Aymara - The Book of 2nd Chronicles

2Crónicassatlibro

1JAQTHAPI

1DavidanSalomónyuqapaxreinopan ch'amañcht'atäxänwa,TatitDiosapaxjupampchikawjupar jach'añchäna

2UkatstiSalomonaxtaqpachIsraelmarkaruwparläna, waranqwaranqa,patakpatakjilïrinakaru,taripirinakaru, Israelmarkantaqigobernadoranakaru,awkinakan jilïrinakaparu.

3UkatstiSalomonasa,taqpachcongregacionankirinakasa, Gabaónsatcheqankirjachʼacheqaruwsarjjapjjäna UkanstiDiosanTatitumpJikisiñCarpawutjäna,Tatitun luqtiripaMoisesaxwasaranluratayna

4UcampisDavidajjKiriat-jearimmarkatDiosanarcapjja, kawkirutïDavidajjwakichtʼaskänaukacheqaruwapasjjäna, Jerusalénmarkanmäcarpasaytʼayäna

5UrichachanBezaleelyokapa,Hurchachanyokapajj broncetlurataltarapjja,Tatituncarpanayraqataparuw uchasïna

6SalomonastiTatitunnayraqatapanbroncetlurataltarar makhatatayna,ukaaltaraxTatitumpJikisiñCarpa jak'ankänwa

7UkaarumastiDiosaxSalomonaruwuñstäna,ukatsti sänwa:Mayt'asimkuntixnayaxchurkämasasa.

8UcatSalomonajjDiosarojjsänwa:JumawDavid awquijjarojjwalkhuyaptʼayastajja,jupalantinayaruw reyïñatakuttʼayastasasa.

9JichhastiDiosTatay,Davidawkijararsutamax ch'amanchatäpan,jumawnayaruxakauraqinlaq'aruñtat waljamarkarreyirutt'ayista.

10Jichhastiyatiñkankañampi,yatiñampichurita,ukhamat akamarkannayraqataparmistuñajataki,khitisaka markamarjuchañchaspa?

11DiosastiSalomonaruxsänwa:Ukaxchuymaman utjataplayku,janiwqamirkankañsa,qamirkankañsa, jach'añchäwisa,uñisirinakamanjakañapsamayisktati, janirakiwjayajakañmayisktatiJanukasti,jumapachpaw yatiñkankañampyatiñkankañampimayisma,ukhamat markajartaripañataki,khitinakarutixreyjamutt'ayksma ukaru

12Yatiñkankañampi,yatiñampixchuratawa;Nayasti qamirkankañanaka,qamirkankañanaka,jach'añchäwi churapxäma,kunjämtixjankhitireyinakaxjumatnayrax jikxatapkataynati,janirakiwjumatqhiparuxutjkaniti”sasa.

13UkatstiSalomonaxGabaónchiqankirjach'achiqaruw Jerusalénmarkarpurinïna,TatitumpJikisiñCarpa nayraqatatsti,Israelmarkaruwapnaqäna.

14UkatstiSalomonaxcarronaka,caballotsarirsoldadonak apthapisïna,waranqapusipatakcarronakampi,tunkapayan waranqacaballeronakampi,carronakuchañmarkanakaru, Jerusalénmarkanreyampchika

15ReyejjJerusalénmarkanjja,qollqempiqorimpiwwalja qalanakjamluräna,cedroqoqanakaswaljasicomorsat qoqanakjamawlurarakïna

16SalomonaxEgiptomarkatcaballonakapanipxayäna, linotlurathilonaksa,reyinaljirinakapaxlinotlurathilonak mächanimpiwkatuqapxäna

17UkatstiEgiptomarkatmäcarroapthapïna,sojjtapatak sicloqollqe,mäcaballostipatakphesqatunkaqollqempi.

2JAQTHAPI

1SalomonastiTatitunsutipatakimäutalurañamtäna, reinopatakismäutalurañamtäna

2Salomonaxpaqallqtunkawaranqajaqiruwq'ipinak apthapipxañapatakyatiyäna,paqallqtunkawaranqa jaqiruwqullunkhuchhuqapxañapataki,kimsawaranqa suxtapatakjaqinakaruñjapxañapataki.

3UkatSalomonaxTiromarkankirHuramreyiruwkhitäna, akhamsasa:“KunjämtixDavidawkixaruxlurktaxa,cedro lawanaksajuparmäutalurañapatakkhithtaxa, ukhamarakiwnayampixlurapxäta”sasa

4NayastiTatituDiosaxansutiparumäutaluraskta,jupar luqtañataki,jupannayraqatapanmuxsaincienso naktayañataki,sapakutiuñacht'ayañatakt'ant'a naktayañataki,alwajayp'u,nakt'ayatsacrificionakataki, sábadouruna,machaqphaxsinakan,TatitDiosasanjach'a phunchhäwinakapatakiIsraelmarkatakixwiñayatakmä ordenawa

5Nayanluratutaxjach'awa,Diosasaxtaqidiosanakat sipanjach'awa

6Ukampis¿khitismäutaluraspa,alaxpachampi, alaxpachampijankatxaruñapataki?Uqhamasti,¿khitirak nayasti,juparmäutalurañajataki,janukastinayraqatapan sacrificionakhantayañakiwwakisispa?

7Jichhajjmäkʼarijaqeruwkhitanita,jupajjqori,qollqe, bronce,hierro,morado,carmesí,azulisimpitrabajiñapataki, jupajjJudámarkansa,Jerusalénmarkannayampchikäpki ukakʼarijaqenakampchikasepulturaryatjjatañapawa, jupanakaruwDavidawkijajjyanaptʼäna

8Líbanomarkatcedroquqanaka,abetoquqanaka,algum quqanakapayanipxitaucatnayanesclavonakajajjjumamp chikäpjjaniwa

9Nayatakixwaljalawanakwakichapxita,kawkïrutatix nayataklurañmunktaukaxwalimuspharkañjach'äniwa. 10Ukatsti,lawakhuchhurinakluqtirinakaruxpätunka waranqat'ant'atrigo,pätunkawaranqacebada,pätunka waranqabañadovino,pätunkawaranqaaceiteaceite churarakï

11TiromarkankirHuramreyistiSalomonaruwmäqillqat apayanïna:“Tatituwmarkaparmunasitaplayku,jumaruw reyirutt'aysma”sasa

12Huramchachastisarakïnwa:IsraelanTatitDiosaparu jach'añchatäpan,jupawalaxpachampiakapachampi luratayna,jupawDavidreyiruxmäyatiñanyuqapchuri, waliamuyumpi,Tatitutakimäutalurañapataki, reinopatakismäutalurañapataki

13JichhastiHuramawkijanmäk'arich'ikhijaqiruw khitanta,amuyt'asirjaqi.

14Danchachanphuchanakapatmäwarminwawapa, awkipajjTiromarkankirïnwa,jupajjqori,qollqe,bronce, hierro,qala,lawa,morado,azul,lino,sumalino,carmesí isimpiwtrabajirïnauqhamarackunaymanq'añunak imt'añataki,kunaamtanakatixjuparluratäkaniuk yatiñataki,k'arijaqinakamampi,DavidawkimaxTatitun ch'ikhijaqinakapampisasa

15Ukhamasti,trigo,cebada,aceite,vino,Tatitux arsuwaykiukanakxa,uywatanakaparkhitpan.

16Líbanomarkatlawanakkhuchhurapjjä,kunatïjumatak munaskiukhamaJumastiJerusalénmarkaruwapäta”sasa 17SalomonastiIsraelmarkanjakapkänaukayaqha markankirinakaruwjakthapiyäna,kunjämtixDavid

awkipaxjakthapiwaykänukhamarjamaukatstipataka phisqatunkawaranqakimsawaranqasuxtapatakaniw jikxatasipxäna

18Jupanakatpaqallqtunkawaranqaqʼipinak aptʼasiñapataki,paqallqtunkawaranqajaqenakaruwqollun khuchhuriñatakuttʼayäna,ukatkimsawaranqasojjta patakauñjirinakaruwjaqenakarmätrabajo churapjjañapatakuttʼayäna.

3JAQTHAPI

1UkatSalomonaxJerusalénmarkanMoriaqullunTatitun utaplurañqalltäna,kawkhantïTatituxDavidawkipar uñstkänaukachiqana,kawkïrchiqatixDavidaxOrnán jebuseojaqintrillañutapanwakicht'katayna

2Ukatstipayïrphaxsinpayïrurupanwautalurañqalltäna, ukaxpusimaraapnaqañqalltäna

3JichhastiSalomonaruxDiosanutaplurañapatakiw yatichäna.Nayrïrtuputqhepürojjpaqallqtunkametronak largorojjpätunkametronakänwa

4Utanayräxankirverandapasti,utananchopäkaspas ukhamänwa,pätunkametroalturani,alturapaxpatakpä tunkametronïnwa

5Jach'autastiabetoquqampiwuchasïna,ukaquqarux sumaqurimpiwucharakïna,ukatstipalmeranakampi, cadenanakampiwucharakïna

6Ukautaruxsumak'achacht'atsumaqalanakampi k'achacht'äna,quristiParvaimmarkanquripawa.

7Uta,viganaka,postenaka,pirqanakapa,punkunakapasa qurimpiwllawuntänauqhamaracperqanakanjja, querubinessatqilqatanakawutjäna.

8Ukatstiqullanutalurarakïna,ukautaxpätunkametro ukch'aanchoruwtukurakïna,anchopaxpätunkametro ukch'arakiwa.

9UkaclavonakaxphisqatunkasicloquripesaUcatstipata utanacarojjqorimpiwlip'katayäna

10Qullanutanjja,päquerubínsatanimalaruwidolonak luratayna,ukatstiqurimpiwllawuntayäna

11Querubinonakanch'iwipajjpätunkametronak largorojjänwa,mäquerubínchachanchʼiwipajjphesqa metroukchʼänwa,utapirqakama,maynïrchʼiwipasti phesqametroukchʼarakiwa,maynïrquerubinchʼiwipar puriñkama.

12Mayniquerubinchachanmäch'iwipajjphisqa metronïnwa,utapirqakama,maynïrch'iwipastiphesqa metroukch'arakiwa,mayniquerubinch'iwipampi mayachata

13Ukaquerubinonakanch'iwipaxpätunkametroukch'a jach'aruwliwxatasïna,kayunakapassayt'atäpxänwa, ajanunakapasmanqharuñtatänwa

14Ukavelostich'uxña,morado,wila,wila,lino,sumalinot luratänwa,ukatstiquerubinesukanakawlurarakïna.

15Utanayraqatanstikimsatunkaphisqanmetroalturanipä pilaranaklurarakïna,sapapatakatstiphisqametronïnwa

16Ukatsticadenanaklurarakïna,kunjamtïoraculonsiski ukhama,ukatstipilaranakanp'iqinakaparuwucharakïna Patakgranadanaklurarakïna,ukatsticadenanakar ucharakïna

17Ukatstitemplonayraqatanpilaranakapsayt'ayäna, maynixkupituqiru,maynirusch'iqatuqiru.ukatstikupi toqenkirjaqerojjJaquínsasawsutichäna,chʼeqatoqenkir jaqerojjBoazsasawsuticharakïna

4JAQTHAPI

1Ukatstibroncetluratmäaltarlurarakïna,ukaaltar largorojjpätunkametronakänwa,anchorojjpätunka metronakänwa,alturarustitunkametronakänwa.

2Ukatstimälamarqotalurarakïna,ukaqotajjtunka metronakänwa,ukaqotajjmuyuñapänwa,ukaqotasti phesqametroalturanirakïnwa.Kimsatunkametronimä chiqawmuyuntäna

3Ukamanqhanstivacanakaruñtasitawutjäna,uka vacanakajjmämetromuyuntapjjänwa,tunkamämetro ukchʼalamarqotaruwmuyuntapjjarakïnaPäfila vacanakawjaquntatäna,kunapachatïjaquntatäxänukhaxa.

4Tunkapayanvacapatxaruwsayt'atäna,kimsaxalaytuqir uñtata,kimsaxintijalanttuqiruñtata,kimsaxaynachtuqir uñtata,kimsastiintijalsutuqiruñtata.

5Ukathiyapastimäamparanchorakïnwa,thiyapastimä copalaphiruñtatänwa,liriopanqaranakampiukatstikimsa waranqabañoskatuqarakïna.

6Ukatstitunkat'ant'anaklurarakïna,phisqhastich'iqa amparaparuwucharakïna,phisqastich'iqaamparaparuw ucharakïna.Ucampislamarqotajjsacerdotenakan jariqatäñapänwa

7Ukatstitunkacandelabronakquritluratänwa, uñnaqaparjama,ukatstitemploruwucharakïna,phisqax kupituqiru,phisqastich'iqatuqiru

8Ukatstitunkamesanaklurarakïna,ukatstitemploruw ucharakïna,phisqhastikupitoqeru,phisqastichʼeqatoqeru. Ukatstiqurimpipatakbasonlurarakïna

9Ukatstisacerdotenakanpatiopa,jach'apatio,patio punkunaklurarakïna,punkunakapstibroncempiw ch'uqt'arakïna

10Ukatstilamarqotajjintijalsutoqenkirkupitoqeruw uchatäna,aynachtoqeru.

11UcatstiHuramchachajjmanq'añanaka,palanaka, lup'inakalurayänaUcatstiHuramchachajjSalomónreyin Diosanutapataklurañapäkänauktukuyjjäna.

12Mäarunxa,päpilaranaka,p'iyanaka,päpilaranakan p'iqipch'uqt'atp'iqich'uqt'añanaka,ukatpäcoronanakax pilaranakanp'iqipch'uqt'añataki.

13Ukapäcoronanjjapusipatakgranadanakawutjäna sapacoronapatxaruwpäfilagranadanakuchapxäna, pilaranakanpäcapitulonakaparimt'añataki.

14Jupastit'ant'anaklurarakïna,q'añunakpatxaruw jawq'anaklurarakïna

15Mäquta,tunkapayanvacanakmanqhanxa.

16UkatstiHuramawkipawSalomónreyiruxk'ajkir broncetluratmanq'añanaka,palanaka,aychach'ankhanaka, taqiyänakaplurarakïna

17Jordánpamparuwreyejjjupanakarjaqontäna,Sucot ukatZeredatasatcheqanlaqʼaoraqeru

18UkhamawSalomonaxtaqiukavasonakwaljaluratayna, broncenpesajepaxjaniwyatiskänti

19SalomonaxtaqikunatixDiosanutapanutjkänaukanak luräna,qurialtar,uñacht'ayañt'ant'auchatmesanaka

20Ukatsticandelabronakqhant'ayañatak lamparanakapampi,k'umaraquritluratk'ajkirk'ajkir nakhantayañataki

21Panqaranakasa,lamparanakasa,pinzanakasa,qurit luratänwa,ukasumaqurimpi.

22Q'umaquritluratq'añunaka,cucharanaka,cucharanaka, inciensoq'añunaka,utarmantañpunkunaka,Qullan

chiqarumantañpunkunaka,templonutapunkunakapas quritluratänwa.

5JAQTHAPI

1UkhamawSalomonaxTatitunutapataklurkänaukax tukuyxänaqullqi,quri,taqiyänaka,Diosanutapan yänakaptaypinuchasïna.

2UkatstiSalomonaxIsraelmarkanjilïrinakapampi,taqi tribunp'iqinchirinakapampi,Israelannayraawkinakapan jilïrinakapampi,Jerusalénmarkartantacht'äna,Tatitun arust'äwiarcapDavidanmarkatapaniñataki,ukamarkax Siónsatawa.

3Ukatwataqpachisraelitanakaxreyinukar tantachasipxäna,ukaxpaqallqphaxsiphuqhaskänauka jach'aphunchhäwinxa.

4Israelantaqejilïrinakapawjutapjjänaucatlevitanakajj arcaapthapïna

5Ukxarustisacerdotenakampi,levitanakampixarca, TatitumpJikisiñCarpa,Tabernáculoukanutjkänauka qullanyänakaapt'asipxäna

6Salomónreyimpi,arcanayraqatantantachasipkänauka israelitanakampi,ovejanaka,vacanaksacrificio loqtapjjarakïna,ukavacanakajjjaniwyatiyañjamäkänti, janirakiwjaktʼañjamäkänti.

7SacerdotenakaxTatitunarust'äwiarcaputapar apanipxäna,utanoraculoparu,QullanQullanchiqaru, querubinanakaxch'iwinakapmanqhankiwa.

8Querubinanakaxch'iwipampiwarcapatxarliwxatapxäna, ukatquerubinanakaxarcampiru,thujrunakampiimt'apxäna

9Ukatstiarcanthujrunakapapsusipxäna,ukathujrunakan muyunakapxaarcanayraqatanuñstañapatakiukampis janiwjanuñjatäpkäntiUkatjichhürkamawukanutji

10Arcanjjajaniwkunasutjkänti,MoisesajjHorebsat cheqanuchapkänaukapätablanakakiwutjäna

11Sacerdotenakaxqullanchiqatmistxapxänukkhaxa,taqi sacerdotenakaxqullanäxapxänwa,ukampisjaniw ukapachaxsuyt'apkänti

12Ukatstilevitanakaxq'uchunakäpxänwa,taqiniwAsaf, Hemán,Jedutún,yuqanakapampi,jilanakapampi,janq'u linoisimpiisthapt'ata,platillonakampi,sawutanakampi, arpanakampi,altarintijalsutuqinsayt'atäsipkäna, jupanakampchikastipatakpätunkasacerdotenakaw trompetanakphust'asipkäna

13Trompetaphustʼirinakasa,qʼochurinakasmäsapak istʼasipjjäna,ukhamatTatiturjachʼañchasa,yuspärañataki. Jupanakastitrompetanakampi,platillonakampi,tocañ phust'äwinakampi,jach'atjach'atarsüna,Tatitur jach'añchasa:“Jupaxsumajaqiwa;Jupan khuyapayasiñapaxwiñayatakiwutjani,ukapachawutax qinayampphuqhantatuñjasïna,Tatitunutapa

14Ukhamatsacerdotenakaxqinaylaykuxjaniw sayt'asipkänti,Tatitunjach'akankañapawDiosanutapar phuqhantäna

6JAQTHAPI

1UcatSalomonajjsänwa:Tatitojjsiwa,nayajj ch'amakanjacañmuntasasa

2Ucampisnayajjjumatakejjmäutaluraractwa,wiñay jakañamataki

3Ukatstireyejjajanupkuttʼasawtaqeisraelitanakar bendicïna.

4Jupastisarakïnwa:IsraelanTatitDiosaparu jach'añchatäpan,jupastiamparapampiwkuntixDavid awkixaruxsiskataynaukphuqawayi.

5Egiptomarkatmarkajarirpkäyätaukaurutaksarojja, janiwmämarkaajllktiIsraeltribunakatjjamäuta lurañatakejja,ukhamatsutijajjukanutjañapa.janirakiw khitirusajllktiIsraelmarkajjanjilïripata

6UcampisnayajjJerusalenaruwajllta,sutijjajjukan utjañapataquiDavidarusajllisiyätwaIsraelmarkajjan jilïripata

7DavidawkixaxIsraelanTatitDiosapansutipatakmäuta lurañawchuymapanutjäna

8UcampisTatituxDavidawkijaruxsänwa:Nayan sutixarutalurañaxchuymamatakixwaliaskiwa.

9Ucampisjaniwutalurapkätati;ukampiskawkïr wawamatixlomomatmistuni,jupawnayansutixaruta lurani”sasa.

10UkatwaTatituxarsutaparjamphuqi,nayastiDavid awkijanutapansayt'atätwa,Israelantronoparqunt'atäxtwa, kunjämtixTatituxarsuwaykataynaukhama,IsraelanTatit Diosansutipatakiwutalurta

11Ukaarcaruwucharakta,kawkïrarust'äwitixTatitun arust'äwipisraelitanakampilurkäna.

12Tatitunaltarapnayraqatansayt'asïna,taqiisraelitanakan nayraqatapan

13Salomonaxbroncetluratandamioluratayna,phisqa metroancho,phisqametroancho,kimsametroalturani, ukatpatiotaypiruwuchatayna,ukaandamioruw sayt'ayatayna,qunqurt'asisawtaqpachisraelitanak nayraqatanqunqurt'asitayna,ukatamparanakapalaxpachar luqxatäna

14Ukatsapxarakïnwa:IsraelanTatitDiosapa, alaxpachansa,akauraqinsajaniwjumaruñtasitDiosax utjkitiJumawarust'äwipphuqhapxtaxa,taqichuymampi jumannayraqatamansarnaqapkiukayanapirinakamar khuyapt'ayapxaraktam

15JumastiDavidawkixa,uywatamampixkuntix arsuwayktaukphuqktaxa.lakamampiwparlta, amparamampphuqharakta,jichhürunakanjama

16JichhastiIsraelanTatituDiosapa,kuntixsisktauk phuqam,Davidawkixaruwsasma:“JaniwkhitisIsraelan tronopanqunt'asiñatakïkaniti”sasaucampis wawanakamajjnayanleyijjarjamsarnaqapjjañapataqui, cunjämtejjjumajjnayatnayrajjsarapcäyätajja”sasa.

17Jichhasti,IsraelanTatitDiosapa,arsutamaxchiqapar uñjatäpan,kuntixDavidluqtirimarsisktaxa.

18Ukampis¿DiosaxjaqinakampchikaakaUraqin jakaskani?uñtam,alaxpachampi,alaxpachampixjaniw jumaruxkatxaruñjamäkiti;!

19Ukhamasti,uywatamanmayisitapsa,achikt'asitaparus yäqam,TatituDiosaxay,arnaqasitamaru,mayisitamaru ist'añamataki

20Ukautaruxuruyarumawnayranakamjist'arañama, kawkhantixsutimuñt'ayasiñmuntasasinsisktaukachiqaru; sirvirimaxakachiqarmayiskiukist'añamataki.

21Ukhamasti,uywatamampi,Israelmarkaman achikt'asitanakapist'am,akachiqaruist'asax pampachapxamsasa.

