Aymara - The Book of Prophet Jeremiah

Jeremiasajjukham luräna

1JAQTHAPI

1HilquíaschachanJeremíasyokapa,Benjamínuraqin Anatotmarkanjakapkänaukasacerdotenakanarunakapa

2JudámarkanAmónchachanJosíasyokapanreyipan urunakapanwaTatitunarunakapaxpurintäna,tunka kimsaqallqumaraapnaqäwipan

3JudámarkanJosíasreyinJoaquimyuqapan urunakapansti,tunkamayanmaratukuykamawJudá markanJosíasreyinSedequíasyuqapanapnaqatäna, Jerusalénmarkaphisqhïrphajjsinkatuntataptʼatäskäna ukhakama

4UcatstiTatitunarupawnayarpurinitu:

5Janïrpurakamanluraskäyätukhawuñt'sma;Janïrpurakat mistkasaxqullanäpxsma,yaqhamarkanakatakmä profetjamutt'ayapxsma

6Ucatnayajjsista:“¡Ay,Tatay!uñjam,janiwnayajj parlkti,nayajjmäwawakïtwasasa

7UcampisTatitojjsituwa:“Jansamti:“Wawätwa”sasa

8Janajjsarapjjamti,nayajjjumampïsktwajumar qhespiyañataki,sasawTatituxsaraki

9Tatituxamparapluqxatasinlakaxllamkt'ituTatitusti sarakituwa:“Arunacajjajjlakamaruchawaytwa”sasa.

10Uñjapxam,jichhüruwmarkanakar,reinonakapnaqañ utt'ayapxsma,saphinakatt'unjañataki,t'unjañataki, t'unjañataki,utachañataki,yapuchañataki.

11Tatitunarupaxnayaruwpurinitu,akhamsasa:“Jeremías, ¿kunsauñjta?”Nayastisaraktwa:“Mäalmendraquqatmä thujruuñjta”sasa.

12Tatitustisarakituwa:“Jumajjsumuñjtajja,nayajjarunak phoqañatakejjjankʼakiwphoqä”sasa

13Tatitunarupaxpayïrkutiwnayarpurinitu,akhamsasa: ¿Kunsuñjta?Nayastisaraktwa:“Mät'ant'amanq'auñjta; uñnaqapaxalaytuqiruñtatawa

14UcatTatitojjsaraquituwa:“Alaytoqetjjamäjanwaliw taqeakaorakenjaquirinacarojjutjani”sasa

15Nayastialaytoqenkirreinonakantaqpach familianakaparuwjawst'ä,sasawTatituxsaraki. Jupanakastijutapxaniwa,sapamayniwtronopxaJerusalén markanpunkunakapanmantañapataki,muyuntkiuka muytaparu,Judámarkantaqpachmarkanakapcontra sayt'ayapxani

16Nayastitaqiñanqhaluräwinakapatwajupanakarux taripä,jupanakaxnayarapanukupxitu,yaqhadiosanakar inciensophichhantapxi,jupanakanamparapamp luräwinakapsayupaychapxi.

17Ukhamasti,ñik'utamch'uqt'asim,sartasim,ukatstitaqi kuntixnayaxsisksmaukjupanakaryatiyam

18Jichhürojjmäarjjatmarkaruwtukuysma,hierrotlurat pilarampi,broncetluratperqanakampi,Judáreyinakaru, jilïrinakaru,sacerdotenakaru,oraqenkirjaqenakacontra saytʼañataki

19Jupanakastijumampiwnuwasipxani;ukampisjaniw jumaratipt'apkaniti;Nayastijumampïsktwa,jumar qhispiyañatakisasa.

2JAQTHAPI

1UkhamarusTatitunarupaxnayaruwpurinitu: 2Jerusalénmarkarsarapxam,arnaqasipxam:‘Tatitox akhamsiwaNayajjjumatamtastwa,waynäkasinsuma chuymanïtamsa,casarasiñanakamanmunasiñamatsa, wasarannayararktasa,janyapuchatäkiukaoraqen

3IsraelmarkaxTatitutakixqullanäpxänwa,nayrïr achunakapasa.janwaliwjupanakarpurini,sasawTatitux sarakisasa

4Tatitunarunakapist'apxam,Jacobunutapa,Israelan taqpachfamilianakapa.

5Tatituxakhamsiwa:“¿Kunjajuchsanayraawkinakamax nayatjithiqtapxitu,inamayanakjamsarnaqapxi, inamayaruwtukupxi?”

6Janirakiwsapkänti:“¿KawkinkirakTatituxEgiptouraqit irpkistu,wasaranirpkistu,wasarpampa,ch'usauraqi,waña uraqi,jiwañch'amaka,jankhitispaskäna,jankhitisjakasir uraqitirpkistu?

7Nayastiwaljamarkanakaruwirpanipxsma,ukauraqin achunakapmanq'apxañamataki.ucampismantapcäyät ucapachasti,nayanorakejjarojjq'añuchapjjtajja,nayan herenciajjarojjajjtacañwatukuyapjjtajja”sasa.

8Sacerdotenakajjjaniwsapkänti:“¿Kawkinkirak Tatitojja?”Leyapnaqirinakaxjaniwuñt'apkituti, pastoranakaxnayacontrawjuchañchapxitu,profetanakas Baaldiosatuqiwprofecianakarsupxäna,janaskïkiukanak thaqhasa

9Ucatwanayajjjumanacarojjachikt'asipcäjja, uqhamaraquiwnayajjachikt'asipjjämasasa

10Qhitimislanakpasapxam,ukatstiuñjapxamUcatsti Cedarmarkarkhithapjjam,ucatsumamuyt'apjjaraquïta, uqhamajjutjquitijanichaukyatipjjamsasa

11¿Janitmämarkajjdiosanakapmayjtʼaypachänti,uka diosanakajjjanirakiwdiosanakäpkiti?ucampisnayan marcajjajjjach'akankañapmayjt'ayapjje,janaskinacapata. 12Alaxpachankirjaqinaka,akaist'asaxmusparapxam,wali axsarañjamarakïpxam,walit'unjatäpxam,sasawTatitux saraki

13Markajajjpäjanwalinaklurawayi;Jakañumaphuch'u apanukupxituwa,p'akjatphuch'unakkhuchhurapxitu,uka phuch'unaka,janumakatxaruñapataki

14¿Israelmarkaxmäuywatati?¿jupaxutapanyurir esclavoukhamäpachati?¿kunatsajupajjjanwalinuñjasi?

15Leonanakawjupararnaqasipxäna,jach'atarnaqasipxäna, uraqipsach'usaruwtukuyapxäna

16Nof,Tahapanessatchachanwawanakapastipʼeqeman coronappʼakjapjjaraki

17¿Janitjumapachpaxuklurawaykta,TatitDiosamaru thakinirpkasaxapanukutamatxa?

18Jichhasti,¿kunarakEgiptothakinlurañamasti,Sihor markanumaumañatakisti?Janukax¿kunaraklurañamasti Asiriathakinxa,jawirumaumañatakisti?

19Jumapachpawñanqhaluräwimajjcheqañchätam, qhepürunakamasticheqañcharakïtamwa,uqhamaracyatim, janwaliluräwi,k'allk'u,TatitDiosamaruapanukutamata, nayanajjsarañajastijaniwjumankkiti”sasawtaqich'aman Tatituxsaraki

20Nayratpachawyugomp'akjawayta,ch'akhanakamsa p'akjaraktwa;Jumastisaraktawa:‘Janiwjuchañchkäti’ sasakunapachatïsapajachʼaqollunakansa,chʼojjña qoqanakansa,qʼañujuchatsarnaqasktaukhajja.

Jeremiasajjukhamluräna

21Ukampisnayajjmäsumauvaaliruwayruntayäta,mä sumajatha.

22Jumatixnitrompijariqsta,waljajabonapt'asksta, ukampisjuchamaxnayannayraqatajanuñt'atawa,sasaw TatitDiosaxsaraki.

23¿Kunjämaraksasmasti:‘Janiwq'añuchatäkti,janirakiw Baaldiosararktati?valletaypinthakhimuñjam,kuntix lurawayktaukyatim:jumaxmäjank'akdromedaria ukhamawa,thakhinakaparsaraskta;

24Mäsallqaasnoxwasaransarnaqirsarirasno, munañaparjamthayach'amakt'ayijupanocacionapanxa, ¿khitisjuparuxjithiqtayaspa?taqikhitinakatixjupar thaqapkiukanakaxjaniwqarjasipkaniti;phajjsinjjajupar jikjjatapjjani”sasa

25Kayumjanzapatojanutjañapatakjark'am,kunkamsa umamppharjasim,ukampisjumaxsasmawa:‘Janiw suyt'äwixutjkitiNayastijanuñt'atjaqinakaruxwal munasta,jupanakararktasa

26Kunjämtixlunthataxjikxatasisaxphinq'asi, ukhamarakiwIsraelanutapaxphinq'asijupanakasa, reyinakapasa,jilïrinakapasa,sacerdotenakapasa, profetanakapasa.

27Mälaq'uruxakhamsänwa:Jumawnayanawkixaxa; mäqalaru:“Jumawnayarirpsuwayista,jupanakaxnayaruw qhipäxarkutt'apxitu,janiwajanuparkutt'apkituti,ukampis t'aqhisiñurunakanxasapxarakiniwa:“Sartam, qhispiyapxita”sasa

28Ukampis¿kawkinkisjumarlurktaukadiosanakamasti? t'aqhisiñurunakanqhispiyapxätamxa,jach'a markanakamarjamdiosanakamawutji,Judámarkasasa

29¿Kunataraknayarachikt'asiñmuntasti?taqiniwnaya contrajuchalurapxtaxa,sasawTatituxsarakisasa

30Inamayakiwwawanakamaruxnuwjasta;janiwkuna chiqañchäwiskatuqapkänti,jumapachpaw profetanakamaruxtukjaski,mäleonarjama

31Jilatajilatanaka,Tatitunarupuñjapxam¿Israel markatakixmäwasarätti?ch'amakauraqi?uqhamatwa markajjajjsapjje:NanacajjTatitunakäpjjtwa;¿janiw jukʼampjumarjutkañäniti?

32¿Mäsirvientaxk'achacht'äwinakaparmaspati,janukax noviastiisipatarmaspati?ukampismarkajaxjanjakt'kay urunakarmasxapxitu

33¿Kunatsamunasiñthaqhañatakixthakimk'achacht'ta? ucatjumajjñanqhajakenacarojjthakinacamyaticharaktajja

34Ukxarustijanjuchanipisinjakasirinakanwilapaw jikxatasi.

35Ucampisjumaxsasmawa:“Nayaxjanjuchanïtax laykuwcolerasiñapaxnayatjithiqtani”sasa.Uñtam,nayajj achikt'askäma,jumajjsasmawa:“Janiwjucharpurt'kti” sasa

36¿Kunatsajumajjthaknammayjtʼayañatakejjwal chʼamachaskta?Egiptomarkatphenq'achasirakïta, kunjämtixAsiriamarkatphinq'achasktaukhama

37Jïsa,jupatmistxäta,amparanakamaxp'iqimaruw apxaruyäta,Tatituxiyawsäwinakamxajaniw apanukuwaykiti,janirakiwukanaktaypinaskinak jikxatkätati.

3JAQTHAPI

1Jupanakastisapxänwa:Mächachatixwarmipat apanukusinxa,yaqhachachanutapartukusxaspaukhaxa,

¿ukawarminukarkutt'anispati?¿janitukaoraqejjsinti qʼañuchatäspa?ukampiswaljamunasirinakampiwqʼañu juchalurtaxa;ukampisnayarkutt'anipxam,sasawTatitux sarakisasa.

2Nayranakamjach'ach'akhanakaruñtam,kawkharutixjan ikintktaukuñjamsasaThakinakapanxjumaw jupanakatakqunt'asiwaytaxa,kunjamtïárabejaqixwasaran qunt'atäkiukhama;Jumastiq'añuluräwinakamampi, ñanqhalurañanakamampixakauraqiq'añucharaktaxa

3Ukatpïjallunakaxjark'antatäxi,janiwqhipqhipajallux purinkiti;Jumastimäq'añuwarminnayraqatapankäyätawa, janiwphenq'asiñmunktati

4¿Janitjichhatpachnayararnaqasista:‘Awkixa,jumaw waynäkasinirpirïtaxa’sasa?

5¿Wiñayatakitcolerasiñapimañapa?¿tukuykamatukanak imaskakini?Uñjapxam,jumaxjanwalinakparlta,lurtaxa, kunjamtïlurirjamäktaukhama

6JosíasreyinurunakapanstiTatituxsarakituwa:“¿Uñjtati kuntixqhipharkirisraelitanakaxlurapki?jupastijach'a jach'aqullunakaru,ch'uxñaquqamanqharuw makhatawayxi,ukanstiq'añuwarmimpiwsarnaqäna

7Taqeukanaklurañtukuyatatstinayajjsaraktwa:“Nayar kuttʼjjta”sasaUkampisjaniwkuttʼankäntiUkuñjasajjjan ajjsartʼirJudákullakapawukuñjäna

8Nayastiuñjaraktwa,kunapachatïqhipharkir israelitanakaxwachuqjuchalurapxänaukkhaxa,nayax juparapanukutätwa,ukatdivorciasiñatakiwmäqillqat churta.ukampisjanajjsarirJudákullakapajjjaniw ajjsarkänti,janukastiqʼañujuchansarnaqiriwsararakïna 9Qʼañujucharpurtʼasisawukaoraqeqʼañuchäna, qalanakampi,laqʼampiwachuqjuchalurarakïna.

10Taqeukanakuñjasasti,sallqjirJudákullakapajjjaniw taqechuymanayarkuttʼkiti,janukastikʼarichuymampiw nayarkuttʼanjje,sasawTatituxsaraki.

11Tatitustisarakituwa:“Qhiparuqhipharkirisraelitasti, janajjsarirJudámarkatsipansajukʼampaskituñjasiwayi” sasa.

12Ukaarunakalaytuqiryatiyirsarapxam,ukatsapxam: “Kutt'am,qhipharkirIsrael,Tatituxsiwajaniwnayajj colerasiñajjjumanakarpuriykäti,nayajjkhuyapayasirïtwa, janiwwiñayatakcolerasiñajjimkäti”sasa

13Juchaluratamuñt'ayasipxam,TatitDiosamaruxjan walinaklurapxatamata,yaqhamarkankirinakartaqich'uxña quqanaktaypinch'iqiyapxtaxa,janiwarujarist'apktati, sasawTatituxsaraki

14Kutt'apxam,qhipharkirwawanaka,Tatituxsiwa. Nayastijumampcasarasjjtwa,mämarkatmayniru,mä familiatpaniniruwirpäma,ukatstiSiónmarkaruw irpapjjäma

15Nayastichuymaxarjamawpastoranakchurapxäma, jupanakawyatiñampi,amuyt'añampimanq'ayapxätam 16Ukaurunakanxa,kunapachatixakauraqin waljaptapxäta,jilxattapxätaukkhaxa,janiwjuk'ampi sapxaniti:Tatitunarust'äwiparcapa,janirakiwamtapkaniti, janirakiwamtapkanitijanirakiwvisitt'apkaniti;janirakiw ukaxjuk'ampluratäxaniti

17UkauruxJerusalénmarkaruwTatitunqunuñapasapxani. Tatitunsutiparu,Jerusalénmarkaruwtaqimarkanakax tantacht'asipxani,janirakiwñanqhachuymanakapan amuyuparjamsarnaqxapxaniti.

18Ukaurunakanjja,JudámarkankirjaqenakajjIsrael markampchikawsarnaqapjjani,alaytoqenkiroraqetwa

Jeremiasajjukhamluräna kawkïroraqtïnayajjnayraawkinakamarchurktauka oraqeru.

19Ucampisnayajjsaraktwa:“¿Kunjämarakjumar wawanacataypinuchasma,mäsumaoraqechurasmasti, mäsumaherenciataqemarkanakata?”nayastisaraktwa: ‘Awkixa’sasaucatjaniwnayatjitheqtkaniti”sasa 20Chiqpachansa,kunjämtixmäwarmixchachapat jithiqtkixa,ukhamarakiwjumanakaxnayaruxsallqjapxista, Israelanutapa,sasawTatituxsaraki

21Altupatanakanmäaruwist'asïna,israelitanakan jachañanakapa,achikt'asitanakapa,jupanakax mayjt'ayasipxiwa,TatituDiosapatarmasipxarakiwa 22Qhipharkirwawanaka,kutt'anipxam,nayastiqhipharkir wawanakamxak'umarakïpxämaUñtapxam,jumanukar jutapxsma;JumawTatituDiosasajjätajja”sasa 23Qullunakatsa,waljaqullunakatsaqhispiyasiñax inamayakiwa

24P'inqawawkinakasanirnaqäwipwayntawaqutpach manq'antawayi.uwijanakapasa,vacanakapasa, yuqanakapasa,imillwawanakapasa

25Nanakaxp'inqachatawikipxta,ch'axwañanakasimt'istu, nanakaxTatituDiosasancontrawjuchachasipxta,nayra awkinakasampi,wayntawaqutpachjichhürkama

4JAQTHAPI

1Israel,Tatituxsiwa,nayarkutt'anxam,uñnaqt'a lurawinakamtixnayannayraqatajatapanukuñmunstaxa, janiwapaqkätati

2Juramentoluräta:“Tatitustijakaskiwa,chiqakankañampi, taripäwimpi,chiqakankañampi”sasa.Markanakajjjupat bendicisipjjaniwa,jupampiwjachʼañchapjjarakini”sasa

3TatituxJudá,Jerusalénmarkankirinakaruxakhamsiwa: “Janch'aphinaktaypinyapuchapxamti”sasa.

4Judámarkankirinaka,Jerusalénmarkankirinaka, Tatituruwcircuncisiónlurapxam,chuymanakamsa apaqapxam,janwaliluratanakamlayku.

5Judámarkanyatiyapxam,Jerusalénmarkanyatiyapxam; sapxarakim:‘Uraqintrompetaphust'apxam,jach'at arnaqasipxam,tantachasipxam,sapxarakim:‘Jichhax tantachasipxam,jark'atmarkanakarsarañäni’sasa

6Sióntuqirwilapuchapxam,janqhiparapxamti,nayasti alaytoqetjanwalinakapanini,jach'at'unjäwimpi.

7Leonajjchʼojjñataypitmistunjjewa,janjudiöpki ukanakartʼunjiristithakinkaskiwajupaxuraqimch'usaruw tukuyi;Markanakamastijankhitisjakiriwt'unjatäni”sasa.

8Jumanakaxq'añuisimpisthapt'asipxam,jachapxam, jachapxam,jachapxam,Tatitunjach'acolerasiñapaxjaniw jiwasatjithiqtkiti

9Ukaurusti,Tatituxsiwa:reyinchuymapasa,jilïrinakan chuymapasat'unjatäxaniwasacerdotenacasti muspharapjjaniwa,profetanacastimuspharapjjaniwa.

10Ucatnayajjsista:“¡Ay,Tatay!chiqpachapuniwjumax akamarkarusa,Jerusalénmarkaruswalsallqjtaxa: ‘Sumankapxätawa’sasaukampisespadaxalmaruwpuri

11Ukauruxakamarkarusa,Jerusalénmarkarussatäniwa: “Wasaranjach'achiqanakatwañathayaxmarkajan phuchhaparuwthayt'ani,janiwthayathayt'aniti,janirakiw q'umachañatakisa

12Ukacheqanakatthayajjnayaruwpurini,jichhajjjupanak contrawjuchañchä

13Qhixuqhixunakjamawjutani,carronakapastithaya thayt'anirakïniwa.¡Aynanaka!jiwasaxq'añuchatätanwa sasa

14Jerusalénmarka,janwalilurañanakatchuymamar jariqt'asim,ukhamatqhispiyatäñamataki.¿Kunapachkamas inamayaamuyunakamaxjumanutjani?

15Danchiqatmäaruwist'asi,Efraínqullutt'aqhisiñanak yatiyaraki.

16Jumanakaxyaqhamarkanakaryatiyapxam;Jerusalén markacontrayatiyapxam,uñjirinakaxjayamarkatjutapxi, Judámarkanmarkanakapcontrawarnaqasipxani

17Yapuuñjirinakjamaxukawarmiruxmuyuntapxi;Naya contrasayt'asitaplaykusasawTatituxsaraki.

18Thakimampi,luräwinakamampiwukanaklurtamxa;aka ñanqhalurañamaxa,k'allk'u,chuymamarpuriñlayku

19!Nayajjchuymajanwalillakitawjikjjatasta;chuymaxax nayaruwch'axwayi;Nayajjjaniwamuktʼirjamäkti,jumajj istʼtawa,almajjay,trompetanphustʼatapa,nuwasiñ ajjsarañapsa.

20T'unjañaxt'unjäwiruwarnaqasi;uraqpachax q'añuchatawa,mäakatjamatcarpanakaxt'unjatäxi, cortinanakajastimäratukiwt'unjatäxi.

21¿Kunapachkamasnayajjvandauñjä,trompetan phust'atapist'arakï?

22Markajaxjanamuyt'asirjaqiwa,janiwuñt'apkituti; jupanakaxsottishwawanakäpxiwa,janirakiw amuyt'asirïpkiti:janwalilurañanxyatiñanipxiwa,ukampis askinaklurañatakixjaniwyatiñyatipkiti.

23Nayajjakaoraqeuñjta,januñnaqt'ani,janirakiw ch'usakïkäntialaxpachansa,janiwqhananïkänti

24Qullunakuñjta,ukaqullunakaxkhathatt'asipxäna, taqpachqullunakaxmäjuk'ach'allxtapxäna

25Nayastiuñjta,janiwkhitisutjkänti,alaxpachankir jamach'inakastijaltxapxarakïnwa.

26Nayajjuñjta,ukacheqajjmäwasaräkaspasukhamänwa, Tatitunnayraqatapansa,jachʼacolerasitaplaykuwtaqe markanakapastʼunjatäjjäna.

27Tatituxakhamsiwa:“Taqiuraqixch'usaruwtukuni; ukampisjaniwtaqpachtukuykäti

28Uraqpachanjach'ajach'atukuni,alaxpachasti ch'amakt'aniwa,nayanarsutaxlaykuwamtasta,janiw arrepentiskäti,janirakiwkutt'ankäti

29Markataqpachawt'ijtxapxani,caballotsaririnakampi, arcot'ijtirinakampich'uxñapampanakaruwsarapxani, qalanakpatxaruwmakhatapxani,taqimarkanakax jaytjatawuñjasipxani,janirakiwkhitisukanjakkaniti.

30Kunapachatixlunthatatäxätaukkhasti,¿kunsalurasma? Jumatixwilach'uxñaisimpisthapt'asksta,quri k'achachatanakampik'achacht'asksta,pintañampajanum ch'iyjasksta,inamayakiwsumauñnaqt'anïtaxa; munasirinakamastijisk'achapxätamwa,jakañam thaqhapxätam.

31Nayastimäaruist'ta,mäwarminarupa,wawaparyurir warminarupjama,t'aqhisiñanakist'arakta,Sión phuchhapanarupa,jupapachpajach'ata,amparanakap luqxatasa,akhamsasa:“¡Aynayastijichhaxa!Nayan almajaxjiwayirjaqinaklaykuxqarjatawjikxatasi.

5JAQTHAPI

1Jerusalénmarkancallenakapant'ijtxapxam,jichhax uñjapxam,yatipxam,ukajach'achiqanakanthaqhapxam,

Jeremiasajjukhamluräna

mäjaqirjikxatapxasma,taripañphuqhiri,chiqakankañ thaqhiri;ukatnayaxperdonarakïwa.

2Jupanakassapkchisa:“Tatituwjakaski”sasa chiqpachansak'arijuramentolurapxi.

3Tatay,¿janitchiqakankañaruñch'ukiskta?jumaw jupanakaruxjawq'jtaxa,ukampisjaniwllakisipkiti;jumax jupanakaruxt'unjtawa,ukampisjupanakaxjaniwchiqachañ munapkiti,ajanunakapxamäqalatsipansjuk'amp ch'amaruwtukuyapxi;jupanakaxjaniwkutt’añmunapkiti

4Ukatwanayajjsista:“Cheqpachansaakajaqenakajjpisin jakasirinakawa;jupanakaxjanamuyt'asirïpxiwa,janiw Tatitunthakipyatipkiti,janirakiwDiosantaripäwipsa yatipkiti.

5Nayastijach'ajaqinakjak'aruwpurirakï,jupanakampiw parlä;JupanakastiTatitunthakipsa,Diosantaripäwipsa uñt'apxiwa,ucampisjupanakaxyugop'akjapxi, ch'ankhanakapsat'unjapxi

6Ukatpïquqatmisturmäleonaxjupanakarjiwayani, jayp'unkirloborakiwjupanakarlunthatani,mäleopardo ukawmarkanakapuñjani,khititixukachiqatmistkiukax t'unjatawuñjasini,juchanakapaxwaljaniwa,qhipharux juk'ampiwjilxattaski.

7¿Kunjamaraknayajjukhamperdonapjjsmasti? wawanakamaxnayaruwjaytanukupxitu,jandiosanakan sutipxaruwjuramentolurapxitu,jupanakarmanq'ayasax wachuqjuchalurapxäna,q'añuwarminutanakapanstiwalja soldadonakawtantachasipxäna

8Jupanakastialwatmanq'atcaballonakjamaw jikxatasipxäna,sapamayniwjaqimasipanwarmipar arktapxäna

9¿Janitnayajjukanaklaykuvisittʼkä?Tatitustisiwa: “¿Janitnayanalmajaxukhammarkarkutt'ayatäspa?

10Jumanakaxperqanakaparmakhatapxam,ukatsti t'unjapxam;ukampisjantukuyamti:nuwasiñutanakap apaqapxam;JupanakastijaniwTatitunkkipäkiti

11Israelanutapampi,Judáuraqimpixnayaruxwalpun sallqjapxitu,sasawTatituxsaraki.

12JupanakastiTatiturk'arisisawsapxaraki:“Janiwjupakiti; janirakiwkunajanwalinakasjiwasarpurinkaniti;janirakiw espada,mach'auñjkañäniti.

13Profetanakajjthayaruwtukupjjani,janiwarupajj jupanaktaypinutjkaniti

14Ukatpïtaqich'amanTatitDiosaxakhamsiwa: “Jumanakaxakaarunakarsupxatamatxa,nayaxlakamar ninaruwtukuyä,akamarkaruslaq'aruwtukuyä,ukatsti jupanakaruxq'altukjarakïwa”sasa.

15Israelanutapa,jayachiqatmämarkajumanakar katuntayäma,Tatituxsiwa:ukamarkaxwalich'aman markawa,nayramarkawa,ukamarkaxjaniwarupyatktati, janirakiwkuntixsapkiukamuyktati

16Jupanakanch'amapajjmäsepulturaruñtatawa,taqeniw walichʼamanijaqenakäpjje.

17Jupanakasticosechaachunakamsa,t'ant'amamsa, yuqanakamampi,phuchhanakamampimanq'antapxätam, ovejanakamsa,vacanakamsamanq'antapxarakiniwa,uvas achunakamsa,higoquqanakamsamanq'antapxarakiniwa, kawkïrmarkanakarutixjumaxatinisktaukamarkanakamsti espadampiwpisinjakasipxani

18Ukampisukaurunakanxa,Tatituxsiwa:“Janiw jumanakampchikatukjkäti”sasa.

19Jumanakastisapxätawa:“¿KunatarakTatitDiosasax taqiukanakluristu?”Ucatstijupanacarojjsaskätawa:

‘Kunjämtejjnayarojjapanukupcta,ucamarcanjjayaqha diosanakaryupaychapctajja,uqhamaracjanjumanquiqui ucaorakenjja,januñt'atdiosanacarojjservapjjaraquïta sasa.

20Jacobunutapanukyatiyapxam,Judámarkan yatiyapxam:

21Janamuyt'asirjaqinaka,janamuyt'asirjaqinaka,jichhax ukist'apxam;Jupanakastinayranipxiwa,janirakiw uñjapkiti;Jiñchunïpki,janist'apkiukanaka

22¿Janitnayarajjsarapjjta?Tatituxsiwa:¿janitjumanakax nayannayraqataxkhathatipxäta,wiñayatakmä kamachimpiwlamarqutarmuyuntañatakch'allanak uchapxtaxa,janpasañapataki.arnaqasipkchisa,¿janituka chiqatpasapkaspa?

23Ukampisakamarkaxkutkatasiri,kutkatasir chuymaniwa;jupanakaxkutkatasipxiwaukatjaniwutjxiti.

24Janirakiwchuymanakapanxsapkiti:“JichhaxTatitu Diosasaraxsarapxañäni,khititixnayrirjallusa,qhipïrirus pachaparjalluchurkistu,jupawyapuapthapiñsemananak imaskistu”sasa

25Jumanakanjanwaliluratanakamaxukanak apanukuwayi,juchanakamastiaskinakjark'apxi.

26Markaxataypinxañanqhajaqinakawjikxatasipximä sipitauchapxi,jaqinakaruxkatjapxi

27Kunjamatixmäjaulaxjamach'inakampphuqhantat ukhama,ukhamarakiwutanakapaxsallqjañampphuqt'ata, ukatwajach'ajach'atukupxi,qamirtukupxi

28Jupanakaxwalilik'ïpxiwa,k'ajkirïpxiwa,jïsa,ñanqha jaqinakanluratanakapatsipanjuk'ampiwaukat pisinkirinakanderechupsajaniwtaripapkiti

29¿Janitnayajjukanaklaykuvisittʼkä?Tatituxsiwa: ¿Janitalmaxaxukhammarkarkutt'ayatäspa?

30Uraqinxamämuspharkaña,ajjsarkañluräwiwutji;

31Profetanakastik'ariprofetanakawarsupxi, sacerdotenakastiapnaqañyatipxiMarkajastiukham utjañapwalmunapxi,¿kunsajumanakaxtukuyarux lurapxäta?

6JAQTHAPI

1Benjamínmarkankirwawanaka,tantacht'asipxam Jerusalénmarkatjaltxapxañamataki,Tecoamarkan trompetaphust'apxañamataki,Bet-haqueremmarkannina nakhantayapxañamataki

2NayajjSiónmarkankirphuchaparuwmäsumauñnaqtʼan sumauñnaqtʼanwarmiruñtasiyäta.

3Awatirinakajjovejanakapampiwjuparjakʼachasini jupanakaxcarpanakapmuytaparuwsayt'ayapxani;sapa mayniwlantipatmanq'ayasipxani

4Jupacontranuwasiñwakicht'apxam;sartasipxam,chika urutmakhatapxañäni¡Aynanaka!Urumaxtukusxiwa, jayp'uch'amakanakaxch'amakt'atawa.

5Sayt'asipxam,arumaxsarañäni,palacionakapt'unjañäni 6Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Quqanak khuchhuqapxam,Jerusalénmarkacontramäqullu jaquntapxamjupaxtaqpacht’aqhisiyatawjupantaypinxa 7Kunjämtixmäphuch'uxumapjaquqkixa,ukhamarakiw janwaliluratanakapapaqinayraqatajanxasapakutiw llakisiña,usuchjasiñanakaxutji

8Jerusalénmarka,yatichatäñamawa,ukhamatalmaxax jumatjithiqtañapatakiJanjaqiniuraqijanch'usaruw tukuyxämasasa

9Taqich'amaniTatituxakhamsiwa:“Israelatqhipharkir jaqinakaruxmäuvaaliruñtatawq'alapthapipxani.

10¿Khitirusnayajjparltʼä,jupanakajjistʼapjjañapataki? uñjapxam,jinchunakapaxjancircuncidatäxiwa,janiw ist'apkaspati,Tatitunarupaxjupanakatakixmä jisk'achawiwajaniwukatuqitkusisipkiti

11UkatpïnayaxTatituncolerasiñapampphuqt'ataNayajj katthapisiñatqaritätwa,anqankirwawanakaru,waynanakar tantachtʼatjaqenakaruwwarjjattʼä,chachasawarmipampiw katuntatäni,chuymankipstatjaqempichika

12Utanakapastiyaqhanakaruwkutt'ayatäni, yapunakapampi,warminakapampi,nayastiakauraqin jakirinakaruwamparajluqxatä”sasawTatituxsaraki.

13Jupanakatjisk'ajisk'ajaqinakatjach'ajaqinakkamax taqiniwmunañaparkatuyasipxiprofetatqalltasa sacerdotekama,sapamayniwk'arinaklurapxi.

14Jupanakajjmarkajanphuchapanchuymustʼayatapmä jukʼaqollapjjaraki,akhamsasa:“Sumankañ,sumankaña! kunapachatixjansumankañaxutjkiukhaxa.

15¿Janwaliluräwinakaplurasaxphinq'asipxpachänti? janiwa,janirakiwphinq'asipkänti,janirakiwq'añuchapkänti, ukatwaliwxatirinakampchikaliwxatapxani,nayan jupanakaruñjkäukapachaxjaquntatäpxaniwa,sasaw Tatituxsaraki

16Tatituxakhamsiwa:“Thakinakansayt'asipxam, uñjapxam,nayrathakhinakmayipxam,kawkhanssuma thakhixutji,ukathakhinjamsarapxam,ukatstisamarañ jikxatapxäta”sasa.Ukampisjupanakaxsapxänwa:Janiw nanakaxukansarnaqkätisasa

17Ukxarustiuñjirinakutt'ayapxsma,akhamsapxañapataki: “Trompetanphust'ataparist'apxam”sasa.Ukampis jupanakaxsapxänwa:Janiwist'apkätisasa

18Ukhamasti,jumanakaxmarkanaka,ist'apxam,ukat yatipxam,kunanakasjupanaktaypinutji.

19Akaoraqe,ist'apxam,nayaxakamarkaruxjanwalinak apanini,jupanakanamuyunakapanachupa,kunatix jupanakaxjaniwarunakaxarist'apkiti,janirakiw kamachixarist'apkiti,janukastiapanukupxiwa

20¿KunaamtampisSebamarkatinciensojutapxitu,ukat jayamarkatmisk'icañastinayarjutapxitu?Nakt'at waxt'anakamaxjaniwnayatakixaskïkiti,janirakiw waxt'äwinakamaxnayatakixaskïkiti

21UkatpïTatituxakhamsiwa:“Akamarkanayraqatan lankt'ayirinakuchä,awkinakasyuqanakapasjupanakarux t'unjapxanijaqimasipasa,masipasajiwarapxani

22Tatituxakhamsiwa:“Mämarkawalaytoqetjutani,mä jach'amarkawakauraqitsartani”sasa

23Jupanakastiarcompilanzampiwkatjasipxani;jupanakax qhurujaqinakäpxiwa,janirakiwkhuyapt'ayasipkiti; arunakapaxqutaruñtatawwarariski;ukatsticaballonak latjatawsarnaqapxi,jumampnuwasiñatakjaqinakjam isthapita,Sionanphuchapa.

24Nanakaxist'apxtwaukajach'auñt'ayawipxa, amparanakajaxjanch'amanïxiwa,t'aqhisiñanakas katuntapxitu,t'aqhisiñanakaskatuntapxitu,ususirwarmir uñtata

25Janpamparsarxapxamti,janirakiwthaknamsarapxamti. uñisirinakanespadapasa,axsarañasataqichiqanwautji

26Markajanphuchapa,ch'uqiisimpisthapt'asim,laq'ampi t'ant'asim,mäsapayuqallwawatjach'ajach'ajach'a tukuñamataki,mäakatjamatq'añuchirixnanakar purinipxani

27Markajataypinmätorre,mäfortalezaukhamutt'aysma, ukhamatjupanakanthakipuñt'añamataki,yant'añamataki.

28Taqeniwjanwalikutkatasirinakäpjje,janwali arunakampiwsarnaqapjje.taqiniwjanwalinak luririnakäpxi.

29Fuellenakaxphichhantatawa,plomoxninamp nakhantatawa;utt'ayirixinamayakiwch'amakt'i,ñanqha jaqinakaxjaniwapaqatäpkiti.

