Basque - The Book of 2nd Chronicles

2Kronikak

1.KAPITULUA

1Salomon,Davidensemea,sendotueginzenbere erreinuan,etaJauna,bereJainkoa,harekinzegoen,eta izugarrihandituzuen

2.OrduanSalomonekIsraelosoarihitzeginzion,milako etaehunenkapitainei,epaileeietaIsraelosokogobernari guztiei,familiaburuei

3Salomon,beraz,etaberarekinbaterazegoenkongregazio osoaGabaongotokigorenerajoanzen;hanzegoen Jainkoarenelkarketa-etxola,Moisesek,Jaunaren zerbitzariak,basamortuanegina.

4Jainkoarenkutxa,ordea,Kiriat-Jearimdikeramanzuen Davidekprestatuzionlekura,Jerusalemenoihal-etxolabat jarribaitzion.

5Betzaleel,UrirensemeetaHurrensemeakeginzuen brontzezkoaldareaereJaunarentabernakuluarenaurrean jarrizuen;etaSalomonetakonderriaharenbilajoanziren.

6SalomonJaunarenaurreanzegoenbrontzezkoaldarera igozenhara,elkarketa-etxolarenondoan,etamilaerreoparieskainizituenbertan.

7GauhartanagertuzitzaionJainkoaSalomoni,etaesan zion:«Eskatuzeremannahidizudan»

8SalomonekJainkoariesanzion:«Errukihandiaerakutsi diozunireaitaDavidi,etaharenordezerregeeginnauzu»

9Orain,JainkoJauna,betebedinireaitaDavidiegin diozunpromesa!Lurrekohautsabezalakoherriugaribaten erregeeginnauzu

10Emaniezadazu,orain,jakinduriaetaezagutza,herri honenaurreansartuetairtennadin;norkepaitudezakezure herrihainhandiadenhau?

11JainkoakSalomoniesanzion:«Hauzurebihotzeanizan delako,etaezduzulakoeskatuaberastasunik,ondasunik edoohorerik,eztazureetsaienbizitzarikere,eztabizitza luzerikere;baiziketajakinduriaetaezagutzaeskatu dituzulakozeuretzat,nireherriagobernadezazun,zeinaren gaineanerregeeginzaitudan»

12Jakinduriaetaezagutzaemanzaizkizu;aberastasunak, ondasunaketaohoreaemangodizkizut,zureaurretikizan direnerregeekizanezdituztenakbezalakoak,etazure ondorenezduteizangohorrelakorik.

13Salomon,GabaongotokigorenerajoanetaJerusalemera itzulizenelkarketa-etxolarenaurretik,etaIsraelenerrege izanzen.

14Salomonekgurdiaketazaldizkoakbilduzituen;milaeta laurehungurdietahamabimilazaldizkozituen,etagurdiak hirietanetaerregearekinJerusalemenjarrizituen.

15Erregeakzilarraetaurreaharriakbezainugariegin zituenJerusalemen,etazedroak,berriz,haraneandauden sikomoroenantzekougaritasunarekin.

16SalomoniEgiptotikekartzenzitzaizkionzaldiaketa liho-haria;erregearenmerkatariekliho-hariapreziobatean jasotzenzuten.

17Egiptotikseiehunzilarrezkogurdibatetaehuneta berrogeitahamarzaldibaterosietaekarrizuten;etahititen erregeguztientzatetaSiriakoerregeentzaterezaldiak ateratzenzituztenhaienbidez

2.KAPITULUA

1SalomonekJaunarenizenerakoetxebatetabere erreinurakoetxebateraikitzeaerabakizuen

2Salomonekhirurogeitahamarmilagizonizendatuzituen zamakeramateko,laurogeimilamendianegurralantzeko, etahirumilaetaseiehunhaiengainbegiraleizateko

3SalomonekTirokoerregeazenHuramenganabidalizuen mezuhau:«NireaitaDavidekinjokatuzenuenbezala, zedrozkoegurrakbidalizenizkionetxebateraikitzeko, bertanbizitzeko,horrelajokatunirekinere»

4.Hara,etxebateraikitzenarinaiznireJainkoJaunaren izenari,harieskainiaizateko,etaharenaurreanintsentsu gozoaerretzeko,etaetengabekoogiaeskaintzeko,etaerreopariakgoizetaarratsalde,larunbatetan,ilberri-jaiegunetan etagureJainkoarenjai-jaiegunetaneskaintzekoHaubetiko legeadaIsraelentzat

5Etaeraikitzenarinaizenetxeahandiada,zerengure Jainkoajainkoguztiengainetikhandiabaita

6Bainanorkeraikidiezaiokeetxea,zeruaketazeruen zeruakezinbaduteeduki?Nornaizni,bada,etxea eraikitzeko,harenaurreansakrifizioakerretzekoizanezik?

7Bidaliiezadazu,beraz,urrea,zilarra,letoia,burdina, purpura,karminetaurdinurdinezlantzekotrebeaden gizonbat,etaJudanetaJerusalemennirekindaudeneta nireaitaDavidekemanzizkidantrebeekinbatera zizelkatzekotrebeadena.

8BidaliiezadazuLibanokozedro-arbolak,izeiaketa sandalo-arbolakere;badakitzurezerbitzariektrebeak direlaLibanonegurramozten;etahara,nirezerbitzariak zurezerbitzariekinegongodira,

9.Zuraugariprestatzekoerebai,zereneraikikodudan etxeazoragarriaetahandiaizangobaita

10Etahara,zurezerbitzariei,egurramoztendutenei, emangodizkiethogeimilaneurugaribirrindu,hogeimila neurugaragar,hogeimilabatoardoetahogeimilabato olio

11Orduan,TirokoerregeHuramekSalomonibidalizion idatzizerantzunzion:«Jaunakbereherriamaiteduelako, harengainekoerregeeginzaitu»

12Huramekesanzuengainera:«Bedeinkatuaizanbedi IsraelgoJainkoJauna,zeruaetalurraegindituena,David erregearisemejakintsubatemandiona,zuhurtziaeta adimenaduena,Jaunarentzatetxeaetabereerregetzarako etxeaeraikitzeko»

13Etaorainbidalidizutgizontrebeetaadimenhandiko bat,nireaitaHuramengandiketorria, 14Danenalabetakoemakumebatensemeazen,etabere aitaTirokogizonazen,urrea,zilarra,letoia,burdina,harria etazurezkoehunalantzentrebea,purpura,urdin,lihoeta karminkolorekoa;baitaedozeinmotatakograbatuak zizelkatzenere,etaproposatzenzaizkiontresnaguztiak asmatzen,zuregizontrebeekinetazureaitaDavidnire jaunarengizontrebeekin

15Orain,beraz,nirejaunakaipatutakogaria,garagarra, olioaetaardoabidaldiezazkiezuberezerbitzariei:

16Libanotikbeharduzunadinaegurmoztukodugu,eta itsasozJoperaeramangodizuguontzietan;etazuk Jerusalemeraeramangoduzu.

17SalomonekzenbatuzituenIsraelgolurraldeanbiziziren arrotzguztiak,bereaitaDabidekzenbatuzituenbezala;eta ehunetaberrogeitahamarmilaetahirumilaetaseiehun aurkituziren

18Hirurogeitahamarmilazama-eramaileizendatuzituen, laurogeimilamendianegur-egile,etahirumilaetaseiehun arduradunherriarilanbatemateko

3.KAPITULUA

1SalomonekJaunarenetxeaeraikitzenhasizen Jerusalemen,Moriamendian,JaunabereaitaDavidiagertu zitzaiontokian,DavidekOrnanjebustarrarenlarrainlautadanprestatuzuentokian

2Bereerregealdikolaugarrenurtean,bigarrenhilaren bigarreneguneanhasizeneraikitzen

3JainkoarenetxeaeraikitzekoSalomoniirakatsizitzaiona dahauLehenengoneurriarenarabera,hirurogeibesoko luzeraetahogeibesokozabalera

4Etxearenaurrekoatariaketxearenzabalerarenaraberako luzerazuenhogeibeso,etaehunetahogeialtuera;eta barrutikurregarbizestalizuen

5Etxenagusiaizeiezestalizuen,etaurrefinezestali,eta palmondoaketakateakjarrizizkiongainean

6Harribitxizapainduzuenetxeaedertzeko;etaurrea Parvaimgourreazen.

7Etxeaereurrezestalizuen,habeak,zutabeak,hormaketa ateak;etakerubinakzizelkatuzituenhormetan

8.Etaeginzuenetxesantu-santuena,zeinarenluzera etxearenzabalerarenaraberakoazen,hogeibeso,eta zabalerahogeibeso;etaestalizuenurrefinez,seiehun talentutan.

9IltzeenpisuaberrogeitahamarsiklourrezenEtagoiko gelakurrezestalizituen

10Etasantu-lekuanbikerubineginzituen,irudizlanduak, etaurrezestalizituen

11Kerubinenhegoakhogeibesokoakziren:kerubinen hegobatbostbesokoazen,etxearenhormarihelduta;eta bestehegoaerebostbesokoazen,bestekerubinenhegoari helduta

12Bestekerubinarenhegalbatbostbesokoazen,etxearen hormarihelduta;etabestehegalakerebostbesokoazuen, bestekerubinarenhegalarekinlotuta

13.Kerubinhauenhegoakhogeibesozabaltzenziren;eta oinengaineanzutikzeuden,etaaurpegiakbarrurantzbegira zituzten

14Belaurdin,more,karminetalihofinezeginzuen,eta kerubinaklanduzituengainean

15Bizutabeeginzituenetxearenaurrean,hogeita hamabostbesokoaltuerakoak,etabakoitzarengainean zegoenkapitelakbostbesozituen

16Kateakeginzituen,santutegikotenpluanbezala,eta zutabeenburuetanjarrizituen;ehungranadaereegin zituenetakateengaineanjarrizituen

17Etatenpluarenaurreanzutabeakaltxatuzituen,bat eskuineanetabesteaezkerrean;etaeskuinekoariJakin deituzion,etaezkerrekoariBoaz

4.KAPITULUA

1Brontzezkoaldarebatereeginzuen,hogeibesoluze, hogeibesozabaletahamarbesoaltuzena

2Itsasourtubatereeginzuen,hamarbesokoaertzetik ertzera,biribilaetabostbesokoaltuerazuena;etahogeita hamarbesokosokabatekinguratzenzuenguztia

3Etaazpianidi-itxurakoakzeuden,inguratzenzutenak; hamarukondokoneurrian,itsasoainguratuz.Biidi-ilara urtuzirenurtzean

4Hamabiidirengaineanzegoen,hiruiparralderabegira, hirumendebaldera,hiruhegoalderaetahiruekialdera; itsasoazegoenhaiengainean,etaatzealdekoaldeguztiak barrurantzzeuden

5Esku-zabalerakolodierazuen,etaertzakopabaten ertzarenantzekoazen,lili-loreekin;etahirumilabato hartzenzituenetaedukitzenzituen

6Hamarontziereeginzituen,etabosteskuineanetabost ezkerreanjarrizituen,horietangarbitzeko:erre-oparirako eskaintzenzirengauzakhorietangarbitzenzituzten;itsasoa, berriz,apaizekbertangarbitzekozen

7Hamarkandelabrourrezkoeginzituen,haienitxuraren arabera,etatenpluanjarrizituen,bosteskuineanetabost ezkerrean

8Hamarmahaiereeginzituen,etatenpluanjarrizituen, bosteskuinaldeanetabostezkerraldean.Etaehunurrezko ontzieginzituen

9Apaizenatariaetaatarihandiaeginzituen,etaatarirako ateak,etahorienateakbrontzezestalizituen.

10Itsasoaekialdekomuturrareneskuinaldeanjarrizuen, hegoaldearenaurrezaurre

11Huramekeginzituenlapikoak,palaketaontziak,eta amaituzuenSalomonerregearentzatJainkoarenetxerako eginbeharzuenlana

12.Bizutabe,etabizutabeengaineanzeudenheldulekuak, etabikapitelengaineanzeudenbiheldulekuakestaltzeko bikoroak;

13Etalaurehungranadabikoroengainean;bigranada ilarakorobakoitzean,zutabeengaineanzeudenkapitelenbi heldulekuakestaltzeko

14Oinarriakereeginzituen,etaontziakoinarriengainean; 15Itsasobat,etahamabiidiharenazpian

16Lapikoak,palak,kakoaketahaientresnaguztiakere eginzizkionHurambereaitakSalomonerregeariJaunaren etxerako,brontzezkoak

17Jordangolautadanurtuzituenerregeak,Sukoteta Zeredataartekobuztinezkolurzoruan.

18Salomonekontzihoriekguztiakeginzituen,brontzearen pisuaezinbaitzenkalkulatu

19SalomonekJainkoarenetxerakoontziguztiakegin zituen,baitaurrezkoaldareaetaogiakjartzekomahaiakere

20Etakandelabroaketaberenlanparak,santutegiaren aurreanerretzekomoduarenarabera,urregarbizkoakziren; 21Loreak,lanparaketapintzakurrezeginzituen,urre garbihorretaz;

22Urrezkoakzirenlabainak,ontziak,koilaraketa intsentsu-ontziak;etaetxearensarrera,santutegikobarneateaketatenplukoateakurrezkoak

5.KAPITULUA

1HorrelaamaituzenSalomonekJaunarenetxerakoegin zuenlanguztia,etaSalomonekbereaitaDavideksagaratu zituengauzaguztiakekarrizituen;etazilarra,urreaeta tresnaguztiakJainkoarenetxekoaltxortegietanjarrizituen 2SalomonekIsraelgoherri-arduradunak,leinu-buru guztiaketaisraeldarrenfamilia-buruakJerusalemerabildu zituen,Jaunarenitun-kutxaDavidenhiritik,hauda, Siondik,ekartzeko

3Israelgogizonguztiakerregearenondorabilduziren zazpigarrenhilabetekojaian.

4Israelgozaharguztiaketorriziren,etalebitarrekkutxa hartuzuten.

5.Etaekarrizituztenkutxa,etaelkarketa-etxola,eta tabernakuluanzeudenontzisantuguztiak;apaizeketa lebitarrekekarrizituztenhoriek

6SalomonerregeaketakutxarenaurreanbildutakoIsraelgo batzarosoakardietaidiaksakrifikatuzituzten,etaezin zirenzenbatu,eztazenbatuere

7ApaizekJaunarenitunarenkutxaberelekura,etxeko santutegira,eramanzuten,kerubinenhegoenazpian

8.Izanere,kerubinekhegoakzabalduzituztenkutxa zegoentokiarengainean,etakerubinekestaltzenzuten kutxaetaharenhagakgainetik

9.Etakutxarenhagakluzatuzituzten,etahagahorien muturrakkutxatikikustenzirensantutegiarenaurrean, bainakanpotikezEtahandagogaurarte

10Ezzegoenkutxanezer,MoisesekHorebenjarrizituen bioholakizanezik,Jaunakisraeldarrekinitunaegin zueneanEgiptotikirtenzirenean

11Apaizaksantutegitikirtenzirenean(hanzeudenapaiz guztiaksantutuakbaitziren,etaezzirenorduantxandaka itxaron)gertatuzen

12Asaf,HemanetaJedutunlebitarrenondorengoguztiak zirenkantarilebitarrakere,berensemeetaanaiekin,liho zurizjantzita,zinbalak,salterioaketaharpakzituztela, aldarearenekialdekoaldeanzeuden,etaeurekinehuneta hogeiapaiztronpetakjotzen

13Tronpeta-jotzaileaketaabeslariakbateginzutenean, Jaunagoraipatzekoetaeskertzekosoinubakarraateratzeko, tronpetak,txinbalaketamusika-tresnakerabilizahotsa altxatuetaJaunagoraipatuzutenean,esanez:«Onabaita, harenmaitasunabetikoabaita».Orduan,etxeahodeibatez betezen,Jaunarenetxea,alegia

14Apaizekezinizanzutenzutikegonzerbitzuaegiteko hodeiarenondorioz,JaunarenaintzakJainkoarenetxeabete baitzuen

6.KAPITULUA

1OrduanSalomonekesanzuen:«Jaunakesanduiluntasun trinkoanbizikodela».

2Bainabizilekubateraikidizut,etabetikobizilekubat

3ErregeakaurpegiajiratuetaIsraelgokongregazioosoa bedeinkatuzuen;etaIsraelgokongregazioosoazutik zegoen

4Etaesanzuen:«BedeinkatuaizanbediIsraelgoJainko Jauna,bereeskuekinbetebaitunireaitaDavidiahoz esandakoa,esanez:

5Egiptokolurraldetiknireherriaateranuenegunetik,ez dutIsraelgoleinuguztienarteanhiririkaukeratuetxebat eraikitzeko,nireizenahanegonzedin;eztainoraukeratu nireherriIsraelenburuzagiizatekoere

6BainaJerusalemaukeratudut,nireizenahanegondadin; etaDavidaukeratudutnireherriIsraelenburuizateko

7NireaitaDavidekJaunaren,IsraelenJainkoaren,izenari etxebateraikitzeazuenhelburu

8BainaJaunaknireaitaDavidiesanzion:«Nire izenarentzakoetxeaeraikitzekoasmoaizanduzunez,ongi eginduzuhoriizanduzulakobihotzean

9Halaere,ezduzuzukeraikikoetxea;bainazure erraietatikaterakodenzuresemeakeraikikodioetxeanire izenari

10Jaunak,beraz,esandakohitzabetedu.NireaitaDaviden ordezjarrinaizetaIsraelgotronuaneserinaiz,Jaunak hitzemanbezala,etaetxeaeraikidiotIsraelgoJainko Jaunari

11Etabertanjarridutkutxa,nondagoenJaunak israeldarrekineginzuenituna

12Jaunarenaldarearenaurreanzutikjarrizen,Israelgo batzarosoarenaurrean,etaeskuakluzatuzituen

13Salomonekbrontzezkooholtzabateginzuen,bostbeso luze,bostbesozabaletahirubesoaltu,etapatioarenerdian jarrizuenEtagaineanzutikjarrizen,etabelaunikojarri zenIsraelgobatzarosoarenaurrean,etaeskuakzerurantz luzatuzituen.

14Etaesanzuen:«Jauna,IsraelgoJainkoa,ezdagozure parekojainkorikzeruan,ezlurrean;zukitunagordetzen duzuetaerrukiaerakustendiezuzureaurreanbihotzosoz dabiltzanzurezerbitzariei

15ZukbetezenuenzurezerbitzariDavid,gureaita,hari aginduzeniona;etazureahozhitzemanzenuen,etazure eskuzbetezenuen,gauregundenbezala

16Orain,beraz,IsraelgoJainkoJauna,beteezazuzure zerbitzariDavidi,gureaitari,hitzemandiozunhori,esanez: EzzaizufaltakonireaurreanIsraelgotronuanesertzeko gizonik;baldinetazureseme-alabeknirelegeanibiltzen badira,zuknireaurreanibilizarenbezala.

17Oras,IsraelgoJainkoJauna,betebedizurezerbitzari Davidiemanzenionhitza

18BainaJainkoabenetanbizikoaldagizakiekinlurrean? Hara,zeruaketazerukozeruakezinzaituzteeduki;zenbat etagutxiagonikeraikidizudanetxehonek!

19Entzun,bada,zurezerbitzarihonenotoitzarietaharen erreguari,Jauna,eneJainkoa,zurezerbitzariakzure aurreanegitenduenoihuarietaotoitzari

20Zurebegiaketxehonengaineanegunetagauzabalik egondaitezen,zureizenahanjarrikozenuelaesanduzun lekuarengainean;zurezerbitzarihonektokihonetara begiraegitenduenotoitzarientzundiezaiozun.

