Aymara - The Book of Genesis

Génesisqillqata

1JAQTHAPI

1QalltanjjaDiosajjalajjpachasaakaoraqsaluräna. 2Uraqixjanuñnaqt'anïnwa,janirakiwch'usakïkänti; ukatstich'amakawmanqhaajanurpurintäna.UcatDiosan Ajayupajjumapatjjarsarantäna

3Diosastisänwa:Qhanautjpan

4Diosastiukaqhanaruñjäna,sumauñnaqt'anïtapuñjasa, Diosaxqhanampich'amakampijaljtayäna.

5DiosaxqhanaruxUrusasawsutichäna,ch'amakarusti ArumasasawsutichänaUkatjayp'u,alwaxnayrïruruw utjäna

6Diosastisarakïnwa:Umataypinmäch'iwjautjpan, umampiumampijaljtpansasa.

7UkatstiDiosaxalaxpachluratayna,alaxpacha manqhankirumampi,alaxpachankirumampijaljtayäna

8UkatstiDiosaxalaxpachasasawsutichäna.Ukatjayp'u, alwaxpayïruruwutjäna

9Diosastisarakïnwa:Alaxpachamanqhankirumaxmä chiqartantacht'atäpan,wañauraqixuñstpan.

10DiosaxwañauraqiruwOraqsasinsutichäna;Umanakan tantachasitapaxLamarQutasasawsutichäna,Diosaxwali askïtapuñjäna.

11Diosastisarakïnwa:“Akauraqixch'uxñaachunak achuypan,jathaachuyiri,achuquqa,kunaymanachunak achuri,jathapaxpachpakiwa,akauraqinxa.

12Uraqinstich'uxñaachunaka,ch'uxñaquqanaka, kunaymanjathanakachuyiriquqanaka,kunaymanachunak achuyirquqanaka,ukaquqanakanjathapasti,sapakasta jathanakachuyäna

13Jayp'u,alwaxkimsïruruwutjäna

14Diosastisarakïnwa:Alaxpachanqhananakaxutjpan, urumpiarumampijaljañatakiUkanakax unañchanakäpxpan,pachanakata,urunakataki, maranakataki.

15Ukanakaxalaxpachanqhant'ayatäpanakauraqir qhant'ayañataki.

16Diosaxpäjach'aqhanaluratayna.juk'ampjach'aqhanax uruapnaqañapataki,juk'ampjisk'aqhanastiarumar apnaqañapataki:warawaranaksalurarakïna

17Diosaxalaxpachanalaxpacharuchasa,akauraqi qhant'ayañataki

18Urusa,arumasaapnaqañapataki,qhanampi ch'amakampijaljañataki.

19Jayp'u,alwastipusiuruwutjäna

20Diosastisarakïnwa:Umajjwaljajakañansarnaqir animalanaka,jamach'inaka,alajjpachanalajjpachanaka oraqpatjjart'ijtirjamach'inakapanippansasa

21Diosaxjach'aballenanakluräna,taqijakirinakluräna, umaxwalpunmistüna,kunaymanch'iwinijamach'inaka

22Diosastijupanacarojjbendicïna,akhamsasa: “Wawasipjjam,jiljjattapjjam,lamarqotanakar phoqhantapjjam,jamach'inakastiakaoraqenwaljaptapjjpan” sasa

23Jayp'u,alwastiphisqhïruruwutjäna.

24Diosastisarakïnwa:“Akauraqixkunaymanjakirinak uñstaypan,uywanaka,laq'uuywanaka,uywanaka, kunaymanuywanaka,ukhamapunïnwa”sasa.

25Diosaxakauraqinjach'aanimalanakaru,kunayman uywanakaru,taqikunaymanakauraqinjalnaqirinakarus luräna.

26Diosastisarakïnwa:“Jiwasaruñtasitjaqilurañäni, jiwasanakjama,jupanakajjlamarqotanchawllanakaru, alajjpachankirjamach'inakaru,uywanakaru,oraqpacharu, oraqpacharusaapnaqapjjpan”sasataqekunanakatïaka oraqenjalnaqkiukanaka

27UkhamatwaDiosaxjaqirluräna,juparuñtasita;chacha warmijupanakaruxluratayna

28Diosastijupanacarojjbendicïna,Diosastijupanacarojj sänwa:Wawasipjjam,waljaptapjjam,oraqerojj phoqhantapjjam,ucatstiapnaqapjjamukaxakauraqin sarnaqkiukawa

29Diosastisarakïnwa:Nayaxtaqijathaachunak churapxsma,taqiakaoraqenutjkiukaquqanaka,uka quqanachupaxmäjathaachujumanakatakix manq'añatakiwasasa.

30Uraqpachankirtaqeanimalanakaru,alajjpachankir jamachʼinakaru,akaoraqenjalnaqirinakarusa,kawkïr chʼojjñaqoranaksamanqʼañatakejjchurta.

31Diosaxtaqiluratanakapuñjäna,walisumapunïnwa Ukatjayp'u,alwaxsuxtauruwutjäna.

2JAQTHAPI

1Ukhamatwaalajjpachasa,akapachasa,taqpach ejercitopastukuyatäjjäna

2PaqallqüriurustiDiosaxluräwiptukuyxänaPaqallqüri urustitaqiluratanakapatsamart'äna

3Diosaxpaqallqüriururuwbendicïna,ukatsti qullanäxarakïnwa,Diosaxtaqiluratanakapatsamarañlayku. 4Akaxalaxpachansa,akapachansa,kunapachatïTatit Diosaxakauraqimpialaxpachampilurawaykiukauruw lurasïna.

5Janïrpampanutjkiukaquqanaka,taqiquqanakasjanïr jiltkasaxa,janiwTatitDiosaxakauraqirjallupuriykänti, janirakiwkhitisuraqiyapuchañatakutjkänti.

6Ucampismächʼamakaworaqetmistunïna,uraqpacharuw umampwarjjatäna

7TatitDiosaxlaq'ampiwjaqiruxluräna,ukatsti nayranakaparuwjakañsamañphust'änaukatjaqixjakkir almaruwtuküna

8TatituDiosaxintijalsutuqiruxEdénmarkanmähuerta ayruntänaucaruwuchänakhitirutïlurawaykänaukajaqeru 9UraqitwaTatitDiosaxtaqisumaquqanakjiltayäna, manq'añatakisa.jardíntaypinjakañquqa,aski,janwali uñt'añquqa

10UkatstimäjawirawEdénatmisturïna,huertaruma churañataki.Ucatstit'aqanuqtatäjjänwa,pusip'eqeruw tuküna

11NayrïrjaqinsutipaxPisónsatawa,ukamarkaxHavilá uraqintaqpachmuyunti,kawkhantixqurixutjki.

12Ukauraqinquripaxwalisumawa,bdellium,ónixqalas utjarakiwa

13PayïrjawiransutipaxGihónsatawa,ukajawirasti Etiopíamarkpacharuwmuyunti

14KimsïrjawiransutipaxHidequelsatawa,ukajawirasti Asiriamarkatintijalsutuqirsaraski.Ukatpusijawirasti Éufratessatawa

15TatituDiosaxukajaqiruxEdenhuertaruwuchäna, ukhamatsumauñnaqt'anïñapataki.

Génesisqillqata

16TatituDiosastiukajaqiruxakhamsasawsäna: “Huertankirtaqiquqanakatxainakimanq'asma.

17Ucampisaski,ñanqhauñt'añquqanachupatjaniw manq'añamäkiti,ukaquqanachupatmanq'añurusti chiqpachapuniwjiwäta.

18TatituDiosaxsänwa:Janiwwalïkitijaqin sapakïñapaxaJupatakixmäyanapiritantachäwtukuyä

19UraqitwaTatitDiosaxtaqipampankiranimalanaka, alaxpachankirjamach'inakarluränaAdanukarirpäna, kunjämtixjupanakarsutichxaniukuñjañapataki

20Adanaxtaqiuywanakaru,alaxpachankirjamach'inakaru, taqiuywanakarusutinakucharakïnaukampisAdanatakejj janiwmäyanapisjupatakjikjjataskänti.

21TatituDiosaxAdanaruxwaliikt'ayäna,ukatjupax ikisxänwa,ukatstimäcostillapapt'asisawukalantix janchipjist'antäna.

22TatituDiosaxjaqitapsuskänaukacostillapxa,mä warmiruwtukuyäna,ukatstichacharuwirpäna

23Adanastisarakïnwa:Jichhaxakaxch'akhanakajan ch'akhajawa,jañchixatjañchijawa

24Ukatpïchachaxawkiparutaykaparjaytanukusin warmipampimayachasini,mäsapajañchikïpxani.

25Ukachachasawarmipasqʼalajanisinïpjjänwa,janiw phenqʼasipkänti

3JAQTHAPI

1Ukakatarixtaqipampankiranimalanakatsipansa juk'ampch'ikhiïnwaJïsa,¿Diosaxsiwa:‘Janiwhuertan taqpachquqanakatmanq'apkätati?

2Warmistikatarirojjsänwa:Jardinqoqanakanachupat manqʼapjjasmawa

3Ukampishuertataypinutjkiukaquqanachupatxa, Diosaxsiwa:“Janiwukaquqanachupatmanq'apkätati, janirakiwllamkt'apkätati,janjiwapxañamataki”sasa

4Kataristiwarmiruxsänwa:Janiwjiwapkätati

5Diosaxyatiwa,jumanakaxmanq'apxätaukaurux nayranakamjist'aratäpxätawa,ukatstidiosanakaruñtataw aski,janwalyatipxäta

6Warmixukaquqaxmanq'añatakiswaliaskïtapuñjäna, nayranakapatakiswalisumaquqakïtapuñjasaxa,ukaquqan achunakapapt'asisinmanq'äna,ukatstichurarakïnachachax jupampchikawsarnaqäna;ukatstimanqʼarakïnwa.

7Panpachaniwnayranakapajjjistʼarasïna,qʼalajan isinïpjjatapyatipjjänaucatstihigolaphinakwa sawt'asipjjäna,ukatstidelantallurapjjarakïna.

8JupanakastiTatitunarupist'asinthayathayanhuertan sarnaqirist'apxäna,Adanampiwarmipampisti,Tatitun nayraqatapathuertanquqanaktaypinimantasipxäna

9UcatTatituDiosajjAdanaruwjawsäna,juparojjsänwa: ¿Kawkinkasktasti?

10Jupastisarakïnwa:Nayaxhuertanarumist'ta,q'ala janisinïtaxlaykuxaxsarayätwaukatnayapachpaw imantasirïta

11Jesusastisarakïnwa:¿Khitirakq'alajanisinïtamat sistamsti?¿Janmanq'añamataknayajjsisksmaukaqoqat manq'anttati?

12Ukachachastisarakïnwa:Khitirutixnayamp chikäñatakchurktaukawarmiwquqaachuchuritu,nayasti manq'antawaytwasasa.

13TatituDiosaxwarmiruxsänwa:¿Kunsakalurtaxa? Warmistisänwa:Katariwsallqjawayitu, manq'antaraktwasasa

14UcatTatituDiosajjkatarirojjsänwa:Ukham luratamatjja,taqeuywanakatsipansa,taqeanimalanakat sipansamaldecatätawapurakamaruwsaräta,laq'astijakañ urukamawmanq'antäta

15Nayastijumampiwarmimpiuñisiñaruwutjayä, wawanakamampi,wawanakapampi;p'iqimch'allxtayani, talonapsat'unjäta”sasa

16Warmirojjsänwa:Nayajjwalllakisiñamsa, usurïñamarusjukʼampjiltayäjjallakisiñampiwwawanakax yuripxäta;munañamastichachamaruwpurini,jupawjumar apnaqarakïtam”sasa

17Adanarsarakïnwa:Warmimanarupist'atamata,uka quqanachupatmanq'antatamlayku,ukaquqanachupatjan manq'amtisasallakisiñampiwukamanq'atmanq'äta,jakañ urukama;

18Ch'aphinakampi,ch'aphinakampi,ch'aphinakampi, ch'aphinakampi,ch'aphinakampiukatstipampankir ch'uxñaachunakmanq'antäta;

19Uraqirkutt'añkamawt'ant'amanq'äta;Ukatapsutätawa, laq'aruwkutt'xätasasa

20AdanastiwarmiparuxEvasutimpiwsutichänakunatix jupaxtaqijakirinakantaykapänwa.

21AdanampiwarmiparusTatitDiosaxñik'utisilurayäna, ukatstiisimpiwisthapiyarakïna

22TatituDiosastisarakïnwa:“Uñtapxam,jaqisti jiwasanakjamarakiwaski,ñanqhayatiñyati,jichhax amparapluqxatasinjakañquqaachunakapt'asisin manq'asinwiñayatakjakañapataki”sasa:1.1.

23UkatwaTatitDiosaxjuparEdenhuertatkhithäna, kawkïruraqittixapsutäkänukauraqiyapuchañataki

24Ukatwaukajaqiruxalisnuku;Edénjardinanintijalsu toqenjja,mäninanakhaskirespadampiwucharakïna,uka espadajjtaqecheqaruwmuytʼäna,ukhamatjakañqoqan thakipjarkʼaqañataki.

4JAQTHAPI

1AdanastiEvawarmiparuwuñt'äna;Ukatstiusurïxänwa, Cainarwawachasïna,ukatstisänwa:“Tatitutwamächacha katuqta”sasa.

2UkatstiAbeljilaparuwwasitatwawachasïnaAbelasti ovejanakuñjirïnwa,ukampisCainastiuraqinak yapuchirirakïnwa.

3Tiempompejja,Cainajjoraqenachupatmäofrenda Tatiturapanïna.

4Abelasti,ovejanakapatnayrïryuqallwawanakapsa, lik'inakapatsaapanirakïnaTatituxAbelampiru, waxt'äwipsarespetompiwuñjäna

5UkampisCainchacharusa,ofrendaparusajaniw respetkäntiCainastiwalcolerasïna,ajanupasaliwxatasïna 6TatitustiCainarsänwa:¿Kunatarakcoleratasti? ¿Kunatsaajanumaxliwxatatäpacha?

7Jumatixsumlurasmaxa,¿janitkatuqatäskäta?Jumatix jansumlurkätaxa,juchaxpunkunikiskiwa.Jumaruw munañapaxutjani,jumawjuparapnaqäta”sasa

8CainaxAbeljilapampiwparläna,pampankapkän ukkhasti,CainaxAbeljilaparcontrasayt'asisinjiwayäna.

9TatitustiCainarsänwa:¿KawkinkirakAbeljilamasti? Jupastisarakïnwa:Janiwyatkti,¿jilajanuñjiripätti?

Génesisqillqata

10Jupastisarakïnwa:¿Kunsalurtajja?jilamanwilapan arupaworaqetnayarart'itusasa.

11Jichhastiakauraqitñanqhachatätawa,ukauraqixlakap jist'arawayijilamanwilapamparamatkatuqañataki; 12Uraqyapuchätaukhajja,janiwjichhatpachchʼamap churkätamtimäjaltiri,sarnaqirjaqiwakauraqinutjäta 13CainastiTatituruwsäna:Nayanmutuyäwijajjnayatak juk'ampjach'awasasa.

14Uñtam,jichhüruwakaoraqetjaqunukusta;ukatsti ajanumatimantatäxarakïwa;ucatnayajjakaoraqenjaltiri, sarnaqirjaqëjjarakïwa;Ucatsti,qhititejjnayarjicjjatquitu ucajja,jiwayapjjetaniwa”sasa

15Tatitustijuparuxsänwa:UkatkhititixCainar jiwaykaniukaxa,paqallqukutiwmutuyatänisasa TatitustiCainarmächimpuuchäna,jankhitisjuparjikxatki ukaxjiwayañapataki.

16CainastiTatitunnayraqatapatmistusawNoduraqin jakasïna,Edenmarkatintijalsutuqiru

17Cainastiwarmiparuwuñt'äna.Ukawarmistiusurïxänwa, Enocchachastiwawachasxänwa,jupastimämarka utt'ayäna,ukatstiukamarkaruxEnocyuqapansutip ucharakïna.

18EnocchachastiIradsatänwa,IradchachastiMehujael satwawapänwa,MetusaelchachastiMetusaelsat wawapänwa,MatusaelchachastiLamecsatwawapänwa.

19Lamecchachastipäwarmimpiwcasarasïna,maynisti Adásatänwa,maynïristiZilasatänwa

20AdáchachaxJabalsatchacharuwwawachasïna,jupax carpanakanjakirinakanawkipänwa,uywanakanïpki ukanakanawkipänwa

21JilapajjJubalsatänwa,jupajjtaqekhitinakatïarpa, órganotocañyatipkiukanakanawkipänwa

22ZiláchachastiTubalcainsatchacharuwwawachasïna, jupastibroncempi,hierrompilurañyatichirirakïnwa.

23UcatLamecchachajjAda,Zilasatwarminacaparsäna: Nayanarupist'apjjamLamecchachanwarminaka, arsutaxarist'apxam,nayastimächacharuwjiwayta, usuchjatajataki,mäwaynarususuchjatajataki

24Cainatejjpaqallqkutivengatäspajja,cheqpachapuniw Lamecchachajjpaqallqtunkapaqallqokutikuttʼayatäni.

25AdanastiwasitatwawarmiparuñtʼänaJupastimäyuqall wawawawachasïna,ukatstiSetsutimpiwsuticharakïna: DiosaxAbellanti,Caínchachanjiwayirjaqitsipansa yaqhawawaruwutt'ayitu”sasa

26SetchachastimäyuqallwawawyuritaynaEnossasaw sutichäna,ukatstijaqinakaxTatitunsutipart'añqalltapxäna.

5JAQTHAPI

1AkalibrojjAdanangeneracionanakapanqellqatawa DiosaxjaqirlurkänukauruxDiosaruñtasitawluräna; 2Chachawarmiluratayna;ukatstijupanakarux bendicirakïnwa,ukatstiAdánsutimpiwsuticharakïna,kuna urutixjupanakaxluratäpkänukauru

3Adanastipatakkimsatunkamarajacäna,juparuñtasitmä yuqallwawawyurïnaJuparuxSetsutimpiwsutichapxäna

4AdanajjSetsatchachanwawapäkänaukaqhepatjja, llätunkapatakmaranakawutjäna,yuqallwawanaka,imill wawanakanïnwa

5Adanaxllätunkpatakkimsatunkamarawjakäna.

6Setsatchachajjpatakphesqanimarajacänwa,jupasti Enóschachanwawapänwa

7Enóschachanwawapkänaukaqhepatjja,Setchachajj llätunkapatakapaqallqmaranakawjakäna,yoqall wawanakapasa,imillwawanakapasutjarakïnwa

8Setchachaxllätunkpataktunkapayanmaranakaw jiwxäna.

9Enóschachastillätunktunkamaranïskänwa,ukatsti Cainánchachanwawapänwa

10Cainánchachanwawapkänaukaqhepatjja,Enos chachajjllätunkapatakatunkaphesqanimaranakawjakäna, yoqallwawanakapasa,imillwawanakapasutjarakïnwa 11Enósreyejjllätunkapatakphesqanimaranakänwa 12Cainanastipaqallqtunkamarajacäna,ucatsti Mahalaleelchachanwawapänwa.

13CainanastiMahalaleelchachanwawapqhepatjja, llätunkapatakpusitunkamaranakawjakäna,yoqall wawanakapasa,imillwawanakapasutjarakïnwa.

14Cainanastillätunkpatakatunkamaranakawjiwxäna 15Mahalaleelchachastisuxtatunkaphisqhanimarajacäna, ucatstiJaredsatwawapänwa.

16MahalaleelchachajjJaredsatchachanwawapqhepatjja, llätunkapatakkimsatunkamaranakawjakäna,ukatsti yoqallwawanaka,imillwawanakanïnwa.

17Mahalaleelchachastillätunkpatakallätunktunka phisqhanimaranakïnwa

18Jaredchachastipataksuxtatunkapayanmarawjakäna, Enocchachanwawapänwa

19Enocchachanwawapkänaukaqhepatjja,Jaredchachajj llätunkapatakmaranakawjakäna,yoqallwawanaka,imill wawanakanïnwa

20Jaredchachanllätunkapataksuxtatunkapayan maranakawjiwxäna.

21Enocchachastisuxtatunkaphisqhanimarajacäna, ukatstiMatusalénwawapänwa

22EnocchachaxkimsapatakmarawMatusalényurïwipat Diosampchikasarnaqäna

23Enocchachaxkimsapataksuxtatunkaphisqhan maranakawutjäna.

24EnocchachastiDiosampchikawsarnaqänaDiosaw juparkatuntäna

25Matusalénaxpatakllätunktunkpaqallqunmaraw jakasïna,ukatstiLamecsatwawapänwa

26Lamecchachanwawapkänaukaqhepatjja,Matusalénajj paqallqpatakllätunktunkapayanmaranakawjakäna, ukatstiyoqallwawanaka,imillwawanakanïnwa

27Matusalénaxllätunkpataksuxtatunkallätunkan maranakawjiwxäna.

28Lamecchachaxpatakllätunktunkpayanmarawjakäna, ukatstimäyuqallwawawutjäna.

29UkatstiNoésutimpiwsutichäna,akhamsasa:“Tatitun maldecituraqiplayku,jupawchuymacht'istani, luratanakasatsa,ch'amachasitasatsa”sasa

30LamecchachajjNoéchachanwawapqhepatjja,phesqa patakallätunktunkaphesqanimaranakawjakäna,yoqall wawanakapasa,imillwawanakapasutjarakïnwa

31Lamecchachastipaqallqpatakpaqallqtunkapaqallqun maranakawjiwxäna

32Noéchachastiphisqapatakamaranïxänwa,Noé chachastiSem,Cam,Jafetsatchachanwawapänwa

6JAQTHAPI

1Kunapachatixjaqinakaxakauraqinwaljaptañqalltapxäna, phuchhanakyuripxäna.

2Diosanwawanakapaxjaqinphuchhanakaparuxsuma uñnaqt'anïtapuñjapxänaucatjupanacarojjtaqekuntï ajllipcänucanacaruwcasarasipjjäna

3Tatituxsarakïnwa:Ajayuxaxjaniwjaqimpix ch'axwkaniti,jupastijañchiwa

4Ukaurunakanjja,jachʼajaqenakawakaoraqenutjäna; ucatucjjarojja,Diosanyokanacapajjjakenphuchhanacapar mantapjjäna,jupanacarojjwawanïpjjänwa,ucapachpaw nayrachʼamanijakenacartukjjapjjäna,waliuñtʼat jaqenakäpjjänwa

5Diosastiuñjarakïnwa,jaqinakanjanwaliluratanakapax akauraqinjach'apuniwa,chuymapanamuyunakapaxjan walikïskapuniwa

6Tatituxarrepentisisawjaqirakauraqinluratayna,ukat chuymapanllakisiyatayna.

7Tatitustisarakïnwa:“Khitirutixlurawayktaukajaqirux akauraqittukjarakïwa;Jaqinaka,uywanaka,jalnaqirinaka, jamach'inaka;Nayajjjupanakarluratajatarrepentisitu.

8NoéchachastiTatitunmunasiñapjikxatäna

9Noéchachanwawanakapajjakanakawa:Noéchachajj cheqaparsarnaqerjaqënwa,janjuchanirakïnwa,Noé chachajjDiosampchikawsarnaqäna

10Noéchachastikimsayoqallwawanakanïnwa:Sem,Cam, Jafet.

11AkaoraqejjDiosnayraqatanqʼañuchatäjjänwa,aka oraqejjnuwasiñanakampiphoqantatänwa

12Diosastiakaoraqeuñtasinjja,janwaliruwtukuwayjjäna. taqejaqenakawakaoraqenthakiptukjapjjatayna

13DiosastiNoéchacharuxsänwa:Taqijaqin tukusiñapaxnayannayraqataxpurinxiwa.Uraqixjupanak tuqiwnuwasiñampphuqhantatuñjasi;ucatsti,nayajj jupanacarojjoraqempchikawt'unjä”sasa

14Goferlawatmäarcaluram;arcamanqhanxacuartonak luräta,ukatstiutamanqharu,anqansach'uqt'ampiw sayt'ayäta”sasa

15Ukaarcaxakauñnaqampiwlurasini:Arcanlargopax kimsapatakmetroni,anchopaxphisqatunkametroni, alturapaxkimsatunkametroniraki

16Arcaukarmäventanaluräta,mämetroukch'apataruw tukuyäta;Ucatstiarcanpunkupsauchapjjarakïtawa;jisk'a, payïr,kimsïrpisonakampiwluräta

17Ukjjarusti,naya,nayajja,mäjachʼaumawakaoraqer apanta,alajjpachamanqhattaqejañchinaktukjañataki, kawkhantïjakañsamañajjutjkiukanaka;taqikunatixaka uraqinutjkiukanakaxjiwatäxaniwa

18Ucampisjumampchikawarust'äwixsayt'ayä;Jumampi, yuqanakamampi,warmimampi,yuqanakaman warminakapampixarcaruwmantapxäta”sasa.

19Taqijañchinakatxa,päkastaarcaruwapanipxäta, ukhamatjupanakampchikajakañapatakichachawarmi satäpxani

20jamach'inakatxa,kunaymanuywanakatsa,taqikasta jamach'inakatsa,taqikastajamach'inakatsa,päkastaw jumarjakañapatakjutapxani

21Taqimanq'anakapt'asim,ukatstijumaruwapthapipxäta Ukastijumataki,jupanakanmanq'añatakisutjani”sasa.

22UkhamawNoéchachajjluräna;kunjämtixDiosax siskataynaukarjamawluratayna

7JAQTHAPI

1UcatTatitojjNoéchacharojjsänwa:Jumampitaqe utamampejjarcarmantapjjam.Jumaruwnayanayraqatan askijaqiruñjta,jichhapachanxasasa.

2Taqiq'umauywanakatxa,paqallquni,yuqallwawampi warmimpi,paqallquni,janq'umauywanakatxa,chachampi warmimpi.

3Alaxpachankirjamach'inakatxa,paqallquni,chacha, warmi;taqiakauraqinjathajakañapataki

4Paqallquruwnayajjpusitunkauru,pusitunkaarumaw akaoraqerjallupuriyäuqhamaractaqejakañyänak lurawayktaukanakstiakaoraqett'unjä”sasa.

5NoéchachastikunjämtixTatituxsiskatayna ukhamarjamawluräna

6Noéchachajjsojjtapatakmaranïkänaukhajja,umajj oraqerpurinkänaukhajja

7UkatstiNoéchachaxyuqanakapampi,warmipampi, yuqanakapanwarminakapampchikawarcarmantapxäna, umaxwalpunpurintäna

8Q'umaanimalanakatsa,janq'umaanimalanakatsa, jamach'inakatsa,taqikunatïakauraqinjalnaqir animalanakatsa

9Noéchachanarcaparuwpanini,chachawarmejj mantapjjäna,kunjamtïDiosajjNoéchachajjsiskäna ukhama

10Paqallqurutsti,Umajalsuumaxakauraqiruwpurintäna 11Noéchachajjsojjtapatakmarajakkänaukhajja,payïr phajjsi,tunkapaqallqoniuru,ukapachpauruwjachʼa manqhankirumaphuchʼunakajjpʼakjatäjjäna,alajjpachan ventananakapasjistʼaratäjjänwa.

12Jallojjpusitunkauru,pusitunkaarumawakaoraqjjar purïna

13UkapachpauruwNoéchachampi,Sem,Cam,Jafet, Noéchachanwawanakapa,Noéchachanwarmipampi, wawanakapankimsawarminakapampixarcarmantapxäna

14Jupanaka,taqeanimalanaka,taqeuywanaka,kunayman jamach'inaka,jamach'inaka,kunaymanjamach'inaka 15UkatstiNoéarcaruwmantapxäna,taqijañchitpä maynïri,ukanjakañsamañaxutji.

16KhitinakatixDiosaxsiskataynaukhamarjamawtaqi jañchinchacha,warmimantanipxäna

17Umajalsustipusitunkauruwakauraqinutjäna.Umasti jilxattaskäna,ukatstiarcaxapt'asiwayxäna,ukatakauraqit juk'ampjach'araptatäxäna

18Umajjwalpunjiljjattäna.Ucatstiarcajjumapatjjaruw sarawayjjäna

19Umajjakaoraqerojjwalpunpurïna.Taqialaxpacha manqhankirjach'aqullunakastich'amakt'ayatäxänwa

20Umajjtunkaphesqanimetronakalayaruwpurintäna ukatqullunakaxch'amakt'ayatäxänwa

21Taqiakauraqinsarnaqirjañchinakaxjiwarapxäna, jamach'inaka,uywanaka,uywanaka,taqiakauraqin jalnaqiranimalanaka,ukhamaraksapamayni

22Khitinakatixnayrach'akhanakapanjakañsamañapax utjkäna,taqikunatixwañauraqinutjkänukanakax jiwarapxäna.

23Uraqinutjkiukayänakaxt'unjatäxänwa,jaqinaka, uywanaka,jamach'inakaUraqitt'unjatäxapxänwa,Noé chachampi,arcanjupampchiksaririnakampikiw jakaskapxäna

24Umajjpatakphesqatunkauruwakaoraqjjarpurïna

Génesisqillqata

8JAQTHAPI

1DiosaxNoéchachatsa,taqijakirinakatsa,arcanjupamp chiksarnaqiruywanakatsaamtasxäna,ukatDiosax thayampiwakauraqitpasayäna,umaxch'allxtayäna.

2Manqhankirphuch'unakas,alaxpachanventananakapas jark'antatäxänwa,alaxpachatjalluxjark'antatäxänwa

3Umastisapüruwakauraqitkutt'anxäna,patakphisqa tunkaurunaktukuyatatstiumaxjuk'ampiwtukusxäna

4Paqallquphajjsinjja,tunkapaqallqunurusaraqataruw Araratsatqollunakanarcajjsamartʼäna

5Umajjtunkaphajjsikamawjukʼatjukʼatjiljjattäna

6Pusitunkaurunaktukuyatatsti,Noéchachaxluratarcan ventanapjist'aräna

7Ukatstimäcuervokhithäna,ukacuervojjakaoraqetuma wañsuñapkamawsaraskäna.

8Jupatstimäpalomakhitanirakïna,ukhamatumax juk'aptxitijanichaukyatiñataki

9Palomastijaniwkayupataksamarañjikxatkänti,ukatsti arcaruwkutt'awayxäna,umaxtaqpachuraqiruwpurintäna juparuxarcarmantapxamsasa

10Ukatstipaqallquruwqhiparäna.wasitatstipalomaruw arcatkhithäna;

11Palomastijayp'uruwjupanukarmantanïnaLakapansti mäolivolaphiwapsutäxäna,ukhamatwaNoéchachaxaka uraqitumaxtukusxatapyatïna

12Ukatstipaqallquruwqhiparänaukatstipalomaruw khithäna;Jupajjjaniwmayampsajuparkuttʼjjänti.

13Sojjtapatakmaynïrimaranjja,nayrïrphajjsi,phajjsit nayrïrurujja,umajjwañtʼjjänwa,ukatstiNoéchachajj arcantapapapsusawuñchʼukïna.uñtapxam,uraqix wañt'atäxänwa

14Payïrphajjsinjja,pätunkapaqallqunurunak saraqataruworaqejjwañtʼjjäna.

15DiosastiNoéchacharuwakhamsäna:

16Arcatmistum,warmimampi,yuqanakamampi, yuqanakamanwarminakapampi.

17Jumampichikirptanimtaqijakirinaka,jamach'inaka, uywanaka,taqiakauraqinjalnaqiranimalanakaUkhamat akaoraqenwaljawawanïpxañapataki,mirïpxañapataki,aka uraqinwaljaptapxañapataki

18Noéchachasti,yuqanakapampi,warmipampi, yuqanakapanwarminakapampchikawsarxapxäna.

19Taqianimalanaka,jamach'inaka,akauraqin jalnaqirinaka,kunaymankasta,arcatmistuwayapxäna 20NoéchachastiTatitutakiwmäaltarlurayäna.ukatstitaqi q'umauywanaka,taqiq'umajamach'inakatapthapipxäna, ukatstialtarpatxaruwnakt'ayatwaxt'äwinakluqtapxäna.

