Basque - The Book of 1st Kings

1Erregeak

1.KAPITULUA

1Daviderregeazaharraetaadinetanaurreratuazen;jantziz estalizuten,bainaezzuenberorik.

2Horregatik,berezerbitzariekesanzioten:«Bilatubedi nirejaunerregearentzatbirjinagaztebat,erregearen aurreanegondadin,zaindudezanetazuremagaleanetzan dadin,berotudadinnirejaunerregea»

3Israelgolurraldeosoanneskaederbatenbilaibiliziren, etaAbixagSunamdarraaurkituzuten,etaerregearengana eramanzuten

4Neskatxaosoederrazen,etaerregeamaitezueneta zerbitzatzenzion;bainaerregeakezzuenezagutu

5Orduan,Adonias,Haggithensemeak,goratueginzen, esanez:«Niizangonaizerrege».Etagurdiak,zaldiaketa harenaurretiklasterkaibiltzekoberrogeitahamargizon prestatuzituen

6.Aitakezzioninoizereatsekabetuesanez:«Zergatikegin duzuhori?»Gizonosoederrazen,etabereamak Absalomenondorenerdituzuen

7Joabekin,Tzeruiarensemearekin,etaAbiatarapaizarekin hitzeginzuen;etaAdoniasijarraitzenzioteneklagundu zioten

8BainaTzadokapaiza,JoiadarensemeBenaias,Natan profeta,Ximei,ReietaDavidekinzeudengizonausartakez zeudenAdoniasenalde

9Adoniasekardiak,idiaketabehigizenakhilzituen Zoheletharriarenondoan,Enrogelondoan,etabereanaia guztiak,erregearensemeak,etaJudakogizonguztiak, erregearenzerbitzariak,deituzituen.

10BainaezzituendeituNatanprofeta,Benaias,gizon ausartaketabereanaiaSalomon.

11.Natanek,beraz,Salomonenamari,Betsaberi,esanzion: «EzalduzuentzunHagit-ensemeAdoniasekerregeegin duela,etagurejaunDavidekezdakielahori?»

12.Zatozorain,etaaholkubatemangodizut,zurebiziaeta zuresemeSalomonenasalbaditzazun

13ZoazetajoanzaitezDaviderregearengana,etaesan iezaiozu:Ezalzenion,enejaunerregeak,zineginzure neskameari,esanez:Salomonzuresemeaizangodanire ondorenerregea,etaberaeseriegingodaniretronuan? Zergatikerreinatzendu,orduan,Adoniasek?

14Hara,zukerregearekinoraindikhizketanarizaren bitartean,nierezureatzetiksartukonaizetazurehitzak baieztatukoditut

15Betsabeerregearenganajoanzengelara;erregeaoso zaharrazen,etaAbisagsunamdarrakzerbitzatzenzuen erregea

16Betsabekmakurtuetaerregearierreberentziaeginzion Erregeakgaldetuzion:Zernahiduzu?

17Etaharkerantzunzion:Enejauna,Jaunarenizeneanzin egindiozuzureneskameari,esanez:Salomonzuresemea izangodanireondorenerrege,etaberajarrikodanire tronuan

18Etaorain,hara,Adoniaserregeda;etaorain,eneerrege jauna,ezdakizuhori.

19Idi,behigizenetaardiugarihilditu,etaerregearen semeguztiak,AbiatarapaizaetaJoab,armadakoburuzagia,

gonbidatuditu;bainazurezerbitzariSalomonezdu gonbidatu

20Etazu,enejauna,erregea,Israelosoarenbegiakzure gaineandaude,zureondorenenejaunerregearentronuan noreseribehardenesateko

21Bestela,nirejaunerregeabereaitekinlotaradoanean,ni etaniresemeSalomonbekataritzathartukogaituzte

22Etahara,oraindikerregearekinhizketanarizela,Natan profetaeresartuzen.

23Etaerregeariesanzioten:«HonahemenNatanprofeta» Etaerregearenaurreansartuzenean,lurreramakurtuzen

24Natanekesanzuen:«Enejaunetaerrege,zukesanal duzu:Adoniasekerregeizangodanireondoren,etabera jarrikodaniretronuan?»

25.Izanere,gaurjaitsida,etaidi,behigizenetaardiugari hilditu,etaerregearensemeguztiak,armadakoburuzagiak etaAbiatarapaizadeituditu;etahara,harenaurreanjaten etaedatenaridira,etaesatendute:«GorabediAdonias erregea!»

26Bainani,zurezerbitzaria,eznaudeitu,ezTzadok apaiza,ezJoiadarensemeBenaias,ezzurezerbitzari Salomon

27.Enejaunerregeakeginalduhau,etaezdiozuzure zerbitzariariadierazi,norkjarrikodenharenondorenene jaunerregearentronuan?

28Orduan,Daviderregeakerantzunzuen:«Deituiezadazu Betsabe».Emakumeaerregearenaurreraetorrietazutik jarrizenharenaurrean

29Erregeakzineginzuen,esanez:«Jaunbiziarenzinezkoa denbezala,zeinaknirearimalarrialdiguztietatiklibratu duen,

30IsraelgoJainkoJaunarenizeneanzineginnizunbezala, esanez:Salomonzuresemeaizangodanireondoren erregea,etaberajarrikodaniretronuannireordez;hala egingodutgaur.

31Betsabeklurreramakurtuetaerregeariagureginzion, esanez:«BizibedibetikoDavid,enejaunerregea!»

32.EtaDabiderregeakesanzuen:DeituiezadazueTzadok apaiza,NatanprofetaetaBenaiasJoiadarensemeaEta erregearenaurreraetorriziren

33Erregeakesanzien:«Hartuzeuenjaunarenzerbitzariak, jarriniresemeSalomonniremandoarengaineaneta eramanGihonera»

34.EtagantzutubezateSadokapaizaketaNatanprofetak Israelgoerrege;etajoezazuetronpeta,etaesan:Gorabedi Salomonerregea!

35.Orduan,harenatzetikigokozarete,etaniretronuan eseridadin,beraizangobaitanireordezerrege;etabera izendatudutIsraelenetaJudarengainekoagintariizateko

36.EtaJoiadarensemeBenaiasekerregearierantzunzion: Amen!HaladionireerregejaunarenJainkoak

37Jaunaeneerregejaunarekinizandenbezala,halaizan bediSalomonekin,etaegindezalaharentronuaeneerrege Davidjaunarentronuabainohandiagoa

38Jautsiziren,bada,Tzadokapaiza,Natanprofeta, JoiadarensemeBenaias,keretarraketapeletarrak,eta SalomonerregeDavidenmandoarengaineanjarrieta Gihoneraeramanzuten

39.Zadokapaizaktabernakulutikolio-adarbathartueta SalomongantzutuzuenTronpetajozuten,etaherriosoak oihueginzuen:«GoraSalomonerregea!»

40Etaherriosoaharenatzetikigozen,etaherriatxirulak jotzenarizen,etapozhandizbozkatuzen,lurradardarka hasibaitzenhaiensoinuaz

41Adoniaseketaharekinzeudengonbidatuguztiekentzun zutenhori,jatenamaituzutenean.Joabektronpetarenhotsa entzunzuenean,esanzuen:«Zergatikdahirikozarata hori?»

42.Etaoraindikhizketanarizela,hara,Jonatan,Abiatar apaizarensemea,etorrizen,etaAdoniasekesanzion: «Sartu,gizonausartazarelakoetaberrionakekartzen dituzulako»

43JonatanekerantzunzionAdoniasi:«Egiaz,gurejaun DaviderregeakSalomonerregeizendatudu».

44ErregeakTzadokapaiza,Natanprofeta,Joiadarenseme Benaias,keretarraketapeletarrakbidalidituharekin,eta hauekerregearenmandoarengaineanjarridute.

45EtaSadokapaizaketaNatanprofetakerregegantzutu duteGihonen;etahandikigodirapozik,hiriaberriro dardarkahasidelarik.Haudaentzunduzuenzarata.

46Salomonereerreinukotronuanesertzenda

47Etagainera,erregearenzerbitzariakgurejaunerrege Dabidbedeinkatzeraetorriziren,esanez:«Jainkoak Salomonenizenazureizenabainohobeagoaegindezala, etaharentronuazuretronuabainohandiagoaegindezala» Etaerregeaoheanmakurtuzen.

48Etaerregeakhauereesanzuen:«Bedeinkatuaizanbedi IsraelgoJainkoJauna,gaurniretronuanesertzekonorbait emandidana,nirebegiekereikustenbaitute».

49Adoniasekinzeudengonbidatuguztiakikaratuetajaiki ziren,etabakoitzaberebidetikjoanzen

50AdoniasSalomonenbeldurrezjaikietajoanzen,eta aldarearenadarrakhelduzituen

51Salomonijakinarazizioten,esanez:«Hara,Adoniasek beldurradioSalomonerregeari;aldarearenadarrakheldu ditu,esanez:«ZineginbezagaurSalomonerregeakez duelaberezerbitzariaezpatazhilko»

52Salomonekesanzuen:«Gizonduinbatbezalajokatzen badu,ezzaioilebaterelurreraeroriko;bainagaiztakeria aurkitzenbaduharengan,hilegingoda»

53.Salomonerregeakaldaretikjaistekoaginduzuen.Joan etaSalomonerregearenaurreanahuspeztuzen,eta Salomonekesanzion:Zoazzureetxera

2.KAPITULUA

1Davidenheriotzarenegunakhurbiltzenarizirenean, aginduhauemanzionberesemeSalomoni:

2Lurosoarenbidetiknoa:izanzaitez,beraz,indartsueta erakutsigizonbat;

3EtagordeJaunarenzureJainkoarenaginduak,haren bideetanibiltzeko,harenlegeak,aginduak,erabakiaketa testigantzakgordetzeko,Moisesenlegeanidatzitadagoen bezala,eginkizunguztietanetanoranahizoazenarrakasta izandezazun

4Jaunaknirealdeesandakohitzabetedezan,esanez: «Zureseme-alabekberenbideazaintzenbadute,nire aurreanbihotzosozetaarimaosozegiazibiltzenbadira,ez zaizugizonikfaltakoIsraelgotronuan»

5Badakizu,gainera,zereginzidanJoabTzeruiaren semeak,etazereginzienIsraelgobigudarosteko buruzagiei,NerrensemeAbnerrietaJeterrenseme Amasari,zeinakhilzituen,etabakeangerrakoodolaisuri

zuen,etagerrakoodolaisurizuengerrikoanetaoinetan zituenoinetakoetan.

6Eginezazu,beraz,zurejakinduriarenarabera,etaezutzi harenburuzuriabakeanhilobirajaisten.

7BainaerakutsionginahiaBarzilairensemeei,etaizan daitezelazuremahaianjatendutenenartean;izanere, horrelaetorrizitzaizkidanzureanaiaAbsalomengandik ihesinindoala.

8Etahara,zurekinduzuGerarensemeadenXimei, Bahurimgobenjamindarra,zeinakmadarikaziolarri batekinmadarikatuninduenMahanaimerajoannintzen egunean;bainaJordanerajaitsizitzaidanbila,etaJaunaren izeneanzineginnion,esanez:Ezzaitutezpatazhilko.

9Orain,beraz,ezutzierrugabetzat;gizonjakintsuazara etabadakizuzereginbehardiozun;bainabereburuzuria odolezhilobiraeramangoduzu.

10DavidberearbasoekinlohartuetaDavidenhirian lurperatuzuten

11DavidekIsraelenerregeizanzenberrogeiurtez:zazpi urtezHebronen,etahogeitahamahiruurtezJerusalemen 12OrduaneserizenSalomonbereaitaDabidentronuan, etaharenerreinuasendotuzen.

13Adonias,Hagithensemea,Salomonenama Betsaberenganajoanzen,etahonekgaldetuzion: «Bakearekinzatoz?»Etaharkerantzun:«Bakearekin».

14Etagainera,esanzuen:«Zerbaitesanbehardizut» Harkerantzunzion:«Esan,jarraitu»

15Etaesanzuen:Badakizuerreinuanireazela,etaIsrael osoaknireganjarrizuelaaurpegia,nikerregeizannendin; halaere,erreinuaaldatudaetanireanaiarenabihurtuda, Jaunakemanbaitzion.

16Etaoraineskaerabateskatzendizut,ezukatuEtahark erantzunzion:Esan

17Etaesanzuen:«OtoitzeginiezaiozuSalomonerregeari (ezdizuezezkorikemango)emandiezadalaAbisag Sunamdarraemaztetzat»

18EtaBetsabekesanzuen:Ongida;zureizeneanhitz egingodioterregeari

19BetsabeSalomonerregearenganajoanzen,Adoniasen aldehitzegitera.Erregeajaikizenharibideemateko,eta ahuspeztueginzitzaion,etaberetronuaneserizen,eta erregearenamarentzakoaulkibatjarriarazizuen,etaamari eskuineaneserizitzaion.

20Orduan,amaesanzuen:«Eskaeratxikibateskatzen dizut;otoitzegitendizut,ezukatu»Erregeakerantzunzion: «Eskatu,ama,ezdizutukatuko».

21Etaesanzuen:EmanbediAbixagSunamdarrazure anaiaAdoniasiemaztetzat.

22Salomonerregeakerantzunzionbereamari:«Zergatik eskatzendiozuAbixagSunamdarrariAdoniasi?Eskatu erregetzaereberarentzat,nireanaiazaharrenabaita; berarentzaterebai,baitaAbiatarapaizarentzateta TzeruiarensemeJoabentzatere»

23Orduan,SalomonerregeakJaunarenizeneanzinegin zuen,esanez:«Jainkoakzigornazalahauetaaregehiago, baldinetaAdoniasekberebizitzarenaurkahitzhoriesanez badu».

24Oras,bizidenJaunarenzinda,zeinaksendotuetanire aitaDavidentronuanjarrinauen,etazeinaketxeaeman didan,hitzemanzuenbezala,Adoniasgaurhilkodute.

25SalomonerregeakJoiadarensemeBenaiasenbidez bidalizuenerasoa,etahonekerasoeginzion,etahilegin zen

26Abiatarapaizariesanzionerregeak:«ZoazAnatotera, zurelandatara;heriotzarenmereziduzu;bainaezzaitut oraingoanhilko,JainkoJaunarenkutxaeramanduzulako nireaitaDavidenaurrean,etanireaitaatsekabetuzen guztianatsekabetuaizanzarelako».

27SalomonekAbiatharkenduzuenJaunarenapaizizateari, JaunakSilonElirenetxeariburuzesandakohitzabetezedin 28BerriakiritsizitzaizkionJoabi,JoabekAdoniasenalde eginbaitzuen,AbsalomenaldeeginezbazuenereEta JoabekJaunarentabernakuluraiheseginzuen,eta aldarearenadarrakhelduzituen

29EtaSalomonerregearijakinaraziziotenJoabJaunaren tabernakuluraiheseginzuela,etaaldarearenondoan zegoelaOrduanSalomonekJoiadarensemeBenaiasbidali zuen,esanez:«Zoaz,etahilezazuharenkontra»

30.BenaiasJaunarentabernakulurajoanzen,etaesanzion: «Haudioerregeak:Irtenzaitez»Harkerantzunzuen:«Ez, hemenhilkonaiz»EtaBenaiasekerregearierantzunzion: «HoriesanzuenJoabek,etahauerantzunzidan».

31Etaerregeakesanzion:Eginesanduenbezala,eta erasoezazuharengainera,etalurperatuezazu;horrela kendukoduzuniregandiketanireaitarenetxetikJoabek isurizuenodolerrugabea

32Jaunakbereodolaitzulikodioburuarengainera,bera bainozuzenagoaketahobeakzirenbigizonenaurka oldartuetaezpatazhilzituelako,nireaitaDavidekjakin gabe:Abner,Nerrensemea,Israelgoarmadakoburuzagia, etaAmasa,Jeterrensemea,Judakoarmadakoburuzagia.

33HaienodolaJoabenetaharenondorengoengainera erorikodabetiko;bainaDaviden,harenondorengoen, harenetxearenetaharentronuarengaineanbakeaizangoda betikoJaunarengandik

34JoiadarensemeBenaiasigozen,harengaineraoldartu etahileginzuen;etabasamortuan,bereetxean,lurperatu zuten

35EtaerregeakBenaias,Joiadarensemea,jarrizuen armadarenarduradun,harenordez,etaTzadokapaizajarri zuenerregeakAbiatarrenordez

36ErregeakXimeideituetaesanzion:«Eginetxebat Jerusalemen,bizihan,etaezirtenhandikinora».

37Izanere,irtenetaZedronerrekaigarotzenduzun egunean,jakingoduzuziurhilkozarela:zureodolazure buruarengaineanizangoda.

38EtaXimeikerregearierantzunzion:«Ongidaesana; enejaunerregeakesanduenbezala,halaegingodutzure zerbitzariak»EtaXimeikdenboraaskobiziizanzen Jerusalemen

39Hiruurterenburuan,Ximeirenbimorroiiheseginzuten Akix,Maakarensemea,Gatekoerregearengana.Eta Ximeirijakinarazizioten:«Hara,zuremorroiakGaten daude»

40JaikizenXimei,txalmatuzuenbereastoaetaGatera joanzenAkisengana,berezerbitzarienbilaGero,joanzen XimeietaekarrizituenberezerbitzariakGatetik. 41SalomonijakinaraziziotenXimeiJerusalemdikGatera joanzelaetaitzulizela

42ErregeakbidalizuenSemeideitzeraetaesanzion:«Ez aldizutJaunarenizeneanzineginarazi,etaeznizunesan, esanez:Jakinezazuziur,irtetenzareneguneanetanorabait

joatenzarenean,hilkozarela?Etazukesandidazu: «Entzundudanhitzaonada».

43Zergatikezduzu,bada,beteJaunarenzinaetaeman dizudanagindua?

44.Erregeak,gainera,Semeiriesanzion:«Badakizuzein gaiztakeriazjakinduzunnireaitaDavidiegindiozun; horregatik,Jaunakzuregaiztakeriazureburuarengainera itzulikodu.

45Salomonerregeabedeinkatuaizangoda,etaDaviden tronuasendotuaizangodaJaunarenaurreanbetiko

46ErregeakaginduzionBenaiasi,Joiadarensemeari; honekjoanetaerasoeginzion,etahileginzenEta erreinuasendotuzenSalomoneneskuetan.