21Entzun,beraz,zurezerbitzariarenetazureherriIsraelen otoitzak,tokihonetarazuzendukodituztenak;entzunzeure bizilekutik,zerutik;etaentzungoduzunean,barkatu.

22Baldinnorbaitekberelagunarenaurkabekatuegiten badu,etazinegitenbadiotezinegiterabehartzeko,etazina zurealdareaurreanetxehonetanetortzenbada;

23Entzunzukzerutik,eginezazu,etaepaituzure zerbitzariak,gaiztoarizigorraemanez,berejokabideabere buruarengaineraitzuliz;etazuzenarizuzentasunaemanez, berezuzentasunarenaraberaordainduz

24EtazureherriIsraeletsaiarenaurreanhondatzenbada, zureaurkabekatueginduelako;etaitzulietazureizena aitortzenbadu,etaotoitzegitenbaduetaerregutzenbadu zureaurreanetxehonetan, 25Entzunzerutik,barkatuzureherriIsraelenbekatua,eta itzuliitzazuhaieietahaienaiteiemanzenienlurraldera 26Zeruaitxitadagoeneanetaeuririkezdagoenean,zure aurkabekatuegindutelako;bainatokihonetaraotoitz egitenbadute,etazureizenaaitortzenbadute,etaberen bekatutikaldatzenbadira,zukatsekabetzendituzunean; 27Entzunzukzerutik,etabarkatuzurezerbitzarieneta zureherriIsraelenbekatua,bideonaerakutsidiezunean,

2Kronikak

zeinetanibilibeharduten;etabidalieuriazureherriari ondaregisaemandiozunlurraldera.

28Lurraldeangosetea,izurritea,erreketa,lizuna, matxinsaltoakedobeldarrakbaldinbadaude;etsaiekberen lurraldekohirietansetiatzenbadituzte;edozeinzauriedo gaixotasunbaldinbadago:

29EdozeingizonekedozureherriIsraelosoakegingo duenedozeinotoitzedoerregu,norkbereminaeta atsekabeaezagutuetaetxehonetaneskuakluzatuko dituenean:

30Entzunzukzerutik,zurebizilekutik,barkatuetaitzuli bakoitzariberejokabideguztienarabera,zeinarenbihotza ezagutzenduzun;(ezenzukbakarrikezagutzendituzu gizakienseme-alabenbihotzak)

31Zurebeldurizandaitezenetazurebideetanibildaitezen, gurearbasoeiemanzenienlurraldeanbizidirenbitartean.

32ZureherriIsraelekoaezdenarrotzariburuzere,baina zureizenhandiaren,zureeskuindartsuarenetazurebeso luzatuarenomenezurrutikolurraldebatetiketorridenari buruz,etxehonetaraetorrietaotoitzegitenbadu;

33Entzunzerutik,zurebizilekutik,etaeginatzerritarrak zurieskatzendizunguztia;lurrekoherriguztiekzureizena ezagutuetabeldurizanzaitzaten,zureherriIsraelekbezala, etajakindezateneraikidudanetxehauzureizenazdeitua dela.

34Zureherriaetsaienaurkaborrokatzerajoatenbadazuk bidalitakobidetik,etaaukeratuduzunhirihonetaraetazure izenarentzateraikidudanetxerabegiraotoitzegiten badizute;

35Entzunzerutikhaienotoitzaetaerregua,etadefendatu haienalde.

36Zureaurkabekatuegitenbadute(ezbaitagobekatu egitenezdueninor),etahaiekinhaserretzenbazara,eta etsaieneskuuztenbadituzu,etagatibueramangobadituzte urrunekoedohurbilekolurraldebatera;

37Bainagatibueramandituztenlurraldeangogoratzen badira,etagatibudaudenlurraldeanzuriotoitzegiten badizute,esanez:Bekatuegindugu,gaizkiegindugueta gaiztojokatudugu;

38.Bihotzosozetaarimaosozzureganaitzultzenbadira gatibueramandituztenlurraldean,etaotoitzegitenbadiote aiteiemanzenienlurraldeari,aukeratuduzunhiriarieta zureizenarentzateraikidudanetxeari:

39Entzunzerutik,zurebizilekutik,haienotoitzaketa erreguak,defendatuhaienalde,etabarkatuzureherriari zureaurkabekatueginduena.

40Orain,eneJainkoa,otoitzegitendizut,izandaitezela zurebegiakzabalik,etazurebelarriakadiegondaitezela tokihonetanegitendenotoitzari

41Jaikizaitez,JainkoJauna,zureatsedenlekura,zueta zureindarrarenkutxa;jantzibitezzureapaizak,Jainko Jauna,salbazioz,etapoztubitezzuresantuakontasunean.

42JainkoJauna,ezezazubaztertuzuregantzutuaren aurpegia;gogoratuzurezerbitzariDavidenerrukiaz

7.KAPITULUA

1Salomonotoitzegiteariutzizionean,suajaitsizenzerutik, etaerre-opariaketasakrifizioakkiskalizituen;etaJaunaren aintzakbetezuenetxea.

2ApaizekezinzutenJaunarenetxeansartu,Jaunaren aintzakJaunarenetxeabetezuelako

3IsraelgosemeguztieksuaetaJaunarenaintzaetxearen gaineannolaerortzenzenikusizutenean,aurpegiaklurrera makurtuzirenespaloian,etagurtuetaJaunagoraipatu zuten,esanez:«Onabaita,etaharenerrukiabetikoabaita». 4Orduan,erregeaketaherriosoaksakrifizioakeskaini zizkiotenJaunari

5Salomonerregeakhogeitabimilaidietaehunetahogei milaardieskainizituensakrifizioan;horrela,erregeaketa herriosoakJainkoarenetxeasagaratuzuten

6Apaizekbereneginkizunakbetetzenzituzten,baita lebitarrekereJaunarenmusika-tresnekin,Daviderregeak Jaunagoraipatzekoeginzituenekin,harenmaitasuna betikoabaita,Davidekhaienzerbitzuarenbidez goraipatzenzuenean;etaapaizektronpetakjotzenzituzten haienaurrean,etaIsraelosoazutikzegoen

7SalomonekJaunarenetxearenaurreanzegoenatariaren erdialdeaeresantutuzuen,hanerre-opariaketabakeopariengantzaeskainibaitzituen,Salomonekegindako brontzezkoaldareakezinbaitzuenerre-opariak,laboreopariaketagantzahartu

8Garaihartan,Salomonekzazpiegunezospatuzuenjaia, etaIsraelosoakberarekinbatera,osojendetzahandia HamatekosarreratikEgiptokoibairaino

9Zortzigarreneguneanbatzarsolemnebateginzuten; zazpiegunezaldarearendedikazioaetazazpiegunezjaia ospatuzuten

10Zazpigarrenhilarenhogeitahirugarrenegunean,herria bereetxoletarabidalizuen,poziketabihotzezalai,Jaunak Davidi,SalomonietabereherriIsraelierakutsizion ongiagatik

11HorrelaamaituzituenSalomonekJaunarenetxeaeta errege-jauregia,etaJaunarenetxeanetabereetxeanegiteko asmoazuenguztiaarrakastazbururatuzitzaion

12.EtaJaunaagertuzitzaionSalomonigauez,etaesanzion: Entzundutzureotoitza,etaaukeratudutlekuhauneuretzat sakrifizio-etxegisa

13Zeruaitxikobanueuririkezegiteko,edomatxinsaltoei lurrairentsidezatelaagindukobanu,edoizurriteabidaliko banunireherrira;

14Nireizenadaramannireherriakapalduegitenbadu, otoitzegitenbaduetanireaurpegiabilatzenbadu,etabere bidegaiztoetatikaldentzenbada,orduanzerutikentzungo diet,barkatukodiethaienbekatuaetasendatukoduthaien lurraldea

15Orainnirebegiakzabalikegongodira,etanirebelarriak adiegongodiratokihonetanegitendenotoitzari.

16Zerenorainaukeratuetasantudutetxehau,nireizena betikohanegondadin;etanirebegiaketanirebihotza betikohanegongodira

17Etazu,zureaitaDavidekbezalaibiltzenbazaranire aurrean,etaagindudizudanguztiaegitenbaduzu,etanire legeaketaerabakiakbetetzenbadituzu,

18Orduansendotukodutzureerreinukotronua,zureaita Davidekineginnuenitunarenarabera,esanez:Ezzaizu inoizfaltakoIsraelenagintariizangodengizonik

19Bainaaldebaterauztenbadituzuenirelegeaketa aginduak,zuenaurreanjarridizkizuedanak,etajainko arrotzakzerbitzatzenetagurtzenbadituzue, 20Orduan,errotikaterakoditutemandiedanlurraldetik; etanireizenagatiksantutududanetxehaubotakodut begienaurrean,etanazioguztienarteanesaerazahareta isekabihurtukodut

21Etaetxegaraihauharridurabihurtukodabertatik igarotzendenororentzat,etaesangodu:Zergatikegindio Jaunakhorrelalurraldehonietaetxehoni?

22Etaerantzungozaie:«Egiptokolurraldetikaterazituen Jauna,berenarbasoenJainkoa,utzizutelako,etajainko arrotzeiheldu,gurtuetazerbitzatuzielako;horregatik ekarridiegaitzhauguztia»

8.KAPITULUA

1SalomonekJaunarenetxeaetabereetxeaeraikizituen hogeiurteenburuan,gertatuzen

2HuramekSalomoniitzulizizkionhiriakSalomonek eraikizituen,etaisraeldarrakbertanbizitzeraeraman zituen

3SalomonHamat-Zobah-rajoanzenetagaraitueginzuen.

4EtaTadmoreraikizuenbasamortuan,etaHamateneraiki zituenbiltegi-hiriguztiak

5.Gainera,goikoBet-HoronetabehekoBet-Horoneraiki zituen,hirigotortuak,harresi,ateetamorroiekin

6EtaBaalath,etaSalomonekzituenbiltegi-hiriguztiak, etagurdi-hiriguztiak,etazaldizkoenhiriak,etaSalomonek Jerusalemen,Libanonetabereagintepekolurraldeosoan eraikinahiizanzuenguztia

7Israelgoakezzirenhititen,amortarren,periztarren, hibiarrenetajebustarrenarteangeratzenzirenherriguztiei dagokienez,

8Bainahaienondorenlurraldeangeratuzireneta israeldarreksuntsituezzituztenhaienondorengoetatik, Salomonekzergaordaintzerabehartuzituengauregunarte

9Israelgoseme-alabenartean,Salomonekezzueninor berelanetarakomorroibihurtu;gerrakogizonakziren,bere kapitainenburu,gurdietazaldizkoenkapitain

10HauekzirenSalomonerregearenfuntzionarioenburu, berrehunetaberrogeitahamar,herriarengainean gobernatzenzutenak

11.SalomonekFaraoiarenalabaDavidenhiritikberarentzat eraikizionetxeraeramanzuen,esanez:«Nireemazteaez daIsraelgoerregeDavidenetxeanbiziko,Jaunarenkutxa sartudenlekuaksantuakdirelako».

12Salomonekerre-opariakeskainizizkionJaunari, atariarenaurreaneraikizuenJaunarenaldarean

13.Moisesenaginduarenarabera,eguneroeskaintzak egitenzituztenlarunbatetan,ilberri-jaietanetajai nagusietanurteanhirualdiz:legamirikgabekoogienjaian, asteenjaianetatabernakuluenjaian.

14Eta,bereaitaDabidenaginduarenarabera,apaizen txandakizendatuzituenberenzerbitzuetarako,eta lebitarrakbereneginkizunetarako,apaizenaurrean goraipatzekoetazerbitzatzeko,eguneroeskatzenzen bezala;baitaatezainakereberentxandetanatebakoitzean; horixebaitzuenaginduaDabidek,Jainkoarengizonak.

15Ezzirenerregeakapaizeietalebitarreiemanzien agindutikaldendu,eztaaltxorreiburuzkoezeriburuzere

16SalomonenlanguztiaprestegonzenJaunarenetxea zimenduzenegunetikaurrera,etaamaituzenarteHorrela, Jaunarenetxeaperfektuaizanzen.

17OrduanSalomonEtzion-GeberreraetaElotherajoanzen, Edomgolurraldekoitsasertzera

18.EtaHuramekberezerbitzarienbidezbidalizizkion itsasontziaketaitsasoaezagutzenzutenzerbitzariak;eta hauekSalomonenzerbitzariekinjoanzirenOfirrera,eta

handikhartuzituztenlaurehunetaberrogeitahamartalentu urre,etaSalomonerregeariekarrizizkioten.

9.KAPITULUA

1SabakoerreginakSalomonenospearenberriizanzuenean, JerusalemerajoanzenSalomonprobatzeragalderazailekin, osotaldehandibatekin,etagamelubatzuekin,espeziekin, urrezetaharribitxiekinSalomonenganaetorrizenean, bihotzeanzuenguztiazhitzeginzion

2Salomonekberegalderaguztiakerantzunzizkion;etaez zegoenSalomonentzatezkutukoezeresanezziona

3SabakoerreginakSalomonenjakinduriaetaeraikizuen etxeaikusizituenean,

4Etaberemahaikojanaria,etaberezerbitzarienegonaldia, etaberezerbitzarienzerbitzua,etahaienjantziak;baita bereedalontziaketahaienjantziakere;etaJaunarenetxera igotzekoerabilizituenerre-opariak;ezzengehiago haserrerikbertan.

5Etaerregeariesanzion:Egiazenzureegintzeietazure jakinduriariburuzentzunnuenanireherrialdean

6Halaere,ezniensinetsihaienhitzei,etorrietanire begiekikusizutenarte;etahara,zurejakinduriaren handitasunarenerdiaereezzitzaidankontatu,entzunnuen ospeabainohandiagoabaita.

7Zoriontsuakdirazuregizonak,etazoriontsuakdirazure zerbitzarihauek,zureaurreanetengabedaudenaketazure jakinduriaentzutendutenak.

8BedeinkatuaizanbedizureJainkoJauna,zuganatsegin izanduenaberetronuanjarrizintuena,zureJainkoaren erregeizatekoJaunarentzat.ZureJainkoakIsraelmaite izanduelako,betikofinkatzeko;horregatikeginzaituharen gainekoerrege,zuzenbideaetajustiziaegiteko

9Ehunetahogeitalentuurreemanzizkionerregeari, espezieugarietaharribitxiak;ezzenSabakoerreginak Salomonerregeariemanzionbezalakoespezierikizan 10HuramenzerbitzarieketaSalomonenzerbitzariekere, Ofirretikurreaekarrizutenek,sandalo-zuraetaharribitxiak ekarrizituzten

11.Erregeaksandalo-zurezterrazakeginzituenJaunaren etxerakoetajauregirako,baitakantarientzatharpaketa salterioakere;etaezzenhorrelakorikikusilehenagoJuda lurraldean.

12SalomonerregeakSabakoerreginarieskatuzionguztia emanzion,erregeariekarrizionazgainErregina,beraz, berelurralderajoanzen,beraetaberezerbitzariak.

13Salomoniurteroiristenzitzaionurrearenpisuaseiehun etahirurogeitaseitalentuurrezen;

14Salomoniurreaetazilarraekarrizizkiotenmerkatarieta bidelagunekekartzenzutenazgainArabiakoerrege guztieketaherrialdekogobernariekereekarriziotenurrea etazilarra.

15Salomonerregeakberrehunezkutueginzituenurre landuz:seiehunsiklourrelanduerabiltzenzirenezkutu bakoitzerako

16Hirurehunezkutueginzituenurrelanduz:hirurehun siklourreerabilizirenezkutubakoitzerako.Etaerregeak LibanokoBasoarenetxeanjarrizituen

17Erregeakbolizkotronuhandibateginzuen,etaurre garbizestalizuen.

18Tronurakoseimailazeuden,urrezkooin-aulkibana tronuarilotuta,etaeserlekuarenaldebakoitzeaneuskarri batzuk,etabilehoieuskarrienondoanzutik

19Hamabilehoizeudenhanzutikaldebateanetabestean seimailengainean.Ezzenantzekorikeginerreinubatean ere

20Salomonerregearenedalontzienontziguztiakurrezkoak ziren,etaLibanokoOihanekoetxekoontziguztiakurre garbikoakziren;batereezzenzilarrezkoa;ezzen ezertarakobalioSalomonengaraian

21ErregearenontziakHuramenzerbitzariekinjoatenziren Tarsisera;hiruurteanbehinetortzenzirenTarsiskoontziak urrea,zilarra,bolia,tximinoaketapaumakekarriz.

22Salomonerregeaklurrekoerregeguztiakgaindituzituen aberastasuneanetajakindurian

23EtalurrekoerregeguztiekSalomonenpresentzia bilatzenzuten,Jainkoakberebihotzeanemanzion jakinduriaentzuteko

24.Etaurteroekartzenzutenbakoitzakbereoparia: zilarrezkoetaurrezkoontziak,jantziak,armadurak, espeziak,zaldiaketamandoak

25Salomoneklaumilaestalkizituenzaldietagurdientzat, etahamabimilazaldizko;etagurdiakhirietaneta erregearekinJerusalemenjarrizituen

26IbaiibaitikfilistearrenlurralderainoetaEgiptoko mugarainoerregeguztiengaineanerreinatuzuen

27Zilarraharriakbezainugarieginzuenerregeak Jerusalemen,etazedroa,berriz,behe-lautadetandauden sikomoroenantzekoa

28Egiptotiketalurraldeguztietatikzaldiakekartzen zizkiotenSalomoni.

29Salomonengainerakoegintzak,lehenengoeta azkenekoak,ezaldaudeidatzitaNatanprofetarenliburuan, AhiasSilondarrarenprofezianetaIdoikuslearen ikuspegietan,NebatensemeJeroboamenaurka?

30SalomonberrogeiurtezerreinatuzuenJerusalemen Israelosoarengainean.

31Salomonbereaitekinlohartuzuen,etabereaita Dabidenhirianlurperatuzuten;etaharensemeRoboamek erreinatuzuenharenordez.

10.KAPITULUA

1RoboamSikemerajoanzen,IsraelosoaSikemeraetorri baitzenhuraerregeizendatzeko

2.EgiptonzegoenJeroboam,Salomonerregearenaurretik iheseginzuentokitik,etaEgiptotikitzulizenJeroboam

3.Etabidalietadeituzioten.JeroboametaIsraelguztiak etorrietaesanziotenRoboami:

4Zureaitakuztarriastunagoaezarrizigun;orain,beraz, arindupixkabatzureaitarenmorrontzaastunaetaezarri zigunuztarriastuna,etazerbitzatukozaitugu.

5Etaesanzien:Itzulizaiteztenireganahiruegunenburuan Etaherriajoanzen

6RoboamerregeakaholkuhartuzuenbereaitaSalomonen ondoanbizizenbitarteanegonzirenzaharrekin,esanez: «Zeraholkuematendidazueherrihonierantzuteko?»

7Etaesanzioten:«Herrihonekinonginahikoabazara,eta atseginematenbadiezu,etahitzonakesatenbadiezu, betikoizangodirazurezerbitzari».

8Bainazaharrekemanziotenaholkuaaldebaterautzieta berarekinhazietaharenaurreanzeudengazteekin kontsultatuzuen

9Etaesanzien:Zeraholkuematendidazueherrihoni erantzuteko,esandidanari:«Arintzekopixkabatzureaitak ezarrizigunuztarrihori?»