21Tatituxmäsumaq'apkirq'aphirq'aphintayänaTatitux chuymapansänwa:Janiwmayampsajaqilaykuxuraqiru ñanqhachkäti;kunatixjaqinchuymapanamuyt'awipax wayntawaqutpachjanwaliwa;janirakiwmayampsataqi kunajakañarusjawq'jkäti,kunjämtixnayaxlurktaukhama 22Uraqinutjaskakipanxa,jatha,yapuapthapiña,thaya, junt'u,jallupacha,juyphipacha,uru,arumaxjaniw tukuskaniti

9JAQTHAPI

1DiosastiNoéchachampiru,yoqanakaparusabendicïna, jupanacarojjsänwa:Wawasipjjam,waljaptapjjam, oraqerustiphoqhantapjjamsasa

2Uraqpachankirtaqeanimalanakaru,alajjpachankir jamachʼinakaru,akaoraqensarnaqirinakarusa,lamarqotan chawllanakarusajjsarapjjätamjumanakanamparamaruw katuyatäpxi.

3Taqekunatïjakaskiukanakajjjumanakan manqʼäpjjaniwakunjämtixch'uxñaqullaxtaqikuns churksmaukhama

4Ukampisjanmanq'apxamti,jañchimpijakañampi, wilapäkiukawilampi

5Chiqpachansa,jakäwimanwilamaxmayirakïwa;taqe animalanakanamparapanjja,jaqenamparapanwamayirakï; sapamaynijilapanamparapampiwjaqinjakañapmayirakï 6Khititixjaqinwilapwartkiukaxjaqituqiwwilapax wartasini,Diosaruñtasitawjaqirluratayna

7Jumanakastiwaljajiltapxam;akaoraqenwalja jilt'anipxam,ukauraqinstiwaljaptapxam”sasa.

8DiosastiNoéchachampiru,jupampchik wawanakapampixakhamsasawparläna:

9Nayasti,jumanakampchika,jumanakanqhipa wawanakamampixarust'äwixutt'ayaraktwa

10Jumanakampchikäpkiukajamach'inaka,uywanaka,aka uraqinkirtaqeanimalanaka.taqekhitinakatïarcatmistupki ukanakatqalltasa,akaoraqenutjkiukaanimalanakkama 11Nayastijumanakampchikaarust'äwix ch'amancharakïwa;janirakiwtaqijañchinakaxumajalsun umamptukjatäxaniti;janirakiwmayampsaumajalsux utjkanitiakauraqit'unjañatakisasa

12Diosastisarakïnwa:Akaxarust'äwinchimpupawa, nayampjumampi,jumampchikjakasirtaqijakirinakampi, wiñaywawanakata

13Arcoxqinayaruwuchasta,ukaxnayampakauraqimpi mäarust'äwiuñacht'ayañatakiwutjani

14Kunapachatixmäqinayaxakauraqirapankäukkhaxa, arcoxqinayataypinuñjasiniwa.

15Nayastiarust'äwijatamtaskä,ukaarust'äwixnayamp jumampi,taqijañchinjakirinakampi;Umastijaniw mayampsaumajalsurtukxanititaqijañchirtukjañataki.

16Arcostiqinayataypinkaniwa;ucaruwuñtarakï, Diosampi,akaoraqenutjkiukajakirinakampiwiñay arust'äwitamtasiñajataki.

17DiosastiNoéchacharuxsänwa:Akaxmäarust'äwin chimpupawa,nayampi,akaoraqenutjkiukajaqinakampi chikasasa.

18Noéchachanwawanacapastiarcatmistüna:Sem,Cam, Jafet,Canaánchachanawkipawa

19Noéchachankimsawawanakapawa,jupanakatpachaw akauraqixch'amakt'ayatäna

20Noéchachastiyapuchañqalltäna,uvayapu yapucharakïna

21Ucatstivinoumt'asajjmachjatäjjänwaukatsticarpa manqhanjanimt'atänwa

22CanaánchachanCanaanawkipasti,awkipanq'alajan isinïtapuñjäna,ukatanqankirpäjilanakaparuwyatiyäna 23UkatstiSemchachampiJafetchachampixmäisiaptasin panpachaamparanakaparuchapxäna,ukatstiqhipäxar kutt'apxäna,ukatstiawkipanq'alajanisinïtapimt'apxäna ajanunakapaxqhipäxaruñtatänwa,janiwawkipanq'alajan isinïtapuñjapkänti

24Noéchachajjvinotsartasjjänwa,ukatstikuntïsullka yoqapajjjuparlurkataynaukyatïna.

25Jupastisarakïnwa:“Canaánmaldecitäpan;Jilanakapan esclavopäniwa”sasa

Génesisqillqata

26Jupastisarakïnwa:SemchachanTatitDiosapar jach'añchatäpan.Canaánchachastijupanyanapiripäniwa.

27DiosastiJafetsatchacharuwjach'aptayani,jupastiSem satcarpanakanwajakasini.Canaánchachastijupan yanapiripäniwa.

28UmajalsuqhipatstiNoéchachaxkimsapatakphisqa tunkamarawjakäna

29Noéchachajjllätunkapatakphesqatunkamaranïkäna ukhawjiwjjäna

10JAQTHAPI

1Noé,Sem,Cam,Jafetchachanwawanakapajjakanakawa.

2Jafetchachanwawanakapa;Gómer,Magog,Madai, Javán,Tubal,Mesec,Tirasukanaka

3Gomerchachanwawanakapasti;Askenaz,Rifat, Togarmáukanaka

4Javánchachanwawanakapasti;Eliseo,Tarsis,Kitim, Dodanimukanaka.

5Ukanaktuqiwjanjudiöpkisukaislanakaxuraqinakapar jaljatäna;sapamayniwaruparjama,familianakaparjama, markanakapansa.

6Camchachanwawanakapasti;Cus,Mizraim,Fut,Canaán ukanaka

7Cuschachanwawanakapasti;Seba,Havilá,Sabta,Raama, Sabteca,RaamáchachanwawanakapaSeba,ukatDedán ukanaka

8CuschachastiNimrodsatchachanwawapänwa.

9JupajjTatitunnayraqatapanwalichʼamaniuywakaturi jaqïnwa,ukatwaakhamsapjjaraki:“KunjamtïNimrod chachajjTatitunnayraqatapanwalichʼamanichachäki ukhama”sasa

10JupanapnaqäwipajjBabel,Erec,Acad,Calnésatänwa, ukamarkanakajjSinaroraqenkänwa.

11UkauraqitstiAsursatmarkawmistuwayäna,Nínive marka,Rehobot,Calámarkasa

12Nínive,CalámarkataypinkirResénmarkaxmäjach'a markawa

13MizrainchachastiLudim,Anamim,Lehabim,Neftuhim satchachanwawapänwa.

14Patrusim,Casluím,(jupanakatfilisteonakaxjutapxäna), Caftorimukanaka

15CanaánchachastiSidónsatjilïrwawapänwa,Hetsat jilïrwawapa

16Jebuseo,amorreo,girgaseoukanaka 17Heveo,arquita,sinita.

18Arvaditanaka,zemaritanaka,hamatjaqinaka,uka qhipatsticananeonakanfamilianakapaxyaqha markanakaruwjaljtapxäna

19CananeonakanuraqipaxSidónchiqatGerarmarkar puriñkamawutjäna,GazamarkakamaSodoma,Gomorra, Admá,Zeboim,Zaboim,Lasamarkakama.

20JupanakastiCamchachanwawanakapawa, familianakaparjama,arunakaparjama,markanakaparjama, markanakaparjama

21Semchachasti,Eberchachantaqewawanakapan awkipänwa,jupastiJafetjilïrinjilapänwa.

22Semchachanwawanakapa;Elam,Asur,Arfaxad,Lud, Aram

23Aramchachanwawanakapasti;Uz,Hul,Géter,Mash.

24ArfaxadchachastiSalahsatchachanwawapänwaSalah chachastiEbersatwawapänwa

25Éberchachanjjapäyoqallwawapawnasïna,maynejj Pélegsatänwa.Jupanurunakapanstiakauraqix t'aqanuqtatäxänwa;JilapastiJoctánsatänwa

26JoctánchachastiAlmodad,Selef,Hazarmavet,Jerásat chachanwawapänwa.

27Hadoram,Uzal,Dicla, 28Obal,Abimael,Seba, 29Ofir,Havilá,Jobab,taqiukanakaxJoctánchachan wawanakapänwa

30JupanakanjakañutapaxMesamarkatänwa,intijalsu tuqinkirSefarqullukama

31JupanakastiSemchachanwawanakapawa, familianakaparjama,aruparjama,oraqenakaparjama, markanakaparjama

32Noéchachanwawanakapanfamilianakapaxakanakawa, generacionanakaparu,markanakaparjama.

11JAQTHAPI

1Uraqpachastimäsapaaru,mäsapaaruparlirïnwa

2Intijalsutuqitsarkasasti,Sinaruraqinmäpampa jikxatapxäna.ukatstiukanjakasipxäna.

3Jupanakastimaynitmaynikamawsapxäna:Sarapxam, ladrillonaklurapxañäni,ukatq'alphichhantapxañänisasa Ladrilloqalatsipansa,laq'aq'añunakutjarakïnwa.

4Jupanakastisapxarakïnwa:Sarapxam,mämarka,mä torrelurapxañäni,ukajach'apataxalaxpacharpuriñkama Ucatstimäsutilurapjjañäni,janucastioraqpachan ch'eqt'atäñasataki

5Tatitustiukamarkaruñjiriwsaraqanïna,kawkïr torrenaktixjaqinwawanakapaxlurapkänaukuñjiri.

6Tatitustisarakïnwa:Uñtapxam,markaxmäsapa arukïpxiwa,taqiniwmäsapaaruyatipxiukatuklurañ qalltapxäna:jichhaxjaniwkunasjupanakatjark'atäkaniti, kuntixjupanakaxlurañamtapkiukhama

7Ukarsarapxañäni,saraqapxañäni,ukanarunakap p'inqachapxañäni,ukhamatmaynitmaynikamarsutanakap janamuyapxañapataki

8UkhamatTatituxukachiqattaqiakauraqiruwch'iqiyäna

9UkatwaukamarkansutipaxBabelsatäxi.Tatitux uraqpachanarunakp'inqachtayäna,uqhamatwaTatituxtaqi akauraqirch'iqiyäna

10Semchachanwawanakapaxakanakawa:Semchachax patakmaranïxänwa,UmajalsutpämaraqhipatstiArfaxad satchacharuwyuritayna

11Arfaxadchachanwawapkänaukaqhepatjja,Sem chachajjphesqapatakamaranakawjakäna,yoqall wawanakapasa,imillwawanakapasutjarakïnwa.

12Arfaxadchachastikimsatunkaphisqanmarajacäna, ukatstiSalahsatchachanwawapänwa

13ArfaxadchachajjSalahchachanwawapkänauka qhepatjja,pusipatakakimsaqallqomaranakawjakäna, yoqallwawanakapasa,imillwawanakapasutjarakïnwa 14Salaxkimsatunkamaranïxänwa,ukatstiÉbersat wawapänwa

15SalaxÉberchachanwawapqhipatstipusipataka kimsaqallqumarawjakäna,ukatstiyuqallwawanaka,imill wawanakanïnwa

16Éberchachastikimsatunkapusinimaranïskänwa, jupastiPélegsatchachanwawapänwa.

Génesisqillqata

17Pélegchachanwawapkänaukaqhepatjja,Éberchachajj pusipatakkimsatunkamaranakawjakäna,ukatstiyoqall wawanaka,imillwawanakanïnwa

18Pélegchachajjkimsatunkamaranïkänaukhajja,Reúsat chachanwawapänwa.

19ReúchachanwawapatpäpatakllätunkanmarawPéleg chachajjjakäna,ukatstiyoqallwawanaka,imill wawanakanïnwa.

20Reúchachastikimsatunkapayanmaranïskänwa,ukatsti Serugwawapänwa

21SerugwawapatReúchachaxpäpatakpaqallqumaraw jakäna,ukatstiyuqallwawanaka,imillwawanakanïnwa

22Serugchachastikimsatunkamarajacäna,ucatstiNahor satwawapänwa

23Nahorsatchachanwawapqhepatjja,Serugchachajjpä patakmarawjakäna,yoqallwawanakapasa,imill wawanakapasutjarakïnwa

24Nahorchachastipätunkallätunkanimarajacäna,ucatsti Tarasatchachanwawapänwa.

25NahorchachajjTaréchachanwawapqhepatjja,patak tunkallätunkanimaranakawjakäna,yoqallwawanaka, imillwawanakanïnwa.

26Taréchachajjpaqallqtunkamaranïskänwa,jupasti Abram,Nahor,Haránsatchachanwawapänwa

27Taréchachanwawanakapajjakanakawa:Taréchachajj Abram,Nahor,HaránsatchachanwawapänwaHarán chachastiLotsatchachanwawapänwa

28HaránchachajjTaréawkipatnayrawjiwjjäna, kawkhantïnaskänaukaoraqenjja,UrsatCaldeocheqanwa jiwjjäna

29AbramampiNahorampistiwarminakampcasarasipxäna, AbramchachanwarmipansutipaxSaraisatänwaNahor chachanwarmipansutipasti,Milcá,Haránchachan phuchapa,Milcachachanawkipa,Iscáchachanawkipa.

30UcampisSaraikullakajjjanwawanïcänwajupaxjaniw wawanïkänti

31UcatTaréchachajjAbramyokaparu,Harányokapan Lotyokaparu,Saraiphuchhapampi,Abramyokapan warmipampiwcasarasïnaCaldeauraqinkirUrmarkat jupanakampchikawCanaánuraqirsarxapxäna.Harán markaruwpuripxäna,ukanjakasipxäna

32Taréchachajjpäpatakphesqamaranïkänaukhajja, HaránmarkanwaTaréchachajjjiwjjäna.

12JAQTHAPI

1TatituxAbramchacharuxsänwa:Ukauraqimat,wila masinakamat,awkimanutapatmistum,kawkïruraqitix nayaxuñacht'aykämaukauraqiru

2Nayastimäjach'amarkartukuyäma,bendiciskäma, sutimsajach'aruwtukuyäma;Jumastimäbendicionaruw tukurakïta.

3Khitinakatixjumarbendicipkätamukanakarux bendicirakïwa,maldeciñmunirirusmaldecirakïwa

4UcatAbramchachajjsarjjäna,kunjämtejjTatitojjsisqui ucaLotchachastijupampchikawsaräna,Abramchachasti paqallqtunkaphisqanmaranïxänwa,Haránmarkatsarxäna ukhaxa

5UcatAbramchachajjSaraiwarmiparu,Lotjilapan yokaparu,taqekunatïapthapipkänaukanaksa,Harán markankatoqapkänaukaalmanakarusairpänaukatsti

Canaánorakerusarañatakiwsarapjjäna;Canaánuraqiruw puripxäna.

6AbramchachastiuraqtaypitSiquemchiqaruwsaräna, Morépampakama.Ucapachasticananeojaqejjuka orakenkjjänwa.

7TatituxAbramchacharuwuñstäna,akhamsasa: “Wawanakamaruwakauraqichurä,ukanstiTatituruwmä altarlurayäna,juparuñstkiukasasa.

8UkatstiBetelmarkatintijalsutoqenkirmäqolluruw sarjjäna,ukatsticarpapsaytʼayäna,intijalantatoqenjja Betel,IntijalsutoqenjjaHaísatcheqawutjäna,ukanwa Tatitutakmäaltarlurayäna,ukatstiTatitunsutipartʼasïna 9Abramchachastisurtoqeruwsarjjäna.

10Uraqinstimach'awpurintäna,AbramchachastiEgipto markaruwsaränaUraqinmach'apachaxwali jach'apunïnwa.

11Egiptomarkarmantañjak'achasisinsti,Sarai warmiparuwsäna:Jichhaxyattwajumaruñtañataki sumauñnaqt'anwarminïtama.

12Ukatwaegipcionakaxuñjapxätamukkhaxa,sapxaniwa: ‘Akaxwarmipawa’sasa

13“Achikt'asipxsmawa,jumaxkullakaxätawa,jumalayku nayatakixwalikïskiwaalmajastijumalaykuwjakani”sasa 14AbramchachajjEgiptomarkarpurinkänaukhajja, egipcionakajjukawarmirojjwalisumauñnaqtʼanëtap uñjapjjäna

15FaraonanjilïrinakapastijuparuñjasawFaraonan nayraqatapanjach'añchapxäna.

16UkatstiAbramchacharuxsumachikt'asïna,uwijanaka, vacanaka,asnonaka,uywatanaka,esclavonaka,asnonaka, camellonaka.

17TatituxFaraonarusutaparusjach'ajan walt'äwinakampiwt'aqhisiyäna,AbramchachanSarai warmiplayku.

18UcatFaraonajjAbramarjawsasinsäna:¿Kunsa nayarojjlurista?¿Kunatsawarmimaxajansisktasti?

19¿Kunatsajumaxsista:“Kullakaxawa?”uqhamasti nayajjjuparcasarasiyätwa,jichhajjwarmimaruñjam, casarasim,saramsasa

20UkatstiFaraonaxchachanakaparuxjupatsäna,ukatsti warmipampiru,taqiyänakapampixkhithapxäna

13JAQTHAPI

1AbramchachastiEgiptotmistusawwarmipampi,taqi yänakapampi,Lotchachampichika,surtuqirsarapxäna.

2Abramchachastiuywanakampi,qullqimpi,qurimpiwali qamirïnwa.

3UkatstisurtoqetBetelkamawsaräna,kawkhantï carpapajjqalltanutjkänaukacheqaru,BetelukatHaisat cheqanchikataypinkiri

4Nayrïraltarlurkänaukachiqaruwpuripxäna,ukanwa AbramchachaxTatitunsutipart'asïna

5AbramampchikasarirLotchachastiovejanaka,vaca, carpanakanïnwa

6Uraqixjaniwjupanakarapt'añjamäkänti,ukhamat jupanakampchikajakasipxañapataki,kunatixjupanakan yänakapaxwaljapunïnwa,janiwmäkijakañpuedkänti

7Abramchachanuywaawatirinakapampi,Lotchachan uywaawatirinakapampixch'axwañawutjäna,ukapachax cananeonakampiferezeonakampiwukauraqinjakapxäna

Génesisqillqata

8UcatAbramchachajjLotchacharojjsänwa:Nayamp jumampi,awatirinacampi,awatirinacampisa,jan ch'ajjwañajjutjpantiJilanakäpjjtwa”sasa

9¿Janittaqpachuraqixjumannayraqatamanki? achikt'asipxsmawa,nayatjithiqtapxam,jumatixch'iqa amparatkatxarusmaxa,nayastikupituqiruwsarä;Jumatix kupituqirsarxätaxa,nayastich'iqatuqiruwsarä”sasa

10UkatLotchachaxnayranakapjach'atuñch'ukiskäna, Jordánjawirtaqpachpampanumampphuqhantatuñjäna, janïrTatituxSodoma,Gomorramarkanakart'unjañkama, Tatitunhuertaparuñtata,Egiptouraqiruñtata,kawkirutix jumanakaxpuripktaukhamaZoarsatänwa

11UkatLotchachaxJordánjawirtaqpachpampanak ajllïnaLotchachastiintijalsutuqirsarxäna,maynit maynikamawjaljtapxäna

12AbramchachajjCanaánoraqenwajakasïna,Lot chachastipampankirmarkanakanwajakasïna,Sodoma markaruwcarpasaytʼayarakïna

13UcampisSodomamarkankirinakajjTatitun nayraqatapanjanwalilurirïpjjänwa,juchararanakäpjjänwa 14Lotchachajjjupatjitheqtatäjjänaukaqhepatjja,Tatitojj Abramchacharojjsänwa:“Jichhajjnayranakamsartam, kawkhantïjakasktaukacheqatalaytoqeru,aynachtoqeru, intijalsutoqeru,intijalantatoqeruuñtam

15Taqeoraqeuñjkätaukjja,wiñayatakiwukaoraqe churäma,wawanakamarusa

16Nayastiwawanakamaruxakauraqinlaq'aruñtataw tukuyä,ukhamatmaynitixakauraqinlaq'apjakthapispa ukhaxa,wawanakamastijakthapipxarakiniwa

17Sayt'asim,oraqenjayaparu,anchoparusaram;Nayasti jumarchurämasasa.

18UcatAbramchachajjcarpapapanukusinjja,Hebrónsat cheqanMamrésatpamparuwjakasïna,ukanjjaTatitutak mäaltarlurarakïna.

14JAQTHAPI

1SinarmarkanAmrafelreyi,ElasarmarkanAriocreyi, ElammarkanQuedorlaómerreyi,MareadeMareareyin urunakapansti.

2UkajaqinakaxSodomamarkanBerareyimpi,Gomorra markanBirsareyimpi,AdmámarkanSinabreyimpi, ZeboímmarkanSemeberreyimpi,Belareyimpi,Zoar markannuwasipxäna

3TaqeukanakajjSidimvallenmayachatäpjjänwa,ukajj chʼojjñaqotasatawa.

4TunkapayanmarawQuedorlaómersatchachar yupaychapxäna,tunkakimsaqallqumararuw kutkatasipxäna

5Tunkapusinimarasti,Quedorlaómero,jupampchiksarir reyinakampiwRefaínjaqinakarnuwantapxäna,AsterotCarnaimmarkan,Zuzimjaqinakarkatuntäna,Save QuiriataimmarkanEmimojaqinakarnuwantapxäna

6HoréonakaxSeírqullupanElparanmarkakamaw puripxäna,ukamarkaxwasarjak'ankiwa

7UkatstiEnmispatmarkaruwpuripxäna,ukamarkax Cadessatawa,ukatstiamalecitanakantaqpach uraqinakaparu,Hazezontamarmarkanjakasiri amorreonakarusnuwasipxäna

8Sodomamarkanreyipasa,Gomorramarkanreyipasa, Admámarkanreyipasa,Zeboímmarkanreyipasa,Bela

markanreyipasa,(ukastiZoarmarkankiwa;)jupanakamp chikawnuwasipxänaSiddimukatjuk’ampinaka; 9ElammarkanQuedorlaomerreyimpi,MareadeMarea reyimpi,SinarmarkanAmrafelreyimpi,Elasarmarkan Ariocreyimpi.pusireyinakampiphisqareyinakampi.

10Sidimvallestich'aphinakampiphuqhantatänwaSodoma, Gomorrareyinakaxjaltxapxäna,ukanwajiwarapxäna Qhipharirinakaxqulluruwjaltxapxäna.

11UkatstiSodoma,Gomorramarkanakantaqpachyänakap apt'asisawsarxapxäna

12UcatstiLotsatAbramjilapanyokapampiwsarjjapjjäna 13Mäjaqewqhespiskäna,jupastihebreoAbram chacharuwyatiyäna.JupastiMamréamorreopampan jakasïna,Escolchachanjilapa,Anerchachanjilapa

14Abramchachajjjilapankatuntatapyatisinjja,kimsa pataktunkallatunkani,utapanyuriryatjjatat yanapirinakapararmanakaptʼasisawDanmarkar arknaqäna

15Ukxarustimäarumaxjupanakampi,uywatanakapampix jupanakcontrawt'aqanuqtapxäna,ukatstijupanakarux nuwjasawHobámarkararknaqapxäna,ukamarkax Damascomarkanch'iqatuqinkiwa.

16Taqiyänakapwakutt'ayäna,Lotjilaparu,yänakapsa, warminakarusa,jaqinakarusakutt'ayarakïna

17SodomamarkankirreyejjCedorlaomerchacharu, jupampchiksarirreyinakarjiwayañtukuyasajjjupamp jikisiñatakiwmistunïna,ukacheqajjSavévalleruwsaräna, ukajjreyinqollupawa.

18SalemmarkankirMelquisedecreyistit'ant'a,vino apanïna,jupastijach'aDiosansacerdotepänwa

19Jesusastijuparbendicïna,sarakïnwa:Abramarjach'a jach'atukuriDiosaxjach'añchpan,alaxpachampi, akapachampiapnaqiri

20Jach'aDiosaxjach'añchatäpan,jupawuñisirinakamar amparamarkatuyawayiUkatstidiezmochurarakïna 21SodomamarkankirreyejjAbramchacharojjsänwa: Ukajaqenakchurita,ukatstiukayänakaaptʼasimsasa.

22UcatAbramchachajjSodomareyirojjsänwa:Nayajj Tatituruwamparajaptasta,jupastialajjpachansaaka orakenquiquiwa.

23Nayajjjaniwmähilotmäzapatocordónkamasaptʼkäti, janirakiwkunatïjumankkiukaptʼkäti,ukhamatjumajj ‘Abramarjilataruwqamiriptayawayta’sasa.

24Janukasti,wayntawaqunakanmanq'apkatayna,Aner, Escol,Mamre,nayampchiksarapkiukachachanakan manq'añanakapaki.jupanakanwakisxapxakatuqapxpan.

15JAQTHAPI

1UkaqhipatstiTatitunarupaxmäunañchäwinAbramar purintäna,akhamsasa:“Abram,janaxsaramti,nayätwa escudomaxa,jach'ajach'apremiomasti”sasa.

2UcatAbramchachajjsäna:Tatay,¿kunsanayarojj churista,nayajjjanwawanisarjjta,utajanmayordomopasti akaEliezersatDamascomarkankirïnwa?

3Abramchachastisarakïnwa:Uñtapxam,janiwnayarux mäwawachurkistati,utajanyuritaxnayanherederojawa sasa

4Tatitunarupaxjuparpurintäna,akhamsasa:“Akaxjaniw herenciamkatuqkätamti;Ucampiskhititejjchuymamat mistuniukajja,jumanherenciakatoqätamjja”sasa

Génesisqillqata

5UkatstiJesusaxyaqhachiqarirpsusawsäna:Jichhax alaxpacharuñtam,warawaranaksayatiyam,jumatix jakthapismaukyatiñataki

6JupastiTatituruwiyawsäna.ucatstijuparojj chekapäkaspasukhamwajaktʼäna.

7Juparustisarakïnwa:NayaTatituwCaldeauraqinkir Urmarkatirpsum,akauraqikatuyasiñamatakisasa 8Jupastisarakïnwa:¡Tatay,¿kunatsanayajjyatäaka oraqenherenciapkatoqañajja?

9Jesusastisarakïnwa:Kimsamaranimävaquilla,kimsa maranimäcabrito,mäovejakimsamarani,mäpaloma,mä palomajamach'iirpapxitasasa

10Taqeukanakapt'asisinchikataypirjaljasinxa,sapa mayniwmaynitmaynikamch'uqt'äna,ukampis jamach'inakaxjaniwjaljapkänti

11Ukatstijamach'inakaxjiwatjaqinakpatxaruw saraqanipxäna,Abramchachaxjupanakaraliqäna

12Intijalantkänukkhasti,Abramchacharuxwaliikirïna ucatsti,mäjach'ach'amakawjuparpurïna.

13UcatstiAbramchacharojjsänwa:Cheqpachapun yatim,wawanakamajjjanjupanquirorakenjja,jupanacarojj servapjjaraquiniwa.pusipatakmarawt'aqhisiyapxani; 14Ukjjarusti,kawkïrmarkarusservipkaniukamarkaruw nayajjtaripä,ukaqhepatstiwaljayänakampiw mistunipjjani.

15Ukatstisumakiwnayraawkinakamanukarsaräta;suma chuymankipstatimt'atäpxätawa

16Pusïrwawanakanjja,amorreonakanjuchapajjjanïraw phoqaskiti

17Intijalantkipanch'amakt'atapansti,mächhullunkhayat horno,mäninanakhaskirlamparawukachimpunaktaypin pasäna

18UkapachpauruwTatituxAbramampmäarust'äwi luräna,akhamsasa:“Wawanakamaruwakauraqichurta, EgiptojawiratÉufratesjawirakama

19Kenitanaka,quenizeonaka,cadmonitanaka 20Hititanaka,ferezeonaka,refaínjaqinaka.

21Amorreonaka,cananeonaka,girgaseonaka,jebuseonaka

16JAQTHAPI

1AbramchachanSaraiwarmipaxjaniwwawanïkänti, Egiptomarkankirmäsirvientaukanïnwa,Agarsutini.

2SaraikullakastiAbramchacharuxsänwa:Tatituw nayaruxjark'ituinasjupampiwawanakanïñajatakiAbram chachastiSaraiwarminarupist'äna.

3AbramchachanSaraiwarmipaxEgiptowarminAgar warmiparuwkatuyäna,AbramchachaxtunkamaraCanaán uraqinjakaskäna,ukatstiAbramchachaparuwkatuyäna warmipäñapataki

4UkatstiAgarsatwarmixusurïxänwa,usurïtapuñjasaxa, munatapaxjisk'achatawuñjasïna.

5UcatSaraijjAbramchacharojjsänwa:Jumaruwjuchajj utjpan,sirvientajjarojjjumaruwkatuyastausurïtapuñjasax nayaruxjisk'achatawuñjasta

6UcampisAbramchachajjSaraiwarmirojjsänwa: Uñtam,sirvientamajjamparamankiwa.Jumaruxkunjämtix munktaukluramsasaUkatSaraikullakajjjuparjan sumuñjkänaukhajja,jupajjjaltjjänwa

7Tatitunangelapaxwasaranumaphuch'ujak'anjikxatäna, Surthakhinjamumaphuch'ujak'an

8Jupastisarakïnwa:Agar,Saraiwarminwarmipa, ¿kawkitsajutta?¿Kawkirussarasma?Jupastisarakïnwa: Saraiwarmixatjaltxaraktwasasa

9Tatitunangelapastijuparuxsänwa:Kutt'am patronamar,amparaparkatuyasimsasa.

10Tatitunangelapajjjuparsänwa:Wawanakamarojj walpunjiltayäma,ukhamatjanjakt'asipjjañapatakisasa

11Tatitunangelapaxjuparuxsänwa:Uñtam,usurïtaxa, mäyuqallwawaususiyäta,ukatstiIsmaelsutimpiw sutichätaTatituxt'aqhisiñamist'ataplayku

12Jupajjmäsallqajaqëniwa;amparapajjsapamayni contrawsaytʼani,sapamayninamparapampiwjupacontra saytʼani;Jupastitaqpachjilanakapannayraqatapanjakasini” sasa

13UkatstijuparparlirTatitunsutipuchasïna:“Jumaw nayaruñjista,jupastiakhamsänwa:“¿Akanuñjirïtati?” 14Ucaphuch'ustiBeerlahairoisatäjjänwaUñtapxam, Cades,Beredmarkataypinkiwa

15AgarchachastiAbramchacharuwmäyuqallwawa wawachasïna,AgarchachastiIsmaelsasawsutichäna

16Abramchachastipusitunkasuxtamaranirakïnwa,Agar chachastiIsmaelchacharuwAbramchacharwawachaskäna.

17JAQTHAPI

1Abramchachastillätunktunkallätunkanimaranïkäna ukhawTatituxAbramchacharuñstäna,ukatstisänwa: Nayaxtaqich'amanDiosätwa.nayanayraqatansarnaqam, jumastijanjuchanïm”sasa

2Nayastinayampjumampchikaarust'äwijlurarakï, walpunjiltayarakïma.

3Abramchachastiliwxatasïna,Diosastijupampparläna: 4Nayasti,arust'äwijastijumampïskiwa,jumastiwalja markanakanawkipätawa.

5JanirakiwsutimaxAbramsatäxaniti,janukastiAbraham sutinïxaniwaNayastiwaljamarkanakanawkiparuw tukuysma”sasa.

6Nayastiwaliachuyäma,yaqhamarkanakaruw tukuyarakïma,reyinakawjumatmistunipxarakini

7Nayampi,jumampi,jumatqhipawawanakamampixmä arust'äwixwiñayarust'äwiruwutt'ayarakï,jumataki,jumat qhipawawanakamatakisDiosäñajataki

8Kawkïroraqtïjumajjyaqhamarkankirjaqëktaukaoraqe, Canaánoraqe,wiñayatakchurämaNayastijupanakan Diosapäskäwa

9DiosastiAbrahamaruxsänwa:Jumawarust'äwix phuqhapxäta,jumampqhipatjutirwawanakamampisasa

10Akaarust'äwixa,nayampi,jumampi,jumanqhipa wawanakamampi;Jumanaktaypinxasapamayniwawaw circuncidatäpxani

11Jumanakaxnayrañik'utamanjanchipcircuncisión lurapxäta.Ukaarust'äwixnayampjumampchikaarust'äwin chimpupäniwa

12Khititixllätunkurunixa,jumanaktaypin circuncidatäpxätawa,sapamayniwawanakama,utanyuriri, janukaxyaqhamarkankirjaqitqullqimpialasita,jan wawanakamatxa.

