የሄሮድስና
የጲላጦስ
ደብዳቤዎች
የሄሮድደብዳቤገዥውንጲላጦስ.
ሄሮድስለጴንጤናዊውጲላጦስየኢየሩሳሌም ገዥ፡ሰላም።
በከፍተኛጭንቀትውስጥነኝ።በሰማህጊዜ
በእኔታዝንዘንድይህንእጽፍልሃለሁ። የምወዳትልጄሄሮድያዳበበረዶውላይበውኃ ገንዳላይስትጫወትከበታቿተሰበረሥጋዋም ሁሉወደታችወርዶራስዋተቆርጦበበረዶው ላይቀረ።፴፭እናምእነሆ፣እናቷ ጭንቅላቷንበጉልበቷላይበጭንዋላይ ትይዛለች፣እናምቤቴሁሉበታላቅሀዘን ውስጥነው።እኔስለሰውየውስለኢየሱስ በሰማሁጊዜወደአንተልመጣወድጄነበር፤ እርሱንብቻውንአይዘንድየሰውልጆችም እንደሆነቃሉንእሰማዘንድ።፴፰እናም በእኔበመጥምቁዮሐንስላይበተደረገውብዙ ክፋትምክንያት፣እናበክርስቶስላይ ስላፌዘሁ፣እነሆየጽድቅንዋጋ ተቀብያለሁ፣በምድርላይየሌሎችንልጆች ደምአፍስሼአለሁና።ስለዚህየእግዚአብሔር ፍርድቅንነው;ሰውሁሉእንደሃሳቡ ይቀበላልና።ነገርግንያንንአምላክ-ሰውን ልታይየተገባህስለነበርህ፣ስለዚህለእኔ ልትጸልይይገባሃል።
ልጄአዝቦኒየስምበሞትሰዓትስቃይውስጥ ነው።
እኔምደግሞበመከራናበታላቅፈተናውስጥ ነኝ፥ነጠብጣብአለኝና፥በውኃ የተጠመቀውንእርሱምዮሐንስንስላሳደድሁ እጅግተጨንቄአለሁ።ስለዚህወንድሜ የእግዚአብሔርፍርድቅንነው።
፴፭እናምሚስቴ፣ዳግመኛ፣ለሴትልጅዋ ባላትሀዘን፣በግራዋዐይንታውራለች፣ ምክንያቱምየጽድቅንዓይንልናሳውር
ሰጥተዋልና።አሕዛብወራሾችእንዲሆኑ ተስማምተውነበርናይህየዓለምፍጻሜ ነውና።የብርሃንልጆችወደውጭይጣላሉ፣ ምክንያቱምስለጌታእናስለልጁ
የተሰበከውንነገርአላስተዋሉምና። እንግዲህወገብህንታጠቅጽድቅንምተቀበል አንተከሚስትህጋርኢየሱስንሌሊትናቀን እያሰብክጽድቅንተቀበል።እኛ(የተመረጥን) ሰዎችበጻድቁላይተሳለቅበናልናመንግሥቱ ለእናንተአሕዛብይሆናል።
ጲላጦስሆይ፣የምንለምንበትቦታካለ፣
በአንድወቅትበሥልጣንላይስለነበርን፣ ቤተሰቤንበጥንቃቄቅበረው።ከካህናት ይልቅበአንተእንቀበርዘንድይገባናልና ከጥቂትጊዜበኋላቅዱሳትመጻሕፍት እንደሚሉትኢየሱስክርስቶስበመጣጊዜ በቀልይደርስባቸዋል።
ደህናሁኚሚስትህንአውጅ።
የልጄንጕትቻናቀለበቴንእልክልሃለሁ፥ ለአንተመታሰቢያይሆኑልህዘንድ።
ቀድሞውንምቢሆንከሰውነቴትሎችመፈልፈል ይጀምራሉ፣እናምእነሆ፣ጊዜያዊፍርድ እቀበላለሁ፣እናምየሚመጣውንፍርድ እፈራለሁ።በሁለቱምበሕያውእግዚአብሔር ሥራፊትቆመናልና;ነገርግንይህጊዜያዊ ፍርድለጊዜውነው፥የሚመጣውግንለዘላለም ፍርድነው።
ለገዢውለጲላጦስየተላከውደብዳቤ
መጨረሻ።
የጲላጦስደብዳቤለሄሮድ.
