Basque - The Book of Genesis

Genesia

1.KAPITULUA

1HasieranJainkoakzeruaetalurrasortuzituen.

2Etalurraitxurarikgabeetahutsazen;etailuntasuna zegoensakonarenaurpegian.EtaJainkoarenEspiritua mugituzenurengainazalean

3EtaJainkoakerranzuen:Izanbediargia,etaizanzen argia.

4.EtaikusizuenJainkoakargia,onazela:etaJainkoak bereizizuenargiailhunbeetatik

5EtaJainkoakargiariEgundeituzion,etailunbeariGaua Etaarratsaldeaetagoizaizanzirenleheneguna

6EtaJainkoakerranzuen:Egonbedizabaltzebaturen erdian,etabereizbediurakurenetatik.

7EtaeginzuenJainkoakzabalgunea,etabereizizituen zabalpenarenazpianzeudenuraketazabalerarengainean zeudenurak,etahalaizanzen.

8EtaJainkoakzeruarideituzionzeruariEtaarratsaldea etagoizaizanzirenbigarreneguna

9.EtaJainkoakerranzuen:Bildaitezelazeruazpikourak tokibatera,etaagerbedilehorra:etahalaizanzen

10EtaJainkoaklehorrariLurradeituzion;etauren biltzeariItsasoakdeituzion:etaJainkoakikusizuenona zela

11EtaerranzuenJainkoak:Sorbedilurrakbelarra,hazia ematenduenbelarra,etafruitu-arbolakberemotaren araberafruituakematendituena,zeinenhaziaberebaitan duen,lurrean:etahalaizanzen

12.Etalurrakemanzituenbelarra,etaberemotaren araberahaziaematenzuenbelarrak,etafruituakematen zituenzuhaitza,zeinenhaziaberebaitanzuen,bere motarenarabera:etaJainkoakikusizuenonazela.

13Etaarratsaldeaetagoizaizanzirenhirugarreneguna

14EtaJainkoakerranzuen:Izanbediargiakzeruko samentuan,egunaetagauabereizteko;etaizanbediseinale, etasasoiak,etaegunak,etaurteak

15.Etaizanbediargiakzerukozabalean,lurrarengainean argiaemateko:etahalaizanzen.

16EtaeginzituenJainkoakbiargihandi;argihandiagoa egunagobernatzeko,etaargitxikiagauagobernatzeko: izarrakereeginzituen.

17EtaezarrizituenJainkoakzerukozabaleanlurraren gaineanargiaemateko

18.Etaegunarenetagauarengaineangobernatzeko,eta argiailunpetikbereizteko,etaJainkoakikusizuenonazela

19Etaarratsaldeaetagoizaizanzirenlaugarreneguna

20EtaJainkoakerranzuen:Sorditzatelaurakbiziaduen izakimugikorra,etahegaztiakzerukozabaleanlurraren gainetikhegan.

21EtaJainkoaksortuzituenbaleahandiak,etamugitzen direnizakibizidunguztiak,urakugariemanzituztenak, berenmotarenarabera,etahegaztihegodunguztiakbere motarenarabera:etaJainkoakikusizuenonazela.

22EtabedeinkatuzituenJainkoak,zioela:Ugalduzaitezte etaugalduzaitezte,etabeteitsasoetakourak,etaugalbedi hegaztiaklurrean

23Etaarratsaldeaetagoizaizanzirenbostgarreneguna

24EtaJainkoakerranzuen:Sordezalalurrakbere motarenaraberaizakibizidunak,abereaketaarrastaka,eta lurrekoabereakberemotarenarabera:etahalaizanzen.

25EtaeginzituenJainkoaklurrekoabereakberemotaren arabera,etaabereakberenmotarenarabera,etalurrean arrastakadabiltzangauzaguztiakberemotarenarabera,eta Jainkoakikusizuenonazela

26EtaJainkoakesanzuen:Egindezagungizakiagure iduriko,gureantzera,etaizanbezateaginteaitsasoko arrainen,etazerukohegaztien,etaabereen,etalurguziaren etaLurrarengaineanarrastakadabilenarrastakaoro

27.Beraz,Jainkoaksortuzuengizakiabereirudira, Jainkoarenirudirasortuzuen;arraketaemeaksortuzituen

28EtaJainkoakbedeinkatuzituen,etaJainkoakesanzien: Izanzaitezteemankorrak,etaugalduzaitezte,etabete ezazulurra,etamenderatuezazute,etaizanmenderatu itsasokoarrainen,etazerukohegaztienetabizidunguztien gainean.lurrarengaineanmugitzendena.

29EtaJainkoakerranzuen:Huna,emandizkizuthazia dutenbelarguziak,zeinaklurguziarengainazalean daudenak,etazuhaitzguziak,zeinetanhaziaematenduen zuhaitzbatenfruituaden;zuentzatizangodaharagirako 30.Etalurrekoabereguziei,etazerukohegaztiguziei,eta lurrarengaineanarrastakadabiltzanguziei,zeinetanbizia den,belarberdeguziakemanditutjateko,etahalaizanzen

31EtaikusizuenJainkoakberakeginzituengauzaguziak, etahuná,osoonazen.Etaarratsaldeaetagoizaizanziren seigarreneguna

2.KAPITULUA

1.Honelabukatuzirenzeruaetalurra,etahaienarmada guztia

2EtazazpigarreneguneanamaituzuenJainkoakeginzuen obra;etazazpigarreneguneanatsedenhartuzuenegin zituenlanguzietatik.

3EtaJainkoakbedeinkatuzuenzazpigarreneguna,eta santifikatuzuen,zerenbertanatsedenhartubaitzuen Jainkoaksortuetaeginzituenbereobraguzietatik

4Hauekdirazerukoetalurrarenbelaunaldiaksortu zirenean,JainkoJaunaklurraetazeruaeginzituenegunean, 5Etalurrekolandareguztiaklurreanegonaurretik,eta landetakobelarguztiakhazibainolehen,JainkoJaunakez baitzueneuririkeginlurrarengainean,etaezzegoenlurra lantzekogizonik

6Bainanlainobatigozenlurretik,etaureztatuzuenlur azalguzia.

7EtaJainkoJaunakgizakiaeratuzuenlurrekohautsez,eta bizi-arnasaarnastuzionsudur-zuloetan;etagizakiaarima bizibatbihurtuzen.

8JainkoJaunaklorategibatlandatuzuenEdenen ekialdera;etahanjarrizuenberakeratuzuengizona

9.EtalurretikJainkoJaunakhazizituenikusmenerako atseginaketajatekoonakdirenzuhaitzguztiak;bizi-arbola erebaratzarenerdian,etaongiarenetagaizkiaren ezagutzarenzuhaitza.

10EtaibaibatirtenzenEdendiklorategiaureztatzeko;eta handikzatituzen,etalauburutanbihurtuzen

11.LenbizikoarenizenaPisonda:huradaHavilakolur guziainguratzenduena,nonurreaden; 12Etaonadalurraldehartakourrea:hordaudebdelioaeta onikharria.

13EtabigarrenibaiarenizenaGihonda:beradaEtiopiako lurosoainguratzenduena.

14EtahirugarrenibaiarenizenaHiddekelda:horida Asiriarenekialderantzdoana.EtalaugarrenibaiaEufrates da.

15Orduan,JainkoJaunakgizonahartuetaEdengo lorategianjarrizuen,jantzekoetazaintzeko

16.EtaJainkoJaunakaginduziongizonari,esanez: Baratukozuhaitzguztietatikjandezakezulibre;

17Bainaongiarenetagaizkiarenezagutzarenzuhaitzetik ezduzujango,zerenjangoduzuneguneanhilkozara

18EtaJainkoJaunakesanzuen:Ezdaonagizonabakarrik egotea;Berarentzatlagungarribategingodiot.

19EtaJainkoJaunaklurretikeratuzituensorokoabere guztiaketazerukohegaztiguztiak;etaAdanenganaeraman zituen,noladeitukozituenikusteko:etaAdamekizaki bizidunbakoitzarideitzenzionedozein,horizenharen izena

20.EtaAdamekizenaemanzienabereguztiei,etazeruko hegaztiei,etalandakoabereguztiei;bainaAdamentzatez zenaurkituharentzategokiadenlaguntzarik

21.EtaJainkoJaunaklosakonbateraginzuenAdan gainera,etaloeginzuen,etahartuzuenberesaihetsetako bat,etaharenordezharagiaitxizuen;

22.EtaJainkoJaunakgizonarikenduzionsaihetsak emakumeeginzuenetagizonariekarrizion

23EtaAdamekerranzuen:Audaorainenehezurretako hezurra,etaeneharagizkoharagia:emakumeadeitukoda, gizonarengandikateraizandelako

24Beraz,gizonakutzikoditubereaitaetabereama,eta bereemazteariatxikikozaio,etaharagibatizangodira.

25Etabiluzikzeudenbiak,gizonaetabereemaztea,eta etzirenlotsatu

3.KAPITULUA

1.Bada,sugeaJainkoJaunakeginzituensorokoedozein aberebainoastunagoazenEtaesanzionemakumeari:Bai, esanalduJainkoak:Ezduzuejangoortukozuhaitz guztietatik?

2Etaemaztekiakerranzioensugeari:Jandezakegu baratzekozuhaitzetakofruituetatik

3.Bainabaratzarenerdiandagoenzuhaitzarenfruituaz, Jainkoakesandu:Ezduzuejanik,ezukituko,hilez zaitezen

4.Etasugeakesanzionemakumeari:Ezzaretehilko.

5ZerenJainkoakbadakihorijatenduzuenegunean, orduanidekikodirelazuenbegiak,etaizangozaretela jainkoengisara,ongiaetagaizkiaezagutuz

6Etaemakumeakikusizueneanzuhaitzaonazelajateko, etabegietarakoatseginazela,etazuhaixkabatjakingarri izateko,hartuzuenfruitutik,etajanzuen,etaemanzion. senarraberarekin;etajaneginzuen

7Etabieibegiakirekizitzaizkien,etaezagutuzuten biluzikzeudela;etapikuhostoakjosizituztenetamantalak eginzituzten

8.EtaentzunzutenJainkoJaunarenahotsabaratzean zihoalaegunarenfreskoan,etaAdametabereemaztea JainkoJaunarenaurreanezkutatuzirenlorategiko zuhaitzenartean.

9EtaJainkoJaunakAdamideieginzion,etaesanzion: Nonzaude?

10Etaesanzuen:Entzundutzureahotsabaratzean,eta beldurtunintzen,biluziknengoelako;etaezkutatunintzen. 11Etaerranzuen:Norkesandizubiluzikzinela?Janal duzuzuhaitzetik,zeinaagindudizudanaezjaten?

12.Etagizonakerranzuen:Zunirekinegotekoeman zenituenemakumeakemanzidanzuhaitzetik,etajannuen

13EtaJainkoJaunakesanzionemakumeari:Zerdaegin duzunhau?Etaemakumeakesanzuen:Sugeakengainatu ninduen,etajannuen

14EtaJainkoJaunaksugeariesanzion:Hauegin duzulako,madarikatuazaraabereguztienetalandakoabere guztiengainetik;zuresabeleanjoangozara,etahautsa jangoduzuzurebizitzakoegunguztietan;

15Etaetsaiaezarrikodutzureetaemakumearenartean, etazureondorengoarenetaharenondorengoenartean;zure buruaurratukodu,etaorpoaurratukodiozu.

16Emakumeariesanzion:Askougaritukoditutzure saminaetazurehazkuntza;atsekabeanhaurraksortuko dituzu;etazuregurariazuresenarrarentzatizangoda,eta berakgobernatukoduzuregainean

17EtaAdamiesanzion:Entzunduzulakozureemaztearen ahotsa,etajandezulakoagindudizudanzuhaitzetik,esanez: Ezduzujango:madarikatuadalurrazuregatik;Tristuraz jangoduzuzurebizitzakoegunguztietan;

18.Arantzaetakardoakereaterakodizkizu;etajangoduzu sorokobelarra;

19Zureaurpegikoizerditanjangoduzuogia,lurreraitzuli arte;zerenhandikaterazinduten:zerenhautsazare,eta hautseraitzulikozara

20EtaAdamekbereemazteariEvadeituzion;bizidun guztienamabaitzen.

21AdanietabereemazteariereJainkoJaunaklarruzko jantziakeginetajantzizituen

22.EtaJainkoJaunakesanzuen:Huna,gizonagutarikobat bezalaeginda,ongiaetagaizkiaezagutzeko;:

23Horregatik,JainkoJaunakEdengolorategitikbidali zuen,nondikhartuzutenlurralantzera.

24Halabotazuengizona;etajarrizituenEdengo lorategiarenekialdeankerubinak,etaaldeguztietara itzultzenzenezpatasuzkobat,biziarenzuhaitzarenbidea gordetzeko

4.KAPITULUA

1EtaAdamekezagutuzuenEvabereemaztea;etaerditu zuenKain,etaesanzuen:GizonbathartudutJaunaren eskutik

2.EtaberrizemanzuenbereanaiaAbel.EtaAbelardizaindariazen,bainaKainlurralantzenzuen

3Etadenborarenpoderioz,Kaineklurrekofruitutik eskaintzabatekarrizionJaunari

4.EtaAbelekereekarrizituenbereartaldearenlehensemeetatiketaberekoipetikEtaJaunakbegiruneizan zituenAbelietabereeskaintzari:

5BainaKainietabereeskaintzarietzuenbegirunerikizan EtaKainosohaserretuzan,etaberearpegiaerorizan

6.EtaJaunakesanzionKaini:Zergatikhaserrezaude?eta zergatikeroridazurearpegia?

7Ondoegitenbaduzu,ezalzaraonartuko?etaondo egitenezbaduzu,bekatuaatheandago.Etahirenahia izanenda,etahicmenderaturenducharengainean

8EtamintzatuzenKainbereanaiaAbelekin:etagerthatu zen,soroanzeudela,KainbereanaiaAbelenaurkaaltxatu zen,etahilzuen

9.EtaJaunakesanzionKaini:NondagozureanaiaAbel? Etaerranzaroen:Ezdakit:eneanaiarenzaindarianaiz?

10Etaerranzuen:Zereginduzu?zureanaiarenodolaren ahotsakoihuegitenditlurretik

11.Etaorainmadarikatuazaralurretik,zeinakahoaireki duenlurretik,zureanaiarenodolazureeskutikhartzeko; 12Lurralantzenduzunean,hemendikaurreraezdizubere indarraemango;iheslariaetaibiltariaizangozaralurrean

13EtaKainekesanzionJaunari:Nirezigorrajasan dezakedanabainohandiagoada.

14Huna,gauregunlurretikurrundunauzu;etazure arpegitikgordekonaiz;etalurreaniheslarietaibiltari izangonaiz;etagerthatukoda,arkitzennauenahilkonau.

15EtaJaunakesanzion:Beraz,Kainhiltzenduenakzazpi aldizmendekuahartukoduEtaJaunakmarkaezarrizion Kaini,aurkituzueninorkhilezzezan.

16EtaKainaterazenJaunarenaitzinetik,etaNod lurraldeanbizizen,Edenenekialdean

17.EtaKainekbereemazteaezagutuzuen;etahazizen,eta erdituzuenEnok:etahiribateraikizuen,etahiriarideitu zionberesemearenizenarenarabera,Enok

18.EtaEnokerisortuzitzaionIrad,etaIradeksortuzuen Mehujael,etaMehujaeleksortuzuenMetusael,eta MetusaeleksortuzuenLamek

19.Lamekekbiemaztehartuzituen:batarenizenaAdazen, etabestearenizenaZila

20AdakJabalsortuzuen:oihaletanbizidireneneta abereenaitaizanzen.

21EtabereanaiakJubalzuenizena:harpaetaorganoa jotzenzutenguztienaitaizanzen

22.EtaZillakereerdituzuenTubalkain,kobrezeta burdinezkoegileguztienirakaslea:etaTubalkainenarreba Naamazen

23.EtaLamekekbereemazteaiesanzien:AdaetaZila: Entzunnireahotsa;Lamekenemazteok,entzunezazute nirehitza:zerengizonbathildutnirezauriagatik,etagazte batnirekalterako.

24Kainzazpialdizmendekatukobada,benetanLamek hirurogeitahamazazpialdiz

25.EtaAdamekberrizezagutuzuenbereemaztea;eta semebatizanzuen,etabereizenajarrizionSet:Zeren Jainkoak,esanzuen,bestehazibatjarrididalaAbelen ordez,Kainekhilzuena.

26EtaSetherierejaiozansemebat;etaEnosizenajarri zion:orduanhasizirengizonakJaunarenizenadeitzen.

5.KAPITULUA

1HaudaAdamenbelaunaldienliburua.Jainkoakgizakia sortuzuenegunean,Jainkoarenantzeraeginzuen; 2Gizonaketaemeaksortuzituen;etabedeinkatuzituen, etaAdamdeituzuten,sortuzirenegunean

3EtabiziizanzenAdamehunetaogeitahamarurte,eta sortuzuensemebatbereidurikobereirudiko;etadeitu zionSeth:

4EtaAdamenegunak,Sethsortuondoren,zortziehunurte izanziren,etasortuzituenseme-alabak.

5EtaAdamekbiziizanzituenegunguziakizanziren bederatziehunetaogeitahamarurte,etahilzen

6EtabiziizanzenSetehunetabosturte,etasortuzuen Enos.

7EtaSeth,Enossortuondoren,zortziehunetazazpiurte biziizanzen,etasortuzituenseme-alabak.

8.EtaSetenegunguziakizanzirenbederatziehuneta hamabiurte,etahilzen

9EtaEnosbiziizanzenlaurogeitahamarurte,etasortu zuenKainan.

10EtaEnosbiziizanzenKainansortuzuenetikzortziehun etahamabosturte,etasortuzituensemeaketaalabak

11EtaEnosenegunguziakizanzirenbederatziehuneta bosturte,etahilzen

12.EtaKainanhirurogeitahamarurtebiziizanzen,eta sortuzuenMahalaleel

13EtaKainanbiziizanzen,Mahalaleelsortuondoren, zortziehunetaberrogeiurte,etasortuzituensemeaketa alabak

14EtaKainanenegunguziakizanzirenbederatziehuneta hamarurthe,etahilzen.

15MahalaleelhirurogeitabosturtebiziizanzenetaJared sortuzuen

16.EtaMahalaleel,Jaredsortuondoren,zortziehuneta hogeitahamarurtebiziizanzen,etaseme-alabaksortu zituen

17.EtaMahalaleelenegunguziakzortziehunlaurogeita hamabosturteizanziren,etahilzen

18Jaredekehunhirurogeitabiurtebiziizanzituen,eta Enoksortuzuen.

19EtaJaredEnoksortuondoren,zortziehunurtebiziizan zen,etaseme-alabaksortuzituen

20.EtaJaredenegunguziakizanzirenbederatziehun hirurogeietabiurte,etahilzen

21EtaEnokbiziizanzenhirurogeitabosturte,etasortu zuenMatusala.

22EtaEnokJainkoarekinibilizenhirurehunurte Matusalenengenuenondoren,etasemeaketaalabaksortu zituen.

23EtaEnokenegunguztiakhirurehunhirurogeitabost urteizanziren

24.EtaEnokJainkoarekinibilizen,etaezzenizan; Jainkoakhartubaitzuen

25EtaMatusalekehunlaurogeitazazpiurtebiziizan zituen,etasortuzuenLamek.

26EtaMatusalemekLameksortuzuenetikzazpiehun laurogeitabiurtebiziizanzen,etasemeaketaalabaksortu zituen.

27EtaMatusalenegunguziakizanzirenbederatziehun hirurogeietabederatziurte,etahilzen.

28EtaLamekbiziizanzenehunlaurogeitabiurte,eta izanzuensemebat

29EtaNoeizenajarrizion,zioelarik:Honekkontsolatuko gaitugurelanazetagureeskuetakolanaz,Jaunak madarikatuduenlurragatik

30EtaLamekbiziizanzenNoesortuzuenetikbostehun laurogeitahamabosturte,etasortuzituensemeaketa alabak

31.EtaLamekenegunguziakzazpiehunhirurogeita hamazazpiurteizanziren,etahilzen

32EtaNoekbostehunurtezituen,etaNoeksortuzituen Sem,HametaJafet.

6.KAPITULUA

1Etagerthatuzen,gizonaklurrarengainazaleanugaltzen hasizirenean,etaalabakjaiozitzaizkionean,

2.Jainkoarensemeekikusizituztelagizonenalabak ederrakzirela;etaaukeratuzituztenguzietatikemaztetzat hartuzituzten

3.EtaJaunakesanzuen:Nireizpirituaezdabeti gizonarekinliskarraizango,beraereharagiabaita; 4Erraldoiakbazirenlurreangaraihaietan;etageroere, Jainkoarensemeakgizonenalabenganasartuzirenean,eta haurrakemanzizkietenean,gizonahaltsuakbihurtuziren antzinakogizonospetsuak.

5EtaikusizuenJAINKOAKgizakiarengaiztakeria handiazelalurrean,etaberebihotzekopentsamenduen asmakizunorogaiztoabesterikezzelaetengabe.

6EtadamutuzenJaunakgizakiaeginzuelakolurrean,eta atsekabetuzuenberebihotzean

7.EtaJaunakesanzuen:Niksortududangizakia suntsitukodutlurretik;baigizona,baiaberea,etaarrastaka, etazerukohegaztiak;zerendamutzennaueginditudala

8BainaNoekgraziaaurkituzuenJaunarenbegietan.

9HauekdiraNoerenbelaunaldiak:Noegizonzuzenaeta perfektuaizanzenberebelaunaldietan,etaNoe Jainkoarekinibilizen.

10Noekhirusemeizanzituen:Sem,HametaJafet 11LurraereustelduzenJainkoarenaurrean,etalurra bortxazbetezen.

12EtaJainkoakbegiratuzuenlurrari,etahuná,hondatuta zegoen;zerenharagiguziakhondatubaitzuenberebidea lurrean.

13EtaJainkoakesanzionNoeri:Haragiguztienamaiera heldudanireaurretik;izanere,lurrabortxazbetedahaien bidez;etahuna,lurrarekinsuntsitukoditut.

14Eginezazugopheregurrezkoarkabat;Gelakegingo dituzukutxan,etabarrutiketakanpotikpexarekinezarriko dituzu.

15Etahauxedaeginenduzuenmoldea:arkarenluzera hirureunbesoizangoda,berrogeitahamarbesozabalera etahogeitahamarbesoaltuera.

16Leihobateginendiozuarkari,etabesobateanbukatuko duzugoian;etakutxakoateaberealboanezarrikoduzu; beheko,bigarrenetahirugarrensolairuekinegingoduzu.

17Etahorra,nik,nikneukere,uruholdebatekartzendut lurrarengainera,zeruarenazpianbizi-arnasadenharagi guziasuntsitzeko;etalurrekogauzaguztiakhilendira.

18Bainazurekinezarrikoduteneituna;etazuetazure semeak,etazureemazteaketazuresemeenemazteak zurekinsartukozaraarkan

19Etaharagiguzietakobizidunguzietarik,eraguztietako bisartukodituzuarkan,zurekinbizirikgordetzeko; gizonezkoaketaemakumezkoakizangodira.

20Hegaztietatikberenmotarenarabera,etaabereetatik beremotarenarabera,lurrekoarrastagarrietatik,mota guztietakobietorrikodirazuregana,bizirikmantentzeko

21Etaharzazuzureganajatendenjakiguzietarik,eta bildukoduzu;etazuretzatetahekienjatekoizangoda. 22HalaeginzuenNoek;Jainkoakaginduzionguztiaren arabera,halaeginzuen

7.KAPITULUA

1EtaJaunakesanzionNoeri:Zatozzuetazureetxeguztia arkan;zuikusibaitutnereaitzineanzintzoakbelaunaldi honetan.

2Piztiagarbiguzietarikartukodizkizuzazpitan,areta bereemea,etagarbiezdirenabereetatikbitan,arraetabere emea.

3Zerukohegaztietatikerezazpitan,arraketaemeak;hazia bizirikmantentzekolurguziarengainazalean

4Zerenoraindikzazpiegunez,etaberrogeieguneta berrogeigauegingodituteurialurrarengainean;etanik eginditudansubstantziabiziguztiaksuntsituegingoditut lurrarengainetatik

5EtaeginzuenNoekJaunakaginduzionguztia

6.EtaNoekseiehunurtezituenuholdealurrarengainean izanzenean

7EtasartuzenNoe,etaberesemeak,etabereemazteaeta beresemeenemazteakberarekin,arkan,uholdearenurak zirelaeta

8Aberegarbietarik,etagarbirikezdirenabereetarik,eta hegaztietarik,etalurreanarrastakadabiltzanguzietarik, 9BitansartuzirenNoeganaarkan,arraetaemea,Jainkoak Noeriagindubezala

10.Etagerthatuzenzazpiegunenburuan,uholdearenurak lurrarengaineanzeuden

11Noerenbizitzakoseiehungarrenurtean,bigarren hilabetean,hilarenhamazazpigarrenegunean,egunberean hautsizirensakonekoiturriguztiak,etazerukoleihoak irekiziren

12.Etaeuriaizanzenlurrarengaineanberrogeieguneta berrogeigau

13EgunbereansartuzirenNoe,etaSem,etaHam,eta Jafet,Noerensemeak,etaNoerenemazteaetahaiekinbere semeenhiruemazteak,arkan;

14Haiek,etaaberebakoitzaberemotarenarabera,eta abereguztiakberemotarenarabera,etalurreanarrastaka dabiltzanarrastakaguztiakberemotarenarabera,eta hegaztiguztiakberemotarenarabera,hegaztiguztiak

15.EtasartuzirenNoerenganaarkan,haragiguzietarik bizpahiru,zeinetanbaitagobizi-arnasa

16Etasarthuzirenak,arraetaemekiaragiguzietariksartu ziren,Jainkoakaginduzionbezala,etaJaunakitxizuen.

17Etauholdeaizanzenberrogeiegunezlurrarengainean; etaurakareagotuetaarkaeramanzuten,etaaltxatuzen lurretik.

18Etauraknagusituziren,etaaskohandituzirenlurraren gainean;etaarkaurarengainajoanzen.

19Etaurakikaragarrinagusituzirenlurrarengainean;eta zeruguztiarenazpianzeudenmendigaraiguztiakestali zituzten

20Hamabostbesogoragouraknagusituziren;etamendiak estaliziran

21Etahilzirenlurrarengaineanmugitzenzirenharagi guziak,baihegaztiak,baiabereak,etaabereenak,etalur gaineanarrastakadabiltzanarrastakaguziak,etagizon guziak.

22Sudur-zuloetanbizi-arnasazutenguziak,lehorrean zeudenguziakhilziren

23.Etasuntsituakizanzirenlurgainazaleanzeuden substantziabizidunguztiak,baigizakiak,baiabereak,eta arrastagarriaketazerukohegaztiak;etalurretiksuntsituak

izanziren:etaNoebakarrikgeldituzenbizirik,etaharekin zeudenakarkan.

24Etauraknagusituzirenlurrarengaineanehuneta berrogeitahamaregunez.

8.KAPITULUA

1.EtaorhoituzenJainkoaNoez,etabizidunguziaz,eta berarekinarkanzeudenabereguziez,etaJainkoakhaizebat lurgañetikiragazizuen,etaurakaskatu;

2Sakonekoiturriaketazerukoleihoakeregeldituziren, etazerukoeuriageldituzen;

3.Etauraklurretikitzultzenzirenetengabe,etaehuneta berrogeitahamaregunenburuanapalduzirenurak

4Etazazpigarrenhilabetean,hilarenhamazazpian,atseden hartuzuenkutxaAraratekomendietan.

5Etauraketengabejaistenzirenhamargarrenhilabetera arte:hamargarrenhilabetean,hilarenlehenegunean,ikusi zirenmendiengailurrak.

6Etagerthatuzenberrogeiegunenburuan,Noekireki zuenberakeginzuenarkakoleihoa

7.Etaigorrizuenbelebat,zeinaharaetahonazihoala, uraklurretiklehortuarte

8Eraberean,usobatigorrizuenharengandik,uraklurgainetikurritzenzirenikusteko;

9Bainausoakezzuenaurkitubereoin-zolarakoatsedenik, etabereganaitzulizenarkara,uraklurosoarengaina zirelako;arkansartuzion.

10Etaegonzanbestezazpiegun;etaberriroigorrizuen usoaarkatik;

11.Etaarratseansartuzanusoa;etahara,harenahoan oliba-hostobaterauzizuen:beraz,Noekjakinzuenurak lurretikapalduzirela

12.Etaegonzanbestezazpiegun;etausoaigorrizuen; ceinaezzanguehiagoitzuliharengana

13Etagerthatuzenseiehunetalehenengourtean,lehen hilabetean,hilarenlehenegunean,uraklehortuziren lurretik:etaNoekarkarenestalkiakenduzuen,etabegiratu zuen,eta:hara,lur-azalalehorzegoen

14.Etabigarrenhilabetean,hilarenhogeitazazpian,lehortu zenlurra

15EtaJainkoakmintzatuzitzaionNoeri,esanez: 16.Ilkiarkatik,zuetazureemaztea,etazuresemeak,eta zuresemeenemazteakzurekin

17Ekarrizurekinzurekindaudenizakibizidunguztiak, haragiguztietakoak,hegaztiaketaabereak,etalurrean arrastakadabiltzanarrastakaguztiak;ugaldaitezelalurrean, etaemankorizandaitezen,etaugaltzekolurrean.

