Aymara - 1st Book of Adam and Eve

AdanampiEvampin NayrïrLibropa

1JAQTHAPI

1Kimsïrurusti,Diosaxakauraqitintijalsutuqinkirhuerto ayruntäna,intijalsutuqinkirakapachanqurpachasiñaparu, ukachiqatintijalsutuqiruxjaniwkunasjikxatkiti,jan ukastiumakiwjikxatasi,ukaumaxtaqpachuraqmuyunti, ukatalaxpachanqurpakamawpuriraki.

2Ukahuertanalaytoqenjja,mäqotawutji,ukaqotajj qʼomaukatqʼomasawurani,janiwkunjamäkitiukhamat ukaqhanatuqi,maynixakauraqimanqharuuñtañapataki.

3Kunapachatixmaynixukanjariqasiskiukhaxa,q'uma q'umachata,janq'ujanq'uch'amakt'atäkchisa.

4Diosaxukaqutaxmunañaparjamawluräna,kunatïuka jaqitluratäñapäkänuksumyatïna;Ukhamathuertat sarxasaxa,juchaluratapatjaqinakawakauraqinyuripxani, jupanaktaypitaskijaqinakawjiwarapxani,jupanakan almanakapwaDiosaxqhipaurunjaktayañapäna; kunapachatïjanchiparkuttʼapjjañapäkänaukhajja;ukaquta umampiwjariqasipxañapa,taqiniwjuchanakapat arrepentisipxañapa

5UkampisDiosaxAdanaruxhuertatmistuñapatakmayïna ukhaxa,janiwalaytuqiruchkänti,ukhamatumaqutar jakʼachasiñapataki,ukatEvampixukanjariqasipxañapataki, juchanakapatqʼumachatäpxañapataki,juchaluratanakapat armasipxañapataki,janirakiwmutuyäwiplupʼisaxuk amtayxänti

6Ukatxa,wasitatwa,huertansurtoqenjja,Diosajjjaniw Adanarojjukanjakañapatakjaytañmunkäntikunatix, kunapachatixthayaxalaytuqitthayt’ankänaukhaxjuparux, ukaaynachtuqinx,huertanquqanakansumaq’aphip apaniñapäna

7DiosaxjaniwAdanaruxukaruchkänti,ukhamatuka quqanakansumaq'aphipt'aqhisiñapataki,janwaliluratapat armt'asiñapataki

8MayampiwDiosaxkhuyapt'ayasiri,walikhuyapt'ayasiri, taqikuntixJupasapakyatkiukarjamapnaqi,jupaxAdán awkisaruxhuertanintijalanttuqinkirqurpachasiñutar tukuyi,ukachiqanakauraqixwalijach'awa

9Diosastimäqarqanmäp'iyanjakañapatakiwmayïna,uka p'iyan:HuertamanqhankirTesorosP'iya

2JAQTHAPI

1UcampisAdanawkisasa,Evasa,huertatmistjjapjjäna ukhajja,kayunakaptaktʼasipjjäna,janyatkasawkayu taktʼasipjjäna

2Jardinpunkujist'arañchiqarpurisasti,jach'ajisk'a qalanakampi,laq'ampich'allampich'allatluratjach'auraqi uñjasaxaxsarasawkhathatipxäna,ajanunakaparus qunt'asipxänaJiwatanakaruñtatawuñjasipxäna

3Kunatix--jichhakamaxhuertauraqinjakasipkatayna,taqi kastaquqanakampisumaayruntata--jichhax jupanakpachawuñjasipxäna,mäyaqhauraqin,janiw uñt'apkänti,janirakiwuñjapkänti.

4Ucatiemponjja,kʼajkirjaqenakankhuyapayasiñapampiw phoqantatäpjjäna,janiwakaoraqenutjkiukayänakar chuymanakaparkuttʼjjapjjänti.

5UkatwaDiosaxjupanakatkhuyapt'ayänaucatsti jupanacarojjjardínpunkunayräjjanliwjjatatätapuñjasajja, AdanampiEvampiawkiparuwArupaapayanïna, jupanacarojjliwjjatatäpjjataplaycuwjaktayäna

3JAQTHAPI

1DiosajjAdanarojjakhamsänwa:“Nayajjakaoraqenjja urunaka,maranakauttʼayawaytwa,jumasawawanakamasa ukanjakapjjarakïtawa,ukanjjajakapjjarakïtawa,urunaka, maranakajjphoqasiñapkama,kunapachatïjumarlurktam ukaArukhitäma,kawkïrArutïjumajjjanwallurkätauka Aru,kawkïrArutïjumarhuertatmistuwayktam,ukat liwxatasinjaktayaraktam”sasa

2Jïsa,phisqauruchikataniphuqhasxaniukapachaxwasitat qhispiyapxätamukaAruxa”sasa

3UkampisAdanaxDiosanukaarunakistʼasa,jachʼa phisqauruchikataniarunakistʼasaxa,janiwukaarunak istʼkänti

4Adanajjakapachantukusiñapkamajjphesqauru chikatanikiwutjanisasawamuyäna.

5UcatAdanajjjachäna,Diosarojjjuparsum amuytʼayañapatakiwmayïna

6UkatstiDiosaxkhuyaptʼayasisawjuparuñtasitluratäkäna ukaAdanatxa,5000ukat500maranakasasaw qhanañchäna;ukatkunjamsaMaynixukapachaxjuparukat wawanakaparqhispiyañatakjutaspa

7UcampisDiosajjnayrajjAdánawkisampejjukapachpa arustʼäwiruwmantäna,janïrhuertatmistkasajjEvajjachup aptʼasisinmanqʼañapatakchurkänaukaqoqajakʼankkäna ukhawa

8KunapachatïAdánawkisajjhuertatmistunkänaukhajja, ukaqoqajakʼatwapasäna,ukatkunjamsaDiosajjuka qoqanuñnaqapyaqhauñnaqapartukuyäna,ukatkunjamsa wañtʼänaukuñjarakïna.

9Adanaxukachiqarsarkasaxaxsarasïnwa,khathatt'asisaw liwxatasïna;ukampisDiosaxkhuyapayasiñapampiwjach'ar aptäna,ukatstiakaarust'äwiwjupampluräna.

10Ukatsti,mayampiwAdanaxhuertanpunkujakʼankkäna, ukatquerubínchachaxninaespadaaptʼatuñjäna,ukatuka querubinaxcolerasisawñikʼutapchʼuqtʼäna,ukat AdanampiEvampixjuparaxsarapxäna,ukatjiwayañ munkaspaukhamamuyapxänaUcatjupanacajjajanup liwtʼasipjjäna,ajjsarañatkhathattʼasipjjäna.

11UkampisJesusaxjupanakatkhuyapt'ayasisaw khuyapt'ayasïnaukatstijupanakatjithiqtasax alaxpacharuwmakhatasinxa,Tatituruwmayisipxäna, akhamsasa:--

12Tatay,jumawnayarojjninaespadampihuertan punkunuñjirinayarojjkhitanista.

13"UkampisAdanampiEvampixluqtirinakamaxuñjapxitu ukhaxa,ajanunakaparuwqunt'asipxäna,jiwatjam uñt'atäpxänwa.Tatitu,¿kunsluqtirinakamarlurapxä?"

14UkatstiDiosaxjupanakatkhuyapt'ayasisin khuyapt'ayasïna,ukatstiangelaparuwhuertauñjañapatak khitäna.

15TatitunArupaxAdanampiEvampiruwpurinïna, jupanakaruxjaktayarakïnwa

16TatitojjAdanarojjsänwa:“Phisqauruchikatani tukuyatatjja,Arunakapayanisinqhespiyämasasawsista” sasa

17“Chuymamarch'amañcht'asim,TesoroP'iyanqhiparam, kawkïrp'iyatixnayraxjumarsiskämasasa.

18AdanajjDiosanukaAruistʼasajja,kuntïDiosajjsiskäna ukampiwchuymachtʼänaKunjamsaqhispiyaniukjupar yatiyäna.

4JAQTHAPI

1UkampisAdanampiEvampejjnayrïrutapat mistunipjjatapatjachapjjäna.

2Chiqpachansa,Adanaxmayjtʼatjañchiparuñkataskäna ukhaxa,Evasa,kuntïlurapkänaukanakatwaljachapxäna UkatstijupanakaxwalisumawTesorosukanp'iyapar saraqapxäna

3Ukarpuripkänaukhajja,Adanajjjupapachpawjachäna, Evarojjakhamsänwa:“¡Uñtapjjamakapʼiyajjakapachan carcelanjistʼantatäñasataki,mämutuñutasa!

4"¿Kunasjardinampichikachasiñaxa?¿Kunajisk'a uraqipamaynïrimpichikachasiñaxa?"

5"¿Kunasakaqarqaxa,ukaarboledanakanjak'apan?

6"¿Kunasakajach'aqalatimt'asiñasataki,Tatitun khuyapayasiñapampchikasti?

7"¿Kunauraqisakap'iyanhuertauraqimpchikachasiñaxa? Akauraqixqalanakampch'allt'ata,ukatsumafruta quqanakampiayruntata?"

8UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Nayranakamuñtam, nayarusa,nayrajjalajjpachanangelanakarjachʼañchir uñjirïta,jupanakarusjanjaytjasawuñjapjjta”sasa.

9“Jichhaxjaniwnanakaxuñjktanti,nayranakajax jañchiruwtukuwayxi,janiwnayrjaxukhamuñjapkaspati” sasa.

10AdanajjmayampiwEvawarmirojjsäna: “¿Jichhürunakancuerposajjkunjamäskisa,nayratiempon jardinanjakasipkayätanukhama?”

11Ukaqhepatjja,Adanajjjaniwpʼiyarumantañmunkänti, ukaqarqamanqharuwmantañmunänajanirakiw kunapachasukarmantkaspänti.

12UkampisDiosanarunakaparaltʼasïnaukatstiakham sasawchuymapansäna:“Janitïpʼiyarumantkäukhajja, wasitatwajucharpurtʼasï”sasa.

5JAQTHAPI

1UcatstiAdanampiEvampejjp'iyaruwmantapjjäna, jupanacajjjaniwnanacajjyatipcänti,ucampisjupanacajj sumyatipcänucaarupampiwDiosarmayisipjjäna

2Diosatmayisipkänaukhajja,Adanajjnayranakapjachʼar aptʼasisawpʼeqetchʼoqtʼatqarqa,pʼiyantejapuñjäna, ukhamatwaalajjpachasaniDiosanluratanakapsajan uñjkäntiUkatwajachäna,walich'amampiwpechopar jawq'jäna,liwxatañkama,ukatjiwatjamuñjasïna 3Evastijacht'asisawqunt'asïna;Jupanjiwatapiyawsäna 4Ukatstisartasinxa,Diosaramparanakapluqxatasin khuyaptʼayasisa,khuyaptʼayasiñatakiwjuchañchäna,ukat akhamsänwa:“Diosa,juchaxpampachapxita,juchax nayatakixjuchaxa,janiraknayatamtasimti”sasa 5"Nayasapakiwuywatamaruxhuertatakachhaqaturaqir jaquntawayta,qhanatakach'amakaru,kusisiñutataka carcelarjaquntawayta"

6“Dios,akauywatamaruñtam,jiwatapatjaktayam,naya tuqijuchaluratapatjachañapataki,arrepentisiñapataki.”

7"Janmäkutikiwalmapapt'asimti,janukastijakañapa, ukhamatarrepentisiñapjamsayt'añapataki,munañam phuqhañapataki,kunjamtïjanïrjiwkasaxaukhama."

8“Ukampisjumatixjuparjanjaktaykätaxa,Diosay,naya pachpaalmajaxapaqasim,juparuñtasitäñajataki,janirak akacarcelanmäsapakjaytanukkitamti,janiwakapachan sapaksaytʼirjamäkti,janukastijupampikiwsaytʼirista” sasa

9“Diosay,jumawjuparikirïta,lakapatmächʼakha apsusma,ukatstiukalantijañchiruwkuttʼayarakta,Diosan chʼamamampi”sasa.

10"Jumawch'akhanakapt'ista,juparuñtasitk'ajkirwarmir tukuyista,chuymampi,amuyt'añampi,arst'añampi, jañchimpi,jupanajanuparjama,khuyapayasiñamampi, ch'amamampi,juparuñtasitlurista"

11“Tatay,nayasajupasamayakïpxtwa,JumawDiosay, Luririxa,Jumawpanpachanirumäurulurawayistu”sasa.

12“Ukhamasti,Diosay,juparjakañchurtam,nayamp chikaakayaqhamarkanjakañapataki,nanakaxjucha luräwinakaslaykuakamarkanjakasipktaukhakama”sasa.

13“Ukampisjumatixjanjakañchurkstaxa,nayaru,nayaru, juparuñtasita,panpachanimäurujiwañasataki”sasa

14UcatEvajjwaljachäna,Adánawkisaruwjiwarayäna. jachʼallakisitapatjja

6JAQTHAPI

1UkampisDiosaxjupanakaruñtäna;kunatixjupanakax walillakitawjiwarasipxatayna.

2UkampisJupawjupanakarjaktayäna,chuymachtʼarakïna 3Jupasti,jupanacarojjArupapayanïna;ukhamat jupanakaxsayt'asipxañapatakiukatjank'ak jaktapxañapataki

4TatitojjAdanampiEvampirojjsänwa:“Jumanakajj munañamlaykuwjanwalinaklurapjjtajja,kawkïrhuertantï nayajjuchapkäyätaukahuertatmistuñkama”sasa

5"Jumawmunañamatjanwalinaklurapxtaxa,Diosan kankañmunañamampi,jach'akankañmunañamampi, jach'akankañmunañamampi,nayampjama,ukhamat kunjamtïukapachanjakapktaukak'ajkirk'ajkirjaqïñ munatamlayku,ukathuertatmistxapxsmaakauraqiru, qhuru,janwalt'äwinakampiphuqt'ata"

6"Jumanakatixkamachixarjanp'akintapkasma,kamachix phuqhapxasma,janirakukaquqanachupat manq'apkasmaxa,ukaquqajak'anjanjutapxamsapxsma!

7"UkampisñanqhaSupayaxjaniwnayrïruraqipankkänti, janirakiwiyawsäwipsaphuqkänti,juparjannayatakixaski amtanïkänti,nayasjuparlurkchiyätsa,Diosarjanyäqasa, alaxpachatjaqunukuñkamawukaquqaruxsuma uñnaqt'ayäna,jumanakaxukaquqatmanq'añkama,jupar ist'asa"

8“Ukhamatwajumanakaxkamachixp'akintapxtaxa, ukatwataqiukallakinakjumanakarpuriyapxsma”sasa 9"NayaxDiosLurirïtwa,kunapachatïluratanakaxlurkäyät ukkhaxa,janiwjupanakartukjañmunkayätti.Ucampis colerasiñaxwalpunsartayapxitu,ukatstijach'ajan walt'äwinakampiwmutuyawayta,arrepentisipxañapkama" 10“Ukampisjanwaliluräwinakapanqalachuymanïsipkani ukhaxa,wiñayatakiwñanqhachatäpxani”sasa

7JAQTHAPI

1AdanampiEvampejjDiosanukaarunakistʼasajja, jukʼampiwjachapjjäna,jachapjjarakïna.ukampisDiosan chuymanakapchʼamañchtʼapjjäna,kunattejjjichhajj Tatitojjjupanakatakmäawki,taykjamawamuyasipjjäna; ucatjupanacajjjupannayrakatapanjachapjjäna,jupat khuyaptʼayasiñwathaqapjjäna.

2UkatDiosajjjupanakatkhuyaptʼayasisajjakhamsänwa: “Adan,nayajjjumampiwarustʼäwijlurta,janiwuka arustʼäwitjitheqkäti,janirakiwhuertarkuttʼankämati, phesqauruchikataniarustʼäwijajjphoqasiñapkama”sasa

3UcatAdanajjDiosarojjsänwa:“Tatay,jumawlurista, huertanjakañasatakiswaktʼistawa,janïrjuchar purtʼaskasajja,taqeanimalanakaruwnayarjutayäta,sutip uñtʼayañajataki”sasa.

4“Ukapachastikhuyapayasiñamaxnayaruwutjäna, taqiniruwamuyumarjamsutichxayäta,taqiniruwnayar ist'ayaraktaxa”sasa.

5“Jichhasti,TatitDiosay,kamachimp'akintasinxa,taqi animalanakawnayacontrasayt'asipxani,nayarusa,Eva warmimarusmanq'antapxitaniwa,ukatstiakauraqit jakañasaruxapt'asipxani"

6"UkhamastiDiosay,achikt'assma,niyakixayjumaw huertatmistuyapxista,yaqhauraqiruwpuriyapxista, janirakiwanimalanakarjanwalt'ayapxañamataki"

7TatituxAdanatukaarunakistʼasaxjupatkhuyaptʼayasïna, ukatpampankiranimalanakaxsartanipxaniukatEva warmirusmanqʼantapxaniwsasinchiqpachapunissiskaspa ukhamwaamuyasïna,kunattixJupastiTatituxjucha luräwinakaplaykuxpaniniruwcolerasïna.

8UkatstiDiosaxanimalanakaru,jamach'inakaru,taqiaka uraqinsarnaqirjaqinakaruxsäna:Adanukar jutapxañapataki,juparuñt'apxañapataki,janjuparusEvarus janwalt'ayapxañapatakijanirakiwjupanakanwawanakap taypinsuma,chiqaparsarnaqirjaqinakatmaynisutjkiti

9UcatstianimalanakajjAdanaraltʼasipjjäna,Diosan mandamientoparjamajanukastikatarirukiwDiosax colerasïnaJaniwAdanarpurinkänti,animalanakampchika

8JAQTHAPI

1UkatxaAdanaxjachtʼasisawakhamsäna:“Diosa, kunapachatïhuertanjakasipkayäta,chuymanakajasjachʼar aptatäxänaukhaxa,alaxpachanjachʼañchäwinak qʼuchupkänaukaangelanakaruwuñjapxta,ukampis jichhaxjaniwkunjamtïnayraxlurapktaukhamarjam uñjktanti,janirakiwpʼiyanmantapktaukhaxa,taqiyänakax jiwasatimantatäxänwa”sasa

2UcatDiosTatitojjAdanarojjsänwa:“Nayaristʼatäcäyäta ucapachajja,jumajjwalikʼajkiruñnaqanïyätawa,ukatwa jayacheqatuñjirïta.Ukampisjuchaluratamqhepatjja, janiwjayacheqatuñjañamajjjaytatäkänti,janukasti jakʼankjjarakïnwa,jañchinchʼamaparjama,jañchin chʼamaparjamajja,janwalijaqewa”sasa

3AdanampiEvampejjDiosanukaarunakistʼasajja, sarjjapjjäna;llakitchuymampijach’añchaña,yupaychaña.

4Diosaxjaniwjupanakampparlxänti

9JAQTHAPI

1UcatstiAdanampiEvampejjtesorop'iyatmistusinjja, jardínpunkujak'achasisinjja,uqhamaracuñch'ukiñatakiw sayt'asipjjäna.

2AdanampiEvampisti,huertanpunkupnayraqatataynach toqersarapjjäna,ukanjja,JakañQoqansaphipatjja,huertar umampwarantirumawjikjjatapjjäna,ukaumastiaka oraqjjapusijawiraruwjaljtarakïna

3Ukatstiukaumaruwjak'achasisinuñch'ukipxänaukatsti ukaumaxhuertanJakañQuqasaphimanqhatmisturïtap uñjäna

4Adanastijachäna,jachäna,jach'ajach'atukusaw jawq'jäna,huertatjithiqtatätapataukatEvaruxakham sänwa:--

5¿Kunatsanayaru,jumapachparu,jiwasan wawanakasaru,waljajanwalinaka,mutuñanakapantasta?

6Evastijuparuxsänwa:¿Kunsuñjtajachañasa,nayamp ukhamparlañasa?

7UcatstiEvawarmirojjsänwa:“¿Janituñjktaakaumajj nanakampchikjardíntaypinkkäna,ukaumajjhuertan qoqanakarumayäna,ukatstiukaumajjjalluntäna?”

8"Ukajardinankapkayätaukhajjjaniwukatoqet llakisipkayätti,ukampisakayaqhaoraqerpuripktaukhatjja, ukaoraqeruwmunasipjjta,cuerposatak apnaqapjjañapatakiwturkapjjta"

9UkampisEvaxukaarunakist'asaxjachäna jachapxatapatxa,ukaumaruwjaquntapxäna;ukat jupanakpachawukataypintukjasipxaspäna,ukhamatjan mayampsakuttʼaniñatakiukatluratanakaruñjapxañapataki; kunattixkunalurañanaktïlurapkiukuñchʼukipkänaukhaxa, jupanakpachawtukjasipxañapasasawamuyapxäna

10JAQTHAPI

1UkatstiDiosaxkhuyapt'ayasiri,khuyapayasiñampiwuma taypinukhamikiskiruñjäna,niyajiwañampïpkänsa,mä angelaruwkhithäna,jupastiumataypitapsusinjiwatjam qutathiyaruwikiyäna

2UkatangelaxDiosanukarmakhatasinxa,walisuma katuqtʼatawsäna:“Diosa,luratanakamaxqhipqhipa samsupxi”sasa

3UkatstiDiosaxAdanampiEvampiruwAruparapayäna, jupawjiwañatjaktayäna

4UkatAdanaxjaktxasaxakhamsänwa:“Dios, huertankkasaxjaniwukaumaxmayipkti,janirakiwsum uñjapkti,ukampisakauraqirpuripktaukhatpachjaniwjan ukaumampixjakasksnati”sasa.

5UcatDiosajjAdanarojjsänwa:“Jumajjnayan arjjatajäcäyäta,mäkʼajkirangeläcäyätaukhajja,janiwaka umajjyatcäyätati”sasa

6"Ukampiskamachixp'akintasinxa,janiwjanumamp jariqkasmati,janchimjariqañatakisa,jiltayañatakisa, jichhaxuywanakaruñtasitawa,umaxpist'iwa"

7AdanampiEvampejjDiosanukaarunakistʼasajja,wali jachʼatarnaqasipjjäna;ukatstiAdanaxDiosaruw achikt'asïna,huertarkutt'añapataki,ukatpayïrkuti uñtañapataki

8UcampisDiosajjAdanarojjsänwa:“Nayajjmäarsütam chursma,cunapachatejjukaarsutajjphoqhasjjaniukhajja, nayajjjardinarkuttʼayarakïma,cheqaparwawanakamarusa” sasa

9DiosajjjaniwAdanampparljjänti

11JAQTHAPI

1Ukatxa,AdanampiEvampixumatpharjata,juntʼu thayampi,llakisiñampiwnakhantatjikxatasipxäna

2UkatAdanaxEvaruxakhamsänwa:“Jiwasasa,janiwuka umaumkañäniti,Eva,kunapachatïukaumaxmanqhasar purinkaniukhaxa,jiwasanakanmutuyäwinakasaru,jiwasan qhipatjutirwawanakasanmutuyäwinakapsajukʼampiw jilxattaspa”sasa

3UcatstiAdanampiEvampejjpanpachaniwumat jitheqtjjapjjäna,janiwkunsumapkänti.ukampisjutasin TesorosP'iyaruwmantapxäna

4UcampisAdanajjjaniwEvaruñjcäntijupaxukawarmin ch’axwañakist’äna.JanirakiwAdanaruñjkänti,janukasti kunjamsaarnaqasïnaukistʼarakïnwa

5UkapachawAdanaxjachäna,walit'aqhisiñatjach'ajach'a tukusa.UkatstisartasinxaEvawarmiruxsänwa: ¿Kawkinkasktasti?

6Ukawarmistisarakïnwa:Akach'amakansayt'atäskta sasa.

7Jupastisarakïnwa:“¡Amtasimkunakʼajkirjakañan jakasipkayätaukjja!

8"¡Eva!,huertanjach'akankañapatamtasipxam.¡Eva!

9"¡Eva!amtañamawa,huertankkasaxjaniwarumsa,urus yatipkayättiJakañQuqatamuyt'añäni,ukaQuqamanqhat umaxjalluntäna,ukaquqastinanakarqhant'ayistu!

10Amuyt'apxam,ukahuertanjakapkayätaukhakamax janiwch'amakasutjkäntisasa

11"JaniwakaTesorosP'iyarmantapkäyätukhax ch'amakawmuyuntapxitu,januñjasiñkama,ukataka jakañantaqikusisiñanakaxtukusxiwa"

12JAQTHAPI

1UkatxaAdanaxEvampiwpechoparjawqʼjäna,ukatarum paqarawjachtʼasipxäna,alwaxjakʼachasiñapkamaw jachapxäna,ukatMiyaziamarkanxawaliarumaw jachtʼasipxäna.

2UcatAdanajjjawq'jasïna,p'iyanoraqerjaqontäna,wali llakt'ata,ch'amakatsa,jiwatjamawukanikisïna

3UcampisEvajjoraqerjaqontasinchʼajjwäwipistʼäna.

Ukatamparapampiwjuparmunasïna,ukatmäjiwatjaqir uñtatawjikxatäna

4Ucatstiajjsarasawjanarsüna,jupanjakʼapankjjänwa.

5UkampiskhuyapayasiriTatituxAdananjiwatapuñjäna, Evaxchʼamakaraxsarañatamuktʼatapsauñchʼukirakïna.

6DiosanArupajjAdanaruwpurinïna,juparustijiwañat jaktayäna,Evawarminlakapjistʼararakïna,ukhamatjupajj parlañapataki

7UkatAdanaxp'iyansartasinxsänwa:Dios,¿kunatsa qhanaxjithiqtawayistu,ch'amakastijiwasanakxarpurini?

¿Kunatsaakajayach'amakanjaytapxista?

8"Tatay,akach'amakasti,kawkinkisjanïrpurinkipansti?

9"Uraqinkapkayätaukhakamaxjaniwuñjapkayätti, janirakiwyatipkayättikunasch'amakaxa.janiwEvawarmit imantatäkti,janirakiwnayatimantatäkänti,jichhakamax janiwuñjapkituti,janirakiwch'amakasnanakarpurinkänti, maynitmaynikamjaljtañataki."

10"Ukampisjupampinayampejjpanpachaniwmäk'ajkir qhanankapjjayätaNayajjjuparuñjaraktwa,jupasti

uñjarakituwaUkampisjichhajjakap'iyarmantapkta ukhatpachch'amakawpurinipjjetu,t'aqanuqtapjjarakituwa, janiwjuparuñjkti,janirakiwjupajjuñjkituti"

11Tatay,¿ukach'amakampit'aqhisiyapxitasmati?

13JAQTHAPI

1UkatstiDiosaxkhuyapt'ayasiri,khuyapt'ayasiri,Adanan arupist'asaxakhamsänwa:--

2“Adán,sumaangelajjNayaristʼkituukhakamajja,mä kʼajkirqhanawjuparusa,ejercitonakaparussamaräna”sasa

3“Ukampiskamachixp'akintasinxa,nayastiukak'ajkir jaqitapt'asta,ch'amakt'awayxaraktwa”sasa.

4“Kunapachatixalaxpachankkäna,qhanan uraqinakankkänaukhaxa,janiwchʼamakatyatkänti”sasa

5“Ukampisjupajjjuchaluräna,nayastialajjpachataka oraqerjaqontayäta,ukachʼamakawjuparpurïna”sasa

6“Adan,huertajankkasa,nayaristʼasasa,ukakʼajkir qhanajjjumaruwsamartʼäna”sasa.