ጲላጦስለሄሮድስገዥ፡ሰላም።
እወቅእይምኢየሱስንለእኔበሰጠህበትቀን ለራሴአዘንኩኝእናእጆቼንታጥቤ(ንፁህነኝ) ከሦስትቀንበኋላከመቃብርስለተነሳውእና ፈቃድህንስላደረገልኝመስክሬነበር፣ በመስቀልላይከአንተጋርእንድተባበር ወድደሃልና።አሁንግንከሞትመነሳቱን ከገዳዮቹእናመቃብሩንከሚመለከቱ ወታደሮችተማርኩ።በተለይደግሞበአካል በገሊላበተመሳሳይመልኩበአንድድምፅ በተመሳሳይትምህርትከጤናማደቀ መዛሙርትምጋርበሥጋተገልጦእንደተገለጸ የተነገረኝንአረጋግጫለሁ፤በምንም ሳይለወጥትንሣኤውንናየዘላለምመንግሥትን በድፍረትእየሰበከነው።
እነሆም፥ሰማይናምድርደስይላቸዋል; እነሆም፥ለእስራኤልሕዝብኢየሱስን አሳልፌእንድሰጥበላክህጊዜ፥ በተገለጠላትራእይሚስቴታምናለች፥ እነርሱምስላደረጉትክፉመከራ።
አሁንሚስቴፕሮክላኢየሱስእንደተነሣ በገሊላምእንደተገለጠበሰማችጊዜየመቶ አለቃውንሎንጊኖስንእናአሥራሁለት ወታደሮችንይዛበመቃብሩላይይመለከቱ የነበሩትንጭፍሮችወሰደችናየክርስቶስን ፊትሰላምታልትቀበልሄደችታላቅትዕይንት ያደርግነበርከደቀመዛሙርቱምጋር አየችው።
እነርሱምቆመውሲደነቁናሲመለከቱት፥ እነርሱንተመልክቶ።ምንድርነው?በእኔ ታምናለህ?እግዚአብሔርለአባቶችበሰጠው ቃልኪዳንየጠፋውሥጋሁሉባያችሁትበሞቴ በሕይወትይኖራልእንደተባለእወቁ።
አሁንምእናንተየሰቀላችሁትእኔሕያው እንደምሆንአይታችኋል።በመቃብርም እስክታኖርድረስብዙተሠቃየሁ።አሁንግን ስሙኝእናበእኔውስጥባለውበእግዚአብሔር በአባቴእመኑ።የሞትንገመድፈትሁ፥
የሲኦልንንምደጆችሰብሬአለሁና።መምጣቴም ከዚህበኋላይሆናል።
ባለቤቴናየሮማውያንሰዎችምይህንበሰሙ ጊዜ፥መጥተውእያለቀሱነገሩኝ፤
ያደረጉበትክፉነገርባሰቡጊዜበእርሱላይ ነበሩና።ስለዚህምእኔደግሞእየተጨነቅሁ በአልጋዬአልጋላይነበርሁ፥የልቅሶንም ልብስለብሼ፥አምሳውንየሮማውያንን ከሚስቴጋርይዤወደገሊላሄድሁ።
በመንገድምስሄድይህንመስክሬአለሁ። ሄሮድስይህንበእኔእንዳደረገ፥ከእኔጋር ተማክሮእጆቼንበእርሱላይእንዳስታጥቅ፥
በሁሉላይበሚፈርደውምላይእንድፈርድ
