Aymara - The Book of 1st Samuel the Prophet

1Samuel

1JAQTHAPI

1EfraínqullunkirRamataimzofimmarkankirmäjaqiw utjäna,jupastiElcanásatänwa,jupastiJerohamchachan wawapänwa,Elihúchachanwawapänwa,Tohúchachan wawapänwa,Zufchachanwawapänwa,jupastiEfrata markankirïnwa

2Jupastipäwarminïnwa;MaynïristiAnasatänwa, maynïristiPeninasatänwa,Peninaxwawanakanïxänwa, ukampisAnaxjaniwwawanïkänti

3Ukajaqejjsapamarawmarkapatmisturïna,Silo markanjja,chʼamaniTatituryupaychañataki,sacrificio loqtañatakiUkanstiElíchachanpaniyokanakapawutjäna, Hofní,Finees,Tatitunsacerdotenakapa 4Elcanaxwaxt'äwichurañhorasäxänaukkhasti,Penina warmiparu,taqiyuqallwawanakaparu,phuchhanakaparu churarakïnwa

5UcampisAnaruwmäsumawakt'äwichuräna.Anarux munasïnwa,ukampisTatituxpurakapjist'antatayna 6Uñisiripastijuparchuymust'ayarakïnwa,Tatitun purakaparjist'antataplayku.

7Kunjämtixsapamaraxukhamluraskäna,Tatitunutapar sarkasaxa,ukhamarakiwjuparuxcolerayänaukatwa jachäna,janirakiwmanq'känti.

8UkatstiElcanaxchachapaxakhamsasawsäna:Ana, ¿kunatsajachtaxa?¿Kunatsajanmanq'asktasti?¿Kunatsa chuymamaxllakisi?¿Janitnayajjtunkayoqanakatsipansa jumatjukʼampsumäkirista?

9UcatstiAnajjSilómarkanmanqʼasipkäna,umapkänauka qhepatsartasïna.ElísacerdotestiTatitunutapanmäposte jak'anqunt'atäskäna

10Ucawarmistiwalillakt'atawTatiturmayisïna,wal jachäna.

11Jupastimäarsüwiarsüna:“Taqich'amaniTatay, jumatixchiqpachapuniwsirvientamant'aqhisiñap uñch'ukisma,nayatamtasisma,uywatamatjanarmaskäta, janukastiuywatamarmächachawawachuräta,ukhamax Tatituruwjakäwiptukuykamchurarakï,janirakiwkuna navajasp'iqiparjutkaniti”sasa

12Tatitunnayraqatapanmayisiskakïnukkhasti,Elí chachaxlakaparuwchimpuntäna.

13JichhastiAna,chuymapanparläna;lakapakiwkuynt'äna, ukampisarupaxjaniwist'askänti,ukatwaElíchachax machantatamuyasïna.

14Elíchachastijuparuxsänwa:¿Kunapachkamas machjäta?vinomjumatapanukum”sasa

15Anastisarakïnwa:Janiwa,tata,nayajjwalillakit warmitwa

16JaniwesclavomarojjBelialchachanphuchapjam jaktʼamti,nayajjwalllakisiñajata,llakitajatjichhakamajj parlaskta”sasa

17UcatstiElíchachajjsänwa:Sumakiwsarjjam, IsraelanDiosapajjjuparmayipctamucanacamasasa.

18Ucawarmistisarakïnwa:Ukasirvientamaxjuman khuyapayasiñapjikxatpansasaUkatwawarmixsarxäna, manq'asirakïnwa,ajanupasjaniwjuk'ampllakisxänti.

19UkatstiwalialwatsartasisinTatitunnayraqatapan yupaychapxäna,ukatstiRamámarkaruwutaparpuripxäna Tatituxjupatamtasïna.

20KunapachatixAnaxusurïkänukapachaxpurinxäna, ukatmäyuqallwawawawachasïna,ukatstiSamuel sutimpiwsutichäna,akhamsasa:“Tatiturmayitaxlayku” sasa

21UkatstiElcanáchachampi,taqpachutapampiwTatitur sacrificioloqtañataksarapxäna,arsüwipampi.

22AnaxjaniwmakhatxäntiUkawarmixchachaparux sänwa:“Janiwwawaxñuñutapsutäñapkamaxmakhatkäti, ukatstiTatitunnayraqatapanuñstañapataki,wiñayatak ukanjakañapataki”sasa

23Elcanáchachapaxjuparuxsänwa:Kuntixjumatakix askïkiukluram.ñuñutapsuñkamawqhiparañama;Tatitu sapakiwarunakapch'amañchiUkatwawarmixqhiparäna, ukatwawaparchuchuyäna,ñuñutapsuñkama

24Ukawarmixñuñutapsutäxänaukhaxa,kimsavaca,mä efajak'u,mävinovinompiwirpxaruwayäna,ukatstiSilo markanTatitunutaparuwirpäna

25UkatstimävacaqallujiwayasawukawawaruxElíukar irpapxäna

26Jupastisarakïnwa:Tata,almamaxjakaski ukhamarjama,tata,nayätwa,Tatiturmayisisinjumajak'an sayt'atäskayätasasa

27Akawawatakiwnayajjmayisiyäta;Tatituwnayar mayitaxchuritu.

28UkatpïnayaxTatiturmayt'arakta;Jakaskani ukhakamawTatiturmayt'atäniUkanstiTatituruw yupaychäna.

2JAQTHAPI

1Anaxmayisïna:ChuymaxaxTatituruwkusisi, wajjraxaxTatitunjach'araptatawa.Qhispiyasiñamat kusisitaxlayku

2Tatitjamaxjaniwkhitisqullanutjkiti,janiwkhitisjumat sipanxutjkaspati,janirakiwDiosasaruñtasitqalas utjkaspati.

3Janjukʼampjachʼajachʼatukusajjparlapjjamti;Lakamat jach'ajach'atukuñaxjanmistpanti,Tatituxyatiñmunir Diosawa,jupatuqiwluräwinakaxpesatäxi

4Ch'amanijaqinakanarconakapaxp'akjatawuñjasi, lankt'asirinakasch'amampichint'atawuñjasipxi.

5Khitinakatixsist'atäpkänukanakaxjupanakpachaw t'ant'atakcontratasipximanq'atawtjatanakaxjaniw tukusxapxänti,janwawanijaqistipaqallquwawanïxänwa. Waljawawanïkiukaxjanch'amanïxiwa

6Tatituxjiwayi,jaktayaraki,sepulturaruwsaraqani, jiltayaraki.

7Tatituxpisinjakasirinakaruwtukuyi,qamiriptayaraki, jisk'acharaki,jach'araptaraki

8Jupawpisinkirinakarlaq'atsartayaraki,mayisirinakarus laq'atsartayaraki,jilïrinaktaypinutt'ayañataki,jach'a tronoparkatuyañataki,akauraqinpilaranakapax Tatitunkiwa,jupawakapachjupanakarucharaki.

9Jupawqullanjaqinakankayunakapjark'aqani,ñanqha jaqinakaxch'amakanamukt'apxani;ch'amampistijaniw khitisatipkaniti”sasa.

10Tatituruñisirinakaxt'unjatäpxani;Alaxpachatmistusaw jupanakxarq'ixuq'ixu,Tatituxakauraqintukusiñap taripani;Reyiparuxch'amchurarakini,ajllitanakapan wajjrapjach'araptarakini

11UkatElcanaxRamámarkaruwutaparsarxänaUka wawastiElísacerdotenayraqatanTatiturluqtäna.

12ElíchachanwawanakapajjBelialchachan wawanakapänwa.janiwTatituruñt'apkänti.

13Sacerdotenakajjjaqenakampchikacostumbrenïpjjänwa: khititejjsacrificioloqtaskänaukhajja,sacerdoten serviripawjañchijjtʼantʼaskänaukhajjkimsakisuaptʼat jutäna

14Ukxarustisarteroru,hervidoraru,caldroruru,janukax manq'añaruwch'allt'äna.taqikuntixsacerdotexuywapkän ukanakxajupapachpatakiwapthapisïnaUqhämaraquiw Silomarcanjja,taqeisraelitanacarojjlurapjjaraquïna 15Janïrlik'iphichhantapkipanxa,sacerdotenuywatapaw jutasinsacrificioloqtirjaqiruxsäna:Sacerdotetakaycha churam;Jupajjjaniwjumatchʼalltʼatjañchinïkaniti,jan ukastiqʼañujañchinïniwa”sasa

16Maynitixjuparsaspa:“Janjank'aklik'i phichhantapxamti,ukatstikuntixalmamaxmunktauk apthapipxam”sasaucatstijuparojjsänwa:Janiwa; Ucampisjichhajjchurätawa,janukhamäkaniukhajja, nayajjch'amampiwaptä”sasa.

17UkawaynanakanjuchapaxTatitunnayraqatapanwali jach'änwa,jaqinakaxTatitunwaxt'äwipuñisipxäna

18UcampisSamueluxwawäkasinTatitunnayraqatapan luqtaskäna,linotluratefodukampchint'ata

19Ukatstitaykapaxmäjisk'aisiluratayna,ukatsapa marawchachapampixsapamarasacrificioloqtañatak sarapxäna

20ElíchachastiElcanarwarmiparusbendicïna,akhamsasa: “Tatituwakawarminwawanakapchurapxätam,Tatitur mayt'atätam”sasaUkatstijupanakanutaparuwsarxapxäna

21TatitustiAnawarmiruwuñjäna,ukatstiusurïna,kimsa yuqallwawanakampi,päimillwawanakampi.Samuel wawastiTatitunnayraqatapanjilsuwayxäna

22Elíchachajjwalichuymanëjjänwa,taqekuntï yoqanakapajjisraelitanakarlurapkänaukistʼarakïnwa. KunjamsaTatitumpJikisiñCarpapunkuntantachasipkäna ukawarminakampikisipkäna

23Jesusastijupanakaruxsänwa:¿Kunatsaukham lurapxtaxa?Taqiakajaqinakanjanwaliluratanakamat ist'twasasa

24Janiwa,wawanakaja;ist'ataxjaniwsumayatiyäwikiti, jumanakaxTatitunmarkaparuwjanwalinaklurapxtaxa

25Maynitixmaynicontrajuchachaschixa,taripiriwjupar juchañchani,ukampismaynitixTatitucontra juchachaschixa,¿khitirakjupatachikt'asispasti?Ukampis janiwawkipanarupist'apkänti,Tatitunjupanakarjiwayañ munataplayku.

26Samuelwawastijilsuwayxänwa,Tatitun munasiñapampi,ukhamarakjaqinakanmunatapampi.

27UkatstiDiosanmächachapawElíukarjutasinsäna: Tatitoxakhamsiwa:“¿EgiptomarkanFaraonan utapankapkänaukapachatqhanpachawkimanutapar uñstta?”

28¿Israeltribunakatjja,¿juparajlltatisacerdotejäñapataki, altarajanluqtañapataki,inciensonaktayañataki,nayan nayraqatajanmäefoduchasiñapataki?¿Israelitanakan ninampinaktayapkiukawaxt'äwinaktixawkimanutapar churta?

29Ukatpïnayansacrificioloqtäwijaru,wilañcha luqtäwijarusch'allt'asipxam,kawkïrtixnayanjakañutajan sisktxa.¿Israelmarkajantaqiwaxt'äwinakatsipanjuk'amp jach'awaxt'äwinakampi,wawanakamaruxnayatsipan juk'ampjach'añchapxtati?

30UkatpïIsraelanTatitDiosapaxsiwa:“Chiqpachansa, utamasa,awkimanutamasa,wiñayatakiwnayannayraqatax sarnaqapxani”sasaKhitinakatixjach'añchapkitu ukanakaruxjach'añchä,nayarjisk'achapkituukanakasti jisk'achatawuñjasipxani.

31Uñtapxam,urunakaxpuriniwa,nayastiamparamsa, awkimanutapanamparapsakhuchhuqä,ukhamatjanmä jilïrjaqisutamanutjañapataki.

32Ucatstimäuñisiriruwuñjäta,kawkïryänakatïDiosajj Israelmarkarchurkaniukanakjja,janiwwiñayatakmäjilïr jaqejjutamanutjkaniti

33Altarjatjanapaqkäukajaqejja,nayranakamtukjani, chuymamarusllakt'ayarakiniwa,utamanjiltatanakapasti wiñayatpanqarjamawjiwarapjjani

34Akaunañchäwiwjumatakixutjani,ukaxpä yuqanakamaruwpurini,Hofni,Finees.mäurux panpachaniwjiwapxani

35Nayastimäsumasacerdoteruwsayt'ayä,jupasti kunjämtixchuymajanutjkiukhamarjamluriri,ukatstimä sumautalurarakïJupajjwiñayatakiwajllitjaqen nayraqatapansarnaqani”sasa

36Utamanqhiparapkiukanakaxjuparjak'achasisin qunt'asipxani,mäqullqi,mät'ant'amanq'añataki,ukatsti sapxarakiniwa:“Mäsacerdotenakanutaparuchapxita,mä t'ant'amanq'añajataki”sasa.

3JAQTHAPI

1SamuelwawastiElínayraqatanTatiturluqtänaUka urunakanstiTatitunarupaxwaliaskipunïnwa;janiw jist’aratuñjäwixutjkänti.

2UkapachawElíchachajjjupanlantiikintatäjjäna, nayranakapajjchʼamaktʼañqalltäna,janiwuñjkänti

3DiosanlamparapajjTatituntemplopanjist'antatäjjäna, kawkhantïDiosanArcapajjutjkäna,Samuelojj ikintatäjjänwa

4TatituxSamueluruwjawsäna,jupastisänwa: Akanktwasasa

5UkatstiElíukart'ijtäna,akhamsasa:Akanktwa; Jumawjawsistasasa.Jupastisarakïnwa:Janiwnayajj jawskti;mayampikiñarqunt’asipxamUkatstisarasaw ikirïna

6Tatituxwasitatjawsäna:“Samuel”sasa.Samuelux sartasinElíukarsaräna,akhamsasa:Akankäyätwa JumawjawsistasasaJupastisarakïnwa:Wawaxay, janiwjawst'kti;mayampikiñarqunt’asipxam.

7SamueluxjaniwTatituruñt'känti,janirakiwTatitun arunakapaxyatiyatäkänti.

8TatituxkimsïrkutiwSamuelurjawsänaUkatstisartasin Elíukarsarasinsäna:Akanktwa;Jumawjawsistasasa ElíchachastiTatitunwawaparjawsatapamuyasïna

9UkatElíxSamuelursäna:Sarxam,ikiñarsarxam, jawsapxätamxa,sapxätawa:‘Tatay,arsta’sasauywatamax ist'iwasasaUkatstiSamueluxjupanlantiwikirïna

10Tatituxjutasinsayt'asisinxnayrirpachanakjamaw jawsäna:“Samuel,Samuel”sasaUkatstiSamueluxsänwa: Arst'apxam;uywatamaxist'iwasasa.

11TatitustiSamuelursänwa:Israelmarkanmäkun lurarakï,ukist'irinakanjinchunakapasch'allxtasipxani

12UkauruxElícontraxtaqikuntixutapatsisktxaukanak phuqharakï

13Nayastijuparsista,wiñayatakiwutaparjuchañchä,kuna janwalinaktixjupaxyatkiukalayku;Wawanakapajjjan walinaklurapjjäna,jupastijaniwjarkʼkänti

14UkatwaElíchachanutaparuxjuramentolurta,Elí chachanutapanjanwaliluratanakapaxjaniwwiñayatak sacrificiompi,waxt'ampiq'umachatäkaniti

15Samueluxalwakamawikiskäna,ukatstiTatitunutapan punkunakapjist'ararakïna.UkatSamueluxukaunañchäwi Elíukaruñacht'ayañaxsaräna

16UcatstiElíchachajjSamuelurjawsasinsänwa: Samuel,wawajjaysasaJupastisarakïnwa:Akanktwa sasa

17Jupastisarakïnwa:¿KunasTatituxsistamxa?Nayajj achikt'assmawa,jannayatimantañamataki,Diosajjukham lurtam,ukatjuk'ampi,jumatixtaqikuntixsistamukanakat nayatimantasstaukhaxa.

18Samueluxtaqikunsjuparyatiyäna,janiwkunsjupat imantkäntiJupastisarakïnwa:Tatituwa,kuntix jupatakixaskïkiuklurpansasa.

19Samueluxjiltasxänwa,Tatituxjupampchikäskänwa, janiwkunaarunakapasuraqirjaquntkänti

20DanukhatBeersebamarkakamawtaqpach israelitanakaxyatipxäna,SamueluxTatitunprofetapjam utt'ayatätapyatipxäna

21TatituxSilomarkanwasitatuñstäna,TatituxSilo markanSamueluruxTatitunaruparjamawuñt'ayasïna

4JAQTHAPI

1SamuelunarupaxtaqpachIsraelmarkaruwpurirakïna Israelmarkaxfilisteonakampinuwasirsarapxäna,Ebenezer jak'aruwsayt'apxäna

2FilisteonakaxIsraelmarkampnuwasiñatakiw tantachasipxäna,nuwasiñqalltapxänaukhaxa, israelitanakaxfilisteonaknayraqatanatipjatawuñjasipxäna, ukaejercitotstiniyapusiwaranqajaqinakaruwpampan jiwayapxäna.

3Jaqenakajjcampamentoparpuripjjänaukhajja,Israelan jilïrinakapajjsapjjäna:“¿KunatsaTatitojjjichhürojj filisteonaknayraqatannuwjapjjestu?Tatitunarust'äwi arcapSilomarkatapanipxañäni,uñisirinakasanamparapat qhispiyañataki

4UkatstijaqinakaxSilómarkaruwkhithapxäna,taqi ch'amanTatitunarust'äwiarcapapanipxañapataki,uka arcaxquerubinnaktaypinjakaski,Elíchachanpani yuqanakapax,Hofní,Finees,Diosanarust'äwiarcapamp chikawukankapxäna

5Tatitunarust'äwiarcapaxcampamentoukarpurinkäna ukhaxa,taqpachisraelitanakaxwalijach'atarnaqasipxäna, ukhamaturaqixwasitatthuqt'äna

6Filisteonakaxukaarnaqasiñist'asaxsapxänwa:¿Kunas hebreonakancampamentopanukajach'aarnaqasiñaxsañ muni?Tatitunarcapaxcampamentormantatapat amuyapxäna

7Filisteonakajjwalajjsarapjjäna,sapjjäna:“Diosajj campamentoruwmantani”sasaJupanakastisapxarakïnwa: ¡Aynanaka!kunattixjaniwjichhakamaxukham utjkataynati

8¡Aynanaka!¿khitirakukach'amanDiosanamparapat qhispiyistanisti?ukaDiosanakawegipcionakarwasaran taqijanwalt'äwinakampjiwarayapxäna

9Filisteonaka,ch'amanïpxam,jaqinakjamjithiqtapxam,jan hebreonakanesclavopäpxañamataki,kunjamtïjupanakax lurapkiukhama

10Filisteonakaxnuwasipxäna,Israelmarkaxnuwasipxäna, sapamayniwcarpaparjaltxapxäna.Israelanxakimsatunka waranqakayuksaririnakawjiwarapxäna

11UcatstiDiosanarcapajjaptatäjjänwaElíchachanpani yokanakapasti,Ofní,Fineessatänwa.

12Benjamínmarkankirmächachawejercitotaypitt'ijtäna, ukatstiSilómarkaruwpurinïna,isich'iyjata,p'iqiparlaq'a apt'ata

13Jesusajjpurinkänaukhajja,Elíchachajjthakjakʼanmä asientoruwqontʼatäskäna,jupajjuñchʼukiskäna,Diosan arcapatchuymapaskhathatirakïnwaUkajaqejjmarkar purisajjukyatiyänaukhajja,taqemarkankirinakaw arnaqasipjjäna.

14Elíchachaxukajach'ajach'atukuñist'asaxsänwa: ¿Kunasakach'axwañanjach'aarupaxsañmuni?Ukajaqix jank'akiwElíukaryatiyäna.

15Elíchachajjllätunktunkallatunkanmaranïjjänwa nayranakapastich'amakt'atänwa,janiwuñjañjamäkänti 16UkajaqejjElíjilatarojjsänwa:“Nayajjejercitotmistüta, jichhürojjejercitotjaltjjtwa”sasaJupastisarakïnwa: Wawa,¿kunaslurasi?

17Ukatkhithanitaxsarakïnwa:Israelisraelitanakax filisteonaknayraqatanjaltxapxiwa,markataypinstimä jach'ajiwayañawutji,paniyuqanakamasti,Hofní,Finees, jiwatäpxiwa,Diosanarcapaskatuntatäxiwasasa.

18Diosanarcapatparlkasasti,asientopatqhepäjjat jaqontasïna,punkujakʼaruwjaqontäna,kunkapas pʼakjatawjiwjjäna.JupastipusitunkamarawIsraelmarkar taripäna

19Fineeschachanphuchapaxusurïxänwa,niyaw ususiñampïskäna,ukatDiosanarcapapt'atäxatapa, suegropasa,chachapasajiwatapyatiyirist'asaxa, qunqurt'asisawususïnat'aqhisiñanakapaxjuparux purintäna.

20Jiwañapkamastiukawarminjak'ankirwarminakax sapxarakïnwa:JanaxsaramtiJumastimäyuqallwawa yurïtasasa.Ukampisjaniwjayskänti,janirakiwyäqkänti. 21UkawawaruxIcabodsutimpiwsutichäna,akhamsasa: “Israelanjach'akankañapaxapaqxiwa,Diosanarcap apt'atätapata,suegropasa,chachapasa”sasa.