7"Ukampisjuchaluratamist'asaxukak'ajkirqhana apt'astaUkampiskhuyapayasiñajatxjaniwch'amakar tukuyksma,janukastijañchimaruwtukuyta,ukañik'ut patxaruwakañik'utch'allt'asta,thayampijunt'umpi apt'asiñapataki"

8“Nayatixcolerasiñaxjumarwalpunpuriniristamxa,jumar t'unjäma,ch'amakartukuyirismaxa,jumar jiwayañjamarakïnwa”sasa

9"Ukampiskhuyapayasiñaxlaykuwjumarkunjämtix jumarlurktaukhamarjamawlursma,kunapachatïkamachix p'akintasktaxa,Adán,huertatjaqunuqxsma,ukataka uraqiruwmistuyapxtam;akap'iyanjakañamatakiw mayt'araksma;ch'amakaxjumaruwpurinïna,kunjamtï kamachixp'akintkänukhama"

10"Adan,akaarumaxsallqjtamxa,janiwwiñayatakïkaniti, janukastitunkapayanhoranakakiwa,tukusxaniukhaxa, uruxkutt'anxaniwa"

11“Ukhamasti,janjacht'asimti,janirakchuym ch'allxtayasimti,janirakiwchuymamanxakach'amakax jayapachawa,qarjatawsarantaski,jansamti,janukasti chuymamanxukach'amakampiwt'aqhisiyasmasasin samti"

12"Chuymamarch'amañcht'asim,janaxsaramtiAka ch'amakaxjaniwmämutuñakïkiti.UkampisAdán,nayaw uruxlurta,ukatstiintixqhant'ayañatakiwucharakta, ukhamatjumampiwawanakamampilurañanakam phuqapxañamataki."

13"Nayaxyattwajumaxjuchalurañama,juchalurañama, ukatakaoraqermistuñama.Ucampisjaniwch'amam munksmati,janirakiwist'atäñmunksmati,janirakiw amukt'añmunksmati;

14“Nayawjumaruxqhanatlursma,ukatstijumaruñtasit qhanawawanakarapsuñmunta”sasa.

15“Ukampisjaniwmäurusmandamientoxphuqktati, nayanluratanakaptukuyañkama,taqikunatixukanutjki ukanakbendiciñkama”

16"Ukatstinayastisapxsmawa,janmanq'amtiUcampis nayajjyattwa,jupapachpasallqjasirSupayajj sallqjañaparaquiwa"

17"Ukhamatwanayajjukaqoqatoqeyatiyapjjsma,janiw juparjak'achasiñamäkiti.Ukatstisapxsmawa,janiwuka quqanachupatmanq'apxamti,janirakiwmallt'apxamti,

janirakiwukaquqanmanqhanqunt'asipxamti,janirakiw jaysapxamti"sasa.

18"Adan,janitixnayaxukaquqatparlkasaxjumarjanmä kamachimpijaytaskäyäta,jucharpurt'asirïtaxa,ukax nayatakixmäjuchakïspawa,janiwkunakamachis churktamti;

19"Ukampisnayajjjumaruwsapjjsma,ewjjt'araksma, ucatstiliwt'asiwayjjtajja,ucatluratajjajjjaniwnayar juchañchapkituti,janucastijuchañchañajj jupanacaruquiquiwa"

20"Adán,nayawjumatakisa,jumatqhipa wawanakamatakisukauruxlurawayta,jupanakan irnaqapxañapataki,ch'amachasipxañapataki.Ukatsti arumawlurawayta,ukansamarañapataki,janukax pampankiranimalanakasarumawmistunipxañapataki, manq'añthaqirsarapxañapataki."

21“Ukampisjichhajjjukʼakiwchʼamakajjutjaski,Adán, niyawurujjqhantʼani”sasa

14JAQTHAPI

1UcatAdanajjDiosarojjsänwa:“Tatay,almajjaaptʼasim, janmayampsaakachʼamaktʼiruñjjjäti,janukajjkawkhantï janchʼamakajjutjkiukaruwirpjjäjja”sasa

2UcampisDiosTatitojjAdanarojjsänwa: “Cheqpachapuniwsapjjsma,akachʼamakajjjumat pasawayjjaniwa,sapauruwjumatakejjamtasta,arustʼäwij phoqasiñapkama,cunapachatïqhespiyämaukatwasitatwa jardinarkuttʼayaskäma,kawkhantïjumajjmunktauka qhananutaparkuttʼayaskäma,ukanjjajaniwchʼamakajj utjkiti.

3DiosajjmayampiwAdanarakhamsäna:“Taqeaka tʼaqhesiñanakajjjumarjuchañchatätamlaykojjjaniw Supayanamparapatqhespiykätamti,janirakiw qhespiykätamti”sasa

4"UkampismuntwaKunapachatixalaxpachatsaraqankä, jumanjathamanjañchipartukuskä,ukatt'aqhisktaukajan ch'amanïñkatuntaskä,ukapachawakap'iyanjumar purinkänaukach'amakaxsepulturarpurini,kunapachatix nayaxjathamanjañchipankkäukhaxa."

5"Nayastijanmaranïktxa,waljamaranaka,pachanaka, phaxsi,urunakajakthapitawuñjasta,jumarqhispiyañatakix jaqinwawanakapatmaynïrirjamuñt'atäxarakïwa".

6DiosajjjaniwAdanampparljjänti

15JAQTHAPI

Ukatxa,AdanampiEvampixjachapxäna,llakisipxäna, Diosanarunakaplayku,janjardinarkuttʼapxañapataki, urunakphuqhasiñapkama;ukampisjilapartejja,Diosajj jupanakarqhespiyasiñatakejjtʼaqesiñamawasasinsitäna

16JAQTHAPI

1Ukaqhepatjja,AdanampiEvampejjjaniwpʼiyan saytʼatäpkänti,oraciónlurasa,jachapjjatapsa,alwajj qhantʼañapkama.

2Qhanajjjupanakarkuttʼanjjänaukuñjasajja,janiw ajjsarañ munapkänti, chuymanakaparus chʼamañchtʼasipjjänwa.

3UkatxaAdanaxukapʼiyatmistuñqalltänaUcatlakapar purisajjsaytʼasisinintijalsutoqerajanupmuytʼasajjintejj

kʼajkirkʼajkirqhantʼiruñjäna,ukatstiukaninajjjanchiparu walijuntʼütapamuyänaukhajja,ajjsarasawchuymapan amuyasïna,akaninajjjupartʼaqhesiyañatakiwmistuni 4Ukxarustijacht'asisawpechoparch'allt'asïna,ukatsti uraqiruwqunt'asïna,ukatstiakhamsasawmayisïna:--

5“Tatay,jant'aqhisiyapxitati,janirakt'unjapxitati, janirakiwjakañajsaakauraqitapaqkistati”sasa

6IntixDiosäkaspasukhamamuyäna.

7HuertankkasajjDiosanarupistʼasa,huertanarnaqasitapsa istʼasa,Juparajjsarirïsa,AdanajjjanipuniwIntinkʼajkir qhanapsauñjkänti,janirakiwninanakhaskirjuntʼutapas cuerpoparllamktʼkänti

8UkatwaIntininanakhaskirqhantʼirpurinkänaukhajj ajjsaränaDiosajjjupatakamtkänaukaurunakajjukham tʼaqhesiyañwamunisasawamuyäna

9Adanaxakhamsänwa:“Diosaxjaniwchʼamakampi tʼaqhisiyawaykistuti,akaintixqhantʼayistu,nina nakhantayarakistu”sasa

10Ukampischuymapanukhamlupʼiskänaukhajja,Diosan Arupawjuparjakʼachasisinsäna:--

11"Adán,sartasim,sayt'asimAkaintixjaniwDiosäkiti, janukastiurunqhant'ayañatakiwlurasiwayi,ukaintix p'iyanxakhamsasawsisma:‘Alwaxqhant'ani,urux qhant'añapataki'"

12“UkampisnayajjarumanchuymachtʼirDiosätwa”sasa. 13DiosajjjaniwAdanampparljjänti

17JAQTHAPI

1UcatstiAdanampiEvampejjpʼiyanlakapatmistunipjjäna, ucatstijardíntoqeruwsarapjjäna.

2Ukampisjakʼachasipkänaukhajja,intijalantatoqenkir punkunayraqatanjja,SupayajjAdanampiEvampir engañjasawjutäna.katarixSupayaruwtukuwayxäna, punkujak'anjutasin,llakitlaq'allamkt'asa,pechoparus uraqiruliwxatasinxa,Diosanmaldicionaplayku

3Nayrajjkatarijjtaqeanimalanakatsipanjukʼampjachʼar aptatänjja,jichhajjmayjtʼatäjjänwa,liwjjatatäjjänwa,taqe ukanakatsipansajukʼampjanwalijaqëjjänwa,pechoparuw jalnaqäna,purakaparussarawayjjänwa.

4Ukaanimalajjtaqeanimalanakatsipansajukʼampsuma uñnaqtʼanïkchïnsa,mayjtʼayatäjjänwa,taqeukanakat sipansajukʼampjanwaliruwtukuwayjjäna.Sumamanq’a manq’añatsipansa,jichhaxlaq’amanq’añaruwtukuwayxi Nayrjaxwalisumachiqanakanjakañatsipansa,jichhax laq’aruwjakasïna.

5Ucatsti,taqeanimalanakatsipansajukʼampsuma uñnaqtʼanïkchïnjja,taqeukanakajjsumauñnaqtʼanïtap uñjasajjamukiwsaytʼatäpjjäna,ukampisjichhajjjupanakat uñisipjjänwa

6Ukat,mayamp,mäsumaqamañutanjakaskäna,ukaruw taqiyaqhauywanakaxyaqhachiqatjutapxäna;kawkhantï umapkänaukanjja,ukapachpatumapjjarakïnwa;jichhasti, venenonitukutapatjja,Diosanmaldicionapatjja,taqe animalanakawutapatjaltjjapjjäna,umatumatjaniwumañ munapkänti;ukampisukatjaltxapxänwa

18JAQTHAPI

1KunapachatïmaldecitkatarijjAdanampiEvampiruñjäna ukhajja,pʼeqepchʼoqtʼasïna,chuymappatjjaruwsaytʼasïna,

AdanampiEvampinNayrïrLibropa nayranakapaswilawilaruwtukuwayjjäna,jupanakar jiwayañmunkaspaukhamwaluräna.

2Evaruwchiqakpurintäna,ukatstijupararktasawt'ijtäna Adanastiukajakʼansaytʼatäskänaukhajja,jachäna, kunattejjjaniwkatarirjawqʼjañatakmäthujsaamparapan utjkänti,janirakiwkunjamsajiwayañyatkänti

3UcampisEvalaykuwalichuymach'allxtatawAdanax katarijak'achasisinchuymapatkatxarutayna.kunapachatix juparuñtasinxakhamsäna:--

4“Adan,jumalayku,Evalayku,nayaxliwxatatwa, purakajaruwsaraskta”sasaUkatwalichʼamanïtapatjja, AdanampiEvampiruwjaqontänaukatjupanakaruw chʼalljjtayäna,jiwaykaspaukhama.

5UcampisDiosajjmäangelaruwkhitanïna,jupasti katariruwjupanakatjaqunuqäna,ukatstijaktayarakïnwa

6UcatDiosanArupajjkatarirjakʼachasisinakhamsäna: “Nayrïrkutinjja,nayajjñikʼutaruwpurtʼayäta, purakamaruwsarjjayäta,ukampisjaniwparlañsa aptʼksmati”sasa.

7"Jichhaxamukt'am,janjuk'amparsumti,jumampi, jaqinakamampi,kunatixnayraqataxjumatuqiw luratanakaxt'unjatäxi,jichhaxjiwayañmunta".

8Ukakataristiamukt'ayatäxänwa,janiwjuk'ampparlxänti

9Diosankamachiparjamawalajjpachatthayajjthaytʼanïna, ukathayastiAdanampiEvampitkatariruwapasjjäna,lamar qotathiyaruwjaqontäna,ukatIndiamarkaruwpurirakïna

19JAQTHAPI

1UkampisAdanampiEvampejjDiosnayraqatan jachapjjäna.UkatAdanaxjuparuxsänwa:--

2"Tatay,p'iyankäyätukkhaxa,Tatituxakhamsapxsma, pampankiranimalanakawsartanipxani,manq'antapxitani, jakañajsaakauraqitapt'asipxani".

3UkatstiAdanaxkunatïjuparpaskänaukalaykuw pechoparchʼalltʼasïna,ukatmäjiwatjaqiruñtatawaka uraqirliwxatäna.ucatstiDiosanArupawjuparjaktayäna, jupastisänwa:

4"Adán,janiwmaynisukaanimalanakatmaynisjan walt'ayaskätamti,kunapachatïnayaxuywanakampyaqha ch'amanyänakampip'iyanjumarjutayañtukuykäyät ukapachaxa,janiwkatarixjupanakampchikajutañapatak jaytkti,janjumarsaykatañapataki,jankhathatiñapataki, ukataxsarañaschuymanakamarpurt'asiñapataki"

5“Nayaxyattwaukamaldecitjaqixñanqhajaqïtapa, ukatwamaynianimalanakampchikajumarjak'achasiñap janmunkti”sasa

6"Ukampisjichhaxchuymamarch'amañchasim,jan axsaramtiNayaxjumampïsktwakunaurunaktixjumatak amtktaukanaktukuyañkama"

20JAQTHAPI

1UcatAdanajjjacht'asisawsäna:"Diostay,yaqhacheqar sarjjapjjeta,katarijjjanmayampjak'achasisinnanakcontra sayt'añapatakijanEvasirvientamarsapakjikjjatasa jiwayañataki,nayranakapajjwaliajjsarkañawa,jan walirakiwa”sasa

2UkampisDiosajjAdanampiEvampirojjakhamsänwa: “Janajjsarapjjamti,janiwnayajjjumanakarjakʼachasiykäti, nayajjjumanakatjja,akaqollutjaqunukuwaytwa,janirakiw kunajanwaltʼayañasukaqollunjaytkäti”sasa

3UkatAdanampiEvampixDiosnayraqatan yupaychapxäna‘yuspagarapxarakïnwa,jiwañat qhispiyatapatjachʼañchapxarakïna’

21JAQTHAPI

1UkatxaAdanampiEvampixaukahuertathaqhiri sarapxäna.

2Ukajunt'uthayastiajanunakaparuxnina nakhantayañjamawthuqt'änaJupanakastiwalithayat chhuxriñchjasipxänwa,Tatitunnayraqatapan jachapxarakïna

3Ucampisjachapkänaukacheqajjmäjachʼaqollu jakʼankänwa,intijalantatoqenkirhuertanpunkuparuñtata 4UkatxaAdanaxukaqullupatatjaquqanïna;ajanupaxtom ukhamarakjañchipaxñik’utch’ukutänwa;waljawilaw jupatjalluntäna,niyajiwañampïskänwa

5UkañkamastiEvaxqullupataruwsaytʼatäskäna, ukhamatwajachäna.

6Ukatakhamsarakïnwa:“Janiwnayajjjuparjakʼachasiñ munkti,taqekuntïjupapachpalurawaykiukajjnayatoqew lurasïna”sasa.

7Ucatstijupararknaqäna;ukatstiqalanakampichʼiyjataw uñjasïna;ukatjiwatjamawkʼarisiñatakqheparäna 8UkampiskhuyapayasirDiosaxluratanakap uñch'ukiskiwa,AdanampiEvampirjiwatikipkatapuñjäna, ukatstiArupjupanakarapayanisinjaktayäna

9UkatAdanarsäna:“Adan,taqiakatʼaqhisiñanakaxjuma pachparlurawayktaukanakaxjaniwapnaqäwijarux yanaptʼkaniti,janirakiw5500maranakanarustʼäwipsa mayjtʼaykaniti”sasa.

22JAQTHAPI

1UcatAdanajjDiosarojjsänwa:“Nayajjwalijuntʼütatwa wañtʼasta,jansarnaqañatjjaqarjatawuñjasta,akapachanjja aynachtʼatätwa.

2UkatstiTatitDiosaxjuparuxsänwa:Adan,janiw jichhapachaxutjkaspati,janirakiwurunaktukuyañkamax ukhamäkaspati.

3UkatAdanaxDiosaruxsänwa:“Huertonkkaskäyät ukhaxa,janiwjuntʼuthayasa,qarjañasa,nimuyuntañsa, khathatiñasa,niaxsarañasyatkti,ukampisjichhaxaka uraqirpurisaxtaqiukatʼaqhisiñanakaxnayaruwpurini” sasa

4UkatDiosaxAdanarakhamsänwa:“Kunapachatix kamachixphuqkayätaukhaxa,qhanajampi khuyapayasiñajampixjumaruwsamaräna,ukampis kamachixpʼakintätaukhaxa,akauraqinxallakisiñampi tʼaqhisiñampiwpurtʼasïta”sasa

5UkatAdanaxjachtʼasisawakhamsäna:“Tatay,januka laykuxtʼunjapxitati,janirakjachʼatʼaqhisiñanakampis jawqʼjapxitati,janirakiwjuchaxarjamaskuttʼaykistati, kunattixmunañasatakiwkamachimpʼakintapxta, kamachimsaapanukupxtwa,ukatjumaruñtasitdiosanakar tukuñthaqhapxta,kunapachatïuñisirixSupayax sallqjapxituukhaxa”sasa.

6UkatstiDiosajjmayampiwAdanarsäna:“Akaoraqen ajjsarañampi,khathattʼasiñampi,tʼaqesiñampi, tʼaqesiñampi,kayumpisarnaqasa,akaqollursarasin jiwañampi,nayajjjumarqhespiyañatakejjtaqeukanak aptʼasï”sasa

23JAQTHAPI

1UkatxaAdanaxjukʼampiwjachäna,akhamsasa:“Dios, khuyaptʼayasita,kuntixnayaxlurkäukjumar katuntañkama”sasa.

2UkampisDiosajjAdanampiEvampitArupapsüna

3UkatxaAdanampiEvampixkayunakapsayt'asipxäna; ukatAdanaxEvaruxakhamsänwa:“Cistinampichintʼasim, nayasticinturonampichintʼasirakï”sasaUkatkunjamtï Adanaxsiskänukhamarjamawcinturonampichintʼasïna 4UkatxaAdanampiEvampixaqalanakapthapisinaltarar uñtatuchapxäna;ukatstijardínanqäxankirquqanakat laphinakapsupxäna,ukampiwpichthapipxäna,qarqapatat wilawartapxatapa

5Ucampislaq'apatxarjaquqanirlaq'ampich'allt'asisaw altarpatxaruDiosarofrendatluqtapxäna.

6UkatxaAdanampiEvampixaltarmanqhansaytʼasisaw jachapxäna,ukhamatwaDiosarachiktʼasipxäna: “Juchanakajaru,juchanakaspampachapxita,khuyapayasir nayramampiuñkatapxita,kunapachatïhuertankapkayäta ukhaxa,jachʼañchäwinakasa,qʼuchunakajasajanjaytjasaw nayraqatamanmakhatapxäna”sasa.

7"Ukampisakajanuñt'aturaqirpurisaxjaniwq'uma jach'añchäwisjiwasanakxäxänti,janirakiwchiqapar mayisiñasutjxänti,janirakiwchiqaparmayisiñasutjxänti, janirakiwamuyt'irchuymanakasutjxänti,janirakiwmuxsa amuyunakasutjxänti,janirakiwchiqakamuyt'añanakas utjxänti,janirakiwsumaamuyt'añanakasutjxänti,janirakiw k'ajkirchuymanakasjaytanukxapxituti

8"Ukampisjichhaxakaqalanakpatxarwilaxluqtat uñt'apxam,amparanakajatkatuqapxam,kunjamtïqalltan jardinankkasaxjumarjach'añchapxirïktaukhama"

9UcatAdanajjDiosarjukʼampmayisiñqalltäna

24JAQTHAPI

1UkatkhuyapayasiriDiosaxsuma‘jaqinakarmunasiri, AdanampiEvampiru,wilaparusuñtäna,ukawilaxJupar sacrificiotapthapïna;janJupatmäkamachiukham luratapata.UkampisJupajjjupanakatwalmuspharäna; ukatstiofrendanakapkatuqapxäna

2Diosaxnayraqatapatmäk'ajkirninaapayanitayna,uka ninaxjupanakanwaxt'äwipnakhantäna.

3Jupastiofrendanakapansumaq'apkirq'aphipmukt'ayäna, jupanakarkhuyapt'ayasïnwa

4UkatstiDiosanArupaxAdanaruwpurinïna,ukatstisänwa: “Adán,kunjamtïjumaxwilamwartktaxa,ukhamarakiw nayapachpawilaxwartä,kunapachatixwawaman jañchipäxäukhaxa,kunjamtïjumaxjiwktaukhama,Adán, ukhamarakiwjiwarakïukhamarakiwnayajjakaoraqenmä altarpatjjarwilajloqtaskä

5“Kunjämtixjumaxukawilatuqipampachatäñ mayisktaxa,ukhamarakiwnayaxwilaxaruxjuchanakat pampachañtukuyä,ukawilaxjuchanakpampacharakï” sasa

6"Jichhasti,Adan,jumanwaxt'äwimkatuqta,ukampis arust'äwiurunakaxjaniwphuqhaskiti.Kunapachatix phuqhasxaniukkhaxa,huertarkutt'ayapxäma"

7“Jichhaxchuymamarch'amañcht'asim,llakisiñaxutjani ukkhaxa,mäwaxt'achurapxita,nayastijumatakixwali munasiñampiwuñjasï”sasa

25JAQTHAPI

1UkampisDiosaxyatïnawa,Adanaxwaljakutiw jiwañapäna,ukatwilapsaJuparsacrificioloqtarakïna.

2Ukatwajuparojjsäna:“Adan,janmayampsajiwayasimti, kunjamtïjumajjukaqollutjaqonukusktaukhama”sasa

3UcampisAdanajjDiosarojjsänwa:“Nayanamuyujanjja, mandamientonacampʼaquitajatsa,sumahuertat mistutajatsa,kʼajkirkʼajkirqhanatsa,lakajatjanjaytjasir jachʼañchäwinakwarantatajatsa,nayarimtʼkituuka qhanatsa”sasa

4“UkampisDiosTatay,sumakankañamatjanq'al apanukusimti,janukastisapajiwataxnayar khuyapt'ayasim,jaktayarakita”sasa

5"Ukampiwyatiyasini,jumaxkhuyapayasirDiosätamxa, janiwmayninjiwañapmunktati,janiwkhitirust'unjatäñap munktati,janirakiwkhitirusqhuru,janwali,t'unjañamp juchañchktati"

6UkatxaAdanaxamukiwqhiparäna.

7UcatDiosanArupajjjuparjakʼachasisinbendicïna, chuymachtʼäna,jupamparustʼäna,juparqhespiyañataki amtaturunaktukuyasa.

8Ukhamasti,AdanaxDiosarnayrïrofrendachuräna;ukat ukhamlurañaxjupancostumbrepäxänwa

26JAQTHAPI

1UkatxaAdanaxEvawarmiruwirpxaruwayäna,ukat kawkhantïjakapkänaukaTesoroPʼiyankuttʼañ qalltapxänaUkampisjakʼachasisinjayacheqatuñjapjjäna ukhajja,AdanampiEvampejjwalillakitawuñjapjjäna.

2UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Qollunkasipcän ucapachajja,DiosanArupampiwchuymachtʼapjjetäna, jupajjnanacampparltʼquituwa,ukatintijalsutoqetjutir qhanawnanakarqhantʼäna”sasa

3"UkampisjichhaxDiosanArupaxjiwasatimantatawa, k'ajkirqhanaxmayjt'awayxiwa,ch'amaka,llakisiñas jiwasanakxarpurinpan"

4"Ukatstiakap'iyaruwmantañaxwakisi,ukap'iyaxmä carcelaruñtatawa,ch'amakawch'amakt'ayistu,ukhamat maynitmaynikamjaljtasipxta,jumaxjaniwuñjkistati, janirakiwuñjkirismati"

5Adanaxukaarunakarsusinxa,jachapxänwa,Dios nayraqatanamparanakapluqxatapxäna;kunatixjupanakax llakimpphuqt'atäpxänwa

6JupanakastiDiosaruwachikt'asipxäna,intixjupanakar qhant'ayañapataki,ukhamatjanch'amakaxjupanakar kutt'añapataki,janirakiwakaqarqataypir kutt'anipxañapatakiUkatchʼamakauñjañatsipansa jiwañwamunapjjäna

7UkatDiosaxAdanampiEvampiru,jachʼallakinakaparusa, taqikunanaksataqichuymampiuñjäna,kunajan walinakansauñjasipxäna,nayrasumajakasiñatsipansa, yaqhamarkanjanwalinuñjasipkänaukanaklayku 8UkatwaDiosaxjupanakarjancolerasïna;janirakiw jupanakarjanpaciencianïñasa;ukampisJupajjjupanakarojj pacienciampiwpaciencianïna,kunjamtïlurawaykiuka wawanakarusa

9UcatDiosanArupajjAdanaruwpurinïna,juparojjsänwa: “Adán,inteaptasinjumarapaniristjja,urunaka,horasa, maranaka,phajjsinakasinamayakïspawa,jumamp

AdanampiEvampinNayrïrLibropa arustʼawayktaukaarustʼäwejjjanipuniwphoqaskaspati” sasa.

10“Ukampisjumajjkutikipstam,mäjachʼatʼaqhesiñaruw jaytatäñama,janirakiwwiñayatakqhespiyasiñamatak jaytatäkasmati”sasa.

11“Jïsa,janukasti,arumampiuruyjakaskätaukhakama, janukasti,arust'äwixphuqhasiñapkama,arust'äwixan pachaxpuriniñapkama.”

12“Ukapachawnayajjjutasinqhespiyäma,Adán,janiw nayajjtʼaqhesiñammunkti”sasa

13“Kunapachatixtaqisumaluräwinakanjakaskta,kunatsa ukayänakatmistuwaytaukuñjkäukhaxa,taqichuymaw jumarkhuyapt'ayasiñmunsma”sasa.

14“Ukampisjaniwlakajatmistkiukaarustʼäw mayjtʼayañjamäkiti,janukhamäkaspaukhajja,huertar kuttʼayapjjerisma”sasa.

15"Ukampisarust'äwixphuqhasxaniukhaxa,jumanakaru ukhamarakwawanakamaruxkhuyapt'ayasiñ uñacht'ayapxäma,ukatstimäsumahuertaruwirpapxäma, ukauraqixjaniwllakisiñast'aqhisiñasutjkiti,janukasti wiñayatakkusisiña,kusisiña,jantukuskirqhana,jan tukuskirjach'añchäwinaka,mäsumahuerta,janipuniw tukuskaniti"

16UkatDiosajjmayampiwAdanarsäna:“Paciencianïm, pʼiyarumantam,kawkïrchʼamakatïjumajjajjsarkayätauka chʼamakajjtunkapayanhoranakakiwutjani,tukuyjjani ukhajja,qhanawuñstani”sasa

17UkatAdanaxDiosanukaarunakistʼasaxEvampix Jupannayraqatapanwayupaychapxäna,chuymanakapas chuymachtʼatäxänwaJupanakaxcostumbreparjamaw p’iyaruxkutt’apxäna,nayranakapatjachaqt’asis,llakisiñas jach’ajach’atukuñaschuymanakapatmistunïna,ukat almapaxjanchipatmistuñapmunapxäna

18AdanampiEvampisti,arumaxch'amakt'añkamawDiosat mayisipkäna,AdanastiEvatimantatänwa,warmistijupat imantatänwa

19Jupanakastioracionansayt'atäsipkakïnwa.

