Uitkrant februari 2021

FEB 2021

DE GEUR VAN AMSTERDAM

Gemaakt door amsterdam & partners

jaargang 55 #2

00 UK COVER GEUR FEB 2021.indd 1

14-01-21 16:38

meer info op iams terda m.nl

service & info

Maa k ke n n is me t de lo ka le ma ke rs I AMSTERDAM WEBSHOP

JE DAGELIJKSE PORTIE CULTUUR

MICHEL MAAS

Maak kennis met de lokale makers uit Amsterdam en maak je familie, vrienden Ăłf jezelf blij met een typisch Amsterdams cadeau.

Producten die zijn gemaakt door ambachtelijke makers uit de stad en omstreken, altijd creatieve, unieke ontwerpen van goede kwaliteit: je vindt ze nu in de I amsterdam webshop. iamsterdam.nl/webshop

Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is, en waarmee je rekening moet houden. Iedere dag lees je verhalen, tips, en meer op iamsterdam.nl. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail. iamsterdam.nl instagram.com/uitinams facebook.com/Iamsterdamnl

I AMSTERDAM STORE Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station.

Ontdek het beste van Amsterdam met de unieke producten van lokale makers in de I amsterdam Store. Ook voor informatie over Amsterdam en de regio, excursies, rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor openbaar vervoer, hotelreserveringen en de I amsterdam City Card ben je hier aan het juiste adres.

IJhal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden, zie: iamsterdam.nl/store

00 UK COVER GEUR FEB 2021.indd 2

WEBCARE BC BCARE Ook vanuit huis helpen we bewoners en bezoekers graag. Ons webcareteam staat elke dag voor je klaar!

Zij kunnen je de leukste tips geven en je helpen met vragen over bijvoorbeeld bestellingen.

Het webcareteam is bereikbaar via de socialmediapagina’s I amsterdam en Uit in Amsterdam, via webcare@iamsterdam.com en tussen 9.00 en 17.00 uur via live chat op iamsterdam.nl.

14-01-21 16:38

06 UK T

3

februari 2021

VAN LEVEN GA JE DOOD

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam cover: Sjoerd van Heumen/Bureau Studio

01 UK OPENING FEB 2021_RD_MB_RD MB.indd 3

INHOUD P.04 UP-TO-DATE

Nieuws uit de stad, met o.a. de Februaristaking, café ’t Mandje, Valentijnsdag (zucht) en een legowedstrijd. Ook kijken we binnen in het studentenhuis van Eline in De Pijp.

P.08 HOE RUIKT AMSTERDAM?

Geurhistoricus Caro Verbeek onderzoekt (o.a. voor musea) hoe geur gebruikt kan worden om de geschiedenis dichterbij te brengen. Hoe rook onze stad vroeger? En nu?

P.15 KUNST & VERMAAK

Waarin we experts vragen: komt het ooit nog goed met het Amsterdamse nachtleven? Verder: het STRAAT Museum, Rijks-expo Slavernij, de docu over Yab Yum en een interview met meestergitarist Harry Sacksioni.

P.34 ETEN & DRINKEN EN ZO

Flexwerkers, staycationers: hotels moesten het hebben van de locals het afgelopen jaar. Zet dat door? Plus: een foodboxenproeverij, betaalbare kunst en een rondje Burgwallen.

P.49 TOT SLOT

Met archiefbeeld van Oud-West en woordkunstenaar Luan Buleshkaj die de nieuwe rubriek 21 questions aftrapt.

ONTDEK JE STAD MAAR BLIJF VOORZICHTIG • Vermijd drukte, check bezoektijden op amsterdam.nl • Reserveer in musea, theaters en horeca • Houd altijd 1,5 meter afstand • Blijf altijd thuis bij klachten • Was handen, hoest en nies in je elleboog • Kwetsbare groepen zijn extra voorzichtig iamsterdam.com/nl/uit/ herontdek-de-stad

P.41 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 48)

LOES KOOMEN

Zes weken zitten we nu al in die harde lockdown en we moeten nog minstens een week, maar wie weet tot sint-juttemis. Alles is uitgesteld of afgelast. Er werd geopperd dat we maar geen Uitkrant moesten maken. Daar was ik tegen. Je kunt wel met alles stoppen en iedereen opsluiten. Dan krijg je geen corona, maar wel andere ziektes en een rotleven en ga je ook dood.

Talkshows op tv waarin avond aan avond hel en verdoemenis wordt gepredikt, zijn schijnbaar essentieel. De Gall & Gall en de coffeeshop zijn essentieel. Kunst en cultuur niet. Als je alles uit het leven haalt wat niet ‘essentieel’ of ‘cruciaal’ is, wat hou je dan nog over? Sluit je ogen en denk even aan je huis zonder je kat of je hond, zonder schilderijen en foto’s, vazen en bloemen, het tapijt en de lampenkap, je boeken, je make-up en parfum, zonder je muziek en zonder die schaal met prullen die je alleen bewaart omdat je ze niet wilt weggooien. Dan zit je in een cel.

En stel je nu een samenleving voor zonder dansende mensen op een verjaardagsfeest, spelende kinderen op volle schoolpleinen, kakelende collega’s bij het koffieapparaat…

O nee, dat hoeft niet, want dat hebben we nu al. Het ergst vind ik nog dat we onder aanvoering van onze leiders elkaar van alles |de schuld zijn gaan geven. De demonstranten hebben het gedaan, de feestende studenten, de vakantievierders, de kerkgangers, de funshoppers, de mensen in het park. We zijn voortdurend naar de ander aan het wijzen.

De discussie over hoe het nu verder moet, is vastgelopen, de stellingen zijn betrokken.

Ik verwacht straks een stortvloed aan boeken en theatervoorstellingen die ons de ogen gaan openen voor hoe ver we het hebben laten komen, zodat we weer een beetje kunnen gaan helen. Want één ding is zeker: met ‘de feiten’ redden we het niet meer.