3.KAPITULUA

1SalomonEgiptokoerregeFaraoiarekinadiskidetasuna eginzuen,etaFaraoiarenalabahartuetaDavidenhirira eramanzuen,bereetxea,JaunarenetxeaetaJerusalemgo harresiaeraikitzenamaituzuenarte

2Herriakbakarrikeskaintzenzituensakrifizioaktoki goretan,egunhaietaraarteezbaitzenJaunarenizenari etxerikeraiki

3SalomonekJaunamaitezuen,bereaitaDavidenarauetan ibiltzenzenbitartean;tokigoretansakrifizioakeskaintzen etaintsentsuaerretzenzuenbakarrik

4ErregeaGabaonerajoanzenhansakrifizioakeskaintzera; izanere,lekugorenhandiazenhura;milaerre-opari eskainizituenSalomonekaldarehartan

5JaunaametsbateanagertuzitzaionSalomonigauez Gabaonen,etaJainkoakesanzion:«Eskatuzeremannahi dizudan»

6Salomonekesanzuen:«Errukihandiaerakutsidiozuzure zerbitzariDabidi,gureaitari,zureaurreanegiaz,justiziaz etabihotz-zuzentasunezibilidenheinean;etaonginahi handihorigordediozu,semebatemandiozulakobere tronuanesertzeko,gauregundenbezala».

7Etaorain,eneJainkoJauna,zurezerbitzariaerregeegin duzunireaitaDavidenordez;etanihaurtxikianaiz:ez dakitnolairtenedosartu.

8Etazurezerbitzariaaukeratuduzunherriarenerdiandago, herrihandibaten,ezinkontadaitekeenaezzenbatuere, hainugariadelako.

9Emaniezaiozu,beraz,zurezerbitzarihonibihotz ulerkorrazureherriaepaitzeko,ongiaetagaizkia bereizteko;norkepaitudezakezureherrihainhandihau?

10JaunariatseginizanzitzaionSalomonekgauzahori eskatuizana.

11Jainkoakesanzion:«Gauzahaueskatuduzulako,etaez duzulakozeuretzatbizitzaluzeaeskatu,eztaaberastasunak eskatuere,eztazureetsaienbizitzaere;baiziketaadimena eskatuduzulakozeuretzatepaitzeko, 12Hara,zurehitzenaraberaegindut:emandizutbihotz jakintsuetaulerkorra;zureaurretikezzeninorzure antzekoizan,eztazureondorenerealtxatukoere 13Etaeskatuezduzunaereemandizut,baiaberastasunak, baiohorea;horrelaezdaerregeenarteanzureparekorik izangozurebizitzaosoan 14Etanirebideetanibiltzenbazara,nirelegeaketa aginduakbetetzenbadituzu,zureaitaDavidekbezala, luzatukoditutzureegunak

15Salomonesnatuzenean,ametsbatzelaikusizuen Jerusalemerajoanzen,etaJaunarenitunarenkutxaren aurreanzutikjarrizen,etaerre-opariakeskainizituen,eta bake-opariakeskaini,etaoturuntzabateginzienbere zerbitzariguztiei.

16Orduan,biemakumeprostitutaerregearenganajoaneta harenaurreanjarriziren

17Emakumebatekesanzuen:«Aienejauna,emakume hauetabioketxebereanbizigara,etaharekinbaterahaur baterditudutetxean»

18Erdituetahirugarrenegunean,emakumehauereerditu zenEtaelkarrekingeunden;ezzegoengurekinetxeaninor ezezagun,gubiokizanezik.

19Etaemakumehonenhaurragauhartanhilzen;berak estalibaitzuen

20Gauerdianjaikizen,etaniresemeahartuzuennire ondotik,zureneskamealozegoela,etaberemagaleanjarri zuen,etaberehaurhilaniremagaleanjarrizuen

21Goizeanjaikinintzeneannirehaurrariedoskitzeko,hara, hilazen;bainagoizeanbegiratunionean,hara,ezzennire semea,erditunuena

22Besteemakumeakesanzuen:«Ez,bainabiziadanire semea,etahilazurea»Honekerantzunzuen:«Ez,baina hiladazuresemea,etabiziadanirea»Honelamintzatu zirenerregearenaurrean.

23Orduanerregeakesanzuen:Batakdio:Haudanire semebizia,etazureahilada;etabesteak:Ez,bainazure semeahilada,etanireabizia.

24Erregeakesanzuen:«Ekarriiezadazueezpatabat»Eta ezpatabatekarriziotenerregeari

25Erregeakesanzuen:«Zatituhaurbiziabizatitan,eta emanerdiabatietaerdiabesteari»

26Orduan,haurbiziazuenemakumeak,semearenganako minhartuabaitzuen,erregeariesanzion:«Jauna,eman iezaiozuhaurbizia,etaezhil!»Besteak,ordea,esanzuen: «Ezizannirea,eztazureaere,zatituezazu»

27Erregeakerantzunzuen:«Emaniezaiozuehaurbizia, etaezhilinolaere;beradaharenama»

28Israelosoakentzunzuenerregeakepaituzuenepaiaren berri;etaerregearenbeldurizanziren,zerenikusten baitzutenJainkoarenjakinduriaberaganzegoelaepaitzeko

4.KAPITULUA

1SalomonerregeaIsraelosokoerregezen

2Hauekzirenharenburuzagiak:Azarias,Tzadok apaizarensemea;

3ElihorefetaAhias,Xixarensemeak,eskribauak;Josafat, Ahiludensemea,bozeramailea

4Benaias,Joiadarensemea,zenarmadarenburuzagi;eta SadoketaAbiatarapaizak

5Azarias,Nathanensemea,zenfuntzionarioenburu;eta Zabud,Nathanensemea,zenfuntzionarionagusiaeta erregearenlaguna

6Ahisharzenjauregikoarduraduna,etaAdoniram, Abdarensemea,zergarenarduraduna

7SalomonekhamabiofizialzituenIsraelosoan,erregeari etabereetxearijanariaematenzietenak;urteanhilero bakoitzakberehorniduraegitenzuen

8Etahauekdirahaienizenak:Hurrensemea,Efraim mendian;

9Dekarrensemea,Makazen,Xaalbimen,Bet-Xemeseneta Elon-Bet-Hananen: 10Hesedensemea,Aruboten;harenazenSokoetaHefer lurraldeosoa.

11Abinadabensemea,Doreskualdeosoan;Salomonen alabaTafatzuenemaztetzat

12BaanaAhilodensemea;harizegozkionTaanaketa Megido,etaBetseanguztia,JezreelazpianZartanaondoan dagoena,BetseanetikAbelmeholaraino,Jokneam haraindikotokiraino

13Geberrensemea,RamotGalaaden;Manasesenseme Jairrenherriakzituen,Galaaden;baitaBasanenzegoen Argobeskualdeaere,hirurogeihirihandi,harresieta brontzezkohagatxoekin

14AhinadabIddorensemeakMahanaimizanzuen: 15AhimaatzNeftalinbizizen;SalomonenalabaBasmat ereezkonduzen

16Baana,Husairensemea,AxerrenetaAlot-enbizizen 17Josafat,Paruarensemea,Isakarren: 18Ximei,Elarensemea,Benjaminen:

19UrirensemeGeberGalaadekolurraldeanbizizen, amortarrenerregeSihonetaBasangoerregeOg-en lurraldean;etaberazenlurraldehartakoofizialbakarra 20JudaetaIsraelitsasertzekohondarrabezainugariak ziren,jan,edatenetajai-giroan.

21Salomonekerreinatuzuenibaitikfilistearren lurralderainoetaEgiptokomugarainoerreinuguztietan; opariakekarrizizkiotenetaSalomonizerbitzatuzioten bizitzaosoan

22Salomonenegunerokohornigaiahogeitahamarneuru irinfinetahirurogeineuruirinzen.

23Hamaridigizen,hogeiidilarreetatiketaehunardi, orein,basurde,oreinetahegaztigizenezgain

24Ibaiarenbestealdekoeskualdeguztiarengaineko aginteazuen,TifsahetikGazaraino,ibaiarenbestealdeko erregeguztiengainekoa;etabakeazueninguruguztietan 25SalomonenbizitzaosoanbiziizanzenJudaetaIsrael, bakoitzaberemahatsondoetapikuondoarenazpian, DanetikBeer-Xebaraino

26Salomonekberrogeimilazaldi-establezimenduzituen beregurdietarako,etahamabimilazaldizko

27EtafuntzionariohoriekjanariaematenzietenSalomon erregeari,etaSalomonerregearenmahairaetortzenziren guztiei,bakoitzakberehilabetean;ezzutenezerfalta

28Garagarraetalastoazaldietadromedarioentzatere ekarrizituztenofizialakzeudenlekura,bakoitzakbere ardurapean

29JainkoakSalomonijakinduriaetaulermenizugarria emanzizkion,etabihotz-zabaltasuna,itsasertzeandagoen hareabezainbeste

30Salomonenjakinduriaekialdekoherrialdekohaur guztienetaEgiptokojakinduriaguztiabainohandiagoazen.

31Izanere,jakintsuagoazengizakiguztiakbaino;Etan Ezrahitarra,Heman,KalkoletaDardabaino,Maholen semeakbaino;etaharenospeaingurukonazioguztietan zabalduzen

32Hirumilaesaerazaharesanzituen,etamilaetabost abesti

33Etazuhaitzezhitzeginzuen,Libanokozedrotikhasieta harresitikateratzendenhisoporaino;baitapiztia,hegazti, narrastietaarrainezere

34Salomonenjakinduriaentzuteraherriguztietatik etortzenziren,baitaharenjakinduriaentzunzutenlurreko erregeguztietatikere

5.KAPITULUA

1TirokoerregeHiramekberezerbitzariakbidalizizkion Salomoni,bereaitarenordezerregegantzutuzutelaentzun baitzuen;izanere,Hirambetidanikmaitatuaizanzen Davidengana

2SalomonekmezuhaubidalizionHirami:

3BadakizunireaitaDavidekezinizanziolaetxerikeraiki Jaunaren,bereJainkoaren,izenari,inguruanizanzituen gerlengatik,hariketaJaunakharenoinenazpianjarrizituen arte

4Bainaorain,nireJainkoJaunakatsedenaemanditalde guztietatik,etaezdagoetsairik,ezgauzatxarrik

5Etahara,Jaunaren,nireJainkoaren,izenarietxebat eraikitzekoasmoadut,JaunaknireaitaDavidihitzeman zionbezala,esanez:Zuresemeak,zureordezzuretronuan jarrikodudanak,harkeraikikoditetxeanireizenari

6AginduorainLibanokozedroakmoztuditzatela;etanire zerbitzariakzureekinegongodira;etazurezerbitzariei emangodizutordaindubeharrekoguztia,badakizulakoez dagoelagurearteansidondarrekbezaintrebeadeninor egurramozten

7Salomonenhitzakentzunzituenean,Hiramekosopoztu zen,etaesanzuen:«BedeinkatuaizanbedigaurJauna, herrihandihonengaineansemejakintsubatemandiona Davidi!»

8HiramekSalomonibidalizionmezuhau:«Hartuditut eskatudizkidazungauzak;etazedroetaizeizurenahi guztiakegingoditut»

9NirezerbitzariekLibanotikitsasorajaitsikodituzte;eta itsasozeramangoditutontzietanzukizendatukodidazun lekura;etahanhustuarazikoditut,etazukjasokodituzu; etabetekoduzunirenahia,emanezjanarianireetxeari.

10HirameknahizuenguztiaemanzionSalomonizedroeta izei

11SalomonekhogeimilaneurugariemanzizkionHirami, bereetxearenjanarirako,etahogeineuruoliogarbi;horrela ematenzionSalomonekHiramiurtero

12JaunakSalomonijakinduriaemanzion,hitzemanzion bezala;bakeaizanzenHirametaSalomonenartean,eta biekelkarrenarteanitunaeginzuten

13SalomonerregeakIsraelosotikhogeitahamarmila gizonbilduzituen

14HileanhamarmilabidalizituenLibanora,txandaka: hilabetebatLibanonegotenziren,etabihilabeteetxean; etaAdoniramzenzerga-zerrendarenarduraduna

15Salomonekhirurogeitahamarmilazamaeramaten zituen,etalaurogeimilamendietanegurgile.

16Salomonenfuntzionarionagusiezgain,lanenarduradun zirenhirumilaetahirurehun,laneanarizenjendearen ardurazutenak

17Erregeakaginduzuenetxearenzimenduakjartzekoharri handiak,harrigarestiaketaharrilanduakekartzeko.

18SalomoneneraikitzaileeketaHirameneraikitzaileek landuzituzten,baitaharlanduekere;horrelaprestatu zituztenetxeaeraikitzekoegurraetaharriak.

6.KAPITULUA

1Israelgoseme-alabakEgiptotikirtenetalaurehuneta laurogeigarrenurtean,SalomonIsraelenerregealdiko laugarrenurtean,Zifhilabetean,hauda,bigarren hilabetean,hasizenJaunarenetxeaeraikitzen

2SalomonerregeakJaunarentzateraikizuenetxeak hirurogeibesokoluzerazuen,hogeibesokozabalera,eta hogeitahamarbesokoaltuera

3Etaetxearenaurrekoatariakhogeibesozituenluzera, etxearenzabalerarenarabera;etahamarbesozabalera etxearenaurrean

4Etaetxearentzatleihoestuakeginzituen.

5Etaetxearenhormarenkontraeraikizituengelak inguruan,etxearenhormenkontra,baitenpluarenbai santutegiareninguruan;etagelakeginzitueninguruan.

6Behekogelabostbesozabalzen,erdikoaseibesozabal, etahirugarrenazazpibesozabalIzanere,etxearen kanpoaldekohorman,habetxikiakeginzitueninguruan, habeaketxearenhormetanfinkatuezzitezen

7Etxeaeraikitzenarizirenean,haraekarriaurretik prestatutakoharrizeraikizen;beraz,ezzenmailurik,ez aizkorarik,ezburdinazkotresnarikentzunetxean eraikitzenarizirenbitartean

8Erdikogelakoateaetxeareneskuinaldeanzegoen;eta eskailerakiribilduetatikigotzenzirenerdikogelara,eta erdikotikhirugarrenera

9Etxeaeraikietaamaituzuen,etazedrozkohabeeta oholezestalizuen

10Etaetxeosoareninguruaneraikizituengelak,bost besokoaltueran,etazedrozkozurezestalizirenetxearen gainean

11JaunakSalomonihitzaemanzion,esanez:

12Zukeraikitzenarizarenetxehonidagokionez,nire legeetanibiltzenbazara,nireerabakiakbetetzenbadituzu etanireaginduguztiakbetetzenbadituzu,haietanibiltzeko, betekodutzurekinzureaitaDavidiemannionhitza.

13Israelgoseme-alabenarteanbizikonaiz,etaezdutnire herriIsraelutziko

14Salomonek,beraz,etxeaeraikietaamaituzuen.

15Zedrozkooholekineraikizituenetxearenbarneko paretak,baizoruaetabaisabaikoparetak;barrutikzurez estalizituen,etaetxearenzoruaizeizkooholekinestali zuen

16Zedrozkooholakeginzituenetxearenalboetan,zorua etaparetak,hogeibesokoaltuerazuen;barrutikereegin zituen,santutegirako,santutegirako

17Etaetxea,hauda,aurreanzegoentenplua,berrogeibeso luzezen

18Etxebarrukozedroa,berriz,txapeletaloreirekiekin zizelkatuazegoen;denazedrozkoazen;ezzenharririk ikusten.

19Etasantutegiaprestatuzuenetxearenbarnealdean, Jaunarenitunarenkutxahanjartzeko

20Aurrealdekosantutegiakhogeibesozituenluze,hogei besozabaletahogeibesoaltu;etaurregarbizestalizuen, etahorrelaestalizuenzedrozkoaldarea.

21Salomoneketxeabarrutikurregarbizestalizuen,eta santutegiarenaurreanurrezkokateekinhorma-hesibategin zuen,etaurrezestalizuen.

22Etxeosoaurrezestalizuen,etxeosoaamaituarte; santutegiarenondoanzegoenaldareosoaereurrezestali zuen

23Etasantutegiarenbarruanolibondozkobikerubinegin zituen,hamarbesokoaltuerazutenakbakoitza.

24Bostbesozituenkerubinarenhegalbatek,etabostbeso bestehegalak:hegalbatenmuturretikbestearen muturrerainohamarbesozeuden.

25Bestekerubinakhamarbesozituen;bikerubinakneurri etatamainaberekoakziren

26Kerubinbatenaltuerahamarbesokoazen,etabeste kerubinarenaereberdin

27.Etakerubinaketxearenbarnealdeanjarrizituen;eta kerubinenhegoakluzatuzituzten,batarenhegoakpareta batukitzenzuela,etabestekerubinarenhegoakbestepareta; etahaienhegoekelkarukitzenzutenetxearenerdian. 28Kerubinengaineanurreaestalizuen

29Etxekohormaguztiakinguruan,barrutiketakanpotik, kerubin,palmondoetaloreirekienirudiekinzizelkatu zituen

30Etxekozoruaurrezestalizuen,barrutiketakanpotik

31Etaorakuluarensarrerarakoolibondozkoateakegin zituen:ateburuaetaalbokozutabeakhormarenbostenbat ziren

32Biateakolibondozkoakziren;etahaietankerubin, palmondoetaloreirekienirudiakzizelkatuzituen,etaurrez estalizituen,etaurrezzabalduzituenkerubineta palmondoengainean.

33Tenplukoatearentzatereolibondozkohabebatzukegin zituen,hormarenlaurdenbat

34Biateakizei-egurrezkoakziren:atebatenbihostoak tolesgarriakziren,etabestearenbihostoaktolesgarriak

35Etabertankerubinak,palmondoaketaloreirekiak zizelkatuzituen,etaurrezestalizituen,zizelkatutako lanarengaineanegokituta

36Barnekoatariaeraikizuenhiruharri-lerrorekineta zedrozkohabe-lerrobatekin.