22Maynitejjjaqemasiparjuchañchaspa,juramento lurañapatakjuramentoluraspa,ukajuramentojjakautan altarnayraqatamanjutaspaukhajja

23Ukatstialaxpachatist'am,ukatstilurapxam, luqtirinakamarjuchañchapxam,ñanqhajaqirkutt'ayasa, jupanp'iqiparkutt'ayasaaskijaqirchiqaparuñjasa,aski kankañaparjamchurasa

24Israelmarkamatixuñisirinaknayraqatanjuk'ampjan walt'ayatäspa,jumacontrajuchachasitapata;ukatsti kutt'anxani,sutimuñt'ayasiñataki,akautannayraqataman mayisïta,achikt'asiñapataki;

25Ukatstialaxpachatist'am,Israelmarkamanjuchap pampacham,ukatstijupanakarkutt'ayarakimkawkïr uraqitixjupanakaru,awkinakaparuchurktaukauraqiru

26Alaxpachaxjist'antatäxani,janirakjalluxpurinkani, jumacontrajuchachasitaplayku.ukampisjupanakaxaka chiqatuqirmayisipxani,sutimarsupxani,juchanakapat jithiqtapxani,kunapachatixjupanakart'aqhisiyapkäta ukhaxa;

27Alaxpachatist'am,uywatanakamar,Israelmarkaman juchappampachapxam,kawkïrsumathakhinjamtix sarnaqapxañapäkiukyatichapxätaukhaxa.Uraqimarjallu puriyam,ukauraqixmarkamarherenciapjamchuratawa

28Uraqinpist'añaxutjchi,usunaka,ch'uxuusu,ch'uqi,t'iju t'ijunaka,ch'uqich'uqiutjchi;uñisirinakapatixuraqipan markanakanmuyuntapxaniukhaxa;kunausunakasutji, kunausunakasutji

29Uqhamasti,kunamayisiñasa,kunaachikt'asiñaskhiti jaqitsa,Israelmarkamatsa,sapamaynixt'aqhisiñapsa, llakipsayatkani,ukatakautanamparanakapluqxatasinxa

30Ucatstialajjpachatist'asim,ucatstiperdonam,sapa maynirojjtaqeluräwiparjama,chuymapyatctajja(Juma sapakiwjaqinwawanakapanchuymapyatta)

31Jupanakajjjumarajjsarapjjañapataki,thakinakaman sarnaqapjjañapataki,kawkïroraqtïnayraawkinakasar churktaukaoraqenjakapjjañapataki

32Uqhamaracyaqhamarkankirjaqetsa,jupajjjaniwIsrael marcamatjutquiti,janucastijach'asutimlayku,jach'a amparamlayku,jach'aamparamlaykujayamarkatjutqui akautanmayisiñjutapxaniukhaxa;

33Ucatstialajjpachatist'am,jakañutamatsa,taqekuntï yaqhamarkankirjaqejjjawsktamukarjamawluram Ukhamattaqiakauraqinkirjaqinakaxsutim uñt'apxañapataki,jumaraxsarapxañapataki,kunjämtix Israelmarkamaxlurkiukhama,nayanluratutaxsutim uñt'atätapyatipxañapataki.

34Markamatixuñisirinakaparnuwasirsarapxani,kawkïr thaktixkhitkätaukathakhinjamsarapxani,ukatstiaka markarajllkta,sutimlaykulurawayktaukautatuqir mayisipxätamxa

35Alaxpachatist'ammayisitanakaparu, achikt'asitanakaparu,ukatstijupanakanarsutanakapar arxatam

36Jupanakatixjumacontrajuchachasipkätamxa,(janiw khitisjanjucharpurt'kiukaxutjkaspati),jumatixjupanakar colerasisma,uñisirinakapannayraqataparkatuyasipxäta, ukatjayauraqiru,janukaxjak'ankiruraqirkatuntat irpapxätamxa

37Jupanakatixkatuntatäpkiukauraqinlup'ipxaspa,ukat katuntatäpkiukauraqinjumarmayisipxaspa,akhamsasa: “Juchalurapxta,janwalinaklurapxta,janwalinaklurapxta” sasa

38Jumatixtaqichuymampi,taqialmapampikatuntatäpki ukauraqinkutt'anipxani,kawkïroraqtixnayraawkinakapar churktaukauraqiru,kawkïrmarkartixjumaxajlliwaykta ukamarkaru,sutimatakixlurawayktaukautatuqir mayisipxaspaukhaxa.

39Ucatstialajjpachatist'am,jakañutamatsa, mayisitanakaparu,achikt'asitanakaparu,achikt'asim,ukatsti jumacontrajuchalurapkiukamarkamaruspampacham.

40Jichhasti,Diosaxay,achikt'asipxsmawa,nayranakamax jist'aratäpan,jinchunakamaxakachiqanmayisïwinak ist'apxamsasa

41Jichhasti,TatitDiosay,samarañchiqamarsartasim, ch'amamanarcaparu,sacerdotenakamaxqhispiyasiñisimpi isthapt'asipxpan,qullanjaqinakamastisumachuymampi kusisipxpan

42TatayDiosay,ajllitamanjanjithiqtayamti.

7JAQTHAPI

1SalomonaxDiosatmayisiñtukuyxänaukhaxa,ninax alaxpachatsaraqanïna,nakt'ayatsacrificionakarusa, sacrificionakarusnakhantäna.Tatitunjach'akankañapaw utarphuqhantäna

2SacerdotenakaxjaniwTatitunutaparmantañpuedipkänti, Tatitunjach'akankañapawTatitunutaparphuqhantäna.

3Kunapachatixtaqpachisraelitanakaxninaxsaraqantaski, Tatitunjach'akankañapuñjasaxpavimentopatxaruw alt'asipxäna.Jupankhuyapayasiñapaxwiñayatakiwutjani. 4UkxarustireyimpitaqijaqinakampiwTatitun nayraqatapansacrificionakluqtapxäna

5Salomónreyejjpätunkapayanwaranqavaca,patakpä tunkawaranqaovejanaksacrificioloqtäna,ukhamatwa reyejjtaqemarkachirinakasDiosanutaploqtapjjäna

6Sacerdotenakaxirnaqäwinakapsuyt'apxäna,levitanakax Tatitunphust'äwinakapapt'asipxäna,DavidreyixTatitur jach'añchañataki,khuyapayasiñapaxwiñayatakiw wiñayataki,kunapachatixDavitaxirnaqäwiptuqi jach'añchkänaukhaxasacerdotenakaxjupanakan nayraqatapantrompetanakphust'apxäna,taqpach israelitanakaxsayt'atäpxänwa.

7SalomonaxTatitunutapnayraqatanpatiochikataypip qullanänwa,ukanwnakt'ayatwaxt'anaka,sumankthapiñ sacrificionakanlik'inakapsaluqtäna,Salomonaxlurat broncealtaraxjaniwnakt'ayañwaxt'anaka,t'ant'a waxt'anaka,lik'inakkatuqañpuedkänti

8UkapachparakiwSalomonaxpaqallqurufiestaluräna, taqiisraelitanakaxjupampchikäpxänwa,mäjach'atama, HamatmarkarmantañatEgiptojawirakama.

9Llatunkurunaksaraqataruwmäjach'ajach'atantachäw lurapxäna,paqallquruwaltarDiosarluqtañamtapxäna

10Paqallqtunkakimsaqallqunurunaksaraqataruw jaqinakarcarpanakaparkhithäna,kusisita,kusisita,Tatitux Davitaru,Salomonaru,Israelmarkaparusumaaskinak uñacht'ayäna

11UkhamawSalomonaxTatitunutapsa,reyinutapsa tukuyäna,taqikunatixSalomonanchuymaparTatitun utapan,utapanlurañmunkänukanakxa,sumakiwphuqäna.

12TatituxmäarumawSalomonaruñstäna,ukatstisänwa: Nayaxmayisïwimarist'twa,sacrificioluqtañutatakiw akachiqarajlliwaytasasa.

13Nayatixalaxpachjist'antañmunta,janjallupuriñapataki, janukaxt'ijut'ijunakaroraqmanq'antapxañapatakarskä, janukaxmarkajaruxusunakapayaniristxa;

14Nayansutixatjawsatäpkiukamarkajatixalt'at chuymanïpxani,mayisipxani,nayarthaqapxani,ñanqha thakhinakapatjithiqtapxani;uqhamastialaxpachatist'ä, juchanakapatpampacharakï,uraqipsak'umarayarakï

15Jichhajjnayranakajajjjistʼaratäniwa,jiñchunakajastiaka cheqanDiosatmayiskiukaoracionaruwistʼarakï

16Jichhastiakautaajllta,q'umachata,sutixaxwiñayatak ukanutjañapataki

17JumatixDavidawkimarjamnayräxatsarnaqañmunsta, taqikuntixnayaxsisksmaukarjamsarnaqañmunstaxa, kamachinakaxsa,taripäwinakaxsaphuqharakïta

18Ukapachawreinomantronoparsayt'ayä,kunjämtix Davidawkimampiarust'awayktxaukhama:‘Israelmarkan apnaqirïñaxjaniwtukuskaniti’sasa

19Jumanakatixjithiqtapxäta,nayankamachinakaxsa, kamachinakaxsaapanukupxäta,yaqhadiosanakar yupaychirsarapxäta,ukatstijupanakaryupaychapxäta

20Ukapachawnayajjjupanakarchurktaukaoraqet saphinakapatapthapisï;Ucatstinayajjsutijlaykojj qʼomachapcäyätucautajja,nayajjnayratapanukurakïwa, taqemarkanakanmäsäwipäñapataki,mäarunakwa tukuyarakï.

21Akajach'autasti,taqikhitinakatixukachiqatpasapki ukanakatakixmuspharkañäniwaUkhamatwasani: ‘¿KunatarakTatituxakauraqiru,akautaruukhamlurpacha?

22Ukatstisapxarakiniwa:“Egiptouraqitirpsuwaykiuka nayraawkinakapanTatitDiosaparapanukusa,yaqha diosanakarkatuntasinyupaychasa,jupanakaryupaychasa, ukatwataqiakajanwalinakjupanakarpuriyi”sasa

8JAQTHAPI

1Pätunkamaratukuyatatsti,SalomonaxTatitunutapsa, utapsaluratayna.

2HuramchachajjSalomonarkuttʼaykänauka markanakaruwSalomonajjuttʼayäna,ukatisraelitanakarus ukanjakapjjarakïna.

3SalomonastiHamat-zobámarkaruwsaräna,ukatsti atipjäna

4Tadmorsatmarkaruwwasaransayt'ayäna,ukhamarak Hamatmarkanlurattaqpachimañmarkanaka

5UkatstiBet-horónsatjach'amarka,Bet-horónaynach tuqinkirmarkanakaruwsayt'ayäna,ukamarkanakax pirqanakampi,punkunakampi,jark'aqasiñanakampiw utt'ayasïna.

6Baalatmarkasa,Salomonanimañmarkanakapasa, carronakapnaqañmarkanakasa,caballotsaririnakan markanakapasa,Jerusalénmarkansa,Líbanomarkansa,taqi apnaqäwipansaSalomonaxlurañmunkänauka markanakasa

7Taqekhitinakatïhetitanakatsa,amorreonakatsa, ferezanakatsa,heveonakatsa,jebuseonakatsajanIsrael markatäpkänaukanaka

8UcampisIsraelanwawanakapatjja,Israelan wawanakapatjja,jichhürkamawimpuestopagapjjañapatak mayïna

9UcampisSalomonajjjaniwisraelitanacarojjluräwipatak mäesclavoutt'aycäntiukampisjupanakaxnuwasir

jaqinakäpxänwa,capitananakapanp'iqinchirinakapa, carronakapanjilïrinakapa,caballotsaririnaka.

10Salomónreyinjilïrinakapajja,päpatakphesqatunka payanïnwa,jupanakajjmarkaapnaqapjjänwa.

11UkatSalomonaxFaraonanphuchaparuwDavidan markapatirpsuwayxäna,kawkïrutatixjupatakluraskäna ukautarirpxaruwayäna,jupastisänwa:“Esposajaxjaniw IsraelmarkanDavidreyinutapanjakkaniti,kawkhantï Tatitunarcapaxjutkiukachiqanakaxqullanawa”sasa “

13SapauruwMoisesankamachiparjama,sábadouruna, machaqphajjsinakana,jachʼafiestanakansa,marankimsa kutisacrificioloqtapjjañapa,janlevadurantʼantʼamanqʼañ fiestansa,semananakansa,tabernáculofiestansa

14Davidawkipanordenaparjamawsacerdotenakaru, levitanakaru,sacerdotenakarjach'añchañataki, yanapt'añatakisutt'ayäna,sacerdotenaknayraqatan sacerdotenakarjach'añchañataki,sapapunkun irnaqapxañapataki,punkuuñjirinakarussapapunkun tamaparjamawutt'ayarakïna,DiosanDavidapaxukham sataynawa

15Jupanakastijaniwsacerdotenakaru,levitanakarureyin mandamientopapanukupkänti,janirakiwkunatuqitsa,ni yänakasapanukupkänti

16Salomonantaqiluratanakapaxwakicht'atäxänwa, Tatitunutapaxutt'ayatäñapkama,tukuyañkamaUkhamaw Tatitunutapaxsumaphuqhasxäna

17UkatstiSalomonaxEziongeber,Elotsatqutathiyankir Edomuraqinsaräna

18UcampisHuramchachajjesclavonakapampi,lamarqota uñtʼiresclavonakampiwbarconakkhitäna.Salomonan yanapirinakapampchikawOfirmarkarsarapxäna,ukatsti pusipatakphisqatunkatalentoquriapthapipxäna,ukatsti Salomónreyiruwapanipxäna.

9JAQTHAPI

1Salomonansutipist'asinsti,SalomonaruxJerusalén markanwalich'amampiyant'iriwjutäna,walja camellonakampi,sumaq'apkirqullanaka,waljaquri,suma qalanakapt'ata

2Salomonaxtaqijiskt'anakapjuparyatiyäna,janiwkunas Salomonatimantaskänti,jansiskänauka.

3Salomonanyatiñkankañapuñjasaxa,Sabámarkankir reinaxuñjäna

4Mesanmanq'añanakapa,uywatanakapan qunt'asiñanakapa,yanapirinakaparu,isimpisthapt'atavino apt'irinakapasa,isinaksa;ukatstiTatitunutapar makhatañkamawsaräna;janiwjukʼampajayuxjupan utjxänti

5Ucawarmejjreyirojjsänwa:Nayajjcheqpach yatiyäwiwnayajjorakejanistʼta,jumanluräwinakamatsa, yatiñkankañamatsa

6Ukampisjaniwjupanakanarunakapariyawskti, jutañkama,nayranakajaxukuñjañkama

7Kusisiñanijaqinakama,kusisiñaniakauywatanakamasa, jupanakaxsapüruwnayraqatamansayt'asipxi, yatiñanakamarist'apxi

8TatituDiosamaxjach'añchatäpan,jupawjumarux tronoparqunt'ayasiñmunäna,TatituDiosamatak reyïñamataki

9Ukatstireyiruxpatakpätunkatalentoqurichuräna,walja sumaq'apkirqullanaka,sumaqalanakchurarakïna.

10Huramchachanesclavonakapasa,Salomonan yanapirinakapasa,Ofirmarkatquriapanipkänaukanaka, algumquqanaka,sumaqalanakapanipxarakïna.

11Reyejjalgumqoqanakatjja,Tatitunutaparusa,reyin utaparusa,arpanaksa,qʼochurinakatakisarpanaksa, salterionaksalurarakïna,Judáoraqenjjajaniwukham uñjatäkänti

12SalomónreyejjSabámarkankirreinarojjtaqekuntï jupajjmaykänaukchuräna,janukastireyinukarapankäna ukareinatsipansaUcatstijupajjkutikipstasinjja, yanapirinakapampejjpachpaorakeparuwsarjjäna.

13Salomonarojjmämaranqoripesopajjsojjtapataka sojjtatunkawaranqatunkatunkawaranqawaranqa qullqiwa.

14Chapinakasa,aljirinakampiapanipkänaukalanti UkxarustiArabiamarkankirtaqireyinakampi,marka apnaqirinakampixSalomonaruwquriqullqiapanipxäna.

15Salomónreyistipäpatakt'ant'at'ant'aqurimpiw luratayna,suxtapatakqurich'uqich'uqich'uqich'uqimpi

16Kimsapatakescudonakstich'uqt'atquritluratayna, kimsapatakquriqurimäescudoruwpurirakïnaUcatreyejj jupanacarojjLíbanosatchʼojjñautaruwuchäna

17Reyejjmarfilatmäjachʼatronolurarakïna,ukatronorojj qʼomaqorimpiwchʼoqantarakïna

18Tronorpuriñkamaxsuxtagradanakawutjäna,quritlurat mägradana,tronoparchint'atänwa,qunt'asiñchiqansapa ladopanstipäleonanakawsayt'atäsipkäna

19Ukanstitunkapayanleonanakawmäladopan saytʼatäsipkäna,mayniladopanstisojjtagradanakan saytʼatäsipkänaJaniwkunareinonsaukhamluratäkänti

20Salomónreyinumañyänakapaxquritluratänwa,Líbano quqanutapanutjkänaukayänakastiq'umaquritluratänwa. Salomonanurunakapanstijaniwkunajanwalt'äwis uñt'atäkänti

21ReyinbarconakapajjHuramchachan yanapirinakapampichikawTarsismarkarsarapjjäna,sapa kimsamarawTarsismarkankirbarconakajjqori,qollqe, marfil,mononaka,pavorealanakapanipjjerïna.

22Salomónreyejjqamirkankañampi,yatiñkankañampiw akaoraqenkirreyinakarpasawayäna

23UraqpachantaqireyinakaxSalomonanyatiñkankañap ist'añthaqhapxäna,Diosaxchuymaparuchatayna

24Sapamayniwregalonakapanipjjäna,qollqetlurat vasonaka,qoritluratvasonaka,isi,arnonaka,sumaqʼapkir qollanaka,caballonaka,mulanaka

25Salomonaxpusiwaranqacaballotsarañataki, carronakataki,tunkapayanwaranqacaballotsarir soldadonakanïnwaJupanakarusticarronakan markanakapan,Jerusalénmarkanreyampchikachuräna

26Jawiratqalltasa,filisteonakanuraqipkama,Egipto markakamawtaqireyinakarapnaqäna

27ReyejjJerusalénmarkanqollqejjqalanakjamluräna, cedroqoqanakastiwaljapampanakanutjkiukasicómoro satqoqanakaruñtatawtukuyäna

28Egiptomarkatsa,taqemarkanakatsacaballonak Salomonarapanipjjäna

29Salomónchachansarnaqäwinakapatxa,qalltat qhipakama,¿janitNatánprofetanlibropanqillqatäki, SilonkirAhíaschachanprofeciapansa,IdósatuñjirixNabat

chachanJeroboamyoqaparjanwaltʼayañatak visionanakapanqillqatäki?

30SalomonastipusitunkamarawJerusalénmarkan apnaqäna.

31Salomonastinayraawkinakapampchikawjiwxäna, ukatstiDavidawkipanmarkapanimt'atäxänwa

10JAQTHAPI

1RoboamastiSiquemmarkaruwsaräna,taqi israelitanakawSiquemmarkarreyirutt'ayañatakjutapxäna

2KunapachatixNabatchachanJeroboamyuqapaxEgipto markanjakaskäna,kawkirutixSalomónreyinnayraqatapat jaltxatayna,ukist'asaxJeroboamaxEgiptomarkat kutt'anxäna

3Ukatstijupanakaruwjawsayañatakkhithapxäna.Ucatsti Jeroboamchachampi,taqeisraelitampirehoboam chachampiparlapjjaraquïnwa:

4Awkimaxyugosaruxt'aqhisiyataynawa,jichhaxawkiman janwalt'äwipmäjuk'allamp'uchasim,jach'ayugop uchapxitu,nanakaxjumaruwyupaychapxäma

5Jupanakastisarakïnwa:Kimsaurutnayarkutt'anipxam sasaUkatjaqinakaxsarxapxänwa

6UkatstiRoboamreyejjSalomónawkipannayraqatapan saytʼatäpkänaukajilïrjaqenakampiwparläna,akhamsasa: “¿Kawkïrewjjtʼanaksajumanakajjakamarkar kuttʼayañatakejjamuytʼapjjeta?”

7Jupanakastisapxarakïnwa:Jumatixakamarkar khuyapt'ayasma,jupanakarkusisiyasma,sumaarunak parlasmaxa,wiñayatakiwluqtirimäpxanisasa

8Ucampisjilïrinakanewjjt'anakapapanukusinjja,jupamp chikjilsuwayapkänaukawaynanakampiwiwjjtʼasïna 9Jesusastijupanacarojjsänwa:¿Kawkïrewjjtʼanaksa jumanakajjakamarkarkuttʼapjjañajatakchurapjjta, jupanakajjakhamsapjjetuwa:‘Awkimajjnanakar uchapkituukayugotmäjukʼallampʼuchasim?’sasa

10Jupampchikjilsuwaykiukawaynanakastiakhamsasaw sapxäna:Jumampiparlirjaqinakarakhamsasma: ‘Awkimawyugoxjach'aptayitu,ukampisjumatakixmä juk'ak'achañcht'apxita;uqhamsasma:“Awkijanlomopat sipanjuk'ampjach'äniwa”sasa

11Awkixaxjumanakarmäjach'ayugouchapxätamxa, nayastijuk'ampyugomaruwuchapxäma,awkixax jawq'jasawmutuyapxtamxa,nayastialacránsat ch'akhanakampimutuyapxäma

12UkatstiJeroboamchachampitaqijaqinakampixkimsïr uruwRoboamukarpuripxäna,kunjamtïreyixsiskän ukhamarjama,akhamsasa:“Kimsïruruxnayanukar kutt'anipxam”sasa

13Ukatstireyejjjanwaliarunakampiwjupanakaristʼäna; Rehoboamreyisti,jilïrinakanewjjt'anakap apanukuwayjjänwa.

