Aymara - Biblical Principles of Agriculture - How to Lower Food Prices

Page 1


KunjamasManq’añanakanPreciosukanakaxjisk’achasispa

Películanakanpornografíaukatsensualescenanakjarkʼaqañamawa,kunattejjukakasta kusistʼañanakajjmachʼaruwpuriyani.(Tobit4:13).

Mach’apachaxmanq’añanakaxwalijilachaniniwa.(2Reyes6:25).

Janiwmasturbasiñamäkiti,kunattixqʼañuruwtukuyätamxa(Salomonanyatiñkankañapa3:14, Proverbios24:30-34).

MäpolíticalurañaJANIWTRABAJOJANIWMANQ’AÑÄKITI(2Tesalonicenses3:10)

Recursosnaturalesukanakajach’anchayaña.Taqijawirathiyauraqinakayapulurañatakijaljaña.

Sapautatakixumabombajanukaxphuch’ulurañawjuk’ampirusjawiranakatjayankirinakataki (Isaías32:20).

Jalluumaapthapiña(Levítico26:3-5)

Vacauywaña.(Proverbios14:4).

Yapuchañajach’ajach’atukuñaukhamarakiaskiyäqañach’amanchaña(Aristíascarta5:9-10,13)

Markachirinakaruch’amanchaña,jupanakanamanq’añanakapayapuchañataki.(Proverbios6:6-8, Proverbios27:23-27)

Sapamarkaxamanq’añanakapachurañapawa.(Génesis41:48).

Pentateucosatqellqata

Diosastisarakïnwa:“Akauraqixch'uxñaachunakachuypan,jathaachuyiri,achuquqa,kunayman achunakachuri,jathapaxpachpakiwa,uraqxaruUraqinstich'uxñaachunaka,ch'uxñaquqanaka, kunaymanjathaachuyiriquqanaka,kunaymanachunakachuyirquqanaka,ukaquqanakan jathapasti,kunaymanjathanakachuyänaDiosastisarakïnwa:Nayaxtaqijathaachunak churapxsma,taqiakaoraqenutjkiukaquqanaka,ukaquqanachupaxmäjathaachu.jumanakatakix manq'añatakiwasasa.Génesis1:11-12,29qillqatanaka

Diosastisarakïnwa:“Jiwasaruñtasitjaqirlurañäni,jiwasanakjama,ukatstiqutankirchawllanakaru, jamach'inakaru,uywanakaru,taqiakauraqiru,taqiakauraqinjalnaqiranimalanakaruapnaqapxpan” sasa.UkhamawDiosaxjaqiruxjupanuñtasitluräna,Diosaruñtasitawluräna;chachawarmi jupanakaruxluratayna.Diosastijupanacarojjbendicïna,Diosastijupanacarojjsänwa:—Wawa jiljjatapjjam,oraqerojjphoqhantapjjam,ucatstiapnaqapjjam,lamarqotanchawllanacaru, alajjpachankirjamach'inakaru,oraqensarnaqirtaqejakirinakarusaapnaqapjjamsasa.Génesis 1:26-28qillqatanxa

UraqitwaTatitDiosaxtaqisumaquqanakjiltayäna,manq'añatakiswalisumaquqanaka;jardín taypinjakañquqa,aski,janwaliuñt'añquqa.Génesis2:9qillqatanxa

Adanarsarakïnwa:Warmimanarupist'atamata,ukaquqanachupatmanq'antatamlayku,uka quqanachupatjanmanq'amtisasa.llakisiñampiwukamanq'atmanq'äta,jakañurukama; Ch'aphinakampi,ch'aphinakampi,ch'aphinakampi,ch'aphinakampi,ch'aphinakampi;ukatsti pampankirch'uxñaachunakmanq'antäta;Uraqirkutt'añkamawt'ant'amanq'äta;Ukatapsutätawa, laq'aruwkutt'xätasasa.Génesis3:17-19qillqatanxa

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

UkatpïTatitDiosaxjuparuxEdénhuertatkhithäna,kawkïruraqittixapsutäkänukauraqi yapuchañataki.Génesis3:23qillqatanxa

UcatstiIsaacajjukaorakenyapuchäna,ucatstipatacakutikatoqäna.Génesis26:12qillqatanxa

JichhastiFaraonaxmäamuyt'iryatiñanjaqiruñt'aypan,Egiptouraqinapnaqañapataki.Faraonax ukhamlurpan,uraqapnaqirinakutt'aypan,Egiptouraqitphisqhïrt'aqakatuntasinpaqallquwalja maranakaJutïrsumamaranakanmanq'añanakapapthapipxpan,Faraonanamparapartrigo apthapipxpan,ukatstimarkanakanmanq'añanakimapxpan.Ukamanq'axEgiptouraqinpaqallq maramach'apachatimt'atäniwa.Uraqixjanmach'at'unjatäñapataki.Génesis41:33-36qillqatanxa

UkatstipaqallqmaranakanEgiptomarkanjakkänaukamanqʼanakapthapisinmanqʼañanaksa markanakarimänaGénesis41:48qillqatanxa

Paqallqumarawpisinjakasiñaxpurintäna,kunjämtixJoseyaxsiskänukhamaUcampisEgipto markpachanjjat'ant'awutjäna.Egiptomarkpachanmanq'atawtjatasti,jaqinakaxfaraonaruwt'ant'a mayipxäna.kuntixjupaxjumanakarsisktamuklurapxam.Génesis41:54-55qillqatanxa