10Etaharekinhazizirengazteekesanzioten:«Honela erantzungodiezuzuriesandizunherriari,esanez:“Zure aitakastunjarrizigunuztarrihau,bainazukarinagoaegin iezaguzu”Honelaesangodiezu:“Nirehatztxikialodiagoa izangodagureaitarengerriabaino”

11Nireaitakuztarriastunbatezarrizizuenbezala,nikare gehiagoezarrikodiotzuenuztarriari;nireaitakzigortu zintuztenazotez,bainanikeskorpioiezzigortukozaituztet 12Hirugarrenegunean,Jeroboametaherriosoa Roboamenganajoanziren,erregeakagindubezala:«Itzuli zaiteztenireganahirugarrenegunean»

13Erregeakzakarkierantzunzien;etaRoboamerregeak aldebaterautzizuenzaharrenaholkua, 14Etagazteenaholkuarijarraituzerantzunzien,esanez: «Eneaitakastunagoaeginzizuenzuenuztarriari,bainanik aregehiagoastunagoaegingodiot.Eneaitakzigortu zintuztenazotez,bainanikeskorpioiezzigortukozaituztet» 15Erregeakezzionherriarijaramonikegin,Jainkoaren nahiabaitzen,JaunakbetezezanNebatensemeJeroboami, SiloniarAhiasenbidezesandakohitza

16Israelosoakikusizueneanerregeakezzielakasurik egingo,herriakerregearierantzunzion:«Zerzatidugu Davidekin?EzduguondarerikJeserensemearekinIsrael, bakoitzabereetxoletarajoanzaitezkeOrain,David, zainduzeureetxea».Israelosoajoanzenbereetxoletara. 17Judakohirietanbizizirenisraeldarrengainean, Roboamekerreinatuzuen

18Orduan,RoboamerregeakHadorambidalizuen,zergaarduraduna;etaisraeldarrekharrikahilzutenBaina Roboamerregeakpresakaigozenberegurdira, Jerusalemeraihesegiteko.

19EtaIsraelDabidenetxearenaurkamatxinatuzengaurko eguneraarte

11.KAPITULUA

1.RoboamJerusalemerairitsizenean,JudaetaBenjaminen leinukoehunetalaurogeimilagizonhautatu,gerlariak, bilduzituenIsraelenaurkaborrokatzeko,erreinuaRoboami itzultzeko.

2BainaJaunakhitzaemanzionSemaiasi,Jainkoaren gizonari,esanez:

3HitzeginRoboami,Salomonensemeari,Judakoerregeari, etaJudaetaBenjamingoisraeldarguztiei,esanez:

4HaudioJaunak:Ezigo,eztaborrokatuerezuenanaien aurka;itzulizaiteztebakoitzabereetxera,zerennikegin baitutgauzahauEtaobeditzenzietenJaunarenhitzei,eta Jeroboamenaurkajoateariutzizioten

5RoboamJerusalemenbiziizanzen,etaJudanhiriak eraikizituenbabesgisa

6Betlehem,EtametaTekoaereeraikizituen, 7Bet-Zur,XokoetaAdulam, 8EtaGat,etaMarexa,etaZif, 9Adoraim,LakixetaAzeka, 10EtaZorah,AialonetaHebron,JudanetaBenjaminen daudenhirigotortuak

11Gotorlekuaksendotuzituen,etakapitainakjarrizituen bertan,baitajanari,olioetaardobiltegiakere.

12Hiriguztietanezkutuaketalantzazhornituzituen,eta ososendoeginzituen,JudaetaBenjaminberealdezituela.

13Israelosoanzeudenapaizaketalebitakberenlurralde guztietatikbilduzirenharengana

14Lebitarrekberenlur-eremuaketajabetzakutzieta JudaraetaJerusalemerajoanziren,Jeroboameketabere semeekJaunarenapaizgoabetetzeariukoeginbaitzioten

15Etaapaizizendatuzituentokigorenetarako, deabruetarakoetaberakegindakozekorretarako

16Israelgoleinuguztietatik,IsraelgoJainkoJauna bilatzekobihotzazutenakJerusalemeraetorriziren,beren arbasoenJainkoJaunarisakrifizioakeskaintzera

17Judakoerreinuasendotuzuten,etaSalomonenseme Roboamsendotuzutenhiruurtez:hiruurtezDavideneta Salomonenbidetikibiliziren

18EtaRoboamekemaztetzathartuzituenMahalat, Jerimotenalaba,Davidensemea,etaAbihail,Eliabenalaba, Jeserensemea

19Harksemehauekemanzizkion:Jeux,Xamariaeta Zaham.

20Etaharenondoren,AbsalomenalabazenMaakahartu zuen;honekemanzizkionAbias,Atai,ZizaetaXelomit

21RoboamekAbsalomenalabaMaakamaitezuenbere emazteetaohaideguztiengainetik(ezenhemezortzi emazteetahirurogeiohaidehartuzituen,etahogeitazortzi semeetahirurogeialabaizanzituen).

22RoboamekMaakarensemeazenAbiasezarrizuen buruzagi,bereanaienarteanagintari,erregeegiteapentsatu baitzuen.

23Etazentzuzjokatuzuen,etaberesemeguztiakJudaeta Benjamingolurraldeguztietansakabanatuzituen,hiri gotortuguztietan;etajanariugariemanzien.Etaemazte askonahiizanzituen

12.KAPITULUA

1Roboamekerregetzasendotuetaindartuzuenean, Jaunarenlegeautzizuen,etaIsraelosoakberarekinbatera.

2Etagertatuzen,Roboamerregearenbosgarrenurtean, EgiptokoerregeXixakJerusalemeraigozela,Jaunaren aurkahautsizutelako.

3Milaetamilaetaehungurdietahirurogeimila zaldizkorekin;etaEgiptotikharekinetorrizirenenjende kopuruaezinzenkontatu:Libimdarrak,Sukkimdarraketa Etiopiarrak

4JudakohirigotortuakhartuetaJerusalemerairitsizen.

5Orduan,XemaiasprofetaRoboamenganaetaJudako buruzagienganajoanzen,XixakenondoriozJerusalemen bilduzirenengana,etaesanzien:«HaudioJaunak:«Utzi nauzue,etahorregatikutzizaituztetXixakeneskuetan».

6Orduan,Israelgoprintzeaketaerregeakapaldueginziren, etaesanzuten:«ZuzenadaJauna»

7Jaunakikusizueneanapalduzirela,Jaunarenhitza Semaiasietorrizitzaion,esanez:Apalduegindira; horregatikezditutsuntsituko,bainaaskatasunpixkabat emangodiet;etanirehaserreaezdaisurikoJerusalemen gaineanXixakeneskuz

8Halaere,harenzerbitzariizangodira;horrelajakingo dutenolazerbitzatubehardudanetanolazerbitzatubehar ditudanherrialdeetakoerreinuak

9EgiptokoXixakJerusalemeraigozen,etaJaunaren etxekoetaerrege-jauregikoaltxorrakhartuzituen;dena hartuzuen;Salomonekegindakourrezkobabeskiakere eramanzituen.

10Roboamerregeak,berriz,brontzezkoezkutuakegin zituen,etajauregikosarrerazaintzenzuenguardiaburuaren eskuutzizituen

11ErregeaJaunarenetxeansartuzenean,guardiaetorrieta hartueginzituen,etaguardia-gelaraeramanzituenberriro 12Apalduzenean,Jaunarenhaserreabaretueginzen harengandik,etaezzuenguztizsuntsitunahiizan;Judan eregauzakondojoanziren

13Roboamerregeaksendotueginzuenbereburua Jerusalemen,etaerregeizanzen;izanere,berrogeitabat urtezituenRoboamekerregeizatenhasizenean,eta hamazazpiurtezerregeizanzenJerusalemen,Jaunak Israelgoleinuguztienarteanaukeratuzuenhirian,bere izenahanjartzekoBereamarenizenaNaamazen, amondarra.

14Etagaiztakeriaeginzuen,Jaunabilatzekoberebihotza prestatuezzuelako

15Roboamenegintzak,lehenengoetaazkenekoak,ezal daudeidatzitaXemaiasprofetarenetaIdoikuslearen liburuan,genealogieiburuz?Etagerrakizanziren RoboamenetaJeroboamenarteanetengabe.

16RoboambereaitekinlohartuetaDabidenhirian lurperatuzutenBeresemeAbiasekerreinatuzuenharen ordez.

13.KAPITULUA

1Jeroboamenerregealdikohemezortzigarrenurteanhasi zenAbiasJudakoerregeizaten

2HiruurtezerregeizanzenJerusalemen.Bereamaren izenaMikeaszen,GibeakoUrielenalabaGerraizanzen AbiasenetaJeroboamenartean

3Abiasekgudurakolerrokatuzenlaurehunmilagizon ausartekin;Jeroboamekerezortziehunmilagizon ausartekin,gizonausartekin,harenaurka

4.AbiasekEfraimmendiandagoenZemaraimmendian zutikjarrizen,etaesanzuen:«Entzuniezadazu,Jeroboam etaIsraelosoak;

5EzalzenutenjakinbeharIsraelgoJainkoJaunakDavidi emanziolaIsraelgoerreinuabetiko,berarietaberesemeei gatz-itunbatenbidez?

6.BainaJeroboam,Nebatensemea,SalomonDabiden semearenzerbitzaria,jaikietaberejaunarenaurka matxinatuda.

7Etahareninguruanbildudiragizonhutsalak,Belialen semeak,etaindartuegindiraSalomonensemeRoboamen aurka,Roboamgazteaetabihotzsamurrazelarik,etaezin izanzietenaurreegin.

8Etaorain,DavidensemeeneskuetandagoenJaunaren erreinuariaurreeginnahidiozuelausteduzue;jendetza handiazarete,etazuekindituzueJeroboamekjainkotzat eginzizkizuenurrezkotxahalak

9EzaldituzuebotaJaunarenapaizak,Aaronensemeaketa lebitarrak,etaezaldituzueapaizeginbestenazioen jomugan?Horrela,zezengaztebatekinetazazpiaharirekin bereburuakontsakratzekoetortzendenedonorjainkoez direnenapaizizandaiteke

10Guk,berriz,JaunadagureJainkoa,etaezduguutzi;eta JaunarizerbitzatzendiotenapaizakAaronensemeakdira, etalebitarrakbereneginkizunetanaritzendira

11Goizeroetaarratsalderoerre-opariaketaintsentsu usaintsuaerretzendizkioteJaunari;ogiaeremahai garbiarengaineanjartzendute;etaurrezkokandelabroa berelanpekinarratsalderopizteko;zerengukgure JainkoarenJaunarenaginduabetetzendugu;bainazuek utziduzue

12Etahara,Jainkoaberagurekindagogureburuzagigisa, etabereapaizaktronpetakjotzendituztezuenaurkaoihu egitekoIsraelgoseme-alabak,ezborrokatuJaunaren Jainkoarenaurka,zuenarbasoenaurka,ezbaituzueaurrera egingo

13BainaJeroboamekatzetikzelatabatjarrizuen;beraz, Judarenaurreanzeuden,etazelataatzetik.

14Judakatzerabegiratuzuenean,haranonborroka aurretiketaatzetikzegoela;etaJaunarioihueginzioten, etaapaizektronpetakjozituzten.

15Judakogizonekoihueginzuten;etaJudakogizonek oihueginzutenean,JainkoakJeroboametaIsraelosoa garaituzituenAbiasetaJudarenaurrean.

16IsraelgosemeakJudarenaurretikiheseginzuten,eta Jainkoakhaieneskuutzizituen

17Abiaseketabereherriaksarraskihandibatekinhil zituzten;bostehunmilagizonhautatuisraeldarhilziren

18Garaihartan,israeldarrakmenperatueginziren,eta Judakoaknagusitu,berenarbasoenJainkoJaunarengan konfiantzaizanzutelako

19AbiasekJeroboamenatzetikjoanzen,etahiriakkendu zizkion:Betelbereherrixkekin,Jesanabereherrixkekin, etaEfrainbereherrixkekin

20JeroboamekezzuenindarrikberreskuratuAbiasen garaian;Jaunakjoeginzuenetahileginzen.

21Abiasek,ordea,ahaltsueginzen,hamalauemazte ezkonduetahogeitabisemeetahamaseialabaizanzituen

22Abiarengainerakoegintzak,harenjokabideaketahitzak Iddoprofetarenistorioanidatzitadaude

14.KAPITULUA

1Abiasberearbasoekinlohartuzuen,etaDavidenhirian lurperatuzuten.Asaberesemeakerregeizanzenharen ondorenBerebizitzan,lurraldeabakeanegonzenhamar urtez

2AsakJaunaren,bereJainkoaren,begietanongieta zuzentzatjotzenzuenaeginzuen:

3Jainkoarrotzenaldareaketatokigorenakkenduzituen, irudiakhautsietabasoakmoztu

4JudariaginduzienbilatzekoJauna,berenarbasoen Jainkoa,etabetetzekolegeaetaaginduak

5Judakohiriguztietatiktokigorenaketairudiakkendu zituen,etaerreinuabakeanegonzenharenaurrean

6Judanhirigotortuakeraikizituen,lurraldeakbakeaizan baitzuen,etaezzuengerrarikizanurtehaietan,Jaunak bakeaemanbaitzion

7Horregatik,Judariesanzion:«Eraikiditzagunhirihauek, etaeginditzagunharresiak,dorreak,ateaketamorroiak inguruan,lurraldeaoraindikgureaurreandagoenbitartean; zerenJauna,gureJainkoa,bilatudugu,etaemandigu atsedenaaldeguztietatik»Eraikizuten,etaaurreraegin zuten

8AsakJudatikhirurehunmilagizonzituenezkutuaketa lantzazhornituak,etaBenjaminetikberrehunetalaurogei mila,ezkutuaketaarkuakzeramatzatenakGuztiakgizon ausartakziren.

9.EtaZerahetiopiarrahaienaurkaaterazenmilamila gudarosteetahirurehungurdirekin,etaMarexarainoiritsi zen

10Asa,orduan,harenaurkajoanzen,etagudu-lerrokatu zirenZefataharanean,Marexatikgertu

11Asak,orduan,bereJainkoJaunarioihueginzion, esanez:«Jauna,ezdagozureeskuetanlaguntzekoezer, askoriedoindargabeeilagunduahalizateaLagundu iezaguzu,gureJainkoJauna;zuganoinarritzengaraeta zureizeneangoazjendetzahonenaurkaJauna,zuzara gureJainkoa;ezbedigizakiazureaurkanagusitu»

12Jaunak,beraz,etiopiarrakgaraituzituenAsareneta Judarenaurrean;etaetiopiarrekiheseginzuten

13AsaketaharekinzegoenjendeakGerarrainojarraitu zieten;etaetiopiarrakgaraituakizanziren,etaezinizan zirenberreskuratu;izanere,suntsitueginzirenJaunaren etaharengudarostearenaurrean,etaharrapakinasko eramanzuten.

14JaunarenbeldurrakhartubaitzuenGeraringurukohiri guztiak,etahiriguztiakhondatuzituzten,harrapakin izugarriabaitzegoenbertan.

15Behienetxolakerejozituzten,ardietagameluugari eramanetaJerusalemeraitzuliziren

15.KAPITULUA

1JainkoarenEspirituaOdedensemeAzariasenganetorri zen

2Asarenganajoanzen,etaesanzion:«Entzuniezadazue, Asa,etaJudaetaBenjaminguztiak;Jaunazuekindago, harekinzaudetenbitartean;etahurabilatzenbaduzue, aurkitukoduzue;bainauztenbaduzue,utzikozaituzte

3DenboraluzezegondaIsraelJainkoegiazkorikgabe, apaizirakaslerikgabeetalegerikgabe

4Bainaberenlarrialdian,IsraelgoJainkoJaunarengana bihurtuetahurabilatuzutenean,aurkituzuten.

5Garaihaietanezzegoenbakerikirtetenzenarentzat,ez sartzenzenarentzat,baiziketaatsekabehandiakzeuden herrialdeetakobiztanleguztiengainean.

6Nazioanazioznazioetahirizhirisuntsituzen,Jainkoak kalteguztiekinatsekabetubaitzituen

7Izanzaitezteindartsu,beraz,etaezutzizueneskuak ahultzen;zerenzuenlanaksariaizangodu

8AsakhitzhaueketaOdedprofetarenprofeziaentzun zituenean,adorehartuzuen,etaJudaetaBenjaminlurralde guztitiketaEfraimmenditikhartuzituenhirietatikkendu zituenidolonazkagarriak,etaJaunarenatariarenaurrean zegoenaldareaberrituzuen.

9JudaetaBenjaminguztiakbilduzituen,baitaEfraim, ManasesetaSimeongoetorkinakere,Israelgojendeasko harenganajoanbaitzen,Jauna,bereJainkoa,berarekin zegoelaikusizutenean

10Asarenerregealdikohamabosgarrenurtean,hirugarren hilean,Jerusalemenbilduziren

11EtaJaunarieskainiziotengaraihartan,ekarrizuten harrapakinetik,zazpiehunidietazazpimilaardi.

12Etaitunaeginzuten,berenarbasoenJainkoJaunabihotz osozetaarimaosozbilatzeko;

13IsraelgoJainkoJaunarenbilaezzebilenedonor,txikia edohandia,gizonaedoemakumeaizan,hilegingozela.

14EtaJaunarizineginziotenozenki,oihuka,tronpetak etaadarrakjoz.

15Judaosoapoztuzenzinarekin;bihotzosozzinegin baitzuten,etairrikaosozbilatubaitzutenhura;etaaurkitu eginzuten,etaJaunakatsedenaemanzieninguruguztietan 16.EtaAsaerregearenamaMaakaridagokionezere, erreginaizatetikkenduzuen,zutoinbateanidolobategin zuelako;etaAsakharenidoloamoztu,zapalduetaZedron errekanerrezuen

17BainatokigorenakezzirenIsraeldikkendu;halaere, Asarenbihotzaosorikizanzenberebizitzaosoan.

18Jainkoarenetxeraeramanzituenbereaitaketaberak eskainitakogauzak,zilarra,urreaetaontziak

19EtaezzengerragehiagoizanAsarenerregealdiko hogeitahamabosgarrenurteraarte

16.KAPITULUA

1Asarenerregealdikohogeitahamaseigarrenurtean, IsraelgoBaashaerregeaJudarenaurkajoanzen,etaRama berreraikizuen,JudakoAsarenerregeinorezsartzekoedo irtetekoasmoz

2AsakJaunarenetxekoetaerrege-jauregikoaltxorretatik zilarraetaurreaateraetaDamaskonbizizenSiriakoerrege Ben-Hadadibidalizizkion,esanez:

3.Badabatasunazureetanireartean,zureetanireaitaren arteanbezalaHara,bidalidizkizutzilarraetaurrea;zoaz, etahautsiezazuIsraelgoerregeBaasarekineginduzun batasuna,aldeegindezanniregandik.

4Ben-HadadekAsaerregearientzunzion,etabere armadakoburuzagiakbidalizituenIsraelgohirienaurka; etahauekIjon,Dan,AbelmaimetaNeftalikobiltegi-hiri guztiakjozituzten

5Etagertatuzen,Baasakhorientzunzuenean,Rama eraikitzeariutzizioela,etaberelanageldiarazizuela.

6Orduan,AsaerregeakJudaosoahartuzuen;etaRamako harriaketaBaasakeraikitzenarizenzurezkoegurrak eramanzituzten;etaGebaetaMizpaeraikizituenhaiekin.

7Garaihartan,HananiigarleaJudakoAsarenganajoanzen etaesanzion:«Siriakoerregearengankonfiantzaizan duzulako,etaezJaunarengan,zureJainkoarengan, horregatiklibratudazureeskuetatikSiriakoerregearen gudarostea»

8Ezalzirenetiopiarraketalibiarrakgudarosteizugarria, gurdietazaldizkoaskorekin?Halaere,Jaunarengan konfiantzaizanzenuenez,zureeskuutzizituen.