14Waynanakanewjjt'aparjamawjupanacarojjsäna: Awkijajjyugomarojjllakt'ayapjjäma,ucampisnayajj yapt'ayarakïma,awkijajjjawq'jampiwmutuyapjjsma, nayastialacránjawq'jampiwmutuyapjjämasasa

15Reyejjjaniwmarkarist'känti,DiosanamtapajjTatitun arunakapphoqañapataki,silonkirAhíaschachanNabat chachanJeroboamyokapararsüna

16Taqiisraelitanakaxreyinjanist'atapuñjapxänaukhaxa, jaqinakaxreyiruxsapxänwa:¿Davitankunalurañas utjistu?Jeséchachanyokapanjja,janiwkunaherencias

utjkistuti,sapamayniwcarpanakamarsarapjjta,Israel, jichhastiDavid,utamaruñjam”sasa.Ukatwataqpach israelitanakaxcarpanakaparsarapxäna 17Judámarkanjakasiriisraelitanakasti,Roboamreyiruw apnaqäna.

18UkatstiRoboamreyixHadoramchacharuwkhithäna, jupastiimpuestoapthapiñuñjirïnwaisraelitanakaxqalamp k'upjasawjiwxäna.UcampisRoboamreyejjjankʼakiw carroparmakatjjäna,Jerusalénmarkarjaltjjañapataki 19IsraelmarkaxjichhürkamawDavidanutaparux kutkatasiwayxi

11JAQTHAPI

1RehoboamchachastiJerusalénmarkarpurinkänaukhajja, Judá,Benjamínmarkankirpatakapusitunkawaranqaajllit chachanakaruwtantachthapiyäna,jupanakajj nuwasirïpjjänwa,Israelmarkampinuwasiñataki,ukhamat Rehoboamreyinwasitatuttʼayañapataki.

2UcampisTatitunarupajjDiosanSemaíaschachaparuw purintäna:

3Judámarkanreyipa,SalomonanRehoboamyokaparu, Judá,BenjamínmarkankirtaqeIsraelmarkankirinakarus akhamsam:

4Tatituxakhamsiwa:“Janiwmakhatapxätati,janirakiw jilanakamampisnuwasipkätati,sapamayniwutapar kutt'apxäta,akaxnayatluratäxiwa”sasaJupanakasti Tatitunarunakaparist'asawJeroboamcontrasayt'asin kutt'xapxäna

5RehoboamchachastiJerusalénmarkanjakasïna,Judá markanjark'aqasiñatakmarkanakawutt'ayasïna.

6JupastiBelén,Etam,Tecoamarkanakaruwsayt'ayäna

7Betzur,Soco,Adulamukanaka

8Gat,Maresá,Zif,.

9Adoraim,Laquis,Azecaukanaka

10Zora,Aialón,Hebrónukanaka,Judá,Benjamínmarkan muyuntatmarkanaka.

11Ukatstijach'ach'amanch'ullqhich'ullqhich'ullqhi ch'uqt'äwinakaruwsayt'ayäna,ukansticapitananak ucharakïna,manq'añanaka,aceite,vinoimañataki.

12Sapamarkanakanstiescudonaka,lanzanakwauchasïna, ukatstiJudá,Benjamínmarkampiwsaytʼayasïna

13Israelmarkanjakirsacerdotenakasa,levitanakasjupar jak'achasipxäna

14Levitanakaxuywauywañutanakapsa,uraqinakapsa jaytasinJudá,Jerusalénmarkanakaruwpuripxäna, Jeroboamchachampi,wawanakapampixTatitun sacerdotjamirnaqañatapanukupxäna.

15Ukatstijuparuwsacerdotenakutt'ayäna,jach'a chiqanakataki,saxranakataki,ukhamarakluratvaca qallunakataki

16IsraelanTatitDiosaparthaqhañamtapkänaukaisraelita tribunakatxa,Jerusalénmarkaruwpuripxäna,nayra awkinakapanTatitDiosaparsacrificioloqtañataki

17Judáreinoruwch'amañchapxäna,SalomonanRoboam yuqaparuwkimsamarach'amañchapxäna,kimsamaraw DavidampiSalomonanthakiparjamsarnaqapxäna.

18UkatstiRoboamchachastiDavidanJerimotyokapan Mahalatphuchapampiwjaqichasïna,IsaíchachanEliab yoqapanAbihailphuchapampi.

19Jupanakastiwawanakaruwyuripxäna;Jeus,Samarias, Zaham,uqhamaraqui

20UkaqhipatstiAbsalónchachanMaacaphuchhaparuw katuntasïna.UcawarmejjAbías,Ataí,Ziza,Selomitsat chacharuwwawachasïna

21RehoboamchachastiAbsalonchachanMaac phuchhaparuwtaqewarminakapatsipansajukʼamp munasïna,jupastitunkallatunkanwarminakaru,paqallq tunkaconcubinanakampicasarasïna,ukatstipätunka llätunkaniyoqallwawanaka,paqallqtunkaimill wawanakanïnwa)

22RehoboamchachastiMaacanAbíasyokaparuw jilanakapanjilïripatutt'ayäna

23Jupajjwaliamuyumpiwuñjäna,Judá,Benjamín oraqenakwataqpachwawanakaparchʼeqtʼäna,taqe muyuntatäkiukamarkanakaruUkatwaljawarminak munarakïna

12JAQTHAPI

1Rehoboamreinojjch'amachasjjänaukhajja,Tatitunleyip apanukuwayjjänwa,Israelmarkankirinakasa

2EgiptonkirRoboamSisacreyixphisqhïrmaraapnaqkäna ukhaxa,Jerusalénmarkaruwsaräna,Tatiturjanwali luräwinakaplayku

3Tunkapayanpatakcarronakampi,paqallqtunkawaranqa caballotsaririnakampi,Egiptomarkatjupampchikjutir jaqinakastijanjakt'kayänwaLubim,SukkiimukatEtiopía satjaqinaka

4JudáuraqinmuyuntatmarkanakapkatuntasinJerusalén markaruwpurïna

5UcatSemaíasprofetajjRoboamchachampi,Judámarcan jilïrinacapampiwJerusalénmarcarSisacsatdiosar jakʼachasisintantachasipjjäna,jupanacarojjsapjjänwa: “Tatitojjakhamsiwa:“Nayarojjapanukupjjtawa,ukatwa nayajjSisacchachanamparaparjaytapjjsma”sasa.

6Israelanjilïrinakapampi,reyimpixalt'atchuymanïpxänwa Jupanakastisapxarakïnwa:“Tatitustiaskijaqiwa”sasa

7Tatituxjisk'achasipxatapuñjasaxa,TatituxSemaíasaruw yatiyäna:“Alt'atchuymanïpxiwa;uqhämastijaniw jupanacarojjtʼunjkäti,janucastimäjukʼaqhespiyäwchurä; NayancolerasiñaxaxjaniwJerusalénmarkaruxSisac chachanamparapampwarxatatäkaniti

8Ucampisjupanacajjjupanesclavopäpjjaniwa;Nayan luqtataxyatipxañapataki,ukhamarakmarkanakan reinonakapanluqtäwipyatipxañapataki

9EgiptonkirSisacreyistiJerusalénmarkaruwsaräna, ukatstiTatitunutapanyänakapsa,reyinutapanyänakapsa apt'asïnataqikunsaapt'asïna,Salomonaxquritlurat escudonaksaapasxarakïnwa.

10UkalantixRoboamreyixbroncetluratescudonak luratayna,ukatreyinutapuñjirguardianakan p'iqinchiriparuwkatuyatayna

11ReyejjTatitunutaparmantänaukhajja,guardianakajj jupanakarirpanipjjäna,guardianakanutaparkuttʼayasa

12Alt'atchuymanïsinsti,Tatituncolerasiñapaxjupat jithiqtawayxänwa,janq'altukjañataki

13UkatstiRoboamreyejjJerusalénmarkan chʼamañchtʼasisawapnaqäna,Rehoboamreyejjapnaqañ qalltänaukhajja,pusitunkamaranïjjänwa,jupajjtunka paqallqomarawJerusalénmarkanapnaqäna,ukamarkajj TatituxIsraeltribunakatajllitänwa,ukansutip uñtʼayañatakiTaykapastiNaamásatänwa,jupasti amonitarïnwa

14Jupajjjanwalinakluräna,Tatiturthaqañatakejjjaniw chuymapwakichtʼkänti.

15Rehoboamchachansarnaqäwipa,qalltatqhipakama, ¿janitSemaíasprofetanlibropanqillqatäki,ukhamarakIdó uñjirjaqinsarnaqäwinakapatxa,¿janitqillqatäki?Ukatsti Roboamchachampi,Jeroboamchachampixnuwasiñanakax utjapunirïnwa

16Rehoboamchachastinayraawkinakapampchikaw jiwxäna,ukatstiDavidanmarkapanimt'atäxänwa

13JAQTHAPI

1Jeroboamreyintunkallatunkanmaraapnaqañ tukuyatatsti,AbíasreyixJudámarkanapnaqañqalltäna

2JupaxkimsamarawJerusalénmarkanapnaqäna TaykapastiMicaíassatänwa,jupastiGabaamarkankirUriel chachanphuchapänwaUcatstiAbiasampi,Jeroboammpejj chʼajjwäwiwutjäna

3Abíasreyistipusipatakwaranqaajllitsoldadonakampiw nuwasiñataksayt'ayäna,Jeroboamchachastillätunkpatak waranqaajllitjaqinakampiwnuwasiñataksayt'ayarakïna

4UcatAbíasreyejjZemaraínsatqollunsaytʼasisinsäna: “Jeroboam,Israelmarcanaca,istʼapjjeta;

5¿JanitjumanakaxyatipxamIsraelanTatitDiosapax DavidarwiñayatakIsraelmarkarreinochuratapa,juparusa wawanakaparusa,mäarust'äwimpi?

6UcampisNabatchachanJeroboamyokapa,Davidan Salomónyokapanesclavopawa,jupajjuywiriparuw kutkatasi

7Ukatstiinach'usatjaqinakawjuparjak'achasipxäna, jupanakaxBelialchachanwawanakapawa,jupanakax SalomonanRoboamyuqaparuwch'amañchasipxäna, kunapachatixRehoboamwaynaxwalikhuyapt'ayasirïna, ukampisjaniwjupanakarsaykatañpuedkänti.

8JichhastijumanakaxTatitunapnaqäwipDavidan wawanakapanamparaparsaykatañamtapxtaxaJumanakax waljajaqinakäpxtawa,jumanakampchikastiqurivaca qallunakaxutjarakiwa,ukavacaqallunakastiJeroboam diosanaklaykulurt'apxtam

9¿JanitjumanakaxTatitunsacerdotenakaparu,Aaronan wawanakaparu,levitanakarjaqunukupxtaxa,yaqha markanakankirmarkanakarjamsacerdotenakjam utt'ayapxsma?Ukhamatkhititixmävacaqallumpi, paqallquurquovejanakampiqullanäñatakjutkiukaxa,jan diosanakansacerdotepäñapataki

10JiwasatakixTatituxDiosaxawa,janiwjupar apanukupktiTatiturluqtapkiukasacerdotenakaxAaronan wawanakapawa,levitanakaxluräwinakapsuyt'apxi.

11Sapaalwa,sapajayp'ustiTatitutakiwnakt'ayat sacrificionaka,muxsainciensonakhantapxi,uñacht'ayañ t'ant'anakaxq'umamesapatxaruwuchapxiQuritlurat candelabrompi,lamparanakampichika,sapajayp'u nakhantañataki,TatitDiosasanamtapphuqhapxataxlayku ukampisjumanakaxjuparapanukupxtawa

12Ukjjarusti,Diospachpawnanakampchikäski, capitanasataki,sacerdotenakapastrompetanaktuktʼayasaw jumanakarajjsarañatakejjarnaqasipjje.Israelanwawanaka, nayraawkinakamanTatitDiosapampijannuwasipxamti; Jumanakaxjaniwaskinakjikxatapkätatisasa

13UcampisJeroboamchachajjqhepäjjatmä embuscadaruwmuyuntayäna,ucatjupanacajjJudá marcanquirinacaruwpuripjjäna

14KunapachatixJudámarkaxqhipäxuñtasinxuñjäna, nuwasiñaxnayraqatapanqhipäxankänwa.

15UkatstiJudámarkankirinakaxarnaqasipxäna,Judá markankirinakaxarnaqasipkänaukhamarjamawDiosax Jeroboamarusa,taqpachisraelitanakarusAbías,Judámarka nayraqatannuwjäna

16UkatstiisraelitanakaxJudámarkanayraqatan jaltxapxäna,Diosaxjupanakaramparaparkatuyäna.

17Abíaschachampi,markapampistiwaljajaqinak jiwayapxäna,ukhamatwaisraelitanakatphisqapatak waranqaajllitchachanakaxjiwarapxäna

18Ukhamawukapachaxisraelitanakaxapnaqatäpxäna, Judámarkankirinakaxatipjapxäna,nayraawkinakapan TatitDiosaparatinisipxataplayku

19AbíasreyejjJeroboamchacharuwarknaqäna,ukatsti markanakapaptʼasïna,Betelsatmarka,Jesanásatmarka, Efraínsatmarka,Efraínsatmarka

20JanirakiwJeroboamastiAbiasreyinurunakapan ch'amapkutt'anxänti,Tatituxjuparjawq'jasawjiwxäna.

21UcampisAbíaschachajjwalichʼamanïjjänwa,tunka pusiniwarminakampiwcasarasjjäna,ukatstipätunka payanyoqallwawanaka,tunkasojjtanimill wawanakanïnwa

22Abíaschachansarnaqäwinakapa,sarnaqäwinakapa, arunakapa,Idóprofetansarnaqäwipanqillqatäxiwa.

14JAQTHAPI

1UcatstiAbíaschachajjnayraawquinacapampiwikipjjäna, ucatstiDavidanmarcaparuwimt'apjjänaJupan urunakapanjja,tunkamaraworaqejjchʼamaktʼäna.

2AsasastiTatitDiosapanaski,chiqapaluräna

3Jupajjyaqhadiosanakanaltaranakapsa,jachʼa cheqanaksaapaqäna,idolonaksatʼunjäna,Arboledanaksa tʼunjarakïnwa

4Judámarkaruwmayïna,nayraawkinakapanTatitu Diosaparthaqhapxañapataki,kamachinaksa,kamachinaksa phuqhapxañapataki

5Judáuraqintaqimarkanakatstijach'auraqinaksa, idolonaksaapaqarakïnwa.

6Judáuraqinmuyuntatmarkanakawsayt'ayäna,ukauraqix samarañanïnwa,ukamaranakanxjaniwch'axwäwis utjkänti.Tatituxjuparsamarañchurataplayku.

7UkatwaJudámarkaruxsäna:Ukamarkanakar sayt'ayapxañäni,ukamarkanakarmuyuntapxañäni, pirqanaka,torrenaka,punkunaka,jark'aqasiñanaka,uraq nayraqatasanutjkaniukhakamaTatituDiosasaruw thaqapxta,juparthaqhapxta,jupawtaqituqitsamarañ churistu”sasaUkatwasaytʼasipjjänaukatsumjakasipjjäna

8Asachachastimäejercitopanïnwa,Judámarkatjja,kimsa patakwaranqasoldadonakawdiananakampilanzampi aptʼasipjjäna.Benjamínmarkatjutiri,escudonakapt'ata, arcoapt'ata,päpatakpusiniwaranqa,taqijupanakax ch'amanch'amanjaqinakäpxänwa

9EtiopíamarkankirZérahchachastiwaranqawaranqa soldadonakampi,kimsapatakcarronakampiwjupanak contramistunïna.Maresamarkaruwpuripxäna.

10UcatstiAsasajjjupampnuwasirsarjjänwa,jupanacajj Maresásatcheqanjja,Softásatvalleruwnuwasiñatak saytʼasipjjäna.

11AsáxTatituDiosaparuwart'asïna:Tatay,janiwkunas jumatakixwakiskiti,waljaniru,janch'amaninakarusa,

yanapt'apxita,TatitDiosaxaNanakaxjumaruw samart'apxsma,sutimlaykurakiwakajaqinakarnuwasipxta sasaTatay,jumawjiwasanDiosasajjätajja;jankhitis jumaratipjpan”sasa.

12UkhamatTatituxEtiopíamarkankirinakaruxAsa,Judá markanayraqatannuwjänaukatEtiopíamarkankirinakax jaltxapxäna

13Asáchachampi,jupampchikäpkänaukajaqenakampejj Gerarmarkakamawarknaqapjjäna,Etiopía markankirinakajjtʼunjatäpjjäna,ukhamatwajanwalit uñjasipkäntiTatitunnayraqatapansa,ejercitopansa t'unjatäpxänwaukatstiwaljayänakapt'asipxäna 14Gerarjak'ankirmarkanakaruwtukjapxäna.Tatitur axsarañawjupanakaruxpurintäna,taqimarkanakaruw lunthatapxänaJupanakanjja,waljayänakawutjäna 15Ukatstiuywanakancarpanakapt'unjapxäna,walja uwijanaka,camellonakapt'asisawJerusalénmarkar kutt'apxäna

15JAQTHAPI

1DiosanAjayupaxOdedchachanAzaríasyuqaparuw purintäna

2UcatstiAsasatchacharjikisirsaräna,jupastisaraquïnwa:

Asa,Judá,Benjamínmarcanaca,ist'apjjeta;Tatitux jumanakampïskiwa,jumanakaxjupampïpktaukhakama; jumanakatixjuparthaqapxätaxa,jumanakan jikxatapxätawa;ukampisjumanakatixjupar apanukupxätaxa,jupastiapanukupxätamwasasa

3IsraelmarkaxnayratpachjanchiqpachDiosampi,jan yatichirsacerdotempi,janirakiwkamachimpisjakaski.

4Ucampisjanwalt'äwinuñjasisinIsraelanTatitDiosapar kutt'asinjuparthaqt'asinjikxatapxäna “

6Ukatstimämarkaxt'unjatäxänwa,mäjach'amarkanakasa, mämarkasat'unjatäxänwa,Diosaxtaqijan walt'äwinakampiwjupanakart'aqhisiyatayna.

7Ukhamastich'amanïpxam,amparanakamaxjan ch'amanïpxamti,luräwinakamastiaskinakkatuqatäniwa

8Ukaarunakist'asa,Odedprofetanprofetanarunakap ist'asinsti,Asaxjanaxsart'asidolonakapanukusawtaqi Judá,Benjamínuraqitapanukuwayxäna,Efraínqullut apanukutmarkanakatsa,Tatitunaltarapsamachaqar tukuyäna,Tatitunp'iyanakapnayraqatan 9Judá,Benjamínmarkankirinakaru,Efraín,Manasés, Simeónmarkanakatyaqhamarkankirinakaru,jupanakamp chikawtantachthapïna,Israelmarkatwaljaniwjupar katuntapxäna,TatitDiosapanjupampchikäskatapuñjasa.

10UkatstikimsïrphaxsinJerusalénmarkaruw tantachasipxäna,Asareyintunkaphisqanmara apnaqäwipan

11UkapachparakiwTatiturluqtapxäna,kunayänaktix apanipkänaukanakxa,paqallqpatakvaca,paqallqwaranqa ovejanakchurapxäna

12Jupanakastimäarust'äwiruwmantapxäna,nayra awkinakapanTatitDiosapartaqichuymampi,taqi almapampithaqhañataki.

13UkhamatkhititixIsraelanTatitDiosaparjanthaqhañ munkiukaxjiwayatäñapawa,jisk'a,jach'a,chacha,warmi

14Jupanakastijach'aarumpiwTatiturjuramentolurapxäna, jach'atarnaqasiñampi,trompetanakampi,cornetanakampi

15TaqiJudámarkastijuramentoluratapatwalkusisipxäna, taqichuymawjuramentolurapxäna,taqimunañapampiw juparthaqhapxänaUcatstijupanacajjjicjjatapjjäna,ucat Tatitojjjupanacarojjmuyuntasinsamarañchuräna.

16AsareyinMaacattaykapatjja,reinatjaqsuwayjjänwa, mäidolojjmäarboledataypinmäidololuratayna

17Ucampisjach'ach'akhanacajjjaniwIsraelan apaqatäcänti,ucampisAsachachanchuymapajjtaqe urupanwajanjuchanïcänti

18UkatstiDiosanutaparapanïna,kunayänaktïawkipan luqtkänaukanaksa,qollqe,qori,vasonaksa

19Asaxkimsatunkaphisqanmaraapnaqañkamaxjaniw juk'ampch'axwäwixutjxänti.

16JAQTHAPI

1Asareyejjkimsatunkasojjtanimaraapnaqkänaukhajja, IsraelmarkanBaasareyejjJudámarkacontrawsaytʼasïna, Ramámarkaruwsaytʼayäna,ukhamatjankhitirusJudá markanAsareyinukarmistuñapataki

2UcatstiAsachachajjTatitunutapansa,reyinutapanimañ yänakapatqollqe,qoriapsüna,ukatstiBenhadadreyiruw khitäna,jupastiDamascomarkanjakapjjäna

3Nayampijumampixmäligadowutji,kunjämtix awkijampiawkimampixutjkänaukhama.IsraelanBaasa reyipampchikaarust'äwimp'akintapxam,jupastinayat jithiqtañapataki”sasa

4BenhadadchachastiAsareyinarunakapist'äna,ukatsti ejercitopanjilïrinakaparuwIsraelmarkanmarkanakapar nuwjañatakkhitänaJupanakastiIjón,Dan,Abelmaim, Neftalímarkanimañmarkanakarnuwjapxänwa.

5Ukist'asinsti,BaasaxRamámarkanutaplurañjaytxäna, ukatlurañapsajaytxarakïnwa

6UcatstiAsareyejjtaqeJudámarcaruwkatuntjjäna.Ramá markanqalanakapsa,Baasachachanluratlawanakapsa apasipxänaUcampistiGeba,Mizpamarkanakaruw sayt'ayäna.