15-01-21 12:41

4

krant KRANT

februari 2021

OPENING

Up-to-date

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, de leukste tips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers.

‘IN DE MEEST DUISTERE OMSTANDIGHEDEN WORDT VAAK DE GROOTSTE SCHOONHEID GEBOREN. WE HADDEN DEZE CRISIS NODIG VOOR EEN WERELD MOOIER DAN OOIT TEVOREN.’ ALDUS STREET ARTIST JUDITH DE LEEUW/JDL IN HET PAROOL. HAAR NIEUWSTE MURAL IS NU TE BEWONDEREN OP CS, IN MAART WERKT ZE AAN EEN PROJECT OP HET LEIDSEPLEIN.

Tony’s Chocolonely, dat afgelopen jaar z’n vijftienjarig jubileum vierde, gaat samenwerken met Pharrell Williams: in de toekomst kun je de Black Ambition Bar in de schappen verwachten. De samenwerking komt voort uit het Black Ambition-platform van Williams, waarmee hij zwarte ondernemers ondersteunt. De muzikant, die ook minderheidsaandeelhouder van Tony’s wordt, heeft kennelijk iets met Amsterdamse merken: eerder al investeerde hij in G-Star RAW. Tot de deuren van Tony’s Chocolate Bar weer open kunnen, zullen wij het moeten doen met de repen uit de supermarkt.

MARTIN DIJKSTRA

TONY’S X PHARRELL

STADSARCHIEF AMSTERDAM / MARTIN ALBERTS

tekst Sara Luijters

IN DE GEEST VAN BET Het iconische roze café ‘t Mandje op de Zeedijk, met honderden stropdassen aan het plafond en nog veel meer foto’s aan de muur, werd eind vorig jaar verkocht. De lockdown trok een te zware wissel op uitbater Diana van Laar, de nicht van Bet van Beeren die het café in 1927 oprichtte en er toen al openlijk voor uitkwam op vrouwen te vallen. ’t Mandje sloot al eerder eens de deuren voor 26 jaar, maar niet getreurd: zo lang gaat het deze keer niet duren. Vastgoedbeheerder NV Zeedijk, die investeert in maatschappelijk erfgoed, heeft de kroeg overgenomen en garandeert dat de bar terugkeert als ontmoetingsplek voor de lhbtq-beweging.

DE OOYEVAAR

DE BESTE BOUWERS

01 UK OPENING FEB 2021_RD_MB_RD MB.indd 4

Dankzij het vele thuiszitten én tv-kijkcijferhit LEGO Masters kan LEGO weer op een schare nieuwe fans rekenen. Bij de Hermitage spelen ze daar handig op in met een bouwwedstrijd, in het kader van de expo Romanovs in de ban van de ridders (t/m 31 juli, zie ook pagina 21).

Ervaren en minder ervaren lego’ers werd de afgelopen maanden gevraagd om de fantasierijke ridderwereld na te bouwen en het resultaat digitaal in te sturen. Op 8 februari worden de negen winnaars bekendgemaakt, die ieder een ereplek voor drie maanden in de tentoonstelling krijgen. hermitage.nl

15-01-21 12:41

5

‘JE MOET TE VEEL WILLEN OM ER TE KOMEN. EN BEREID ZIJN ER HARD VOOR TE WERKEN.’

MERLIJN DOOMERNIK

BILAL WAHIB, HIER IN 2019 IN DE VOLKSKRANT, WON SINDSDIEN EEN GOUDEN KALF EN EEN SHOOTING STAR AWARD. HIJ IS NU TE ZIEN IN SEIZOEN DRIE VAN MOCRO MAFFIA (VIDEOLAND).

LEESTIP

STAAKT!! STAAKT!! STAAKT!!

Op 25 februari is het tachtig jaar geleden dat de Februaristaking plaatsvond, het eerste en enige openlijke verzet tegen de bezetter dat zich vanuit Amsterdam uitbreidde naar steden als Hilversum en Zaandam. De staking kan dit jaar niet traditioneel worden herdacht bij de Dokwerker, maar des te meer aandacht is er voor het lustrum op andere plekken in de stad. Zo worden in de expo Wees moedig! in het Verzetsmuseum drie verzetsmensen uitgelicht en komen nabestaanden aan het woord in podcasts. In het Stadsarchief is daarnaast de tentoonstelling De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam. Het lot van 389 Joodse mannen te zien. Bezoekers wordt gevraagd om online hun persoonlijke verhalen toe te voegen.

De Amsterdamse Lon is precies waar ze wil zijn: ze gaat samenwonen met Philip, ze nemen een hond – alles in orde.

Philip daarentegen wil geen monogame relatie en is verliefd, bekent hij: op Xenia, het tegenovergestelde van Lon. Terwijl Lon de boel bij elkaar probeert te houden, komt ze via een omweg in contact met Xenia’s oma, Louise. Om allerlei redenen besluiten zij samen Lons droomreis naar Disneyland te maken, waarna een machtsstrijd ontstaat tussen de drie vrouwen. Melktanden, de nieuwe roman van schrijver én onze oud-columnist Emma Curvers, gaat de strijd aan met stereotypen over de liefde, trouw en vrouwelijke concurrentie.

Verschijnt 11 februari

februaristaking.nl

Valentijn (MAAR DAN LEUK)

Let love rule tijdens het Boom Chicago Valentine’s Weekend! Reken 12 t/m 14 februari op een interactief programma – zoals de Grote Liefdes Quiz en een comedyshow geïnspireerd op liefde en mislukte dates – met goeie snacks of een diner en cocktails (red roses sparks en velvet gin). Oproep aan het publiek: stuur (tot 10 februari) de zoetsappigste foto in van jou en je lief of een romantische videoboodschap: de leukste worden uitgezonden tijdens de show.

