Proverbionaka
1JAQTHAPI
1IsraelanreyinSalomónDavidanyokapansäwinakapa; 2Yatiñkankañampyatichañampuñt'añataki;amuyt’aña arunakaamuyañataki;
3Yatiñampi,chiqaparuñjañampi,taripäwimpi,chiqapar uñjañampiyatichatäña;
4Janchʼamäkiukanakarojjjanamuytʼasirïña,wayn tawaqorusyatiñsa,amuytʼasirïñasa
5Yatiñanjaqejjistʼaniwa,yateqañsajiltayarakiniwa; Ch'ikhijaqistisumaamtäwinakaruwpurini
6Mäaruamuyt'añataki,ukatkunsañsmuni;yatiñan jaqinakanarunakapa,ch'amakaarunakapa.
7Tatiturajjsarañawyatiñanqalltañapa,ukampisjan amuytʼanjaqenakajjyatiñkankañampiyatichañampi jiskʼachatawa.
8Wawa,awkimanyatichäwinakapist'am,taykaman kamachipjanapanukumti
9Ukanakaxp'iqimatakixmäsumak'achacht'äwïniwa, kunkamarmuyuntatcadenanakampi
10Wawaxa,juchararjaqinakaxsallqjapxätamxa,janiyaw samti.
11Jupanakatixsapxaspa:“Jutam,wilasuyt'apxañäni,jan juchanijaqinaklaykujaninach'usatimantapxañäni”sasa 12Sepulturaruñtatjakkirmanqʼantañäni;K'umara,p'iyaru saraqaninakarjama
13Taqisumayänakjikxatañäni,utanakasaruxyänakampi phuqantañäni.
14Nanaktaypinch'amamapt'asim;taqiniwmä bolsanïpxañäni:
15Wawa,janjupanakampchikathakinsarnaqamti; kayumaruxjupanakanthakipatjithiqtañamawa
16Jupanakajjjanwaliruwtʼijtjjapjje,jankʼakiwwila wartapjje.
17Chiqpachansa,inamayakiwqʼiwixkawkïrjamachʼin nayraqatapanliwxatatäxi
18Jupanakastipachpawilapsuyt'apxäna;jupanakax jakäwinakapatakixjamasatwllawintasipxi
19Khitinakatixaskinakjikxatañmunapkiukanakan thakhinakapaxukhamarakiwa.ukaxdueñonakanjakäwip apaqi
20Yatiñkankañaxanqanarnaqasi;jupaxcallenakanarup arsu
21Tantachasiñutana,punkujist'arañutanakanjach'at art'asi.
22¿Qhawqhakamasjumanakaxjanch'amäkiukajaqinakax janch'amanïñmunapxäta?jisk'achasirinakasti jisk'achasiñanakapatkusisipxi,janamuyt'asirjaqinakax yatiñuñisipxi?
23Nayancheqañchataxarkutt'apxam,nayaxajayux jumanakarwarxatapxäma,arunakaxyatiyapxäma.
24Nayajjjawsatajja,jumanakastijaniwmunapktatiNayajj amparajluqjjatta,janiwkhitisuñjkiti;
25Ucampisjumanacajjtaqeewjjtʼajjarojjinamayaruw tukjapjjtajja,janiwkunacheqañchäwismunapcäti
26Nayastijumanakanjanwalt'äwimatlarusirakï; Ajjsarañampurinkaniukhajjnayajjsawkasirakïwa; 27Kunapachatixajjsarañamaxt'unjatäkani,t'unjäwimasti mäthayathayt'iruñtatawpurinikunapachatix
t'aqhisiñanaka,t'aqhisiñanakajumanakarpuripkätam ukhaxa
28Ukapachawart'apxitani,ukampisnayaxjaniwjayskäti; nayratpachthaqhapxitani,ukampisjaniwjikxatapkituti
29JupanakajjyatiñuñisipjjataplaykuwTatiturajjsarañajj janajllisipkänti.
30Jupanakajjjaniwnayanewjjtʼajarusamunapkänti,taqe cheqañchatajarojjjiskʼachapjjänwa
31Ukatpïjupanakanthakipanachunakapmanq'asipxani, jupanakanamuyupampiwphuqt'ayasipxani
32Janamuyt'asirjaqinakarjithiqtañaxjupanakarux jiwarayaniwa,janamuyt'asirjaqinakansumajakasiñapasti jupanakaruxt'unjarakiniwa
33Ukampiskhititixnayarist'kituukaxjankunallakiniw jakasini,janwaliraxsarañatamukïniwa.
2JAQTHAPI
1Wawaxa,jumatixarunakkatuqañmunsta,kamachinajsa jumampchikaimantasma;
2Ukhamatist'amyatiñampi,chuymamsaamuyt'añataki.
3Jïsa,jumatejjyatiñtoqetjachʼatartʼasïta, amuytʼañatakejjarupjachʼaraptätaukhajja;
4Jumatixqullqiruñtatthaqkasma,imantatyänakjam thaqkasmaxa;
5UcatstiTatiturajjsarañwaamuyäta,Diosaruñt'añsa jikjjatäta.
6Tatituxyatiñkankañchuri,jupanlakapatyatiñampi amuyt'añampiwmistu
7Jupajjaskijaqenakatakejjsumayatiñkankañapa,jupajj cheqaparsarnaqerjaqenakatakejjchʼoqtʼiriwa
8Jupajjtaripañthakinakphoqaski,santojaqenakan thakipsajarkʼaqaraki
9Ukapachawaskikankaña,taripäwi,chiqaparuñjañ amuyt'äta;jïsa,sapasumathaki.
10Kunapachatixyatiñkankañaxchuymamarmantani, yatiñkankañaxalmamatakixwalikusiskañawa;
11Amuyt'añawjark'aqätam,amuyt'añawjumarux imaskätam
12Janwalijaqenthakipatqhespiyañataki,janwaliarunak parlirijaqetqhespiyañataki.
13Jupanakastichiqathakinakapanukupxi,ch'amaka thakinakansarnaqañataki
14Jupanakastijanwalinaklurasaxkusisipxi,ñanqha luririnakanjanwaliluratanakapatkusisipxi
15Jupanakanthakinakapaxq'añuwa,thakinakapan q'añuchatawa.
16Januñt'atwarmitqhispiyañataki,januñt'atjaqit qhispiyañataki
17Jupajjwaynäkasinirpiriparapanuku,Diosapan arust'äwipsaarmasi
18Utapaxjiwañaruwpuri,thakinakapastijiwatanakaruw puri.
19Janiwkhitisjuparjak'achasisinkutt'anipkaniti, janirakiwjakañthakinakatsakatjapkaniti
20Ukhamatsumajaqinakanthakipansarnaqañamataki, askijaqinakanthakinakapsaimañamataki
21Chiqpachjaqinakaxukauraqinjakasipxani,janjuchani jaqinakaxukanqhiparapxani.
22Ucampisñanqhalurirjaqenakajjakaoraqet chhaqtayatäpjjaniwa,juchaluririnakastiukaoraqet apaqatäpjjaniwa.
3JAQTHAPI
1Wawaxay,janarmasimtikamachixa;ucampis chuymamajjmandamientonakajphokham.
2Jayaurunaka,jayajakaña,sumankaña,jumar yapt'apxätam
3Jankhuyapt'ayasiñampi,chiqakankañampix apanukupxamti,kunkamarchint'am;Chuymamantablapar qillqt'am
4UkhamawDiosannayraqatapansa,jaqinnayraqatapansa, sumaamuytʼasirïta
5TaqichuymamTatituratinisim;janiraquiwjumapachpa amuyt'añamarojjch'amachasiñamäkiti.
6Taqithakinakamaxjuparuñt'am,jupawthakhinakam irptani
7Janiwjumapachpanyatiñkankañamäkiti,Tatitur axsaram,janwalitjithiqtañamawa
8Ukastiombligomatakixk'umarakïniwa, ch'akhanakamarustullurakïniwa.
9Tatiturjach'añchamyänakamampi,taqiachunakamampi
10Ukhamatwagraneronakamajjwaljavinompi phoqantatäni,prensanakamastimachaqvinompiw phoqantatäni
11Wawa,Tatitunchiqañchäwipjanjisk'achamti;janirakiw chiqañchäwipatqarjasipxamti.
12KhitirutixTatituxmunaskiukaruxchiqacharaki kunjamtïmäawkixkusisiykiukayuqallwawaruñtata
13Kusisiñaniwakhititixyatiñajikxatki,amuyt'añjikxatki ukaxa
14Ukamarkanaljañyänakapaxqullqitluratyänakatsipan juk'ampaskiwa,sumaquriyänakatsipansjuk'ampaskiwa.
15Jupajjrubísatqoqanakatsipansajukʼampvaloraniwa, taqekuntïmunktaukajjjaniwjuparuñtasitäkaspati
16Jayaurunakaxkupiamparapankiwa;ch'iqa amparapanstiqamirkankañanaka,jach'añchäwi
17Jupanthakinakapaxkusisiñthakhinakakiwa,taqi thakinakapassumankañawa.
18Khitinakatixjuparkatxarupkiukanakatakixmäjakañ quqawa,khititixjuparkatxaruskiukaxkusisiñaniwa
19Tatituxyatiñkankañampiwakauraqiutt'ayi; amuyt'añampiwalaxpacharsayt'ayäna
20Jupanyatitaplaykuxmanqhanakaxt'unjatawa, qinayanakaxch'amakaruwjaquqaniwayi.
21Wawa,jannayranakamatjithiqtapxamti
22Jupanakastijakañamäniwa,kunkamarkhuyapayasiñaw utjani.
23Ukapachawthakimanjankunajanwalt'äwinsarnaqäta, kayumaxjaniwlankt'askaniti.
24Kunapachatixikiskätaukkhaxa,janiwaxsarkätati
25Janajjsarapjjamtiakatjamatajjsarañarusa,janirakiw ñanqhajaqenakant'unjatäñapsaajjsarapjjamti
26Tatituwjumaratinisiñama,kayumarusjark'aqarakiniwa.
27Khitinakarutixaskinaklurañaxwakiskiukanakatjan jark'amti
28Jaqimasimaruxjansamti:“Sartam,kutt'anxam, qharüruwchurä”sasakunapachatïjumajakʼanutjktam ukhajja.
29Jaqimasimarjanwalinakjanamtañamäkiti,jupaxjuma jak'anjankunajanwalt'äwinjakaski
30Jankunajanwalsalurkätamukajaqempejjjanina chʼusarnuwasiñamäkiti
31T'aqhisiriruxjanenvidiasimti,janirakiwthakipsa ajllimti.
32Q'añujaqixTatitunajjtaskañawa,ukampisimantatapax askijaqinkiwa.
33Tatitunmaldicionapaxñanqhajaqinakanutapankiwa, ukampisjupaxaskijaqinakanjakañutaparuwbendici
34Chiqpachansa,jisk'achirinakaruwjisk'acharaki,ukampis jisk'ajaqinakarkhuyapt'ayasi.
35Yatiñanjaqinakaxjach'akankañkatuqapxani,ukampis p'inqachasiñaxjanamuyt'asirjaqinakaruxjach'añchatäniwa
4JAQTHAPI
1Wawanaka,awkinyatichäwipist'apxam,amuyt'añ yatipxam
2Nayastisumayatichäwinakchurapxsma,janirak kamachixjaytapxamti
3Nayajjawkijanyoqapäyätwa,taykajannayraqatapanwali munatänwa.
4Jupastiyaticharakituwa,sarakituwa:“Chuymamax arunakxakatjasim;
5Yatiñkankañjikxatapxam,amuyt'añjikxatapxam,jan armasipxamti;janirakiwlakajanarunakapatjithiqtapxamti 6Janjaytanukumti,jupastijark'aqarakïtamwa,jupar munasim,jupastiuñjarakïtam.
7Yatiñkankañaxnayrankiwa;uqhamastiyatiñkankañ jikxatam,taqikunsaamuyt'añjikxatapxarakimsasa
8Jach'añcham,jupastijach'araptätamwa,jupaw jach'añchapxätam,kunapachatixqhumantt'asïtaukhaxa
9Jupawp'iqimaruxmäsumak'achacht'äwichurätam,mä jach'acoronachurätam.
10Wawaxay,ist'am,arsutanakaxkatuqarakim; Jakañamatakixwaljamaranakawutjani”sasa
11Nayajjyatiñkankañthakinwayatichsma;Nayajjcheqa thakinwairpsma
12Kunapachatixsarkätaukhaxa,janiwkayunakamax ch'amakt'ayatäkaniti;t'ijtkätaukkhasti,janiwlankt'kätati sasa
13Yatichäwinakatch'amachasipxam;jansarxpanti: jark'aqapxam;Jumawjakañamaxa.
14Janwalijaqinakanthakiparjanmantapxamti,janirakiw ñanqhajaqinakanthakiparsarapxamti
15Ukatjithiqtapxam,janpasapxamti,ukatjithiqtapxam, ukatjithiqtapxam
16Jupanakajjjaniwikipkiti,janitejjjanwalinaklurapkaspa ukhakiwikipjje.ukatstiikiñapajjapaqatäjjewa,janitejj mayninakarjaqontayapkaspaukhajja
17Jupanakastiñanqhat'ant'amanq'apxi,nuwasiñvino umapxi
18Ukampisaskijaqinthakipaxk'ajkirqhanaruñtatawa, ukaqhanaxjuk'ampiwqhant'i,mäsumaurukama
19Janwalijaqinakanthakipaxch'amakaruñtatawa, jupanakaxjaniwyatipkitikunalankt'asipxi
20Wawajja,arunakajjaristʼam;arunakaxarist'am
21Jupanakajjjannayranakamatjitheqtapjjamti;Chuyma taypinimañamawa
22Khitinakatixjikxatapkiukanakatakixjakañäpxiwa,taqi jañchinakapatakisk'umaräpxiwa
23Chuymamartaqich'amampiimt'asim;kunattixukatw jakañtuqitjanwaltʼäwinakaxmistu.
24Q'añulakaarunakapanukupxam,k'arilakanakastijumat jayarst'ayapxam
25Nayranakamaxchiqakuñtapxam,nayranakamaschiqak uñtapxam.
26Kayunakamanthakipatlup'im,taqithakinakamax ch'amanchatäpan.
27Janiwkupiampararusa,ch'iqatuqiruskutt'amti,jan walitkayumapaqam
5JAQTHAPI
1Wawaxay,yatiñkankañajatist'asim,amuyt'añajarus ist'asim
2Ukhamatamuytʼasirïñamataki,lakamanyatiñamataki
3Januñt'atwarminlakapaxmäpanaljamawjaquqani, lakapaxaceitetsipanjuk'ampsumawa
4Ukampistukusiñapaxajenjoukhamk'allk'u,päfiloni espadaruñtatch'ullqi.
5Kayunakapaxjiwañkamawsaraqani;kayunakapax infiernoruwkatxaruwayi
6Jakañthakijanlup'iñamatakixa,thakinakapax mayjt'atawa,januñt'añataki
7Jichhastiwawanaka,ist'apxita,lakaxanarunakapatjan jithiqtapxamti.
8Jupatjayarst'am,janirakutapanpunkuparjak'achasimti
9Janitïmayninakarjach'añchañamataki,jansintiqhuru jaqinakaru,maranakamsachurañamataki.