7UkapachawHananisatuñjirixJudámarkanAsareyipar purisinsäna:Siriamarkanreyiparatinisitamata,Tatit Diosamarujanatinisitamatxa,ukatwaSiriamarkanreyin ejercitopaxjumatqhispiwayi

8¿JanitEtiopíamarkankirinakaslubimankirinakasamä jachʼaejercitokïpkäna,waljacarronakampicaballot saririnakampi?ukampisTatituratinisitamatsti,jupanakarux amparamaruwkatuyäna

9Tatitunnayranakapastiakaoraqpachant'ijt'aski, khitinakatixjuparmunapkiukanakanch'amanïtap uñacht'ayañataki.Jumastijanamuyt'asisawlurtaxa,ukat jichhatuksaruxnuwasïwinakawutjani”sasa

10UcatstiAsasajjcolerasisawmäcarcelarjist'antäna JupajjukatoqetwalcolerasïnaUkatAsaxuka pachparakiwyaqhipjaqinakart'aqhisiyarakïna.

11Asachachansarnaqäwipa,qalltatqhipakama,Judá, Israelmarkanreyinakapanlibropanqillqatänwa

12Kimsatunkallätunkanimaraapnaqañtukuyatatsti,Asax waliusuntatawuñjasïna,ukausumpusuntasaxjaniw Tatiturthaqkänti,janukastiqullirinakaruwthaqäna.

13Asaxnayraawkinakapampchikawikirïna,pusitunka mayanapnaqäwipanstijiwxänwa

14UkatstiDavidanmarkapanluratsepulturanakaparuw imtʼapjjäna,ukatstiqollqealjirinakajjsumaqʼapkirqʼapkir

qollanakampi,kunaymansumaqʼapkirqollanakampi phoqantatikiñarikiyapjjarakïna.

17JAQTHAPI

1Josafatyuqapawjupalantiapnaqäna,Israelmarka contrastich'amachasïna

2Judáuraqinmuyuntatmarkanakaruwejercitonak utt'ayäna,Judáoraqeru,Efraínmarkanakaru,Asaawkipan katuntatäkänukamarkanakaru

3TatitustiJosafatchachampichikäskänwa,Davidawkipan nayrathakinakaparjamsarnaqatapata,janirakiw Baalinanakarthaqkänti.

4UcampisawquipanTatituDiosaparuwthaqapjjäna, camachitanacaparjamawsarnaqapjjaraquïna,janiwIsraelan luräwiparjamsarnaqcapjjänti.

5UkatpïTatituxreinopamparaparsayt'ayänaJudá markankirinakastiJosafatchacharuwregalonakapanipjjäna Jupastiwaljaqamirkankañampi,jach'ajach'atukuñampiw utjäna

6Tatitunthakinakapanchuymapaxch'amanchatäxänwa, Judáuraqinjach'ach'akhanakapsa,quqanaksaapaqäna.

7Kimsïrmaraapnaqañtukuyatatsti,Benhail,Abdías, Zacarías,Netaneel,Micaíassatjilïrinakaruwkhitäna,Judá markanyatichapxañapataki.

8Jupanakampchikawlevitanakkhithäna:Semaías, Netanias,Zebadías,Asael,Semiramot,Jonatán,Adonías, Tobías,Tobadonías,levitanaka.jupanakampchikasti Elisama,Joramsacerdotenakäpxarakïnwa

9Judámarkanyatichasipkäna,TatitunLeyipanlibrop apt'asipxäna,Judáuraqintaqpachmarkanakaruw muyuntasinjaqinakaryatichapxäna

10JudáoraqenkirmarkanakajjTatituruwajjsaräna,janiw Josafatcontranuwasipkänti.

11FilisteonakatyaqhepajjJosafatarregalonakapanipjjäna, impuestochurañatakiqollqsaárabejaqinakastipaqallq waranqapaqallqupatakauwijanaka,paqallqwaranqa paqallqupatakacabritonakapanipxatayna

12Josafatastiwalijach'aruwtukuwayxänaJudámarkansti jach'ajach'autanaka,imañmarkanakasalurarakïna.

13Judáuraqinstiwaljanegocionakanïnwa,nuwasir ch'amanijaqinakastiJerusalénmarkankapxarakïnwa

14Nayraawkinakapanutaparjamaxakanakawa:Judá uraqitwaranqwaranqajaqinakanp'iqinchirinakapaAdnah jilïri,jupampchikastikimsapatakwaranqach'aman ch'amanjaqinakampi.

15Jupanjak'apanstiJohanáncapitanänwa,jupampchikasti päpatakpaqallqtunkawaranqajaqinakawutjäna.

16UkxarustiZicrichachanAmasíasyuqapawutjäna, jupastitaqichuymawTatiturluqtasïnajupampchikastipä patakwaranqach'amanch'amanjaqinakawutjarakïna

17Benjamínmarkatjutirinakasti;Eliadastiwali ch'amanïnwa,jupampchikastipäpatakwaranqaarco, escudoapt'ata

18UkxarustiJozabadsatjaqiwutjäna,jupampchikasti pataktunkapusiniwaranqajaqinakawch'axwañatak wakicht'atäpxäna.

19Jupanakastireyiruwsuyt'apxäna,khitinakarutixreyejj muyuntatmarkanakartaqpachJudámarkanutt'aykäna ukanakatsipansa.

18JAQTHAPI

1Josafataxwaljaqamirïnwa,jach'ajach'atukuñanirakïnwa, Acabreyimpismayakïxänwa.

2MäqawqhamaranakqhepatstiAcabreyiruwSamaria markarsarjjänaAcabreyejjwaljaovejanaka,vacanak jiwayäna,jupampchikäpkänaukajaqenakatakisa,Ramot Galaadmarkarsarañapataki.

3IsraelmarkanAcabreyipaxJudámarkanJosafat reyiparuwsäna:¿NayampchikaRamot-Galaadmarkar sarañmunasmati?Juparustisarakïnwa:Nayaxjumar uñtasitätwa,markajastimarkamarjamawananakax jumampchikawch'axwäwinutjapxä”sasa.

4JosafatreyistiIsraelanreyiparuwsäna:Jichhüruw Tatitunarupatjiskt'asimsasa

5UkatwaIsraelreyixpusipatakprofetanakar tantachthapisinjupanakarsäna:¿RamotGalaadmarkar nuwasirsarañäniti,janukaxnayacha?Jupanakasti sapxänwa:Sartam;Diosawreyinamparaparkatuyxani.

6UcampisJosafatreyejjsänwa:¿JanitacanjjaTatitun profetapajjutjqui,juparjiskt'añasataqui?

7IsraelanreyipajjJosafatchacharojjsänwa:Jichhakiw mäjaqejjutji,jupampiTatiturjisktʼassnaJanipuniw nayatakixaskiarsükiti,janukastijanwaliarsünaJosafat reyejjsänwa:Janreyejjukhamsispansasa.

8Israelanreyipajjmäjilïriparuwjawsäna,akhamsasa: “ImlachachanMicaíasyokaparjankʼakirpatam”sasa 9Israelanreyipampi,JudámarkanJosafatreyipampix mayniwtronopanqunt'asipxäna,isimpisthapt'ata,Samaria punkunmantañawjanmäch'usachiqanqunt'atäsipkäna taqiprofetanakawjupanaknayraqatanprofetanakax yatiyapxäna

10QuenaánchachanSedequíasyuqapajjhierrotlurat wajjranaklurasawsäna:“Tatitojjakhamsiwa: “UkanakampiwSiriamarkartukjäta”sasa

11Taqiprofetanakaxakhamsasawprofetanakaxsapxäna: “Ramot-Galaadmarkarmakhatapxam,askinak jikxatapxam,Tatituxreyinamparaparuwkatuyani”sasa 12Micaíasarjawsirsarirkhitastijuparsänwa:Uñtapxam, profetanakanarunakapaxmäamtampiwreyiruxaskinak yatiyaskiUkhamasti,arunakamajjjupanakatmaynir uñtasitäpan,sumaarunakparlapjjam”sasa

13Micaíasreyistisänwa:Tatitustijakkipan,kuntix Diosaxsiskiukarsüsasa

14Reyinukarpurisasti,reyejjsänwa:Micaías,¿RamotGalaadmarkarnuwasirsarañäniti,janukajj¿janitjaytkä? Jupastisarakïnwa:Jumanakaxmakhatapxam, sumankapxam,jupanakastiamparamaruwkatuyatäpxani sasa

15Reyejjjuparojjsänwa:¿QhawqhakutisnayajjTatitun sutipjjarojjnayarojjjankunacheqsisma?

16Ukxarustisarakïnwa:“Taqiisraelitanakaruxqullunakar ch'iqintatawuñjta,janawatiriniovejanakjamaUkhamasti sapamayniwsumankañamputaparkutt'apxpan

17IsraelanreyipajjJosafatchacharojjsänwa:¿Janit nayajjsisksma,janiwnayarojjsumaarunakparlañ munktati,janukastijanwalinakarsüta?

18Wasitatsarakïnwa:UkhamajjTatitunarunakap ist'apjjamTatituxtronopanqunt'atäskiruñjta, alaxpachankirtaqpachejercitonakaxkupiamparapan, ch'iqaamparapansayt'atäskiruñjarakta

19Tatitustisarakïnwa:¿KhitisIsraelanAcabreyipar sallqjaspa,Ramot-Galaadmarkarmakhatañataki?Maynix ukhamarsüna,maynistiukhamarsüna

20Ukatstimäajayuwmistunïna,ukatstiTatitun nayraqatapansayt'asisawsäna:“Nayawjuparsallqjä”sasa. Tatituxjuparuxsänwa:¿Kunampis?

21Jupastisarakïnwa:Nayawmistuñmunta,taqi profetanakapanlakapanmäk'ariajayukïskäsasa.

Tatitustisänwa:Jumawjuparsallqjäta,atipjarakïtawa

22Jichhasti,Tatituxmäk'ariajayumpiwukaprofetanakam lakaparuchawayi,Tatituxjumacontrawjanwaliarunak parli

23QuenaánchachanSedequíasyuqapajjjakʼachasisinjja, Micaíasaruwjawqʼjäna,akhamsasa:“¿Kawkïrthakirus TatitunAjayupajjnayatparlirsarjje?”

24Micaíasreyistisarakïnwa:Uñtapxam,ukauruxmä utamanqharuimantasiñatakmantkätaukuñjätasasa

25Israelanreyipajjsänwa:Micaiasarirpapjjam,Amón markaapnaqeriru,reyinJoásyokaparu.

26Ukatsapxarakim:‘Reyixakhamsiwa:‘Akajaqirux carcelaruchapxam,t'ant'ampi,t'aqhisiñumampi manq'ayapxam,sumankañampkutt'añkama.

27Micaiasastisänwa:Jumatixsumankañamp kutt'anstaxa,¿janitTatituxnayatuqiarskaspa”sasaJupasti sarakïnwa:Taqijaqinaka,ist'apxamsasa.

28Israelmarkanreyipampi,JudámarkanJosafat reyipampixRamotGalaadmarkaruwsarapxäna

29IsraelanreyipajjJosafatchacharojjsänwa:Nayajjjan uñnaqt'anïtwa,nuwasiñaruwsaräjanukastiisimpi isthapt'asimsasaUkatwaIsraelanreyipajjisimp isthaptʼasïna;ukatstinuwasiñaruwsarapxäna.

30Siriamarkanreyipajjjupampchikäpkänauka carronakancapitananakaparojjakhamsasawsäna:“Jan jiskʼa,jachʼacarronakampnuwasipjjamti,janukastiIsrael markanreyipampikiwnuwasipjjam”sasa

31KunapachatïcarronakanpʼeqtʼirinakapajjJosafatar uñjasajjsapjjäna:“Israelanreyipawa”sasa.Ucatwa nuwasiñatakmuyuntapjjäna,ucampisJosafatchachajj art'asïna,Tatitustijuparyanapt'änaDiosaxjupat jithiqtapxañapatakiwchʼamañchäna.

32KunapachatïcarronakanpʼeqtʼirinakapajjjanIsraelan reyipätapamuyapjjänaukhajja,janiwarknaqañmunapkänti 33Mäjaqejjmäarcoapsusawisraelitareyirojjarnedan chʼakhanakaptaypirjawqʼjäna,ukatwacarronkirjaqepar säna:“Amparammuytjjam,ejercitotirpsuñajatakiNayajj usuchjatätwa.

34Ukauruxnuwasïwixjuk'ampiwjilxattawayi,ukampis Israelanreyipaxjayp'ukamawcarropansirionakcontra sayt'asïna,niyaintijalanthorasaruwjiwxäna

19JAQTHAPI

1JudámarkankirJosafatreyistiJerusalénmarkarsumakiw utaparkuttʼjjäna

2UkuñjiriHananichachanJehúyokapastijuparkatuqiriw mistuwayäna,Josafatreyirustisänwa:¿Janwali jaqinakaryanapt'asmati,Tatituruñisirinakarusmunasmati? ukatwaTatitunnayraqatapancolerasiñamaxjuti”sasa

3Ucampisaskinacawjumanjikjjatasi,ucaoraket arbolanacaapt'asitamata,Diosarthaquiñataquejj chuymamsawaquicht'atamata

4JosafatchachastiJerusalénmarkanjakasïna,Beerseba markatEfraínqullukamawmarkanaktaypirsaräna,ukatsti nayraawkinakapanTatitDiosaparuwkutt'ayarakïna

5Judáoraqenjja,Judáoraqenmuyuntatmarkanakaruw taripirinakuttʼayäna.

6Juezanakarustisapxarakïnwa:Amuyasipxamkuntix lurapktaukxa,janiwjaqilaykukijuchañchapktati,jan ukastiTatitunjuchañchapkta,jupastijumanakampchikäki ukataripäwinxasasa

7UkatpïjichhaxTatituraxsarapxam;amuyasipxam, lurapxam,TatitDiosasaxjaniwkunañanqhalurañasutjkiti, janirakiwjaqirusrespetañasutjkiti,janirakiwregalonak katuqañasutjkiti.

8JerusalénmarkaruwJosafatchachajjlevitanakaru, sacerdotenakaru,Israelannayraawkinakapan jilïrinakaparusuttʼayäna,Tatitunjuchañchatäñapataki, Jerusalénmarkarkuttʼapjjañapataki

9Jupanakarojjakhamsasawjupanakarewjjtʼäna: “JumanakajjTatiturajjsarañampiwukhamlurapjjäta,taqe chuyma,sumachuymampi”sasa

10Markanakapanjakirjilanakamatwilampiwilampi, kamachimpi,kamachimpi,kamachinakampi, taripäwinakampi,jumanakaryatiyapxäta,Tatiturjan juchañchapxatapata,ukhamarakiwcolerasiñaxjumanakaru, jilanakamaruspurini.

11Ukjjarusti,AmaríasjilïrsacerdotejjTatituntaqekun lurañanakanjja,jumanakanpʼeqtʼiripawaIsmaelchachan Zebadíasyokapasti,jupastiJudáuraqinp'iqinchiripawa, jupastireyintaqiluräwinakapawaJanajjsarir sarnaqapjjam,Tatitojjsumajaqenakampïniwa

20JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,Moabmarkankirinakampi, amonitanakampi,yaqhaamonitanakampichikawJosafat chachampinuwasiñatakjutapxäna

2UkatstimayninakaxJosafataryatiyiriwpurinipxäna, sapxarakïnwa:Siriakhurkatalamarqutakhurkatatwalja jaqinakawjumarnukjañatakjutapxiJupanakasti Hazazontamarmarkankapxiwa,ukamarkaxEngedisatawa.

3JosafatchachastiajjsarasawTatiturthaqersaräna,Judá markpachanayunañyatiyäna

4JudámarkaxTatituryanapmayiñatakiwtantachasipxäna, JudámarkantaqpachmarkanakapatTatiturthaqhiriw jutapxäna

5JosafatreyistiJudá,JerusalénmarkankirTatitunutapan machaqpationayraqatansayt'atäskäna

6Ukatsarakïnwa:Tatay,nayraawkinakasanDiosapa, ¿janitjumaxalaxpachankirDiosätaxa?¿Janitjumaxtaqi yaqhamarkanakarapnaqtaxa?¿Janitamparamarux ch'amampich'amampixutji,jankhitisjumarsaykatañ puedkiristamsti?

7¿JanitjumajjDiosasajjakaoraqenjakirinakarojjIsrael markamannayrakatapatjaqsuwaykta,ukatwiñayatak Abrahamamigomanwawanakaparchurtajja?

8Jupanakastiukanjakasipxäna,sutimatakixmäqullanuta lurapxaraktam.

9Kunapachatixjanwalinakaxespada,taripäwi,usu,jan ukaxmach'aukhampurinipxäukhaxakautanayraqatan sayt'atäñäni,jumanayraqatansayt'atäñäni,(kunatix sutimaxakautankiwa,)t'aqhisiñanakanjumarart'apxäma, ukhamaxist'apxätawa,yanapt'apxarakïtawa

10JichhastiAmón,Moab,Seírqullu,Egiptouraqit mistkasaxjaniwisraelitanakarkatuntayañmunktati, ukampisjupanakatjithiqtapxäna,janiwt'unjapkiti

11Uñjapxam,nayaxsistwa,kunjämtixjupanakarux payllapxitu,jumanuraqimatjaqunukuñatakjutapxatamata, kawkïruraqitixjumaxchurkistaukkatuqañataki

12Diosasa,¿janitjupanakarjuchañchkäta?Nanakasti janiwch'amanïpktiakajach'atamajaqinakampixnanak contrajutapkistu;janirakiwkunlurañsayatipkti,janukasti jumaruwuñch'ukipxi

13TaqiJudámarkaxTatitunnayraqatapansayt'asipxäna, jisk'awawanakapampi,warminakapampi,wawanakapampi 14UkatstiZacaríaschachanJahazielyokapa,Benaías chachanwawapa,Jeielchachanwawapa,Mataniachachan wawapa,Asafchachanwawanakapatlevitajaqi,Tatitun Ajayupaxtantachasirinakataypinjutäna.

15Jupastisarakïnwa:“JumanakaxtaqpachJudá,Jerusalén markankirinaka,Josafatreyi,ist'apxam:Tatituxakham sapxsma:“Janaxsarapxamti,janirakaxsarapxamtiaka waljajaqinakanutjatapatxaUkanuwasïwixjaniw jumankkiti,janukastiDiosankiwa

16Qharürojjjupanakcontrawsaraqani,jupanakajjZizsat qollujakʼaruwmakatasipjjaniJawiratukuyansti,Jeruel wasarajak'anjikxatapxäta

17Akanuwasïwinnuwasiñaxjaniwwakiskaniti, sayt'asipxam,sayt'asipxam,Tatitunqhispiyasiñap jumanakampchikauñjapxam,Judá,Jerusalén,jan axsarapxamti,janirakaxsarapxamti.qharürojjjupanakar nuwasirsarapjjam,Tatituwjumanakampïskani”sasa

18JosafatreyejjoraqeraltʼasisawtaqeJudámarkasa, JerusalenanjakirinakasaTatitunnayraqatapar qontʼasipjjäna,Tatituryupaychasa

19Ukatstilevitanaka,cohatitanaka,coritawawanaka, IsraelanTatitDiosaparjach'atjach'añchañatak sayt'asipxäna

20UkatstiwalialwatsartasinTecoawasararuwsarapxäna, sarasipkasinstiJosafatchachaxsayt'asisawsäna:Judá, Jerusalénmarkankirinaka,ist'apxitaTatituDiosamaru iyawsapxam,ukhamatch'amanchatäpxäta;Profetanakapar iyawsapxam,ukhamarakiwjumanakaxaskinak jikxatapxätasasa

21Jaqinakamparuskipt'asinsti,Tatiturq'uchurinakaruw utt'ayäna,jupanakaxqullankankañap jach'añchapxañapataki,jupanakaxejercitonayraqatan sarapkäna,ukatsapxañapataki:“Tatiturjach'añchapxam” sasa.Jupankhuyapayasiñapaxwiñayatakiwutjani.

22Jupanakastiq'uchuñqalltapxäna,jach'añchañ qalltapxäna,TatituxAmón,Moab,Seirqullu,Judá markampnuwasirjutirinakaruwmuyuntayänaucat jupanacajjjawqʼjatäpjjänwa

23Amón,MoabwawanakaxSeirqullunjakirinakar jiwayañataki,t'unjañatakiwsayt'asipxäna,Seirmarkan jakirinakartukjañtukuyasaxsapamayniwmaynir t'unjañatakyanapt'asipxäna

24Judámarkaxwasaranuñjañtorretuqirpurisinxa, jaqinakaruñkatasinsti,jiwatjanchinakuraqirliwxatat uñjasipxäna,janiwkhitisqhispiwaykänti.

25KunapachatixJosafatchachampimarkapampixyänakap apt'asirpuripkänaukhaxa,waljaqamiryänaka,jiwat janchinakampi,waliaskiyänakampi,jupanakatak apsusipkäna,ukanakapt'asitapatsipansjuk'amp jikxatapxäna

26PusïrurustiBeracávalleruwtantachasipxänaUcanwa Tatiturjach'añchapjjäna,ucatjichhakamajjukapachpa cheqansutipajj“Beracavalle”satäjjänwa

27UkatstiJudá,Jerusalenankirsapamayniwkuttʼanipxäna, JosafatchachastinayraqatapanwaJerusalénmarkarkusisit sarxapxänaTatituwjupanakaruxuñisirinakapat kusisiyatayna

28JupanakastiJerusalénmarkaruwsalterianakampi, arpanakampi,trompetanakampiTatitunutaparpuripxäna

29TatitunIsraelanuñisirinakapampinuwasitapist'asinsti, taqimarkanakaruwDiosaraxsarapxäna

30Josafatreyinreinopajjamuktʼänwa,Diosapawjuparojj muyuntañataksamarañchuräna.

31JosafatreyejjJudámarkanwaapnaqäna,jupajjkimsa tunkaphesqanimaranïjjänwa,Jerusalénmarkanstipätunka phesqanimarawapnaqäna.TaykapastiAzubasatänwa, jupastiSilíchachanphuchapänwa

32UkatstiAsaawkipanthakiparuwsaräna,janiwuka thakitsarkänti,Tatitunnayraqatapankunatixaskïkiuk lurarakïna

33Ukampisjach'achiqanakaxjaniwapaqatäkänti, jaqinakaxjaniwnayraawkinakapanDiosaparmunañapsa wakicht'apkänti

34Josafatchachansarnaqäwinakapatxa,qalltatqhipakama, HananíchachanJehúyoqapanlibropanqillqatänwa,uka qillqataxIsraelmarkanreyinakapanqillqatapanwauñsti 35Ukaqhipatsti,JudámarkankirJosafatreyixIsrael markanOcozíasreyipampiwmayachasïna,jupaxwalijan walinakluräna

36UkatstijupampchikawTarsismarkarsarañatak barconaklurañqalltäna.

