Basque - The Gospel of Matthew

Mateo

1.KAPITULUA

1.JesuKristorenbelaunaldikoliburua,Dabidensemea, Abrahamensemea. 2AbrahameksortuzuenIsaak;etaIsaakeksortuzuen Jakob;etaJakobekJudasetabereanaiaksortuzituen; 3EtaJudaseksortuzituenTamarrenPharesetaZara;eta FareseksortuzuenEsrom;etaEsromeksortuzuenAram; 4.EtaArameksortuzuenAminadab;etaAminadabeksortu zuenNaasson;etaNaasoneksortuzuenSalmon; 5SalmoneksortuzuenBoozRakaben;etaBoozek engendratuzuenObedRuteko;etaObedekJesesortuzuen; 6EtaJeseksortuzuenDaviderregea;etaDabiderregeak sortuzuenSalomonUriasenemazteaizanzenharengandik; 7.SalomoneksortuzuenRoboam;etaRoboameksortu zuenAbia;etaAbiaksortuzuenAsa; 8EtaAsaksortuzuenJosafat;etaJosafateksortuzuen Joram;etaJorameksortuzuenOzias; 9OziaseksortuzuenJoatam;etaJoatameksortuzuen Akaz;etaAkazeksortuzuenEzekias; 10.EzekiaseksortuzuenManases;etaManaseseksortu zuenAmon;etaAmoneksortuzuenJosias; 11JosiaseksortuzituenJekoniasetabereanaiak Babilonaraeramanzituztengaraian. 12EtaBabilonaraekarriondoren,Jekoniassortuzuen Salathiel;etaSalathieleksortuzuenZorobabel; 13.ZorobabeleksortuzuenAbiud;etaAbiudeksortuzuen Eliakim;etaEliakimeksortuzuenAzor; 14EtaAzorreksortuzuenSadok;etaSadoksortuzuen Akim;etaAkimekEliudsortuzuen;

15EliudeksortuzuenEleazar;etaEleazarreksortuzuen Matan;etaMataneksortuzuenJakob;

16.EtaJakobeksortuzuenJoseMariarensenarra, zeinengandikjaiobaitzenJesus,Kristodeitzendena

17.Beraz,AbrahametikDavideraartekobelaunaldiguztiak hamalau;etaDabidetikBabiloniaraeramanartehamalau belaunaldi;etaBabilonaraeramanzutenetikKristoraarte hamalaubelaunaldidira

18Bada,Jesu-Kristorenjaiotzahauxeizanzen:Mariabere amaJoserekinezkondutazegoenean,elkarrekinbildubaino lehen,EspirituSantuarenhaurdunizanzen.

19Orduan,Joseberesenarra,gizonzuzenazelarik,etaez zuelabereeredupublikoaemannahi,ezkutuanutzinahi izanzuen.

20Bainagauzhauetazpentsatzenzuenbitartean,huná, Jaunarenaingeruaagertuzitzaionametsetan,zioela:Jose, Dabidensemea,ezizanbeldurzureganazureemaztea Maria,zerenberebaitansortuadenadaEspiritu Santuarena

21.Etaerditukodusemebat,etadeitukodiozuJesusiizena, zerenberaksalbatukodubereherriaberebekatuetatik

22Bada,auguziaeginzen,betezedinprofetakJaunaz esanzuena,zioela:

23Huna,birjinabathaurdunizangoda,etasemebat sortukodu,etaEmmanueldeitukodioteizena,hauda, Jainkoagurekin.

24OrduanJoseklotikpizturikeginzuenJaunaren Aingeruakaginduzionbezala,etahartuzuenbereemaztea

25Etaetzuenezagutuberelehen-semeasortuarteo:eta jarrizionizenaJesus

2.KAPITULUA

1.Bada,JesusJudeakoBelenenjaiozeneanHerodes erregearenegunetan,huna,ekialdetikJerusalemeraetorri zirenjakintsuak

2Esatenziotela,NondaIuduenErregejaiodena?zeren ikusibaitugubereizarrasortaldean,etagurtzeraetorrigara 3Herodeserregeakgauzaoiekadituzituenean,asaldatu eginzen,etaJerusalemguziaberarekin.

4Etabilduzitueneanapaiz-buruetaeskribauguziakerriko guziak,galdetuziennonjaiokozenKristo

5.Etaerranzioten:JudeakoBelenen,zerenhalada profetakidatzia:

6EtazuBethleem,Judakolurrean,ezzaraJudako prinzipeenarteantxikiena,zerenzuregandikaterakobaita Gobernadorebat,eneherriIsraelgobernatukoduena 7OrduanHerodesekjakintsuakezkutuandeituzituenean, izarrazerordutanagertuzen,galdetuzienarduratsu.

8EtaigorrizienBelenera,etaerranzuen:Zoazteeta bilhatuarretazhaurtxoa;etahuraeridenduçuenean,ekar iezadazueberri,etornadinhura-ereadoratzera.

9Erregearientzutean,aldeeginzuten;etahuna,sortaldean ikusizutenizarra,haienaitzineanjoanzen,ethorrizenarte, haurtxoazegoentokiangeldituzenarte.

10Izarraikusizutenean,pozhandizpoztuziren

11Etaetxerasartzean,ikusizutenhaurtxoabereamarekin Mariarekin,etaahuspezturikadoratuzuten:etaberen altxorrakirekizituztenean,opariakemanzizkioten;urrea, etaintsentsua,etamirra.

12EtaametsetanJainkoarenabisuaemanziola Herodesenganaezitzultzeko,bestebidebatetikabiatu zirenberenherrira.

13.Etaaldeeginzutenean,hara,Jaunarenaingeruaagertu zitzaionametsetanJoseri,esanez:Jaiki,etahartuhaurraeta bereama,etaiheseginEjiptora,etaegonzaitezhannik hitzaemanarteHerodesekhaurtxikiabilatukoduhura suntsitzeko

14.Jaikizenean,hartuzituengauezumeaetabereama,eta joanzenEgiptora

15EtahanizanzenHerodeshilarte,betezedinprofetak Jaunazesandakoa,zioela,Egiptotikdeitudutenesemea.

16OrduanHerodesekikusizueneangizonjakintsueziseka egitenziotela,ikaragarrihaserretuzen,etaigorrizuen,eta hilzituenBelenenetabertakobazterguzietanzeudenhaur guztiak,biurtetikbeherakoak,bezalaxejakintsuei arduratsugaldeginziendenbora

17.OrduanbetezenJeremyprofetakesandakoa,zioela: 18Ramanentzunzenbozbat,negaretanegar,etadolu handia,Rakelbereseme-alabaknegarrez,etaezzuen kontsolatunahi,ezdirelako.

19BainaHerodeshilzenean,huná,Jaunarenaingerubat agertuzitzaionametsetanJoseriEgipton

20.Esatenziotela:Jaiki,etahartuumeaetabereama,eta zoazIsraelgolurrera,zerenhilakdiraumearenbizia bilatzenzutenak

21.Etajaikizen,etahartuzituenhaurtxoaetabereama,eta ethorrizenIsraelgolurrera

22BainanadituzueneanArkelaoerreginatzenzelaJudean bereaitaHerodesengelan,beldurizanzenharajoateko:

halaere,Jainkoarenametsetanohartarazirik,aldeeginzuen Galileakolurraldeetara.

23Etaethorrizen,etabizizenNazarethdeitzendenhiri batean:betezedinprofetekesanzutena,Nazarenodeituko da.

3.KAPITULUA

1EgunhetanetorrizenJoanBataiatzailea,Judeako basamortuanpredikatzenarizela, 2Etaerraitençutela,Bimuçaitezte,ecenhurbilda ceruetacoresumá

3.ZerenhaudaIsaiasprofetakerranzuena,zioela, basamortuanoihukaaridenarenahotsa:Prestaezazue Jaunarenbidea,zuzeneginberebideak

4.EtaJoanekberakzeukangamelu-ilezkosoinekoa,eta larruzkogerrikoaberesolomuininguruan;etaharen haragiatxingorraetabasa-eztiazen

5.OrduanaterazirenharenganaJerusalem,etaJudeaguzia, etaJordaningurukoeskualdeguzia, 6EtabataiatuakizanzirenharengandikJordanen,beren bekatuakaitortuz.

7BainaPhariseuetaSaduzeoetaricanhitzharenbataiora etortzenicusiric,erranciecén,Osugegorrienbelaunaldia, norcabisatuvkançaituzteçueethortecoaserreticiges çaiteztela?

8Ekaritzazuebadadamutzekoegokiakdirenfruituak:

9.Etaezpentsazeuenbaitanesatea:Abrahamdugugure aita:zerendiotsuet,Jainkoakharrihauetarikgaidela Abrahamihaurraksordiezazkioten

10.Etaorainaizkoraerezuhaitzenerroanezarriada:hortaz, fruituonikematenezdutenarbolaoromoztuetasutara botatzenda

11.Nikegiazkibataiatzenzaituzteturezdamutzeko:baina nireondotikdatorrenanibainoindartsuagoada,zeinen oinetakoakeznaizeneramatekodigne:berakbataiaturen zaituzteEspirituSantuzetasuz.

12Norenabanikoaeskuandauka,etagarbitukodubere zorua,etabildukoduberegarialoran;bañalastoaitzali ezinezkosuarekinerrekodu.

13OrduanethorrizenJesusGalileatikJordanera Joanengana,harengandikbataiatzeko

14.BainaJoanekdebekatuzion,zioela:Zugandikbataiatu behardut,etaniganazatoz?

15EtaihardestençuelaIesusecerrancieçón,Utziorain hala:ecenhalabeharduguguciabethetzeaiustitiagucia. Orduansufrituzuen

16.EtaJesus,bataiatuzenean,iganzenberehalauretatik, etahuná,zeruakidekizitzaizkion,etaikusizuen JainkoarenEspirituausobatbezalajaisten,etaharen gañeanargitzen

17.Etahunabozbatzerutik,erraitenzuela:Audaene Sememaitea,zeinetanatsegindudan

4.KAPITULUA

1OrduaneramanceçanIesusSpirituazbasamortura, deabruarententazioneaiçatera

2Etaberrogeiegunetaberrogeigaubaraueginzuenean, gerogoseizanzen.

3Etatentatzaileaethorrizenean,erranzuen:Jainkoaren Semeabazara,manatuharrihauekogiegindaitezen

4Bainaharcihardestençuelaerranceçan,Scribatuadago: Ezdaguiçonaoguizbakharricvicico,bainaIaincoaren ahoticilkitendenhitzguciaz

5.Orduan,deabruakeramanzuenhirisaindura,eta ipintzendutenplukopintxobatean.

6Etaesanzion:JainkoarenSemeabazara,botaeureburua behera:zerenidatzitadago:Bereaingerueiagindukodiete zuregatik,etahaieneskuetaneramangozaituzte,ez dezazunzureoinaurratuharribatenkontra

7ErranzioenIesusek:Berrizidatzitadago:Ezdezu tentatukozureJainkoJauna

8Berrizere,deabruakmendiosoaltubateraeramatendu, etaerakustendizkiomundukoerreinuguziak,etahaien aintza;

9Etaerrancieçón,Gauçahaucguciacemanendrauzquit, baldinerortzenbazaraetaniadoratzen.

10OrduanesanzionJesusek:«Aldehandik,Satanas: zerenidatzitadago:AdoratukoduzuzureJainkoJauna,eta berabakarrikzerbitzatukoduzu».

11Orduanutzizuendeabruak,etahuná,aingeruakethorri zirenetazerbitzatzenzioten

12.Bada,Jesusekadituzuenean,Joanespresondegiansartu zela,joanzenGalileara;

13EtaNazaretutzirik,ethorrizenetabizizen Kapernaumen,zeinaitsasokoertzeandagoen,Zabuloneta Neftalimmugan

14BetezedinIsaiasprofetakesandakoa,esatenzuela: 15.Zabulongolurra,etaNeftalimlurra,itsasokobidetik, Jordanezgaindi,jentilenGalilea;

16Ilunpetaneseritazegoenherriakargihandiaikusizuen; etaheriotzarenlurraldeanetaitzaleaneseritazeudeneiargia sortzenzaie

17OrdutikasizanIesuspredikatzen,etaesaten,Bimutu, zerenzeruetakoerreinuahurbilda.

18EtaJesusekGalileakoitsasoanzihoala,ikusizituenbi anaiak,SimonPierrisdeitzenzena,etaAndresharenanaia, sareabotatzenzietenitsasora:zerenarrantzaleakziren.

19Etaerranzien:Jarraituniri,etaegingozaituztet gizonenarrantzale

20.Etaberehalautzizituztensareak,etajarraituzioten.

21Handikaurrerazihoala,ikusizituenbestebianaiak, SantiagoZebedeorensemeaetaJoanbereanaia,berenaita Zebedeorekinontzibateansareakkonpontzen;etadeitu zien

22Etaberealautziziranontzitiketaberenaita,etajarraitu ziran.

23EtaibillizanJesusGalileaguzia,irakastenziotela berensinagogetan,etapredikatzenzuelaerreinuko Ebanjelioa,etasendatzenzitueneritasunetaeritasun guziakjendearenartean

24EtaharenospeaSiriaguziangerazen:etaeritasuneta oinazeezberdinezharturik,etadeabruzjabetuzirenak,eta zoroak,etaparalisiakzituztenak,ekarrizizkioteneta sendatuzituen

25EtajarraikizekionjendeugariGalileatik,eta Dekapolistik,etaJerusalemdik,etaJudeatik,etaJordanetik bestaldetik.

5.KAPITULUA

1Etajendetzaikusirik,iganzedinmendibatera:eta jarririk,ethorrizitzaizkionberediszipuluak

2Etairekizuenahoa,etairakatsizien,zioela:

3.Zorionekoakizpirituzkopobreak,zerenhaienabaita zeruetakoerreinua

4.Zorionekoaknegaregitendutenak,zerenkonsolatuko dirade.

5Zorionekoakotzanak,zerenlurraheredatukodute

6Zorionekoakzuzentasunarengoseetaegarridaudenak: zerenaseturendirade.

7Zorionekoakerrukitsuak:zerenurrikaldukodute

8Zorionekoakbiotzgarbiak,zerenikusikobaituteJainkoa

9Zorionekoakbakegileak:zerenJainkoarensemeak deitukodira

10.Dohatsudirazuzentasunagatikpersekutatzendirenak: zerenhaienadazeruetakoerreinua

11Dohatsuakzarete,gizonekiraintzenzaituztetenean,eta persekutatzenzaituztenean,etagaitzguziakerranen dituzteneanzuenkontra,enegatik

12Poztuzaitezte,etaalaizaitezte,zerenhandiadazuen sariazeruan,zerenhalapersekutatuzituztenzuenaurretik zirenprofetak

13Zuekzaretelurrekogatza,bainagatzakbereusaia galdubadu,zertangatzatukoda?aurrerantzeanezda ezertarakobalio,kanporabotatzekoetagizonenoinetan zapaltzeko

14Zuekzaretemundukoargia.Muinobateanezarrita dagoenhiribatezindaezkutatu

15Etagizonekezdutekandelapiztenetabasoazpian jartzen,argizaiolabatengaineanbaizik;etaargitzenditu etxeandaudenguziei

16Halaeginbedizuenargiakgizonenaitzinean,ikus ditzatenzuenobraonak,etaglorificadezatenzerukozuen Aita

17Ezpentsaethorrinaizelalegea,edoprofetakhondatzera: eznaizethorrihondatzera,konplitzerabaizik.

18Eceneguiazerraitendrauçuet,Ceruaetalurrairagan arteo,ezdainolazjotabatedotildebatiraganenLeguetic, denakonplituarte.

19Nork,bada,manamenduttikihauetarikbathautsieta gizoneihalairakatsikobadiote,txikienaizangoda zeruetakoerreinuan:bainanorkeginetairakatsikodituena, hauhandiaizangodazeruetakoerreinuan

20Zerenerraitendrauzuet:zuenzuzentasunakEskribaeta Fariseuenzuzentasunagainditzenezbadu,ezzaretela zeruetakoerreinuansartuko

21Entzundezute,aintzinakoekesanzutela:Ezduzuhilko; etahilkoduenaepaitzekoarriskuanegongoda: 22Bainanikdiotsuet,norbereanaiarenkontraarrazoirik gabehaserretzendena,juiziokoarriskuanegongoda:eta norkbereanaiariesangodio,Raca,konziliokoarriskuan egongoda:,infernukosuarenarriskuanegongoda

23Bada,zureopariakaldareraekartzenbadituzu,etahan gogoratzenbazarazureanaiakzerbaitduelazurekontra; 24Utzihanzureopariaaldarearenaurrean,etazoaz; lehenikadiskidezaitezzureanaiarekin,etageroetorrieta eskainizureoparia

25Akordatulasterzurearerioarekin,harekinbidean zaudenbitartean;etsaiakezzaitzalanoizbaitjuezarenesku utzi,etaepaileakofizialarenesku,etakartzelarabotaez zaitzan

26.Egiazkidiotsut:Ezzarainolaerehandikaterako, ordaintzenduzunarteo

27Entzundezute,aintzinakoekesanzutela:Ezdezu adulteriorikegin.

28Bainanikdiotsuet,emaztearibegiratzendionakbere desiratzenduenakadulterioeginduelaharekinjadabere bihotzean.

29Etazureeskuinekobegiakofenditzenbazaitu,atera ezazu,etabotaezazuzuregandik:zerenmesededazuretzat zurekideetakobatgaltzea,etaezzuregorputzosoa infernurabotatzea

30Etazureeskuinekoeskuakofenditzenbazaitu,moztu, etabotaezazuzuregandik:zerenzuretzakomesededazure kideetakobatgaltzea,etaezzuregorputzosoainfernura botatzea.

31Esanda:Norkbereemazteautzikoduenak,emanbeza divorziozkoidazkia

32Bainaerraitendrauçuet,norc-erebereemazteautziren baitu,paillardiçagaticsalbu,adulterioraeragitenduela:eta norc-ereezkontzendendibortziatua,adulterioadu

33.Berrizentzunduzue,esanaizandelaantzinakoek:Ez diozuzureburuaribarkatuko,bainabetekodituzuJaunari zurejuramentuak

34Bainanikerraitendrauzuet:Ezzineginbatere;ezta zerutik;Jainkoarentronuabaita:

35Eztalurretik;bereoinenaulkiabaita:ezJerusalemen ondoan;Erregehandiarenhiriabaita.

36Etaezdezuzineginzureburuagatik,ezinbaituzuile batzuriedobeltzegin

37.Bainaizanbedizurekomunikazioa:Bai,bai;Ez,ez: zerenhauekbainogehiagodenagaitzetikdator

38Entzunduzueerranizandela:Begibegiz,etahortz hortz.