10Janyaqhamarkankirinakaxqamirkankañamampi phuqantatäpxañapataki;ch'amachasiñanakamaxyaqha markankirjaqinutapanutjañapawa;
11Jumastiqhipüruxllakistawa,kunapachatïjanchimasa, janchimasatukjatäxaniukhaxa
12Jupanakastisapxarakim:“Kunjämtixnayaxyatichañ uñistxa,chuymaxaxjisk'acharaktwachiqachasiñsa; 13¡Janiwyatichirinakajanarupist'apkti,janirakiw yatichapkituukanakarusist'kti!
14Tamataypinsa,jachʼatantachäwinsaniyataqejan walinakanwauñjasiyäta
15Umaphuch'umatumaumt'asim,umaphuch'umat umt'asim
16Umaphuch'unakamaxch'iqintatäpan,umajawiranakax callenakanch'iqintatäpan.
17Jumanakjamäpxpan,janirakjumampchikayaqha markankirinakäpxpan
18Jach'aphujumaxbendicitäpan;
19Munasirqalluruñtatäpan;chuchupajjjumarsacerdote churpan;Jupanmunasiñapampixsapüruwt'aqhisiyat uñjasïta.
20Wawaxay,¿kunatsajumaxjanuñt'atwarmimpi t'aqhisiyañmunta,januñt'atjaqinpechoparjamp'att'asïtasti?
21JaqenthakinakapajjTatitunnayraqatapanwa,jupajjtaqe kunsalupʼi
22Jupanjuchanakapawñanqhajaqiruxkatuntani, juchanakapanch'akhanakapampikatuntatäniwa.
23Jupajjjanyatichasawjiwani;jach'ajanamuyt'asirïtap laykustichhaqtatäniwa”sasa
6JAQTHAPI
1Wawaxa,jumatixamigomatakixjanchitjark'atästa,jan uñt'atjaqimpamparamch'allt'asïta;
2Jumaxlakamanarunakapampkatuntatätawa,lakaman arunakapampkatuntatätawa
3Wawa,jichhajjukhamluram,amigomanamparapar purisajjqhespiyasim;sarañamawa,alt'atchuymanïñamawa, amigomarussumuñjañamawa
4Janiwnayranakamarikiyañamäkiti,janirakiw nayranakamarikiyasiñamäkiti.
5Chawllakaturijaqinamparapatsamäjamach'irjam qhispiyasim,jamach'inakaruñtata
6Jumaq'añujaqi,laq'urusaram;thakhinakapat amuyt'apxam,yatiñanirakïpxam:
7Jupanakastijanirakiwirpirïpkiti,janirakiwkhitiuñjirisni apnaqirisutjkiti
8Jallupachanxmanq'achuri,yapuapthapiñurustimanq'a apthapi.
9¿Qʼañujaqi,¿qhawqhakamasikisma?¿Kunapachas ikiñatsartäta?
10Mäjuk'aikiña,mäjuk'aikiña,mäjuk'aamparanaka ch'uqt'añaikiñataki
11Ukhamawpisinjakasiñamaxmäsarirjaqiruñtatpurini, pist'añamaxmäarmatjaqiruñtatawpurini.
12Janwalijaqejja,janwalijaqejja,janwalilakampiw sarnaqi
13Nayranakapampiwch'ipxtayi,kayunakapampiparli, amparanakapampiyaticharaki;
14Chuymapanjanwalilurañaxutjiwa,janwalilurañanak amti.jupaxch'axwañyapucharaki.
15Ukatpïjanwalt'äwipaxmäakatjamatpurinimä akatjamatjanqullampiwpʼakjasini
16Tatituxakasuxtauñisiñawuñisi,paqallquxjupatakix ajjtaskañawa
17Jach'ajach'atukuri,k'arilaka,janjuchaniwilawartasiri amparanaka.
18Janwaliamuyunakamuyt'irchuyma,janwali lurañanakart'ijtirkayunaka
19K'aritestigo,k'ariarunakparliri,jilatkullakanaktaypin janwalt'ayasiñyapuchirinaka
20Wawa,awkimankamachiparjamsarnaqam,taykaman kamachipsajanapanukumti.
21Chuymamarch'uqt'asim,kunkamarchint'am
22Kunapachatixsarkätaukkhaxa,jupawirpätam; kunapachatïikiskätaukkhaxa,jupawimaskätam; Kunapachatixsartaskätaukkhaxa,jumampparlt'asini”sasa 23Kamachixmälamparawa;ukatstikamachixqhanawa; Yatichañtuqitchiqachasiñanakaxjakañthakhiwa.
24Jumaruxjanwaliwarmitjark'aqasiñataki,januñt'at warminlaxrapatjark'aqasiñataki
25Janiwchuymamansumauñnaqt'anïñmunañamäkiti. janirakiwnayrach'akhanakapampiirpkätamtisasa
26Wachuqjuchawarmituqiwchachaxt'ant'at'ant'arapani.
27¿Maynijaqixninaapt'asispati,isipaxjan phichhantatäspa?
28¿Maynixq'añuq'añunakpatxarusaraspa,kayunakapax janphichhantatäspa?
29Ukhamastikhititixjaqimasipanwarmipanukarsarki ukaxa;khititixllamkt'kiukaxjaniwjanjuchanïkaniti
30Jaqinakaxjaniwmälunthatarjisk'achapkiti,manq'at awtjataxalmaparsatisfacañatakiwlunthataspa; 31Ucampisjupatejjjikjjatasiniukhajja,paqallqkutiw kuttʼayaniutapantaqiyänakapchurarakini
32Ukampiskhititixwarmimpiwachuqjucharpurkiukax janiwamuyt'asirïkiti.
33Jupajjmäusuchjatawuñjasini;Ukajisk'achasiñapas janiwchhaqtayatäkaniti
34Envidiasiñaxmäjaqincolerasiñapawa,ukatwa juchañchañuruxjankhuyapt'ayaskaniti.
35Jupajjjaniwkunaqhespiyasiñsauñjkaniti;janirakiw jupaxsamarañapakiti,jumatixwaljawaxt'anak churaskstaxasasa.
7JAQTHAPI
1Wawaxay,arunakaxphuqasim,mandamientonakajsa jumampchikaimarakim
2Kamachinakajphuqhapxam,jakapxam;Nayan kamachixaxnayramanmanzanaparjamawa
3Amparanakamarchint'am,chuymamantablaparqillqt'am.
4Yatiñkankañaruxsapxam:Jumawkullakaxaxäta;ukatsti, wilamasimaramuyt'irjawsam
5Ukhamatjanuñt'atwarmitjark'aqasipxañamataki,jan uñt'atjaqitjark'aqasipxañamataki
6Utajanventanapanwanayajjutatuñchʼukiskayäta
7Janch'ullqhijaqinaktaypinuñjta,wayntawaqunak taypinmäjanamuyt'irwaynaruwuñt'ta
8Jupanesquinapajakʼankircallepasasa;ucatstiutaparuw sarjjäna.
9Ch'amaka,jayp'u,ch'amaka,ch'amakaaruma
10Ucatstimäwarmiwjuparjikisïna,jupajjprostituta warminisimpisthapt'atänwa.
11(Jupaxjach'ajach'atukuri,qalachuymaniwa, kayunakapaxjaniwutapanqhiparkiti
12Jichhastiukawarmixanqankiwa,jichhaxcallenakanwa, taqik'uchunakanwaikiski
13Ukatstiwarmixkatjasawjamp'att'äna,janamuyt'asisaw juparuxsäna:
14Nayampchikasumankthapiñwaxt'äwinakawutjitu; jichhürojjarsutanakajphoqawaytwa
15Ukatwanayajjjumampjikisiñatakmistjjayäta,jumar thaqtañataki,jikjjaraksmasasa
16NayajjTapistampi,kʼachachtʼatluratanakampi,Egipto markankirsumalinompiwikiñarkʼachachtʼta.
17Nayajjmirra,áloe,canelaukanakampiwikiñarqʼapkir qʼapkirqʼapkirqollampiqʼapkirqollampiqʼapkirqollampi qʼapkirqollampiqʼapkirqollampi.
18Jutapxam,alwakamamunasiñampiphuqt'asipxañäni, munasiñampichuymacht'asipxañäni
19Sumajaqejjjaniwutankkiti,walijayathakinwa sarawayjje
20Jupajjmäbolsaqollqeaptʼasisawutarkuttʼani
21WalisumaarumpiwJesusarist'ayäna,lakapanjach'a jach'atukusawjuparuxch'amañchäna
22Jupajjjankʼakiwjupararknaqaski,kunjamtïmävacajj jiwayañataksarkiukhama,janukajjmäloqhejaqëkaspas ukhama
23Mädardompijiphillaparch'allt'añkama;kunjämtixmä jamach'ixsipitarjank'aksarkiukhama,janyatkarakiuka jakañaplaykusasa
24Jichhastiwawanaka,ist'apxita,lakaxanarunakajsa ist'apxam
25Chuymamaxjanthakinakaparaynacht'amti,janirak thakinakaparsarxamti.
26Jupajjwaljausuchjatanakarjaqontäna,waljachʼamani jaqenakawjupampjiwayatäpjjäna
27Utapajjinfiernoruwsarañthaki,jiwañutanakarsaraqasa.
8JAQTHAPI
1¿Janityatiñkankañaxart'ki?¿Amuyañaxjupanarupxa? 2Jupastijach'achiqanakansayt'atäski,thakhinjam thakinakansayt'atäski.
3Punkunakansa,markarmantañansa,mantañan punkunakansajach'atart'asi
4Jumanakaruwjawst'apxsma;Nayanarujastijaqin wawanakaparuwpuri
5Jumanaka,janamuyt'kaya,yatiñkankañamuyt'apxam; 6Ist'apxam;nayastiwalisumaarunakwaparlä;Lakax jist'arañastichiqaparuwtukuni
7Lakaxaxchiqawparli.ñanqhalurañaxlakajatakix ajjtaskañawa
8Taqiarunakajaxchiqakankañankiwa;janiwkunajan walilurañasnijanwalilurañasjupanakanutjkiti.
9Taqeukanakajjamuytʼirjaqetakejjqhanawa,yatiñ jikjjatirinakatakejjcheqäpjjewa
10Yatichäwixkatuqapxam,janiwqullqitkatuqapxamti; ukatajllitquritsipansayatiñanaka
11Yatiñkankañaxrubísatquqatsipanjuk'ampaskiwa taqikunatixmunaskiukanakaxjaniwukampi chikachasiñapäkiti
12Yatiñkankañaxwaliamuyumpiwjakaskta,k'ari yatiñanaksayatiraktwa.
13Tatituraxsarañaxjanwaliruñisiñawa:jach'ajach'a tukuña,jach'ajach'atukuña,janwalithakhi,janwali arunaka,janwaliarunaka,uñisiña.
14Iwxt'añaxnayankiwa,sumayatiñkankañaxa:Nayax amuyt'asirïtwa;Nayajjchʼamanïtwa
15Nayatuqiwreyinakaxapnaqapxi,jilïrinakaxchiqapar uñjañamtapxi
16Nayatuqiwjilïrinakaxapnaqapxi,jach'ajilïrinaka,taqi taripirinaka.
17Khitinakatixnayarmunapkituukanakaruxwalpun munasta;Khitinakatixnayratpachthaqkituukanakax jikxatapxitaniwa.
18Qhapaqkankañampijach'añchatäñampixnayamp chikawutji;jïsa,jantukuskirqamirkankañampi,chiqapar uñjañampi.
19Nayanachujajjqoritsipansajukʼampsumawa,jïsa, sumaqoritsipansa;ukatqullqixajllitqullqitsipansa
20Nayajjcheqaparsarnaqañthakinwairpta,taripañ thakinaktaypinsa
21Khitinakatixnayarmunapkituukanakarqullqi katuqañajataki;ukatstinayawjupanakanyänakapphuqantä. 22Tatituxthakipanqalltapanwnayaruxkatuyawayitu, nayraluratanakapnayraqata.
23Nayajjwiñayatpachuttʼayatätwa,qalltatpach uttʼayatätwa,janukajjakaoraqejjutjkänaukhatpach uttʼayatätwa
24Janimanqhaxutjkchïnxa,nayaruwirpapxitu; kunapachatïumampphuqhantatphuchʼunakajjjanutjkäna ukhajja
25Janïrqullunakaxutjkanipan,janïrqullunakaxmistkipan 26Jupajjjanïrawakaoraqsa,yapunaksa,nilaqʼanaksa lurkänti.
27Kunapachatixalaxpachwakicht'känukkhaxa,nayax ukankäyätwa
28Qhixuqhixunaksayt'ayäna,manqhaphuch'unakar ch'amañchäna
29Kunapachatixjupaxlamarqutarmäkamachichuräna, umaxjankamachiparjamphuqhañapataki.
30Nayastijupanjak'apankäyätwa,kunjämtixjupampchik jilsuwaykiukhama.
31Oraqenjakañatakutjkiukacheqankusisipjjam. kusisiñanakajastijaqinwawanakapampiwutjäna
32Jichhastiwawanaka,nayarist'apxita,kusisiñanïpxiwa thakhinakajsarnaqirinakaxa.
33Yatichäwinakist'apxam,yatiñanïpxam,janirakjan iyawsapxamti
34Kusisiñaniwakhititixnayarist'kitu,sapauru punkunakaxanuñch'ukiski,punkunakaxanpostenakapan suyt'aski.
35Khititixnayarjikxatkituukaxjakañjikxati,Tatitun khuyapayasiñapkatuqaraki
36Khititejjnayacontrajuchachaskiukajja,jupapachpaw janwalinakluraski,nayaruñisirinakajjjiwañaruw munasipjje
9JAQTHAPI
1Yatiñkankañawutapsayt'ayäna,paqallqupilaranakapsa k'achacht'arakïna
2Jupajjanimalanakapjiwarayawayi;jupaxvinop ch'allt'awayi;jupastimesaparuwsumayänakampi phuqt'ayaraki
3Jupaxtawaqunakaparuwkhithawayi,markanjach'a qullunakaparuwjach'atart'i.
4Khititejjjanchʼamäkiukajja,akarkuttʼanpan
5Jutapxam,t'ant'xatmanq'apxam,nayanch'uqt'atvino umt'apxam.
6Janamuyt'asirjaqinakapanukupxam,ukatstijakapxam; ukatamuyt'añthakinsarapxam
7Khititixjisk'achasirjaqirtuqinuqkiukaxjupapachpaw p'inqachasi,khititixñanqhajaqirtuqinuqkiukaxjupa pachpawq'añuchasi
8Janjisk'achasirjaqiruxjanchiqañcht'amti,jan uñisiñapataki
9Yatiqirjaqiruxyatichapxam,jupastijuk'amp yatiñanirakïniwa,chiqaparuñjirjaqiruxyatichapxam, jupastijuk'ampiwyatiqani
10Tatituraxsarañawyatiñanqalltawipaxa,qullanar uñt'añaxamuyt'añawa.