37MaresámarkankirDodaváchachanEliezeryuqapax Josafatcontrawprofecíaarsüna:“Acozíaschachampi mayachasitamatxa,Tatituxluratanakamp'akintawayi”sasa. Ukatstibarconakaxt'unjatäxänwa,janiwTarsismarkar sarañjamäkänti

21JAQTHAPI

1Josafatchachastinayraawkinakapampchikawjiwxäna, ukatstiDavidanmarkaparuwimt'apxänaJoramyuqapaw jupanlantiapnaqäna

2JupastiJosafatchachanwawanacapasti,Azarías,Jehiel, Zacarías,Azarías,Miguel,Sefatíasukanaka

3Awkipaxqullqi,quri,waliaskiyänaka,Judáuraqin muyuñampmuyuntatjach'awaxt'äwinakchuräna.kunattix jupawnayrïrwawapäna

4KunapachatïJoramchachajjawkipanreinoparsarjjäna ukhajja,chʼamañchtʼasjjänwa,espadampiwtaqe jilanakaparujiwayäna,Israelmarkanjilïrinakaparuswalja jaqenakaruwjiwayäna

5Joramchachajjkimsatunkapayanmaranïkänaukhaw apnaqañqalltäna,llätunkamararakiwJerusalénmarkan apnaqäna

6Israelanreyinakapanthakiparjamawsarnaqäna,Acab chachanutaparjama,Acabchachanphuchapampiw jaqichasïna.

7UcampisTatituxjaniwDavidanutaparuxt'unjañ munkänti,Davidamparust'äwiplayku

8Jupanurunakapanjja,edomitanakajjJudámarkan apnaqäwipatkutkatasipjjäna,jupanakpachawmäreyjam uttʼayatäpjjäna

9UkatstiJoramchachajjjilïrinakapampi,taqpach carronakapampichikawsarjjäna,ukatstiarumawsartasïna, juparmuyuntapkiukaedomitanakaru,carronakan pʼeqtʼirinakaparusa.

10EdomitanakajjJudámarkanamparapatjichhürkamaw kutkatasipjjänaUkapachparakiwLibnamarkaxamparap manqhatkutkatasïna;nayraawkinakapanTatitDiosapar apanukutaplayku.

11Judáqullunakansajach'auraqinaklurarakïna,Jerusalén markanjakirinakarusq'añujuchalurapxäna,ukatJudá markaruwwayt'äna

12UkatstiElíasprofetanmäqillqatjuparpurinïna,akham sasa:“DavidawkimanTatituDiosapaxakhamsiwa: Josafatawkimanthakinakaparjamjansarnaqatamatxa, janirakiwJudámarkanAsareyinthakhiparjamsarnaqktati 13Israelanreyinakapanthakiparjamawsarnaqtaxa,Judá markarusa,Jerusalénmarkankirinakarusq'añujuchalurir tukuyta,Acabchachanutapanq'añuluräwinakapjama, ukatstiawkimanutankirjilanakamarjiwayarakta, jupanakaxjumatsipanjuk'ampsumajaqinakäpxänwa

14Tatituxmäjach'at'aqhisiñampiwmarkamaru, wawanakamaru,warminakamaru,taqiyänakamar t'aqhisiyani

15Usutäñlaykuxwaliusuntatawuñjasisma,urut urutjamawusutätamlaq'untañkama.

16TatituxEtiopíamarkanjak'ankirfilisteonakan,árabe jaqinakanajayuparJoramcontrawch'allxtayäna

17Judáoraqermakhatasinxa,reyinutapanutjkänauka yänaka,yuqanakaparu,warminakaparusapt'asipxäna ukhamastijaniwmäyuqallwawasqhiparxänti,janukasti Joacazyuqanakapatsullkawawapakiwqhiparxäna.

18Taqiukanakqhipatsti,Tatituxjanqullañjamäkiuka usumpiwch'akhanakaparjawq'jäna

19Ukatpämaratukuyatatsti,usutätaplaykux ch'akhanakapaxch'allxtawayxänwaUcatstimarkapajj janiwninanakhantäwipjupataklurapcänti,nayra awquinacapannakhantäwiparjama.

20Jupaxkimsatunkapayanmaraniwapnaqañqalltäna, llätunkmarawJerusalénmarkanapnaqäna,janmunkasin sarxäna.UkampisDavidanmarkapanimt'apxäna,ukampis janiwreyinakansepulturanakaparimt'apkänti

22JAQTHAPI

1JerusalénmarkankirinakajjOcozíassullkayoqaparuw reyjamuttʼayapjjäna,jupalantiwárabejaqenakampchika campamentorsarapkänaukajaqenakajjjilïrinakar jiwayapjjäna.UcatstiJudámarcanquirJoramreyinOcozías yokapajjreyëjjänwa

2Ocozíasreyinapnaqañqalltänaukhajja,pusitunkapayan maranïjjänwa,mämarawJerusalénmarkanapnaqäna TaykapastiAtaliassatänwa,jupastiOmríchachan phuchapänwa

3Acabchachanutapanthakinakaparjamawsarnaqäna, taykapaxjanwalinaklurañapatakiwiwxt'irïna

4UkatpïTatitunnayraqatapanjanwalinakluräna,Acab chachanutapjama,jupanakajjawkipanjiwatapatjupar ewjjt'irinakapänwa

5Jupanakastijupanakanamtaparjamawsarnaqäna,Israel markanAcabreyinJoramyokapampchikawRamotGalaad markanSiriamarkanHazaelreyimpnuwasiñataksaräna

6JupajjJezreelmarkanqollatäñatakkuttʼanjjäna, kunapachatïSiriamarkanHazaelreyimpinuwaskäna ukhajjRamámarkanusuchjatätaplaykuJudáuraqinreyi JoramchachanAzaríasyuqapaxAhabchachanJoram yuqaparuñjiriwJezreelmarkarsarawayxäna,usutätap layku

7OcozíasreyixJoramukarpurisaxDiosant'unjäwipawa, purinkänaukhaxa,JoramjupampchikawNimsíchachan Jehúyuqaparnuwasirsaräna,juparTatituxAcabchachan utaptukjañatakiwajlliwayi

8KunapachatïJehúchachajjAcabchachanutapar juchañchaskänaukhajja,Judámarkanjilïrinakaparu, Ocozíaschachanjilanakapanwawanakaparjiwarayäna.

9UcatstiOcozíaschacharuwthaqtäna,jupastikatjapjjänwa, jupastiSamariamarcanimantascänwa,Jehúmarcaruw irpapjjäna,jiwarayasastiimtʼapjjänwa:“JupajjJosafat chachanyokapawa,jupajjtaqechuymawTatiturthaqäna” sasaUkhamajjOcozíasreyinutapajjjaniwreino amuktʼayañatakejjchʼamanïkänti.

“

“JosabetsatJoramreyinphuchapaxa,Joiadásacerdoten warmipänwa,jupastiOcozíaschachankullakapänwa, Ataliawarmitjanjiwayañapataki

12JupanakampchikastisoxtamarawDiosanutapan imantaskäna,Ataliaxukauraqinapnaqäna.

23JAQTHAPI

1PaqallqmaratstiJoiadaxch'amanïxänwa,patakpatak jilïrinakaru,JerohamchachanAzaríasyuqapampi,Ismael Johananyuqapampi,AzaríasObedchachanyuqapampi, MaaseíasAdaíasyuqapampi,ElisafatZicriyuqapampi

2Judáuraqiruwmuyuntapxäna,Judámarkantaqpach markanakapatlevitanakaru,Israelnayraawkinakan jilïrinakaparustantachthapipxäna,ukatstiJerusalén markaruwpuripxäna

3TaqeniwDiosanutapanreyinmäarust'äwiplurapjjäna. Ukatstijupanakaruxsänwa:Reyinyuqapawapnaqani, kunjämtixTatituxDavidanwawanakapatsiskänukhama sasa.

4Akaxjumanakaxlurapxätawa;Sábadourunmantapkäta ukanakatxa,sacerdotenakasa,levitanakatsakimsat'aqaw punkunakuñjapxäta.

5Kimsïrt'aqaxreyinutapanutjani;Kimsïrt'aqaxcimiento punkunkiwa,taqijaqinakaxTatitunutapan patiopankapxani.

6JaniwkhitisTatitunutaparmantañapakiti,janukasti sacerdotenaka,levitanakarluqtirinakakiwmantañapa. jupanakaxmantanipxani,qullanäpxiwa,ucampistaqpach jaqinakawTatitunuñjasipxani

7Levitanakaxreyiruwmuyuntapxani,sapamayniw armanakapapt'ata.khititixutarmantkaniukaxa, jiwayatäniwa,ukampisjumanakaxreyinmantanipansa, mistunipansa,jupampchikäpxam”sasa

8Ukatlevitanakampi,taqpachJudámarkampixkunjämtix Joiadasacerdotexsiskänukhamarjamawlurapxäna,sapa mayniwsábadourunmantanipkänaukajaqinakaparux irpapxäna,sábadourunmistunirjaqinakampi

9Joiadásacerdotestipatakpataklanzanaka,ch'ukuñanaka, escudonakkatuyäna,ukalanzanaka,escudonakDavid reyinutjkänaukanaka

10Taqejaqenakaruwsaytʼayäna,sapamayniwarmap aptʼata,templonkupitoqetjja,templonchʼeqatoqekama, altarampitemplompi,reyinjakʼaparu

11Ukatstireyinyuqaparuwirpsupxäna,ukatsticorona uchapxäna,ukatstiarst'äwinakchurapxäna,ukatstireyiruw utt'ayapxänaJoiadasa,wawanakapampistisapxarakïnwa: Diosaxreyirqhispiypansasa

12Ataliaxjaqinakant'ijt'atapist'asinreyirjach'añchasa, Tatitunutaparjak'achasïna

13Ukxarusti,reyejjmantañawjansayt'atäskiruñjäna, p'iqinchirinakasa,trompetanaksareyinjak'apan sayt'atäsipkänaUkatstiAtaliaxisinakch'iyjasisawsäna: Traición,traiciónsasa.

14UkatstiJoiadásacerdotexpatakpataksoldadonakan p'iqinchiriparuwirpsuwayxäna,ukatjupanakarsäna: Khititixjupararktaniukaxespadampijiwayatäpansasa. Sacerdotestisänwa:JanTatitunutapanjiwayapxamti sasa

15Ukatwajupanakaruxamparatluqxatapxäna;Reyinuta jak'ankircaballopunkumantañarupurisasti,ukanwa jiwayapxäna

16Joiadastimäarust'äwiwjupampi,taqimarkampi, reyimpi,Tatitunmarkapäpxañapataki

17UkatstitaqiniwBaalchachanutaparsarapxäna,ukatsti t'unjapxäna,altaranakapsa,idolonakapsat'unjapxäna, ukatstiBaalchachansacerdotepaMatánsatchacharuw altaranaknayraqatanjiwayapxäna

18JoiadastiTatitunutapanluräwinakaputt'ayäna,levita sacerdotenakanamparapampi,DavidaxTatitunutapan nakt'ayatwaxt'anakluqtapxañapataki,kunjämtixMoisesan kamachipanqillqatäkiukhama,kusisiñampi,q'uchumpi, kunjämtixDavidaxamtkänaukhama

19Tatitunutapunkunakaparuwpunkuuñjirinakar utt'ayäna,ukhamatjankhitisq'añuchataxmantañapataki.

20Ukatstipatakpatakjilïrinakaru,jach'ajilïrinakaru, markaapnaqirinakaru,markaapnaqirinakaru,taqi markachirinakaruwirpxaruwayäna,ukatstireyiruwTatitun utapatirpxaruwayäna

21Uraqpachankirjaqinakaxwalkusisipxäna,Ataliar espadampijiwayañtukuyatatstimarkaxamukt'atäxänwa.

24JAQTHAPI

1Joásachachaxpaqallqmaraniwapnaqañqalltäna,ukat pusitunkamarawJerusalénmarkanapnaqänaTaykapasti BeersebamarkankirZibíassatänwa.

2JoásachachastiTatitunnayraqatapanaskinakluräna, Joiadásacerdotejjjakkänaukhakama.

3Joiadastipäwarmimpiwcasarasïnaukatstiyuqall wawanaka,imillwawanakanïnwa

4Ukaqhipatsti,JoásaxTatitunutapaskichañamtäna

5Ukatstisacerdotenakaru,levitanakarutantacht'asaw jupanakarsäna:Judámarkanmarkanakaparsarapxam, taqiisraelitanakatqullqiapthapipxam,Diosmanutapsapa maraaskichañataki,ukhamatjank'aklurapxañamataki Ukampislevitanakaxjaniwjank'aklurapkänti

6ReyejjJoiadápʼeqtʼiriruwjawsäna,ukatstisänwa: ¿Kunatsalevitanakatjja,Judámarkatsa,Jerusalénmarkatsa, TatitunyanapirinakapanMoisesankamachiparjama, IsraelanTatitunTatitunTatitunTatitunTatitunTatitupan mandamientoparjama,TatitunTabernáculop uttʼayañatakejjjanmaytʼkta?

7UkañanqhawarminAtalianyoqanakapawDiosanutap t'unjapxäna.TatitunutapanluqtatyänakapsaBaalinanakar churapxäna

8Reyinkamachiparjamawmäcajalurapxäna,ukatsti Tatitunutapunkupanqaruwuchapxäna.

9Judá,Jerusalénmarkanakanmäyatiyäwipyatiyapxäna, DiosanluqtiripaMoisesaxwasaranisraelitanakar apthapkänaukTatiturkatuqañataki.

10Taqejilïrinakampi,taqemarkachirinakaswali kusisitänwa,ukatstiukacajaruwirpanipjjäna,ukatsti qollqeruwjaqontapjjäna,ukhamattukusiñapkama

11Kunapachatixlevitanakaxukacajareyinirnaqäwipar apanipkäna,ukatwaljaqullqinïtapuñjapxänaukhaxa,reyin escribapampi,jilïrsacerdotenjilïripampixjutasinxukacaja ch'usaruwapxarupxäna,ukatstiwasitatwkawkhantïuka cajaapt'asipxäna.Ukhamawuruturutjamlurapxäna,walja qullqiapthapipxäna

12ReyimpiJoiadampistiTatitunutapanirnaqirjaqinakar churapxäna,Tatitunutapaskichañatakisalbañilanaksa, carpinteronakarusa,hierrompi,broncempinakampiw Tatitunutapaskichañatakcontratapxäna

13Ukhamawirnaqirjaqinakaxirnaqapxäna, jupanakampiwlurapxäna,Diosanutapsach'amañchapxäna 14Uktukuyasajja,reyimpiJoiadampirjiltʼirqollqe apanipjjäna,ukaqollqenakatjja,Tatitunutapatakvasonak luratäpjjänwa,loqtañataki,cucharanaka,cucharanaka,qorit qollqempiluratvasonakaJupanakastiTatitunutapan nakt'ayatwaxt'anakluqtapxäna,Joiadáchachan urunakapan

15UcampisJoiadajjchuymankipstatäjjänwa,jiwjjäna ukhajjwaljaurunakawphoqantjjäna.patakkimsatunka maraniwjiwxäna

16UkatstiDavidanmarkapanwareyinaktaypin imtʼapjjäna,IsraelmarkanDiosataki,utapatsaaskinak luratapatjja

17JoiadánjiwatatstiJudámarkanjilïrinakapaxjutasin reyiruwalt'asipxäna.Ucatreyejjjupanakaristʼäna.

18JupanakastinayraawkinakapanTatitDiosanutapat mistusawArboledanaca,idolonakaryupaychapxäna

19Ucampisprofetanakkhitanïna,Tatitunukar kutt'ayañatakiJupanakastijupanakcontrawarsupxäna, ukampisjaniwist'añmunapkänti

20UkatstiDiosanAjayupawJoiadásacerdotenZacarías yoqaparpurintäna,jupastimarkataypinsayt'atäskäna,ukat jupanakaruxsänwa:Diosaxakhamsiwa:“¿Kunatarak Tatitunkamachinakapp'akintapxtaxa,janitixaskinak jikxatapkasma?”Tatiturapanukupxatamlayku,jupasti jumanakaruxapanukupxaraktamwa”sasa.

21JupanakastiTatitunutapanpatiopanreyin kamachiparjamawqalampk'upjapxäna

22UkhamatwaJoásreyejjJoiadáawkipan khuyapayasiñapatjanamtaskänti,janukastiyoqaparuw jiwayänaJiwasinstisänwa:Tatituwukuñjam, mayipxamsasa

23Ukamaratukuyarojja,Siriamarkankirejercitonakaw juparnuwasipjjäna,Judá,Jerusalénmarkanakaruw puripjjäna,ukatstitaqejilïrinakaruwmarkataypit tʼunjapjjäna,ukatstiDamascomarkanreyiparuw katuntapjjäna

24Sirionakanejercitopaxmäqawqhajaqinakampchikaw jutapxäna,Tatituxmäjach'aejercitojupanakaruwkatuyäna,

nayraawkinakapanTatitDiosaparapanukupxataplayku UkatwaJoáschacharuxjuchañchapxäna.

25Jupatsarxasax(waliusuntatjaytawayapxäna),pachpa uywatanakapaxJoiadásacerdotenyuqanakapanwilap laykuxjupacontrawmäamtarpuripxäna,ukatsti ikiñaparuwjiwayapxäna,ukatjiwxänwa,Davidan markaparuwimt'apxäna,ukampisjaniwreyinakan sepulturanakaparimt'apkänti.

26Jupacontrawmäamtarpuripkänaukanakajjakanakawa ZabadchachastiSimeatchachanyokapänwa,jupasti amonitawarminïnwa,JozabadchachastiSimritchachan yokapawa,jupastimoabmarkankirïnwa 27Wawanakapatsa,jach'aq'ipinakapatsa,Diosanutap askichañatsa,reyinakanlibropansarnaqäwipanqillqt'atawa UkalantistiAmasíasyuqapawapnaqäna

25JAQTHAPI

1Amazíasreyixpätunkaphisqanmaraniwapnaqañ qalltäna,ukatpätunkallätunkanmarawJerusalénmarkan apnaqänaTaykapastiJerusalenankirJoadánsatänwa 2Tatitunnayraqatapanaskinakluräna,ukampisjaniw sumachuymampilurkänti

3Kunapachatixreyixutt'ayatäxänukkhasti,awkipreyir jiwayiruywatanakaparuwjiwayäna.

4Ukampisjaniwwawanakaparjiwaykänti,janukasti, Moisesanlibropankamachinqillqatäkiukhamarjamaw luräna,Tatituxakhamsiwa:“Awktaykanakaxjaniw wawanakaplaykujiwapkaniti,janirakiwwawanakas awkinakaplaykujiwapkaniti,janukastisapamayniw juchapatjiwapxani”sasa.

5AmasíasreyejjJudámarkartantachtʼasisawwaranq waranqajaqenakanpʼeqtʼirinakaparuttʼayäna,ukhamarak patakpatakjaqenakanjilïrinakaparusuttʼayarakïna,nayra awkinakapanutanakaparjama,Judá,Benjamínmarkanjja, jupanakajjpätunkamaranitjilïrinakaruwjakthapiyäna, ukatstikimsapatakwaranqasumajaqenakjikjjatäna, jupanakajjnuwasiñatakmistuñyatipjjäna,jupanakajj lanzampi,escudompiaptʼasiñyatipjjänwa

6Israelmarkatpatakwaranqach'amanch'aman jaqinakaruwcontratarakïna,pataktalentoqullqimpi 7UcampisDiosanmäjakepawjuparjak'achasisinsäna: Rey,Israelanejercitopajjjanjumampchiksarpanti.Tatitux janiwIsraelmarkampïkiti,mäarunxa,taqpachEfraín markankirinakampi

8Ukampissarañmunstaxa,ch'amañchasim,nuwasiñatak ch'amanïñamawa,Diosawuñisirinakannayraqatapan liwxatapxätam, Diosax yanapt'añatakisa, aynacht'ayañatakisch'amaniwa

9AmasíasreyejjDiosanjaqeparuwsäna:“¿Israelan ejercitoparchurktaukapataktalentoqollqempejj¿kunsa lurañäni?”UcatDiosanjaqepajjsäna:Tatitojjakatsipan juk'ampchuritamjjasasa

10AmasíasreyejjEfraínmarkatjuparjakʼachasir ejercitoruwjaljtayäna,jupanakajjutaparkuttʼapjjañapataki 11Amasíasreyistich'amachasïnwa,ukatstimarkapar irpäna,ukatstich'uqivalleruwsaräna,ukatstitunka waranqajaqiruwjiwayäna

12Judámarkankirinakajjyaqhatunkawaranqa jaqenakaruwkatuntapjjäna,ukatstiqarqapatjjaruw irpapjjäna,qarqapatjjatjaqontapjjarakïna,ukhamat taqeniwpʼakjatäpjjäna

13UkampisAmazíasreyixjanjupampnuwasiñatak kutt'aykänaukasoldadonakaxJudámarkanSamariamarkat Bet-horónmarkakamawnuwantapxäna,ukatkimsa waranqajaqinakaruwjiwayapxäna,ukatwaljayänak apt'asipxäna.

14Amazíasreyejjedomitanakarjiwayapkänaukaqhepatjja, Seirmarkankirdiosanakarirpanisawdiosanakapäñapatak uttʼayäna,jupanaknayraqatanaltʼasisawincienso nakhantäna

15UkatstiTatituncolerasiñapaxAmasíascontraxwalpun phichhantasïna,ukatstimäprofetaruwkhithäna,jupasti sänwa:¿Kunatarakmarkandiosanakapthaqhasktasti, jupanakaxjaniwmarkaparjumatqhispiyañpuedipkänti?

