Makkabilərin4-cü
kitabı
GİRİŞ
Bukitabqədimistibdadınqaranlıqdəhşətlərindənəks-səda verənqorxuncildırımgurultusukimidirBu,bəzilərinin Epiphanes,DəliadlandırdığıSuriyatiranıAntioxun təqiblərinəəsaslananbirfəsildirBirinciəsrlərinRoma tarixindəikibelətiranqeydolunur-digəriKaliqula,İkinci ParlaqDəli.
BuyazınınformasınatiqlikdirNitqinyüksəlişlərivə enişlərioqədərdiqqətləplanlaşdırılıb;Onunarqumentləri oqədərdağıdıcıdır;onunməntiqibeləsarsılmazdır; zərbələrioqədərdərin;onunmülahizələrioqədərsərindir ki,o,ənsafnatiqliknümunəsikimiözyerinitutur.
Əsassöz--CəsarətdirYazıçıİlhamlanmışAğıl Fəlsəfəsininehtiraslıifadəsiiləbaşlayır.Bizbuiyirminci əsriAğılƏsrikimidüşünməyivəonuMiflərƏsriilə müqayisəetməyixoşlayırıq-lakinbeləbiryazıbeləbir fərziyyəyəmeydanoxuyur.Bizyəqinki,Xristianerasından əvvəlbirinciəsrəaidolanbiryazıçınınikiminiləvvəl olduğukimibugündəgüclüAğılfəlsəfəsiniifadəetdiyini görürük
İşgəncəkameralarındamüşahidələrinaparılması amansızdır.Dahayumşaqşeylərəuyğunlaşanmüasir qulaqlarımızadəhşətlidərəcədətəsiredirArdıcıl işgəncələrintəfərrüatları(əsrlərsonraİspan inkvizisiyasınınalətlərinitəklifedir)zövqümüzəgörəşok edicişəkildəişlənibHəttaQocanın,YeddiQardaşınvə Ananınstoikpersonajlarınınmeydanaçıxmasıdabu natiqinCəsarətəilhamverdiyivəhşiliyiyumşaltmağa köməketmir
XristianKilsəsininqədimAtalarıbukitabı(Suriyalı tərcüməsindənbizdəvar)yüksəkəxlaqidəyərəvətəlimə malikbirəsərkimidiqqətləqoruyubsaxlamışlarvə şübhəsizki,onuoxumaqlaşəhidlikzirvəsinəucalmışbir çoxilkxristianşəhidlərinətanışidi
FƏSİL1
İlhamlanmışSəbəbləbağlıqədimdövrlərdənfəlsəfənin konturlarıSivilizasiyaheçvaxtyüksəkdüşüncəyənail olmayıb“Repressiyalar”mövzusundamüzakirə48-ciayə bəşəriyyətinbütünFəlsəfəsiniümumiləşdirir.
1Müzakirəetməyitəklifetdiyimsualənyüksəkdərəcədə fəlsəfidir,yəniİlhamlıSəbəbehtiraslarüzərindəali hökmdarolub-olmamasıdır;vəonunfəlsəfəsinəciddi diqqətyetirməyinizixahişedərdim
2Çünkimövzutəkcəbiliksahəsikimiümumənzəruri deyil,o,fəzilətlərinənböyüyününtərifinidəehtivaedirki, bununladamənözünüidarəetməyinəzərdətuturam 3Yəni,əgərəqlintəvazökarlığa,acgözliyəvəşəhvətəzidd olanehtiraslarahakimolduğusübutolunarsa,onunda bədxahlıqkimiehtiraslara,ədalətəmüxalifolanehtiraslara
vəkişiliyəmüxalifolanqəzəb,ağrıvəqorxuyadahakim olduğuaçıq-aydıngöstərilir
4Ammabəzilərisoruşabilərki,əgərSəbəbehtirasların ağasıdırsa,nəüçünunutqanlıqvənadanlığanəzarətetmir? onlarınməqsədiistehzaetməkdir
5Cavabbudurki,Ağılağılınözündəolanqüsurlar üzərindədeyil,ədalətə,kişiliyə,təvazökarlığavə mühakimələrəziddolanehtiraslarvəyaəxlaqiqüsurlar üzərindəhakimdir;vəonlarınvəziyyətindəonunhərəkəti ehtiraslarıməhvetməkdeyil,onlarauğurlamüqavimət göstərməyimizitəminetməkdir
6Müxtəlifmənbələrdəngötürülmüşçoxlumisallargətirə bilərdimki,buradaAğılözününehtiraslarahakim olduğunusübutetdi,lakinindiyəqədərverəbiləcəyimən yaxşınümunəfəzilətnaminəölənlərin,Eleazarın,Yeddi QardaşınvəAnanınnəcibdavranışlarıdır
7Çünkionlarınhamısıəzablarahörmətsizlikləriilə,bəli, ölüməqədərsübutetdilərki,Ağılehtiraslardanüstündür.
8Mənburadaonlarınfəzilətlərinitərifləməküçün genişləndirəbilərəm,onlar,Anailəkişilər,mənəvigözəllik vəyaxşılıqsevgisiüçünqeydetdiyimizbugündəölənlər, əksinə,onlarıqazandıqlarışərəflərəgörətəbriketmək istərdim.
9Çünkionlarıncəsarətinəvədözümlülüyünətəkcə ümumdünyadeyil,həmdəcəlladlarıtərəfindənduyulan heyranlıqonlarıxalqımızınaltındaqaldığıistibdadın süqutununmüəllifietdi,dözümləriilətiranıməğlubetdi, beləliklə,onlarınvasitəsiləölkələritəmizləndi
10Ammaindifürsətdənistifadəedərək,ümumi nəzəriyyəyəbaşladıqdansonrabunumüzakirəedəcəyəm, vərdişetdiyimkimi,sonradamüdrikAllahıizzətləndirərək onlarınhekayəsinəkeçəcəyəm.
11Beləliklə,sorğumuzbudurki,Səbəbehtiraslara hakimdirmi?
12AncaqbizSəbəbinnəolduğunuvəehtirasınnə olduğunu,ehtirasınneçəformasınınolduğunuvəAğılın onlarınhamısındanüstünolub-olmadığınımüəyyən etməliyik.
13Müdriklikhəyatınaaydındüşüncəiləüstünlükverən ağılhesabedirəm
14Mənhikmətiilahivəinsanişeylərvəonlarınsəbəbləri haqqındabilikkimiqəbuledirəm
15MənbunuQanunauyğunolaraqəldəetdiyimiz mədəniyyəthesabedirəmki,onunvasitəsiləbizAllahın şeylərinivəbizimdünyəvimənfəətimizüçüninsana məxsusolanıhörmətləöyrənirik
16İndimüdriklikmühakiməvəədalət,cəsarətvə təvazökarlıqformalarındatəzahüredir
17Lakinmühakiməvəyaözünüidarəetməonların hamısınahakimdir,çünkionunvasitəsilə,həqiqətən,Ağıl ehtiraslarüzərindəhakimiyyətinitəsdiqləyir
18Ancaqehtiraslarınikihərtərəflimənbəyivar,yənihəzz vəağrıvəhərbirimahiyyətcəhəmruha,həmdəbədənə aiddir
19Həmhəzz,həmdəağrıbaxımındanehtirasların müəyyənardıcıllığamalikolduğubirçoxhallarvar.
20Beləliklə,arzuhəzzdənəvvəl,məmnunluqardınca, qorxuağrıdanəvvəl,ağrıdansonrakədərgəlir
21Qəzəb,yenədə,əgərinsanözhissləriningedişatına qayıtsa,həmhəzzin,həmdəağrınınqarışdığıbirehtirasdır
22Həmdəhəzzinaltındaehtiraslarınənmüxtəlifliyini nümayişetdirənəxlaqialçaltmagəlir.
23O,ruhdalovğalıq,tamahkarlıq,şöhrətpərəstlik,çəkişmə vəqeybətkimi,bədəndəisəyadətyemək,qarınqululuqvə xəlvətdəqarmaqarışıqlıqkimitəzahüredir
24İndizövqvəağrıikiağackimibədəndənvəruhdan böyüyür,buehtiraslarınçoxlubudaqlarıcücərir;vəhərbir insanınustabağbankimiSəbəbi,alaqotlarınıtəmizləmək, budamaqvəbağlamaq,suyuaçmaqvəonubura-bura yönləndirmək,ehtirasvəehtiraslarınsıxlığını əhliləşdirməyəaparır
25Çünkiağılfəzilətlərərəhbərliketdiyihalda,ehtirasların sahibidir
26İndiilknövbədəmüşahidəedinki,təvazökarlığın tormozlayıcıtəsirisayəsindəAğılehtiraslardanüstünolur.
27Təvazökarlıq,məncə,istəkləriboğmaqdır;lakin istəklərinbəziləriəqli,bəziləriisəfizikidirvəhərikinöv aydınşəkildəAğıltərəfindənidarəolunur;Bizharamətlərə sövqetdiyimizzamanonlardanalacağımızləzzətlərdən necəəlçəkəbilərik?
28MəgərAğıliştahıboğmağaqadirdeyilmi?Məncə, belədir
29Bunagörədə,Qanunlabizəqadağanolunmuşhərcürsu heyvanlarını,quşları,heyvanlarıvəətləriyeməkistəyini hissetdikdə,ağılınüstünlüyüiləçəkinirik
30Çünkiiştahalarımızınmeyllərimülayimağıltərəfindən yoxlanılırvəmaneətörədilirvəbədəninbütünhərəkətləri Ağılcilovunatabeolur
31Bəstəbiiistəkvarsatəəccüblənəcəknəvar?
gözəlliyinbəhrəsindənzövqalmaqüçünruhunsönməsi?
32BizfəzilətliYusifibunagörətərifləyirikO,fiziki istəkləriningüclüolduğuyaşdagəncbirgənc,özSəbəbiilə ehtiraslarınınimpulsunusöndürdü.
33Ağılıntəkcəcinsiehtirasındeyil,hərcürtamahında təkanınıboğduğusübutedilmişdir
34ÇünkiQanundadeyilir:“Qonşununarvadınavə qonşununheçbirşeyinətamahsalma”
35Həqiqətən,Qanunbizətamahsalmamağıəmredəndə, məncə,o,ədalətinəleyhinəçıxanehtiraslarıidarəetdiyi kimi,Ağılıntamahkarehtiraslarıidarəetməyəqadirolduğu arqumentinigüclüşəkildətəsdiqetməlidir
36ƏgərSəbəbaçıq-aşkarehtiraslarınağasıdeyilsə,təbii olaraqqıcıqlandırıcı,tamahkarvəsərxoşolaninsana təbiətinidəyişməyibaşqanecəöyrətməkolar?
