2Kronikak
1.KAPITULUA
1Salomon,Davidensemea,sendotueginzenbere erreinuan,etaJauna,bereJainkoa,harekinzegoen,eta izugarrihandituzuen
2.OrduanSalomonekIsraelosoarihitzeginzion,milako etaehunenkapitainei,epaileeietaIsraelosokogobernari guztiei,familiaburuei
3Salomon,beraz,etaberarekinbaterazegoenkongregazio osoaGabaongotokigorenerajoanzen;hanzegoen Jainkoarenelkarketa-etxola,Moisesek,Jaunaren zerbitzariak,basamortuanegina.
4Jainkoarenkutxa,ordea,Kiriat-Jearimdikeramanzuen Davidekprestatuzionlekura,Jerusalemenoihal-etxolabat jarribaitzion.
5Betzaleel,UrirensemeetaHurrensemeakeginzuen brontzezkoaldareaereJaunarentabernakuluarenaurrean jarrizuen;etaSalomonetakonderriaharenbilajoanziren.
6SalomonJaunarenaurreanzegoenbrontzezkoaldarera igozenhara,elkarketa-etxolarenondoan,etamilaerreoparieskainizituenbertan.
7GauhartanagertuzitzaionJainkoaSalomoni,etaesan zion:«Eskatuzeremannahidizudan»
8SalomonekJainkoariesanzion:«Errukihandiaerakutsi diozunireaitaDavidi,etaharenordezerregeeginnauzu»
9Orain,JainkoJauna,betebedinireaitaDavidiegin diozunpromesa!Lurrekohautsabezalakoherriugaribaten erregeeginnauzu
10Emaniezadazu,orain,jakinduriaetaezagutza,herri honenaurreansartuetairtennadin;norkepaitudezakezure herrihainhandiadenhau?
11JainkoakSalomoniesanzion:«Hauzurebihotzeanizan delako,etaezduzulakoeskatuaberastasunik,ondasunik edoohorerik,eztazureetsaienbizitzarikere,eztabizitza luzerikere;baiziketajakinduriaetaezagutzaeskatu dituzulakozeuretzat,nireherriagobernadezazun,zeinaren gaineanerregeeginzaitudan»
12Jakinduriaetaezagutzaemanzaizkizu;aberastasunak, ondasunaketaohoreaemangodizkizut,zureaurretikizan direnerregeekizanezdituztenakbezalakoak,etazure ondorenezduteizangohorrelakorik.
13Salomon,GabaongotokigorenerajoanetaJerusalemera itzulizenelkarketa-etxolarenaurretik,etaIsraelenerrege izanzen.
14Salomonekgurdiaketazaldizkoakbilduzituen;milaeta laurehungurdietahamabimilazaldizkozituen,etagurdiak hirietanetaerregearekinJerusalemenjarrizituen.
15Erregeakzilarraetaurreaharriakbezainugariegin zituenJerusalemen,etazedroak,berriz,haraneandauden sikomoroenantzekougaritasunarekin.
16SalomoniEgiptotikekartzenzitzaizkionzaldiaketa liho-haria;erregearenmerkatariekliho-hariapreziobatean jasotzenzuten.
17Egiptotikseiehunzilarrezkogurdibatetaehuneta berrogeitahamarzaldibaterosietaekarrizuten;etahititen erregeguztientzatetaSiriakoerregeentzaterezaldiak ateratzenzituztenhaienbidez
2.KAPITULUA
1SalomonekJaunarenizenerakoetxebatetabere erreinurakoetxebateraikitzeaerabakizuen
2Salomonekhirurogeitahamarmilagizonizendatuzituen zamakeramateko,laurogeimilamendianegurralantzeko, etahirumilaetaseiehunhaiengainbegiraleizateko
3SalomonekTirokoerregeazenHuramenganabidalizuen mezuhau:«NireaitaDavidekinjokatuzenuenbezala, zedrozkoegurrakbidalizenizkionetxebateraikitzeko, bertanbizitzeko,horrelajokatunirekinere»
4.Hara,etxebateraikitzenarinaiznireJainkoJaunaren izenari,harieskainiaizateko,etaharenaurreanintsentsu gozoaerretzeko,etaetengabekoogiaeskaintzeko,etaerreopariakgoizetaarratsalde,larunbatetan,ilberri-jaiegunetan etagureJainkoarenjai-jaiegunetaneskaintzekoHaubetiko legeadaIsraelentzat
5Etaeraikitzenarinaizenetxeahandiada,zerengure Jainkoajainkoguztiengainetikhandiabaita
6Bainanorkeraikidiezaiokeetxea,zeruaketazeruen zeruakezinbaduteeduki?Nornaizni,bada,etxea eraikitzeko,harenaurreansakrifizioakerretzekoizanezik?
7Bidaliiezadazu,beraz,urrea,zilarra,letoia,burdina, purpura,karminetaurdinurdinezlantzekotrebeaden gizonbat,etaJudanetaJerusalemennirekindaudeneta nireaitaDavidekemanzizkidantrebeekinbatera zizelkatzekotrebeadena.
8BidaliiezadazuLibanokozedro-arbolak,izeiaketa sandalo-arbolakere;badakitzurezerbitzariektrebeak direlaLibanonegurramozten;etahara,nirezerbitzariak zurezerbitzariekinegongodira,
9.Zuraugariprestatzekoerebai,zereneraikikodudan etxeazoragarriaetahandiaizangobaita
10Etahara,zurezerbitzariei,egurramoztendutenei, emangodizkiethogeimilaneurugaribirrindu,hogeimila neurugaragar,hogeimilabatoardoetahogeimilabato olio
11Orduan,TirokoerregeHuramekSalomonibidalizion idatzizerantzunzion:«Jaunakbereherriamaiteduelako, harengainekoerregeeginzaitu»
12Huramekesanzuengainera:«Bedeinkatuaizanbedi IsraelgoJainkoJauna,zeruaetalurraegindituena,David erregearisemejakintsubatemandiona,zuhurtziaeta adimenaduena,Jaunarentzatetxeaetabereerregetzarako etxeaeraikitzeko»
13Etaorainbidalidizutgizontrebeetaadimenhandiko bat,nireaitaHuramengandiketorria, 14Danenalabetakoemakumebatensemeazen,etabere aitaTirokogizonazen,urrea,zilarra,letoia,burdina,harria etazurezkoehunalantzentrebea,purpura,urdin,lihoeta karminkolorekoa;baitaedozeinmotatakograbatuak zizelkatzenere,etaproposatzenzaizkiontresnaguztiak asmatzen,zuregizontrebeekinetazureaitaDavidnire jaunarengizontrebeekin
15Orain,beraz,nirejaunakaipatutakogaria,garagarra, olioaetaardoabidaldiezazkiezuberezerbitzariei:
16Libanotikbeharduzunadinaegurmoztukodugu,eta itsasozJoperaeramangodizuguontzietan;etazuk Jerusalemeraeramangoduzu.
17SalomonekzenbatuzituenIsraelgolurraldeanbiziziren arrotzguztiak,bereaitaDabidekzenbatuzituenbezala;eta ehunetaberrogeitahamarmilaetahirumilaetaseiehun aurkituziren
18Hirurogeitahamarmilazama-eramaileizendatuzituen, laurogeimilamendianegur-egile,etahirumilaetaseiehun arduradunherriarilanbatemateko
3.KAPITULUA
1SalomonekJaunarenetxeaeraikitzenhasizen Jerusalemen,Moriamendian,JaunabereaitaDavidiagertu zitzaiontokian,DavidekOrnanjebustarrarenlarrainlautadanprestatuzuentokian
2Bereerregealdikolaugarrenurtean,bigarrenhilaren bigarreneguneanhasizeneraikitzen
3JainkoarenetxeaeraikitzekoSalomoniirakatsizitzaiona dahauLehenengoneurriarenarabera,hirurogeibesoko luzeraetahogeibesokozabalera
4Etxearenaurrekoatariaketxearenzabalerarenaraberako luzerazuenhogeibeso,etaehunetahogeialtuera;eta barrutikurregarbizestalizuen
5Etxenagusiaizeiezestalizuen,etaurrefinezestali,eta palmondoaketakateakjarrizizkiongainean
6Harribitxizapainduzuenetxeaedertzeko;etaurrea Parvaimgourreazen.
7Etxeaereurrezestalizuen,habeak,zutabeak,hormaketa ateak;etakerubinakzizelkatuzituenhormetan
8.Etaeginzuenetxesantu-santuena,zeinarenluzera etxearenzabalerarenaraberakoazen,hogeibeso,eta zabalerahogeibeso;etaestalizuenurrefinez,seiehun talentutan.
9IltzeenpisuaberrogeitahamarsiklourrezenEtagoiko gelakurrezestalizituen
10Etasantu-lekuanbikerubineginzituen,irudizlanduak, etaurrezestalizituen
11Kerubinenhegoakhogeibesokoakziren:kerubinen hegobatbostbesokoazen,etxearenhormarihelduta;eta bestehegoaerebostbesokoazen,bestekerubinenhegoari helduta
12Bestekerubinarenhegalbatbostbesokoazen,etxearen hormarihelduta;etabestehegalakerebostbesokoazuen, bestekerubinarenhegalarekinlotuta
13.Kerubinhauenhegoakhogeibesozabaltzenziren;eta oinengaineanzutikzeuden,etaaurpegiakbarrurantzbegira zituzten
14Belaurdin,more,karminetalihofinezeginzuen,eta kerubinaklanduzituengainean
15Bizutabeeginzituenetxearenaurrean,hogeita hamabostbesokoaltuerakoak,etabakoitzarengainean zegoenkapitelakbostbesozituen
16Kateakeginzituen,santutegikotenpluanbezala,eta zutabeenburuetanjarrizituen;ehungranadaereegin zituenetakateengaineanjarrizituen
17Etatenpluarenaurreanzutabeakaltxatuzituen,bat eskuineanetabesteaezkerrean;etaeskuinekoariJakin deituzion,etaezkerrekoariBoaz
4.KAPITULUA
1Brontzezkoaldarebatereeginzuen,hogeibesoluze, hogeibesozabaletahamarbesoaltuzena
2Itsasourtubatereeginzuen,hamarbesokoaertzetik ertzera,biribilaetabostbesokoaltuerazuena;etahogeita hamarbesokosokabatekinguratzenzuenguztia
3Etaazpianidi-itxurakoakzeuden,inguratzenzutenak; hamarukondokoneurrian,itsasoainguratuz.Biidi-ilara urtuzirenurtzean
4Hamabiidirengaineanzegoen,hiruiparralderabegira, hirumendebaldera,hiruhegoalderaetahiruekialdera; itsasoazegoenhaiengainean,etaatzealdekoaldeguztiak barrurantzzeuden
5Esku-zabalerakolodierazuen,etaertzakopabaten ertzarenantzekoazen,lili-loreekin;etahirumilabato hartzenzituenetaedukitzenzituen
6Hamarontziereeginzituen,etabosteskuineanetabost ezkerreanjarrizituen,horietangarbitzeko:erre-oparirako eskaintzenzirengauzakhorietangarbitzenzituzten;itsasoa, berriz,apaizekbertangarbitzekozen
7Hamarkandelabrourrezkoeginzituen,haienitxuraren arabera,etatenpluanjarrizituen,bosteskuineanetabost ezkerrean
8Hamarmahaiereeginzituen,etatenpluanjarrizituen, bosteskuinaldeanetabostezkerraldean.Etaehunurrezko ontzieginzituen
9Apaizenatariaetaatarihandiaeginzituen,etaatarirako ateak,etahorienateakbrontzezestalizituen.
10Itsasoaekialdekomuturrareneskuinaldeanjarrizuen, hegoaldearenaurrezaurre
11Huramekeginzituenlapikoak,palaketaontziak,eta amaituzuenSalomonerregearentzatJainkoarenetxerako eginbeharzuenlana
12.Bizutabe,etabizutabeengaineanzeudenheldulekuak, etabikapitelengaineanzeudenbiheldulekuakestaltzeko bikoroak;
13Etalaurehungranadabikoroengainean;bigranada ilarakorobakoitzean,zutabeengaineanzeudenkapitelenbi heldulekuakestaltzeko
14Oinarriakereeginzituen,etaontziakoinarriengainean; 15Itsasobat,etahamabiidiharenazpian
16Lapikoak,palak,kakoaketahaientresnaguztiakere eginzizkionHurambereaitakSalomonerregeariJaunaren etxerako,brontzezkoak
17Jordangolautadanurtuzituenerregeak,Sukoteta Zeredataartekobuztinezkolurzoruan.
18Salomonekontzihoriekguztiakeginzituen,brontzearen pisuaezinbaitzenkalkulatu
19SalomonekJainkoarenetxerakoontziguztiakegin zituen,baitaurrezkoaldareaetaogiakjartzekomahaiakere
20Etakandelabroaketaberenlanparak,santutegiaren aurreanerretzekomoduarenarabera,urregarbizkoakziren; 21Loreak,lanparaketapintzakurrezeginzituen,urre garbihorretaz;
22Urrezkoakzirenlabainak,ontziak,koilaraketa intsentsu-ontziak;etaetxearensarrera,santutegikobarneateaketatenplukoateakurrezkoak
5.KAPITULUA
1HorrelaamaituzenSalomonekJaunarenetxerakoegin zuenlanguztia,etaSalomonekbereaitaDavideksagaratu zituengauzaguztiakekarrizituen;etazilarra,urreaeta tresnaguztiakJainkoarenetxekoaltxortegietanjarrizituen 2SalomonekIsraelgoherri-arduradunak,leinu-buru guztiaketaisraeldarrenfamilia-buruakJerusalemerabildu zituen,Jaunarenitun-kutxaDavidenhiritik,hauda, Siondik,ekartzeko
3Israelgogizonguztiakerregearenondorabilduziren zazpigarrenhilabetekojaian.
4Israelgozaharguztiaketorriziren,etalebitarrekkutxa hartuzuten.
5.Etaekarrizituztenkutxa,etaelkarketa-etxola,eta tabernakuluanzeudenontzisantuguztiak;apaizeketa lebitarrekekarrizituztenhoriek
6SalomonerregeaketakutxarenaurreanbildutakoIsraelgo batzarosoakardietaidiaksakrifikatuzituzten,etaezin zirenzenbatu,eztazenbatuere
7ApaizekJaunarenitunarenkutxaberelekura,etxeko santutegira,eramanzuten,kerubinenhegoenazpian
8.Izanere,kerubinekhegoakzabalduzituztenkutxa zegoentokiarengainean,etakerubinekestaltzenzuten kutxaetaharenhagakgainetik
9.Etakutxarenhagakluzatuzituzten,etahagahorien muturrakkutxatikikustenzirensantutegiarenaurrean, bainakanpotikezEtahandagogaurarte
10Ezzegoenkutxanezer,MoisesekHorebenjarrizituen bioholakizanezik,Jaunakisraeldarrekinitunaegin zueneanEgiptotikirtenzirenean
11Apaizaksantutegitikirtenzirenean(hanzeudenapaiz guztiaksantutuakbaitziren,etaezzirenorduantxandaka itxaron)gertatuzen
12Asaf,HemanetaJedutunlebitarrenondorengoguztiak zirenkantarilebitarrakere,berensemeetaanaiekin,liho zurizjantzita,zinbalak,salterioaketaharpakzituztela, aldarearenekialdekoaldeanzeuden,etaeurekinehuneta hogeiapaiztronpetakjotzen
13Tronpeta-jotzaileaketaabeslariakbateginzutenean, Jaunagoraipatzekoetaeskertzekosoinubakarraateratzeko, tronpetak,txinbalaketamusika-tresnakerabilizahotsa altxatuetaJaunagoraipatuzutenean,esanez:«Onabaita, harenmaitasunabetikoabaita».Orduan,etxeahodeibatez betezen,Jaunarenetxea,alegia
14Apaizekezinizanzutenzutikegonzerbitzuaegiteko hodeiarenondorioz,JaunarenaintzakJainkoarenetxeabete baitzuen
6.KAPITULUA
1OrduanSalomonekesanzuen:«Jaunakesanduiluntasun trinkoanbizikodela».
2Bainabizilekubateraikidizut,etabetikobizilekubat
3ErregeakaurpegiajiratuetaIsraelgokongregazioosoa bedeinkatuzuen;etaIsraelgokongregazioosoazutik zegoen
4Etaesanzuen:«BedeinkatuaizanbediIsraelgoJainko Jauna,bereeskuekinbetebaitunireaitaDavidiahoz esandakoa,esanez:
5Egiptokolurraldetiknireherriaateranuenegunetik,ez dutIsraelgoleinuguztienarteanhiririkaukeratuetxebat eraikitzeko,nireizenahanegonzedin;eztainoraukeratu nireherriIsraelenburuzagiizatekoere
6BainaJerusalemaukeratudut,nireizenahanegondadin; etaDavidaukeratudutnireherriIsraelenburuizateko
7NireaitaDavidekJaunaren,IsraelenJainkoaren,izenari etxebateraikitzeazuenhelburu
8BainaJaunaknireaitaDavidiesanzion:«Nire izenarentzakoetxeaeraikitzekoasmoaizanduzunez,ongi eginduzuhoriizanduzulakobihotzean
9Halaere,ezduzuzukeraikikoetxea;bainazure erraietatikaterakodenzuresemeakeraikikodioetxeanire izenari
10Jaunak,beraz,esandakohitzabetedu.NireaitaDaviden ordezjarrinaizetaIsraelgotronuaneserinaiz,Jaunak hitzemanbezala,etaetxeaeraikidiotIsraelgoJainko Jaunari
11Etabertanjarridutkutxa,nondagoenJaunak israeldarrekineginzuenituna
12Jaunarenaldarearenaurreanzutikjarrizen,Israelgo batzarosoarenaurrean,etaeskuakluzatuzituen
13Salomonekbrontzezkooholtzabateginzuen,bostbeso luze,bostbesozabaletahirubesoaltu,etapatioarenerdian jarrizuenEtagaineanzutikjarrizen,etabelaunikojarri zenIsraelgobatzarosoarenaurrean,etaeskuakzerurantz luzatuzituen.
14Etaesanzuen:«Jauna,IsraelgoJainkoa,ezdagozure parekojainkorikzeruan,ezlurrean;zukitunagordetzen duzuetaerrukiaerakustendiezuzureaurreanbihotzosoz dabiltzanzurezerbitzariei
15ZukbetezenuenzurezerbitzariDavid,gureaita,hari aginduzeniona;etazureahozhitzemanzenuen,etazure eskuzbetezenuen,gauregundenbezala
16Orain,beraz,IsraelgoJainkoJauna,beteezazuzure zerbitzariDavidi,gureaitari,hitzemandiozunhori,esanez: EzzaizufaltakonireaurreanIsraelgotronuanesertzeko gizonik;baldinetazureseme-alabeknirelegeanibiltzen badira,zuknireaurreanibilizarenbezala.
17Oras,IsraelgoJainkoJauna,betebedizurezerbitzari Davidiemanzenionhitza
18BainaJainkoabenetanbizikoaldagizakiekinlurrean? Hara,zeruaketazerukozeruakezinzaituzteeduki;zenbat etagutxiagonikeraikidizudanetxehonek!
19Entzun,bada,zurezerbitzarihonenotoitzarietaharen erreguari,Jauna,eneJainkoa,zurezerbitzariakzure aurreanegitenduenoihuarietaotoitzari
20Zurebegiaketxehonengaineanegunetagauzabalik egondaitezen,zureizenahanjarrikozenuelaesanduzun lekuarengainean;zurezerbitzarihonektokihonetara begiraegitenduenotoitzarientzundiezaiozun.