18EtaaterazenNoe,etaberesemeak,etabereemaztea etaberesemeenemazteakberarekin

19Arkatikirtenzirenabereguztiak,arrastakaetahegazti guztiak,etalurreanarrastakazebiltzanguztiak,beren motarenarabera

20EtaNoekaldarebateraikizuenJaunari;etaaberegarbi guztietatiketahegaztigarbietatikhartuetaerre-opariak eskainizituztenaldarean

21.EtausaingozobatusainduzuenJaunak;etaJaunak esanzuenberebihotzean:Ezdutgehiagolurra madarikatukogizakiagatik;zerengizonarenbihotzaren irudimenaberegaztarotikgaiztoada;etaezdutgehiago hilkobizidunguztiak,nikegindudanbezala

22Lurragelditzendenbitartean,ereiteaetauzta,etahotza etaberoa,etaudaetanegua,etaegunaetagauaezdira geldituko

9.KAPITULUA

1EtaJainkoakbedeinkatuzituenNoeetaberesemeak,eta esanzien:Ugalzaitezte,ugalduzaitezte,etabeteezazute lurra

2Etazuenbeldurraetazuenbeldurralurrekoabere guztiengainean,etazerukohegaztiguztiengainean, lurrarengaineanmugitzendirenguztiengaineaneta itsasokoarrainguztiengaineanizangodira;zureeskuetara entregatudira

3Bizidengauzamugikorguztiakjanariizangodira zuretzat;belarberdeabezaingauzaguztiakemandizkizut. 4Bainanharagiaharenbiziarekin,zeinabaitaharenodola, ezduzuejango

5.Etaziuraskozuenbizitzetakoodolaeskatukodut;piztia guztieneskutikeskatukodut,etagizonareneskutik;Gizon bakoitzarenanaiareneskutikgizonarenbiziaeskatukodut

6.Norkgizonarenodolaisurtzenduen,gizonarenbidez isurikodabereodola,zerenJainkoarenirudiraeginzuen gizona

7.Etazuek,izanzaitezteemankorrak,etaugalduzaitezte; sortaraziugarilurrean,etaugaritubertan

8EtaesanzienJainkoakNoerietaharekinberesemeei, esanez:

9Etanik,horra,eneitunaezartzendutzurekinetazure ondorengoarekin;

10.Etazurekindaudenizakibizidunguziekin, hegaztietatik,abereetatiketalurrekoabereguziekin; arkatikirtetendirenguzietatik,lurrekoabereguzietara

11.Etaezarrikodutnireitunazurekin;etaezdaguehiago haragiguciamoztukouholdearenurak;ezdagehiago uholderikizangolurrasuntsitzeko

12.EtaJainkoakesanzuen:Haudanireetazurearteaneta zurekindaudenizakibizidunguztienarteanegitendudan itunarenseinalea,betikobelaunaldietarako

13.Nerearkuahodeianjartzendut,etanireetalurraren artekoitunarenseinaleizangoda

14Etagertatukoda,hodeibatlurrariekartzendiodanean, arkuahodeianikusikoda.

15Etaoroitukonaiznireituna,nireetazureetaharagi guztietakoizakibizidunguztienarteandagoena;etaurak ezdiragehiagouholdebihurtukoharagiguztiak suntsitzeko

16.Etaarkuahodeianegongoda;etaharibegiratukodiot, oroitzekoJainkoarenetalurreandaudenharagiguztietako izakibizidunguztienartekobetikoitunaz

17EtaJainkoakesanzionNoeri:Haudanireetalurreko haragiguztienarteanezarridudanitunarenseinalea.

18Noerensemeak,arketikirtenzirenak,izanzirenSem, etaHam,etaJafet:etaHamizanzenKanaanenaita

19HauekdiraNoerenirusemeak,etahetarikhedatuzen lurguzia

20.EtahasizenNoelaborariizaten,etalandatuzuen mahastibat

21Etaarnotikedanzuen,etamozkortuzen;etabereoihaletxolarenbarruanagertuzen.

22EtaHam,Kanaangoaitak,ikusizuenbereaitaren biluztasuna,etaberebianaieikanpoanesanzien

23EtaSemeketaJafetekjantzibathartuetabisorbalda gaineanezarrizuten,etaatzerantzjoanziren,etaberen aitarenbiluztasunaestalizuten;etaberenaurpegia atzerantzzegoan,etaezzutenikusiberenaitaren biluztasuna.

24EtaesnatuzenNoebereardotik,etajakinzuenzeregin zionberesemegazteak

25.Etaesanzuen:MadarikatuaKanaan;zerbitzarien zerbitzariaizangodabereanaientzat

26Etaesanzuen:BedeinkatuaizanbediSemenJainko Jauna;etaKanaanizangodaharenzerbitzari

27JainkoakzabaldukoduJafet,etaSem-enetxoletan bizikoda;etaKanaanizangodaharenzerbitzari.

28EtaNoehirurehunetaberrogeitahamarurtebiziizan zenuholdearenondoren

29.EtaNoerenegunguziakizanzirenbederatziehuneta berrogeitahamarurte,etahilzen

10.KAPITULUA

1HauekdiraNoeren,Sem,HametaJafetensemeen belaunaldiak,etahaieijaiozitzaizkienuholdearenondoren. 2Jafetensemeak;Gomer,etaMagog,etaMadai,etaJavan, etaTubal,etaMesek,etaTiras

3.EtaGomerrensemeak;Ashkenaz,RiphathetaTogarmah. 4EtaJavanensemeak;Elisah,etaTarsis,Kitimeta Dodanim

5.Hauenbidezbanatuzirenjentilenuharteakberen lurretan;bakoitzaberemihiarenondoren,berefamilien arabera,berenazioetan

6.EtaHamensemeak;Kux,etaMitzraim,etaPhuteta Kanaan

7EtaKuxensemeak;Seba,etaHavila,etaSabta,eta Raama,etaSabteka:etaRaamensemeak;ShebaetaDedan. 8KuxeksortuzuenNimrod:asizenahaltsuizatenlurrean

9EhiztariindartsuaizanzenJaunarenaurrean;

10.EtabereerreinuarenhasieraizanzenBabel,etaErek, etaAkadetaKalne,Sinarlurrean

11LurraldehartatikaterazenAssur,etaeraikizituen Ninive,etaRehobothhiriaetaKalah.

12EtaResenNiniveetaKalahartean:berahirihandiada

13EtaMitzraimeksortuzituenLudim,etaAnamim,eta LehabimetaNaftuhim, 14EtaPatrusimak,etaKasluhimak(zeinetatikateraziren Filistimak),etaKaftorimak

15.KanaaneksortuzituenSidonberelehen-semea,eta Heth,

16.EtaJebustarra,etaAmortar,etaGirgastarra, 17Etahibitarrak,etaarktarraketasinitarrak, 18Etaarvaditarrak,zemaritarraketahamatarrak,etagero kanaandarrenfamiliakzabalduziren

19.EtakanaandarrenmugaSidondikzegoen,Gerarera zihoazenean,Gazara;zoazenean,Sodomara,etaGomorra, etaAdma,etaZeboimera,Laxaraino

20HauekdiraHamensemeak,berensenitartekoen,beren hizkuntzarenarabera,berenherrialdeetanetaberen herrietan.

21Semeriere,Eberrensemeguztienaitari,Jafetenanaia zaharrenari,jaiozitzaizkionhaurrak

22.Semensemeak;Elam,Assur,Arfaxad,LudetaAram.

23EtaAramgosemeak;Uz,etaHul,etaGetheretaMash

24ArfaxadeksortuzuenSalah;etaSalaheksortuzuen Eber.

25EtaEberijaiozitzaizkionbiseme:batenizenaPeleg zen;zerenbereegunetanlurrabanatuzen;etabereanaiak Joktanzuenizena.

26JoktaneksortuzituenAlmodad,etaXelef,eta Hazarmavet,etaJera, 27EtaHadoram,etaUzal,etaDiklah, 28EtaObal,etaAbimael,etaXeba, 29EtaOfir,etaHavila,etaJobab:hauekguztiakJoktanen semeakziren

30EtaberenbizilekuaMeshatikzen,Sefareraekialdeko mendirazoazela.

31HauekdiraSemensemeak,berensenitartekoenarabera, berenhizkuntzarenarabera,berenlurraldeetan,beren nazioenarabera.

32HauekdiraNoerensemeenfamiliak,beren belaunaldienarabera,berennazioetan:etahauenbidez banatuzirennazioaklurreanuholdearenondoren.

11.KAPITULUA

1Etalurguziazenhizkuntzabakarrekoa,etahizkera bakarrekoa

2.Etagerthatuzen,sortaldetikabiatuzirenean,lautadabat aurkituzutelaSinarlurrean;etahanbiziziren

3Etaesanziotenelkarri:Zoazte,eginditzagunadreilua, etaerreditzagun.Adreiluazutenharritzat,etalohiak morterotzat

4Etaesanzuten:Zoaz,eraikidezagunhiribatetadorre bat,zeinengoialdeazerurainoiritsdadin;etaegindezagun izenbat,ezgaitezenbarreiaturiklurguziarengañean

5EtaJaunajeitsizen,gizonensemeekeraikizutenhiria etadorreaikustera.

6EtaJaunakesanzuen:Huna,herriabatda,etaguztiak hizkuntzabatdute;etahauegitenhastendira:etaorainez zaieezerkenduko,pentsatudutena.

7Goazen,jeitsigaitezen,etahannahasgaitezenhaien hizkuntza,elkarrenmintzoaulerezdezaten

8.OrduanbarreiatuzituenJaunakhandiklurguziaren gaina,etautzizutenhiriaeraikitzea

9HargatikizenaematenzaioBabel;zerenhannahastu baitzuenJaunaklurguzikohizkuntza,etahandikbarreiatu zituenJaunaklurguziarengaina

10HauekdiraSemenondorengoak:Semekehunurte zituen,etasortuzuenArfaxaduholdearenondorenbiurtez. 11EtabostehunurtezbiziizanzenSemArfaxadsortu ondoren,etasortuzituenseme-alabak.

12Arfaxadbiziizanzenhogeitahamarurte,etasortuzuen Salah

13ArfaxadbiziizanzenSalahsortuzuenetiklaurehuneta hiruurtez,etaseme-alabaksortuzituen.

14Salahbiziizanzenhogeitahamarurte,etasortuzuen Eber

15SalahbiziizanzenEbersortuzuenetiklaurehuneta hiruurtez,etasemeaketaalabaksortuzituen

16.Eberbiziizanzenogeitahamarurte,etasortuzuen Peleg

17EtabiziizanzenEberPelegsortuzuenetiklaurehuneta hogeitahamarurte,etasortuzituensemeaketaalabak.

18Pelegbiziizanzenhogeitahamarurte,etasortuzuen Reu

19BerrehunetabederatziurtezbiziizanzenPelegReu sortuzuenetik,etasortuzituenseme-alabak.

20HogeitahamarurtebiziizanzenReu,etasortuzuen Serug.

21.BerrehunetazazpiurtezbiziizanzenReuSerugsortu ondoren,etasemeaketaalabaksortuzituen

22EtaSerugbiziizanzenhogeitahamarurte,etasortu zuenNahor.

23EtaSerugbiziizanzenberrehunurtezNahorsortu ondoren,etasortuzituenseme-alabak

24Nahorbiziizanzenhogeitabederatziurte,etasortu zuenTerah

25.EtaNahorehunetahemeretziurtebiziizanzenTerah sortuzuenetik,etasemeaketaalabaksortuzituen

26EtaTerahirurogeitahamarurtebiziizanzen,etasortu zituenAbram,NahoretaHaran.

27HauekdiraTera-renbelaunaldiak:Teraksortuzituen Abram,NahoretaHaran;etaHaranekLotsortuzuen

28.HaranhilzenbereaitaTerah-enaitzineanbere jaioterrian,KaldeokoUr-en

29EtaAbrameketaNahorrekemaztetzathartuzituzten: AbramenemaztearenizenaSaraizen;etaNahorren emaztearenizena,Milka,Haranenalaba,Milkarenaitaeta Iskarenaita

30.BainaSaraiantzuazen;ezzuenumerikizan.

31EtaTerakhartuzituenberesemeAbram,etaHaranen semeLot,etaSaraiberealaba,beresemeAbramen emaztea;etahaiekinaterazirenKaldeokoUrtik,Kanaango lurralderajoateko;etaethorrizirenHaranera,etahanegon ziren

32.EtaTerah-enegunakberrehunetabosturteizanziren, etaTerahhilzenHaranen

12.KAPITULUA

1Orduan,JaunakesanzionAbrami:«Aldezurelurretik, zureahaideetatiketazureaitarenetxetik,erakutsiko dizuedanlurraldebatera

2Etaegingodizutherrihandibat,etabedeinkatukozaitut, etazureizenahanditukodut;etabedeinkaziobatizango zara:

3Etabedeinkatukoditutzubedeinkatzenzaituztenak,eta madarikatukozaituena,etazurebaitanbedeinkatukodira lurrekofamiliaguztiak

4Abram,beraz,joanzen,Jaunakesanzionbezala;etaLot harekinjoanzen,etahirurogeitahamabosturtezituen AbramHaranetikirtenzenean

5.EtaAbramekhartuzituenSaraibereemazteaetaLot bereanaiarensemea,etabildutakoondasunguztiaketa Haranenlortutakoarimak;etailkiziranKanaangolurrera; etaKanaangolurreraetorriziran

6.EtaAbramlurraigarozenSikemlekura,Moreko lautadarainoEtakanaandarraklurreanzeudenorduan

7OrduanagertuzitzaionJaunaAbrami,etaesanzion: Zureondorengoariemangodiotlurhau,etahaneraikizuen aldarebatagertuzitzaionJaunari

8.BertatikabiatuzenBetel-ekoekialdekomendibatera, etabereoihal-etxolaezarrizuen,Betelmendebaldeaneta Haiekialdeanzituela;

9.EtaabiatuzenAbram,hegoalderantzjarraituz.

10Etagosetebatizanzenlurrean,etaAbramjautsizen Ejiptorahanbizitzera;izanere,gosealarriazenlurrean

11Etagerthatuzen,Egiptorasartzerahurbilduzenean, esanzionSarairibereemazteari:Huna,badakitemakume ederbatzarelabegiratzeko

12.Hortaz,egiptoarrekzuikustean,esangodute:Auda harenemaztea,etahilkonaute,bainabiziriksalbatuko zaituzte

13Esan,othoitzendizut,enearrebazarela,zuregatikongi izandezadan;etanirearimazuregatikbizikoda.

14Etagerthatuzen,AbramEgiptorasartuzenean, egiptoarrekikusizutenemakumeaosoederrazela

15Faraoiarenburuzagiekereikusizuten,etalaudatuzuten faraoiarenaitzinean,etaemakumeafaraoiarenetxera eramanzuten.

16EtaongierregutuzionAbramberagatik:etazituen ardiak,etaidiak,etaberakastoak,etamorroiak,eta neskameak,etaastoaketagameluak.

17EtaJaunakizurritehandizjozituenfaraoiaetaharen etxeaSaraiAbramenemazteagatik

18.EtaFaraoiakdeituzionAbram,etaesanzion:Zerda egindidazunau?zergatikezdidazuesanzureemazteazela?

19Zergatikerrandezu:Nerearrebada?beraz,emaztetzat hartunezakeen:orain,bada,horrazureemaztea,harezazu etazoaz

20EtaFaraoiakaginduzienberegizoneiberagatik,eta igorrizutenhuraetabereemazteaetazuenguztia.

13.KAPITULUA

1EtaAbramilkizenEgiptotik,beraetabereemaztea,eta zuenguztia,etaLotberarekin,hegoaldera

2.EtaAbramosoaberatsazenabereetan,zilarrezetaurrez.

3EtajoanzenhegoaldetikBeteleraino,bereoihal-etxola hasieranzegoentokira,BeteletaHaiartean;

4.Aldarearentokira,lehenbertaneginzuena,etahandei eginzuenAbramekJaunarenizena

5EtaLotere,Abramekinzihoanak,bazituenartaldeak,eta abereaketaetxolak.

6Etalurrakezinzitueneraman,elkarrekinbizizitezen: zerenberenondasunakandiakbaitziren,etaezinziren elkarrekinbizi.

7EtaliskarbatizanzenAbramenabeltzainenetaLoten abeltzainenartean:etakanaandarraketaperizetarrakbizi zirenorduanlurrean.

8EtaAbramekLot-iesanzion:Ezbediliskarrikizannire etazureartean,etanireartzainenetazureartzainenartean; anaiakgarelako.

9Ezaldagolurosoazureaurrean?bananduzaitez,otoi, nigandik:ezkerrekoeskuahartunahibaduzu,eskuinera joangonaiz;edoeskuinerantzabiatzenbazara,ezkerrera joangonaiz

10EtaLotekbegiakaltxatuzituen,etaikusizuen Jordanekolautadaguztia,lekuguztietanongiureztatua zegoela,JaunakSodomaetaGomorrasuntsitubainolehen, Jaunarenlorategiabezala,Egiptokolurrabezala,zuheldu zarenbitarteanZoar

11OrduanLotekaukeratuzuenJordanekoordokiguztia; etaLotekialderajoanzen,etabananduzirenbatabestea.

12AbramKanaangolurreanbizizen,etaLotlautadako hirietanbizizen,etaSodomaalderajarrizuenoholtza 13.BainaSodomakogizonakgaiztoaketabekatariakziren Jaunarenaurrean

14EtaJaunakesanzionAbrami,Lotberarengandik bananduondoren:Altxaezazubegiak,etabegiratuipar,eta hegoaldera,ekialderantzetamendebalderantzzauden tokitik;

15.Zerenikustenduzunlurguzia,zuriemangodiot,eta zuresemearibetiko

16Etaeginendutzurehazialurrekohautsabezala,non gizonaklurrekohautsakzenbatuahalbaditu,orduanzure haziaerekontatukoda

17Jaikizaitez,ibilzaitezlurraldeabereluzeraetazabalera; zerenemangodizut

18OrduanAbramekbereoihal-etxolakenduetaHebronen dagoenMamrelautadanbizizen,etahaneraikizuenaldare batJaunari

14.KAPITULUA

1EtagertatuzenAmrafelSinarrekoerregearen,Ariok Elasarrekoerregearen,KedorlaomerElamgoerregeareneta Tidalnazioenerregearengaraian;

2HauekgerraeginzutelaSodomakoBera,Gomorrako Birxa,AdmakoSinab,ZeboimgoXemeber,etaBelako erregearekin,hauda,Tzoar

3HauekguztiakelkartuzirenSidimgoharanean,hauda, itsasogazia.

4HamabiurtezerbitzatuzituztenKedorlaomer,eta hamahirugarrenurteanmatxinatuziren

5.HamalaugarrenurteanetorrizirenKedorlaomereta harekinzeudenerregeak,etahilzituztenrefamiarrak Ashterot-Karnaimen,etazuzimakHamen,etaemmitarrak ShaveKiriataimen.

6EtahortarrakberenSeirmendian,basamortuarenondoan dagoenElparanero

7.EtaitzulizirenetaEnmispaterahelduziren,hauda, Kades,etahilzituztenAmalektarrenlurraldeguztia,baita Hazezontamarrenbizizirenamortarrakere

8.EtaaterazirenSodomakoerregea,etaGomorrako erregea,etaAdmakoerregea,etaZeboimgoerregea,eta Belakoerregea(haudaTzoar);etahaiekinborrokaegin zutenharanean.Sidim;

9KedorlaomerElamgoerregearekin,etaTidalnazioen erregearekin,etaAmrafelSinarrekoerregearekin,etaAriok Elasarrekoerregearekin;lauerregebostekin.

10EtaSidimgoharanalohizbeteazegoen;etaSodomako etaGomorrakoerregeekiheseginzuten,etahaneroriziren; etagelditzenzirenekmendiraiheseginzuten.

11SodomakoetaGomorrakoondasunguziak,etaberen janariguziakartuzituzten,etajoanziren.

12SodomanbizizenLot,Abramenanaiarensemeaeta bereondasunakhartuetaaldeeginzuten

13Etaetorrizanihesizegoanbat,etaesanzionAbram hebrearrari;EzkolenanaiaetaAnerrenanaiaMamre amortarrenlautadanbizibaitzen,etahauekAbramekin elkartuziren

14EtaAbramekjakinzueneanbereanaiagatibuhartu zutela,armatuzituenberezerbitzaritrebatuak,bereetxean jaioak,hirureunetahemezortzi,etajarraituzituen Danetaraino

15Etagauezbanatuzenhaienaurka,beraetabere zerbitzariak,etajoetaatzetikjozituenHobaraino,zeina Damaskorenezkerreandagoen

16Etaekarrizituenondasunguztiak,etabereanaiaLot, etabereondasunak,etaemakumeakere,etajendeaere ekarrizituen

17.Sodomakoerregeaaterazitzaionbidera Kedorlaomerrenetaharekinzihoazenerregeenhilketatik itzuliondoren,Shaveharanean,hauda,erregearen haranean

18.EtaSalemgoerregeMelkisedekekarrizituenogiaeta ardoa,etaJainkoGorenarenapaizazen

19Etabedeinkatuzuen,etaesanzuen:Bedeinkatuaizan bediAbramJainkogorenaren,zeruarenetalurrarenjabea 20EtabedeinkatuaizanbediJainkogorena,zureetsaiak zureeskuetanemandituena.Etaguzienhamarrenakeman zizkion

21SodomakoerregeakesanzionAbrami:Emaidazu pertsonak,etahartuondasunakzeuretzat.

22AbramekesanzionSodomakoerregeari:«Altxatudut eskuaJaunarengana,Jainkogorenarengana,zeruareneta lurrarenjabeadena».

23Ezdudalaharibatetikoinetakozintzobateraeramango, etaezdudalahartukozuredena,ezdezazunesan:Abram aberastudut.

24Bakarrikgazteekjandutenaetanirekinjoandako gizonenzatia,Aner,ExkoletaMamre;hardezatelaberen zatia.

15.KAPITULUA

1Gauzahauenondoren,JaunarenhitzaAbramiikusi zitzaion,esanez:Ezizanbeldurrik,Abram:ninaizzure ezkutua,etazuresariizugarrihandia.

2Abramekesanzuen:JainkoJauna,zeremangodidazu, haurrikgabenoaetanireetxekoarduradunaDamaskoko Eliezerhauda?

3EtaAbramekerranzuen:Huna,ezdidazuhazirikeman, etahorra,nireetxeanjaioadanireoinordekoa

4.Etahara,Jaunarenhitzahelduzitzaion,zioela:Hauezda zureoinordekoaizango;bainazureerraietatikaterakodena zureoinordekoaizangoda

5.Etaaterazuenkanpora,etaesanzuen:Begiraorain zerurantz,etaesaiozuizarrak,baldinkontatzekogaibazara, etaesanzion:Halaizangodazureondorengoa

6.EtasinetsizuenJaunagan;etazuzentzatemanzion.

7Etaesanzion:NinaizKaldeokoUrtikaterazintudan Jauna,lurhauberejabeizateko

8.Etaesanzuen:JainkoJauna,zertanjakingodut heredatukodudala?

9.Etaerranzioen:Harnazazuiruurtekobehibat,etahiru urtekoahuntzbat,etahiruurtekoaharibat,etadortokabat etausogaztebat

10Etaartuziozkanoekguziak,etazatituzituenerdian,eta jarrizituenzatibakoitzabatabestearenkontra:baina txoriakezzituenzatitu

11Etahegaztiakgorpuengainerajaistenzirenean, Abramekkanporatuzituen

12Etaeguzkiasartzean,losakonbaterorizenAbram gainera;eta,hara,iluntasunhandikoikarabaterorizitzaion.

13EtaesanzionAbrami:Jakizuziurzurehaziaarrotza izangodelahaienaezdenlurraldebatean,etazerbitzatuko duela;etalaurehunurtezatsekabetukodituzte; 14Etazerbitzatukodutennaziohuraerejuzgatukodut,eta geroirtengodiradeondasunandiarekin

15Etabakeanjoangozarazurearbasoengana;zahartzaro oneanehortzikozara.

16Laugarrenbelaunaldian,berriz,etorrikodirahona, zerenamortarrengaiztakeriaoraindikezdabete.

17.Etagerthatuzen,eguzkiasartzean,etaillunzegoenean, hunalabeerretzenzuena,etapiezahorienarteaniragaiten zenkriseilubat

18Egunhartan,JaunakitunbateginzuenAbramekin, esanez:Zureondorengoeiemandiotlurraldehau,Egiptoko ibaitikibaihandiraino,Eufratesibairaino

19Kendarrak,etaKenizetarrak,etaKadmonitarrak, 20Etahititarrak,etaperizitarrak,etarefamak, 21.Etaamortarrak,etakanaandarrak,etagirgastarrak,eta jebustarrak

16.KAPITULUA

1BadaSaraiAbramenemazteaketzionsemerikeman,eta zuenneskamebategiptoarbat,zeinaAgarzuenizena.

2EtaSaraikesanzionAbrami:«Orain,Jaunakgalarazi nauerditzetik;balitekehaurrakeskuratzeaberarengandik EtaAbramekentzunzuenSarairenahotsa.

3EtaSaraiAbramenemazteakhartuzuenAgarbere neskameaegiptoarra,AbramekhamarurtezKanaango lurreanbiziizanondoren,etaberesenarrariAbrameman zionemaztetzat

4EtasarthuzanAgargana,etaemakutsizan; 5.EtaSaraikesanzionAbrami:«Neregaiztakeriazure gainizandadila;etaikusizueneanhaurdunzela, mespretxatuaizannintzenharenbegietan:Jaunakepaituko dunireetazureartean.

6BainaAbramekesanzionSarairi:Huna,zureneskamea zureeskudago;egizuharinahiduzunaEtaSaraiknekez tratatuzionean,iheseginzuenbereaurpegitik.

7EtaJaunarenaingeruakaurkituzuenbasamortukouriturribatenondoan,Xurrakobidean

8.Etaerranzuen:Agar,Sarairenneskamea,nondikzatoz? etanorajoangozara?Etaharkesanzuen:Igesegitendut Saraiandrearenaitzinetik

9.EtaJaunarenaingeruakesanzion:Itzulzaitezzure andrearengana,etameneginzaitezhareneskuetan

10EtaJaunarenaingeruakesanzion:Izugarriugarituko dutzurehazia,ezdadinzenbatukougaritasunagatik.

11EtaJaunarenaingeruakesanzion:Hunahaurdunzaude, etasemebatizangoduzuetaIsmaeldeitukodioizena; Jaunakentzunbaituzureatsekabea.

12Etagizonbasatiaizangoda;bereeskuaguzienkontra izangoda,etaguzieneskuaharenkontra;etabereanaia guztienaitzineanbizikoda

13EtaesanzionJaunariizenaemanzion:«Ikustennauzu Jainkoa;

14.Horregatik,putzuariBeerlahairoideituzioten;hara, KadesetaBeredarteandago

15EtaAgarreksemebatemanzionAbrami,etaAbramek beresemeariemanzionizena,Agarreksortuzuena,Ismael 16EtalaurogeietaseiurtezituenAbramek,Agarrek IsmaelAbramijaiozionean.

17.KAPITULUA

1EtaAbrameklaurogeitahamarurteetabederatziurte zituenean,JaunaagertuzitzaionAbrami,etaesanzion:Ni

naizJainkoahalguztiduna;ibilzaitezeneaurrean,etaizan zaitezperfektua.

2Etaeginenduteneitunaeneetazureartean,etaizugarri ugaritukozaitut.

3.EtaAbramahuspezerorizen,etaJainkoakhitzeginzion harekin,esanez:

4Ni,huna,eneitunadazurekin,etazuizanenzaranazio askorenaita.

5EzdagehiagozureizenaAbramdeituko,bainazure izenaAbrahamizangoda;zerennazioaskorenaitaegin zaitut

6Etaaskoemankozaitut,etanazioakegingoditut zuregandik,etaerregeakaterakodirazuregandik.

7Etaezarrikodutnireitunanireetazurearteanetazure ondorengoenondorengobelaunaldietanbetikoitungisa, zuretzakoetazureondorengoentzakoJainkoizateko.

8Etaemangodizutzuri,etazureondorengoari,arrotza zarenlurra,Kanaangolurguztia,betikojabetzarako;etani izangonaizhaienJainkoa.

9EtaJainkoakesanzionAbrahami:Begiratukoduzu berazeneituna,zuketazureondorengoakberen belaunaldietan.

10Haudanireituna,zueketazuenondorengoenartean, betekoduzuenituna;Zuenarteanumeoroerdaindua izangoda.

