i4-tëiMakabenjve
HYRJE
Kylibërështësinjëbubullimëefrikshmeqëjehonnga tmerreteerrëtatëtiranisësëlashtëËshtënjëkapitulli bazuarnëpersekutiminngaAntioku,tiraniSirisë,tëcilin disaequaninEpifan,IÇmenduri.Historiaromakee shekujvetëparëshënondytiranëtëtillë-tjetrin,Kaligula, IÇmenduriiDytëiShkëlqyer
FormaekëtijshkrimiështëajoenjëfjalimiKaqtë sinkronizuaramekujdesjanëngritjetdherënietefjalimit; kaqshkatërruesejanëargumentetetij;kaqepalëkundur ështëlogjikaetij;kaqtëthellajanështytjetetij;kaqi ftohtëështëarsyetimiitij-saqëzëvendinetijsinjë shembullielokuencësmëtëpastër.
Notakryesoreështë-Guximi.Shkrimtarifillonmenjë deklaratëtëzjarrtëtëFilozofisësëArsyessëFrymëzuar. NepëlqejmëtamendojmëkëtëShekulltënjëzetësiEpoka eArsyesdhetakrahasojmëatëmeEpokëneMitevemegjithatënjëshkrimsikyështënjësfidëpërnjësupozim tëtillëNegjejmënjëshkrimtarqëndoshtaipërkiste shekullittëparëparaEpokëssëKrishterëdukedeklaruar njëfilozofitëqartëtëArsyesqëështëpoaqefuqishmesot saishtedymijëvjetmëparë
Vendndodhjaevëzhgimevenëdhomatetorturaveështëe pamëshirshmeNëveshëttanëmodernë,tësintonizuarme gjëramëtëbuta,kjotingëllontmerrësisht.Detajete torturavetënjëpasnjëshme(qësugjerojnëinstrumentete InkuizicionitSpanjollshekujmëvonë)janëtëpërpunuara nënjëmënyrëtronditësepërshijentonë.Edheshfaqjae personazhevestoikëtëPlakut,ShtatëVëllezërvedheNënës, nukbënasgjëpërtëzbuturegërsinëmetëcilënkyoratore ngjallGuximin.
EtëritelashtëtëKishëssëKrishterëeruajtënmekujdes këtëlibër(ekeminganjëpërkthimsirian)sinjëvepërme vlerëtëlartëmoraledhemësimdhënie,dhepadyshimqë ishteinjohurpërshumëngamartirëtehershëmtëkrishterë, tëcilëtuemocionuanderinëpikënemartirizimitdukee lexuaratë
KAPITULLI1
Njëskicëefilozofisëngakohëratelashtanëlidhjeme ArsyeneFrymëzuar.Qytetëriminukkaarriturkurrë mendimmëtëlartëNjëdiskutimmbi"Shtypjet"Vargu48 përmbledhtëgjithëFilozofinëenjerëzimit
1Filozofikenëshkallënmëtëlartëështëçështjaqëunë propozojtëdiskutoj,përkatësishtnëseArsyejae Frymëzuarështësundimtaresupremembipasionet;dhe filozofisësësajdot'ikërkojaseriozishtvëmendjentuajtë sinqertë
2Sepsejovetëmqëlëndaështëpërgjithësishtenevojshme sinjëdegëedijes,porpërfshinedhelavdëriminevirtytit mëtëmadh,metëcilinduatëthemvetëkontrollin
3Kjodotëthotë,nëseArsyejavërtetohetsekontrollon pasionetqëjanënëkundërshtimmepërmbajtjen,grykësinë
dheepshin,ajotregohetqartëseështëzotmbipasionet,si keqdashja,qëikundërvihendrejtësisë,dhembiatoqëi kundërvihenburrërisë,përkatësishttërbimin,dhimbjendhe frikën
4Por,disamundtëpyesin,nëseArsyejaështëzoti pasioneve,psenukekontrollonharresëndheinjorancën? Qëllimiityreështëtëhedhintallje
5PërgjigjaështëseArsyejanukështësundimtarembi defektetqëjanëtëlinduranëvetëmendjen,pormbi pasionetosedefektetmoraleqëjanënëkundërshtimme drejtësinë,burrërinë,përmbajtjendhegjykimin;dhe veprimiisajnërastinetyrenukështëtëzhdukëpasionet, portënamundësojët'urezistojmëatyremesukses
6Mundt’jusjellshumëshembuj,tënxjerrëngaburimetë ndryshme,kuArsyejakaprovuarvetensisunduesembi pasionet,porshembullimëimirëqëmundtëjapështë sjelljafisnikeeatyreqëvdiqënpërhirtëvirtytit,Eleazari, ShtatëVëllezëritdheNëna.
7Sepsetëgjithëkëta,mepërçmiminetyrendajdhimbjeve, madjederinëvdekje,vërtetuanseArsyejangrihetmbi pasionet.
8Mundtëzgjerojkëtulëvdiminpërvirtytetetyre,ata, burratmeNënën,qëvdesinnëkëtëditëqëefestojmëpër dashurinëebukurisëmoraledhemirësisë,porpërkundrazi dot'ipërgëzojapërnderimetqëkanëarritur
9Sepseadmirimiqëndihejpërguximindheqëndresëne tyre,jovetëmngabotanëpërgjithësi,poredhengavetë ekzekutorëtetyre,ibëriataautorëtërëniessëtiranisënën tëcilënndodhejkombiynë,dukeemposhturtiraninme qëndresënetyre,nëmënyrëqënëpërmjettyrevendiityre tëpastrohej
10Portanidotëshfrytëzojrastinpërtadiskutuarkëtë,pasi tëkemifilluarmeteorinëepërgjithshme,siçekamzakon tëbëj,dhepastajdotëvazhdojmehistorinëetyre,dukei dhënëlavdiPerëndisësëGjithëdijshëm.
11Pyetjajonë,pra,ështënëseArsyejaështësundimtari supremmbipasionet
12Porneduhettëpërcaktojmësaktësishtseçfarëështë Arsyejadheçfarëështëpasioni,dhesaformatëpasionit ekzistojnë,dhenëseArsyejaështësupremembitëgjitha ato.
13Arsyejaqëunëemarrtëjetëmendjaqëpreferonme shqyrtimtëqartëjetënemençurisë
14Unëekonsiderojmençurinësinjohurinëegjërave, hyjnoredhenjerëzore,dhetëshkaqevetëtyre
15UnëekonsiderojkëtëkulturëtëfituarsipasLigjit, nëpërmjetsëcilësnemësojmëmenderimineduhurgjërat ePerëndisëdhepërpërfitimintonëtokësorgjëratenjeriut
16Tanimençuriamanifestohetnëformategjykimitdhe drejtësisë,guximitdhepërmbajtjes.
17Porgjykimiosevetëkontrolliështëaiqëidominontë gjitha,sepsenëpërmjettij,nëtëvërtetë,Arsyejapohon autoritetinesajmbipasionet.
18Porngapasionetkadyburimegjithëpërfshirëse, përkatësishtkënaqësiadhedhimbja,dhesecilaprejtyrei përketnëthelbedheshpirtit,ashtuedhetrupit.
19Dhenëlidhjemekënaqësinëdhedhimbjen,kashumë rastekurpasionetkanësekuencatëcaktuara
20Kështu,ndërsadëshiravjenparakënaqësisë,kënaqësia vjenpassaj,dhendërsafrikavjenparadhimbjes,pas dhimbjesvjenhidhërimi
21Zemërimi,përsëri,nësenjënjeridotërikthehetnë rrjedhënendjenjavetëtij,ështënjëpasionnëtëcilin përzihensikënaqësiaashtuedhedhimbja
22Nënkënaqësivjengjithashtuaiposhtërimmoralqë shfaqshumëllojshmërinëmëtëgjerëtëpasioneve.
23Ajomanifestohetnëshpirtsimburrje,lakmi,kotësi, grindjedhepërgojim,dhenëtrupsingrënieushqimeshtë huaja,grykësidhepërçmimnëfshehtësi.
24Tani,dukeqenëkënaqësiadhedhimbjasidypemë,që rritenngatrupidheshpirti,shumëdegëtëkëtyrepasioneve mbijnë;dheArsyejaesecilitnjerisikopshtarkryesor,duke hequrbarëratekëqija,dukekrasiturdhedukelidhur,duke ekthyerujindhedukeedrejtuaratëandej-këndej,esjell shkurreneprirjevedhepasionevenënzbutje
25Sepse,ndërsaarsyejaështëudhërrëfyesiivirtyteve,ajo ështësundimtariipasioneve.
26Vërenitani,nëradhëtëparë,seArsyejabëhetsupreme mbipasionetnësajëtëveprimitfrenuestëpërmbajtjes
27Unëemarrsitëmirëqenë,përmbajtjen,sishtypjetë dëshirave;pordisangadëshiratjanëmendoredhedisa fizike,dhetëdyjallojetkontrollohenqartëngaArsyeja; kurtundohemidrejtushqimevetëndaluara,siarrijmëtë heqimdorëngakënaqësitëqërrjedhinprejtyre?
28AnukështëvallëseArsyejakafuqinëtështypëorekset?
Sipasmendimittim,kështuështë.
29Prandaj,kurndiejmëdëshirëpërtëngrënëkafshëuji, zogj,bishadhemishtëçdollojiqënaështëndaluarsipas Ligjit,neabstenojmënëpërmjetmbizotërimittëArsyes.
30Sepseprirjeteoreksevetonakontrollohendhefrenohen ngamendjaepërmbajtur,dhetëgjithalëvizjetetrupiti bindenfrerittëArsyes.
31Dheçfarëkapërt'uhabiturnësedëshiranatyrore eshpirtitpërtëshijuarfrytinebukurisëështëshuar?
32Sigurisht,kjoështëarsyejapseelavdërojmëJozefine virtytshëm,sepsemeanëtëArsyessëtij,menjëpërpjekje mendore,aiefrenoiimpulsinmishorSepseai,njëirinë moshënkurdëshirafizikeështëefortë,meanëtëArsyes sëtijeshuajtiimpulsinepasionevetëtij
33Dhearsyejaështëvërtetuarseenënshtronimpulsinjo vetëmtëdëshirësseksuale,poredhetëtëgjithallojevetë lakmive
34SepseLigjithotë:“Mosdëshirogruanetëafërmittënd, asasgjëqëështëetëafërmittënd.”
35Nëtëvërtetë,kurLigjinaurdhërontëmoslakmojmë, mendojseduhettakonfirmojëfuqishëmargumentinse Arsyejaështëeaftëtëkontrollojëdëshiratlakmitare,ashtu siçbënmepasionetqëluftojnëkundërdrejtësisë
36Simundetndryshenjënjeri,natyrshëmiçoroditur, lakmitardheidehur,tëmësohettëndryshojënatyrënetij, nëseArsyejanukështëhaptazisundimtariipasioneve?