Toegang gratis maar reserveren is wel verplicht, boomchicago.nl

01 UK OPENING FEB 2021_RD_MB_RD MB.indd 5

@uitinams

Elke maand belonen we een gouden tipgever met een plek in de Uitkrant. Deze keer is dat @pema_prima, die dit nieuwe werk van Streetart Frankey (@streetartfrankey) in Zuidoost tegenkwam. De autoprikker staat voor de geplande transformatie van de Hondsrugweg in het Hondsrugpark: geen auto’s meer, maar groen.

Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad. Ook iets moois te delen? Deel je foto met #uitinams.

15-01-21 12:41

6

krant KRANT

OPENING

binnenkijken

THUIS IN DE STAD tekst en foto Daphne Ponsteen

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Eline Krak (29, journalist) Wat Kamer van 12 m² in De Pijp, in een studentenhuis met vijf vrouwen. Er zijn twee verdiepingen met per verdieping twee badkamers en twee keukens.

Hoe Door te hospiteren Sinds 4 jaar Opvallend ‘Er is geen gezamenlijke woonkamer.’

Fijnste plek ‘Mijn eigen kamer.

Ondanks het beperkte aantal vierkante meters heb ik er echt een fijn plekje van weten te maken.’

Echt Amsterdams ‘Mijn vazen komen veelal van de Noordermarkt. Ik vind het heel leuk om te speuren naar vintage pareltjes.’

‘Dit jaar word ik dertig, maar ik vind het geen probleem om ‘nog steeds’ met huisgenoten te wonen. Er is altijd iemand thuis om lief en leed mee te delen, het is echt een kleine familie. Natuurlijk is het soms gehorig – we nemen allemaal weleens een jongen mee naar huis – maar het went.

Later lachen we erom.’

01 UK OPENING FEB 2021_RD_MB_RD MB.indd 6

‘Een gezamenlijke woonkamer hebben we niet, we komen soms gewoon bij elkaar over de vloer. En we kletsen vaak bij in de gedeelde keuken.’

‘Toen ik hier vier jaar geleden introk, heb ik alleen de muren gewit. Omdat het zo’n kleine ruimte is, wilde ik de basis naturel houden.

Aardetinten geven me rust.’

‘Ik ben heel blij met de spiegel aan de muur. Hij past goed in mijn interieur en is handig als ik wil checken of die ene broek echt goed zit.’

15-01-21 12:41

7

‘Mijn kamer vangt ’s morgens volop ochtendzon. Het is heerlijk om dan op te starten met een koffie in het zonnetje aan tafel. Die komt trouwens van Ikea en is uitschuifbaar; ideaal als vriendinnen komen eten.’

01 UK OPENING FEB 2021_RD_MB_RD MB.indd 7

‘Mijn dierbaarste bezit is een serie houten kommen van mijn oma. Ze deed ze ooit cadeau aan mijn ouders, en ik eet er bijna elke maaltijd uit.’

‘Mijn kamer kijkt uit op het Okura Hotel. Het gekleurde licht op het dak geeft elke dag het weerbericht aan – heel handig. Weet ik meteen of het die dag gaat regenen of niet.’

15-01-21 12:41

8

krant KRANT

OPENING

de geur van Amsterdam

VOLG JE NEUS

Geur speelt een grotere rol in onze levens dan we vaak denken, stelt geurhistoricus Caro Verbeek (41). In sociale contacten bijvoorbeeld. ‘Ik denk dat we niet beseffen hoezeer we mensen gemist hebben tot het moment dat we ze straks weer ruiken.’

DE GEUR VAN AMSTERDAM

02 UK COVERVERHAAL2 FEB 2021_RD.indd 8

15-01-21 12:51

9

Vroeger gebruikte men de grachten als open riool en stonk het er een uur in de wind. Maar hoe ruikt de stad nu? En wat doet geur? ‘Amsterdam is een ontzettend waterige stad.’ tekst Janna Reinsma illustraties Sjoerd van Heumen/Bureau Studio

EEN VLEUG VAN VROEGER

T

ijdens de eerste lockdown wandelde iemand langs de gesloten bruine cafés en opende de brievenbussen.

Een onverlaat met kwaad in de zin? Nee. Was het de postbode? Ook al niet. Het was een vrouw die haar neus naar binnen stak om de vertrouwde geur op te snuiven van verschaald bier, oude tabak, kamfer in kleine tafelkleedjes, schoonmaakmiddel, een beetje frituurvet en haast volledig vervlogen feromonen. Uit nostalgisch verlangen, inderdaad. Maar ook: uit nieuwsgierigheid. Want wat ruik je nou eigenlijk precies?

Die vrouw was Caro Verbeek, geur- en kunsthistoricus. Je zou ook wel kunnen zeggen: geurdetective. Voor haar werk onderzoekt ze hoe geur een rol speelt in de geschiedenis en in kunst. En hoe geur in musea gebruikt kan worden, om geschiedenis dichter bij mensen te brengen.

Regelmatig reconstrueert ze hoe dingen vroeger moeten hebben geroken. Zoals de Slag bij Waterloo (naar paarden en eau de cologne). Of de kleedkamer van het Nederlandse elftal in 1988, vlak nadat we het EK hadden gewonnen* (champagne, badkamerschimmel, gras- en zweetlucht, kokosolie en jarentachtigproducten zoals Badedas).

Verbeek werkt intensief samen met geurspecialisten en wetenschappers en met musea zoals het Stedelijk Museum, het Rijksmuseum en het Amsterdam Museum.

Samen met parfumeurs maakt ze oude geuren daadwerkelijk na, zodat we in musea en kunstinstellingen af en toe een vleug van vroeger kunnen meemaken. ‘Van de meeste geuren bestaan nagemaakte, synthetische varianten in een flesje. Zelfs van bijvoorbeeld gras en zweet.’