11Nayatuqiwurunakamaxwaljaptani,jakañmaranakax juk'ampiwjilxattani
12Jumatixyatiñanïstaxa,jumapachpatakiwyatiñanikïsma, ukampisjisk'achasmaxa,jumasapakiwapasïta
13Janamuyt'asirwarmixjach'ajach'atukuriwa,jan amuyt'asirwarmiwa,janiwkunsyatkiti
14Jupajjutapunkunqontʼatäski,markanjachʼa cheqanakanmäasientonqontʼatäski
15Khitinakatixthakinakapanchiqaksarapkiukanakar jawsapxam:
16Khititejjjanchʼamäkiukajja,akarkuttʼanpan
17Lunthatatumaxmuxsawa,jamasatmanq'att'ant'axwali sumawa
18Ukampisjupaxjaniwyatkitijiwatanakanutjatapxa;ukat invitadonakapaxinfiernomanqhankapxatapa
10JAQTHAPI
1SalomonanarunakapaYatiñanyuqallwawaxawkiparuw kusisiyi,ukampisjanamuyt'asiryuqallwawaxtaykapan llakt'asiñapawa.
2Janwaliyänakaxjaniwkunaaskïkisa,janukastichiqa kankañaxjiwañatqhispiyi
3Tatituxjaniwaskijaqinalmaparuxmanq'atpist'aykaniti, janukastiñanqhajaqinyänakapapanuku
4Khititejjqʼañuamparampisarnaqkiukajja,pobreruw tuku,chʼamachasirijaqenamparapampiwqamiriptayaraki 5Khititixjallupachanapthapiskiukaxyatiñanwawawa, ukampisyapuapthapiñurunikiskiukaxp'inqachasir wawawa
6Bendicionanakaxaskijaqinp'iqiparuwpuri,ukampis nuwasiñanakaxñanqhajaqinlakapimt'i.
7Askijaqinamtasiñapaxwaliaskiwa,ñanqhajaqin sutipaxq'añuchasiniwa
8Yatiñanchuymaninakaxmandamientonakkatuqapxani, ukampisjanamuyt'asirjanamuyt'irjaqixliwxataniwa
9Khititejjcheqaparsarnaqkiukajja,cheqapuniw sarnaqaski,ukampiskhititejjthakinakapmayjtʼaykiukajj uñtʼatäniwa
10Khititixnayrampich'ipxtaykiukaxllakisiyi,ukampis janamuyt'asirjanamuyt'irjaqixliwxataspawa.
11Askijaqinlakapaxjakañphuch'uwa,ukampis nuwasiñawñanqhajaqinlakaparuximt'i
12Uñisiñaxch'axwañanakaruwsartayi,ukampis munasiñaxtaqijuchanakaruwimt'i
13Yatiñkankañanlakapanjja,yatiñkankañawutji, ukampismäthujruwjanamuytʼasirjaqenqhepäjjapatak utji
14Yatiñanjaqinakaxyatiñkankañapa,ukampisjan amuyt'anjaqinakanlakapaxniyawt'unjatäxi.
15Qamirijaqinqamirkankañapaxach'amanmarkapawa, pisinkirinakart'unjañaxjupanakanpisinjakasiñapawa
16Askijaqinirnaqawipaxjakañaruwpuriyi,ñanqhajaqin achupaxjucharuwpuriyi
17Khititixyatichäwinakphuqkiukaxjakañthakinkiwa, ukampiskhititixchiqañchañjanmunkiukaxpantjasiwa.
18Khititixuñisiñanakk'arilakampiimantki,janwali arunakarskiukaxa,janamuyt'asirjaqiwa
19Waljaarunakampixjaniwjuchaxpist'kiti,janukasti khititixlakapjark'kiukaxyatiñaniwa
20Askijaqinlaxrapaxsumaqullqiruñtatawa,ñanqhajaqin chuymapaxjuk'avaloraniwa.
21Askijaqenakanlakapajjwaljaniruwmanqʼayi,ukampis janamuytʼasirjaqenakajjyatiñjanutjataplaykuwjiwapjje.
22Tatitunbendicionapawqamiriptayaraki,janirakiwuka bendicionampixllakinakyapxatkiti
23Janamuyt'asirjaqitakixjanwalilurañaxmä anatt'añjamawa,ukampisamuyt'irjaqixyatiñaniwa.
24Janwalijaqiraxsarañaxjuparuwpurini,ukampisaski jaqinmunañapaxphuqhasiniwa
25Kunjämtixthayathayt'kixa,ukhamarakiwñanqhajaqix janiwutjxiti,ukampisaskijaqixwiñaycimientowa
26Kunjamtïvinagrexkisunakarpuriñkama,kunjamtï chhuxriñchjatäkiukhama,ukhamarakiwqʼañujaqix khithankiukanakatakixa
27Tatiturajjsarañajjjayatiemporuwtukuyi,janwali jaqenakanmaranakapastijukʼakïniwa
28Askijaqinakansuyt'äwipaxkusisiñawa,ukampis ñanqhajaqinakansuyt'äwipaxtukusxaniwa.
29Tatitunthakipaxchiqaparsarnaqirjaqinakatakix ch'amawa,ñanqhaluririnakatakixt'unjatäniwa.
30Askijaqinakaxjanipuniwchhaqtayatäkaniti,janwali jaqinakaxjaniwakauraqinjakapkaniti
31Chiqaparuñjirjaqinlakapaxyatiñkankañarsüna,jan walijaqinlakapaxch'uqt'atäniwa.
32Askijaqinlakapaxyatiwakunatixaskïkiukxa,ñanqha jaqinlakapaxjanwaliarunakparli
11JAQTHAPI
1K'aribalanzaxTatitutakixajjtaskañawa,ukampischiqap pesañaxjupatakixwalikusiskañawa
2Kunapachatixjach'ajach'atukuñaxjutkiukhaxa,p'inqaw juti,ukampisjisk'ajaqimpchikayatiñaxutji
3Chiqaparsarnaqirjaqinakanchiqaparsarnaqañaw jupanakaruxirpxani,ukampisjuchaluririnakanjanwali luräwinakapawjupanakart'unjapxani
4Colerasiñuruxjaniwqamirkankañaxaskïkiti,janukasti askikankañaxjiwañatqhispiyi.
5Janjuchanijaqinchiqaparsarnaqatapawthakipirpxani, ñanqhajaqistiñanqhaluratapampiwliwxatani
6Askijaqinakanchiqaparsarnaqatapawqhispiyani, ukampisjuchaluririnakaxjanwaliluräwinakapan katuntatäpxani
7Janwalijaqixjiwxaniukhaxa,suyt'äwipaxtukusxaniwa.
8Askijaqejjjanwalinakatqhespiyatäjjewa,ñanqhajaqejj jupanlantiwjuti
9K'arichuymanjaqixlakapampiwjaqimasipart'unji, ukampisyatiñtuqiwaskijaqixqhispiyatäni
10Kunapachatixaskijaqinakaxsumäkiukkhaxa,markax walkusisi,janwalijaqinakaxjiwarapxiukhaxa, arnaqasiñawutji
11Chiqaparuñjirinakanbendicionapampiwmarkaxjach'ar aptatäxi,ukampisñanqhajaqinakanlakapampiwt'unjatäxi.
12Khititejjjanyatiñanïkiukajja,jaqemasiparuw jiskʼacharaki,ukampisamuytʼasirjaqejjamuktʼiwa
13Cuentoarst'iriximantatyatiyäwinakwayatiyi,ukampis chiqachuymanïkiukaximantatawa
14Kawkhantixjaniwxt'asipkchixa,jaqinakax t'unjasipxiwa,ukampiswaljaiwxt'irinakanjankunajan walt'äwinïpxiwa
15Khititejjjanuñtʼatjaqetakcheqäkiukajjwali yatiñaniwa.
16Sumachuymanwarmixjach'añchatawa,ch'amani chachanakastiqamirïñkatxarupxi.
17Qhuyapt'ayasirijaqixpachpaalmaparuwaskinakluri, ukampisqhurujaqistipachpajañchiparuwt'aqhisi
18Janwalijaqixsallqjañluräwiluraraki,ukampischiqa kankañyapuchirixmäsumapayllawkatuqani.
19Kunjämtixchiqaparsarnaqañaxjakañarpuriyi, ukhamarakiwjanwalinakarknaqirixjiwañapkama arknaqaraki
20KhitinakatixjanwalichuymanïpkiukanakaxTatitutakix ajjtaskañawa,ukampischiqasarnaqirjaqinakaxjuparuw kusisiyapxi
21Amparampmayachatäkchisa,janwalijaqinakaxjaniw janmutuyatäkaniti,janukastiaskijaqinwawanakapaw qhispiyatäni
22Kunjamtïkhuchhichhuxriñchjatquritluratmäjoyaxa, ukhamarakiwmäsumauñnaqt'anwarmixjanamuyt'asir warmixa
23Askijaqinmunañapaxaaskikiwa,ukampisñanqha jaqinakansuyt'awipaxcolerasiñawa.
24Khititixch'iqintkiukaxutjiwa,ukampisjilxattaski; ukatstijuk'ampjark'iriwa,ukampispisinkañarpuriyi
25Khititixwaxt'kiukaxlik'iruwtukuni,khititixuma wakt'kiukaxjupapachpawumampwarantatäni
26Khititejjtrigojarkʼkiukajja,jaqenakajj maldecapjjaniwa,ukampisaljirinpʼeqeparojjbendicionaw utjani
27Khititixaskinakthaqkiukaxkhuyapt'ayasiñawa, ukampiskhititixjanwalinakthaqkiukaxjuparuwpurini
28Khititixqamirkankañaparatiniskiukaxt'unjatäniwa, askijaqistimäramaruñtatawt'ijtxani.
29Khititixpachpautaparjanwalt'aykiukaxthayaruw katuqani,janamuyt'asirjaqixyatiñanjaqinesclavopäniwa
30Askijaqinachupaxmäjakañquqawa;khititix almanakaratipkiukaxyatiñaniwa
31Uñtapxam,askijaqinakaxakauraqinkutt'ayatäpxani, ñanqhajaqinakasa,juchararjaqinakasajuk'ampi.
12JAQTHAPI
1Khititixyatichañmunkiukaxyatiñaruwmunasi,ukampis khititixtuqiñuñiskiukaxq'añujaqiwa
2SumajaqejjTatitunkhuyapayasiñapawa,ukampisjan waliamtanijaqeruwjuchañchani
3Jaqixjaniwñanqhalurañampixch'amanchatäkaniti, ukampisaskijaqinsaphipaxjaniwch'allxtatäkaniti.
4Sumasarnaqirwarmixchachapatakixmäcoronawa, ukampisp'inqachirixch'akhanakapanq'añutuñtatawa
5Askijaqinakanamuyupaxchiqawa,janwalijaqinakan amuyupaxsallqjañawa
6Janwalijaqenakanarunakapajjwilaruwsuytʼayatäni, cheqaparsarnaqerjaqenakanlakapawjupanakar qhespiyatäni
7Janwalijaqinakaxt'unjatäpxiwa,ukampisjaniw t'unjatäpkiti,ukampisaskijaqinakanutapaxsayt'atäniwa.
8Jaqixyatiñkankañaparjamawjach'añchatäni,ukampis k'arichuymanïkiukaxjisk'achatäniwa
9Khititejjjiskʼachatäki,mäesclavonïkiukajja,jupa pachpajachʼañchatäkiukattʼantʼapistʼkiukatsipansa jukʼampaskiwa
10Askijaqejjanimalapanjakañapwauñji,ukampisñanqha jaqenkhuyapayasiñapajjqhurupuniwa
11Khititixuraqipyapuchkiukaxt'ant'ampiphuqt'atäniwa, ukampisinamayajaqinakararkirixjaniwamuyt'irïkiti
12Janwalijaqejjñanqhajaqenakanqʼepipwamunasi, cheqaparsarnaqerjaqensaphipajjachuniwa
13Janwalijaqejjlakapanjuchañchatapampiwsipitat uñjasi,cheqaparsarnaqerjaqejjjanwalinakatmistuniwa
14Jaqixlakapanachupampiwaskimpiphuqt'atäni,ukatmä jaqinamparapampkutt'ayatäniwa
15Janamuyt'asirjaqenthakipajjjupannayraqatapan cheqapawa,ukampiskhititejjewjjtʼanakaristʼkiukajjwali yatiñaniwa
16Janamuyt'asirjaqincolerasiñapaxniyawyatisi, ukampisamuyt'asirjaqixp'inqachasiñapimt'i.
17Khititejjcheqparlkiukajja,cheqapuñachtʼayi
18Mäespadampich'uqt'atjaqiruñtatawparli,ukampis yatiñanlaxrapaxk'umarawa.
19Chiqalakaxwiñayatakiwch'amanchatäni,ukampisk'ari laxraxmäjuk'apachatakikiwa.
20Janwaliamuyt'irinakanchuymapansallqjañaxutjiwa, ukampissumankañamtayirinakatakixkusisiñawa
21Askijaqerojjjaniwkunajanwalsapaskaniti,janwali jaqenakastijanwalilurañampiwphoqantatuñjasini.
22K'arilakanakaxTatitutakixajjtaskañawa,ukampis chiqpachluririnakastijupankusisiñapawa
23Ch'ikhijaqixyatiñimt'iwa,janamuyt'anjaqinakan chuymapaxjanamuyt'asirïñyatiyaraki
24Ch'amachasirinakanamparapawapnaqani,q'añu jaqinakastiimpuestopayllatäniwa
25Jaqinchuymapanllakt'asiñapaxch'uqt'ayi,ukampis sumaarunakaxkusisiyi.
26Askijaqejjjaqemasipatsipansajukʼampsumajaqewa, ukampisñanqhajaqenthakipajjjupanakaruwsallqji
27Qʼañujaqejjjaniwkuntïuywañatakaptʼkänauk tʼantʼkiti,janukastichʼamachasirjaqenyänakapajjwali valoraniwa
28Askikankañthakinjjajakañawutji.ucathakinjjajaniw jiwañajjutjquiti
13JAQTHAPI
1Yatiñanwawaxawkipanyatichäwipist'i,jisk'achasir jaqixjaniwtuqiñist'kiti.
2Maynixlakapanachupampiwaskinakmanq'ani,ukampis juchaluririnakanalmapawnuwasiñmanq'anipxani
3Khititejjlakapimkiukajja,jakañapwaimasi,ukampis khititejjlakapjistʼarkiukajja,tʼunjatäniwa
4Qʼañujaqenalmapajjwalmunasi,janiwkunasutjkiti, ukampischʼamachasirijaqenalmapajjlikʼiruwtukuni.
5Askijaqixk'arisiñaruxuñisi,ñanqhajaqistiuñisiñawa, p'inqachatarakiwa
6Chiqaparsarnaqirjaqiruxthakinjark'i,ñanqhalurañax juchararjaqiruxt'unji
7Jupapachpaqamiriptirixutjiwa,ukampisjaniwkunas utjkiti.
8Jaqinjakañapqhispiyasiñaxqamirkankañapawa, ukampispisinkirinakaxjaniwtuqiñist'kiti
9Askijaqinakanqhanapaxkusisiniwa,ñanqhajaqinakan qhanapaxjiwaratäniwa
10Jach'ajach'atukuñampikiwch'axwañaxutji,ukampis sumaamuyt'atjaqimpchikawyatiñaxutji.
11Inamayakïkiukaqamirkankañaxjuk'aptatäniwa, ukampiskhititixirnaqäwimpapthapiskiukaxjuk'ampiw jilxattani
12Mayacht'atsuyt'añaxchuymausuruwpuriyi,ukampis munañaxpurinxiukhaxa,jakañquqawa
13Khititixarunakjisk'achkiukaxt'unjatäniwa,ukampis khititixkamachiraxsarkiukaxmäbendicionampiw katuqatäni
14Yatiñanjaqinkamachipaxjakañphuch'uwa,jiwañan sipitanakapatjithiqtañataki
15Sumaamuyt'asiñaxkhuyapayasiñawa,ukampisjucha luririnakanthakipaxch'amawa
16Taqiamuyt'asirjaqixyatiñampiwsarnaqi,ukampisjan amuyt'asirjaqixjanamuyt'asirïtapuñacht'ayi.
