Aymara - The Book of 2nd Samuel the Prophet

2Samuel

1JAQTHAPI

1Saúlreyinjiwatapatsti,Davidaxamalecitanakarjiwayañ tukuyatatkutt'anxäna,DavidaxpäuruwSiclagmarkan qhiparäna

2Kimsïrurutsti,Saúlchachatmäjaqiwcampamentot mistunïna,isipch'iyjata,laq'ap'iqippatxaru

3Davidastijuparuxsänwa:¿Kawkitsajutta?Jupasti sarakïnwa:Israelancampamentopatqhispiwaytwa sasa

4Davidastijuparuxsänwa:¿Kunjämarakukajan walt'äwixpaspachasti?Nayajjachiktʼassmawa,yatiyapjjeta. Jupastisarakïnwa:Jaqinakaxnuwasiñatjaltxapxiwa, waljajaqinakastiliwxatatäpxiwa,jiwatanakasutjarakiwa Saúl,Jonatányuqapasjiwatapxarakiwa.

5UcatDavidajjjuparyatiyirwaynarojjsänwa: ¿KunjamarakyattastiSaúlchachampiJonatanyokapampi jiwatapjja?

6Juparyatiyirwaynastisänwa:Gilboaqulluninach'usat sarkäyätukhaxa,Saúlreyixlanzapartakt'asisawuñjta Ukatsti,carronakasa,caballotsaririnakaswalich'amampiw arktapxäna

7QhepäjjatuñtasastinayaruñjasawjawsanituNayasti saraktwa:Akanktwasasa.

8Jupastisarakituwa:¿Khitiraktasti?Nayastijupar saraktwa:Nayajjamaleciötwasasa

9Jupastimayampiwsarakitu:Nayarsayt'asim,nayar jiwayapxita,llakisiñawnayaruxpurini,jakañajaxwali k'umarakïxiwasasa

10Ukatwanayajjjuparsaytʼasisinjiwayarakta,kunattejj liwjjatatäjjänaukaqhepatjjajaniwjakkaspatisasaw amuyayäta,pʼeqepanutjkänaukacorona,amparapan utjkänaukapulseraaptʼasisawuywirijanukarapaniyäta.

11UkatDavidaxisinakkatxarusinch'iyjänaJupamp chikäpkänaukachachanakasukhamaraki.

12UkatstiSaúl,Jonatányuqapata,Tatitunmarkapata, Israelanutapatjach'atjachapxäna,jayp'ukamaw ayunapxänakunattixespadampiliwxatatäpxänwa

13UkatDavidaxyatiyirwaynaruxsänwa:¿Kawkitsa jutta?Jupastisarakïnwa:Amalecitajaqinwawapätwa sasa.

14Davidastijuparuxsänwa:¿KunjämarakTatitun ajllitapartukjañatakixamparamluqtañjanajjsarktasti?

15UkatDavidaxmäwaynaruwjawsäna,akhamsasa: Jak'achasim,juparjaquqanipxamsasaUkat jiwañapkamawjawqʼjäna

16Davidastijuparuxsänwa:Wilamaxp'iqimaruw purt'atäpan;Lakamastijumacontrawqhanañchi:“Tatitur ajllitaparuwjiwayta”sasa

17DavidaxSaúl,Jonatányuqapatwaljachäna.

18(UkhamarakiwJudámarkankirinakaruxarcoapnaqañ yatichapxañapatakmayïna

19Israelansumauñnaqt'apaxjach'auraqinakaman jiwayatäxiwa,¡kunjämarakch'amanjaqinakax t'unjatäpxisti!

20Gatmarkanjanyatiyapxamti,Ascalónmarkan callenakansajanyatiyapxamtiFilisteanakan phuchanakapaxjankusisipxañapataki,jancircuncidat phuchhanakanjanatipjapxañapataki.

21Gilboaqullunaka,janirakjalluspurinpanti,janirak jalluspurinpanti,janirakiwwaxt'äwinakchurañatak yapunakaxutjpanti,ch'amanjaqinakanescudopa,Saúl chachanescudopaxjanaceitempijawq'jatäkaspaukhama 22Jiwayatanakanwilapatsa,walich'amanjaqinakan lik'inakapatsa,Jonatanarcopaxjaniwqhipäxarkutt'ankänti, Saúlreyinespadapasjaniwch'usatkutt'anxänti

23SaúlchachampiJonatanampejjwalimunasirïpjjänwa, walisumajaqëpjjänwa,jiwañansajaniwtʼaqanuqtatäpkänti. 24Israelanphuchhanaka,Saúlsatwarmitjachapxam, jupastiwilaisimpiisthapt'ayapxtam,yaqha kusist'añanakampi,qurik'achachataisimpisthapt'ata.

25¡Kunjämarakch'amanjaqinakaxnuwasiñtaypin liwxatasipxi!Jonatán,jumastijach'autanakaman jiwayatätawa.

26Jonatánjilaxa,jumalaykuxllakitawjikxatastxa, nayatakixwalikusiskañawa,nayarmunasiñamaxwali muspharkañawa,warminakanmunasiñapatsipansa.

27¡Kunjämarakch'amanjaqinakaxt'unjatäpxi,nuwasiñ armanakast'unjatäpxi!

2JAQTHAPI

1UkaqhipatstiDavidaxTatituruwjiskt'äna:¿Judá uraqinkawkïrmarkanakarusmakhatästi?Tatitustijuparux sänwa:SartamsasaDavidastisarakïnwa: ¿Kawkirusmakhatä?Jupastisarakïnwa:Hebrón markakamasasa

2UkatDavidaxukachiqarmakhatxäna,päwarmipampi, AhinoamJezreelwarmimpi,AbigailNabalanCarmela warmipampi

3Davidaxjupampchikäpkänukajaqinakaruxsapa mayniwutapampirpxaruwayäna

4Judámarkankirinakajjjutapjjäna,ukanjjaDavitaruwJudá markanreyipatakajllipjjäna.JupanakastiDavidarux sapxarakïnwa:“JabesGalaadmarkankirinakawSaularux imt'apxi”sasa

5UkatDavidaxJabes-Galaadmarkankirjaqinakar khithäna,jupanakarsarakïnwa:Tatituxjach'añchapxpan, Saúluywirimarukhamkhuyapayasiñampiimt'apxatamata

6JichhastiTatituxkhuyapayasiñampi,chiqakankañampi uñacht'ayapxäma,nayastiakakhuyapayasiñampiw kutt'ayapxäma,jumanakaxakalurapxatamata

7Jichhastiamparanakamajjch'amañcht'asipjjam, ch'amanïpjjam,uywirimajjSaúljiwatäjjewa,Judá marcapastinayarojjreyïñatakajllipjjetu

8UcampisNerchachanAbneryokapa,Saúlreyin ejercitopanp'eqt'iripajja,Isbosetyokaparuwirpäna,ucat Mahanaimsatcheqarirpapjjäna

9UkatstiGalaadmarkana,asuritanakana,Jezreelmarkana, Efraínmarkana,Benjamínmarkana,Israelmarkanak apnaqañapatakiwuttʼayäna

10SaúlreyinIsbosetyuqapaxpusitunkamaranïxänwa, Israelmarkanapnaqañqalltäna,pämarawapnaqäna UcampisJudáreyinfamiliapajjDavidaruwarcapjjäna

11DavitaxHebrónmarkanJudáuraqinreyipapnaqkäna ukaxpaqallqmarasuxtaphaxsiwutjäna

12NerchachanAbneryokapampi,SaúlchachanIsboset yokapanyanapirinakapampejja,MahanaimmarkatGabaón markaruwsarjjapjjäna

13UkatstiJoabZoabyokapasa,Davidan yanapirinakapampejja,Gabaónestanquejakʼaruw tantachasipjjäna,maynejjqontʼasipjjäna,maynïristi

estanquetmaynïrestanquenjja,maynïristiestanquetmaynïr cheqaruwqontʼasipjjäna.

14UcatAbnerajjJoabchacharojjsänwa:Jichhajj waynanacajjnanacannayrakatanacajjanatasipjjamsasa. Joabchachastisarakïnwa:Sartapxpansasa.

15UkatstitunkapayanBenjamínmarkankirjaqinakaw sartasipxäna,jupanakaxSaúlchachanIsboset yuqapankänwa,Davidantunkapayaniesclavonakapasa.

16Sapamayniwmaynimasiparp'iqipatkatjasipxäna, espadapstijaqimasipanlakaparuwch'allt'apxänaucat jupanacajjmayakiwliwt'asipjjäna,ucatucachequejj Helcat-hazurimsatäjjänwa,ucastiGabaónmarcanquiqui

17Ukaurustimäjach'ach'axwäwiwutjäna;Abner chachampiru,israelitanakampiru,Davidanyanapirinakapan nayraqatapannuwjatawuñjasipxäna

18Ukanjja,Zoab,Abisai,Asaelsatkimsayoqall wawanakawutjäna,Asaelchachastimäsallqajamachʼir uñtatänwa

19AsaelchachastiAbnerchacharuwarknaqäna.sarkasasti janiwAbnerararktasaxkupiampararusa,chʼiqatuqirus kuttʼkänti

20UcatstiAbnerojjqhepäjjatuñtasajjsänwa:¿Jumajj Asaelsatätati?Jupastisarakïnwa:Nayawasasa 21Abnerastijuparuxsänwa:Kupiamparamarjanukax ch'iqaamparamarkutt'am,ukatmäwaynarkatxarusin armadurapapt'asimsasaUkampisAsaelchachajjjaniw jupararktañatjitheqtkänti

22AbnerchachastiwasitatwaAsaelchacharsäna:Nayar arktañatjitheqtjjam,¿kunatsaoraqerjawq'jaskäma?

¿KunjämaraknayastiJoabjilamaruñkataskästi?

23UkampisJesusaxjaniwkutt'añmunkänti,ukatwaAbner chachaxlanzapqhipapuntapampiwphisqhïrcostillap manqharjawq'jäna,lanzapaxqhipäxatmistunïnaUkxaruw liwxatasïna,ukatstiukachiqanwajiwxäna,kawkhantï Asaelchachaxliwxatasïnaukatjiwkänaukachiqar puripkänaukanakaxsayt'atäpxänwa

24JoabchachampiAbisaiampistiAbnerchacharuw arknaqapxäna,Intixjalantxänwa,Gabaónwasarthaknam Giásatchiqarupuripxäna

25BenjamínchachanwawanakapaxAbnerchachan qhipäxaparuwtantachasipxäna,mätamakïpxänwa,mä qullupataruwsayt'asipxäna

26UcatAbnerchachajjJoabchacharjawsäna:¿Espadajj wiñayatakmanqʼantaspati?¿Janityatktaqhipqhipaurun q'añunakäñapxa?¿qhawqhapachasjakenacarojj jilanakapararknaqañatkutt'aniñamajjutjani?

27Joabchachastisarakïnwa:Diosastijakki,jumatixjan arskstaxa,alwaxsapamayniwjilapararknaqir sarxapxaspänasasa

28Joabreyejjtrompetaphustʼäna,ucatstitaqejaqenakaw saytʼasipjjäna,janiwmayampsaisraelitanakar arknaqapkänti,janirakiwnuwasipjjänti.

29UkaarumastiAbnerchachampijaqinakapampixuka pampataypinsarnaqapxäna,Jordánjawirmakhatasinxa, BitronchiqsarasawMahanaimsatchiqarpuripxäna

30JoabchachastiAbnerchachararktasinkutt'anxäna,taqi jaqinakartantachthapisinsti,tunkallätunkani uywatanakapasa,Asaelchachampixjaniwutjxänti

31UcampisDavidanesclavonakapajjBenjamín chachampiru,Abnerchachansoldadonakapampejj nuwjapjjäna,ukhamatwakimsapatakpaqallqtunka jaqenakajjjiwarapjjarakïna

32UkatstiAsaelchacharuwkatuntasinawkipan sepulturaparimt'apxäna,ukasepulturaxBelén markankänwaJoabchachampixa,arumpaqaraw sarapxäna,ukatstiHebrónmarkaruwpuripxäna.

3JAQTHAPI

1SaúlreyinfamiliapampejjDavidanfamiliapampejjwalja tiempownuwasiñajjutjäna,ukampisDavidajjjukʼamp chʼamanïjjänwa,Saúlreyinfamiliapasjukʼampjan chʼamanïjjänwa

2DavitanwawanakapaxHebrónmarkanyuritayna,jilïr yuqapaxAmnónsatänwa,jupastiAhinoamJezreel warmitänwa

3PayïristiChileabsatänwa,jupastiAbigailsatänwa, jupastiNabalcarmelitanwarmipänwa.kimsïristiAbsalón satänwa,jupastiMaacachachanyokapänwa,jupastiTalmai satreyinGesurreyinphuchapänwa

4PusïristiAdoníassatänwa,jupastiHagitchachan wawapänwaphisqhïristiSefatíassatänwa,jupastiAbital chachanwawapänwa;

5SuxtastiItreamsatänwa,jupastiEglaDavidan warmipänwaUkanakaxDavidanHebrónmarkanyuritayna 6SaúlreyinfamiliapampiDavidanfamiliapampejj chʼajjwasipkänaukhajja,AbnerchachajjSaúlreyin utapatakchʼamañchtʼasïnwa

7Saúlreyistimäwarminïnwa,jupastiRizpásatänwa, jupastiAiáwarminphuchapänwa,Isbosetsatchachasti Abnersatchacharuwsäna:¿Kunatsaawkijan concubinaparmantta?

8UcatstiAbnerchachajjIsbosetchachanarunakapatwal colerasïna,akhamsasa:“¿Nayajjmäanunpʼeqepati, jichhürojjSaúlawkimanutaparu,jilanakaparu, amigonakaparkhuyaptʼayaskta,janirakiwDavidan amparaparkatuyksmati,jichhürojjakawarmit juchañchatamata?

9DiosaxAbnerarlurarakim,juk'ampi,janukasti, kunjämtixTatituxDavitarjuramentosiskiukhama,nayasti juparlurkä

10Saúlreyinreinopatjaqokipasiñapataki,Davidantronop Israelmarkaru,Judámarkaapnaqañapataki,Danmarkat Beersebamarkakama

11UcatstiAbnerchacharojjjaniwmayampsaarskänti, juparajjsarataplaycu

12UcatAbnerchachajjDavidansutipjjarojjmäyatiyirinak khitäna,akhamsasa:“¿Khitinkisukaoraqejja? sapxarakïnwa:“Nayampmäamtarpuripxam,nayan amparajastijumampïniwa,taqiIsraelmarkarirpañataki” sasa

13Jupastisarakïnwa:Walikiwa;Nayastijumampmä ligalurarakïma,ucampismämayawjumatmayisma,mä arunjja,janiwajanujjaruñjkätati,janïrMicalSaúlchachan phuchaparnayraqatirpkätaukhajja,nayaruñjirjutkäta ukhajjsasa

14UkatDavidaxIsbosetSaúlyuqaparkhithäna,akham sasa:“Micalwarmijaruwkatuyapxita,ukawarmix filisteonakanpataknayrañik'utaplaykuwcasarasiñatak casarasiñatakkatuyawayta”sasa

15Isbosetchachastikhitanitaynawa,chachapat,Lais chachanFaltielyokapatkatuntañataki.

16Chachapastijupampchikawjacht'asisBahurimmarkar saräna.UcatAbnerojjjuparsäna:Sarjjam,kutt'anjjam sasaUkatkuttʼanjjäna

17Abnerchachastiisraelitajilïrinakampiwparläna,akham sasa:“JumanakaxnayratpachDavidaruxjumanakan reyipäñapatakiwthaqhapxta

18Jichhastiuklurapxam,TatituxDavitatakhamsiwa: “DaviduywataxanamparapampiwIsraelmarkajarqhispiyä, filisteonakanamparapatsa,taqiuñisirinakapanamparapatsa” sasa

19AbnerastiBenjamínchachanist'apampiwparläna, AbnerastiHebrónmarkanDavidanist'iriparuwsararakïna, kunatïIsraelanaskipäkänukanaksa,Benjamín markankirinakatakiswaliaskïkaspasukhama

20AbnerchachastipätunkajaqinakampchikawHebrón markarDavidanukarsaräna.UcatDavidajjAbner chachampiru,jupampchiksarirjakenacampirojjmäfiesta luräna

21AbnerchachastiDavitarsänwa:Nayastisartasinsarä, taqiisraelitanakarustireyinukarapthapï,jumampmäamtar puripxañapataki,ukhamattaqikuntixchuymamaxmunki ukanakapnaqañapatakisasa.UkatDavidaxAbnerar khithäna;ukatstisumakiwsaräna

22Ukatsti,Davidan,Joabchachanesclavonakapaxmä ejercitoarknaqirpurinipxäna,jupanakampchikawwalja yänakapanipxänaJupastikhithatayna,sumankañan sarxatayna

23KunapachatïJoabchachampi,jupampchikäpkänauka ejercitompejjpurinipjjänaukhajja,akhamsasawJoab chacharsapjjäna:“NerchachanAbneryokapajjreyinukar saräna,jupastijuparuwkhitjjäna,jupajjsumakiwsarjjäna” sasa

24Joabchachastireyirjak'achasisinsänwa:¿Kunslurta? uñtapxam,Abnerjupaxjumanukarjutäna;¿Kunatsajupar khithawaytaxa,janiraksarxaspasti?