11Etaerdaindukoduzuezuenprepuziokoharagia;etani etazureartekoitunarenseinaleizangoda

12.Etazortziegundituenaerdainduaizangodazuenartean, zuengizaldietakohaurrak,etxeanjaiotakoak,edoedozein arrotzekindiruzerosiak,zuenondorengoetatikezdirenak

13.Zureetxeanjaioadena,etazurediruarekinerosiadena, erdaindubeharda,etanireitunaizanendazuenharagian, betikoitungisa

14.Etabereprepuziokoharagiaerdainduezduenerdaindu gabekogizonhaurra,bereherritikkendukodaarima; hautsidunireituna

15.EtaJainkoakesanzionAbrahami:Saraizureemazteari ezdiozuSaraideituko,Saraibaizik

16Etabedeinkatukodut,etaemangodizutharensemebat ere:bai,bedeinkatukodut,etaizangodanazioenama; herrienerregeakizangodiraharengandik

17OrduanAbrahambereaurpegiraerorizen,etabarre eginzuen,etaesanzuenberebihotzean:Jaioalzaioehun urtedituenarihaurbat?etaSarak,laurogeitahamarurte dituenak,bearaldu?

18.EtaAbrahamekJainkoariesanzion:OIsmaelzure aurreanbizidadin!

19.EtaJainkoakesanzuen:ZureemazteakSaraksemebat emangodizu;etaIsaakdeitukodiozuizena,etaezarriko dutnireitunaberarekinbetikoitungisa,etaharen ondorengoarekin

20.EtaIsmaelez,entzunzaitut:Huna,bedeinkatudut,eta emankodut,etaizugarriugaritukodut;hamabiprintze sortukoditu,etanaziohandibategingodut

21BainaeneitunaezarrikodutIsaakekin,zeinaSarak ekarrikodizunahurrengourteandenporahonetan

22.Etautzizuenberarekinhitzegitea,etaJainkoa Abrahamengandikigozen

23AbrahamekhartuzituenberesemeIsmael,etabere etxeanjaiotakoguztiaketaberediruarekinerositako guztiak,Abrahamenetxekogizonenarteanarbakoitza;eta

erdainduzutenberenprepuziokoharagiaegunberean, Jainkoakesanzionbezala.

24EtaAbrahameklaurogeitahamarurteetabederatziurte zituen,bereprepuziokoaragiaerdainduzenean.

25.EtaIsmaelberesemeakhamahiruurtezituen,bere prepuziokoaragiaerdainduzutenean

26EgunbereanerdainduzutenAbraham,etaIsmaelbere semea.

27Etabereetxekogizonguziak,etxeanjaioak,eta arrotzarendiruzerosiak,erdainduzirenharekin

18.KAPITULUA

1EtaJaunaagertuzitzaionMamrekoordokian,etaeseri zenetxolaatarian,egunarenberoan;

2.Etaaltxatuzituenbegiak,etabegiratuzuen,etahuná, hirugizonzeudenharenondoan;

3Etaerranzuen:EneJauna,baldinoraizureaitzinean graziaarkitzenbadut,ezitzazualdeeginzurezerbitzaritik;

4Othoitzendizut,urpixkabatateradadila,etagarbitu zureoinak,etaatsedenhartuzureburuazuhaitzarenazpian

5.Etaeramangodutogi-puskabat,etakontsolatukoduzue zuenbihotzak;ondorenigarokozarete,zerenberazethorri zaretezuenzerbitzariarenganaEtahecerrancieçoten: Eguiçue,hicerranduanbeçala.

6EtaAbrahambizkorsartuzenetxolaraSararengana,eta esanzion:Prestatubizkorhirurneurriihingozo,oratu,eta eginopilaksutondoan.

7EtaAbrahamlasterkajoanzenartaldera,etatxahal samuretaonbateramanzuen,etaemanziongaztebati;eta ziztubizianjanzten.

8Etaartuzituengurina,etaesnea,etaapaindutakozekorra, etajarrizienaitzinean;etazuhaitzazpianhekienondoan geldituzen,etajanzuten.

9Etaerranzioten:NondazureemazteaSara?Etaesan zuen:Huna,etxolan

10.Etaesanzuen:Zuganaitzulikonaizbizitzako denborarenarabera;etahuná,Sarazureemazteaksemebat izangoduSarakentzunzuenharenatzetikzegoenetxolako atean.

11AbrahametaSarazarrakziran,etaadintsuak;eta Sararekingeldituzenemakumezkoenmoduan

12.Sarak,bada,barreeginzuenberebaitan,zioelarik: Zahartunaizenean,atsekabeaizangoaldut,enejaunaere zahartuaizanik?

13.EtaJaunakesanzionAbrahami:Zergatikbarreegin zuenSarak,zioelarik:Seguruizangoalduthaurbat, zahartuanaizena?

14ZerbaitgogorregiaaldaJaunarentzat?Ezarritako denboranzureganaitzulikonaiz,bizitzakodenboraren arabera,etaSaraksemebatizangodu

15.OrduanSarakukatueginzuen,esanez:Ezdutbarre egin;beldurrabaitzenEtaharkesanzuen:Ez;bainabarre eginduzu

16Orduanaltxatuzirengizonakhandik,etaSodomara begiratuzuten,etaAbrahamhaiekinjoanzenbidera eramateko.

17EtaJaunakesanzuen:EzkutatukoaldiotAbrahami egitendudangauzahori;

18.Ikusirik,Abrahamnaziohandietaindartsubihurtuko dela,etalurrekonazioguztiakbedeinkatuakizangodirela harengan?

19Zerenbadakithura,bereseme-alabeietabereetxekoei agindukodietelaharenondotik,etaJaunarenbideagordeko dutela,zuzentasunaetaepaiaegiteko;Jaunak Abrahamenganaeramandezan,berakesandakoa.

20.EtaJaunakesanzuen:SodomaetaGomorrakooihua handiadelako,etahaienbekatuaosolarriadelako;

21Jaitsikonaizorain,etaikusikoduteaguztizeginduten eneganaetorridenoihuarenarabera;etaezbada,jakingo dut

22Etagizonakarpegiaitzulizutenhandik,etaSodomara joanziren,bainaAbrahamgeldituzenoraindikJaunaren aurrean

23.EtahurbilduzenAbraham,etaerranzuen:Zukere gaitzetsikoaldituzuzintzoakgaiztoekin?

24Beharbada,berrogeitahamarzintzoizangodirahiriaren barnean:zukeresuntsituetaezaldituzubarkatulekua bertandaudenberrogeitahamarzintzoengatik?

25Zugandikurrutiizandezatelahonelaegitea,zintzoa gaiztoekinhiltzea,etazintzoaizandadilagaiztoak, zuregandikurrutidaudenak:ezaldulurguzikoJuezak ongiegingo?

26.EtaJaunakesanzuen:Sodomanberrogeitahamar zintzoaurkitzenbadituthiriarenbarnean,barkatukodut tokiguztiahaiengatik

27.Abrahamekerantzunzion:«Hona,nikhartudutnire gainJaunarihitzegiteko,hautsetaerrautsakbainoez naizen;

28.Beharbada,berrogeitahamarzintzoetatikbostfaltako dira:hondatukoalduzuhiriosoabostenfaltagatik?Eta erranzuen:Hanberrogeitabostekitenbaditut,ezdut suntsituko.

29Etaberrizeremintzatuzitzaion,etaerranzuen: BalitekeberrogeiizanendirahanEtaerranzuen:Ezdut berrogeigatikegingo.

30Etaerranzioen:EzbediJaunahaserretu,etanikhitz egingodut:BalitekehogeitahamaranarkitukodiraEta harkesanzuen:Ezdutegingo,baldinogeitahamarhan aurkitzenbaditut

31Etaesanzuen:Huna,Jaunarimintzatzeahartudutnire gain:beharbada,ogeiaurkitukodirahan.Etaerranzuen: Ezduthogeigatiksuntsituko

32Etaerranzuen:EzbediJaunahaserretu,etaoraino behineremintzatukonaiz:Balitekehamarhanarkituko diraEtaerranzuen:Ezduthondatukohamarrengatik

33EtajoanzenJauna,Abrahamekinhitzegitenutzi bezainlaster,etaAbrahamberelekuraitzulizen.

19.KAPITULUA

1EtaethorriziranbiaingeruSodomaraarratsean;etaLot Sodomakoateaneserizenetamakurtuzanlurrerantz arpegia;

2Etaesanzuen:Huna,enejaunak,sartuzaitezte,otoi, zuenzerbitzariarenetxera,etaegongauosoa,etagarbitu oinak,etagoizjaikikozareteetazoaztebidetikEtahec erranceçaten,Ez;bainagauosoankaleanegongogara

3.Etaaskoestutuzituen;etasartuziranharengana,eta sartuziranbereetxean;etaeginzienjaia,etalegamiarik gabekoogiakerre,etajanzuten

4.Bainaetzanbainolehen,hirikogizonak,Sodomakoak ere,etxeainguratuzuten,zaharzeingazte,aldeguztiko jendeguztia

5EtadeieginziotenLot,etaerranzioten:Nondiragau honetanzureganasartudirengizonak?ateraitzazu guregana,ezagutuditzagun

6.EtaLotaterazitzaienathetik,etaitxizuenateaharen atzetik.

7Etaerranzuen:Othoiztendizuet,anaiak,ezeginhorren gaiztakeria

8.Begira,badaukatbialabagizonikezagutuezdutenak; utzdizkizut,othoiztendizut,ekarditzazutela,etaegin diezadazuezuenbegietanongidagoenbezala;izanere, horregatiksartuzirennireteilatuarenitzalpean

9Etahecerranceçaten,ItzuliEtaerranciecénberriz,Hun sarthudenatzerritaregotera,etabeharduizanjuez:orai gaichtoagoeguinenduguhirequin,heyquinbainoEta lotsatuzutengizonarenkontra,etahurbilduzirenatea hausteko.

10BainagizonekeskualuzatuetaLotsartuzutenetxera, etaateaitxizuten

11.Etaetxekoateanzeudengizonakitsutasunezjozituzten, txikiaketahandiak,etanekatueginzirenateaaurkitzeko

12EtaerranziotengizonhaiekLoti:Baalduzuhemen besterik?suhia,etazuresemeak,etazurealabak,etahirian duzunguztia,ateraitzazutokihonetatik;

13Zerenlekuhausuntsituegingodugu,haienoihua handiabaitaJaunarenaurrean;etaJaunakigorrigaituhura suntsitzera

14EtaaterazenLot,etamintzatuzitzaienberealabak ezkontzenzirenberesuhiei,etaerranzioen:Jaiki,atera zaiteztetokihonetatik;izanere,Jaunaksuntsituegingodu hirihauBainaberesemeeiburlaegitendienbatbezala zirudien.

15Etagoizaargituzenean,orduanaingeruekbizkortu zutenLot,esanez:Jaikizaitez,harezazuhemendauden zureemazteaetazurebialabak;hiriarengaiztakerian hondatuezzaitezen

16Etairautenzenbitartean,gizonakbereeskua,etabere emaztearen,etaberebialabeneskuahartuzuten;Jauna urrikaltzenzenharengana,etaaterazuten,etahiritikkanpo utzizuten

17.Etagerthatuzen,kanporaaterazituztelarik,erranzuen: Iheszaitezzurebiziagatik;ezbegiratuzureatzetik,ez geldituordokiosoan;iheseginmendira,ezzaitzatela hondatu.

18EtaLotekesanzien:Oi,ez,eneJauna

19Hunaorai,zurezerbitzariakgraziaaurkituduzure aitzinean,etahandituduzuzureerrukia,nirebizia salbatzeanerakutsididazun;etaezinnaizmendiraihesegin, gaiztakeriarenbatekhareznazan,etailnaiz; 20Hunaorai,hiriauhurbildagoihesegiteko,etatxikiada: O,utznazazuharaihesegiten(ezaldatxikia?)etabiziko danirearima

21.Etaerranzioen:Begira,ontzatemanzaitutgauza honetazere,ezdudalairaulikohirihau,zukerran duzunagatik

22Azkar,iheseginhara;zerenezindutezereginzu bertaraetorriarteBeraz,hiriariizenaemanziotenZoar

23.Eguzkiaaterazenlurrarengainera,LotZoarrensartu zenean

24Orduan,JaunakeuriaeginzuenSodomaetaGomorrako sufreetasuazerutik;

25Etaeraitsizituenhirihaiek,etaordokiguzia,eta hirietakobizilagunguztiak,etalurreanhaztenzirenak

26Bainabereemazteakatzerabegiratuzuenbereatzetik, etagatz-zutabebihurtuzen.

27AbrahamgoizeangoizjaikizenJaunarenaurrean zegoentokira.

28.EtabegiratuzuenSodomaetaGomorra,etalautadako lurguzira,etaikusizuen,etahuná,labebatekokeabezala igotzenzenlabekokea

29.Etagerthatuzen,Jainkoaklautadakohiriaksuntsitu zituenean,JainkoaoroituzenAbraham,etaLotigorrizuen hondamenarenerditik,Lotbizizenhiriakeraitsizituenean 30LotZoartikiganetamendianbiziizanzen,etaharekin berebialabak;zerenbeldurbaitzenTzoarrenbizitzeko,eta kobazulobateanbizizen,beraetaberebialabak.

31Etalehen-semeakesanziongazteari:Gureaitazahartua da,etaezdalurreangizonikgureganasartzeralurguziaren erara.

32Zatozte,gureaitariardoaedandezagun,etaharekin etzangogara,gureaitarenhaziagordedezagun

33.Etagauartanberenaitariardoaedanarazizioten:eta sarthuzenlehen-semea,etaetzanzenbereaitarekin;etaez zuenohartunoizetzanzen,eznoizjaikizen

34.Etagerthatuzenbiharamunean,lehen-semeakesan ziotelagazteari:Huna,atzogaueanetzannaizeneaitarekin; etasarzaitezharekinetzanzaitez,gureaitarenhaziagorde dezagun.

35Etagauhartanereaitariardoaedanarazizioten:eta gazteenajaikizen,etaetzanzenharekin;etaezzuenohartu noizetzanzen,eznoizjaikizen.

36Horrela,Lot-enalabakbiakerdituzituztenberen aitagatik

37.Lehen-semeaksemebatizanzuen,etaMoabdeituzion: huradaMoabarrenaitagaurarte

38Etagazteenakeresemebatizanzuen,etaBenammi deitzenzion:huradaAmonensemeenaitagaurdaino.

20.KAPITULUA

1HandikabiatuzenAbrahamhegoalderantz,etaKades etaXurarteanbiziizanzen,etaGerarrenegonzen

2.EtaAbrahamekesanzuenSarabereemazteaz:Nire arrebada,etaAbimelekGerarrekoerregeakbidalizuen Sarahartuzuen

3.BainanJainkoaametsetanetorrizitzaionAbimelekera gauez,etaesanzion:Huna,hildakobatbainoezzara,hartu duzunemakumeagatik;gizonbatenemazteabaita

4.BainanAbimelekezzenharenganahurbildu,etaesan zuen:Jauna,hilkoalduzuherrizintzobatere?

5.Ezzidanesan:Enearrebada?etahark,berakereesan zuen:Nireanaiada:nirebihotzarenzintzotasuneaneta eskuenerrugabetasuneaneginduthau

6EtaJainkoakesanzionametsetan:Bai,badakithauegin duzulazurebihotzarenosotasunean;izanere,ezzaitutene kontrabekatuegitea:beraz,ezzaitututzihuraukitzea

7Orain,beraz,itzuliezazugizonabereemaztea;zeren profetada,etazuregatikotoitzegingodu,etabizikozara: etaezbadiozuitzultzen,jakinezazuhilegingozarela,zu etazuredirenguztiak.

8Abimelek,bada,jaikizengoizeangoiz,etabere zerbitzariguziakdeituzituen,etagauzaoiekguziak kontatuzizkienberenbelarrietara,etagizonakbeldur handiaizanzuten

9OrduanAbimelekekAbrahamideituzion,etaesanzion: Zeregindiguzu?etazerofendituzaitut,nirietaene erreinuaribekatuhandibatekarrididalako?egindizkidazu eginbeharezzirenak.

10.AbimelekekesanzionAbrahami:Zerikusiduzu,gauza haueginduzula?

11Abrahamekesanzuen:Zerenpentsatunuen:Jainkoaren beldurraezdagolekuhonetan;etanireemazteagatikhilko naute

12Etahalaere,enearrebada;nireaitarenalabada,baina eznireamarenalaba;etanireemaztebihurtuzen

13Etagerthatuzen,Jainkoakeneaitarenetxetikibiltzera eramanninduenean,errannion:Haudaerakutsikodidazun zureontasuna;etorrikogarentokiguztietan,esannitaz: Eneanaiada

14.Abimelekekhartuzituenardiak,etaidiak,eta zerbitzariaketaemakumeak,etaemanzizkionAbrahami, etabereemazteaSaraitzulizion

15.Abimelekekesanzuen:«Hara,enelurrazureaurrean dago;

16EtaSararierranzion:Huna,zureanaiarimillazilar puskaemandizkiot:huna,zurekindaudenguzientzateta besteguzientzatbegienestalkiada;

17OthoitzeginzionAbrahamekJainkoari,etaJainkoak sendatuzituenAbimelek,etabereemazteaetabere neskameak;etaumeakizanzituzten

18JaunakbarauitxibaitzituenAbimelekenetxekosabele guztiak,SaraAbrahamenemazteagatik.

21.KAPITULUA

1EtaJaunakSarabisitatuzuenberakesanbezala,eta JaunakSarariesandakoaeginzuen

2.ZerenSarakonzebituzen,etasemebatemanzion Abrahamiberezahartzaroan,Jainkoakesanziondenboran

3EtaAbrahameksortuzionberesemeari,Sarakeman zion,Isaakdeituzion.

4EtaAbrahamekerdainduzuenberesemeIsaakzortzi egunzituela,Jainkoakagindubezala

5.EtaAbrahamekehunurtezituen,beresemeIsaakjaio zitzaionean

6Sarakesanzuen:Jainkoakbarreeginnau,entzutenduten guztieknirekinbarreegindezaten.

7Etaerranzuen:NorkesangozionAbrahami,Sarak haurrakhaurrakemanbeharzituela?zerenbere zahartzaroansemebatjaiobaitiot.

8Etaumeahazizan,etawezituzan:etaAbrahamekbesta andibateginzuenIsaakwezituzaneguneanberean.

9EtaSarakikusizuenAgaregiptoarrarensemea,zeina Abrahamijaiozitzaiona,isekaegiten

10HargatikesanzionAbrahami:Botaezazuesklabohau etaberesemea,zerenesklabohonensemeaezda oinordekoizangoniresemearekin,Isaakekinere

11EtagauzaastunaizanzenAbrahamenaitzineanbere semeagatik

12EtaJainkoakesanzionAbrahami:Ezbedilarrituzure aitzineanmutikoagatiketazureesklaboagatik;Sarakesan dizunguztian,entzunbereahotsa;izanere,Isaakengan deitukodazurehazia

13.Etaesklaboarensemearengandikereherribategingo dut,zerenberabaitazurehazia

14EtaaltxatuzenAbrahamgoizeangoiz,etahartuzuen ogiaetabotilaurbat,etaemanziozkanAgari,bere sorbaldagaineanjarriz,etaumea,etaigorrizuen:etajoan zen,etabasamortuanibilizen.Beerxebakoa.

15.Etauraxahutuzenbotilan,etabotazuenumeasastraka batenazpian

16Etajoanzan,etaeserizanharenkontraurrutibatera, arku-tirobatbezela:zerenesanzuen:Ezdezadanikusi umeareneriotzaEtaharenaldeaneserizen,etaaltxatu zuenbereboza,etanegareginzuen

17EtaJainkoakentzunzuenmutilarenahotsa;eta JainkoarenaingeruakAgarideieginzionzerutik,etaesan zion:Zerduzu,Agar?ezbeldurrik;zerenJainkoakentzun dumutilarenahotsanondagoen

18Jaiki,altxaezazumutikoa,etaedukiezazuzureeskuan; izanere,herrihandibategingodut.

19EtaJainkoakidekizizkionbegiak,etaikusizuenur putzubat;etajoanzen,etabethezuenbotilaurez,etaedan zuenmutilari.

20EtaJainkoazenmutilarekin;etahazizen,eta basamortuanbiziizanzen,etaarkularieginzen

21.EtaParanenbasamortuanbizizen,etabereamakhartu zuenemaztebatEgiptokolurretik

22Etagerthatuzengaraihartan,AbimeleketaPikolbere armadakoburuzagiakAbrahamiesanziotela,Jainkoa zurekindaegitenduzunguztian

23Orain,bada,zineginiezadazuhemenJainkoaz,ez duzulanirekin,ezenesemearekin,ezsemearensemearekin, ezduzulagezurrikegingo:bainazuriegindudan onginahiarenarabera,egingodidazunirekinetaatzerritar biziizanzarenlurra.

24EtaAbrahamekesanzuen:Zinegingodut

25EtaAbrahamekAbimelekmehatxatuzuenAbimeleken zerbitzariekbortizkikenduzutenurputzubatengatik.

26EtaAbimelekekesanzuen:Ezdakitnorkeginduen gauzahau:ezdidazuesan,etaezdutoraindikentzun,gaur baizik.

27Abrahamekhartuzituenardiaketaidiak,etaeman zizkionAbimeleki;etabiekitunbateginzuten

28.EtaAbrahamekartaldekozazpiarkumejarrizituen berez

29AbimelekekesanzionAbrahami:Zeresannahidute berezezarridituzunzazpiardiarkumek?

30Etaerranzuen:Zerenzazpiarkumeoiekhartukodituzu nireeskutik,testigantzaizanditzaten,putzuhauzulatu dudala.

31Horregatik,lekuhorriBeerxebadeituzion;hanbiak zineginzituztelako.

32HalaeginzutenitunbatBeerxeban:orduanjaikiziren AbimeleketaPikolberearmadakoburuzaginagusia,eta itzulizirenFilistindarrenlurraldera

33.EtaAbrahamekbasoalandatuzuenBeerxeban,etahan deieginzuenJaunaren,betikoJainkoarenizena

34AbrahamekFilistindarrenlurraldeanegonzenegun askotan

22.KAPITULUA

1Etagerthatuzengauzahauenondoren,Jainkoaktentatu zuelaAbraham,etaesanzion:Abraham:etaesanzuen: Hunahemennago

2Etaesanzuen:Harezazuorainzuresemea,zureseme Isaak,maiteduzuna,etasarzaitezMoriaslurrera;eta eskainiezaiozuhanerre-oparitzat,esangodizkizudan mendietakobatean.

3.Abrahamekgoizeangoizjaikietabereastoaaltxatuzuen, etaberebigazteetaberesemeIsaakhartuzituen,etaerreoparirakoegurramoztuzuen,etajaikietahangolekura joanzen.Jainkoakesanzion.

4Hirugarrenegunean,Abrahamekbegiakaltxatuzituen, etaurrunikusizuenlekuhura

5EtaAbrahamekesanzienberegazteei:Zaudetehemen astoarekin;etanietamutilaharajoangogaraetaadoratuko dugu,etaitzulikogarazuregana.

6Abrahamekhartuzuenerre-opariarenegurra,etabere semeIsaakiezarrizion;etahartuzueneskuansuaetaaizto bat;etabiakbaterajoanziren.

7IsaakekesanzionAbrahamibereaitari:«Eneaita!Hark esanzuen:«Honasuetaegurra:bainanondagobildotsa erre-oparirako?

8EtaAbrahamekerranzuen:Enesemea,Jainkoakarkume batemangoduerre-oparirako;

9.EtahelduzirenJainkoakesanziontokira;eta Abrahamekaldarebateginzuenhan,etaegurraordenatu zuen,etaIsaakberesemealotuzuen,etaaldarearen gaineanezarrizuenegurgainean.

10EtaAbrahamekeskualuzatuzuen,etaaiztoahartuzuen beresemeahiltzeko

11.EtaJaunarenaingeruakdeieginzionzerutik,etaesan zion:Abraham,Abraham!

12Etaesanzuen:Ezjarrieskuamutikoari,etaezdiozu ezeregin:zerenorainbadakitJainkoarenbeldurzarela, zerenetaezdidazukenduzuresemea,zuresemebakarra

13EtaAbrahamekbegiakaltxatuzituen,etabegiratuzuen bereatzetikaharibatadarretatiksasibateanharrapatua;

14EtaAbrahamekjarrizionizenatokihorriJehovaJire, gaurarteesatendenbezala:Jaunarenmendianikusikoda

15.EtaJaunarenaingeruakbigarrenaldizdeieginzion Abrahamizerutik,

16Etaesanzuen:Neuregatikzinegindut,dioJaunak, zerengauzahaueginduzulako,etazuresemebakarrariuko eginezdiozulako

17Bedeinkazioanbedeinkatukozaitut,etaugaltzeanzure haziaugaritukodudalazerukoizarrakbezala,etaitsasoko ertzeandagoenhondarrabezala;etazurehaziabereetsaien ateajabetukoda;

18.Etazurehazizbedeinkatukodiralurrekonazioguztiak; eneahotsaobeditubaituzu

19Abrahamitzulizenberegazteengana,etajaikieta elkarrekinjoanzirenBeerxebara;etaAbrahamBeerxeban bizizan

20Etagerthatuzengauzahauenondoren,Abrahamiesan ziotela,zioela,Huna,Milkakerehaurraksortudizkiozure anaiaNahorri;

21Huzberelehen-semea,etaBuzbereanaia,etaKemuel Aramenaita, 22EtaXesed,etaHazo,etaPildax,etaJidlaph,etaBetuel

23.BetueleksortuzuenRebeka:zortzihauekemanzizkion MilkakAbrahamenanaiaNahorri

24Reumaizenazuenharenohaideakeresortuzituen Tebah,Gaham,TahaxetaMaaka.

23.KAPITULUA

1EtaSarakehunetaogeietahogeiurtezituen:haukizan zirenSararenbizitzakourteak.

2.EtaSarahilzenKirjatharban;beradaHebronKanaango lurrean:etaAbrahametorrizanSaragatiknegaregitera,eta negaregitera

3.EtaaltxatuzenAbrahamberehilarenaitzinean,eta mintzatuzitzaienHetensemeei,zioela:

4Arrotzetaarrotzanaizzurekin:emaniezadazuzurekin ehorzketabatenjabetza,nirehilanirebegietatiklurperatu dezadan

5.EtaHetensemeekihardetsiziotenAbrahami,esanez: 6Entzungaitzazu,enejauna:gurearteanprintzeindartsua zara:gurehilobienaukeranehortzizurehila;Gutariko inorkezdizuukatukoberehilobia,zurehilalurperatu dezazunbaizik

7EtaaltxatuzanAbraham,etamakurtuzanlurreko populuarenaurrean,Hetensemeenaurrean.

8Etaerranzienhekiekin,zioela:Baldinzuengogoabada, enehilaenebegietatiklurperatzea;Entzunnazazuetaothoi egidazuEphronTzoharrensemeari,

9EmandezadanMakpelakokobazuloa,beresoroaren muturreandagoena;balioduenadinadiruemanenditzuen arteanehorzketabatenjabeizateko.

10EtaEfronHetensemeenarteanbizizen,etaEfron HititakerantzunzionAbrahamiHethekosemeenentzulean, berehirikoateansartzenzirenguziei,zioela:

11Ez,enejauna,entzunnazazu:soroaematendizut,eta bertandagoenleizea,ematendizut;Nireherriarensemeen aurreanematendizut:ehortzizurehildakoa.

12EtaAbrahammakurtuzenlurrekojendearenaurrean 13EtaerranzionEfronilurrekojendearenentzulean, zioelarik:«Bainaematenbadiozu,entzunnazazu:sororako diruaemangodizut;hartunigandik,etahanlurperatukodut nirehila

14.EtaEfronekerantzunzionAbrahami,esanez: 15Enejauna,entzunnazazu:lurrakbaliodulaurehun siklozilarrezko;zerdahorinietazureartean?lurperatu berazzurehila.

16EtaAbrahamekentzunzionEfroni;etaAbrahamek pisatuzionEfroniHetensemeenentzuleanizendatuzuen zilarra,laurehunsiklozilarrezko,merkatariarendirua.

17EtaMamrerenaitzineanzegoenEfronenzelaia, Makpela-nzegoena,zelaia,etahanzegoenkobazuloa,eta inguruetakomugaguztietanzeudensoroanzeudenzuhaitz guztiak

18.Abrahamiondasungisa,Hetensemeenaitzinean,bere hirikoathetiksartzenzirenguzienaitzinean

19Gero,AbrahamekbereemazteaSaralurperatuzuen MamrerenaitzineanMakpelakoleizean:huradaHebron Kanaanlurrean.

20Etalanda,etahandagoenkobazuloa,Abrahamiehortzi ziozkatenHetensemeekehorzketabatenjabeizateko

24.KAPITULUA

1EtaAbrahamzenzahartua,etaongiheldua,etaJaunak bedeinkatuzuenAbrahamgauzaguztietan

2.EtaAbrahamekesanzionbereetxekozerbitzari zaharrenari,zeuenguztiarenburuzagiazebilen:Jarrieskua nireizterrarenazpian

3EtazinegingodizutJaunaren,zerukoJainkoareneta lurrekoJainkoaren,ezdiozulaemazterikhartukonire semeari,zeinenarteanbizinaizenkanaandarrenalaben artean.