17Mäñanqhayatiyirixjanwaliruwpurt'asi,ukampischiqa chuymankhitataxk'umarakiwa
18Khititejjjanyatichañmunkiukajja,pisinjakañasa, pʼinqachañasautjani.
19Munañaxalmatakixmuxsawa,ukampisjanamuyt'asir jaqinakatakixjanwalitjithiqtañaxajjtaskañawa.
20Khititejjyatiñanjaqenakampchiksarnaqkiukajja, yatiñanïniwa,janamuytʼasirjaqempchiksarnaqeristi tʼunjatäniwa
21Janwalinakaxjuchararanakaruwarknaqaski,ukampis askijaqinakaruxaskinakkatuqapxani
22Sumajaqejjwawanakapanwawanakaparmäherencia jayti,juchararjaqenqollqepajjcheqaparsarnaqerjaqetakiw imatäjje
23Wajchanakanyapuchañanxwaljamanq'añanakawutji, ukampisjanamuyt'asist'unjatäkiukanakaxutjarakiwa
24Khititixthujrupapt'kiukaxwawaparuwuñisi,ukampis khititixjuparmunaskiukaxsapakutiwchiqañchi.
25Askijaqejja,manqʼasiñapatakiwmanqʼasi,janwali jaqenpurakapajjpistʼaniwa
14JAQTHAPI
1Sapayatiñanwarmixutapluraski,ukampisjanamuyt'an jaqixamparapampiwt'unjasi
2Khititejjcheqaparsarnaqkiukajja,Tatituruwajjsari, ukampiskʼarithakinakapajjjuparojjjiskʼacharaki.
3Janamuyt'anjaqinakanlakapanxjach'ajach'atukuñ thujruwutji,ukampisyatiñanjaqinakanlakapaw jupanakaruxjark'aqani.
4Kawkhantïvacanakajjjanutjkiukanjja,cunajjqʼomawa, ukampisvacajjwaljiljjattaspa
5Chiqpachyatiyirixjaniwk'ariskaniti,janukastik'ari yatiyirixk'arinakarsüna
6Jisk'achirixyatiñkankañthaqhi,ukampisjaniwjikxatkiti, ukampisamuyt'irjaqitakixyatiñaxjasakiwa.
7Janamuyt'anjaqinnayraqatapatsarxam,janyatiñan lakapuñt'kasaxa
8Chʼikhijaqenyatiñkankañapajja,thakipsum amuyañawa,janamuytʼasirjaqenakanjan amuytʼasirïpjjatapajjsallqjañawa
9Janamuyt'asirjaqinakaxjuchatsawkasipxi,askijaqinak taypinstikhuyapayasiñawutji
10Chuymaxjupank'allk'ukankañapayati;januñt'atjaqix janiwkusisiñaparuxch'axwkiti.
11Janwalijaqinakanutapaxt'unjatäniwa,chiqajaqinakan utapaxch'uxñaruwtukuni
12Jaqitakixmäthakixwalikïkaspasukhamawa,ukampis tukusiñapaxjiwañthakinakawa
13Larusiñansachuymaxllakitawa;ukatukakusisiñan tukusiñapaxllaktʼasiñawa
14Chuymapanqhipharkirjaqixpachpathakhinakapampiw phuqt'atäni,sumajaqistijupapachpatsatisfactaniwa
15Janch'ullqhijaqixtaqiaruruwiyawsi,ukampisamuyt'ir jaqixsaräwipsumamuyt'i
16Yatiñanjaqixaxsarasawjanwalitjithiqtaraki,ukampis janamuyt'anjaqixcolerasi,janaxsart'arakiwa
17Khititejjjankʼakcolerasirïkiukajja,janamuytʼasir jaqeruwuñisi.
18Janch'ullqhijaqinakaxjanamuyt'asirjaqinakkatuqapxi 19Janwalijaqinakaxaskijaqinaknayraqatan qunqurt'asipxi;ñanqhajaqinakaxaskijaqinakan punkunakapanjak'achasipxaraki
20Pobrejaqejjjaqemasipanuñisiñapawa,qamirjaqejj waljaamigonakaniwa.
21Khititixjaqimasiparjisk'achkiukaxjucharuwpuri, ukampiskhititixpisinkirinakatkhuyapt'ayasikiukax kusisiñaniwa.
22¿Janitjupanakaxjanwaliamtirjaqinakaxpantjasipki? ukampiskhuyapayasiñampi,chiqakankañampixaski amuyt'irinakatakixutjani.
23Taqiirnaqäwinxaaskinakwautji,ukampislaka ch'akhanakparlañaxpisinkañarukiwtuku
24Yatiñanjaqinakancoronapawqamirkankañapaxa, ukampisjanamuyt'asirjaqinakanjanamuyt'asirïtapaxjan amuyt'asirïñawa.
25Chiqpachyatiyirixjaqinakqhispiyi,sallqjiriyatiyirix k'arinakparli
26Tatituraxsarañaxwalich'amanatinisiñawa, wawanakapastiimantasipxani
27Tatituraxsarañaxmäjakañphuch'uwa,jiwañan sipitanakatjithiqtañataki.
28Waljajaqenakanjjareyinjachʼañchäwipawa,ukampis jaqenakanpistʼatapanjja,pʼeqtʼirintʼunjäwipawa
29Khititejjjankʼakcolerasirïkiukajja,waliamuytʼasir jaqewa,ukampisjankʼakïkiukajja,janamuytʼasirïñaruw jachʼañchi
30K'umarachuymaxjañchinjakawipawa,ukampis ch'akhanakanq'añunakapenvidiasipxam
31Khititixpisinkirinakart'aqhisiykiukaxLuririparuw jisk'acharaki,ukampiskhititixjuparjach'añchkiukax pisinkirinakatkhuyapt'ayasi
32Janwalijaqejjñanqhaluräwipanjaqunukutäjjewa, cheqaparsarnaqerjaqejjjiwañapsuytʼi.
33Yatiñkankañaxamuyt'irjaqinchuymapanutji,ukampis janamuyt'asirjaqinaktaypinkkiukaxuñt'atawa
34Chiqakankañaxmämarkaruwjach'arapti,ukampis juchaxkhitimarkarusjisk'achañawa
35Reyejjwaliyatiñanesclavoruwmunasi,ucampis colerasiñapajjp'inqachasirjaqecontrawa.
15JAQTHAPI
1Llamp'uchuymampijaysañaxcolerasiñaruwapanuku, ukampisjanwaliarunakaxcolerasiñaruwpuriyi
2Yatiqirinakanlakapaxyatiñkankañapapuniwa,ukampis janamuyt'anjaqinakanlakapaxjanamuyt'asirarunak warxati
3Tatitunnayranakapajjtaqecheqanwauñsti,janwalinaksa, askinaksauñjapjje
4Sumalaxraxjakañquqawa,ukampisjanwaliarunakax ajayunp'akjasiriwa
5Janamuyt'asirjaqixawkipanyatichawipjisk'acharaki, ukampiskhititixchiqañcht'añmunkiukaxwaliamuyuniwa
6Askijaqenutapanjjawaljaqollqewutji,janwali jaqenakanqollqepanjjatʼaqesiñawutji
7Yatiñanlakapaxyatiñanakch'iqiyaraki,janamuyt'an chuymapaxjaniwukhamlurkiti
8JanwalijaqinsacrificioloqtañaxTatitutakix ajjtaskañawa,ukampischiqaparsarnaqirjaqinmayisiñapax jupatakixkusiskañawa
9JanwalijaqinthakipaxTatitutakixajjtaskañawa, ukampischiqaparsarnaqirjaqiruxwalmunasi.
10Khititejjthakapanukuñatakejjchiqañchañajjwali llakkañawa,kunjamtïcheqañchatäñuñiskiukajj jiwañapawa
11Infiernompi,t'unjäwimpixTatitunnayraqatapankiwa, ¿janichukhamäkiukajaqinchuymanakapasti?
12Jisk'achirixjaniwkhitirutixtuqinuqkiukarusmunaskiti, janirakiwyatiñanjaqirussarkiti
13Kusisitchuymaxkusisitajanuruwtukuyi,ukampis chuymanllakisiñampiwajayuxp'akintata
14Ch'ikhijaqinchuymapaxyatiñthaqhi,janamuyt'an jaqinakanlakapaxjanamuyt'asirjaqinakmanq'i
15T'aqhisirinakantaqiurunakapaxjanwaliwa,ukampis khititixkusisitchuymanïkiukaxsapüruwmäjach'a phunchhäwikatuqi
16Tatituraxsarañaxjuk'akiwjuk'ampaskixa,jach'a yänakampi,janwalt'äwinakampi.
17Kawkhantïmunasiñajjutjkiukachʼojjñaqoranakat manqʼañajjjukʼampaskejja,mävacawakaruñisiñat sipansa.
18Colerasirjaqejjchʼajjwañwasartayi,ukampisjankʼak colerasirjaqejjchʼajjwañanakapaqi
19Qʼañujaqenthakipajjchʼaphinakaruñtatawa,cheqapar sarnaqerjaqenthakipajjqhantʼatawa
20Yatiñanwawaxawkiparuwkusisiyi,janamuyt'anjaqix taykaparuwjisk'acharaki.
21Janamuyt'asirjaqejjjanyatiñanjaqejjkusisiñawa
22Janamuyt'asisaxaynacht'atawuñjasi,ukampiswalja iwxt'irinakanch'amanchatawa.
23Maynixlakapanjaysatapampiwkusisiyi,pachapar arsutapatxa,¡kunjaskïspa!
24Yatiñanjaqitakixjakañthakixalaxpachankiwa,alaya infiernotsarxañapataki
25Tatituxjach'ajach'atukurinakanutapt'unjani,ucampis viudawarminqurpapsumsayt'ayani.
26JanwalijaqinakanamuyunakapaxTatitutakix ajjtaskañawa,q'umajaqinakanarunakapaxkusiskañ arunakawa.
27Khititixqullqijikxatañmunkiukaxpachpautaparuw janwalt'ayi;ukampiskhititixchuräwinakuñiskiukax jakaskaniwa.
28Askijaqinchuymapaxjaysañyati,ñanqhajaqinlakapax janwalinakwarxati
29Tatituxñanqhajaqitjayarst'atawa,ukampisaskijaqin mayisitaparuxist'iwa
30Nayranakanqhanapaxchuymaruwkusisiyi,suma yatiyäwixch'akhanaklik'iruwtukuyi.
31Jakañtuqitchiqachañist'irjinchuxyatiñanjaqinak taypinkiwa.
32Khititejjjanyatichañmunkiukajja,jupapachpaw jiskʼachasi,ukampiskhititejjcheqañchañistʼkiukajja, amuytʼasiñwajikjjatasi
33Tatiturajjsarañajjyatiñanyatichañawa;ukat jachʼañchatäñanayraqatajjaltʼatchuymanïñawa
16JAQTHAPI
1Jaqinchuymapanwakichäwinakapa,laxrapanjaysäwipa, Tatitunjuti
2Jaqensarnaqäwipajjjupannayraqatapanqʼomawa; UcampisTatituwajayunakarojjpesaski.
3LuräwinakamTatiturkatuyasim,ukatstiamuyunakamax ch'amanchatäniwa
4Tatituxtaqikunsajupatakikiwlurawayi,janwali jaqinakasjanwaliurutaki.
5Khititejjjachʼajachʼatukurichuymanïkiukajja,Tatitun ajjtaskañawa,amparapampmayachatäkchisa,janiwjan mutuyatäkaniti.
6Khuyapayasiñampi,chiqakankañampiwñanqhalurañax q'umachatäxi,Tatituraxsarañampiwjaqinakaxjanwalit jithiqtapxi.
7KunapachatixmäjaqinsarnaqäwipaxTatiturkusisiyki ukhaxa,uñisirinakaparusasumankañapatakiwyanapt'i
8Jach'aqullqijikxatañatsipansa,chiqaparuñjañampimä juk'akiwjuk'ampaskixa
9Jaqinchuymapaxthakipamti,ukampisTatitux kayunakapxairpki
10Diosanjuchañchäwipaxreyinlakapankiwa,lakapax janiwjuchañchäwinp'akintkiti.
11Chiqapesañampi,balanzampixTatitunkiwa,taqpach pesañanakaxjupanluratapawa
12Reyinakatakixjanwalilurañaxajjtaskañawa,tronox chiqakankañampich'amanchatawa
13Chiqaplakaxreyinakankusisiñapawa;Khititejj cheqaparparlkiukarojjwalmunasipjje.
14Märeyincolerasiñapajjjiwañankhitanakapjamawa
15Reyinuñnaqapanqhanapanjakañawutji;Jupan khuyapayasiñapaxqhipajallunqinayjamawa.
16¡Kunjasumayatiñanïñajjqoritsipansa!¡qullqitsipansa ajllitäñatsipansaamuytʼasiñjikxatañataki!
17Chiqaparsarnaqirthakixñanqhatjithiqtañapawa,thakip sarnaqkiukaxalmapjark'aqaraki
18Jach'ajach'atukuñaxt'unjatäñatnayrawsaraski,jach'a jach'atukuñaxjanïrt'unjatäkipanwa.
19Alt'atchuymanïñawjuk'ampaskixa,jach'ajach'a tukurinakampiyänakjaljañatsipansa
20Khititixjanwalinaksumuñjkiukaxaskinakjikxatani, khititixTatituratiniskiukaxkusisiñaniwa
21Ch'ikhichuymanixamuyt'irisatäniwa,lakapanmuxsa kankañapaxjuk'ampiwyateqañyati.
22Amuyañaxkhititixutjkiukatakixjakañphuch'uwa, ukampisjanamuyt'asirjaqinakaryatichañaxjan amuyt'asiñjamawa.
23Yatiñanjaqinchuymapaxlakaparuwyatichi,ukat lakaparuwyatiñyati
24Sumaarunakaxmämielpanaljamawa,almatakixmuxsa, ch'akhanakatakisk'umara
25Jaqitakixmäthakixwalikïkaspasukhamawa,ukampis tukusiñapaxjiwañthakinakawa.
26Khititixirnaqkiukaxjupapachpatakiwch'amachasi Lakapasjupatwalmunasi”sasa.
27Diosarjanaxsarirjaqixjanwalinakallsu,lakapanstimä ninanakhaskirninjamawutji
28Qʼañujaqejjchʼajjwañyapuchasi,jiskʼachasirjaqejj jilïramigonakaruwjaljayi.
29Nuwasirjaqixjaqimasiparuwsallqjaraki,janwali thaknamirparaki
30Jupaxnayranakapjist'arasi,janwalinakamuyt'añataki
31Q'añup'iqixmäjach'acoronawa,chiqaparsarnaqañ thakinjikxataschiukhaxa.
32Khititejjjankʼakcolerasirïkiukajja,chʼamanijaqet sipansajukʼampaskiwaKhititixajayuparapnaqkiukax mämarkarkatuntiritsipansa.