37Sigurisht,saponjënjerierregullonjetënetijsipas Ligjit,nëseështëkoprrac,aivepronkundërnatyrëssëtij dheujephuaparanevojtarëvepakamatë,dhenëperiudhat evitittështatëanulonborxhin
38Dhenëseështëkursimtar,aimbizotërohetngaLigji nëpërmjetveprimittëArsyesdhepërmbahetngambledhja ekashtëveosengavjeljaerrushittëfunditngavreshtate tij
39Dhenëlidhjemetëgjithatëtjerat,mundtëpranojmëse Arsyejaështënëpozicioninesundimtaritmbipasionetose ndjenjat
40SepseLigjirenditetmbidashurinëpërprindërit,në mënyrëqënjëburrëtëmosheqëdorëpërhirtëtyrenga virtytiitij,dheaimbizotëronmbidashurinëpërnjëgrua, nëmënyrëqënëseajoshkelnjëburrëtaqortojëatë,dheai rregullondashurinëpërfëmijët,nëmënyrëqënëseatajanë tëpabindurnjëburrët'indëshkojëata,dhekontrollon pretendimetemiqësisë,nëmënyrëqënjëburrët'iqortojë miqtëetijnësebëjnëkeq.
41DhemosemendonisinjëgjëparadoksalekurArsyeja nëpërmjetLigjitështënëgjendjetëkapërcejëedhe urrejtjen,nëmënyrëqënjënjeritëpërmbahetngaprerjae pemishtevetëarmikut,tëmbrojëpronënearmikutnga plaçkitësitdhetëmbledhëpasuritëetyreqëjanë shpërndarë
42DhesundimiiArsyesprovohetgjithashtuseshtrihet përmespasioneveosevesevemëagresive,ambicionit, kotësisë,mburrjes,krenarisëdhepërgojimit
43Sepsemendjaepërmbajturilargontëgjithakëto pasionetëdegraduara,ashtusiçbënmezemërimin,sepsee mposhtedhekëtë
44Po,Moisiu,kuruzemëruakundërDathanitdhe Abiramit,nukilaliritëlirëzemërimittëtij,pore udhëhoqizemëriminetijmeanëtëArsyessëtij
45Sepsemendjaematurështënëgjendje,siçthashë,të fitojëfitorenmbipasionet,dukemodifikuardisa,ndërsa dukeishtypurtëtjeratplotësisht
46Psendryshe,atiynëiurtëJakobi,ifajësoishtëpitëe SimeonitdhetëLevitpërmasakrënepaarsyeshmetëfisit tëShekemitëve,dukethënë:"Imallkuarqoftëzemërimii tyre!"
47Sepse,nëseArsyejanukdotëkishtefuqinëpërtë frenuarzemëriminetyre,ainukdotëkishtefolurkështu 48SepsenëditënkurPerëndiakrijoinjeriun,aimbjellitek aipasionetdheprirjetetij,dhegjithashtu,nëtënjëjtën kohë,evendosimendjennënjëfronmidisshqisavepërtë qenëudhërrëfyesiitijishenjtënëtëgjithagjërat;dhe mendjesidhaLigjin,meanëtëtëcilitnësenjënjerie urdhëronveten,aidotëmbretërojëmbinjëmbretëriqë ështëematur,edrejtë,evirtytshmedheeguximshme
KAPITULLI2
VendimiiDëshirësdheZemërimitHistoriaeetjessë DaviditKapitujtronditëstëhistorisësëlashtëPërpjekje tëegrapërt'ibërëhebrenjtëtëhaninderraReferenca interesantepërnjëbankëtëlashtë(Vargu21.)
1Epoatëherë,dikushmundtëpyesë,nëseArsyejaështë sundimtareepasioneve,psenukështësundimtaree harresësdheinjorancës?
2PorargumentiështëtejetqesharakSepseArsyejanuk tregohettëjetësunduesembipasionetosetëmetatnë vetvete,pormbiatotëtrupit.
3Përshembull,askushprejjushnukështënëgjendjetë zhdukëdëshirëntonënatyrore,porArsyejamundta aftësojëatëtëshpëtojëngabërjaskllavidëshirës
4Askushprejjushnukështënëgjendjetazhdukë zemëriminngashpirti,porështëemundurqëArsyejat’i vijënëndihmëkundërzemërimit
5Askushprejjushnukmundtazhdukënjëprirje keqdashëse,porArsyejamundtëjetëaleatiitijifuqishëm kundërndikimittëkeqdashjes
6Arsyejanukështëzhdukësiipasioneve,porantagonistii tyre.
7RastiietjessëmbretitDavidmundtëshërbejëtëpaktën përtabërëkëtëmëtëqartë.
8Sepse,pasiDavidiluftoigjithëditënkundërFilistejve dhemendihmëneluftëtarëvetëvendittonëvraushumë prejtyre,aierdhinëmbrëmje,irraskapiturngadjersadhe mundi,nëtendënmbretërore,rrethsëcilësishtengritur kampiitërëushtrisësëetërvetanë
9Kështu,gjithëushtriarapërtëngrënëdarkën,pormbreti, iciliekishtekapluarnjëetjeemadhe,megjithësekishte ujëmeshumicë,nukmunditashuante
10Nëvendtëkësaj,njëdëshirëepaarsyeshmepërujinqë ishtenëzotërimtëarmikut,meintensitetgjithnjëenërritje, edogji,elapafrymëdheepërpiu
11Atëherë,kurtruprojaetijmurmuritikundërdëshirëssë mbretit,dytërinj,luftëtarëtëfuqishëm,tëturpëruarqë mbretiityrenukekishtedëshirënetij,veshëntëgjitha armaturatetyre,morënnjëenëujidheungjitënnë fortifikimetearmikut;dhedukevjedhurpauvënëre, kaluanrojetteporta,atakontrolluantëgjithëkampine armikut.
12Dheataegjetënmetrimëriburimindhenxorënprejtij ujëpërmbretin
13PorDavidi,megjithëseendeidigjejngaetja,e konsideroinjëgllënjkëtëtillë,ecilakonsideroheje barabartëmegjakun,njërreziktëmadhpërshpirtinetij
14Prandaj,dukeiakundërvënëArsyendëshirëssëtij,aie derdhiujinsinjëofertëpërPerëndinë
15Sepsemendjaematurështënëgjendjetëmposhtë diktatetepasioneve,tëshuajëzjarretedëshirësdhetë luftojëmefitoremedhembjetetrupavetanë,edhepseato janëjashtëzakonishttëforta,dhemeanëtëbukurisë moraledhemirësisësëArsyestësfidojëmepërbuzjeçdo dominimtëpasioneve
16DhetanirastinathërrettëparaqesimhistorinëeArsyes sëvetëkontrolluar.
17Nënjëkohëkuretërittanëgëzoninpaqetëmadhe nëpërmjetzbatimittëduhurtëLigjitdheishinnënjë gjendjetëmirë,aqsaSeleukuNikanori,mbretiiAzisë, miratoitaksënpërshërbiminnëtempulldhenjohu politikëntonë,pikërishtatëherë,disanjerëz,dukevepruar nëmënyrëtëpërçarëkundërharmonisësëpërgjithshme,na përfshinënëshumëfatkeqësitëndryshme
18NdërsaOnia,njënjerimekaraktertëlartë,dukeqenë atëherëkryepriftdhedukeembajturkëtëdetyrëpërjetë, njëfarëSimoningritinjëgrupkundërtij,pormeqenëse, pavarësishtçdollojshpifjeje,ainukarrititadëmtontepër shkaktëpopullit,aiikujashtështetitmeqëllimqëtë tradhtontevendinetij
19KështuaishkoiteApolloni,guvernatoriiSirisë,i FenikisëdheiKilikisë,dheitha:“Dukeqenëbesnikndaj mbretit,jamkëtupërt’junjoftuarsenëthesarete Jerusalemitruhenmijëradepozitaprivate,qënukipërkasin llogarisësëtempullit,pormetëdrejtëjanëpronëembretit Seleuk”
20Apolloni,pasibërihetimembidetajeteçështjes,e lavdëroiSimoninpërshërbiminetijbesnikndajmbretit dhe,dukenxituarnëoborrineSeleukut,izbuloiatij thesarinevlefshëm;pastaj,pasimoriautoriziminpërt'u marrëmeçështjen,aimarshoimenjëherënëvendintonë,i shoqëruarngaSimoniimallkuardhenjëushtrishumëe
fuqishme,dhenjoftoiseishteatjemeurdhërtëmbretitpër tëmarrënëzotërimdepozitatprivatenëthesar.
21Populliynëuzemëruathellësishtngakynjoftimdhe protestoimeforcë,dukeekonsideruaratësinjëgjëtë turpshmeqëataqëiakishinbesuardepozitatetyrethesarit tëtempullittëgrabiseshin,dheatahodhëntëgjitha pengesatemundshmenërrugënetij
22Megjithatë,Apolloniusi,mekërcënime,hyrinëtempull.
23Atëherëpriftërinjtënëtempulldhegratëefëmijëtiu lutënPerëndisëqëtëvintenëshpëtimtëVendittëTijtë Shenjtëqëpodhunohej;dhekurApolloniusimeushtrinëe tijtëarmatosurmarshoipërtërrëmbyerparatë,ngaqielliu shfaqënengjëj,tëhipurmbikuaj,mevetëtimaqë shkëlqeninngakrahëtetyre,dheushkaktuanfrikëdhe dridhjetëmadhe
24DheApolloniusiragjysmëivdekurnëOborrine Johebrenjve,shtriuduartdrejtqiellitdhemelotiulut Hebrenjveqëtëndërhyninpërtëdhetëndalonin zemërimineushtrisëqiellore.
25Sepseaithasekishtemëkatuardhemeritontemadje vdekjen,dhesenësedot’ijepejjeta,dot’ulavdërontetë gjithënjerëzvebekimineVendittëShenjtë.
26Iprekurngakëtofjalë,Onia,kryeprifti,megjithëse shumëikujdesshëmnërastetëtjera,ndërhyripërtëqë mbretiSeleuktëmosmendonteseApolloniishterrëzuar nganjëmashtrimnjerëzordhejongadrejtësiahyjnore
27Apolloni,pra,pasçlirimittëtijtëmahnitshëmunispër t'iraportuarmbretitgjëratqëikishinndodhur.
28Por,mevdekjeneSeleukut,pasardhësiitijnëfronishte djaliitijAntiokuEpifan,njënjeriitmerrshëmdheplot vetëkënaqësi;icilieshkarkoiOniasinngadetyraetije shenjtëdheebërivëllanëetij,Jasonin,kryeprift,mekusht që,nëkëmbimtëemërimit,Jasonit’ipaguantetremijëe gjashtëqindegjashtëdhjetëtalentanëvit.
29KështuaiecaktoiJasoninkryepriftdheebëriatë kryetartëpopullit
30Dheai(Jason)iprezantoipopullittonënjëmënyrëtëre jetesedhenjëkushtetutëtërenëkundërshtimtëplotëme Ligjin;kështuqëjovetëmndërtoinjëpalestërnëmaline etërvetanë,pornëfaktshfuqizoishërbiminetempullit.