16Jesusajjjupampparltʼaskänaukhajja,reyejjsänwa: “¿Reyinewjjtʼatatluratätati?”aguantapxam;¿kunatsa jumajjjawqʼjatätasti?Ucatprofetajjjanist'asinsäna: NayajjyattwaDiosajjjumart'unjañamtatamjja,jumajjuc lurtajja,janiwnayanamtajjarist'tatisasa

17JudámarkankirAmasíasreyistiiwxt'asawJoácaz yuqaparkhitäna,jupastiJehúchachanyuqapawa,Israel markanreyipa:Jutam,maynitmaynikamuñjasipxañäni 18IsraelanJoásreyipajjJudámarkanAmasíasreyiparuw khitäna,akhamsasa:“Líbanomarkanutjkänaukacardojj Líbanomarkankircedrosatqoqaruwkhitäna,akhamsasa: “Phuchamarojjyoqajarwarmijaruwchurta”sasa.

19Jumastisäma:‘Edomjakenacarojjatipjawayjjtawa Chuymamaxjach'ajach'atukuñatakiwch'amañcht'tamxa ¿Kunatsajanwalinakamarch'allt'asisma,jumampi,Judá markampichika?

20UkampisAmazíasreyixjaniwist'añmunkäntiDiosat juti,uñisirinakapanamparaparkatuyañapataki,Edom markandiosanakapthaqhataplayku

21IsraelanJoásreyipajjsarawayjjänwaJudámarkankir Amazíasreyimpisti,Bet-semesmarkanwauñjasipxäna,uka markaxJudámarkankiwa

22JudámarkaxIsraelmarkanayraqatanjuk'ampjan walt'ayatawuñjasiwayi,sapamayniwcarpaparjaltxapxäna. 23IsraelmarkanJoásreyipaxJudámarkanAmasías reyiparuwBet-semesmarkarirpxaruwayäna,Joácaz chachanwawaparu,ukatJerusalénmarkaruw irpxaruwayäna,ukatstiJerusalénmarkanperqapEfraín punkutesquinapunkukama,pusipatakmetronakt'unjäna 24Ukxarustitaqiquri,qullqi,ObededomampchikaDiosan utapanutjkänaukayänaka,reyinutapanyänakap apt'asisawSamariamarkarkutt'xäna

25JudámarkankirJoásreyinAmasíasyokapajjtunka phesqanimarawjakäna

26Amasíasreyinsarnaqäwinakapatqhipakama,¿janitJudá, Israelreyinakanlibropanqillqatäki?

27AmasíasreyejjTatiturarjjañatjitheqtkänaukaqhepatjja, Jerusalénmarkanwajupacontramäamtarpuripjjäna JesusaxLaquismarkaruwjaltxatayna,ukampisjupanakax Laquismarkaruwarknaqapxäna,ukanjiwayapxañapataki 28Ukatsticaballonakatirpanipxäna,ukatnayra awkinakapampchikawJudámarkanimt'apxäna

26JAQTHAPI

1UkatstiJudámarkankirinakaxtunkasuxtanmaraniUzías chacharuwkatuntapxäna,ukatstiAmasíasawkipan utapanwareyirutt'ayapxäna

2Elotmarkasayt'ayäna,ukatstiJudámarkaruw kutt'ayarakïna,ukaqhipatstireyejjnayraawkinakapamp chikawikirïna

3Uzíasreyixtunkasuxtanmaraniwapnaqañqalltäna,ukat phisqatunkapayanmarawJerusalénmarkanapnaqäna. TaykapasJecoliassatänwa,Jerusalénmarkankirïnwa

4Tatitunnayraqatapanaskinakluräna,kunjämtixAmasías awkipaxlurkänukhama.

5ZacaríaschachanurunakapanstiDiosaruwthaqäna, jupastiDiosanunañchäwinakapampamuyt'irïnwa,Tatitur thaqkänaukhakamawDiosaxjuparsumuñjayäna

6UkatstifilisteonakampnuwasisawGatsatperqampi, Jabnésatperqampi,Asdodsatperqampitʼunjäna,Asdod, filisteonaktaypinsamarkanakaruwsaytʼayäna

7Diosaxfilisteonakaru,Gurbaalmarkanjakasiriárabe jaqinakaru,mehunimjaqinakcontrawyanapt'äna.

8AmmonitanakaxUzíaschacharuwwaxt'äwinak churapxäna,Egiptomarkarmantañkamawsutipax jilxattawayi.Jupapachpawwalchʼamachasïna.

9UzíasreyejjJerusalénmarkanesquinapunkupansa,valle punkunsa,perqamuytäwipansatorrenaklurayäna,ukatsti ukatorrenaksaytʼayarakïna.

10Wasarpampantorrenaklurarakïna,waljaphuch'unak allsurakïna,waljauywanakanïnwa,pampanakansa, pampanakansa,yapuchirinakasa,uvayapuchirinakasa qullunakansa,Carmelomarkansa,yapuchañmunataplayku 11Uzíaschachannuwasirejercitopampiwnuwasiñatak mistunipjjäna,jupanakajjJeielescribampi,Maaseías pʼeqtʼirimpi,reyincapitanapatmaynïrHananíassat chachanpʼeqtʼatäpkänaukarjamawnuwasiñatak mistupjjäna.

12Chʼamanichʼamanijaqenakanawkinakapan jilïrinakapajjpäwaranqasojjtapatakïnwa

13Jupanakanamparapanjja,kimsapatakwaranqapaqallq waranqaphisqapatakejercitonakawutjäna,jupanakajjwali chʼamaninuwasipjjänwa,uñisirinakarsaykatañatakireyir yanaptʼañataki.

14Uzíasreyejjtaqeejercitotaypinescudonakwakichtʼäna, lanzanaka,casconaka,arconaka,arconaka,qalanak jaqontañataki.

15Jerusalénmarkanjja,kʼarijaqenakanluratmotoranak lurarakïna,torrenakpatjjanukhamarakjachʼaqalanak patjjaru,flechanakampjachʼaqalanakampjawqʼjañataki. Sutipaxjayachiqanakaruwpuri;Muspharkañamp yanapt'ata,ch'amanïñapkama

16Ch'amanïxänukkhasti,chuymapaxt'unjatäxänwa,Tatit DiosaparjanwallurasaxTatituntemploparuwincienso altararinciensophichhantañatakmantäna.

17Azaríassacerdotestijupararknaqäna,Tatitunpaqallq tunkasacerdotenakapampi,ch'amanjaqinakampi 18Uzíasreyiruwsaykatapxäna,ukatstisapxarakïnwa: Uzías,janiwTatiturinciensonaktayañaxwakiskiti,jan ukastiAaronanyuqanakapansacerdotenakapawincienso phichhantañatakkatuyatäpxiJumawjuchalurtaxa; janirakiwTatitDiosatjach'añchatäñamäkiti

19Uzíasreyejjcolerasïna,inciensonakhantayañatakimä inciensoapt'ata,sacerdotenakampcoleratäskänaukhajja, Tatitunutapansacerdotenaknayraqatanleprausujj nayraqatapanwasartasïna,inciensoaltarjak'anjja 20UkatstiAzaríasjilïrsacerdotempi,taqpach sacerdotenakampiwjuparuñkatapxäna,ukatstileprausump usuntatawuñjapxäna,ukatukachiqatjaqunukupxänajïsa,

jupapachpawjank'akmistuñataksararakïna,Tatitunjupar nuwjataplayku.

21Uzíasreyejjjiwañapkamajjleprausunïnwa,waljautan jakasïna,leprausunïnwa.JupastiTatitunutapat jithiqtatäxänwa,Jotamyuqapaxreyinutapuñjirïnwa,uka markanjaqinakartaripañataki

22Uzíaschachansarnaqäwinakapxa,qalltatqhipakama, Isaíasprofeta,Amozchachanyuqapawqillqäna.

23Uzíasreyixawkinakapampchikawikirïna,ukat awkinakapampchikawreyinakanimt'añpampar imt'apxänaJupanakastisapxänwa:“Leprausuniwa”sasa

27JAQTHAPI

1Jotamaxpätunkaphisqhanimaraniwapnaqañqalltäna, tunkasuxtanmarawJerusalénmarkanapnaqäna. TaykapastiJerusasatänwa,jupastiSadocchachan phuchapänwa

2UzíasawkipanlurataparjamawTatitunnayraqatapan askinakluräna,ukampisjaniwTatituntemploparmantkänti Ukatjaqinakaxjanwalinaklurapxäna

3JupawTatitunutapanjach'apunkuplurayäna,Ofelsat perqapatxaruwwaljayänaklurarakïna

4Judáqullunakansamarkanakawlurasïna,quqanak taypinsajachʼajachʼatukuñanaksa,torrenaksalurarakïna.

5Jupastiamonitanakanreyipampiwnuwasïna,jupanakarus atipjarakïnwaAmónmarkankirinakaxukamararakiw pataktalentoqullqi,tunkawaranqatrigo,tunkawaranqa cebadachurapxänaAmónchachanwawanacapastipayïr mara,kimsïrmarapayllapjjänwa

6Jotamchachastiwalich'amanïnwa,TatitDiosap nayraqatanthakinakapwakicht'ataplayku

7Jotamchachansarnaqäwinakapsa,taqi nuwasïwinakapasa,sarnaqäwinakapasa,Israel,Judá reyinakanlibropanqillqatäxiwa

8Jupajjpätunkaphesqanimaranïkänaukhawapnaqañ qalltäna,ukatstitunkasojjtanmarawJerusalénmarkan apnaqäna

9Jotamchachastinayraawkinakapampchikawjiwxäna, ukatstiDavidanmarkaparuwimt'apxäna.

28JAQTHAPI

1Acazchachaxpätunkamaraniwapnaqañqalltäna,tunka suxtanmarawJerusalénmarkanapnaqäna,ukampisjaniw Tatitunnayraqatapankunatixaskïkiuklurkänti,David awkipjama

2Israelanreyinakapanthakinakaparjamawsarnaqäna,baal diosardiosanaklurarakïna

3Hinomchachanvallepaninciensophichhantarakïna, wawanakaparusninampiphichhantarakïna,Tatitux israelitanaknayraqatanapanukuwaykänaukayaqha markanakarajjtaskatayna

4Jupastisacrificionakluqtäna,inciensosnakhantayarakïna, jachʼacheqanakansa,qollunakansa,taqechʼojjña qoqanakansa

5UkatpïTatitDiosapaxSiriamarkanreyipanamparapar katuyänaJesusarnuwjasawwaljajaqinakarkatuntat irpapxäna,DamascomarkaruwirpapxänaUkatstiIsraelan reyipanamparaparuwkatuyatäxäna,jupastiwalja jiwayañampiwjiwayäna

6RemaliachachanPecayokapajjJudámarkanjjapatakpä tunkawaranqajaqenakaruwmäurujiwaräna,jupanakajj walichʼamanijaqenakäpjjänwanayraawkinakapanTatit Diosaparapanukupxataplayku.

7EfraínmarkankirZicrisatwalichʼamanijaqejja,reyin Maaseíasyokaparu,utaapnaqeriAzricamchacharu,reyin jakʼankirElcanasatchacharuwjiwayäna

8Ukatstiisraelitanakaxjilanakapatpäpatakwaranqa warminaka,yuqallwawanaka,phuchhanakapar katuntapxäna,ukatstiwaljayänakapt'asipxäna,ukatsti Samariamarkaruwukayänakapapanipxäna

9UcampisTatitunmäprofetapawutjäna,jupastiOded satänwa,jupastiSamariamarkarjutirejercitonak nayraqatanmistusawjupanakarsäna:“AwkinakamanTatit DiosapajjJudámarkarcolerasitaplaykojja,jupanacarojj jumanacaruwkatuyawayi,jumanakasjupanacarojjwali coleratjiwayapjjtajja,alajjpacharpuriñkama”sasa

10JichhastijumanakaxJudá,Jerusalénmarkan wawanakapanesclavonaka,esclavonakjamuñjañ amtapxtaxa,ukampis¿janitjumanakampchikaTatitu Diosamatakjuchanakaxutji?

11Jichhastinayarist'apxita,jilatanakamatkatuntatäpkta ukakatuntatjaqinakarmayampqhispiyapxam,Tatitun jach'acolerasiñapawjumanakxaruxpurini

12Efraíntribunjilïrinakapatjja,JohanánchachanAzarías yokapa,MesilemotchachanBerequíasyokapa,Salum chachanJehizquíasyokapa,HadlaichachanAmasayokapa, nuwasiñatjutirinakcontrasaytʼasipjjäna.

13Jupanakaruxsapxarakïnwa:Janiwkatuntatjaqinakar akanapanipkätati,nanakaxnayratpachTatitur juchañchapkäyätukasa,jumanakaxjuchanakasarjuk'amp yapt'añmunapxtaxa,juchanakajaxwalijach'awa,Israel markatakiswalicolerasiñawutji

14Ukatstiarmatjaqinakaxkatuntatjaqinakaru,yänakap jilïrinakannayraqatapansa,taqpachcongregacionan nayraqatapanjaytawayapxäna

15Ukatstisutipuñt'ayatjaqinakaxsartasisawkatuntat jaqinakarkatuntapxäna,ukayänakampistiq'alaq'alajan isinïpkänukanakaruwisthapiyapxäna,zapatompiw isthapipxäna,manq'añatakisa,umañatakischurapxäna, ukatstijawillt'apxäna,ukatstitaqijanch'amanijaqinakarux asnonakpatxaruwapapxäna,ukatstiJericómarkaruw irpapxäna,ukamarkaxpalmeraquqanakanmarkaparuw jilanakaparirpapxänaSamariamarkaruwkuttʼjjäna 16UkapachawAcazreyixAsiriareyinakar yanapt'añapatakkhitäna.

17EdomitanakajjwasitatwaJudámarkarnuwjapjjäna, katuntatjaqenakarusapapjjäna.

18Filisteonakaxpampankirmarkanakaru,Judáuraqin aynachtuqinkirmarkanakaruwkatuntapxäna,ukatBetsemes,Ajalón,Gederot,Socó,Socómarkanaka,Timná markanaka,Gimzó,ukajisk'ajisk'amarkanakaruw katuntapxäna

19TatituxIsraelanAcazreyiplaykuwJudámarkar jisk'achänaJudámarkaruwq'alaq'alajanisintukuyäna, Tatitunjanwalinaklurarakïna

20AsiriamarkanTilgat-pilneserreyistijuparjak'achasisin t'aqhisiyäna,ukampisjaniwch'amañchkänti

21AcazchachastiTatitunutapatsa,reyinutapatsa, jilïrinakanutapatsa,Asiriamarkanreyiparuwchuräna, ukampisjaniwjuparyanapt'känti

22Jach'at'aqhisiñurunakanstijuk'ampiwTatitur juchañchäna.

23Damascomarkankirdiosanakaruwsacrificioloqtäna, juparnuwjapkänaukanakaru,ukatsarakïnwa:“Siria markanreyinakandiosanakapajjjupanakaryanaptʼapjjatap layku,ukatwanayajjjupanakarsacrificioloqtä,nayar yanaptʼapjjañapataki”sasaUcampisjupanacajj t'unjatäpjjänwa,ucampisIsraelmarcanquirt'unjatäpjjänwa.

24UkatstiAcazchachaxDiosanutapanvasonakap apthapisinxa,Diosanutapanutjkiukavasonak khuchhuqäna,Tatitunutapanpunkunakapsajist'antarakïna, Jerusalénmarkantaqeesquinanakaparuwaltaranak lurarakïna.

25Judáoraqenjja,yaqhadiosanakarincienso naktayañatakiwjachʼacheqanakluräna,nayra awkinakapanTatitDiosaparuscolerayarakïna.

26Judá,Israelmarkanreyinakapanlibropanqillqatäxiwa 27Acazchachastinayraawkinakapampchikawikirïna, Jerusalénmarkaruwimt'apxäna,ukampisjaniwIsrael markanreyinakansepulturanakaparirpkänti,Ezequías yuqapawjupalantiapnaqäna

29JAQTHAPI

1Ezequiasajjpätunkaphesqanimaranïkänaukhaw apnaqañqalltäna,Jerusalénmarkanstipätunkallätunka tunkamaranakawapnaqänaTaycapastiZacaríaschachan phuchapänwa,jupastiAbíassatänwa.

2Tatitunnayraqatapankunatixaskïkiukluräna,kunjämtix Davidawkipaxlurkänukhama

3Nayrïrmaranapnaqäwipanjja,nayrïrphajjsinjja,Tatitun utapanpunkunakapjistʼarasawaskichäna

4Ukatstisacerdotenakaru,levitanakaruirpanïna,ukatsti intijalsutuqinkircalleruwtantacht'ayäna.

5Jupanakaruxsapxarakïnwa:Levita,ist'apxita,jichhax qullanäpxam,nayraawkinakamanTatitDiosanutapsa qullanäpxam,qullanchiqatq'añunakapsupxamsasa.

6Nayraawkinakajastijanwalinaklurapxäna,Tatit Diosasannayraqatapanjanwalinaklurapxäna,jupar apanukusawTatitunjakañutapatjithiqtapxäna,qhipäxarus kutt'xapxarakïnwa

7Jupanakastip'iyanpunkunakapjist'antapxi,lamparanaksa jist'antapxi,janirakiwinciensonakt'ayapkiti,janirakiw qullanchiqannakt'ayatsacrificionaksaIsraelanDiosapar luqtapkiti

8UkatpïTatituncolerasiñapaxJudá,Jerusalénmarkar purintäna,jupanakaruxt'aqhisiyañataki,muspharayaru, chhuxriñchjasiñataki,kunjamtïjumanakaxnayranakam uñjapktaukhama

9Nayraawkinakasajjespadampijiwarayatäpjjewa, yuqanakasasa,imillwawanakasasa,warminakasasauka laykuwkatuntatuñjasipjje.

10JichhastiIsraelanTatitDiosapampmäarust'äwilurañax chuymajanmunta,ukhamatjach'acolerasiñapaxjiwasat jithiqtañapataki

11Wawanakajja,janjichhürunakanapanukupjjamti, Tatituwjumanacarojjajllt'apjjsmajupannayräjjapan sayt'apjjañamataqui,juparyupaychapjjañamataqui,jupar sirvapjjañamataqui,inciensonakhantapjjañamataqui

12Ukatstilevitanakawsartasipxäna:Mahat,Amasai chachanwawapa,AzaríaschachanJoelyokapa, jupanakatsticoatchachanwawanakapa,Merarichachan

wawanakapatjja,Cis,Abdíchachanwawapa,Azarías Jehaleelchachanwawapa,Gersonitanakanwawanakapa. ZimáchachanJoáyokapa,JoáchachanEdenyokapa 13Elizafananwawanakapatjja;Simri,Jeiel,Asafchachan wawanakapatjutirinaka;Zacarías,Mataniasa:

14Hemánchachanwawanakapatjja;Jehiel,Simei,Jedutún chachanwawanakapa;Semaías,Uzielchachampi 15Jupanakastijilanakapartantacht'asisawqullanäxapxäna, reyinkamachiparjama,Tatitunaruparjama,Tatitunutap q'umachañataki

16UkatstisacerdotenakaxTatitunutapq'umachañatakiw mantapxäna,ukatstiTatitunutapanpatioparapanipxäna Ucatstilevitanakajjaparapjjänwa,Cedrónjawirar apañataki

17Nayrïrphaxsitnayrïruruxqullanäñqalltapxäna,llätunk urunaksaraqataruwTatitunutaparpuripxäna.nayrïr phajjsintunkasojjtaniurustitukuyapjjänwa 18UkatstiEzequíasreyinukarmantasinsapxarakïnwa: Tatitunutapsa,nakt'ayañaltarsaq'umachapxta,taqi yänakampi,t'ant'auñacht'ayañmesampi,taqiyänakampi

19Acazreyixapnaqäwipanjanwaliluräwinakapan apanukuwaykataynaukayänakaxnanakaxwakicht'apxta, qullanäpxarakta,Tatitunaltarnayraqatapankarakiwa 20UkatstiEzequíasreyejjwalialwatsartasinmarka apnaqerinakartantachthapisinTatitunutaparsarjjäna.

21Ukatstipaqallquvaca,paqallquurquoveja,paqallqu cordero,paqallqucabritoapanipxatayna,juchatsacrificiot reinotaki,santuariotaki,Judámarkataki.UkatstiAaronan yuqanakaparsacerdotenakaruwTatitunaltarapar luqtapxañapatakmayïna

22Ukhamawvacanakarjiwayapxäna,sacerdotenakaxwila katoqasinaltararch'allt'apxäna,ukhamarakiwovejanakar jiwayañtukuyasaxukawilaaltararch'allt'apxäna

23Ukatstiukacabritonakreyimpiru,congregacionan nayraqatapanjuchatsacrificioloqtañatakapanipjjäna Jupanakastiamparanakapjupanakarluqxatapxäna

24Ukatstisacerdotenakawjupanakarjiwayapxäna, wilapampiwaltarpatxansumankthapipxäna,ukhamat taqpachIsraelmarkarpampachañataki

25UkatstilevitanakaruwTatitunutaparplatillonakampi, arpanakampi,arpanakampi,Davidampi,Gadreyin uñjirimpi,Natánprofetanmandamientoparjama,Tatitux profetanakapanmandamientoparjamawTatitunutapar uchapxäna

26LevitanakajjDavidaninstrumentonakapaptʼataw saytʼasipjjäna,sacerdotenakastitrompetanakaptʼataw saytʼasipjjäna

27Ezequiasastinakt'ayatwaxt'äwinakaltarpatxar luqtapxañapatakiwmayïnaNakt'ayañwaxt'äwixqalltäna ukkhasti,Tatitunq'uchupaxtrompetanakampi,Israel markanDavidreyipanutt'ayatphuch'unakampiwqalltäna

28TaqeniwDiosaryupaychapjjäna,qʼochurinakajj qʼochupjjäna,trompetatocirinakasqʼochupjjarakïnwa

29Waxt'äwinaktukuyxasaxa,reyimpitaqikhitinakatï jupampchikäpkänaukanakampiwqunqurt'asipxäna,ukatsti yupaychapxäna

30Ezequíasreyimpi,jilïrinakampisti,Davidampi,uñjir Asafampi,Tatiturjach'añchañq'uchupxañapatakiw levitanakarmayïnaKusisiñampiwjach'añchäwinak q'uchupxäna,p'iqipalt'asisawyupaychapxäna.