IEPEN EN COFFEESHOPS De lucht van oude bruine cafés snoof ze op voor haar nieuwe project De Flaireurs, dat ze bedacht met kunstenaar Pavèl van Houten en parfumkunstenaar Frank Bloem. Met hulp van Amsterdammers gaan ze in kaart brengen hoe Amsterdam ruikt. Het Flaireursproject moet uitmonden in een interactieve kaart van de stad, workshops en een grote tentoonstelling vol geuren. ‘Als ik een tentoonstelling maak over geur, moeten die geuren natuurlijk ook te ruiken zijn.’

De stad Amsterdam is altijd om ons heen, maar waar ruikt ze eigenlijk naar?

Verbeek: ‘Er zijn uitlaatgassen, internationale restaurants, coffeeshops en wel honderd watergeuren, van modderige

>

‘VAN DE MEESTE GEUREN BESTAAN NAGEMAAKTE VARIANTEN IN EEN FLESJE, ZOALS VAN GRAS EN ZWEET’

02 UK COVERVERHAAL2 FEB 2021_RD.indd 9

15-01-21 12:51

10

krant KRANT

BREAKING NEWS Afgelopen december, toen de beruchte Japanse notenbomen in de Vespuccistraat weer hun stinkende vruchten lieten vallen, haalde geur het nieuws. Stadszender AT5 vroeg bewoners hoe dat rook (‘Als een combinatie van babypoep en babykots’).

Diezelfde maand was er ook groter geurnieuws waarover zelfs The New York Times schreef: ‘Onderzoeksproject Odeuropa haalde 2,8 miljoen euro binnen voor een groots onderzoek naar de geurgeschiedenis van Europa’.

Onder leiding van cultuurhistorica Inger Leemans van de Vrije Universiteit gaat een team van wetenschappers uit zeven landen onderzoeken hoe Europa rook van de zestiende tot begin twintigste eeuw. Ook Caro Verbeek werkt mee aan Odeuropa; zij zal verloren historische geuren opnieuw ‘ten reuke’ brengen in musea.

OPENING

‘NAPOLEON EN ANDEREN DROEGEN EAU DE COLOGNE BIJ ZICH OM DE LIJKLUCHT EVEN TE VERGETEN’

plassen op de grond tot frisgroene grachten.

Ja, Amsterdam is een ontzettend waterige stad.’ Rond Sloterdijk wasemen fabrieken geheimzinnige geuren uit, van broodachtige pap tot gebrande noten. Er zijn geurig bloesemende linden en iepen, oorspronkelijk geplant om de stank van de grachten te verbloemen die eeuwenlang fungeerden als open riolen. Sommige geuren verschijnen en verdwijnen, andere lijken wel altijd hetzelfde te blijven. Oude bruine cafés roken misschien al eeuwen zoals ze roken – totdat roken werd verboden. En onlangs sprak Verbeek een blinde man op leeftijd die stellig beweerde dat de geur van de Hema al vijftig jaar onveranderd is.

NEUSGETUIGEN Hoe ruikt het verleden? Voor het Rijksmuseum maakte Caro Verbeek in 2015 dertien geurreconstructies**, waaronder die van een achttiende-eeuws grachtenpand en een vliegtuig. Ze zijn allemaal gekoppeld aan hoogtepunten uit de collectie – de eerder genoemde geur van de Slag bij Waterloo hoort bijvoorbeeld bij het gelijknamige schilderij (onder) van Jan Willem Pieneman uit 1824.

De gidsen van het Rijksmuseum nemen de geuren mee op hun rondleidingen, zodat het

‘Oorlogen waren afschuwelijk geurige gebeurtenissen. Dat vergeten bezoekers vaak, en historici trouwens ook’

02 UK COVERVERHAAL2 FEB 2021_RD.indd 10

de geur van Amsterdam

publiek bij schilderijen niet alleen kan kijken en luisteren, maar ook kan ruiken.

Is het Verbeek erom te doen een zo realistisch mogelijke geur te produceren? ‘Dat hangt ervan af’, vertelt ze. ‘Bij de EK-kleedkamer moest de geur zo authentiek zijn als kon. Het is een geur die mensen die nu nog in leven zijn zelf hebben geroken. Voor de Slag bij Waterloo is dat anders, er zijn immers geen ‘neusgetuigen’ meer.’

Voor die geur is een gaschromatograaf (een apparaat dat de chemische structuur van geurmoleculen kan analyseren) ingezet om een realistische paardenlucht te creëren.

Zelfs de weersomstandigheden van toen zijn meegenomen: je ruikt aarde die nat is van de regen. Verbeek: ‘Maar de Waterloo-geur was uiteindelijk vooral bedoeld om mensen ervan bewust te maken dat er ook géúren waren in de geschiedenis, en zo hun kijkervaring te veranderen. Oorlogen waren afschuwelijk geurige gebeurtenissen. Dat vergeten bezoekers vaak, en historici trouwens ook. Al die geuren hadden direct effect op mensen. Daar word je je veel bewuster van als je bij het kijken naar zo’n schilderij ook zelf iets ruikt.

Je kunt de blik informeren door geur.’

Dat mensen daadwerkelijk anders gingen kijken als ze ook iets roken, werd duidelijk toen de geuren werden gelanceerd. ‘Andere details gaan opvallen en mensen snappen beter wat ze zien: het kwartje valt dat er echt dui-zen-den paarden waren, en hoe slecht weer het was. De soldaten waren angstig, dus je ruikt ook angstzweet. Napoleon en anderen droegen eau de cologne bij zich om de verschrikkelijke geuren van het slagveld – lijklucht! – even te vergeten.’

Verbeek praat met steeds groter enthousiasme. ‘Mensen kijken gemiddeld maar een paar seconden naar een schilderij, maar met zulke geuren moet je ze echt wegsleuren.

Rondleiders vertelden me ook dat mensen van bepaalde nationaliteiten die normaal gesproken heel stil zijn, nu uitbundig met elkaar gingen praten en overleggen. Dat is wat mij betreft de grootste toegevoegde waarde van geuren in het museum: het goede gesprek dat erdoor ontstaat.’