13Utamanyuriri,qullqimampialasitax circuncidatäñapawa

14Jancircuncidatäkiukawawasti,jancircuncidatäkani ukawawastimarkapatapaqatäniwajupawnayanarust'äwij p'akintawayi

Génesisqillqata

15DiosastiAbrahamaruxsänwa:Saraiwarmimatxa, janiwSaraisutimpsaskätati,janukastiSarasutinïniwa sasa

16Nayastibendicirakïwa,jupatmäyuqallwawa churarakïma.jaqinakanreyinakapaxjupatjutapxani.

17UkxarustiAbrahamaxajanupqunt'asisinlarusisaw chuymapansäna:¿Patakmaranimäwawaxyurispa? ¿JichhaxllätunktunkamaraniSarawarmixwawachaspati?

18AbrahanajjDiosarojjsänwa:¡Ismaelchachajjjumat nayrajakañataqui!

19Diosastisarakïnwa:Sarawarmimastimäyuqall wawawyuripxätam;JuparustiIsaacsutimpiwsutichäta, nayastijupampchikaarust'äwixch'amancharakï,wiñay arust'äwipäñapataki,jupatqhiparkirwawanakapampis” sasa

20Ismaelaruxist'apxsmawa,juparbendicipxäma, wawanïñapataki,walpunjiltayarakï;tunkapayan jilïrinakaruwyurini,nayastimäjach'amarkaruwtukuyä

21Ucampisnayanarust'äwijjajjIsaacampiwphoqharaquï, ucaarust'äwejjSaraquiwqhipürmaranwaquisiñama

22Jupampejjjaniwparlañmunjjänti,DiosajjAbrahamat sarjjänwa.

23AbrahamaxIsmaelyuqapampiru,utapanyuritanakaru, qullqipampialasitanakaru,Abrahamanutapankir chachanaktaypinirpxaruwayäna.ukatstiukapachpauruw janchipcircuncisiónlurapxäna,kunjämtixDiosax siskataynaukhama

24Abrahamaxllätunktunkallätunkanimaranïxänwa, ukapachaxcircuncidatänwa

25Ismaelyuqapaxtunkakimsaqallqumaranïxänwa, ukatsticircuncidatäxänwa.

26UkapachpauruwAbrahamaxcircuncidatäxäna,Ismael yuqapasti

27Utanyuriri,januñt'atjaqitqullqimpialasirtaqpach jaqinakasti,jupampchikawcircuncidatäpxäna

18JAQTHAPI

1TatituxMamrepampanjuparuñstäna

2UkatstiJesusaxnayranakapjach'atuñch'ukiskäna,kimsa chachanakawjupanjak'apansayt'atäsipkäna

3Ukatsarakïnwa:Tatay,jichhatixjumanmunañam jikxatxstaxa,janesclavomatjithiqtapxamti.

4Mäjuk'aumaapthapipxam,kayunakamjariqasipxam, quqamanqhansamart'apxam

5Nayastimät'ant'aaptasinchuymanakamar chuymacht'apxämaukaqhipatstijumanakaxpasapxätawa, ukatwajumanakaxuywatamarjutapxtaxasasa.

Jupanakastisapxarakïnwa:Ukhamlurapxam,kunjamtï jumaxsisktaukhamasasa

6Abrahamaxjank'akiwCarparsarasinSaranukarsarasin säna:Jank'akiwkimsamedidasumat'ant'awakichapxam, masarapxam,ukatninapatxaruwtortanaklurapxamsasa

7UcatstiAbrahamajjt'ijusawvacapatjjart'ijtäna,ucatsti mäsumavacaqalluapanïna,ucatstimäwaynaruwchuräna ukatjankʼakiwisthapiyäna

8Mantequillampi,lechempi,k'achacht'atvacaqallumpi aptasinnayraqataparuchasïnaJupastiukaquqamanqhan sayt'asïna,ukatstimanq'apxäna

9Jupanakastisapxarakïnwa:¿KawkinkisSara warmimaxa?Jupastisarakïnwa:Uñtapxam, carpankxapxamsasa

10Jupastisarakïnwa:Nayaxjakañpachaparjamaw jumarkutt'anxä.Sarawarmimaxmäyuqallwawanïniwa” sasaUkist'asinstiSaraxcarpapunkunqhipäxapanist'äna 11AbrahamampiSarampixchuymankipstatäxapxänwa. Sarawarminsarnaqataparjamaxjaniwutjxänti.

12UkatSaraxchuymapanlarusisawakhamsäna: “¿Chuymanïxätxa,¿kunsakusisiyä,Tatitux chuymankipstatäxarakïtasti?”

13TatituxAbrahamaruxsänwa:¿KunatarakSaraxlarusi, akhamsasa:“¿Chiqapunitnayaxchuymankipstatwawa wawachaskä?

14¿KunasTatitutakixsintich'amäpacha?Kunapachatix amtatäkiukapacharuwkutt'ä,jakañpachaparjama,Sarax mäyuqallwawanïniwa

15UcatSarajjarsüna:Janiwnayajjlarusktikunattix jupaxaxsararakïnwa.Jupastisarakïnwa:Janiwa; ukampisjumaxlarusiyätawa

16Ukacheqatsartasinjja,Abrahamajjjupanakampchikaw thaknamirpäna.

17Tatitustisarakïnwa:Abrahanatimantaskätikuntix nayaxlurktaukxa

18Abrahanajjmäjachʼachʼamanimarkaruwtukjjani,aka oraqenkirtaqemarkanakastijupampbendicitäpjjaniwa?

19Nayastijuparuñt'twa,jupastiwawanakaparusa, utapankirinakarusarktañapawa,jupanakaxTatitunthakip phuqhapxarakiniwa,chiqaparuñjapxañapataki, taripañatakisaUkhamatTatituxkuntixAbrahamat arsuwaykiukapanukuñapataki.

20Tatitustisänwa:Sodoma,Gomorramarkanakan jach'ajach'atukutapa,juchanakapanjach'ajach'a tukutapata.

21Jichhajjsaraqanïwa,nayarjutkiukaarnaqäwiparjama janichaukuñjirijanukhamäkchiukhajja,yatjjarakïwa

22UkxarustiukajaqinakaxSodomamarkaruwsarapxäna, ukampisAbrahamaxTatitunnayraqatapan sayt'atäskakïnwa

23Abrahamaxjak'achasisinxsänwa:¿Askijaqirus ñanqhajaqinakampchikat'unjasmati?

24Inasukamarkataypinxphisqatunkaaskijaqinakax utjchispa,¿janitukachiqart'unjasma,ukatukamarkan utjkiukaphisqatunkaaskijaqinakatakixjan khuyapt'ayasmati?

25Jumatjayarst'apxamukhamlurañamaxa,askijaqir ñanqhajaqimpchikajiwayañataki;

26Tatituxsarakïnwa:Sodomamarkanphisqatunkaaski jaqinakjikxatäukhaxa,taqichiqanjupanaklaykuw khuyapt'ayaskäsasa

27Abrahanastisarakïnwa:JichhaxnayaruwTatitur parlañmunta

28Inasphisqatunkaaskijaqinakatphisqhaxpist'chispa, ¿janitphisqhanjanutjatapattaqpachmarkart'unjasma?

Jupastisarakïnwa:Pusaqtunkaphisqhanphisqhani jikxatäxa,janiwt'unjkätisasa

29Jesusastimayampparläna,akhamsasa:Inaspusi tunkaukanjikxataschisasaJupastisarakïnwa:Janiw pusitunkajaqinaklaykuxuklurkätisasa

30Jesusastisarakïnwa:AyTatituxjancolerasimti, nayastiarsü:Inaskimsatunkaukanjikxataspasasa Jupastisarakïnwa:Janiwnayajjuklurkäti,ukanjjakimsa tunkatʼaqajikjjataskäjjasasa.

31Jupastisarakïnwa:JichhajjTatiturparlañawnayarojj apthapta.Jupastisarakïnwa:Janiwpätunkajaqinak laykuxt'unjkätisasa

32Jupastisarakïnwa:AyTatituxjancolerasimti,nayasti mäkutikiwparlä:Inastunkaxukanjikxataschisasa. Jupastisarakïnwa:Janiwtunkajaqinaklaykuxt'unjkäti sasa

33TatituxAbrahamampparlt'añtukuyxänaukhawsarxäna.

19JAQTHAPI

1Jayp'uruxpäangelanakawSodomamarkarpurinipxäna LotchachastiSodomapunkunqunt'atäskäna,Lotchachasti jupanakaruñjasaxjupanakampjikisiñatakiwsartasïna ucatsti,ajanupampiworaqeruñtataltʼasïna;

2Jupastisarakïnwa:Jichhasti,jilïrinaka,uywataman utaparmantapxam,arumpaqarawqhiparapxäta, kayunakamjariqasipxam,alwatsartasipxäta,thakinakamar sarxapxätasasa.Jupanakastisapxänwa:Janiwa; ukampisarumpaqarawcallinqhiparañäni

3Ukatstijupanakaruxwalpunt'aqhisiyäna;Ucatsti jupanacarojjutaparuwmantapjjaraquïna;Jupastimäjach'a manq'äwiluräna,janlevadurant'ant'at'ant'aphayt'asa, manq'apxarakïnwa

4Janïrikipkasaxa,Sodomamarkankirinakaxukauta muytapxäna,jilïrinaka,wayntawaqunaka,taqichiqat 5JupanakastiLotchacharuwjawsasinsapxäna: ¿Kawkinkirakjichhürarumaxjumarmantanipkiuka jaqinakax?jupanakarirpapxita,jupanakaruñt'añasataki

6Lotchachastipunkutmistusawpunkujist'antäna

7Ukatsarakïnwa:Jilatanaka,achikt'asipxsmawa,jan ukhamñanqhalurapxamtisasa

8Jichhasti,päphuchhanïtwa,jupanakajjjaniwchachar uñtʼapkiti;achikt'asipxsmawa,jupanakarirpanipxäma, jumanakaxjupanakaruxkunjämtixjumanakanaskipäkiuk lurapxam;Ucatwajupanakajjnayanutajanchʼiwipar puripjjäna.

9Jupanakastisapxarakïnwa:Qhipäxarusayt'asipxam sasaJupanakastimayampiwsapxarakïna:Akajaqisti yaqhamarkarsaririwmantani,jupastitaripiriwwakisxani. UkatstiLotsatjaqiruwwalt'axllintapxäna,ukatstipunku p'akjañatakiwjak'achasipxäna

10UcampisukajaqinakaxamparanakapluqxatasinLotsat chacharuwutaparirpapxäna,ukatstipunkujist'antapxäna

11Ukatstiutapunkunjakirjisk'ajach'ajaqinakarux juykhunakjamawjawq'japxäna,ukhamatpunku jikxatañkamaxqarjasipxäna

12UkajaqinakaxLotchacharuxsapxänwa:¿Akan yaqhaxutjtamti?cuñado,yuqanakama,phuchhanakama, kunatixmarkanutjktamukanakakachiqatapsupxam

13Akachiqart'unjañäni,jupanakanjach'ajach'atukutapa, Tatitunnayraqatapanxa.Tatituwqhitanipxitut'unjañataki sasa

14UkatLotchachaxmistusawphuchhanakapampcasarasir cuñadonakaparparläna:Sartapxam,akachiqat mistxapxamTatituwakamarkartukjani”sasaUcampis jupajjcuñadonakapatsawkasirïkaspasukhamänwa.

15Alwatsartasinjja,angelanakajjLotchacharuwjankʼak sarapjjäna,akhamsasa:“Sartasim,warmimarirpjjam, akankapkänaukapäphuchamarirpjjam.markanjanwali luratanakapatjantukjatäñamataki”sasa

16Jesusanqhipt'atapasti,chachanakaxamparaparu, warmipanamparaparu,päphuchhapanamparapat katxarupxänaTatitustijupatkhuyapt'ayasisa,jupar irpsusinsti,markaanqäxaruwirpapxäna.

17Jupanakarojjyaqhamarkarirpjjapjjänaukhajja,akham sänwa:“Jakañamatqhespim”sasajanirakqhipkam uñtamti,janirakiwtaqpachpampanqhiparamti;qulluru jaltxam,jantukjatäñamatakisasa.

18Lotchachastijupanakaruxsänwa:Tatay,janiw ukhamäkiti

19Jichhaxuñjam,uywatamaxjumankhuyapayasiñam jikxati,ukatjumaxjach'akhuyapayasiñamjach'aptawayta, jakäwixqhispiyañataki;janiwnayajjqollurujaltkiristti,jan kunajanwalinakasnayarkatuntasinjiwañajataki

20Jichhajja,akamarkajjjakʼankiwajaltjjañatakejja,mä jiskʼamarkawa:Ay,ucaruwqhespiyä,(janitjiskʼakïki?) almajjajjjakaskaniwa

21Jesusastisarakïnwa:Uñjapxam,nayastiakatuqit katuqaraksma,janiwakamarkart'unjañmunkti,kawkïr markatixjumaxsisktaukamarkarjant'unjañatakisasa

22Jank'aki,ukachiqarjaltxam;Nayajjjaniwkuns lurirjamäkti,jumanukarpuriñkama.Ukatwaukamarkax Zoarsutimpuñt'atäna

23LotchachajjZoarmarkarmantankänaukhajjIntejj oraqeruwjaltjjäna.

24UkatstiTatituxalaxpachatSodoma,Gomorra markanakaruwazufre,ninajalluntäna

25Ukamarkanakarusa,pampanakarusa,taqimarkanakan jakirinakarusa,uraqinjiltirinakarust'unjäna

26Ucampiswarmipajjqhepäjjatqhepäjjatuñtäna,ucatsti mälaq'apilararuwtuküna.

27AbrahamaxwalialwatkawkhantïTatitunnayraqatapan sayt'atäskänaukachiqaruwsaräna

28UkatstiJesusaxSodoma,Gomorrauksatuqinakaru,taqi pampankiruraqinakuñtasinuñjäna,ukauraqin chhullunkhapaxmähornonchhullunkhapjamawjilxattaski 29Diosaxpampankirmarkanakart'unjkänaukhaxa, DiosaxAbrahamatamtasïna,ukatLotchachaxkawkïr markanakatixLotchachanjakkänaukanakt'unjäna

30LotchachastiZoarmarkatmistusawpäphuchhapamp chikaqullunjakasïnaJupastiZoarmarkanjakañaxsaräna, ukatpäphuchhapampiwmäp'iyanjakasïna

31Jilïryuqallwawapaxsullkaparuxsänwa:Awkixax chuymankipstatäxiwa,janiwkhitisakauraqinutjkiti,taqi akauraqinsarnaqataparjamnanakarmantañapataki

32Jutapxam,awkisaruxvinoumt'ayapxañäni,jupamp chikawikisiñäni,awkisanwawanakapimañataki

33Ukaarumaxawkiparuwvinoumayapxäna,ukatjilïr wawapaxutaparuwmantasinawkipampikintasïna Kunapachatixikiskäna,nisartaskänauksajaniwamuykänti

34Qhipürusti,jilïryuqallwawapaxsullkaparuwsäna: “Awkixampiwqharüruikirïta.Jumastimantam,jupamp chikaikirïta,awkisanwawanakapimañataki”sasa

35Ukaarumastiawkiparuwvinoumayapxäna,sullkasti sartasinjupampchikaikirïnaKunapachatixikiskäna,ni sartaskänauksajaniwamuykänti

36UkhamawLotchachanpanpachaphuchhanakapax awkipatusurïpxäna

37Jilïryuqallwawapaxmäyuqallwawaruwyuritayna, jupastiMoabsutimpiwsutichäna.

38Sullkastimäyuqallwawawawachasïna,juparusti Benamisutimpiwsuticharakïna

20JAQTHAPI

1Abrahamaxukachiqataynachtuqirsarxäna,ukatsti Cades,Súrmarkataypinjakasïna,Gerarmarkanjakarakïna.

2AbrahamaxSarawarmipatakhamsänwa:“Kullakaxawa, ukatGerarmarkanAbimelecreyipaxSararuwkatuntañatak khitäna”sasa

3UcampisDiosajjarumawAbimelecchacharsamkan jakʼachasisinjuparsäna:“Jumajjmäjiwatjaqëtawa, kawkïrwarmirutïcasarktaukajjaJupajjmächachan warmipawa

4UcampisAbimelecchachajjjaniwjuparjak'achascänti, jupastisänwa:Tatay,¿jumajjmäsumamarcarjiwayañ munasmati?

5¿Janitjupajjsiskitu:“Kullakajjawa?”Jupasti,jupa pachpawakhamsäna:“Jilaxawa”sasa.

6Diosastimäsamkansänwa:Jïsa,nayajjyattwa,jumajj ukhamlurtajja,sumachuymamanjjaNayastinayacontra juchalurañatjark'apxsma,ukatwajuparjanllamkt'añ munsmasasa

7Jichhastiukachacharuxwarmiparkutt'ayapxam;Jupajj mäprofetawa,jupawjumalaykumayisïta,jumasti jakarakïtawa,janitejjjuparkutt'aykätaukhajja,yatipjjam, cheqpachapuniwjiwäta,jumasa,taqejumanacamasa”sasa

8UcatAbimelecchachajjwalialwatsartasintaqe yanapirinakaparjawsasintaqeukanakyatiyäna

9UcatAbimelecchachajjAbrahanarjawsasinjuparojjsäna: ¿Kunslurapjjta?¿Kunajuchañchasjumarnayaru, reinojarusjach'ajuchaapantatamlayku?Jumawnayarojj kunalurañanaktïjanlurañapäkiuklurtajja

10AbimelecchachastiAbrahanaruwsäna:¿Kunsauñjta akaluräwimasti?

11Abrahanastisarakïnwa:Nayajjamuyasta:“Diosar ajjsarañajjjaniwakacheqanutjquiti”sasa.Warmixa laykustijiwayapxitanisasa

12Ucampisjupajjcullacajjawa;jupaxawkijan phuchhapawa,ukampisjaniwtaykajanphuchapäkiti;ucat jupajjnayanwarmijäjjänwa

13Diosaxawkijanutapatsarxayapxituukkhaxa,nayax juparuxsistwa:“Akakhuyapayasiñamuñacht'ayista; kawkirutixjutkañäniukachiqanakanxa,nayatsapxam: “Jupaxjilaxawa”sasa

14Abimelecchachastiovejanaka,vacanaka,chacha uywatanaka,warmiuywatanakapthapisinAbrahamar churäna,Sarawarmiparuwkutt'ayarakïna

15Abimelecchachastisarakïnwa:Uñtapxam,uraqixax jumannayraqatamankiwa,kawkhantïmunktaukachiqan jakasipxamsasa.

16Sararuxsarakïnwa:Jilamaruxwaranqaqullqichurta, jupastijumatakixnayranakamimt'atawa,taqikhitinakatix jumampchikäpkiukanakataki,ukhamaraktaqininakataki

17UcatAbrahamajjDiosaruwmayisïna,DiosajjAbimelec chacharu,warmiparu,esclavonakaparqollayänaukat wawanakyuripxäna

18TatituxAbimelecchachanutapantaqpach purakanakaparuxayunojist'antatayna,SaraAbrahaman warmiplayku.

21JAQTHAPI

1TatituxSararuñjäna,kunjamtïsiskänaukhama,Tatitux Sararuxkuntixsiskänukhamarjamawluräna

2Saraxusurïxänwa,ukatstiAbrahanaxchuymankipstatmä yuqallwawawawachasïna,kunapachatixDiosaxjupar parlkänaukapachana

3UcatAbrahamajjIsaacsutimpuchäna,kawkïrwawarutï Sarajjwawachkänaukayoqaparu.

4AbrahamaxllätunkuruniIsaacyuqaparuwcircuncisión luräna,kunjämtixDiosaxsiskataynaukhama

5Abrahamaxpatakmaranïxänwa,kunapachatixIsaac yuqapaxyurkänukkhaxa

6Sarastisarakïnwa:Diosawlarusiyitu,ist'irinakax nayampchikalarusipxañapatakisasa

7Jupastisarakïnwa:¿KhitisAbrahanarsaspa,Sarajj wawanakchuchuñapa?Nayastichuymankipstatapatmä yuqallwawayuriwaytasasa

8Ukawawaxjilsuwayxänwa,ukatstiñuñutapaqatäxänwa, Abrahamaxmäjach'ajach'aphunchhäwiluräna,Isaacax ñuñutapsutäxänukauru

9SarastiEgiptomarkankirAgarsategipcionakan yoqaparuwsawkasiruñjäna.

10UkatwaAbrahamaruxsäna:“Akaesclavowarmimpiru, yuqapampirujaqunukupxam,ukaesclavowarmin wawapaxjaniwnayanwawajampixherenciakatuqkaniti, Isaacampi”sasa

11Ukajanwalt'äwixAbrahamatakixwalillakkañänwa, wawaplayku.

12DiosastiAbrahamaruxsänwa:Janllakisimti waynampi,esclavomampi;taqikuntixSaraxsisktam ukanakatxa,arupist'am;WawamajjIsaacansutipäniwa” sasa

13Ukatesclavowarminyoqapatmämarkartukuyarakï, jupastijumanwawanakamawa.

14Abrahamaxwalialwatsartasinxa,t'ant'ampi,mäwaru umampiaptasinxa,Agararchuräna,amparaparuchasa, wawampiru,ukatstikhithänaBeersebamarkankirïnwa.

15Umastiumaphuch'uruwtukusxäna,ukatwawaruxmä ch'uxñaquqamanqharjaquntäna

16Ukatstiukawarmixsaräna,ukatstimäarcoch'aphir uñtatmäsumachiqaruwqunt'ayasïnaUkatstijupar jak'achasisinqunt'asisawjachäna

17Diosastiukawaynanarupist'äna.Diosanangelapasti alaxpachatAgararjawsasinsäna:Agar,¿kuna usustamxa?janaxsarapxamti;Diosaxkawkhantïuka waynanarupist'i.

18Sayt'asim,ukawaynarjach'araptasinamparamat katxarum;Nayawjuparuxmäjach'amarkartukuyä 19Diosaxnayranakapjist'arasawumaphuch'uuñjäna. Ukatstisarasinxa,ukabotellaruwumampiphuqantayäna, ukatstiukawaynaruxumañchurarakïna.

20DiosastiukawaynampichikäskänwaJupastijach'a jach'atukusawwasaranjakasxäna,ukatstiarqueroruw tuküna

21UcatstiParánwasaranwajakasïna,taykapajjEgipto markatcasarasïna

22UkapachawAbimelecchachampi,ejercitopan p'iqinchiripampiFicolchachampixAbrahamarsapxäna: Diosaxjumampïskiwataqikuntixlurapktaukanakanxa 23JichhastiDiosansutipxaruxjuramentolurt'ita,janiw nayarus,wawajarus,wawajanyuqaparusk'arinaklurkätati kawkïruraqintixjumaxjakasktaukauraqi

24UcatAbrahamajjsänwa:Juramentoluräjjasasa. 25AbrahanajjAbimelecchacharuwcheqañchäna,uma phuch'uapt'asitapata

Génesisqillqata

26Abimelecchachastisänwa:Janiwyatktikhitisuk lurpacha,janirakiwyatiykistati,janirakiwist'kti,janukasti jichhüruwist'tasasa

27Abrahamaxovejanaka,vacanakapthapisinAbimelec chacharchuräna.ucatpanpachaniwmäarust'äwilurapjjäna.

28Abrahamaxpaqallquovejaovejaovejanaksapakiw utt'ayäna

29AbimelecchachastiAbrahanarsänwa:¿Kunatsaaka paqallquuwijaovejaurqunakamxa?

30Jupastisarakïnwa:Akapaqallquuwijauwijanak amparajatapt'asim,ukhamatnayatakixakaphuch'u allsuñajatakisasa

31UkatpïukachiqaruxBeersebasasawsutichäna.kunattix ukanpanpachaniruwjuramentolurapxäna

32UkhamawBeersebamarkanmäarust'äwirpuripxäna, Abimelecchachampi,ejercitopanjilïripampiFicol chachampi,filisteonakanuraqiparkutt'xapxäna

33AbrahamaxBeersebamarkanmäArboledasatquqa ayruntäna,ukanstiwiñayTatitunsutipart'asïna.

34Abrahamaxwaljauruwfilisteonakanuraqipanjakasïna

22JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,DiosaxAbrahamaryant'äna,akhamsasa: “Abraham”sasa.

2Jupastisarakïnwa:Isaacsapayoqamaruwirpxatam, kawkïrirutixjumaxmunasktaukaru,ukatMoriauraqir sarxam.Ukxarustinakt'ayatwaxt'äwituñt'ayapxämauka qullunakatmaynïrqullunluqtapxamsasa

3Abrahamaxwalialwatsartasinxa,asnuparsillat uchasisinxa,päwaynapampi,Isaacyuqapampiruwirpäna, ukatstinakt'ayañwaxt'äwitaklawanakch'iyjänaDiosajj juparyatiyjjänwa

4KimsïrurutstiAbrahanaxnayranakapjach'atuñch'ukisïna, ukatjayachiqatuñjäna

5Abrahamaxwaynanakaparuxsänwa:Akaasnomp chikaqhiparapxam.nayampiukawaynampistiukachiqar sarasinyupaychañani,ukatstijumanakanukarkutt'anipxä” sasa

6Abrahamaxnakt'ayatwaxt'atlawaaptasinIsaac yuqaparuwuchänaukatstininaamparaparapt'asïna,mä cuchillompi;panpachaniwmayakiwsarapxäna

7IsaacaxAbrahamawkiparuwparläna:Awkixa,jupasti sänwa:AkanktwawawaxasasaJupastisarakïnwa: Uñtapxamninampi,lawampi,ukampis¿kawkinkisuka corderoxnakt'ayañataki?

8Abrahanastisarakïnwa:Wawa,Diosawmäoveja nakt'ayatwaxt'atakwakt'ayani.

9KawkirutixDiosaxsiskänukachiqaruwpuripxäna Abrahanastimäaltarlurayäna,ukatstilawanakucharakïna, ukatstiIsaacyuqaparuwchint'äna,ukatstialtarpatxaruw ucharakïna.

10Abrahamaxamparapluqxatasinwawaparjiwayañatakiw cuchilloaptäna

11Tatitunangelapastialaxpachatjawsasinsäna:“Abraham, Abraham”sasa

12Jupastisarakïnwa:Janiwukawaynaruxamparam luqxatamti,janirakkunslurkätati,jichhaxyattwaDiosar axsaratamaxa,sapawawamaruxjaniwnayatjark'ktati sasa.

13UkxarustiAbrahanaxnayranakapjach'atuñch'ukiskäna, ukatstimäurquovejawaxranakapatmäch'uxñapampan katjatauñjäna

14AbrahamaxukachiqaruxJehováJirésasawsutichäna, jichhürkamaxsiwa:“Tatitunqullupanwauñjatäni”sasa.

15Tatitunangelapawalaxpachatpayïrkutijawsäna

16Ukatsapxarakïnwa:Nayapachpawjuramentolurta, Tatituxsiwa,jumatixukhamlurtaxa,sapawawamarujan jark'atamata

17Nayajjbendicionanakchurasawjumarbendicisma, jiljjattayasawwawanakamarojjalajjpacha warawaranakjama,lamarqotathiyankirchʼallanakjam waljaptayarakï.Wawanakamastiuñisirinakapanpunkup katuntapxani;

18Wawanakamampixtaqimarkanakawbendicitäpxani; Nayanarujarist'atamata.

19Abrahanajjwaynanakapanukarkuttʼjjänwa,jupanakajj BeersebamarkaruwsarjjapjjänaAbrahamaxBeerseba markanwajakasïna.

20Ukanakqhipatsti,Abrahamaruxsapxänwa:“Milca, jupaxNahorjilamatakixwawanakwayuriwayi

21Huzjilïrwawapa,Buzjilapa,AramchachanQuemuel awkipa

22Chesed,Hazo,Pildas,Jidlaf,Betuelukanaka

23BetuelchachastiRebecawarminwawapänwa,uka llätunkaMilcajjNahorsatAbrahananjilaparuw wawachasïna

24ReumásatconcubinapastiTebá,Gaham,Tahas,Maacá satchachanwawapänwa

23JAQTHAPI

1Saraxpatakpätunkapaqallqunimaranïxänwa

2SarastiKiryatarbamarkanwajiwxäna.Canaánuraqinkir Hebrónmarkasti,AbrahamaxSaratjachañataki,jupat jachañatakisjutäna

3UkxarustiAbrahamaxjiwatanakannayraqatapat sayt'asisawHetchachanwawanakaparuxakhamsäna: 4Nayastijumampchikayaqhamarkankirjaqïtwa,yaqha markankirjaqëtwa,jumampchikamäimt'añutachurapxita, ukhamatjiwatanakajarimt'añajataki

5HetchachanwawanakapaxAbrahamarsapxänwa:

6Tatay,ist'apxita,jumaxnanaktaypinwalich'aman p'iqinchirïtawajaniwkhitissepulturapjark'kätamti,jan ukastijiwatanakamarimt'añamataki

7Abrahamaxsayt'asisawukamarkanjakirinakaralt'asïna, Hetmarkankirinakaru

8Jupanakarojjakhamsasawparläna:“Jumanakatï jiwatanakajjanuñjkayaimtʼañmunapjjstajja;ist'apxita, ukatstiEfrónsatZoharchachanwawaparuwachikt'apxita

9UkhamatMacpeláp'iyachurita,kawkïrp'itixjupanutji, ukap'iyaxpampantukusiñapankiwa.Jumanaktaypin imt'atäñajatakixwaljaqullqichurarakitani

10EfrónchachastiHetmarkankirinaktaypinwajakasïna, EfrónchachastiHetmarkankirinakarist'asawAbrahamar säna:

11Janiwa,tata,ist'apxita,nayawyapuchurapxsma, ukankirp'iyaruschursmamarkajanwawanakan nayraqatapannayajjchursma,jiwatanakamarimt'am sasa.

12UkxarustiAbrahamaxukamarkankirjaqinak nayraqatanqunqurt'asïna

Génesisqillqata

13UkatstiEfrónchacharuwukamarkankirinaknayraqatan akhamsäna:Jumatixukchurañmunstaxa,ist'apxita. nayatapsusipxam,ukanjiwatanakajaruwimt'ä”sasa

14EfrónchachastiAbrahamaruxsänwa:

15Tatay,ist'apxita,ukauraqixpusipatakqullqitaljatawa. ¿kunasukaxnayampjumamptaypinxa?Ukhamasti jiwatanakamarimt'amsasa

16UcatAbrahamajjEfrónchacharistʼäna.Abrahanasti Efrónsatchacharuwqollqepesapäna,ukaqollqejjHet chachanwawanakaparistʼasajjpusipatakqollqe,aljirimpi chikaqollqe

17Efrónsatcheqanjja,Macpelásatcheqanutjkäna, Mamrésatcheqanutjkänaukayapunaka,ukacheqan utjkänaukapʼiyanaka,ukacheqankirqoqanaka,taqe cheqanakanutjkänaukaqoqanaka

18Abrahanarojjmarkapanpunkuparmantapkänauka jaqenakannayraqatapanmäoraqechurapjjam

19Ukaqhipatsti,AbrahamaxSarawarmiparuwMamrésat chiqankirMacpelapampankirp'iyanimt'äna.

20Ukapampampi,ukankirp'iyampisti,Hetchachan wawanakapanimt'atäñapatakiwAbrahamarkatuyatäna

24JAQTHAPI

1Abrahamaxchuymankipstatäxänwa,wali chuymanïxänwa,TatituxAbrahamaruxtaqikunan bendicirakïnwa

2UcatAbrahamajjutapanjilïryanapiriparojjsäna,jupajj taqekunatïjupanutjkänaukanakapnaqirïnwa:“Amparam nayaruchasim”sasa

3NayastiTatitunsutipxaruwjuramentolurapxäma,jupasti alaxpachanDiosaparu,akapachanDiosapampiwjuramento lurarakïma,jancananeonakanphuchanakapatwawajampi casarasiñamataki.