25JumaxNerchachanAbneryuqaparuwuñt'taxa,jupax jumarsallqjañatakiwjutäna,mistuñamsa,mantañamsa yatiñataki,taqikuntixlurktaukyatiñataki

26JoabchachajjDavidatmistunkänaukhajja,Abner chacharuwkhitanakkhitäna,jupanakajjSirasatcheqat kuttʼanipjjäna,ukampisDavidajjjaniwukyatkänti

27AbnerchachajjHebrónmarkarkuttʼjjänaukhajja,Joab chachajjamukiwjupampparltʼañatakejjpunkurirpäna, ukatstiAsaheljilapanwilaplaykuwjiwjjäna

28Ukist'asinsti,Davidaxsänwa:“NerchachanAbner yuqapanwilaplaykuxnayampireinojampixwiñayatakiw janjuchanïpxta

29Joabchachanp'iqipxaru,awkipantaqpachutaparu.Joab chachanutapatxajanirakiwkhitisjanwalt'ayasiñapäkiti, janukaxleprausuni,thujrurutakt'ata,espadampijaquqani, t'ant'apist'kiukasa

30JoabchachampiAbisaijilapampistiAbnerchacharuw jiwayapxäna,jupastiAsaeljilaparuwGabaónmarkan nuwasïwinjiwayatayna

31UcatDavidajjJoabchacharu,jupampchiksarirtaqe jaqenakarojjsänwa:“Isinakamchʼiyjasipjjam,chʼukut isimpiisthaptʼasim,Abnernayraqatanjachapjjam”sasa. UkatDavidpachpawukajiwatqʼañunakarktäna

32UkatstiAbnerchacharuwHebrónmarkarimt'apxäna, reyistijach'atarsüna,Abnerchachansepulturapuñjasax jachänaucatstitakejakenacawjachapjjäna

33ReyejjAbnerchachatjachäna,akhamsasa:“¿Abner chachajjjanamuytʼasirjaqejjjiwkiukhama?”

34Amparanakamaxjaniwchinuntatäkänti,janirakiw kayunakamaschinuntatäkänti,kunjämtixmäjaqixñanqha jaqinaknayraqatanliwxatkixa,ukhamarakiwjumax jaquqantastaUcatstitakejakenacajjwasitatjupat jachapjjäna

35Jach'ajayp'ükipanDavitarmanq'ayañataktaqijaqinakax juramentolurapxäna,Davitaxakhamsasawjuramento luräna:UkhamDiosaxnayarchurapxita,ukatjuk'ampi, t'ant'amallt'añajataki,janukaxyaqhamanq'a mallq't'añajataki,intijalantkamasasa

36Taqejaqenakawukuñjapjjäna,jupanakajj kusisiyapjjänwa,kunjämtejjreyejjlurkänaukajjtaqe jaqenakarkusisiyäna

37Taqimarkachirinakasa,taqpachisraelitanakasukaurux amuyapxänwa,NerchachanAbneryuqaparjiwayañax janiwreyitjutkiti

38Reyejjuywatanakaparojjsänwa:¿Janityatipkta Israelanjichhürojjmäpʼeqtʼirimpimäjachʼajaqempi jiwatapjja?

39Jichhürojjjanchʼamanïtwa,ajllitreyïkchiyätsa.Zaruías chachanwawanakapaxnayatakixwalich'amanïpxiwa, Tatituxjanwaliluririruxjanwaliluräwiparjamawpayllani” sasa.

4JAQTHAPI

1SaúlreyinyoqapajjAbnerchachanHebrónmarkan jiwatapistʼasajja,amparanakapajjjanchʼamanïjjänwa,taqe israelitanakajjwalllakisipjjäna.

2Saúlyuqapaxpäjaqinïnwa,jupanakaxsoldadonakan p'iqinchiripäpxänwa:maynixBaanasatänwa,maynisti Recabsatänwa,jupanakastiBeerotmarkankirRimónsat jaqinwawanakapawa,Benjamínchachanwawanakapa 3BeerotitanakajjGitaimmarkaruwjaltjjapjjäna, jichhürkamawukanjakasipjjäna.

4SaúlreyinJonatanyokapastimäyuqallwawawutjäna, ukayuqallwawaxch'uqt'atänwaJezreelmarkatSaúl, Jonatanatyatiyaskänaukkhastiphisqamaranïxänwa,uywa uywiripastijuparuwirpxaruwayäna,ukatt'ijtxänaJupasti Mefibosetsatänwa

5BeerotitaRimónsatchachanRecab,Baanasat wawanakapasti,niyajaypʼuhorasaruwIsbosetchachan utaparpuripjjäna,jupastichikauruwmäikiñanikipjjäna 6Jupanakastiutataypiruwpuripxäna,trigoapanipkaspa ukhamaphisqhïrcostillapmanqharuwjawq'japxäna, Recab,Baanajilapastiqhispipxäna.

7Utarmantasinsti,Jesusaxikiñutapanikiñaparuw ikintasïna,ukatstijawq'japxäna,jiwayapxäna,p'iqip khuchhuqapxäna,p'iqipapt'asisinarumpaqarawpampan irpapxäna.

8UkatstiHebrónmarkaruwIsbosetchachanp'iqipDavitar apanipxäna,ukatstireyiruxsapxarakïnwa:Uñtapxam, Isbosetchachanp'iqipa,Saúluñisirimanyuqapa,jupaw jumarjiwayañmunänaTatitustijichhüruwSaúlreyitsa, wawanakapatsa,reyinkutt'ayawayxi.

9UcatDavidajjRecabchachampiru,Baanájilapampirojj säna,jupanacarojjBeerotmarkankirRimónchachan wawanacapawa,jupanacarojjsänwa:Tatituwjakaski, jupawnayarojjtaqejanwalinakatqhespiyitu

10Maynixakhamsitu:“Saulaxjiwatäxiwa,suma yatiyäwinakapaniñapamuyasinxa,juparkatthapta,ukatsti Siclagmarkanjiwayarakta,jupastiamuyataynawa,nayax yatiyatapatmäpremiochurañmunta”sasa.

11¿Kunjamakisjanwalijaqinakaxmäaskijaqirutapan ikiñanjiwayapxi?¿Janitjichhaxamparamatwilapmayiskä, ukatakauraqitapaqt'apxsma?

12UkatDavidaxwaynanakaparsäna,jupanakasti jiwayapxänwa,amparanakapsa,kayunakapsa khuchhuqapxäna,Hebrónchiqankirestanquepatxaruw warkt'apxänaUcampisIsbosetchachanp'eqepaptasin Abnerchachansepulturaparuwimt'apjjäna,Hebrónsat cheqanqui.

5JAQTHAPI

1UcatstiIsraelantaqetribunacapajjHebrónmarcaruw Davidanukarpuripjjäna,sapjjäna:¡Uñtapjjam,nanakajj chʼakhamäpjjtwa,jañchimäpjjtwa”sasa.

2Nayrajja,Saúlreyejjnanakanreyipäkänaukhajja,jumaw Israelmarkarirpirïta,irpanirïta,ucatTatitojjsistamjja: “Israelmarkajjaruwmanqʼayäta,Israelmarkan jilïripärakïtawa”sasa

3IsraelanjilïrinakapaxHebrónmarkaruwreyinukar puripxäna.DavidreyistiHebrónmarkanTatitun nayraqatapanjupanakampmäamtarpuriñqalltäna 4Davidaxkimsatunkamaraniwapnaqañqalltäna,pusi tunkamararakiwapnaqäna.

5Hebrónmarkanjja,paqallqmarasojjtaphajjsiwJudá markaapnaqäna,Jerusalénmarkanjjakimsatunkakimsan marawIsraelmarkarusa,Judámarkarusaapnaqäna.

6ReyimpijaqinakapampistiJerusalénmarkaruwsarapxäna, ukauraqinjakirjebuseojaqinakaru,jupanakastiakham sasawDavitarsapxäna:“Janitïjuykhunakaru,cojonakaru apaqkätaukhaxa,janiwakachiqarmantkätati”sasa

7UkampisDavitaxSiónmarkanch'amapkatuntasïna

8UkauruxDavitaxsänwa:Khititixcanalarmakatasin jebuseonakaru,cojonakaru,juykhunakaru,Davidan almapanuñisitjaqinakarnuwjkanixa,jupawp'iqinchirïni, capitanäniwa”sasa.Ucatwasapjjäna:“Juykhunakasa, cojosa,janiwutarmantapkaniti”sasa

9UkatwaDavitaxukajach'athakinjakasïna,ukamarkarux DavidanMarkasasawsutichäna.UcatDavidajjMilo markatsamanqhakamawmuyuntäna

10UkatDavidaxwalijach'aruwtukuwayxäna,taqi ch'amanTatituDiosastijupampchikäskänwa.

11TiromarkankirHiramreyisti,Davidaruwkhitanak khithäna,cedroquqanaka,carpinteronaka,albañilerinaka.

12UkatDavidaxamuyasïna,TatituxIsraelmarkanreyip utt'ayatayna,Israelmarkaplaykureinopjach'arapt'atapsa

13DavitaxHebrónmarkatjutasinxa,Jerusalénmarkat juk'ampconcubinanakampiwarminakampiirpäna.

14Jerusalénmarkanyuripkänaukanakansutinakapax akanakawaSamua,Sobab,Natán,Salomón; 15Ibhar,Elisué,Nefeg,Jafíaukanaka

16Elisama,Eliada,Elifaletukanaka

17FilisteonakaxDavitarIsraelmarkarreyitutt'ayapxatap yatisinxa,taqpachfilisteonakawDavitarthaqirsarapxäna Ukist'asinsti,Davidaxch'usawjaruwsarawayxäna 18FilisteonakastiRefaimvalleruwpurinipxäna.

19DavidaxTatituruwjiskt'äna:¿Filisteonakar makhatañajati?¿jumaxamparajarukatuyañmunasmati?

TatitustiDavitarsänwa:Sartam,nayastifilisteonakaruw amparamarkatuyäsasa.

20DavidaxBaalperazimmarkaruwpurinïna,ukansti Davidaxjupanakarnuwjasawsäna:Tatituwnayan nayraqataxuñisirinakajaruxtukjawayitu.Ukatwauka chiqaruxBaalperazimsutimpuchäna

21Ukanstiidolonakapjaytawayapxäna,Davidampi jaqinakapampphichhantapxäna.

22FilisteonakaxwasitatwaRefaínvalletuqirjaltxapxäna

23DavitastiTatiturjiskt'asinsänwa:Janiwmakhatkätati; ukampisqhipäxatmäbrújulaapxarupxam,ukatmorera quqanakuñkatasinjupanakarpuripxam

24Morraquqanakanp'iyanakapanmäjach'athayaist'asax ch'amachasïta,ukapachawTatituxjumannayraqatam mistuni,filisteonakanejercitoparjiwayañataki

25Davidaxukhamluräna,Tatituxsiskataynaukhama. GebamarkatGazermarkarpuriñkamawfilisteonakar nuwjäna

6JAQTHAPI

1UkatstiDavidaxIsraelanajllitjaqinakarkimsatunka waranqajaqinaktantachthapiyäna

2UkatDavidaxsartasxäna,JudáuraqinBaalemarkat jupampchiksarirjaqinakampchika,ukachiqatDiosan arcapapaniñataki,ukaarcaxtaqich'amanTatitun sutipampiwuñt'ata,jupaxquerubinestaypinjakaski

3UkatstiDiosanarcapmämachaqcarropatxaruchapxäna, ukatstiAbinadabchachanutapatapsupxäna,ukautasti Gabeamarkankiwa,Uza,Ahió,Abinadabchachan wawanakapawukamachaqcarroirpapxäna.

4UcatstiAbinadabchachanutapatapsupjjäna,ucajjGabea satcheqankänwa,Diosanarcapampchika

5Davidampiisraelitanakampisti,abetolawatlurat kunaymaninstrumentonakampiwTatitunnayraqatapan tocapxäna,arpanakampi,salteronakampi,candelanakampi, cornetanakampi,platillonakampi.

6Nacónchachantrillaparpurisasti,UzachachajjDiosan Arcaparuwamparapluqtäna,ukatstikatthapïnavacanakajj chʼalljjtayapjjänwa.

7TatituncolerasiñapaxUzamarkaruxwalpun phichhantänaucatDiosajjjuparojjjuchañchatapatwaukan jawqʼjäna;UcanstiDiosanarcapjak'anjiwjjäna.

8Davitastiwalpunchuymust'ayasïna,TatituxUza markaruwjanwalt'ayäna

9UkauruxDavidaxTatituruwaxsaräna,akhamsasa: “¿KunjamarakTatitunArcapaxnayarjutaspasti?

10UcatDavidajjTatitunarcapjanDavidanmarcaparapañ muncänti,ucampisDavidajjObededomsatgatitan utaparuwapasjjäna

11TatitunarcapaxkimsaphaxsiwObededomgatitajaqin utapanqhiparäna.

12UkatDavidreyiruxsapxarakïnwa:“TatituwObededom markanutaparu,taqikunatixjupanutjkiukanakarusa, DiosanArcaplaykuwbendiciwayxi”sasaUcatDavidajj kusisitsaräna,Obededomreyinutapatjja,Diosanarcap Davidanmarcaparapasjjäna.

13Tatitunarcapapt'atanakaxsuxtakayunaksarapkän ukkhaxa,vacanaka,lik'iuywanaksacrificiotluqtäna

14Davitaxtaqich'amapampiwTatitunnayraqatapan thuqt'änaDavitaxlinotluratefodisimpiwisthapita

15UkatwaDavidampi,taqpachisraelitanakampiTatitun Arcaparnaqasipxäna,trompetaphust'asisa.

16TatitunarcapajjDavidanMarkaparpurinkänaukhajja, SaúlchachanMicalphuchapajjmäventanatwauñtäna, ukatstiDavidreyiruwuñjäna,jupajjTatitunnayraqatapan tʼijtʼasawthuqtʼaskänaukatstichuymapanjuparux jisk'acharakïnwa

17UkatstiTatitunarcapapanipxäna,ukatstiukachiqaruw uchapxäna,kawkïrcarpatixDavitaxutt'ayawaykataynauka tabernáculotaypiru,DavidaxTatitunnayraqatapan nakt'ayatwaxt'anaka,sumankthapiñwaxt'anakluqtäna

18Davidaxnakt'ayatwaxt'anaka,sumankthapiñ waxt'äwinakluqtañtukuyxänaukhaxa,taqich'aman Tatitunsutipxaruwmarkarbendicïna

19Ukxarustitaqijaqinakaruwchuräna,taqiisraelitanakaru, ukhamarakwarminakaru,sapamaynirumät'ant'ampi,mä sumaaychampi,mävinompiUkatwataqpachjaqinakax sapamayniutaparsarxapxäna

20UcatDavidajjutaparubendiciñatakkuttʼjjäna.Saúl chachanMicalphuchapaxDavitarkatuqiriwmistunïna, jupastisänwa:Israelreyixjichhüruxwalijach'ajach'a tukuñawa,jichhüruwuywatanakapansirvientanakapan nayraqatapanjankunsimt'asi,kunjämtixinach'usatjaqit maynixjanp'inqasisisthapiskiukhama!

21UcatDavidajjMicalchacharojjsäna:Tatituw nayarojjajllt'itu,awquimatnayrajja,uqhamaractaqe utapatjja,nayarojjTatitunmarcapjjaru,Israelmarcan jilïripatutt'ayañataqui.

22Nayastiakatsipansjuk'ampjanwalijaqëjja,naya pachpanjanwalijaqëjjarakïwa,kawkïresclavonakattï parlktaukanakajja,jupanakatjach'añchatäniwa.

23SaúlchachanMicalphuchapajjjiwañapkamajjjaniw wawanïkänti

7JAQTHAPI

1Ucatstireyejjutapanqont'atäscänwa,uñisirinakapat muyuntasinsamarañchurcäna

2ReyejjNatánprofetarojjsänwa:Jichhajjnayajjcedrot luratmäutanwajakaskta,ukampisDiosanarcapajj cortinanakanwajakaskisasa

3Natanaxreyiruxsänwa:Sartam,taqikunatix chuymamanutjkiukluram.Tatituxjumampïskiwa.

4UkaarumastiTatitunarupawNatánukarpurintäna:

5Sarxam,Daviduywatajaryatiyiri:‘Tatitoxakhamsiwa: “¿Nayanjakañajatakixmäutalurasmati?”

6IsraelanwawanakaparEgiptomarkatirpkäyätaukhat jichhakamasjaniwkunautansajakkti,janukastimä carpansa,mäcarpansasarnaqaraktwa

7Taqekawkhantïnayajjisraelitanakampchikasarnaqkta ukacheqanakanjja,kawkïrtribunakatïisraelitanakar manqʼayapjjañapataksiskäyätukanakjja,akhamsasaw sista:“¿Kunatsajancedrotluratmäutalurapkta?”

8JichhastiDavidesclavojarsasma:‘Taqich'amaniTatitux akhamsiwa:“Nayawovejanakarknaqañutatapsuwaysma, Israelmarkaxanapnaqiripäñamataki

9Nayastikawkirutixsarkäyätukachiqar jumampïskäyätwa,uñisirinakamarnayraqatamat jithiqtawayta,jach'asutimuñt'ayaraksma,akaoraqenutjki ukajach'ajaqinakansutipjama.

10Israelmarkajatakixmächiqawutt'ayarakï,jupanakarux yapucharakïwa,jupanakanpachpachiqan

jakasipxañapataki,janmayampsarxapxañapataki janirakiwñanqhalurirwawanakasjupanakar t'aqhisiyapkaniti,nayrapachanakjama

11KunapachatixnayaxjuezanakarIsraelmarkaj apnaqapxamsasinsiskäyätukapachatpachawtaqi uñisirinakamatsamarañchurapxsmaUqhamaracTatitux sapxarakïtamwa,mäutalurarakïtamsasa

12Kunapachatixurunakamaxphuqhasxani, awkinakamampiikiskxätaukkhaxa,nayaw wawanakamaruxsayt'ayäma,ukawawanakaxchuymamat mistunipxani,reinoparussayt'ayapxarakïma

13Jupawsutijatakixmäutalurani,nayastiwiñayatakiw reinopantronopsayt'ayarakï.