39Bainanikdiotsuet,ezduzuelagaizkiariaurreegin: bainanor-erezureeskuinekomasaileankolpatukozaituena, itzuliezaiozubertzeaere.

40Etanorbaiteklegezauzitaraeramangobadizu,etazure soinekoakendukobalu,hardezalazuresoinekoaere

41.Etanor-erebeharturenzaituenamiliabategitera,zoaz berarekinbiekin

42Emaidazueskatzendizunari,etazuregandikmailegatu nahiduenariezdiezaiozualdeegin.

43Entzunduzueesanadela:Maiteduzuzurehurkoa,eta gorrotatuzureetsaia

44Bainanikdiotsuet:Maiteitzazuezuenetsaiak, bedeinkatumadarikatzenzaituztenak,egizueongigorroto zaituztenei,etaotoitzeginezazuegaiztokierabiltzen zaituztenetajazartzenzaituztenenalde; 45ZerukozuenAitarensemeakizanzaitezten:zerenbere eguzkiagaiztoenetaonengaineraigortzendu,etaeuria igortzenduzuzenetainjustoengainera

46Ecenbaldinmaitatzençaituztenacmaitebadituçue,cer sariduçue?ezoteduteberdinpublikanoek?

47Etabaldinçuenanayeacsalutatzenbadeçaçue,cer eguitenduçueguehiagoric?ezotedirahalapublikoakere?

48Izanzaitezteberazperfektuak,zerukozuenAita perfektuadenbezala

6.KAPITULUA

1Beguiraçueezdezaçuelalimosnaguiçonenaitzinean eguiten,hetaricikusteraco:bestelaeztuçuesariricceruetan dençuenAitarengandik

2Beraz,zurelimosnaegitenduzunean,ezegintronpeta zureaurrean,hipokriteeksinagogetanetakaleetanegiten dutenbezala,gizonenaintzaizandezatenEgiazdiotsuet, berensariadute.

3.Bainanlimosnaegitenduzunean,zureezkerrekoakez dezalajakinzeregitenduenzureeskuinak

4Zurelimosnasekretuanizandadin,etazureAitakberak ezkutuanikustenduenak,argikisaritukozaitu.

5Etaothoitzegitenduzunean,ezzaraizanhipokritak bezala:zerenmaitedutesinagogetanetakalebazterretan zutikotoitzegitea,gizoneiikusdaitezenEgiazdiotsuet, berensariadute

6.Bainazuk,otoitzegitenduzunean,sarzaitezzure armairuan,etazureateaitxiduzunean,otoitzeginezazu ezkutuandagoenzureAitari;etaezkutuanikustenduen zureAitakargikisaritukozaitu.

7Bainaothoitzegitenduzuenean,ezerabilierrepikapen hutsalak,jentilekegitendutenbezala:zerenustebaitute berenmintzoagatikentzunakizangodirela.

8Ezzaiteztebadahekienantzeko:ecenzuenAitakbadaki zerenbehardituzun,berarieskatubainolehen

9.Honelabadaothoitzegizue:ZerukoAitagurea, Santifikatubedizureizena

10EtorzaitezzureerreinuaEginbedizureborondatea lurrean,zeruanbezala.

11Emaiguzugaurgureegunerokoogia

12Etabarkaiezaguzugurezorrak,gurezordunei barkatzendiegunbezala.

13Etaezgaitzazueramantentaziora,bainalibragaitzazu gaiztakeriatik:zerenzurebaitaerreinua,etaboterea,eta gloriasekulako.Amen.

14Zerengizoneiberenbekatuakbarkatzenbadiezue,zuen Aitazerukoakerebarkatukodizue

15.Bainangizoneiberenerruakbarkatzenezbadiezue, zuenAitakereezditubarkatukozuenbekatuak

16Etabaruregitenduzuenean,ezizan,hipokritakbezala, itxuratristeko:zerenberenarpegiakdesfiguratzendituzte, gizoneibaruregitendutelaagertzekoEgiazdiotsuet,beren sariadute

17.Zuk,ordea,barauegitenduzunean,gantzutuzureburua, etagarbituzureaurpegia;

18Ezdezazulaagertzengizoneibaruregiten,ezkutuan dagoenzureAitaribaizik:etasekretuanikustenduenzure Aitak,argikisaritukozaitu

19Ezbilduitzazualtxorriklurrean,nonsitsaketa herdoilakhondatzendiren,etanonlapurrakurratzeneta lapurtzendituen

20.Bañabilduitzazuealtxorrakzeruan,nonezsitsak,ez herdoilakhondatzen,etanonlapurrakezpaituztenez lapurtzen

21Zerennondagoenzurealtxorra,hanegongodazure bihotzaere.

22Gorputzarenargiabegiada:badazurebegiabakarra baldinbada,zuregorputzosoaargizbetekoda

23Bainazurebegiagaiztoabada,zuregorputzosoa ilunpezbetekodaBeraz,zurebaitandagoenargia iluntasunabada,zeinhandiadailunpehori!

24Nehorkezindubinagusizerbitzatu:zerenedobata gorrotatuetabesteamaitatukodu;edobestelabatieutsiko dio,etabesteamespretxatukodu.Ezinduzuezerbitzatu JainkoaetaMamon

25Argatikdiotsuet:Ezezazutearduratuzuenbiziagatik, zerjangoduzuenedozeredanenduzuen;eztaoraindikzure gorputzagatik,zerjantzikoduzuenEzaldabiziaharagia bainogehiago,etagorputzajantziabaino?

26.Begirazerukohegaztiak:ezbaituteereiten,ezbiltzen, ezukuiluetanbiltzen;halaere,zuenAitazerukoak elikatzendituEzalzaretehaiekbainoaskozhobeak?

27.Zuetarikzeinekpentsatuz,besobatgehidiezaiokebere altuerari?

28Etazergatikartzenduzuesoñekorako?Kontuanhartu sorokoliliak,nolahaztendiren;ezdutenekatu,eztairuten ere:

29.Etahalaerediotsuet,Salomonereezzelabereaintza guzianhauetarikobatbezalajantzi

30Argatik,Jainkoakhorrelajantzikobalugauregungo belarra,etabiharlabeanbotatzendena,ezzaituzteaskoz gehiagojantziko,fedegutxikook?

31Beraz,ezezazutegogoetaegin,erraitenduzuela:Zer jangodugu?edo:Zeredanendugu?edo:Zertazjantziko gara?

32(EcengauçahaucguciacbilhatzendituzteGentilec:) ecençuenAitacerucoacbadaquigauçahauenguciacbehar çaçuela

33BainabilazazuelehenikJainkoarenerreinuaetaharen zuzentasuna;etagauzaoiekguziakgehitukozaizkizue.

34Ezzaiteztebada,bada,biharamunekopentsamendurik: zerenbiharamunekoakberebaitakogauzezarduratukodira Egunerakonahikoadaharengaitza.

7.KAPITULUA

1Ezitzazuejuzgatzen,juzgatuakezgaitezen

2Zerenzerjuiziorekinjuzgatzenduzuen,jujatuakizango zarete:etazerneurrirekinneurtzenduzuen,berrizneurtuko zaituztezue

3Etazergatikikustenduzuzureanaiarenbegiandenmota, bainaezduzuzurebegiandagoenhabearibegiratzen?

4Edonolaesangodiozuzureanaiari:Utziezadazuzure begitikmotxoaateratzen;etahuna,habebatdagozure begian?

5Hipokrita,botalehenikhabeazurebegitik;etaorduan argiikusikoduzuzureanaiarenbegitikmotxoaateratzeko 6.Ezemantxakurreisaindua,etaezbotazureperlak txerrienaurrean,ezditzatenoinenazpianzapaldu,etaitzuli etaurratukozaituzteten

7.Eskatu,etaemangodizute;Bilatu,etaaurkitukoduzue; Joezazue,etairekikozaizue:

8.Zereneskatzenduenakjasotzendu;etabilhatzenduenak arkitzendu;etajotzenduenariirekikozaio

9Edozegizondazuetarik,zeinaberesemeakogia eskatuzgero,emangodioharribat?

10.Edoarrainbateskatzenbadio,emangoaldiosugebat?

11Badazuek,gaixtoakizanik,badakizuezuensemealabeidohainonakematen,zenbatgeiagoemangodie zerukozuenAitakgauzaonakeskatzendiotenei?

12Beraz,gizonekzueiegindiezazutelanahiduzuenguzia, egizuezuekerehaiekin:zerenaudalegeaetaprofetak.

13Sarzaitezteateestutik,zerenzabaladaatea,etazabala dahondameneradaramanbidea,etaaskodirabertan sartzendirenak.

14Zerenestuabaitaatea,etaestuabizitzeradaraman bidea,etagutxidirahuraaurkitzendutenak

15Kontuzibiliprofetafaltsuekin,ardi-jantzizetortzen zaizkizutenak,bainabarrutikotsoarraroakdira.

16BerenfruituengatikezagutukodituzueGizonak arantzazkomahatsak,edokarduzkopikuakbiltzenalditu?

17.Halaerezuhaitzonorokematendufruituona;baña arbolaustelakfruitugaiztoakekartzenditu

18Zuhaitzonbatekezindufruitugaiztorikeman,ez zuhaitzustelbatekerefruituonik.

19Frutuonikematenezduenzuhaitzoromoztuetasutara botatzendute

20Argatikberenfruituengatikezagutukodituzue

21Niriesatendidanguziaezdasartukozeruetako erreinuan;bainazerukoeneAitarenborondateaegiten duena

22Askokesangodidateegunhartan:Jauna,Jauna,ezal duguprofetizatuzureizenean?etazureizeneandeabruak kanporabotadituzu?etazureizeneanobramiragarriasko egindituzu?

23.Etaorduanaitortukodiet,ezzaituztetsekulaezagutu: aldeeginenegandik,gaiztakeriaegitenduzuenok

24Beraz,enehitzhauekentzutendituena,etabetetzen dituena,antzeratukodutgizonjakintsubatekin,bereetxea harkaitzgaineaneraikizuena

25Etaeuriajautsizen,etauholdeaketorriziren,eta haizeakjozuten,etajozutenetxehura;etaezzenerori: zerenharkaitzbatengaineanzegoenfundatua

26Etanerehitzhaukentzutendituena,etahaiekegitenez dituena,ergelbatenantzekoaizangoda,bereetxea hondarrarengaineaneraikizuena

27Etaeuriajautsizen,etauholdeaketorriziren,eta haizeakjozuten,etajozutenetxehura;etaerorizen:eta handiaizanzenharenerorketa

28Etagerthatuzen,Jesusekhitzhauekbukatuzituenean, jendeaharritutageldituzenharendoktrinaz.

29Eceniracastenciecénautoritateaduenacbeçala,etaez Scribacbeçala

8.KAPITULUA

1.Menditikjautsizenean,jendeugarijarraituzion.

2Etahuná,leprosobatethorrizenetaadoratuzuen,zioela, Jauna,nahibaduzu,garbinazakezu

3.EtaJesusekeskualuzatuetaukituzuen,zioela:Nahidut; izanzaitezgarbiEtaberehalagarbituzenberelegena

4EtaerrancieçónIesusec,Beguiraezdezazuelainorierran; bañazoaz,erakutszaitezapaizari,etaeskainiMoisesek agindutakodohaina,lekukotasunerako

5.EtasartuzaneanIesusKafarnaumen,ethorrizan beregana,othoizteneban

6Etaesatenziotela:Jauna,nerezerbitzariaetzanda paralisiareneririk,larrikioinazeturik

7.EtaesanzionJesusek:Nietorrikonaizetasendatuko naiz

8Ihardetsizuenzentarioak,etaerranzuen:Jauna,eznaiz dignezueneteilatupeansardezazuela:bainaesanhitza bakarrik,etasendatukodaenezerbitzaria

9.Zerengizonanaizaginpidepean,soldaduakditudalaene azpian:etagizonhoniesatendiot:Zoaz,etabadoa;eta bercebati:Etorri,etadator;etaenezerbitzariari:Egizuhau, etaegitendu.

10Horientzutean,miretsizenJesusek,etaesanzien atzetikzetozenei:Egiazdiotsuet,ezdutainfedehandirik aurkitu,ezIsraelen

11.Etadiotsuet,askoetorrikodirelasortaldetiketa mendebaldetik,etaeserikodirelaAbrahamekin,Isaakekin etaJakobekin,zeruetakoerreinuan

12Bainanerreinukosemeakkanpoaldekoilhunbetara botakodira:horizangodiranigarraketahortz-karraskak.

13EtaesanzionJesusekzenturioari:Zoaz;etasinistu duzunbezala,halaeginbediEtaberezerbitzariasendatu zanorduberean

14EtasartuzaneanJesusPedrorenetxera,ikusizuenbere emaztearenamaetzana,etasukarrakeririk.

15Etaukituzioneskua,etasukarrakutzizuen:etajaiki zen,etazerbitzatzenzituen

16.Arratsaldeaethorrizenean,ekarrizizkiotenanhitz deabruzjabetuak:etaberehitzarekinizpirituakkanpora botazituen,etasendatuzituengaixozeudenguztiak

17.BetezedinIsaiasprofetakesandakoa,zioela,Berak hartuzituengureeritasunak,etaeramanzituengure eritasunak

18.EtaikusizueneanJesusekbereinguruanjendetzaandia, aginduzuenbestealderajoateko

19Etaethorririkeskribaubat,erranzioen:Maisu, jarraikikozaitutnoratzoazen.

20EtaesanzionJesusek:Azeriakdauzkatezuloak,eta zerukotxoriekhabiak;bainagizonarenSemeakezdu buruanonjarri.

21Etaberediszipuluetatikbertzebatekerranzioen:Iauna, utznazazulehenikioaitenetaohortzeraeneaita

22.BainanJesusekerranzioen:Jarraiiezadazu;etautzi hildakoakhildakoakehortzi

23Etaontzibateansartzean,jarraikizitzaizkionbere diszipuluak.

24Etahuná,ekaitzandibatsortuzenitsasoan,non itsasontziauhinezestalirikzegoen:bainahuralozegoen

25.Etahurbilduzirenharendiszipuluak,etaesnatuzuten, ziotela,Jauna,salbagaitzazu:galtzengara

26Etaerranciecén,Cergaticbeldurçarete,fedeguticoac? Orduanjaikietamehatxatuzituenhaizeaketaitsasoa;eta lasaitasunhandiazegoen

27Bainaguiçonacmiretsceçaten,cioitela,Noladaau, haizeacetaitsasoac-ereobeditzendiotela?

28EtaethorrizeneanGergesenenlurralderabestaldera, topatuzitzaizkiondeabrudunbi,hilobietatikirtetenziren, ososutsuak,bidehartatiknehorezzedinigaro.

29Etahuna,oihueginzuten,ziotela:Zerduguzurekin, Iesus,JainkoarenSemea?ethorrialzaraguoinazetzera orduabainolehen?

30Etaurrunzegoenhetarikaskotxerriartaldebat bazkatzen

31.Badadeabruekothoitzeginzioten,ziotela:Baldin botatzengaituzu,utzgaitzazutxerriartalderajoangaitezen

32Etaesanzien:ZoazteEtailkiziranean,sarthuziran txerriartaldera:etahuna,txerri-taldeguziabortizkilaster joanzanlekualdapabatetikitsasora,etailzanuretan

33.Etahaiekzaintzenzituztenekigeseginzuten,etajoan zirenhirira,etakontatuzutenguzia,etazergertatuzitzaien deabruenjabeei

34.Etahuná,hiriguziailkhizenJesusibidera:etahura ikusirik,othoitzeginzioten,aldeeginzezanberen lurraldeetatik

9.KAPITULUA

1Etasarthuzanontzibatean,etaigarozan,etaethorzan bereerrira.

2.Etahuná,ekarriziotenparalitikobat,ohebateanetzanda: etaJesusekhaienfedeaikusirikerranzionparalitikoari; Seme,animazaitez;barkatuzaizkizuzurebekatuak

3Etahuná,Scribataricbatzucerraitençutenberebaitan, Hunecblasfematzendu

4EtaJesusekjakinikhekienpentsamenduakerranzuen: Zergatikusteduzuegaizkizuenbihotzetan?

5Zerenzerdenerrazagoesatea:Barkatuakzaizkizutezure bekatuak;edoesatea:Jaikietaibili?

6Bainajakindezazuen,gizonarenSemeakbaduela boterealurreanbekatuakbarkatzeko,(orduandio paralitikoari:)Jaikizaitez,hartuzureohea,etazoazzure etxera

7Etajaikizen,etajoanzenbereetxera

8.Bainagendetzakikusirik,miretsiziren,etaglorificatu zutenJainkoa,zeinagizoneihalakobotereaemanziona

9EtaIesusekhandikiragaitenzelarik,ikusizuengizonbat, Mateozeritzana,aduaneraiarririk,etaerranzioen:Jarrai iezadazuEtajaikietajarraituzion

10Etagerthatuzen,Jesusetxeanjateraeseritazegoela, huná,ethorrizirenaskopublicanoetabekatari,etaeseri zirenberarekinetabereikasleekin

11EtaikusirikFariseuek,erranzietenharendiszipuluei: ZergatikjatenduzuenMaisuakpublicanoekineta bekatariekin?

12BainaJesusekhorientzutean,esanzien:Osasuna dutenekezdutemedikurikbehar,gaixodaudenekbaizik.

13Bainazoazte,etaikasezazuezeresannahiduenhorrek: Errukitukodut,etaezsakrifizioa:zereneznaizetorri zintzoakdeitzera,baizikbekatariakdamutzera.

14OrduanethorrizitzaizkionJoanendiscipuluac,cioitela, CergaticguetaPhariseuacmaizbarurtzendugu,bainahire discipuluaceztutebarurtu?

15EtaerranciecénIesusec,Emazteguecohaourécdolu eguinahalaldute,ezkongaiahequindenbitartean?baña ethorrirendiraegunak,ezkongaiakendukozaienean,eta orduanbaruregingodute

16Nehorkezdiojantzizaharbatioihalberrikopuskarik jartzen,zerenhurabetetzekoipintzendenaarropatik kentzendu,etaurraduraareagotuegitenda

17Etagizonekezduteardoberriaontzizaharretansartzen: bestelaontziakhautsiegitendira,etaardoaagortzenda,eta ontziakgaltzendira;

18Gauçahaucerrancieçela,huná,ethorcedinburuzagibat, etaadoraceçanhura,cioela,Enealabahiladaorain:baina zatoz,etaezareçaçuescuaharengainera,etavicikoda

19EtajaikizanJesus,etajarraituzion,etabere diszipuluakere.

20Etahuná,emaztebat,hamabiurthezodoljariozeriturik, harenatzetikethorrizitzaion,etaukituzionberesoñeko ertza

21Zerenberebaitanerranzuen:Harensoñekoaukitzen badut,sanoegongonaiz.