21Entzun,beraz,zurezerbitzariarenetazureherriIsraelen otoitzak,tokihonetarazuzendukodituztenak;entzunzeure bizilekutik,zerutik;etaentzungoduzunean,barkatu.
22Baldinnorbaitekberelagunarenaurkabekatuegiten badu,etazinegitenbadiotezinegiterabehartzeko,etazina zurealdareaurreanetxehonetanetortzenbada;
23Entzunzukzerutik,eginezazu,etaepaituzure zerbitzariak,gaiztoarizigorraemanez,berejokabideabere buruarengaineraitzuliz;etazuzenarizuzentasunaemanez, berezuzentasunarenaraberaordainduz
24EtazureherriIsraeletsaiarenaurreanhondatzenbada, zureaurkabekatueginduelako;etaitzulietazureizena aitortzenbadu,etaotoitzegitenbaduetaerregutzenbadu zureaurreanetxehonetan, 25Entzunzerutik,barkatuzureherriIsraelenbekatua,eta itzuliitzazuhaieietahaienaiteiemanzenienlurraldera 26Zeruaitxitadagoeneanetaeuririkezdagoenean,zure aurkabekatuegindutelako;bainatokihonetaraotoitz egitenbadute,etazureizenaaitortzenbadute,etaberen bekatutikaldatzenbadira,zukatsekabetzendituzunean; 27Entzunzukzerutik,etabarkatuzurezerbitzarieneta zureherriIsraelenbekatua,bideonaerakutsidiezunean,
2Kronikak
zeinetanibilibeharduten;etabidalieuriazureherriari ondaregisaemandiozunlurraldera.
28Lurraldeangosetea,izurritea,erreketa,lizuna, matxinsaltoakedobeldarrakbaldinbadaude;etsaiekberen lurraldekohirietansetiatzenbadituzte;edozeinzauriedo gaixotasunbaldinbadago:
29EdozeingizonekedozureherriIsraelosoakegingo duenedozeinotoitzedoerregu,norkbereminaeta atsekabeaezagutuetaetxehonetaneskuakluzatuko dituenean:
30Entzunzukzerutik,zurebizilekutik,barkatuetaitzuli bakoitzariberejokabideguztienarabera,zeinarenbihotza ezagutzenduzun;(ezenzukbakarrikezagutzendituzu gizakienseme-alabenbihotzak)
31Zurebeldurizandaitezenetazurebideetanibildaitezen, gurearbasoeiemanzenienlurraldeanbizidirenbitartean.
32ZureherriIsraelekoaezdenarrotzariburuzere,baina zureizenhandiaren,zureeskuindartsuarenetazurebeso luzatuarenomenezurrutikolurraldebatetiketorridenari buruz,etxehonetaraetorrietaotoitzegitenbadu;
33Entzunzerutik,zurebizilekutik,etaeginatzerritarrak zurieskatzendizunguztia;lurrekoherriguztiekzureizena ezagutuetabeldurizanzaitzaten,zureherriIsraelekbezala, etajakindezateneraikidudanetxehauzureizenazdeitua dela.
34Zureherriaetsaienaurkaborrokatzerajoatenbadazuk bidalitakobidetik,etaaukeratuduzunhirihonetaraetazure izenarentzateraikidudanetxerabegiraotoitzegiten badizute;
35Entzunzerutikhaienotoitzaetaerregua,etadefendatu haienalde.
36Zureaurkabekatuegitenbadute(ezbaitagobekatu egitenezdueninor),etahaiekinhaserretzenbazara,eta etsaieneskuuztenbadituzu,etagatibueramangobadituzte urrunekoedohurbilekolurraldebatera;
37Bainagatibueramandituztenlurraldeangogoratzen badira,etagatibudaudenlurraldeanzuriotoitzegiten badizute,esanez:Bekatuegindugu,gaizkiegindugueta gaiztojokatudugu;
38.Bihotzosozetaarimaosozzureganaitzultzenbadira gatibueramandituztenlurraldean,etaotoitzegitenbadiote aiteiemanzenienlurraldeari,aukeratuduzunhiriarieta zureizenarentzateraikidudanetxeari:
39Entzunzerutik,zurebizilekutik,haienotoitzaketa erreguak,defendatuhaienalde,etabarkatuzureherriari zureaurkabekatueginduena.
40Orain,eneJainkoa,otoitzegitendizut,izandaitezela zurebegiakzabalik,etazurebelarriakadiegondaitezela tokihonetanegitendenotoitzari
41Jaikizaitez,JainkoJauna,zureatsedenlekura,zueta zureindarrarenkutxa;jantzibitezzureapaizak,Jainko Jauna,salbazioz,etapoztubitezzuresantuakontasunean.
42JainkoJauna,ezezazubaztertuzuregantzutuaren aurpegia;gogoratuzurezerbitzariDavidenerrukiaz
7.KAPITULUA
1Salomonotoitzegiteariutzizionean,suajaitsizenzerutik, etaerre-opariaketasakrifizioakkiskalizituen;etaJaunaren aintzakbetezuenetxea.
2ApaizekezinzutenJaunarenetxeansartu,Jaunaren aintzakJaunarenetxeabetezuelako
3IsraelgosemeguztieksuaetaJaunarenaintzaetxearen gaineannolaerortzenzenikusizutenean,aurpegiaklurrera makurtuzirenespaloian,etagurtuetaJaunagoraipatu zuten,esanez:«Onabaita,etaharenerrukiabetikoabaita». 4Orduan,erregeaketaherriosoaksakrifizioakeskaini zizkiotenJaunari
5Salomonerregeakhogeitabimilaidietaehunetahogei milaardieskainizituensakrifizioan;horrela,erregeaketa herriosoakJainkoarenetxeasagaratuzuten
6Apaizekbereneginkizunakbetetzenzituzten,baita lebitarrekereJaunarenmusika-tresnekin,Daviderregeak Jaunagoraipatzekoeginzituenekin,harenmaitasuna betikoabaita,Davidekhaienzerbitzuarenbidez goraipatzenzuenean;etaapaizektronpetakjotzenzituzten haienaurrean,etaIsraelosoazutikzegoen
7SalomonekJaunarenetxearenaurreanzegoenatariaren erdialdeaeresantutuzuen,hanerre-opariaketabakeopariengantzaeskainibaitzituen,Salomonekegindako brontzezkoaldareakezinbaitzuenerre-opariak,laboreopariaketagantzahartu
8Garaihartan,Salomonekzazpiegunezospatuzuenjaia, etaIsraelosoakberarekinbatera,osojendetzahandia HamatekosarreratikEgiptokoibairaino
9Zortzigarreneguneanbatzarsolemnebateginzuten; zazpiegunezaldarearendedikazioaetazazpiegunezjaia ospatuzuten
10Zazpigarrenhilarenhogeitahirugarrenegunean,herria bereetxoletarabidalizuen,poziketabihotzezalai,Jaunak Davidi,SalomonietabereherriIsraelierakutsizion ongiagatik
11HorrelaamaituzituenSalomonekJaunarenetxeaeta errege-jauregia,etaJaunarenetxeanetabereetxeanegiteko asmoazuenguztiaarrakastazbururatuzitzaion
12.EtaJaunaagertuzitzaionSalomonigauez,etaesanzion: Entzundutzureotoitza,etaaukeratudutlekuhauneuretzat sakrifizio-etxegisa
13Zeruaitxikobanueuririkezegiteko,edomatxinsaltoei lurrairentsidezatelaagindukobanu,edoizurriteabidaliko banunireherrira;
14Nireizenadaramannireherriakapalduegitenbadu, otoitzegitenbaduetanireaurpegiabilatzenbadu,etabere bidegaiztoetatikaldentzenbada,orduanzerutikentzungo diet,barkatukodiethaienbekatuaetasendatukoduthaien lurraldea
15Orainnirebegiakzabalikegongodira,etanirebelarriak adiegongodiratokihonetanegitendenotoitzari.
16Zerenorainaukeratuetasantudutetxehau,nireizena betikohanegondadin;etanirebegiaketanirebihotza betikohanegongodira
17Etazu,zureaitaDavidekbezalaibiltzenbazaranire aurrean,etaagindudizudanguztiaegitenbaduzu,etanire legeaketaerabakiakbetetzenbadituzu,
18Orduansendotukodutzureerreinukotronua,zureaita Davidekineginnuenitunarenarabera,esanez:Ezzaizu inoizfaltakoIsraelenagintariizangodengizonik
19Bainaaldebaterauztenbadituzuenirelegeaketa aginduak,zuenaurreanjarridizkizuedanak,etajainko arrotzakzerbitzatzenetagurtzenbadituzue, 20Orduan,errotikaterakoditutemandiedanlurraldetik; etanireizenagatiksantutududanetxehaubotakodut begienaurrean,etanazioguztienarteanesaerazahareta isekabihurtukodut
21Etaetxegaraihauharridurabihurtukodabertatik igarotzendenororentzat,etaesangodu:Zergatikegindio Jaunakhorrelalurraldehonietaetxehoni?
22Etaerantzungozaie:«Egiptokolurraldetikaterazituen Jauna,berenarbasoenJainkoa,utzizutelako,etajainko arrotzeiheldu,gurtuetazerbitzatuzielako;horregatik ekarridiegaitzhauguztia»
8.KAPITULUA
1SalomonekJaunarenetxeaetabereetxeaeraikizituen hogeiurteenburuan,gertatuzen
2HuramekSalomoniitzulizizkionhiriakSalomonek eraikizituen,etaisraeldarrakbertanbizitzeraeraman zituen
3SalomonHamat-Zobah-rajoanzenetagaraitueginzuen.
4EtaTadmoreraikizuenbasamortuan,etaHamateneraiki zituenbiltegi-hiriguztiak
5.Gainera,goikoBet-HoronetabehekoBet-Horoneraiki zituen,hirigotortuak,harresi,ateetamorroiekin
6EtaBaalath,etaSalomonekzituenbiltegi-hiriguztiak, etagurdi-hiriguztiak,etazaldizkoenhiriak,etaSalomonek Jerusalemen,Libanonetabereagintepekolurraldeosoan eraikinahiizanzuenguztia
7Israelgoakezzirenhititen,amortarren,periztarren, hibiarrenetajebustarrenarteangeratzenzirenherriguztiei dagokienez,
8Bainahaienondorenlurraldeangeratuzireneta israeldarreksuntsituezzituztenhaienondorengoetatik, Salomonekzergaordaintzerabehartuzituengauregunarte
9Israelgoseme-alabenartean,Salomonekezzueninor berelanetarakomorroibihurtu;gerrakogizonakziren,bere kapitainenburu,gurdietazaldizkoenkapitain
10HauekzirenSalomonerregearenfuntzionarioenburu, berrehunetaberrogeitahamar,herriarengainean gobernatzenzutenak
11.SalomonekFaraoiarenalabaDavidenhiritikberarentzat eraikizionetxeraeramanzuen,esanez:«Nireemazteaez daIsraelgoerregeDavidenetxeanbiziko,Jaunarenkutxa sartudenlekuaksantuakdirelako».
12Salomonekerre-opariakeskainizizkionJaunari, atariarenaurreaneraikizuenJaunarenaldarean
13.Moisesenaginduarenarabera,eguneroeskaintzak egitenzituztenlarunbatetan,ilberri-jaietanetajai nagusietanurteanhirualdiz:legamirikgabekoogienjaian, asteenjaianetatabernakuluenjaian.
14Eta,bereaitaDabidenaginduarenarabera,apaizen txandakizendatuzituenberenzerbitzuetarako,eta lebitarrakbereneginkizunetarako,apaizenaurrean goraipatzekoetazerbitzatzeko,eguneroeskatzenzen bezala;baitaatezainakereberentxandetanatebakoitzean; horixebaitzuenaginduaDabidek,Jainkoarengizonak.
15Ezzirenerregeakapaizeietalebitarreiemanzien agindutikaldendu,eztaaltxorreiburuzkoezeriburuzere
16SalomonenlanguztiaprestegonzenJaunarenetxea zimenduzenegunetikaurrera,etaamaituzenarteHorrela, Jaunarenetxeaperfektuaizanzen.
17OrduanSalomonEtzion-GeberreraetaElotherajoanzen, Edomgolurraldekoitsasertzera
18.EtaHuramekberezerbitzarienbidezbidalizizkion itsasontziaketaitsasoaezagutzenzutenzerbitzariak;eta hauekSalomonenzerbitzariekinjoanzirenOfirrera,eta
handikhartuzituztenlaurehunetaberrogeitahamartalentu urre,etaSalomonerregeariekarrizizkioten.
9.KAPITULUA
1SabakoerreginakSalomonenospearenberriizanzuenean, JerusalemerajoanzenSalomonprobatzeragalderazailekin, osotaldehandibatekin,etagamelubatzuekin,espeziekin, urrezetaharribitxiekinSalomonenganaetorrizenean, bihotzeanzuenguztiazhitzeginzion
2Salomonekberegalderaguztiakerantzunzizkion;etaez zegoenSalomonentzatezkutukoezeresanezziona
3SabakoerreginakSalomonenjakinduriaetaeraikizuen etxeaikusizituenean,
4Etaberemahaikojanaria,etaberezerbitzarienegonaldia, etaberezerbitzarienzerbitzua,etahaienjantziak;baita bereedalontziaketahaienjantziakere;etaJaunarenetxera igotzekoerabilizituenerre-opariak;ezzengehiago haserrerikbertan.
5Etaerregeariesanzion:Egiazenzureegintzeietazure jakinduriariburuzentzunnuenanireherrialdean
6Halaere,ezniensinetsihaienhitzei,etorrietanire begiekikusizutenarte;etahara,zurejakinduriaren handitasunarenerdiaereezzitzaidankontatu,entzunnuen ospeabainohandiagoabaita.
7Zoriontsuakdirazuregizonak,etazoriontsuakdirazure zerbitzarihauek,zureaurreanetengabedaudenaketazure jakinduriaentzutendutenak.
8BedeinkatuaizanbedizureJainkoJauna,zuganatsegin izanduenaberetronuanjarrizintuena,zureJainkoaren erregeizatekoJaunarentzat.ZureJainkoakIsraelmaite izanduelako,betikofinkatzeko;horregatikeginzaituharen gainekoerrege,zuzenbideaetajustiziaegiteko
9Ehunetahogeitalentuurreemanzizkionerregeari, espezieugarietaharribitxiak;ezzenSabakoerreginak Salomonerregeariemanzionbezalakoespezierikizan 10HuramenzerbitzarieketaSalomonenzerbitzariekere, Ofirretikurreaekarrizutenek,sandalo-zuraetaharribitxiak ekarrizituzten
11.Erregeaksandalo-zurezterrazakeginzituenJaunaren etxerakoetajauregirako,baitakantarientzatharpaketa salterioakere;etaezzenhorrelakorikikusilehenagoJuda lurraldean.
12SalomonerregeakSabakoerreginarieskatuzionguztia emanzion,erregeariekarrizionazgainErregina,beraz, berelurralderajoanzen,beraetaberezerbitzariak.
13Salomoniurteroiristenzitzaionurrearenpisuaseiehun etahirurogeitaseitalentuurrezen;
14Salomoniurreaetazilarraekarrizizkiotenmerkatarieta bidelagunekekartzenzutenazgainArabiakoerrege guztieketaherrialdekogobernariekereekarriziotenurrea etazilarra.
15Salomonerregeakberrehunezkutueginzituenurre landuz:seiehunsiklourrelanduerabiltzenzirenezkutu bakoitzerako
16Hirurehunezkutueginzituenurrelanduz:hirurehun siklourreerabilizirenezkutubakoitzerako.Etaerregeak LibanokoBasoarenetxeanjarrizituen
17Erregeakbolizkotronuhandibateginzuen,etaurre garbizestalizuen.
18Tronurakoseimailazeuden,urrezkooin-aulkibana tronuarilotuta,etaeserlekuarenaldebakoitzeaneuskarri batzuk,etabilehoieuskarrienondoanzutik
19Hamabilehoizeudenhanzutikaldebateanetabestean seimailengainean.Ezzenantzekorikeginerreinubatean ere
20Salomonerregearenedalontzienontziguztiakurrezkoak ziren,etaLibanokoOihanekoetxekoontziguztiakurre garbikoakziren;batereezzenzilarrezkoa;ezzen ezertarakobalioSalomonengaraian
21ErregearenontziakHuramenzerbitzariekinjoatenziren Tarsisera;hiruurteanbehinetortzenzirenTarsiskoontziak urrea,zilarra,bolia,tximinoaketapaumakekarriz.
22Salomonerregeaklurrekoerregeguztiakgaindituzituen aberastasuneanetajakindurian
23EtalurrekoerregeguztiekSalomonenpresentzia bilatzenzuten,Jainkoakberebihotzeanemanzion jakinduriaentzuteko
24.Etaurteroekartzenzutenbakoitzakbereoparia: zilarrezkoetaurrezkoontziak,jantziak,armadurak, espeziak,zaldiaketamandoak
25Salomoneklaumilaestalkizituenzaldietagurdientzat, etahamabimilazaldizko;etagurdiakhirietaneta erregearekinJerusalemenjarrizituen
26IbaiibaitikfilistearrenlurralderainoetaEgiptoko mugarainoerregeguztiengaineanerreinatuzuen
27Zilarraharriakbezainugarieginzuenerregeak Jerusalemen,etazedroa,berriz,behe-lautadetandauden sikomoroenantzekoa
28Egiptotiketalurraldeguztietatikzaldiakekartzen zizkiotenSalomoni.
29Salomonengainerakoegintzak,lehenengoeta azkenekoak,ezaldaudeidatzitaNatanprofetarenliburuan, AhiasSilondarrarenprofezianetaIdoikuslearen ikuspegietan,NebatensemeJeroboamenaurka?
30SalomonberrogeiurtezerreinatuzuenJerusalemen Israelosoarengainean.
31Salomonbereaitekinlohartuzuen,etabereaita Dabidenhirianlurperatuzuten;etaharensemeRoboamek erreinatuzuenharenordez.
10.KAPITULUA
1RoboamSikemerajoanzen,IsraelosoaSikemeraetorri baitzenhuraerregeizendatzeko
2.EgiptonzegoenJeroboam,Salomonerregearenaurretik iheseginzuentokitik,etaEgiptotikitzulizenJeroboam
3.Etabidalietadeituzioten.JeroboametaIsraelguztiak etorrietaesanziotenRoboami:
4Zureaitakuztarriastunagoaezarrizigun;orain,beraz, arindupixkabatzureaitarenmorrontzaastunaetaezarri zigunuztarriastuna,etazerbitzatukozaitugu.
5Etaesanzien:Itzulizaiteztenireganahiruegunenburuan Etaherriajoanzen
6RoboamerregeakaholkuhartuzuenbereaitaSalomonen ondoanbizizenbitarteanegonzirenzaharrekin,esanez: «Zeraholkuematendidazueherrihonierantzuteko?»
7Etaesanzioten:«Herrihonekinonginahikoabazara,eta atseginematenbadiezu,etahitzonakesatenbadiezu, betikoizangodirazurezerbitzari».
8Bainazaharrekemanziotenaholkuaaldebaterautzieta berarekinhazietaharenaurreanzeudengazteekin kontsultatuzuen
9Etaesanzien:Zeraholkuematendidazueherrihoni erantzuteko,esandidanari:«Arintzekopixkabatzureaitak ezarrizigunuztarrihori?»