37Şübhəsizki,insanqanunagörəhəyatınıəmredənkimi, xəsislikedirsə,təbiətinəziddhərəkətedirvəehtiyacı olanlarafaizsizborcverirvəyeddinciyaşdaborcunusilir
38Əgəro,təvazökardırsa,ağılsayəsindəQanunonualt-üst edirvəküləşiniyığmaqdanvəüzümbağlarınınson üzümləriniyığmaqdançəkinir.
39Qalanhərşeyəgəlincə,bizbaşadüşəbilərikki,Ağıl ehtiraslarvəyaehtiraslarüzərindəhakimmövqedədir
40ÇünkiQanunvalideynlərəolanməhəbbətdənüstündür ki,kişionlarnaminəözfəzilətinitəslimetməsinvəo, arvadsevgisiniüstələyir,beləki,arvadpozarsa,kişionu məzəmmətetsinvəövladlaraolanməhəbbətiidarəetsin, beləki,əgəronlarnadincolsalar,kişionlarıcəzalandırsın vədostluqiddialarınıtənbehetsin,kişiisədostluq iddialarınanəzarətetsin.
41Qanunlaağılhəttanifrətədəqalibgələbildiyihalda, insandüşməninbağlarınıqırmaqdançəkinib,düşmənin malınıtalançılardanqoruyubsəpələnmişmallarınıyığıb yığdığızamanbunuparadoksalbirşeyhesabetməyin
42Ağılınhökmüdədahaaqressivehtiraslarvəyapisliklər, şöhrətpərəstlik,boşboğazlıq,lovğalıq,qürurvəqeybət vasitəsiləyayıldığısübutedilmişdir
43Çünkimülayimağılqəzəbləndiyikimibütünbu alçaldılmışehtiraslarıdəfedir,çünkio,həttabunaqalib gəlir
44Bəli,MusaDatanavəAviramaqəzəblənəndəonun qəzəbinəboyunəymədi,qəzəbiniözağlıiləidarəetdi.
45Çünkitəmkinliağıl,dediyimkimi,bəzilərini dəyişdirərək,digərləriniisətamamiləəzərək,ehtiraslar üzərindəqələbəqazanabilir
46NəüçünmüdrikatamızYaqubŞimeonvəLevievlərini Şekemlilərinqəbiləsininahaqqırğınagörəgünahlandırıb dedi:“Onlarınqəzəbinələnətolsun!”
47Çünkiağılonlarınqəzəbinicilovlamaqgücünəmalik olmasaydı,O,belədanışmazdı.
48ÇünkiAllahinsanıyaratdığıgünonaözehtiraslarınıvə meylləriniyerləşdirdi,eynizamanda,hərşeydəonun müqəddəsrəhbərolmasıüçünhisslərarasındabirtaxt qurdu;O,ağıllaraQanunverdiki,əgərinsanözünəəmr etsə,mülayim,ədalətli,fəzilətlivəcəsurbirpadşahlıq üzərindəhökmranlıqetsin.
FƏSİL2
ArzuvəqəzəbinhökmüDavudunsusuzluğuhekayəsi QədimtarixinqarışdırıcıfəsilləriVəhşiyəhudilərədonuz ətiyedirməyəçalışır.Qədimbankamaraqlıistinadlar(21ciayə)
1Yaxşı,ondakimsəsoruşabilərki,əgərAğılehtirasların ağasıdırsa,niyəunutqanlığınvəcəhalətinağasıdeyil?
2LakinmübahisəsondərəcəgülüncdürÇünkiağılözözlüyündəehtiraslaravəyaqüsurlaradeyil,bədənin nöqsanlarınahakimdir.
3Məsələn,heçbiriniztəbiiistəklərimiziyoxedə bilməzsiniz,lakinAğılonaehtiraslaqulolmaqdanxilasola bilər.
4Heçbirinizqəzəbiruhdançıxarabilməzsiniz,amma QəzəbinqarşılığındaAğılonaköməkedəbilər
5Heçbirinizqəddarxasiyyətiaradanqaldırabilməzsiniz, lakinAğılpisniyyətədüçarolmamaqüçünonungüclü müttəfiqiolabilər
6Səbəbehtiraslarınyoxolmasıdeyil,onlarındüşmənidir.
7PadşahDavudunsusuzluğuhadisəsiənazıbunudaha aydınşəkildəizahedəbilər
8Davudfiliştlilərəqarşıuzunömürsürəndöyüşüb vətənimizindöyüşçülərininköməyiiləonlarınçoxunu öldürəndənsonraaxşamvaxtı,bütünəcdadlarımızınbütün ordusunundüşərgəsaldığıpadşahçadırınagəldi
9BütünevsahibləriaxşamyeməyinəgetdilərLakin padşahgüclüsusuzluqdancanınıqurtarabilsədə,çoxlu suyuolsada,onuboşabilmədi.
10Əvəzindədüşməninixtiyarındaolansuyaolanirrasional ehtirasgetdikcəşiddətləonuyandırıb-yaxdı,insansızetdi vəonuməhvetdi
11Onuncangüdənipadşahınistəyinəqarşıgileylənəndəiki gənc,qüdrətlidöyüşçüpadşahlarınınarzularını itirəcəyindənutandılarvəbütünzirehlərinigeyinibsu qabınıgötürübdüşmənqalalarınıaşdılarvədarvazanın yanındakımühafizəçilərinyanındanoğurluqedərək,bütün düşməndüşərgəsiniaxtardılar
12Onlarcəsarətləbulağıtapdılarvəondanpadşahüçünbir çəngəlçəkdilər.
13Davudhələdəsusuzluqdanalovlansada,qanabərabər hesabedilənbeləbirçöküntününonuncanıüçünciddi təhlükəolduğunudüşünürdü.
14BunagörədəözistəyinəqarşıçıxaraqsuyuAllaha təqdimolaraqtökdü
15Çünkimülayimağılehtiraslarınhökmlərinəqalib gəlməyə,ehtirasodunusöndürməyəvəbədənimizin əzablarıhədsizgüclüolsada,qalibiyyətləmübarizə aparmağavəAğılınəxlaqigözəlliyivəyaxşılığınagörə ehtiraslarınbütünhökmranlığınanifrətləqarşıçıxmağa qadirdir.
16İndiisəhadisəbiziöziradəmizləidarəolunanSəbəb haqqındahekayəniizahetməyəçağırır
17AsiyapadşahıSelevkNikanorməbədxidmətinin vergisinitəsdiqlədiyivəbizimiradəmizitanıdığıüçün AsiyapadşahıQanunalayiqincəriayətetməkləböyük sülhəqovuşduqlarıvəbunasevindiyibirvaxtda,məhzo vaxtbəziadamlarümumirazılığaziddhərəkətedərəkbizi çoxluvəmüxtəliffəlakətlərəcəlbetdilər
18Oniasadlıyüksəkxasiyyətlibiradam,ozamanlarbaş kahinolanvəhəyatıboyuvəzifəsahibiolanbirŞimonona qarşıbirqrupyaratdı,lakinhərcürböhtanabaxmayaraq, xalqagörəonaxəsarətyetirəbilmədiyiüçünvətəninə xəyanətetməkniyyətiiləxaricəqaçdı
19O,Suriya,FinikiyavəKilikiyavalisiApolloninin yanınagəlibdedi:«Padşahasadiqolduğumüçünsizəxəbər verməküçünburadayamki,Yerusəliminxəzinələrində məbədinhesabınaolmayanminlərləşəxsiəmanətsaxlanılır vəhaqlıolaraqpadşahSelevkinmülküdür».
20MəsələnintəfərrüatlarınıaraşdıranApolloniusŞimonu padşahasadiqxidmətinəgörətəriflədivəSelevkinsarayına tələsərəkqiymətlixəzinənionabildirdi.sonrao,məsələilə məşğulolmaqsəlahiyyətialdıqdansonralənətlənmiş Şimonvəçoxgüclüordununmüşayiətiilədərhalölkəmizə yürüşetdivəxəzinədəkişəxsiəmanətlərəsahibolmaq üçünpadşahınəmriiləoradaolduğunubildirdi
21Xalqımızbuelandanbərkqəzəbləndivəözəmanətlərini məbədinxəzinəsinəəmanətedənlərinqarətedilməsini hədsizbirişhesabedərək,qətietirazınıbildirdivəonun yolunabütünmaneələriatdılar
22Apolloniushədə-qorxuiləməbədəgirdi.
23Ondaməbəddəkikahinlər,qadınlarvəuşaqlarAllahdan yalvardılarki,Onunmüqəddəsməkanıpozulmaqdaolan yerinixilasetsin.Apolloniussilahlıordusuiləbirlikdə pullarıələkeçirməküçüniçərigirəndəgöydənatlaraminən mələklərpeydaoldular,onlarınqollarındanşimşəkçaxdı vəonlarınüzərinəböyükqorxuvətitrəmədüşdü
24ApolloniusMillətlərinMəhkəməsindəyarıölühalda yerəyıxıldıvəəllərinigöyəuzadıbgözyaşlarıilə İbranilərəyalvardıki,onunüçünşəfaətetsinlərvəsəma ordusununqəzəbindənqorunsunlar
25Çünkio,günahişlətdiyinivəhəttaölüməlayiq olduğunusöylədivəhəyatıonaverilsə,bütüninsanlara MüqəddəsYerinbərəkətinəşüküredəcəyinisöylədi
26BusözlərdəntəsirlənənbaşkahinOnias,başqaişlərdə əndiqqətliolsada,onunüçünşəfaətetdiki,padşahSelevk Apolloniusunilahiədalətlədeyil,insanəliilədevrildiyini düşünməsin.
27Apolloniusheyrətləndiriciqurtuluşdansonrabaşına gələnləripadşahabildirməküçüngetdi
28LakinSelevkvəfatedərkəntaxtdaonunvarisioğlu AntioxEpifanidi.O,Oniasımüqəddəsvəzifəsindənazad etdivəonunyerinəqardaşıYasonubaşkahintəyinetdi 29O,Yasonubaşkahintəyinetdivəonuxalqüzərindəbaş rəistəyinetdi.