22Jupastisarakïnwa:Israelanjach'akankañapax apaqxiwa,DiosanArcapaxapt'atawasasa

5JAQTHAPI

1FilisteonakaxDiosanArcapaptasinEbenezermarkat Asdodmarkarapapxäna

2FilisteonakajjDiosanarcapaptʼasipjjänaukhajja,Dagón chachanutaparirpapjjäna,ukatDagónjakʼaruw uchapjjarakïna

3QhepürojjAsdodmarkankirinakajjwalialwat sartasipkänaukhajja,DagónchachajjTatitunArcap nayraqatanoraqerliwtʼatäskänaUcatstiDagonaruw katuntapjjäna,jupanacarojjwasitatsayt'ayapjjäna. 4Qhepürojjwalialwatsartasipkänaukhajja,Dagonajj TatitunArcanayraqatanoraqerliwtʼatäskänaDagón chachanp'iqipasa,amparanakapanpäamparanakapas umbralukankhuchhuratänwa;Dagonantocónukakiw jupatakjaytatäjjäna

5UkatwaDagónsacerdotenakasa,Dagónchachanutapar mantirinakasa,jichhürkamaxAsdodmarkanDagónmarkan punkuparjansarnaqapkiti

6UcampisTatitunamparapajjAsdodmarcanquirinacarojj walich'amawa,ucatstijupanacarojjt'unjänwa,Asdod marcanacaru,orakenacampijiwarayäna

7Asdodmarkankirinakaxuqhamätapyatisinxa,sapxänwa: IsraelanDiosanarcapaxjaniwnanakampchikäkaniti, amparapaxjiwasaru,Dagóndiosasarllakt'atawa”sasa

8Jupanakastifilisteonakantaqpachjilïrinakapar tantachthapisinakhamsapxarakïna:¿IsraelanDiosan Arcapampkunslurañäni?Jupanakastisapxarakïnwa: IsraelanDiosanarcapaxGatmarkarapatäpansasa. UkatstiIsraelanDiosanarcapukachiqarapapxäna 9Ukatsti,Tatituxwalijach'at'unjäwimpmarkacontraw sayt'äna,jisk'ajach'ajaqinakaruwnuwjäna,jamasatjach'a ch'aphinakani

10UkatwaDiosanarcapEcrónmarkarkhitapxänaDiosan ArcapajjEcrónmarkarpurinkänaukhajja,ecronitanakajj akhamsasawjachʼatarnaqasipjjäna:“IsraelanDiosan arcapjiwasanakukarapanipjjetu,jiwasaru,markasar jiwayañataki”sasa.

11Ukatstifilisteonakantaqpachjilïrinakaparuw khithapxäna,ukatsapxarakïnwa:IsraelanDiosanArcap khithapxam,kawkiruskutt'ayapxam,ukhamat jiwasanakaru,markasarusjanjiwayañapatakiDiosan amparapajjukanwalillakkañänwa

12Janjiwapkänaukajaqenakastichʼaphinakampiw jawqʼjatäpjjäna

6JAQTHAPI

1Tatitunarcapastipaqallqphajjsiwfilisteonakanoraqen utjäna.

2Filisteonakaxsacerdotenakaru,yatiñmunirinakaruw jawsapxäna,akhamsasa:¿KunsTatitunArcaparlurapxä? kawkimpisjupanutaparapayanipxäukyatiyapxitasasa.

3Jupanakastisapxarakïnwa:JumanakatixIsraelan Diosanarcapkhithapxätaxa,janch'usatkhitapxamti ukampiskunapachasjuparjuchañchañwaxt'äwi kutt'ayapxäta,ukapachawk'umaraptapxäta,ukatsti yatipxätawakunatsaamparapaxjumanakatjanapsutäki” sasa.

4Jupanakastisapxarakïnwa:¿Kunajuchat'aqhisiñasti juparkutt'ayañänisti?Jupanakastisapxänwa:Phisqaquri ch'uqi,phisqaqurich'uqi,filisteonakanjilïrinakapan jakhüwiparjama

5Ukatpïjumanakaxemerodonakamanuñnaqanakamat lurapxäta,uraqjanwalt'ayirch'uqinakaman uñnaqanakamatlurapxätaIsraelanDiosaparuw jach'añchapxäta,inasjupaxamparapjumanakatsa, diosanakamatsa,uraqinakamatqhispiyaspa.

6Ukhamasti,¿kunatsajumanakaxchuymanakam ch'amañchapxtaxa,kunjämtixegipcionakampi, faraonampixchuymanakapqalarayasipkänaukhama? Jupanaktaypinmuspharkaylurt'asinxa,¿janitjaqinakar antutxapxäna,ukatsarxapxäna?

7Jichhastimämachaqcarretalurapxam,ukatstipäleche vacaaptapxam,ukavacanakarustijaniwyugoxjutkiti

8Tatitunarcapaptasincarretapatxaruuchapxam;Jucha t'aqhisiñatakkutt'ayapktaukaquritluratyänaka,mäcaja

jak'aruchapxamukatstikhithapxam,ukhamat sarxañapatakisasa.

9Ukuñjapxam,jupatixqutathiyatBet-semesmarkar makhataniukhaxa,jupawakajach'ajanwalinak lurawayistu,janukhamäkanixa,ukyatiñäniwa,janiw amparapampjawq'jkistuti

10Ukajaqinakaxukhamlurapxäna;ukatstipälechevaca apt'asisawcarritarchint'apxäna,ukatvacanakaparus utaparuwjist'antapxäna

11UkatstiTatitunarcapcarritopatxaruwuchapxäna,uka cajarustiqurilaq'unakampi,emerodonakan idolonakapampiwuchapxäna

“FilisteonakanjilïrinakapastijupanakarknaqasawBetsemesqurkamapuripxäna

13Bet-semesmarkankirinakastitrigoyapuchañanakvallen apthapisipkäna,ukatstiarcauñjasaxwalkusisipxäna.

14CarretastiBet-semitaJosuéchachanpampaparuw purinïna,kawkhantïmäjachʼaqalajjutjkänaukacheqan saytʼasïna,ukatsticarretanlawanakapchʼiyjapjjäna,ukatsti wakanakTatiturnaktʼayapjjäna

15UkatstilevitanakaxTatitunarcapsa,quriyänakampi uchatcajapsaapaqapxäna,ukatstiukajach'aqalapatxaruw uchapxäna,ukatBet-semesmarkankirinakaxukapachpa uruwTatiturnakt'ayatsacrificioloqtapxäna, sacrificionaksaluqtapxäna.

16Filisteonakanphesqajilïrinakapajjukuñjasajja,uka pachpauruwEcrónmarkarkuttʼjjapjjäna

17FilisteonakaxTatiturjuchat'aqhisiñatakkutt'ayapxäna quriq'añunakaAsdodmarkatmaynïri,Gazamarkat maynïri,Ascalónmarkatmaynïri,Gatmarkatmaynïri, Ecrónmarkatmaynïri;

18Ukatstiqurich'uqi,phisqhaapnaqirinakanfilisteonakan taqpachmarkanakaparu,muyuntatmarkanakaru, pampankirjisk'amarkanakaru,Abeljach'aqalakama,uka qalaruwTatitunarcapuchapxäna,ukaqalaxjichhürkamaw Josué,Betesemitajaqinpampapanqhiparaski

19Bet-semesmarkankirjaqinakaruxTatitunarcapar uñtapxataplaykuxphisqhatunkawaranqapaqallqtunka jaqiruwjiwayäna

20Bet-semesmarkankirinakaxsapxarakïnwa:¿Khitis akaqullanTatitDiosnayraqatansayt'asispa?¿Khitimpis jupajjjiwasanaktaypitsarjjani?

21UkatstiKiriat-jearimmarkankirjaqinakarkhithapxäna, akhamsasa:FilisteonakawTatitunArcapkutt'ayapxäna saraqapxam,ukatstiapanipxamsasa

7JAQTHAPI

1Quiriat-jearimmarkankirinakaxTatitunarcap apxarusinxa,qullupatankirAbinadabchachanutaparuw irpanipxäna,ukatstiEleazaryuqaparuwTatitunArcap uñjañapatakqullanäpxäna.

2ArcaxQuiriat-jearimmarkanqhiparkänukkhaxa,uka pachaxwalijayäxänwaPätunkamarawsaraqxäna,taqi israelitanakaxTatitunjach'ajach'atukupxäna

3UkatSamueluxIsraelmarkantaqpachjaqinakarakham säna:JumanakatixtaqichuymaTatiturkutt'apxätaxa, yaqhadiosanakaru,Astarotsatdiosanaktaypit jithiqtapxam,Tatiturukipuniwluqtapxäta,jupasaparukiw yupaychapxätam,jupastifilisteonakanamparapat qhispiyapxätam

4UkatstiisraelitanakaxBaalinanakaru,Astarotsat jaqinakarapanukupxäna,Tatiturukiwyupaychapxäna.

5Samueluxsänwa:TaqiisraelitanakarMizpemarkar tantacht'apxam,nayastijumanakatakTatiturmayipxäma sasa.

6UkatstiMizpamarkartantachasisinumaapsusinTatitun nayraqataparwarxatapxäna,ukauruxayunasipxäna,ukan sapxarakïnwa:“Tatitucontrawjuchalurapxta”sasa.Ukat SamueluxisraelitanakarMizpamarkantaripäna

7FilisteonakaxisraelitanakanMizpamarkartantacht'asitap yatisinxa,filisteonakanjilïrinakapaxIsraelmarkamp nuwasiñatakiwsarapxänaUkist'asaxisraelitanakax filisteonakaruwaxsarapxäna.

8IsraelitanakaxSamuelursapxarakïnwa:JanTatit Diosasaruxnanakatakarnaqasimti,filisteonakanamparapat qhispiyapxitasasa.

9Samueluxmäñuñuskiruwijaaptasinxa,Tatituruw taqpachnakt'ayatwaxt'äwjamluqtänaTatituxjuparux ist'arakïnwa.

10KunjamtixSamueluxphichhantatluqtäwichuraskäna, filisteonakaxIsraelmarkampnuwasiñjak'aruw jak'achasipxäna,ukampisTatituxukauruxmäjach'aq'ixu q'ixumpiwq'ixuq'ixuq'ixuq'ixunakampfilisteonakar uñt'ayasïna,ukatjanamuyt'asisa;Israelmarkanayraqatan atipjatawuñjasipxäna.

11IsraelmarkankirinakaxMizpamarkatmistusaw filisteonakararknaqapxäna,Betcarmarkarpuriñkama

12UkatstiSamueluxmäqalaaptasinMizpaukatSen taypiruwuskt'äna,ukatstiEbenezersutimpiwsutichäna, akhamsasa:“JichhakamawTatituxyanapt'apxitu”sasa

13Filisteonakaxapnaqatäxapxänwa,janiwmayampsIsrael markarpuripkänti

14FilisteonakajjIsraelataptʼasipkänaukamarkanakasti Israelmarkaruwkuttʼayatäjjäna,EcrónmarkatGat markakamaIsraelmarkaxfilisteonakanamparapat qhispiyänaUkatIsraelmarkampiamorreonakampi sumankañawutjäna.

15SamueluxjakkasaxIsraelmarkaruwtaripäna

16UkatstisapamarawBetel,Gilgal,Mizpamarkanakar muyuntirsaräna,Israelmarkaruwtaqichiqantaripäna.

17Ramamarkaruwkutt'anxänacunalaycutejjutapajj ukancänwa;ucanstiIsraelaruwtaripäna;Ucansti Tatitutakiwmäaltarlurayäna.

8JAQTHAPI

1Samueluxchuymankipstatäxänukkhasti,yuqanakaparuw Israelmarkartaripirinakutt'ayäna.

2JilïrwawapansutipaxJoelsatänwaPayïrijupansutipax Abíassatawa,jupanakaxBeersebamarkan taripirinakapänwa

3Yuqanakapastijaniwthakinakapansarnaqapkänti,jan ukastiqullqijikxatañthaqhasawjithiqtapxäna,sobornonak katuqapxäna,juchañchäwinaksamayjt'ayapxäna

4Ukatstiisraelitankirjilïrinakajjtantachasipjjäna,Ramá markaruwSamuelurpuripjjäna

5Ukatstisarakïnwa:Jumajjchuymankipstatäjjtawa, wawanakamajjjaniwthakinakamansarnaqapkiti

6UcampisSamuelurojjjaniwwalïkänti,jupanakajjakham sapjjänwa:“Märeychurapjjetajuzgañataki”sasa. SamueluxTatituruwmayisïna

7TatituxSamuelursänwa:Taqijaqinakanarupist'am, taqikuntixjumarsapkätamukanakxa,janiwjumarux apanukupktamti,janukastinayaruwapanukupxitu, ukhamatjanjupanakarreyïñajatakisasa.

8Egiptomarkatirpsuwayktaukaurutpachjichhürkamaw nayarapanukupxitu,yaqhadiosanakaryupaychapxi, ukhamarakiwjumarlurapxaraki

9Jichhastijupanakanarunakapist'apxam,ukampis jupanakarjach'añchapxam,jupanakarapnaqirreyix kunjamäñapäkänsaukuñacht'ayapxam

10SamueluxTatituntaqiarunakapyatiyäna,khitinakatix märeymayipkänukanakaru

11Jupastisarakïnwa:“Jumanakarapnaqirreyejjakham sänwa:Yoqanakamarojjirpasani,carronakapata,caballot sarirjaqenakäpjjañapatakiyaqhipanakaxcarronakapan nayraqatapant'ijtapxani.

12Ukxarustiwaranqwaranqjaqinakanp'iqinchiriparu, phisqatunkajaqinp'iqinchiriparuutt'ayaniucatsti jupanacarojjorakepist'ayapjjani,cosecha apthapipjjañapataki,nuwasiñyänakapsa,carronakapan yänakapsalurapjjañapataki

13Ukatstiphuchhanakamaruxmisk'imanq'anak manq'añataki,manq'aphayt'añataki,t'ant'aluririnakaruw irpxani

14Jupajjyapunakamsa,uvayapunakamsa,olivo yapunakamasa,walisumayapunakamaptʼasisaw servirinakaparchurarakini

15Uvayapunakamattunkamayat'aqaapt'asisaw jilïrinakaparu,uywatanakaparuchurani

16Jupajjesclavonakamaru,esclavonakamaru,suma waynanakamaru,asnonakamarirptanisawirnaqäwipar uchani

17Jupawovejanakamattunkamayapapthapini,jumanakax jupanyanapirinakapäpxätawa.

18Ukauruxarnaqasipxätawa,kawkïrreyitixjumanakar ajllipkätaukalaykuTatituxjaniwukauruxist'apkätamti 19UkampisjaqinakaxjaniwSamuelunarupist'añ munapkänti;Jupanakastisapxänwa:Janiwa;ucampismä reyiwutjani;

20Ukhamatjiwasaxtaqimarkanakaruñtasitäñasataki; reyisaxtaripañataki,nanaknayraqatanmistuñapataki, nuwasïwinakasampinuwasiñapataki

21Samueluxtaqijaqinakanarunakapist'äna,ukatsti Tatitunist'asiñapataki

22TatituxSamueluruxsänwa:Jupanakarist'am,reyit utt'ayapxamsasa.UkatSamueluxisraelitanakarsäna: Sapamayniwmarkaparsarapxamsasa

9JAQTHAPI

1Benjamínmarkankirmäjaqewutjäna,jupastiCis satänwa,jupastiAbielchachanyoqapänwa,Zerorchachan wawapänwa,Becoratchachanwawapänwa,Afíaschachan wawapänwa,Benjamínmarkankirwalichʼamanijaqënwa 2Jupastimäyuqallwawanïrakïnwa,Saúlsutini,walisuma wayna,sumauñnaqt'ani,janiwisraelitanaktaypinxjupat sipanjuk'ampsumajaqisutjkänti,amparanakapat alayarustikhitijaqinakatsipansjuk'ampjach'änwa 3SaúlchachanCisawkipanasnonakapaschhaqatarakïnwa UkatCischachajjSaúlyoqaparuwsäna:Jichhajjmä esclavoirpjjam,sartam,asnonakthaqersaramsasa

4UkatstiEfraínqullutsarasawSalisauraqitpasawayxäna, ukampisjaniwjikxatapkänti.

5ZufuraqirpurisaxSaulaxjupampchiksariruywataparux sänwa:Jutam,kutt'anipxañäni.janawkijaxasnunakar uñjasasarxaspa,nanakataklup'iñatakisasa.

6Jupastisarakïnwa:Jichhasti,akamarkanjjaDiosanmä jaqepawutji,jupastijachʼañchatawataqikuntixjupax siskänukaxchiqpachapuniwphuqhasini.inasjupajj kawkirutïsarañasäkiukuñachtʼayistaspa

7UcampisSaúlreyejjuywataparojjsänwa:Ucampis, sarañänijja,¿kunsaukajaqerojjapaniñäni?t'ant'axjiwasan vasonakasantukusxiwa,janiwDiosanjaqiparapaniñatakix märegaloxutjxiti.

8UywataxwasitatSaularuxsäna:Akaxmäqullqitpusi t'aqaqullqiwutjitu

9(Israelmarkanjja,mäjaqejjDiosarjisktʼirsarkäna ukhajja,akhamsänwa:“Jutapjjam,uñjirinukar sarapjjañäni,jichhajjProfetasatäkisukajjnayrajjuñjiri satäjjänwa”sasa.

10UcampisSaúlreyejjuywataparsänwa:Waliquiwa! jutapxam,sarapxañäniUcatstiDiosanchachapajjkawkïr marcaruquiwsarjjäna.

11Ukatstimarkaruwqullupatatmakhatasinxa,tawaqunak jikxatapxäna,jupanakarumaapsurimistunipkäna,ukatsti sapxarakïnwa:¿Akanuñjirixakankpachati?

12Jupanakastisapxarakïnwa:Jupawa;uñjapxam,jupax jumanakannayraqatamankiwa,jichhaxjank'akiwmarkar purini;Jichhürunakanjja,jachʼacheqanwajaqenakanmä sacrificioloqtapjjañapa

13Markarupuripkätaukkhasti,janïrjach'achiqarmanq'ir sarkasaxjank'akiwjikxatapxäta,jaqinakaxjutañkamax janiwmanq'apkaniti,sacrificioluqtañbendicitaplayku ukatstiukaqhipatstijawillt'atmanq'anakmanq'apxi Jichhastisartasipxam;Niyajichhapacharuwjupar jikxatapxätasasa

14Ukatstimarkaruwmakhatapxäna,markarpurisasti, Samueluxjupanakcontrawmistunïna,jach'achiqar makhatañataki

15Saulajjjanïrpurinkipanmäurujanïrpurinkipanjja, TatituxSamueluryatiyäna:

16Qharürojja,Benjamínuraqitmäjaqiruwkhithäma, juparuwIsraelmarkaxanp'iqinchirïñapatakjawillt'äta, ukhamatmarkajarfilisteonakanamparapat qhispiyañapataki

17SamueluxSaularuñjasaxTatituxjuparuxsänwa:

¡Uñtapxam,khititixjumarparlktaukajaqi!aka pachparakiwmarkajjaruxapnaqani

18UkxarustiSaúlreyixSamueluruwpunkunjak'achasisin säna:Achikt'asipxsmawa,kawkhansuñjirutapaxutjiuk yatiyapxitasasa

19SamueluxSaularuxsänwa:Nayaxuñjirïtwa,nayamp nayräxatjach'achiqarmakhatam.Jichhürojjnayamp chikawmanqʼapjjäta,qharürojjnayajjantutapjjäma,ukatsti taqekuntïchuymamanutjkiukyatiyapjjäma”sasa

20Kimsaurunayrachhaqatasnonakamaxjaniwjupanakar lup'iñamäkitikunatixjupanakaxjikxatasipxiUkat ¿khitirusIsraelantaqimunañapaxa?¿Janitjumaru,taqi awkimanutaparu?

21UcatSaúlreyejjsaraquïnwa:¿JanitnayajjBenjamín tributjutiri,Israelantribunacapatjutiri,uqhamaracjisk'a tributjutirïta?¿NayanfamiliajastiBenjamíntribunkir

familianakatsipansajukʼampjiskʼäki?¿Kunataraknayar ukhamparlasktasti?

22UkatstiSamueluxSaúlchachampiru,uywatapampiruw irpxaruwayäna,ukatstijawillt'atjaqinaktaypinjach'a chiqaruwqunt'ayäna,jupanakaxniyakimsatunka jaqinakäpxänwa

23Samueluxmanq'aphayiriruxsänwa:Ukamanq'a apanipxam,kawkïrmanq'tixnayaxsisksma:‘Jumajak'ar uchapxam’sasa

24Ukamanq'aphayiristiamparapa,ukapatxankiryänaka apthapïna,ukatstiSaúlnayraqatarucharakïnaUkat Samueluxsäna:¡Uñtapxam,kunasqhiparxi! nayraqatamaruchapxam,manq'apxam,jichhakamaw jumatakiximatäxi,kunapachatixnayaxsiskta:“Jaqinakar jawst'awaytwa”sasaUkhamawSaúlreyejjSamuelamp chikamanqʼäna.