37LaugarrenurteanjarrizirenJaunarenetxearen zimenduak,Zifhilean

38Hamaikagarrenurtean,Bulhilean,hauda,zortzigarren hilean,etxeaberezatiguztietanetabereereduarenarabera amaituzenZazpiurtezeraikizuen

7.KAPITULUA

1BainaSalomonhamahiruurtezeraikizuenbereetxea,eta etxeosoaamaituzuen

2Libanokobasoarenetxeaereeraikizuen;ehunbesoko luzerazuen,berrogeitahamarbesokozabaleraetahogeita hamarbesokoaltuera,zedrozkolauzutabe-lerrorengainean, etazutabeengaineanzedrozkohabeakzituen

3Zedrozestalitazegoenhabeengainean,etahabehoriek berrogeitabostzutabeengaineanzeuden,hamabostilaran

4Hiruilaratanleihoakzeuden,etahiruilaratanargia argiarenaurkazegoen

5Ateetazutabeguztiakkarratuakziren,leihoekinbatera; etahirulerrotanargiakargiarenaurkazeuden.

6Zutabe-atarikobateginzuen,berrogeitahamarbesoluze etahogeitahamarbesozabal;atariahaienaurreanzegoen, etabestezutabeaketahabelodiakhaienaurreanzeuden.

7Tronuarentzakoataribateginzuen,epaitzekoataria,eta zedrozestalizuenzoruaaldebatetikbestera

8Etabereetxeakbestepatiobatzuenatariarenbarruan,lan berdinekoa.SalomonekFaraoiarenalabarentzat,emaztetzat hartuzuenarentzat,atariarenantzekoetxebateginzuen 9Harripreziatuhauekguztiakziren,neurriberekoharri landuak,zerrazzerratuak,barrutiketakanpotik, oinarrietatikestalkiraino,etakanpotikpatiohandiraino 10Oinarriaharribaliotsuzeginazegoen,harrihandiz, hamarbesokoetazortzibesokoharriz.

11Goian,neurriberekoharrilanduaketazedroakzeuden 12Jaunarenetxekobarne-atarirakoetaatarikorako,harri landuzkohirulerroetazedrozkohabeilarazitueninguruko atariak

13SalomonerregeakHiramTirotikekartzekoaginduzuen. 14Neftalirenleinukoalargunbatensemeazen,etabere aitaTirokogizonazen,brontzezkolangilea:etajakinduriaz, ulermenezetatrebetasunezbeteazenbrontzezkolan guztiakegitekoEtaSalomonerregearenganajoanzen,eta harenlanguztiakeginzituen

15Bizutabebrontzezkoeginzituen,hemezortzibesoko altuerazutenakbakoitza,etahamabibesokosokabatek inguratzenzituenbakoitza

16Bikapiteleginzituen,brontzeurtuzkoak,zutabeen buruetanjartzeko:kapitelbatenaltuerabostbesokoazen, etabestearenabostbesokoa

17Zutabeengaineanzeudenkapituluengaineansare koadratuaketakate-lanekokoroak;zazpikapitulubatentzat etazazpibestearentzat

18Zutabeakeginzituensarebakoitzareninguruan,biilara eginez,goikokapitelakgranadekinestaltzeko;etagauza beraeginzuenbestekapitelarekin

19.Etazutabeengaineanzeudenkapitelakliliitxurako lanezeginakzirenatarikoapaingarrietan,laubesokoak 20Bizutabeengainekokapitelekgranadazapainduak zituztengoialdean,sarearenondoanzegoensabelaren aurrean;etabestekapitelareninguruanberrehungranadaz apainduakzeudenlerrokatuta

21.Etazutabeaktenplukoatarianjarrizituen;eta eskuinekozutabeajarrizuen,etaJakindeituzionizena;eta ezkerrekozutabeajarrizuen,etaBoazdeituzionizena 22Zutabeenburuetanlili-loreitxurakolanbatzegoen; horrelaamaituzenzutabeenlana

23Etaitsasourtubateginzuen,hamarbesokoaertz batetikbestera;biribilazenguztiareninguruan,etabere altuerabostbesokoazen;etahogeitahamarbesokosoka batekinguratzenzuen

24.Etaertzarenazpianinguruanzeudenhamarukondokoxkorrakitsasoareninguruan;koxkorrakbiilaratanurtu zirenurtuzenean.

25Hamabiidirengaineanzegoen,hiruiparralderabegira, hirumendebaldera,hiruhegoalderaetahiruekialdera; itsasoazegoenhaiengainean,etaatzealdekoaldeguztiak barrurantzzeuden.

26Eskubatenlodierazuen,etaertzakopabatenertzaren antzekoazen,lili-lorezegina:bimilabatozituen

27Hamaroinarrieginzituenbrontzezkoak;oinarri bakoitzarenluzeralaubesokoazen,zabaleralaubesokoa etaaltuerahirubesokoa.

28Oinarrienlanahonelakoazen:ertzakzituzten,etaertzak erlaitzenarteanzeuden:

29.Etaeuskarrienartekoertzetanlehoiak,idiaketa kerubinakzeuden;etaeuskarriengaineanoinarribat

1Erregeak

zegoengoian;etalehoienetaidienazpianbestezenbait osagarrizeudenlanmehezeginda.

30Oinarribakoitzaklaugurpilbrontzezkozituen,eta brontzezkoxaflak;etalauizkinetanoinarriakzeuden; ontziarenazpianurtutakooinarriakzeuden,gehigarri bakoitzarenalboan

31Kapitelarenbarrutiketagoitikahoaukondobatzen; bainaahoabiribilazenoinarriarenlanarenarabera,ukondo batetaerdi;etaahoanerezizelkatutakoertzakzituen,lau karratuak,ezbiribilak

32Laugurpilzeudeneuskarrienazpian,etagurpilen ardatzakoinarriarilotutazeuden;gurpilbakoitzarenaltuera ukondobatetaerdizen.

33Gurpilenegituragurdibatenegiturarenantzekoazen: ardatzak,habeak,gurpil-hegalaketaerradioakurtutakoak ziren.

34Oinarribakoitzarenlauizkinetanlaueuskarrizeuden, etaeuskarrihoriekoinarriberarenbarruanzeuden

35Oinarriarengaineanerdiukondokozirkulubiribilbat zegoen;etaoinarriarengaineaneuskarriaketaertzakgauza beraziren

36.Izanere,euskarrienxafletanetaertzetankerubinak, lehoiaketapalmondoakzizelkatuzituen,bakoitzaren neurriarenarabera,etainguruanbestexehetasunbatzukere bai.

37Honelaeginzituenhamaroinarriak:guztiekurtze, neurrietatamainaberazuten

38Hamaruraskaeginzituenbrontzezkoak;uraska bakoitzakberrogeibatozituen,etauraskabakoitzaklau besozituen;etahamaroinarribakoitzarengaineanuraska banazegoen.

39Bostoinarrijarrizituenetxeareneskuinaldeanetabost ezkerraldean;etaitsasoaetxeareneskuinaldean, ekialderantz,hegoalderabegira,jarrizuen.

40Hiramekuraskak,palaketaontziakeginzituen,eta horrelaamaituzuenHiramekSalomonerregearentzat Jaunarenetxerakoeginzuenlanguztia.

41Bizutabe,etabizutabeengaineanzeudenkapituluenbi ontzi;etabisare,zutabeengaineanzeudenkapituluenbi ontzieiestaltzeko;

42Etalaurehungranadabisareetarako,bigranadailara sarebakoitzeko,zutabeengaineanzeudenkapituluenbi ontziestaltzeko;

43Etahamaroinarri,etahamarontzioinarriengainean;

44Etaitsasobat,etahamabiidiitsasoarenazpian; 45.Etalapikoak,palaketaontziak;etaHiramekJaunaren etxerakoSalomonerregearieginzizkionontziguztiak brontzedistiratsuzeginakziren.

46Jordangolautadanurtuzituenerregeak,Sukoteta Tzartanartekobuztinezkolurzoruan

47Salomonekontziguztiakpisatugabeutzizituen,oso ugariakzirelako;ezzenbrontzearenpisuaerejakin.

48SalomonekJaunarenetxerakoontziguztiakeginzituen: urrezkoaldarea,ogiakjartzekomahaia,

49Etaurregarbizkokandelarioak,bosteskuinaldeaneta bostezkerrean,santutegiarenaurrean,loreekin,lanparekin etaurrezkopintzekin, 50Etaurregarbizkoontziak,etalabainak,etaontziontziak,etakoilarak,etaintsentsu-ontziak;etaurrezko gontzak,baibarnekoetxearen,lekusantu-santuaren, ateetarako,baietxeko,hauda,tenplukoateetarako

51HorrelaamaituzenSalomonerregeakJaunaren etxerakoeginzuenlanguztia.EtaSalomonekbereaita Davideksakratuakekarrizituen;zilarra,urreaetaontziak erebai,Jaunarenetxekoaltxortegietanjarrizituen.

8.KAPITULUA

1SalomonekIsraelgoherri-arduradunak,leinu-buru guztiaketaisraeldarrenfamilia-buruakbilduzituen JerusalemeraSalomonerregearengana,Jaunarenitun-kutxa Davidenhiritik,hauda,Siondik,ekartzeko

2EtaIsraelgogizonguztiakSalomonerregearenondoan bilduzirenEtanimhilean,zazpigarrenhilean,egindako jaian

3Israelgozaharguztiaketorriziren,etaapaizekkutxa hartuzuten.

4Jaunarenkutxa,elkarketa-etxolaetatabernakuluan zeudenontzisantuguztiakekarrizituzten;apaizeketa lebitarrekekarrizituztenhoriek.

5SalomonerregeaetahareninguruanbildutakoIsraelgo batzarosoakutxarenaurreanzeudenharekin,ardiaketa idiaksakrifikatzenzituzten,ezinkontaetazenbatu zitezkeenugaritasunagatik

6ApaizekJaunarenitunarenkutxaberelekura,etxeko santutegira,lekusantu-santuan,eramanzuten,kerubinen hegoenazpian

7Izanere,kerubinekbihegoakzabalduzituztenkutxa zegoentokiarengainean,etakerubinekestaltzenzuten kutxaetaharenhagakgainetik

8Makilakluzatuzituzten,etamuturrakkanpotikikusten zirensantutegiarenaurrean,etaezzirenkanpotikikusten; etahandaudegaurarte

9Ezzegoenkutxanezerbiharlauzakizanezik,Moisesek Horebenjarrizituenak,Jaunakisraeldarrekinitunaegin zueneanEgiptokolurraldetikirtenzirenean

10Apaizaksantutegitikirtenzirenean,hodeiakbetezuen Jaunarenetxea,

11Apaizekezinizanzutenzutikegonzerbitzuaegiteko hodeiagatik,JaunarenaintzakbetebaitzuenJaunarenetxea

12OrduanSalomonekesanzuen:«Jaunakesanzuen iluntasuntrinkoanbizikozela»

13Etxebateraikidizutbertanbizitzeko,betikobizileku bat.

14ErregeakaurpegiajiratuetaIsraelgokongregazioosoa bedeinkatuzuen(Israelgokongregazioosoazutikzegoen)

15Etaesanzuen:«BedeinkatuaizanbediIsraelgoJainko Jauna,bereahozhitzeginzionanireaitaDavidi,etabere eskuzbeteduena,esanez:

16Egiptotikateranuenegunetik,eznuenhiririkaukeratu Israelgoleinuguztienarteanetxebateraikitzeko,nireizena bertanegonzedin;Davidaukeratunuen,ordea,nireherri Israelenburuizateko.

17NireaitaDavidekIsraelgoJainkoJaunarenizenarietxea eraikitzeazuenhelburu

18JaunaknireaitaDavidiesanzion:«Nireizenarietxea eraikitzekoasmoaizanbazenuenere,ongieginduzuhori izanduzulako».

19Halaere,ezduzuzukeraikikoetxea;bainazure erraietatikaterakodenzuresemeakeraikikodioetxeanire izenari.

20Jaunakesandakohitzabetedu,etanijaikinaiznireaita Davidenordez,etaIsraelgotronuaneserinaiz,Jaunak

1Erregeak

hitzemanbezala,etaetxeaeraikidiotIsraelgoJainko Jaunari.

21Etahanjarridutlekubatkutxarentzat,nondagoen Jaunakgureaitekineginzuenituna,Egiptokolurraldetik aterazituenean.

22SalomonJaunarenaldarearenaurreanzutikjarrizen, Israelgobatzarosoarenaurrean,etaeskuakzerurantzluzatu zituen.

23Etaesanzuen:«Jauna,IsraelgoJainkoa,ezdagozure antzekojainkorik,ezzeruanezlurreanbehean;zure zerbitzariekinitunaetaerrukiagordetzendituzu,zure aurreanbihotzosozdabiltzanekin

24.ZurezerbitzariDavid,gureaita,hariaginduzeniona betezenuen;zureahozhitzemanzenuen,etazureeskuz betezenuen,gauregundenbezala

25.Beraz,IsraelgoJainkoJauna,beteezazuzurezerbitzari Davidi,gureaitari,hitzemanzeniona,esanez:Ezzaizu faltakoIsraelgotronuanesertzekogizoniknireaurrean; zureseme-alabekberenbideazaindezatela,nireaurrean ibildaitezen,zuknireaurreanibilizarenbezala

26Orain,IsraelgoJainkoa,betebedi,otoitzegitendizut, zurezerbitzariDavidi,nireaitari,emanzenionhitza.

27BainaJainkoalurreanbizikoalda?Hara,zeruaketa zeruenzeruakezinzaituzteeduki;zenbatetagutxiagonik eraikidudanetxehonek?

28Halaere,JainkoJauna,adiegonzurezerbitzariaren otoitzarietaharenerreguari,entzunzurezerbitzarihonek gaurzureaurreanegitenduenoihuarietaotoitzari.

29Zurebegiaketxehonetaragauetaegunzabalikegon daitezen,esanduzunlekuhonetara:«Nireizenahanizango da»,etaentzundiezaiozunzurezerbitzarihonektoki honetaraegingoduenotoitzari

30EntzunzurezerbitzariarenetazureherriIsraelen erregua,tokihonetarabegiraotoitzegitendutenean;entzun zeruan,zurebizilekuan;etaentzungoduzunean,barkatu

31Norbaitekberelagunarenaurkabekatuaegitenbadu, etazinbateskatzenbazaiozinegiterabehartzeko,etazina zurealdareaurreanetxehonetanetortzenbada:

32Entzunzukzerutik,eginezazu,etaepaituzure zerbitzariak,gaiztoakondenatuz,harenjokabideabere buruarengaineraeramanez;etazuzenajustifikatuz,bere zuzentasunarenaraberaemanez

33ZureherriIsraeletsaiarenaurreangaraituaizandenean, zureaurkabekatueginduelako,etazureganaitzultzen denean,etazureizenaaitortzenduenean,etaotoitzegiten dizuneanetaerregutzendizuneanetxehonetan:

34Entzunzerutik,barkatuzureherriIsraelenbekatua,eta itzuliitzazuhaienaiteiemanzenienlurrera.

35Zeruaitxitadagoeneanetaeuririkezdagoenean,zure aurkabekatuegindutelako;lekuhonetaraotoitzegiten badute,etazureizenaaitortzenbadute,etaberenbekatutik itzultzenbadira,zukatsekabetzendituzunean:

36Entzunzukzerutik,etabarkatuzurezerbitzarieneta zureherriIsraelenbekatua,erakutsiiezaiezuzeinbideona erabilibeharduten,etaemaneuriazureherriariondaregisa emandiozunlurraldera

37.Baldinetagosetea,izurritea,erredura,lizuna,larratxoa edobeldarrabaldinbadalurraldean;baldinetaetsaiak setiatzenbadituhirietan;baldinetabaldinbadagoedozein izurriteedogaixotasun;

38Edozeinotoitzetaerreguegitenbaduedozeingizonek edozureherriIsraelosoak,berebihotzekogaitzaezagutzen baduetaeskuaketxehonetaraluzatzenbaditu,

39Entzunzukzeruan,zurebizilekutik,barkatuetaegin, etaemanbakoitzariberebideenarabera,zeinarenbihotza ezagutzenduzun;(ezenzukbakarrikezagutzendituzu gizakiguztienbihotzak)

40Gurearbasoeiemanzenienlurraldeanbizidirenegun guztietanzurebeldurizandaitezen

41Gainera,zureherriIsraelekoaezdenarrotzbatiburuz, bainazureizenarenomenezurrutikolurraldebatetik datorrenariburuz:

42(Zureizenhandiaren,zureeskuindartsuarenetazure besoluzatuarenberriizangobaitute;)etxehonetaraetorri etaotoitzegitenduenean;

43Entzunzeruan,zurebizilekuan,etaeginatzerritarrak zurieskatzendizunguztia;lurrekoherriguztiekzureizena ezagutudezaten,zuribeldurizandiezazuten,zureherri Israelekbezala;etajakindezatennikeraikidudanetxehau zureizenazdeituadela

44Zureherriaetsaienaurkaborrokatzerajoatenbada,zuk bidalikodituzunlekura,etaJaunariotoitzegitenbadiozuk aukeratuduzunhiriarietazureizenarentzateraikidudan etxearibegira,

45Entzunzerutikhaienotoitzaetaerregua,etadefendatu haienalde

46Zureaurkabekatuegitenbadute(ezbaitagobekatu egitenezdueninor),etahaiekinhaserretzenbazaraeta etsaiareneskuuztenbadituzu,etagatibueramangodituzte etsaiarenlurraldera,urruneraedohurbilera;

47Bainagatibueramanzituztenlurraldeangogoratzen badira,damutzenbadiraetagatibueramanzituzten lurraldeanerregutzenbazaizu,esanez:Bekatuegindugu, gaiztakeriaegindugu,gaiztakeriaegindugu;

48Etahorrela,bihotzosozetaarimaosozzuregana itzultzendira,gatibueramanzituztenetsaienlurraldean,eta zuriotoitzegitendizuteberenaiteiemanzenien lurralderantz,aukeratuzenuenhirirantzetazure izenarentzateraikidudanetxerantz

49Entzunhaienotoitzaetaerreguazeruan,zurebizilekuan, etadefendatuhaienalde,

50Barkatuzureherriarizureaurkabekatueginduena,eta zureaurkaegindituenbekatuguztiak;etaemanerrukia gatibueramanzituztenenaurrean,errukiizandezaten haiekin

51.Zerenzureherriaetazureondareadira,Egiptotik, burdinazkolabearenerditik,aterazenituenak

52Zurebegiakzabalikegondaitezenzurezerbitzariaren erreguarenetazureherriIsraelenerreguarenaurrean,eta entzundiezazkizuteneskatzendizutenguztian

53Zerenzukbereizizenituenlurrekoherriguztienartetik, zureondareizateko,Moiseszurezerbitzariarenbidez hitzemanzenuenbezala,gureaitakEgiptotikatera zenituenean,JainkoJauna

54SalomonekJaunariotoitzetaerreguguztiakegin ondoren,Jaunarenaldarearenaurretikjaikizen,belauniko jarritaetaeskuakzerurantzzabaldutazituela.