DE EERSTE KEER Verbeek raakte voor het eerst geïnteresseerd in geur toen ze als student kunstgeschiedenis

>

15-01-21 12:52

11

CARO VERBEEK • Is kunst- en geurhistoricus.

• Maakt tentoonstellingen over geur, onder meer voor het Stedelijk Museum en het Amsterdam Museum.

• Start in 2015 met geuravond Odorama in Mediamatic, publiceert het boek Something in the air – Scent in art en ontwikkelt met International Flavors and Fragrances 13 geuren voor het Rijksmuseum.

• Geeft in 2016 de TedX-talk The historical significance of smell (te zien op YouTube).

• Promoveert eind 2020 aan de VU op het proefschrift Ruiken aan de tijd.

• Geeft aan de VU de collegereeks Knowing by sensing (start 5 februari).

• Maakt deel uit van het NOSE-netwerk (Netherlands Olfactory Science Exchange), dat 25 februari een gratis geursymposium organiseert via Zoom (zie nosenetwork.nl).

• Gaf geuradvies voor de expositie Scents in colour, waar je een achttiende-eeuwse gracht kunt ruiken (11 februari t/m 6 juni, Mauritshuis, Den Haag).

• Vindt tweetaktbrommertjes heel lekker ruiken.

• Draagt praktisch nooit parfum: ‘Héél soms spuit ik In The Library op, dat ruikt naar oude boeken.’

MYRA MAY

futuristscents.com

02 UK COVERVERHAAL2 FEB 2021_RD.indd 11

15-01-21 12:53

12

krant KRANT

OPENING

de geur van Amsterdam

‘Op het Centraal Station werd de geur van natte aarde verspreid om mensen het gevoel te geven: hier wordt gewerkt’

ODORAMA

ABBIE MORAN

MARGHERITA SOLDATI

FILIPPO IANNONE

Odorama is een maandelijkse avond over geur in Mediamatic, georganiseerd door Caro Verbeek en parfumkunstenaar Frank Bloem. Noem het een kruisbestuiving tussen een rariteitenkabinet, een bonte avond met kunstenaars en een mini-college van bevlogen wetenschappers. Als een moderne heksenmeester wappert een ‘aromajockey’ met behulp van ventilatoren nu en dan geuren het publiek tegemoet, om de neuzen en geesten te prikkelen. De februariOdorama gaat over geur en geluk.

de Biënnale van Venetië bezocht en in een van de zalen een sterke etenslucht rook.

Die irriteerde haar mateloos – het leidde af van de schone kunsten waar ze voor kwam. De geur bleek echter zélf onderdeel van een kunst25 februari werk te zijn, van mediamatic.net/odorama Ernesto Neto: aan een plafond hingen zakken met specerijen en kruiden als kerrie, kurkuma, peper en paprikapoeder. ‘Ik realiseerde me dat die geur veel meer impact op mij had dan het zichtbare deel van dat kunstwerk. Het zorgde voor een omslag van ergernis naar een fascinatie voor geur die me nooit meer heeft losgelaten.’ Dat ze de geur op de Biënnale eerst zo ergerlijk vond, had ook te maken met context: op die plek verwachtte ze niet iets te gaan ruiken. Toen ze zich later specialiseerde in geur, ontdekte ze hoe belangrijk context is voor geur. ‘In de sauna is eucalyptus prima, maar je wil het niet ruiken tijdens een begrafenis. En ook al hou je van chocola, je wil niet dat je was ernaar ruikt.’

Verbeek ontdekte nog iets: hoewel we heel direct en onwillekeurig op geur reageren, is de manier waarop we geur ervaren grotendeels aangeleerd. Alleen onze afkeer voor de geur van dood en bederf (lijklucht en sommige schimmels) zit ingebakken. ‘Wat we lekker vinden en niet, is cultureel en individueel aangeleerd. Denk aan hoe je ook moet léren om koffie, chocola en bier lekker te vinden – en ja, ook smaak bestaat voor zeventig procent uit geur. Gedurende ons leven en vooral in onze jeugd leren we geuren kennen en gaan we ze associëren met de omstandigheden waarin we ze voor het eerst roken. Als je als klein kind voor straf in een hoek moest staan waar toevallig appels lagen, zul je appels

‘WE DENKEN: DIE IS KNAP! MAAR HET IS EIGENLIJK LIEFDE OP DE EERSTE REUK’

02 UK COVERVERHAAL2 FEB 2021_RD.indd 12

misschien wel voorgoed vies vinden omdat je ze associeert met straf. Zo bouw je van jongs af aan een geurendatabase op. En daar horen ook de emoties bij die bij die ervaringen horen.’

GEURLOGO’S Als we geur kunnen toevoegen aan de ervaring van kunst, en als geur vaak onbewust een grote emotionele impact heeft, hoe ver zijn we dan eigenlijk met het toevoegen van geur aan andere dingen? Aan de stad Amsterdam bijvoorbeeld? Wat Caro Verbeek betreft doen we daar eigenlijk veel te weinig mee. En dan heeft ze het niet over bakkers, die hun luchtafvoer al eeuwenlang expres aan de straatzijde plaatsen om klanten te verleiden. (‘Dat deden ze in Pompeï al.’)

Of over winkels die steeds vaker zogeheten ‘geurlogo’s’ (winkelparfums) inzetten, zoals bijvoorbeeld Mango en Zara.

Nee, wat Caro Verbeek interessant zou vinden is het bewust verspreiden van geuren in de openbare ruimte. ‘Citymarketing wordt heel belangrijk gevonden. Onze emoties worden voor een belangrijk deel bepaald door geur, dus eigenlijk zou je verwachten dat op het Centraal Station al een bepaalde geur verspreid zou kunnen worden, of op Schiphol. Er bestaan ook al steden met geurlogo’s. Eigenlijk zou een parfumkunstenaar als Frank Bloem zoiets voor Amsterdam moeten ontwerpen.’ (De Uitkrant legde het Bloem voor, zie kader.)