30O(Yason)Qanunatamamiləziddolaraqxalqımızayeni həyattərzivəyenikonstitusiyatəqdimetdi;beləki,o, atalarımızındağındanəinkigimnaziyasaldı,həttaməbədin xidmətinidələğvetdi
31BunagörədəilahiədalətqəzəbləndivəAntioxunözünü bizədüşmənkimigətirdi
32NəvaxtüçünMisirdəPtolemeylədöyüşürdüvə Yerusəliməhalisininonunölümxəbərinəçoxsevindiyini eşidibdərhalonlaraqarşıgeriçəkildi
33O,şəhəriqarətedəndənsonraatalarımızınqanunuilə yaşamasılazımolanhərkəsiölümcəzasınaməhkumedən birfərmanverdi
34Lakino,xalqımızınQanunabağlılığınıpozmaqüçün verdiyibütünfərmanlarınheçbirfaydasıolmadığınıgördü vəonunbütünhədələrinivəcəzalarınıtamamiləiyrənc gördü,beləki,oğullarınısünnətetdirənqadınlarbelə, aqibətlərininnecəolacağınıəvvəlcədənbilsələrdə, övladlarıiləbirlikdəbaşlarınıdaşlardanatdılar
35Bunagörədə,onunfərmanlarıxalqkütləsitərəfindən pislənməkdədavametdikdə,o,şəxsənhərbiriniayrıayrılıqdaişgəncələrverərəkmurdarətyeməyəməcbur etməyəvəbeləliklədəyəhudidininirəddetməyəçalışdı 36Bunagörədə,zalımAntioxözməclisüzvləriilə birlikdətamzirehliqoşunlarıiləhündürbiryerdə mühakimədəoturduvəmühafizəçilərinəəmretdiki,hər birİbraniadamınıorayasürükləyibdonuzətinivəbütlərə təqdimolunanşeyləriyeməyəməcburetsinlər;Kimözünü murdarşeylərləmurdarlamaqdanimtinaedərsə,ona işgəncəverilərəköldürülməliidi.
37Birçoxlarızorlagötürüldükdənsonradəstədənbirnəfər ilkolaraqibrani,anadangəlməkahinolanEleazaradlı ibraniAntioxunhüzurunagətirildi,qanunubiliyəmalikidi.
38Antioxonabaxaraqdedi:«Eymöhtərəminsan,sənin üçünişgəncələrinbaşlamasınaicazəverməzdənəvvəlsənə beləməsləhətverərdimki,donuzətindənyeyibcanını qurtarMənsizinyaşınızavəağsaçlarınızahörmətedirəm, baxmayaraqki,onlarıçoxdangeyinmişəmvəhələdə yəhudidinindənyapışmağınızmənəsizifilosofhesabetmir.
39Təbiətinbizəlütfkarlıqlabəxşetdiyibuheyvanınəti çoxgözəldirvəsizonuniyəiyrəndirirsiniz?Həqiqətən, günahsızhəzzlərdənhəzzalmamaqaxmaqlıqdırvə Təbiətinnemətlərinirəddetməkyanlışdır
40Ammaməncə,əgərhəqiqəthaqqındaboşboş-boş danışaraqmənəqarşıçıxsanız,özcəzanızıçəksəniz,daha böyükaxmaqlıqolar
41Məgərsizözuydurmafəlsəfənizdənoyanmazsınızmı?
Hesablamalarınızıncəfəngiyyatınıbirkənaraatıb,yetkin yaşlarınızauyğunbaşqabirdüşüncətərzinimənimsəyərək, məqsədəuyğunluğunəslfəlsəfəsinivəmənimxeyirxah məsləhətlərimənecəəməletməyiöyrənməyəcəksinizvəöz hörmətliyaşınızayazıqolmayacaqsınız?
42Bunudanəzərəalınki,gözüsizinbudininizdəolanbir Qüdrətolsabelə,məcburiyyətqarşısındaetdiyinizgünaha görəsizihəmişəbağışlayacaqdır”
43avtobustirantərəfindənnatəmizətiharamyeməyə çağıranEleazardanışmaqüçünicazəistədi;vəbunuqəbul edərəkməhkəməqarşısındaçıxışınabeləbaşladı:
44Biz,eyAntiox,İlahiQanunuölkəmizinQanunukimi qəbuledərək,Qanunatabeolmağımızdandahagüclübir zərurətinbizəqoyulduğunainanmırıq
45Bunagörədəbizbunudüzgünhesabetmirik.hərhansı birşəkildəQanunupozmaq.
46Bununlabelə,əgərqanunumuz,sizintəklifetdiyiniz kimi,həqiqətənilahiolmasaydı,bizonunilahiolduğuna boşyerəinanırdıq,beləliklədə,təqvailəbağlışöhrətimizi məhvetməyimizdüzgünolmazdı
47Odurki,murdarşeyyeməkbizimüçünkiçikbirgünah hesabetməyin,çünkiQanununpozulmasıistərkiçik, istərsədəböyük,eynidərəcədəiyrəncdirÇünkihəriki haldaQanuneynidərəcədəxorbaxılır.
48Sizisəbizimfəlsəfəmizəistehzaedirsiniz,sankionun altındaağıldankənarbirşəkildəyaşayırıq
49Belədeyil,çünkiQanunbizəözümüzəhakimolmağı öyrədirki,bizbütünhəzzlərimizinvəistəklərimizin ağalarıyıqvəhərcürağrıyahazırlıqladözməküçünkişiliyə hərtərəfliöyrəşmişik;vəo,ədalətiöyrədir,beləki,bütün müxtəlifxasiyyətlərimizləədalətlidavranırıqvəo,salehliyi öyrədirki,lazımiehtiramlayalnızAllahaibadətedək
50Bunagörədəmurdarətyemirik;QanunumuzunAllah tərəfindənverildiyinəinandığımızüçünbizonudabilirik ki,dünyanınYaradanıQanunvericiolaraqbizim təbiətimizəuyğunolaraqhissedir.
51Bizənəfsimizüçünfaydalıolanşeyləriyeməyiəmretdi, əksinəətyeməyibizəqadağanetdi
52Ammabirtiranınişidirki,bizinəinkiQanunupozmağa məcburetməlisən,həmdəbizieləyeməkyedirməlisənki, bizimüçüntamamiləiyrəncolanbumurdarlığaistehza edəsən.
53Ammasənmənimləbeləistehzaetmə,nədə əcdadlarımınQanunariayətetməkbarədəverdiyi müqəddəsandıpozmayacağam,sənmənimgözlərimi çıxarsan,bağırsaqlarımıçıxarsanbelə
54Mənqocalıqdanoqədərinsansızdeyiləmki,salehlik təhlükəaltındaolandagəncliyingücüAğlımaqayıdır.
55Beləliklə,dayaqlarınızıbərk-bərkbükünvəsobanızı dahaqızdırınMənqocalığımaoqədəryazığımgəlmirki, atalarımınQanununuöztimsalındapozum.
56Səniyalandanışmaram,eymüəllimimolmuşQanun, Mənsənitərketməyəcəyəm,eysevimlinəfsiidarəedən!
EymüdrikliyisevənAğıl,səniutandırmayacağam,ey möhtərəmkahinliyivəQanunbiliyiniinkaretməyəcəyəm
57QocalığımdakıpakağzımıvəQanunaömürlükdavam etməyimiincitmə.Atalarımmənipakqəbuledəcək,Sənin əzabındanölənəqədərqorxmadan
58Həqiqətən,sənhaqsızadamlarazalımolabilərsən, ammamənimsalehliyədairqərarımanəsözlərinlə,nədə əməllərinləhökmranlıqetmə”
FƏSİL3
ZərifruhluqocaEleazareləmətanətnümayişetdirirki, hətta2000ilsonrabusözlərioxuyandadaonlarsönməz biralovkimigörünür
1AmmaEleazarzalımlarınnəsihətlərinəbəlağətləcavab verəndə,ətrafındakımühafizəçiləronuişgəncəyerinə qədərsürüyübapardılar
2Əvvəlcəmüqəddəsliyingözəlliyiiləbəzədilmişqocanın paltarınısoyundular
3Qollarınıhərikitərəfdənbağlayaraqonuqamçıladılar Bircarçıdayanıbonunüstünəqışqırdı:“Padşahın əmrlərinəəməlet!”
4Ammaböyükruhluvənəcibadam,doğrudanda,Eleazar, yuxudaonaəzabverməkdəndahaçoxhəyəcanlanmırdı. bəli,gözlərinigöyədikmişqocaqanabulananavə böyrüləriyarakütləsinəçevrilənəqədərətinibəlalara məruzqoydu;bədəniartıqağrıyadözəbilmədiyiüçünyerə yıxılandabelə,Səbəbinidikvəəyilməzsaxlayırdı
5O,yıxılanzamanqəddarmühafizəçilərdənbiriayağıilə onuayağaqaldırmaqüçünböyrünəvəhşicəsinətəpiklədi 6Lakino,əzab-əziyyətədözdü,məcburiyyətəxorbaxdı, əzablaradözdüvəcəzaçəkəncəsurbiridmançıkimi,qoca daəzabverənlərdənüstünoldu
7Təronunalnındadayandıvəo,ağırnəfəslərlənəfəsini çəkdi,nəcibruhuişgəncəverənlərinheyranlığınıqazanana qədər
8Bundansonrapadşahınbəziəyanlarıonunqocalığına, qisməndədostunarəğbətlə,qisməndəonuncəsarətinə heyranolaraq,onunyanınagedibdedilər:
9EyEleazar,niyəözünübusəfalətiçindədəlicəsinəməhv edirsən?Bizsənəqaynadılmışətdəngətirəcəyik,ammasən ancaqdonuzətindənyeməkistəyirsənvəözünüxilaset”
10Eleazar,sankionlarınməsləhətionunişgəncələrinidaha daartırırmışkimi,ucadanqışqırdı:“Xeyr.Qoybizİbrahim övladları,heçvaxtürəyimizcəbizəyaraşmayanbirhissəni saxtalaşdırmaqkimipisfikirlərəsahibolmayaq
11Doğrudanda,ağılınəksinəolaraq,qocalığaqədər həqiqətüçünyaşadıqdanvəqanunilibasdabucür yaşayanlarınşöhrətiniqoruyubsaxladıqdansonraindi dəyişməkvəözşəxsiyyətimizdəallahsızgənclərənümunə olmaq,axıraqədəronlarınatəmizətyeməyətəşviqetmək olardı
12Birazdahayaşasaq,qorxaqlığagörəbütüninsanların ələsalınmasınavətirantərəfindənkişiliyənifrətedildiyinə baxmayaraq,İlahiQanunuölümünəqədərmüdafiə etməsək,ayıbolardı.