9Jaunarenbegiaklurosoazeharkatzendute,bihotzosoz berarekindutenenaldeindartsuagertzekoHonetan ergelkeriazjokatuduzu:horregatik,hemendikaurrera gerrakizangodituzu.

10Asahaserretueginzenikuslearenaurkaetakartzelan sartuzuen,haserrebizianbaitzegoenharekingauza horregatikEtaAsakherrikobatzukzapalduzituenaldi berean

11Etahara,Asarenegintzak,lehenengoaketaazkenak, JudakoetaIsraelgoerregeenliburuanidatzitadaude

12Asa,bereerregealdikohogeitahemeretzigarrenurtean, oinakgaixotuzitzaizkion,osolarribihurtuarte;baina,bere gaixotasunean,ezzionJaunarijo,medikueibaizik

13Asabereaitekinloakhartuetabereerregealdiko berrogeitabatgarrenurteanhilzen.

14Davidenhirianberetzateginzituenhilobietanlurperatu zuten,etausaingozozetabotikarienartezprestatutako espeziezbetetakooheanezarrizuten;etaerreketaoso handiaeginzioten

17.KAPITULUA

1Josafat,harensemea,harenordezerreinatuzen,eta indartueginzenIsraelenaurka

2Judakohirigotortuguztietanjarrizituenindarrak,eta goarnizioakezarrizituenJudakolurraldeanetabereaita AsakhartuzituenEfraimenhirietan

3JaunaJosafatekinzegoen,bereaitaDavidenlehen bideetanibilizelako,etaBaalimengandikezzuelakobilatu. 4BainabereaitarenJainkoJaunabilatuzuen,etaharen aginduetanibilizen,etaezIsraelenegintzenarabera

5Jaunak,beraz,sendotuzuenerreinuahareneskuan;eta JudaosoakemanzizkionopariakJosafati;etaaberastasun etaohoreugariizanzituen

6Jaunarenbideetanharrotuzenharenbihotza;gainera, Judatikkenduzituentokigorenaketazutoinsakratuak 7Bereerregealdikohirugarrenurtean,Judakohirietan irakasteko,bereburuzagieibidalizienmezulariak:BenHail,Obadias,Zakarias,NetaneletaMikeas

8Etahaiekinbaterabidalizituenlebitarrak:Xemaias, Netanias,Zebadias,Asahel,Xemiramot,Jonatan,Adonias, TobiasetaTobadonias,lebitarrak;etahaiekinbatera ElisamaetaJoramapaizak

9.EtaJudanirakatsizuten,Jaunarenlegearenliburua eurekinzutela,etaJudakohiriguztietanibiliziren,herriari irakatsiz

10JaunarenbeldurraJudareningurukolurraldeetako erreinuguztiengaineraerorizen,etaezzutengerrarikegin Josafatenaurka

11FilistearbatzuekereJosafatiopariaketazergapeko zilarraekarrizizkioten;etaarabiarrekardiakekarri zizkioten,zazpimilaetazazpiehunaharietazazpimilaeta zazpiehunahuntz.

12Josafatosohandibihurtuzen,etagazteluaketabiltegihiriakeraikizituenJudan

13Judakohirietannegozioaskozuen,etagerlariak,gizon ausartak,Jerusalemenbiziziren

14Hauekdirahaienkopuruak,berenaitenetxeenarabera: Judarenleinukomilakagizonenburuzagiak:Adna buruzagia,etaharekinhirurehunmilagizonausart

15.EtaharenondoanJohananzenburuzagia,etaharekin berrehunetalaurogeimila

16Etaharenondoan,Amasias,Zikrirensemea,Jaunari bereburuaborondatezeskainiziona;etaharekinberrehun milagizonausart.

17BenjaminenleinukoaEliadagizonausarta,etaberarekin berrehunmilagizonarmatuakarkuzetaezkutuz

18EtaharenondoanJehozabadzegoen,etaharekinehun etalaurogeimilagizon,gerlarakoprest

19Hauekerregearenzerbitzurazeuden,Judaosokohiri gotortuetanerregeakjarrizituenezgain

18.KAPITULUA

1Josafatekaberastasunetaohoreugarizituen,eta Ahabekinahaidetuzen.

2.Urtebatzukigaroondoren,Samariarajaitsizen Akabengana,etaAkabekardietaidiugarihilzituen berarentzatetaberarekinzuenjendearentzat,etaRamot Galaaderaberarekinjoatekokonbentzituzuen.

3IsraelgoerregeAkabekJudakoerregeJosafatigaldetu zion:«NirekinjoangoalzaraRamotGalaadera?»Hark erantzunzion:«Nikbezalanagozu,etanireherriakerebai zureherrian;zurekinizangogaragerran

4JosafatekIsraelgoerregeariesanzion:Otoitzegin, gaur,Jaunarenhitzakontsultatzeko

5Israelgoerregeaklaurehunprofetabilduzituen,eta galdetuzien:«JoangoalgaraRamotGalaaderaborrokara, alautzikoaldugu?»Haiekerantzunzuten:«Igo,Jainkoak erregeareneskuutzikobaituhiria»

6BainaJosafatekesanzuen:«EzaldagohemenJaunaren profetarik,harikontsultaegindiezaiokegun?»

7IsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Badaoraindik Jaunarikontsultaegindiezaiokegungizonbat;baina gorrotodiot,ezbaititinoizgauzaonikiragarri,betigauza gaiztoakbaizik:Mikeasda,Imlarensemea»Josafatekesan zuen:«Ezdezalahorrelaesanerregeak».

8Israelgoerregeakberefuntzionarioetakobatideiegineta esanzion:«EkarriazkarMikeas,Imlarensemea»

9IsraelgoerregeaetaJudakoJosafat,biakberentronuan eseritazeuden,berenjantziekinjantzita,etaSamariako atearensarreranzegoenhutsunebateaneseriziren;eta profetaguztiekhaienaurreanprofetizatzenzuten.

10EtaSedekiasek,Kenaanarensemeak,burdinazkoadar batzukeginzituen,etaesanzuen:«HaudioJaunak: «HoriekinSiriaerasokoduzu,suntsituarte».

11Profetaguztiekereberdinprofetizatuzuten,esanez: «IgoRamotGalaaderaetalortukoduzu,Jaunakerregearen eskuutzikobaituhiria».

12Mikeasdeitzerajoanzenmezulariakesanzion:«Hara, profetenhitzekerregeariongiairagartzendioteahobatez; izanbedi,otoitzegitendizut,zurehitzahaienbaten antzekoaizandadila,etahitzeginongia»

13Mikeasekesanzuen:«Jaunbiziarenzinezkozindagit! NireJainkoakesatenduenaesangodut».

14Erregearenganaetorrizenean,erregeakgaldetuzion: Mikeas,RamotGalaaderajoangoalgaraborrokara,ala utzikoaldut?Mikeasekerantzunzion:Igozaitezeta arrakastaizangoduzu,etazureeskuetaraemangodituzte

15Erregeakesanzion:«Zenbataldizzineginbehardizut egiabakarrikesatekoJaunarenizenean?»

16Orduanesanzuen:«Israelosoamendietansakabanatuta ikusidut,artzainikgabekoardiakbezalaEtaJaunakesan zuen:Hauekezdutenagusirik;itzulbedi,beraz,bakoitza bereetxerabakean»

17IsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Ezaldizutesan ezzidalaonikiragarriko,baiziketagaiztorik?»

18Berrizereesanzuen:«Entzun,beraz,Jaunarenhitza; Jaunaberetronuaneseritaikusidut,etazerukoizarguztiak eskuinetiketaezkerretikzutik

19Jaunakesanzuen:«NorkengainatukoduIsraelgoerrege Akab,RamotGalaadenjoanetaerordadin?»Batakmodu honetanhitzeginzuen,etabesteakbeste

20Orduan,espiritubatateraetaJaunarenaurreanjarrizen, etaesanzuen:«Nikengainatukodut».Jaunakgaldetuzion: «Nola?»

21Etaharkesanzuen:«Ateraegingonaizetagezurespirituizangonaizbereprofetaguztienahoan».Jaunak esanzuen:«Engainatukoduzuetanagusitukozara;irten zaitezetaeginhorrela»

22.Oras,beraz,hara,Jaunakgezur-espirituajarriduzure profetahauenahoan,etaJaunakgaizkiahitzemanduzure aurka

23Orduan,Sedekias,Kenaanarensemea,hurbildueta Mikeasmasaileanjozuen,esanez:«NorajoandaJaunaren espirituanigandikzurekinhitzegiteko?»

24Mikeasekesanzuen:«Hara,ikusikoduzuegunhartan, gelabarnebaterasartuetaezkutatukozarenean»

25Orduan,Israelgoerregeakesanzuen:«HartuMikeaseta eramanezazuehirikogobernariAmonenganaeta erregearensemeJoaxengana»

26Etaesan:Haudioerregeak:Sartugizonhaukartzelan, etaemaniezaiozueogietauratsekabetsuarekin,bakean itzuliarte

27Mikeasekesanzuen:«Bakearekinitzultzenbazara,ez daJaunanirebidezmintzatu»Etaesanzuen:«Entzun, herriguztiak»

28IsraelgoerregeaetaJudakoerregeJosafatRamot Galaadekoraigoziren,beraz

29EtaIsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Nikjantziak aldatukoditutetagudurajoangonaiz;bainazukjantzizure jantziak»Israelgoerregeakjantziakaldatuzituen,eta gudurajoanziren

30Siriakoerregeakaginduhauemanzienberarekin zeudengurdietakokapitainei:«Ezborrokatutxikiedo handirenaurka,Israelgoerregearenaurkabakarrik»

31.Gurdi-gurdienkapitainekJosafatikustean,esanzuten: «Israelgoerregeada»Inguratueginzutenborrokatzeko; bainaJosafatekoihueginzuen,etaJaunaklagunduegin zion;etaJainkoakbultzatuzituenharengandikurruntzera.

32Izanere,gurdietakokapitainekkonturatuzireneanez zelaIsraelgoerregea,atzeraeginzutenharenatzetik joateari.

33Gizonbatek,ausaz,arkuajaurtietaIsraelgoerregeajo zuenarnesarenjunturenarteanErregeakesanzionbere gurdi-gidariari:«Biratueskua,kanpalekutikateranazazun; zauritutanagoeta»

34Etaborrokagogortueginzenegunhartan;halaere, IsraelgoerregeaberegurdiangeldituzenSiriakoenaurrean arratsalderaarte;etaeguzkiasartubezainlasterhilzen

19.KAPITULUA

1JudakoerregeJosafatbakeanitzulizenbereetxera, Jerusalemera.

2EtaHananirensemeJehuigarleakbideraaterazitzaion, etaJosafaterregeariesanzion:«Jainkogaiztoeilagundu etaJaunagorrotatzendutenakmaitatubehardituzu? Horregatik,Jaunarenhaserreazureaurkadago

3Halaere,gauzaonakaurkitudituzuzuregan,lurraldetik basosakratuakkenduetaJainkoabilatzekoprestatu duzulakobihotza

4JosafatJerusalemenbiziizanzen,etaberriroere herriarenarteanibilizenBeer-XebatikEfraimmendiraino,

etaJaunarenJainkoarenganaitzulizituen,berenaiten Jainkoarengana.

5Judakohirigotortuguztietanepaileakezarrizituen lurraldean,hirizhiri,

6Etaepaileeiesanzien:Kontuzibilizeregitenduzuen;ez baituzuegizakiarenizeneanepaitzen,baiziketaJaunaren izenean,zeinazuekinbaitagoepaiketan

7Beraz,izanbediJaunarenbeldurrazuengainean;kontuz ibilietaeginezazue;izanere,ezdagogureJainko Jaunarengangaiztakeriarik,ezpertsonenbereizkeriarik, eztaopariakonartzenere

8Josafateklebitar,apaizetaIsraelgofamiliaburubatzuk izendatuzituenJerusalemen,Jaunarenepaiaeta Jerusalemeraitzultzeanauziakerabakitzeko

9Etaaginduzien,esanez:«Horrelajokatukoduzue Jaunarenbeldurrean,leialkietabihotzosoz».

10Etaedozeinauzi,zuenhirietanbizidirenzuenanaiek, odolarenetaodolarenartean,legearenetaaginduaren, arauenetaerabakienartean,zuenganairistenbada, ohartaraziiezaiezueezdezatelaJaunarenaurkabekatuegin, etahorrelaetordadilahaserreazuenetazuenanaien gainera:eginhau,etaezzaretebekatuegingo.

11Etahara,Amariasapaiznagusiadazuenarduraduna Jaunarenarazoguztietan;etaZebadias,Ismaelensemea, Judakoetxekoburuzagia,erregearenarazoguztietan; lebitarrakereizangodirazuenaurreanfuntzionarioak Ausardiazjokatu,etaJaunaizangodaonarekin

20.KAPITULUA

1Geroagoere,MoabekoetaAmonekosemeak,etahaiekin bateraAmonensemeak,Josafatenaurkaborrokatzerajoan ziren

2Orduan,batzuketorrizirenJosafatiberriemanziotenean, esanez:«Jendetzahandiadatorzureaurkaitsasoaz bestaldetik,Siriatik;etahara,Hazazontamarrendaude,hau da,Engadien».

3Josafatbeldurrez,Jaunabilatzeaerabakizuen,eta baraualdiaaldarrikatuzuenJudaosoan

4JudakojendeabilduzenJaunarilaguntzaeskatzeko; JudakohiriguztietatiketorrizenJaunarenbila

5JosafatJudaetaJerusalemgobatzarreanzutikzegoen Jaunarenetxean,atariberriarenaurrean.

6Etaesanzuen:«GureaitenJainkoJauna,ezalzarazu zerukoJainkoa,etaezalzarazuknazioguztienerreinua menderatzen?Ezalduzuzureeskuanbotereaetaindarra, inorkezindizuaurreegin?»

7EzalzarazugureJainkoa,lurraldehonetakobiztanleak zureherriIsraelenaurretikbotazenituena,etazurelagun Abrahamenondorengoeiemanzenienbetiko?

8Bertanbiziizandira,etasantutegibateraikidizutezure izenarentzat,esanez:

9Ezpata,epaiketa,izurriteedogosetebezalakogaitzak guregaineraetortzendirenean,etxehonenaurreanetazure aurreanagertzenbagara(ezenzureizenaetxehonetan dago),etagureatsekabeanzurioihuegitenbadizugu, orduanentzunetalagundukodiguzu.

10Etaorain,harahemenAmonen,MoabenetaSeir mendiarensemeak,zeinetaraezzenuenIsraelsartzenutzi Egiptokolurraldetikirtenzirenean,bainaaldebaterautzi zituztenetaezzituztensuntsitu;

11Begira,diot,nolasaritzengaituzten,zurejabetzatik, zeinaondaregisaemandiguzun,kanporatzeraetortzeko.

12GureJainkoa,ezaldituzuepaituko?Ezbaituguindarrik gureaurkadatorrenjendetzahandihonenaurka;ezdakigu zeregin,bainagurebegiakzuregandaude.

13JudaosoaJaunarenaurreanzegoenzutik,bere haurtxoekin,emazteekinetaseme-alabekin

14Orduan,JaunarenespirituaJahazielgan,Zakariasen semea,Benaiasensemea,Jeielensemea,Mataniasensemea, Asafenondorengoetakolebitarbatengan,etorrizen; 15Etaesanzuen:«Entzun,Judaosoak,etaJerusalemgo biztanleek,etazuk,Josafaterregeak:HaudioJaunak:Ez izanbeldurrik,ezkikildujendetzahandihonenaurrean; zerenborrokaezdazuena,Jainkoarenabaizik»

16Biharjaitsihaienaurka:hara,Tzizmendi-lautadatik igotzenaridira;etaerrekaamaieranaurkitukodituzu, Jeruelbasamortuarenaurrean

17Ezduzueborrokatubeharrikizangoguduhonetan:jarri zaitezte,geldituzaitezte,etaikusikoduzueJaunakzuekin emangodizuensalbazioa,JudaetaJerusalem:ezizan beldurrik,ezizutu;biharirtenzaiteztehaienaurka,Jauna zuekinizangobaita.

18Josafatlurreramakurtuzen,etaJudakoetaJerusalemgo biztanleguztiakJaunarenaurreanahuspeztuziren,Jauna gurtuz.

19KohatenetaKoretenlebitarrakzutikjarrizirenIsraelgo JainkoJaunagoraipatzeko,ozenkietagoraki

20GoizeangoizjaikietaTekoakobasamorturajoanziren. Irtetenarizirela,Josafatzutikjarrizenetaesanzuen: «Entzuniezadazu,JudaetaJerusalemgobiztanleok;sinetsi Jaunarengan,zuenJainkoan,etasendoizangozarete; sinetsiharenprofetengan,etaaurreraegingoduzue 21Herriarekinkontsultaeginondoren,Jaunarenkantariak izendatuzituen,armadarenaurretikirtetenzirenean santutasunarenedertasunagoraipatzekoetaesateko: GoretsiJauna,zerenbereerrukiabetikoabaita

22.Etakantatzenetagoraipatzenhasizirenean,Jaunak zelatakjarrizizkienAmonen,MoabenetaSeirmendiaren semeei,Judarenaurkaetorrizirenei,etagaraituakizan ziren.

23AmonenetaMoabensemeakSeirmendikobiztanleen aurkaaltxatuziren,erabathiletasuntsitzeko;etaSeirko biztanleaksuntsituzituztenean,bakoitzakbestebat suntsitzenlagunduzuen

24Judabasamortukozaintza-dorrerairitsizenean,jendetza begiratuzuen,etahara,lurreraeroritakogorpuakzirela,eta inorezzelaihesegin

25Josafatetaberejendeaetorrizireneanhaien harrapakinenharrapakinakhartzera,aurkituzituztenhaien arteanaberastasunugari,baigorpuekinbatera,baibitxi baliotsuak,etalapurtueginzituztenberentzat,eraman zezaketenabainogehiago;etahiruegunemanzituzten harrapakinenbilketaegiten,hainbestebaitzen

26LaugarreneguneanBerakaharaneanbilduziren,etahan bedeinkatuzutenJaunaHorregatik,lekuhariBerakaharan deituziotengaurarte

27JudakoetaJerusalemgogizonguztiak,Josafataurretik zutela,pozikitzulizirenJerusalemera,Jaunaketsaien aurkapoztubaitzituen

28.EtaJerusalemeraetorriziren,psalterioekin,harpekin etatronpetekin,Jaunarenetxera

29Jainkoarenbeldurrahartuzutenherrialdehaietako erreinuguztiek,JaunakIsraelenetsaienaurkaborrokatu zelaentzunzutenean

30Josafatenerreinualasaizegoen,Jainkoakinguruguztian atsedenaemanbaitzion.

31JosafatJudarengaineanerreinatuzuen:hogeita hamabosturtezituenerregeizatenhasizenean,etahogeita bosturtezerreinatuzuenJerusalemen.Bereamarenizena Azubazen,Xilhirenalaba

32BereaitaAsarenbidetikibilizen,etaezzenhartatik aldendu,Jaunarenaurreanzuzenazenaeginez

33Halaere,tokigorenakezzirenkendu,herriakoraindik ezbaitzuenbihotzakprestatubereaitenJainkoarentzat.

34Josafatengainerakoegintzak,lehenengotikazkenera, HananirensemeJehurenliburuanidatzitadaude,etahau Israelgoerregeenliburuanaipatzenda.

35Etahorrenondoren,JudakoerregeJosafatelkartuzen IsraelgoerregeAkaziasekin,zeinakosogaiztakeriazjokatu baitzuen.