4Ukampisjumaxmarkajaru,wilamasinakajaruwsaräta, ukatstiIsaacyuqaxaruxmäwarmimpiwcasarasïta

5Ukauywatastijuparuxsänwa:Inaswarmixjanaka uraqirarktañmunkaniti,¿janitwawamaruxkawkiruraqit jutktaukauraqirkutt'ayañaxwakisispa?

6UcatAbrahamajjjuparojjsänwa:Amuyasim,wawajjar janmayampirpañamatakisasa

7AlaxpachankirTatitDiosawawkixanutapatsa,wila masinakajanuraqitsairpsuwayitu,nayampparliri, juramentoluriri:“Wawanakamaruwakauraqichurä”sasa angelapjumannayraqatamkhitani,ukatstiukachiqat wawaxaruxmäwarmimpiwcasarasïta”sasa.

8Warmitejjjumararknaqañjanmunkchejja,jumajjaka juramentojjatqʼomachasïtawa.

9UkauywatastiAbrahamuywiripanthiyapmanqharuw amparapluqxatäna,ukatstijuramentolurarakïna

10Ukauywataxuywiripancamellonakapattunka camellonakaptasinsarxäna.uywiripantaqiyänakapax amparapankxänwa,ukatstiMesopotamiamarkaruwNahor markarsaräna

11Jayp'uruxcamellonakaparuxmarkaanqäxanmäuma phuch'ujak'anqunqurt'ayäna,kunapachatixwarminakax umaapsuñarmistupkiukapachana.

12Jupastisarakïnwa:AbrahanuywirijanDiosapaTatitu, jichhüruwjank'akkhithanita,Abrahanuywirijarus khuyapt'ayasimsasa.

13Uñtapxam,umaphuch'ujak'ansayt'atäskta;ukatstiuka markankirjaqinakanphuchhanakapastiumaumt'iriw mistunipxi

14Kawkïrtawaqurutixnayaxsiskäukatawaqux: “Awt'asipxsmawa,umañmanq'amapaqt'am”sasa.Jupasti saniwa:‘Umt'am,camellonakamarusumt'arakïwa Ucampisnayajjyatjjaraquiwuywirijjar khuyapayasiñamajja”sasa.

15Janïrparlañtukuykasajja,Rebecajjmistüna,jupasti Milcachachanwawapänwa,jupastiAbrahánchachan Nahorjilapanwarmipänwa

16Ukatawaquxwalisumauñnaqt'anïnwa,virgenänwa, janirakiwkhitisuñt'känti.

17Ukauywatastijupampjikisiñatakiwt'ijtäna,sarakïnwa: Mäjuk'aumaphuch'uumaumt'itasasa

18Jupastisarakïnwa:Tatay,umam,jank'akiwjallup amparaparjaquntäna,umañchurarakïnasasa

19Ukawarmixumañtukuyxänaukhaxa,akhamsänwa: “Camellonakamatakixumaapsurakïwa,umañ tukuyañkama”sasa

20Ukatstijank'akiwphuch'upch'usaruwuchäna,ukatsti umaphuch'uruwwasitatt'ijtäna,camellonakapataki.

21Ukuñjasastiukachachaxamukt'asïnwa,Tatituxsuma thakhinjampurinitijanichaukyatiñataki

22Camellonakajjumañtukuyjjänaukhajja,ukajaqejjmä qoritluratmäpendienteaptʼasïna,ukapendientejjchikat siclopesänwa,amparanakapatakispäpulseraaptʼasïna,uka pendientestitunkasiclopesa.

23Ukatstisarakïnwa:¿Khitinphuchapätasti?sapxita, awkimanutapanqurpachasiñaxutjiti?

24Ukxarustisarakïnwa:NayastiBetuelchachan phuchapätwa,jupastiMilcachachanwawapätwa,jupasti Nahorchachanwawapänwasasa

25Jupastisarakïnwa:Paja,manq'añanaka,qurpachasiñ utawutjistusasa

26Ukajaqixp'iqipalt'asisawTatituryupaychäna

27Jupastisarakïnwa:AbrahanuywirijanTatitDiosapajj jach'añchatäpan,jupajjjaniwuywirijarojj khuyapayasiñapsa,cheqpachkankañapsaapanukuwaykiti

28Ukatawaquxt'ijt'asawtaykapanutapatjupanakar yatiyäna

29Rebecajjmäjilapanïnwa,jupastiLabánsatänwa

30Kullakapanamparanakapanpendiente,pulseranak uñjasa,Rebecakullakapanarunakapist'asaxakhamsänwa:

Ukajaqixakhamsituwaukatstiukajaqirjutatayna;Uca phuch'ujak'ansticamellonakjak'ansayt'atäskänwa.

31Jupastisarakïnwa:Tatitunbendicita,mantam; ¿Kunatarakanqansayt'atätasti?Nayawutawakicht'awayta, camellonakatakismäutawakicht'araktasasa

32Ukajaqejjutarmantasinjja,camellonakaparcinturon apsusawcamellonakarojjpaja,manqʼañanakchuräna, kayunakapjariqañatakumampi,jupampchikäpkänauka chachanakankayunakapsachurarakïna

33Jupannayraqatapanstimanq'añawutjäna,ukampis jupaxsänwa:Janiwmanq'käti,kunalurañanakaj yatiyañkamasasaJupastisarakïnwa:Arst'apxam sasa.

34Jupastisarakïnwa:Abrahananesclavopätwasasa 35Tatituxuywirijaruxwalpunbendici;Jupastijach'a jaqiruwtukuwayxi,uwijanaka,vacanaka,qullqi,quri, uywatuywatanaka,camellonaka,asnonaka

Génesisqillqata

36Sarauywirijanwarmipaxchuymankipstasinuywirijarux mäyuqallwawawawachasitayna,juparuwtaqikunatix utjkiukanakchuri

37Uywirijastinayaruwjuramentolurayitu:“Janiw cananeophuchhanakatwawajaruxjaqichasiñamäkiti, jupanakanuraqipanjakasktxa

38Ucampisawkijanutaparu,wilamasinakajanutaparuw saräta,wawajampixmäwarmimpiwcasarasïta”sasa.

39Nayastiuywirijaruxsaraktwa:Inaswarmixjan arkkitaspatisasa

40Jupastisarakituwa:“Tatituwnayannayraqatapan saraskta,angelapjumampchikkhitani,thakimanaskipataki Ukatstimäwarmiwwawajatakixwilamasinakajat, awkixanutapatjaqichasïta

41Ukhamastiakajuramentoxatq'umachasïta,wila masinakajarpuriñkama.Jupanakatixmäjuramentojan churapkätamxa,juramentoxatq'umachasïtasasa

42Jichhürustiphuch'urpurisaxakhamsaraktwa:“Abrahan uywirijanDiosapaTatitu,jumatixkawkïrthaknamtix sarasktaukathakixsumäskstaxa

43Uñtapxam,umaphuch'ujak'ansayt'atäskta; Kunapachatïvirgenwarmejjumaapsurimistuniukhajja, nayajjakhamsiskä:“Awtʼassmawa,mäjukʼauma phuchʼutumtʼita”sasa

44Jupastisarakituwa:“Umt'asim,camellonakamatakis irpxarakïwa

45Janïrnayajjchuymajanparlañtukuykayätaukhajja, Rebecajjjallupaptʼatawmistunïna.Umaphuch'uruw saraqasinumaapthapïna,nayastijuparuxsaraktwa: “Awt'apxsmawa,umañajataki”sasa

46Ukatstijank'akiwjallupamparapatjaquqanisinsäna: “Umt'am,camellonakamarusumt'arakïma”sasa

47Ukxarustijiskt'araktwa:¿Khitinphuchapäsmasti?

Jupastisarakïnwa:NahorchachanwawapaBetuel chachanphuchapawa,juparuwMilcajjwawachaskäna

48Ukxarustip'iqixalt'asisawTatituryupaychawayta, AbrahamuywirijanTatituDiosaparuwjach'añcharakta, jupawuywirijanjilapanphuchaparyuqaparirpañatakchiqa thakinirpkitu

49Jichhasti,jumanakatixuywirijampixsumachuymampi, chiqachuymampisarnaqañmunapxstaxa,sapxita;ukhamat kupiampararu,janukaxch'iqatuqirukutt'añajataki

50LabanampiBetuelampistisapxarakïnwa:Ukax Tatitunjuti

51Uñtapxam,Rebecaxjumannayrankxiwa,jupar irpxarusinsarapxam,uywirimanyuqapanwarmipäñapataki, kunjämtixTatituxsiskiukhama

52Abrahamanuywatapaxjupanakanarunakapist'asax Tatituruwyupaychäna,uraqirqunqurt'asisa

53Ukauywatastiqullqitluratyänaka,quritluratyänaka, isiapt'asisawRebecawarmirchuräna,jilaparu,taykaparus waliaskiyänakchurarakïna.

54Jupanakasti,jupampchikäpkänaukajaqinakampix manqʼasipxäna,umapxäna,ukatstiarumpaqaraw qhiparapxänaUkatstialwatsartasipxäna,jupastisänwa: Uywirixarkhithapxitasasa

55Jilapasataykapasasapxarakïnwa:Ukatawaquxmä qawqhaurunaknanakampchikäpan,tunkaurusutjañapa ukaqhipatstijupaxsarxaniwa

56Jesusastijupanakaruxsänwa:Janjark'apxitati, Tatituxthakijaruwaskinakchurawayitukhithapxita uywirijanukarsarañatakisasa

57Jupanakastisapxarakïnwa:Ukatawaquruw jawst'apxä,ukatlakapatjiskt'apxäsasa.

58UkatstiRebecaruwjawsasinsapxäna:¿Akajaqimp chikasarañmunasmati?Jupastisarakïnwa:“Nayawsarä” sasa.

59UkxarustiRebecakullakapampiru,uywiripampiru, Abrahamanuywatapampiru,jaqinakapampiruw khithapxäna.

60UkatstiRebecaruwbendicipxäna,sapxarakïnwa: Jumawkullakaxätaxa,waranqwaranqajaqinakan taykapäm,wawanakamaxjupanakaruñisirinakanpunkup katuntapxpansasa

61UkatstiRebecawarmimpi,imillwawanakapampix sartasipxäna,camellonaklakatstiukajaqirarkapxäna

62IsaacastiLahairoiphuch'uthakhitpurintänaJupajjsur toqenkirmarkanwajakasïna.

63Isaacaxjayp'uruwpamparlup'irmistuwayäna,ukatsti camellonakaxjutaskiruñjäna

64UkatstiRebecaxnayranakapjach'atuñch'ukisïna,ukat Isaacaruñjasaxcamellotmistuwayxäna

65Jupajjukauywatarojjsänwa:¿Khitijaqejjnanakamp jikisiñatakpampansarnaqki?Ukauywatastiakhamsänwa: Ukaxuywirixawa,ukatwamäveloaptasinimt'asïna sasa

66Ukauywatastitaqikuntixlurkataynaukanakyatiyäna.

67IsaacastiSarataykapancarpaparirpanïna,ukatsti Rebecawarmiruwirpäna,jupastiwarmiparuwtuküna Jupastijuparmunasïna,Isaacastitaykapanjiwatapat chuymacht'atäxänwa

25JAQTHAPI

1UkatstiAbrahamaxwasitatmäwarmicasarasxäna,uka warmistiCeturasatänwa.

2UkawarmistiZimrán,Jocsan,Medán,Madián,Isbac, Súasatchacharuwwawachasïna

3JocsanchachastiSeba,Dedánsatchachanwawapänwa. Dedánchachanwawanacapasti:Asurim,Letusim,Leumim ucanacänwa

4Madiánchachanwawanakapasti;Éfa,Éfer,Hanoc,Abida, EldaTaqiukanakaxCeturanwawanakapänwa

5AbrahanajjtaqekunatïutjkänaukanakjjaIsaacaruw churäna.

6UcampisAbrahanchachanconcubinanakapan yoqanakaparojja,Abrahamajjregalonakchuräna,Isaac yoqapajjjakaskänaukhawjupanacarojjIntijalsutoqeru, intijalsutoqerukhitjjäna

7Abrahanaxpataktunkaphisqanmaranakawjakaskäna.

8UkxarustiAbrahanaxajayupjaytanukusaw chuymankipstatjiwxänaukatstimarkapar tantacht'asirakïnwa

9Isaac,IsmaelyuqanakapampixMacpelap'iyan imt'apxäna,EfrónhititaZoharyuqapanpampapan,Mamré markajak'ankiwa

10AbrahanaxHetchachanwawanakapatalasïna,ukanwa Abrahamaximt'atäskäna,Sarawarmipasti

11Abrahamanjiwatapatsti,DiosaxIsaacyuqaparuw bendicïnaIsaacastiLahairoiphuch'ujak'anjakasïna

12AbrahanIsmaelyuqapanwawanakapawa,juparEgipto markankirAgarwarminSaransirvientapampiwAbrahamar wawachasïna

Génesisqillqata

13Ismaelchachanwawanakapansutinakapaxakanakawa: IsmaelchachannayrïrwawapaxNabajotsatawa.Kedar, Adbeel,Mibsam, 14Misma,Dumá,Masa,. 15Hadar,Tema,Jetur,Nafis,Cedemaukanaka.

16Ismaelchachanwawanakapawa,sutinakapax akanakawa,markanakaparjama,jach'autanakaparjama tunkapayanjilïrinakawmarkanakaparjama.

17Ismaelaxpatakkimsatunkapaqallqunmaranakaw jakasïnaukatstimarkapartantacht'asirakïnwa

18JupanakastiHavilámarkatSurmarkakamawjakapjjäna, ukamarkajjEgiptotoqenkiwa,Asiriamarkarsaraskäna ukhakama.

19AbrahamanwawapaIsaacanwawanakapajjakanakawa: AbrahanajjIsaacanwawapänwa

20Isaacaxpusitunkamaranïxänwa,Rebecawarmimpi casarasïna,jupastiBetuelsatsiriowarminphuchapänwa 21IsaacastiTatituruwachikt'asïnawarmipanjan wawanïtaplayku.

22Wawanakaxjupamanqhanch'axwapxäna;Jupasti sarakïnwa:Ukhamächiukhajja,¿kunatsanayajjukham jikjjataskta?UkatstiTatiturjiskt'iriwsaräna.

23Tatitustijuparuxsänwa:Pämarkawpurakamanutji, päkastajaqinakawñik'utamatjaljtapxaniukatmämarkax maynijaqinakatsipanjuk'ampch'amanïniwa;jilïristi sullkaruwluqtani

24Kunapachatixususiñapäkänukkhaxa,purakapan gemelonakawutjäna.

25Nayrïrixwilaruwmistüna,ñik'utmururisimpuñtata Esaúsutimpiwsutichapxäna

26Ukaqhipatstijilapawmistunïna,Esaúchachantalonapat amparapampkatxarusaJupastiJacobsutinirakïnwa, Isaacastipaqallqtunkamaranirakïnwa

27Ukayuqallwawanakaxjilxattawayxapxänwa,Esaú chachaxwalich'ikhiuywakaturi,pampankirjaqirakïnwa Jacobustimäpampankirjaqïnwa,carpanakanjakasirïnwa

28IsaacajjEsaúchacharuwmunasïna,jupajjjanchipan achupatmanqʼäna

29Jacobuxch'uqich'uqiyapuchäna,Esaúchachasti pampatjutäna.

30EsaúchachastiJacoburuxsänwa:Ukawilach'uqi manq'ayapxita;Nayastiqarjatawuñjasta,ukatwaEdom sutipaxsatäna.

31Jacobuxsänwa:Jichhüruwjilïrkankañamaljapxita sasa

32UcatEsaúchachajjsäna:Nayajjniyawjiwañampïskta, ¿kunaaskitsaakajilïrjaqejjnayatakyanaptʼistaspa?

33Jacobuxsänwa:Jichhüruwjuramentolurta;Juparusti juramentoluräna,jupastijilïrkankañapJacoburaljantäna

34UkatstiJacobuxt'ant'a,lentejast'ant'achuränaJupasti manq'äna,umarakïnwa,sartasinxsarxarakïnwa

26JAQTHAPI

1Ukauraqinmach'axutjarakïnwa,Abrahamanurunakapan nayrïrmach'apatsipansaIsaacastiFilisteanakanAbimelec reyiparuwGerarmarkarsaräna.

2Tatituxjuparuñstasinsäna:JanEgiptomarkar saraqamtikawkïroraqtïnayajjyatiykämaukamarkan jakasipjjam.

3Akaoraqenjakasipjjam,nayajjjumampïskäwa, bendicirakïmaNayastijumarusa,wawanakamarusa,taqi

akamarkanakachurä,kuntixAbrahamawkimarjuramento lurkäyätukphuqharakï.

4Nayawwawanakamaruxalaxpachanwarawaranakjam jilxattayä,ukatstitaqiakamarkanakawwawanakamarux churä.Wawamampiwakaoraqenkirimarkanakajj bendicitäpjjani;

5Abrahanajjnayanarunakajistʼasa,nayanarunakajsa, mandamientonakajsa,leyinakajsa,leyinakajsaphoqäna.

6IsaacastiGerarmarkanjakasïna

7Ukachiqankirchachanakaxwarmiparuwjiskt'apxäna; Jupastisarakïnwa:“Kullakaxawa;Jupajjakhamsänwa: “Rebecalaykujanukacheqankirjaqenakajjnayar jiwayapjjañapataki;kunattixjuparuñkatañatakixchiqapar uñjirïnwa

8Waljatiempoukankkänaukhajja,filisteonakanAbimelec reyipajjmäventanatwauñtäna,ukatstiIsaacajjRebeca warmipampiwanattʼasiskäna

9AbimelecchachastiIsaacarjawsasinsäna:¡Uñtapxam, chiqpachapuniwwarmimaxa.Isaacaxjuparuxsänwa: Nayaxsista:‘Janjupalaykujiwañajataki’sasa

10Abimelecchachastisänwa:¿Kunsananakamp lurapjjtajja?jaqinakatmaynixwarmimampixjuk'ampiw katuntasispa,ukatjumaxnanakarjuchañchañawwakisïna 11Abimelecchachastitaqemarkaparuwewjjtʼäna: “Khititejjakachacharujanukajjwarmiparllamktʼani ukajja,jiwayatäniwa”sasa

12Isaacaxukauraqinyapuchäna,ukapachpamaransti patakkutiwyapuchäna.

13Ukajaqejjwalijachʼaruwtukuwayjjäna,ukatstiwali jachʼajaqëñkamawjilsuwayjjäna

14Jupajjovejanakanïnwa,vacanakanïnwa,walja uywatanakanïnwa,filisteonakajjjupatenvidiasipjjäna

15Abrahánawkipanurunakapanawkipanuywatanakapax allsupkänaukaphuch'unakxa,filisteonakawjark'antapxäna, uraqimpphuqhantapxäna

16AbimelecchachastiIsaacarojjsänwa:Jichhajj nanakatjitheqjjam.Jumastinayatsipanjuk'amp ch'amanïtawasasa

17Isaacastiukachiqatsarxasaxa,Gerarvalleruwcarpa sayt'ayasïna,ukanwajakasïna.

18Isaacaxwasitatumaphuch'unakallsuwayxäna,uka phuch'unakaxAbrahamawkipanurunakapan allsusipkataynawa.Abrahanjiwatapatfilisteonakax jark'antapxänwa,awkipaxjupanakarsutinchataynauka sutimpi

19Isaacanyanapirinakapaxukavalleallsusinxa,uma phuch'uumaphuch'ujikxatapxäna

20GerarmarkankiruywaawatirinakaxIsaacan awatirinakapampixch'axwapxäna,akhamsasa:“Umax jiwasankiwajupampchikachʼaxwapjjataplayku

21Jupanakastiyaqhaphuch'uallsupxäna,ukaphuch'utakix ch'axwapxarakïna.

22Ukatstiukachiqatsarxasaxyaqhaphuch'u allsuwayxänaUkalaykustijaniwch'axwapkänti,ukatsti RehobotsutimpiwsutichänaJupastisarakïnwa: JichhastiTatituxmächiqawjiwasatakchurkistu,uka uraqinwaljaniruwpuriñänisasa.

23UkatstiBeersebamarkaruwsaräna

24UkaarumastiTatituxjuparuñstäna,akhamsasa: “NayaxAbrahamawkimanDiosapätwa,janaxsaramti, nayastijumampïsktwa,jumarbendiciskäma,

Génesisqillqata

wawanakamaruswaljaptayarakïma,Abrahanesclavox layku”sasa.

25Ukanstimäaltarlurayäna,Tatitunsutipart'asïna, ukanwacarpapsayt'ayäna,ukanwaIsaacan yanapirinakapaxmäphuch'uallsupxäna.

26UkxarustiAbimelecchachaxGerarmarkatsarapxäna, Ahuzatsatmäamigompi,Ficolsatejercitopanjilïripampi

27Isaacastijupanacarojjsänwa:¿Kunatsanayar uñisipjjesta,uñisipjjestasa,nayarojjapanukupjjestasti?

28Jupanakastisapxarakïnwa:“ChiqpachansaTatitun jumampchikäskatapuñjapxta,ukatsapxaraktwa:“Jichhax mäjuramentolurapxam,nanakampchika,jumampchika mäarust'äwilurapxañäni.

29Jumastijankunajanwalt'ayañamataki,kunjämtix nanakaxjanllamkt'apksma,kunjämtixnanakaxjankuns lurapksma,janukastiaskinaklurapxsma,sumankañampiw khithapxsma

30Ukatstijupanakatakixmäjach'amanq'äwiluräna, manq'apxäna,umapxarakïna.

31Ukatstialwatsartasisinxmaynitmaynikamaw juramentolurapxäna,ukatIsaacaxjupanakarkhithäna,ukat jupanakaxsumakiwjupatsarxapxäna.

32Ukürusti,Isaacanyanapirinakapaxjutasinxa,kawkïr phuch'uallsusipkataynaukyatiyapxäna,ukatsti sapxarakïnwa:Umajikxatapxtasasa.

33JupajjSebasasawsutichäna,ukatjichhakamawuka markansutipajjBeersebasatäjje

34Esaúchachastipusitunkamaranïxänwa,jupastiJudit phuchhapampiwjaqichasïna,jupastiBeerisathitita warminphuchapänwa,BasematsatchachastiElónsathitita jaqinphuchapänwa.

35UkanakajjIsaacampiRebecampejjwalllakisiyäna

27JAQTHAPI

1KunapachatixIsaacaxchuymankipstatäxänukkhaxa, nayranakapasch'amakt'ayatäxänwa,janirakiwuñjkaspänti, Esaújilïryuqaparuwjawsäna,ukatstisänwa:“Wawaxay” sasanayajjnayätwa

2Jupastisarakïnwa:Jichhaxchuymanïxtwa,janiwjiwañ uruxyatkti

3Jichhasti,armanakamapt'asim,arcomsa,arcomsa, pamparmistum,ukatstimäjuk'aachunakapapxita.

4Nayarmunatsumamanq'anaklurapxam,ukatsti apanipxitamanq'añajatakiukhamatjanïrjiwkasajj almajjajjjumarbendiciñamataki”sasa.

5IsaacajjEsaúyokaparparlkänaukistʼänaUcatstiEsaú chachajjaliapaniñataquiwpamparsaräna.

6RebecajjJacobyokaparuwsäna:AwkimarojjEsaú jilamarparlirist'twa

7Apanita,sumamanq'alurt'apxita,manq'añajataki,janïr jiwkasaxTatitunnayraqatapanbendicipxañamataki.

8Jichhasti,wawaxay,kuntixnayaxsisksmaukarjamaw nayanarsutaxarist'asim

9Jichhastiovejanakarsarapxam,ukatukachiqatpäsuma cabritonakirpanipxitaAwkimatakixwalisumamanq'a churä,kunjamtïjupaxmunaskiukhama.

10Awkimaruxmanq'añapataki,janïrjiwkasax bendiciñapataki

11JacobuxRebecataykaparuwsäna:Esaújilaxax ñik'utanñik'utanjaqiwa,nayastisumaq'añujaqïtwa

12Awkijajjinasnayarojjjikjjatchitaspa,nayajjjupatakejj engañjiruñtatawuñjasirakï.ucatnayajjmämaldición apanini,janiwmäbendicäquiti

13Taykapastisarakïnwa:Wawaxay,nayaru ñanqhachatäpan,nayaruist'asim,apanipxamsasa.

14Jupastisarasinxa,apanisawtaykaparapasxäna, taykapaxwalisumamanq'aluräna,kunjamtïawkipax munaskänaukhama.

15RebecaxEsaújilïryuqapatsumaisiaptasinJacobsullka yuqaparuwuchasïna

16Ukatsticabritonakanñik'utapamparanakaparu,suma kunkaparucharakïna

17Ukatstisumamanq'a,t'ant'awakichataJacobyuqapan amparaparuwkatuyäna

18Jupastiawkiparjak'achasisinsäna:“Awkixay”sasa ¿Khitirakjumaxwawaxa?

19Jacobuxawkiparuxsänwa:NayaxEsaújilïr wawamätwaKunjämtixjumaxsisktaukhamarjamawlurta, sartasim,qunt'asim,nayanachunakajmanq'am,ukhamat almamaxnayarbendiciñapataki

20Isaacajjyoqaparuwsäna:Wawa,¿kunjamarakukham jankʼakjikjjattasti?Jupastisarakïnwa:“TatituDiosamaw nayarapanitu”sasa

21IsaacastiJacoburuxsänwa:Achikt'asipxsmawa, jak'achasim,wawaxa,Esaúyuqajäskstajanukaxjanicha sasa

22JacobuxIsaacawkiparuwjak'achasxänaJesusasti juparuxist'asinsäna:UkaaruxaJacobunarupawa, ukampisamparanakapastiEsaúchachanamparapawa sasa

23Jupajjjaniwamuyaskänti,amparanakapajjEsaújilapan amparapjamñikʼutanïnwa

24Jupastisarakïnwa:¿JumastiEsaúwawaxaxa?Jupasti sarakïnwa:Nayawasasa.

25Jupastisarakïnwa:Nayarjak'achasim,nayasti wawajanlip'ichipmanq'äma,ukhamatjumar bendicipxañamatakisasa.Ukatstijuparjak'achasisin manq'äna,ukatstivinoapanisinumt'äna

26Isaacaawkipastisarakïnwa:Jichhaxjak'achasim, jamp'att'ita,wawaxaysasa.

27Jak'achasisinjamp'att'asinsti,isipanthujsapist'asin bendicïna,akhamsasa:“Uñtapxam,wawajanthujsapax Tatitunbendicitpampanq'aphipjamawa.

28UkatpïDiosaxalaxpachanch'amaka,akauraqinlik'i, waljatrigo,vinochurapxätam

29Jaqinakaxjumaryupaychapxpan,yaqhamarkanakas jumaralt'asipxpan,jilanakamarapnaqapxam,taykaman yuqanakapasjumaralt'asipxpan.

30IsaacajjJacoburbendiciñtukuyjjäna,JacobojjIsaac awkipannayraqatapatjukʼampmistjjänaukhajja,Esaú jilapawanimalanakkatuntañatmantanïna

31Jupastisumak'allk'ut'ant'aluratayna,awkipar apanisinstiawkiparuwsäna:Awkixaxsartasim, wawapanlip'ichipatmanq'asinalmamaxnayar bendiciñajatakisasa

32Isaacaawkipajjjuparsänwa:¿Khitirakjumasti? Jupastisarakïnwa:NayajjEsaújilïryoqamätwasasa.

33Isaacajjwalkhathatïna,akhamsasa:¿Khitis? ¿kawkinkisukaaychaapt'ata,nayarapankitu,nayastijanïr jutkasaxtaqimanq'amanq'awaytxa,juparbendicirakta? jïsa,jupastibendicitäniwa

Génesisqillqata

34Esaúchachaxawkipanarunakapist'asaxwalijach'at jach'atart'asïna,awkiparuxsänwa:Awkixay,nayarus bendicitasasa

35Jupastisarakïnwa:Jilamaxjanamuyt'asisawjuti, bendicionamapt'asiwayxisasa.

36Jupastisarakïnwa:¿JanitjupajjJacobsutimp uñtʼatäñapäki?Jupawakapäkutinayarlantintawayitu, jupawnayanjilïrkankañajapt'awayitu;ucatjichhajjjupajj nayanbendicionajaptʼjjetusasaJupastisarakïnwa: ¿Janitnayatakmäbendicionaimista?

37IsaacajjEsaúchacharojjsänwa:Nayajjjuparojj uywirimaruwtukuyta,taqejilanakaparusserviripatwa churta.trigompi,vinompiwjuparyanapt'ta,¿kunarak jichhaxjumarlurästi,wawaxa?

38Esaúchachastiawkiparuwsäna:¿Awkixa,¿mä bendicionakutjtamti?awkixa,nayarusbendicipxita.Esaú chachastijach'atjachäna

39Isaacaawkipajjjuparsarakïnwa:Uñtam,jakañ utamajjakaoraqenlikʼëjjani,alajjpachatalajjpachatjutir ch'amakampi

40Ukatstiespadamampiwjakasïta,jilamaruwluqtäta; Kunapachatixapnaqäwinïxätaukkhasti,yugopkunkamat p'akjäta”sasa

41EsaúchachaxJacoburuxuñisxänwa,awkipax bendiciwaykiukabendicionaplayku.ukatstiJacob jilajaruwjiwayä”sasa

42EsaújilïryuqapanarunakapaxRebecaruwyatiyasïna, ukatJacobunsullkayuqaparjawsayañapatakiwkhitäna, akhamsasa:Esaújilamaxjumatchuymacht'asiski,jumar jiwayañamtisasa

43Jichhasti,wawaxa,arujaruist'am;sartasim,Harán markarLabánjilaxaxukart'ijtxam;

44Mäqawqhaurunakjupampchikaqhiparañamawa, jilamancolerasiñapaxtukusiñapkama.

45Jilamancolerasiñapajjjumatjitheqtkani,ukatkuntï jumajjjuparlurktaukarmasjjaniukhakama,nayajjkhitanit ukacheqatirpapjjäma.

46RebecastiIsaacarsänwa:Nayaxjakañajatqaritätwa, Hetphuchhanakaplayku?

28JAQTHAPI

1IsaacastiJacoburuwjawsäna,juparbendicïna,jupar ewjjt'asa,sarakïnwa:JaniwCanaánmarkankir phuchhanakatcasarasiñamäkitisasa

2Sayt'asim,Padanarammarkarsarañamawa,Betuel taykamanawkipanutaparuUcatstiLabantaykaman jilapanphuchhanakapatmäwarmicasarasim.

3Taqich'amanDiosaxbendicipxätam,walja jaqinakäpxañamataki;

4Abrahamanbendicionapjumaru,jumampchik wawanakamarchuram;Ukhamatjumaxyaqhamarkankir jaqïktaukauraqikatuqañamataki,DiosaxAbrahanar churkänaukauraqi

5IsaacastiJacoburuwkhithäna,jupastiPadanaram markaruwsaräna,jupastiLabánsatsirioBetuelsatsirio chachanwawapänwa,jupastiRebecanjilapänwa,Jacobun Esaúchachantaykapa

6IsaacaxJacoburbendicitapuñjasaxa,Padanaram markaruwkhithäna,ukachiqatjaqichasiñataki. Bendiciskäyätukkhasti,akhamsasawarsüna:“Janiw

Canaánmarkankirphuchhanakapatmäwarmimp casarasïtati”sasa.

7Jacobuxawkiparu,taykaparist'asawPadanarampsarxäna 8EsaúchachastiCanaánchachanphuchanakapanIsaaca awkiparjankusisiyatapuñjasa.

9UkatstiEsaúchachaxIsmaelchachanukarsaräna,ukatsti Mahalatsatwarmimpiwcasarasïna,jupastiIsmaelchachan wawapänwa,jupastiNabajotchachankullakapänwa.

10JacobuxBeersebamarkatmistusawHarántuqirsaräna 11Ukatstimächiqaruwqhant'äna,ukatstiarumpaqaraw ukanqhiparäna,intijalantlaykuukatstiukachiqan qalanakaptasinalmohadanakapatakuchasïna,ukatstiuka chiqanikirïna.