10Etaharekinhazizirengazteekesanzioten:«Honela erantzungodiezuzuriesandizunherriari,esanez:“Zure aitakastunjarrizigunuztarrihau,bainazukarinagoaegin iezaguzu”Honelaesangodiezu:“Nirehatztxikialodiagoa izangodagureaitarengerriabaino”
11Nireaitakuztarriastunbatezarrizizuenbezala,nikare gehiagoezarrikodiotzuenuztarriari;nireaitakzigortu zintuztenazotez,bainanikeskorpioiezzigortukozaituztet 12Hirugarrenegunean,Jeroboametaherriosoa Roboamenganajoanziren,erregeakagindubezala:«Itzuli zaiteztenireganahirugarrenegunean»
13Erregeakzakarkierantzunzien;etaRoboamerregeak aldebaterautzizuenzaharrenaholkua, 14Etagazteenaholkuarijarraituzerantzunzien,esanez: «Eneaitakastunagoaeginzizuenzuenuztarriari,bainanik aregehiagoastunagoaegingodiot.Eneaitakzigortu zintuztenazotez,bainanikeskorpioiezzigortukozaituztet» 15Erregeakezzionherriarijaramonikegin,Jainkoaren nahiabaitzen,JaunakbetezezanNebatensemeJeroboami, SiloniarAhiasenbidezesandakohitza
16Israelosoakikusizueneanerregeakezzielakasurik egingo,herriakerregearierantzunzion:«Zerzatidugu Davidekin?EzduguondarerikJeserensemearekinIsrael, bakoitzabereetxoletarajoanzaitezkeOrain,David, zainduzeureetxea».Israelosoajoanzenbereetxoletara. 17Judakohirietanbizizirenisraeldarrengainean, Roboamekerreinatuzuen
18Orduan,RoboamerregeakHadorambidalizuen,zergaarduraduna;etaisraeldarrekharrikahilzutenBaina Roboamerregeakpresakaigozenberegurdira, Jerusalemeraihesegiteko.
19EtaIsraelDabidenetxearenaurkamatxinatuzengaurko eguneraarte
11.KAPITULUA
1.RoboamJerusalemerairitsizenean,JudaetaBenjaminen leinukoehunetalaurogeimilagizonhautatu,gerlariak, bilduzituenIsraelenaurkaborrokatzeko,erreinuaRoboami itzultzeko.
2BainaJaunakhitzaemanzionSemaiasi,Jainkoaren gizonari,esanez:
3HitzeginRoboami,Salomonensemeari,Judakoerregeari, etaJudaetaBenjamingoisraeldarguztiei,esanez:
4HaudioJaunak:Ezigo,eztaborrokatuerezuenanaien aurka;itzulizaiteztebakoitzabereetxera,zerennikegin baitutgauzahauEtaobeditzenzietenJaunarenhitzei,eta Jeroboamenaurkajoateariutzizioten
5RoboamJerusalemenbiziizanzen,etaJudanhiriak eraikizituenbabesgisa
6Betlehem,EtametaTekoaereeraikizituen, 7Bet-Zur,XokoetaAdulam, 8EtaGat,etaMarexa,etaZif, 9Adoraim,LakixetaAzeka, 10EtaZorah,AialonetaHebron,JudanetaBenjaminen daudenhirigotortuak
11Gotorlekuaksendotuzituen,etakapitainakjarrizituen bertan,baitajanari,olioetaardobiltegiakere.
12Hiriguztietanezkutuaketalantzazhornituzituen,eta ososendoeginzituen,JudaetaBenjaminberealdezituela.
13Israelosoanzeudenapaizaketalebitakberenlurralde guztietatikbilduzirenharengana
14Lebitarrekberenlur-eremuaketajabetzakutzieta JudaraetaJerusalemerajoanziren,Jeroboameketabere semeekJaunarenapaizgoabetetzeariukoeginbaitzioten
15Etaapaizizendatuzituentokigorenetarako, deabruetarakoetaberakegindakozekorretarako
16Israelgoleinuguztietatik,IsraelgoJainkoJauna bilatzekobihotzazutenakJerusalemeraetorriziren,beren arbasoenJainkoJaunarisakrifizioakeskaintzera
17Judakoerreinuasendotuzuten,etaSalomonenseme Roboamsendotuzutenhiruurtez:hiruurtezDavideneta Salomonenbidetikibiliziren
18EtaRoboamekemaztetzathartuzituenMahalat, Jerimotenalaba,Davidensemea,etaAbihail,Eliabenalaba, Jeserensemea
19Harksemehauekemanzizkion:Jeux,Xamariaeta Zaham.
20Etaharenondoren,AbsalomenalabazenMaakahartu zuen;honekemanzizkionAbias,Atai,ZizaetaXelomit
21RoboamekAbsalomenalabaMaakamaitezuenbere emazteetaohaideguztiengainetik(ezenhemezortzi emazteetahirurogeiohaidehartuzituen,etahogeitazortzi semeetahirurogeialabaizanzituen).
22RoboamekMaakarensemeazenAbiasezarrizuen buruzagi,bereanaienarteanagintari,erregeegiteapentsatu baitzuen.
23Etazentzuzjokatuzuen,etaberesemeguztiakJudaeta Benjamingolurraldeguztietansakabanatuzituen,hiri gotortuguztietan;etajanariugariemanzien.Etaemazte askonahiizanzituen
12.KAPITULUA
1Roboamekerregetzasendotuetaindartuzuenean, Jaunarenlegeautzizuen,etaIsraelosoakberarekinbatera.
2Etagertatuzen,Roboamerregearenbosgarrenurtean, EgiptokoerregeXixakJerusalemeraigozela,Jaunaren aurkahautsizutelako.
3Milaetamilaetaehungurdietahirurogeimila zaldizkorekin;etaEgiptotikharekinetorrizirenenjende kopuruaezinzenkontatu:Libimdarrak,Sukkimdarraketa Etiopiarrak
4JudakohirigotortuakhartuetaJerusalemerairitsizen.
5Orduan,XemaiasprofetaRoboamenganaetaJudako buruzagienganajoanzen,XixakenondoriozJerusalemen bilduzirenengana,etaesanzien:«HaudioJaunak:«Utzi nauzue,etahorregatikutzizaituztetXixakeneskuetan».
6Orduan,Israelgoprintzeaketaerregeakapaldueginziren, etaesanzuten:«ZuzenadaJauna»
7Jaunakikusizueneanapalduzirela,Jaunarenhitza Semaiasietorrizitzaion,esanez:Apalduegindira; horregatikezditutsuntsituko,bainaaskatasunpixkabat emangodiet;etanirehaserreaezdaisurikoJerusalemen gaineanXixakeneskuz
8Halaere,harenzerbitzariizangodira;horrelajakingo dutenolazerbitzatubehardudanetanolazerbitzatubehar ditudanherrialdeetakoerreinuak
9EgiptokoXixakJerusalemeraigozen,etaJaunaren etxekoetaerrege-jauregikoaltxorrakhartuzituen;dena hartuzuen;Salomonekegindakourrezkobabeskiakere eramanzituen.
10Roboamerregeak,berriz,brontzezkoezkutuakegin zituen,etajauregikosarrerazaintzenzuenguardiaburuaren eskuutzizituen
11ErregeaJaunarenetxeansartuzenean,guardiaetorrieta hartueginzituen,etaguardia-gelaraeramanzituenberriro 12Apalduzenean,Jaunarenhaserreabaretueginzen harengandik,etaezzuenguztizsuntsitunahiizan;Judan eregauzakondojoanziren
13Roboamerregeaksendotueginzuenbereburua Jerusalemen,etaerregeizanzen;izanere,berrogeitabat urtezituenRoboamekerregeizatenhasizenean,eta hamazazpiurtezerregeizanzenJerusalemen,Jaunak Israelgoleinuguztienarteanaukeratuzuenhirian,bere izenahanjartzekoBereamarenizenaNaamazen, amondarra.
14Etagaiztakeriaeginzuen,Jaunabilatzekoberebihotza prestatuezzuelako
15Roboamenegintzak,lehenengoetaazkenekoak,ezal daudeidatzitaXemaiasprofetarenetaIdoikuslearen liburuan,genealogieiburuz?Etagerrakizanziren RoboamenetaJeroboamenarteanetengabe.
16RoboambereaitekinlohartuetaDabidenhirian lurperatuzutenBeresemeAbiasekerreinatuzuenharen ordez.
13.KAPITULUA
1Jeroboamenerregealdikohemezortzigarrenurteanhasi zenAbiasJudakoerregeizaten
2HiruurtezerregeizanzenJerusalemen.Bereamaren izenaMikeaszen,GibeakoUrielenalabaGerraizanzen AbiasenetaJeroboamenartean
3Abiasekgudurakolerrokatuzenlaurehunmilagizon ausartekin;Jeroboamekerezortziehunmilagizon ausartekin,gizonausartekin,harenaurka
4.AbiasekEfraimmendiandagoenZemaraimmendian zutikjarrizen,etaesanzuen:«Entzuniezadazu,Jeroboam etaIsraelosoak;
5EzalzenutenjakinbeharIsraelgoJainkoJaunakDavidi emanziolaIsraelgoerreinuabetiko,berarietaberesemeei gatz-itunbatenbidez?
6.BainaJeroboam,Nebatensemea,SalomonDabiden semearenzerbitzaria,jaikietaberejaunarenaurka matxinatuda.
7Etahareninguruanbildudiragizonhutsalak,Belialen semeak,etaindartuegindiraSalomonensemeRoboamen aurka,Roboamgazteaetabihotzsamurrazelarik,etaezin izanzietenaurreegin.
8Etaorain,DavidensemeeneskuetandagoenJaunaren erreinuariaurreeginnahidiozuelausteduzue;jendetza handiazarete,etazuekindituzueJeroboamekjainkotzat eginzizkizuenurrezkotxahalak
9EzaldituzuebotaJaunarenapaizak,Aaronensemeaketa lebitarrak,etaezaldituzueapaizeginbestenazioen jomugan?Horrela,zezengaztebatekinetazazpiaharirekin bereburuakontsakratzekoetortzendenedonorjainkoez direnenapaizizandaiteke
10Guk,berriz,JaunadagureJainkoa,etaezduguutzi;eta JaunarizerbitzatzendiotenapaizakAaronensemeakdira, etalebitarrakbereneginkizunetanaritzendira
11Goizeroetaarratsalderoerre-opariaketaintsentsu usaintsuaerretzendizkioteJaunari;ogiaeremahai garbiarengaineanjartzendute;etaurrezkokandelabroa berelanpekinarratsalderopizteko;zerengukgure JainkoarenJaunarenaginduabetetzendugu;bainazuek utziduzue
12Etahara,Jainkoaberagurekindagogureburuzagigisa, etabereapaizaktronpetakjotzendituztezuenaurkaoihu egitekoIsraelgoseme-alabak,ezborrokatuJaunaren Jainkoarenaurka,zuenarbasoenaurka,ezbaituzueaurrera egingo
13BainaJeroboamekatzetikzelatabatjarrizuen;beraz, Judarenaurreanzeuden,etazelataatzetik.
14Judakatzerabegiratuzuenean,haranonborroka aurretiketaatzetikzegoela;etaJaunarioihueginzioten, etaapaizektronpetakjozituzten.
15Judakogizonekoihueginzuten;etaJudakogizonek oihueginzutenean,JainkoakJeroboametaIsraelosoa garaituzituenAbiasetaJudarenaurrean.
16IsraelgosemeakJudarenaurretikiheseginzuten,eta Jainkoakhaieneskuutzizituen
17Abiaseketabereherriaksarraskihandibatekinhil zituzten;bostehunmilagizonhautatuisraeldarhilziren
18Garaihartan,israeldarrakmenperatueginziren,eta Judakoaknagusitu,berenarbasoenJainkoJaunarengan konfiantzaizanzutelako
19AbiasekJeroboamenatzetikjoanzen,etahiriakkendu zizkion:Betelbereherrixkekin,Jesanabereherrixkekin, etaEfrainbereherrixkekin
20JeroboamekezzuenindarrikberreskuratuAbiasen garaian;Jaunakjoeginzuenetahileginzen.
21Abiasek,ordea,ahaltsueginzen,hamalauemazte ezkonduetahogeitabisemeetahamaseialabaizanzituen
22Abiarengainerakoegintzak,harenjokabideaketahitzak Iddoprofetarenistorioanidatzitadaude
14.KAPITULUA
1Abiasberearbasoekinlohartuzuen,etaDavidenhirian lurperatuzuten.Asaberesemeakerregeizanzenharen ondorenBerebizitzan,lurraldeabakeanegonzenhamar urtez
2AsakJaunaren,bereJainkoaren,begietanongieta zuzentzatjotzenzuenaeginzuen:
3Jainkoarrotzenaldareaketatokigorenakkenduzituen, irudiakhautsietabasoakmoztu
4JudariaginduzienbilatzekoJauna,berenarbasoen Jainkoa,etabetetzekolegeaetaaginduak
5Judakohiriguztietatiktokigorenaketairudiakkendu zituen,etaerreinuabakeanegonzenharenaurrean
6Judanhirigotortuakeraikizituen,lurraldeakbakeaizan baitzuen,etaezzuengerrarikizanurtehaietan,Jaunak bakeaemanbaitzion
7Horregatik,Judariesanzion:«Eraikiditzagunhirihauek, etaeginditzagunharresiak,dorreak,ateaketamorroiak inguruan,lurraldeaoraindikgureaurreandagoenbitartean; zerenJauna,gureJainkoa,bilatudugu,etaemandigu atsedenaaldeguztietatik»Eraikizuten,etaaurreraegin zuten
8AsakJudatikhirurehunmilagizonzituenezkutuaketa lantzazhornituak,etaBenjaminetikberrehunetalaurogei mila,ezkutuaketaarkuakzeramatzatenakGuztiakgizon ausartakziren.
9.EtaZerahetiopiarrahaienaurkaaterazenmilamila gudarosteetahirurehungurdirekin,etaMarexarainoiritsi zen
10Asa,orduan,harenaurkajoanzen,etagudu-lerrokatu zirenZefataharanean,Marexatikgertu
11Asak,orduan,bereJainkoJaunarioihueginzion, esanez:«Jauna,ezdagozureeskuetanlaguntzekoezer, askoriedoindargabeeilagunduahalizateaLagundu iezaguzu,gureJainkoJauna;zuganoinarritzengaraeta zureizeneangoazjendetzahonenaurkaJauna,zuzara gureJainkoa;ezbedigizakiazureaurkanagusitu»
12Jaunak,beraz,etiopiarrakgaraituzituenAsareneta Judarenaurrean;etaetiopiarrekiheseginzuten
13AsaketaharekinzegoenjendeakGerarrainojarraitu zieten;etaetiopiarrakgaraituakizanziren,etaezinizan zirenberreskuratu;izanere,suntsitueginzirenJaunaren etaharengudarostearenaurrean,etaharrapakinasko eramanzuten.
14JaunarenbeldurrakhartubaitzuenGeraringurukohiri guztiak,etahiriguztiakhondatuzituzten,harrapakin izugarriabaitzegoenbertan.
15Behienetxolakerejozituzten,ardietagameluugari eramanetaJerusalemeraitzuliziren
15.KAPITULUA
1JainkoarenEspirituaOdedensemeAzariasenganetorri zen
2Asarenganajoanzen,etaesanzion:«Entzuniezadazue, Asa,etaJudaetaBenjaminguztiak;Jaunazuekindago, harekinzaudetenbitartean;etahurabilatzenbaduzue, aurkitukoduzue;bainauztenbaduzue,utzikozaituzte
3DenboraluzezegondaIsraelJainkoegiazkorikgabe, apaizirakaslerikgabeetalegerikgabe
4Bainaberenlarrialdian,IsraelgoJainkoJaunarengana bihurtuetahurabilatuzutenean,aurkituzuten.
5Garaihaietanezzegoenbakerikirtetenzenarentzat,ez sartzenzenarentzat,baiziketaatsekabehandiakzeuden herrialdeetakobiztanleguztiengainean.
6Nazioanazioznazioetahirizhirisuntsituzen,Jainkoak kalteguztiekinatsekabetubaitzituen
7Izanzaitezteindartsu,beraz,etaezutzizueneskuak ahultzen;zerenzuenlanaksariaizangodu
8AsakhitzhaueketaOdedprofetarenprofeziaentzun zituenean,adorehartuzuen,etaJudaetaBenjaminlurralde guztitiketaEfraimmenditikhartuzituenhirietatikkendu zituenidolonazkagarriak,etaJaunarenatariarenaurrean zegoenaldareaberrituzuen.
9JudaetaBenjaminguztiakbilduzituen,baitaEfraim, ManasesetaSimeongoetorkinakere,Israelgojendeasko harenganajoanbaitzen,Jauna,bereJainkoa,berarekin zegoelaikusizutenean
10Asarenerregealdikohamabosgarrenurtean,hirugarren hilean,Jerusalemenbilduziren
11EtaJaunarieskainiziotengaraihartan,ekarrizuten harrapakinetik,zazpiehunidietazazpimilaardi.
12Etaitunaeginzuten,berenarbasoenJainkoJaunabihotz osozetaarimaosozbilatzeko;
13IsraelgoJainkoJaunarenbilaezzebilenedonor,txikia edohandia,gizonaedoemakumeaizan,hilegingozela.
14EtaJaunarizineginziotenozenki,oihuka,tronpetak etaadarrakjoz.
15Judaosoapoztuzenzinarekin;bihotzosozzinegin baitzuten,etairrikaosozbilatubaitzutenhura;etaaurkitu eginzuten,etaJaunakatsedenaemanzieninguruguztietan 16.EtaAsaerregearenamaMaakaridagokionezere, erreginaizatetikkenduzuen,zutoinbateanidolobategin zuelako;etaAsakharenidoloamoztu,zapalduetaZedron errekanerrezuen
17BainatokigorenakezzirenIsraeldikkendu;halaere, Asarenbihotzaosorikizanzenberebizitzaosoan.
18Jainkoarenetxeraeramanzituenbereaitaketaberak eskainitakogauzak,zilarra,urreaetaontziak
19EtaezzengerragehiagoizanAsarenerregealdiko hogeitahamabosgarrenurteraarte
16.KAPITULUA
1Asarenerregealdikohogeitahamaseigarrenurtean, IsraelgoBaashaerregeaJudarenaurkajoanzen,etaRama berreraikizuen,JudakoAsarenerregeinorezsartzekoedo irtetekoasmoz
2AsakJaunarenetxekoetaerrege-jauregikoaltxorretatik zilarraetaurreaateraetaDamaskonbizizenSiriakoerrege Ben-Hadadibidalizizkion,esanez:
3.Badabatasunazureetanireartean,zureetanireaitaren arteanbezalaHara,bidalidizkizutzilarraetaurrea;zoaz, etahautsiezazuIsraelgoerregeBaasarekineginduzun batasuna,aldeegindezanniregandik.
4Ben-HadadekAsaerregearientzunzion,etabere armadakoburuzagiakbidalizituenIsraelgohirienaurka; etahauekIjon,Dan,AbelmaimetaNeftalikobiltegi-hiri guztiakjozituzten
5Etagertatuzen,Baasakhorientzunzuenean,Rama eraikitzeariutzizioela,etaberelanageldiarazizuela.
6Orduan,AsaerregeakJudaosoahartuzuen;etaRamako harriaketaBaasakeraikitzenarizenzurezkoegurrak eramanzituzten;etaGebaetaMizpaeraikizituenhaiekin.
7Garaihartan,HananiigarleaJudakoAsarenganajoanzen etaesanzion:«Siriakoerregearengankonfiantzaizan duzulako,etaezJaunarengan,zureJainkoarengan, horregatiklibratudazureeskuetatikSiriakoerregearen gudarostea»
8Ezalzirenetiopiarraketalibiarrakgudarosteizugarria, gurdietazaldizkoaskorekin?Halaere,Jaunarengan konfiantzaizanzenuenez,zureeskuutzizituen.