36EtaharekinelkartuzenTarsiserajoatekoontziak egiteko;etaontziakeginzituztenEtziongeberren

37Orduan,Eliezer,DodabaMareshakoarensemeak, Josafatenaurkaprofetizatuzuen,esanez:«Akaziasekinbat eginduzulako,JaunakhautsidituzurelanakEtahautsi eginzirenontziak,etaezinizanzirenTarsiserajoan.

21.KAPITULUA

1JosafatberearbasoekinlohartuzuenetaDavidenhirian lurperatuzuten,berearbasoekinbateraBeresemeJoramek erreinatuzuenharenordez.

2Josafatensemeakzituenanaiak:Azarias,Jehiel,Zakarias, Azarias,MigeletaXefatiasHauekguztiakIsraelgoerrege Josafatensemeakziren.

3Aitakzilar,urreetagauzapreziatuugariemanzizkien, baitaJudakohirigotortuakere;bainaerreinuaJoramieman zion,lehen-semeazelako.

4Jorambereaitarenerreinuanjarrizenean,indartuegin zenetabereanaiaguztiakezpatazhilzituen,baitaIsraelgo buruzagibatzukere.

5HogeitahamabiurtezituenJoramekerregeizatenhasi zenean,etazortziurtezerregeizanzenJerusalemen 6Israelgoerregeenbidetikibilizen,Akabenetxeakbezala, Akabenalababaitzuenemaztetzat,etaJaunarenbegietan gaizkiaeginzuen

7Halaere,JaunakezzuenDavidenetxeasuntsitunahiizan, Davidekineginzuenitunagatiketaberarietaberesemeei betikoargiaemangozielahitzemanzuelako.

8Beregaraian,edomitarrakJudarenmenpekotasunaren aurkamatxinatuetaerregebatizendatuzutenberenburuaz

9Joramek,bereburuzagiekinetaberegurdiguztiekin, gauezjaikietainguratzenzutenedomitarraketagurdietako kapitainakgaraituzituen

10Horrela,edomitarrakJudarenmenpetikmatxinatuziren gaurarteGaraiberean,LibnaereJudarenmenpetik matxinatuzen,berearbasoenJainkoJaunautzizuelako

11Judakomendietantokigorenakereeraikizituen,eta Jerusalemgobiztanleaklizunkerianaritzerabultzatuzituen, etaJudahorretarabehartuzuen

12EtaEliasprofetakidatzizion,zioelarik:«Haudiozure aitaDavidenJainkoJaunak:Ezduzulakozureaita

Josafatenbidetikibili,eztaJudakoerregeAsarenbidetik ere,

13Israelgoerregeenbidetikibilizara,etaJudaeta JerusalemgobiztanleakAkabenetxekoprostituzioen antzeraprostituitzeraeramandituzu,etazureaitarenetxeko anaiakerehildituzu,zubainohobeakzirenak

14Hara,izurrihandibatekinzigortukoduJaunakzure herria,zureseme-alabak,zureemazteaketazureondasun guztiak

15Etahesteetakoeritasunlarriaizangoduzu,egunero hesteakeroriarte

16Gainera,Jaunakfilistearrenetaetiopiarrenondoanbizi zirenarabiarrenespirituapiztuzuenJoramenaurka.

17Judaraigoetabertansartuziren,etaerregearen jauregianaurkitutakoondasunguztiakeramanzituzten, baitaharensemeaketaemazteakere;etaezzitzaion semerikutzi,Joakazizanezik,beresemegazteena 18Etahoriguztiarenondoren,Jaunaksendaezinazen gaitzbatekinjozuenerraietan.

19Denborarenpoderioz,biurterenburuan,hesteakerori zitzaizkiongaixotasunagatik,etagaitzlarrizhilzenEta bereherriakezzionsurikegin,bereaitekerrezutenbezala.

20Hogeitahamabiurtezituenerregeizatenhasizenean, etazortziurtezerregeizanzenJerusalemen,etainorknahi izanezzuenjoanzen.Halaere,Davidenhirianlurperatu zuten,bainaezerregeenhilobietan

22.KAPITULUA

1JerusalemgobiztanleekAkazias,harensemegazteena, izendatuzutenerregeharenordez;arabiarrekin kanpalekuraetorritakogizon-taldeakzaharrenakguztiakhil baitzituenHorrela,JudakoerregeJoramenseme Akaziasekerreinatuzuen.

2BerrogeitabiurtezituenOkoziasekerregeizatenhasi zenean,etaurtebetezizanzenerregeJerusalemenBere amarenizenaAtaliazen,Omrirenalaba.

3Akabenetxekobideetatikibilizenberaere,bereama aholkularibaitzengaiztakeriaegiteko

4Horregatik,Jaunarenaurreangaizkiaeginzuen,Akaben etxeakbezala;izanere,aitahilondoren,haiekizanziren harenaholkulariak,harenhondamendirako

5.EtahaienaholkuarijarraituzjoanzenJoramekin, IsraelgoerregeAkabensemearekin,Siriakoerrege HazaelenaurkagerraegiteraRamotGalaaden;etasiriarrek Joramgaraituzuten.

6EtaIzreeleraitzulizensendatzera,Siriakoerrege HazaelekinborrokatuzeneanRamanjasandako zauriengatikJudakoerregea,Joramensemea,Azarias, IzreelerajaitsizenAkabensemeJoramikustera,gaixorik baitzegoen

7JainkoakJoramenganaetortzean,Akaziassuntsitzea erabakizuen;izanere,JoramekinbaterajoanzenNimsiren semeJehurenaurka,JaunakAkabenetxeasuntsitzeko gantzutuzuena

8JehukAkabenetxearenaurkakoepaiabetetzenarizela, JudakoburuzagiaketaAkaziasenanaiensemeakaurkitu zituen,Akaziasenzerbitzarizirenak,etahileginzituen

9EtaAkaziasbilatuzuen;etaharrapatuzuten(ezen Samarianezkutatutazegoen)etaJehurenganaeramanzuten. Hilondoren,lurperatueginzuten,Josafatensemeazelako, Jaunabihotzosozbilatuzuena,esanezHorregatik,

Akaziasenetxeakezzuenbotererikizanerregetza mantentzeko.

10BainaAtaliak,Okoziasenamak,beresemeahilda zegoelaikusizuenean,jaikietaJudakoerrege-etxeko ondorengoguztiaksuntsituzituen.

11BainaJosabeaterregearenalabakAkaziasensemeJoax hartuetahilzituztenerrege-semeenartetiklapurtuzuen, etahaurraetabereinudealogelansartuzituen.Orduan, Joramerregearenalabak,Joiadaapaizarenemazteak (Akaziasenarrebabaitzen),Ataliarengandikezkutatuzuen, etaezzuenhil

12SeiurtezegonzenhaiekinJainkoarenetxeanezkutatuta; Ataliakerreinatuzuenlurraldean.

23.KAPITULUA

1Zazpigarrenurtean,Joiadakindartueginzuenbereburua, etaehunkagizonenburuzagiakhartuzituenberarekin itunpean:Azarias,Jerohamensemea,Ismael,Johananen semea,Azarias,Obedensemea,Maaseias,Adaiasensemea, etaElisafat,Zikrirensemea

2Judanzeharibiliziren,etaJudakohiriguztietatik lebitarraketaIsraelgofamiliaburuakbilduzituzten,eta Jerusalemeraetorriziren

3Jainkoarenetxean,kongregazioosoakitunaeginzuen erregearekin,etaesanzien:«Hara,erregearensemeaerrege izangoda,JaunakDavidensemeeiburuzesandienbezala» 4Haudaeginbeharduzuena:Zuenherenbat,larunbatean sartzendena,apaizetalebitarrena,atezainizangoda; 5Hirugarrenzatiaerrege-etxeanegongoda,etahirugarren zatiazimenduenatean;etaherriosoaJaunarenetxeko patioetan

6BainainorezdadilaJaunarenetxeansartu,apaizaketa lebitarrenzerbitzuradabiltzanakizanezik;haieksartuko dira,santuakbaitira;bainaherriosoakJaunarenzaintza betekodu

7Lebitarrekerregeainguratukodute,bakoitzaberearmak eskuandituela;etaetxeansartzendenedonorhilegingoda; bainazuekerregearekinegonzaiteztesartzendeneaneta irtetendenean.

8LebitarreketaJudaosoakJoiadaapaizakagindubezala eginzuten,etabakoitzakberegizonakhartuzituen, larunbateansartuetairtenbeharzirenakbarne;izanere, Joiadaapaizakezzituentxandakutzi

9Joiadaapaizak,gainera,ehunkagudari-buruzagieieman zizkienlantza,babeskietababes-lapurrak;hauekDavid erregearenakzirenetaJainkoarenetxeanzeuden

10Etajendeguztia,armaeskuanzuela,tenpluaren eskuinaldetikezkerraldera,aldarearenetatenpluaren ondoan,erregeareninguruan,jarrizuen

11Orduan,erregearensemeaatera,koroajarrieta testigantzaemanzioten,etaerregeizendatuzuten.Joiadak etaberesemeekgantzutuzuten,esanez:«Goraerrege!»

12Ataliakerregealasterkaetagoraipatzenarizenherriaren zarataentzunzuenean,herriarenganajoanzenJaunaren etxera

13.Etabegiratuzuen,etaharanonerregeaberezutabearen ondoanzutikzegoensarreran,etaprintzeaketatronpetak erregearenondoan;etaherrikojendeguztiapozikzegoen, etatronpetakjotzen,baitaabeslariakmusika-tresnekinere, etalaudorioakkantatzenirakastenzutenakereOrduan,

Ataliakberejantziakurratuetaesanzuen:«Traizioa, traizioa!».

14Orduan,Joiadaapaizakehunkagudarosteburuak, armadarenburuzirenak,ateraetaesanzien:«Ateraezazue lerroetatik;etajarraitzenbadioedonor,ezpatazhilbedi». Apaizakesanzuen,izanere,«EzhilezazueJaunaren etxean»

15.Etaeskuakhartuzioten;etaerregearenjauregiko zaldienatearensarrerarairitsizenean,hanhilzuten

16Joiadakitunaeginzuenharen,herriosoareneta erregearenartean,Jaunarenherriizanzitezen

17Orduan,herriosoaBaalenetxerajoanzen,hurabotaeta harenaldareaketairudiakpuskatuzituzten,etaBaalen apaizazenMatanhilzutenaldareenaurrean

18JoiadakJaunarenetxekoeginkizunakizendatuzituen, DavidekJaunarenetxeanbanatuzituenapaizlebitarren eskutik,Jaunarierre-opariakeskaintzeko,Moisesenlegean idatzitadagoenbezala,pozetakantuartean,Davidek agindubezala.

19AtezainakjarrizituenJaunarenetxekoateetan,inorez sartzeko,ezergatikkutsatutazegoenik

20Ehunenkapitainak,nobleak,herrikogobernariaketa herrialdekojendeguztiahartuetaerregeaJaunarenetxetik jaitsizuen;etaatenagusitiksartuzirenerregearenjauregira, etaerregeaerreinukotronuanjarrizuten.

21Etaherrikojendeguztiapoztuzen,etahirialasaigeratu zen,Ataliaezpatazhilondoren

24.KAPITULUA

1ZazpiurtezituenJoasekerregeizatenhasizenean,eta berrogeiurtezerregeizanzenJerusalemenBereamaren izenaTzibiaszen,Beer-Xebakoa

2JoasekJaunarenaurreanzuzenazenaeginzuenJoiada apaizakbiziizanzenbitartean

3Joiadakbiemaztehartuzizkion,etasemeaketaalabak izanzituen.

4Etaondoren,JoasekJaunarenetxeakonpontzekoasmoa izanzuen

5Bilduzituenapaizaketalebitarrak,etaesanzien:«Zoazte Judakohirietara,etabildudiruaIsraelosotikurterozuen Jainkoarenetxeakonpontzeko,etaazkartuezazuelana» Halaere,lebitarrekezzutenpresarikegin.

6ErregeakJoiadaburuzagiarideieginetaesanzion: «ZergatikezdiezueskatulebitarreiJudatiketa JerusalemdikekartzekoJaunarenzerbitzariMoiseseketa Israelgobiltzarrakagindubezala,lekukotasun-etxolarako dirua?»

7AtaliaemakumegaiztoarensemeekJainkoarenetxea hautsizuten,etaJaunarenetxekogauzasakratuakBaali jainkoeiemanzizkieten

8Erregearenaginduz,kutxabateginetakanpoaldeanjarri zutenJaunarenetxekoatean

9JudanetaJerusalemenzeharaldarrikatuzutenJaunari ekartzekoMoisesek,Jainkoarenzerbitzariak,basamortuan Israeliezarriziondirua

10.Etaprintzipeguztiaketaherriosoapozikzeuden,eta diruaekarrietakutxarabotazuten,amaituarte

11Lebitarreneskuzkutxaerregearenbulegoraekarri zutenean,diruaskozegoelaikusizutenean,erregearen idazkariaetaapaiznagusiarenfuntzionarioaetorrietakutxa

hustuzuten,hartuetaberelekuraeramanzutenEgunero horrelaegitenzuten,etadiruugaribilduzuten.

12ErregeaketaJoiadakJaunarenetxekozerbitzu-lanetan arizireneiemanzietendirua;harginaketaarotzak kontratatuzituztenJaunarenetxeakonpontzeko,baita burdinazkoetabrontzezkolangileakere,Jaunarenetxea konpontzeko

13Langileeklaneanhasiziren,etalanaperfekzionatu zuten;Jainkoarenetxeabereegoeranjarrietasendotuzuten 14Etalanaamaituzutenean,gainerakodiruaerregearen etaJoiadarenaurreaneramanzuten,etadiruazeginziren Jaunarenetxekoontziak,zerbitzatzekoetaeskaintzak egitekoontziak,koilaraketaurrezkoetazilarrezkoontziak. Etaerre-opariakeskainizituztenJaunarenetxeanetengabe, Joiadarenbizitzaosoan

15BainaJoiadazahartuetaegunezbetezenhilzenean; ehunetahogeitahamarurtezituenhilzenean

16Davidenhirianlurperatuzutenerregeenartean,Israelen ongiaeginzuelako,baiJainkoarekiko,baibereetxearekiko.

17Joiadahilondoren,Judakoburuzagiaketorrieta erregeariahuspeztueginziren,etaerregeakentzunegin zien.

18Jaunaren,berenarbasoen,Jainkoarenetxeautzieta baso-kultuaketaidoloakgurtuzituzten;etahaserreapiztu zenJudaetaJerusalemenaurka,berenbekatuhorregatik.

19Halaere,profetakbidalizizkienJaunarengana itzultzeko;etahaiekhaienaurkatestigantzaemanzuten; bainaezzutenentzunnahiizan.

20JainkoarenespirituaZakariasen,Joiadaapaizaren semearen,gaineanjarrizen,herriarenaurreanzutikjarrieta esanzien:«HaudioJainkoak:Zergatikhaustendituzue Jaunarenaginduak,etaezinduzueaurreraegin?Jaunautzi duzuelako,harkereutzizaituztezuek»

21.Etaharenaurkakonspiratuzuten,etaharrikahilzuten, erregearenaginduz,Jaunarenetxekoatarian

22Horrela,Joaserregeakezzuengogoratubereaitak Joiadakberarekikoeginziononginahiaz,baiziketahilegin zuenberesemeaEtahilzenean,esanzuen:«Jaunakikus dezalaetaeskatudezala»

23Urtearenamaieran,Siriakogudarosteaharenaurkajoan zen;JudaraetaJerusalemerajoanziren,etaherriko buruzagiguztiaksuntsituzituzten,etaharrapakinguztiak Damaskokoerregearibidalizizkioten.

24Siriarrengudarosteagizongutxirekinetorrizen,baina Jaunakgudarosteosohandiaemanzieneskuetan,beren arbasoenJainkoJaunautzizutelako.Etaepaiabetezuten Joaxenaurka

25.Etaaldeeginzuteneanharengandik(ezengaixotasun larrietanutzizuten),berezerbitzariekharenaurka konspiratuzutenJoiadaapaizarensemeenodolaisurinahi zutelako,etabereoheanhilzuten,etahileginzenEta Davidenhirianlurperatuzuten,bainaezzutenerregeen hilobietanlurperatu

26Etahauekdiraharenaurkakonspiratuzutenak:Zabad, Ximeatamondarrensemea,etaJozabad,Ximrit moabdarrensemea

27.Jainkoarensemeeiburuz,harengaineanjarritakozama handieiburuzetaJainkoarenetxearenkonponketariburuz, erregeenliburukoistorioetanidatzitadaudeEtaharen semeAmaziasekerreinatuzuenharenordez.

25.KAPITULUA

1HogeitabosturtezituenAmaziasekerregeizatenhasi zenean,etahogeitabederatziurtezizanzenerrege Jerusalemen.BereamarenizenaJoadanzen,Jerusalemgoa. 2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bainaezbihotz osoz

3Erreinuasendotuzitzaionean,hileginzituenbereaita erregeahilzutenzerbitzariak

4Bainaezzituenhilhaienseme-alabak,baiziketa Moisesenliburukolegeanidatzitadagoenbezalaeginzuen, nonJaunakaginduzuen,esanez:Aitakezdirahilkosemealabengatik,eztaseme-alabakereaitengatik,baiziketa bakoitzaberebekatuarengatikhilkoda

5AmatziasekJudakojendeabilduetamilakaetaehunka gudarienburuizendatuzituen,berenaitenetxeenarabera, JudaetaBenjaminosoanHogeiurtetikgorakogizonak zenbatuzituen,etahirurehunmilagizonhautatuaurkitu zituen,gerlariajoatekogai,lantzaetaezkutuaerabiltzeko gai

6EhunmilagizonausarterealokatuzituenIsraeldik,ehun talentuzilarrentruke.

7BainaJainkoarengizonbatetorrizitzaion,esanez: «Erregejauna,ezjoanIsraelgogudarosteazurekin,Jauna ezbaitagoIsraelekin,hauda,Efraimensemeguztiekin».

8Bainajoannahibaduzu,eginezazu,izanzaitezindartsu gudurako:Jainkoakeroriarazikozaituetsaiarenaurrean; izanere,Jainkoakbadulaguntzekoetasuntsitzekoboterea.

9AmaziasekJainkoarengizonarigaldetuzion:«Bainazer egingoduguIsraelgoarmadariemandizkiodanehun talentuhoriekin?»Jainkoarengizonakerantzunzion: «Jaunakaskozgehiagoemandiezazuke»

10Orduan,AmatziasekEfraimdiketorrizitzaion gudarosteabereizizuenetxeraitzultzeko;horregatik, Judarenaurkahaserrebizianpiztuzenhaienhaserrea,eta haserrehandizetxeraitzuliziren

11Amatziasekindartueginzuenbereburua,etabereherria eramanzuen,etagatzharanerajoanzen,etaSeirkohamar milagizonhilzituen

12Judakosemeekbestehamarmilagizonbizirikeraman zituztengatibu,etaharkaitz-tontorreraeraman,eta harkaitz-tontorretikbeherabotazituzten,denaktxiki-txiki egindageratuz.

13BainaAmaziasekbidalitakoarmadakosoldaduak, berarekinguduraezjoateko,Judakohirietaraeroriziren, SamariatikBet-Horoneraino,hirumilagizonhileta harrapakinaskohartuzuten

14Amaziasedomitarrakgaraituondoren,Seirrenleinuko jainkoakekarrietaberejainkotzatezarrizituen;haien aurreanahuspeztuetaintsentsuaerrezien

15Horregatik,JaunarenhaserreapiztuzenAmatziasen aurka,etaprofetabatbidalizion,esanez:«Zergatikjoan zaraherrihorienjainkoenatzetik,zeinekezinizanbaitute berenherriazureeskuetatiklibratu?»