12Ukatstisamkasïna,mäescaleraoraqersayt'ayata,uka escalerapatatalaxpacharpuriñkama

13Tatituxukapatxaruwsayt'asisinsäna:“NayaxAbraham awkimanTatitDiosapätwa,IsaacanDiosapätwa

14Wawanakamaxlaq'aruñtatawintijalanttuqiru,inti jalsutuqiru,alaytuqiru,aynachtuqiruwjalxatapxäta, jumampi,wawanakamampitaqifamilianakaakauraqix bendicitäpan

15Nayastijumampchikäsktwa,kawkirutixsarkätauka chiqanakanuñjapxäma,ukatstiakauraqiruwkutt'ayapxäma Nayastijaniwjaytanukkämati,kuntïjumarsisksmauk lurañkama.

16Jacobuxikitsartasinxsänwa:ChiqpachansaTatitux akachiqankakiwaucatnayajjjaniwukyatkti

17Jupastiajjsarasawsäna:¡Kunjaajjsarkañawaaka cheqajja!akaxjaniwyaqhakiti,janukastiDiosanutapawa, akaxalaxpachanpunkupawa

18Jacobuxwalialwatsartasïna,ukatstialmohadanakapar uchatqalaaptasinmäpilaruñtatsayt'ayäna,ukatsti aceitempiwukapatatwarxatäna

19UkachiqaruxBetelsutimpiwsutichäna,ukampisuka markaxqalltanxLuzsatäxänwa

20UkatJacobuxmäarsüwiarsüna:“Diosatixnayampïspa, akathaknamsaraskani,t'ant'a,isimpiisthapisiñajatak churitaspaukhaxa

21Ukhamatwaawkijanutaparsumankañankutt'anxta; ukapachawTatituxnayanDiosaxäni.

22NayajjmäpilaruttʼayawayktaukaqalajjDiosan utapäniwa,kunatïnayatakchurkistaukanakatjja,nayajj tunkamaynïrchuräma”sasa.

29JAQTHAPI

1UkatstiJacobuxthaknamsaräna,ukatstiintijalsu tuqinkirjaqinakanuraqiparuwpurinïna.

2Ukxarusti,mäphuch'uwpampanuñjäna,ukaphuch'u jak'anstikimsatamaovejanakawikiskirïnaUka phuch'utwaovejanakarumayapxirïna,mäjach'aqalaw phuch'unlakappatxanutjäna.

3Taqeovejanakajjukanwatantachasipjjäna,ukaqalajj phujulakapatliwjjatapjjänwa,uwijanakarusumamp warantapjjarakïna,ukatstiwasitatwaukaqalaphuchʼun lakaparuchapjjäna

4Jacobuxjupanakarsänwa:Jilatanaka,¿kawkitsa jumanakaxjutapxtaxa?Jupanakastisapxarakïnwa: Haránmarkatjutirïtanwasasa

5Jesusastijupanakaruxsänwa:¿NahorchachanLabán yuqaparuñt'apxtati?Jupanakastisapxarakïnwa:Nanakax uñt'apxtwasasa

Génesisqillqata

6Jesusastijupanacarojjsänwa:¿Waliquiti?Jupanakasti sapxänwa:Walikiwa,Raquelphuchapaxovejanakamp chikawjutaskisasa

7Jupastisarakïnwa:Uñtapxam,walijayp'üxiwa, janirakiwuywanakapthapiñhorasäkiti.

8Jupanakastisapxarakïnwa:Taqiovejanakax tantacht'asipxañapkama,phuch'unlakapatqala liwxatañkama.ukatstiuwijanakaruwumañasa.

9Jesusaxjupanakampparlkasaxa,Raquelaxawkipan ovejanakapampixpurinïna

10KunapachatïJacobuxtaykapanLabánjilapanRaquel phuchhaparu,Labánjilapanovejanakaparuñjasax jak'achasisinxukaqalaphuch'ulakapatliwxatasïna,ukatsti Labántaykapanovejanakaparuwumayänajila

11JacobuxRaquelaruwjamp'att'äna,jach'atjachäna

12UkatJacobuxRaquelaruxawkipanjilapawa,Rebecan yuqapawasasawsäna

13KunapachatixLabnanaxkullakapanJacobyuqapat yatiyäwipist'asaxt'ijtäna,juparkatuqiri,jamp'att'asa, jamp'att'asa,utaparuwirpänaUcatstiLabanartaqeukanak yatiyäna

14Labanastijuparuxsänwa:Chiqpachansajumaw ch'akhaxaxa,jañchixaxasasaUcatstimäphajjsiw jupampchikjakasïna

15LabanastiJacobursänwa:Jumajjjilajätaplaykojja, ¿janitinach'usatnayarservismati?sapxita,¿kunas payllawimaxutjani?

16Labánchachastipäphuchhanirakïnwa:jilïrinsutipax Lea,sullkastiRaquelsatänwa

17Leajjwalimunasirïnwa;ukampisRaquelaxwalisuma uñnaqt'anïnwa,walisumauñjatänwa.

18JacobuxRaquelaruxwalmunasïnaUkatsarakïnwa: “NayaxpaqallqmarawRaquelsullkaphuchamalaykux luqtäma”sasa.

19Labanastisarakïnwa:Jumarchurañawjuk'ampaskixa, yaqhachacharchurañatsipansa

20JacobuxpaqallqmarawRaquelatakirnaqäna.Jupatakix mäqawqhaurunakjamakïnwa,juparmunasiñaplayku

21UcatJacobojjLabánchacharojjsänwa:Warmijar churita,ucaurunacajjphoqhasjjewa,nayajjjupampïñataqui sasa

22Labanastiukachiqankirjaqinakartantacht'asisawmä jach'amanq'äwluräna.

23Jayp'uruxLeaphuchhaparuwirpxaruwayänaJupasti ukawarminukarmantäna

24LabanastiLeaphuchhapaZilpasatwarmiparuwmä sirvientachuräna

25AlwatstiLeasatwarmiruwuñjäna.¿Janitnayajj Raquelalaykujumampchikluqtkayäta?¿Kunatsasallqjista?

26Labanastisarakïnwa:Janiwmarkasanxukham luratäñapäkiti,sullkawawarjilïrwawatnayrachurañaxa sasa.

27Ukasemananphoqasim,nanakastijumarchurapxäma, nayampchikayaqhapaqallqumaraluqtañamataki

28Jacobuxukhamluräna,ukatmäsemanaphuqhasxäna, ukatstiRaquelphuchhaparuwwarmiparkatuyarakïna

29LabanastiRaquelphuchhaparuwBilhasatuywatapar churäna

30UkatstiRaquelaruwmantäna,RaquelarustiLeatsipan juk'ampmunasïnwa,paqallqmararakiwjupampchika irnaqäna

31TatituxLearuñisitapuñjasaxpurakapjist'aräna, ukampisRaquelaxjanwawanïxänwa.

32Leawarmistiusurïxänwa,mäyuqallwawa wawachasïna,ukatstiRubénsutimpiwsutichäna.jichhasti chachajaxmunasiniwa.

33Ukawarmistiwasitatusurïxäna,mäyuqallwawaruw ususïnaTatitustinayaruñisitajist'ataplaykuwaka yuqallwawaxchuritu.

34Ukawarmistiwasitatusurïxäna,mäyuqallwawa wawachasïnaJichhaxchachaxaxnayampchikt'atäniwa, kimsayuqallwawanakyuritaxlayku

35Ukawarmistiwasitatusurïxäna,mäyuqallwawa wawachasïna,ukatstisänwa:JichhaxTatiturjach'añchä, ukatwaJudásutimpisutichänaukatch’iqacojinete

30JAQTHAPI

1RaquelaxJacoburuxjanwawanïtapuñjasaxa,Raquelax kullakaparenvidiasïna.Jacobustisarakïnwa:Wawanaka churita,janukhamäkanixa,jiwxäsasa

2JacobuxRaquelaruxwalpuncolerasïna,ukatsarakïnwa: ¿NayaxDiosanlantichasta,khititixpurakamanachup jark'ktamxa?

3Jupastisarakïnwa:Bilhasirvientaxa,juparmantam; Jupastinayanqunqurinakajaruwwawachasini,ukhamat jupampiwawanïñajataki”sasa

4UkatstiBilhasirvientaparuwwarmiparkatuyäna, Jacobuxjupanukarmantäna.

5Bilháxusurïxänwa,Jacobuxmäyuqallwawa wawachasïna

6Raquelastisarakïnwa:Diosastinayaruwjuchañchitu, nayarusist'arakituwa,mäyoqallwawachurarakitu

7RaquelanBilhasirvientapaxwasitatusurïxäna, Jacoburuxpayïryuqallwawaruwyuritayna.

8Raquelastisänwa:Kullakajampixwalich'axwañampiw nuwasta,ukatatipjaraktwa

9KunapachatïLeajjwawanïñapuñjasajjZilpawarmipar casarasïna,Jacoburwarmiparuwkatuyäna

10UkatZilpaLeansirvientapajjJacobchacharuwmä yoqallwawawawachasïna.

11Leawarmistisänwa:Mäsoldadowjutani,juparusti Gadsutimpiwsutichänasasa

12UkatZilpaLeawarminuywatapajjJacobchacharuw payïryoqallwawachasiyäna

13UkatLeaxsänwa:Kusisiñawnayasti, phuchhanakapaxbendicitawsapxitani.

14Rubenastitrigoapthapiñurunakaxsaräna,ukatpampan mandragonakjikxatäna,ukatLeataykaparuwirpäna.

UcatstiRaquelajjLearsänwa:Wawamanmandragop churitasasa

15Ucawarmejjjuparojjsänwa:¿Janitchachajjar irpjjatamjja?¿Janitwawajanmandragonakapsaapt'asirïtati?

Raquelastisänwa:Ukhamastijumampchikawjichhür arumaxikini,wawamanmandragoplaykusasa

16Jayp'uruxJacobuxpampatmistunïna,ukatLeaxjupar katuqiriwmistuwayäna,akhamsasa:Nayanukar mantañamawa.Chiqpachansanayaxwawajan mandrakanakapampixcontratapxsmasasaUkatuka arumaxjupampchikawikirïna

17DiosastiLearist'asinstiusurïxänwa,ukatJacoburux phisqïryuqallwawaruwyuritayna

Génesisqillqata

18UcatLeajjsäna:Diosawnayarojjqollqechuritu,imill wawajjarojjchachajjaruchurtajja,jupastiIsacarsutimpiw sutiyänasasa

19UkatstiLeawarmixwasitatusurïxäna,ukatJacoburux suxtayuqallwawaparuwususïna.

20UcatLeajjsäna:Diosawmäsumadotechuritu jichhastichachaxaxnayampchikawjakasini,suxtayuqall wawanakaxyuritaxlayku.

21Ukaqhipatstimäimillwawawawachasïna,ukatstiDina sutimpiwsutichäna

22DiosaxRaquelatamtasïna,ukatDiosaxist'äna,purakap jist'ararakïna

23Ukawarmistiusurïxänwa,mäyuqallwawaruwususïna. ucatsaraquïnwa:Diosawnayajjnayarojjjanwalinak apaqjjetusasa

24UkawarmixJosésutimpiwsutichäna.Ukatsarakïnwa: “Tatituwyaqhayoqallnayaryapt’ani”sasa

25RaquelaxJoseyaryurkänukkhaxa,JacobuxLabanarux sänwa:Nayarkhithapxita,nayanmarkajaru,markajaru sarañajatakisasa

26Warminakajaru,wawanakajaruschurapxita, khitinakarutixjumarluqtktaukanaka,ukatstiantutapxita; 27Labanastijuparuxsänwa:Achikt'asipxsmawa, nayatixjumankhuyapt'ayasismaxa,qhiparam,Tatitunjuma laykubendicitapyatxasasa.

28Jupastisarakïnwa:Pagochurapxita,nayastichurä sasa

29Jesusastisarakïnwa:Jumawyatisktakunjämtixjumar luqtawaykta,uywanakamaxnayampchiksarnaqirïta sasa

30Janïrjutkasajjkunatïjumatakutjkänaukajjjukʼakïnwa, jichhajjwaljajaqenakaruwjiljjattaskiNayanjutkta ukhatpachTatituxbendicipxsma,jichhasti,¿kunapachas utajaxwakiskani?

31Jupastisarakïnwa:¿Kunsanayajjchuräma?Jacobusti sarakïnwa:Janiwkunschuriskätati,jumatixnayatak ukhamlurasmaxa,wasitatwaovejanakamaruywä, awatirakïma

32Jichhürojjtaqeovejanakamtaypinwapasaskä,uka cheqatjjataqechʼiyarchʼaphinakani,chʼiyar chʼakhanakapsa,uwijanaktaypintaqech’iyara ch’akhanaksa,cabritonaktaypinkirch’iyarch’aphinakampi, ch’iyarch’ankhanaksaapsuñmunta.

33Jutïrurunakanaskikankañajastinayaruwjaysani, kunapachatïjumannayraqatamanaljasiñaxjutkaniukhaxa, cabritonaktaypinjanch'uxñach'ankhani,uwijanaktaypin janch'uxñach'ankhani,nayampchikalunthatatuñjatäni

34Labanastisarakïnwa:Arumarjamäñapmuntasasa.

35Ukürustiukacabritonakapsüna,ch'uqt'atch'akhanaka, ch'iyarch'iyarcabritonaka,sapamayniru,uwijanaktaypin mäjuk'ajanq'uchivonaka,uwijanaktaypittaqpachch'iyar ch'iyarcabritonaka,ukatamparaparkatuyänayuqanakapat uñt’atawa

36UkatstiJacobuxkimsauruwsarxäna,JacobuxLabán chachanmayniovejanakaparuwmanq'ayäna

37Jacobuxch'uxñaálamo,avellana,castañoquqat thujrunakapthapïna.ukatstijanq'uch'akhanakuchasawuka ch'akhanakanjanq'uch'akhanakuñstayäna

38Uwijanakaxumañpurinipkänukkhaxuma phuch'unakaruwuwijanaknayraqataruchatthujrunak uchatayna,ukhamatumañarpuripkaniukkhax usurïpxañapataki

39Uwijanakaxthujrunaknayraqatanusurïpxäna,ch'aphi, ch'iwi,ch'uxña,ch'uxñach'aphinakaniuywanak apanipxäna

40Jacobuxuwijanakaruwjaljtayäna,uwijanakan ajanunakapstich'uqt'atuwijanakaru,taqich'iyarñik'utan uwijanakaparuwuñtayänauwijanakaparsapakiwuchasïna, janiwLabánchachanuywanakaparkatuykänti

41Kunapachatixjuk'ampch'amanuywanakaxusurïpkän ukkhaxa,Jacobuxukathujrunakuywanakannayranakap nayraqatarcanalanakaruchatayna,ukhamatthujrunak taypinusurïpxañapataki

42Ucampisuywanakaxjanch'amanïxänukkhaxa,janiw uchatäkänti,janch'amaninakaxLabánchachankiwa,ukat juk'ampch'amaniJacobunkiwa

43Ukajaqejjwalpunjiljjattäna,waljauywanakanïnwa, esclavonaka,esclavonaka,camellonaka,asnonaka.

31JAQTHAPI

1UcatstiLabánchachanyokanakapanarunacapist'äna: Jacobjilatajjawquinacancunanacapapt'asiwayjjewaTaqe akajach'ajach'akankañapasti,awkisankkänaukajach'a kankañkatuqaraki

2JacobuxLabánchachanuñnaqapuñjäna,janiwnayrjax juparuñkataskänti.

3TatitustiJacoburuxsänwa:Awkinakamanuraqimaru, wilamasinakamarkutt'am;nayastijumampïskäwa

4JacobuxRaquelampiruLeampiruwovejanakapar jawsayäna

5Jupanakarustisarakïnwa:Nayaxawkimanuñnaqap uñjta,janiwnayrjamäkänti.ukampisawkijanDiosapaw nayampchikäski

6Jumanakaxyatipxtawa,taqich'amaxampiwawkimar luqtawayta.

7Awkimastinayaruwsallqjawayitu,tunkakutiw payllawinakmayjt'ayituucampisDiosajjjannayarchuym ust'ayquitu.

8Jupatixakhamsaspa:“Janch'akhanakawpaylläwimaxa” sasaucatstitaqeuywanacajjch'iyarch'iyarch'akhanacawa, ucatjupatejjakhamsispa:“Allqataquiwjumanaquiwutjani” sasaukatstitaqiwakanakringstrakeduñacht’ayapxäna 9UkhamatwaDiosaxawkimanuywanakapapaqi,ukatsti nayaruwchuritu.

10Wawanakajjusurïpkänaukhajja,nayajjsamkanwauñjta, uywanakpatjjarjaltʼirovejanakajjchʼaphi,chʼiyar chʼaphinaka,chʼiyarchʼaphinakanïnwa.

11Diosanangelapajjsamkanakhamsituwa:“Jacob: Nayastiakanktwa”sasa.

12Jupastisarakïnwa:Uñt'am,uywanakarjalt'irurqu ovejanakaxch'iwi,ch'iwi,ch'iyarch'aphinaka,nayax uñjtwataqikuntixLabanaxjumarlurktamukuñjtasasa 13NayastiBetelanDiosätwa,kawkhantïjumajjpilarar jawqʼjkta,kawkintïnayararsktaukaDiosajja,jichhajj sartasim,akaoraqetmistum,ukatstifamiliaranakaman oraqerkuttʼam

14RaquelampiLeampejjjuparojjsapjjänwa:¿Awkisan utapanjja,¿kunaqollqesa,mäherenciasautjistu?

15¿Janitjiwasaxjanuñt'atjaqinakjamuñt'atäktanxa? Jupawaljapxitu,qullqisaxq'almanq'antarakistu”sasa 16TaqiqamirkankañanaktixDiosaxawkisatapt'kistu ukaxjiwasanakankiwa,ukhamarakwawanakasankiwa

Génesisqillqata

17UkatJacobuxsartasinyuqanakapampiwarminakapamp camellonakpatxaruwuchasïna.

18Ukxarustitaqiuywanakapsa,taqiyänakapsa, Padanarammarkanapt'atuywanakapsa,Canaánuraqin Isaacawkipanukarsarañatakiwapasxäna.

19Labanastiovejanakapkhuchhurirsaräna,Raquelasti awkipanidolonakaplunthatasïna

20JacobuxjanyatkasawLabánsiriojaqiruxlunthatasïna, jupaxjaniwjaltxataxsiskänti

21UkatstitaqiyänakapampixjaltxataynawaJawir khurkatarsartasinxa,Galaadqullutuqiruñtatawsayt'asïna 22Kimsïrurutsti,JacobuxjaltxatapatLabanarux yatiyapxäna.

23JilanakaparirpasawpaqallquruarknaqänaGalaad qullunkatuntapxäna

24DiosastimäarumawLabánsiriojaqirsamkanjutäna, ukatstisänwa:Amuyasim,Jacoburjanaskijanukaxjan waliparlañamsasa

25UcatLabanajjJacobchacharuwjicjjatäna.Jacobux carpapqullunsayt'ayasïna,Labanastijilanakapampchikaw Galaadqullunsayt'asipxäna

26LabanastiJacoburuxsänwa:¿Kunslurtaxa,jan amuyt'asislunthata,phuchhanakajarusapt'ata,espadampi katuntatjaqinakjama?

27Kunatsajumaxjamasatjaltxasta,nayatsalunthatasta; ¿Janitsiskitäta,kusisiñampi,q'uchunakampi,arpampi, arpampi,khithapxañamataki?

28¿Janityuqanakajaru,phuchanakajarjamp'att'añajax jayskitu?jichhaxjanamuyt'asisawukhamlurtaxa

29Jumarjanwalilurañaxamparajankiwa,ukampis awkimanDiosapaxqharüruarumawnayarparlitu: “Amuyasim,Jacoburjanaskijanukaxjanwaliparlañam” sasa

30Jichhasti,awkimanutaparwalmunasitamatsa,¿kunatsa diosanakajlunthatasta?

31UkatJacobuxLabánchacharuxsänwa:Ajjsarañaw utjitu.

32Khitimpitixdiosanakamarjikxatkätaukaxa,janjakpanti, jilanakajannayraqatapanxa,kunatïnayampïkiukamuyt'am, ukatstiapt'asim.JacobuxjaniwyatkäntiRaquelax jupanakarlunthatatapxa

33LabanastiJacobuncarpapar,Leawarmincarpapar,pä sirvientanakancarpaparmantäna.ukampisjaniwjupanakar jikxatkäntiUkatstiLeancarpapatmistusawRaquelan carpaparmantäna

34Raquelastiukaidolonakaptasincamellonyänakapar uchasawukadiosanakarqunt'asïnaLabanastitaqpach carpathaqhäna,ukampisjaniwjikxatkänti.

35Ucawarmejjawquiparojjsänwa:Tatajjarojjjan jumannayrakaparjansartasinjanchuymust'aypanti warminakancostumbrepaxnayaruwpuriUkatthaqtäna, ukampisjaniwukauñnaqanakjikxatkänti.

36JacobuxcolerasisawLabánchacharuxjanwalt'ayäna, ukatJacobuxLabanaruxsänwa:¿Kunajuchaxasti? ¿Kunajuchaxastinayararknaqasaxa?

37Taqiyänakaxthaqt'asktaxa,¿kunsautamanutjkiuka yänakatjikxatta?Jilanakajampi,jilanakamampixaka chiqaruñt'ayapxam,ukhamatpanpachanir taripapxañapataki

38Akapätunkamarawjumampïskta;uwijanakamasa, cabritonakamasa,janirakiwuwijanakamapanukupkiti, janirakiwovejanakamanovejanakapsamanq't'kti”sasa

39Jach'aanimalanakanch'iyjatäkiukanakjja,janiwnayajj jumarapankti.Nayaxukachhaqhatuñacht’ayawaytwa; amparajatmayisiyäta,urunlunthatatjanukaxaruman lunthatatsasa.

40Ukhamawnayajjjakaskta;uruxwañapachaxnayaruw tukjawayitu,arumaxthayathayt'anirakïnwa;ukatstiikiñax nayranakajatjithiqtawayi

41Ukhamawnayajjpätunkamarautamanjakaskta. Nayastitunkapusinimarawpäphuchhamatakluqtasïma, suxtamararakiwuywanakamatluqtawayta,ukatstitunka kutiwpayllawixmayjt'ayawayta

42JanitïawkijanDiosapa,AbrahamanDiosapa,Isaacaru ajjsarirDiosapajjnayampchikäkaspänjja,cheqpachapuniw nayarojjchʼusaqhespiyistaDiosaxt'aqhisiñanakaxa, amparanakajanirnaqataxuñjiwa,qharürustijumaruw tuqinuqt'tamxa.

43LabanastiJacoburuxsänwa:Akaphuchhanakax phuchhanakajawa,wawanakaxwawanakaxawa,aka uywanakaxnayanuywanakajawa,taqikuntixuñjktaukax nayankiwa¿jupanakanyuripkiukawawanakaparu?

44Jichhastijutam,mäarust'äwilurañäni,nayampi jumampi.uqhamaracnayampjumamptaypinmätestigo ukhamäpan”sasa

45Jacobuxmäqalaaptasinmäpilarjamsayt'ayäna

46Jacobuxjilanakaparuxsänwa:Qalapthapipxam; qalanakapthapisinmämontónlurapxäna

47LabanastiJegarsahadutasasawsutichäna,Jacobux Galeedsasawsutichäna.

48Labanastisarakïnwa:Akamontónukaxjichhüruw nayampjumampchikamäqhanañchisasaUkatpïuka markaxGaleedsutimpuñt'atäna;

49Mizpamarkansti;Jupastisänwa:“Tatituwnayampi jumampchikauñji,maynitmaynikamjanjithiqtkañäni ukhaxa”sasa.

50Jumatixphuchhanakajart'aqhisiyaskäta,janukax phuchhanakajatsipanyaqhawarminakcasarasïtaxa,janiw khitisnanakampïkiti.uñjam,Diosaxnayampjumamp chikawqhanañchi

51LabanastiJacoburuxsänwa:Akamontónuñtam,aka pilaruñtam,nayampirujumampchikaliwxatta.

52Akamontón,akapilarastiqhanañchi,janiwnayajjaka montónmakhatkäti,janirakiwakamontónukatakapilar makhatañamäkiti,janwalinaklurañataki.

53AbrahananDiosapa,NahorchachanDiosapa,awkipan DiosapawjiwasanaktaypintaripapxistuJacobustiIsaac awkiparaxsaratapatjuramentoluräna.

54UkatstiJacobuxqullupataruwsacrificioluqtäna,ukatsti jilanakaparuwt'ant'amanq'apxañapatakjawsäna.

55AlwatpachawLabanaxsartasïna,yuqanakaparu, phuchanakaparujamp'att'asa,bendicirakïnwa

32JAQTHAPI

1Jacobuxthaknamsarxäna,Diosanangelanakapasti jupampjikisipxäna

2Jacobuxjupanakaruñjasaxsänwa:AkaxDiosan ejercitopawa.

3UkatJacobuxEsaújilapankhitanakapnayraqatar khithäna,Seíruraqiru,Edomuraqiru

4Ukatstijupanakaruxakhamsasawsäna:“Esaútataxarux akhamsapxätaJacobluqtirimaxakhamsiwa:“Nayax

Génesisqillqata

Labánmarkampchikawjakasktxa,jichhakamawukan qhipararakta.

5Nayanvacanaka,asnonaka,ovejanaka,esclavonaka, warmiuywatanakasutjaraktwa.

6UkatkhithanakasaJacoburkutt'anipxäna,akhamsasa: Esaújilamaruwpuripxta,jupastijumampkatuqiriwjuti, pusipatakjaqinakampisasa

7UkatJacobuxwalpunaxsaräna,llakitawuñjasïna, jupampchikäpkänaukajaqinakampiru,ovejanakaru, vacanakaru,camellonakarusa,pätamaruwjaljäna

8Ukatsarakïnwa:Esaúchachatixmätamajaqirjutasin nuwjaniukhaxa,maynitamawqhispipxanisasa

9Jacobuxsarakïnwa:AbrahanawkijanDiosapa,Isaaca awkijanDiosapa,Tatituxnayarsiskitu:“Markamaru,wila masinakamarkutt'am,nayastijumaruxsumuñjäma”sasa

10Nayajjjaniwmäjukʼakhuyaptʼayasiñatakejjwakiskti, kunatïcheqäkiukanakjja,servirimaruñachtʼayktaukanakat sipansaNayastithujrujampiwJordánjawirkhurkatar pasawayta;jichhaxpätamaruwtukuwayta.

11Jilajanamparapatqhispiyapxita,Esaúchachan amparapatqhispiyapxita,juparaxsarayätwa,janjutasin nayaru,taykaxwawanakapampixnuwjaniñapataki.

12Jumastisaraktawa:“Chiqpachapuniwaskinakluräma, wawanakamarusqutach'allaruñtattukuyä,waljanipuniw janjakt'añjamäkiti”sasa.

13UkaarumawJesusaxukanqurpachasïnaukatstiEsaú jilapatakmäregaloapt'asïna

14Päpatakacabritonaka,pätunkacabritonaka,päpatak uwijanaka,pätunkaurquovejanaka

15Kimsatunkacamellonakaxasnonakapampi,pusitunka vacanakampi,tunkavacanakampi,pätunkaasnonakampi, tunkapotronakampi

16Ukxarustiuywatanakapanamparaparuwkatuyäna,sapa tamajaqinakaru.ucatstiuywatanakaparojjsänwa:Nayan nayrajjatmakhatapjjam,t'ijut'ijut'ijut'ijut'ijut'iju uchapjjamsasa

17Jupajjjilïrinakaruwakhamsäna:“Esaújilajjajjjumar jikisisinjisktʼätam:“¿Khitinkätasa?”¿Kawkirussarasma? ¿Khitinkitixjumatnayraxakanakaxa?

18Ukxarustisapxätawa:‘Jacobluqtirimankiwa’sasa.Esaú tataxarapayatmäregalowa,jupastinanakan qhipäxapankarakiwa

19Payïrirusa,kimsïrirusa,tamanakarkirinakarusaakham sasawsäna:“Esaúarjikxatapxätaukhawukhamparlapxäta” sasa

20Jumanakastisapxaraktawa:‘Jacobuywatamax qhipäxankiwa’sasaJupajjsänwa:“Nayajjnayampsaraski ukaregalompiwjuparchuymachtʼä,qhepatstiajanupar uñjarakï”sasainasjupaxnayatkatuqchispa

21Ucatstijupajjnayräjjaruwsaräna,ucaarumastiuka arumawukatantachäwejjqorpachasïna

22Ukaarumastisartasinxa,päwarmiparu,päwarmi uywatapampi,tunkamayanyuqanakapampiirpxaruwa, Jabocqutamakhatasinxa

23Ukatstijupanakaruxkatuntasinxjawirkhurkatar khithäna,kunatïjupanutjkänaukanakmakhatañataki

24Jacobuxsapakiwqhiparxäna.Ucatstimäjaqewjupamp nuwasïna,jayp'ukama

25Juparjanatipjatapuñjasasti,thixnich'usawjaruw llamkt'äna.Jacobunch'akhapaxch'uqt'atäxänwa,jupamp nuwaskänaukhaxa

26Jupastisarakïnwa:Urürojjantutapjjetasasa Jupastisarakïnwa:Janiwnayajjantutkämati,janitejj bendicitätaukhakiwantutcämasasa

27Jesusastijuparuxsänwa:¿Kunassutimaxa?Jupasti sarakïnwa:Jacobsasa.

28Jupastisarakïnwa:Janiwjuk'ampiJacobsutimäxaniti, janukastiIsraelsatäxaniwa

29UkatJacobuxjuparuxjiskt'äna:Achikt'asipxsmawa, sutimyatiyapxitasasaJupastisarakïnwa:¿Kunatarak sutixatmayistasti?Ukatukanwabendicirakïna

30JacobuxukachiqaruxPenielsutimpiwsutichäna,Diosar nayraqataruñjta,jakañajastiqhispiyatäxiwa

31Penuelqutapaskasinxa,Intixjuparpurintäna,ukatsti thixniparuwsayt'äna

32Ukatwaisraelitanakaxjichhürkamaxjanmanq'apkiti ch'uqich'uqich'uqich'uqitxa.

33JAQTHAPI

1Jacobuxnayranakapjach'atuñkatasinuñjäna,Esaú chachaxpusipatakjaqinakampchikawjutaskäna WawanacapstiLea,Raquel,päsirvientawarmiruw jaljtayäna

2Ukxarustisirvientanakaru,wawanakaparnayraruw uchäna,qhiparustiLeampiruwawanakapampiru, RaquelampiruJoseampiruwqhiparuucharakïna

3Jupanaknayraqatanmakhatasinxa,paqallqkutiwuraqir qunqurt'asïna,jilaparjak'achasiñapkama.

4Esaúchachastijupampjikisiñatakiwt'ijtäna, qhumantt'asisinsti,kunkaparqunt'asisinjamp'att'asïna

5Ucatstinayranakapjach'araptasisinjja,warminakaru, wawanakaruuñjäna¿Khitinakasjumampchikäpki ukanakasti?Jupastisarakïnwa:Kawkïrwawanakatix Diosaxluqtirimarchurkistuukanakasasa.

6Ukatstiuywatanakaxwawanakapampixjak'achasisinx qunqurt'asipxäna

7UkatstiLeaxwawanakapampiwjak'achasisin qunqurt'asipxäna

8Jupastisarakïnwa:¿Kunjämsajumaxtaqiaka tamanakampijikisktaukampixa?Jupastisarakïnwa:Aka jaqinakaxTatitunnayraqatapankhuyapayasiñap jikxatapxanisasa

9Esaúchachastisänwa:Jilaxay,nayatakixwakisxiwa; Kunatixutjkiukanakxajumapachpatakiimañamawa

10Jacobustisarakïnwa:Janiwa,nayajjachikt'assma, jichhajjjumankhuyapayasiñamjikjjatasstajja,nayan churäwijjajjnayanamparajatkatoqasim,ucatwanayajj ajanumuñjta,nayajjDiosanajanuparuñjksta,jumas utjkaspaukhamasasanayampkusisita

11Nayajjachikt'assmawa,kawkïrbendicionatïjumar apankitu;Diosaxkhuyapayasiñampiwuñjitu,nayan phuqt'ataxlayku.Ukatstijuparuwchʼamañchtʼäna,ukatsti aptʼasjjänwa

12Jupastisarakïnwa:Jichhaxsarxañäni,nayastijumat nayrawsaräsasa

13Jesusastisarakïnwa:Tatajaxyatiwa,wawanakaxwali munañanipxiwa,ovejanakasvacanakasnayamp chikäsipkaraki

14Tatituxa,uywatapannayraqataparmakhatpan,nayasti llamp'uchuymampiwirpä,kunjamtïnayanayrasarapki ukauywanakaswawanakasaguantapkaspaukhama, TatitujanukarSeirmarkarpuriñkama

Génesisqillqata

15Esaúchachastisänwa:Jichhaxnayampchikäpkiuka jaqinakatmäqawqhanakjaytxäsasa.Jupastisarakïnwa: ¿Kunaswakisi?Tatitunnayraqatapankhuyapayasiñ jikxatañajataki.