9Jaunarenbegiaklurosoazeharkatzendute,bihotzosoz berarekindutenenaldeindartsuagertzekoHonetan ergelkeriazjokatuduzu:horregatik,hemendikaurrera gerrakizangodituzu.
10Asahaserretueginzenikuslearenaurkaetakartzelan sartuzuen,haserrebizianbaitzegoenharekingauza horregatikEtaAsakherrikobatzukzapalduzituenaldi berean
11Etahara,Asarenegintzak,lehenengoaketaazkenak, JudakoetaIsraelgoerregeenliburuanidatzitadaude
12Asa,bereerregealdikohogeitahemeretzigarrenurtean, oinakgaixotuzitzaizkion,osolarribihurtuarte;baina,bere gaixotasunean,ezzionJaunarijo,medikueibaizik
13Asabereaitekinloakhartuetabereerregealdiko berrogeitabatgarrenurteanhilzen.
14Davidenhirianberetzateginzituenhilobietanlurperatu zuten,etausaingozozetabotikarienartezprestatutako espeziezbetetakooheanezarrizuten;etaerreketaoso handiaeginzioten
17.KAPITULUA
1Josafat,harensemea,harenordezerreinatuzen,eta indartueginzenIsraelenaurka
2Judakohirigotortuguztietanjarrizituenindarrak,eta goarnizioakezarrizituenJudakolurraldeanetabereaita AsakhartuzituenEfraimenhirietan
3JaunaJosafatekinzegoen,bereaitaDavidenlehen bideetanibilizelako,etaBaalimengandikezzuelakobilatu. 4BainabereaitarenJainkoJaunabilatuzuen,etaharen aginduetanibilizen,etaezIsraelenegintzenarabera
5Jaunak,beraz,sendotuzuenerreinuahareneskuan;eta JudaosoakemanzizkionopariakJosafati;etaaberastasun etaohoreugariizanzituen
6Jaunarenbideetanharrotuzenharenbihotza;gainera, Judatikkenduzituentokigorenaketazutoinsakratuak 7Bereerregealdikohirugarrenurtean,Judakohirietan irakasteko,bereburuzagieibidalizienmezulariak:BenHail,Obadias,Zakarias,NetaneletaMikeas
8Etahaiekinbaterabidalizituenlebitarrak:Xemaias, Netanias,Zebadias,Asahel,Xemiramot,Jonatan,Adonias, TobiasetaTobadonias,lebitarrak;etahaiekinbatera ElisamaetaJoramapaizak
9.EtaJudanirakatsizuten,Jaunarenlegearenliburua eurekinzutela,etaJudakohiriguztietanibiliziren,herriari irakatsiz
10JaunarenbeldurraJudareningurukolurraldeetako erreinuguztiengaineraerorizen,etaezzutengerrarikegin Josafatenaurka
11FilistearbatzuekereJosafatiopariaketazergapeko zilarraekarrizizkioten;etaarabiarrekardiakekarri zizkioten,zazpimilaetazazpiehunaharietazazpimilaeta zazpiehunahuntz.
12Josafatosohandibihurtuzen,etagazteluaketabiltegihiriakeraikizituenJudan
13Judakohirietannegozioaskozuen,etagerlariak,gizon ausartak,Jerusalemenbiziziren
14Hauekdirahaienkopuruak,berenaitenetxeenarabera: Judarenleinukomilakagizonenburuzagiak:Adna buruzagia,etaharekinhirurehunmilagizonausart
15.EtaharenondoanJohananzenburuzagia,etaharekin berrehunetalaurogeimila
16Etaharenondoan,Amasias,Zikrirensemea,Jaunari bereburuaborondatezeskainiziona;etaharekinberrehun milagizonausart.
17BenjaminenleinukoaEliadagizonausarta,etaberarekin berrehunmilagizonarmatuakarkuzetaezkutuz
18EtaharenondoanJehozabadzegoen,etaharekinehun etalaurogeimilagizon,gerlarakoprest
19Hauekerregearenzerbitzurazeuden,Judaosokohiri gotortuetanerregeakjarrizituenezgain
18.KAPITULUA
1Josafatekaberastasunetaohoreugarizituen,eta Ahabekinahaidetuzen.
2.Urtebatzukigaroondoren,Samariarajaitsizen Akabengana,etaAkabekardietaidiugarihilzituen berarentzatetaberarekinzuenjendearentzat,etaRamot Galaaderaberarekinjoatekokonbentzituzuen.
3IsraelgoerregeAkabekJudakoerregeJosafatigaldetu zion:«NirekinjoangoalzaraRamotGalaadera?»Hark erantzunzion:«Nikbezalanagozu,etanireherriakerebai zureherrian;zurekinizangogaragerran
4JosafatekIsraelgoerregeariesanzion:Otoitzegin, gaur,Jaunarenhitzakontsultatzeko
5Israelgoerregeaklaurehunprofetabilduzituen,eta galdetuzien:«JoangoalgaraRamotGalaaderaborrokara, alautzikoaldugu?»Haiekerantzunzuten:«Igo,Jainkoak erregeareneskuutzikobaituhiria»
6BainaJosafatekesanzuen:«EzaldagohemenJaunaren profetarik,harikontsultaegindiezaiokegun?»
7IsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Badaoraindik Jaunarikontsultaegindiezaiokegungizonbat;baina gorrotodiot,ezbaititinoizgauzaonikiragarri,betigauza gaiztoakbaizik:Mikeasda,Imlarensemea»Josafatekesan zuen:«Ezdezalahorrelaesanerregeak».
8Israelgoerregeakberefuntzionarioetakobatideiegineta esanzion:«EkarriazkarMikeas,Imlarensemea»
9IsraelgoerregeaetaJudakoJosafat,biakberentronuan eseritazeuden,berenjantziekinjantzita,etaSamariako atearensarreranzegoenhutsunebateaneseriziren;eta profetaguztiekhaienaurreanprofetizatzenzuten.
10EtaSedekiasek,Kenaanarensemeak,burdinazkoadar batzukeginzituen,etaesanzuen:«HaudioJaunak: «HoriekinSiriaerasokoduzu,suntsituarte».
11Profetaguztiekereberdinprofetizatuzuten,esanez: «IgoRamotGalaaderaetalortukoduzu,Jaunakerregearen eskuutzikobaituhiria».
12Mikeasdeitzerajoanzenmezulariakesanzion:«Hara, profetenhitzekerregeariongiairagartzendioteahobatez; izanbedi,otoitzegitendizut,zurehitzahaienbaten antzekoaizandadila,etahitzeginongia»
13Mikeasekesanzuen:«Jaunbiziarenzinezkozindagit! NireJainkoakesatenduenaesangodut».
14Erregearenganaetorrizenean,erregeakgaldetuzion: Mikeas,RamotGalaaderajoangoalgaraborrokara,ala utzikoaldut?Mikeasekerantzunzion:Igozaitezeta arrakastaizangoduzu,etazureeskuetaraemangodituzte
15Erregeakesanzion:«Zenbataldizzineginbehardizut egiabakarrikesatekoJaunarenizenean?»
16Orduanesanzuen:«Israelosoamendietansakabanatuta ikusidut,artzainikgabekoardiakbezalaEtaJaunakesan zuen:Hauekezdutenagusirik;itzulbedi,beraz,bakoitza bereetxerabakean»
17IsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Ezaldizutesan ezzidalaonikiragarriko,baiziketagaiztorik?»
18Berrizereesanzuen:«Entzun,beraz,Jaunarenhitza; Jaunaberetronuaneseritaikusidut,etazerukoizarguztiak eskuinetiketaezkerretikzutik
19Jaunakesanzuen:«NorkengainatukoduIsraelgoerrege Akab,RamotGalaadenjoanetaerordadin?»Batakmodu honetanhitzeginzuen,etabesteakbeste
20Orduan,espiritubatateraetaJaunarenaurreanjarrizen, etaesanzuen:«Nikengainatukodut».Jaunakgaldetuzion: «Nola?»
21Etaharkesanzuen:«Ateraegingonaizetagezurespirituizangonaizbereprofetaguztienahoan».Jaunak esanzuen:«Engainatukoduzuetanagusitukozara;irten zaitezetaeginhorrela»
22.Oras,beraz,hara,Jaunakgezur-espirituajarriduzure profetahauenahoan,etaJaunakgaizkiahitzemanduzure aurka
23Orduan,Sedekias,Kenaanarensemea,hurbildueta Mikeasmasaileanjozuen,esanez:«NorajoandaJaunaren espirituanigandikzurekinhitzegiteko?»
24Mikeasekesanzuen:«Hara,ikusikoduzuegunhartan, gelabarnebaterasartuetaezkutatukozarenean»
25Orduan,Israelgoerregeakesanzuen:«HartuMikeaseta eramanezazuehirikogobernariAmonenganaeta erregearensemeJoaxengana»
26Etaesan:Haudioerregeak:Sartugizonhaukartzelan, etaemaniezaiozueogietauratsekabetsuarekin,bakean itzuliarte
27Mikeasekesanzuen:«Bakearekinitzultzenbazara,ez daJaunanirebidezmintzatu»Etaesanzuen:«Entzun, herriguztiak»
28IsraelgoerregeaetaJudakoerregeJosafatRamot Galaadekoraigoziren,beraz
29EtaIsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Nikjantziak aldatukoditutetagudurajoangonaiz;bainazukjantzizure jantziak»Israelgoerregeakjantziakaldatuzituen,eta gudurajoanziren
30Siriakoerregeakaginduhauemanzienberarekin zeudengurdietakokapitainei:«Ezborrokatutxikiedo handirenaurka,Israelgoerregearenaurkabakarrik»
31.Gurdi-gurdienkapitainekJosafatikustean,esanzuten: «Israelgoerregeada»Inguratueginzutenborrokatzeko; bainaJosafatekoihueginzuen,etaJaunaklagunduegin zion;etaJainkoakbultzatuzituenharengandikurruntzera.
32Izanere,gurdietakokapitainekkonturatuzireneanez zelaIsraelgoerregea,atzeraeginzutenharenatzetik joateari.
33Gizonbatek,ausaz,arkuajaurtietaIsraelgoerregeajo zuenarnesarenjunturenarteanErregeakesanzionbere gurdi-gidariari:«Biratueskua,kanpalekutikateranazazun; zauritutanagoeta»
34Etaborrokagogortueginzenegunhartan;halaere, IsraelgoerregeaberegurdiangeldituzenSiriakoenaurrean arratsalderaarte;etaeguzkiasartubezainlasterhilzen
19.KAPITULUA
1JudakoerregeJosafatbakeanitzulizenbereetxera, Jerusalemera.
2EtaHananirensemeJehuigarleakbideraaterazitzaion, etaJosafaterregeariesanzion:«Jainkogaiztoeilagundu etaJaunagorrotatzendutenakmaitatubehardituzu? Horregatik,Jaunarenhaserreazureaurkadago
3Halaere,gauzaonakaurkitudituzuzuregan,lurraldetik basosakratuakkenduetaJainkoabilatzekoprestatu duzulakobihotza
4JosafatJerusalemenbiziizanzen,etaberriroere herriarenarteanibilizenBeer-XebatikEfraimmendiraino,
etaJaunarenJainkoarenganaitzulizituen,berenaiten Jainkoarengana.
5Judakohirigotortuguztietanepaileakezarrizituen lurraldean,hirizhiri,
6Etaepaileeiesanzien:Kontuzibilizeregitenduzuen;ez baituzuegizakiarenizeneanepaitzen,baiziketaJaunaren izenean,zeinazuekinbaitagoepaiketan
7Beraz,izanbediJaunarenbeldurrazuengainean;kontuz ibilietaeginezazue;izanere,ezdagogureJainko Jaunarengangaiztakeriarik,ezpertsonenbereizkeriarik, eztaopariakonartzenere
8Josafateklebitar,apaizetaIsraelgofamiliaburubatzuk izendatuzituenJerusalemen,Jaunarenepaiaeta Jerusalemeraitzultzeanauziakerabakitzeko
9Etaaginduzien,esanez:«Horrelajokatukoduzue Jaunarenbeldurrean,leialkietabihotzosoz».
10Etaedozeinauzi,zuenhirietanbizidirenzuenanaiek, odolarenetaodolarenartean,legearenetaaginduaren, arauenetaerabakienartean,zuenganairistenbada, ohartaraziiezaiezueezdezatelaJaunarenaurkabekatuegin, etahorrelaetordadilahaserreazuenetazuenanaien gainera:eginhau,etaezzaretebekatuegingo.
11Etahara,Amariasapaiznagusiadazuenarduraduna Jaunarenarazoguztietan;etaZebadias,Ismaelensemea, Judakoetxekoburuzagia,erregearenarazoguztietan; lebitarrakereizangodirazuenaurreanfuntzionarioak Ausardiazjokatu,etaJaunaizangodaonarekin
20.KAPITULUA
1Geroagoere,MoabekoetaAmonekosemeak,etahaiekin bateraAmonensemeak,Josafatenaurkaborrokatzerajoan ziren
2Orduan,batzuketorrizirenJosafatiberriemanziotenean, esanez:«Jendetzahandiadatorzureaurkaitsasoaz bestaldetik,Siriatik;etahara,Hazazontamarrendaude,hau da,Engadien».
3Josafatbeldurrez,Jaunabilatzeaerabakizuen,eta baraualdiaaldarrikatuzuenJudaosoan
4JudakojendeabilduzenJaunarilaguntzaeskatzeko; JudakohiriguztietatiketorrizenJaunarenbila
5JosafatJudaetaJerusalemgobatzarreanzutikzegoen Jaunarenetxean,atariberriarenaurrean.
6Etaesanzuen:«GureaitenJainkoJauna,ezalzarazu zerukoJainkoa,etaezalzarazuknazioguztienerreinua menderatzen?Ezalduzuzureeskuanbotereaetaindarra, inorkezindizuaurreegin?»
7EzalzarazugureJainkoa,lurraldehonetakobiztanleak zureherriIsraelenaurretikbotazenituena,etazurelagun Abrahamenondorengoeiemanzenienbetiko?
8Bertanbiziizandira,etasantutegibateraikidizutezure izenarentzat,esanez:
9Ezpata,epaiketa,izurriteedogosetebezalakogaitzak guregaineraetortzendirenean,etxehonenaurreanetazure aurreanagertzenbagara(ezenzureizenaetxehonetan dago),etagureatsekabeanzurioihuegitenbadizugu, orduanentzunetalagundukodiguzu.
10Etaorain,harahemenAmonen,MoabenetaSeir mendiarensemeak,zeinetaraezzenuenIsraelsartzenutzi Egiptokolurraldetikirtenzirenean,bainaaldebaterautzi zituztenetaezzituztensuntsitu;
11Begira,diot,nolasaritzengaituzten,zurejabetzatik, zeinaondaregisaemandiguzun,kanporatzeraetortzeko.
12GureJainkoa,ezaldituzuepaituko?Ezbaituguindarrik gureaurkadatorrenjendetzahandihonenaurka;ezdakigu zeregin,bainagurebegiakzuregandaude.
13JudaosoaJaunarenaurreanzegoenzutik,bere haurtxoekin,emazteekinetaseme-alabekin
14Orduan,JaunarenespirituaJahazielgan,Zakariasen semea,Benaiasensemea,Jeielensemea,Mataniasensemea, Asafenondorengoetakolebitarbatengan,etorrizen; 15Etaesanzuen:«Entzun,Judaosoak,etaJerusalemgo biztanleek,etazuk,Josafaterregeak:HaudioJaunak:Ez izanbeldurrik,ezkikildujendetzahandihonenaurrean; zerenborrokaezdazuena,Jainkoarenabaizik»
16Biharjaitsihaienaurka:hara,Tzizmendi-lautadatik igotzenaridira;etaerrekaamaieranaurkitukodituzu, Jeruelbasamortuarenaurrean
17Ezduzueborrokatubeharrikizangoguduhonetan:jarri zaitezte,geldituzaitezte,etaikusikoduzueJaunakzuekin emangodizuensalbazioa,JudaetaJerusalem:ezizan beldurrik,ezizutu;biharirtenzaiteztehaienaurka,Jauna zuekinizangobaita.
18Josafatlurreramakurtuzen,etaJudakoetaJerusalemgo biztanleguztiakJaunarenaurreanahuspeztuziren,Jauna gurtuz.
19KohatenetaKoretenlebitarrakzutikjarrizirenIsraelgo JainkoJaunagoraipatzeko,ozenkietagoraki
20GoizeangoizjaikietaTekoakobasamorturajoanziren. Irtetenarizirela,Josafatzutikjarrizenetaesanzuen: «Entzuniezadazu,JudaetaJerusalemgobiztanleok;sinetsi Jaunarengan,zuenJainkoan,etasendoizangozarete; sinetsiharenprofetengan,etaaurreraegingoduzue 21Herriarekinkontsultaeginondoren,Jaunarenkantariak izendatuzituen,armadarenaurretikirtetenzirenean santutasunarenedertasunagoraipatzekoetaesateko: GoretsiJauna,zerenbereerrukiabetikoabaita
22.Etakantatzenetagoraipatzenhasizirenean,Jaunak zelatakjarrizizkienAmonen,MoabenetaSeirmendiaren semeei,Judarenaurkaetorrizirenei,etagaraituakizan ziren.
23AmonenetaMoabensemeakSeirmendikobiztanleen aurkaaltxatuziren,erabathiletasuntsitzeko;etaSeirko biztanleaksuntsituzituztenean,bakoitzakbestebat suntsitzenlagunduzuen
24Judabasamortukozaintza-dorrerairitsizenean,jendetza begiratuzuen,etahara,lurreraeroritakogorpuakzirela,eta inorezzelaihesegin
25Josafatetaberejendeaetorrizireneanhaien harrapakinenharrapakinakhartzera,aurkituzituztenhaien arteanaberastasunugari,baigorpuekinbatera,baibitxi baliotsuak,etalapurtueginzituztenberentzat,eraman zezaketenabainogehiago;etahiruegunemanzituzten harrapakinenbilketaegiten,hainbestebaitzen
26LaugarreneguneanBerakaharaneanbilduziren,etahan bedeinkatuzutenJaunaHorregatik,lekuhariBerakaharan deituziotengaurarte
27JudakoetaJerusalemgogizonguztiak,Josafataurretik zutela,pozikitzulizirenJerusalemera,Jaunaketsaien aurkapoztubaitzituen
28.EtaJerusalemeraetorriziren,psalterioekin,harpekin etatronpetekin,Jaunarenetxera
29Jainkoarenbeldurrahartuzutenherrialdehaietako erreinuguztiek,JaunakIsraelenetsaienaurkaborrokatu zelaentzunzutenean
30Josafatenerreinualasaizegoen,Jainkoakinguruguztian atsedenaemanbaitzion.
31JosafatJudarengaineanerreinatuzuen:hogeita hamabosturtezituenerregeizatenhasizenean,etahogeita bosturtezerreinatuzuenJerusalemen.Bereamarenizena Azubazen,Xilhirenalaba
32BereaitaAsarenbidetikibilizen,etaezzenhartatik aldendu,Jaunarenaurreanzuzenazenaeginez
33Halaere,tokigorenakezzirenkendu,herriakoraindik ezbaitzuenbihotzakprestatubereaitenJainkoarentzat.
34Josafatengainerakoegintzak,lehenengotikazkenera, HananirensemeJehurenliburuanidatzitadaude,etahau Israelgoerregeenliburuanaipatzenda.
35Etahorrenondoren,JudakoerregeJosafatelkartuzen IsraelgoerregeAkaziasekin,zeinakosogaiztakeriazjokatu baitzuen.
36EtaharekinelkartuzenTarsiserajoatekoontziak egiteko;etaontziakeginzituztenEtziongeberren
37Orduan,Eliezer,DodabaMareshakoarensemeak, Josafatenaurkaprofetizatuzuen,esanez:«Akaziasekinbat eginduzulako,JaunakhautsidituzurelanakEtahautsi eginzirenontziak,etaezinizanzirenTarsiserajoan.