31Prandajdrejtësiahyjnoreundeznëzemërimdheesolli vetëAntiokunsiarmikkundërnesh
32Sepse,kuraipozhvillonteluftëkundërPtolemeutnë EgjiptdhedëgjoisepopulliiJerusalemitishtegëzuar jashtëzakonishtpërlajminevdekjessëtij,aimenjëherëu tërhoqkundërtyre.
33Dhepasiplaçkitiqytetin,ainxorinjëdekretqëdënonte dëniminmevdekjepërkëdoqëdotëshihejsejetontesipas ligjittëetërvetanë
34Poraiigjetitëgjithadekretetetijtëpadobishmepërtë thyerqëndrueshmërinëepopullittonëndajLigjit,dheipa tëgjithakërcënimetdhendëshkimetetijtëpërçmuara plotësisht,aqsaedhegratëpërrrethprerjenebijvetëtyre, megjithëseedininparaprakishtsecilidotëishtefatiityre, uhodhënmekokëngashkëmbinjtë,sëbashkume pasardhësitetyre
35Prandaj,kurdekretetetijvazhdonintëpërçmoheshin ngamasaepopullit,aipersonalishtupërpoqt’idetyronte meanëtëtorturavesecilinnjeriveçeveçtëhantemishtë papastërdhekështutëmohontefenëjudaike.
36Prandaj,tiraniAntiok,ishoqëruarngakëshilltarëtetij, uulpërtëgjykuarnënjëvendtëlartëmetrupatetijtë
Librii4-tiMakabenjve
rreshtuararrethtijtëarmatosurplotësisht,dheaiurdhëroi rojetetijtëtërhiqninatjeçdoburrëhebredhet'idetyronin tëhaninmishderridhegjëratëofruaraidhujve;pornëse dikushdotërefuzontetëndotejmegjëratëpapastra,dotë torturohejdhedotëvritej.
37Dhembasishumëvetaumorënmeforcë,njëburrënga turmausollparaAntiokut,njëhebremeemrinEleazar, priftngalindja,istërviturnënjohuritëeligjit,njëburrëi shtyrënëmoshëdheinjohurmirëngashumënëoborrine tiranitpërfilozofinëetij
38DheAntioku,dukeeparë,tha:“Parasetëlejojqëtë fillojnëtorturatpërty,onjeriinderuar,dotëtëjepjakëtë këshillë:hamishderridheshpëtojetëntënde;sepseunëe respektojmoshëndheflokëtetutëthinjur,megjithëset’i keshmbajturpërkaqgjatëdheendet’ipërmbaheshfesë hebraike,mëbëntëmostëmendojsejefilozof.”
39SepsemishiikësajkafsheështëshumëimirëqëNatyra naekadhuruarmemirësi,dhepseduhettaurreniatë?Me tëvërtetëështëmarrëzitëmosshijoshkënaqësitë pafajshmedheështëgabimtërefuzoshfavoreteNatyrës
40Pormendojsedotëjetëedhemëemadhemarrëzinga anajuajnëse,dukefolurboshpërtëvërtetën,dotë vazhdonitëmësfidoniedhemua,dukearriturnë ndëshkimintuaj
41Anukdotëzgjoheshngafilozofiajoteabsurde?Anuk dot’ihedhëshmënjanëllogaritjetepakuptimtadhe,duke adoptuarnjëqëndrimtjetërmendorqëipërshtatetvitevetë tuatëpjekura,tëmësoshfilozofinëevërtetëtë përshtatshmërisë,sidhetëndjekëshkëshillëntime bamirëse,dhetëkeshmëshirëpërmoshëntëndetënderuar?
42Sepse,mbajeparasyshedhekëtë,seedhenëseka ndonjëFuqiqëekasytëmbikëtëfetënden,aigjithmonë dotëtëfalëpërnjëshkeljetëbërëmedetyrim
43autobusinxiturngatiranipërtëngrënëmishtëpapastër nëmënyrëtëpaligjshme,Eleazarikërkoilejepërtëfolur; dhepasiemoriatë,aiefilloifjaliminetijparagjykatëssi mëposhtë:
44Ne,oAntiok,dukeepranuarLigjinHyjnorsiLigjtë vendittonë,nukbesojmësenaështëngarkuarndonjë domosdoshmërimëefortësesabindjajonëndajLigjit.
45Prandaj,neekonsiderojmëtëdrejtëtëmoseshkelimnë asnjëmënyrëLigjin
46Emegjithatë,nëseLigjiynë,siçsugjeroniju,nukdotë ishtevërtethyjnor,ndërkohëqëneebesonimkotseishte hyjnor,asnukdotëishteedrejtëpërnetëshkatërronim reputacionintonëpërdevotshmëri.
47Mosmendoni,pra,seështënjëmëkativogëlpërnetë hamëgjënëepapastër,sepseshkeljaeLigjit,qoftënëgjëra tëvoglaapotëmëdha,ështëpoaqeurryer;sepsenëtë dyjarastetLigjipërçmohetnëmënyrëtëbarabartë
48Dhejutallenimefilozofinëtonë,sikurnëntëtëjetonim nënjëmënyrëqëbiendeshmearsyen.
49Jokështu,sepseLigjinamësonvetëkontrollin,në mënyrëqëtëjemizotërtëtëgjithakënaqësivedhe dëshiravetonadhetëjemitëstërviturplotësishtnëburrëri nëmënyrëqëtëdurojmëçdodhimbjemegatishmëri;dhe mësondrejtësinë,nëmënyrëqëmetëgjithaprirjettonatë ndryshmetëveprojmëdrejt,dhemësondrejtësinë,në mënyrëqëmenderimineduhurtëadhurojmëvetëm Perëndinëqëështë.
50Prandajnenukhamëmishtëpapastër;sepseduke besuarseLigjiynëështëdhënëngaPerëndia,needimë
gjithashtuseKrijuesiibotës,siLigjvënës,nadhembsipas natyrëssonë.
51Ainakaurdhëruartëhamëgjëratqëdotëjenëtë përshtatshmepërshpirtrattanëdhenakandaluartëhamë mishraqëdotëishintëkundërtameto.
52Porështëakttiraniqënadetyronjovetëmtëshkelim Ligjin,poredhetënabështëhamënënjëmënyrëtëtillë qëtëmundtëtallemimekëtëndotjekaqtëneveritshme përne
53Porjunukdotëtallenimemuanëkëtëmënyrë,asunë nukdotëshkelbetimeteshenjtatëparaardhësvetëmipër tëzbatuarLigjin,edhenësemënxirrnisytëdhemëdigjni zorrët.
54Nukjamaqipambrojturngapleqëria,porqëkur drejtësiaështënërrezik,forcaerinisëikthehetArsyes sime.
55Prandajpërdredhnifortraftettuajadhefryjenifurrën tuajmëshumëUnënukmëvjenkeqpërpleqërinëtimesa tëshkelLigjineetërvetëminëpersonintim.
56Nukdotëtëbesoj,oLigjqëishemësuesiim;nukdotë tëbraktis,ovetëkontrollidashur;nukdotëtëturpëroj,o Arsyeqëedoditurinë,asnukdotëtëmohoj,opriftëridhe njohurieLigjitenderuar
57Asmosendotgojëntimetëpastërtëpleqërisëdhe qëndrueshmërinëtimetëpërjetshmendajLigjit.Etëritemi dotëmëpranojnëtëpastër,pafrikëngamundimetetua derinëvdekje
58Sepsetimundtëjeshtiranmbinjerëztëpadrejtë,por nukdotësundoshmbivendimintimnëçështjene drejtësisëasmefjalëtetuadheasmevepratetua
KAPITULLI3
Eleazari,plakuibutëdhemeshpirttëmirë,tregonnjë guximtëtillësaqë,edhekurilexojmëkëtofjalë2000vjet mëvonë,atodukensinjëzjarripashueshëm
1PorkurEleazariiupërgjigjkështumeelokuencë këshillavetëtiranëve,rojetpërrethtijetërhoqënzvarrëme forcëdrejtvendittëtorturës
2Dhesëpariezhveshënplakun,iciliishtestolisurme bukurinëeshenjtërisë
3Pastaj,mbasiialidhënkrahëtngatëdyjaanët,e fshikulluan,ndërsanjëlajmëtarqëndrontepërballëtijdhe bërtiste:“Bindjuurdhravetëmbretit!”
4Porburrimeshpirttëmadhdhefisnik,njëEleazarnëtë vërtetë,nukuprekmëshumënëmendjesesasikurtë torturohejnënjëëndërr;po,plaku,dukeimbajtursytë ngriturfortdrejtqiellit,lejoiqëmishiitijtëpërpihejnga ndëshkimetderisaulanëgjakdhebrinjëtetijubënënjë grumbullplagësh;dheedhekurrapërtokësepsetrupiitij nukmundtadurontemëdhimbjen,aiprapëembajti Arsyendrejtdhetëpalëkundur.
5Pastaj,ndërsaairrëzohej,njëngarojetkruetegoditime këmbëmeshqelmnëijëqëtabëntetëngrihej
6Poraiduroiankthin,përçmoidetyrimindheiduroi mundimet,dhesinjëatletiguximshëmqëmerrndëshkim, plakuimunditorturuesitetij.
7Djersairridhtenëballëdheaimorifrymëmevështirësi, derisafisnikëriaeshpirtittëtijfitoiadmiriminevetë torturuesvetëtij.
8Paskësaj,pjesërishtngakeqardhjapërpleqërinëetij, pjesërishtngasimpatiapërmikunetyre,pjesërishtnga
admirimipërguximinetij,disangaoborrtarëtembretit shkuantekaidheithanë:
9"Pse,oEleazar,poeshkatërronvetenmekëtëmjerim? Nedotëtësjellimmishtëskuqur,portibënsikurjevetëm dukengrënëmishderridhekështushpëtonveten?".
10DheEleazari,sikurkëshillaetyrevetëmsaiakishte shtuartorturat,thirrimezëtëlartë:“JoLetëmoskemi kurrëne,bijtëeAbrahamit,njëmendimkaqtëlig,satë falsifikojmëmezemërtëdobëtnjëpjesëqënuknashkon përshtat”
11NëkundërshtimmeArsyen,nëtëvërtetë,sikurne,pasi jetuamsipassëvërtetësderinëpleqëridheruajtëmnë mënyrëtëligjshmereputacioninenjëjetetëtillë,tanitë ndryshojmëdhetëbëheminëvetvetenjëmodelpërtë rinjtëepabesisë,meqëllimqët'iinkurajojmëatatëhanë mishtëpapastër.
12Dotëishteturpnësedotëjetonimedhepak,gjatëasaj kohetëshkurtër,tëtallurngatëgjithënjerëzitpër frikacakëridhe,ndërsatëpërçmuarngatiranisitëpaburrë, nukdotëarrinimtambronimLigjinHyjnorderinëvdekje 13Prandaj,obijtëAbrahamit,juvdisnifisnikërishtpërhir tëdrejtësisë;porju,oshërbëtorëtëtiranit,psendaloninë punëntuaj?