Verrassend genoeg is er wel lange tijd een geur verspreid in het CS, tijdens de grootscheepse verbouwing van het station: de geur van natte aarde. ‘Om bij mensen het idee weg te nemen van zo’n eindeloze verbouwing die maar niet opschiet, om onbewust het gevoel te geven van: o ja, er wordt hier gewerkt.’

MANNENOKSELS Er is veel onderzoek gedaan naar de rol die geur speelt in aantrekkingskracht tussen mensen. ‘National Geographic deed in 1986 een geurtest waar vrouwen aan mannenoksels moesten ruiken. Welke geuren vinden de vrouwen het lekkerst? Die van de man die het meest symmetrisch oogt. Dat zit zo: een aantrekkelijke lichaamsgeur hangt samen met goede gezondheid, oftewel: een goed immuunsysteem. Met name vrouwen kunnen goed ruiken of de man gezond is en een afweersysteem heeft dat hun eigen afweer-

15-01-21 12:53

13

EEN ZWEEMPJE DUIVENPOEP

systeem aanvult, oftewel of hun potentiële voortplantingspartner immuun is voor zaken waar zijzelf niet immuun voor zijn. En die kenmerken – gezond zijn en dat complementaire afweersysteem – hangen samen met visuele symmetrie. ‘We denken: die is knap!

Maar het is eigenlijk liefde op de eerste reuk.’

Hoe belangrijk geur is in de liefde en aanverwante zaken, weet iedereen die weleens is afgeknapt op een aantrekkelijke man of vrouw omdat diegene niet lekker rook. Het omgekeerde gebeurt net zo goed: soms verhullen kunstmatige luchtjes iemands natuurlijke lichaamslucht en wordt onze neus misleid. ‘Je kunt wel zeggen dat deodorant huwelijken verwoest.’ Want uiteindelijk is de neus de baas, meent Verbeek. ‘Je kunt iemand nog zo knap vinden op een datingsite, maar pas als je iemand echt kan ruiken, weet je onbewust: dit is hem, of haar.’

Ook in vriendschappen en andere relaties tussen mensen speelt geur een rol; iets wat door de huidige lockdown gedwarsboomd wordt.

Verbeek: ‘Ik zag laatst een sketch van een comedian die depressief was, niet door huidhonger maar doordat hij niemand meer kon ruiken. Een grappig idee, maar er zit ook echt wel wat in. Ik denk dat we niet beseffen hoezeer we mensen gemist hebben tot het moment dat we ze straks weer mogen omhelzen en hun geur inademen.’

De coronatijd is qua geur sowieso een vreemde periode. De lente rook vorig jaar veel sterker dan anders – de uitlaatgassen en andere vervuilingslucht vielen voor een groot deel weg, planten bloeiden op en gaven meer geur af. Verbeek vertelt hoe ze na de eerste lockdown weer terugkeerde in de stad, nadat ze een tijdje bij haar moeder op het platteland had gelogeerd. En toen begon ze… mensen te ruiken. ‘Ik wist helemaal niet meer dat ze zo goed ruikbaar waren. Toen ik aan het fietsen was, haalde een meisje me in en ik rook haar parfum en deo. De lucht was heel sterk. Het was een overweldigende ervaring: wow! Ze zit gewoon helemaal ín mijn neus! Ik was vergeten hoe dat was. En ik vond het een feest.’ * Voor deze geurreconstructie werkte ze samen met parfumeur Jorg Hempenius * * Deze geurreconstructie kwam tot stand in samenwerking met Birgit Sijbrands, Bernardo Fleming en IFF.

02 UK COVERVERHAAL2 FEB 2021_RD.indd 13

We leggen parfumkunstenaar Frank Bloem (alias The Snifferroo) de vraag voor: als je een geurlogo voor Amsterdam zou ontwerpen, in welke hoek zou je het dan zoeken?

‘Ik denk dan aan een beetje een melancholische, waterachtige geur, van dat gruizige wanneer het geregend heeft en de straatstenen nat zijn. En aan de metalig-elektrische lucht van de piepende remmen van een tram die door de bocht giert. Met een zweempje duivenpoep.’

Dat klinkt als een realistisch shockluchtje.

‘Ja. Het is een geurlogo hè, je hoeft het niet zelf te dragen, zoals parfum.’

Waar zou je die geur dan verspreiden?

‘Nou, niet in Amsterdam, want daar ruikt het al zo.’

Caro Verbeek dacht juist aan een Amsterdams geurlogo voor het CS of Schiphol.

‘Ik denk eerder aan Den Haag of Rotterdam. Kunnen zij ook een beetje met Amsterdam kennismaken.’

HOE RUIKT AMSTERDAM? Daarover verschillen de meningen, maar kunstenaarsduo Tijdmakers (Saskia Hoogendoorn en Lieuwe Martijn Wijnands) weet het zeker: het is de geur van de 75.000 iepen die langs de grachten en straten groeien en bloeien en die net zo bij Amsterdam horen als de platanen bij Parijs.

Tijdmakers stond ook aan de basis van het jaarlijkse Springsnow-festival in de lente wanneer de Amsterdamse iepen hun zaadjes over de stad laten dwarrelen als confetti. Naast het klassieke Eau d’Amsterdam is er nu ook een geurkaars en een Vondelparkeditie. eaudamsterdam.com

> 15-01-21 12:53

Shop online Bezoek de nieuwe I amsterdam webshop www.iamsterdam.nl/webshop

de mooiste concerten online

rkest.nl

ontdek cadeaus & merchandise, mode & accessoires, travel & outdoor

stopper Uitkrant webshop kwart pagina.indd 1

orkest.nl

11-01-2021 11:34

Mogen we weer /uit?