13Bunagörədə,eyİbrahimövladları,salehliknaminə nəcibcəsinəölünmü?Bəssiz,eyzalıməlaltıları,niyə işinizdəfasiləverirsiniz?
14Onagörədəonunişgəncələrüzərindəbeləqalib gəldiyinivəcəlladlarınınmərhəmətindənbeləincimədiyini görüb,onuatəşəsürüklədilər.
15Oradaonuüstünəatdılar,amansızhiylələrləyandırdılar vəburnunapisqoxulubulyontökdülər
16Odartıqonunsümüklərinəçatandavəo,canınıvermək istəyəndəgözləriniAllahaqaldırıbdedi:
17EyAllah,bilirsənki,özümüxilasedəbilsəmdə, QanununuğrundaodluəzablarlaölürəmÖzxalqına mərhəmətetvəbizimcəzamızonlarınxeyrinəolsun Qanımıonlarınsaflığıetvəcanımıalki,onlarıncanlarını fidyəversin,
18VəbusözlərləmüqəddəsinsanzadəganlıqlaözruhunuI işgəncələraltındatəslimetdivəQanunnaminə,hətta ölüməqədərolanişgəncələrəqarşıdaözAğlının qüvvətləndirdiyi
19Şübhəsizki,İlhamlanmışSəbəbehtiraslarahakimdir; çünkionunehtiraslarıvəyaəzablarıAğılınaüstüngəlsəydi, bizonlarınüstünqüdrətininbusübutuiləonlaraborclu olardıq.
Makkabilərin4-cükitabı
20AmmaindiOnunƏqidəsionunehtiraslarınaqalib gəldiyinəgörə,bizonlaraəmretməkgücünülayiqincəona aidedirik
21Vəetirafetməliyikki,ağıl,heçolmasa,kənardangələn ağrılaraqalibgəlsə,ağıldanasılıdır;çünkibunuinkar etməkgülüncidi
22MənimdəlilimyalnızAğılınağrılaraüstünlüyünüdeyil, həmdəhəzzlərdənüstünlüyünüəhatəedir;həmdəonlara təslimolmur
FƏSİL4
"Aqıldövrü"adlananbufəsildəAğılFəlsəfəsinin2000il yaşıolduğunuoxuyabilərYeddioğulvəonlarınanasının hekayəsi
1ÇünkiatamızEleazar,ehtiraslardənizindəmüqəddəslik gəmisiniidarəedəngözəlsükanlıkimi,tiranıntəhdidləri ilədöyülsədəvəişgəncələrinşiddətlidalğalarıilə süpürülsədə,ölümcənnətiüzərindəüzənədəkmüqəddəslik sükanınıbiranbelətərpətmədi
2Çoxluvəhiyləgərmühərriklərləmühasirəyəalınmışheç birşəhər,müqəddəsruhuqamçı,çəngəlvəalovlahücuma məruzqalandaomüqəddəsinsanqədərözünümüdafiəedə bilmədivəo,müqəddəslikqalxanıolanAğlıiləruhunu mühasirəyəalanlarıhərəkətəkeçirdi.
3ÇünkiatamızEleazarağlınapərdəvurandənizqayalığı kimiquraraqehtiraslarınçılğınbaşlanğıcınıqırdı
4Eykahinliyəlayiqkahin,sənmüqəddəsdişlərinimurdar etmədin,yalnıztəqvavəpaklıqüçünyerolanqarnını murdarətləmurdarlamadın
5EyQanununetirafçısıvəİlahihəyatınfilosofu!Vəzifəsi Qanunaxidmətetməkvəonuözqanlarıvəşərəflitərləriilə ölüməqədərəzablarqarşısındamüdafiəedənlərbelə olmalıdırlar.
6Sən,eyata,izzətüçünsəbrinləQanunasadiqliyimizi möhkəmləndirdinvəmüqəddəsliyinşərəfinədanışaraqöz sözünüyalanlamadınvəilahifəlsəfəninsözləriniöz əməllərinlətəsdiqlədin,eyişgəncələrdəndahaşiddətliolan qoca
7Eyalovdandahagərginolanmöhtərəmağsaqqal,ey ehtiraslarüzərindəböyükpadşah,Eleazar 8ÇünkibuxurdansilahlanmışatamızHarunkütlənin arasındanodlumələyinüstünəqaçıbonaqalibgəldiyikimi, HarununoğluEleazardaalovunəriyənhərarətiilə tükənərəközAğlındasarsılmazqaldı 9Vəəngözəliodurki,o,qocaikənbədənininvətərləri açılmış,əzələləriboşalmışvəəsəblərizəifləmiş,öz Ağılınınruhundayenidəngəncböyümüş,İshaqkimiAğılla hidrabaşlıişgəncəniacizliyəçevirmişdir
10Eymübarəkyaş,eymöhtərəmağbaş,eyQanunasadiq olanvəölümmöhürüiləkamilləşənhəyat!
11Şübhəsizki,əgərqocasalehliknaminəölüməqədər əzablaraxorbaxırsa,etirafetməklazımdırki,İlhamlanmış Ağılehtiraslararəhbərliketməyəqadirdir
12Ammabəziləricavabverəbilərki,heçdəbütüninsanlar ehtiraslarınustasıdeyillər,çünkibütüninsanlarınAğılları işıqlandırılmır.
13Ammabütünqəlbləriiləsalehliyiilknövbədə düşünənlər,yalnızonlarcisminzəifliyinəhakimolabilirlər vəinanırlarki,bizimatalarımızİbrahim,İshaqvəYaqub ölməyib,Allahüçünyaşayırlar
14BunagörədəbəziinsanlarınAğıllarınınzəifliyi nəticəsindəehtirasınköləsikimigörünmələrindəheçbir ziddiyyətyoxdur
15Kimvarki,filosofolaraqbütünfəlsəfəqaydasınaəməl edərək,Allahatəvəkküledibvəfəzilətnaminəhərcür sərtliyətabgətirməyinxoşbəxtbirişolduğunubildiyi halda,salehliknaminəözehtiraslarınaqalibgəlməsin?
16Çünkiehtiraslarıncəsurhökmdarıyalnızmüdrikvə özünüidarəedəninsandır
17Bəli,buyolla,həttagəncoğlanlarda,salehliyəgörə olanAğılsayəsindəfilosofolub,dahaağırişgəncələrə qalibgəliblər
18Çünkitiranilkcəhdindənəzərəçarpacaqdərəcədə məğlubolandavəqocanınatəmizətyeməyəməcbur etməkdəacizolduğunugörəndə,həqiqətəndə,şiddətli qəzəbləmühafizəçilərəəmretdiki,başqaİbrani cavanlarınıdagətirsinlərvəəgərmurdarətyeyəcəklərsə, yeməkdənsonraonlarıazadetsinlər,ammabundanimtina etsələr,dahavəhşicəsinəişgəncəversinlər.
19Zalımınbuəmriiləyeddiqardaşqocaanalarıilə birlikdəhamısıyaraşıqlı,təvazökarvəyaxşıdoğulmuşvə ümumiyyətləcazibədarolanməhbuslaronunqarşısına gətirildi
20Zalımonlarıorada,sankianalarıiləbirlikdəşənlikxoru kimidayandıqlarınıgördükdə,onlaradiqqətyetirdivə onlarınnəcibvəgörkəmlişəxsiyyətlərinəheyranqaldıvə onlaragülümsədivəonlarıyaxınlaşdıraraqdedi:
21Eycavanlar,hərbirinizəcansağlığıdiləyirəm, gözəlliyinizəheyranamvəbuqədərböyükbirqardaş qrupunahörmətedirəmOnagörədəmənsizənəinkiartıq əzabçəkmişoqocanındəliliyindəisraretməməyiməsləhət görmürəm,həttasizdənxahişedirəmki,mənətəslimolub dostluğumaşərikolasınız
22Çünkiəmrləriməitaətetməyənləricəzalandırmağı bacardığımkimi,mənəitaətedənləridəirəliaparabilərəm 23Əminolunki,əcdadınızınqanununurəddetsəniz, mənimxidmətimdəsizəmühümvəzifələrvəsəlahiyyətlər veriləcək
24Ellinhəyatınaşərikol,yeniyollagetvəgəncliyindən həzzal;çünkiəgəritaətsizliyinizləməniqəzəbləndirsəniz, mənidəhşətlicəzalaraəlatmağavəhərbiriniziişgəncəilə öldürməyəməcburedəcəksiniz
25Özünüzərəhmedin,çünkisizinrəqibinizolanməndə cavanlığınızavəgözəlliyinizəyazığım
26Məgərözünüzfikirləşmirsinizki,əgərmənəitaətsizlik etsəniz,qarşınızdaəzabiçindəölümdənbaşqabirşey yoxdur?
27Busözlərləo,işgəncəalətləriniqabağagətirməyiəmr etdiki,qorxularıiləonlarımurdarətyeməyəinandırsınlar
28Mühafizəçilərtəkərlər,oynaqlar,dayaqlar,sümükqıran maşınlar,katapultlar,qazanlar,manqallar,vintlər,dəmir dırnaqlar,pazlarvədamğalıdəmirləristehsaledəndətiran yenidəndanışıbdedi:
29Eyoğullarım,qorxuyadüşməyinizyaxşıolarvəibadət etdiyinizədalətistəmədiyinizgünahlarınızıbağışlayacaq
30Lakinonlaronuninandırmasınıeşidibvəonunqorxunc mühərriklərinigörərəknəinkiqorxmadılar,həmdəəslində özfəlsəfələrinitiranaqarşıdüzdülərvəhaqlıSəbəbləriilə onuntiranlığınıalçaltdılar
31Ammayenədədüşünün;Əgəronlarınbəzilərinin ürəksizvəqorxaqolduğunudüşünsək,hansıdildənistifadə edərdilər?butəsiretməzdimi?
32Vay!Yazıqməxluqlarıqki,bizölçüdənyuxarıaxmaqıq! Padşahbizidəvətedəndəvəxoşrəftartələbedəndəbizona tabeolmayaqmı?
33Nəüçünözümüzüboşarzularlaruhlandırırıqvə canımızabahabaşagələnitaətsizliyəcəsarətedirik?Ey insanlar,qardaşlarım,qorxualətlərindənqorxmamalıvə onunişgəncələrlətəhdidləriniyaxşıcaölçüb-biçməməli,bu boşlovğalıqlarıvəbuölümcüllovğalığıtərk etməməliyikmi?