27JAQTHAPI

1KunapachatïSupayaxtaqiaskinakaruñisiri,kunjamsa oracionansarantaskakïna,Diosaxjupanakampparltʼaskäna, jupanakarchuymachtʼäna,ukatkunjamsajupanakan ofrendanakapkatuqänaukuñjänaukhaxa,Supayaxmä uñachtʼäwiwuñstäna

2Jupajjejercitonakaparmayjtʼayasawqalltäna; amparanakapanjja,mälliphipirninawutjäna,jupanakajj mäjachʼaqhananwajikjjatasipjjäna.

3Ukatstitronoppʼiyanlakapjakʼaruwuchäna,kunattejj oracionanakapatjaniwukarmantañpuedkäntiUkatsti p'iyaruwqhant'ayäna,ukap'iyaxAdanampiEvampir qhant'añkama;uñisirinakapaxjach'añchañq'uchuñ qalltapxäna

4Supayajjukluräna,Adanajjqhanauñjasajjalajjpachan qhanapäkaspasukhamamuyañapataki,Supayan ejercitopajjangelanakäkaspasukhamamuyañapataki Diosaxp'iyanuñch'ukipxañapataki,ch'amakan qhant'añapataki

5UkhamajjAdanajjpʼiyatmistusajjjupanakaruñjasa, AdanampiEvampejjSupayaraltʼasipjjänaukhajja, Adanaruwatipjañapäna,ukatpayïrkutinDiosnayraqatan altʼatchuymanïñapänwa

6Ukhamasti,kunapachatïAdanampiEvampejjqhana uñjapjjänaukhajja,cheqäkaspasukhamamuyasaw chuymanakaparchʼamañchtʼapjjäna;ukampis khathattʼasipkänaukhajja,AdanajjEvarakhamsänwa:--

7"Uñtapxamukajach'aqhana,jach'ajach'atukuñ q'uchunaka,anqansayt'atäsipkiukaejercitonakaxjaniw jiwasanakarmantanipkiti,janyatiyapkistatikuntixsapki, kawkitsajutapxi,kunsañsmuniukaqhanaxa; 8“Diosanjutapxaspänaukhaxa,pʼiyanjakʼaruw jutapxirïtu,kunaluräwipsayatiyapxirïtu”sasa 9UcatstiAdanajjsaytʼasisawDiosartaqechuyma mayisïna,akhamsasa:--

10Tatay,¿Akapachanjumatsipanyaqhadiosax utjpachati,khititixangelanakarluri,qhanampi phuqt'ayarakta,khitisjupanakampchikjutañapa?

11"Ukampisuñjapxam,p'iyanlakapansayt'atäpkiuka ejercitonakaru,jach'aqhanankapxiwa,jach'ajach'a tukusawq'uchupxiJumatsipansayaqhadiosäpxchi ukhaxa,yatiyapxita;

12Janïrukarskänaukhajja,Diosanmäangelapawpʼiyan uñstäna,jupastiakhamsänwa:“Adan,janajjsarayasimti, jupajjSupayawa,ejercitopampiwsallqjañmuntamjja, kunjamtïqalltansallqjapktamukhamaNayrïrkutiwkatarir imantatäjjäna,ukampisjichhajjqhananangelaruñtasitaw jumarjakʼachasini,ukhamatjumanakajjyupaychapjjäta” sasajuparux,jupawjumaruxmuspharayiristam,Dios nayraqatan”sasa

13UkatangelaxAdanatsaraqasinxa,Supayaruwp'iyan jist'aräna,ukatstiukak'arik'arinakapsusawAdanampi EvampirirpxaruwayänaJuparuñjasastiajjsarapjjänwa 14UkatangelaxAdanarakhamsänwa:“Diosaxalaxpachat jaquqaniwaykiukhatpachawukaajjsarkañuñnaqapax jupankiwa

15UkatangelaxSupayampiru,ejercitoparusAdanampi Evampitalisnukusinakhamsäna:“Janaxsarapxamti, jumanakarlurirDiosawch'amañchapxätam”sasa 16Ukatangelaxjupanakatsarawayxäna.

17UkampisAdanampiEvampejjpʼiyan saytʼatäsipkakïnwajaniwkunachuymacht'äwis jupanakaruxpurinkänti;jupanakaxamuyunakapanx t’aqanuqtatawjikxatasipxäna

18AlwatpachawDiosatmayisipxänaukatstiukajardinar thaqhiriwmistuwayxäna.Chuymanakapaxukatuqitwa amtapxäna,ukatjaytjapxataplaykuxjaniwkuna chuymachtʼäwiskatoqapkänti

28JAQTHAPI

1Ukampisk'ariSupayaxjupanakarhuertarsarasipkatap uñjasaxejercitoparuwtantacht'asïna,ukatmäqinaya patxaruwuñstäna,jupanakarsallqjañamtampi

2UkampisAdanampiEvampejjmävisionanukham uñjapjjänaukhajja,Diosanangelanakapäkaspasukhamwa amuyapjjäna,jupanakajjhuertatmistjjapxatapat chuymachtʼirjutapxi,janukaxukahuertarkuttʼayapxaraki 3AdanastiamparanakapwaDiosarluqxatäna, kunjamäsipkisaukamuyt'ayañapataki.

4UkatstiSupayaxtaqiaskinakuñisiri,Adanarakham sänwa:“Adan,nayaxjach'aDiosanangelapätwa,nayar muyuntatejercitonakuñjam”sasa.

5"Diosaxnayaru,jupanakarkhitanitu,jumar irpapxañamataki,alaytuqirhuertanfronterapar

AdanampiEvampinNayrïrLibropa

irpapxañamataki,q'umaqutathiyaru,ukatstijumampiru Evampiruukanjariqapxañamataki,ukatstinayra kusisiñamaruwsartayapxañamataki,ukhamatjardinar kutt'apxañamataki".

6UkaarunakajjAdanampiEvampejjchuymaparuw purtʼasïna

7UkampisDiosajjAdanatArupatjarkʼäna,janiwmäratuk amuytʼaykänti,janukastichʼamapuñjañwasuytʼäna; jardinankkänaukhajjEvakunjamtïatipjkänaukhama,jan ukajjatipjaspachänti

8UkatSupayajjAdanampiEvampirjawsasinakham sänwa:“Uñtapjjam,umalamarqotaruwsarapjjta”sasa

9AdanampiEvampejjmäjukʼajayankasawjupanakar arkapjjarakïna

10Huertanalaytoqenkirqollurpuripjjänaukhajja, SupayajjAdanampiEvampiruwjakʼachasïna,cheqapuniw ukaqollupatarumakatäna,janiwmävisionankkänti kunjamtïjupajjlurkänaukhama,jupanakarjaqontañaukat jiwayañmunasa,ukatsutiporaqetchhaqtayañmunasa; ukhamatakauraqixjupatakiukhamarak ejercitonakapatakikqhiparañapataki

29JAQTHAPI

1UkampiskhuyapayasiriDiosaxSupayanAdanarux kunaymanamparanakapampjiwayañmunatapuñjäna,ukat Adanaxllamp'uchuymani,jansallqjasirïtapuñjäna,ukatwa DiosaxSupayaruxjach'atparläna,ukatstiñanqhachäna.

2Ukatstiejercitopampiwjaltxapxäna,Adanampi Evampistiqullupataruwsaytʼasipxäna,ukachiqatstijachʼa uraquñjapxäna,kawkïrjachʼauraqitixjakasipkäna. Ucampisjaniwkhitiejercitoparusuñjapcänti

3Adanasa,Evasa,Diosnayraqatanjachapjjänwa,ukat perdónmayisipjjarakïnwa.

4UcatDiosanArupajjAdanaruwpurintäna,jupasti saraquïnwa:“AcaSupayajjjumarsallqjañmuntam,juman qhepatjutirwawanakamarsallqjañmuni”sasa.

5AdanastiTatitDiosnayraqatanjachäna,achikt'asïna, achikt'asirakïnwa,huertanmanq'achurañapataki,ukhamat chuymacht'atäñapataki.

6DiosaxAdananamuyuparuñtasinxa,Miguelangelaruw Indiamarkarpurirqutakamakhitäna,ukachiqatquri thujrunakapsusinAdananukarapaniñapataki.

7Diosaxyatiñkankañapampiwukluräna,ukhamatuka qurithujrunakaxAdanampchikapʼiyankkänaukhaxa, arumanthixqhanampiqhantʼañapataki,chʼamakar axsarañapsatukjañataki

8Ukatxa,MiguelangelaxDiosanmayitaparjamaw saraqanïna,kunjamtïDiosaxsiskänukhamarjamquritlurat thujrunakaptasinDiosarapanïna

30JAQTHAPI

1Ukanakqhepatjja,DiosajjGabrielangelarojjjardinar saraqañapatakiwmayïna,ukanuñjiriquerubínchacharojj akhamsañapataki:“Diosajjhuertarmantañapatakiw mayïna,ukatstisumaqʼapkirinciensoapsusinAdanar churäjja”sasa

2UkatstiGabrielangelaxDiosanmayitaparjamawhuertar saraqanïna,ukatstikunjamtïDiosaxsiskänukhamarjamaw querubinaryatiyäna

3Ukatstiquerubinuxakhamsänwa:“Walikiwa”sasaUkat Gabrielaxmantasininciensoapthapïna.

4UkatstiDiosaxRafaelangelaparuwhuertarsaraqasin querubinampimämirratparlañapatakmayïna,Adanar churañataki.

5Rafaelangelajjsaraqasinjja,kunjamtïDiosajjsiskäna ukhamarjamawquerubinerorojjyatiyäna,ukaquerubinsti akhamsänwa:“Walikiwa”sasa.UcatstiRafaelchachajj mantasinmirraaptʼasïna

6QurithujrunakaxIndiaqutatapsutänwa,ukanxwali sumaqalanakawutjiInciensojjhuertanintijalsutoqenkir fronteratapstʼatänwa;Intijalantatoqenkirmirrasatmirra satqollastiAdanaruwkʼallkʼutäna.

7AngelanakaxukakimsayänakDiosarapapxäna,Jakañ Quqajak'an,jardinan

8UkatstiDiosaxangelanakaruwsäna:“Umaphuch'ur ch'allt'apxam,ukatstiAdanampiEvampirumap ch'allt'apxam,ukhamatmäjuk'achuymacht'asipxañapataki, AdanampiEvampiru”sasa.

9AngelanakaxkunjamtïDiosaxsiskataynaukhamarjamaw lurapxäna,ukatSupayaxjupanakartukjañmunkänauka qullupataruwtaqiukanakchurapxäna.

10Adanastiqurithujrunaka,incienso,mirrauñjasaxwal kusisïna,jacharakïnwa,kunattixqurixkawkirutïjutkäna ukareinouñachtʼayirïkaspasukhamamuyäna,uka inciensoxjupatapsutkʼajkirqhananchimpupäkaspas ukhamamuyäna,ukatmirraxkunjallakitänsauk uñachtʼayarakïnwa.

31JAQTHAPI

1UkaqhipatstiDiosaxAdanarakhamsänwa:“Jumaw huertatkunsmayista,ukhamatchuymacht'atäñataki, nayastiakakimsachimpunakchursma,nayar chuymacht'añataki,nayaru,jumamparust'äwijar atinisiñamataki”sasa

2"Nayawjutä,jumarqhispiyiri,reyinakaxjañchinquri, incienso,mirraapanipxitani,quri,reinoxanchimpupa, inciensodiosätaxuñacht'ayañataki,mirrat'aqhisiñajataki, jiwañajatuñacht'ayañataki."

3"Ukampis,Adán,akap'iyaruwucham:quriaruman qhant'ayañataki,incienso,sumaq'apkirq'apkirq'aphip muxsañchañataki,mirra,llakimanchuymacht'añataki".

4AdanajjDiosanukaarunakistʼasajja,Jupan nayraqatapanwayupaychänaJupasaEvasaJupar yupaychapxänwa,yuspagarapxarakïnwa,kunattix jupanakaruxkhuyaptʼayasiñampiwuñjäna

5UkatstiDiosaxkimsaangelanakaruwsäna,Miguel, Gabriel,Rafael,sapamayniwkuntïapanipkiukapanipxam, AdanarchurapxañapatakiUkatukhamlurapxäna,maynit maynikama

6UcatDiosajjSuriel,Salatielsatchacharuwsäna: AdanampiEvampirapapjjañapataki,ukatjachʼaqollupatat saraqanipjjañapataki,TesoroPʼiyanirpapjjañapataki

7Ukanstiquriuchapxänap'iyanaynachtuqiru,incienso inciensointijalsutuqiru,mirraintijalantatuqiruUka pʼiyanlakapajjalaytoqenkänwa.

8UkatangelanakajjAdanampiEvampirchuymachtʼasaw sarjjapjjäna

9Quristipaqallqtunkathujrunakänwa;incienso,tunka payanlibra;ukatstimirra,kimsakilo

10UkanakaxAdanaxTesoroUtanqhiparapxäna;ukatwa “imantaña”sasinsutichatäna.Ukampisyaqha jaqokipirinakaxsapxiwa,“Tesorosukanp’iya”sasaw sutichapxäna,ukap’iyanutjkänaukachiqapjaqinakan janchipatlayku.

11UkakimsaurunakawDiosaxAdanaruxchuräna,jupax kimsïruruwhuertatmistuwayxäna,ukhamatkimsauru Tatituxakauraqinqhiparañapuñacht'ayañataki.

12Ukakimsayänakasti,Adanampchikap'iyan jakasipkakïnwa,ukatarumanakaxqhant'ayänaukaturux llakipatmäjuk’asamarañchurapxäna

32JAQTHAPI

1AdanampiEvampistipaqallqurukamawTesoroP'iyan qhiparapxäna.janirakiwakauraqinachunakapsa manq'apkänti,janirakiwumasumapkänti

2Llatunkurualwajjpurinkänaukhajja,AdanajjEvar akhamsänwa:“Eva,Diosarojjhuertatmäjukʼachuritu, jupawangelanakapkhitanipjjetu,jupanakajjkuntï munapktaukapanipjjetu”sasa

3"Ukampisjichhaxsartasipxañäni,qalltanuñjapktauka umaqutarsarañäni,ukatukansayt'asiñäni,Diosaxwasitat sumauñjatäñapataki,huertarkutt'ayañapataki,janukax kunschurañapataki,janukaxyaqhauraqin chuymacht'añapataki,janukaxyaqhauraqin chuymacht'añapataki"

4UcatstiAdanampiEvampejjp'iyatmistusawsarapjjäna, kawkirutïnayrajjjaqontatäpkänaukalamarqotathiyaruw saytʼasipjjäna,AdanastiEvarojjsänwa:--

5"Jutam,akachiqarsaraqam,janirakukachiqat mistuñamäkiti,kimsatunkaurutukuyañkama,jumarukar jutañkamaUkatDiosartaqichuyma,muxsaarumpiw mayisipxañama,pampachapxita."

6“Ukatstiyaqhachiqaruwsarä,ukarsarasinjumaruñtasit lurarakï”sasa

7UcatstiEvajjumaruwsaraqanïna,kunjamtïAdanajj siskänaukhamaAdanastiumaruwsaraqanïna;ucat jupanacajjmayisiñataksaytʼasipjjäna;ucatstiTatituruw achikt'asirakïna,juchappampachañapataqui,uqhamarac nayrasaräwiparkutt'ayañapataqui

8Jupanakastiukhammayisipkakïnwa,kimsatunka phisqanurutukuyañkama.

33JAQTHAPI

1UkampisSupayaxtaqiaskinakaruñisiri,p'iyanthaqhäna, ukampisjaniwjikxatkänti,ch'amampisthaqkchïnsa.

2Ukampisjupanakaruxumataypinsayt'atäskirjikxatäna, mayisisa,chuymapanamuyt'asisa:“AdanampiEvampix ukaumataypinsayt'atawDiosarachikt'asipxi,juchanakap pampachañapataki,nayriruraqiparkutt'ayañapataki, amparajatapt'añapataki”sasa

3“Ukampisjupanakaruxsallqjarakïwa,ukhamatuma taypitmistunipxañapataki,ukampisarsutanakapjan phuqhapxañapataki”

4UkatstitaqiaskinakuñisirixjaniwAdanukarsarkänti, janukastiEvaruwsaräna,Diosanangelaparuñtataw jach'añchasïna,kusisirakïnwa,ukatstisänwa:

5"¡Sumankañawjumatakixutjpan!Kusisim,kusisim! Diosaxjumatakixkhuyapayasiñawa,jupawAdanukar

khitanituQhispiyasiñtuqitkusiskañyatiyäwinakapanta, kunjamtïqalltank'ajkirqhanampiphuqt'ataukhama."

6“Adanaxwasitatutt'ayatätapatkusisitapatxa,nayarnayar jutañamatakiwkhithawayitu,nayaruñtatqhanampi coronañamataki”sasa.

7"Ukatstisarakituwa:‘Evawarmirparlt'am,janitix jumampchikjutkanixa,qullupatankapkayätanuka chimpunakyatiyam,kunjämtixDiosaxangelanakapar khitanipxitu,jupanakaxtesorosp'iyanirpapxitu,ukatsti quriaynachtuqiruchapxitu,incienso,intijalsutuqiru, mirrauchapxitu"Jichhaxjupanukarjutapxamsasa

8Evajjukaarunakistʼasajja,walkusisïnaUkatSupayan uñstatapaxchiqäkaspasukhamamuyasaxa,lamarqutat mistuwayxäna

9Jupajjnayrawsaräna,ukawarmejjAdananukar puriñkamawjupararkäna.UcatstiSupayajjjupat imantasjjänwa,janiwmayampsajuparuñjjjänti

10UkjjarustijutasinAdananayraqatansaytʼasïna,jupajj umajakʼansaytʼatäskänwa,Diosanperdonatapatwal kusisiskäna

11Jesusarjawsasinsti,kutikipstasinxa,ukanjikxatäna, ukatstijachänaukawarmiruñjasa.llakisiñapatsti,umaruw ch'allt'asïna

12UcampisDiosajjjuparuñjäna,tʼaqhesiñapsa,niyaw qhepqhepasamaqtʼañapsauñjäna.UkatstiDiosanArupax alaxpachatjutasinumataypitsartayäna,ukatstisarakïnwa: “Evasatchiqarmakhatam”sasaUkatstiEvawarmir jak'achasisinstisarakïnwa:¿Khitirak‘akarujutam’ sistamxa?

13Ukatstiukaangelanarst'äwipyatiyäna,juparuñt'ayasa, mämilagrochurarakïna.

14UcampisAdanajjllaktʼasisawSupayätapyatiyäna Ukatxjuparuwirpänaukatpanpachaniwp’iyan kutt’apxäna.

15Umaruwpayïrkutisaraqapkänaukhajjjupanakarojj pasäna,paqallquruwjardinatmistunipjjäna

16Kimsatunkaphisqaniuruwumataypinayunapxäna. taqpachaxpusitunkpayanurunakawjardinat sarxapxatayna

34JAQTHAPI

1Pusitunkakimsanurualwasti,walillakita,jacht'asisaw ukap'iyatmistunipxänaCuerponakapajjjan chʼamanïpjjänwa,manqʼatawtjata,umatpharjata, ayunañata,mayisiñata,juchaluratapatwalillakita.

2Ukap'iyatmistusinsti,huertanintijalanttuqinkir qulluruwmakatapxäna.

3UkansaytʼasisawDiosarachiktʼasipjjäna,juchanakapat perdonañapataki

4UkatmayisitanakaptukuyatatstiAdanax‘Diosaruw achiktʼasiñqalltäna,akhamsasa:“TatituDiosaxay, Luririxa,jumawpusiyänakaxtantachtʼasipxañapatak mayïta,ukatJumankamachinakaparjamaw tantachtʼasipxäna”sasa

5"Ukatstijumawamparamluqxatta,mäelementompi,aka uraqinlaq'atlurista,ukatkimsïrhorasaruwhuertarirpta, mäviernesuru,ukatp'iyanyatiyapxita"

6“Qalltanjja,janiwarumas,urusyatkayätti,nayajjwali kʼajkirjaqïtwa,janirakiwkawkïrqhanantïjakasktauka qhanajjarumasurusuñtʼañajatakjaytkituti”sasa

7"Ukatsti,mayampTatay,ukakimsïrhorasanlurasktaxa, taqiuywanakwa,leonanak,avestruz,alaxpachankir jamach'inaka,taqikunatixakauraqinsarnaqkiukanak apanista,ukanaktixviernesurunayrïrhoraxlurawaytaxa."

8"Ukatmunañamasti,taqiniruwmaynitmaynikammä sumasutimpuñt'ayañajaxaUcampisjumawnayarojj amuyt'añampi,yatiñampi,q'umachuymampi,suma amuyumpi,Jumansutimuñt'ayasiñajataki.

9"Dios,Jumawjupanakaruxnayarist'ayista,janmaynis nayanapnaqäwijatjaltxapxañapataki,kamachimarjama, ukhamarakapnaqañchurkistaukarjamaUkampisjichhax taqiniwnayatjithiqtapxi"

10"Viernesuruxkimsïrhorasaruwlurista,ukatukaquqatx janiwjak'achasiñasäkiti,janirakiwmanq'añaswakiskiti, kunatixjumaxjardinanakhamsista:‘Kunapachatixuka quqatmanq'ätaukhaxjiwañawjiwäta’sasa.

11Jumatixsisktaukhamarjamjiwañampimutuyistaxa, ukapachawjiwañajänasasa

12"Ukhamaraki,kunapachatïjumaxukaquqatsiskätam ukhaxa,janiwjak'achasiñasäkiti,janirakiwpusinirus puriñasäkiti,Evaxjaniwnayampïkänti,jumaxjaniwjupar lurktati,janirakiwjak'atapsuwayktati,janirakiwJumataka arunakist'kataynati"

13“Ukaviernesurunkimsïrhorastukuyatarojja,Tatay, jumawnayarojjikirïta,ikirïta,nayastiikirïtwa,ikisjjayätwa” sasa

14"Ukatstijumawladojatmäcostillaapsuwayta,ukatsti nayaruñtasita,uñnaqt'ajaruñtasitlurawayta.Ukatnayax sartawaytwa,juparuñjasaxkhitïpachasukyatxa,akham sasawsista:‘Akaxch'akhanakajanch'akhapawa,jañchijan aychapawa,jichhatuksaruxwarmisatäniwa’sasa.

15“DiosTatay,jumansumamunañamatwanayarikirïta, mäikirïñasa,jank'akiwEvawarmiruxnayanjak'ajat irpsuwayta,ukhamatjankunjämtixluratäkänuk uñjañkama,janirakiwnayasqhanañchirjamäkti,Tatitux, kunjaaxsarkañasjach'asumakankañamasa,jach'a kankañamasa”sasa.

16"Tatay,sumamunañamatwapanpachanixk'ajkir janchinakampilurt'apxista,paniniru,mayakïpxaraktawa; Jumawkhuyapayasiñamchuristu,QullanAjayun jach'añchäwinakampiphuqt'apxista,janmanq'at awtjañasataki,janirakumatpharjañasataki,janirakiwkuna llakisiñasukyatiñasataki,janirakllakisiñasa,janirak aynacht'añasataki,janirakiwt'aqhisiñasa,ayunañasa, janirakaynacht'añasataki"qarjaña

17“JichhastiDiosTay,kamachimp'akintasinkamachim p'akintasinxa,yaqhauraqiruwirpapxista,t'aqhisiñanaka, aynacht'aña,manq'atawtjaña,umatpharjañaspuriyapxista".

18“JichhaxDiosay,achikt'asipxsmawa,huertatmanq'añ churapxita,manq'atawtjañasataki;

19“DiosTatay,waljaurunakawjankunsmallt'apkti, janirakiwkunsumapkti,jañchisaxwañt'awayxiwa, ch'amasaxinach'usartukuwayxi,qarjañasa,jachañasa, ikiñaxchhaqtawayxiwa”sasa

20"Ukhamasti,Diosay,janiwjumaraxsarasawquqanakan achupatkunsapthapiñatinasipktiQalltanjuchanak lurapxtaukhaxjumawkhuyapt'ayasisma,janirakiw jiwañaruspuriykistati"

21“Ukampisjichhajjchuymanakajanamuyapjjta:“Diosan janamtaparjamqoqanakanachunakapmanqʼañäniukhajja, jichhajjtʼunjistaniwa,akaoraqetchhaqtayarakistaniwa” sasa

22“UkaumatjanDiosanmayitaparjamumañäniukhajja, Jupawtukjistani,märatukiwsaphittukjistani”sasa.

23JichhaxDiosay,Evampichikaakachiqarpuripxtaxa, achikt'asipxsmawa,huertanachunakchurapxita,ukhamat kusisiñasataki”sasa.

24“Akaoraqenutjkiukaachunaksa,taqikunatïukan pistʼkistuukanaksamunaraktanwa”sasa

35JAQTHAPI

1UkatstiDiosaxwasitatwaAdanaruñtäna,jachatapa, jachatapa,ukatDiosanArupaxjuparjak'achasisinsäna:-2"Adán,kunapachatïjardinajankaskäyätaukhajja,janiw manqʼañsa,umañasayatktati,janirakiwqarjañasani tʼaqhesiñasyatktati,janirakiwjanchimanjanchʼamanïñasa nimayjtʼañasyatkayätti,janirakiwikiñsanayranakamat jithiqtkäntiUkampiskunapachatïjanwalinaklurasajjaka yaqhaoraqerpurinktaukhajja,taqeukayantʼanakajj jumaruwpurirakïta".

36JAQTHAPI

1UkatstiDiosaxmäninaespadaapt'athuertanpunkup uñjirquerubínchacharuwsäna,higoquqanachupatmä juk'aapthapisinAdanarchurañapataki.

2UkaquerubinstiTatitDiosankamachipist'asawhuertar mantasinpähigoapanïna,sapahigolaphinakaparwarkt'ata ukaxpäquqatapsutänwa,ukaquqanaktaypinwa AdanampiEvampiximantasipxäna,kunapachatixDiosax huertansarnaqirsarapkänaukhaxa,ukatDiosanArupax AdanampiEvampiruwpurinisinjupanakarsäna:“Adán, Adán,¿kawkinkiskta?”

3Adanastisarakïnwa:Diosa,akanktwa,jumanarumaru ist'asasti,q'alajanisinïtajlaykuwimantasirïtasasa.

4UkatstiquerubinuxpähigoaptasinAdanampiEvampir apanitaynaUkampisjayachiqatwajupanakarjaquntäna; Jupanakastijaniwninajak'achasiñjamquerubin jak'achasipkchïnti

5Qalltanjja,angelanakajjAdannayraqatapanwal khathattʼasipjjänaukatajjsarapjjarakïna.Ukampisjichhajj Adanajjangelanaknayraqatankhathattʼasïnwa,jupanakar ajjsararakïnwa

6UcatAdanajjjakʼachasisinmähigoaptʼasïna,Evasti turnotjutasinmaynihigoaptʼasïna

7Amparatkatxarusasti,jupanakaruñkatasaw imantasipkänaukaquqanakatyatipxäna.

37JAQTHAPI

1UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“¿Janitaka higonaksa,laphinakapsauñjkta,ukahigonaksa, laphinakapsa,kʼajkirjaqenakaptʼasisajjimtʼasiwaytanjja?

2"JichhaxEva,jumampnayampixjark'aqasiñäni,jan manq'apxañäni,ukatDiosarmayipxañäniJakañQuqan achupchurañataki"

3UkhamatwaAdanampiEvampejjjarkʼaqasipjjäna,janiw ukahigoachunakmanqʼapkänti.