4.Bañajoanenzaranereherrialderaetaneresenideetara, etahartukoduzuemaztebatenesemeIsaakarentzat

5Etazerbitzariakesanzion:Beharbada,emakumeaezda naiizangonirilurhorretarajarraitzea;

6EtaAbrahamekesanzion:Kontuzibiliezdezazunnere semeaharaitzultzeko

7ZerukoJainkoJauna,nireaitarenetxetiketanire ahaidekolurretikhartuninduena,etahitzeginzidanetazin eginzidan,esanez:Zureondorengoeiemangodiotlurhau; bidalikodubereaingeruazureaurretik,etaemaztebat hartukodiozuhandikniresemeari

8.Etaemazteakzurijarraitunahiezbadu,orduangarbi geratukozaranirezinhonetatik:bakarrikezeramannire semeahara

9.EtazerbitzariakbereeskuaAbrahamberenagusiaren izterazpiansartuzuen,etazineginziongaihorretaz

10Etamorroiakhartuzituenberenagusiarengameluetatik hamargamelu,etaaldeeginzuen;zerenberenagusiaren ondasunguziakbereeskuzeuzkan,etajaikieta Mesopotamiarajoanzen,Nahorhirira

11.Etaberegameluakhiritikkanpobelaunikatuzituenur putzubatenondoanarratsean,emakumeakuraateratzera irtetendireneanere

12.Etaesanzuen:Jauna,enenagusiAbrahamenJainkoa, bidaliezadazugauregun,etaeginonberatasunanirenagusi Abrahami

13.Huna,hemennagourputzuondoan;etahirikogizonen alabakateradirauraateratzera; 14Etagerthbedi,zeinariesangodiodanneskatilak:Jaitsi zurepitxerra,edandezadan;etaesangodu:Edan,etazure gamelueiereedatenemangodiet;etahortazjakingodut nirenagusiarekinontasunaeginduzula

15.Etagerthatuzen,hitzeginbainolehen,haraaterazen Rebeka,BetuelensemeMilkarensemea,Abrahamenanaia Nahorrenemaztea,berepitxerrasorbaldagaineanzuela

16.Etaneskatxaosoederrazen,birjina,etanehorkezzuen ezagutu,etajautsizenputzura,etabetezuenberepitxerra, etaigozen

17.Etazerbitzarialasterkajoanzenharenbila,etaesan zion:Utzidazuedatenzurepitxerkourapurbat

18Etaerranzuen:Edanezazu,enejauna,etabizkoregin zuenberepegarraeskuanjautsietaedanzion.

19Etaharkedatenbukatuzuenean,esanzuen:Zure gameluentzatereuraaterakodut,edatendutenarte.

20Etabizkoreginzuen,etahustuzuenberepitxerraaska, etaberrizlasterkajoanzenputzurauraateratzera,etaatera zuenberegameluguztientzat

21Etaisilikgeldituzenharekinharritutazebilengizonak, Jaunakberebidaiaoparoaeginzuenalaez

22Etagerthatuzen,gameluekedatenamaituzutenean, gizonharkhartuzituenurrezkobelarritakobatsikloerdiko pisua,etabereeskuetarakohamarsiklokourrezkobi eskumuturrekoak;

23Etaesanzuen:Norenalabazara?esaidazu,otoi:baal dagozureaitarenetxeanostatuhartzeko?

24.Berakesanzion:NinaizBetuelenalaba,Nahorrieman zionMilkarensemea

25Etaerranzaroen:Lastoaetabazkaaskiditugu,eta ostatuhartzekolekua.

26Etagizonakburuamakurtuzuen,etaadoratuzuen Jauna.

27.Etaesanzuen:BedeinkatuaizanbediAbrahamene nagusiarenJainkoJauna,zeinakezbaituutzienejabea bereerrukietaegiarenjabea:nibideannagoela,Jaunak nirenagusiarenanaienetxeraeramannau.

28Etaneskatxaklasterkalasterkaesanzienbereamaren etcheazgauzahauk

29EtaRebekakanaiabatzuen,etabereizenaLabanzen, etaLabanlasterkajoanzengizonarengana,putzura

30.Etagerthatuzen,bereahizpareneskuetanbelarritakoa etaeskumuturrekoakikusizituenean,etaRebekaren ahizparenhitzakentzutean,ziotela:Hauesanditgizonhark; etorrizelagizonarengana;etahara,gameluenondoan zegoenputzuan

31Etaesanzuen:Sarzaitez,Jaunakbedeinkatua;zergatik gelditzenzarakanpoan?zerenprestatudutetxea,eta gameluentzakolekua

32Etasartuzengizonaetxera,etaaskatuzituenbere gameluei,etaemanzizkienlastoaetabazkagameluei,eta urabereoinakgarbitzeko,etaharekinzeudengizonen oinak

33.Etajarrizioenharenaitzineanjatekojateko:bainahark erranzuen:Ezdutjango,eneaginduaesanarteEtaharc erranceçan,Mintzac

34.Etaesanzuen:NinaizAbrahamenzerbitzaria.

35EtaJaunakaskobedeinkatudunirenagusia;etahanditu eginda:etaemanzizkionartaldeak,etaardiak,etazilarra, etaurrea,etamorroiak,etaneskameak,etagameluaketa astoak

36EtaSaraenenausiarenemazteaksemebatemanzion nirenagusiarizahartuzenean,etaberakemanzionzuen guzia

37Etanirenagusiakzineginninduen,esanez:Ezdiozu emazterikhartukokanaandarrenalabensemeari,zeinen lurraldeanbizinaizen;

38Bainaneneaitarenetxeraetaneresenideetarajoango zara,etahartukoduzuemaztebatenesemearentzat.

39Etaesannionenenagusiari:Balitekeemakumeakez nirijarraituko

40.Etaesanzidan:Jaunak,norenaitzineannabilen, bidalikoduzurekinbereaingerua,etazurebideaaurrera aterakodu;etaartukodezuemaztebatenesemearentzat eneahaidekoetaeneaitarenetxeko;

41Orduangarbigelditukozaranerezinhonetatik,ene senideetarairistenzarenean;etabatereematenezbadizute, garbigeratukozaranirezinetik

42Etaethorrinaizgaurputzura,etaerran:Jauna, AbrahamenenagusiarenJainkoa!

43.Huna,urputzuondoannago;etagerthatukoda,birjina ilkitzendeneanuraateratzera,etanikdiodanean:Emaidazu, otoi,zurepitxerkourpixkabatedateko;

44Etaesanzidan:Biakedatenduzu,etanikereaterako ditutzuregameluak:izanbediJaunaknirenagusiaren semearentzatizendatuduenemakumea.

45Etanirebihotzeanhitzeginbainolehen,hara,Rebeka aterazenberepitxerrasorbaldanzuela;etajautsizen putzura,etaaterazuenura,etaesannion:Utzidazuedaten.

46Etabizkoreginzuenberepitxerasorbaldatikjautsi,eta esanzuen:Edan,etazuregamelueiereedatenemangodiet;

47Etagaldetunion,etaerrannion:Norenalabazara?Eta harkesanzuen:Betuelenalaba,Nahorrensemea,Milkak emanziona;etabelarritakoaaurpegianjarrinioneta eskumuturrekoakeskuetan.

48.Etamakurtunintzen,etagurtunuenJauna,eta bedeinkatunuennirenagusiAbrahamenJainkoJauna, zeinakbidezuzenetikeramanninduennirenagusiaren anaiarenalababeresemearenganahartzera.

49Etaorainenenausiarekinongietaegiazjokatunahi badezue,esaidazu:etaezpada,esaidazu;eskuinera,edo ezkerrerabiurnadin

50OrduanLabaneketaBetuelekerantzunzioten: Jaunarengandikdoagauzahori; 51Huna,Rebekazureaurreandago,harezazuetazoaz, etaizanbedizurenagusiarensemearenemaztea,Jaunak esanduenbezala.

52Etagerthatuzen,Abrahamenzerbitzariakhaienhitzak entzutean,adoratuzuelaJauna,lurreramakurtuzen

53.Etazerbitzariakaterazituenzilarrezkobitxiak,eta urrezkobitxiak,etajantziak,etaemanzizkionRebekari: bereanaiarietabereamarigauzabaliotsuakereeman zizkion.

54Etajanetaedanzuten,beraetaharekinzeudengizonak, etagauosoanegonziren;etajaikizirengoizean,etaesan zuen:Bidalnazazunirenagusiarengana.

55Etaerranzutenbereanaiaketaamak:Neskatxaegon dadilagurekinegunbatzuk,gutxienezhamar;ondoren joangoda.

56Etaesanzien:Eznazazuoztopoegin,Jaunakenebidea ongieginduelaikusirik;bidalnazazu,nirenagusiarengana joannadin.

57Etaerranzuten:Neskailuadeitukodugu,etaharen ahotikgaldetukodiogu

58.EtadeituziotenRebekari,etaesanzioten:Joangoal zaragizonhonekin?Etaharkesanzuen:Joanennaiz

59EtaigorrizituztenRebekaberenarreba,etaharen erizaina,etaAbrahamenzerbitzariaetaharengizonak.

60EtabedeinkatuzutenRebeka,etaerranzioten:Zuzara gurearreba,izanzaitezmilakamilioirenama,etazure haziajabetubedigorrotodituztenenatea.

61EtajaikizenRebekaetabereneskameak,eta gameluetanibiltzenziren,etajarraituziotengizonari:eta morroiakhartuzuenRebeka,etajoanzen.

62EtaIsaaketorrizenLahairoiputzukobidetik;zeren hegoaldeanbizibaitzen

63.EtailkizenIsaakiluntzeanlandangogoetaegitera:eta begiakaltxatuzituen,etaikusizuen,etahuná,gameluak zetozela.

64EtaRebekakbegiakaltxatuzituen,etaIsaakikusi zuenean,gamelutikirtenzen

65Zerenzerbitzariarierranziozkan:Zeindagurebila dabilenalandan?Etamorroiakerranzioen:Nerenagusia da;

66EtazerbitzariakesanzionIsaakieginzituenguziak

67IsaakekbereamarenSararenetxolaraeramanzuen,eta hartuzuenRebeka,etaharenemazteizanzen;etamaite izanzuen:etaIsaakkontsolatuzenbereamarenheriotzaren ondoren

25.KAPITULUA

1GeroAbrahamekemaztebathartuzuenberriro,eta Keturazuenizena.

2.EtaemanzizkionZimran,etaJoksan,etaMedan,eta Madian,etaIxbaketaSua

3JoksaneksortuzituenXebaetaDedanEtaDedanen semeakAxurim,etaLetuximetaLeummimizanziren.

4EtaMadianensemeak;Efa,etaEfer,etaHanok,eta Abida,etaEldaaHoriekguztiakKeturarensemeakziren 5EtaAbrahamekzuenguziaemanzionIsaaki 6BainaAbrahamekzituenohaideensemeeiopariakeman zizkienAbrahamek,etaurrunduzituenbereseme Isaakengandik,oraindikbizizenbitartean,ekialdera, ekialdekolurraldera

7.EtahauekdiraAbrahamenbizitzakourteetakoegunak, ehunhirurogeietahamabosturte

8OrduanAbrahamekemanzuenizpiritua,etahilzen zahartzaroonean,agurebatetaurtezbeterik;etabere herriarenganabilduzen

9EtaIsaaketaIsmaelberesemeekMakpelakokobazuloan lurperatuzuten,MamrerenaurreandagoenZohar hititarrarensemeEfronenzelaian; 10AbrahamekHetensemeeierosizuensoroa:hanehortzi zutenAbrahametaharenemazteaSara.

11EtagerthatuzenAbrahamhilondoren,Jainkoakbere semeIsaakbedeinkatuzuela;etaIsaakLahairoiputzu ondoanbizizen.

12HauekdiraAbrahamenIsmaelenbelaunaldiak,Agar egiptoarrak,Sararenneskameak,Abrahamiemanziona; 13.EtahauekdiraIsmaelensemeenizenak,berenizenak, berenbelaunaldienarabera:Ismaelenlehen-semea,Nebajot; etaKedar,etaAdbeel,etaMibsam, 14EtaMisma,etaDuma,etaMassa, 15Hadar,Tema,Jetur,NafisetaKedemah

16HauekdiraIsmaelensemeak,etahauekdirahaien izenak,berenhiribilduenetagazteluenarabera;hamabi printzeberennazioenarabera

17EtahauekdiraIsmaelenbizitzakourteak,ehuneta hogeitahamazazpiurte:etaemanzuenmamuaetahilzen; etabereherriarenganabilduzen

18EtabiziziranHavilatikXurraino,hauda,Egiptoren aitzinean,Asiriarazoazela,etabereanaiaguztienaitzinean hilzen

19EtahauekdiraAbrahamensemeIsaakenbelaunaldiak: AbrahameksortuzuenIsaak.

20EtaIsaakekberrogeiurtezituenRebekaemaztetzat hartuzuenean,BetuelSiriarPadanaramgoarenalaba, Labansiriarrarenarreba

21IsaakekotoieginzionJaunaribereemazteagatik,antzua zelako;

22.Etahaurrakelkarrekinborrokatzenzirenberebaitan; etaerranzuen:Halabada,zergatiknagohorrela?Eta Jaunarengaldetzerajoanzen

23EtaJaunakesanzion:Binaziodituzuzuresabelean,eta biherribereizikodirazureerraietatik;etaherribatbeste herriabainoindartsuagoaizangoda;etazaharrakgazteena zerbitzatukodu

24Etabeteziraneanerditzekobereegunak,huna,bikiak zeuzkanberesabelean.

25Etalenengoakgorriirtenzan,guziasoñekoiletsubaten antzera;etaEsaudeituzioten

26Gerobereanaiaaterazen,etaeskuakhelduzion Esaurenorpoari;etaJakobdeitzenzioten,etaIsaakek hirurogeiurtezituenerdituzituenean

27.Etamutillakhaziziren,etaEsauzenehiztaritrebea, landakogizona;etaJakobgizongarbiazen,etxoletanbizi zena

28IsaakmaitezuenEsauri,bereehizatikjatenzuelako, bainaRebekakmaitezuenJakob.

29EtaJakobeklapikoeginzuen,etaEsauethorrizen sorotik,etanahasizen

30EsaukesanzionJakobi:Emannazazu,otoi,ontzigorri horrekin;zerenahulnago:horregatikdeituziotenEdom izena.

31EtaJakobekesanzuen:Salnazazugaurzurejaiotzaeskubidea

32.EtaesanzuenEsauk:Huna,hiltzekozoriannago:eta zeronuraekarrikoditjaiotza-eskubidehonek?

33EtaJakobekesanzuen:Ziniezadazugaur;etazinegin zion:etaberejaiotza-eskubideaJakobisalduzion.

34OrduanJakobekEsauriogiaetadilistaklapikoakeman zizkion;etajanetaedanzuen,etajaikietajoanzen;

26.KAPITULUA

1.Etagosetebatizanzenlurrean,Abrahamenegunetan izanzenlehengoseteazgainIsaak,Filistindarrenerrege AbimelekenganajoanzenGerarera

2.OrduanagertuzitzaionJauna,etaesanzion:Ezjaitsi Egiptora;biziesangodizudanlurraldean:

3Bizizaitezlurraldehonetan,etazurekinizangonaizeta bedeinkatukozaitut;izanere,zurietazureleinuariemango dizkiotherrialdehauekguztiak,etabetekodutzureaita Abrahamizineginnionzina;

4.Etazurehaziazerukoizarrakbezalaugaldukodut,eta zureondorengoariemangodizkiotherrialdehauekguztiak; etazurehazizbedeinkatukodiralurrekonazioguztiak;

5.ZerenAbrahamekeneahotsaobedituzuelako,etanire agindua,enemanamenduak,enelegeaketaenelegeakbete zituelako

6IsaakGerarrenbizizen.

7Etatokikogizonekgaldetuziotenbereemazteaz;eta erranzaroen:Enearrebada,zerenbeldurbaitzenerran: Eneemazteada;ezdezatela,esanzuen,tokikogizonek hilkonauteRebekagatik;zuzenazelakobegiratzeko 8Etagerthatuzen,denboraluzezhanegonzela,Abimelek Filistindarrenerregeakleihobatetikbegiratuetaikusizuen, etaikusizuenIsaak,Rebekarekinbereemaztearekin jolaseanarizela.

9AbimelekekIsaakideituzion,etaesanzuen:«Hona,ziur, zureemazteada,etanolaesanduzu:Nirearrebada? Isaakekerranzioen:Zerenerrandudalako:Harengatikhil eznadin.

10Abimelekekesanzuen:Zeregindiguzuhau?Jendearen batekzureemaztearekinarineginzezakeen,eta erruduntasunaekarribeharzenigukeguregainera

11EtaAbimelekekbereherriguztiariaginduzion,esanez: Gizonhauedobereemazteaukitzenduenahilegingoda.

12OrduanIsaakekereinzuenlurraldehartan,etaurte hartanehunaldizjasozuen,etaJaunakbedeinkatuzuen

13.Etagizonahandituzen,etaaurrerazihoan,etahazizen osohandituarte

14Zerenbazituenartaldeak,etaabereak,etazerbitzari ugariak,etaFilistindarrekbekaiztuzuten.

15BereaitarenzerbitzariekbereaitaAbrahamengaraian zulatuzituztenputzuguziak,filistearrekitxizituzteneta lurrezbetezituzten.

16AbimelekekesanzionIsaaki:«Zoazgugandik;zeren gubainoaskozahaltsuagoazara

17.Isaakaldeeginzuenhandik,etajarrizuenbereohola Gerarrekoharanean,etahanbiziizanzen

18Isaakberrizzulatuzituenurputzuak,zeinakbereaita Abrahamengaraianzulatuzituztenak;izanere,filistearrek Abrahamhilondorengelditueginzituzten,etabereaitak deitzenzizkionizenenaraberadeituzituen.

19EtaIsaakenzerbitzariekharaneanzulatuzuten,etahan aurkituzuteniturrikourputzubat

20.EtaGerarrekoartzainekisaakenartzainekinliskaregin zuten,esanez:Uragureada,etaputzuariEsekizenaeman zion;berarekinborrokanarituzirelako

21.Etazulatuzutenbesteputzubat,etahorrengatikere liskareginzuten,etajarrizionizenaSitna

22Etaaldeeginzuenhandik,etazulatuzuenbesteputzu bat;etahorregatikezzutenliskarrikizan:etaRehoboth izenaemanzion;etaesanzuen:«OrainJaunaklekuegin digu,etalurreanemankogara

23.EtahandikiganzenBeerxebara.

24EtaJaunaagertuzitzaiongauhartan,etaesanzion:Ni naizzureaitaAbrahamenJainkoa;ezizanbeldurrik,zeren zurekinnago,etabedeinkatukozaitut,etaugaldukozaitut zurehaziaAbrahamenezerbitzariarengatik

25Etaeginzuenhanaldarebat,etadeieginzuenJaunaren izena,etahanezarrizuenbereoihal-etxola,etahanzulatu zutenIsaakenzerbitzariekputzubat

26OrduanAbimelekjoanzitzaionGerartik,etaAhuzat berelagunetakobatetaPikolberearmadakoburuzagiburua.

27Isaakekesanzien:Zergatikzatoztenigana,gorroto nauzulaetazuengandikurrundunauzula?

28.Etaesanzuten:«IkusigenuenJaunazurekinzela,eta esangenuen:Eginbediorainzinbatgureartean,gureeta zureartean,etaegindezagunitunazurekin;

29.Ezdiguzulakalterikegingo,gukzuukituezdizugun bezala,etaongiabesterikeginezdizugunbezala,eta bakeanbidalizaitugunbezala:zuzaraorainJaunaren bedeinkatua.

30Etaeginzienjaia,etajanetaedanzuten

31Etajaikizirangoizeangoiz,etazineginziotenbatak besteari:etaIsaakekigorrizien,etaaldeeginziranbakean harengandik

32.Etagerthatuzenegunberean,Isaakenzerbitzariak ethorrizirela,etaerranziotenzulatuzutenputzuaz,eta esanzioten:Uraaurkitudugu

33EtaXebadeituzion:beraz,hiriarenizenaBeerxebada gaurarte.

34EtaberrogeiurtezituenEsaukemaztetzathartuzituen Judith,Beerihititarrarenalaba,etaBasmathElon hititarrarenalaba

35HoriekgogokoatsekabeaizanzutenIsaakentzateta Rebekarentzat.

27.KAPITULUA

1Etagerthatuzen,Isaakzahartuzenean,etabegiakilun zituenean,ikusiezinik,Esaurideieginzionbereseme

zaharrena,etaesanzion:Enesemea,etaesanzion:Huna hemen.naizni.

2Etaerranzuen:Hunaorain,zahartunaiz,ezdakitnere heriotzareneguna.

3.Haritzazu,bada,zurearmak,zurekaxaetaarkua,eta zoazlandara,etaharnazazuehizapixkabat;

4Etaeginiezadazujakigozoa,maitedudanbezalakoa,eta ekarriiezadazu,jandezadan;nerearimakbedeinkazaitzala hilbainolehen

5EtaentzunzuenRebekakIsaakberesemeEsauri mintzatuzitzaionaEtaEsaujoanzanzelairaehiza bilatzeraetaekartzera

6.EtaRebekakmintzatuzitzaionberesemeJakobi,esanez: Huna,zureaitarientzundiotzureanaiEsaurihitzegiten, esaten:

7.Ekarriiezadazuekaina,etaeginjakigozoa,jandezadan, etabedeinkazaitzatelaJaunarenaurreanenehilbaino lehen

8.Orainbada,enesemea,eneahotsaobeditzendizut agintzendizudanarenarabera

9Zoazorainartaldera,etaeramannazazuhandikbi antxumeon;etazureaitariharagigozoaegingodiot,berak maiteduenbezala;

10Etaekarrikodiozuzureaitari,jandezan,etabedeinka dezalahilbainolehen.

11EtaJakobekesanzionRebekaribereamari:Huna,Esau eneanaiailetsuada,etanileuna;

12.Nereaitak,beharbada,sentitukonau,etaengainatzaile bezalaiduritukonaiz;etamadarikaziobatekarrikodut,eta ezbedeinkaziorik

13.Etabereamakesanzion:Enegaineanizandadilazure madarikazioa,enesemea;

14Etajoanzen,etaeramanzituen,etaekarrizituenbere amari:etabereamakeginzuenjakigozoa,bereaitakmaite zuenbezalakoa

15EtaRebekakberesemezaharrenarensoinekoederrak hartuzituen,bereetxeanzeudenEsau,etajantzizituen Jakobiberesemegazteari

16Etaantxumeenlarruakjarrizizkioneskuetanetalepoko leunari.

17EtaemanziozkanberesemeJakobeneskuetan prestatutakoogiaetaogia

18.Etaethorrizanbereaitagana,etaesanzion:Eneaita; norzarazu,enesemea?

19EtaJakobekbereaitariesanzion:NinaizzurelehensemeaEsau;Zukagindudidazunbezalaegindut:jaiki, eserietajannereehiza,zurearimakbedeinkanazadan

20.EtaIsaakekesanzionberesemeari:Noladaainazkar arkituduzu,eneseme?Etaesanzuen:Jaunakzure Jainkoakekarrizidalako

21EtaIsaakekesanzionJakobi:Hurbilzaitez,otoi, sentitudezadan,enesemea,enesemeEsauzarenalaez.

22EtaJakobbereaitaIsaakenganahurbilduzen;eta sentituzuen,etaesanzuen:BozaJakobenbozada,baina eskuakEsaureneskuakdira

23Etaetzuenikusi,zerenbereeskuakiletsuakbaitziren, bereanaiaEsaureneskuakbezala:halabedeinkatuzuen.

24Etaesanzuen:ZualzaraniresemeaEsau?Etahark esanzuen:Ninaiz

25.Etaerranzuen:Hurbilnazazu,etajangodutene semearenehizatik,enearimakbedeinkazaitzanEta

hurbilduzion,etajanzuen,etaardoaekarrizion,etaedan zuen.

26EtabereaitaIsaakekesanzion:Hurbilduorain,eta musunazazu,enesemea.

27.Hurbilduzen,etamusuemanzion,etausainduzuen beresoinekoarenusaina,etabedeinkatuzuen,etaesanzuen: Ikusi,niresemearenusainaJaunakbedeinkatuduen soroarenusainabezalada.

28Beraz,Jainkoakemangodizuzerukoihintza,eta lurrekogizentasuna,etalaboreetaardougari; 29Jendeakzerbitzazaitzala,etanazioakmakurbedizure aurrean:izanzaitezjaunazureanaiengainean,etazure amarensemeakmakurbedizureaurrean:madarikatuaizan bedimadarikatzenzaituena,etabedeinkatuazaituena

30Etagerthatuzen,IsaakekJakobibedeinkapenabukatu bezainlaster,etaJakobgutxiilkhizenbereaitaIsaaken aitzinean,Esaubereanaiasartuzenbereehizatik

31Etaberakereeginzuenjakigozoa,etaekarrizionbere aitari,etaesanzionaitari:Jaikibedieneaita,etajanbedi beresemearenehiza,zureanimakbedeinkanazadan 32Isaakbereaitakesanzion:Noraizhi?Etaesanzuen: Ninaizzuresemea,zurelehen-semeaEsau.

33EtaIsaakikaragarriikaraturikesanzuen:Nor?nonda ehizahartuetaekarrinauena,etazuetorribainolehenjan dutetabedeinkatudut?bai,etabedeinkatuaizangoda.

34EtaEsaukbereaitarenhitzakentzutean,oihueginzuen oihuhandietaosolatzbatez,etaesanzionbereaitari: Bedeinkanazazuniere,eneaita.

35Etaerranzioen:Zureanaiairuzurrezetorrida,eta kendudizuzurebedeinkapena

36.Etaerranzuen:EzaldazuzendeitzenJakob?zerenbi aldizordezkatunau:kenduzidanjaiotza-eskubidea;eta hara,orainkendudidalanirebedeinkapenaEtaerran zaroen:Ezaldidazuerreserbatubendiziorik?

37IsaakekerantzunzionetaesanzionEsauri:Huna,zure jaunjarridut,etaharenanaiaguztiakzerbitzaritzateman dizkiot;etaartoetaardozeustendiot:etazeregingodizut orain,enesemea?

38Esaukesanzionbereaitari:Bedeinkapenbakarraal duzu,eneaita?bedeinkanazazu,niere,eneaita.EtaEsauk berebozaaltxatuetanegareginzuen

39Isaakbereaitakerantzunzion,etaesanzion:Huna, zurebizilekuaizangodalurrekogizenaetazerukoihintza goitik;

40Etazureezpatazbizikozara,etazerbitzatukoduzuzure anaia;etagerthatukodaaginpideaizangoduzunean, hautsikodiozulaharenuztarriazurelepotik

41.EtaEsaukgorrotozuenJakobbereaitakbedeinkatu zuenbedeinkapenagatik,etaEsaukesanzuenbere bihotzean:Hurbildiranireaitarendolu-egunak;orduan hilkodutnireanaiaJakob

42.EtaberesemezaharrenEsaurenhitzhaukkontatu zizkiotenRebekari:etabidalizuenJakobiberesemegaztea deitu,etaesanzion:Huna,zureanaiaEsau,zureanaia,zu hiltzekoasmoarekinkontsolatzenarida

43Orainbada,enesemea,eneahotsaobeditu;etajaiki zaitez,iheseginezazunireanaiaLabanenganaHaranera; 44Etaegonzaitezharekinegunbatzuk,zureanaiaren haserreaurrunduarte;

45.Zureanaiarenhaserreazugandikaldenduarteo,eta ahantzikoduenarteozukegindiozunhori:orduanbidaliko

dut,etahandikeramangozaitut:zergatikkendukozaitut biakereegunbatean?

46EtaRebekakesanzionIsaaki:Nekatutanagonire bizitzazHetenalabengatik:baldinJakobekHetenalaben emaztebathartzenbadu,lurrekoalabetatikhauek bezalakoak,zeronegingoditnirebiziak?

28.KAPITULUA

1IsaakekJakobideituzion,etabedeinkatuzuen,eta aginduzion,etaesanzion:Ezdezuemazterikhartu Kanaangoalabetatik

2.Jaiki,zoazPadanaramera,zureamarenaitaBetuelen etxera;etaharezazuhandikemaztebatzureamarenanaia Labanenalabetatik

3.EtaJainkoahalguztidunakbedeinkazaitzala,etaemanko zaituzte,etaugalduzaitzala,jendeaskoizanzaitezen; 4EtaemaniezadazuAbrahamenbedeinkapenazurieta zureondorengoari;arrotzazarenlurraldea,Jainkoak Abrahamiemanzionheredatudezazun

5IsaakekbidalizuenJakob,etajoanzenPadanaramera Labanengana,BetuelSiriarrarensemea,Rebekarenanaia, JakobenetaEsaurenama

6EsaukikusizueneanIsaakbedeinkatuzuelaJakob,eta igorrizuenPadanaramera,handikemaztebatharzezan;eta bedeinkatuzueneanaginduaemanziotela,esanez:Ezduzu hartuKanaangoalabenemazterik;

7.EtaJakobekbereaitarietabereamariobedituzien,eta Padanaramerajoanzela;

8EtaikusirikEsaukKanaangoalabakezzirelabereaita Isaakiatsegin;

9Orduan,EsaujoanzenIsmaelengana,etabere emazteenganahartuzuenMahalatIsmaelAbrahamen semearenalaba,Nebajot-enarreba,bereemazte.