22BainanJesusekbueltaemanzion,etahuraikusi zuenean,erranzioen:Alaba,konsolatuzaitez;zurefedeak sendatuzaitu.Etaemakumeaorduhartatiksendatuzen.

23EtasartuzeneanJesusburuzagiarenetxera,ikusizituen juglalaketajendeazarataegiten,

24Erranzien:Etzazueleku,zerenneskameaezdahil, bainalodago.Etabarreeginziotenburlatuz.

25Bainanjendeaaterazenean,sartuzen,etaeskutikhartu zuen,etaneskameajaikizen.

26.Etaharenospeahedatuzenlurraldehartara.

27EtaJesushandikjoanzenean,biitsujarraiki zitzaizkion,oihuka,etaziotela:DabidenSemea,urrikal gaitzazu.

28Etaettxerasartuzenean,itsuakhurbilduzitzaizkion,eta Jesusekesanzien:Sinestenduzuehauegitekogainaizela? Esanzioten:Bai,Jauna

29Orduanukituzituenhaienbegiak,zioela,Zuen fedearenarabera.

30Etaidekizitzaienbegiak;etaJesusekzorrotzagindu zien,esanez:Begiraezazueinorkezdezalajakin

31.Bainahaiek,aldeeginzutenean,zabalduzutenharen ospeaherrialdehartanguzian

32Ilkhitzean,huná,deabruzjabetutakogizonmutubat ekarrizioten.

33Etadeabruakanporabotazutenean,mintzatuzenmutua: etajendetzaharritutazegoen,ziotela,Israelenezdainoiz halakorikikusi.

34BainaFariseuekerranzuten:Deabruenprinzipearen bidezbotatzenditudeabruak

35.EtaibillizenJesushirietaerriguzietan,iracasten hekiensinagogetan,etapredikatuzerreinukoEbanjelioa, etasendatzenzitueneritasunetaeritasunguziakjendearen artean.

36Bainanjendetzaikusirik,urrikalduzenhaietaz,zeren nahasibaitziren,etasakabanatubaitziren,artzainikez dutenardiakbezala.

37Orduanerranciecénberediscipuluey,Eguiazuzta ugariada,bainalangilleacguti

38OthoitzeguioçuebadauztarenIauna,bidalditzalabere uztaralangilleac

10.KAPITULUA

1Etaberehamabidiszipuluakdeituzituenean,emanzien ahalmenaizpiritusatsuenkontra,haiekkanporabotatzeko, etaeritasunetaeritasunguziaksendatzeko

2Badahamabiapostoluenizenakhauekdira;Lehena, Simon,Pedrodeitzendena,etabereanaiaAndres;Santiago Zebedeorensemea,etaJuanharenanaia;

3Felipe,etaBartolome;Tomas,etaMateopublikanoa; SantiagoAlfeorensemea,etaLebeo,Tadeozuenabizena; 4Simonkanaandarra,etaJudasIskariote,beraeresaldu zuena.

5HamabihauekigorrizituenJesusek,etaaginduzien, zioela:Ezzoaztejentilenbidera,etaezzaiteztesartu Samaritarrenhiririk

6.Zoaz,ordea,Israeletxekoardigalduetara.

7Etazoaztela,predikatuezazute,esanez:Hurbilda zeruetakoerreinua

8Gaixoaksendatu,lepradunakgarbitu,hilakpiztu, deabruakkanporabota:dohainikjasodituzue,dohainik eman.

9Ezemanezurre,ezzilar,ezkobrezurepoltsetan, 10Ezzurebidaiarakozakurik,ezbijantzi,ezoinetako,ez oraindikmakila:zerenlangileaberejatekoamerezidu.

11Etaedozeinhiritanedoerritansartukozareten,galdetu iezaiezunordendigne;etahanegonzaiteztehandikjoan arte

12.Etaetchebaterasartzean,aguregizue.

13.Etaetxeamerezibadu,etorbedizuenbakea:bainaez badamerezi,itzulibedizuenbakeazuengana

14Etanorc-ereezzaituzteerrezebituko,ezzurehitzak adituko,etxeedohirihartatikirtetenzarenean,astindu ezazuzureoinetakohautsa

15Egiazdiotsuet:SodomakoetaGomorrakolurrarentzat jasangarriagoaizangodajuizioegunean,hirihurabaino

16Huna,ardiakbezalabidaltzenzaituztetotsoenartera: izanzaiteztebadasugeakbezainjakintsu,etausoakbezain kaltegabeak

17Kontuz,ordea,gizonekin:zerenkontzilioetara entregatukozaituzte,etaazotatukozaituzteberen sinagogetan;

18Etaeramanenzaretegobernadoreenetaerregeen aitzineanenegatik,haienetajentilenkontrakotestigantza emateko

19Bañaentregatzenzaituztenean,etzaiteztelapentsatu nolaedozeresangoduzuen:zerenordubereanemango dizutezeresangoduzuen

20Zerenezzaretezuekhitzegitenduzuena,baizikzuen AitarenEspirituazuetanmintzatzendena.

21Etaanaiakentregatukoduanaiaheriotzera,etaaitak umea:etahaurrakberengurasoenkontraaltxatukodira,eta hiltzeraeramangodituzte.

22Etagizonguziakgorrotaturenzareteeneizenagatik: bainaazkenerañoirautenduenasalbatukoda

23.Bainanhirihuntanjazartzenzaituztenean,ihesegizue bestebatera:zerenegiazdiotsuet:EzzareteIsraelgohiriak igaroko,gizonarenSemeaethorriarteo

24.Eztadiszipuluaberenagusiarengainetik,ezzerbitzaria berenausiarengainetik

25Askidadizipuluarentzatberenagusibezalaizatea,eta zerbitzariaberejaunbezala.EtxekonagusiariBeelzebub deitubadiote,zenbatgehiagodeitukodieteharenetxekoak?

26Ezizan,beraz,beldurrik:zerenezdagoezerestalirik, agertukoezdenik;etaezkutatua,horiezdaezagutuko.

27Ilunpetanerraitendizuedana,errandezazueargian,eta belarriraaditzenduzuena,predikatuezazuteetxe-gainean

28.Etaezizanbeldurgorputzahiltzendutenak,baina arimahiltzekogaiezdirenak:aitzitik,beldurizan infernuanarimaetagorputzagaltzekogaidena

29.Ezaldirabitxolarresaltzenlakobatentruke?etabatez dalurreraerorikozuenAitagabe

30Bainazureburukoileguztiakzenbatutadaude.

31Ezzaitezteberazbeldurizan,txolarreaskobainobalio handiagoaduzue

32Nork,bada,gizonenaitzineankonfesatzennauena,nik erekonfesatukodutzerukoeneAitarenaurrean.

33Bainanor-ereukatukonaugizonenaitzinean,nikere ukatukodutzerukoeneAitarenaurrean

34Ezpentsaetorrinaizelalurrerabakeaigortzera:eznaiz etorribakeaigortzera,ezpatabaizik

35.Zerenethorrinaizgizonbatbereaitarenkontra,eta alababereamarenkontra,etaalababereamaginarrebaren kontra

36.Etagizonarenetsaiakizangodirabereetxekoak.

37Aitaedoamanibañogeiagomaiteduenakezdaene digne:etasemeaedoalabanibañogeiagomaiteduenakez daenedigne

38.Etaberegurutzeahartzenezduena,etaeneondotik jarraitzenduena,ezdaenedigne.

39Berebiziaarkitzenduenakgaldukodu:etaniregatik berebiziagaltzenduenak,arkitukodu

40Çuecrecebitzendituenac,nirecebitzennau,etani recebitzennauenacrecebitzenduniigorrinauena

41Profetabatenizeneanerrezibitzenduenakprofetaren sariajasokodu;etazintzoarenizeneanerrezibitzenduenak gizonzintzoarensariajasokodu

42Etanorc-ekedateraemanenbadioumehauetarikbati edalontzibaturhotzadiszipulubatenizeneanbakarrik, egiazdiotsuet,ezduinolaereberesariagalduko

11.KAPITULUA

1Etaguerthacedin,Iesusecberehamabidiscipuluey agintzençueneanmanaceçaten,handicioanceçanhekien hirietaniracastetapredicatzera

2.JoanekentzunzitueneankartzelanKristorenobrak, bidalizituenbereikasleetarikbi,

3Etaerranzioen:Zualzaraetorrikodena,alabertzebaten guradugu?

4IhardestenzietenIesusec,etaerranciecén,Zoazteeta eracusteberrizIoanniençutenetaikustendituçuengauçác 5.Itsuekikustendute,etaherrenakibiltzendira, lepradunakgarbitzendira,etagorrakentzutendute,hilak biztuegitendira,etapobreeiEbanjelioapredikatzenzaie 6.Etadohatsuadaniganofenditurenezdena.

7Etaioanziranean,JesusasizanesatenjendetzaiJoani buruz:Zerikhusterailkiziñetenbasamortura?Haizeak astindutakokanabera?

8Bainazertarairtenzinetenikustera?Jantzileunez jantzitakogizonbat?hara,jantzileunakjanztendituztenak erregeenetxeetandaude.

9Bainazertarairtenzareteikustera?Profetabat?bai, diotsuet,etaprofetabatbainogehiago

10.Zerenhauda,zeñatazidatziabaitago:Huna,bidaltzen dizutneremezulariazureaitzinean,zeinakzureaitzinean prestatukoduzurebidea

11Eguiazerraitendrauçuet,emazteticsorthudiradenen arteanezdaiaiquiJoanBataiatzaileabainohandiagorik: halere,zeruetakoresumantxikienaberabainohandiagoa da.

12EtaJoanBataiatzailearenegunetatikorainarte zeruetakoerreinuakbortizkeriajasatendu,etabortitzek indarrezhartzendute

13ZerenprofetaguzieketalegeakprofetizatuzutenJoan arte

14.Etabaldinartunahibadezue,audaElias,etorrikozana.

15Entzutekobelarriakdituenak,entzunbeza

16Bainanorekinkonparatukodutbelaunaldihau? Merkatuetaneserietaberenlaguneideiegitendieten umeenantzekoada,

17.Etaerraitenziotela:Joegindizuegu,etaezduzue dantzatu;negareginzaitugu,etaezzaretenegaregin

18ZerenJoanesethorrizen,ezjatenezedaten,etadiote, Deabruadu.

19GizonarenSemeaethorrizenjatenetaedaten,eta erraitendute,Hunagizonjaleetaardozalea,publicanoen

etabekatarienadiskideBainajakinduriabereseme-alaben bidezkoada.

20Orduanasizangaitzestenbereobraandikgeienakegin ziranerriei,ezziralakodamutu;

21.Aizu,Korazin!aizu,Betsaida!izanere,zurebaitan eginzirenobraahaltsuakTironetaSidoneneginizanbalira, aspaldidamutukozirenzakuetaerrautsetan

22.Bainanikdiotsuet:TiroetaSidonentzatjasangarriagoa izangodajuizioeguneanzuentzatbaino

23Etazu,Kafarnaum,zerurainoaltxatua,infernura jaitsikozara:zerenzurebaitanegindirenobraahaltsuak Sodomaneginizanbalira,gaurarteiraungoluke

24.Bainanikdiotsuet:Sodomakolurrarentzat jasangarriagoaizangodelajuizioeguneanhibaino

25AldihartanihardetsizuenJesusek,etaerranzuen: Eskerrakematendizkizut,oAita,zerukoetalurrekoJauna, zerengauzahauekjakintsuetazuhurrengandikezkutatu dituzulaetahaurreiagertu

26.Halaere,Aita:zerenhalaiduritubaitzuenzure aitzinean

27GauzaguziakemandizkitnereAitagandik:etanehork ezduSemeaezagutzen,Aitakbaizik;etainorkezdu ezagutzenAita,Semeaizanezik,etaSemeakagertuko dionari

28.Zatoztenigana,nekatuetazamaturikzaudetenguztiok, etaatsedenemangodizuet

29Haritzazueneuztarria,etaikasinigandik;zerennaiz otzanaetabihotzezapala:etaarkitukoduzueatsedenazuen arimei

30Zerennireuztarriaarinada,etanirezamaarina

12.KAPITULUA

1.AldiartanJesuslarunbataeguneanartanbarrenajoan zan;etaharendiszipuluakgoseakziren,etahasiziran belarriakmoztenetajaten

2BainaPhariseuécikhusiricerrancieçoten,Huna,eguiten dutehirediscipuluécSabbathoaneguiteazilegiezdena

3Bainaharekerranzien:Ezalduzueirakurrizeregin zuenDabidek,goseizanzenean,etaharekinzeudenak; 4NolasartuzenJainkoarenetxean,etajanzituenogiak, zeinakezbaitzituenjateazilegi,ezharekinzeudenentzat, baizikaphezentzatbakarrik?

5Edoeztuzueirakurrilegean,nolalarunbategunetan tenplukoaphezaklarunbataprofanatzenduela,eta errugabeakdirela?

6Bainanikdiotsuet,tokihonetantenpluabainohandiagoa dela.

7Bainanjakingobazenutezeresannahiduenhonek, errukirikizangodut,etaezsakrifiziorik,ezzenukete errugabeakkondenatuko

8.ZerengizonarenSemealarunbatekoegunarenJauna baita

9Etahandikjoanzenean,sarzedinhaiensinagogara

10Etahuná,cengizonbat,eskuaihartuazuenaEta galdetuzioten,ziotela,zilegialdalarunbatetansendatzea? salatuzezaten.

11Etaesanzien:Zergizonizangodazuenartean,ardibat izangoduena,etalarunbateguneanputzubateraerortzen bada,ezalduheldukoetaaterako?

12Zenbatda,bada,gizonaardiabainohobea?Horregatik zilegidalarunbatetanongiegitea

13Orduanesanziongizonari:LuzatueskuaEtaluzatu zuen;etaosorikzaharberrituzen,besteabezala.

14Orduanfariseuakilkhiziren,etabiltzarbateginzuten harenkontra,nolahilkozutenhura.

15.BañaJesusekjakinik,aldeeginzuenhandikbereburua: etajendeandiakjarraituzion,etaguziaksendatuzituen; 16Etaaginduzienezzezatelaezagutarazi

17.BetezedinIsaiasprofetakesandakoa,zioela: 18Hunanirezerbitzaria,zeinaaukeratududana;ene maitea,zeinetanatseginbaituenearima:harengañean ezarrikodetnereespiritua,etajentileijuizioaerakutsiko die

19.Ezdaliskarrikegingo,ezoihukatuko;etainorkezdu bereahotsaentzungokaleetan

20Ezdukanaberahautstuahautsiko,etalihoaerretzen duenaezduitzaliko,epaiagaraipenerabidaliarte.

21Etaharenizeneanfidatukodirajentilak

22Orduaneramanziokeendeabrubatenjabe,itsueta mutu:etasendatuzuen,nonitsueketamutuekmintzatueta ikustenzuten

23Jendeguziaharritutageldituzen,etaesanzuten:Ezal dahauDabidensemea?

24BainaFariseuekhorientzutean,erranzuten:Honekez ditudeabruakkanporabotatzen,Beelzebubdeabruen printzeakbaizik.

25EtaezagutuzituenJesusekhaienpentsamenduak,eta erranzieten:Berekontrabanatutakoerreinuguzia desolazioradakar;etabereaurkabanatutakohiriedoetxe oroezdairaungo;

26EtaSatanekkanporabotatzenbadu,bereburuaren kontrabanaturikdago;nolairaungodubadabereerreinua?

27EtanikBeelzebubezkanporatzenbaditutdeabruak, norenbidezbotatzendituztezuenseme-alabek?horregatik izangodirazuenepaile.

28BainabaldinIaincoarenEspirituazdeabruacegozten baditut,orduanethorridaIaincoarenresumaçuetara

29.Edobestela,nolasardaitekeindartsubatenetxean,eta bereondasunakhondatu,ezpadalehenikindartsualotzen? etagerobereetxeahondatukodu

30.Nirekinezdagoenaenekontradago;etanirekinbiltzen ezdena,barreiatzenda

31Argatikdiotsuet:Gizoneibekatuetablasfemiaguzia barkatukozaie:bainaEspirituSantuarenkontrako blasfemiaezzaiegizoneibarkatuko

32EtanorcerraitenduenhitzbatguiçonarenSemearen contra,barkaturençaio:bainanorc-ereerraitenbaitu EspirituSantuarencontra,ezdiobarkaturen,ezmundu huntan,ezetorrenmunduan.

33Edoeginzuhaitzaona,etaberefruituaona;edobestela zuhaitzausteldu,etaberefruituausteldu:zerenzuhaitza berefruituagatikezagutzenda

34.Osugegorrienbelaunaldia,nolagaiztoakzarete,gauza onakesangodituzue?zerenbihotzarenugaritasunetik mintzodaahoa

35Gizononakbihotzekoaltxoronetikateratzenditu gauzaonak,etagizongaiztoakondasungaiztotikateratzen ditu.

36Bainanikdiotsuet,gizonekesangodutenhitzalfer guzia,kontuemangodutelajuiziokoegunean

37.Zerenzurehitzezjustifikatuaizangozara,etazure hitzezkondenatuaizangozara

38OrduanihardestençutenScribaetaricetaPhariseuetaric batzuc,cioitela,Magistruá,icusinahiduguhireganicsigno bat

39Bainaharcihardestençuelaerranciecén,Generation gaiztoetaadulterobatsignorenbiladabil;etaezzaio emangoseinalerik,Jonasprofetarenseinalebaizik

40ZerennolaJonashiruregunetahirugaubalearen sabelean;halaegongodagizonarenSemeahirueguneta hirugaulurrarenbihotzean

41Ninivekogizonakjaikikodirajuizioangizaldihonekin, etakondenatukodute:zerendamutubaitzirenJonasen predikazioan;eta,huna,Jonasbainohandiagoadahemen

42.Hegoaldekoerreginajaikikodajuizioangizaldi honekin,etakondenatukodu:zerenlurrekobazterretik etorrizenSalomonenjakinduriaentzutera;etahunahemen Salomonbainohandiagobat.

43Espiritusatsuagizonbatengandikilkitzendenean,toki lehorretatikdabil,atsedenbila,etaezduarkitzen

44.Orduandio,itzulikonaiznereetxera,nondikatera naizen;etaethorridenean,arkitzenduhutsik,miztatuaeta apainduta

45.Orduanioatenda,etahartzendituberebaitanbeste zazpiespiritugaiztoagoberabaino,etasartzendiraetahan bizidira:etagizonhorrenazkenegoeralehenabaino txarragoada.Halagertatukodabelaunaldigaiztohoniere.

46Oraindikjendearekinmintzatzenarizela,huna,bere amaetabereanaiakkanpoangeldituziren,berarekinhitz egitekogogoz.