4UkampisAdanaxDiosaruwmayisiñqalltäna,Jakañ Quqanachupchurañapatakiwachiktʼasïna,akhamsasa: “Diosa,viernesurusuxtahorasaruxkamachim pʼakintapxtaukhaxa,kʼajkirkʼajkirchuymanïpxayätwa,

ukatjuchalurasaxjaniwhuertanqhiparapkti,kimsahorat jilaw”sasa.

5"Ukampisjayp'uruwukachiqatmistuyapxistaDiosay, mähorawjumaruxjuchañchapxta,taqiukayant'anaka, llakinakasjichhürkamawpurinipxitu."

6"Ukaurunakaxpusitunkakimsanurumpichikasti,¡janiw ukamähoranjuchañchapktaukqhispiyapxamti!

7"Dios,khuyapayasirnayrampiwuñch'ukipxita,janirakiw kamachimanp'akintatanakasatkutt'ayapkitati,juman nayraqatamanxa"

8"Dios,JakañQuqanachupchurapxita,ukaquqanachup manq'añasataki,jakañasataki,jant'aqhisiñanaka,yaqhajan walt'äwinakakauraqinuñjañasataki,jumawDiosätaxa."

9"Kunapachatixkamachimp'akintapkäyätukkhaxa, jumawhuertatmistunipxtaxa,mäquerubínjaqiruwJakañ Quqauñjañapatakkhithapxista,ukhamatjan manq'apxañajataki,janukaxjanwalinaklurasaxjan ch'amanïñatyatxapxañajataki"

10"JichhaxTatay,uñjam,taqiakaurunakaguantapxta, t'aqhisiñanaksaapt'asipxta,akapusitunkkimsanurunakax mähoranjucharpuripktaukaruñtasittukuyam"

38JAQTHAPI

1UkaqhipatstiDiosanArupaxAdanaruwpurinïna,ukatsti sänwa:--

2"Adán,JakañQuqanachupxa,kuntixjumaxmayisktaxa, janiwjichhaxchurkämati,janukasti5500mara phuqhasxaniukhakiwchurämaUcatstiJakañQuqanachup churäma,jumastimanq'äta,wiñayatakiwjakäta,jumasa, Evasa,askijathamasa."

3“Ukampisakapusitunkakimsaniurunakaxjaniwkuna pachatixkamachixp'akintktaukaskichkaspati”sasa

4"Adan,nayawhigoquqanachupatmanq'añchursma, kawkïrhigoquqantiximantatäktauka

5"Janiwnayaxmayitamsaarskäti,janirakiwsuyt'äwimarus aynacht'aykäti,ukatwajumamparust'ktaukaarust'äwix phuqhasiñapatakixch'amachasim"

6UkatDiosajjAdanatArupapaqäna

39JAQTHAPI

1UcatstiAdanajjEvaruwkuttʼjjäna,jupastisarakïnwa: “Sartasim,mähigoaptam,nayastiyaqhahigoapta,ukatsti pʼiyasarsarañäni”sasa

2AdanampiEvampistisapamayniwmähigoaptasinp'iya tuqirsarapxänaukapachaxniyaintijalantañampïskänwa; amuyunakapastiukaachumanq'añwalmunapxäna.

3UcampisAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Acahigo manqʼañajjsartwa,janiwyatktikunasukahigotjutaspa” sasa

4UkatwaAdanaxjachäna,ukatstiDiosnayraqatan mayisiñatakiwsaytʼasïna,akhamsasa:“Manqʼatawtjataxa, janakahigomanqʼañajataki,manqʼantasinxa,¿kunaaskis nayatakixa?

5Ukatstimayampsarakïnwa:“Nayaxajjsartwaukaachu manqʼañxa,janiwyatktikunasukaachunaktuqinayar paskani”sasa

40JAQTHAPI

1UcatDiosanArupajjAdanaruwpurinïna,juparojjsänwa: Adán,¿kunatsajanajjsarcäyäta,niayunañsa,jan ajjsarcäyätasa?

2"Ukampisakayaqhauraqinjakasirpurinktaukhaxa, uywajanchimaxjaniwakauraqinjanakauraqin manq'añampi,ch'amañchañatakisa,ch'amapwasitat utt'ayañatakisutjkaspati"

3UkatDiosajjAdanatArupapaqäna

41JAQTHAPI

1UkatxaAdanaxhigoaptasinqurithujrunakaruchäna Evastihigoaptasininciensopatxaruwucharakïna

2Sapahigoxmäsandíapesajeukhamänwa.kunatix huertanachupaxakauraqinachunakapatsipanjuk'amp jach'änwa

3UcampisAdanampiEvampejjukaarumpachaw saytʼatäsipkäna,ayunasipjjäna,alwajjalwakama

4Intijalsunjja,Diosarmayisiñtukuyasajja,Adanajj Evaruwsäna:--

5"Eva,jutam,aynachuñtathuertanfronteraparsarañäni, kawkirutixjawiraxjalsuskiukachiqaru,pusip'iqiruw jaljtaraki.UkanwaDiosarmayipxañäni,ukatstiJakañUma umañatakmayipxañäni"

6"DiosaxjaniwJakañQuqampimanq'aykistuti,jan jakañasataki.Ukhamasti,JakañUmachurañapatakiw mayiñäni,ukatukaUmampiwch'amtukuñasatakmayiñäni, akauraqinumaumañatsipansa"

7EvaxAdanatukaarunakistʼasaxiyawsasawsäna; panpachaniwsartasipxäna,ukathuertansurtoqenkir fronteraparuwpuripxäna,umajawirthiyaruwjardinatmä jukʼajayankapxäna.

8Jupanakastisayt'asisawTatitunnayraqatapan mayisipxäna,ukatmäkutijupanakaruñkatañapatakiw mayipxäna,pampachañapataki,mayitanakap phuqhañapataki

9Ukapanpachanimayisiñtukuyatatxa,AdanaxDios nayraqatanarupampmayisiñqalltäna,akhamsasa:--

10“Tatay,huertankkasajjJakañQuqamanqhatmisturuma uñjasajjjaniwchuymajajjmunkänti,janirakiwcuerpojajj ukaqoqatumañmunkänti,janirakiwumatpharjatäñsa yatkayätti,jakaskäyätwa,jichhajjjakasktaukatsipansa jukʼampjachʼarakiwa”sasa

11“UkhamajjjakañatakejjjaniwkunaManqʼasmunaskti, JakañUmatsajanirakiwumkti”sasa

12"UkampisjichhaxDiosay,jiwatäxtwa,jañchixaxumat pharjatawwañsuwayxiJakañUmachurita,ukauma umt'añajataki,jakañajataki"

13“Dios,khuyapayasiñamatwaukatʼaqhisiñanakatsa, yantʼanakatsaqhispiyapxita,ukatyaqhauraqiruwirpapxita, janitixhuertamanjakañmunkstaukhaxa”sasa

42JAQTHAPI

1UcatstiDiosanArupajjAdanaruwsäna:--

2“Adan,kuntixjumaxsisktaxa:‘Samarañutjkiuka uraqiruwirpapxita’,janiwyaqhauraqikïkiti,janukasti alaxpachankirreinopawakawkhantixsapakisamarañax utjkiukauraqixa”sasa

3“Ukampisjaniwjichhajjukarmantañampuedkasmati, janukastitaripäwimajjtukusjjani,phoqhasjjaniwa”sasa.

4“Ukatstialaxpachankirreinoruwmakhatapxäma,aski wawanakamampiru,ukatstijumarusajupanakarusa,kuntix jumaxmayktaukchurarakïma”sasa.

5"Ukatjumatixsasma:‘JakañUmachuritaumañataki, jakañajataki’--janiwjichhürïkaspati,janukastiinfiernor saraqani,broncetluratpunkunakp'akjaskä,hierrotlurat reinonakt'unjaskäukauru"

6"Ukhamastikhuyapayasiñampiwalmamaruukhamarak askijaqinakanalmanakaparqhispiyä,ukhamatjupanakar huertajansamarañapatakiUkhamarakiwakapachan tukusiñapaxpurinkani."

7“UkatmayampiwjakañUmathaqhasktaxa,janiw jichhüruxchurapkätamti,janukastiGólgotauraqin p'iqimarwilaxwarxatkäukauruwchuratäni”sasa.

8"WilajaxjumatakixJakañUmakïniwa,ukapachaxjaniw jumasapakikiti,janukastitaqiwawanakamaruw iyawsapxitu,wiñayatakiwsamarañapa."

9TatitojjmayampiwAdanarsäna:“Adán,huertankäyäta ukhajja,janiwukayantʼanakajjjumarpurinkänti”sasa

10“Ukampiskamachixp'akintatamatxa,taqiuka t'aqhisiñanakaxjumaruwpurini”sasa

11“Jichhasti,jañchimajjmanqʼaumañmunaraquiwa, ucajjakaoraqenjumajakʼanjallunquirumatumtʼam”sasa.

12UkatjjaDiosajjAdanatArupapaqäna

13AdanampiEvampistiTatituryupaychasawumajawirat p'iyankutt'xapxäna.Chikauruwutjäna;ukap'iya jak'achasisinxa,mäjach'aninaukajak'anuñjapxäna

43JAQTHAPI

1UcatstiAdanampiEvampejjajjsarasawsaytʼasipjjäna UkatAdanaxEvaruxsänwa:“¿Kunasukaninaxjiwasan p'iyajak'anxa?

2"Janiwt'ant'at'ant'aphayt'añatakisutjkiti,janirakiwcaldo phayt'añatakisutjkiti.

3“UkampisDiosaxquerubinjaqiruxmäninaespada apt'atawkhitanïna,ukaespadaxamparaparqhant'äna, qhant'äna,ukaespadaajjsarañatliwxatasipxta,jiwatjaqir uñtatäpxaraktwa,¿janitukhamuñjapkti”sasa

4“UkampisjichhaxEva,uñjam,akaninaxquerubin amparapankänwa,kawkïrninatixDiosaxkhitankiuka p'iyanjakasipktaukap'iyajark'aqañataki”sasa

5“Eva,Diosajjjiwasatakcolerasitaplayku,ukat apanukuñasawa”sasa.

6“Eva,wasitatwaukapʼiyankamachippʼakintapjjta, ukatwaukaninanakhantayañataki,ukaninajan mantañasatakkhitaniwayitu”sasa

7"Chiqpachansa,Eva,kawkirusjakaskañäni?Tatitun nayraqatapatkawkirusjaltxañäni?Niyakejjay,huertatjja, janiwukanjakañasatakjaytkistaniti,ukataskinaksaapt'istu, janukastiakap'iyaruwuchawayistu,ukap'iyansti ch'amaka,yant'anaka,janwalt'äwinakapt'asipxta, qhiparustiukanchuymacht'äwijikxatañkama"

8"Ukampisjichhajjyaqhaoraqerirpkistuukhajja,¿khitis yatpachakunasukamarkanpasaspa?

9"¿Khitisyatpachakunasukauraqinurunsa,arumasa pasaspa?¿Khitisyatpacha,Eva,jayajanukaxjak'ankchi? KawkirusDiosaxkusisiyistaspa,huertatjayankchispa,Eva!

10“Eva,Diosatixyaqhamarkarirpkistani,ukan chuymacht'atäñäniukaxa,almanakasarjiwayañataki,sutis akauraqitchhaqtayañataki”sasa

11“Eva,huertatsa,Diosatjukʼampjayarstʼatäñäniukhajja, ¿kawkirusmayampjikjjatsna,ukatstiqori,incienso,mirra, higoqoqatmäachunakchurañatakejjmayisiñäni?”

12"¿KawkhansJuparjikxatañäni,payïrkuti chuymacht'añataki?¿KawkhansJuparjikxatañäni,jiwasat lup'iñasataki,jiwasanaklaykuarust'äwiluratapata?"

13UkatxaAdanaxjaniwjukʼampparlxäntiUkatEvampix ukapʼiyatuqiruñchʼukisipkakïnwa,ukatukamuytapan ninaxnakhantatänwa

14UkampisukaninajjSupayanjutäna.Kunatixjupax quqanaka,wañach'uxñaquqanakapthapisinxp'iyaruw apasxäna,ukatninampiwphichhantarakïna,p'iyaruukat-kunatixukanutjkänukanaknakhantayañataki.

15UkhamatAdanampiEvampixllakitqhiparapxani, Diosaratinisiñapsaapanukupxañapataki,ukatJuparjan iyawsapxañapataki.

16UkampisDiosankhuyapayasiñapatjaniwukapʼiya nakhantayañpuedkänti,Diosajjangelaparuwukapʼiya muytayäna,ukhamatukhamninatjarkʼaqañataki, jiwañapkama

17Ukaninastichikaurutjayp'ukamawutjänaUkauruxa pusitunkaphisqhaniuruwa.

44JAQTHAPI

1UkampisAdanampiEvampixsaytʼatawnina uñchʼukisipkäna,ninaajjsarayasisaxjaniwpʼiyan jakʼachasiñpuedipkänti.

2Supayajjqoqanakapanisinninarjaqontaskakïnwa,uka ninanakhantayañkama,ukatstitaqpachpʼiyaruw chʼamaktʼayäna,kunjamtïjupajjamuykiukhamarjamaw ukapʼiyajjwaljaninampnakhantayañamtänaUkampis Tatitunangelapawukuñjaskäna

3UkampisjaniwSupayaruxmaldecañpuedkänti, janirakiwarupampisñanqhachañpuedkänti,juparjan munañanïtaplayku,janirakiwlakapatarunakampisukham lurkänti.

4Ukatwaangelaxjanmäjanwaliarusajanarskänti, DiosanArupaxpuriniñapkama,jupastiSupayaruwsäna: “Akatsarxam,mäkutixnayraxservirinakajaruw sallqjawaytaxa,jichhastijupanakartukjañthaqhasktaxa” sasa

5"Janitïkhuyapayasiñaxutjkaspänukhaxa,jumarusa, ejercitomarusaakauraqitt'unjaskäma

6UcatstiSupayajjTatitunnayrakatapatjaltjjäna.Ukampis ninaxuruyarumawq'añutninanakjamp'iyamuytasin nakhantäna;ukaxpusitunksuxtanuruwAdanampi Evampixhuertatmistxapxäna

7AdanampiEvampistininanjuntʼutapmäjukʼathaytʼatap uñjasajja,pʼiyaruwmantapjjañapataksarjjapjjänaukampis janiwatipkänti,ninanwalijuntʼütapatjja

8Ukatpanpachaniwjachapxäna,ninaxjupanakampchika p'iyampijaljtayäna,ukaninastijupanakaruwjak'achasïna, ninanakhaskirïnwa.Ukatjupanakaxaxsarapxänwa.

9UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Uñtapjjamaka ninajjjiwasanakanmäpartejjutjistu,ukaninajjnayrajj katuyasjjtanwa,ukampisjichhajjjaniwukhamlurjjeti, jichhajjkunanakatïutjkänaukanakpʼakintjjtanjja,

kunjamäñasajjmayjtʼawayjjtanwa,kunanakas mayjtʼayaraktanjjajiwasanjañchisasasa.

45JAQTHAPI

1UcatAdanajjsartasinDiosarmayisïna:“Uñjam,aka ninawnanacampi,kawkïrpʼiyanjakañasataksisktauka pʼiyampijaljtawayistu,ukampisjichhajjjaniwukar mantañjamäkiti”sasa

2UkatxaDiosaxAdanaristʼasawAruparapayanitayna, ukanakhamsänwa:--

3"¡Adán,akaninauñjam!

4"Nayanapnaqatäkayätaukhajja,taqeluratanakawjumar katuyasipjjäna,ukampisjumajjmandamientojjar pʼakintasinjja,taqeniwjumarsaytʼasipjje”sasa

5Diosajjmayampiwjuparsäna:“¡Uñjam,Adán,kunjamsa Supayajjjachʼarapttamjja!JupajjDiosataptʼasitam,nayar uñtasitjachʼajachʼatukuñatsaaptʼasiwaytamjja,janirakiw arunakapsaphoqkiti,janukasti,uñisirimaruwtukuwayi. Jupawakaninalurayäna,kawkhantïjumampirEvampir phichhantañmunkänaukaninajja”sasa

6"Adán,¿kunatsajupajjjumampmäurusjanphoqkchejja, janukastikunajach'akankañapatïjumanutjkänauk apt'asktamjja,kunapachatejjjumajjjuparist'ayätaukkhajja?

7"¿Adán,¿jumaxjumamparust'äwilurasaxjumar munastamti?

8"Ukampisjaniw,Adán,janiwjumarmunasiñattaqi ukanaklurkiti,janukastiqhanatch'amakaru,jach'ajach'a tukuñatjisk'achañaruwtukuyañmunäna,jach'ajach'a tukuñatjisk'achasiñaru,kusisiñatllakisiñaru,samart'añat ayunompi,aynacht'añampi".

9DiosajjAdanarojjakhamsarakïnwa:“Uñtamakanina Supayannakhantatpʼiyamanmuyuntki,akamuspharkañajj jumarmuyuntkiukuñjam,ukatstiyatiñamawa,jumarusa, wawanakamarusmuyuntapjjätamwa,jupajjninampiw tʼaqhesiyapjjätam,jiwjjätaukaqhepatjjainfiernoruw sarapjjäta”sasa.

10"Ukapachawjumanakanninapannakhantatapuñjapxäta, ukaninaxjumanakaruukhamarakwawanakamarmuyuntat uñjapxäta.Jumanakatakixjaniwkunaqhispiyasiñas utjkaniti,janukastinayanjutañaxanqhispiyasiñaxutjkaniti, ukhamarakiwjichhaxp'iyamarjanmantañpuedkäta,uka ninamuytapanjach'aninalayku.

11"Jichhaxjaniwkunathakisakatsamarañatakjutkätati, janiwArujaxjutañapkama,khititixNayanArujaxa Ukapachawjupatakixmäthakhilurani,ukhamat samarañamataki"UkatDiosaxArupampixukaninaruw jawsäna,ukaninaxpʼiyanmuyuntatänwa,ukhamat tʼaqanuqtañapataki,AdanaxukaninapasañapkamaUkatxa Diosankamachiparjamawninaxjaljtawayxäna,ukat Adanatakixmäthakhiwlurasïna 12UkatDiosajjAdanatArupapaqäna.

46JAQTHAPI

1UkatxaAdanampiEvampixawasitatwaukapʼiyan mantañqalltapxäna.Ninataypithakirupuripkänaukhajja, Supayajjmäthayaruñtatawninarthaytʼayäna,ukatsti AdanampiEvampirojjmäninanakhaskirnina nakhantayäna.ukhamatjanchinakapaxq'uchupxäna; ukatstiq'añuninaxjupanakaruxphichhantawayi

2Ninanakhantatapatjja,AdanampiEvampejjjachʼat artʼasipjjäna,akhamsasa:“¡Tatay,qhespiyapjjeta! 3UkatstiDiosajjcuerponakaparuwuñchʼukïna,uka cuerporojjSupayajjninanakhantayäna,ukatDiosajj angelaparuwkhitanïna,jupajjninanakhaskirnina jarkʼaqänaUkampisukausuchjatanakaxjanchinakaparuw qhiparäna

4DiosajjAdanarojjsänwa:“UñjamSupayanmunasiñap jumarchurkiristam,jachʼakankañampi,ninampiw phichhanttam,akaoraqettukjañmunstam”sasa

5"Ukhamasti,Adán,nayaruñtapjjeta,nayawjumarlursma, ¿qhawqhakutisamparapatqhespiysma?Janukhamäkaspa ukhajja,¿janitjupajjtukjkätam?”

6DiosajjmayampiwEvawarmirojjsäna:“¿Kunasjupajj jardinanarsuwaytamjja,akhamsasa:‘Kunapachatejjqoqa achunakmanqʼkätaukhajja,nayranakamajjjistʼaratäniwa, diosanakaruñtatawaski,janwalyatirakïta’sasa”sasa Ucampisjupawjanchinakamninampphichhantawayi,nina mallq't'ayapxsma,huertanmuxsamallq'atapata,nina nakhantayatapa,janwalinakuñjapxañamataki

7"Nayranakamaxuñjapxtawakunaaskinaktixjupax jumanakatapankistu,chiqpachapuniwnayranakam jist'arawayi,nayampchikäpktaukajardinaruñjapxtaxa, ukhamarakiwuñjapxtakunajanwalinakatixSupayat jutapxtam.

8DiosajjArupajjjupanakatjitheqtjjänwa

47JAQTHAPI

1UkatxaAdanampiEvampixapʼiyaruwmantapxäna, ukampiscuerponakaparqʼañuchataninaxwal khathattʼasipxänaUkatwaAdanaxEvaruxakhamsäna:-2"Uñtapxam,ninaxakapachanjañchisaruw phichhantawayi,ukampis¿kunjamarakjiwatäxañänisti, Supayaxalmanakasarmutuyañapasti?

3Ukatxa,AdanampiEvampixaukapʼiyaruwpasapxäna, ukatmayampukapʼiyanmantapxatapatxabendicionanak katuqapxänaJupanakanamuyupanjja,janipuniwukar mantapjjañapäkänti,ukaninajakʼankirninauñjasa 4UkampisIntejjjalantkänaukhajjninajj nakhantaskakïnwa,AdanampiEvampejjpʼiyan jakʼachasipjjänwa,janiwukapʼiyanikipkäntiInti jalantxänaukaqhipatstiukachiqatmistuwayxapxänwa. Ukastipusitunkapaqallqunuruwhuertatmistxapxäna 5UkatxaAdanampiEvampixa,kunjamtïyatiqapkäna ukhamarjamawhuertojakʼankirqullupatatikintapxäna.

6Jupanakastisayt'asisawDiosarmayisipxäna,juchanakap pampachañapataki,ukatstiqullupataruwikipxäna.

7UcampisSupayajjtaqesumauñisiri,jupapachpaw amuyäna:DiosajjarustʼäwimpiwAdanarqhespiyañarsüna, taqejanwaltʼäwinakatqhespiyañapsaarsüna,ukampis janiwarustʼäwimparsuwaykituti,janirakiwjan waltʼäwinakatqhespiykitaniti;janiwukhamäkiti,niyakixay Juparuxarsuwayki,juparusa,wawanakaparuskawkhantï nayraxjakkayätaukaapnaqäwinjakayañapataki--Adanar jiwayarakïwa

8Akaoraqejjjupatchhaqtayatäniwa;ukatstinaya saparukiwjaytatäni;ukhamatjiwataxjankunajathapas utjxañapataki,ukareinokatuqañataki,ukareinoxnayan markajanqhiparani;Diosajjukapachawpistʼani, ejercitonakajampirakiwukarkuttʼayarakitani

48JAQTHAPI

1UkaqhipatstiSupayaxejercitoparuwjawsäna,taqiniw juparjak'achasisinsapxäna:-2Tatay,¿kunsalurasma?

3Ukatstijupanakaruxsänwa:“Jumanakaxyatipxtawa, Diosaxlaq'atlurkiukaAdanaxjiwasanapnaqäwisarux apt'atawa.Jutapxam,tantacht'asipxañäniukat jiwayapxañäni,janukaxmäqalajaquntapxañäni,Evaru, ukatukamanqhant'unjapxañänisasa

4Supayanejercitopajjukaarunakistʼasajja,kawkhantï AdanampiEvampejjikipkänaukaqolluruwpuripjjäna

5UkatstiSupayampiejercitonakapampejjmäjachʼaqala aptapjjäna,jachʼa,mäkhuskhaki,jankunaqʼañuni, chuymapanakhamamuytʼasa:“Qaltaypinmäpʼiyautjaspa ukhajja,ukaqarqapʼiyajjjupanakarpurtʼasispawa, ukhamatwaqhespipjjaspäna,janiwjiwapkaspati”sasa

6Ukatstiejercitonakaparojjsänwa:“Akaqalaaptasin jupanakarjaqontapjjam,ukhamatjanyaqhacheqar liwjjatañapataki

7Jupanakastikunjamtïjupajjsiskänaukhamarjamaw lurapjjarakïna.UkampisAdanampiEvampirqollut jaquqankänaukhajja,Diosajjmäkastawartaruw tukuñapatakmayïna,ukajjjaniwjupanakarjan waltʼaykänti.UkatDiosankamachiparjamawukham lurasïna

8Ucampisukaqarqajjjaquqantänaukhajja,taqeaka oraqejjkhathatirakïnwa.qalajach’ajach’atukutapatxa ch’allxtasïna

9khathattʼaskänaukhajja,AdanampiEvampejjikit sartasipjjäna,mäqarqamanqharuwjikjjatasipjjäna,mä qarwamanqharuwuñtatjikjjatasipjjänaUkampisjaniw kunjamäkäntixukyatipkänti;Kunapachatixikipkän ukkhaxa,alaxpachmanqhankapxänwa,janiwmäuta manqhankapkänti;Ukuñjasastiaxsarapxänwa

10UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“¿Kunatarakqollujj kʼuttʼasi,uraqpachaskhathati,khathati,¿kunatsaaka qarqajjmäcarparuñtatjiwasanakpatjjarjaltjjaspa?”

11"¿Diosaxt'aqhisiyañmunistuti,akacarcelarjist'antañ munistu?¿Janukaxakauraqijist'antañmunistuti?"

12“Jupaxjiwasatakixcoleratawa,janjuparyatiyasap'iyan mistutaxlayku;

13UkatEvaxakhamsänwa:“Chiqpachansa,akauraqix jiwasanaklaykukhathatispa,ukatakaqarqaxmäcarpa ukhamluristaspa,jucharpurtʼasitanakasatlayku, ukhamasti,¡Adán,ay,nanakatakmutuyatäñasatakixjaya tiempowmutuyatäni”sasa

14“Ukampissartasim,Diosarmayisim,akatuqit yatiyañataki,kunjämtixakaqalaxmäcarparuñtat jiwasanakxarch'allt'ata”sasa

15UcatstiAdanajjsaytʼasisawTatitunnayraqatapan mayisïna,ukhamatukajanwaltʼäwityatiyañataki. UkhamatwaAdanaxalwakamamayisiñataksaytʼasïna

49JAQTHAPI

1UcatDiosanArupajjjutasinsäna:-2Adán,¿khitirakiwxtamxa,p'iyatmistkasaxakachiqar jutañamataki?

3UcatAdanajjDiosarojjsänwa:“Tatay,pʼiyanjjaninajj waljuntʼütapatwaakacheqarpuripjjta”sasa

4UcatstiTatitDiosajjAdanarsänwa:Adán,jumajjmä arumakiwninanakhantäwirojjajjsartajja,ukampis ¿kunjamarakinfiernonjakaskätasti?

5“Ukampis,Adán,janaxsaramti,janirakchuymamanxa samti,akaqarqaxmätoldoukhamliwxatta,jumar t'aqhisiyañataki”sasa

6"Supayatwajuti,jupawDiosankankañampijach'a kankañapampiarsuwaytamxa.Jupawakaqarqa jaquqaniwayijumarjiwayañataki,Evarusjumampchika, ukhamatakauraqinjanjakañamataki"

7“Ukampisjumanakatkhuyapt'ayasisa,kunjämtixuka qarqaxjumanakxarjaquqaniskäyätamxa,jumanakxaruxmä toldolurañapatakiwmayista,ukatjumanmanqhankir qarqaxsaraqañapatakiwmayista”sasa

8"Adán,akaunañchaxakauraqirjutkasaxnayaruwpurini: Supayaxjudionakanmarkaparuwjiwayañatakjaktayani, mäqalaruwuchapxitani,mäjach'aqalampiwsellapxitani, ukaqarqataypinstikimsaurukimsaarumawqhipararakï"

9"Ukampiskimsïruruwjaktaskä,ukatstijumatakix qhispiyasiñawutjani,Adán,wawanakamatakisnayar iyawsañaUkampisa,Adán,janiwakaqarqamanqhat irpkämati,kimsaurukimsaarumaxpasañapkama".

