Benjamin, Jacob ukat Raquel chachan tunka payan yuqapaxa, familian wawapawa, jupax filósofo ukhamarak filántropo ukhamaw tukuwayi.
1Benjamínchachanarunakapa,patakpätunka phisqhan mara jakkäna uka qhepatjja, wawanakaparphoqapjjañapatakiwmayïna.
2 Jamp'att'asasti sänwa: “Kunjämtix Isaacax Abrahaman chuymankipstasin yurkänxa, ukhamarakiwnayaxJacobunyurïta”sasa.
3NiyakejjayRaqueltaykajajjnayarususiñatak jiwjjäna ukhajja, janiw lechejjutjkituti. ucatwa nayarojjBilhasirvientapampchuchuyitäna.
4 Raquelax tunka payan maraw Josear wawachaskäna uka qhipat jan wawani qhiparäna. tunka payan uru ayunasisaw Tatitur mayisïna,usurïsaxnayaruwususiyäna.
5AwkijaxRaquelaruxwalpun munasïna,jupat pä yuqall wawanakar uñjañapatakiw mayirakïna.
6 Ucatwa Benjamín satäyäta, mä arunjja, mä arunjja,mäarunjja,mäarunjja,mäarunjja,mä arunjja.
7 Egipto markar sarkäyät ukhasti, Joseyaruw sarxayäta, jilajasti uñt'itu, jupax akhamsituwa: ¿kunsa awkijarux sapxitäna kunapachatix aljapxitänaukhaxa?
8 Nayasti juparux saraktwa: “Wilampiw isimarux ch'allt'asipxäna, ukat akham sapxarakïna: “Yatim akax wawaman isipati janicha”sasa.
9Ucatjupajjsitu:Ukhampachasjilata,nayarojj abrigo apsupjjetäna ukhajja, ismaelitanakaruw churapjjetäna, mä lomo tela churapjjetäna, jawqʼjapjjetäna,tʼijtjjañajatakiwmayïna.
10 Nayar thujrumpi jawq'jkitu ukanakat maynïristi, mä leonaw jupar jikisïna, jupar jiwarayäna.
11 Ukhamaw jupamp chik sarnaqir masinakapaxaxsarapxäna.
12 Ukhamasti, jumanakasti, wawanakaxa, alaxpachan, akapachan Tatitu Diosapar munasipxam, kamachinak phuqapxam, suma qullanjaqiJoseanyateqaparjama.
13Nayaruñt'apkistaukhamarjamawjumanakax askinak lurapxam; Khititejj amuyupar sum jariqkiukajja,taqekunsasumuñji”sasa.
14 Tatitur axsarapxam, jaqi masimar munasipxam; ukat Beliar ajayunakax taqi jan walinakampi t’aqhisiyapxsma sapkchisa, janiw jumanakax apnaqapkätamti, kunjamtï Jose jilajarjanapnaqapkataynaukhama.,
15 ¡Qhawqha jaqenakas jupar jiwayañ munapjjäna,Diosajjjarkʼaqarakïnwa!
16 Khititejj Diosar ajjsarki, jaqe masipar munaski ukajja, janiw Diosar ajjsarañampi jarkʼaqatäkaspati.
17 Janirakiw jaqinakan jan ukax animalanakan amtapamp apnaqatäkaspati, Tatitux jaqi masiparmunasiñaptuqiwyanapt'i.
18 Joseyax awkisarux achikt'asirakïnwa, jilanakapatak mayipxañapataki, Tatitux jan juchar uñt'ayañapataki, kuna jan walinaktix juparlurapkiukanakxa.
19UqhämawJacobojjartʼasïna:Sumawawajja, Jacobawkimanchʼakhanakapjjaatipjtawa.
20 Jamp'att'asinxa, pä horaw jamp'att'äna, akhamsasa.
21 Diosan Corderopata, akapachan Qhispiyiripatsa alaxpachan arsutapax jumaruw phuqhasini, jan juchani jaqisti jan wali jaqinak layku katuyatäniwa, jan juchani jaqisti arust'äwin wilapampiw jan axsarir jaqinak laykujiwani.