47Orduanbatekerranzioen:Huna,zureamaetazure anaiakkanpoandaude,zurekinhitzegitekogogoz

48Bainaharcihardestençuelaerrancieçónerrancieçón, Nordaeneama?etanordiranereanaiak?

49Etaluzatuzueneskuabereikasleenganaino,etaesan zuen:Hunaeneamaetaeneanaiak!

50Ecennorc-ereeguinendueneneAitaceruetandenaren nahia,huradaeneanaia,arrebaetaama

13.KAPITULUA

1.Egunberean,Jesusetxetikateraetaitsasoertzeaneseri zen

2Etagendetzeandibatbilduzanharengana;etajendetza guziaertzeangeldituzen.

3Etagauzaaskoerranzizkietenparaboletan,zioela:Huna, ereilebatilkizenereitera;

4.Etaereinzuenean,hazibatzukerorizirenbidebazterrera, etahegaztiaketorrietairentsizituzten

5.Batzukerorizirenharrizkotokietara,nonezzutenlur askorik,etaberehalasortuziren,zerenezzutenlur sakontasunik

6Etaeguzkiaaterazenean,erreziren;etasustrairikez zutenez,ihartuziren.

7Etabatzukarantzaarteaneroriziren;etaarantzaksortu etaitozituzten:

8Bainabestebatluroneraerorizen,etafruituaemanzuen, batzukehun,bestebatzukhirurogei,bestebatzukhogeita hamar.

9Entzutekobelarriakdituenak,entzunbeza

10Etaethorriricdiscipuluacerrancieçoten,Cergaticminço çaizquiparaboletan?

11Harkihardetsietaerranciecén,Cerucoerreinuko misterioacezagutzeacerenemanadauçue,bainahaieiez zaieeman

12.Zerenduenariemangozaio,etaugariagoizangodu: bainaezduenari,duenarierekendukozaio.

13Beraz,parabolazmintzatzennaiz:zerenikusten dutenekezduteikusten;etaentzuteanezduteentzuten, eztaulertzenere.

14EtabetedahekietanEsaiasenprofezia,zeradioena: Entzuteazentzunenduzue,etaeztuteulertuko;etaikusirik ikusikoduzue,etaezduzuesumatuko

15Zerenherrihonenbihotzaloditueginda,etabelarriak entzutekomuturtutadaude,etabegiakitxidituzte;ez dezatelanoizbaitberebegizikusi,etabelarrizentzun,eta bihotzezulertu,etakonbertituezdaitezen,etanik sendatukoditut.

16Bainazorionekoakdirazuenbegiak,ikustenbaitute, etazuenbelarriak,entzutenbaitute

17Eceneguiazerraitendrauçuet,ecenanhitzProphetaeta iustoicusinahidituçuelaikustendituçuengauçaac,eta eztutelaikussietaenzutenditutzuengauzak,etaenzun eztuzutenak.

18Entzun,bada,ereilearenparabola

19Norbaitekenzutendueneanerreinukohitza,etaulertzen ezduena,orduanethortendagaiztoa,etaharrapatzendu berebihotzeanereindakoaHaudabideondoanhaziajaso zuena

20.Bainahaziaharri-lekuetanartuzuena,beradahitza enzutenduena,etaberehalabozkariozhartzendu; 21Alabaina,eztusustrairikberebaitan,bainadenbora baterakoirautendu:zerentribulazioaedopersekuzioa hitzarengatiksortzendenean,ofenditzenbaita

22Arantzaarteanhaziahartuzuenadahitzaentzuten duena;etamunduhuntakoardurak,etaaberastasunen iruzurkeriakitotzendutehitza,etafruiturikgabeko bihurtzenda

23.Bainanhazialuroneanartuzuenadahitzaaditzen duena,etaaditzenduena;zeinakerefruituaematendu,eta ekartzendituena,batzukehun,bestebatzukhirurogei, besteakhogeitahamar.

24Besteparabolabatemanzien,zioela:Zeruetako erreinuaberesoroanhazionaereinzuengizonbaten antzekoada.

25Bañagizonaklozeudelabitartean,ethorrizenharen etsaia,etaereinzuenzirazagariartean,etajoanzen

26.Bainaapalasortuzenean,etafruituaemanzuenean, orduanagertuzenzirazaere

27.Orduanethorrizirenetxekomorroiak,etaerranzioten: Jauna,ezalduzuereinhazionazuresoroan?nondikdu, bada,zira?

28Erranzien:AueginduetsaibatekZerbitzariekesan zioten:«Nahialduzu,bada,joanetahaiekbiltzera?

29Bainaharkerranzuen:Ez;ezdezazuenzirainabildu bitartean,gariaerehaiekinerrotu

30Uztabiakbaterahaziarte,etauztagaraianesangodiet segalariei:Bildulehenikziraza,etalotuitzazusortak erretzeko;

31Besteparabolabatemanzien,zioela:Zeruetako erreinuadagizonbatekhartuetaberesoroanereinzuen mostazaalebatenantzekoa.

32Zeindahaziguzietantxikiena:bainahazidenean,belar arteanhandienada,etazuhaitzbilakatzenda,etazeruko txoriaketortzendiraetabereadarretanostatuhartzendute

33.Besteparabolabatesanzien;Zeruetakoerreinua legamiarenantzekoada,zeinaemaztebatekartuzuen,eta iruneurtxetanezkutatuzuen,guzialegamituarteo

34GauçahaucguciacerrancieçotenIesusecgendetzari parabolatan;etaparabolarikgabeezzienesan.

35Betedadinprofetakerranzuena,ziotela,irekikodut paraboletaneneahoa;Munduarensorreratikisilpeangorde direngauzakesangoditut

36OrduanigorrizuenJesusekjendetza,etasartuzen etxera:etahurbilduzitzaizkionberediszipuluak,ziotela, Adierazuiezaguzulandakozirazarenparabola

37Harkihardestenzieten:«Hazionaereitenduena gizonarenSemeada;

38Eremuamunduada;hazionakerreinukoumeakdira; bañaziranakgaiztoarensemeakdira;

39.Haiekereinzituenetsaiadeabruada;uztamunduaren amaierada;etasegalariakaingeruakdira

40Beraz,zirazabilduetasutanerretzendenbezala;hala izangodamunduhonenamaieran.

41GizonarenSemeakbidalikoditubereAingeruak,eta bildurenditubereerreinutikofenditzenetagaiztakeria egitendutenak;

42Etabotakodituesuzkolabebatera:hanizangoda negarraetahortzgarraskatzea

43.Orduanzintzoakargitukoduteeguzkiabezalaberen AitarenerreinuanEntzutekobelarriakdituenak,entzun beza

44.Berrizere,zeruetakoerreinuasoroanezkutuandagoen altxorrarenantzekoada;gizonakarkitzenduenean, ezkutatuegitendu,etapoz-pozikjoanetadaukanguztia saltzendu,etasorohorierostendu.

45Berriz,zeruetakoerreinuamerkataribatenantzekoada, perlaonenbiladabilena

46.Zeinek,preziohandikoperlabataurkituzuenean,joan etazeukanguztiasalduetaerosizuen

47Berrizerezeruetakoerreinuaitsasorabotaetamota guzietarikbilduzensarebatenantzekoada.

48Cein,betezanean,lehorreraerakarriziran,etaeseri ziran,etaonakontzietanbilduzituzten,bainagaiztoakbota

49Halagertatukodamunduarenamaieran:aingeruak ilkikodira,etagaiztoakzuzenenartetikkendukodituzte

50Etabotakodituesuzkolabera:hanizanendiranegarra etahortzgarraskatzea.

51ErranciecénIesusec,Kontualdituçuegauçahauc guciac?Esatenzioten:Bai,Jauna.

52Orduanerranciecén,Horregaticceruetacoerreinura instruituadenScribaguciadaetche-mahaiadenguiçonaren antzera,ceinacateratzendituenaberealtxorreticgauza berriaketazarrak.

53Etagerthatuzen,parabolahauekbukatuzituenean, handikaldeeginzuela

54Etaethorrizeneanbereherrialdera,irakastenzienberen sinagogan,nontxunditutageldituziren,etaerraiten, Nondikdugizonhonekjakinduriahau,etaobraahaltsu hauek?

55Ezaldahauarotzarensemea?ezaldabereamaMaria deitzen?etabereanaiak,Santiago,etaJoses,etaSimon,eta Judas?

56Etaberearrebak,ezaldiraguziakgurekin?Nondik ditu,bada,gizonhonekgauzahauekguztiak?

57EtaofendituziranharenbaithanBainaIesusecerran ciecén,Prophetabatezdaohoregabe,bereerrianetabere etcheanbaicen.

58Etaetzituenanitzobraandirikeginan sinhesgabetasunagatik

14.KAPITULUA

1Aldihartan,HerodestetrarkakentzunzuenJesusenospea, 2Etaesanzienberezerbitzariei:AudaJoanBataiatzailea; hilenartetikpiztuda;etahorrexegatikageridirabere baitanobraindartsuak

3ZerenHerodesekhartuzuenJoan,etalotuetakartzelan sartuzuenHerodias,bereanaiaFiliperenemazteagatik.

4ZerenJoanekesanzion:Ezzaizuzilegihuraizatea 5Etahilnahiizanzuenean,jendetzarenbeldurzen,zeren profetatzathartzenzuten.

6BainaHerodesenurtebetetzeaospatzenzenean, Herodiasenalabakdantzaeginzuenhaienaurrean,eta Herodesiatsegineginzion.

7Orduanaginduzuenzineginezeskatukoziolaemango ziola

8.Etahark,bereamakaitzinetikinstruiturik,erranzuen: EmadazuemenJoanBataiatzailearenburuakargabatean 9Etaerregeaatsekabetuzen:alaerezinagatik,etaharekin jateraegotenzirenak,emanzezalaaginduzuen.

10Etaigorrizuen,etalepoamoztuzionJoanikartzelan 11Etaeramanzuenbereburuakargabatean,etaeman ziotenneskari,etabereamariekarrizion.

12Etaethorrizirenberediszipuluak,etahartuzuten gorpua,etaehortzizuten,etajoanzirenetaesanzioten Jesusi.

13EntzunzueneanJesusek,handikontzizaldeeginzuen lekubasamortubatera,etajendeaentzutean,jarraituzioten oinezhirietatik.

14EtailkizenJesus,etaikusizuenjendeandibat,eta errukituzenhekiengana,etasendatuzituenhaieneriak

15.Etailunabarrean,hurbilduzitzaizkionberediszipuluak, esatenziotela:Lekubasamortuada,etaorduairaganda; igorditzalajendetza,errietarajoandaitezen,etaeros ditzatenjanaria.

16BainaJesusekerranzieten:Ezdutealdeeginbehar; emaiozuejateko

17.Etaerranzioten:Hemenbostogietabiarrainbesterik ezditugu

18Harkerranzuen:Ekarriiezadazuhona.

19Etamanatuzuengendetzarieserizedilabelargainean, etahartuzituenbostogiaketabiarrainak,etazerurabegira, bedeinkatuetahautsizituen,etaogiakemanzituenbere ikasleei,etadiszipuluakjendetzari..

20Etajanzutenguziek,etaasezitezen,etahamabisaski beteakhartuzituztengeratenzirenzatietatik

21Etajanzutenakbostmillagizoninguruziren, emakumeaketaumeakgainera

22.EtaberehalaJesusekberediszipuluakbehartuzituen ontzibateansartzera,etaharenaitzineanbestealdera joatera,jendetzaigortzenzuenbitartean

23.Etajendetzaigorrizuenean,iganzenmendibatera aparteotoitzegitera:etaarratsaldeahelduzenean,han zegoenbakarrik

24Bañaoraiontziaitsasoarenerdianzegoen,olatuak astindurik,zerenhaizeakontrakoazen.

25EtagauekolaugarrenguardianJesusjoanzen hekiengana,itsasoanzihoala.

26.Etaikusizuteneandiszipuluakhuraitsasoanzihoala, asaldatuziren,ziotela,Izpiritubatda;etabeldurrezoihu eginzuten

27.BainanberehalamintzatuzitzaienJesusek,zioela:Izan zaitezteanimo;ninaiz;ezizanbeldurrik

28EtaihardetsizioenPedrok,etaerranzioen:Jauna,zu bazara,agindunazazuzureganaethornadinurgainean

29Etaerranzuen:ZatozteEtaPedroontzitikjautsi zenean,urgaineanibilizen,Jesusenganajoateko.

30Bainaikusizueneanhaizeazalaparta,beldurtuzen;eta hondoratzenhasirik,oihueginzuen,zioela,Jauna,salba nazazu.

31EtaberehalaluzatuzuenJesusekeskua,etaharrapatu zuen,etaesanzion:O,fedegutxikoa,zergatikdudatu zenuen?

32Etaontzirasartuziranean,etenzanaizea

33Orduanuntzianzeudenakethorrizirenetaadoratu zioten,ziotela,EgiazJainkoarenSemeaaiz.

34Etaigaroziranean,ethorriziranGenesaretekolurrera

35Etatokihartakogizonekhuraezagutuzutenean,igorri zuteninguruhartara,etaerizeudenguztiakekarrizizkioten; 36Etaothoitzeguitençutenharensoñecoarenbeheabaino hunkileçaten:etaukitucituztenguciacsaluciraden

15.KAPITULUA

1.OrduanethorrizitzaizkionJesusenganaJerusalengo zirenFariseuaketaeskribauak,ziotela:

2Zergatikiraultzendutezurediszipuluekzaharren tradizioa?ezbaituteeskuakgarbitzenogiajatendutenean.

3Bainaharcihardestençuelaerranciecén,CergaticçuecereIaincoarenmanamenduahaustenduçueçuentradizioz?

4.ZerenJainkoakaginduzuen,zioela:Ohoratuzureaita etaama,eta:Aitaedoamamadarikatzendituenak,hilbedi 5Bainazuekdiozue:Norkesangodiobereaitariedobere amari:Dohainbatda,zertanprobetxuaaterakozinateke; 6Etaezohoratubereaitaedoama,libreizangoda Horrela,Jainkoarenmanamenduaezerezeanutziduzue zuentradizioz.

7Hipokritaok,ondoprofetizatuzuenEsaiasekzuetaz, zioela:

8.Herrihauahozhurbiltzendanigana,etaezpainez ohoratzennau;bainahaienbihotzaurrundagonigandik

9Bainaalferrikadoratzennaute,gizonenmanamenduak doktrinagatikirakasten

10Etadeithuzuenjendetza,etaesanzien:Entzunetaadi ezazue

11.Ahoansartzendanakezduzikintzengizona;baina ahotikateratzendena,honekkutsatzendugizona

12Orduanethorriricharendiscipuluacerrancieçoten, BadaquicecenPhariseuacescandalizatuiçandiradela,hitz hauençuncituztenean?

13Bainaharcihardestençuelaerranceçan,EneAita cerucoaclandatueztuenlandareguciasustraiturenda

14Utziitzazue:itsuengidaridiraEtaitsuakitsua eramatenbadu,biaklubakiraerorikodira.

15OrduanihardestenzioenPierrisek,etaerranzioen: Adieraziguzuparabolaau

16EtaerranzuenIesusek,Zuekereoraindikadimendu gabe?

17Ezalduzueoraindikulertzen,ahotiksartzendenguzia sabeleansartzendela,etabotatzendelazirriborroa?

18.Bainaahotikateratzendirengauzakbihotzetik ateratzendira;etazikintzendutegizona

19Zerenbihotzetikateratzendirapentsamendugaiztoak, hilketak,adulterioak,fornicazioak,lapurretak,testigantza faltsuak,blasfemiak

20Hauekdiragizonakutsatzendutengauzak:baina eskuakgarbitugabeiateakezduinorkutsatzen

21JoanzenbadaJesushandik,etajoanzenTiroeta Sidongobazterretara.

22Etahara,kanaandaremakumebatilkizenlurralde beretik,etaoihueginzion,zioela:Errukizaite,Jauna, DabidenSemea;enealabadeabrubatekinnazkatutadago.

23BainaharkezzionhitzbatereerantzunEtaethorriric harendiscipuluacothoitzceçaten,cioitela,Igoreçaçue; oihuegitenbaitugureatzetik.

24Bainaharkihardetsizuen:«EznaizbidaliaIsrael etxekoardigalduetarabaizik

25Orduanethorriricadoraceçanhura,cioela,Iauna, lagundunazazu

26Bainaharcihardestençuelaerranceçan,Ezdakomeni haurreioguiahartzeaetatxakurreibotatzea.

27Etaerranzuen:Egia,Iauna:oraindiktxakurrekjaten duteberennagusienmahaitikerortzendirenapurrak

28.OrduanihardestenzaroenIesusek,etaerranzioen:O emaztea,handiadazurefedea:bedizurinahiduzunbezala Etaberealabasendatuzanorduhartatik

29.EtaaldeeginzuenhandikJesus,etahurbilduzen Galileakoitsasora;etaigozanmendibatera,etaeserizan 30Etagendetzeandibatethorzedinharengana,zeuzkala berekinherren,itsu,mutu,elferetabesteasko,etabota zituztenJesusenoñetara;etasendatuzituen:

31Halanolajendetzaharritzenzen,ikusizuteneanmutuak mintzatzen,elferakosasunik,herrenakibiltzekoetaitsuak ikusteko:etaglorificatuzutenIsraelgoJainkoa

32OrduandeithuzituenJesusekberediszipuluak,eta erranzuen:Niterrukitzennaizjendetzaz,zerenorainhirur egunezdirautenirekin,etadeusjatekorik:etaezditut igorrikobaraurik,bideanahulezdaitezen

33.Etaerraitenziotenberediszipuluek,Nondikizanbehar duguainbesteogibasamortuan,hainjendeandiabetetzeko?

34EtaerranciecénIesusec,Zenbatoguidituçue?Etahec errancieçoten,Zazpi,etaarrainttipibatzu.

35Etaaginduzionjendetzarieserzedinlurrean

36.Etahartuzituenzazpiogiaketaarrainak,etaeskerrak emanetahautsizituen,etaemanzituenberediszipuluei, etadiszipuluakjendetzari

37Etajanzutenguziek,etaasezitezen,etaartuzituzten zazpisaskibeteakgeldituzirenapurtutik.

38Etajatenzutenaklaumillagizonziren,emakumeaketa umeakgainera

39Etaigorrizuenjendetza,etahartuzuenbarkua,eta ethorrizenMagdalekobazterretara

16.KAPITULUA

1.EtaethorrizirenFariseuak-ereSaduzeoekin,eta tentazioakeskatuzizkietenzerukoseinalebat

2Harkihardetsietaerranciecén,Arratsadenean,diozue: Eguraldiederraizangoda,zerengorridazerua.

3Etagoizean,Eguralditxarraizangodagaur,zeruagorri etabeheanbaitago.Ohipokritak,zerukoaurpegia antzemandezakezue;bainaezaldituzuedenboren seinaleakantzeman?