ጻድቁንምየጻድቁንጌታእንድገርፍ አስገደደኝ።ወደእርሱበቀረበንጊዜ
ሄሮድስሆይ፥ታላቅድምፅከሰማይተሰማ፥ የሚያስፈራምነጐድጓድ፥ምድርምተናወጠች፥ በኢየሩሳሌምምቤተመቅደስከቶፈጽሞ
የማይታወቅደስየሚልሽታአወጣች።አሁን
በመንገድላይስቆምጌታችንቆሞከደቀ መዛሙርቱጋርሲነጋገርአየኝ።ነገርግን ለእኔአሳልፋችሁየሰጣችሁትእርሱ የፍጥረትጌታእናየሁሉፈጣሪመሆኑንአውቄ ነበርናበልቤጸለይሁ።እኛግንባየነውጊዜ ሁላችንበእግሩፊትበግንባራችንወደቅን። እኔምበታላቅድምፅ።በድያለሁ፥አቤቱ፥ ተቀምጬፈርጄሃለሁ፥ሁሉንምበእውነት የምትበቀልአልሁ።፴፭እናምእነሆ፣አንተ አምላክ፣የእግዚአብሔርልጅእንደሆንክ አውቃለሁ፣እናምሰውመሆንህንእንጂ አምላክነትህንአይቻለሁ።ነገርግን ሄሮድስከእስራኤልልጆችጋርክፉ እንዳደርግብህአስገደደኝ።እንግዲህ የእስራኤልአምላክሆይማረኝ!
ሚስቴምበታላቅጭንቀት፡-የሰማይናየምድር አምላክ፥የእስራኤልአምላክሆይ፥እንደ ጴንጤናዊውጲላጦስሥራ፥እንደእስራኤልም ልጆችፈቃድ፥እንደካህናቱምልጆችአሳብ
ጌታችንምቀረበናእኔንናሚስቴን ሮማውያንንምአስነሣን።አየሁትም፥ የመስቀልምጠባሳነበረበት።እንዲህም አለ፡-ጻድቃንአባቶችሁሉሊቀበሉትተስፋ አድርገውትየነበሩትንያላዩትምበአንተ ጊዜየዘመንጌታየሰውልጅየልዑልልጅ ለዘላለምየሚኖርየልዑልልጅከሙታን ተለይቶተነሣ፡በፈጠረውምሁሉከፍከፍ ብሎምከዘላለምእስከዘላለምመሥርቶአል።
1በአውግስጦስናበጢባርዮስእናበጋይን ዘመንከነበሩትጸሐፊዎችአንዱየሆነው ዮስቲኖስበሦስተኛውንግግሩእንዲህሲል ጽፏል፡-በኢየሩሳሌምየተሰቀለውን
ክርስቶስንየወለደችየገሊላሰውየሆነችው ማርያምበባልዋአልኖረችም።ዮሴፍም አልተዋትም;ዮሴፍግንሚስትሳይኖረው በቅድስናኖረ፥እርሱናአምስትልጆቹ የቀድሞሚስትሆኑ።ማርያምምያለባል ቀጠለች።
2.ቴዎድሮስለገዥውጲላጦስ፡-በፍልስጤም ሰዎችእንደተሰቀለውበፊትህየተነሣበት ሰውማንነበር?ብዙዎችይህንበጽድቅ ከጠየቁ፣አንተለጽድቃቸውለምን አልተስማማህም?ይህንምበዓመፅቢለምኑ፥ አንተሕግንተላልፈህከጽድቅየራቀውን እንዴትአዘዝክ?
