Bambara - The Third Book of the Shepherd of Hermas, which is called His Similitudes

Page 1


Hermaskasagagɛnnaka kitabusabanan,ominbɛ welekoabɔɲɔgɔnkow

ƝƐNABƆLI1

1Ay'afɔneyeko:Awb'adɔnkoawminnuyeMatigika baarakɛlawye,awbɛɲɛnamayakɛyanin'afɔtaamana katuguniawkaduguyɔrɔkajanninduguinna»

2Niawbɛawkadugudɔn,awbɛnasigiminkɔnɔ,munna awbɛforowsanyan,kadumunidumanwnisowcɛɲiwni sowkunntanwdiawyɛrɛwma?Minbɛofɛnwdiayɛrɛ maduguinkɔnɔ,otɛmiirikaseginayɛrɛkadugukɔnɔ.

3Eminyehakilintanye,sigabɛmɔgɔminna,animɔgɔ dusukasilenMinnut'afaamukoninkowbɛɛyemɔgɔ wɛrɛwtaye,k'ubɛmɔgɔwɛrɛkafangakɔrɔ.K'amasɔrɔ ninduguMatigiy'afɔiyeko:Ikanekasariyawlabato, walaikabɔnekadugula

4Odey'atoikakankamunkɛikadugukɔnɔsariyadɔla? Yalaibɛsekabanikasariyalaikanafolokosɔnwalaiye fɛnminnudiimawa?Nkaniibannaola,kakɔsegini yɛrɛkadugukɔnɔ,itɛnasɔn,nkaibɛnabɔyen.

5Odey'atoafilɛkoikojamanawɛrɛmɔgɔ,itɛfɛnwɛrɛ sɔrɔiyɛrɛyekatɛmɛfɛnkanminkakan,animinbɛsei mawa?Ilabɛn,walisanininduguinAlawalaMatiginai gɛnkabɔakɔnɔ,ikaakasariyakɛlɛ,kataaiyɛrɛkadugu kɔnɔIbɛsekaɲɛnamayakɛyɔrɔminnaninisɔndiyabɛɛ yekakɛɲɛniiyɛrɛkasariyaye,kojugusitɛila.

6AwminnubɛbaarakɛElohimye,awk'awjantoalakaa toawdusukunwna.Awkadaalakoanaukɛkoɲuman yeawye.niawyeakacifɔlenwmara.»

7Awtunb'afɛkanafolominnusancogowɛrɛla,awka dɛsɛbagatɔwkunmabɔumagoɲɛfɛnwna,ikobɛɛbɛse cogominna.jodimusocɛsalenwma.awkakiritigɛ faantanwkakola;Awk'awkanafoloniawkanafolo musakakɛninbaarasuguwla

8OdekosɔnElohimyeawnafa,walisaawkaobaara suguwkɛAkafisakosɛbɛkaninkɛ,katɛmɛnka

dugukolowwalimasowsan;sabuofɛnsuguwbɛɛna halakinininwaatiinye»

9NkaawnaminkɛMatigitɔgɔkosɔn,awnaosɔrɔawka dugukɔnɔ,kanisɔndiyasɔrɔdusukasinisirantɛ.Ode kosɔnawkanasiyawkanafolonegedonawlakatuguniu bɛtiɲɛnikɛElohimkabaarakɛlawbolo»

10Awkajagokɛniawyɛrɛwkanafoloye,awbɛseka ɲagalibanbalisɔrɔodefɛ

11Awkanajatɔyakɛ,awkanamagacɛwɛrɛmusola,aw kanaanegedonala.Nkaiyɛrɛkakonegedonila,ina kisi»

SIMILITUDE2.ƝƐNABƆLI2

1Netunbɛkataamaforokɔnɔ,kaɛrɛzɛnsunni ɛrɛzɛnsunwjateminɛ,kamiiriudenwnanineyɛrɛye, mɛlɛkɛdɔy'ijiranelak'afɔneyeIbɛmiirimunnaiyɛrɛ kɔnɔkabinitumajan?

2Ney'afɔayeko:«Matigi,nebɛmiirininɛrɛzɛnsunni ninɛrɛzɛnsunna,katuguniudenwkaɲi»Ay'afɔneyeko: OjirifilabilarakakɛmisaliyeAlakabaarakɛlawbolo 3Ney'afɔayeko:«Matigi,ibɛjiriminnukofɔ,neb'afɛ k'adɔn»Akoten,awkalamɛnnikɛibɛninɛrɛzɛnsunni ninɛrɛzɛnsuninyewa;Matigi,neko,neb'uye, 4Akoninɛrɛzɛnsunbɛden,nkaɛrɛzɛnsunyejiriyemin tɛdenObɛɛn'ata,ninrezɛnsuninfon'atunsigilenbɛnin jirisuninfɛ,kadɛmɛdonala,atuntɛnadencamankɛ;nka niadalentunbɛduguma,atunbɛnadenjuguwdeden, bawoatuntɛjɛngɛjirisunbakan;k’asɔrɔ,k’ajɔjirisunba kan,abɛdenkɛayɛrɛyeaniofanakama

5Olasa,afilɛcogominnaɛrɛzɛnsuntɛdɔgɔya,nkaabɛ dencamandikatɛmɛɛrɛzɛnsunkanCogodi,Matigi,ne ko,abɛdenkacayakatɛmɛɛrɛzɛnsunkan?Sabula,ako, rezɛnsunminbɛjɔjirisunbakan,obɛdencamandianika denɲumanwdi;k'asɔrɔ,n'adalentunbɛduguma,atun bɛnamuɲudɔɔnindɔrɔn,waofanatunbananendon kosɛbɛ

6Odekosɔn,obɔɲɔgɔnkojiralenbɛElohimka baarakɛlawye.waabɛnafolotiginifaantanjira.Ney'a jaabiko:«Matigi,ninkofɔneye»Awkalamɛnnikɛ,ako; nafolotigibɛnafolosɔrɔ;obɛɛn'ataMatigifanfɛ,aye faantanye;Katuguniawulilaakanafolokola,abɛMatigi

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes delidɔɔnindɔrɔnAbɛdeliliminnukɛ,oluyesɛgɛnye, fangatɛminnuna.

7Odekosɔn,ninafolotigiy'abolodafaantanwfɛasago fɛnminnuna,faantanbɛMatigidelinafolotigiwyeAlabɛ fɛnɲumanwbɛɛdinafolotigima,katugunifaantanye nafolotigiyedelililaAkadeliliwfangakabonMatigiɲɛ kɔrɔ

8Nafolotigibɛfɛnbɛɛbaarafaantanwye,katuguniab'a dɔnkoMatigibɛalamɛn

9FaantanbɛbarikadaMatigiyenafolotigikosɔnsabuu filabɛɛb'ukabaarakɛkabɔMatigidela.

10Odey'atohadamadenwfɛ,atɛmiirikojirisunbabɛ denfoyidiut'adɔnwaut'afaamukoniakajɛkulufarala rezɛnsunkan,rezɛnsunbɛdɔfaraakansiɲɛfila,ayɛrɛni ɛrɛzɛnsunna

11FaantanminnubɛMatigidelinafolotigiwkosɔn,olubɛ mɛnafɛ.Ukanafolobɛcaya,katuguniubɛbaarakɛ faantanwyeukanafololaOdekosɔnufilabɛɛbɛkɛ ɲɔgɔnkakɛwaleɲumanwna

12Odekosɔn,mɔgɔomɔgɔmanaokowkɛ,Matigitɛnao bila,nkaasɛbɛnnaɲɛnamayakitabukɔnɔ

13Nafolotigiminnub'ayekoucayara,oluyenisɔndiyaba ye,katuguniminhakilibɛokola,onasekabaaradɔkɛ mɔgɔwɛrɛwye

SIMILITUDE3.ƝƐNABƆLI3

1Ayejiricamanjiranelatugun,ubuluwb'ala,akɛrai n'afɔujalendon,katuguniubɛɛtunbɛɲɔgɔnfɛAy'afɔ neyeko:«Ibɛninjirininnuyewa?»Nko,Matigi,ny’a yek’ubɛikojirijalenw.

2Ay'ajaabikoneyeko:Ojiriwbɛikocɛminnubɛbi diɲɛkɔnɔNey’ajaabiko:Matigi,munnaubɛikojiri jalenw?Sabu,ako,mɔgɔtilennenwnimɔgɔtilenbaliwtɛ dɔnɲɔgɔnfɛ.nkaubɛɛyekelenyenindiɲɛinkɔnɔ.

3Katuguninindiɲɛbɛikonɛnɛwaati,mɔgɔtilennenwfɛ, katuguniutɛdɔn,nkausigilenbɛjurumukɛlawcɛma.

4In'afɔnɛnɛwaaticogominna,jiriwbɛɛbuluwbɔraula cogominna,ubɛikojirijalenwMinjalendonaniminye binkɛnɛye,otɛsekadɔnfana:ocogolanindiɲɛinkɔnɔ, mɔgɔtilennenwnimɔgɔjuguwsitɛdɔnɲɔgɔnfɛnkau bɛɛyekelenye

ƝƐNABƆLI4

1Ayejiricamanwɛrɛwjiranelatugun,dɔwbuluwtunbɛ ula,dɔwtunbɛikoujalendonAy'afɔneyeko:«Ibɛ ninjirininnuyewa?»Ianswered,Setigi,nb'uye;wadɔw jalendon,dɔwfalenbɛfurabuluwla.

2Ojiriminnufalendon,okoten,oluyemɔgɔtilennenw yeminnunadiɲɛnatataSabudiɲɛnata,oyesamiyɛye mɔgɔtilennenwbolo.Nkajurumukɛlawfɛ,oyefonɛnɛye.

3Matigikamakarimanayeelenbɔtumaminna,otumana, mɔgɔminnubɛbaarakɛElohimye,olunajiramɔgɔwbɛɛ ɲɛna.Samiyawaatila,jiriwbɛɛdenbɛjirakajiracogo minna,mɔgɔtilennenwkakɛwalewfananafɔkajira,kau laseginodiɲɛkɔnɔninisɔndiyaninisɔndiyaye

4Mɔgɔsugutɔw,n'oyemɔgɔjuguwye,in'afɔiyejiri minnujalenye,olunasɔrɔodiɲɛwɛrɛkɔnɔ,ujalendon, dentɛminnunaIn'afɔyirijalennajenianajirakouye kojugukɛukaɲɛnamayawaatibɛɛla;

5Unajenisabuuyejurumukɛ,umanimisauka jurumuwla.Siyatɔwbɛɛfananajeni,katuguniumasɔn AlamauDabagaye.

6Ikadenɲumanwden,walisasamiyɛfɛidenkadɔnI yɛrɛtangajagocamanma,ikanajurumukɛ.»Minnusen bɛjagocamanna,olubɛjurumucamankɛKatuguniubɛ ukakowla,utɛbaarakɛAlaye

7MɔgɔmintɛbaarakɛElohimye,obɛsekafɛndɔdeli Elohimfɛ,kaosɔrɔcogodi?Nkaminnub'abaara,olub'u sagodelik'asɔrɔ

8Nka,nifɛnkelendɔrɔndebɛmɔgɔbolokatuguokɔ,a bɛsekabaarakɛ

Ala,sabuahakilimabɔAlalankaabɛbaarakɛayeni hakilisaniyalenye.

9Niiyeninkɛ,ibɛsekadensɔrɔdiɲɛnatalaMɔgɔ minnubɛnaoɲɔgɔnkɛ,olubɛɛnaden»

SIMILITUDE5.ƝƐNABƆLI5

1NetunbɛsunɔgɔlakasigikuludɔkankabarikadaAla yeayekominnukɛnelaafilɛ,neyesagagɛnnawye,min tundelilakabarokɛnineye,asigilenbɛnekɛrɛfɛ,k’afɔ neyeko:Mundenananiiyeyansɔgɔmadajoonafɛ?N y’ajaabiko:Matigi,binbɛgarasidɔmara

2Ay'ajaabiko:«Jɛkuluyemunye?»Ny'ajaabiko sunɔgɔdon.Ako:«Osunɔgɔyemunye?Ney'ajaabiko: Nebɛsunɔgɔ,in'afɔnedelilakakɛcogominnaAkoka sunɔgɔElohimyeminye,awt'odɔnNintɛsunɔgɔyefana, awbɛsunɔgɔ,nafafoyitɛminnaAlafɛ

3Matigi,ney'afɔko:Mundeb'atoibɛkumanincogola?

Ay'ajaabiko:Nebɛofɔ,bawonintɛsunɔgɔlakikaye,aw b'amiirikoawbɛsunɔgɔ.Nkaminyesunɔgɔdafalenye, minkadiAlaye,nenaojiraawla»

4Ay'afɔko:«Matigitɛosunɔgɔkunntannegedon, katuguniniibɛsunɔgɔnincogola,itɛfoyiɲɛtilennenya la»

5Nkasunɔgɔlakikayeninye:Ikanakojugusikɛika ɲɛnamayakɔnɔ,nkaikabaarakɛElohimyenihakili saniyalenyeAwkaakacifɔlenwmaraanikataamaka kɛɲɛniakacikanwye,awkanasɔnnegejugusikadon hakilila

6NkaijigidaMatigikan,koniibɛninkowkɛ,kasirana ɲɛ,kaiyɛrɛtangakɛwalejugubɛɛma,inaɲɛnamayakɛ Elohimye

7Niiyeninkɛ,inasunɔgɔbadafa,minkadiMatigiye 8Neb'afɛkabɔɲɔgɔnkominfɔiyeninkoinna,ikao lamɛn

9Cɛdɔtunbɛniforoye,baaradencamantunbɛminbolo, oyerezɛnnakɔsɛnɛabɔnsɔnyɔrɔdɔla.

10Ayetaamakɛkataajamanayɔrɔjandɔla,ayeaka baaradendɔsugandi,ay'amiirikoayekantigiyekosɛbɛ, karezɛnnakɔdonabolo.ay'afɔayekoakarezɛnsunw ta»Niay'okɛ,k'akacikandafa,ayelayidutakoabɛnaa kahɔrɔnyadiamaAmayamaruyadiamafanakoaka foyikɛkatɛmɛokan;Ocogola,ataarajamanayɔrɔjandɔ la 11Ojɔnkɛyeobaaratakaban,amakɛyeciminfɔaye,a y'okɛ.Ayerezɛnnakɔsiritumaminna,k'ayeko binjuguwfalendonala,ay'adaminɛkamiiriayɛrɛkɔnɔ 12Nematigiyeciminfɔneye,neyeokɛko:«Nenanin rezɛnnakɔinsɔgɔsisan,niasɔgɔra,anadiyakatɛmɛn

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

fɔlɔkanNibinjuguwbɛsamakataasanfɛ,anaden camanbɔ,binjugutɛnaadawolo.

13Ay'obaaradaminɛ,ay'asɔgɔkabinjuguwbɛɛtigɛ.O cogola,rezɛnnakɔkɛracɛɲiyekosɛbɛ,kaɲɛtaasɔrɔ, binjugumadaala.

14Waatidɔtɛmɛnenkɔ,rezɛnnakɔmatiginanakataa rezɛnnakɔkɔnɔ,ay'ayekoasirilenbɛrezɛnnakɔcɛɲina, asɔgɔlendon,binjuguwtigɛraakɔnɔ,rezɛnsunwbɛka falen,anisɔndiyarakosɛbɛakabaarakɛlaladonnikosɔn

15Atunbɛadenkɛminkanu,atunbɛnakɛaciyɛntalaye, aniateriw,atundelilakalajɛkɛminnufɛ.ay'afɔuyeko ayeminciakabaaradenma,aniakabaaradenyeminkɛ katɛmɛokan;uy'obaaradenfooyɔrɔninbɛɛ,koaye seereyadafalensɔrɔamakɛfɛten.

16Ay'afɔuyeko:«Tiɲɛna,neyelayidutaninjɔnkɛye koabɛnaakahɔrɔnyalabatoAy'okɔlɔsi,kafaraokan,a yebaaraɲumankɛnekarezɛnnakɔla,omindiyaraneye kosɛbɛ

17Odekosɔn,ayebaaraminkɛ,nenaakɛne ciyɛntabagayeninedenkɛyeɲɔgɔnfɛ,katuguniayeko ɲumanyetumaminna,amaajantoola,nkaay'okɛ

18Matigikaninlaɲiniadenkɛniateriwbɛɛsɔnna,oye koakabaarakɛlakakɛciyɛntalayeadenkɛfɛ.

19Amamɛnokɔfɛ,denbayakuntigiy'ateriwwelekabɔa kasufɛdumunina,kadumunisuguyacamanciobaarakɛla ma.

20Ayeosɔrɔtumaminna,ay'ocamantaayɛrɛma,ka tɔwtilaabaarakɛɲɔgɔnwcɛ

21Uyeosɔrɔtumaminna,uɲagalilaAtunb'afɛaka nɛɛmasɔrɔkatɛmɛnokanamakɛfɛ,ayeminkɛula

22Amakɛyeokowbɛɛmɛntumaminna,afaɲagalibala kokura.Ay'ateriwn'adenkɛwelekokura,akabaaraden yeminkɛnidumunifɛnwye,ayeminnuciuma,ay'ofɔu ye.