55ZutikjarrietaIsraelgoherriosoabedeinkatuzuenahots ozenez,esanez:

56BedeinkatuaizanbediJauna,bereherriIsraeliatsedena emandiona,aginduzuenguztiarenarabera!Ezdahutsegin

1Erregeak

berezerbitzariMoisesenbidezaginduzuenpromesaon guztietatikhitzbakarbatere.

57GureJainkoJaunagurekinizanbedi,gurearbasoekin izanzenbezala;ezgaitzalautzi,eztaabandonatuere.

58Gurebihotzakharenganamakurtuditzan,harenbide guztietanibiltzekoetagureaitenaginduak,legeaketa erabakiakbetetzeko

59JaunarierregutudizkiodannirehitzhauekgureJainko Jaunarenondoanegondaitezelaegunetagau,bere zerbitzariarenetabereherriIsraelenaldeegindezan uneoro,behardenbezala

60LurrekoherriguztiekjakindezatenJaunadelaJainkoa, etaezdelabesterik.

61Zuenbihotza,beraz,izanbediosorikgureJainko Jaunarekin,harenlegeetanibiltzekoetaharenaginduak betetzeko,gauregunbezala.

62ErregeaketaIsraelosoakharekinbaterasakrifizioak eskainizizkiotenJaunari

63.SalomonekbakezkooparigisaeskainizionJaunari hogeitabimilaidietaehunetahogeimilaardiHorrela, erregeaketaIsraelgoseme-alabaguztiekJaunarenetxea sagaratuzuten.

64EgunhartansantutuzuenerregeakJaunarenetxearen aurreanzegoenatariarenerdialdea,haneskainibaitzituen erre-opariak,sakrifizio-opariaketabake-opariengantza; izanere,Jaunarenaurreanzegoenbrontzezkoaldarea txikiegiazenerre-opariak,sakrifizio-opariaketabakeopariengantzahartzeko.

65Garaihartan,Salomonekjaibateginzuen,etaIsrael osoakberarekinbatera,HamatekosarreratikEgiptoko ibairaino,gureJainkoarenJaunarenaurreanbilduzen jendetzahandibat,zazpiegunez,etazazpiegunez,hauda, hamalauegunez

66Zortzigarreneguneanbidalizuenherria;etahauek erregeabedeinkatuzuten,etaberenetxoletarajoanziren poziketabihotzezalai,JaunakberezerbitzariDavidieta bereherriIsraelieginzienongiguztiagatik.

9.KAPITULUA

1SalomonekJaunarenetxea,errege-jauregiaetanahizuen guztiaeraikitzenamaituzuenean, 2JaunabigarrenaldizagertuzitzaionSalomoni,Gabaonen agertuzitzaionbezala

3Jaunakesanzion:«Entzundutzureotoitzaetaerregua, nireaurreaneginduzuna.Santutuduteraikiduzunetxehau, nireizenabetikobertanjartzeko;etanirebegiaketanire bihotzabetikohanegongodira».

4Etanireaurreanibiltzenbazara,zureaitaDavidekibili zenbezala,bihotz-osotasunezetazuzentasunez,agindu dizudanguztiaeginez,etanirelegeaketaerabakiak betetzenbadituzu, 5Orduan,zureerreinukotronuaIsraelensendotukodut betiko,zureaitaDavidihitzemannionbezala,esanez:Ez zaizuinoizfaltakogizonikIsraelgotronuan

6Bainazuekedozuenseme-alabeknirijarraitzetik aldentzenbazarete,etazuenaurreanjarriditudannire aginduaketalegeakbetetzenezbadituzue,baiziketajainko arrotzakzerbitzatzenbadituzueetagurtzenbadituzue, 7Orduan,Israelsuntsitukodutemandiedanlurraldetik;eta nireizenarentzatsagaratududanetxehaubotakodutnire

begienaurrean;etaIsraelesaerazaharetaisekaizangoda herriguztienartean.

8Etaetxegaraihonenaurrean,harenondotikigarotzenden oroharritutageratukoda,etatxistuegingodu,etaesango du:ZergatikegindioJaunakhorrelalurraldehonietaetxe honi?

9Etaerantzungodute:«Jaun,berenJainkoa,Egiptoko lurraldetikaterazituenautzidutelako,etajainkoarrotzei atxikizaizkielako,etagurtuetazerbitzatudituztelako; horregatikekarridieJaunakgaitzhauguztia»

10Hogeiurterenburuan,Salomonekbietxeakeraiki zituenean,Jaunarenetxeaetaerregearenjauregia, 11(TirokoerregeHiramekzedro,izeietaurreaeman zizkionSalomoni,nahizuenguztiarenarabera),orduan SalomonerregeakhogeihiriemanzizkionHirami Galileakolurraldean.

12HiramTirotikaterazenSalomonekemanzizkionhiriak ikustera;bainaezzitzaizkiongustatu

13Etaesanzuen:Zeinhiridiraemandizkidazun,anaia? EtaKabullurraldeadeituziengaurarte

14Hiramekhogeitahamartalentuurrebidalizizkion erregeari.

15SalomonerregeakzergaeskatuzuenJaunarenetxea, bereetxea,Melo,Jerusalemgoharresia,Hazor,Megiddo etaGezereraikitzeko.

16EgiptokoerregeFaraoiakigoetaGezerhartuzuen, suarekinerrezuenetahirianbizizirenkanaandarrakhil zituen,etaberealabari,Salomonenemazteari,oparigisa emanzion

17SalomonekGezeretaBet-Horonbehekoaeraikizituen, 18EtaBaalathetaTadmorbasamortuan,lurraldean, 19Salomonekzituenbiltegi-hiriguztiak,beregurdientzako hiriaketazaldizkoentzakohiriak,etaSalomonek Jerusalemen,Libanonetaberemenpekolurraldeosoan eraikinahizuenguztia

20Etaisraeldarrenarteanezzirenamortar,hitita,periztar, hibiaretajebustarretatikgeratzenzirenguztiak, 21Israelgosemeekezinizanzituztenlurraldeangeratu haienondorengoakerabatsuntsitu,etaSalomonekesklabozerbitzugisaezarrizienzergagauregunarte.

22Israelgoseme-alabeidagokienez,Salomonekezzuen inoresklabobihurtu;gerrakogizonakziren,haren zerbitzariak,printzeak,kapitainak,gurdietakoeta zaldizkoenarduradunak

23HauekzirenSalomonenlanenarduradunnagusiak, bostehunetaberrogeitahamar,laneanarizenjendearen ardurazutenak

24.BainaFaraoiarenalabaDavidenhiritikSalomonek berarentzateraikizionetxeraigozen;orduaneraikizuen SalomonekMilo

25EtaurteanhirualdizeskaintzenzituenSalomonekerreopariaketabake-opariakJaunarieraikizionaldarean,eta intsentsuaerretzenzuenJaunarenaurreanzegoenaldarean Horrelaamaituzuenetxea

26Salomonerregeakitsasontzizosatutakoitsasarmadabat eginzuenEtzion-Geberren,Elothenondoan,Itsaso Gorriarenertzean,Edomlurraldean.

27HiramekSalomonenzerbitzariekinbaterabidalizituen bereitsasarmada,itsasoaezagutzenzutenitsasgizonak

28.EtaOphirrerajoanziren,etahandikurreahartuzuten, laurehunetahogeitalentu,etaSalomonerregearieraman zioten

10.KAPITULUA

1SabakoerreginakSalomonenospearenberriizanzuenean Jaunarenizenariburuz,galderazailekinprobatzeraetorri zen.

2EtaJerusalemeraetorrizenosotaldehandibatekin, gameluekinespeziekin,urreaskorekinetaharribitxiekin Salomonenganairitsizenean,bihotzeanzuenguztiazhitz eginzion

3Salomonekberegalderaguztiakerantzunzizkion;ez zegoenerregearentzatezkutatutazegoenezer,berakesan ezziona

4SabakoerreginakSalomonenjakinduriaguztiaetaeraiki zuenetxeaikusizituenean,

5Etaberemahaikojanaria,etaberezerbitzarienegonaldia, etaberezerbitzarienzerbitzua,etahaienjantziak,etabere edalontziak,etaJaunarenetxeraigotzekoerabilizituen erre-opariak;ezzengehiagohaserrerikharenbaitan

6Etaerregeariesanzion:Egiazenzureegintzeietazure jakinduriariburuznireherrialdeanentzunnuenberria

7Halaere,ezniensinetsihitzei,etorrietanirebegiekikusi zutenarte;etahara,erdiaereezzitzaidankontatu:zure jakinduriaetaoparotasunaentzunnuenospeabaino handiagoakdira

8Zoriontsuakzuregizonak,zoriontsuakzurezerbitzari hauek,zureaurreanetengabedaudenaketazurejakinduria entzutendutenak

9BedeinkatuaizanbedizureJainkoJauna,zuganatsegin izanduenaIsraelgotronuanjartzeko!Jaunakbetidanik maiteizanduelakoIsrael,horregatikeginzaituerrege, zuzenbideaetajustiziaegiteko.

10Ehunetahogeitalentuurreemanzizkionerregeari, espeziakopuruhandiaetaharribitxiak;ezzengehiago etorriSabakoerreginakSalomonerregeariemanzizkion espeziakopuruhoribezalakorik

11Hiramenitsasarmadakere,Ofirretikurreaekarrizuenak, sandalo-zuraetaharribitxiugariekarrizituenOfirretik.

12Erregeaksandalo-zurezeginzituenzutabeakJaunaren etxerakoetaerrege-jauregirako,baitaharpaketasalterioak erekantarientzat;ezzenhalakosandalo-zuhaitziketorri, eztaikusieregaurdaino

13SalomonerregeakSabakoerreginarieskatuzionguztia emanzion,bereerrege-oparitikemanzionazgain.Eta erreginabereherrialderajoanzen,beraetabere zerbitzariak

14Salomoniurteroiristenzitzaionurrearenpisuaseiehun etahirurogeitaseitalentuurrezen, 15Merkatariengandik,espezie-saltzaileengandik,Arabiako erregeengandiketaherrialdekogobernariengandik zetorrenazgain

16Salomonerregeakberrehunezkutueginzituenurre landuz:seiehunsiklourreerabilizirenezkutubakoitzerako. 17Hirurehunezkutueginzituenurrelanduz;hirulibera urreerabilizirenezkutubakoitzerako;etaerregeak Libanokobasoarenetxeanjarrizituen

18Erregeakbolizkotronuhandibateginzuen,etaurre finenezestalizuen.

19Tronuakseimailazituen,etatronuarengoialdeabiribila zenatzealdean;etaeuskarribatzukzeudeneserlekuaren gaineanaldebanatan,etabilehoieuskarrienondoanzutik.

20Hamabilehoizeudenhanzutikaldebateanetabestean seimailengainean;ezzenantzekorikeginerreinubatean ere

21Salomonerregearenedalontziakguztiakurrezkoakziren, etaLibanokoOihanekoetxekoontziguztiakurregarbikoak ziren;batereezzenzilarrezkoa:Salomonengaraianezzen ezertarakobalio

22Izanere,erregeakitsasoanTarsiskoitsasarmadabat zuenHiramenitsasarmadarekinbatera:hiruurteanbehin etortzenzenTarsiskoitsasarmada,urrea,zilarra,bolia, tximinoaketapaumakekarriz

23Salomonerregeaklurrekoerregeguztiakbaino aberatsagoetajakinduriagozen.

24LurosoakSalomonenganajozuen,Jainkoakbihotzean jarrizionjakinduriaentzuteko

25.Etaurteroekartzenzutenbakoitzakbereoparia: zilarrezkoetaurrezkoontziak,jantziak,armadurak, espeziak,zaldiaketamandoak

26Salomonekmilaetalaurehungurdietahamabimila zaldizkobilduzituen,etahirietanjarrizituengurdiak egiteko,etaJerusalemenerregearekin

27Erregeakzilarraharriakbezainugarieginzuen Jerusalemen,etazedroak,berriz,haraneandauden sikomoroenantzekougaritasunhandiagoz

28SalomoniEgiptotikekartzenzitzaizkionzaldiaketa liho-haria;erregearenmerkatariekliho-hariapreziobatean jasotzenzuten

29.Egiptotikseiehunzaldi-gurdibatzilarrezkosiklotan ateratzenzen,etazaldibatehunetaberrogeitahamar Horrela,hititenetaSiriakoerregeguztientzatsaltzen zituzten.

11.KAPITULUA

1Salomonerregeakemakumearrotzaskomaitezituen, Faraoiarenalabazgain,baitamoabdar,amondar,edomdar, sidondaretahititaremakumeakere.

2Jaunakisraeldarreiesanziennazioeiburuz:«Ezzarete haienganajoango,eztahaiekerezuekinelkartuko;izanere, ziuraski,zuenbihotzaberenjainkoenganabihurrituko dute»Salomonmaitasunezitsatsizenhauei

3Zazpiehunemazteprintzesaetahirurehunohaideizan zituen;etabereemazteekbihurritueginziotenbihotza.

4Salomonzahartuzenean,emazteekjainkoarrotzengana bideratuzutenharenbihotza;etaezzenosorikJainko Jaunarekin,bereaitaDavidenbihotzabezala.

5SalomonsidondarrenjainkosazenAstartereneta amondarrenjainkosahiguingarriaren,Milkomen, amondarrenjainkosahiguingarriaren,ondorenjoanzen

6SalomonekJaunarenaurreangaizkiaeginzuen,etaez zenJaunariguztizjarraitu,bereaitaDavidekbezala

7Orduan,SalomonektokigorbateraikizionKemosi, Moabensasijainkohiguingarriari,Jerusalemenaurrean dagoenmuinoan,etaMoloki,Amonensemeensasijainko higuingarriari

8Gauzaberaeginzuenbereemaztearrotzguztiekin, intsentsuaerreetaberenjainkoeisakrifizioakeskaintzen zizkietenekin

9JaunahaserretuzenSalomonenaurka,bialdizagertu zitzaionJaunarengandikaldenduzelakobihotza,Israelgo Jainkoagandik

10Jaunakagindutakoaezjarraitzekoaginduziongauza honiburuz;bainaezzuenbete.

11JaunakSalomoniesanzion:«Horrelajokatuduzunez, etanireitunaetaagindudizkizudanlegeakezdituzunez bete,erreinuakendukodizutetazurezerbitzariariemango diot

12Halaere,zurebizitzanezduthoriegingozureaita Davidengatik;zuresemeareneskutikkendukodut.

13Halaere,ezduterreinuosoakenduko;leinubatemango diotzuresemeari,nirezerbitzariDabidengatiketaaukeratu dudanJerusalemengatik

14JaunaketsaibatsortuzionSalomoni,Hadadedomdarra, Edomgoerrege-hazietakoazena.

15Izanere,DavidEdomenzegoela,Joab,armadako buruzagia,hilaklurperatzerajoanzen,Edomenzeuden gizonezkoguztiakhilondoren.

16(SeihilabetezegonzenJoabhanIsraelosoarekin, Edomgogizonezkoguztiaksuntsituarte)

17HadadiheseginzuenEgiptorajoateko,bereaitaren zerbitzariedomitarbatzuekinbatera;Hadadoraindikhaur txikiazen

18MidiandikirtenetaParanerairitsiziren:etaParandik gizonakhartuetaEgiptorajoanziren,Egiptokoerrege Faraoiarengana;honeketxeaemanzion,janariaemaneta lurraemanzion.

19HadadekbegikotasunhandiaaurkituzuenFaraoiaren aurrean,etahonekbereemaztearenarreba,Tahpene erreginarenarreba,emanzionemaztetzat.

20TahpenesenarrebaksemeGenubatemanzion,zeina TahpenesekFaraoiarenetxeanhazibaitzuenGenubat, berriz,Faraoiarenetxeanbizizen,harensemeenartean.

21EgiptonHadadekentzunzueneanDavidbereaitekinlo hartuzuelaetaJoab,armadakoburuzagia,hilzela,esan zionFaraoni:«Utziiezadazujoatenneureherrialdera».

22Faraoiakgaldetuzion:«Zerfaltazaizunirekin,zeure herrialderajoannahiizateko?»Harkerantzunzion:«Ezer ez;halaere,utzijoaten».

23Jainkoakbesteetsaibatpiztuzion,Rezon,Eliadaren semea,TzobakoerregeberejaunHadadezerrengandikihesi joanzena.

24Etabilduzituenberekingizonak,etataldebaten buruzagieginzen,DavidekTzobakohaiekhilzituenean; etaDamaskorajoanziren,etabertanbiziizanziren,eta Damaskonerreinatuzuten

25SalomonenbizitzaosoanetsaiizanzenIsraelentzat, Hadadekegindakogaiztakeriazgain;etagorrotoizanzion Israeli,etaSiriakoerregeizanzen

26.EtaJeroboam,Nebatensemea,Zeredakoefratarrak, Salomonenzerbitzariak,zeinarenamakZeruaizenazuen, alargunbatzen,berakerealtxatuzueneskuaerregearen aurka

27Etahauizanzenerregearenaurkaeskuaaltxatzeko arrazoia:SalomonekMilloeraikizuen,etabereaita Davidenhirikopitzadurakkonponduzituen

28Jeroboamgizonausartaetaindartsuazen,eta Salomonekikusizuengaztealangileazela,etaJoseren etxekoarduraguztienburuizendatuzuen.

29Garaihartan,JeroboamJerusalemdikirtenzenean, bideanaurkituzuenAhiasprofetaSilondarrak;jantziberri batekinjantzitazegoen,etabiakbakarrikzeudenlandan.