10EtaJakobBeerxebatikirtenetaHaranalderajoanzen

11Etaargituzuentokibatean,etahanegonzengauguzia, zereneguzkiaipintzenbaitzen;etahartuzituentokihartako harrietatik,etajarrizituenbereburkoetarako,etaetzanzen tokihartanloegiteko

12.Etaametseginzuen,etahorraeskailerabatezarria lurrean,etaharengainazerurainoiristenzen:etahorra JainkoarenAingeruakigotzenetajaisten

13.Etahorra,Jauna,harengaineangeldituzen,etaesan zuen:NinaizzureaitaAbrahamenJainkoJaunaeta IsaakenJainkoa;

14.Etazurehaziaizangodalurrekohautsabezala,eta hedatukozaramendebaldera,etaekialdera,etaiparraldera etahegoaldera,etazurebaitanetazureondorengoanizango dirafamiliaguztiaklurrabedeinkatuaizan

15Etahuna,zurekinnago,etazoazentokiguztietan gordekozaitut,etaitzulikozaitutlurhonetara;izanere,ez zaitututziko,esandizudanaeginarte.

16EtaJakobbereloalditikesnatuzen,etaesanzuen:Ziur lekuhonetandagoJauna;etaeznekien

17Etabeldurtuzen,etaerranzuen:Zeinikaragarriaden tokiau!auezdabesteJainkoarenetxea,etaauzerukoatea

18.EtajaikizenJakobgoizeangoiz,etahartuzuenbere burkoetarakojarriazuenharria,etajarrizuenzutabetzat, etaolioaisurizuenharengainean

19.EtalekuhorriBeteldeitzenzion:bainahiriharenizena Luzzenlehen

20EtaJakobekbotubateginzuen,zioelarik:Baldin Jainkoanirekinegon,etajoangonaizenbidehonetan gordekobanau,etaemangodidalajatekoogiaetajanzteko jantziak,

21.Beraz,bakeanitzulinaiznireaitarenetxera;orduan JaunaizangodaeneJainkoa: 22Etaharriau,zutabetzatezarridudana,izanenda Jainkoarenetxea,etaemangodidazuenguzietarik,segurki emangodizuthamarrena

29.KAPITULUA

1.Orduan,Jakobjoanzenberebidaia,etaetorrizen ekialdekojendearenlurraldera

2Etabegiratuzuen,etahorraputzubatzelaian,etahorra, hirurartaldezeudenharenondoanetzanda;zerenputzu hartatikartaldeakedatenzituzten,etaharrihandibat zegoenputzuarenahoan

3.Etaharabilduzirenartaldeguztiak,etaharriaputzuaren ahotikjaurtietaardiakedatenzituzten,etaharriaberriz jarrizutenputzuarenahoanberetokian

4.EtaJakobekesanzien:Eneanaiak,nondikzarete?Eta hecerrancieçoten,Harangogugara

5Etaesanzien:EzagutzenduzueLabanNahorrensemea? Etahecerranceçaten,Ezagutzenduguhura.

6Etaerranzien:Onikaldago?Etahecerrancieçoten: Ondodago,etahuná,Rakelberealabadatorardiekin

7.Etaerranzuen:Huna,oraindikegunhandiada,etaezda denboraabereakbiltzeko;

8Etaesanzuten:Ezindugu,artaldeguztiakbilduarte,eta harriaputzuarenahotikbotaarte;geroardiakureztatzen ditugu

9Etaorainohekiekinmintzatzenarizela,Rakeletorrizen bereaitarenardiekin,zerenberakzaintzenzituen.

10Etagerthatuzen,JakobekRakelbereamarenanaia LabanenalabaRakeletabereamarenanaiaLabanenardiak ikusizituenean,Jakobhurbilduetaharriaputzuarenahotik botazuen,etabereamarenLabanenartaldeaedateraeman zuenanaia

11.JakobekmusuemanzionRakel,etaaltxatuzuenahotsa, etanegareginzuen

12JakobekRakeliesanzionbereaitarenanaiazelaeta Rebekarensemeazela,etakorrikajoanetabereaitariesan zion

13Etagerthatuzen,LabanekbereahizparensemeJakoben berrientzutean,lasterkajoanzitzaionbidera,etabesarkatu zuen,etamusuemanetabereetxeraeramanzuenEta gauzaoiekguztiakkontatuzizkionLabani.

14Labanekerranzioen:Ziurenehezuretaharagiazara Etaberarekinegonzenhilabetebatez

15EtaLabanekerranzionJakobi:Nereanaiazarelako, alferrikzerbitzatubeharalnauzu?esaidazu,zeinizangoda zuresoldata?

16EtaLabanekbialabaizanzituen:zaharrenarenizena Leazen,etagazteenarenizenaRakel 17Leabegisamurzegoen;bainaRakelederrazenetaoso gustukoazen.

18EtaJakobekRakelmaitezuen;etaesanzuen:Zazpi urtezzerbitzatukozaitutzurealabagazteRakelengatik 19.Labanekesanzuen:Hobedazuriematea,bestegizon batiemateabaino:egonzaiteznirekin

20JakobekzazpiurtezerbitzatuzituenRakelengatik;eta egunbatzukbesterikezzitzaizkioniruditu,beraganako maitasunagatik

21.EtaJakobekesanzionLabani:Emaidazueneemaztea, betediranereegunak,harenganasarnadin.

22EtaLabanekbilduzituentokikogizonguztiak,etaegin zuenjaia

23.Etagerthatuzenarratsean,hartuzuenLeaberealaba, etaekarrizion;etasartuzanberegana

24EtaLabanekberealabaLeaZilpaemanzionbere neskameaneskametzat

25EtagerthatuzengoizeanLeazela,etaesanzionLabani: Zeregindidazuhau?Ezalnuenzurekinzerbitzatu Rakelengatik?zergatik,bada,engainatunauzu?

26Labanekesanzuen:Ezdahorrelaeginbehargure herrian,txikienalehen-semearenaurretikematea.

27Beteezazubereastea,etahauereemangodizugubeste zazpiurteoraindiknirekineginenduzunzerbitzuagatik

28.HalaeginzuenJakobek,etabetezuenbereastea,eta emanzionberealabaRakelereemaztetzat

29EtaLabanekRakelberealabaBilhabereneskamea emanzionneskameizateko.

30EtasartuzenRakelenganaere,etaRakeleremaitezuen Leabainogehiago,etaberarekinzerbitzatzenzuenbeste zazpiurtez.

31JaunakikusizueneanLeagorrotatuazela,irekizion sabela,bainaRakelantzuazen

32.Leakhaurdunizanetasemebatizanzuen,etaRuben izenajarrizion,zerenerranzuen:«ZiurJaunakikusidu nireatsekabea;orain,beraz,niresenarrakmaitenau

33.Etaberrirokonzebituzuen,etasemebatizanzuen;eta esanzuen:Jaunakentzunduelakogorrotoanintzela,beraz, semehauereemandit,etaSimeonjarrizionizena

34.Etaberrizkonzebituzuen,etasemebatizanzuen;eta erranzuen:Oraingoanenesenarraelkartukodanirekin, zerenhirusemejaiobaitizkidaten:horregatikdeituzioten Lebi.

35Berrizerehaurdunizanzen,etasemebatizanzuen,eta esanzuen:«OraingoretsikodutJauna;horregatikjarrizion izenaJuda;etaezkerrekoerrodamendua.

30.KAPITULUA

1EtaRakelekikhusizueneanezzuelaJakobisemerik eman,Rakelekbekaiztuzuenbereahizpari;etaesanzion Jakobi:Emaidazuseme-alabak,edohilkonaiz.

2EtaJakobenhaserreapiztuzenRakelenkontra,etaerran zuen:Jainkoarenordez,zeinekkendudizunsabeleko fruitua?

3Etaesanzuen:«HonanireneskameaBilha,sarzaitez harengana;etanirebelaunikogaineanizangodu,nikere haurrakizandezadan.

4EtaemanzionBilhabereneskameaemaztetzat,eta Jakobsartuzenharengana

5BilhakhaurduneginzuenetaJakobisemebatemanzion

6EtaRakelekerranzuen:Jainkoakepaitunau,etaene ahotsaereentzun,etasemebatemandit:horregatikeman zionizenaDan

7EtaBilhaRakelenneskatoaberrirohaurdungeldituzen, etabigarrensemebatemanzionJakobi.

8EtaRakelekesanzuen:Borrokahandiekinborrokatu naiznirearrebarekin,etanagusitunaiz,etaemanzionizena Neftali

9.Leakikusizuenean,erditzeautzizuela,hartuzuenbere neskameaZilpa,etaemanzionemaztetzatJakob.

10ZilpaLearenneskameaksemebatemanzionJakobi

11EtaLeakerranzuen:Etortzendatropabat,etaeman zionizenaGad.

12ZilpaLearenneskameakbigarrensemebatemanzion Jakobi

13EtaLeakesanzuen:Zorionekoanaiz,zerenalabak dohatsudeitukonaute,etaAxerjarrizionizena

14.Rubenjoanzengari-bilketarenegunetan,eta mandragorakaurkituzituensoroan,etaekarrizizkionbere amaLeariOrduanRakelekLeariesanzion:Emaidazu, otoi,zuresemearenmandragoretatik.

15Etaerranzioen:Gutxialdaneresenarrahartuizana? etakendukozenizkiokeniresemearimandragorakere?

Rakelekesanzuen:«Horgatiketzanendazurekingauean zuresemearenmandragoreengatik

16EtailkizenJakobilunabarreanzelaitik,etaLeaatera zitzaionbidera,etaesanzion:Sartubeharzaraniregana; zeren,ziuraski,niresemearenmandragorekinalokatu zaitutEtaberarekinetzanzengauhartan

17.JainkoakentzunzuenLeari,etahaurdungeldituzen, etaJakobibostgarrensemeaemanzion

18EtaLeakerranzuen:Jainkoakemanditnireordainsaria, zerennereneskameaenesenarrariemandiodalako,eta emanzionizenaIsakar

19LeaberrizerehaurdunizanzenetaJakobiseigarren semeaemanzion.

20EtaLeakesanzuen:Jainkoakdoteonbatekinemandit; orainenesenarrabizikodanirekin,zerenseisemejaio nizkion,etaZabulonjarrizionizena.

21Gero,alababatizanzuenetaDinajarrizionizena 22EtaJainkoaorhoituzenRakel,etaJainkoakentzunzion, etairekizuenberesabela.

23Etahaurdunizanzen,etasemebatizanzuen;etaesan zuen:Jainkoakkendudunirelaidoa

24.EtajarrizionizenaJose;etaesanzuen:Jaunakbeste semebatgehitukodit

25Etagerthatuzen,RakelekJosejaiozenean,Jakobek esanzionLabani:Bidalnazazu,joannadinneuretokiraeta eneherrira

26Emadazunereemazteaketaeneseme-alabak,zeñagatik zerbitzatuditudanak,etautznazazujoan,zerenbaitakizu nikegindizudanzerbitzua

27.EtaLabanekesanzion:Othoitzendizut,zurebegietan graziaaurkitubadut,egon,zerenesperientziazjakinbaitut Jaunakzuregatikbedeinkatunauela

28Etaerranzuen:Izendaiezadazuzuresoldata,eta emanendut.

29Etaesanzion:Badakizunolazerbitzatuzaitut,etanola zureabereaknirekinzeuden

30Zerengutxizenniethorribainolehenzuena,etaorain ugarituda;etaJaunakbedeinkatuzaituethorrinaizenetik: etaorainnoizemangodutnireetxeaere?

31Etaerranzuen:Zeremangodizut?EtaJakobekesan zuen:Ezdidazuezeremango;haueginnahibadidazu, berrirobazkatukodutetazureartaldeazaindukodut.

32Zureartaldeguziakigarokoditutgaur,handikkenduko ditutaberezikinetaorbanguziak,etaardienarteanabere arreguziak,etaahuntzenarteanorbanaketaziztatuak; 33.Halaerantzungoditnerezuzentasunakurrengo denboran,enealokairuazureaitzineanetorrikodenean: ahuntzarteanmarraturiketaorbantuaezdena,etaardi arteanmarroia,nirekinlapurtutzathartukodirenak

34.EtaLabanekesanzuen:Huna,zurehitzarenaraberakoa izanliteke

35Etakenduzituenegunartaneraztunaketaorbanak zeudenahuntzak,etaahuntzzikintuaketaorbanakzeuden guztiak,etabertanzuripixkabatzeukatenguztiak,eta ardienarteanmarroiguztiak,etaeskuetaraemanzituen. beresemeenartean

36EtairuegunekobideaezarrizuenbereetaJakoben artean,etaJakobekbazkatzenzituenLabanengainerako artaldeak

37EtaJakobekmakalberdezko,etahurritzeta gaztainondokomakalakhartuzituen;etazartadazuriak pilatuzituztenhaietan,etahagatxoetanzegoenzuriaagertu zuten

38.Etajarrizituenartaldeenaitzineanpilatuzituen hagaxkakedateraedateraedaterazihoazeneanerretenetan erretenetan

39.Etaartaldeakkontzeptuzirenmakilenaitzinean,eta abereakaterazituzten,zirriztuak,zikintuaketaorbanak

40EtaJakobekarkumeakbereizizituen,etaartaldeen aurpegiakeraztundunenalderajarrizituen,etaLabanen artaldekomarroiguztiak;etabereartaldeakipinizituen,eta ezzituenjarriLabanenabereetara

41.Etagerthatuzen,abereindartsuenakulertzenziren bakoitzean,Jakobekabereenbegienaitzineanipintzen zituenhagatxoakerretenetan,hagatxoenarteanutzzezaten

42.Bañaabereakahulakziranean,etzituensartzen:bada ahulenakLabanenakziren,etasendoenakJakobenak

43Etagizonaizugarrihandituzen,etabazuenabereasko, etaneskame,etamorroi,etagameluaketaastoak.

31.KAPITULUA

1EtaadituzituenLabanensemeenhitzak,ziotela:Jakobek kendudugureaitarizenguztia;etagureaitarengandiklortu duaintzahauguztia.

2EtaJakobekikusizuenLabanenbegitartea,etahara,ez zenharenganalehenbezala

3.EtaJaunakesanzionJakobi:Itzulzaitezzurearbasoen lurralderaetazuresenideetara;etazurekinegongonaiz

4.EtaJakobekRakeletaLeadeituzituenbereartaldera landera

5Etaesanzien:Ikustendutzuenaitarenbegitartea,ezdela nirekikolehenbezala;bainanireaitarenJainkoanirekin izanda.

6Etabadakizueeneindarguziarekinzerbitzatududala zuenaita

7Etazureaitakengainatunau,etahamaraldizaldatunau soldata;bainaJainkoakutzizionnirikalterikezegiteko

8.Halaesangobalu:Piztuakizangodirazuresoldata; orduanabereguztiakzikindutazeuden;geroabereguztiak eraztunakbiluztuzituen

9.HorrelakendudizkizuJainkoakzureaitariabereak,eta emandizkit

10Etagerthatuzenabereakhaurdunzegoengaraian, begiakaltxatuetaametsbateanikusinituen,eta,hara, abereengainerajauziegitenzutenahariakeraztunak, zikintuaketagorrituakzeuden.

11.EtaJainkoarenaingeruakametsetanmintzatuzitzaidan, esanez:Jakob;

12Etaesanzuen:Altxatubegiak,etaikusi,abereen gaineanjauziegitendutenahariguztiakeraztunak, zikintuaketagorrituakdira,zerenikusibaitutLabanek egitendizunguztia

13NinaizBetelgoJainkoa,nongantzutuzenituenzutabea, etanonzineginzenidanbotua:oraijaikizaitez,aterazaitez lurhonetatiketaitzulizaitezzuresenideenlurraldera.

14EtaRakeleketaLeakerantzunzioten,etaesanzioten: Baaldagooraindikgureaitarenetxeanparteedoondarerik?

15.Ezalgaraharengandikarrotztzathartzen?izanere, saldugaitu,etagurediruaereirentsidu

16ZerenJainkoakgureaitagandikartudituenaberastasun guziak,gureaketagureseme-alabenakdira:orainbada, Jainkoakerrandizunguzia,egizu

17OrduanjaikizenJakob,etaezarrizituenberesemeak etabereemazteakgamelugainean;

18Etaeramanzituenbereabereguztiak,etalortutako ondasunguztiak,Padanaramenlortutakoabereak,bereaita IsaakenganaKanaanlurralderajoateko.

19Labanjoanzenbereardiakmoztera,etaRakelek lapurtuzituenbereaitarenirudiak

20.EtaJakobekustekabeanlapurtuzionLabansiriarrari, ezbaitzionesanihesizebilela

21Beraz,zuenguztiarekiniheseginzuen;etajaikieta ibaiaigaroetaGalaadekomendirantzjarrizuenaurpegia. 22EtaLabanierranziotenherenegun,Jakobekihesegin zuela

23.Etabereanaiakberekinhartuzituen,etazazpieguneko bideajarraituzuen;etaatzemanzutenGalaadmendian 24EtaJainkoaLabansiriarraganaethorrizengauez ametsetan,etaesanzion:KontuzezdezalaJakobiezongi eztxarrikhitzegin

25Orduan,LabanekJakobihelduzionJakobekbereoihaletxolamendianezarrizuen,etaLabanbereanaiekin Galaadekomendianjarrizen

26EtaLabanekesanzionJakobi:Zereginduzu, ustekabeanlapurtudizkidazula,etanerealabakeraman dizkidazula,ezpatazgatibubezala?

27Zergatikiheseginzenuenezkutuan,etalapurtuzidaten; etaezdidazuerran,alaitasunez,etakantuz,tabret,eta harpazbidaltzeko?

28.Etaezaldidazuutziniresemeeietaalabeimusu ematea?ergelkeriazegindezuorain

29Nireeskudagogaitzegitea,bainazureaitarenJainkoak atzogaueanesanzidan,esanez:BegiraezdezazunJakobi ezonetatxarrikhitzegin.

30Etaorain,joannahibazenuere,zureaitarenetxeagogo handizdesiratzenzenitelako,zergatiklapurtudituzuene jainkoak?

31EtaJakobekerantzunzionLabani:«Ikaranengoen, zerenesannion:Balitekezurealabakindarrezkenduko dizkidazulanigandik

32Zeurejainkoakarkitzendituzunnorekin,ezbedibizi: gureanaienaitzineanezagutuezazuzerdennirekin,eta eramanezazuzureganaZerenJakobekezzekienRakelek lapurtuzituela

33EtasartuzenLabanJakobenetxolara,etaLearen etxolara,etabineskamerenoihaletara;bainaezzituen aurkituOrduan,LearendendatikateraetaRakelen oihaleansartuzen.

34.EtaRakelekhartuzituenirudiak,etagameluaren altzarietanjarrietahaiengaineaneserizenEtaLabanek miatuzuenetxolaguztia,bainaezzituenaurkitu

35.Etaerranzioenbereaitari:Ezbedienejaunagaitzetsi zureaitzineanezinjaiki;izanere,emakumeenohituranire gaindagoEtabilatuzuen,bainaezzituenirudiakaurkitu

36EtaJakobhaserretuzen,etaLabanekinliskareginzuen: etaJakobekerantzunzionetaesanzionLabani:Zerdanire errua?zeindanerebekatua,niainbero-beropertsegitu nauzun?

37Neregauzguziakarakatudituzunbitartean,zeraurkitu duzuzureetxekogauzguzietatik?ezarezazuhemennire anaienetazureanaienaurrean,bionarteanepaidezaten

38Hogeiurtehauetanzurekinegonnaiz;zureardieketa zureahuntzekezdituzteberenkumeakbota,etazure artaldeetakoahariakezditutjan

39Piztietatikurratuaizanzenaezdizutekarri;Galera eramannuen;eneeskuzeskatuzenduan,egunezlapurtua, edogauezlapurtua

40Halanengoen;eguneanlehorteakhondatzenninduen, etaizozteakgauez;etanireloaaldenduzennirebegietatik.

41Halaegonnaizogeiurtezureetxean;Hamalauurte zerbitzatuzaitutzurebialabengatik,etaseiurtezure abereengatik,etahamaraldizaldatudidazuniresoldata.

42NireaitarenJainkoa,AbrahamenJainkoa,etaIsaaken beldurraenekinizanezbalira,orainhutsikbidalinauzu Jainkoakikusidueneatsekabeaetanereeskuennekea,eta errietaeginzaituatzogauean

43EtaLabanekerantzunzionJakobi:Alabahaueknire alabakdira,etaumehaueknireseme-alabak,etaabere haueknireabereakdira,etazukikustenduzunguztianirea da:etazeregindezaketgaurnirealabahauei,edojaio direnseme-alabei?

44Orain,bada,zatoz,egindezagunituna,niketazu;eta izanbedinireetazureartekolekukotzat

45.EtaJakobekharribathartuetazutabetzatjarrizuen.

46EtaJakobekesanzienbereanaiei:Bilduharriak;eta harriakhartuetapilobateginzuten,etahanjanzutenpilo gainean.

47EtaLabanekJegarsahaduthadeituzion:bainaJakobek Galeeddeitzenzion

48.Labanekesanzuen:«Multohaudagaurnireetazure arteanlekukoHorregatikizenaemanziotenGaleed; 49.EtaMitzpa;zerenerranbaitzuen:Jaunakbehatzendu nietazureartean,elkarrengandikkanpogaudenean

50Baldinnerealabakatsekabetzenbadituzu,edobeste emaztebatzukhartzenbadituzunirealabekinbatera,ezda inorgurekin;ikus,Jainkoadanireetazurearteanlekuko.

51EtaLabanekesanzionJakobi:Hunazutabehau,nire etazurearteanbotadudanzutabehau;

52Pilahaulekukoizan,etazutabehaulekukoizan,ez naizelazureganapasakometahauetazutabehonen gainetikpasakoeznaizelanireganakalterako.

53AbrahamenJainkoak,etaNahorrenJainkoak,haien aitarenJainkoak,epaitzengaituztegurearteanEtaJakobek bereaitaIsaakenbeldurragatikzineginzuen.

54OrduanJakobeksakrifizioaeskainizuenmendian,eta bereanaieideieginzienogiajanzezaten:etajanzuten ogia,etagauosoanegonzirenmendian

55.EtagoizeangoizjaikizenLaban,etamusueman zizkienberesemeeietaalabak,etabedeinkatuzituen:eta Labanjoanzen,etaitzulizenberetokira

32.KAPITULUA

1EtaJakobberebidetikjoanzen,etaJainkoaren aingeruaktopoeginzion

2EtaJakobekikusizituenean,erranzuen:Auda Jainkoarenarmada,etajarrizionizenatokihorri Mahanaim

3EtaJakobekbereaitzineanmandatariakbidalizizkion bereanaiaEsauriSeirlurraldera,Edomlurraldera.

4Etaaginduzien,esanez:HonelaesangodiozueEsauri enejauna;HoneladiozurezerbitzariJakobek:Labanekin egonnaiz,etahanegonnaizorainarte.

5Etabaditutidiak,etaastoak,artaldeak,etazerbitzariak, etaemakumeak,etaigorriditutenenausiarenberriematera, zureaitzineangraziaarkidezadan.

6EtamandatariakitzulizirenJakobengana,esanez:Zure anaiaEsauriethorriginen,etaberaerezurebiladabil,eta berarekinlaurehungizon.

7OrduanJakobizuturiketaatsekabeturikzegoen,etabi taldetanbanatuzituenberarekinzegoenjendea,eta artaldeak,etaardiaketagameluak;

8Etaesanzuen:Esaubadatortzenbadataldebatetara,eta hiltzenbadu,gelditukodenbestetaldeaihesegingodu

9.Jakobekesanzuen:OnereaitaAbrahamenJainkoa,eta nireaitaIsaakenJainkoa,esandidanJauna:Itzulzaitez zureherriraetazuresenideetara,etaongiegingodizut

10.Eznaizmerezizurezerbitzariarierakutsidiozunerruki guzietariktxikiena,etaegiaguzia;zerenniremakilarekin Jordanhauigaronuen;etaorainbitaldebihurtunaiz

11.Othoiz,libranazazunereanaiareneskutik,Esauren eskutik,ezenharenbeldurnaiz,ethoreznadinnietaama seme-alabekinjo

12.Etaerranzenduan:Ziuronegingodizut,etaeginen dizutzurehaziaitsasokohondarrabezela,zeinaezden jendetzagatikzenbatu

13.Etagauhartanbertanostatuhartuzuen;etaeskuetara helduzitzaionetikoparibathartuzuenbereanai Esaurentzat;

14.Berrehunahuntz,etahogeiahuntz,berrehunardieta hogeiahari,

15.Hogeitahamaresnegameluberenameekin,berrogei behi,etahamarzezen,hogeiastoetahamarpotro

16Etaemanzituenberezerbitzarieneskuetan,gudari guziakberez;etaesanzietenberezerbitzariei:Pasazaitezte nireaitzinean,etajarritartetxobatontzienartean.

17Etalehengoariaginduzion,esanez:EneanaiaEsauk topoegitendizunean,etagaldetzendizunean:Norenazara? etanorazoaz?etanorenakdirahauekzureaurrean?

18Orduanesangoduzu:ZurezerbitzariJakobenakdira; enejaunaEsauribidalitakoopariada,etahunaberaere gureatzetik

19Etahalaaginduzienbigarrenari,etahirugarrenari,eta erleenatzetikzihoazenguziei,zioelarik:Honelaesango diozueEsauri,huraaurkitzenduzuenean

20Etaesanezazuegainera:HunazurezerbitzariJakob gureatzetik.Zerenerranzuen:Barkatukodutnireaitzinean doanopariarekin,etageroharenaurpegiaikusikodut; beharbadaonartukonau.

21.Etaioanzitzaionopariauaitzinean,etagauartanostatu hartuzuentaldean

22Etajaikizengauhartan,etahartuzituenberebi emazteak,etaberebiemakumezerbitzariaketabere hamaikaseme,etaigarozuenJabokgurutzatua

23Etahartuzituen,etaigorrizituenerrekagaindi,eta igorrizuenzuena

24EtaJakobbakarrikgeldituzen;etaharekinborrokan arituzengizonbat,egunaargituarte.

25Etaikhusizueneanezzuelabereaurkagailentzen,ukitu zuenbereizterrarenhutsunea;etaJakobenizterraren hutsuneagiltzapetutazegoen,harekinborrokanarizela.

26Etaesanzuen:Utznazazujoan,zerenegunaargitzen baitaEtaharkesanzuen:Ezzaitututziko,ezbadidazu bedeinkatu.

27Etaerranzioen:Noladazureizena?Etaerranzaroen: Jakob

28.Etaerranzuen:EzdagehiagozureizenaJakobdeituko, Israelbaizik,zerenprinzipebatbezaladuzuboterea Jainkoarekinetagizonekin,etanagusituzara

29.EtaJakobekgaldetuzion,etaesanzion:Esaniezadazu zureizenaEtaerranzaroen:Zergatikgaldetzenduzunere izenaz?Etahanbedeinkatuzuen

30.EtaJakobeklekhuariPenieljarrizionizena,zerenikusi baitutJainkoaaurpegira,etaenebiziagordeada

31EtaPenuelgañetikigarozanean,eguzkiairtenzan harengainera,etageldituzanbereizterrean.

32Hortaz,Israelgosemeekezdutejatenuzkurtuden zenotik,zeinadenizterrarenzuloandagoena,gaurarte: zerenukitubaitzuenJakobenizterrekozuloaukituzuen zenoan

33.KAPITULUA

1EtaJakobekbegiakaltxatuzituenetabegiratuzuen,eta horra,Esauetorrizen,etaberarekinlaurehungizon.Eta banatuzituenhaurrakLeari,etaRakelietabineskameei

2Etaneskameaketahaienseme-alabaklehenikjarrizituen, etaLeaetaharenseme-alabakondoren,etaRakeletaJose atzetik

3Etaigarozenhaienaitzinean,etamakurtuzenzazpi aldizlurrera,bereanaiarenganahurbilduzenarte.

4EtaEsauklastereginzionbidera,besarkatuetalepoan erorietamusuemanzion,etanegareginzuten.

5Etaaltxatuzituenbegiak,etaikusizituenemakumeak etahaurrak;etaesanzuen:Nordirazurekindaudenak?Eta harcerrancieçón,Iaincoacçurecerbitzarigraciaticeman dituenhaourc.

6Orduanhurbilduzirenneskameak,beraieketaberen seme-alabak,etamakurtuziren

7EtaLeaerebereseme-alabekinhurbilduziren,eta makurtuziren,etaondorenhurbilduzirenJoseetaRakel, etamakurtuziren.

8Etaerranzuen:Zeresannahiduzuezagutududan bulkadahauguztia?Etaerranzaroen:Hauekgrazia arkitukoduteenenausiarenaitzinean.

9Esaukesanzuen:Nahikoadut,anaia;gordeezazu zeuretzatdaukazunhori

10EtaJakobekerranzuen:Ez,othoitzendizut,baldin orainzureaitzineangraziaarkitzenbadut,harezazuene eskuanneureoparia:zerenberazikusidutzureaurpegia, Jainkoarenaurpegiaikusiizanbanintzbezala,etazuzinen. nirekingustura.

11Harezazu,othoitzendizut,ekarridizudannire bedeinkapena;zerenJainkoakongijokatudunirekin,eta askidudalako.Etaharkeskatuzion,etahartuzuen.