23Odey'atousɔnnadutigimakataaafɛ.Akakankao jɔnkɛkɛaciyɛntabagayeniadenkɛye»

24Ney'afɔayeko:«Matigi,netɛobɔɲɔgɔnkowdɔn,ne tɛsek'ufaamu,foniimauɲɛfɔneye.»Ako,neyekuma fɛnofɛnfɔiye,walimaneyefɛnofɛnjiraila,nenaobɛɛ ɲɛfɔiye

25IkaMatigikacifɔlenwmara,inasɔn,inasɛbɛnaka cifɔlenwhakɛlaNkaniMatigikacifɔlenwkɔ,inafɛn ɲumandɔfaraokan.inabonyabasaniyɛrɛye,kanɛɛma sɔrɔMatigifɛkatɛmɛitunkakankakɛcogominna 26NiiyeMatigikacifɔlenwmara,kaojɔyɔrɔwfarau kan,inaɲagali.Nkakɛrɛnkɛrɛnnenyalaniiyeumaraka kɛɲɛninekacifɔlenwye»

27Ney'afɔayeko:«Matigi,imanafɛnofɛnfɔneye,ne naolabato.katuguniney'adɔnkoinakɛnefɛ.»Ako,ne nakɛifɛminyeolatigɛsuguta;Minnub'afɛkaoɲɔgɔn kɛ,nenakɛolubɛɛfɛ»

28Akoten,k'asɔrɔibɛMatigikacifɔlenwlabato,okaɲi kosɛbɛOcogola,abɛnakɛyenSaniib'amara»

29Fɔlɔ,ik'ijantoiyɛrɛla,kaiyɛrɛtangawalejugubɛɛ ma,anikumanɔgɔlenbɛɛma,aninegejugubɛɛma;I hakilisaniyakabɔnindiɲɛnafantanwbɛɛla»Niiyeo kowlabato,ninsunɔgɔinnakɛtiɲɛye

30Odekosɔn,awkaokɛten.Iyeminfɔkakɔnoɲɛ,i kɛlenkɔkaokɛ,ibɛsunɔgɔdonminna,itɛnafoyinɛnɛfo nbuurunijiIdelilakadumunihakɛmindundonwɛrɛwla, ikakankamusakaminkɛodonna,ikaobilakɛrɛfɛ,kao dimusocɛsalennifaantanwnifaantanwma

31Ocogola,inainimajigindafa;walisaminbɛsɔrɔola, okaaniwasa,akadelilikanaMatigiAlamaikosɔn.»

32Niiyeikasunɔgɔkɛten,ikoney'afɔiyecogominna, ikasarakanadiyaMatigiye,ikasunɔgɔnasɛbɛnaka kitabukɔnɔ.

33Ninjɔyɔrɔin,minkɛranincogola,okaɲi,akadi,wa akadiMatigiyeNiiyeokowlabatoniidenwniikaso bɛɛye,inanisɔndiya.

34Mɔgɔomɔgɔmanaokowmɛntumaminna,ofanana nisɔndiyaUmanafɛnofɛnɲiniMatigifɛ,unaosɔrɔ»

35Ney'adelikoakaforoniMatiginirezɛnnakɔni baaradenminyerezɛnnakɔsirijirila,obɔɲɔgɔnkowɲɛfɔ neyeBinjuguminnutigɛrarezɛnnakɔkɔnɔAdenkɛn'a teriwfanayeminnutakataaɲɔgɔnfɛ.Sabuney’afaamu kootunyeɲɔgɔnbɔlenye

36Ay'afɔneyeko:«Ijagɛlɛyarakadelilikɛ,katugunii mankankafoyideli.katuguniniabɛnnendonkaojiraila, onajiraila»

37Ney'ajaabiMatigi,imanafɛnofɛnjiranela,k'asɔrɔi maoɲɛfɔneye,nenaoyefu,ninemaoyeminye.Nii yeɲɔgɔnbɔɲɔgɔnkodɔwfɔ,k'asɔrɔimauɲɛfɔ,nenau mɛnfu

38.Ayenejaabikokurako:MɔgɔomɔgɔyeAlaka baarakɛlaye,niMatigibɛadusukunna,ab’afɛka faamuyalisɔrɔala,kaosɔrɔaniabɛbɔɲɔgɔnkobɛɛɲɛfɔ, kaMatigikakumawfaamuminnumagobɛɲininkalila.

39Nkaminnuyesɛgɛnbagatɔwye,minnutɛdelilikɛ,olu bɛsigasigakaMatigiɲinihaliniMatigiyeɲumanyabaye, foatɛdabila,abɛfɛnbɛɛdiaɲinibagawma

40Eminbarikabonyanaocidenbonyalenfɛ,kaodelili nilifɛnbarikamainsɔrɔ.K'amasɔrɔitɛsɛgɛnbaatɔye, munnaitɛMatigikafaamuyalidelisisank'asɔrɔ?

41Ney'afɔayeko:k'ayekonebɛifɛ,akakankaoɲini ifɛ,kaiɲininka.Ibɛfɛnbɛɛjiranela,ibɛkumanefɛnii bɛyen.»

42Nkaninetunb'afɛkaninkowyewalak'umɛnitɛyen tumaminna,netunnaMatigidelikoak'ujiranela.

43Ay'ajaabiko:«Ney'afɔdɔɔninkakɔnoɲɛkoiye hakilitiginijagɛlɛyaye,k'amasɔrɔibɛninbɔɲɔgɔnkow kɔrɔɲininka»

44Nkaib'afɛhalibi,nenaninntaleninfɔiye,ib'afɛka minfɔiye,walisaik'oladɔnniyamɔgɔwbɛɛla»

45Odey'atoay'alamɛn.Forominkofɔrakakɔnoɲɛ,o bɛdugukolobɛɛjiraForotigiyealedeyeminyefɛnbɛɛ dakaban,kajogoɲumanyadiuma

46AdenkɛyeNiSenuye,baaradenyeAlaDenkɛye. BerewyecidenwyeminnubilalenbɛukanMatigifɛ, walisak'akamɔgɔwdɛmɛBinjuguminnubbnreznnakɔ la,oluyejurumuwye,Alakabaarakɛlawtunyeminnukɛ.

47Ayedumuniminnuciamakabɔakasufɛdumunina,a yeciminnudiakamɔgɔwmaaDenkɛbarikalaAyeteri minnuwelekanaladilikɛn’aye,oluyemɛlɛkɛsenumaw ye,ayeminnudafɔlɔDutigitɛyen,oyewaatiyeminbɛ toanalila

48Ney'afɔayeko:«Matigi,ninkowbɛɛkafisakosɛbɛ, kabakonikoɲumanw»Nka,ney’afɔkat’afɛ,yalane walimacɛwɛrɛkafaraokanhaliniamadelika hakilitigiyakɛten,yalanetunbɛsekaninkoninnufaamu wa?

49Odekosɔnsisan,setigi,nebɛminɲini,ik'ofɔneyeA y'ajaabikoib'afɛkanɲininka.Neko,munnaAlaDenkɛ bilalenbɛninntaleninna?

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

50Awkalamɛnnikɛ,akoAlaDenkɛmabilabaaraden cogola,nkaabɛbilasebaayanikuntigiyabala.Ney'afɔa yeko'cogodi,setigi?Nt’afaamu.’

51Ako:FaAlayeminnudiama,Denkɛy'akacidenw bilakaukelen-kelenbɛɛmara.Nkaayɛrɛyebaarakɛ kosɛbɛ,katɔɔrɔkosɛbɛ,walisaakaukajurumuwbɔyen

52Katugunirezɛnnakɔsitɛsekasɔgɔnibaaracamanni dimicamantɛ.Odekosɔnayeakamɔgɔwkajurumuwbɔ yen,ayeɲɛnamayasirawjiraula,kasariyadiuma,aye minsɔrɔFafɛ

53Ay'afɔkoayeakamɔgɔwMatigiye,ayesebaayabɛɛ sɔrɔaFafɛNkamunnaMatigiyeaDenkɛtakaladilikɛ, ciyɛnnimɛlɛkɛɲumanwtila-tilakola,awk'omɛnsisan

54NiSenumindabɔrafɔlɔ,ay'obilaElohimkakanka sigifarikolominkɔnɔoyefarikolosugandilendɔkɔnɔ,i n'afɔatunkadiayecogominnaOdekosɔn,NiSenu donnaofarikolominkɔnɔ,otunbɛbaarakɛoNiye,atun bɛtaamakaɲɛanikasaniyanimajigilenyaye;amaoNi nɔgɔabada

55Odey'atofarisogotunbɛNiSenukanminɛtumabɛɛ, kabaarakɛniayecogobɛnnennaanikasaniyaofarikolo sɛgɛnnentunbɛbarokɛjɔnyalatiɲɛna,nkaasɔnnaAla makosɛbɛNiSenufɛ,asɔnnaoma.

56OtaamagɛlɛnsugudiyaraElohimye,katuguniama nɔgɔdugukolokan,kaNiSenumaraAy'awelekanaa Denkɛnimɛlɛkɛɲumanwlaadi,walisajɔyɔrɔdɔkadinin farikoloma,mintunbɛbaarakɛNiSenuye,jalakitɛmin nawalisaakanakɛin'afɔabɔnɛnaakabaarasarala

57Farikolosaniyalenbɛɛnaasarasɔrɔominbɛsɔrɔnɔgɔ tɛminna,NiSenubilalakasigiminkɔnɔOcogola,aw yeninntaleninfanaɲɛfɔlisɔrɔsisan.

58Matigi,neko,neyeikɔrɔfaamusisan,kabinineyenin ɲɛfɔliinmɛnAko:Ikaifarikoloninmarakasaniyaani kasaniya,walisaNiminnasigiakɔnɔ,okaseereyakɛo kola,kakiritigɛkoatunbɛifɛ.

59Ik'ijantofanawalisaakanadonihakililakonin farikolobɛhalaki.Niiyeifarikolonɔgɔ,inaNiSenufana nɔgɔowaatikelenna.NiiyeNiSenunɔgɔ,itɛna ɲɛnamaya»

60Ney'afɔko:«Niotunbɛnakɛdɔnbaliyafɛkaban,sani mɔgɔkaninkumawmɛn,otunbɛkɛcogodiAbɛseka kisilisɔrɔcogodi,aleminyeafarikolonɔgɔocogola?

61Ay'ajaabiko:«Mɔgɔwkakɛwalekɔrɔw,uyeminnu kɛdɔnbaliyafɛ,Alakelenpedebɛsekafuradiuma Katugunisebaayabɛɛyealedetaye»

62Nkasisan,iyɛrɛkɔlɔsi.Iyekojuguminkɛfɔlɔ,ana furadioma,niwaatinatawla,itɛnaifarikoloniininɔgɔ 63Uyejɛɲɔgɔnwyeɲɔgɔnfɛ,kelentɛsekanɔgɔnkatɔ kelenfananakɛten.Odekosɔn,ikaufilabɛɛsaniya,ina ɲɛnamayakɛElohimye»

ƝƐNABƆLI6

1NesigilentunbɛsokɔnɔkaElohimtanuneyefɛnminnu bɛɛye.aniatunbɛmiiricifɔlenwkola,koukaɲikatɛmɛ, ukabon,uyemɔgɔsɛbɛwye,ukadi;Minnuserakamɔgɔ lasekisilimaNey'ofɔneyɛrɛkɔnɔ;Nenanisɔndiyanine taamanakakɛɲɛninincifɔlenwye,nimɔgɔomɔgɔbɛ taamaukɔnɔ,onaɲɛnamayaAlaye

2Netunbɛkumaocogolaneyɛrɛkɔnɔtumaminna,ne tundelilakaminyefɔlɔ,ney'aye,asigilenbɛnekɛrɛfɛ.A y'afɔneyenincogola

3Neyecifɔlenminnufɔiye,ibɛsigasigamunna?Uka ɲi,ikanasigasiga,nkaijigidaMatigikan,inataamau kɔnɔ.Katuguninenafangadiimawalisak'udafa.

4Ocifɔlenwnafakabonmɔgɔminnubolo,oluyejurumu minnukɛfɔlɔ,olunimisa.niwaatinatawkamautɛnatou kɔnɔ

5Odey'atoawomɔgɔminnunimisara,awkabidiɲɛ nalonmayafiliawma.Awkajogoɲumanyanitilennenya bɛɛdon,ocogolaawnasekanincifɔlenwmara;Aw kanajurumukɛkabinisisantun

6Niawyeawyɛrɛtangajurumumakabinidonnatawla, awnaawkajurumufɔlɔwcamantigɛAwkataamaneka cifɔlenwla,awnaɲɛnamayakɛElohimye

7Ayeofɔtumaminna,ay'afaraakan.ankataaforola, nenasagagɛnnawjiraila»Ny'ajaabikosetigi,ankataa 8Anseraforodɔla,ayesagagɛnnamɔgɔdɔjiranelayen, afinidonnakaɲɛ,akafiniwyebulamaye.Aye sagakulubawbaloAkasagawtunfalenbɛnisɔndiyala, aninisɔndiyaninisɔndiyabalaaniubɛpanpan,ubolila yanniyan.

9Sagagɛnnawy'awasakosɛbɛakasagakululaO sagagɛnnawɲɛdatunkadi,atunbɛbolikawulikajigina kasagakulucɛma.

10Mɛlɛkɛy'afɔneyeko:«Ibɛninsagagɛnnawyewa?» Ney'ajaabiko,setigi,nb'ayeAkonemakoninye nisɔndiyaninisɔndiyaciden3ye.OdekosɔnabɛAlaka baarakɛlawhakilitiɲɛ,kaulabɔtiɲɛna,kaunisɔndiyani diyanyekocamanye,ubɛhalaki

11UbɛɲinɛElohimɲɛnamakacifɔlenwkɔ,kaɲɛnamaya kɛɲɛnajɛniɲɛnajɛfuwla,kautiɲɛmɛlɛkɛjugufɛ,udɔw fokasesayama.anidɔwfanakabinkataa.

12Ney'ajaabi.Ib'afɛkaminfɔ,nt'ofaamu,n'iy'afɔ sayaye,anikabinnaAwkalamɛnnikɛ,ako;Iyenin sagaminnuye,olubɛɛyenisɔndiyabaye,oluyeosagaw yeminnubɔraAlalafoabada,kauyɛrɛdininwaati negewma

13Odekosɔn,kɔsegintɛomɔgɔwla,nimisalifɛ ɲɛnamayala.sabuuyeninfaraukajurumutɔwkan,kou yeMatigitɔgɔtiɲɛOcɛsuguwbilalenbɛsayala

14Nkaiy'ayekosagaminnumapan,nkaubɛbaloyɔrɔ kelenna,oluyeosagawyeminnuy'uyɛrɛdidiyanyekow nidiyanyekowmankaawmakumajugusifɔMatigi kama.»

15Odey'atoomɔgɔwbɔratiɲɛladɔrɔn,odekosɔnujigi dalenbɛunimisalilahalibiK'amasɔrɔobinkannisugu jigiyadɔtorahalibikurayala.Nkaminnusalendon,olutɛ yenfoabada

16Antaaraɲɛfɛdɔɔnintugunayesagagɛnnabadɔjiran na,mintunbɛin’afɔdugudenja,atunbɛnibakɔrɔnfari finmanye,akabɔrɔtunb’akamankunkan,beredɔtunb’a bolominfalenbɛnɛgɛwla,waatunkagɛlɛnkosɛbɛ,ani bugɔlitunb’abolotɔkelennaAɲɛdatunkagɛlɛnania tunkanɔgɔabɛsekamɔgɔlasiran;aɲɛdatunbɛten

17Sagaminnubɛbalodiyanyekowla,ayeolutao sagagɛnnafitininfɛ,nkaumawulikawulikajigin.anik’u gɛnkataafarakurunbadɔlaminfalenbɛŋaniwniŋaniwla, foumasek’uyɛrɛhɔrɔnyaubolo

18Nkausirilenbɛula,utunbɛbaloŋaniwniŋɛɲɛwla,u tɔɔrɔlakosɛbɛniakabugɔliyeSabuatunbɛubilakataa ɲɛfɛhalibi,waatuntɛyɔrɔwalimawaatidiumaukajɔ yɔrɔkelenna.

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

19Odey'atoneyeubugɔnijuguyayekautɔɔrɔten,ne dusutiɲɛnaukosɔn.sabuutɔɔrɔlakosɛbɛ,umalafiɲɛfoyi diuma.

20Ney'afɔsagagɛnnawyeminnutunbɛnefɛMatigi,nin sagagɛnnabagajugunimintɛsekaayɛrɛminɛ,jɔndon, mintɛhinɛninsaganinnuna?Ay'ajaabiko:«Tiɲɛna,nin sagagɛnnawyemɛlɛkɛsenumawdɔye,nkaasigira jurumukɛlawɲangilikama.»

21Odey'atomɔgɔminnufililaElohimfɛkabaarakɛnin diɲɛnegewnidiyanyekowye,olukisilendonaledebolo Odekosɔnab'ukelen-kelenbɛɛɲangikakɛɲɛn'uka kungodawye,nidimijugunidimisuguyacamanye 22Matigi,ney'afɔko:«Neb'afɛk'adɔn,dimisugu jumɛnwbɛmɔgɔkelen-kelenbɛɛla?»Awkalamɛnnikɛ,a ko;Diminitɔɔrɔdamadɔwyecɛwbɛminnusɔrɔdono donukasisanɲɛnamayakɔnɔSabudɔwbɛbɔnɛsɔrɔ;dɔw fanayefaantanyaye;dɔwfanabɛbanawdivers.Dɔw sigilentɛ;dɔwfanabɛjoginwsɔrɔminnumankan;dɔw fanabɛbinkɔrɔbɔlinigɛlɛyacamanwɛrɛwkɔnɔ

23Mɔgɔcamanminnukaŋaniyamasigi,olub'afɛkafɛn camankɛ,nkaotɛnafasɔrɔulawaub'afɔk'umaɲɛ sɔrɔukabaarakɛlenwna

24Uyekojuguminnukɛ,utɛoluhakilijigin,ubɛŋunan MatigilaOdekosɔn,ubɛnajɔrɔnankonigɛlɛyasugubɛɛ sɔrɔtumaminna;okɔ,ubɛdinemakalanɲumankama, kasabatiMatigikadannayala,kabaarakɛMatigiyeuka dontɔwbɛɛlanihakilisaniyalenye

25Niuy'adaminɛkanimisaukajurumuwla,otumanafɛ, ubɛuhakilijiginukakɛwalejuguwla,kabonyadaAla kan,k'afɔko:Kiiritigɛlatilennendon

26Okɔ,ukaɲɛnamayatolen,ubɛbaarakɛElohimyeni hakilisaniyalenye.Ub'afɛkafɛnofɛnsɔrɔ,ukaɲɛtaa sɔrɔukabaarabɛɛla

27Okɔ,ubɛbarikadaMatigiyekoudonnanebolo.Utɛ tɔɔrɔfanasɔrɔtugun.

