganagondasombenigbiasoagakozonamoayekewarani pëpe,walambenigbiasoaganapekotimoayekewaranipëpe.2Chronique1:10-12.

SalomonalekenabêtilotisarambenikotadandalitiiritiKOTAGBIAnganambenikotadandali tigbiatilo.Huramakiriatene:“ZiaamusingilanaKOTAGBIA,NzapatiIsrael,losoasarayayu nasese,losolomunagbiaDavidmbenimolengesoayekenandara,soahingatigbundatiyesilo lingbitisaradandalitiKOTAGBIAnganadandalitiroyaumetilo2Chronique2:1,12

Timo,tonganamotambelanadawatimbitonganatisobabâtimoDavidatambelalani,tonganamo sarayealingbinayangasombimunamo,mobataandiatimbinganaandiatimbi.Tongaso,fade mbiyekesaratitenele-gbiatimoakpengbaalingbinambukisombitelaninababâtimoDavid,mbi tene:‘FadembenikolitikomandenaIsraelamankepepe’”2Chronique7:17-18

EsingilanaKOTAGBIA,Nzapatimo,losoloyemomingitiziamonandötimbatatilotigbia titenemogagbiandalitiKOTAGBIANzapatimo,ngbangatisoNzapatimoandoyeazotiIsrael silosarasialadutikpunakpu.2Chronique9:8.

Lotenenaawafango-ngbangani,lotene:“Alasarahangenayesoalayekesara,ngbangatisoala yekefângbangandalitizopepe,mendalitiKOTAGBIAsoayekenaalanayatifangongbanga Ndanilaa,ziambetotiKOTAGBIAadutinandötiala;alasarahangesialasarayealingbinani, ngbangatisosioniyeayekenaletiKOTAGBIANzapatiepepe,yekiangolêtizopepe,wala gbungoyenalitizoayekedaapepe2Chronique19:6-7

ZiakusalatidatiNzapasoangbâgitongaso;ziagouverneurtiazuifenaa-ancientiazuifealekedati Nzapasonaplacetilo.Esdras6:7.

Biani,EsdrasalekebetilotigindatiNdiatiKOTAGBIA,tisarayealingbinaningatifaandiana andiatindianaazotiIsrael.Esdras7:10.

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Timo,Esdras,nalegetindarasoNzapatimoayekenani,moziaamakonzinaawafangongbanga titenealafângbanganandötiazosokueayekenaDotiNgutiEuphrate,alasokueahingaandiati NzapatimonaifayenaazosoahinganipepeZosoasarayealingbinandiatiNzapatimopepe nganandiatigbiapepe,ayekenzoniafângbangahionalitilo,ataaayeketiteneafâlo,walaa tombalonakodorowande,walaagbuayetilonanganguwalaabilonadatikanga.”Esdras7:2526

MbimunaitatimbiHananinganaHananiamokonzitiyangbotigbiatibataJérusalem,ngbangati soloyekezotibe-ta-zo,lokpembetotiNzapaahonazomingiNéhémie7:21

Mardochée,Juif,ayekenapekotiGbiaAssuérus,loyekekotazonapopotiaJuif,lonzerenalêti gbâtiaitatilo.Esther10:3.

Ziaesorotifângbanga:ziaehinganapopotieyesoayekenzoniJob34:4

MeKOTAGBIAayekengbakpunakpu,lolekembatatigbiatilotifângbanga.Loyekefâ ngbangatiazotiduniasonalegeni,loyekefângbangatiazonalegeniPsaume9:7-8

Loyembilimbilinafangongbangatimbilimbili,seseasisingonanzobetiL’Eternel.Psaume33:5.

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilo waniPsaume33:12

TetiL’Eternelandoyefangongbangatimbilimbili,naLoziaazotiLotinzoni-kuepepe;abataala lakuelakue,meayekefutiahaletiazotisioniYangatizotimbirimbiriayekesaratënëtindara, mengatiloayeketenetënëtifangongbangatimbilimbili.Psaume37:28,30.