10DiosajjAdanatjjaArupapaqäna

11UkampisAdanampiEvampixkimsauru,kimsaarumaw qarqamanqhanqhiparapxäna,kunjamtïDiosaxsiskän ukhama

12UkatDiosaxjupanakarukhamluräna,p'iyapat mistxasaxDiosanjanmayitaparjamakachiqarpuripxatap layku

13Kimsauru,kimsaarumaqhipatsti,Diosaxukaqarqa jist'arasawmanqhatapsuwayxäna.Janchipas wañt'atäxänwa,nayranakapasa,chuymanakapasjachañat llakisiñatllakt'atawuñjasipxäna

50JAQTHAPI

1AdanampiEvampisti,TesoroP'iyaruwsarapxäna,uka p'iyanstijayp'ukamawmayisipxäna

2Jupanakajjhuertatsarjjapjjänaukaqhepatphesqatunka urunaktukuyaruwukhamlurasïna.

3UcampisAdanampiEvampejjwasitatwaukaarumajj pʼiyanDiosarmayisipjjäna

4Urumajjqhantʼjjänaukhajja,AdanajjEvaruwsäna: “Jutam!

5Ukatstipʼiyatmistusawhuertanalaytoqenkirqollqepar puripjjäna,cuerponakapimtʼañatakejjkunsathaqapjjäna. Ukampisjaniwkunsjikxatapkänti,janirakiwkunjam lurañsayatipkänti.Ukampiscuerponakapajj qʼañuchatäjjänwa,thayampi,juntʼuthayampisjan arsuñjamarakïnwa

6UkatxaAdanaxsaytʼasisawDiosarmayïna,kunampis cuerponakapimtʼasipxaspaukuñachtʼayañapataki.

7UcatDiosanArupajjjutasinjuparojjsäna:“Adán,Evar irpjjam,lamarqotathiyaruwjutam,kawkhantïnayrajj ayunapktaukacheqaruUkanwaovejanakanñikʼutanakap jikjjatapjjäta,ukaovejanakajjleonanakanjañchipajj manqʼantatäjjänwa,ñikʼutanakapasjaytatäjjänwa.

51JAQTHAPI

1Diosanukaarunakistʼasajja,AdanajjEvaruwirpäna, ukatstialaytoqenkirhuertanalaytoqenkirjawirthiyat

AdanampiEvampinNayrïrLibropa sarjjäna,ukacheqatjja,umajawirjakʼaruwsarjjäna, kawkhantïnayrajjayunapjjerïna.

2Ukampisthaknamsarasipkäna,ukatjanïrukacheqar puripkänaukhajja,Supaya,janwalijaqejja,DiosanArupajj Adanampiimtʼasitapatparliristʼäna.

3Jupajjwalllakisiyäna,uwijanakanñikʼutanakapajj kawkhantïuwijanakajjutjkänaukaruwjankʼaksaräna, AdanampiEvampijanjikjjatapjjañapataki.

4Ukampisniyakatjañampïskänaukhajja,DiosanArupaw alajjpachatjutäna,ukatstiAdanampiEvampi jakʼachasiñapkamawukañikʼutanlakaparchintʼäna Ukampisjuparjakʼachasipkänaukhajja,juparuw ajjsarapjjäna,ukatajjsarkañuñnaqapatsa.

5UkatstiDiosanArupajjAdanampiEvampiruwpurinïna, jupanakarojjsänwa:“Khititejjkatarimpiimantatäpjjtam, jupawjumanakarsallqjapjjtam,qhana,kʼajkirisi apsusipjjayätam”sasa

6"Khititixjumanakaruxjach'akankañampi,Diosan kankañapampiarsuwayapktamukawa.Ukhamasti, ¿kawkinkissumauñnaqt'akankañapaxa?¿kawkinkis Diosapaxa?¿Kawkinkisqhanapax?¿Kawkinkirakjach'a kankañapasti?

7“Jichhaxuñnaqapaxwaliajjsarkañawa,angelanak taypinsaajjtaskañawa,Supayasatäxiwa”sasa

8“AdánNaya,jupaxakaovejañik’utatluratakaoraqenisi apsuñmunta,t'unjañmunta,janirakukaisimpi ch'ukuñamataki”sasa

9"Ukhamasti,¿kunasumauñnaqt'anisajupar arkapxañamataki?¿Kunsajuparist'asaxjikxatapxta?Jan waliluratanakapuñjapxam,ukatstiNayaruñtapxam,Naya Luririmaru,sumaluräwinakapsajumarist'apxam."

10“Uñjapxam,nayawjuparchinuntayäta,jumanakax jutapxäta,janch'amanïtapuñjapxäta,janch'amanïtap uñjañkama”sasa.

11UkatstiDiosaxkatuntatuñjasitapatantutxäna

52JAQTHAPI

1Ukaqhepatjja,AdanampiEvampejjjaniwjukʼamp sapkänti,janukastiDiosnayraqatanjachapjjänwa,Diosan luratanakaplayku,cuerponakapatjachʼajachʼatukupjjatap layku

2UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Eva,akajj animalanakanñikʼutapawa,ukampiwimtʼasiñäniUkampis uchasiñäniukhajja,jiwañuñachtʼäwiwpurini,uka ñikʼutanakandueñonakapajjjiwjjapjjani,inachʼusar tukusjjapjjarakini

3UkatxaAdanampiEvampixañik'utaapt'asisawTesoros P'iyankutt'apxänaukatukankasinxa,sayt'asisaw mayisipxäna,kunjamtïyatiqapkänaukhama

4Jupanakastikunjamatsaukañikʼutatisinaklurapjjaspauk amuyapjjäna;kunattixjaniwukatuqityatiñanïpkänti.

5UkatxaDiosaxangelapkhitanïna,ukhamatkunjamsa askichapxaspaukuñachtʼayañatakiUkatangelaxAdanar sänwa:“Sartam,palmerach’aphinakapanipxam”sasa UkatxaAdanaxmistuwayxänwa,mäqawqhanakapaniraki, kunjämtixangelaxsiskänukhamarjama.

6Ukatangelaxjupanaknayraqatanñikʼutanakaplurañ qalltäna,kunjamtïmäkamisawakichtʼkiukhamaUkatsti ch'aphinakaptasinñik'utanakarch'allt'äna,jupanakan nayraqatapan

7UkatangelaxwasitatsaytʼasisinDiosaruwmayisïna,uka ñikʼutanakanchʼaphinakapimantatäñapataki,mähilompi sawutäñapataki

8UkhamawDiosankamachiparjama;AdanampiEvampix isiruwtukupxäna,ukatJupawjupanakaristhapiyäna.

9Ukapachatpachawjanchipanq'alajanchipaxmaynit maynikamjanuñjañjamäxäna

10Ukastipheskatunkamayaniurutukuyaruwpasäna.

11UkatAdanampiEvampixjanchipaximt'atäxänwa, sayt'asisawDiosatmayipxäna,Tatitur khuyapt'ayasiñapataki, pampachatäñapataki, yuspagarapxänajupanakatkhuyapt'ayasitapata,q'alajan isinïtapatimt'atapata.UkaarumastijaniwDiosarmayisiñ jaytapkänti

12Ukatxa,kunapachatïmamaxintijalsunqhantʼäna ukhaxa,costumbreparjamawmayipxäna;ukatstiukap’iyat mistuwayxäna

13AdanaxEvaruxsänwa:“Niyakejjayakapʼiyaninti jalantatoqenkunasutjiukjanyatkstanjja,jichhürunakan uñjirsarañäni”sasaUkatstimistusawintijalanttuqir sarapxäna

53JAQTHAPI

1Jupanakajjjaniwpʼiyatwalijayankkänti,Supayajj jupanakjakʼachasisinpʼiyataypinimantaskäna,kimsa uruwjanmanqʼatpäleonanakjamimantasïna,uka leonanakajjAdanampiEvampiruwjutäna,jupanakartʼaqa tʼaqatʼunjañsamanqʼantañmunkaspasukhama

2UkatxaAdanampiEvampixajachapxänwa,ukatsti Diosaruwmayisipxänakayunakapatqhispiyañapataki.

3UkatstiDiosanArupawjupanakarpurintäna,ukat leonanakjupanakatjaqunuküna

4DiosastiAdanarsänwa:Adan,¿kunsaintijalanta toqenthaqkta?

5“Jichhasti,p'iyamarkutt'am,ukanqhiparam,Supayaxjan sallqjañapataki,janirakiwamtäwipjumarphuqhañapataki” sasa

6“Adán,akaintijalantatoqenjja,mäjathawmistuni, jupawjuchanakaparqʼañuchasini,Supayanmayitapar istʼasa,luratanakaparistʼasa”sasa

7"Ukatpachnayastijach'aumawjupanakxarapanini, taqiniruwch'allxtayä.Ucampisaskijaqinakatqhipharki ukanakqhispiyä,ukatjayauraqiruwirpä,kawkïruraqitix jichhaxjakasktaukauraqixch'usakïskaniwa,janirakiw khitisukanutjkaniti".

8Diosajjjupanakarukhamparljjänaukaqhepatjja,Tesoro Pʼiyaruwkuttʼjjapjjäna.Ukampisjanchipaxwañt'xänwa, ayunañampi,mayisiñampi,Dioscontrajuchaluratapat llakisiñampiwch'amapaxtukusxäna

54JAQTHAPI

1UkatAdanampiEvampejjpʼiyansaytʼasisawukaarumajj alwajjoraciónlurapjjänaIntijalsunstipanpachaniwp'iyat mistuwayapxäna;pʼeqenakapajjwalillakitsarnaqasaw sarnaqäna,kawkirussarapjjänaukjaniwyatipkänti.

2Jupanakastiuqhamaraquiwjardínsuraynachtoqeru sarapjjänaUkatstiintijalsutuqirpuriñkamawukaqurpach makhatañqalltapxäna,ukachiqatstijaniwjukʼampjaya chiqaxutjkänti

3Ukahuertaruñjirquerubinuxintijalanttuqinkirpunkun sayt'atäskänwa,AdanampiEvampitjark'aqaskakïnwa,jan akatjamathuertarmantapxañapatakiUkaquerubinsti jupanakaruxjiwayañmunkaspaukhammuytasïna.Diosax churkänaukakamachirjama.

4KunapachatïAdanampiEvampejjhuertanintijalsu toqenkirfronteraparpuripkänaukhajja,chuymanakapan querubínchachajjjanuñjkaspaukhamamuyasisajjpunku jakʼansaytʼatäsipkänaukhajja,mäakatjamatquerubin chachajjninaespadaaptʼatawpurinïnaJupanakaruñjasax jiwayañatakiwmistuwayxänaJupajjjanjuparyatkasin jardinarmantapkaniukhajja,Diosajjjupartʼunjañapatakiw ajjsarasïna.

5Ukaquerubinespadapajjjayacheqannina nakhaskirïkaspasukhamänwaUkampiskunapachatï AdanampiEvampirjiltaykänaukhajja,janiwnina nakhantkänti

6UkaquerubínchachastiDiosajjjupanakar khuyaptʼayasitapamuyäna,ukatstijardinarkuttʼayaskäna. Ukaquerubinstimuspharatawsayt'asïna

7JupajjjaniwAlajjpacharmakhatañpuedkänti,jupajj huertarmantañtoqetDiosanordenapyatjjatañataki;ucat jupajjjupanjakʼapansaytʼatäskäna,janiwjupanakatjaljtañ puedkänti;Jupajjajjsarayasïnwa,Diosanjanpermisopamp huertarmantapjjatapata,jupastiucapachawjupart'unjañapa.

8KunapachatïAdanampiEvampejjninaespadaaptʼat querubinjupanakarjakʼachasisinuñjapjjänaukhajja, ajjsarañatajanupaltʼasipjjäna,jiwatäkaspasukhamänwa.

9Ukapachawalaxpachasa,akapachaskhathatipxäna; yaqhaquerubinanakaxalaxpachathuertauñjirquerubin ukarsaraqanipxäna,juparustimuspharata,amukt'at uñjapxäna

10Ukatsti,yaqhaangelanakawkawkhantïAdanampi Evampijakapkänaukajakʼarsaraqanïna.Kusisiñampi llakisiñampiwjaljasipxäna

11Jupanakajjkusisipjjänwa,DiosajjAdanataksuma chuymanïkaspasukhamamuyapjjäna,ukatstijardinar kuttʼañapmunapjjänaukatkunjamtïnayrajj kusisiñapäkänaukarkuttʼayañwamunäna

12UkampisAdanampiEvampixmäjiwatjaqiruñtataw liwxatapxänaukatamuyunakapanxsapxänwa:“Adanax janiwakachiqanjiwkiti,janukastiDiosawjiwayawayi, akachiqarpuritapata,janjaytjasajardinarmantañ munatapata”sasa

55JAQTHAPI

1UkatxaDiosanArupaxAdanampiEvampiruw purinitayna,ukatstijiwatatjaktayäna,akhamsasa: “¿Kunatsaakachiqarmakhatapxta?

2Ukatxa,AdanaxDiosanArupistʼäna,ukatjanuñjkatayna ukaangelanakanthuqtʼasitapistʼasaxa,Evampix jachtʼasipxäna,ukatangelanakarussapxarakïnwa:--

3"Diosarsuyt'irajayunaka,nayaruñtapxita,janirakiw jumanakaruñjañpuedkti!Kunapachatixnayrak'ajkir uñnaqajankkäyät)ukapachawjumanakaruñjapxsma Jumanakjamawjach'añchäwinakq'uchupxta;chuymajasti jumanakatsipanjuk'ampjach'apunïnwa"

4"Ukampisjichhaxjuchañchataxa,k'ajkiruñnaqaxnayat apanukuwayxiwa,ukatakajanwalijaqiruwpuriwayta. Jichhastiakaruwpuriwayta,janiwjumanakaruñjksnati,

janirakiwjumanakaxnayarluqtapktatiKunjämtix yatiqapktaukhama.Nayaxuywajañchiruwtukuwayta."

5“UkampisjichhaxDiosanangelanakapa,nayampchika Diosarmayipxam,nayraxkunjamäkayätaukar kutt'ayañapataki,akat'aqhisiñatqhispiyañapataki,jiwañar juchañchañapataki,Juparjuchalurataxlayku

6Angelanakajjukaarunakistʼasajja,taqeniwjupat llakisipjjäna.ukatstiAdanarsallqjkänaukaSupayar ñanqhachäna,huertattʼaqhesiñarpuriñkama;jakañat jiwañkama;sumankañatjanwaltʼäwiru;ukatkusisiñat yaqhamarkarpuriñkama

7UkatangelanakajjAdanarsapjjäna:“JumajjSupayaruw istʼtajja,jumarlurirDiosanArupsaapanukuwaytajja, Supayajjtaqekuntïjumararsuwayktamukanak phoqañapsaiyawsaraktawa”sasa

8“Jichhasti,Adán,jumaryatiyapxäma,kunatïjupatuqi jutkitu,janïralaxpachatjaquqankasaxa”sasa

9“Jupastiejercitonakapartantacht'asisawsallqjäna,mä jach'areinochuranisasawarsuwayäna,Diosankankañapa, yaqhaarsüwinakasjupanakarchurarakïna”sasa

10"Ejercitopajjukiyawsapjjänaarunakapajj cheqäskapuniwa,ukatwajuparkatuyasipjjäna,Diosan jachʼakankañapsaapanukupjjäna"

11"Ukatstijupawjawsanipxitu,kunjämtixkamachiparjam jutapxañajataki,inamayaarsutaparist'apxañajataki.

12"UkatstiDiosampinuwasisa,Jupampnuwasiñ tukuyatatsti,ejercitonakapartantacht'asisawnanakamp nuwasipxäna.UkatjanitixDiosanch'amapax nanakampïkaspänukhaxa,janiwalaxpachatjaqunukuñatak atipkaspänti"

13"Ukampisjiwasanaktaypitliwxatasinxa,alaxpachanxa walikusisiñawutjäna,jiwasanaktaypitsaraqatapat

14“UkampisDiosaxkhuyapt'ayasisawjiwasanaktaypit akach'amakauraqiruwjaqunukuwayi,jupastich'amakaruw tukuwayxi,janchiqaparlurirjaqiruwtukuwayxi”sasa

15"Adan,jupaxjumampnuwasiskakiwa,sallqjañkama, huertatmistuñkama,akayaqhauraqiru,kawkhantixtaqi ukayant'äwinakaxjumarpurintamUkatjiwañawjumar puriyi,Adan,juparist'atamata,Dioscontra juchañchatamata".

16Ukatangelanakaxkusisipxäna,Diosarjach'añchapxäna, ukatAdanarjanjichhüñapatakiwmayipxäna,kunatixjupax huertarmantañmunäna;janukasti,arsutapan phuqhasiñapkamawjuparaguantapxañama;ukatSupayan amparapatqhespiyasiñapkamaakapachanyanaptʼañataki

56JAQTHAPI

1UcatstiDiosanArupajjAdanaruwsäna:--

2"Adán,ukakusisiñhuertauñtam,akach'amatukuñ uraqiru,ukatstiuñjamukaangelanakaru,ukahuertan phuqt'ata,ukatstisapakiwakauraqinuñjasisma,khitirutix jumaxist'ktaukaSupayampichika"

3“Ukampisjumatixist'asisma,nayarist'asma,Arunakajsa phuqasmaxa,angelanakajampchikawhuertajankasma” sasa

4“UkampisjuchañchasinSupayarist'asasti,janwali luräwinakampphuqantatangelanakaptaypinjupan utaparuwtukxtaxa

5"Adán,khititixsallqjtamukarmayim,kuntix arsuwayktamukadivinkankañchurañataki,janukaxmä huertolurañapataki,kunjamtïnayaxjumataklurkta

ukhama,janukaxukapachpak'ajkirk'ajkirnaturalezampi phuqt'ayañapataki."

6"Mayt'amjumarmäcuerpolurañapataki,janukaxmäuru samarañuruchurañapataki,janukaxjumamanqhanmä amuyt'iralmalurañapataki,kunjamtïnayaxjumataklurkta ukhama,janukaxakauraqityaqhauraqirirpsuñapataki, janukaxakauraqitsipansayaqhauraqiruwapaqt'añama Ukampisa,Adán,janiwkuntixsisktamukanakxa phuqkaniti"

7"Ukhamasti,jumarkhuyapayasiñaxuñt'ayañamawa, jumarkhuyapayasiñaxuñt'ayañamawa,nayanlurataxa, janiwnayarjuchaluratamatkutt'ayksmati,janukastijumat khuyapt'ayasisaxarsuwayta,jach'aphisqauruchikatani tukuyatatxjutämawqhispiyañataki"

8UkatstiDiosajjmayampiwAdanampiEvampirojjakham säna:“Sartapjjam,akatsaraqam,ukhamatninaespadampi aptʼatquerubinjanjiwarayañamataki”sasa

9UkampisDiosanarunakapampiwAdanajjchuymapar chuymachtʼäna,ukatwaJupanayraqatanyupaychäna.

10DiosajjangelanakaparojjAdanampiEvampirojjwali kusisitpʼiyanirpapjjañapatakiwmayïna,janajjsarañat sipansa.

11UkatjjaangelanakajjAdanampiEvampirapthapïna, ukatstiqʼochunakampisalmonakampiwjardínjakʼankir qollutsaraqanipjjäna,pʼiyanirpañkama.Ukanwa angelanakajjjupanakarchuymachtʼañqalltapjjäna, chʼamañchtʼañsaqalltapjjäna,ukatstialajjpachar sarjjapjjäna,Luririparuwkhitanïna.

12AngelanakajjAdanampiEvampitsarjjapjjänauka qhepatjja,Supayajjphenqʼatawjutäna,ukatstiAdanampi Evampejjkawkhantïjakapkänaukapʼiyanmantañawjaruw saytʼasïnaUkatxa,Adanarjawsasawakhamsäna:“Adan, jutam,jumampparltʼä”sasa

13UkatstiAdanaxpʼiyatmistunïna,Diosanmä angelapäkaspasukhamamuyasa

57JAQTHAPI

1UcampisAdanajjmistüna,uqhamauñnaqapuñjasajj ajjsarasawsäna:“¿Khitirakjumasti?”

2UcatSupayajjjuparojjsänwa:Nayawkatarimanqhan imantasirïta,Evawarmimpiparlt'asisajjsallqjawayta, nayajjsallqjañkamawjuparsallqjañatakkhitayäta,jumasa jupasaukaqoqanachupmanqʼañkama,Diosan mandamientopatjayarstʼañkama”sasa

3UkampisAdanajjukaarunakistʼasajja,akhamsänwa: “¿Diosajjnayatakmähuertalurkitaspati?

4"¿Kawkinkisdivinnaturalezachurañarsuwayta? ¿Kawkhansukasumaarumaxutji,qalltanxnanakamp katxaruwayta,kunapachatixjardinankapktaukhaxa?"

5UcatSupayajjAdanarojjsänwa:“¿Maynirukunatoqetsa parltʼasïukamuyastati,juparapaniristajanukajjarunak phoqaskä?

6“Ukhamatwanayajjtʼunjawayta,nayajjtʼunjawayta, jumanakampchikasti,khititejjnayanewjjtʼajarkatoqki ukajja,ukarjamawtʼunjasi”sasa

7"UkampisjichhaxAdán,t'unjatätamlaykuwnayan apnaqäwixanapnaqatätaxa,nayastijumanreyipätwa,nayar ist'atamata,Diosamarusjanwalt'ayatamataJanirakiw amparajatqhispiyasiñaxutjkaniti,Diosamampiarsuwaykta ukaurukama"

8Mayampiwakhamsäna:“Diosamaxjumampamtatäki ukaurujanyatipkäyätwa,janirakiwkunahorasa qhispiyatäñsayatktanti,ukatwajumarusa,jumatqhiparkir wawanakamarusjukʼampchʼaxwapxäma, jiwayapxarakïma”sasa.

9“Akaxmunañasawa,kusisiñasarakiwa,ukhamatjaqin wawanakapatmaynirusalaxpachankamachinak katuqañapatakjaytañasataki”sasa.

10"Adan,jakañasaxninanakhaskirninawa,janirakiwmä urusnimähorasjanwalilurañaxjaytkañänitiNaya,Adán, ninasarantapxäma,kunapachatixp'iyanjakañatak purinkätaukhaxa"

11Adanaxukaarunakist'asaxjachäna,jachäna,Eva warmiruxsänwa:Ist'amkuntixsiskänukkhaxa,janiw kuntixhuertansisktamukphuqkaniti

12“UkampisDiosaruwmayipxä,khititixlurkistuuka amparapatqhispiyañapataki”sasa

58JAQTHAPI

1UkatxaAdanampiEvampixDiosaramparanakap luqxatapxäna,Diosarmayisipxäna,Supayarjupanakat jaqunukuñapataki;janwalinaklurañapataki,janirakiw Diosarjanuñt'ayañapatakwayt'añapataki

2UkatstiDiosaxmäkiwangelaparkhithäna,jupaw SupayaralisnukuwayänaUkaxniyawintijalanttuqir pasäna,phisqatunkkimsanuruwjardinatmistunipxäna 3UkatxaAdanampiEvampixapʼiyaruwmantapxäna, saytʼasisinxa,Diosarmayisiñatakiwuraqiruñtasipxäna 4UkampisjanïrmayisipkänaukhajjAdanajjEvaruwsäna: “Uñtapjjam,jumajjuñjtawakunayantʼanakasakaoraqen utjistuJutam,sartapjjañäni,Diosarojjjuchanakasatperdón mayipjjañäni,ukatpusitunkaurunaksaraqatarojjjaniw mistkañäniti.

5UkatxaAdanampiEvampixsartasisawDiosar achiktʼasipxäna

6Ukhamawp'iyanmayisisinqhiparapxäna;janirakiwuka chiqatmistupkänti,arumasa,urusa,mayisiñanakapax lakapatmistuñkama,ninanakhantayañkama

59JAQTHAPI

1UkampisSupayaxtaqiaskinakuñisiri,janiw mayisïwinakaptukuyapxañapmunkäntiJupasti ejercitoparuwjawsäna,jupanakastitaqiniwjutapxäna Ukatstiakhamsasawjupanakarsäna:“Niyakejjay AdanampiEvampejjarumauruyDiosarmayisiñ amtapkchejja,jupanakarqhespiyañapatak achiktʼasipjjchejja,pusitunkaurunaktukuyañkamaw pʼiyatjanmistjjapkaniti”sasa

2"Ukatniyakixaypanpachanixamtapkataynaukhamarjam mayisitanakapsarantapxani,jiwasanamparanakasat qhispiyañapataki,ukatnayraxkunjamäpxänsaukar kutt'ayañapataki,uñjapxamkunsajupanakarlurañäni" Ukatstiejercitonakapaxjuparuxsapxarakïnwa:Tatitu, jumanch'amamaxjumankiwa,kuntixjumaxmunktauk lurañatakisasa.

3UkatstiSupayajjwalijachʼañanqhalurirejercitonakapar apthapisinpʼiyaruwmantäna,pusitunkaurutmayaurut kimsatunkaaruma.ukatstiAdanampiEvampirjawqʼjäna, jiwatjaytañkama

4UkatstiDiosanArupaxAdanampiEvampiruwpurinïna, jupawtʼaqhisiñanakapatjaktayäna,ukatDiosaxAdanar sänwa:“Chʼamanïm,ukatjichhakjumarjutkiukajaqirux janaxsaramti”sasa.

5UkampisAdanaxjachtʼasisawakhamsäna:“¿Diosaxay, ¿kawkinkisjumaxukhamjawqʼjapxita,ukataka tʼaqhisiñanakaxnayarpuriñapataki,nayaru,Eva warmimaru?”

6UcatDiosajjjuparsäna:Adan,uñjam,jupajjtaqe kunatïutjktamukanakanapnaqiripawa,khititejjDiosar churistamsasinsiskänaukajja,¿kawkinkisjumar munasiñajjutji?

7"Adán,mäkutikiwjumarchuymacht'añataki, ch'amañchañataki,jumampchikakusisiñataki, ejercitonakaparjumaruñjañapatakkhithañataki,jumatix juparist'taxa,amtaparjamsarnaqatamata,kamachix p'akintata,janukastikamachiparjamsarnaqtaxa?"

8UkatAdanaxTatitunnayraqatapanjachäna,ukatakham sänwa:“Tatay,mäjukʼajuchalurataxlaykuxwal tʼaqhisiyataxa,amparapatqhispiyañamatakiwachiktʼassma, janukhamäkanixa,nayatkhuyaptʼayasita,ukatjichhaxaka yaqhamarkanjañchijatapsusim”sasa.