16Etagertatuzen,harekinhizketanarizela,erregeakesan zion:Erregearenaholkulariizendatuzaituzte?Ezeginezer; zergatikjobeharzaituzte?Orduanprofetakezeginzuen ezer,etaesanzuen:BadakitJainkoaksuntsitzeaerabaki duela,horieginduzulakoetanireaholkuarijaramonikegin ezdiozulako.

17Orduan,JudakoerregeAmatziasekaholkuhartueta mezuabidalizionJoaxi,Joakazensemeari,Jehuren

semeari,Israelgoerregeari,esatera:«Zatoz,aurrezaurre ikusdezagunelkar».

18EtaIsraelgoerregeJoasekmezuhaubidalizionJudako erregeAmaziasi:«Libanokokarduakmezuhaubidalizion Libanokozedroari:«Emanzurealabaniresemeari emaztetzat»BainaLibanokopiztiabasatibatigaroeta karduazapalduzuen

19.Diozu:«Hara,edomitarrakgaraitudituzu;etazure bihotzaharrotzenaridaharrotzekoGeldituzaitezetxean orain;zergatiksaiatubeharduzuzurekalteaegiten,zuketa Judakzurekinbateraerortzeko?»

20BainaAmatziasekezzuenentzunnahiizan; Jainkoagandikzetorren,etsaieneskuetanemateko,Edomgo jainkoenatzetikzebiltzalako

21Beraz,JoasIsraelgoerregeaigozen,etaaurrezaurre ikusizutenelkar,baiberaketabaiJudakoerrege Amatziasek,JudakoBet-Xemesen

22Judagaraituaizanzenisraeldarrenaurrean,etabakoitza bereetxolaraiheseginzuen.

23IsraelgoerregeJoasekBet-XemesenhartuzuenJudako erregeAmazias,JoaxensemeaetaJoakazensemea,eta Jerusalemeraeramanzuen.Gero,Jerusalemgoharresia Efraimenatetikizkinakoaterainohautsizuen,laurehun besokoluzerazuela

24JainkoarenetxeanObededomekinaurkitutakourre,zilar etaontziguztiakhartuzituen,baitaerregearenjauregiko altxorraketabahituakere,etaSamariaraitzulizen

25Amazias,JudakoerregeJoaxensemea,Israelgoerrege Joax,Joakazensemea,hilondoren,hamabosturtezbizi izanzen

26Amatziasengainerakoegintzak,lehenengoaketa azkenak,ezaldaudeidatzitaJudakoetaIsraelgoerregeen liburuan?

27AmatziasJaunarengandikaldenduzenetik,konspirazio bateginzutenharenaurkaJerusalemen;etaLakiseraihes eginzuenBainaLakiserabidalizituztengizonakharen atzetik,etahanhilzuten.

28Zaldigaineaneramanetabereaitenondoanlurperatu zutenJudakohirian

26.KAPITULUA

1JudakoherriosoakUzias,hamaseiurtekoa,hartueta erregeizendatuzuenbereaitaAmaziasenordez

2ElothiriaberreraikietaJudariitzulizion,erregeabere aitekinlotarajoanondoren.

3HamaseiurtezituenOziasekerregeizatenhasizenean, etaberrogeitahamabiurtezerregeizanzenJerusalemen. BereamarenizenaJekoliaszen,Jerusalemgoa

4Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bereaita Amaziakeginzuenguztiarenarabera

5.EtaJainkoabilatuzuenZakariasengaraian,zeinak Jainkoarenikuskerakulertzekogaitasunabaitzuen;eta Jaunabilatuzuenbitartean,Jainkoakaurreraeginarazizion

6Filistearrenaurkaborrokatuzen,Gateko,Jabnekoeta AxdodekoharresiahautsietahiriakeraikizituenAxdoden inguruanetafilistearrenartean.

7Jainkoaklagunduzionfilistearren,Gurbaalenbiziziren arabiarrenetamehuniarrenaurka

8AmonatarrekdohaintzakemanzizkiotenOziasi,eta harenizenaEgiptokosarrerarainozabalduzen,izugarri indartubaitzen

9OziasekdorreakeraikizituenJerusalemen,Izkinako atean,Haranekoateanetaharresiarenizkinan,etagotortu eginzituen

10Dorreakeraikizituenbasamortuan,etaputzuasko zulatuzituen,abereaskobaitzituenbaibehe-lautadetan,bai lautadetan;baitanekazarietamahastizaineremendietan etaKarmelen,nekazaritzamaitebaitzuen

11Gainera,Uziasekgudarostebatzuen,taldekagerrara joatenzena,JeielidazkariaketaMaaseiasagintariak zenbatutakoarenarabera,Hananiaserregearen kapitainetakobatenagindupean

12Gizonausartetafamiliaburuenkopuruosoabimilaeta seiehunzen.

13Etahaienagindupeanhirurehunetazazpimilaeta bostehungudarizituzten,indarhandizgerranaritzen zirenak,erregearietsaiarenaurkalaguntzeko.

14EtaOziasekprestatuziengudarosteosoariezkutuak, lantza,kaskoak,armadura-jantziak,arkuaketaharriak jaurtitzekohabak.

15Jerusalemen,gizontrebeekasmatutakomakinakegin zituendorreetaharresietanjartzeko,geziaketaharri handiakjaurtitzeko.Etaharenizenaurrunzabalduzen, harrigarrirolagundubaitzitzaionindartsubihurtuarte

16Bainaindartsueginzenean,bihotzaharrotuzitzaion hondamendiraarte;izanere,Jaunaren,bereJainkoaren, aurkaeginzuen,etaJaunarentenplurasartuzen intsentsuarenaldareanintsentsuaerretzera

17Azariasapaizaharenatzetiksartuzen,etaharekin bateraJaunarenlaurogeiapaiz,gizonausartak

18EtaUziaserregeariaurreeginzioten,etaesanzioten: Ezzaizudagokio,Uzias,Jaunariintsentsuaerretzea,baizik etaAaronenondorengoapaizei,intsentsuaerretzeko konsagratuakdireneiIrtenzaitezsantutegitik,zerenbekatu eginduzu;etaezdazureohorerakoizangoJainko Jaunarengandik

19Orduan,Uziashaserretueginzen,etaintsentsu-ontzia eskuanzuelaintsentsuaerretzeko;etaapaizekinhaserre zegoenbitartean,legenarbatagertuzitzaionkopetan, Jaunarenetxean,intsentsu-aldarearenondoan,apaizen aurrean.

20Azariasapaiznagusiaketaapaizguztiekbegiratuzioten, etaharanonlegenazuenkopetan,etahandikbotazuten; beraerepresakajoanzenkanpora,Jaunakjobaitzuen.

21Uziaserregealegenarrezjotaegonzenheriotzaraino,eta etxebereizibateanbiziizanzen,legenarrezjota;izanere, Jaunarenetxetikkanporatuaizanzen;etaberesemeJotam errege-jauregiarenarduradunazen,herrikoherria gobernatuz.

22Uziasengainerakoegintzak,lehenengoaketaazkenak, Isaiasprofetak,Amotzensemeak,idatzizituen

23Oziasekbereaitekinlohartuzuen,etaerregeenhilobizelaianlurperatuzuten,legenardunazelaesanbaitzuten. EtaharensemeJotamekerreinatuzuenharenordez

27.KAPITULUA

1HogeitabosturtezituenJotamekerregeizatenhasi zenean,etahamaseiurtezerregeizanzenJerusalemen BereamarenizenaJeruxazen,Tzadokenalaba 2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bereaita Uziasekeginzuenguztiarenarabera;halaere,ezzen

JaunarentenpluansartuEtaherriakoraindikereusteltzen jarraituzuen.

3Jaunarenetxekoatenagusiaeraikizuen,etaOfelgo harresiangauzaaskoeginzituen.

4Judakomendietanhiriakeraikizituen,etabasoetan gazteluaketadorreak

5Amonenerregearenaurkaereborrokatuzen,etagaraitu eginzituen.Amonensemeekurtehartanehuntalentuzilar, hamarmilaneurugarietahamarmilagaragaremanzioten HoriordainduziotenAmonensemeekbigarrenurteaneta hirugarrenean

6Jotamindartsubihurtuzen,berebideakJaunaren,bere Jainkoaren,aurreanprestatuzituelako.

7Jotamengainerakoegintzak,harengerraguztiaketa jokabideakIsraelgoetaJudakoerregeenliburuanidatzita daude.

8Hogeitabosturtezituenerregeizatenhasizenean,eta hamaseiurtezizanzenerregeJerusalemen

9Jotamloakhartuzuenbereaitekin,etaDavidenhirian lurperatuzuten;etaharensemeAkazekerreinatuzuen harenordez

28.KAPITULUA

1HogeiurtezituenAhazekerregeizatenhasizenean,eta hamaseiurtezerregeizanzenJerusalemen;bainaezzuen Jaunarenaurreanzuzenazenaegin,bereaitaDavidek bezala.

2Israelgoerregeenbideetatikibilizen,etaBaalenirudi urtuakereeginzituen

3Gainera,intsentsuaerrezuenHinomsemearenharanean, etabereseme-alabaksuanerrezituen,Jaunakisraeldarren aurretikuxatuzituennazioenohiturahiguingarrienarabera

4Lekugaraietan,muinoetanetazuhaitzberdeguztien azpiansakrifizioakeskainietaintsentsuaerrezuen

5Horregatik,Jaunak,bereJainkoak,Siriakoerregearen eskuutzizuen;hauekjoetagatibuugarieramanzuten DamaskoraIsraelgoerregeareneskuereemanzioten,eta honeksarraskihandiaeginzion

6Pekahek,Remaliasensemeak,ehunetahogeimilagizon hilzituenJudanegunbakarrean,guztiakgizonausartak, berenarbasoenJainkoJaunautzizutelako

7Efraimgogizonausartbatek,Zikrik,hilzituenerregearen semeMaaseias,jauregikoarduradunazenAzrikameta erregearenbigarrenazenElkana

8Israelgosemeekberrehunmilaemakume,semeetaalaba eramanzituztengatibuberenanaietatik,etaharrapakin ugarihartuetaSamariaraeramanzuten.

9BainaJaunarenprofetabatbazenhan,Odedizenekoa,eta Samariaraetorrizengudarostearenaurretikjoanzen,eta esanzien:«Hara,zuenarbasoenJainkoJaunakJudaren aurkahaserretuzelako,zueneskuetanemanditu,eta zerurainoiristendenamorrubateanhildituzue»

10EtaorainJudakoetaJerusalemgoseme-alabakesklabo etaneskamegisamenperatunahidituzue?Bainaezal duzuezuekerebekaturikegitenJaunaren,zuenJainkoaren, aurka?

11Entzuniezadazue,beraz,etaitzuliitzazuezuenanaien arteanhartudituzuengatibuhoriek,zerenJaunarenhaserre biziazuengaineanbaitago.

12Orduan,Efraimenleinukoburuzagibatzuek,Johananen semeAzariasek,MexilemotensemeBerekiasek,Xalumen

semeHizkiaseketaHadlairensemeAmasak,gerratik zetozenenaurkaaltxatuziren, 13Etaesanzien:Ezekarrigatibuakhona;izanere, Jaunarenaurkabekatuegindugunezgero,gurebekatuak etagureerruaareagotunahidituzue;izanere,gurebekatua handiada,etahaserrebiziadagoIsraelenaurka 14Gizonarmatuek,beraz,gatibuaketaharrapakinakutzi zituztenprintzipeenetabiltzarosoarenaurrean.

15Etaizendatutakogizonekjaikietapresoakhartu zituzten,etaharrapakinarekinjantzizituztenbiluzikzeuden guztiak,jantzizituzten,oinetakoakemanzizkieten,jaten etaedatenemanzieten,etagantzutueginzituzten,etaahul guztiakastoengaineanjarrietaJerikora,palmondoenhirira, eramanzituztenberenanaiengana;gero,Samariaraitzuli ziren

16Garaihartan,AhazerregeakAsiriakoerregeeilaguntza eskebidalizien

17Edomitarraketorrizirenberriro,Judagaraitueta gatibuakeramanzituzten.

18FilistearrekJudakoBeheLurraldekoetahegoaldeko hiriakereinbadituzituzten,etaBet-Xemex,Ajalon, Gederot,Sokoetaingurukoherrixkak,TimnaetaGimzo hiriakhartuzituzten,etabertanbiziizanziren

19JaunakJudaapalduzuenIsraelgoerregeAkazengatik; izanere,honekJudabiluzikutzizuenetaJaunarenaurka askoeginzuen

20AsiriakoerregeTilgat-pilneserharenkontrajoanzeneta larritueginzuen,bainaezzionindarrikeman.

21AkazekJaunarenetxetik,erregearenetxetiketa printzipeenetxetikzatibathartuetaAsiriakoerregeari emanzion;bainaezzionlagundu.

22Etaberelarrialdikogaraian,aregehiagoeginzuen bekatuJaunarenaurka:haudaAhazerregehura

23Damaskokojainkoeisakrifizioakeskainizizkien,zeinek jobaitzutenhura,etaesanzuen:«Siriakoerregeenjainkoek laguntzendietelako,horregatikeskainikodietnik sakrifizioak,nirilagundiezaidaten».Bainahaiekizanziren harenetaIsraelosoarenhondamendia

24AkazekJainkoarenetxekoontziakbilduetazatitu zituen,etaJaunarenetxekoateakitxizituen,etaaldareak eginzituenJerusalemgotxokoguztietan

25Judakohiriguztietantokigorenakeginzituenjainko arrotzeiintsentsuaerretzeko,etaberearbasoenJainko Jaunahaserretuzuen

26Harengainerakoegintzaketajokabideguztiak, lehenengoaketaazkenak,JudakoetaIsraelgoerregeen liburuanidatzitadaude

27Ahazekbereaitekinloeginzuen,etahirian, Jerusalemen,lurperatuzuten;bainaezzutenIsraelgo erregeenhilobietaraeraman,etaEzekiasberesemeak erreinatuzuenharenordez

29.KAPITULUA

1HogeitabosturtezituelahasizenEzekiaserregeizaten, etahogeitabederatziurtezerregeizanzenJerusalemen BereamarenizenaAbiazen,Zakariasenalaba.

2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bereaita Davidekeginzuenguztiarenarabera

3Bereerregealdikolehenurtean,lehenhilabetean, Jaunarenetxekoateakirekietakonponduzituen

4Apaizaketalebitarrakekarrietaekialdekokaleanbildu zituen, 5Etaesanzien:«Entzun,lebitarrok!Santutuzaiteztezeuen buruak,santuezazueJaunaren,zuenaitenJainkoaren, etxea,etaaterakutsadurasantutik.

6Gureaitekbekatuegindute,etaJaunaren,gure Jainkoaren,begietangaizkidagoenaegindute,etautziegin dute,etaJaunarenbizilekutikaurpegiaurrunduetabizkarra emandiote

7Atarikoateakereitxidituzte,etalanparakitzalidituzte, etaezdioteintsentsurikerre,eztaerre-oparirikeskainiere IsraelgoJainkoarilekusantuan

8Horregatik,JaunarenhaserreaJudarenetaJerusalemen aurkajarrizen,etaatsekabe,harriduraetaisekaeraginzien, zuenbegiekinikustenduzuenbezala

9.Hara,gureaitakezpatazhildira,etagureseme-alabak etaemazteakgatibudaudehorregatik

10OrainbihotzeandaukatitunbategiteaIsraelgoJainko Jaunarekin,harenhaserrebiziaguregandikurrundadin.

11Semeok,ezizanorainaxolagabe;Jaunakzuekaukeratu baitzaituzteharenaurreanegoteko,berarizerbitzatzeko, berarizerbitzatzekoetaintsentsuaerretzeko.

12Orduanjaikizirenlebitarrak:AmasairensemeMahat, etaAzariasensemeJoel,Kehatensemeetatik;etaMerariren semeetatik,AbdirensemeKix,etaJehalelelenseme Azarias;etaGersonensemeetatik,ZimarensemeJoah,eta JoahensemeEden

13Elisafanensemeetatik:XimrietaJeiel;etaAsafen semeetatik:ZakariasetaMatanias

14Hemanensemeetatik:JehieletaXimei;etaJedutunen semeetatik:SemaiasetaUziel.

15Bilduzituztenberenanaiak,garbitueginzireneta, erregearenaginduarenaraberaetaJaunarenhitzez,etorri zirenJaunarenetxeagarbitzera.

16ApaizakJaunarenetxearenbarnealderajoanziren garbitzera,etaJaunarentenpluanaurkituzutenzikinkeria guztiaaterazutenetxekoatarira.Lebitarrekhartueta Zedronerrekaraeramanzuten

17Lehenhilarenleheneguneanhasizirensantutzen,eta zortzigarreneguneanJaunarenatariraetorriziren;zortzi egunetansantutuzutenJaunarenetxea,etalehenhilaren hamaseigarreneguneanamaituzuten

18Orduan,Ezekiaserregearenganajoanetaesanzioten: «Jaunarenetxeosoagarbitudugu,baitaerre-oparien aldareaetabertandaudenontziguztiekinere,etaogiaren mahaiaetabertandaudenontziguztiekinere».

19Gainera,Ahazerregeakbereerregealdianbere bekatuagatikbaztertuzituenontziguztiakprestatuetasantu ditugu,etaharanondaudeJaunarenaldarearenaurrean

20GoizjaikizenEzekiaserregea,hirikoagintariakbildu etaJaunarenetxeraigozen

21Zazpizezen,zazpiahari,zazpibildotsetazazpiaker ekarrizituztenerreinuaren,santutegiarenetaJudaren bekatu-oparigisaEtaAaronensemeapaizeiaginduzien Jaunarenaldareaneskaintzeko

22Zezenakhilzituzten,etaapaizekodolahartueta aldareanisurizuten;ahariakhilondoren,odolaisurizuten aldarean;bildotsakerehilzituztenetaodolaisurizuten aldarean

23.Etabekatueneskaintzarakoakerrakerregeareneta batzarrarenaurreraeramanzituzten,etaeskuakezarri zizkietengainean

24Apaizekhilzituzten,etahaienodolarekinaldareanisuri zutenbarkamena,Israelosoarenaldebarkamenaegiteko; izanere,erregeakaginduzuenerre-opariaketabekatuen opariakIsraelosoarentzategitea.

25LebitakJaunarenetxeanjarrizituenzinbalekin, salterioekinetaharpekin,Daviden,Gaden,erregearen igarlearenetaNatanprofetarenaginduarenarabera;izan ere,horixezenJaunarenaginduabereprofetenbidez.

26LebitakDavidenmusika-tresnekinzutikzeuden,eta apaizaktronpetekin

27Ezekiasekaginduzuenerre-opariakaldarean eskaintzekoEtaerre-opariakhastenzirenean,Jaunaren kantuaerehasizentronpetekinetaIsraelgoerregeDavidek agindutakoinstrumentuekin

28Etakongregazioosoakgurtuzuen,etakantariekabestu zuten,etatronpeta-jotzaileekjozuten:etahoriguztiairaun zuenerre-opariakamaituarte

29Etaeskaintzakamaituzituztenean,erregeaetaharekin zeudenguztiakmakurtuetagurtueginziren.

30Ezekiaserregeaketaburuzagieklebitarreiaginduzieten Jaunarilaudorioakkantatzeko,DavidenetaAsafigarlearen hitzekin.Etapozikkantatuzutenlaudorioak,etaburua makurtuetagurtueginzuten

31Ezekiasekerantzunzuen:«OrainJaunarikonsagratu diozuezeureburua;hurbilduetaekarrisakrifizioaketa eskeronekoopariakJaunarenetxera»Etakongregazioak sakrifizioaketaeskeronekoopariakekarrizituen,eta borondatezkoerre-opariakerebai.