31UcatEzequiasajjsarakïnwa:JichhajjTatitur katuyasipjjtajja,jak'achasipjjam,Tatitunutapar

sacrificionakapanipjjam,yuspagarañwajjt'anacapanipjjam sasa.Tamaxsacrificionakapanipxänwa,yuspagarañ waxt'anaka;Khitinakatixinakichuymanïpkiukanakax nakt'ayatwilañchanakluqtapxi.

32Tantachäwinkirinakaxnakt'ayatwaxt'äwinak apanipkänaukanakaxpaqallqtunkavaca,patakurquoveja, päpatakuwijanakänwa

33Qullanyänakaxsuxtapatakvaca,kimsawaranqa ovejanakänwa

34Ucampissacerdotenakaxjuk'anikïpxänwa,janiw taqpachnakt'ayatwaxt'anakapsuñpuedipkänti,ukatwa levitajilanakapaxjupanakaryanapt'apxäna,lurañanak tukuyañkama,maynisacerdotenakanqullanäñapkama.

35Nakt'ayatsacrificionakaxwaljapunïnwa,sumankthapiñ sacrificionakanlik'ipampi,umañwaxt'äwinakampi UkhamawTatitunutapanluqtäwipaxwakicht'atäxäna.

36Ezequiasasa,taqejaqenakaswalkusisipjjäna,Diosajj jaqenakarwakichtʼatapatjja

30JAQTHAPI

1EzequiasastiIsraelmarkaru,Judámarkarukhithäna, ukatstiEfraín,Manaséschacharuwcartanakqillqäna, JerusalénmarkanTatitunutaparsarapxañapataki,Israelan TatitDiosaparPascuaamtañataki.

2Reyejjjilïrinakapampi,Jerusalénmarkankirtaqe jaqenakampiwPascuafiestaamtapjjañapatakamtapjjäna 3Jupanakajjjaniwukatiemponphoqañpuedipkänti, sacerdotenakajjjaniwsumqʼomachasipkänti,janirakiw jaqenakasJerusalénmarkartantachasipkänti

4Ukajanwalt'äwixreyimpi,taqpach congregacionampiruwkusisiyäna

5Ukatstimäkamachiutt'ayapxänaIsraelmarkpachan yatiyañataki,BeersebamarkatDankama,Jerusalénmarkar IsraelanTatitDiosaparPascuaamtañatakjutapxañapataki 6Ukatstireyimpi,jilïrinakapampi,taqpachIsrael,Judá markancartanakapampixsaraskäna,reyinkamachiparjama: “Israelanwawanaka,Abrahaman,Isaac,IsraelanTatit Diosaparkutt'apxam,jupastijumanakatqhipharkir jaqinakaruwkutt'ani,khitinakatixAsiriamarkan reyinakapanamparapatqhispipkätamukanakaru”sasa 7Janjumanakaxnayraawkinakamarjama,jilanakamar uñtasimti,jupanakaxnayraawkinakapanTatitDiosaparuw juchañchapxäna,jupawjupanakaruxch'usauraqirkatuyäna, kunjämtixjumanakaxuñjapktaukhama

8Jichhastijaniwnayraawkinakamjamqala chuymanïpjjamti,janukastiTatituruwkatuyasipjjam, ukatstiqollanutaparmantapjjam,kawkïrutatïjupajj wiñayatakqollanäkiukaru

9JumanakatixTatiturkutt'apxätaxa,jilanakamasa, wawanakamasa,katuntatirpirinakannayraqatapan khuyapt'ayasipxaniwa,ukhamatakaoraqer kutt'anipxañapataki,TatitDiosamastikhuyapayasirïnwa, khuyapt'ayasirirakiwa,janiwjumanakatjithiqtkaniti, jumanakatixjuparkutt'apxätaukhaxa

10UcatstiEfraín,ManaséssatchachanjakʼapatsaZabulón markakamawmämarkatyaqhamarkarsarapjjäna.

11UkampisAser,Manasés,Zabulón,Zabulónsatchachan jaqinakawaltʼatchuymanïpxäna,ukatJerusalénmarkaruw puripxäna.

12Judámarkanjja,Diosanamparapampiwjupanakarmä chuymachurañapäna,ukhamatreyinukhamarakjilïrinakan mandamientonakapphoqapjjañapataki,Tatitunaruparjama

13UkatstiJerusalénmarkanjja,waljajaqenakawjan levadurantʼantʼamanqʼañatakejjtantachasipjjäna,uka fiestajjwalijachʼänwa

14UkatstisartasinJerusalénmarkanutjkänaukaaltaranak aptʼasipjjäna,inciensoqʼomachañataktaqealtaranaksa apapjjäna,ukatstiCedrónsatjawirjaqontapjjarakïna

15PayïrphajjsintunkapusiniurunaksaraqataruwPascua fiestajiwayapjjäna,sacerdotenakasa,levitanakas phenqʼasisawqʼomachasipjjäna,ukatstiTatitunutaparuw naktʼatsacrificionakapanipjjäna.

16JupanakastiDiosanMoisesankamachiparjamaw sayt'asipxäna

17Tantachäwinxawaljaniwjanqullanäpkänti,ukatwa levitanakaxtaqijanq'umachirinakarPascuaurun jiwayañatakwakt'apxäna,Tatiturjach'añchañataki

18WaljajaqinakawEfraín,Manasés,Isacar,Zabulón, jupanakpachaxjanq'umachatäpkänti,ukampisPascua fiestamanq'apxäna,janiwqillqatäkäntiUcampis Ezequiasajjjupanacalaycumayisïna:SumaTatitojj taqeniruwperdonaypansasa

19Jupawchuymapwakicht'i,nayraawkinakapanTatitu Diosaparthaqhañataki,janisqullanutarq'umachatäkchixa.

20TatitustiEzequiasaruxist'asawjaqinakar k'umaraptayäna

21Jerusalénmarkanjakirisraelitanakaxpaqallquruwjan levadurant'ant'amanq'añfiestalurapxäna,ukat levitanakampisacerdotenakampixuruturutjamawTatitur jach'añchapxäna,jach'aphunchhäwimpiwTatitur q'uchupxäna

22EzequíasreyejjTatitursumyatiñyatichirlevitanakaruw sumaarsüna,jupanakajjpaqallquruwmanqʼasipjjäna, sumankthapiñwajjtʼanakloqtasa,nayraawkinakapan TatituDiosapararsusa

23Taqpachtantachasirinakaxpaqallquruwamtapxäna.

24JudámarkanEzequíasreyipajjwaranqvaca,paqallq waranqaovejanaktantachasirinakarchuränaJilïr irpirinakastiwaranqvaca,tunkawaranqaovejanak tantachasirinakarchurapxäna,waljasacerdotenakaw qullanäxapxäna

25Judámarkankirtaqpachjaqinaka,sacerdotenakampi, levitanakampi,Israelmarkatmistkänaukayaqha markankirinakampi,Judámarkanjakasiryaqha markankirinakampi,kusisipxäna.

26Jerusalénmarkanxawalikusisiñawutjäna,Salomón DavidanyoqapaIsraelmarkanreyipkänaukapachatpacha.

27Ukatstilevitasacerdotenakawsartasipxäna,ukatsti jaqinakarbendicipxäna,jupanakanarupaxist'asïna, mayisitanakapastiqullanjakañutaparuwalaxpachar purinïna.

31JAQTHAPI

1Taqeukanakajjtukuyjjänaukhajja,taqeisraelitanakajj Judámarkankirmarkanakaruwsarjjapjjäna,idolonaksa tʼaqatʼaqatʼaqaruwtʼunjapjjäna,Arboledanaksa khuchhurapjjäna,Judá,Benjamínmarkansa,Efraín markansa,Manasésmarkansaaltaranakapsa tʼunjapjjarakïna,ukhamattaqejupanakarqʼaltukjañkama

Ukatstitaqpachisraelitanakaxsapamaynimarkapar kutt'xapxäna.

2Ezequíasreyejjsacerdotenakarusa,levitanakarusa,sapa mayniwluräwiparjamuttʼayäna,sacerdotenakaru, levitanakaru,naktʼatwaxtʼanaka,sumankthapiñwaxtʼanak lurapxañapataki,Diosanluqtapxañapataki, yuspärapxañapataki,Tatituncarpapanpunkunakapan jachʼañchapxañapataki.

3Ukatstireyixnakt'ayatwaxt'anakatakchurarakïnwa,mä arunxa,alwa,jayp'unakt'ayatwaxt'anaka,sábado urunakataki,machaqphaxsinakataki,jach'a phunchhäwinakataki,kunjämtixTatitunkamachipan qillqatäkiukhama.

4UkatstiJerusalénmarkanjakirjaqinakarux sacerdotenakaru,levitanakaruchurapxañapatakiwmayïna, ukhamat Tatitun kamachiparjam ch'amañcht'atäpxañapataki

5Ukakamachixyatiyaskänaukkhasti,israelitanakaxtrigo, vino,aceite,misk'i,taqiyapuachunakapanipxäna.Taqe kunatdiezmochurapjjataplaykojjwalpunjupanacarojj apanipjjäna

6Judámarkanjakasiriisraelitanakata,Judá markankirinakatsti,vacanakatsa,ovejanakatsa,diezmonak apanipjjäna,ukatstiTatituDiosaparkatuyatqollanyänakat diezmochurapjjarakïna.

7Kimsïrphajjsinjja,montonakcimientonakuchañ qalltapjjäna,paqallqphajjsiruwtukuyapjjarakïna

8Ezequíasampi,jilïrinakapampi,ukamontonakuñjasasti, Tatiturjach'añchapxäna,Israelmarkaparus jach'añchapxäna

9UkatEzequiasajjsacerdotenakampiukat levitanakampiruwukamontóntoqetjisktʼäna

10SadocchachanutapanAzaríasjilïrsacerdotexjuparux sänwa:JaqinakaxTatitunutaparwaxt'äwinakapaniñ qalltapxänaukhatpachmanq'añanakaxwakisxapxtwa, waljamanq'añanaksajaytxapxaraktwa,Tatituxmarkaparux bendiciwayi.ukatkunatixqhiparkiukaxakajach'aimañ utawa

11UcatstiEzequiasajjTatitunutapancuartonak wakicht'apjjañapatakiwmayïna.ucatjupanacajj waquiyapjjänwa,

12Ukatstisacrificionaksa,diezmonaksa,Diosarsacrificiot luqtatyänaksataqichuymawapanipxäna,ukatCononias satlevitaxp'iqinchirïna,Simeijilapawukaqhipat p'iqinchirïna

13Jehiel,Azazías,Nahat,Asael,Jerimot,Jozabad,Eliel, Ismaquías,Mahat,Benaías,jupanakaxCononias,Simei jilapanamparapanuñjirinakapänwa,Ezequíasreyin kamachiparjama,ukhamarakAzaríasDiosanutapan p'iqinchiripankamachiparjama

14IntijalsutoqenkirImnálevitanCoréyokapawDiosan ofrendanakapuñjäna,jupastiTatiturwajjtʼanaka,qollanan yänakaplakirïna

15UkxarustiEden,Miniamín,Jesusa,Semaías,Amarías, Secanias,sacerdotenakanmarkanakapankapxänwa, jilanakaparu,jach'ajilïrinakaru,jisk'ajaqinakar churañapataki.

16Ukatxa,kimsamaranitjilïrichachanakatsipansa,sapa uruTatitunutaparmantanirjaqinakuñt'ayañatsipansa, sapauruwwakisïna,jupanakansaräwiparjama.

17Sacerdotenakanfamiliaparu,nayraawkinakapan utaparjama,pätunkamaranitjilalevitanakan familiaparjama

18Taqijisk'awawanakan,warminakapan,yuqall wawanakapan,phuchhanakapan,taqpachcongregacionan qillqatanakapuñt'ayapxarakta

19Aarónchachansacerdotenakapatjja,markapan pampanakana,sapawaljamarkanakansutipuñtʼayat chachanaka,sacerdotenaktaypinkirtaqechachanakaru, levitanakanfamiliapatjaktʼatanakaru

20UkhamawEzequíasreyejjJudámarkpachanluräna, TatituDiosapannayraqatapanjja,kunatïaskïki,cheqapäki, cheqäkiukanaklurarakïna.

21TaqekuntixDiosanutapanluqtañqalltäna,kamachinak taypinsa,kamachinaktaypinsa,Diosaparthaqhañqalltäna, taqichuymawukluräna,ukatstiaskirakïnwa.

32JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,ukamarkanakarch'amanchatäxatapatxa, AsiriamarkanSenaqueribreyipaxJudámarkarmantasinxa, muyuntatmarkanakarmuyuntatsayt'asïna,ukatsti jupatakikiwukamarkanakaratipjañamtäna

2EzequíasastiSenaqueribchachanjutatapuñjäna, Jerusalénmarkampinuwasiñamtatapuñjäna.

3Jupajjjilïrinakapampi,walichʼamani soldadonakapampejjmarkaanqäjjankirphuchʼunakan umapjarkʼaqañatakiwmäamtarpuripjjäna.

4Ukatstiwaljajaqinakawtantachasipxäna,taqiuma phuch'unakaru,jawiranaktaypinjark'antapxäna, sapxarakïnwa:¿KunatsaAsiriamarkanreyinakapax waljaumajikxatapxañapäna?

5Ukxarustich'amachasïna,taqip'akjatapirqawsayt'ayäna, ukatstitorrenakkama,yaqhapirqaruwsayt'ayäna,Davidan markanMilosatmarkaruwaskichäna,waljaflechanaka, escudonaklurarakïna

6Ukxarustimarkaapnaqirsoldadonakaruwutt'ayäna, ukatstimarkapunkuncalleparuwtantachthapiyäna

7Ch'amanïpxam,ch'amanïpxam,janaxsarapxamti,janirak axsarapxamtiAsiriamarkanreyipatsa,janirakiwtaqi jupampchikäpkiukajaqinaklaykusa

8Jupampchikastijañchinamparapampiwutji;Ucampis TatituDiosasajjjiwasanakampïsquiwa,nanacaryanapiri, nuwasiñanacajjnuwasiñanacasa”sasaJaqinakastiJudá uraqinEzequíasreyinarunakaparjamawsamarapxäna

9Ukaqhipatsti,AsiriamarkanSenaqueribreyipax esclavonakaparuwJerusalénmarkarkhithäna,(ukampis jupapachpawLaquismarkarmuyuntäna,taqi ch'amapampiwjupampchikmuyuntäna),Judámarkan Ezequíasreyiparu,JerusalénmarkankirtaqiJudámarkaru, akhamsasa

10AsiriamarkanSenaqueribreyipajjakhamsiwa: “¿KunatsajumanakajjJerusalénmarkar muyuntatäpjjañatakconfiyasipjjta?”

11¿JanitEzequíasreyejjmach'atawtjata,umatpharjata jiwañarkatuyasiñatakamuyt'ayapkstam,akhamsasa: ‘TatituDiosasajjAsiriamarkanreyinamparapat qhespiyistaniwa’sasa?

12¿JanitEzequíasreyejjjachʼacheqanakapsa, altaranakapsaaptʼasisinJudámarkarusa,Jerusalén markarusaakhamsäna:“Jumanakajjmäaltarnayraqatan

yupaychapjjäta,ukaaltarpatjjarinciensonaktayapjjäta” sasa?

13¿Janitjumanakaxyatipktakuntixnayampnayra awkinakajampixtaqiyaqhamarkankirinakarlurapktaukxa? ¿ukamarkanakankirdiosanakapajjnayanamparajat oraqenakapqhespiyapjjaspati?

14Awkinakajajjqʼaltukjapkänaukamarkanakan diosanakapatjja,¿khitismarkaparnayanamparajat qhespiyäna,Diosamajjnayanamparajat qhespiyapjjañamataki?

15JichhastiEzequiasajjjansallqjapjjamti,janirakukham amuytʼayapkätamti,janirakjuparcreyipjjamti,janirakiw khitimarkankirdiosasnimäreinosamarkaparnayan amparajatsa,nayraawkinakajanamparajatsaqhespiyañ puedkänti

16Uywatanakapastijuk'ampiwTatituDioscontra, Ezequíasesclavopcontraparlapxäna

17IsraelanTatitDiosaparjisk'achañataki,juparjan walt'ayañatakiscartanakqillqäna,akhamsasa:“Kunjämtix yaqhamarkanakandiosanakapaxmarkaparnayan amparajatjanqhispiyapkixa,ukhamarakiwEzequías chachanDiosapaxjaniwmarkaparuxnayanamparajat qhispiykaniti”sasa

18Judionakanarsutaparjamaxjach'aarumpiwJerusalén markanperqajak'ankirjaqinakararnaqasipxäna,jupanakar axsarañataki,janwalt'ayañatakiukhamatmarkar katuntasipxañapataki

19JupanakastiJerusalénmarkanDiosaparuwparlapjjäna, kunjamtïakaoraqenkirjaqenakandiosanakapcontra parlapkänaukhama

20UkatpïEzequíasreyimpi,AmozchachanIsaías profetapampixalaxpacharmayisipxäna

21Tatitustimäangelaruwkhithäna,jupastich'aman ch'amanjaqinakampiru,Asiriamarkanreyin campamentopanp'iqinchirinakarusa,jilïrinakarusa jiwarayänaUkatwapʼinqachasisajjpachpaoraqepar kuttʼjjäna.Diosanutaparmantänaukkhasti,chuymapat misturinakastiespadampiwjiwayapxäna

22UkhamatwaTatituxEzequíasaru,Jerusalén markankirinakarusa,AsiriamarkanSenaqueribreyin amparapatqhispiyäna,ukhamaraktaqichiqanirparakïna 23WaljaniwJerusalénmarkarTatiturwaxt'äwinak apanipxäna,JudámarkanEzequíasreyiparuswaxt'äwinak apanipxäna

24UkaurunakanstiEzequiasajjusutänwa,ukatsti Tatituruwmayisïna,jupastiparläna,mäunañcha churarakïna

25UcampisEzequiasajjjaniwmayampsakunjämtejj kunjämtejjjuparlurcänucanacaparkuttʼjjäntiChuymapax ch'amanchatäxänwa,ukatwaJudámarkarusa,Jerusalén markaruscolerasiñaxutjäna

26Ezequiasajjjachʼajachʼatukuñaplaykojjaltʼat chuymanïkchïnsa,Jerusalénmarkankirinakasjachʼajachʼa tukuñaplaykuwaltʼatchuymanïna,ukhamatwaEzequiasajj jakkänaukaurunakanjja,Tatituncolerasiñapajjjupanakar janpurkänti

27Ezequiasajjwaljaqamiryänakampi,jachʼañchäwimpiw utjäna,qollqe,qori,sumaqalanaka,sumaqʼapkirqollanaka, escudonaka,taqekastasumaqollqenakimañwauttʼayasïna 28Ukxarustitrigo,vino,aceitejiltañatakixalmacenanakaw utjarakiTaqpachanimalanakatakistiutanakwautjana, uwijanakatakutaraki

29Juparustijach'amarkanaka,waljaovejanaka,vacanaka churarakïnwa.

30UkapachpaEzequíasreyixGihónsatjachʼauma jalsuruwsaytʼayäna,ukatstiDavidanmarkapanintijalant tuqirsaraqanïna.UcatEzequiasajjtaqeluräwinakapansum jikjjatasjjäna

31UcampisBabilonianjilïrinakapanembajadanakapajj juparkhitapjjäna,kunamuspharkañasukamarkan luraskänaukyatjjatañatakejja,Diosajjjupar yantʼañapatakiwjaytäna,ukhamattaqekunatïchuymapan utjkänaukyatiñapataki

32Ezequíasreyinsarnaqäwinakapasa,suma chuymanïtapasa,AmozchachanIsaíasprofetan visionapansa,Judá,Israelreyinakanlibropansaqellqatawa 33UkatstiEzequiasaxnayraawkinakapampchikaw jiwxäna,Davidanwawanakapanjach'asepulturanakapan imt'apxänaUkalantistiManasésyuqapawapnaqäna

33JAQTHAPI

1Manasésreyixtunkapayanmaraniwapnaqañqalltäna, Jerusalénmarkanphisqatunkaphisqanmaraapnaqäna. 2UcampisTatitunnayrakatapanjanwalinacapluräna, cunajanwaliluräwinacajja,uqhamaraquiTatitun israelitanacanayrakatajaqunucutäquiucaajjtaquiuca marcanacaru

3Ezequíasawkipant'unjatäkänukajach'auraqinakwasitat sayt'ayäna,Baalinanakatakisaltaranaksayt'ayäna, Arboledanaklurarakïna,alaxpachankirtaqi ejercitonakaruwyupaychäna,jupanakarluqtarakïna

4Tatitunutapanstialtaranaklurarakïna,Tatituxakham sänwa:“Jerusalénmarkansutixaxwiñayatakiwutjani”sasa 5UkatstiTatitunutapanpäpatiopanwaalaxpachankirtaqi ejercitotakaltaranaklurayäna.

6Hinomyuqanvallepanninataypitwawanakapar pasayäna,ukhamarakiwpachanakuñjäna,layqasiñanak lurarakïna,layqanaklurarakïna,mäuñt'atajayumpi, layqanakampisa,waljajanwalinaklurarakïna,Tatitun nayraqatapancolerayañataki

7UkatstiDiosanutapanmäk'achacht'atidoloucharakïna, ukaidolostiDavidampiru,Salomonyuqaparusaakham sänwa:“Akautan,Jerusalénmarkan,Israeltribunak nayraqatanajllitaxa,wiñayatakiwsutixuñt'ayaskä”sasa.

8JanirakiwIsraelankayunakapsaapaqkäti,kawkïroraqtï nayraawkinakamaruttʼayawayktaukaoraqjjaUkhamat jupanakaxtaqikuntixnayaxjupanakarsisktxauk phuqapxani, Moisesan kamachiparjama, kamachinakaparjama,kamachinakaparjama.