14Kështu,ata,dukeeparëatëkështutriumfuesmbi torturatdhetëpaprekurasngamëshiraeekzekutuesvetë tij,etërhoqënzvarrëdrejtzjarrit
15Atjeehodhënmbitë,edogjënmedinakërimizoredhei hodhënnëvrimatehundëslëngmeerëtëkeqe.
16Por,kurzjarriikishtearriturderinëkockadheishte gatitëjepteshpirt,aiingritisytëngaPerëndiadhetha: 17Ti,oPerëndi,ediseedhepsemundtëshpëtojveten,po vdesngamundimetëzjarrtapërLigjintëndJii mëshirshëmmepopullintënddhendëshkimiynëletëjetë njëshpërblimpërta.Bëjegjakuntimpastriminetyredhe merrshpirtintimpërtëshpenguarshpirtratetyre
18Dhemekëtofjalë,njeriuishenjtëedorëzoifisnikërisht shpirtinetijnëntorturatemiadhepërhirtëLigjittë mbështeturngaArsyejaetij,madjeedhekundërtorturave derinëvdekje
19Padyshim,pra,ArsyejaeFrymëzuarështësundimtare mbipasionet;sepsenësepasionetosevuajtjetetijdotë kishinmbizotëruarmbiArsyenetij,nedot'ukishim atribuuaratyrekëtëprovëtëfuqisësëtyresuperiore.
20PortaniqëArsyejaetijiakamposhturpasionet,neia atribuojmëasajmetëdrejtëfuqinëekomandimittëtyre
21Dheështëedrejtëtëpranojmësezotërimiitakon Arsyes,tëpaktënnërastetkurajomposhtdhimbjetqë vijnëngajashtënesh;sepsedotëishteqesharaketa mohonimkëtë
22DheprovaimembulonjovetëmsuperioritetineArsyes ndajdhimbjeve,poredhesuperioritetinesajndaj kënaqësive;asnukunënshtrohetatyre.
KAPITULLI4
Eashtuquajtura"EpokaeArsyes"nëkëtëkapitullmundtë përkthehetnëidenëseFilozofiaeArsyesështë2000 vjeçareHistoriaeshtatëdjemvedhenënëssëtyre
1PërArsyeneatittonëEleazar,sinjëtimonierishkëlqyer qëdrejtonanijeneshenjtërisënëdetinepasioneve, megjithëseigoditurngakërcënimetetiranitdheipërfshirë ngavalëtefryratëtorturave,nukendërroikurrëpërasnjë
momenttimonineshenjtërisëderisalundroinëlimanine fitoresmbivdekjen.
2Asnjëqytetirrethuarmeshumëmotorëdinakënuke mbrojtivetenaqmirësaainjeriishenjtëkurshpirtiitiji shenjtëusulmuameplagë,dhunëdheflakë,dheaiilëvizi ataqëpoerrethoninshpirtinetijnëpërmjetArsyessëtij qëishtemburojaeshenjtërisë
3SepseatiynëEleazari,dukeevendosurmendjenetijsi njëshkëmbdetitëvalëzuar,ndërpreushpërthimine çmendurtëvalëvetëpasioneve
4Opriftidenjëpërpriftërinëtënde,tinukindotedhëmbët etutëshenjtë,asnukendotemeushqimtëpapastër barkuntëndqëkishtevendvetëmpërdevotshmëridhe pastërti
5OrrëfyesiLigjitdhefilozofijetësHyjnore!Tëtillë duhettëjenëata,detyraetëcilëveështët'ishërbejnëLigjit dhetambrojnëatëmegjakundhedjersënetyretë ndershmepërballëvuajtjevederinëvdekje
6Ti,oatë,eforcovebesnikërinëtonëndajLigjitnëpërmjet qëndrueshmërisësatedrejtlavdisë;dhedukefolurnënder tëshenjtërisë,nukepërgënjeshtrovefjalëntëndedhei vërtetovefjalëtefilozofisëhyjnoremevepratetua,onjeri imoshuarqëishemëifuqishëmsetorturat
7Oplakinderuarqëishemëitendosurseflaka,timbreti madhmbipasionet,Eleazar.
8AshtusiatiynëAaron,iarmatosurmetemjanicën, vrapoipërmeskongregacionittëmadhkundërengjëllittë zjarrtëdheemposhtiatë,kështuedhebiriiAaronit, Eleazari,ikonsumuarnganxehtësiashkrirëseezjarrit, mbetiipalëkundurnëArsyenetij
9Emegjithatë,mëemrekullueshmengatëgjitha,ai,duke qenënjëburrëimoshuar,metendinatetrupittëçliruara, muskujterelaksuardhenervatedobësuara,urritpërsërisi njëburrëirinëfrymëneArsyessëtijdhemeArsyensi Isakuektheutorturënmekokëhidrenëpafuqi
10Omoshëebekuar,okokëthinjurinderuar,ojetë besnikendajLigjitdheepërsosurngavulaevdekjes!
11Sigurisht,pra,nësenjëplakipërçmontemundimetderi nëvdekjepërhirtëdrejtësisë,duhetpranuarseArsyejae Frymëzuarështënëgjendjetëudhëheqëpasionet.
12Pordisandoshtamundtëpërgjigjensejotëgjithë njerëzitjanëzotërtëpasionevesepsejotëgjithënjerëzite kanëArsyenetyretëndriçuar.
13Portëgjithëataqëmegjithëzemërebëjnëdrejtësinë mendiminetyretëparë,vetëmkëtajanënëgjendjetë mposhtindobësinëemishit,dukebesuarsepërPerëndinë nukvdesin,ashtusipatriarkëttanë,Abrahami,Isakudhe Jakobi,nukvdiqën,porsejetojnëpërPerëndinë.
14Prandaj,nukkaasgjëkontradiktorenëfaktinqëdisa personadukensiskllevërtëpasionitsipasojëedobësisësë Arsyessëtyre
15Sepsekushështëaiqë,dukeqenëfilozof,dukendjekur medrejtësitëgjithërregullinefilozofisë,dukeibesuar Perëndisëdhedukeediturseështënjëgjëebekuartë duroshçdovështirësipërhirtëvirtytit,nukdot’imposhtte pasionetetijpërhirtëdrejtësisë?
16Sepsevetëmnjeriuiurtëdheivetëkontrolluarështë sundimtariiguximshëmipasioneve
17Po,nëkëtëmënyrëedhedjemtëerinj,dukeqenë filozofënësajëtëArsyesqëështësipasdrejtësisë,kanë triumfuarmbitorturaedhemëtërënda
18Sepse,kurtiraniegjetivetentëmundurdukshëmnë përpjekjenetijtëparëdhetëpafuqishëmpërtadetyruar njëplaktëhantemishtëpapastër,atëherëmetëvërtetëi tërbuaraiurdhëroirojettësillnintëtjerëngatërinjtë hebrenjdhe,nësedotëhaninmishtëpapastër,t’ilironin pasitakishinngrënë,pornëserefuzonin,t’itorturonin edhemëegërsisht
19Dhesipaskëtyreurdhravetëtiranit,shtatëvëllezërsë bashkumenënënetyretëmoshuarusollënrobërparatij, tëgjithëtëpashëm,modestë,tëlindurmirëdhenë përgjithësitërheqës
20Dhekurtiraniipaaty,dukeqëndruarsikurtëishinnjë korfestivmenënënetyrenëmes,aiivuriredhe,i mahniturngasjelljaetyrefisnikedheeshquar,u buzëqeshidhe,dukeithirrurmëafër,tha:
21Otërinj,urojtëgjithatëmiratpërsecilinprejjush, admirojbukurinëtuajdhenderojshumënjëgrupkaqtë madhvëllezërish;prandajjovetëmqëjukëshillojtëmos vazhdoninëçmendurinëeatijplakuqëtashmëkavuajtur, pormadjejulutemtëmënënshtrohenidhetëbëheni pjesëtarëtëmiqësisësime
22Sepse,ashtusiçjamnëgjendjet’indëshkojataqënuku bindenurdhravetëmia,poashtujamnëgjendjet’inxisata qëmëbinden
23Jiisigurt,pra,sedotëtëjepenpozicionetë rëndësishmedheautoritarenëshërbimintimnësedotë refuzoshligjinparaardhëstështetittënd 24Ndanijetënhelene,ecninënjërrugëtëredhekënaquni merininëtuaj;sepsenësemëzemëronimemosbindjentuaj, dotëmëdetyronitëpërdorndëshkimetëtmerrshmedhe t'jutorturojsecilinprejjush.
25Kinimëshirë,pra,përvetentuaj,përtëcilëtedheunë, kundërshtarijuaj,kammëshirëpërrininëdhebukurinëtuaj
26Anukdotamerrnimevetekëtëgjë,senësenukmë bindeni,nukkaasgjëtjetërpërparajushpërveçvdekjesnë mundime?
27Mekëtofjalë,aiurdhëroitësillninpërparamjetete torturës,meqëllimqët’ibindteatangafrikatëhaninmish tëpapastër
28Por,kurrojetnxorënrrota,zhvendosëskyçesh,rafte, thërrmueskockash,katapulta,kazanë,mangallë,vidame gisht,thonjhekuri,pykadhehekurapërdamkosje,tirani folipërsëridhetha:
29'Mëmirëtëkenifrikë,djema,dhedrejtësiaqëadhuroni dot'jufalëshkeljentuajtëpavullnetshme'
30Porata,dukedëgjuarbindjetetijdhedukeparëmakinat etijtëtmerrshme,jovetëmqënuktreguanfrikë,pornë fakterreshtuanfilozofinëetyrenëkundërshtimmetiranin dhemeArsyenetyretëdrejtëeposhtëruantiraninëetij
31Megjithatë,mendoni;dukesupozuarsedisaprejtyredo tëkishinqenëzemërbutëdhefrikacakë,çfarëllojgjuhedo tëkishinpërdorur?Anukdotëkishteqenënëkëtëkuptim?
32Mjerisht!krijesatëmjeraqëjemidhepamasëbudallenj! Kurmbretinaftondhenalutetmekushtepërtrajtimtë mirë,anukdot’ibindemi?
33Pseeinkurajojmëvetenmedëshiratëkotadheguxojmë njëmosbindjeqëdotënakushtojëjetën?Anukduhet,o burra,vëllezëritemi,tëkemifrikëngainstrumentete tmerrshmedhet'ipeshojmëmirëkërcënimetetijpër tortura,dhet'ibraktisimkëtomburrjeboshedhekëtë mburrjefatale?
34Letënavijëkeqpërrininëtonëdhetëkemidhembshuri përmoshënenënëssonë;dheletakeminëzemërsenëse nukibindemi,dotëvdesim
35Dhemadjeedhedrejtësiahyjnoredotëketëmëshirëpër ne,nësenadetyronnevojat’inënshtrohemimbretitnga frikaPseduhettahedhimposhtëkëtëjetëtëdashurdheta grabisimvetenngakjobotëeëmbël?