Nzapa,mûnagbiaafangongbangatimo,ngasarasimolengetigbiaasarayenalegeni.Loyekefâ ngbangatiazotimonalegeni,loyekefângbangatiazotimawatimonalegeni.Loyekefâ ngbanganalitiawayeretiazo,loyekesöamolengetiazosoayekenayâtiyerengaloyekefâyâti azosoayekesarayetingangunaazo.Psaume72:1-2,4.

Bataazotimawanaazosobabâtialaayekedäpëpe,sarayembilimbilinaazosoayekenayâtipasi nganaazosoyeamankeala.Ziazotimawanaawayere,zialanamabokotiazotisioni.Psaume 82:3-4

Mbilimbilinafangongbangatimbilimbiliayekedatimbatatigbiatimo,be-nzoninatene-biani ayekenadawatimoPsaume89:14

Mefangongbangatimbilimbiliayekekirinalegeni,naazokuesobêtialaayekembilimbiliayeke mûpekoni.Psaume94:15.

Mbindanabingoangorolokue,mbilimbilinafangongbangatimbilimbiliayekendosotrônetilo adutidä.Psaume97:2.

Ngangutigbiaayengafangongbangatimbilimbili;mozialegetimbilimbili,mosarasifango ngbangatimbilimbilinganambilimbiliadutinayâtiJacob.Psaume99:4.

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Psaume

KOTAGBIAayekesarayealingbinandiangaloyekefângbangatimbilimbilindalitiazokuesoa sarayetingangunaalaPsaume103:6

Ngiaayekenaazosoabatandia,alasoasarayetimbilimbililakue.Psaume106:3.

Kusalatimabokotiloayeketaa-tënënafangongbangatimbilimbili;acommandementtilokue ayeketâtënë.Psaume111:7.

Mbisorolegetitaa-tënë,mbiziaangbangatiMonagbelembi.Fanambinzonibangondongana hingangoye,ndalitisombimänabênaacommandementtimoMbidebayangatimbiawe,mbi yekesarayealingbinani,mbiyekesarayealingbinaandiatimosoayekembilimbili.Mbisaraye nalegeningambisarayenalegeni,moziambinatïtîazosoayekesarayetingangunambipëpe. Psaume119:30,66,106,121

NgiaayekenazosoNzapatiJacobayekemûmabokonalo,losobekutiloayekenaKOTAGBIA Nzapatilo,losoasarayayu,sese,ngu-ingonaayekuesoayekenayâni,losoabatatâtënëlakue lakue,losoafângbangatimbilimbilindalitiazosoasarapasinaala,losoamûkobenaazoso nzaraasaraalaKOTAGBIAaziazotikanga:Psaume146:5-7

AProverbetiGbiaSalomon

AtënëtiaproverbetiSalomon,molengetiDavid,gbiatiIsrael;Tihingandaranganafangolege;ti hingaatënëtihingangoye;Tiwarafangoyetindara,timbilimbili,tifangongbangatimbilimbili, natisarangoyenalegeni;Timûkodenaazosoahingayepëpe,timûhingangoyenganandarana maseka-koli.A-Proverbe1:1-4.

Biani,KOTAGBIAlaaayekemundara,hingangoyenahingangondatiyeasigiginayangatiLo. Lobatanzonindarandalitiazotimbilimbili,loyeketonganakotavalandalitiazosoatambelana legeni.Lobataalegetifangongbanga,naLobatalegetiazotiLosoayekenzoni-kue.Tongaso, fademoyekehingandatitënëtimbirimbiri,tifangongbangatimbilimbili,tisarangoyenalegeni; biani,nzonilegekueA-Proverbe2:6-9

KpengombetotiKOTAGBIAayeketikesioniye,fandara,fandara,sionilege,nayangatikirikiri, mbikeniWangoayeketiMbi,nanzonindara:Mbiyekehingangoye;MbiyekenanganguNa legetimbi,agbiaakomande,naamokonziafalegetimbilimbili.Nalegetimbisiamokonzi akomande,azotikotando,ataaajugekuetiseseA-Proverbe8:13-16