12Etaesanzuen:Goazengurebidea,etagoazen,etani zureaitzineanjoangonaiz

13Etaerranzioen:Enenausiakbadakihaurraksamur daudela,etaartaldeaketaartaldeakkumeakdituztenak nirekindaudela:etagizonekegunenbateangainditzen badituzte,artaldeguziakhilendira

14Othoitzendizut,enejaunaberezerbitzariarenaitzinetik igarobedi,etaemekieramangodutaurrera,nireaitzinean doazenabereeketaumeekjasandezaketenbezala,ene jaunarenganaSeir-eraetorriarte

15.Esaukesanzuen:Utznazazuorainzurekinnirekin daudenjendeetarikbatzukEtaerranzaroen:Zerbehardu? arkidezadangraziaenejaunarenaitzinean

16.EgunhartanitzulizenEsauSeiraldera.

17EtajoanzenJakobSukotera,etaeginzionetxebat,eta eginzituentxabolakbereabereentzat:horregatikdeitzen zaiotokihorriSukot.

18EtaJakobXalemerahelduzen,Kanaangolurrean dagoenSikemhirira,Padanarametiketorrizenean;etabere dendajarrizuenhiriarenaurrean.

19Etaerosizuensoro-luzebat,nonbereetxolazabaldu zuena,HamorrensemeSikemenaitareneskutik,ehun dirutan.

20Etaaltxatuzuenhanaldarebat,etadeituzionEleloheIsrael

34.KAPITULUA

1.EtaJakobiemanzionLearenalabaDinaaterazen lurrekoalabakikustera

2EtaSikem,Hamorhibidarrensemeak,herrialdeko prinzipeak,ikusizuenean,hartuzuen,etaharekinetzanzen, etakutsatuzuen

3EtaberearimaDinariJakobenalabariatxikizitzaion,eta neskatxamaitezuen,etaongihitzeginzionneskari.

4EtaSikemekmintzatuzitzaionbereaitaHamorri,esanez: Harnazazuemaztetzatneskahau

5.JakobekentzunzuenberealabaDinakutsatuzuela: orainberesemeakbereabereekinlandanzeuden,eta Jakobekisildueginzuenetorrizirenarte.

6Hamor,Sikemenaita,joanzenJakobenganaharekinhitz egitera

7EtaJakobensemeakilkhizirenzelaitikhorientzutean, etagizonakatsekabeturik,etaosohaserretuziren,zeren IsraelenzorakeriaeginbaitzuenJakobenalabarekin etzanda;zeingauzaezdeneginbehar

8EtaHamor-ekhitzeginzien,zioela:EnesemeSikemen arimazurealabadesiratzendu;

9.Etaeginitzazueezkontzakgurekin,etaemaniezaguzu zuenalabak,etahartugurealabakzuentzat

10Etagurekinbizikozarete,etalurrazuenaurrean egongoda;bizizaitezteetasalduezazutebertan,etalortu ezazutebertanondasunak

11EtaSikemekesanzietenbereaitarietabereanaiei: Utzidazuegraziaarkitzenzuenbegietan,etaesango didazuenaemangodizut

12.Eskatuiezadazusekulaainbestedoteetadohain,eta emangodidazueesangodidazuenbezala:bainaemaztegai emaniezadazuneskamea

13EtaJakobensemeekengainuzerantzunzietenSikemi etaHamorbereaitari,etaerranzioten,zerenkutsatu zuelakoDinahaienarreba:

14Etaerranzieten:Ezindugugauzahauegin,gureahizpa zirkunzidatugabekobatiemateko;zerenhoriguretzat irainaizanbaitzen:

15.Bainanhonetanadostukozaituztegu:Gubezalakoak izannahibazarete,erdainduaizandadilazuetakoar bakoitza;

16.Orduanemangodizkizugugurealabak,etazurealabak gureganaeramangoditugu,etazurekinbizikogara,eta herribatbihurtukogara

17.Bainabaldingurientzunnahiezbadiguzue,erdaintzera; orduangurealabahartukodugu,etajoangogara

18EtahaienhitzakatseginizanzituenHamoretaSikem Hamorrensemea.

19Etagizongazteaketzuenausartu,zerenatseginzuen Jakobenalabaz,etabereaitarenetxeguziabaino ohoragarriagoazen.

20EtaHamoretaSikemberesemeaethorrizirenberen hirikoatarira,etahitzeginziotenberenhirikogizonei, ziotela:

21Gizonhauekbakezkoakdiragurekin;beraz,bizi dezatelalurrean,etabertanmerkataritza;izanere,lurra, hara,askihandiadahaientzat;harditzagunemaztetzat haienalabak,etaemanditzagungurealabak

22Honetanbakarrikonartukogaituztegizonekgurekin bizitzeko,herribatizateko,baldingurearteanarbakoitza erdainduabada,erdaindudirenbezala

23Ezaldiragureakizangoberenabereak,beren ondasunaketahaienabereguztiak?bakarrikeman diezaiogunbaietza,etagurekinbizikodira

24EtaHamorrietaSikemiberesemearientzunzietenbere hirikoatetikirtetenzirenguztiak;etaarbakoitzaerdaindu zen,berehirikoatetikirtetenzirenguztiak

25Etagerthatuzenhirugarrenegunean,minduta zeudenean,Jakobensemeetatikbi,SimeonetaLebi, Dinarenanaiek,bakoitzakbereezpatahartuetaausardiaz helduzirenhirira,etahilzituztengizonezkoguztiak

26.EtahilzituztenHamoretaSikemberesemeaezpataz, etaDinaaterazutenSikemenetxetik,etairtenziren

27.Jakobensemeakhildakoengaineraetorriziren,etahiria hondatuzuten,berenarrebakutsatuzutelako

28Hartuzituztenberenardiak,etaidiak,etaastoak,eta hirianzeudenak,etasoroanzeudenak,

29.Etaberenaberastasunguziak,etaberenhaurraketa emazteguziakgatibuartuzituzten,etahondatuzituzten etxeanzeudenguziakere

30EtaJakobekesanzienSimeonietaLebiri:Asartu nauzuelurrekobiztanleenartean,kanaandarreneta perizitarrenartean,kiratsaeragiteko;;etasuntsitukonaiz nietaeneetxea

31Etaerranzuten:Gurearrebarekinemaztegaibatekin bezalajokatubeharaldu?

35.KAPITULUA

1EtaJainkoakesanzionJakobi:Jaiki,iganzaitezBetelera, etabizizaitezhan,etaeginezazuhan,zureanaiEsauren aitzineanihesiigeseginzenuenean,agertuzaizunJainkoari aldarebat

2OrduanJakobekesanzienbereetxekoeietaharekin zeudenguztiei:Kenduzuenarteandaudenjainkoarrotzak, etagarbiizanzaitezteetaaldatusoinekoak

3EtajaikigaitezenetaigangaitezenBetelera;etahan egingodiotaldarebatJainkoari,eneatsekabekoegunean erantzunzidana,etanirekinizanzenjoannintzenbidean

4.EtaemanzizkiotenJakobieskuanzeuzkatenjainko arrotzguztiak,etabelarrietanzeudenberenbelarritako guztiak;etaJakobekSikemondoanzegoenharitzazpian gordezituen.

5Etajoanziren,etaJainkoarenizuaizanzenhaien inguruanzeudenhirietan,etaezzituztenjarraituJakoben semeak.

6Jakob,beraz,Kanaango,hauda,Betelera,Luzeraetorri zen,beraetaharekinzegoenjendeguztia

7.Etaeraikizuenhanaldarebat,etadeituziontokiari Elbetel,zerenhanagertuzitzaionJainkoa,bereanaiaren arpegitikihesizebilela

8.BainahilzenDeboraRebekarenerizaina,etaBetel azpianlurperatuzutenharitzbatenazpian,etaharenizena Alonbachutdeitzenzen

9.EtaJainkoaagertuzitzaionberriroJakobi, Padanarametikilkizenean,etabedeinkatuzuen

10EtaJainkoakerranzion:HireizenaJakobda,zure izenaezdagehiagoJakobdeituko,bainaIsraelizangoda zureizena,etaIsraeldeituzion

11EtaJainkoakesanzion:NinaizJainkoahalguztiduna: izanzaitezfruituetaugaldu;naziobatetanazio-taldebat izangodazuregandik,etaerregeakaterakodirazure ertzetatik;

12.EtaAbrahamietaIsaakiemannizkionlurra,zuri emangodizut,etazureondorengoeiemangodiotlurra

13EtaJainkoaiganzenharengandikberarekinhitzegiten zuentokian.

14EtaJakobekzutabebatezarrizuenberarekin mintzatzenzentokian,harrizkozutabebat,etaisurizuen edari-oparibat,etaolioaisurizuen.

15EtaJakobekdeituzionJainkoakberarekinmintzatzen zitzaiontokiariBetel

16.EtaabiatuzirenBeteldik;Etabideapurbatbesterikez zenEfrateraetortzeko;

17.Etagerthatuzen,erditzegogorreanzegoenean, emaginakesanzion:Ezizanbeldur;semehauereizango duzu

18Etagerthatuzen,berearimaaldeegitenarizela,(ezen hilzen)Benonideitzenzion:bainabereaitakBenjamin deitzenzion

19EtahilzenRakel,etaehortzizutenEfratekobidean, hauda,Belengo

20EtaJakobekzutabebatezarrizuenharenhilobiaren gainean:huradaRakelenhilobiarenzutabeagaurarte.

21EtaIsraeljoanzen,etahedatuzuenbereetxolaEdarko dorretikharatago

22.Israellurraldehartanbizizenean,Rubenjoanzeneta etzanzenbereaitarenBilharenohaidearekin,etaIsraelek entzunzuenJakobensemeakhamabiziren:

Genesia

23Learensemeak;Ruben,Jakobenlehen-semea,eta Simeon,etaLebi,etaJuda,etaIsakaretaZabulon; 24Rakelensemeak;JosephetaBenjamin: 25.EtaBilharensemeak,Rakelenneskamea;Daneta Neftali:

26Zilparensemeak,Learenneskatoa;Gad,etaAxer: hauekdiraJakobensemeak,Padanaramenjaio zitzaizkionak.

27EtaJakobbereaitaIsaakenganaetorrizenMamrera, Arbahirira,hauda,Hebron,nonAbrahametaIsaak arrotzakbiziziren

28EtaIsaakenegunakizanzirenehunetalaurogeiurte

29.EtaIsaakemanzuenizpiritua,etahilzen,etabilduzen bereherriarengana,zaharetaegunezbeterik,etabereseme EsauetaJakobekehortzizuten

36.KAPITULUA

1.HauekdiraEsaurenbelaunaldiak,hauda,Edom.

2EsaukbereemazteakhartuzituenKanaangoalabetatik; Ada,Elonhititarrarenalaba,etaAholibama,Anarenalaba, Zibeonhibitarrarenalaba;

3EtaBasmathIsmaelenalaba,Nebajotenarreba

4EtaAdakemanzionEsauriElifaz;etaBasmathekReuel sortuzuen;

5OholibameksortuzituenJeus,JaalametaKorah:hauek diraEsaurensemeak,Kanaangolurreanjaiozitzaizkionak

6.EtaEsaukhartuzituenbereemazteak,etaberesemeak, etaberealabak,etabereetxekopertsonaguztiak,etabere abereak,etabereabereguztiak,etabereondasunguztiak, Kanaanlurreanlortuzituenak;etabereanaiaJakoben begitartetikjoanzenherrira

7Zerenberenaberastasunakelkarrekinbizitzekobaino gehiagoziren;etaarrotzakzirenlurraldeakezinizanzituen jasanberenabereengatik

8HorrelabizizenEsauSeirmendian:EsaudaEdom

9.HauekdiraEsaurenondorengoak,Seirmendian, edomitarrenaita:

10HauekdiraEsaurensemeenizenak;Elifaz,Adaren semea,Esaurenemaztea,Reuel,Basmatensemea,Esauren emaztea

11EtaElifazensemeakTeman,Omar,Zefo,etaGatameta Kenazizanziren.

12EtaTimnazenElifazEsaurensemearenohaidea;eta ElifazAmalekemanzion:hauekzirenAdaEsauren emaztearensemeak.

13EtahauekdiraReuelensemeak;Nahat,Zerah,Xama etaMiza:hauekzirenBasmathEsaurenemaztearensemeak.

14HauekizanzirenEsaurenemazteaZibeonenalaba AnaenalabaAholibamarensemeak,etaemanzionEsauri Jeus,JaalametaKorah

15.HauekzirenEsaurensemeenburuzagiak:Elifazen semeak,Esaurenlehen-semeak;Temandukea,Omardukea, Zefodukea,Kenazdukea, 16Korahdukea,GatamdukeaetaAmalekdukea:hauek diraElifazetikEdomlurralderaetorrizirendukeak;hauek zirenAdarensemeak.

17HauekdiraReuelEsaurensemearensemeak;Nahath dukea,Zerahdukea,Xamadukea,Mizzadukea:hauekdira ReueldikEdomlurralderaetorrizirendukeak;Hauekdira BasmathEsaurenemaztearensemeak

18HauekdiraOolibamaEsaurenemaztearensemeak; Jeushdukea,Jaalamdukea,Korahdukea:hauekziren AholibamaEsaurenemazteaAnarenalabatiketorriziren dukeak.

19.HauekdiraEsaurensemeak,Edomdenak,etahauek dirahaiendukeak

20HauekdiraSeirhortarrensemeak,lurraldeanbizi zirenak;Lotan,Xobal,ZibeonetaAna, 21EtaDishon,etaEzer,etaDisan:hauekdirahortarren buruzagiak,SeirrensemeakEdomgolurrean

22LotanensemeakHorietaHemamizanziren;eta LotanenarrebaTimnazen

23.HauekzirenXobalensemeak;Alvan,Manahat,Ebal, XefoetaOnam

24EtahauekdiraZibeongosemeak;baiAja,baiAna:hau izanzenAnahurabasamortuanmandoakaurkituzituena, bereaitaZibeonenastoakbazkatzenzituenean

25EtaAnaensemeakzirenhauek;Dishon,etaAholibama Anarenalaba.

26EtahauekdiraDishonensemeak;Hemdan,etaExban, etaItran,etaKeran

27.HauekdiraEzerrensemeak;Bilhan,etaZaavan,eta Akan

28HauekdiraDishanensemeak;Uz,etaAran

29.Hauekdirahortarretatiketorrizirendukeak;Lotan dukea,Shobaldukea,Zibeondukea,Anadukea, 30Dishondukea,Ezerdukea,Dishandukea:hauekdira Horitiketorrizirendukeak,berendukeenarteanSeirko lurrean

31EtahauekdiraEdomgolurreanerregeizanziren erregeak,Israelgosemeengaineanerregerikizanbaino lehen

32EtaBelaBeorrensemeaerreñatuzenEdomen,eta harenhiriarenizenaDinhabazen.

33EtahilzenBela,etaJobabBotzrakoZerarensemea erregeizanzenharenordez

34.EtahilzenJobab,etaharenordezTemanilurreko Husamerregeizanzen

35EtahilzenHusam,etaHadadBedaderensemea, MoabekoeremuanMadianhilzuena,erregeizanzenharen ordez,etaberehiriarenizenaAvitzen

36EtahilzenHadad,etaharenordezMasrekakoSamla erregetuzen.

37EtahilzenSamla,etaRehobotibaikoSaulerregeizan zenharenordez

38.EtahilzenSaul,etaBaalhananAkborrensemeaerrege izanzenharenordez

39.EtahilzenBaalhananAkborrensemea,etaHadar erregeizanzenharenordez,etaberehiriarenizenaPauzen; etabereemazteakMehetabelzuenizena,Matredenalaba, Mezahabenalaba

40.EtahauekdiraEsaurenethorrizirendukeenizenak, berensenitartekoenarabera,berenlekuenarabera,beren izenenarabera;DukeTimnah,DukeAlvah,DukeJetheth, 41Aholibamadukea,Eladukea,Pinondukea, 42Kenazdukea,Temandukea,Mibzardukea, 43.Magdieldukea,Iramdukea:hauekdiraEdomgo dukeak,berenjabegokolurreanberenbizilekuenarabera: beradaEsauedomitarrenaita

37.KAPITULUA

1EtaJakobbizizanbereaitaarrotzazanlurraldean, Kanaangolurrean.

2HauekdiraJakobenbelaunaldiak.Josek,hamazazpiurte zituela,artaldeabazkatzenarizenbereanaiekin;etamutila Bilharensemeekin,etaZilparensemeekin,bereaitaren emazteekin,etaJosekbereaitariemanzionhaienberri txarra

3IsraelekberesemeguziakbainogehiagomaitezuenJose, zerenberezahartzaroarensemeabaitzen,etakolore askotakojantziaeginzion

4.Etaikusirikbereanaiakaitakbereanaiaguziakbaño geiagomaitezuela,gorrotozuten,etaezinziotenbakero hitzegin

5.EtaJosekametsbateginzuen,etakontatuzietenbere anaiei,etaaregehiagogorrotatzenzuten

6Etaesanzien:Entzun,otoi,nikegindudanametshau

7.Zeren,huná,lotzenariginelasoroan,etahuná,ene artaldeajaikizen,etazutikereegonzen;etahuná,çuen gabardeacinguratuciraden,etaagurtuçutenenegabariari

8.Etaerranziotenbereanaiek:Hierreñatukoalduzugure gainean?alaizanenalduzuguregain?Etaaregehiago gorrotatzenzutenbereametsengatiketaberehitzengatik

9.Etabesteametsbateginzuen,etakontatuzuenbere anaiei,etaesanzuen:Huna,ametsbatgehiagoegindut;eta huna,eguzkiak,ilargiaketahamaikaizarrekagurtuegin zidaten.

10Etaesanzienbereaitarietabereanaiei:etabereaitak mehatxatuzion,etaerranzioen:Zerdaametshauegin duzun?Benetanetorrikoalgaranietazureamaetazure anaiakzureaurreanlurreramakurtzera?

11Etabereanaiekbekaiztiazioten;bainabereaitakesana ikusizuen.

12EtabereanaiakjoanzirenSikemenberenaitaren artaldeabazkatzera

13.IsraelekesanzionJoseri:Ezaldutezureanaiek artaldeabazkatzenSikemen?zatoz,etabidalikozaitut hekienganaEtaharcerrancieçón,Hunani

14.Etaerranzioen:Zoaz,othoitzendizut,eazureanaiak ongidaudenetaartaldeakongidauden;etaekariezadazu berrirohitzaBeraz,Hebrongoharanetikbidalizuen,eta Sikemerahelduzen.

15Etaarkituzuengizonbatek,etahunázelaianzebilela: etagizonakgaldetuzion,zioela:Zerbillatzenduzu?

16.Etaerranzuen:Nereanaiakbilhatzenditut:erran iezadazu,othoi,nonbazkatzendituztenberenartaldeak

17.Etagizonakerranzuen:Aldeegindirahemendik;zeren entzunnituenesaten:GoazenDotaneraJosekbereanaien atzetikjoanetaDotanenaurkituzituen

18Etaurrutitikikusizutenean,beraganahurbildubaino lehenere,konspiratuzutenharenkontrahiltzeko.

19Etaesanziotenelkarri:Huna,ameslariaudator 20Zatoztebada,etahildezagun,etabotadezagunzulo batera,etaerranendugu:Piztiagaiztobatekirentsidu,eta ikusikoduguzergertatukodenharenametsetarik

21.Rubenekentzunzuen,etalibratuzuenhaieneskuetatik; etaesanzuen:Ezdezagunhil

22Rubenekesanzien:Ezisuriodolik,baiziketabota ezazubasamortuandagoenputzuhonetara,etaezjarri eskurikharengainera;bereneskuetatiklibrazezan,berriz aitareneskuuzteko

23Etagerthatuzen,Josebereanaienganaethorrizenean, kenduziotenJoseriberesoinekoa,koloreaskotakobere jantzia;

24.Etahartuzuten,etabotazutenputzubatera:etaputzua hutsikzegoen,ezzegoenurik.

25Etaeserizirenogiajatera,etabegiakaltxatueta begiratuzuten,etaharanonGalaadetikismaeldartaldebat zetorrenberengameluekin,usain,balsamoetamirra zeramatela,Egiptorajeitsizihoala

26EtaJudakesanzienbereanaiei:Zerprobetxudagure anaiahiltzenbaduguetaharenodolaezkutatzenbadugu?

27Zatoz,etasaldiezaiegunismaeldarrei,etaezbedigure eskuaharengaineanizan;gureanaiaetagureharagiabaita. Etabereanaiakkontentzeuden

28Gero,madiandarmerkatariakigaroziren;etaateraeta altxatuzutenJoseputzutik,etasalduzietenIshmeeldarrei Joseogeizillarregatik,etaeramanzutenJoseEgiptora

29Rubenitzulizenzulora;etahara,Joseezzegoen putzuan;etaberearropaalokatuzuen.

30Etaitzulizenbereanaiengana,etaesanzuen:Haurraez da;etani,norajoangonaiz?

31.EtahartuzutenJoserensoinekoa,etahilzutenantxume bat,etabustizutenarropaodolean;

32Etabialduzutenkoloreaskotakojantzia,etaekarri ziotenaitari;etaerranzaroen:Auarkitudugu:iakizuorain zuresemearensoinekoadenalaez

33Etaezagutuzuen,etaesanzuen:Niresemearen soinekoada;piztiagaiztobatekirentsidu;Zalantzarikgabe, Josephzatitanalokatzenda

34EtaJakobekberesoñekoakurratuzituen,etazakuoihalakipinizizkiongernuan,etanegareginzuenbere semeagatikegunaskotan

35Etaaltxatuzirenharensemeetaalabaguziakhura kontsolatzera;bainaezzuenkontsolatunahiizan;etaerran zuen:Zerenhilobianjaitsikonaizneuresemearengana doluzHorrelanegareginzionaitak

36.EtamadiandarrekEgiptorasalduziotenPotifar, faraoiarenburuzagietaguardiakoburuzagiari

38.KAPITULUA

1Etagerthatuzengaraihartan,Judabereanaiengandik jautsizela,etaAdulamdarbatenganaitzulizen,zeinaren izenazuenHirah

2Judakhanikusizuenhankanaandarbatenalababat, zeinarenizenaXuazen;etahartuzuen,etasartuzen harengana

3.Kontzeptuetasemebatizanzuen;etaErizenajarrizion.

4Etaberrizkonzebituzuen,etasemebatizanzuen;eta Onanjarrizionizena

5Etaberrizerekonzebituzuen,etasemebatizanzuen;eta emanzionXelaizena:etaKezibenzegoen,berakerditu zuenean

6JudakemazteahartuzuenErberelehen-semearentzat, Tamarzuenizena

7EtaEr,Judakolehen-semea,gaiztoazenJaunaren aitzinean;etaJaunakhilzuen.

8EtaJudakesanzionOnani:Sarzaitezzureanaiaren emaztearekin,etaezkonzaitezharekin,etasortuhaziazure anaiari.

9EtaOnanekbazekienhaziaezzelabereaizanbehar;eta gerthatuzen,bereanaiarenemazteaganasartzean,lurrera isurizuen,anaiarihaziaemanezzezan

10.EtaeginzuenakezzionatseginJaunari,horregatikbera erehilzuen.

11OrduanJudakerranzioenTamaribereerrainari:Egon alargunzureaitarenetxean,enesemeaXelahaziarte; Tamarjoanzenetabereaitarenetxeanegonzen.

12EtadenborarenpoderiozhilzenXuahJudaren emaztearenalaba;etaJudakontsolatuzen,etabereardimozleenganaigozenTimnatera,beraetaberelagunHirah Adulamdarra

13.EtaTamariesanzioten,zioelarik:Hunazure aitaginarrebaTimnateraigotzendelabereardiakmoztera 14Etakenduzuenberealargunarenjantziak,etaestali zuenbeilaraz,etabildurik,etaeserizenlekuzabalbatean, zeinadaTimnatekobidetik;zerenikusizuenShelahazi zela,etaezziotenemaztetzateman

15.Judakikusizuenean,emaztekeriabatzelaustezuen; aurpegiaestalizuelako

16Etabiurtuzanbidetik,etaesanzion:Zoaz,othoi,utzi nazazuzureganasartzera;(ezbaitzekienberealabazela.) Etaharkesanzuen:Zeremangodidazueneganasar zaitezen?

17.Etaesanzuen:Bialdukodizutartaldetikantxumebat. Etaharkerranzuen:Emanenaldidazufidantzabatbidali arte?

18.Etaerranzuen:Zerfidantzaemangodizut?Etahark esanzuen:Zurezigilua,etazureeskumuturrekoak,etazure eskuanduzunzuremakilaEtaemanziozkan,etasarthu zanberegana,etaharegazkonzebituzan. 19Etajaikizen,etajoanzen,etabereoihaleanutzizuen berealarguntasunekojantziak

20.EtaJudakigorrizuenantxuabereadiskide Adulamdarrareneskutik,emazteareneskuetatikberebahia harzezaten,bainaezzuenaurkitu

21.Orduangaldetuzientokihartakogizonei,zioela:Non dagobidebazterreanzegoenemaztegaia?Etahecerran cieçoten,Ecenlekuhuntanemaztegairik

22.Judaraitzulizen,etaesanzuen:Ezdutaurkitu;eta tokikogizonekereerranzuten,ezzelalekuhuntan emaztegairik

23.Judakesanzuen:Hardezala,lotsatuezgaitezen.

24Etagerthatuzenhirurhilabeterenburuan,Judariesan ziotela,Tamarzurealabakemagalduegindu;etahunáere, haurdundagoprostituzioaz.Judakerranzuen:Ateraezazu etaerredadila

25.Beraaterazenean,bidalizuenbereaitaginarreba, esanez:Hauekdirengizonarengandikhaurdunnago,eta esanzuen:Ikusi,otoi,norenakdirenhauek,zigiluaeta eskumuturrekoaketalangileak

26.Judakaitortuzituen,etaesanzuen:Nibainozintzoagoa izanda;zereneznionniresemeXelariemanEtaezzuen gehiagoezagutu

27Etagerthatuzenbereerditzedenboran,huná,bikiak zirelaberesabelean

28.Etagerthatuzen,erditzenarizenean,batekeskua luzatuzuela,etaemaginakhartuetalotuzioneskuarihari gorrixkabat,zioelarik:Auaterazenlehenik

29.Etagerthatuzen,eskuaatzeraaterazuenean,huná,bere anaiailkhizen,etaerranzuen:Nolaaterahaiz?haustura hauzuregaineanizandadila:horregatikdeituziotenFares

30Geroaterazenbereanaia,eskuangorri-hariazuena,eta deitzenziotenZarah.

39.KAPITULUA

1JoseEgiptorajaitsizen;etaPotifar,Faraoiaren buruzagiak,guardiakoburuzagiak,egiptoarbatek,erosi zuenharaeramanzutenismaeldarreneskuetatik.

2EtaJaunaJoserekinzegoen,etagizonoparoazen;eta berenagusiegiptoarrenetxeanzegoen

3EtaberenagusiakikusizuenJaunaberarekinzegoela, etaJaunakbereeskuetanegitenzuelaegitenzuenguztia

4.EtaarkituzuenJosekgraziaharenaitzinean,eta zerbitzatuzuen:etajarrizuenbereetchearengainbegirale, etazuenguztiabereeskuetanjarrizuen

5.Etagerthatuzenbereetxeanetazuenguztiaren gainbegiraleizendatuzuenetik,Jaunakbedeinkatuzuen EgiptokoetxeaJosegatik;etaJaunarenbedeinkapenaizan zenetxeanetasoroanzuenguztia.

6EtautzizuenJosereneskuetanzuenguztia;etaezzekien zerzeukan,jatenzuenogiabaizikEtaJosepertsonaona zen,etaongietorria.

7Etagerthatuzengauzahauenondoren,berenagusiaren emazteakbegiakjarrizituelaJoserengainera;etaerran zuen:Etzatzunirekin.

8Bainaharkezzuenukatu,etaesanzionberenagusiaren emazteari:Huna,nirenagusiakezdujakinzerdenetxean, etadaukadanguztianireeskuutzidu;

9Ezdagoetxehonetannibainohandiagorik;etaezdu ezerkendunigandikhibaizik,zerenhibereemaztea zarelako;

10Etagerthatuzen,egunezegunJoserimintzatzen zitzaionbezala,ezzionentzun,harenondoanetzanedo harekinegoteko.

11Etagerthatuzendenborhuntan,Josesartuzelaetxera berenegozioakegitera;etaetzegonetxekogizonetatikbat erebarruan.

12Etaharrapatuzuenberesoñekotik,zioela,Etzazu nirekin:etaberesoñekoaeskuanutzizuen,etaihesegin zuen,etaaterazuen.

13Etagerthatuzen,ikusizueneanberesoñekoaeskuan utzizuela,etaigesizela,

14.Deieginzienbereetxekogizonei,etamintzatuzitzaien, zioela,Huna!eneganasartuzennirekinetzantzera,etaoihu handizoihueginnuen:

15.Etagerthatuzen,entzuteannerebozaaltxatuetaoihu egitennuela,utzizuelaberesoinekoanirekin,etaihesegin zuen,etaaterazuen.