14Nayawawkipäskä,jupastinayanwawajäniwaJupatix juchalurkanixa,jaqinthujrupampiwmutuyä

15Ucampiskhuyapayasiñajjajjjaniwjupatjitheqtkaniti, cunjämtejjnayajjSaúlchachatqhuyapt'ayascäyätjja, juparojjjumannayramapanukuwaycäyätwa

16Utamasa,reinomasawiñayatakiwsayt'ayatäni.

17Taqiukaarunakjama,taqiakavisionarjamawNatanax Davitarparläna

18UkatDavidreyixTatitunnayraqatapanqunt'asisinsäna: ¿Khitiraknayasti,TatitTatitux?¿Kunarakutaxasti, jumatixjichhakamirpkistaxa?

19DiosTatay,akaxjumatakixwalijisk'akïnwa.Ucampis jumajjwaljapachawuywatamanutapatparlaraktajja”sasa ¿UkatDiosTatay,¿jaqinakansarnaqäwipax ukhamäpachati?

20¿KunsaDavidaxjuk'ampsaspa?JumawTatitTatitu, uywatamaruñt'taxasasa

21Jumanarunakamalayku,chuymamarjamtaqiukajach'a luräwinaklurtaxa,uywatamaruñt'ayañataki

22Ukatpïjumaxjach'ajach'atukusma,TatitDiosay,janiw khitisjumaruñtasitaxutjkiti,janirakiwkhitisjumatsipanx utjkaspati,kunjämtixjinchunakasampiist'apktaukhama 23¿Kawkïrmämarkasakaoraqenjumaruñtasitäspa, Israelmarkaruñtasita,khitirutixDiosaxjupapachpatakmä markarkutt'ayañataksaratayna,mäsutipuñt'ayañapataki, jach'ajach'alurawinakampi,axsarkañluräwinakampi, uraqimataki,markamannayraqatapan,Egiptomarkata, yaqhamarkanakatsa,diosanakapatsaqhispiyatätamxa?

24JumawIsraelmarkamaruxwiñayatakmämarkar tukuñapatakch'amanchawaytaxa,jumastiTatitux jupanakanDiosapäxtawa

25Jichhasti,TatitDiosay,kuntixjumaxsirvirimat,utapat arsuwayktaukaarunakwiñayataksayt'ayam,kunjämtix sisktaukhamarjamluram

26Sutimaxwiñayatakjach'añchatäpan,akhamsasa:‘Taqi ch'amaniTatituwIsraelanDiosapaxa,Daviduywataman utapaxjumanayraqatanch'amanchatäpan’sasa

27Taqich'amanTatitu,IsraelanDiosapa,jumaw uywatamaryatiytaxa:“Nayawmäutalurayäma”sasa.

28Jichhasti,TatitTatay,jumawukaDiosätaxa, arunakamaxchiqäskapuniwa

29Uqhamastijichhajjjumarbendiciñamwakistam, uqhamaracwiñayatakjumannayramanutjañapataqui, jumawTatituTatitu,ucaarsütajja.

8JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,Davitaxfilisteonakaruwnuwjäna,ukatsti jupanakarapnaqañqalltäna

2UkatstiMoabmarkaruwnuwjäna,mälaq'ampiw tupurakïna,uraqiruwjaquntäna.pächimpumpituputa jiwayañataki,mäphuqhatchimpumpijakañapataki UkhamatwamoabitanakaxDavitanyanapirinakapäxapxäna, ukatstiregalonakapanipxarakïna.

3DavidaxSobámarkanRehobreyinHadadezer yuqaparuwnuwjarakïna,jupastiÉufratesjawirjak'an qurpachasiñataksaraskäna.

4Davitastiwaranqacarronaka,paqallqpatakcaballot saririnaka,pätunkawaranqakayuksaririnakaapt'asïna

5DamascomarkankirsirionakajjSobámarkankir Hadadezersatreyiryanaptʼañatakejjpuripjjänaukhajja, Davidajjpätunkawaranqapäwaranqajaqenakaruw sirionakatjiwarayäna

6UcatDavidajjDamascosatcheqanjja,Siriamarkan ejercitonakuttʼayäna,sirionakajjDavidan esclavopäpjjänwa,regalonakapanipjjänaTatitusti Davidaruxkawkirutixsarkataynaukjark'aqarakïnwa

7UkatDavidaxHadadezerchachanesclavonakapanqurit luratescudonakapaptasinJerusalénmarkarapasxäna

8HadadezersatcheqankirBeta,Berotaímarkanakatjja, Davidreyejjwaljabronceaptʼasirakïnwa.

9HamatmarkankirToireyejjDavitanHadadezer markankirejercitoparnuwjatapyatïna

10UkatstiToichachaxJoramyuqaparuwDavidreyinukar khitäna,jupararuntt'añapataki,bendiciñapataki,kunatix jupaxHadadezerjupampiwnuwasïna,ukatjuparuw nuwasïna.Joramchachastiqullqitluratyänaka,quri vasonaka,broncetluratyänakaapt'asirakïnwa

11DavidreyejjTatiturkatuyasïnwa,qollqempi,qorimpi, kawkïrmarkanakarutïapnaqkänaukanakata.

12Siria,Moab,Amón,filisteo,Amalec,Rehobchachan Hadadezeryuqapa,Sobámarkanreyipa

13UkatDavidaxmäsutimpiwuñt'ayasïna,kunapachatix sirionakarch'allt'atvallennuwjasinkutt'anxäna,tunka llatunkanwaranqajaqinakäpxänwa

14UkatstiEdommarkaruwguerranakarutt'ayäna.Taqi Edommarkanxa,EdommarkankirinakaxDavidan yanapirinakapäxapxänwaTatitustiDavidaruxkawkirutix sarkataynaukjark'aqarakïnwa.

15UcatDavidajjtaqeIsraelmarcanjjareyëjjänwaDavitax taqimarkaparuwtaripäwi,chiqaparuñjañphuqhäna 16SeruyachachanJoabyokapawejercitop'iqinchirïna. AhiludchachanJosafatyokapastiqillqirirakïnwa 17AhitubchachanSadocyokapa,Abiatarchachan Ahimelecyokapassacerdotenakäpjjänwa.Seraíaschachasti qillqirirakïnwa;

18JoiadánchachanBenaíasyuqapawquereteonakaru, peletanakarusp'iqinchirïnaDavidanwawanakapastijilïr irpirinakapäpxänwa

9JAQTHAPI

1UcatDavidajjsäna:¿Saúlreyinutapatmaynisutjquiti, Jonatanlaykujuparkhuyapt'ayasiñataqui?

2Saúlreyinutapatjja,Zibasatmäesclavowutjäna Davidarjawsasinsti,reyejjjuparojjsänwa:¿JumajjZiba satätati?Ukatstisarakïnwa:Jumanuywatamawasasa 3Reyejjsarakïnwa:¿JanitSaúlreyinutapanjja,Diosan khuyapayasiñapuñachtʼayañatakejjutjaski?Zibasti reyiruwsäna:Jonatanaxmäyuqallwawanïskiwa,uka yuqallwawaxkayunakapch'uqt'atawasasa

4Reyejjjuparojjsänwa:¿Kawkinkisjupajj?Zibasti reyiruwsäna:AmielchachanMaquiryuqapan utapankiwa,Lodebarmarkansasa

5UkatDavidreyejjLodebarmarkatMaquirchachan utapatirpsuñapatakkhitäna.

6SaúlchachanYonatanyokapaMefibósetsatchachajj Davidanukarpurinkänaukhajja,jupajjajanupwaaltʼasisin respetompiuñjäna.Davidastisarakïnwa:Mefibóset sasaJupastisarakïnwa:¡Uñtapxamuywatama!

7Davitastijuparuxsänwa:Janaxsaramti,Jonatán awkimlaykustikhuyapayasiñampiwuñacht'ayäma,Saúl awkimanuraqipsakutt'ayarakïmasapüruwmesajant'ant'a manq'äta”sasa.

8Jupajjaltʼasisawakhamsäna:“¿Kunasservirimajja, nayjamjiwatanunakaruñtañatakejja?”

9UcatreyejjSaúlchachanesclavopaZibasatchacharuw jawsäna,juparojjsänwa:Nayajjuywirimanyoqaparuw taqekuntïSaúlansa,taqeutapansachurkistaukchurta” sasa.

10Ukhamasti,jumasa,yuqanakamasa,uywatanakamasa, uraqyapuchapxäta,ukatstiachunakapanipxäta,uywiriman yuqapanmanq'añapataki,ukampisMefibósetuywiriman yuqapaxsapakutiwnayanmesajant'ant'amanq'aniZibax tunkaphisqanyuqallwawanakani,pätunka uywatanakanïnwa.

11UkatZibaxreyiruxsänwa:Kunjämtixreyixax uywataparsiskiukhamarjamawuywatamaxluranisasa Mefibósetchachasti,reyixsänwa:“Reyinmä wawapjamawnayanmesaxanmanq'asini”sasa

12Mefibósetchachastimäjisk'ayuqallwawanïtaynawa, jupastiMicasatänwa.TaqikhitinakatixZibareyinutapan jakapkänukanakaxMefibosetchachanyanapirinakapänwa 13MefibósetchachastiJerusalénmarkanjakasïna,sapa kutiwreyinmesapanmanq'asirïna.ucatpanpacha kayunakapajjcojotänwa

10JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,Amónmarkankirreyixjiwxänwa,Hanún yuqapawjupanlantiapnaqäna.

2UcatDavidajjsäna:NayajjNahaschachanHanún yokaparuwkhuyaptʼayäjja,kunjamtïawkipajjnayar khuyaptʼayaskänaukhamasasa.UkatDavidaxawkip laykuxuywatanakapanamparapampiwchuymacht'ir khitänaUcatDavidanyanapirinakapajjAmónchachan orakeparpuripjjäna.

3AmónchachanjilïrinakapaxHanúnuywiriparux sapxänwa:¿Davitaxawkimarjach'añchatapamuyta, jumarchuymacht'irinakarkhitatapsa?¿JanitDavidax yanapirinakaparjumarthaqhirkhithki,uñaqiru,t'unjañataki?

4UkatwaHanúnDavidanesclavonakaparirpxaruwayäna, ukatstimächikatbarbakhuchhuqasipxäna,ukatstiisinakap chikataypinkhuchhuqapxäna,ukatstiñik'utapkamaw khuchhurapxäna

5Davidarukyatiyasinsti,Jesusaxjupanakampjikisiñatak khithäna,ukajaqinakaxwalphinq'asipxäna,ukatreyejj sänwa:Jericómarkanqhiparapxam,barbaxjiltañkama, ukatkutt'anipxamsasa

6AmónchachanwawanakapaxDavidnayraqatan q'añuchatätapuñjapxänaukhaxa,Betrehobmarkankir sirionakaru,Zobamarkankirsirionakaru,pätunkawaranqa kayuksaririnakaru,Maacareyinwaranqsoldadonakaru,

Istobreyintunkapayanwaranqajaqinak contratapxañapatakiwkhithapxäna.

7Ukist'asinsti,DavidaxJoabchachampiru,taqich'aman ejercitompiruwkhithäna.

8Amónmarkankirinakaxmistunisinxa,punku mantañawjaruwnuwasiñatakwakicht'asipxäna,Zoba, Rehob,Istob,Maacasatsiriojaqinakastisapakiw pampankasipkäna.

9KunapachatïJoabchachajjnayratpachqhepäjjannuwasir jaqenakajjjupampnuwasipjjatapuñjänaukhajja, israelitanakatajllisïna,ukatsirionakampinuwasiñatakiw saytʼayasïna

10UkxarustimayninakaxAbisaijilapanamparaparuw katuyäna,ukhamatAmónmarkankirinakampnuwasiñataki 11Jupastisarakïnwa:Sirionakaxnayatsipanwali ch'amanïpxaniukhaxa,jumawnayaryanapt'apxita, ukampisammónwawanakatixjumatsipanwali ch'amanïpxaniukhaxa,nayastijumaryanapt'iriwjutä sasa.

12Ch'amañcht'asipxam,markasataki,Diosan markanakapatakisjaqinakjamanatt'apxañäni

13Joabchachasti,jupampchiksarirjaqinakampix sirionakampnuwasiñaruwjak'achasipxäna

14Amónmarkankirinakajjsiriojaqenakanjaltjjatap uñjasajja,Abisainayraqatatjaltjjapjjänwa,ukatstimarkar mantapjjarakïnaUcatstiJoabchachajjAmónchachan wawanakapatkuttʼanjjäna,Jerusalénmarkaruwpurïna

15SirionakaxIsraelmarkanayraqatannuwasipxatap uñjasaxtantacht'asipxäna

16Hadarezerchachastijawirkhurkatankirsirionakaruw irpsuyäna.SobacsatchachastiHadarezerchachan ejercitopanjilïripawjupanakatnayrasaräna

17Davitaruxyatiyasintaqiisraelitanakaruwtantacht'ayäna, Jordánqutamakhatasinxa,Helammarkaruwpurirakïna. SirionakaxDavidcontrawnuwasipxäna,jupamp nuwasipxäna

18SirionakaxIsraelmarkatjaltxapxäna.Davidaxpaqallq patakcarronakansirionakapanjaqinakaparu,pusitunka waranqacaballotsaririnakarjiwarayäna,ukatstiSobacsat ejercitonakanp'iqinchiriparuwjiwarayäna.

19HadarezerchachanesclavopäpkänaukareyinakajjIsrael markanayraqatannuwasiñapuñjapjjänaukhajja,Israel markampiwsumankthapipjjäna,ukatstijupanakar servipjjänaUkatwasirionakaxAmónmarkankirinakar jukʼampyanaptʼañaxsarapxäna

11JAQTHAPI

1Maraxtukusxäna,reyinakaxnuwasïwirsarapkänuka pachasti,DavidaxJoabchachampiru,uywatanakapampiru, taqiIsraelmarkarukhithänaAmónchachanwawanakapar t'unjapxäna,Rabámarkarmuyuntapxäna.Ukampis DavidaxJerusalénmarkanqhiparäna

2Mäjayp'utuqirusti,Davidaxikiñatsartasinxa,reyinutap pataruwsaränaukawarmistiwalisumauñnaqt'anïnwa

3UcatDavidajjukawarminqhepäjjatjisktʼirkhitäna Maynistisarakïnwa:¿JanitakaBetsabé,Eliamchachan phuchapäki,uríashititawarminwarmipäki?

4UkatDavidaxkhithanakwakhithäna,juparkatuntañataki Ukawarmistijupampchikawikirïna;Jupastiq'añu luratapatq'umachatäxänwa,ukatstiutaparuwkutt'xäna

5Warmistiusurïxänwa,ukatDavitaryatiyiriwkhithäna, akhamsasa:Nayaxusurïtwasasa.

6UkatDavidaxJoabchacharuwkhitäna:“Uríashititajaqir khitanita”sasa.JoabchachastiUríasaruwDavidanukar khitäna.

7Uríasreyejjjuparjakʼachasisinjja,Davidajjkunjamsa Joabchachajjsarnaqäna,jaqenakajjkunjamäsipkisa, kunjamsachʼajjwañajjutjänaukjisktʼäna.

8DavitastiUriasarsänwa:Utamarsaraqasinkayunakam jariqasimsasaUríasastireyinutapatmistuwayxäna, ukatstireyinmanq'amanq'añanakawjupararktäna

9Uriasastireyinutapunkupanwaikirïna,uywiripan taqpachesclavonakapampi,ukampisjaniwutaparsarkänti. 10UkatDavitarsapxäna:Uriasaxjaniwutaparsarkänti, DavidaxUriasaruxsänwa:¿Janitsaräwimatjutkta? ¿Kunatsajanutamarsarktasti?

11UriasastiDavitarsänwa:Arca,Israel,Judá, carpanakanjakasipkaquiJoabtataxampi,uywatanakaxa, pampancampamentonaksayt'ayasipxi.¿Ukhamastiutajar mank'añataki,umañataki,warmijampiikiñatakisamantaskä? kunjämtixjumaxjakaskta,almamaxjakkiukhamarjama, janiwnayaxuklurkäti”sasa.

12UkatDavitaxUriasarsänwa:Jichhüruwakan qhiparama,qharürustisarxapxämasasaUriasaxukauru, qhipürustiJerusalénmarkanqhiparäna.

13Davidajjjuparjawsasinjja,jupanayraqatanmanqʼäna, umarakïnwaUkxarustimachantayayäna,jayp'urusti uywiripanyanapirinakapampchikaikiñarikiñatakiw mistuwayxäna,ukampisjaniwutaparsarkänti

14Alwatjja,DavidajjJoabchacharuwmäcartaqellqäna, uríaschachanamparapampiwapayäna.

15Ucacartanstiakhamsasawqillqäna:“Uríasaruxwali jach'ach'axwäwinnayraqataruñt'ayapxam,ukat jithiqtapxam,ukhamatjuparnuwjatäñapataki,jiwañapataki” sasa

16KunapachatixJoabchachaxmarkaruñjänaukhaxa, Uriasaruxmächiqaruwkhitäna,kawkhantïch'aman jaqinakanutjatapyatïna

17MarkankirjaqinakaxJoabchachampinuwasipxäna, ukatstiDavidanyanapirinakapatmäqawqhajaqinakaw jiwarapxänaUríashititastijiwarakïnwa

18UkatstiJoabchachaxkhithäna,Davitartaqikuntix ch'axwäwinutjkiukanakyatiyañataki.

19Ukatukayatiyiriruxakhamsasawiwxt'äna: Kunapachatixch'axwäwinjanwalt'äwinakapreyiryatiyañ tukuyxätaukkhaxa.

20Reyincolerasiñapsartasinsischisma:“¿Kunatsa nuwasipkayätaukhajjmarkarjakʼachasipjjta?”¿Janit yatipktapirqatch'axwañmunapxatapa?