36Letëmosluftojmëkundërnevojësdheastëmose ftojmëmundimintonëmebesimtëkotë
37EdhevetëLigjinuknadënonmevdekjemedëshirë, dukeqenëtëtmerruarngamjetetetorturës
38Psenandeznjëgrindjeetillëdhenjëkokëfortësifatale nagjenhir,kurnemundtëkeminjëjetëtëqetëdukeiu bindurmbretit?
39Porasnjëfjalëetillënukushpëtoingamendjakëtyretë rinjvenëperspektivënetorturës,asnukuerdhënnë mendjemendimetëtilla
40Sepseataishinpërçmuestëpasionevedhesundimtarëtë dhimbjes.
KAPITULLI5
Njëkapitulltmerridhetortureqëzbulontiraninëelashtë nëegërsinëesajmëtëmadheVargu26ështënjëevërtetë ethellë.
1Dhekështu,sapotiranimbaroisënxituriatatëhanin mishtëpapastër,tëgjithëmenjëzësëbashku,simenjë shpirt,ithanë:
2“Psevonon,otiran?Nejemigatitëvdesimsesatë shkelimurdhërimeteetërvetanë”
3Sepsedot’iturpëronimedheetërittanë,nësenukecnim sipasLigjitdhenukemerrnimMoisiunsikëshilltar
4OtiranqënakëshillontëshkelimLigjin,mosnamëshiro mëshumëseç’duhet,dukenaurryer.
5Sepseneevlerësojmëmëshirëntënde,dukenadhënë jetëntonënëkëmbimtënjëshkeljejetëLigjit,njëgjëmë tëvështirëpërt’upërballuarsevetëvdekja.
6Dotënatmerroshmekërcënimetetuapërvdekjenën tortura,sikurpakkohëmëparëtëmoskishemësuarasgjë ngaEleazari.
7Pornësepleqtëehebrenjveduruantorturapërhirtë drejtësisë,po,derisavdiqën,mëmirënetërinjtëdotë vdesimdukepërçmuartorturatedetyrimittënd,mbitëcilat ai,mësuesiynëimoshuar,gjithashtutriumfoi
8Bëjprovë,pra,otiranDhenësenamerrjetënpërhirtë drejtësisë,mosmendosenadëmtonmetorturatetua.
9Sepsene,nëpërmjetkësajpërbuzjejedhedurimittonë ndajsaj,dotëfitojmëçmiminevirtytit;porti,përvrasjen tonëmizore,dotëvuashngaduartedrejtësisëhyjnorenjë mundimtëmjaftueshëmmezjarrpërgjithmonë
10Këtofjalëtëtërinjveedyfishuanzemëriminetiranit,jo vetëmpërshkaktëmosbindjessëtyre,poredhepëratëqë aiekonsiderontemosmirënjohjetëtyre
11Kështu,meurdhërtëtij,fshikulluesitsollënmëtë vjetrinprejtyre,ezhveshënngarrobatdheialidhënduarte krahëtngatëdyjaanëtmerripa
12Por,pasiefshikulluanderisaulodhëndhenukfituan asgjëngakjo,ehodhënmbirrotë
13Dhembitë,iriufisnikumunduaderisakockatetiju shkëputën.Dhendërsanyjepasnyjejeilëshohej,aie denoncoitiraninmekëtofjalë:
14‘Otitiranshumëineveritshëm,tiarmikidrejtësisësë qiellitdhemendjemadh,timëmundonnëkëtëmënyrëjo përvrasjenjerëzish,aspërpabesi,porpërmbrojtjetëLigjit tëPerëndisë.’
15Dhekurrojetithanë:“Pranotëhash,qëtëçliroheshnga torturatetua”,aiuthaatyre:“Metodajuaj,oshërbëtorëtë mjerë,nukështëaqefortësapërtëmërobëruarArsyen Pritinigjymtyrëtemia,digjnimishintimdheshtrembëroni nyjetemia;përmestëgjithatorturavedot'jutregojse vetëmbijtëehebrenjvejanëtëpamposhturnëemërtë virtytit”
16Ndërsaaiflistekështu,ataivunëmbikokëedheqymyr tënxehtëdhe,dukeeintensifikuartorturën,eshtrënguan edhemëfortmbitimon
17Dheegjithërrotaulyemegjakunetij,dheqymyrete grumbulluaraushuanngalëngjetetrupittëtijqëbinin poshtë,dhemishiigrisurvrapoirrethboshtevetëmakinës 18Dhemetrupinetijtruportashmënëshpërbërje,kyiri meshpirttëmadh,sinjëbirivërtetëiAbrahamit,nuk rënkoifare;porsikurtëvuantenjëshndërrimngazjarrinë paprishje,aiduroimefisnikërimundimin,dukethënë:
19'Ndiqnishembullintim,ovëllezër.Mosmëbraktisni kurrëdhemosemohonivëllazërinëtonënëfisnikëri shpirtërore'
20Luftoninjëluftëtëshenjtëdhetëndershmenëemërtë drejtësisë,nëpërmjetsëcilësProvidencaedrejtëqë mbikëqyrietërittanëtëbëhetemëshirshmendajpopullittë tijdhetëhakmerretndajtiranittëmallkuar.
21Dhemekëtofjalë,iriuishenjtëdhashpirt
22Por,ndërsatëgjithëpoçuditeshinmeqëndrueshmërinë eshpirtittëtij,rojetsollëntëdytinnëmoshëngabijtëdhe, dukeekapurmeduartëmprehtaprejhekuri,elidhënnë motorëdhenëkatapultë
23Porkurdëgjuanvendosmërinëetijfisnikenëpërgjigje tëpyetjessëtyre:"Adotëhantemëmirësesata torturonte?",këtokafshëtëngjashmemepanteratia shqyenintendinatmekthetrahekuri,iashkulëntëgjithë mishinngafaqetdheiashkulënlëkurënngakoka
24Porai,dukeduruarmekëmbënguljekëtëagoni,tha:“Sa eëmbëlështëçdovdekjepërhirtëdrejtësisësëetërve tanë!”
25Dhetiranititha:“Otiranmëipamëshirshmi,anuktë duketsenëkëtëçasttivetëpovuantorturamëtëkëqijase tëmiat,dukeparëqëlliminarroganttëtiranisësatetë mposhturngadurimiimpërhirtëdrejtësisë?”
26Sepseunëmbështetemnëndhimbjengagëzimetqë vijnënëpërmjetvirtytit,ndërsatijenëmundimendërsa mburreshmepabesinëtënde;asnukdot'ishpëtosh,otiran shumëineveritshëm,ndëshkimevetëzemërimithyjnor
27Dhekuraiepërjetoimetrimërivdekjenetijtë lavdishme,djaliitretëusollpërparadheshumënjerëziu lutënmezjarrtashijontedhekështutëshpëtonteveten.
28Poraiupërgjigjmezëtëlartë:“Anukediniseinjëjti atëmëlindimuadhevëllezëritemiqëkanëvdekur,dhee njëjtanënënalindi,dheunëurritanëtënjëjtatmësime?
29Unënukemohojlidhjenfisniketëvëllazërisë
30Prandaj,nësekenindonjëmjetmundimi,zbatojeniatë nëkëtëtruptimin;sepseshpirtintimnukmundtaarrini, edhenësedotëdonit
31Poratauzemëruanshumëngafjalimiiguximshëmi burritdheianxorënduartdhekëmbëtmemotorëtetyreqë inxorënngavendi,ianxorëngjymtyrëtngazgavratdheia
zgjidhën;dheiapërdredhënrrethgishtërinjve,krahëve, këmbëvedhenyjevetëbërrylave.
32Dhe,dukemosqenënëgjendjetambytinshpirtinetij, ataiazhveshënlëkurën,dukeimarrëmajategishtërinjve, dheiashkulënskalpinngakoka,siçithoshinskithët,dhe menjëherëeçuanterrota
33Dhenëkëtëpikëiashtrembëruanshpinënderisapa mishinetijtëvarurnëcopadhepuçrratëmëdhagjakuqëi rridhninngazorrët
34Dhenëpragtëvdekjesaitha:“Ne,otiranshumëi neveritshëm,vuajmëkështupëredukimindhevirtytintonë qëështëngaPerëndia;portipërligësinëdhemizorinë tëndedotëduroshmundimepafund.”
35Dhekurkynjerivdiqdenjësishtpërvëllezëritetij,ata sollëntëkatërtindheithanë:"Mosuçmendedhetimetë njëjtënçmendurisivëllezëritetu,porbindjumbretitdhe shpëtoveten"
36Poraiuthaatyre:“Junukkenipërmuaasnjëzjarraqtë nxehtësatëmëbënifrikacak.”
37Përvdekjenebekuartëvëllezërvetëmi,përdënimine përjetshëmtëtiranitdhepërjetënelavdishmetëtëdrejtëve, unënukdotamohojvëllazërinëtimefisnike.
38Shpikotortura,otiran,qëtëmësoshprejtyreseunëjam vëllaiiatyreqëjanëtorturuartashmë
39Kuredëgjoikëtë,Antioku,gjakatar,vrasësdhe krejtësishtineveritshëm,urdhëroit’iprisningjuhën
40Poraitha:“Edhenësemaheqmjetinetëfolurit, Perëndiaështëdëgjuesedheimemecëve.”
41Ja,unëenxjerrgjuhëntimegati;preje,sepsekështu nukdotaheshtëshArsyentime
42Mekënaqësiijapimgjymtyrëttonatëgjymtohenpër kauzënePerëndisë
43PorPerëndiadotëtëndjekëshpejt,sepsetiiakeprerë gjuhënqëikëndontekëngëlavdie.
44Porkuredhekynjeriuvunëvdekjengaagoniame tortura,ipestiuhodhpërparadukethënë:"Nuktërhiqem,o tiran,ngakërkesapërtorturapërhirtëvirtytit".
45Po,unëdalpërparangavetjaime,nëmënyrëqë,duke mëvrarëedhemua,meanëtëvepravetëtjeratëkëqijata shtoshdëniminqëidetyroheshdrejtësisësëQiellit.
46Oarmikivirtytitdhearmikinjeriut,përçfarëkrimina shkatërronnëkëtëmënyrë?
47AtëduketkeqtyqëneadhurojmëKrijuesine gjithçkajedhejetojmësipasLigjittëtijtëvirtytshëm?