21.KAPITULUA
1JosafatberearbasoekinlohartuzuenetaDavidenhirian lurperatuzuten,berearbasoekinbateraBeresemeJoramek erreinatuzuenharenordez.
2Josafatensemeakzituenanaiak:Azarias,Jehiel,Zakarias, Azarias,MigeletaXefatiasHauekguztiakIsraelgoerrege Josafatensemeakziren.
3Aitakzilar,urreetagauzapreziatuugariemanzizkien, baitaJudakohirigotortuakere;bainaerreinuaJoramieman zion,lehen-semeazelako.
4Jorambereaitarenerreinuanjarrizenean,indartuegin zenetabereanaiaguztiakezpatazhilzituen,baitaIsraelgo buruzagibatzukere.
5HogeitahamabiurtezituenJoramekerregeizatenhasi zenean,etazortziurtezerregeizanzenJerusalemen 6Israelgoerregeenbidetikibilizen,Akabenetxeakbezala, Akabenalababaitzuenemaztetzat,etaJaunarenbegietan gaizkiaeginzuen
7Halaere,JaunakezzuenDavidenetxeasuntsitunahiizan, Davidekineginzuenitunagatiketaberarietaberesemeei betikoargiaemangozielahitzemanzuelako.
8Beregaraian,edomitarrakJudarenmenpekotasunaren aurkamatxinatuetaerregebatizendatuzutenberenburuaz
9Joramek,bereburuzagiekinetaberegurdiguztiekin, gauezjaikietainguratzenzutenedomitarraketagurdietako kapitainakgaraituzituen
10Horrela,edomitarrakJudarenmenpetikmatxinatuziren gaurarteGaraiberean,LibnaereJudarenmenpetik matxinatuzen,berearbasoenJainkoJaunautzizuelako
11Judakomendietantokigorenakereeraikizituen,eta Jerusalemgobiztanleaklizunkerianaritzerabultzatuzituen, etaJudahorretarabehartuzuen
12EtaEliasprofetakidatzizion,zioelarik:«Haudiozure aitaDavidenJainkoJaunak:Ezduzulakozureaita
Josafatenbidetikibili,eztaJudakoerregeAsarenbidetik ere,
13Israelgoerregeenbidetikibilizara,etaJudaeta JerusalemgobiztanleakAkabenetxekoprostituzioen antzeraprostituitzeraeramandituzu,etazureaitarenetxeko anaiakerehildituzu,zubainohobeakzirenak
14Hara,izurrihandibatekinzigortukoduJaunakzure herria,zureseme-alabak,zureemazteaketazureondasun guztiak
15Etahesteetakoeritasunlarriaizangoduzu,egunero hesteakeroriarte
16Gainera,Jaunakfilistearrenetaetiopiarrenondoanbizi zirenarabiarrenespirituapiztuzuenJoramenaurka.
17Judaraigoetabertansartuziren,etaerregearen jauregianaurkitutakoondasunguztiakeramanzituzten, baitaharensemeaketaemazteakere;etaezzitzaion semerikutzi,Joakazizanezik,beresemegazteena 18Etahoriguztiarenondoren,Jaunaksendaezinazen gaitzbatekinjozuenerraietan.
19Denborarenpoderioz,biurterenburuan,hesteakerori zitzaizkiongaixotasunagatik,etagaitzlarrizhilzenEta bereherriakezzionsurikegin,bereaitekerrezutenbezala.
20Hogeitahamabiurtezituenerregeizatenhasizenean, etazortziurtezerregeizanzenJerusalemen,etainorknahi izanezzuenjoanzen.Halaere,Davidenhirianlurperatu zuten,bainaezerregeenhilobietan
22.KAPITULUA
1JerusalemgobiztanleekAkazias,harensemegazteena, izendatuzutenerregeharenordez;arabiarrekin kanpalekuraetorritakogizon-taldeakzaharrenakguztiakhil baitzituenHorrela,JudakoerregeJoramenseme Akaziasekerreinatuzuen.
2BerrogeitabiurtezituenOkoziasekerregeizatenhasi zenean,etaurtebetezizanzenerregeJerusalemenBere amarenizenaAtaliazen,Omrirenalaba.
3Akabenetxekobideetatikibilizenberaere,bereama aholkularibaitzengaiztakeriaegiteko
4Horregatik,Jaunarenaurreangaizkiaeginzuen,Akaben etxeakbezala;izanere,aitahilondoren,haiekizanziren harenaholkulariak,harenhondamendirako
5.EtahaienaholkuarijarraituzjoanzenJoramekin, IsraelgoerregeAkabensemearekin,Siriakoerrege HazaelenaurkagerraegiteraRamotGalaaden;etasiriarrek Joramgaraituzuten.
6EtaIzreeleraitzulizensendatzera,Siriakoerrege HazaelekinborrokatuzeneanRamanjasandako zauriengatikJudakoerregea,Joramensemea,Azarias, IzreelerajaitsizenAkabensemeJoramikustera,gaixorik baitzegoen
7JainkoakJoramenganaetortzean,Akaziassuntsitzea erabakizuen;izanere,JoramekinbaterajoanzenNimsiren semeJehurenaurka,JaunakAkabenetxeasuntsitzeko gantzutuzuena
8JehukAkabenetxearenaurkakoepaiabetetzenarizela, JudakoburuzagiaketaAkaziasenanaiensemeakaurkitu zituen,Akaziasenzerbitzarizirenak,etahileginzituen
9EtaAkaziasbilatuzuen;etaharrapatuzuten(ezen Samarianezkutatutazegoen)etaJehurenganaeramanzuten. Hilondoren,lurperatueginzuten,Josafatensemeazelako, Jaunabihotzosozbilatuzuena,esanezHorregatik,
Akaziasenetxeakezzuenbotererikizanerregetza mantentzeko.
10BainaAtaliak,Okoziasenamak,beresemeahilda zegoelaikusizuenean,jaikietaJudakoerrege-etxeko ondorengoguztiaksuntsituzituen.
11BainaJosabeaterregearenalabakAkaziasensemeJoax hartuetahilzituztenerrege-semeenartetiklapurtuzuen, etahaurraetabereinudealogelansartuzituen.Orduan, Joramerregearenalabak,Joiadaapaizarenemazteak (Akaziasenarrebabaitzen),Ataliarengandikezkutatuzuen, etaezzuenhil
12SeiurtezegonzenhaiekinJainkoarenetxeanezkutatuta; Ataliakerreinatuzuenlurraldean.
23.KAPITULUA
1Zazpigarrenurtean,Joiadakindartueginzuenbereburua, etaehunkagizonenburuzagiakhartuzituenberarekin itunpean:Azarias,Jerohamensemea,Ismael,Johananen semea,Azarias,Obedensemea,Maaseias,Adaiasensemea, etaElisafat,Zikrirensemea
2Judanzeharibiliziren,etaJudakohiriguztietatik lebitarraketaIsraelgofamiliaburuakbilduzituzten,eta Jerusalemeraetorriziren
3Jainkoarenetxean,kongregazioosoakitunaeginzuen erregearekin,etaesanzien:«Hara,erregearensemeaerrege izangoda,JaunakDavidensemeeiburuzesandienbezala» 4Haudaeginbeharduzuena:Zuenherenbat,larunbatean sartzendena,apaizetalebitarrena,atezainizangoda; 5Hirugarrenzatiaerrege-etxeanegongoda,etahirugarren zatiazimenduenatean;etaherriosoaJaunarenetxeko patioetan
6BainainorezdadilaJaunarenetxeansartu,apaizaketa lebitarrenzerbitzuradabiltzanakizanezik;haieksartuko dira,santuakbaitira;bainaherriosoakJaunarenzaintza betekodu
7Lebitarrekerregeainguratukodute,bakoitzaberearmak eskuandituela;etaetxeansartzendenedonorhilegingoda; bainazuekerregearekinegonzaiteztesartzendeneaneta irtetendenean.
8LebitarreketaJudaosoakJoiadaapaizakagindubezala eginzuten,etabakoitzakberegizonakhartuzituen, larunbateansartuetairtenbeharzirenakbarne;izanere, Joiadaapaizakezzituentxandakutzi
9Joiadaapaizak,gainera,ehunkagudari-buruzagieieman zizkienlantza,babeskietababes-lapurrak;hauekDavid erregearenakzirenetaJainkoarenetxeanzeuden
10Etajendeguztia,armaeskuanzuela,tenpluaren eskuinaldetikezkerraldera,aldarearenetatenpluaren ondoan,erregeareninguruan,jarrizuen
11Orduan,erregearensemeaatera,koroajarrieta testigantzaemanzioten,etaerregeizendatuzuten.Joiadak etaberesemeekgantzutuzuten,esanez:«Goraerrege!»
12Ataliakerregealasterkaetagoraipatzenarizenherriaren zarataentzunzuenean,herriarenganajoanzenJaunaren etxera
13.Etabegiratuzuen,etaharanonerregeaberezutabearen ondoanzutikzegoensarreran,etaprintzeaketatronpetak erregearenondoan;etaherrikojendeguztiapozikzegoen, etatronpetakjotzen,baitaabeslariakmusika-tresnekinere, etalaudorioakkantatzenirakastenzutenakereOrduan,
Ataliakberejantziakurratuetaesanzuen:«Traizioa, traizioa!».
14Orduan,Joiadaapaizakehunkagudarosteburuak, armadarenburuzirenak,ateraetaesanzien:«Ateraezazue lerroetatik;etajarraitzenbadioedonor,ezpatazhilbedi». Apaizakesanzuen,izanere,«EzhilezazueJaunaren etxean»
15.Etaeskuakhartuzioten;etaerregearenjauregiko zaldienatearensarrerarairitsizenean,hanhilzuten
16Joiadakitunaeginzuenharen,herriosoareneta erregearenartean,Jaunarenherriizanzitezen
17Orduan,herriosoaBaalenetxerajoanzen,hurabotaeta harenaldareaketairudiakpuskatuzituzten,etaBaalen apaizazenMatanhilzutenaldareenaurrean
18JoiadakJaunarenetxekoeginkizunakizendatuzituen, DavidekJaunarenetxeanbanatuzituenapaizlebitarren eskutik,Jaunarierre-opariakeskaintzeko,Moisesenlegean idatzitadagoenbezala,pozetakantuartean,Davidek agindubezala.
19AtezainakjarrizituenJaunarenetxekoateetan,inorez sartzeko,ezergatikkutsatutazegoenik
20Ehunenkapitainak,nobleak,herrikogobernariaketa herrialdekojendeguztiahartuetaerregeaJaunarenetxetik jaitsizuen;etaatenagusitiksartuzirenerregearenjauregira, etaerregeaerreinukotronuanjarrizuten.
21Etaherrikojendeguztiapoztuzen,etahirialasaigeratu zen,Ataliaezpatazhilondoren
24.KAPITULUA
1ZazpiurtezituenJoasekerregeizatenhasizenean,eta berrogeiurtezerregeizanzenJerusalemenBereamaren izenaTzibiaszen,Beer-Xebakoa
2JoasekJaunarenaurreanzuzenazenaeginzuenJoiada apaizakbiziizanzenbitartean
3Joiadakbiemaztehartuzizkion,etasemeaketaalabak izanzituen.
4Etaondoren,JoasekJaunarenetxeakonpontzekoasmoa izanzuen
5Bilduzituenapaizaketalebitarrak,etaesanzien:«Zoazte Judakohirietara,etabildudiruaIsraelosotikurterozuen Jainkoarenetxeakonpontzeko,etaazkartuezazuelana» Halaere,lebitarrekezzutenpresarikegin.
6ErregeakJoiadaburuzagiarideieginetaesanzion: «ZergatikezdiezueskatulebitarreiJudatiketa JerusalemdikekartzekoJaunarenzerbitzariMoiseseketa Israelgobiltzarrakagindubezala,lekukotasun-etxolarako dirua?»
7AtaliaemakumegaiztoarensemeekJainkoarenetxea hautsizuten,etaJaunarenetxekogauzasakratuakBaali jainkoeiemanzizkieten
8Erregearenaginduz,kutxabateginetakanpoaldeanjarri zutenJaunarenetxekoatean
9JudanetaJerusalemenzeharaldarrikatuzutenJaunari ekartzekoMoisesek,Jainkoarenzerbitzariak,basamortuan Israeliezarriziondirua
10.Etaprintzipeguztiaketaherriosoapozikzeuden,eta diruaekarrietakutxarabotazuten,amaituarte
11Lebitarreneskuzkutxaerregearenbulegoraekarri zutenean,diruaskozegoelaikusizutenean,erregearen idazkariaetaapaiznagusiarenfuntzionarioaetorrietakutxa
hustuzuten,hartuetaberelekuraeramanzutenEgunero horrelaegitenzuten,etadiruugaribilduzuten.
12ErregeaketaJoiadakJaunarenetxekozerbitzu-lanetan arizireneiemanzietendirua;harginaketaarotzak kontratatuzituztenJaunarenetxeakonpontzeko,baita burdinazkoetabrontzezkolangileakere,Jaunarenetxea konpontzeko
13Langileeklaneanhasiziren,etalanaperfekzionatu zuten;Jainkoarenetxeabereegoeranjarrietasendotuzuten 14Etalanaamaituzutenean,gainerakodiruaerregearen etaJoiadarenaurreaneramanzuten,etadiruazeginziren Jaunarenetxekoontziak,zerbitzatzekoetaeskaintzak egitekoontziak,koilaraketaurrezkoetazilarrezkoontziak. Etaerre-opariakeskainizituztenJaunarenetxeanetengabe, Joiadarenbizitzaosoan
15BainaJoiadazahartuetaegunezbetezenhilzenean; ehunetahogeitahamarurtezituenhilzenean
16Davidenhirianlurperatuzutenerregeenartean,Israelen ongiaeginzuelako,baiJainkoarekiko,baibereetxearekiko.
17Joiadahilondoren,Judakoburuzagiaketorrieta erregeariahuspeztueginziren,etaerregeakentzunegin zien.
18Jaunaren,berenarbasoen,Jainkoarenetxeautzieta baso-kultuaketaidoloakgurtuzituzten;etahaserreapiztu zenJudaetaJerusalemenaurka,berenbekatuhorregatik.
19Halaere,profetakbidalizizkienJaunarengana itzultzeko;etahaiekhaienaurkatestigantzaemanzuten; bainaezzutenentzunnahiizan.
20JainkoarenespirituaZakariasen,Joiadaapaizaren semearen,gaineanjarrizen,herriarenaurreanzutikjarrieta esanzien:«HaudioJainkoak:Zergatikhaustendituzue Jaunarenaginduak,etaezinduzueaurreraegin?Jaunautzi duzuelako,harkereutzizaituztezuek»
21.Etaharenaurkakonspiratuzuten,etaharrikahilzuten, erregearenaginduz,Jaunarenetxekoatarian
22Horrela,Joaserregeakezzuengogoratubereaitak Joiadakberarekikoeginziononginahiaz,baiziketahilegin zuenberesemeaEtahilzenean,esanzuen:«Jaunakikus dezalaetaeskatudezala»
23Urtearenamaieran,Siriakogudarosteaharenaurkajoan zen;JudaraetaJerusalemerajoanziren,etaherriko buruzagiguztiaksuntsituzituzten,etaharrapakinguztiak Damaskokoerregearibidalizizkioten.
24Siriarrengudarosteagizongutxirekinetorrizen,baina Jaunakgudarosteosohandiaemanzieneskuetan,beren arbasoenJainkoJaunautzizutelako.Etaepaiabetezuten Joaxenaurka
25.Etaaldeeginzuteneanharengandik(ezengaixotasun larrietanutzizuten),berezerbitzariekharenaurka konspiratuzutenJoiadaapaizarensemeenodolaisurinahi zutelako,etabereoheanhilzuten,etahileginzenEta Davidenhirianlurperatuzuten,bainaezzutenerregeen hilobietanlurperatu
26Etahauekdiraharenaurkakonspiratuzutenak:Zabad, Ximeatamondarrensemea,etaJozabad,Ximrit moabdarrensemea
27.Jainkoarensemeeiburuz,harengaineanjarritakozama handieiburuzetaJainkoarenetxearenkonponketariburuz, erregeenliburukoistorioetanidatzitadaudeEtaharen semeAmaziasekerreinatuzuenharenordez.
25.KAPITULUA
1HogeitabosturtezituenAmaziasekerregeizatenhasi zenean,etahogeitabederatziurtezizanzenerrege Jerusalemen.BereamarenizenaJoadanzen,Jerusalemgoa. 2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bainaezbihotz osoz
3Erreinuasendotuzitzaionean,hileginzituenbereaita erregeahilzutenzerbitzariak
4Bainaezzituenhilhaienseme-alabak,baiziketa Moisesenliburukolegeanidatzitadagoenbezalaeginzuen, nonJaunakaginduzuen,esanez:Aitakezdirahilkosemealabengatik,eztaseme-alabakereaitengatik,baiziketa bakoitzaberebekatuarengatikhilkoda
5AmatziasekJudakojendeabilduetamilakaetaehunka gudarienburuizendatuzituen,berenaitenetxeenarabera, JudaetaBenjaminosoanHogeiurtetikgorakogizonak zenbatuzituen,etahirurehunmilagizonhautatuaurkitu zituen,gerlariajoatekogai,lantzaetaezkutuaerabiltzeko gai
6EhunmilagizonausarterealokatuzituenIsraeldik,ehun talentuzilarrentruke.
7BainaJainkoarengizonbatetorrizitzaion,esanez: «Erregejauna,ezjoanIsraelgogudarosteazurekin,Jauna ezbaitagoIsraelekin,hauda,Efraimensemeguztiekin».
8Bainajoannahibaduzu,eginezazu,izanzaitezindartsu gudurako:Jainkoakeroriarazikozaituetsaiarenaurrean; izanere,Jainkoakbadulaguntzekoetasuntsitzekoboterea.
9AmaziasekJainkoarengizonarigaldetuzion:«Bainazer egingoduguIsraelgoarmadariemandizkiodanehun talentuhoriekin?»Jainkoarengizonakerantzunzion: «Jaunakaskozgehiagoemandiezazuke»
10Orduan,AmatziasekEfraimdiketorrizitzaion gudarosteabereizizuenetxeraitzultzeko;horregatik, Judarenaurkahaserrebizianpiztuzenhaienhaserrea,eta haserrehandizetxeraitzuliziren
11Amatziasekindartueginzuenbereburua,etabereherria eramanzuen,etagatzharanerajoanzen,etaSeirkohamar milagizonhilzituen
12Judakosemeekbestehamarmilagizonbizirikeraman zituztengatibu,etaharkaitz-tontorreraeraman,eta harkaitz-tontorretikbeherabotazituzten,denaktxiki-txiki egindageratuz.
13BainaAmaziasekbidalitakoarmadakosoldaduak, berarekinguduraezjoateko,Judakohirietaraeroriziren, SamariatikBet-Horoneraino,hirumilagizonhileta harrapakinaskohartuzuten
14Amaziasedomitarrakgaraituondoren,Seirrenleinuko jainkoakekarrietaberejainkotzatezarrizituen;haien aurreanahuspeztuetaintsentsuaerrezien
15Horregatik,JaunarenhaserreapiztuzenAmatziasen aurka,etaprofetabatbidalizion,esanez:«Zergatikjoan zaraherrihorienjainkoenatzetik,zeinekezinizanbaitute berenherriazureeskuetatiklibratu?»