Mabokotizosoasarakuanganguayekekomande,meazotigoigoiayekesarakuanangangutiala. A-Proverbe12:24

TënëtiNzapaayekenayangatigbia,yangatiloayekehonndotingbangapëpeTisarayetisioni ayekeyetisioniminginalêtiagbia,ndalitisosarangoyetimbilimbiliayekesarasitrônenialuti nzoni.Tënëtiyangatimbilimbilianzerenaagbia;ngaalayezosoayekesaratënënalegeni.AProverbe16:10,12-13

Zosoasarangonzohiohiopëpeayekenzoniahonzotingangu;ngazosoakomandeyingotiloahon zosoamûmbenigbataA-Proverbe16:32

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

ZotisioniayekemûmatabisinakatetilotibubayâtialegetifangongbangaA-Proverbe17:23

Ayekenzonipëpetiyedanazotisioni,tikindazotimbilimbilinayâtingbangaA-Proverbe18:5

Mbenigbiasoadutinandötimbatatifangongbangaayekekangbiasioniyekuenalêtilo.AProverbe20:8

Gbiasoayekenandaraayekekangbiazotisionikirikiri,loyekesarasiroueniaganandötiala.AProverbe20:26

Be-nzoninatene-bianiabatagbia,nabe-nzoniabatatrônetiloA-Proverbe20:28

TisarayenalegeningatisarayenalegenianzerenaKOTAGBIAahonsandaga.Fadenzitiazoti sioniafutiala;ndalitisoalaketisarayenalegeniA-Proverbe21:3,7

Tifângbangatimbilimbiliayekenzerenazotimbilimbili,mefutingoayekeganaazosoasarasioni A-Proverbe21:15.

AyesoayekengatiazotindaraAyekenzonipëpetineazonangoitifangongbangaZosoatene nazotisioni,Moyekembirimbiri;azoayekedebalo,amaraayekekelo:Meazosoayekesukuna lo,loyekewarangia,nanzonidebanzoniayekeganandötialaA-Proverbe24:23-25

Zosoayekenakomandemanandötiyingotilowanipepe,loyeketonganambenigbatasogbagba ayekedaapepeA-Proverbe25:28

Azotisioniahingandatifangongbangapepe,meazosoagiKOTAGBIAahingandatiyekueAProverbe28:5

Legeokotonganabamarasoatoto,naourssoayeketambela;sionimokonziayeketongasonandöti azotimawa.A-Proverbe28:15.

Tonganaazotimbilimbiliayekenakomandema,azoayekenangia,metonganaazotisioni akomande,azoayekedema.A-Proverbe29:28.

Gbiaayekesarasikodroniakpengbanalegetifangongbangatimbilimbili,mezosoawara matabisi,loyekekindakodroni.A-Proverbe29:4.

Tonganamokonziamämvene,awakuatilokueayekeazotisioni.A-Proverbe29:12.

Gbiasoafângbangatiazotimawanalegetibe-biani,trônetiloayekengbâlakuelakue.AProverbe29:14.

Azomingiayekegitinzerenalêtimokonzi;mefangongbangatizookookoalondonaL’Eternel. A-Proverbe29:26

Lémuel,ayekendalitiagbiapëpe,ayekendalitiagbiapëpetinyonvin;walandalitiakotazoti nyongosämbapëpe:sialanyonsämbapëpe,naalagirisandiapëpe,naalabubapëpengbangati mbenizosoayekenayâtipasi.A-Proverbe31:4-5.

