Cebuano - The Proverbs of King Solomon

MgaProverbio

KAPITULO1

1AngmgaproverbioniSalomonanakngalalakeniDavid, harisaIsrael;

2Sapaghibalosakaalamugpahamatngon;sapagsabutsa mgapulongsapagsabut;

3Sapagdawatsapahamangnosakaalam,hustisya,ug paghukom,ugkaangayan;

4Sapaghataguglimbongsamgawalay-pagtagad,sa batan-onglalakengakahibalougkabuotan.

5Angusakamanggialamonngatawomakadungog,ug magadugangsakahibalo;ugangusakatawonga masinabutonmakakab-utsamaalamonngamgatambag.

6Sapagsabutsausakasanglitanan,ugsapaghubad;ang mgapulongsamanggialamon,ugangilangmaitumnga mgapulong.

7AngpagkahadlokkangJehovamaoysinugdansa kahibalo;Apanangmgabuangbuangnagatamaysakaalam ugpahamangno.

8Anakko,pamatiaangpahamatngonsaimongamahan, Ugayawpagbiyaiangbalaodsaimonginahan:

9Kaysilamahimongusakadayandayansagraciasa imongulo,Ugmgatalikalasaimongliog

10Anakko,konangmgamakasasalamaghaylokanimo, ayawpag-uyon.

11Kongsilamoingon:Umubankakanamo,managbanhig kitaalangsadugo,Managtagokitasatagoalangsa inocentesawalaygipasikaran:

12Lamoyonnatosilangabuhisamasalubnganan;ugbugos,ingonniadtongnanaugngadtosagahong:

13Atongmakaplaganangtanangbililhongbahandi,atong pun-onangatongmgabalaysainagaw:

14Ihulogangimongkapalaransaamongtaliwala; magbatonkitangtananugusakapitaka:

15Anakko,ayawpaglakatsadalanubankanila;pugngi angimongtiilgikansailangalagianan:

16Kayangilangmgatiilnanagdalaganngadtosakadautan, Ugnanagdalisapag-ulaugdugo

17Sapagkatinuodkawanglamangangpagbukladsapukot saatubangansabisanunsanglanggam.

18Ugsilananagbanhigalangsailangkaugalingongdugo; silananagtagosatagoalangsailangkaugalingongmga kinabuhi

19Maousabangmgadalansamatagusangahakogsa ganancia;nganagakuhasakinabuhisamgatag-iyaniini.

20Angkaalamnagasinggitsagawas;siyanamulongsa iyangtingogsakadalanan:

21Siyanagasinggitsakinaunahangdapitsamga tigumanan,dihasamgapultahansamgaganghaan:sa ciudadsiyanagapamulongsaiyangmgapulong,nga nagaingon:

22Hangtodkanus-a,kamongmgayano,ngahigugmaon ninyoangkayano?ugangmgamayubitonmalipaysailang pagyubit,ugangmgabuangbuangnagadumotsakahibalo?

23Balikkamosaakongpagbadlong:aniakaron,ibuboko kaninyoangakongespiritu,igapahibalokokaninyoang akongmgapulong.

24Tungodkayakonagtawag,ugkamomingbalibad; Gituy-odkoangakongkamot,ugwalaytawonganagtagad;

25Apaninyonggisalikwayangtanankongatambag,Ug walamobuotsaakongpagbadlong:

26Akousabmokatawasainyongpagkaalaut;Ako mobiaybiaysadihangaanginyongkahadlokmoabut; 27Sadihangaanginyongkahadlokmoabutingonsa kalaglagan,uganginyongpagkalaglagmoabutingonsa usakaalimpulos;sadihangaangkasakitugkagul-anan moabutkanimo

28Unyasilamosangpitkanako,apanakodilimotubag; silamangitakanakosasayopa,apansiladilimakakaplag kanako:

29Kaysilanagdumotsakahibalo,ugwalamagpilisa pagkahadlokkangJehova:

30Walasilamobuotsaakongtambag:Gitamaynilaang tanankongapagbadlong.

31Busasilamagakaonsabungasailangkaugalingong dalan,Ugmabusogsailangkaugalingongmgalalang

32Kayangpagtalikodsamgawalay-pagtagadmopatay kanila,ugangkauswagansamgabuangmolaglagkanila

33Apanbisankinsangamagapatalinghugkanako magapuyongawalaykabilinggan,Ugmagapuyonga malinawongikansakahadloksakadautan

KAPITULO2

1Anakko,konimongdawatonangakongmgapulong,ug tagoanangakongmgasugoubankanimo;

2Aronikilingmoangimongigdulungogngadtosakaalam, Ugibutangmoangimongkasingkasingsapagsabut;

3Oo,konikawmosangpitsakahibalo,ugmopataassa imongtingogalangsapagsabut;

4Kongikawmangitakaniyaingonsasalapi,Ug magapangitakaniyaingonsausakatinagongamga bahandi;

5UnyaimongmasabtanangpagkahadlokkangJehova,ug hikaplaganmoangkahibalosaDios.

6KaysiJehovanagahatagugkaalam:Gikansaiyangbaba magagulaangkahibalougpagsabut.

7Siyanagatipigugmaayongkaalamalangsamga matarung:Siyamaoyusakatamingkanilanganagalakat samatul-id.

8Siyanagabantaysamgaalagianansajusticia,Ug nagabantaysadalansaiyangmgabalaan

9Unyaikawmakasabutsapagkamatarung,ugsajusticia, ugsapagkatul-id;oo,matagmaayongdalan

10Sadihangaangkaalammosulodsaimongkasingkasing, ugangkahibalomakapahimuotsaimongkalag;

11Angpagkabuotanmagabantaykanimo,angsalabutan magabantaykanimo:

12Aronsapagluwaskanimogikansadalansadautang tawo,gikansatawonganagasultiugsukwahingamga butang;

13Nganagabiyasamgaalagianansakatul-id,Aronsa paglakawsamgadalansakangitngit;

14Nganagakalipaysapagbuhatugdautan,Ug nagakalipaysapagkamasukihonsadautan;

15Kansangmgadalanbaliko,ugbalikosailangmga alagianan:

16Aronsapagluwaskanimogikansadumuloongnga babaye,Bisangikansadumuloongnganagaulog-uloguban saiyangmgapulong;

17Nganagabiyasamagmamandosaiyangpagkabatan-on, UgnahikalimotsatugonsaiyangDios

18Kayangiyangbalaynagapadulongngadtosa kamatayon,Ugangiyangmgaalagiananngadtosamga minatay

19Walanaybisankinsangamoadtokaniyangamobalik pag-usab,Nimakakupotsilasamgaalagianansakinabuhi.

20Aronikawmakalakawsadalansamaayongmgatawo, Ugmagbantaysamgaalagianansamgamatarung

21Kayangmgamatul-idmagapuyosayuta,Ugang hingpitmagapabilindihaniini

22Apanangmgadautanpagaputlongikansayuta,ugang mgamalapasonpagalukahongikanniini

KAPITULO3

1Anakko,ayawhikalimtiangakongbalaod;apanhimoa ngaangimongkasingkasingmagabantaysaakongmga sugo:

2Kayangkadugayonsamgaadlaw,ugtaasngakinabuhi, ugpakigdait,silaigadugangkanimo.

3Ayawpagpabiyaakanimoangkalooyugangkamatuoran: Ihigotmosilasaimongliog;isulatsilasapapansaimong kasingkasing:

4Saingonniinimakakaplagkaugkalooyugmaayong salabutansaatubangansaDiosugsatawo

5SaligkangJehovasabug-osmongkasingkasing;ug ayawpagsaligsaimongkaugalingongsalabutan

6Satanannimongmgadalanilhasiya,ugsiya magamandosaimongmgaalagianan.

7Ayawpagpakamaalamonsaimongkaugalingongmga mata:kahadlokisiJehova,ugpahalayogikansadautan

8Kanamahimongkaayohansaimongpusod,ugutoksa imongmgabukog

9PasidunggisiJehovapinaagisaimongkatigayonan,ug samgainunahangbungasatanannimongabut:

10Saingonnianaangimongmgakamaligmapunosa kadagaya,ugangimongpug-ananmagaawassabag-ong vino.

11Anakko,ayawpagtamayaangpagpantonniJehova;ni kaluyasaiyangpagbadlong:

12KayanggihigugmaniJehovaiyangginabadlong;ingon sausakaamahansaanakngaiyanggikahimut-an 13Malipayonangtawonganakakaplagugkaalam,ugang tawonganakabatonugsalabutan.

14Kayangpatigayonniinilabipangmaayokaysa patigayonngasalapi,ugangganancianiinilabipang maayokaysalunsayngabulawan.

15Siyalabipangbililhonkaysamgarubi:Ugangtanang mgabutangngaimonggitinguhadiliikatandikaniya.

16Angkadugayonsamgaadlawanaasaiyangtuong kamot;ugsaiyangwalangakamotangmgabahandiug kadungganan

17Angiyangmgadalanmaoymgadalansakahimut-anan, ugangtananniyangmgaalagiananmgapakigdait

18Siyamaoyusakakahoysakinabuhikanilanga mokupotkaniya:Ugmalipayonangtagsatagsanga mohawidkaniya

19SiJehovapinaagisakaalammitukodsayuta;pinaagisa salabutaniyanggitukodangmgalangit

20Pinaagisaiyangkahibaloangmgakahiladman nangabungkag,Ugangmgapanganodnagpatulosayamog.

21Anakko,ayawsilapagpabulagagikansaimongmga mata:Bantayiangmaayongkaalamugpagkabuotan:

22Saingonnianasilamahimongkinabuhisaimongkalag, Uggraciasaimongliog.

23Unyaikawmagalakawsaimongdalanngawalay kabilinggan,Ugangimongtiildilimahipangdol.

24Sadihangaikawmohigda,dilikamalisang:oo,ikaw mohigda,ugangimongpagkatulogmatam-is

25Ayawkahadloksakalitngakahadlok,nisakalaglagan sadautan,sadihangakinimoabut.

26KaysiJehovamaoangimongpagsalig,Ugmagabantay saimongtiilarondilimadakpan

27Ayawihikawangkaayohangikankanilangaangayan, sadihangakinianaasagahumsaimongkamotsa pagbuhatniini.

28Ayawpag-ingonsaimongisigkatawo:Lakaw,ugbalik pag-usab,ugugmaakomohatag;sadihangaanaakanimo kini.

29Ayawpaglalangugkadautanbatoksaimongisigkatawo, Sanglitsiyanagapuyosakasigurohantupadkanimo

30Ayawpagpakig-awaysausakatawosawalay gipasikaran,Kongsiyawalamagbuhatugdautankanimo

31Ayawkasinahiangmalupigon,Ugayawpagpilisa bisanunsasaiyangmgadalan.

32KayangmasukihondulumtanankangJehova;Apanang iyangtinagoanaaubansamgamatarung

33AngtungloniJehovaanaasabalaysadautan;Apan iyanggipanalanginanangpuloy-anansamatarung

34Sapagkatinuodsiyanagayubitsamgamayubiton; 35Angmanggialamonmakapanunodsahimaya;Apanang kaulawmaoangpagpauswagsamgabuang

KAPITULO4

1Patalinghugi,kamongmgaanak,angpahamatngonsausa kaamahan,Ugmatngoniaronsapag-ilasapagsabut.

2KayAkomohatagkaninyoogmaayongadoktrina,ayaw ninyopagsalikwayangakongbalaod

3Kayanakakosaakongamahan,malumougbugtongnga hinigugmasapanan-awsaakonginahan

4Iyausabakonggitudloan,ugmiingonkanako:Patipigisa imongkasingkasingangakongmgapulong:bantayiang akongmgasugo,ugmabuhika

5Batoniangkaalam,batoniangpagsabut:ayawkini hikalimti;nimotipasgikansamgapulongsaakongbaba.

6Ayawsiyapagbiyai,ugsiyamagapanalipodkanimo: higugmaasiya,ugsiyamagabantaykanimo

7Angkaalammaoangpangunangbutang;busabatoniang kaalam:ugubansatanannimongapagbatonbatoniang pagsabut.

8Ipahitaassiya,ugsiyamagapauswagkanimo:Siya magadalakanimongadtosakadungganan,sadihanga ikawmogakuskaniya

9Ihatagniyasaimonguloangusakapurongpurongsa gracia:usakapurongpurongsahimayaigahatagniya kanimo

10Patalinghugi,Oakonganak,ugdawataangakongmga pulong;ugangmgatuigsaimongkinabuhimodaghan

11Gitudloankoikawsadalansakaalam;Gitultolanko ikawsamatul-idngamgadalan

12Sadihangaikawmolakaw,angimongmgalakangdili pagpit-os;ugsadihangaikawmodagan,ikawdili mahipangdol

13Kuptipag-ayoangpahamatngon;ayawsiyapagpalakaw: bantayisiya;kaysiyamaoangimongkinabuhi.

14Ayawpagsulodsaalagianansadautan,Ugayaw paglakatsadalansadautangmgatawo.

15Likayikini,ayawpag-aginiini,talikodgikanniini,ug umadtoka

16Kaysiladilimatulog,gawaskonsilamakabuhatug kadautan;ugangilangpagkatulogmawagtang,gawaskong silamakapahulogsauban

17Kaysilanagakaonsatinapaysakadautan,ugnagainum savinosapagpanlupig

18Apanangdalansamatarungmaingonsakahayagnga nagadan-ag,Nganagadan-agsalabipagayudhangtudsa kahingpitansaadlaw

19Angdalansadautanmaingonsakangitngit:Walasila mahibalokongunsayilangnapangdolan.

20Anakko,pagmatngonsaakongmgapulong;ikilingang imongigdulungogsaakongmgapulong

21Ayawsilapagpabulagagikansaimongmgamata;tipigi silasataliwalasaimongkasingkasing

22Kaysilakinabuhialangkanilangananagpangitakanila, Ugkaayohansatanannilangunod.

23Bantayiangimongkasingkasingsabug-osngakakugi; kaygikanniinimaoangmgaisyusakinabuhi

24Ipahilayogikankanimoangbabangamasukihon,ug ipahilayokanimoangsukwahingamgangabil

25Ipatan-awsatul-idangimongmgamata,ugitutoksa imongatubanganangimongmgatabon-tabon.