30Janwaliqullqitjaqinakaxsapxarakiniwa,Tatitux jupanakarapanukutaplayku

7JAQTHAPI

1TatituxJeremiasaruxakhamsiwa:

2Tatitunutapanpunkupansayt'asipxam,ukanakaaru yatiyapxam,sapxam:Tatitunarunakapist'apxam,taqiJudá markankirinaka,Tatituryupaychañatakukapunkunakar mantapktasasa

3Taqich'amaniTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: “Jumanakansarnaqäwinakamsa,luräwinakamsa mayjt'ayapxam,nayastiakachiqanjakapxarakïma”sasa 4Jank'ariarunakxaatinisipxamti:“Tatituntemplopa, Tatituntemplopa,Tatituntemplopa,akanakawa”sasa

5Jumanakatixthakinakamsa,luratanakamsasum askichapxätaxa;jumanakatixmäjaqimpijaqimasipampi taripañmunapxstaxa;

6Jumanakatixyaqhamarkankirinakaru,awkinakaru, viudanakarujant'aqhisiyapkäta,janirakjanjuchaniwilamp akachiqanwartapxätaxa,janirakyaqhadiosanakar arkapxätati

7Ukapachawnayajjakacheqanjakapjjäma,kawkïroraqtï nayraawkinakamarchurktaukaoraqenwiñaywiñay jakapjjarakïma

8Uñtapxam,jumanakaxk'ariarunakaruwatinisipxtaxa, ukaarunakxajaniwaskïkaspati

9¿Jumanakaxlunthatasipxäta,jiwayapxäta,wachuqjucha lurapxäta,k'arijuramentolurapxäta,Baaldiosaruxincienso phichhantapxäta,januñt'atyaqhadiosanakararkapxäta?

10Jutapxamnayannayraqataxarsayt'asisinakasutixat uñt'atutarsayt'asisinsapxam:“Taqiukaajjtaskañanak lurañatakkatuyatäpxtwa?”

11¿Akautaxnayansutixuñt'atäkiukaxjumanakan nayraqatamanlunthatanakanp'iyapartukuwaypacha? Uñtapxam,nayapachpawukuñjta,sasawTatituxsaraki sasa

12UcampisjichhajjnayankawkirutïSilosatcheqanquir sarapjjam,kawkirutïnayrajjsutijuñtʼaykayätaukacheqaru, Israelmarkajjanjanwaliluratanakaplaykukunsa lurawaytaukuñjapjjam”sasa

13Jichhasti,taqiukanaklurapxatamatxa,Tatituxsiwa, nayastialwatsartasinparlt'apxsma,ukampisjaniw ist'apktati.nayastijawsapxsma,ukampisjumanakaxjaniw jaysapktati;

14Ukatpïnayaxakautaruxlurarakï,kawkïrutatix jumanakaxatinisipktaukasutixa,kawkïrchiqatix jumanakaru,nayraawkinakamarchurapktaukaru, kunjämtixSilómarkarlurktaukhama.

15Nayastijumanakaruxnayraqatajatjaqunukupxäma, kunjämtixtaqpachjilanakamar,Efraínchachantaqpach wawanakaparjaqunukupktaukhama.

Jeremiasajjukhamluräna

16Ukhamasti,janirakakamarkalaykumayisimti,janirak jach'atarnaqasimti,janirakmayisimti,janirakiwnayarus achikt'asimti,janiwist'kämati

17¿JanituñjktakuntïJudámarkansaJerusalénmarkan callenakapansalurapkiukjja?

18Wawanakaxlawaapthapipxi,awkinakastinina nakhantayapxi,warminakastimasapch'allt'asipxi, alaxpachanreinapart'ant'alurañataki,yaqhadiosanakar umañwaxt'äwinakwarantañataki,nayarcolerayañataki

19¿Ukanakaxnayaruxcolerayapxituti?Tatituxsiwa: ¿Janitjupanakpachpaajanunakapanch'axwañamp colerasipxaspa?

20UkatpïTatitTatituxakhamsiwa:Uñtapxam,nayan colerasiñaxampi,colerasiñaxaxakachiqaru,jaqiru, uywanakaru,pampankirquqanakaru,uraqin achunakaparuwwarxatani.Ucatstininanakhantayatäniwa, janirakiwjiwt'ayatäkaniti”sasa

21Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Nakt'atwaxt'anakamaxsacrificionakamaruchapxam,aycha manq'apxarakim

22NayajjnayraawkinakamarojjEgiptooraqetirpkäyät ukaurunjja,janiwnaktʼayatsacrificionakatsa, sacrificionakatsasiskti

23Ucampisnayajjjupanacarojjakhamsasawsista:“Nayan arujaristʼapjjam,nayajjjumanacanDiosamäjjäwa, jumanacajjnayanmarcajäpjjätawa

24Jupanakastijaniwist'apkänti,janirakiwjinchupsa ist'apkänti,janukasti,janwalichuymanakapan amuyuparjamawsarnaqapxäna

25NayraawkinakamaxEgiptomarkatmistunipkänauka urutpachjichhürkamawtaqiprofetanakaxnayanukar khithapxsma,sapüruwwalialwatsartasinjupanakar khithapxsma

26Ukampisjaniwnayarist'apkituti,janirakiwjinchupsa ch'uqt'apkituti,janukastikunkanakapqalarayapxäna

27Ukatpïtaqiukaarunakjupanakaryatiyäta;ukampis janiwist'apkätamti;ukampisjaniwjaysapkätamtisasa.

28Ucampisjupanacarojjsasmawa:‘Acamarcajjjaniw TatitDiosapanarupist'quiti,janirakiwchekachatäquiti

29Jerusalénmarka,ñik'utamkhuchhuqasim,apaqt'asim, jach'achiqanakanjach'ajach'atukuñamatakiTatitux colerasiñapanwawanakaparapanukuwayxi, apanukuwayaraki”sasa.

30Judámarkankirinakaxnayannayraqatajanjanwalinak lurapxi,Tatituxsiwa:“Nayansutixuñt'atäkiukautarux q'añuchañatakiwjanwaliluräwinakapuchapxi.

31UkatstiTofetsatjachʼacheqanaklurapjjaraki,uka cheqajjHinnomyokapanvallepankiwa,yoqanakaparu, imillwawanakaparninampphichhantañatakijaniwnayajj jupanakarsiskäti,janirakiwchuymajjarusmantankänti

32Ukhamasti,urunakaxpurininiwa,Tatituxsiwa,janiw mayampsaTofetsatäxaniti,janirakiwHinnomyuqapan vallesatäxaniti,janukastijiwayañvallesatäxaniwa,Tofet markaruwimt'apxani,janmächiqaxutjañapkama

33Akamarkanjiwatjanchinakapaxalaxpachankir jamach'inakataki,akauraqinkiranimalanakatakis manq'äniwa.janirakiwkhitisjupanakarapanukkaniti”sasa. 34UkapachawJudámarkanakatsa,Jerusalénmarkan callenakapatsa,kusisiñarunaksa,kusisiñarunaksa,novian arupsa,novianarupsachhaqtayä,ukauraqixch'usaruw tukuni

8JAQTHAPI

1Tatituxsiwa:Judáreyinakanch'akhanakapsa, jilïrinakapanch'akhanakapsa,sacerdotenakan ch'akhanakapsa,profetanakanch'akhanakapsa,Jerusalén markanjakirinakanch'akhanakapsaapsusipxaniwa 2Inti,phajjsi,alajjpachankirejercitonayraqatanjja, khitinakarutïmunapkäna,khitinakarutïservipkäna, khitinakarutïthaqapkäna,khitinakarutïthaqapki, khitinakarutïyupaychapkänaukaejercitonayraqatanwa jaljtayapjjaniuraqpachanwanunakjamäpxaniwa”sasa 3Jiwañawjakañatsipanajllitäni,akañanqhafamiliat qhipharkirjaqinakaxtaqichiqanqhiparapxani, kawkharutixnayaxjupanakarjaqunukuwayktauka chiqanakanqhiparapxani”sasawtaqich'amanTatitux saraki.

4Jupanakarustisapxarakïtawa:‘Tatitoxakhamsiwa ¿Jichhaxliwxatasipxani,janitsartasipxani?¿janit kutt'ankani,janirakkutt'ankaspati?

5Ukhamajj¿kunatsaakaJerusalénmarkankirjaqenakajj wiñayatakqhepüruqhepürutjaltjjapjje?jupanakaxsallqjañ ch'amampiwkatxasipxi,janiwkutt'añmunapkiti.

6Nayajjistʼaraktwa,istʼaraktwa,ukampisjaniwcheqapar parlapkänti,janiwkhitisñanqhaluratapatarrepentisipkänti:

“¿Kunsanayajjlurta?”sapamayniwthakiparkutt'apxäna, kunjamatixcaballoxnuwasiñart'ijtkiukhama

7Jïsa,alaxpachankircigüeñaxamtatpachanakapyati;ukat tortuga,grúaukatgolondrinaukanakaxkunapachas jutapxiukuñjapxi;UcampismarkajjajjjaniwTatitun taripäwipyatipquiti

8¿Kunjämarakjumanakastisapxsma:Yatiñyatipxtwa, Tatitunkamachipastinanakampïskiwa?Chiqpachansa inamayakiwukhamlurawayi;escribanakanplumapajj inamayakiwa.

9Yatiñanjaqinakaxphinq'achasipxiwa,walimulljataw uñjasipxi,katuntatawuñjasipxi,Tatitunaruparuxjaniw yäqapkiti.¿Kunayatiñasjupanakanutji?

10Ukatpïwarminakaparyaqhanakarchurarakï, yapunakapsamayninakarkatuyä,jisk'atjach'ajaqinakkama, profetatsacerdotekama,sapamayniwk'arinaklurapxi.

11Jupanakajjmarkajanphuchapanchuymustʼayatapmä jukʼaqollapjjänwa,akhamsasa:“Sumankañ,sumankaña! kunapachatixjansumankañaxutjkiukhaxa.

12¿Janwaliluräwinakaplurasaxphinq'asipxpachänti? Janiwa,janirakiwphinq'asipkänti,janirakiw q'añuchapkaspänti,ukatwat'aqhisirinaktaypin liwxatapxani,t'aqhisiyatäpkaniukapachax aynacht'ayatäpxaniwa,sasawTatituxsaraki.

13Nayastijupanakaruxtukjarakïwa,Tatituxsiwa:janiw uvasalixutjkaniti,janirakiwhigosalixutjkaniti,janirakiw laphinakapasch'amakt'ayatäkanitikunanaktïnayajj jupanakarchurktaukanakajjjupanakattukusjjaniwa”sasa.

14¿Kunatsaquntʼasipxta?tantacht'asipxam,jark'aqat markanakarmantapxañäni,ukanamukt'apxañäni,Tatitu Diosasaxamukt'ayapxitu,umaumt'ayarakistu,Tatitu contrajuchachasitaxlayku

15Sumankañsuyt'apxta,ukampisjaniwkunaaskisutjkänti; ¡K'umaräñpachataki,janwalt'äwinakuñjapxam!

16CaballonakapanchhuxriñchjasiñapaxDanchiqat ist'asïna,ch'amanjaqinakanarnaqasitapist'asaxtaqpach uraqiwkhathatt'asïnaJupanakastijutapxi,uraqpacharu,

Jeremiasajjukhamluräna

taqikunatixukanutjkiukanaksamanq'antapxi;markarusa, ukanjakirinakasa.

17Nayasti,katarinakjumanaktaypiruwkhithä,uka katarinakaxjaniwsallqjatäpkaniti,jupanakasti ch'akhupxätamwa”sasawTatituxsaraki.

18Llakisiñatchuymachtʼañmunkayätaukhajja, chuymajjajjaynachtʼiwa

19Uñtapxam,markajanphuchhapaxjayamarkan jakirinakatjach'atarnaqasitapa:“¿JanitTatitux Sionankpacha?¿janitreyipajjjupankjje?¿Kunatsanayarux colerayapxitu,k'allk'uuñacht'äwinakapampi,januñt'at inamayaarunakampi?

20Yapuapthapiñpachaxtukusxiwa,jallupachas tukusxiwa,janiwqhispiyatäxtanti

21Markajanphuchapanchuymust'ayatawuñjasta;Nayax ch’iyarjañchinïtwa;muspharkañawnayaruxkatuntawayitu. 22Galaadmarkanxa,¿janitmäbálsamoqullaxutjkiti; ¿janitqullirixukanutjkiti?Ukhamajj¿kunatsamarkajan phuchapankʼumaräñapajjjanwaliptjje?

9JAQTHAPI

1¡Ayp'iqixaxumakïspa,nayranakajastijachaqt'asiñ phuch'ukïspa,markajanphuchhapanjiwatapaturuyarum jachañajataki!

2Nayajjwasaranmäthakinjamsarirjaqenakan qurpachasiñutanïristjja;¡Markaxarjaytanukuñajataki, jupanakatjithiqtañataki!Jupanakastitaqiniwwachuqjucha luririnakäpxi,sallqjirinakantamapawa

3K'arinaklaykuxarcoparuñtatawlaxranakapk'uchuntapxi Jupanakastijanwalitjanwaliruwsarapxi,janiwnayar uñt'apkituti,sasawTatituxsaraki

4Sapamaynijaqimasimarsumuñjapxam,janirakmayni jilataratinisipxapxamti,sapamaynijilataxq'al lantintatäniwa,sapamaynijaqimasipastijanwali arunakampiwsarnaqapxani

5Sapamayniwjaqimasiparsallqjapxani,janirakiwchiqak arsupkaniti,k'arinakparlañyatichapxi,ñanqhalurañarus qarjasipxiwa

6Jumanjakañutamaxsallqjañtaypinkiwa;sallqjañtuqiw januñt'añmunapkiti,sasawTatituxsaraki

7Ukatpïtaqich'amanTatituxakhamsiwa:“Nayaw jupanakarch'amakt'ayä,yant'arakï;¿Kunjämarakmarkajan phuchapatakixlurästi?

8Jupanakanlakapajjmäflechampiapsutäkaspas ukhamawa;sallqjañparli,maynixjaqimasiparux lakapampiwsumankañampparli,ukampischuymapanx suyt'iwa.

9¿Janitnayajjukanaklaykujupanakarvisittʼkä?Tatitux siwa:¿Janitalmaxaxukhammarkarkutt'ayatäspa?

10Qullunakatjachañasa,jachañasa,wasaranjakañ utanakatsajachañasa,phichhantatuñjata,jankhitisuka chiqatpasañapatakijanirakiwjaqinakaxuywanakanarup ist'apkaspati;alaxpachankirjamach'inakasa,jach'a axsarkañanimalanakasjaltxapxiwa;jupanakaxjaniwutjxiti

11NayastiJerusalénmarkaruwmuyuntañmunta, dragonanakanp'iyapartukuyä.Judáoraqenmarkanakarusti ch'usaruwtukuyä,jankhitisjakirini

12¿Khitisyatiñanjaqejjukamuyaspa?¿KhitirutixTatitun lakapaxparlkiukyatiyañataki,kunauraqitixt'unjatäki,mä wasararuñtatphichhantatuñjasi,janirakiwkhitispaskiti?

13Tatitustisiwa:“Nayankamachixarjaytanukupxi, janirakiwnayanarsutaxarist'apkiti,janirakiwuka kamachirjamsarnaqapkiti

14Jupanakastijupanakanamuyuparjamawsarnaqapxi, ukhamarakBaalinanakanamuyuparjamawsarnaqapxi.

15Ukatpïtaqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxsiwa: Uñtapxam,nayawjupanakaruxajenjompimanq'ayä, ukatstiumaumañatakiwchurarakï.

16Jupanakarustiyaqhamarkanakarch'iqiyarakï, jupanakarusa,nayraawkinakapasjanuñt'apkiukanakaru 17Taqich'amanTatituxakhamsiwa:“Amuyt'apxam, llakitwarminakarjawsapxam,jupanakanjutapxañapataki K'ariwarminakarjawsayapxam,jupanakanjutapxañapataki.

18Jank'akiwjach'atjach'atarnaqasipxpan,nayranakas jachaqt'asiñapataki,nayranakasasumamp ch'allt'asiñapataki.

19Siónmarkatmäjach'ajach'aaruwist'asi:“¡Kunjämarak q'añuchatätansti!”walpunphinq'achasipxta,uraqi apanukupxatasatxa,qamañutanakasaxalisnukupxatapata. 20Warminaka,Tatitunarupist'apxam,jinchumanakax lakapanarunakapkatuqapxam,phuchhanakamarusjachañ yatichapxam,sapamaynijaqimasinakaparusjachañ yatichapxam

21Jiwañawventananakasarmantani,jach'autanakasarus mantaniwa,ukhamatwawanakaranqäxattukjañataki, waynanakaruscallenakattukjañataki

22Sapxam:Tatituxakhamsiwa:Jaqinakanjiwat janchinakapaslaq'aruñtatawjaquqanipxani,cosecha apthapirirarktasa,janiwkhitisapthapiskaniti”sasa

23Tatituxakhamsiwa:Yatiñanjaqixjanjach'ajach'a tukupxpanti,janirakiwch'amanijaqixjach'ajach'a tukuñapäkiti,janirakiwqamirjaqixqamirkankañapat jach'ajach'atukuñapäkiti

24Ukampiskhititixjach'ajach'atukuskiukaxjach'ajach'a tukuñapawa,nayaramuyatapata,uñt'atapata,nayaTatitux akauraqinkhuyapayasiña,taripañ,chiqaparuñjañ uñacht'ayirïtwa.

25Tatituxsiwa,urunakaxpurininiwa,taqi circuncidatanakarjancircuncidatanakampchika mutuyañataki.

26Egipto,Judá,Edom,ammón,Moab,ukhamaraktaqe esquinankirjaqenaka,wasaranjakapkiukanaka

10JAQTHAPI

1Israelanutapa,Tatitunarunakist'apxam.

2Tatituxakhamsiwa:“Janyaqhamarkanakanthakip yateqapxamti,janirakalaxpachanunañchanakapuñjasax axsarapxamtiDiosarjanjudiöpkiukanakajjjupanakatwal mulljasipjje

3Jaqinakancostumbrenakapaxinamayakiwa,maynixquqa taypitmäquqakhuchhuri,ukaxirnaqirinamparapampiw lurata,hachampi

4Qullqimpi,qurimpiwk'achacht'apxi;clavonakampi, martillonakampiwchint'apxi,ukhamatjankuynt'añapataki 5Jupanakajjpalmeraarbolaruñtatawcheqapar sarnaqerïpjje,ukampisjaniwparlapkiti.Janjupanakar ajjsarapjjamti;Jupanakajjjaniwjanwalinaklurapkaspati, janirakiwaskilurañasjupanakanutjkaspati

6Tatay,jumaruñtasitjaniwkhitisutjkiti.jumaxjach'ätawa, sutimaxjach'ach'amaniwa

7Jach'amarkanakanReyi,¿khitirakjanaxsarañ munstamsti?Jumaruwwakt'i,taqimarkanyatiñanjaqinak taypinsa,taqireinonakapansa,janiwkhitisjumaruñtasitax utjkiti.

8Jupanakastiq'añujaqinakäpxiwa,jan amuyt'asirïpxarakiwa,janamuyt'asirïpxarakiwa

9Tarsismarkatqollqeplatonakarch'allt'ata,Ufazmarkat qoriapanita,ukaxirnaqirjaqinluratapawa,ch'uxñamorado isimpiisthapt'ata

10UcampisTatituxcheqpachDiosawa,jakkirDiosawa, wiñayreyirakiwa,jupancolerasiñapatstiakauraqix khathatt'aniwa,yaqhamarkanakastijaniwcolerasiñap atipkaniti.

11Jumanakastiakhamsapxäta:‘Alaxpachasa,akapachasa janlurapkiukadiosanakawakauraqit,akaalaxpacha manqhatchhaqtayatäni.

12Jupawch'amapampiakaoraqlurawayi,yatiñ kankañapampiwakapachsayt'ayaraki,alaxpacharus ch'amapampiwjach'arapti.

13Kunapachatixarupist'askiukhaxa,alaxpachanwalja umawutji,ukatoraqtukuyatatstich'amakt'ayaraki jallumpiwllijullijunakluraraki,sumayänakapatthaya apsuraki

14Sapamayniwyatiñkankañapanxaq'añujaqiwa,sapa mayniutt'ayirinakaxk'ariidolompixp'inqachatawa, ch'amakt'atidolopaxk'ariwa,janiwsamañapaxutjkiti

15Jupanakastiinamayakiwa,janwaliluräwinakawa, t'aqhisiyatuñjasipkaniukapachana.

16Jacobunwakt'äwipaxjaniwjupanakjamäkiti,jupawtaqi kunatnayrïrixaIsraelmarkaxherenciapanthujrupawa: Taqich'amanTatituwsutipaxa.

17Jaqi,jach'ach'amanjakasiri,yänakamakauraqit apthapim

18Tatituxakhamsiwa:“Uñtapxam,nayastiakauraqin jakirinakaruxt'aqhisiyarakï,jupanakarukham jikxatapxañapataki”sasa

19¡Aynayajjchuymust'ayatajatjja!usuchjataxaxwali llakkañawa,ukampisnayaxsaraktwa:“Chiqpachansaakax llakisiñawa,nayastiaguantañajawa”sasa

20Carpaxaxq'añuchatawa,taqpachch'akhanakajasti p'akjatawuñjasi,wawanakajastinayatmistuwayxiwa, janiwutjxiti,janiwkhitiscarpaxjuk'ampayxatañatakisa, cortinanakajsayt'ayañatakisutjxiti.

21Pastoranakaxjanwaliq'añunakartukupxi,janirakiw Tatiturthaqapkiti,ukatwajansumsarnaqapkaniti,taqi ovejanakapasch'iqintatäpxaniwa.

22Ukjjarusti,alaytoqenkirjachʼachʼajjwañawpurini, Judámarkanmarkanakapsachʼusa,dragonanakanpʼiyapar tukuyañataki

23Tatay,nayajjyattwajaqenthakipajjjaniwjupapachpan utjkiti,janiwjaqejjthakipirpkiti

24Tatay,chiqañchapxita,ukampistaripäwimpi;jan colerasiñamampi,janinach'usartukjañamatakisasa

25Januñt'iryaqhamarkanakaru,sutimjanart'asir familianakarusa,colerasiñamwarxatam,Jacoburux manq'antapxi,manq'antapxi,t'unjapxi,ukanjakañutapsa ch'usaruwtukuyapxi.

11JAQTHAPI

1TatituxJeremiasaruxakhamsiwa:

2Akaarust'äwinarunakapist'apxam,Judá markankirinakaru,Jerusalenanjakirinakarusparlapxam. 3Jupanakarsasma:“IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa: Akaarust'äwinarunakaparjanist'irjaqixmaldecitäpan. 4NayastinayraawkinakamaruxEgiptouraqithierro hornotirpsuwaykäyätukauruxakhamsasawsista:“Nayan arujarist'apxam,kunjämtixsapksmaukarjamphuqhapxam 5Ukhamatnayajjnayraawkinakamarjuramento lurapkäyätukphoqhañajataki,lechempi,miskʼimpijawqʼir oraqechurañataki,jichhürunakanjamaUcatnayajj saraktwa:“Tatay,uqhamäpan”sasa

6Tatitustisarakituwa:“Judámarkana,Jerusalénmarkan callenakapantaqiakaarunakyatiyapxam:“Akaarust'äwin arunakapist'apxam,ukatphuqhapxam”sasa

7NayastinayraawkinakamaruxEgiptouraqit irpsuwaykäyätukauruxjichhürkamawwalachikt'asiyäta, walialwatsartasinxa,akhamsasa:“Arunakajarist'apxam” sasa

8Ukampisjaniwist'apkänti,janirakiwist'apkänti,jan ukastisapamayniwñanqhachuymanakapanamuyuparjam sarnaqapxänaukampisjaniwukanaklurapkänti

9Tatituxsarakituwa:“Judámarkankirinakampi,Jerusalén markankirinakampixmäamtarpuriñawutji”sasa

10Jupanakajjnayraawkinakapanjanwali luräwinakaparuwkuttʼjjapjjaraki,jupanakajjjaniwnayan arunakajistʼañmunapkäntiJupanakastiyaqhadiosanakar arktasawjupanakaryupaychañataksarapxäna:Israelan utapampi,Judáuraqimpixnayraawkinakapampiarust'äwix p'akintapxitu

11UkatpïTatituxakhamsiwa:“Uñtapxam,nayaw jupanakarjanwalinakapanini,ukatjupanakaxjaniw qhispipkanitiNayararnaqasipkchisa,janiwist'kätisasa 12UkapachawJudámarkankirmarkanakasa,Jerusalén markankirinakasinciensoluqtapkiukadiosanakar arnaqasipxani

13Judámarka,jach'amarkanakamarjamdiosanakamaw utjäna.Jerusalénmarkancallenakapanjakhüwiparjamaw ukap'inqachañatakaltaranakutt'ayapxtaxa,Baaldiosar inciensonaktayañataki

14Ukhamasti,janakamarkalaykumayisimti,janirak jach'atarnaqasimti,janirakiwmayisiñamäkiti,kunapachatï t'aqhisiñanakapatnayararnaqapkaniukapachaxjaniw ist'käti.

15¿Kunsamunatmasixaxutajanlurpacha,waljanimpi q'añuluräwinakampi,qullanjañchipasjumatapanukutap layku?kunapachatïjanwalinaklurkätaukkhaxa, kusisirakïtawa

16Tatituxsutimuchäna:“Ch'uxñaolivoquqa,sumaachu, sumaachu,jach'ach'axwañjach'ach'axwäwimpiwnina nakhanti,ramanakapasp'akjatawuñjasi

17Taqich'amaniTatituwjumaryapuchktamxa,jumarux janwalinakarsütam,Israelanutaparu,Judáuraqinjanwali luratanakaplayku

18Tatituwnayaruxuñt'ayitu,nayastiyatxa,ukapachaw jupanakanluratanakapuñacht'ayista

19Ucampisnayajjmäuwijaru,janukajjmävacaru uñtasitäyätwa,jupastijiwayañatakapanipjjewa.Nayasti janiwyatkayätti:“Akaquqaachupampit'unjañäni, jakirinakanuraqipatapaqt'apxañäni,sutipaxjanmayamp amtatäñapataki”sasa.

Jeremiasajjukhamluräna

20Taqich'amanTatitu,chiqaparuñjirTatitu,ch'amampi, chuymampiyant'irjaqi,jupanakatmutuyasiñamuñjä, jumaruwnayanamtäwixyatiyta

21UkatpïAnatotmarkankirinakanTatituxakhamsiwa: “JanTatitunsutipxaruxarsxamti,janjiwasan amparanakasampijiwañamataki

22Taqich'amanTatituxakhamsiwa:“Nayawjupanakar mutuyä,waynanakawespadampijiwarapxani.yuqanakapas phuchhanakapasmach'atjiwarapxani

23Jupanakatjaniwkhitisqhipharxaniti,Anatot markankirinakaruxjanwalinakapanini,jupanakan juchañchatäpkaniukamara

12JAQTHAPI

1Tatay,jumaxchiqaparsarnaqirïtawa,kunapachatixnayax jumarachikt'asïma,ukampisjumampchikataripäwimat parlt'añaja:¿Kunatsañanqhajaqinthakipaxaskixa?

¿kunatsataqijupanakaxwalik’arinaklurapkiukanakax kusisipxi?

2Jumawayruntasta,jïsa,saphintatapxi,jiltapxi,jïsa, achunakachupxi,lakapanjak'anktawa,ch'akhanakapatsa jayanktawa

3UcampisjumawTatituxuñt'ista,jumawuñjista, chuymaxsayant'araktawa,ovejanakaruñtatawjiwayañatak irpsum,jiwayañurutakiswakicht'am

4¿Qhawqhatiemposukaoraqejjwañtʼani,ukacheqan jakirinakanjanwaliluratanakapatjja?uywanakasa, jamach'inakastukjatäxiwa;Jupanakastisapxänwa:“Janiw qhipqhipatukusiñasuñjkaniti”sasa

5Jumatixkayuksarnaqirjaqinakampchikat'ijtxsta, jupanakastiqarjapxiristamxa,¿kunjamarakcaballonakamp nuwasismasti?Kawkïrsumankañuraqintixjumaxatiniskta ukauraqinqarjapxätamxa,¿kunjamarakJordánjawir umampphuqhantatuñjasismasti?

6Jilanakamasa,awkimanutamasa,jumarsallqjapxtamjïsa, jupanacajjwaljajaqeruwjawsapjje,jumarsumaarunak parlapcchïnjja,janiyawsapjjamti

7Utajsaapanukuwaytwa,herenciajsajaytawaytwa;Nayajj almajanwalimunatwawaparuwuñisirinakapanamparapar katuyasta

8Nayanherenciajajjnayatakixmäleonjamawa;naya contrawart'asi,ukatwauñistxa.

9Nayatakixherenciaxmäch'iyarjamach'irjamawa, muyuntkiukajamach'inakaxjupacontrawsayt'asipxi; jumanakaxjutapxam,taqipampankiranimalanak tantacht'asipxam,manq'antirjutapxamsasa

10Waljapastoranakawuvayapujaruxt’unjapxitu,nayan chiqaxkayumpiwtakt’apxitu,nayansumachiqaxch’usa wasarartukuyapxitu

11Jupanakastich'usauraqiruwtukuyapxi,t'unjatäkasinsti nayatakixllakisipxitu.taqpachuraqixch'usaruwtukuwayxi, janiwkhitischuymaparist'kiti

12Alt'antirinakaxwasartuqiwtaqijach'achiqanakar purinipxi,Tatitunespadapawakauraqinmächiqatyaqha chiqakamawmanq'antani,janiwkhitijaqissumankañ utjkaniti.

13Jupanakastitrigoyapuchapxi,ch'aphinakapthapipxani, t'aqhisiwayapxi,ukampisjaniwaskinakjikxatapkaniti, Tatitunjach'acolerasiñaplaykustiqullqikatuqatamat phinq'asipxani

14Tatituxakhamsiwa,taqijanwalijaqimasinakajacontra, khitinakatixIsraelmarkarkatuyktaukaherencia llamkt'apkiukanakaruUñtapxam,nayastijupanakarux uraqinakapatapsüra,Judámarkanutaparusjupanaktaypit apsurakï.

15Jupanakarapsusinxa,kutt'anxarakïwa,jupanakat khuyapt'ayarakïwa,sapamayniwherenciaparu,sapa mayniruuraqiparkutt'ayarakï.

16Jupanakatixmarkajanthakipsumyateqapxani,sutixar juramentolurapxani:“Tatituwjakaski”sasaKunjämtix markajarBaalsutimpjuramentolurañyatichapkäna ukhama;uqhamastimarkajjantaypipansayt'ayatäpjjaniwa 17Jupanakatixjanist'apkanixa,nayastiukamarkarq'al apthapisint'unjä”sasawTatituxsaraki

13JAQTHAPI

1Tatituxakhamsituwa:“Sartam,linotluratmäcinturón apt'asim,ukatlomomaruchasim,janumampiucham”sasa. 2Tatitunarunakaparjamawmäcinturónapthapta,ukatsti lomonakajaruwucharakta

3Tatitunarupaxpayïrkutiwnayarpurinitu,akhamsasa: 4Kawkïrcinturónapt'asim,ukacinturónukaxlomoman utjkiukacinturónaptasinsartasim,Éufratesmarkaruw sarasma,ukatstiukaqarqap'iyaruwimantam.

5UkatstinayastiÉufratesjak'aruwimantayäta,Tatitux siskituukhama

6Waljaurunakqhipatsti,Tatituxsarakituwa:“Sartasim, Éufratesmarkarsaram,ukatstiukachiqatimantasir cinturónapsusim”sasa

7UkatstiÉufratesmarkaruwsarxayäta,allsusa,kawkhantï imantkayätaukachiqatcinturónapsuwaytxa

8UcatstiTatitunarupawnayarpurinitu:

9Tatituxakhamsiwa:“UkhamjamawJudámarkanjach'a jach'atukuñapsa,Jerusalénmarkanjach'ajach'atukuñapsa t'unjä”sasa

10Akañanqhajaqinakaxjaniwarunakaxist'añmunapkiti, chuymapanamuyuparjamsarnaqapki,yaqhadiosanakar arkapki,jupanakaryupaychañataki,jupanakar yupaychañataki,akacinturónukaruñtasitäpxani,ukax inamayakiwa

11Kunjämtixcinturonaxjaqinlomoparch'uqt'kixa, ukhamarakiwIsraelantaqpachutaparu,taqpachJudá uraqinakarusch'uqt'asta,sasawTatituxsarakiNayatakix mämarkalayku,mäsutilayku,jach'añchatäñapataki, jach'añchatäñapataki,ukampisjaniwist'añmunapkänti.

12Ukatpïakaarunakjupanakaryatiyäta;IsraelanTatit Diosapaxakhamsiwa:“Taqibotellaxvinompi phuqantatäniwa,ukatstisapxarakïtamwa:“¿Janityatipkti sapabotellavinompiphuqantatäñapxa?”

13Ucatstijupanacarojjsasma:‘Tatitojjsiwa:‘Aca orakenquiriquirinacaru,Davidantronopanqontʼatäpkiuka reyinakaru,sacerdotenakaru,profetanakaru,Jerusalén markankirtaqejaqenakarusmachjayirumañampiw phoqantayäta”sasa

14Nayastijupanakaruxmaynitmaynikamawt'unjä, awkinakaparu,yuqanakaparu,siwa:“Janiw khuyapt'ayaskäti,janirakiwkhuyapt'ayaskäti,janirakiw khuyapt'ayaskäti,janukastitukjarakïwa”sasa

15Ist'apxam,ist'apxam;janjach'ajach'atukupxamti, Tatitunarsutapa

16TatituDiosamaruxjach'añchapxam,janïrch'amakar puriykasa,kayunakamasch'amakaqullunakarlankt'kasa, qhanasuyt'kasaxa,jiwañanch'iwipartukuyi, ch'amakt'ayasa.

17Jumanakatixjanist'apkätaxa,jach'ajach'atukuñamatxa jamasatjachaniNayrajjastiwaljachani,jachaqt'asist'ijtani, Tatitunovejanakapankatuntatuñjasipxataplayku

18Reyimpirreinampirsapxam:“Alt'atchuymanïpxam, qunt'asipxam;

19Surtuqinkirmarkanakaxjist'antatäniwa,janiwkhitis jist'antatäkaniti,Judámarkaxtaqpachkatuntatäniwa, taqpachkatuntatäniwa

20Nayranakamsayt'asim,alaytoqetjutirinakaruñjam, ¿kawkinkisjumarchuratovejaoveja,sumaovejama?

21¿Kunapachatixmutuykätamukkhaxa,¿kunsasasma? Jumawjupanakaruxp'iqinchirïñyatichawaytaxa,juman p'iqinchirïñamataki,¿janitllakinakaxt'aqhisiyatwarmir uñtatkatunttamxa?

22Jumatixchuymamanakhamsasma:“¿Kunatsaakajan walinakaxnayarpurtʼitu?”Jach'añanqhaluräwimanxa, ñik'utamastich'uqt'atawa,talonakamaxq'alach'uqt'atawa

23¿Etiopíajaqejjjanchipmayjtʼayaspati,janukajj leopardojaqejjjanchipmayjtʼayaspa?ukatstijumanakax askinaklurapxam,janwalilurañaryatintatäpktaukanakax sasa.

24Ukatpïwasaranthayampitukjkiukalaq'anakjamaw ch'iqiyä

25Akaxjumansuertemawa,nayattupuñamaxa,sarakiwa. nayatarmasitamata,k'ariruatinisitamata

26Ukatpïnayajjajanumanpʼeqtʼasitamuñtʼayä,ukhamat phenqʼasiñamajjuñstañapataki.

27Wachuqjuchalurañanakamsa,jach'ajach'a tukuñanakamsa,q'añujuchalurañanakamsa,pampan qullunakanjanwaliluratanakamsauñjaraktwa.¡Ay Jerusalénmarka!¿Janitjumaxq'umachatäkasma? ¿kunapachasmäkutixutjani?

14JAQTHAPI

1TatitunarupaxJeremiasaruxpisinjakañtuqityatiyäna.

2Judámarkaxjachaskiwa,punkunakapasllakt'atawa jupanakaxch’iyarauraqiruwpuripxi;Jerusalénmarkan jach'ajach'atukutapa.