21¿KhitisJerubesetchachanAbimelecyokaparjiwayäna? ¿Janitmäwarmixpirqatmämolinoqalajaquqantäna, ukhamatTebezmarkanjiwañapataki?¿kunatsapirqa jak'achasipxta?ukatstisasma:Uríasuywatamaxhititax jiwxiwasasa

22Ucatstikhitatajjsarasinjja,DavidarojjtaqekuntïJoab chacharjawsaykänaukanakyatiyäna

23UkatkhithatixDavitarsäna:Chiqpachansa,uka jaqinakaxnanakaratipjapxitu,pamparuwmistunipxitu, punkumantañapkamawjupanakarpuripxtasasa

24Ukxarustipirqatjalnaqirinakaxuywatanakamaruw ch'axwapxänaReyinyaqhepesclavonakapajjjiwatäjjewa, uríashititauywatamastijiwatäjjewa

25UcatDavidajjyatiyirirojjsäna:JumajjJoab chacharojjakhamsasma:‘Janucajjjumarchuymust'aymti, espadajjmaynirustimayniruwnuwasi

26UriasanwarmipaxchachapanUriasanjiwatapist'asax chachapatjachäna.

27Llakisiñajjtukusjjänaukhajja,Davitajjutapar irpañatakiwkhitäna,jupastiwarmiparuwtuküna,mäyoqall wawawawachasïna.UcampisDavidanluratapajjTatituruw chuymust'ayäna

12JAQTHAPI

1TatitustiNatanaruxDavidanukarkhithäna.Jupastijupar jak'achasisinsarakïnwa:Päjaqiwmämarkanutjäna maynixqamiri,maynistipisinjakasiri

2Ukaqamirjaqejjwaljaovejanakanïnwa,walja vacanakanïnwa

3Ukampisukapobrejaqejjjaniwkunasutjkänti,janukasti mäjiskʼauwijauwijakiwutjäna,ukauwijastijupamp chikawjilsuwayjjäna,wawanakapampiwjilsuwayjjarakïna jupastijupanmanq'apatmanq'äna,jupancopapat umarakïna,jupanamparapanikirïna,jupatakixmä phuchharuñtatänwa

4Ukaqamirjaqinjak'aparuxmäthakhisaririwpurinïna, jupastiovejanakapatsa,vacanakapatsa,juparjak'achasir sarirjaqirisimpisthapt'ayasiñatakiwqhispiyänaUcampis ukapobrejaqinuwijapaptasinxa,juparjak'achasir jaqitakiwisthapiyäna.

5UkatDavidancolerasiñapaxukajaqiruxwalpun phichhantänaJupastiNatanaruxsänwa:Tatitustijakki ukajaqistijiwxaniwa.

6Uwijaruxpusikutiwkutt'ayani,ukhamluratapata,jan khuyapt'ayasitapata

7NatanastiDavidarojjsänwa:Jumawukajaqejjasasa. IsraelanTatitDiosapaxakhamsiwa:“Israelmarkan reyipäñapatakiwajllipxsma,Saúlreyinamparapat qhispiyaraksma.

8Nayastiuywirimanutapsa,uywirimanwarminakapsa churaraksma,Israelanutapa,Judáuraqipsachuraraksma ucajjsintijukʼakïspänaukhajja,nayajjjumarukhamukat ukhamyänakchuraraksma

9¿KunatarakTatitunkamachipjisk'achasmasti,jupan nayraqatapanjanwalinaklurañatakisti?Uríashititajaqiruw espadampijiwaytaxa,warmiparuswarmimaruwkatuntata, amonionwawanakanespadapampiwjiwayaraktaxa 10Jichhastiespadajjjanipuniwutamatmistkaniti.Jumasti nayarjisk'achasista,uríashititawarminwarmimarus katuntataxa”sasa.

11Tatituxakhamsiwa:“Uñtapxam,utamatjanwalinak sartayapxäma,warminakamaruxnayraqatamanirpapxäma, jaqimasimarkatuyapxäma,jupastiwarminakamampixaka intixikisipxaniwa”sasa.

12Jumajjjamasatlurtajja,ucampisnayajjtaqeisraelitanak nayraqatan,intijalantanayraqatanwauklurarakï

13UcatDavidajjNatanarojjsänwa:NayajjTatitu contrawjuchachastasasaNatanastiDavitarsänwa: Tatitustijuchamapanukuwayxi;janiwjiwkätatisasa.

14Ukampisa,TatitunuñisirinakaparDiosarjanwalinak parlapxatamatxa,jumanyurkiukawawaxjiwañapawa

15Natanastiutaparuwsarxäna.UríasanwarmipaxDavitar yuritaynaukawawaruxTatituxwaliusuntatawuñjasïna

16UkatwaDavidaxDiosarwawatachikt'asïnaDavitax ayunasisinxa,arumpaqarawakauraqinikirïna.

17Utapanjilïrinakapaxsartasinjuparjaktayañatakiw sarapxäna,ukampisjupaxjaniwmunkänti,janirakiw jupanakampchikat'ant'amanq'känti.

18PaqallqurusaraqataruwwawaxjiwxänaDavidan yanapirinakapastiwawaxjiwatawsasinyatiyañ axsarapxäna,jupanakastisapxänwa:Wawaxjakaskäna ukhawjupampparlt'apxta,jupaxjaniwarunakist'añ munkänti

19UcampisDavidajjuywatanakapanjiskht'asitapuñjasajja, Davidajjwawajjjiwatätapamuyasïna,ukatwaDavidajj uywatanakaparsäna:¿Wawajjjiwatäpachati? Jupanakastisapxänwa:Jiwatäxiwasasa

20UkatstiDavidaxakauraqitsartasïna,jariqasïna, jariqasïna,isimpisthapt'asisawTatitunutaparmantasin yupaychänamayipkänukkhasti,t'ant'anayraqatar uchapxäna,jupastimanq'äna

21Ukxarustiyanapirinakapaxsapxarakïnwa:¿Kunsa akalurtaxa?jumaxayunätawa,wawatjacharaktaxa, jakaskipanwa;Ucampiswawajjjiwjjänaucampisjumajj t'ant'amanq'asinsartasjjtajjasasa.

22Jupastisarakïnwa:Wawaxjakaskänaukhaw ayunasiyäta,jacharaktwa:“¿KhitisyatpachaDiosaxnayar khuyapt'ayasispati,ukhamatwawaxjakañapataki?

23Jichhastijiwatäxiwa,¿kunatsaayunañajasti?¿jupar wasitatkuttʼayañajjwakisispati?Nayastijuparsarä, ucampisjupajjjaniwnayarkutt'anjjaniti.

24UkatDavidaxBat-sebawarmiparuwchuymacht'äna, ukatstijupampchikawikirïna,ukatstimäyuqallwawa wawachasïna,jupastiSalomónsutimpiwsutichäna.

25NatánprofetanamparapampiwkhithänaTatitunsutip laykustiJedidiahsasawsutichäna

26JoabchachastiAmónmarkankirRabásatmarkampiw nuwasïna,ukatstireyinmarkapkatuntarakïna

27JoabchachastiDavidanukarkhithäna,akhamsasa: “NayaxRabámarkampiwnuwasta,umamarka katuntawaytwa”sasa

28Jichhastimaynijaqinakartantacht'apxam,markar katuntapxam,ukatstimarkarkatuntapxam,ukatsutixar uñt'ayasipxañapataki

29UkatDavidaxtaqijaqinakartantachthapisinRabá markarsaräna,ukatstiukamarkampiwnuwasïna.

30Ukatstireyincoronapp'iqipatapsüna,ukacoronaxmä quripesajeukhanïnwa,sumaqalanakampchikaUkatsti ukamarkanyänakapwaljaaptʼasirakïna.

31Ukxarustiukamarkankirjaqinakarirpxaruwayäna, sierramanqharu,hierrotlurathachanakmanqharu,hierrot lurathachanakmanqharuchasawladrillohornotaypit pasayänaUkatDavidaxtaqijaqinakampixJerusalén markarkutt'xapxäna

13JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,DavidanAbsalónyuqapaxmäsuma uñnaqt'ankullakapanïnwa,TamarsutiniDavidanAmnón yokapastijuparmunasïnwa.

2Amnónchachastiwalllakisïna,Tamarkullakaplaykuw usuntänaJupajjmävirgenänwa;Amnonastijupatakejj kunalurañaschʼamakïkaspasukhamwaamuyäna.

3Amnónchachanmäamigopawutjäna,jupastiJonadab satänwa,jupastiSimeaDavidanjilapanwawapänwa, Jonadabchachastiwalich'ikhijaqïnwa

4Jesusastisarakïnwa:¿Kunatarakreyinyokapäsaxa, urutururuxjanch'amanïtasti?¿Janityatiykista?Amnonasti juparuxsänwa:TamarjilataxAbsalónjilajan kullakaparuxwalpunmunastasasa

5Jonadabreyejjjuparojjsänwa:Ikiñamaruikintjjam, usuntayasim,awquimajjjumaruñjirijutaniukhajja,akham sasma:‘Tamarkullakajjajjjutpan,manq'achuritu, uqhamaracnayannayrajjarmanq'at'ant'ayasjjam, uqhamaracuñjasa,jupanamparapanmanq'añajatakisasa

6UcatAmnonajjikintasïna,ucatstiusuntjjänwa,ucatsti reyejjjuparuñjirijutänaukhajja,Amnonajjreyirojjsänwa: Tamarcullacajjajjjutam,nayannayrajjarumäpätorta luranita,jupanamparapanmanq'añajatakisasa.

7UcatstiDavidajjTamarsatchacharuwutaparkhitäna, akhamsasa:“Amnónjilamanutaparsarjjam,ukatsti manqʼachurarakim”sasa.

8UcatTamarchachajjAmnónjilapanutaparsarjjäna ucatstiikintatäjjänwaJupastijak'uaptasinmasaräna, ukatstit'ant'anaklurarakïna,ukatstit'ant'anakphayarakïna.

9Ukatstimäsartenaptasinnayraqataparwarxatäna ukampisjaniwmanqʼañmunkäntiAmnonastisänwa: Taqijaqinaknayatapsusimsasa.Ukatsapamayniw jupatmistxapxäna

10AmnonastiTamarchacharuxsänwa:Ukamanq'auta manq'añutarapantam,nayanamparamatmanq'añajataki sasaTamarjupaxluratt'ant'anakapthapisinAmnónjilapan utaparirpxaruwayäna

11Ukatstiukawarmixmanq'añarirpxaruwayäna,ukatsti sänwa:Kullaka,nayampikintirjutamsasa

12Ucawarmejjjuparojjsänwa:Janiwa,jilata,jan wayt'ita;Israelmarkanxjaniwukhamluratäñapäkiti.

13Nayasti,¿kawkirusp'inqachastaxa?Jumasti,Israelanjan amuyt'asirjaqinakjamawtukusma”sasaJichhasti, achikt'asipxsmawa,reyimpiparlt'am;Jupajjjaniwjumat jarkʼkituti”sasa

14UkampisJesusaxjaniwukawarminarupist'añ munkänti,janukasti,jupatsipanjuk'ampch'amanïtap laykuwch'amachasïna,ukatjupampchikawikirïna

15AmnonastijuparwaluñisïnaUkhamatuñisiñaxjupar munaskänaukatsipansajukʼampjachʼänwa.Amnonasti juparuxsänwa:Sartam,sarxamsasa

16Ucawarmejjsaraquïnwa:Janiwkunajuchañchäwis utjquiti,nayarkhitjjatamatjanwalinacajja,nayar antutatamatsipanjuk'ampjach'awasasaUkampisjupax janiwukawarmirist'añmunkänti.

17Ukatstijuparyanapiriuywataparjawsasinsäna: Jichhaxakawarmirnayatirpsum,ukatstipunkujist'antam sasa

18Kunaymancolorisimpiwisthapita,reyinimill wawanakapaxukhamisimpisthapt'atawsarapxänaUkatsti uywatapaxirpsuwayxäna,ukatstipunkujist'antarakïna

19Tamarchachastip'iqiparuwlaq'auchasïna,kunayman saminakanisipasch'iyjasisawp'iqiparamparapamp luqxatäna,jach'atarnaqasiskakïnwa.

20Absalónjilapajjjuparsänwa:¿Amnónjilamajj jumampïpachati?ukampisjichhaxamukt'asim,kullaka, jupaxjilamawa;janakayänakuñjapxamti.UkatwaTamar jilatajjAbsalonjilapanutapanchʼusaqheparäna 21Davidreyejjtaqeukanakistʼasajjwalcolerasïna

22AbsalonajjAmnónjilaparojjjaniwsumaarskänti, janirakiwjanwalsaparlkänti,AbsalonajjAmnonaruw uñisïna,Tamarkullakaparwayt'ataplayku

23Pämaraphuqhatatsti,AbsalonaxEfraínjak'ankirBaalhazormarkanovejanakkhuchhuqirinakanïnwa,ukat Absalonaxreyintaqpachyuqanakaparuwjawst'äna

24Absalonastireyinukarsarasinsänwa:Uñtapxam, uywatamaxovejakhuchhurinakaniwa.reyin achikt'asipxsma,uywatanakamampixuywatamampichika sarapxamsasa

25UcatreyejjAbsalonarsänwa:Janiwa,wawajja,jan taqenijjjichhajjsarjjañäniti,janjumarjuchañchatäñataqui sasa.Ucatstijuparojjt'aqesiyäna,ucampisjaniwsarañ muncänti,janucastibendicänwa

26UcatAbsalonajjsäna:Janukhamäkchejja,Amnón jilajjajjnanakampchiksarpansasa.Reyejjjuparojj sänwa:¿Kunatarakjumampchiksarpachasti?

27Absalonajjjuparwalchʼamañchäna,Amnónchachampi, reyintaqeyoqanakapampijupampchiksarapjjañapataki.

28Absalonajjesclavonakaparojjakhamsasawsäna: “Amnonanchuymapvinompikusisita,nayajj‘Amnonarojj jawqʼjapjjam’sapjjsma,ukamtapjjam”sasa.ukatsti jiwayapxam,janaxsarapxamti,¿janitnayaxjumanakar kamachipksma?janaxsarirïpxam,janaxsarirïpxam

29Absalonanesclavonakapasti,Absalónchachansiskäna ukhamarjamawAmnonaruxlurapxänaUcatstireyintaqe yokanakapawsartasipjjäna,sapamayniwmulapar makatapjjäna,jaltjjapjjäna.

30ThakinkasipkänaukhawDavitaryatiyäna:“Absalonajj reyintaqeyoqanakaparuwjiwarayäna,janiwmaynisutjjjeti”sasa.

31Ukatstireyejjsartasinisinakapch'iyjäna,oraqerikirïna taqpachuywatanakapastiisinakch'iyjatasayt'atäsipkänwa 32UcatJonadabsatchachajja,SimeaDavidanjilapan yokapajjsänwa:Tatajja,reyinyokaparojjtaqe waynanakarjiwayapjjatapajjjanamuypantiAmnón sapakiwjiwatäxi,Absalónchachanutt'ayatapatsti,Tamar kullakaparwayt'känaukaurutpachamtasiwayi

33Jichhasti,reyintatajaxjaniwtaqireyinwawanakapax jiwatäkaspasukhamamuyañapäkiti,Amnónsapakiw jiwatäxi

34UcampisAbsalonajjjaltjjänwaUqhamaracuñjir waynastiuñnaqt'ampiwuñch'ukisïna,ukatstiwalja jaqinakawjuparqhipäxatqullupatatjutanipxäna

35Jonadabreyejjreyirojjsänwa:Reyinyoqanakapajj jutapjjam.

36Arsuñtukuyatatsti,reyinwawanakapaxjutasinjach'at jach'atjach'atarnaqasipxäna.

37Absalonastijaltxasinxa,Talmaisatjaqiruwsaräna, jupastiAmihudchachanwawapänwa,jupastiGesur markanreyipawaUkatDavidaxsapauruwwawapat jachäna.

38Absalonastijaltxasinxa,Gesursatchiqaruwsaräna, ukanstikimsamarawqhiparäna

39DavidreyinalmapastiAbsalónukarsarañwalmunäna, Amnónchachanjiwatapatchuymacht'atätaplayku

14JAQTHAPI

1UcampisJoabchachanJoabyokapajjamuyasïnwa,reyejj Absalóntoqetchuymaustʼatapa

2JoabchachastiTecoámarkarkhitäna,ukatstimäyatiñan warmiruwirpxaruwayäna,akhamsasa: Achikt'asipxsmawa,llakisirirjamuñt'ayasiñama,ukat jichhaxllakisiñisimpiisthapt'asim,janaceitempi jariqt'asim,janukastimäwarmiruñtatawsarnaqañama.

3Ucatstireyinukarjutapjjam,uqhamatwajuparparlapjjäta UkatwaJoabchachajjukaarunaklakaparuchäna

4KunapachatixTecoámarkankirwarmixreyimpparlkäna ukhaxa,ajanupqunqurt'asisawalt'asïna,akhamsasa: Rey,yanapt'amsasa

5Reyejjjuparojjsänwa:¿Kunasjumatakejjusunttamjja? Jupastisarakïnwa:Chiqpachansanayaxmäviuda warmitwa,chachajastijiwatäxiwasasa.

6Sirvientamaxpäyuqallwawanïtaynawa,panpachaniw pampanch'axwapxäna,janiwkhitisjupanakarjaljtañapatak utjkänti,maynixmayniruwjawq'jasinjiwayäna.

7Ukxarusti,taqpachfamilianakaxsirvientamarcontraw sartasipxi,ukatsapxarakïnwa:“Khititixjilaparjawq'jki ukarqhispiyam,jiwañasataki,khitirutixjiwaykänauka jilapanjakañaplaykuHerenciakatuqirirust'unjapxarakïwa, ukhamatwanayanq'añuxqhipharkirq'añuxjiwarayapxi, janirakiwchachajaruxsutipsa,janirakiwkunaqhiparusaka uraqinjaytapkaniti”sasa

8Ucatreyejjwarmirojjsänwa:Utamarsarjjam,nayajj jumatyatiyäsasa.