26Palandungaangalagianansaimongmgatiil,Ughimoa ngaangtananmongmgadalanmamalig-on

27Ayawpaglikosatoonisawala:kuhaaangimongtiil gikansadautan

KAPITULO5

1Anakko,pagmatngonsaakongkaalam,ugikilingang imongigdulungogsaakongsalabutan:

2Aronikawmagtagadsapagkabuotan,Ugaronangimong mgangabilmagatipigugkahibalo

3Kayangmgangabilsausakadumuloongbabaye nagatuloingonsausakaudlan,Ugangiyangbabamas hamispakaysalana:

4Apanangiyangkatapusanmapaitingonsapanyawan, mahaitingonsaespadangaduhaysulab

5Angiyangmgatiilnanaugngadtosakamatayon;ang iyangmgalakangnagkupotsaimpyerno.

6Tingaliunyaikawmagapalandongsaalagianansa kinabuhi,Angiyangmgadalanmabalhinon,ngaikawdili makailakanila

7Busakaron,Ohkamongmgaanak,patalinghugkamo kanako,Ugayawpagbiyagikansamgapulongsaakong baba.

8Ipahilayoangimongdalangikankaniya,ugayaw pagduolsapultahansaiyangbalay:

9Tingaliunyaimongihatagangimongkadungganan ngadtosauban,Ugangimongmgatuigngadtosa mabangis;

10Tingaliunyaangmgadumuloongmabusogsaimong bahandi;ugangimongmgapaghagoanaasabalaysausa kaestranyo;

11Ugikawmagbangotansakaulahian,sadihangaang imongunodugangimonglawasmangaut-ut,

12Ugingna:Giunsakopagdumotsapahamatngon,ugang akongkasingkasingnagtamaysapagbadlong;

13Ugwalakogitumanangtingogsaakongmga magtutudlo,nigikilingangakongigdulungogkanilanga nagpahamangnokanako!

14Akohaduolsatanangkadautandihasakinataliwad-an sakatilingbanugsakatilingban

15Inomugtubiggikansaimongkaugalingongatabay,Ug mgatubignganagaagaygikansaimongkaugalingong atabay

16Ipatibulaagangimongmgatubodsahalayongdapit,Ug angmgasubasatubigsakadalanan

17Pasagdisilangaimolamang,ugdilisamgadumuloong ubankanimo

18Panalanginiangimongtuburan:Ugpagmayaubansa asawasaimongpagkabatan-on.

19Himoangasiyasamasamahigugmaonglagsawnga bayeugmakapahimuotngalagsaw;himoangaangiyang mgadughanmakatagbawkanimosatanangpanahon;ug maglipaykakanunaysaiyanggugma

20Ugnganongaikaw,akonganak,mahigugmasausaka estranyongababaye,ugmogakossasabakansausaka estranyo?

21Kayangmgadalansatawoanaasaatubangansamga mataniJehova,Ugsiyanagapalandongsatananniyang mgalakang

22Angiyangkaugalingongmgakasal-ananmodakopsa dautansaiyangkaugalingon,Ugsiyamagapussamga higotsaiyangmgasala

23Siyamamatayngawalaypagtudlo;ugsapagkadakusa iyangkabuangsiyamahisalaag.

KAPITULO6

1Anakko,kongikawmaoypasaligalangsaimonghigala, Kongikawmakadagmalsaimongkamotubansausaka dumuloong,

2Nalit-agankatungodsamgapulongsaimongbaba, Nalit-agkatungodsamgapulongsaimongbaba

3Buhatakinikaron,anakko,ugluwasaangimong kaugalingon,sadihangaikawmahiabutnasakamotsa imonghigala;lakaw,pagpaubossaimongkaugalingon,ug sigurohaangimonghigala.

4Ayawpaghatagiugkatulogangimongmgamata,Ni paghinanokangimongmgatabontabon

5Luwasaangimongkaugalingoningonsausakalagsaw gikansakamotsamangangayam,Ugingonsausaka langgamgikansakamotsamangangayam.

6Umadtokasaolmigas,ikawngatapulan;palandungaang iyangmgadalan,ugpagmaalamon:

7Ngawalaygiya,magtatan-aw,omagmamando, 8Nagaandamsaiyangmakaonsating-init,Ugnagatigum saiyangmakaonsating-ani

9Hangtudanus-abaikawmatulog,Ohtapulan?kanus-aka bamobangongikansaimongpagkatulog?

10Apanusakadiyutayngapagkatulog,usakadiyutaynga paghinanok,usakadiyutayngapagkiyugpossamgakamot aronsapagkatulog:

11Saingonnianamoabutangimongkakabusingonsausa nganagapanaw,ugangimongkawalad-oningonsausaka tawongasangkapsahinagiban

12Angusakatawongasalawayon,usakatawongdautan, nagalakawubansausakamasukihonngababa.

13Siyanagapangidhatsaiyangmgamata,siyanamulong ubansaiyangmgatiil,siyanagapanudlopinaagisaiyang mgatudlo;

14Angpagkamasukihonanaasaiyangkasingkasing,siya nagalalangugkadautansakanunay;siyanagapugasug panagsumpaki.

15Busaangiyangkatalagmanmoabutsakalit;sakalitsiya mabuakngawalaykaayohan

16KiningunomkabutanggidumtanniJehova:oo,ang pitomaoyusakadulumtananalangkaniya:

17Usakamapahitas-onngatinan-awan,usakabakakon ngadila,ugmgakamotnganag-ulaugdugongawalay sala,

18Usakakasingkasingnganagalalangugdautangmga hunahuna,mgatiilngamatulinsapagdalaganngadtosa kadautan,

19Usakabakakonngasaksinganagasultiugbakak,Ug siyanganagapugasugpanaglalissataliwalasamgaigsoon

20Anakko,bantayiangsugosaimongamahan,ugayaw pagbiyaiangbalaodsaimonginahan:

21Ihigotsilakanunaysaimongkasingkasing,Ugihigot silasaimongliog

22Sadihangaikawmoadto,kinimagatultolkanimo;sa dihangaikawmatulog,kinimagabantaykanimo;ugsa dihangaikawmahigmata,kinimakigsultikanimo

23Kayangsugomaoylamparahan;ugangbalaodkahayag; ugangmgapagbadlongsapahamatngonmaoydalansa kinabuhi:

24Aronsapagbantaykanimogikansadautangbabaye, Gikansapag-ulog-ulogsadilasadumuloongngababaye

25Ayawkaibogsaiyangkatahomdihasaimong kasingkasing;niipakuhakaniyasaiyangmgatabontabon.

26Kaypinaagisausakabigaonngababayeangusaka tawomadalangadtosausakatipaksatinapay:ugang mananapawmagapangayamalangsabililhonngakinabuhi.

27Makakuhabaangusakatawougkalayosaiyang sabakan,ugangiyangmgasaputdilibamasunog?

28Makalakawbaangusasaibabawsamainitngamga baga,Ugangiyangmgatiildilibamasunog?

29Busasiyangamoadtosaasawasaiyangisigkatawo; bisankinsangamakahikapkaniyadilimawalaysala.

30Angmgatawodilimagatamaysakawatan,Kongsiya mangawataronsapagtagbawsaiyangkalagsadihanga siyagigutom;

31Apankongsiyahikaplagan,siyamagauliugpitokapilo; ihatagniyaangtananngabahandisaiyangbalay.

32Apanbisankinsangamakapanapawsausakababaye kulangsasalabutan:siyanganagabuhatniininagalaglagsa iyangkaugalingongkalag

33Usakasamadugkaulawanangiyangmaangkon;ug angiyangkaulawandilimapapas

34Kayangpangabughomaoangkapungotsausakatawo: Busasiyadilimopagawassaadlawsapagpanimalus

35Siyadilimotagadsabisanunsangalukat;nisiya matagbaw,bisanikawmohatagugdaghangmgagasa.

KAPITULO7

1Anakko,bantayiangakongmgapulong,ugtagoiang akongmgasugoubankanimo

2Bantayiangakongmgasugo,ugmabuhika;ugang akongbalaodsamasakalimutawsaimongmata.

3Ibugkossilasaimongmgatudlo,Isulatsilasapapansa imongkasingkasing.

4Ingnaangkaalam:Ikawmaoangakongigsoonnga babaye;ugtawgaangsalabutanngaimongkaubannga babaye:

5Aronsilamagabantaykanimogikansadumuloongnga babaye,Gikansadumuloongnganagaulog-ulogubansa iyangmgapulong

6Kaysabentanasaakongbalaymitan-awakosaakong hawanan,

7Ugnakitakotaliwalasamgawalay-pagtagad,akong nailasataliwalasamgabatan-on,usakabatan-onglalaki ngawalaysalabutan,

8Nganagaagisadalanhaduolsaiyangeskina;ugmiadto siyasadalanpaingonsaiyangbalay,

9Sakilumkilom,sakagabhion,sakangitngitugkangitngit ngakagabhion:

10Ug,aniakaron,maymisugatkaniyangausakababaye nganagbistisausakabigaon,ugmalimbungonsa kasingkasing.

11(Siyasabaanuggahigulo;angiyangmgatiilwala magpuyosaiyangbalay:

12Karonanaasiyasagawas,karonanaasakadalanan,ug nagabanhigsatanangsuok)

13Busaiyanggidakopsiya,uggihalokansiya,ugubansa usakamatig-anganawongmiingonkaniya,

14Akoadunaymgahalad-sa-pakigdaitubankanako; niiningadlawagitumankoangakongmgapanaad

15Busamianhiakosapagsugatkanimo,sa masingkamotonngapagpangitasaimongnawong,ug hikaplagankoikaw

16Gidayandayanankoangakonghigdaanansamgahabol ngapanapton,samgakinulitngamgabuhat,safinonga linosaEgipto

17Gipahumotankoangakonghigdaanansamirra,aloe,ug cinnamon

18Umarikamo,magbusogkitasagugmahangtudsa kabuntagon:maglipaykitasaatongkaugalingonubansa mgagugma

19Kayangmaayongtawowalasabalay,siyamilakawsa usakataasngapanaw:

20Siyanagdalaugusakapuntilngasalapiubankaniya, Ugmopaulisaiyangbalaysagitagalngaadlaw

21Pinaagisaiyangmaanyagngasinultihaniyanggitugyan siya,ubanangpag-ulog-ulogsaiyangmgangabiliyang gipugossiya.

22Siyamisunoddayonkaniya,ingonsausakavacanga moadtosaihawan,Kuningonsausakabuangngadtosa pagtul-idsamgasepohan;

23Hangtudngaangusakaudyongmolagbassaiyangatay; ingonsausakalanggamnganagadalingadtosalit-ag,ug walamahibalongakinialangsaiyangkinabuhi

24Busakaron,Ohkamongmgaanak,patalinghugkamo kanako,ugpatalinghugiangmgapulongsaakongbaba

25Ayawitugotngaangimongkasingkasingmotipas ngadtosaiyangmgadalan,Ayawpagtipassaiyangmga alagianan

26Kayiyanggipukanangdaghangmgasamaran:oo, daghangkusganngamgatawoanggipamatayniya

27AngiyangbalaymaoydalanngadtosaSheol,Nga manaugngadtosamgalawaksakamatayon.

KAPITULO8

1Walabamagsinggitangkaalam?ugangsalabutan nagpagulasaiyangtingog?

2Siyanagatindogsakinatumyansahatag-asngamgadapit, daplinsadalansamgadapitsamgaalagianan

3Siyanagasinggitdihasamgaganghaan,saganghaansa ciudad,Sapagsulodsamgapultahan

4Kaninyo,Omgatawo,akonagtawag;ugangakong tingogalangsamgaanaksatawo.

5Ohkamongmgawalay-pagtagad,sabtaangkaalam; 6Paminaw;kayakomamulongsalabingmaayongamga butang;ugangpag-ablisaakongmgangabilmaoymga butangngamatarung

7Kayangakongbabamamulongsakamatuoran;ugang pagkadautanmaoyusakadulumtanansaakongmgangabil.

8Angtananngamgapulongsaakongbabaanaasa pagkamatarung;walaybisanunsangabalikokunhiwidiha kanila.

9Silangtananmatin-awkaniyangamaysalabutan,Ug matarungkanilanganakakaplagugkahibalo

10Dawataangakongpahamatngon,ugdiliangsalapi;ug kahibalokaysapinilingbulawan

11Kayangkaalamlabipangmaayokaysamgarubi;ug angtananngamgabutangngamahimongagitinguhadili ikatandiniini

12Akoangkaalamnagapuyoubanangkabuotan,Ug nakakaplagugkahibalosamalimbongonngamgabuhat.

13AngpagkahadlokkangJehovamaoangpagdumotsa dautan:Anggarbo,ugangpagkamapahitas-on,ugang dautanngadalan,ugangbalikongababa,akonggidumtan.

14Akoaangtambag,ugmaayongkaalam:Akomaoang pagsabut;Akoadunaykusog

15Pinaagikanakoangmgaharinanaghari,Ugangmga principenanagpakanaugugjusticia

16Pinaagikanakoangmgaprincipenanagmando,ugang mgaharianon,bisanangtanangmgamaghuhukomsayuta.

17Gihigugmakosilanganahigugmakanako;ugsilanga nangitakanakopag-ayomakakaplagkanako

18Mgabahandiugkadungganananiakanako;oo, malungtaronngamgabahandiugpagkamatarung

19Angakongbungalabipangmaayokaysabulawan,oo, kaysafinongabulawan;ugangakongkinitaankaysa pinilingsalapi

20Akonagatultolsadalansapagkamatarung,sataliwala samgaalagianansajusticia:

21Aronakongmapanunodkadtongnahigugmakanakoug bahandi;ugpun-onkoangilangmgabahandi

22SiJehovanagbatonkanakosasinugdansaiyangdalan, Sawalapaangiyangmgabuhatsakakaraanan

23Akogipahamutanggikansawalaykatapusan,sukadsa sinugdan,osawalapaangyuta

24Sadihangawalapaykahiladman,akonahimugso;sa dihangawalaymgatuburanngaabundasatubig.