25Altupatatmarkarsaraqasinsti,Samueluxutapataruw Saúlchachampiparläna

26Jupanakastiwalialwatsartasipxäna,niyjallupachansti, SamueluxSaularuxutapataruwjawsäna,akhamsasa: “Sartam,nayarkhithañamataki”sasaUcatSaúlreyejj sartasinpanpachaniwsarjjapjjäna,jupampSamuelamp chika

27Markatukuyarsaraqapkänaukhajja,SamuelojjSaúlar sänwa:“Ukauywatarojjnanaknayraqatanpasañapatakiw mayïta,ukampismäjukʼasaytʼasim,ukhamatDiosan arunakapyatiyañamataki”sasa

10JAQTHAPI

1UkatSamueluxmäphukhuaceiteaptasinp'iqipar warxatasinjamp'att'äna,ukatstisänwa:¿JanitTatitux herenciapapnaqirïñamatakajllitamlayku?

2Jichhürojjnayatsarjjätaukhajja,Benjamínsatcheqan ZelzasatcheqanRaquelansepulturapjakʼanpäjaqeruw jikjjatätaJupanakastisapxarakïtamwa:‘Kawkïr asnunakatixthaqirsarkäyätaukanakaxjikxatatäxiwa, awkimaxasnonakaruñjañjaytawayxi,jumat llakisiñamataki,akhamsasa:‘¿Kunswawajatakixlurä?

3Ukatstiukachiqatsaraskakim,Taborpamparuwpurisma, ukanstikimsajaqiwDiosanukarBetelarmakhatapxäta, maynixkimsacabritoapt'ata,maynistikimsat'ant'aapt'ata, maynistimäbotellavinoapt'ata.

4Jupanakastiaruntt'apxätamwa,pät'ant'achurapxarakïtam ukaamparanakapatkatuqarakïta”sasa

5Ukaqhepatjja,Diosanqolluparuwpurisma,kawkhantï filisteonakanguerrapajjutjkiukacheqaruwpurirakïta,uka markarpurisajjmäqawqhaprofetanakampiwjikisipjjäta, jupanakajjjachʼacheqatsaraqanipjjewa,jupanakajjmä salteriompi,mätabreta,mäpicampi,mäarpampiw nayraqatapansaraqanïnaJupanakastiprofecíaarst'apxani

6TatitunAjayupawjumarpurini,jupanakampchikaw profecíaarsüta,ukatstiyaqhajaqiruwtukurakïta

7Ucaunañchanakajjjumarpurinkaniukhajja,jumar servipjjäta;Diosaxjumampïskiwa

8JumastinayatnayratpachGilgalmarkaruwsaräta Nayastijumanukarsaraqanïwa,nakt'ayatwaxt'anaka, sumankthapiñwaxt'äwinakluqtañataki,paqallquruw qhiparäta,jumarjak'achasisinkuntixlurkätauk uñacht'ayañkama.

9UkatstiSamuelutsarxañatakqhipäxatjithiqtxänaukhaxa, Diosaxyaqhachuymachuräna

10Qullurpurisasti,mätamaprofetanakawJesusamp jikisipxäna.DiosanAjayupawjuparpurintäna,jupasti jupanaktaypinprofecíaarsüna

11Kunapachatïjuparuñtʼirinakajjprofetanaktaypin profetanaktaypinprofecíaarskänaukuñjapjjänaukhajja, jaqenakajjmaynitmaynikamawsapjjäna:“¿Kunasakajj Cischachanyokaparpurtʼasi?”¿Saulaxprofetanak taypinkpachati?

12Ukachiqankirmaynixakhamsasawsäna:¿Khitis jupanakanawkipaxa?Ukatwamäarsüwixtuküna: “¿Saulaxprofetanaktaypinkpachati?”

13Profecíaarunakparlañtukuyasajja,jachʼacheqaruw purinïna.

14Saúlreyintiyupastijupampiru,uywatapampiruwsäna: ¿Kawkirussarapxta?Jupastisarakïnwa:“Asnonak thaqhañataki,jankawkhankatapuñjasaxa,Samueluruw puripxta”sasa

15Saúlreyintiopastisarakïnwa:Samuelchachajjkuntï sisktamukyatiyapjjetasasa.

16Saúlreyistitiyuparsänwa:Askiasnonakan jikxatasitapyatiyapxitusasaUcampisSamuelojjDiosan Reinopatparlkänaukatoqetjja,janiwjuparyatiykänti.

17SamueluxTatitunukarjawsayäna,Mizpemarkaru

18Ukatstiisraelitanakaruxsapxarakïnwa:IsraelanTatit Diosapaxakhamsiwa:“NayawIsraelmarkarEgipto markatirpsuwaytxa,egipcionakanamparapatsa,taqi reinonakanamparapatsa,t'aqhisiyapktamukanakatsa qhispiyapxsma.

19JichhürojjDiosamaruwapanukupjjtajja,jupapachpaw taqetʼaqesiñanakamatsa,tʼaqhesiñanakamatsa qhespiyapjjsma.Jumanakaxjuparuxsapxaraktawa:‘Janiwa, janukastimäreyiruwutt'ayapxita’sasaJichhastiTatitun nayraqataparuñt'ayasipxam,tribunakamampi,waranq waranqajaqinakampi.

20Samueluxisraelitataqpachtribunakarjak'achasisinx Benjamíntriburuwkatuntatuñjasïna

21Benjamíntriburjak'achasisinsti,Matrifamiliasti katuntatänwa,CischachanSaúlyuqaparuskatuntatänwa

22JupanakastiTatituruwjuk'ampjiskt'asipxäna,ukajaqix ukachiqarpurinispatisasa.Tatituxsänwa:Uñtapxam, jupastiyänakataypinimantatäxiwasasa

23Jupanakastit'ijt'asawukachiqatirpanipxäna,jaqinak taypinsayt'atäskänaukhaxa,amparapatalayaru,khiti jaqinakatsipansjuk'ampjach'änwa

24Samueluxtaqijaqinakarsänwa:¿Uñt'apxtati khitirutixTatitunajllkiukaru,janiwkhitistaqijaqinak taypinjuparuñtasitutjkiti?Taqijaqinakaxjach'at arnaqasipxäna:Diosreyirqhispiypansasa.

25UkxarustiSamueluxreinoxkunjamäñapäkänsauk jaqinakaryatiyäna,mälibrorqillqt'asinTatitun nayraqatapanimänaUkatstiSamueluxtaqijaqinakar utaparkhitäna.

26SaúlreyejjGabaamarkaruwsarjjarakïnaJupamp chikastimätamajaqinakawsarapxäna,jupanakan chuymanakaparuxDiosaxllamkt'äna

27UkampisBelialchachanwawanakapaxsapxänwa: ¿Kunjamarakakajaqixqhispiyistanisti?Jupanakasti jisk'achapxänwa,janirakiwkunaregalonaksaapanipkänti Ukampisjupaxamukiwqhiparäna

11JAQTHAPI

1UcatstiamonitaNahaschachajjJabesGalaadsat markaruwcampamentopsaytʼayäna,ucatstiJabes markankirtaqejaqenakawNahaschacharojjsapjjäna: “Nanakampmäarustʼäwilurapjjam,nanakajjjumaruw servipjjäma”sasa

2AmonitaNahaschachastijupanakaruxsänwa: Ukhamatwajumanakampmäarust'äwilurapxäma, ukhamattaqpachkupinayranakamapsuñäni,ukhamattaqi israelitanakarjisk'achañatakisasa

3Jabesmarkanjilïrinakapaxjuparuxsapxarakïnwa: Paqallquurusamarañchurapxita,Israelmarkantaqpach uraqinakaparkhithapxañajataki

4UkxarustiyatiyirinakawSaúlchachanGabaamarkapar puripxäna,ukatstijaqinakaryatiyapxäna.

5SaúlreyejjvacanakarknaqasawpampatmistunïnaSaúl reyejjsänwa:¿Kunasjachirjaqenakarojjjanwaltʼayi? JupanakastiJabesmarkankirinakanyatiyäwipyatiyapxäna.

6Ukist'asinstiDiosanAjayupawSaularuxpurinïna,jupasti walcolerasïna

7Ukatstimäyugovacaapt'asisawkhuchhurasi,ukatsti khithirinakanamparapampiwIsraelmarkantaqpach uraqinakaparkhitäna,akhamsasa:“KhititixSaúl,Samuel qhipatjanmistkaniukaxa,vacanakaparuxukhamarakiw lurasini”sasaUcatstiTatiturajjsarañawjakenacarojj purïna,jupanacajjmäamtampiwmistupjjäna

8Bezecmarkanjakthapisinsti,israelitanakaxkimsapatak waranqa,Judámarkankirinakaxkimsatunkawaranqa jaqinakäpxänwa

9Jupanakastisapxarakïnwa:“Jabes-Galaadmarkankir jaqinakaruxakhamsapxätawa:‘Qharüruxintixwali juntʼükaniukhakamawyanapkatuqapxäta’sasa Qhanacht'irinakaxpurinisinJabesmarkankirjaqinakar yatiyapxänaucatjupanacajjkusisipjjäna

10UkatwaJabesmarkankirinakaxsapxäna:Qharürux jumanakanukarmistunipxä,taqikunatixjumatakixaskïki ukanaklurapxätasasa

11QhipürustiSaúlreyixkimsatamajaqiruwtantacht'äna Ukatstialwapacharuwejercitotaypirpuripxäna,ukatsti amonitanakaruxwalijayp'ukamawjiwayapxäna

12JaqinakastiSamuelursapxänwa:¿Khitissatayna: “¿Saulatreyïñasataki?”ukajaqinakirpanipxam, jiwañasataki”sasa

13Saúlreyejjsarakïnwa:Jichhürojjjaniwkhitis jiwayatäkaniti,jichhürojjTatituwIsraelmarcarojj qhespiyasiñlurawayi

14UkatstiSamueluxjaqinakaruxsänwa:Jutapxam, Gilgalmarkarsarapxañäni,ukanreinomachaqar tukuyapxañänisasa

15TaqijaqinakaxGilgalmarkaruwsarapxänaUkxarusti SaúlreyiruwTatitunnayraqatapanutt'ayapxäna,Gilgal markanukanstiTatitunnayraqatapansumankthapiñ waxt'äwinakluqtapxäna;UcanstiSaúlchachampi, israelitanacampejjwalkusisipjjäna

12JAQTHAPI

1Samueluxtaqpachisraelitanakaruwsäna:Nayaxtaqi kuntixsapktamukanakist'apxsma,ukatjumanakanmä reyiruwutt'ayapxsmasasa

2Jichhasti,uñjapxam,reyixjumanaknayraqatansaraski, nayaxchuymankipstat,ch'iyarp'iqinïxtwa.Wawanakajasti jumanakampïsipkiwa,nayastiwawatpachjichhürkamaw jumanaknayraqatansarnaqawayta.

3Nayajjakanktwa,Tatitunnayraqatapansa,ajllitanakapan nayraqatapannayacontrayatiyapjjam,¿khitinvacapsa aptʼasta?janukajj¿khitinasnupansanayajjaptʼasta?jan ukaxkhitinakarussallqjta?¿khitinakarust'aqhisiyayäta?

¿Khitinamparapatsasobornokatuqta,ukhamatnayranakaj juykhuptayañataki?ucatnayajjjumanacarojjwasitatwa kuttʼayaracämasasa

4Jupanakastisapxarakïnwa:Janiwsallqjapkistati, janirakiwt'aqhisiyapkistati,janirakiwkhitinamparatsa apt'asipktatisasa

5Jupanakarojjsarakïnwa:“Tatituwjumanakcontrajj qhanañchi,ajllitapastijichhürojjjaniwkunsnayan amparajanjikjjatapktati”sasaJupanakastisapxarakïnwa: Jupawqhanañchisasa

6Samueluxjaqinakarsänwa:TatituwMoisesaru, Aaronampirunayrarsartayäna,nayraawkinakamarEgipto uraqitirpsuwayxarakïna

7Jichhastisayt'asipxam,Tatitunnayraqatapan jumanakampparlt'añajataki,taqikunatixTatitux jumanakaru,nayraawkinakamarlurkataynaukanakxa

8JacobuxEgiptomarkarpurinkäna,nayraawkinakamax Tatiturarnaqapxäna,ukapachawTatituxMoisesaru, Aaronampirkhithäna,jupanakaxnayraawkinakamarux Egiptomarkatirpsupxäna,ukatakachiqanjakapxañapataki.

9TatitDiosapatarmt'asisinsti,Hazormarkanejercitopan p'iqinchiripaSisarasatchachanamparaparuwaljantäna, filisteonakaru,Moabmarkanreyiparu.

10JupanakastiTatituruwart'asipxäna,sapxarakïnwa: Juchalurapxta,Tatiturjaytanukusa,Baalinanakaru,Astarot markarluqtapxta,ukampisjichhaxuñisirinakajan amparapatqhispiyapxita,jumaruwyupaychapxämasasa

11TatituxJerubaal,Bedán,Jefté,Samueljupanakar khithäna,uñisirinakamattaqichiqanqhispiyañataki, ukhamatjankunajanwalt'äwinjakasipxaraktaxa

12AmónmarkankirNahasreyinjumanakcontrajutatap uñjasastisapxitätawa:“Janiwa;Ucampismäreyiw nanacarojjreyiraquini,TatituDiosamajjjumanacan reyipäcänucapacha

13Jichhasti,khitirutixjumanakaxajllipktaukareyir uñtapxam,juparmunapkta!Tatitustimäreyijumanacaru utt'ayapxtamsasa

14JumanakatixTatituraxsarapxäta,juparyupaychapxäta, aruparist'apxäta,janirakTatitunkamachiparkutkatasipkäta ukhaxa,jumanakas,jumanakanapnaqirreyisTatit Diosamaruarkapxäta

15JumanakatixTatitunarupjanist'apkäta,janukasti Tatitunkamachiparkutkatasipkätaxa,Tatitunamparapax jumanakcontrawsayt'ani,kunjamtïnayraawkinakamar contralurkänaukhama

16Jichhastisayt'asipxam,akajach'aluräwinakuñjapxam, Tatituxnayranakamnayraqatanlurani

17¿Janitjichhürunakantrigoapthapiñajjwakiskaspa? NayastiTatituruwart'ä,jupastiqhixuqhixu,jalluapayani. Ukhamatjumanakaxamuyapxañamataki,janwali luräwinakamaxjach'apuniwa,Tatitunnayraqatapanmärey mayipxañamataki.

18UkatSamueluxTatiturjawsänaTatituxukauruxqhixu qhixu,jalluapayanitayna,taqijaqinakaxTatiturusa, Samuelurusawalaxsarapxäna

19TaqijaqinakaxSamuelursapxarakïnwa:Tatitu Diosamaruwyanapirinakamatmayipxam,jan jiwapxañajataki,taqijuchanakajaruxakajanwalinak yapxatapxta,märeymayiñasatakisasa

20Samueluxjaqinakarsänwa:Janaxsarapxamti, jumanakaxtaqiakañanqhaluräwinaklurapxtaxa,ukampis janiwTatiturarktañatjithiqtapxamti,janukastitaqi chuymaTatituryupaychapxam

21Jumanakastijanirakjithiqtapxamti,inamayanak thaqhapxäta,janirakiwkunaaskinakasutjkaspati,janirakiw qhispiñasutjkaspatiJupanakajjinamayakïpjjewa

22Tatituxjaniwmarkaparapanukkanitijach'asutiplayku, Tatituxjumanakarmarkapartukuyañmunatamlayku.

23Nayasti,DiosajjjanjumanakatakmayisiñajajjTatitu contrajuchañchañajataki

24UkampisTatituraxsarapxam,taqichuymampijupar yupaychapxam,kunjämtixjach'aluräwinakjumanaklayku lurkiukamuyt'apxam

25Jumanakatixjanwalinaklurapxätaxa,tukjatäpxätawa, jumanakasreyimasa

13JAQTHAPI

1Saúlreyejjmämaraapnaqäna;Israelmarkarpämara apnaqkänaukkhasti.

2Saúlreyixkimsawaranqaisraelitajaqinakaruwajllitayna; ukatpäwaranqajaqinakastiSaúlchachampichikaw Micmas,Betelqullunjakapxäna,waranqawaranqa jaqinakastiJonatanampchikawBenjamínuraqinGabaa markanjakapxäna

3JonatanastiGebamarkankirfilisteonakanejercitoparuw nuwjäna,filisteonakajjukyatipjjänaSaúlreyejjtaqe oraqentrompetaphustʼäna,akhamsasa:“Hebreonakajj istʼapjjpan”sasa.

4Taqiisraelitanakaxist'apxänwa,Saulaxfilisteonakan ejercitoparnuwjatapa,Israelmarkaxfilisteonakamp ajjtaskatayna.UcatstijakenacajjSaúlreyinqhepäjjat Galgalmarcaruwjawsthapipjjäna

5FilisteonakaxIsraelmarkampnuwasiñatakiw tantachasipxäna,kimsatunkawaranqacarronakampi,suxta waranqacaballeronakampi,qutathiyanlaq'aruñtat jaqinakampi

6Kunapachatixisraelitanakaxjanwalt'äwin jikxatasipxatapuñjapxäna,(jaqinakaxwalillakitaw jikxatasipxäna),ukatjaqinakaxp'iyanakaru,ch'uxña pampanakaru,qalanakaru,jach'achiqanakaru, p'iyanakaruwimantapxäna

7HebreonakatyaqhepajjJordánsatcheqanjjaGad,Galaad oraqeruwsarapjjäna.Saúlchachasti,Gilgal markankaskakïnwa,taqejaqenakawkhathattʼasisjupar arkapjjarakïna

8Ukatstipaqallquruwqhiparäna,Samueluxamtkänauka pacharjamaukatstijaqinakaxjupatch'iqintatäpxänwa

9Saúlreyejjsänwa:Nayarnakt'ayatwilañcha apanipjjam,sumankthapiñwajjt'anakapanipjjamsasa Ukatnakt'ayatsacrificioloqtäna

10Nakt'ayatsacrificioluqtañtukuyatatsti,Samueluxjutäna. Saulastijuparkatuqiriwmistuwayäna,ukhamatjupar aruntañataki

11Samueluxsänwa:¿Kunslurtaxa?Saúlreyejj sarakïnwa:Nayajjuñjtwajakenacajjnayatjitheqtatätap uñjta,ucaurunacarojjjaniwjutktati,uqhamaraqui filisteonacajjMicmassatmarcantantachasipjjäna.

12Ukatwanayajjsista:“FilisteonakajjGilgalmarkaruw nayarsaraqanipjje,nayastijaniwTatiturachikt'asirïkti

13SamueluxSauloruxsänwa:Janamuyt'asirïtawa, janiwTatitDiosamamankamachipphuqktati,jichhasti TatituxIsraelmarkarwiñayatakapnaqäwimutt'ayañ munaspasasa

14Jichhastireinomaxjaniwutjkaniti,Tatitux chuymaparjammäjaqiruwthaqhi,Tatituxmarkapan p'iqinchirïñapatakiwmayïna,Tatituxsisktamukjan phuqhatamata

15SamueluxsartasinxGilgalmarkatBenjamínuraqin Gabaamarkaruwsaräna.Saúlreyejjjupampchikjakir jakenacarojjjakthapiyäna,niyasojjtapatacajakenaca

16Saúlchachampi,Jonatányuqapampi,jupanakampchik jakirjaqinakaxBenjamínuraqinGabeámarkanjakapxäna.

17Filisteonakancampamentopatkimsat'aqaw lunthatanakaxmistunipxäna,mätamawOframarkarsarir thaknamsarapxäna,Sualuraqiruwsarapxäna.

18YaqhatamastiBet-horónmarkaruwmuyuntapxäna, ukatyaqhat'aqaxZeboimvalletuqiruñtatawwasartuqir kutt'apxäna.

19Israelmarkpachanjja,janiwmäherrerojikjjataskänti, filisteonakajjakhamsapjjäna:“Janhebreonakajj espadanaksa,lanzanaksajupanakarlurapjjañapataki”sasa.

20Ucampistaqpachisraelitanakawfilisteonakanukar sarapjjäna,sapamayninyänakapsa,vacaparu,hachapsa, chʼakhanakapsachʼuqtʼayañataki.

21Ukjamarusmäarch'uqt'äwiwutjäna,ch'uqt'añanakata, ch'uqt'añanakata,tenedoranakata,hachanakata, ch'ankhanakch'uqt'ayañataki.

22Ch'axwäwurunxa,janiwkhitisSaulompiJonatanampi chikäpkänaukajaqinakanamparapansaespadasa,lanzasa jikxataskänti,janukastiSaúlchachampi,Jonatán yuqapampixukankapxarakïnwa

23FilisteonakanejercitopajjMicmassatcheqaruw sarapjjäna.

14JAQTHAPI

1Mäurojja,SaúlchachanJonatanyokapajjarmadurap aptʼatwaynarojjsänwa:“Jutam,filisteonakanejercitoparu makhatapjjañäni,ukatoqejjkhurkatankiwa”sasa.Ukampis janiwawkiparyatiykänti

2SaúlreyistiGabaasatchiqaruwMigrónsatchiqankir granadaquqataypinqhiparäna

3AhitubchachanAhíasyokapa,Icabodchachanjilapa, Fineessatchachanwawapa,jupastiElisatchachan wawapänwa,jupastiSilómarkankirTatitun sacerdotepänwaJakenacajjjaniwJonatanajjjanutjatap yatipcänti

4Jonatanajjfilisteonakanejercitoparmakhatañmunaskäna ukathakinaktaypinjja,mätoqetjjamächʼaphiqalawutjäna, maynïristiBozezsatänwa,maynïristiSenesatänwa.

5MaynïrejjalaytoqeruwMicmassatcheqanjikjjatasïna, maynïristiGabaámarkatoqeruwaynachtoqejjutjäna

6Jonatanastiarmadurapapt'atwaynaruxsänwa:Jutam, jancircuncidatäpkiukanakanguarniciónukar

makhatxañäni,inasTatituxjiwasatakirnaqt'chispa,janiw Tatituxjark'kaspatiwaljaniru,juk'aniruqhispiyañataki.