9UkatTecoámarkankirwarmixreyiruwsäna:Tata,rey, juchaxnayaru,awkijanutapanjuchanïpan

10Reyejjsänwa:Khititejjjumarwalsisktamjja,nayar irpapjjeta,janiwmayampsallamkt'kätamtisasa

11Ukatstiwarmixsänwa:Achikt'asipxsmawa,reyix TatitDiosamatamtpan,ukhamatwilamasinakaxjan mayamptukjapxañapataki,ukhamatwawajarjan tukjapxañapatakisasaJupastisarakïnwa:Tatitusti jakkipanjja,janiwmäñik'utasoraqerjaqoqtkanitisasa.

12Warmistisänwa:Awt'apxsmawa,sirvientamaxmä arukiwreyuywirixaruxparlañapasasaJupasti sarakïnwa:Samsasa.

13Warmistisänwa:¿KunatsaDiosanmarkapcontra ukhamamuyt'ta?Reyejjjanwalijaqjamawarsüna,reyejj jaqunukutjaqenakarojjjaniwutaparkuttʼaykiti”sasa.

14Jiwasajjjiwañasawa,oraqerwartatumampuñtatätanwa, ukaumajjjaniwmayampapthapiskaspatijanirakiw Diosaxkhitirusrespetkiti,ukampisjupaxamuyt'i, jaqunukutjaqinakarjanjupatjaqunukutañapataki

15Jichhastinayajjreyuywirijarajjsarirjutta,ucatwa nayajjajjsarayapjjetu.inasreyejjsirvientapan mayitaparjamphoqchispa

“

17Ucatstisirvientamajjsänwa:Jichhajjreyijjanarupajj sumäniwa,Diosanangelapjamawreyijjajjaski,janwalinak amuyañapa

18Ukatstireyejjwarmirojjsänwa:Janimantasimti, kuntïnayajjmayipkämaukjjasasaWarmistisänwa: Jichhaxreyixparlpansasa

19Reyejjsänwa:¿JanitJoabchachanamparapajj jumampchikäkitaqeukanaklurasa?Warmistisarakïnwa: Reytatay,jakaskirjamaxa,janiwkhitiskupiampararusa, ch'iqatuqiruskutt'kaspati,kuntixreytataxaxsiskän ukanakatxa

20Joabesclavomaxukhamarunakamuyt'ayañatakiw ukhamlurawayi,Tatituxwaliyatiñaniwa,Diosanmä

angelanyatiñaparjama,taqikunatixakauraqinutjkiuk yatiñataki.

21ReyejjJoabchacharojjsänwa:Jichhajjnayajjaka lurtwa,Absalonwaynarojjwasitatirpapjjamsasa.

22Joabchachastiajanuparaltʼasisawaltʼasisinreyir yuspäräna,Joabchachastiakhamsänwa:“Jichhüruw servirimajjyati,nayajjjumanmunañanïtajja,Tata,rey, reyejjesclavopanmayitapaphoqhataplaykojja”sasa.

23UkatstiJoabchachajjGesurmarkarsaräna,ukatsti AbsalonarJerusalénmarkarirpäna

24Reyejjsarakïnwa:“Utaparkuttʼpan,janirakajanujar uñjpan”sasaUcatstiAbsalonajjutaparuwkuttʼjjäna,janiw reyinajanuparuñjkänti.

25UcampisIsraelmarkpachanjja,janiwkhitisAbsalonjam sumauñnaqt'anïtapatjach'añchatäkänti

26Kunapachatixp'iqipch'uqt'askäna,(kunatixsapamara tukuyaruwp'iqipch'allxtayäna,ñik'utapaxwali llakkañänwa,ukatwap'iqipch'uqt'äna)

27Absalónchachanjja,kimsayoqallwawanaka,mäimill wawawnasïna,jupastiTamarsatänwa

28AbsalonajjpämarawJerusalénmarkanjakasïna, ukampisjaniwreyinajanupuñjkänti.

29UkatwaAbsalónchachajjJoabchacharjawsayäna, ukhamatreyinukarkhitañatakiUcampisjaniwjupar jak'achasiñmunkänti,payïrkutikhitasinstijaniwjutañ munkänti

30Ukatstiuywatanakaparsäna:Uñjapxam,Joab chachanyapupaxnayanyapujajak'ankiwa,ukansticebada apt'atawasarapxamninarphichhantapxamsasaUcatsti Absalonanyanapirinakapajjninanakhantapjjänwa

31UcatstiJoabchachajjsartasinAbsalónsatchachan utaparpurisajjsänwa:¿Kunatarakuywatanacamajj yapujjarojjninampnakhantayapxi?

32AbsalónchachastiJoabchacharuxsänwa:Nayax jumarkhithäma:‘Akarjutam,reyinukarkhitañamataki, akhamsasa:‘¿KunatsaGesurmarkatjutta?nayatakixwali askïnwa,jichhaxreyinajanuparuñjañmunta;Nayankuna janwalilurañasutjchiukaxa,jiwayapxitasasa

33UkatstiJoabreyixreyinukarsarasinjuparyatiyäna, Absalonarjawsayasaxreyinukarjutäna,ukatstireyin nayraqatapanuraqirqunqurt'asisawreyixAbsalonar jamp'att'äna

15JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,Absalonaxcarronaka,caballonak wakicht'äna,phisqatunkajaqinaknayraqatan t'ijtxapxañapataki.

2Absalonastiwalialwatsartasinpunkujak'ansayt'asïna, kunapachatïch'axwañarpurinkänaukaxreyinukar juchañchañatakpurinkänaukhaxa,Absalonaxjupar jawsäna,akhamsasa:¿Kawkïrmarkatïtasti?Jupasti sarakïnwa:UkauywatamaxIsraelantribupatmaynïriwa sasa

3Absalonastijuparojjsänwa:Uñjam,jumajj walikïskiwa,cheqäskaquiwaukampisjaniwkhitisreyin khitisjumarist'añapatakkhitiskiti”sasa.

4Absalonastisarakïnwa:¡Ay,nayatixakauraqin taripiritutt'ayatäristxa,taqikhititixkunajuchanïkijanukax kunajuchanïkiukaxnayarjutañapawa,nayastijupar chiqaparuñjañmunta!

5Kunapachatixmaynixjuparalt'asirjak'achasisinx amparapluqxatasinjamp'att'äna.

6UkhamatwaAbsalonaxtaqiisraelitanakarreyinukar juchañchañatakjutirinakarluräna.

7Pusitunkamaranakqhipatsti,Absalonaxreyiruxsänwa: Achikt'asipxsmawa,HebrónmarkanTatiturarsutax phuqirsarxatasasa

8SirvirimaxSiriamarkanGesurmarkanjakaskäyätukhaw mäarsüwiluräna,akhamsasa:“TatitutixJerusalénmarkar kutt'ayañatakïchixa,Tatituruwyupaychä”sasa

9Reyejjjuparojjsänwa:Sumakiwsarjjamsasa UkatstisartasinHebrónmarkaruwsaräna

10UcampisAbsalonajjIsraelantribunakaparuw uñaqerinakkhitäna,akhamsasa:“Trompetanthuqtʼir istʼapjjätaukhajja,‘AbsalonajjHebrónmarkanwareyëjje” sasa.

11AbsalonampchikastipäpatakchachanakawJerusalén markatsarapxänaucatjupanacajjjankunsyatipcänti

12Absalónchachasti,DavidanewjjtʼiripajjAhitofelsat galonitajaqeruwmarkapatjawsayäna,jupajjsacrificionak loqtaskänaukhakamaUkatukaamtäwixwali ch’amapunïnwa;Absalonampchikastijaqinakax jilxattaskakïnwa

13UcatstimäyatiyiriwDavidarpurinïna,jupajjsänwa: IsraelitanakanchuymapajjAbsalonanchuymapäquiwa sasa

14DavidaxJerusalénmarkanjupampchiksarirtaqi uywatanakaparuxsänwa:Sartapxam,jaltxapxañäni. Absalonatjaniwyaqhaxqhispipkañäniti,jank'akiw sarxapxañäni,janakatjamatjanwalinakapanukuñapataki, espadampimarkarnuwantañapataki”sasa.

15Reyinyanapirinakapastireyiruwsapxäna:Uñtapxam, uywatanakamaxkuntixreyixsiskaniuklurañatakiw wakicht'atäsipkisasa.

16UcatstireyejjtaqeutapamparknaqasawsarjjänaUcatsti reyejjtunkawarminakaruwutauñjirjaytäna,jupanakajj concubinanakäpjjänwa.

17Ukatstireyejjtaqejaqenakampchikawjayacheqan qheparapjjäna

18Taqiuywatanakapastijupajak'aruwsarapxäna.Gat markatjutirsojjtapatakajaqenakawreyinnayraqatapar sarapjjäna

19UcatreyejjItaisatgatitarojjsänwa:¿Kunatsajumajj nanakampchiksarjjta?kawkhantïjakasktamukarkutt'am, reyinjak'achasim,jumastiyaqhamarkankirjaqïtawa, yaqhamarkarapanukutjaqïtawa.

20Jumastiqharürujutkta,¿jichhürutnanakampchika saraqañamataki?Nayastikawkirutixsarktaukuñjasax kutt'anxam,ukatjilanakamarkutt'ayxam

21Itaichachastireyiruwsäna:Tatituxjakki,reyixjakki, kawkïrchiqansreyixaxjakani,jiwañansajanukax jakañansa,ukachiqansuywatamaxutjanisasa.

22UcatDavidajjItaichacharojjsänwa:Sarjjam,pasam sasaUcatstiItaisatgatitajakenacapasti,jupampchik sarirwawanacapaspasapjjaraquïnwa

23Taqimarkachirinakaxjach'atjachapxäna,taqi jaqinakastimakhatapxäna,reyistiCedrónjawir makhatarakïna,taqijaqinakastiwasarthaktuqiruw makhatapxäna

24Sadocchachampi,levitanakampichikawDiosan arust'äwipapt'asipxänaUcatstiAbiatarchachajj sarawayjjänwa,taqejaqenakajjmarkatmistuñkama

25UcatreyejjSadocchacharojjsänwa:Diosanarcap marcarapasjjam,nayatejjTatitunsumauñnaqt'anïtajja, jupawkutt'anitani,ucatstiucaucanaca,kawkhansa jakañapaucauñacht'ayarakitani.

26Jupatixakhamsaspa:“Janiwnayaxjumatkusisiñ munkti”sasauñtapxam,akanktwa,kuntixjupatakixaskïki uklurpan

27ReyejjSadocsacerdoterojjsarakïnwa:¿Janitjumajj uñjirïta?Markaruxsumakiwkutt'anxapxäta,pani yuqamampi,Ahimaazyuqamampi,Abiatarchachan Jonatányuqapampi

28Uñjapxam,nayastiwasarpampanqhipararakïwa, jumanakatnayaryatiyapxañamataki.

29SadocchachampiAbiatarampixDiosanArcapJerusalén markarkutt'ayapxäna,ukanqhiparapxäna

30UkatstiDavidaxOlivotqullupatatmakhatasinxjachäna, p'iqipch'uqt'ata,q'alakayukiwsaräna

31MaynixDavitarakhamsänwa:Ahitofelax Absalonampchikach'axwirinaktaypinkiwasasa.Ucat Davidajjsäna:Tatay,Ahitofelchachanewjjt'äwipjjajan amuyt'aquirtukuyamsasa

32DavidaxDiosaryupaychkänaukaqullupataruw purinïna,ArquitaHusaichachaxisich'iyjata,p'iqiparlaq'a apt'ata,juparkatuqiriwjutäna

33Davitaxjupanakaruxsänwa:“Jumatixnayampchika sarätaxa,nayatakixmäq'ipiwtukusma

34Jumatixmarkarkutt'asinAbsalonarsasma:“Rey,juman esclavomakïristwa”sasa.kunjämtixjichhakamaxawkiman esclavopäkayäta,ukhamarakiwjichhaxjumanesclavomäxä

35¿JanitjumaxSadoc,Abiatarsacerdotenakampchikäpkta? ukatwakuntixreyinutapatist'kätaukxa,Sadoc,Abiatar sacerdotenakaruwyatiyäta”sasa

36Jupanakampchikastipäyuqallwawapawutji,Ahimaaz Sadocyuqapampi,JonatánAbiataryuqapampi.Jupanak tuqiwtaqikuntixist'apktauknayarapayanipxäta

37DavitanHusaiamigopawukamarkarpurintäna, AbsalonastiJerusalénmarkaruwpurirakïna.

16JAQTHAPI

1Davitaxqullupatatmäjuk'apasxänaukhaxa,Mefibóset chachanZibauywatapawjuparkatuqäna,mäpäasnompi, päpatakt'ant'ampi,patakpasasch'uqimpi,patak jallupachanachunakampi,mäbotellavinompi

2ReyejjZibachacharojjsänwa:¿Ukaarunakampejj kamsañsamuntasti?Zibastisänwa:Asnonakaxreyin utapanmuyuntatäñapawa;t'ant'ampi,jallupachan achunakapampi,waynanakanmanq'añapataki;ukatsti vinompi,wasaranjanch'amanïpkiukanakax umapxañapataki

3Reyejjsänwa:¿Kawkinkispatronamanyokapajja? Zibastireyiruwsäna:Jerusalénmarkanjakaski,jupasti sänwa:“JichhüruwIsraelanutapaxawkijanreinop kutt'ayapxani”sasa

4UcatreyejjZibachacharojjsänwa:Mefibósetchachan taqeukanakapajjjumankjjewasasaZibastisänwa: Alt'atchuymampiwachikt'assma,jumanmunañanïñajataki, tata,reysasa

5DavidreyejjBahurimmarkarpurinkänaukhajja,Saúl reyinfamiliapatmächachawmistunïna,jupajjSimei satänwa,jupastiGerachachanyokapänwa

6UkatstiDavidampiru,Davidreyintaqpach yanapirinakaparqalampk'upjäna,taqijaqinakasa,ch'amani jaqinakasa,kupïxapansa,ch'iqaamparapansa jikxatasipxäna.

7UkatstiSimeichachaxakhamsasawñanqhachäna: “Mistxam,mistum,wilamasi,Belialmarkankirjaqi 8TatituxSaúlreyinutapantaqiwilapjumarkutt'ayaraktam, jupanlantiwapnaqasktaxa.TatitustiAbsalónyuqaman amparaparuwreinokatuyawayi,jumastijanwali luräwinakamankatuntatätawa,wilawartatätamlayku 9Abisaichachasti,Seruyachachanyokapajjreyiruwsäna: ¿Kunatsaakajiwatanunakajjreyijarmaldecaspa?nayajj nayaruwsarjjä,p'eqepapsusimsasa.

10Reyejjsarakïnwa:Zeruyachachanwawanaka, ¿kunatsanayajjjumanakamplurapjjsma?ukhamasti ñanqhachpan,Tatituxjuparuxsiwa:“Davitar ñanqhachapxam”sasaUkhamasti,¿khitissaspa:‘¿Kunatsa ukhamlurtaxa?

11UkatDavidaxAbisai,taqiyanapirinakaparsäna: Uñtapxam,wawaxaxnayanch'amajatmistkiukaxnayan jakañthaqhaskijanjaytanukupxpan,ñanqhachapxpan; Tatituwjuparjawst'i”sasa.

12InasTatituxt'aqhisiñanakaxuñch'ukischispa,jichhürun maldicionajatTatituxaskinakkutt'ayistaspa

13Davitampijaqinakapampithaknamsarasipkänaukhaxa, Simeichachaxqulluthiyaruwsaräna,saraskänaukhaxa, ñanqhachäna,qalanakjaquqanïna,laq'ampiwjaquqanïna 14Reyesa,jupampchikäpkänaukajaqenakampejjqarjataw sarjjapjjäna,ukanwasamarapjjarakïna

15Absalonampi,israelitanakampichika,Jerusalénmarkar puripxäna,Ahitofeljupampchika.

16DavidanamigopaHusaiarquitastiAbsalónukar purinkänaukhajja,HusaichachajjAbsalonarsänwa: “Diosajjreyirqhespiypan,Diosawreyirqhespiypan”sasa.

17AbsalonastiHusaichacharuwsäna:¿Amigamar khuyapt'ayasitamati?¿Kunatsaamigomampijansarkta?

18HusaichachastiAbsalonarsänwa:Janiwa;ukampis khitirutixTatitux,akamarkasa,taqiisraelitanakanajllipki, juparmunañajawa,jupampchikawqhipararakï

19Ukatsti,¿khitirusserviñajaxa?¿Janitwawapan nayraqatapanluqtañaxwakisispa?kunjämtixnayax awkimannayraqatapanluqtktaukhama,ukhamarakiw jumannayraqatamankäsasa.

20UcatAbsalonajjAhitofelchacharojjsänwa:Jumanak taypinewjjtʼapjjam,kunsalurapjjäjjasasa

21AhitofelastiAbsalonarsänwa:Awkiman concubinanakaparmantamTaqiisraelitanakaxist'apxaniw awkimatuñisitamxa,ukhamattaqikhitinakatixjumamp chikäpkiukanakanamparanakapaxch'amanïxani

22UkatstiAbsalonarmäcarpautapataruwuchapxäna Absalonastiawkipanconcubinanakapanukarmantäna, taqpachisraelitanakannayraqatapan.