25Sawalapamapahamutangangkabukiran,Sawalapa angkabungtoranakonahimugsona:

26Samtangwalapaniyabuhataangyuta,niang kaumahan,niangkinatas-angbahinsaabugsakalibutan

27Sadihangaiyanggiandamangmgalangit,didtoako: Sadihangaiyanggibutangangusakapaglibutsaibabaw sanawongsakahiladman:

28Sadihangaiyanggitukodangmgapanganodsaitaas: Sadihangaiyanggipalig-onangmgatuburansa kahiladman:

29Sadihangasiyamihatagsadagatsaiyangsugo,nga angmgatubigdilimolapassaiyangsugo:Sadihanga iyanggibutangangmgapatukoranansayuta:

30Unyaakodihasatupadniya,ingonsausanga nagmatutoubankaniya:ugakomaoangiyangkalipaysa adlaw-adlaw,nganagakalipaysakanunaysaiyang atubangan;

31Nagmayadihasapuloy-ananngabahinsaiyangyuta; ugangakongkalipaydihaubansamgaanaksatawo

32Busakaron,patalinghugkamokanako,Ohkamongmga anak:kaybulahansilanganagabantaysaakongmgadalan

33Patalinghugiangpahamatngon,ugpagmaalamon,ug ayawpagdumiliniini.

34Bulahanangtawongamamatikanako,nganagatukaw samatag-adlawdihasaakongmgaganghaan,nga nagahulatsamgahaligisaakongmgapultahan.

35Kaybisankinsangamakakaplagkanakomakakaplagug kinabuhi,UgmakabatonsakalooyniJehova

36Apansiyangamakasalabatokkanakonagabuhatug dautansaiyangkaugalingongkalag:Angtanannga nanagdumotkanakonahagugmasakamatayon

KAPITULO9

1Angkaalamnagtukodsaiyangbalay,iyanggisapsapang iyangpitokahaligi:

2Gipatayniyaangiyangmgamananap;gisagolniyaang iyangbino;siyausabnag-andamsaiyanglamesa.

3Iyanggipadalaangiyangmgakadalagahan:Siya nagasinggitsakinatas-angmgadapitsaciudad,

4Bisankinsangayano,paadtoasiyadinhi:mahitungod kaniyangakulangsasalabutan,siyamiingonkaniya, 5Umarika,kumaonsaakongtinapay,uguminumsavino ngaakonggisagol.

6Biyaiangbuangbuang,ugmabuhika;uglakawsadalan sapagsabut

7Kadtongnagabadlongsausakamayubitonmakadawat ugkaulawsaiyangkaugalingon;

8Ayawpagbadlongaangusakamayubiton,tingaliunya siyamagadumotkanimo:Badlongaangusakatawonga manggialamon,ugsiyamahigugmakanimo

9Hatagiugpahamatngonangusakatawonga manggialamon,ugsiyamahimongalabipang manggialamon:Tudloiangusakamatarungngatawo,ug siyamagadugangsakinaadman

10AngpagkahadlokkangJehovamaoysinugdansa kaalam;UgangkahibalosaBalaanmaoangpagsabut

11Kaypinaagikanakoangimongmgaadlaw pagapadaghanon,Ugangmgatuigsaimongkinabuhi pagapadaghanon

12Kongikawmanggialamon,ikawmagmaalamonalang saimongkaugalingon;apankongikawmagyubit,ikaw lamangangmagapas-anniini

13Angbuangbuangngababayesabaan:Siyawalaypagtagad,ugwalayhibangkaagan

14Kaysiyanagalingkodsapultahansaiyangbalay,sausa kalingkoranansahatag-asngamgadapitsaciudad, 15Sapagtawagsamgapasaheronganaglakawsailang dalan:

16Bisankinsangayano,paadtoasiyadinhi:ugalang kaniyangakulangsasalabutan,siyamiingonkaniya, 17Matam-isangkinawatngatubig,uglamianangpannga gikaonsatago.

18Apansiyawalamahibalongaangmgapatayatuadidto; ugngaangiyangmgabisitaanaasakahiladmansa impyerno

KAPITULO10

1AngmgaproverbioniSalomonAngusaka manggialamonngaanakmakapalipaysaamahan;Apan angusakabuangngaanakmaoykaguolsaiyanginahan 2Angmgabahandisakadautanwalaykapuslanan;Apan angpagkamatarungnagaluwasgikansakamatayon.

3SiJehovadilimotugotsakalagsamatarungnga magutman;

4Siyamahimongkabusnganagabuhatubanangtapulan ngakamot:Apanangkamotsamakugihonmakapadato

5Kadtongnagaanisating-initmaoyusakamanggialamon ngaanak;Apankadtongnagakatulogsating-animaoyusa kaanaknganagapakaulaw

6Angmgapanalanginanaasaibabawsaulosamatarung; Apanangpagpanlupignagatabonsababasadautan.

7Anghandumanansamatarungbulahan;Apanangngalan sadautanmadunot

8Angmanggialamonsakasingkasingmakadawatugmga sugo;

9Siyanganagalakatsapagkatul-idnagalakatsa kasigurohan;

10Kadtongnagapangidhatsamatanagahatagugkasubo; 11Angbabasamatarungmaoyusakatuburansakinabuhi; Apanangpagpanlupignagatabonsababasadautan.

12Angpagdumotnagapapukawsapanag-away;apanang gugmanagatabonsatanangkasal-anan

13Dihasamgangabilniadtongmaysalabutanmakaplagan angkaalam;Apanangbunalmaoyalangsalikodniadtong walaysalabutan

14Angmgatawongmanggialamonnagatigumugkahibalo; Apanangbabasabuangbuanghaduolsapagkalaglag

15Angbahandisaadunahanngatawomaoangiyang malig-onngaciudad:Angpagkalaglagsamgakabusmao angilangkakabus

16Angbuhatsamatarungnagapadulongngadtosa kinabuhi:Angbungasadautanngadtosapagpakasala

17Anaasiyasadalansakinabuhinganagabantaysa pahamatngon;Apankadtongnagadumilisapagbadlong nasayup.

18Kadtongnagatagosapagdumotpinaagisabakakonnga mgangabil,Ugkadtongnagapamulongsausakabutangbutangmaoyusakabuang

19Dihasadaghangmgapulongdilimawad-ansasala; Apankadtongnagapugongsaiyangmgangabilmaoy manggialamon

20Angdilasamatarungingonsapinilingasalapi:Ang kasingkasingsadautandiyutayraugbili.

21Angmgangabilsamatarungmagapakaonugdaghan; Apanangmgabuangmamataytungodsakakulangsa kaalam

22AngpanalanginniJehova,nagapadatokini,ugdiliniya kiniduganganugkasubo.

23Maoyusakakalingawansausakabuangangpagbuhat ugdautan;Apanangusakatawongamaysalabutan adunaykaalam.

24Angkahadloksadautan,kinimodangatkaniya;Apan angtinguhasamatarungigahatag

25Ingonngaangalimpulosmolabay,maomanangdautan mawala:Apanangmatarungmaoyusakapatukoranannga walaykatapusan.

26Ingonsasukaalangsangipon,ugingonsaasoalangsa mgamata,maomanangtapulankanilanganagasugo kaniya.

27AngpagkahadlokkangJehovanagapalugwaysamga adlaw;Apanangmgatuigsamgadautanpagahamub-on 28Angpaglaumsamatarungmaoangkalipay;Apanang paglaumsadautanmahanaw

29AngdalanniJehovamaoykusogalangsamgamatul-id; 30Angmatarungdiligayudmatarug;apanangdautandili magapuyosayuta

31Angbabasamatarungmadalaugkaalam;Apanang masukihonngadilapagaputlon.

32Angmgangabilsamatarungmahibalosaangaynga pagadawaton;Apanangbabasadautannagasultiug pagkamasukihon.

KAPITULO11

1Angusakatimbanganngabakakonmaoyusaka dulumtanankangJehova;Apanangtimbangannga matarungmaoyiyangkalipay.

2Sadihangamoabutangpagkamapahitas-on,unya moabutusabangkaulaw:Apansamgamapaubsanonanaa angkaalam.

3Angpagkahingpitsakasingkasingsamgamatul-idmaoy magamandokanila;

4Angmgabahandiwalaykapuslanansaadlawsa kaligutgut:Apanangpagkamatarungnagaluwasgikansa kamatayon

5Angpagkamatarungsatawonghingpitmaoymagamando saiyangdalan;Apanangdautanmapukantungodsaiyang kaugalingongkadautan

6Angpagkamatarungsamgamatul-idmagaluwaskanila; 7Sadihangaangusakatawongdautanmamatay,ang iyangpaglaummahanaw;

8Angmatarunggiluwasgikansakasamok,Ugangdautan moabutsaiyangdapit

9Angusakasalingkapawpinaagisaiyangbaba nagalaglagsaiyangisigkatawo;Apanpinaagisakahibalo angmatarungmaluwas

10Kongmaayoangpaglakatsamgamatarung,angciudad magakalipay;

11Pinaagisapanalanginsamatul-idangciudadigatuboy; Apankinimagun-obpinaagisababasadautan.

12Kadtongwalaykaalamnagatamaysaiyangisigkatawo; Apanangtawongamasinabutonnagahilum

13Angusakawitwitannagabutyagsamgatinago; 14Diinwalaytambag,angkatawohanmangapukan:Apan dihasapanonsamgamagtatambagadunaykaluwasan

15Kadtongmaoypasaligalangsausakadumuloong magaantustungodniini;

16Angusakamaloloy-onngababayenagabatonug dungog;

17Angtawongamaloloy-onnagabuhatugmaayosaiyang kaugalingongkalag;

18Angdautannagabuhatuglimbongngabuhat; 19Ingonngaangpagkamatarungnagapadulongngadtosa kinabuhi;

20Kadtongmasukihonsakasingkasingmaoydulumtanan kangJehova;Apankadtongmatul-idsailangdalanmaoy iyangkalipay

21Bisanangkamotmadugtongsakamot,angdautandili makagawassasilot:Apanangkaliwatsamgamatarung pagaluwason

22Ingonsausakamutyangabulawandihasasimodsa baboy,maomanangusakamaanyagngababayenga walaykabuot

23Angtinguhasamatarungmaolamangangmaayo;Apan angpagpaabutsadautanmaoangkaligutgut

24Adunaynagasabulak,ugnagadugangpa;ugadunay naghikawuglabawpakaysaangay,apankinimosangpot sakakabos

25Angkalagngamahinatagonmahimongmatambok;

26Siyanganagahikawsatrigo,angkatawohan magapanghimarautkaniya:Apanangpanalanginanaasa ibabawsauloniadtongnagabaligyaniini

27Kadtongnagapangitasamasingkamotonsamaayo nagapangitaugkalooy;Apankadtongnagapangitaug kadautan,kinimodangatkaniya

28Kadtongnagasaligsaiyangmgabahandimapukan; Apanangmatarungmolamboingonsausakasanga

29Kadtongnagasamoksaiyangkaugalingongbalay makapanunodsahangin;Ugangbuangmahimongalagad samanggialamonugkasingkasing

30Angbungasamatarungmaoyusakakahoysakinabuhi; ugsiyanganagadaugugmgakalagmanggialamon.

31Aniakaron,angmgamatarungpagabalusandinhisa yuta:Labinagayudangdautanugangmakasasala

KAPITULO12

1Bisankinsangamahagugmasapahamatngonnahagugma sakahibalo;Apankadtongnagadumotsapagbadlongmaoy mananapon

2Angusakamaayongtawomakabatonugkalooykang Jehova;Apanangusakatawongadautangmgalalang iyangpagahukmansasilot.

3Angtawodilimatukodpinaagisakadautan:Apanang gamutsamatarungdilimatarug

4Angusakababayengamaykatakusmaoyusaka purongpurongsaiyangbana;Apankadtongnagapakaulaw maingonsapagkadunotsaiyangmgabukog

5Angmgahunahunasamatarungmgamatarungman; 6Angmgapulongsadautanmaoypagbanhigalangsa dugo;Apanangbabasamatul-idmagaluwaskanila

7Angmgadautanginapukan,ugmangawala:Apanang balaysamgamatarungmagapadayon

8Angtawopagadayegonsumalasaiyangkaalam;Apan kadtongmasukihonsakasingkasingpagatamayon.

9Siyangaginatamay,ugadunayusakasulogoon,labi pangmaayokayniadtongnagahimayasaiyang kaugalingon,ugnakulangansatinapay

Angusakamatarungngatawonagatagadsakinabuhisa iyangmananap;Apanangmalomongkalooysadautan mabangis

11Kadtongnagaumasaiyangyutamabusogsatinapay; 12Angdautannagatinguhasapukotsadautangmgatawo; Apananggamutsamatarungmagadalaugbunga

13Angdautannalit-agantungodsakalapasansaiyang mgangabil;Apanangmatarungmakagawasgikansa kasamok

14Angtawomabusogsamaayopinaagisabungasaiyang baba;ugangbalussamgakamotsausakatawoigahatag kaniya

15Angdalansausakabuangmatarungsaiyang kaugalingongmgamata;Apankadtongnagapamatisa tambagmaoymanggialamon

16Angkasukosausakabuangmahibaloandayon;Apan angusakabuotanngatawonagatabonsakaulaw

17Siyanganagasultisakamatuorannagapakitaug pagkamatarung;

18Adunaynagasultisamasamgapaglagbassausaka espada;Apanangdilasamanggialamonmaoykaayohan

19Angngabilsakamatuoranpagalig-ononsawalay katapusan;

20Angpaglimbongmaoyanaasakasingkasingniadtong nagamugnaugdautan;Apansamgamagtatambagsa pakigdaitmaoangkalipay

21Walaykadautanngamahitabosamatarung:Apanang dautanmapunosakadautan.

22AngbakakonngamgangabildulumtanankangJehova; Apankadtongnagabuhatsakamatuoranmaoyiyang kalipay.

23Angusakabuotanngatawonagatagosakahibalo; Apanangkasingkasingsamgabuangnagapahayagug kabuangan.

24Angkamotsamakugihonmaoymagadalaugpagbulotan;

25Angkaguolsakasingkasingsatawomakapatikukoniini; Apanangmaayongpulongmakapalipayniini

26Angmatarunglabawngahalangdonkaysaiyang isigkatawo;Apanangdalansadautanmaoymakapasalaag kanila

27Angtapulanngatawodilimakaasalsaiyangnakuhasa pagpangayam:Apanangbahandisausakatawonga makugihonbililhon

28Dihasadalansapagkamatarungmaoangkinabuhi;ug sadalanniiniwalaykamatayon

KAPITULO13

Angusakamanggialamonngaanakmamatisa pahamatngonsaiyangamahan;Apanangusaka mayubitondilimamatisapagbadlong

2Angtawomagakaonugmaayopinaagisabungasaiyang baba;Apanangkalagsamgamalapasonmagakaonsa pagpanlupig

3Kadtongnagabantaysaiyangbabanagabantaysaiyang kinabuhi;

4Angkalagsatapulannagatinguha,ugsiyawalaybisan unsa:Apanangkalagsakugihanmahimongmatambok

5Angusakamatarungngatawonagadumotsa pagpamakak;

6Angpagkamatarungnagabantaykaniyangamatul-idsa dalan;Apanangkadautannagapukansamakasasala.