22 Ukhamasti, wawanakaxa, suma jaqin tukusiñapuñjapxtati?
23Ukhamasti,jupatkhuyapt'ayasirarkiripxam, suma amuyumpi, ukhamat jach'a jach'a tukuñ coronanakuchasipxañamataki.
24 Suma jaqix janiw ch'amaka nayranïkiti; Juchararanakäpkchisa, taqi jaqinakar khuyapt'ayasi.
25 Jan wali amtampis amuyt'asipkchisa. Jupatsti,askilurasaxjanwalinakatipji,Diosan jark'aqata. ukatsti aski jaqirux jupan almapjamawmunasi.
26 Maynitix jach'añchatächixa, janiw envidiasirïkiti. maynitix qamirïchixa, janiw envidiasirïkiti; maynitix ch'amanïchixa, juparuw jach'añcharaki; suma jaqeruw jachʼañchasi; pisinkir jaqirux khuyapt'ayasi; jan ch'amaninakarux khuyapt'ayasi; Diosaruw jach'añchañq'uchu.
27 Khititejj suma ajayun khuyapayasiñapäki ukarojjjupapachpawmunasi.
28 Jumanakatix suma amuyunïpxätaxa, panpachaniw jan wali jaqinakax jumanakamp sum jakasipxani, jan wali lurir jaqinakax jumanakar jach'añchapxätamwa, askinak tuqir kutt'apxarakïtamwa. ukat qullqi munirinakax janiw ukaki tukupkaniti jan sinti munañanïpki ukanaka, ukampis tʼaqhesitanakar munañapsa churapjjaraki.
29 Jumanakatix sum lurapxätaxa, q'añu ajayunakasjumanakatjaltxapxätam;ukatstiuka animalanakaxaxsarapxätamwa.
30 Kawkhantix suma luräwinakar respetompi, qhanampi amuyun utjki uka chiqanakanxa, ch'amakasjupatjaltxarakiwa
31 Maynitix qullan jaqir jan walinak lurchixa, arrepentisispawa; Qullan jaqix ñanqhachirinakapatkhuyapt'ayasi,amukt'araki.
32 Maynitix aski jaqir aljantchixa, aski jaqiw Diosat mayisiski, mä juk'a alt'at chuymanïkchisa, jan jaya pachatsti juk'amp jach'a jach'a tukuñjamaw uñstani, kunjämtix Joséjilaxaxlurkänukhama.
33Sumajaqin munañapaxjaniwBeliarajayun sallqjañ ch'amapankiti, sumankañ angelaw almaparuxirpki.
34 Jupajj janiw tukjasir yänak uñchʼukkiti, janirakiw kusisiñ munañap laykus qamirïñ apthapiskiti.
35 Jupajj janiw kusisiñampi kusisiñatakïkiti, janiw jaqe masiparus llakisiykiti, janirakiw suma yänakampi qʼomachaskiti, janirakiw nayranakap jachʼar aptañsa pantjaskiti, Tatituw jupanwakisïwipajja.
36Sumamunañaxjaniwjaqinakanjach'ajach'a tukuñapsa, jisk'achañsa katuqkiti, janirakiw kuna sallqjañsa, k'arinaksa, nuwasiñsa, jisk'achasiñsayatkiti;Tatitustijupanjakaskiwa, jakañapsa qhant'ayaraki, taqi jaqimp chikaw kusisiyi.
37 Suma amuyun jaqix janiw pä arunïkiti, bendicionampi, ñanqhachasiñampi, jisk'achasiñampi, jach'añchañampi, llakimpi, kusisiñampi, amukt'añampi, ch'axwañampi, k'arisiñampi, chiqampi, pisinkañampi, qamir kankañampi; ukampis mä amuyunikiwa, jan q'añuchata,q'uma,taqijaqitsipansa.
38 Janiw pä kuti uñjkiti, janirakiw pä ist'añas utjkiti.Taqikuntixlurki,arsuski,janukaxuñjki ukanakanxa,Tatitunalmaparuñtatapyati”sasa.