28Ney'afɔayeko:Matigi,nb'idelihalibikoikafɛn kelenjirannasisan.Ako,ibɛmundeli?Ney'afɔayeko: MɔgɔminnubɛbɔAlaɲɛsiranna,yalaolubɛtɔɔrɔwaati kelenna,waatiminnauyeukankalondiyabɔliniuka nisɔndiyankalonmawdiyabɔwa?Ayenjaabiko:Ubɛ tɔɔrɔwaatikelenna

29Ney'afɔayeko:Okɔfɛ,ubɛtɔɔrɔnkaukadɔgɔ;K'a sɔrɔminnubɛudiyanyekowdiyabɔfokaɲinɛAlakɔ,olu kakankaɲangilimuɲukatɛmɛokansiɲɛwolonwula

30AyenejaabiIyenalomanye,itɛninɲangilinafa faamu.Ney'afɔayeko:Matigi,ninetuny'afaamu,ne tunt'afɛik'ofɔneye

31Ay'afɔkoawkalamɛnnikɛ,kaadɔnufilabɛɛfanga yeminye,diyaniɲangilibɛɛla.Nisɔndiyalɛrɛkelenbɛ banayɛrɛkayɔrɔkɔnɔ;nkaɲangililɛrɛkelenna,obɛse kakɛtilebisabayeMɔgɔomɔgɔbɛakadiyanye nkalonmadiyabɔtilekelenkɔnɔ,katɔɔrɔdonkelenna.ko tilekelenɲangilibɛbɛnsankuuruyɔrɔma

32Ocogola,mɔgɔomɔgɔbɛtuguadiyanyekowkɔtile joli,abɛɲangiokosɔnsancaman.Olasa,ib'ayecogo minnakodiɲɛɲɛnajɛwwaatikasurundɔrɔn;nkadimini tɔɔrɔwtakacanioyekosɛbɛ 33Ney'ajaabi.Matigi,k'amasɔrɔnet'afaamunindiyani dimiwaatiwbɛɛla; Neb'awdelikoawkaawyɛrɛɲɛfɔkajɛyaukolaAyen jaabiko;Ikahakilintanyanɔrɔlenbɛilahalibi.

34YalaimankankaihakilisaniyakabaarakɛElohimye wa?Ik'ijanto,walisaniikawaatidafara,ikanakɛ hakilitigiyehalibi.Otumanafɛ,ikalamɛnnikɛikoib'a fɛcogominna,walisaikafaamuyalinɔgɔyakataaafɛ 35Minb'ayɛrɛdidonkelenadiyanyekownia diyanyekowma,kaanisagokɛ,ofalenbɛnalomanyabala, atɛakakɛwalewfaamu,nkaabɛɲinɛakadontɛmɛnen kɔ.

36Nisɔndiyanidiɲɛdiyanyekowtɛtoanhakilila, hakilintanyaminjubɔraulaNkanidiminitɔɔrɔdonnacɛ latilekɔnɔ,abɛikoabɛjɔrɔsankuuruokɔfɛ;sabuaka ɲangilibɛtokasabatiahakilila

37Odey'atoahakilibɛolanidusukasiyesanbɛɛkɔnɔ okɔfɛ,ab’ahakilijiginakanisɔndiyaniakanisɔndiyafu la,k’afaamukoodekosɔnaɲangira

38Mɔgɔomɔgɔy'ayɛrɛdiodiyanyekowma,obɛɲangio cogola.sabuniuyeɲɛnamayasɔrɔtumaminna,uy'u yɛrɛjalakisayala

39Ney'afɔayeko:Matigi,diyanyekojumɛnwbɛmɔgɔ tɔɔrɔ?Ay'ajaabiko;Oyenisɔndiyayemɔgɔbɛɛbolo,a bɛminkɛnidiyanyeye

40Katugunimɔgɔdiminnenbɛanegewasa,abɛdiyaaye Jatɔkɛlanidɔlɔminnafana;tɔgɔjugufɔbaganinkalontigɛla; Namaratɔninanbarakɛla;Nimɔgɔomɔgɔbɛfɛndɔkɛi n'afɔninnu,k'amasɔrɔabɛtuguakamiiriyajugukɔ,obɛ wasasɔrɔokɛlila.

41OdiyanyekowninisɔndiyakowbɛɛbɛElohimka baarakɛlawtɔɔrɔOdekosɔnubɛtɔɔrɔ,ubɛɲangilisɔrɔ

42Nisɔndiyadɔwfanabɛyenminnubɛkisililasemɔgɔw maMɔgɔcamanbolo,n’ubɛkoɲumankɛ,ubɛnisɔndiya sɔrɔola,waudiyanyekowbɛusama.

43OdiyagoyainnafakabonElohimkabaarakɛlawbolo, abɛɲɛnamayalaseomɔgɔwmankaodiyagoyajugu minnufɔrakakɔrɔ,olubɛnanitɔɔrɔniɲangiliye.

44Mɔgɔomɔgɔbɛtoukɔnɔ,niamanimisaukakɛwalew la,onananisayayeuyɛrɛkan

ƝƐNABƆLI7

1Tiledamadɔwtɛmɛnenkɔ,neyeotigikelenyemintun bɛkumanefɛfɔlɔ,forokelenna,netunyeosagagɛnnaw yeyɔrɔminnaAy'afɔneyeko:Ibɛmunɲini?

2Matigi,neko:Nenanaidelikoikacibilasagagɛnnaw ma,ominyeɲangilibaarakɛlaye,koakabɔnekaso, katuguniabɛnetɔɔrɔkosɛbɛ

3Ay'ajaabiko:«Akakankagɛlɛyawnijɔrɔnankow muɲuKatuguniomɛlɛkɛɲumanyecifɔikola,katuguni atunb'afɛkaikɔrɔbɔ»

4Matigi,neko.Neyejurumubajumɛnkɛfokasekane lasenincidenma?Ako:Ikalamɛnnikɛ:Tiɲɛna,i jalakilendonjurumucamanna,obɛɛn’ata,imancafoi kadinincidenma.

5Nkaikasoyejurumunijurumucamankɛ,odekosɔno cidenɲumandusutiɲɛnaukakɛwalewkosɔn,ay'afɔkoi katɔɔrɔwaatidɔkɔnɔ.walisaufilabɛɛkanimisauka kɛwalewla,kauyɛrɛkokabɔbidiɲɛnegewbɛɛla

6Niunimisarakasaniyatumaminna,ocidenminsigilen bɛikaɲangilikunna,onabɔila.

7Ney'afɔayeko:Matigi,n'uy'uyɛrɛminɛfok'omɛlɛkɛ ɲumandimi,obɛɛn'ata,neyemunkɛ?Ay'ajaabiko:U tɛsekatɔɔrɔcogowɛrɛla,fonieminyedenbayakuntigi ye,otɔɔrɔla

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

8Imanatɔɔrɔfɛnofɛnsɔrɔ,umagobɛolankaniijɔlen torakoɲuman,utɛsekatɔɔrɔfoyisɔrɔ.

9Ney'ajaabi.Nka,setigi,afilɛ,olufananimisarasisanni udusukunbɛɛyeNeb’adɔn,ako,koubɛnimisaniu dusukunbɛɛye;Nka,yalaeb'amiirikoukajurumu minnubɛnimisa,olubɛbɔyenoyɔrɔninbɛɛwa?

10Ayi,utɛsisannkaminbɛnimisa,okakankaanitɔɔrɔ, kaayɛrɛmajiginakakowbɛɛla,katɔɔrɔcamansɔrɔ.

11Fɛnminnutunlatigɛraaye,anaolubɛɛtɔɔrɔtumamin naotumanafɛ,laalaminy'ada,kafɛnbɛɛdilankafarao kan,obɛnahinɛala,kafuradɔdiama;Kɛrɛnkɛrɛnnenya la,n'ay'ayekoadusukunminbɛnimisa,osaniyalendon kabɔbaarajugubɛɛla

12Nkasisan,akaɲiiniikasokadusukasi.Wajibidoni katɔɔrɔcamanmuɲu,ikoMatigikamɛlɛkɛminy'ibilane bolo,oy'afɔcogominna

13IkabarikadaMatigiye,k'amasɔrɔkonatawdɔn,ay'a yekoikakanniminye,akakank'afɔiyekogɛlɛyabɛ naikan,minbɛsekaomuɲu

14Ney'afɔayeko:Matigi,ifanakakɛnefɛ,nebɛna gɛlɛyasisɔrɔnɔgɔyalaAko,nenakɛifɛCidenmin bilalenbɛikaɲangilikunna,nenaodelikoakaaka tɔɔrɔwdantigɛima.

15Kafaraokan,inatɔɔrɔwaatidɔɔnindɔrɔndelaokɔfɛ, inaseginicogokɔrɔlatuguni;Ikataaafɛdɔrɔnihakili kamajigilenyala.

16A'yeMatigikanminɛnidusukunsaniyalenyee,anii kaso,aniidenwNeyeciminnufɔiye,ikataamaolula Otumanafɛ,ikanimisalibɛsekasabatianikasaniya

17Niiyeokowmaraikasokɔnɔ,ikagɛlɛyawnabɔila

18Mɔgɔomɔgɔbɛtaamakakɛɲɛniocifɔlenwye,tɔɔrɔ bɛɛnabɔocogokelenna.

ƝƐNABƆLI8

1Ayedugumayɔrɔdɔjiranelatugunmintunbɛforowni kuluwdatugu.

2Matigikamɛlɛkɛdɔtunjɔlenbɛojirisunbakɛrɛfɛ.Aye jiribolodɔwtigɛojirisunbalaninɛgɛberebelebelebayea y'abolodamɔgɔwkanminnutunbɛojirisunbabere misɛnninwsumayakɔrɔ,in'afɔujanyabɛsesenkelenma

3Ubɛɛy'uminɛtumaminna,ay'akanɛgɛberebilakɛrɛfɛ, jiritorakabanin'afɔney'ayecogominnafɔlɔ.Olane yenekabakoya,kamiirineyɛrɛkɔnɔ

4Osagagɛnnawy'afɔneyeko:Ikanakabakoyakoojiri bɛtokakɛnɛya,halinibolocamantigɛraala,nkaikato dɔɔnin,bawosisanabɛnajiraila,omɛlɛkɛminyeo berewdijamama,okɔrɔyeminye

5Ola,ayeberewɲiniufɛtugun,bɛɛkelen-keleny'uminɛ cogominna,aweleraama,k'akaberelasegin;Ayeosɔrɔ tumaminna,ay'usɛgɛsɛgɛ

6Ayeujalennitolilenwsɔrɔdɔwfɛ,in'afɔntumu magaraulaayecibilaminnuma,ukafaratɔwkanka bilauyɛrɛmaDɔwɛrɛwy'ukaberewdiujalennatiɲɛna, nkaumamagantumuna,ay'afɔkoninnufanakabilau yɛrɛma

7Dɔwɛrɛwyeukaberewdiutilancɛjalennaninnufana bilalaɲɔgɔnna.Dɔwfanay’ukaberewdiutilancɛjalenni faralenwma;ninnufanatunsigilenbɛuyɛrɛfɛDɔwɛrɛw nanan’ukaberewyeminnutilancɛjalendon,utilancɛ jalendon,waninnufanabilalaocogokelennauyɛrɛfɛ.

8Dɔwɛrɛwy'ukaberewdiuma,utilayɔrɔfilayebinkɛnɛ ye,katilasabananjalen.Ufanabilalaɲɔgɔnna.Dɔwɛrɛw nanan'ukaberewyeminnutilayɔrɔfilajalendon,katila sabananyebinkɛnɛye;aniutunbilalenbɛuyɛrɛfɛfana 9Dɔwɛrɛwy'ukaberewdiumajakosɛbɛ,(k'amasɔrɔu tunkadɔgɔkosɛbɛ,okɔrɔyekoukunwtunjalendon)nka farawtunbɛula,ocogokelennaMɔgɔwɛrɛwkaberew la,jirisunbadɔɔnindɔrɔndetunbɛyen,tɔwtunjalendon; Olufanabilalaɲɔgɔnkɔuyɛrɛma

10Dɔwɛrɛwnanan'ukaberewyeminnuɲɛyebinkɛnɛye in'afɔuy'uminɛcogominna,jamafanbananan'uka berewyenincogolaCidennisɔndiyarakosɛbɛokowla,u fanafaralaɲɔgɔnnauyɛrɛwfɛ

11Dɔwɛrɛwnanan'ukaberewyeminnuɲɛyebinkɛnɛ dɔrɔnye,nkaufalenbɛbolowlaMɛlɛkɛfanay'ubisimila niɲagalibayeDɔwɛrɛwnanan'ukaberewyeminnuɲɛ yebinkɛnɛyenibolowye,olufananananijiridendɔwye ukan

12Oberewtunbɛminnubolo,olunisɔndiyarakosɛbɛ Mɛlɛkɛyɛrɛnisɔndiyarakosɛbɛukosɔn.Sagagɛnnamin tunjɔlenbɛnefɛ,ofanamadiyauyekosɛbɛ

13Matigikamɛlɛkɛy'afɔkoukananimasafugulanwye Mɛlɛkɛyemasafugulandoncɛminnuna,ayejiribolo denmisɛnninwsɔrɔukaberewlaAy'afɔuyekoukadon sankansokɔnɔ

14Ayeolufanabilakadonsankansokɔnɔ,ayebolow sɔrɔuberewla,minnumaden,kataamasiyɛndiuma Katugunifinikelentunb'ubolo,okɔrɔyekokelentunfin ikonɛnɛAy'afɔuyekoukadonsankansokɔnɔnioye Minnuy'ukaberewseginuma,ayeoluminɛcogominna, ay'okɛten;kafinijɛmandɔdiuma,ocogola,ay'ubila kataasankansokɔnɔ.

15Okɛlenkɔ,ay'afɔsagagɛnnawyeminnutunbɛnefɛ ko:«Nebɛtaa.nkaikaninnucikogowkɔnɔ,ukelenkelenbɛɛkakankasigiyɔrɔminna.Ikaukaberew sɛgɛsɛgɛfɔlɔ,nkaitiminandiyak'usɛgɛsɛgɛwalisamɔgɔ sikanailafili.Nkanimɔgɔdɔy'ikisi,nenaukɔrɔbɔ sarakabɔlankan.»Ofɔlenkɔsagagɛnnafɛ,ataara.

16Ataalenkɔ,sagagɛnnawy'afɔneyeko:Ankaberewta ubolok'uturunilaalaubɛsekakɛbinkɛnɛyetugunNe y'afɔayeko:Matigi,oberejalenwbɛsekafalencogodi tuguni?

17Ayenejaabi.Ojiriyewuluye,waakadiayetuma bɛɛkaɲɛnamayakɛOdekosɔnnioberewnanaturu,kaji dɔɔninsɔrɔ,ucamanbɛnauyɛrɛsɔrɔ 18Odekosɔnnenaaɲinikajibɔnukan,niudɔbɛseka ɲɛnamaya,nenaɲagaliafɛnkan'otɛ,adɔgɔyalenbala nincogoinfɛ,nebɛnasɔrɔkonemaneniyɔrɔbilakɔfɛ 19Okɔ,ayecibilanemakonekauwele.Ubɛɛnanaafɛ, ajɔlentorayɔrɔminna,kaukaberewdiamaminsɔrɔlen kɔ,ay'ukelen-kelenbɛɛdanukasigiyɔrɔmacamanna 20Ayeubɛɛturutumaminna,ayejicamanbɔnukan,fo udatugulendonnijiye,umabɔasanfɛOkɔ,ayejikɛu latumaminna,ay'afɔneyeko:Ankataa,waatidɔɔnin tɛmɛnenkɔ,anbɛseginkataabɔuye.

21Minyeninjiriinda,ob'afɛmɔgɔɲɛnamaminnuye berewsɔrɔalaWanjigib’akansisankoninbereninnuji bɛkɛocogola,ucamanbɛsɔrɔjila,ubɛnauyɛrɛsɔrɔ. 22Ney'afɔayeko:«Matigi,afɔneyeninjiriinbɛmun jira?»Katuguninekabakoyarakosɛbɛ,kobolocaman tigɛlenkɔfɛ,abɛikoakɛnɛyarahalibi.abɛikofoyifana tɛtoadɔgɔyalenbala,minbɛnekabakoyakosɛbɛ

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

23Ay'ajaabiko:«A'yelamɛnnikɛ»Ninjiribelebelemin bɛkɛnɛbawnikuluwnidugukolobɛɛdatugu,oyeAlaka sariyaye,minbɔradiɲɛfanbɛɛla.

24OsariyayeElohimDenkɛdeye,minwaajulibɛfɔ dugukolofanbɛɛla.Mɔgɔminnujɔlenbɛasumayakɔrɔ, oluyeakawaajulimɛnkadaala

25Iyemɛlɛkɛbaminye,oyeMisɛlye,minbɛsekaaka mɔgɔwkunna.Katuguniayesariyasigidannabaaw dusukunwnaodekosɔnayesariyadiminnuma,abɛtaa bɔoluye,k'alajɛn'uy'alabato

26Abɛmɔgɔkelen-kelenbɛɛkaberesɛgɛsɛgɛ.Minnu barikakadɔgɔ,olukaca,katugunioberewyeMatigika sariyaye»Okɔ,mɔgɔminnumasariyalabato,abɛolu bɛɛdɔn,kaukelen-kelenbɛɛjɔyɔrɔdɔn.

27Ney'afɔayeko:«Matigi,munnaayedɔwbilakataa sankansola,kadɔwtoiyeyan?»Ay'ajaabiko:Minwye sariyatiɲɛ,uyeminsɔrɔafɛ,olutoranekasebaayala, walisaukanimisaukajurumuwla

28Ney'afɔkomɔgɔminnudonnasankansokɔnɔ,oluye jɔnwye?Ay'ajaabikomɔgɔminnuyekɛlɛkɛnijinɛye, kasesɔrɔakan,olubɛɛyemasafugulandonula

29Nkaminnuy'ukaberewbilakaɲɛ,niubolowyejiriye, nkaumaden,oluyetɔɔrɔmuɲuosariyakelendekosɔn, nkaumasayasɔrɔUmabanukasariyasenumafanana

30Minnuy'ukaberewdiuma,uyeuminɛcogominna, oluyemɔgɔmajiginlenwnitilennenwye,kaɲɛnamayakɛ nihakilisaniyalenbaye,kaElohimkacifɔlenwmara

31Neyebereminnuturukajidiuma,inaotɔdɔntuma minna

32Tiledamadɔwtɛmɛnenkɔ,anseginnakana,omɛlɛkɛ nɔɔrɔmajɔlentoraoyɔrɔkelenna,nejɔlentoraakɛrɛfɛko: «Ay'afɔneye.Isirinibɔrɔ1ye,kabaarakɛneye.