7Armaapt'atastijuparuxsänwa:Taqikunatix chuymamanutjkiukluram.uñjam,jumampchikäsktwa chuymamarjama.

8Jonatanastisarakïnwa:Uñtapxam,ukajaqinak jak'aruwmakhatxañäni,jupanakaruñt'ayasiñänisasa 9Jupanakatixakhamsapxistani:“Jumanukarpuriñkamax qhiparapxam;uqhamastijiwasanlantisayt'asiñäni, janirakiwjupanakarmakhatkañäniti

10Jupanakatixakhamsapxaspa:“Jichhaxjutapxam”sasa ukatstimakhatañäni,Tatituxamparanakasarkatuyawayistu, ukaxmäunañchäwiwjiwasatakixa.

11Ukatpanpachaniwfilisteonakanejercitoparpuripxäna, filisteonakaxsapxarakïnwa:Uñtapxam,hebreonakax kawkhantïimantasipkänaukap'iyanakatmistunipxisasa. 12UkatstiguarnicionankirjaqenakajjJonatánchachampiru, armadurapaptʼasirjaqerojjakhamsasawsapjjäna: “Jutapjjam,nanakarojjmäkunsauñachtʼayapjjäma”sasa. Jonatanastiarmadurapapt'asirjaqiruxsänwa:Nayar arkta,TatituxIsraelanamparaparuwkatuyawayisasa

13Jonatanastiamparanakaparu,kayunakaparu makhatasinxa,armadurapapt'asirjaqistijupararknaqäna armadurapapt'asirjaqejjjuparqhepäjjaruwjiwayäna

14Jonatanampiarmadurapapt'irimpixnayrïrjiwayañax niyapätunkajaqinakänwa,chikathectáreauraqimpi,mä yugovacampiyapuchañataki

15Ukatstiejercitonakansa,pampanakansa,taqijaqinak taypinsakhathatiwutjäna,guarnicionanaka, lunthatirinakasa,khathatt'asipxarakïnwa,uraqis khathatirakïnwa.

16SaúlreyinuñjirinakapastiBenjamínuraqinGabaa markanuñjapxänaUcatstiwaljajaqenakajj t'unjatäjjapjjänwa,maynitmaynikamawnuwjasipkakïna.

17Saúlreyejjjupampchikäpkänaukajaqenakarojjsänwa: “Jichhajjjaktʼapjjam,khitisnanakatjitheqtkiukuñjapjjam” sasa.Jupanakjakthapisinsti,Jonatanampi,armadurap apt'irimpixjaniwukankapkänti

18UcatSaúlreyejjAhíasarojjsänwa:Diosanarcap apanimsasa.UkapachastiDiosanarcapajj israelitanakampchikawutjäna

19Saúlreyejjsacerdotempiparlkänaukhajja,filisteonakan ejercitopajjjukʼampiwchʼajjwapjjäna,Saulajj sacerdoterojjsänwa:“Amparamapaqam”sasa

20Saúlchachampi,jupampchikäpkänaukajaqinakampisti, nuwasiñaruwpuripxäna,ukatsapamayninespadapampiw jaqimasiparnuwasïna,ukatmäjach'ach'axwäwiwutjäna 21Uraqpachatnayraxfilisteonakampchiksarir hebreonakaxjupanakampchikawcampamentoukar sarapxäna,jupanakaxSaúl,Jonatanampchikäpkänuka israelitanakampchikawsarxapxäna

22UkhamarakiwtaqiisraelitanakaxEfraínqullun imantasipkäna,filisteonakanjaltxapxatapist'asax nuwasïwinxwalich'amampiwarknaqapxäna

23UkhamawTatituxIsraelmarkarqhispiyäna,uka nuwasïwistiBetavenmarkakamawpasawayxäna 24Ukauruxisraelitanakaxwalillakitawjikxatasipxäna, Saúlreyixmarkaruxakhamsasawjuramentoluräna: “Maldecitäpankhititixjayp'ukamamanq'amanq'kiukaxa, uñisirinakajatvengasiñajataki”sasa.Ukhamajjjaniw mayniskunamanqʼsamalltʼaskänti

25UraqpachankirtaqiniwmäquqarupuripxänaUraqinsti mielukawutjäna.

26Jaqinakaxquqataypirpuripkänukkhasti,misk'iw jalluntatuñjapxäna.ukampisjaniwkhitislakaparamparap luqtkänti,jaqinakaxjuramentoruxaxsarapxänwa.

27Jonatanastijaniwist'känti,awkipaxjaqinakarjuramento lurañapatakmayïnaukatstinayranakapajjqhantʼarakïnwa

28Ucatstimaynejjsaraquïnwa:Awquimajj juramentompiwmarcarojjarsüna:“Jichhürojj maldecatäpancunjämsamankʼquiucajja”sasaUkat jaqinakaxjanch'amanïpxänwa

29Jonatanastisänwa:Awkijaxakauraqiruwjanwalt'ayi, achikt'asipxsmawa,kunjämtixnayranakajaxqhant'kitu,aka mielmäjuk'amallt'ataxlaykusasa

30Uñisirinakapanyänakapjichhürmanq'apxaspänukaxa, ¿kunjäskarakispasti?¿Janitjichhajjfilisteonaktaypin jukʼampjachʼajiwayatäpkäna?

31UkaurustiMicmasmarkatAialónmarkakamaw filisteonakarnuwasipxäna.

32Jaqinakastiukayänakkatuntasint'ijtxapxäna,uwijanaka, vaca,vacaqallunakapthapisinuraqiruwjiwayapxäna

33JupanakastiSaularuxsapxarakïnwa:Uñtapxam, jaqinakaxTatitucontrawjuchachasipxi,wilampchika manq'asinxasasaJupastisarakïnwa:Jumanakaxjucha lurapxtaxa,jichhüruxmäjach'aqalaliwxatapxitasasa.

34UcatSaúlreyejjsäna:Jaqenaktaypinch'eqt'asipjjam, jupanacarojjsapjjam:‘Sapamayniwvacapsa,ovejanakapsa akarapanipjjeta,acanjiwayapjjam,manq'apjjaraquïta. JaniraquiwTatitucontrajuchañchamtiwilampi manq'asinxaUkaarumaxtaqiniwvacanakapapanipxäna, ukanjiwayapxarakïna.

35UcatSaúlreyejjTatitutakmäaltarlurayäna,ucaaltarajj Tatitutakluratnayrïraltaränwa

36UcatSaúlreyejjsäna:Arumajjfilisteonakararquit sarañäni,alwajjqhant'añkamawjupanacarlunthatapjjañäni, janmäjaqerusjaytanukuñänisasaJupanakasti sapxarakïnwa:Kunatixjumatakixaskïkiukluramsasa. Ucatsacerdotejjsäna:Diosarjak'achasiñänisasa

37UcatSaúlreyejjDiosarojjewjjtʼäna:¿Filisteona arknaqäti?¿Israelanamparaparkatuyasmati?Ukampis jupaxjaniwukauruxjayskänti

38UcatSaúlreyejjsäna:Jumanaka,takemarcan jilïrinaka,acajak'achasipjjam,ucatyatipjjam,jichhürojj kawkhajuchajjutjiukyatipjjamsasa

39Tatitusti,khititixIsraelmarkarqhispiykiukaxJonatán wawaxaxutjkchixa,chiqpachapuniwjiwani.Ukampis janiwkhitisjuparjayskänti

40Ucatstitaqeisraelitarojjsänwa:Jumanakajjmätoqet saytʼapjjam,nayampiJonatányokajjampejjmätoqeruw sarapjjäsasaJaqinakastiSaularuxsapxänwa:Kunatix jumatakixaskïkiukluramsasa

41UcatwaSaúlreyejjIsraelanTatituDiosaparsäna:Mä ch'amchuramsasaUcatstiSaúl,Jonatanampiw katuntatäpjjäna,ucampisjakenacajjqhespipjjäna

42UcatSaúlreyejjsänwa:NayampiJonatan yokajjampirojjsorteasipjjamsasaUkatJonatanasti katuntatänwa.

43UcatSaúlreyejjJonatanarojjsänwa:Kuntïjumajj lurktaukyatiyitasasaJonatanastijuparuxsänwa: Nayaxamparajankkänaukathujrumpimäjuk'amiel mallt'awaytwa,jiwañajawasasa

44UcatSaúlreyejjsäna:Diosajjukhamluram,Jonatana

45JaqinakastiSaularuxsapxarakïnwa:¿Jonatanasti jiwañapati,khititixIsraelmarkanjach'aqhispiyasiñlurki?

Diosajjjanjark'panti,Tatitunjakkipanjja,janiwmä ñik'utasoraqerjaqoqtkaniti.JichhürojjDiosampiw irnaqtʼaski”sasa.UkatwajaqinakaxJonatanarux qhispiyapxäna,janiwjiwkänti

46UkatstiSaúlreyejjfilisteonakararktañatsarjjäna, filisteonakastikawkhantïjakapkänaukaruwsarjjapjjäna. 47UkatSaúlreyixIsraelmarkaapnaqañqalltäna, uñisirinakapampixtaqichiqanch'axwäna,Moab,ammón, Edom,Zobáreyinakampi,filisteonakampi,kawkirutix kutt'ankänukkhaxa,jupanakaruxt'aqhisiyarakïnwa

48Ukatstimäejercitoapthapisinamalecitanakarnuwjäna, ukatstiIsraelmarkarlunthatirinakanamparapat qhespiyarakïna

49SaúlchachanwawanakapaxJonatán,Isúi,Melquisué satänwaMerabjilïryuqapansutipa,Micalsullkapansutipa 50SaúlchachanwarmipajjAhinoamsatänwa,jupasti Ahimaazchachanphuchapänwa,ejercitopanpʼeqtʼiripajj Abnersatänwa,jupastiNerchachanyokapänwa,jupasti Saúlreyintiyupänwa

51CischachastiSaúlchachanawkipänwa.Abnerchachan NerawkipastiAbielchachanwawapänwa

52Saúlreyinurunakapanstifilisteonakampixwali ch'axwañawutjäna,ukatSaulaxkhitich'amanjaqiru,jan ukaxch'amanjaqiruñjasaxjuparuwirpäna

15JAQTHAPI

1SamueluxSaularuxsarakïnwa:Tatituwnayarux khithanitu,Israelmarkapanreyipäñamataki.

2Taqich'amanTatituxakhamsiwa:“AmalecanakaxIsrael markarlurkataynaukamtastwa,kunjämtixEgiptomarkat mistunkänaukhaxthakinsuyt'ayatayna”sasa.

3JichhastiAmalecanakarnuwjasinsarapxam,taqikunatix jupanakanutjkiukanakq'altukjapxam,jan khuyapt'ayapxamti.janukastichachawarmiru,ñuñuru, ñuñuru,vaca,oveja,camello,asnojiwayapxam”sasa

4SaúlreyejjjaqenakartantachthapisawTelaimmarkan jakthapiyäna,päpatakwaranqakayuksaririnaka, ukhamaraktunkawaranqaJudámarkankirjaqenaka

5UcatSaúlreyejjAmalecmarcanquirmämarcarpurïna, ucatstivallenikintjjänwa.

6Saúlreyejjcenitanakarsänwa:Sarapjjam,sarapjjam, amalecitanaktaypitsaraqapjjam,janjupanakampchika t'unjapjjäma.Ukatwaquenitanakajjamalecitanaktaypit sarjjapjjäna

7SaúlreyejjAmalecitanakaruwHavilamarkatatipjäna, Sursatcheqarpuriñkama

8AmalecitanakanreyipajjAgagsatreyiruwjakkir aptʼasïna,espadampiwtaqejaqenakarqʼaltukjäna

9UcampisSaúlreyimpimarcampejjAgagsatsuma uwijanacatsa,vacanakatsa,lip'ichitluratuwijanakatsa, uwijanakatsa,corderonakatsa,taqesumayänakatsa qhespiyapjjänwa

10UkatstiTatitunarupaxSamuelurpurintäna: 11Saularuxreyitutt'ayataxarrepentisituwa,jupastinayar arktañjaytawayxitu,janirakiwkamachinakaxphuqkiti UcatwaSamuelurojjwalllakisiyäna;arumpaqarawTatitur art'asïna.

12UkatstiSamueluxwalialwatsartasxäna,Saúlreyimpi jikisiñataki,Samueluxakhamsasawsapxäna:Saulax

Carmelomarkaruwpuritayna,jupastimächiqaw sayt'ayatayna,ukatmuytasinsarxatayna,ukatGilgal uksaruwsarawayxatayna

13SamueluxSaúlreyiruwpurinïna,Saúlreyestijuparux sänwa:Tatitunjach'añchapxam,Tatitunkamachip phuqhawaytwasasa

14Samueluxsänwa:Uwijanakaxist'asktauka ovejanakanwararitapa,vacanakanarnaqasitapax¿kunas sañmuni?

15UcatSaúlreyejjsäna:Amalequitanacatwa jupanacarojjapanipjje,uwijanacatsa,vacanacatsawali sumaucanacapsaqhespiyapjjäna,TatituDiosamaru sacrificioloqtapjjañapataqui.ukatmayninakaxq'al tukjapxta

16UkatSamueluxSaularuxsänwa:Jichhaarumax Tatituxsiskituukyatiyapxämasasa.Jupastisarakïnwa: Samsasa

17Samueluxsänwa:Jichhaxjumapachpan jisk'akïskäyätukkhaxa,¿janitIsraelantribunakapan p'iqinchiriputt'ayaskta,TatituxIsraelmarkanreyipatak ajlliraktamsti?

18Tatitustimäthaknamkhithätam,akhamsasa:“Sartam, amalecitanakarjuchararjaqinakarq'altukjam,jupanakamp nuwasipxamtukjañkama”sasa

19¿KunatsajumaxTatitunaruparjanist'kta,janukasti yänaklunthatasint'ijtxa,Tatitunnayraqatapanjanwalinak lurasma?

20UcatSaúlreyejjSamuelursäna:Jïsa,Tatitunarup ist'ta,kawkirutïTatitojjnayarkhitankituukathaknam sarawayjjta,AmalecmarkanAgagreyiparirptasin amalecitanakarusq'altukjaraktasasa.

21Ucampisjakenacajjq'altukjatäñapänauwijanaca, vacanacaapt'asipjjäna,uqhamaracTatitDiosamaru sacrificioloqtañatakiGilgalmarcana.

22Samueluxsänwa:¿Tatituxnakt'ayat sacrificionakampi,sacrificionakampi,Tatitunarup ist'añampkusisitati?Uñtapxam,ist'añawsacrificiotsipan juk'ampaskixa,uwijanakanlik'ipatsipansaist'añaw juk'ampaskixa

23Dioscontrasaytʼasiñajjlayqasiñjuchampisasiwa,qala chuymanïñastijanwalilurañampiidolonakar yupaychañampsasiwaTatitunaruparapanukutamlayku, jupastireyïñamatapanukuwaytamxa.

24UcatSaúlreyejjSamuelursäna:Nayajjjuchalurtwa, Tatitunmandamientopsa,arunacamsap'aquistjjayätwa

25Jichhasti,achikt'asipxsmawa,juchaxpampachapxita, nayampchikakutt'anipxam,Tatituryupaychañataki

26SamueluxSaularuxsänwa:Janiwnayaxjumamp chikakutt'ankäti,jumaxTatitunarunakapapanukuwaytawa, TatituxIsraelmarkanreyipäñamatapanukuwaytamxa sasa

27Samueluxsarxañampïskänaukhaxa,isipatq'ipt'asisaw ch'iyjasïna

28Samueluxjuparuxsänwa:JichhüruwTatituxIsraelan reinopjumatt'unji,ukatstijumatsipanjuk'ampsumajaqi masimarchurarakisasa

29IsraelanCh'amapaxjaniwk'ariskaniti,janirakiw arrepentisipkaniti,janiwjaqikïkiti,arrepentisiñapataki

30Ukatstisarakïnwa:“Juchachastwa,ukampisjichhax jach'añchapxita,markajanjilïrinakapampi,Israelmarkan nayraqatapansa,nayampchikakutt'anipxamTatitu Diosamaruyupaychañataki”sasa

31UkatSamueluxSaúlreyinarknaqänaSaulasti Tatituruwyupaychäna.

32UkatSamueluxsäna:AmalecitanakanreyipaAgag satreyiruwnayarirpapxitasasa.Agagastiwali munasiñampiwjuparjak'achasïna.Agagastisänwa: Chiqpachansajiwañanq'añukankañapaxtukusxiwasasa 33Samueluxsänwa:Kunjämtixespadamaxwarminakar janwawanïñapataktukuykixa,ukhamarakiwtaykamax warminaktaypinjanwawanïxanisasaSamueluxTatitun nayraqatapanAgagarch'iyjäna,Gilgalmarkan

34UkatstiSamueluxRamámarkaruwsaränaUcatSaúl reyejjSaúlreyinquirGabaasatmarcaparuwsarjjäna

35SamueluxjiwañapkamaxjaniwSaúlreyiruñjirsarxänti, ukampisSamueluxSaúlreyitjachäna

16JAQTHAPI

1TatitustiSamuelursänwa:¿KunapachkamasSaúlreyit llakisïta,Israelmarkarreyïñatapanukutuñjasa? Wajjramarojjaceitempiphoqantam,saram,Belen markankirIsaíukarkhitäma,nayajjwawanakaptaypinmä reychurta”sasa.

2Samueluxsänwa:¿Kunjamaraksarästi?Saúlreyejjuk istʼaniukhajja,jiwayarakitaniwa”sasaTatitustisänwa: Mävacaapt'asim,ukatsapxam:‘Tatiturwilañchaluqtir jutta’sasa

3Jeséssatchacharuwsacrificioloqtañatakjawst'añama, nayastikuntixlurkätaukuñacht'ayäma,khitirutixsutim uñt'aykämaukaruwjawillt'apxita

4SamueluxkuntixTatituxsiskänukluräna,ukatBelén markaruwpurirakïna.Ukamarkanjilïrinakapaxjupar purisaxwalkhathatt'asipxäna,sapxarakïnwa: ¿Sumankañatjuttati?

5Jupastisarakïnwa:Sumankañampi:Tatitursacrificio luqtañatakiwjuttaUkatstiIsaíchachampiru, yuqanakaparusaqullanäyäna,ukatstisacrificio luqtañatakiwjawsäna.

6Jupanakapurinipkänukkhasti,Eliabuñkatasinsäna: “ChiqpachansaTatitunajllitapaxjupannayraqatapankiwa” sasa.

7UcampisTatituxSamuelursänwa:Januñnaqapsa, jach'ajach'auñnaqapsauñtamtiJuparjaniyawsataplayku, Tatituxjaniwuñjkitikunjämtixjaqinuñjkiukhama;Jaqix anqäxuñnaqapuñch'ukiski,ukampisTatituxchuymap uñch'ukiski

8UcatstiJeséchachajjAbinadabchacharuwjawsäna, juparustiSamuelannayrakataparuwirpänaJupasti sarakïnwa:JaniwTatituxajllkitisasa.

9UcatstiIsaichachajjSamásatmarcaruwpasayäna Jupastisarakïnwa:JaniwTatituxajllkitisasa

10WasitatIsaichachajjpaqallqoyoqanakaparuw Samuelannayraqataparsarayäna.SamueluxIsairuxsänwa: JaniwTatituxjupanakarajllkitisasa

11SamueluxIsairuxsänwa:¿Taqiwawanakamax akankapxi?Jupastisarakïnwa:Sullkaxqhiparaski, uwijanakawatisasaSamueluxIsai-ruxsänwa: Irpapxamkhithapxam,akachiqarpuriñkamaxjaniw qunt'asipkätisasa

12Jupastikhithatayna,juparirpaniñataki,jichhastiwila ch'uxña,sumauñnaqt'ani,sumauñnaqt'ani.Tatitusti sarakïnwa:Sartasim,juparjawillt'am,jupastijupaw sasa

13UkatstiSamueluxaceitewaxraaptasinjilanakapan taypiparuwjawillt'äna.UkatSamueluxsartasïna,ukat Ramámarkaruwsaräna

14UcampisTatitunAjayupajjSaúlchachatjitheqtjjänwa, Tatitunmäñanqhaajayupawjuparojjllakisiyayäna.

15Saúlreyinyanapirinakapastisapxarakïnwa:Jichhax Diosanmäñanqhaajayupawllakisiyastamsasa

16JichhastiTatitusajjjumannayraqatamanutjkiuka yanapirinakamarojjmäarpatocañyatirijaqerthaqapjjam, Diosanñanqhaajayupajjjumarjutkaniukhajja, amparapampiwtocjjani,ukatstiwalikïskätawa

17UcatSaúlreyejjesclavonakaparojjsänwa:Jichhajj mäsumaanatt'irjaqechurapjjeta,nayarirpapjjetasasa.

18Ukxarustimäuywataxsänwa:BelenmarkankirJesé chachanmäyoqaparuwuñjta,jupaxwalich'amaniwa,wali ch'amani,nuwasirjaqi,sumaamuyt'iri,sumajaqi,Tatitux jupampïskiwa

19UkatpïSaúlreyejjJeséchachanukarkhithäna,akham sasa:“Davidyokamarkhitanita,jupastiovejanakamp chikäski”sasa

20Isaichachastimäasnot'ant'ampi,vino,mäcabrito apt'asisawDavidyuqaptuqiSaúlukarkhitäna.