34Gəlinözgəncliyimizəyazıq,anamızınyaşınarəhmedək vəgəlinürəyimizəyataqki,itaətsizliketsək,öləcəyik
35Vəhəttailahiədalətdəbizəmərhəmətedəcək,əgər məcburiyyətüzündənqorxaraqpadşahatəslimetsək.Niyə buəzizhəyatıözümüzdənatıbbuşirindünyadanözümüzü qarətedək?
36Zərurətəqarşımübarizəaparmayaqvəboşbirgüvənlə işgəncələrimiziçağırmayaq
37HəttaQanununözüdəbizikönüllüolaraqölümə məhkumetmir,bizişgəncəalətlərindəndəhşətəgəlirik.
38Nəüçünpadşahaitaətetməklədincyaşayabiləcəyimiz halda,bucürçəkişməbizialovlandırırvəölümcül inadkarlıqbizəxoşgəlir?
39Ammabugənclərinişgəncəyəməruzqalacağınagörə beləsözlərqaçmadıvəonlarınağlınabeləfikirlərgəlmədi
40Çünkionlarehtiraslaraxorbaxanlar,ağrılarahakim idilər
FƏSİL5
Qədimtiraniyanınsonvəhşiliyiniortayaqoyandəhşətvə işgəncəfəsli.26-cıayədərinhəqiqətdir.
1Beləliklə,tiranonlarımurdarətyeməyəçağırışınıbitirən kimihamıbirağızdanvəbircankimionadedi:
2Eyzalım,niyəgecikdirirsən?Bizatalarımızınəmrlərini pozmaqdansa,ölməyəhazırıq
3ƏgərQanunatabeolmasaqvəMusanıözümüzə məsləhətçikimiqəbuletməsək,əcdadlarımızıda utandırmışolarıq
4Eyzalım,Qanunupozmağıbizənəsihətedən,Bizənifrət edərək,özümüzdənartıqrəhmetmə.
5ÇünkibizSəninmərhəmətini,bəxşişiniqiymətləndiririk Qanununpozulmasımüqabilindəhəyatımız,dözmək ölümünözündəndahaçətinbirşeydir.
6BirazəvvəlEleazardanheçnəöyrənməmişkimi işgəncələraltındaölümləhədələməkləbizidəhşətə gətirirsən.
7Əgərİbranilərinqocalarısalehliknaminəişgəncələrə dözürdülərsə,bəli,onlarölənəqədər,bizcavanlar,qoca müəllimimizindəqalibgəldiyisizinməcburiyyətinizin əzablarınalaqeydyanaşıböləcəyik
8Bunagörədəsınağaçək,eyzalımƏgərsalehliknaminə canımızıalırsansa,işgəncələrinləbiziincitdiyinidüşünmə.
9Çünkibizbupisyalvarışımızvəbunadözümümüz sayəsindəfəzilətmükafatınıqazanacağıq;ammasənbizim amansızqətlimizəgörəilahiədalətinəlindənəbədiolaraq oddakifayətqədərəzabçəkəcəksən”
10Gənclərinbusözləritiranınqəzəbiniikiqatartırdı,təkcə onlarınitaətsizliyinədeyil,həmdənankorluqhesab etdiyinəgörə
11Beləliklə,qamçıçılaronunəmriiləonlarınböyüyünü qabağagətirdilərvəonunpaltarınısoyundular,əllərinivə qollarınıhərikitərəfdənqayışlarlabağladılar
12Ammayorulanaqədəronuqamçılayıbheçnə qazanmayandaonusükanarxasınaatdılar.
13Soylugəncinsümüklərioynaqdançıxanaqədəronun üstünəyıxıldı.Vəmüştərəkmüştərəkyolverdikcətiranıbu sözlərləpislədi:
14Eyəniyrənctiran,eysəmaviədalətindüşmənivəqanlı fikirli,sənməniadamöldürməyəvəyadinsizliyəgörə deyil,AllahınQanununumüdafiəetdiyiməgörəbelə əzablandırırsan»
15Mühafizəçiləronadedilər:“Yeməyərazılaşınki, işgəncələrdənazadolasınız”,oonlaradedi:“Eybədbəxt quldarlar,Ağlımıəsirgötürməküçünüsulunuzoqədər güclüdeyil.Əzalarımıkəs,ətimiyandır,oynaqlarımıbük. bütünəzablarlasizəgöstərəcəyəmki,fəzilətnaminəyalnız İbranilərinövladlarıməğlubedilməzdir”
16O,belədeyənkimionunüzərinəkömürdəqoydularvə işgəncəninşiddətlənməsionusükanıdahadasıxdı
17Bütüntəkəronunqanınabulaşmışdı,yığılankömürlər bədənininaşağıdüşməsiiləsönmüşdüvəparçalanmışət maşınınoxlarınınətrafındadolanmışdı
18İbrahiminəsloğlukimibuböyükruhlugəncbədən quruluşuartıqdağılmışhalda,heçinildəmirdi.ammasanki odlaçürüməyəməruzqalırmışkimiəzabasəbirlətab gətirərəkdeyirdi:
19Eyqardaşlar,məndənnümunəgötürün.Məniəbəditərk etməvəruhunnəcibliyiiləqardaşlığımızaandiçmə
20Müharibəsalehliknaminəmüqəddəsvəşərəfli döyüşdürki,onunvasitəsiləatalarımızıqoruyanədalətli Providensiyaözxalqınamərhəmətetsinvələnətlənmiş tirandanqisasalsın”
21Busözlərləmüqəddəsgəncruhutəslimetdi.
22Ancaqhamıonunruhununsabitliyinəheyranolduğu halda,keşikçilərikincisiniirəligətirdiləroğullarıonuiti caynaqlıdəmirəlləriilətutaraqmühərriklərəvə katapultayabağladılar
23Ammaonunnəcibqərarınıeşidəndəsuallarınacavab verdilər:“İşgəncəverməkdənsə,yeməkyeyərdimi?”bu panterayabənzərheyvanlaronunsümüklərinidəmir caynaqlarıiləqoparıbyanaqlarınınbütünətiniqoparıb, başınındərisiniqoparıblar.
24Lakino,buəzab-əziyyətədözərəkdedi:“Atalarımızın salehliyinaminəölümünhərnövünecədəşirindir!”
25O,tiranadedi:“Eyzalımlarınənmərhəmətsizi,sənəelə gəlmirmiki,mənimsalehliyətabgətirməyimləöz tiranlığınıntəkəbbürlüniyyətinəqalibgəldiyinigörüb,bu dəqiqəözünmənimkindəndəbetərişgəncələrəməruz qalırsan?
26Çünkifəzilətdəngələnsevinclərməniağrı-acıilə dəstəkləyir,sənisəəzabiçindəsən,özdinsizliyindən öyünürsəneyəniyrənczalım,ilahiqəzəbincəzalarından xilasolabilməyəcəksən”
27O,şərəfliölümünücəsarətləqarşılayandaüçüncü oğlunuqabağaverdilərvəçoxlarıonudadmaqvəözünü xilasetməküçünciddişəkildəyalvardılar
28Ammao,ucasəsləcavabverdi:“Məgərbilmirsinizki, mənivəölənqardaşlarımıeyniatatörədi,bizieyniana doğduvəmənimdəeynitəlimləböyüdüm?
29Mənnəcibqardaşlıqbağınaandiçmirəm
30Bunagörədəəzabverənmaşınınızvarsa,onubu bədənimətətbiqedin.İstəsəniz,mənimcanımaçata bilməzsiniz”
31Lakinonlarbuadamıncəsarətlisözünəçox qəzəbləndilərvəyerindənoynayanmühərrikləriiləonun əllərinivəayaqlarınıyerindənçıxartdılar,əzalarını yuvalarındançıxarıbçıxartdılar.Onunbarmaqlarını, qollarını,ayaqlarınıvədirsəkoynaqlarınıbükdülər.
32Onunruhunuboğabilmədilər,dərisinisoyundular, barmaqlarınınuclarınıgötürdülərvəskifüslubundabaş dərisiniqopardılarvədərhalonusükanarxasınagətirdilər.
33Bununüzərinəonunonurğasınıbükdülərki,o,özətinin zolaqlarasalındığınıvəbağırsaqlarındanböyükqan axdığınıgördü
34O,ölümanındadedi:“Biz,eyəniyrənczalım,Allahdan olantərbiyəmizəvəfəzilətimizəgörəbeləəzabçəkirik. ammasənözitaətsizliyinəvəzülmünəgörəsonsuz əzablaradözəcəksən”
35Buadamqardaşlarıüçünlayiqincəöldükdənsonra dördüncüsünüyetişdiribonadedilər:«Səndəqardaşların kimidəliliketmə,padşahaitaətetvəözünüxilaset»
36Ammaİsaonlaradedi:“Mənimüçünməniqorxaq edəcəkqədərqızğınatəşinizyoxdur
37Qardaşlarımınmübarəkölümünə,tiranınəbədiəzabına vəsalehlərinşərəflihəyatınagörəmənnəcibqardaşlığımı inkaretməyəcəyəm
38Eyzalım,işgəncələruydurki,bununlamənimartıq işgəncələrəməruzqalanlarınqardaşıolduğumuöyrənəsən”.
39Bunueşidəndəqaniçən,qatilvətamamiləiyrəncAntiox onlaradilinikəsməyiəmretdi
40Ammaodedi:“Sənmənimnitqimiçıxarsanbelə,Allah dilsizlərieşidəndir
41Budur,məndilimihazırlayıram,kəsonu,çünkibununla məniməqidəmisusdurmazsan.
42BizbədənüzvlərimiziAllahyolundaşikəstetməküçün böyükməmnuniyyətləveririk
43Allahtezlikləsənitəqibedəcək.Çünkisənonu tərifləyənnəğmələroxuyandilikəsirsən”
44Ammabuadamdaişgəncələrləəzab-əziyyətlə öldürüləndə,beşinciadamqabağasıçrayaraqdedi:“Ey zalım,mənxeyirxahlıqnaminəişgəncətələbetməkdən çəkinmirəm
45Bəli,mənözümdənirəligəlirəmki,mənidəöldürərək Səmaviədalətqarşısındaolancəzanıdahaçoxpis əməllərləartırasan
46Eyfəzilətdüşməni,insandüşməni,hansıgünahagörə bizibuşəkildəməhvedirsən?