9UkhamatManasésreyejjJudámarkarusa,Jerusalén markankirinakarusapantjasiyäna,ukatTatituxisraelitanak nayraqatantʼunjkänaukamarkanakatsipansajukʼampjan walinaklurarakïna.

10TatituxManaséschachampiru,markapampiwparläna, ukampisjupanakaxjaniwist'añmunapkänti

11UkatpïTatituxAsiriamarkanreyinejercitopan jilïrinakapjupanakxarirpantäna,jupanakastiManasés chacharuwch'aphinaktaypitirpxaruwayäna,ukatsti ch'aphinakampiwchinuntapxäna,ukatstiBabiloniaruw apapxäna

12Jupastit'aqhisiñkamasti,TatituDiosaparuwachikt'asïna, nayraawkinakapanDiosapnayraqatanalt'atchuymampi

13UcatstiJesusarojjachikt'asisawachikt'asitapist'äna, Jerusalénmarcaruwreinoparirpapjjäna.UcatstiManasés reyejjTatitunDiosätapyatïna

14Ukaqhipatsti,Davidanmarkapanqäxapanmäpirqa luratayna,Gihónmarkatintijalanttuqir,chawllapunkun mantañapkama,ukatOfelmarkarmuyuntasinjach'a alturaruwsayt'ayäna,ukatJudáuraqintaqpachmulljata markanakaruwnuwasirjilïrinakarutt'ayäna.

15UkatstiTatitunutapatyaqhamarkankirdiosanakaru, idolonaksa,Tatitunutapan,Jerusalénmarkanlurat altaranaksaapaqäna,ukatstimarkatjaqunukurakïnwa 16UkatstiTatitunaltarapaskichäna,ukatstisumankthapiñ waxt'anaka,yuspagarañwaxt'anaka,Judámarkarux IsraelanTatitDiosaparluqtapxañapatakiwmayïna 17Ucampismarkaxjach'aqullunakansacrificio loqtasipkakïnwa,ukampisTatitDiosaparukiwsacrificio loqtapxäna

18Manasésreyinsarnaqäwinakapa,Diosaparmayisitapa, IsraelanTatitDiosansutipxarparlapkänaukauñjirinakan arunakapasa,Israelmarkanreyinakapanlibropan qillqatäxiwa

19Jupanmayisïwipasa,kunjämtixDiosaxjupat achikt'atäkänukasa,taqijuchanakapasa,juchanakapatsa, jach'auraqinaksa,arboledanaksa,k'uchirt'atidolonaksa janïrjisk'achatäkasa.

20UcatstiManaséschachajjnayraawquinacapampiw ikipjjäna,jupanacajjutaparuwimtʼapjjäna

21Amónchachajjpätunkapayanmaranïkänaukhaw apnaqañqalltäna,ukatpämarawJerusalénmarkan apnaqäna

22UcampisjupajjjanwalinakwaTatitunnayrakatapan luräna,kunjamtïManasésawkipajjlurkänaukhama,Amón chachajjManasésawkipanlurattaqediosanakarsacrificio loqtasawservirakïna.

23JaniwTatitunnayraqatapanjisk'achaskänti,kunjämtix Manasésawkipaxalt'atchuymanïkänukhamaukampis Amónaxjuk'ampiwjuchañchäna.

24Ukxarustiyanapirinakapaxjupacontrawmäamtar puripxäna,ukatstiutapanwajiwayapxäna

25UkampisAmónreyicontramäamtarpuripkäna ukanakarojja,ukamarkankirjaqenakajjjiwarayapjjänwa UraqinjakirinakaxJosíasyuqaparuwreyjamutt'ayapxäna

34JAQTHAPI

1Josiasaxllätunkmaraniwapnaqañqalltäna,ukatkimsa tunkamayanJerusalénmarkanapnaqäna

2Tatitunnayraqatapankunatixaskïkiukluräna,David awkipanthakinakaparjamawsarnaqäna,janirakiwkupi ampararusnich'iqatuqirussarkänti

3JupajjllätunkmaraapnaqkänaukhawDavidawkipan Diosaparthaqañqalltäna,ukattunkapayanmaranjja,Judá, Jerusalénmarkaruwjachʼacheqanakatsaqʼomachañ qalltäna

4UkatstiBaalimchachanaltaranakapt'unjapxänaUka idolonaksti,ukadiosanakxa,ukadiosanakxa khuchhuqarakïnwa.Arboledanaksa,k'achacht'atidolonaksa, ch'uxñaidolonaksap'akjasawlaq'artukuyäna,ukatsti sacrificioloqtirinakansepulturanakaparuwjaquntäna

5Ukatstisacerdotenakanch'akhanakapaltaranakapar phichhantawayi,Judá,Jerusalénmarkanakarus q'umacharakïna

6Manasés,Efraín,Simeónmarkanaka,Neftalímarkakama, muyuntkiukajach'auraqinakana.

7Ukatstialtaranaksa,Arboledanaksat'unjasa,k'uchi idolonakpolvortukuyasa,Israelmarkantaqpachidolonak khuchhuqasa,Jerusalénmarkaruwkutt'awayxäna.

8Tunkallatunkanimaraapnaqañtukuyatatsti,uraqimpi, utampiq'umachañtukuyatatsti,SafánsatAzalíanyuqaparu, Maaseíassatmarkangobernadoraparu,Joacazchachan Joacazyuqaparqillqatqillqiriruwkhitäna,TatituDiosapan utapaskichapxañapataki

9Hilquíasjach'asacerdotenukarpurisasti,Diosanutapar apanipkänaukaqollqeapthapïna,ukaqollqtejjpunkuuñjiri levitanakajjManaséschachan,Efraínchachanamparaparu, Israelmarkatjiltʼirinakata,Judá,Benjamínmarkankir jaqenakatapthapkänaukaqollqeapthapïnaJerusalén markaruwkutt'xapxäna.

10Tatitunutapuñjirinakanamparaparuwkatuyapxäna, ukatstiTatitunutapanirnaqirirnaqirinakaruwchurapxäna, utaaskichañataki,askichañataki.

11Uywaluririnakarusa,utaluririnakaruschurapxäna, k'uchirt'atqalanakalañataki,maderanakalañataki,Judá reyinakant'unjapkänaukautanakaspampartukuyañataki.

12Ukachachanakaxtaqichuymawukaluräwinak lurapxäna,jupanakaruñjirinakastiJahat,Abdíassat levitanakänwa,jupanakaxMerarichachanwawanakapat jutirïnwaZacarías,Mesulam,jupastiCoatayllunakan wawanakapatjutirinakäpxänwa;levitanakatyaqhepasti, taqekhitinakatïmusicanaktocañyatipkänaukanaka.

13Jupanakastiq'ipiq'ipinakapt'irinakan p'iqinchiripäpxänwa,taqikhitinakatixirnaqäwinirnaqapki ukanakarusuñjapxarakïnwa,levitanaktaypinsti escribanaka,guardiananaka,punkuuñjirinakasutjarakïnwa 14Tatitunutaparapanipkänaukaqollqeapsupkänaukhajja, HilquíassacerdotejjMoisesajjchurkänaukaTatitunleyipa mälibrojikjjatäna

15UcatHilquiasajjSafánescribarojjsäna:Tatitun utapanwaLeylibrojikjjattasasa.Hilquiasastiukalibro Safánchacharuwkatuyäna

16Safánchachastiukalibroreyinukaraptasinreyir kutt'ayäna,akhamsasa:Taqikuntixyanapirinakamar katuyatäkiukanakaxphuqhapxisasa

17Tatitunutapanjikxatatqullqinakapthapisinsti uñjirinakanamparaparuwkatuyapxi.

18Safánescribastireyiruwsäna:Hilquíassacerdotejjmä librochuritusasaSafanastireyinnayraqatapanliyt'äna 19Reyejjleyinarunakapistʼasajja,isinakchʼiyjäna. “

21Sarapxam,nayataki,Israelmarkansa,Judámarkansa qhiparkiukalibronarunakxaTatiturjiskt'apxam,Tatitun colerasiñapaxwalijach'awa,kunatixnayraawkinakasax janiwTatitunarupphuqapkiti,taqikuntixakalibron qillqatäkiukarjamphuqhañataki.

22Hilcíasreyinutt'ayatjaqinakaxHuldaprofetaruw sarapxäna,jupastiSalumsatTicvatyuqapanwarmipänwa, Hasráchachanwawapänwa,jupastiarmariouñjirirakïnwa (jichhaxJerusalénmarkancolegionjakasïna:)ukat jupanakaxukhamparlapxäna.

23Ukawarmistijupanakaruxsänwa:IsraelanTatit Diosapaxakhamsiwa:“Nayarkhitanipkätamukajaqir yatiyapxam”sasa.

24Tatituxakhamsiwa:“Akachiqaru,ukanjakirinakarus janwalinakapanini,Judáreyinnayraqatapanliyt'apkänuka libronqillqatäkiukamaldicionanaka

25Nayarjaytanukupxitu,yaqhadiosanakarincienso phichhantapxitu,ukhamattaqiluratanakapampinayar colerayañatakiucatwanayancolerasiñajjajjacachequerojj warantatäni,janjiwarayasquiti

26JudáuraqinreyiparustiTatiturjiskt'apxañamataki khitanipkätamxa,akhamsapxarakïta:“IsraelanTatit Diosapaxakhamsiwa,ist'apktaukaarunakxa

27Chuymamaxllamp'uchuymanïtaplaykuwDios nayraqatanalt'atchuymanïyäta,akachiqaru,ukan jakirinakarjanwalt'ayañatakarunakapist'asa,naya nayraqatanalt'atchuymanïtaxa,isinakch'iyjasiyäta,naya nayraqatanjacharaktaxaJumarusist'araksma,sasaw Tatituxsaraki.

28Uñtapxam,nayastiawkinakamarjak'achasipxäma, jumastisumakiwsepulturamaruxtantacht'asipxäta, janirakiwnayranakamaxtaqijanwalinakakachiqaru,uka chiqanjakirinakarapankäukuñjapkanitiUkatwareyin arupamayampapanipjjäna

29UkatstireyejjJudá,Jerusalenankirtaqejilïrinakaruw tantachthapiyäna

30UkatstireyejjTatitunutaparuwmantapjjäna,Judá markankirjaqenakampi,Jerusalenanjakirinakampi, sacerdotenakampi,levitanakampi,jachʼajiskʼa jaqenakampi,ukatstiTatitunutapanjikjjataskänauka arustʼäwlibrontaqearunakapwaliytʼäna.

31Ukatstireyejjjupanlantisayt'asisawTatitun nayraqatapanmäarust'äwiluräna,Tatitunarktasa, mandamientonakapsa,arst'äwinakapsa,kamachinakapsa, taqichuymapampi,taqialmapampiphuqañataki,arust'äwin arunakapphuqañataki,akalibronqillqatäkiukaarunak phuqañataki.

32UkatstiJerusalén,Benjamínmarkankirinakaruw saytʼayänaJerusalénmarkankirinakaxDiosan arust'äwiparjamawlurapxäna,jupastinayraawkinakapan Diosapawa

33UkatstiJosiasajjisraelitanakanutjkänauka markanakatjja,taqekunatïajjtaskkänaukanakaptʼasïna, ukattaqekhitinakatïIsraelmarkanjakapkänaukanakarojj TatituDiosaparyupaychapjjañapatakiwmayïnaTaqpach urunakapanstijaniwTatitu,nayraawkinakapanDiosapar arktañatjithiqtapkänti

35JAQTHAPI

1JosiasastiJerusalénmarkanTatitutakPascualuräna, nayrïrphajjsintunkapusiniurunaksaraqataruwPascua manqʼajiwayapjjäna

2Ukatstisacerdotenakaruwutt'ayäna,Tatitunutapan irnaqapxañapataki.

3Tatitutakqullanäpkänaukaisraelitanakaryatichir levitanakaruxsapxarakïnwa:“IsraelmarkanSalomonreyin Davidanyuqapaxluraskänaukautaruwqullanarca uchapxam;janiwamparanakamarmäq'ipinakjamäkaniti, jichhaxTatituDiosamaru,Israelmarkaparuyupaychapxam. 4IsraelanDavidreyinqellqataparjama,Salomónyoqapan qellqataparjamajja,nayraawkinakamanutaparjam wakichtʼasipjjam.

5Qullanchiqansayt'asipxam,kunjämtixjilanakaman nayraawkinakapanfamilianakaparu,levitanakan familianakaparu

6UkhamastiPascuafiestajiwayapxam,qullanäpxam, jilanakamarwakichapxam,ukhamatTatitunMoisesan aruparjamsarnaqapxañapataki

7Josiasastiovejanaka,vacaqallunaka,Pascuawaxt'äwitak kimsatunkawaranqa,kimsawaranqavacaqallunak churäna

8Jilïrjilïrinakapaxtaqichuymawmarkar,sacerdotenakaru, levitanakarchurapxäna:Hilquías,Zacarías,Jehiel,Diosan utapanjilïrinakapa,sacerdotenakaruxPascuawaxt'äwitak päwaranqasuxtapatakjisk'avacanaka,kimsapatak vacanakchurapxäna

9Conanias,Semaías,Netaneeljilanakapasa,Hasabías, Jeiel,Jozabad,levitanakanjilïrinakapa,levitanakarux Pascuawaxt'äwitakphisqawaranqajisk'avacanaka,phisqa patakvacanakchurapxäna

10Ukatstisacerdotenakajjreyinmandamientoparjamaw saytʼasipjjäna,levitanakassaytʼasipjjäna

11UkatstiPascuafiestajiwayapxäna,sacerdotenakax amparanakapatwilach'allt'apxäna,ukatlevitanakax ñik'utapch'uqt'apxäna

12Ukatstinakt'ayatwaxt'anakapsusipxäna,ukhamat Tatiturwaxt'añataki,Moisesanlibropanqillqatäkiukhama. Ukatukhamarakiwvacanakamplurapxäna

13Pascuaurustikamachirjamawninampnakt'ayapxäna, ukampisyaqhaqullanwaxt'äwinakaxmanq'añanaka, caldonaka,sartenanakaruwuchapxäna,ukatstijank'akiw taqijaqinakarjaljapxäna

14Ukaqhipatstisacerdotenakatakiswakicht'asipxäna, Aaronanyuqanakapaxsacerdotenakaxarumkamawnakt'at waxt'anaka,lik'iwaxt'anakluqtapxänaukatwalevitanakax jupanakpachataki,sacerdotenakatakisAaronan wawanakapatakwakicht'asipxäna

15Asafchachanwawanacapastiq'uchuq'uchurinakaxa, David,Asaf,Hemán,reyinuñjiriJedutúnchachan kamachiparjamapunkuuñjirinakaxsapapunkun suyt'apxäna;inasjanluqtäwipatjithiqtapxchispa; Levitanakaxjilanakapanjupanakatakixwakicht'apxäna.

16UkhamawTatitunluqtäwipajjPascuafiestaamtañatak wakichtʼasïna,Tatitunaltarapannaktʼayatwajjtʼanak loqtañataki,Josíasreyinmandamientoparjama.

17UkauruxisraelitanakaxPascuafiestalurapxäna,jan levadurant'ant'amanq'añurustipaqallquruwamtapxäna

18SamuelprofetanurunakatpachIsraelmarkanxjaniw PascuafiestaxutjkäntijanirakiwIsraelantaqpach reyinakapaxPascuafiestalurapkänti,kunjämtixJosiasan amtkänaukhama,sacerdotenaka,levitanaka,taqiJudá, Israelmarkankirinaka,Jerusalénmarkanjakirinakasa 19Josiasajjtunkallatunkanimaraapnaqkänaukhawaka Pascuafiestaamtapjjäna.

20Taqeukanakqhepatjja,Josiasajjtemplowakichtʼjjäna ukhajja,EgiptomarkanNecóreyipajjÉufratessatcheqan Carquemismarkacontranuwasirsaräna 21UcampisJesusajjembajadoranakkhitäna,akhamsasa: Judámarkanreyi,¿kunalurañasjumampi?Jichhürojj janiwjumacontrajutkti,janukastikawkhantïnuwaskta ukautacontrawjutta,Diosawnayarojjjankʼak sarjjañajatakmayïna,nayampchikäkiukaDiosarojjjan t'unjañamataki

22UkampisJosiasaxjaniwjupatjithiqtañmunkänti,jan ukasti,jupampnuwasiñatakejjmäisimpisthaptʼasisaw Necóchachanarunakaparjanistʼkänti,ukatstiMeguido valleruwnuwasirjutäna.

23ArqueronakajjJosíasreyiruwtukjapjjäna.reyejj yanapirinakaparojjsänwa:Nayarirpapjjeta;Nayajjwali usuchjatawuñjasta”sasa

24Uywatanakapastiukacarrotapsusawpayïrcarropar uchapxänaJerusalénmarkaruwirpapxäna,ukatsti jiwxänwa,awkinakapansepulturanakapatmaynïr imt'atäxänwaJudá,JerusalénmarkankirinakastiJosías chachatjachapxäna

25JeremiasastiJosíaslaykujach'atjachäna,q'uchuri chachanakasa,q'uchurwarminakasjichhürkamawJosiasat jachäna,Israelmarkanmäkamachichurapxäna

26Josíasreyinsarnaqäwinakapa,sumachuymanïtapa, Tatitunkamachipanqillqatäkiukarjama

27NayratqhipqhipakamaluratanakapaxIsrael,Judá reyinakanlibropanqillqt'atawa.

36JAQTHAPI

1UraqinjakirinakaxJosiasanJoacazyuqaparuw katuntapxäna,ukatstiJerusalénmarkanawkiplantireyiruw utt'ayapxäna.

2Joacazreyejjpätunkakimsanimaranïkänaukhajja, kimsaphajjsiwJerusalénmarkanapnaqäna

3EgiptonkirreyejjJerusalénmarkaruwaynachtʼayäna, ukatstipataktalentoqollqempi,mäkiloqorimpiwuka oraqejuchañchäna

4EgiptonkirreyejjEliacimjilaparuwJudá,Jerusalén markanreyjamuttʼayäna,ukatstiJoacimsutimpiw suticharakïnaNecóchachastiJoacazjilaparuwEgipto markarapäna.

5Joacimchachajjpätunkaphesqanimaranïkänaukhaw apnaqañqalltäna,tunkamayanmarawJerusalénmarkan apnaqäna.

6BabiloniankirNabucodonosorreyijjjupacontraw makatapjjäna,ukatBabiloniamarkarirpañatakejj cadenanakampichintʼantäna.

7NabucodonosorreyejjTatitunutapanutjkiukayänaka Babiloniaruwapäna,ukatstiBabiloniankirtemploparuw ucharakïna.

8Joaquimchachansarnaqäwinakapatsa, ajjtaskañanakapatsa,kunatïjuparjikjjataskänaukanakas Israel,Judáreyinakanlibropanqellqatawa,jupalantisti Joacínyuqapawapnaqäna

9Joacinaxllätunkmaraniwapnaqañqalltäna,kimsaphaxsi tunkauruwJerusalénmarkanapnaqäna

10Marajjtukusjjänaukhajja,Nabucodonosorreyejj TatitunutapansumayänakapampiwBabiloniamarkar irpäna,ukatstiSedequíasjilaparuwJudá,Jerusalénmarka apnaqañapatakuttʼayäna

11Sedequíasreyejjpätunkamayanimaranïkänaukhaw apnaqañqalltäna,ukatstitunkamayanmarawJerusalén markanapnaqäna

12JupajjTatitDiosapannayraqatapanjanwalinakluräna, janiwJeremíasprofetanayraqatanalt'atchuymanïkänti, Tatitunlakapatparlasa

13Nabucodonosorreyiruwkutkatasïna,jupastiDiosan sutipxaruwjuramentoluräna,ukampiskunkapar qalarayasïna,IsraelanTatitDiosaparjankutt'añapataki

14Ukhamarussacerdotenakanjilïrinakapampi, markankirinakasa,janjudiöpkiukanakanjanwali luräwinakaplaykuxwalpunjuchañchapxänaTatitun utapsaq'añucharakïnwa,Jerusalénmarkanqullanchatapa.

15NayraawkinakapanTatitDiosapaxkhithaninakaptuqiw jupanakarkhithänaJupastimarkapatsa,jakañutapatsa khuyapt'ayasïnwa

16JupanakastiDiosankhitatanakapatsawkasipxäna, arunakapsajisk'achapxäna,profetanakaparusjanwalinak lurapxäna,Tatituncolerasiñapaxmarkaparpuriñkama,jan kunaqullanïñkama

17Ukatwacaldeonakanreyiparirpantäna,jupasti santuariopanutapanwawaynanakaparespadampijiwayäna, janiwwaynatsanitawaqutsa,chuymankipstatjaqitsa,ni chuymankipstatapatkhuyapt'ayaskänti,taqiniruw amparaparkatuyäna.

18Diosanutapanutjkiukayänaka,jach'ajisk'ayänaka, Tatitunutapanyänakapa,reyin,jilïrinakapanyänakapa taqiukanakxaBabiloniaruwapanïna.

19UkatstiDiosanutapphichhantapxäna,Jerusalénmarkan pirqapsat'unjapxäna,taqpachpalacionakapninampiw phichhantapxäna,taqisumayänakapsat'unjapxäna.

20Khitinakatixespadatqhispipkänukanakax BabiloniaruwapasxänaPersiareinoapnaqañkamax jupanakasa,yuqanakapanesclavonakapäpxänwa.

21JeremiasanlakaptuqiTatitunarunakapphuqañataki, uraqixsábadourunkusisiñapkama

22PersiamarkankirCiroreyinnayrïrmaraapnaqkäna ukhajja,TatitunarupajjJeremiasajjarskänaukaarunak phoqhasiñapatakiwTatituxPersiamarkankirCiroreyin ajayuparchʼamañchtʼäna,taqereinopanmäarunak yatiyañataki,ukatstimäqellqatampiwqellqarakïna: 23PersiamarkanCiroreyipajjakhamsiwa: “AlajjpachankirTatitDiosawakaoraqenutjkiuka reinonakchurituJudámarkanJerusalénmarkanmäuta lurañajatakiwmayista¿Khitisjumanaktaypintaqi markapatutji?TatituDiosapajjjupampïpan,jupajj makhatpan”sasa