30Ahiaseksoineanzuenjantziberriahartuetahamabi zatitanurratuzuen

31EtaJeroboamiesanzion:Hartuhamarzati;izanere,hau dioIsraelgoJainkoJaunak:Begira,Salomoneneskutik erreinuakendukodutetahamarleinuemangodizkizut

32(BainaleinubakarraizangoduDavidnire zerbitzariagatiketaJerusalemengatik,Israelgoleinu guztienarteanaukeratududanhiriagatik):)

33Utzinautelako,etaAstarteSidoniarrenjainkosa, KemosMoabitarrenjainkoaetaMilkomAmonensemeen jainkoagurtudituztelako,etaezdirelakonirebideetanibili, nirebegietanzuzenadenaeginez,etanirelegeaketa erabakiakbetez,bereaitaDavidekeginzuenbezala 34Halaere,ezdioterreinuosoakendukoeskuetatik, baiziketabizitzaosoanprintzeegingodut,Davidnire zerbitzariagatik,aukeratunuenagatik,nireaginduaketa legeakbetezituelako

35Bainaerreinuakendukodiotharensemearieskutik,eta emangodizuthamarleinu

36Etaharensemearileinubatemangodiot,Davidnire zerbitzariakbetiargibatizandezannireaurrean Jerusalemen,nireizenahanjartzekoaukeratududanhirian 37Etahartukozaitut,etazurearimaknahiduenguztiaren araberaerreinatukoduzu,etaIsraelengainekoerrege izangozara

38Etagertatukoda,nikagintzendizudanguztiarikasu egitenbadiozu,etanirebideetanibiltzenbazara,etanire begietanzuzenadenaegitenbaduzu,nirelegeaketa aginduakbetetzenbadituzu,nirezerbitzariDavidekegin zuenbezala,zurekinizangonaiz,etaetxesendobat eraikikodizut,Davidentzateraikinuenbezala,etaIsrael emangodizut

39EtahorregatikatsekabetukodutDavidenondorengoa, bainaezbetiko

40SalomonekJeroboamhilnahiizanzuen,etaJeroboam Egiptoraiheseginzuen,EgiptokoerregeXixakengana,eta EgiptonegonzenSalomonhilarte

41Salomonengainerakoegintzak,eginzuenguztiaeta harenjakinduriaezaldaudeidatzitaSalomonenegintzen liburuan?

42SalomonekJerusalemenIsraelosoarengainean erreinatuzuendenboraberrogeiurteizanzen.

43SalomonbereaitekinlohartuetabereaitaDabiden hirianlurperatuzutenRoboamberesemeakerreinatuzuen harenordez.

12.KAPITULUA

1RoboamSikemerajoanzen,IsraelosoaSikemeraetorri baitzenhuraerregeizendatzeko.

2EgiptonzegoenNebatensemeJeroboamek,Salomon erregearenaurretikihesijoanbaitzen,etaEgiptonbiziizan zen

3.Bidalietadeituzioten.JeroboametaIsraelgobiltzar osoaetorrizirenRoboami,etaesanzioten:

4Zuenaitakuztarriastunagoaezarrizigun;orain,beraz, arinduezazuezuenaitarenzerbitzuastunaetaezarrizigun uztarriastuna,etazerbitzatukozaitugu

5Etaesanzien:«Zoaztehiruegunbarru,etageroitzuli niregana»Etaherriajoanzen

6RoboamerregeakkontsultaeginzienSalomonbereaita bizizenbitarteanharenondoanzeudenzaharrei,etaesan zien:«Zeraholkatzendidazueherrihonierantzuteko?»

1Erregeak

7Etaesanzioten:«Gaurherrihonenzerbitzaribazara,eta zerbitzatzenbadiezu,etaerantzutenbadiezu,etahitzonak esatenbadiezu,betikoizangodirazurezerbitzari»

8Bainazaharrenaholkuautzietaberarekinhazietaharen aurreanzeudengazteekinkontsultatuzuen.

9Etaesanzien:Zeraholkuematendidazueerantzun diezaiogunherrihoni,zeinakesandidan:"Arintzeko,egin ezazuezuenaitakezarrizigunuztarria?"

10Etaharekinhazizirengazteekesanzioten:«Honelahitz egingodiozuzurekinhitzeginduenherrihoni,esanez: “Zureaitakastunjarrizigunuztarrihau,bainazukarindu iezaguzu”;honelaesangodiezu:“Nirehatztxikialodiagoa izangodagureaitarengerriabaino”.

11Etaorain,nireaitakuztarriastunbatekinzamatu zaituztetenarren,nikgehiagozamatukozaituztetNire aitakzigorrezzigortuzaituzte,bainanikeskorpioiekin zigortukozaituztet

12Hirugarrenegunean,Jeroboametaherriosoa Roboamenganajoanziren,erregeakagindubezala,esanez: «Itzulizaiteztenireganahirugarrenegunean»

13Erregeakzakarkierantzunzionherriari,etazaharrek emanziotenaholkuabaztertuzuen;

14Etagazteenaholkuarenaraberamintzatuzitzaien, esanez:«Eneaitakastunagoaeginzizuenzuenuztarriari, etanikaregehiagoastunagoaegingodiot.Eneaitakere zigortuzintuztenazotez,bainanikeskorpioiezzigortuko zaituztet»

15Horregatik,erregeakezzionherriarijaramonikegin; izanere,Jaunakerabakizuenhori,JainkoakAhias SilondarrarenbidezNebatensemeJeroboamiesanzion hitzabetezezan.

16Israelosoakikusizueneanerregeakezzielakasurik egiten,herriakerregearierantzunzion:«Zerzatidugu Davidekin?EzduguondarerikJeserensemearekin.Zaindu zureetxolara,Israel;orain,zainduzureetxea,David» Israelitzulizenbereetxolara

17Judakohirietanbizizirenisraeldarrengainean, Roboamekerreinatuzuen

18Orduan,RoboamerregeakAdorambidalizuen, zergarenarduraduna;etaIsraelosoakharrikatueginzuen, hilarteOrduan,Roboamerregeakpresakaigozenbere gurdira,Jerusalemeraihesegiteko

19Horrela,IsraelDavidenetxearenaurkamatxinatuzen gaurarte

20IsraelosoakentzunzueneanJeroboamitzulizela,bidali zutenetadeitueginzutenbatzarrera,etaIsraelosoaren erregeizendatuzutenEzzeninorjarraituDavidenetxeari, Judarenleinuabakarrikizanezik.

21RoboamJerusalemerairitsizenean,Judakoetxeosoa etaBenjamingoleinuabilduzituen,ehunetalaurogeimila gizonhautatu,gerlariak,Israelgoetxearenaurka borrokatzekoetaSalomonensemeRoboamierreinua itzultzeko

22BainaJainkoarenhitzaSemaiasJainkoarengizonari etorrizitzaion,esanez:

23HitzeginRoboami,Salomonensemeari,Judako erregeari,JudaetaBenjaminenetxeosoarietaherriko gainerakoei,esanez:

24HaudioJaunak:Ezigo,eztaborrokatuerezuenanaien, israeldarren,aurka.Itzulbedibakoitzabereetxera;izanere, gauzahauniregandikdatorJaunarenhitzaentzunetaitzuli zirenaldeegiteko,Jaunarenhitzarenarabera

25JeroboamekSikemeraikizuenEfraimmendian,eta bertanbiziizanzen;etahandikirtenetaPenueleraikizuen.

26EtaJeroboamekberebihotzeanesanzuen:Orain erreinuaDavidenetxeraitzulikoda.

27HerrihauJaunarenetxean,Jerusalemera,sakrifizioak eskaintzeraigotzenbada,bihotzaberejaunarengana, JudakoerregeRoboamengana,bihurtukoda;etanihilko naute,etaJudakoerregeRoboamenganaitzulikodira.

28Orduan,erregeakaholkuahartuetabizekorurrezko eginzituen,etaesanzien:«Gehiegidazuentzat Jerusalemeraigotzea;honahemenzurejainkoak,Israel, Egiptokolurraldetikaterazintuztenak»

29BataBetel-enjarrizuen,etabesteaDan-en.

30Gauzahaubekatubihurtuzen:herriaDanerainojoaten baitzenjainkobatenaurreanadoratzera

31.Lekugorenenjauregibateraikizuen,etaapaizak herrikoapalenarteanizendatuzituen,Lebirensemeakez zirenak

32.EtaJeroboamekjaibatezarrizuenzortzigarrenhilean, hilarenhamabosgarrenegunean,Judanegitenzenjaiaren antzekoa,etaaldareaneskainizituensakrifizioakGauza beraeginzuenBetel-en,berakegindakozekorrei sakrifizioakeskainiz;etaBetel-enjarrizituenberak egindakotokigorenetakoapaizak

33Zortzigarrenhilarenhamabosgarrenegunean,bere bihotzakasmatuzuenhilean,Betel-eneginzuenaldarearen gaineaneskaintzaeginzuen,etajaibatezarrizienIsraelgo seme-alabei:etaaldarearengaineaneskaintzaegineta intsentsuaerrezuen

13.KAPITULUA

1Etahara,JainkoarengizonbatetorrizenJudatik JaunarenaginduzBetelera.Jeroboamaldarearenondoan zegoenintsentsuaerretzeko

2Jaunarenaginduzaldarearenkontraoihueginzuen,eta esanzuen:«Aldarea,aldarea,haudioJaunak:«Haurbat jaiokodaDavidenetxera,Josiasizenekoa;etazuregainean eskainikoditutokigoretakoapaizak,zuregainean intsentsuaerretzendutenak,etagizakienhezurrakerreko dirazuregainean»

3Etaseinalebatemanzuenegunhartan,esanez:«Hauda Jaunakmintzatudenseinalea:Hara,aldareaurratuegingo da,etagaineandagoenerrautsaisurikoda»

4JainkoarengizonakBetelgoaldarearenaurkaoihuegin zuenarenberriizanzuenean,Jeroboamerregeakeskua luzatuzuenaldaregainetik,esanez:«Hartuezazue!»Baina harenkontraluzatuzueneskualehortueginzitzaion,eta ezinizanzuenberriroberegaineraitzuli

5Aldareaereurratueginzen,etaerrautsakaldaretikisuri ziren,JainkoarengizonakJaunarenaginduzemanzuen seinalearenarabera.

6ErregeakerantzunzionJainkoarengizonari:«Otoitzegin Jaunari,zureJainkoari,etaotoitzeginnirealde,nireeskua sendadadin»JainkoarengizonakJaunariotoitzeginzion, etaerregeareneskuasendatueginzen,etalehenbezain ondogeratuzen.

7ErregeakJainkoarengizonariesanzion:«Zatoznirekin etxeraetahartufreskagarriak,etasariaemangodizut»

8Jainkoarengizonakerregeariesanzion:«Zureetxearen erdiaemangobadidazuere,eznaizzurekinjoango,ezdut ogirikjango,eztaurikedangoerelekuhonetan»

9Jaunarenhitzezaginduzidanhau:Ezjanogirik,ezedan urik,etaezitzulietorrizarenbideberetik. 10Bestebidebatetikjoanzen,etaezzenBetelgobidetik itzuli.

11BazenprofetazaharbatBetel-en;etaharensemeek etorrietaJainkoarengizonakegunhartanBetel-enegin zituenlanguztiakkontatuzizkioten;erregeariesandako hitzakereaitarikontatuzizkioten.

12Aitakgaldetuzien:Norajoanzen?Semeekikusi baitzutenzeinbidejoanzenJudatiketorrizenJainkoaren gizona

13Etaesanzienberesemeei:Txalmatuiezadazueastoa Txalmatuziotenastoa,etagaineanjarrizen, 14Jainkoarengizonarenatzetikjoanzen,etaharitzbaten azpianeseritaaurkituzuen,etagaldetuzion:Zualzara JudatiketorridenJainkoarengizona?Harkerantzunzion: Ninaiz

15Orduan,esanzion:«Zatoznirekinetxeraetajanogia»

16Etaesanzuen:Ezinnaizzurekinitzuli,ezsartu;ezdut ogiajango,ezurikedangozurekinlekuhonetan

17Jaunarenhitzezesanaizanbaitzait:Ezduzuhanogirik jango,ezurikedango,etaezzaraitzulietorrizinenbidetik.

18Harkerantzunzion:Niereprofetanaizzubezala;eta aingerubatekmintzatuzitzaidanJaunarenhitzez,esanez: "Ekarezazuzurekinetxera,ogiajanetauraedandezan". Bainagezurraesanzion

19Itzulizen,beraz,harekin,etajanzuenogiaharen etxean,etaedanzuenura.

20Mahaianeseritazeudela,Jaunarenhitzaetorrizitzaion itzularazizuenprofetari:

21EtaJudatiketorrizenJainkoarengizonarioihueginzion, esanez:«HaudioJaunak:Jaunarenahoaezduzulako obeditzen,etazureJainkoJaunakemandizunaginduaez duzulakobete,

22Bainaitzulizara,etaogiajanetauraedanduzuJaunak esandizunlekuan:Ezjanogirik,ezedanurik;zuregorpua ezdazureaitenhilobirairitsiko.

23Ogiajanetaedanondoren,astoaprestatuzion,hauda, itzulizuenprofetarentzat

24.Etajoanzenean,lehoibatekbideantopatuetahilzuen; harengorpuabideanerorizen,etaastoaondoanzegoen,eta lehoiaeregorpuarenondoan

25Etahara,gizonbatzukigarotzenarizirela,gorpua bideanbotataetalehoiagorpuarenondoanzutikikusizuten; etaprofetazaharrabizizenhiriraetorrietaberrieman zuten.

26Etabidetikitzularazizuenprofetakhorientzunzuenean, esanzuen:«Jainkoarengizonada,Jaunarenhitzari obeditzenezdiona;horregatikemandioJaunaklehoiari, etahonekurratuetahilegindu,Jaunakesanzionhitzaren arabera»

27Etaberesemeeiesanzien:«Zaldatuiezadazueastoa». Etazaldatueginzuten

28Joanzen,etaharengorpuabideanbotataaurkituzuen, astoaetalehoiagorpuarenondoanzutik;lehoiakezzuen gorpuajan,eztaastoaurratuere

29.ProfetakJainkoarengizonarengorpuahartu,astoaren gaineanjarrietaekarrizuenProfetazaharrahiriraetorri zen,doluaegiteraetalurperatzera

30Beregorpuaberehilobianjarrizuen;etadoluaegin zioten,esanez:Ai,eneanaia!

31Etalurperatuondoren,beresemeeiesanzien:«Hiltzen naizenean,lurperatunazazueJainkoarengizonalurperatuta dagoenhilobian;jarrinirehezurrakharenhezurren ondoan.»

32.Izanere,JaunarenaginduzBetelgoaldareareneta Samariakohirietandaudentokigorenguztienaurkaoihu eginzuenhitzabetekoda

33.Gauzahonenondoren,Jeroboamezzenberebide gaiztotikitzuli,baiziketaherrikoapalenekoenarteantoki gorenetakoapaizakizendatuzituenberriro;nahizuena, sagaratueginzuen,etatokigorenetakoapaizbihurtuzen 34EtagauzahoriJeroboamenetxearentzatbekatubihurtu zen,suntsituetasuntsitueginbaitzuenlurrarengainetik.

14.KAPITULUA

1Garaihartan,JeroboamensemeAbiasgaixotuzen

2EtaJeroboamekbereemazteariesanzion:Jaikizaitez, otoitzegitendizut,etajantziitxurak,Jeroboamenemaztea zarelaezagertzeko;etazoazSiloraHara,handagoAhias profeta,zeinakesanbaitzidanniizangonintzelaherri honenerrege.

3Hartuzurekinhamarogi,opiltxigortuaketaeztipitxer bat,etazoazharengana;harkesangodizuzergertatukoden haurrarekin.

4EtaJeroboamenemazteakhalaeginzuen,etajaikieta joanzenSilora,etaAhiasenetxeraetorrizenBaina Ahiasekezinzuenikusi,berebegiakzahartzeagatik itsatsitabaitzeuden

5JaunakAhiasiesanzion:«Hara,Jeroboamenemaztea datorberesemeariburuzgaldetzera,gaixorikbaitago. Honelaetahonelaesangodiozu;izanere,sartzendenean, besteemakumebatenitxurakegingoditu

6.Ahiasek,atetiksartzenarizela,harenoinenhotsaentzun zuenean,esanzion:«Sartu,Jeroboamenemaztea;zergatik egitenduzubestebatzarelaitxura?Berrilarriakekartzeko bidalinauteeta».

7ZoazetaesaniezaiozuJeroboami:HaudioIsraelgo JainkoJaunak:Herriarenartetikgoratuzaitudanezetanire herriIsraelenburuzagieginzaitudanez,

8EtakendunionerreinuaDavidenetxeari,etaemannizun zuri;etahalaere,ezzaraizannirezerbitzariDavid bezalakoa,zeinakgordebaitzituennireaginduak,eta bihotzosozjarraituzidanniri,nirebegietanzuzenazena bakarrikeginez

9Bainazureaurretikizanzirenguztiekbainookerrago jokatuduzu;jainkoarrotzaketairudiurtuakegindituzu,ni haserretzeko,etabizkarreanbotanauzu.

10Horregatik,hara,hondamendiaekarrikodiot Jeroboamenetxeari,etasuntsitukoditutJeroboamen etxekoak,hormarenkontrapixaegitenduenak,Israelen itxitadaudenaketabaztertuakdirenak;etaJeroboamen etxekohondarraksuntsitukoditut,gorotzakentzenden bezala,denadesagertuarte

11Jeroboamenondorengoahirianhiltzendenatxakurrek jangodute;etalandanhiltzendenazerukohegaztiekjango dute;Jaunakhitzeginbaitu.

12Jaikizaitez,beraz,etazoazzureetxera;etazureoinak hirirasartzean,haurrahilkoda

13.Israelosoakdoluegingodioetalurperatukodu;izan ere,Jeroboamenondorengobakarraizangodahilobian,

1Erregeak

zerenJeroboamenetxeanaurkitubaitazerbaitonaIsraelgo JainkoJaunarentzat.

14Gainera,JaunakerregebatsortukoduIsraelengainean, Jeroboamenetxeasuntsitukoduenaegunhartan;bainazer? Orainbertan.