Joseastiawkiparu,jilanakaparu,taqpachawkipanutaparut'ant'ampiwmanq'ayäna.Ucaorakenjja janiwt'ant'asutjcänti;mach'apachaxwalijach'apuniwa,Egiptouraqimpi,Canaánuraqimpixmach'a laykuxaynacht'apxänwa.UkatstiJoseyaxtaqiqullqinakEgiptouraqin,Canaánuraqinjikxatapkän ukanakapthapisintrigoalasipxäna.Egiptomarkansa,Canaánmarkansaqollqetukusjjänaukhajja, taqpachegipcionakawJoseyanukarpuripjjäna,akhamsasa:“Tʼantʼachurita,¿kunatsajuma nayraqatanjiwapjjä?”qullqixtukusxiwa.Joseyastisarakïnwa:Ukauywanakamchurapxam; qullqixpist'aniukhaxuywanakamatlaykuchurapxämasasaUcatstiuywanakapJosearuw apanipjjäna,Joseyasticaballonaka,ovejanaka,vacanaka,asnonaklantiwt'ant'achuräna.Ukamarax tukusxänaukhaxa,payïrmarawJesusanukarjutasinsapxäna:—Janiwnanakaxtatajatimantapkäti, qullqixtukusiñapatakiTatituxuywanakasutjarakïnwa;janiwkhitistataxannayraqatapanutjxiti,jan ukastijiwasanjanchinakasampi,uraqinakasampi:¿Kunatsajumannayraqatamanjiwapxästi, nanakasuraqinakasampi?Uraqinakast'ant'atalasipxarakita,nanakasuraqinakasFaraonan esclavopäpxañäni,jathanakchurapxita,ukhamatjakañasataki,janjiwañasataki,ukhamaturaqixjan ch'usatukuñapataki.JoseyastiEgiptomarkantaqpachuraqipfaraonatakalasïna.Egipcionakajjsapa mayniwyapunakapaljapjjäna,mach'ajjjupanakaratipjatapatjjaJaqinakatsti,Egiptomarkanmä chiqatyaqhachiqarpuriñkamawmarkanakarapxaruyäna.Génesis47:12-21qillqatanxa

UkatstiJoseyaxjaqinakarsäna:Jichhüruwjumanakampuraqinakamsafaraonatakalasipxsma. Ukxarusti,phisqhïrt'aqawfaraonaruxchurapxäta,pusit'aqaxjumanakankiwa,pampanjathapata, manq'añanakamataki,utankirinakamataki,jisk'awawanakamanmanq'añapatakiGénesis47:23-24 qillqatanxa

Ukatsuxtamarawuraqimyapuchäta,ukatstiachunakapthapipxäta,ukampispaqallqmaraw samarañjaytäta,ikipxarakïta.Ukhamatmarkamanpisinjakasirinakaxmanq'antapxañapataki,kuntix jaytapkaniukxa,pampankiruywanakawmanq'apxaniUkhamarakiwuvayapumampi,olivo yapumpisaluräta.Éxodo23:10-11liytʼañataki

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

JumanakastiTatituDiosamaruwyupaychapxäta,jupastit'ant'amaru,umamaruwbendicipxätam; ucatnayajjjumataypitwausunakapaqäjja”sasa.Éxodo23:25qillqatanxa

Uraqinakamanyapuapthapipkätaukkhasti,janiwyapumanesquinanakapsaapthapipkätati, janirakiwcosechaapthapipkätatiUvayapunakamstijaniwapthapipkätati,janirakiwuva yapunakamatuvasapthapipkätati;Jumastiukanakjaytäta,pisinkirinakataki,yaqha markankirinakataki,nayaTatituDiosamakïtwa.Levítico19:9-10qillqatanxa

Nayankamachinakaxphuqhapxätawa.Janiwuywanakamaruxkunaymankastajathanak churañamäkiti,janirakiwyapumaruxjathanakyapuchañamäkiti,janirakiwlinompi,lanampich'ukut isimpisjutkätamtiLevítico19:19qillqatanxa

Kunapachatixakauraqirpuripkäta,manq'añatakixkunaymanquqanakayruntapxätaukkhaxa,uka quqanachupaxjancircuncidatuñt'atäniwa.Levítico19:23qillqatanxa

Uraqinakamanyapuapthapipkätaukkhasti,janiwyapunakamank'uchunakapsaq'umachapkätati, janirakiwyapuapthapipkätati,janirakiwyapuapthapipkätati.Levítico23:22qillqatanxa

Suxtamarawyapumyapuchäta,suxtamararakiwuvayapuchañama,ukatstiachunakapthapisma. Ucampispaqallqumarajja,Tatitunsamarañuruwutjani,janiwyapumyapuchapkätati,janirakiwuva yapunakamsakhuchhurapkätati.Levítico25:3-4qillqatanxa

Ukaphisqatunkamaraxjubileouruwjumanakatakixutjani,janirakiwyapuchapkätati,janirakiw uvasachunaksaapthapipkätati.Jubileostiukauruwa;Jumanakatakixqullanäniwa,yaputachunak manq'apxäta”sasaLevítico25:11-12qillqatanxa