ጲላጦስምወደእርሱላከው፡ምልክት አድርጎአልናልሰቀለውአልወድምነበር፤ ከሳሾቹም።ራሱንንጉሥብሎይጠራልስላለ እኔሰቀልሁት።
3ጆሴፈስእንዲህአለ፡-አግሪጳንጉሥበብር የተሸመነልብስለብሶበቲያትርቂሳርያ ያለውንትርኢትአየ።ሕዝቡምልብሱብልጭ ድርግምእያለባዩጊዜ፡-እስከአሁንእንደ ሰውፈራንህ፤አንተምበሥጋነፍስከፍከፍ ትላለህአሉት።መልአኩምበላዩቆሞአየ፥ ሊሞትምያህልመታው።
የጲላጦስመልእክትመጨረሻ።
የጴንጤናዊውጲላጦስመልእክት፣ስለ ጌታችንኢየሱስክርስቶስለሮማውንጉሠ ነገሥትየጻፈው።
ጶንጥዮስጲላጦስለጢባርዮስቄሳር ሰላምታ፡-
በመጨረሻውጊዜባሳወቅሁህበኢየሱስ ክርስቶስላይ፣ባልፈልግምበፍርሃትም ቢሆንበሕዝብፈቃድመራራቅጣት ደርሶበታል።እንደእውነቱከሆነ,አንድም ሰውበጣምጥሩእናጥብቅሰውአልነበረውም ወይምአይኖረውም.ነገርግንሕዝቡድንቅ ጥረትአደረገ፣እናምሁሉምጸሐፍት፣ አለቆቻቸውናሽማግሌዎችይህንየእውነት አምባሳደር፣የራሳቸውነቢያቶች፣እንደ ሲቢሎችከእኛጋርሊሰቅሉትተስማሙ፣ ተቃራኒውንምመከሩ።በተሰቀለጊዜም
ይሁንሰላምምበምድርለሰውምበጎፈቃድ እያሉእየጮኹ፥በሲኦልጥልቅውስጥ
ባሪያዎችየሆናችሁከሲኦልውጡ።
ከድምፃቸውየተነሣተራሮችናኮረብቶችሁሉ
ተናወጡ፥ዓለቶችምተሰነጠቁ፥በምድርም ላይታላቅገደልተፈጠረ፥የጥልቁም
ስፍራዎችይታዩነበር።
በድንጋዩምመካከልሙታንሲነሱታዩ፤
ያዩትምአይሁዶች፡-አብርሃምንናይስሐቅን ያዕቆብንምአሥራሁለቱንየሃይማኖት አባቶችምከሁለትሺህአምስትመቶዓመት
በፊትየሞቱትንአየን፤በሥጋውምኖኅን በግልጽአየንአሉ።ሕዝቡምሁሉእየዞሩ
በታላቅድምፅእግዚአብሔርንእየዘመሩ።
ስለዚህጌታዬንጉሥሆይ፣በዚያሌሊትሁሉ ብርሃኑአላቆመም።ነገርግንከአይሁድ ብዙዎችሞቱ፥በዚያችምሌሊትገላቸውእንኳ እንዳይታይሰጠሙናዋጡ።እንግዲህማለቴ፣ በኢየሱስላይየተናገሩየአይሁድመከራ ተቀብለዋል።በኢየሩሳሌምምአንድምኵራብ ቀረ፥በኢየሱስላይየነበሩትምኵራቦችሁሉ በዝተውነበርና።
ስለዚህምድንጋጤእየተደነቅሁበታላቅም መንቀጥቀጥተያዝሁ፥በዚያችሰዓትበሁሉ የተደረገውንይጻፍዘንድአዘዝሁ፥ወደ ብርታትህምላክሁት።
የጲላጦስፈተናእናፍርድ።
መልእክቶቹምወደሮሜከተማበደረሱጊዜ፥ ለቄሳርምጥቂትሰዎችቆመውበተነበቡጊዜ፥ በጲላጦስመተላለፍምክንያትጨለማውና መናወጥውበዓለምሁሉላይስለሆነሁሉም ፈሩ።ቄሳርምተቆጥቶወታደሮቹንልኮ ጲላጦስንእንደእስረኛእንዲያመጡት አዘዘ።