16Etagertatuzen,harekinhizketanarizela,erregeakesan zion:Erregearenaholkulariizendatuzaituzte?Ezeginezer; zergatikjobeharzaituzte?Orduanprofetakezeginzuen ezer,etaesanzuen:BadakitJainkoaksuntsitzeaerabaki duela,horieginduzulakoetanireaholkuarijaramonikegin ezdiozulako.
17Orduan,JudakoerregeAmatziasekaholkuhartueta mezuabidalizionJoaxi,Joakazensemeari,Jehuren
semeari,Israelgoerregeari,esatera:«Zatoz,aurrezaurre ikusdezagunelkar».
18EtaIsraelgoerregeJoasekmezuhaubidalizionJudako erregeAmaziasi:«Libanokokarduakmezuhaubidalizion Libanokozedroari:«Emanzurealabaniresemeari emaztetzat»BainaLibanokopiztiabasatibatigaroeta karduazapalduzuen
19.Diozu:«Hara,edomitarrakgaraitudituzu;etazure bihotzaharrotzenaridaharrotzekoGeldituzaitezetxean orain;zergatiksaiatubeharduzuzurekalteaegiten,zuketa Judakzurekinbateraerortzeko?»
20BainaAmatziasekezzuenentzunnahiizan; Jainkoagandikzetorren,etsaieneskuetanemateko,Edomgo jainkoenatzetikzebiltzalako
21Beraz,JoasIsraelgoerregeaigozen,etaaurrezaurre ikusizutenelkar,baiberaketabaiJudakoerrege Amatziasek,JudakoBet-Xemesen
22Judagaraituaizanzenisraeldarrenaurrean,etabakoitza bereetxolaraiheseginzuen.
23IsraelgoerregeJoasekBet-XemesenhartuzuenJudako erregeAmazias,JoaxensemeaetaJoakazensemea,eta Jerusalemeraeramanzuen.Gero,Jerusalemgoharresia Efraimenatetikizkinakoaterainohautsizuen,laurehun besokoluzerazuela
24JainkoarenetxeanObededomekinaurkitutakourre,zilar etaontziguztiakhartuzituen,baitaerregearenjauregiko altxorraketabahituakere,etaSamariaraitzulizen
25Amazias,JudakoerregeJoaxensemea,Israelgoerrege Joax,Joakazensemea,hilondoren,hamabosturtezbizi izanzen
26Amatziasengainerakoegintzak,lehenengoaketa azkenak,ezaldaudeidatzitaJudakoetaIsraelgoerregeen liburuan?
27AmatziasJaunarengandikaldenduzenetik,konspirazio bateginzutenharenaurkaJerusalemen;etaLakiseraihes eginzuenBainaLakiserabidalizituztengizonakharen atzetik,etahanhilzuten.
28Zaldigaineaneramanetabereaitenondoanlurperatu zutenJudakohirian
26.KAPITULUA
1JudakoherriosoakUzias,hamaseiurtekoa,hartueta erregeizendatuzuenbereaitaAmaziasenordez
2ElothiriaberreraikietaJudariitzulizion,erregeabere aitekinlotarajoanondoren.
3HamaseiurtezituenOziasekerregeizatenhasizenean, etaberrogeitahamabiurtezerregeizanzenJerusalemen. BereamarenizenaJekoliaszen,Jerusalemgoa
4Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bereaita Amaziakeginzuenguztiarenarabera
5.EtaJainkoabilatuzuenZakariasengaraian,zeinak Jainkoarenikuskerakulertzekogaitasunabaitzuen;eta Jaunabilatuzuenbitartean,Jainkoakaurreraeginarazizion
6Filistearrenaurkaborrokatuzen,Gateko,Jabnekoeta AxdodekoharresiahautsietahiriakeraikizituenAxdoden inguruanetafilistearrenartean.
7Jainkoaklagunduzionfilistearren,Gurbaalenbiziziren arabiarrenetamehuniarrenaurka
8AmonatarrekdohaintzakemanzizkiotenOziasi,eta harenizenaEgiptokosarrerarainozabalduzen,izugarri indartubaitzen
9OziasekdorreakeraikizituenJerusalemen,Izkinako atean,Haranekoateanetaharresiarenizkinan,etagotortu eginzituen
10Dorreakeraikizituenbasamortuan,etaputzuasko zulatuzituen,abereaskobaitzituenbaibehe-lautadetan,bai lautadetan;baitanekazarietamahastizaineremendietan etaKarmelen,nekazaritzamaitebaitzuen
11Gainera,Uziasekgudarostebatzuen,taldekagerrara joatenzena,JeielidazkariaketaMaaseiasagintariak zenbatutakoarenarabera,Hananiaserregearen kapitainetakobatenagindupean
12Gizonausartetafamiliaburuenkopuruosoabimilaeta seiehunzen.
13Etahaienagindupeanhirurehunetazazpimilaeta bostehungudarizituzten,indarhandizgerranaritzen zirenak,erregearietsaiarenaurkalaguntzeko.
14EtaOziasekprestatuziengudarosteosoariezkutuak, lantza,kaskoak,armadura-jantziak,arkuaketaharriak jaurtitzekohabak.
15Jerusalemen,gizontrebeekasmatutakomakinakegin zituendorreetaharresietanjartzeko,geziaketaharri handiakjaurtitzeko.Etaharenizenaurrunzabalduzen, harrigarrirolagundubaitzitzaionindartsubihurtuarte
16Bainaindartsueginzenean,bihotzaharrotuzitzaion hondamendiraarte;izanere,Jaunaren,bereJainkoaren, aurkaeginzuen,etaJaunarentenplurasartuzen intsentsuarenaldareanintsentsuaerretzera
17Azariasapaizaharenatzetiksartuzen,etaharekin bateraJaunarenlaurogeiapaiz,gizonausartak
18EtaUziaserregeariaurreeginzioten,etaesanzioten: Ezzaizudagokio,Uzias,Jaunariintsentsuaerretzea,baizik etaAaronenondorengoapaizei,intsentsuaerretzeko konsagratuakdireneiIrtenzaitezsantutegitik,zerenbekatu eginduzu;etaezdazureohorerakoizangoJainko Jaunarengandik
19Orduan,Uziashaserretueginzen,etaintsentsu-ontzia eskuanzuelaintsentsuaerretzeko;etaapaizekinhaserre zegoenbitartean,legenarbatagertuzitzaionkopetan, Jaunarenetxean,intsentsu-aldarearenondoan,apaizen aurrean.
20Azariasapaiznagusiaketaapaizguztiekbegiratuzioten, etaharanonlegenazuenkopetan,etahandikbotazuten; beraerepresakajoanzenkanpora,Jaunakjobaitzuen.
21Uziaserregealegenarrezjotaegonzenheriotzaraino,eta etxebereizibateanbiziizanzen,legenarrezjota;izanere, Jaunarenetxetikkanporatuaizanzen;etaberesemeJotam errege-jauregiarenarduradunazen,herrikoherria gobernatuz.
22Uziasengainerakoegintzak,lehenengoaketaazkenak, Isaiasprofetak,Amotzensemeak,idatzizituen
23Oziasekbereaitekinlohartuzuen,etaerregeenhilobizelaianlurperatuzuten,legenardunazelaesanbaitzuten. EtaharensemeJotamekerreinatuzuenharenordez
27.KAPITULUA
1HogeitabosturtezituenJotamekerregeizatenhasi zenean,etahamaseiurtezerregeizanzenJerusalemen BereamarenizenaJeruxazen,Tzadokenalaba 2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bereaita Uziasekeginzuenguztiarenarabera;halaere,ezzen
JaunarentenpluansartuEtaherriakoraindikereusteltzen jarraituzuen.
3Jaunarenetxekoatenagusiaeraikizuen,etaOfelgo harresiangauzaaskoeginzituen.
4Judakomendietanhiriakeraikizituen,etabasoetan gazteluaketadorreak
5Amonenerregearenaurkaereborrokatuzen,etagaraitu eginzituen.Amonensemeekurtehartanehuntalentuzilar, hamarmilaneurugarietahamarmilagaragaremanzioten HoriordainduziotenAmonensemeekbigarrenurteaneta hirugarrenean
6Jotamindartsubihurtuzen,berebideakJaunaren,bere Jainkoaren,aurreanprestatuzituelako.
7Jotamengainerakoegintzak,harengerraguztiaketa jokabideakIsraelgoetaJudakoerregeenliburuanidatzita daude.
8Hogeitabosturtezituenerregeizatenhasizenean,eta hamaseiurtezizanzenerregeJerusalemen
9Jotamloakhartuzuenbereaitekin,etaDavidenhirian lurperatuzuten;etaharensemeAkazekerreinatuzuen harenordez
28.KAPITULUA
1HogeiurtezituenAhazekerregeizatenhasizenean,eta hamaseiurtezerregeizanzenJerusalemen;bainaezzuen Jaunarenaurreanzuzenazenaegin,bereaitaDavidek bezala.
2Israelgoerregeenbideetatikibilizen,etaBaalenirudi urtuakereeginzituen
3Gainera,intsentsuaerrezuenHinomsemearenharanean, etabereseme-alabaksuanerrezituen,Jaunakisraeldarren aurretikuxatuzituennazioenohiturahiguingarrienarabera
4Lekugaraietan,muinoetanetazuhaitzberdeguztien azpiansakrifizioakeskainietaintsentsuaerrezuen
5Horregatik,Jaunak,bereJainkoak,Siriakoerregearen eskuutzizuen;hauekjoetagatibuugarieramanzuten DamaskoraIsraelgoerregeareneskuereemanzioten,eta honeksarraskihandiaeginzion
6Pekahek,Remaliasensemeak,ehunetahogeimilagizon hilzituenJudanegunbakarrean,guztiakgizonausartak, berenarbasoenJainkoJaunautzizutelako
7Efraimgogizonausartbatek,Zikrik,hilzituenerregearen semeMaaseias,jauregikoarduradunazenAzrikameta erregearenbigarrenazenElkana
8Israelgosemeekberrehunmilaemakume,semeetaalaba eramanzituztengatibuberenanaietatik,etaharrapakin ugarihartuetaSamariaraeramanzuten.
9BainaJaunarenprofetabatbazenhan,Odedizenekoa,eta Samariaraetorrizengudarostearenaurretikjoanzen,eta esanzien:«Hara,zuenarbasoenJainkoJaunakJudaren aurkahaserretuzelako,zueneskuetanemanditu,eta zerurainoiristendenamorrubateanhildituzue»
10EtaorainJudakoetaJerusalemgoseme-alabakesklabo etaneskamegisamenperatunahidituzue?Bainaezal duzuezuekerebekaturikegitenJaunaren,zuenJainkoaren, aurka?
11Entzuniezadazue,beraz,etaitzuliitzazuezuenanaien arteanhartudituzuengatibuhoriek,zerenJaunarenhaserre biziazuengaineanbaitago.
12Orduan,Efraimenleinukoburuzagibatzuek,Johananen semeAzariasek,MexilemotensemeBerekiasek,Xalumen
semeHizkiaseketaHadlairensemeAmasak,gerratik zetozenenaurkaaltxatuziren, 13Etaesanzien:Ezekarrigatibuakhona;izanere, Jaunarenaurkabekatuegindugunezgero,gurebekatuak etagureerruaareagotunahidituzue;izanere,gurebekatua handiada,etahaserrebiziadagoIsraelenaurka 14Gizonarmatuek,beraz,gatibuaketaharrapakinakutzi zituztenprintzipeenetabiltzarosoarenaurrean.
15Etaizendatutakogizonekjaikietapresoakhartu zituzten,etaharrapakinarekinjantzizituztenbiluzikzeuden guztiak,jantzizituzten,oinetakoakemanzizkieten,jaten etaedatenemanzieten,etagantzutueginzituzten,etaahul guztiakastoengaineanjarrietaJerikora,palmondoenhirira, eramanzituztenberenanaiengana;gero,Samariaraitzuli ziren
16Garaihartan,AhazerregeakAsiriakoerregeeilaguntza eskebidalizien
17Edomitarraketorrizirenberriro,Judagaraitueta gatibuakeramanzituzten.
18FilistearrekJudakoBeheLurraldekoetahegoaldeko hiriakereinbadituzituzten,etaBet-Xemex,Ajalon, Gederot,Sokoetaingurukoherrixkak,TimnaetaGimzo hiriakhartuzituzten,etabertanbiziizanziren
19JaunakJudaapalduzuenIsraelgoerregeAkazengatik; izanere,honekJudabiluzikutzizuenetaJaunarenaurka askoeginzuen
20AsiriakoerregeTilgat-pilneserharenkontrajoanzeneta larritueginzuen,bainaezzionindarrikeman.
21AkazekJaunarenetxetik,erregearenetxetiketa printzipeenetxetikzatibathartuetaAsiriakoerregeari emanzion;bainaezzionlagundu.
22Etaberelarrialdikogaraian,aregehiagoeginzuen bekatuJaunarenaurka:haudaAhazerregehura
23Damaskokojainkoeisakrifizioakeskainizizkien,zeinek jobaitzutenhura,etaesanzuen:«Siriakoerregeenjainkoek laguntzendietelako,horregatikeskainikodietnik sakrifizioak,nirilagundiezaidaten».Bainahaiekizanziren harenetaIsraelosoarenhondamendia
24AkazekJainkoarenetxekoontziakbilduetazatitu zituen,etaJaunarenetxekoateakitxizituen,etaaldareak eginzituenJerusalemgotxokoguztietan
25Judakohiriguztietantokigorenakeginzituenjainko arrotzeiintsentsuaerretzeko,etaberearbasoenJainko Jaunahaserretuzuen
26Harengainerakoegintzaketajokabideguztiak, lehenengoaketaazkenak,JudakoetaIsraelgoerregeen liburuanidatzitadaude
27Ahazekbereaitekinloeginzuen,etahirian, Jerusalemen,lurperatuzuten;bainaezzutenIsraelgo erregeenhilobietaraeraman,etaEzekiasberesemeak erreinatuzuenharenordez
29.KAPITULUA
1HogeitabosturtezituelahasizenEzekiaserregeizaten, etahogeitabederatziurtezerregeizanzenJerusalemen BereamarenizenaAbiazen,Zakariasenalaba.
2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,bereaita Davidekeginzuenguztiarenarabera
3Bereerregealdikolehenurtean,lehenhilabetean, Jaunarenetxekoateakirekietakonponduzituen
4Apaizaketalebitarrakekarrietaekialdekokaleanbildu zituen, 5Etaesanzien:«Entzun,lebitarrok!Santutuzaiteztezeuen buruak,santuezazueJaunaren,zuenaitenJainkoaren, etxea,etaaterakutsadurasantutik.
6Gureaitekbekatuegindute,etaJaunaren,gure Jainkoaren,begietangaizkidagoenaegindute,etautziegin dute,etaJaunarenbizilekutikaurpegiaurrunduetabizkarra emandiote
7Atarikoateakereitxidituzte,etalanparakitzalidituzte, etaezdioteintsentsurikerre,eztaerre-oparirikeskainiere IsraelgoJainkoarilekusantuan
8Horregatik,JaunarenhaserreaJudarenetaJerusalemen aurkajarrizen,etaatsekabe,harriduraetaisekaeraginzien, zuenbegiekinikustenduzuenbezala
9.Hara,gureaitakezpatazhildira,etagureseme-alabak etaemazteakgatibudaudehorregatik
10OrainbihotzeandaukatitunbategiteaIsraelgoJainko Jaunarekin,harenhaserrebiziaguregandikurrundadin.
11Semeok,ezizanorainaxolagabe;Jaunakzuekaukeratu baitzaituzteharenaurreanegoteko,berarizerbitzatzeko, berarizerbitzatzekoetaintsentsuaerretzeko.
12Orduanjaikizirenlebitarrak:AmasairensemeMahat, etaAzariasensemeJoel,Kehatensemeetatik;etaMerariren semeetatik,AbdirensemeKix,etaJehalelelenseme Azarias;etaGersonensemeetatik,ZimarensemeJoah,eta JoahensemeEden
13Elisafanensemeetatik:XimrietaJeiel;etaAsafen semeetatik:ZakariasetaMatanias
14Hemanensemeetatik:JehieletaXimei;etaJedutunen semeetatik:SemaiasetaUziel.
15Bilduzituztenberenanaiak,garbitueginzireneta, erregearenaginduarenaraberaetaJaunarenhitzez,etorri zirenJaunarenetxeagarbitzera.
16ApaizakJaunarenetxearenbarnealderajoanziren garbitzera,etaJaunarentenpluanaurkituzutenzikinkeria guztiaaterazutenetxekoatarira.Lebitarrekhartueta Zedronerrekaraeramanzuten
17Lehenhilarenleheneguneanhasizirensantutzen,eta zortzigarreneguneanJaunarenatariraetorriziren;zortzi egunetansantutuzutenJaunarenetxea,etalehenhilaren hamaseigarreneguneanamaituzuten
18Orduan,Ezekiaserregearenganajoanetaesanzioten: «Jaunarenetxeosoagarbitudugu,baitaerre-oparien aldareaetabertandaudenontziguztiekinere,etaogiaren mahaiaetabertandaudenontziguztiekinere».
19Gainera,Ahazerregeakbereerregealdianbere bekatuagatikbaztertuzituenontziguztiakprestatuetasantu ditugu,etaharanondaudeJaunarenaldarearenaurrean
20GoizjaikizenEzekiaserregea,hirikoagintariakbildu etaJaunarenetxeraigozen
21Zazpizezen,zazpiahari,zazpibildotsetazazpiaker ekarrizituztenerreinuaren,santutegiarenetaJudaren bekatu-oparigisaEtaAaronensemeapaizeiaginduzien Jaunarenaldareaneskaintzeko
22Zezenakhilzituzten,etaapaizekodolahartueta aldareanisurizuten;ahariakhilondoren,odolaisurizuten aldarean;bildotsakerehilzituztenetaodolaisurizuten aldarean
23.Etabekatueneskaintzarakoakerrakerregeareneta batzarrarenaurreraeramanzituzten,etaeskuakezarri zizkietengainean
24Apaizekhilzituzten,etahaienodolarekinaldareanisuri zutenbarkamena,Israelosoarenaldebarkamenaegiteko; izanere,erregeakaginduzuenerre-opariaketabekatuen opariakIsraelosoarentzategitea.
25LebitakJaunarenetxeanjarrizituenzinbalekin, salterioekinetaharpekin,Daviden,Gaden,erregearen igarlearenetaNatanprofetarenaginduarenarabera;izan ere,horixezenJaunarenaginduabereprofetenbidez.
26LebitakDavidenmusika-tresnekinzutikzeuden,eta apaizaktronpetekin
27Ezekiasekaginduzuenerre-opariakaldarean eskaintzekoEtaerre-opariakhastenzirenean,Jaunaren kantuaerehasizentronpetekinetaIsraelgoerregeDavidek agindutakoinstrumentuekin
28Etakongregazioosoakgurtuzuen,etakantariekabestu zuten,etatronpeta-jotzaileekjozuten:etahoriguztiairaun zuenerre-opariakamaituarte
29Etaeskaintzakamaituzituztenean,erregeaetaharekin zeudenguztiakmakurtuetagurtueginziren.
30Ezekiaserregeaketaburuzagieklebitarreiaginduzieten Jaunarilaudorioakkantatzeko,DavidenetaAsafigarlearen hitzekin.Etapozikkantatuzutenlaudorioak,etaburua makurtuetagurtueginzuten
31Ezekiasekerantzunzuen:«OrainJaunarikonsagratu diozuezeureburua;hurbilduetaekarrisakrifizioaketa eskeronekoopariakJaunarenetxera»Etakongregazioak sakrifizioaketaeskeronekoopariakekarrizituen,eta borondatezkoerre-opariakerebai.