Ukatpïjumanakaxkamachinakaxphuqhapxäta,taripäwinakaxsaphuqhapxäta,ukatphuqhapxäta; Ukauraqinjankunajanwalt'äwinjakasipxätasasaUraqixachunakachuni,jumanakasti manq'antapxätawa,jankunallakiniwukanjakasipxäta”sasa.Jumanakatixsapxäta:‘¿Kunspaqallq maraxmanq'apxä?uñtapxam,janiwyapuchapkäti,janirakiwachunakasapthapipkäti:Ucatstisojjta mararuwbendicionajchurapxäma,kimsamarawachunakachuni.Jumanakaxllätunkmaraw phawantapxäta,llätunkmarakamawnayraachunakmanq'apxäta.achunakapanachunakap mantañapkama,nayraimañutatmanq'apxätasasaLevítico25:18-22qillqatanxa

Jumanakatixkamachinakjamsarnaqapxäta,kamachinakaxarphuqhapxäta,ukatphuqhapxäta; Ukatstipachaparuwjalluchurapxäma,uraqixachunakachuni,pampankirquqanakasachupxarakini. Jumanakant'ant'anakamasticosechayapuchañkamawpurini,yapuchañanakastiyapuchañ pachakamawpurini,ukatstit'ant'ammanq'apxäta,jankunausunuraqinakamanjakasipxarakïta Levítico26:3-5qillqatanxa

Uraqindiezmopa,uraqinjathanakapatsa,quqanachunakapatsa,Tatitunkiwa,Tatitutakixqullanawa Levítico27:30qillqatanxa

TatituDiosamastimäsumauraqiruwirpapxsma,umajawiranakani,umaphuch'unakani, vallenakatsa,qullunakatsamisturmanqhauraqiruTrigo,cebada,uvas,higoquqanaka,granada quqanaka;aceituna,mielaceitempiluraturaqi;Kawkïruraqintixt'ant'ajanpisinmanq'kätauka

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

uraqixjaniwkunaspist'kätati;mäuraqi,qalanakapaxhierrotluratawa,qullunakapatstibronce allsuñjamawa.Kunapachatixmanq'antxäta,phuqt'asxätaukkhasti,TatitDiosamaruwjach'añchäta, ukasumauraqichurapxätamlaykuDeuteronomio8:7-10qillqatanxa

Jumanakatixjichhürunkamachinakist'apxäta,TatituDiosamarumunapxañamataki,taqi chuymamampi,taqialmamampijuparyupaychapxätaukhaxa,nayawuraqimanjalluchurapxäma, nayrïrjallumpi,qhipajallumpi,ukhamattrigo,vino,aceiteapthapipxañamataki.Ucatstinayajj yapunakamaruwch'uxñaachunakapayanirakïmauywanakamataki,ukhamatjuman manq'añamataki,manq'añamataki.Deuteronomio11:13-15liytʼañataki

Chiqpachansataqijathanakamatdiezmochuräta,ukayapuxsapamaraachuñapataki Deuteronomio14:22qillqatanxa

Uvayapumarojjjaniwkunaymanjathanakyapuchañamäkiti,ukhamatyapuchktaukajathanaksa, uvayapumanachunakapasajanq'añuchatäñapatakiDeuteronomio22:9qillqatanxa

Kunapachatixyapumanyapuapthapipkäta,pampanmägavillaarmasxätaukkhaxa,janiw mayampsaapthapirsarxätati,yaqhamarkankirinakataki,awkitaykanakataki,viudawarmitaki, ukhamatTatitDiosamaxtaqiluratanakamatbendicipxätam.Deuteronomio24:19qillqatanxa

JumatixTatitDiosamanarupist'äta,taqikamachinakjichhürkamachinakphuqañatakisa,Tatit Diosamatixakauraqintaqimarkanakatsipanjuk'ampjach'araptapxätam,ukatstitaqiaka bendicionanakaxjumaruwpurini,ukatTatitDiosamanarupist'apxätamxaMarkataypinxa bendicitätawa,pampansajach'añchatätawa.Kusisiñanïniwajanchimanachunakapasa,uraqiman achunakapasa,uywanakamanachunakapasa,vacanakamanachunakapasa,ovejanakaman achunakapasa.¡Kusisiñawcanastamasa,imañutamasa.Deuteronomio28:1-5qillqatanxa

Tatituxjumaruxwaljayänaka,janchimanachunakapata,uywanakamanachunakapata,uraqiman achunakapana,kawkïruraqitixTatituxnayraawkinakamarjuramentochurapkataynaukauraqin phuqt'ayapxätamTatituxsumayänakapjist'ararakïtam,alaxpachjist'ararakïtam,pachaparu uraqimarjalluchurañataki,taqiluratanakambendiciñataki,waljamarkanakaruwmayt'äta,janirak mayt'askätati.Deuteronomio28:11-12qillqatanxa

Isturya

Jumampi,yuqanakamampi,uywatanakamampi,uraqyapuchapxäta,ukatstiachunakapanipxäta, uywirimanyuqapanmanq'añapataki,ukampisMefibósetuywirimanyuqapaxsapakutiwnayan mesaxant'ant'amanq'aniZibaxtunkaphisqanyuqallwawanakani,pätunkauywatanakanïnwa2 Samuel9:10liytʼañataki

Samariamarkanstimäjach'amach'awpurintäna,ukatstimäasnop'iqixpusitunkaqullqit aljatäxäna,mäpalomanwanupatpusit'aqaphisqaqullqitaljañkama.2Reyes6:25liytʼañataki