33Okɔ,neyefinimugusaniyalendɔsirinyɛrɛlaAyene cɛsirilenyetumaminna,nelabɛnnendonkabaarakɛaye, ako:«Mɔgɔminnukaberewsirilendon,a'yeoluwele,u kelen-kelenbɛɛkakɛɲɛniayecogominna»

34Anananineyeforola,neyeubɛɛwele,ubɛɛ labɛnnendonukakulucamankɔnɔ.Okɔ,ay'afɔuyeko: Mɔgɔkelen-kelenbɛɛk'akaberebɔk'alasenema»Uye utawlasefɔlɔ,uberewtunjalendon,utolilendon

35Minnukaberewtoraocogolahalibi,ay'afɔuyekou kajɔudannaOkɔ,unanaminnukaberewtunjalendon nkaumatoli.Oludɔwtunbɛlaseukaberewlaminnuɲɛ yebinkɛnɛye;dɔwfanajalendonkatoli,in’afɔntumu magaraula

36Minnuy'ubilakɛnɛkan,ay'afɔoluyekoukajɔudan nankaminnukaberewjalendonkatoli,ay'ujɔnifɔlɔ suguyayeOkɔ,ukaberewtilancɛjalendon,ufarala ɲɔgɔnkan.

37Dɔwɛrɛwy'udonsankansokɔnɔnimasafugulanyeDɔ wɛrɛwy'ulaseujalen,nkaumatolidɔwy'udiin'afɔu tunbɛcogominnafɔlɔ,utilancɛjalendon,ufaralaɲɔgɔn kan

38Ay'afɔukelen-kelenbɛɛyeukajɔudannadɔwbɛu yɛrɛla,dɔwbɛukakulukɔnɔ.

39Mɔgɔminnukaberewtunyebinkɛnɛye,nkaufarala ɲɔgɔnkan,olunanaOluy'ukaberewlaseumapewuka ɲɛ,ujɔlentorauyɛrɛkasigicogola.Sagagɛnnawɲagalila okola,katuguniubɛɛyɛlɛmana,uhɔrɔnyarakabɔuka farawla

40Okɔ,uyeberewdiuma,utilancɛtunyebinkɛnɛye, katilakajaOludɔwSɔrɔlaubɛɛyejiriye,dɔwtilancɛ

jalendon;dɔwfanaɲɛyebinkɛnɛye,nijirisunfitininwye Ubɛɛbilalakataa,ukelen-kelenbɛɛkataaukajɔyɔrɔla. 41Okɔ,uy'ukaberewdi,utilayɔrɔfilatunbɛkɛnɛkan, katilasabananjalenOlucamanyeukaberewdiumani jiriye;camantilancɛjalendon;tɔwjalendonnkaumatoli. Olasa,omɔgɔwbilalakataa,ukelen-kelenbɛɛkataau kayɔrɔla

42Otumala,unana,minnutilayɔrɔfilajalendon,utila sabanantunyebinkɛnɛyeninnucamany’ukaberewdiu tilancɛjalenna,dɔwjalendonaniutolilendon;dɔwfana tilancɛjalendonaniufaralendonɲɔgɔnkan;nkauka dɔgɔnminnuɲɛyebinkɛnɛyeUbɛɛkelen-kelenbɛɛ bilalaukajɔyɔrɔla

43Okɔ,useraukaberewla,minnukɔnɔ,jirisundɔtunbɛ yenfɔlɔ,tɔwtunjalendonUkaberewfanbatunbɛsɔrɔ jirisunwna,bolomisɛnninwtunbɛukan,jiridenwtunbɛu kan,tɔwbɛɛtunyebinkɛnɛye.

44Sagagɛnnawy'uyetumaminna,anisɔndiyarakosɛbɛ, katuguniay'usɔrɔtenUfanataaraukayamaruya bɛnnenwna.

45Ayeukaberewbɛɛsɛgɛsɛgɛkɔfɛ,ay'afɔneyekone y'afɔiyekoɲɛnamayakadininjiriinyeMatigi,nko,n b'aye.

46Akoten,ik'adɔnkoMatigikaɲumanyaniakamakari kabon,akakankabonyaMinnukakanninimisa,ay'ani dioluma.

47Ney'ajaabiko:«Matigi,munnaubɛɛmanimisa?»A y'ajaabiko:Matigiy'ayekominnuhakilikasaniya,kou nabaarakɛayeniudusukunbɛɛye,ayenimisadioluma

48Nkaayeminnukananbaraniukajuguyaye,k'afaamu koutɛnaseginamatiɲɛna.amasɔnumakaseginuka nimisalila,walisaukanaakasariyatɔgɔtiɲɛnikuma juguwye

49Ney'afɔayeko:Sisan,Matigi,ik'ajiranela,minnu yeukaberewbila,olukelen-kelenbɛɛjɔyɔrɔyemunye, aniuniyɔrɔ2walisaniumaukataamashyɛnbɛɛmara, nkauyetaamasiyɛnminsɔrɔ,uyeotiɲɛ,ubɛnaokow mɛnanikadaula,ukasɔnukakɛwalejuguwma,ka nimisa

50Ukataamashyɛnsɔrɔkokuraawfɛ,kanɔɔrɔdaElohim kan,k'amasɔrɔahinɛdonnaula,kaawcikataauhakili kuraya

51Ay'afɔko:«Mɔgɔminnukaberewjalendon,utolilen don,in'afɔntumumagaraalacogominnayeegilisi bolibagawnijanfakɛlawye

52UniukakojugutɔwfanayeMatigitɔgɔtiɲɛ,kabana tɔgɔminweleraumaOdekosɔnninnubɛɛsalendon Elohimfɛ,iy'ayekousimanimisa,haliniuyenekaci fɔlenwmɛn,iyeminnudiuma.Ola,ɲɛnamayayɔrɔka janocɛwla

53Minnuy'ukaberewdiujalen,nkaumatoli,oluma yɔrɔjanula.Katuguniukɛrankalontigɛlawye,unanani kalanjuguwyeUyeElohimkabaarakɛlawlafiliAw kanaatoukaseginnimisalila,nkaawkautoukakalan nkalonmawfɛ.

54Odekosɔn,jigiyab'olulaaniiy'ayekoucaman nimisara,kabiniiyenekacifɔlenwbilauɲɛkɔrɔwaati minna;Mɔgɔcamanwɛrɛwnanimisahalibi.Nkaminnu tɛnanimisa,olunabɔnɛukanimisaniukaɲɛnamayala 55Nkaminnunimisara,ujɔyɔrɔdaminɛnakogofɔlɔw kɔnɔ,dɔwyɛrɛdonnasankansokɔnɔ.Ako,ib'ayeko

jurumutwkanimisalila,ɲɛnamayabɛyennkaminnuma nimisa,sayalabɛnnendonoludekama.

56Minnuyeberetilajalennifarakurunwfalendonuka berewla,awkaolamɛnsisanMinnukaberewtunjalen dontilancɛdɔrɔn,oludeyesigaye;sabuutɛɲɛnamawye, utɛsa

57Nkaminnuyeukaberewlasemɔgɔwma,utilancɛ jalendɔrɔntɛ,nkaufalenbɛfarawlafana,oluye sigasigabagawyeanikumajuguwfɔbagawyeminnubɛ dɔbɔmɔgɔwlaminnutɛyen,hɛrɛtɛuniɲɔgɔncɛabada, animinnubɛɲɔgɔnkeleya.

58Nkanimisabɛdiolufanamakatuguniiy'ayekoninnu dɔwnimisara»

59Ninsifaninnubɛɛminnunimisarajoona,olunayɔrɔ sɔrɔsankansokɔnɔnkaminnuyesumayakatɛmɛnuka nimisalila,olunasigikogowkɔnɔNkaminnutɛnanimisa, nkaminnubɛnatoukakɛwalejuguwla,olunasasayala.

60Minnukaberewtunbilennendon,nkaufaralaɲɔgɔn kanuyemɔgɔminnuye,olutunyekantigiwnimɔgɔ ɲumanwyetumabɛɛ,nkakeleyanisɔsɔlidɔwtunbɛuni ɲɔgɔncɛdanbenikɔrɔtakola

61Mɔgɔminnubɛɲɔgɔnsɔsɔokowla,olubɛɛyefuye,u tɛfaamuyalisɔrɔ.

62Obɛɛn'ata,k'amasɔrɔukaɲicogowɛrɛla,niuyenin cifɔlenwmɛntumaminna,unauyɛrɛladilan,kanimisa nehakililayɔrɔninkelen;unalabankasigisankansokɔnɔ, in'afɔminnuyenimisatiɲɛnaanicogobɛnnenna

63Nkanimɔgɔdɔseginnaakasɔsɔlilaanadatugukabɔ sankansokɔnɔ,anabɔnɛanilaSabumɔgɔminnubɛ Matigikacifɔlenwmara,olukaɲɛnamayabɛbɔukaci fɔlenwkɛlidela.atɛkɛkuntigiyala,walimabonyawɛrɛ la.

64Mɔgɔwnaɲɛnamayasɔrɔmuɲuliniukamajiginfɛ Nkamurutilinisariyamafiɲɛyalifɛ,unasayasanuyɛrɛ ye.

65Minnubɛukaberewla,utilancɛjalendon,utilancɛ tunyebinkɛnɛye,oluyediɲɛkocamankɛliye,wauni mɔgɔsenumawtɛfaraɲɔgɔnkan.Odekosɔnutilancɛ ɲɛnamadon,utilancɛfanasara

66Odey'atoninmɔgɔwcamanyenekacifɔlenwmɛn tumaminna,unimisaraukanimisakasigisankansokɔnɔ Nkaudɔwbinnapewu;Ninnunimisayɔrɔtɛyentugun

67Ukasisannafawkosɔn,uyeAlatɔgɔtiɲɛ,kaban ElohimlaWaninnucamanbɛsigasigahalibi;ninnubɛse kaseginhalibi;Niunimisarajoona,unayɔrɔsɔrɔ sankansokɔnɔ;nkaniubɛnasumayakatɛmɛ,unasigi kogowkɔnɔnkaniumanimisa,unasa»

68Minnukaberewtilayɔrɔfilatunyebinkɛnɛye,katila sabananjalen.uyeubanMatigilacogocamanfɛ.Mɔgɔ camannimisaraula,kayɔrɔsɔrɔsankansokɔnɔOlu bɔnɛnaɲɛnamayalapewu

69Dɔwbɛsigasigacogominna,uyesɔsɔliwlawuli,olu bɛsekaseginhalibi,niubarikabannakanimisa,katou negewlankaniutoraukakojugukɛlila,unasa»

70Uyeukaberewtilafilajalendiuma,katɔkelendiu maoluyekantigiwyetiɲɛna,nkauyenafolotigiwyeani minnufalenbɛfɛnɲumanwnaodekosɔn,uy’afɛka tɔgɔbasɔrɔsiyawɛrɛwcɛmaminnubɛkɛnɛma,waocogo la,ubinnakuncɛbayabala,kakokɔrɔbawlaɲinidaminɛ, katiɲɛbila

71Umafaramɔgɔsenumawkanfana,nkautunsigilenbɛ siyawfɛOɲɛnamayatunbɛikoadiyarauyekatɛmɛn

fɔlɔkanNkaumabɔAlala,nkautoradannayalankau madannayakɛwalewkɛ.

72Odey'atoomɔgɔwcamannimisarakausigisankanso kɔnɔObɛɛn'ata,mɔgɔwɛrɛwsigilenbɛkafiriwcɛmahali bi,kakɔrɔtaniukanafantanwye,ubɔraAlalapewu,ka tugusiyawkakɛwalewniukajuguyakɔOla,nincɛ suguwbɛjatedunanwcɛmaKibaruDumanfɛ

73Ninnudɔwy'adaminɛkasigasigauhakilila; jigitigɛlenukakɛwalejuguwkosɔntumabɛɛkakisilisɔrɔ: Mɔgɔwɛrɛwkɛlenkasigasigaocogola,kafaraokan,u yesɔsɔliwlawuli.

74Odekosɔnninnu,animinnukɛrasigayeukakɛwalew kosɔn,jigiyabɛyenhalibikoubɛnasegin;nkaukakan kanimisajoona,walisaujɔyɔrɔkakɛsankansokɔnɔ.Nka minnumanimisa,nkaminnutoraudiyanyekowla,olubɛ surunyasayala

75Minnuyeberewdiukaberewmaminnuɲɛyebinkɛnɛ ye,foukunw,minnujalendon,nifarawtunbɛulaolu tunkaɲitumabɛɛ,utunyekantigiwye,2utuntilennen donAlaɲɛkɔrɔ,obɛɛn'ata,uyejurumukɛdɔɔni,uka diyanyekolankolonwniukamiirilifitininwkosɔn,utun bɛminnunauyɛrɛkɔnɔ

76Odey'atoucamanyenekakumamɛntumaminna,u nimisaraoyɔrɔninbɛɛlakasigisankansokɔnɔObɛɛn’a ta,dɔwyesigasigakɛ,dɔwfanayesɔsɔliwfarauhakili kanminnutunbɛsigasiga.Odekosɔn,jigiyabɛolulahali bi,bawoutunkaɲitumabɛɛnkautɛnalamagakosɛbɛ 77Minnu,labanna,minnuyeukaberewjalendi,ukunw dɔrɔntɛ,minnukelentunyebinkɛnɛyeObɛɛn'ata,ama bɔAlala,kaMatigitɔgɔtatumabɛɛnidiyanyeyeUye Elohimkabaarakɛlawminɛukasokɔnɔjoona.

78Odey'atouyeokowmɛn,useginnakana,unimisara kanimisatilennenyabɛɛlaUdɔwfanatɔɔrɔlasayala, dɔwfanayekɔrɔbɔlicamansɔrɔjoona,uhakilitorauka kɛwalejuguwla.

79Ayeakaɲɛfɔliwbanberewbɛɛkantumaminna,ay'a fɔneyeko:«Taak'afɔmɔgɔwbɛɛyekounimisara,uka ɲɛnamayakɛAlaye.

80Haliminnumankankakisilisɔrɔukakɛwalejuguw kosɔnNkaMatiginamuɲulikɛ,kaweleliminkɛaDenkɛ fɛ,anaomara

81Ney'afɔayeko:«Matigi,nejigib'akankoubɛɛna ninkowmɛntumaminna,unanimisa.»Katuguninedalen b'alakomɔgɔomɔgɔsɔnnaakakojuguwma,kaMatigi ɲɛsiran,obɛseginkanimisa

82Ay'afɔneyeko:«Mɔgɔomɔgɔnimisaraniadusukun bɛɛye,kaayɛrɛsaniyakabɔkojuguwbɛɛla,neyeminnu kofɔkatɛmɛ,kasɔrɔkafoyifaraukajurumuwkan,onau katilenbaliyafɔlɔwfurasɔrɔMatigifɛ,niomasigasigao cifɔlenwna,kaɲɛnamayakɛAlaye

83Nkaminnubɛnatokadɔfaraukajurumuwkan,kato kabarokɛnibidiɲɛnegewye,olunauyɛrɛjalakisayala. Nkaikataamanincifɔlenwla,nimɔgɔomɔgɔbɛtaamao cifɔlenwla,kauwaleyacogobɛnnenna,onaɲɛnamaya Alaye.

84Ayeninkowbɛɛjiranela,akoNenaatɔjirailatile damadɔkɔnɔ»

SIMILITUDE9.Ɲɛjiralidɔw

1NeyeSagagɛnna,NimisaliMɛlɛkɛkacikanwnia bɔɲɔgɔnkowsɛbɛnkɔfɛ;anananefɛk'afɔneyeko:Ni

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

SenuyefɛnminnufɔiyeEgilisijakɔrɔ,nenaolubɛɛjira ila.SabuoNiyeAlaDenkɛye.

2K'amasɔrɔifarikolobarikatunkadɔgɔ,omafɔiye mɛlɛkɛfɛ,fokabarikadonilaNiSenufɛ,kadɔfarai fangakan,walisaikamɛlɛkɛfanaye.

3Otumana,sankansojɔlikɛrakaɲɛkosɛbɛaninɔɔrɔla EgilisifɛObɛɛn'ata,iyefɛnofɛnjirailain'afɔ npogotiginindɔfɛ.

4Nkasisan,iyeyeelensɔrɔmɛlɛkɛfɛ,nkaoNikelende y'ijiraNkaikakankafɛnbɛɛjateminɛnitiminandiyaye odekosɔnnecilendonikasoocidenbonyalenfɛ,walisa niiyefɛnbɛɛyenifangaye,ikanasiranikofɔlɔ 5AyenebilakataakulusanfɛyɔrɔlaArkadiadugula,an y'isigiakuncɛla.Ayekɛnɛbadɔjiranna,anikulutanni filaolaminina,jaminnutɛkelenye

6Fɔlɔtunyenɛrɛyein’afɔnɔgɔFilanantunbɛnɔgɔya, bintɛala.Asabanantunfalenbɛŋaniwniŋɛɲɛwla. Naaninantunbɛnibinwyeminnutilancɛjalendon;min sanfɛlatunyebinkɛnɛye,nkaokɔfɛ,ajutunjalendon; anibinkɛnɛdɔw,nitilesumana,utunbɛja.

7Kuluduurunantunkagɛlɛnkosɛbɛnkaobɛɛn’ata, binkɛnɛjɛmanwtunb’aboloKuluwɔɔrɔnantunfalenbɛ farawla,dɔwtunkadɔgɔ,dɔwtunkabon;bintunbɛfalen ofarawkɔnɔ,bintuntɛfalen,nkaatunbɛikoabɛja

8Kuluwolonwulanantunbɛnibaganmaradumanye,atun bɛdenbɛɛla.Niutunbɛbaloalakataaafɛ,bintunbɛ falenkataaafɛ

9Kulu8nantunfalenbɛjibolisirawla,Elohimkadanfɛn suguyabɛɛtunbɛjibɔojibolisirawlaJituntɛkulu kɔnɔntɔnnannafewu,nkaatuntɛyenpewu;Ayesa fagalenwbalo,kamɔgɔwhalaki.

10Kulutannantunfalenbɛjirijanwna,ubɛɛtunbɛ sumaya

11Kulutannikelennantunfalenbɛjiribelebelebawla.wa ojiriwtunbɛikojiridensuguyacamantunbɛula;ko mɔgɔomɔgɔy'uye,otɛsekasugandinianegetɛkau dendɔdun.