15JaunakIsraeljokobaitu,kanaberauretanastintzenden bezala;etaerrotikaterakodituIsraelekhaienaiteieman zienlurraldeonhonetatik,etaibaiarenbestealdean sakabanatukoditu,berenzutoin-zuloakegindituztelako Jaunahaserretuz

16EtaIsraelutzikoduJeroboamenbekatuengatik,zeinak eginbaitzuenbekatuetaIsraelbekaturaeramanbaitzuen

17JeroboamenemazteajaikietajoanzenTirtzara;ateatalaserairitsizenean,haurrahilzen

18Etalurperatuzuten;etaIsraelosoakdolueginzion, JaunakberezerbitzariAhiasprofetarenbidezesanzuen hitzarenarabera

19Jeroboamengainerakoegintzak,nolagerraeginzuen etanolaerreinatuzen,Israelgoerregeenkronikenliburuan idatzitadaude

20HogeitabiurtezerreinatuzuenJeroboamek;gero,bere aitekinloeginzuen,etaharensemeNadabekerreinatu zuenharenordez

21SalomonensemeRoboamekJudanerreinatuzuen BerrogeitabaturtezituenRoboamekerregeizatenhasi zenean,etahamazazpiurtezerreinatuzuenJerusalemen, JaunakIsraelgoleinuguztienarteanaukeratuzuenhirian, bereizenahanjartzeko.BereamarenizenaNaamazen, amondarra

22JudakJaunarenaurreangaizkiaeginzuen,etaberen arbasoekeginzituztenguztiakbainobekatugehiagorekin piztuzutenharenjeloskortasuna

23Muinogaraiguztietanetazuhaitzhostotsuguztien azpianeraikizituztentokigorenak,irudiaketazutoinak.

24Bazirensodomitakerelurraldean,etaJaunak israeldarrenaurretikbotazituennazioenhiguingarri guztiakegitenzituzten.

25Roboamerregearenbosgarrenurtean,Egiptokoerrege XixakJerusalemeraigozen

26Jaunarenetxekoaltxorraketaerrege-jauregikoaltxorrak hartuzituen;denaerehartuzuen,etaSalomonekegindako urrezkobabeskiguztiakereeramanzituen

27.EtaRoboamerregeakbrontzezkoezkutuakeginzituen haienordez,etajauregikoateazaintzenzuen guardiaburuareneskuutzizituen

28Jaunarenetxerasartzenzenean,zaindariekeramaneta zaindariengelaraitzultzenzituzten

29Roboamengainerakoegintzaketaeginzuenguztiaezal daudeidatzitaJudakoerregeenkronikenliburuan?

30GerraizanzenRoboametaJeroboamenarteanhaien bizitzaosoan

31Roboambereaitekinlohartuzuen,etaDavidenhirian lurperatuzutenAmarenizenaNaamazen,Amonen emakumeaBeresemeAbiamekerreinatuzuenharenordez

15.KAPITULUA

1Jeroboamen,Nebatensemearen,erregealdiko hemezortzigarrenurteanhasizenAbiamJudakoerrege izaten.

2HiruurtezerreinatuzuenJerusalemenBereamarenizena Maakazen,Abisalom-enalaba

3Bereaitarenbekatuguztietanibilizen,aitakaurretikegin zituenetan;etaezzenberebihotzaosorikJainko Jaunarekin,bereaitaDavidenbihotzabezala

4Halaere,DavidengatikemanzionJaunak,bereJainkoak, lanparabatJerusalemen,bereondorengoberesemea jartzekoetaJerusalemsendotzeko

5ZerenDavidekJaunarenbegietanzuzenazenaegin baitzuen,etaezbaitzenJaunakagindutakoezertatik aldenduberebizitzaosoan,Uriashititarenkontuaizanezik

6RoboametaJeroboamenarteangerraizanzenRoboam, harenbizitzaosoan

7Abiamengainerakojardueraketaeginzuenguztiaezal daudeidatzitaJudakoerregeenkronikaliburuan?Gerra izanzenAbiamenetaJeroboamenartean

8Abiambereaitekinlohartuzuen,etaDavidenhirian lurperatuzuten.BeresemeAsakerregeizanzenharen ordez

9IsraelgoerregeJeroboamenhogeigarrenurteanhasizen AsaJudakoerregeizaten.

10BerrogeitabaturtezerreinatuzuenJerusalemenBere amarenizenaMaakazen,Abisalom-enalaba

11AsakJaunarenbegietanzuzenazenaeginzuen,bereaita Davidekbezala

12Sodomiaklurraldetikkenduzituen,etabereaitek egindakoidologuztiakkendu.

13EtabereamaMaakaereerreginaizatetikkenduzuen, jainko-multzobateginzuelakosakramentubatean;eta Asakharenjainko-multzoasuntsituetaZedronerreka ondoanerrezuen

14Bainatokigorenakezzirenkendu;halaere,Asaren bihotzaJaunarekinoso-osorikegonzenberebizitzaosoan. 15Jaunarenetxeraekarrizituenbereaitaketaberak sagaratuzituengauzak:zilarra,urreaetaontziak

16AsarenetaIsraelgoerregeBaasarenarteangerraizan zenhaienbizitzaosoan

17IsraelgoerregeBaasakJudarenaurkaeginzuen,eta Ramaberreraikizuen,inoriJudakoerregeAsarengana sartzenedoirtetenuzteko

18AsakJaunarenetxekoetaerrege-jauregikoaltxorretan geratzenzenzilaretaurreguztiahartuetaberezerbitzarien eskuutzizituenEtaAsaerregeakBen-Hadad,Tabrimonen semea,Hezionensemea,Siriakoerregea,Damaskonbizi zenari,esanez:

19Badabatasunazureetanireartean,etazureaitareneta nireaitarenarteanHara,zilaretaurreoparibatbidalidizut; zatozetahautsiezazuIsraelgoerregeBaasarekinduzun batasuna,aldeegindezanniregandik

20Benhadadek,beraz,Asaerregearientzunzion,etabere gudarostekokapitainakbidalizituenIsraelgohirienaurka, etaIjon,Dan,Abel-Bet-MaakaetaZinerotosoa,Neftaliko lurraldeosoabarne,jozituen

21Baasakhorientzunzuenean,Ramaeraikitzeariutzieta Tirtzanbiziizanzen

22Orduan,AsaerregeakJudaosoanaldarrikatuzuen;inor ezzensalbuetsitaegon;etaRamakoharriaketaBaasak eraikizituenzurezkoharriakeramanzituzten;etaAsa erregeakhaiekineraikizituenBenjamingoGebaetaMizpa. 23Asarengainerakoegintzaguztiak,harenindarguztiak, eginzuenguztiaetaeraikizituenhiriakezaldaudeidatzita Judakoerregeenkronikenliburuan?Halaere,zahartzaroan oinakgaixotuzitzaizkion

24Asaberearbasoekinlohartuzuen,etaberearbasoekin lurperatuzutenbereaitaDabidenhirian;etabereseme Josafaterreinatuzuenharenordez

25Nadab,Jeroboamensemea,Israelenerregeizatenhasi zenJudakoAsarenerregealdikobigarrenurtean,etabi urtezerreinatuzuenIsraelen

26Jaunarenaurreangaizkiaeginzuen,bereaitarenbidetik ibilizetaaitakIsraelbekatuegiteraeramanzuenbekatuan.

27IsakarrenleinukoAhiasensemeBaasakharenaurka konspiratuzuen,etaBaasakhilzuenGibetonen, filistearrenazenhirian;NadabeketaIsraelosoakGibeton setiatzenzuten

28JudakoAsarenerregealdikohirugarrenurteanhilzuen Baasak,etaharenordezerregeizanzen

29Erreinatuzenean,Jeroboamenetxeosoahilzuen;ez zioninorutziJeroboamenarnasazuenik,suntsituarte, JaunakberezerbitzariAhiasSilondarrarenbidezesanzuen bezala

30Jeroboamenbekatuengatik,zeinekeginbaitzitueneta zeinekbekatuarazizionIsraeli,zeinekinhaserrarazi baitzuenIsraelgoJainkoJauna

31Nadabengainerakoegintzaketaeginzuenguztiaezal daudeidatzitaIsraelgoerregeenkronikaliburuan?

32AsarenetaIsraelgoerregeBaasarenarteangerraizan zenhaienbizitzaosoan.

33JudakoAsaerregearenhirugarrenurteanhasizen Baasha,Ahiasensemea,Israelosoarengaineanerrege izatenTirtzan,hogeitalauurtez.

34Jaunarenaurreangaizkiaeginzuen,Jeroboamenbidetik ibiliz,etaharkIsraelbekatuegiteraeramanzuenharen bekatuan.

16.KAPITULUA

1JaunakBaasarenaurkahitzeginzionHananirenseme Jehuri,esanez:

2.Hautsetikaltxatuzaitudalako,etanireherriIsraelen buruzagieginzaitudalako;etaJeroboamenbidetikibili zarenez,etanireherriIsraelbekaturaeramanduzu,haien bekatuekinnihaserreraziz;

3Hara,kendukoditutBaasarenondorengoaketaharen etxekoondorengoak,etazureetxeaegingodutJeroboamen, Nebatensemearen,etxearenantzekoa.

4Baasarenondorengoakhirianhiltzendirenaktxakurrek jangodituzte;etaharenondorengoaklandanhiltzen direnakzerukohegaztiekjangodituzte.

5Baasarengainerakoegintzak,eginzuenaetabere indarrakezaldaudeidatzitaIsraelgoerregeenkronika liburuan?

6Baaxabereaitekinlokarazizen,etaTirtzanlurperatu zuten;etaharensemeElakerreinatuzuenharenordez

7.EtaHananirensemeJehuprofetareneskuzereetorrizen JaunarenhitzaBaasarenetaharenetxearenaurka,Jaunaren aurreaneginzuengaiztakeriaguztiagatik,bereeskuen lanarekinhaserrearaziz,Jeroboamenetxearenantzekoa izanik,etahurahilzuelako

8JudakoAsarenerregealdikohogeitaseigarrenurteanhasi zenEla,Baasarensemea,IsraelenerregeizatenTirtzan,bi urtez

9.EtaharenzerbitzariZimrik,harengurdi-gurdierdiaren buruzagiak,harenaurkakonspiratuzuenTirtzanzegoela, Artzarenetxezainarenetxeanedatenetamozkortzen

10ZimriksartuetahileginzuenJudakoAsaren erregealdikohogeitazazpigarrenurtean,etaharenordez erregeizanzen

11Erregetzenhasizenean,beretronuaneseribezainlaster, Baasarenetxeosoahilzuen;ezzueninorutzihormantxiza egitenzuenik,ezahaiderik,ezlagunik

12HorrelasuntsituzuenZimrikBaasarenetxeosoa, JaunakJehuprofetarenbidezBaasarenaurkaesanzuen hitzarenarabera

13BaasarenetaharensemeElarenbekatuguztiengatik, zeinekinbekatueginzutenetazeinekinIsraelbekatura eramanzuten,IsraelgoJaunarenJainkoahaserretuzberen idolohutsalekin.

14Elarengainerakoegintzaketaeginzuenguztiaezal daudeidatzitaIsraelgoerregeenkronikaliburuan?

15JudakoAsarenerregealdikohogeitazazpigarrenurtean, ZimrikzazpiegunezerreinatuzuenTirzanJendea Gibetoneninguruankanpatuzen,filistearrenazenhiria

16EtakanpalekuanzegoenjendeakentzunzuenZimrik konspiratueginduelaetaerregeahilduelaHorregatik, IsraelosoakOmri,armadakoburuzagia,Israelgoerrege izendatuzuenegunhartankanpalekuan.

17OmriGibetondikigozen,Israelosoarekinbatera,eta Tirtzasetiatuzuten

18Zimrikhiriahartuazelaikusizuenean,erregearen jauregirajoanzen,etaerregearenjauregiasutanerrezuen beregainean,etahileginzen

19Jaunarenaurreangaizkiaeginezeginzituen bekatuengatik,JeroboamenbidetikjoanezetaIsrael bekaturaeramanezegindakobekatuengatik

20Zimrirengainerakoegintzaketaeginzuentraizioaezal daudeidatzitaIsraelgoerregeenkronikaliburuan?

21Orduan,Israelgoherriabizatitanbanatuzen:erdiak Ginat-ensemeTibnirijarraituzionerregeizendatzeko;eta besteerdiakOmriri

22BainaOmrirenaldekoherriakGinat-ensemeTibniren aldekoherriarenaurkanagusituzen;beraz,Tibnihilzen, etaOmrierreinatuzuen

23JudakoAsarenerregealdikohogeitahamaikagarren urteanhasizenOmriIsraelenerregeizaten;hamabiurtez izanzen,etaseiurtezTirtzan

24BitalentuzilarrentrukeerosizionSamariamendia Semerri,etamuinoaneraikizuen,etaeraikizuenhiriari Samariadeituzion,muinoarenjabezenSemerrenizenaren arabera

25BainaOmrikJaunarenbegietangaizkiaeginzuen,eta aurretikizanzirenguztiekbainookerragojokatuzuen

26NebatensemeJeroboamenbideguztianibilizen,eta harkIsraelbekatuegiteraeramanzuenbekatuan,Israelgo JaunarenJainkoahaserretuzhaienidolohutsalekin

27Omrirengainerakoegintzaketaerakutsizituenindarrak Israelgoerregeenkronikaliburuanidatziakdaude.

28OmribereaitekinlohartuzuenetaSamarianlurperatu zutenBeresemeAkabekerreinatuzuenharenordez

29JudakoAsaerregearenhogeitahemezortzigarrenurtean hasizenOmrirensemeAkabIsraelengaineanerreinatzen, etahogeitabiurtezerreinatuzuenOmrirensemeAkabek IsraelengaineanSamarian

30OmrirensemeAkabekJaunarenaurreangaizkiaegin zuen,harenaurretikizanzirenguztiekbainogehiago.

31Etagertatuzen,NebatensemeJeroboamenbekatuetan ibiltzeaarinaizanbalitzbezala,SidoniarerregeEtbaalen

1Erregeak

alabaJezabelekinezkonduzela,etajoanetaBaali zerbitzatuetagurtueginzuela.

32EtaaldarebateraikizionBaaliSamarianeraikizuen Baalenetxean.

33.Akabekzutoinsakratuaeginzuen;etaAkabekIsraelgo JainkoJaunahaserretzekogehiagoeginzuen,haren aurretikizanzirenIsraelgoerregeguztiekbaino

34.Beregaraian,HielBeteldarrakJerikoeraikizuen; zimenduakezarrizizkionAbiramberelehen-semearen bidez,etaateakezarrizizkionSegubbereseme gazteenarenbidez,JaunakNunensemeJosuerenbidezesan zuenhitzarenarabera

17.KAPITULUA

1EliasTixbearrak,Galaadekobiztanleetakobatek,esan zionAhabi:«Jaunaren,IsraelgoJainkoaren,bizidenaren zindagit,zeinarenaurreannagoen,ezdelaihintzikedo euririkizangourtehauetan,nikhitzaemanezean».

2Jaunarenhitzaetorrizitzaion,esanez:

3Zoazhemendik,joanekialderantz,etaezkutatuzaitez JordanenaurreandagoenKeriterrekaondoan.

4Errekatikedangoduzuura,etabeleeiagindudiethan janariaemateko

5Joanzen,beraz,etaJaunarenhitzarenaraberaeginzuen; joanetaJordanenaurreandagoenKeriterrekaondoanbizi izanzen

6Beleekogiaetaharagiaekarrizizkiotengoizean,etaogia etaharagiaarratsaldean;etaerrekatikedanzuen

7Denborabatenburuan,errekalehortueginzen,lurraldean euririkeginezzuelako.

8Jaunarenhitzaetorrizitzaion,esanez: 9JaikietazoazSidongoSareptara,etabizihan;han alargunbatiagindudiotzurijanariaemateko.

10JaikietaSareptarajoanzenHirikoaterainoiritsizenean, alargunaegurrabiltzenarizelaikusizuenOihueginzion emakumearietaesanzion:«Ekarri,mesedez,urpixkabat ontzibatean,edandezadan»

11Emakumeahartzerazihoala,deieginzionetaesanzion: «Ekarrieskuanogipuskabat».

12Harkerantzunzion:«Jaunaren,zureJainkoaren,bizi denbezala,ezdaukatogirik,bainairinaeskukadabatupel bateanetaoliopixkabatontzibatean.Biegurbiltzenari naiz,sartuetaprestatukodiotneureetasemeari,janetahil gaitezen»

13Eliasekesanzion:«Ezizanbeldurrik;zoazetaeginesan duzunbezala;bainaeginlehenikopiltxikibatharekin,eta ekarriniri;geroeginzuretzatetazuresemearentzat.»

14HaudioIsraelgoJainkoJaunak:Irin-upelaezda agortuko,eztaolio-pitxerraere,Jaunaklurreraeuriabidali arte

15JoanzenemakumeaetaEliasekesandakoaeginzuen; etaberak,beraketaharenetxekoekegunaskotanjanzuten

16Etaezzenirinarenontzianhutsegin,eztaolioaren ontzianere,JaunakEliasenbidezesanzuenhitzaren arabera

17Gauzahauenondoren,etxekoandrearensemeagaixotu eginzen;etaberegaixotasunahainlarriaizanzen,ezenez baitzenhatsarikgeratzen

18EtaEliasiesanzion:Zerdaukatnikzurekinzerikusirik, Jainkoarengizona?Nirebekatuagogorarazteraetanire semeahiltzeraetorrizaraniregana?

19Etaesanzion:EmaniezadazuzuresemeaEtahartu zuenberemagaletik,etaeramanzuenganbarabatera,non bizizen,etabereoheanjarrizuen

20.EtaJaunarioihueginzion,etaesanzuen:«Jauna,ene Jainkoa,alargunhonierekalteegindiozu,zeinarekinbizi naizen,harensemeahilez?»

21Hirualdizetzanzenhaurrarengainean,etaJaunarioihu eginzion,esanez:«Jauna,eneJainkoa,otoitzegitendizut, utzihaurhonenarimaberarenganaitzultzen»

22JaunakEliasenahotsaentzunzuen;haurrarenarima itzulizitzaion,etabiziberritueginzen

23Eliasekhaurrahartu,gelatiketxeraeramanetaamari emanzion,etaEliasekesanzion:«Ikusezazu,zuresemea bizirikdago»

24EmakumeakEliasiesanzion:«OrainbadakitJainkoaren gizonazarelaetaJaunarenhitzaegiadelazureahoan».