3Jach'ajilïrinakapaxjisk'awawanakaparuxumaruw khithapxäna,p'iyanakarpurisaxjaniwumajikxatapkänti chʼusavasonakapaptʼatawkuttʼanipjjäna;phinq'asipxäna, phinq'asipxäna,p'iqinakapch'uqt'asipxäna

4Uraqixch'uqt'atawa,janiwjalluxjalluxutjkänti, aradonakaxphinq'asipxäna,p'iqinakapch'uqt'asipxäna

5Jïsa,urqujamach'ixpampanwawanakwawachasïna, ukatstijaytanukurakïnwa,janch'uxñaachunakutjatap layku.

6Sallqaasnonakaxjach'achiqanakansayt'atäpxänwa, dragonanakjamawthayaruxtukjapxänanayranakapajjjan chʼamanïtaplaykojja,janiwchʼojjñasutjkänti

7Tatay,ñanqhalurañanakajaxnanakaruñt'ayaskchixa, sutimlaykulurtam,qhiphart'añanakaxwaljapuniwa.juma contrawjuchalurapjjta

8Israelansuyt'äwipa,t'aqhisiñpachanqhispiyiri,¿kunatsa jumaxakauraqinyaqhamarkankirjaqiruñtata,mäarumax qhiparirsarirjaqiruñtata?

9¿Kunatsajumaxmusparatjaqiruñtata,janqhispiyir ch'amanjaqiruñtatasti?ucampisjumawTatitu,nanak taypinkaskta,sutimampsatawa;janjaytanukupxañäniti 10Tatituxakhamsiwa:“Jupanakaxukhamsarnaqañ munapxi,janiwkayunakapjark'antapkiti,ukatwaTatitux jupanakarjankatuqkitijichhastijuchanakapatamtasiniwa, juchanakapatsajuchanakaparuñjarakini

11UcatTatitojjsaraquituwa:Janacamarcataqui mayisimti,jupanaskipataquisasa

12Kunapachatixayunapxaniukhaxa,janiw arnaqasitanakapist'käti;Kunapachatixnakt'ayat waxt'anaka,wilañchaluqtapxaniukkhaxa,janiwnayax katuqkäti,janukastiespadampi,mach'ampi,usumpi, jiwarayañmunkä”sasa

13Nayastisaraktwa:“¡Ay,Tatay!Uñtapxam,profetanakax jupanakarsapxarakïnwa:“Janiwespadauñjapkätati, janirakiwmach'aruspuripkätati;ukampisakachiqan sumankañchurapxäma

14UkatTatituxsitu:“Profetanakaxnayansutixaruw k'arinakarsupxi,janiwnayaxjupanakarkhitankti, janirakiwnayasjupanakarkhitkti,janirakiwjupanakar parlkti.

15UkatpïTatituxakhamsiwa:Nayansutixaryatiyir profetanakatxa,janiwnayaxjupanakarkhitkti,ukampis jupanakaxsapxiwa:“Janiwakauraqinespadampimach'a pachampisutjkaniti”sasaUkaprofetanakajjespadampi, mach'ampiwtukjatäpjjani

16Khitinakarutixprofecíaarsupkiukajaqinakaxmach'a pachanukhamarakespadampiJerusalénmarkan callinakaparuwjaquntatäpxanijanirakiwkhitisimt'añap utjkaniti,warminakapasa,yuqanakapasa,imill wawanakapasa,nayawjanwaliluräwinakapjupanakar warxatt'ä”sasa

17Ukatpïakaarunakjupanakarsapxäta;Nayranakajax arumayurujachaqt'asist'ijtpan,janjaytanukupxpan, markajanvirgenphuchapaxmäjach'ach'axwawimpiw p'akjata.

18Nayatejjpamparsarjjäjja,espadampijiwayatjaqenak uñjapjjam!Nayatixmarkarmantäxa,mach'at'aqhisiñanak uñjapxam!jïsa,profetampisacerdotempejjjanuñtʼat orakeruwsarapjje

19¿JumajjJudámarkarqʼalapanukuwayta?¿almamax Siónmarkaruñispachati?¿Kunatsajawq'japxista,janirak qullañaxutjkistusti?sumankañthaqhapxta,janiwkuna askisutjkiti;¡Qullañpachataki,ukatt'aqhisiñuñjapxam! 20Tatay,nayraawkinakajanñanqhaluräwinakapsa,jan waliluratanakapsauñt'apxtwa,jumacontrawjucha lurapxta.

21Janiwnanakaruñisipxitati,sutimlayku,jach'atronoman janp'inqachasimti

22Janjudiöpkiukanakaninamayaluräwinakaptaypinjja, ¿kunasjallupuriyaspa?janukaxalaxpachaxjallu puriyaspati?¿JanitjumaTatituDiosasa?ukatwa suyt'apxäma,jumawtaqiukanaklurtaxasasa

15JAQTHAPI

1Tatituxsarakituwa:“MoisesampiSamuelampix nayraqataxsayt'atäpkchïnsa,janiwukamarkarurux lup'irjamäkti.

2Jupanakatixsapxätam:“¿Kawkirussarapxä?”Ucatsti jupanacarojjyatiyäta:‘TatitojjsiwaKhitinakatix

Jeremiasajjukhamluräna

jiwañataki,jiwañataki;Khitinakatixespadataklurapki ukanakaxespadaruwkatuyapxi;Khitinakatixmach'a pachankapkiukanakaxmach'aruwpuripxaraki; Khitinakatixkatuntatäpkiukanakaxkatuntatäpxañapataki.

3Ukxarustipusikastawutt'ayarakï,jiwayañataki, ch'iyjañatakianunaka,alaxpachankirjamach'inaka,aka uraqinkiranimalanaka,manq'antañataki,t'unjañataki

4JudámarkanEzequíasreyinManasésyokaplayku, Jerusalénmarkanluräwinakaplayku,taqimarkanakaruw jupanakarjaqunukuñtukuyä

5Jerusalénmarka,¿khitirakjumatkhuyapt'ayasispasti?

¿Khitisjumatjachaspa?¿Khitirakmächiqarsarxaspa, kunjämtixjumaxlurasktaukjiskt'añatakisti?

6Jumawnayarjaytanukusta,Tatituxsiwa,qhipäxar kutt'awayxtawa,ukatwaamparaxluqxatasintukjarakïma Nayajjarrepentisiñatqaritätwa.

7Nayastimäventiladorampiworaqenpunkunakapan ventilayäta;Wawanakapapt'askä,markajarust'unjä,janitix thakinakapatkutt'anipkchixa.

8Viudawarminakaxnayatakixjach'aqutach'allatsipan juk'ampjach'aptapxi,chikauruxwaynanakantaykaparux mälunthataruwpuriyta,mäakatjamatjuparjaquntawayta, markaraxsarañanakasutjayarakta

9Paqallquwawanïkiukaxllakt'atawaIntipaxwali jayp'ukamawjalantxi,phinq'achata,phinq'achata, uñisirinakapanjiwataparuxespadaruwkatuyä,sasaw Tatituxsaraki

10¡Aynayasti,taykaxa,ch'axwiri,akauraqinch'axwiri jaqitnayaryuritamata!Nayajjjaniwusuratmaytʼkti, janirakiwjaqenakasusuratmaytʼapkituti;ukampissapa mayniwnayarñanqhachapxitu.

11Tatitustisänwa:Chiqpachansa,qhipharkir jaqinakamatakixwalikïskaniwachiqpachapuniwnayax uñisirinakaruxjanwaliurunakansa,t'aqhisiñpachansasum achikt'ayaskäma

12¿Hierrojjalaytoqenkirhierrompi,acerompitpʼakjaspa?

13Jumanakanyänakamsa,yänakamsajanaljasaw lunthatasiñatakchurarakï,taqijuchanakamatsti,taqi uraqinakamansachurarakïwa

14Nayastiuñisirinakamampchikawjanuñt'atoraqer irpapxäma,ninaxnayancolerasiñajatnakhantatänwa,uka ninaxjumanakaruwnakhantayapxätam

15Tatay,jumaxyatisktawa:nayatamtasi,arknaqirinakajat mutuyapxita;Janipacienciamampiapt'apxitati,yatim,juma laykuchiqañchatätasasa

16Arunakamajjjikjjatasjjänwa,nayastiukanakmanqʼanta; arunakamastinayatakixkusisiña,kusisiñawnayatakixa, nayastisutimampsatawa,taqich'amaniTatituDiosa sasa

17Nayajjjaniwsawkasirjaqenakantantachäwipan qontʼasirïkti,janirakiwkusisiñasutjkitäntiAmparam laykuwsapakqunt'asiwayta,jumawnayaruxcolerasiñampi phuqt'ayista

18¿Kunatarakt'aqhisiñaxwiñayataki,usuchjataxjan qullañjamäki,janqullatäñmuni?¿Jumastinayatakixk'ari jaqiruñtata,jantukuskirumanakjamtukusmati?

19UkatpïTatituxakhamsiwa:“Kutt'anipxätaxa,nayaruw kutt'ayapxäma,nayannayraqataxansayt'asipxäta;ukampis janjupanakarkuttʼamti”sasa

20Nayastiakamarkatakixmäbroncetluratpirqaruw tukuyä,jupanakastijumampnuwasipxani,ukampisjaniw

atipjapkätamti,nayastijumampïsktwaqhispiyañataki, qhispiyañataki,sasawTatituxsaraki.

21Nayastiñanqhaluririnakanamparapatqhespiyäma,jan walijaqenakanamparapatsaqhespiyäma.

16JAQTHAPI

1Tatitunarupaxnayaruwpurinitu,akhamsasa: 2Janiwmäwarmimpicasarasïtati,janirakiwyuqall wawanakapasa,imillwawanakapasakachiqan utjañamäkiti

3Tatituxakhamsiwaakachiqanyuriryuqallwawanakata, imillwawanakata,taykanakapatsa,akauraqinyurir awkinakapatsa

4Jupanakastijach'ajiwañampiwjiwapxani;janiw jachapkaniti;janirakiwimt'atäpkaniti;Ucampismä laq'unakjamawtukupjjani,espadampi,mach'ampiw tukjatäpjjaniJiwatanakapastialaxpachankir jamach'inakataki,akauraqinkiranimalanakatakis manq'äniwa

5Tatituxakhamsiwa:“Janllakisiñutarmantapxamti, janirakjachirsarapxamti,janirakjachirsarapxamti,nayasti akamarkatsumankañaxapaqta,khuyapayasiñampi khuyapayasiñampi”sasa

6Jach'ajaqinakasjisk'ajaqinakasakauraqinjiwapxani, janiwimt'atäpkaniti,janirakiwjaqinakaxjupanakat jachapkaniti,janirakiwkhuchhuqapkaniti,janirakiwcalvo tukupkaniti.

7Janirakiwjiwatanaklaykuchuymacht'añatakisjach'a jach'atukupkanitijanirakiwjaqinakaxawkipataki, taykapatakischuymacht'ircopachurapkaniti.

8Janirakiwmanq'añutarmantañamäkiti,jupanakamp chikamanq'añatakisa,umañatakisqunt'asiñamataki

9Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Uñtapxam,nayawakachiqatjumanakannayraqatamanxa, urunakamanxa,kusisiñaru,kusisiñaru,novionarupa, novianarupchhaqtayarakï.

10Kunapachatixjumaxakamarkartaqiakaarunak yatiyäta,ukatjupanakaxsapxätam:“¿KunatarakTatitux taqiukajach'ajanwalinaknanakararsüna?janukax ¿kunasñanqhalurañasaxa?Janukax¿kunajuchasaTatitu Diosasacontralurapxtasti?

11Ukxarustisapxarakïtawa:‘Awkinakamaxnayar apanukupxitu,yaqhadiosanakararkapxi,jupanakar yupaychapxi,nayarapanukupxitu,janirakiwkamachix phuqhapkiti.

12Jumanakaxnayraawkinakamatsipanjuk'ampjan walinaklurapxtaxa;Jumanakaxsapamayniwñanqha chuymanakapanamuyuparjamsarnaqapxtaxa,nayarjan ist'apxañapataki

13Ukatpïakaoraqetjaqunukupxäma,jumanakasjan uñt'apktaukauraqiru.Ucanstiuruyarumawyaqha diosanakaryupaychapxäta;kawkhantïnayajjjan khuyaptʼayasipkäma

14Ukatpï,urunakaxpurininiwa,Tatituxsiwa,janiw mayampssaxatäxaniti:“Tatituwjakaski,khititix israelitanakarEgiptouraqitirpsuwayki”sasa.

15UcampisTatituwjakaski,jupastiisraelitanacarojjalay toqetirpsüna,kawkharutejjjupanacarojjjaqunukuwaycän ucaorakenakatsairpsuwaycänjja.

16Nayastiwaljachawllakaturinakaruwkhithä, jupanakastichawllakatupxaniukaqhipatstiwaljauywa

Jeremiasajjukhamluräna

katurinakaruwkhithä,jupanakastitaqiqullunakatsa,taqi qullunakatsa,qalap'iyanakatsajupanakarkatuntapxani.

17Nayannayranakajajjtaqethakinakaparuwuñch'ukiski, janiwnayannayraqatajatimantatäpkiti,janirakiw juchanakapasnayranakajatimantatäkiti.

18Nayraqataxjuchanakaparu,juchanakaparuxpäkutiw kutt'ayä;uraqjjarqʼañuchapjjataplaykojja,ajjsarkañ ajjsarkañyänakapanjanchipampiwherenciajjarojj phoqantapjje

19Tatay,ch'amaxa,ch'amaxa,t'aqhisiñurunimantasiñaxa, janjudiöpkiukanakaxakaoraqtukuyatpachjumar jutapxani,sapxarakiniwa:“Chiqpachansanayra awkinakajaxk'arinakkatuqapxi,inamaya,jankunaaskïki ukanakkatuqapxi”sasa

20¿Maynixdiosanakluraspa,janirakdiosanakäki?

21Uqhamasti,nayajjmäkutikiwjupanakaryatiyä, amparajsachʼamajsauñtʼayarakïwa;Jupanakasti yatipxaniwanayansutixaxTatitusatawa

17JAQTHAPI

1Judámarkanjuchapaxhierrotluratplumampi,diamante puntampiqillqt'atawa

2Wawanakapajjjachʼaqollunakanchʼojjñaqoqanakan jakʼapanaltaranakapatsa,arboledanakapatsaamtasipkäna ukhajja

3Yapupampankirqulluxa,yänakamsa,taqiyänakamsa lunthatasiñaruwkatuyä,jach'auraqinakamsajucha lurañatakkatuyä,taqiuraqinakaman

4Jumasti,nayajjchurksmaukaherenciatjithiqtäta; uñisirinakamarjanuñt'aturaqinluqtapxäma,jumanakax nayancolerasiñaxninanakhantayapxtaxa,ukaninax wiñayatakiwnakhantäna

5Tatituxakhamsiwa:Jaqiruatinisiri,janchiramparap tukuyiri,chuymapaxTatitutjithiqtirjaqixmaldecitäpan

6Jupajjwasaranchʼojjñaqʼañunakaruñtasitäniwa, kunapachatïaskijjjutkaniukjjajaniwuñjkaniti.janukasti wañauraqinakanwajakapxani,ch'usauraqinjanjaqini

7KusisiñaniwakhititixTatituratiniski,Tatitunsuyt'äwipa

8Umajak'anayruntatäkiukaquqaruñtatawjawirthiyan saphinakapch'allt'irquqaruñtatäni,janirakiwkunapachas junt'ükaniukuñjkaniti,janukastilaphinakapax ch'uxñakïniwa.wañamaraxjaniwamuyaskaniti,janirakiw achunakachuñsajaytkaniti

9Chuymaxtaqikunatsipansasallqjiriwa,janwalijaqiwa, khitisukyatispa?

10NayaTatituwchuymapyatjjatta,ch'amapsayant'arakta, sapamayniru,kunjämtixlurapkiukarjama,luräwinakapan achuparjama

11Kunjamatixperdixlaq'unakpatxaruwqunt'asi, janirakiwchhuxriñchjkiti;ukhamatkhititixqamirïñ jikxatki,janchiqaparuñjkiukax,urunaktaypin jaytanukuni,ukattukuyaruxjanamuyt'asirjaqiruwtukuni

12Qalltatpachmäjachʼatronojjsantuariosanutjkiukawa

13Tatay,Israelansuyt'äwipa,taqikhitinakatixjumar apanukupkätamukanakaxphinq'achasipxani,nayat jithiqtirinakaxakauraqinqillqatäpxaniwa,Tatitu,jakañ umaphuch'uapanukupxataplayku

14Tatay,qullapxita,nayastik'umaraptä;qhispiyapxita, nayastiqhispiyatäxarakïwa,jumawnayanjach'añchatätaxa sasa

15Jupanakajjsapjjetuwa:“¿KawkinkirakTatitunarupajj?” jichhaxjutpan.

16Nayasti,janiwjumararknaqañatakejjpastoratjankʼak sarkti,janirakiwukallakiurumunaskti.jumaxyatisktawa, lakaxatmistkiukaxjumanayraqatamutjatayna.

17Jannayatakixaxsarañamäkiti,jumawjanwaliurun suyt'äwixätaxa

18Nayararknaqapkituukanakaxp'inqachatäpan,ukampis janphinq'achatäpan,axsarayasipxpan,ukampisnayaxjan axsarayapxamti,janwaliuruxjupanakxarpuriyapxam, ukatpäkutit'unjapxam

19Tatituxakhamsituwa:Judáuraqinreyinakapax mantanipkiukapunkunsayt'asim,ukapunkutmistuñkama, Jerusalénmarkantaqpachpunkunakapansayt'asim

20Jupanakarustisapxarakim:“Judáuraqinreyinaka, taqpachJudá,Jerusalénmarkanjakirinaka,Tatitun arunakapist'apxam

21Tatituxakhamsiwa:Jumanakapachpaamuyasipxam, janiraksábadourunq'ipinakapapxamti,janirakiw Jerusalénmarkanpunkunakapatapanipxamti

22Janirakiwsábadourunutamatmäq'ipiapsusipxamti, janirakiwkunalurañanaksalurapkätati,janukasti,samarañ uruxqullanäpxam,kunjämtixnayraawkinakamarsapkäyät ukhama

23Jupanakastijaniwist'apkänti,janirakiwjinchupsa ch'uqt'asipkänti,janukastikunkaparch'allxtayapxäna, ukhamatjanist'apxañapataki,janirakiwyatichañ katuqapxañapataki.

24Jumanakatixnayarist'apxätamxa,samarañuruxaka markanpunkunakapatjankunaq'ipinakapanipxäta,jan ukastisábadouruqullanchapxäta,janirakiwkuna lurañanaksalurapxätati

25UkatstiDavidantronopanqunt'atäsipkiukareyinakampi, jilïrinakampi,carronakampi,caballonakampi, jilïrinakapampi,Judámarkankirinakampi,Jerusalén markankirinakampi,ukamarkanpunkunakaparmantani, ukamarkaxwiñayatakiwutjani.

26Judáuraqitjutapxani,Jerusalénjak'ankirchiqanakata, Benjamínuraqit,pampat,qullunakat,aynachtoqet jutapxani,nakt'ayatwaxt'anaka,sacrificionaka,manq'añ waxt'anaka,incienso,jach'añchañsacrificionakapanipxani, Tatitunutaparu

27Jumanakatixsábadouruqullanäñatakjanist'apkätamti, janirakmäq'ipiapt'asipkätaxa,sábadourunJerusalén markanpunkunakaparmantañasatakiUcatstinayajjnina nakhantayäwa,ukaninastiJerusalénmarkanjach'a utanakapnakhanti,janirakiwjiwarkaniti”sasa

18JAQTHAPI

1TatitunarunakapaxJeremiasaruxpurintäna:

2Sartam,ukatstisawuñutarsaraqam,ukanwanayajj arunakajist'ayämasasa

3Ukatstisañulurirjaqinutaparsaraskäyätwa,jupasti ruedanakanmälurawluraskäna

4Laq'atluratvasostisañulurirjaqinamparapan q'añuchatäxänwa,ukatstiyaqhavasolurarakïna, sawuyiritakixwaliaskïkaspasukhamänwa

5UcatstiTatitunarupawnayarpurintäna:

6Israelanutapa,¿janitakasawuñlurirjamaxjumanakamp lurasmati?sasawTatituxsarakiIsraelanutapa,kunjämtix

Jeremiasajjukhamluräna

laq'axsañuluririnamparapankkiukhama,jumanakax nayanamparaxankapxtaxa.

7Kunapachasnayajjmämarkata,märeinotoqetparltʼä, ukamarkarapthapiñatakisa,tʼunjañatakisa,tʼunjañatakisa;

8Khitinakarutixnayaxarsuwayktaukamarkaxjanwali luratanakapatjithiqtapxaniukhaxa,nayaxjupanakarlurañ amtktaukajanwalitarrepentiskä

9Kunapachasnayajjmämarkata,märeinotparlä,uka reinolurañatakisa,yapuchañatakisa;

10Jupatixnayannayraqatajanjanwalinakluraspa,janitix nayanarunakajist'kchixa,ukhamaxaskinaklurañat arrepentiskä,kunatixnayaxjupanakaruxaskinjamuñjañ munta.

11JichhastiJudámarkankirinakaru,Jerusalén markankirinakaruakhamsapxam:“Tatitoxakhamsiwa Uñtapxam,nayastijanwalinakjumanakcontraamtapxsma, mäamtampijumanakcontrawamtapxsma,sapamayniw janwalithakhinakapatkutt'anipxam,thakhinakamsa, luräwinakamsaaskinaklurapxamsasa.

12Jupanakastisapxarakïnwa:Janiwkunasuyt'äwis utjkiti,janukastiamtäwinakasjamawsarnaqañäni,sapa mayniwñanqhachuymapanamuyuparjamsarnaqañäni sasa

13UkatpïTatituxakhamsiwa:Jichhastiyaqhamarkanaka taypinjiskt'asipxam,khitisukhamist'i:Israelanvirgen tawaqupaxwaliaxsarkañluratayna

14¿MaynijaqixLíbanomarkanch'uqich'uqich'uqitxa jaytxaniti?¿Janukaxyaqhachiqatjutkiukathayaumax jaytanukutäspati?

15Markaxnayatarmasitapatxa,inamayaruwincienso phichhantapxi,nayrathakinakatsathakinakapan lankt'ayasipxi,thakhinjamsarnaqapxañapataki,janliwxatat thakhinjamsarapxañapataki

16Uraqinakaparch'usa,wiñayatakch'axwañar tukuyañataki;taqikhititixukachiqatpaskaniukax muspharaniwa,p'iqipch'allxtayarakiwa

17Intijalsutuqitthayampithaytʼanirjamawenemigonak nayraqatanchʼiyjä;Nayawjupanakaruxjanwalin uñjasipkäukauruxqhipäxuñacht'ayä,janiwajanup uñacht'aykäti.

18Jupanakastisapxarakïnwa:Jutapxam,Jeremíascontra amtapxañäniKamachixjaniwsacerdotetchhaqkaniti, janirakiwyatiñanjaqitiwxt'añasa,niprofetanarupas chhaqkanitiJutapxam,laxrapampjawq'japxañäni,janirak kunaarunaksaist'apxañäniti

19Tatay,nayarist'ita,nayampch'axwirinakanarupist'am.

20¿Janwalixaskitkutt'ayatäspati?Nayanalmajatakixmä p'iyaallsupxi.Amtasim,nayajjjumannayraqataman saytʼasiyäta,jupanakatakaskiparlañataki,jupanakat colerasiñamapaqañataki

21Ukatwawawanakaparuxmach'apacharkatuyapxam, wilapstiespadampiwarxatapxam.Warminakapax wawanakapatapt'asipxpan,viudanakäpxpan; chachanakapastijiwayatäpan;waynanakapastinuwasïwin espadampijiwayatäpxpan

22Utanakapatmäarnaqasiñaist'asim,mäakatjamatmä soldadonakjupanakarapanukuñkama,nayarkatuntañatakix mäp'iyawallsupxitu,kayunakajatakissipitanakimantapxi 23UcampisTatay,jumajjnayarjiwayañamtapjjatap yattawa,janjuchanacapjanperdonamti,janirakiwjuchapsa chhaqtayamti,janucastijumannayramant'unjatäpan Ukhamatwajupanakaruxcolerasiñamataklurasma

19JAQTHAPI

1Tatituxakhamsiwa:“Sartam,sawuranilaq'atlurat phukhuapt'asim;

2UkatstiHinomyuqanvalleparsarapxam,ukavallexinti jalsutuqinkirpunkujak'ankiwa

3Ukatsapxarakim:‘Judáreyinaka,Jerusalénmarkan jakirinaka,Tatitunarunakapist'apxam.Taqich'amanTatitu, IsraelanDiosapaxakhamsiwa:Akachiqarjanwalinak apanini,khititixist'kiukaxjinchunakapax chhuxriñchjasiniwa

4Jupanakastinayarapanukupxitu,akachiqar yaqhachapxitu,yaqhadiosanakarinciensophichhantapxi, jupanakaruxjaniwuñt'apkiti,janirakiwnayraawkinakapas uñt'apkiti,janirakiwJudámarkanreyinakaparusuñt'apkiti, janjuchanijaqinakanwilapampiwakachiqarphuqhantapxi.

5JupanakastiBaaldiosanjach'auraqinakapwalurapxaraki, wawanakaparninampphichhantañataki,Baaldiosan nakt'ayatasacrificioloqtañataki,janiwnayaxsisktxa, janirakiwarskti,janirakiwamuyujaruspurinkänti

6Ukhamasti,urunakaxpuriniwa,Tatituxsiwa,akachiqax janiwmayampsaTofetsatäxaniti,janirakiwHinnom yuqapanvallesatäxaniti,janukastijiwayañvalle satäxaniwa

7Judá,Jerusalénmarkanakanewjjtʼanakapakacheqanina chʼusartukuyjjarakïuñisirinakapannayraqatapan espadampi,jiwañapthaqirinakanamparapampiwjiwarayä, jiwatjanchinakaparusalaxpachankirjamach'inakataki,aka uraqinkiranimalanakatakismanq'äñapataki

8Nayastiakamarkaruxch'usaruwtukuyä,mä chhuxriñchjasiñjama;Taqikhitinakatixukachiqatpaskani ukanakaxmuspharata,chhuxriñchjasipxani,taqijan walt'äwinakaplayku

9Nayawyuqanakapanaychapsa,phuchhanakapan aychapsamanq'ayä,ukatstisapamayniwamigopanaychap manq'antapxani,muyuntatäkipansa,janwalt'äwin uñjasisasa,uñisirinakapampi,jiwañapthaqirinakasa.

10Ukatstijumampchiksarirjaqinakannayraqatapanwa ukabotep'akjäta

11Jupanakaruxsapxarakiniwa:“Taqich'amanTatitux akhamsiwa;Ukhamarakiwakamarkarusa,akamarkarusa t'unjä,kunjämtixmaynixsañulurirphukhupp'akjaski ukhama,janmayampk'umaraptañkama.

12Tatituxakhamsiwa:“AkamarkaruxTofetukham tukuyä”sasa

13Jerusalénmarkanutanakapasa,Judámarkankir reyinakanutanakapasa,Tofetsatcheqanqʼañuchatäniwa, kawkïrutanakatïutapataruinciensonakhantayapki,yaqha diosanakarusumañwaxtʼanakwarantapxi

14UkapachawJeremiasajjTofetmarkatpurinïna, kawkirutïTatituxprofecíaarunakyatiyañapatakkhitkäna ukaru.JupastiTatitunutapanpatiopansayt'atäskäna; ucatstitaqejakenacarojjsänwa:

15Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Uñjapxam,akamarkarusa,taqpachmarkanakaparusataqi janwalinakapanukurakï,kunajanwalinakatixnayaxuka markarjanwalt'ayawayktaukanakxa,kunkanakap qalarayasipxatapata,ukhamatarunakaxjanist'apxañapataki

20JAQTHAPI

1ImmersacerdotenPasuryokapa,jupastiTatitunutapan jilïrgobernadorapänwa,Jeremiasajjukaarunakparlatap ist'äna.

2PasurchachastiJeremíasprofetarjawq'jasawBenjamín markanjach'apunkuparu,Tatitunutapjak'ankatayna 3Qhepürojja,PasurchachajjJeremiasaruwirpsuwayjjäna.

UcatstiJeremiasajjsänwa:TatitojjjaniwPasursutim uchtamti,janucastiMagormissabibsutimpiwsutichtamjja sasa

4Tatituxakhamsiwa:“Nayaxjumapachpataki,taqi amigonakamatakisaxsarañjamawtukuyäma, uñisirinakapanespadapampiwliwxatatäpxani, nayranakamasuñjapxarakiniwa,taqiJudámarkaruw Babiloniareyinamparaparkatuyä,jupastiBabilonia markaruwkatuntatäni,espadampiwjiwayapxarakini”sasa 5Ukhamarusnayawakamarkanch'amapsa,taqich'amapsa, taqich'amapsa,taqiaskiyänakapsa,Judáreyinakantaqi yänakapsakatuyä,uñisirinakapanamparaparuwkatuyä, jupanakarlunthatasinkatuntasinBabiloniamarkar apapxani.

6JumaPasur,utamanjakirinakaxkatuntatäpxätawa, Babiloniaruwpuripxäta,ukanjiwapxäta,ukanimt'atäpxäta, taqiamigonakamampi,khitinakarutixk'ariarunak arsuwayktaukanakaru

7Tatay,jumawnayarsallqjista,nayastisallqjatätwa, jumawnayatsipanjuk'ampch'amanïtaxa,atipjarakïtawa, sapauruwsawkasiskta,taqiniwnayatjisk'achapxitu

8Nayajjarsktaukhatpachawarnaqasta,nuwasiñanaka, yänaklunthatasiñsaarnaqasiyätwa.Tatitunarupax nayatakixmäjisk'achawiwa,sawkasiñjamarakiwsapüru 9Ukxarustisaraktwa:“Janiwjupatarsxäti,janirakiw sutipxarusjukʼampparlkxäti”sasa.Ucampisjupanarupajj chuymajanutjäna,mäninanakhaskirch'akhanakajan jist'antatjama,nayajjjanaynacht'añatqaritäyätwa,janiw qheparañjamäkänti.

10Nayajjwaljajaqenakansutipjjaistʼaraktwa,taqe cheqanwaajjsarañajjutjänaYatiyapxañani,sapxiwa, jiwasaxayatiyañaniwa.Taqiuñt'atanakajaxsayt'atätax uñch'ukipxituwa,akhamsasa:“Inasjupaxsallqjatächispa, jiwasaxjuparatipt'añäni,ukatjupatvengasxañäni”sasa

11UcampisTatituxnayampchikäskiwa,mäjach'ach'aman jaqiruñtata,ukatwaarknaqirinakaxlankt'asipxani, janirakiwatipt'apkanitijaniwaskinakjikxatapkaniti, wiñayjanwalt'äwipaxjanipuniwarmaskaniti.

12Taqich'amaniTatitu,askijaqinakaryant'ir,ch'amaparu, chuymapsauñjiri,jupanakatmutuyasiñamuñjä,jumatakiw nayanamtäwixjist'arta

13Tatiturq'uchupxam,Tatiturjach'añchapxam,jupawjan waliluririnakanamparapatqhispiwayi

14Nasktaukauruxñanqhachatäpan,taykaxnayar wawachaskituukauruxjanbendicitäpan

15‘Maldecitäpankhititixawkijaryatiykitu:“Jumatakixmä wawawyurita”sasajuparwalkusisiyäna

16UkajaqejjTatitunt'unjkänaukamarkanakaruñtatäpan, janarrepentisiñapataki.

17Jupajjjaniwpurakatpachjiwaykituti;janukaxmamajax nayansepulturaxäspa,purakapaxnayampchika jach'äñapataki.

18¿Kunatsapurakatmistuwaytxa,t'aqhisiñampi, llakisiñampiuñjiri,ukhamaturunakajaxp'inqampi tukusiñapataki?

21JAQTHAPI

1Sedequíasreyisti,Pasuryuqaparu,Maaseíassacerdoten Sofoníasyuqaparuwkhithäna,ukaarunakstiTatituw Jeremiasaruxyatiyäna

2NanakastiTatiturjiskt'asim;Babiloniankir Nabucodonosorreyixjiwasanakcontrawnuwasiski Tatituxtaqimuspharkayluräwinakapjamluristani, jiwasanaktaypitsarxañapataki”sasa.

3UcatJeremiasajjjupanacarojjsänwa:Jumanakas akhamsapjjätawa

4IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa:Uñtapxam,kawkïr nuwasiñarmanakatixjumanakanamparanakamanutjktam ukanakkutt'ayarakï,ukampiwBabiloniamarkanreyipampi, caldeonakampinuwasipxta,jupanakaxperqanakanqäxan muyuntapxtam,ukatstiakamarkataypiruwtantacht'arakï 5Nayapachpawjumanakampnuwasï,amparluqtata, ch'amanamparapampiwnuwasï,colerasiñampi, colerasiñampi,jach'acolerasiñampi

6Nayastiakamarkanjakirinakarusa,jaqinakarusa, animalanakarusanuwjarakïwa.

7Tatituxsiwa:“JudámarkanSedequíasreyiparu, uywatanakaparu,jaqinakaru,akamarkanqhiparapki ukanakarusa,usunakatsa,espadatsa,mach'apachatsa qhispiyä,BabiloniamarkanNabucodonosorreyin amparaparu,uñisirinakapanamparaparu,jiwañap thaqirinakanamparaparuispara;janiwjupanakar khuyapt'aykaniti,janirakiwkhuyapt'ayaskaniti,janirakiw khuyapt'ayaskanisa

8Akamarkaruxsapxätawa:‘Tatituwsiwa.Nayajjjakañ thaki,jiwañthakjumannayraqatamanuchasta

9Khititejjakamarkanjakaskaniukajja,espadampi, mach'ampi,usumpijiwatäniwa,ukampiskhititejjmistki ukatjumanakarmuyuntapkiukacaldeonakarjawqʼjkani ukajjjakaskaniwa,jakañapastijupatakejjmäaptʼatäniwa 10Nayastiakamarkaruxjanwalinakwauñch'ukiskta, janiwaskituñt'ayaskti,sasawTatituxsaraki:Babilonian reyipanamparaparuwkatuyatäni,jupastininamp phichhantaniwa.

11Judáreyinutapllamkt'asaxsapxam:“Tatitunarunakap ist'apxam;

12Davidanfamiliapa,Tatituxakhamsiwa:Alwattaripañ phuqhapxam,t'aqhisirinamparapatq'añuchapxam, ukhamatnayancolerasiñaxaxninaruñtata,jankhitis jiwarañapataki,janwaliluratanakamlayku

13Nayajjjumacontrawsayt'askta,vallenjakasiri, pampankirqarqa,sasawTatituxsarakiJupanakasti sapxiwa:“¿Khitisjiwasanakcontraxsaraqani?”¿Khitirak jakañutanakasarmantanisti?

14Ucampisjumanacarojjmutuyapjjäma,cunjämtejj jumanacanachuparjammutuyapjjäma,ucabosquejjarojj ninanakhantayäma,ucatstitaqejakenacaruwnakhanti

22JAQTHAPI

1Tatituxakhamsiwa:Judáoraqenreyinutaparsaraqam, ukanakaaruparlam

Jeremiasajjukhamluräna

2Ukatsapxarakim:‘Judámarkanreyipa,Davidan tronopanqunt'atäsktaxa,Tatitunarunakapist'am,jumampi, uywatanakamampi,akapunkunakatmantanirmarkamampi

3Tatituxakhamsiwa:Jumanakaxtaripäwi,chiqapar sarnaqañphuqhapxam,t'aqhisirinamparapat lunthatatanakarusqhispiyapxam,janirakjanwalinak lurapxamti,janirakiwyaqhamarkankirjaqirusa, awkinakarusa,ijmawarmirusjanwalinaklurapxamti, janirakiwakachiqanjanjuchaniwilawartapxamti

4Jumanakatixchiqpachapuniukhamlurapxätaxa,Davidan tronopanqunt'atäsipkiukareyinakaxakautapunkunakat mantanipxani,carronakaru,caballonakaru,jupampi, uywatanakapampi,markapampi.

5Ukampisjumanakatixukaarunakjanist'apkätaxa,naya pachpawjuramentolurta,akautaxt'unjatäniwasasa

6Tatituxakhamsiwa:“Judáuraqinreyinutaparuxakham siwa:NayatakixGalaadmarkawa,Líbanomarkan p'iqinchiripawa

7Nayastijumatakt'unjirinakwakicht'ä,sapamayniw armanakapampi,jupanakastisumacedroquqanakam khuchhuqapxani,ninaruwjaquntapxani

8Waljamarkanakawakamarkarpasani,sapamayniwjaqi masiparsapxarakini:“¿KunatarakTatituxakajach'a markarukhamlurpacha?