23UkaurunakanAhitofelchachanewjjtʼapajja,mäjaqejj Diosanarunakapatjisktʼkaspaukhamänwa

17JAQTHAPI

1AhitofelastiAbsalonarsänwa:Tunkapayanwaranqa jaqinakajllt'ä,jichhaarumaxDavidararknaqañmunta

2Nayastiqarjata,janch'amaniamparanïkasinjuparpuriñ munta,axsarayarakïwanayastireyirukiwjawq'jarakï

3Taqejaqenakaruwjumanukarkuttʼayarakï,khitirutï thaqktaukajjtaqeniskuttʼankaspaukhamawa,ukhamatwa taqejaqenakajjsumankapjjani

4UkaarunakstiAbsalonampi,israelitataqejilïrinakarusa walkusisiyäna.

5UcatAbsalonajjsäna:ArcitaHusaisatchacharuw jawst'araquim,uqhamaracist'apjjarakiñänikuntïjupajj sisquiucasasa.

6HusaichachajjAbsalónukarpurinkänaukhajja,Absalón chachajjakhamsasawjuparsäna:“Ahitofelajjakham sänwa:janukhamäkchiukhaxa;jumawparlt'asma 7HusaichachastiAbsalonarsänwa:Ahitofelchachan ewjjt'apajjjaniwjichhajjwalïquitisasa.

8Husaichachajjsänwa:“Jumawawkimaru, chachanakaparuñtʼtajja,jupanakajjwalichʼamani jaqenakäpjjatapsa,chuymanakapanchuym ustʼayatäpjjatapa,kunjamtïmäosojjpampanuwijanakap lunthatkiukhama

9Jichhastimäp'iyanjanukaxyaqhachiqanimantatäxiwa. 10Khititejjch'amanïki,chuymapajjleonjamchuymapäki ukajja,qʼalchʼamaktʼaniwa,taqeisraelitanakajjyatipjjewa awkimajjwalichʼamanijaqëtapjja,jupampchikäpki ukanakajjchʼamanijaqëpjjatapjja”sasa

11Ukatwanayajjewjjtʼta,taqeisraelitanakajjjuman jakʼapantantachtʼasiñapataki,DanukhatBeerseba markakama,lamarqotajakʼankirlaqʼanakjamwaljani ukatstijumapachpawnuwasïwirsaräta”sasa

12Ukhamatwakawkhantïjupajjjikjjataskänaukacheqan juparpuriñäni,kunjamtïchʼamakajjoraqerpurkiukhama, juparqhantʼkañäni,jupatsa,jupampchikäpkiuka jaqenakatsajaniwmäsapakqheparkaniti.

13Jupatixmämarkarmantaniukhaxa,taqpach israelitanakaxukamarkarsoganakapanipxani,ukatsti jawirumaruwirpxaruwayapxä,janmäjisk'aqalasukan jikxatañkama

14Absalónchachampiisraelitanakampisapjjäna: “AquitofelchachanewjjtʼapatsipansaHusaiarquitan ewjjtʼapajjjukʼampaskiwa”sasaTatituxAhitofelchachan sumaamtäwinakapatipjañatakiwutt'ayäna,ukhamat TatituxAbsalonarjanwalinakapaniñapataki.

15UcampisHusaichachajjSadoc,Abiatar sacerdotenacarojjsänwa:AhitofelajjAbsalonampiru, Israelanjilïrinakapampejjakhamsasawewjjtʼäna.uqhäm ukatukhamiwjjtʼarakta

16Jichhastijank'akiwDavitaryatiyirkhithani:Jichha arumaxjanwasarpampanqurpachasipxamti,janukasti jank'akiwmakhatapxamReyimpi,jupampchikäpkiuka markankirinakampijanmanq'antatäñapataki”sasa.

17JonatanampiAhimaazampixEnrogeljak'an qhiparapxänaJupanakarojjjaniwmarkarjutasin uñjasipkchïntiJupanakastiDavidreyiryatiyiriwsarapxäna 18UkampismäwaynawjupanakaruñjasaxAbsalonar yatiyäna,ukampispanpachaniwjank'aksarapxäna, Bahurimmarkanmäjaqinutaparpuripxäna,patiopanmä phuch'uwutjänakawkirussarapjjäna

19Warmistiphuch'unlakaparmällawuntayäna,ukatsti t'ant'atrigoch'allt'äna.ucatucajjjaniwyatiscänti.

20Absalonanyanapirinakapaxukawarmirutarpurisax sapxarakïnwa:¿KawkinkisAhimaaz,Jonatanasa? Warmistijupanacarojjsänwa:Jupanakajjumajawir makhatatäpjjewasasaUkatthaqhasinjanjikxatasin Jerusalénmarkaruwkutt'xapxäna

21Ukatsarxapxänukaqhipatxa,phuch'utmistusaw Davitarreyiryatiyapxäna,Davidarsapxarakïnwa: Sartasim,jank'akiwumataypitmakhatapxam,Ahitofelax ukhamamuyt'ayapxätamsasa.

22UkatstiDavidampi,jupampchiksarirjaqinakampix Jordánjawirpasapxäna,alwaxjaniwkhitisJordánjawir makhatirjaqitpist'känti

23UkatstiAhitofelchachajjewjjtʼaparjanphoqatätap uñjasajja,asnoparsillatuchasïna,ukatstiutaparuwutaparu, markaparsaräna,utaparussumaptayäna,warkkatasin jiwjjäna,ukatstiawkipansepulturaparuwimtʼasïna

24UkatDavidaxMahanaimmarkarpurintänaUcat AbsalonajjJordánjawiratpasjjäna,jupampchik israelitanakampi

25AbsalónchachastiJoablantiAmasaruwejercito p'iqinchirutt'ayäna,Amasachachastimäjaqinyuqapänwa, jupastiItrasatisraelitasatänwa,jupastiNahaschachan Abigailphuchaparuwsaräna,JoabchachanZeruías taykapankullakapänwa.

26IsraelampiAbsalónampistiGalaaduraqinsayt'asipxäna 27DavitastiMahanaimmarkarpurinkänaukhajja,Sobísat chachanwawapa,RabámarkankirSobíyokapa,Lodebar markankirAmielchachanMaquiryokapa,Rogelim markankirGaleadmarkankirBarzilaisatchachanwawapa

28Camanaka,vasonaka,laq'atluratmanq'añanaka,trigo, cebada,jak'u,wañatrigo,habas,lentejas,wañach'uqi apanipxatayna

29Davitataki,jupampchikjakirjaqinakatakismisk'i, mantequilla,uwija,vacaquesomanq'apxañapänwa, jupanakaxsapxänwa:“Jaqinakaxwasaranmanq'atawtjata, qarjata,umatpharjatawjikxatasipxi”sasa.

18JAQTHAPI

1Davidaxjupampchiksarirjaqinakarjakthapisinwaranq waranqsoldadonakanp'iqinchirinakaparu,patakpatak jilïrinakaparutt'ayäna.

2UkatstiDavidaxkimsat'aqajaqiruwkhithäna,Joab chachanamparaparu,kimsïrchikataruskhithäna,Abisai yuqapampi,jupaxJoabchachanjilapänwa.Reyejj jaqenakarojjsänwa:Nayapachpawjumanakampchika sarjjäsasa

3Ucampisjakenacajjsapjjäna:Janiwsarjjätati,nanatejj t'ijtjjapjjämajja,janiwnanacarllakisipcanitijanirakiw chikatjiwatasajjllakisipkaniti,ukampisjichhajjtunka waranqajaqenakanvaloranïtawa.

4Reyejjjupanacarojjsänwa:Nayajjkuntïjumanacarojj sumamuyapktauklurarakïsasa.Reyistipunkujak'an sayt'atäskäna,taqpachjaqinakaxpatakpatakwaranq waranqmistxapxäna

5UkatstireyejjJoab,Abisai,Itaichacharuwakhamsäna: “Absalónwaynampi,nayalaykuwllampʼuchuymamp uñjapjjam”sasaUcatstireyejjAbsalonattaqe capitananakararskänaukistʼapjjänwa

6UkatstijaqinakaxIsraelmarkampnuwasiñatakiwpampar sarapxäna

7Ukanjja,Davidanesclavonakapannayraqatapanwa israelitanakajjjiwarayatäpjjäna,ukaurojjpätunkawaranqa jaqenakawwaljajaqenakarjiwayapjjäna

8Ukanuwasïwixtaqpachuraqiruwch'iqintatäna,ukaurux lawanakaxjuk'ampjaqinakaruwmanq'antapxäna, espadampimanq'antatjaqinakatsipansa

9AbsalonastiDavidanesclavonakapampjikisïnwa Absalonastimämularuwmakatasïna,ukamulastimäjach'a encinasatch'aphik'allk'uramanakmanqharuwmantäna, p'iqipastiencinasatquqatkatthapisinxa,alaxpachampiaka uraqimpichikaruwapxatäxäna.ukatstiukamulaxjupan manqhankänaukaxsarawayxänwa

10Ukuñjasajja,mäjaqewJoabchacharyatiyäna,akham sasa:“Absalonaruñjta,mäencinasatqollurwarktʼata” sasa

11Joabchachastiyatiyirijaqiruxsänwa:¡Uñt'taxa, ¿kunatsajanuraqirjawq'jkta?Nayastitunkasicloqullqi, mäcinturónchurañmunsma

12UcajaqejjJoabchacharojjsänwa:Nayajjwaranq qollqekatoqaskchiyätjja,janiwreyinyoqaparamparaj luqjjatañmunkti,nanakajjistʼapjjatajlaykuwreyejj jumarusa,Abisai,Itaichacharusa,akhamsasa: “Amuyasipxam,jankhitisAbsalónwaynar llamktʼañapataki”sasa

13Janukhamäkaspaukhajja,nayajjpachpajakañaja contrawkʼarinakluraskäyäta,kunattejjjaniwkunasreyin imantatäkiti,jumapachpawnayacontrasaytʼasisma

14Joabchachastisänwa:Janiwnayajjjumampchikäcäti sasaUkatstikimsadardonakamparaparapt'asisin Absalonanchuymaparch'allt'äna,kunapachatixjakaskäna encinaquqataypin.

15Joabchachanarmadurapapt'attunkawaynanakaw Absalonarmuyuntasinjiwarayapxäna

16Joabchachastitrompetaphust'äna,ukatstijaqinakax Israelmarkararknaqañatkutt'xapxäna,Joabchachax jaqinakarjark'aqäna

17Absalonarkatuntasinsti,mäjach'ap'iyaruw jaquntapxäna,ukatstimäjach'aqalanakuchapxäna

18Absalonajjjakkänaukhajjmäpilaraaptasin saytʼayasïna,ukapilarajjreyinqollupankiwa,jupajjakham sänwa:“Janiwnayajjmäyoqallwawajjutjkituti,sutip amtañatakejja”sasa

19UcatSadocchachanAhimaazyokapajjsänwa: Jichhajjt'ijtjjam,reyiryatiyiri,cunjämtejjTatitojj uñisirinakapatjupatvengasiwayquiucasasa

20Joabchachastisarakïnwa:Jichhürojjjaniwyatiykätati, janukastiyaqhauruwyatiyäta

21UcatstiJoabchachajjCusisatchacharuwsäna: Sarapjjamkuntïuñjktaukreyiryatiyamsasa.Cusi chachastiJoabchacharuwalt'asïna,ukatstit'ijtäna

22SadocchachanAhimaazyokapajjwasitatwaJoab chacharsäna:“Ukampisnayajjachiktʼassmawa,Cusisat chachanarknaqañajataki”sasaJoabchachastisarakïnwa: Wawaxay,¿kunatsat'ijtxa,jankunayatiyäwiutjatap uñjasa?

23Ukampist'ijtxasasaJupastisarakïnwa:T'ijtxam sasaUcatstiAhimaazchachastit'ijt'asawCusisat ch'iwirut'ijtäna.

24Davitaxpäpunkutaypinqunt'atäskänwa,uñjiristiuta pataruwmakhatasinxperqajak'ankirpunkupatxar makhatasinxa,uñkatasinxmäjaqiruwsapakt'ijtiruñjäna 25Ukuñjiristijach'atart'asisawreyiryatiyänaUcatreyejj säna:Jupasapaquiquiucajja,mäyatiyäwiwlacapanutji sasaJupastijank'akiwjutasinjak'achasïna 26Ukuñjiristiyaqhajaqiruwt'ijtiruñjäna,ukauñjirix punkuuñjiriruwjawsäna,akhamsasa:Yaqhajaqiruw sapakt'ijt'askisasaUcatreyejjsänwa:Jupasti yatiyäwiapaniraquisasa

27Ukuñjiristisänwa:Nayaxamuyta,nayrïrt'ijtäwipax SadocchachanAhimaazyokapant'ijtäwiparjamawasasa. Reyejjsänwa:Jupajjsumajaqewa,suma yatiyäwinakampiwjutisasa.

28Ahimaazastijawsasinreyiruwsäna:Taqikunas walikïskiwasasaUkatstireyinnayraqatapanoraqer qunt'asisinsäna:“TatituDiosamaxjach'añchatäpan,khititix reyixaramparapluqxatapkiukanakarkatuyatapa”sasa.

29Reyejjsänwa:¿Absalónwaynajjwalikïskiti? Ahimaazchachastisarakïnwa:Joabreyinyanapiriparu, nayarunayarukhithänaukhasti,mäjach'ach'axwäwiuñjta, ukampisjaniwyatkayätti

30Reyejjjuparojjsänwa:Jichhajja,akansaytʼasim sasaUcatstimaysaruwkuttʼjjäna,saytʼasirakïnwa

31UcatstiCusisatchachawjutänaCusichachastisänwa: Yatiyäwi,rey,Tatituxjichhüruwjumacontra sayt'asirinakatkutt'aystamsasa

32ReyejjCusisatwaynarojjsänwa:¿Absalónwaynajj walikïskiti?Cusichachastisänwa:Tatareyin uñisirinakapasa,taqikhitinakatixjumarjanwalt'ayañatak sartasipkiukanakasa,ukawaynaruñtasitäpxamsasa

33Reyejjwalpunchuymustʼayasjjäna,ukatpunku toqenkircuartoruwmakhatasinjachäna,saraskänaukhajja, akhamsasawsäna:“¡Absalónyoka,wawajja,Absalón yoka!¡Diosastinayajjjumalaykujiwirïristwa,Absalón, wawajja,wawajja!

19JAQTHAPI

1Joabchacharuxsapxarakïnwa:ReyixAbsalonat jachaski,jachaski.

2Ukauruxatipjäwipaxtaqpachjaqinakatakixllakisiñaruw tukuwayxäna,ukauruxjaqinakaxist'apxänwakunjams reyejjwawapatllakisitayna.

3Ukauruxjaqinakaxjamasatmarkaruwmantapxäna, kunjämtixjaqinakaxphinq'asisnuwasiñanjaltxasin lunthatasipxiukhama.

4Ucampisreyejjajanuparchʼuqtʼasisawreyejjjachʼat artʼäna:“¡Absalónyoka,Absalónwawa,wawa!

5Joabchachastireyinukarutaparmantasinsänwa: Jichhürojjtaqeyanapirinakamaruwpʼinqachasta, jupanakajjjichhürunakanjakañamqhespiyapjje, yoqanakamaru,imillwawanakamanjakañapsa, warminakamanjakañapsa,concubinanakamanjakañapsa qhespiyapjjta

6Uñisirinakamarmunasitama,amigonakamaruñisiña. Jichhüruwyatiytaxa,janiwjilïrinakarusa,uywatanakarusa yäqktati,jichhüruwamuyasta,Absalonatixjakaspäna, taqinisjichhürjiwapxaspänaukhaxa,jumatakixwali kusiskañawa”sasa

7Jichhastisartasim,esclavonakamarsumparlt'asim, Tatitunsutipxaruwjuramentolurta,janitixmistkätaxa, janiwjichhürarumaxjumampchikqhiparkaniti

8UkatstireyejjsartasinpunkunqontʼasïnaJupanakasti taqijaqinakaryatiyapxäna:Uñtapxam,reyixpunkun qunt'atäskiwasasaTaqijaqinakaxreyinnayraqatapar puripxäna,Israelmarkaxsapamayniwcarpapar jaltxapxäna

9TaqijaqinakaxIsraeltribunakanch'axwapxäna, sapxarakïnwa:“Reyiwuñisirinakasanamparapat qhispiyapxitu,filisteonakanamparapatqhispiyapxitu jichhastiAbsalonlaykusti,oraketjaltxatäxiwa

10Absalón,khitirutixjiwasanakapnaqañatakajlliwayktan ukaxnuwasïwinjiwatawuñjasi.Jichhasti,¿kunatsareyir kutt'ayañatakmäarujanarsupkta?

11UkatDavidreyixSadocukatAbiatarsacerdotenakaruw khitäna,akhamsasa:Judámarkanjilïrinakaparakham sapxam:“¿Kunatsaqhipaqhipareyirutaparkutt'ayapxäta? Israelanarunakapuñjasaxreyinutaparuwpurini

12Jumanakaxjilanakajäpxtawa,ch'akhanakaxa, jañchixäpxtawa

13Amasaruxsapxaraktawa:¿Janitjumaxch'akhaxat, jañchijatjutkta?Diosaxnayaruxukhamlurarakita, juk'ampi,jumatixJoabchachanutapanjannayanayraqatan ejercitop'iqinchirïkstaukhaxa.

14Judámarkankirtaqejaqenakanchuymapsaaltʼasïna,mä sapajaqenchuymapjamaUkhamatwareyinmäaru apayapjjäna:“Kuttʼanjjam,taqeyanapirinakamampi”sasa. 15UcatstireyejjJordánsatjawiraruwkuttʼjjänaJudá markaxGilgalmarkaruwpurinïna,reyimpjikisirsarañataki, reyirJordánqutairpañataki.