UkhamarusJerusalénmarkanjakirjaqinakaruxsacerdotenakaru,levitanakaruchurapxañapatakiw mayïna,ukhamatTatitunkamachiparjamch'amañcht'atäpxañapataki.Ukakamachixyatiyaskäna ukkhasti,israelitanakaxtrigo,vino,aceite,misk'i,taqiyapuachunakapanipxänaTaqekunatdiezmo

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

churapjjataplaykojjwalpunjupanacarojjapanipjjäna.Judámarkanjakasiriisraelitanakata,Judá markankirinakatsti,vaca,ovejanakatdiezmoapanipxarakïna,TatituDiosaparkatuyatqullan yänakapatdiezmoapanipxarakïna2Crónicas31:4-6liytʼañataki

Uraqinakasannayrïrachunakapsa,taqiquqanakannayrïrachunakapsa,maratmararuwTatitun utaparapanipxañasa:Uraqpachanyuqanakasat,uywanakasatnayrïrwawanakasa,vacanakasat, ovejanakasatnayrïryuqallwawanakapasa,Diosanutaparapanipxañasataki,Diosanutapanirnaqir sacerdotenakarunayrïrachunakaxmasat,wilañchanakasa,taqikastaquqanakatachunaka,vino, aceite,sacerdotenakaru,Diosanutapancuartonakaparu;Uraqinakasandiezmonakchurapxam levitanakaru,ukhamatukapachpalevitanakaxyapuchapktanukamarkanakandiezmo churapxañapatakiAaronanyuqapasacerdotexlevitanakampchikawlevitanakaxdiezmoapsupkani ukkhaxa,levitanakaxdiezmotdiezmochurapxani,Diosanutapar,cuartonakaparu,tesoroukar apanipxañapatakiIsraelanwawanakapasa,Levíchachanwawanakapasa,trigo,machaqvino,aceite, ukacuartonakaruwapanipxani,kawkhantïqullanutarmantapkiukayänaka,sacerdotenakasa, punkuuñjirinakasa,q'uchuq'uchuririnakasa,ukatstijaniwDiosasanutapsaapanukuñäniti Nehemías10:35-39qillqatanxa

NayajjDiosaruwthaqañmunta,Diosaruwnayanlurañajkatuyañmunta:Jupajjjachʼaluräwinak luraski,janyatjjatañjamluraraki.muspharkañanakjanjakt'kay:Uraqirujallupuriyi,yapunakarusti umaapayani:Job5:8-10

Jumawamparanakamanluräwinakapapnaqañapataklurawaytaxa;taqikunskayunakapmanqhar ucharaktaxa:Taqiuwijanaka,vacanaka,jïsa,pampankiruywanaka;Alaxpachankirjamach'inaka, lamarqutankirchawllanaka,qutathakinaktaypinpasapkiukanaka¡Tatay,Tatitusa,sutimaxtaqi akauraqinwalijach'awa!Salmo8:6-9qillqatanxa

Jupawuywanakatakixch'uxñaquqanakjiltayaraki,jaqirluqtañatakiwch'uxñaquqanakjiltayaraki, ukhamatakauraqitmanq'añanakapsuñapataki.Jaqenchuymaparkusisiyirvino,ajanupar qhant'ayañatakaceite,jaqinchuymaparch'amañchirt'ant'ampiSalmo104:14-15qillqatanxa

Wasararuwsayt'atumaruwtukuyi,wañauraqirustiumaphuch'uruwtukuyiUkanstimanq'at awtjatanakarjakayañatakiwutt'ayaraki,ukhamatmämarkarjakañatakwakicht'añataki;Yapunak yapuchapxam,uvayapunakyapuchapxam,ukayapunakaxachunakachuñapataki.Jupasti jupanacarojjbendicirakiwa,jupanacajjwaljiljjattayapjje;ucatjaniwuywanakapanaynacht'añap munquiti.Salmo107:35-38qillqatanqillqata

Ukach’uqiruwsarañama,jumaxq’añujaqi;thakinakapatamuyt'apxam,yatiñanïpxam:Janiirpiri, uñjiri,janapnaqirini,jallupachanmanq'achuri,yapuapthapiñurustimanq'aapthapi.Proverbios 6:6-8qillqatanxa

Khititixjallupachantantacht'kiukaxyatiñanwawawa,ukampisyapuapthapiñurunikiskiukax p'inqachasirwawawa.Proverbios10:5qillqatanxa

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

Chapararu

Khititixuraqipyapuchkiukaxt'ant'ampiphuqt'atäniwa,ukampisinamayajaqinakararkirixjaniw amuyt'irïkiti.Proverbios12:11qillqatanxa

Waljamanq'anakaxpisinkirinakanyapuchañankiwa,ukampisjantaripañlaykuxt'unjatawa. Proverbios13:23qillqatanxa

Kawkhantïjanvacanakajjutjkiukanjja,cunajjqʼomawa:Ukampiswaljajiljjattatapajjvacajj chʼamapampiwlurasiProverbios14:4qillqatanxa

Qʼañujaqixjaniwthayalaykuyapuchkaniti;ukatwacosechaapthapiñuruxachikt'asini,ukampis janiwkunasutjkanitiProverbios20:4qillqatanxa