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

ZiyangatimondalitiazosoyangatialaakangandalitiazokuesoaleketifutialaaweZiyangati mo,fângbanganalegeni,mogbukokotiazotimawanganaazosoyeamankealamingi.AProverbe31:8-9

Nandöni,nagbetilâ,mbibaandosoazoayekefângbangadä,ayetisioniayekedaa;nandoti mbilimbili,sosiokpariayekedäMbitenenabetimbi,mbitene:FadeNzapaafângbangatiazoti mbirimbirinatiazotisioni,ngbangatisombeningoiayekedaandalitiyeokookokuengandaliti kusalaokookokue.Zo-ti-fa-tene3:16-17.

Tonganamobaaazoayekesarapasinaawayere,alayekebubayâtifangongbangatimbilimbilinga nafangongbangatimbilimbilinayatimbenikodro-komanda,bêtimoadöpependalitiyesona ambenizoayekeganaala.Zo-ti-fa-tene5:8.

Zosoabatandia,fadembeniyetisioniayekesinalopepe,nabêtizotindaraahingangoingana mbilimbili.Tetisongoinganafangongbangaayekedätetiyeokookokue,tongasovundutizo ayekekotanandotiloZo-ti-fa-tene8:5-6

Aprophète

Mandatisarayenzoni;gifangongbangatingbanga,zingoazosoasarapasinaala,fângbangati amolengesobabâtialaayekedäpëpe,hundatënëndalitiawomua.Ésaïe1:17.

Tetiadümbenimolengenae,amûnaembenimolenge-koli,nafadekomandemaayekenandogo tilo,nafadeadiiritilo,Wamungowangotikpene,Nzapatingangu,Babâtilakuelakue,Mokonzi tisiriri.Fadekomandematiloamaï,nasiririayekehunzipepe,nandombatatigbiatiDavid,nando royaumetilo,tilekeroyaumeninalegetimbilimbilinganalegetimbilimbili,tilondofadesongbii asikpunakpuWâtiKOTAGBIAsoayekenandötiduniakueayekesarasiyesoasiÉsaïe9:6-7

Mawanaalasoamuandiasoayekenalegenipepe,naalasoasûandiasoayekengangumingi;Ti gbotoawanzinganagbelengbanga,natizidroitnatïtîawayeretiazotimbi,siawomuaagayetiala, natinziyetiamolengesobabâtialaayekedäpëpe!Ésaïe10:1-21.

Nalegetibe-nzoni,fadetrônenialutingangu,nafadeLodutinandoninalegetibe-bianinayâda tiDavid,loyekefângbanga,loyekegimbilimbili,loyekesalayehiotigambilimbiliÉsaïe16:5

Bâ,fadembenigbiaakomandenalegetimbilimbili,naamokonziayekekomandenalegeti mbilimbiliEsaïe32:10

TënësoKOTAGBIAateneayekeso:“Alabatambilimbili,alasarayenalegeni,ngbangatisosalut timbiaganduruawe,nafadembirimbiritimbiayekesigigipoleleEsaïe56:10

Fademoyekedebayangatimo,motene:‘KOTAGBIAayekenafini;naamaraayekeiritënënzoni nandötilongaalayekepikakatetialanandötilo.Jérémie4:23.

Mezosoayetipikakatetilo,alingbilopikakatetilondalitisolohingandatimbisilohingambi, mbitene,mbiyekeKOTAGBIA,mbiyekesaranzonibenaazo,mbiyekesarayenalegeninga mbiyekesarayenalegeninandötisese,ngbangatisombiyekenangianayatiayeso.Jérémie 9:24

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

AlaahaletiDavid,tënësoKOTAGBIAateneayekeso:“AlaazotidatiDavid;Alafângbangana legetindianandapre,alazizosoagbulonamabokotizotisarangongangunazo,tongasosi ngonzotimbiagbipëpetonganawâ,naagbisizookoalingbitimingonipëpe,ndalitiasioni sarangoyetialaJérémie21:12

SotënëtiyangatiKOTAGBIAlaa;Alasarayenalegeningaalasarayenalegeni,alaziazosoa gbualanangangunamabokotiazosoayekesarayetingangunaala,alasarayetinganguna awandepëpe,naamolengesobabâtialaayekedäpëpewalanaawali-muapëpe,alatukumenetizo sotënëayekenalitilopëpenandosopëpeJérémie22:3

KOTAGBIAatene:“AlangoniayekegasofadembiyekesarasimbeniketekeketiDavidaga mbirimbiri.Jérémie23:5.