9UcatDiosajjAdanarojjsänwa:“Jumatïnayrajjukham jachañasa,mayisiñasautjaspänaukhajja,jucharpurtʼasïta ukhajja,jichhajjkunajanwalinakansajikjjatasktaukajan walinakatsamarañwajikjjatasïta”sasa

10UkampisDiosaxAdanampixpacienciampiwuñjäna, ukatpusitunkaurunakphuqañkamawEvampixukapʼiyan qhiparapxäna

11UkampisAdanampiEvampixch'amapasa,janchipas wañsuwayxänwa,ayunompi,mayisiñampi,manq'atawtjata, umatpharjatakunattixjardinatsarxapxänaukhatpach janiwmanqʼsa,umañanaksamalltʼapkänti;janirakiw cuerponakapanlurañanakapasjichhakamaxaskichatäkänti; ucatjanchʼamanïpcänti,manqʼatawtjataoración luraskakiñataki,qhepürojjpusitunkaurutukuyañkama Jupanakaxp’iyanjaquntatäpxänwa;ukampiskunaarunaktï lakapatmistkänaukajja,jachʼañchañakiwutjäna

60JAQTHAPI

1LlatunktunkallätunkanurusaraqataruwSupayaxp'iyan purinïna,qhanaisimpiisthapt'ata,k'ajkircinturonampi.

2Amparanakapanstimäk'ajkirthujruwutjäna,wali axsarkañuñnaqt'anïnwa

3UkhamatwaAdanampiEvampirsallqjañatakejj mayjtʼasïna,ukatpusitunkaurunakjanïrphoqapkäna ukhawpʼiyanmistuñapatakyanaptʼäna.

4Jupajjchuymapanakhamsänwa:“Jichhajjpusitunka urunakayunañamporacionampphoqapjjasajja,Diosajj nayrajjkawkhantïjakapkänaukarojjkuttʼayaspänwa, ukampisjanukhamlurkaspänaukhajja,jupanakajjwali munatäskaniwa,janisjupanakatkhuyaptʼayaskchïnjja, ¿jupanakarchuymachtʼañatakejjjardinatkuns churaspachänti,kunjamtïnayrajjpäkutilurapkänaukhama” sasa

5UcatstiSupayaxukasumauñnaqt'anp'iyajak'achasisinxa sänwa:--

6"Adan,sartam,sayt'asim,jumampiEvampi,nayamp chikasumaoraqerjutapxam,janaxsaramti.Nayaxjumar uñtasitjañchi,ch'akhanakätwa,qalltanstinayaxDiosan luratätwa"

7“Ukatsti,nayarlurkituukkhasti,alaytoqenkirmä huertaruwuchawayitu,akaoraqenqollqeparu”sasa. 8Ukatstisarakituwa:‘¡Akanqhiparapxam!’sasa UcanstiAruparjamawjakasta,janirakiwkamachipsa p'akintkti.

9“UkatstiJupawnayarikt'ayitu,Adán,nayanjak'ajat irpsuwaytam,ukampisjaniwnayampjak'achasiñamäkiti” sasa.

10“UkampisDiosaxDiosanamparapampiwkatxaruyätam, ukatstiintijalsutuqinkirmähuertarucharaktam”sasa

11“Ukatstijumatllakisiyätwa,kunapachatïDiosaxnayan jakʼajatirpkäyätamukkhaxa,janiwnayampchikäñamatak jaytktamti”sasa.

12“UkampisDiosaxsarakituwa:‘Adanatjanllakisimti, khitirutixnayaxjumatirpsuwaytxa,janiwkunajanwalis juparuxpurinkaniti”sasa.

13“‘Jichhaxjupatakixmäyanapiriwjupanjak’apat apsuwaytxa,ukhamlurasaxjuparuxkusisiyaraktwa’”

14UkatSupayajjmayampiwsäna:“Janiwnayajjyatkti kunjämsaakapʼiyankapktasa,janirakiwkunayantʼas jumanakarpuripktamukasayatkti,Diosajjsiskitu ukhakama:‘Uñtapjjam,Adanajjjucharuwpurtʼawayi, khitirutïnayajjjumajakʼatapsuwayktaukaEvawarmirusti, juparojjjardinatjaqsuwaytwa,jupanakarojjllakimpi, tʼaqhesiñampi,mäoraqenjakasipjjayätaNayacontraw juchat'aqhisiwayapxi,Supayarist'apxitu

15"UkatstiDiosaxsarakituwa:‘Sartasim,jupanakanukar saram,ukatstijanSupayanjupanakarjak'achasisin t'aqhisiyatapatt'aqhisiyam

16"Jupastisarakituwa:‘Kunapachatixjupanakarirpkäta ukhaxa,JakañQuqanachupatmanq'apxam,sumankañuma umapxañapataki,qhanaisimpiisthapt'asim,ukatnayra khuyapayasiñisimpisthapt'asim,janirakiwt'aqhisiñatak jaytamti,jumatjutapxataplayku.

17“Ukampisukist'asastillakisiyätwa,chuymajastijaniw pacienciampixjumalaykuxaguantañjamäkänti,wawaxay” sasa.

18“UkampisAdán,Supayansutipist'asaxaxsarayätwa, chuymajanstiakhamsasawsista:“Janiwmistkäti,jan mistxañapataki,kunjamtïAdanampiEvampirwawanakajar sipitarpuriykituukhama”sasa

19“Ukatstinayaxsaraktwa:‘Dios,wawanakaxarsarkä ukhaxa,Supayaxthakinjikisxani,nayampnuwasiri, kunjämtixjupanakampnuwasirïkänukhama’”sasa

20"UkatstiDiosaxsarakituwa:‘Janaxsaramti,jikxatkäta ukhaxa,amparamankirthujrumpiwjawq'jam,janaxsaramti, nayratpachsayt'atätawa,janiwatipkaniti’sasa

21Ukatstinayaxsaraktwa:‘Tatay,nayaxchuymanïxtwa, janiwsarkti,angelanakamarkhithapxamjupanakar irpapxañapataki’sasa

22"UkampisDiosaxsituwa:‘Chiqpachansa,angelanakax janiwjupanakjamäkiti,janirakiwjupanakampchikajutañ munapkanitiUkampisnayaxjumaruwajllisma,jupanakax wawanakamäpxiwa,jumaruñtasitäpxiwa,kuntixsisktauk ist'apxarakiniwa’sasa

23“Diosaxjukʼampsarakituwa:‘Janiwsarnaqañatak chʼamanïkätamxa,mäqinayqhitanïtam,ukhamatpʼiyapan mantañapäkipanirpañataki,ukatukaqinayaxkuttʼanxani ukatukanjaytawayxätam”sasa

24“‘Jupanakatïjumampchikjutapjjaniukhajja,mä qenayaruwkhitanijumaruukatjupanakarirpañataki’sasa

25“Ukatstimäqinayaruwmayïna,ukaqinayaxnayaruw aptasinjumanakanukarirpapxitu,ukatstikutt'awayxänwa” sasa

26"Jichhaxwawanakaxa,AdanampiEvampi,ñik'utax ch'uqt'atñik'utaxuñjapxam,janch'amanïtaxa,ukajaya chiqatjutapxamJutapxam,nayampchikasamarañchiqar jutapxam"

27UkatstiAdanampiEvampinayraqatanjachañqalltäna, jachaqtʼasïnwa,jachaqtʼasiñapasumaruñtatawakaoraqer wartäna

28KunapachatïAdanampiEvampejjnayranakapjachʼar aptasisajjbarbaparuñjasa,sumaarunakistʼasajj chuymanakapajjllampʼuchuymanïpjjänwa.jupanacajj juparistʼapjjäna,cheqätapiyawsapjjatapa

29Jupanakastichiqpachapuniwjupanwawanakapäkaspas ukhamamuyapxäna,ajanupanjupanakanwawapar uñtasitätapuñjasaJuparatinisipjjarakïnwa

61JAQTHAPI

1UkatstiAdanampiEvampiramparatkatthapisinxa,pʼiyat apsuñqalltäna.

2Ukampismäjuk'ajayankxapxänaukhaxa,Diosax Supayaxjupanakaratipjatapyatïna,ukatpusitunkaurunak janïrtukuykipanwajupanakarirpsuwayxäna,jayachiqar irpañataki,t'unjañataki

3UkatstiTatitunArupaxwasitatjutasinSupayar ñanqhachäna,ukatstijupanakatapanukurakïnwa.

4UkatstiDiosaxAdanampiEvampiruwparlañqalltäna, akhamsasa:“¿Kunarakukapʼiyatmistunipxtamxa,aka chiqaru?”

5UcatAdanajjDiosarojjsänwa:“¿Jumajjnayratpachmä jaqelurta?,pʼiyankapcäyätaukhajja,mäakatjamatmä sumachuymanjaqewjutapjjetäna,jupajjakhamsapjjetäna: ‘NayajjDiosankhitatapatwajumanakarkuttʼayañamataki’ sasa

6"Diosa,Jumankhithanitätapiyawsapxaraktwa,jupamp chikawmistunipxta,ukampisjaniwyatipktikawkirus jupampchikasarapxañajaxa"

7UcatDiosajjAdanarojjsänwa:“Uñjamjja,jupawjanwali lurañanakanawkipajja,jupawjumarusaEvasarojjkusisiñ huertatirpsuwaytamjjaJichhajjcheqpachapuniwjumampi Evampiayunompi,mayisiñampimayachasipjjatapuñjasa, janïrpusitunkaurunaktukuskipanpʼiyatjanmistjjatap uñjasasti,inamayaamtäwinakamtukuyañmunäna,maynit maynikammunasiñanakamtʼunjañataki,taqe suytʼäwinakamchhaqtayañataki”sasajumanakaru,ukat kawkhantïtʼunjapjjätamukacheqarirpañataki.

8“Jumanakajjjaniwkunslurañjamäkänti,janitejjjumar uñtasituñachtʼayapkaspänaukhajjjaniwkuns lurañjamäkänti”sasa

9“Ukatwajupajjjumaruñtasitajanumpijumanukar jutasinjja,taqeukanakascheqäkaspasukhamuñachtʼayañ qalltäna”sasa

10“Ukampisnayastikhuyapayasiñampi, khuyapayasiñampiwjumanakart'unjapxañamjanmunkti, janukastijumanakatapanukuwaytwa”sasa.

11"JichhaxAdan,Evawarmirirpxatam,ukatp'iyamar kutt'am,ukatpusitunkuruqhipürkamawukanqhiparama Ukatmistuñkamaxintijalsutuqinkirhuertanpunkutuqir sarañamawa"

12UkatxaAdanampiEvampixDiosaruwyupaychapxäna, Jupatqhispiyatätaplaykujachʼañchapxäna, bendicipxarakïnaUkatpʼiyatuqirkuttʼxapxänaUkax kimsatunkllätunkanurujayp’uruwpasäna.

13UkatxaAdanampiEvampixsaytʼasisawDiosartaqi chuymmayipxäna,ukhamatjanchʼamanïpkänaukhat qhispiyatäpxañapatakicunalaycutejjchʼamapajjjupanakat jitheqtatäjjänwa,manqʼatawtjata,umatpharjata, oracionampiUkampisjupanakaxukaarumpachawDiosat mayisiruñjapxäna,alwakama

14UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Sartam,intijalsu toqenkirhuertanpunkuptoqerusarañäni,kunjamtïDiosajj siskistuukhama”sasa.

15Jupanakastisapürunjammayisitanakapsapxäna;ukatsti ukap'iyatmistuwayapxäna,intijalsutuqinkirhuertan punkuparjak'achasiñataki.

16UkatAdanampiEvampejjsaytʼasisawDiosar mayisipjjäna,jupanakarchʼamañchtʼañapatakiwDiosar achiktʼasipjjäna,manqʼatawtjatäpjjañapatakkuns apayaniñapataki

17Ucampismayisiñtukuyasajja,janchʼamanïpjjatap laycuwkawkhantïjakapkänaukacheqanqheparapjjäna.

18UcatstiDiosanArupajjwasitatjutäna,jupanacarojj sänwa:Adan,sartasim,pähigoapanipjjamsasa

19UkatstiAdanampiEvampixsartasipxäna,ukatstip'iyan jak'achasiñapkamawsarapxäna

62JAQTHAPI

1UcampisjanwalijaqejjSupayajjenvidiasirïnwa,Diosajj jupanakarchuymachtʼirïtaplaykojja. 2Ukatwajarkʼäna,pʼiyaruwmantasinukapähigo aptʼasisinpʼiyaanqäjjarimtʼäna,ukhamatAdanampi Evampijanjikxatapxañapataki.Ukatjupanakar tʼunjañatakiwamuyunakapanutjarakïna

3UkampisDiosankhuyapayasiñapampiwukapähigonak oraqenkkänaukhajjSupayanewjjtʼanakapatipjäna.ukatsti päachuquqaruwtukuyäna,ukaquqanakaxp'iyaruw ch'amakt'ayänaSupayajjintijalsutoqeruwimtʼäna

4Ukapäqoqanakajjjiljjattäna,achunakamp chʼoqantatäjjänaukhajja,Supayajjllaktʼasisawjachäna, akhamsasawsäna:“Ukahigonakajjkunjämtejjutjkäna ukhamjaytañajjjukʼampaskiwa,jichhajjpäachuqoqaruw tukuwayjje,ukaqoqanakatjjaAdanajjjakañapkamaw manqʼani

5"UkampisDiosaxamtäwinakaxmayjt'ayiwa,janiwuka qullanachuxtukusiñapmunkiti,jupawamtäwixqhanstayi, servirinakaparjanwalt'ayañatakamtataxatipjarakiwa".

6UkatstiSupayajjpʼinqatawsarjjäna,amtapjanphoqasa

63JAQTHAPI

1UkampisAdanampiEvampejjpʼiyajakʼachasipkäna ukhajja,pähigoqoqauñjapjjäna,ukaqoqanakajj achunakampchʼoqantatänwa,ukapʼiyaruw chʼamaktʼayarakïna

2UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:Nayajjnayarojj chhaqtatäpjjtwa

3"UkampisEva,p'iyaruwmantañäni,ukanpähigonak jikxatañäni,akap'iyasa,kawkhantïjakapktaukap'iyasa.

4Ukatstiukap'iyanpusiesquinanakaparuwuñtapxäna, ukampisjaniwukapähigosjikxatapkänti

5UcatAdanajjjachäna,Evarojjsänwa:“¿Eva,¿janwali pʼiyaruwpuripjjta?UkatEvaxakhamsänwa:“Nayaxjaniw yatkti”sasa

6UkatxaAdanaxsayt'asisinmayisïna:“Dios,jumaw p'iyankutt'anipxañajataki,pähigoapt'asipxañajataki, ukatstiJumanukarkutt'apxañajatakiwkamachipxtaxa” sasa

7"Ukampisjichhaxjaniwjikxatapkti.Diosay,¿jumax jupanakarkatuntasinakapäquqanakyapuchawaytati,jan ukaxakauraqinchhaqtawaytati,janukaxuñisirix sallqjapxitu?Chiqächiukhaxa,Diosay,akapäquqanakan imantatyatiyapxita,ukatpähigosukanakanimantat yatiyapxita".

8UcatDiosanArupajjAdanaruwpurinïna,juparojjsänwa: “Adan,nayajjhigoapaniñamatakkhitancämaucapachajja, Supayawnayräjjampʼiyarusarasinhigoaptʼasisinanqaru imtʼäna,intijalsutoqenjja,tʼunjañwaamtäna,janiwsuma amtampiphawaskänti”sasa

9"Ukhamasti,janiwjupalaykuxukaquqanakaxmäratuk jilsuwaykiti,janukastijumatkhuyapt'ayätwa,jiltapxam sasawsistaUkaquqanakaxpäjach'aquqaruwtukupxäna, ramanakapampich'amakt'ayapxañamataki,samarañ jikxatapxañamataki,ch'amajsa,muspharkañluratanakaxsa uñjapxañamataki"

10"Ukatsti,Supayanjanwaliluräwinakap uñacht'ayañataki,janwaliluratanakapuñacht'ayañataki, kunapachatïhuertatmistxapxtaxa,janiwmäurus jumanakarjanwalinaklurañatjaytkiti.Ukampisjaniw jumanakxarch'amchurkti"

11Diosastisarakïnwa:“Adan,jichhatuksarojja,jumampi Evampi,qoqanakatkusisim,qarjatäsajjukaqoqanakan manqhansamartʼam

12UkxarustiAdanaxjacht'asisawakhamsäna:“Dios, ¿mayampiwjiwayapxista,janukaxnayraqatamat jaqunukupxäta,ukatakauraqitjakañasapt'asipxäta?

13"Dios,achikt'apxsmawa,jumatixakaquqanakan jiwañasjanukaxyaqhajanwalinakasutjatapyatismaxa, kunjamtïnayrïrkutixutjkänaukhama,p'iyajak'atsaphit apsusinwañsuyapxam,ukatjunt'uthayampi,manq'at awtjata,umatpharjatajiwañasatakjaytapxita."

14"Diosa,muspharkañluratanakamaxjach'aluratätap yatipxtwa,ch'amamampiwmäyänakyaqhatuqitapsusma, janmayninmunatapa.

64JAQTHAPI

1UkatstiDiosaxAdanaruñtäna,chʼamanïtapsa,manqʼat awtjata,umatpharjata,juntʼupacharaguantatapa.Ukatsti ukapähigoqoqanakjjapähigoruwtukuyäna,kunjamtï qalltanutjkänaukhama,ukatstiAdanampiEvampirojj akhamsänwa:“Sapamayniwmähigoaptapjjasma”sasa Ucatstijupanacarojjkatjapjjäna,cunjämtejjTatitojjsisqui ucanaca

2Ukatstijupanakaruxsänwa:P'iwurumantapxam,higos manq'apxam,manq'atawtjata,janjiwapxätasasa 3Ukhamasti,kunjamtïDiosaxsiskänxa,niyaintix jalantkänaukahorasaruwpʼiyanmantapxäna.Ukat AdanampiEvampixa,intijalanthorasaruwsaytʼasisin Diosatmayipxäna

4Ukatstihigomanq'añatakiwqunt'asipxäna.ucampis jupanacajjjaniwmankʼañyatipcänti;kunatixjupanakax janiwakauraqinmanq'anakmanq'añyatipkäntiUkat

manqʼapjjaniukhajja,purakapajjqʼalchʼalljjtayasispa, jañchipasthithitakïspa,ukatchuymanakapasakaoraqen manqʼanakapgustjjaspasasawajjsarapjjäna

5Ukhamqontʼatäsipkänaukhajja,Diosajjjupanakat khuyaptʼayasisawangelaparkhitanïna,ukhamatmanqʼat awtjata,umatpharjatajanjiwapjjañapataki

6UkatangelaxAdanampiEvampiruxsänwa:“Diosax sapxsmawa:janiwjiwañkamaayunañatakch'amanïpktati, manq'apxam,janchinakamarch'amañchapxam,jichhax uywajañchikïpxtawa,janmanq'añampi,janumañampix janiwjakasipkasmati”sasa

7UkatxaAdanampiEvampixahigoaptʼasisawmanqʼañ qalltapxäna.UkampisDiosaxmäsumatʼantʼampiwilampi mistuyatayna

8UkatxaangelaxAdanampiEvampitsarawayxäna, jupanakaxhigoachunakmanqʼantapxäna,manqʼat awtjañapkamaUkatxakunatïqhiparkänaukarjamaw uchapxäna;ukampisDiosanch'amapampiwhigonakax nayrjaxphuqt'atäxäna,Diosaxjupanakarbendicitaplayku. 9Ukaqhepatjja,AdanampiEvampejjsartasisawkusisit chuymampi,machaqchʼamampimayisipjjäna,ukaarumajj waljachʼañchapjjäna,kusisipjjarakïnwa.Ukatakaxllätunk tunkkimsanurutukuyäna

65JAQTHAPI

1Urujayp'ustisartasinmayisipxatayna,costumbreparjama 2Ukampismanqʼamanqʼanakatjanyatintatäpjjatap laykojjwalillakitawjikjjatasipjjäna,ukatwapʼiyan muyuntapjjäna,akhamsasawmaynitmaynikamsapjjäna:-3"¿Kunasmanq'añatpasawayistu,akat'aqhisiñax jiwasanakarpuriñasataki?Ayjiwasanakatakiki, jiwxañäniwa!Jiwañasaxjuk'ampaskiwamanq'añatsipansa, janchinakasq'umauñjañasa,manq'ampiq'añuchañat sipansa"

4UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Janiwuka tʼaqhesiñajjhuertanjutkistuti,janirakiwukhamjanwali manqʼanaksaukanmanqʼapkayätti¿Eva,¿Diosajjkuna manqʼatïutjkistuukatoqejjtʼaqhesiyistani,janukajj chuymasajjmistunispa,janukajjDiosajjjanïrarskänauk phoqkasajjukatʼaqhesiñampijiwayañmunasmati?”

5UkatAdanaxTatiturachikt'asisawakhamsäna:"Tatay, janmanq'amanq'anaklaykuxt'unjañäniti.Tatay,jan jawq'japxitati,janukastijach'akhuyapayasiñamarjam lurapxam,janjaytanukupxitatikuntixarsuwayktauka urukama".

6UkatstiDiosaxjupanakaruñkatasinmäratukiw manq'añanakmanq'añatakwakicht'äna.jichhürkamasa; ukhamatjanjiwarapxañapataki

7UkatAdanampiEvampejjwalillakitawukapʼiyaru kuttʼanipjjäna,kunattejjmayjtʼatäpjjänwaUkat panpachaniwukapachatpachyatipxäna,jupanakax mayjt’atjaqinakäpxänwa,jichhaxjardinarkutt’añ suyt’äwipaxchhaqtayatäxänwa;ukatstijaniwukarmantañ puedipkänti

8Jichhasticuerponakapajjjanuñtʼatluräwinakanïpjjänwa ukattaqiaychanakaxutjañapatakixmanq’añanaka, umañanakmunaski,janiwhuertanutjkaspati

9UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Jichhajj suytʼäwisajjchhaqtayatäjjewa,ukhamarakiwhuertar mantañmunañasajjtukusjje,janiwhuertanjakirinakäjjtanti, janukastijichhatuksarojjoraqenkirjaqëjjtanwa,laqʼampi,

AdanampiEvampinNayrïrLibropa

akaoraqenjakirinakatsajaniwkuttʼjjañäniti,kawkïrurutï Diosajjqhespiyañatakarsuwaykistuukaurukamasasaw arsuwayapxitu”sasa

10Ukatstijupanakatkhuyapt'ayasiñapatakiwDiosar mayipxäna;ukaqhipatsti,amuyunakapaxamukt’atäxänwa, chuymanakapasp’akjatawuñjasïna,ukatmunañanakapas thayt’arakïnwa;Jupanakastiakauraqinjanuñt'at jaqinakjamäpxänwa.Ukaarumajja,AdanampiEvampejj pʼiyanwaqheparapjjäna,ukanjjamanqʼamanqʼapjjatapat walikipjjäna

66JAQTHAPI

1Manq'amanq'añtukuyatatqhipürusti,Adanampi Evampixp'iyanmayisipxäna,ukatAdanaxEvaruwsäna: “Diosanmanq'amayipxta,Jupawchuritu.

2Ukatstisartasinumajawirthiyaruwsarapxäna,uka jawiraxaynachtuqinkirhuertanqurpachasiñapänwa, kawkïrhuertantixnayraxjaquntatäpkänaukachiqaru. Ukatstiqutathiyansayt'asisawDiosarmayipxäna,ukauma umapxañapatakkamachiñapataki

3UcatDiosanArupajjAdanaruwpurinïna,juparojjsänwa: “Adan,janchimajjqʼañuqʼañuruwtukuwayjje, umañatakejjumawmunasirakiJumajjEvampiumtʼam, yuspagarapjjam,jachʼañchapjjam”sasa.

4UkatxaAdanampiEvampixajakʼachasipxänwa,ukatsti umtʼapxäna,ukhamatwacuerponakapaxsamarañ jikxatapxäna.UmtʼasastiDiosaruwjachʼañchapjjäna, ukatstipʼiyaparuwkuttʼjjapjjarakïna,nayra costumbreparjamaUkaxllätunktunkkimsanurunak tukuyaruwpasäna.

5Llatunktunkapusiniurusti,pähigoaptasin laphinakapampip'iyaruwwarkt'apxäna,ukhamat jupanakatakixmächimpuukhamarakDiosan bendicionapäñapatakiUkxarustimäwawanakaw utjañapkamawukaruchapxäna,jupanakaxDiosan muspharkañluräwinakapuñjapxañapataki.

6AdanampiEvampejjwasitatwapʼiyananqäjjan saytʼasipjjäna,ukatstiDiosaruwachiktʼasipjjäna,mä manqʼauñachtʼayañapataki,ukhamatcuerpopar manqʼañapataki

7UcatDiosanArupajjjutasinjuparsäna:Adan,inti jalantatoqenkirpʼiyansaraqam,chʼamakaoraqeuraqkama, ukanwamanqʼajikjjatäta”sasa

8UcatAdanajjDiosanAruparistʼäna,Evaruwirpäna, ukatstichʼamakaoraqeruwsarawayjjäna,ukanjjatrigo jilaskirjikjjatäna,jiñchupansapuqutänwa,higonaksa manqʼañatakiwjikjjatäna;Adanastiukatoqetwalkusisïna.

9UkatstiDiosanArupaxwasitatwaAdanaruxsäna:“Aka trigoaptasint'ant'aluram,ukhamatjanchimar manq'añapataki”sasaUkatDiosaxAdananchuymaparux yatiñkankañchuräna,siwaratʼantʼartukuñkama.

10Adanajjtaqeukanakphoqäna,aynachtʼañkama, qarjañkamaUkatxap’iyaruwkutt’awayxäna;trigompi luratapatyateqkänaukatkusisisa,mayninapnaqañapataki tʼantʼartukuyañkama

67JAQTHAPI

1UkampisAdanampiEvampixch'iyarlaq'auraqir saraqasinxa,Diosaxjupanakaruñacht'aykänaukatrigo jak'achasisinxpuquta,apthapiñatakwakicht'atuñjapxäna,

kunapachatïjanch'uqiapthapiñatakutjkänti,ukatstitrigo apthapiñqalltapxäna,taqikunastukusxañapkama.

2Ukatstimämontónukartukuyapxäna;ukatsti,juntʼu umampi,umatpharjata,chʼamaktʼatmäqoqamanqhar sarapjjäna,ukanwathayajjikiñarpuriyäna.

3UkampisSupayajjkuntïAdanampiEvampejjlurapkäna ukuñjänaUkatstiejercitonakaparjawsasawjupanakar säna:“NiyakejjayDiosajjAdanampiEvampirojjtaqeuka trigouñachtʼaychejja,kunampisjanchinakapar chʼamañchtʼapjjaspaukjja,jupanakajjjutapjjarakiniwa, jupanakajjmämontónlurapjje,chʼamachasiñat aynachtʼapjjaraki,jichhajjikipjjewa--jutapjjam,akasiwara montónninanakhantapjjañäni,ukatphichhantapjjañäni, ukatjupanakjakʼankirukabotellaumaapsuñäni,ukat chʼusaruwtukuñäni”sasainasjankunsumañ jikxatapkchiti,ukatmanq’atawtjata,umatpharjata jiwayapxaraktanwa

4"Ukatxa,kunapachatixikiñatsartasipxani,p'iyaruw kutt'añmunapxaniukhaxa,thakinjupanakarpuriñäni,ukat ñanqharuwirpapxañäni,ukhamatmanq'atawtjata,umat pharjatajiwapxañapataki,kunapachatixinasDiosarjan iyawsapkchiti,Jupawjupanakart'unjani.Ukhamatwa jupanakatchhaqtayatäñäni"

5UkatstiSupayampiejercitonakapampejjtrigopatjjar ninampnakhantayasajjnakhantapjjänwa.

6UcampisAdanampiEvampejjninanakhantataplaycuw ikitsartasina,trigonakhaskiruñjapjjäna,ucajakʼankirmä baldeumawarjjatatuñjapjjarakïna.