9Jupanakastisapxarakiniwa:“TatituDiosapanarust'äwip apanukusa,yaqhadiosanakaryupaychasa,jupanakar yupaychañlayku”sasa

10Jiwatanakatjanjachapxamti,janirakjachapxamti,jan ukastikhititixsarkiukalaykuxwaljachapxam,janiw mayampsakutt'anxaniti,janirakiwyurïwiparusuñjkxaniti

11Tatituxakhamsiwa:JudámarkankirJosíasreyinSalum yokapa,jupawakachiqatmisturJosíasawkipanlanti apnaqänaJupajjjaniwmayampsaukarkuttʼjjaniti

12Ucampisjupajjkawkirutïjuparkatuntapkänauka cheqanwajiwani,janiwmayampsaakaoraqeuñjjjaniti

13Ay,khititixjanchiqaparsarnaqkiukautaplurki,utapsa janwallurkiukaxa;khititixjaqimasiparjanqullqimp luqtki,janirakiwirnaqatapatchurkiti;

14Jupajjakhamsiwa:“Nayajjmäjachʼauta,jachʼa cuartonaklurarakï,ventananakapsakhuchhurarakïwa”sasa. ukatsticedrompik'achachata,vermilionampipintatänwa

15¿Cedrosatquqanjak'achasiñamatxa,¿jumaxapnaqätati?

¿Janitawkimaxmanq'katayna,umaskäna,taripañsa, chiqaparuñjañsalurkatayna,ukatstijupatakix walikïskänwa?

16Jupawpisinkirinakampi,pisinjakasirinakampit juchañchirïna;ukatstijupatakixwalikïskänwa:¿janitakax nayaruñt’añatakiki?sasawTatituxsaraki.

17Ucampisnayranakamasa,chuymamasajaniw munañapataqui,janjuchaniwilawartañataqui,t'aqhisiyata, nuwasiñataqui,ucalurañataqui

18UkatpïTatituxJudámarkanJosiasreyinJoaquim yuqapatsiwa:Jupanakatstijaniwjachapkaniti:‘¡Ayjilata! janukax,¡Ahkullaka!janiwjupatjachapkaniti,akham sasa:‘¡Aytata!janukax,¡Ahjach'akankañapa!

19Jupajjmäasnoimt'atäniwa,Jerusalénmarkan punkunakaptaypitjaqontatäniwa.

20Líbanomarkarmakhatasinjach'atart'asipxam;Basán markanjach'atart'asim,taqimunasirinakamarux t'unjatäpxiwasasa.

21NayajjjumarsumjakasiñamanparltʼasmaUcampis jumajjsista:‘Janiwist'cäti’sasaWaynäkayäta

ukhatpachawukhamlurtaxa,janiwnayanarunakaxar ist'ktati.

22Thayaxtaqiawatirinakamarmanq'antani, munasirinakamastikatuntatäpxani,ukapachaxtaqijanwali luratanakamatp'inqachatawuñjasipxäta.

23Líbanomarkanjakasiri,cedroquqanaktaypin ch'uqt'asirjaqi,t'aqhisiñanakaxpurintamukhaxkunja khuyapt'ayasirïtaxa,t'aqhisiñwarmint'aqhisiñapjama!

24Nayajjjakaskta,Tatitojjsiwa,JudámarkankirJoacim reyinConíasyokapajjkupiamparajjanseñaläkchïnsa, nayajjukacheqatapsuñmunsma

25Nayastijakañthaqirinakanamparaparuwkatuyäma, khitinakarutïjumajjajjsarktaukanakanamparaparuw katuyäma,BabiloniamarkankirNabucodonosorreyin amparaparu,ukhamarakcaldeonakanamparaparkatuyäma

26Nayastijumaru,wawamaru,taykamarusyaqhamarkar jaqunukupxäma,kawkhantïjanyurkapktaukauraqiru ukanjiwapxätasasa

27Ucampiskawkirutïkuttʼañmunapkiukaoraqerojjjaniw kuttʼapkaniti

28¿AkaConíasjaqixjisk'achatp'akjataidoloti?¿jupaxmä vasotijankusisiñanïki?¿kunatsajupanacajjjaqunukutäpjje, jupampwawanacapampi,januñtʼatorakerujaqontatäpjje?

29Uraqpacha,akauraqi,Tatitunaruparist'apxam

30Tatituxakhamsiwa:“Akajaqiruxqillqapxam,jan wawanijaqiru,jupastijanirakiwsumajakañanutjkaniti, janiwkhitiswawapatsaDavitantronopanqunt'atäkaniti, Judámarkansamayampsaapnaqkani”sasa.

23JAQTHAPI

1¡Aypastoranakaxpastojanuwijanakapt'unjapkiukat ch'iqiyapkiukanakat!sasawTatituxsaraki

2UkatpïIsraelanTatitDiosapaxmarkajaruywirinakarist'i: Jumanakaxovejanakaxaruwch'iqiyapxtaxa,alisnukupxtaxa, janirakiwjupanakaruxuñjapktati

3Uwijanakajatqhipharkirjaqinakaruxtaqimarkanakat apthapï,uwijanakaparkutt'ayarakïucatstiachuyapjjani, jiljjarapjjaraquiniwa”sasa

4Nayastiuywaawatirinakutt'ayarakï,jupanakastijaniw juk'ampiaxsarapkaniti,janirakiwaxsarapkaniti,janirakiw pist'apkaniti,sasawTatituxsaraki

5Tatituxsiwa,urunakaxpurininiwa,Davitatakixmäaski Ramasayt'ayä,mäReyiwapnaqani,sumakiwtukuni, taripäwi,chiqaparuñjañakauraqinphuqhasini

6Jupanurunakapanjja,Judámarkajjqhespiyatäniwa,Israel markastijankunajanwaltʼäwinjakasiniwa,ukasutimpiw juparojjsatäni:“JehováTatitu”sasa.

7Ukatpï,urunakaxpurininiwa,Tatituxsiwa:“Tatituw jakaski,khititixisraelitanakarEgiptouraqitirpsuwaykiuka” sasa

8Ucampis:“Tatituwjakaski,khititixIsraelanutapan wawanakaparuxalaytuqinkirmarkanakatirpsuwaykatayna, kawkirmarkanakarutixnayaxjupanakaraliskäyätuka markanakatirpsuwaykataynaukatstijupanakan uraqinakapanjakasipxani

9Nayanchuymaxaxprofetanaklaykuwp'akintata;taqi ch'akhanakajaxkhathati;Nayastimämachatjaqir uñtasitätwa,vinompiatipjkiukajaqiruñtasitätwa,Tatitu layku,qullankankañarunakaplayku.

10Uraqixwachuqjuchaluririnakampiphuqhantatänwa Juramentoluratapaturaqixllakisi;wasaransuma

Jeremiasajjukhamluräna

chiqanakapaxwañt'atawa,saräwipasjanwaliwa,ch'amapas janirakiwwalïkiti.

11Profetasa,sacerdotesaq'añujaqinakäpxiwajïsa, utajanwajanwaliluräwinakapjikxatta,sasawTatitux saraki.

12Ukatpïjupanakanthakinakapaxch'amakanliwxatat thakinakjamawtukuni,jupanakaruxt'aqhisiyataw uñjasipxani,ukanliwxatatäpxani,nayawjupanakarjan walinakapanipxarakï,jupanakanjuchañchatäpkaniuka mara,sasawTatituxsaraki

13Samariamarkankirprofetanakanjanamuytʼasirïpjjatap uñjaraktaJupanakastiBaalchachanprofeciapyatiyapxäna, Israelmarkajaruspantjasiyapxarakïna.

14Jerusalénmarkankirprofetanakanjja,mäajjsarkañ uñjaraktwa,wachuqjuchalurapjje,kʼarinaksasarnaqapjje, janwaliluririnakanamparanakapsachʼamañchapjje, ukhamatjankhitisjanwaliluratanakapat kuttʼanjjañapataki

15Ukatpïtaqich'amanTatituxprofetanakatsiski: Uñtapxam,nayastiajenjompiwmanq'ayä,ukatstiq'añu umaumt'ayarakï,Jerusalénmarkankirprofetanakatxaq'añu lurañanakaxtaqpachuraqiruwmistu.

16Taqich'amaniTatituxakhamsiwa:“Janist'apxamti profetanakanarunakapxa,jumanakarprofetanakax inamayaruwtukuyapxsma,jupanakaxmäunañchäwiw chuymanakapatparlapxi,janiwTatitunlakapatparlkiti

17Nayarjisk'achapkituukanakaruxsapxiwa:Tatituxsiwa: ‘Sumankapxätawa’sasa.Khitinakatixchuymapan amuyuparjamsarnaqapkiukanakaruxsapxiwa:“Janiw kunajanwalisjumanakaruxpuripkätamti”sasa

18¿KhitirakTatitunamtäwiparjamsayt'asisa,arunakap amuyasa,ist'asasti?¿Khitirakarunakapchimpuntasin ist'pacha?

19Tatitunmäjach'athayapawmistuni,mäjach'athaya, ñanqhajaqinp'iqiparu

20Tatituncolerasiñapaxjaniwkutt'anxaniti,chuymapan amtäwinakapphuqhañkama,qhipaurunakanxtaqichuyma amuyt'apxäta

21Janiwnayajjukaprofetanakarkhitankti,ukampis tʼijtjjapjjäna,janiwnayajjjupanakampparlkti,jupanakajj profecíaarunakarsupjjänwa

22Ucampisjupanacatejjnayanewjjtʼajjarjam saytʼapjjasapäna,marcajjarojjarunacajjaristʼapjjasapäna ucajja,janwaliluräwipatjitheqtapjjasapänwa

23¿Nayaxjak'ankkiukaDiosätxa,janitjayankirDiosätxa?

24¿Khitisjamasatimantasispa,nayajjjanuñjkä?sasaw Tatituxsaraki¿Janitnayajjalajjpacharu,akaoraqerus phoqantkta?sasawTatituxsaraki.

25Kuntixprofetanakaxsapkänukist'twa,sutixank'ari profetanakaxakhamsapxiwa:“Samkätwa,samkaraktwa” sasa

26¿Kunapachkamask'ariprofetanakanchuymapanakax utjani?jïsa,jupanacajjpachpachuymapansallqjatapat profetanakäpjjewa;

27Jupanakastisamkanakaptuqiwmarkajaruxsutix armasiyañamtapxi,sapamayniwjaqimasiparyatiyapxi, kunjämtixnayraawkinakapaxBaalsutixnayansutix armasipkiukhama

28Kawkïrprofetatixmäsamkansamkchixa,mäsamka yatiypan.Khititejjnayanarunakajäkiukajja,nayan arunakajtaqechuymaarpan¿Kunastrigotakixch’uqixa? sasawTatituxsaraki

29¿Janitnayanarunakajajjninaruñtata?sasawTatitux saraki;¿Ukatmämartilloxqalap'akjaskiukhama?

30Ucatwanayajjprofetanakaruñisjjta,jupanakajjsapa mayniwjaqemasipatarunakajlunthatapjjta”sasa.

31Nayaxprofetanakcontrawsayt'askta,sapxiwa:“Jupaw siwa”sasa

32Khitinakatixk'arisamkanakatyatiyapkiukanakarux uñisiñajawa,k'arisamkanakatyatiyirinakaru,k'ari arunakapampi,k'arisiñanakapampixmarkajarux pantjasiyapxiucampisjaniwnayajjjupanacarojjkhitancti, janirakiwjupanacarojjcamächiti,ucatwajupanacajjjanaca marcarojjaskïcaniti”sasawTatitojjsaraki

33Kunapachatixakamarkasa,profetasa,sacerdotesa jiskt'apxätamxa:“¿Kunaq'ipistiTatitux?”Jumasti jupanakarsasma:¿Kunaq'ipisti?Nayastiapanukupxäma, Tatituxsiwa.

34Ukatstiprofetaru,sacerdoteru,markarusa:“Tatitun q'ipipxam”sapxani,ukajaqirusa,utaparusmutuyarakïwa’ sasa.

35Sapamayniwjaqimasiparu,sapamaynijilaparus akhamsapxäta:“¿KunsTatituxjayspacha?”ukatsti: “¿KunsTatituxarsu?”

36Tatitunq'ipipatjaniwmayampsaarsupkätati,sapa mayninarunakapawq'ipipäniJumanakaxjakkirDiosan arunakapmayjt'ayapxtaxa,taqich'amanTatitDiosan arunakapsa

37Profetarojjakhamsasma:‘¿KunsaTatitojjjaystamjja? ukatsti:“¿KunsTatituxarsu?”

38Ucampisjumanacajjsapjjtawa:‘Tatitunqʼepipawa’sasa uqhamatwaTatitojjsiwa:Jumanakaxakaarunak arsupxtaxa:Tatitunq'ipipa,nayastijumanakarkhithapxsma: ‘JaniwTatitunq'ipipxa'sapxätati

39Ukhamasti,naya,jumanakatq'alarmasxäma, jumanakaru,jumanakaru,nayraawkinakamarchurapkta ukamarkarusa,jaytanukupxäma

40Nayastiwiñayq'añunakapanipxäma,wiñayatak p'inqachañampi,janarmasiñapataki.

24JAQTHAPI

1Tatituxuñacht'ayituwa,päcanastahigosTatituntemplo nayraqatanuchatäskäna,BabiloniankirNabucodonosor reyixJoaquimreyinJeconiasyuqapar,Judámarkan jilïrinakaparu,carpinteronakampi,herreronakampi, Jerusalénmarkatkatuntasinapasxäna

2Mäcanastaxwalisumahigonakanïnwa,nayrïrpuqur higonakjama,maynicanastastiwaliq'añuhigonakanïnwa, janiwmanq'añjamäkänti,walijanwalipunïnwa.

3Tatitustisarakituwa:Jeremías,¿kunsauñjta?Nayasti saraktwa:Higos;sumahigonaka,walisuma;ukatstijan walinaka,waliñanqha,janmanq’añjama,jupanakax ukhamajanwalinakawa.

4Tatitunarupaxwasitatnayarpurinitu,akhamsasa: 5IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa:Nayastiakasuma higonakjamarakiwJudáuraqinkatuntatjaqinakar uñt'ayaskä,jupanakaruxakachiqatcaldeouraqir khithawaytajupanakanaskipataki.

6Nayajjjupanakarsumuñjä,ukatstiakaoraqer kuttʼayarakï,ukatstisaytʼayä,janiwtʼunjkätinayasti yapuchä,janiwapthapiñmunkti”sasa.

7Nayastinayaruñt'apxañapatakiwch'amchurä,naya Tatituxa,jupanakaxnayanmarkajäpxani,nayasti

Jeremiasajjukhamluräna

jupanakanDiosapäxarakïwa,taqichuymampiwnayar kutt'anipxani.

8Janimanq'añjamjanwalihigonakjamarakiwjanwali higonakäpxi.CheqpachansaTatituxakhamsiwa:“Judá markanSedequíasreyiparu,jilïrinakaparu,Jerusalén markankirinakaru,akauraqinqhiparirinakaru,Egipto uraqinjakirinakarusachurarakï”sasa

9Nayastijupanakarkatuyäwa,kawkhantïnayajjjupanakar jaqunukuñmunkäukacheqanakanjja,akaoraqen reinonakaparapayatäpjjañapataki

10Nayastiespada,mach'a,usu,usunakjupanaktaypir khithä,kawkïroraqtïjupanakarusa,awkinakaparusa churktaukauraqittukjatäñapkama.

25JAQTHAPI

1JeremiasaruxtaqiJudámarkankirjaqinakatyatiyäna, JosiaquimyuqapaxJudámarkanpusimaraapnaqkäna,uka maraxNabucodonosorreyixBabiloniamarkannayrïr marapänwa

2JeremíasprofetaxtaqiJudámarkankirinakaru,Jerusalén markanjakirinakarusakhamsänwa:

3AmónchachanJosíasyuqapa,tunkakimsaqallqu maratpachJudámarkanreyipkänaukatjichhakama,pä tunkakimsaqallqunimarakama,Tatitunarunakapax nayaruwpurini,nayastijumanakaruxalwatsartasisin parlapxsmaukampisjumanakaxjaniwist'apktati

4Tatituxprofetanakaruwjumanakarkhithapxtam,wali alwatsartasinkhithaniukampisjaniwist'apktati,janirakiw ist'añmunapktati

5Jupanakastisapxarakïnwa:Jichhaxsapamayniwjan waliluräwinakapatjithiqtapxam,janwaliluratanakamat jithiqtapxam,ukatstiwiñaywiñayTatituxjumanakaru, nayraawkinakamarchurapktaukauraqinjakasipxam.

6Janirakiyaqhadiosanakararkapxamtijupanakar yupaychañataki,yupaychañataki,janirakiw amparanakamanluratanakamampixcolerayañatakïkiti. Nayastijaniwkunajanwalsalurkämati

7Ukampisjaniwist'apkistati,sasawTatituxsaraki

Amparanakamanluratanakamampinayar colerayapjjañamataki

8Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Jumanakaxarunakax janist'apxatamata.

9Nayastialaytoqenkirtaqefamilianakaruwkhitani, BabiloniankirNabucodonosorreyimpiru,servirijampiru, jupanakarojjakaoraqeru,ukanjakirinakaru,ukajakʼankir taqemarkanakacontrawirpä,jupanakarojjqʼaltukjarakï, mämuspharkaña,chʼajjwaña,wiñayataktʼunjatäña”sasa.

10Jupanakatxa,kusisiñaru,kusisiñaru,novionarupa, novianarupa,molinoqalanakanthuqt'äwipa,velaqhant'añ arunakapsurakï

11Akaoraqejjtʼunjatäniwa,mämuspharkañarakiwa;uka markanakastipaqallqtunkamarawBabiloniamarkan reyiparluqtapxani

12Paqallqtunkamaraphuqhasxaniukhaxa,Babilonia markanreyiparusa,ukamarkarusamutuyäxa,janwali luratanakapata,Caldeanakanuraqiparusmutuyä, wiñayatakiwt'unjä

13Ukaoraqerojjtaqekuntïnayajjarsktaukanakjja,aka libronqellqatäkiukaarunakjja,Jeremiasajjtaqemarkanaka contraarsüna

14Waljamarkanakasa,jach'areyinakasjupanakat luqtasipxarakiniwa,nayastijupanakarkutt'ayarakïwa luratanakaparjama,jupanakanluratanakaparjama

15IsraelanTatitDiosapaxakhamsituwa:Akacoleratvino copaapt'asim,ukatstitaqimarkanakaruwumt'ayapxäta, kawkïrmarkanakatixnayarkhitksmaukanakaru

16Jupanakastiumt'asipxani,chuymch'allxtayasipxani, loqtasipxani,nayanespadapjupanaktaypirkhitankäuka layku

17UkxarustiTatitunamparaparuwcopaapthapta,taqi markanakaruwumt'ayarakta,kawkïrmarkanakatixTatitux khitankituukanakaru

18Jerusalén,Judámarkanmarkanakapa,reyinakapasa, jilïrinakapasa,mät'unjatäñapataki,mämuspharkaña, chhuxriñchjasiña,mämaldiciónukhamtukuyañataki kunjamtïjichhürunakanutjkiukhama;

19EgiptomarkanFaraonareyipa,uywatanakapampi, jilïrinakapampi,taqpachmarkapampi

20Uzuraqinkirtaqpachreyinakampi,filisteouraqinkir reyinakampi,Ascalón,Azza,Ecrón,Asdodmarkat qhipharkirjaqinaka

21Edom,Moab,Amónwawanaka.

22Tiromarkantaqpachreyinakapasa,Sidónmarkan reyinakapasa,qutathiyankirislanakanreyinakapasa

23Dedán,Tema,Buz,taqekhitinakatïqhepäjjankir esquinanakankapkiukanaka

24Arabiamarkantaqpachreyinakapasa,wasarpampan jakasirijaqinakasa.

25Zimrimarkantaqpachreyinakapasa,Elammarkan taqpachreyinakapasa,Mediosmarkantaqpach reyinakapasa.

26Alaytuqinkirtaqireyinaka,jaya,jak'a,maynit maynikama,taqiakapachankirreyinakaxakauraqinutjki ukanaka,Sesacmarkanreyipaxjupanakqhipatumañapawa.

27Ukatwajupanakaruxsapxäta:‘IsraelanDiosapaxtaqi ch'amanTatituxsiwaUmasipxam,machjasipxam, chhuxriñchjasipxam,liwxatasipxam,janmayamps sartasipxamti,jumanaktaypirkhitankäukaespadalayku

28Jupanakatejjjumanamparamcopaumañatakjan katjjaruñmunapkaniukhajja,akhamsasmawa:‘Taqi chʼamaniTatituxakhamsiwa’sasaChiqpachansa jumanakaxumapxätawa

29Nayajjsutijuñt'atäkiukamarkarjanwalinakapaniñ qalltawayta,¿janitjuchañchatäpjjañama?Jumanakaxjaniw janmutuyatäpkätati,nayastimäespadampiwtaqiaka uraqinjakirinakarjawst'ä”sasa.

30Ukatpïtaqiakaarunakjupanakcontraprofeta,ukat jupanakarsasma:‘Tatituwalaxpachatarnaqasini,qullan jakañutapatarupsaarsünajupaxjakañutaparuw ch'amampiarnaqani;uvaachunaktakt'irinakjamawjach'at arnaqasini,taqiakauraqinjakirinakataki

31Mäch'axwäwiwakauraqintukusiñapkamapurini; Tatituxyaqhamarkanakampch'axwañapawa,taqijaqiruw achikt'asini;ñanqhaluririnakaruwespadampikatuyani, sasawTatituxsaraki

32Taqich'amanTatituxakhamsiwa:“Uñtapxam,jan waliwmämarkatyaqhamarkarsarani,mäjach'a thayarakiwakauraqitsartani”sasa

33Tatitunjiwatanakaxukauruxakauraqinmächiqat yaqhachiqakamawutjani.uraqinwanunakäpxani.

34Awatawatirinaka,jachapxam,jachapxam;Ovejataypin jilïrinaka,laq'aruwt'ijtxapxam,jiwayatäpkätauka

Jeremiasajjukhamluräna urunakaxphuqhasxiwaJumanakaxmäsumavasor uñtatawliwxatapxäta”sasa.

35Uwijaawatirinakaxjaniwkawkirusjaltxapkaniti, janirakiwovejanakanjilïrinakapasqhispipkaniti.

36Awatirinakanarnaqasitapa,ovejanakanjilïrinakapan arnaqasitapawist'asini,Tatituxpastonakapq'añuchawayi

37Tatitunwalcolerasitaplaykuwsumankañutanakax t'unjatäxi.

38Jupajjimantatsarnaqañapapanukuwayjjewa,mäleón uñtata,jupanakanoraqepajjtʼaqhesiyirinqʼañu chuymanïtaplayku,qʼañucoleratapatwachʼusatukuwayjje

26JAQTHAPI

1JudámarkankirJosiasreyinJoaquimyokapajjapnaqañ qalltanjja,Tatitunarupajjakhamsänwa:

2Tatituxakhamsiwa:Tatitunutapanpatiopansayt'asim, Judáuraqintaqimarkanakaru,Tatitunutapar yupaychañatakjutapkiukanakaru,taqiarunakarsupxam, jupanakararsuñamatakijaniwmäarusjiskʼachañamäkiti:

3Ukhamächiukhajja,jupanakajjistʼapjjaniwa,sapa mayniwjanwalithakipatjitheqtapjjani,ukhamatnayajj kunajanwalinakatïjupanakarlurañamtktaukanakat arrepentisiñajataki

4Jupanakaruxsapxarakïtawa:‘Tatituwsiwa.Jumanakatix nayarjanist'apkätamxa,kamachixarist'apxañamataki, kawkïrkamachitixjumanakaruñt'ayawayktaukarjama

5Nayajjjumanakarkhitanipkäyätukaprofetanakan arunakapistʼapjjañamataki,alwatsartasinkhitanipkäyäta, ukampisjumanakajjjaniwistʼapktati

6UkapachawakautaxSilómarkaruñtattukuyä,aka markarustitaqimarkanakatakimaldicionaruwtukuyä

7Ucatsacerdotenacasa,profetanacasa,takemarcanacapas JeremiasarojjTatitunutapanucaarunakparliristʼapjjäna.

8JeremiasajjtaqekuntïTatitunsiskänauktaqejaqenakar parlañtukuyjjänaukhajja,sacerdotenakampi, profetanakampi,taqejaqenakampiwjuparkatuntapjjäna, akhamsasa:“Jumajjjiwjjätawa”sasa

9¿KunatarakTatitunsutipxaruxprofecíaarstaxa:‘Aka utaxSilomarkaruñtasitäniwa,akamarkaxjankhitinjaqini ch'usaruwtukuni?TaqeniwTatitunutaparJeremiasatak tantachasipjjäna

10Judámarkanjilïrinakapaxukaarunakist'asinsti,reyin utapatTatitunutaparmakhatasinxa,Tatitunutapanmachaq punkuparmantañawjanqunt'asipxäna

11Sacerdotenakasa,profetanakasa,jilïrinakaru,taqi jaqinakarusapxarakïnwa:Akajaqixjiwañatakjamawa Jupajjakamarkacontrawprofecíaarsüna,kunjämtejj jumanakajjjiñchunakamampistʼapktaukhama

12UcatstiJeremiasajjtaqejilïrinakaru,taqe markachirinakaruwsäna:“Tatituwnayarojjkhitanitu,aka utacontra,akamarkacontra,taqekuntïjumanakajj istʼapktaukaarunakyatiyañajataki”sasa

13Ukhamasti,kunanaksaluräwinakamsamayjt'ayapxam, TatitDiosamanarupist'apxamTatitustiarrepentisiniwa kunajanwalinakatixjumanakcontraarsuwayki ukanakatxa.

14Nayasti,jumanakanamparanakamanktwa,nayamp chikalurapxam,kuntixjumanakatakixaskïkaspa, jumanakatakixaskïkiukhama.

15Jumanakaxyatipxam,jumanakatixjiwarayapxitaxa,jan juchaniwilamasinakamarusa,akamarkarusa,ukan

jakirinakarusapanipxätawa,chiqpachapuniwTatitux jumanakanukarkhitanitutaqiukaarunakjumanakan ist'apxañamataki

16Ukatstijilïrinakampi,taqijaqinakampix sacerdotenakaru,profetanakarusapxäna;Akajaqixjaniw jiwañatakjamäkiti,jupawTatitDiosansutipxarux parlapxistu

17Uraqinkirmäqawqhajilïrinakawsartasipxäna,ukatsti taqijaqinakarparlapxäna

18JudámarkankirEzequíasreyinurunakapanjja,Miqueas chachajjprofecíaarsüna,Judámarkankirtaqejaqenakaruw akhamsäna:“TaqechʼamaniTatituxakhamsiwaSión markaxmäpamparuñtatawyapuchatäni,Jerusalénmarkax jach'ajach'aqullunakjamawtukuni,utanqullupaxmä jach'aqullunakaruñtatawtukuni

19¿JudámarkanEzequíasreyipampiukattaqpachJudá markankirinakampitjuparjiwayapjjpachäna?¿Janitjupajj Tatiturajjsarkchïnjja,Tatiturusachikt'asirakïnwa,Tatitojj jupanakcontrajanwaliarsutapatarrepentisirakïna? Ukhamatwaalmanakasarjachʼajanwalinakluraraksna 20UkatstiTatitunsutipxaruxmäjaqiwprofecíaarsüna, jupaxSemaíaschachanUríasyuqapawa,jupaxKiriatjearimmarkankirïnwa,jupaxakamarkacontra,akaoraq contrawprofecíaarsüna,Jeremiasantaqiarunakaparjama 21Joacimreyejjwalichʼamanisoldadonakapampi, jilïrinakapampi,ukaarunakapistʼasajja,reyejjjiwayañwa munäna

22JoacimreyistiEgiptomarkarkhithäna,mäarunjja, AcborchachanElnatányokapa,jupampchikmäqawqha chachanaka

23UríaschacharuwEgiptomarkatirpsupjjäna,Joacim reyinukarirpapjjarakïnajupastiespadampiwjiwayäna, jiwatcuerpopsayaqhajaqinakansepulturanakapar jaquntäna.

24UkampisSafánchachanAhicamyokapajjJeremiasamp chikäskänwa,ukhamatjaqenakanamparaparjan jiwayapjjañapataki.

27JAQTHAPI

1JudámarkankirJosiasreyinJoaquimyokapajjapnaqañ qalltanjja,TatituwJeremiasarojjakhamsäna:

2Tatituxakhamsituwa:Wat'anaka,yugonakluram,ukat kunkamaruchasim;

3Edomreyiru,Moabreyiru,amonitareyiru,Tiroreyiru, Sidónreyirukhithapxam,JerusalenaruJudámarkan Sedequíasreyiparpurinirkhitanakampchika

4Uywirinakaparsapxam:‘Taqich'amanTatitu,Israelan DiosapaxsiwaUywirinakamarakhamsapxäta;

5Nayajjjachʼachʼamajampi,jachʼaamparajampiwaka oraqsa,jaqenaksa,animalanaksalurta,khitinakarutï nayatakwakiskänaukarojjchurtwa.

6JichhastitaqiakauraqinakBabiloniankirNabucodonosor reyinamparaparuwkatuyastaukatstipampankir animalanaksajuparluqtañapatakiwchurta”sasa

7Taqimarkanakawjuparyupaychapxani,yuqapampi, yuqapanyuqapampi,uraqipanpachapapuriñkama.

8KawkïrmarkatixBabiloniankirNabucodonosorreyinjan luqtkaniti,janirakiwBabiloniareyinyugoparjankunkapar uchkaniti,ukamarkaruwmutuyä,espadampi,mach'ampi, usumpi,amparapamptukjañkama

Jeremiasajjukhamluräna

9Ukhamasti,janist'apxamtiprofetanakamarusa,ni yatirinakamarusa,nisamkirinakamarusa,nilayqanakarusa, janirakiwlayqanakarusaist'apxamti:“JaniwBabilonia markanreyiparyupaychapxätati”sasa.

10Jupanakajjkʼarinakparlapjjtamjja,oraqemat jayarstʼayañatakiNayastijumanakarjaqunukuñajataki, jumanakastijiwapxañamataki”sasa

11UcampisBabilonianreyinyugoparapt'asinjupar yupaychañmunirmarkanakarojja,nayajjpachpa orakepanwaantutä,sasawTatituxsarakiJupanakastiyapu yapuchapxani,ukanjakasipxani”sasa

12JudámarkanSedequíasreyiparuwtaqiakaarunakarjam sista:“Babiloniareyinyugoparukunkanakamapanipxam, juparusa,markaparusluqtapxam,ukhamatjakapxam”sasa

13¿Kunatsajumanaka,markamasa,espadampi,mach'ampi, usumpijiwapxäta,kunjämtixTatituxBabiloniamarkan reyiparjanyupaychañmunirmarkacontraarsuwayki ukhama?

14Ukhamasti,profetanakanarunakapjanist'apxamti, jupanakaxsapxiwa:‘JaniwBabiloniamarkanreyipar yupaychapxätati’sasa

15Tatituxsiwa,janiwnayaxjupanakarkhitankti,ukampis sutixaruxk'ariarunakarsupxiUkhamatnayajjjumanakar jaqunukuñajataki,jumanakata,jumanakaru,jumanakar profetanakampi,jumanakarprofetanakampi.

16Nayastisacerdotenakarusa,taqiakamarkachirinakarus akhamsaraktwa:‘TatituwakhamsiwaProfetanakaman arunakapjanist'apxamti,jupanakaxsapxiwa:Tatitun utapanyänakapaxniyawBabiloniamarkatkutt'ayatäni

17Janjupanakarist'apxamti;Babiloniamarkanreyipar luqtapxam,jakapxam,¿kunatsaakamarkaxt'unjatäspa?

18Jupanakatixprofetanakäpxchi,Tatitunarupax jupanakampïskchixa,taqich'amanTatituruw achikt'asipxpan,Tatitunutapansa,Judáreyinutapansa, JerusalénmarkanqhiparkiukayänakaxjanBabilonia markarsarapxañapataki

19Taqich'amanTatituxakhamsiwa:pilaranakatsa,lamar qutatuqita,k'uchunakatsa,akamarkanqhipharkiryänakat qhipharkiryänakatsa

20BabiloniankirNabucodonosorreyixjaniwkatuntkänti, JoacimreyinJeconiasyuqaparJerusalénmarkatBabilonia markarapaskänaukhasa,Judá,Jerusalénmarkankirjachʼa jilïrinakarusa.

21Jïsa,taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Tatitunutapansa,Judá,Jerusalénmarkanreyinutapan qhiparaskiukayänakatxa.

22JupanakastiBabiloniaruwapatäpxani, ukankapxarakiniwa,nayanjupanakarvisitt'añurukama. ucatstinayajjjupanacarojjirpäjja,ucatstiacachequeruw kutt'ayaracäsasa

28JAQTHAPI

1JudámarkanSedequíasreyinapnaqañqalltatapa,pusi mara,phisqhïrphaxsina,GabaónmarkankirAzurchachan profetaHananíasyuqapaxTatitunutapansacerdotenakan nayraqatapansa,taqpachmarkachirinakannayraqatapan nayarparläna

2Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: “Babilonianreyinyugopp'akintawaytwa”sasa.

3Pämaratjja,Tatitunutapanutjkänaukayänaka, BabiloniankirNabucodonosorreyijjakacheqatapaskäna,

Babiloniamarkarapaskänaukanakjja,akacheqaruw kuttʼayarakï.

4JudámarkanJoacimreyinJeconiasyuqaparuw kutt'ayarakï,Judáuraqinkatuntatjaqinakampchika, Babiloniamarkarsarapkänaukanakampi.

5Jeremíasprofetastisacerdotenakannayraqatapansa, Tatitunutapansaytʼatäpkänaukajaqenakan nayraqatapanwaAnaníasprofetarojjsäna.

6Jeremíasprofetastisänwa:“Amén,Tatituxukham lurarakim,Tatituxkuntixjumaxarsktaukaarunakam phuqam,Tatitunutapanyänakapsa,taqpachkatuntatapt'at yänakampi,Babiloniatakachiqarkutt'ayañataki

7Ucampisjichhajjakaarunakist'am,nayajjjumanacaru, taqejakenist'araquiwarsta

8Nayraprofetanakajjnayatnayra,jumatnayra profetanakajjwaljamarkanakacontra,jachʼareinonak contra,nuwasiñata,janwalinakatsa,usunakatsa yatiyapjjäna

9Kawkïrprofetatixsumankañatarskiukaprofetanarupax phuqhasiniukhaxa,Tatitunchiqpachkhitankatapat yatisiniwa

10UkatHananíasprofetajjJeremíasprofetankunkapat yugoapsüna,ukatstipʼakjäna

11Hananíasreyistitaqejaqenakannayraqatapanakham säna:“AkhamTatitojjsiwa.Ukhampachasa,Babiloniankir Nabucodonosorreyinyugopjja,pämaratukuykamawtaqe markanakankunkapatpʼakjäUkatJeremíasprofetax thakiparuwsarxäna.

12HananíasprofetaxJeremíasprofetankunkapatyugo p'akjañtukuyatatsti,TatitunarunakapaxJeremías profetaruwpurirakïna.

13Hananíasarsarapxam,akhamsasa:‘Tatituwakhamsiwa Jumawlawatluratyugonakp'akjasta;Ucampishierrotlurat yugonaklurarakïta”sasa.

14Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Nayajjhierrotluratmäyugoucharakta,ukhamat BabiloniankirNabucodonosorreyiryupaychapjjañapataki. Jupanakastijuparuwyupaychapxani,nayastipampankir animalanakchuraraktasasa

15UcatJeremíasprofetajjHananíasprofetarojjsänwa: Jichhajjist'am,Hananías!Tatituxjaniwkhithanktamti; ucampisjumawacajakenacarojjk'ariruconfiyapjjtajja” sasa.

16UkatpïTatituxakhamsiwa:Uñtapxam,akauraqit jaqunukupxäma,jichhamarawjiwäta,Tatiturkutkatasiñ yatichatamata.