Nangoinisonganangoiniso,mbiyekesaratiteneKeketimabokotimbirimbiriasigiginayati David;loyekesarayenalegeninganalegeninayâtikodroni.Jérémie33:15.

Zosoamunginzatifutanalopepe,lowarayetinzonipepe,lozimabokotilonayatisioni,lofâ ngbangatimbilimbilinapopotizonazo,lotambelanalegetiandiatimbi,lobataandiatimbiti sarayenalegeni;loyekezotimbirimbiri,fadeloyekengbanafinibiani,tënëtiyangatiKotaGbia NZAPAlaa.Ézéchiel18:8-9.

SotënëtiyangatiKotaGbiaNZAPAlaa;AkokonzitiIsraël,ziayesoalingbinaala:alazisarango yetingangunazonganayesoazoagbunabira,alasarayealingbinandiangaalasarayenalegeni, alazinginzasoalayekefutanaazotimbiÉzéchiel45:9

Ndanilaa,gbia,ziamoyedanawangotimbi,moziasiokparitimonalegetimbirimbiri,mozi asiokparitimonalegetisarangonzonibênaazotimawa;tonganaalingbitidutimbeniyongoti siriritimo.Fadeso,mbiNabukodonosor,mbigondaGbiatiyayu,mbigondalo,mbigondalo,loso akusalatilokueayeketaa-tënë,legetiloayekembilimbiliDaniel4:27,37

TongasogbiaDariusasûmbetinaazotiamarakue,tiamarakue,tiayangatikodrokuesoayekena ndötisesekue;ZiasiririawuminginaalaMbimuyanga,mbitene:“Alingbiazokueadutina mbetonagbeleNzapatiDaniel,naalakpembetotilo,ngbangatisoloyekeNzapasoayekenafini, loyekelutikpunakpuLosoaziDanielnamabokotiabamara,losaraafänganaayetikpenena yayunganasese.Daniel6:25-27.

Tongaso,mokirinambagetiNzapatimo,mobatabe-nzoninambilimbili,mokuNzapatimolakue Osée12:6.

Alakeyetisioni,alayeyetinzoni,alalutimbilimbilinayangatigbatatigbatani,tongasosi KOTAGBIA,Nzapatiduniakue,ayekesaranzonibenatangatiahaletiJoseph.Meziafango ngbangatimbilimbiliasuatonganangu,naziambilimbiliasuatonganangusoasuanganguAmos 5:15,24.

TënësoKOTAGBIAsoayekenandötiduniakueateneayekeso:“Alafângbanganalegeni,ala saranzonibênaaitatiala:Alasarapasinaawomua,naamolengesobabâtialaayekedäpëpe,na awandenganaawayerepëpengaziambenizonapopotialaapensétisarasioninaitatilonayâti bêtilopëpe.Zacharie7:9-10.

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Soayekeayesoalayekesara;Alaokookokueatenetaa-tënënambatiala;alasarayealingbina ngbangatitâtënënganatisiririnayâtiayangatigbagbatiala:Ziambenizonapopotialaapensé pëpetisarasioninambatilo;mondoyedebatimvenepepe,ngbangatisoayesokueayekeyeso mbike,KOTAGBIAateneZacharie8:16-17

A-Évangile

MeJésusatenenaala:“Alaziaaketemolengeaganambi,alagbanzialapepe,ngbangatiso royaumetiyayuayeketiazosoayeketonganaala”Matthieu19:14

Ngbâasoayekebe-ta-zongasoayekenandara,sowatiloazialonandötiazotikuatilotimûna alakobenangoinisoalingbi?Mbitenenaalataa-tënë:fadewatiloniayekezialonandöti akungbatilokue.Matthieu24:45,47.