4Belaunaldigaiztoetaadulterioaseinalebatenbiladabil; etaezzaioseinalerikemango,Jonasprofetarenseinalea baizikEtautzizituen,etaaldeeginzuen

5Etaetorriziraneanberediszipuluakbestealdera,aztu ziranogiahartzea

6OrduanerranciecénIesusec,Beguiraçueetabeguiraçue PhariseuenetaSaduzeoenlegamiaz.

7Etaerraiatzenzutenberenartean,ziotela:Ogirikartuez dugulakoda

8.EtazerikusirikJesusek,esanzien:Oifedegutxikoak, zergatikarizaretezuenarteanarrazoitzen,zerenezduzuen ogirikekarri?

9.Ezalzareteoraindikulertzen,etaezalduzueoroitzen bostmillarenbostogiez,etazenbatsaskijasozenituzten?

10Eztalaumillarenzazpiogiak,etazenbatsaskiartu zenituzten?

11Nolaezdakizueulertzeneznizulaogizerran,gorde zaiteztelaFariseoenetaSaduzeoenlegamiaz?

12.Orduanulertuzuten,nolaaginduzielaezibiltzeko ogiarenlegamiaz,baizikFariseoenetaSaduzeoen doktrinaz

13.IesusekFilipoZesareakobazterretaraethorrizenean, galdetuzienberediszipuluei,zioela:Nordiogizonak naizelaniGizonarenSemea?

14.Etaerranzuten:BatzuekdiotezuzarelaJoan Bataiatzailea:bestebatzuek,Elias;etabestebatzuk, Jeremias,edoprofetenbat

15.Erranzien:Bainazueknornaizeladiozue?

16EtaSimonPedrokihardetsizuen,etaerranzuen:Zu zeraKristo,JainkobiziarenSemea

17.EtaerantzunzionJesusek:Zorionekoazera,Simon Barjona,zerenaragiaketaodolakezdizuteagertu,baizik eneAitazeruetandena

18.Etanikerediotsut:ZuzarelaPedro,etaharkaitzhonen gaineaneraikikodudalaeneeliza;etainfernukoateakez diraharenaurkagailenduko

19.Etaemangodizkizutzerukoerreinukogiltzak,eta zeruanlotukoduzuenazeruanlotukoda,etazeruan laxatukoduzuenazeruanlaxatukoda

20.Orduanaginduzienberediszipuluei,ezzezatennehori esanJesusKristozela

21.OrdutikaurrerahasizenJesusberediszipuluei erakustennolajoanbeharzuelaJerusalemera,etaanitz sufritubeharzuelazaharrenetaapheznagusieneta eskribarengandik,etahilizanen,etairugarrenegunean resuscitatzeko.

22OrduanPedrokartuzuen,etaasizanmehatxatzen, zioela:Urrutibedizuregandik,Iauna;

23BainaharcitzuliricerrancieçónPierrisi,Aldeaitzinene atzetik,Satana:hiofensaaizenetzat:ecenezdituc Iaincoarenacdiradengauçácdastatu,bainaguiçonén diradenac

24OrduanerranzietenIesusecberediscipuluey,Baldin nehorceneondoraethorrinahibadu,ukabedibereburua, etaharbeçaberegurutzea,etanirijarraibedi

25Zerennorkberebiziasalbatunahiduenakgaldukodu: etanorkgaldukoduberebiziaenegatik,arkitukodu.

26Zerenzertarakobaliodugizonakmunduguzia irabaztenbadu,etaberearimagaltzenbadu?edozer emanendugizonakbereanimarentruke?

27ZerengizonarenSemeaethorrirendabereAitaren glorianbereaingeruekin;etaorduansaritukodubakoitza bereobrenarabera.

28Eguiazerraitendrauçuet,badirelahemendaudenbatzu, herioadastatureneztutenic,guiçonarenSemeabere erreinuanethortenikusterano

17.KAPITULUA

1EtaseiegunenburuanartuzituenJesusekPedro, SantiagoetaJoanbereanaia,etamendigaraibateraeraman zituenaparte

2Etatransfiguratuzenhaienaitzinean,etabereaurpegia iguzkiabezaladistiraeginzuen,etaberejantziakargia bezainzuri

3Etahuná,agertuzitzaizkienMoisesetaEliasharekin mintzatzen.

4OrduanihardetsizioenPedrok,etaerranzioenJesusi: Jauna,ondaguhemenegotea:nahibaduzu,eginditzagun emenirutabernakle;batzuregatik,etabestebat Moisesentzat,etabatEliasentzat

5Oraindikmintzatzenarizela,huna,hodeidistiratsubatek estaltzenzituenhekienitzala:etahunahodeitikateratako bozbat,zeraesatenzuen:AudaeneSememaitea,zeinetan atsegindudan;entzunezazutehura

6.Etadiszipuluakhorientzutean,ahuspezeroriziren,eta beldurhandiahartuzuten

7EtaethorrizenJesus,etaukituzituen,etaesanzuen: Jaikizaitezetaezizanbeldurrik.

8Etabegiakaltxatuzituztenean,ezzuteninorikusi,Jesus baizik

9.Etamenditikjaistenzirenean,aginduzienJesusek, zioela:Ezesaniñoriikuskerarik,gizonarenSemeaillen artetikpiztuarte

10.Etagaldeginziotenberediszipuluek,ziotela:Zergatik diote,bada,EskribauekEliaslehenikethorribehardela?

11EtaerantzunzienJesusek,etaerranzieten:Eliasegiaz etorrikodalehenik,etagauzaguziakitzulikoditu.

12Bainanikdiotsuet,Eliasjadaetorridela,etaezzuten huraezagutu,bainaegindiotelanahizutenguztiaEra berean,gizonarenSemeakeresufritukodituhetarik.

13Orduan,diszipuluekulertuzutenJoanBataiatzaileaz mintzatuzitzaiela.

14Etajendetzaraethorririk,ethorrizitzaiongizonbat, belaunikaturik,etazioela:

15Jauna,errukizaiteenesemea:zerenilargiada,eta minduta,zerenmaizsutaraerortzenbaita,etasarritan uretara

16Etaekarrinuenzureikasleengana,etaezinzuten sendatu

17OrduanihardetsizuenJesusek,etaerranzuen:O generaziosinesgabeetagaiztoa,noizarteizangonaiz zurekin?noizartejasangozaitut?ekarrinirihona

18EtaJesusekdeabruamehatxatuzuen;etaaldeeginzuen harengandik:etahaurraorduhartatiksendatuzen.

19OrduanethorriricIesusganadiscipuluac,erraitençuten, Cergaticeztugukanporabota?

20EtaJesusekerranzien:Zuensinesgabetasunagatik: zerenegiazdiotsuet:Sinesmenabaduzuemostazaalebat bezala,esangodiozuemendihoni:Aldehemendikhara;eta kendukodu;etaezerezinezkoaizangozaizue.

21Bainamotahauezdairtetenotoitzetabarauzbaizik.

22EtaGalileanegotenzirenbitartean,Jesusekesanzien: GizonarenSemeagizoneneskuetaraeramanenda 23.Etahilkodute,etairugarreneguneanpiztukoda.Eta penahandiazuten

24EtaethorriziraneanKapernaumera,tributudiruaartu zutenakethorriziranPedrogana,etaerranzioten:Ezaldu zurenausiaktributuaordaintzen?

25Harkdio:Bai.Etaetxerasartzean,Jesusekeragotzizion, esanez:Zerusteduzu,Simon?norengandikhartzendute lurrekoerregeekohituraedotributua?berenseme-alaben, alaarrotzen?

26Pierrisecerrancieçón,ArrotzetaricIesusecerrancieçón, Badahaourclibredirade

27.Halaere,haiekofendituezditzagun,zoazitsasora,eta botaamua,etaharezazulehenigotzendenarraina;eta ahoaidekidiozunean,arkitukoduzudirupuskabat;

18.KAPITULUA

1.Aldiberean,diszipuluakJesusenganahurbilduziren, ziotela:Nordazeruetakoerreinuanhandiena?

2EtadeithuzuenJesusekhaurtxobat,etaezarrizuen haienerdian.

3Etaerrançuen,Eguiazerraitendrauçuet,baldin konbertituezbaitzarete,etahaurttiquiacbeçalaeguitenez baitzarete,ezçaretesarthurenceruètacoresumán.

4Nork,bada,umetxohunenbezelaumildukodenbere burua,beradahandienazeruetakoerreinuan

5Etanorc-ererecebiturenbaitueneiceneanhaurttipibat holacobat,nirecebitzennau

6Bañanorcofenditurenbaitunigansinestendutenapur hauetarikbat,hobelitzaiokeerrota-harribatlepoan zintzilikatzea,etaitsasoarensakoneanitotzea

7Zoritxarramunduadelituengatik!izanere,delituaketorri behardira;bainazorigaitzaofensaetortzendengizonhorri!

8Argatikzureeskuakedozureoinakofenditzenbazaitu, moztuitzazu,etabotaitzazuzuregandik:hobedazubizian sartzeageldiedoelbarri,bainobieskuedobioinedukitzea betikosutarabotatzea

9Etazurebegiakofenditzenbazaitu,ateraezazu,etabota ezazuzuregandik:hobedabegibakarrarekinbizitzera sartzea,bainobibegiedukitzeainfernurasutarabotatzea

10.Begirazaitezteezdezazuenmespretxatutxikihauetarik batere;zerendiotsuet,zeruanhaienaingeruakbetiikusten dutelazerukoeneAitarenaurpegia

11ZerengizonarenSemeaethorridagalduzenasalbatzera 12Nolausteduzue?baldinguiçonacehunardibaditu,eta hetaricbatgaldubada,ezoteditulaurogeitahemeretziac utzi,etamendietaraioaitenda,etaokertudenabillatzendu?

13Etabaldinarkitzenbadu,egiazdiotsuet,ardihorretaz gehiagopoztenda,okertuezzirenlaurogeitahemeretziez baino.

14HalaereezdazuenAitazeruandagoenarennahia,txiki hauetarikbatgaldadila

15.Gainera,baldinzureanaiakzurekontraeginbadu,zoaz etaesanzionbereerruazureetaberabakarrik:baldin entzunbadizu,irabaziduzuzureanaia

16Bainabaldinezbazaituaditunahi,harezazuzurekin bestebatedobi,bizpahirutestigurenahoanhitzbakoitza finkatudadin

17.Etabaldinezpaituzteentzuterik,erraiozuelizari:baina baldineliziarientzutekoezpada,izanbedizuentzatpagano etapublicanobezala

18Egiazdiotsuet,zeruanlotukoduzuenguziazeruanlotua izangoda:etazeruanlaxatukoduzuenazeruanlaxatukoda.

19Berrizerraitendrauçuet,baldinçuetaricbilurrean adosturenbaldinbadiraescaturendutengauçaz,eneAita ceruètaticeguinençaietela

20Zerenbiedohirunereizeneanbildurikdaudentokian, hannagonihaienerdian.

21OrduanethorrizitzaionPierris,etaerranzion:Jauna, zenbatetanbekatukodunereanaiak,etabarkatukodiot? zazpialdizarte?

22ErrancieçónIesusec,Ezdrauçuterraiten,zazpibider arte:baina,hirurogeitahamaraldizzazpiarte

23.Hortaz,zeruetakoerreinuaberezerbitzariakkontuan hartukozituenerregebatenantzekoada

24Etakontuakegitenhasizenean,batekarrizioten,amar millatalentuzorziozkana.

25Bainanordaindubeharezzuenez,berenausiakagindu zuensaltzeko,etabereemaztea,etaseme-alabak,etazuen guztia,etaordainzezala.

26Zerbitzariaerorzedinbada,etaadoratuzuen,zioela, Jauna,izanpazientzianirekin,etaordaindukodizutguzia

27.Orduanzerbitzariharenjaunaerrukituzuen,etaaskatu zuen,etabarkatuzionzorra

28Bainanzerbitzariberailkhizen,etaarkituzuenbere zerbitzarietakobat,ehundenariozorziozkana:etaeskuak ezarrizizkionzintzurretik,zioela:Ordaidazuzordiozuna 29Etaberezerbitzari-lagunaerorizenbereoñetara,eta othoitzeginzion,zioela,izanpazientzianirekin,eta ordaindukodizutguzia

30Etaetzuennaiizan:bañajoanzanetaegotzizuen kartzelan,zorraordainduarteo.

31Badaberezerbitzariekikusizuteneanzergertatuzen, osoatsekabetuziren,etaethorrizirenetakontatuzieten berennausiarieginzenguztia.

32Orduan,berenausiak,deieginondoren,esanzion:O zerbitzarigaiztoa,barkatudizutzorhoriguztia,zerennahi nauzula;

33Ezalzeniokezukereerrukitubeharzurezerbitzarikideaz,nikzurekinerrukiizannuenbezala?

34.Etahaserretuzanberejauna,etaentregatueban oinazeenesku,zegokionguziaordainduarteo

35.HalaegingodizuenereAitazerukoak-erezueiere, baldinzeuenbihotzetikezbadiezuebatbederabarkatzen bereanaiariberehutsegiteak

19.KAPITULUA

1Etagerthatuzen,Jesusekerranhaukbukatuzituenean, aldeeginzuelaGalileatik,etaethorrizelaJordanez haraindikoJudeakobazterretara;

2.Etagendetzeandiakjarraituzion;etahansendatuzituen.

3Fariseuakereethorrizirenharengana,huratentatuz,eta erraitenziotela,zilegialdagizonakbereemazteaarrazoi guziengatikuztea?

4Etaihardestençuelaerranciecén,Ezalduçueirakurri, hecasieraneguindituenaceguincituelaarraetaeme

5Etaerranzuen:Orgatikutzikoditugizonakaitaetaama, etabereemazteariatxikikozaio:etabiakizangodiraharagi bat?

6.Argatikezdirageiagobi,aragibatbaizik.Beraz, Jainkoakbatuduena,ezbezagizonakbanatu.

7Erranzioten:ZergatikbadaaginduzuenMoisesek divorziozkoidazkibatemateko,etauzteko?

8.Erranzien:Moisesekzuenbihotzekogogortasunagatik utzizintuztenzuenemazteakuztea:bainahasieratikezzen horrelaizan

9Etadiotsuet:Norkbereemazteautzikoduena, paillardiziagatikizanezik,etabestebatekinezkontzenden, adulterioegitendu:etaezkontzendenakadulterioegitendu.

10Harendiscipuluécerrancieçoten,Baldinguiçonaren emaztearihalabada,ezdaonaezkontzea

11Bainaharcerranciecén,Guciekezinduterecebituhitz hau,emanazaienariizanezik

12Ecenbadiraeunukobatzuk,amarensabeletikainjaio ziradenak:etabadiraeunukobatzuk,gizonenarteaneginak izanziranak:etabadiraeunukobatzuk,zeruetako erreinuagatikbereburuaeunukoegindabenakHartzeko gaidenak,hardezala.

13Orduanekarrizizkiotenumetxoak,eskuakhekien gaineanjarrietaotoitzeginzezan:etadiszipuluek mehatxatzenzituzten.

14BainaIesusecerrançuen,Utzihaurttiquiac,eta ezteçaçueladebekatueneganaetortzea:ecenhalacoacda ceruetacoresumá.

15Etaeskuakezarrizizkien,etahandikaldeeginzuen

16Etahuna,batetorrizenetaerranzion:Maisuona,zer oneginendut,betikobiziaizandezadan?

17Etaerranzioen:Zergatikdeitzennauzuon?ezdagoon batbaizik,hauda,Jainkoa:bainabizitzerasartukobazara, betemanamenduak.

18Errancieçón,Cein?Jesusekesanzuen:Ezduzu hilketarikegingo,ezduzuadulteriorikegingo,ezduzu lapurtuko,ezduzutestigantzafaltsurikemango, 19Ohoratuzureaitaetazureama,eta:Maiteezazuzure hurkoazeureburuabezala

20Errancieçóngazteac,Gauçahaucguciacbeguiratuditut enegaztarotatic:cerfaltadetoraino?

21Iesusecerrancieçón,Baldineguinnahibahaiz,zoaz,eta salduduana,etaemanpobreei,etaizanenducaltxorra zeruan;

22Bainanmutilgazteakhitzhorientzutean,joanzen tristeturik,zerenondasunandiakzituen.

23OrduanesanzienJesusekberediszipuluei:Egiaz diotsuet,aberatsbatnekezsartukodelazeruetakoerreinuan.

24Etaberrizdiotsuet:Errazagoadagamelubatorratzaren begitikigarotzea,aberatsbatJainkoarenerreinuansartzea baino

25Harendiscipuluacençuniciçancitecen,ikaragarri harrituciraden,cioitela,Norberazsalbadaiteke?

26BainanJesusekikhusizituen,etaerranzieten: Gizonentzatauezinezkoada;bainaJainkoarekingauza guztiakdiraposible

27OrduanihardestençuelaPierrisecerrancieçón,Huná, guciacutzidraugugucia,etajarraitudraugu;zerizango duguberaz?

28.EtaJesusekesanzien:Egiazdiotsuet,nirijarraitu zaretenok,gizonarenSemeabereaintzarenaulkianeseriko

denbirsorkuntzan,zuekereeserikozaretehamabitronuen gainean,etahamabileinuakjuzgatzen.Israel.

29Etanereizenagatiketxeak,edoanaiak,edoarrebak, edoaita,edoama,edoemaztea,edohaurrak,edolurrak utzidituenak,ehunaldizjasokodu,etabetikobizia heredatukodu

30Bainalehendirenaskoazkenakizangodira;etaazkenak izangodiralehenak.

20.KAPITULUA

1Zerenzeruetakoerreinuaetxekonagusidengizonbaten antzekoada,zeinailkizengoizeangoizberemahastian langileakkontratatzera

2Etalangileekinadostuzuenean,eguneandentimobat, bidalizituenberemahastira.

3Etairtenzaniruorenaldera,etaikusizituenbertze batzukmerkatuanalferzeudela

4.Etaesanzien;Zoaztezuekeremahastira,etazuzena denaemangodizuetEtaberenbidetikjoanziren

5Berrizilkizenseigarrenetabederatzigarrenoren inguruan,etaberdineginzuen.

6Etahamaikaoreninguruanilkizen,etaeridenzituen bertzebatzukalferzeudela,etaerranzien:Zergatikzaudete hemenegunguzianalfer?

7Erranzioten:NehorkezgaituelakoalokatuDiotenez, Zoaztezuekeremahastira;etazuzenadena,horiartuko duzue.

8Bada,arratsaldeahelduzenean,erranzioenmahastinausiakberearduradunari:Deituitzazulangilleak,eta emanitzazuberenordainsaria,hasterikazkenetik lenengoetara

9Etaethorriziraneanhamaikaorenalderaalokatu ziradenak,errezibituzutenbatbederadenariobat.