47HamınınYaradanınaibadətetməyimizvəOnunfəzilətli Qanununauyğunyaşamağımızsənəpisgörünürmü?
48Ancaqbunlarişgəncələrədeyil,şərəfəlayiqdir,əgərsən insanistəklərinidərketsənvəAllahqarşısındaqurtuluş ümidinəmalikolsaydın
49İndisənAllahındüşmənisənvəAllahaibadətedənlərlə döyüşürsən”
50O,busözlərideyəndəmühafizəçiləronubağlayıb katapultunqabağınagətirdilərOnudizləriüstəbağladılar vədəmirqısqaclarlabərkidərəkonunbeliniyuvarlanan “paz”ınüstündənbükdülərki,o,əqrəbkimibüsbütün geriyəbüküldüvəhərbiroynağıparçalandı
51Beləliklə,ağırnəfəsdarlığıvəbədəniztirablarıiçindəo dedi:“Şöhrətli,eyzalım,Səninistəyinəziddolaraq,mənə verdiyinnemətlərəzəmətlidir,Qanunasadiqliyimidahada şərəfliişgəncələrlənümayişetdirməyəimkanverirsən”.
52BuadamdaöldükdənsonraaltıncısıgətirildiO,tiranın yeməkyeyibazadlığaçıxıb-çıxmadığınısoruşduğuna cavabolaraqdedi:
53Qardaşlarımqədərqocadeyiləm,ammaağılca qocalmışam.Çünkibizeyniməqsədüçündoğulub böyümüşükvəeyniməqsədüçünölməyədəeynidərəcədə borcluyuq;Əgərmurdarətyemədiyimizüçünbizəişgəncə verməkistəyirsənsə,işgəncəver”.
54O,busözlərideyəndəonusükanarxasınagətirdilərvə ehtiyatlaonuuzadıbkürəyininsümükləriniçıxarıbaltına odvurdular
55İtişişləriqızdırıbonunkürəyinəvurdularvəyanlarını deşərəkiçalatınıdayandırdılar.
56Lakino,işgəncələrininortasındabelədedi:“Ey müqəddəslərəlayiqyarış!
57Çünkisalehağıl,eyzalım,qalibgəlməz.
58Fəzilətzirehindəmənqardaşlarımlaölüməqovuşmağa vəsənicəzalandırmaqüçünözümədahagüclübirqisasçı əlavəetməyəgedirəm,eyişgəncələrhazırlayanvəhəqiqi salehlərindüşməni
59Bizaltıgəncsəninzülmünüalt-üstetdik“ÇünkiSənin əqlimizidəyişdirməkdəvəyabizimurdarətyeməyə məcburetməkdəacizliyinsəninüçünbiruğursuzluq deyilmi?
60Səninatəşinbizimüçünsərindir,işgəncəmaşınların əzabvermir,zorakılığıngücsüzdür
61Çünkikeşikçilərbizimüçüntiranındeyil,İlahi Qanununməmurlarıolublar.vəbunagörədəAğlımızhələ dəqalibgəlməmişik”
FƏSİL6
Qardaşlıqbağlarıvəanasevgisi
1Budaqazanaatılaraqmübarəkölümləöləndəonlarınən kiçiyiolanyeddincioğulirəliçıxdı
2Zalım,qardaşlarıtərəfindənşiddətləqəzəblənsədə,uşağa yazığıgəldivəonuoradaartıqbağlıgörüb,onu yaxınlaşdırdıvəonuinandırmağaçalışdıvədedi: “Qardaşlarınınaxmaqlığınınsonunugörürsən;Çünkionlar itaətsizliklərinəgörəölüməməhkumediliblər.Səndə,əgər itaətetməsən,vaxtındanəvvəlözündəacınacaqlı işgəncələrəməruzqalacaqvəöldürüləcəksənƏgəritaət etsən,mənimdostumolacaqsanvəpadşahlıqişindəyüksək vəzifələrəyüksələcəksən”
4O,onamüraciətedərəkoğlanınanasınıçağırtdırdıki,bu qədəroğlununitkisinəgörəkədərlənərəksağqalanıitaət etməyəvəxilasolmağaçağırsın
5Anaibranidilindədanışaraq,dahasonrasöyləyəcəyim kimi,uşağıruhlandırdıvəmühafizəçilərədedi:“Məni boşaldınki,padşahlavəonunlaolanbütündostlarıilə danışım”
6Onlaroğlanınxahişinəsevinərəkonuitirməyətələsdilər. 7O,qızarmışmanqalınyanınaqaçaraqdedi:“Eyfasiq tiran,”vəbütüngünahkarlarınənallahsızı,sənözxeyirdualarınıvəpadşahlığınıAllahınəlindənalmaqdan,onun qullarınıöldürməkdənvəsalehliktərəfdarlarınaişgəncə verməkdənutanmırsanmı?
8Bununüçünilahiədalətsənidahasürətlivəəbədibir atəşəvəsəniəbədiolaraqsaxlamayacaqəzablaraçatdırır 9İnsanolaraq,eyvəhşiqəlblibədbəxt,eyniünsürlərdən yaradılmış,eynihisslərəmalikinsanlarıözünüzlə
Makkabilərin4-cükitabı
götürməkdən,dilləriniqoparmaqdan,onlaraqamçılayıb işgəncəverməkdənutanmırsanmı?
10LakinonlarAllahqarşısındasalehliklərinişərəfli ölümlərindəyerinəyetirərkən,sənfəzilətsahiblərinihaqsız yerəöldürdüyünəgörəyazıq:“Vayolsun!”deyəcəksən”.
11O,ölümünastanasındadayanaraqdedi:“Mən qardaşlarımınverdiyişəhadətdəndönəndeyiləm
12MənatalarımınAllahınıxalqımamərhəmətliolmağa çağırıram
13O,sənəhəmdünyahəyatında,həmdəöldükdənsonra əzabverəcəkdir”
14O,buduailəözünüqızarmışmanqalıniçinəatdıvə beləliklə,ruhdanəlçəkdi.
15Beləliklə,əgəryeddiqardaşölüməqədərişgəncələrə xorbaxırdılarsa,bu,hamılıqlasübutayetirilirki,İlhamlı Ağılehtiraslarüzərindəalihökmdardır.
16Əgəronlarözehtiraslarınavəəzablarınatəslimolub murdarətyesəydilər,bununlaqalibgəldiklərinideyərdik
17Ammabukameradabelədeyildi;əksinə,Allah dərgahındatəqdiredilənAğıllarıiləehtiraslarındanüstün oldular
18Vəağılınüstünlüyünüinkaretməkmümkündeyil; çünkionlarözehtiraslarıvəağrılarıüzərindəqələbə qazandılar
19Yanğıniztirablarıqarşısındaküçülməyənbuadamların ehtirasüzərindəağılsahibiolduğunuetirafetməkdənbaşqa necəedəbilərik?
20Limanköstəbəkləriüzərindəkiqüllələrdalğaların hücumlarınıdəfetdiyivəsığınacağagirənlərəsakitgiriş təklifetdiyikimi,gənclərinyeddiqülləlisağƏqlidə salehliksığınacağınımüdafiəetdivəehtiraslarınfırtınasını dəfetdi
21Onlarbir-birinialqışlayaraqsalehliyinmüqəddəsxoru yaratdılar:
22Eyqardaşlar,Qanunuğrundaqardaşkimiölək
23GəlinAşşursarayındasobanınbusınaqlarınaxorbaxan ÜçUşağıtəqlidedək.
24Salehlikdəliliqarşısındaözümüzəmeyletməyək”
25Biridedi:“Qardaş,gümrahol”,digəriisə“Axılıqet” digəriisəkeçmişixatırlayaraq,“Nəolduğunuvəİshaqın salehliküçünkiminataəliiləözünüqurbanverdiyini xatırla”
26Onlarınhərbiribiryerdə,parlaqvəçoxcəsarətləbirbirlərinəbaxaraqdedilər:“Bizbütünqəlbimizləözümüzü canımızıverənAllahahəsredəcəyikvəbədənimiziQanuna riayətetməyəborcverək.
27ÖldürdüyünüzənnedəndənqorxmayaqÇünkiAllahın hökmünüpozanlarıböyükmübarizəvəruhuntəhlükəsi əbədiəzabgözləyir
28GəlinözümüzüİlahiAğılınehtiraslarayiyələnməsiilə silahlandıraq
29Bundansonraehtirasımızİbrahim,İshaqvəYaqubbizi qəbuledəcəkvəbütünatalarımızbizitərifləyəcək”
30Qardaşlarınhərbirinəayrı-ayrılıqdasürüklənərkən növbəsihələçatmamışolanlardedilər:“Qardaş,bizirüsvay etməvəartıqölmüşqardaşlarımızayalansöyləmə”
31Sizqardaşlarınməhəbbətindənxəbərsizdeyilsinizki, İlahivəhərşeyəqadirolanRəhbəratalarındandoğulanlara mirasveribvəbunuanabətnindənonlaraveribburada qardaşlareynidövrdəyaşayırlarvəeynizamandaöz formalarınıalırlar,eyniqandanqidalanırlar,eyniruhla dirilirlərvəeyniməkandansonradünyayagətirilirlərvə
eyniçeşmələrdənsüdalırlar,bununladaqardaşruhları sinələrindəsilah-sursatlaqidalanır;vəonlarümumitərbiyə vəgündəlikyoldaşlıqvədigərtəhsilvasitəsiləvəAllahın Qanunualtındaintizamımızvasitəsilədahadayaxındırlar. 32Qardaşlıqməhəbbətitəbiiolaraqgüclüolduğundan, yeddiqardaşınbir-birinəolanmünasibətidahadagücləndi ÇünkionlareyniQanundatəhsilalmış,eynifəzilətlərdə tərbiyəalmışvədüzgünhəyatdabirlikdətərbiyəalmışlar, bir-birlərinidahaçoxsevirdilərƏxlaqigözəllikvə xeyirxahlıqüçünonlarınümumiqeyrətionlarınqarşılıqlı anlaşmasınıartırdı,çünkidindarlıqlarıiləbirlikdəqardaşlıq məhəbbətinidahadaqızışdırdı
33Təbiət,yoldaşlıqvəonlarınfəzilətlixasiyyətionların qardaşlıqməhəbbətininşövqünüartırsada,sağqalan oğullardinləriilərəfdəolanqardaşlarınınişgəncələrə məruzqalaraqöldürülməsinigördülər;üstəlik,onlartəkcə özişgəncələrinəxorbaxmamaqüçündeyil,həmdə qardaşlarınaolanqardaşlıqehtiraslarınaqalibgəlməküçün onlarıəzablarlaüzləşməyətəşviqedirdilər.