39 Jupajj amuyunakapar qʼomachi, ukhamat jaqenakan jan juchañchatäñapataki, Diosan jan juchañchatäñapataki.
40UkhamarakiwBeliarchachanluratanakapax pätuqitwa,janiwsapamaynixutjkiti.
41 Ukatwa wawanakaxa, sapxsma, Beliar chachan jan wali luräwipat jaltxapxam; Jupar ist'irinakaruwmäespadachuraraki.
42 Ukat espadax paqallqu jan walinakan taykapawa. Nayraqatax amuyunakax Beliar tuqiw usurïna, ukat nayraqatax wila wartäwiw utji; payïrix t’unjaña; kimsïristi, tʼaqhisiña; pusiri, exilio; phisqhïristi, pist’awi; suxtakïri, panic;paqallquri,t’unjaña.
43 ‘Ukatwa Cainarux Diosax paqallq mutuñanak katuyäna, sapa patak maranakanwa Tatituxmäjanwaltʼäwiapantäna.
44 Pä patak maranïkäna ukhaw t'aqhisiñ qalltäna, llätunk patak maranïkasasti t'aqhisiyatawuñjasïna.
45 Abel jilapan -taqe jan walinak laykuw juchañchatäna, ukampis Lamec chachasti paqallqtunkapaqallqkutijuchañchatäna.
46 Khitinakatix Cainjam envidiasirïpki, jilanakar uñisipki ukanakax wiñayatakiw uka pachpataripäwimpmutuyatäpxani.
2 JAQTHAPI
3 jiskʼa tʼaqanjja, utanïpjjatapat mä muspharkañ uñachtʼäwiw utji, ukampis uka nayra awkinakan uñachtʼäwinakapajj qhanaw uñachtʼayasi.
1 Wawanakaxa, jan wali lurañanakatsa, envidiasiñatsa, jilanakar uñisiñatsa jaltxapxam, suma kankañampi, munasiñampiru ch'amakt'apxam.
2 Khititejj munasiñampi qʼoma amuyunïki ukajja, janiw qʼañu jucha lurañamp mä warmir uñjkiti. Jupajj janiw kuna qʼañuchañas chuymapan utjkiti, Diosan Ajayupajj jupan utjataplayku.
3 Intix janiw laq'a, laq'a patxar qhant'ayasa q'añuchkiti,janukastipanpachaniruwwañsuyi, janwaliq'aphirusapanuku.ukhamarakiwq'uma amuyunakax aka uraqin q'añuchatanakamp muyuntatäkchisa, jan ukasti q'umachañapawa, janiwjupapachpasq'añuchatäkiti.
4 Nayasti iyawstwa, jumanak taypin jan wali luräwinakaw utjani, chiqapar sarnaqir Enoc chachan arunakaparjama: Sodoma markan wachuq jucha lurañanak lurapxäta, mä qawqhanikiw jiwarapxäta, warminakamp jan walilurañanakmachaqartukuyapxäta;Tatitun reinopax janiw jumanak taypin utjkaniti, jank'akiwapt'ani.
5 Ucampis Diosan templopajj jumanacaruw utjani, qhepïr templosti nayrïr templot sipansa jukʼampjachʼakankañanïniwa.
6 Tunka payan tribunakasti, taqi jan judiöpkis ukanakampiwukantantacht'asipxani, Altupata Diosax mä sapa yurir profetan uñjäwipan qhispiyasiñapkhithañapkama.
7 Jupasti nayrïr temploruw mantani, ukanwa Tatitojj colerat uñjatäni, mä qoqa patjjar aynachtʼayatäniwa.
8Templon velopaxch'iyjatawuñjasini,Diosan Ajayupax yaqha markankirinakaruw nina wartatjampurini.
9JupajjHadessatcheqatmakatani,akaoraqet alajjpacharuwpasani.
10 Nayajj yattwa kunjämsa Jupajj aka oraqen altʼatchuymanïni,alajjpachansajachʼañchatäni.
11 Joseajj Egipto markankkäna ukhajja, uñnaqapsa, uñnaqapsa uñjañ wal munta. ukat Jacob awkijan mayisïwinakapamp uñjarakta, urux ikiskäna ukhaxa, taqpach uñnaqapas kunjamtïjupaxjikxataskänukhama.