18.KAPITULUA

1Egunaskorenburuan,JaunakEliasihitzeginzion hirugarrenurtean,esanez:«Zoazetaerakutsizeureburua Ahabi,etaeuriabidalikodutlurrera».

2EliasAhabiagertzerajoanzen,etagosetelarriazegoen Samarian

3AkabekObadiasdeituzuen,berejauregikogobernaria zena(ObadiasekJaunarenbeldurhandiazuen)

4Izanere,JezabelekJaunarenprofetaksuntsituzituenean, Obadiasekehunprofetahartuetaberrogeitahamar kobazulobateanezkutatuzituen,etaogiazetaurezelikatu zituen

5AkabekObadiasiesanzion:«Zoazlurraldera,ur-iturri etaerrekaguztietara;agianbelarraaurkitukoduguzaldiak etamandoakbizirikmantentzeko,abereguztiakgalez ditzagun».

6Lurraldeabanatuzutenbienartean,hurazeharkatzeko: Akabekbakarrikjoanzenbidebatetik,etaObadiasek bestetik.

7EtaObadiasbideanzihoala,hara,Eliasaurkituzuen harenbideanEtaezagutuzuen,etaaurpegialurreraerori zen,etaesanzion:ZualzaranirejaunElias?

8Harkerantzunzion:NinaizZoazetaesaiozuzure jaunari:«HemendagoElias»

9Etaesanzuen:Zeregindutbekatuan,zurezerbitzarihau Akabeneskuetanjartzeko,hilnazan?

10JainkoJaunarenbiziadelazindagit,ezdagoelanire jaunakzurebilabidaliezduennaziorikedoerreinurik.Eta haiekerantzunzutenean:«Ezdagohan»,zineginarazizien erreinuarietanazioari,ezzintuztelaaurkitu.

11Etaoraindiozu:Zoaz,etaesaiozuzurejaunari:Hemen daElias

12Etagertatukoda,zuregandikaldeegitendudanean, JaunarenEspirituakeramangozaituelanikezdakidan lekura;etaAhabiesaterajoanetaaurkitzenezzaituenean, hilegingonau;bainani,zurezerbitzarihonek,gaztetatik errespetatzendutJauna

13Ezaldiote,jaunari,esanzereginnuenJezabelek Jaunarenprofetakhilzituenean?Nolaezkutatunituen Jaunarenprofetaehungizon,berrogeitahamartaldeka, leizebatean,etanolaemannizkienogiaetauraelikatzeko?

14Etaoraindiozu:Zoaz,etaesaiozuzurejaunari:Hemen dagoElias;etaharkhilkonau

15EtaEliasekesanzuen:«JendeahalguztidunJaunaren biziarenzinda,zeinarenaurreannagoen,gauragertuko naizharenaurrean»

16ObadiasAhabenganajoanzen,etajakinarazizion,eta AkabEliasenganajoanzen.

17Etagertatuzen,AkabekEliasikusizuenean,Akabek esanzion:ZualzaraIsraelnahastenarizarena?

18Harkerantzunzion:«EzdutnikIsraelasaldatu;zuketa zureaitarenetxeakbaizik,Jaunarenaginduakutzieta Baalenatzetikjoanzaretelako»

19BildunireondoraIsraelosoaKarmelmendira,etabaita BaalenlaurehunetaberrogeitahamarprofetaetaAtzeko jainkoenlaurehunprofetaere,Jezabelenmahaianjaten dutenak

20Akabek,beraz,mezulariakbidalizizkienIsraelgoseme guztiei,etaprofetakbilduzituenKarmelmendian.

21Eliasekherriosoarihurbilduetaesanzion:«Noizarte ibilikozaretebiiritzirenarteangeldirik?JaunaJainkoa bada,jarraituhari;Baalbada,jarraituhari».Etaherriakez zionhitzikerantzun

22Orduan,Eliasekherriariesanzion:«Nibakarrikgeratu naizJaunarenprofeta;Baalenprofetak,berriz,laurehuneta berrogeitahamargizondira»

23Emandiezaguzuebiidi;aukeratuidibat,zatituetaegur gaineanjarri,surikgabe;nikbesteidiaprestatukoduteta egurgaineanjarrikodut,surikgabe

24Deituzuenjainkoenizena,etanikJaunarenizenari deitukodiot:etasuarenbidezerantzutenduenJainkoaizan bediJainkoaEtaherriosoakerantzunzuen:Ongiesanada

25EtaEliasekBaalenprofeteiesanzien:«Aukeratuzeuen arteanidibatetaprestatulehenengo,askozaretelako;eta deituzuenjainkoenizenari,bainaezjarrisurikazpian»

26Emanzitzaienzekorrahartuetaprestatuzuten,eta Baalenizenaoihueginzutengoizetikeguerdiraarte, esanez:«Baal,entzungaitzazu»Bainaezzenahotsikizan, ezinorkerantzunEtaeraikitakoaldarearengaineansalto eginzuten.

27Eguerdian,Eliasekisekaeginzien,etaesanzuen:«Oihu eginozenki!Jainkoada;edohizketanarida,edojarraitzen arida,edobidaiandabil,edoagianlodago,etaesnatuegin beharda»

28Oihukahasiziren,etaohiturazutenbezala,labanaeta lantzezebakiakeginzituztenberenburuari,odolaisuriarte.

29Eguerdiaigarozenean,arratsaldekosakrifizioa eskaintzekoorduraarteprofetizatzenarituziren;bainaez zenahotsikizan,ezerantzunik,ezjaramonikegin.

30EtaEliasekesanzionherriosoari:«Hurbilzaitezte niregana».Etaherriosoahurbilduzitzaion.EtaEliasek konponduzuenhautsiazegoenJaunarenaldarea

31Eliasekhamabiharrihartuzituen,Jakobensemeen leinuenkopuruarenarabera,zeinariJaunakhitzaeman baitzion,esanez:Israelizangodazureizena.

32HarrihaiekinaldarebateraikizuenJaunarenizenean, etaaldareareninguruanbineurrihazihartzekolubakibat eginzuen

33Egurraprestatuzuen,zezenazatituetaegurraren gaineanjarrizuen,etaesanzuen:«Betelauupelurezeta isurierre-opariarenetaegurrarengainean»

34Etaesanzuen:EginezazuebigarrenaldizEtaegin zutenbigarrenaldiz.Etaesanzuen:Eginezazuehirugarren aldizEtaeginzutenhirugarrenaldiz

35Uraaldareareninguruanzihoan;etalubakiaereurez betezuen.

36Arratsaldekosakrifizioareneskaintzarenorduazenean, Eliasprofetahurbilduetaesanzuen:«Jauna,Abrahamen, IsaakenetaIsraelenJainkoa,jakinbedigaurzuzarela JainkoaIsraelen,etaninaizelazurezerbitzaria,etagauza horiekguztiakzurehitzezeginditudala»

37Entzunnazazu,Jauna,entzunnazazu,herrihonekjakin dezanzuzarelaJainkoJauna,etahaienbihotzaberriro bihurtuduzula

38OrduanJaunarensuaerorizen,etaerre-oparigaia, egurra,harriaketahautsakiskalizituen,etalubakian zegoenuramiazkatuzuen.

39Etaherriguztiakikusizuenean,aurpegizlurreraerori zen,etaesanzuen:JaunadaJainkoa;JaunadaJainkoa 40EtaEliasekesanzien:HartuBaalenprofetak;ezdezala batereiheseginEtaharrapatuzituzten;etaEliasekKison errekaraeramanetahanhilzituen

41EliasekAhabiesanzion:«Jaiki,janetaedan,euri-hotsa entzutenbaita»

42Akabjateraetaedateraigozen,etaEliasKarmel mendiarengaineraigozen;lurreramakurtuetaaurpegia belaunenarteanjarrizuen

43Etaesanzionberemorroiari:Igoorain,begira itsasorantz.Etaigozen,etabegiratuzuen,etaesanzuen: EzdagoezerEtaerantzunzion:Itzulizazpialdiz

44Zazpigarrenaldian,esanzuen:«Honahemenitsasotik hodeitxikibat,eskubatenantzekoa».Etaesanzuen:«Igo etaesaniezaiozuAhabi:Prestatuzuregurdiaetajaitsi, euriakgeldituezzaitzan»

45Bitartean,zeruahodeietahaizezilundutazegoen,eta eurijasahandiaeginzuenAkabzaldizigoetaIzreelera joanzen

46JaunareneskuaEliasengaineanegonzen;gerrikoalotu etaAkabenaurretikjoanzenkorrikaJezreeleko sarreraraino

19.KAPITULUA

1AkabekJezabelikontatuzionEliasekeginzuenguztia, etanolahilzituenprofetaguztiakezpataz

2Orduan,JezabelekmezularibatbidalizionEliasi,esanez: «Jainkoekhoriegindezatelanirekin,etaaregehiago,bihar orduhonetanzurebizitzahaietakobatenbizitzarenberdina egitenezbadut»

3.Horiikusizuenean,jaikietaberebizitzasalbatzekojoan zenJudakoBeer-Xebarairitsizen,etahanutzizuenbere morroia.

4Bainaberaegunbatekobideaeginzuenbasamortura,eta joanetaipurubatenazpianeserizen,etaberetzathiltzea eskatuzuen,esanez:«Askida;orain,Jauna,kendunire bizia;ezbainaiznireaitakbainohobea».

5Ipurubatenazpianetzandaetalozegoela,aingerubatek ukituetaesanzion:«Jaikietajan»

6Etabegiratuzuen,etahara,ikatzgaineanerretakoopil batetaurpitxerbatbereburuarenondoanJanetaedan eginzuen,etaberriroetzanzen.

7BigarrenaldizetorrizenJaunarenaingerua,ukitueta esanzion:«Jaikietajan,bidaialuzeegiabaitazuretzat»

8Jaikietajanetaedaneginzuen,etajanarihorren indarrarekinjoanzenberrogeiegunetaberrogeigau Horebera,Jainkoarenmendira

9Etaharajoanzenkobazulobatera,etahanemanzuen gaua;etahara,Jaunarenhitzaetorrizitzaion,etaesanzion: Zeregitenduzuhemen,Elias?

10Etaesanzuen:«JaunJainkoahalguztidunaren jeloskortasunhandiaizandut,israeldarrekzureitunautzi baitute,zurealdareakbotaetazureprofetakezpatazhil baitituzte;etanibakarrikgeratunaiz,etanirebizia kentzekoahalegineandabiltza.

11Etaesanzuen:IrtenetajarrimendianJaunarenaurrean Etahara,Jaunaigarozen,etahaizehandietabortitzbatek mendiakurratuetaharkaitzakhautsizituenJaunaren aurrean;bainaJaunaezzegoenhaizean;etahaizearen ondorenlurrikarabat;bainaJaunaezzegoenlurrikaran.

12Lurrikararenondorensuaizanzen;bainaJaunaez zegoensuan;etasuarenondorenahotsisiletatxikibat

13.EtaEliasekhorientzunzuenean,aurpegiaberekapaz estalizuen,etairtenetakobazuloarensarrerangeldituzen Etahara,ahotsbatetorrizitzaion,etaesanzion:Zeregiten duzuhemen,Elias?

14Etaesanzuen:«JaunJainkoahalguztidunaren jeloskortasunhandiaizandut,israeldarrekzureitunautzi, zurealdareakbotaetazureprofetakezpatazhildituztelako; etanibakarrikgeratunaiz,etanirebiziakentzeko ahalegineandabiltza

15Jaunakesanzion:«Zoaz,itzuliDamaskobasamortura zurebidetik;etairistean,gantzutuHazaelSiriakoerrege izateko»

16.NimsirensemeJehugantzutukoduzuIsraelgoerrege izateko;etaAbelmeholakoXafatensemeEliseogantzutuko duzuzureordezprofetaizateko

17HazaelenezpatariihesegitendionaJehukhilkodu;eta JehurenezpatariihesegitendionaEliseokhilkodu

18Halaere,zazpimilautziditutIsraelen,Baalibelauniko makurtuezzaizkionguztiak,etahuramusukatuezdioten ahoguztiak

19Handikjoanzen,etaEliseo,Safatensemea,goldean aurkituzuen,hamabiidi-parezituelaaurrean,etabera hamabigarrenarekinEliasek,harenondotikigaroz,bere kapabotaziongainean

20IdiakutzietaEliasenatzetikjoanzenkorrika,esanez: «Utzi,mesedez,aitaetaamamusukatzen,etagero jarraitukodizut»Eliasekesanzion:«Itzulizaitez;zeregin dizutbada?»

21EtaitzulizenEliasengandik,hartuzuenidi-parebat,hil zituen,etaidientresnekinegosizuenhaienharagia,eta emanzionjendeari,etajaneginzuten.Gerojaikieta Eliasenatzetikjoanzen,etazerbitzatueginzion

20.KAPITULUA

1SiriakoerregeBen-Hadadberegudarosteguztiabildu zuen;hogeitahamabierregezituenberarekin,zaldiaketa gurdiakbarneSamariasetiatuetaerasoeginzion

2MezulariakbidalizizkionIsraelgoerregeAhabihirira, esanez:«HaudioBen-Hadadek: 3Zurezilarraetaurreanireakdira;zureemazteaketazure seme-alabakere,ederrenakere,nireakdira.

4Israelgoerregeakerantzunzuen:«Enejauna,erregea, zureesanarenarabera,zureanaiznietadaukadanguztia»

5Mezulariakitzuliziren,etaesanzuten:«HoneladioBenHadadek:«Zurezilarra,urrea,emazteaketaseme-alabak emangodizkidazu,mezuhaubidalidizut:

6Biharorduhonetanbidalikodizkizutnirezerbitzariak, etazureetxeaetazurezerbitzarienetxeakmiatuegingo dituzte;etazurebegietanatsegindenguztiaeskuetanjarri etaeramangodute.

7Orduan,Israelgoerregeaklurraldekozaharguztiakdeitu zituenetaesanzien:«Kontuzibili,mesedez,etaikusinola gaizkiabilatzenduengizonhonek;izanere,nireemazteak, seme-alabak,zilarraetaurreaeskatuzizkidan,etaeznion ukatu»

8Etazaharguztieketaherriosoakesanzioten:Ezentzun, ezonartu

9Orduan,esanzienBen-Hadadenmezulariei:«Esaiozue enejaunetaerregeari:«Hasieranzurezerbitzarihoni eskatuzenionguztiaegingodut;bainahauezindutegin» Mezulariakjoanetaerantzunaekarrizioten

10Ben-Hadadekmezuhaubidalizion:«Jainkoakhorieta gehiagoegindiezaidatela,baldinetaSamariakohautsa nahikoabadanireatzetikdabilenjendeguztiarentzat eskukadatxikiakhartzeko».

11Israelgoerregeakerantzunzion:«Esaiozu:Ezdadila berearmadurajanztenduenakharrotu,armaduraeranzten duenakbezala».

12Ben-Hadadekmezuhauentzunzuenean,beraeta erregeaketxolanedatenarizela,berezerbitzarieiesanzien: «Prestazaiteztelerrokatuta».Etahiriarenaurkalerrokatu ziren

13Etahara,profetabatetorrizitzaionAhabi,Israelgo erregeari,esanez:«HaudioJaunak:Ikusialduzujendetza handihauguztia?Hara,gauremangodizuteskuetan;eta jakingoduzuninaizelaJauna

14Akabekgaldetuzuen:«Norkbidalikodu?».Hark erantzunzuen:«HaudioJaunak:«Eskualdeetako buruzagiengazteenbidez»Harkgaldetuzuen:«Nork zuzendukodugudua?».Harkerantzunzuen:«Zu».

15Gero,probintzietakoburuzagiengazteakzenbatuzituen, etaberrehunetahogeitahamabiziren;etaondoren,herri osoazenbatuzuen,israeldarguztiak,zazpimilazirelarik.

16EguerdianirtenzirenBen-Hadad,berriz,edateneta mozkortutazegoenetxolan,beraetaberarilaguntzenzioten hogeitahamabierregeak.

17Probintzietakoburuzagiengazteaklehenengoateraziren; etaBen-Hadadekbidalizituenmezua,etaesanzioten: «GizonakateradiraSamariatik».

18Etaesanzuen:Bakearenbilaetorribadira,harrapatu itzazuebizirik;edogerrarenbilaetorribadira,harrapatu itzazuebizirik.

19Probintzia-buruzagiengizongaztehauekhiritikatera ziren,etaatzetikzihoangudarostea.

20Etabakoitzakberegizonahilzuen;etasiriarrekihes eginzuten;etaisraeldarrekpertsegituzieten;etaBenHadad,Siriakoerregea,zaldigaineaniheseginzuen zaldizkoekin.

21Israelgoerregeaaterazen,etazaldiaketagurdiakjo zituen,etasarraskihandibatekinhilzituensiriarrak

22ProfetaIsraelgoerregearenganajoanzen,etaesanzion: «Zoaz,indartuzaitez,etabegiratuzereginbeharduzun; izanere,urteabetetzean,Siriakoerregeazureaurka etorrikoda»

23Siriakoerregearenzerbitzariekesanzioten: «Mendietakojainkoakdirahaienjainkoak;horregatik,gu bainoindartsuagoakizandira;bainaborrokatugaitezen

1Erregeak

haienaurkalautadan,etaziuraskiindartsuagoakizango garahaiekbaino».

24Etaegingauzahau:kenduerregeak,bakoitzabere lekutik,etajarrikapitainakhaienordez.