7Adunaynagapadatosaiyangkaugalingon,apansiya walaybisanunsa:adunaynagapakabussaiyang kaugalingon,apanadunaydakungbahandi

8Anglukatsakinabuhisausakatawomaoangiyangmga bahandi;Apanangkabusdilimamatisapagbadlong

9Angkahayagsamatarungnagakalipay;Apanang lamparahansadautanpagapalongon

10Angpagkamapahitas-onmodangatlamangsa panagbingkil;Apanubansamaayongpagkatambaganaa angkaalam

11Angbahandingamaangkonpinaagisakakawangan magakunhod;

12Angpaglaumngamalanganmakapasakitsa kasingkasing:Apankongangtinguhamoabut,kanamaoy usakakahoysakinabuhi.

13Bisankinsangamagatamaysapulongpagalaglagon; Apankadtongmahadloksasugopagabalusan

14Angbalaodsamanggialamonmaoyusakatuburansa kinabuhi,Aronmakalikaygikansamgalit-agsa kamatayon

15Angmaayongsalabutannagahatagugkalooy;Apanang dalansamgamalapasonmalisud

16Angtagsatagsakabuotanngatawonagabuhatubanang kahibalo;Apanangusakabuangnagabutyagsaiyang binuang

17Angusakadautanngasinugomahulogngadtosa kadautan;Apanangusakamatinumanonngasinugomaoy kaayohan

18Angkawalad-onugkaulawmodangatkaniyanga nagadumilisapagsaway;Apankadtongnagatagadsa pagbadlongpagapasidunggan

19Angtinguhanganatumanmatam-issakalag:Apan maoyusakadulumtanansamgabuangangpagbiyagikan sadautan

20Siyanganagalakawubansamgatawongmanggialamon mahimongmanggialamon;

21Angdautannagalutossamgamakasasala;

22Angusakamaayongtawomagabilinugusaka panulondonalangsamgaanaksaiyangmgaanak;

23Daghanangkalan-ondihasabinaulansamgakabus;

24Kadtongnagahawidsaiyangbunalnagadumotsaiyang anak;

25Angmatarungmagakaonaronsapagpabusogsaiyang kalag;Apanangtiyansadautanmakulangan.

KAPITULO14

1Angtagsatagsakamanggialamonngababayemagatukod saiyangbalay;Apanangbuangbuangmagagubaniini pinaagisaiyangmgakamot

2Kadtongnagalakatsaiyangpagkatul-idnahadlokkang Jehova;Apankadtongsukwahisaiyangmgadalan nagatamaykaniya.

3Sababasabuangbuanganaaangbunalsagarbo;Apan angmgangabilsamanggialamonmagabantaykanila

4Diinwalaymgavaca,angpasunganmahinlo;

5Angusakamatinumanonngasaksidilimagbakak:Apan angusakabakakonngasaksimagapamulongugmga bakak

6Angusakamayubitonnagapangitasakaalam,ugdili makakaplagniini;

7Lakawgikansaatubangansausakabuangngatawo,Sa dihangaikawdilimakakitadihakaniyasamgangabilsa kahibalo.

8Angkaalamsabuotanmaoangpagsabutsaiyangdalan; Apanangkabuangsamgabuangmaoylimbong 9Angmgabuangmagabiaybiaysasala;Apansataliwala samgamatarungadunaykalooy

10Angkasingkasingnahibalosaiyangkaugalingong kapaitan;ugangusakadumuloongdilimanghilabotsa iyangkalipay

11Angbalaysadautanpagagun-obon;Apanang tabernaculosamatul-idmolambo

12Adunayusakadalanngadawmatarungalangsausaka tawo,apanangkatapusannianamaoangmgadalansa kamatayon

13Bisansapagkatawaangkasingkasingnagmasulob-on; ugangkatapusannianangakasadyamaoangkaguol.

14Angnagabalikbaliksakasingkasingpagapun-onsa iyangkaugalingongmgadalan:Ugangusakamaayong tawomatagbawgikansaiyangkaugalingon.

15Angwalay-pagtagadmotoosatagsatagsakapulong; 16Angtawongmanggialamonmahadlok,ug magapahilayogikansadautan;

17Siyangadalingmasukomagabuhatugbinuang; 18Angwalay-pagtagadmakapanunodsakabuang; 19Angdautanmoyukbosaatubangansamaayo;ugang mgadautandihasamgaganghaansamgamatarung 20Angkabusginadumtanbisansaiyangkaugalingong silingan;

21Kadtongnagatamaysaiyangisigkatawonagapakasala; Apankadtongmaykalooysakabus,malipayonsiya 22Walabamasayopkadtongnaglarawugdaotan?apan angkalooyugangkamatuoranmahiadtokanilanga nagalalangugmaayo

23Satanangbuhatadunaykapuslanan;Apanangpagsulti samgangabilnagapadulonglamangsakawalad-on 24Angpurongpurongsamgamanggialamonmaoang ilangmgabahandi;

25Angtinuodngasaksinagaluwasugmgakalag;

26DihasapagkahadlokkangJehovamaoangmalig-on ngapagsalig;Ugangiyangmgaanakadunayusaka dalangpanan

27AngpagkahadlokkangJehovamaoyusakatuburansa kinabuhi,Aronsapagpahilayogikansamgalit-agsa kamatayon

28Dihasapanonsakatawohananaaangkadungganansa hari;Apandihasakawalad-onsakatawohananaaang kalaglagansaprincipe

29Kadtongmahinaysakasukomaydakungsalabutan: Apankadtongmadali-dalionsaespiritunagabayawsa kabuang

30Angusakamaayongkasingkasingmaoangkinabuhisa unod;Apanangkasinamaoangpagkadunotsamgabukog 31Kadtongnagadaugdaugsakabusnagatamaysaiyang Magbubuhat;

32Angdautangipapahawadihasaiyangpagkadautan; Apanangmatarungmaypaglaumsaiyangkamatayon

33Angkaalamnagapuyodihasakasingkasingniadtong maysalabutan;

34Angpagkamatarungnagabayawsausakanasud;Apan angsalamaoyusakakaulawansabisanunsangkatawohan.

35Angkalooysaharianaasausakamanggialamonnga sulogoon;Apanangiyangkasukobatokniadtong nagapakaulaw

KAPITULO15

1Angtubagngamalumomakapahupaysakapungot;Apan angmgapulongngamahaitmakapapukawsakasuko

2Angdilasamanggialamonnagagamitsakahibalosa matul-id;Apanangbabasamgabuangnagabubosa kabuangan

3AngmgamataniJehovaanaasatanangdapit,Nga nagatan-awsadautanugsamaayo

4Angusakamaayongdilamaoyusakakahoysakinabuhi; 5Angusakabuangmagatamaysapahamatngonsaiyang amahan;Apankadtongnagatagadsapagbadlongmaoy buotan

6Dihasabalaysamatarungadunaydaghangbahandi; Apandihasamgaabutsadautananaaangkasamok

7Angmgangabilsamanggialamonnagasabwagug kahibalo;Apanangkasingkasingsabuangbuangdili magabuhatsaingon

8Anghaladsadautanmaoyusakadulumtanankang Jehova;Apanangpag-amposamatul-idmaoyiyang kalipay

9Angdalansadautanmaoyusakadulumtanankang Jehova;Apansiyanahigugmaniadtongnagasunodsa pagkamatarung

10Angpagsawaymabug-atniadtongmobiyasadalan;Ug kadtongnagadumotsapagbadlongmamatay.

11AngSheolugangpagkalaglaganaasaatubanganni Jehova:Unsapakahaangmgakasingkasingsamgaanak samgatawo?

12Angusakamayubitondilimahagugmaniadtong nagabadlongkaniya:Nimoadtosiyasamanggialamon

13Angmalipayongkasingkasingmakapalipaysa panagway;apantungodsakasubosakasingkasingang espiritumadugmok

14Angkasingkasingniadtongmaysalabutannagapangita ugkahibalo;Apanangbabasamgabuangnagakaonsa kabuangan

15Angtanangmgaadlawsasinakitmgadautan;

16Maayopaangdiyutayubanangpagkahadlokkang Jehova,Kaysadakungbahandiuginubanansakasamok.

17Labipangmaayoangusakapanihaponsamgautanon diinanaaanggugma,Kaysausakalinamingngavaca ubanangpagdumot

18Angusakatawongamasuk-anonnagahagitugpanagaway;

19Angdalansatapulanmaingonsausakakoralsamga tunok;

20Angusakamanggialamonngaanakmakapalipaysa amahan;Apanangusakabuangbuangngatawonagatamay saiyanginahan

21Angkabuangmaoykalipayniadtongwalaykaalam; Apanangtawongamasinabutonnagalakawsamatul-id.

22Konwalaypagtambag,angmgatuyomapakyas;Apan dihasapanonsamgamagtatambagsilanatukod

23Angusakatawoadunaykalipaypinaagisatubagsa iyangbaba:Ugangpulongngagisultisatukmanga panahon,pagkamaayoniana!

24Alangsamanggialamonangdalansakinabuhianaasa itaas,AronsiyamobiyagikansaSheolsaubos.

25Gub-onniJehovaangbalaysamapahitas-on:Apan pagatukoronniyaangutlanansabalo

26Angmgahunahunasadautanmaoyusakadulumtanan kangJehova;Apanangmgapulongsamaputlimaoymga pulongngamakapahimuot

27Kadtonghakogsaganancianagasamoksaiyang kaugalingongbalay;apanangnagadumotsamgagasa mabuhi.

28Angkasingkasingsamatarungnagatoonsapagtubag; Apanangbabasadautannagabubosadautangmgabutang

29SiJehovahalayosamgadautan;Apansiya nagapatalinghugsapag-amposamgamatarung

30Angkahayagsamgamatanagalipaysakasingkasing; Ugangmaayongbalitamakapatamboksamgabukog.

31Angigdulungogngamamatisapagbadlongsakinabuhi Magapuyosataliwalasamgamanggialamon

32Kadtongnagadumilisapagsawaynagatamaysaiyang kaugalingongkalag;

33AngpagkahadlokkangJehovamaoypahamatngonsa kaalam;ugunasakadunggananmaoangpagpaubos.

KAPITULO16

1Angmgapagpangandamsakasingkasinganaasatawo, Ugangtubagsadila,gikankangJehova

2Angtanangdalansatawomahinlosaiyangkaugalingong mgamata;apansiJehovanagatimbangsamgaespiritu 3ItugyanangimongmgabuhatngadtokangJehova,ug angimongmgahunahunamamalig-on.

4GibuhatniJehovaangtanangmgabutangalangsaiyang kaugalingon:oo,bisanangdautanalangsaadlawsa kadautan.

5Angtagsatagsangamapahitas-onsakasingkasingmaoy usakadulumtanankangJehova:Bisanangkamot madugtongsakamot,siyadilimakagawassasilot.

6Pinaagisakalooyugsakamatuoranangkasal-anan nahinloan;ugpinaagisapagkahadlokkangJehovaang mgatawomobiyasadautan.

7Sadihangaangmgadalansausakatawomakapahimuot kangJehova,Iyangpagahimoonbisanangiyangmga kaawayngamakigdaitonubankaniya.

8Maayopaangdiyutayubanangpagkamatarung,Kaysa dagkungmgaabutngawalaypagkamatarung.

9Angkasingkasingsatawomagalalangsaiyangdalan; ApansiJehovanagamandosaiyangmgalakang 10Angdiosnonngahukomanaasamgangabilsahari: Angiyangbabadilimakalapassapaghukom.

11Angmatarungngagibug-atonugangtimbanganiyani Jehova:Angtanangmgagibug-atonsapuntiliyangbuhat 12Usakadulumtanansamgahariangpagbuhatug kadautan:kayangtrononatukodpinaagisapagkamatarung 13Angmatarungngamgangabilmaoykalipaysamga hari;ugsilanahigugmakaniyanganagasultisamatarung 14Angkasukosausakaharimaingonsamgasinugosa kamatayon;

15Dihasakahayagsanawongsaharianaaangkinabuhi; ugangiyangkalooymaingonsausakapanganodsa ulahingulan

16Pagkalabingmaayoangpagbatonugkaalamkaysa bulawan!ugangpagbatonugsalabutanlabipangpilion kaysasalapi!

17Angdalansamatul-idmaoangpagbiyagikansadautan: Kadtongnagabantaysaiyangdalannagaampingsaiyang kalag

18Anggarbomagaunasapagkalaglag,ugangmapahitasongespiritumagaunasapagkapukan

19Maayopangamagmapainubsanonsaespirituubansa mgatimawa,Kaysapagbahinsainagawubansamga mapahitas-on

20Kadtongnagatagadsausakabutangngamaalamon makakaplagugmaayo:Ugbisankinsanganagasaligkang Jehova,malipayonsiya

21Angmanggialamonsakasingkasingpagatawgonnga buotan;Ugangkatam-issamgangabilnagadugangsa kahibalo

22Angsalabutanmaoyusakatuburansakinabuhi niadtongnagabatonniini;Apanangpahamangnosamga buangmaoykabuangan

23Angkasingkasingsamanggialamonnagatudlosaiyang baba,Ugnagadugangsakahibalosaiyangmgangabil.

24Angmakalilipayngamgapulongmaingonsaudlan, matam-issakalag,ugmakaayosamgabukog

25Adunayusakadalanngadawmatarungalangsausaka tawo,apanangkatapusannianamaoangmgadalansa kamatayon

26Siyanganagabuhatnagabuhatalangsaiyang kaugalingon;kayangiyangbabanangandoyniinikaniya

27Angtawongdili-diosnonnagakutkotugdautan,Ugsa iyangmgangabiladunaynagadilaabngakalayo.

28Angtawongamasukihonnagapugasugaway;

29Angtawongamalupigonnagahaylosaiyangisigkatawo, Ugnagatultolkaniyasadalanngadilimaayo.

30Iyanggipiyongangiyangmgamataaronsapaglalang ugbalikongamgabutang:Angpagpalihoksaiyangmga ngabilnagapahinabosakadautan.