32Etakongregazioakeskainizituenerre-oparienkopurua hirurogeitahamarzezen,ehunaharietaberrehunbildots izanzen:denakJaunarierre-oparigisaeskainiakizanziren. 33Etagauzasagaratuakseiehunidietahirumilaardiziren 34Bainaapaizakgutxiegiziren,etaezinizanzituzten erre-opariguztiaklarrutu.Horregatik,berenanaia lebitarreklagunduzietenlanaamaituetabesteapaizak berenburuasantutuarte;izanere,lebitarrekbihotz zuzenagoazutenberenburuasantutzekoapaizakbaino.

35Etaerre-opariakereugariakizanziren,bake-oparien gantzarekinetaerre-oparibakoitzarenedari-opariekin batera.HorrelaezarrizenJaunarenetxekozerbitzua.

36EzekiaseketaherriguztiakpoztuzirenJainkoakherria prestatuzuelako,bat-bateaneginbaitzendena

30.KAPITULUA

1EzekiasekmezulariakbidalizizkienIsraeletaJudaosoari, etagutunakidatzizizkienEfraimietaManasesiere, Jaunarenetxera,Jerusalemera,etorzitezen,IsraelgoJainko JaunarenomenezPazkoaospatzeko

2Erregeak,bereburuzagieketaJerusalemgokongregazio osoakerabakizutenPazkoabigarrenhilabeteanospatzea

3Ezinizanzutenospatugaraihartan,apaizekezbaitzuten berenburuabeharbezaingarbiegin,etaherriaezbaitzen Jerusalemerabildu

4Etaerregearietakongregazioosoariatseginizanzitzaien gauza

5.Beraz,agindubatezarrizutenIsraelosoan,BeerXebatikDaneraino,aldarrikatzeko,etorrietaIsraelgo JainkoJaunarenomenezPazkoaJerusalemeraospatzera etorribeharzutela;izanere,denboraluzezezzutenegin idatzitazegoenbezala

6ErregearenetaharenburuzagiengutunekinIsraeleta Judaosoanzeharjoanzirenmezulariak,erregearen aginduarenarabera,esanez:«Israelgoseme-alabak,itzul zaitezteAbraham,IsaaketaIsraelenJainkoarengana, Jaunarengana,etaAsiriakoerregeeneskuetatikihesegin duzuenenganaitzulikoda»

7Ezizanzuenaitenetazuenanaienantzekoak,zeinek berenaitenJainkoJaunarenaurkahautsibaitzuten,etahark hondamendirautzizituen,ikustenduzuenbezala

8Ezizanburugogorzuenarbasoakbezala,baiziketa Jaunarimeneginetasartubetikosantuduensantutegian; zerbitzatuJauna,zuenJainkoa,harenhaserrearensukarra zuengandikurrundudadin.

9Jaunarenganaitzultzenbazarete,zuenanaieketazuen seme-alabekerrukiaizangodutegatibueramaten dituztenenaurrean,etalurraldehonetaraitzulikodira. ZerenJauna,zuenJainkoa,errukitsuaetabihozberada,eta ezdizueaurpegiaaldebaterautziko,harenganaitzultzen bazarete.

10MezulariakhirizhirijoanzirenEfraimetaManasesen lurraldeanzehar,Zabuloneraino;bainahaiekisekaeta isekaegitenzieten.

11Halaere,Aser,ManasesetaZabulongobatzukapaldu etaJerusalemeraetorriziren

12Judanere,Jainkoareneskuaemanzienbihotzbakarra erregearenetaprintzipeenaginduabetetzeko,Jaunaren hitzarenarabera

13.EtajendetzahandiabilduzenJerusalemenbigarren hilabeteanlegamirikgabekoogiarenjaiaospatzeko,oso kongregaziohandia

14JaikietaJerusalemenzeudenaldareakkenduzituzten, etaintsentsurakoaldareguztiakkendu,etaZedronerrekara botazituzten

15Bigarrenhilarenhamalaugarreneguneanhilzuten Pazkoa;etaapaizaketalebitarraklotsatueginziren,eta berenburuaksantutuetaerre-opariakJaunarenetxera ekarrizituzten.

16Etaberenlekuangeldituziren,berenohiturarenarabera, JainkoarengizonMoisesenlegearenarabera;apaizek lebitarreneskutikhartzenzutenodolaihinztatuzuten.

17Izanere,askozirensantutuakezzirenakkongregazioan; horregatik,lebitarrekzutenPazko-abereakhiltzeaz arduratzen,garbiezzeudenguztientzat,Jaunarisantutzeko.

18Izanere,herrikojendeaskok,Efraim,Manases,Isakar etaZabulonherrietakoaskokere,ezzutenberenburua garbitu,bainaidatzitazegoenbezalajanzutenPazkoa. BainaEzekiasekotoitzeginzienhaientzat,esanez: «BarkatudezalaJainkoonakguztiei».

19Jainkoa,bereaitenJainkoJauna,bilatzekobihotza prestatzenduena,santutegikogarbitasunarenarabera garbituaezbadaere

20JaunakEzekiasenesanaentzunetaherriasendatuzuen.

21Jerusalemenzeudenisraeldarrekzazpiegunezospatu zutenlegamirikgabekoogiarenjaia,pozik;etalebitarrek etaapaizekeguneroJaunagoraipatzenzuten,instrumentu ozenekinkantatuz

22EzekiasekJaunarenezagutzaonairakastenzutenlebitar guztieikontsolamenduaemanzien;etazazpiegunezjai osoanjanzuten,bake-opariakeskainizetaberenarbasoen JainkoJaunariaitortzaeginez.

23Etabatzarosoakbestezazpiegunospatzeaerabakizuen, etabestezazpiegunakpozikospatuzituzten

24JudakoerregeEzekiasekmilaidietazazpimilaardi emanzizkionherriari;etaburuzagiekmilaidietahamar milaardi;etaapaizaskokberenburuasantutuzuten

25.Judakokongregazioosoa,apaizaketalebitarrak, IsraeldiketorritakokongregazioosoaetaIsraelgo lurraldetiketorrietaJudanbizizirenatzerritarrakpoztu ziren

26PoztasunhandiaizanzenJerusalemen,Israelgoerrege DavidensemeSalomonengaraitikezbaitzenhorrelakorik izanJerusalemen

27Orduan,apaizlebitarrakjaikietaherriabedeinkatu zuten;haienahotsaentzunaizanzen,etahaienotoitza harenbizilekusantura,zerura,iritsizen.

31.KAPITULUA

1Horiguztiaamaituzenean,bertanzeudenisraeldar guztiakJudakohirietarajoanziren,etairudiakpuskatu, zutoinsakratuakmoztu,etatokigorenaketaaldareakbota zituztenJudaetaBenjaminosoan,baitaEfraimeta Manasesenere,denakerabatsuntsituarteOrduan, israeldarguztiakitzuliziren,bakoitzaberelurraldera,bere hirietara

2Ezekiasekapaizenetalebitarrentxandakizendatuzituen, bakoitzaberezerbitzuarenarabera,apaizaketalebitarrak erre-opariaketabake-opariakegiteko,Jaunarenetxolen ateetanzerbitzatzeko,eskerrakematekoetalaudorioak egiteko.

3Jaunarenlegeanidatzitadagoenbezala,erregearen ondasunenzatibatezarrizuenerre-oparietarako,hauda, goizekoetaarratsaldekoerre-oparietarako,eta larunbatetako,ilberrietakoetajainagusietakoerreoparietarako

4Gainera,Jerusalemenbizizireneiaginduzienapaizeieta lebiteizegokienzatiaemateko,Jaunarenlegeansendoago egonzitezen

5Aginduazabaldubezainlaster,israeldarrekugariekarri zituztengari,ardo,olioetaeztiarenlehenfruituak,eta soroetakouztaguztiak;etagauzaguztienhamarrenakugari ekarrizituzten.

6JudakohirietanbizizirenIsraelgoetaJudakoseme-alabei dagokienez,idienetaardienhamarrenaketaJaunari,beren Jainkoari,sagaratuzitzaizkiongauzasantuenhamarrenak ekarrietapilanjarrizituzten

7Hirugarrenhilabeteanhasizirenpilahorienoinarriak jartzen,etazazpigarrenhilabeteanamaitu.

8Ezekiaseketaburuzagieketorrietapilakikustean,Jauna etaharenherriIsraelbedeinkatuzituzten.

9Orduan,Ezekiasekapaizeietalebitarreigaldetuzien hondakin-piloeiburuz

10Azariasek,Tzadokenetxekoapaiznagusiak,erantzun zion:«Jaunarenetxeraeskaintzakekartzenhasizirenetik, asejandugu,etasoberangeratugara,Jaunakbereherria bedeinkatubaitu,etasoberangeratudenajanarikopuru handiada»

11Orduan,EzekiasekaginduzuenJaunarenetxeangelak prestatzeko;etaprestatuzituzten,

12Etaeskaintzak,hamarrenaketagauzasakratuakleialki ekarrizituen;Kononiaslebitarrazenburuzagia,etaXimei harenanaiahurrengoa.

13Jehiel,Azazias,Nahat,Asahel,Jerimot,Jozabad,Eliel, Ismakias,MahatetaBenaiaszirenarduradunak

KononiasenetabereanaiaXimeirenagindupean,Ezekias erregearenetaJainkoarenetxekoarduradunAzariasen agindupean

14Kore,Imnalebitarrensemeaetaekialdekoatezaina, Jainkoarenborondatezkooparienarduradunazen,Jaunaren opariaketagauzasantuenakbanatzeko

15EtaharenondoanzeudenEden,Miniamin,Josue, Semaias,AmariasetaSekaniasapaizenhirietan,beren eginkizunetan,berenanaieitxandakaemateko,baihandiei baitxikiei

16Jaunarenetxeansartzenzirengizonguztiengenealogiazerrendazgain,hiruurtetikgorakoak,egunerokozatia emanbeharzutenberenzerbitzuarenarabera,beren txandaka

17Apaizengenealogia,berenaitenetxeenarabera,eta lebitarrena,hogeiurtetikgorakoak,bereneginkizuneneta txandarenarabera;

18Etahaientxikiguztien,emazteen,semeenetaalaben genealogia,kongregazioosoanzehar,zerenberen eginkizunbereziansantutasunezsantutubaitziren

19Aaronenondorengoapaizetatik,hirietakokanpoetan bizizirenak,hiribakoitzean,izendatutakogizonak,apaizen etalebitarrenarteangenealogietanzenbatutakogizonezko guztieizatiakemateko

20.EtaEzekiasekJudaosoaneginzuenhori,etaeginzuen ongia,zuzentasunaetaegiazenaJaunaren,bereJainkoaren, aurrean

21Jainkoarenetxearenzerbitzuan,legeanetaaginduetan hasizenlanguztietan,bereJainkoabilatzeko,bihotzosoz eginzuen,etaarrakastaizanzuen

32.KAPITULUA

1Gertaerahauenetahaienezarpenarenondoren,Asiriako erregeSenakeribetorrietaJudarasartuzen,etahiri gotortuakinguratuzituen,etaberetzatirabazteapentsatu zuen.

2EzekiasekikusizueneanSenakeribetorrizelaeta Jerusalemenaurkaborrokatzekoasmoazuela,

3Hiritikkanpozeudeniturrietakourakixtekoaholkua hartuzuenbereburuzagiekinetagizonindartsuekin,eta haueklagunduzioten

4Jendetzahandiabilduzen,iturriguztiaketalurraldearen erditikzihoanerrekaitxizituzten,esanez:«Zergatiketorri beharduteAsiriakoerregeekuraskoaurkitzeko?»

5.Indartueginzuenbereburua,etahautsizenharresi guztiaberreraikizuen,etadorreetarainoaltxatuzuen,eta besteharresibatkanpoaldean,etaMillokonponduzuen Davidenhirian,etagezietaezkutuugarieginzituen

6Gerra-kapitainakezarrizituenherriarengainean,eta hirikoatearenondokoplazanbilduzituenbereinguruan, etahitzeginzienlasaigarri,esanez:

7Izanzaiteztesendoetaadoretsu,ezizanbeldurriketaez izutuAsiriakoerregearenaurrean,eztaharekindagoen jendetzaosoarenaurreanere;izanere,gehiagodiragurekin harekinbaino

8Haragizkobesobatduharekin;bainagurekindagoJauna, gureJainkoa,gurilaguntzekoetagureguduakegitekoEta herriakJudakoerregeEzekiasenhitzetanhartuzuen konfiantza.

9Ondoren,AsiriakoerregeSenakeribekberezerbitzariak Jerusalemerabidalizituen(berakLakixsetiatuzuen,bere

indarguztiekin)JudakoerregeEzekiasietaJerusalemen bizizirenJudakoguztiei,esanez:

10HaudioAsiriakoerregeSenakeribek:Zertanduzue konfiantza,Jerusalemensetioanirauteko?

11EzalzaituzteEzekiasekengainatzengosezetaegarriz hiltzera,esanez:«JaunakgureJainkoaklibratukogaitu Asiriakoerregeareneskuetatik»?

12EzaldituEzekiasekberakkenduharentokigorenaketa aldareak,etaaginduzienJudarietaJerusalemi,esanez: Aldarebakarbatenaurreanadoratukoduzueetaintsentsua errekoduzuebertan?

13Ezdakizueniketanireaitekbestelurraldeetakoherri guztieiegindiegunguztia?Lurraldehorietakonazioen jainkoeklibratuahalizanzituztenberenlurraldeaknire eskuetatik?

14Nireaiteksuntsituzituztennazioguztienjainkoen artean,zeinizanzenbereherrianireeskuetatikaskatuahal izanzuena?ZuenJainkoakzueknireeskuetatikaskatuahal izateko.

15Ezzaitzatela,beraz,Ezekiasekengaina,eztamodu honetanengainazaitzatelaere,etaezzaitezelaharengan sinetsi;izanere,ezdagoinongonazioedoerreinuko jainkorikgaiizandenikbereherrianireetanirearbasoen eskutiklibratzekoZenbatetagutxiagolibratukozaituzte zuenJainkoaknireeskutik?

16Etaharenzerbitzariekaregehiagohitzeginzuten JainkoJaunarenetaEzekiasharenzerbitzariarenaurka

17GutunakereidatzizituenIsraelgoJainkoJaunaren aurkairaintzekoetaharenaurkahitzegiteko,esanez: «Bestelurraldeetakonazioenjainkoekezdutenbezala berenherrianireeskutiklibratu,EzekiasenJainkoakereez dubereherrianireeskutiklibratuko»

18Orduan,ozenkioihueginzietenjuduenhizkuntzan Jerusalemgoharresigaineanzegoenjendeari,beldurtzeko etanahasteko,hiriahartzeko

19EtaJerusalemgoJainkoarenaurkahitzeginzuten, lurrekojendeenjainkoenaurkabezala,zeinakgizakiaren eskuenlanabaitziren

20Horregatik,EzekiaserregeaketaAmotzensemeIsaias profetakotoitzeginetazeruraoihueginzuten.

21Jaunakaingerubatbidalizuen,etahonekAsiriako erregearenkanpalekukogizonausartguztiak,buruzagiak etakapitainaksuntsituzituen.Lotsazitzulizenbere lurralderaBerejainkoarenetxerasartuzenean,bere erraietatikaterazirenekezpatazhilzutenhan

22HorrelasalbatuzituenJaunakEzekiasetaJerusalemgo biztanleakAsiriakoerregeSenakeribenetabesteguztien eskuetatik,etaaldeguztietatikgidatuzituen.

23AskokekarriziotenJaunaridohainakJerusalemera,eta JudakoerregeEzekiasiereopariak;etahandikaurrera, herriguztienaurreanohoratuzen

24.Egunhaietan,Ezekiashilzorianegonzen,etaJaunari otoitzeginzion;Jaunakhitzeginzion,etaseinalebateman zion

25BainaEzekiasekezzuenberariegindakomesedearen araberaitzuli,harroputzbaitzegoenberebihotza; horregatik,haserreapiztuzenharen,Judareneta Jerusalemenaurka

26Halaere,Ezekiasek,berebihotzekoharrokeriagatik, apaldueginzen,baiberabaiJerusalemgobiztanleak,eta horrelaezzenJaunarenhaserreahaiengaineraetorri Ezekiasengaraian

27Ezekiasekaberastasunetaohoreizugarriakizanzituen, etazilar,urre,harribitxi,espezie,babesetabitxieder guztienaltxortegiakeginzituen

28.Biltegiakerebazirenale,ardoetaolioarenuztarako;eta ukuiluakaberemotaguztietarako,etaukuiluak artaldeentzat

29Hiriakereemanzizkion,etaartaldeetabehi-taldeugari, Jainkoakosoondasunugariemanbaitzion.

30EzekiasekGihonengoikoubideaestalietaDaviden hiriarenmendebalderaeramanzuenEtaEzekiasek arrakastaizanzuenberelanguztietan

31Halaere,Babiloniakoprintzipeenenbaxadoreekbidali zituztenean,herrialdeangertatuzenmiraribatenberri emateko,Jainkoakutzieginzuen,probatzekoetabere bihotzeanzegoenguztiajakiteko

32Ezekiasengainerakoegintzaketaharenonginahia AmotzensemeIsaiasprofetarenikuskarianetaJudaeta Israelgoerregeenliburuanidatzitadaude

33Ezekiasekbereaitekinloeginzuen,etaDaviden semeenhilobirikgoreneanlurperatuzuten;Judaosoaketa JerusalemgobiztanleekohoreeginziotenhilzeneanEta Manasesberesemeakerreinatuzuenharenondoren.

33.KAPITULUA

1HamabiurtezituenManasesekerregeizatenhasizenean, etaberrogeitahamabosturtezizanzenerregeJerusalemen 2Jaunarenaurreangaizkiaeginzuen,Jaunakisraeldarren aurretikkanporatuzituenjentilenhiguingarrienantzera

3Ezekiasek,bereaita,botazituentokigorenakberreraiki zituen;Baalenaldareakeraikizituen,basoakeginzituen etazerukoizarguztiakadoratuetazerbitzatuzituen

4AldareakeraikizituenJaunarenetxean,zeinariburuz Jaunakesanbaitzuen:Jerusalemenizangodanireizena betiko

5Jaunarenetxekobipatioetanaldareakeraikizizkien zerukoizarguztiari.

6Hinom-enseme-alabaksutikigaroarazizituenharanean; denborakerezainduzituen,aztikeriaketasorginkeriak erabilizituen,etaespirituiragarleekinetaaztiekinlanegin zuen;Jaunarenaurreangauzagaiztoaskoeginzituen,hura haserretzeko

7Jainkoarenetxeanjarrizuenberakegindakoirudi zizelkatubat,zeinariburuzJainkoakDavidietabereseme Salomoniesanbaitzien:EtxehonetanetaIsraelgoleinu guztienarteanaukeratududanJerusalemen,jarrikodutnire izenabetiko

8Ezdutgehiagoisraeldarrenoinazuenarbasoeieman diedanlurraldetikkenduko;Moisesenbidezemandiedan lege,arauetaerabakiguztiakbeteditzatenzaindudezaten

9Horrela,ManasesekJudaetaJerusalemgobiztanleak engainatuzituen,Jaunakisraeldarrenaurreansuntsitu zituenjentilenbainookerragojokatzera

10JaunakManasesietaharenherriarihitzeginzien,baina ezziotenjaramonikegin

11Horregatik,JaunakAsiriakoerregearengudarosteko kapitainakekarrizizkienhaiengainera,etahauekManases arantzaarteanharrapatu,kateekinlotuetaBabiloniara eramanzuten

12Atsekabetutazegoenean,Jaunari,bereJainkoari,otoitz eginzion,etaberearbasoenJainkoarenaurreanapalduegin zen

13Etaotoitzeginzion,etahonekerregutueginzion,eta entzuneginzionbereerregua,etaJerusalemeraitzulizuen bereerreinuraOrduanManasesekjakinzuenJaunabera zelaJainkoa.