17UcamarawAnaníasprofetajjpaqallqphajjsinjiwjjäna

29JAQTHAPI

1JeremíasprofetaxJerusalénmarkatkatuntatjilïr irpirinakaru,sacerdotenakaru,profetanakaru, NabucodonosorreyixJerusalénmarkatBabiloniamarkar katuntatapaskänaukajaqinakaruapayankänaukacartan arunakapawa

2(Ukaqhepatjja,Jeconiasreyi,reina,eunuco,Judá, Jerusalénmarkanjilïrinakapa,carpinteronaka,herreronaka, Jerusalénmarkatsarjjapjjäna)

3SafánchachanElasáyokapampi,Hilquíaschachan Gemaríasyokapampi,JudámarkanSedequíasreyipajj BabiloniamarkanNabucodonosorreyiparuwBabilonia markarkhitäna

4Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa,taqi khitinakatixkatuntatapt'atäpkiukanakaru.

5Utanaklurapxam,ukanjakasipxam;ukatstihuertanak yapuchapxam,ukatstiukaachunakmanq'apxam; 6Warminakampijaqichasipxam,yuqallwawanaka,imill wawanaka;yuqanakamatakixwarminakuchasipxam, phuchhanakamaruschacharkatuyapxam,ukhamatyuqall wawanaka,imillwawanakawawanïpxañapataki;ukhamat ukanjilxattapxañamataki,janjuk'amp jisk'achasipxañamataki

7Kawkïrmarkantïnayajjkatuntatäpksmaukamarkan sumankañthaqhapjjam,ukatTatiturmayisipjjam,uka markansumankañajjutjaskakiniwa.

8Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Jumanaktaypinkapkiukaprofetanakamasa,yatirinakamasa, janiraksallqjapxamti,janiraksamkanakamarist'apxamti.

9Jupanakajjnayansutijjaruwkʼarinakparlapjjtamjja, janiwnayajjjupanakarkhitankti”sasa

10Tatituxakhamsiwa:Babilonianpaqallqtunkamara phuqhasxani,nayastijumanakarvisitt'apxäma,suma arunakphuqhapxarakïma,ukhamatakachiqar kutt'apxañamataki.

11Nayajjyattwakuntïjumanakarlupʼktaukanakjja, sumankañamtapjjayätwa,janiwjanwalïñamtktati, ukhamatjumanakarsuytʼattukusiñatakejja.

12Ukapachawjawsapxitäta,nayarmayisirsarapxäta, nayastiist'apxäma

13Jumanakaxthaqapxita,jikxatapxita,kunapachatixtaqi chuymathaqhapxitani

14Nayastijumanakanjikxatapxäma,Tatituxsiwa, katuntatäpxañamatakiwapanukupxäma,taqimarkanakata, kawkirutixjumanakarirpkämaukanakatsaapthapipxäma, sasawTatituxsarakiKawkirutixkatuntatirpkäyätuka chiqaruwwasitatirpapxäma.

15Jumanakaxsapxtawa:‘TatituwBabilonianprofetanakar jaktayapxitu’sasa

16Yatipxam,Davidantronopanqunt'atäkiukareyin Tatituxakhamsiwa,akamarkanjakapkiuka markankirinakatsa,jumanakampchikajankatuntatäpkiuka jilanakamatsa.

17Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Uñjapxam,espada, mach'a,usunakjupanakxaruxapayanirakïwa,ukatstijan walihigonakaruñtatawtukuyä,janmanq'añjam higonakjama

18Nayastiespadampi,mach'ampi,usumpiarknaqayä, kawkïrmarkanakatixjupanakarjaqunukuwayktauka markanakarapanukupxañapataki

19Nayanarunakaxarjanist'apxataplayku,Tatituxsiwa, nayaxprofetanakanuywatanakajtuqijupanakarkhitanta, walialwatsartasinkhithaniukampisjaniwist'añ munapktati,sasawTatituxsarakisasa

20JumanakaxTatitunarunakapist'apxam,taqikatuntat jaqinaka,khitinakarutixJerusalenatBabiloniamarkar khitktaukanakaru

21Taqich'amaniTatitu,IsraelanDiosapaxa,AcabColaías yuqapata,SedequíasMaaseíasyuqapatsiwa,jupanakax nayansutixark'arinakarsupxtam.NayastiBabiloniankir Nabucodonosorreyinamparaparuwkatuyäucatjupajj jumanacannayranacamanjiwarayani;

22BabiloniankirJudámarkankatuntatjaqinakaw jupanakatmämaldeckatuqapxani,akhamsasa:“Tatituw

SedequíasukhamarakAcabukhamtukuyapxätam, khitinakarutixBabiloniankirreyixninampnakhantkatayna. 23Israelmarkanjanwaliluräwinakapa,jaqimasipan warminakapampiswachuqjuchaluratapa,sutixark'ari arunakarsupxatapata,janiwnayaxjupanakarsiskti.nayasti yattwa,nayastimäqhanañchirirakïtwa,sasawTatitux sarakisasa

24JumastiNehelamitaSemaíaschacharuwakhamsasma: 25Taqich'amaniTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: “Jumawsutimtuqicartanakapayanista,Jerusalén markankirtaqijaqinakaru,MaaseíassacerdotenSofonías yuqapampiru,taqisacerdotenakarusa:

26TatituxJoiadásacerdotelantisacerdoteruwutt'aytamxa, Tatitunutapanjilïrinakäpxañamataki,khitinakatix loqtatäpki,profetäpkiukanakaru,carcelar jist'antapxañamataki.

27Jichhasti,¿kunatsaAnatotmarkankirJeremiasarojjjan cheqañchkta,jupajjjumanakejjprofetäkaspasukhamwa uñtʼayasi?

28UkatwaBabiloniamarkarkhitanipxitu:“Akakatuntat jaqinakaxjayapachawa,utanakalurapxam,ukan jakasipxam.ukatstihuertanakyapuchapxam,ukatstiuka achunakmanq'apxarakim

29SofoníassacerdotejjJeremíasprofetanistʼasawuka cartaliytʼäna.

30UkatstiTatitunarupaxJeremiasaruxpurintäna,akham sasa:

31Taqikatuntatjaqinakarkhithapxam,akhamsasa: “TatituwNehelamitaSemaíastuqitsiwaSemaíasprofetax jumanakarprofecíaarsüna,nayastijaniwkhithankti,jupasti k'ariruwatinisipxsma.

32UkatpïTatituxakhamsiwa:NayajjnehelmitaSemaías chacharu,wawanakaparmutuyäwa,jupajjjaniwmäjaqejj akamarkataypinutjkaniti.janirakiwkuntixnayax markajatakixaskinaklurkäukuñjkaniti,sasawTatitux sarakiTatiturkutkatasiñyatichataplayku

30JAQTHAPI

1TatituxJeremiasaruxakhamsiwa:

2IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa:“Taqiarunakmä librorqillqt'am”sasa

3Tatituxsiwa,urunakaxpurininiwa,Israelmarkaxaru, Judámarkajankatuntatjaqinakarkutt'ayarakï,kawkïr oraqtixnayraawkinakaparchurktaukauraqiruwkutt'ayä, jupanakastikatuntasipxani.

4UkaarunakTatituxIsraelmarkatsa,Judámarkatsa arsüna.

5Tatituxakhamsiwa:Nanakaxkhathati,axsarañaru ist'apxta,janiwsumankañaruist'apkti

6Jichhastijiskt'asipxam,mächachaxusurïtati?¿Kunatsa sapachacharuxamparanakapamplomoparuchatuñjta,mä warmiruñtata,taqiajanupasch'uxñaruwtuku?

7¡Ay!Ukauruxjach'apuniwa,janiwkhitisukaurux ukhamäkiti,Jacobunt'aqhisiñpachapawa;ucampisjupajj ucatqhespiyatäniwa”sasa

8Taqich'amanTatituxsiwa:“Jupanyugopkunkamat p'akjaskä,chinuntanakamarusp'akjarakïwa,yaqha markankirinakaxjaniwmayampsajuparyupaychxaniti

9JupanakastiTatituDiosaparuwyupaychapxani,David reyiparu,khitirutixnayaxjupanakarsayt'aykäukaru

10Ucatwajanajjsaramti,Jacobuywatajja,siwa:Israel,jan axsaramti,nayastijayachiqatqhispiyäma,wawanakamarus katuntaturaqitqhispiyapxämaJacobuxkutt'anxaniwa, samarañanjikxatasi,amukt'ani,janirakiwkhitisjuparux axsaraykaniti”sasa.

11Nayastijumampïsktwa,jumarqhispiyañataki,Tatitux siwa,kawkirutixch'iqiykämaukamarkanakartaqpach tukjaskä,ukampisjaniwtukjkämati.

12Tatituxakhamsiwa:“Tʼaqhisiñamaxjaniw qullañjamäkiti,usuchjatamaxwalich'amawa”sasa

13Janiwkhitisjumararxatirisutjkiti,jumar katuntatäñamataki

14Taqimunasirinakamaxjumatarmasipxtawa;janiw thaqktamti;Nayastimäuñisirinch'akhapampi,jansintt'asir jaqinmutuyäwipampi,waljajuchanakamatusuchjaysma; Juchanakamajjjukʼampjiljjattataplayku.

15¿Kunatsat'aqhisiñamatarnaqasta?llakimajjjan qollañjamawa,waljajuchanakamatjja,juchanakamajj jiljjattataplaykojja,nayajjjumaruwukanaklurta.

16Ukhamastitaqikhitinakatixjumarmanq'antapkätam ukanakaxmanq'antatäpxaniuñisirinakamasti,sapa mayniwkatuntatäpxani;Khitinakatixjumarlunthapkätam ukanakaxmäyänaklunthatatäpxani,taqikhitinakatix jumarkatuntapkiukanakarustinayaruwkatuntapxä”sasa

17Nayawk'umaräma,usuchjatanakamatk'umarapïma, sasawTatituxsarakiJupanakastijaqunukutawsapxtam, sapxarakïtamwa:“AkaxSiónukawa,janiwkhitisthaqkiti” sasa.

18Tatituxakhamsiwa:Uñtapxam,Jacobuncarpanakapan katuntatjaqinakarkutt'ayarakï,ukanjakañutanakapat khuyapt'ayarakï.Markaxjupanjach'amontónpatxaruw sayt'ayatäni,palacioxkunjämtixutjkiukarjamawqhiparani 19Jupanakatwayuspärañasa,kusisirinakanarupsamistuni, nayastijupanakaruxwaljaptayarakïwa,janirakiw juk'akïpkanitiJupanakarustijach'añcharakïwa,janiw jisk'akïpkaniti

20Wawanakapastinayrapachanakjamawtukupxani, tamapasnayanayraqatansumasayt'ayatäniwa,taqi t'aqhisiyirinakarusmutuyarakïwa

21Jach'ajilïrinakapaxjupanakatjutapxani,marka apnaqirixjupanaktaypitmistuniNayastijak'achasiyä, jupastinayaruwjak'achasini,¿khitirakakaxchuymapnayar jak'achasiñatakch'amanchaski?sasawTatituxsaraki.

22Jumanakaxnayanmarkajäpxätawa,nayastijumanakan Diosamäxä

23Tatitunthayapaxwalicoleratmistuni,mäthaya thayt'aniwa,janwalijaqinp'iqiparuwt'aqhisiñamp jaquqani.

24Tatitunjach'acolerasiñapaxjaniwkutt'anxaniti,jupar phuqhañkama,chuymapanamtanakapphuqhañkama

31JAQTHAPI

1UkapachparakiwTatituxsaraki:Israelantaqi familianakapanDiosapäskäwa,jupanakastinayan markajäpxarakiniwa

2Tatituxakhamsiwa:“Espadampiqhipharkirjaqinakax wasarankhuyapayasiñjikxatapxänaIsraelmarkarus, kunapachatixnayaxjuparsamarañapataksarkäyätukhaxa

3Tatituxnayratpachuñstawayitu,akhamsasa:‘Jïsa,wiñay munasiñampiwjumarmunassma,ukatwamunasiñampi irpapxsma

4Israelanvirgentawaqu,mayampiwsayt'ayäma,jumasti sayt'ayatätawa.

5JumastiSamariaqullunakanuvayapuchañyapuchäta, yapuchirinakaxyapuchapxani,ukatstimanq'apxarakiniwa.

6MäuruwEfraínqullunuñjirinakaxarnaqasipxani: “Sartam,SiónmarkarmakhatapxañäniTatituDiosasan ukar”sasa

7Tatituxakhamsiwa:Jacoblaykukusisitq'uchupxam, jach'ajilïrinaktaypinjach'atarnaqasipxam:yatiyapxam, jach'añchapxam,sapxam:Tatay,markamaruxqhispiyam, Israelanqhiparanijaqinakaru

8Nayastialaytoqetwajupanacarojjirpani,uraqpachat apthapï,juykhunaka,cojonaka,ususirwarmi,ususirwarmi, waljajaqenakawukarkuttʼapjjani

9Jupanakajjjachtʼasisawjutapjjani,achiktʼasisawnayajj jupanakarirparakï,umajawiranakancheqathaknamirpä, ukanjjajaniwlanktʼasipkaniti,nayajjIsraelanawkipätwa, Efraínchachastijilïrwawajawa

10Markanaka,Tatitunarunakapist'apxam,ukatjaya islanaktuqiryatiyapxam,sapxam:‘Israelmarkar ch'iqintirixjuparuwapthapini,juparustiuñjani,kunjämtix mäawatirixovejanakapuñjkiukhama.

11TatituxJacoburqhispiyawayi,jupatsipanjuk'amp ch'amanijaqinamparapatqhispiyaraki

12UkatwaSiónsatjach'auraqinq'uchupxani,ukatsti Tatitunsumachuymaparpurt'asipxani,trigo,vino,aceite, oveja,vacayuqallwawanaka,ukatstimäumampwarantat huertaruñtatawjakasipxani.janiwjuk'ampllakisipkaniti. 13Ukapachawvirgentawaquxthuqt'äwinkusisipxani, wayntawaqunakasjilïrinakaskusisipxani,nayax llakinakaparuxkusisiñaruwtukuyä,jupanakar chuymacht'arakï,llakinakapatkusisiyarakï

14Nayastisacerdotenakanalmaparuwlik'impi sacerdoterakï,markajastinayansumakankañampi phuqt'atäniwa,sasawTatituxsaraki

15Tatituxakhamsiwa:Ramámarkanxmäaruwist'asïna, jach'ajach'atukuñanaka,jach'ajach'atukuñanaka;Rahel wawanakapatjachatapatjja,janiwwawanakapat chuymachtʼatäñmunkänti,janchuymachtʼatäpjjataplayku 16Tatituxakhamsiwa:Janiwjachañamäkiti, nayranakamsajanijachaqt'asimti,luräwinakamastiaskinak katuqatäniwa,sasawTatituxsarakiuñisirinakanoraqet kutt'anipxani.

17Tatituxsiwa:“Wawanakamaxjupanakanqurpapar kutt'anipxañapatakiwsuyt'äwixutji”sasa

18ChiqpachansaEfraínchachanukhamjachirist'ta. Jumawnayarmutuyista,nayastimutuyatätwa,kunjamtïmä vacajanyugoparyatintatäkiukhama.JumawTatitu Diosaxätaxasasa

19Chiqpachansa,kutikipstasinxa,arrepentisiwaytwa;ucat yatichatäjjäyätaukaqhepatjja,thiyajjaruwjawqʼjayäta: phenqʼatwa,jïsa,phenqʼachatawuñjasta,waynäkasajj jiskʼachatäñajaptʼasitajlaykojja

20¿Efraínchachajjmunatwawajäpachati?¿jupaxsuma wawäpachati?Niyakejjaynayajjjupacontraparltajja,jupat amtasiskaktwaChiqpachansajupatkhuyapt'ayä,Tatitux siwa.

21Thakhichimpunakutt'ayañamawa,jach'aqullunak luram,jach'athakiru,kawkïrthaktixsarktaukathaknam uñt'ayañamawa.

22¿Qhawqhapachassaräta,qhipharkirphuchha?Tatitux mämachaqyänakakauraqinlurawayi,mäwarmiwmä chacharmuyuntani”sasa

23Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: JichhakamaxJudáuraqinsa,markanakapansaukaarunak apnaqapxani,nayakatuntatjaqinakarkutt'ayañkama Tatituxbendicipxtam,chiqaparuñjañuta,qullanqullu!

24Judámarkansa,taqimarkanakansayapuchirinakampi, ovejanakampimisturinakampiwjakasipxani

25Nayajjqarjataalmarojjqarjta,llaktʼattaqejaqenakarus waktʼayaraktwa

26Ukist'asinsartasinuñjta;ucatikitjjanayarojjwali muxsapunïnwa.

27Tatituxsiwa,urunakaxpurininiwa,Israelanutaparu, Judáuraqinakarujaqinjathapampi,uywanakanjathapampi yapuchañkama.

28Kunjamtïnayajjjupanakaruñjktaukhama, apthapiñatakisa,tʼunjañatakisa,tʼunjañatakisa, tʼunjañatakisa,tʼaqhisiyañatakisa.uqhamarakiwnayajj jupanakaruñjä,utachañataki,yapuchañataki,sasawTatitux saraki

29Ukaurunakanstijaniwjuk'ampsapxaniti:‘Awkinakax mäq'añuuvamanq'apxi,wawanakankisunakapax ch'uqt'atawa’sasa

30Ukampissapamayniwjanwaliluratapatjiwani,khititix k'allk'uuvamanq'kiukaxkisunakapaxch'uqt'atäniwa

31Tatituxsiwa,Israelanutapampi,Judáuraqimpimä machaqarust'äwilurarakï.

32JaniwkunjamtïnayraawkinakapampixEgiptouraqit irpsuñatakamparatkatthapkäyätukauruxarust'awaykta ukhamarjamäkiti.Ukaarust'äwixp'akintapxitu,nayax jupanakanchachakïkchiyätsa,Tatituxsiwa

33Ucampisakaarust'äwiwIsraelanutapampluraskäUka urunakqhipatsti,Tatituxsiwa:“Nayaxkamachix chuymanakaparucharakï,chuymanakaparusqillqarakï” sasaJupanakastijupanakanDiosapäniwa,jupanakajj nayanmarkajäpjjaniwa”sasa.

34Jupanakajjjaniwmayampsajaqemasiparusa,jilaparus yatichapjjaniti:“Tatiturojjuñtʼapjjam,taqeniwnayarojj uñtʼapjjetani,jiskʼatjachʼajilïrinakama,nayajjjuchanakap pampachä,janirakiwmayampsajuchanakapatamtaskäti” sasa

35Tatituxakhamsiwa,khititixuruxintixqhant'ki, phaxsimpiwarawaranakampiarumanqhant'ayi,lamar qutart'aqanuqki,kunapachatixjach'ajach'atukuñanakax walthuqt'kiukhaxa.Taqich'amanTatituwsutipaxa.

36Tatituxsiwa,ukakamachinakaxnayatjithiqtatäni ukhaxa,Israelanwawanakapaxwiñayatakiwnayan nayraqataxmämarkartukupxani

37Tatituxakhamsiwa:Alaxpachatejjtuputäspa,aka oraqencimientonakapsasumyatjjatatäspaukhajja,nayajj Israelantaqpachwawanakaparapanukurakï,taqe luratanakaplayku,sasawTatituxsaraki

38Tatituxsiwa,Hananeltorretqalltasinesquina punkukamawmarkaxTatitutaksayt'ayatäni

39UkatupuñastiGarebqullupataruwsarani,Goat uksaruwmuyuntani.

40Jiwatanaka,laq'a,Cedrónjawirkama,intijalsutuqinkir caballopunkuesquinakama,Tatitutakixqullanäniwa janirakiwwiñayatakch'uqt'atäxaniti,janirakiw liwxatatäxaniti

32JAQTHAPI

1JudámarkanSedequíasreyintunkamaraapnaqatapa, Nabucodonosorreyintunkallatunkanmaraapnaqatapa, TatitunarunakapaxJeremiasaruxpurintäna.

2UkapachawBabiloniareyinejercitopajjJerusalénmarkar muyuntäna,Jeremíasprofetasticarcelanpatiopan jistʼantatäjjänwa,ukajjJudáreyinutapankänwa.

3JudámarkanSedequíasreyipaxjist'antatänwa,akham sasa:“¿Kunatsaprofecíaarstaxa,akhamsasa:‘Tatitox akhamsiwa:‘AkamarkarBabilonianreyipanamparapar katuyä,jupawkatuntxani’sasa

4JudámarkanSedequíasreyipajjjaniwcaldeonakan amparapatqhespikaniti,janukastiBabiloniareyin amparaparuwkatuyatäni,jupampiwlakatlakaruparlani, nayranakapastinayranakapuñjani.

5JupastiSedequíaschacharuwBabiloniamarkarirpxani, juparvisitt'añkamawukankani,sasawTatituxsaraki

6Jeremiasastisarakïnwa:Tatitunarupawnayarpurinitu: 7SalumtiyumanHanaelyuqapawjumarjak'achasini, akhamsasa:‘Anatotmarkanutjkiukayapualasim,uka yapualañataki.

8UcatHanameeltiojanyoqapajjcarcelanpatiopanTatitun aruparjamnayarjak'achasisinsaraquituwa:“Anatotsat cheqanyapujjaalasim,Benjamínsatcheqanqui,herencia katoqañajjjumanquiwa,qhespiyasiñajjjumanquiwajuma pachpatakialasimUcapachawTatitunarupätapamuyasta 9NayastiAnatotmarkanHanaeltiojanyoqapanyapup alasiyäta,ukatstitunkapaqallqunsicloqollqepesarakta

10Ukxarustiukachimpunakqillqantayätwa,ukat sellayarakta,testigonakapthapisinxa,balanzanakanqullqip pesarakta

11Ukhamatwaalasitapatuñacht'äwinakapthapta, kamachirjama,costumbreparjamsellatäkiukatjist'aratäki uka

12NayastiNeríaschachanBarucyokaparuwchurarakta, jupastiMaaseíaschachanyokapawa,Hanameeltiyujan yoqapannayraqatapansa,alañlibronqillqantapkiuka testigonakannayraqatapansa,carcelanpatiopan qunt'atäpkänukajudionakannayraqatapan.

13NayastiBarucnayraqatanakhamsasawarsta: 14Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Akauñacht’awinaka,akauñacht’awialaña,panpachanixa sellado,ukhamarakiakauñacht’awinakaxajist’aratawa; laq'atluratmäphukhuruwuchapxam,ukhamatwalja urunakjakasipxañapataki.

15Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Utanaka,yapunaka,uvayapunakaswasitatakauraqin katuntatäniwa

16NayastiNeriasanBarucyokaparalasitapat qhanañcht'asajja,Tatituruwmayisiyäta

17¡AyDiosTatay!uñjam,jumawjach'ach'amamampi alaxpachampi,akapachampilurtaxa,amparluqtata,janiw kunasjumatakixsintich'amäkiti

18Jumawwaranqwaranqajaqinakarkhuyapt'ayasta, awkinakanjanwaliluratanakapsajupanakatqhipa wawanakanamparaparuwkutt'ayarakta:Jach'aCh'aman Diosa,taqich'amanTatitu,jupansutipawa

19Jach'aamtäwinakama,ch'amanilurañanakama, nayranakamxataqijaqinsarnaqäwinakaparuwjist'araskta, sapamaynirukunjämtixlurapkiukarjama,luräwinakapan achuparjama

Jeremiasajjukhamluräna

20JupanakastiEgiptouraqinxa,jichhürkamasa,Israel markansa,yaqhajaqinaktaypinsa,muspharkañanaklurapxi. Jumaruxmäsutiuñt'ayaraktam,jichhürunakanjama; 21IsraelmarkamaruxEgiptouraqitirpsuwaytaxa, unañchanakampi,muspharkañanakampi,ch'aman amparapampi,amparluqxatampi,waliaxsarañampi

22Jupanakaruxakauraqichurtaxa,awkinakaparu churañatakijuramentolurapktaukauraqi,lechempi, misk'impiphuqhantaturaqi;

23Jupanakastimantasinstiuraqiruwkatuntapxäna ukampisjaniwarumaruxist'apkänti,janirakiw kamachimarjamsarnaqapkänti;jupanakaxjaniwkuns lurapkititaqikuntixjumaxjupanakarsisktaukanakxa, ukatwataqiakajanwalinakjupanakarpuriytaxa

24Uñtapxamqullunaka,markarkatuntañatakiwjutapxi; ukatstiukamarkaxcaldeonakanamparaparuwkatuyatäxi, jupanakaxukamarkampnuwasipxi,espadampi,mach'a pachampi,usumpiJumastiukuñjaraktawa

25Jumastinayarojjsista:TatitDiosay,qollqempiyapu alasim,ukattestigonakapt'asim;Ukamarkaxcaldeonakan amparaparuwkatuyatäxi

26UcatstiTatitunarupawJeremiasarojjpurinïna: 27NayaTatitu,taqijañchinDiosapaxa,¿kunasnayatakix sintich'amäspa?

28UkatpïTatituxakhamsiwa:Nayajjakamarkajj caldeonakanamparaparuwkatuyä,Babiloniamarkan Nabucodonosorreyipanamparaparuwkatuyä

29Akamarkarnuwasircaldeojaqinakaxjutasinaka markarninampphichhantapxani,ukatutapataruwBaal diosaruxinciensoluqtapxi,ukatyaqhadiosanakarumañ waxt'äwinakwarxatapxi,nayarcolerayañataki.

30Israelanwawanakapasa,Judámarkankirinakas waynäkasinjanwalinaklurapxitu,israelitanakax amparapampluratapampikiwnayaruxcolerayapxitu,sasaw Tatituxsaraki

31Akamarkaxnayatakixcolerasiñajataki, colerasiñajatakixmäjach'acolerasiñajawa,ukamarkax lurapkiukaurutpachjichhürkamanayannayraqatajat apsuñajataki,

32Israelitanakasa,Judámarkankirinakasnayar colerayañatakejjjanwalinaklurapjjataplaykojja, jupanakasa, reyinakapasa, jilïrinakapasa, sacerdotenakapasa,profetanakapasa,Judámarkankirinaka, Jerusalénmarkankirinaka

33Jupanakastiqhipäxaruwkutt'apxitu,janiwajanupar kutt'apkituti.

34Ucampisq'añuchañataquiwnayansutijuñt'atutar ajjtasiñanacapuchapjje.

35UkatstiBaalchachanjach'autanakaplurapxäna,Hinom yuqapanvallepan,ukhamatyuqanakapampi phuchanakapampixninataypitMolocmarkarirpañataki Judámarkarjucharpuriyañatakejjjaniwnayajjjupanakar siskti,janirakiwnayarusamtaskti

36JichhastiIsraelanTatitDiosapaxakamarkatsiwa: “Babiloniamarkanreyinamparaparuwkatuyatäni espadampi,mach'apachampi,usumpi

37Uñtapxam,taqimarkanakatapthapipxä,kawkirutix jupanakaruxcolerasiñajampi,colerasiñajampi,jach'a colerasiñampialisnukuwaykta;nayastijupanakaruxaka chiqarkutt'ayarakï,jankunausunjakayañataki.

38Jupanakastinayanmarkajäpjjaniwa,nayastijupanakan Diosapäjjarakïwa

39Jupanakaruxmächuyma,mäthakhichurarakï, wiñayatakinayaraxsarapxañapataki,jupanakanaskipataki, wawanakapanaskipataki

40Jupanakampwiñayarust'äwlurarakï,jupanakatjan jithiqtañataki,jupanakaraskinaklurañataki.ucampisnayajj ajjsarañajjchuymanakaparuwucharakï,nayatjan jitheqtapjjañapataqui

41Jisa,jupanacarojjjupanacarojjsumalurtʼañataquiw kusisiyä,ucatjupanacarojjchekapuniwakaoraken yapuchä,taqechuymajjampi,taqealmajjampi

42Tatituxakhamsiwa:Kunjämtixnayaxtaqiukajach'a janwalinakakamarkarapankta,ukhamarakiwtaqiaskinak jupanakarapanini,kuntixnayaxjupanakararsuwaykta ukanakxa

43Akauraqinyapunakaxalasitäniwa,ukauraqitsti sapxaraktawa:“Janjaqini,janirakiwanimalanakas ch'usawjaxa”sasaukaxcaldeonakanamparaparuw katuyatäxi

44Jaqenakajjqollqempiwyapunakalapjjani,pruebanak qellqapjjani,sellapjjarakini,Benjamínoraqensa,Jerusalén jakʼankircheqanakansa,Judámarkankirmarkanakansa, qollunakansa,vallenkirmarkanakansa,surtoqenkir markanakansa,nayawkatuntatjaqenakarojjkuttʼayarakï” sasawTatituxsaraki

33JAQTHAPI

1UkatstiTatitunarupaxpayïrkutiwJeremiasarux purirakïna,carcelanpatiopanjist'antatäskänaukhaxa

2UklurirTatituxakhamsiwa,ch'amañchañataki;Tatitusti jupansutipawa;

3Nayarjawsapxita,nayastijaysapxäma,jach'a ch'amaninakuñacht'ayapxäma,janyatktaukasasa

4IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa,akamarkan utanakapatsa,Judáreyinakanutanakapatsa,qullunakana, espadampit'unjatäkiukautanakatsa

5Caldeonakampnuwasirjutapxi,ukampisukaxjaqinakan jiwatjanchipampphuqantañatakiwjutapxi,jupanakarux colerasiñajampi,colerasiñajampijiwayawayta,janwali luräwinakaplaykuakamarkatimantawayta.

6Uñtapxam,nayawk'umaräña,qullaapani,jupanakarux qullarakïwa,sumankañampi,chiqakankañampis jupanakaruxuñacht'ayarakïwa.

7Judámarkankatuntatjaqinakaru,Israelankatuntat jaqinakarkutt'ayarakï,nayrïrkunjämtixsayt'ayatäkän ukhama.

8Nayastijupanakaruxq'umachä,taqijanwali luratanakapatq'umachä,nayacontrajuchalurapki ukanakataucatnayajjtaqejuchanacapatperdonäjja,cuna juchalurapjjatapa,nayacontrajuchalurapjjatapa

9Nayatakixukasutixkusisiñawa,jach'añchatäniwa, jach'añchatäniwataqiakapachankirmarkanakanayraqatan, jupanakaxtaqiaskinaklurktaukanakist'apxani

10Tatituxakhamsiwa:Wasitatakachiqanist'asini, jumanakaxsapktaukach'usach'usa,janjaqini,jan animalanakani,Judámarkan,Jerusalénmarkan callenakansa,ch'usa,janjaqini,janjaqini,jan animalanakani

11Kusisiñaru,kusisiñaru,novionarupa,novianarupa, khitinakatixsapkiukanakanarupa:‘Taqich'amaniTatitur jach'añchapxam,TatituxwalisumawaJupan khuyapayasiñapaxwiñayatakiwutjani,khitinakatixTatitun

Jeremiasajjukhamluräna

utaparjach'añchañsacrificioapanipkaniukanakatsa Nayastiakauraqinkatuntatjaqinakaruxkutt'ayarakïwa, kunjamtïnayrïrkutixutjkänaukhama,sasawTatituxsaraki sasa.

12Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Ukacheqanjja,jan jaqeni,jananimalanakanchʼusacheqanwa,ukhamarak taqemarkanakanjja,awatirinakajjovejanakap iktʼayapjjarakini.

13Qullunaktaypinkirmarkanakanxa,qullutuqinkir markanakanxa,aynachtuqinkirmarkanakanxa,Benjamín uraqinakansa,Jerusalénjak'ankirchiqanakansa,Judá uraqinakansa,ovejanakaxwasitatyatiyirjaqin amparaparuwsarapxani”sasawTatituxsaraki.

14Tatituxsiwa,kunaaskinaktixnayaxarsuwayktxauk phuqhañurunakaxpurininiwa,Israelanutaparu,Judá markankirinakataki.

15Ukaurunakansa,ukaurunakansa,Davitaruxaski kankañRamaruwjiltayäJupastitaripäwimpi,chiqapar uñjañampioraqenphuqhani.

16Ukaurunakanjja,Judámarkajjqhespiyatäniwa, Jerusalénmarkastijankunajanwaltʼäwinjakasiniwa,uka sutimpiwsutipajjakhamsatäni:“Tatituncheqapätas”sasa.

17Tatituxakhamsiwa:DavidaxjanipuniwIsraelanutapan tronopanqunt'asiñapmunkaniti;

18Levitasacerdotenakasjanirakiwmäjaqejjnayat naktayañmunapkaniti,nakt'ayatwilañchaluqtañataki, t'ant'awilañchanaktayañataki,sapürusacrificioluqtañataki

19TatitunarupaxJeremiasaruxpurintäna,akhamsasa:

20Tatituxakhamsiwa:Jumanakatixurutarust'äwix p'akintapxäta,arumanarust'äwixp'akintapxasma,januruy arumawpachaparjanutjañapataki;

21UkhamajjDavidservirijampiarustʼäwijajjpʼakintatäpan, tronopanjanmäyoqallreyïñapatakilevitanakampichika sacerdotenakampi,nayanyanapirinakajampi.

22Kunjämtixalaxpachankirejercitonakaxjanjakt'kaspa, nilamarqutanch'allastuputäkiukhama,ukhamarakiw nayaxDaviduywataxanwawanakapsa,nayarluqtir levitanakaruswaljaptayaskä

23TatitunarunakapastiJeremiasaruwpurirakïna:

24¿Janitjumaxamuyktatikuntixakajaqinakaxarsupki: ‘Tatitoxajllitpäfamiliaruwapanukuwayxi?uqhäm jupanacajjmarcajjarojjjiskʼachapjjänwa,jupanacanayrajj janjucʼampmämarcartukupjjañapataqui.

25Tatituxakhamsiwa:Nayanarust'äwixaxjanitixuruy arumaxutjkchixa,janitixalaxpachanukhamarak akapachanwakichäwinakapjanutt'aykäti; 26UkapachawJacobunwawanakaparusa,David uywataxarusapanukurakï,ukhamatjankhitiwawanakapat Abraham,Isaac,Jacobchachanwawanakapar apnaqañapataki,nayawkatuntatuñjasipkänaukanakar kutt'ayä,jupanakatkhuyapt'ayarakï

34JAQTHAPI

1BabiloniamarkanNabucodonosorreyipampi,taqi ejercitopampi,taqimarkanakampi,taqimarkanakampi, Jerusalénmarkampi,taqimarkanakampinuwasipkäna ukhawTatituxJeremiasaruxyatiyäna

2IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa:Judáuraqin Sedequíasreyiparsarapxam,juparsapxam:‘Tatituw akhamsiwaNayastiakamarkaBabilonianreyipan amparaparuwkatuyä,jupastininampiwphichhantani

3Janiwjupanamparapatqhispipkätati,janukastijupar katuntatäpxätawa.nayranakamastiBabiloniamarkan reyipannayranakapuñjani,jupastilakalakaruwparlani, ukatstiBabiloniaruwsaräta”sasa.

4JudámarkanSedequíasreyi,Tatitunaruparist'am; Tatitustisiwa:“Janiwespadampijiwkätati”sasa 5Ukampisjumaxsumakiwjiwarakïta,nayraawkinakaman nakhantatanakapampi,nayrareyinakannakhantatapampi, ukhamarakiwjumatakixq'apkirq'apkirqullanak phichhantapxaniJupanakastijachapxarakïtamwa:‘¡Ay tata!Nayastiarunakarsuwayta,sasawTatituxsaraki sasa

6JeremíasprofetastitaqiakaarunakJudámarkan SedequíasreyiparuwJerusalénmarkanparläna

7KunapachatixBabiloniareyinejercitopaxJerusalén markampi,Judáuraqinqhiparkiukamarkanakampi,Laquis, Azecamarkanakampnuwaskäna,ukajark'aqatmarkanakax Judámarkanakatqhiparapxäna

8TatituxJeremiasaruxarsüna,Sedequíasreyix Jerusalenankirtaqpachjaqinakampmäarust'äwiluräna, jupanakarqhispiyasiñyatiyañataki

9Ukhamatsapamayniesclavopar,esclavopar antutxañapataki,hebreojanukaxhebreoukhamäkchisajan khitisjupanakatluqtañapataki,mäarunxa,mäjudío jilaparu.