12 Uk arsusasti, jupanacarojj sänwa: Jumanakajj yatipjjapjjam, uqhamajj wawanacajja,nayajjjiwañampïtwa.
13 Ukhamasti, sapa mayniw jaqi masimar chiqapar uñjapxam, Tatitun kamachipsa, kamachinakapsaphuqapxam.
14 Ukanak jumanakar herencia lanti jaytanukupxsma.
15Ukhamasti,jumanakaxwawanakamarwiñay kankañapchurapxam;Abrahanampi,Isaacampi, Jacobampixukhamarakiwlurapxäna.
16Taqiukanakmäherenciatchurapxitu,akham sasa: Diosan kamachinakap phuqapxam, Tatitux qhispiyasiñap taqpach jan judiöpki ukanakaruñachtʼayañkama.
17UkapachawEnoc,Noé,Sem,Abrahan,Isaac, Jacob jupanakar kusisit kusisit sartasir uñjapxäta.
Ukxarusti sapa mayniw tribunakasarux sartañäni, alaxpachan Reyipar yupaychañataki, jupax altʼat chuyman jaqir uñtataw aka Uraqin uñstäna.
19 Khitinakatix aka uraqin Jupar iyawsapki ukanakaxjupampchikawkusisipxani.
20 Ukapachaw taqi jaqinakax sartasipxani, yaqhipanakax jach'a jach'a tukuñataki, yaqhipanakaxp'inqachasiñataki.
21TatituwIsraelmarkarnayraqatjuchañchani, jupanakan jan wali luratanakap layku. kunapachatï Diosar uñtat uñstkäna ukhajj jupanakar qhespiyañatak uñstkäna ukhajja, janiwJuparcreyipkänti.
22UcatstiJupajjtaqejanjudiöpkisukanakaruw juchañchani,kawkïrinakatïakaoraqenuñstkäna ukhajjjuparjancreyipkänaukanaka.
23 Juparakiw Israel markar juchañchani, jan judiöpki ukanakan ajllitanakap tuqi, kunjämtix madianitanak tuqi Esaú chachar tuqinuqäna, jupanakax jilanakapar sallqjapxäna, ukhamat wachuqa jucha lurañanakaru, idolonakar yupaychañataki. Jupanakasti Diosat jithiqtapxäna, Tatitur ajjsaririnakan wawapäxapxänwa.
24 Jumanakatix wawanakaxa, Tatitun kamachinakaparjam qullanjam sarnaqapxätaxa, nayamp chikaw jan kuna llakini jakasipxäta, taqiisraelitanakaxTatituruwtantacht'asipxani.
25 Juman t'unjatanakamatxa janiw q'añu lobo satäxäti, jan ukasti, Tatitun irnaqiripätwa, khitinakatï aski lurapki ukanakar manq'a lakiraki.
26 Qhipa urunakansti Tatitun munat masipaw sartani, Judá tribut, Leví tribut jutiri, jupax lakapan kusisiñap luriri, machaq yatiñampiw janjudiöpkiukanakarqhant'ayani.
27 Jupajj jan judiöpki ukanakan sinagoganakapansa, marka apnaqerinakapansa, taqe jaqenakan lakapan mä qʼañu qʼochuñjamawtukusiñapkama.
28 Jupajj qollan libronakan qellqatäniwa, luratanakapasa, arunakapasa, wiñayatakiw Diosanajllitätapa.
29 Jupanak toqew Jacob awkijjam sarani, kuttʼani, akham sasa: Jupaw tribuman jan waltʼäwinakapphuqtʼani.
30Ukarsusinsti,kayunakapluqxatäna.
31Ucatstimäsumaikiñanjiwjjäna.
32 Yoqanakapasti kunjamtï siskäna ukhamarjamaw lurapxäna, ukatsti Hebrón markaruwawkinakapampchikaimtʼapxäna.
33 Jupajj patak pä tunka phesqani maranakaw jakasïna.