16SimeisatGerachachanyokapastiBenjamínsatänwa, jupastiBahurimmarkankirïnwa,jupastijankʼakiwJudá markankirinakampchikaDavidreyimpijikisiñatak saraqanïna

17Benjamínmarkankirwaranqchachanaka,Saúlreyin utapanZibauywatapampi,tunkaphisqanyuqanakapampi, pätunkauywatanakapampiJordánqutaruwreyin nayraqatapansarapxäna

18Ukatstireyinutaparirpañataki,kunjämtixjupaxamuyki uklurañatakiwmäbotemakhatataynaUcatGerachachan Simeiyokapajjreyinnayrakataparuwliwjjatäna,Jordán jawiratsarascäna.

19Ucatstireyirojjsänwa:Januywirijjajjnayarojjjan waliluratajjuchañchpanti,janirakamtasimticunatejj esclavomajjJerusalenatmistuncänucaurunjanwalilurcän ucjja,reyejjchuymaparpurt'añapataquisasa

20Sirvirimaxyatiwanayanjuchachasitaxa,ukatwanayax jichhüruxtaqiJoseanutapatnayrïrjutta,reyTatitujar katuqiri

21UcampisAbisaichachajjSeruyachachanyokapajj sänwa:¿JanitSimeichacharojjTatitunajllitapar maldectapatjiwayatäspa?

22UcatDavidajjsäna:Zeruyachachanwawanaka, ¿kunatsanayajjjumanacampejjjichhürojjnayar uñisiñataqui?¿JichhüruxkhitisIsraelmarkanjiwayatäspa?

¿JanitnayajjyatktijichhürunakanIsraelmarkanreyïtajja?

23UkatreyejjSimeichacharojjsänwa:Janiwjiwkätati sasaUcatreyejjjuramentoluräna

24SaúlchachanMefibósetyuqapaxreyimpjikisiñatakiw saraqanïna,janiwkayunakapk'achacht'askänti,janirakiw barbapsak'achachaskänti,janirakiwisinakt'axsuskänti, reyejjsarxänaukaurutpachsumankañampkutt'ankänauka urukama.

25Jerusalénmarkarreyimpjikisiñatakpurinkänaukhajja, reyejjakhamsänwa:“¿Kunatsanayampchikajansarkta, Mefibóset?”

26Jupastisarakïnwa:Tata,rey,uywatajaxsallqjawayitu, uywatamaxakhamsänwa:“Nayaxmäasnoruwsillt'itä,uka asnormuyuntasinreyinukarsarañataki”sasauywatamax ch'uqt'atawasasa

27Jupastiuywatamarojjreyijaruwjanwalinakparlayi. UcampisreyijjajjDiosanmäangelapjamawa,ucajj jumanacansumaucalurapjjamsasa

28Taqeawkijanutapajjreynayannayraqatapan jiwatakïpjjänwa.Ukhamasti,¿kunaderechonïñasnayajj jukʼampreyinarnaqasiñatakejja?

29Reyejjjuparojjsänwa:¿Kunatsajukʼampjan walinakamatparlta?Nayajjsista:JumampiZibampejj oraqejaljapjjäta”sasa

30Mefibósetreyistireyiruwsäna:Jïsa,taqekunsa apt'pan,reyijajjsumankañamputaparkutt'anchejjasasa.

31GalaadmarkankirBarzilaichachastiRogelimmarkat saraqasinreyimpchikaJordánkhurkataruwsaräna,Jordán khurkatarirpañataki

32Barzilaichachajjwalichuymanëjjänwa,pusitunka maranirakïnwa.cunalaycutejjjupajjwalijachʼajaqënwa.

33ReyejjBarzilaichacharuwsäna:Jumajjnayampchika jutam,nayampchikawJerusalénmarkarmanqʼayäma sasa.

34UcatBarzilaireyirojjsäna:¿Kunapachasnayajj jakañajajja,reyampchikaJerusalénmarkarsarañataki?

35Jichhürojjpusitunkamaranïtwa,¿kunatsaaskimpijan walïñampejjamuyaristjja?¿sirvirimaxmanq'ataxa, umt'ataxmallt'aspati?¿juk’ampiq’uchurichachanakan arupa,q’uchurwarminakanarupist’asiristxa?¿Kunatarak uywatamaxreyijatakixmäq'ipikïspasti?

36SirvirimaxreyimpchikawJordánqutatmäjuk'a sarañapa,¿kunatsareyixukhamqullqimpikutt'ayañapa?

37Sirvirimaxwasitatkutt'anpan,markajanjiwañajataki, awkijantaykajansepulturapjak'animt'atäñajataki UkampisQuimhamuywatamaruñtam;reyijampichika sarañapataki;Jumaruxkuntixjumatakixaskïkiukluram sasa

38Reyejjsarakïnwa:Kimhamchachajjnayampchikaw sarani,nayastikuntïjumatakaskïkiuklurarakï

39TaqijaqinakaxJordánqutaruwsarapxänaReyejj jak'achasisinjja,reyejjBarzilaichacharuwjamp'att'äna, bendicirakïnwaucatstijupapachpawkawkhantïjakaskäna ukacheqarkuttʼjjäna

40UkatstireyejjGilgalmarkaruwsaräna,Quimham chachastijupampchikawsaraskäna,Judámarkankirtaqe jaqenakawreyirirpjjapjjäna,ukhamarakchikat israelitanakaru.

41Ukatstiisraelitanakaxtaqpachawreyinukarjutasinreyir sapxäna:¿KunatsaJudámarkankirjilanakajaxjumar lunthatapxtam,reyimpiru,utaparuru,Davidantaqpach jaqinakapampiruJordánjawiraruirpanipxtamsti?

42Judámarkankirtaqejaqenakastiisraelitanakarsapjjäna: “Reyejjnanakampjakʼachatätaplaykojja,¿kunatsauka toqetcolerapjjta?”¿reyinqullqipampmanqʼantapxtati? ¿Janukaxkunachuräwsachuristu?

43UkatstiisraelitanakaxJudámarkankirinakarux sapxarakïnwa:Nanakaxtunkat'aqareyinutjapxitu, Davidanjumanakatsipanjuk'ampderechonïpxtwaJudá markankirinakanarunakapaxisraelitanakanarunakapat sipanjuk'ampqhurupunïnwa

20JAQTHAPI

1UkanstiBelialmarkankirmächachawutjäna,jupasti Sebasatänwa,jupastiBicrichachanwawapänwa,jupasti Benjamínsatänwa

2UkhamatsapamayniisraelitanakaxDavitanarktapat sarapxäna,BicrichachanSebayokapararkapxäna,

ukampisJudámarkankirinakaxreyipampiw chikachasipxäna,JordánmarkatJerusalénmarkakama. 3UkatDavidaxJerusalénmarkanutaparpurintänareyejj utauñjañapatakjaytawaykänaukatunkaconcubina warminakaruwirpapjjäna,ukatmanqʼayapjjarakïna, ukampisjaniwjupanakarmantaskäntiUkatsti jiwañapkamawjist'antatäpxäna,ijmawarmjamjakasipkäna 4UkatstireyejjAmasarojjsänwa:KimsaurutjjaJudá markankirjaqenakartantachtʼita,jumajjakankjjamsasa 5AmasajjJudámarkankirjaqenakartantachtʼirsaräna, ukampiskunahorasatïjuparuttʼaykänaukatsipansa jukʼamptiempowqheparäna

6UcatDavidajjAbisaichacharojjsäna:JichhajjBicri chachanSebayokapajjAbsalonatsipanjukʼampjan walinakwaluristani

7UkatstiJoabchachanjaqinakapa,quereteonaka, peletanaka,taqich'amanjaqinakawjupararknaqapxäna 8Gabaónmarkanjach'aqalajak'ankapkänukkhasti, Amasaxjupanaknayrawsaräna.Joabchachanisipax chinuntatänwa,ukatstimäespadampichint'atänwa saraskänaukkhasti,jaquqanïxänwa

9JoabchachastiAmasaruxsänwa:Jilaxa,¿k'umarakïtati?

JoabchachastiAmasaruxkupiamparapampiwbarbapat katthapïna,ukhamatjamp'att'añapataki

10UcampisAmasajjJoabchachanamparapankkänauka espadarojjjaniwistʼaskänti,ukatwaphisqhïrcostillapamp jawqʼjäna,ukatstichʼakhanakapsaoraqerwarjjatäna,janiw mayampsajawqʼjkänti.ukatstijiwxänwa.UkatwaJoab chachampiAbisaijilapampixBicrichachanSebayokapar arknaqapxäna

11Joabchachanmächachapawjupanjak'apansayt'asisin säna:KhititejjJoabchachampi,Davidanmunañapäki ukajja,Joabchachanarknaqapansarpansasa

12Amasaxjach'athaktaypinwilampwarantatäskäna.Uka jaqixtaqijaqinakansayt'atätapuñjasaxAmasaruwjach'a thakhitpamparirpsuwayxäna,ukatstimätelampiwjupar ch'allt'äna,juparjak'achasisintaqinirsayt'atätapuñjasa.

13Jach'athakhitmistxänaukhaxa,taqiniwJoabchachar arknaqapxäna,BicrichachanSebayokapararknaqañataki 14IsraelantribunakaptaypinwaAbel,Bet-Maacá,Berita markarsaräna

15UkatstiBetmaacámarkankirAbelsatchiqaruw muyuntapxäna,ukaqutathiyaruwmarkarsayt'ayapxäna, ukaqutathiyaruwsayt'äna,Joabampchikäpkänauka jaqinakaxperqaruwtukjapxäna,ukhamatt'unjañataki

16Ukatstimäyatiñanwarmiwmarkatmistüna:“Ist'apxam, ist'apxam;sam:Joabchacharuwachikt'assma:‘Akar jak'achasim,jumampparlt'añajataki’sasa.

17Jesusajjjuparjakʼachasisinjja,warmejjsänwa:“¿Jumajj Joabätati?”Jupastisarakïnwa:NayätwasasaUcatsti juparojjsänwa:Ist'amsirvientamanarunacapjjasasa Jupastisarakïnwa:Ist'twasasa.

18Ukxarustiakhamsasawsäna:Nayrapachanakax akhamsasawsapxirïna:‘Abelchacharuwewjjt'anak mayipxani’sasa

19NayastiIsraelmarkansumankañmuniri,chiqachuyman jaqinakatmaynïritwa,Israelmarkanmämarkarusa, taykaparusat'unjañmunapxtaxa,¿kunatsaTatitun herenciapmanq'antasma?

20Joabchachastisarakïnwa:¡Janwalikïpan, manq'antañatakisa,janukaxt'unjañatakisasasa

21Ukajanwalt'äwixjaniwukhamäkiti,janukastiEfraín qullunkirmäjaqiwreyiruxamparapluqxati,Bicrichachan Sebayokapawa,juparustiDavitarqhispiyarakiWarmisti Joabchacharuxsänwa:Uñtam,p'iqipaxpirqapatxaruw jaquntatänisasa.

22Ukawarmejjyatiñkankañampiwtaqejaqenakanukar saränaUkatBicrichachanSebayokapanp'iqip khuchhuqapxäna,ukatstiJoabchacharuwjaquntapxäna. Ukatstimätrompetaphust'äna,ukatsapamayniwcarpapar sarxapxänaJoabchachastiJerusalénmarkaruwreyinukar kuttʼjjäna

23JoabchachastiIsraelmarkantaqpachejercitopan p'iqinchiripänwa,BenaíasyuqapaxJoiadányuqapawa, jupastiquereteonakaru,peletanakarusp'iqinchirirakïnwa

24Adoramchachastiimpuestopagañuñjirïnwa,Ahilud chachanJosafatyokapastiqillqirirakïnwa.

25Sevachachastiqillqirirakïnwa,Sadoc,Abiatar sacerdotenakäpxarakïnwa

26JaireoIrasatchachastiDavidanpʼeqtʼiripänwa.

21JAQTHAPI

1Davidanurunakapanstikimsamarawmach'axutjäna DavidastiTatituruwjiskt'änaTatitustisarakïnwa:Saúl chachataki,wilamasipataki,Gabaonitanakarjiwayatap laykusasa

2ReyejjGabaonitanakarjawsasinsänwa:(Jichhasti Gabaonitanakaxjaniwisraelitanakatjutirinakäpkänti,jan ukastiamorreonakatqhipharkirjaqinakatjutirinakäpxänwa, israelitanakaxjupanakaruxjuramentolurapxäna,ukatSaúl reyejjisraelitanakaru,Judájaqinakarutaqichuymamp jiwayañmunäna)

3UkatwaDavitajjgabaonitanakarsäna:“¿Kunsanayajj jumanaklaykulurani?”¿Kunampiraknayastijucha pampachañchurä,ukhamatTatitunherenciap jach'añchapxañamataki?

4Gabaonitanakaxjuparuxsapxarakïnwa:JaniwSaúl chachanqullqipasa,quripasutjkaniti,janirakiwutapansa utjkanitijanirakiwnanaklaykuxkhitirusIsraelan jiwaykätatisasa.Jupastisarakïnwa:Kuntïjumanakajj sapkätaukjja,nayajjjumanaklaykulurarakïwasasa “

6Wawanakapatpaqallqujaqinakkatuyapxitani,Tatitun jupanakaruxGabaamarkaruwwarkt'apxä,Saúlreyin ajllitaparuUcatreyejjsänwa:Nayajjjupanacarchurä sasa.

7UcampisreyejjSaúlchachanJonatanyokapanMefibóset yokaparojjqhespiyänwa,DavidampiSaúlchachanYonatan yokapampiTatitunjuramentoplaycu

8UcampisreyejjAiahchachanRizpaphuchhapanpä yoqaparuwcasarasïna,jupastiSaúlchachanwawapänwa: Armoni,Mefibóset.SaúlchachanMicalphuchhapan phesqayoqanakaparuwuywatayna,jupastiAdrielchachan wawapänwa,jupastiBarzilaichachanmeholatajaqin wawapänwa

9UkatstiGabaonitanakanamparaparkatuyäna,ukatsti Tatitunnayraqatapanqullupataruwwarkt'apxäna, paqallqunistimayakiwliwxatapxäna,ukatcosecha apthapiñurunakanjiwarapxäna

10AiáchachanRizpáphuchapaxch'uqiisiaptasinqarqa patxaruwch'allt'äna,yapuapthapiñqalltatpachalaxpachat umaxjupanakarjaquntañkama

11SaúlreyinAiahwarminRizpaphuchhapajjkuntï lurawaykänaukDavitaryatiyapjjäna.

12UkatDavidaxsaräna,Saúlchachanch'akhanakapsa, Jonatányuqapanch'akhanakapsaJabes-Galaadmarkankir jaqinakatapsuwayxäna,jupanakaxBetsancallenwa lunthatapxatayna,filisteonakaxGilboamarkanSaúlar jiwayapkäna

13UkatstiSaúlchachanch'akhanakapsa,Jonatanyuqapan ch'akhanakapsaapsünawarkkatatäpkänaukanakan ch'akhanakapapthapipxäna

14Saúl,Jonatányuqapanch'akhanakapstiBenjamín uraqiruwimt'apxäna,ukaxZelasatchiqankiwa,Cis awkipansepulturaparuwimt'apxäna.Ukatukaqhepatjja, Diosajjukaoraqetakiwachiktʼasipjjäna

15FilisteonakaxIsraelmarkampwasitatnuwasipxäna Davidaxuywatanakapampchikawfilisteonakamp nuwasïna,Davidaxqarjatawuñjasïna

16Isbibenobchachastijach'ajach'ajaqinwawanakapat jutirïnwa,lanzapaxkimsapataksiclobroncepesa,machaq espadampichint'atänwa,Davitarjiwayañjamawamuyasïna 17UcampisAbisaiyokapajja,Seruyachachanyokapaw juparyanapt'äna,filisteorojjnuwjasawjiwayäna.Ucat Davidanjakenacapajjjuparjuramentolurapjjäna:Janiw mayampsananakampchiknuwasiñarsarjjätati,Israelan qhanapjanjiwarayañatakisasa.

18Ukaqhipatsti,Gobsatchiqanfilisteonakampiwasitat nuwasxapxäna,HusatitaSibecaichachastiSafsatjaqiruw jiwayäna,jupaxjach'ajaqinwawanakapatjutirïnwa.

19Gobmarkanjja,filisteonakampimänuwasïwiwutjäna, ukanjjaJareoregimchachanElhanányokapajjBelén markankirGoliatsatgatitachachanjilaparuwjiwayäna, lanzapanthujrupajjtejedoranvigaparuñtatänwa

20Gatmarkanstimänuwasïwiwutjäna,jach'ajach'ajaqiw utjäna,sapaamparapanstisuxtaamparluk'anani,sapa kayupanxsuxtakayukayunakanïnwa,pätunkapusiniukat jupaxukajach'ajaqityurirakitaynawa

21Israelmarkarjanyäqasasti,SimeachachanJonatán yokapawjuparjiwayäna,Davidanjilapa

22UkapusinixGatmarkanjach'ajaqinyuritayna,Davidan, uywatanakapanamparapampiwjiwarapxäna.

22JAQTHAPI

1DavidaxTatituruwakaq'uchunarunakarsüna,Tatitux taqiuñisirinakapanamparapatqhispiyäna,Saúlreyin amparapatsa.

2Jupastisarakïnwa:Tatituwnayanqarqaxa,ch'amaxa, qhispiyirixa;

3NayanqalajanDiosapawa;juparuwconfiyä,jupawnayan escudojja,qhespiyasiñajjanwajjrapa,jach'atorrejja, imantasiñajja,qhespiyirijja;jumawnuwasiñatqhispiyista

4NayastiTatituruwart'ä,jupastijach'añchatäñapawa, uñisirinakajatqhispiyatäxarakïwa

5Jiwañoladanakajjmuyuntkitänaukhajja,janwali jaqenakanumajalsunakapawajjsarayitu

6Infiernonllakinakapawmuyuntapxitäna;jiwañan sipitanakapawjarkʼitäna;

7LlakiskäyätukhasTatituruwart'asiyäta,Diosaxar art'asirakta,jupastitemplopatarupist'äna,arnaqasiñax ist'äna.