Nayajjqʼañujaqenakanyapuparu,janamuytʼasirjaqenuvayapupjakʼaruwsarayätaTaqpach ch'aphinakampich'aphinakampi,ortiganakampich'uqt'ata,qalapirqapast'unjata.Ukatsti uñjaraktwa,ukatsumamuytʼarakta:uñnaqasajjyatichäwkatoqaraktaUkampismäjuk'aikiña,mä juk'aikiña,mäjuk'aamparanakach'allt'asiñaikiñataki:Ukhamawpisinkañamaxpurini,sarnaqir jaqiruñtata;ukatmäarmatjaqjamawpistʼañama.Proverbios24:30-34qillqatanxa

Ovejanakamankunjamäsipkisaukyatiñatakixch'amachasipxam,vacanakamarsumuñjapxam. ¿Janitqamirkankañaxwiñayatakïkiti,¿janitukacoronaxwiñayatakïspa?Q'añunakawuñsti,ch'uxña quqanakasuñsti,qullunakanqullaquranakasapthapitawa.Uwijanakastiisimataki,cabritonakasti yapumanq'añanchanipawa.Ukatsticabritonakanlechepaxmanq'añatakisa,utaman manq'añatakisa,imillwawanakamanmanq'añatakisphuqt'atäniwaProverbios27:23-27qillqatanxa

Khititixuraqipyapuchkiukaxwaljat'ant'anïniwa,ukampisinamayajaqinakararktaskiukaxpisin jakasiniwa.Proverbios28:19qillqatanxa

Jupastimäyapuamuyt'i,alaraki,amparapanachupampiwuvayapuyapucharakiProverbios31:16 qillqatanxa

Ukhamarusakauraqinaskipaxtaqinitakikiwa:pachpareyixpampanluqtatawa.Eclesiastés5:9 qillqatanxa

Jaqentaqechʼamapajjlakapatakikiwa,ukampismanqʼañmunañapajjjaniwphoqaskiti.Eclesiastés 6:7qillqatanxa

Khititejjthayauñjkiukajja,janiwphawkaniti;Qhixuqhixunakuñjkiukaxjaniwcosecha apthapiskanitiAlwatjathaphawantam,jayp'urusjanamparamjark'amti,janiwsumyatktati,aka janukaxuka,janukaxpanpachanixmäkipkasumakïpxani.Eclesiastés11:4,6qillqatanxa

Jiñchunakamaxqhipäxanmäaruist'ani,akhamsasa:“Akathakhinjamsarapxam,ch'iqatuqiru kutt'apxäta,ch'iqatuqirukutt'apxäta”sasa.Jumanakaxqullqitluratdiosanakamarux q'añuchapxarakïtawa,quritluratidolonakamank'achacht'äwipsaq'añuchapxarakïtawa.Jumasti sapxätawa:‘Akatmistum’sasaUcatstijupajjjathanakamaruwjalluchurätam,ucampisoraq

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

yapuchañamataki;Uraqinjilt'att'ant'a,lik'i,waljamanq'añanaka,ukauruxuywanakamaxjach'a pastonakanwamanq'asipxani.Ukhamaraki,vacanakasa,asnonakasoraqist'irq'umamanq'anak manq'apxani,ukamanq'axpalampi,ventiladorampich'allt'atawaIsaías30:21-24liytʼañataki

¡Kusisiñanïpxtawataqiumajak'anyapuchirinakaxa,vaca,asnokayunakapukachiqar khithapktamxa.Isaías32:20qillqatanxa

Wañauraqistimäumaphuch'uruwtukuni,umatpharjatauraqistiumaphuch'uruwtukuni, dragonanakanjakañutapanxa,kawkhantïsapamaynixikipkiukachiqanakanxa,ch'uxñaquqanaka, ch'uxñach'uxñaquqanakawutjani.Isaías35:7qillqatanxa

¿Kunatarakjant'ant'atakqullqiapt'asipxtasti?¿Kunatixjanphuqkiuklurañatakix ch'amachasipxtaxa?Nayarist'apxam,kunatixaskïkiukmanq'apxam,almamaxlik'impikusisipxpan Isaías55:2qillqatanxa

Kunjämtixjalluxpurinxi,chhijchhixalaxpachatjankutt'anki,janukastiakauraqiruwumamp warantasi,ukatstich'uxñaruwtukuyi,ukhamatyapuchirirjathachurañataki,manq'irirust'ant'a churañatakiNayawapayaniyätaIsaías55:10-11liytʼañataki

TatituxJudá,Jerusalénmarkankirinakaruxakhamsiwa:“Janch'aphinaktaypinyapuchapxamti”sasa Jeremías4:3qillqatanxa

Tatitunarupaxwasitatwanayarpurinitu,akhamsasa:“JaqinYoqa,kunapachatixuraqixnayacontra juchalurkituukhaxa,nayaxamparajluqxatä,t'ant'anthujrunakapsap'akjarakï,ukatstimach'a pacharuwpuriyä,ukatstijaqirusuywanakarusukauraqittukjarakï:Ezequiel14:12-13

Jach'aumajak'ansumauraqinayruntata,ramanakmistuñapataki,achuñapataki,sumauva yapuchatäñapatakiEzequiel17:8qillqatanxa