7Ukatstijachtʼasisawpʼiyankuttʼjjapjjarakïna 8Ukampiskawkhantïjakapkänaukaqollumanqhat sarasipkänaukhajja,Supayampiejercitopampejj angeljamawjupanakampjikisipjjäna,Diosarjachʼañchasa 9UkatSupayajjAdanarsänwa:“Adan,¿kunatsamanqʼat awtjata,umatpharjata?UkatAdanaxjuparuxsänwa:Ay sasa

10SupayajjmayampiwAdanarsäna:“Kuttʼamnanakamp chika,Diosanangelapäpjjtwa.Diosawjumanukar khitanipjjetu,yaqhatrigoyapuuñachtʼayapjjañamataki, ukayaputsipansajukʼampsumayapuuñachtʼayañamataki, ukacheqanjjamäsumaumaphuchʼuwutji,walja qoqanakasutjarakiwa,ukanjjajumajjukajakʼanjakasïta, ukatSupayanmanqʼantatsipansajukʼampsumaamtampiw trigoyapulurañama”sasa.

11Adanajjcheqäkaspasukhamwaamuyäna,jupampparlir angelanakäpkaspasukhamwaamuyäna;ukatsti jupanakampchikawkuttʼjjäna.

12UkatxaSupayaxllätunkuruwAdanampiruEvampiru pantjasiyañqalltäna,ukatpanpachaniwjiwatäkaspas ukhamliwxatapxäna,manqʼatawtjata,umatpharjataukat aynachtʼataUkatstiejercitopampchikawjaltxatayna, jupanakarjaytanukusa 13.

68JAQTHAPI

1UkxarustiDiosaxAdanampiruEvampiruwuñtäna, kunanakasSupayanjupanakarpurintäna,kunjämsa jupanakartukjänauksauñjarakïnwa

2UkhamastiDiosajjAruparkhitasawAdanampi Evampirojjjiwañatjaktayäna.

3Ukatxa,Adanaxjaktxänaukhaxa,akhamsänwa:"Dios, jumawnanakarphichhantasta,nanakarchurkistaukatrigo

apt'asiwaytaxa,ukatumaphuch'uch'usaruwtukuytaUkat angelanakamaruwkhithata,jupanakaxsiwarayaput irpapxitu¿Jichhaxjiwarayañmunapxistati?AkaxJumat jutchiukhaxa,Diosay,almanakasapaqapxista,ukampis janiwmutuyapxitati"sasa.

4UkatstiDiosaxAdanarsänwa:“Janiwtrigophichhantkti, janirakiwumaphuch'utwarxatkti,janirakiw angelanakajaruskhithktipantjasirirpañataki”sasa.

5"UkampisSupayawuywirimajjukluräna,khitirutïjumajj ist'asktaukajja,nayanmandamientojjajjapaqatäjjewa Jupawtrigonakhantayäna,umawarjjatt'arakïna,jupaw jumarpantjasiyapjjtamjja,taqekuntïjumararsupktam ukanakajjcheqpachapuniwmäk'ari,sallqjaña,k'arisiña".

6“UcampisjichhajjAdán,jumajjsumaluräwinakajuñtʼäta” sasa

7UkatDiosajjangelanakaparojjAdanampiEvampir irpapjjamsasawsäna,ukatstitrigoyapuruwapapjjäta,uka yapujjnayrjamawjikjjatapjjäna,ukabaldeumampi phoqantatjja.

8Ukanstimäqoqauñjapjjäna,ukaqoqanjjamanásat chʼamanimanásatqoqajikjjatapjjänaukatDiosan chʼamapuñjasajjwalmuspharapjjäna.Ukatangelanakajj manqʼatawtjatäpkänaukhajjmanásatmanqʼa manqʼapjjañapatakiwmayïna

9DiosastimämaldicionampiwSupayarjuramentoluräna, janiwmayampsjutkaniti,trigoyaput'unjañataki

10UkatAdanampiEvampistitrigoaptasinmäofrenda lurapxäna,ukatstiqullupataruwluqtapxäna,kawkhantï nayrïrwilawaxtʼaploqtapkänaukachiqana

11Ukawaxt'äwxa,qalltanlurataltarpatxaruwwasitat luqtapxäna.Ukatjupanakaxsayt'asisawmayipxäna,ukat Tatiturachikt'asipxäna:"AkhamDiosay,jardinankapkta ukhaxjach'añchäwinakaxjumaruwpuri,aka waxt'äwimpjama;ukatjanjuchanïñaxinciensoukham jumarmakhatawayiUkampisjichhaxDiosay,akawaxt'äw katuqapxita,ukatjanqhipäxarkutt'ayapxita, khuyapayasiñamatxa."

12UkatDiosaxAdanampiEvampirakhamsänwa: “Jumanakaxakasacrificiolurapxtaxa,nayarus luqtapxätaxa,nayaxjañchijaruwtukuyä,jumanakar qhispiyañatakiakauraqirsaraqaniukhaxa,sapakutiw altararluqtatä,pampachañataki,khuyapayasiñataki, khitinakatixukawaxtʼamanqʼapkiukanakaru”sasa.

13UkatstiDiosaxAdanampiEvampirwaxt'äwipxaruxmä k'ajkirninaapayanïna,ukatstiqhanampi, khuyapayasiñampi,qhanampiphuqt'ayäna.QullanAjayux ukawaxt'äwiruwsaraqanïna

14UkatjjaDiosajjmäangelaruwmäcuchararuñtatnina pinzaaptʼasiñapatakmayïna,ukatstimäofrendaaptasin AdanampiEvampirapanipjjañapatakiwmayïnaAngelasti Diosaxsiskataynaukhamarjamawluräna,ukatstijupanakar luqtarakïnwa.

15AdanampiEvampinalmanakapajjkʼajkirïnwa, chuymanakapaskusisiñampi,kusisiñampi,Diosan jachʼañchäwipampiphoqantatänwa

16UkatDiosaxAdanarsänwa:"Akaxjumatakixmä costumbrekïniwa,kunapachatixt'aqhisiñanakasllakisiñas purinkaniukhaxaUkampisqhispiyasiñamasa,huertar mantañamasa,janiwurunakaxphuqhasiñapkamaxutjkaniti, kunjamtïjumampinayampixamtapktaukhama,jan ukhamäkaspaukhaxa,khuyapayasiñajampi,jumat khuyapt'ayasiñajampixa,jardinajarkutt'ayañmunsma,ukat

nayankhuyapayasiñajaruwkutt'ayañmunsma,kuna luqtäwitixjichhakchurktamukalayku."chacha."

17AdanaxDiosanukaarunakist'asaxwalkusisïnaukatsti Evampixaltarnayraqatanyupaychapxäna,ukaruw qunqurtʼasipxäna,ukatstiTesorossatpʼiyaruwkuttʼapxäna.

18Ukastillätunktunkauruttunkapayanurutukuyaruw pasäna,AdanampiEvampixhuertatmistunipkänauka pachatpacha.

19Jupanakastiarumpaqarawsayt'asipxäna,alwakama ukatstiukap’iyatmistuwayxäna

20Ukxarusti,AdanaxwalikusisitaEvawarmiruxsänwa: “Sapasemanankimsakutiwukhamlurañäni,miércoles pusiuru,viernesuruwakichtʼasiñuru,domingosábadouru, taqijakañurunaka”sasa

21Ukaarunakmaynitmaynikamiyawsapkänaukhajja, Diosajjjupanakanamuyunakapatkusisiyänwa,sapa mayninamtapjjatapatsa

22Ukaqhepatjja,DiosanArupajjAdanaruwpurinïna,ukat akhamsänwa:“Adán,jumawnayratpachamtawaytakuna urunakastʼaqesiñanakajjnayarpurini,kunapachatïjañchir tukuwaykäukauru,ukaurunakajjpusimiércolesuruwa, ukatviernesuruwwakichtʼasiñururaki”sasa.

23"Nayrïrurutsti,nayawtaqikunslurta,alaxpacharus jaktayaraktwaUkatsti,jichhürunjaktasinxa,kusisiñ uñstayä,nayariyawsirinakarusa,jach'apataruwsartayä; 24UkatjjaDiosajjAdanatArupapaqäna 25UkampisAdanaxsapasemanawkimsakutiuka wilañchaluqtaskakïna,paqallqsemanatukuyañkama. Nayrïrurusti,phisqatunkaurusaraqataruwAdanax yatitaparjammäofrendaluqtäna,ukatEvampixukawaxt'a apt'asisawDiosnayraqatanaltararpuripxäna,kunjämtix yatichkänaukhama

69JAQTHAPI

1UkatstiSupayaxtaqiaskinakuñisiri,Adanat envidiasirïtapa,Diosankhuyapayasiñapkatuqatapatsa envidiasirïna,ukatjankʼakiwhierrotluratfiloqalanak taypitmäfiloqalaapsünajaqiruñtatawuñstäna,ukat AdanampiEvampijakʼansaytʼasïna.

2UcapachastiAdanajjaltarpatjjanwajjtʼaskäna,ukat Diosaramparanakapluqjjatasawmayisiñqalltäna

3UkatstiSupayajjjankʼakiwhierrotluratfiloqalampi aptʼasïna,ukaqalampiwAdanarojjkupitoqeru chʼankhachäna,wilampiumampijawqʼjkänaukhajja, Adanajjmäjiwatjaqjamawaltarpatjjarjaqontäna.Ukat Supayajjjaltjjänwa

4UcatstiEvasatwarmejjAdanaruwirpäna,ukatstialtar manqharuwuchänaUkanqhiparäna,jupatjachasaukat mäwilajawirawAdananlaykuxwaxtʼäwipistʼasax jalluntäna

5UkampisDiosajjAdananjiwatapwauñchʼukïna.Ukatxa Arupapayanitayna,ukatsartayasaxakhamsänwa: “Chiqpachansa,Adán,waxt’äwimphuqt’am,ukaxwali askiwa,janiwkunapantjasutjkiti”sasa

6DiosajjAdanarojjakhamsarakïnwa:“Ukhamarakiw nayarojjakaoraqenpasani,kunapachatejjnayarojj chʼajjwatäni,wilajjnayanladojatwilaumampijawqʼjani, cuerpojjaruwtʼijtjjani,ukajjcheqpachofrendawa,altar patjjanmäsumaofrendatloqtasirakini”sasa.

7UkatxaDiosaxAdanaruxsacrificiotukuyañapatakiw mayïna,ukattukuyxasaxDiosnayraqatanyupaychäna,

AdanampiEvampinNayrïrLibropa

ukatstijachʼañcharakïnwakunamilagronaktï uñachtʼayawaykiukanakata.

8DiosaxmäurukiwAdanarqulläna,ukapaqallqu semanantukuyatapa.ukatukaxphisqatunkuruwa.

9UkatxaAdanampiEvampixaqullutkuttʼxapxäna,ukatsti TesoroPʼiyaruwmantapxäna,kunjamtïnayrax lurapxirïkänaukhamaUkawAdanampiEvampitakix tukuyäna,patakpusitunkaurunakawjardinatmistunipxäna.

10UkaarumastipanpachaniwsaytʼasisinDiosar mayisipjjänaAlwatasti,p'iyanintijalanttuqirsaraqasinxa, kawkhantïtrigopaxutjkänukachiqaruwsarapxäna,ukatsti mäquqanch'iwipansamart'apxäna,kunjämtixyatiqapkäna ukhama.

11Ucampiswaljaanimalanakawjupanakarmuyuntapjjäna Supayanluratapawa,janwaliluratanakapan;jaqichasïwi tuqiAdanampinuwasiñataki.

70JAQTHAPI

1Ukaqhipatsti,Supayaxtaqiaskinakuñisiri,n angeljamawtukuwayi,jupampchikastipäangelaruw uñtasïna,ukhamatkimsaangelanakaruñtasitäpxäna, jupanakaxAdanaruxquri,incienso,mirraapanipxänwa

2AdanampiEvampixquqamanqharuwsarapxäna,ukatsti kʼariarunakampiwAdanampiEvampirarunttʼapxäna.

3UcampisAdanampiEvampejjsumauñnaqtʼanïpjjatap uñjasajja,sumaarunakistʼasajja,Adanajjsartasisaw jupanakarkatoqtʼäna,Evaruwirpäna,taqeniwmayakiw qheparapjjarakïnaUkatiemponjja,Adanajjkusisitänwa, jupanakatamuyataplaykojja,jupanakajjpachpa angelanakäpjjänwa,jupanakajjqori,incienso,mirra apanipjjäna

4NayrïrkutiAdananukarpuripkänaukhajja,jupanakajj sumankañampikusisiñampiwjuparjutäna,juparsuma señalapanipjjänaukatwaAdanaxpayïrkutisjutapxatayna sasawamuyäna,ukhamatyaqhachimpunakchurañataki, ukhamatkusisiñapataki.JupajjjaniwSupayätapyatkänti; ucatjupanacarojjkusisiñampiwkatoqäna,jupanacamp chikawchikañchasïna

5JupanakatsipansajukʼampjachʼaSupayajjakhamsänwa: “Adan,kusisim,kusisim,Diosawjumanukarkhitanipjjetu, jumaryatiyañataki”sasa

6Adanastisarakïnwa:“¿Kunasukajja?”UkatSupayajj akhamsasawsäna:“Janwalipuniwa,ukampisDiosan arupawa,¿jichhatistʼapjjätati,janistʼapkätaukhajja, Diosaruwkuttʼapjjä,ukatstijaniwarunakapkatoqañ munktatisasawsapjjä”sasa

7UkatSupayajjmayampiwAdanarojjsäna:“Jan ajjsaramti,janirakkhathatiñasutjpanti,¿janituñtʼapkista?”

8UcampisAdanajjsänwa:“Janiwnayajjuñtʼksma”sasa

9UkatstiSupayajjjuparsänwa:“Nayaangelätwa,jupajj qoriapanipktam,ukatstipʼiyaruwaptayäta,jupawincienso apaniyätamjja,kimsïrangelasti,jupawqollupatjjankkasajj mirraapaniyätam,ukatpʼiyaruwapastam”sasa

10“Ukampismayniangelanakasaxp'iyaruwirpapxätamxa, Diosaxjaniwjichhakutixnanakampchikakhitankiti, jupastisapxituwa:‘Jumanakaxwakisktawa’”sasa.

11UkatAdanaxukaarunakist'asaxiyawsäna,ukatuka angelanakaruxakhamsänwa:“Diosanaruparsupxam, nayankatuqañajataki”sasa.

12Supayaxjuparuxsänwa:“Juramentolurt'am, katoqañamatakiwarsuwayta”sasa

13UkatxaAdanaxakhamsänwa:“Janiwnayaxjuramento lurañsa,arsuñsayatkti”sasa.

14Supayajjjuparsarakïnwa:“Amparamluqjjatam, amparajjaruucham”sasa.

15UkatxaAdanaxamparapluqtasawSupayanamparapar uchänakunapachatixSupayaxjuparuxsäna:“Jichhax sañamawa--kunjamtixDiosaxjakaski,amuyt’asirïki, arst’kiukhama,jupawalaxpachalaxpacharsartayi,ukat akauraqixumapatxaruwsayt’ayi,ukatpusiyänakat lurawayitu,ukatakauraqinlaq’atlurawayitu--janiw arsutaxp’akintkäti,janirakiwarunakaxsaapanukuskäti” sasa

16Adanastiukhamjuramentoluräna.

17UcatSupayajjjuparojjsänwa:"Uñtam,jichhajjmäjuk'a pachawhuertatmistuñama,janirakiwjanwalinaksa,jan walinaksayatktati.UcampisjichhajjDiosajjsistamwa:Eva warmiruwirpsuñama,jupampicasarasiñamataki, wawanïñamataki,chuymacht'añamataki,jan walt'äwinakampi,llakinaksajumatjaqsuñamatakiukax jumatakiw”sasa

71JAQTHAPI

1UkampisAdanaxSupayanukaarunakist'asaxwalpun llakisïna,juramentoplayku,arsutaplayku,ukatakham sänwa:“¿Janchijampi,ch'akhanakajampitwachuqjucha lurañaxwakisispati,Diosaxnayart'unjañapataki,akauraqit chhaqtayañapataki?”

2"Kunapachatixqalltanquqaachunakmanq'kayätaukhaxa, huertatakayaqhauraqiruwjaqunukuwayitu,k'ajkir uñnaqajatapt'asitu,jiwañaruwpuriyitu.Ukhamaxnayatix ukhamluraskäukhaxa,Jupawakauraqitjakañajapt'anitu, infiernoruwjaquntanitu,ukanjayapachawt'aqhisiyani"

3"UkampisDiosaxjanipuniwkuntixsisktaukaarunak arskiti,jumanakaxjaniwDiosanangelapäpktati,janirakiw JupatkhithatäpktatiUkampissaxranakäpxtawa, angelanakank'ariuñnaqapampinayarjutapxam.Nayat jithiqtapxam,Diosanmaldecatäpxtawa!"

4UkatukasaxranakaxAdanannayraqatatjaltxapxäna UkatstiEvampixsartasisinxTesorosP'iyaruwkutt'xapxäna, ukap'iyaruwmantapxäna

5UkatAdanaxEvawarmiruxsänwa:“Jumatixkuntix lurawayktaukuñjstaxa,janyatiyamti,nayaxDioscontraw juchachastanjach'asutiptuqijuramentolurasa,ukatyaqha kutimpiwSupayanamparaparuxucharakta”sasa UkhamastiEvaxamuktʼasïnwa,kunjamtïAdanaxsiskäna ukhama

6UcatstiAdanajjsartasinDiosaruwamparanakap liwjjatäna,jacht'asisawachikt'asïna,cuntejjluratapat perdonañapataquiAdanastipusitunkauru,pusitunka arumawukhamsaytʼatäskäna,DiosatmayisïnaManqʼat awtjata,umatpharjañatakaoraqerjaqontañkamajjjaniw manqʼkäntiniumkarakïnti

7UcatDiosajjAdanaruwArupaapayäna,jupasti kawkhantïikiskänaukacheqatsartayäna,ukatstiakham sänwa:“Adan,¿kunatsasutijaytasinjuramentolurtajja, ukatkunatsaSupayampiyaqhakutiarustʼta?”

8UkampisAdanaxjachäna,akhamsasa:“Dios, pampachapxita,janamuytʼasisawuklurta,Diosan angelanakapäpxañapiyawsasa”sasa.

9DiosaxAdanarpampachäna,akhamsasa:“Supayat amuyasipxam”sasa

10UkatAdanatArupapaqäna

11UcatstiAdananchuymapajjchuymachtʼatäjjänwa;Eva warmiruwirpxaruwayäna,ukatjupanakaxp'iyat mistupxäna,janchinakapatakmäjuk'amanq'a wakichañataki.

12Ukampisukaurutaksarojja,AdanajjcasarasïwiEva toqetwalchʼamachasjjänaajjsarayasïnwa,Diosajjjupatak jancolerasiñapataki.

13UkatxaAdanampiEvampixaumajawiraruwsarapxäna, ukatstiqutathiyaruwquntʼasipxäna,kunjamtïjaqinakax kusistʼapkiukhama

14UkampisSupayajjjupanakatenvidiasïnaukat jupanakartʼunjañapänwa.

72JAQTHAPI

1UcatstiSupayampi,tunkaejercitopampejja,mä tawaqoruwtukupjjäna,janucastiakapachanmayninakat sipansa,khuyapayasiñalayku.

2JupanakajjAdanampiEvampejjjawirtaypit mistunipjjäna,ukatjupanakkamawakhamsapjjäna: “Jutapjjam,AdanampiEvampinajanunakapwa uñchʼukiñäni,jupanakajjakaoraqenjakapkiuka jaqenakäpjjänwaUkatstiAdanampiEvampirjak'achasisin aruntt'asipxäna;ukatstijupanakarmuspharataw sayt'asipxäna

3AdanampiEvampejjjupanakaruñkatapjjarakïnwa,suma uñnaqtʼanïpjjatapuñjasajjakhamsapjjarakïnwa: “¿Ukhamajjjiwasanapnaqasajjyaqhaakapachajj utjpachati,ukhamsumauñnaqtʼanijaqenakampi”’sasa 4UkatawaqunakaxAdanampiEvampiruxsapxänwa:“Jïsa, chiqpachapuniwwaljaluratätanxa”sasa

5UcatAdanajjjupanacarojjsänwa:¿Ucampis, ¿kunjamsajumanacajjwaljaptapjjtasti?

6Jupanakastisapxarakïnwa:Nanakaxjaqichasir chachanakanïpxtwa,jupanakaruxwawanïpxaraktwa, jupanakaxjilsxapxaraktwa,jupanakastijaqichasipxaraktwa, jaqichasipxaraktwa,ukhamarakiwwawanïpxarakta, ukhamatwajilxattapxarakta

7Ukatstijawirpatatjachʼatarnaqasipxäna, chachanakaparu,wawanakaparjawsañmunapkaspa ukhamasapamayniwwarmipanukarpuripxäna, wawanakapasjupampchika.

8UkampisAdanampiEvampejjjupanakaruñjasajja, amukiwsaytʼasipjjäna,jupanakaruñjasajjwal muspharapjjäna.

9UkatstiAdanampiEvampiruxsapxarakïnwa: “Jumanakaxuñjapxtawachachanakasaru,wawanakasaru, Evawarmimpijaqichasxapxäta,ukhamatwananakjam wawanïpxäta”sasaUkajjSupayanmäamtapänwa, ukhamatAdanarengañjañataki

10Supayajjakhamsasawamuyarakïna:“Diosajjqalltanjja, Adanarojjqoqanachupatakhamsänwa:‘Janmanqʼamti, janukhamäkaniukhajja,jiwañampiwjiwarakïta’sasa UkampisAdanaxukamanq’atmanq’äna,ukampisjaniw Diosaxjiwaykänti,janchipatmistuñapkamaxa,jiwañampi, t’aqhisiñanakampiyant’äwinakampikiwkamachi.

11“Jichhasti,nayatixjuparsallqjaskä,ukhamatEva warmirjanDiosankamachiparjamjaqichasiñapatakixa, Diosaxukapachawjiwayani”sasa.

12UkatwaSupayajjAdanampiEvampitnayrajjuka aparicionanakluräna;jiwayañmunataplayku,akauraqit chhaqhayañmunataplayku

13UkañkamastijuchanninapajjAdanaruwpurintäna, ukatwajuchalurañamtäna.Ukampisjupapachpaw jarkʼaqasïna,Supayanukaewjjtʼaparistʼaspaukhajja, Diosajjjiwayaspawasasawajjsaräna

14UkatxaAdanampiEvampixsartasisawDiosar mayisipxäna,SupayampiejercitonakapampiJawiraruw saraqapxäna,AdanampiEvampi;jupanakansuyunakaparu kutt’apxatapuñjapxañapataki

15UkatxaAdanampiEvampixa,kunjämtixyatipxirïkäna ukhamarjamawTesoroPʼiyankuttʼxapxäna.jayp’upacha tuqita

16UkaarumastipanpachaniwsartasisinDiosar mayisipxäna.Adanaxmayisiñansayt’atawqhiparäna, ukampisjaniwmayisiñyatkänti,jaqichasïwiEvatuqit chuymapanamuyunakapatlayku;alwakamawukham luräna.

17Qhanajjqhantʼänaukhajja,AdanajjEvaruwsäna: “Sartasim,kawkirutïqoriapanipkituukaqollumanqhar sarañäni,ukatTatiturjisktʼañäni”sasa.

18UkatEvaxakhamsänwa:“¿Adan,¿kunasukajan waltʼäwixa?”

19Jupastisarakïnwa:“Tatiturmayisiñajatakiwjaqichasiñ tuqityatiyañajataki,janiwjankamachiparjamlurkäti,jan ukaxjumaru,nayarusajiwarayañasataki

20UkatEvaxAdanarakhamsänwa:“¿Kunatsaqullu manqharsarañaxwakisi?,jukʼampaskixa,pʼiyan saytʼasisinDiosarmayisiñäni,ukhamatukaiwxtʼax walikïskitijanichaukyatiñataki”sasa.

21UcatAdanajjmayisiñataksartasinsäna:“Dios,juma contrajjjuchañchasipjjatamyatisktawa,juchalurapkta ukhatpachjja,janwaliqʼañujaqëjjapjjtwa,manqʼañasa, umañasa,animalanakanmunañanakapampirakiw munasirakïna”sasa

22"Dios,kamachim,janjumankamachimampijupanakar jaytañasataki,janinach'usarapanukuñasatakiJanitï kamachinakchurkistaukhaxa,atipjatäñäniwa,ukat Supayanukaiwxt'aparjamsarnaqañäni,ukatwasitat jiwarayañamataki"

23"Janukhamäkchixa,almanakasapt'asipxañäni,uka uywanmunañapatjithiqtapxañäni.Jumatixakatuqitjan kamachinakchurapkstaxa,Evawarmiruxnayat jithiqtapxita,nayarusjupatjithiqtapxita,ukatsapa mayniruwmaynitjayarst'ayapxita."

24"MayampDiosay,kunapachatixmaynitmaynikam jaljtapxätamukhaxa,saxranakaxuñacht'awinakapampix sallqjapxistaniwa,chuymanakast'unjapxitaniwa,maynit maynikamamuyunakasarusq'añuchapxarakiniwa Ukampisjanitixsapamaynixmaynitmaynikam uñch'ukiskstanxa,taqikunanuñacht'ayasipxaniukhaxa, uñnaqapampiwuñacht'ayasipxani"AkachiqanwaAdanax mayisïwiptukuyäna

73JAQTHAPI

1UkatxaDiosaxAdananarunakapuñjäna,ukaarunakax chiqäskapuniwa,ukatSupayanewjjtʼanakaparrespetasax walijayatiempowordenapsuytʼaspa.

2DiosaxAdanaruxwaliaskituñjäna,kuntixjupaxuka tuqitamuyt'käna,Jupannayraqatapanmayisïwipampi;ukat

DiosanArupaxAdanarpurisawjuparuxsäna:“¡Adan, jumatixqalltanxukhamamuyt’asirïstaxa,janïrhuertataka uraqirsarkasaxa!”

3Ukaqhepatjja,Diosajjqoriapanipkänaukaangelaparu, inciensoapanirangelaparu,mirraapanipkänauka angelaruskhitanïna,ukhamatcasarasïwipaEvatoqet yatiyapjjañapataki

4UkatukaangelanakaxAdanarsapxäna:“Quriaptasin Evawarmirjaqichasiñregalochuräta,ukatcasarasïwitak mäincienso,mirrachuräta,jumasa,jupasamä jañchikïpxam”sasa

5AdanajjangelanakaristʼasawqoriaptasinEvawarmin isiparuchasïna.ukatstiamparapampiwcasarasiñatak uchasïna

6UkatangelanakajjAdanampiEvampirojjpusitunkauru, pusitunkaarumamayisipjjañapatakiwmayïna.uka qhipatsti,Adanaxwarmipanukarmantañapataki;kunattix ukapachaxukaxqʼumaukatjanqʼañuchataluräwikïspawa; ukatstiwaljawawanakanïñapänwa,ukatakaoraqerus phoqantapjjañapänwa

7UkatAdanampiEvampixangelanakanarunakap katuqapxäna;angelanakaxjupanakatjithiqtxapxänwa.

8UkatxaAdanampiEvampixayunañqalltapxäna,ukat mayisiñqalltapxäna,pusitunkaurunaktukuyañkama ukatstitantachasipxäna,kunjämtixangelanakaxsapkän ukhamaUkatAdanaxhuertatsarxänaukhatEvampi jaqichasiñapkamaxpäpatakpätunkakimsaniuruwutjäna, mäarunxa,paqallquphaxsitunkakimsanuru.