32Etakongregazioakeskainizituenerre-oparienkopurua hirurogeitahamarzezen,ehunaharietaberrehunbildots izanzen:denakJaunarierre-oparigisaeskainiakizanziren. 33Etagauzasagaratuakseiehunidietahirumilaardiziren 34Bainaapaizakgutxiegiziren,etaezinizanzituzten erre-opariguztiaklarrutu.Horregatik,berenanaia lebitarreklagunduzietenlanaamaituetabesteapaizak berenburuasantutuarte;izanere,lebitarrekbihotz zuzenagoazutenberenburuasantutzekoapaizakbaino.
35Etaerre-opariakereugariakizanziren,bake-oparien gantzarekinetaerre-oparibakoitzarenedari-opariekin batera.HorrelaezarrizenJaunarenetxekozerbitzua.
36EzekiaseketaherriguztiakpoztuzirenJainkoakherria prestatuzuelako,bat-bateaneginbaitzendena
30.KAPITULUA
1EzekiasekmezulariakbidalizizkienIsraeletaJudaosoari, etagutunakidatzizizkienEfraimietaManasesiere, Jaunarenetxera,Jerusalemera,etorzitezen,IsraelgoJainko JaunarenomenezPazkoaospatzeko
2Erregeak,bereburuzagieketaJerusalemgokongregazio osoakerabakizutenPazkoabigarrenhilabeteanospatzea
3Ezinizanzutenospatugaraihartan,apaizekezbaitzuten berenburuabeharbezaingarbiegin,etaherriaezbaitzen Jerusalemerabildu
4Etaerregearietakongregazioosoariatseginizanzitzaien gauza
5.Beraz,agindubatezarrizutenIsraelosoan,BeerXebatikDaneraino,aldarrikatzeko,etorrietaIsraelgo JainkoJaunarenomenezPazkoaJerusalemeraospatzera etorribeharzutela;izanere,denboraluzezezzutenegin idatzitazegoenbezala
6ErregearenetaharenburuzagiengutunekinIsraeleta Judaosoanzeharjoanzirenmezulariak,erregearen aginduarenarabera,esanez:«Israelgoseme-alabak,itzul zaitezteAbraham,IsaaketaIsraelenJainkoarengana, Jaunarengana,etaAsiriakoerregeeneskuetatikihesegin duzuenenganaitzulikoda»
7Ezizanzuenaitenetazuenanaienantzekoak,zeinek berenaitenJainkoJaunarenaurkahautsibaitzuten,etahark hondamendirautzizituen,ikustenduzuenbezala
8Ezizanburugogorzuenarbasoakbezala,baiziketa Jaunarimeneginetasartubetikosantuduensantutegian; zerbitzatuJauna,zuenJainkoa,harenhaserrearensukarra zuengandikurrundudadin.
9Jaunarenganaitzultzenbazarete,zuenanaieketazuen seme-alabekerrukiaizangodutegatibueramaten dituztenenaurrean,etalurraldehonetaraitzulikodira. ZerenJauna,zuenJainkoa,errukitsuaetabihozberada,eta ezdizueaurpegiaaldebaterautziko,harenganaitzultzen bazarete.
10MezulariakhirizhirijoanzirenEfraimetaManasesen lurraldeanzehar,Zabuloneraino;bainahaiekisekaeta isekaegitenzieten.
11Halaere,Aser,ManasesetaZabulongobatzukapaldu etaJerusalemeraetorriziren
12Judanere,Jainkoareneskuaemanzienbihotzbakarra erregearenetaprintzipeenaginduabetetzeko,Jaunaren hitzarenarabera
13.EtajendetzahandiabilduzenJerusalemenbigarren hilabeteanlegamirikgabekoogiarenjaiaospatzeko,oso kongregaziohandia
14JaikietaJerusalemenzeudenaldareakkenduzituzten, etaintsentsurakoaldareguztiakkendu,etaZedronerrekara botazituzten
15Bigarrenhilarenhamalaugarreneguneanhilzuten Pazkoa;etaapaizaketalebitarraklotsatueginziren,eta berenburuaksantutuetaerre-opariakJaunarenetxera ekarrizituzten.
16Etaberenlekuangeldituziren,berenohiturarenarabera, JainkoarengizonMoisesenlegearenarabera;apaizek lebitarreneskutikhartzenzutenodolaihinztatuzuten.
17Izanere,askozirensantutuakezzirenakkongregazioan; horregatik,lebitarrekzutenPazko-abereakhiltzeaz arduratzen,garbiezzeudenguztientzat,Jaunarisantutzeko.
18Izanere,herrikojendeaskok,Efraim,Manases,Isakar etaZabulonherrietakoaskokere,ezzutenberenburua garbitu,bainaidatzitazegoenbezalajanzutenPazkoa. BainaEzekiasekotoitzeginzienhaientzat,esanez: «BarkatudezalaJainkoonakguztiei».
19Jainkoa,bereaitenJainkoJauna,bilatzekobihotza prestatzenduena,santutegikogarbitasunarenarabera garbituaezbadaere
20JaunakEzekiasenesanaentzunetaherriasendatuzuen.
21Jerusalemenzeudenisraeldarrekzazpiegunezospatu zutenlegamirikgabekoogiarenjaia,pozik;etalebitarrek etaapaizekeguneroJaunagoraipatzenzuten,instrumentu ozenekinkantatuz
22EzekiasekJaunarenezagutzaonairakastenzutenlebitar guztieikontsolamenduaemanzien;etazazpiegunezjai osoanjanzuten,bake-opariakeskainizetaberenarbasoen JainkoJaunariaitortzaeginez.
23Etabatzarosoakbestezazpiegunospatzeaerabakizuen, etabestezazpiegunakpozikospatuzituzten
24JudakoerregeEzekiasekmilaidietazazpimilaardi emanzizkionherriari;etaburuzagiekmilaidietahamar milaardi;etaapaizaskokberenburuasantutuzuten
25.Judakokongregazioosoa,apaizaketalebitarrak, IsraeldiketorritakokongregazioosoaetaIsraelgo lurraldetiketorrietaJudanbizizirenatzerritarrakpoztu ziren
26PoztasunhandiaizanzenJerusalemen,Israelgoerrege DavidensemeSalomonengaraitikezbaitzenhorrelakorik izanJerusalemen
27Orduan,apaizlebitarrakjaikietaherriabedeinkatu zuten;haienahotsaentzunaizanzen,etahaienotoitza harenbizilekusantura,zerura,iritsizen.
31.KAPITULUA
1Horiguztiaamaituzenean,bertanzeudenisraeldar guztiakJudakohirietarajoanziren,etairudiakpuskatu, zutoinsakratuakmoztu,etatokigorenaketaaldareakbota zituztenJudaetaBenjaminosoan,baitaEfraimeta Manasesenere,denakerabatsuntsituarteOrduan, israeldarguztiakitzuliziren,bakoitzaberelurraldera,bere hirietara
2Ezekiasekapaizenetalebitarrentxandakizendatuzituen, bakoitzaberezerbitzuarenarabera,apaizaketalebitarrak erre-opariaketabake-opariakegiteko,Jaunarenetxolen ateetanzerbitzatzeko,eskerrakematekoetalaudorioak egiteko.
3Jaunarenlegeanidatzitadagoenbezala,erregearen ondasunenzatibatezarrizuenerre-oparietarako,hauda, goizekoetaarratsaldekoerre-oparietarako,eta larunbatetako,ilberrietakoetajainagusietakoerreoparietarako
4Gainera,Jerusalemenbizizireneiaginduzienapaizeieta lebiteizegokienzatiaemateko,Jaunarenlegeansendoago egonzitezen
5Aginduazabaldubezainlaster,israeldarrekugariekarri zituztengari,ardo,olioetaeztiarenlehenfruituak,eta soroetakouztaguztiak;etagauzaguztienhamarrenakugari ekarrizituzten.
6JudakohirietanbizizirenIsraelgoetaJudakoseme-alabei dagokienez,idienetaardienhamarrenaketaJaunari,beren Jainkoari,sagaratuzitzaizkiongauzasantuenhamarrenak ekarrietapilanjarrizituzten
7Hirugarrenhilabeteanhasizirenpilahorienoinarriak jartzen,etazazpigarrenhilabeteanamaitu.
8Ezekiaseketaburuzagieketorrietapilakikustean,Jauna etaharenherriIsraelbedeinkatuzituzten.
9Orduan,Ezekiasekapaizeietalebitarreigaldetuzien hondakin-piloeiburuz
10Azariasek,Tzadokenetxekoapaiznagusiak,erantzun zion:«Jaunarenetxeraeskaintzakekartzenhasizirenetik, asejandugu,etasoberangeratugara,Jaunakbereherria bedeinkatubaitu,etasoberangeratudenajanarikopuru handiada»
11Orduan,EzekiasekaginduzuenJaunarenetxeangelak prestatzeko;etaprestatuzituzten,
12Etaeskaintzak,hamarrenaketagauzasakratuakleialki ekarrizituen;Kononiaslebitarrazenburuzagia,etaXimei harenanaiahurrengoa.
13Jehiel,Azazias,Nahat,Asahel,Jerimot,Jozabad,Eliel, Ismakias,MahatetaBenaiaszirenarduradunak
KononiasenetabereanaiaXimeirenagindupean,Ezekias erregearenetaJainkoarenetxekoarduradunAzariasen agindupean
14Kore,Imnalebitarrensemeaetaekialdekoatezaina, Jainkoarenborondatezkooparienarduradunazen,Jaunaren opariaketagauzasantuenakbanatzeko
15EtaharenondoanzeudenEden,Miniamin,Josue, Semaias,AmariasetaSekaniasapaizenhirietan,beren eginkizunetan,berenanaieitxandakaemateko,baihandiei baitxikiei
16Jaunarenetxeansartzenzirengizonguztiengenealogiazerrendazgain,hiruurtetikgorakoak,egunerokozatia emanbeharzutenberenzerbitzuarenarabera,beren txandaka
17Apaizengenealogia,berenaitenetxeenarabera,eta lebitarrena,hogeiurtetikgorakoak,bereneginkizuneneta txandarenarabera;
18Etahaientxikiguztien,emazteen,semeenetaalaben genealogia,kongregazioosoanzehar,zerenberen eginkizunbereziansantutasunezsantutubaitziren
19Aaronenondorengoapaizetatik,hirietakokanpoetan bizizirenak,hiribakoitzean,izendatutakogizonak,apaizen etalebitarrenarteangenealogietanzenbatutakogizonezko guztieizatiakemateko
20.EtaEzekiasekJudaosoaneginzuenhori,etaeginzuen ongia,zuzentasunaetaegiazenaJaunaren,bereJainkoaren, aurrean
21Jainkoarenetxearenzerbitzuan,legeanetaaginduetan hasizenlanguztietan,bereJainkoabilatzeko,bihotzosoz eginzuen,etaarrakastaizanzuen
32.KAPITULUA
1Gertaerahauenetahaienezarpenarenondoren,Asiriako erregeSenakeribetorrietaJudarasartuzen,etahiri gotortuakinguratuzituen,etaberetzatirabazteapentsatu zuen.
2EzekiasekikusizueneanSenakeribetorrizelaeta Jerusalemenaurkaborrokatzekoasmoazuela,
3Hiritikkanpozeudeniturrietakourakixtekoaholkua hartuzuenbereburuzagiekinetagizonindartsuekin,eta haueklagunduzioten
4Jendetzahandiabilduzen,iturriguztiaketalurraldearen erditikzihoanerrekaitxizituzten,esanez:«Zergatiketorri beharduteAsiriakoerregeekuraskoaurkitzeko?»
5.Indartueginzuenbereburua,etahautsizenharresi guztiaberreraikizuen,etadorreetarainoaltxatuzuen,eta besteharresibatkanpoaldean,etaMillokonponduzuen Davidenhirian,etagezietaezkutuugarieginzituen
6Gerra-kapitainakezarrizituenherriarengainean,eta hirikoatearenondokoplazanbilduzituenbereinguruan, etahitzeginzienlasaigarri,esanez:
7Izanzaiteztesendoetaadoretsu,ezizanbeldurriketaez izutuAsiriakoerregearenaurrean,eztaharekindagoen jendetzaosoarenaurreanere;izanere,gehiagodiragurekin harekinbaino
8Haragizkobesobatduharekin;bainagurekindagoJauna, gureJainkoa,gurilaguntzekoetagureguduakegitekoEta herriakJudakoerregeEzekiasenhitzetanhartuzuen konfiantza.
9Ondoren,AsiriakoerregeSenakeribekberezerbitzariak Jerusalemerabidalizituen(berakLakixsetiatuzuen,bere
indarguztiekin)JudakoerregeEzekiasietaJerusalemen bizizirenJudakoguztiei,esanez:
10HaudioAsiriakoerregeSenakeribek:Zertanduzue konfiantza,Jerusalemensetioanirauteko?
11EzalzaituzteEzekiasekengainatzengosezetaegarriz hiltzera,esanez:«JaunakgureJainkoaklibratukogaitu Asiriakoerregeareneskuetatik»?
12EzaldituEzekiasekberakkenduharentokigorenaketa aldareak,etaaginduzienJudarietaJerusalemi,esanez: Aldarebakarbatenaurreanadoratukoduzueetaintsentsua errekoduzuebertan?
13Ezdakizueniketanireaitekbestelurraldeetakoherri guztieiegindiegunguztia?Lurraldehorietakonazioen jainkoeklibratuahalizanzituztenberenlurraldeaknire eskuetatik?
14Nireaiteksuntsituzituztennazioguztienjainkoen artean,zeinizanzenbereherrianireeskuetatikaskatuahal izanzuena?ZuenJainkoakzueknireeskuetatikaskatuahal izateko.
15Ezzaitzatela,beraz,Ezekiasekengaina,eztamodu honetanengainazaitzatelaere,etaezzaitezelaharengan sinetsi;izanere,ezdagoinongonazioedoerreinuko jainkorikgaiizandenikbereherrianireetanirearbasoen eskutiklibratzekoZenbatetagutxiagolibratukozaituzte zuenJainkoaknireeskutik?
16Etaharenzerbitzariekaregehiagohitzeginzuten JainkoJaunarenetaEzekiasharenzerbitzariarenaurka
17GutunakereidatzizituenIsraelgoJainkoJaunaren aurkairaintzekoetaharenaurkahitzegiteko,esanez: «Bestelurraldeetakonazioenjainkoekezdutenbezala berenherrianireeskutiklibratu,EzekiasenJainkoakereez dubereherrianireeskutiklibratuko»
18Orduan,ozenkioihueginzietenjuduenhizkuntzan Jerusalemgoharresigaineanzegoenjendeari,beldurtzeko etanahasteko,hiriahartzeko
19EtaJerusalemgoJainkoarenaurkahitzeginzuten, lurrekojendeenjainkoenaurkabezala,zeinakgizakiaren eskuenlanabaitziren
20Horregatik,EzekiaserregeaketaAmotzensemeIsaias profetakotoitzeginetazeruraoihueginzuten.
21Jaunakaingerubatbidalizuen,etahonekAsiriako erregearenkanpalekukogizonausartguztiak,buruzagiak etakapitainaksuntsituzituen.Lotsazitzulizenbere lurralderaBerejainkoarenetxerasartuzenean,bere erraietatikaterazirenekezpatazhilzutenhan
22HorrelasalbatuzituenJaunakEzekiasetaJerusalemgo biztanleakAsiriakoerregeSenakeribenetabesteguztien eskuetatik,etaaldeguztietatikgidatuzituen.
23AskokekarriziotenJaunaridohainakJerusalemera,eta JudakoerregeEzekiasiereopariak;etahandikaurrera, herriguztienaurreanohoratuzen
24.Egunhaietan,Ezekiashilzorianegonzen,etaJaunari otoitzeginzion;Jaunakhitzeginzion,etaseinalebateman zion
25BainaEzekiasekezzuenberariegindakomesedearen araberaitzuli,harroputzbaitzegoenberebihotza; horregatik,haserreapiztuzenharen,Judareneta Jerusalemenaurka
26Halaere,Ezekiasek,berebihotzekoharrokeriagatik, apaldueginzen,baiberabaiJerusalemgobiztanleak,eta horrelaezzenJaunarenhaserreahaiengaineraetorri Ezekiasengaraian
27Ezekiasekaberastasunetaohoreizugarriakizanzituen, etazilar,urre,harribitxi,espezie,babesetabitxieder guztienaltxortegiakeginzituen
28.Biltegiakerebazirenale,ardoetaolioarenuztarako;eta ukuiluakaberemotaguztietarako,etaukuiluak artaldeentzat
29Hiriakereemanzizkion,etaartaldeetabehi-taldeugari, Jainkoakosoondasunugariemanbaitzion.
30EzekiasekGihonengoikoubideaestalietaDaviden hiriarenmendebalderaeramanzuenEtaEzekiasek arrakastaizanzuenberelanguztietan
31Halaere,Babiloniakoprintzipeenenbaxadoreekbidali zituztenean,herrialdeangertatuzenmiraribatenberri emateko,Jainkoakutzieginzuen,probatzekoetabere bihotzeanzegoenguztiajakiteko
32Ezekiasengainerakoegintzaketaharenonginahia AmotzensemeIsaiasprofetarenikuskarianetaJudaeta Israelgoerregeenliburuanidatzitadaude
33Ezekiasekbereaitekinloeginzuen,etaDaviden semeenhilobirikgoreneanlurperatuzuten;Judaosoaketa JerusalemgobiztanleekohoreeginziotenhilzeneanEta Manasesberesemeakerreinatuzuenharenondoren.
33.KAPITULUA
1HamabiurtezituenManasesekerregeizatenhasizenean, etaberrogeitahamabosturtezizanzenerregeJerusalemen 2Jaunarenaurreangaizkiaeginzuen,Jaunakisraeldarren aurretikkanporatuzituenjentilenhiguingarrienantzera
3Ezekiasek,bereaita,botazituentokigorenakberreraiki zituen;Baalenaldareakeraikizituen,basoakeginzituen etazerukoizarguztiakadoratuetazerbitzatuzituen
4AldareakeraikizituenJaunarenetxean,zeinariburuz Jaunakesanbaitzuen:Jerusalemenizangodanireizena betiko
5Jaunarenetxekobipatioetanaldareakeraikizizkien zerukoizarguztiari.
6Hinom-enseme-alabaksutikigaroarazizituenharanean; denborakerezainduzituen,aztikeriaketasorginkeriak erabilizituen,etaespirituiragarleekinetaaztiekinlanegin zuen;Jaunarenaurreangauzagaiztoaskoeginzituen,hura haserretzeko
7Jainkoarenetxeanjarrizuenberakegindakoirudi zizelkatubat,zeinariburuzJainkoakDavidietabereseme Salomoniesanbaitzien:EtxehonetanetaIsraelgoleinu guztienarteanaukeratududanJerusalemen,jarrikodutnire izenabetiko
8Ezdutgehiagoisraeldarrenoinazuenarbasoeieman diedanlurraldetikkenduko;Moisesenbidezemandiedan lege,arauetaerabakiguztiakbeteditzatenzaindudezaten
9Horrela,ManasesekJudaetaJerusalemgobiztanleak engainatuzituen,Jaunakisraeldarrenaurreansuntsitu zituenjentilenbainookerragojokatzera
10JaunakManasesietaharenherriarihitzeginzien,baina ezziotenjaramonikegin
11Horregatik,JaunakAsiriakoerregearengudarosteko kapitainakekarrizizkienhaiengainera,etahauekManases arantzaarteanharrapatu,kateekinlotuetaBabiloniara eramanzuten
12Atsekabetutazegoenean,Jaunari,bereJainkoari,otoitz eginzion,etaberearbasoenJainkoarenaurreanapalduegin zen
13Etaotoitzeginzion,etahonekerregutueginzion,eta entzuneginzionbereerregua,etaJerusalemeraitzulizuen bereerreinuraOrduanManasesekjakinzuenJaunabera zelaJainkoa.