21UkatDavidaxSaúlukarpurisinnayraqatapansayt'asïna jupastiarmadurapapt'atawtuküna

22SaúlreyejjIsaíukarkhitäna,akhamsasa:“Davitajj nayannayraqatajansaytʼpanJupastinayannayraqatajan khuyapayasiñapjikxatisasa

23KunapachatixDiosanñanqhaajayupaxSaúlukar purinkänaukhaxa,Davidaxarpaaptasinamparapampiw phust'äna,ukatSaulaxsamarañqalltäna,walikïskänwa,uka ñanqhaajayustijupatjithiqtxarakïnwa.

17JAQTHAPI

1Filisteonakaxejercitonakapnuwasiñatak tantacht'asipxäna,JudáuraqinkirSocósatchiqaruw tantachasipxäna,ukatstiSocó,Azecámarkataypin Éfesdamimchiqansayt'asipxäna

2UkatstiSaúlchachampiisraelitanakampiw tantachasipxäna,Elávallejak'ansayt'asipxäna, filisteonakampinuwasiñataki

3Filisteonakajjmäqollunsaytʼatäsipkäna,Israelmarkasti mäqollunsaytʼatäsipkäna.

4Filisteonakancampamentopatstimäjach'ach'axwiriw mistunïna,jupaxGoliatsatänwa,jupaxGatmarkankirïnwa, alturapaxsuxtametrocentimetronïnwa.

5Pʼeqeparustibroncetluratmäcascouchatänwa,mä ebrigompiisthaptʼatänwa.Ukaabrigostiphesqawaranqa siclobroncetluratänwa

6Kayunakapanstibroncetluratch'akhanakawutjäna, amparanakaptaypinstibroncetluratch'iyarch'ankhanakaw utjäna.

7Lanzapanthujrupajjtejedoranvigaparuñtatänwa lanzapanp'iqipaxsuxtapatakhierropesa,mäescudo apt'atawjuparnayrasaräna

8Ucatstisayt'asisawIsraelanejercitonakaparart'asïna, jupanacarojjsänwa:¿Kunataraknuwasiñanacarojj nuwasiñatakmistusipjjtasti?¿Janitnayajjfilisteojaqëkta, jumanakajjSaúlchachanyanapirinakapäpjjtawa? jumatakixmäjaqirajllipxam,nayarsaraqaniñapataki sasa

9Jupatejjnayampnuwasiñatakejjnayarjiwayañpuedistani ukhajja,nanakajjjumanakanesclavomakïñäniwa,ukampis nayatejjjuparatipjasinjiwayaskäukhajja,jumanakajj nayanesclavopäpjjätawa,nanakarservipjjarakïta”sasa.

10Filisteostisarakïnwa:JichhürojjIsraelan ejercitoparuwjanistʼasktimäjaqichurapxita,ukhamat mayacht'asisnuwasiñasataki

11Saúlchachampi,taqpachisraelitanakampixfilisteojaqin arunakapist'asaxwalpunmulljasipxäna,walaxsarapxäna

12DavidaxBelénJudámarkankirefratajaqinwawapänwa, jupastiJesésatänwaJupastillätunkayuqall wawanakanïnwa,ukajaqixSaúlreyinurunakapanmä chuymanjaqitjaqinaktaypiruwsaräna.

13IsaíchachankimsajilïryuqanakapaxSaúlchachan arktasawnuwasïwirsarapxäna,ukanuwasïwirsarirkimsa yuqanakapansutipaxEliabjilïryuqapa,Abinadab,kimsïri Samásatawa

14Davitaxsullkakïskänwa,kimsajilïrinakaxSaúlreyiruw arkapxäna.

15UcampisDavidajjSaúlreyitsarjjänwa,awquipan ovejanakapBelénañaquiri

16Filisteostialwata,jayp'ukamawjak'achasisinpusitunka urujak'achasïna

17JeséchachastiDavidyuqaparuwsäna: Jilanakamatakixmäefawañat'ant'a,ukatunkat'ant'a apt'asim,ukatsticampamentoruwjilanakamart'ijtxam

18Ukatunkaquesonakwaranqsoldadonakan p'iqinchiriparapapxam,jilanakamaxkunjamäsipkisuk uñjapxam,ukatstiprendakatuqapxamsasa

19Saúlchachampi,jupanakampi,israelitanakampi,Elá vallenanfilisteonakampinuwasipkäna.

20UkatstiDavidaxwalialwatsartasïna,uwijanak uñjiriruwjaytawayäna,ukatstiJeséchachaxsiskän ukhamarjamawsarxäna.ucatstiejercitojjnuwasiñatak sarapkänaukhawtrincherajakʼarpurinïna,nuwasiñatakejj jachʼatarnaqasïna

21Israelampifilisteonacampejjejercitocontraejercitompi nuwasiñataquiwsayt'asipjjäna

22UkatstiDavidaxcarropuñjirjaqinamparaparuwjaytäna, ukatstiejercitoruwt'ijtäna,ukatstijilanakapararuntt'äna.

23Jupanakampparlkasasti,filisteonakanejercitonakapatjja, GatmarkankirfilisteoGoliatsatänwa,jupastiukapachpa arunakparläna.

24Taqiisraelitanakaxukajaqiruñjasaxjaltxapxäna,ukat walaxsarapxäna

25Israelmarkankirinakaxsapxarakïnwa:¿Akamakhatir jaqiruñjapxtati?chiqpachapuniwIsraelmarkarjan yäqañatakjuti,khititixjuparjiwaykiukax,reyejjwalja qamirkankañapampiwqamiriptayani,phuchhapsa churarakini,Israelanawkipanutapsaqhispiyatäniwa”sasa 26UkatDavidaxjupanjak'apansayt'atäpkänuka jaqinakaruxakhamsasawsäna:¿Kawkïritixakafilisteo jaqirjiwaykani,Israelatjisk'achasiñapapaqkaniukaru? ¿Khitirakakajancircuncidafilisteoxa,jakkirDiosan ejercitoparjanyäqañapatakixa?

27Jaqinakastiakhamsasawjuparsapxäna:Jiwirjaqirux ukhamarakiwlurasinisasa.

28Eliabjilïrjilapawukajaqinakampparlkänaukist'äna EliabchachastiDavidcontrawwalcolerasïna,jupasti sänwa:¿Kunatarakakachiqarsaraqantasti?¿Khitimpis ukajuk'aovejanakwasaranjaytawayta?Nayaxyattwa jach'ajach'atukuñamsa,chuymamanjanwali

luratanakamsa;Jumastinuwasiñuñjañlaykuwsaraqanïtaxa sasa.

29UcatDavidajjsäna:¿Jichhajj¿kunsalurta?¿Janitmä causajjutji?

30Jesusaxyaqhatuqirkutt'asinxa,ukapachparakiwarsüna. 31Davitanarunakist'asinsti,Saúlchachannayraqatapan yatiyapxäna

32UcatDavidajjSaúlreyirojjsäna:Jankhitisjupat aynachtʼpantiuywatamaxakafilisteompiwnuwasir sarxani”sasa

33UkatSaúlreyejjDavitarsänwa:Janiwakafilisteo contranuwasirsarkasmati,jumajjwaynäsktawa,jupasti waynäñatpachnuwasirjaqëtawasasa.

34UcatDavidajjSaúlreyirojjsänwa:Uywirimajj awquipanovejanakapwauywiri,ucatstimäleona,mäoso ucaovejaapsüna.

35Nayastijupararktasawjawq'jta,lakapatqhispiyarakta, nayacontrasayt'asisinsti,barbapatkatjasinjawq'jasin jiwayarakta.

36Ukauywatamaxleonampiru,osompiruwjiwayäna,uka jancircuncidafilisteostijupanakatmaynïrjamawtukuni, jakkirDiosanejercitoparjanyäqasa.

37Davidastisarakïnwa:Tatituwleonatqhespiyistani, jupawakafilisteonamparapatqhespiyistanisasaUcat SaúlreyejjDavidarojjsäna:Sarjjam,Tatitusti jumampïpansasa

38SaúlreyejjDavitarojjarmadurapaptʼasïna,broncetlurat mäcascopʼeqeparucharakïna.ukhamarakimäescudode correoukamparmt’ayarakïnwa

39Davidastiespadapampiwarmaduraparchint'asïna, ukatstisarañyant'äna.Jupajjjaniwukuñachtʼaykänti.Ucat DavidajjSaúlarsäna:Janiwnayajjacampicsarasquiti janiwnayajjjupanakaryantʼkti”sasaUkatDavidax jupanakatjithiqtawayi.

40Jupajjthujrupamparatapt'asisawjawirtaypitphesqa sumaqalanakajllïna,ukatstiawatirinakanmäbolsaparuw ucharakïna,ukaq'alat'ant'aruwucharakïna.ucapajj amparapankänwa,ucatstifilisteojak'achasïna

41FilisteastiDavidarjak'achasisinjak'achasïnaescudo apt'atjaqixjuparnayrasaräna.

42FilisteojjDavitaruñjasajjjiskʼachäna,jupajj waynäskänwa,wilañikʼutanïnwa,sumauñnaqtʼanirakïnwa 43FilisteostiDavitarsänwa:¿Nayaxmäanukïta,thujru apt'atanayarjutkta?FilisteostidiosanakaptuqiwDavitar ñanqhachäna

44FilisteostiDavitarsänwa:Nayarjutam,nayasti jañchimjamach'inakaru,pampankiranimalanakaruwchurä sasa.

45UcatDavidajjfilisteorojjsäna:Jumajjespadampi, lanzampi,escudoaptʼatawnayarjutta,ucampisnayajj ch'amanTatitunsutipjjaruwjutta,Israelanejercitopan Diosaparu.

46JichhüruwTatituxamparajarkatuyapxätam;nayasti jawq'jarakïma,p'iqimsaapt'askäma;Jichhüruw filisteonakanejercitopanjiwatanimalanakapalajjpachankir jamach'inakaru,oraqenkiranimalanakarukatuyä;Ukhamat taqiakapachankirinakaxyatipxañapataki,mäDiosax Israelanutjatapyatipxañapataki

47Taqiakajaqinakaxyatipxaniwa,Tatituxjaniw espadampi,lanzampiqhispiykiti,nuwasïwixTatitunkiwa, jupawjumanakaruxamparanakasarkatuyapxätam

48FilisteojjsartasinDavitarjikisiñatakjakʼachasisinjja, jankʼakiwejercitonaktaypirtʼijtänafilisteompijikisiñataki.

49UkatDavidaxamparapbolsaparuchasïna,ukatstimä qalaapsusawfilisteojaqiruxnayraqataparjawq'jäna,uka qalaxp'iqiparuwch'allt'asïna.ucatstijupajjoraqer liwtʼasïna

50UcatDavidajjfilisteorojjmälaqʼampi,mäqalampi atipjäna,ukatstifilisteorojjjawqʼjasawjiwayäna.ukampis janiwmäespadaxDavidanamparapanutjkänti

51UkatwaDavitaxt'ijtäna,filisteoukarsayt'asisinespadap aptasinvainapatapsusinjiwayäna,ukatstip'iqip khuchhuqarakïnaFilisteonakaxch'axwiripanjiwatap uñjasaxjaltxapxäna.

52Ukatstiisraelitanakampi,Judámarkankirinakampiw sartasipxäna,ukatstifilisteonakaruwarknaqapxäna,valleru, Ecrónpunkunakarpuriñkama.Filisteonakanusuchjat jaqinakaxSaaraim,Gat,Ecrónuksatuqirsarañthakhinjam liwxatapxäna

53Ukatisraelitanakaxfilisteonakararknaqasin kutt'anipxäna,carpanakaplunthatasipxäna

54UkatDavidaxfilisteonp'iqipapthapisinJerusalén markarapäna.ukampisarmadurapcarpaparuchatayna.

55SaúlreyejjDavitarfilisteompinuwasirsaraskiruñjasajj Abnersatejercitopʼeqtʼirirojjsänwa:“Abner,¿khitin yokapasakawaynasti?”Abnerchachastisänwa:Rey, almamaxjakaskiwa,janiwyatisktisasa

56Ukatstireyejjsänwa:Khitinwawapajjucawawajjuk jiskt'amsasa.

57Davitaxfilisteojaqirjiwayañatkutt'anxänaukhaxa, Abnerchachaxfilisteonp'iqipapt'atawSaúlnayraqatar irpxaruwayäna.

58UcatSaúlreyejjjuparsäna:¿Wayna,¿khitin yokamätasti?UcatDavidajjsäna:NayajjBelén markankirJeséesclavomanyokapätwasasa.

18JAQTHAPI

1Saúlchachampiparlañtukuyatatsti,Jonatanalmapax Davidanalmapampiwmayachasxäna,Jonatanastijupan almaparjamawjuparmunasïna.

2Saúlreyejjukaurojjjuparirpjjänwa,janiwawkipan utaparkuttʼañmunkänti

3UkatJonatanampiDavitampejjmäarustʼäwirpuripjjäna, jupajjjupanalmapjammunasitaplayku

4JonatanajjisimpisthaptʼasisawDavitarchuräna,isinaksa espadapampi,arcopampi,cinturonampi.

5DavidaxkawkirutixSaúlreyixkhitkänukaruwsaräna, ukatstiSaúlreyixnuwasirjaqinakp'iqinchañatakiw utt'ayäna

6Davitaxfilisteojaqirjiwayañutatkutt'anxänaukhaxa, Israelmarkantaqpachmarkanakapatq'ucht'asisthuqt'asis Saúlreyimpjikisiñatakiwmistunipxäna.

7Warminakaxanatt'asipkänaukhaxmaynitmaynikamaw jaysapxäna,akhamsasa:Saulaxwaranqwaranq jaqinakarjiwayi,Davidaxtunkawaranqajaqinakarjiwayi sasa

8Saúlreyejjwalcolerasïna,ukaarunakajjjuparchuym ust'ayasïnwaJupastisarakïnwa:Davitartunkawaranqa churapxitu,nayaruswaranqwaranqachurapxitu

9Ukaurutaksarojja,SaúlreyejjDavidaruwuñchʼukïna. 10Qhipürusti,DiosanjanwaliajayupawSaularuxpurinïna, ukatjupaxutataypinprofecíaarsüna,Davidaxnayra

1Samuel

pachanakjamawamparapampanatäna,Saúlan amparapanstimäjawlinawutjäna.

11SaúlreyejjlanzampijaquqanïnaJupajjakhamsänwa: “Davitarperqakamawjawqʼjä”sasa.UkatDavidaxpä kutiwjupatjithiqtxäna.

12SaúlreyejjDavidarojjwalajjsaräna,Tatitunjupamp chikäskataplayku,Saúlreyejjsarjjäna

13UcatwaSaúlreyejjjupatjitheqtjjäna,waranca capitanapjjaruwuttʼayänaucatstimistusawjaqenak nayraqatanmantanïna

14DavitastiwaliamuyumpiwsarnaqänaTatitustijupamp chikäskänwa

15Saúlreyejjwaliyatiñansarnaqatapuñjasajjajjsaräna.

16Israelmarkasa,Judámarkasa,Davidaruxwal munasipxäna,jupastijupanakatnayrawmistuwayxäna

17UcatSaúlreyejjDavidarojjsänwa:Merabjilïr phuchajjajja,juparcasarasiyäma,nayarojjch'amanïm, TatitunnuwasïwinacapannuwasimsasaSaúlreyejj akhamsänwa:“Janamparajjajjjuparkatuntpanti,janukasti filisteonakanamparapajjjuparkatuntpan”sasa

18DavidaxSaularuxsänwa:¿Khitiraknayasti?¿Kuna jakañasa,janukaxawkijanfamiliapasaIsraelmarkanxa, reyinyuqapäñajatakisti?

19UkampisSaúlchachanMerabphuchapaxDavitar katuyatäñapäkänukapachaxAdrielsatmeholatajaqiruw warmipatakkatuyatäxäna

20SaúlchachanMicalphuchapaxDavitarmunasïnwa, ukatSaularuxsapxarakïnwa,ukajanwalt'äwixjuparux kusisiyänwa

21UcatSaúlreyejjsänwa:Nayajjjuparchuräma,jupar mäsipitartucuyañataki,filisteonacanamparapajjjupar uñisiñataquisasaUcatwaSaúlreyejjDavitarsäna: Jichhürojjjumawnayancuñajäjjäta,ucapanincuñadojja sasa.

22UcatSaúlreyejjesclavonakaparojjsänwa:Davitan jamasatparlt'apjjam,sapjjam:‘Reyejjjumarojj kusisiyaquiwa,taqeesclavonakapasmunasipjjtawa.

23SaúlreyinyanapirinakapastiukaarunakDavidan ist'asawarsupxänaDavidastisarakïnwa:¿Jumatakixmä reyincuñadopäñaxwalikïskiti,nayanpisinjakasirjaqïtax layku?

24Saúlreyinyanapirinakapastisapxarakïnwa:Ukham Davidaxparlänasasa.

25Saúlreyejjsarakïnwa:“Davitarakhamsapjjätawa: ‘Reyejjjaniwkunadotenaksamunkiti,janukasti filisteonakatpatakñikʼutmunki,reyinuñisirinakapat vengasiñatakejja”sasaUkampisSaúlreyejjDavitar filisteonakanamparapampjiwayañwaamtäna.

26YanapirinakapajjDavitararunakyatiyasajja,reyin yoqapäñajjDavidajjwalkusisïna,ukaurunakajjjaniw tukuskänti

27UkatwaDavitaxsartasxäna,jaqinakapampi,ukat filisteonakatpäpatakjaqinakjiwayapxänaDavidastinayra ñik'utanakapapanïna,reyincuñadopäñapatakiUcatSaúl reyejjMicalphuchapcasarasiyäna

28SaúlreyejjTatitunDavidampchikäskatapwayatïna, SaúlchachanMicalphuchapajjjuparmunasitapwayatïna.

29SaúlreyejjDavidarojjjukʼampiwajjsaränaSaúlreyejj Davidanuñisiripäjjänwa

30Filisteonakanp'iqinchirinakapaxmistuwayxapxänwa, sarxapxänaukaqhipatsti,DavidaxSaúlreyintaqpach

yanapirinakapatsipanjuk'ampyatiñansarnaqänaukhamat sutipaxwalpunuñt’ayasïna.

19JAQTHAPI

1UcatSaúlreyejjJonatanyokaparu,uqhamaractaqe yanapirinakaparDavidarjiwayapjjamsasawsäna

2UcampisJonatanajjSaúlchachanyokapajjDavidatwal kusisïna,JonatanastiDavidarojjakhamsänwa:“Saúl awkijjajjjiwayañmunstam,jichhajjalwakamawamuyasim, mäjamasatqheparasim,imantasim

3Ukatkawkhantïjumaxjakasktaukapampanawkijan jak'apansayt'asiñmunta,jumanawkijampiwparlt'arakï. kuntixuñjktaukyatiyapxämasasa

4JonatanastiSaúlawkiparuwDavidatsumparläna,ukatsti sänwa:ReyixDavidarjanjuchañchpanti.Jupajjjaniw jumacontrajucharpurt'kiti,luräwinakapasjumatakwali askïtaplayku

5Jupajjjakañapapt'asisinfilisteoruwjiwayäna,Tatitux Israelmarkatakiwmäjach'aqhispiyasiñluräna,ukuñjasax kusisiraktawa,¿kunatsajanjuchaniwilamasimp juchachasïta,Davidarjaninach'usatjiwayañataki?

6SaulastiJonatanarupist'äna,Saulastijuramentoluräna: “Tatitustijaniwjiwayatäkaniti”sasa

7JonatanastiDavidarjawsäna,Jonatanastitaqiukanak yatiyänaJonatanastiDavitaruwSaúlukarirpäna,jupasti nayrapachanakjamawjupannayraqatapankarakïna 8Ukatstimayampnuwasïwiwutjäna,Davidax filisteonakampnuwasiñatakmistuwayxäna,jupanakar waljajiwayañatakiucatstijupatjaltjjapjjänwa 9TatitunjanwaliajayupaxSaúlsatchacharuwpurintäna, jupaxlanzapapt'atawutapanqunt'atäskäna

10UcatSaúlreyejjDavidarojjlanzampijawq'jañmunäna ukampisSaúlreyinnayraqatapatjaltxasinxa,lanzampi pirqaruwjawq'jäna,Davidaxukaarumawjaltxatayna 11SaúlreyejjDavidanutaparuwkhitanakkhitäna,jupar uñjapjjañapataki,alwatjiwayapjjañapataki,ukatMical Davidanwarmipajjakhamsasawsäna:“Jichhaarumatïjan jakañamqhespiykätaukhajja,qharürojjjiwayatätawa”sasa

12UcatstiMicalchachajjDavitarojjmäventanatwa saraqanïna,ucatjupajjt'ijtjjasinqhespiwayjjäna

13UcatMicalchachajjmäidoloaptasincamaruchäna, ukatsticabrañikʼutatmäalmohadauchasïna,ukatstimä telampiwimtʼäna

14SaúlreyejjDavidarirpañatakejjkhitanakkhitäna ukhajja,akhamsänwa:“Usutäjjewa”sasa.

15UcatSaúlreyejjDavidaruñjirirojjmayampkhitäna, akhamsasa:“Jiwayañajataquiwcamarirpapjjeta”sasa.

16Qhanacht'irinakaxmantanipkänukkhasti,mäidolo ukawikiñanuñstäna,cabritoñik'utatmäalmohada ch'ukuñapataki

17UcatSaúlreyejjMicalchacharojjsänwa:¿Kunatarak nayarsallqjista,uñisirijjarojjqhespiyatäñapataqui?Ucat MicalchachajjSaularuxsäna:Jupajjsaraquituwa: “Nayarsarjjam”sasa¿kunatsajiwayaskäma?