10Bainalehenakethorrizirenean,ustezutengehiagojaso beharzutela;etaeraberean,gizonbakoitzarizentimobat jasozuten.

11Etaerrezibituzutenean,marmareginzutenetxeko andrearenkontra

12.Esatenziotela:Azkenhauekordubatbaizikezdute egin,etaberdinegindizkizuguegunarenzamaetaberoa eramanditugunak

13.Bainaharkihardetsizioenhaietakobati,etaerranzuen: Adiskidea,ezdizutgaizkirikegiten:ezalzinennirekin adostuzentimobatentruke?

14.Harezazuzuredena,etazoaz:azkenhoniemangodiot, zuribezala

15.Ezalzaitzileginahidudananerearekinegitea?Zure begiagaiztoaalda,onanaizelako?

16Beraz,azkenakizangodiralehenak,etalehenak azkenak:zerenaskodeitzendira,bainagutxiaukeratuak

17.EtaIesusekJerusalemeraigantzean,hamabi diszipuluakbereganatuzituenbidean,etaesanzien: 18Huna,Jerusalemeraigotzengara;etagizonarenSemea apheznagusieietaeskribaueisaldukozaie,etaheriotzera kondenatukodute

19.Etajentileiemangodieburla,etaazotatzeraeta gurutzilifikatzeko:etairugarreneguneanpiztukoda 20OrduanethorrizenharenganaZebedeorensemeenama beresemeekin,adoratzenziotela,etaharengauzarenbat desiratzen

21Etaesanzion:Zernahiduzu?Errancieçón,Emaçu nerebisemehauceserdaitecen,batahireescuineaneta berceaezquerrean,hireerreinuan

22.BainaJesusekihardetsizioen:Ezdakizuezereskatzen duzuen.Edanahalalzaretenikedanendudankopatik,eta bataiatunainaizenbataioaz?Diotenez,Ahalgara 23Etaerranciecén,Edanençaretenerekalizatic,eta batheyaturençaretenibatheyatunaidanbataioaz:bainaene escuineanetaeneezkerreanesertzeaezdaeneemaitea, bainaiçanendanereAitakprestatuaduenhorieiemana

24Etaentzuteanhamarrak,haserretuzirenbianaien kontra

25BainaIesusecdeithucitzanharengana,etaerrancieçón, Badaquiçueecenjentilenprinceéchekiengainean dohaintzendutela,etahandidirenachekiengainean

26.Bainaezdahorrelaizangozuenartean:bainazuen arteanhandiaizannahiduena,izanbedizuenzerbitzari; 27Etazuenarteannagusiizannahiduena,izanbedizuen zerbitzari.

28GizonarenSemeaezpadazerbitzatzeraetorri,baizik zerbitzatzera,etaberebiziaaskorenerreskateaematera

29.EtaJerikotikirtenziranean,jendeandibatjarraituzion.

30Etahuná,bidebazterreaneseritazeudelabiitsu, entzuteanJesusiragaitenzela,oihueginzuten,ziotela: Errukigaitzazu,Jauna,DabidenSemea.

31Etagendetzakmehatxatzenzituen,zerenisildubehar zituztela:bainaaregehiagooihukatzenzuten,ziotela: Errukizaiteztegurekin,Jauna,DabidenSemea.

32EtageldituzanIesusek,etadeieginzien,etaerran zaroen:Zernahiduzuenikegindezazuen?

33.Erranzioten:Jauna,gurebegiakidekiditzaten. 34EtaerrukituzitzaienJesusek,etaukituzituenbegiak: etaberehalaikusizutenhaienbegiek,etajarraituzioten

21.KAPITULUA

1.EtahurbilduzireneanJerusalemera,etaethorrizirenean Betfagera,Olibamendira,orduanigorrizituenJesusbi diszipulu

2.Erranzieten:Zoaztezurekontrakoherrira,etaberehala eridenenduzueastobatlotuta,etaastobatharekin:askatu itzazu,etaekarrinigana

3.Etanorbaitekzerbaiterraitenbadiezue,erranenduzue: Jaunakhaienbeharradu;etaberehalabidalikoditu

4Auguziaeginzan,profetakesandakoabetezedin,esaten zuela:

5EsaniezaiozueSiongoalabari:Huna,zureErregea zureganadator,apala,etaastobatengaineaneserita,eta astobatenastoarenkumea

6Etajoanzirenikasleak,etaeginzutenJesusekagindu zienbezela

7.Etaekarrizutenastoaetaastoa,etajantzizituztenberen soinekoak,etagaineanezarrizuten

8Etajendeandibatzabaltzenzuenberejantziakbidean; bestebatzukzuhaitzetatikadarrakmoztu,etalastokatu zituztenbidean

9.Etaaitzineanzihoazenetaatzetikzetorrenjendetzak oihuegitenzuen,ziotela:HosannaDabidenSemeari: benedikatuaJaunarenizeneandatorrena;Hosannagorenean

10.EtaethorrizeneanJerusalemera,hiriguziahunkituzen, zioela,Nordaau?

11Etajendetzakerranzuen:AudaJesusGalileako Nazaretekoprofeta.

12EtasartuzanJesusJainkoarentenplora,etakanpora botazituentenploansalduetaerostenzutenguziak,eta eraitsizituendiru-trukatzaileenmahaiak,etausoaksaltzen zituzteneneserlekuak

13Etaerranzieten:Eskribatuadago:Eneetxeaotoitzetxeadeitukoda;bainazueklapurrenzuloaeginduzue. 14Etaitsuaketaherrenakethorrizitzaizkiontenpluan;eta sendatuzituen

15Etaikusirikapaiz-burueketaeskribauekeginzituen gauzamiragarriak,etahaurrakoihukatenploan,ziotela, HosannaDabidenSemea;atsekabetutazeuden, 16Etaesanzion:Entzutenalduzuzerdiotenhauek?Eta Jesusekesanzien:Bai;Ezalduzuesekulairakurri: Haurtxoenetaumetxoenahotiklaudorioakbetedituzu?

17Etautzizituen,etailkizenhiritikBetaniara;etahan ostatuhartuzuen

18.Bada,goizeanhiriraitzulizenean,goseaizanzen.

19Etaikusizueneanpikondobatbidean,hurbilduzen bertara,etaezzuenezeraurkituharengainean,hostoak baizik,etaesanzion:Ezbedihemendikaurrerafruiturik haztenEtaberehalapikondoaihartuzen

20Etadiszipuluakikusirik,miretsirikzeuden,ziotelarik: Zeinlasterihartudenpikondoa!

21IhardetsizuenJesusek,etaerranzien:Egiazdiotsuet: Sinesmenabaduzueetadudarikezbaduzue,ezduzue bakarrikegingopikondoariegitenzaionhau,baiziketa mendihoniesangobadiozueere:«Aldenzaitezte»,eta botazaitezteitsasora;egingoda

22Etagauçaguciac,othoitzeaneskaturendezutena, sinistuta,artukodezute

23Etaethorrizeneantenplora,hurbilduzitzaizkion aphezburuaketapopulukozaharrak,irakastenarizela,eta erranzioten:Zerautoritatezegitendituzugauzahauek?eta norkemanzizunautoritateau?

24EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,nic-eregauça batgaldetzendrauçuet,ceinbaldinerraitenbadidaçue, halabererranendrauçuetnolacoautoritatezeguitenditudan gauçahauc.

25Joanenbataioa,nongoazen?zerutik,alagizonetatik? Etaerraitençutenberenartean,cioitela,Baldinerranen badugu,Cerutic;esangodigu:Zergatikezdezuebada sinistu?

26Bañaesangobagenu:Gizonez;herriaribeldurradiogu; izanere,guztiekduteJoanprofeta.

27EtaihardestenzietenJesusi,etaerranzioten:Ezindugu esan.Etaerranciecén,Eztauçueterraitenceinautoritatez eguitenditudangauçahauc

28Bainazerusteduzue?Gizonbatekbisemeizanzituen; etaetorrizanlenengoarengana,etaesanzion:Seme,zoaz gaurlaneraenemahastian.

29Harkihardetsizioen:Ezdutnahi,bainagerodamutu zen,etajoanzen

30Etaethorrizenbigarrenarengana,etaerranzuenberdin Etaharcihardestençuelaerranceçan,Banoan,iauna,eta etzénjoan.

31Bietarikzeinekeginzuenbereaitarenborondatea? Esatenzioten:LehenaJesusekesanzien:Egiazdiotsuet: Publikoeketaemaztegaiakzuekbainolehendoazela Jainkoarenerreinura

32EcenJoaniçandaçuetaraiustitiacobidean,etaeztuçue sinhetsi:bainapublicanoécetaemagalduécsinhetsceçaten hura:etaçuec,huraikussivkanduçuenean,etzarete damutu,hurasinhetsdeçatençát.

33.Entzunbesteparabolabat:Bazenetxekonagusibat, mahastibatlandatuzuena,etainguratuzuena,etabertan ardo-lapabatzulatuzuen,etaeraikizuendorrebat,etautzi zuenlaborariei,etajoanzenurrutikoherrialdebatera.

34Etafruituarendenborahurbiltzenzenean,bere zerbitzariakbidalizituenlaborariengana,harenfruituak jasozezaten

35Etalaborariekartuzituztenberezerbitzariak,etabatajo zuten,etabestebathilzuten,etabestebatlapidatuzuten.

36Berrizbialduzituenbertzezerbitzariaklenengoakbaño geiago:etahalaxeeginzieten

37.Bainanazkenikberesemeaigorrizien,zioela,Ene semeabegirunekodute

38Bainalaborarieksemeaikusizutenean,erranzuten berenartean:Audaoinordekoa;zatoz,hildezagun,etahar dezagunharenondarea

39Etaarrapatuzuten,etabotazutenmahastitik,etahil zuten.

40Badatorreneanbadamahastiarenjauna,zeregingodie laborarihaiei?

41.Erranzioten:Desegingoditugaizkilehaiek,etautziko dieberemahastiabestelaboraribatzuei,zeinekberen sasoietanemanendizkiotenfruituak

42ErranciecénIesusec,EzalduçuesekulaScripturietan irakurri:Eraikitzaileekbaztertuzutenharria,berabihurtu dabazterrenburu:hauJaunarenegintzada,etamiragarria dagurebegietan?

43Argatikdiotsuet:Jainkoarenerreinuakendukoda zuengandik,etaberefruituakekartzendituennaziobati emango.

44Etanor-ereerorikodenharrihunengainerahautsiren da:bainanorengaineraerorikoden,hautsbihurtukodu

45.EtaapaizburueketaFariseuekharenparabolak entzutean,jakinzutenhaietazmintzatzenzela

46Bainaeskuakezarrinahizituztelarik,jendearenbeldur ziren,zerenprofetatzathartuzuten.

22.KAPITULUA

1EtaerantzunzienJesusek,berrizparabolazmintzatu zitzaien,etaesanzuen:

2.Zeruetakoerreinuaerregebatenantzekoada,bere semearenezkontzaeginzuena,

3.Etabidalizituenberezerbitzariakezteietaragonbidatuak zeudenakdeitzera,etaetzituenetorrinahi

4Berrizbialduzituenbestezerbitzariak,zioela:Esaiezue deitutakoei:Huna,prestatudutnereafaria:hilakdiranere idiaketaenehaziak,etadenaprest:zatozteezteietara.

5Bañaarbuiatuziran,etajoanziran,bataberebaserrira, besteaberemerkantziara

6Etahondarrakhartuzituenberezerbitzariak,etaothoitz eginzizkieten,etahilzituzten

7.Bainaerregeakhorientzutean,haserretuzen,etabidali zituenberearmadak,etahilzituenhiltzailehaiek,etaerre zuenhaienhiria

8Orduanerranciecénberecerbitzariei,Ezteiacprestdaude, bainagonbidatuakezziranmerezi

9Zoaztebadabideetara,etaarkitukodituzuenguziak,dei eginezkontzara.

10Ilkhizirenbadazerbitzarihaiekbideetara,etabildu zituztenaurkituzituztenguziak,gaiztoaketaonak:eta ezteiakgonbidatuzhornituziren.

11Etaerregeasartuzeneangonbidatuakikustera,ikusi zuenhaneztei-jantzirikezzeukangizonbat

12Etaerrancieçón,Adisquide,nolasarcedinhunaezteiabillamendurik?Etahitzikgabegeratuzen

13Orduanerregeakesanzienzerbitzariei:Lotuezazute eskuaketaoinak,etaeramanezazute,etabotaezazu kanpoaldekoilunpeetara;hanizangodanegarraetahortzkarraskatzea.

14Zerenaskodeitzendira,bainagutxiaukeratuak

15Orduanjoanzirenfariseuak,etaaholkatuzutennola nahaszezatenharensolasean.

16EtaigorriziozkatenberediszipuluakHerodiarrekin batera,ziotela,Maisu,badakiguegiazarela,etaegiaz irakastenduzulaIainkoarenbidea,etaezdiozula inorengandikaxola,zerenezduzugizonenpertsonai begiratzen

17.Esaniezaguzubada,Zerusteduzu?ZilegidaZesarri tributuakematea,alaez?

18BainaJesusekikusizuenhaiengaiztakeria,etaesan zuen:Zergatiktentatzennauzue,hipokritak?

19Erakutsiezadazutributu-diruaEtazentimobatekarri zioten

20Etaerranciecén,Norenadairudietainskripziohau?

21Erranzioten:ZesarrenaOrduanerranciecén, EmaioçuebadaZesarriZesarrenacdiradenacetaJainkoari Jainkoarengauzak.

22Hitzoiekentzutean,miretsieginziren,etautzizuten, etajoanziren

23.EgunbereanethorrizitzaizkionSaduzeoak,erraiten baituteezdelaresurrecciónrik,etagaldetuzioten:

24Erranziotela,Maisu,erranzuenMoisesek:Baldinbat hiltzenbada,seme-alabarikezduelarik,bereanaia ezkondukodabereemazteari,etahaziasortukodiobere anaiari

25.Etabazirengurekinzazpianaia:etalehena,emazte batekinezkonduzenean,hilzen,etaezzuelarik,bere emazteaanaiariutzizion

26.Eraberean,bigarrenakere,etahirugarrenak zazpigarreneraño

27Etaazkenikemakumeaerehilzen

28.Beraz,resurrectioneannorenemazteizangoda zazpietarik?denekbaitzutenbera

29IhardetsceçanIesusec,etaerranciecén,Okereguiten çarete,ezdaquiçuelaScripturác,ezIaincoarenindarra

30Ecenresurrectioneanezdiraezkontzen,ezezkontzaz emanen,bainaIaincoarenAingueruacbeçaladiraceruetan

31Bainahilenresurrecciónz,ezalduzueirakurriIainkoak esandizuna,esatenduela:

32NinaizAbrahamenJainkoa,etaIsaakenJainkoa,eta JakobenJainkoa?JainkoaezdahildakoenJainkoa,biziena baizik

33.Etaauentzuteangendetzak,harritutageldituziren harendoktrinaz

34BainaFariseuakadituzuteneanSaduzeoakisilarazi zituela,bilduziren.

35Orduanhetarikbatek,legelarizenak,galderabategin zion,tentatuz,etaesanez:

36Maisu,zeindalegeanaginduhandia?

37.Iesusekerranzioen:MaitaturenduzuzureJainkoJauna zurebihotzguziaz,etazurearimaguziazetazuregogo guziaz.

38Haudamanamendulehenaetahandia.

39Etabigarrenaharenantzekoada:Maiteduzuzure hurkoazureburuabezala

40.Bimanamenduhauengaineandaudezintziliklegeeta profetak

41Fariseuakbildurikzeudenbitartean,Jesusekgaldetu zien:

42cioela,ZerderitzozueKristoz?norensemeada? Diotenez,DabidenSemea.

43Erranciecén,NolabadaDabidecespirituazdeitzendio Iauna,cioela:

44.JaunakesanzionnireJaunari:Eserizaiteznire eskuinaldean,zureetsaiakzureoinenaulkijarriarte?

45BadaDavidekJaunadeitzenbadio,noladaberesemea?

46.Etanehorkezinizanzionitzbatihardetsi,etaegun hartatiknehorkezzuenausartzenguehiagogalderarik egiten

23.KAPITULUA

1.OrduanmintzatuzitzaienJesusekjendetzarietabere ikasleei:

2Esatenziotela:EskribauaketafariseuakMoisesen aulkianeseritadaude.

3Beraz,behatzendizutetenguztia,behatuetaegitendute; bañaetzaitezueeginberenobrenondotik:zerenesatendute, etaez.

4Zerenzamaastunaketaeramanbeharrekoastunaklotzen dituzte,etagizonensorbaldetanjartzendituzte;baina beraiekezdituztehatzbatekinmugituko.

5Bañaberenobraguziakegitendituztegizonakikusteko: zabaltzendituzteberenfilakteria,etazabaltzendituzte berensoñekomugak.

6Etamaitaezazuejaietangoikogelak,etasinagogetan eserlekunagusiak

7.Etaagurrakmerkatuetan,etagizonendeitzea,Rabbi, Rabbi 8BainaezzaiteztedeitzenRabbi:ecenbatdazuenMaisua, Kristo;etazuekguztiakzareteanaiak.

9Etaezezazuteinordeituzuenaitalurrean,zerenbat baitazuenAita,zeruandagoena

10Ezzaiteztedeitzennagusi:zerenbatbaitazuenMaisua, Kristo

11.Bainazuenarteanhandienadenaizangodazuen zerbitzari

12Etanorkbereburuagoratukoduena,apaldukoda;eta bereburuaapaldukoduenagoratuaizangoda

13.Bainazorigaitzzuei,eskribaetafariseu,hipokrita! zerenzerukoerreinuagizonenkontraixtenduzue:zerenez zaretezeuekbarnerasartzen,etaezdituzueuztensartzen sartzendirenei

14Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenirensten dituzuealargunenetxeak,etaitxurakeriagatikotoitzluzea egitenduzue:beraz,kondenaziohandiagoajasokoduzue

15Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!izanere,itsasoa etalurrainguratzendituzueproselitobategiteko,etahura eginadenean,infernukoumeazeuekbainobialdizgehiago egitenduzue

16Aizuei,gidariitsuok,erraitenduzuenok:Norkzin egitenduentenploaz,ezdaezer;bainatenplukourrezzin egitenduenak,zordunda!

17.Ergelaketaitsuak:zerenaladaandiagoa,urrea,ala tenplua,urreasaindutzenduena?

18Eta:Aldareagatikzinegitenduenak,ezdaezer;bainan zinegitenduenakgaineanduendohainaz,errudunada

19.Zoroetaitsuok:zerenzerdaandiagoa,dohaina,ala dohainasaindutzenduenaldarea?