Seigneurtiloatenenalo:‘Mosaranzoni,moyekenzonizotikuasomoyekebe-ta-zo.Seigneurni atenenalo:‘Mosaranzoni,moyekenzoningbaasomoyekebe-ta-zo!modutibe-ta-zonandöti keteye,fadembiziamonandötiayemingiMatthieu25:21,23

Jésusairialasilotenenaala:“Alahingasoazosoadikoalatonganaamakonzinandötiamarande ayekesarakomandemanandötiamarande.ngaakotazotialaakomandeala.Mezosoayetiga kotazonapopotiala,alingbilogazotikuatiala.Biani,MolengetiZoagatiteneazoasarakuana lopëpe,metisarakuanaazongatimûfinitilotiziazomingi”Marc10:42-45

Alafângbangaalingbinayesolêtialaabâpëpe,mealafângbanganalegeniNdiatiealingbitifâ ngbanganalitimbenizokozonisiamatënëtilosiahingayesolosara?Jean7:24,51.

LettretiPasteur

Walazosoayekemuwangonaazo,alingbilomuwangonaazo.zosoakomande,losaranina ngangu;zosoayekesaranzonibênazo,zialosaraninangianabêA-Romain12:8

Ziaâmeokookokueamäyangatiakotazotikomande.Biani,mbeniyanga-ti-komandeayekedaa pepe,gitiNzapa;Tongaso,zosoakeyangatikomande,andâlokeyesoNzapaalekeaweAzoso ayekesaranzoniyeayekesarambetonaamokonzipëpe,meazosoayekesarasioni.Tongaso,mo yekesarambetotingangupëpe?sarayesoayekenzoni,nafadeloyekegondamo,ngbangatisolo yekewakuatiNzapandalitinzonitimo.Metonganamosarayetisioni,sarambeto;tetiloyekeyô épéesengesengepëpe,tetiloyekewakuatiNzapa,zotikiringonangonzotiNzapanandozoso asalasioniA-Romain13:1-4

NdalitiKotaGbia,alamayangatiakotazotikodrokue:ataaayeketigbiasoloyekekotazoti komande;Alatokuaalatipunirazosoasarayetisioningatigondaazosoasarayetinzoni.1Pierre 2:13-14.

KOTAGBIAazingoyingotiCyrus,gbiatiPerse,silotombelanayatikodrotilokue,losunga mbeti,lotene:‘TënësoCyrus,gbiatiPerseateneayekeso:‘TënësoCyrusayekegbiatiPerseatene ayekeso.KotaGbiatiIsraël,KotaGbiasoayekenanduzumingi,aziambigbiatiduniakue,Lomû yanganambitilekembenidandalitilonaJérusalemnaJudée1Esdras2:2-4

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Apocryphe

NalomûngayangatiteneSisinnes,gouverneurtiSyrienatiPhénicie,naSathrabuzanes,naambati ala,nganaazosoasoroalatigaamokonzinaSyrienatiPhénicie,asarahangesialalïpëpenayâti ndoni,mealazialegenaZorobabel,wakuatiSeigneur,nagouverneurtiSeigneurnaJudée,ngana a-ancientidatiaJuiftibuil.1Esras6:27.

Biani,Esdrasayekenakotakodemingi,tongasolozimbeniyeokopëpenayâtiNdiangana acommandementtiKOTAGBIA,melofanaazotiIsraëlkueandianganaandiasoafa.1Esdras 8:7

Tongaso,fadeamarakueayekesepelaKOTAGBIA,azotiloayekeyedanaNzapa,naKOTA GBIAayekeyäazotilonanduzu;naazokuesoandoyeSeigneurNzapanalegetitene-bianingana legetimbilimbili,fadealayekedutinangia,alayekesalabe-nzoninaaitatie.Tobit14:7.