18UkatwaDavidaxjaltxatayna,ukatstiRamámarkaruw Samueluruxpuritayna,ukatstitaqikuntixSaulaxjupar lurkataynaukyatiyataynaUkatstiSamuelampixa,Naiot markaruwsarxapxäna

19Saularuxsapxarakïnwa:DavitaxRamámarkanNaiot markankiwa

20SaúlreyejjDavidarirpañatakejjkhitanakkhitäna, jupanakastiprofetanakarprofetanakaryatiyiruñjasa, SamuelurjuparuñjasajjDiosanAjayupawSaúlchachan khitanakaparpurïna,jupanakajjprofetanak yatiyapjjarakïnwa.

21Saúlreyejjukyatiyasajja,yaqhakhitanakaruwkhitäna, jupanakajjukhamarakiwprofecianakyatiyapjjarakïnaSaúl reyejjkimsïrkutiyatiyirinakkhithäna,jupanakajjprofecía arunakyatiyapjjarakïna

22UkatstiRamámarkaruwsaräna,ukatstiSecúmarkanmä jach'aphuch'uruwpurirakïnaMaynistisarakïnwa: JupanakaxRamámarkanNaiotmarkankapxiwasasa

23UkatstiRamámarkanNaiotmarkaruwsaräna,Diosan Ajayupawjuparpurirakïna,ukatstiprofecianakarsüna, RamámarkanNaiotmarkarpuriñkama

24Ukatstiisiapsusïna,ukhamarakiwSamuelunayraqatan profecíaarsüna,ukaurusa,ukaarumasaq'alajanisin ikirïna¿Kunatsasapxi:“¿Saulaxprofetanak taypinkpachati?”

20JAQTHAPI

1DavidaxRamámarkanNaiotmarkatjaltxasinxa,Jonatan nayraqataparuwjiskt'äna:¿Kunsnayaxlurta?¿kunas nayanjuchaxaxa?¿Kunajuchasastiawkimannayraqatapan nayanjakañajthaqhatapata?

2Jupastisarakïnwa:Diosaxjanwakiskpanjaniw jiwkätati,awkixaxjaniwjach'ajisk'akunsalurkaniti,jan ukastiuñacht'ayituwa,¿kunatsaawkixaxakanaknayat imantaspa?janiwukhamäkiti

3UkatDavidaxjuramentoluräna,akhamsasa:“Awkimax yatiwa,jumankhuyapayasiñjikxatataxaJupastisarakïnwa: “Jonatanaxjanyatipxpanti,janllakisiñapataki,ukampis chiqpachapuniwTatituxjakki,almamaxjakkiukhama, nayampjiwañampixmäthakhikiwutji”sasa

4JonatanastiDavidaruxsänwa:Kuntixalmamaxmunki ukxa,nayawjumatakixluräsasa.

5UcatDavidajjJonatanarojjsäna:Qharürojjmachaq phajjsiwpurini,janiwnayajjreyampchikamanq'asin qont'asiñataquiti,janucastisarjjatajja,kimsïruru jayp'ukamapampanimantasiñajatakisasa

6Awkimatixnayarmunaskituxa,sañamawa:‘Davitaxtaqi chuymawBelénmarkart'ijtxañapatakmayïna,sapamaraw taqifamiliatakixsacrificioloqtatäski

7Jupatixakhamsaspa:“Walikiwa;uywatamaxsumankañ utjani,ucampisjupatixwalcolerasinixa,janwalinakax jupanamtatapatamuyasim”sasa

8Ukhamastiuywatamarkhuyapt'ayasim;Tatitunmä arust'äwipjumampchikaluririmaruxirptasta,ukampis nayanjanwalilurañaxutjchixa,nayapachpawjiwayapxita ¿Kunatsaawkimanukarirpapxitasma?

9Jonatanastisänwa:Jumatjayarst'am,nayatixyatkayäta kunajanwalinakasawkixaxjumarpuriniñatakamtataxa, ¿janitnayaxuksiskäma?

10UcatDavidajjJonatanarojjsäna:¿Khitisyatiyistani? janukaxawkimaxjanwaliarunakampijaysätamukhaxa, ¿kamachasmasa?

11JonatanastiDavitarsänwa:Jutam,pamparsarañäni sasaUkatpanpachaniwpamparsarxapxäna

12JonatanastiDavitarsänwa:IsraelanTatituDiosapa, qharüru,kimsïrurusawkijarjawst'ata,Davidarjanwalinak lurañaxutjchi,ukatjanitixjumarkhitkämaukyatiyañataki

13Tatituxukhamluraraki,Jonatanaruxjuk'ampiluraraki, ukampisawkixaxjumarjanwalinaklurañapatakmunaspa ukhaxa,nayaxuñacht'ayapxäma,ukatstikhithapxäma, ukhamatsumankañamataki,Tatituxjumampïpan, kunjämtixawkixampïkänukhama.

14JakkasaxjaniwTatitunkhuyapayasiñapuñacht'aykätati, janjiwañaxataki

15Ukhamarusjaniwwiñayatakkhuyapayasiñamxautajat apaqkätati,janirakiwTatituxDavidanuñisirinakaparsapa mayniruakauraqittukjkaniukhaxa

16UkatJonatanastiDavidanfamiliapampiwmäarust'äwir mantäna,akhamsasa:“TatitustiDavidanuñisirinakapat mayipan”sasa.

17JonatanastiDavidaruxmayampjuramentoluräna,jupar munasitaplayku

18UcatJonatanajjDavidarojjsänwa:Qharürojjmachaq phajjsiwpurini,ucatjumajjchhaqjjätawa,asientomajj ch'usakïniwasasa

19Kimsauruqhiparxätaukkhasti,jank'akiwsaraqani, kawkhantïimantaskayätaukachiqaru,Ezelqalajak'an qhiparäta

20Nayastikimsaflechampiwladoparch'allt'askä,mä chimpumpisch'allt'askäukhama

21Nayastimäwaynaruwkhithä,akhamsasa:“Flechanak thaqhirsarapxam”sasa.Nayatixukawaynaruxqhansista: “Aka,flechanakaxjumanakankiwa,apsusim”sasaukatsti jutam,jumatakixsumankañawutji,janiwkunajan walt'äwisutjkiti;kunjämtixTatituxjakkiukhama.

22Ukampisnayatixwaynarakhamsiristxa:‘Flechanakax jumatjuk'ampiruwpurisarapxam,Tatituwkhithapxtamxa sasa.

23Jumampinayampparlapktaukatoqetjja,Tatitux wiñayatakiwjumampnayampchikautjani

24UcatDavidajjpampanimantasïna,machaqphajjsijj purinjjänaukhajja,reyejjmanqʼañatakiwqontʼayäna 25Ukatstireyejjnayrïrhorasanakjamawqontʼatäskäna, perqajakʼanmäasientopatjjanqontʼatäskäna.

26UkampisSaulaxjaniwkunsukauruxarskänti,jupax akhamamuyäna:“Kunasjuparpurt'awayi,janiwq'umäkiti” sasa.chiqpachansajupaxjaniwqʼumäkiti.

27Qhipürusti,phajjsitpayïruru,Davidanutapajj chʼusakïjjänwa,SaúlreyejjJonatányoqaparuwsäna: “¿KunatsaJeséchachanyokapajjjanqharürusa,jichhürusa manqʼañarjanjutki?”

28JonatanastiSaularuxsänwa:DavitaxBelénmarkar sarañatakixtaqichuymawnayarachikt'itu.

29Jupastisarakïnwa:Achikt'asipxsmawa,antutapxita; kunattixfamiliasaxmarkanmäsacrificioluqtapxi;Jilajasti, jupawukankañajatakmayista,jichhastijumansuma chuymanïtaxa,achikt'asipxsmawa,jilanakajaruñjirisasa Ucatwajupajjreyinmesaparjanjutcänti

30UcatSaúlreyejjJonatanatakejjwalcolerasïna,jupajj sänwa:Jumajjjanwalikutkatasiriwarminwawapa, ¿janitnayajjyatcäJeséchachanyokaparujumanjan walt'ayasiñamataki,taykamanq'alajanisinïñamatak ajlltamjja?

31KunapachatixIsaíchachanyuqapaxuraqinjakaskani ukkhaxa,janiwjumaxsayt'atäkätati,janirakiwreinomasa ch'amanchatäkätatiUcatjichhajjjuparnayarirpanipjjeta, jupajjcheqpachapuniwjiwani”sasa.

32JonatanastiSaúlawkiparuwsäna:¿Kunatarak jiwayatäpachasti?¿kunsajupajjlurpacha?

33Saúlreyejjjuparjawqʼjañatakejjmälanzampiw jawqʼjäna,ukatwaJonatanajjyatïna,awkipajjDavitar jiwayañamtatapyatïna

34Jonatanastiwalicoleratapuniwmesatsartasïna,phajjsin payïrurustijaniwmanqʼasmanqʼkänti,Davidatwal llakisïna,awkipajjjuparpʼinqachatapatjja

35Alwatjja,JonatanajjDavidampchikamäjiskʼa waynampiwpamparsarjjäna.

36Jesusastiwaynaparuwsäna:T'ijtxam,kawkïr flechanaktixnayatakjalt'ktaukyatxatamsasaUkatuka waynaxtʼijtʼaskänaukhaxa,mäflechampiwjupatjukʼampi jalxatäna

37UkawaynaxJonatanaxjalxatkataynaukachiqar purinkänaukhaxa,Jonatanaxukawaynanqhipäxaparuw art'äna:¿Janitflechaxjumatjuk'ampiki?

38Jonatanastiukawaynanqhipäxaparuwart'äna: Jank'aki,jank'aki,janqhiparapxamsasaJonatan waynapaxflechanakapthapisinuywiripanukarpurintäna

39Ukawaynastijaniwkunsyatkänti,Jonatanampi Davidampikiwukyatipxäna

40Jonatanastiartilleríapwaynaparchuräna,ukatstisänwa: Sartam,markarirpapxamsasa.

41Ukawaynaxsarxänaukhaxa,Davidaxsurtoqenkirmä chiqatsartasinxa,kimsakutiwuraqirqunt'asisin qunqurt'asïna.

42JonatanastiDavitarsänwa:Sumakiwsarxam,Tatitun sutipxaruxpanpachaniwjuramentolurapxta:‘Tatituw nayampjumampchika,wawanakaxampi wawanakamampixwiñayatakutjpan’sasaUkatsti Jonatanaxmarkarsarxäna

21JAQTHAPI

1UkatstiDavidaxNobmarkaruwAhimelecsacerdoten ukarpurinïna,ukatAhimelecchachaxDavitantantachäwip uñjasaxaxsarayasïnwa,ukatsarakïna:¿Kunatarak sapakïskta,janirakkhitisjumampchikäsktasti?

2UcatDavidajjAhimelecsacerdoterojjsäna:Reyejjmä luräwiwnayarsäna,nayarojjsituwa:‘Jankhitisyatpanti kawkharutïnayajjkhitksma,kuntïnayajjsisksmauk yatipjjamti

3Jichhasti,¿kunasamparamanutji?phisqat'ant'a amparajaruchurapxita,janukaxkunatïukanutjkiukanak churapxita

4UcatsacerdotejjDavidarojjsänwa:Janiwnayan amparajjant'ant'ajjutjquiti,janucastiqollant'ant'awutji. waynanakaxwarminakatmäjuk’sjark’aqasipxchiukhaxa 5UcatDavidajjsacerdoterojjsäna:Cheqpachansa, nayajjmistuwayktaukhatpachjja,niyakimsauruw warminakajjnanakatjarkʼaqatäpjje,wayntawaqonakan vasonakapasqollanawa,tʼantʼajjwaliuñtʼatawa,jichhürojj ukavasonsaqollanäjjewa.

6Ukatstisacerdotexqullant'ant'achuräna,janiwuka t'ant'axutjkänti,janukastiuñacht'ayañt'ant'akiwutjäna, ukat'ant'axTatitunnayraqatapanapsutänwa,q'añut'ant'a apsutäkiukauru

7UkauruxSaúlreyinyanapirinakapatmächachaw ukankaskäna,TatitunnayraqatapankatuntatänwaJupasti Doegsatänwa,jupastiEdommarkankirïnwa,jupastiSaúl reyinawatirinakapatjilïrïnwa.

8DavidastiAhimelecchacharuwsäna:¿Janitakan amparamanlanzampi,espadampisutji?Janiwnayajj

espadajsa,armanakajsaapankti,reyinlurañapajjjankʼakiw wakisïna.

9Sacerdotestisarakïnwa:Elavallenjiwayapktauka filisteoGoliatchachanespadapajja,efodqhepäjjanmä telampiwchʼoqantatäski.Davidastisarakïnwa:Janiw khitisukhamutjkaspati;ukaxnayaruwchurapxita

10UkaurustiDavidaxsartasinSaúlreyiraxsarasaw jaltxatayna,ukatGatmarkankirAquisreyinukarsaräna.

11Aquischachanyanapirinakapaxjuparuxsapxarakïnwa: ¿JanitakaDavidaxakauraqinreyipäki?¿Janitjupanakat thuqt'asisq'uchupxäna:“Saulaxwaranqwaranqjaqinakar jiwayi,Davidaxtunkawaranqajaqinakarjiwayi?”

12Davitastiukaarunakchuymaparimäna,Gatmarkankir Aquisreyiruswalaxsaräna

13Jupanaknayraqatansarnaqañapsamayjt'ayäna, jupanakanamparanakapanloqtatäkaspasukhamaw tukuwayxäna,punkupunkunakaruwch'allt'asïna, thuqhupastibarbaparuwjaquqanïna

14UkatstiAquischachaxuywatanakaparuxsänwa: Uñtapxam,ukajaqiruxloqtatäskiruñjapxtaxa

15¿Jumanakaxakajaqirnayannayraqataxloqtañatak irpapxañamataki?¿akajaqixutajarmantaniti?

22JAQTHAPI

1DavidaxukachiqatsarxasaxAdulamp'iyaruw jaltxatayna

2Khitinakatixjanwalt'äwinuñjasipkäna,manunïpkäna, jankusisituñjasipkänaukanakasjupanukar tantacht'asipxänaJupastijupanakanp'iqinchiriparuw tuküna,jupampchikastiniyapusipatakjaqinakawutjäna.

3UkatDavidaxMoabmarkanMizpasatchiqarsaräna, ukatMoabreyiruxsänwa:Awkijampitaykajampix mistunipxpan,jumampchikäpxpan,kuntixDiosaxnayatak luraniukyatiñkamasasa

4JupanakastiMoabreyinnayraqataparirpxaruwayäna, Davidaxkawkhankkänaukapachastijupampchikaw jakapxäna

5GadprofetastiDavitarsänwa:Janq'añuutan qhiparapxamti.sarxapxam,Judáuraqirupuripxamsasa. UcatDavidajjsarjjäna,Haretsatqoqaruwpurïna 6SaúlreyejjDavidampi,jupampchikäpkänauka jaqenakampjikjjatasitapistʼasajja,SaúlreyejjGabea markanwaRamámarkanmäqoqamanqhanjakasïna, lanzapaptʼata,taqeyanapirinakapastijupajakʼan saytʼatäsipkänwa).

7Saúlreyejjjupanjak'apansayt'atäpkänauka yanapirinakaparojjsänwa:Benjamíta,jichhajjist'apjjam. Isaíchachanyoqapajjsapamayniruwyapunaka,uva yapunakchurapjjätam,waranqwaranqasoldadonakan pʼeqtʼiripäñapataki,patakpataksoldadonakan pʼeqtʼiripäñapataki.

8Taqeniwnayacontramäamtarpuripjjtajja,janirakiw khitisnayaruñachtʼaykituti,yoqajajjIsaíchachan yokapampiwmäacuerdolurawayi,janirakiwkhitisnayat llakisiñatakïkiti,janirakiwnayarojjwawajajjesclavojar nayacontrachʼajjwayatapa,jichhürunakjamikiñapataki?

9Saúlreyinyanapirinakaparp'iqinchirDoegsatedomí chachastisänwa:JeséchachanyuqaparuwNobmarkar puriskiruñjta,AhitubchachanAhimelecyuqaparjutaskir uñjtasasa

10UkatstiTatituruwjupatakjiskt'äna,manq'añanak churarakïna,filisteoGoliatchachanespadapsachurarakïna.

11UkatstireyejjAhimelecsacerdoteruwkhitäna,jupasti Ahitubchachanyoqaparuwjawsayäna,ukhamarak awkipanutaparu,Nobmarkankirsacerdotenakaru.

12Saúlreyejjsänwa:Ahitubchachanyoka,ist'am sasaJupastisarakïnwa:Tatay,akanktwasasa

13UcatSaúlreyejjjuparojjsänwa:¿Kunatsajumanacajj Jeséchachanyokapampinayacontramäamtarpuripjjta, jupart'ant'a,mäespadachurapjjta,Diosarojjjupalayku nayacontrasayt'añapataqui,jichhürjamaikintatäñapataqui?

14UcatAhimelecreyirojjsäna:¿KhitisDavidreyin cuñadopäquiuqhamaractaqeservirinakamattaqechuyma taqechuymaserviri,jupastireyincuñadopawa,juman mayitamarjamsarasqui,utamanstijach'añchatawa?

15¿Ukhamajj¿Diosarjupatakjisktʼañqalltawayta?nayat jayankpan,reyixjankunsyatkpantiuywataparusa,ni awkixanutaparusa

16Reyejjsänwa:Ahimelec,jumasa,awkimantaqe utapampejjjiwapjjätawasasa

17Ukxarustireyixkayukiwsayt'atäsipkänukanakarux säna:Kutt'apxam,Tatitunsacerdotenakaparjiwayapxam. JupanakastiDavidanamparapampiwchikäski,kunapachas jaltxataynaukyatipxarakïnwa,ukampisjaniwnayar yatiyapkituti.Ucampisreyinyanapirinakapajjjaniw Tatitunsacerdotenacaparjawq'jañmunapcänti

18ReyejjDoegsatchacharojjsänwa:“Kuttʼam, sacerdotenakarjiwayam”sasa.UkatstiDoegsatedomita jaqixsacerdotenakaruwliwxatäna,ukatstipaqallqtunka phisqanijaqiruwjiwarayäna,jupanakaxlinotluratefod isimpiisthapt'atäpxänwa.

19Nobsatsacerdotenakanmarkapajja,chachanaka, warminaka,wawanaka,ñuñuskirwawanaka,vacanaka, asnonaka,ovejanaka,espadampiwjiwayäna.

20AhitubchachanAhimelecyokapatmaynïrejjAbiatar satänwa,jupajjDavidanarktasawjaltjjäna

21AbiatarchachastiDavidaryatiyäna,SaúlreyejjTatitun sacerdotenakaparjiwayatapa

22UcatDavidajjAbiatararsäna:Nayajjyattwa,uca urunDoegsatedomitajakenacajjSaularyatiyañapäna: “Nayawawquimanutapanjakenacarojjjiwarayayäta”sasa 23Nayampchikäm,janaxsaramti,khititixnayanjakañaj thaqkiukaxjakañamthaqhaski.

23JAQTHAPI

1UkatstiDavitarsapxarakïnwa:FilisteonakaxKeila markampiwnuwasipxi,trigonaklunthatapxisasa.

2UkatwaDavidaxTatiturjiskt'äna:¿Akafilisteonakar jiwayirsarästi?TatitustiDavitarsänwa:Sartam, filisteonakarnuwjasinKeilamarkarqhispiyamsasa

3Davidanjaqinakapaxjuparuxsapxarakïnwa:AkaJudá uraqinajjsarasipkäyätwa,Keilamarkarfilisteonakan ejercitopampnuwasiñatakpuriñänixa?

4UkatDavidaxwasitatTatiturjiskt'änaTatitustijuparux sänwa:Sartam,KeilamarkarsaramFilisteonakaruw jumarkatuyäsasa.

5UkatwaDavitampijaqinakapampixKeilamarkar sarapxäna,filisteonakampinuwasipxäna,uywanakapsa apanipxarakïnwa,waljajiwayañampiwjiwarapxäna. UkatwaDavitajjKeilamarkankirjaqenakarqhespiyäna

6AhimelecchachanAbiataryokapajjKeilamarkar Davidanukarjaltjjänaukhajja,mäefodaptʼataw saraqanïna

7UkatstiSaularuxyatiyapxäna:DavidaxKeilamarkar purinxiwa.UcatSaúlreyejjsäna:Diosawjuparojjnayan amparajjarukatuyiJupajjjist'antatawa,punkunakani, jark'antatäkiukamarkarmantasa

8Saúlreyejjtaqejaqenakaruwnuwasiñatakjawsäna,Keila markarsarañataki,ukhamatDavitampiru,jaqenakapampir muyuntañataki

9DavidaxyatïnwaSaulaxjamasatjuparjanwalinak luratapaUcatstiAbiatarsacerdoterojjsänwa:Acaefod apanipjjamsasa.

10UcatDavidajjsäna:IsraelanTatituDiosapa, sirvirimajjist'iwa,SaúlreyejjnayalaycuwKeilamarcar t'unjañmunäna.