Jumanakaxkawkïruraqitixnayraawkinakamarchurktaukauraqinjakasipxäta;Jumanakaxnayan markajäpxäta,nayastijumanakanDiosamäxä”sasa.Nayawtaqiq'añunakamatqhispiyapxäma,trigo mayt'apxäma,jiltayapxarakïma,janirakiwmach'ajiwarpuriyapxätamti.Nayastiquqanachupsa, yapuachunaksawaljaptayarakï,ukhamatjanmayampsayaqhamarkanakataypinmach'a t'aqhisiñanakkatuqapxañamataki.Ukapachawjumanakaxjanwaliluräwinakamatamtapxäta,jan waliluratanakamatamtapxarakïta,janwaliluratanakamatsa,ajjtasiñanakamatsa,jumanakan nayraqatamanxapt'asipxätawa.Ezequiel36:28-31liytʼañataki

Chiqakankañanyapuchasipxam,khuyapayasiñampiwyapuapthapipxam;ch'usauraqinakam t'unjapxam,Tatiturthaqhañhorasäxiwa,jupaxjutasinjumanakaraskikankañjallupuriyaniñapkama. Oseas10:12qillqatanxa

Nayastijumanacarojjtaqemarkanakamanjja,jumanacarojjk'umarakisunakchurapjjsma,taqe cheqanacamanstit'ant'apist'ayapjjsmaUkhamaraki,nayastijumanakatjallujark'antapxsma, kunapachatixkimsaphaxsyapuapthapiñapäkänukkhaxa,mämarkarjallupuriyayarakta,yaqha markarjanjallupurintayasa,mächiqawjalluxpurintäna,ukachiqarusjalluxjanwañsuwaykataynati Ukhamawpäjanukaxkimsamarkanakaxmämarkarsarapxäna,umaumañataki;ucampisjaniw

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

sist'apcänti,ucampisjaniwnayarkutt'apctatisasaTatituxsarakisasa.Nayastinayampiw jawq'japxsma,uvayapunakamasa,higoquqanakamasa,olivoquqanakamasajilxattawayxän ukkhaxa,palmeralaq'unakaxmanq'antapxänwa,ukampisjaniwnayarkutt'apktati,sasawTatitux saraki.NayawjumanaktaypirEgiptomarkanjanwalt'äwipapayanipxsma,waynanakamarux espadampiwjiwayapxsma,caballonakamsaapaqaraktwaNayasticampamentonakaman q'añunakapnayrakamaruwpuriyta,ukampisjaniwnayarkutt'apktati,sasawTatituxsaraki.Amós 4:6-10qillqatanxa

Higosquqaxjanispanqarkchixa,uvaalinakansajaniwachupkaniti;aceitunanakanirnaqawipax tukusxaniwa,yapunakaxjaniwmanq'aachupkaniti;ovejanakaxuwijatq'altukjatäniwa,janirakiw uywanakaxutjkaniti,ukampisnayaxTatitunkusisirakïwa,qhispiyasiñaxanDiosampiwkusisirakï Habacuc3:17-18qillqatanxa

¿Jumanaka,jumanakancielutanakamanjakañhorasäpachati,ukatakautaxt'unjatäxi?Jichhaxtaqi ch'amanTatituxakhamsiwa:ThakinakamatamuytʼasimJumanakaxwaljayapuchapxtaxa,juk'ak apanipxtaxa;jumanakaxmanq'apxtaxa,ukampisjaniwmanq'apktati;jumanakaxumapxtaxa, ukampisjaniwumañampphuqt'atäpktati;jumanakaxisimpisthapt'asipxtam,ukampisjaniwkuna junt'uñasutjkiti;Khititejjpagañkatoqkiukajja,pʼiyanakanmäbolsaruchañatakejjqollqekatoqaraki Taqich'amanTatituxakhamsiwa:Thakinakamatamuytʼasim.Ageo1:4-7qillqatanxa

Ukajathajjsumajaqëniwa;uvaalistiachupxaniwa,uraqistiachunakchurarakini,alaxpachasti ch'uxñaptayani;ucatnayajjacajakenacatqhipharquirinacarojjtakeucanacaruwkatuyäjja”sasa. Zacarías8:12qillqatanxa

Taqidiezmonakalmacenarapanipxam,ukhamatutajanmanq'autjañapataki,jichhaxakampi yant'apxita,siwa:“Nayatixalaxpachanventananakapjanjist'arapkäma,ukatmäbendición warxatapxämaxa,ukhamatjanmächiqaxkatuqañataki”sasa.Manq'iriruxjumanaklaykuwtuqinuqä, janiwuraqimanachunakapt'unjkaniti;janirakiwuvayapunakamasyapurujanïrpurinkipan achupkaniti”sasawtaqich'amanTatituxsaraki.Taqimarkanakawjumanakaruxbendicionat sapxätam,jumanakaxmäsumauraqikïpxätawa,sasawtaqich'amanTatituxsarakiMalaquías3:1012liytʼañataki

Evangelionaka

Ukatstidiscipulonakaparuxsänwa:Chiqpachansacosechaapthapiñaxwaljawa,ukampis irnaqirinakaxjuk'anikïpxiwaUkhamasti,yapuapthapiñTatiturmayipxam,yapuapthapiñapar irnaqirinakkhitañapataki.Mateo9:37-38qillqatanxa