31Angubanonngaulomaoypurongpurongsahimaya, kongkinimakaplagandihasadalansapagkamatarung

32Siyangamahinaysakasukolabipangmaayokaysa kusgan;ugsiyanganagagahumsaiyangespiritukay niadtongnagaagawsausakaciudad

33Angripagihulogdihasasabakan;apanangtibooknga pagtugyanniiniiyaniJehova

KAPITULO17

1Maayopaangmomhongauga,ugangkalinawuban niana,Kaysausakabalayngapunosamgahaladubanang pagkabingkil

2Angusakamanggialamonngauliponmagagahumsausa kaanaknganagapakaulaw,Ugadunaybahinsa panulondonsataliwalasamgakaigsoonan

3Angtunawanngakolonalangsasalapi,ugang hasohasanalangsabulawan;apansiJehovanagasulaysa mgakasingkasing

4Angmamumuhatsakadautannagapamatisabakakon ngamgangabil;ugangusakabakakonmamatisausaka dilangadautan

Bisankinsanganagayubitsakabusnagatamaysaiyang Magbubuhat;Ugsiyanganagakalipaysamgakalisdanan dilimakagawassasilot

6Angmgaanaksamgaanakmaoypurongpurongsamga tigulang;uganghimayasamgaanakmaoangilangmga amahan

7Anglabingmaayongasinultihandiliangaysausaka buang:Labinakaayoangbakakonngamgangabilsausa kaprincipe

8Angusakagasamaingonsausakabililhonngabatodiha samgamataniadtongnagabatonniini:Bisanasakini moliso,kinimagamauswagon

9Kadtongnagatabonsausakakalapasannagapangitaug gugma;apansiyanganagsublisausakabutang makapabulagsamgahigala

10Angpagbadlongmodangatsausakamanggialamonnga tawoKaysausakagatuskalabudngadtosausakabuang 11Angusakadautangtawonagapangitalamangug pagsukol:Busaangusakamabangisngasinugoipadala batokkaniya

12Pasagdingaangusakaosonganawad-ansaiyangmga anakmakigtagbosausakatawo,kaysausakabuangsa iyangkabuang

13Bisankinsangamagbalusugdautansamaayo,Ang dautandilimobulagsaiyangbalay.

14Angsinugdansapanag-awaymaingonsausanga magahuwadugtubig:Busabiyaiangpanagbingkil,sadili pakinimasamok.

15Siyanganagapamatarungsadautan,ugsiyanga nagahukomsasilotsamatarung,Bisansilangduruha dulumtanankangJehova.

16Nganomanngaadunaybilisakamotsausakabuang aronsapagpalitsakaalam,sanglitsiyawalaykasingkasing niana?

17Angusakahigalamahigugmasatanangpanahon,ug angusakaigsoonmatawoalangsakalisdanan

18Angtawongawalaysalabutanmagapanghampaksa kamot,Ugmahimongpasaligsaatubangansaiyanghigala 19Siyamahagugmasakalapasanngamahagugmasa pakig-away;

20Kadtongadunaymasukihonngakasingkasingdili makakaplagugkaayohan;

21Kadtongnanganakugusakabuangnagabuhatniini alangsaiyangkasubo:Ugangamahansausakabuang walaykalipay

22Angmalipayongkasingkasingmakaayosamasatambal: Apanangmasulub-onngaespiritunagapaugasamga bukog.

23Angusakatawongdautannagakuhaugusakagasa gikansasabakan,Aronsapagtuissamgadalansajusticia 24Angkaalamanaasaatubanganniadtongmaysalabutan; apanangmgamatasabuanganaasakinatumyansayuta.

25Anganakngabuangbuangmaoykaguolsaiyang amahan,Ugkapaitanniadtongnanganakkaniya

26Angpagsilotusabsamatarungdilimaayo,Niang pagbunalsamgaprincipealangsakatul-id

27Siyangaadunaykahibalonagpugongsaiyangmga pulong;

28Bisanangusakabuang,kongsiyamaghilum, pagaisiponngamanggialamon;

KAPITULO18

1Pinaagisatinguhaangusakatawo,nganagalainsaiyang kaugalingon,nagapangitaugnakigbahinsatanangkaalam.

2Angusakabuangwalaykalipaysapagsabut,Kondili ngaangiyangkasingkasingmakapadayagsaiyang kaugalingon

3Sadihangamoabutangdautan,modangatusabang pagtamay,Ugubanangpagkatalamayonngapagtamay

4Angmgapulongsababasausakatawomaingonsa halalumngamgatubig,ugangtuburansakaalammaingon sausakasapanganagaagay

5Dilimaayoangpagbatonsapagkatawosadautan,Ang pagpukansamatarungdihasapaghukom

6Angmgangabilsausakabuangmosulodngadtosa panaglalis,Ugangiyangbabamagatawagugmgahampak.

7Angbabasabuangmaoyiyangkalaglagan,ugangiyang mgangabilmaoanglit-agsaiyangkalag

8Angmgapulongsausakawitwitanmaingonsamga samad,Ugsilamanaugngadtosakinahiladmangmgadapit

9SiyausabngatapulansaiyangbuhatIgsoonniyangausa kadakungtiglaglag.

10AngngalanniJehovamaoyusakamalig-onngatorre; 11Angbahandisaadunahanngatawomaoangiyang malig-onngaciudad,Ugingonsausakahataasngakutasa iyangkaugalingongpaghunahuna

12Sadilipaangpagkalaglagmapahitas-onang kasingkasingsatawo,ugsadilipaangkadunggananmao angpagkamapainubsanon

13Siyanganagatubagsausakabutangsawalapaniya madungog,kanamaoyusakabinuangugkaulawanalang kaniya

14Angespiritusausakatawomopalig-onsaiyang kaluyahon;apanangespiritungasamarankinsaang makaantus?

15Angkasingkasingsabuotanmakabatonugkahibalo;ug angigdulungogsamanggialamonnagapangitaugkahibalo.

16Anggasasausakatawonagahataguglunaalangkaniya, Ugnagadalakaniyasaatubangansamgadagkungtawo

17Siyangaunasaiyangkaugalingongkatungoddaw matarung;apanangiyangsilinganmoanhiugmangita kaniya

18Angpagpapaladmakapahunongsamgapagkabingkil, Ugmakapabulagsataliwalasamgagamhanan

19Angusakaigsoonnganasakitanlabipangmalisud daugonkaysausakamalig-onngaciudad:Ugangilang mgapakig-awaymaingonsamgatrangkasausakakuta

20Angtiyansausakatawopagabusgonsabungasaiyang baba;ugsaabutsaiyangmgangabilsiyapagabusgon

21Kamatayonugkinabuhimaoyanaasagahumsadila; Ugkadtongmahagugmaniinimagakaonsabunganiana

22Bisankinsangamakakaplagugusakaasawa nakakaplagsausakamaayongabutang,Ugmakabatonsa kalooyniJehova

23Angkabusnagagamitugmgapakilooy;apanang adunahanmotubagsamahait

24Angtawongaadunaymgahigalakinahanglan magpakitasaiyangkaugalingonngamahigalaon;

KAPITULO19

1Maayopaangkabusnganagalakatsaiyangpagkahingpit sakasingkasing,Kayniadtongsukwahisaiyangmga ngabil,ugusakabuang.

2Ingonmanusab,ngaangkalagwalaykahibalo,dili maayo;ugsiyanganagadalisaiyangmgatiilnagapakasala

3Angbinuangsatawonagapabalikosaiyangdalan:Ug angiyangkasingkasingmasukobatokkangJehova

4Angbahandimakapadaghansamgahigala;apanang kabusnahimulaggikansaiyangisigkatawo

5Angusakabakakonngasaksidilimakagawassasilot, Ugsiyanganagasultiugbakakdilimakalikay.

6Daghanangmangamuyosakalooysaprincipe:Ugang tagsatagsakatawomaoyusakahigalaniadtongnagahatag ugmgagasa.

7Angtanangkaigsoonansakabusnagadumotkaniya: Unsapakahaangiyangmgahigalangamopahilayokaniya?

Gigukodniyasilapinaagisamgapulong,apansilawala kaniya

8Kadtongnagabatonugkaalamnahagugmasaiyang kaugalingongkalag:Kadtongnagabantaysasalabutan makakaplagugmaayo

9Angusakabakakonngasaksidilimakagawassasilot, Ugsiyanganagasultiugbakakmamatay.

10Angkalipaydiliangaysausakabuang;Labinakaayo alangsausakasulogoonngamagaharisamgaprincipe

11Angpagkabuotansausakatawomakapugongsaiyang kasuko;ugkinimaoangiyanghimayasapagpasaylosa usakakalapasan

12Angkasukosaharimaingonsapagngulobsausaka leon;apanangiyangkalooysamasayamogsaibabawsa balili

13Anganakngabuangbuangmaoykaalautsaiyang amahan;

14Balayugmgabahandimaoangkabilinsamgaamahan: UgangusakabuotanngaasawagikankangJehova.

15Angpagkatapulannagahulogngadtosahalalumnga pagkatulog;ugangtapolanngakalagmag-antussa kagutom.

16Siyanganagabantaysasugonagabantaysaiyang kaugalingongkalag;apansiyanganagatamaysaiyang mgadalanmamatay.

17Kadtongmaykalooysakabusmagapahulamkang Jehova;ugkanangaiyanggihatagsiyamobayadkaniya pag-usab.

18Kastigohaangimonganaksamtangadunapaypaglaom, Ugayawitugotngaangimongkalagmagpagawastungod saiyangpaghilak

19Angusakatawongaadunaydakungkaligutgut magaantussasilot:kaykongikawmagaluwaskaniya, kinahanglanngaikawmagabuhatniinipag-usab.

20Patalinghugiangtambag,ugdawataangpahamatngon, Aronikawmahimongmanggialamonsaimongkaulahian 21Adunaydaghangmgalalangsakasingkasingsatawo; bisanpanianaangtambagniJehova,kanamagapadayon 22Angtinguhasausakatawomaoangiyangkalooy;ug angkabusngatawomaayopakaysausakabakakon 23AngpagkahadlokkangJehovanagapadulongngadtosa kinabuhi;siyadilipagadu-awonsakadautan.

24Angusakatapulanmotagosaiyangkamotdihasa iyangsabakan,Ugdilinakiniibaliksaiyangbaba

25Bunaliangusakamayubiton,ugangwalay-pagtagad makabantay:Ugbadlongaangusangamaysalabutan,ug siyamakasabutsakahibalo

26Siyanganagausiksaiyangamahan,ugnagahingilinsa iyanginahan,Maoyusakaanaknganagapakaulaw,ug nagadalaugkaulawan

27Hunong,akonganak,sapagpamatisapahamatngonnga maoyhinungdansapagkasayupgikansamgapulongsa kahibalo

28Angusakadili-diosnonngasaksinagatamaysajusticia; Ugangbabasadautannagalamoysakasal-anan

29Angmgapaghukomgiandamalangsamgamayubiton, ugmgalabudalangsalikodsamgabuang.

KAPITULO20

1Angvinomaoyusakatigtamay,angmaisugngailimnon maoysabaan:ugbisankinsangamalimbonganniinidili manggialamon.

2Angpagkahadloksausakaharimaingonsapagngulobsa usakaleon:Bisankinsangamakahagitkaniyasa pagkasukonagapakasalabatoksaiyangkaugalingong kalag

3Maoyusakakadunggananalangsausakatawoang paghunongsapagpakig-away:Apanangtagsatagsaka buangmakigsandurot

4Angtapulandilimodarotungodsakatugnaw;busa magpakilimossiyasating-ani,ugwalaybisanunsa.

5Angtambagdihasakasingkasingsatawosamasa halalumngatubig;apanangusakatawongamasinabuton mokuhaniini.

6Kadaghanansamgatawomagamantalasatagsatagsasa iyangkaugalingongkaayohan:Apanangusaka matinumanonngatawokinsaymakakaplag?

7Angmatarungngatawonagalakatsaiyangkatul-id: Bulahanangiyangmgaanaksunodkaniya

8Angusakaharinganagalingkodsatronosapaghukom Magapatibulaagsatanangkadautansaiyangmgamata

9Kinsaymakaingon,Gihinloankonaangakong kasingkasing,Naputliakogikansaakongsala?

10Angnagkalainlaingmgatimbangan,ugang nagkalainlaingmgataksanan,silangduruhamanagsama ngadulumtanankangJehova.

11Bisanangbatamailapinaagisaiyangmgabuhat,kong angiyangbuhatputliba,ugkongkinimatarungba

12Angmadungogngaigdulungog,ugangmakakitanga mata,siJehovanagbuhatbisankanilangduruha

13Ayawpaghigugmaaangpagkatulog,tingaliunyaikaw modangatsapagkakabus;bukhaangimongmgamata,ug mabusogkasatinapay

14Kiniwalaypulos,kiniwalaypulos,nag-ingonang pumapalit;

15Adunaybulawan,ugdaghangmgarubi:Apanangmga ngabilsakahibalomaoyusakabililhongmutya

16Kuhaaangiyangsaputngamaoypasaligalangsausa kadumuloong;

17Angtinapaysapaglimbongmatam-issausakatawo; apansaulahiangiyangbabamapunosagraba

18Angtagsatagsakatuyonatukodpinaagisapagtambag: Ugubansamaayongtambagmakiggubat.

19Kadtongnagasuroysuroyingonsausakatabian nagabutyagsamgatinago:Busaayawpakig-ubanniadtong nagaulog-ulogubansaiyangmgangabil

20Bisankinsangamagatunglosaiyangamahankunsa iyanginahan,Angiyanglamparahanpagapalongonsa mangitngitngakangitngit

21Angusakakabilinmahimongmakuhasahinanalisa sinugdanan;apanangkatapusanniinidilipanalanginan.

22Ayawpag-ingon:Akomobalussadautan;apan maghulatkakangJehova,ugsiyamagaluwaskanimo

23Angnagkalainlaingmgabatosatimbanganmaoyusaka dulumtanankangJehova;ugangbakakngatimbangandili maayo.

24AngmgapaglakawsatawoiyaniJehova;unsaonman sausakatawongamakasabutsaiyangkaugalingongpaagi?

25Kinimaoyusakalit-agsatawongamagalamoysa butangngabalaan,Ughumansamgapanaadang pagpangutana

26Angusakaharingamanggialamonmagapatibulaagsa mgadautan,Ugmagadalasaligidsaibabawnila

27AngespiritusatawomaoanglamparahanniJehova, Nganagasusisatanangkinahiladmanngamgabahinsa tiyan

28Kalooyugkamatuorannagabantaysahari:Ugang iyangtronoginatuboytungodsakalooy.