14Ondoren,Davidenhiriarenkanpoaldean,Gihon-en mendebaldean,haranean,harresibateraikizuen,Arrain Atearensarreraraino;Ofelinguratuzuen,etagaraierahandi bataltxatuzuen,etagerrakokapitainakjarrizituenJudako hirigotortuguztietan
15Jaunarenetxetikjainkoarrotzaketaidoloakenduzituen, baitaJaunarenetxearenmendianetaJerusalemeneraiki zituenaldareguztiakere,etahiritikkanporabotazituen
16Jaunarenaldareakonponduzuen,etabertaneskaini zituenbake-opariaketaeskeronekoopariak,etaJudari aginduzionIsraelgoJainkoJaunazerbitzatzeko 17Halaere,herriaktokigoretansakrifizioakeskaintzen jarraituzuen,bainaJaunari,bereJainkoari,bakarrik 18Manasesengainerakoegintzak,bereJainkoariegindako otoitzaetaikusleekIsraelgoJainkoarenizeneanmintzatu zitzaizkionhitzakIsraelgoerregeenliburuanidatzitadaude 19Bereotoitzaerebai,etanolaJainkoakentzunzion,eta berebekatuetatransgresioguztiak,etanoneraikizituen tokigorenak,etajarrizituenbasoaketairudizizelkatuak, apalduaurretik:hara,igarleenesanetanidatzitadaude 20Manasesbereaitekinlokarazizen,etabereetxean lurperatuzuten;etaharensemeAmonekerreinatuzuen harenordez
21HogeitabiurtezituenAmonekerregeizatenhasi zenean,etabiurtezerregeizanzenJerusalemen
22BainaJaunarenaurreangaizkiaeginzuen,bereaita Manasesekbezala;izanere,AmonekbereaitaManasesek egindakoirudizizelkatuguztieisakrifizioakeskainizizkien, etagurtueginzien;
23EtaezzenapalduJaunarenaurrean,bereaita Manasesekapalduzuenbezala;baiziketaAmongeroeta gehiagoeginzuenbekatu
24.Etaberezerbitzariekharenaurkakonspiratuzuten,eta bereetxeanhilzuten
25BainaherrikojendeakAmonerregearenaurka konspiratuzutenguztiakhilzituen;etaherrikojendeak Josias,harensemea,izendatuzuenerregeharenordez
34.KAPITULUA
1ZortziurtezituenJosiasekerregeizatenhasizenean,eta hogeitahamaikaurtezizanzenerregeJerusalemen.
2Jaunarenaurreanzuzenazenaeginzuen,etabereaita Davidenbideetanibilizen,ezeskuineraezezkerrera makurtugabe
3Bereerregealdikozortzigarrenurtean,oraindikgaztea zela,bereaitaDavidenJainkoabilatzenhasizen;eta hamabigarrenurteanJudaetaJerusalemtokigorenetatik, basosakratuak,irudizizelkatuaketaurtutakoirudietatik garbitzenhasizen
4EtaharenaurreanBaalenaldareakhautsizituzten;eta gaineanzeudenirudiakmoztuzituen;etabasosakratuak, irudizizelkatuaketaurtutakoirudiakxehatu,etahauts bihurtu,etahautsabotazuen,sakrifizioakeskaini zizkietenenhilobiengainean
5Apaizenhezurrakerrezituenhaienaldareetan,etaJuda etaJerusalemgarbituzituen
6GauzaberaeginzuenManases,EfraimetaSimeon hirietan,Neftaliraino,inguruanaitzurrakerabiliz.
7Aldareaketabasoakhautsi,irudizizelkatuakhauts bihurtuetaIsraelgolurraldeosoanzeudenidologuztiak txikituondoren,Jerusalemeraitzulizen.
8Bereerregealdikohemezortzigarrenurtean,lurraldeaeta etxeagarbituondoren,bidalizituenAtzaliasensemeXafan, hirikogobernariMaaseiasetaJoakazensemeJoah, bozeramailea,Jaunaren,bereJainkoaren,etxea konpontzeko
9Hilkiasapaiznagusiarenganairitsizirenean,Jainkoaren etxeraekarritakodiruaemanzioten,atezainzeuden lebitarrekManasesenetaEfraimeneskutik,Israelgo gainerakoguztiengandik,JudarenetaBenjamineneskutik bilduzutena;etaJerusalemeraitzuliziren
10Jaunarenetxearenarduradunzirenlangileeneskuetan jarrizutendirua,etahauekJaunarenetxeanlaneanariziren langileeiemanzieten,etxeakonponduetahobetzeko
11Artisaueietaeraikitzaileeiemanzietenharrilanduaketa egurraerosteko,etaJudakoerregeeksuntsituzituzten etxeenzoruaegiteko
12Gizonekleialkieginzutenlana;etahaienarduradunak MerarirenondorengolebitarretakoJahatetaObadiasziren; etaKehatenondorengoetakoZakariasetaMexulam,lana aurreraeramateko;etabestelebitarbatzuk,musika-tresnak jotzentrebeakzirenguztiak
13Zamaeramatenzutenengainzeuden,etaedozein lanetanarizirenguztienarduradunak;lebitarrenartean, berriz,bazeudenidazkariak,arduradunaketaatezainak
14Jaunarenetxeraekarritakodiruaaterazutenean,Hilkias apaizakMoisesekemandakoJaunarenlegearenliburua aurkituzuen
15HilkiasekerantzunzionXafaneskribauari:«Legearen liburuaaurkitudutJaunarenetxean».EtaHilkiasekliburua Xafaniemanzion
16Xafanekliburuaerregearieramanzion,etaerantzun zion:«Zurezerbitzarieiagindutakoguztiaegitendute».
17Jaunarenetxeanaurkitutakodiruabilduetaarduradunen etalangileeneskuetaraemandute
18Orduan,Xafaneskribauakerregeariesanzion:«Hilkias apaizakliburubatemandit»EtaXafanekirakurrizuen erregearenaurrean
19Legearenhitzakentzunzituenean,erregeakbere jantziakurratuzituen
20ErregeakaginduhauemanzienHilkiasi,Xafanenseme Ahikami,MikarensemeAbdoni,Xafanidazkariarieta erregearenzerbitzarizenAsaiasi: 21Zoaz,etakontsultatuJaunariniretzatetaIsraeleneta Judangelditudirenentzat,aurkitudenliburukohitzeiburuz; handiabaitaJaunarenhaserreaguregaineraisuria,gure aitekezdutelakoJaunarenhitzabete,liburuhonetan idatzitadagoenguztiaegiteko.
22HilkiasetaerregeakizendatutakoakHulda profetesarenganajoanziren,TikvatensemeetaHasraren semeXalumenemaztearengana,jantzienzaindariarena (Jerusalemenbizizen,unibertsitatean),etagauzaberaesan zioten.
23Etaharkerantzunzien:«HaudioIsraelgoJainkoJaunak: Esaniezaiozuebidalizaituztengizonari, 24HaudioJaunak:«Hara,hondamendiaekarrikoduttoki honenetabertakobiztanleengainera,Judakoerregearen
aurreanirakurridutenliburuanidatzitadaudenmadarikazio guztiak».
25Utzieginnautelako,etajainkoarrotzeiintsentsuaerre dietelako,bereneskuenlanguztiekinhaserretunadin; horregatik,nirehaserreaisurikodalekuhonengainean,eta ezdaitzaliko
26EtaJaunarikontsultaegiterabidalizaituztenJudako erregeari,honelaesangodiozue:HaudioIsraelgoJainko Jaunak,entzundituzunhitzeiburuz:
27Zurebihotzasamurraizandelako,etaJainkoaren aurreanapalduzarelako,tokihonenetabertanbizidirenen aurkakoharenhitzakentzundituzunean,etanireaurrean apalduzarelako,etazurejantziakurratuetanireaurrean negareginduzunez,nikereentzunzaitut,dioJaunak
28Hara,zurearbasoekinbildukozaitut,etabakeanzure hilobianbildukozaitut,etaezdutezurebegiekikusikoleku honenetabertanbizidirenengaineraekarrikodudangaitz guztiaEtaerregearierantzunzioten
29Orduan,erregeakJudakoetaJerusalemgoarduradun guztiakbiltzerabidalizituen
30EtaerregeaJaunarenetxeraigozen,Judakogizon guztiak,Jerusalemgobiztanleak,apaizak,lebitaketaherri osoa,handietatxiki,etaJaunarenetxeanaurkitutakoitunliburukohitzguztiakirakurrizizkien
31Erregeakberetokianzutikjarrietaitunbateginzuen Jaunarenaurrean,Jaunarijarraitzekoetaharenaginduak, testigantzaketalegeakbihotzosozetaarimaosoz betetzeko,liburuhonetanidatzitadaudenitunarenhitzak betetzeko
32JerusalemenetaBenjaminenzeudenguztiakereitun horrenaldejarrizituen.EtaJerusalemgobiztanleek Jainkoaren,berenarbasoenJainkoaren,itunarenarabera jokatuzuten
33Josiasekisraeldarreizegozkienlurraldeguztietatik kenduzituenhiguingarrikeriaguztiak,etaIsraelenzeuden guztiakJaunari,berenJainkoari,zerbitzatzerabehartu zituen.JosiasekbizitzaosoanezzuenJaunari,beren arbasoenJainkoari,jarraitzetikaldendu
35.KAPITULUA
1JosiasekPazkoaospatuzuenJaunarenohorez Jerusalemen,etalehenhilarenhamalaugarreneguneanhil zutenPazkoa
2ApaizakbereneginkizunetanjarrietaJaunarenetxeko zerbitzurabultzatuzituen,
3EtaesanzienIsraelosoariirakastenziotenetaJaunari sagaratuakzirenlebitarrei:JarrikutxasantuaSalomon, IsraelgoerregeDavidensemeak,eraikizuenetxean;ezda zamaizangozuensorbaldengaineanZerbitzatuorain Jaunari,zuenJainkoari,etaharenherriIsraeli
4.Etaprestatuzaiteztezuenaitenetxeenarabera,zuen txandarenarabera,IsraelgoerregeDavideketaharenseme Salomonekidatzitakoarenarabera
5Zuekeretokisantuanzaudete,zuenanaienherrikoaiten familienetalebitarrenfamilienaraberabanatuta
6Hilezazue,bada,Pazkoa,etasantuitzazuezeuenburuak, etaprestatuzuenanaiak,JaunakMoisesenbidez esandakoarenaraberaegindezaten
7Josiasekemanzienherriariartaldeetakobildotsaketa antxumeak,denaPazko-oparigisa,bertanzeuden
guztientzat,hogeitahamarmila,etahirumilaidi;hauek erregearenondasunetatikziren.
8Jainkoarenetxekoagintariekborondatezemanzieten herriari,apaizeietalebitarrei:Hilkiasek,Zakariaseketa Jehielekbimilaetaseiehunaberetxikietahirurehunidi emanzietenapaizeiPazko-oparigisa
9Konaniasek,XemaiaseketaNetanelek,harenanaiek,eta Hasabiasek,JeieleketaJozabadlebitarrenburuzagiekbost milaaberetxikietabostehunidiemanzizkietenlebitarrei Pazko-oparitzat
10Zerbitzuaprestatuzen,etaapaizakberenlekuetanjarri ziren,etalebitarrakberentxandetan,erregearenaginduaren arabera.
11Pazkoahilzuten,etaapaizekodolaeskuetatikihinztatu zuten,etalebitarreklarrutueginzituzten
12.Etaerre-opariakkenduzituzten,herrikofamilien araberaemateko,Jaunarieskaintzeko,Moisesenliburuan idatzitadagoenbezalaEtagauzaberaeginzutenidiekin
13Pazkoasuanerrezuten,araudiarenarabera;baina gainerakoeskaintzasantuakeltzeetan,galdaretaneta zartaginetanegosizituzten,etaazkarbanatuzituztenherri guztiarenartean.
14Gero,lebitarrekprestatuzutenberentzatetaapaizentzat, Aaronensemeapaizakerre-opariaketagantzakeskaintzen aritubaitzirengaueraarte;horregatik,lebitarrekprestatu zutenberentzatetaAaronensemeapaizentzat
15Asafensemekantariakberenlekuanzeuden,David, Asafen,HemanenetaerregearenikusleJedutunen aginduarenarabera;etaatezainakatebakoitzeanzain zeuden;ezinzirenberenzerbitzutikaldendu,zerenberen anaialebitarrekprestatzenbaitzutenjanaria.
16EgunhartanprestatuzenJaunarenzerbitzuguztia, PazkoaospatzekoetaJaunarenaldareanerre-opariak eskaintzeko,Josiaserregearenaginduarenarabera.
17EtabertanzeudenisraeldarrekPazkoaospatuzuten garaihartan,etazazpiegunezlegamirikgabekoogienjaia
18SamuelprofetarengaraitikezzenIsraelenospatuzen Pazko-jairikbezalakorikizan;eztaIsraelgoerregeguztiek ereJosiasek,apaizek,lebitarrek,JudaetaIsraelguztieketa JerusalemgobiztanleekospatuzutenbezalakoPazko-jairik eginzutenik
19Josiasenerregealdikohemezortzigarrenurteanospatu zenPazkohau.
20Josiasektenpluaprestatuzuenean,EgiptokoNeko erregeaKarkemisenaurkaborrokatzerajoanzenEufrates ondoan;etaJosiasharenaurkaaterazen.
21Bainaenbaxadoreakbidalizizkion,esanez:«Zerdaukat nirekinzerikusirik,Judakoerrege?Eznatorgaurzure aurka,baiziketagerranarinaizenetxehonenaurka Jainkoakaginduditbizkortzeko:ezzaitezJainkoarekin nahastetik,nirekindagoenarekin,suntsituezzaitzan»
22Halaere,Josiasekezzuenaurpegiaaldebaterautzinahi izan,baiziketamozorrotueginzen,harekinborrokatzeko; etaezzituenentzunNekorenJainkoarenahokohitzak,eta Megiddoharaneanborrokatzerajoanzen
23ArkulariekJosiaserregearitiroeginzioten;etaerregeak berezerbitzarieiesanzien:«Ateranazazuehemendik,larri zauritutanagoelako»
24Berezerbitzariek,beraz,Josiasgurditikateraeta bigarrengurdianjarrizuten,etaJerusalemeraeramanzuten. Hilzen,etabereaitenhilobietakobateanlurperatuzuten JudaetaJerusalemosoakdoluaeginzuenJosiasengatik
25JeremiasekJosiasiegindakodoluaeginzuen;etakantari guztiek,gizon-emakumekantariek,Josiasiburuzhitzegin duteberendoluetangaurarte,etaIsraelenlegebihurtu dituzte;etahara,doluetanidatzitadaude.
26Josiasengainerakoegintzaketaharenonginahia, Jaunarenlegeanidatzitadagoenarenarabera, 27Etaharenegintzak,lehenengoaketaazkenak,Israelgo etaJudakoerregeenliburuanidatzitadaude.
36.KAPITULUA
1Orduan,herrikojendeakJoahaz,Josiasensemea,hartu etabereaitarenordezerregeizendatuzuenJerusalemen. 2HogeitahiruurtezituenJoakazekerregeizatenhasi zenean,etahiruhilabetezizanzenerregeJerusalemen
3EgiptokoerregeakJerusalemenkenduzion,eta lurraldeariehuntalentuzilaretatalentubaturreeskatuzion 4EgiptokoerregeakEliakim,bereanaia,Judaeta Jerusalemgoerregeizendatuzuen,etaJoiakimizenaaldatu zionNekokbereanaiaJoakazhartuetaEgiptoraeraman zuen
5HogeitabosturtezituenJoiakimekerregeizatenhasi zenean,etahamaikaurtezizanzenerregeJerusalemen;eta Jaunaren,bereJainkoaren,aurreangaizkiaeginzuen
6BabiloniakoerregeNabukodonosorharenaurkajoanzen, etakateekinlotuzuenBabiloniaraeramateko
7NabucodonosorJaunarenetxekoontzibatzukBabiloniara eramanetaBabiloniakoberetenpluanjarrizituen.
8Joiakimengainerakoegintzak,eginzituenhiguingarriak etaharenganaurkituzirenakIsraelgoetaJudakoerregeen liburuanidatzitadaude.EtaharensemeJoiakinekerreinatu zuenharenordez
9ZortziurtezituenJoiakinekerregeizatenhasizenean,eta hiruhilabeteetahamaregunezizanzenerregeJerusalemen; etaJaunarenaurreangaizkiaeginzuen
10Urtebetebetezenean,Nabucodonosorerregeak BabiloniaraeramanzuenJaunarenetxekoontziederrekin batera,etaSedekiasbereanaiaizendatuzuenJudaeta Jerusalemgoerrege
11HogeitabaturtezituenSedekiasekerregeizatenhasi zenean,etahamaikaurtezerregeizanzenJerusalemen 12Jaunaren,bereJainkoaren,aurreangaizkiaeginzuen, etaezzenapalduJeremiasprofetarenaurrean,Jaunaren ahotikmintzatuzenean
13EtaNabucodonosorerregearenaurkaerematxinatuzen, zeinakJainkoarenizeneanzineginarazibaitzion;baina gogortueginzuenlepoaetagogortueginzuenbihotza, IsraelgoJainkoJaunarenganaezbihurtzeko.
14Apaizburuguztieketaherriakereosogaizkijokatu zutenjentilenhiguingarrikeriaguztienondoren,etaJaunak Jerusalemensantuatuzuenetxeakutsatuzuten
15Jaunak,haienarbasoenJainkoak,mezularienbidez bidalizienmezulariak,goizjaikietabidaliz,bere herriarekikoetaberebizilekuarekikoerrukizuelako
16BainaJainkoarenmezulariakisekaeginzituzten,haren hitzakgutxietsietaharenprofetakgaizkierabilizituzten, Jaunarenhaserreabereherriarenaurkapiztuzenarte, erremediorikegonezzenarte
17Horregatik,Kaldearrenerregeaekarrizuenhaien gainera,etahonekhaiengazteakezpatazhilzituen santutegikoetxeanEzzuenerrukirikizangazte,neskame,
agureedozahartzarozmakurtuzenarentzat;denakeman zizkioneskuetan.
18Jainkoarenetxekoontziguztiak,handiaketatxikiak, Jaunarenetxekoaltxorrak,erregearenetaharenprintzipeen altxorrak;horiekguztiakBabiloniaraeramanzituen.
19Jainkoarenetxeaerrezuten,Jerusalemgoharresiabota, jauregiguztiakerreetaontziederguztiaksuntsituzituzten 20EzpatarenheriotzatikiheseginzutenakBabiloniara eramanzituen,etahanharenetaharensemeenmenpeko izanzirenPersiakoerreinuaerreinatuarte
21JaunakJeremiasenahozesandakoabetezedin,lurrak berelarunbatakgozatuarte;hondamendiaegonzen bitartean,larunbatagordezuen,hirurogeitahamarurtebete arte
22PertsiakoerregeZirorenlehenurtean,Jeremiasenahoz Jaunakesandakohitzabetezedin,JaunakPertsiakoerrege Zirorenespirituapiztuzuen,etahonekbereerreinuosoan aldarrikapenbateginetaidatzizezarrizuen,esanez: 23.HaudioPersiakoerregeZirok:«Lurrekoerreinu guztiakemandizkitzerukoJainkoJaunak;etaagindudit etxebateraikitzekoJudakoJerusalemenNordazuen arteanharenherriosoan?IzanbediberarekinJauna,bere Jainkoa,etaigobedi»