16Etaberesoñekoabereondoanutzizuen,berejauna etxeraetorriarte

17Etaerranziozkanhitzhauenarabera,zioela:Zerbitzari hebrear,gureganaekarriduzuna,ethorriizandanigana isekatzera

18Etagerthatuzen,enebozaaltxatuetaoihuegitennuen bitartean,beresoinekoanirekinutzietaiheseginzuen 19Etagerthatuzen,berenagusiakadituzitueneanbere emaztearenhitzak,zeinakesanziotela,zioela:Honelaegin ditzurezerbitzariak;berehaserreapiztuzela

20EtaartuzuenJoserennagusiak,etasartuzuen presondegian,erregearenpresoakpresozeudentokian,eta hanzegoenkartzelan

21BainaJaunaJoserekinzegoen,etaerrukieginzion,eta graziaemanzionkartzelakoarduradunarenaurrean.

22EtakartzelakoarduradunakJosereneskuutzizituen kartzelanzeudenpresoguztiak;etahanegitenzutenguztia, beraizanzenharenegile.

23Kartzelakoarduradunakezzionbegiratubereeskupean zegoenezeri;Jaunaharekinbaitzegoen,etaeginzuena, Jaunakaurreraeginzuen.

40.KAPITULUA

1Etagerthatuzengauzahauenondoren,Egiptoko erregearenzerbitzariaketaharenokinakofendituegin zutelaEgiptokoerregearenjauna

2EtaFaraoiahaserretuzenberebiagintarienkontra, zerbitzarienetaokinenburuzagienkontra.

3Etajarrizituenguardiakoburuzagiarenetxean,kartzelan, Joselotuazegoentokian

4.EtaguardiakoburuzagiakaginduzizkionJoseri,eta zerbitzatuzituen,etadenborabatiraunzutenzaintzapean

5Etaametsbateginzutenbiek,bakoitzakbereametsagau batean,bakoitzakbereametsareninterpretazioarenarabera, Egiptokoerregearenzerbitzariaketaokinak,kartzelan presozeudenak

6.EtaethorrizenJosegoizeanhekiengana,etabegiratu zien,etahara,tristezeuden

7EtagaldetuzienFaraoiarenarduradunei,berenausiaren etxekoguardianharekinzeudenak,zioelarik:Zergaitik begiratzenduzuegaurhaintriste?

8Etaesanzioten:Ametsbategindugu,etaezdagohorren interpretatzailerik.Josekesanzien:Ezaldira interpretazioakJainkoarenak?esaidazu,otoitzegitendizut 9EtazerbitzarinagusiakbereametsakontatuzionJoseri, etaesanzion:Nireametsetan,hara,mahatsondobatzegoen nireaurrean;

10Etamahatsondoaniruadarziran:etazanbezelakimutu, etabereloreakirten;etaharenmordoekmahatshelduak aterazituzten:

11EtaFaraoiarenkopanereeskuannengoen,etaartu nituenmahatsak,etaFaraoiarenkatiluansakatuetakopa Faraoiareneskuanemannuen

12EtaJosekesanzion:Haudahareninterpretazioa:Hiru adarrakhiruegundira.

13Alabaina,hiruegunbarruFaraoiakaltxatukoduzure burua,etazuretokiraitzulikozaitu,etaFaraoiarenkopa bereeskuetanemangodiozu,lehengomoduan,bere zerbitzarizinenean

14.Bainanpentsaezazunigannoizizangodenongi zurekin,etaegizuonginahi,othoitzendizut,niri,etaaipa nazazuFaraoiari,etaateranazazuetxehonetatik

15ZerenegiazlapurtunindutenHebrearrenlurretik,eta hemenereezdutezereginziegansartunazaten.

16Okin-buruakinterpretazioaonazelaikusizuenean,esan zionJoseri:Niereametsetannengoen,etahunahirusaski zurineuzkanburuan

17EtagoikosaskianzegoenFaraoiarentzateraguztietako ogia;etatxoriekjanzituztennireburugaineanzegoen saskitik

18Josekerantzunzuen,etaesanzuen:Haudaharen interpretazioa:Hirusaskiakhiruegundira.

19Halaere,hiruegunbarruFaraoiakaltxatukoduzure buruazuregandik,etazintzilikatukozaituzuhaitzbatean; etatxoriekzureharagiajangodute

20.Etagerthatuzenhirugarrenegunean,Faraoiaren urtebetetzeazena,berezerbitzariguzieiotorduaeginzien, etaaltxatuzituenzerbitzarinagusiarenetaokinburuaren buruaberezerbitzarienartean

21.Etaitzularazizuenzerbitzarinagusiaberrizbere kargura;etakopaFaraoiareneskuetanemanzuen: 22Bainaurkatuzuenokin-burua,Josekinterpretatuzien bezala

23BainazerbitzarinagusiaezzenJosegogoratzen,baina ahantzizuen.

41.KAPITULUA

1Etagerthatuzenbiurtebeterenburuan,faraoiakamets eginzuela,etahara,ibaiondoanzegoen

2.Etahara,ibaitikilkiziranzazpibehiederetaharagilodi; etabelardibateanelikatzenziren

3Etahuná,bestezazpibehiiganzirenhaienatzetikibaitik, gaiztoaketaargalak;etabestebehienondoangeldituzen ibaiarenertzean

4Etagaxoonetaargaldunbehiekjanzituztenzazpibehi onetagizenak.Beraz,Faraoiaesnatuzen.

5Etaloeginzuen,etabigarrenaldizeginzuenamets:eta huná,zazpialezurtoinbatengañeraigoziren,onaketa onak.

6Etahara,zazpibelarrimeheetaekialdekohaizeak lehertutakoakatzetiksortuziren

7.Etazazpibelarrimehekirentsizituztenzazpibelarri ilunaketabeteakFaraoiaesnatuzen,etaametsbatzen 8Etagerthatuzengoizeanbereespirituaasaldaturik;eta bidalietadeituzituenEgiptokoaztiguztiaketabertako jakintsuguztiak;etafaraoiakbereametsakontatuzien; bainaezzegoenfaraoiariinterpretaziorikeman diezaiokenik.

9Orduanzerbitzarinagusiakfaraoiariesanzion: «Oroitzennaizgaurnirehutsegiteez;

10Faraoiahaserretuzenberezerbitzariekin,etaguardiako buruzagiarenetxeanjarrininduen,nietaokin-burua 11Etaametsbategingenuengaubatean,niketabera; ametsbakoitzabereametsareninterpretazioarenarabera egingenuen

12Etabazengurekingizongaztebat,hebrearbat, guardiakoburuzagiarenzerbitzaria;etaesangenion,eta gureametsakinterpretatuzizkigun;bakoitzaribere ametsarenaraberainterpretatuzion.

13Etagerthatuzen,berakinterpretatuzigunbezala,hala izanzen;neureofizioraitzularazininduen,etahuraurkatu zuen

14.OrduanFaraoiakigorrizuen,etadeieginzionJoseri, etaziztubizianaterazutenziegatik;

15EtaFaraonekesanzionJoseri:Ametsbategindut,eta ezdagohurainterpretatzekogaidenik,etaentzundutzuri esaten,ulertudezakezulaametsbatinterpretatzeko

16.JosekerantzunzionFaraoiari,esanez:Ezdagonigan: JainkoakemangodioFaraoibakezkoerantzuna

17EtaFaraoiakesanzionJoseri:Nireametsetan,huna ibaiarenertzeangelditunintzen.

18Etahara,errekatikzazpibehiilkiziran,haragilodiak etaonak;etabelardibateanjatenzuten:

19Etahuná,bestezazpibehiiganzirenhaienatzetik, pobreaketaosogaiztoaketaargalak,Egiptokolurguzian gaiztakeriagatikinoizikusieznituenak

20.Etabehiargalaketagaiztoakjanzituztenlehenzazpi behilodiak:

21Etajanzituztelarik,ezinjakinzitekeenjanzituztela; bainaoraindikgaizkizeuden,hasieranbezalaBeraz, esnatunintzen.

22Etaikusinuennereametsean,etahara,zazpibelarri zurtoinbakarreanaltxatzenziren,beteaketaonak

23Etahorra,zazpibelarrilehortuak,argalaketa sortaldekohaizeaklehertuak,haienatzetiksortuziren

24.Etabelarrimeheekirentsizituztenzazpibelarrionak: etahauerrannienaztiei;bainaezzegoeninordeklara zezakeenik

25.JosekesanzionFaraoi:Faraoiarenametsabatda: JainkoakerakutsidioFaraoizereginbeharduen

26Zazpibehionakzazpiurtedira;etazazpibelarrionak zazpiurtedira:ametsabatda.

27Etahaienondotikigozirenzazpibehiargaleta gaiztoakzazpiurtedira;etaekialdekohaizeakbotatako zazpibelarrihutsakzazpiurtekogoseteizangodira.

28HaudaFaraoiariesandiodana:Jainkoakeginbehar duenaerakustendiofaraoiari

29.Hara,zazpiurteetorridiraEgiptokolurraldeosoan ugaritasunhandiz;

30Etasortukodirahaienondotikzazpiurtekogosetea;eta ugaritasunguztiaahaztukodaEgiptokolurrean;etagoseak hondatukodulurra;

31Etaezdaugaritasunaezagutukolurreanondorengo gosetehorrengatik;osolatzaizangobaita.

32Etahorregatikbialdizbikoiztuzitzaionametsa faraoiari;gauzaJainkoakezarriduelakoda,etaJainkoak lastergauzatukodu.

33Orain,bada,Faraoiakbegiratubezagizonzuhureta jakintsubat,etaezarribezaEgiptokolurrarengainean

34.EgindezalaFaraoiak,etaizendatubezalurraldearen buruzagiak,etahardezalaEgiptokolurraldearenbosgarren zatiazazpiurteugaritan

35.Etabildudezateladatozenurteonhaietakojanariguzia, etabilditzatelaFaraoiareneskuetanarta,etagordedezatela hirietan

36.EtajanarihorilurrarigordekozaioEgiptokolurrean izangodirenzazpiurtekogoseteenkontra;lurra goseteagatikhilezdadin

37.EtagauzaonazenFaraoiarenbegietan,etaharen zerbitzariguzienbegietan

38.EtaFaraonekerranzietenberezerbitzariei:Aurkial dezakeguhaubezalakorik,JainkoarenEspirituabaitan duengizonbat?

39EtaFaraoiakesanzionJoseri:Jainkoakhauguztia erakutsidizunbezala,ezdagozubezainzuhurraeta zuhurra

40Zuizanenzaraeneetxearenburu,etazurehitzaren araberanereherriguziagobernatukoda:bakarriktronuan nizubainohandiagoaizangonaiz

41.EtaFaraoiakesanzionJoseri:Ikusi,Egiptokolur guziarengaineanezarrizaitut

42EtaFaraoiakkenduzionbereeskutikeraztuna,etajarri zionJoserieskuan,etalihofinekojantziekinjantzizuen, etaurrezkokatebatezarrizionlepoan;

43Etazuenbigarrengurdianibiltzeraeramanzuen;eta oihueginzutenharenaitzinean:Makurtubelauna,eta ezarrizuenEgiptokolurraldeguziarenburuzagi

44.EtaFaraoiakesanzionJoseri:NinaizFaraoia,etazu gabeinorkezdualtxatukoeskuaedooinaEgiptoko lurraldeosoan

45EtaFaraoiakZafnatpaaneahjarrizionizenaJoseri;eta emanzionemazteariAsenath,PotipherahOngoapaizaren alabaEtajoanzanJoseEgiptokolurguzia

46JosekhogeitahamarurtezituenEgiptokoerrege faraoiarenaurreanjarrizeneanEtairtenzenJose Faraoiarenaitzinean,etajoanzenEgiptokolurraldeguzian 47.Etazazpiurteoparoetanlurraemanzueneskukada.

48Etabilduzituenzazpiurtheetakojanariguziak, Ejiptokolurreanizanzirenak,etaerrietanbilduzituen janariak:hiriguzieninguruanzeudensorokojanariak, bertangordezituen

49EtaJosekbilduzuenartoaitsasokohondarrabezala, asko,zenbaketautziarte;kopururikgabeabaitzen.

50EtaJoseribisemejaiozitzaizkiongosetearenurteak etorribainolehen,zeinakemanzizkionAsenatekPotifera Ongoapaizarenalaba.

51EtaJoseklehen-semeariManaseizenaemanzion: Jainkoak,esanzuen,ahantzarazibaitituneurelanguztiak etaaitarenetxeguziak.

52EtabigarrenariEfraimdeituzion:zerenJainkoakeman ditemannadinnereatsekabekolurrean

53.EtabukatuzirenEgiptokolurreanizanzirenzazpiurte ugariak

54Etaetortzenasiziranzazpiurtheak,Josekesanbezela: etaurritasunaizanzanlurguzietan;bañaEgiptokolur guzianbazenogia

55EtaEgiptokolurguziagosetutazegoenean,populuak oihueginzionFaraoiariogibila,etafaraoiakesanzien egiptoarguztiei:ZoazteJoserengana;esatendizuna,egin 56Etagoseteaizanzenlurrekoguzian:etaJosekbiltegi guziakirekizituen,etasalduzituenegiptoarrei;etagosea areagotuzenEgiptokolurrean

57EtaherrialdeguztiakEgiptoraetorrizirenJoserengana, laboreaerosteko;goseteaosomingarriazelakolurralde guztietan

42.KAPITULUA

1EtaJakobekikusizueneanartoazegoelaEgipton,esan zienJakobekberesemeei:Zergatikbegiratzenduzue elkarri?

2.Etaesanzuen:Huna,aditudutEgiptonbadelalaborea; bizigaitezen,etaezhil

3EtaJoserenhamaranaiakjautsizirenEgiptoralaborea erostera

4.BainanJakobekezzuenBenjamin,Joserenanaia,bidali bereanaiekin;zerenerranzioen:Balitekegaiztakeriarik gertaezdadin

5EtaIsraelgosemeakethorrizirenartoaerosteraetorri zirenenartean,zerengoseazenKanaanlurrean

6.EtaJosezenlurrekogobernaria,etaberaizanzen lurrekojendeguztiarisalduzuena:etaJoserenanaiak ethorriziren,etamakurtuzirenbereaitzineanaurpegia lurrera.

7EtaikusizituenJosekbereanaiak,etaezagutuzituen, bainaarrotzeginzitzaien,etamintzatzenzitzaienzakarki;

etaesanzien:Nondikzatozte?Etaesanzuten:Kanaango lurretikjanariaerosteko.

8EtaJosekezagutuzituenbereanaiak,bainahaiekez zutenezagutu.

9.Josekoroituzenhaiekineginzituenametsez,etaesan zien:Zuekespioiakzarete;lurrarenbiluztasunaikustera etorrizarete

10.Etaerranzioten:Ez,enejauna,bainajanariaerosteko ethorridirazurezerbitzariak

11Denokgaragizonbatensemeak;egiazkogizonakgara, zurezerbitzariakezdiraespioiak

12Etaerranciecén,Ez,bainalurrarenbiluztasunaikustera ethorriçarete.

13Etaesanzuten:Zurezerbitzariakhamabianaiakdira, gizonbakarbatensemeakKanaangolurrean;etahuna, gazteenagaurgureaitarekindago,etabatez.

14EtaJosekerranzien:Horidaerrandizuedana,erraiten: Zuekespioiakzarete

15.Honenbidezprobatukozarete:Faraoiarenbiziazez zaretehemendikaterako,zuenanaiagazteenahona ethortzenezbada

16.Bidalezazuezuenetarikobat,etaeramandezalazuen anaia,etakartzelanedukikozarete,zuenhitzakfrogatu daitezen,egiadenalaezzuengan,edoFaraoiarenbiziaz, ziuraski,espioiakzarete.

17Etahiruregunezjarrizituendenakkartzelan

18EtaJosekesanzienirugarrenegunean:Egizuehaueta bizizaitezte;Jainkoarenbeldurnaiz:

19Gizonegiazkoakbazarete,zuenanaietakobatlotubedi zuenkartzelakoetxean:zoazte,eramanartazuenetxeetako goseterako.

20Bainaekarrizureanaiagazteenanigana;hala egiaztatukodirazuenhitzak,etaezzaretehilkoEtahala eginzuten.

21Etaerranziotenelkarri:Egiazerrudungaragure anaiagatik,zerenikusibaikenuenharenanimako larritasuna,othoitzegitengintuenean,etaezgenuenentzun nahi;hortaz,atsekabeauetorrizaigu

22Rubenekerantzunzien,esanez:Ezdizuetesan,esanez: Ezeginbekaturikumearenaurka;etaezduzueentzunnahi? beraz,huna,harenodolaereeskatzenzaio

23EtaezzekitenJosekulertzenzituenik;zereninterprete batenbidezmintzatuzitzaien.

24Etaaldendurikhetarik,negareginzuen;etaberriro itzulizienhekiengana,etahitzeginzien,etahartuzuen Simeon,etalotuzuenhaienbegienaurrean.

25OrduanJosekaginduzuenberenzakuakartozbete zezaten,etabakoitzarendiruaberezakuanitzultzekoeta biderakohorniduraemateko:etahorrelaeginzien

26Etakargatuzituztenberenastoaklaboreaz,etaalde eginzutenhandik

27.Etahaietakobatekberezakuairekizueneanostatuan bereastoabazkaemateko,ikusizuenberedirua;zeren, huna,berezakuarenahoanzegoen

28Etaesanzienbereanaiei:Nerediruaitzulida;etahuná, enezakuandago:etaberenbiotzakhutseginzien,eta beldurtuzirenelkarriesatenziotela:ZerdaJainkoakegin diguna?

29EtaetorrizirenberenaitaJakobenganaKanaango lurraldera,etakontatuzizkiotengertatuzitzaienguztia; esanez,

30Lurrekojaunadengizonakzakarmintzatuzitzaigun, etaherrialdekoespiatzathartugintuen.

31Gukerrangenion:Egiazkogizonakgara;ezgara espioiak:

32.Hamabianaiagaragureaitarenseme;batezda,eta gazteenadagaurgureaitarekinKanaanlurrean

33Etagizonak,herrialdekojaunak,esanzigun:Honen bidezjakingodutgizonegiazkoakzaretela;utzihemen zureanaietakobatnirekin,etahartujanariazureetxeetako goseterako,etajoanzaitezte

34Etaekarriiezadazuezuenanaiagazteena:orduan jakinendutezzaretelaespioiak,bainagizonegiazkoak zaretela:beraz,libratukozaituztetzuenanaia,etalurra salbatukoduzue

35Etagerthatuzenberenzakuakhustuzituztenean,huná, bakoitzaberezakuanzegoendiru-sorta:etahaieketaberen aitakikusizituzteneandiru-sortak,beldurziren

36EtaJakobekberenaitakesanzien:Nikendunauzue eneseme-alabak:Joseezda,etaSimeonezda,eta Benjaminkendukoduzue:gauzahauekguztiaknirekontra daude

37.EtaRubenekmintzatuzioenbereaitari,zioela:Hilnere bisemeak,baldinezbadizutekartzen,emanezazuene eskuetan,etaberriroekarrikodizut

38.Etaesanzuen:Enesemeaezdazurekinjaitsiko;zeren bereanaiahilda,etabakarrikgeldituda:zoazenbidetik gaiztakeriagertatukobalitzaio,orduanekarrikodituzueene ilegrisakpenazhilora.

43.KAPITULUA

1Etagosetealarrizenlurrean

2Etagerthatuzen,janzutenean,Ejiptotikekarrizuten laborea,berenaitakesanzien:Zoazteberriro,eros iezaguzujanariapurbat

3Judakmintzatuzitzaion,zioelarik:Gizonharkprotesta eginzigun,esanez:Ezduzuenireaurpegiaikusiko,zure anaiazurekinezbada

4Baldingureanaiagurekinbidaltzenbadiozu,jaitsiko garaetajanariaerosikodizugu;

5Bainanezbadiozubidaliko,ezgarajaitsiko:zerengizon harkesanzigun:Ezduzuenireaurpegiaikusiko,zureanaia zurekinezbada.

6EtaIsraelekerranzuen:Zergatikeginzenituztenhain gaixtoanirekin,gizonariesatekoeaoraindikanaiazenuten?

7Etahecerrancieçoten,Guiçonharcgaldeguitugintuen gureegoerazetagureahaideez,cioela,çureaitavicialda oraino?besteanaiabatduzu?etaesangenionhitzhauen tenorearenarabera:jakinalgenezakeziuresangozuela: Ekarrizureanaia?

8JudakesanzionbereaitaIsraeli:Bidalimutilanirekin, etajaikietajoangogara;bizigaitezen,etaezhilgaitezen, baigu,baizu,etabaitaguretxikitxoakere

9Berarentzatbermatukonaiz;eneeskutikeskatukodiozu: ezbadidatzureganaekartzenetazureaitzineanjartzen, orduanutznazazuerruabetirako;

10.Zerenezbagenituirauten,bigarrenaldizitzuliginen. 11EtaberenaitaIsraelekesanzien:Orainhalaizanbehar bada,egizuehau;hartulurrekofruiturikhoberenetarikzure ontzietan,etaeramangizonarioparibat,baltsamoapurbat etaeztiapurbat,espeziak,etamirra,fruitulehorraketa almendrak;

12Harezazueskuandirubikoitza;etazurezakuenahoan ekarritakodirua,eramanezazuberriroeskuan;beharbada gainbegiratubatizanzen:

13.Hartuerezureanaia,etajaiki,zoazberriro gizonarengana.

14EtaJainkoahalguztidunakerrukizaitzalagizonaren aurrean,zurebesteanaiaetaBenjaminigorditzalaNire seme-alabakgabetzenbanaiz,galduanaiz.

15Etagizonekoparihurahartuzuten,etadirubikoitza hartuzuteneskuan,etaBenjamin;etajaikietaEgiptora jaitsietaJoserenaurreanjarrizen

16JosekBenjaminhaiekinikusizuenean,esanzionbere etxekoburuzagiari:Ekarrigizonhaueketxera,etahil,eta prestatu;izanere,gizonhaueknirekinafaldukodute eguerdian

17.EtaeginzuengizonakJosekagindubezala;etagizonak eramanzituenJoserenetxera

18Etagizonakbeldurziren,zerenJoserenetxeraeraman baitzituzten;etaesanzuten:Lehenaldiangurezakuetan itzulizendiruagatikekarrigaituzte;gurekontrakookasioa bilatu,etaguregaineraerordadin,etaesklabotzatetagure astotzathargaitzaten.

19EtahurbilduzirenJoserenetxekoarduradunarengana, etahitzeginziotenetxekoatean

20.Etaerranzuen:Oijauna,lenengoaldianjautsiginen janariaerostera

21Etagerthatuzen,ostaturahelduginenean,gurezakuak irekigenituela,etahuna,bakoitzarendiruaberezakuaren ahoanzegoen,gurediruapisuosoan,etagureeskuanekarri genuen

22.Etabestedirubatzukereekarriditugugureeskuetan janariaerosteko:ezindakigunorksartugurediruagure zakuetan

23.Etaesanzuen:«Bakea,ezizanbeldurrik!EtaSimeon aterazuenhekiengana

24EtagizonakeramanzituengizonakJoserenetxera,eta emanzienura,etagarbituzituztenoinak;etaastoeibazka emanzien

25EtaprestatuzuteneguerdianethorrizenJoserenkontra oparia:zerenadituzutenhanogiajanbeharzutela.

26EtaJoseetxeraethorrizenean,eramanziozkaten eskuanzutenopariaetxera,etamakurtuzitzaizkion lurreraino.

27Etagaldetuzienhaienongizateaz,etaerranzuen:Ondo aldagozuenaita,zeñazmintzatuzenutenagurea?Bizirik aldagooraindik?

28Etaerantzunzioten:Zurezerbitzariagureaita osasuntsudago,bizirikdagooraindik.Etaburuamakurtu etaagurtuzuten

29Etaaltxatuzituenbegiak,etaikusizuenbereanaia Benjamin,bereamarensemea,etaerranzuen:Aualda zureanaiagaztea,zeinazmintzatuzenidan?Etaerran zaroen:Jainkoakerrukizaitzala,enesemea

30EtaJoseklastereginzuen;zerenbereerraiak anaiarenganairrikatzenzituen:etanonnegareginnahi zuen;etasartuzanberegelara,etahannegareginzuen

31.Etagarbituzuenaurpegia,etailkizen,etabereburuari eutsizion,etaesanzuen:Jarriogia

32Etajarrizietenberagatikberegatik,etahaientzat bakarrik,etaharekinjanzutenegiptoarrengatik,beren kabuz:zerenegiptoarrekezinzutenogirikjanhebrearrekin; zerenhorihiguingarriabaitaegiptoarrentzat

33Etaiarriziranharenaitzinean,lehen-semeakbere jaiotza-eskubidearenarabera,etagazteenakberegaztaroan: etagizonakmiretsiegitenzirenbatabestearekin

34.Etaartuetabialduzienbereaitzineanotsak:baña Benjaminenotsakbestebostbidergehiagoizanziran.Eta edanzuten,etaalaitzenzirenharekin

44.KAPITULUA

1Etaaginduzionbereetxekoarduradunari,zioela:Bete gizonenzakuakjanariz,eramanahaldutenguztia,etajarri bakoitzarendiruaberezakuarenahoan

2.Etajarrinirekopa,zilarrezkokopa,txikienarenzakuaren ahoan,etaharenlaborearendiruaEtaeginzuenJosek esandakohitza

3.Goizaargituorduko,gizonakkanporabidalizituzten, haieketahaienastoak

4Etahiritikaterazirenean,etaoraindikurrutiez zeudenean,Josekesanzionberearduradunari:Jaiki, jarraitugizonhorienatzetik;etaharrapatzean,esaiozue: Zergatikemanduzuegaizkiaongia?

5.Ezaldaaunerejaunakedatenduen,etazertanaditzen duen?gaiztoaeginduzuehorrelaegitean

6Etaatzemanzituen,etaerranzizkietenhitzhauekberak

7.Etaerranzioten:Zergatikdioenejaunahitzhauek?

Jainkoakezdezalazurezerbitzariekgauzahauegitea: 8Huna,gurezakuenahoanarkitudugundirua,Kanaango lurretikekarridizuguberriro:nolalapurtukodugubada zurenausiarenetxetikzilarraedourrea?

9Zurezerbitzarietatiknorekinarkitzenden,hilbedibiak, etaguereenejaunarenmorroiizangogara.

10Etaesanzuen:Orainereizanbedizurehitzenarabera: zeinekinaurkitzenden,enezerbitzariaizangoda;eta errugabeizangozarete.

11Orduan,lasterhartuzutenbakoitzakberezakualurrera, etabakoitzakberezakuairekizuten

12.Etaarakatuzuen,etaasizanzaharrenetik,etaaldeegin zuengazteenetik,etaarkituzankopaBenjaminenzakuan 13Orduanurratuzituztenberenjantziak,etabakoitzak bereastoakargatuetahiriraitzuliziren.

14JudaetabereanaiakJoserenetxeraetorriziren;zeren oraindikhanbaitzegoen,etaharenaitzineaneroriziren lurrera.

15EtaesanzienJosefek:Zerdaeginduzuenhau?Ezal dakizuenibezalakogizonbatekziuriagindezakeela?

16.Judakesanzuen:Zeresangodioguenejauna?zerhitz egingodugu?edonolagarbitukogarageureburua?

Jainkoakaurkituduzurezerbitzariengaiztakeria:horra, enejaunarenzerbitzariakgara,baigu,baitakopaarkitzen denhuraere

17Etaerranzioen:Jainkoakezdezadanhoriegitea:baina bereeskuankopaaurkituduengizona,enezerbitzari izangoda;etazu,altxazaitezbakeanzureaitarengana 18Orduan,Judahurbilduzitzaion,etaesanzion:Ene jauna,esanbedizurezerbitzariarihitzbatenejaunaren belarrietara,etaezbedizurehaserreapiztuzure zerbitzariarenaurka,zerenfaraoiarenantzekoazara.

19Nerenausiakgaldetuzienberezerbitzariak,zioela:Ba alduzueaitaedoanaia?

20.Gukerrangenionenejauna:Aita,agurebat,etabere zahartzarokohaurbat,txikibatdugu;etabereanaiahilda,

etaberabakarrikgelditudabereamagandik,etaaitakmaite du.

21Etazurezerbitzarieierranzenieten:Ekarrizazute nigana,begiakharengaineanipintzeko.

22.Etaerrangenionenejaunari:Mutikoakezinduutzi bereaita:zerenbereaitautzikobalu,bereaitahilko litzateke

23.Etazurezerbitzarieiesanzenieten:Zureanaiagazteena zurekinjaistenezbada,ezduzuegehiagoikusikonire aurpegia

24Etagerthatuzen,zurezerbitzaria,eneaitarengana,igan ginenean,esangenizkionenejaunarenhitzak

25.Etagureaitakerranzuen:Zoazteberriz,etaeros iezaguzujanariapurbat

26Etaerrangenuen:Ezingarajautsi:baldingureanaia gazteenagurekinbaldinbada,orduanjaitsikogara:zeren ezdugugizonarenaurpegiaikusiko,gureanaiagazteena gurekinezbada

27.Etazurezerbitzariakeneaitakesanzigun:Badakizue eneemazteakbisemeemanzizkidala

28Etailkizitzaidanbata,etaerrannion:Ziurzatikatua dago;etaharrezkeroeznuenikusi:

29Etahauerekentzenbadidazue,etagaiztakeriagertatzen bazaizue,eneilegrisakpenaturikhilobiraeramanen dituzue.