29Anghimayasamgabatan-onglalakemaoangilang kusog;Ugangkatahumsamgatigulangmaoangubanon ngaulo.

30Angpagkaasulsausakasamadnagahinlosadautan;

KAPITULO21

1AngkasingkasingsaharianaasakamotniJehova,ingon samgasubasatubig:iyanggipalisokinibisanasaniya buot

2Angtagsatagsakadalansausakatawomatarungsa iyangkaugalingongmgamata;ApansiJehova nagatimbangtimbangsamgakasingkasing

3Angpagbuhatsajusticiaugjusticialabipangdawatonni Jehovakaysahalad.

4Angusakahataasngapagtan-aw,ugangusaka palabilabihonngakasingkasing,ugangpagdarosadautan, salaman.

5Angmgahunahunasamakugihonnagapadulonglamang sakadagaya;apansamatagusangamadalidalionlamang sakawalad-on.

6Angpagbatonugmgabahandipinaagisausaka bakakongdilamaoyusakakakawanganngaginaitsa ngadto-nganhiniadtongnagapangitasakamatayon

7Angpagpangawatsamgadautanmaoymolaglagkanila; tungodkaynagdumilisilasapagbuhatughukom

8Angdalansatawobalikougkatingad-an:Apanalangsa maputli,angiyangbuhatmatarung

9Labipangmaayoangpagpuyosasuoksaatopsabalay, Kaysapakigkaubansausakababayengapalaawaysa halapadngabalay

10Angkalagsadautannagatinguhaugdautan:Angiyang isigkatawodilimakakaplagugkalooysaiyangmgamata 11Sadihangaangmayubitonpagasilotan,angwalaypagtagadmahimongmanggialamon;

12Angmatarungngatawosapagkamaalamon nagapalandongsabalaysadautan;

13Bisankinsangamagasampongsaiyangmga igdulungogsapagtu-awsakabus,Siyausabmagatu-awsa iyangkaugalingon,apandilipagpatalinghugan

14Angusakagasasatagomakapahupaysakasuko; 15Maoykalipaysamatarungangpagbuhatugjusticia;

16Angtawonganahisalaaggikansadalansapagsabut Magapabilinsakatilingbansamgaminatay

17Siyanganahigugmasakalipayanmahimongkabusnga tawo:Siyanganahigugmasavinouglanadilimadato

18Angdautanmahimongusakalukatalangsamatarung, ugangmalapasonalangsamatul-id

19Maayopaangpagpuyosakamingawan,kaysapakigubansausakamakig-awayonugmasuk-anonngababaye.

20Adunaybahandingatinguhaonuglanadihasapuloyanansamanggialamon;apanangusakabuangngatawo nagausikniini.

21Siyanganagasunodsapagkamatarungugsakalooy makakaplagsakinabuhi,sapagkamatarung,ugsa kadungganan.

22Angusakamanggialamonngatawomosakasaciudad sakusgan,Ugmakapukansakusogsapagsaligniana 23Bisankinsangamagabantaysaiyangbabaugsaiyang dila,magabantaysaiyangkalaggikansamgakasamok 24Angmapahitas-onugmapahitas-onngamayubitonmao angiyangngalan,nganagabuhatubansamapahitas-onnga kasuko

25Angtinguhasatapulannagapataykaniya;kayangiyang mgakamotnagdumilisapagbuhat.

26Siyamaibugsakadalosatibookngaadlaw:Apanang matarungnagahatagugdilimopagawas

27Anghaladsatawongdautanmaoyusakadulumtanan; 28Angusakabakakonngasaksimahanaw:Apanang tawongamakadungogmagasultisakanunay

29Angusakatawongdautanmagapagahisaiyang nawong;Apanmahitungodsamatul-id,siyamagamando saiyangdalan

30Walaykaalamnisalabutannitambagbatokkang Jehova

31Angkabayogiandamalangsaadlawsagubat:Apanang kaluwasaniyaniJehova.

KAPITULO22

1Angmaayongngalanlabipangpilionkaysadagkung mgabahandi,ugangmahigugmaong-kalolotkaysasalapi ugbulawan.

2Angadunahanugangkabusmagkitaay:SiJehovamao angnagbuhatkanilangtanan.

3Angusakabuotanngatawomakakitasadautan,ug magatagosaiyangkaugalingon;

4PinaagisapagpaubosugpagkahadlokkangJehovaMaoy mgabahandi,ugdungog,ugkinabuhi.

5Angmgatunokugmgalit-aganaasadalansamasukihon: Kadtongnagabantaysaiyangkalagmahilayogikankanila

6Bansayaangbatasadalanngaiyangpagalaktan:Ugsa dihangamatigulangnasiya,siyadilimobiyagikanniana 7Angdatonagaharisakabus,ugangnangutanguliponsa nagpahulam

8Kadtongmagapugasugkasal-ananmagaaniug kakawangan;Ugangbarassaiyangkasukomapakyas.

9Siyangaadunaymadagayaonngamatamabulahan;kay siyanagahatagsaiyangtinapaysamgakabus

10Isalikwayangmayubiton,ugangpanagbingkilmogula; oo,angpanag-awayugpagkatalamayonmohunong.

11Siyanganahigugmasakaputlisakasingkasing,tungod sagraciasaiyangmgangabilangharimahimongaiyang higala.

12AngmgamataniJehovanagatipigugkahibalo,Ug iyangginapukanangmgapulongsamalapason

13Angtapulannagaingon:Adunayusakaleonsagawas, Pagapatyonakosakadalanan

14Angbabasadumuloongngamgababayemaoyusaka halalumngagahong:SiyangagidumtanniJehova mahulogniana

15Angkabuangnabugkosdihasakasingkasingsausaka bata;apanangbarassapagsawaymagapapahawaniini gikankaniya

16Siyanganagadaugdaugsakabusaronsapagdugangsa iyangmgabahandi,ugsiyanganagahatagsaadunahan,sa pagkatinuodmodangatsakawalad-on

17Ikilingangimongigdulungog,ugpamatiaangmga pulongsamanggialamon,ugibutangangimong kasingkasingsaakongkahibalo

18Kaykiniusakamakapahimuotngabutangkonimo silangtipigansasulodnimo;silaigabutanggayudsa imongmgangabil

19AronangimongpagsaligmahaanhakangJehova,Ako nagpahibalokanimoniiningadlawa,bisankanimo

20Walabaakonagsulatkanimosalabingmaayongamga butangsamgatambagugkahibalo,

21Aronakomakapahibalokanimosakatinoansamga pulongsakamatuoran;aronikawmakatubagsamga pulongsakamatuorankanilanganagasugokanimo?

22Ayawpagkawatanangkabus,tungodkaysiyakabus:ni daugdaugaangmgasinakitdihasaganghaan:

23KaysiJehovamaoymagalabansailangkatungod,ug magalaglagsakalagniadtongnanagtuliskanila

24Ayawpakighigalasausakatawongamasuk-anon;ug dilikamakig-ubansausakatawongamasuk-anon:

25Tingaliunyaikawmakakat-onsaiyangmgadalan,Ug makakuhakauglit-agsaimongkalag

26Dilikapausakanilanganagapanghampaksakamot, Kunkanilangamgapasaligsamgautang

27Kongikawwalayikabayad,nganongkuhaonniyaang imonghigdaanansailalumnimo?

28Ayawpagbalhinaangkaraanngamohonsayuta,nga gibutangsaimongmgaamahan

29Nakitamobaangusakatawongamakugihonsaiyang patigayon?siyamotindogsaatubangansamgahari;dili siyamobarogatubangansamgatawongdaotan.

KAPITULO23

1Sadihangaikawmolingkodsapagkaonubansausaka punoan,palandungapag-ayoanganaasaimongatubangan: 2Ugibutangangusakakutsilyosaimongtutonlan,Kong ikawusakatawongahiligugmaon

3Ayawpagtinguhasaiyangmgalamianngalamian:kay silamgakalan-onngamalimbongon.

4Dilikamaghagoaronmadato:Hunonggikansaimong kaugalingongkaalam

5Isentrobanimoangimongmgamatanianangwala?kay angbahandisapagkatinuodnaghimosailangkaugalingon

ngamgapako;naglupadsilaingonsausakaagilapaingon salangit.

6Dilikamagkaonsatinapayniyangaadunaydautang mata,nimagtinguhakasaiyanglamianngamgakalan-on:

7Kayingonngasiyanagahunahunasasulodsaiyang kasingkasing,maomanusabsiya:Kaonuginom,siya nagaingonkanimo;apanangiyangkasingkasingwalauban kanimo.

8Anghungitngaimonggikaonimongisuka,ugmawala angimongmatam-isngamgapulong

9Ayawpagsultisamgaigdulungogsausakabuang;kay siyamagatamaysakaalamsaimongmgapulong

10Ayawpagbalhinaangkaraangmohonsayuta;ugayaw pagsulodsakaumahansamgailo:

11Kayangilangmanunubosgamhanan;siyamagalabansa ilangkatungodubankanimo.

12Ibutangangimongkasingkasingsapahamatngon,Ug angimongmgaigdulungogsamgapulongsakahibalo

13Ayawpagpunggiangpagbadlonggikansabata:kay kongimongbunalansiyasabunal,siyadilimamatay

14Pagahampakonmosiyasabunal,ugluwasonmoang iyangkalaggikansainfierno.

15Anakko,konangimongkasingkasingmaalamon,ang akongkasingkasingmalipay,bisanangakoa

16Oo,angakongkasingkasingmagakalipay,Sadihanga angimongmgangabilmagapamulongsamatarungnga mgabutang

17Ayawitugotngaangimongkasingkasingmasinasa mgamakasasala;

18Kaysapagkatinuodadunaykatapusan;ugangimong paglaumdilimaputol.

19Patalinghugi,anakko,ugpagmaalamon,Ugtultoliang imongkasingkasingsadalan

20Ayawpag-ubansapalainumsabino;taliwalasa magubotngamgakumakaonsaunod:

21Kayangpalahubogugangulitanmodangatsakawaladon;

22Patalinghugiangimongamahanngananganakkanimo, ugayawpagtamayaangimonginahankongsiya matigulangna.

23Palitaangkamatuoran,ugayawkiniibaligya;usabang kaalam,ugpahamatngon,ugsalabutan

24Angamahansamatarungmagakalipayugdaku;

25Angimongamahanugangimonginahanmagakalipay, Ugsiyangananganakkanimomagakalipay

26Anakko,ihatagkanakoangimongkasingkasing,Ug ipatan-awsaimongmgamataangakongmgadalan

27Kayangusakabigaonmaoyusakahalalumngakanal; ugangdumuloongngababayemaoyusakamasigpitnga gahong

28Siyausabnagabanhigingonsausakatukbonon,Ug nagapadaghansamgamalapasonsataliwalasamgatawo.

29Kinsaangadunaykaalaotan?kinsamaykasubo?kinsa maymgapanaglalis?kinsaynanguyab?kinsamaymga samadsawalayhinungdan?kinsamaypulasamata?

30Silanganagapabilinugdugaysavino;silangamoadto sapagpangitasasinaktanngavino.

31Ayawpagtan-awsavinosadihangakinimapula,sa dihangakinimohatagsaiyangkolordihasacopa,sadiha ngakinimolihoksaiyangkaugalingonsahustongapaagi.

32Sakataposankinimopaaksamasabitin,ugmoikos samasabitin

33Angimongmgamatamakasud-ongsadumuloongnga mgababaye,Ugangimongkasingkasingmagapamulong sabalikongamgabutang

34Oo,ikawmahisamakaniyangamihigdasataliwalasa dagat,osamakaniyanganaghigdasatumoysausakapalo.

35Silanagbunalkanako,moingonka,ugakowalamasakit; ilaakonggibunalan,ugakowalamobatiniini:kanus-aako mahigmata?Pangitaonkokinipag-usab.

KAPITULO24

1Dilikamasinabatoksadautangmgatawo,ni magtinguhasapagpakig-ubankanila.

2Kayangilangkasingkasingnagatoonugkalaglagan,Ug angilangmgangabilnagasultiugkadautan

3Pinaagisakaalamnatukodangusakabalay;ugpinaagi sapagsabutkininatukod:

4Ugpinaagisakahibaloangmgalawakmapunosatanang bililhonugmakapahimuotngamgabahandi.

5Angmanggialamonngatawokusgan;oo,angusaka tawosakahibalonagdugangsakusog

6Kaypinaagisamaalamonngapagtambagikaw magahimosaimonggubat:Ugdihasapanonsamga magtatambagadunaykaluwasan

7Angkaalamhataasrakaayoalangsausakabuang:Siya dilimobukasaiyangbabadihasaganghaan

8Kadtongmagalalangsapagbuhatugdautanpagatawgon ngausakatawongdautan.

9Anghunahunasakabuangsalaman;ugangmayubiton maoyusakadulumtanansamgatawo

10Kongikawmaluyasaadlawsakalisdanan,Angimong kusogdiyutayra

11Kongikawmagpugongsapagluwaskanilanga nangadalangadtosakamatayon,ugniadtongmgaandam nasapagapatyon;

12Kongikawmoingon:Aniakaron,kamiwalamahibalo niini;walabasiyanganagatimbangtimbangsa kasingkasingmakahunahunaniini?ugsiyanganagabantay saimongkalag,walabasiyamahibaloniini?ugdilibasiya magabalussatagsatagsakatawosumalasaiyangmga buhat?

13Anakko,kumaonkaugdugos,kaykinimaayo;ugang udlan,ngamatam-issaimongpagtilaw.

14Saingonnianaangkahibalosakaalammodangatsa imongkalag:sadihangaimongmakaplagankini,nan adunayusakabalus,ugangimongpaglaumdilimaputol.

15Ayawpagbanhig,Ohdautanngatawo,batoksapuloyanansamatarung;ayawpaggubaaangiyangdapitnga pahulayan:

16Kayangmatarungngatawomapukansamakapito,ug mobangonpag-usab:Apanangdautanmahulogngadtosa kadautan.

17Ayawpagmayakonangimongkaawaymapukan,ug ayawtugotingamalipayangimongkasingkasingkonsiya mapukan:

18TingaliunyasiJehovamakakitaniini,ugkinidili makapahimuotkaniya,Ugipaiwayniyaangiyang kaligutgutgikankaniya

19Ayawkaguolsaimongkaugalingontungodsadautan ngamgatawo,nimasinakasadautan; 20Kaywalaybalussadautanngatawo;anglamparahansa mgadautanpagapalongon

21Anakko,kahadlokisiJehovauganghari; 22Kayangilangkatalagmanmotunghasakalit;ugkinsay nasayodsakalaglagannilangduha?