34Eypadşahlardandahapadşah,azadinsanlardandaha azad,yeddiqardaşınharmoniyasındandahaazaddüşüncəli, müqəddəsvədindarlığınəsasprinsiplərinəyaxşı uyğunlaşanmüdriklər!
35Yeddigəncinheçbiriqorxaqolmadı,heçbiriölüm qarşısındabüzülmədi,ammahamısıölümsüzlüyəgedən yoldaişgəncəiləölümətələsdi
36Çünkiəllərvəayaqlarruhuntəlqinləriiləahəngdar şəkildəhərəkətetdiyikimi,omüqəddəsgənclərdədinin ölməzruhununtəhriketdiyikimi,onunnaminəölümə getdilər
37Eyhəmrəylikiçindəolanqardaşlarınyeddiqat müqəddəsbirliyi!
38Dünyanınyaradılışınınyeddigünüdininecəinkişaf etdirirsə,gənclərdəxorkimiyeddiqatyoldaşlıqedirdilər vəişgəncələrindəhşətiniheçbirəhəmiyyətkəsbetmirdilər 39İndiogənclərinəzab-əziyyətinieşidəndətitrəyirik lakinonlarbununəinkigözləriiləgörüb,nədədanışılan, gözlənilməztəhlükənieşitməkləyanaşı,əslindəəzabəziyyətihissedərək,bunadözdülər;vəodluişgəncədə hansıəzabdanböyüknəolabilər?
40Çünkiodungücükəskinvəsərtdirvəo,onların bədənlərinisürətləməhvetdi
41Düşününki,okişilərləağılişgəncələrəqalibgəlsə,hətta birqadınınruhubeləağrılarındahaçoxmüxtəlifliyinəxor baxarsa;Çünkiyeddigəncinanasıözövladınınhərbirinin başınagətirilənəzablaradözdü.
42Ammafikirləşinki,ananınürəyininistəklərinəqədər müxtəlifdirki,onunözövladınaduyduğuduyğubütün dünyasınınmərkəziolsunvəhəqiqətən, buradahəttairrasionalheyvanlardaözbalalarına kişilərinkinəbənzərbirməhəbbətvəsevgiyəmalikdirlər
43Məsələn,quşlararasındadamlarımızınaltındasığınan əhliləryuvalarınımüdafiəedirlər;dağlarınbaşında,qaya yarıqlarında,ağaclarınçuxurlarındavəbudaqlardayuva quranvəbalalarınıoradayumurtadanqoyanlardaiçəri girənləriqovarlar
44Əgəronuqovmağagücüçatmasa,məhəbbətehtirasıilə yuvabalalarınınətrafındaçırpınır,öznitqləriiləonları çağırırvəbalalarınabacardıqlarıqədərköməklikgöstərirlər
45Həttaarılardarağınhazırlanmamövsümündəiçəri girənləridəfedərvəbalalarınayaxınlaşanlarıqılınckimi sancdıqdavəonlarlaölümünəqədərdöyüşdükdə,irrasional
Makkabilərin4-cükitabı
heyvanlararasındaövladsevgisinümunələrinənə ehtiyacımızvar?
46Lakino,İbrahimkimiruhamalikbugənclərinanası, uşaqlarınaolansevgisiözniyyətindəndönmədi.
FƏSİL7
Anavəataməhəbbətimüqayisəsi,bufəsildəbəlağətinbəzi dağzirvələrivar
1Oğullarınsəbəbi,ehtiraslarınağası!Eydin,o,anaüçün övladlarındandahasevimliidi!
2Qarşısındaikiseçimolanana,dinvətiranınvədinəgörə yeddioğlunuindixilasetmək,Allahagörəəbədihəyata xilasedəndinidahaçoxsevirdi
3Valideynlərinuşaqlaraolanehtiraslıməhəbbətininecə ifadəedəbilərəm?Bizruhumuzunvəformamızın heyrətamizbənzərliyiniuşağınincətəbiətinəvəənəsası atadandahadərinolanananınövladlarınaolanrəğbətinə möhürləyirik.
4Çünkiqadınlarkişilərdəndahayumşaqdırlarvənəqədər çoxuşaqdoğursalar,biroqədərdəonlaraməhəbbət bəsləyirlər.
5Ancaqbütünanalararasındayeddioğuldano, digərlərindəndahaçoxməhəbbətlədoluidi,beləki,yeddi uşaqdünyayagətirərək,bətnininbəhrəsinəanaşəfqətini hissetdivəhərbiriniyaxındanməhəbbətlədaşıdığıçoxlu əzablaragörəsıxıldı,bunabaxmayaraq,Allahqorxusuilə uşaqlarınınhazırkıtəhlükəsizliyinirəddetdi.
6Bundanəlavə,oğullarınınəxlaqigözəlliyi,xeyirxahlığı vəQanunaitaətkarlığısayəsindəonlaraanaməhəbbəti dahadagücləndi.
7Çünkionlarədalətli,təvazökar,cəsurvəböyükruhlu idilər,bir-birlərinivəanalarınıeləsevərdilərki,Qanuna riayətetməkləhəttaölüməqədəronaitaətetdilər.
8Bunabaxmayaraq,o,analıqinstinktlərinəboyunəymək üçünbuqədərşirnikləndiricilərəmalikolsada,heçbir haldadəhşətlimüxtəlifişgəncələronunAğılını dəyişdirməkgücünəmalikdeyildi;ancaqanahərbir oğlunuayrı-ayrılıqdavəhamıbirlikdədiniuğrundaölməyə çağırırdı.
9Eymüqəddəstəbiət,ata-anaməhəbbəti,ata-ananınövlad həsrəti,analıqmaaşıvəanalarınyenilməzməhəbbəti!
10Ana,onlarınbir-birparçalandığınıvəyandırıldığını görəndinxatirinəruhusarsılmazqaldı
11O,oğullarınınətininoddayandırıldığını,əllərininvə ayaqlarınınətrafınınyerəsəpələndiyini,başlarındansağ yanaqlarınaqədərqoparılanətörtüyününmaskakimi səpələnmişolduğunugördü.
12Eyana,indizəhmətəzabındandahakəskinağrılarıbilən! Eyqadınlararasındatək,bəhrəsikamildinolanqadın!
13İlkoğlunruhunutəslimedərəkqərarınıdəyişdirmədi,nə ikincioğlunişgəncələrialtındasənəmərhəmətgözləriilə baxdı,nədəüçüncüoğlunruhunuüfürdü
14Hərbirininəzabiçindəeyniiztirablaracəsarətləbaxan gözlərinigörəndəvəonlarıntitrəyənburundəliklərində ölüməyaxınlaşmanınəlamətlərinigörəndədəağlamadın 15Övladlarınınişgəncələrinəgörəbiroğlununətinin digərininətindənkəsildiyini,əlininard-ardakəsildiyini, başınınsoyulduğunu,meyitincəsədinüstünəatıldığınıvə tamaşaçılarınsıxtoplaşdığınıgörəndəgözyaşıtökmürsən.
16Sirenlərinmelodiyaları,şirinsəsliququşlarının nəğmələri,iztirablariçərisindəanailədanışanoğulların səslərikimieşidəninqulaqlarınıovsunlayabilməz
17Oğullarıodlu-odluişgəncələrləəzabçəkərkənanaya verilənişgəncələrnəqədərvənəqədərböyükidi!
18AncaqİlhamlanmışAğılonunürəyinəəzabehtirası altındakişigücüverdivəanaməhəbbətininindikihəsrətini nəzərəalmamasıüçünonuucaltdı.
19O,yeddiövladınınhəlakolduğunuvəonların işgəncələrininçoxvəmüxtəlifformalarınıgörsədə,nəcib anaAllahaimanedərəkonlarıhəvəslətəslimetdi
20Çünkio,məclisdəkihiyləgərtərəfdarlarıkimitəbiəti, ata-ananı,anaməhəbbətinivəövladlarınıçardaqda saxladığınıözağlındagördüvəsankio,ananın övladlarınınişindəikisəsarasındaseçimetməliidi,biri onlarınölümünə,digəriisəonlarıdirisaxlamağa; İbrahiminAllahdanqorxancəsarətinixatırladı
21Eyirqanası,qanunumuzumüdafiəedən,dinimizin müdafiəçisivəöziçindəkimübarizədəmükafatqazanan!
22Eyqadın,müqavimətgöstərməkkişilərdəndahanəcib, dözməküçündöyüşçülərdəndahacəsur!
23ÇünkiNuhungəmisibütüncanlıdünyailəbirlikdə dünyanıbürüyənTufandaözyüküiləqüdrətlidalğalaratab gətirdiyikimi,səndəQanununqoruyucusu,ehtirasların dalğalarıiləhərtərəfdəndöyüldünvəoğullarının işgəncələriiləgüclüpartlayışlarkimisıxıldınxatirinə
24Beləliklə,əgərbirihəmqadın,həmyaşlı,həmdəyeddi oğulanası,övladlarınınişgəncələrəməruzqalaraq öldürülməsinədözürsə,RuhdangələnAğılehtiraslar üzərindəənyüksəkhökmdarolduğunuetirafetməlidir 25Bunagörədəsübutetdimki,təkcəkişilərözəzablarına qalibgəlmirlər,həmdəqadınəndəhşətliişgəncələrəxor baxır
26Danielinətrafındakışirləroqədərdəşiddətlideyildi, Mişaelinodluocağıoqədərdəistideyildiki,yeddi oğlununişgəncələrəməruzqaldığınıgörəndəonunanalıq instinktiyanırdı.
27Lakinanaözdininəgörəehtiraslarınıyatırtdı,çoxluvə güclüehtirasları
28Çünkibirşeyidənəzərəalmaqlazımdırki,qadınana olmasınabaxmayaraq,ruhənzəifolsaydı,onlarüçün ağlayabilərdivəyəqinki,belədeyərdi:
29“Ah,üçdəfəyazıqoldum,üçdəfədənçoxyazıqoldum! Yeddiuşaqdoğdumvəuşaqsızqaldım!
30Boşyerəyeddidəfəuşaqdoğdum,Onaylıqyükümü yeddidəfəçəkmədim.