10Taqijilïrinakampi,arust'äwirmantapkiukajaqinakax ist'apxäna,sapamayniuywataparu,uywataparjanmayamp luqtañapatakqhispiyatäñapist'asinxa,ist'apxäna,ukatsti antutxapxänwa

11Ukjjarusti,jupanakajjkutikipstapjjänwa,kawkïr esclavonakarusa,sirvientanakarusantutatäpkänaukanakar kuttʼayasajjesclavonaklayku,sirvientanakaplaykuw istʼayapjjarakïna

12UcatTatitunarupajjTatitunJeremiasarojjpurintäna: 13IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa:Nayastinayra awkinakamampixmäarust'äwilurta,kunaurutixEgipto uraqit,esclavonakanutapatirpkäyätukauruxa.

14Paqallqmaratukuyarojja,sapamayniwmähebreo jilataparsarjjapjjäta,jupajjjumanakaraljapkätamsuxta marajumarluqtkaniukkhasti,jumatqhispiyäta,ukampis awkinakamaxjaniwnayarist'apkituti,janirakiwist'apkituti 15Jichhastijumanakaxkutikipstapxtawa,nayan nayraqataxchiqaklurapxtaxa,sapamaynijaqimasipar qhispiyasiñyatiyasaJumanakastinayanayraqatanmä arust'äwilurapxtaxa,sutixatuñt'atäkiukautanxa

16Ucampisjumanakaxsutixq'añuchapxaraktawa,sapa mayniwuywatapar,uywataparkutt'ayapxarakta, khitinakarutixmunañaparjamqhispiyapkäyätukar kutt'ayapxaraktaxa,jumanakanesclavopäpxañapataki, uywatwarmipäpxañapataki

17UkatpïTatituxakhamsiwa:Jumanakaxjaniwnayarux ist'apktati,sapamayniwjilaparu,sapamaynijaqimasipar qhispiyasiñyatiyañatakiucatstinayawjumarojjaka oraqenreinonakaparapanukuñamataklurapjjäma

18Khitinakatixarust'äwixp'akintapkituukanakaru,naya nayraxarust'äwinarunakjanphuqhapkiukanakarux churarakïwa,ukavacaqallurpächiqarkhuchhuqasa,uka vacaqallunchiqanakaptaypiru

19Judámarkanjilïrinakapampi,Jerusalénmarkan jilïrinakapampi,eunuconakampi,sacerdotenakampi, ukhamaraktaqiukamarkankirinakampi,vacaqallun chiqanakaptaypiru

Jeremiasajjukhamluräna

20Nayastiuñisirinakapanamparaparuwkatuyä,jakañ thaqirinakanamparaparuwkatuyä,jiwatjanchinakapax alaxpachankirjamach'inakataki,akauraqinkir animalanakatakismanq'atäniwa.

21JudámarkanSedequíasreyiparu,jilïrinakaparus uñisirinakapanamparaparuwkatuyä,jiwañap thaqhirinakaru,Babilonianreyinejercitoparu,jumanakat mistxatäpkiukanakaru.

22Tatituxsiwa,jupanakaruxakamarkarkutt'ayapxäma Ucampisnuwasipxani,katuntasipxani,ninampiw phichhantapxani,nayastiJudámarkanjankhitinjakirir tukjarakï

35JAQTHAPI

1JudámarkanJosiasreyinJoaquimyuqapan urunakapanxa,TatitunarunakapaxJeremiasaruxpurintäna 2Recabitanakanutaparsarapxam,jupanakampparlt'apxam, Tatitunutaparirpapxam,mäcuartoru,ukatstivino umt'apxam

3UkatstiJeremíaschachanJaazaniayuqaparuwirpta, jupastiHabaziníaschachanyoqapawa,jilanakaparu, taqpachyuqanakaparu,taqpachRecabitafamilianakaru

4UkxarustiTatitunutaparuwirpta,Hanánchachan wawanakapanutapar,Igdaliasyuqapan,Diosanjaqipäki ukautar,ukaxjilïrinakanutapjak'ankänwa,Salumchachan Maaseíasyuqapanutappatxaru,punkuuñjiri

5Recabitanakanutapanwawanakaparuxvinompiphuqt'at manq'añanaka,copanakucharakta,ukatstijupanakar saraktwa:“Vinoumapxam”sasa

6Jupanakastisapxarakïnwa:Janiwvinoumapkäti, RecabawkijanJonadabyokapaxakhamsasawsapxitu: “Janiwvinoumapxätati,janirakiwjumanakasni wawanakamasawiñayatakumapkätati.

7Janiwutalurapxätati,janirakiwjathayapuchapkätati, janirakiwuvayapuchapkätati,janirakiwutanïpkätati Ukhamatwaljaurunakjakapxañamataki,kawkhantïyaqha markankirïpktaukauraqinjakapxañamataki”sasa

8UkhamatwaRecabawkisanJonadabyuqapanarup ist'apxta,taqiurunakanvinoumañasataki,nanakaxa, warminakasa,yuqanakasa,imillwawanakasasa

9Janirakiwutanakasutachañasataki,janirakiwuva yapuchañasa,yapusa,jathapasutjkiti.

10Ucampiscarpanakanjakasipjjta,ist'apjjaraktwa,taqe kuntïJonadabawkijajjsiskistuukarjamawlurapjjta

11BabilonianreyipaNabucodonosorreyisti,nanakax sapxaraktwa:“Jutapxam,Caldeanakanejercitoparaxsarasa, sirionakanejercitoparaxsarañatJerusalénmarkar sarapxañäni

12UkatstiTatitunarupaxJeremiasaruxpurintäna,akham sasa:

13Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Judámarkankirinakaru,Jerusalénmarkankirinakaryatiyiri sarapxam:“¿Janitjumanakaxarunakist'apxañamatak yatichäwkatuqapxäta?sasawTatituxsaraki

14RecabchachanJonadabyokapanarupajjphoqhasiwa: “Janvinoumapjjamti”sasa.jichhürkamaxjaniwkhitis umapkiti,janukastiawkipankamachiparjamawist'apxi ukampisjumanakaxjaniwnayarist'apkistati

15Nayastitaqiprofetanakaxaruwkhithapxsma,walialwat sartasinkhithanipxsma,akhamsasa:“Jichhaxsapamayniw janwalithakhipatkutt'anipxam,luräwinakam

mayjt'ayapxam,janirakyaqhadiosanakararkapxamti jupanakaryupaychañataki,ukatstikawkïroraqtix jumanakaru,nayraawkinakamarchurktaukauraqin jakapxäta,ukampisjaniwist'apktati,janirakiwist'apkistati.

16RecabchachanJonadabyokapanwawanakapajj awkipanmandamientopphoqhapjjataplaykuucampisaca marcajjjaniwnayarist'quiti

17UkatpïTatituxtaqich'amanDiosaxa,IsraelanDiosapax siwa:Judámarkarusa,Jerusalénmarkankirinakarusa,kuna janwalinaktixjupanakararsktaukanakxaapaniniucat nayajjjupanacaruwjawsta,ucampisjupanacajjjaniw jaysapquiti

18JeremiasastiRecabitanakanutaparuwsäna:Taqi ch'amaniTatitu,IsraelanDiosapaxsiwaJumanakax Jonadabawkimankamachipist'apxatama,taqi kamachinakapphuqhapxatama,taqikuntixjupaxsisktam ukarjamphuqhapxatama

19Ukatpïtaqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxsiwa: RecabchachanJonadabyokapajja,janiwwiñayatakmä jaqejjnayannayraqatajansaytʼatäñapmunkaniti

36JAQTHAPI

1JudámarkanJosíasreyinJosiaquimyuqapajjpusimara apnaqkänaukhajja,Tatitunarupajjakhamsasaw Jeremiasarojjyatiyäna:

2Mälibrotmärolloaptasinjja,kunaarunaktïIsraelcontra, Judámarkacontra,taqemarkanakacontrasiskämauk qellqtʼam,kunaurutïnayajjsiskäyätaukaurutpach Josiasanurunakatqalltasa,jichhürkama

3InasJudáutankirinakaxtaqijanwalinakjupanakarlurañ amtktaukist'apxchispa;Ukhamatsapamayninjanwali thakipatkutt'anipxañapataki;ukhamatjupanakan juchanakapatsa,juchanakapatsapampachañajataki.

4UcatstiJeremiasajjNeriasanBarucyokaparuwjawsäna, ucatBarucchachajjTatitunarunacapjjamälibronqillqäna 5JeremiasajjBarucchacharuwakhamsäna:“Nayajj jistʼantatätwa;NayastijaniwTatitunutaparmantkiristti 6Ukhamasti,ayunañuruxTatitunutapanTatitunarunakap uñxatt'am,ukatstitaqiJudámarkankirinakanist'apkarakim. 7InasTatitunnayraqatapanachikt'asiwinakap uñacht'ayasipxchispa,sapamayniwjanwalithakipat kutt'anipxchispa,Tatituxakamarkacontrajach'a colerasiñampi,jach'acolerasiñampi

8NeriasanBarucyokapastikunjämtixJeremíasprofetax siskänukarjamawluräna,TatitunutapanTatitunarunakap libronliyt'asa

9JudámarkanJosíasreyinJosiaquimyuqapanphisqhïr maraapnaqkänaukhajja,llätunkaphajjsiruwTatitun nayraqatapanayunañyatiyapjjäna,Jerusalénmarkankir taqejaqenakaru,JudámarkanakatJerusalénmarkar puripkänaukajaqenakaru.

10UkatstiBarucchachanJeremíaschachanarunakap libronliytʼäta,Tatitunutapansa,SafánescribanGemarías yoqapanutapansa,jachʼapatiopansa,Tatitunutapan machaqpunkunmantañapkama,taqejaqenakan istʼapjjañapataki.

11GemaríaschachanMicaíasyokapasti,Safánchachan yokapasti,Tatituntaqiarunakapukalibrotist'äna 12Ukatstireyinutaparuwsaraqanïna,escribanutaparuw saräna,ukanstitaqpachjilïrinakawukanqunt'atäsipkäna, Elisamaescriba,DelaíasSemaíasyuqapa,ElnatánAcbor

Jeremiasajjukhamluräna

chachanwawapa,GemaríasSafányuqapa,Sedequías Hananíasyuqapa,taqijilïrinaka.

13Barucchachajjukalibroliytʼasajja,Micaíasajjistʼkäna ukaarunakwajupanakaryatiyäna.

14UkatwataqpachjilïrinakaxNetaniaschachanJehudí yokaparkhithapxäna,jupastiSelemíaschachan wawapänwa,CusíchachanyuqaparuwBarucukar khithapxäna,akhamsasa:“Jaqinakanist'apkätaukarollo apt'asim,ukatjutam”sasaUcatstiNeriasanBarucyokapajj ukarolloapt'asisawjupanacampjak'achasïna

15Jupanakastisapxarakïnwa:Jichhaxqunt'asim,liyt'am sasaUkatwaBarucchachajjistʼasaliytʼäna

16Taqiukaarunakist'asaxmaynitmaynikamaw axsarapxäna,ukatBarucchacharuxsapxarakïnwa: Chiqpachapuniwtaqiukaarunakreyiryatiyapxäsasa

17JupanakastiBarucchacharuwjiskt'apxäna:Jichhax sapxita,¿kunjamaraktaqiukaarunakjupanlakapar qillqapxtasti?

18UcatBarucchachajjjupanacarojjsäna:Take arunacajjlakapampiwnayararsüna,nayastitintampiw libronqillqtasasa

19UkatstijilïrinakaxBarucchacharuxsapxänwa: Jeremiasampi,imantasimjankhitiskawkhankapjjtasauk yatipjjamti”sasa

20Ukatstipatioruwreyinukarmantapjjäna,ukampis Elisemaescritorancuartoparuwukarolloimtʼapjjäna,reyin istʼasarakiwtaqearunakyatiyapjjarakïna

21UkatstireyejjJehudíchacharuwukarolloapaniñapatak khitäna,ukatstiElisamaescribanutapatapsusïnaUcatsti

Jehudíreyinist'äwiparuwliyt'äna,reyinjak'apan sayt'atäpkänaukajilïrinakanist'ataparu.

22Reyejjllätunkaphajjsinjja,juyphiutanqontʼatäskäna ukhawninanakhantayäna

23Jehudichachajjkimsajanukajjpusilaphinakliytʼasajja, cuchillompiwkhuchhuqäna,ukatstininapatjjankirninaruw jaqontäna

24Ukampisjaniwaxsarapkänti,janirakiwisinaksa ch'iyjapkänti,janirakiwreyisnikhitiuywatanakapastaqi ukaarunakist'apkänti

25UkampisElnatanampi,Delaíasampi,Gemaríasampix reyiruwachikt'asipxäna,ukarollojanphichhantañapataki, ukampisjupaxjaniwist'añmunkänti

26UcampisreyejjHamelecchachanJerameelyokaparu, AzrielchachanSeraíasyokaparu,AbdeelchachanSelemías yokaparu,Barucescribaru,Jeremíasprofetar katuntapjjañapatakiwmayïna,ukampisTatituxjupanakar imantayäna

27Reyejjukarollophichhantasinjja,Barucchachajj JeremiasanlakaparqillqkänaukaarunaksaTatitun arunakapajjJeremiasaruwpurirakïna

28Yaqharolloapt'asim,ukatstitaqinayraarunakqillqt'am, ukaarunaktixJudámarkanJoacimreyipaxphichhantawayi.

29JudámarkanJoacimreyiparuxsapxarakïtawa:“Tatitox akhamsiwaJumastiakarollophichhantataxa,akhamsasa: “¿Kunatarakqillqatästi:‘Babiloniankirreyixjutaniwaka uraqit'unjani,ukatstijaqimpianimalampiwukachiqat tukjani?

30JudámarkanJoacimreyipanTatituxakhamsiwa:Janiw khitisDavidantronopanqunt'atäkaniti,jiwatjanchipax uruxthayaruwjaquntatäni,arumanakaxthayaruw jaquntatäni

31Juparus,wawanakaparusa,uywatanakaparus juchanakapatmutuyäwa;Jupanakaru,Jerusalén markankirinakaru,Judámarkankirinakaru,taqijanwalinak jupanakarapanukurakï.ukampisjaniwist'apkänti.

32UkatstiJeremiasarojjyaqharolloaptasinjja,Neriasan BarucescribaparuwchuränaJudámarkanJoacimreyipajj ninampnakhantaykänaukalibronjja,Jeremíaschachan lakapatqellqäna.

37JAQTHAPI

1JosíaschachanSedequíasyokapareyiwJoacimchachan Coníasyokapatlantiapnaqäna,juparojjBabiloniankir NabucodonosorreyiwJudáoraqenreyiruttʼayäna

2Ucampisjupasa,servirinakapasa,ucajakenakasa,janiw Tatitunarunacapist'apcänti,Jeremíasprofetatoqearsüna.

3SedequíasreyejjSelemíaschachanJehucalyokaparu, MaaseíassacerdotenSofoníasyokaparuJeremíasprofetan ukarkhitäna,akhamsasa:“JichhajjTatituDiosasaruw nanakatakmayisipjjam”sasa

4Jeremiasajjjaqenaktaypiruwmantäna,jupanakajjjaniw carcelarjistʼantapkänti.

5UkatstiFaraonanejercitopajjEgiptomarkatmistunïna, Jerusalénmarkarmuyuntkänaukacaldeonakajjjupanakat yatiyasinJerusalénmarkatsarjjapjjäna.

6UcatstiTatitunarupajjJeremíasprofetaruwpurinïna: 7IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa:Judáuraqin reyiparuxakhamsapxäta,khititixnayarjiskt'apxañamataki khitanipktamukareyiruFaraonanejercitopajjjumanakar yanaptʼañatakejjmistunipkiukanakajja,Egiptomarkaruw pachpaoraqeparkuttʼapjjani.

8Caldeonakajjwasitatwaakamarkarnuwasipjjani, katuntapjjani,ninampiwphichhantapjjani

9Tatituxakhamsiwa:Jansallqjasipxamti:“Caldeo jaqinakaxjiwasatjithiqtapxani,janiwsarxapxaniti”sasa 10Jumanakaxjumanakampnuwasircaldeonakantaqpach ejercitoparatipjapkchïta,ukatjupanaktaypinusuchjat jaqinakasutjkchïnxa,sapamayniwcarpaparsartasipxaspa, ukatakamarkarninampphichhantapxaspäna

11KunapachatixcaldeanakanejercitopaxJerusalénmarkat t'unjatäxäna,Faraonanejercitoparaxsarasa

12UkatstiJeremiasajjJerusalenatmistusawBenjamín oraqersaräna,ukhamatjaqenaktaypinyaqhachañataki.

13Benjamínmarkanpunkupankkänaukhajja,mä capitanawukanutjäna,jupastiIríassatänwa,jupasti Selemíaschachanyokapänwa,Hananíaschachan wawapänwaJesusaxJeremíasprofetarkatuntasinakham sänwa:Jumawcaldeonakarjaltxtaxasasa.

14UcatstiJeremiasajjsänwa:Kʼariwa;Nayajjjaniw caldeonakarjitheqtktiUcampisjupajjjaniwist'ascänti, ucatIriasajjJeremiasaruwirpäna,ucatjilïrinacaruwirpäna 15UkatwajilïrinakaxJeremiasaruxcolerasipxäna,ukatsti Jonatánescritoranutaparuwcarcelarjist'antapxäna 16KunapachatïJeremiasajjcarcelarmantasinjja, carcelanakaru,Jeremiasajjwaljaurunakukanqheparjjäna 17Sedequíasreyejjkhitäna,juparirpsuñataki,reyejj utapanjamasatjiskt'äna:¿Tatitunarupajjutjiti? Jeremiasastisarakïnwa:Ukankiwa,jupastisiwa: Babilonianreyipanamparaparkatuyatätawasasa 18JeremiasajjSedequíasreyirojjsänwa:¿Kuna juchañchasjumarusa,yanapirinakamarusa,janukajjaka markarusa,carcelarjistʼantapjjatamata?

19¿Kawkinkirakprofetanakamastijumanakar profetanakaxsapkäna:‘Babiloniankirreyixjaniwjumanak contraxjutkaniti,niakaoraqescontrasjutkaniti?

20Ukhamasti,jichhaxist'am,reytata,achikt'asitaxjuman nayraqatamankatuqatäpan.UkhamatJonatánescriban utaparjankutt'ayañamataki,janukanjiwañajataki”sasa 21UkatSedequíasreyejjJeremiasarojjcarcelanpatiopar katuyapjjañapatakiwmayïna,tʼantʼaluririnakancallepat mätʼantʼasapauruchurapjjañapataki,markantaqetʼantʼajj tukusjjañapkamaUkhamatwaJeremiasajjcarcelan patiopanqheparäna

38JAQTHAPI

1UkatstiMatánchachanSefatíasyuqapampi,Pasur chachanGedaliasyuqapampi,SelemíaschachanJucal yokapampi,MalquíaschachanPasuryokapampi, Jeremiasajjtaqejaqenakarsiskänaukaarunakistʼapjjäna

2Tatituxakhamsiwa:“Khititixakamarkanqhiparaniukax espadampi,mach'ampi,usumpijiwatäniwaJupastijakañap katuntatäniwa,ukatstijakarakiniwa”sasa

3Tatituxakhamsiwa:“AkamarkaxBabilonianreyin ejercitopanamparaparuwkatuyatäni,jupanakaw katuntapxani”sasa

4Ukatwajilïrinakaxreyiruxsapxäna: Achikt'asipxsmawa,akajaqirjiwayatäpan,ukhamataka markanqhiparapkiukanuwasirjaqinakanamparanakapsa, taqijaqinakanamparanakaparusjanch'amanïñapataki, jupanakarukhamarunakarsusaxa

5Sedequíasreyejjsänwa:Jumajjamparamankjjewa, reyejjjaniwjumacontrajjkunsalurkaspatisasa.

6UkatstiJeremiasaruwkatuntasinHamelecchachan Malquíasyokapancarcelaparjaquntapxäna,ukacarcelan patiopankänwa.Ucacarcelanjjajaniwumajjutjkänti,jan ukastilaq'awutjäna,ucatJeremiasajjlaq'aruwchhaqtjjäna

7EtiopíamarkankirEbedmélecchachajjreyinutapankkäna ukaeunuconakatmaynïrejjJeremiasarojjcarcelar jistʼantapjjatapyatïnareyistiBenjamínmarkanpunkupan qunt'atäskäna;

8Ébedmélecchachajjreyinutapatmistusawreyirparläna.

9Reytata,akajaqinakaxjanwalinaklurapxi,taqikunatix Jeremíasprofetarlurapki,juparcarcelarjaquntapxatapa ukatstikawkhantïjakaskiukachiqanmanqʼat awtjatäkaspasukhamawa,janirakiwmarkantʼantʼaxutjxiti” sasa

10UkatreyejjEtiopíamarkankirEbedmélecchacharuw akhamsäna:“Kimsatunkajaqenakirpjjam,Jeremías profetarjanïrjiwkasajjcarcelatirpsum”sasa.

11UkatstiEbedmélecchachaxukajaqinakampchikaw reyinutaparmantäna,ukatukachiqatstinayraq'añut'iju t'ijunakampi,nayraq'añut'ijunakampiapthapïna,ukatsti q'añunakampiwJeremiasaruxcarcelarjaquntäna.

12EtiopíamarkankirEbedmélecchachastiJeremiasar sänwa:Jichhaxukanayrach'uqt'att'ijunaka,q'añu q'añunakamparanakamaruchasimsasaUkatJeremiasajj ukhamluräna

13UkatstiJeremiasaruxq'ipinakampiirpsusawcarcelat apsupxäna

14UkatstiSedequíasreyixkhithäna,Jeremíasprofetar Tatitunutapankimsïrmantañawjaruwirpäna.jankuns nayatimantasimti

15UcatJeremiasajjSedequiasarojjsänwa:Nayatejj jumaryatiyirismajja,¿janitjiwarayquitäta?Nayatejjjumar ewjjtʼasïmajja,¿janitnayaristʼkitaspa?

16UcatSedequíasreyejjjamasatJeremiasarojjjuramento luräna,akhamsasa:“Tatituwjakaskistu,nayarojjjaniw jiwaykämati,janirakiwukajakañthaqirinakanamparapar katuykämati”sasa

17UcatJeremiasajjSedequíaschacharojjsänwa:Tatay, ch'amanDiosajja,IsraelanDiosapajjsiwaJumatix chiqpachapuniBabiloniamarkanreyinjilïrinakaparsarañ munstaxa,almamaxjakaskaniwa,akamarkaxjaniw ninampphichhantatäkanitiJumastiutamampijakaskäta 18Babilonianreyinjilïrinakapanukarjansarkätaukhajja, akamarkajjcaldeonakanamparaparuwkatuyatäni, ninampiwphichhantapjjani,janirakiwjupanakan amparapatqhespipkätati.

19SedequíasreyistiJeremiasarsänwa:Caldeonakar katuntatjudionakaruxaxsarayätwa,janjupanakan amparaparkatuyasipxañapataki,ukatnayat sawkasipxañapatakisasa

20UcampisJeremiasajjsänwa:Janiwqhispipkätamti sasa.Tatitunaruparist'am,nayastijumararsksma, ukhamastijumatakixwalikïskaniwa,almamaxjakaskaniwa 21Jumatixjanmistuñmunkstaxa,akaarunakTatitux yatiykitu.

22JudáreyinutapanqhiparapkiukawarminakaxBabilonia markanjilïrinakapanukarirpatäpxani,ukawarminakasti sapxarakiniwa:“Amigonakamawjumaruxnuwasipxtam, atipjapxaraktamwa,kayunakamaxlaq'aruwch'allt'ata, qhipäxarkutt'ayatäxiwa”sasa

23Ukhamatwataqpachwarminakamaru,wawanakamarus caldeonakarirpapxäta,ukatstijaniwjupanakanamparapat qhispipkätati,janukastiBabiloniamarkanreyin amparapampiwkatuntatäpxäta,ukatstiakamarkaruw ninampphichhantapxäta

24SedequíasreyejjJeremiasarsänwa:Jankhitisuka arunakyatipjjamti,janiwjiwkätatisasa.

25Ucampisjilïrinakajjjumampparlatajistʼasinjumar jakʼachasisinsapjjeristam:‘Kuntïreyinsisktaukjichhajj yatiyapjjeta,janimtʼapjjamti,janirakiwjiwayapkämati’ sasakuntejjreyejjsisktamucjja

26Ukatstijupanakaruxsapxätawa:“Nayaxreyin nayraqatapanachikt'asiwayta,Jonatanutaparjan kutt'ayañapataki,ukanjiwañajataki”sasa

27TaqijilïrinakaxJeremiasaruwjutasinjiskt'apxäna Ukatwajupampparlañjaytapjjäna;kunattixukajan waltʼäwixjaniwamuyaskänti

28JeremiasajjJerusalénkatuntatäpkänaukaurukamaw carcelanpatiopanqheparäna

39JAQTHAPI

1JudámarkanSedequíasreyinllätunkmaraapnaqatapa, tunkaphajjsinjja,BabiloniamarkanNabucodonosor reyipampiwJerusalénmarkarmuyuntapjjäna

2Sedequíasreyintunkamayanmaraapnaqäwipansti,pusi phaxsi,llätunkuru,markat'unjatäxäna.

3Babiloniamarkanreyintaqpachjilïrinakapaxmantasin chikapunkunqunt'asipxäna,Nergalsarézer,Samgarnebo, Sarsequim,Rabsaris,Nergalsarézer,Rabmag,Babilonia markanreyinjilïrinakapampchika

Jeremiasajjukhamluräna

4JudámarkanSedequíasreyipaxjupanakaruñjasaxtaqi nuwasirjaqinakaruñjasaxarumawmarkat mistuwayxapxäna,reyinhuertanthakiparu,päpirqa taypinkirpunkutuqi.

5CaldeonakanejercitopajjjupanakararknaqasawJericó pampanSedequiasarojjkatjapjjäna,ukatstiBabiloniankir Nabucodonosorreyinukarirpjjapjjäna,Hamatoraqenkir Riblamarkaru,ukanwajupartaripäna.

6UkatstiBabiloniareyixSedequíaschachan wawanakaparuxRiblamarkanjiwayäna,Babiloniareyisti Judámarkankirtaqijilïrinakaruwjiwayarakïna

7Sedequíaschachannayranakapsaapsüna,ukatsti cadenanakampichint'äna,ukhamatBabiloniamarkar apañataki

8Caldeonakaxreyinutapsa,jaqinakanutanakapninampiw phichhantapxäna,Jerusalénmarkanperqanakapsa t'unjapxäna

9UkatstiNabuzaradánsatguardianakanpʼeqtʼiripajj Babiloniamarkaruwkatuntatapasjjäna,ukamarkan qheparapkänaukajaqenakata,jitheqtatäpkänaukanakarusa, maynijaqenakampchika

10Uvasyapunaksa,yapunaksaJudáoraqenjaytawayäna. 11BabiloniankirNabucodonosorreyisti,Nabuzaradán chacharuwJeremiasatyatiyäna:

12Juparirpapxam,sumauñtapxam,janirakkunajanwalsa lurapxamti;janukasti,kunjämtixjupaxsiskätamukluram sasa

13UkatstiNabuzaradánsatguardianakanpʼeqtʼiripawa, Nabusasbán,Rabsaris,Nergalsarézer,Rabmag,Babilonia markanreyintaqpachjilïrinakaparukhithäna

14JupanakastiJeremiasaruwcarcelanpatiopatirpapxäna, ukatstiSafánchachanAhicamyuqapanGedalias yuqaparuwkatuyapxäna,juparutaparapañataki

15UcatstiTatitunarupajjJeremiasarojjcarcelanpatiopan jist'antatäscänwa

16EtiopíamarkankirEbedmélecchacharsaram:“Taqi ch'amaniTatituxakhamsiwa,IsraelanDiosapaxa; Uñjapxam,nayastiarunakxaakamarkaruxjanwalitakiw apanipxä,janiwaskitakikiti;Jupanakastiukauruwjuman nayraqatamanphuqhasini”sasa.

17Ucaurojja,nayajjjumarojjqhespiyäma,ucampisjaniw ajjsarctaquiucajakenacarukatuyatäcätati

18Nayastiqhispiyäma,janiwespadampiliwxatkätati,jan ukastijakawimaxjumatakixmäkatuntatäniwa

40JAQTHAPI

1TatituxJeremiasaruxarsüna,kunapachatixNabuzaradán guardianakanp'iqinchiripaxRamámarkatantutxäna, Jerusalén,Judáuraqinkatuntatjaqinaktaypin cadenanakampchint'ata,Babiloniamarkarkatuntatapt'ata

2Ukxarustiguardianakanp'iqinchiripaxJeremiasaruw irpxaruwayäna,ukatstisarakïnwa:TatituDiosamawaka chiqarjanwalinakyatiyisasa

3JichhastiTatituxapaniwayi,kunjämtixsiskänukarjamaw lurawayi,jumanakaxTatiturcontrajuchalurapxatamata, arupjanist'apxatamata,ukatwaakaxjumanakaruxpurini.

4Jichhasti,uñjam,jichhüruwamparamampuchat cadenanakatantutt'assmaNayampchikaBabiloniamarkar jutañaxwaliaskïspaukhaxa,jutam;Nayastijumarsum uñch'ukiskäma,ucampisnayampchikaBabiloniamarkar jutañamajjjanwalïkaspaukhajja,apanukusim,taqeoraqejj

jumannayraqatamankiwa,kawkirutïsarañamajjwaliaskïki, ukarsarañajjwalikïskiwa”sasa.

5Janïrkutt'kasaxa,sarakïnwa:SafánchachanAhicam yuqapanGedaliayuqaparkutt'am,khitirutixBabilonia reyixJudámarkangobernadoraputt'ayawaykiukaru, ukatstijaqinaktaypinjakañataki,janukaxkawkirutixsarañ munktaukarsarañamawaUkatstiguardianakan capitanapajjmanqʼañanaka,mäpremiochuräna,ukatsti antutjjänwa

6JeremiasastiAhicamchachanGedaliayuqaparuwMizpa markarsaränaUcaorakenqhipharquirjakenacataypin jupampchikawjacäna

7Kunapachatïpampankirejercitonakantaqpach pʼeqtʼirinakapasa,chachanakapampejja,Babiloniankir reyejjGedaliachachanAhicamchachanyokapar gobernadoratuttʼayatapistʼasajja,chachanakaru, warminakaru,wawanakaru,ukamarkankirpobrenakaru, Babiloniamarkarjankatuntatäpkänaukanakarkatuyatap yatipjjäna.

8UkatstiGedaliassatchiqaruwpuripxäna,jupanakax NetaniaschachanIsmaelyuqapänwa,Johanán,Jonatánsat chachanyuqapa,TanhumetchachanSeraíasyuqapa,Efaí netofatachachanwawanakapasa,Jezaniassatchachan wawapasa,jupanakampiwjaqinakapampi

9SafánchachanAhicamyuqapaxGedaliasyuqapaw jupanakarusa,jaqinakaparusjuramentoluräna:“Jan axsarapxamticaldeonakaryupaychañxa,akauraqin jakapxam,Babiloniamarkanreyiparluqtapxam,ukhamat jumanakatakixwalikïskaniwa”sasa

10Nayasti,Mizpamarkanjakaskä,caldeonakarluqtañataki, jupanakaxnanakarjutapxäta,ukampisjumanakaxvino, veranoachunaka,aceiteapthapipxam,ukatstivasonakamar uchapxam,ukatstikawkïrmarkanakatixkatuntapkta ukanakanjakasipxäta.

11UkhamarakiwMoab,amonita,Edom,ukhamaraktaqi markanakankirjudionakaxBabiloniareyixJudámarkatmä qawqhajaqinakjaytawayatapyatipxäna,Safánchachan AhicamyuqapanGedaliayuqaparapnaqañapataki

12Taqejudionakajjkawkhantïjaqunukupkänauka cheqanakatwakuttʼapjjäna,Judáoraqeruwpuripjjäna, Gedaliamarkaruwpuripjjäna,Mizpamarkaruwpuripjjäna 13Ukatjja,Johanánchachanyokapasa,pampankir ejercitonakanjilïrinakapampejja,GedaliamarkaruwMizpa markarpuripjjäna

14Ukatsarakïnwa:¿AmonitanakanBaalisreyipajj NetaniasanIsmaelyokaparjiwayañatakkhitatapyattati? UcampisAhicamchachanGedaliayokapajjjaniw jupanacarcreykänti.

15UkatCareahchachanJohanányuqapaxGedaliasaruw Mizpamarkanjamasatparläna,akhamsasa:“Nayar sarxam,NetaniasanIsmaelyuqaparuwjiwayä,janirakiw khitisukyatkaniti,¿kunatsajumarjiwayaspa,jumar jakʼachasipkiukajudionakaxtʼunjatäpxañapataki,ukat Judámarkanjiltʼirinakapasjiwarapxañapataki?

16UcampisAhicamchachanGedaliayokapajjCareah chachanJohanányokaparojjsänwa:Janiwacjjalurätati, Ismaelchachatkʼarinakparltajjasasa.

41JAQTHAPI

1Paqallqüriphaxsinxa,Ismaelchachasti,Elisamachachan Netaniasyuqapanyuqapa,reyinwawanakapatjutiri,reyin

Jeremiasajjukhamluräna

jilïrinakapampi,tunkajaqinakampi,Ahicamchachan GedaliasyuqapampixMizpámarkarpuripxäna.Ucansti Mizpamarkant'ant'amanq'asipxäna

2UkatstiIsmaelNetaniasanyokapampi,jupampchiksarir tunkajaqinakampixsartasipxäna,ukatstiSafánchachan AhicamyuqapanGedaliayuqaparuwespadampi jiwayapxäna,ukatjuparuwjiwayapxäna,juparuw Babiloniareyixoraqapnaqañapatakuttʼayäna.

3Ismaelastijupampchikäpkänaukajudionakarusa, Gedaliasampi,Mizpamarkanjiwarayarakïnwa,ukan jakapkänaukacaldeonakaru,nuwasirjaqinakarusa 4Gedaliasarjiwayatapatpayïrurutsti,janiwkhitisuk yatkänti.

5Siquem,Siló,Samariauksatpusitunkachachanakaw jutapxäna,jupanakaxbarbakhuchhurata,isinakch'iyjata, waxt'anaka,inciensoapt'ata,Tatitunutaparapaniñataki.

6NetaniasanIsmaelyuqapaxMizpamarkatjupanakar katuqiriwmistuwayxäna,sarkasaxjacht'asisaw jupanakampjikisiñataksaräna.

7Markataypirpurisasti,NetaniasanIsmaelyuqapaw jupanakarjiwarayäna,ukatjupampchiksarirjaqinakampix p'iyataypiruwjaquntapxäna.

8UcampistunkachachanakawIsmaelchacharsapjjäna: “Janjiwayapjjetati,yaputaypinjja,trigo,cebada,aceite, mielsatqollqewutjistu”sasa.Ucatwajupajjjark'äna,janiw jilanakaptaypinjiwaykänti

9IsmaelchachajjGedaliaslaykujiwayatjaqenakanjiwat cuerponakapjja,kawkhantïAsareyejjIsraelmarkanBaasa reyirajjsarañatajjsarkänaukapʼiyaruwjaqontäna

10UcatstiIsmaelchachajjMizpamarkankirtaqe jaqenakaruwkatuntayäna,reyinphuchhanakaparu,Mizpa markanqheparapkänaukajaqenakaru,khitinakarutï NabuzaradánchachajjguardianakanpʼeqtʼiripajjAhicam chachanGedaliayuqaparkatuykänaukanakaru,Netania chachanIsmaelyokapajjkatuntatapasjjänwa,ukatstiuka cheqaruwsarjjänaAmónsatjaqenaka

11UcampisJoanánchachanCareachachanyokapampi, jupampchiksarirejercitonakanjilïrinakapampejja,Ismael chachanNetaniasyokapanjanwaliluratapatist'apjjäna

12Ukxarustitaqijaqinakarkatuntasinxa,Ismael Netaniasanyuqapampinuwasirsarapxäna,ukatstiGabaón satjach'aumajak'anjikxatapxäna

13KunapachatïIsmaelchachampichikäpkänauka jaqenakajjCareahchachanJohanányokaparuñjapjjäna, ukhamarakjupampchiksarirejercitonakanjilïrinakaparus uñjapjjänaukhajja,walkusisipjjäna.