23Kiningmgabutangaiyausabsamgamaalamon.Dili maayongaadunaypagtahudsamgatawosapaghukom.

24Siyanganagaingonsadautan:Ikawmatarung;siya pagatunglohonsamgakatawohan,angmganasud magadumotkaniya:

25Apankanilanganagabadlongkaniyamalipay,ugusaka maayongpanalanginmoabutkanila

26Angtagsatagsakatawomohaloksaiyangmgangabil ngamagahatagugmatarungngatubag

27Hikayaangimongbuhatsagawas,Ughimoakininga angayalangkanimodihasauma;ugunyatukoraang imongbalay

28Dilikamagsaksibatoksaimongisigkatawosawalay gipasikaran;ugayawpaglimbongpinaagisaimongmga ngabil

29Ayawpag-ingon:Buhatonkokaniyaangingonsaiyang gibuhatkanako:Akomagahatagsatawosumalasaiyang buhat

30Akomiagiduolsaumahansatapulan,ugduolsa ubasansatawongawalaysalabutan;

31Ug,aniakaron,kinigipatubosaibabawsamgatunok, ugangmgalayangamitabonsanawongniana,ugangbato ngaparilniininalumpag

32Unyanakitako,uggipalandongkokinipag-ayo:Gitanawkokini,ugnakadawatakougpahamatngon.

33Apanusakadiyutayngapagkatulog,usakadiyutaynga paghinanok,usakadiyutayngapagkiyugpossamgakamot aronsapagkatulog:

34Saingonnianamoabutangimongkakabusingonsausa nganagapanaw;ugangimongkawalad-oningonsausaka armadongtawo.

KAPITULO25

1KiniusabmaoangmgaproverbioniSalomon,nga gikopyasamgatawoniEzechiasngaharisaJuda

2MaoyhimayasaDiosangpagtagosausakabutang: Apanangkadungganansamgaharimaoangpagsusisausa kabutang

3Anglangitalangsakahitas-an,ugangyutaalangsa kahiladman,ugangkasingkasingsamgaharidilimatukib

4Kuhaaangtayagikansasalapi,ugadunaymogulanga sudlananalangsamag-uulay.

5Kuhaaangdautangikansaatubangansahari,ugang iyangtronomatukoddihasapagkamatarung.

6Ayawibutangangimongkaugalingonsaatubangansa hari,ugayawpagtindogsadapitsamgadagkungtawo:

7Kaylabingmaayongakiniigaingonkanimo:Sumakaka ngari;kaysaigabutangkasaubossaatubangansaprincipe nganakitasaimongmgamata

8Dilikamagdali-dalisapagpanlimbasug,tingaliunyadili kamahibalosaimongpagabuhatonsakatapusanniana,Sa dihangaangimongisigkatawomagapakaulawkanimo

9Pakiglalissaimongkatungodsaimongisigkatawosa iyangkaugalingon;ugayawpagdiskobreugsekretosa uban:

10Tingaliunyasiyangamakadungogniinimagapakaulaw kanimo,ugangimongkaulawdilimotalikod

11Angpulongngamaayongpagkasultisamasamga mansanasngabulawandihasamgalarawanngaplata.

12Ingonsausakaariyosngabulawan,ugusaka dayandayansalunsayngabulawan,maomanangusaka manggialamonngamagbabadlongibabawsausaka masinugtanonngaigdulungog

13Ingonsakatugnawsanievesapanahonsating-ani,mao manangusakamatinumanonngasulogoonkanilanga nagapadalakaniya;kaysiyanagalipaysakalagsaiyang mgaagalon

14Bisankinsanganagapasigarbosaiyangkaugalingonsa usakabakakngagasaSamasamgapanganodughangin ngawalayulan.

15Pinaagisahataasngapagpailubmadaniangusaka principe,Ugangusakamalomongadilamakadugmoksa bukog.

16Nakakaplagkabaugdugos?kumaonkakutobsaigo alangkanimo,tingaliunyangamabusogkaniini,ug makasukakaniini.

17Kuhaaangimongtiilgikansabalaysaimong isigkatawo;tingaliunyasiyapul-ankanimo,ug magadumotkanimo.

18Angusakatawonganagsaksiugbakakbatoksaiyang isigkatawomaoyusakamartil,ugusakapinuti,ugusaka mahaitngaudyong.

19Angpagsaligsausakamaluibonngatawosapanahon sakasamokSamasanabalingangipon,ugusakatiilnga nalisa.

20Ingonsausanganagahukassausakasaputsa tingtugnaw,ugingonsasukaibabawsanitro,maoman usabsiyanganag-awitsausakamasulob-onnga kasingkasing

21Kongangimongkaawaypagagutomon,hatagisiyaug tinapayngamakaon;ugkonsiyagiuhaw,hatagisiyaug tubigngamainom

22Kayikawmagatapokugmgabagasakalayoibabawsa iyangulo,UgsiJehovamagabaluskanimo.

23Anghanginngaamihannagadalaugulan;

24Maayopangamagpuyosasuoksaatopsabalay,kaysa makigkaubansausakababayengapalaawayugsa hamugawayngabalay

25Ingonsabugnawngatubigalangsagiuhawngakalag, maomanangmaayongbalitagikansahalayongyuta.

26Angusakamatarungngatawonganapukansa atubangansadautanMaingonsausakatuburannga nasamok,ugusakatuburanngadunot.

27Dilimaayoangpagkaonugdaghangdugos:Busaalang samgatawoangpagpangitasailangkaugalingonghimaya dilihimaya

28Siyangawalaypagpugongsaiyangkaugalingonnga espirituSamasausakaciudadnganalumpag,ugwalay mgakuta.

KAPITULO26

1Ingonsanievesating-init,ugingonsaulansating-ani, maongaangkadungganandiliangayalangsausakabuang.

2Ingonsalanggamnganagsaag,ingonsasayawsa paglupad,maomanangtunglongawalayhinungdandili moabut.

3Usakalatigoalangsakabayo,usakabusalalangsaasno, Ugusakabunalalangsalikodsabuang

4Ayawtubagaangusakabuangsumalasaiyangbinuang, tingaliunyangaikawusabmahisamakaniya.

5Tubagaangusakabuangsumalasaiyangkabuang, Tingaliunyasiyamahimongmanggialamonsaiyang kaugalingongpaghunahuna.

6Kadtongnagapadalaugusakamensahepinaagisakamot sausakabuangnagaputolsamgatiil,ugnagainumug kadaut.

7Angmgabitiissabakoldilimanagsama:Ingonnianaang usakasambingaysababasamgabuang

8Ingonsausanganaghigutsausakabatodihasausaka saplong,Ingonnianasiyanganagahatagugkadungganan sausakabuang.

9Maingonngaangusakatunoknagalagbassakamotsa usakapalahubog,Ingonnianaangusakasambingaysa babasamgabuang.

10AngdakungaDiosnganag-umolsangtanannga butangnagabalussabuang-buang,kagnagabalussamga malapason.

11Ingonsausakaironganagabaliksaiyangsinuka,mao manangusakabuangnganagabaliksaiyangbinuang

12Nakitamobaangusakatawongamanggialamonsa iyangkaugalingongpaghunahuna?adunaylabawnga paglaumsausakabuangkaykaniya

13Angtapulannagaingon:Adunayusakaleonsadalan; angusakaleonanaasakadalanan

14Ingonngaangpultahanmolikosaiyangmgabisagra, maomanangtapulandihasaiyanghigdaanan.

15Angtapulannagatagosaiyangkamotdihasaiyang sabakan;kinimakapasubokaniyasapagdalaniinipag-usab ngadtosaiyangbaba.

16Angtapulanmanggialamonpasaiyangkaugalingong paghunahunakaysapitokatawongamakahatagug katarungan.

17Siyangamolabay,ugmakigsandurotsapakig-awaynga diliiya,Samasausanganagadakupsausakairopinaagi samgadalunggan.

18Ingonsausakabuangngatawonganagsalibayugmga agipo,mgaudyong,ugkamatayon,

19Maomanusabangtawonganagalimbongsaiyang isigkatawo,ugnagaingon:Walabaakomagdula?

20Diinwalaysugnod,angkalayomapalong;

21Ingonngaangmgaulingalangsanagasigangamga baga,ugangsugnodalangsakalayo;maomanangusaka makiglalisngatawosapagpasilaubsapanag-away 22Angmgapulongsausakawitwitanmaingonsamga samad,Ugsilamanaugngadtosakinahiladmangmgadapit 23Angnagdilaabngamgangabilugangdaotang kasingkasingsamasausakabikangagitabonansataya ngaplata

24Siyanganagadumotnagalimbongpinaagisaiyangmga ngabil,Ugnagatigumuglimbongsasulodniya;

25Sadihangasiyamosultiugmaayo,ayawsiyatuohi: kayadunaypitokamgadulumtanansaiyangkasingkasing 26Kangkinsangpagdumotgitabonansalimbong,Ang iyangpagkadautanigapadayagsaatubangansatibooknga katilingban.

27Bisankinsanganagakalotuggahongmahulogniana; 28Angusakabakakonngadilanagadumotniadtongiyang gisakit;ugangmaulog-ulogonngababanagabuhatug kalaglagan

KAPITULO27

1Ayawipasigarboangimongkaugalingonsaugma;kay ikawwalamahibalokongunsaangmahitabosausaka adlaw.

2Padayegaanglaingtawokanimo,ugdiliangimong kaugalingongbaba;usakadumuloong,ugdiliangimong kaugalingongmgangabil.

3Angusakabatobug-at,ugangbalasbug-at;apanang kasukosabuangbuanglabipangmabug-atkaykanilang duha

4Angkasukodagmalan,ugangkaligutgutmakapalumos; apankinsabaangmakatindogsaatubangansakasina?

5Angdayagngapagbadlongmasmaayopakaysatinago ngagugma

6Kasaliganangmgasamadsausakahigala;apanangmga haloksausakakaawaymalimbongon

7Angbusogngakalaggiluodsaudlan;apanalangsa gigutomngakalagangtanangmapaitngabutangtam-is.

8Ingonsausakalanggamnganagasaaglaaggikansa iyangsalag,Ingonnianaangusakatawonganagasalaag gikansaiyangdapit.

9Anglanaugangpahumotnagalipaysakasingkasing: Ingonmanangkatam-issahigalasausakatawopinaagisa kinasingkasingngatambag.

10Angimongkaugalingonngahigala,uganghigalasa imongamahan,ayawpagbiyai;ayawpag-adtosabalaysa imongigsoonsaadlawsaimongkalisdanan:kaymas maayoangsilinganngahaduolkaysaigsoonngaatuasa halayo

11Anakko,pagmaalamon,uglipayaangakong kasingkasing,aronakomakatubagkaniyanga nagpakaulawkanako

12Angusakabuotanngatawomakakitasadautan,ug magatagosaiyangkaugalingon;apanangwalay-pagtagad moagi,ugpagasilotan

13Kuhaaangiyangsaputngamaoypasaligalangsausa kadumuloong,Ugkuhaasiyaugusakasaadalangsausa kadumuloongngababaye

14Kadtongmanalanginsaiyanghigalasamakusognga tingog,ngamobangonsayosakabuntagon,kinipagaisipon ngausakapanghimarautalangkaniya

15Angkanunayngapagtulosaadlawngating-ulanugang usakamakiglalisngababayemanagsama

16Bisankinsangamagatagokaniyanagatagosahangin, Ugsapahumotsaiyangtoongkamot,ngamagapakitasa iyangkaugalingon

17Angputhawmakapahaitsaputhaw;saingonnianaang usakatawomagapahaitsanawongsaiyanghigala

18Bisankinsangamagabantaysahigueramagakaonsa bunganiini:Busakadtongmagahulatsaiyangagalon pagapasidunggan.

19Ingonngaangtubigmotubagsanawongugnawong, maomanangkasingkasingsatawongadtosatawo

20Angimpyernougangkalaglagandiligayudmapuno; busaangmgamatasatawodilimatagbaw

21Ingonsatunawanngakolonalangsasalapi,ugang hasohasanalangsabulawan;maomanangtawosa pagdayegkaniya

22Bisanpangaikawmagdugmoksausakabuangdihasa lusongtaliwalasatrigopinaagisausakaalho,apanang iyangkabuangdiligayudmobiyagikankaniya

23Magmakugihonkasapag-ilasakahimtangsaimong mgapanon,ugtan-awapag-ayoangimongmgabaka.

24Kayangmgabahandidilimagapadayon:Ugang purongpurongmolungtadbasatanangkaliwatan?

25Angkumpaymigitib,uganglinghodngabalilimipakita, ugangmgautanonsakabukiranginahipos

26Angmganatingcarneroalangsaimongbisti,ugang mgakandingmaoangbilisauma.

27Ugikawadunaygatassakandingngaigoalangsa imongkalan-on,alangsakalan-onsaimongpanimalay,ug alangsapanginabuhisaimongmgakadalagahan

KAPITULO28

1Angdautanmokalagiwbisanwalaytawongamagalutos; Apanangmatarungmaisugingonsaleon.

2Tungodsakalapasansausakayutadaghanangmga principeniini:apanpinaagisausakatawonga masinabutonugkahibaloangkahimtangniini pagalugwayan

3Angkabusngatawonganagadaugdaugsamgakabus Samasausakaulannganagabanlasngawalaymakaon.

4Silanganagabiyasakasugoannagadayegsamgadautan;

5Angdautangmgatawodilimakasabutsajusticia:Apan silangananagpangitakangJehovamakasabutsatanang mgabutang

6Maayopaangkabusnganagalakatsaiyangpagkatul-id, Kayniadtongsukwahisaiyangmgadalan,bisansiyadato.

7BisankinsanganagabantaysaKasugoanmaoyusaka manggialamonngaanak;

8Kadtongnagadugangsaiyangbahandipinaagisatuboug ganancia,Siyamagatigumniinialangniadtongnalooysa mgakabus

9Kadtongnagpalingiwsaiyangigdulungoggikansa pagpamatisaKasugoan,Bisanangiyangpag-ampo mahimongdulumtanan

10Bisankinsangamagapasalaagsamatarungngadtosa usakadautanngadalan,Siyamahulogsaiyang kaugalingonngagahong;Apanangmgamatul-id makapanunodsamaayongmgabutang.