12Kulutannifilatunyefinye,aɲɛtunkadikosɛbɛ,a yɛrɛtunbɛcɛɲiɲumanbadiayɛrɛma

13¶Kɔgɔjida1cɛmancɛla,ayefarakurunfinmanbadɔ jiranna,ominwulilakabɔkɛnɛbakan,farakuruntunka bonniokuluwye,atunyekɛnɛye;foakɛrain’afɔabɛ sekadiɲɛbɛɛdɛmɛ.

14Atunbɛneɲɛnakoakɔrɔla,obɛɛn'ata,dakuradɔ tunb'akɔnɔ,atunbɛikodakuratigɛraakɔnɔSisan,oda tunbɛyeelenbɔkatɛmɛtileyɛrɛkan.fo,foayeelen diyaraneyekosɛbɛ

15NpogotigitannifilatunjɔlenbɛdalaNaaniminnutun jɔlenbɛdala,oludetunbɛneɲɛna,halinitɔwfananafa tunkabon

16Oyedɔfaraonpogotigininwkanɛɛmakan,koujɔlen tunbɛfila-fila,utunbɛfiniwdonminnudilalendonni lenburubaye,kaucɛsirilanwdoncogobɛnnenna,u kininbolobolowhɔrɔnyalendon,in'afɔubɛnadoni2dɔw kɔrɔta.Katuguniutunmasirilendonocogola,utun nisɔndiyarakosɛbɛaniutunlabɛnnendonkosɛbɛ

17Ney'oyetumaminna,ney'akabakoyaneyɛrɛlaka ninfɛnbanifɛnbaninnuye.Onpogotigininwkamaana diyaraneyetugun,koucɛkaɲianiutunkanɔgɔnkosɛbɛ; aniujɔlentoraniojɔlinijɔliye,in’afɔubɛnasankolo bɛɛta.

18Netunbɛmiirinincogolaneyɛrɛkɔnɔtumaminna, sagagɛnnawy’afɔneyeko:Ibɛmunmiiriiyɛrɛkɔnɔ,ka jɔrɔ,kaiyɛrɛfanihaminankoye?

19Itɛminfaamuikoihakilikadi,ikanaojateminɛ,nka ikaMatigideli,walisaikasekaofaamu.

20Itɛsekafɛnminnuye,ikanaihakiliɲagamiNkaibɛ fɛnminnuye,ikaolufaamu»

21A'yemuɲukaɲininkalikɛ.Nekakankafɛnminnubɛɛ fɔiye,nenaolubɛɛjirailankafɔlɔkajateminɛkɛmin torahalibi

22¶Ayeninfɔneyetumaminna,neyenɲɛkɔrɔta,kacɛ janyalenwɔɔrɔyeminnubɛnauɲɛdabɛɛtunbɛɲɔgɔnna; UyemɔgɔjamabadɔwweleMinnunanauwelelila,olu fanatunkajan,utunkagɛlɛn.

23Omɔgɔwɔɔrɔy'afɔuyekoukasankansodɔjɔodala Oyɔrɔninbɛɛla,mankanbay'adaminɛkabɔcɛwlaminnu tunbɛboliyanniyandala,oluminnutunbɛɲɔgɔnfɛka sankansojɔ

24Nkanpogotigiminnutunjɔlenbɛdala,oluy'afaamu kosankansojɔlitunkakankateliyaufɛ.Uy'ubolow kɔrɔta,in'afɔubɛnafɛndɔsɔrɔufɛkakɛ

25Ocɛwɔɔrɔyecifɔkoukakabakurunwkɔrɔtakabɔ yɔrɔjugudɔlakaulabɛnsankansojɔlikama.Kabakurun finmantankɔrɔtalentunbɛyen,minnutunyekɛnɛye,u matigɛkalamini

26Ocɛwɔɔrɔyenpogotigitanweleufɛ,k'afɔuyeko kabakurunminnutunbɛnadonboonkɔnɔ,ukaolubɛɛta katɛmɛdala,k'ulasesankansojɔbaawma

27Oyɔrɔninbɛɛ,npogotigininwy'adaminɛka kabakurunwkɔrɔta,kabakurunminnutunbɔrakakɔrɔ 28¶Minnujɔlentunbɛdalaminina,olufanaye kabakurunwta,fokabakurunminnutunbɛikoubarikaka bon,olutunbɛbilankɔnina,tɔwtunbɛdonkɛrɛwla

29Ocogola,uyekabakurunwbɛɛtakatɛmɛdalak'ulase sojɔbagawma,ikouy'afɔuyecogominna.

30NkaoboonjɔrafarakurunbakananidalaOsankanso bɛɛtunbɛjɔoludefɛ.Nkakabakuruntanjɔliyedabɛɛfa, mindaminɛnakakɛosankansojusigilanye.

31Okabakuruntankɔfɛ,mɔgɔmuganniduuruwɛrɛw wulilakabɔdugukolodunbakɔnɔUbilalaosankanso keleninjɔlilakakɔrɔtaonpogotigininwfɛ,in'afɔtɔw tunbɛcogominnafɔlɔ

32Okɔ,mɔgɔbisabanibisabawɛrɛwwulila.Olufanatun bɛbɛnobaarakelenmaocogokelennaOkɔ,kabakurun binaaniwɛrɛwwulila,obɛɛfaralaosankansojɔlikan

33Osankansojusigilannaaniy'adaminɛ.Kabakurunwy'a dabilakabɔdugujugulaMinnuyesojɔ,olufanalafiɲɛna dɔɔni

34Ocɛwɔɔrɔy'afɔjamayekokurakoukakabakurunw bɔokulutannifilalakataaosankansojɔlila

35Uyekabakurunsuguyacamantigɛkuluwbɛɛlakana n'uyek'udinpogotigininwma.Uy'osɔrɔtumaminna,u y'utakaudonsankansojɔlila

36Ujɔratumaminna,ukɛrafinijɛmanwye,udanfaralen donniutunbɛcogominnafɔlɔ.sabuubɛɛtunbɛɲɔgɔn fɛ,uyeukulɛrikɔrɔwChangéDɔwseracɛwyɛrɛfɛ, minnudonnaboonkɔnɔtumaminna,utorasenkanin'afɔ udonnasokɔnɔcogominna.

37Olusimakɛmɔgɔfinmanwye,wauniutunbɛcogo minnafɔlɔsabunpogotigininwtuntɛtaan'uyedalaO dey'atookabakurunwtuntɛbɛnboonkɔnɔ,ocɛwɔɔrɔ

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes y'adɔntumaminna,uy'afɔkoukabɔyenkaubilayɔrɔ la,ubɔrayɔrɔminna.

38Uy'afɔmɔgɔminnuye,olunananiokabakurunwye. Awkanakabakurunsiseanmaninbooninkama,nkaaw k'ubilasankansodala,onpogotigininwkasek'utakase anma

39Nionpogotigininwmautakatɛmɛnindala,utɛseka uɲɛwyɛlɛma.odekosɔnawkanabaarakɛfu.

40¶Sojɔlikɛraodonna,nkasankansomabansabuatun bɛnajɔokɔfɛ,odekosɔnsisanfana,waatidɔkɛraala

41Ocɛwɔɔrɔyecibilasojɔbagawmakoukataa,ka lafiɲɛwaatidɔkɔnɔnkauyeyamaruyadio npogotigininwmakoukanabɔsankansolasisanakɛrai n'afɔutoranefɛakɔlɔsilikama.

42Bɛɛtaaratumaminna,ney'afɔsagagɛnnayeMatigi, munnasankansojɔlimaban?Sabuakoatɛsekabanfoa Matigikana,kasɔnboonma;walisaniayekabakurun dɔwsɔrɔakɔnɔminnumanɲi,ubɛsekayɛlɛma;sabunin sankansoinjɔrakakɛɲɛniasagoye

43Matigi,neko:«Neb'afɛk'adɔnninsankansojɔlibɛ minjiraikonetunb'afɛkaladɔnniyaninfarakuruninni nindainkolacogominna

44Kuluwninpogotigininwnikabakurunminnuwulilaka bɔdugujukɔrɔ,umatigɛ,nkaudonnaboonkɔnɔin'afɔu bɔracogominnaanimunnakabakuruntanfɔlɔwbilala jusigilanna.okɔfɛ,amuganniduuru;okɔfɛ,mɔgɔbisaba niduuru;okɔ,mɔgɔbinaani?

45Kabakurunminnudonnaboonkɔnɔ,kaubɔkaseginu nɔna,olufanakola?Neb'adeli,neninegedafaninkow bɛɛla,kaobɛɛjiranela

46Ay'afɔneyeko:Niimakɛdusukasiye,inafɛnbɛɛ dɔn,kakotɔwbɛɛyeminnubɛnakɛninsankansoinkɔnɔ; aniananinɲɔgɔnnakowbɛɛfaamunitiminandiyaye

47Tiledamadɔwtɛmɛnenkɔ,ansigilentunbɛyɔrɔminna fɔlɔ,anseraoyɔrɔkelenna.Ay'afɔneyeko:«Ankataa sankansolakatuguniaMatiginanaasɛgɛsɛgɛ»

48Anserayen,anmamɔgɔsisɔrɔyennpogotigininwkɔ. Ay'uɲininkayalaosankansoMatiginanayenwa?Uy'a jaabikoabɛnakɛyenkaboonsɛgɛsɛgɛ

49¶Waatidɔɔnintɛmɛnenkɔ,neyecɛcamanbanatɔye, cɛdɔbɛucɛmancɛla,ajanyatunbɛtɛmɛsankansokan

50Omɔgɔwɔɔrɔminnutunbɛcibilasokɔnɔkakɔrɔ,ani mɔgɔtɔwbɛɛminnutunyeosankansojɔ,animɔgɔcaman wɛrɛminnutunbɛbonyabala,olutunbɛakola

51Nkaayeboonsɛgɛsɛgɛnihakilitigiyayefoaye kabakurunbɛɛminɛ.Ayebereminminɛabolola,ayeo bɛɛgosi

52Oludɔwgosiraten,ukɛranɛrɛyein'afɔnɔgɔdɔw fanatunkagɛlɛn;dɔwtunbɛin’afɔfarawbɛukɔnɔ;dɔw tunbɛikoufarikolotiɲɛna:dɔwtuntɛmɔgɔnɛrɛmaye,u tuntɛmɔgɔfinmanwye;dɔwɲɛdatunbɛikonɔgɔ,utun tɛsɔnkabakuruntɔwma,dɔwtunfalenbɛnɔgɔwla.

53Okabakurunsuguyacamantuntɛsɔrɔboonkɔnɔcogo bɛnnennaMatigiyecifɔkoubɛɛkabɔsankansokɔnɔka udaakɛrɛfɛ,kabakurunwɛrɛwkananiuyekabilaunɔ na

54Sojɔbagawy'aɲininkakoab'afɛkakabakurunwlase kulujumɛnwmawalisak'ubilayɔrɔla.Nkaay'ubalika nanimɔgɔsiyekabɔkuluwla,k'afɔuyekoukabɔforo dɔlaminkasurun

55Uyedugukolosɛgɛsɛgɛforokɔnɔ,kakabakurunkɛnɛ camansɔrɔ,kakabakurunkɛnɛdɔwsɔrɔNka,fɛnminnu

sɔrɔlaoforokɔnɔ,olubɛɛtaaraniuye,onpogotigininw y'utakatɛmɛdala.Minnutunyekɛnɛye,olutunbɛdon kaubilayɔrɔminnuna.

56Nkalaminiwmadonboonkɔnɔ,bawoutunkagɛlɛn, waatunbɛnawaaticamandewajibiyakautigɛ;nkau bilalasankansolaminina,in'afɔubɛnatigɛkɔfɛ,kadon boonkɔnɔ;sabuutunfinmandonkosɛbɛ

57¶Mɔgɔmintunyebonyakuntigiye,anisankansobɛɛ kuntigi,oyeoyetumaminna,ayesagagɛnnawwelemin tunbɛnefɛ,kakabakurunwdiama,minnubannakabila sankansolaminina,k'afɔayeko;awkaninkabakurunw saniyanihakilijagabɔbɛɛye,k'udonsankansojɔlila, walasaunitɔwkabɛn;Nkaminnutɛbɛntɔwma,oluka yɔrɔjansankansola.

58Ayeocifɔayetumaminna,ataaraniafɛsankansola

59Ney'afɔsagagɛnnawyeko:«Ninkabakurunninnu banna,ubɛsekaseginninsankansojɔlilacogodi?»Ay'a jaabiko;Nbɛnaafanbatigɛokabakurunwɲɛfɛ,kaufara boonkan,ubɛnabɛntɔwma

60Ney'afɔko:«Matigi,unasekaoyɔrɔkelenfacogodi, k'asɔrɔubɛnatigɛkosɛbɛ?»Ay'ajaabiko;Minnukadɔgɔ kojugu,olunabilasocɛmancɛla,minnukabon,oluna bilakɛnɛma,kaumara.

61Ayeninfɔneyetumaminna,ay'afaraakanAnka taa,tilesabatɛmɛnenkɔ,annasegin,nenanin kabakurunwdonsankansokɔnɔ,kasaniya.

62Sankansolaminimɔgɔwbɛɛkakankasaniya,walisa sotigikanabarikasɔrɔkasankansolaminimɔgɔwsɔrɔu saniyalentɛanikadimikosɛbɛ,foninkabakurunwkana donninsankansoinjɔlilaabada,wanebɛnafilɛkonema nemakɛkacikanwhakilito.

63Anseratilesabakɔfɛsankansolatumaminna,ay'afɔ neyekoAnkaokabakurunwbɛɛsɛgɛsɛgɛ,k'alajɛula jumɛnbɛsekadonboonkɔnɔ.Ney'ajaabiko:«Matigi,an k'alajɛ.»

64¶Fɔlɔany'adaminɛkaminnujateminɛ,minnutunye nɛrɛmaye;Usɔrɔlacogominnausamarakabɔsankanso kɔnɔ.

65Okɔ,ayeminnusɛgɛsɛgɛAy'afɔkoucamankatigɛ kalamini,npogotigininwkaudonsankansojɔlilaocogo la,uy'utak'udonbooncɛmancɛlaay'afɔkotɔwkalabɔ nimɔgɔnɛrɛmawye,katuguniolufanakɛranɛrɛmaye

66Okɔfɛ,ayeminnufalenbɛfarawla,ayeolucaman fanatigɛ,ayeyamaruyadikoukafaraboontɔkano npogotigininkelenwfɛ

67Ubilalakɛnɛmabawoubɛɛsɔrɔla.nkaminnutorauka faracamanfɛ,olumasekaladilan,odekosɔnufililaka bɔsankansojɔlila

68Okɔ,ayebololabaarakɛlawjateminɛ.ninnucamantun bɛnifarawye,waukɛranɛrɛmugumaye;dɔwfanatunye farakurunbawye;ay'afɔkoolukabilamɔgɔminnubanna

69Nkatɔwsaniyalenkɔkaladilan,ay'afɔkoukabila boonkɔnɔOnpogotigininninnuyeutakadonso cɛmancɛla,katuguniubarikatunkadɔgɔ

70Olukɔfɛ,ayeminnusɛgɛsɛgɛ,utilancɛfinmanninɛrɛ tilancɛsɔrɔlaocamantunyemɔgɔnɛrɛmayesisan;Ay'a fɔkoolufanakabilamɔgɔfililenwcɛma

71Atɔwbɛɛsɔrɔlaufinmanwye;Npogotigininwy'uta kadonosankansokelenkɔnɔOcogola,ubilalenbɛ cɛmancɛla,katugunifoyimatigɛula

72Okɔfɛ,ayefɛnwlajɛminnutunkagɛlɛnaniminnutun kagɛlɛnnkabaarakɛranininnudamadɔye,katuguniu

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes tuntɛsekatigɛ,bawoutunkagɛlɛnkosɛbɛ,nkatɔwtun bɛdilan,kadonnpogotigininwfɛkadonbooncɛmancɛla, bawoubarikatunkadɔgɔ.

73Okɔ,ayenɔgɔwjateminɛodɔwla,dɔwsɔrɔla nɛrɛmugumaye,kaninnutakataan'uyeutɔɲɔgɔnwfɛ.A tɔwtunyefinijɛmanwyeaniutunyefɛnbɛɛye; Npogotigininwy'udonboonkɔnɔ,kaubilakɛnɛma,u fangakosɔn.

74¶Okɔ,ananakabakurunfinmanwnibulamawjateminɛ, akonemako:Annamunkɛnininkabakurunwye?Ne y'ajaabiko:Matigi,netɛsek'afɔ.

75Ay'ajaabiko:«Otumanafɛ,yalaitɛmiirifoyila ninnukolawa?»Ney'ajaabiko:Matigi,nemaninsekoin faamu;nefanatɛkabakuruntigɛbagaye,netɛsekafoyifɔ fana»

76Ay'afɔko:«Im'ayekoulamininendonkosɛbɛwa?»

Sisanwalasak’ukɛkɛnɛye,nekakankafɛnbatigɛula;o bɛɛn'ata,akakankaninnudɔwkadonsankansojɔlila

77Ney'ajaabiNiakakan,munnaib’iyɛrɛɲagami,k’a sɔrɔitɛsugandilikɛkatɛmɛn,nisugandilidɔbɛibolou cɛma,k’udonboonkɔnɔ

78okan,ayefɛnbaniyeelenbasugandi,k'ukɛkɛnɛye;O kɛlenkɔ,npogotigininwy'utakaubilaboonkɔkan.

79Lafiɲɛtolenminnutora,olutaaraniuyeforokelen kɔnɔ,ubɔrayɔrɔminnaobɛɛn'ata,umafili;sabu,ako, dɛsɛdɔɔninmakɛfɔlɔninsankansoinna,minbɛnajɔ;ani laalaMatigibɛnaatookabakurunwkadonbooninkɔnɔ, bawoufinmankabonkosɛbɛ

80Otumala,musotannifilawelera,minnutunyefini nɛrɛmadon,ucɛsirilenw,ukamankunwhɔrɔnyalendon,u kunsigilajɔlendon.Atunbɛikoninnutunyejamana musowyenebolo.

81Sagagɛnnawy'afɔuyekoukakabakurunminnufilila kabɔboonkɔnɔ,uk'olutakataaniuyekuluwla,ubɔra yɔrɔminnuna.