20Nork,bada,juramentuegitendualdareagatik,beragatik etaharengaineandaudengauzaguziengatikzinegitendu 21Etanorkjuramentuegitendutenploagatik,beragatik juramentuegitendu,etabertanbizidenagatik.

22Etazeruazzinegitenduenak,zinegitenduJainkoaren tronuaz,etagañeaniarritzendenaz

23.Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenmenda, anisaetakuminoarenhamarrenaordaintzenduzue,eta legearengauzapisutsuenak,juizioa,urrikaltasunaetafedea aldebaterautzidituzu:hauekeginbeharzenituzke,etaez besteaegingabeutzi

24Gidariitsuok,kimuairagaztenduzuenetagamelua irenstenduzuenok.

25Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerengarbitzen duzuekopaetaplaterarenkanpoaldea,bainabarrutik estukeriazetagehiegikeriazbeterikdaude.

26Fariseoitsu,garbitulehenikkoparenetaplateren barneandagoena,haienkanpoaldeaeregarbiizandadin

27Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenzuek sepulturazurienantzekoakzarete,zeinakkanpotikeder ageridirenak,bainabarruanhildakoenhezurrezeta kutsaduraguzizbeteak.

28Halazuekerekanpotikagertzenzaizkizutezintzo gizonei,bainabarrutikhipokrisiazetagaiztakeriazbeterik zaudete.

29Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenprofeten hilobiakeraikitzendituzue,etazintzoenhilobiakapaindu, 30.Etaerran:Gurearbasoenegunetanizanbagina,ez ginatekehaiekinpartehartukoprofetenodolean

31Argatikzaretezeuenburuarenlekuko,profetakhil zituztenensemeakzaretela.

32Beteezazuebadazuenarbasoenneurria

33Sugeak,sugegorrienbelaunaldia,nolaigesegin dezakezueinfernukokondenazioari?

34Argatik,huná,bidaltzendizkizuetprofetak,eta jakintsuaketaeskribauak:etahaietakobatzukhileta gurutziltzatukodituzue;etahaietarikobatzukazotatuko dituzuezuensinagogetan,etahiritikhirirapersegituko dituzue.

35Zuengaineraetordadilalurreraisuritakoodolzintzo guzia,AbelzintzoarenodoletikBarakiasenseme Zakariasenodolera,zeinatenpluetaaldarearteanhil zenuten.

36Eguiazerraitendrauçuet,gauçahaucguciacethorriren diradebelaunaldihunengainera

37OJerusalen,Jerusalem,profetakhiltzendituzulaeta zureganabidalitakoakharrikajartzendituzula,zenbataldiz bildukonituzkezureseme-alabak,oiloakberehegoen azpianbiltzendituenbezala,etaezduzuenahi!

38Huna,zureetxeahutsikgeldituzaizue

39Ecenerraitendrauçuet:Eznauzuehemendikaurrera ikusiko,esanarte:DohatsuadaJaunarenizeneandatorrena

24.KAPITULUA

1EtailkizenJesus,etaaldeeginzuentenplotik:etabere diszipuluakethorrizitzaizkiontenplukoeraikinak erakusteko.

2EtaerranciecénIesusec,Eztuçueikustengauçahauc guciac?eguiazerraitendrauçuet,ezdahemenutzikoharri batbestearengainean,erorikoezdena.

3EtaOlibamendianiarririkzegoenean,diszipuluak hurbilduzitzaizkionberegana,esatenziotela:Esaguzu, noizgertatukodiragauzahauek?etazerizangodazure etorrerarenetamunduarenamaierarenseinale?

4EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,Beguiraçue iñorcenganaezçaitezten

5Ecenanhitzethorrirendiradeeneicenean,erraitendutela, NinaizChrist;etaaskoengainatukoditu.

6Etaaditukoduzuegerlaketagerrenzurrumurruak:beha ezzaiteztelaatsekabetu:zerengauzahaukguziakgerthatu behardira,bainaazkenaezdaoraindik.

7Zerennazioanazioarenaurkaaltxatukoda,etaerreinua erreinuarenaurka,etagoseteak,etaizurriteak,eta lurrikarakizangodirahainbattokitan.

8Horiekguziakdiraatsekabeenhasiera

9Orduanlibratukozaituzteatsekabetzeko,etahilko zaituzte,etanazioguztiengandikgorrotatukozaituzteene izenagatik

10Etaorduananhitzofenditurendirade,etaelkarsalduko dute,etaelkargorrotaturendute.

11Etaaskoprofetafaltsupiztukodira,etaasko engañatukodituzte

12.Etagaiztakeriaugariizangobaita,askorenmaitasuna hoztukoda

13Bañaazkenerañoiraungoduena,berasalbatukoda

14.Etaerreinukoebanjeliohaumunduguzianpredikatuko danazioguzieitestigantzaemateko;etaorduanetorrikoda amaiera

15.Beraz,Danielprofetakesandakodesolazioaren higuingarritasunalekusantuanikhusikoduzuenean (irakurtzenduenak,ulerdezala)

16.OrduanJudeandaudenakigesbezatemendietara; 17Ezdadilajautsietxegaineandagoenabereetxetikezer ateratzera;

18.Ezbedilandandagoenakitzuliberejantziakhartzera.

19Etazorigaiztokoakhaurdundaudenak,etaegunhetan edoskitzendituztenak!

20.Bainaotoiezazuezuenihesaldianeguan,ezlarunbat eguneanizanezdadin

21.Zerenorduanizanendatribulazioandibat,munduaren asieratikgaurdainoizanezdena,ezetasekulaizango

22Etaegunhaieklaburtuezpada,ezdaharagirik salbatuko:bainaelejituengatiklaburtuegingodiraegun haiek.

23Badanehorkerranenbadizute,Huna,hemendaKristo, alahan;ezsinetsi

24Zerenjaikikodiradekristofaltsuak,etaprofeta gezurrezkoak,etaseinaleandiaketamirariakegingo dituzte;halan,posiblebalitz,hautetsiakberakengainatuko dituzte

25Huna,lehenesandizut

26.Horregatik,esangobadizute:Hunabasamortuandago; etzaitelairten:hara,ezkutukogeletandago;ezsinetsi

27Zerentximistaksortaldetikateratzendenbezala,eta mendebalderaereargitzenduenbezala;halaizangoda gizonarenSemearenetorreraere

28.Zerennonnahidengorpua,bertanbildukodiraarranoak.

29.Egunhaietakotribulazioarenondotik,eguzkiailunduko da,etailargiakezdubereargirikemango,etaizarrak zerutikerorikodira,etazerukobotereakastindukodira

30.EtaorduanagertukodagizonarenSemearenseinalea zeruan:etaorduanlurrekoleinuguzieknegaregingodute, etaikusikodutegizonarenSemeaethortenzeruko hodeietanindaretaaintzahandiarekin

31EtaigorrirenditubereAingeruaktronpeta-hotsandi batekin,etabildurendituztebereelektuaklauhaizetatik, zerukomuturbatetikbestera

32Ikasiorainpikuarenparabolabat;Harenadarra oraindiksamurradagoenean,etahostoakateratzen dituenean,badakizueudahurbildela;

33Halazuekere,gauzhaukguziakikhusiren dizkizutenean,jakizuehurbildela,atheetanere.

34Eguiazerraitendrauçuet,ezdabelaunaldiauiraganen gauçahaucguciacbethediradeno

35.Zeruaetalurraigarokodira,bainaenehitzakezdira iraganen

36Bainaegunetaorduhartazezdakinehork,ezzeruko Aingeruek,eneAitakbaizik.

37BainaNoerenegunakizanzirenbezala,halaizangoda gizonarenSemearenetorreraere

38.Zerenuholdearenaurrekoegunetanbezala,jateneta edaten,ezkontzenetaezkontzenziren,Noearkansartuzen egunerano

39.Etaetzuenezagutuuholdeaetorriarte,etaguziak eramanzituenarte;halaizangodagizonarenSemearen etorreraere

40.Orduanbiizangodiralandan;batahartuetabestea utzikodute

41Biemakumeizangodiraerrotanehotzen;batahartueta besteautzikodute.

42Zaudebada,zerenezdakizuezeordutanetorrikoden zuenJauna

43.Badakizuau,bada,etxekojaunakjakinizanbaluzein ordutanetorrikodenlapurra,begiralegokeela,etaetzuen utzikobereetxeaapurtzea

44Beraz,çuec-ereprestçaitezte:ecenusteezdezutenordu bateanethortendaguiçonarenSemea

45Norda,bada,zerbitzarileialetajakintsubat,zeinabere nausiakbereetxekoburuzagiezarriduen,beregaraian jatekoaemateko?

46.Dohatsudazerbitzarihura,zeinaethorrideneanbere nausiakhorrelaekitenduen

47Eguiazerraitendrauçuet,içanenduelabereondasun guciengainean

48.Etabaldinzerbitzarigaiztohorrekberebihotzean esangobalu:EneJaunakatzeratzendubereetorrera;

49Etahasikodaberezerbitzari-lagunakjotzen,eta mozkorrekinjatenetaedaten;

50Zerbitzarihorrenjaunaetorrikodaharenbilaezden egunean,etaezagutzenezduenordubatean.

51Etazatitukodu,etaezarrikodioberezatia hipokriteekin:hanizangodanegarraetahortz-karrastaka

25.KAPITULUA

1Orduanzeruetakoerreinuaidukikodahamarbirjina, berenlanparakhartuetasenargaiarenbilajoanzirenak.

2.Etabostzuhurziran,etabostergelak.

3Zorozirenekberenlanparakhartuzituzten,etaezzuten oliorikhartuberekin;

4.Bainajakintsuekolioahartuzutenberenontzietanberen lanpararekin

5Senargaiagelditzenzenbitartean,guztiakloeginetalo eginzuten

6Etagauerdianoihubateginzen:Huna,ezkongaiadator; zoazteharenbila.

7Orduanaltxatuzirenbirjinahaiekguztiak,etaberen lanparakapainduzituzten

8.Etaergelakesanzienjakintsuei:Emaiguzuzureoliotik; zerengurelanparakitzalidira

9Bainajakintsuekihardetsizuten,ziotela:Ez;Gueta zuentzataskiezdadinizan:bainazoaztesaltzaileengana, etaerosezazuezuentzat

10Etaerosterazihoazela,etorrizenezkongaia;etaprest zeudenakharekinsartuzirenezkontzara:etaateaitxizen.

11Geroethorrizirenbertzebirjinak-ere,ziotela,Iauna, Iauna,idekiiezaguzu

12Bainaharcihardestençuelaerranceçan,Eguiazerraiten drauçuet,ezçaituetezagutzen

13Zaudebada,zerenezdakizueezeguna,ezorduanon ethordenGizonarenSemea.

14Zerenzeruetakoerreinuaurrunekoherrialdebatera bidaiatzendengizonabezalada,zeinakberezerbitzariak deituetabereondasunakemanzizkion.

15Etabatibosttalentuemanzizkion,bestebatibi,eta bestebati;gizonbakoitzaribereahalmenarenarabera;eta berehalahartuzuenbidaia.

16Orduan,bosttalentuhartuzituenajoanzen,etaharekin trukatuzuen,etabestebosttalentueginzituen

17.Etahalaberbijasozituenak,bestebiereirabazizituen.

18Bainanbatartuzuenajoanzenetalurreanzulatuzuen, etaezkutatuzuenberenausiarendirua

19.Denboraluzebatenburuan,zerbitzarihorienjauna ethortenda,etahaiekinkontuakegitenditu

20Etaethorrizenbadabosttalentuartuzituena,etabeste bosttalentuekarrizituen,zioelarik,Jauna,bosttalentu emandizkidazu:huná,bestebosttalentuirabazidituthaien ondoan

21.Erranzioenberenausiak:Ondoegiña,zerbitzarioneta leiala:gauzagutxitanleializanzara,gauzaaskorengainean ezarrikozaitut:sarzaitezzurenausiarenbozkarioan.

22Bitalentuartuzituenaereethorrizen,etaesanzuen: Jauna,bitalentuemandizkidazu:horra,bestebitalentu irabazidituthaiekinbatera

23.Erranzionnausiak:Ondoegin,zerbitzarionaetaleial; gauzagutxitanleializanzara,gauzaaskorenburuzagi jarrikozaitut:sarzaitezzurenausiarenbozkarioan

24Orduanethorrizentalentubatartuzuena,etaesanzuen: Jauna,banekiengizongogorrazarela,ereinezduzun tokianbiltzenetalastorikeginezduzuntokianbiltzen.

25Etabeldurtunintzen,etajoannintzen,etaezkutatu nuenzuretalentualurrean

26.Ihardestenzioberenausiak:Zerbitzarigaiztoetaalferra, bazenekienereinezdudantokianbiltzendudala,eta lastorikezdudantokianbiltzen

27Beraz,trukatzaileeienediruajarribeharzenioke,eta orduanetorreranneureaklukurrezhartubeharkonituzke. 28Hartu,bada,talentua,etaemanamartalentudituenari 29.Zerenduenariemangozaio,etaugariizangodu:baina ezduenarikendukozaiodaukanaere.

30Etabotaezazuezerbitzarimesederikgabekoakanpoko ilhunbetara:hanizangodanegarraetahortz-karraskatzea

31.GizonarenSemeabereglorianethorrirendenean,eta aingerusainduguziakharekin,orduaneserikodabere gloriarentronuan

32Etaharenaitzineanbildukodiranazioguziak,eta bereizikodituelkarrengandik,artzainakbereardiak ahuntzetatikbereiztendituenbezala.

33Etaezarrikodituardiakbereeskuinaldean,etaahuntzak ezkerrean

34Orduan,Erregeakesangodiebereeskuinaldean daudenei:Zatozte,eneAitarenbedeinkatuak,heredatu ezazutemunduarensorreratikprestatuazuenerreinua

35.Zerengoseanintzen,etaemanzenidatenjatekoa:egarri nengoen,etaemanzenidatenedaten:arrotzanintzen,eta hartuninduten

36.Biluzik,etajantzininduten:gaixonengoen,etabisitatu nauzue:kartzelannengoen,etaeneganaethorrizarete

37Orduanihardetsikodiotezintzoek,esanez:Iauna,noiz ikusizintugungosea,etajatenemanau?alaegarri,eta edatenemandizu?

38Noizikusizintugunarrotza,etaartuzintugun?edo biluzik,etajantzizaitu?

39Edonoizikusizintuguneri,edokartzelan,etaethorri giñanzuregana?

40.EtaihardetsikoduErregeak,etaesangodie:Egiaz diotsuet:Nereanaiahauetariktxikienetarikbatiegin diozuenheinean,egindidazueniri

41.Orduanesangodieezkerrekoeiere:Aldenigandik, madarikatuak,betikosutara,deabruarentzatetaharen Aingeruentzatprestatua

42.Zerengosenengoen,etaezdidazuejakirikeman:egarri nengoen,etaezdidazueedateneman

43Arrotzanintzen,etaeznauzuehartu:biluzik,etaez nauzuejantzi:gaixoriketakartzelan,etaeznauzuebisitatu. 44Orduanihardetsikodioteeurekere:Jauna,noizikusi zintugungose,edoegarri,edoarrotza,edobiluzik,edoeri, edokartzelan,etaezzaitugunzerbitzatzen?

45Orduanihardestendie,dioela,Eguiazerraitendrauçuet, hetaricttikienetaricbatieguinezbaitzaiçuenbeçala,ez didaçuenirieguin.

46Etahauekbetikozigorrajoangodira:bainazintzoak betikobizitzera.

26.KAPITULUA

1Etaguerthacedin,Iesusecerranhaucguciacamaitu cituenean,erranciecénberediscipuluey:

2BadakizuebiegunenburuanPazkojaiadela,eta gizonarenSemeasalduadelagurutziltzatudadin 3Orduanbilduziranapaizburuak,eskribauaketaerriko zarrak,Kaifasdeitzenzanapaiznagusiarenjauregira.

4EtakontsultatuzutenJesusargalkeriazharzezaten,eta hilzezaten

5.Bainahekerranzuten:Ezjaiegunean,ezpadaherriaren arteanzalapartarikizan

6Bada,JesusBetanianzegoela,Simonleprasoarenetxean,

7Etaethorrizitzaionemaztebatalabastrozkokutxabat ukenduosopreziatuaz,etaisurizuenbereburuan,jatera zegoala

8Bainahuraikussiricharendiscipuluéchaserretuceçaten, cioitela,Certarakodahondamenau?

9Zerenukenduauaskorentrukesalduzitekeen,eta pobreeieman

10.Iesusekulertuzuenean,erranzieten:Zergaitik atsekabetzenduzueemakumea?izanere,obraonaegindu nigan

11Zerenpobreakbetidauzkazuezurekin;bainaniez nauzuebetiizan

12.Zerenukenduauisuribaitzuenniregorputzean,egin zuennireehorzketarako

13Egiazdiotsuet,Ebanjeliohaunonahipredikatukoden munduosoan,emakumehonekeginduenhauereesango daharenoroigarritzat

14Bada,hamabietarikbat,JudasIskariotedeitzenzena, apaizburuenganajoanzen.

15Etaesanzien:Zeremangodidazue,etanikemango dizuet?Etaituneginzutenberarekinhogeitahamar zilarrezkopiezarentruke.

16Etaordutikaukerabilatuzuenhurasaldutzeko

17Bada,Legamiagabeenjaiarenlehenegunean, diszipuluakhurbilduzitzaizkionJesusengana,esaten ziotela,NonnahiduzuprestatudezazunPazkojateko?

18Etaerranzuen:Zoazhalakogizonbatenganahirira,eta esaiozu:Maisuakdio:Enedenborahurbilda;Pazkoa ospatukodutzureetxeaneneikasleekin

19EtaeginzutendiszipuluekJesusekagindubezala;eta prestatuzutenPazkoa.

20Etailunabarreanethorrizenean,eserizenhamabiekin 21Etajatenzutenbitartean,erranzuen:Egiazdiotsuet, zuetakobateksaldukonauela.

22Etatristeturikzeudenguziak,erraitenhasizitzaizkion: Jauna,ninaiz?

23.Etaihardetsizuen,erranzuen:Nirekineskuaplaterean bustitzenduenak,beraksaldukonau

24GizonarenSemeabadoaberatazidatziadenbezala: bainaaigizona,zeinarenbidezgizonarenSemeasalduko duen!onaizanzengizonharentzatjaioezbalitz

25Orduan,Judasek,hurasalduzuenak,ihardetsizuen,eta erranzuen:Maisu,ninaiz?Errancieçón,Esanduc.

26Etajatenarizirela,hartuzuenJesusekogia,eta bedeinkatuzuen,etahautsizuen,etaemanziendiszipuluei, etaesanzuen:Hartu,jan;haudaniregorputza.