48Porkëtogjërajanëtëdenjapërnderime,jopërtortura, nësedot’ikuptojeaspiratatnjerëzoredhedotëkishe shpresëpërshpëtimparaPerëndisë
49Ja,tijearmikuiPerëndisëdhepobënluftëkundëratyre qëeadhurojnëPerëndinë
50Ndërsaaiflistekështu,rojetelidhëndheeçuanpara katapultës;dheelidhënnëgjunjë,dhe,dukeifiksuaraty mekapësehekuri,iambështollënijëtmbi'pykën'që rrokullisej,kështuqëaiupërkulplotësishtsinjëakrepdhe çdonyjeushkëput
51Dhekështu,nënjëvështirësitëmadhepërtëmarrë frymëdhenënjëankthtëmadh,aithirri:“Tëlavdishëm,o tiran,tëlavdishëmkundërvullnetittëndjanëbekimetqë mëjep,dukemëmundësuartëtregojbesnikërinëtimendaj Ligjitpërmestorturaveedhemëtëndershme”
52Dhekurvdiqedhekynjeri,sollëntëgjashtin,një djaloshtëvogël,icili,dukeiupërgjigjurpyetjessëtiranit nëseishteigatshëmtëhantedhetëlirohej,tha:
53“Unënukjamaqivjetërnëmoshësavëllezëritemi, porjampoaqivjetërnëmendje.Sepsenekemilindurdhe jemirriturpërtënjëjtinqëllimdhejemipoaqtëdetyruartë vdesimpërtënjëjtënkauzë;prandaj,nësezgjedhtëna torturoshpërmosngrënimishtëpapastër,torturo.”
54Ndërsaaithoshtekëtofjalë,ataesollënterrotadheme kujdeseshtrinë,iazhvendosënkockateshpinësdheivunë flakënposhtë.
55Dheatabënëshishkatëmprehtatënxehtanëtëkuqe dheiangjuannëshpinë,dhedukeishpuaranëtiadogjën edhezorrët
56Porai,nëmestëtorturavetëtij,thirri:“Ogarëedenjë përshenjtorët,nëtëcilënkaqshumëprejneshvëllezër,në kauzënedrejtësisë,jemifuturnënjëgarënëmundimedhe nukjemimposhtur!”
57Sepsegjykimiidrejtë,otiran,ështëipamposhtur.
58Iveshurmearmaturënevirtytit,shkojt’ubashkohem vëllezërvetëminëvdekjedhetështojbrendavetesedhe njëhakmarrëstëfortëpërtëtëndëshkuarty,oorganizator itorturavedhearmikitëdrejtëvevërtet
59NegjashtëtërinjkemipërmbysurtiraninëtëndeSepse anukështëpafuqiajotepërtëndryshuarArsyentonëose përtënadetyruartëhamëmishtëpapastërnjëpërmbysje përty?
60Zjarriytështëifreskëtpërne,makinatetuatëtorturës nuknamundojnëdhedhunajoteështëepafuqishme
61Sepserojetkanëqenëoficerëpërne,jotënjëtirani,por tëLigjitHyjnor;dhepërkëtëarsyeneekemiArsyentonë endetëpamposhtur
KAPITULLI6
Lidhjevëllazëroredhedashuriaenjënëne
1Dhekuredhekyvdiqnjëvdekjeebekuar,dukeuhedhur nëkazan,djaliishtatë,mëiriungatëgjithë,dolipërpara 2Portirani,megjithëseiacaruarshumëngavëllezëritetij, ndjeukeqardhjepërdjalindhe,dukeeparëtashmëtë lidhur,esollipranëdheupërpoqtabindte,dukethënë:"Ti eshehfundinemarrëzisësëvëllezërvetëtu;sepsepër shkaktëmosbindjessëtyreatajanëtorturuarderinë vdekjeEdheti,nësenukbindesh,dotëtorturoheshkeqas dhedotëvdesëshparakohe;pornësebindesh,dotëjesh mikuimdhedotëngriheshnëdetyrëtëlartënëpunëte mbretërisë"
4Ndërsailutejkështu,aidërgoitëthërrisninnënënedjalit, meqëllimqë,nëhidhëriminesajpërhumbjenekaqshumë bijve,tëmundtanxistetëmbijetuarintëbindejdhetë shpëtohej.
5Pornëna,dukefolurnëgjuhënhebraike,siçdotatregoj mëvonë,einkurajoidjalindheaiutharojeve:“Mëlironi, qëtëmundtëflasmembretindhemetëgjithëmiqtëetij qëjanëmetë.”
6Dheata,tëgëzuarngakërkesaedjalit,nxituantalironin
7Dhedukevrapuardrejtmangallittënxehtë,“Otirani pafe”,thirriai,“dhemëipafeungatëgjithëmëkatarët,a nuktëvjenturptëmarrëshbekimetdhembretërinëtënde ngaduartePerëndisë,tëvrasëshshërbëtorëtetijdhetë torturoshpasuesitedrejtësisë?”
8Përkëtogjëradrejtësiahyjnoretëdorëzonnënjëzjarr dhemundimemëtëshpejtadhetëpërjetshmeqënukdotë tëmbajnëpërgjithëpërjetësinë
9Anuktëvjenturp,qëjenjeri,oimjerëmezemërbishe, tëmarrëshmevetenjerëzmendjenjatëngjashme,të krijuarngatënjëjtatelementë,t’ushqyeshgjuhët,t’i fshikulloshdhet’itorturoshnëkëtëmënyrë?
10Por,ndërsaataekanëpërmbushurdrejtësinëetyrendaj Perëndisënëvdekjetetyrefisnike,tidotëbërtasëshme mjerim"Mjerë!"përvrasjentëndetëpadrejtëtë kampionëvetëvirtytit.
11Dhepastaj,dukeqëndruarnëpragtëvdekjes,aitha: “Unënukjamtradhtaridëshmisësëdhënëngavëllezërite mi”
12DheunëilutemPerëndisësëetërvetëmiqëtëjetëi mëshirshëmmekombintim.
13Dheaidotëtëndëshkojësinëkëtëjetëashtuedhepas vdekjessate
14Dhemekëtëlutjeaiuhodhnëmangalltënxehtëdhe kështudhashpirt
15Nësepra,shtatëvëllezëritipërçmuantorturatderinë vdekje,ështëvërtetuarbotërishtseArsyejaeFrymëzuar ështësundimtarisupremmbipasionet
16Sepse,nësedot’uishindorëzuarpasioneveose vuajtjevetëtyredhedotëkishinngrënëushqimtëpapastër, dotëkishimthënëseishinmposhturprejtyre
17Pornëkëtërastnukishtekështu;përkundrazi,meanëtë Arsyessëtyre,ecilaurekomanduanësytëePerëndisë,ata ungritënmbipasionetetyre
18Dheështëepamundurtëmohohetsupremaciae mendjes;sepseatofituanfitorenmbipasionetdhedhimbjet etyre
19Simundtëbëjmëndryshepërveçsetëpranojmëtë drejtëneArsyespërdominiminmbipasioninmekëta njerëzqënukutkurrënparaagonivetëdjegies?
20Ashtusikullatnëurithëteportitsprapsinsulmete valëvedheofrojnënjëhyrjetëqetëpërataqëhyjnënë liman,ashtuedheArsyejaedrejtëmeshtatëkullaetë rinjvembrojtilimaninedrejtësisëdhesprapsistuhinëe pasioneve.
21Ataformuannjëkortëshenjtëdrejtësiendërsa brohorisninnjëri-tjetrin,dukethënë:
22Letëvdesimsivëllezër,ovëllezër,përLigjin.
23LetëimitojmëTreFëmijëtnëoborrinasirianqëe përçmuantënjëjtënsprovëtëfurrës
24Letëmosbëhemitëpandershëmpërparaprovëssë drejtësisë
25Dhenjëritha:“Vëlla,jiigëzuar!”dhenjëtjetër: “Durojemefisnikëri!”dhenjëtjetër,dukekujtuartë kaluarën,tha:“Kujtoniseçfarëfisijenidhenëdorën atëroretëkujtIsakuedhavetenpërhirtëdrejtësisësi flijim”
26Dheseciliprejtyresëbashku,dukeparënjëri-tjetrinme shkëlqimdheshumëguxim,thanë:“Megjithëzemërdo t’iakushtojmëvetenPerëndisëqënadhashpirtrattanëdhe let’iajapimtrupattanëzbatimittëLigjit”
27Letëmoskemifrikëngaaiqëmendonsevret;sepse njëluftëemadhedherrezikishpirtitipretnëmundimtë përjetshëmataqëshkelinurdhëresënePerëndisë
28Letëarmatosemiatëherëmezotëriminepasionevenga Arsyejahyjnore
29Paskësajmundimiynë,Abrahami,IsakudheJakobido tënapranojnëdhetëgjithëetërittanëdotënalavdërojnë.
30Ndërsapoitërhiqninzvarrë,secilitprejvëllezërve,të cilëvenukukishteardhurradha,uthoshin:“Mosna
Librii4-tiMakabenjve
turpëro,vëlla,dhemositradhtovëllezërittanëqëkanë vdekur!”
31Junukjeninëpadijenitëdashurisësëvëllezërve,përtë cilënProvidencahyjnoredheegjithëurtëukadhënënjë trashëgimiatyreqëlindinnëpërmjetetërvetëtyre,dukee mbjellëatënëtaqënëbarkunenënës;kuvëllezëritjetojnë nëtënjëjtënperiudhëdhemarrinformënetyregjatësë njëjtëskohë,dheushqehenngainjëjtigjak,dhe gjallërohenmetënjëjtinshpirt,dhesillennëbotëpastë njëjtëshapësirë,dheatamarrinqumështngatënjëjtat burime,meanëtëtëcilaveshpirtratetyrevëllazërorë ushqehensëbashkunëkrahënëgji;dheatajanëtëlidhur edhemëngushtëpërmesnjëkujdesitëpërbashkëtdhe shoqërietëpërditshmedheedukimitjetër,dhepërmes disiplinëssonësipasLigjittëPerëndisë
32Dukeqenësendjenjaedashurisëvëllazëroreishtekaqe fortënatyrshëm,shtatëvëllezëritepatënedhemëtëfortë harmoninëetyretëndërsjellëSepse,tëstërvitursipastë njëjtitLigj,tëdisiplinuarsipastënjëjtavevirtytedhetë rritursëbashkunënjëjetëtëdrejtë,ataedoninnjëri-tjetrin edhemëshumëZelliityreipërbashkëtpërbukurinë moraledhemirësinëerritiharmoninëetyretëndërsjellë, sepse,sëbashkumedevotshmërinëetyre,kjoebëri dashurinëetyrevëllazëroremëtëzjarrtë
33Por,megjithësenatyra,shoqëriadheprirjaetyree virtytshmerritënzjarrinedashurisësëtyrevëllazërore, megjithatëbijtëmbijetues,nëpërmjetfesësëtyre, mbështetënpamjenevëllezërvetëtyre,tëcilëtishinnë vuajtje,dukeutorturuarderinëvdekje;përmëtepër,ata madjeiinkurajuanatatëpërballoninagoninë,nëmënyrë qëjovetëmtëpërçmonintorturatetyre,poredhetë mposhtninpasioninetyretëdashurisëvëllazërorepër vëllezëritetyre
34Omendjearsyetuese,mëmbretëroresembretërit,mëtë lirasenjerëzitelirë,tëharmonisësështatëvëllezërve,të shenjtëdhetësintonizuarmirëmetoninkryesortë devotshmërisë!