Volg de laatste ontwikkelingen op onze website.

iamsterdam.nl/uit

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 14

15-01-21 12:57

krant KRANT

februari 2021 16 18 21 23 24

15

WAT IS ER OVER VAN HET NACHTLEVEN? EXPO: REFRESH AMSTERDAM THEATER: FLIGHT 49 NIEUW COLUMN CINDY HOETMER INTERVIEW: GITAARVIRTUOOS HARRY SACKSIONI FOAM TALENT

SLAVERNIJ De koloniale periode duurde zo’n 250 jaar.

In die tijd zijn ontelbaar veel mensen betrokken geweest bij het slavernijsysteem, als tot slaaf gemaakte handelswaar of als koopman die de winsten opstreek. Hoe zagen hun levens eruit? In hoeverre konden zij hun eigen keuzes maken? Aan de hand van tien persoonlijke verhalen, zowel van de ene als de andere kant, belicht het Rijksmuseum dit voorjaar de slavernij in het Caribisch gebied, Suriname, Brazilië, Azië en Zuid-Afrika. Te zien zijn werktuigen, schilderijen en niet eerder getoonde objecten die gekoesterd werden door de mensen op de plantages, maar ook krijg je mondelinge bronnen, gedichten en muziek te horen.

Elk jaar nodigt Foam internationale, jonge fotografen uit hun werk in te zenden via de Foam Talent Call.

De beste inzendingen krijgen een plek in de tentoonstelling Foam talent. Deze editie richten de fotografen zich op identiteitskwesties. Zo maakt de Thaise Alba Zari beelden met oude familiefoto’s en computertechnologie, onderzoekt de Ghanese Luther Konadu al knippend en plakkend de constructie van identiteit en vindt de Senegalese Adji Dieye de Afrikaanse traditie van studioportretfotografie opnieuw uit (foto).

De tentoonstelling is ook volledig digitaal te bekijken. t/m 21 april talent.foam.org

12 februari t/m 30 mei Rijksmuseum

BEYOND THE BLACK BOX Een ‘festival voor hybride kunstpraktijken’, dat belooft wat. Cultuurhuis De Brakke Grond slaat de handen ineen met creatieplatforms C-takt en Soap voor de derde editie van Beyond The Black Box, waarbij makers experimenteren met vorm, ruimte en tijd. Nieuwe kunstenaars uit Vlaanderen en Nederland, zoals Johannes Bellinkx, TAAT, Sien Vanmaele en Charlotte Bouckaert, verkennen de grenzen tussen podiumkunst en beeldende kunst.

Het festival is (vooral) online.

ADJI DIEYE

10 t/m 13 februari brakkegrond.nl

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 15

15-01-21 12:57

16

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

nachtleven

Stille nacht in Amsterdam Al een hele tijd. Kan ook niet anders, met de clubs dicht, cafés achter rolluiken en de feestjes afgelast.

Hoe komt ons nachtleven uit deze crisis? tekst Anne Dirks foto Philippe Vogelenzang (Mirik Milan)

CLUB CHURCH

CHELSEABOY

E

en essentieel onderdeel van de stad. Zo omschrijft de Amsterdamse wethouder Touria Meliani wat het nachtleven betekent voor onze stad. Samen met de cultuurwethouders van Rotterdam en Utrecht maakte ze zich de afgelopen jaren hard voor de uitgaanssector. ‘De nacht is meer dan een tijdslot. Je vindt er voorlopers en (sub)culturen die overdag nog geen plek hebben. Veel Amsterdammers vinden er werk. Iedereen kan ervan genieten, er worden veilige plekken ingericht, liefdes gevonden, samenwerkingen aangegaan en nieuwe kunstvormen verkend.’

Totdat corona het feestje kwam verstoren dus.

Wordt het ooit weer als vanouds?

REANIMATIEPLAN Mirik Milan (39) is oud-nachtburgemeester van Amsterdam en oprichter van Vibelab, dat steden adviseert over het nachtleven. ‘De nacht is hartstikke dood. Maar de spirit is er nog.

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 16

MIRIK MILAN

Deze pandemie heeft vooral aangetoond hoe belangrijk verbinding is. Het nachtleven is veel belangrijker dan de overheid denkt. Het is vormend, zeker voor jonge mensen, en met het wegvallen ervan gaat ook een uitlaatklep en een deel sociale interactie verloren.’ In 2020 startte Milan het Global Nighttime Recovery Plan, een plan om straks het nachtleven beter te organiseren. ‘Inmiddels werken er zo’n 130 wetenschappers, nachtburgemeesters, dj’s, ondernemers en nachtvlinders aan mee.’ Niet dat alles nou meteen helemaal anders moet.

‘Het afgelopen jaar heeft ons vooral doen realiseren wat voor goeds we hadden. Ik denk dat er misschien wat accenten veranderen – de feesten en festivals zullen wel wat uitbundiger worden – maar de kern blijft hetzelfde.’

EÉN GROTE FAMILIE Naar het moment waarop-het-weer-kan kijkt ook dj en producer Lion Kojo (26) uit. In

LION KOJO

betere tijden draaide hij een mix van soul, hiphop en funk in clubs als Bitterzoet en Paradiso en op festivals. ‘De lockdown was vervelend, maar het gaf me ook de tijd om mijn sound te switchen. Clubs vragen je toch omdat ze een bepaald geluid van je verwachten en toen dat wegviel, voelde ik de vrijheid om daarmee te spelen.’ Dat was even leuk, maar probeert hij die nieuwe sound graag weer eens uit op echte mensen. ‘Ik denk dat het een goede reset is geweest voor clubs en dj’s, maar mijn handen jeuken echt om weer te gaan draaien. Om de reactie van het publiek te zien.’