16EsaúchachastiukauruwSeirmarkarkuttʼjjäna.

17JacobuxSucotmarkaruwsaräna,ukatstimäuta lurayäna,uywanakapatakisutalurarakïna

18JacobuxPadanaramatpurisaxSalemmarkaruwpurïna, ukamarkaxCanaánuraqinkiwaukatstimarkanayraqatan carpapsayt'ayäna

19UkatSiquemchachanawkipanHamorsatchachan wawanakapatmäyapupatakqollqempiwalasïna

20Ukanstimäaltarsayt'ayäna,Elohe-Israelsasaw sutichäna

34JAQTHAPI

1UcatstiDinasatLeawarminphuchapajjJacobun wawapänwa,jupastiucaorakenphuchhanacaruñjiriw mistunïna

2HamorheveochachanSiquemyokapajjukamarkan pʼeqtʼiripuñjänaukhajja,jupampchikawirpäna,ukatsti qʼañucharakïnwa

3JaqepastiJacobunDinaphuchapampiwchikañchasïna, jupastiukatawaquruxwalmunasïna.

4UcatSiquemchachajjHamorawquiparojjsänwa:Aca imillwawampicasarasiñataquisasa

5JacobuxDinaphuchaparq'añuchatapist'äna, yuqanakapaxuywanakapampchikawpampan jikxatasipxäna

6SiquemchachanHamorawkipastiJacobchachampi parlt'iriwsaräna

7Ukist'asinstiJacobunyuqanakapaxpampatmistunipxäna, ukajaqinakaxwalllakisipxäna,walicolerasipxäna, JacobunphuchhapampikisisaxIsraelmarkanjan amuyt'asirïtaplaykuukaxjaniwluratäñapäkiti

8UkatHamorchachaxjupanakampparläna:Siquem yoqajanalmapaxphuchamaruxwalpunmunasi

9Nanakampjaqichasipxam,phuchhanakamarus katuyapxita,phuchhanakajarusirpapxita.

10Jumanakaxnanakampchikawjakapxäta,ukauraqix jumanakannayraqatamanutjaniukanjakasipxam, aljasiñamataki,ukanyänakapkatuqapxamsasa.

11Siquemwarmistiawkiparu,jilanakaparusänwa: Jumanakankhuyapayasiñapjikxatapxita,kuntixsapkätam ukchurarakïsasa.

12Janipuniwwaljadote,regalomayt'apxita,nayasti kunjämtixsapkasmaukhamarjamawchurarakï.

13JacobunwawanakapaxSiquem,Hamorawkiparux sallqjasawjaysapxäna,Dinakullakaparq'añuchataplayku

14Jupanakastisapxarakïnwa:Janiwnanakaxukham lurksnati,kullakajarjancircuncidatjaqirkatuyañataki. Ucajjnanakatakejjjanwalipunïnwa

15Ukampisnanakaxiyawsapxäma:Jumanakatix nanakjamsarnaqañmunapxtaxa,sapamaynichacha circuncidatäpxañapataki

16Ukapachawphuchhanakajaruxjumanakarkatuyapxäma, phuchhanakamarusirpapxäma,jumanakampchika jakapxarakïma,mäsapamarkaruwtukupxä

17Jumanakatixnanakarjanist'apkstaxa, circuncidatäpxañamatakiukapachawphuchajaruxirpapxä, ukatjaniwutjxapxäti

18UkaarunakapaxHamor,SiquemHamorchachan yuqaparuwkusisiyäna.

19UkawaynastiJacobunphuchaparwalkusisitaplaykux janiwuklurañatqhipharkänti.

20Hamorchachampi,Siquemyuqapampixmarkapan punkuparpurisaxmarkapankirjaqinakampiw parlt'asipxäna

21Ukajaqinakaxjiwasampiwsumankapxi;uqhämastiuca orakenjacapjjpan,ucanaljapjjañapa;uraqlaykusti, uñtapxam,jupanakatakixwalijach'awa;phuchhanakapar jaqichasiñasataki,phuchhanakaschurañäni

22Jiwasanaktaypinsapamaynichachaxcircuncidatäpxani, kunjämtixcircuncidatäpkiukhamarjamawuka chachanakaxnanakampchikajakasiñatakiyawsapxani

23¿Janituywanakapasa,yänakapasa,taqeanimalanakapas jiwasanakäspa?ukakipkarakiwjupanakariyawsapxañäni, jupanakaxnanakampchikawjakasipxani

24Hamor,Siquemyuqapastimarkapanpunkupat misturinakaxist'apxäna.sapamaynichachasti circuncidatäxänwa,taqikhitinakatixmarkapanpunkupat mistupkänaukanaka

25Kimsïruruxusutäsipkänaukhaxa,Jacobunpani yuqanakapa,Simeón,Leví,Dinanjilanakapawa,sapa mayniwespadapaptʼasipxäna,ukatstijanaxsarasaw markarpuripxäna,ukattaqpachchachanakaruw jiwayapxäna

26UkatstiHamorchachampiru,Siquemyuqapampiruw espadampijiwayapxäna,ukatstiDinaruxSiquemchachan utapatapsusawmistupxäna

27Jacobunyuqanakapawjiwatjaqinakarkatuntasinmarka lunthatapxäna,kullakaparq'añuchataplayku.

28Uwijanaka,vacanaka,asnonaka,markanutjkiuka yänaka,pampankiryänaka

29Taqiqamiryänakapasa,taqijisk'awawanakapasa, warminakapasakatuntatuñjasipxäna,ukatstitaqikunatix utanutjkänaukanaklunthatapxäna

30JacobuxSimeónampiLevímpiruwsäna:Ukauraqin jakirinakampi,cananeonakampi,ferezeonakampi, q'añuchañajatakiwnayaruxjanwalt'ayapxitu;ucatsti t'unjatäjjäwa,nayampiutajampi.

31Jupanakastisapxarakïnwa:¿Kullakasaruxq'añu warmiruñtatatuñjañapa?

35JAQTHAPI

1DiosastiJacoburuxsänwa:Sartasim,Betelar makhatasim,ukanjakam,ukanmäaltarlurt'amDiosataki, Esaújilamannayraqatapatjaltxaskätaukapachasasa.

2UkatJacobuxutapankirinakaru,taqijupampchik saririnakarussäna:Jumanaktaypinutjkiukayaqha diosanakapanukupxam,q'umachasipxam,isinak mayjt'ayasipxam.

3Ukatstisartasipxañäni,ukatBetelarmakhatapxañäni UcanstimäaltarlurarakïDiosataki,jupawt'aqhisiñurux jaysawayitu,nayampchikawsaraskäyäta

4UkatstiJacoburuxtaqiyaqhadiosanakkatuyapxäna, jupanakanamparapankkänaukataqipendientenaksa. JacobustiSiquemjak'ankirencinasatquqamanqharuw imantasïna

5Jupanakastisarxapxänwa,Diosaxjupanakjak'ankir markanakaruwaxsarayäna,Jacobunwawanakaparuxjaniw arknaqapkänti

Génesisqillqata

6UkatJacobuxjupampchiksarirjaqinakampixLuz markaruwpuripxäna,ukamarkaxCanaánuraqinkiwa,mä arunxaBetelmarkaruwsarapxäna

7Ukanstimäaltarlurayäna,ukachiqarustiElbetelsasaw sutichäna,jilapannayraqatapatjaltxasinDiosaxukan uñstataplayku

8UcampisDeboraRebecanuywiripajjjiwjjänwa,jupasti Betelmanqhanmäencinasatqoqamanqhanimt'atäjjänwa.

9UkatstiDiosaxJacoboruwwasitatuñstäna,Padanaram markatmistunkänaukhaxa,juparbendicirakïnwa 10Diosastijuparuxsänwa:JumansutimaxJacobowa, janiwjuk'ampiJacobsutimsatäxaniti,janukastiIsrael sutimtukusxani.

11Diosastijuparuxsänwa:Nayaxtaqich'aman Diosätwamämarka,mätamamarkanakawjumat jutapxani,reyinakaxjumatmistunipxani; 12KawkïruraqitixAbrahamampiru,Isaacampirchurkäyät ukauraqixjumaruwchuräma,jumatqhipatjutir wawanakamarchurarakïma.

13KawkhantïjupampparltʼaskänaukacheqaruwDiosajj jupatjakʼachasïna

14Jacobuxkawkhantïjupampparlkänaukachiqanmä pilarsaytʼayäna,ukapilaraxqalatluratänwa

15JacobuxkawkhantïDiosaxjupampparlkänauka chiqaruxBetelsasawsutichäna.

16UkatstiBetelutatsarxapxänaEfratamarkar puriñatakejjmäjukʼakïskänwa,Raquelajjususkäna,wali chʼamampiirnaqtʼaskäna.

17Ucawarmejjwalich'amampiusuntaskänaukhajja, parterajjjuparojjsänwa:Janajjsaramtijumastiaka yuqallwawamutjarakïtasasa.

18Jupajjjiwjjänaukhajja,Benonisutimpiwsutichäna 19Raquelaxjiwxänwa,ukatstiEfratathakinimt'atäxänwa, ukamarkaxBelénsatawa.

20Jacobuxsepulturappatxaruwmäpilarauchasïna,uka pilaraxjichhürkamawRaquelansepulturapanpilarapaxa 21Israelastisarxapxänwa,Edartorretjuk'ampiruwcarpap liwxatäna

22Israelmarkaxukauraqinjakaskänaukhaxa,Rubénax Bilháawkipanwarmipampchikawikirïna.Jacobun wawanakapaxtunkapayanïnwa

23Leawarminwawanakapa;Rubén,Jacobunjilïrwawapa, Simeón,Leví,Judá,Isacar,Zabulón.

24Raquelanwawanakapa;Joseyampi,Benjamínampi:

25RaquelanuywatBilhasatchachanwawanakapasti;Dan, ukatNeftalí:

26Zilpasatchachanwawanakapasti,jupastiLeawarmin uywatapawa.Gad,Aser,jupanakastiJacobun wawanakapawa,jupastiPadanarammarkanyuritayna

27UkatJacobuxIsaacawkipanukarsaräna,Mamré markaruwsaräna,Arbámarkaruwsaräna,ukamarkax Hebrónsatawa.

28Isaacreyejjpatakapusitunkamaranïcänwa

29Isaacastiajayupjaytanukusinjiwxäna,ukatstimarkapar tantacht'atäxänwa,chuymankipstat,waljamaranaka,ukat Esaú,Jacobyuqanakapawimt'apxäna

36JAQTHAPI

1JichhastiEsaúchachanwawanakapawa,jupastiEdom markawa

2EsaúchachastiCanaánmarkankirphuchhanakapat warminakcasarasïna;AdaphuchhastiElónhititachachan phuchapänwa,AholibamastiAnáphuchapänwa,jupasti Zibeónhivetajaqinphuchapänwa;

3NabajotchachanBasematIsmaelchachanphuchapa. 4AdáwarmistiEsaúchacharuwElifazwawachasïna BasematchachastiReuelchacharuwwawachasïna; 5AholibamastiJeus,Jaalam,Corésatchachan wawapänwa,jupanakajjEsaúchachanwawanakapawa

6UkatstiEsaúchachaxwarminakaparu,yuqanakaparu, phuchhanakaparu,utapankirinakaru,uywanakaparu,taqi uywanakaparu,taqiyänakapCanaánuraqinkatjänaJacob jilapannayraqatapaturaqirsarxäna.

7Jupanakanqamirkankañapajjjukʼampïnwa,jupanakamp chikajakasipjjañatsipansa;ucaorakestijanuñt'atäpcänuca orakejjjaniwuywanacaplaycu.

8UkhamawEsaúchachaxSeírqullunjakasïna:Esaú markaxEdomsatawa

9EdomitanakanawkipanEsaúchachanwawanakapajj akanakawa:Seírsatqollunjja

10Esaúchachanwawanakapansutinakapaxakanakawa; EsaúchachanAdachachanElifazyokapa,Reuelchacha, BasematchachanEsaúchachanwarmipa

11Elifazchachanwawanacapastiakanakawa:Temán, Omar,Zefo,Gatam,Kenaz.

12TimnastiElifazEsaúyuqapanconcubinapänwaElifaz chachastiAmalecchachanwawapänwa,jupanakajjAda Esaúchachanwarmipanwawanakapänwa.

13ReuelchachanwawanakapajjakanakawaNahat,Zérah, Samá,Miza,jupanakastiBasematEsaúchachanwarmipan wawanakapänwa.

14UkawawanakastiAholibamasatchachan wawanakapänwa,jupastiAnáphuchhapänwa,jupasti Zibeónchachanphuchapänwa,jupastiEsaúchachan wawapänwa,jupastiJeus,Jaalam,Corésatchachan wawapänwa

15Esaúchachanwawanakapanjilïrinakapaxakanakawa: EsaúchachanElifazjilïryuqapanwawanakapa;duque Teman,duqueOmar,duqueZefo,duqueKenaz, 16Coré,Gatam,Amalecjach'ajilïri,EdomuraqinElifaz chachanjilïrinakapajupanakastiAdánchachan wawanakapänwa

17ReuelEsaúyuqapanwawanakapaxakanakawa.Nahat duque,Zérahduque,Samáduque,Mizaduque:akanakaw ReuelchachanEdomuraqinjutapxäna;jupanakasti BasematEsaúchachanwarmipanwawanakapawa.

18EsaúchachanAholibamawarmipanwawanakapawa Jeusduque,Jaalamduque,Coréduque,jupanakastiEsaú chachanAnáchachanAholibamaphuchhapatwajutapxäna 19JupanakastiEsaúchachanwawanakapawa,jupasti Edommarkawa,jupanakastijilïrinakaparakiwa

20JupanakastiSeirhoreochachanwawanakapawa,jupasti akauraqinjakasiriLotán,Sobal,Zibeón,Aná 21Disón,Ézer,Disán,jupanakastihoreanakan jilïrinakapawa,EdomuraqinkirSeirchachanwawanakapa 22LotánchachanwawanacapastiHorí,Hemamsatänwa LotankullakapastiTimnasatänwa.

23SobalchachanwawanakapaxakanakawaAlván, Manahat,Ebal,Sefo,Onamukanaka

24JupanakastiZibeónchachanwawanakapawa.Ajas,Ana, akaAnaxmulanakwasaranjikxatäna,Zibeónawkipan asnonakaparmanq'ayaskäna

Génesisqillqata

25Anáchachanwawanakapaxakanakawa;Disón, Aholibama,Anáchachanphuchapa.

26UkanakaxDishonanwawanakapawa;Hemdán,Esbán, Itrán,Queránukanaka.

27Ezerchachanwawanakapajjakanakawa;Bilhan,ukat Zaavan,ukatAkan

28Disánchachanwawanakapaxakanakawa;Uz,ukatAran 29Ukajilïrinakawhoreonakatjutirinakäpxi.Lotánduque, Sobalduque,Zibeónduque,Anáduque, 30Disónduque,Ezerduque,Disánduque,jupanakasti Horísatjach'ajilïrinakawSeíruraqinjilïrinakapampchika jutapxäna

31UkareyinakawEdomuraqinapnaqapxäna,janïrkhitis reyixisraelitanakarapnaqkänukapacha

32BeorchachanBelayokapastiEdommarkanapnaqäna, markapansutipastiDinhabá.

33Belachachastijiwxänwa,JobabchachanJobab yokapastiBozramarkankirreyixapnaqäna

34Jobabreyejjjiwjjänwa,jupalantistiTemaníoraqenkir Husamreyëjjänwa

35Husamaxjiwxänwa,BedadchachanHadadyuqapaw jupalantiapnaqäna,jupastiMoaburaqinMadiánsat jaqiruwtukjäna

36Hadadchachastijiwxänwa,jupalantixMasreca markankirSamlasatreyiwapnaqäna.

37Samlajjjiwjjänwa,jupalantistiRehobotsatjawir thiyankirRehobotmarkankirSaúlreyinreyëjjänwa

38UcatSaúlreyejjjiwjjäna,ucatstiAcborchachan Baalhanányokapawjupalantireyïjjäna

39AcborchachanBaalhanányuqapawjiwjjäna,jupa lantistiHadarsatreyiwapnaqäna.WarmipastiMehetabel satänwa,jupastiMatredsatchachanphuchapänwa,jupasti Mezahabchachanphuchapänwa

40Esaúchachatjutirjilïrinakansutinakapaxakanakawa, familianakaparjama,kawkhantïjakapkänaukhamaDuque Timná,Alvaduque,Jetetduque, 41Aholibamaduque,Eláduque,Pinónduque; 42DuqueKenaz,duqueTemán,duqueMibzar, 43Magdieljach'ajilïri,Iramjach'ajilïri,jupanakastiEdom markanjach'ajilïrinakapawa,jupanakanuraqipanjakapki ukarjama

37JAQTHAPI

1JacobuxCanaánuraqinjakasïna,awkipaxyaqha markankirïnwa.

2UkanakaxJacobunwawanakapawaJoseyastitunka paqallqunmaranïkchïnsa,jilanakapampchikawovejanakar manq'ayaskänaUkawaynastiBilháchachan wawanakapampi,Zilpachachanwawanakapampi,awkipan warminakapampchikawutjäna,Joseyastiawkiparuwjan waliyatiyäwipyatiyäna.

3IsraelastiJosearuxtaqiwawanakapatsipanjuk'amp munasïnwa,jupaxchuymankipstatwawapänwa

4Jilanakapaxawkipantaqijilanakapatsipanjuk'amp munasitapuñjasaxjuparuñisipxäna,janiwsumankañamp parlañpuedkänti.

5Joseastimäsamkasamkasïna,ukatstijilanakaparuw samkasïna,jupanakastijuk'ampiwjuparuñisipxäna

6Jesusastijupanakaruxsänwa:Ist'apxamakasamka samkatxa

7Nanakaxpampangavillonakchint'asipkayäta,nayan gavillojaxsartawayxänwa,chiqaksayt'atäskarakïna. Ucatstijumanacajjmuyuntasinsayt'atäscänwa,nayaruw alt'asipjjerïta.

8Jilanakapastijuparuxsapxarakïnwa:¿Chiqapunit jumaxnanakxaruxreyinapnaqäta?¿Janukax chiqpachapunitnanakarapnaqapxita?Jupanakasti juk'ampiwjuparuñisipxäna,samkanakapatsa, arsutanakapatsa

9Ukatstiyaqhasamkasamkasïna,ukatstijilanakaparuw yatiyäna:Uñtapxam,juk'ampisamkasamkastaInti, phaxsi,tunkamayanwarawaranakasnayaruwalt'asipxitu 10Ukxaawkiparu,jilanakaparuyatiyäna,awkipaxjupar tuqinuqt'asawsäna:¿Kunasamkasamkasti?¿Chiqapunit nayampitaykamampijilanakamampixakauraqinalt'asir jutapxä?

11Jilanakapastijupatenvidiasipxänaukampisawkipax ukaarunakuñjäna

12JilanakapastiSiquemmarkaruwawkipanovejanakap awatirsarapxäna

13IsraelastiJoseyaruxsänwa:¿Janitjilanakamax Siquemmarkanovejanakarawatipki?jutam,nayasti jupanakanukarkhitämasasaJupastisarakïnwa: Akankäyätwasasa

14Jesusastisarakïnwa:Achikt'asim,jilanakamatakis, ovejanakamatakiswalikïskitijanichaukuñjiriukatsti wasitatyatiyapxitasasaUkatwaHebrónvalletkhithäna, ukatstiSiquemmarkaruwpurirakïna.

15Mäjaqistijuparjikxatäna,jupastipampansarnaqaskir uñjäna

16Jupastisarakïnwa:Jilanakajaruwthaqhaskta, kawkhansovejanakapuywayapxiukyatiyapxitasasa

17Ukajaqixsänwa:AkatsarxapxiJupanakarist'twa: “Dotánmarkarsarañäni”sasa.Joseastijilanakapar arknaqasawDotánmarkanjikxatäna

18Janïrjupanakarjak'achasisinjayatuñjasax jiwayañatakiwamtapxäna.

19Jupanakastimaynitmaynikamawsapxäna:Aka samkirixjutaskisasa

20Jichhastijutapxam,jiwayapxañäni,mäp'iyaruw jaquntapxañäni,ukatstisapxañäni:‘Mäjanwalianimalaw juparmanq'antawayi’sasa

21Rubenastiukist'asinamparapatqhispiyäna.Jan jiwayañänitisasa

22Rubenastijupanakaruxsänwa:Janwilawartapxamti, janukastiwasaranutjkiukap'iyaruwjaquntapxam. ukhamatjuparamparanakapatapaqañataki,ukhamat awkiparwasitatkatuyañataki.

23KunapachatixJoseyaxjilanakapanukarpurinkäna ukkhaxa,Josearuxwaljasaminakanisipatapsusipxäna 24UkatstiJesusarkatuntasinmäp'iyaruwjaquntapxäna 25Jupanakastit'ant'amanq'añatakiwqunt'asipxäna, uñkatasisinsti,mätamaismeelitanakawGalaadmarkat camellonakapampixjutapxäna,sumaq'apkirqullanaka, bálsamo,mirraapt'ata,Egiptomarkarapañataki

26Judámarkaxjilanakaparuxsänwa:¿Kunaaskisjilasar jiwayasinwilapimantañänixa?

27Jutapxam,ismeelitanakaraljapxañäni,janirak amparanakasjuparkatuntapxamtiJupawjiwasanjilasasa, jañchisasa.Jilanakapastikusisitäpxänwa.

Génesisqillqata

28Ukxarustimadianitanakanaljirinakapawpasapxäna UkatstiJosearuxp'iyatapsusawismeeljaqinakaruxpä tunkaqullqimpaljapxäna

29Rubenastip'iyaruwkutt'awayxäna.Joseastijaniwuka p'iyankkänti;ukatstiisinakch'iyjasi.

30Ukatstijilanakapanukarkutt'asinsäna:Wawaxjaniw utjxitiukatnayasti,¿kawkirussarä?

31UkatstiJoseanisiapt'asisawmäcabritoqallunak jiwayapxäna,ukatstiukaisiwilaruwch'allt'apxäna

32Ukatstikunaymansaminisiapayanipxäna,ukatsti awkiparuwapanipxänaUkatsarakïnwa:Akajikxatapxta, jichhaxyatimwawamanisipatijanichasasa

33Ukyatisastisänwa:Wawajanisipawa;mäñanqha aliwjuparmanq'antawayi;Joseyaxjanpächasisaw alquilatäxi

34Jacobuxisinakapch'iyjasisinxch'ukuñisimpiw uchasïna,waljaurunakawwawapatjachäna

35Ukatstitaqeyoqanakapasa,phuchanakapasajupar chuymachtʼañataksartasipjjäna.ukampisjaniw chuymachtʼatäñmunkänti;Jupastisarakïnwa:“Nayax sepulturaruwwawajanukarsaraskä”sasaUkhamaw awkipaxjupatjachäna.

36MadianitanakaxEgiptomarkaruwPotifarchachar aljapxäna,jupastiFaraonanjilïripa,guardianakan p'iqinchiripawa.

38JAQTHAPI

1UkapachawJudámarkaxjilanakapatsaraqasinmä Adulamitajaqirkutt'xäna,Hirásutini

2JudámarkaxCananeojaqinmäphuchaparuwuñjäna, jupaxSúasatänwaJupastiukawarmirirpxaruwayäna, ukatstiutaparuwmantäna

3Ukawarmistiusurïxänwa,mäyuqallwawaruwususïna. ukatstiErsutimpiwsutichäna

4Ukawarmistiwasitatusurïxäna,ukatmäyuqallwawa wawachasïna.JuparustiOnansutimpiwsutichäna.

5Ukawarmistiwasitatusurïxäna,mäyuqallwawa wawachasïnaJuparuxSelasutimpiwsutichäna,jupasti Kezibmarkankänwa,kunapachatixwarmixwawachaskäna ukhaxa

6JudáchachastiErjilïrwawapatakmäwarmicasarasïna, jupastiTamarsatänwa.

7JudáchachanjilïryuqapaxEr,Tatitunnayraqatapanjan walijaqïnwaTatituxjuparjiwayarakïnwa

8JudáchachastiOnánchacharuwsäna:Jilaman warmipampcasarasim,ukatjilamatakwawanakuywasim sasa.

9Onánchachastiyatïnwa,ukajathaxjaniw jupankañapakiti;Jilapanwarmiparmantasinsti,oraqeruw warxatäna,ukhamatjilaparjanwawanïñapataki 10UkhamluratapajjTatituruwjanwalt'ayäna,ukatwa juparjiwayarakïna

11JudáchachastiTamarphuchhaparuwsäna:“Awkiman utapanijmawarmitqhiparam,Selayuqaxaxjilïr jaqïñapkamaTamaruxawkipanutaparuwsarxäna

12Tiempompejja,SuáJudáchachanwarmipanphuchapajj jiwjjänwaJudámarkastichuymacht'atawTimnatmarkar ovejakhuchhuririnakapanukarsarapxäna,Hirásat Adulamitamasipampi.

13Tamarjuparuxsapxarakïnwa:SuegromaxTimnat markaruwovejanakapkhuchhursarxisasa

14Ukatstiviudawarminisinakapapsusawmävelompi imt'asïna,ukatstimäch'ullqhichiqaruwqunt'asïna,uka chiqaxTimnatmarkarsarañthakinkiwaSelaxjilïrjaqïtap uñjäna,ukampisjaniwwarmiparkatuyatäkänti.

15Judáreyejjjuparuñjasajja,qʼañuwarmïkaspas ukhamwaamuyänakunatixjupaxajanupar ch’uqt’asitaynawa

16Ukatstithaknamkutt'asinsäna:Achikt'asim,juman ukarmantanita;(Janiwjupanphuchapätapyatkänti)

Ukatstisänwa:¿Kunsanayarmantaniñatakchurisma?

17Jupastisarakïnwa:Ovejataypitmäcabrito apayanipxämasasaJupastisarakïnwa:¿Mäprenda churañmuntati?

18Jupastisarakïnwa:¿Kunaprendachuräma?Jupasti sarakïnwa:Seleroma,pulseranakama,amparamankir thujrumasasa.UkatstiJesusaxukawarmirchuräna, ukatstiukawarmixjupampusurïxänwa

19Ukatstiukawarmixsartasinsarxäna,ukatstiviudapan isimpisthapt'asisawsarxäna.

20JudámarkaxAdulamitaamigopanamparapampiwuka cabritokhithäna,warminamparapampkatuqañapataki, ukampisjupaxjaniwjikxatkänti.

21UkatstiJesusaxukachiqankirjaqinakaruxjiskt'äna: ¿Kawkinkirakukaq'añuwarmixthakthiyanuñstkäna?

Jupanakastisapxarakïnwa:Akachiqanxajaniwq'añu warmixutjkäntisasa

22Judámarkarkutt'asaxsänwa:Janiwjikxatktiukatsti ukachiqanjakirinakaxsapxarakïnwa:janiwkunaqʼañu warmixakachiqanutjkiti

23Judáchachastisänwa:Apxatam,jan p'inqachañasataki.

24Niyakimsaphajjsitjja,Judámarkarojjakhamsapjjäna: “Tamarphuchhamajjqʼañujuchalurawayiuqhamaraqui, jupajjq'añujuchalurañampiwusurïski.Judáchachasti sänwa:Irpapxam,phichhantapxpansasa

25Usutäxänaukhaxa,suegroparkhithäna,akhamsasa: “Ukajaqinsutipxaruwusurïtxa,ukatjupaxakhamsänwa: “Amuyapxam,khitinkisakaseñalanakasa,pulseranakasa ukatxairnaqirinaka

26Judámarkaxjupanakaruñt'asawsäna:Jupaxnayat sipanjuk'ampaskijaqiwaNayastijaniwSelawawajaru churkti”sasaUkatjaniwmayampsuñtʼjjänti

27Ukawarminususkänaukatiemponjja,gemelonakaw purakapanutjäna

28Kunapachatïususkänaukkhasti,mayniwamparap luqtäna,parterastimäwilahiloapt'asisawamparapar chint'äna,akhamsasa:“Akaxnayraqatmistuni”sasa 29Jesusaxamparapqhiphart'askänaukkhasti,jilapaw mistunïnaakap'akintäwixjumaruwpurini,ukatwaFarez sutixsatänasasa

30Ukaqhipatsti,wilawilahiloapt'atjilapawmistunïna

39JAQTHAPI

1JoseastiEgiptomarkarirpatäjjänwaucatstiPotifarsat Faraonancapitanapänwa,jupastiEgiptomarkankirïnwa, juparojjismeelitanakanamparapatwaalasïna.

2TatituxJoseyampchikäskänwa,jupastisumaqamirïnwa Egiptomarkankiruywiripanutapankänwa

3UywiripaxuñjarakïnwaTatituxjupampchikäskatap, Tatituxtaqiluratanakapjupanamparapanaskinak lurañapataki

Génesisqillqata

4Joseastijuparuñjasajjkhuyapayasiñapuñjäna,jupar serviri,ukatstiutapuñjirituttʼayäna,taqekunatïjupan utjkänaukanakamparaparucharakïna

5KunapachatixJesusaxutapanuñjiritutt'ayäna,taqi yänakapuñjiritutt'ayatäkänukapachatpachawTatitux egipciojaqinutaparuxJoseyatbendicïnaTatitun bendicionapaxtaqikunatixutapanutjkäna,pampanutjkäna ukanakaruwpurirakïna.

6TaqikunatixutjkänukanakJoseanamparapar jaytawayänaucatjupajjjaniwyatcänticunacapsayatcänti, janucastimank'att'ant'aquiwyatcänaUcatJoseyajjsuma jaqënwa,sumajaqënwa

7Ukaqhipatsti,uywiripanwarmipaxJoseyaruw uñch'ukisïnaJupastisarakïnwa:Nayampikintasipxam sasa

8Ukampisjupaxjaniwmunkänti,uywiripanwarmiparux sänwa:Uñtapxam,uywirixaxjaniwyatkitikunatï nayampchikäkiukautanxa,taqikunatixutjkituukanak amparajaruwkatuyawayitu.

9Akautanjja,nayatsipanjukʼampjachʼajjjaniwkhitis utjkiti;Jumastiwarmipätaplaykusti,janiwkunsnayat jark'kituti,jumatsipansa,¿kunjamaraknayastiakajach'a ñanqhalurirïtasti,Dioscontrajuchachasististi?

10KunapachatïJoseyajjuruturutjamparlkänaukhajja, janiwjuparistʼkänti,nijupampchikikiñatakisa,jupamp chikäñatakisa

11NiyapachawJoseyaxutarmantäna,lurañanakapluriri Ukautamanqhanxajaniwkhitisutanjakkänti.

12Ukawarmistiisipatkatjäna,akhamsasa:“Nayampchik ikisim”sasa

13Kunapachatixwarmixisipamparaparapt'atapuñjäna, ukatjaltxatayna

14Ukawarmixutapankirjaqinakarjawsasinakhamsasaw jupanakarsäna:Uñjapxam,mähebreoarunanakar sawkasiñatakirpanipxitujupastinayampikiñapatakiw mantanitu,nayastijach'atart'ata

15Nayanjach'atarnaqasitajist'asinsti,isipjaytasaw t'ijtxäna,ukatstiirpsuwayxäna

16Ukawarmistiisipjak'aruwuchasïna,uywiripanutapar puriñkama.