35Asnjëngashtatëtërinjtënukubëfrikacak,asnjënuku tkurrpërballëvdekjes,portëgjithënxituandrejtvdekjes dukeutorturuar,sikurtëvraponinnërrugëne pavdekshmërisë
36Ashtusiduartdhekëmbëtlëvizinnëharmonimenxitjet eshpirtit,ashtuedheatatërinjtëshenjtë,sikurtënxitur ngashpirtiipavdekshëmifesë,shkuannëharmonidrejt vdekjespërhirtësaj
37Oshoqërieshenjtështatëfisheevëllezërvenëharmoni!
38Sepse,ashtusishtatëditëtekrijimittëbotësndikojnë nëfe,ashtuvepruantërinjtësikordukehyrënëshoqërinë etyreshtatëfishedheebënëtmerrinetorturavetëpavlerë
39Tanidridhemikurdëgjojmëpërvuajtjeteatyretërinjve; porata,jovetëmdukeeparëmesytëetyre,asduke dëgjuarthjeshtkërcëniminemenjëhershëmtëfolur,por dukeendjerëvërtetdhembjen,eduruanatë;dhesenë torturënmezjarr,çfarëagoniemëtëmadhemundtë gjendet?
40Sepsefuqiaezjarritështëemprehtëdheerreptë,dhe shpejtiçoitrupatetyrenëtretje.
41Dhemosmendonisedotëishteemrekullueshmenëse meataburraarsyejadotëtriumfontembitorturat,kuredhe shpirtiinjëgruajedotëpërçmontenjëlarmiedhemëtë madhedhimbjesh;sepsenënaeshtatëtërinjveduroi torturatqëushkaktuansecilitprejfëmijëvetësaj
42Pormerrniparasyshsatëshumtajanëdëshiratezemrës sënjënëne,saqëndjenjaesajpërpasardhësitbëhetqendra egjithëbotëssësaj;dhemetëvërtetë, këtu,edhekafshëtirracionalekanëpërtëvegjëlitetyrenjë përzemërsidhedashuritëngjashmemeatotënjerëzve.
43Përshembull,midiszogjve,zogjtëebutëqëstrehohen nënçatitëtonambrojnëzogjtëetyretëvegjël;dheataqë ngrenëfolenëmajatemaleve,nëtëçarateshkëmbinjve, nëzgavratepemëvedhenëdegë,dheçelintëvegjëlite tyreatje,gjithashtuilargojnëndërhyrësit
44Dhepastaj,nësenukarrijnëtalargojnë,atafluturojnë rrethzogjvetëvegjëlmenjëpasiondashurie,dukeithirrur atamegjuhënetyredheujapinndihmëtëvegjëlvetëtyre nëçfarëdomënyreqëmunden
45Dheçfarënaduhenshembujtëdashurisëpër pasardhësitmidiskafshëveirracionale,kuredhebletët, rrethsezonittëbërjessëkrehrit,ilargojnëndërhyrësitdhei shpojnëmethumbinetyre,simeshpatë,ataqëiafrohen pasardhësvetëtyredheluftojnëkundërtyrederinëvdekje?
46Porajo,nënaeatyretërinjve,menjëshpirtsiAbrahami, nukularguangaqëllimiisajngadashuriaesajpërfëmijët esaj.
KAPITULLI7
Njëkrahasimidashurisësënjënënedhenjëbabai,nëkëtë kapitulljanëdisamajamaleshtëelokuencës
1Arsyejaebijve,sunduesembipasionet!Ofe,qëishtemë edashurpërnënënsesafëmijëtesaj!
2Nëna,dukepasurdyzgjedhjeparasaj,fenëdhe shpëtiminegjallëtështatëbijvetësajsipaspremtimittë tiranit,edeshimëtepërfenë,ecilashpëtonpërjetëne përjetshmesipasPerëndisë
3Oh,simundtashprehdashurinëezjarrtëtëprindërvepër fëmijët?Nevulosimnjëngjashmëritëmrekullueshmetë shpirtitdhetëformëssonënënatyrënebutëtëfëmijës,dhe mbitëgjithanëpërmjetsimpatisësënënëspërfëmijëtesaj, ecilaështëmëethellëseajoebabait
4Sepsegratëjanëmëtëbutanëshpirtseburrat,dhesamë shumëfëmijëlindin,aqmëshumëdashurikanëpërta.
5Por,ngatëgjithanënat,ajongashtatëbijtëishteplot dashuripërtejtëtjerëve,dukeqenëse,dukeqenësenë shtatëlindjefëmijëshndjeubutësiamërorepërfrytine barkuttësajdhedukeqenëedetyruarpërshkaktëshumë dhembjeveqëilindisecilinmenjëdashuritëfortë,ajo megjithatë,ngafrikaePerëndisë,hodhiposhtësigurinëe tanishmetëfëmijëvetësaj
6Po,dhemëshumësekaq,nëpërmjetbukurisëmoraledhe mirësisësëbijvetësajdhebindjessëtyrendajLigjit, dashuriaesajamërorepërtaubëmëefortë
7Sepseataishintëdrejtë,tëmatur,tëguximshëmdhetë madhërishëm,dhetëdashuruarmenjëri-tjetrindheme nënënetyrenënjëmënyrëtëtillësaibindeshinasajnë zbatimineLigjitderinëvdekje
8Megjithatë,megjithësepatikaqshumëtundimepërt'iu nënshtruarinstinktevetësajamërore,nëasnjërasttëvetëm shumëllojshmëriaetmerrshmeetorturavenukpatifuqita ndryshonteArsyenesaj;pornënainxitisecilinbirveçmas dhetëgjithësëbashkutëvdisninpërfenëetyre
9Onatyrëeshenjtë,dhedashuriprindërore,dhemalli prindërvepërpasardhës,dhepagaekujdesitpërtërriturit, dhedashuriepamposhturenënave!
10Nëna,dukeiparënjënganjëtëdërrmuardhetëdjegur, mbetiepalëkundurnëshpirtpërhirtëfesë.
11Ajopamishinebijvetësajdukeudjegurnëzjarr, gjymtyrëteduarvedhetëkëmbëvetëtyretëshpërndaranë tokë,dhembulesënemishit,tëshkëputurngakokatederi tefaqet,tëshpërndarëpërrethsimaska
12Onënë,qëtaninjehdhembjemëtëashprasedhembjet elindjes!Ogrua,evetmjamidisgrave,frytiibarkuttësë cilësishtefejaepërsosur!
13Iparëlinduriyt,dukedhënëshpirt,nukendryshoi vendimintënd,asidytiyt,duketëshikuarmesy dhembshurienëntorturatetij,asitretiyt,dukenxjerrë frymënetij.
14Asnukqavekurpashësytëesecilitmesmundimeve dukeparëmeguximtënjëjtinankthdhekurpashënë vrimatetyretëdridhuratëhundësshenjatevdekjesqëpo afrohej
15Kurpemishinenjëbiritëndahejsipasmishittënjë tjetri,dorëpasdoretëpritej,kokëpaskoketëzhvishej, kufomëtëhidhejmbikufomë,dhevendintëmbushurme spektatorëpërshkaktëtorturavetëfëmijëvetëtu,nuk derdheasnjëlot.
16Asmeloditëesirenavedheaskëngëtemjellmaveme tingujtëëmbëlnukimagjepsinaqshumëveshëte dëgjuesit,satingëllojnëzëratebijve,qëiflasinnënësnga mestorturave
17Satëshumtadhetëmëdhaishintorturatmetëcilatu torturuanëna,ndërsabijtëesajtorturoheshinmemundime tortureezjarr!
18PorArsyejaeFrymëzuaridhazemrëssësajforcëne njëburrinënpasioninesajtëvuajtjesdheelartësoiatëqë tëmosillogaristedëshiratetanishmetëdashurisësënënës 19Edhepsepashkatërrimineshtatëfëmijëvetësajdhe formateshumtaetëndryshmetëmundimevetëtyre,nëna fisnikeidorëzoiatamedëshirënëpërmjetbesimitnëZot
20Sepseajovështroinëmendjenesaj,ashtusiçkishin qenëavokatëdinakënënjëdhomëkëshilli,natyrën, prindërimin,dashurinëpërnënëndhefëmijëtesajnë pranga,dheishtesikurajo,nëna,dukepasurmundësinëtë zgjidhtemidisdyvotavenërastinefëmijëvetësaj,njëpër vdekjenetyredhenjëpërt'ishpëtuargjallë,prandajnuke konsideroishpëtimineshtatëbijvetësajpërpakkohë,por, sinjëbijëevërtetëeAbrahamit,kujtoiguximinetijtë frikësuarngaZoti
21Onënëeracës,mbrojtëseeLigjittonë,mbrojtëseefesë sonëdhefitueseeçmimitnëluftënbrendavetes!
22Ogrua,mëfisnikenërezistencësesaburratdhemëe guximshmeseluftëtarëtnëdurim!
23AshtusiArkaeNoeut,megjithëbotënegjallësibarrë tësajnëPërmbytjenqëshkatërroibotën,irezistoivalëvetë fuqishme,kështuedheti,ruajtësiiLigjit,irrahurngatë gjithaanëtngavalëtefurishmetëpasionevedheitendosur simeshpërthimetëfortangatorturatebijvetëtu,i përballovefisnikërishtstuhitëqëtësulmuanpërhirtëfesë
24Kështu,pra,nësedikush,gruadhenëmoshëtështyrë, dhenënëeshtatëdjemve,duroipamjenefëmijëvetësaj dukeutorturuarderinëvdekje,ArsyejaeFrymëzuarduhet tëjetëpadyshimsundimtarjasupremembipasionet
25Unëkamvërtetuar,nëpërputhjemerrethanat,sejo vetëmburratkanëtriumfuarmbivuajtjetetyre,porsenjë gruakapërçmuaredhetorturatmëtëtmerrshme
26DheluanëtpërrethDanielitnukishinaqtëegër,asfurra ezjarrtëeMishaelitnukishteaqenxehtësadigjejnëtë instinktiiamësisënëpamjeneshtatëbijvetësajdukeu torturuar.
27PormeanëtëArsyessësajtëudhëhequrngafeja,nëna ishuajtipasionetesaj,tëshumtadhetëfortasiçishin
28Sepseduhetmarrëparasyshedhekjo,senësegruajado tëkishteqenëedobëtnëshpirt,pavarësishtamësisësësaj, ajomundtëkishteqarëpërtadhendoshtadotëkishte folurkështu:
29Ah,triherëimjerëunë,dhemëshumësetriherëi mjerë!Lindashtatëfëmijëdhembetapafëmijë!