14IsmaelchachajjMizpamarkatkatuntkänauka jaqenakajja,jitheqtjjapjjänwa,ukatstiCareahchachan Juananyokaparuwsarapjjäna

15NetaniasanIsmaelyuqapaxllätunkjaqimpchikaw Johanánchachatjaltxatayna,ukatstiamonitanakar sarxatayna.

16UcatstiJohanánchachanyokapa,jupampchik sarapkänaukaejercitonakanjilïrinakaparu,khitinakarutï NetaniasanIsmaelyokapatqhespiykänaukajaqenakatjja, Mizpamarkatkatuntapjjäna,AhicamchachanGedalia yuqaparjiwayañtukuyasa,nuwasirchʼamanijaqenakaru, warminakaru,wawanakaru,eunuconakaru,jupanakat jiwarayänaGabaónmarkajjakhamsiwa:

17JupanakastiEgiptomarkarmantañatakiwsarxapxäna, ukanstiQuimhamsatchiqaruwjakapxäna,ukamarkax Belénjak'ankiwa

18Caldeonaklayku,NetaniasanIsmaelyuqapaxAhicam chachanGedaliayuqaparuwjiwayatayna,Babilonia markanreyipaxukamarkangobernadoraputt'ayatayna

42JAQTHAPI

1Ukatstitaqpachejercitonakanp'iqinchirinakapampi, CareachachanJohanányokapampi,Hosaíaschachan Jezaniasyuqapampi,jisk'ajaqinakatjach'ajaqinakkamaw jak'achasipxäna

2UcatstiJeremíasprofetarojjsänwa: Achikt'asipjjsmawa,achikt'asitajjajjjumannayraman katoqatäpan,TatituDiosamarunanaclaykumayisipjjam, taqeakaqhipharquirinacataquiNanakaxwaljanitmä qawqhanikiwqhiparapxta,kunjämtixnayranakam uñjapkituukhama.

3UkhamatTatitDiosamaxkawkirthakhinjamsarnaqañasa, kunanaksalurapxañasaukuñacht'ayapxita

4Jeremíasprofetastijupanakaruxsänwa:Ist'apxsmawa. uñjapxam,nayastiTatituDiosamaruwarunakamarjam mayisï;Tatituxkuntixjumanakarjaysapkätamuk yatiyapxäma.Nayajjjaniwkunsjumatjarkʼkäti.

5JupanakastiJeremiasarsapxarakïnwa:Tatituwnanak taypinchiqpachqhanañchi,chiqachuymani,nanakatixtaqi kuntixTatitDiosamaxnanakarkhitankätamukarjamjan lurkañäniukhaxa

6Sumakïskpasa,janwalïskpansa,TatitDiosasanarup ist'apxäma,khitirutixjumarkhitkämaukaru.Ukhamat jiwasatakixwalikïskaniwa,TatitDiosasanaruparist'añäni ukhaxa

7Tunkaurunakqhipatsti,Tatitunarunakapax Jeremiasaruwpurirakïna

8UkatstiJuananyuqaparuwjawsäna,jupampchikäpkäna ukaejercitonakanjilïrinakaparu,jisk'ajaqinakatjach'a jaqinakaru

9Jupanakarustisapxarakïnwa:IsraelanTatitDiosapax akhamsiwa,juparkhithapxituwachikt'asipxañamataki.

10Jumanakatixakauraqinjakasipkätaxa,nayasti sayt'ayapxäma,janirakt'unjapxäma,nayastiyapuchapxäma, janirakiwapthapipkämati.

11Babiloniankirreyirojjjanajjsarapjjamti,juparojj ajjsarapjjtawajanaxsarapxamti,Tatituxsiwa,nayasti jumanakampïsktwajumanakarqhispiyañataki,amparapat qhispiyañatakisasa

12Jumanakatkhuyapt'ayapxäma,ukhamatjumanakar khuyapt'ayasiñataki,ukatpachpauraqinakamar kutt'ayapxañamataki

13Jumanakatixsapxäta:“Janiwakauraqinjakasipkäti, janirakiwTatitDiosamanarupsaist'apkätati”sasa

14Sapxänwa:Janiwa;UcampisEgiptoorakeruw sarañäni,ukanstijaniwnuwasiñuñjkañäniti,nitrompetan thuqt'äwipsaist'kañäniti,t'ant'amanq'añsamanq'at awtjatäñäniwaukanjakañäni:

15JichhastiTatitunarupist'apxam,Judáuraqitqhipharkir jaqinaka;Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakham siwa:JumanakatixEgiptomarkarmantañataki,ukanjakir sarapxäta;

16UkapachawEgiptomarkanajjsarapktaukaespadajj katjapjjätam,ukatstimach'aajjsarapjjatamajjEgipto markanarknaqapjjätam.ukanjiwapxätasasa.

17UkhamawEgiptomarkarsarañataksayt'asirjaqinakax ukanjakasipxaniespadampi,mach'ampi,usumpi

Jeremiasajjukhamluräna

jiwarapxani,janirakiwjupanakatmaynisqhispikaniti, janirakiwqhispikanitikunajanwalinakatixnayax jupanakarapankäukata

18Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Kunjämtixnayancolerasiñaxax,colerasiñaxJerusalén markankirinakaruxwarxatkiukhamaEgiptomarkar mantapkätaukapachasti,nayancolerasiñaxaxjumanakar warantatäniwa.Jumanakaxjaniwmayampsaakachiqar uñjapkätati”sasa

19Tatituxjumanakatsiwa:“Judáuraqitqhipharkir jaqinaka;JanEgiptomarkarsarapjjamti,yatipjjam jichhürunewjjt'apjjsma

20Jumanakaxchuymanakamxa,TatituDiosamaruw khithapxitäna,akhamsasa:“TatituDiosasarnanakatak mayipxam”sasaTaqikuntixTatitDiosasaxsiskani ukarjamawyatiyapxita,nanakaxphuqhapxarakïwa. 21Jichhastinayajjjichhüruwjumanakaryatiyapjjsma; UcampisjaniwTatitDiosamanarupsaist'apctati,janirakiw cunatejjjupajjjumanacarqhitanquituucjjaist'apctati”sasa.

22Jichhajjyatipjjam,kawkirutïsarañmunapktauka cheqanjja,espadampi,mach'ampi,usumpijiwapjjäta

43JAQTHAPI

1UcatstiJeremiasajjTatitDiosapantaqearunacaptaqe marcarparlañtukuyjjäna,uqhamaraquiTatituDiosapajj jupanacarapayankänaucaarunaca

2UcatstiHosaíaschachanAzaríasyokapa,Careahchachan Johanányokapa,jach'ajach'atukurijaqenakasa, Jeremiasarojjsapjjäna:“Kʼarinakparlasktajja,janiwTatit Diosasajjjumarojjkhitanktamti:‘JanEgiptomarkar sarjjamtiukanjakasiraki

3UcampisNeriasanBarucyokapajjnanaccontraw sayt'tamjja,caldeonakanamparaparkatuyapjjañamataqui, jiwarayapjjetasa,Babiloniamarcarukatuntatäñataqui

4UcatstiJohanánchachanyokapasa,Tatitunaruparujan ist'apcänti,Judáorakenjakañataki.

5UcampisJohanánchachanyokapampi,ejercitopan taqpachjilïrinakapampejja,Judáoraqenjakapjjañapatakiw irpapjjäna.

6Chachanaka,warminaka,wawanaka,reyin phuchhanakapa,sapamayniru,khitinakarutïNabuzaradán chachanguardianakanpʼeqtʼiripaxGedaliassatchachan Ahicamyuqapampi,Jeremíasprofetampi,BarucNeriasan Barucyuqapampixjaytawayapkänaukanakaru

7UkatEgiptouraqiruwpuripxäna,janiwTatitunarup ist'apkänti

8TatitustiTapánesmarkanJeremiasarojjakhamsasaw arsüna:

9Jach'aqalanakamparamapt'asim,ladrillohornoruw laq'arimantañama,ukaxTahpanésmarkanFaraonan utapanmantañapjak'ankiwa,Judámarkankirinakan nayraqatapan

10Jupanakaruxsapxarakim:“Taqich'amanTatitu,Israelan DiosapaxakhamsiwaNayastiBabiloniankir Nabucodonosorreyiruwkhithani,uywataxaru,ukatsti tronopxaakaimantatqalanakpatxaruwutt'ayarakï.ukatsti reyinpabellónapjupanakarllakt'ayani

11Jutkaniukkhasti,Egiptouraqiruwnuwjani,jiwañar katuyatäpkiukanakaru.ukatkhitinakatixkatuntatäñatak katuntatäpkiukanaka;ukatkhitinakatixespadat espadampixlurapkiukanaka

12Egiptonkirdiosanakanutanakaparuwninanaktayä Ucatstijupanacarojjphichhantaniwa,jupanacarojjkatuntat apasjjaniwa,ucatstiEgiptoorakempiwisthapita, kunjämtejjmäawatirijjisimpisthapisquiukhama.Ucatsti sumankañampiwmistuni”sasa.

13EgiptouraqinkirBet-semessatdiosanaksa p'akjarakiniwaEgiptonakandiosanakapanutanakapsa ninampphichhantatäniwa.

44JAQTHAPI

1EgiptouraqinjakirtaqijudionakatJeremiasaruxakham sasawyatiyäna:

2Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Jumanakaxuñjapxtawakunajanwalinaktixnayax Jerusalénmarkar,Judáuraqintaqpachmarkanakarapankta ukanakxaJichhürojjch'usat'unjatäpjjewa,janiwkhitis ukanjakkiti

3Jupanakajjjanwaliluräwinakaplaykuwnayar colerayañataklurapkitu,inciensonaktayañataki,yaqha diosanakaryupaychirsarapjjatapatjja,jupanakajjjaniw uñtʼapkänti,janirakiwjumanakasniawkinakamas uñtʼapkayätti

4Ucampisnayajjalwatsartasinprofetanacarojj jumanacaruwkhitanipjjsma,akhamsasa:“Ay,januñisiñajj akaajjtaskäwlurapjjamti”sasa

5Ucampisjaniwist'apcänti,janirakiwist'apcäntijanwali luräwinakapapanukuñsa,yaqhadiosanakarjanincienso phichhantañsa

6Ukatpïnayancolerasiñaxa,colerasiñajastiJudá markanaksa,Jerusalénmarkancallenakapansawalpun ist'asiJichhürunakanjamarakiwinach'usartukusxapxi, ch'usaruwtukupxi

7UkatpïjichhaxTatituxsiwa,taqich'amanDiosaxa, IsraelanDiosapaxa;Ukatpïjumanakaxakajach'ajanwali lurapxtaxa,Judáuraqitchachawarmi,wawa,ñuñuskir wawanaka,jankhitisqhiparañapataki.

8Jumanakaxamparanakamanluratanakamampiw colerayapxista,yaqhadiosanakarinciensophichhantapxista, kawkirEgiptouraqinjakapkäyätaukauraqina,ukhamat jumanakaxjiwarasipxañamataki,akapachankirtaqi markanakanñanqhachatäpxañamataki?

9¿Amtasipxtatinayraawkinakamanjanwali luräwinakapsa,Judáreyinakanjanwaliluräwinakapsa, warminakapanjanwaliluräwinakapsa,jumanakanjanwali luräwinakamsa,warminakamanjanwaliluräwinakapsa, Judáoraqensa,Jerusalénmarkancallenakansajanwali luräwinakapsaarmasipxtati?

10Jichhürkamasjaniwjisk'achatäpkiti,janirakiw ajjsarapkiti,janirakiwnayanleyinakajsa,kamachinakajsa, jumanakannayraawkinakamarusachurapktauka kamachirjamsarnaqapkiti.

11Ukatpïtaqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxsiwa: Uñtapxam,nayastijumanakaruxjanwalinaklurapxäma, taqiJudámarkartukjañataki

12Judáuraqitqhipharkirjaqinakaruxirpä,jupanakax Egiptouraqirsarxañmunapxi,ukanjakañataki,taqiniw tukjatäpxani,Egiptouraqinliwxatatäpxaniespadampi, mach'ampiwtukjatäpxani,jisk'atjach'akama,espadampi, mach'ampiwjiwarapxani.

13NayastiEgiptouraqinjakirinakaruwmutuyä,kunjämtix Jerusalénmarkarmutuykäyätukhama,espadampi, mach'ampi,usumpi

14JudáuraqitqhipharkirjaqinakatxajaniwkhitisEgipto uraqirjakirsarapkiukanakatqhispipkaniti,janirakiw qhiparapkaniti,Judáuraqirukutt'añatakisa,kawkirutix ukanjakañmunapkiukauraqiru,janiwkhitiskutt'ankaniti, janukastiqhispipkaniukanakakiwkutt'anipxani.

15Warminakapanyaqhadiosanakarincienso phichhantapjjatapyatipkänaukachachanaka,ukajakʼan saytʼatäpkänaukawarminaka,waljajaqenaka,Egipto oraqenkirPatrossatcheqankirjaqenaka,Jeremiasarojj akhamsasawsapjjäna:“

16Tatitunsutipxaruarsupktamukaarunakxa,janiw ist'apkämati

17Kunatixlakasatmistkiuklurapxäma,alaxpachankir reinaruinciensonakhantayañataki,umañwaxt'äwinak warxatañataki,kunjamtïnanakaxlurapktaukhama,nayra awkinakasa,reyinaka,jilïrinaka,Judámarkanakan, Jerusaléncallenakansa,ukapachaxwaljamanq'añanakaw utjapxitu,walikïsipkäyätwa,janirakiwuñjapkayättisupaya 18Ukampisalaxpachankirreinarinciensonaktayañ jaytxapxta,ukatumañwaxt'äwinakwarxatañjaytxapxta, taqikunaspist'awayxitu,espadampi,mach'ampiw jiwarapxitu.

19Alaxpachankirreinarinciensonakt'ayasa,umañ waxt'anakwarxatapxirïtaukhaxa,¿juparyupaychañatakix t'ant'alurapxtati,janjaqimasinakajampitumañ waxt'äwinakwarantapxirïta?

20UcatstiJeremiasajjtaqejaqenakaruwsäna, chachanakaru,warminakaru,taqekhitinakarutïjupar jaysapkänaukanakaru

21Judámarkana,Jerusalénmarkancallenakapansa, awkinakamasa,reyinakamasa,jilïrinakamasa,ukamarkan jakirinakasa,inciensophichhantapxtaxa,¿janitTatitux jupanakatamtasipkta,ukatjanirakiwjuparamtaskänti?

22UkhamatTatituxjanaguantañjamäxänti,janwali luratanakamlayku,janwaliluräwinakamlayku uqhamatwaoramamajjtʼunjatätapa,mämuspharkaña, maldeciña,jankhitisjakiri,jichhürunakjama.

23Jumanakaxinciensophichhantapxtaxa,Tatitucontra juchalurapxatamata,janirakiwTatitunarupist'apktati, janirakiwkamachiparjamsarnaqapktati,janirakiw kamachinakaparjamsarnaqapktatiukatwaakajanwalix jumanacaruxpasawayxi,jichhürunakanjama

24Jeremiasajjtaqejaqenakarusa,taqewarminakarusa sänwa:“Tatitunarunakapistʼapjjam,taqeJudá markankirinaka,Egiptomarkanjakapktaukanaka.

25Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Jumanakaswarminakamampixpanpachaniwlakamampi parlapxtaxa,amparanakamampisphuqhapxaraktawa, sapxaraktawa:“Nanakaxarsutanakasphuqhapxäma, alaxpachankirreinaruinciensonaktayañataki,umañ waxt'äwinakwarxatañataki

26UkatpïEgiptouraqinjakirtaqpachJudámarkankirinaka, Tatitunarunakapist'apxamNayastijach'asutixampiw juramentolurta,Tatituxsiwa,janiwmayampsasutixax sutinchatäxanitiJudámarkankirjaqinlakapantaqpach Egiptouraqin:‘TatituTatituwjakaski’sasa

27Uñtapxam,janwalinakuñjapxäma,janiwaskinak uñjapkäti,EgiptouraqinjakapkiukaJudámarkankirinakax espadampi,mach'ampiwtukjatäpxani,tukusiñapkama

28MäqawqhanikiwespadatqhispipkiukanakaxEgipto uraqitJudáuraqirkutt'anipxani,Judáuraqitqhipharkir jaqinakaxEgiptouraqirukanjakasirsarapkiukanakax yatipxaniwa,khitinarunakapastisayt'ani,nayanjanukax jupanakanarunakapasti.

29Tatituxsiwa,akachiqanmutuyapxäma,ukhamat yatipxañamataki,nayanarunakaxaxjumanakarjanwalinak contrasayt'ani.

30Tatituxakhamsiwa:Uñtapxam,EgiptomarkanFaraónhofrareyiruxuñisirinakapanamparaparuwkatuyä,jupar jiwayañmunirinakanamparaparkatuyäJudámarkan SedequíasreyiparuxBabiloniankirNabucodonosorreyin amparaparkatuyawayta,jupastiuñisiripänwa,jupaw jiwayañthaqäna

45JAQTHAPI

1KuntixJeremíasprofetaxNeriasanBarucyokaparuxuka arunakJeremíaschachanlakaparmälibrorqillqäna, JosiaquimchachanJosiasyuqapaxJudámarkanpusimara apnaqkänaukhaxa,akhamsasa

2IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa,Baruc!

3Jumastisätawa:‘¡Aynayajjjichhajj!Tatitux llakinakajaruwjuk'ampllakisiyitu;Nayaxjachtʼasisaw desmayasta,janiwsamarañjikxatkti.

4Juparuxakhamsasma:TatituxakhamsiwaUñjapxam, kuntixlurawayktaukt'unjä,yapuchataxakataqpach uraqiruwapthapirakï.

5¿Jumatakixjach'ayänakthaqhasktati?janjupanakar thaqapjjamti,nayajjtaqejañchiruwjanwalinakapanini, siwa,ucampisjakañamjja,kawkharutïsarkätauka cheqanakanwajanwalinakapanukuñamataki”sasa

46JAQTHAPI

1TatitunarupaxJeremíasprofetaruwjanjudiöpki ukanakarjanwalt'ayañatakpurintäna.

2Egiptomarkacontra,EgiptomarkanFaraonecóreyin ejercitopampnuwasiñata,CarquemismarkanÉufrates jawirthiyankkänaukaejercitompi,Babiloniamarkan NabucodonosorreyipajjJudámarkanJosiasreyinJoaquim yoqapanpusimaraapnaqkänaukhawjiwarayäna

3Jak'achasipxam,escudompi,escudompi,nuwasiñar jak'achasipxam

4Caballonakarknaqapjjam;Caballotsaririnaka, sartasipxam,casconakampisayt'asipxam;lanzanakfurbish, ukatbrigandinesukanakaruchasiña

5¿Kunatsajupanakarllakituñjta,ukatqhepürut jitheqtapjjatapuñjta?walich'amanjaqinakapasjawq'jataw uñjasipxi,jank'akiwt'ijtxapxi,janiwqhipäxaruñtasipkiti, muyuntasinaxsarañawutjäna,sasawTatituxsaraki

6Ch'amanijaqixjanjaltxapanti,janirakiwch'amanjaqix jaltxapaniti;jupanakaxlankt'asipxani,alaytuqirÉufrates jawirthiyaruwjaquntatäpxani

7¿Khitirakakajawiraruñtatjutaski,umapaxjawiranakjam saraski?

8Egiptomarkaxumajalsuruñtatawsartasi,umapas jawiranakjamawsaraskiJupastisarakïnwa:“Nayaw makhatä,uraqpachimt'arakï”sasaNayawmarkarusa,ukan jakirinakarust'unjä.

9Jutapxamcaballonaka;ukatsticolerasipxam,jumanakax carronaka;ch'amanjaqinakaxmistunipxpan;etiopíasukat

libios,jupanakaxescudoapnaqapxi;ukatLidia markankirinakaxarcoapnaqapxi,k'uchupxaraki.

10Taqich'amaniTatitunurupawa,uñisirinakapat kutt'ayasiñataki,espadaxmanq'antani,wilapamp machjatäniwa,taqich'amaniTatitDiosaxalaytuqinkir Éufratesjawirthiyanmäsacrificioluqtaniwa

11Galaadmarkarmakhatam,ukatstibálsamoumt'am, Egiptonkirtawaqu,inamayakiwwaljaqullanakapnaqäta. janiwk'umarapkätatisasa

12Markanakaxp'inqachatamist'apxi,jach'at arnaqasiñamaxuraqiruwphuqhantäna,ch'amanjaqix ch'amanjaqinakcontrawlankt'asi,panpachaniwt'unjasipxi 13KuntixTatituxJeremíasprofetarsiskänxa,kunjämtix BabiloniankirNabucodonosorreyixEgiptomarkar nuwantañapatakjutani

14Egiptomarkanyatiyapxam,Migdolmarkanyatiyapxam, Nof,Tahpanésmarkanyatiyapxamespadastijumar muyuntasinmanq'antani”sasa

15¿Kunatsajanaxsart'irjaqinakamaxq'altukjatäpxi? janiwsayt'apkänti,Tatitunjupanakarjaqunukutaplayku

16Jupastiwaljaniruwliwxatäna,maynixmayniruw liwxatasïna,jupanakastisapxarakïnwa:Sartapxam, t'aqhisiñespadatkutt'apxañänimarkasaru,yurïwuraqiru sasa

17Ukanstijach'atart'asipxäna:“EgiptomarkanFaraonax mäjach'ach'axwawikiwa;jupaxamtatäkiukapachax pasawayxiwa

18Taqich'amanTatitusutiniReyixsiwa:“Kunjämtix Taborqullunaktaypinkki,Carmeloqutathiyanutjki ukhama,ukhamarakiwjutani”sasa

19Egiptomarkanjakasiriphuchha,katuntatäñatak wakicht'asim,Nofmarkaxjankhitinjakirimpich'usaruw tukuni

20Egiptomarkaxmäsumavacaqalluruñtatawa,ukampis t'unjäwiwpurinialaytoqetmistuni

21Irnaqatanakapastilik'ivacanakaruñtatawjupa taypinkapxi.Jupanakastiqhipharuwkutt'xapxi,mäkiw jaltxapxi,janiwsayt'asipkänti,janwalt'äwinurupax purinxäna,juchañchañpachaspurinxäna

22Ukanarupaxmäkatariruñtatawist'asini.Jupanakasti mäejercitompchikawsarapxani,hachanakapt'atawuka warmirtukjapxani,lawanakkhuchhurinakjama

23Jupanakajjqoqapkhuchhurapjjaniwa,janisyatjjatkaspa ukhamäkchejjakunatixsaltamontesukanakatsipan juk’ampïpxiwa,ukatjanjakt’kayäpxiwa

24Egiptonkirphuchapaxp'inqachatäniwa;alaytuqinkir jaqinakanamparaparuwkatuyatäni

25Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxa,siwa: Uñtapxam,No,Faraona,Egiptomarkankirjaqinakar mutuyä,diosanakapampi,reyinakapampiFaraonasa,taqi khitinakatixjuparatinisipkiukanakampi

26Nayastijakañthaqirinakanamparaparuwkatuyä, BabiloniankirNabucodonosorreyinamparaparuwkatuyä, esclavonakapanamparaparkatuyä

27Ukampisjanaxsaramti,Jacobluqtirixa,Israelmarka, janaxsaramti,nayawjayachiqatqhispiyäma, wawanakamaruskatuntaturaqitqhispiyapxäma.Jacobux kutt'anxaniwa,samarañampi,samarañampi,janiwkhitis juparuxaxsaraykaniti”sasa

28Jacobuywataxa,janaxsaramti,siwa,nayasti jumampïsktwaNayastikawkirutixirpkämauka

markanakaruwtukjäukampisjaniwtaqpachjanmutuyata jaytkämati”sasa.

47JAQTHAPI

1TatituxJeremíasprofetaruwfilisteonakcontraparläna, janïrFaraonaxGazamarkarnuwantkänaukapachana

2Tatituxakhamsiwa:Uñtapxam,umaxalaytoqetmistuni, mäjach'aumaruwtukuni,uraqpacharu,taqikunatixukan utjkiukanakarusphuqhantanimarkasa,ukanjakirinakasa, ukapachawjaqinakaxart'asipxani,taqiukauraqin jakirinakaxjach'atarnaqasipxani

3Ch'amancaballonakapankayunakapt'ijt'atapata, carronakapant'ijt'atapata,ruedanakapanthuqt'atapata, awkinakaxjaniwwawanakaparjanch'amanïtapatqhipäx uñch'ukipkaniti.

4Kunaurutixfilisteonakarlunthatasiñatakjutani,Tiro, Sidónmarkanakatqhipharkirtaqiyanapirinakaruwtukjani 5Gazamarkaruxcalvoukawpurini;Ascalónmarkax vallepatqhipharkirjaqinakampchikawt'unjatäxi, ¿qhawqhapachasjumapachpaxkhuchhuqasïta?

6Tatitunespadapa,¿qhawqhapachasjanïramukt'käta? vainamaruchasim,samart'am,amukt'asimsasa

7¿Kunjämarakukamarkaxamukt'aspasti,TatituxAscalón markaru,qutathiyanakarusjuchañchataplaykusti?ukanwa jupajjuttʼayäna

48JAQTHAPI

1IsraelanDiosapaxtaqich'amanTatituxakhamsiwa: “Moabmarkacontra;¡AyNebochachatjuchanïkaspa! Jupanq'añuchatawa:Kiriataimmarkaxphinq'achatawa, katuntatawuñjasi,Misgabmarkaxch'amakt'atawa,llakitaw uñjasiraki.

2Moabmarkaxjaniwjuk'ampjach'añchatäxaniti,Hesbón markanxjanwaliamtampiwukamarkacontrax amtasipxäna.jutapxam,ukatmämarkartukuñ tukuyapxañäni Ukhamaraki, jumanakax khuchhuratäpxätawa,Loconaka;espadawarknaqapxätam sasa.

3Horonaimmarkatjach'atarnaqasiñawutjani,t'unjañataki, jach'at'unjañataki

4Moabmarkaxt'unjatawa;jisk’awawanakapaxmäjach’a jach’atukuñaruwpuriyapxi

5Luhitmarkarmakhatañurunxa,jachañaxsapüruw jilxattani.Horonaimmarkarsaraqasinxa,uñisirinakax t'unjañarnaqasiñist'apxi

6Jaqtapxam,jakañanakamqhispiyapxam,wasaranutjki ukaq'añunakjamsarnaqapxam

7Luräwinakamaru,yänakamaratinisitamatsti, katuntatäpxätawa

8Llamp'uyiristisapamarkanakaruwpurini,janiwkhiti markasqhispikaniti,ukavallestit'unjatäniwa,pampax t'unjatäniwa,Tatituxsiskiukhama

9Moabmarkaruxch'iwinakchurapxam,ukhamat jaltxañapataki,ukamarkanakaxch'usaruwtukuni,janiw khitisukanutjkaniti.

10KhititixTatitunluräwipsallqjasislurkiukax maldecitäpan,espadapwilatjark'aqirixmaldecitäpan

11Moabmarkaxwaynäñatpachsumankänwa, q'añunakaparuxjaniwch'usatsarnaqkänti,janirakiwmä vasotyaqhavasorusch'usakïkänti,janirakiwkatuntatäkänti

12Ukatpï,urunakaxpurininiwa,Tatituxsiwa,juparsarir jaqinakarkhithä,juparsarxayapxani,manq'añanakapsa ch'usaruwtukupxani,botellanakapsap'akjapxani

13MoabmarkaxQuemósmarkatphinq'achatäniwa, kunjämtixIsraelmarkankirinakaxBetelutaratinisipxatapat phinq'asipxäna

14¿Kunjämsajumanakaxsapxsma:‘Nanakaxch'amani, ch'amanjaqinakäpxtwach'axwañataki?

15Moabmarkaxlunthatatawa,markanakapatmistuwayxi, ajllitwaynanakapastijiwayañatakiwsarawayxi,sasaw Reyixsaraki,jupansutipaxtaqich'amanTatituwa 16Moabmarkanjanwalt'äwipaxniyawpurini, t'aqhisiñapaxjank'akiwpurini.

17Taqekhitinakatejjjuparjakʼachasipktaukanakajja,jupat jachapjjamTaqijumanakaxsutipuñt'irinakaxsapxam: ‘¿Kunjämarakch'amanthujrusa,sumathujrusa p'akjatäpachasti!

18Dibónmarkanjakasiriphucha,jach'akankañamat saraqam,umatpharjataqunt'asim.Moabmarkarlunthatirix jumaruwpurini,ukatstich'amanmarkanakamt'unjani”sasa 19Aroermarkanjakasiri,thakjak'ansayt'asim;t'ijtirirusa, qhispirirusajiskt'apxam:“¿Kunaslurpacha?”

20Moabmarkaxp'inqachatawa;kunatixt'unjatawa: jachapxam,jachapxam;Arnónmarkanyatiyapxam,Moab markaxlunthatatawa.

21Juchañchäwixpampamarkaruwpurini;Holón,Jahaza, Mefaatukanaka

22Dibón,Nebó,Bet-diblataimukanaka.

23Quiriataim,Bet-gamul,Betmeónukanaka

24Keriot,Bozra,Moaburaqintaqpachmarkanaka,jaya janukaxjak'amarkanaka.

25Moabmarkanwajjrapajjt'unjatäjjewa,amparapas p'akjatawuñjasi,sasawTatituxsaraki

26Jumanakaxmachjayasipxam,Tatitucontrajach'ajach'a tukutapata,Moabmarkaxchhuxriñchjata,jupasti sawkasipxarakiniwa

27¿JanitIsraelmarkaxjumatakixjisk'achatäpacha? ¿lunthatanakataypinjikxataspachänti?Niyakejjayjupat parltajja,kusisiñampiwjaltjjtajja”sasa

28Moabmarkanjakasirinaka,markanakatsarxapxam, qarqataypinjakapxam,p'iyanlakapthiyanakaparqamasir palomaruñtatäpxam

29Moabmarkanjach'ajach'atukutapa,jach'ajach'a tukutapa,jach'ajach'atukutapa,jach'ajach'atukutapa, chuymapanjach'ajach'atukutapatist'apxta

30Nayaxyattwajupancolerasiñapxa,siwa:ukampisjaniw ukhamäkaniti;kʼarisitanakapajjjaniwukhamlurkaniti

31UkatwanayajjMoabmarkatarnaqasï,taqpachMoab markatarnaqaskächuymaxaxKirheresmarkankir jaqinakatjachani

32Sibmámarkankiruvasali,Jazermarkanjachatapampiw jachä,quqanakamaxqutapataruwsarawayxi,Jazer qutakamawpuriraki,q'añuchirixjallupachanachunakamar, cosechaachunakamarch'allt'atawa

33Waljapampanakatsa,Moaboraqetsakusisiñasa, kusisiñasaapt'asiwayiVinoch'usawjanakatsach'usaruw tukuyta,janiwkhitisjach'atarnaqasirjamsarnaqkaniti; arnaqasitapajjjaniwarnaqasiñapäkaniti

34Hesbónmarkanjach'atarnaqasitapatEleale,Jahaz markakama,ZoarmarkatHoronaimmarkakama,kimsa maranivaquillaruñtata,Nimrimmarkanumapaxch'usaruw tukuni

35UkhamarusMoabmarkanxtukjarakïwa,khititixjach'a chiqanakansacrificioluqtaski,diosanakaparincienso nakt'kiukanakaru

36UkatwachuymaxaxMoabmarkatakixmä phuch'unakjamthuqt'ani,chuymajastimä phuch'unakjamawthuqt'ani,Kirheresmarkankirinakataki, kunaqamirkankañapatixjupaxjikxatkiukaxtukusxiwa

37Taqip'iqinakaxch'uqt'atäniwa,taqibarbach'uqt'ata,taqi amparanakapanstich'uqt'atch'akhanakawutjani, lomonakaparustich'ukuñisimpiwisthapt'atäni

38Moabmarkantaqpachutanakapansa,callenakansa jachañawutjani,Moabmarkaruxmävasouñtataw t'unjawayta,ukavasoxjaniwkusiskañäkiti,sasawTatitux saraki

39Jupanakastijach'atart'asipxani:“¿Kunjämarak t'unjatäpachasti!¡KunjämarakMoabmarkaxp'inqamp qhipäxarkutt'awaypachasti!ukhamarakiwMoabmarkax jupatlarusiñata,ukhamarakaynacht'ayasiñatakïniwa

40Tatituxakhamsiwa:Uñtapxam,mäáguilaukham t'ijtxani,Moabmarkaruwch'iwinakapliwxatani

41Queriotmarkaxkatuntatäxiwa,jach'ach'amanch'aman chiqanakastimusphatawuñjasi,ukauruxMoabmarkan walich'amanjaqinakanchuymapaxmäwarmin chuymapjamawt'aqhisiyatäni

42Moabmarkaxt'unjatäniwa,Tatitucontrajach'ajach'a tukutapata

43Ajjsarañampi,p'iyampi,sipitampi,Moabmarkan jakasiri,jumaruwpurini,sasawTatituxsaraki.

44Khititejjajjsarañatjaltkiukajja,pʼiyaruwjaqontatäni Khititejjp'iyatsartaniukajja,sipitaruwkatuntatäni,nayajj Moabmarkaruwkatuntä,jupanakajjjuchañchatäpkaniuka mara,sasawTatituxsaraki

45Jaqtirinakaxch'amanïtaplaykuxHesbónch'iwxaruw sayt'asipxäna,ukampisHesbónmarkatmäninawmistuni, Sihónchiqatmäninanakhantäwiwmistuni,Moabmarkan esquinapsa,ch'axwirinakanp'iqipancoronapsanakhantani 46¡Ayjumatakïpan,Moab!Quemósmarkankirjaqinakax jiwarapxi,yuqanakamastikatuntatuñjasipxi,imill wawanakamastikatuntatuñjasipxi

47UkampisqhipaurunakanMoabmarkarkatuntat jaqinakarkutt'ayarakï,sasawTatituxsarakiJichhakamaw Moabmarkantaripäwipaxpurini

49JAQTHAPI

1Amonitanakatxa,Tatituxakhamsiwa:¿Israelitastijanit wawanïki?¿janitjupajjherenciakatoqki?Ukhamasti, ¿kunatsareyipaxGadmarkakatuqpacha,markaparus markapanjakapxi?

2Ukatwa,urunakaxpurininiwa,nayastiamonitanakan Rabásatchiqanch'axwañjach'aarunakist'ayaskäUraqix mäch'usaqulluruwtukuni,phuchhanakapastininamp phichhantatäniwa,ukapachawIsraelmarkaxherencia katuqirinakaruxherenciakatuqani,sasawTatituxsaraki 3Hesbón,jach'atarnaqasim,Aimarkaxq'añuchatawa, Rabáwarminphuchhanaka,jach'atarnaqasipxam,ch'uqi isimpisthapt'asipxam.jachapxam,ukatstit'ijt'apxam, setonakjak'ant'ijt'apxam;jupanakanreyipastikatuntat sarapxani,sacerdotenakapampi,jilïrinakapampi 4¿Kunatsajumaxvallenakanjach'añchaskta,jawira vallemanxa,qhipharkirphuchha?Jupastiyänakapar atinisisawakhamsäna:“¿Khitisnayarjutani?”

5Uñtapxam,nayawjumaraxsarañapanipxäma,taqi ch'amanTatituxsiwa,taqikhitinakatixjumajak'ankapki ukanakatxaukatstisapamayniwchiqakjaqunukutapxäta; Janirakiwkhitissarnaqirjaqiruxtantacht'kaniti”sasa.

6UkaqhipatstiAmónmarkankirinakaruxkatuntat jaqinakarkutt'ayarakïwa”sasawTatituxsaraki

7Edomtuqitxa,taqich'amanTatituxakhamsiwa:¿Teman markanxyatiñaxutjxiti?¿iwxtʼañanakaxamuytʼasir jaqinakatchhaqtawaypachati?¿yatiñkankañapajj chhaqtawaypachati?

8Dedánmarkanjakirinaka,jaltxapxam,qhipäxar kutt'apxam,manqharuwjakasipxam;NayastiEsaúchachan janwalt'äwipjuparapanini,juparvisitt'añhorasasasa.

9Uvaapthapirinakaxjumarjutapxätamxa,¿janituva apthapiñachunakjaytapkaspa?arumanthilunthatanakax utjkchiukhaxa,manqʼañkamawtʼunjapxani.