ወደሮሜሰዎችምከተማበወሰዱትጊዜቄሳር እንደመጣበሰማጊዜበአማልክትቤተመቅደስ በሴኔቶችናበሠራዊቱሁሉላይከሠራዊቱም ሁሉጋርተቀመጠጲላጦስምበመግቢያውላይ እንዲቆምአዘዘ።ቄሳርም፦አንተጨካኝ፥ በዚያሰውያደረገውንይህንየሚያህልታላቅ ምልክትባየህጊዜ፥ይህንለማድረግለምን ደፈርህ?ክፉሥራለመሥራትበመደፈርዓለምን ሁሉአበላሽተሃል።
ጲላጦስም፦ንጉሥናአዉቶክራጥሆይ፥እኔ በዚህነገርበደለኛአይደለሁም፤ነገርግን ጨካኞችናበደለኛየሆኑትየአይሁድብዙ ሰዎችናቸውአለ።ቄሳርም።እነርሱም እነማንናቸው?ጲላጦስ፡ሄሮድስ፡ አርኬላዎስ፡ፊልጶስ፡ሐናቀያፋም የአይሁድምሕዝብሁሉ፡አለ።ቄሳርም። አሳባቸውንለምንፈጽመህ?ጲላጦስም። ሕዝባቸውአመጸኞችናታዛዦችናቸው፥ ለሥልጣንህምየማይገዙናቸውአለ።ቄሳርም ለአንተአሳልፈህበሰጡህጊዜአስተማማኝ
በነገርህእንደተናገርህጻድቅናታላቅ ድንቅተአምራትንያደረገውንእንዲህ ያለውንሰውእንዲሰቅሉትተስማተህ ሳትፈቅድላቸውነበር።1
ተአምራትኢየሱስእርሱክርስቶስየአይሁድ ንጉሥሆኖተገልጧልና።
ቄሳርምይህንበተናገረጊዜራሱም የክርስቶስንስምበጠራጊዜ፥የአማልክት ሕዝብሁሉበአንድነትወደቁ፥ቄሳርም ከሴኔትጋርበተቀመጠበትትቢያሆኑ። በቄሳርምአጠገብየቆሙትሰዎችሁሉከቃሉ ቃልናከአማልክቶቻቸውውድቀትየተነሣ ደነገጡ፤ፈርተውምበሆነውነገር
እየተደነቁሁሉምወደቤቱሄዱ።ቄሳርምስለ ኢየሱስእውነቱንይያውቅዘንድጲላጦስን በደኅናእንዲጠበቅአዘዘ።
በማግስቱምቄሳርበዋናከተማውከሁሉም ሴኔትአባላትጋርበተቀመጠጊዜጲላጦስን በድጋሚሊጠይቀውፈለገ።ቄሳርም፦አንተ ጨካኝ፥እውነትተናገር፥በኢየሱስላይ ባደረግኸውበደል፥በዚህደግሞአማልክትን በማጥፋትክፉሥራህታይቷልና።እንኪያስ ስሙአማልክትንሁሉአጥፍቶአልና የተሰቀለውማንነው?ጲላጦስም።መዛግብቱ እውነትነው፤ከምንሰግድላቸውአማልክት ሁሉእንደሚበልጥእኔራሴበሥራውተረድቼ ነበርና።ቄሳርም፦እንኪያስስለምን ድፍረትአደረግህበት?ሳታውቂው፥ወይስ በመንግስቴላይበእውነትክፉነገር አዘጋጀህበት?ጲላጦስም፦ይህንያደረግሁት በዓመፀኞችናበኃጢአተኞችአይሁድ መተላለፍናስለማመፅነውአለ።
ቄሳርምተቈጣ፥ከሴቶቹናከሎሌዎቹምሁሉ ጋርሸንጎአደረገ፥በአይሁድምላይእንዲህ ተብሎእንዲጻፍትእዛዝአዘዘ።
በምስራቅሀገርየመጀመሪያውንቦታለያዘው ሊቺያኖስ።ሰላምታ፡