17UcaarunacaparjamawJesusarojjsäna:Nanacaru apanipquistaukahebreouywatajja,nayatsawkasirjuti

18Nayajjjachʼatarnaqasisa,jupajjisipnayarjaytasaw jaltjjäna

19Uywiripaxwarmipanarunakapist'asaxakhamsänwa: “Ukhamuywatamaxnayarlurawayitu.colerasiñapajj walpunqhantʼäna

20Joseanuywiripaxcarcelaruwirpxaruwayäna,kawkhantï reyinkatuntatjaqinakaxjist'antatäpkänaukachiqaru

21UcampisTatituxJoseyampchikäskänwa,juparusti khuyapt'ayasïnwa,carcelanuñjirinnayraqatapansajupar khuyapt'ayarakïnwa.

22Carcelauñjiristi,carcelantaqpachkatuntatjaqinakarux Joseyanamparaparuwkatuyänauqhamaraccuntejjucan lurapcänucjja,jupawuclurirïna

23Carcelauñjiristijaniwkuntïamparapanutjkänauk uñchʼukkänti.Tatituxjupampchikätaplayku,kuntixjupax lurkänukkhaxa,Tatituxsumaruwtukuyäna

40JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,Egiptomarkanreyinvinoluriripampi, t'ant'aluriripampixEgiptomarkanuywiriparuw juchañchapxäna.

2Faraonaxpäjilïrinakaparuwcolerasïna,mayordonak apnaqirinakanp'iqinchiriparu,t'ant'aluririnakan p'iqinchiriparu.

3Ukatstiguardianakancapitanapanutaparuwcarcelar jist'antäna,kawkhantïJoseyaxchinuntatäkanukachiqaru 4Ukatstiguardianakanp'iqinchiripaxJosearux jupanakampchikawirnaqäna,jupastijupanakampchikaw irnaqäna.

5Jupanakastipanpachaniwmäsamkasamkapxäna,sapa mayniwmäarumaxsamkapsamkapxäna,sapamayniw samkaparjamsamkapxäna,Egiptomarkanreyin mayordopasa,t'ant'alurirjaqisa,carcelanjist'antatäpxänwa 6AlwatstiJoseyaxjupanakarmantasinjupanakaruñkatasin llakitawuñjasipxäna.

7UkatstiFaraonanjilïrinakaparuwjiskt'äna:¿Kunatsa jichhürunakanxukhamllakituñch'ukipxtaxa?

8Jupanakastisapxarakïnwa:Mäsamkasamkapxta, janiwkhitisukasamkatamuyt'ayirjamutjkitisasa Joseyastijupanacarojjsänwa:¿JanitDiosan arunacapäqui?jupanakarsapxita,jumaruwmayipxsma.

9MayordonakapnaqirjilïristiJoseyaruwsamkapat yatiyäna,akhamsasa:“Samkajanjja,mäuvaaliwnayan nayraqatajanutjäna.

10Uvaalinjja,kimsaramanakawutjäna,ukaramajj chʼiyjkaspaukhamaUvach'akhanakapastipuqutuva achunakachuyäna.

11Faraonancopapajjamparajankjjänwa,uvaachunak aptasinjja,Faraonancopaparlip'katayäta,ukatstiFaraonan amparaparuwcopakatuyayäta.

12Joseastijuparuxsänwa:Akaxakhamsañmuni: Kimsaramanakaxkimsauruwa

13KimsaurutstiFaraonaxp'iqimjach'araptasinutamaruw kutt'ayapxätam,ukatstiFaraonancopapamparapar katuyapxäta,kunjämtixnayraxmayordopäkayätaukhama 14Ukampisnayatamuyt'asim,kunapachatixjumatakix walikïskaniukkhaxa,nayarachikt'asim,nayar khuyapt'ayasisma,Faraonarnayatarxayapxita,ukataka utatirpapxita.

15Chiqpachansahebreonakanuraqitlunthatataw uñjasipxta

16T'ant'alurirp'iqinchiristiamuyt'atapuñjasaxJosearux sänwa:Nayaxsamkankäyätwa,p'iqijanstikimsajanq'u canastauchatänwa.

17Ukapatacanastanstifaraonatakixkunaymant'ant'a t'ant'anakawutjänaukatjamach'inakaxp'iqixaruchat canastatmanq'antapxäna

18Joseyastisarakïnwa:Akaxakhamsañmuni:Kimsa canastaxkimsauruwa

19KimsaurutstiFaraonaxp'iqimaytasinmäquqaruw warkkatanijamach'inakastijumatjañchimmanq'antapxani” sasa

20Kimsïrurusti,Faraonaxyurïwipanmäjach'a phunchhäwiwtaqiuywatanakapatakwakicht'äna,ukatsti mayordonakapnaqirinjilïriparu,t'ant'alurirjilïrjaqin p'iqipuywatanakaparapxaruyäna.

21Ucatstimayampmayampmayampmaynerorojj mayampmayampmayampuywjjäna.ukatstiFaraonan amparaparcopakatuyäna

22Ucampist'ant'alurirjilïriruwwarkt'ayäna,kunjämtix Joseyaxjupanakarsiskataynaukhama.

23Ucampismaynerop'eqt'irejjjaniwJoseatamtascänti,jan ucastijupatarmasjjänwa

41JAQTHAPI

1Pämaratukuyatatsti,Faraonaxsamkasïna,ukatstijawir thiyansayt'atäskäna

2Jawiratstipaqallqusumamunatvacanakawmistunïna, lik'iaychanakaukatmäpampanmanq'asipxäna

3Ukatstiyaqhapaqallquvacanakawjawirtaypit mistunipxäna.Jawirthiyanstimaynivacajak'an sayt'asipxäna

4Janwalimunat,janch'amanivacanakaxpaqallqusuma munat,lik'ivacanakmanq'antapxäna.UkatwaFaraonajj sartäna

5Ukatstipayïrkutinsamkasïna,ukatstipaqallqt'ant'a ch'uqich'uqich'uqich'uqich'uqiruwmistunitayna.

6Ukaqhipatsti,paqallqujisk'ajinchunaka,intijalsu thayampiphust'ata

7Ukapaqallqujisk'ajinchunakaxpaqallqut'ant'a,phuqt'at jinchunakmanq'antapxänaUcatFaraonajjsartasjjäna, ucajjmäsamkänwa

8Alwatstiajayuxllakt'atawuñjasïna.Egiptomarkankir taqiyatiñanjaqinakampiru,Faraonaxjupanakarux samkapatyatiyänaucampisjaniwkhitisFaraonarojj ucanacarojjsumamuyt'irjamäcänti.

9UcatstimayordonajilïripajjFaraonarojjsänwa: Jichhürojjjuchanakajatamtastwa

10Faraonaxuywatanakaparuxcolerasisawguardianakan capitanutaparirpapxitu,nayaru,panaderojilïrimpiru

11Mäarumaxmäsamkasamkasipxta,nayampjupampi sapamayniruwsamkapxta,samkapanqhanañchataparjama.

12Nanakampchikastimähebreowaynawutjäna,jupasti guardianakancapitanapanesclavopänwaucatnanacajj juparyatiyapjjta,jupastisamkanacanacajj qhanañchtʼapjjetuwa;Sapamayniruwsamkaparjam qhanañchäna

13Ucatsticunjämtejjjupajjnanacarojjamuyquistu uqhamawpasänanayaruwcargojarkuttʼayäna,juparus warkkatarakïna

14UkatstiFaraonaxJosearjawsiriwkhithäna,ukatsti jank'akiwcarcelatirpsuwayxäna

15FaraonastiJosearuxsänwa:Nayaxmäsamka samkasta,janiwkhitisukasamkatamuyt'añjamäkiti

16JoseyastiFaraonaruxsänwa:Janiwnayankkiti, DiosaxFaraonaruxsumankañampiwjaysanisasa

17FaraonastiJosearuxsänwa:Samkanxa,jawirthiyan sayt'atäskäyätwa

18Jawiratstipaqallquvacanakawmistunïna,lik'i,suma munatvacanakamäpampanmanq'asipxäna

19Jupanakqhepatstiyaqhapaqallqvacanakawjutapjjäna, ukavacanakajjjanwalinaka,janwalijaqenakäpjjänwa.

20Janch'amanivacanaka,janwalivacanakastinayrïr paqallqulik'ivacanakmanq'antapxäna

21Manq'antapxänaukkhasti,janiwyatiskänti manq'antapxatapaukampisqalltanjamwaliusuntataw uñjasipxänaUkatwasartayäta

22Samkajanstiuñjaraktwa,paqallqjinchunakawmäch'uqi ch'uqich'uqich'uqich'uñuntata.

23Ukaqhipatsti,paqallqujinchunakawwañsu,jisk'a,inti jalsuthayampiphust'ata.

24Ukajisk'ajinchunakaxpaqallqusumajinchunak manq'antapxänaukampisjaniwkhitisnayar yatiyañjamäkänti

25JoseyastiFaraonaruxsänwa:Faraonansamkapax mayakiwa,DiosaxFaraonaruxkuntixlurañampïkiuk uñacht'ayisasa

26Paqallqusumavacanakaxpaqallqumarawa;paqallqu sumajinchunakaxpaqallqumarawa,samkaxmäsapakiwa

27Jupanakatqhipatjilsuwaykiukapaqallqujisk'a,janwali vacanakaxpaqallqmarawaIntijalsutuqinkirthayampi phust'atpaqallquch'usajinchunakaxpaqallqmara mach'akïniwa.

28AkaxFaraonaruwsisktxa:KuntixDiosaxlurañampïki ukxa,Faraonaruwuñacht'ayi

29PaqallqumarawEgiptomarkpachanwalja manq'añanakaxpurini

30Ukaqhipatsti,paqallqmarawmach'at'aqhisiñawutjani Egiptouraqinxataqikunatixutjkiukanakaxarmatäxaniwa; ukatstimach'apachaxuraqiruwtukjani;

31Ucamach'autjataplaykusti,janiwukauraqinwalja yänakaxuñt'atäkaniti;walillakkañäniwasasa.

32Ukasamkaxpäkutiwfaraonaruxsamkataynaukax Diosanuttʼayatätaplaykuwukhamlurasi,ukatDiosax niyawukphuqani.

33JichhastiFaraonaxmäamuyt'asiryatiñanjaqir uñt'aypan,Egiptouraqinapnaqañapataki

34Faraonaxuklurpan,uraqapnaqirinakutt'aypan,Egipto uraqitphisqhat'aqapaqallquwaljamaranakkatuntpan

35Jutïrsumamaranakanmanq'añanakapapthapipxpan, ukatstifaraonanamparapantrigoapthapipxpan,ukatsti markanakanmanq'añanakimapxpan

36Ukamanq'axEgiptouraqinpaqallqmaramach'ajan walt'äwinuñjasiñapatakiwuraqirimatäni.Uraqixjan mach'at'unjatäñapataki

37Faraonannayraqatapansa,taqeyanapirinakapan nayraqatapansaukajanwaltʼäwejjwalisumapunïnwa.

38Faraonastiuywatanakaparojjsänwa:¿Diosan Ajayupanutjkiukajaqerojjjikjjatsnati?

39FaraonastiJosearuxsänwa:Diosaxtaqiukanak yatiytamxa,janiwkhitisjumaruñtasitamuyt'asiryatiñanix utjkiti

40Jumawnayanutajapnaqäta,arsutamarjamarakiw taqpachmarkajaxapnaqatäni

41UcatFaraonajjJosearojjsänwa:Uñtam,nayajjEgipto orakeapnaqiriruwutt'aysmasasa

42FaraonastiamparapatanillopapsusawJoseanamparapar uchasïna,sumalinotluratisimpiwisthapiyäna,kunkaparux quricadenampiwucharakïna.

43Ukatstijupanutjkänaukapayïrcarroruwsarayäna Jupanaknayraqatanarnaqasipxäna:“Qunqurqunqurt'asim” sasa,ukatstiEgiptomarkapnaqiriruwutt'ayänasasa

44UkatFaraonaxJosearuxsänwa:NayaxFaraónätwa, janiwkhitisEgiptomarkpachanamparapsa,kayupsa ayxatkanitisasa

45FaraonastiJosearuxZafnat-paneasasawsutichäna UkatstiPotiferasacerdotenAsenatsatphuchaparuw katuyäna,jupastiOnmarkankirïnwaJoseyastitaqiEgipto uraqiruwsaräna

Génesisqillqata

46Joseyastikimsatunkamaranïxänwa,kunapachatix EgiptomarkanFaraónreyinnayraqatapansayt'atäskäna. JoseyastifaraonannayraqatapatmistusawEgipto markpacharsaräna.

47Ukapaqallqwaljamaranakanjja,akaoraqejj amparanakakiwjilsuwayjjäna

48UkapaqallqmaranakanEgiptomarkanjakkänauka manqʼanakapthapisinstimarkanakaruwimäna.

49Joseyastijach'alamarqutach'allaruñtattrigo apthapisïna,jakthapiñkamajanjakhüwinïtaplayku

50Mach'amaranakaxjanïrpurinkipanxa,Joseatakixpä yuqallwawawyuritayna

51JoseyaxjilïryuqallwawaparuxManaséssutimpiw sutichäna:Diosaxtaqich'amtukutaxsa,awkijanutapatsa armasiyituwasasawsaraki

52PayïristiEfraínsutimpiwsutichäna:Diosawt'aqhisiñ uraqinwawanïñatakchuritu

53UkapaqallqmarawEgiptouraqinwaljamanq'añanakax tukusxäna.

54Ukatstipaqallqmarawpisinjakasiñaxpurinïna, kunjämtixJoseyaxsiskänukhamaUcampisEgipto markpachanjjat'ant'awutjäna.

55Egiptouraqinmanq'atawtjatasti,jaqinakaxfaraonaruw t'ant'amayipxänakuntixjupaxjumanakarsisktamuk lurapxam.

56Uraqpachanmach'axpurintäna,Joseyastitaqiimañ utanakapjist'arasawegipcionakaraljänaEgiptouraqinsti mach'apachaxjuk'ampiwjilxattawayi.

57TaqimarkanakawEgiptomarkarJoseanukartrigo alasirsarapxänakunatixmach'apachaxtaqimarkanakan walijach'änwa.

42JAQTHAPI

1JacobuxEgiptomarkantrigoutjatapuñjasaxa,Jacobux wawanakaparuxsänwa:¿Kunatsajumanakaxmaynit maynikamuñkatasipxta?

2Jupastisarakïnwa:Egiptomarkantrigoutjatapist'twa ukhamatjakañasataki,janjiwañasataki

3JoseantunkajilanakapaxEgiptomarkartrigoalasir sarapxäna

4UcampisBenjamín,Joseanjilapa,Jacobuxjaniw jilanakapampchikakhitkänti.Jupajjakhamsänwa:“Jan janwalinakajjjuparpurtʼasiñapataki”sasa

5Ukatstiisraelitanakaxjutirinakampchikawtrigoalasir sarapxäna,Canaánuraqinmach'apachanutjataplayku.

6Joseastimarkaapnaqiripänwa,jupastitaqijaqinakar aljirirakïnwa,Joseanjilanakapaxjutasinxa,nayraqatapan alt'asipxäna

7Joseastijilanakaparuñjasastijupanakaruxuñt'arakïnwa, ukampisjupanakaruxjanuñt'atawuñjasïnaJesusasti jupanacarojjsänwa:¿Kawkitsajutapjjta?Jupanakasti sapxarakïnwa:Canaánuraqitmanq'aalañatakisasa

8Joseyastijilanakaparuñt'äna,ukampisjupanakaxjaniw uñt'apkänti

9Joseastisamkanakapamtasïna,ukatstisänwa: Jumanakaxuñaqinakäpxtawa.oraqenq'alajanisinïtap uñjiriwjutapxtaxa

10Jupanakastisapxarakïnwa:Janiwa,tata,janukasti uywatanakamaxmanq'aalasirjutapxisasa.

11Taqeniwmäjaqenwawanakapätanjja;cheqpach jaqenakäpjjtwa,servirinakamajjjaniwuñnaqt'anakjamäpkti

12Jesusastijupanakaruxsänwa:Janiwa,janukastiaka uraqinq'alajanisinïtapuñjiriwjutapxtaxasasa.

13Jupanakastisapxarakïnwa:Yaqirinakamaxtunka payanjilanakawa,Canaánuraqinkirmäjaqin wawanakapawa.Jichhürojjsullkajjawkisampïskiwa, maynistijaniwutjkiti”sasa

14Joseastijupanacarojjsänwa:Ukatwanayajjsapcsma: ‘Jumanakajjuñaquirinakäpjjtawa.

15Akatuqiwjumanakaxyant'asipxäta:Faraonan jakäwipampixjaniwakachiqatsarxapxätati,jansullka jilamaxakachiqarjutkaniukhakiwsarxapxäta

16Jumanakatmaynirkhithanipxam,jilamarirpaniñapataki, ukatsticarcelanjist'antatäpxätawa,ukhamatarsutanakamax chiqatijanichaukyatiñataki

17Kimsauruwtaqeniruscarcelaruchäna

18KimsïrurutstiJoseyaxjupanakarsänwa:Ukham lurapxam,jakapxam;NayajjDiosarajjsartwa

19Jumanakatixchiqpachjaqinakäpxstaxa,mäjila masimaxcarcelanjist'antatäpan.

20Ucampissullkajilamarojjnayarirpapjjeta; uqhamarakiwarunakamajjcheqäskani,janirakiw jiwapkätati”sasa.Ukatukhamlurapxäna.

21Jupanakastimaynitmaynikamawsapxäna: Chiqpachapuniwjilataxjuchanïpxta,kunapachatïjupar achikt'apkituukuñjasaxjanist'añmunapkti.ukatwaaka tʼaqhisiñajjjiwasanakarpurini

22Rubenastijupanakaruxsänwa:Janiwnayax sapksmati:‘Janwawacontrajuchañchapxamti.¿Janitist'añ munapkta?ukatwa,uñjapxam,wilapaxmayitaraki

23JupanakastijaniwyatipkäntiJoseyajjjupanakar amuyatapjja;Jupastimäjaqokipirimpiwjupanakarparläna. 24UkatstiJesusaxjupanakatjithiqtasawjachäna Jupanakampjikisisasti,jupanakampparlt'asisaw Simeonaruxkatuntasinnayranakapnayraqatanchinuntxäna.

25UkatstiJoseyaxsawutanakaparuxtrigo phuqantañapatakiwmayïna,sapamayninqullqipsawutapar kutt'ayañapataki,thakhinmanq'achurapxañapataki.

26Asnonakaparuxtrigoapt'asisawukachiqatsarxapxäna 27Jupanakatmaynejjposapanasnoparmanqʼachurañatak bolsapjistʼaraskänaukhajja,qollqepuñjäna.Ukasti sacopanlakapankänwa

28Jilanakaparsarakïnwa:Qullqixaxkutt'ayatäxiwa Ukatsti,nayansawutaxanutjaskakiwa,chuymanakapasti aynacht'ayasïnwa,ukatmaynitmaynikamawjiskt'asipxäna: ¿KuntixDiosaxjiwasarlurkistu?

29UkatstiJacobawkipanukarCanaánuraqirpuripxäna, ukatstitaqikunatixjupanakarpaskataynaukanak yatiyapxäna.sasina,

30Ukajaqejjoraqenapnaqeripawa,qʼañuarunakampiw parltʼapjjetäna,ukatukamarkanuñnaqtʼanakapjamaw irpjjapjjetäna

31Ukxarustisapxaraktwa:“Chiqpachjaqinakäpxtwa; jiwasaxjaniwuñch'ukipkti:

32Nanakaxtunkapayanjilasullkäpxtwa,awkisan wawanakapäpxtwamaynixjaniwutjkiti,sullkasti jichhüruwawkisampchikaCanaánuraqinjikxatasi

33Ukajaqejjmarkaapnaqeriwsapjjetäna:“Cheqpach jaqenakäpjjatamyatipjjä”sasamäjilamarnayampchika jaytanukupxam,utankirinakanmach'apatmanq'a apthapipxam,ukatstisarxapxam.

Génesisqillqata

34Sullkajilamaruxnayarirpapxita,ukhamatwayatxä, jumanakaxjaniwuñaqirinakäpktati,janukastichiqpach jaqinakäpxatamawa

35Jupanakastisawutanakapch'usatq'ipt'asipkänukkhasti, sapamayninp'iyanakapawsawutanakapanutjäna.

36Jacobawkipaxjupanakarsänwa:Nayaxwawanakax apt'asipxta,Joseyaxjaniwutjkiti,Simeonasajaniwutjkiti, Benjamínmarkarusapt'apxätawa.

37Rubenastiawkiparuwsäna:Päyuqanakajaru jiwayapxam,janitixnayarirpkämaxa,amparajaruw katuyapxäma,nayastijumarkutt'ayapxämasasa

38Jupastisarakïnwa:Wawajajjjaniwjumampchik sarkaniti.Jilapaxjiwatäxiwa,sapakiwqhiparxi,kawkïr thaknamtixsarapktaukathakinjanwalinakaxjupar purt'aspaukhaxa,ch'iyarñik'utaxwalillakitawsepulturar jaquntapxäta”sasa.

43JAQTHAPI

1Ucaorakenjjamach'ajjwalpunpurïna

2Egiptomarkatapsupkänaukatrigomanqʼantasajja, awkipajjjupanakarsänwa:Mayampsarapjjam,mäjukʼa manqʼaalapjjetasasa

3Judámarkastijuparuxsänwa:Ukajaqixwalijach'at arsusipxitu:“Janiwnayaruñjapkätati,janitixjilamax jumampchikäkanixa”sasa

4Jumatixjilasarnanakampchikakhitätaxa,manq'aalasir sarapxäma.

5Jumatixjankhitkätaxa,janiwsaraqapkäti,ukajaqix sapxituwa:“Jilamaxjumanakampchikäkaniukhakiw ajanuxjanuñjapkätati”sasa.

6Israelmarkastisarakïnwa:¿Kunatsanayarojjjan walinaklurapjjtajja,mäjilasullkanïtatijanichauk yatiyañataki?

7Jupanakastisapxarakïnwa:Ukajaqixkunjamäsipktasa, wilamasinakajatsawaljiskt'apxitu:¿Awkimaxjakaskiti? ¿jumanakaxyaqhajilatanïpxtati?ucatstiaca arunacaparjamawjuparyatiyapjjta:“¿Jilamarirpanipjjam” satapyatipjjäti?

8JudámarkaxIsraelawkiparuwsäna:Nayampchikaw ukawaynarkhithani,sartasipxañäni,sarxapxämaUkhamat jakañasataki,janjiwañasataki,jiwasa,juma,ukhamarak jisk'awawanakasa.

9Nayajjjupatakcheqäskakïwa;nayanamparajatmayisïta, janitixnayatixjuparirpkäma,ukatjumannayraqatamar sayt'aykäukaxa,wiñayatakiwjuchañchañaxa.

10Janitïqheparapkäyätukhajja,jichhajjpayïrkutin kuttʼanjjapjjayätwa.

11Israelawkipajjjupanacarojjsänwa:Jichhatejj uqhamäspajja,ucalurapjjamUraqinutjkiukasuma achunakvasonakamanapthapipxam,ukatstimäregalo,mä juk'abálsamo,mäjuk'amiel,sumaq'apkirqullanaka,mirra, nueces,almendrasukanakapayapxam

12Ukatpäkutiqullqiamparamarapt'asim;saconakaman lakaparkutt'ayatqullqixamparamarkutt'ayapxam;inas ukaxmäjanuñjkañächïna:

13Jilamarirpasisinsartasim,ukatstiukajaqinukarkutt'am.

14Taqich'amanDiosaxukajaqinayraqatan khuyapt'ayapxätam,ukhamatmaynijilamaru,Benjamín jilamarkhithañapataki.Wawanakajatllakitästaukhajja, llakitätwa

15Ukachachanakaxukaregaloapt'asipxäna,ukat Benjamínukatpäkutiqullqiapt'asipxäna.ukatstiEgipto markarsarasinJoseannayraqatapansayt'asïna

16JoseyaxBenjamínjupampchikuñjasaxutapan p'iqinchiriparuwsäna:Ukajaqinakarutarirpapxam, jiwayapxam,wakicht'asipxam;Ukajaqinakaxchikauruw nayampchikamanq'asipxani

17UkajaqejjkunjämtejjJoseyajjsiskänaukarjamaw luränaukajaqistiJoseyanutaparuwukajaqinak irpxaruwayäna

18UkajaqinakaxJoseyanutaparirpatawaxsarapxäna Jupanakastisapxarakïnwa:Nayrïrkutixsawutanakasar kutt'ayatqullqitapanipxtan;Ukhamatjupajjnanakarjan waltʼayañatakthaqtʼani,nanakarjaqontañataki, esclavonakjam,asnonakasarkatuntañataki

19Joseanutapanmayordomoparjak'achasisinxa,uta punkunjupampparlt'asipxäna

20Ukatsarakïnwa:Tata,nayrïrkutiwmanq'aalasir saraqanipxta.

21Ukaqurpachasiñutarpurisaxsawutanakajjist'arapxta, ukatsapamayninqullqipaxsawutapanlakapankänwa, qullqixtaqpachpesatäxänwa.

22Manq'aalañatakixyaqhaqullqinakamparanakasar apanipxta,janiwyatipktikhitisqullqixsawutanakar uchatayna.

23Jupastisarakïnwa:Jumanakansumankañapäpan,jan axsarapxamti,Diosama,awkimanDiosapaw sawutanakamarqullqichurapxtam.UkatSimeonarux jupanakanukarirpäna

24UkajaqejjJoseanutaparuwukajaqenakarirpanïna, ukatstiumachurarakïna,kayunakapjariqapjjarakïna. ukatstiasnonakaparuxmanq'achuräna

25ChikauruwJoseyatakjutasinwaxt'äwinak wakicht'apxäna,ukant'ant'amanq'apxañapist'apxäna.

26Joseajjutaparpurinkänaukhajja,amparapanutjkäna ukaregalonakutaparapanipjjäna,ukatstioraqer altʼasipjjäna.

27Jupanakarojjkunjamäsipkisasasawjupanakarjisktʼäna: “¿Awkimajjwalikïskiti,khititïjumanakatparlapktauka jilïrjaqejja?”¿Jakpachati?

28Jupanakastisapxarakïnwa:Awkixaxuywatamaxwali k'umarakiwa,jakaskiwasasaUcatstip'eqepalt'asisaw alt'asipjjäna.

29Ukxarusti,Benjamínjilaparuwuñjäna,taykapan yuqaparuwuñjäna,ukatakhamsäna:¿Akasullka jilamasti,jupatnayarparlapkta?Jupastisarakïnwa: Diosaxjumatkhuyapt'ayasipan,wawaxaysasa

30Joseyastijank'akiwsaräna.Jilaparuswalmunäna, kawkhansjachañthaqänaUcatstiutaparuwmantäna, ukanwajachäna

31UkatstiJesusaxajanuparjariqasïna,ukatsti mistuwayxänwa,ukatstisänwa:T'ant'aapthapipxam sasa

32Jupanakastisapakiwjupataksarapxäna,jupanakataki, jupampchikmanq'iregipcionakatakissapakiwsarapxäna Ukastiegipcionakatakixwaliajjtaskañawa

33Jupanaknayraqatanqunt'asipxäna,jilïryuqall wawapasti,sullkapaswaynäñapkama

34Jesusaxnayratpachq'añunakapthapisinjupanakar apayanïna,ukampisBenjamínchachanq'añunakapatxa phisqakutijuk'ampïnwaUmt'asisinstijupampchikaw kusisipxäna

44JAQTHAPI

1Ukatstiutapanmayordomoparuwakhamsäna: Jaqinakansawutanakaparuxmanq'aphuqhantapxam,sapa mayninqullqipsawutaparuchapxamsasa.

2Ucatstinayancopa,qollqecopa,sullkapansacolakapar uchapjjam,trigoqollqepsaUcatstikunjämtejjJoseyajj siscänucaucluräna.

3Alwajjqhantʼjjänaukhajja,ukajaqenakarojj asnonakapampiwkhitjjapjjäna

4Kunapachatixmarkatmistxapxänukkhasti,Joseyax mayordomoparuxsänwa:Sartapxam,ukajaqinak arktapxam.Jupanakarpurisasti,jupanakarsasma: “¿Kunatsajanwalinakaskinaklaykuchurapxta?”

5¿Janitakaxuywirixaxumaski,chiqpachapuniwDiosax yati?ukhamlurasaxjanwalinaklurapxtaxa.

6Jesusaxjupanakarpurintäna,ukatstiukapachpaarunak jupanakarsäna

7Jupanakastisapxarakïnwa:¿KunatarakTatituxaka arunaksiskisti?Diosajjjanservirinacamarojjuqhamarac lurapjjañapataqui

8Uñtapxam,sawutanakajanjikxatapktaukaqullqi,Canaán uraqitjumarkutt'anipxsma

9Khititixesclavomampijikxataskchixa,panpachaniw jiwapxpan,nanakaxukhamarakiwTatitunesclavopäpxä.

10Jupastisarakïnwa:Jichhaxjumanakan arsutanakamarjamaxlurapxam,khitimpitixukaqullax jikxataskaniukaxnayanesclavoxäniwa.Jumanakaxjan juchañchatäpxätawa

11Ukxarustisapamayniwsawutanakapuraqirapaqapxäna, ukatstisapamayniwsawutanakapjist'arapxäna.

12Ukatstijilïripatqalltasinsullkapatsarxäna,ukacopasti Benjamínsatjaqinsawutapanjikxatäna

13Ukatstiisinakch'iyjasipxäna,sapamayniwasnupar q'ipt'asipxäna,ukatstimarkarkutt'xapxäna

14JudáchachampijilanakapampistiJoseyanutaparuw puripxäna.Jupajjukankaskänwa,jupanakajjnayraqatapan oraqerjaqontatäpjjäna

15Joseyastijupanacarojjsänwa:¿Kunaluräwis jumanacajjlurapjjtajja?¿Janitjumanakaxkunjamtïnayax chiqpachapunamuytʼkiristxa?

16Judámarkastisänwa:¿Kunsatatajarsañäni?¿kunsa parlañäni?janukax¿kunjamarakq'umachasiñänisti?

Diosajjjumanservirinakamanjuchapjjayatjjänwa, nanakajjTatitujanservirinakapäpjjtwa,nanakajj ukhamaraki,khitimpitejjcopajjjikjjataskiukasa.

17Jupastisarakïnwa:Diosaxjanukhamlurkitaspati, ukampiskhititixcopaamparapanjikxatkiukaxnayan esclavojäniwajumanakatsti,awkimanjak'apan sumankañansartasipxamsasa

18Judámarkaxjuparjak'achasisinsänwa:Tatay, uywatamaxmäarunakuywirixarist'añapataki,jan colerasiñamaxuywatamarphichhantpanti,jumax faraonjamaraktawasasa

19Tatituxuywatanakaparuwjiskt'äna:¿Awkinïtati,jan ukaxmäjilata?

20Tatituxsapxaraktwa:“Mäawki,chuymankipstatjaqi, mäjisk'awawaJilapasjiwatäxiwa,jupasapakiwtaykapat qhiparxi,awkipasjuparmunasirakiwa

21Ucatstisirvirinakamarojjsänwa:‘Juparnayar irpanipjjeta,nayajjjuparuñch'ukiñataqui’sasa

22Tatitujaruxsapxaraktwa:Wawaxjaniwawkip jaytanukkaspati,awkiparjaytanukuspaukhaxa,awkipax jiwaspawasasa

23Jumastiuywatanakamaruxsaraktawa:“Sullkajilamatix jumampchiksaraqaniukhaxa,janiwmayampsanayan ajanuxuñjapkätati”sasa

24Kunapachatixawkixaxuywatamarjak'achasipkäyät ukkhaxa,Tatitunarunakapyatiyapxayätwa.