82Uy'ubɛɛtaninisɔndiyayekataan'uyeubɔyɔrɔla

83Kabakurunkelenmatosankansolamininatumaminna, ay'afɔneyeko:«Ankasankansoinlaminik'alajɛnifɛn dɔdɛsɛraala»

84Any'adaminɛkayaalaalamininaAy'ayekoajɔra kaɲɛ,ay'adaminɛkanisɔndiyakosɛbɛ;sabuatuncɛkaɲi kosɛbɛ,fomɔgɔomɔgɔy'aye,n'asɔrɔotunbɛboonkanu

85Akɛrain'afɔabɛɛtunyekabakurunkelenye,joginni simayeyɔrɔsinkaatunbɛin'afɔabɛɛtigɛrakabɔfara kelenna

86¶Ney'ajateminɛnitiminandiyayekoayesankansoye cogominna,odiyaraneyekosɛbɛ,akonemako:«Ika nanilimedɔwnibɔgɔdagafitininwyeyan,walisaneka kabakurunminnubɔraboonkɔnɔ,nekaoluyɔrɔwfa.sabu sankansokowbɛɛkakankakɛkelenye»

87Ay'afɔneyecogominna,neyeokɛ,ay'afɔneyeko: «Ilabɛnkanedɛmɛ,obaaranabanjoona.»

88Odey'atoayeokabakurunwyɔrɔwfakasankanso laminiyɔrɔsaniya

89Onpogotigininwyebɔrɔwtakayɔrɔbɛɛsaniyaka nɔgɔwbɛɛtakajifiliukanokɛlen,yɔrɔinkɛra nisɔndiyakoye,sankansokɛracɛɲiye

90Ay'afɔneyeko:«Bɛɛsaniyalendonsisan.»

91Atuny'ofɔtumaminna,atunnataaNkaney'aka bɔrɔminɛkaadeliMatigikosɔn,koayefɛnminnujirane la,akaolubɛɛɲɛfɔneye.

92Ay'afɔneyeko:«NebɛbaaradɔɔninkɛsisanNkane nabarikalakafɛnbɛɛɲɛfɔiye.»Awkatoyanneyefone kana.

93Ney'afɔayeko:«Matigi,nekelennamunkɛyan?»A y'ajaabiko:«Ikelentɛ,k'amasɔrɔninnpogotigininwbɛɛ bɛifɛ»

94Neko:«Matigi,nedonubolo»Okɔ,ay'uwelek'afɔ uyeko:«Nebɛnincɛdiawmafonekana.»

95Netoraonpogotigininwfɛkɛrɛnkɛrɛnnenyala,naani minnutunbɛin’afɔoludetunyeubɛɛlabelebeleye

96¶Onpogotigininwy'afɔneyekosagagɛnnawtɛna seginyanbiNey'afɔuyeko:«Nenamunkɛ?»Uy'a jaabiko:«Ikatoanɔfɛfowulafɛ,niabɛsekanakumai fɛ.nkaniotɛ,obɛɛn'ata,inatoanfɛfoakakɔma.

97Ney'afɔuyeko:«Nenatoayefowulafɛnkanibe manaowaatila,nebɛtaaso,kaseginyanodugujɛ

98Uy'ajaabiko:«Idonnaanbolo,itɛsekabɔanna.»Ne ko:Nenatomin?

99Uy'ajaabiko:«Inasunɔgɔanfɛikobalima,ina sunɔgɔikocɛ,katugunieyeanbalimaye,anlabɛnnen donkabinisisankasigiifɛsabuikadianyekosɛbɛ»

100NkanemaloyarakataaafɛufɛNkamusomintunbɛ ikoaledeyeubɛɛlakuntigibaye,oyeneminɛkanesusu, kanesusulidaminɛMɔgɔtɔwy'ayekoayenesusu,uy'a daminɛkanesusuikobalimakɛayenebilakasankanso lamini,katulonkɛnineye.

101Udɔwfanayezaburuwda,dɔwyedɔnkilidakɛn'uye Nkaneyesankansolaminin’uye,kaɲagalinmakuntɔ,wa akɛrain’afɔneyɛrɛkɔnɔkoneyedenmisɛnyetugun 102wulaseratumaminna,netunb'afɛkataasooyɔrɔnin bɛɛ,nkauyenebali,umaatonekataa.Odey'atone toraufɛosuinnasankansokelenkɛrɛfɛ.

103Ocogola,uy'ukalenfufiniwlabɔdugumakanebila cɛmancɛla,umafoyiwɛrɛkɛ,udɔrɔndeyedelilikɛ.

104nefanatunbɛdelilikɛn'uyek'asɔrɔnemadabila,ne madɔgɔyakatɛmɛolukanUyenedeliocogolatuma minna,uɲagalilakosɛbɛ.Netorayenn'uyefoodugujɛ.

105AnyeAlabatotumaminna,sagagɛnnawnanaafɔu yeko:AwmakojugusikɛnincɛinnaUy'ajaabiko:«A ɲininka»Ney'afɔayeko:«Matigi,neyewasabasɔrɔka toufɛ»

106Ay'afɔneyeko:«Ibɛdumunikɛcogodi?»Ney'a jaabiko:«Matigi,neyesubɛɛkɛMatigikakumawdela.» Uy'ibisimilakoɲumanotumana,ako;Neko,Matigi,a kaɲikosɛbɛ

107Ay'ajaabiko:«Ib'afɛkamindɔnsisanwa?Ney'a jaabiko:«Matigi,neb'afɛ»

108Ay'ajaabiko:«Nenafɛnbɛɛkɛisagonefɛ,netɛna foyidogoila.»

109¶Fɔlɔ,Matigi,neko,afɔneye,ninfarain,nininda inbɛmunjira?Awkalamɛnnikɛ,ako;ninfarakurunni nindainyeAlaDenkɛye.Ney'ajaabiko:Matigi,obɛse kakɛcogodi;farakurunkɔrɔlendon,nkadakuradon 110Ay'afɔ,ikalamɛnnikɛ,ihakilintan!anika faamuyalisɔrɔ.Tiɲɛna,AlaDenkɛkɔrɔlendonkatɛmɛ danfɛnbɛɛkan;AniaFatunbɛɲɔgɔnfɛfɛnbɛɛdatuma na

111Nkadayekuraye,katuguniay'ijiralabandonwna waatidafalennawalisamɔgɔminnunakisilisɔrɔ,oluka donElohimkamasayalaosababufɛ

112Ako,kabakurunminnutunbɛtaadala,awy'oluye,u bilalenbɛsankansojɔlilacogominna;Nkaminnumata katɛmɛdala,olubilalakataaukayɔrɔwlawa?»

113Ney'ajaabiko:«Matigi,ney'aye»Akoten,mɔgɔsi tɛnadonAlakamasayala,fɔmɔgɔminbɛnaAlaDenkɛ tɔgɔtaakan

114Niawb'afɛkadondugudɔkɔnɔ,kaodugulaminini kogoye,kadakelendɔrɔndesɔrɔ,yalaawbɛsekadono dugukɔnɔniodatɛwa?

115Ney'ajaabiko:«Matigi,netunbɛsekaokɛcogodi? Ikoay'afɔcogominna,donwɛrɛtuntɛnakɛodugukɔnɔ niadatɛ,ocogola,mɔgɔsitɛsekadonAlakamasayala, foaDenkɛtɔgɔdɔrɔndela,aleminkadiayekosɛbɛ

116Ay'afɔneyeko:«Iyeosankansojɔbagawjamabaye wa?Matigi,neko,ney'ayeAy'ajaabiko:«Obɛɛye mɛlɛkɛwye

117Matigilamininenbɛolufɛin'afɔkogo.Mɔgɔsitɛna taaElohimfɛ,niaDenkɛtɛ

118Efanay'afɔ,cɛwɔɔrɔniucɛmancɛla,cɛbabonyalen mintunbɛyaalasankansokɔnɔ,kabankabakurunwnaka bɔsankansokɔnɔ?

119Matigi,neko,ney'uyeAy'ajaabiko:Ocɛjanyalen tunyeAlaDenkɛye,omɔgɔwɔɔrɔtunyeakamɛlɛkɛ bonyalenbaye,minnujɔlenbɛalamininakininfɛani numanfɛ

120OmɛlɛkɛɲumanwsitɛdonElohimfɛnialetɛ.Ay'a fɔfanako:«Mɔgɔomɔgɔmaatɔgɔta,otigitɛnadon Elohimkamasayala»

121¶Okɔ,neko:Ninsankansoyemunye?Akoninye egilisiyeWa,Matigi,ninnpogotigininwyemunye?Ay'a fɔneyeko:«Ninyehakilisenuwye,katugunimɔgɔsitɛ sekadonElohimkamasayala,nininnumaukafinidona la»

122NafafoyitɛnakɛilakaAlaDenkɛtɔgɔta,fon'imau kafiniwfanasɔrɔufɛ.SabuonpogotigininwyeAla DenkɛkasebaayayeOcogola,mɔgɔnaatɔgɔtafu,foni akasebaayafanamadiyaaye.

123Ay'afɔneyeko:«Iyekabakurunfililenwyewa?U yeotɔgɔtatiɲɛna,nkaumaukafinidonNeko:Matigi, ukafiniyemunye?Akoutɔgɔyɛrɛdeyeukafiniye

124Odey'atomɔgɔomɔgɔbɛAlaDenkɛtɔgɔta,ofana kakankautɔgɔdakatuguniAlaDenkɛyɛrɛfanabɛu tɔgɔwla.

125Kabakurunminnukisiraubolofɛ,iy'ayekoutora boonkɔnɔ,utunbɛfinidonufangalaOdekosɔnibɛ sankansobɛɛyeminɲɛyekelenyenifarakurunye,a dilalendonnikabakurunkelenye

126Ocogola,mɔgɔminnudaraAlalaaDenkɛbarikala, olufanayeanidon.Afilɛ,hakilikelenna,farikolokelen na,aniukafiniwkulɛrikelenUbɛɛnaseninma,minnu bɛnaninnpogotigininwtɔgɔwta

127Ney'afɔko:«Matigi,munnakabakurunminnubanna, k'asɔrɔufanataaraniuyedalakadonsankansoinjɔlila ninnpogotigininninnubolo?

128Ako,ib'ijantokafɛnbɛɛɲininkanitiminandiyaye, kakabakurunminnubannaOlubɛɛyeAlaDenkɛtɔgɔ sɔrɔ,anionpogotigininwkasebaayafana

129Oniwsɔrɔlenkɔ,udafarakananiAlakabaarakɛlaw hakɛyeUy'adaminɛkakɛfarikolokelenye,kafinikelen sɔrɔ,katuguniu3tilennenyakelendetunbɛula

130Nkaokɔfɛ,iyemusominnuye,ubɛfininɛrɛmadon, ukamankunwhɔrɔnyalendon,ukunsigilajɔlendonuy'u

negewsinsinukan,k'ukɔrɔbɔucɛɲifɛ;Uyeukasebaaya finidon,kanpogotigininwkafiniwfili.

131Odey'atougɛnnakabɔElohimkasokɔnɔkaudon omusowboloNkaminnumatiɲɛucɛɲifɛ,olutoraAla kasokɔnɔ.Akoninyekabakurunminnubanna,olukɔrɔ ye

132¶Ney'afɔko:Matigi,ninincɛwdɔyenimisa,kau negefiliomusowla,kakɔsegin,kaseginnin npogotigininwma,kaukajogoɲumanwdonkokura,dou tɛnadonElohimkasokɔnɔwa?

133Unadon,ako,niuyeomusowkakɛwalewbɛɛbila kɛrɛfɛ,kanpogotigininninnufangadaminɛkokura,ka taamaukakɛwalewla

134Odekosɔn,jɔlibɛkɛboonkɔnɔ,walisaniunimisara, ukafaraninsankansoinjɔlikan;nkaniumanimisa, walisamɔgɔwɛrɛwkajɔunɔwla,aniocogola,ukafili pewu.

135OkowbɛɛkosɔnneyebarikadaMatigiye,koaye hinɛbilamɔgɔminnubɛɛla,atɔgɔbɛminnukan,aye nimisalimɛlɛkɛcianma,kaanwɲɛminɛminnuyejurumu kɛalaanikoayeanhakililafiyaminnutunbɛɲinikaban, animinnujigituntɛkisilila,nkasisanulafiyalendon ɲɛnamayakurayala.

136Okɔ,neko:«Ajiranelasisan,Matigi,munnanin sankansoinjɔlentɛdugukolokan,nkaajɔlenbɛfarakurun kan,anidala?Ay'ajaabiko:Iyenalomanye,itɛ faamuyalisɔrɔ,odekosɔnibɛninɲininkalikɛ

137Neko:«Matigi,nekakankafɛnbɛɛɲiniifɛ, katuguninetɛfoyifaamufewu»Sabuawkajaabiwbɛɛka bon,ukaɲikosɛbɛanimɔgɔtɛsekaminfaamukosɛbɛ 138Ay'afɔko:AlaDenkɛtɔgɔkabon,dantɛala,diɲɛ bɛɛbɛdɛmɛnola.Odekosɔn,ninekoAlakadanfɛnbɛɛ bɛbaloaDenkɛfɛ,munnaatɛnamɔgɔminnuweleafɛ, olufanadɛmɛ,minnubɛatɔgɔta,kataamaakacifɔlenw la?

139Akoim'ayekoabɛudɛmɛ,oluminnubɛatɔgɔtani udusukunbɛɛyewa?Odekosɔn,aledeyeujusigilanye, waabɛmɔgɔwdɛmɛninisɔndiyaye,minnutɛbanatɔgɔ la,nkaubɛatɔgɔmuɲunidiyanyeye

140¶Neko:Matigi,ninnpogotigininwtɔgɔfɔneye;ani musominnutunbɛfininɛrɛmadon

141Akonpogotigininminnufangakabon,awkaolutɔgɔ lamɛn,kajɔdala.Utɔgɔwyeninnuye:

142FɔlɔbɛwelekoDannaya;Continencefilananminbɛ welekoContinence;sabanan,Setigiya;naaninanye Muɲuliye;tɔwminnujɔlenbɛninnujukɔrɔoluye,Nɔgɔya, Jalakibaliya,Saniya,Nisɔndiya,Tiɲɛ,Faamuyali,Bɛnkan, Kanuya

143MɔgɔomɔgɔbɛnintɔgɔwniAlaDenkɛtɔgɔwta,ona donAlakamasayala

144Akoten,musominnutunbɛfininɛrɛmadon,olu tɔgɔwlamɛn.Olula,naanideyekunbaye:fɔlɔyeNamara ye;filanan,oyeIncontinenceye;sabanan,Kantigiyabaliya; naaninan,oyeNisɔndiyaye

145Atɔminnubɛtuguokɔ,olubɛwelenincogola: Dusukasi,juguya,nege,dimi,nkalon,nalomanya, kuncɛbayaanikoniyaAlakabaarakɛlaminbɛojinɛwta, onaAlakamasayayetiɲɛna,nkaatɛnadonakɔnɔ.

146Nka,Matigi,kabakurunminnubɔradugumakadon boonkɔnɔ,oluyejumɛnwye?Akotanminnubilala jusigilanna,oluyesanfɔlɔwye;okɔfɛmɔgɔduuruni mugan,filanan,mɔgɔtilennenwta

147mɔgɔbisabaniduurunataw,oluyekirawnimatigi kabaarakɛlawye.Wamɔgɔbinaani,oluyeCidenwni dɔgɔtɔrɔwyeAlaDenkɛwaajulila.

148Ney'afɔko:«Matigi,munnanpogotigininwyehalio kabakurunwdonboonkɔnɔutalenkɔdala?Ako:«K'a masɔrɔninnuyeojinɛwtafɔlɔ,umakelenbɔkelenna, cɛwmabɔjinɛwla,nijinɛwmabɔcɛwla

149Nkajinɛwfaralaocɛwkanfokaseusayadonma; minnunininjinɛwtuntɛufɛ,utuntɛsekanafasɔrɔ sankansoinjɔlila

150Neko:«Matigi,ikaninyɔrɔinjiranela.»Ay'ajaabi ko:«Ibɛmundeli?»Munnaokabakurunwbɔra dugujukɔrɔ,kabilaninsankansoinjɔlikɔnɔ,k’ayekou tunbɛohakilisenuwtakabinitumajan.

151Akoatunkakankawulijifɛ,walisaukalafiɲɛU tuntɛsekadonAlakamasayalacogowɛrɛla,niutunbɛ ukaɲɛnamayafɔlɔsayabilakɛrɛfɛ.

152Odekosɔnusara,obɛɛn'ata,utaamasiyɛnkɛrani AlaDenkɛtaamasyɛnye,ocogola,udonnaAlaka masayala.

153SanimɔgɔkaAlaDenkɛtɔgɔsɔrɔ,asigilendonsaya kamankaayeotaamashyɛnsɔrɔtumaminna,a hɔrɔnyalendonsayama,kabilaɲɛnamayala.

154Sisan,otaamasyɛnyebatiselijiye,mɔgɔwbɛjigin minkɔnɔwajibikɔrɔkataasayala,nkaubɛwulikana ɲɛnamayakama.

155Odey'atootaamashyɛnfɔraolufanaye,uyebaara kɛn'aye,walisaukadonAlakamasayala

156Ney'afɔko:«Otumanafɛ,munna,setigi,nin kabakurunbinaanininnufanawulilan'uyekabɔ dugujukɔrɔ,k'asɔrɔuyeotaamasiyɛnsɔrɔkaban?

157Ay'ajaabiko:«KatugunininCidenwnikaramɔgɔw minnutunbɛAlaDenkɛtɔgɔwaajulikɛ,kasauka dannayaniakasebaayasɔrɔlenkɔ,oluyewaajulikɛmɔgɔ salenwyefɔlɔ.Uyeotaamashyɛndiuma.

158Ujiginnajilan'uye,kawulitugunNkaolujiginnaka uɲɛnamato,kawulikaseginɲɛnamayala.