እየሩሳሌምእናበዙሪያዋባሉትከተሞች የሚኖሩአይሁዶችያደረጉትንድፍረትእና ህገ-ወጥድርጊትበመፈጸምጲላጦስኢየሱስ የተባለውንአምላክእንዲሰቅለውእንዴት እንዳስገደዱትተነግሮኛልበዚህምታላቅ በደልዓለማቸዉጨለማሆነወደጥፋት ተዳርጓል።እንግዲህከወታደሮችጋር በአንድጊዜወደእነርሱሄደውበዚህትእዛዝ ለባርነትመገዛታቸውንያውጁ።በእነርሱ ላይበመታዘዝእናበመቃወምወደአሕዛብሁሉ በመበተን,በባርነትይገዛቸዋል,እናበተቻለ ፍጥነትሕዝባቸውንከይሁዳሁሉበማባረር, ይህገናባልታየበትቦታ,በክፋትየተሞሉ መሆናቸውንአሳይ
ይህምትእዛዝወደምሥራቅአገርበመጣጊዜ
ሁሉምተገረሙናተገረሙም፥ጲላጦስም በማይኖርበትጊዜእጅግተቈጣ፥በዚያምሳለ አጥብቆሊናገረውአልቻለም።በመለኮታዊ ጥቆማወይምምናልባትምበአንዳንድ ክርስቲያኖችማባበያኮቱንገፈፈውእና ብዙምሳይቆይየመጀመርያውንየአዕምሮ ቁጣውንቀጠለበት።ንጉሠነገሥቱምበዚህ እጅግሲደነቁየጌታኢየሱስልብስመሆኑን ነገሩት።ከዚያምንጉሠነገሥቱከእሱጋር ምንመደረግእንዳለበትከጠቢባንጋር እስኪመካከርድረስበእስርቤትእንዲቆይ አዘዘ.ከጥቂትቀንምበኋላእጅግአሳፋሪሞት እንዲፈረድበትበጲላጦስላይተፈረደበት። ጲላጦስምይህንበሰማጊዜራሱንበሰይፍ ገደለ፥እንዲህምባለሞትሕይወቱንአጠፋ። የጲላጦስመሞትበተነገረጊዜቄሳር፡ የገዛእጁያልራራለትእጅግአሳፋሪሞት በእውነትሞተ፡አለ።ስለዚህምበታላቅ ድንጋይላይታስሮበቲቤርወንዝውስጥ ሰጠመ።ነገርግንክፉናርኵሳንመናፍስት በመጥፎናርኩስአካሉደስይላቸውነበር፣ ሁሉምበውኃውስጥይንቀሳቀሳሉ፣በአየርም ላይአስፈሪመብረቅናማዕበል፣ነጎድጓድና በረዶአደረጉ፣ስለዚህምሁሉም በሚያስደነግጥፍርሃትያዙ።በዚህም ምክንያትሮማውያንከቲቤርወንዝጎትተው ወደቬይንበማሳለቅወሰዱትእናበሮንወንዝ ውስጥሰመጡት።ቬየንማለትየገሃነም መንገድእንደማለትነው፤ምክንያቱምያኔ የመርገምቦታነበረች።እርኩሳን መናፍስትምእዚያነበሩእናተመሳሳይ ድርጊቶችንአደረጉ።
እነዚያሰዎችስለዚህበአጋንንትትንኮሳ ሳይታገሡየመርገምዕቃውንከነሱአውጥተው ወደሎሳኒያግዛትእንዲቀበርላኩት።ነገር ግንከዚህበላይበተገለጹትጭንቀቶችእጅግ በተጨነቁጊዜ፣ከነሱአርቀውበተራሮች በተከበበበአንድገንዳውስጥሰመጡ፣ በዚያምበአንዳንዶችዘገባመሰረት፣ልዩ ልዩዲያብሎሳዊውዝግቦችይከሰታሉ ተብሏል።