Jesusaxuñacht'äwinakampiwwaljaarunakjupanakarparläna,akhamsasa:Uñtapxam, yapuchiriwyapuchañatakmistuwayxi.Phatkänaukkhasti,mäqawqhajathanakawthakthiyar jaquqanïna,jamach'inakastijutasinmanq'antapxäna,yaqhipanakaxqalach'akhanakaruw jaquntapxäna,kawkhantïjanwaljauraqinïpkänukachiqanakaru.jansaphinïtaplaykusti, wañsuwayxapxänwaUkatyaqhipanakaxch'aphinaktaypiruwjaquntapxäna;ch'aphinakax ch'aphinakawmistu,ukatstich'aphinakawch'akhanakch'allxtayäna,ukampisyaqhepastisuma uraqiruwjaquqaniwayi,yaqhipaxpatak,mayninakaxsuxtatunka,yaqhipanakaxkimsatunka. Khititixjinchunïkiukaxist'panMateo13:3-9qillqatanxa

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

Jupanakaruxyaqhauñacht'äwiwuñacht'ayarakïna:—Alaxpachankirreinoxmämostazajathamp sasiwa,ukajathaxmäjaqixyapupanyapuchatayna,ukajathaxtaqijathanakatsipanjuk'amp jisk'akiwa.Mateo13:31-32qillqatanxa

Ukatwajupanakaruxsäna:Chiqpachansayapuapthapiñaxwalijach'awa,ukampisirnaqirinakax juk'anikïpxiwa.Lucas10:2qillqatanxa

Jupastiakauñacht'äwiarsüna;Mäjaqixuvayapupanhigoquqaayruntatayna;Jupastijutasinachu thaqäna,ukampisjaniwkunsjikxatkänti.Ukatstiuvayapuchirinakaparuxsänwa:Akakimsa marawakahigoquqanachuthaqirjutta,ukampisjaniwjikxatkti¿kunatsauraqixch'amäpacha? Jupastijuparuxsänwa:Tatay,jichhamarasjaytanukupxam,nayanuraqirallsuñkama,wanunak apsuñkamaLucas13:6-9qillqatanxa

¿Janitjumaxsapkta:Pusiphaxsiwutji,ukatstiyapuapthapiñaxpuriniwa?uñtapxam,nayasti sapxsmawa,nayranakamsartasipxam,pampanakuñtapxam;kunatixjupanakaxniyaw yapuchañatakixjanq'ujañchinïpxi.Khititixyapuapthapirixpayllawkatuqasi,ukatstiachunak apthapirakiwwiñayjakañataki,ukhamatyapuchirinakasa,apthapirinakaskusisipxañapatakiJuan 4:35-36qillqatanxa

Qhanakwasapxsma,janitixmätrigotrigoxuraqirjaquqanisinjiwkaspaukhaxa,sapakiwqhiparani, ukampisjiwxaniukhaxa,waljaachunakachu.Juan12:24qillqatanxa

Uraqirpurisasti,ninanakhaskiruñjapxäna,chawllanakuchata,t'ant'ampi.Jesusastijupanacarojj sänwa:JichhajjkatjapktaukachawllaapanipjjamsasaJuan21:9-10qillqatanxa

Ucampisjupapachpawjanyatiyasjaytanuküna,sumaluräwinacapata,alajjpachatjallusa,suma achunacampi,chuymanacasarmanq'añampi,kusisiñampiphoqhantayasaHechos14:17qillqatanxa

Ucampisnayajjsistwa:“Khititejjjukʼakyapuchkiukajja,jukʼakapthapirakiniwa”sasa.Khititixwal yapuchkiukaxwaljaapthapiraki2Corintios9:6liytʼañataki

UkatDiosaxtaqikhuyapayasiñanakjumanakarjilxatayañapatakixch'amaniwa;Ukhamatjumanakax taqikunanch'amanïpxañamataki,taqiaskiluräwinakampiphuqt'apxañamataki:(Kunjämtix Qillqatansiskixa:‘Jupawch'iqiyawayi,pisinkirinakaruwchuri,askikankañapaxwiñayatakiwutjani. Jichhaxkhititixyapuchirirjathaluqtirïkiukaxt'ant'achuraraki,yapuchatjathanakamsti waljaptayarakim,ukhamarakaskikankañanakamanachunakjilxatayarakimDiosaryuspärañaw jiwasanaktuqiyanapt'istu.2Corintios9:8-11liytʼañataki

Janqarjasipxamtisumalurañanxa,janitixqarjkañänixa,horasaparuwapthapiñäni.Gálatas6:9 qillqatanxa

Nanakaxjumanakampïsipkäyätukhasakhamsapxsma:Maynitixjanirnaqañmunkchixa,janirakiw manq'añapakitisasa2Tesalonicenses3:10liytʼañataki

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

Apocrifasatqellqata

Kunjämtixyapuchirixuraqinwaljajathayapuchki,waljaquqanakayruntaski,ukampiskunatïsuma yapuchatäkiukaxjaniwmistkiti,janirakiwtaqiyapuchatäkiukaxsaphintatäkiti.janiwtaqini qhispiyatäpkaniti.2Esdras8:41qillqatanxa

Kunjämtixyapuchirinjathapaxjanpurinkani,janitixjalluxpachaparkatuqkätamxa.janukaxjach'a jallupurintasinq'altukjaspa:Ukhamarakiwjaqist'unjaraki,amparanakamampilurt'atjaqi,juma pachpauñnaqamsatätaxa,juparuñtasitätaplayku,taqikunsalurtaxa,yapuchirijaqinjathapar uñtasita.2Esdras8:43-44liytʼañataki