30Orainbada,zurezerbitzariarenganaeneaitarengana natortzennaizenean,etamutilaezdagurekinizango;bere bizitzamutilarenbizitzarilotutadagoelaikusirik;

31Gertatukoda,ikustendueneanmutilaezdelagurekin, hilendela,etazurezerbitzariekgureaitarenilegrisak erorarazikodituzteoholtzara.

32Zerenzurezerbitzariamutilarenfidatzailebihurtuzen nireaitarenaurrean,esanez:Ezbadidatzuriekartzen, orduanizangoduterruanireaitarenaurreanbetiko.

33Orainbada,othoitzendizut,egonbedizurezerbitzaria mutilarenordezenejaunarenesklabo;etaiganbedimutila bereanaiekin.

34Zerennolaigokonaizeneaitarengana,etamutikoaez danirekinegongo?beharbadaikusiezdezadannereaitaren gaineraetorrikodengaitza.

45.KAPITULUA

1Orduan,Josekezinizanzueneutsibereondoanzeuden guztienaurrean;etaoihueginzuen:«Ikhidezatelagizon guziaknigandik.Etaetzegoninorberarenondoan,Josef bereanaieiezagutaraztenzienbitartean

2.Etanegareginzuenozenki,etaadituzutenegiptoarrek etafaraoiarenetxeak

3EtaJosekesanzienbereanaiei:NinaizJose;eneaita bizialdaoraindik?Etabereanaiekezinziotenerantzun; zerenlarritubaitzirenharenaurrean.

4EtaJosekesanzienbereanaiei:Hurbilzaiteztenigana EtahurbilduzirenEtaesanzuen:NinaizzureanaiaJose, Egiptorasalduzenutena

5Orain,bada,ezzaitezteatsekabetu,ezhaserrezeuen buruekin,honasaldunauzulako:zerenIainkoakigorri nauenzuenaitzineanbiziagordetzeko

6Zerenbiurtheoietanizandagosetealurrean,etabadira bosturte,zeinetanezpadaezeririk,ezuztarikizango.

7EtaJainkoakigorrinauzuenaitzinean,ondorengoak gordetzekolurrean,etasalbatzekozuenbiziasalbatzeko

8Bada,zuekeznauzueigorrihona,Jainkoakbaizik:eta eginnauFaraoiarenaita,etabereetxeguziarenjaun,eta buruzagiEgiptokolurguzian

9.Azkarzatozte,etaiganzaitezteeneaitarengana,eta esaiozu:HaudiozuresemeJosek:Jainkoakeginnau Egiptoguziarenjaun;

10EtaGoxenlurreanbizikozara,etaeneondoanizango zarazu,etazureseme-alabak,etazureseme-alabak,eta zureartaldeak,etazureabereak,etaduzunguztia

11Etahanelikatukozaitut;zerenoraindikbosturteko gosea;zuetazureetxekoaketaduzunguztiapobretuez daitezen

12.Etahorra,zuenbegiekikustendute,etanireanaia Benjaminenbegiek,eneahoadelazueimintzozaitena

13EtaesangodiozueeneaitariEgiptoneneaintzaguzia, etaikusiduzuenguzia;etaagudoeramangoduzueeneaita hona

14EtabereanaiaBenjaminenleporaerorizen,etanegar eginzuen;etaBenjamineklepoannegareginzuen.

15Gehiagomusuemanzituenbereanaiguziak,etanegar eginzuenhekiengainean,etagerobereanaiakmintzatu zioteenharekin.

16EtaadituzenharenospeaFaraoiarenetxean,zioela, Joserenanaiaketorridira,etaatseginizanzuenFaraoieta harenzerbitzariak.

17EtaFaraoiakesanzionJoseri:Esanzureanaiei:Egin ezazuehau;kargatuzureabereak,etazoazKanaan lurraldera;

18Harezazuezuenaitaetazuenetxeak,etazatoztenigana, etaemangodizuetEgiptokolurrekoonak,etajangoduzue lurrekogantza.

19Orainagindudizute,haueginezazue;ateraezazue gurdiakEgiptotikzuenumetxoentzatetazuenemazteentzat, etaekarrizuenaita,etazatozte.

20Ezbegiratuerezuregauzak;zerenzureabaitaEgiptoko lurguziarenona

21.EtahalaeginzutenIsraelgosemeek,etaJosekgurdiak emanzizkieten,Faraonenaginduarenarabera,etabiderako horniduraemanzien

22.Haieiguztieiemanziensoineko-aldaketak;baña Benjaminihirureunzillarrezkopiezaetabostsoineko aldatzekoemanzizkion

23.Etabereaitarihonelaigorrizion;HamarastoEgiptoko ondasunezkargaturik,etahamarastoarto,ogietaharagiz kargaturikbereaitarenbidean

24.Etaigorrizituenbereanaiak,etaaldeeginzuten,eta erranzieten:Begiraezzaiteztelabidetikerori

25.EtaiganzirenEgiptotik,etaethorrizirenKanaango lurrera,berenaitaJakobengana

26Etaesanzion,esanez:Josebizidaoraindik,eta EgiptokolurraldeguzikogobernadoredaEtaJakoben bihotzanahasieginzen,ezbaitzituensinetsi.

27EtakontatuzizkiotenJosekesanzizkietenhitzguztiak: etaikusizitueneanJosekeramanzituengurdiak,berenaita Jakobenizpirituabizituzen

28Israelekesanzuen:Nahikoada;EnesemeJosebizida oraindik:joangonaizikusterahilbainolehen.

46.KAPITULUA

1EtaIsraelekzeukanguztiarekinjoanzen,etaBeerXebarahelduzen,etaopariakeskainizizkionbereaita IsaakenJainkoari.

2EtaJainkoakmintzatuzitzaionIsraeligauekobisioetan, etaesanzuen:Jakob,Jakob!Etaharkerranzuen:Hemen nago.

3Etaesanzuen:NinaizJainkoa,zureaitarenJainkoa; zerenhanegingodizutherrihandibat; 4ZurekinjaitsikonaizEgiptora;etasegurkiere itzularazikozaitut,etaJosekeskuaezarrikodizuzure begietan.

5EtajaikizenJakobBeerxebatik,etaIsraelgosemeek eramanzituztenJakobberenaita,etaberenhaurraketa berenemazteak,Faraoiakhuraeramatekoigorrizituen gurdietan

6Etahartuzituztenberenabereak,etaberenondasunak, zeinakKanaangolurreanlortuak,etaetorrizirenEjiptora, Jakob,etabereondorengoguziaharekin

7Beresemeak,etaberesemeensemeakberekin,bere alabak,etaberesemeenalabak,etabereondorengoguztiak eramanzituenberarekinEgiptora

8EtahauekdiraEgiptoraetorrizirenIsraelgosemeen izenak,Jakobetaberesemeak:Ruben,Jakobenlehensemea

9Rubenensemeak;Hanok,Falu,HetzronetaKarmi

10.EtaSimeonensemeak;Jemuel,etaJamin,etaOhad,eta Jakin,etaZohar,etaXaulemakumekanaandarrensemea

11EtaLebirensemeak;Gerxon,KehatetaMerari

12.EtaJudakosemeak;Er,etaOnan,etaXela,etaFares, etaZerah:bainaEretaOnanhilzirenKanaanlurreanEta PerezensemeakHetzronetaHamulizanziren

13.EtaIsakarrensemeak;Tola,etaPhuvah,etaJob,eta Ximron

14EtaZabulonensemeak;Sered,etaElon,etaJahleel

15.HauekdiraLearensemeak,JakobiPadanaram-eneman zizkionak,berealabaDinahekin:hogeitahamahiruizan zirenharensemeetaalabenarimaguztiak

16.EtaGadensemeak;Ziphion,etaHagi,Shuni,etaEzbon, Eri,etaArodietaAreli

17EtaAxerrensemeak;Jimna,etaIshua,etaIsui,eta Beria,etaSerahhaienarreba:etaBeriasensemeak;Heber etaMalkiel

18HauekdiraLabanekberealabaLeariemanzizkion Zilparensemeak,etahauekJakobiemanzizkionhamasei arima

19.RakelJakobenemaztearensemeak;Josepheta Benjamin

20EtaEgiptokolurreanJoserijaiozitzaizkionManases etaEfraim,zeinakemanzizkiotenAsenathPotipherah Ongoapaizarenalaba.

21EtaBenjaminensemeakizanzirenBela,etaBeker,eta Axbel,Gera,etaNaaman,Ehi,etaRox,Muppim,eta HuppimetaArd

22HauekdiraRakelensemeak,Jakobijaiozitzaizkionak: hamalauzirenarimaguztiak.

23EtaDanensemeak;Hushim 24EtaNeftalirensemeak;Jahzeel,etaGuni,etaJezer,eta Xilem.

25HauekdiraLabanekRakelberealabariemanzizkion Bilharensemeak,etahauekJakobiemanzizkion:arima guztiakzazpiziren

26.JakobekinEgiptoraetorrizirenarimak,bereertzetatik aterazirenak,Jakobensemeenemazteakgain,hirurogeieta seiziren

27EtaEgiptonjaiozirenJoserensemeakbiarimaziren: Jakobenetxekoanimaguztiak,Egiptoraetorrizirenak, hirurogeietahamarizanziren

28EtaJudabereaitzineanigorrizuenJoserengana,bere aurpegiaGoxenganazuzenzezan;etaGoxenlurrerasartu ziran

29.EtaprestatuzuenJosekberegurdia,etaiganzenbere aitaIsraelenbidera,Goxenera,etaaurkeztuzitzaion;eta lepoanerorizen,etalepoannegareginzuendenboraluzez

30.IsraelekesanzionJoseri:«Orainhilnazazu,zure aurpegiaikusidudanez,oraindikbizizarenez

31EtaJosekesanzienbereanaieietabereaitarenetxera: Igokonaiz,etaerakutsikodiotFaraoi,etaesangodiot: Kanaanlurreanzeudeneneanaiaketanireaitarenetxea etorridiraniregana;

32.Etagizonakartzainakdira,zerenberenlanbidea abereakjatenemateaizanbaita;etaekarridituzteberen artaldeak,etaberenartaldeak,etadutenguztia

33.EtagertatukodaFaraoiakdeitukozaituenean,eta esangodizunean:Zeindazurelanbidea?

34Esangodezute:Zurezerbitzarienlanbideaabereen ingurukoaizandaguregaztarotikorainarte,baiguketa baitagurearbasoekere,Goxengolurreanbizizaitezten; zerenartzainorohiguingarriabaitaegiptoarrentzat

47.KAPITULUA

1.GeroJoseetorrizenetaesanzionFaraoiari,etaesan zion:Eneaitaetaeneanaiak,etaberenartaldeak,etaberen abereak,etadutenguztiaKanaangolurretikateradira;eta huna,Goxenlurreandaude.

2Etahartuzituenbereanaietatik,bostgizon,etaaurkeztu zizkionFaraoiari

3.EtaFaraoiakesanzienbereanaiei:Zeindazuen lanbidea?EtaerranziotenFaraoi:Zurezerbitzariak artzainakdira,baiguetabaitagurearbasoekere

4.EtaesanziotenFaraoiari:Zerenlurraldeanbizitzera etorrigara;zurezerbitzariekezbaitutelarreartaldeetarako; ecengosetealarridaKanaangolurrean:orainbada, othoiztendizugu,zurezerbitzariakGoxenlurreanbizi daitezela

5.EtaFaraoiakesanzionJoseri,esanez:Zureaitaetazure anaiaketorridirazuregana

6Egiptokolurrazureaurreandago;lurrekoonenean,egin zureaitaetaanaiakbizitzera;Goxengolurreanbizi daitezela,etabaldinezagutzenbadituzuhaienartean jarduerarenbat,eginitzazunireabereenburuzagi

7EtaJosekekarrizuenbereaitaJakob,etajarrizuen Faraoiarenaitzinean,etaJakobekfaraoiabedeinkatuzuen 8EtaFaraoiakesanzionJakobi:Zenbaturtedituzu?

9.EtaJakobekesanzionFaraoiari:Nireerromesaldiko urteetakoegunakehunetahogeitahamarurtedira:gutxi etagaiztoakizandiranirebizitzakourteetakoegunak,eta ezdiraheldubizitzakourteetakoegunak.nireaitak erromesaldikoegunetan

10EtaJakobekfaraoiabedeinkatuzuen,etairtenzen faraoiarenaitzinean.

11EtajarrizituenJosekbereaitaetabereanaiak,etaeman zienondasunbatEgiptokolurrean,lurrekoonenean, Ramesesenlurraldean,Faraoiakagindubezala.

12EtaJosekbereaita,etabereanaiaketabereaitaren etxekoguziakogizelikatuzituen,berensenitartekoen arabera.

13Etaezzanogiriklurguzian;izanere,goseaosolarria zen,etaEgiptokolurraldeaetaKanaangolurraldeosoa gosetearenondoriozahulduziren

14EtabilduzuenJosekEjiptokolurreanetaKanaaneko lurreanarkitzenzendiruguztia,erosizutenlaboreagatik: etaJosekdiruaeramanzuenFaraoiarenetxera

15EtadiruagutxituzeneanEgiptokolurrean,eta Kanaanekolurraldean,egiptoarguziakhurbilduziren Joserengana,etaesanzioten:Emaiguzuogia,zeren zergatikhilkoginatekezureaurrean?diruakhutsegiten duelako.

16Josekesanzuen:Emanzureabereak;etazure ganaduagatikemangodizut,diruahutsegitenbadu

17.EtaekarrizizkiotenberenabereakJoseri:etaJosekogia emanzienzaldientruke,etaartaldeen,etaabereeneta astoentruke,etaogizelikatuzituenurtehartanberenabere guztientzat..

18Urtehuraamaituzenean,bigarrenurteanethorriziren harengana,etaesanzioten:Ezdioguezkutatukoenejaunari nolagastatudenguredirua;enejaunakerebaditugure abere-taldeak;ezdaezergeratzenenejaunarenaitzinean, guregorputzaketagurelurrakbaizik;

19.Zergatikhilkogarazurebegienaurrean,guetagure lurra?erosiguetagurelurraogirako,etaguetagurelurra faraoiarenzerbitzariizangogara,etaemaniezaguzuhazia, bizigaitezen,etaezhilgaitezen,lurraezdadindeseroso.

20EtaJosekerosizionEgiptokolurguztiafaraoiari;izan ere,egiptoarrekbakoitzakberesoroasalduzuen,gosea nagusibaitzenhaiengain,etalurrafaraoiarenaizanzen.

21Etajendearidagokionez,hirietaraeramanzituen Egiptokomugabatetikbesteraarte

22.Ezzuenapaizenlurrakbakarrikerosi;zerenapaizek Faraoiariesleituzitzaienzatibat,etafaraoiakemanzien zatiajanzuten;

23.OrduanJosekesanzionherriari:«Hona,gaureguneta zurelurrakerosizaituztetFaraoiari:harahemenduzue hazia,etaereinegingoduzuelurra

24.Etagertatukodahazkuntzan,bosgarrenzatiaemango diozutelafaraoiari,etalauzatizureakizangodira,soroko hazietarako,etazureelikadurarako,etazureetxekoentzat etajanarirakozuretxikientzat

25Etaerranzuten:Salbatuduzugurebizia:arkitu dezagungraziaenejaunarenaitzinean,etafaraoiaren zerbitzariizangogara.

26EtaJoseklegebateginzuenEgiptokolurrarengainean gaurarte,Faraoiakbosgarrenzatiaizanzezan;Apaizen lurraldeaizanezik,faraoiarenaizanezzena

27EtaIsraelEgiptokolurreanbizizen,Goxengo lurraldean;etahanizanzituztenondasunak,etahazieta ugarituziren

28EtaJakobbiziizanzenEgiptokolurreanhamazazpi urte:beraz,Jakobenaroosoaehunberrogeitazazpiurte izanzen

29EtahurbilduzenIsraelhilbeharzengaraia:etadeiegin zionberesemeJoseri,etaesanzion:Badaorainzure aurreangraziaarkitzenbadut,jarrieskuaizterrarenazpian, etaeginonginahietaegia.nirekin;Eznazazuehortzi,otoi, Egipton;

30Bainannerearbasoekinetzangonaiz,etaeramanen nauzuEgiptotik,etaehortzikonauzuhaienehorzketanEta harkesanzuen:Egingodutzukesanduzunbezala.

31Etaerranzuen:ZineidazuEtazineginzionEtaIsrael ohearenburugaineanmakurtuzen

48.KAPITULUA

1Etagerthatuzenhauenondoren,batekesanzionJoseri: Huna,zureaitagaixorikdago,etaberebisemeManaseeta Efraimhartuzituenberarekin.

2EtabatekesanzionJakobi,etaesanzuen:Hunazure semeJosezureganadator,etaIsraelsendotuzen,etaohe gaineaneserizen.

3EtaJakobekesanzionJoseri:Jainkoahalguztiduna agertuzitzaidanLuzen,Kanaangolurrean,etabedeinkatu ninduen.

4Etaesanzidan:Huna,emankozaitutetaugaldukozaitut, etazuregandikjendeandanabihurtukozaitut;etazure ondorengoariemangodiolurhaubetikojabeizateko.

5Etaorainzurebisemeak,EfraimetaManases,Egiptoko lurreanjaiozitzaizkizunak,niEgiptoraetorriaurretik, nireakdira;RubenetaSimeonbezala,nireakizangodira.

6Etahekienondotikengendratuduzunzurejarioa,zurea izangoda,etahaienanaienizenarenaraberadeitukoda haienherentzian.

7Etani,Padandikethorrinintzenean,Rakelhilzennire ondoanKanaangolurreanbidean,oraindikbideapurra besterikezzegoeneanEfraterairisteko:etahanehortzi nuenEfratakobidean;beradaBelen

8IsraelekikusizituenJoserensemeak,etaesanzuen:Nor dirahauek?

9Josekesanzionbereaitari:Enesemeakdira,Jainkoak tokihonetanemandizkidanakEtaerranzaroen:Ekarri iezadazu,othoi,nigana,etabedeinkatukoditut.

10Israelenbegiakilunzeudenadinagatik,etaezinzuen ikusiEtahurbilduzituenberegana;etamusuemanzien, etabesarkatuzituen.

11EtaIsraelekerranzionJoseri:Eznuenpentsatukozure aurpegiaikusteaz,etahuná,Jainkoakereerakutsiditzure hazia.

12Josekberebelaunartetikaterazituen,etamakurtuzen bereaurpegialurrera.

13Josekhartuzituenbiak,Efraimbereeskuinekoeskuan Israelenezkerrekoeskuan,etaManasebereezkerreko eskuanIsraeleneskuinekoaldera,etabereganaeraman zituen.

14EtaIsraelekbereeskuinekoeskualuzatuzuen,eta ezarrizuenEfraimenburuarengainean,zeinazengazteena, etabereezkerrekoaManasesenburuan,bereeskuak zentzuzgidatuz;zerenManaseizanbaitzenlehen-semea 15.EtabedeinkatuzuenJosef,etaerranzuen:Jainkoa, zeinenaurreanibilizirennirearbasoekAbrahametaIsaak, nirebiziguztiangaurarteelikatuninduenJainkoa 16.gaitzguztietatiklibratuninduenAingeruak,bedeinkatu mutilak;etaemanbedihekienizena,etanirearbasoen izenaAbrahametaIsaak;etahazidaitezelalurrarenerdian

17EtaikusizueneanJosekbereaitakbereeskuineko eskuaEfraimenburuanjartzenzuela,ezzionatsekabetu, etaaltxatuzuenbereaitareneskua,Efraimenburutik Manasesenbururainoeramateko.

18.Josekesanzionbereaitari:Ez,eneaita,zerenhauda lehen-semea;jarrizureeskuinekoeskuabereburugainean 19Etabereaitakukatueginzuen,etaesanzuen:Badakit, enesemea,badakit:beraereherribihurtukoda,etaberaere handiizangoda:bainaegiazkibereanaiagazteenabera bainohandiagoaizangoda,etabereondorengoaizangoda nazioandana

20Etabedeinkatuzituenegunhartan,zioelarik:Zugan bedeinkatukoduIsraelek,esanez:JainkoakEfraimeta Manasebezelakoaeginzaitu,etaEfraimjarrizuen Manasesenaurrean

21.IsraelekesanzionJoseri:Huna,hiltzennaiz; 22Gainera,zureanaiengainetikzatibatemandizut, amortarreneskuetatiknireezpatazetaarkuazhartunuena

49.KAPITULUA

1.EtaJakobekdeieginzienberesemeei,etaesanzuen: Bilduzaitezte,azkenekoegunetangertatukozaizuenaesan dezazuen

2.Bilduzaitezte,etaentzun,Jakobensemeak;etaentzun ezazuzureaitaIsraeli

3Ruben,zuzaranerelehen-semea,eneindarra,etanere indarrarenhasiera,duintasunarenbikaintasunaeta boterearenbikaintasuna;

4Urabezainezegonkorra,ezzaragailenduko;zureaitaren oheraigobaitzen;orduankutsatuzenuen:enesofaraigan zen

5SimeonetaLebianaiakdira;krudelkeriatresnakberen bizilekuetandaude.

6Oenearima,ezzaitezsartuhaiensekretuan;Haien batzarrarekin,eneohorea,ezzaitezbategin:zerenberen haserreangizonbathilzuten,etaberenborondatezhorma batzulatuzuten

7Madarikatuahaienhaserrea,izanbaitzenlatza;etahaien haserrea,krudelaizanbaita:banatukoditutJakoben,eta barreiatukoditutIsraelen

8Juda,zuzarazureanaiekgoretsikodutena:zureeskua zureetsaienlepoanegongoda;zureaitarenseme-alabak makurtukodirazureaurrean

9Judalehoiarenkumeada:harrapakinetik,enesemea,igo zara:makurtuzen,lehoiabezalaetzanzen,etalehoi zaharrabezala;norkpiztukodu?

10.EzdazetroaJudatikaldenduko,eztalegegileabere oinenartetik,Xiloaetorriarte;etaharentzatizangoda herriarenbiltzea

11Bereastoamahatsondoarilotzen,etabereastoaren astoamahatsondoaukeratuari;ardoangarbituzituenbere jantziak,etamahatsodoleanberejantziak;

12Berebegiakardozgorriizangodira,etahortzakesneaz

13Zabulonbizikodaitsasokoportuan;etaontzien aterpetzatizangoda;etaberemugaSidoneraizangoda

14Isakarastosendoadabizamenarteanetzandakoa: 15Etaikusizuenatsedenaonazela,etalurraatseginazela; etaberesorbaldamakurtuzuen,etatributurakozerbitzari eginzen.

16Danekbereherriaepaitukodu,Israelgoleinuetakobat bezala

17Danbidekosugebatizangoda,bidekobata,zaldi orpoeihozkaegitendiena,etaberezaldunaatzeraeroriko da

18.Zuresalbamenaesperodut,Jauna.

19.Gad,gudarostebatekgaraitukodu,bainaazkenekoan garaitukodu

20Axerretikbereogiagizenaizangoda,etaerregegoxoakemangoditu.

21Neftaliaskatuadaatzaldea:hitzonakematenditu 22Joseadaremankorrada,putzuondokoadaremankorra; zeinarenadarrakhormarengainetikigarotzendiren:

23Arkuakbizikiatsekabetudute,etatiroegindiote,eta gorrotatudute.

24Bainanberearkuasendotuzen,etabereeskuetako besoaksendotuzirenJakobenJainkoahaltsuareneskuetatik; (handikartzainada,Israelgoharria:)

25ZureaitarenJainkoazere,norklagundukodizu;eta Ahalguztidunaz,zeñakbedeinkatukozaituengoianzeruko bedeinkapenez,azpiandagoensakonekobedeinkapenez, bularretakoetasabelekobedeinkapenez

26Zureaitarenbedeinkazioaknagusitudiranirearbasoen bedeinkazioengainetik,betikomuinoenmugaraino: Joserenburuanizangodira,etabereanaietatikbereizi zenarenburukokoroan

27.Benjaminekotsoabezalaarrapatukodu:goizean harrapakinairentsikodu,etagaueanharrapakinabanatuko du

28.OiekguziakdiraIsraelkohamabileinuak:etaauesan zienberenaitak,etabedeinkatuzituen;bakoitzakbere bedeinkapenarenaraberabedeinkatuzituen

29.Etaaginduzien,etaesanzien:Nereherriarengana bildukonaiz:ehortzinazazuenearbasoekinEfronhititako eremuandagoenkobazuloan

30.MamrerenaitzineandagoenMakpelaeremuandagoen kobazuloan,Kanaangolurrean,AbrahamekEfronhititako zelaiarekinerosizuenhilobibatenjabeizateko

31.HanehortzizituztenAbrahametaharenemazteaSara; hanlurperatuzituztenIsaaketabereemazteaRebeka;eta hanehortzinuenLea

32.SoroaetabertandagoenkobazuloaerosteaHet-en semeengandikizanzen

33EtaJakobekberesemeeiagintzenamaituzuenean, bilduzituenbereoinakohean,etaemanzuenmamua,eta bilduzenbereherrira

50.KAPITULUA

1.EtaerorizenJosebereaitarenarpegira,etanegaregin zuenharengainera,etamusuemanzion

2EtaJosekaginduzienberezerbitzarieisendagileeibere aitabaltsamatzeko,etasendagileekIsraelibaltsamatuzuten

3.Etaberrogeiegunbetezitzaizkion;zerenhorrelabete dirabaltsamatuakizanzirenenegunak:etaegiptoarrek negareginzutenharengatikhirurogeietahamaregun

4Etaberedolu-egunakigarozirenean,Josekmintzatu zitzaionFaraoiarenetxeari,zioela:Orainzurebegietan graziaarkitzenbadut,erranezazue,otoi,Faraoiaren belarrietan,esanez: 5Nereaitakzineginninduen,esanez:Huna,hiltzennaiz: Kanaangolurreanzulatududannirehilobian,hanehortziko nauzuOrain,bada,utznazazuigo,otoi,nireaitaehortzi, etaitzulikonaiz

6EtaFaraoiakesanzuen:Igo,etaehortzizureaita,zin egindizunbezala.

7EtaiganzanJosebereaitalurperatzera,etaberarekin iganziranFaraoiarenzerbitzariguziak,bereetxeko nagusiaketaEjiptokolurrekozaharguziak.

8EtaJoserenetxeguziak,etaharenanaiak,etaharen aitarenetxeak,bakarrikutzizituztenberenhaurrak,eta berenartaldeaketaabereak,Goxengolurrean.

9Etaiganzirenberarekingurdiaketazaldizkoak,etaoso taldehandiazen

10EtaethorriziranJordanenbestaldekoAtad-ekolarrera, etahannegareginzutennegarandietaosolatzbatez,eta eginzuendoluabereaitagatikzazpiegunez.

11Etalurrekobizilagunek,kanaandarrek,ikusizutenean Atad-ekolurreandolua,esanzuten:Audadoluhandia egiptoarrentzat;

12Etaeginziotenberesemeekberakagindubezala

13ZerenberesemeekKanaangolurreraeramanzuten,eta MamrerenaitzineanEfronhititarrarenhilobibatenjabe izatekoAbrahameksoroarekinerosizuenMakpelako kobazuloanlurperatuzuten

14.EtaitzulizenJoseEgiptora,beraetabereanaiak,eta harekinbaterabereaitaehortzerajoanzirenguztiak,bere aitaehortziondoren

15.EtaJoserenanaiekikusizuteneanberenaitahilzela, erranzuten:Josek,beharbada,gorrotoizangogaitu,eta ordainarazikodiguberariegindiogungaitzguztia

16.EtabidaliziotenJoserimandataribat,esanez:Zure aitakaginduzuenhilbainolehen,esanez: 17HalaesangodiozueJoseri:Barkatu,othoitzendizut, zureanaienerruaetahaienbekatua;zerengaiztakeriaegin dizute:etaorain,otoi,barkaezazuzureaitarenJainkoaren zerbitzarienerruaEtanegareginzuenJosekharekin mintzatzean.

18Etabereanaiakerejoanetaahuspezerorizitzaizkion; etaesanzuten:Huna,zurezerbitzariakgara

19.Josekesanzien:Ezizanbeldur,zerenJainkoaren lekuannago?

20Zuek,ordea,gaizkipentsatuduzueenekontra;baña Jaungoikoakoneginnahizuen,gauregundenbezala, jendeaskobiziriksalbatzeko

21Ezzaitezte,bada,beldurizan:nikelikatukozaituztet zueketazuenhaurrak.Etaconsolatuciecén,etaminçatu çuenadeitsu

22EtabiziizanzenJoseEgipton,beraetabereaitaren etxea,etabiziizanzenJoseehunetahamarurte.

23EtaJosekikusizituenEfraimenhirugarren belaunaldikosemeak:ManasesensemeMakirrensemeak ereJoserenbelaunikogaineanhaziziren

24EtaJosekesanzienbereanaiei:Hilkonaiz,eta Jainkoakziurbisitatukozaituzte,etalurhonetatikaterako zaituzteAbrahami,IsaakietaJakobizineginzion lurraldera

25EtaJosekzineginzuenIsraelgosemeei,zioelarik: Jainkoakbisitatukozaituzte,etaeramangodituzue hemendiknirehezurrak

26.Josehilzenbada,ehunetahamarurtezituela,eta baltsamatuzuten,etazerraldobateansartuzutenEgipton