8Uraqixkhathatirakïnwa,khathatirakïnwa;alaxpachan cimientonakapaxkhathatt'asirakïnwa,juparcolerataplayku

9Nasapatmächhullunkhawmistunïna,lakapatninasti nakhantatänwa.

10Alaxpacharusqunqurt'asisawsaraqanïnaukatsti ch'amakawkayunakapmanqhanutjäna.

11Jupastimäquerubónlakatawt'ijtäna.

12Ukatstich'amakapabellonanakwamuyuntayäna, ch'amakaumanaka,alaxpachankirch'amakaqinayanaka

13Jupannayraqatapank'ajkirk'ajkirq'añunakawnina nakhantayasïna

14Tatitustialajjpachatq'alach'iyjata,ukatstiwalijach'a arustiaruparsüna

15Ukatstiflechanakkhithatayna,ukatstich'iqiyatayna llijullijunakjama,ukatjupanakaruxllakisiyatayna.

16Tatituntuqisitapata,nayrach'akhanakapphust'atapat lamarqutancimientonakapasuñstawayxäna

17Jupawalaxpachatkhithanitu,jupawnayarirptanitu; waljaumataypitirpsuwayitu;

18Jupawwalich'amaniuñisirijatsa,uñisirinakatsa qhispiyawayitu,jupanakaxnayatsipanwali ch'amanïpxänwa

19Janwalt'äwinuruxjark'apxituwa,ukampisTatitux nayanqhiparañajawa.

20Jupawmäjach'achiqarirpsuwayitu,nayarkusisitapat qhispiyitu

21Tatituxaskilurataxarjamawaskinakchurawayitu.

22NayajjTatitunthakinakapwaphoqhasta,janirakiw Diosajatjitheqtkti

23Taqetaripäwinakapajjnayatnayrankänwa, leyinakapatsajaniwjitheqtkayätti

24Nayastijupanayraqatanchiqaparsarnaqirïtwa,janwali luratanakajatjithiqtaraktwa.

25UkatpïTatituxchiqakankañajarjamkutt'ayarakitu nayannayraqatapanq'umachatätaxarjama

26Qhuyapt'ayasirimpixkhuyapt'ayasisma,chiqajaqimpisti chiqaparuñjata

27Q'umayänakampistiq'umajaqïtamuñacht'ayasïta; ukatstijanwalijaqinakampiwjanwalijaqituñacht'ayasïta.

28T'aqhisitjaqinakaruxqhispiyätawa,ukampisjach'a jach'atukurinakaruwuñch'ukiskta,jupanakar aynacht'ayañataki.

29Tatay,jumawnayanlamparaxaxätaxa,Tatitux ch'amakaxaruwqhant'ani

30Jumatuqiwmäejercitotaypint'ijtxa,Diosaxtuqiwmä pirqapatxarut'ijtxa

31Diosatsipansa,thakipajjjanjuchanipuniwa;Tatitun arupaxyant'atawa,taqikhitinakatixjuparatinisipki ukanakatakixmäch'ukuñjamawa

32¿KhitisDiosaxa,janukastiTatitukiw?¿Khitismä qalaxa,Diosasatsipansa?

33Diosawch'amaxaxa,ch'amaxaxa,jupawthakixaruxsum tukuyi

34Jupawkayunakajaruxch'iwikayunakaruñtattukuyi, ukatstijach'achiqanakaruwsayt'ayitu

35Jupawamparanakajaruxnuwasiñyatichi;ukhamatwa acerotluratmäarcojjamparanakajampipʼakjatäjje

36Jumarakiwnayarojjqhespiyasiñamatakescudochurita, llamp'uchuymanïtamastijach'aruwtukuyitu.

37Jumawnayankayunakajjach'aptaytaxa;ukhamat kayunakajaxjanliwxatañataki

38Nayajjuñisirinakajaruwarknaqawayta,jupanakar tukjaraktwa;ukatstijaniwmayampkuttʼankti,jupanakar tukjañkama

39Nayastijupanacarojjt'unjta,usuchjayarakta,jan sartasipjjañapataki.

40Jumawnuwasiñatakejjchʼamampichintʼasista,naya contrasaytʼirinakarojjnayaruwkatuyista.

41Jumawuñisirinakajankunkanakapchurista,uñisirinakar tukjañajataki

42Uñch'ukipxäna,ukampisjaniwkhitisqhispiyirisutjkänti; Tatituruwuñt'ayapxäna,ukampisjupaxjaniwjupanakar jayskänti

43Uraqpachanlaqʼaruñtatjiskʼajawqʼjayäta,callelaqʼar uñtatchʼalltʼayäta,ukatyaqhamarkanakaruwjawqʼjayäta 44Jumarakiwmarkajanch'axwawinakapatqhispiyista,jan uñt'atmarkanakaxnayaruwyupaychapxita.

45Yaqhamarkankirinakaxnayaruwkatuyasipxani,ist'asax nayaruwist'apxitu

46Januñt'atjaqinakaxchhaqtxapxaniwa,jak'a chiqanakapatstiaxsarapxarakiniwa

47Tatituxjakaskiwa;ukatbendicitäpannayanqalajaxa; QhispiyasiñqarqanDiosapaxjach'araptatäpan.

48Diosawnayarmutuyaskitu,nayanapnaqataxmarkar aynacht'ayitu

49Ukawuñisirinakajatirpsuwayitu,nayarsaykatapkitu ukanakatsipansa,jumawnayarjach'araptasta

50UkatwanayajjTatay,yaqhamarkanakataypin yuspäräma,sutimarjach'añchañatakiwq'ochurakï.

51Jupajjreyipanqhespiyasiñtorrepawa,ajllitanakaparu, Davidaru,wawanakaparwiñayatakkhuyapt'ayasi

23JAQTHAPI

1JichhastiDavidanqhipqhipaarunakapawa.Isaíchachan Davidyuqapajjsänwa,jupastisänwa:“Jacobchachan Diosapanajllitapa,Israelansumasalmoqillqirinakapa, jachʼapatatsartatjaqejja”sasa.

2TatitunAjayupaxnaytuqiwparli,arupastilaxraxan utjarakïnwa

3IsraelanDiosapajjsänwa:“IsraelanQalapajjakham situwa:“Khititejjjaqenakjjarapnaqkiukajjcheqapar sarnaqañapawa,Diosarajjsarasawapnaqañapa”sasa

4Jupajjalwajjqhanäniwa,Intijalsunjja,mäalwajjjan qenayanakanïniwakunjamtïjalluqhipatqhanqhantʼasax uraqitmisturllampʼuchʼuxñaquqanakaxmistuukhama 5UtaxaxjanisDiosatakixukhamäkchixa;ucampisjupajj nayampmäwiñayarust'äwilurquitu,taqekunansuma wakicht'ata,cheqpacharust'äwi,ucawnayarojjtaqe qhespiyasiñajjajja,taqemunañajjasa,janisjiltayquituukasa. 6UkampisBelialchachanwawanakapaxtaqiniw ch'aphinakjamawtukupxani,janiwamparampi katjatäkaspati

7Ukampiskhititixllamkt'kaniukaxhierrompi,lanza thujrumpiwmuyuntatäñapaukatstiukapachpachiqan ninampiwq'alphichhantatuñjasipxani.

8Davitanjilïrinakapansutinakapaxakanakawa:Tacmonita jaqiwqunt'atäskäna,jupawcapitananaktaypinp'iqinchirïna ukhamarakiwAdinoeznitajaqixllätunkpataklanzap apthapïna,jupanakaruxmäkutinjiwayatayna

9Jupatqhipatsti,DodoAhohitachachanEleazaryuqapaw utjäna,jupaxDavitampchikakimsach'amanjaqinakat maynïriwa,jupanakaxnuwasiñataktantachasipkänauka filisteonakarjanwalt'ayapxäna,ukatisraelitanakax sarxapxänwa

10Jupastisartasinxfilisteonakaruwnuwjäna,amparapamp qarjañkama,amparapastiespadampich'amakt'añkama. Ucatstijakenacajjq'añuchañaquiquiwjupar arknaqapjjaraquïna.

11JupatqhipatstiSamásatchachawutjäna,jupastiHarari markankirAgeechachanwawapänwaFilisteonakaxmä tamaruwtantachasipxäna,ukanstimäuraqiwlentejampi phuqhantatänwa.

12Ucampisjupajjoraqtaypinsayt'asisinarjjatasin filisteonacaruwjiwarayäna

13KimsatunkajilïrinakatxakimsaxsaraqasinxDavidan ukarsarapxäna,cosechaapthapiñhorasastiAdulam p'iyaruwpuripxäna.

14UkapachastiDavidaxmäch'usawjankänwa, filisteonakanejercitopasBelénmarkankarakïna

15Davitastiwalmunäna,sarakïnwa:¡MaynixBelén markanpunkujak'ankirphuch'uumaumañchuritaspa!

16Ukakimsach'amanijaqinakaxfilisteonakanejercitop t'unjapxäna,ukatBelénmarkanpunkujak'ankirphuch'ut umaapsupxäna,ukatDavidarapanipxäna,ukampisjaniw umañmunkänti,janukastiTatituruwwarxatäna

17Jupastisarakïnwa:Tatay,nayatjayarst'am,nayajj ukhamlurañajajja,¿janitakajjjakañapapt'asirjaqenakan wilapäki?ukatwajanumañmunkäntiUkanakkimsa ch'amanjaqinakaxlurapxäna.

18Abisai,Joabchachanjilapasti,Zeruíaschachan yokapasti,jupawkimsataypinp'iqinchirïnaUkatstikimsa patakaruwlanzapapthapïna,ukatstikimsapatakaruw jupanakarjiwayäna

19¿Janitkimsatsipansajukʼampjachʼañchatäpachäna? ucatwajupajjjupancapitanapänjja,ucampisjaniwnayrïr kimsacapitanacarojjpurcänti

20JoiadánchachanBenaíasyuqapaxCabzeelmarkankir mäch'amanjaqinwawapänwa,jupaxwaljaluräwinak luratayna,Moabmarkankirpäleonanakaruñtatjaqiruw jiwayäna

21Ukatstimäegipciosumajaqiruwjiwayäna,uka egipciostimälanzaapt'atawjikxatasïnaUcampismä thujruapt'atawJesusanukarsaraqasinegipciojaqin amparapatlanzaapsüna,lanzapampiwjiwayäna.

22Benaíaschachasti,Joiadánchachanwawapawa,jupasti kimsach'amanjaqinaktaypinsutipuñt'ayäna

23Jupajjkimsatunkatsipansajukʼampjachʼañchatäjjänwa, ukampisjaniwnayrïrkimsatsipansajukʼamp jachʼañchatäkäntiUcatDavidajjguardianakapanpʼeqtʼirip uttʼayäna.

24JoabchachanAsaeljilapajjkimsatunkajaqenakat maynïrïnwa.BelénmarkankirDodochachanElhanán yokapa

25SamáHarodita,ElicaHarodita, 26PaltioHelez,IrasatIquestecoíchachanyokapa

27AnetotamarkankirAbiezer,HusamarkankirMebunaí, 28ZalmónAhohita,Maharainetofata

29HelebchachastiBaanachachanwawapänwa,jupasti netofatajaqïnwa,Itaisatchachasti,jupastiRibaichachan yokapänwa,jupastiGabaasatänwa,jupastiBenjamíntribut jutirïnwa.

30Benaías,Piratonita,Hidai,Gaasjawirankirjaqi

31Abialbónarbatita,AzmavetBarhumita

32SaalbonmarkankirEliahba,Jasénchachan wawanakapatJonatana

33HararimarkankirSamá,HararimarkankirSarar chachanAhiamyokapa.

34ElifeletsatchachastiAhasbaichachanyokapänwa, jupastiMaacatchachanyokapänwa,Eliamsatänwa,jupasti Ahitofelsatgalonitajaqenyoqapänwa.

35HezraiCarmelita,PaaraiArbita

36SobámarkankirNatánchachanIgalyokapänwa,jupasti GaditaBanisatänwa.

37Zelecamonita,NaharaiBeerotita,Joabchachan armadurapapt'iri

38IramäItrita,GarebmäItrita, 39Uríashitita:kimsatunkapaqallquni

24JAQTHAPI

1UkatstiTatituxwasitatIsraelmarkaruxwalpun colerasïna,ukatDavidaruxakhamsañapatakiw ch'amañchäna:“Israel,Judámarkarjakthapiyapxam”sasa 2ReyejjjupampchikäskänaukaejercitopʼeqtʼiriJoab chacharuwsäna:“Israelantaqpachtribunakaparsaram, DanukhatBeersebamarkakama,ukatjakthapim,ukhamat jaqenakanjakhüwipayatiñajataki”sasa.

3Joabchachastireyiruwsäna:JichhaxTatitDiosamax patakpatakjaqinakaryapxati,reyinnayranakapas uñjañapataki,ukampis¿kunatsareyixaxukatuqit kusispacha?

4ReyinarunakapajjJoabchacharu,ejercitonakan jilïrinakaparusatipjäna.UkatstiJoabchachampi, ejercitopanjilïrinakapampixreyinnayraqatapatmistupxäna, Israelanjaqinakarjakt'añataki

5Jordánjawiratmakhatasinxa,Aroersatchiqanwa saytʼasipxäna,ukamarkaxGadjawirtaypinkiwa,Jazersat chiqaru

6UkatstiGalaadmarkaru,Tatimhodsiuraqiruwpuripxäna. ukatstiDanjaánmarkarpuripxäna,niyaSidónmarkaruw puripxäna

7UkatstiTiromarkanch'amanch'amaparupuripxäna, heveonakan,cananeonakanmarkanakaparu

8Uraqpachansarasinsti,llätunkphaxsipätunkaurunak tukuyatatwJerusalénmarkarpuripxäna.

9Joabchachastireyinjakhüwipchuräna,Israelanstillätunk patakwaranqach'amanjaqinakawutjäna,jupanakax espadaapt'asipxäna.Judáuraqinjakirinakaxphisqapatak waranqajaqinakäpxänwa

10JaqenakjaktʼasajjDavidanchuymapajjwalpunchuym ustʼayasïna.UcatDavidajjTatiturojjsäna:Nayajj walpunjuchalurta,jichhastiTatay,yanapirimanjuchap apanukum.Nayajjwalijanamuytʼasisawlurta”sasa.

11Davitaxalwatsartaskänaukhaxa,TatitunarupaxGad profetaruwpurinïna,jupaxDavidanuñjiripänwa

12Davitarsarasinsapxam:Tatituxakhamsiwa:“Kimsa yänakluqtasma;Jupanakatmaynïrajllisim,nayajjjumar lurañajatakisasa

13UcatGadchachajjDavitarjakʼachasisinjuparojjsäna: ¿Paqallqmaramach'ajjjumarorakemanutjani? ¿Uñisirinakamararknaqapkätamukhatkimsaphaxs jaltxapxäta?¿Kimsaurujanwaliusuxuraqimanutjani? jichhaxewxt'apxam,khithankituukaruwkunajaysäwis kutt'ayäukuñjapxamsasa

14UcatDavidajjGadchacharojjsäna:Nayajjwali t'aqhesiyatawuñjastaJupankhuyapayasiñapaxwali jach'awa,janirakiwjaqinamparaparjalt'kitutisasa

15UkatstiTatituxisraelitanakaruxalwatpachmäusu apayanïna,ukatpaqallqtunkawaranqajaqinakawDan markatBeersebamarkarjiwarapxäna

16AngelaxJerusalénmarkart'unjañatakamparap luqxatäna,Tatituxjanwaliluratapatarrepentisisawmarkar t'unjirangelaruxsäna:Walikiwa,jichhaxamparamampi qhiparxamsasaTatitunangelapaxAraunajebuseojaqin trigojak'ankänwa.

17UkxarustiDavidaxTatituruwparläna,ukaangelaruw jaqinakarnuwjayiriruñjasaxsäna:Uñtapxam, juchachasta,janwalinaklurta,ukampisakaovejanakax, ¿kunsalurapxäna?amparamajjnayacontra,awkijanutap contrasayt'pan”sasa.

18UkauruxGadchachaxDavitanukarpurisinxsänwa: Tatiturmakhatasim,mäaltarTatitursayt'ayañamawa, Araunajebuseojaqintrigoparusasa.

19DavitaxGadchachanarsutaparjamaxTatitun arsutaparjamawsarawayxäna

20UkatAraunaxuñch'ukiskäna,reyimpiru, uywatanakapampiruwjuparjak'achasisinuñjäna

21Araunastisarakïnwa:¿KunatarakTatituxreyix uywataparjuti?UcatDavidajjsäna:Jumantrillañuta altar,Tatiturmäaltarlurayañataqui,uqhamaracjanucasti jakenacanjanwalt'äwipapanukuñataquisasa

22AraunaxDavitarsänwa:Reytataxaxkunatïjupatakix askïkiukapthapisinwaxt'pan

23TaqiukanakxaAraunareyjamawreyirchuräna Araunaxreyiruxsänwa:TatituDiosamaxkatuqtam sasa

24ReyejjAraunawarmirojjsänwa:Janiwa!ukampis nayastijumatmächanimpiwalaskä,janirakiwTatit Diosaxarnakt'ayatwaxt'anakluqtaskäti,kunatïnayatakjan walïkituukanakatxaUkatwaDavitajjtrillañuta, vacanakjjaphesqatunkasicloqollqempialasïna.

25DavidaxTatitutakiwmäaltarluratayna,nakt'ayat waxt'anaka,sumankthapiñwaxt'anakaUkhamawTatitux ukauraqitachikt'asipxäna,ukausuxIsraelmarkat jark'aqatäxänwa