Napekoni,mbigaseigneurnandotiamaramingingambiyekenakomandemanandotiduniakue, mbiyôroteretimbipëpenakotago,membiyekesarayelakuenalegeninganatâbe-ti-molenge, mbileketiteneazotimbiadutilakuenayâtimbenifinisoayekekpô,ngatisarasiroyaumetimbi adutinasiriri,ngatitenesiriritiazokueahondä.akoli.AmbenitënësoazianandotiEsther13:20.

Tongaso,agbia,alamasialahingandatitënëni;imandaye,isoiyekeawafango-ngbangatindati sesekueAladengimêtiala,alasoakomandeazo,alasaragloirendalitigbâtiamaraTetiKota Gbiaamunamongangu,nakomandemaalondonaLosoayekenanduzunandotiayekue,loyeke tarakusalatimo,naloyekegindatiayesomoleketisara.NdaratiSalomon6:1-3.

Tongaso,nzaratindaraaganambeniroyaume.Tongaso,agbiatiazo,tonganangiatialaayekena trônenganaakeketigbia,alanendara,tongasosialalingbitikomandelakuelakueNdarati Salomon6:20-21

Tonganamosoroayekembeniyesozoayekeginiminginayâtigigiso;nyenlaayekenamosoro mingiahonndarasoayekesarayekue?Natonganandaraasalakusala;napopotiazosokue,zowa laayekenamayelemingiahonwaliso?Natonganambenikoliandoyembilimbili,kusalatiloayeke anzoniye,tetiloyekefayenazotikangabê,tisalayenalegeni,tisalayembilimbilinatigbu ngangu,soayekeayetongaso,soazoalingbitiwarambeniyetinzoniahonsopëpenayâfinitiala. NdaratiSalomon8:5-7

Zizosoayekesarayetingangunalonamabokotizosoasarayetingangunalo;ngabêtimo awokopëpetonganamodutinagbelengbangaSirac4:9

Ayekegondakusalatimabokotizotilekengoye,ngaayekegondamokonzitiazosoayekena ndarandalititënëtiyangatilo.Sirac9:17.

Jugesoayekenandaraayekefayenaazotilo;ngagouvernementtizosoayekenandaraayekena legeni.Tonganatisolowaniayekejugetiazo,azotikuatiloayekengatongaso;ngamaratizowa lamokonzitigbataniayekedä,azokuesoayekenayâtigbataniayeketongasoGbiasoayekena ndarapëpeayekefutiazotilo;menalegetindaratiazosoayekenakomandema,azoayekesara kodronayâtigbatani.Sirac10:1-3.

KpengombetotiKOTAGBIAayekeguekozoninawarangokomandema,mesarangoyenangangu nganafandaraayekesarasizoagirisaniFadeayekeneakotazo,awafango-ngbanganaazoso

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

ayekenakomandema;membeniokotialaayekekotaahonzosoakpembetotiKotaGbiapepe Sirac10:21,24.

Tetinayâkangbingoyâtiamaratisesekue,Loziambenimokonzinandoazookookokue;me IsraëlayekembagetiL’Eternel:Sirac17:17.

AzosoakpembetotiKOTAGBIA,alayekewarafangongbangatimbilimbili,alayekeza mbilimbilitonganalumière.Sirac32:16.

Lomunaloacommandementtilonganakomandemanandötiandiatifangongbangatitenelofa naJacobatënëtitémoin,lofanaazotiIsraelandiatiloSirac45:17

Davidtetisoloyekesalabe-nzoni,loyekenambatatigbiatimbeniroyaumesoayekengbâlakue lakue1aMaccabée2:57

TongasoazoniahebiatiakusalatiSimon,nagloiresolopensétigananinamaratilo,alasarasi logagouverneurtialanganakotaprêtretiala,ndalitisolosaraayesokue,ngandalitimbilimbili nganamabesolobatanamaratilo,ngandalitisologinalegekuetiyôroazotilonanduzu.1 aMaccabée14:35

NgiaayekenamarasoL’EternelayekeNzapatilo;nganaazosolosoroalatigayetihéritiertilowaniPsaume33:12

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.