14Ondoren,Davidenhiriarenkanpoaldean,Gihon-en mendebaldean,haranean,harresibateraikizuen,Arrain Atearensarreraraino;Ofelinguratuzuen,etagaraierahandi bataltxatuzuen,etagerrakokapitainakjarrizituenJudako hirigotortuguztietan

15Jaunarenetxetikjainkoarrotzaketaidoloakenduzituen, baitaJaunarenetxearenmendianetaJerusalemeneraiki zituenaldareguztiakere,etahiritikkanporabotazituen

16Jaunarenaldareakonponduzuen,etabertaneskaini zituenbake-opariaketaeskeronekoopariak,etaJudari aginduzionIsraelgoJainkoJaunazerbitzatzeko 17Halaere,herriaktokigoretansakrifizioakeskaintzen jarraituzuen,bainaJaunari,bereJainkoari,bakarrik 18Manasesengainerakoegintzak,bereJainkoariegindako otoitzaetaikusleekIsraelgoJainkoarenizeneanmintzatu zitzaizkionhitzakIsraelgoerregeenliburuanidatzitadaude 19Bereotoitzaerebai,etanolaJainkoakentzunzion,eta berebekatuetatransgresioguztiak,etanoneraikizituen tokigorenak,etajarrizituenbasoaketairudizizelkatuak, apalduaurretik:hara,igarleenesanetanidatzitadaude 20Manasesbereaitekinlokarazizen,etabereetxean lurperatuzuten;etaharensemeAmonekerreinatuzuen harenordez

21HogeitabiurtezituenAmonekerregeizatenhasi zenean,etabiurtezerregeizanzenJerusalemen

22BainaJaunarenaurreangaizkiaeginzuen,bereaita Manasesekbezala;izanere,AmonekbereaitaManasesek egindakoirudizizelkatuguztieisakrifizioakeskainizizkien, etagurtueginzien;

23EtaezzenapalduJaunarenaurrean,bereaita Manasesekapalduzuenbezala;baiziketaAmongeroeta gehiagoeginzuenbekatu

24.Etaberezerbitzariekharenaurkakonspiratuzuten,eta bereetxeanhilzuten

25BainaherrikojendeakAmonerregearenaurka konspiratuzutenguztiakhilzituen;etaherrikojendeak Josias,harensemea,izendatuzuenerregeharenordez

34.KAPITULUA

1ZortziurtezituenJosiasekerregeizatenhasizenean,eta hogeitahamaikaurtezizanzenerregeJerusalemen.

2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,etabereaita Davidenbideetanibilizen,ezeskuineraezezkerrera makurtugabe

3Bereerregealdikozortzigarrenurtean,oraindikgaztea zela,bereaitaDavidenJainkoabilatzenhasizen;eta hamabigarrenurteanJudaetaJerusalemtokigorenetatik, basosakratuak,irudizizelkatuaketaurtutakoirudietatik garbitzenhasizen

4EtaharenaurreanBaalenaldareakhautsizituzten;eta gaineanzeudenirudiakmoztuzituen;etabasosakratuak, irudizizelkatuaketaurtutakoirudiakxehatu,etahauts bihurtu,etahautsabotazuen,sakrifizioakeskaini zizkietenenhilobiengainean

5Apaizenhezurrakerrezituenhaienaldareetan,etaJuda etaJerusalemgarbituzituen

6GauzaberaeginzuenManases,EfraimetaSimeon hirietan,Neftaliraino,inguruanaitzurrakerabiliz.

7Aldareaketabasoakhautsi,irudizizelkatuakhauts bihurtuetaIsraelgolurraldeosoanzeudenidologuztiak txikituondoren,Jerusalemeraitzulizen.

8Bereerregealdikohemezortzigarrenurtean,lurraldeaeta etxeagarbituondoren,bidalizituenAtzaliasensemeXafan, hirikogobernariMaaseiasetaJoakazensemeJoah, bozeramailea,Jaunaren,bereJainkoaren,etxea konpontzeko

9Hilkiasapaiznagusiarenganairitsizirenean,Jainkoaren etxeraekarritakodiruaemanzioten,atezainzeuden lebitarrekManasesenetaEfraimeneskutik,Israelgo gainerakoguztiengandik,JudarenetaBenjamineneskutik bilduzutena;etaJerusalemeraitzuliziren

10Jaunarenetxearenarduradunzirenlangileeneskuetan jarrizutendirua,etahauekJaunarenetxeanlaneanariziren langileeiemanzieten,etxeakonponduetahobetzeko

11Artisaueietaeraikitzaileeiemanzietenharrilanduaketa egurraerosteko,etaJudakoerregeeksuntsituzituzten etxeenzoruaegiteko

12Gizonekleialkieginzutenlana;etahaienarduradunak MerarirenondorengolebitarretakoJahatetaObadiasziren; etaKehatenondorengoetakoZakariasetaMexulam,lana aurreraeramateko;etabestelebitarbatzuk,musika-tresnak jotzentrebeakzirenguztiak

13Zamaeramatenzutenengainzeuden,etaedozein lanetanarizirenguztienarduradunak;lebitarrenartean, berriz,bazeudenidazkariak,arduradunaketaatezainak

14Jaunarenetxeraekarritakodiruaaterazutenean,Hilkias apaizakMoisesekemandakoJaunarenlegearenliburua aurkituzuen

15HilkiasekerantzunzionXafaneskribauari:«Legearen liburuaaurkitudutJaunarenetxean».EtaHilkiasekliburua Xafaniemanzion

16Xafanekliburuaerregearieramanzion,etaerantzun zion:«Zurezerbitzarieiagindutakoguztiaegitendute».

17Jaunarenetxeanaurkitutakodiruabilduetaarduradunen etalangileeneskuetaraemandute

18Orduan,Xafaneskribauakerregeariesanzion:«Hilkias apaizakliburubatemandit»EtaXafanekirakurrizuen erregearenaurrean

19Legearenhitzakentzunzituenean,erregeakbere jantziakurratuzituen

20ErregeakaginduhauemanzienHilkiasi,Xafanenseme Ahikami,MikarensemeAbdoni,Xafanidazkariarieta erregearenzerbitzarizenAsaiasi: 21Zoaz,etakontsultatuJaunariniretzatetaIsraeleneta Judangelditudirenentzat,aurkitudenliburukohitzeiburuz; handiabaitaJaunarenhaserreaguregaineraisuria,gure aitekezdutelakoJaunarenhitzabete,liburuhonetan idatzitadagoenguztiaegiteko.

22HilkiasetaerregeakizendatutakoakHulda profetesarenganajoanziren,TikvatensemeetaHasraren semeXalumenemaztearengana,jantzienzaindariarena (Jerusalemenbizizen,unibertsitatean),etagauzaberaesan zioten.

23Etaharkerantzunzien:«HaudioIsraelgoJainkoJaunak: Esaniezaiozuebidalizaituztengizonari, 24HaudioJaunak:«Hara,hondamendiaekarrikoduttoki honenetabertakobiztanleengainera,Judakoerregearen

aurreanirakurridutenliburuanidatzitadaudenmadarikazio guztiak».

25Utzieginnautelako,etajainkoarrotzeiintsentsuaerre dietelako,bereneskuenlanguztiekinhaserretunadin; horregatik,nirehaserreaisurikodalekuhonengainean,eta ezdaitzaliko

26EtaJaunarikontsultaegiterabidalizaituztenJudako erregeari,honelaesangodiozue:HaudioIsraelgoJainko Jaunak,entzundituzunhitzeiburuz:

27Zurebihotzasamurraizandelako,etaJainkoaren aurreanapalduzarelako,tokihonenetabertanbizidirenen aurkakoharenhitzakentzundituzunean,etanireaurrean apalduzarelako,etazurejantziakurratuetanireaurrean negareginduzunez,nikereentzunzaitut,dioJaunak

28Hara,zurearbasoekinbildukozaitut,etabakeanzure hilobianbildukozaitut,etaezdutezurebegiekikusikoleku honenetabertanbizidirenengaineraekarrikodudangaitz guztiaEtaerregearierantzunzioten

29Orduan,erregeakJudakoetaJerusalemgoarduradun guztiakbiltzerabidalizituen

30EtaerregeaJaunarenetxeraigozen,Judakogizon guztiak,Jerusalemgobiztanleak,apaizak,lebitaketaherri osoa,handietatxiki,etaJaunarenetxeanaurkitutakoitunliburukohitzguztiakirakurrizizkien

31Erregeakberetokianzutikjarrietaitunbateginzuen Jaunarenaurrean,Jaunarijarraitzekoetaharenaginduak, testigantzaketalegeakbihotzosozetaarimaosoz betetzeko,liburuhonetanidatzitadaudenitunarenhitzak betetzeko

32JerusalemenetaBenjaminenzeudenguztiakereitun horrenaldejarrizituen.EtaJerusalemgobiztanleek Jainkoaren,berenarbasoenJainkoaren,itunarenarabera jokatuzuten

33Josiasekisraeldarreizegozkienlurraldeguztietatik kenduzituenhiguingarrikeriaguztiak,etaIsraelenzeuden guztiakJaunari,berenJainkoari,zerbitzatzerabehartu zituen.JosiasekbizitzaosoanezzuenJaunari,beren arbasoenJainkoari,jarraitzetikaldendu

35.KAPITULUA

1JosiasekPazkoaospatuzuenJaunarenohorez Jerusalemen,etalehenhilarenhamalaugarreneguneanhil zutenPazkoa

2ApaizakbereneginkizunetanjarrietaJaunarenetxeko zerbitzurabultzatuzituen,

3EtaesanzienIsraelosoariirakastenziotenetaJaunari sagaratuakzirenlebitarrei:JarrikutxasantuaSalomon, IsraelgoerregeDavidensemeak,eraikizuenetxean;ezda zamaizangozuensorbaldengaineanZerbitzatuorain Jaunari,zuenJainkoari,etaharenherriIsraeli

4.Etaprestatuzaiteztezuenaitenetxeenarabera,zuen txandarenarabera,IsraelgoerregeDavideketaharenseme Salomonekidatzitakoarenarabera

5Zuekeretokisantuanzaudete,zuenanaienherrikoaiten familienetalebitarrenfamilienaraberabanatuta

6Hilezazue,bada,Pazkoa,etasantuitzazuezeuenburuak, etaprestatuzuenanaiak,JaunakMoisesenbidez esandakoarenaraberaegindezaten

7Josiasekemanzienherriariartaldeetakobildotsaketa antxumeak,denaPazko-oparigisa,bertanzeuden

guztientzat,hogeitahamarmila,etahirumilaidi;hauek erregearenondasunetatikziren.

8Jainkoarenetxekoagintariekborondatezemanzieten herriari,apaizeietalebitarrei:Hilkiasek,Zakariaseketa Jehielekbimilaetaseiehunaberetxikietahirurehunidi emanzietenapaizeiPazko-oparigisa

9Konaniasek,XemaiaseketaNetanelek,harenanaiek,eta Hasabiasek,JeieleketaJozabadlebitarrenburuzagiekbost milaaberetxikietabostehunidiemanzizkietenlebitarrei Pazko-oparitzat

10Zerbitzuaprestatuzen,etaapaizakberenlekuetanjarri ziren,etalebitarrakberentxandetan,erregearenaginduaren arabera.

11Pazkoahilzuten,etaapaizekodolaeskuetatikihinztatu zuten,etalebitarreklarrutueginzituzten

12.Etaerre-opariakkenduzituzten,herrikofamilien araberaemateko,Jaunarieskaintzeko,Moisesenliburuan idatzitadagoenbezalaEtagauzaberaeginzutenidiekin

13Pazkoasuanerrezuten,araudiarenarabera;baina gainerakoeskaintzasantuakeltzeetan,galdaretaneta zartaginetanegosizituzten,etaazkarbanatuzituztenherri guztiarenartean.

14Gero,lebitarrekprestatuzutenberentzatetaapaizentzat, Aaronensemeapaizakerre-opariaketagantzakeskaintzen aritubaitzirengaueraarte;horregatik,lebitarrekprestatu zutenberentzatetaAaronensemeapaizentzat

15Asafensemekantariakberenlekuanzeuden,David, Asafen,HemanenetaerregearenikusleJedutunen aginduarenarabera;etaatezainakatebakoitzeanzain zeuden;ezinzirenberenzerbitzutikaldendu,zerenberen anaialebitarrekprestatzenbaitzutenjanaria.

16EgunhartanprestatuzenJaunarenzerbitzuguztia, PazkoaospatzekoetaJaunarenaldareanerre-opariak eskaintzeko,Josiaserregearenaginduarenarabera.

17EtabertanzeudenisraeldarrekPazkoaospatuzuten garaihartan,etazazpiegunezlegamirikgabekoogienjaia

18SamuelprofetarengaraitikezzenIsraelenospatuzen Pazko-jairikbezalakorikizan;eztaIsraelgoerregeguztiek ereJosiasek,apaizek,lebitarrek,JudaetaIsraelguztieketa JerusalemgobiztanleekospatuzutenbezalakoPazko-jairik eginzutenik

19Josiasenerregealdikohemezortzigarrenurteanospatu zenPazkohau.

20Josiasektenpluaprestatuzuenean,EgiptokoNeko erregeaKarkemisenaurkaborrokatzerajoanzenEufrates ondoan;etaJosiasharenaurkaaterazen.

21Bainaenbaxadoreakbidalizizkion,esanez:«Zerdaukat nirekinzerikusirik,Judakoerrege?Eznatorgaurzure aurka,baiziketagerranarinaizenetxehonenaurka Jainkoakaginduditbizkortzeko:ezzaitezJainkoarekin nahastetik,nirekindagoenarekin,suntsituezzaitzan»

22Halaere,Josiasekezzuenaurpegiaaldebaterautzinahi izan,baiziketamozorrotueginzen,harekinborrokatzeko; etaezzituenentzunNekorenJainkoarenahokohitzak,eta Megiddoharaneanborrokatzerajoanzen

23ArkulariekJosiaserregearitiroeginzioten;etaerregeak berezerbitzarieiesanzien:«Ateranazazuehemendik,larri zauritutanagoelako»

24Berezerbitzariek,beraz,Josiasgurditikateraeta bigarrengurdianjarrizuten,etaJerusalemeraeramanzuten. Hilzen,etabereaitenhilobietakobateanlurperatuzuten JudaetaJerusalemosoakdoluaeginzuenJosiasengatik

25JeremiasekJosiasiegindakodoluaeginzuen;etakantari guztiek,gizon-emakumekantariek,Josiasiburuzhitzegin duteberendoluetangaurarte,etaIsraelenlegebihurtu dituzte;etahara,doluetanidatzitadaude.

26Josiasengainerakoegintzaketaharenonginahia, Jaunarenlegeanidatzitadagoenarenarabera, 27Etaharenegintzak,lehenengoaketaazkenak,Israelgo etaJudakoerregeenliburuanidatzitadaude.

36.KAPITULUA

1Orduan,herrikojendeakJoahaz,Josiasensemea,hartu etabereaitarenordezerregeizendatuzuenJerusalemen. 2HogeitahiruurtezituenJoakazekerregeizatenhasi zenean,etahiruhilabetezizanzenerregeJerusalemen

3EgiptokoerregeakJerusalemenkenduzion,eta lurraldeariehuntalentuzilaretatalentubaturreeskatuzion 4EgiptokoerregeakEliakim,bereanaia,Judaeta Jerusalemgoerregeizendatuzuen,etaJoiakimizenaaldatu zionNekokbereanaiaJoakazhartuetaEgiptoraeraman zuen

5HogeitabosturtezituenJoiakimekerregeizatenhasi zenean,etahamaikaurtezizanzenerregeJerusalemen;eta Jaunaren,bereJainkoaren,aurreangaizkiaeginzuen

6BabiloniakoerregeNabukodonosorharenaurkajoanzen, etakateekinlotuzuenBabiloniaraeramateko

7NabucodonosorJaunarenetxekoontzibatzukBabiloniara eramanetaBabiloniakoberetenpluanjarrizituen.

8Joiakimengainerakoegintzak,eginzituenhiguingarriak etaharenganaurkituzirenakIsraelgoetaJudakoerregeen liburuanidatzitadaude.EtaharensemeJoiakinekerreinatu zuenharenordez

9ZortziurtezituenJoiakinekerregeizatenhasizenean,eta hiruhilabeteetahamaregunezizanzenerregeJerusalemen; etaJaunarenaurreangaizkiaeginzuen

10Urtebetebetezenean,Nabucodonosorerregeak BabiloniaraeramanzuenJaunarenetxekoontziederrekin batera,etaSedekiasbereanaiaizendatuzuenJudaeta Jerusalemgoerrege

11HogeitabaturtezituenSedekiasekerregeizatenhasi zenean,etahamaikaurtezerregeizanzenJerusalemen 12Jaunaren,bereJainkoaren,aurreangaizkiaeginzuen, etaezzenapalduJeremiasprofetarenaurrean,Jaunaren ahotikmintzatuzenean

13EtaNabucodonosorerregearenaurkaerematxinatuzen, zeinakJainkoarenizeneanzineginarazibaitzion;baina gogortueginzuenlepoaetagogortueginzuenbihotza, IsraelgoJainkoJaunarenganaezbihurtzeko.

14Apaizburuguztieketaherriakereosogaizkijokatu zutenjentilenhiguingarrikeriaguztienondoren,etaJaunak Jerusalemensantuatuzuenetxeakutsatuzuten

15Jaunak,haienarbasoenJainkoak,mezularienbidez bidalizienmezulariak,goizjaikietabidaliz,bere herriarekikoetaberebizilekuarekikoerrukizuelako

16BainaJainkoarenmezulariakisekaeginzituzten,haren hitzakgutxietsietaharenprofetakgaizkierabilizituzten, Jaunarenhaserreabereherriarenaurkapiztuzenarte, erremediorikegonezzenarte

17Horregatik,Kaldearrenerregeaekarrizuenhaien gainera,etahonekhaiengazteakezpatazhilzituen santutegikoetxeanEzzuenerrukirikizangazte,neskame,

agureedozahartzarozmakurtuzenarentzat;denakeman zizkioneskuetan.

18Jainkoarenetxekoontziguztiak,handiaketatxikiak, Jaunarenetxekoaltxorrak,erregearenetaharenprintzipeen altxorrak;horiekguztiakBabiloniaraeramanzituen.

19Jainkoarenetxeaerrezuten,Jerusalemgoharresiabota, jauregiguztiakerreetaontziederguztiaksuntsituzituzten 20EzpatarenheriotzatikiheseginzutenakBabiloniara eramanzituen,etahanharenetaharensemeenmenpeko izanzirenPersiakoerreinuaerreinatuarte

21JaunakJeremiasenahozesandakoabetezedin,lurrak berelarunbatakgozatuarte;hondamendiaegonzen bitartean,larunbatagordezuen,hirurogeitahamarurtebete arte

22PertsiakoerregeZirorenlehenurtean,Jeremiasenahoz Jaunakesandakohitzabetezedin,JaunakPertsiakoerrege Zirorenespirituapiztuzuen,etahonekbereerreinuosoan aldarrikapenbateginetaidatzizezarrizuen,esanez: 23.HaudioPersiakoerregeZirok:«Lurrekoerreinu guztiakemandizkitzerukoJainkoJaunak;etaagindudit etxebateraikitzekoJudakoJerusalemenNordazuen arteanharenherriosoan?IzanbediberarekinJauna,bere Jainkoa,etaigobedi»