33Ukasorteojjqʼañuruwjaqontatäjje;Ucampistaqpach amtäwipaxTatitunluratawa
17JAQTHAPI
1Ch'axwañampisacrificionakampphuqantatutatsipansa, wañamanq'a,amukt'añawjuk'ampaskixa.
2Waliyatiñanuywataxp'inqachasiryuqallwawaruw apnaqani,ukatjilatkullakanaktaypinherenciap katuqarakini
3Q'ipt'añmanq'axqullqitluratawa,hornostiqurilanti, ukampisTatituxchuymanakyant'i
4Janwaliluririxk'arilakanakaruwist'i;K'arijaqixjan waliaruruwist'i
5KhititixpisinkirjaqitsawkasirïkiukaxLuririparuw jisk'acharaki,janwalt'äwinakatkusisiristijaniwjan mutuyatäkaniti
6Wawanakanwawanakapaxjilïrjaqinakancoronapäpxiwa; wawanakanjach'akankañapastiawkinakapawa.
7Sumaarunakparlañajjjaniwmäloqhejaqertukkiti,kʼari lakanakajjjaniwmäpríncipeukhamäkiti
8Mäwaxt'äwixmäsumaqalaruñtatawa,khititixkatuqki ukannayraqatapanxa
9Khititixjuchapimt'kiukaxmunasiñthaqhiUcampis khititejjmayampmayampparlkiukajja,amigonakapar jaljtayaraki
10Yatiñanjaqiruxchiqachasiñaxjuk'ampiwmantaspa,jan amuyt'anjaqiruxpatakjawq'jañatsipansa.
11Janwalijaqixkutkatasiñakiwthaqhi,ukatwaqhuru qhuruyatiyirixjupacontrakhithatäni
12Wawanakapatlunthatatosojjchachampijikisipan,jan amuytʼasirjaqempjikisiñatsipansa
13Khititixjanwalinakaskitsipanchurkiukaxa,jan walinakaxjaniwutapatmistkaniti.
14Ch'axwañqalltañaxumaapsuñjamawa,ukatwa ch'axwañaxjanïrch'axwañtukuykasaxjaytxapxam
15Khititejjñanqhalurirjaqerojjcheqaparuñjki,cheqapar uñjirjaqerojjjuchañchkiukajja,panpachaniwTatitun ajjtaskañapa
16¿Kunatsamäjanamuyt'anjaqinamparapanyatiñ kankañjikxatañaxwakisispa?
17Mäamigojjmunasipuniwa,mäjilatajjjanwalinakanwa nasi.
18Janamuytʼasirjaqejjamparapampiwjawqʼjasi, amigopannayraqatapanwajanwalituñjatäjje
19Khititixch'axwañmunkiukaxjuchalurañaruxmunasi, khititixpunkupjach'araptkiukaxt'unjañthaqhi
20Khititejjjanwalichuymanïkiukajja,janiwkuna askinaksajikjjatkiti,janwaliarunakanïkiukajja,jan waliruwpurtʼasi
21Khititejjjanamuytʼasirjaqenwawapäkiukajja,jan amuytʼasirjaqenawkipajjjaniwkusisiñatakïkiti
22Kusisitchuymaxqullanakjamawaskinakluraraki, p'akjatajayustich'akhanakwañsuyi
23Janwalijaqejja,taripañthakinakmayjtʼayañatakejjmä regaloapsu
24Yatiñkankañaxamuyt'irjaqinnayraqatapanutji ukampisjanamuyt'asirjaqinnayranakapaxakauraqin tukusiñanakapankiwa
25Janamuyt'asirwawaxawkipatakixllakisiñawa, wawachasirwarmitakixchuymust'ayasiñawa
26Askijaqirmutuyañaxjaniwwalïkiti,janirakiwchiqapar uñjirjilïrinakarjawq'jañaswalïkiti.
27Khititejjyatiñyatkiukajja,arunakapsaqhespiyatawa, amuytʼasirjaqejjwalisumaajayunwa
28Janamuyt'asirjaqixamukt'kiukhaxa,yatiñanjaqit uñt'atawa.
18JAQTHAPI
1Jaqixmunañaptuqiwjaljtasintaqiyatiñanakthaqhi, ch'axwañampiwch'amachasi
2Janamuyt'asirjaqixjaniwamuyt'añaruxkusisiykiti,jan ukastichuymapaxjupapachpaamuyt'asiñapatakiw kusiskiti
3Kunapachatixñanqhajaqixjutkaniukkhaxa, jisk'achasiña,p'inqachañampiwjutani
4Jaqenlakapanarunakapajjmanqhaumaruñtatawa,yatiñ kankañphuchʼustimäjawiruñtatawa
5Janwalijaqinjaqiparkatuqañaxjaniwaskïkiti,askijaqir taripäwint'unjañaxa.
6Janamuyt'anjaqinlakapaxch'axwañaruwmantaraki, lakapasch'axwañaruwjawsi
7Janamuytʼasirjaqenlakapajjtʼunjañawa,lakapasa almapansipitapawa
8Cuentoarstʼirjaqenarunakapajjchʼakhanakjamawa, purakamanqharuwsaraqani.
9Khititejjluräwinakapanqʼañulurkiukajja,walitukjayiri jaqenjilapawa
10Tatitunsutipaxmäch'amanjach'ajach'ajach'a tukuñawa,askijaqixukart'ijt'i,jankunajanwalt'äwin uñjasi
11Qamirjaqenqamirkankañapajjchʼamanimarkapawa, jachʼajachʼatukuñatakejjmäjachʼaperqaruñtatawa
12Janïrt'unjatäkasaxjaqinchuymapaxjach'ajach'a tukuñawa,jach'ajach'atukuñnayraqataxalt'at chuymanïñawa
13Khititejjjanïristʼkasajjmäaruparlkiukajja,jupatakejj janamuytʼasirïñawa,phenqʼasiñawa.
14Jaqinajayupawjanch'amanïtaparuxch'amañchani; ukampismäusuchjatajayux¿khitisaguantaspa?
15Ch'ikhijaqinchuymapaxyatiñjikxati;yatiñanjaqin jinchupaxyatiñthaqhi
16Jaqinwaxt'äwipaxjupatakixmächiqawutji,jach'a jaqinaknayraqatanirparaki.
17Khititejjjupapachpataknayrankkiukajja,cheqapar uñjatawaUcampisjaqimasipawjutasinjuparthaqhi
18Ukasorteojjchʼajjwañanakchhaqtayi,chʼamani jaqenaktaypinsajaljtaraki
19Mayacht'atjilataxmäch'amanmarkatsipanjuk'amp ch'amawa,jupanakanch'axwawinakapaxmäcastillon ch'akhanakapjamawa
20Jaqinpurakapaxlakapanachupampiwphuqt'asini; lakapanjilxattatapampiwphuqt'atäni
21Jiwañasa,jakañasalaxrach'amapankiwa,ukalaxra munirinakastiukaachupmanq'apxani
22Khititixwarmijikxatkiukaxmäsumayänakjikxati, Tatitunmunañapkatuqaraki
23Pobrejaqinakaxarust'äwinakampiwapnaqapxi; ukampisqamirjaqinakaxqhuruchuymampiwjaysapxi
24Khititejjamigonakanïkiukajja,mäjilatatsipansa jukʼampjakʼachasiramigowutji.
19JAQTHAPI
1Khititixjanaxsart'assarnaqkiukaxjuk'ampaskiwa,jan amuyt'asirjaqitsipansa
2Ukhamaraki,almaxjanyatiñanutjañapaxa,janiwaskïkiti; Khititejjkayunakapampjankʼaksarkiukajja,jucharuw purtʼasi
3Jaqenjanamuyt'asirïtapajjthakipmayjt'ayi,chuymapas Tatitucontrawllakisi.
4Qamirkankañaxwaljaamigonakaruwpuriyi;ukampis pisinkirinakaxjaqimasipatjithiqtatawa
5K'ariyatiyirixjaniwjanmutuyatäkaniti,k'arinakparliristi janiwqhispikaniti
6Waljaniwjilïrirpirinmunañapachikt'asipxani,khititix mäsumawaxt'achurkiukaru
7Taqepisinkirjilatanakajjjuparuñisipjjewa, amigonakapajjjupatjukʼampjayaruwsarjjapjje? arunakampiwjupanakararknaqaski,ukampisjupanakajj munasipjjewa
8Khititejjyatiñkatoqkiukajja,jupapachpawmunasi, amuytʼasirïkiukajja,askinakjikjjatani
9K'ariyatiyirixjaniwjanmutuyatäkaniti,k'ariarunak parliristijiwkaniwa.
10Kusisiñajjjaniwjanamuytʼasirjaqetakejjwalïkiti;mä uywataxpríncipenakarapnaqañapatakixjukʼamp jiskʼakiwa.
11Jaqixamuyt'asirïkiukaxcolerasiñapqhiphart'ayiJupan jach'ajach'atukuñapawa,mäjuchat'aqhisiñatpasañaxa 12Reyincolerasiñapajjmäleonwararitapjamawa; ukampiskhuyapayasiñapaxch'uxñach'uxña ch'uxñakïkaspasukhamawa
13Janamuyt'asiryuqallwawaxawkipanjanwalt'äwipawa, warminch'axwañanakapastisapüruch'amatukuñawa 14Utasa,qamirïñasaawkinakanherenciapawa,amuyt'asir warmistiTatitunjuti.
15Q'añukankañaxmäjach'aikiñarjaquntatawa;ukatmä jankunluranalmajjmanqʼatawtjatäniwa
16Khititejjkamachinakphoqkiukajja,jupanpachpa almaparuwphoqasiukampiskhititixsarnaqäwinakap jisk'achkiukaxjiwañapawa
17Khititixpisinkirinakatkhuyapt'ayaskiukaxTatituruw mayt'ikuntixchurkiukxa,wasitatwapayllxani”sasa
18Suyt'äwixutjkaniukhakamawwawamaruxmutuyañama, jach'ajach'atukutapatjankhuyapt'ayasimti.
19Walicoleratjaqixmutuyatäniwa,jumatixqhispiyätaxa, wasitatlurañamawa
20Iwxt'äwinakist'apxam,yatichäwkatuqapxam,ukhamat qhipaurunyatiñanïñamataki
21Jaqenchuymapanjjawaljaamtanakawutji;ukampis Tatitunamtäwipaxsayt'atäniwa.
22Jaqinmunañapaxkhuyapayasiñapawa,pobrejaqixk'ari jaqitsipanjuk'ampaskiwa.
23Tatiturajjsarañajjjakañaruwpuriyi,khititejjuka ajjsarañanïkiukajja,taqechuymawutjanijaniw ñanqhampijuchañchatäkaniti
24Qʼañujaqejjamparapimantasi,janiwlakaparkuttʼayañ munkiti
25Mäjisk'achasirjaqiruxjawq'japxam,janamuyt'asir jaqinakaxamuyasipxani,amuyt'asirjaqirustuqinuqapxam, jupastiyatiñyatiñkamawamuyani
26Khititixawkipartukjaski,taykaparapanukuskiukaxa, p'inqachasiri,jisk'achasiryuqallwawawa
27Wawaxay,janist'amtikunayatichäwtixyatiñanarunak janist'kiukanakist'amti.
28Diosarjanyäqirqhanañchirixtaripäwiruxjisk'acharaki, ñanqhajaqinlakapaxñanqhalurañanakmanq'antaraki
29Juchañchäwinakaxjisk'achasirinakatakiwwakicht'ata, janamuyt'asirjaqinakatakisch'axwañanakawwakicht'ata.
20JAQTHAPI
1Vinoxsawkasirjaqiwa,machjayirumañaxwali q'añuchatawa,khititixukhamsallqjatäkiukaxjaniw yatiñanïkiti.
2Märeyinajjsarañajjmäleonwararitapjamawa
3Jaqixch'axwañapanukuñaxmäjach'ajach'atukuñawa, ukampistaqijanamuyt'anjaqinakawch'axwañtukuyani
4Qʼañujaqejjjaniwthayalaykuyapuchkaniti;ukatwa cosechaapthapiñuruxachikt'asini,ukampisjaniwkunas utjkaniti
5Jaqenchuymapanewjjtʼajjmanqhaumampsasiwa ukampisamuytʼasirjaqewukapsuni.
6Jilapartejaqenakajja,sapamayniwsumaluräwinakap yatiyapjjani,ukampis¿khititïDiosarconfiyakiukajj jikjjataspa?
7Askijaqejjcheqaparsarnaqerjaqejja,jupatqhepatjja wawanakapajjbendicitäpjjewa
8Juchañchañtrononqunt'atäkiukareyixnayranakapampi taqijanwalinakch'iqiyaraki
9¿Khitissaspa:“Chuymajqʼomachasta,juchajat qʼomatwa”sasa?
10Kunaymanpesonaka,kunaymantupunaka, panpachaniwTatitunajjtaskañapa
11Mäwawasluratanakapampiwuñtʼasi,luratanakapajj qʼomachatijanicha,cheqatijanicha
12Ist'irjinchu,uñjirnayra,Tatituxpanpachaniruw lurawayi.
13Janikiñmunamti,janpisinkañarpuriñkama nayranakamjist'arasim,ukatstit'ant'ampiphuqt'atätawa
14Alasirixsiwa,janiwinamaya,inamaya,siwa.
15Qurimpi,waljarubíquqanakampiwutji,ukampisyatiñ lakanakaxmäsumayänakawa
16Jupajjjanuñtʼatjaqetakisiapsusipjjam,januñtʼat warmilaykustimäprendaapsusipjjam
17Sallqjañt'ant'axjaqitakixmuxsawa;ukampisqhipat lakapaxq'añunakampiphuqhantatuñjasini.
18Taqeamtanakajjmäsumaewjjtʼampiwchʼajjwasi
19Khititejjmäcuentoarunakjamsarnaqkiukajja,imantat yatiyäwinakwayatiyi,ukatwalakapampparlirjaqempejj janmitisimti
20Khititixawkiparjanukaxtaykaparmaldecchixa, qhanapaxch'amakanjist'antatäniwa.
21Qalltanjja,mäherenciajjjankʼakiwkatoqasispa Ucampistukuyapajjjaniwbendicatäkaniti.
22Jansamti:Nayawjanwalinakkutt'ayä;Ucampis Tatiturusuyt'am,jupawqhespiyapjjätamsasa
23KunaymanpesañanakaxTatitunajjtaskañawa;ukat kʼaribalanzajjjaniwwalïkiti.
24JaqensaräwinakapajjTatitunluratawa;¿Kunjamarak jaqejjjupanthakipamuyaspasti?
25Khititixqullanyänakapmanq'antki,arsüwinak tukuyasaxjiskt'asiñapatakixmäsipitawa
26Mäyatiñanreyejjjanwalijaqenakaruwchʼeqeyi, ukatstiruedampiwjupanakpatjjaraptʼasi
27JaqinajayupaxTatitunlamparapawa,purakapan taqpachmanqhanakapuñakipi.
28Khuyapayasiñampi,chiqakankañampiwreyirux jark'aqaraki,tronopaxkhuyapayasiñampiwch'amanchasi
29Waynanakanjach'akankañapawch'amapaxa, chuymankipstatjaqinakansumauñnaqt'apaxch'iyar p'iqipawa
30Chuymach'uxñach'akhanakaxjanwalinak q'umacharaki,ukhamarakiwpurakamanqhankir ch'akhanakaxq'umacharaki
21JAQTHAPI
1ReyinchuymapaxTatitunamparapankiwa,uma jawiranakjama
2Jaqixtaqikunaschiqapawa,ukampisTatitux chuymanakapatlup'i.