25.Etabilduzazugalduduzunarmadarenantzekoarmada bat,zaldikopuruazaldienaraberaetagurdikopuruagurdi kopuruarenarabera;etaborrokatukogarahaienaurka lautadan,etaziuraskihaiekbainoindartsuagoakizango gara»Etaentzunzionhaienahotsari,etahalaeginzuen

26Urtebeteigaroondoren,Ben-Hadadeksiriarrakzenbatu etaAfekeraigozenIsraelenaurkaborrokatzera

27Israelgosemeakzenbatuzituzten,etadenakbertan zeuden,etahaienaurkajoanziren;etaIsraelgosemeak haienaurreankanpatuziren,biahuntz-taldetxikibezala; bainasiriarreklurraldeosoabetezuten

28JainkoarengizonbatetorrietaIsraelgoerregearihitz eginzion,esanez:«HaudioJaunak:Siriarrekesandutenez, JaunamuinoetakoJainkoada,bainaezdaharanetakoa, horregatikemangodizuetjendetzahandihauguztia,eta jakingoduzueninaizelaJauna»

29Zazpiegunezelkarrenaurrezaurrekanpatuziren Zazpigarreneguneanhasizengudua,etaisraeldarrekehun milaoinezkosiriarhilzituztenegunbakarrean

30GainerakoakAfekera,hirira,iheseginzuten;etahan harresibaterorizenhogeitazazpimilagizonengainera. Ben-Hadadekiheseginzuenetahirirasartuzen,barneko gelabatera

31Etaberezerbitzariekesanzioten:«Hara,entzundugu IsraelgoetxekoerregeakerregeerrukitsuakdirelaMesedez, jantzidezagunzakuzetasokakburuan,etairtengaitezen Israelgoerregearengana;agian,biziasalbatukodizu».

32Zakuzjantzizirengerrian,etasokakburuetan,eta Israelgoerregearenganajoanziren,etaesanzioten:«Zure zerbitzariBen-Hadadekdio:«Otoitzegitendizut,utzi bizirik»Etaharkerantzunzuen:«Bizialdaoraindik?Nire anaiada»

33Gizonekarretazbegiratuzuteneazerbaitberagandik aterakozen,etaazkarharrapatuzuten,etaesanzioten:Zure anaiaBen-HadadOrduan,Ben-Hadadekerantzunzion: Zoazte,ekarriezazue.Orduan,Ben-Hadadaterazitzaion aldera,etaBen-Hadadekgurdiraigoarazizuen

34EtaBen-Hadadekesanzion:Nireaitakzureaitari kenduzizkionhiriakitzulikodizkizut;etakaleakegingo dituzuDamaskon,nireaitakSamarianeginzuenbezala Orduan,Akabekesanzuen:«Itunhonekinbidalikozaitut» EtaAkabekitunbateginzuenharekin,etabidalieginzuen.

35ProfetensemeetakobatekJaunarenaginduzbere lagunariesanzion:«Jonazazu,otoitzegitendizut».Baina gizonakezzuenjonahiizan

36Orduan,esanzion:«Jaunarenahotsaezduzulako obeditu,hara,niregandikaldeegitenduzunbezainlaster, lehoibatekhilkozaitu».Etaaldeeginbezainlaster,lehoi batekaurkituetahileginzuen

37Bestegizonbataurkituetaesanzion:«Jonazazu, mesedez»Etagizonakjoeginzuen,etazauritueginzuen

38Profetajoanzen,beraz,etaerregearenzainegonzen bidean,aurpegiaerrautsezestalizmozorrotuz.

39Erregeaigarotzean,oihueginzionerregeari,etaesan zion:«Zurezerbitzariaguduarenerdianaterazen;etahara, gizonbatekaldebaterajoanetabestebatekarrizidan,eta esanzidan:«Zaindugizonhau;galtzenbada,zurebizitza

ordaindukoduzuharenbizitzarako,bestelazilarrezko talentubatordaindukoduzu».

40Etazuremorroiahemenetahanlaneanarizela,joan eginzen.EtaIsraelgoerregeakesanzion:Horiizangoda zureepaia;zukzeukerabakiduzu.

41Etaazkarkenduzituenaurpegitikhautsak;etaIsraelgo erregeakezagutuzuenprofetabatzela

42Etaesanzion:«HaudioJaunak:Suntsitzekoizendatu nuengizonazureeskuetatikihesegitenutziduzunez,zure bizitzaharenbizitzarentrukeordaindukoda,etazureherria harenherriarentruke»

43IsraelgoerregeaSamariarajoanzenbereetxera, atsekabetutaetahaserre.

21.KAPITULUA

1Gertakarihauenondoren,NabotJezreeldarrakmahasti batzuenJezreelen,SamariakoerregeAkabenjauregiaren ondoan.

2AkabekNabotiesanzion:«Emaniezadazuzuremahastia, belar-lorategibatizandezadan,nireetxetikgertubaitago; etaemangodizutharentrukemahastihobea;edo,ondo iruditzenbazaizu,emangodizutharenbalioadirutan»

3NabotekAhabiesanzion:«Jaunakdebekatudezalanire aitenondareazuriematea».

4Akabetxeraitzulizen,NabotJezreeldarrak esandakoagatikatsekabetutaetahaserre;esanbaitzion:«Ez dizutemangonireaitenondarea».Oheanetzanzen, aurpegiajiratuetaezzuenogirikjannahiizan

5BainaJezabel,bereemaztea,etorrizitzaionetaesanzion: Zergatikduzuhaintristeespiritua,ogirikjateko?

6Etaharkerantzunzion:NabotJezreeldarrarihitzegin niolako,etaesanniolako:Emaniezadazuzuremahastia diruarentruke;bestela,nahibaduzu,bestemahastibat emangodizutharentrukeEtaharkerantzunzion:Ezdizut niremahastiaemango

7Jezabel,bereemazteak,esanzion:«Zualzaraorain Israelgoerreinukogobernaria?Jaikizaitez,janogiaeta poztuzaitezNabothJezreeldarrarenmahastiaemango dizut».

8Akabenizeneangutunakidatzietaharenzigiluarekin zigilatuzituen,etaNabotekinbizizirenhirikoarduradun etanobleeibidalizizkiengutunak.

9Etagutunetanidatzizuen,esanez:«Agindubaraubateta jarriNabotherriarenarteanlehenpostuan»

10.Etajarribigizon,Belialensemeak,harenaurrean, harenaurkalekukoizandaitezen,esanez:Jainkoaeta erregeablasfematudituzu.Gero,ateraetaharrikatuezazu, hildadin

11Etahirikogizonek,baitahirianbizizirenzahareta nobleekere,Jezabelekbidaliziengutunetanidatzita zegoenbezalaeginzuten.

12BaraualdiaaldarrikatuetaNabotherriarenartean izendatuzuten

13Bigizon,Belialensemeak,sartuetaNabotenaurrean eserizirenBelialengizonekNabotenaurkalekukoizan zirenherriarenaurrean,esanez:«NabotekJainkoaeta erregeablasfematuzituen»Hiritikateraetaharrikahil zuten

14Orduan,Jezabelimezuabidalizioten,esatera:«Nabot harrikatuduteetahilda»

15JezabelekNabotharrikatuetahilzelaentzunzuenean, esanzionAkabi:«JaikietahartujabetzanNabot Jezreeldarrarenmahastia,zeinaezdizunemannahiizan diruarentruke;izanere,Nabotezdagobizirik,hildadago».

16Nabothilzelaentzunzuenean,jaikizenAkabNabot Jezreeldarrarenmahastiara,jabetzeko

17JaunakEliastixbitarrarihitzeginzion,esanez: 18JaikietajaitsiSamariandagoenAkabengana,Israelgo erregearekinNabotenmahastiandago,etahanjaitsida hurajabetzera

19Etaesangodiozu:HaudioJaunak:Hilalduzu,etazuk hartualduzujabetza?Etaesangodiozu:HaudioJaunak: TxakurrekNabotenodolamiazkatuzutenlekuan,txakurrek zureodolamiazkatukodute,baitazureaere

20AkabekEliasiesanzion:«Aurkitunauzu,eneetsaia?»

Harkerantzunzion:«Aurkituzaitut,Jaunarenaurrean gaizkiaegitekosalduzarelako»

21Hara,gaitzaekarrikodizut,zureondorengoakkenduko ditut,etaAhabenondorengoguztiaksuntsitukoditut,baita Israelenitxitaetabaztertutadaudenakere

22EtazureetxeaJeroboamen,Nebatensemearen,eta Baasaren,Ahiasensemearen,etxearenantzekoaegingodut, nihaserretuetaIsraelbekaturaeramanduzun probokazioagatik

23.EtaJezabeliburuzeremintzatuzenJauna,esanez: TxakurrekjangoduteJezabelJezreelgoharresiarenondoan 24Akabenondorengoakhirianhiltzendirenaktxakurrek jangodituzte;etalandanhiltzendirenakzerukohegaztiek jangodituzte

25BainaezzenAkabbezalakorikizan,Jaunarenaurrean gaiztakeriaegitekosalduzenik,bereemazteJezabelek jazarrizuena

26Osonazkagarriaeginzuenidoloeijarraituz,Jaunak israeldarrenaurretikbotazituenamortarrekeginzuten guztiarenarabera

27Akabekhitzhoriekentzunzituenean,berejantziak urratuzituen,zakuzjantzizuenbereharagiarengainean, baraueginzuen,etazakuzjantzitaetzanzen,etalasaiibili zen

28JaunakEliastixbitarrarihitzeginzion,esanez: 29IkusialduzunolaapaldudenAkabnireaurrean? Apaldudeneznireaurrean,ezdutgaitzaekarrikoharen bizitzan;bainaberesemearenbizitzanekarrikodutgaitza harenetxera

22.KAPITULUA

1HiruurtezgerrarikgabeegonzirenSiriarenetaIsraelen artean

2Hirugarrenurtean,JudakoerregeJosafatIsraelgo erregearenganajoanzen

3Israelgoerregeakberezerbitzarieiesanzien:«Badakizue Gilead-ekoRamotgureadela?Bainageldirikgaude,etaez alduguSiriakoerregeareneskuetatikhartzen?»

4EtaJosafatigaldetuzion:«NirekinetorrikoalzaraRamot Galaadekoerasora?»JosafatekIsraelgoerregearierantzun zion:«Nikbezalanagozu,nireherriakzureherriakbezala, nirezaldiakzurezaldiakbezalakoakdira»

5JosafatekIsraelgoerregeariesanzion:«Kontsultatu, mesedez,gaurJaunarenhitza».

6Israelgoerregeaklaurehunbatprofetabilduzituen,eta galdetuzien:«JoanbeharaldutRamotGalaadekoaren

aurkaborrokatzera,alautzibeharaldut?»Haiekerantzun zuten:«Igo,Jaunakerregeareneskuutzikobaituhiria».

7Josafatekesanzuen:«EzaldagohemenJaunaren profetarik,harikontsultaegindiezaiokegun?»

8IsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Badagooraindik gizonbat,Mikeas,Imlarensemea,zeinarenbidezJaunari kontsultaegindiezaiokegun;bainagorrotodiot,ezbaitu nirekontragauzaonikiragartzen,baiziketagauza gaiztoak»Josafatekesanzuen:«Ezdezalahorrelaesan erregeak»

9Orduan,Israelgoerregeakfuntzionariobatideiegineta esanzion:«BizkorekarrihonaMikeas,Imlarensemea»

10IsraelgoerregeaetaJudakoerregeJosafat,bakoitzabere tronuaneseritazeuden,berenjantziakjantzita,Samariako atearensarrerakolekuhutsbatean;etaprofetaguztiek haienaurreanprofetizatzenzuten.

11EtaSedekiasek,Kenaanarensemeak,burdinazko adarrezeginzituen,etaesanzuen:«HaudioJaunak: Hauekinsiriarrakastindukodituzu,suntsituarte».

12Profetaguztiekereberdinprofetizatuzuten,esanez: «IgoRamotGalaaderaetalortukoduzu,Jaunakerregearen eskuutzikobaituhiria».

13Mikeasdeitzerajoanzenmezulariakesanzion:«Hara, profetenhitzekahobateziragartzendioteongiaerregeari Otoitzegitendizut,izanbedizurehitzahaienhitzaren antzekoa,etaesangauzaonak»

14Mikeasekesanzuen:«Jaunarenbiziarenzindagit! Jaunakesatendidana,horixeesangodut».

15Erregearenganajoanzen,etahonekgaldetuzion: Mikeas,RamotGalaadekoarenaurkaborrokatzerajoango algara,alaez?Mikeasekerantzunzion:Zoazetalortuko duzu,Jaunakerregeareneskuutzikobaituhiria

16Erregeakesanzion:«Zenbataldizzineginbehardizut Jaunarenizeneanegiadenabainoezesateko?»

17Etaesanzuen:«Israelosoamendietansakabanatuta ikusidut,artzainikgabekoardiakbezalaEtaJaunakesan zuen:Hauekezdutenagusirik;itzulbedibakoitzabere etxerabakean»

18IsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Ezaldizutesan ezdidalaonikiragarriko,baiziketagaitzik?»

19Etaesanzuen:Entzun,beraz,Jaunarenhitza:Jaunabere tronuaneseritaikusinuen,etazerukoizarguztiakharen ondoanzutik,eskuinetiketaezkerretik.

20Jaunakesanzuen:«NorkkonbentzitukoduAkab, RamotGalaadenjoanetaerordadin?»Batakmodubatera esatenzuen,besteakbestebestera.

21Orduan,espiritubatagertuetaJaunarenaurreanjarri zen,etaesanzuen:«Nikkonbentzitukodut».

22Jaunakgaldetuzion:«Zererabilikodut?»Harkerantzun zuen:«Ateraegingonaizetagezurti-espirituizangonaiz bereprofetaguztienahoan»Harkesanzuen:«Engainatuko duzuetagaraitukozara;zoazetaeginhorrela».

23Oras,beraz,hara,Jaunakgezur-espirituajarriduzure profetaguztienahoan,etaJaunakgaizkiaaginduduzure aurka

24BainaSedekias,Kenaanarensemea,hurbildueta Mikeasmasaileanjozuen,esanez:«NorajoandaJaunaren espirituanigandikzurekinhitzegiteko?»

25Mikeasekesanzuen:«Hara,ikusikoduzuegunhartan, gelabarnebaterasartuetaezkutatukozarenean».

26Israelgoerregeakesanzuen:«HartuMikeasetaeraman ezazuhirikogobernariAmonenganaetaerregearenseme Joaxengana»

27Etaesan:Haudioerregeak:Sartugizonhaukartzelan, etaemaniezaiozueogietauratsekabetsuarekin,bakean itzuliarte

28Mikeasekesanzuen:«Bakearekinitzultzenbazara,ez daJaunanirebidezmintzatu».Etaesanzuen:«Entzun, herriguztiok»

29IsraelgoerregeaetaJudakoerregeJosafatRamot Galaadekoraigoziren,beraz

30IsraelgoerregeakJosafatiesanzion:«Nikjantziak aldatukoditutetaborrokarajoangonaiz;zuk,berriz,jantzi zurejantziak»Israelgoerregeakjantziakaldatueta borrokarajoanzen

31BainaSiriakoerregeakberegurdi-gidarienhogeita hamabikapitaineiaginduzien,esanez:«Ezborrokatutxiki edohandirenaurka,Israelgoerregearenaurkabakarrik»

32.Gurdi-gurdienkapitainekJosafatikustean,esanzuten: «ZiuraskiIsraelgoerregeada»Etaharenaurka borrokatzeraabiatuzirenEtaJosafatekoihueginzuen

33.Gurdi-gurdienkapitainek,Israelgoerregeaezzela konturatuzirenean,atzeraeginzutenharenatzetikjoateari

34Gizonbatek,ausaz,arkuajaurtietaIsraelgoerregeajo zuenarnesarenjunturenartean.Erregeakesanziongurdigidariari:«Biratueskuaetaateranazazukanpalekutik, zauritutabainago»

35.Etaborrokagogortueginzenegunhartan,etaerregea beregurdianzutikegonzensiriarrenaurrean,eta arratsaldeanhilzen;etaodolazauritikgurdiarenerdiraino isurizen.

36Eguzkiasartzean,aldarrikapenbatzabalduzen kanpalekuosoan,esanez:«Bakoitzaberehiriraetabere lurraldera».

37Erregeahilzen,etaSamariaraeramanzuten;etahan lurperatuzutenerregea

38.EtagurdiaSamariakourmaeleangarbituzuten,eta txakurrekharenodolamiazkatuzuten,etaharenarmadura garbituzuten,Jaunakesanzuenhitzarenarabera

39Akabengainerakoegintzak,eginzuenguztia,eraiki zuenbolizkoetxeaetaeraikizituenhiriguztiak,ezal daudeidatzitaIsraelgoerregeenkronikaliburuan?

40Akabberearbasoekinloakhartuzuen;etaharenseme Ahaziasekerreinatuzuenharenordez

41Josafat,Asarensemea,Judarengaineanerreinatzenhasi zen,IsraelgoerregeAkabenlaugarrenurtean.

42HogeitahamabosturtezituenJosafatekerregeizaten hasizenean,etahogeitabosturtezerregeizanzen JerusalemenBereamarenizenaAzubazen,Xilhirenalaba 43BereaitaAsarenbideguztietanibilizen;ezzenalde baterautzi,Jaunarenbegietanzuzenazenaeginez;halaere, ezzirenlekugorenakkendu;herriakoraindikeretoki goretaneskaintzenetaintsentsuaerretzenzuen

44JosafatekbakeaeginzuenIsraelgoerregearekin

45Josafatengainerakoegintzak,erakutsizituenindarrak etanolagerlatuzituen,ezaldaudeidatzitaJudakoerregeen kronikenliburuan?

46EtabereaitaAsarengaraianbizizirensodomitarren gainerakoaklurraldetikkenduzituen

47EzzenerregerikEdomen;ordezkaribatzenerregea.

48JosafatekTarsiskoontziakeginzituenOfirreraurrea bilajoateko;bainaezzirenjoan,ontziakEtziongeberren hautsibaitziren

49Orduan,AkabensemeOkoziasekJosafatiesanzion: «Utzinirezerbitzariakzureekinitsasontzietanjoaten». BainaJosafatekezzuennahiizan

50Josafatbereaitekinlohartuzuen,etabereaitekin lurperatuzutenbereaitaDabidenhirian;etaharenseme Joramekerreinatuzuenharenordez

51Akazias,Ahabensemea,Israelenerregeizatenhasizen Samarian,JudakoerregeJosafatenhamazazpigarrenurtean, etabiurtezerregeizanzenIsraelen

52Jaunarenaurreangaizkiaeginzuen,etabereaitareneta amarenbidetikibilizen,etaJeroboamen,Nebaten semearen,bidetik;Jeroboamenbidetik,zeinakIsrael bekatueginarazibaitzuen,

53Baalzerbitzatuetagurtueginzuen,etaIsraelgoJainko Jaunahaserretuzuen,bereaitakeginzuenguztiaren arabera.