31Əbəsyerə,eyoğullarım,çoxluzəhmətəzablarına, tərbiyənizindahaçətinqayğılarınadözdüm.
32Vay,oğullarımınhalınaki,bəzilərihələnikahsızidi, evliolanlarisəuşaqdoğmamışdıMənsəninövladlarını heçvaxtgörməyəcəm,nədəmənəbaba-babaadıilə müraciətetməyəcəyəm.
33Eymən,çoxlugözəlövladlarıolub,Vaylarımdadulvə xarabaqalmışam!Mənöləndəmənidəfnedəcəkoğulda olmayacaq”
34LakinmüqəddəsvəAllahdanqorxananaonlarınheç biriüçünbumərsiyəiləfəryadetmədi,ölümdənxilas olmaqüçünheçkiməyalvarmadı,ölməkdəolaninsanlar kimionlarüçünağlamadı;ammasankiinadkarbirruha sahibidivəoğullarınınsayınıikincidəfəölümsüzhəyata qovuşdururmuşkimi,dahaçoxonlardandinyolunda ölmələriniistədivəyalvardı
35Ana,eyAllahındinyolundadöyüşçüsü,qocavəqadın, sənsəbrinləzalımıməğlubetdin,həməməldə,həmdə sözdəkişidəngüclüoldun
36Doğrudanda,sənövladlarınlabağlıolandaorada dayanıbEleazarınişgəncəyəməruzqaldığınıgördünvə oğullarınaibranidilindədanışdın:
37Oğullarım,döyüşnəcibdirSizdəxalqımızaşahidlik etməküçünorayaçağırılaraqatalarımızınQanununaminə oradacanfəşanlıqlavuruşun
38Çünkibuqocadinnaminəəzablaratabgətirdiyihalda, sizgənclər,ağrıdanəvvəlkiçilsəniz,utancvericiolardı
39Yaddasaxlayınki,sizdünyayaAllahxatirinə gəlmisinizvəhəyatdanhəzzalmısınızvəbunagörədə OnunxatirinəbütünəzablaradözməyiAllahaborclusunuz Onunüçünatamızİbrahimdəxalqımızınəcdadıolanoğlu İshaqıqurbanverməyətələsdi.İshaqisəatasınınəlinin bıçağıonatərəfqaldırdığınıgörübbüzülmədi
40SalehDanielşirlərinyanınaatıldı,Hananya,Azariyavə MişaelodsobasınaatıldıvəAllahnaminədözdülər.
41SizdəAllahaeyniimanınızolduğundannarahat olmayınÇünkisizsalehliyibilə-biləəzablaratab gətirməməliidiniz”.
42Yeddiuşağınanasıbusözlərləoğullarınınhərbirini Allahınqanununupozmaqdansa,ölməyətəşviqetdiÖzləri dəyaxşıbilirlərki,Allahüçünöləninsanlarİbrahim,İshaq, Yaqubvəbütünata-babalarkimiAllahüçünyaşayırlar
FƏSİL8
Məşhur"Salehlikİdmançıları"MakkabilərinDördüncü Kitabıadlanancəsarəthekayəsiburadabitir.
1Mühafizəçilərdənbəziləridedilərki,odatutularaq öldürülməküzrəolandaheçkimonunbədəninə toxunmasındeyəözünüodunüstünəatdı.
2Eyana,yeddioğlunlabirlikdətiranıngücünüsındırıb, onunpishiylələrinipuçaçıxarıb,imanınnəcibliyini nümunəgöstərib.
3Oğullarınınüstünədayaqkimiəzəmətləucaldınvə əzablarınzəlzələsisəniheçsilkələmədi
4Bunagörədəsevin,eytəmizqəlbliana,Sənin dözümlülüyünüAllahınəliiləümidedərək
5Aygöydəkiulduzlarınarasındaoqədərdəəzəmətlideyil ki,sənyeddiulduzkimioğlununsalehliyəgedənyolunu işıqlandırıb,Allahahörmətləyanaşmısanvəsənonlarla birlikdəgöydəyerləşmisən
6Çünkisəninövladınİbrahiminoğlundanidi.
7Əgərhansısarəssamkimisənindindarlığınhaqqında nağılçəkməyimizəicazəverilsəydi,tamaşaçılarsalehlik naminəçoxsaylıişgəncələrəməruzqalanyeddioğul anasındanürpəməzdimi?
8Həqiqətəndə,xalqımızıngələcəknəsillərininxatirəsi üçünbusözlərionlarınməskəniüzərinəyazmaqyerinə düşərdi:
BURADAYAŞLIKAHİNYATIR
VƏİLLƏRDOLUQADIN
VƏYEDDİOĞLU
BİRZALIMINZORAKLIĞIİLƏ İBRAHİMİLLƏTİNİMƏHVETMƏKİSTƏYƏK ONLAR XALQIMIZIN HAQQLARINI
DOĞRULADILAR
ALLAHABAXMAQVƏDƏBİR KADƏRƏZABLAR
9Həqiqətəndəbu,onlarınapardığımüqəddəsmüharibəidi Çünkiogünfəzilətonlarıdözümləsınayaraq,əbədi həyatdaçürümədəqalibiyyətmükafatınıonlarınqarşısına qoydu.
10DöyüşdəbirinciolanEleazaridivəyeddioğlunanası onunrolunuoynadıvəqardaşlardöyüşdü
11Zalımonlarındüşməniidi,dünyavəinsanhəyatı tamaşaçıidi.
12Salehlikqalibiqazandıvətacıonunidmançılarınaverdi HəqiqiQanununidmançılarındanbaşqakimtəəccübləndi?
13Kimonlaraheyranqalmadı?Zalımözüvəonunbütün şurasıonlarındözümlülüyünəheyranidi,bununlaonlar indihəmAllahıntaxtınınyanındadayanırlar,həmdə mübarəkdövrüyaşayırlar
14ÇünkiMusadeyir:“Özünütəqdisedənlərinhamısı Səninəlinaltındadır”.
15BunagörədəbuadamlarözləriniAllahnaminətəqdis edərək,nəinkibuşərəfə,həmdəşərəfənailoldularki, onlarınvasitəsilədüşmənxalqımızüzərindəartıq hakimiyyətəmalikdeyildi,zalımcəzayaməruzqaldıvə ölkəmiztəmizləndi,onlarmillətimizingünahıüçünfidyə oldular;vəbusalehinsanlarınqanıvəonlarınölümünün bağışlanmasıvasitəsiləİlahiProvidensiyaəvvəllərpis rəftaredilənİsrailixilasetdi
16ÇünkizalımAntioxonlarınfəzilətlərinin qəhrəmanlığınıvəişgəncələrədözümlərinigörəndə,onların dözümünüözəsgərlərinənümunəkimigöstərdi;və bununladadöyüşmeydanındavəmühasirəzəhmətindəöz adamlarınışərəfvəqəhrəmanlıqhissiiləruhlandırdıki, bütündüşmənləriniqarətedibdarmadağınetdi
17Eyİsrailövladları,İbrahiminnəslindəndoğulan övladlar,buQanunatabeolunvəhərcəhətdənsaleholun, beləliklədərkedinki,RuhdangələnAğıltəkcə daxilimizdəndeyil,həmdəxaricdənehtiraslaravəağrılara hökmdardırBununlada,ədalətnaminəbədənlərini işgəncəyətəslimedənoadamlarnəinkibəşəriyyətin heyranlığınıqazandılar,həmdəilahimirasalayiq görüldülər
18Onlarınvasitəsiləxalqsülhəldəetdivəölkəmizdə Qanunaəməlolunmasınıbərpaedərəkşəhəridüşməndən aldı
19İntiqamzalımAntioxuyerüzündətəqibetdivəo, ölümləcəzalandırıldı.
20Çünkio,Yerusəlimliləribaşqamillətlərkimiyaşamağa vəatalarımızınadətlərinitərketməyəməcburedə bilmədiyiüçünYerusəlimitərkedibfarslaraqarşıyürüş etdi
21Yeddioğulunanasıolansalehqadınınövladlarına dediyisözlərbunlardır:
22Mənpakbirqızidim,atamınevindənayrılmadımvə Həvvanınqabırğasınıqorudum
23Səhradaheçbirşirnikləndirici,çöldəheçbirhiyləgər mənipozmadıyalançı,aldadıcıİlandamənimqızlığımın saflığınıləkələmədi;Gəncliyiminbütüngünləriniərimlə yaşadım;Ammabuoğullarımböyüyəndəatalarıöldü
24Oxoşbəxtidi,çünkio,uşaqlarlabərəkətlibirhəyat yaşadıvəonlarınitkisininacısınıheçvaxtbilmədi.
25O,hələbizimləikənsizəQanunuvəpeyğəmbərləri öyrətdiO,bizəQabiltərəfindənöldürülənHabilin, yandırmaqurbanıolaraqgətirilənİshaqınvəzindanda Yusifinsözlərinioxudu
26O,bizəqeyrətlikahinFineasdandanışdıvəodda Hananiyanın,AzariyanınvəMişaelinnəğməsinisizə öyrətdi
27O,şiryuvasındaDanielidəizzətləndirdivəonaxeyirduaverdi.O,Yeşayanınsözünüyadınızasaldı: 28"Bəli,sənoduniçindənkeçsəndə,alovsənəzərər verməyəcək"
29O,məzmurçuDavudunsözlərinibizətərənnümetdi: «Salehlərinəziyyətləriçoxdur»
30O,bizəSüleymanınməsəlindənsitatgətirdi:«O,Onun iradəsiniyerinəyetirənlərinhamısıüçünhəyatağacıdır»
31O,Yezekelinsözlərinitəsdiqlədi:«Buqurusümüklər sağqalacaqmı?»Çünkio,Musanınöyrətdiyinəğməni unutmadı:“Öldürəcəyəmvədirildəcəyəm
32Yunanlarınqəddartiranınınözvəhşimanqallarıüçünod yandırdığı,ehtiraslarıqaynayanİbrahiminqızınınyeddi oğlunuyenidənkatapultayagətirdiyi,işgəncələrinə döndərdiyi,gözlərinikorladığı,dillərinikəsdiyigünqəddar idi,ammaqəddardeyildi.
33BunagörədələnətlənmişbədbəxtAllahın mühakiməsininarxasıncadüşdüvətəqibedəcək
34İbrahiminövladlarıisəqalibanalarıiləbirlikdə Allahdanpakvəölməzcanlaralaraqatalarınınməskəninə toplaşırlarOnlaraəbədiizzətolsun