3Tatitutakixchiqaparuñjañasa,taripañasa,sacrificiot sipansajuk'ampaskiwa
4Jach'auñnaqampi,jach'ajach'atukuñampi,ñanqha jaqinakanyapuchañapampixjuchawa
5Taqechʼamachasirijaqenakanamuyunakapasa,walja lurañanakarukiwchʼamachasi;ukampistaqikhitinakatix munañatakjankʼaksarnaqapkiukanakatsipansa
6Kʼarilajjrampitesoronakkatoqañajjinamayakiwa, jiwañarthaqirinakanjja.
7Janwalijaqenakanlunthatasiñapawjupanakartukjani; kunatixjupanakaxjaniwtaripañmunapkiti
8Jaqenthakipajjjanwaliwa,yaqhachatawa,ukampis qʼomajaqenluratanakapajjcheqawa
9Utanmäesquinapanjakañawjuk'ampaskixa,mäjach'a utannuwasirwarmimpjakañatsipansa.
10Janwalijaqenalmapajjjanwalinakmuni,jaqemasipajj janiwsumauñjatäkaspati
11Kunapachatïjiskʼachasirjaqejjmutuyatäjjeukhajja,jan amuytʼasirjaqejjyatiñkankañaruwtukuyi,yatiñanjaqejj yateqatäjjeukhajja,yatiñkatoqaraki
12Askijaqejjsumajaqenutapsumamuytʼi,ukampis Diosajjjanwalijaqenakarojjjanwaliluratanakapattʼunji 13Khititejjpobrenakanarnaqasitapistʼkaniukajja,jupa pachpawarnaqasini,ukampisjaniwistʼatäkaniti.
14Jak'atchuräwixcolerasiñaruwsamarayi,mäjach'a jach'atukuñawchuymapanutji
15Askijaqenakatakejjjuchañchañajjkusiskañawa,jan waliluririnakatakejjtʼunjatäniwa
16Khititejjamuytʼañthakitmistkiukajja,jiwatanakan congregacionapanwaqheparani.
17Khititixkusist'añmunkiukaxmäpobrejaqïniwa, vinompiaceitempirmunaskiukaxjaniwqamirïkaniti
18Janwalijaqejjcheqaparsarnaqerjaqenakatakejjmä qhespiyatäniwa,juchaluriristicheqaparsarnaqer jaqenakatakejjmäqhespiyatäniwa.
19Wasaranjakañawjuk'ampaskixa,ch'axwiri,colerat warmimpijakañatsipansa
20Yatiñanjaqinakanutapanjja,mäsumayänakawutji, aceitesutjarakiwa.ukampisjanamuytʼasirjaqejjaptʼasi.
21Khititejjcheqaparsarnaqañampi,khuyapayasiñampi arkirijja,jakañsa,cheqaparsarnaqañasa,jachʼañchatäñasa jikjjatasi
22Yatiñanjaqixwalich'amaninakanmarkaparuwtukjaraki, ukatstich'amapsat'unjaraki.
23Khititejjlakapsa,lakapsajarkʼkiukajja,janwalinakat jarkʼaqaraki
24Jach'ajach'atukuri,jach'ajach'atukurijisk'achasir jaqiwa,jach'ajach'atukuri,jach'ajach'atukuri
25Q'añujaqinmunañapawjiwayi;amparanakapaxjaniw irnaqañmunkiti.
26Jupajjurunakpachawmunañapa,ukampisaskijaqejj churi,janiwkhuyaptʼayaskiti.
27Janwalijaqensacrificioloqtañapajjajjtaskañawa,jan waliamuyumpiapankiukhajjjukʼampajjtaskañawa?
28K'aritestigojjjiwarkaniwa,ukampisist'irjaqejjsapüruw parli.
29Janwalijaqejjajanuparqalarayasi,cheqaparsarnaqer jaqejja,thakipwairpki
30Tatitucontrajjjaniwyatiñkankañasa,amuytʼañasani ewjjtʼañasautjkiti
31Caballoxnuwasiñurutakwakicht'atawa,ukampisjan kunajanwalt'äwinakaxTatitunkiwa
22JAQTHAPI
1Jach'aqamirkankañatsipansa,sumasutixajllitäñawa, qullqimpiqurimpitsipansa,munasiñampimunasiñampiw ajllitäñapa
2Qamirinakasa,pisinkirinakasatantachasipxi,Tatituwtaqi ukanakluriri.
3Ch'ikhijaqixnayratpachjanwalinakuñji,ukat imantasiraki,ukampisjanch'amäkiukanakaxpasapxi, ukatstimutuyatäpxiwa.
4Alt'atchuymampi,Tatiturajjsarañampiwqamirïñasa, jach'añchäwisa,jakañasutji
5Ch'aphinaka,sipitanakasq'añujaqinthakipankiwa, khititixalmapjark'aqkiukaxjupanakatjayaruwsarxani
6Wawarojjkawkirutïsarañapäkiukathaknamyaticham, chuymankipstatäjjaniukhajja,janiwukathaknam sarjjkaniti
7Qamirixpisinkirinakaruwapnaqi,mayt'asirjaqixmayt'ir jaqinesclavopawa.
8Khititejjñanqhalurañanakyapuchaskiukajj inamayakïniwa,colerasiñapanthujrupajjinamayakïniwa
9Khititejjsumanayranïkiukajja,bendicitäniwa.Jupajj t'ant'apatjjapisinkirinakaruwchuri”sasa
10Ukajisk'achasirjaqiruxjaqunukupxam,ch'axwañaw mistuni.jïsa,ch'axwañanakasa,jisk'achasiñastukusxaniwa.
11Khititejjqʼomachuymanïñmunkiukajja,lakapan khuyapayasiñapatwareyejjamigopäni
12Tatitunnayranakapajjyatiñkankañapa,juchaluririn arunakapsat'unji
13Qʼañujaqixsiwa:“Anqäxmäleonawutji,callenakan jiwayatäxä”sasa.
14Januñt'atwarminakanlakapaxmäjach'ap'iyawa, Tatitunuñisirinakapaxukanwaliwxatani.
15Janamuytʼasirïñajjmäwawanchuymapanwa chinuntatäjje;ukampischiqañchañthujruwjupat jayarstʼayani
16Khititixpisinkirinakart'aqhisiyaskiukaxqamirïñap jilxatayañataki,khititixqamirjaqinakarchurkiukax chiqpachapuniwpisinuñjasini
17Jiñchumalt'asim,yatiñanjaqinakanarunakapist'am, chuymamsanayanyatiñaxarist'am
18Jumatixjupanakarimañmunstaukaxwalikusiskañawa; jupanakaxlakamaruchatäpxani
19Tatituratinisiñamataki,jichhüruwjumaryatiysma
20¿Janitnayajjwalisumaarunakewjjtʼanakampi, yatiñampiqellqantamjja
21Ukhamatnayajjcheqäkiukaarunakancheqätap yatiyäma.¿Khitinakatixjumarkhithapkituukanakarchiqa arunakjaysañataki?
22Janpisinkirjaqiruxjanlunthatapxamti,pisinjakasitap layku.
23Tatituxjupanakanjanwalt'äwiparxatani,jupanakar lunthatirinakanalmanakaplunthatarakini
24Mäcoleratjaqempejjjaniwamigopäñamäkiti;mä coleratjaqempchikastijaniwsarkätati
25Jumatixthakinakapyateqkasma,almamarmäsipitar puriñkama
26Janjumajjamparatjawqʼjirinakatmaynïrïmti,janirakiw manunakkatoqerinakatmaynïrïñamäkiti.
27Jumatixjankunspagañaxutjktamxa,¿kunatsaikiñam manqhatapaqaspa?
28Nayraawkinakamanutt'ayatnayrachimpunakjan apaqamti
29¿Uñt'tatimäjaqiruch'amañchirjaqiru?reyinakan nayraqatapansayt'asini;janwalijaqinaknayraqatanjaniw sayt'kaniti
23JAQTHAPI
1Kunapachatixmäjilïrimpchikamanq'añqunt'asïta ukhaxa,kuntixnayraqatamanutjkiuksumamuyt'asim.
2Ukatstimäcuchillokunkamaruchasim,jumatixmanq'añ munirjaqïstaukhaxa
3Jupansumamanq'anakapjanmunapxamti,sallqjañ manq'awa
4Janiwqamirïñatakch'amachasiñamäkiti,yatiñ kankañamatjithiqtam.
5¿Kunatixjanutjkiukarutuñch'ukisma?kunatixqamir yänakaxchiqpachapuniwch'iwipartukupxi;mäáguila ukhamalaxpachartʼijtxapxi.
6Janwalinayranijaqint'ant'apjanmanq'amti,janirakiw sumamanq'apsamunañamäkiti
7Kunjämtixchuymapanlup'kixa,ukhamarakiwa: Manq'am,umam,sistamxaukampischuymapaxjaniw jumampïkiti
8Manq'att'ant'anaktixchhuxriñchjasïta,sumaarunakamsa apt'asiraktawa
9Janamuyt'anjaqinist'apkasinjanparlamti,jupastiyatiñ kankañarunakamanjisk'achañapawa.
10Janiwnayramarkaapanukuñamäkiti;janawkinakan yapunakaparusjanmantapxamti
11Jupanakarqhispiyirixwalich'amaniwa;jupaw jupanakanjuchañchäwipjumamparxayatäni”sasa
12Chuymamaruxyatichañaruxch'amachasim,jinchumsti yatiñarunakuñt'ayarakim
13Janchiqañchañjark'amti,jumatixthujrumpijawq'jätaxa, janiwjiwkaniti
14Jumastithujrumpiwjawq'jäta,ukatstiinfiernot qhispiyäta
15Wawa,chuymamatixyatiñanikïchixa,chuymaxax kusisiniwa,nayanchuymajasti
16Jïsa,nayanchʼakhanakajajjkusisipjjaniwa, kunapachatejjlakanakamajjchekaarunakparlapjjani.
17Juchararanakaruxjanenvidiasimti,janukasti urunakpachawTatituraxsarañama
18Chiqpachansamätukusiñawutji;ukatstisuyt'äwimax janiwtukuskaniti
19Wawaxay,ist'am,yatiñanirakïm,chuymamar thakhinjamirpapxam.
20Janvinoumañanaktaypinsarnaqamti;janchi manqʼirinaktaypinxa:
21Machjayirjaqisa,manq'amanq'irinakasapisinkañar puripxani,ikiñaxjaqiruxisimpiwisthapiyapxani
22Awkimaruxist'am,taykamarchuymankipstasinjan jisk'achamti.
23Kunatïcheqäkiukalasipjjam,janaljapjjamti; ukhamarakiyatiñampi,yatichañampi,amuyt'añampi
24Askijaqinawkipaxwalkusisini,khititixyatiñan wawanïkiukaxjupatkusisiniwa
25Awkimasataykamasakusisipxaniwa,wawamarus kusisipxarakini
26Wawaxay,chuymamchurita,nayranakamastinayan thakinakajuñjpan.
27Qhuriq'añuwarmixmäjach'ach'usawjawa;ukatmäjan uñt'atwarmixmäjisk'ap'iyawa
28Jupajjmäjaqenakjamawikiski,janwaliluririnakarus jaqenaktaypinjiltayaraki
29¿Khitisjanwalinuñjasi?¿khitisllakisi?¿khitis ch'axwañanutji?¿khitisbabblingukaxutji?¿khitisjan kunatsausuchjatäpacha?¿khitisnayranakapanwilapäpacha?
30Khitinakatixvinoumt'asinwaljatiempoqhiparapki ukanaka;khitinakatixmistuvinothaqirsarapkiukanaka.
31Vinojjwilakïkiukhasa,copansamipartuktʼkipansa, cheqaparsarnaqkiukhasa,vinojjjanuñtamti
32Qhiparustimäkatariruñtatawch'akhusi,mäkatarir uñtatawchhuxriñchjaraki
33Nayranakamajjyaqhamarkankirwarminakaruwuñjäta, chuymamastijanwaliarunakwaarsüna.
34Jïsa,qutataypinikiskirjaqiruñtatawtukusma,janukax mäjach'apatatikiskirjaqiruñtatawtukusma
35Jupanakawnayarjawq'japxitu,sasma,janiwusutäkti; jawq’japxituwa,janiwamuyaskti:kunapachassartä? Nayajjwasitatwathaqäjja
24JAQTHAPI
1Janwalijaqinakampixjanenvidiasimti,janirakiw jupanakampïñsamunañamäkiti
2Chuymanakapaxt'unjäwityatxatapxi,lakanakapaxjan walinakparlapxi.
3Yatiñkankañtuqiwmäutaxlurasi;ukatamuyt'añampiw ch'amanchasi:
4Yatiñatuqiwcuartonakaxtaqiaski,sumaqamir yänakampiphuqantatäni
5Yatiñanjaqixch'amaniwa;jïsa,yatiñanjaqejjchʼam jiltayaraki
6Yatiqañamtampiwnuwasiñamaruxch'amanchäta,walja ewjjt'irinakaruwjankunajanwalt'äwinuñjasipkätam
7Yatiñkankañaxwalijach'awa,janamuyt'anjaqitakix janiwlakapjist'arkiti
8Khititejjjanwalinaklurañamtirïkiukajja,janwalijaq satawa
9Janamuyt'asirlup'iñajjjuchawa,jisk'achasirjaqejj jaqenakatakejjajjtaskañawa.
10Janwalt'äwiurunqarjätaxa,ch'amamaxjisk'akiwa
11Jumatixjiwañarapt'atäpkiukanakaru,jiwayatäñatak wakicht'atäpkiukanakarusa,janqhispiyaskätaxa; 12Jumatixsasma:‘Uñtapxam,janiwyatipkti’sasa¿Janit chuymatlupʼirjaqejjukamuyki?Khititixalmamarimaski
ukaxa,¿janitukyatki?¿Janitsapamaynir luräwinakaparjamkutt'aykaspa?
13Wawaxay,misk'imanq'am,walisumawa;ukatstimisk'i ch'uqi,ukaxjumatakixwalisumawa.
14Yatiñkankañuñt'añaxalmamatakixutjani, kunapachatixjikxatkätaukkhaxmäpayllawutjani, suyt'äwimaxjaniwtukuskaniti
15Janwalijaqi,askijaqinakanjakañutaparjansuyt'amti; jansamarañutapq'añuchapxamti
16Askijaqixpaqallqkutiwliwxatasinjaktani,ukampis ñanqhajaqixjanwaliruwpurini
17Jankusisimtiuñisirimaxliwxatasinxa,janirakiw chuymamaxkusisiñamäkitikunapachatixlankt'asini ukhaxa
18Tatituxjanuñjañapataki,jankusisiyañapataki,ukat colerasiñapjupatjithiqtañapataki.
19Janwalijaqinaklaykujanllakisimti,janirakiwñanqha luririnakatsaenvidiasimti;
20Janwalijaqiruxjaniwkunaqullqisutjkaniti;ñanqha luririnakanvelapaxjiwaratäniwa
21Wawaxay,Tatituru,reyirusaxsaram,janmayjt'ayañatak katuyatäpkiukanakarusa.
22Jupanakanjanwalt'äwipaxmäakatjamatsartani; ¿Khitirakpanpachant'unjäwipyatpachasti?