Jupastisarakituwa:“Kunjämatixyapuxutjkiukhama,ukhamarakiwjathaxa;kunjamtix panqaranakapaxa,ukhamarakiwsaminakapaxa;kunjämtixirnaqirixutjki,ukhamarakiwirnaqawix; kunjämtixyapuchirixjupapachpakixa,ukhamarakiwyapuyapuchañapaxa.2Esdras9:17liytʼañataki

jach'ajach'atukuñanxat'unjañasa,waljat'aqhisiñasa,q'añulurañanakanxat'unjaña,jach'a pist'aña,q'añulurañaxmach'apachantaykapawa.Tobit4:13qillqatanxa

Ukhamawwaynaxkunjämtixangelaxsiskänukhamarjamluräna;Chawllat'ant'asinsti,panpachaniw thakhinjamsarapxäna,Ecbatanemarkarjak'achasiñapkamaTobit6:5qillqatanxa

Ucaeunucostiwalikusiskañawa,jupastiamparapampiwjanjuchalurkiti,janirakiwjanwalinaksa Dioscontraamuyt'kiti,juparuwiyawsañansumachuräwichuratäni,Tatituntemplopanmäherencia churatäniwa,ukaxjupatakixjuk'ampaskiwa.Salomonanyatiñkankañapa3:14

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimtiEclesiastico7:15qillqatanxa

Khititixuraqipyapuchkiukaxjach'ajach'ajaqinakarkusisiyañapatakixjuchapatpampachatäniwa Eclesiastico20:28qillqatanxa

Taqpachyaputaypinachuñtukuyxätaukkhaxa,jumanjathamampiwyapuchañama,suma uywanakamaratinisiñamataki.Eclesiastico26:20qillqatanxa

Ukatstisumakiwuraqinakapyapuchapxäna,uraqixjuparjilt'ayäna,pampankirquqanakastiachunak churarakïna.1Macabeos14:8qillqatanxa

Edénmarkanarmtʼatlibronaka

Ukhamarusajaqinakaxayapulurañatakiukhamarakiuraqiyapuchañatakixa ch’amanchasipxañapawaukhamataukatuqitawaljajuyranakautjañapataki.Ukhamatwataqikasta yapuchañaxsarantaskiukattaqpachnayraqatarsuturaqinxwaljaapthapiwapthapitaAristíascarta 5:9-10qillqatanxa

Markajaqinakaxdistritosruralesukanakatyaqhachiqarsarxasaxmarkanqamasirsarxasax yapuchäwxjanwaliruwpuriyapxäna:ukatukhamatmarkanjanqamasipxañapatakixreyixpätunk urutjilawukanqhiparapxañapatakkamachinakapsuwayxänaAristíaschachancartapa5:13

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

Ukhamasti,wawanakaxa,warminakansumauñnaqt'aparujanist'apxamti,janirakiwjupanakan lurawinakapsaamuyapxamti;janukastiTatiturajjsarañansapachuymansarnaqapjjam,suma lurañanacaru,yateqañanacaru,ovejanakamarusachʼamachasipjjam,Tatitojjmäwarmi churañapcama,juparmunañaparjama,jannayjamtʼaqesiñamatakiRubén2:1qillqatan Testamentopa

Yapuchañtuqiralt'asipxam,taqiyapuchañtuqinakanch'amachasipxam,Tatituryuspagarañ churäwinakampi.Tatituxakauraqinnayrïrachunakapampiwbendicipxätam,kunjämtixAbelukhat jichhakamaxtaqiqullanjaqinakarbendiciwaykiukhama.Akauraqinlik'iyänakapatsipansa,janiw yaqhat'aqachurapksmati,achunakapastich'amampijiltayatawaJacobawkisaxakauraqin bendicionanakapampi,nayrïrachunakampiwbendicitu.Isacar1:39-42qillqatanTestamentopa

Nayawnayraqatmäbotelurirïta,lamarqotapatjjarsarañataki,Tatituwukabarconamuytʼañampi, yatiñampichurituUkatstiqhepäjjatmätimónjaqonukuyäta,ukatchikataypinkiryaqhacheqankir lawapatjjaruwmävelaucharakta.Ukanstiqutathiyanakaruwbarcotsarawayta,awkijanutapatak chawllakatjasa,Egiptomarkarpuriñkama.Ukatkhuyapt’ayasiñampiwkatjataxsapajanuñt’at jaqiruxyatiyawaytaMaynitixyaqhamarkankirjaqïchi,usuta,chuymankipstatächixa,chawllanak t'amt'ayasawsumak'achacht'ayäta,ukatstitaqijaqiruwwaxt'irïta,sapamayniwmunaskiukhama, jupanakampllakisisa,khuyapt'ayasisaUkatpïTatituxchawllakatjkasaxwaljachawllanak phuqt'ayitu.Khititejjjaqemasipampchikäkiukajja,jukʼampwaTatitutkatoqasi.Phisqamaraw chawllakatjayäta,khitinakarutixuñjktaukanakaruxchurarakta,taqiawkijanutapatakiswakiskänwa. Juyphipachanxchallwakaturïta,juyphipachanxjilanakajampchikawovejanakuywirïta TestamentodeZabulón2:6-13qillqata

Janwalich'amampi,janirakyapuyapuchañsauñisimti.Eclesiastico7:15qillqatanxa

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.