30Shtatëherëmbetashtatzënëmëkot,shtatëherëmbajta barrëntimedhjetëmujorepadobi,gjidhënietemiaishintë pafrytshmedhefoshnjatemiatëgjirittëtrishtuara
31Mëkotpërju,obijtëemi,idurovadhembjeteshumta tëpunësdheshqetësimetmëtëvështiratëedukimittuaj
32Mjerëbijtëemi,qëdisaishinendetëpamartuardheata qëishintëmartuarnukkishinlindurfëmijë;unënukdot'i shohkurrëfëmijëttuajdheasnukdotëmëthërrasinme emrinegjyshit/gjyshes
33Ahunë,qëpatashumëfëmijëtëbukur,dhejamnjëeve dheeshkretënëmjerimintim!Asnukdotëketëbirpërtë mëvarrosurkurtëvdes!
34PornënaeshenjtëdheqëifrikësohejPerëndisënuk vajtoimekëtëvajtimpërasnjërinprejtyre,asnukiulut askujtt’ishpëtontevdekjes,asnukvajtoipërtasinjerëzqë povdisnin;por,sikurtëkishtenjëshpirtprejdiamantidhe posilltenëjetënumrinebijvetësaj,përherëtëdytë,në jetënepavdekshme,ajoulutdheiulutatyreqëtëvdisnin përhirtëfesë.
35Onënë,luftëtareeZotitnëkauzënefesë,plakëdhe grua,tiemundetiraninmedurimintënddheugjendemëe fortësenjëburrë,sinëvepraashtuedhenëfjalë.
36Sepse,kurtiuvuenëprangabashkëmebijtëetu,ti qëndroveatydukeparëEleazarindukeutorturuardheu folebijvetëtunëgjuhënhebraike.
37Bijtëemi,fisnikeështëlufta;dheju,dukeqenëtë thirrurpërtëdëshmuarpërkombintonë,luftonimezellnë tënëemërtëLigjittëetërvetanë.
38Sepsedotëishteturpnëse,ndërsakynjeriimoshuardo tëduronteagoninëpërhirtëfesë,jutërinjtëdotë tkurreshitparadhembjes.
39MbanimendsepërhirtëPerëndisëkeniardhurnëbotë dhekenigëzuarjetën,dhesepërkëtëarsyeiakeniborxh Perëndisëtëduronitëgjithadhimbjetpërhirtëtij;përtë cilinedheatiynëAbrahaminxitoitësakrifikontebirinetij Isakun,paraardhësinekombittonë;dheIsaku,dukeparë dorënetëatitdukengriturthikënkundërtij,nukutkurr 40DheDanieli,njeriuidrejtë,uhodhteluanët,dhe Anania,AzariadheMishaeliuhodhënnëfurrënezjarrit, dheataduruanpërhirtëPerëndisë.
41Edheju,dukepasurtënjëjtinbesimtePerëndia,mosu shqetësoni;sepsedotëishtekundërarsyesqëju,dukee njohurdrejtësinë,tëmosipërballonitvuajtjet
42Mekëtofjalë,nënaetështatëveiinkurajoisecilinprej bijvetësajtëvdistenëvendqëtëshkelteordinancëne Perëndisë;atavetëedininmirësenjerëzitqëvdesinpër PerëndinëjetojnëpërPerëndinë,ashtusiçjetojnë Abrahami,Isaku,Jakobidhetëgjithëpatriarkët.
KAPITULLI8
"AtletëteDrejtësisë"tëfamshëmKëtupërfundonhistoria eguximitequajturLibriiKatërtiMakabenjve
1Disangarojetdeklaruanse,kurajoishtegatitëkapejdhe tëvritej,ajouhodhmbiturrënedruvenëmënyrëqë askushtëmoseprektetrupinesaj
2Onënë,qësëbashkumeshtatëbijtëetuethyeveforcën etiranit,ishkatërroveplanetetijtëligadhedhenjë shembulltëfisnikërisësëbesimit
3Tiuvendosefisnikërishtsinjëçatimbibijtëetusi shtylla,dhetërmetiimundimevenuktëtronditiaspak
4Gëzohupra,onënëepastërshpirtërore,dukeepasur shpresënedurimittëndtësigurtnëdorënePerëndisë
5Nukqëndronaqmadhështorehënamesyjevenëqiellsa ti,pasindriçoverrugëneshtatëbijvetëtusiyjedrejt drejtësisë,qëndronnëndermePerëndinë;dhejevendosur nëqiellmeta
6SepselindjajoteështëngabiriiAbrahamit.
7Dhesikurtënaishtelejuartëpikturonim,siçdotëbënte ndonjëartist,historinëedevotshmërisësate,anukdotë dridheshinspektatorëtnganënaeshtatëbijveqëvuajnëpër hirtëdrejtësisëtorturatëshumtaderinëvdekje?
8Dhemetëvërtetëishteepërshtatshmetëskaliseshinkëto fjalëmbivendinetyretëprehjes,dukefolursinjëkujtim përbrezateardhshëmtëpopullittonë:
KËTUSHTRONNJËPRIFTERIPLAKUR
DHENJËGRUAPLOTMEVITE
DHESHTATËBIJTËESAJ
PËRMESDHUNËSSËNJËTIRANI
DUKEDËSHIRUARTËSHKATËRRONINKOMBIN HEBRENJ
ATAMBROJTËNTËDREJTATEPOPULLITTONË DUKESHIKUARTEKPERËNDIADHEDURIMI
VUDITJETDERINËVDEKJE
9Sepsemetëvërtetëishtenjëluftëeshenjtëqëata zhvilluan.Sepseatëditëvirtyti,dukeivënënëprovëme anëtëdurimit,uvuripërparaçmiminefitoresnëpaprishje nëjetënepërjetshme
10PoriparinëbetejëishteEleazari,dhenënaeshtatë bijveluajtirolinesaj,dhevëllezëritluftuan
11Tiraniishtekundërshtariityredhebotaejetaenjeriut ishinspektatorët.
12Dhedrejtësiafitoidheuadhakurorënatletëvetësaj KushtjetërveçseuçuditmeatletëteLigjittëvërtetë?
13Kushnukuhabitprejtyre?Vetëtiranidheigjithë këshilliitijadmiruanqëndrueshmërinëetyre,meanëtësë cilësatataniqëndrojnëpranëfronittëPerëndisëdhe jetojnëepokënebekuar
14SepseMoisiuthotë:“Tëgjithëataqëjanëshenjtëruar janënënduartetua”
15Dhekëtaburra,pra,dukeushenjtëruarpërhirtë Perëndisë,jovetëmqëkanëmarrëkëtënder,poredhe nderinqënëpërmjettyrearmikunukkishtemëpushtetmbi popullintonë,dhetiranivuajtindëshkimin,dhevendiynë upastrua,dukeubërësikurnjëshpërblimpërmëkatine kombittonë;dhenëpërmjetgjakuttëkëtyrenjerëzvetë drejtëdheshlyerjessëvdekjessëtyre,Providencahyjnore çliroiIzraelinqëmëparëishteikeqtrajtuar
16Sepse,kurtiraniAntiokpaheroizminevirtytittëtyre dheqëndrueshmërinëetyrenëntortura,aiuaparaqiti publikishtushtarëvetëtijqëndrueshmërinëetyresi
shembull;dhekështuifrymëzoinjerëzitetijmenjë ndjenjënderidheheroizminëfushënebetejësdhenë punëterrethimit,kështuqëplaçkitidhepërmbysitëgjithë armiqtëetij.
17OIzraelitë,bijtëlindurngafaraeAbrahamit,bindjuni këtijLigjidhejinitëdrejtënëtëgjithamënyrat,duke pranuarseArsyejaeFrymëzuarështësundimtarembi pasionetdhembidhimbjet,jovetëmngabrenda,poredhe ngajashtënesh;meanëtëkësaj,atanjerëz,dukeia dorëzuartrupatetyretorturëspërhirtëdrejtësisë,jovetëm fituanadmiriminenjerëzimit,porukonsideruantëdenjë përnjëtrashëgimihyjnore
18Dhenëpërmjettyrekombisiguroipaqedherivendosjae zbatimittëLigjitnëvendintonëekapushtuarqytetinnga armiku
19DhehakmarrjaekandjekurtiraninAntiokmbitokë, dhenëvdekjeaivuanndëshkimin
20Sepse,kurdështoiplotësishtt’idetyrontebanorëte Jerusalemittëjetoninsijohebrenjdhetëbraktisninzakonet eetërvetanë,aiularguangaJerusalemidhemarshoi kundërpersianëve
21Tanikëtojanëfjalëtqënënaeshtatëbijve,gruajae drejtë,uthafëmijëvetësaj:
22Unëishanjëvirgjëreshëepastërdhenukulargovanga shtëpiaebabaittim,dheruajabrinjënqëishtendërtuarte Eva
23Asnjëjoshësishkretëtirës,asnjëmashtruesnëfushë nukmëkorruptoi;asGjarpriirremëdhemashtruesnuke ndotipastërtinëevajzërisësime;Unëjetovameburrintim gjatëgjithëditëvetërinisësime;porkurkëtabijtëemiu rritën,babaiityrevdiq.
24Ilumturishteai;sepsejetoinjëjetëtëbekuarmefëmijë dhenukepërjetoikurrëdhimbjenehumbjessëtyre
25icili,kurishteendemene,jumësoiLigjindheprofetët; nalexoipërAbelinqëuvrangaKaini,përIsakunqëu ofruasiolokaustdhepërJozefinnëburg
26DheainafolipërFineasin,priftinezellshëm,dheju mësoikëngëneAnanias,AzariasdheMishaelitnëzjarr
27AielavdëroiedheDanielinnëgropëneluanëvedhee bekoi;dhejukujtoifjalëteIsaisë,
28“Edhesikurtëkaloshnëpërzjarr,flakanukdotëtë dëmtojë”
29AinakëndoifjalëtepsalmistitDavid:“Shumëjanë vuajtjetetëdrejtëve”
30AinacitoifjalëneurtëtëSalomonit:“Aiështënjë pemëjetepërtëgjithëataqëbëjnëvullnetinetij”.
31AiikonfirmoifjalëteEzekielit:“Adotëjetojnëkëto kockatëthata?”Sepseainukeharroikëngënqëmësoi Moisiu,ecilamëson:“Unëdotëvrasdhedot’ijapjetë Kjoështëjetajuajdhebekimiiditëvetuaja”
32Ah,mizoreishtedita,dhemegjithatëjomizore,kur tiranimizorigrekëvendezizjarrinpërmangallëtetij barbarëdhe,mepasionetetijqëzienin,isollinëkatapultë dheiktheupërsërinëtorturatetijshtatëbijtëevajzëssë Abrahamit,uaverboisytë,uapreugjuhëtdheivraume shumëllojemundimesh
33PërkëtëarsyegjykimiiPerëndisëendoqidhedota ndjekëtëmjerinemallkuar
34PorbijtëeAbrahamit,menënënetyrefitimtare,janë mbledhursëbashkunëvendineparaardhësvetëtyre,pasi kanëmarrëshpirtratëpastërdhetëpavdekshëmnga Perëndia,tëcilitiqoftëlavdiapërgjithmonë