23Ukanakaxyatiñanjaqinakankiwa.Juchañchañanxa jaqinakarrespetañaxjaniwwalïkiti
24Khititixñanqhajaqirsiski:“Jumawaskijaqïtaxa”sasa juparuwmarkajjñanqhachapjjani,markanakajjjupar uñisipjjaniwa
25Khitinakatixjupartuqinuqapkiukanakaxkusisipxani, mäsumabendicionawjupanakaruxpurini.
26Sapamayniwlakaparjamp'att'asini,khititixchiqapar jayskiukaxa
27Anqanluräwinakamwakicht'asim,pampanjuma pachpatakiswakt'ayarakim;Ucatstiutamluraraquim sasa
28Jaqimasimarjaninach'usatarsusimti.janlakamampi sallqjamti”sasa
29Janiwsapxañamäkiti:‘Kunjämtixjupaxnayamplurkitu ukhamarjamawjuparlurä’sasa.
30Qʼañujaqenakanyapuparu,janamuytʼasirjaqenuva yapupjakʼaruwsarayäta
31Taqech'aphinakampich'aphinakampi,ortiganakampi ch'uqt'ata,qalapirqapast'unjata
32Ukxarustiuñjaraktwa,walisumamuyt'arakta, uñnaqasastiyatichäwkatuqarakta.
33Ukampismäjuk'aikiña,mäjuk'aikiña,mäjuk'a amparanakach'uqt'añaikiñataki.
34Ukhamawpisinjakasiñamaxpurini,kunjamtïsarnaqki ukhamaukatmäarmatjaqjamawpistʼañama
25JAQTHAPI
1UkanakaxSalomonansäwinakaparakiwa,Judámarkan Ezequíasreyinchachanakapawukasásticonakcopiapxäna 2Diosanjach'ajach'atukuñapawa,mäkunimantañaxa, ukampisreyinakanjach'añchäwipaxmäjanwalt'äw thaqhañawa
3Alaxpachaxjach'ajach'atukuñataki,uraqixmanqharu, reyinakanchuymapaxjanyatxatañjamawa.
4Qullqitq'añunakapaqapxam,ukatjuk'ampsuma yänakatakixmäphukhuwmistuni
5Reyinnayraqatapatñanqhajaqirapaqapxam,tronopax chiqakankañanch'amanchatäniwa.
6Janiwreyinnayraqatapansayt'asimti,jach'ajaqinak lantistijansayt'asimti.
7Jumaruxakhamsapxätam:“Akarmakhatam”sañax juk'ampaskiwanayranakamanuñjapktaukajilïrirpirin nayraqatapanjisk'achatäñatsipansa
8Janjank'akch'axwañarsarxamti,janyatkasinkuntix lurasmaukjanyatkasma,kunapachatixjaqimasimax p'inqachkätamukkha
9Jaqimasimampixjumapachpawch'axwañama;ukat janiwmaynitakmäimantatjikxatañamäkiti:
10Khititixukist'kiukaxp'inqachañamataki,janwali arunakjanapanukuñamataki
11Mäarojjqoritluratmanzananakaruñtasitawa
12Kunjämtixquritluratmäpendiente,sumaquri k'achacht'atk'achachata,ukhamarakiwist'asirjinchurux yatiñanchiqaparuñjirixa
13Kunjamtïyapuapthapiñhorasanchhijchhithayax thaytʼkixa,ukhamarakiwmächiqayatiyirixkhithanki ukanakaruxsamarañapa
14Khititejjkʼarichuräwitjachʼañchaskiukajja,janjallun qenayampthayampisasiwa
15Jayapacienciampiwmäjilïrirpirixamuyt'ayi,llamp'u lakaxch'akhap'akjasi.
16¿Jumajjmieljikjjattati?kuntixjumatakixwakiskiuk manq'am,ukhamatjanphuqt'asiñapataki,ukat chhuxriñchjasiñataki.
17Jaqimasimanutapatkayumjithiqtam;Jumatjan qarjasiñapataki,ukhamatjumaruñisiñapatakisasa
18Jaqimasipark'ariarunakarsurixa,mäch'iwimpi,mä espadampi,walich'ullqhiflechampi
19Janchiqachuymanjaqirjanwalt'äwinatinisiñaxmä kisup'akjata,mäkayuch'akhach'akhanakmistuñamp sasiwa
20Kunjamtïthayapachanmäisiapsuskixa,kunjamtï vinagrempinitrompiq'ucht'kixa,ukhamarakiwq'uchunak q'uchuq'ucht'i
21Uñisirimatixmanq'atawtjatächixa,manq'achuram; umatpharjatächixa,umaumañchurapxam.
22Jumawp'iqippatxaruninaq'añunaktantacht'äta, Tatituwjumaruxqullqichurätam
23Nortetoqenkirthayajjjalluapanuku,ukhamarakiw coleratajanujjqʼañuarunakapanuku
24Utapatak'uchunjakañawjuk'ampaskixa,nuwasir warmimpi,jach'autanjakañatsipansa.
25Kunjamtïthayaumaxumatpharjatajaqiruxchurkixa, ukhamarakiwjayamarkatjutirsumayatiyäwinakaxpurini.
26Askijaqejjjanwalijaqennayraqataparliwjjatkiukajja, mäqʼañuphuchʼumpi,janwaliumaphuchʼumpisasiwa
27Waljamielmanq'añaxjaniwaskïkiti,ukhamax jaqinakanjach'akankañapthaqhañaxjaniwjach'a kankañapakiti
28Khititixajayuparjanapnaqkiukaxt'unjatmarkar uñtasitawa,janpirqanakani
26JAQTHAPI
1Kunjamtïjallupachanchhijchhixjalluxpurkiukhama, cosechatiemponjalluxpurkixa,ukhamarakiw jachʼañchatäñaxjanamuytʼasirjaqitakixaskïkiti
2Kunjamtïjamach'ixsarnaqkiukhama,kunjamtï golondrinaxt'ijtkiukhama,ukhamarakiwjanamuyt'asir ñanqhachäwixjanjutkaniti
3Caballotakixmächivo,asnotakixmäfreno,jan amuyt'asirjaqitakixmäthujru.
4Janamuyt'asirjaqerojjjanamuyt'asirjaqerojjjan amuyt'asirjaqerojjjaysamti,janjumajjjupar uñtasitäñamataki.
5Janamuytʼasirjaqerojjjanamuytʼasirjaqerojjjan amuytʼasirïtaplaykojjjaysam,janwaliyatiñanïñapataki 6Khititejjjanamuytʼasirjaqenamparapampyatiykiukajja, kayunakapkhuchhuqasi,janwalinaksaumaraki
7Ch'uxujaqinkayunakapaxjaniwkikpakïkiti,jan amuyt'anjaqinakanlakapanmäuñacht'äwixukhamarakiwa 8Kunjamtïmäqalachʼankhampichintʼkixa,ukhamarakiw janamuytʼasirjaqirjachʼañchkiukaxa.
9Kunjamtïmäch'aphixmachjayirjaqinamparapar makhatkixa,ukhamarakiwmäuñacht'äwixjanamuyt'asir jaqinakanlakaparpuri.
10Taqikunlurirjach'aDiosaxjanamuyt'asirjaqirux payllawchuraraki,juchaluririnakaruspayllawchuraraki 11Kunjamatixanunakaxchhuxriñchjasiñaparkutt'kixa, ukhamarakiwjanamuyt'asirjaqixjanamuyt'asirjaqirux kutt'i
12¿Jumastimäjaqiruxjach'ajach'atukuñtuqityatiñani jaqiruñjta?jupatsipansajanamuytʼasirjaqejjjukʼamp suytʼäwiniwa
13Q'añujaqixsiwa:“Thakinmäleonawutji;mäleonaw callinakanutji
14Kunjämtixpunkuxbisagranakaparmuytkixa, ukhamarakiwq'añujaqixikiñanmuytaski.
15Qʼañujaqejjamparapamparapampiwimantasi;lakapar wasitatapaniñaxjuparuxllakisiyaraki
16Qʼañujaqejjjachʼajachʼatukuñapatsipansajukʼamp yatiñaniwa,paqallqojaqenakatsipansa
17Khititixukachiqatpaski,janjupanch'axwañarch'axwki ukaxa,mäanunjinchupatkatjaskiukaruñtasitawa.
18Kunjamtïmäloqtʼirjaqejjninanaktʼi,flechanaka, jiwañarjaqontkiukhama
19Ukhamastijaqimasiparsallqjiri:“¿Janitnayax anatt'askta?”
20Kawkhantixjanlawanakaxutjkiukanninaxjiwarxiwa, ukhamarakiwkawkhantixjancuentoarst'irixutjkiukan ch'axwañaxtukusxi
21Kunjamatixq'añunakaxninanakhaskirq'añunakar uñtatawa,lawanakaxninaruñtatawa;ukhamarakiw ch'axwañjaqixch'axwañanaksartayañataki
22Cuentoyatiyirinarunakapaxusuchjatjamawa,puraka manqharuwsaraqani
23Ninanakhaskirlakanakampi,ñanqhachuymampixa, qullqitlurattʼantʼampichʼuqtʼatmanqʼañjamawa
24Khititixuñiskiukaxlakapampiwsallqjasi, sallqjañanaksaimt'araki
25Jupajjsumaarunakparlkaniukhajja,jancreyipjjamti, chuymapanjjapaqallqoajjtaskañanakawutji
26Khititixuñisiñapsallqjatächixa,janwaliluratapax taqpachcongregacionanuñacht'ayatäniwa.
27Khititixmäp'iyaallsuniukaxukanwaliwxatani,khititix mäqalaliwxatkiukaxjuparuwkutt'ani
28K'arilaxraxt'aqhisiyatjaqinakaruxuñisi;Lakajach'a jach'atukuñastit'unjaraki
27JAQTHAPI
1Janqharürutjach'añchasimti;Jumastijaniwyatktati kuntixmäuruxmistkaniukxasasa.
2Maynixjumarjach'añchpan,janiwpachpalakam jach'añchapxamti;januñt'atjaqi,janiwjumapachpan lakamäkiti
3Mäqalaxwalillakkañawa,laq'astiwalijach'awa; ukampisjanamuyt'asirjaqincolerasiñapaxpanpachanit sipanjuk'ampjach'awa
4Colerasiñaxqhurupuniwa,colerasiñaxwalijach'apuniwa; ukampis¿khitisenvidiasiñnayraqatansayt'asispa?
5jamasatmunasiñatsipansa,qhanancheqañchañaw jukʼampaskixa
6Chiqañchirixmäamigonusuchjatanakapawa;ukampis uñisirinjamp'att'asitapaxsallqjañawa.
7Phuqatjakañaxmämielpanaluñisi;ukampismanq'at awtjataalmatakixtaqik'allk'uyänakaxmuxsawa
8Kunjamtïmäjamachʼixutapatsarkixa,ukhamarakiwmä jaqixkawkhantïsarkiukachiqatsarkiukhama
9Q'añuq'apkirqullanakampi,sumaq'apkirqullanakampix chuymaruwkusisiyi,ukhamarakiwjaqinamigopanmuxsa amtañapaxchuymarch'allxtayi
10Jumapachpaamigomasa,awkimanamigomasa,jan apanukumti;janirakiwjanwalt'äwimuruxjilamanutapar mantamti;
11Wawaxay,yatiñanïm,chuymaxarkusisiyarakim,nayar jisk'achkituukarjaysañataki.
12Ch'ikhijaqixnayratpachjanwalinakuñji,ukat imantasirakiukampissapurujaqinakaxpasapxi,ukat mutuyatäpxiwa.
13Jupajjjanuñtʼatjaqetakcheqäkiukaisiaptasipjjam,jan uñtʼatwarmilaykustimäprendaapsusipjjam
14Khititejjwalialwatsartasinamigoparjachʼatbendicini ukhajja,mämaldicionatuñtʼatäniwa
15Jalluurunsapürujallupurintatapampi,chʼaxwiri warmimpixmäkipkakïpxiwa.
16Khititejjukawarmirimantkiukajja,thayampi,kupi amparapansumaqʼapkirqollapampiwimtʼasi
17Hierroxhierroruwch'uqt'ayi;ukhamatwamäjaqix amigopanajanupch'uqt'i
18Khititixhigoquqanachupmanq'kiukaxachup manq'antani,ukhamatkhititixuywiriparsuyt'kiukax jach'añchatäniwa
19Kunjämtixumaxajanumpixjayskiukhama, ukhamarakiwjaqinchuymapaxjaqiruxjaysaski.
20Infiernompi,tʼunjäwimpejjjanipuniwphoqaskiti; ukhamaxjaqinnayranakapaxjanipuniwphuqt'atäkiti.
21Kunjamatixqullqitq'ipt'atmanq'a,hornoqurilanti; ukhamarakiwmäjaqixjach'añchatäñapa
22Jumatixmäjanamuyt'asirjaqiruxtrigotaypimä mazompit'ant'ayaskstaxa,janamuyt'asirïtapaxjaniwjupat jithiqtkaniti
23Ovejanakamankunjamäsipkisaukyatiñatakix ch'amachasim,vacanakamarsumuñjam
24¿Janitqamirkankañaxwiñayatakïkiti,¿janituka coronaxwiñayatakïspa?
25Q'añunakawuñsti,ch'uxñaquqanakasuñsti,qullunakan quranakasapthapitarakiwa
26Uwijanakastiisimataki,cabritonakastiyapu manq'añataki
27Ukatsticabritonakanlechepajjmanqʼañatakisa,utaman manqʼañatakisa,imillwawanakamanmanqʼañatakis wakisirakiniwa
28JAQTHAPI
1Janwalijaqinakaxjankhitisarknaqkiukhakiwjaltxapxi, ukampisaskijaqinakaxmäleónukhamjanaxsart'irïpxiwa.
2Mäoraqenjuchaluräwinakapajjwaljaniwukamarkan jilïrinakapajjutji,ukampisamuytʼasirjaqempiwuka markanjakañapajjjukʼamptiempoutjani
3Pobrejaqejjpisinkirinakartʼaqhesiykiukajja,mäjachʼa jalluruñtasitawa,ukajallujjjaniwmanqʼajaytkiti.
4Khitinakatixkamachiapanukupkiukanakaxñanqha jaqinakaruxjach'añchapxi,kamachirjamsarnaqirinakax jupanakampch'axwapxi.
5Janwalijaqinakaxjaniwtaripañyatipkiti,ukampis Tatiturthaqirinakaxtaqikunsamuyapxi
6Qhapaqkankañampisarnaqirpobrejaqixjuk'ampaskiwa, qamirïkchisa,janwalisarnaqirjaqitsipansa
7Khititixkamachirjamsarnaqkiukaxwaliyatiñan wawawa,ukampiskhititixch'axwirinakampchikäkiukax awkiparuwp'inqacharaki
8Khititejjusumpi,jancheqaparqollqekatoqasajjqollqep jiljjattaykiukajja,khititïpobrenakatkhuyaptʼayasini ukatakiwapthapini
9KhititejjLeyistʼañatjiñchupapanukuniukajja, mayisiñapajjajjtaskañawa.
10Khititixaskijaqirjanwalithakhinapanukuniukaxa, jupapachpawp'iyaparliwxatani,chiqaparsarnaqir jaqinakaxaskiyänakanïpxani.