27Etahartuzuenkopa,etaeskerrakemanzizkieten,eta emanzien,zioela,Edanezazuteguztiok;

28Zerenaudaitunberrikoeneodola,bekatuen barkaziorakoaskogatikisurtzendena

29Bainadiotsuet,ezdudalahemendikaurreraedango mahatsondokofruituhonetatik,eneAitarenerreinuan zuekinberriaedanendudanegunerano

30Etahimnobatabestuzutenean,aterazirenOliba mendira

31OrduanerranciecénIesusec,Guciacofenditurençarete enegaticgauhuntan:ecenscribatuadago:Nikartzaina jorendut,etaartaldearenardiaksakabanaturendirade

32Bainaresuscitatunaizenean,zureaitzineanjoangonaiz Galileara.

33Pierrisecihardestençuelaerrancieçón,Guciachiregatic ofenditurenbadiraere,nieznaizsekulaescandalizatuko

34ErrancieçónIesusec,Eguiazerraitendrauçut,gau honetan,oilarrakjobainolehen,hiruretanukatukonauzula.

35Pierrisecerrancieçón,Nahizetahirequinhilkobanaiz, eztutukatuko.Eraberean,dizipuluguztiekereesanzuten.

36OrduanethorcedinIesushequinGetsemanedeitzenden lekubatera,etaerranzietendiscipuluey,Eserizarete hemen,ninoaharaothoitzeguiten

37.EtaartuzituenberekinPedroetaZebedeorenbisemeak, etahasziantristetzenetaastuntzen

38Orduanerranciecén,Enearimaosotristedago, herioterano:egonzaitezteemen,etazaintzanirekin

39Etajoanzenapurbataurrerago,etaerorizenbere aurpegira,etaotoitzeginzuen,zioela,OeneAita,ahal bada,iragaibedikalizaauenegandik:ordeaezniknahi bezala,zuknaibezalabaizik

40Etaethorcedindiscipuluetara,etaeridenceçanlotara, etaerrancieçónPierrisi,Cer,eztuçueorenbatenequin beguiratu?

41.Begiraezazueetaotoitzegin,tentazioanezsar zaitezten:espirituanaida,bainaharagiaahulada

42Joanzenberrirobigarrenaldiz,etaotoitzeginzuen, zioela:OeneAita,baldinkopahauenegandikurrun ezpada,nikedanezpada,eginbedizureborondatea

43Etaethorrizen,etaarkituzituenberrizlotan,zeren haienbegiakastunakbaitziren.

44Etautzizituen,etaberrirojoanzen,etahirugarrenaldiz otoitzeginzuen,hitzberakesanez

45Orduanethortendaberediscipuluetara,etaerranciecén, Loeguiçueorain,etaçuenatsedenhartu:huná,hurbilda ordua,etaguiçonarenSemeabekatarienescuetaraeraman da.

46Jaiki,goazen:huna,hurbildanitraditzennauena 47Etaorainomintzatzenarizela,hunaJudas, hamabietarikbat,ethorrizen,etaharekinjendeandibat ezpatarekinetamakilekin,apheznagusietatiketaerriko zaharreneskutik

48.Badahuratraditzenzuenakseinalebatemanzien, zioela:Norrimusuemangodiodana,hurada:atxikiezazute 49EtaberehalaethorrizenJesusengana,etaesanzion: Agur,maisu;etamusuemanzion.

50EtaerrancieçónIesusec,Lagun,cergaticethorriaiz? Orduanethorricitecen,etaescuacIesusgaineaniçançuten, etaharturic.

51Etahuná,Jesusekinzeudenetarikbatekeskualuzatu zuen,etaaterazuenezpata,etajozuenapaiznagusiaren zerbitzaribat,etabelarriakenduzion.

52OrduanerrancieçónIesusec,Jarrihireezpataberriz berelekuan:ecenezpatahartzendutenguciacezpataz hilrendirade

53UstealdezuezinnikorainnereAitariothoitzegin,eta lasteremangodizkidalaamabiaingerulegiobainogehiago? 54BainanolabetekodirabadaScriptura,halaizanbehar dela?

55OrdubereanerranzioenJesusekjendetzai:Lapurbaten kontrabezalailkialzareteezpataetamakilekinnihartzera? Eguneroesertzennintzenzuekintenpluanirakasten,etaez ninduzutenheldu.

56Bainaauguziaeginzen,profetenEskriturakbete zitezenOrduandiscipuluguciacutziebenhura,etaigesi citecen.

57EtaJesusatzemanzutenekeramanzutenKaifasaphez nagusiarengana,nonbilduziradenEskribauaketaZaharrak

58BainanPedrokurrutitikjarraituzionapheznagusiaren jauregira,etasarthuzen,etaeserizenzerbitzariekin, amaieraikusteko

59.Badaapaizburuak,etazaharrek,etaconcilioguzia, gezurrezkotestigantzabilhatzenzutenJesusenkontra,hura hilzezaten;

60Bainaetzueneriden:bai,testigufaltsuaskoethorri bazirenere,ezzuteneriden.Azkeneanbilekukofaltsu etorriziren,

61Etaerranzuen:Honekerranzuen:GainaizJainkoaren tenploasuntsitzekoetahiruregunetaneraikitzeko

62EtajaikirikSazerdoteNagusia,esanzion:Ezalduzu ezererantzuten?Zerdahauekzurekontralekukotzen dutena?

63BainaJesusekisilduzuenEtaihardestençuela Sacrificadoresubiranoacerrancieçón,Othoitzendrauat Iaincoviciarengatic,errandeçagulaeahialaChrist, IaincoarenSemea

64DiotsaIesusec,Hicerranduc,halaereerraitendrauçuet, IcususenduçueguiçonarenSemea,iarriric,boterearen escuinean,etaethortencerucohodeietan

65.Orduanapaiznagusiakberesoñekoakurratuzituen, zioelarik:Blasfemiaerrandu;zergehiagobehardugu lekukoen?hunaoraiençunduçueharenblasfemia

66Zerusteduzue?Ihardestenzietenetaerranzuten: Heriotzarenerrudunda

67Orduantueginziotenaurpegira,etakolpekaeman zioten;etabestebatzuekesku-ahurretanjozuten,

68Esatenziotela:Profetizaiezaguzu,Kristo,nordazujo zaituena?

69.Bada,Pedrokanpoaneserizenpalazioan:etaneskato batethorrizitzaion,zioela,ZuereJesusGalileakoarekin izanzinen

70.Bainanguzienaitzineanukatuzuen,zioela:Ezdakitzer diozun

71Etailkizeneanatarira,besteneskamebatekikusizuen, etaesanzienhanzeudenei:HauereJesusNazaretarrarekin zegoen

72Etaberrizukatuzuenjuramentuz:Ezdutgizona ezagutzen.

73Etadenborarenburuanhurbilduzitzaizkionondoan zeudenak,etaesanziotenPedrori:Ziurzuerehaietakobat aiz;zerenzurehizkerakiragartzenzaitu.

74Orduanhasizenmadarikatzenetajuramentuegiten, zioela,EzdutgizonhuraezagutzenEtasegituanoilarrajo zuen.

75EtaorhoituzenPierrisJesusenhitzaz,erranziotela, Oillarrakjobainolehen,irualdizukatukonauzu.Eta ilkirik,negarsaminkieginzuen

27.KAPITULUA

1Goizahelduzenean,apheznagusietaherrikozahar guziekJesusenkontrakonsejuzutenhurahilzezaten 2Etalotuzutenean,eramanzuten,etaemanziotenPonzio PilatoGobernadoreari

3.Orduan,Judas,hurasalduzuena,ikusizuenean kondenatuazela,damutuzen,etaekarrizituenogeita hamarzilarrezkoapaizburueietazaharrei

4.Esanez,bekatuegindutodolerrugabeasaldududanez. Etahecerranceçaten,Cerdahoriguretzat?horretaraikusi

5Etabotazituenzillarrezkopuskaktenplora,etajoanzen, etajoanzenetaurkatuzuenbereburua.

6Etaapaizburuekzilarrezkopiezakhartuzituzten,eta esanzuten:Ezdazilegihaiekogasuneansartzea,zeren odolarenprezioabaita.

7Etaaholkatuzuten,etaerosizutenhaiekinontzigilearen soroa,arrotzaklurperatzeko

8.Orgatikdeitzenzanzelaiori,Odolarenzelaia,gaurarte.

9OrduanbetezenJeremyprofetakesandakoa,zioela:Eta hartuzituztenogeitahamarzilarpiezak,estimatuaizan zenarenprezioa,Israelgosemeekestimatzenzutena; 10Etaemanzienontzigilearensororako,Jaunakagindu zidanbezala.

11EtaJesusGobernadorearenaitzineanjarrizen,eta Gobernadoreakgaldetuzion,zioela:ZualzaraJuduen Erregea?EtaJesusekesanzion:Zukdiozu.

12Etaapaizburuetazaharrenezakusatuaizanzenean,ez zuenezerihardetsi

13.ErranzioenbadaPilatok:Ezaldukaditzenzenbat gauzazurekontratestigantzaematenduten?

14Etaihardetsizioensekulanhitzik;nongobernadoreak izugarriharrituzuen.

15Bada,jaihartanGobernadoreaknahizuenpresobat herriariaskatuohizuen

16.Etabazutenorduanpresonabarmenbat,Barrabas deitzenzena

17Badabilduziranean,esanzienPilatok:Nornahidozue askatudezazuen?Barrabas,edoKristodeitzendenJesus?

18Zerenbazekienbekaizkeriagatiklibratuzutela

19Juiziokoaulkianiarrizenean,bereemazteakigorrizion, esanez:Ezdezuzerikusirikzintzoharekin:zeren ametsetanaskosufritubaitutgaurberagatik

20Bañaapaizburueketazaharrekkonbentzituzuten jendetza,Barrabaseskazezaten,etaJesushilzezaten.

21Gobernadoreakerantzunzien,etaesanzien:Bietako zeinnahiduzueaskatunahidizuedan?Esanzuten: Barrabas.

22Pilatecerranciecén,CereguinendutbadaIesusChrist deitzendena?Guziekerraitenzioten:Gurutzetbedi

23.EtaGobernadoreakesanzuen:Zergaiztakeriaegindu? Bainahekaregehiagooihukatzenzuten,ziotela:Gurutzeta bedi

24.IkusizueneanPilatokezinzuelaezerirabazi,baiziketa zalapartasortuzela,urahartuetaeskuakgarbituzituen jendetzarenaurrean,zioela:Inocentenaizjustohonen odolaz:behazaitezte.

25Orduanihardestençuenpopuluguciac,etaerranceçan, Harenodolaguganetagurehaourgainean.

26OrduanaskatuciecénBarrabas:etaazotaceçanean Iesus,emanceçancrucificaleçan

27OrduanGobernadorearensoldaduekeramanzuten Jesuskomunera,etabilduzituztenharenganasoldadu-talde osoa

28Etabiluztuzuten,etajantzizutensoinekogorrixkabat 29Etaarantzazkokoroabatxaflatuzutenean,jarrizioten buruan,etakanaberabatbereeskuinekoeskuan:eta belaunamakurtuzutenharenaitzinean,etaisekaegiten zioten,ziotela:Agur,JuduenErrege!

30Etatueginziotenharengainera,etahartuzuten kanabera,etajozutenburuan.

31Etaburlaeginondoren,soinekoakenduzioten,etabere soinekoajarrizioten,etaeramanzutenhuracrucificatzeko

32Etailkirik,arkituzutenZirenekogizonbat,deitzenzen Simon:hurabehartuzutenberegurutzeaeramatera. 33EtaethorriziraneanGolgotadeitzendentokira,hauda, buru-hezurbatentokira.

34.Emanziotenedaterabehazunarekinnahastutakoozpina: etahuradastatuzuenean,ezzuenedannahi

35Etagurutziltzatuzuten,etabanatuzituztenbere soñekoak,zozketaeginez,betezedinprofetakesandakoa: Nerejantziakbanatuzituztenhaienartean,etaene soñekoarengaineanzozketaeginzuten

36Etajesarririk,behatzenziotenhan; 37Etabereburugaineanezarrizuenberesalaketaidatzia: HAUDAJEUSJUDUENERREGEA.

38Orduanbilapurgurutziltzatuakizanziranharekin,bata eskumakoaetabesteaezkerrekoa

39.Etairagaitenzirenekirainegitenzioten,buruakalaituz, 40Etaerraitençuela,Tenploasuntsitzenduana,etairu egunetaneraikitzenduana,salbatueureburuaJainkoaren Semeabazara,jaitsigurutzetik.

41Eraberean,apaizburuekereburlaegitenziotela, Eskribaetazaharrekinbatera,esanzuten:

42.Bertzeaksalbatuzituen;berakezindusalbatu.Israelgo Erregeabada,jautsbedioraingurutzetik,etasinistuko dugu

43.Jainkoarenganitxarotenzen;librabezaorain,nahibadu: zerenesanzuen:NinaizJainkoarenSemea

44Harekingurutziltzatuzirenohoinekerehortzetarabota zuten.

45Bada,seigarrenorenetikiluntasunaizanzenlurguzian bederatzioreneraño

46.EtabederatzioreninguruanoihueginzuenJesusek oihuhandiz,zioela:Eli,Eli,lamasabaktani?hauda:Ene Jainkoa,eneJainkoa,zergatikutzinauzu?

47.Hanegotenzirenetarikbatzuek,horientzutean,esan zuten:GizonhonekEliasdeitzendu

48Etaberehalahetarikbatlasterka,artuzuenesponjabat, etabethezuenozpinez,etaipinizuenkanaberabaten gainean,etaemanzionedatera

49Gainontzekoekesanzuten:Ea,ikusdezagunElias salbatzeraetorrikoden.

50Jesusekberrirooihueginzuenean,oihuhandiz,eman zuenmamua

51.Etahuna,tenplukobeloabitanurratuzengoitikbehera; etalurradardareginzuen,etaharriakurratu;

52Etairekiziranhobiak;etalotanzeudensainduen gorputzaskojaikiziren,

53Etailkizanhilobietatikbereresurrectionearenondoan, etasartuzanerrisantuan,etaagertuzanaskori.

54Badacenturioiak,etaharekinzeudenek,Jesusi behatzenarizirela,ikusizuteneanlurrikara,etaegin zirenak,beldurhandiaizanzuten,ziotela:Egiazkihaurzen JainkoarenSemea.

55Etaanhitzemaztekibehatzenzietenurrutitik,Jesusi Galileatikjarraikitzenziotenak,zerbitzatzenziotela 56Horienartean,MariaMagdalena,etaMariaSantiagoren etaJosesenama,etaZebedeorensemeenama

57.Arratsaldeaethorrizenean,etorrizenArimateakogizon aberatsbat,Josezeritzana,beraereJesusendiszipuluazena 58JoanzenPilatogana,etaerregutuzuenJesusengorpua OrduanPilatokgorpuaentregatzekoaginduzuen.

59EtaJosekgorpuaartuzuenean,lihozkooihalgarbi bateanbilduzuen,

60Etaezarrizuenberehilobiberrian,harkaitzeanlandu zuena:etaharrihandibatoholtzakoatarirajaurtizuen,eta aldeeginzuen

61.EtabazenMariaMagdalena,etabesteMaria, sepulkroarenpareaneserita.

62Bada,biharamunean,prestaketaegunarenondotik, apaizburuaketafariseuakelkartuzirenPilatogana

63.Esanziotela,Jauna,orhoitzengaraengainatzailehark erranzuelaoraindikbizizela:Hiruregunenburuanpiztuko naiz

64Agindubada,sepulkroairugarreneguneranogorde dadila,eztedinethorriberediszipuluekgauez,etalapurtu ezdezaten,etaerranjendeari:Illenartetikresuscitatuda: beraz,azkenerrorealehenabainogaiztoagoaizangoda

65Pilatecerranciecén,Badauçueguardiabat:zoazte, eçaçueahalduçuenbeçala.

66Joanziranbada,etasegurtatuzutensepulcroa,harria zigilatu,etaguardiaezarriz

28.KAPITULUA

1Sabbatharenamaieran,astekolehenegunaargitzen hastean,etorrizirenMariaMagdalenaetabesteMaria hilobiaikustera

2.Etahuna,lurrikaraandibatizanzen:zerenJaunaren Aingeruazerutikjautsizen,etaethorrizenetaatetikharria atzerabotazuen,etaharengaineaneserizen

3.Harenbegitarteatximistabezalakoazen,etabere soinekoakelurrabezainzuri;

4Etaharenbeldurrez,zaintzaileakdardarkaeginzuten,eta illakbezalageldituziren.

5EtaihardestençuelaAingueruacerranciecén emaztequiey,Ezçaiteztebeldurric:ecenbadaquitecen Iesuscrucificatuiçandenabilhatzenduçuela.

6Ezdahemen:zerenresuscitatuda,berakesanzuen bezalaZatoz,ikusJaunazetzanlekua

7.Etazoaztelaster,etaesaiezueberediszipuluei,hilen artetikpiztudela;etahuna,zuenaurretikdoaGalileara; hanikusikodezute:huna,errandizut

8.Etalasteraldeeginzutensepulkutikbeldurrezeta bozkarioandiarekin;etakorrikaeginzuenbereikasleei hitzaematera

9.Etazihoazelaberediszipulueikontatzera,huná,Jesusek atzemanzien,zioela,AgurguziaEtaethorricitecen, oinetatikhelduetaadoraceçaten

10OrduanerranciecénIesusec,Ezizanbeldur:zoazte erraneneanaieyecenGalilearadoadela,etahanikussiren naute.

11Bada,ioaitenzihoazela,huná,guardiakobatzukethorri zirenhirira,etaerakhutsizietenapaizburueieginziren gauzaguztiak

12.Etabilduzireneanzaharrekin,etakontseiluaharturik, diruandiaemanzietensoldaduei

13Esatenziotela:Esan,gauezethorrizirenharen diszipuluak,etalapurtuzutenguloginela

14EtahauGobernadorearientzuteraetortzenbazaio, konbentzitukozaitugu,etaziurtatukozaitugu.

15Hartuzutenbadadirua,etaeginzutenirakatsizieten bezala:etahitzhaujuduenarteanzabalduohidagaurarte

16.OrduanhamaikaikasleakGalilearajoanziren,Jesusek ezarrizituenmendibatera

17Etahuraikusirik,adoratuzuten,bainabatzuek zalantzanjarrizuten.

18EtaethorrizenJesus,etamintzatuzitzaien,zioela, Botereguziaemanazaitzeruanetalurrean.

19.Zoazte,bada,etairakatsiitzazunazioguziak, bataiatzenbaitituzteAitaren,etaSemearen,etaEspiritu Santuarenizenean

20.Irakatsidiezutelaagindudizuedanguziabehatzen:eta huná,nibetizuekinnago,munduarenazkeneranoAmen