11¿Keilamarkankirjaqenakajjamparaparkatuyapjjetati? ¿Saulaxsaraqaniti,kunjämtixuywatamaxist'kiukhama? IsraelanTatituDiosapa,achikt'assmawa,sirvirimar yatiyamsasaTatitustisänwa:Jupajjsaraqaniwa sasa

12UcatDavidajjsäna:“¿Keilamarkankirinakajjnayaru, chachanakajarusSaúlreyinamparaparkatuyapjjetati? Tatitustisänwa:Jupanakawkatuntapjjätamsasa

13Ukatxa,Davidaxniyasuxtapatakjaqinakampiw sartasisinKeilamarkatsarxapxäna,kawkirussarapxäna UkatSaularuxyatiyapxäna:DavitaxKeilamarkat jaltxataynawa;ukatstijaniwmistuñmunkänti.

14Davitastiwasaranch'amanch'amanch'iwinakan jakasïna,ZifwasaranmäqullunqhipararakïnaSaúlreyejj sapauruwthaqäna,ukampisDiosajjjaniwamparapar katuykänti

15DavidaxSaúlreyixjiwañapthaqirmistunitapuñjäna, ukatDavitaxZifwasaranmäch'uxñapampankaskänwa.

16SaúlreyinJonatányoqapajjsartasinjja,Davidanukar sarasawDiosanamparapchʼamañchtʼäna

17Jupastisarakïnwa:Janaxsaramti,Saúlawkixaxjaniw jikxatkätamtiJumawIsraelmarkanreyipäyäta,nayasti jumanjak'ankirïskäwa;Saúlawkijastiukyatirakiwa

18PanpachaniwTatitunnayraqatapanmäarust'äwir puripxäna,Davitastiquqataypinqhiparäna,Jonatanasti utaparuwsarxäna

19UkatstiZifítajaqinakaxSaúlreyiruwGabeamarkar makhatapxäna,akhamsasa:¿JanitDavidaxnanakamp chikach'amanch'amanch'iqanaktaypinimantaskäna, HaquilaqullunJesimónmarkataynachtoqenkiri?

20Jichhasti,rey,saraqim,kunjämtixalmamaxsaraqañ munkiukhamarjama.Nanakastireyinamparapar katuyañawutjani”sasa

21Saúlreyejjsänwa:Tatitunjach'añchapjjam Jumanakaxnayatkhuyapt'ayasipxtawa

22Achikt'asipxsmawa,sarapxam,wakicht'asipxam, uñt'apxam,kawkhantixjuparuñjapkiukyatipxam,khitis juparukanuñjkiukyatipxam

23Ukhamastiuñjapxam,kawkhantïjupaximantkiuka chiqanakatyatipxam,ukatstinayarchiqapuniwnayar jutapxäta,nayastijumanakampchikawsarä.

24Jupanakastisartasisinxa,SaúlchachannayraqatapanZif markaruwsarapxäna,ukampisDavitampijaqinakapampix Maónwasarankapxänwa,Jesimónuraqinaynachtuqinkir pampan

25Saúlchachasa,jaqinakapampiwjuparthaqirsarapxäna JupanakastiDavitaryatiyapxäna:“Ukatstijupaxmä qarqaruwsaraqasinMaónwasaranqhiparänaUkist'asinsti SaúlreyejjMaónwasaranwaDavitararknaqäna.

26Saúlreyejjmäqollutoqeruwsarapjjäna,Davidampi chachanakapampejjqollutoqeruwsarapjjäna,Davidajj SaúlajjsarañatjankʼakiwsarjjänaSaúlchachampi, jaqinakapampixa,Davidampiru,jaqinakapampijupanakar katuntañatakixmuyuntapxäna

27UcampismäyatiyiriwSaúlreyirpurinïna,sarakïnwa: Jank'akjutam;Filisteonakawukaoraqerkatuntatäpjje

28UkatwaSaúlreyejjDavitararknaqañatkuttʼanjjäna, ukatstifilisteonakaruwnuwasïna.

29UkatDavidaxukachiqatmistuwayxäna,Engedisat chiqanjach'ach'amanchiqanakanjakasïna

24JAQTHAPI

1Saúlreyejjfilisteonakararktasinkuttʼankänaukhajja, akhamsasawjuparsapjjäna:“DavitajjEngedíwasarankiwa” sasa

2UcatstiSaúlreyejjkimsawaranqaajllitchachanacaruw Israelmarcatapthapïna,ucatstiDavidampiru,cabritonaca qallupatjjarthaquirisaräna

3Ukatstithakinkirovejanakuywañutaruwpurinïna, kawkhantïmäpʼiyajjutjkänaSaúlreyejjkayunakap imt'iriwmantanïna,ucatDavidampichachanakapampejj p'iyanqhepäjjanqheparapjjaraquïna.

4Davidanjakenacapastisaraquïnwa:Tatitojjjumar sistamucauru:“Uñtam,uñisirimarojjamparamaruw katuyäma,ukhamatjuparlurañamataki”sasa.Ukat Davidaxsartasinxa,Saúlreyinisipatjamasatkhuchhuqäna 5Ukaqhipatsti,Davidanchuymapaxchuymch'allxtayäna, Saúlreyinisipkhuchhuqatapata.

6Jupastijaqinakaparuxsänwa:TatituwTatitunajllit uywirijaruxukhamlurañaxjark'itu,juparamparaj luqxatañataki,Tatitunajllitätaplaykusasa.

7UkatwaDavidaxuywatanakaparukaarunakampi jarkʼaqäna,ukatstijaniwSaúlcontrasaytʼapxañap munkänti.UcampisSaúlreyejjp'iyatsartasinsarjjäna.

8UkaqhipatstiDavidaxsartasinxp'iyatmistusawSaúl reyinqhipäxatart'asïna:ReytataxaysasaSaúlreyejj qhepäjjatuñtaskänaukhajja,Davidajjoraqeruñtat altʼasisawaltʼasïna

9UcatDavidajjSaúlarsäna:¿Kunatarakjaqenakan arunacaparistʼtajja:‘¡Uñtapjjam,Davidajjjanwalinakwa thaqaski?

10Jichhüruwnayranakamaxuñjapxtam,kunjämtixTatitux jichhüruxp'iyanamparajaruwkatuyapxtamxa, yaqhipanakaxjiwayañmayipxituucatnayajjsaraktwa: “Janiwnayajjuywirijjarojjamparajluqtcäti”sasajupasti Tatitunajllitapawa.

11Ukhamarus,awkixa,uñjam,jïsa,isimanp'iqipamparan uñjam,nayanisimanp'iqipkhuchhuqataxjanjiwayatätam layku,yatimukatuñjam,janiwkunañanqhasnijucha lurañasamparajanutjkiti,janirakiwjumacontra juchachaskti;ukampisjumaxalmaxaruxkatuntañatakiw thaqhasktaxa

12Tatituwnayampijumampchikataripañapa,Tatitux jumatvengajata,ukampisamparaxaxjaniwjumar katuntkaniti

13Kunjamtïnayrajaqinakaxsiskixa:“Janwalijaqitjuti, ukampisamparaxaxjaniwjumarkatuntkätamti”sasa.

14¿Israelmarkanreyipajj¿khitinakqhepatmistuni? ¿Khitirusarknaqasma?mäjiwatallqamariqhiparu,mä pulgaqhiparu.

15UkhamastiTatituxtaripiri,nayampijumampchika taripiri,uñjam,nayanarsutaxarxati,amparamat qhispiyarakita.

16DavidaxukaarunakSaularparlañtukuyxänaukhaxa, Saulaxsänwa:¿Davidwawaxay,¿akaarumäpachati? UcatSaúlreyejjjach'atjachäna

17UkatDavidaruxsänwa:Jumawnayatsipanjuk'amp askijaqituñt'atätaxa,jumawaskinakchurista,nayastijan walinakchuraraksmasasa

18Jichhüruwuñacht'ayarakta,kunjämtixnayampsum sarnaqatamaxa,Tatituxamparamarkatuykituukkhaxa, janiwjiwaykistati

19Maynitejjuñisiriparjikjjataspaukhajja,¿janit antutkaspa?uqhamTatituxjichhürunnayarluratamat askinakchurapxätamsasa

20Jichhasti,uñjam,nayajjsumyatta,cheqpachapuniw reyïñama,Israelanreinopajjjumanamparaman uttʼayatäniwa

21JichhastiTatitunsutipxaruxjuramentolurt'apxita,nayan qhipatjutirwawanakaxjantukjkätati,janirakiwawkixan utapatsutixtukjkätati”sasa

22UkatDavidaxSaularuxjuramentoluränaUcatSaúl reyejjutaparuwsarjjäna;UcampisDavitampi jakenacapampejjucach'iwiruwmakatapjjäna

25JAQTHAPI

1Samueluxjiwxänwa;ucatstitaqpachisraelitanakaw tantacht'asipjjäna,jupatjacht'asisawRamásatcheqan utaparimt'apjjänaDavidaxsartasinxParánwasararuw sarawayxäna

2Maónmarkanjjamäjaqewutjäna,jupanyänakapajj CarmelomarkanwautjänaUkajaqestiwalijach'änwa, kimsawaranqaovejanaka,waranqacabritonakanïnwa

3UkajaqensutipajjNabalsatänwa.Abigailwarmipan sutipasti,jupastisumaamuyt'irwarminïnwa,suma uñnaqt'ani,ucampisukachachastijanwalilurirïnwa JupastiCalebchachanutapatjutirïnwa.

4Davidaxwasaranist'äna,Nabalaxovejanakap khuchhuqatapa

5UkatDavidaxtunkawaynanakaruwkhithäna,ukat Davidaxwaynanakarsäna:Carmelomarkar makhatapxam,Nabalukarsarapxam,ukatstinayansutixar aruntt'apxam

6Khititejjsumajakasirjaqerojjakhamsapjjätawa: “Sumankañajjutjpan,utamampejjsumankañapa,taqe kunatïutjktamukanakajjsumankañutjpan”sasa.

7Jichhastiist'twajumanñik'utkhuchhurinakanïtama, jichhaxnanakampchikäpkänaukaawatirinakamaxjaniw jupanakarjanwalt'ayapkti,janirakiwkunasjupanakarux chhaqkänti,Carmelomarkanjakapkänaukhakama 8Waynanakamarjiskt'am,jupanakaxuñacht'ayapxätamwa. Uqhamastiwaynanacajjjumanacansumauñnaqt'anïpjjam, nanacajjsumaurunjutapjjam,ucanacajja,uqhamarac servirinakamar,Davidyokamarchuramsasa.

9Davitanwaynanakapajjpurinipkänaukhajja,Davidan sutipjjaruwtaqeukaarunakNabalarparlapjjäna

10NabalastiDavidanesclavonakaparuxsänwa:¿Khitis Davidaxa?¿KhitisIsaíchachanwawapajja?jichhaxwalja uywatanakawutji,sapamayniwuywiripatjithiqtapxi

11Ukhamasti,¿janitt'ant'axa,umaxa,jañchixa,ñik'ut khuchhurinakajatakijiwayataxapthapïti,khitinakarutix kawkitjutapkiukjanyatktaukanakaru?

12UcatDavidanwaynanacapajjsarjjapjjäna,ucatstitaqe arunacyatiyapjjänwa.

13UcatDavidajjchachanacaparsäna:Sapamayniruw espadampichint'asimsasaSapamayniwespadap chint'asipxäna;Davitastiespadapampiwchint'asirakïna, niyapusipatakjaqinakawDavidararktapxänaukatpä patakukayänakanjakasipxäna.

14UkampismäwaynaxNabalanwarmiparAbigail warmiparuwakhamsäna:“Uñtapxam,Davidaxwasarat khithataynauywirisararuntañataki.Jupastijupanakarux jisk'acharakïnwa

15Ucampisukachachanakajjwalisuma jaqenakäpjjayätwa,janiwkunajanwaltʼäwisutjkituti, janirakiwkunatsafaltasipkayätti,jupanakampyatjjatkayäta ukhasa

16Jupanakastiarumasaurusmäpirqawnanakamp chikäpxirïta,uwijanakawatipkayätaukapacha

17Jichhajjyatjjam,kuntïlurañmunktaukamuytʼam; uywirisarus,utapankirinakarusjanwaliwamtata,jupasti Belialchachanwawapawa,janiwkhitisjupampparlkaspati” sasa

18UkxarustiAbigailaxjank'akiwpäpatakt'ant'a,pä botellavino,phisqaovejawañt'ayatapthapïna,phisqa t'ant'awañatrigo,patakracimopasas,päpatakhigot'ant'a apt'asisinasnonakaruchasïna.

19Ucatstiuywatanakaparojjsänwa:Nayrarsarapjjam uñtapxam,nayastijumanakanqhipäxaparuwjuttasasa UkampisjaniwNabalchachaparyatiykänti.

20Asnopatxatsaraqasinxa,mäqullupatatsaraqasinxa, Davidampijaqinakapampixjupampnuwasiñatakiw saraqanipxäna.ukatjupanakampijikisirakïnwa.

21Davitastisataynawa:“Inamayakiwataqikunatixaka jaqinutjkiukanakwasaranimawayta,ukhamattaqikunatix jupanutjkiukanakatjankunaspist'añapataki.

22UkhamarakDiosaxDavidanuñisirinakaparuxjuk'amp lurañapawa,nayatixalwaqhant'irkhitinakatixpirqar chhuxriñchjasipkiukanakarjaytanukuristxa.

23AbigailastiDavitaruñjänaukhajja,jankʼakiwasnopat jaquqanïna,ukatstiDavidannayraqataparaltʼasisaworaqer altʼasïna.

24Jupankayunakaparqunt'asisinsäna:Tatay,nayaruw akajuchaxnayarjutpan.

25TataxaxjaniwakaBelialjaqiNabaljaqirux yäqañamäkiti,sutipaxukhamarakiwaNabalsutipawa,jan amuyt'asirïñasjupampchikawutji,ukampisnaya esclavamajjjaniwTatitunwaynanakapuñjkti, jupanakarustikhitantasktawa

26Jichhasti,Tatitux,Tatituxjakaski,almamaxjakaski ukhama,Tatituxwilawartañataki,amparamamp vengasiñamjark'tam,jichhaxuñisirinakamasa,Tatituxjan walinakthaqhirinakasaNabaljamsarnaqapxam.

27Jichhastiakabendicionamesclavamajjuywirijar apankituukjja,uywirijararquirwaynanacarojjchuratäpan

28Achikt'asipxsmawa,sirvientamanjuchappampacham, Tatituxchiqpachapuniwuywirixaruxmäsumautar tukuyaniTatituxTatitunnuwasïwinakapampnuwasi,

janirakiwkunajanwalinakasutjktamtitaqiurunakama sasa.

29Ucampismäjaqewjumararknaqañataksartani, almamarthaqeri,ucampisuywirijjanalmapajjTatit Diosamampchikajakañt'ant'aruwchinuntatäni. uñisirinakamanalmanakaparusti,ch'ukuñtaypit apsutäkaspasukhama

30KunapachatixTatituxTatituxjumatparlkiukaaskinak lurxani,Israelmarkaapnaqiritutt'ayaskätamukapacha

31Ukajjjaniwjumatakejjllakisiñatakïkaniti,janirakiw uywirijaruschuymust'ayaskätamti,janirakiwwila wartatamsa,janukaxuywirixaxjupapachpat kutt'aniñamatakisutjkaniti,ukampisTatituxuywirijarux sumuñjkaniukhaxa,sirvientamatamtasipxam

32DavidaxAbigailaruxsänwa:IsraelanTatitDiosaparu jach'añchatäpan,jupastijichhüruwnayarkatuqir khitantamxa

33Jumastijach'añchatäpan,jumatixjichhürunakanwila wartasirijutañajataki,amparajampivengasiñatjark'kista.

34IsraelanTatitDiosapaxjakaskiwa,khititixnayaruxjan walinaklurañatjark'kitu,janitixjank'aknayarkatuqir jutkasmaxa,chiqpachansajaniwkhitispirqaruphiñasitax Nabalatakixqhiparapkaspänti

35UcatDavidajjkuntïjuparapankänaukamparapat katoqäna,ukatstisänwa:“Utamarsumakiwmakhatañama. uñjam,nayajjarumaruwistʼta,ukatstijumarkatoqaraktwa” sasa

36AbigailastiNabalanukarpurintäna.Ucatstimäjach'a phunchhäwiwutapanlurasïna,märeyinjach'a phunchhäwipjamaNabalanchuymapaxwalikusisitänwa, jupastiwalimachatänwa,ukatwaalwaqhant'añkamax janiwkunssiskänti,juk'ampisa,juk'ampisa

37Alwatjja,Nabalanvinopajjtukusjjäna,warmipajj ukanakyatiyjjänaukhajja,chuymapajjjiwjjänwa,mäqalar uñtatawtuküna

38Niyatunkaurunakqhipatsti,TatituxNabalarjawq'jasaw jiwxäna.

39DavitastiNabalanjiwatapist'asinsänwa:Tatitux jach'añchatäpan,Nabalanamparapatnayar jisk'achañajataki,uywataparjanwalitjark'aqiri,Tatitux Nabalanñanqhaluräwippachpap'iqiparuwkutt'ayawayxi sasaUcatDavidajjAbigailampicasarasiñataqui casarasiñatakkhitäna.

40DavitanyanapirinakapaxCarmelomarkarAbigailukar purisaxakhamsasawsapxäna:Davitanjumar casarasiñatakkhithanipxitusasa.

41Ucatstisartasinoraqeralt'asisawsäna:Uñtam, sirvientamajjmäesclavotäpan,uywirijanesclavonakapan kayunakapjariqañatakisasa

42Abigailastijank'akiwsartasïna,ukatstimäasnoruw kayuksaräna,phisqaimillwawanakapampiDavidan khitatanakaparknaqasawwarmipäxäna.

43DavidaxJezreelmarkankirAhinoamchacharuw katuntarakïnapanpachaniwwarmipäpxarakïna

44UcampisSaúlreyejjMicalphuchhaparuwkatuyäna, jupastiDavidanwarmipänwa,LaischachanFaltiyokaparu, jupastiGalimsatänwa.

26JAQTHAPI

1ZifitanakaxSaúlreyiruwGabaamarkarpuripxäna, akhamsasa:¿JanitDavidaxHaquilaqullunimantaskäna, ukaqulluxJesimonnayraqatankiwa?

2UkatstiSaúlreyixSifwasararuwsaräna,jupampchikasti kimsawaranqaisraelitaajllitjaqinakampiwDavitarSif wasaranthaqirsaräna.

3SaúlreyejjHaquilasatqolluruwsaytʼasïna,ukaqollujj JesimónnayraqatankiwaUcampisDavitajjwasaran jakascäna,ucatstiSaúlreyejjwasararuwjupararknaqatap uñjäna

4UkatDavidaxuñaqirinakkhithäna,Saúlreyixjutatap amuyapxäna

5DavitastisartasinkawkhantïSaúlreyejjsaytʼaskänauka cheqarpurïna,ukatstiDavidajjkawkhantïSaúlchachajj ikiskäna,NerchachanAbneryoqaparusuñjäna,jupasti ejercitopanpʼeqtʼiripänwa

6UkxarustiDavidaxAhimelechititajaqiru,Abisai yuqaparjiskt'äna,Joabjilatanjilaparu:¿Khitisnayamp chikaSaúlreyirucampamentoparsarani?Abisaistisänwa: Nayastijumampchikawsaräsasa.

7DavitampiAbisaimpejjarumawjaqenakanukar puripjjäna,ucatstiSaúlreyejjiquisquiscänwa,lanzapajj oraqerch'uqt'atäscänwa.

8UkatAbisaichachajjDavitarsäna:“JichhüruwDiosajj enemigomarojjamparamarkatuyjjetu,jichhajjmä lanzampioraqerjawqʼjayäma,janiwpayïrkutijawqʼjkäti”

sasa

9UcatDavidajjAbisaichacharojjsänwa:Jan t'unjapjjamti,¿khitirakTatitunajllitapacontraamparap luqjjatasinjanjuchanïspasti?

10Davidaxsarakïnwa:Tatituxjakkipansti,Tatitux juparuwnuwjani.janukaxjiwañurupaxpuriniwa;jan ukaxnuwasïwiruwsaraqani,ukatstit'unjatäniwa”sasa

11TatituxjaniwTatitunajllitaparamparajluqxatañajäkiti, ukampisachikt'asipxsmawa,lanzapapt'asim,ukalanzampi, umaphuch'umpi,ukatsarxapxañäni

12UcatDavidajjSaúlreyinlanzapapsünaukatstijaniw khitisukuñjkänti,janirakiwyatkänti,janirakiwsartapkänti. Tatitunmäjach'aikiñawjupanakarpurintäna

13UkatstiDavidaxkhurkataruwsaräna,ukatjayachiqan mäqullupataruwsayt'asïna.mäjach’achiqawjupanak taypinutji:

14UkatDavidaxjaqinakaru,NerchachanAbner yuqaparusaakhamsasawart'äna:Abner,¿janitjayskta? UcatstiAbnerojjsänwa:¿Khitirakreyirart'asirïtasti?

15UcatDavidajjAbnerchacharojjsäna:¿Janitjumajj chʼamanjaqëtajja?¿KhitisIsraelmarkanjumaruñtasitäspa?

¿Kunatsajumaxreyapnaqirimarjanuñjkta?Jaqenakat maynïriwreyimartukjañatakmantanisasa

16Ucaluratamajjjaniwwalïkiti.Tatituxjakkixa, jumanakaxjiwañarwakt'atäpxtawa,Tatitunajllit uywirimarjanimapxatamataJichhastiuñjapxam kawkhansreyinlanzapaxutji,ukatumach'uqt'atax kawkhansutji

17SaúlreyejjDavidanarupyatisajjsänwa:¿David wawajja,¿akaarumäpachati?Davidastisarakïnwa: Tatay,rey,arujawasasa

18Jupastisarakïnwa:¿Kunataraktatajastiuywatapar arknaqpachasti?¿Kunsanayajjlurta?janukaxkunajan walisamparajanutji?