9UkhamatwaSupayajjAdanampinuwasïna

74JAQTHAPI

1Jupanakastiakauraqinirnaqasawjakapxäna,janchipan sumjakasipxañapataki;Evawarminllätunkaphajjsi wawanïñapkama,wawanïñapäkänaukahorasa jakʼankjjänwa

2UkatstiAdanarsänwa:“Akapʼiyajjmäqʼomacheqawa, kunaseñalanakatïhuertatmistuwayktanukhatjja,mayamp mayisiñäniwaUkhamajjjaniwukapʼiyanmistuñajajj wakiskiti,janukastiukaimantasirqalaruwaskichapjjañäni, ukaqarqawSupayajjukaqarqampijiwayañmunänaukhajj jaqontäna,ukampisukapʼiyajjmätoldoukham chʼalljjtayatäjjänwa”sasaDiosajjmäpʼiyaluräna”sasa.

3UkatxaAdanaxEvaruwukapʼiyaruwirpxaruwayäna; wawanïñaphoraspurinkänaukhajja,walususïna UkhamarakiwAdanaxllakisïna,chuymapasjupalaykux t’aqhisirakïnwa;Jupajjniyajiwañampïskänwa;ukhamat Diosanarupaxjuparphuqhasiñapataki:“T’aqhisiñampiw mäwawaususïta,llakisiñampiwwawamaruxwawachasïta” sasa

4UkampisAdanajjEvawarminjanwaltʼäwinuñjasisajj sartasisawDiosarmayisïna,akhamsasa:“Tatay, khuyaptʼayasiñamampinayaruñtapjjeta,llakisiñatapsusim” sasa

5DiosastiEvasirvientaparuñkatasawqhespiyäna,jupasti jilïryoqaparuwyuritayna,mäimillwawampi

6UcatstiAdanajjEvawarminqhespiyatapatwalkusisïna, juparwaquitwawanacatsawalkusisïnaAdanaxllätunk urunaktukuyañkamawEvaruxp'iyanluqtasïna kunapachatixCaínyuqaparuxsutimpuñt’ayapxäna,ukat phuchharusLuluwasutimpuñt’ayapxäna

7Cainax“uñisiri”sañmuni,kunattixkullakaparux taykapanpurakapanuñisïna;erejupanakaxukat mistxapxänwaUkatwaAdanaxCaínsutimpuchäna

8UkampisLuluwax“suma”sañmuni,kunatixjupax taykapatsipanjuk’ampsumauñnaqt’anïnwa.

9UkatxaAdanampiEvampixaCainampikullakapampixa pusitunkauruphuqhapxañapkamawasuyt'apxäna,ukatxa AdanaxaEvaruxasänwa:“Wawanakalaykumäwaxt'a luqtapxäma”sasa

10Evastisarakïnwa:“Nayrïryuqallwawatakixmä sacrificiolurapxä,ukaqhipatstimäwilañchaw phuchhatakixlurapxä”sasa

75JAQTHAPI

1UkatxaAdanaxmäofrendawakichtʼäna,ukatEvampix wawanakapatakiwloqtapxäna,ukatstiqalltanlurataltarar apanipxäna

2AdanastiofrendaluqtasawDiosarachikt'asïna,waxt'äwip katuqañapataki

3UkatstiDiosaxAdananofrendapkatuqäna,ukat alaxpachatmäqhanaapayanitayna,ukaqhanaxuka ofrendaruwqhantʼänaAdanampiyuqapampistiuka waxt'äwijak'achasipxäna,ukampisEvampiphuchapampix janiwukawaxt'äwirjak'achasipkänti.

4UcatstiAdanajjaltaratsaraqanïna,jupanacajjwal kusisipjjänaAdanampiEvampistiphuchapaxllätunktunka urunïñapkamawsuyapxäna;ukatstiAdanaxmäofrenda wakichtʼänaukatEvaruukatwawanakarapasxäna;Ucatsti altararsarapjjäna,ukanwaAdanajjyatitaparjamloqtaskäna, Tatiturwajjtʼäwipkatoqañapataki.

5UkatTatituxAdanampiEvampinofrendapkatuqäna UkatxaAdanampi,Evampi,wawanakapampix jak'achasipxänwa,qullutkusisitasaraqanipxäna.

6Ucampisjaniwkawkïrp'iyarutïnasipkänaukap'iyaru kutt'apkäntijanukastiTesorosP'iyaruwpuripxäna, ukhamatwawanakaxukap'iyanmuyuntapxañapataki,ukat huertatapanitchimpunakampbendicitäpxañapataki

7Ukampisukachimpunakkatuqasasti,kawkïrpʼiyantï yuripkänaukapʼiyaruwkuttʼxapxäna.

8UkampisjanïrEvaxsacrificioloqtkasaxa,Adanax jupampchikawumajawirarsarawayxäna,ukajawiraruw qalltanjaquntapxäna.ukanwajariqasipxarakïna.Adanax janchipjariqänaukatEvawarminjanchipas qʼumacharakïna,tʼaqhisiñanakaukatllakinakjupanakar purinkänaukaqhipatxa.

9UcampisAdanampiEvampejjumajawirjariqasinjja, sapaarumawTesoroPʼiyankuttʼapjjerïna,ukanwaDiosar mayisipjjäna,bendicionanakkatoqapjjarakïnaukatsti kawkhantïwawanakaxyuripkänaukapʼiyaparuw kuttʼxapxäna

10AdanampiEvampixukhamarakiwwawanakaxchuchuñ tukuyañkamaxlurapxänaUkatxa,ñuñutapsutäxapxäna ukhaxa,Adanaxwawanakapanalmapatakiwmäofrenda luräna;janukastikimsakutijupanakatakmäofrenda churäna,sapasemana

11Wawanakarñuñuyañurunakaxtukusxänaukhaxa,Evax wasitatusurïxäna,ukatstiyaqhayuqallwawampiimill wawampiwususïnaUkatstiAbelyuqaparusa,Aklia phuchharussutimpiwsutichapxäna.

12Ukatpusitunkaurunaktukuyatatsti,Adanaxyuqall wawatakixmäwaxt’aluqtäna,ukatllätunktunkurunak

tukuyatatstiyaqhawaxt’äwiphuchhapataklurarakïna, jupanaktuqiwlurarakïna,kunjamtïnayraxCaínukat Luluwakullakapampixlurkänaukhama

13Tesoropʼiyaruwirpäna,ukanwamäbendiciona katoqapjjäna,ukatstikawkhantïnasipkänaukapʼiyaruw kuttʼjjarakïnaUkanakajjnasjjänaukaqhepatjja,Evajj janiwwawanïjjänti

76JAQTHAPI

1Wawanakaxjuk'ampch'amanïñqalltapxäna,jach'ajach'a tukuñqalltapxäna;ukampisCainaxqalachuymanïnwa, sullkaparuwapnaqäna.

2Waljakutiwawkipaxmäofrendachurirïna,ukatjaniw jupanakampchikasacrificioloqtirsarirïkänti

3UkampisAbelaxllamp'uchuymanïnwa,awkiparu, taykaparusist'irïnwa,jupanakaruxwaljakutiwsacrificio churañatakch'amañchirïna,munasitaplaykuukatwal Diosarmayisipxäna,ayunapxäna.

4UkatstiAbelaruxakaseñalaxpurintänaKunapachatï tesoropʼiyanmantasajjqoritluratthujrunaka,incienso, mirrasatlawanakuñjasajjAdanampiEvampiawk taykaparojjjupanakatjisktʼäna,ukatstiakhamsänwa: “¿Kunjamarakukanaktaypitjutapjjtasti?”

5UcatstiAdanajjtaqekunatïjupanakarpaskänaukanak yatiyänaUkatkuntïawkipajjsiskänaukuñjasajjAbelajj walpunjikjjatasïna

6UkhamarusAdánawkipaxDiosanluratanakapa,huertan luratanakapatyatiyarakïnwa;ukatukaqhipatsti,uka arumpachawAwkipanqhipäxanqhiparäna,Tesorosukan p’iyanqhiparäna.

7Ukaarumasti,Diosatmayiskänaukhajja,Supayajjmä jaqenuñnaqapampiwuñstäna,jupajjakhamsänwa: “Jumajjwaljakutiwawkimarojjmäofrendachurañataki, ayunañataki,mayisiñatakchʼamañchtʼtajja,ukatwa jiwayaskäma,ukatakapachatjiwarayaskäma”sasa 8UcampisAbelchachasti,Diosaruwmayisïna,Supayaruw jupatapanukünaucatjaniwSupayanarunacapar iyawsapcäntiUkaturüxänaukhaxa,Diosanmäangelapaw juparuñstäna,jupastiakhamsänwa:“Janayunañsa, mayisiñasa,janirakiwDiosamatakmäwaxt'äwiluqtañsa jisk'aptayamtiTatituwmayisïwimarkatuqawayiUcat angelajjjupatsarjjäna.

9Uraqpachanjja,AbelajjAdanampiEvampirjakʼachasisin uñjkänaukavisionatjupanakaryatiyänaUkist'asax walpunllakisipxäna,ukampisjaniwkunsjuparsapkänti. juparchuymachtʼañakiwutjäna 10UkampisqalachuymanCainchachatparlkasaxa, Supayaxarumawjuparjakʼachasisinuñachtʼayasïna, akhamsasa:“NiyakejjayAdanampiEvampejjAbel jilamarojjjumatsipansajukʼampmunasipkchejja,jupamp chikasumakullakamarcasarasiñmunapjje,jupar munasipjjataplayku,ukampisjumampchikawjanwali kullakapampicasarasiñmunapjje,jumaruñisipjjatap laykuw”sasa

11"Jichhaxnayaxiwxt'apxsmawa,kunapachatixukham lurapxaniukhaxa,jilamarjiwayañamawa,ukhamax kullakamaxjumatakiwjaytatäni,kullakapastijaqunukutaw uñjasini"

12Supayajjjupatjitheqtjjänwa.Ukampisjanwalijaqix Cainanchuymapanqhiparäna,jupaxwaljakutiwjilapar jiwayañatakthaqhäna

77JAQTHAPI

1UkampisAdanaxjilïrjilataxsullkaparuñisitapuñjasax chuymanakaparllampʼuchañatakiwchʼamachasïna,ukat Cainarsänwa:“Wawa,yapuchatamanachunakapapthapim, ukatDiosarmäofrendachuram,ukhamatjanwali luratanakamsa,juchanakamsapampachañataki”sasa 2UkatjjaAbeljilatarojjakhamsarakïnwa:“Sapuchatamat mäofrendaaptasinDiosarapanipjjam,ukhamatjanwali luratanakamsa,juchanakamsapampachañapataki”sasa 3Abelastiawkipanarupist'asinyapuchatapatapt'asisinmä sumawaxt'äwichuräna,ukatstiAdanawkiparuwsäna: Nayampchikjutam,kunjamsaluqtañaxuk uñacht'ayañamataki”sasa

4UkatstiAdanampiEvampichikawsarapxäna,ukat kunjamsaaltarpatxanregalopluqtaspaukuñachtʼayapxäna. Ukatukaqhepatjja,saytʼasisawDiosajjAbelchachan ofrendapkatoqañapatakmayipjjäna

5UkatstiDiosajjAbelaruñkatasawofrendaparkatoqäna. DiosastiAbelaruxjuk'ampkusisiyäna,waxt'äwipatsipansa, sumachuymanïtapata,q'umajanchipataJupanjjajaniw kunasallqjañasutjkänti.

6Ukatstialtaratsaraqasinkawkhantïjakapkänauka pʼiyaruwsarapjjänaUkampisAbelaxsacrificiochuratapat kusisitapatxa,semanankimsakutiwuklurirïna,Adán awkipansarnaqäwiparjama

7Cainatsti,janiwwaxt'anakluqtañmunaskäntiukampis awkipanwalcolerasisinxa,mäkutikiwchuräwipluqtäna; waxt'aluqtaskänaukhaxa,nayrapaxluqtkänauka waxt'äwiruwuñtäna,uwijanakapatjuk'ampjisk'a ovejanaksawaxt'äwitakapthapïna,ukatstimayamp uñkatarakïna’sasa

8Diosajjjaniwukaofrendaparkatoqkänti,chuymapanjja jiwayañamtanakampiphoqantatänwa.

9Kawkïrp'iyantixEvaxmiskänaukap'iyantaqiniw jakapxäna,Cainaxtunkaphisqanmaranïñapkama,Abelasti tunkapayanmaranïñapkama.

78JAQTHAPI

1UcatAdanajjEvawarmirojjsänwa:“Wawanacajj jilïrëjjapjjewa,jupanacataquejjwarmijikjjatañamtañasawa” sasa.

2UkatEvaxakhamsasawsäna:“¿Kunjamatsauklursna?”

3UkatxaAdanaxjuparuxsänwa:“Abelkullakampichikaw Cainampijaqichasiñäni,CainankullakapampistiAbelamp chikawjaqichasiñäni”sasa

4UcatEvajjAdanarojjsänwa:“JaniwCainarojjqhuru chuymanïtaplaykojjgustkituti,janucastijupanacajj istʼapjjpan,Tatiturwajjtʼañkama”sasa

5UcatAdanajjjaniwjukʼampsjjänti

6Ukäñkamasti,SupayajjCainchachanukarjutäna,mä pampankirjaqenuñnaqaparu,ukatstiakhamsänwa: “AdanampiEvampejjjumanakajjpanpachaniwcasarasiñ toqetmäamtarpuripjje,ukatstiAbelchachan kullakapampicasarasiñatakamtapjjapjje,kullakamampejj jupampcasarasiñamtapjjaraki”sasa.

7"Ukampisjanitixjumarmunasiñaxutjkaspänukaxa, janiwukyatiykirismatiUkampisjumatixewxt'atax katuqasma,ist'apxitasmaxa,nayawapanipxäma: jaqichasïwiuruxsumaisinakapanipxäma,quriqullqi waljani,wilamasinakajastijumaruwsarapxätam"

8UkatCainaxkusisitasäna:“¿Kawkinkiswila masinakamax?”

9UkatSupayajjsarakïnwa:“Nayanwilamasinakajajjalay toqenkirmähuertankapjjewa,kawkirutïnayrajjAdán awkimarirpañmunkayäta,ukampisjupajjjaniwnayar katoqañmunkänti”sasa

10“Ukampisjumatixarunakaxkatuqäta,jaqichasïwim tukuyatatnayarjutätaukhaxa,t'aqhisiñatsamaräta,Adán awkimatsipansajuk'ampsumawjakasïta”sasa

11SupayanarunakapistʼasastiCainajjjiñchupjistʼarasaw aruparjakʼachasïna

12Ukatstijaniwpampanqhiparkänti,janukastiEva taykaparuwsaräna,ukatstijawq'jäna,ñanqhachäna,ukatsti akhamsasawsäna:“¿Kunatsakullakajarjilajampi jaqichasiñatakirpapxi?

13Ukampistaykapajjamuktʼayasawkawkhantïbe chachajjjakaskänaukapamparkhitäna

14UkatAdanaxpurinkänaukhaxa,kuntïCainaxlurkäna ukanakyatiyäna.

15UkampisAdanaxllakitawamukt'äna,janiwmäarsa arskänti

16QhepürojjAdanchachajjCaínyoqaparuwsäna: “Ovejanakamapsusim,jiskʼa,sumauwijanaka,ukat Diosamaruwloqtañama,nayastijilamampiwparlä, Diosapartrigoloqtañataki”sasa.

17PanpachaniwAdánawkiparist'apxäna,ukatsti waxt'äwinakapapthapisinqullupataruwaltarjak'an luqtapxäna.

18UkampisCainaxjilaparjach'ajach'atukusawaltarat jaqunuqäna,janiwaltararwaxt'äwipluqtañmunkänti ukampisjupaxukapatxaruwjupanyänakapluqtäna,jach'a jach'atukurichuymampi,sallqjañampphuqt'ata, sallqjañampphuqt'ata

19UcampisAbelchachasti,jak'ajak'ankirqalanak sayt'ayäna,ukaqalapatjjarojja,alt'atchuymampi,jan sallqjañchuymampiwregaloploqtäna

20UcapachastiCainajjkawkïraltarantïregaloploqtaskäna ukajakʼansaytʼatäskänaucatjupajjDiosararnaqasïna ofrendapkatoqañataqui;ukampisDiosaxjaniwjupat katuqkänti;janirakiwDiosanninapassaraqirsaraqanïkänti ofrendapnakhantayañataki

21Ukampisjupaxaltaruñkatasinsayt'atawqhiparäna, larusiñata,colerata,Abeljilaparuwuñch'ukiskäna,Diosax waxt'äwipkatuqaspatijanichaukyatiñataki

22AbelastiDiosarmayisïnaofrendapkatuqañapatakiUkat mädivinninawsaraqanïnaukatofrendapnakhantäna. Diosaxwaxt'äwipansumaq'apkirq'apkirq'apkir q'aphinakapmukt'äna;kunattixAbelaxJuparmunasïnwa, Jupatkusisirakïnwa

23Diosajjjupatwalkusisitaplaykojja,mäqhana angelaruwkhitäna,jupajjofrendatmanqʼkänaukajaqer uñtasitänwa,jupajjofrendapansumaqʼapkirqʼapkir qʼapkirqollqepwaqʼaphintayäna,jupanakajjAbel chacharuwchuymachtʼapjjäna,chuymapar chʼamañchtʼarakïna

24UkampisCainaxtaqikunatixjilapanwaxt'äwip ist'askänaukuñch'ukiskäna.

25Ukatstilakapjist'arasawDiosarjisk'achäna,Diosan ofrendapjankatuqataplayku

26UcampisDiosajjCainarsänwa:¿Kunatsauñnaqamajj llakisi?

Nayaruwarnaqasta,ukampisjumapachpacontraw arnaqasta”sasa.

27DiosastiCainarchiqañchañatakiwukhamsäna,jupar uñisitaplayku.

28UkatCainaxaltaratsaraqanïna,uñnaqapax mayjt'atäxänwa,janwaliuñnaqt'anirakïnwa,ukatsti awkiparu,taykaparjak'achasisintaqikunatixjuparpaskäna ukyatiyäna.UkatCainanofrendapDiosajjjan katoqatapatjja,Adanajjwalllakisïna

29UcampisAbelajjwalikusisita,kusisitachuymampiw saraqanïna,ucampisawquiparu,taykaparusyatiyäna, kunjämtejjDiosajjofrendaparkatoqänaUkuñjasaxwal kusisipxäna,ajanuparjamp'att'asipxäna.

30Abelastiawkiparuwsäna:“Cainaxaltaratjaquqanitu, janirakiwukaaltarluqtañmunkänti,ukatwanayatakixmä altarlurta,ukatukapatxaruwregaloxluqtawayta”sasa.

31Ukist'asinsti,Adanaxwalpunllakisïna,ukaaltarax qalltanlurkataynaukaaltaränwa,ukaaltarpatxaruw waxt'äwinakapluqtatayna.

32Cainatsti,walillaktʼatawpamparsaräna,ukanjja Supayajjjuparjakʼachasisinakhamsänwa:“Niyakejjay AbeljilamajjAdánawkimarimantasjjchejja,altarat jaqunukutamatjja,jupanakajjajanuparjampʼattʼapjjewa, jupatsipansajukʼampkusisipjje”sasa

33CainajjSupayanarunakapistʼasajja,walcolerasïna. janiwkhitirusyatiykäntiUkampisjupaxjilapar jiwayañatakiwsuyt’askäna,p’iyanirpañkama,ukatakham sasawsäna:--

34"Ayjilata,markajjwalisumawa,ukanjjawalisuma, kusiskañqoqanakawutji,uñnaqañaswalisumawa! Ukampisjilata,janipuniwmäuruspampankusistʼir sarktati"

35"Jichhürojjjilajja,nayampchikapamparjutañwal munta,kusistʼañatakisa,yapunakasarovejanakasar bendiciñataki,kunattejjjumajjcheqaparjaqëtawa,jilajja, nayajjwalpunmunassma!ukampisnayatjitheqtjjtawa” sasa.

36AbelastiCaínjilapampchikapamparsarañatakiwiyaw säna

37Ukampisjanïrmistkasaxa,CainaxAbelarsänwa: “Suyt'apxita,mäthujruapaniñapkama,sallqaanimalanak layku”sasa

38UcatstiAbelajjjanjuchanïtaplaycuwsuytʼascäna. UkampisCaín,nayrïrt’ijtirixmäthujruaptasin mistuwayxäna

39UkatstiCainampi,Abeljilapampixthakhinjamsarañ qalltapxänaCainaxjupampparlt’asa,ukatchuymacht’asa, taqikunarmañapataki.

79JAQTHAPI

1Ukhamawsarasipkakïna,mäsapachiqarpuriñkama, kawkhantixjanuwijanakaxutjkäna;ukatstiAbelaxCainar säna:Jilaxa,sarnaqañatqarjatäpxtwa,janiwquqanaksa, achunaksa,ch'uxñaachunaksa,uwijanaksa,nikunayänaktï jumaxyatiykistaukanaksauñjktanti

2UkatCainaxjuparuxsänwa:Jutam,jichhakiwwalja sumayänakuñjäta,ukampisnayampnayräxam,jumar makhatañkamasasa

3UkxarustiAbelaxnayrarsartawayxänwa,ukampis Cainaxqhipäxanqhiparäna

4Abelaxjanjuchaniwsarnaqäna,jansallqjasawsarnaqäna jilapanjiwayañapjaniyawsasa.

5UkatstiCainaxjuparjak'achasisinxarst'äwipampix chuymacht'äna,qhipäxatmäjuk'asarkasa.ukatsti jank'akiwthujrumpjawq'jäna,mäjawq'jata,ch'axwañkama.

6UkampisAbelaxoraqerliwxatasïna,jilapanjiwayañ munatapuñjasaxa,Cainarsänwa:Jilaxay, khuyapt'ayasita,chuchunakajampixjanjawq'japxitati! qhana”sasa

7UkatstiCaínsatqhuruchuymanjaqijiwayirjaqixmä jachʼaqalaaptasinjilaparuwpʼiqiparjawqʼjäna,pʼiqipax mistuñapkama,wilapanchʼallxtayasiñapkama

8Cainastijaniwarrepentiskäntikunaluratapatjja.

9UraqixaskiAbelchachanwilapuraqirpurinkänaukhaxa, khathatt'asïnwa,wilapumañkama,ukatCainarwilap laykuxinamayaruwtukuyañmunäna.

10AbelchachanwilapajjjanamuytʼasisawDiosar arnaqasïna,juparjiwayirjaqetkuttʼayañataki

11UkatstiCainaxukauraqiallsuñqalltäna,kawkhantï jilaparuchañmunkänaukauraqiJupajjajjsarañat khathattʼaskäna,uraqpachkhathatitapuñjasa

12Ukxarustijilaparuwlurt'atp'iyaruwjaquntäna,ukatsti laq'ampiimt'änaUkampisakaoraqejjjaniwjuparkatoqañ munkänti;ukampismäkiwjuparuxjaquntäna

13Cainajjwasitatwaoraqallsusinjilaparojjukan imantjjänaukampiswasitatakaoraqejjjupapachparuw jaqontäna;kimsakutikamawakaUraqixAbelchachan janchipjupapachparjaquntäna.

14Laq'aoraqewjuparojjnayrïrkutijaqontäna,jupajjjaniw nayrïrluratäkäntiUcatstipayïrkutinjaqontäna,janiw katoqañmunkänti,jupajjcheqaparsarnaqerïnwa,suma jaqënwa,janinachʼusatjiwayatätaplayku;uraqpachasti kimsïrkutiwjaqunuqäna,ukampisjaniwkatuqañmunkänti, ukhamatjilapannayraqatapanjupacontramäqhanañchiri qhiparañapataki

15UraqpachastiCainatsawkasipxänwa,DiosanArupax jilapatjuparpuriñkama.

16UcatDiosajjwalcolerasïna,Abelchachanjiwatapatwal chuymustʼayasjjänaAlaxpachatq'ixuq'ixu,llijullijunak nayraqatarsaräna,TatitDiosanarunakapaxalaxpachat Caínmarkaruwjutäna,ukatjuparuxakhamsänwa: ¿KawkinkisAbeljilataxa?"

17UkatCainaxjach'ajach'atukusa,qhuruarumpiwakham säna:¿KunjämarakDiosay,¿jilajanuñjiripätxa?

18UkatstiDiosaxCainarsänwa:“Abeljilamanwilap umañuraqixmaldecitäpan,jumaxkhathatt'asim, khathatt'asim,akaxjumatakixmäseñaläniwa,khititix jikxatkätamukaxjiwayarakïtam”sasa.

19UcampisCainajjjachäna,Diosajjjupararunakarsutap laycuukatCainaxjuparuxsänwa:“Diosa,khititixnayar jikxatkituukaxjiwayañapawa,ukatakauraqit chhaqtayatäxarakïwa”sasa.

20UkatstiDiosaxCainarsäna:“Khititixjumarjikxatkätam ukaxjaniwjiwaykätamti”sasakunattixjanïruklurkasaxa, DiosaxCainarakhamsänwa:“Cainarjiwayirjaqirux paqallqcastigonakjaytxä”sasaDiosaxCainararskänauka tuqitxa:“¿Kawkinkisjilamax?”Diosajjjupat khuyaptʼayasisawuksäna,arrepentisiñapatakiukat arrepentisiñapataki

21Cainatixukauruxarrepentisispäna,ukat“Dios,juchax pampachapxita,jilajarjiwayatajatpampachapxita”saspa ukhaxa,Diosaxjuchappampachaspänwa

22DiosaxCainarakhamsäna:“Jilamanwilapumañuraqix maldecitäpan”sasa.Diosaxjaniwñanqhachkänti,jan ukastiuraqiruwñanqhachäna;janisukaoraqejjAbelar jiwaykchïnjja,janwalinaklurkchïnjja.

23Jaqijiwayirjaqirñanqhachañaxwakisïnwa;ukampis khuyapayasiñampiwDiosaxamuyunakaparuxapnaqäna, ukhamatjankhitisukyatiñapataki,ukatCainatjithiqtawayi 24Jupastisarakïnwa:“¿Kawkinkirakjilamasti?”Ukxarusti akhamsänwa:“Janiwnayaxyatkti”sasaUkatstiLuriristi juparuxsänwa:“Khithapisim,khathatim”sasa 25UkatstiCainaxkhathatt'asisawaxsaräna;ucaunañcha tuqiwDiosaxjuparmäuñacht'äwitukuyänataqiluratanaka nayraqatan,jilaparjiwayirjama.Diosaxkhathatiñamp axsarañampiwjuparpuriyäna,qalltansumankañ uñjañapataki,ukatqhipqhipakhathati,axsarañaguantatap uñjañapataki;ukhamatDiosnayraqatanalt'at chuymanïñapataki,juchapatarrepentisiñapataki,qalltan sumankañthaqhañapataki

26Diosanaruparjamajja:“KhitirutïCainarjiwaykani ukarojjpaqallqcastigonakapanukuskä”sasa,Diosajjjaniw Cainarojjespadampijiwayañmunkänti,janukasti ayunompi,oracionampi,jachañampiwjiwayañmunäna, juchapatqhespiyatäñapkama

27Ukapaqallqucastigonakaxpaqallqumirayanakanwa DiosaxCainaruxjilaparjiwayañapataksuytʼäna.

28UkampisCainaxjilaparjiwayatapatpacha,janiw kawkhanssamarañjikxatkäntiukampisAdanampi Evampirkutt'awayxäna,khathatt'ata,axsarata,wilampi q'añuchata