159Odey'atouyeɲɛnamayasɔrɔodesababufɛkaAla DenkɛdɔnUmatigɛ,nkaudonnaubɛɛlasabuusara tilennenyanisaniyabalaotaamasiyɛndɔrɔndetunb'afɛ uye

160Ocogola,awbɛninkowɲɛfɔlisɔrɔ

161¶Ney'ajaabiko:Matigi,afɔnyesisan,minɲɛsinnen bɛokuluwma,munnautɛkelenyeten;dɔwyecogoya kelenye,dɔwfanayecogowɛrɛye

162Awkalamɛnnikɛ,ako;Ibɛkulutannifilaminnuye, oluyesiyatannifilayeOdey'atoAlaDenkɛbɛwaajuli kɛuye,ayeminnuciuma

163Nkamunna,neko,utɛkelenye,waukelen-kelenbɛɛ yejaye?Ay'ajaabiko:AwkalamɛnnikɛSiyatannifila minnuyediɲɛbɛɛta,oluyemɔgɔtannifilaye

164Iyeninkuluninnuyecogominna,utɛkelenye.Ode kosɔn,nenakulukelen-kelenbɛɛkɔrɔniukakɛwalewda wuliiye

165Nkafɔlɔ,setigi,neko,ninjiranela;K’ayekonin kuluwtɛkelenyeten,ubɛnnacogodikadonninsankanso injɔlila;aniunananiuyekulɛrikelenna;aniuyeelentɛ dɔgɔyakatɛmɛminnubɔradingɛdunbakɔnɔwa?

166Sabu,ay'ajaabi,siyaminnubɛsankolojukɔrɔ,olubɛɛ yeAlaDenkɛtɔgɔkelenmɛnanikadaala,uwelelenbɛ minfɛ.

167Odey'atoakataamashyɛnsɔrɔlenkɔ,ubɛɛkɛra1 faamuyalini2dɔnniyakelenna;Ukadannayaniuka kanuyakɛrakelenye;Uyeonpogotigininwniwtakafara atɔgɔkan

168Odekosɔnninsankansoinjɔlitunbɛin’afɔaɲɛye kelenye,waatunbɛyeelenbɔin’afɔtileyeelen

169Nkaokɔfɛ,ubɛnnaocogolahakilikelenna,ubɛɛ farikolokeleny'adaminɛ;obɛɛn'ata,udɔwy'uyɛrɛnɔgɔ, kagɛnkabɔmɔgɔtilennenwsugula,kaseginucogokɔrɔ la,kajuguyakatɛmɛfɔlɔkan

170¶Cogodi,neko,matigi,mɔgɔminnutunbɛMatigi dɔn,olutunkajugukatɛmɛokan?Ay'ajaabiko:Nimin t'Matigidòn,obènamayajuguyala,akajuguyaɲangili b'ala.

171NkaminyeMatigidɔn,okakankaayɛrɛtanga juguyabɛɛmapewu,kakɛtilennenyabaarakɛlayekataaa fɛ.

172Otumanafɛ,yalaatɛikoabɛjurumukɛkatɛmɛn fɔlɔkan,minkakankatuguɲumanyakɔ,nijurumuyɔrɔ kafisaamawa?katɛmɛnmɔgɔkanminbɛjurumukɛk'a sɔrɔamaAlakasebaayadɔn?

173Odekosɔnninnusigilendonsayakamatiɲɛna;Nka minnuyeMatigidɔn,kaakakabakokɛwalewye,niu bɛnaɲɛnamayakɛcogojugula,unaɲangisiɲɛfila,kasa foabada

174Odey'atoiy'ayecogominnakokabakurunwfililen kɔfɛsankansokɔnɔ,kabakurunminnutunbannaudonna jinɛjuguwnijinɛjuguwbolo;Iyesankansosaniyalenye ten,in'afɔabɛɛdilannanikabakurunkelenye

175Ocogola,Alakaegilisi,niasaniyalendon:(mɔgɔ juguwninkalontigɛlaw,mɔgɔjuguwnisigasigabagaw,ani mɔgɔminnubɛɛyeuyɛrɛminɛcogojugulaakɔnɔ,ka jurumusuguyacamankɛ,k’ugɛnkabɔkɛnɛma)nakɛ farikolokelenye,anifaamuyalikelen,hakilinakelen, dannayakelen,anikanuyakelen.

176Otumanafɛ,AlaDenkɛnanisɔndiyaucɛma,kaaka mɔgɔwminɛnisagosaniyalenye.

177Neko;Matigi,ninkoninnubɛɛkabonanibonyabɛu la;Nkasisan,a'yekuluwbɛɛnɔfɛkowniufangajiranela, walisamɔgɔomɔgɔbɛajigidaMatigikan,niayeokow mɛntumaminna,okabonyadaatɔgɔbanikabakoni senumakan»

178Akoninkulusuguyacamanmɛn,okɔrɔyekosiya tannifilata

179¶Minnuyedannayakɛkulufɔlɔla,ominyenɛrɛye, oludeyemurutilikɛdannayala;Ayekumajuguwfɔ MatigikamaAyeAlakabaarakɛlawjanfa

180Ujalakilendonsayala,nimisatɛula,odekosɔnuye mɔgɔnɛrɛmaye,katuguniusiyakajugu.

181Kulufilananmintunnɔgɔlendon,filankafow, dannabaaw,aninalonmakaramɔgɔwbɛyen

182Ukakuluyejiriyecogominna,dentɛalacogomin na;ocogokelennafana,ocɛsuguwtɔgɔbɛkrecɛnwna tiɲɛna,nkadannayalankolondonula;Tiɲɛdensifanatɛ ula.

183Obɛɛn'ata,yɔrɔbɛtoubolokanimisalikɛ,niu barikabanna,nkaniumamɛn,ufananakɛsayaniɲɔgɔn cɛnininsugutɛmɛnenwye.

184Ney'afɔko:Matigi,munnayɔrɔtoranimisalila mɔgɔwye,animɔgɔsuguminnufɔrakatɛmɛ,k'asɔrɔuka jurumuwsurunyalendonɲɔgɔnna?

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

185Odekosɔn,ay'afɔninnuye,kaseginɲɛnamayala nimisalifɛ,bawoumauMatigitɔgɔtiɲɛ,kaAlaka baarakɛlawjanfafana,nkauyemɔgɔwlafiliukatɔnɔnege fɛ,k'uɲɛminɛkakɛɲɛnijurumukɛlawnegewyeode kosɔnunatɔɔrɔokokosɔn.»

186Nka,nimisayɔrɔtoraubolohalibi,katuguniuma kumajugusifɔMatigikama

187¶Minnuyekulusabananna,ŋaniwniŋɛɲɛwtunbɛ minnuna,oluyedannayakɛlawye,nkaudɔwtunye nafolotigiwye,dɔwfanayekocamanta:ŋaniwyeuka nafoloye:ŋaniw,utunbɛkominnukɛ.

188Sisan,minnusirilenbɛjagocamanna,anikosuguya camanna,olutɛfaraAlakabaarakɛlawkan,nkaubɛ yaala-yaala,kominnubɛusɔgɔsɔgɔ.

189Ocogola,nafolotigiwb'uyɛrɛdiAlakabaarakɛlaw kabaromanigɛlɛyayeUsirannendonkofoyitɛnaɲiniu fɛ.Odekosɔn,akagɛlɛnkadonElohimkamasayala.

190Mɔgɔwbɛtaamanigɛlɛyayesennasanbarakanŋaniw kancogominna,ocogokelenna,nincɛsuguwtɛnadon Alakamasayakɔnɔ.

191Obɛɛn'ata,atayekɔseginkɛninbɛɛlakataa nimisalilaniokɛraubɛseginjoonaakan;k'asababukɛ ukawaatifɔlɔwlauyebaarabilakɔfɛ,waatinatawlau kasekakoɲumandɔwkɛ

192Odekosɔnniunimisarakatilennenyakɛwalewkɛ,u naɲɛnamaya;nkaniutoraukataamajuguwla,unadon musowbolominnubɛnaunibɔsiula

193¶Kulunaaninanta,bincamantunbɛminna,asanfɛla yebinkɛnɛye,nkaajuwjalendon,nitilefuntenimagara dɔwla,ubɛja

194Abɛsigasigabagawjira,minnuyedannayakɛ,ani mɔgɔwɛrɛwminnubɛMatigitaukanwna,nkaatɛu dusukunna:odekosɔnukabinjalendon,jutɛulasabuu bɛbalokumadɔrɔndela,nkaukakɛwalewsara.

195Odekosɔnninnutɛsalenwye,utɛɲɛnamawye,wa withalyesigayeSabusigabɛmɔgɔminnuna,olutɛ binkɛnɛye,utɛjaye.okɔrɔyekoamasa,amaɲɛnama.

196Katugunibinwbɛjatileyecogominna;ola sigasigatɔwniuyetɔɔrɔmɛndɔrɔn,kasirangɛlɛyawɲɛ, ubɛseginukaboliwkan,kabaarakɛuyetugun,ka maloyakauMatigitɔgɔta

197Otumanafɛ,nincɛsuguwtɛsa,aɲɛnamafanatɛ;o bɛɛn'ata,ninnufanabɛsekaɲɛnamaya,niunimisarao yɔrɔninbɛɛla;nkaniotɛ,unadimusowma,minnubɛna unibɔsiula»

198¶Kuluduurunanminyefarakurunye,nkabinkɛnɛb'a la,oluyeninsuguwye,uyedannayakɛ,kakantigiyakɛ tiɲɛna,nkaudalenbɛalanigɛlɛyayeUjagɛlɛndon,u bɛuyɛrɛbonya;mintunbɛnamiirikoabɛfɛnbɛɛdɔn, nkatiɲɛyɛrɛla,atɛfoyidɔn

199Odekosɔn,odannayainkosɔn,dɔnniyabɛbɔula; anirashpresumption(jatigɛwale)dɔbɛdonukɔnɔ.

200Nkaub'uyɛrɛtakataasanfɛ,in'afɔmɔgɔhakilitigiw haliniuyenalomanwye,obɛɛn'ata,abɛnakɛin'afɔu yekaramɔgɔwye.

201Onalomanyakosɔn,ucamanbɛuyɛrɛbonya,ukɛra fuyeSabujagɛlɛyanidannayafuyehakilijugubaye

202Odekosɔnninnucamanbɛfili;nkadɔwfanasɔnnau kafilima,unimisara,kauyɛrɛmajigindɔnbagawbolo

203Nimisalibɛsɔnninsugutɔwbɛɛma;K'amasɔrɔutun tɛmɔgɔjuguwye,nkautuntɛhakilintanwye.

204Odekosɔnnininnunimisara,unaɲɛnamayakɛAla ye;nkaniotɛ,unasiginiomusowye,minnubɛnauka juguyakɛukan.

205¶Fɛnminɲɛsinnenbɛkuluwɔɔrɔnanma,ni farakurunwkabonkataaafɛ,oluyedannayakɛbagawye; nkaminnukɔnɔ,faralifitininwtunbɛminnuna,oludeye sɔsɔlikɛuniɲɔgɔncɛ;Ukakɛlɛwkosɔn,ubɛsɛgɛn dannayala.

206Obɛɛn'ata,ninnucamannimisara,tɔwfanananimisa ten,niunanekacifɔlenwlamɛn;sabuukasɔsɔliwka dɔgɔdɔrɔn,waubɛnaseginnimisalilanɔgɔyala.

207Nkafarakurunbawbɛminnuna,olunakɛin'afɔ kabakurungɛlɛnw,minnuhakilibɛdiminijurumuwla,ka fadimilauniɲɔgɔncɛ.Odey'atoubɛfilikabɔsankanso kɔnɔ,umasɔnkadonakasokɔnɔSabunincɛsuguw tɛnaɲɛnamayakagɛlɛn»

208AnkaAlaniMatigiminbɛfɛnbɛɛkunna,anifanga b'alaakadanfɛnwbɛɛkan,otɛnaahakilitoanka jurumuwla,nkamɔgɔminnubɛsɔnukajurumuwma,olu bɛadususaalonɔgɔyala.in'afɔabɛasekolak'akisi walimak'ahalaki

209Nkane,in'afɔmɛlɛkɛminbilalenbɛawkanimisali kunna,neb'awlaadikomɔgɔomɔgɔbɛawcɛma,o ŋaniyasugudɔbɛola,akaobilakɛrɛfɛ,kaseginnimisali la;Matiginaawkajurumufɔlɔwkɛnɛya,niawyeaw saniyakabɔninhakilijuguinna.Nkaniawmaokɛ,aw nadonabolofokasesayama»

210¶Kuluwolonwulananminkɔnɔbinfalentunbɛfalen, kulubɛɛtunyekantigiye;Bagansifabɛɛtunbɛbaloabin na,nibintunbɛdunkacaya,atunbɛfalenkataaafɛ

211Uyedannabaawye,utunyemɔgɔɲumanwnimɔgɔ tilennenwyetumabɛɛ;Umafaranfasisisɔrɔuniɲɔgɔncɛ, nkautunbɛnisɔndiyahalibiAlakabaarakɛlawla,kao npogotigininwnidon.anikatokahinɛmɔgɔwbɛɛlatuma bɛɛ,kaukabaaradimɔgɔwbɛɛmajoonak’asɔrɔuma kɔrɔfɔ,anik’asɔrɔumamiiri

212OdekosɔnMatigiyeukanɔgɔyaniukajalakibaliya ye,ayedɔfaraukanubolowkakɛwalewla,kanɛɛmadi umaukakɛwalewbɛɛla

213Nkaneminyemɛlɛkɛyeminsigilenbɛawkanimisali kunna,neb'awlaadikoninsifasugubɛɛkatoo kuntilennakelenna,walisaawbɔnsɔnkanabɔyenfo abada.

214Matigiyeawkɔrɔbɔ,kaawsɛbɛnankajatelaI bɔnsɔnbɛɛnasigiAlaDenkɛfɛAwbɛɛyeanitaye» 215¶In'afɔkulu8nankola,jibolisiracamantunbɛmin kɔnɔ,Alakadanfɛnwbɛɛtunbɛjibɔminfɛuyeo ɲɔgɔnwyeminnudaraMatigiyecidenwcidiɲɛbɛɛlaka waajulikɛ;

216Udɔwyekaramɔgɔwye,uyewaajulikɛanika mɔgɔwkalannisaniyanikɔnɔnajɛyaye,waumasɔnhali dɔɔninnegejugusima,nkaubɛtaamatilennenyanitiɲɛ natumabɛɛ

217Odekosɔnninnubɛukabarokɛmɛlɛkɛwcɛma

218¶Seginkakɛ;kulukɔnɔntɔnnanminyekungokolon ye,sawfalenbɛminnaMɔgɔminnudaraala,nkanɔgɔ camantunbɛula

219ninnuyeminisirisuguwyeminnub'ukacidenyabaara kɛcogojugula;kamusocɛsalenwnifaantanwkanafolo bɔsiulaUyefɛnminnusɔrɔ,ukabaarakɛuyɛrɛwye,u tɛbaarakɛmɔgɔwɛrɛwye.

220Niutoraonamarala,uy'uyɛrɛdisayama,ɲɛnamaya jigiyatɛnakɛuye.Nkan'uy'uyɛlɛma,kauka cidenyabaarakɛnikɔnɔnajɛyaye,ubɛsekaɲɛnamaya.

221Minnusɔrɔlakagɛlɛn,oluyemɔgɔdɔwyeminnu bannaMatigitɔgɔma,kaseginMatigimatugun,nkau kɛrakungonikungoye;ukanauyɛrɛdiAlaka baarakɛlawma;nkaufaralenɲɔgɔnkanuniɲɔgɔncɛ,u bɔnɛnauninanihakilintanyadɔɔninye.

222In'afɔɛrɛzɛnsunminbilalenbɛjirisunbala,amafini donabada,obɛhalaki,binjuguwbɛadawolo,waati tɛmɛnenkɔfɛ,abɛkɛkungoye,kanafadabilaamakɛfɛ;o la,nincɛsuguminnujigitigɛlendonuyɛrɛla,k'u sɔgɔsɔgɔ,oluy'adaminɛkakɛnafatɛuMatigibolo

223Nkaobɛɛn'ata,nimisalibɛsekakɛninnufɛ,niuma sɔrɔkabɔudusukunwnakabanKrisitama;nkanininnu dɔnasɔrɔkabanalakabɔadusukunna,netɛsek'afɔni omɔgɔsugubɛsekaɲɛnamayasɔrɔ.

224Odekosɔnneb'afɔkonimɔgɔdɔyeasɔsɔ,odonw na,akaseginnimisalila;sabuatɛsekakɛkomɔgɔo mɔgɔbɛbanMatigilasisan,obɛsekakisilisɔrɔkɔfɛ.

225Nkaminb'afɛkanimisa,okakankateliyakanimisa, sanininsankansoinjɔlikaban,n'otɛ,omusowbɛnaadon sayala.

226NkabololabaarakɛlawdeyenanbarakɛlawyeMinnu bɛɲagamiɲɔgɔnna,iyesaminnuɲagaminenyeokulula, oludeyeoluye.

227Sawkabagabɛmɔgɔfagacogominnaola,omɔgɔw kakumawbɛmɔgɔwminɛkauhalakiOdekosɔnubɛu kadannayatiɲɛ,ubɛɲɛnamayasuguminkɛ

228Obɛɛn'ata,udɔwnimisara,ukisira,ocogokelenna, dɔwfananakisi,niunimisara;nkan'otɛ,ubɛsamuso minnufɛ,fanganifangabɛubolo.

229¶Katuguniminɲɛsinnenbɛkulutannanma,jiriwtun bɛbaganwdatuguminkɔnɔ,oluyemɔgɔminnuye dannayakɛ,waudɔwkɛraepiskɔpuwye,okɔrɔyeko egilisiwɲɛmɔgɔw

230Dɔwɛrɛw,oyekabakurunsuguwyeminnumakɛi n’afɔumakɛfɛnye,nkauyeAlakabaarakɛlawladonni hakilinisɔndiyalenye

231Otumanafɛ,minnubilalaminisirisodɔgɔmanninw kan;aniuyefaantanwnimusocɛsalenwlakana;Uye barosaniyalenmaratumabɛɛ,odekosɔnufanalakananen donMatigifɛ.

232Mɔgɔomɔgɔbɛocogola,obɛbonyaMatigiɲɛkɔrɔ; Ujɔyɔrɔbɛmɛlɛkɛwcɛma,niutorakaMatigikanminɛfo kasealabanma.

233¶Kulutannikelennanminkɔnɔ,jiriwtundonini jiridensuguyacamanye,oluyemɔgɔminnuyedannayakɛ, kasayatɔɔrɔ,MatigitɔgɔkosɔnUyemuɲulikɛnihakili labɛnnenye,kaukaɲɛnamayadiniudusukunbɛɛye

234Ney'afɔko:«Otumanafɛ,munna,setigi,ninden ninnubɛɛbɛdentiɲɛna,nkadɔwcɛkaɲikatɛmɛdɔwkan?