19Jichhasti,achikt'asipxsmawa,Tatituxreyixuywatapan arunakapist'pan.Tatituxnayampjanwalt'ayapxätamxa, mäwaxt'äwkatuqapxpan;JichhüruwTatitunherenciapan jakañatjaqunukupxitu:“Yaqhadiosanakaryupaychir sarañamawa”sasa.

20Jichhasti,wilaxaxjanTatitunnayraqatapanoraqer jaquqantpanti,Israelanreyipaxmäpulgathaqirmistuni, kunjämtixqullunakanmäperdizapt'kiukhama.

21UcatSaúlreyejjsänwa:Juchalurtwa,Davidyokajja, kutt'anjjam,janiwmayampsajanwallurkämati,jichhürojj almajjajjjumanacanwalivaloranïtaplaycu

22Davidastisarakïnwa:¡Reyinlanzapuñtam!ukatmä waynaxjutasinapanipxpansasa.

23Tatituxsapamayniruwaskikankañapsa,chiqa kankañapsakutt'ayani,Tatituxjichhüruwamparajar katuyapxtam,ukampisjaniwTatitunajllitaparuxamparaj luqtañmunkti

24Jichhürunakanjakañamaxnayatakixwalich'ama tukusxi,ukhamarakiwnayanjakañajaxTatitun nayraqatapanjuk'ampch'amanchatäpan,taqi t'aqhisiñanakatqhispiyapxita

25UcatSaúlreyejjDavidarojjsänwa:Davidyokajja, bendicitätawa,jumajjjach'aluräwinakluräta,atipjarakïta sasaUcatDavidajjsarjjäna,Saúlreyejjutaparuw kuttʼjjäna.

27JAQTHAPI

1UcatDavidajjchuymapansäna:JichhajjmäuruwSaúl chachanamparapampjiwarayäSaúlreyejjnayat aynacht'ayaskaniwa,Israelankawkïroraqensamayamp thaqkitu

2UkatDavidaxsartasxäna,jupampchiksarirsuxtapatak jaqinakampchikawGatmarkanMaocchachanAquis yuqaparpasapxäna

3DavitaxAquisampchikawGatmarkanjakasïna,sapa mayniwutapampchika,Davidaxpäwarmipampi, AhinoamJezreelwarmimpi,AbigailCarmelawarmimpi, Nabalchachanwarmipampi

4UkatSaularuxyatiyapxäna:DavidaxGatmarkaruw jaltxatayna

5UcatDavidajjAquischacharojjsänwa:Jichhatejj jumanacansumauñnaqt'anïristjja,mämarcachurapjjeta, ucamarcanjacañajataqui

6UkauruxAquischachaxSiclagmarkaruwchuräna, ukatwaSiclagmarkaxJudámarkanreyinakapan jichhürkamaxutji

7Davitajjfilisteonakanoraqenjakaskänaukajjmämara pusiphajjsinakawutjäna

8Davitampijaqinakapampisti,gesuritanakaru, gezreanakaru,amalecitanakarusnuwantapxäna,uka markanakaxnayratpachukauraqinjakasirinakäpxänwa.

9Davidastiukaoraqeruwtukjäna,janirakiwchachasni warmisjakkirjaytkänti,uwijanaka,vacanaka,asnonaka, camellonaka,isinakapt'asisawAquismarkar kutt'awayxäna

10Aquischachastisarakïnwa:¿Kawkirusjichhürojjmä thaklurapjjta?UcatDavidajjsäna:Judámarcanaynach toqeru,Jerameelitanacampi,aynachtoqempi kenitanacampi.

11Davitaxjaniwchacharusniwarmirusqhispiykänti, ukhamatGatmarkaryatiyañataki:“Jansapxañapataki:

“Davitaxukhamarakiwluräna,filisteonakanjakaskäna ukapachaxukhamarakiwsarnaqani”sasa.

12AquischachastiDavitariyawsäna,akhamsasa:“Israel markaparuxuñisiñaruwtukuyi.ukatwawiñayataknayan luqtirijäni”sasa.

28JAQTHAPI

1UkaurunakanstifilisteonakaxIsraelmarkamp nuwasiñatakiwejercitonakapnuwasiñatak tantacht'asipxänaAquischachastiDavitarsänwa: Chiqpachapuniwyatim,nayampchikanuwasïwirsarxäta, jumampi,jaqinakamampisasa.

2UcatDavidajjAquischacharojjsänwa: Cheqpachapuniwjumajjyatätakuntïesclavomajjlurkaspa ukjjasasa.UcatAquischachajjDavitarsäna:Ucatwa nayajjwiñayatakpʼeqtʼjjañatakuttʼayämasasa

3Samueluxjiwatäxänwa,taqpachisraelitanakaxjupat jacht'asipxäna,ukatRamámarkaruwimt'apxäna.UcatSaúl reyejjuñt'atajayunacanacaru,layqanacarojjoraket apanukjjäna

4Filisteonakajjtantachasisinjja,Sunemsatcheqaruw saytʼasipjjäna

5Saúlreyejjfilisteonakanejercitoparuñjasajjwalajjsaräna, chuymapaswalkhathatïna.

6SaúlreyejjTatiturjiskt'askänaukhajja,janiw samkanakampi,niUrimampi,niprofetanakampisjupar jayskänti.

7UcampisSaúlreyejjesclavonakaparojjsänwa:Mä sumaajayniwarmithaqhapjjeta,juparsarasinjupar jiskt'añajatakisasa.Uywatanakapastisapxarakïnwa: Uñtapxam,mäwarmiwEndormarkanutji

8Saúlreyejjyaqhaisimpisthaptʼasisawyaqhaisimpi isthaptʼasïna,jupajjpächachampiwarumajjukawarmin ukarjutapjjäna,jupastisänwa:“Awtʼasim,uñtʼatajayumpi nayarirpapjjeta,juparirpapjjeta,khitirutïnayajjsutip aytaskäjja”sasa.

9Warmistijuparuxsänwa:¡Uñtam,kuntixSaúlchachax lurkiukyattawa,kunjämtixuñt'atajayunakampi, layqanakarusakauraqitapanukuwayki,¿kunatsajakañaj laykuxmäsipitauchasma,nayarjiwayañataki?

10SaúlreyejjTatitunsutipjjaruwjuramentoluräna: “Tatitunjakkipanjja,janiwkunacastigosutjkaniti”sasa.

11Warmistisänwa:¿Khitirusirpäma?Jupastisarakïnwa: Samuelirptanitasasa

12WarmixSamueluruñjasaxjach'atart'äna,ukatwarmix Saularuxakhamsasawsäna:¿Kunataraksallqjistasti? JumawSaúlätaxasasa.

13Reyejjjuparojjsänwa:Janajjsaramti,¿kunsauñjta? WarmistiSaularuxsänwa:Diosanakaruwakauraqit makhatasiruñjtasasa

14Jesusastijuparuxsänwa:¿Kunauñnaqanïpachasti? Jupastisarakïnwa:Mäjilïrjaqiwjutaski;ukatstimä mantelampichʼuqtʼatawaUcatSaúlreyejjSamuelunätap amuyasjjäna,ucatstiajanupalt'asisawalt'asïna

15SamueluxSaularuxsänwa:¿Kunataraknayar irpsuñatakixllakisiyistasti?UcatSaúlreyejjsäna:Nayajj walllaquistaFilisteonakaxnayampnuwasipxitu,Diosax nayatjithiqtxiwa,janirakiwprofetanakampisa, samkanakampisajayskituti.

16UkatSamueluxsarakïnwa:¿Kunatsanayarmayisista, Tatituxjumatjithiqtawayxi,uñisirimaruwtukuwayxi?

17Tatitustinayatuqiarsutaparjamawjuparuxlurawayi, Tatituxjumatamparamapt'asisawjaqimasimaru, Davidaruxchuraraki

18Tatitunaruparjanist'atamat,amalecjaqinakarjanwali colerasiñapsa,jichhüruxTatituxukhamlurtamxa.

19TatituxjumampchikawIsraelmarkaruxfilisteonakan amparaparkatuyarakini,qharürustijumamp wawanakamampixnayampchikawsarnaqapxäta,Tatitux Israelanejercitoparuxfilisteonakanamparaparuw katuyarakini

20UkatstiSaúlreyejjjankʼakiworaqerliwjjatäna, SamuelunarunakapistʼasastiwalajjsarasïnaJupajjjaniw arumpachasa,arumpachasatʼantʼamanqʼkataynati.

21WarmistiSaúlsatchachanukarpurisajjwalillakit uñjasajjakhamsänwa:“Uñtapjjam,sirvientamajj arunakamaristʼjjewa,nayajjjakañajsaamparajaruw ucharakta,kuntïnayarsisktaukanaksaistʼaraktwa”sasa

22Jichhasti,achikt'asipxsmawa,sirvientamanarup ist'apxam,ukatstimät'ant'at'ant'anayraqatamar uchapxämaManq'apxam,ch'amanïñamataki,thakhinjam sarkasaxa”sasa

23Ukampisjupajjjaniwmunkänti,sänwa:“Janiw manqʼkäti”sasaUcampisyanapirinakapajjwarmimp chikawjuparwayt'apjjäna;Jupastijupanakanarupist'äna Ucatstijupajjoraqetsartasincamarqont'asïna.

24Warmixutapanmälik'ivacaqallunïnwaUkatsti jank'akiwukat'ant'ajiwayäna,jak'uaptasinsti,jan levadurant'ant'at'ant'aphayt'äna.

25UkawarmistiSaúlchachannayraqataparirpäna, ukhamarakuywatanakaparuukatstimanq'apxarakïnwa Ukatstijupanakaxsartasipxäna,ukatukaarumax sarxapxäna

29JAQTHAPI

1FilisteonakaxtaqiejercitonakaparuwAfécmarkar tantacht'asipxäna,israelitanakaxJezreelmarkanmä phuch'ujak'ansayt'asipxäna

2Filisteonakanjilïrinakapaxpatakpatakwaranqwaranq jaqinakawsarawayxapxäna,ukampisDavitampi jaqinakapampixAquissatjaqimpchikawsarantapxäna

3Filisteonakanjilïrinakapaxsapxarakïnwa:¿Kunsaka hebreonakaxakanlurapxi?UkatAquischachax filisteonakanjilïrinakaparsäna:¿JanitakaDavidax IsraelanSaúlreyinluqtiripäki,jupastinayampchikawaka urunaka,janukaxakamaranakaxnayampchikäski, jichhürkamasnayarkatuntatapatjankunajuchasjikxatkti?

4Filisteonakanjilïrinakapastijupatwalcolerasipjjäna. filisteonakanp'iqinchirinakapaxjuparuxsapxarakïnwa: Akajaqiruxkutt'ayañamawa,kawkirutixjumax utt'ayawayktaukachiqarkutt'añapataki,jannanakamp chikanuwasiñarsarxañapataki,jannuwasïwinx jiwasanakampuñisxañapataki,¿kunampirakuywiripampi sumankthapispasti?¿janitukajaqenakanpʼeqenakapampi?

5¿JanitakaDavidaxthuqt'asisq'uchupxirïna:“Saulax waranqwaranqajaqinakarjiwayatayna,Davidaxtunka waranqajaqinakarjiwayatayna?

6UcatstiAquischachajjDavitarjawsasinsänwa: Cheqpachansa,Tatitunjakquisquiwcheqäskayäta,nayamp chikaejercitotaypinmistuñamasa,ejercitonaktaypin nayampchikmantañasanayatakixwaliaskiwa,nayar jutktaukaurutpachjichhürkamaxjaniwkunajanwalinaksa

jikxatkti,ukampisapnaqirinakaxjaniwjumarux khuyapt'ayapktamti.

7Ukatpïjichhaxkutt'anxam,sumankañansarxam,ukhamat filisteonakanjilïrinakaparjanchuymust'ayañataki.

8UcatDavidajjAquischacharojjsänwa:¿Kunsanayajj lurta?Jichhürkamaxjumampchikäskäyätukapachasti, ¿kunsauywamanjikxatta,reyinuñisirinakapampijan nuwasiñajataki?

9AquischachastiDavidaruxsänwa:Nayaxyattwa jumaxDiosanmäangelapjamsumajaqïtamxa

10Ukatpïjumampchikjutapkiukauywiriman uywatanakapampchikaalwatsartasim

11UkatwaDavitampisoldadonakapampejjwalialwat sartasipjjäna,ukhamatfilisteonakanoraqerkuttʼañataki FilisteonakaxJezreelmarkaruwsarapxäna

30JAQTHAPI

1KimsïruruxDavitampijaqinakapampiZiclagmarkar puripkänaukhaxa,amalecitanakaxsurtuqirmantasin Ziclagmarkarnuwantapxäna,ukatninampiw phichhantapxäna.

2Ukxarustikatuntatwarminakaruwkatuntapxäna,janiw khitirusjiwayapkänti,jach'ajisk'ajisk'a,janukasti apasxapxänwa.

3UcatDavidajjjakenacapampejjmarcarpuripjjäna,ucatsti ninampiwphichhantatuñjapjjänawarminakapasa, yuqanakapasa,imillwawanakapasakatuntatuñjasipxäna.

4Ukatxa,Davidampi,jupampchikäpkänauka jaqinakampixjachtʼasisawjachapxäna,janirakiwjachañ chʼamanïxapxänti.

5Davitanpäwarmipastikatuntatuñjasipxäna,Jezreel markankirAhinoamwarmimpi,CarmelaNabalchachan Abigailwarmipampi.

6Davitastiwalillakitawuñjasïnajaqinakaxqalamp k'upjañatparlapxäna,sapamayniwyuqallwawanakapata, imillwawanakapatllakisipxäna.

7DavidaxAbiatarsacerdoteruwsäna,jupaxAhimelec chachanyuqapawa,efodapanipxitasasaUcatAbiatar reyejjDavidarefodapanïna.

8DavidastiTatituruwjiskt'äna:¿Akasoldadonakar arknaqäti?¿jupanakaratipjäti?Jupastisarakïnwa: Arktam,jumawjupanakarkatuntasïta,janjaytjasawtaqinir kutt'ayätasasa

9UkatDavidaxsuxtapatakjaqinakampchikawBesor jawirpuripxäna,ukanqhiparapkiukanakaxqhiparapxäna.

10UkampisDavidaxpusipatakjaqinakampiwarknaqäna, päpatakjaqinakastiqhipäxatqhiparapxäna,Besorjawir makhatañjanatipkasinxa

11Ukatstimäegipciojaqiruwpampanjikxatapxäna, ukatstiDavidanukarirpapxäna,ukatstit'ant'achurapxäna, ukatstijupaxmanq'antxänwa.ukatstiumaumt'ayapxäna; 12Ukatstimät'ant'ahigot'ant'a,päpasast'ant'a churapxäna,manq'añtukuyatatstiajayupaxwasitatwajupar jak'achasïna,janiwt'ant'amanq'kataynati,janirakiwumas umkataynati,kimsaurukimsaarumaw

13Davidastijuparuxsänwa:¿Khitinkätasa?¿Kawkitsa jumaxjutta?Jupastisarakïnwa:NayaxEgiptomarkankir waynakïtwa,mäamalecitanyanapiripätwauywirijasti jaytanukuwayitu,kimsaurunayrawusuntata.

14Nanakajjquereteonakansurtoqeparu,Judámarkan aynachtoqeru,Calebmarkansurtoqeparusanuwasipjjta. Siclagmarkaruwninampphichhantapxta

15Davidastijuparuxsänwa:¿Akatamanakar irpapxitasmati?Jupastisarakïnwa:Diosansutipxarux juramentolurt'ita,janirakjiwayapxitätati,janirakiw uywirixanamparaparkatuykitasmati,nayastiakatamaruw irpapxämasasa.

16Uraqirirpxatasinsti,filisteonakanuraqit,Judáuraqit apt'asipkänaukajach'ayänakapt'asitapatsti,taqiaka uraqiruwmanq'asipkäna,umasipkäna,thuqhusipkäna 17Davidaxch'amakt'atjayp'ukamawjupanakarjiwayäna, janiwkhitisjupanakatqhispikänti,janukastipusipatak waynanakawqhispipxäna,camellonaklakatjaltxapxäna

18Davitaxtaqikuntixamalecitanakaxapt'apkänuk kutt'ayxäna,ukatDavitaxpäwarmiparuwqhispiyäna.

19Jupanakatakixjaniwkunaspist'känti,jisk'a,jach'a, yuqallanaka,phuchanakapasa,kunayänaksa,kunayänakas jupanakarapt'atäpkänukanakasa.

20UkatstiDavidaxtaqiovejanaka,vacanakapt'asisaw säna:AkaxDavidanyänakapawasasa

21UkatDavidaxpäpatakjaqinakjak'aruwpurinïna, jupanakaxwalich'amanïpxänwa,janiwDavitararktañ puedipkänti,jupanakaruxBesorjawirthiyanqhiparapxäna 22Ukxarusti,Davidampisarapkänaukajanwali jaqinakasa,Belialmarkankirjaqinakasa,sapxarakïnwa: “Jannanakampchiksarapxataplaykuxa,janiwkuna yänaksajupanakarchurapkäti,janukastiwarmiparu, wawanakaparukiwchurapxäma,jupanakarirpapxañapataki, ukatsarxapxañapataki”sasa

23UcatDavidajjsäna:Jilatanaka,Tatitunchurkistu ukampi,janiwukhamlurapjjätati,jupawnanakar jark'aqkistu,nanakcontrajutapkistuukatamanakarus ampararkatuyarakistusasa.

24¿Khitisakatuqitist'apxätamxa?Ucampiscunjämtejj jupajjnuwasiñarsarquiquiucanacajja,uqhamaraqui jupanacajjt'aqanuqtatäniwa”sasa.

25UkaurutaksaruxIsraelmarkatakixmäkamachi ukhamarakmäkamachitukuyañkamawutt'ayäna

26DavitaxSiclagmarkarpurisinxa,Judámarkan jilïrinakaparu,amigonakaparqhispiyäna,akhamsasa: “Tatitunuñisirinakapanyänakapatmäregalojumanakataki 27Betelmarkankirinakaru,Ramotaynachtuqinkir jaqinakaru,Jatirmarkanjakirinakarusa

28Aroermarkankirinakaru,Sifmotmarkankirinakaru, Estemoamarkankirinakaru.

29Racalmarkankirinakaru,Jerameelitanakan markanakapanjakirinakarusa,cenitanakan markanakaparusa

30Hormámarkankirinakaru,Corasánmarkankirinakaru, Atacmarkankirinakaru

31Hebrónmarkankirinakaru,kawkhantïDavitampi jaqinakapampisarnaqañyatipkänaukachiqanakaru

31JAQTHAPI

1FilisteonakaxIsraelmarkampnuwasipxäna,ukat israelitanakaxfilisteonaknayraqatatjaltxapxäna,ukatsti Gilboaqulluruwjiwayatjiwarapxäna

2FilisteonakajjSaúlchacharu,yoqanakaparuswal arknaqapjjänaFilisteonakaxJonatan,Abinadab, Malquisué,Saúlreyinwawanakaparjiwayapxäna

3UkatstiSaúlcontrawnuwasïwixwalich'amatukusïna, arqueronakaxjuparuwjawq'japxäna.ucatstiarqueronacan waliusuchjatänwa

4UcatSaúlreyejjarmadurapapt'irirojjsänwa:Espadam apsusim,ucampinayarjaquqanita.Jancircuncidatäpki ukanakajjjanjutapjjañapataki,janwalinaklurapjjañapataki Ukampisarmadurapaptʼasirjaqejjjaniwmunkänti;Jupajj walajjsaräna.UcatwaSaúlreyejjmäespadaaptasinuka espadapatjjarliwjjatäna

5Ukatstiarmadurapapt'asirjaqixSaúljiwatapuñjasax ukhamarakiwespadaparliwxatasïna,ukatstijupamp chikawjiwxäna

6UkhamawSaúlreyejjkimsayoqanakapampi,armadurap aptʼasirjaqepampi,taqechachanakapampejjukapachpa urunjiwjjäna

7Kunapachatixisraelitanakaxvallenkhurkata,Jordánquta thiyankirisraelitanakaxisraelitanakanjaltxapxatap uñjapxäna,Saúlchachampi,yuqanakapampijiwatap uñjapxänaukhaxa,markanakatapanukusawjaltxapxäna. filisteonakaxjutasinukanjakapxäna

8Qhepürojja,filisteonakajjjiwayatjaqenakarqʼañunak apsuñpuripjjänaukhajja,Saúlchachampi,kimsa yoqanakapampiruwGilboasatqollunjiwaratjikjjatapjjäna

9Ukatstip'iqipkhuchhuqasipxäna,armadurapsa apsusipxäna,ukatstifilisteonakanoraqeparuwkhithapxäna, idolonakapanutaparu,jaqinakaruñt'ayañataki

10UcatstiarmadurapjjaAstarotutaparuwuchasipjjäna, janchiparojjBetsanperqaruwchint'apjjäna.

11Jabes-GalaadmarkankirinakaxfilisteonakanSaúlreyir lurkataynaukist'asinxa

12Taqich'amanjaqinakaxsartasisawarumpaqar sarapxäna,Saúlchachanjanchiparu,yuqanakapan janchiparusBet-sanpirqapatapt'asipxäna,Jabesmarkar purisinsti,ukanwphichhantapxäna.

13Ukatstich'akhanakapapthapisinJabessatchiqanmä quqamanqharimt'apxäna,paqallquruwayunapxäna