10UcampisnayajjEsaúchacharuwq'alajanisinïta, imantatutanakapsaimt'awaytwa,jupastijaniwimantasiñ puedkaniti.

11Wach'awawanakamarjaytanukupxam,nayaw jupanakarjakaskä;ijmawarminakamastinayaratinisipjjam sasa.

12Tatituxakhamsiwa:Uñtapxam,khitinakatix taripäwipanjancopaumañapäkänukanakax chiqpachapuniwmachjasipxi;¿Jumastijanmutuyatäkani?

Janiwjanmutuyatäñamäkiti,janukastiukamanq'at umañamapuniwa

13Nayapachpawjuramentolurta,Tatituxsiwa:Bozra markaxt'unjatäniwa,jisk'achatäniwa,t'unjatäniwa, ñanqhachatäniwaTaqimarkanakastiwiñayatakiw t'unjatäpxani.

14Tatitunmäarunakist'ta,ukatyaqhamarkanakarmä embajadorkhitani,akhamsasa:“Jumanakax tantacht'asipxam,jupampinuwasirjutapxam,nuwasiñatak sartasipxam”sasa

15Nayastiyaqhamarkanakataypinjisk'achapxäma, jaqinaktaypinjisk'achatäpxarakïma.

16Ajjsarkañamawsallqjtam,chuymamanjach'ajach'a tukuñamarussallqjtam,qalach'iwinaktaypinjakasiri,qullu patatsayt'irjaqi.

17Edommarkaxch'usat'unjatäniwa,khitinakatixuka chiqarsarapkiukanakaxmuspharatäniwa,taqi t'aqhisiñanakist'asaxchhuxriñchjasipxani.

18KunjämtixSodoma,Gomorra,ukajak'amarkanakax t'unjatäkänukhamarjamawTatituxsaraki:janiwkhitis ukanqhiparkaniti,janirakiwmäjaqinwawapasukan utjkaniti

19Uñtapxam,Jordánjawiratmäleónuñtatawch'aman jaqinakanjakañutaparpurini¿Khitisnayatsipansa?

¿Khitishorasauttʼayistani?¿Khitirakukaawatiristinayan nayraqatajansayt'anisti?

20UkhamastiTatitunEdommarkarkatuntatapatist'apxam. Jupanakanamtanakapasti,Temánmarkanjakirinakarjan walt'ayañatakamtatapa:Chiqpachansa,jisk'aovejanakatxa jupanakaruwirpxaruwayani,jupanakampchikawjakañ utanakapch'usaruwtukuyani

21Uraqixliwxatasint'unjatäxiwa,jach'ajach'atukutapax Wilaqutanist'asïna

22Uñtapxam,jupaxmäáguilaukhamt'ijtxani, ch'iwinakapstiBozramarkaruwch'iwxatani,ukaurux Edommarkankirwalich'amanjaqinakanchuymapaxmä warminchuymapjamawt'aqhisiyatuñjasini

23DamascomarkataHamatmarkaxphinq'achatawa, Arpadmarkaxjanwaliyatiyäwinakist'apxi.qutan llakisiñawutji;janiwamuktʼkaspati

24Damascomarkaxjanch'amanïxiwa,t'ijtxañatakiw kutt'awayxi,axsarañawjuparuxkatuntawayi, t'aqhisiñanaka,llakinakasjuparkatuntawayi,mäwawar uñtatwarmiruñtata

25¡Kunjämarakjach'añchañmarkaxjanjaytjatäxi,kusisiñ markaxa!

26Ukatwawaynanakapaxcallenakapanliwxatapxani,taqi nuwasirjaqinakastiukauruxtukjatawuñjasipxani”sasaw taqich'amanTatituxsaraki

27NayastiDamascomarkanperqaparuwninanakhantayä, Benhadadmarkanpalacionakapsanakhantayarakïwa

28Kedarmarkatsa,Hazorreinonakatsa,Babiloniankir Nabucodonosorreyixatipjani,Tatituxakhamsiwa. Jumanakaxsartasipxam,Kedarmarkarmakhatapxam,ukat intijalsutuqinkirjaqinakarlunthatapxamsasa

29Carpanakapsa,ovejanakapsaapt'asipxani, cortinanakapsa,taqpachyänakapsa,camellonakapsa apt'asipxaniJupanakastijach'atart'asipxani:“Ajjsarañaw taqichiqanutji”sasa.

30Hazormarkanjakirinaka,jaltxapxam,jayarst'apxam, manqharujakapxam,TatituxsiwaBabiloniankir Nabucodonosorreyixjumanakcontrawmäamtarpuri, jumanakcontraamtañataki

31Sayt'asipxam,qamirmarkarmakhatapxam,jankuns kamacht'atjakasiri,siwa:“Janpunkuni,janjark'aqasiñani, sapakijakasiri”sasa

32Camellonakapastiq'añunakjamawtukuni,walja uywanakastimäq'añunakjamawtukuni,nayastithayatuqir ch'iqiyäNayawjupanakanjanwalt'äwinakaptaqichiqat apanini,sasawTatituxsarakisasa

33Hazormarkaxdragonanakanjakañutapäniwa, wiñayatakiwch'usauraqirakïni,janirakiwkhitisukan jakkaniti,janirakiwkhitisjaqinwawapasukanutjkaniti

34JudámarkanSedequíasreyinapnaqäwipqalltasinjja, JeremíasprofetarojjElamcontraarunakparläna

35Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Uñtapxam,nayasti Elamarcopp'akjä,jupastich'amapanjilïripawa.

36AlaxpachanpusichiqatpusithayanakElamuraqiruw apanini,ukatstitaqiukathayanakaruwch'iqiyäElam markatjaqunukutjaqinakaxjanjutapkaniukamarkax janiwutjkaniti

37NayawElammarkaruxuñisirinakapannayraqatapansa, jiwañapthaqhirinakannayraqatapansamulljayarakï, jupanakarjanwalinakapanini,nayanjach'acolerasiñaxa, sasawTatituxsaraki.Jupanakartukjañkamawnayajj espadampiqhitanjjarakï

38NayastiElammarkaruwtronoxutt'ayarakï,ukatsti reyiru,jilïrinakarusat'unjä”sasawTatituxsaraki

39Ucampisqhepqhepaurunakanjja,nayajjElammarkar katuntatjaqeruwkuttʼayarakï”sasawTatituxsaraki

50JAQTHAPI

1TatituxJeremíasprofetatuqiBabiloniamarkaru,caldeo uraqinakcontraarsüna

2Jumanakaxyaqhamarkanakaryatiyapxam,yatiyapxam, mäbendaruñt'ayapxam;yatiyapxam,janimantapxamti: sapxam:‘Babiloniaxkatuntatänwa,Belmarkax p'inqachatäxiwa,Merodacmarkaxt'unjatawuñjasi;

Jeremiasajjukhamluräna idolonakapajjmayjtʼatawa,uñnaqanakapaspʼakjataw uñjasi.

3Alaytoqetjja,mämarkawjupacontrasaytʼani,jupaw oraqepchʼusaruwtukuyani,janirakiwkhitisukanjakkaniti.

4Ukaurunakansa,ukaurunakansa,israelitanakax jutapxani,Judámarkankirinakampi,jacht'asissarapxani

5JupanakastiajanupuñkatasawSiónmarkarsarañthak jiskt'asipxani,akhamsasa:“Jutapxam,wiñayarust'äwimpi Tatiturmayachasipxañäni,ukaarust'äwixjaniw armatäkaniti”sasa

6Markaxchhaqhatuwijanakäxiwa,awatirinakapax jupanakaruxchhaqtayapxänwa,qullunakarkutt'ayapxäna, qullutyaqhaqulluruwsarapxäna,samarañutapsa armasxapxänwa

7Taqikhitinakatixjupanakarjikxatapkänukanakax manq'antapxi,uñisirinakapastisapxarakïnwa:Janiw nanakaxjuchañchapkti,Tatitucontrajuchachasipxatap layku,chiqaparuñjañutapa,Tatitu,nayraawkinakapan suyt'äwipasasa.

8Babiloniamarkatmistxapxam,ukatsticaldeouraqit mistupxam,uwijanaknayraqatancabritonakjam sarnaqapxam.

9NayawBabiloniamarkaralaytoqenkirjachʼa markanakarsartayä,jupanakajjukamarkacontra saytʼasipjjaniwa.ukatstiukawarmixapaqatäniwa, flechanakapaxmäch'amanyatiñanjaqiruñtasitäniwa janiwkhitisinach'usatkutt'kaniti

10Caldeamarkaxmäyänaklunthatatäniwa,taqikunatix juparlunthatapkiukanakaxphuqt'atäniwa,sasawTatitux saraki

11Jumanakaxkusisipxatamata,kusisipxatamata,herenciax t'unjirinaka,jumanakaxch'uxñavaquillanakjamlik'iruw tukupxtaxa,toronakjamawarnaqasipxtaxa

12Taymamaxwalimulljatawuñjasini;khititixjumar wawachawayktamukaxphinq'asiniwa,yaqhamarkanakat qhipäxäkipanxwasara,wañauraqi,wasarpampawutjani

13Tatituncolerasiñaplaykuxjaniwjaqinakaxutjkaniti,jan ukastiq'alach'usawjaruwtukuni,khitinakatixBabilonia chiqarsarapkiukanakaxmuspharatäniwa,taqi t'aqhisiñanakapatjach'atarnaqasipxani.

14Babiloniamarkaruxmuyuntapxam,arcok'uchuñ munirinaka,janflechanakapt'asipxam,Tatitucontraw juchachasi.

15Juparmuytaparuarnaqasim,amparapluqxatawayxi, cimientonakapast'unjatawa,pirqanakapast'unjatawa, Tatitunkutkatasiñapawa.kunjämtixjupaxlurkiukhama, juparlurapxamsasa

16YapuchirirusBabiloniatapanukupxam,yapuapthapiñ horasanhozapnaqirirusa,t'aqhisiyirespadataxsarasaxsapa mayniwmarkaparkutt'anipxani,sapamayniwuraqipar jaltxapxani

17Israelmarkaxch'iqiyataovejawa;leonanakawjupar jaqunukuwayi,nayraqataxAsiriamarkanreyipawjupar manq'antawayi;qhiparustiakaNabucodonosorreyix Babilonianch'akhanakapp'akjasi

18Ukatpïtaqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxsiwa: NayastiBabiloniamarkanreyiparu,uraqiparusmutuyäwa, kunjämtixAsiriamarkanreyiparmutuyktxaukhama

19Israelmarkaruwjakañutaparkutt'ayarakï,Carmelo, Basánqullunakanmanq'asiñapataki,Efraínqullunakansa, Galaadqullunakansamanq'antatäxaniwa

20Ukaurunakansa,ukaurunakansa,Tatituxsiwa:Israelan juchapaxthaqhatäniwa,ukampisjaniwutjkaniti.Judá markanjuchanakapsajaniwjikxatapkaniti,khitinakarutix nayatakwakt'ktaukanakaruxpampacharakïwa”sasa.

21Merataimuraqiru,ukauraqimpiru,Pecóduraqin jakirinakampinuwasirsarapxam,jupanakartukjapxam,q'al tukjapxam,siwa,Tatituxsiwa

22Uraqinstinuwasiñist'asi,jach'at'unjäwi.

23¡Kunjämarakakaoraqenmartillopajjtʼunjata,pʼakjata!!

24Babiloniamarka,nayastimäsipitaucharaksma,jumasti katuntatätawa,ukampisjaniwyatktati,Tatitump nuwasitamatjikxatatätawa,katuntatätawa

25Tatituxarmasimañutapjist'arawayi,colerasiñapan armanakapsaapsuwayxi,ukaxtaqich'amanTatitDiosan luratapawa,caldeouraqinxa

26Jach'aqurpachatjutapxam,imañutanakapjist'arapxam, muyuntanakaruñtatjaquntapxam,q'alt'unjapxam,jan kunasjupatqhiparapxamti

27Taqivacanakapjiwayapxam;jiwayañataksaraqapxpan: ¡ayjupanakatakixay!Jupanakanurupajjpurinjjewa,jutañ horasajjpurinjjewa”sasa

28KhitinakatixBabiloniauraqitjaltxasinqhispipki ukanakanarupist'asi,SionanTatitDiosasankutkatasiñap yatiyañataki

29Babiloniamarkacontraarqueronakarjawst'apxam,arco k'uchuñmunirinakaxukamuytaparuwcampamento lurapxamJankhitisqhispipxpan:lurataparjama kutt'ayapxam;kunjämtixjupaxlurkiukarjamawjupar lurapxam,jupaxTatitucontrajach'ajach'atukusaw IsraelanQullanDiosaparuxjach'añchasi

30Ukatwawaynanakapaxcallenakanliwxatasipxani,taqi nuwasirjaqinakapasukauruxjiwaratäpxaniwa”sasaw Tatituxsaraki

31Uñtapxam,nayaxjumacontrawmunta,walijach'a jach'atukusma,taqich'amanTatituxsiwa,urumax purinxiwa,jumarvisitt'añhorasa

32Jach'ajach'ajach'atukurinakaxlankt'asipxani, liwxatasipxani,janiwkhitisjuparsartaykaniti,nayasti markanakaparuwninanakhantayä,ukaninastitaqi muytaparuwnakhanti.

33Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Israelitanakasa,Judá markankirinakampistit'aqhisiyatawuñjasipxäna,taqi khitinakatixkatuntapkänukanakaxwalich'amampiw katuntapxänajaniwjupanakarantutañmunapkänti

34JupanakanQhispiyiripaxch'amaniwa;Taqich'amani Tatituwsutipax,jupawjupanakanarsutanakaparxatani, ukhamaturaqirsamarañapataki,Babiloniankirjaqinakar llakisiyañapataki.

35Mäespadawcaldeonakarkatuntäna,Babilonian jakirinakarusa,jilïrinakaparusa,yatiñanjaqinakaparustimä espadawutji

36Mäespadawk'arisirinakaruxkatunti;Jupanakasti lup'ipxaniwa:mäespadawch'amanjaqinakaparux katuntatäski;ucatjupanacajjaynachtʼayatäpjjaniwa

37Mäespadajjcaballonakaparu,carronakaparu, ukhamaraktaqekhitinakatïukamarkataypinkapki ukanakarojjmäespadampiwutji.Warmiruñtataw tukupxani,mäespadawyänakappatxaru;ukatsti lunthatatäpxani

38Umanakaparuwwañapachaxpurinxi; wañt'ayatäpxaniwa,k'uchiidolonakanuraqipawa, idolonakaparuxloqtatäpxiwa

Jeremiasajjukhamluräna

39Ukatwawasarpampankirsallqaanimalanaka,islankir sallqaanimalanakampchikajakasipxani,lechuzanakas ukanjakasipxanijanirakiwukamarkanjakapkaniti,jan ukastiwiñaywiñayjakasipkaniti.

40KunjämtixDiosaxSodoma,Gomorra,ukajak'a markanakart'unjkänukhamarjamawTatituxsaraki uqhamastijaniwkhitisukanutjkaniti,janirakiwkhitijaqis ukanjakkaniti”sasa.

41Uñtapxam,alaytoqetmämarkawjutani,mäjachʼa markasa,waljareyinakawakaoraqensaytʼayatäni 42Arcompilanzampikatxarupxani,qhurujaqinakäpxiwa, janiwkhuyapt'ayasipkaniti,arunakapaxqutaruñtataw wararini,sapamayniwcaballonakarqunt'asini,nuwasiñar sarirjaqiruñtata,jumampnuwasiñataki

43Babiloniamarkanreyipajjjupanakanyatiyäwipist'asaw amparanakapajjjanch'amanïjjäna.

44Uñtapxam,Jordánjawiratmäleónuñtatawch'aman jaqinakanjakañutaparmakhatani,ukampisnayaxmä akatjamatjupanakaruxt'ijtxayä,¿khitisajllitjaqixuka warmirutt'ayañataki?¿Khitisnayatsipansa?¿Khitishorasa uttʼayistani?¿Khitirakukaawatiristinayannayraqatajan sayt'anisti?

45UkatpïTatitunBabiloniamarkarnuwasiñamtap ist'apxamCaldeanakanoraqeparjanwalt'ayañatak amtatapa,uwijanakatjisk'ajisk'ajaqinakawjupanakar irpsuni

46Babiloniamarkarkatuntañanjach'ach'axwäwipampix akauraqixch'allxtatawuñjasi,jach'ajach'atukuñas markanakataypinist'asi

51JAQTHAPI

1Tatituxakhamsiwa:NayastiBabiloniamarkacontra, nayacontrasayt'irinakampchikajakasirinakataki,mä t'unjirthayasartayä

2UkatstiBabiloniaruwkhithani,ventiladoranaka, uraqpachch'usaruwtukuyapxani,janwalt'äwiurunsti jupanakaruxmuyuntapxaniwa

3Arquerojjarcopaltʼasiñapataki,khititejjaltʼasirïki ukarojja,janiwwaynanakaparojjkhuyaptʼayasipkätati. Taqiejercitoparq'altukjapxamsasa

4Ukhamawjiwayatjaqinakaxcaldeonakanuraqipan t'unjatäpxani,ukhamarakcallenakapant'unjatäpki ukanakasa

5Israelmarkasa,janirakiwJudámarkasaDiosapan apanukutäkiti,taqich'amanTatituxjaniwjaytanukutäkiti. uraqpajjIsraelanQollanDioscontrajuchampi phoqantatäkchïnsa.

6Babiloniataypitjaltxapxam,sapamayniwjakañap qhispiyapxamTatitunkutt'ayasiñapäkiukapachaxa;jupaw juparkuttʼayani”sasa

7BabiloniaxTatitunamparapanquritluratcopawa,taqi akauraqirmachjayirtukuyiukatwamarkanakajj loqtatäpjje

8Babiloniaxmäakatjamatt'unjatäxi,t'unjatäxiwausupat bálsamoumaña,ukhamächiukhajja,qollatäspawa

9Babiloniamarkarqollañmunsna,ukampisjaniw k'umarapkiti,apanukupxam,sapamayniwmarkapar sarxañäni,taripäwipaxalaxpachakamawpurini, alaxpachkamawjach'araptatäxi.

10Tatituwaskikankañasaruxpuriyistu,jutapxam,Sión markanTatitDiosasaxluräwinakapyatiyapxañäni

11Flechanakqhant'ayapxam;escudonakapthapipxam: Tatituxmediosreyinakanajayuparuwsartayaraki, Babiloniamarkartukjañatakiwamti;Tatitun mutuyäwipawa,templopanmutuyäwipawa.

12Babiloniamarkanperqanakaparwiskhunakuchapxam, uñjirinakarch'amañchapxam,uñjirinakarsayt'ayapxam, embuscadanakwakicht'apxam,TatituxkuntixBabilonian jakirinakarjanwalt'ayañataksiskänukamtawayi,luraraki. 13Juma,waljaumataypinjakasiri,waljayänakampi jakasiri,tukusiñamaxpurinxiwa,munañamtukusxiwa 14Taqich'amaniTatituxjupansutipxaruwjuramento luräna,akhamsasa:“Chiqpachansajaqinakampiw phuqantapxäma,kunjämtixlaq'unakampiphuqhantapxäma; Jumacontrawarnaqasipjjani”sasa

15Jupawch'amapampiakaoraqlurawayi,yatiñ kankañapampiwakapachsayt'ayaraki,alaxpacharus ch'amapampiwjach'arapti

16Kunapachatixaruparskiukkhaxa,waljaumaw alaxpachanutji.Uraqkhathatitstiq'añunakmistuyaraki, jallumpillijullijunakluraraki,sumayänakapatthaya apsuraki

17Sapamayniwyatiñlaykuxq'añujaqiwa;sapamayni utt'ayirinakaxk'ariidolompixp'inqachatawa,ch'amakt'at idolopaxk'ariwa,janiwsamañapaxutjkiti

18Jupanakastiinamayakiwa,janwaliluräwinakawa, t'aqhisiyatuñjasipkaniukapachana

19Jacobunwakt'äwipaxjaniwjupanakjamäkiti;Jupawtaqi kunannayrïrixa,Israelmarkaxherenciapanthujrupawa, taqich'amanTatituwsutipaxa

20Jumawnuwasiñhachaxa,nuwasiñarmanakajästaxa, jumampchikawmarkanakart'unjä,jumampchikaw reinonaktukjarakï

21Jumampiwcaballoru,caballoparut'unjä;jumamp chikawcarrorusa,caballeroparusat'unjä;

22Jumampirakiwchachawarmirust'unjä;jumampchikaw chuymaninakaru,wayntawaqunakarust'unjä;jumamp chikawwaynaru,sirvientarust'unjä;

23Nayastijumampchikawovejaawatirirus ovejanakaparust'unjä;jumampchikawyapuchiriru,vaca yugopsat'unjä;jumampchikawcapitananakaru, jilïrinakarut'unjä”sasa

24NayastiBabiloniaru,Caldeankirtaqejaqenakaruskuna janwalinaktïSiónmarkanjumanaknayraqatanlurapkäna ukanakkuttʼayarakï,sasawTatituxsaraki

25Akat'unjirqullu,jumacontrawsayt'askta,taqiakauraqi t'unjiriTatituxsiwa.

26Jupanakastijaniwmäqalaesquinatapsusipkaniti, janirakiwmäqalasacimientotapt'apkaniti.Ucampis wiñayatakiwt'unjatäyäta,sasawTatituxsaraki

27Jumanakaxmäbenderaruchapxam,yaqhamarkanaka taypintrompetaphust'apxam,markanakarjupar saykatañatakwakicht'apxam,Ararat,Miní,Asquenaz markanakarusjawsapxamjupacontramäcapitan uttʼayaña;caballonakaxqhuruch’uqich’uqiukham jilxattapxañapataki

28Markanakcontrawakicht'apxam,mediosreyinakampi, capitananakapampi,taqiapnaqirinakampi,taqi apnaqäwipampi

29Uraqixkhathatt'asiniwa,llakisirakiwa,Tatitux Babiloniamarkacontrawtaqiamtanakapphuqhasini, Babiloniauraqirjankhitinjaqirtukuñapataki

Jeremiasajjukhamluräna

30Babiloniankirch'amanijaqinakaxnuwasiñapanukupxi, ch'amapaxtukusxiwa.jupanakaxwarmiruñtataw tukupxäna,ukanjakañutanakapphichhantapxäna; barranakapaxp’akjatawuñjasi.

31Mäcarcelajjmaynimpjikisiñatakiwtʼijtjjani,mä khitarusmaynimpjikisiñatakiwtʼijtjjani,Babiloniamarkan reyiparyatiyañataki,markapanmäpuntapkatuntatätap yatiyañataki.

32Ukathakinakaxsayt'atäxiwa,cañanakaxninampiw phichhantapxi,nuwasirjaqinakaxaxsarapxi

33Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapaxakhamsiwa: Babilonianphuchapaxtrillañutaruñtatawa,trillañpachax purinxiwa,mäjuk'apachakiwyapuapthapiñpachapax purini

34BabiloniankirNabucodonosorreyiwmanq'antawayitu, t'unjawayitu,mäch'usatphukhuruwtukuyitu,mädragón ukhammanq'antawayitu,purakaparphuqt'ayitu,suma manq'anakajampi,alisnukuwayitu

35Nayaru,jañchijarusjanwalt'ayapkituukaxBabilonia markaruwpurini,sasawSiónmarkankirjaqixsani;Nayan wilajastiCaldeamarkankirinakaruwjutani,sasawJerusalén markajjsani”sasa.

36UkatpïTatituxakhamsiwa:Uñtapxam,nayastijumat arxatä,jumatmutuyañataki;Nayastiqutawañt'ayarakïwa, umaphuch'unakaparuswañt'ayarakïwa.

37Babiloniamarkaxjach'ajach'aqullunakaruwtukuni, dragonanakanjakañutapa,muspharkaña,chhuxriñchjasiña, jankhitisjakiri.

38Leonanakjamawarnaqasipjjani,leonanakjamaw arnaqasipjjani

39Jupanakanjunt'upachanmanq'añanakaplurarakï, machjayt'ayarakï,ukhamatkusisipxañapataki,wiñayatak ikipxañapataki,jansartapxañapataki,sasawTatituxsaraki

40Jupanakaruxuwijanakaruñtatawjiwayañatakirpä, uwijanakjamcabritonakampchika

41¡KunjämarakSesacchacharkatuntatäpachasti!

¡UkampisakaUraqpachanjachʼañchäwipaxwal muspharayi!¡KunjämarakBabiloniamarkaxmarkanaka taypinmuspharkañartukuwaypacha!

42LamarqotajjBabiloniamarkaruwmakatawayjje,jachʼa oladanakampiphoqantatänwa

43Markanakapaxwañauraqiwa,wañauraqiwa, wasararakiwa,janiwkhitisukanjakkiti,janirakiwkhiti jaqisukachiqatpaskiti

44NayastiBel-aruwBabilonianmutuyä,lakapatstikuntix manq'antkiukapsurakï,markanakastijaniwmayampsa juparjak'achasipkaniti

45Markaxa,ukataypitmistupxam,sapamayniwTatitun jach'acolerasiñapatqhispiyapxäta

46Chuymamaxjanaynacht'añapataki,ukamarkan ist'atäkaniukaarunakjanaxsarapxañamatakimämaraw mäyatiyäwixjutani,ukatyaqhamaratstiyaqhamarawmä yatiyäwixjutani,ukaturaqinnuwasiñawutjani,apnaqirix apnaqiricontra

47Ukatpï,Babiloniank'uchirt'atidolonakapartaripañ urunakaxpurininiwa,taqpachuraqipaxp'inqachatäniwa, taqijiwayatanakapasukamarkataypinliwxatatäniwa.

48Alaxpachasa,akapachasa,taqikunatixukanutjki ukanakasBabiloniamarkatakiwq'uchupxani, lunthatanakaxalaytoqetjuparpurinipxani,sasawTatitux saraki

49KunjämtixBabiloniaxIsraelanjiwayatjaqinakar t'unjkixa,ukhamarakiwBabiloniantaqiakauraqin jiwarayatanakaxt'unjatäni

50Jumanakaxespadatqhispipktaukanakaxsarxapxam,jan sayt'apxamti,Tatitutjayachiqatamtasipxam,Jerusalén markaxamuyumanjutapxam

51Nanakaxp'inqachatäpxtwa,jisk'achasiñist'ataxlayku, p'inqawajanunakasimt'itu,yaqhamarkankirinakaw Tatitunutapanqullanchiqanakaparmantapxi

52Ukatpï,urunakaxpurininiwa,nayastiukak'uchirt'at idolonakapartaripañurunakaxpuriniwa

53Babiloniamarkaxalaxpacharmakhataspa,ch'amapar ch'amanchaskchixa,nayatlunthatanakaxjuparpurinipxani, sasawTatituxsaraki

54Babiloniatmäjach'aarnaqasiñawpurini,Caldeanakan uraqitstijach'at'unjäwiwpurini.

55TatituxBabiloniamarkarlunthatasinjach'aarunak tukjatapakunapachatixjach'aumaruñtatjach'a oladanakapaxwarariskiukhaxa,mäjach'ajach'atukuñaw ist'asi

56Babiloniamarkarlunthatirixjutaski,jach'ach'amani jaqinakaskatuntatäxiwa,sapamayniarconakapax p'akjatawuñjasi,TatitDiosaxkutt'ayañapawa

57Nayastijilïrinakaparu,yatiñanjaqinakaparu, jilïrinakaparu,jilïrinakaparu,jach'ach'amanijaqinakaparux machjayäxa,wiñayatakikisipxani,janiwsartapkaniti, sasawReyixsaraki,jupansutipaxtaqich'amanTatituwa 58Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Babilonianjach'a perqanakapaxq'alat'unjatawuñjasini,jach'apunkunakapas ninampphichhantatäniwajaqinakaxinamayakiw irnaqapxani,jaqinakaxninampiwirnaqapxani,qarjataw uñjasipxani

59KuntixJeremíasprofetaxNeriaschachanSeraías yuqaparMaaseíasyuqapararskäna,jupastiJudámarkan SedequíasreyipampchikawBabiloniamarkarsaräna,pusi maraapnaqäwipanxaUkatakaSeraasaxmäamuki príncipeukhamänwa.

60UkatwaJeremiasajjmälibrorqellqäna,kunajan walinakatïBabiloniamarkarpasañapäkänaukanakjja, Babiloniacontraqellqatäkiukaarunaksa.

61UcatJeremiasajjSeraíasarojjsänwa:Babilonia markarpurisajjtaqeakaarunakliytʼarakïta

62Ukatstisapxätawa:‘Tatay,jumaxakachiqar tukjañatakiwparltaxa,janirakiwkhitisukanqhiparkaniti, janirakiwjaqisniuywanakasutjkaniti,janukasti wiñayatakiwch'usauraqixtukusxani”sasa.

63Akalibroliyt'añtukuyatatsti,mäqalachinuntasin Éufratesjawirtaypiruwjaquntäta.

64Jumastisaskätawa:‘Babiloniaxukhamch'allt'ani, janirakiwkunajanwalinakatixjuparapankäukatsartxaniti JichhakamawJeremiasanarunakapajjutji

52JAQTHAPI

1Sedequíasreyejjpätunkamayanimaranïkänaukhaw apnaqañqalltäna,tunkamayanmarawJerusalénmarkan apnaqäna.TaykapastiHamutalsatänwa,jupastiJeremías chachanphuchapänwa,jupastiLibnamarkankirïnwa 2JupastiTatitunnayraqatapanjanwalinakluräna, kunjämtixJoacimchachaxlurkänukhama.

3TatituncolerasiñaplaykuwJerusalén,Judámarkanakan jupanakarjaqunukuñkamaxSedequíasreyixBabilonia markanreyiparkutkatasxäna

4Ukatstillätunkmaraapnaqäwipanxa,tunkaphaxsi,tunka urunaksaraqataruwBabiloniankirNabucodonosorreyix taqpachejercitopampJerusalénmarkarpurinipxäna,ukat ukamarkaruxmuyuntapxäna

5Sedequíasreyintunkamayanmaraapnaqañkamawuka markaxmuyuntatäxäna

6Pusïrphajjsinllätunkaurusaraqatarojja,mach'ajjwali jach'amarkaruwpurintäna,ucatstijaniwt'ant'ajjutj-jjänti

7Markaxt'unjatäxänwa,taqinuwasirjaqinakax t'ijtxapxäna,ukatarumawmarkatmistuwayapxäna,reyin jardinapjak'ankirpäpirqataypinkirpunkuthaknam (Jichhaxcaldeonakaxmarkajak'ankxapxänwa:)ukat pampathakhinjamsarapxäna.

8Caldeonakanejercitopajjreyiruwarknaqapjjäna,Jericó pampanwaSedequíaschacharkatuntapjjarakïnaucatsti takeejercitopajjjupatjitheqtatäjjänwa.

9Ukatstireyiruwirpapxäna,Babiloniamarkanreyipan ukarapapxäna,HamaturaqinRiblasatchiqaru kawkhantixjupartaripäwichuräna.

10BabiloniankirreyejjSedequíaschachanyoqanakap nayraqatanjiwayäna,JudámarkanjilïrinakaparusRibla markanjiwayarakïnwa.

11UkatstiSedequíaschachannayranakapchhaqtayäna Babiloniankirreyisticadenanakampichinuntasaw Babiloniamarkarapäna,jiwañapkamawcarcelarjist'antäna.

12PhisqaphaxsittunkaurusaraqataruwNabucodonosor reyixtunkallätunkanimaraphuqhaskäna,ukaurusti Nabuzaradánsatguardianakanp'iqinchiripawa,jupasti Babiloniamarkanreyinirnaqäna

13Tatitunutapsa,reyinutapsaphichhantapxänaJerusalén markantaqpachutanakapsa,jach'ajaqinakanutanakapsa ninampphichhantawayi

14Caldeonakanejercitopajjguardianakanpʼeqtʼiripamp chikäpkänaukanakajja,Jerusalénmarkanmuyuntat perqanakaptʼunjapjjäna

15UkatstiNabuzaradánchachaxguardianakanjilïripaxmä qawqhapisinjakasirinakaru,markanqhiparapkänauka jaqinakarusa,jithiqtirinakarusa,Babiloniamarkanreyipar katuntatjaqinakarusa,maynijaqinakarusakatuntat apasxäna.

16Uvayapuchirinakatakisa,yapuchirinakatakisa, Nabuzaradánchachastimäqawqhapisinkirinakaruw jaytawayäna.

17Tatitunutapanutjkänaukabroncetluratpilaranakasa, sawutanaka,broncequta,Tatitunutapanutjkänaukanaksa, caldeonakaxp'akjasawtaqpachbroncetBabiloniamarkar apapxäna

18Chawllanaka,palanaka,q'añunaka,phukhunaka, cucharanaka,broncetluratyänaka,taqikunanaktix luqtapkänaukanakapt'asipxäna

19Ukxarustilup'inaka,ninanakt'añanaka,platonaka, calderanaka,candelabronaka,cucharanaka,copanaka kunatixquritluratquri,qullqitluratqullqi,guardianakan p'iqinchiriparuwirpxaruwayäna.

20SalomónreyixTatitunutapanlurkänaukapä pilaranakampi,mäqutampi,tunkapayanbroncetlurat toronakampi.

21Pilaranakatsti,mäpilaranalturapajjtunkallatunkani metronakänwa.Ukatstitunkapayanmetronmäfiletew muyuntäna;thiyapastipusiamparanakanïnwa

22Ukapatjjarojjbroncetluratmäcapitulowutjäna.Mä jach'ap'iqinalturapaxphisqametroukch'änwa, muyuntkipanstimäq'ipi,granadanakampi,taqpachbroncet luratänwaPayïrpilarampi,granadanakampixuka kipkarakïnwa.

23Mäladopanstillätunktunkasuxtangranadanakaw utjänaukaq'añunakangranadanakapastipatakpatakïnwa 24UkatstiguardianakanjilïripaxSeraíasjilïrsacerdoteru, Sofoníaspayïrsacerdoteru,ukatkimsapunku uñjirinakaruwirpäna.

25Ukatstimäeunucojaqiruwmarkatapsuwayxäna,jupaw nuwasirjaqinakaruñjänaReyinutapjak'ankapkäna ukanakatpaqallqujaqinakawukamarkanjikxatasipxäna. Ejercitopanjilïrescribapasti,jupaworaqenjaqinakar tantacht'äna;Uraqinkirpaqallqtunkachachanakawmarka taypinjikxatasipxäna.

26UkatNabuzaradánsatguardianakanpʼeqtʼiripajj jupanakarkatuntasawRiblamarkarBabiloniamarkan reyiparirpäna.

27Babilonianreyipajjjupanacarojjjiwarayäna,Hamat orakenRiblasatmarcanjiwarayänaUkhamatwaJudá markaxkatuntaturaqipatapsutäxäna.

28Nabucodonosorreyirkatuntatjaqinakäpxänwa: paqallqumarastikimsawaranqajudionaka,pätunka kimsaqallqunijudionaka.

29Nabucodonosorreyejjtunkallatunkanmaraapnaqkäna ukhajja,llätunkapatakkimsatunkapayanjaqenakaruw Jerusalénmarkatapapjjäna.

30Nabucodonosoraxpätunkkimsaqallqunmara apnaqatapanxa,Nabuzaradánchachaxguardianakan p'iqinchiripawa,paqallqupatakapusitunkaphisqani jaqiruwkatuntatayna,taqpachanistipusiwaranqasuxta patakani

31JudámarkankirJoacinareyinkatuntatäkänaukakimsa tunkatunkapayanmarana,tunkapayanphaxsi,pätunka phisqanurunaksaraqataru,BabiloniamarkanEvilmerodac reyipaxnayrïrmaraapnaqäwipanxa,Judámarkankir Joaquínreyinp'iqipjach'araptäna,ukatsticarcelat irpsuwayxäna

32Juparustisumachuymampiwparläna,tronoparusti Babiloniamarkanjupampchiksarirreyinakantronopat sipansajuk'ampjach'atronoruwuskt'äna

33Ucatsticarcelanisinakapsamayjt'ayasïna, jakañapkamastijupannayraqatapant'ant'amanq'askakïnwa 34Manq'añapatakixBabiloniankirreyixsapauruwmä manq'achuräna,jiwañapkama,jakäwipkama