235Awkalamɛnnikɛ,ako:MɔgɔomɔgɔtɔɔrɔlaMatigi tɔgɔkosɔn,Matigibɛobonya;Ukajurumuwbɛɛbɛbɔ yen,katuguniuyesayatɔɔrɔAlaDenkɛtɔgɔkosɔn.

236Awk'amɛnsisan,munnaudenwtɛkelenye,wau dɔwkacanidɔwye,minnunananiuyekiritigɛlawɲɛkɔrɔ, kaɲininkalikɛ,umabanMatigila,nkautɔɔrɔlanihakili labɛnnenyeninnubonyakabonMatigiɲɛkɔrɔOla, jiridenminnukaɲikosɛbɛ,oluyeninnuye

237Nkaminnutunbɛsirananikasigasiga,kamiiriuyɛrɛ laniukakankasɔnKrisitamawalimakabanKrisitala,

nkaobɛɛn'ata,uyetɔɔrɔsɔrɔ;ujiridenwkadɔgɔ,bawo omiiriliinnanaudusukunwna.

238Katugunimiirijugunijuguyadonbaaradenka hakilijagabɔkɛniakakankabanamakɛlaOmiirili suguwbɛawjantoawyɛrɛla,walisaohakilikanatoaw kɔnɔ,kasaElohimye

239Awminnubɛsayatɔɔrɔatɔgɔkosɔn,awkakanka Matigibonya,k'amasɔrɔay'ajatekoawkakanniatɔgɔ yeAwkakisikabɔawkajurumuwbɛɛla»

240Odey'atomunnaawt'awyɛrɛjatenisɔndiyalenwye? Awb'amiiritiɲɛnakonimɔgɔdɔtɔɔrɔlaawcɛma,abɛ baarabelebelekɛwa?KatuguniMatigibɛɲɛnamayadiaw ma,nkaawtɛofaamuKatuguniawkajurumuwyeaw degun.Niawtunmatɔɔrɔatɔgɔkosɔn,awtunsarasisan Matigifɛ

241Odey'atonebɛninfɔawye,awminnubɛmiiriniaw kakankasɔnamawalakabanala.Awkasɔnamako MatigibɛawboloawkaAlayeNiawbɛbanala,walisa awkanadonkasola

242Katugunisiyawbɛɛbɛukajɔnwɲangiminnubɛbanu makɛwlaawb'amiirikoMatiginamunkɛawla,fɛnbɛɛ sebɛminna?

243Odekosɔn,awkaosigasigawbɔawdusukunwna, walisaawkaɲɛnamayakɛbadaaAlaye

244Kulutannifilananmintunyefinye,oyemɔgɔminnu ye,oluyedannayakɛin’afɔdenmisɛnlakikaw,juguyasi madonukamiiriliwkɔnɔabada,waumadelik’adɔn jurumutunyeminye,nkautoraukakantigiyalatumabɛɛ

245OdekosɔnnincɛsuguwnaAlakamasayaciyɛnta sigat'ala;sabuumadelikaAlakacifɔlenwnɔgɔcogosi la,nkautoraocogokelennanikɔnɔnajɛyayeuka ɲɛnamayadonbɛɛkɔnɔ.

246Odekosɔn,mɔgɔomɔgɔ,ako,otiginatodenmisɛnw ye,juguyatɛminna;nabonyakatɛmɛnneyeminnukofɔ fɔlɔ,katuguniodenwbɛɛbonyalendonMatigifɛ.

247Odekosɔn,awnisɔndiyalendon,awminnunajuguya bɛɛbɔawla,kajalakibaliyadonawla.sabuawnaMatigi yefɔlɔ.»

248Ayekuluwbɛɛɲɛfɔlibannincogola,ney'afɔayeko: «Matigi,kabakurunminnubɔrakɛnɛkankabilasankanso kɔnɔ,olufanajiranelasisan,minnubanna

249Kabakurunbulamaminnufaralasankansojɔlikan,olu fanakola.

250¶Ako,kabakurunminnubɔrakɛnɛkankadon sankansojɔlila,kabilaminnubanna,olukasokɔnɔ,aw kaolulamɛn.oludeyeokulufinmaninjuye.

251Odekosɔnsabuminnudaraokulula,olujalakibali tundonkosɛbɛ;ninsankansoinmatigiy'afɔkominnuye kuluinjuye,olukabilaboonkɔnɔ.

252Katuguniatunb’adɔnkoniudonnaninbooninkɔnɔ ubɛnatokayeelenbɔ;usituntɛnakɛmɔgɔnɛrɛmaye tugun.

253Nkan’atunyedɔfaraocogokankabɔkulutɔwla,a tunbɛnaɲinikataabɔsankansolatugunanik’asaniya

254Sisanninkabakurunfinmanwbɛɛyekamalenninwye minnudaraala,walimaminnunadaala;sabuubɛɛye kelenyeNinsuguyenisɔndiyaye,bawojalakitɛala 255Awyeokabakurunbulamanikabakurunjɛmanwfana lamɛnsisanNkauy'asɔrɔulamininendon,katuguniuka nafoloyeudibidɔɔnikabɔtiɲɛna,kauɲɛwdatugu 256Obɛɛn'ata,umabɔMatigilaabada,kumajugusima bɔudala;Nkatilennenyanijogoɲumanyanitiɲɛbɛɛ

Hermaskasagagɛnnawkagafesabanan-Similitudes

257Matigiy'uhakiliyetumaminna,walisaukatiɲɛ masiri.ay'afɔuyekoukatokoɲumanna,ukanafoloka dɔgɔya.

258Katuguniatunt'afɛukabɔyenpewu,walasaukase kakoɲumandɔkɛnifɛntolenye,kaɲɛnamayakɛAlaye. sabuufanayesuguɲumanye

259odey'atoutigɛradɔɔninula,odey'ubilasankanso injɔlila.

260¶Mɔgɔtɔwminnutorakalaminihalibi,nkaumasɔrɔ kabɛnninsankansoinjɔlima,bawoumataamasiyɛnsɔrɔ fɔlɔ;uy'utakaseginuyɔrɔla,bawousɔrɔlakalamini kosɛbɛ

261Nkanindiɲɛinkakankatigɛkabɔula,aniuka nafolofuw;okɔ,unabɛnAlakamasayama.Katuguniu kakankadonElohimkamasayala,katuguniAlayeduba kɛninmɔgɔjalakibalisuguye

262Odekosɔnninsugusitɛnabin;NiSitanɛkɔrɔbɔrau dɔlakelenna,anakɔseginaMatigiAlamasɔɔni»

263nenimisalimɛlɛkɛbɛijatenisɔndiyabaye,mɔgɔo mɔgɔjalakibalidonikodenmisɛnninw,bawoiniyɔrɔkaɲi anibonyakabonMatigiɲɛkɔrɔ

264Neb'afɔawbɛɛyeminnuyenintaamasiyɛninsɔrɔ awkanɔgɔyamara,awkanaawhakilitokojuguminnu kɛraawla,awkanataaɲɛnijuguyaye,walimanidusukasi ye,jurumuwhakilila

265Nkaawkakɛnikelenye,kafurawdiawma,kaubɔ awla;walisasagawkuntigikaɲagaliolakatuguniana ɲagali,niabɛɛkɛnɛyara»

266Nkanininsaganinnudɔy'asɔrɔajɛnsɛnnendon, Bɔnɛnakɛsagagɛnnawma;nkanisagagɛnnawyɛrɛbɛna jɛnsɛn.ubɛnamunjaabisagagɛnnawmatigima?Yalau bɛnaafɔkosagawy’utɔɔrɔwa?Nkautɛnadaula.

267Sabuayekoyemintɛsekadaalakosagagɛnnawka tɔɔrɔakasagakulufɛ;Anaɲangikat'afɛakankalon kosɔn.»

268Sisannedeyesagagɛnnaye;anikɛrɛnkɛrɛnnenyala,a kakankajatebɔkɛawkan.

269¶Odekosɔnawk'awjantoawyɛrɛlakasankansojɔ halibiMatigisigilenbɛhɛrɛkanubagawlasabuhɛrɛye kanulenyeNkaayɔrɔkajansɔsɔlikɛlawnijuguyala

270Odey'atoa'yehakilibɛɛlaseginama,ikoawy'a sɔrɔcogominnaNiiyefinikuranikɛnɛmandifasatigi ma,inaajirakoikakɛnɛyasɔrɔkokura.Odey'atoni fasatiginaatigɛlenseginima,yalaibɛnaosɔrɔwa?

271Yalaitɛnadimisisanwa;Awkaakɔrɔfɔk'afɔko:Ne yenekafinibɛɛdiima.munnaiy'afaranfasi,k'akɛnafa tɛnebolo?Sisan,nafafoyitɛnela,iyewariminsaraa kɔnɔ,okosɔnYalait'afɛkaninbɛɛfɔfasatigiye,ayei kafinifaranfasicogominnawa?

272Odekosɔnniitunb'afɛkahamiikafinina,kaŋunan koimaakɛnɛya;ib'amiirikoMatiginamunkɛ,alemin y'aNidiimaabɛɛla,k'asɔrɔiy'akɛnafatɛalapewu, walisaakanakɛnafafoyiyeaMatigibolo?Katugunia tiɲɛnaifɛ,nafatɛalatun

273MatigitɛnaoɲɔgɔnkɛaNikola,ikakɛwalekosɔn wa?Sigat’ala,neko,abɛnaoɲɔgɔnkɛmɔgɔbɛɛla,a bɛnaminnusɔrɔkataaafɛjoginwhakilila

274Awkanasennaotumanasenkɔrɔako,akahinɛ;nka awkaabonya,katuguniabɛmuɲukosɛbɛawkajurumuw la,atɛikoawdɔNkaawkanimisa,katugunionanafa laseawma.»

275¶Ninkowbɛɛsɛbɛnnenbɛsanfɛko:Nesagagɛnnaw, nimisalimɛlɛkɛ,neyeAlakabaarakɛlawjiraanikakuma ufɛ.

276Odekosɔnniawdaraninkumawlakaulamɛn,ka taamaula,kaawkasirawlatilen,awnaɲɛnamaya.Nkani awtorajuguyala,kaawhakilitojoginwla,ojurumutɔsi tɛnaɲɛnamayaAlaye

277Ninkominnutunkakankafɔnefɛ,neyeolubɛɛdi awmanincogolaSagagɛnnawy'afɔneyeko:«Iyefɛn bɛɛɲininefɛwa?»Ney'ajaabiko:«Matigi,ney'asɔrɔ» 278Otumanafɛ,munnaakoimaɲininkalikɛnin kabakurunninnuyɔrɔwkola,minnubilalaboonkɔnɔ, walisanekaofanaɲɛfɔiye?Ney'ajaabiko:Matigi,ne ɲinɛnaokɔ.Ay'afɔninnufanakola,awk'alamɛn.

279Oludeyeocifɔlenwmɛnsisan,kanimisaudusukun bɛɛla;

280Matigiy’ayetumaminnakoukanimisalikaɲiani koasaniyalendon,wakoubɛsekatoola,ayecifɔkou kajurumufɔlɔwkabɔyenOyɔrɔwtunyeukajurumuw ye,odekosɔnudabɔrawalisaukanabɔkɛnɛkan.

ƝƐNABƆLI10

1Neyeninkitabusɛbɛnnenkɔ,mɛlɛkɛminyenedon sagagɛnnawbolo,odonnanetunbɛsominkɔnɔ,kasigi dilankan,osagagɛnnawjɔlentoraakininfɛ.

2Okɔ,ayenewelek'afɔneyeko:Neyeiniikasodi ninsagagɛnnawma,walisaikalakanaafɛNeko:Ɔwɔ, Matigi

3Odekosɔn,ako,niinaitangatɔɔrɔbɛɛmaanijuguya bɛɛma,kaɲɛsɔrɔkumaɲumannibaaraɲumanbɛɛla. ɲumanyanitilennenyabɛɛkasɔrɔ.Ayeciminnudiima,i kataamaola,inakuntigiyakɛjurumubɛɛkan»

4Niiyeocifɔlenwmara,nindiɲɛnegenidiyanyekow bɛɛnakoloiye.Ɲɛtaabɛnatuguikɔbaaraɲumanbɛɛla. 5Odey'atoakakuntigiyaniakamajigintaiɲɛkɔrɔk'a fɔbɛɛyekoabonyalendonkosɛbɛaniatɔgɔkabon Elohimɲɛkɔrɔ.

6NimisalisebaayadiraalekelenpedemadiɲɛbɛɛkɔnɔA makɛiɲɛnakoayekuntigibayewa?

7Nkaawbɛakaɲumanyaniakamajiginminɲimiawɲɛ na,awbɛomafiɲɛya

8¶Ney'afɔayeko:Matigi,aɲininkakabiniadonnane kasokɔnɔnineyefɛndɔkɛcogolamintɛbɛn,walimani neyeadusutiɲɛfɛndɔlawa?

9Akoneb'adɔnkoimafoyikɛcogolamintɛbɛn,wai tɛnaoɲɔgɔnkɛkɔfɛodekosɔnnebɛninkowfɔiye walisaikatokamuɲu;katuguniayejateɲumandinemai kola.

10Nkainaokowfɔmɔgɔwɛrɛwye,walisaminnu nimisara,walimaminnunanimisa,olukakɛkelenyenii ye.Abɛsekajateɲumandinemaufanakola,nefanabɛ sekaoɲɔgɔnkɛMatigiye»

11Ney'ajaabiMatigi,nebɛAlakakabakokɛwalewfɔ mɔgɔwbɛɛye.aninejigib'akankominnub'ukanuani minnuyejurumukɛkakɔrɔ,niunaokowmɛn,una nimisa,kaɲɛnamayasɔrɔkokura

12Odey'ato,ako,awkataaafɛnincidenyabaarala. Mɔgɔomɔgɔmananinsagagɛnnawkacifɔlenwkɛ,ona ɲɛnamayaBonyababɛnabonyayananiMatigiɲɛkɔrɔ 13Nkaminnutɛakacifɔlenwmara,olubɛboliuka ɲɛnamayaɲɛkakɛajuguwyeMinnumatuguakaci

fɔlenwkɔ,olunauyɛrɛdisayama,ukelen-kelenbɛɛna jalakiayɛrɛjolila.

14Nkaneb'afɔiyekoikanincifɔlenwmara,inafura sɔrɔikajurumuwbɛɛla

15¶Kafaraokan,neyeninnpogotigininwcikataasigii fɛkatuguniney'ayekoukaɲumanyabɛilakosɛbɛ»O dey'atoinausɔrɔidɛmɛbagawye,walisaayeciminnu diima,ikaolumarakaɲɛ.sabuocikanwtɛsekalabato nininnpogotigininwtɛ

16Ub'afɛkakɛifɛcogominna,neb'ayeNenacifɔu yefanakoubɛɛkanabɔikaso.»

17Ikasosaniyadɔrɔn,katuguniunasigisosaniyalen kɔnɔjoonaUsaniyalendon,usaniyalendon,ucɛsirilen don.UbɛɛyenɛɛmasɔrɔMatigifɛ.

18Niikasosaniyalendon,unatoifɛNkaniamanɔgɔo cogolaabada,unabɔikasooyɔrɔninbɛɛ,katugunio npogotigininwtɛsekanɔgɔsimuɲu.

19Ney'afɔayeko:Matigi,nejigib'akankonebɛnau diyabɔten,foubɛnanisɔndiyatumabɛɛkasiginekaso kɔnɔ.Iyenekalifaminma,otɛŋunannelacogominna. Olasa,utɛnaŋunanfana»

20Okɔ,ay'afɔosagagɛnnayeko:«Ney'ayekoElohim kabaarakɛlanaɲɛnamayakɛkanincifɔlenwmara,kanin npogotigininninnubilasigiyɔrɔsaniyalendɔla

21Ayeofɔtumaminna,ayenedonosagagɛnnabolo,ka npogotigininwwelek'afɔuyeko.K'amasɔrɔney'ayeko awnasiginincɛkasokɔnɔjoona,neb'aniakasodiaw ma,walisaawkanabɔakasofewu»Uy'okumawmɛnni diyanyeye

22¶Okɔ,ay'afɔneyeko:Ikataaikacidenyabaarala cɛyala.Alakakobawfɔmɔgɔwbɛɛye,inanɛɛmasɔrɔo cidenyabaarala.»

23Mɔgɔomɔgɔbɛtaamaocifɔlenwla,onaɲɛnamaya, kanisɔndiyasɔrɔakaɲɛnamayakɔnɔ.Nkaminbɛnaubila, otɛnaɲɛnamaya,atɛnanisɔndiyaakaɲɛnamayakɔnɔ.

24Afɔubɛɛyekomɔgɔomɔgɔbɛsekakoɲumankɛ,o kanakɛwaleɲumanwdabila,katugunionafakabonubolo. Sabuneb'afɛmɔgɔwbɛɛkakisiukagɛlɛyawma.

25Minb'afɛkagɛlɛyawsɔrɔakadonodonɲɛnamaya kɔnɔ,otigitɔɔrɔlendonkosɛbɛOla,mɔgɔomɔgɔbɛoni kisiwajibima,obɛnisɔndiyabasɔrɔayɛrɛla

26Mɔgɔmindusukasiraogɛlɛyawkosɔn,obɛtɔɔrɔcogo kelenna,in'afɔasirilenbɛcakɛdala.Mɔgɔcamanmase kaotɔɔrɔwmuɲu,uy'asugandik'uyɛrɛhalaki

27Odey'atomɔgɔminbɛomɔgɔsugukabalawudɔn, k'asɔrɔamaahɔrɔnyakabɔola,obɛjurumubakɛkaa jolijalaki

28Odekosɔn,mɔgɔminnuyesesɔrɔMatigifɛ,awka kɛwaleɲumanwkɛ.Awkanaukɛtumaminna,sankanso jɔlikanabansabuawdekosɔnboonjɔlendon

29Niawmateliyakakoɲumankɛ,sankansonaban,aw nadatuguakɔnɔ.

30Okumafɔlenkɔnefɛ,awulilakabɔdilankankataa, kasagagɛnnawninpogotigininwta

31Nkaay'afɔneyekoanasagagɛnnawninpogotigininw bilakaseginnekasoAmiina

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.