11Angadunahanngatawomanggialamonsaiyang kaugalingongpaghunahuna;apanangkabusngaadunay salabutannangitakaniya.

12Sadihangaangmatarungngamgatawomanagmaya, adunaydakunghimaya;

13Kadtongnagatabonsaiyangmgasaladilimouswag: Apanbisankinsangamagasugidugmagabiyakanila makabatonugkalooy.

14Bulahanangtawongamahadlokonsakanunay:Apan kadtongnagapagahisaiyangkasingkasingmahulogsa kadautan

15Ingonsausakaleonnganagangulob,ugusakaosonga nagasarasay;maousabangusakadautannga magmamandoibabawsakabusngakatawohan

16Angprincipenganakulangansasalabutanmaoyusa usabkadakungmalupigon:Apankadtongnagadumotsa kadalomagapalugwaysaiyangmgaadlaw.

17Angtawongamagabuhatugpagpanlupigsadugosa bisankinsangtawomokalagiwngadtosagahong;ayaw itugotngaadunaytawongamagpabilinkaniya.

18Bisankinsanganagalakatsapagkatul-idmaluwas;

19Kadtongnagaumasaiyangyutamakabatonugdaghang tinapay;

20Angtawongamatinumanonmagamadagayaonsamga panalangin;

21Angpagpasulabisamgatawodilimaayo:kayalangsa usakatipiksatinapayangtawomakasala

22Kadtongnagadalisapagkadatoadunaydautangmata, Ugwalamaghunahunangaangkakabusmodangatkaniya.

23Kadtongnagabadlongsausakatawosakaulahian makakaplaguglabawngakalooyKayniadtongnagaulogulogubanangdila

24Bisankinsangamangawatsaiyangamahankunsa iyanginahan,ugmagaingon:Kinidilipaglapas;maousab angkaubansausakamaglalaglag

25Kadtongmaymapahitas-ongkasingkasingnagaagdaug panag-away;Apankadtongnagabutangsaiyangpagsalig kangJehovamahimongmatambok

26Siyanganagasaligsaiyangkaugalingongkasingkasing maoyusakabuang;

27Kadtongnagahatagsakabusdilimakulangan;Apan kadtongnagatagosaiyangmgamatamakabatonug daghangmgatunglo.

28Sadihangaangdautanmotindog,angmgatawo managosailangkaugalingon;Apansadihangasila mangahanaw,angmgamatarungmodaghan.

KAPITULO29

1Siyangasamakadaghanginabadlongmagapatikigsa iyangliog,Sahinanalipagalaglagon,ugkanawalay kaayohan.

2Sadihangaangmgamatarungmaoyanaasapagbulot-an, angkatawohannangalipay;

3Bisankinsanganahagugmasakaalamnagalipaysaiyang amahan;Apankadtongnakigkaubansamgabigaon nagausiksaiyangbahandi

4Angharipinaagisapaghukomnagapalig-onsayuta; 5Angtawonganagaulog-ulogsaiyangisigkatawo Nagabukladugpukotsaiyangmgatiil

6Dihasakalapasansausakadautangtawoadunayusaka lit-ag;Apanangmatarungmagaawitugmagakalipay

7Angmatarungnagapalandongsakatungodsakabus; 8Angmgamayubitonnagadalasausakaciudadngadtosa usakalit-ag;

9Kongangusakamanggialamonngatawomakiglalissa usakabuangngatawo,Bisansiyamasukokunmokatawa, walaypahulay

10Anggiuhawsadugonagadumotsamatarung:Apanang matarungnagapangitasaiyangkalag

11Angusakabuangnagasultisatananniyanghunahuna; 12Kongangusakapunoanmamatisakabakakan,Ang tananniyangmgaalagadmgadautan.

13Angkabusuganglimbonganngatawonanagkatagbo: SiJehovanagapadan-agsailangmgamatangaduruha

14Angharingamatinumanonsapaghukomsamgakabus, Angiyangtronopagatukoronsawalaykatapusan

15Angbunalugangpagbadlongnagahatagugkaalam: Apanangusakabatangapasagdansaiyangkaugalingon nagapakaulawsaiyanginahan

16Sadihangaangmgadautanmodaghan,angkalapasan motubo;Apanangmgamatarungmakakitasailang pagkapukan

17Sawayaangimonganak,ugsiyamagahatagkanimoug kapahulayan;oo,siyamohatagogkalipaysaimongkalag.

18Diinwalaypanan-awon,angkatawohanmangahanaw: ApankadtongnagabantaysaKasugoan,malipayonsiya.

19Angusakasulogoondilimabadlongpinaagisamga pulong:kaybisansiyamakasabutsiyadilimotubag

20Nakitamobaangusakatawongamadali-dalionsa iyangmgapulong?adunaylabawngapaglaumsausaka buangkaykaniya

21Kadtongnagmatutosaiyangsulogoonsakinabubut-on sukadpasapagkabataManghimokaniyangaiyanganaksa kadugayan

22Angusakatawongamasuk-anonnagahagitugpanagaway,Ugangusakamasuk-anonngatawonapunosa kalapasan

23Anggarbosausakatawomakapapauboskaniya; 24Bisankinsangamakigkaubansausakakawatan nagadumotsaiyangkaugalingongkalag:Siyamakadungog ugpanunglo,ugdilimobutyagniini.

25Angpagkahadloksatawonagadalaugusakalit-ag; Apanbisankinsanganagabutangsaiyangpagsaligkang Jehovamaluwas.

26Daghanangnangitaugpaborsapunoan;apanang paghukomsamatagtawonagagikankangJehova

27Angusakadilimatarungngatawomaoyusaka dulumtanansamatarung;ugsiyangamatul-idsadalan maoydulumtanansadautan

KAPITULO30

1AngmgapulongniAguranganakngalalakeniJakeh, bisanangtagna:angtawomisultikangIthiel,bisankang IthielugkangUcal,

2Sapagkatinuodakolabipangmananaponkaysabisan kinsangtawo,ugwalaysalabutansausakatawo

3Akowalamakakat-onugkaalam,nimaykahibalosa balaan.

4Kinsabaynakasakasalangit,onanaug?kinsabaang nakatigumsahanginsaiyangmgakumo?kinsabaang nakabugkossamgatubigsausakasaput?kinsabaang nagtukodsatanangkinatumyansayuta?kinsaangiyang ngalan,ugunsaangngalansaiyanganak,konikaw makahibalo?

5AngtagsatagsakapulongsaDiosulay:Siyamaoang tamingkanilangamodangupkaniya

6Dilikamagdugangsaiyangmgapulong,tingaliunya ngapagabadlongonkaniya,ugikawhikaplagannga bakakon.

7Duhakabutangangakonggipangayokanimo;ayaw ikalimodsilakanakosadilipaakomamatay:

8Ipahilayokanakoangkakawanganugkabakakan:ayaw akopaghatagiugkawalad-onnimgabahandi;pakan-aako samakaonngahamugawayalangkanako:

9Tingaliunyaakomabusog,ugmagalimodkanimo,ug magaingon:KinsabasiJehova?otingaliunyaako mahimongkabus,ugmangawat,ugmogamitsangalansa akongDiossawalaykapuslanan.

10Ayawisumbongangusakasulogoonngadtosaiyang agalon,Tingaliunyasiyamagtunglokanimo,ugikaw hikaplaganngasad-an.

11Adunayusakakaliwatannganagatunglosailang amahan,Ugwalamagpanalanginsailanginahan

12Adunayusakakaliwatanngaputlisailang kaugalingongmgamata,ugbisanpanianawalamahugasi sailangkahugawan

13Adunayusakakaliwatan,Ohpagkamapahitas-onsa ilangmgamata!ugangilangmgatabontabongibayaw.

14Adunayusakakaliwatankansangmgangiponingonsa mgaespada,ugangilangmgaapapangigingonsamga cuchillo,aronsapaglamoysamgakabusgikansayuta,ug samgahangulgikansataliwalasamgatawo

15Angalimatokmayduhakaanakngababaye,nga nagasinggit:Hatagi,hatagiAdunaytotolokabutangnga diligayudmatagbaw,Oo,upatkabutangngadilimoingon, Igona:

16Anglubnganan;ugangapulingasabakan;angyutanga walamapunosatubig;ugangkalayongadilimagaingon: Igona.

17Angmatanganagayubitsaiyangamahan,ug nagatamaysapagsugotsaiyanginahan,angmgauwaksa walogmaoymokuhaniini,ugangmgagagmayngagila magakaonniini

18Adunaytulokabutangngahilabihankakatingalahan alangkanako,oo,upatngawalanakohibaloi:

19Angdalansausakaagiladihasakahanginan;angdalan sausakabitinibabawsabato;angdalansausakasakayan sataliwalasadagat;ugangdalansausakatawoubansa usakadalaga

20Maokanaangdalansausakamananapawngababaye; siyanagakaon,ugnagapahiransaiyangbaba,ug nagaingon:Akowalamakabuhatugkadautan

21Tungodsatulokabutangangyutanasamok,ugtungod saupatngakinidilimakaagwanta:

22Kayangusakasulugoonsadihangasiyanaghari;ug angusakabuangsadihangasiyamabusogsakalan-on;

23Alangsausakadulumtananngababayekongsiya maminyo;ugusakasulogoonngababayengamanununod saiyangagalonngababaye

24Adunayupatkabutangngagagmaysayuta,apansila hilabihankamaalam:

25Angolmigasmaoyusakakatawohanngadilikusgan, bisanpanianasilanagaandamsailangmakaonsating-init; 26Angmgaconejomaoyusakamaluyahonnga katawohan,bisanpanianasilanagabuhatsailangmga balaysamgabato;

27Angmgadulonwalayhari,apansilangtananmanggula samgapanon;

28Anglawalawamokupotsaiyangmgakamot,Uganaa samgapalaciosamgahari

29Adunaytulokabutangngamaayo,oo,upatnga matahumsapaglakaw:

30Angleonngalabingkusgantaliwalasamgamananap, ugdilimotalikodtungodsabisanunsa;

31Usakaihalasngaihalas;usakalakingkandingusab;ug usakahari,ngabatokkaniyawalaymotindog

32Kongikawnakabuhatugbinuangsapagpataassa imongkaugalingon,okongikawnaghunahunaugdautan, itapionangimongkamotsaimongbaba

33Sapagkatinuodangpagsalsalsagatasnagadalaug mantekilya,Ugangpaglubagsailongnagapagulaugdugo: Busaangpagpugossakasukonagadalaugpanag-away

KAPITULO31

1AngmgapulongnihariLemuel,angpanagnanga gitudlokaniyasaiyanginahan.

2Unsa,anakko?ugunsa,anaksaakongsabakan?ugunsa, anaksaakongmgapanaad?

3Ayawihatagangimongkusogngadtosamgababaye,Ni angimongmgadalanniadtongmakalaglagsamgahari.

Diliangaysamgahari,OhLemuel,diliangaysamgahari angpag-inumugvino;nialangsamgaprincipesamaisug ngailimnon:

5Tingaliunyasilamakainum,ugmalimotsaKasugoan, Ugbalit-aronangjusticiasabisankinsasamgasinakit.

6Hatagiugmaisugngailimnonsiyangahapitnamamatay, ugvinoniadtongmgamasulob-onugkasingkasing

7Paimnasiya,ughikalimtiangiyangkakabus,Ugayaw napaghinumdumiangiyangkaalaut

8Bukhaangimongbabaalangsaamangsakatungodsa tananniadtongnatudlosakalaglagan.

9Bukhaangimongbaba,hukmiangmatarung,uglabani angkatungodsakabusughangul

10Kinsaymakakaplagugtarongngababaye?kayang iyangbililabawpakaysamgarubi

11Angkasingkasingsaiyangbananagasaligkaniya,Sa pagkaagingasiyadilimagkinahanglansainagaw.

12Maayoangiyangbuhatonkaniyaugdilidaotansa tanangadlawsaiyangkinabuhi

13Siyanagapangitaugbalhibosacarnero,uglino,Ugsa kinabubut-onnagabuhatubansaiyangmgakamot

14Siyasamasamgasakayansamgamagpapatigayon; siyanagadalasaiyangpagkaongikansahalayo.

15Siyamobangonusabsamtanggabiipa,Ugmagahatag ugmakaonsaiyangpanimalay,Ugusakabahinsaiyang mgakadalagahan.

16Siyanagapalandongugusakauma,ugnagapalitniini: Ubansabungasaiyangmgakamotsiyanagatanumugusa kaparrasan.

17Ginabaksanniyaangiyanghawaksakusog,Ug ginapalig-onniyaangiyangmgabukton

18Siyanakasabutngaangiyangmgabaligyamaayo:ang iyanglamparahandilimapalongsakagabhion

19Gibutangniyaangiyangmgakamotsakalinyasan,Ug angiyangmgakamotnagakupotsakalinyasan.

20Ginatuy-odniyaangiyangkamotsamgakabus;oo, iyanggituy-odangiyangmgakamotngadtosamgahangul

21Siyadilimahadloksanievealangsaiyangpanimalay: kayangtibookniyangpanimalaygibistihansamapula

22Siyanagabuhatalangsaiyangkaugalingonugmga tabonsapanapton;angiyangbistimaoysedaugpurpura

23Angiyangbananailhandihasamgaganghaan,sadiha ngasiyamolingkodubansamgaancianosayuta

24Siyanagabuhatugfinongalino,ugginabaligyakini;ug nagahatagugmgabakusngadtosamagpapatigayon

25Kusogugkadunggananmaoangiyangbisti;ugsiya magakalipaysapanahonngaumalabut

26Siyanagabukasaiyangbabaubanangkaalam;ugsa iyangdilaanaaangbalaodsakalolot.

27Siyanagatan-awpag-ayosamgadalansaiyang panimalay,Ugdilimokaonsatinapaysapagkatapulan

28Angiyangmgaanakmobangon,ugmagatawagkaniya ngabulahan;angiyangbanausab,ugsiyanagadayeg kaniya

29Daghangmgaanakngababayeangnagbuhatsa pagkamatarong,apanikawmilabawkanilangtanan.

30Angkalooymalimbongon,ugangkatahumkawang lamang:Apanangusakababayengamahadlokkang Jehova,siyapagadayegon.

31Hatagisiyasabungasaiyangmgakamot;ugipadayeg siyasaiyangkaugalingongmgabuhatdihasamga ganghaan.