11Qamirijaqixjach'ajach'atukuñapanxayatiñaniwa; ukampisamuyt'asirpisinkirinakaxjuparuwthaqhi
12Kunapachatixaskijaqinakaxkusisipxiukhaxa,jach'a jach'akankañawutji,ukampisñanqhajaqinakaxsartanipki ukhaxa,mäjaqiximantatawa
13Khititixjuchanakapimt'kiukaxjaniwaskinak jikxatkaniti,ukampiskhititixjuchanakaparsuskiukat apanukuniukaxkhuyapt'ayasiniwa
14Khititejjsapüruajjsarkiukajja,kusisiñaniwa,ukampis chuymapqalarayasirjaqejjjanwaliruwpurtʼasini
15Kunjamtixmäleonaxwarariskiukhama,mäoso jayaruwsaraski;ukhamarakiwmäjanwaliapnaqirixpisin jakasirjaqinakarapnaqi
16Khititejjjanamuytʼasirïkiukajja,mäjachʼa tʼaqhesiyirirakiwa,ukampiskhititejjmunañaruñiskiukajja, waljamaranakawjakañapa
17Maynijaqinwilapjanwalt'ayasaxp'iyaruwjaltxani;jan khitisjuparsayt'aypanti
18Khititejjcheqaparsarnaqkiukajja,qhespiyatäniwa, ukampiskhititejjjanwalithakinakapansarnaqkiukajja,mä ratukiwtʼunjatäni.
19Khititixuraqipyapuchkiukaxwaljat'ant'anïniwa, ukampisinamayajaqinakararktaskiukaxpisinjakasiniwa
20Chiqaparsarnaqirjaqixwaljabendicionanakkatuqani, ukampiskhititixjank'akqamirïñmunkiukaxjaniwjan juchanïkaniti.
21Jaqinakarrespetompiuñjañaxjaniwwalïkiti,mät'ant'a t'ant'atxajaqiwjucharpurt'ani
22Khititejjjankʼakqamirïñmunkiukajja,janwali nayraniwa,janirakiwpisinjakañajjjuparpurinkaniuk amuykiti
23Qhipüruxmaynirtuqinuqkiukaxjuk'amp khuyapt'ayatäniwa,laxratuqitjach'añchiritsipansa.
24Khititixawkiparu,taykaparlunthatasinsaspa:“Janiw juchanïkiti;ukhamarakiwmät’unjirjaqimpchikt’ata.
25Khititixjach'ajach'atukurchuymanïkiukax ch'axwañanaksartayi,ukampisTatituratiniskiukax lik'iruwtukuni
26Khititejjchuymaparconfiykiukajja,janamuytʼasir jaqewa,ukampiskhititejjyatiñampisarnaqkiukajja, qhespiyatäniwa
27Khititixpisinkirinakarchurkiukaxjaniwpist'kaniti,jan ukastikhititixnayranakapimantkiukaxwalja maldicionanakanïniwa.
28Janwalijaqenakajjsartaniukhajja,jaqenakajj imantasipjjewa,jiwjjapjjaniukhajja,cheqaparsarnaqer jaqenakajjjukʼampiwjiljjattaski.
29JAQTHAPI
1Khititejjwaljakuticheqañchatäkiukajja,mäakatjamat tʼunjatäniwa,janqollatäsa
2Kunapachatïaskijaqinakaxmunañanïpkiukhaxa, jaqinakaxkusisipxiwa,janwalijaqinakaxapnaqañqalltki ukhaxa,jaqinakaxjachapxi
3Khititejjyatiñarmunaskiukajja,awkiparuwkusisiyi, ukampisqʼañuwarminakampchiksarnaqkiukajja, yänakapaptʼasi
4Reyixtaripäwituqiwuraqixsayt'ayi,ukampiskhititix churäwinakkatuqkiukaxt'unjaraki
5Jaqimasiparjach'añchirjaqixkayunakapatakismäq'ipiw liwxati.
6Janwalijaqenjuchapajjmäsipitawutji,ukampisaski jaqejjqʼochu,kusisirakiwa
7Askijaqejja,pisinkirinakanjanwaltʼäwipsumamuytʼi, ukampisñanqhajaqejjjaniwukyatkiti
8Jisk'achasirinakaxmämarkarsipitaruwpuriyapxi, ukampisyatiñanjaqinakaxcolerasiñapapanukupxi.
9Yatiñanjaqixjanamuyt'asirjaqimpch'axwaspa,coleratas larusispasa,janiwsamarañasutjkaspati
10Wilawartirinakaxchiqaparsarnaqirjaqinakarux uñisipxiwa,ukampischiqaparsarnaqirinakaxalmap thaqhapxi
11Janamuyt'asirjaqejjtaqeamuyupwaparli,ukampis yatiñanjaqejjqhepürukamawukanakimaraki
12Mäpʼeqtʼiritïkʼarinakistʼaniukhajja,taqe servirinakapajjjanwalijaqenakäpjjewa.
13Pobrenakasa,sallqjirinakasatantachasipxi,Tatitux panpachaniwnayranakapqhant'ayi.
14Kawkïrireyitixpisinkirinakartaqichuymtaripkani ukaxa,tronopaxwiñayatakiwsayt'ayatäni
15Ch'axwañampi,chiqachasiñampixa,yatiñkankañchuri, ukampismäwawaxtaykaparp'inqachasi.
16Kunapachatixñanqhajaqinakaxjilxattapxaniukhaxa, juchalurañanakaxjuk'ampiwjilxattaski,ukampisaski jaqinakaxt'unjatäpxatapuñjapxani
17Wawamarchiqañcham,jupawsamarañchurätam;jïsa, jupawalmamarkusisiyani.
18Kawkhantixjanunañchäwixutjkiukanjaqinakax jiwarapxi,ukampiskhititixkamachirjamsarnaqkiukax kusisiñaniwa.
19Mäuywataxjaniwarunakampichiqachatäkaniti, amuyt'kasasjaniwjayskaniti
20¿Uñt'tatimäjaqirjank'akarsuriru?jupatsipansajan amuytʼasirjaqejjjukʼampsuytʼäwiniwa.
21Khititejjuywataparwawatpachsumuywaskiukajja, wawapäniwa.
22Mäcoleratjaqejjchʼajjwañwasartayi,coleratjaqejj jucharpurtʼasi
23Jaqinjach'ajach'atukutapaxjisk'achañapawa,ukampis jach'ajach'atukuñawalt'atchuymaninakaruxch'amañchani.
24Khititixlunthatampichiksarnaqkiukaxpachpa almaparuwuñisi
25Jaqiraxsarañaxmäsipitaruwpuriyi,ukampiskhititix Tatituratiniskiukaxjankunajanwalt'äwinuñjasiniwa
26Waljaniwapnaqirinmunañapthaqhapxi;ukampissapa maynintaripäwipaxTatitunjuti
27Janwalijaqejjcheqaparsarnaqerjaqejjajjtaskañawa, thakincheqaparsarnaqerjaqejjñanqhajaqenakatakejj ajjtaskañawa
30JAQTHAPI
1JaquechachanAguryokapanarunacapa,profecia:Itiel, Itiel,Ucalchachampiru.
2Cheqpachansa,nayajjtaqejaqetsipansajukʼampqʼañu jaqëtwa,janiwjaqenakjamamuytʼasirïkti
3Nayajjjaniwyatiñkankañyateqkti,janirakiwqollanan yatiñapsayatkti
4¿Khitisalaxpacharmakhatawayi,janukax saraqawaypachasti?¿Khitirakthayaruxamparanakapar apthapi?¿Khitisumaxmäisimpichint'i?¿Khitirakaka oraqentaqpachtukusiñanakaputt'ayaraki?¿Kunassutipasti, ¿kunasyuqapansutipasa,jumatixyatkasmaxa?
5Diosantaqearunakapajjqʼomawa,jupar confiyirinakatakejjmäescudowa
6Janiwjupanarunakaparyapt'amti,janjuchañchañapataki, k'arisirituñt'ayasiñataki
7Päkunsajumatmayista;janïrjiwkasaxjaniwukanakjan uñt'ayapkistati.
8Inamayanaksa,k'arinaksajayarst'ayapxita,janirak pisinkañchurapxitati,janirakiwqamirkankañsa churapxitati;nayatakixwaliaskïkiukamanq’anak manq’ayapxita:
9Nayastijanphuqt'atäxäma,ukatstijumarjan uñt'ayasxäma,ukatakhamsapxsma:“¿KhitisTatitux?”jan ukaxjanpisinjakasiñataki,lunthatasiñataki,Diosansutip inamayaraytasiñataki
10Mäesclavorojjjaniwuywiriparjuchañchañamäkiti,jan maldecätamsa,juchañchatäñamataki
11Mämarawawkiparmaldecapxi,taykaparuxjaniw bendicipkiti
12Mägeneracionajjutjiwa,jupanakajjnayranakapan qʼomajaqenakäpjjewa,ukampisjaniwqʼañuluratanakapat jariqatäpkiti.
13Mägeneracionawutji,¡kunjajach'anayranakapasti! ukatnayranakapasjach’araptatawa
14Mägeneracionawutji,jupanakankisunakapax espadanakaruñtatawa,kisunakapaxcuchilloruñtatawa, pobrenakaruakauraqitmanq'antañataki,pisinkirinakarus jaqinaktaypitmanq'antañataki
15Caballoxpäphuchhaniwa,jupanakaxjach'at arnaqasipxi:“Ch'amchurapxam,churapxam”sasa.Kimsa kunawutji,janiwkunapachassatiskiti,pusikunawjan saski:“Walikiwa”sasa
16Ukasepultura;ukatstijanwawanipurakasti;janumamp phuqhantaturaqi;Ucatstininajansisqui:“Waquisquiwa” sasa
17Khititixawkipatsawkasirnayraxa,taykaparist'añsa jisk'achaschixa,vallenkircuervonakaxapthapipxani,águila yuqallwawanakaxmanq'antapxani
18Kimsakunawnayatakixwalimuspharkañaxa,pusix janiwyatkti.
19Alaxpachankirmäáguilathaki;mäkatarinthakipamä qalapatxaru;qutataypinmäbarconthakipa;ukatmä sirvientampijaqinthakipa
20Ukhamawwachuqjucharpurtʼirwarminsarnaqañapa; manq'asinlakappichthapi,siwa:“Janiwkunajan walinaksalurkti”sasa
21Akauraqixkimsatuqitwallakisi,pusijan aguantañjamäkiukanakatsa.
22Mäuywataxapnaqañtukuykaniukhaxa;ukatstimä loqhejaqistikunapachatixmanq'ampiphuqt'atäkiukhaxa;
23Mäuñisiñawarmitakixjaqichasxasinxa;ukatmä sirvientawarminherenciapkatuqiri
24Akaoraqenjjapusiyänakajjjukʼakiwa,ukampiswali yatiñaniwa.
25Ch'iwinakaxjanch'amanimarkawa,ukampis jallupachanmanq'anakwakicht'apxi;
26Cononakajjjanchʼamanijaqenakäpjjewa,ukampis qalanaktaypinwautanakaptukuyapjje
27T'ijut'ijunakaxjaniwreyinïpkiti,ukampistaqiniwt'aqa t'aqasarapxi.
28Arañastiamparapampiwkatthapi,reyinakan palacionakapankiwa
29Kimsaaskiwutji,pusixwalisumawa.
30Jach'aanimalanakatsipansajuk'ampch'amanileona, janirakiwkhitirusjithiqtkiti;
31Mägalgo;anhecabritoukhamaraki;märeyi,jupa contrastijaniwsartañasutjkiti
32Jumatixjanamuyt'asisjach'araptasma,janukaxjan walinaklup'issta,amparamlakamarluqxatam.
33Chiqpachansa,lechech'allt'asiñaxmantequillaruwmistu, nayrach'allxtañaxwilaruwmistu,ukhamatcolerasiñax ch'axwañanakutjayi.
31JAQTHAPI
1Lemuelreyinarunakapa,taykapaxyatichkänauka profecía
2¿Kunaswawaja?¿Kunas,purakaxankirwawaxa?¿Kunas, arsutanakaxanwawapa?
3Janwarminakaruxch'amchuramti,janirakiw thakhinakamsareyinakart'unjirchuramti
4Lemuel,janiwreyinakatakikiti,janiwreyinakanvino umañaxwakiskiti;janirakiwjach'ajilïrinakatakis machjayirumañanakumañapakiti.
5Ukhamatjanumapxañapataki,kamachit armasipxañapataki,t'aqhisitjaqintaripäwipjan mayjt'ayañapataki
6Khititejjjiwañarpurkiukarojjwaliumañchurapjjam, llaktʼatchuymanïpkiukanakarustivinochurapjjam. 7Umt'pan,pisinjakasiñapatarmasipxpan, t'aqhisiñanakapatjanmayampamtasipxamti
8Taqekhitinakatïtʼunjañatakuttʼayatäpkiukanakarlakam jistʼarasimamutunakataki
9Lakamjist'arasim,chiqaparuñjam,pisinkirinakampi, pisinjakasirinakampirarxatam.
10¿Khitissumasarnaqerwarmirjikjjataspa?Jupan chanipaxrubíqullqitsipanjuk'ampjach'awa.
11Chachapanchuymapaxjuparuwatinisi,ukhamatjan kunalunthatasiñaxmunaskaniti
12Jupajjjakañapkamawjuparojjaskinaklurani,janiwjan wallurkaniti.
13Jupaxñik'uta,linoch'uqithaqhi,amparapampiwtaqi chuymairnaqt'i
14Jupastialjirinakanbarconakaparuñtasitawa;jaya chiqatwamanq'añanakapapani
15Ukawarmixwaliarumkamawsartasi,ukatsti utapankirinakaruwmanq'achuraraki,imillwawanakaparus manq'achuraraki
16Jupastimäyapuuñji,ukatstialaraki,amparapan achupampiwuvayapuyapucharaki
17Jupajjch'amampiwlomonakapch'uqt'asi, amparanakaparusch'amañcharaki.
18Aljañyänakapaxwaliaskïtapamuyasi
19Jupastiamparanakaphusoukarch'uqt'i, amparanakapastithujrukatxaruwayi.
20Pobrenakaramparapluqxati;jïsa,amparanakapjan kunaninakarluqti
21Utapatakixjaniwchhijchhixaxsarkiti,utapankirinakax wilaisimpisthapt'atawjikxatasipxi
22Jupapachpawtapistampiimt'i;isipaxsedaukatmorado ukanakawa.
23Chachapaxpunkunakanuñt'atawa,kunapachatixmarka jilïrinaktaypinqunt'atäkiukhaxa
24Jupastisumalinot'ant'aluraraki,ukatstialjaraki. aljiriruxcinturonanakakatuyaraki
25Ch'amampi,jach'akankañampiwisthapitaxa;Jutïr urunakanstikusisiniwa”sasa.
26Yatiñkankañampiwlakapjist'ari;laxrapansti khuyapayasiñkamachiwutji
27Jupajjutapanthakinakapsumuñji,janirakiwinachʼusat tʼantʼamanqʼkiti
28Wawanakapajjsartasinjuparbendicitawsapjje chachapastijach'añcharaki.
29Waljaphuchhanakawaskinaklurapxi,ukampisjumax taqitsipanjuk'ampïtawa
30Munasiñaxsallqjañawa,sumauñnaqt'anïñax inamayakiwa,ukampisTatituraxsarirwarmix jach'añchatäniwa
31Amparapanachupatchurapxam;Jupanluratanakapas punkunakanjach'añchapxpan