25Awkijastisänwa:Wasitatsarapxam,mäjuk'amanq'a alapxitasasa

26Nanakastisapxaraktwa:“Janiwsaraqañjamäkiti,sullka jilasatixnanakampchikäspaukhaxa,saraqañäniwa,inas ukajaqinajanupjanuñjkchiñäniti,jansullkajilasax nanakampchikäkaniukhaxa”sasa

27Awkixaxuywatamaxsapxituwa:“Jumanakax yatipxtawa,warmixaxpäyuqallwawanïtapyatipxtawa. 28Maynixnayatmistuwayxäna,nayastisaraktwa: “Chiqpachansach'iyjatawuñjasi;ukatstijaniwjuparuñjkti 29Jumanakatixakanaknayatapt'asipxäta,janwalinak juparpuripxaniukhaxa,ch'iyarñik'utaxwalillakitaw sepulturarjaquntapxäta

30Jichhasti,awkixanyanapirimanukarjutkä,ukawaynax jannanakampchikäñapatakijakäwipaxwaynanjakäwipar chint'atätapuñjasa;

31Kunapachatixukawaynaxjannanakampïtapuñjani ukhaxa,jiwxaniwa,uywatanakamastiawkimanuywataman ch'iyarñik'utapxawalillakitawsepulturarjaquntapxani

32Ukauywatamaxawkijaruwukawaynaruxarxatäna, akhamsasa:“Janitixjuparjumarirpkämaxa,wiñayatakiw awkijarjuchañchä”sasa

33Jichhasti,achikt'asipxsmawa,uywatamaxuywirijan esclavopjamwaynalantiqhiparpanUkawaynasti jilanakapampimakhatpan”sasa

34¿Kunjämarakawkijanukarmakhataspasti,ukawaynasti jannayampïkaspasti?Ukhamatnayajjawkijarjanwalinak januñjaskäsasa

45JAQTHAPI

1UkatstiJoseyaxjaniwtaqikhitinakatixjupanjak'apan sayt'atäpkänukanakannayraqatapanjithiqtañpuedkänti Jupastijach'atart'äna:Sapamaynirunayatmistxapxam sasa.Joseyaxjilanakaparuñt'ayaskänaukhakamaxjaniw khitisjupampchikasayt'atäkänti

2Jupastijach'atjachäna,egipcionakampi,faraonan utapampiwist'apxäna.

3Joseastijilanakaparojjsänwa:NayajjJoseyatwa ¿awkixaxjakaskiti?Jilanakapastijaniwjaysañjamäkänti; Jupannayraqatapanwalllakisipjjäna

4Joseyastijilanakaparojjsänwa:Nayarjak'achasipjjam sasaUkatjupanakaxjak'achasipxänwaJupasti sarakïnwa:NayaxJoseajilamawa,Egiptomarkar aljapktasasa

5Jichhastijanllakisipjjamti,janirakcolerapjjamti,nayar aljapjjatamata,Diosajjjakañimañatakejjjumanakat nayrawkhitanitu

6Akapämarawmach'axuraqinutji,ukampisphisqa marawutji,ukaurunakanxjaniwyapuchañaxutjkaniti,ni yapuapthapiñasutjkaniti

7Diosastinayaruwnayarkhitanitu,jumanakan wawanakamakaoraqenjark'aqañataki,ukhamarakmä jach'aqhispiyasiñampijakañanakamqhispiyañataki

Génesisqillqata

8Jichhastijaniwjumanakaxakachiqarkhithapkistati,jan ukastiDiosawa,jupawnayaruxfaraonanawkipjam utt'ayitu,taqiutapanapnaqiripäñapataki,Egipto markpachanapnaqiripäñapataki.

9Jumanakaxjank'akiwawkixarmakhatapxam,ukatsti sapxam:‘Joseyuqamaxakhamsiwa:‘DiosawtaqiEgipto markanapnaqiriptukuyitu

10JumastiGosenuraqinjakaskäta,nayajak'ankxäta, jumampi,wawanakamampi,wawanakaman wawanakamampi,ovejanakama,vacanakama,taqikunatix utjktamukanaka

11Ukanwanayajjmanqʼayäma;Ukampisphisqamaraw mach'apachaxutji;Jumampi,utamampi,taqikunatï utjktamukanakasa,janpisinkañarpuripxañapataki”sasa

12Jumanakaxuñjapxam,Benjamínjilajannayranakapasa, nayanlakaxawjumanakarparlapxtam.

13JumanakaxawkijaruxEgiptomarkanjach'akankañat yatiyapxäta,taqikuntixuñjapktaukanakyatiyapxäta Jumanakaxjank'akiwawkixaruxakarirpanipxätasasa.

14UkatstiBenjamínjilapankunkaparqunt'asisinjachäna Benjamínchachastikunkapatjachäna

15Jupastitaqpachjilanakaparuwjamp'att'äna,jach'at jach'atarsüna

16UkatstiFaraonanutapanist'asïna:“Josetanjilanakapajj jutapjjänwa.

17FaraonastiJosearuxsänwa:Jilanakamaruxsapxam: ‘Akhamlurapxam’sasauywanakamarq'ipt'apxam, Canaánuraqirpuripxam;

18Awkimaru,utankirinakamarkatuntapxam,nayanukar jutapxam,nayastiEgiptouraqinsumayänakchurapxäma, ukatstiukauraqinlik'inakapmanq'apxäta.

19Jichhastijumaruxsatawa,akalurapxam;Egiptouraqit carronakapsupxamjisk'awawanakamataki, warminakamataki,awkimarirpanipxam,ukatjutapxam sasa

20Janirakiyänakamsajanyäqamti;TaqiEgiptouraqin askipaxjumanakankiwa.

21Israelitanakastiukhamlurapxäna,Joseyastifaraonan kamachiparjamawcarronakchuräna,thaknamsarañataki

22Taqeniruwsapamaynirojjmayjtʼatisinakchuräna. Benjamínchacharuwkimsapatakqullqichuräna,phisqaisi mayjt'ayañataki

23Awkiparuwukhamkhitäna.tunkaasnonakaxEgipto markansumayänakapq'ipt'atäpxänwa,tunkaasnonakax trigo,t'ant'a,manq'aapt'atawkipatakixthakhinjam apt'atäpxänwa.

24UkatstiJesusaxjilanakaparkhithäna,ukatjupanakax sarxapxänwa,jupastijupanakaruxsänwa:Amuyasipxam, thakinjanjaltxapxamtisasa

25EgiptomarkatmistusawCanaánuraqirpuripxäna,Jacob awkipanutapa

26Ukatstisarakïnwa:Joseaxjakaskiwa,Egiptomarkan gobernadorapawasasaJacobunchuymapax aynacht'awayxänwa,janiwjupanakariyawskänti

27JupanakastitaqikuntixJoseansiskänukanak yatiyapxäna,Joseyaxjuparapañatakkhitkänaukacarronak uñjasaxJacobawkipanajayupaxjaktxäna.

28Israelastisarakïnwa:Walikiwa;Joseyawawajajj jakaskakiwa:janïrjiwkasajjjuparuñjiriwsarä

46JAQTHAPI

1IsraelmarkaxtaqiyänakapampixsarxasaxBeerseba markaruwsaräna,ukatstiIsaacawkipanDiosaparuw sacrificionakluqtäna.

2Diosaxarumanunañchäwinakapampisraelitanakar parläna,akhamsasa:Jacob,JacobsasaJupasti sarakïnwa:Akanktwasasa.

3Jupastisarakïnwa:NayaxDiosätwa,awkiman DiosapätwaNayastiukanmäjach'amarkartukuyäma 4NayastijumampchikawEgiptomarkarsarä;Nayasti wasitatirpapxäma,Joseyastinayranakamaramparap luqxatani”sasa.

5UkatstiJacobuxBeersebamarkatsartasïna,ukat israelitanakaxJacobawkiparu,jisk'awawanakaparu, warminakaparu,Faraonaxapt'atcarronakapt'asipxäna.

6UkatstiCanaánuraqinuywanakapsa,yänakapsa apthapisinEgiptomarkarpuripxäna,Jacobumpi,taqi wawanakapampi.

7Yuqanakapasa,yuqanakapanyuqanakapasa, phuchhanakapasa,yuqanakapanphuchanakapasa,taqpach wawanakapastiEgiptomarkaruwirpapxäna.

8Egiptomarkarpuripkänaukaisraelitanakansutinakapax akanakawa:Rubén,Jacobunjilïrwawapa

9Rubénchachanwawanakapasti;Hanoc,Falú,Hezrón, Carmiukanaka

10Simeónchachanwawanakapasti;Jemuel,Jamin,Ohad, Jaquín,Zohar,Saúlsatcananeowarminwawapa.

11Levíchachanwawanakapasti;Guerson,Coat,Merarisat chachawarminaka

12Judáchachanwawanakapasti;Er,Onán,Selá,Farez, Zérah,ucampisEr,Onán,Canaánuraqinjiwarapxäna FarezchachanwawanacapastiHezrón,Hamulsatänwa 13Isacarchachanwawanakapasti;Tola,Fuva,Job,Simrón ukanaka

14Zabulónchachanwawanakapasti;Sered,Elón,Jahleel ukanaka.

15Leawarminwawanakapajjakanakawa,jupasti JacoboruwPadanarammarkanDinaphuchhapampi wawachasïna.

16Gadchachanwawanakapasti;Zifón,Hagi,Suní,Esbón, Eri,Arodi,Areli

17Aserchachanwawanakapasti;Jimna,Isué,Isui,Bería, Serákullaka,BeríaschachanwawanakapaHeber,ukat Malquiel

18UkanakaxZilpachachanwawanakapawa,LabanaxLea phuchhaparuwchuräna,jupastiJacoburuxtunkasuxtan almanakaruwyuritayna.

19RaquelJacobchachanwarmipanwawanakapa; Joseyampi,Benjamínampi

20JoseastiEgiptouraqinstiManasés,Efraínsatchachan wawapänwa,jupanakastiAsenatsatchachanphuchapänwa, jupastiPotiferasacerdotenOnmarkankirïnwa

21Benjamínchachanwawanakapaxakanakawa:Belá, Béquer,Asbel,Gera,Naamán,Ehi,Ros,Mupim,Hupim, Ard

22RaquelanwawanakapaxJacobunyuritaynawa.

23Danchachanwawanakapasti;Hushimsatänwa 24Neftalíchachanwawanakapasti;Jahzeel,Guni,Jezer, Silemukanaka.

Génesisqillqata

25AkaxBilháchachanwawanakapawa,Labánchachasti Raquelphuchhaparuwchuräna,jupastiJacoburuw yuritayna

26JacobompchikaEgiptomarkarpuripkänaukanaka, Jacobunyoqanakapanwarminakapatsipansa,paqallqtunka suxtanalmanakawutjäna

27JoseanwawanakapaxEgiptomarkanyuripxatayna, jupanakaxpäalmanïpxänwa,Jacobunutapankirinakasti, Egiptomarkarpuripkänukanakaxtunkatunkapayanïnwa

28JudámarkaruwJoseanukarkhitäna,Gosentuqir uñtañapatakiJupanakastiGosenuraqiruwpuripxäna

29Joseyasticarropwakicht'äna,ukatstiIsraelawkipamp jikisiñatakiwsaräna,Gosenmarkaruwsaräna.ukatsti kunkaparliwxatasïna,ukatstimäsumapachawkunkapar jachäna

30IsraelastiJosearuxsänwa:Jichhaxjiwañajataki, ajanumuñjataxa,jakaskataplaykusasa

31Joseastijilanakaparu,awkipanutaparussänwa: NayastisarasinFaraonaryatiyirisaraskä:“Canaán uraqinkirjilanakajampi,awkijanutapampiwnayar jutapxitu

32Chachanakaxawatirinakäpxiwa,uywanakuywañ yatipxiuwijanakapsa,vacanakapsa,taqikunatïjupanakan utjkiukanaksaapanipxaraki

33UkatstiFaraonaxjawsanipxätam,ukatstisapxarakïtam: “¿Kunalurañasjumatakixa?”

34Jumanakaxsapxarakïtawa:‘Yaqirmasinakamaxwayn tawaqutpachjichhakamawuywanakaljapxi,nanakas,nayra awkinakasampi,ukhamatGosenuraqinjakasipxañamataki Taqiawatiristiegipcionakatakixwaliajjtaskañawa

47JAQTHAPI

1UkatstiJoseyaxfaraonaruwyatiyäna:Awkixa, jilanakajasa,ovejanakapasa,vacanakapasa,taqiyänakapas CanaánuraqitmistunipxiwaJupanakastiGosen uraqinkapxiwa.

2Ukatstimäqawqhajilanakaparuwirpäna,phisqa chachanakaru,ukatstiFaraonaruñt'ayarakïna

3Faraonastijilanakaparojjsänwa:¿Kunalurañanaksa jumanakajjlurapjjta?JupanakastiFaraonarux sapxarakïnwa:Yaqirmasinakamaxawatirinakäpxtwa, nayraawkinakasasasa.

4JupanakastiFaraonaruxsapxarakïnwa:Nanakaxaka uraqinjakasirjutapxtaservirinakamajjjaniw ovejanakapatakpastonïpkiti;Canaánuraqinmach'axwali jach'apuniwa,jichhaxyanapirinakamaruxGosenuraqin jakasipxpansasa.

5FaraonastiJosearuxsänwa:Awkimampi jilanakamampixjumaruwjutapxi

6Egiptouraqixjumannayraqatamankiwa;sumauraqin awkimaru,jilanakamarjakayapxam;Gosenuraqin jakasippan,jumatixjupanaktaypinkawkïrirnaqirjaqinakar uñt'staxa,uywanakaxanjilïrinakaputt'ayapxamsasa

7JoseyastiJacobawkiparuwirpanïna,ukatstiFaraonan nayraqatapansayt'ayäna

8FaraonastiJacobursänwa:¿Qhawqhamaranïtasa?

9Jacobuxfaraonaruxsänwa:Nayanperegrinación maranakaxpatakkimsatunkamaranakawaawkinakajax peregrinaciónurunakanxa.

10Jacobuxfaraonaruwbendicïna,ukatstiFaraonan nayraqatapatmistuwayxäna

11Joseyastiawkiparu,jilanakaparukatuyäna,ukatsti Egiptouraqiru,Ramésesuraqinsumauraqipkatuyäna, kunjamtïFaraonaxsiskänukhama

12Joseyastiawkiparu,jilanakaparu,taqpachawkipan utaparut'ant'ampiwmanq'ayäna.

13Ucaorakenjjajaniwt'ant'asutjcänti;mach'apachaxwali jach'apuniwa,Egiptouraqimpi,Canaánuraqimpixmach'a laykuxaynacht'apxänwa.

14UkatstiJoseyaxEgiptouraqin,Canaánuraqinutjkäna ukaqullqinakapthapisintrigoalasipxäna

15Egiptomarkansa,Canaánmarkansaqollqejjtukusjjäna ukhajja,taqeegipcionakawJoseyanukarpuripjjäna,akham sasa:“Tʼantʼachurita,¿kunatsajumanayraqatanjiwapjjä?” qullqixtukusxiwa

16Joseyastisarakïnwa:Ukauywanakamarux churapxam;qullqixpist'aniukhaxuywanakamatlayku churapxämasasa

17UkatstiuywanakapJoseyaruwapanipxäna,Joseyasti jupanakaruxt'ant'achuräna,caballonakampi,ovejanakampi, vacanakampi,asnonakampi,ukatstiukamaratakixtaqi uywanakapatakiwt'ant'ampmanq'ayäna

18Ukamarajjtukusjjänaukhajja,payïrmarawJesusar jakʼachasisinsapjjäna:“JaniwnanakajjTatitujat imantapkäti,qollqejjtukusjjatapjjaTatituxuywanakas utjarakïnwa;janiwkhitistataxannayraqatapanutjxiti,jan ukastijiwasanjanchinakasampi,uraqinakasampi

19¿Kunatarakjumanakannayraqatamanjiwapxästi, nanakaxukhamarakuraqinakajasti?Uraqinakast'ant'at alasipxarakita,nanakasuraqinakasFaraonan esclavopäpxañäni,jathanakchurapxita,ukhamat jakañasataki,janjiwañasataki,ukhamaturaqixjanch'usa tukuñapataki

20JoseyastiEgiptomarkantaqpachuraqinakfaraonatak alasïna.Egipcionakajjsapamayniwyapunakapaljapjjäna, mach'ajjjupanakaratipjatapatjja

21Jaqinakatsti,Egiptomarkanmächiqatmächiqatyaqha chiqakamawmarkanakarapxaruyäna.

22Sacerdotenakanoraqepakiwjanalasïna;Sacerdotenakax Faraonatmäqullqichurapxäna,ukatstiFaraonaxjupanakar churkänaukmanq'antapxäna.

23UkatJoseyaxjaqinakarsäna:Jichhüruwalasisma, uraqinakamsafaraonataki

24Ukxarusti,phisqhïrt'aqawfaraonaruxchurapxäta,pusi t'aqaxjumanakankiwa,pampanjathapata, manq'añanakamataki,utankirinakataki,manq'añatakisa jisk'awawanakamataki.

25Jupanakastisapxarakïnwa:Jumawjakañanakax qhispiyistaxa,Tatitunnayraqatapankhuyapayasiñap jikxatapxañäni,Faraonanesclavopäpxañänisasa

26JoseyaxjichhürkamawmäkamachiEgiptouraqin utt'ayäna:Faraonaxphisqhat'aqakatuqañapatakijan ukastisacerdotenakanuraqipakiwjanfaraonan uraqipäkänti

27IsraelmarkaxEgiptouraqinjakasïna,Gosenuraqin ucanstijupanacajjyänakanïpjjänwa,jiltasipcänjja,walpun jiljjattapjjäna

28JacobuxtunkapaqallqunmarawEgiptomarkanjakasïna, Jacobuxpatakapusitunkapaqallqunmaranïxänwa

29Israelanjiwañapjak'achasisinxJoseyuqaparjawsasin säna:Jichhatixjumankhuyapayasiñjikxattaxa,amparam thixnimanqharucham,sumachuymampi,chiqa

chuymampilurt'amsasanayampchika;Egiptomarkar janimt'apxitati.

30Nayastinayraawkinakajampiikiskä,jumastiEgipto markatirpapxita,imt'añutaparuwimt'apxita.Jupasti sarakïnwa:“Kunjämtixjumaxsisktaukhamarjamaw lurarakï”sasa

31Jupastisarakïnwa:Juramentolurapjjetasasa Juparustijuramentoluräna.UkatIsraelaxikiñanp'iqip patxaruwqunqurt'asïna

48JAQTHAPI

1Ukanakqhipatsti,mayniwJoseyaruxsäna:“Awkimax usutäxiwa

2MaynixJacoburuxsänwa:Uñtapxam,Joseyayuqamax jumanukarjutaski.

3JacobuxJoseyaruxsänwa:Taqich'amanDiosaw CanaánuraqinLuzmarkanuñstitu,bendicitu

4Ukatsapxituwa:“Uñtapxam,nayastiwaljajaqiruw tukuyäma,waljajaqinakaruwtukuyarakïma;Ucatstiaka orakejjjumanqhepatjutirwawanakamarojjwiñayatak churatäniwa”sasa.

5Jichhasti,Efraín,Manaséssatpäyoqanakamaw nayankjjapjje,jupanakajjEgiptomarkanjanïrEgipto markarjutkasajjnayankapjjtawa.Rubenampi, Simeónampixnayankapxaniwa

6Kawkïrwawamatixjupanakatqhipayurkätaukax jumankxaniwa,herenciapanjilanakapansutipampiw sutinchatäni

7Nayasti,Padánmarkatpurinktaukhajja,Raquelajj nayampchikawCanaánoraqenthakinjiwjjäna,Efrat markarpuriñatakejjmäjukʼathaknamsaränauka pachparakiwBelénmarkasa

8IsraelastiJoseyanwawanakaparuñjasawjiskt'äna: ¿Khitinakäpxisa?

9Joseyastiawkiparuwsäna:Jupanakaxnayan wawanakaxäpxiwa,Diosaxakachiqanchuritusasa. Jupastisarakïnwa:Achikt'asipxsmawa,jupanakarnayar apanipxam,nayastibendicipxämasasa

10Israelannayranakapajjchuymanïtaplaykuw chʼamaktʼäna,janiwuñjkäntiUcatstijupanacarojj jak'achasiyäna;ukatstijamp'att'asisawqhumantäna 11IsraelastiJosearuxsänwa:Janiwnayaxjumaruñjañ amtkayätti

12UkatstiJoseyaxqunqurinaktaypitjupanakar irpsuwayxäna,ukatstiuraqiruwqunqurt'asïna.

13UkatJoseyaxpanpachaniruwkatxaruyäna,Efraín chachastich'iqaamparapampiwIsraelanch'iqaamparaparu, Manaséschachastich'iqaamparapampiwIsraelankupïr amparapapxaruyäna

14IsraelastikupiamparapluqxatasinEfraínchachan p'iqiparuwuchäna,jupaxsullkakïskänwa,ch'iqa amparapstiManaséschachanp'iqiparuwuchäna, amparanakapyatkasinirpañatakiManaséschachastijilïr yuqapänwa

15JesusastiJosearuxbendicisawsäna:Abrahana,Isaaca nayraawkinakajaxnayraqatansarnaqapkänaukaDiosawa, jichhakamawtaqijakäwijanmanq'achuritu

16TaqijanwalinakatqhispiykituukaAngelaxwaynanakar bendicim;Nayansutixaxjupanakansutipuñt'ayatäpan, Abraham,Isaacnayraawkinakajansutipasti;uraqtaypin waljanirjiltapjjpan

17JoseastiawkipankupiamparapEfraínchachanp'iqipar luqxatapuñjasaxjaniwwalïkänti.

18Joseyastiawkiparuxsänwa:Janiwukhamäkiti, awkixa,jupawjilïrwawaxa.kupiamparamp'iqiparucham sasa.

19Awkipajjjaniwmunkänti,sänwa:“Wawa,yattwa, nayajjyattwa,jupajjmämarkaruwtukjjani,jupastijachʼa jaqëniwa”sasawaljamarkanakawutjäna.

20Ukaurustijupanakaruxbendicirakïnwa:“Jumaruw Israelmarkaxbendicipxätam:‘DiosaxEfraín,Manasés ukhamtukuyapxätam’sasa

21IsraelastiJosearuxsänwa:Nayaxjiwxtwa,ukampis Diosaxjumanakampïskaniwa,nayraawkinakaman uraqiparuwkutt'ayapxätamsasa

22Ukhamarusnayastijilanakamatsipanmäjuk'aqullqi churapxsma,ukaxamorreojaqinamparapatespadajampi, arcojampiapt'asiwayta

49JAQTHAPI

1Jacobuxwawanakaparjawsasinsäna:Jumanakax tantachasipxam,qhipaurunakankuntixjumanakarpaskani ukyatiyapxañamatakisasa

2Jacobunwawanaka,tantacht'asipxam,ist'apxam;Israel awkimarist'apxam.

3Rubén,jumawnayrïrwawaxaxa,ch'amaxa,ch'amax qalltaña,jach'ajach'atukuña,jach'ach'ama

4Umaruñtatjansumasayt'atäkasinxa,janiwjuk'amp jach'äñamäkiti;awkimanikiñaparmakhatatamatlayku; ukatstiq'añucharaktaxa,jupastinayanqunt'asiñajaruw makhatänasasa.

5SimeonampiLevíchachampejjjilatkullakanakäpjjewa instrumentosdecrueldadukaxjakañutanakapankiwa

6Almajja,janjupanakanimantataparmantamti; Tantachäwiparu,jach'añchäwi,janmayachasimti, jupanakancolerasiñapampixmäjaqiruwjiwayapxäna, munañaparjamawmäpirqaallsupxäna.

7Jupanakajjmaldecitäpan,colerasiñapajjwali qhurupunïnwa;uqhamaraccolerasiñapajjwali qhurupunïnwa,Jacobunjupanacarojjt'aqanuqä,Israel marcaruwch'eqt'araquïsasa

8Judámarka,jumawjilanakamaxjach'añchapxätamxa, uñisirinakamankunkaparuwamparamampikatxarurakïta. awkimanwawanakapaxjumanayraqatanqunqurt'asipxani

9Judámarkaxmäleónyuqallwawawa,uywatmanq'at awtjata,wawaxay,jumaxsarawayxtawa,qunqurt'asisaw qunt'asi,mäleónuñtata,chuymankipstatleonaruñtata ¿khitisjuparsartayani?

10Silomarkanpuriniñapkamaxa,janiwJudáuraqitmä thujruxjithiqtkaniti,janirakiwkamachiapsurixkayunakap taypitmistkanitiJuparuquiwjakenacantantachasiwipajj utjani”sasa.

11Uvaaliru,asnoasnoparchint'aña,sumauvaaliru vinompiwisinakjariqäna,uvawilampiwisinak t'axsurakïna

12Nayranakapastivinompiwilaruwtukuni,kisunakapasti lechempijanq'uruwtukuni.

13Zabulónsatchachajjlamarqotanimantasircheqanwa jakanijupastibarconakanimantatäñapawa;JupajjSidón markakamawpurini”sasa.

14Isacarchachajjmächʼamaniasnowa,jupajjpäqʼepinak taypinwaqontʼasi

Génesisqillqata

15Jupastisamarañsumauñnaqt'anïtapuñjäna,uraqsa sumauñnaqt'anïtapuñjäna.Ukatstiamparapalt'asisaw impuestochurañatakmäesclavotuküna

16Danaxmarkapartaripkani,Israelantribupatmaynïrjama.

17Danaxthakinmäkatarikïniwa,thakinmäkatari,caballo talonanakapch'akhuni,ukatcaballotsarirjaqixqhipäxar jaquntatäniwa

18Tatay,qhispiyasiñamsuyt'askta.

19Gad,mäsoldadowjuparatipjani,ukampisqhiparusti atipjaniwa

20Aserchachant'ant'apaxlik'ïniwa,reyinsuma manq'anakapachuyarakini

21Neftalíchachaxantutatäxiwa,sumaarunakarsu.

22Joseyaxmäsumaramawa,phuch'ujak'anachuñ ramawa;khitinakanramanakapaxpirqapatxaruwt'ijti:

23Arqueronakajjwalllakisiyapjjaraki,balampjiwayasaw juparuñisipjje

24Ucampisarcopajjch'amanïnwa,Jacobunwalich'aman Diosanamparapampiwamparanakapajjch'amañchäna. (UkachiqatwaawatirixIsraelmarkanqalapawa:)

25AwkimanDiosapawyanapt'ätam;Taqich'amanDiosan bendicionanakapampi,alaxpachanbendicionanakapampi, manqhamanqhankirbendicionanakampi,chuchunakaru, purakamanbendicionanakapampi

26Awkimanbendicionanakapajja,nayraawkinakajan bendicionanakapatsipansa,wiñayqollunakatsipansa jukʼampjachʼawa,Joseanpʼeqepansa,jilanakapat jitheqtkänaukapʼeqepancoronapuchatäniwa.

27Benjamínchachaxmäloboruñtatawjalnaqani,alwax manq'antatyänakmanq'antani,arumastiyänakapjaljani

28TaqiukanakaxIsraelantunkapayantribunakapawa, awkipaxjupanakarparläna,bendicirakïnwasapa mayniruwbendicionaparjambendicïna

29Jesusastijupanacarojjsänwa:Nayajjmarcajjaruw tantacht'asï,nayraawquinacajjampchikaimt'apjjeta,uca p'iyaruwimt'apjjeta,ucap'iyajjEfrónhititareyin pampanquiwa.

30CanaánoraqenkirMacpelásatcheqankirpʼiyanjja, Mamrésatcheqankiwa,ukapʼiyastiEfrónhititajaqen yapupampiwalasïna.

31UkanstiAbrahamampiru,Sarawarmipampiruw imt'apxänaukanwaIsaacaru,Rebecawarmiparimt'apxäna; ukanwaLearimt'arakta.

32Ukayapumpi,ukankirp'iyampixHetchachan wawanakapatwalasipxäna

33Jacobuxwawanakapararxayañtukuyxänaukhaxa, kayunakapikiñarapthapïna,ukatstich'amapapt'asisaw markapartantacht'asipxäna.

50JAQTHAPI

1UkatstiJoseyaxawkiparqunt'asisawjachäna, jamp'att'arakïna

2UkatstiJoseyaxqullirinakaparuxawkiparbalsamo churapxañapatakiwsäna

3PusitunkauruwjupatakixphuqhasxänaUkhamaw q'añuchatäpkiukanakanurunakapaxphuqhasi, egipcionakaxpaqallqtunkauruwjupatjachapxäna

4Llakiturunakaxtukusxänaukhaxa,JoseyaxFaraonan utaparuwakhamsäna:Jichhatixjumanakan nayranakamatkhuyapayasiñjikxatapxstaxa,Faraonan ist'apxamsapxam

5Awkijaxakhamsasawjuramentolurawayitu:“Jiwätwa, Canaánuraqinnayatakallsuwayktaukasepulturaruw imt'apxita”sasaJichhastiachikt'asipxsmawa,awkijar imt'añajataki,wasitatjutxäsasa.

6Faraonastisarakïnwa:Sartam,awkimarimt'am, kunjämtixjupaxjuramentolurkätamukhamasasa

7Joseastiawkiparimt'iriwsaräna,jupampchikawfaraonan taqpachyanapirinakapasa,utapanjilïrinakapasa,Egipto markankirjilïrinakassarapxäna

8Joseanutaparu,jilanakaparu,awkipanutaparu,jisk'a wawanakaparu,ovejanakaparu,vacanakaparukiwGosen uraqinjaytawayapxäna

9Ukatsticarronaka,caballotsaririnakasjupampchikaw makhatapxäna

10JordánjawirkhurkatankirAtadsattrigoruwpuripxäna, ukanstiwalijach'atjachapxäna,awkipaxpaqallquruw jachäna

11UkauraqinjakirinakaxCananeonakaxAtaduraqin jach'ajach'atukuñuñjasaxsapxänwa:Ukax egipcionakatakixwalijach'ajach'atukuñawa

12YoqanakapastikunjamtïsiskänaukhamarjamawJesusar lurapxäna.

13WawanakapajjCanaánorakeruwirpapjjäna,ukatsti Macpelasatcheqankirpʼiyaruwimtʼapjjäna,ukapʼiyasti AbrahamajjEfrónhititachachanimtʼatäñapatakiwalasïna, ukapʼiyastiMamrésatcheqankiwa

14UkatstiJoseyaxEgiptoruwkutt'xäna,jilanakapampi, taqikhitinakatixawkiparimt'irsarapkänaukanakampi.

15Joseanjilanakapaxawkipanjiwatapuñjasaxsapxänwa: InasJoseyaxuñisipxistaspa,taqijanwalinakjupar lurapktaukanakatkutt'ayarakistanisasa.

16JupanakastimäyatiyiriwJoseyarkhithapxäna,akham sasa:“Awkimaxjanïrjiwkasaxkamachiwa

17UkhamawJoseyaruxsapxäta:“Jichhax achikt'asipxsmawa,jilanakamanjuchanakapsa, juchanakapatsapampachapxitaJupanakajjjanwalinak lurapjjtamjja,jichhajjawkimanDiosanservirinakapan juchappampachapjjamsasaJoseastijupampparlt'asin jachäna

18Jilatanakapastisarasinnayraqatapanqunt'asipxäna. Jupanakastisapxarakïnwa:Uñtapxam,nanakaxjuman esclavomäpxtwasasa

19Joseastijupanacarojjsänwa:Janajjsarapjjamti, ¿Diosanlantepancäti?

20Ukampisjumanakaxnayacontrawjanwalinak amuyapxtaxa.ucampisDiosajjsumaucjjaucjja,ucajj phoqhañapänwa,jichhürunakanjja,waljajakenacarjakañan qhespiyaña.

21Jichhastijanaxsarapxamti,nayawjumanakaru,jisk'a wawanakamarmanq'ayapxämaJupastijupanakarux chuymacht'äna,sumachuymampiwjupanakarparläna

22JoseyastiEgiptomarkanjakasïna,awkipanutapamp chika

23UkatstiJoseyaxEfraínchachanwawanakaparuñjäna, jupastikimsïrgeneracionanïnwa

24Joseastijilanakaparojjsänwa:Nayajjjiwjjtwa, Diosawjumanakarvisitt'apjjätam,ukatstiakaoraqet irpapjjarakïtam,kawkïroraqtïAbrahamaru,Isaacaru,Jacob chacharujuramentolurkänaukarusasa

25Joseyastiisraelitanakarmäjuramentoluräna,akham sasa:“Diosaxjumanakarvisitt'apxätamwa,ch'akhanakax akachiqatapapxätam”sasa

26Joseastipataktunkamaraniwjiwxäna,ukatstiEgipto markanmäataúdukaruchapxäna.