MENTALE GEZONDHEID Het is die verbondenheid, die interactie – met vreemden, met vrienden, met iedereen in de zaal – die het hardst gemist wordt, wie je het ook vraagt. ‘Ik mis de gesprekjes in de rookruimte het meest’, zegt Brian van der Heijden (27). Als ChelseaBoy trok de queer performer

15-01-21 12:57

17

mis deze niet

SPIJKERBAR

CAFÉ SAAREIN

GODS WEGEN

DE OOST

CHELSEABOY

geregeld het nachtleven in. ‘ChelseaBoy is mijn zelfgecreëerde superheld, waarmee ik de wereld onderzoek. De nacht is mijn speeltuin. Een plek waar ik mezelf kan zijn, maar ook mijn steun en toeverlaat. Mensen uit mijn community gebruiken de nacht om zichzelf te ontdekken en te presenteren. We groeien allemaal op in een heteronormatieve wereld en voor queers zijn nachtclubs en queer-cafés plekken om elkaar te supporten, als één grote familie. Het nachtleven is niet alleen leuk, maar fundamenteel voor de mentale gezondheid.’ Over de toekomst van zijn favoriete plekken – ‘Club Church, Café De Trut, Café Saarein, Spijker Bar, Vrankrijk’ – maakt Van der Heijden zich dan ook zorgen. ‘Maar waar creatieve mensen zijn, zullen altijd creatieve plekken blijven ontstaan. De nacht dood?

Nee, alleen in een lange winterslaap. Natuurlijk komt er een revival. Al hoop ik dat de mooie plekken die al decennialang een begrip zijn in onze community niet ten onder zullen gaan.’

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 17

Johan (Martijn Lakemeier, Oorlogswinter) is een van de ruim honderdduizend Nederlandse soldaten die in 1946 ‘orde op zaken’ moet stellen in Nederlands-Indië. Daar raakt hij in de ban van de charismatische maar genadeloze legerkapitein Raymond ‘De Turk’ Westerling (Gouden Kalf-winnaar Marwan Kenzari). De onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië vond ruim zeventig jaar geleden plaats, maar het onderwerp is er niet minder gevoelig op geworden. Regisseur Jim Taihuttu (Rabat, Wolf – voor die laatste won hij in 2013 een Gouden Kalf) heeft een persoonlijke link met de geschiedenis. Zijn Molukse overgrootvader vocht mee in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL).

JOCHEM JURGENS

Nina de la Parra vertelt in de cabaret-tsunami Gods wegen over haar Surinaamse roots en wereldwijde avonturen. ‘Wie ben ik?’ is een vaak gestelde vraag, maar hij wordt zelden op deze manier beantwoord. De la Parra is een feminist die van foute mannen houdt. Iemand met een sterk rechtvaardigheidsgevoel, maar die ook uit een familie komt die vroeger slaven hield. De cabaretier heeft een ontzagwekkende hoeveelheid talenten in huis: ze roept bewondering, irritatie en ontroering op. Alles wat je wilt voelen in het theater.

9 FEBRUARI, PARADISO

RELEASE 31 JANUARI

VIVE LE CINÉMA! Film is nooit beperkt geweest tot alleen maar bewegende plaatjes op een doek. Altijd waren er makers die daarbuiten traden met experimenten binnen de film zelf, of die kruisbestoven met muziek of beeldende kunst. Vooral dat laatste gebeurt steeds meer. Veel regisseurs ‘stappen uit het doek’ en ontdekken de mogelijkheden van de driedimensionale ruimte. In EYE vind je nu spannende voorbeelden van deze ‘exploded and expanded’ cinema, met gebruik van surveillancecamera’s, warmtebeelden, bijzondere architectonische constructies en nog veel meer.

T/M 5 MEI EYE

15-01-21 12:57

18

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

expo

Frisse blik

Tijdens de eerste editie van de manifestatie Refresh Amsterdam (t/m 28 maart) focust het Amsterdam Museum op stadscultuur. 25 kunstenaars vertellen bijzondere verhalen over weinig belichte kanten van de stad. tekst Joke van der Weij

H

expo Refresh Amsterdam t/m 28 maart Amsterdam Museum refresh.amsterdam

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 18

oeveel nationaliteiten wonen er ook weer in Amsterdam? Zo’n 180 toch? De hele wereld is hier terug te vinden, en dat al eeuwenlang. Het straatbeeld is nergens gevarieerder, dagjesmensen vergapen zich aan de enorme diversiteit van mensentypen. Maar ga je op zoek naar cultuur, dan is de variatie een stuk verder weg. Het Amsterdamse erfgoed komt voor het overgrote deel voort uit de witte elite, en dan ook nog vaak alleen het mannelijk deel daarvan. Die grachtenpanden met hun schitterende meubels en serviezen, de schuttersportretten in de musea, de standbeelden…

Dat hoeft allemaal niet weggedaan, omvergehaald of overgeschilderd, alsjeblieft niet, maar representeert het de stad van nu met al zijn facetten? Nou, nee. Hoewel daar wel verandering in lijkt te komen.

Activisten van Black Lives Matter, Pride en #MeToo eisen de aandacht op en kunnen rekenen op veel positieve respons, maar veel vervluchtigt.

Daar moet je ook een oog voor ontwikkelen en dat doet het Amsterdam Museum, dat haar tentoonstellingen een veelzijdiger invulling wil geven.

Daarbij richt het zich niet alleen op schilderijen en sculpturen, maar ook immaterieel erfgoed zoals verhalen – vaak in de vorm van spoken word – rituelen en gebruiken, want juist daarin drukken jongeren en Amsterdammers-van-elders zich uit.

DIT IS MIJN STAD Enter Refresh Amsterdam, een nieuwe tweejaarlijkse traditie waarbij nieuwe uitingen van stadscultuur aan bod komen. Uit de honderden aanmeldingen die volgden op de open call werden er 25 uitgekozen. Het thema van dit jaar, Sense of place, gaat over mensen en hoe zij zich verhouden tot hun woonplaats. Voor fotograaf Kevin Osepa is Amsterdam bijvoorbeeld onlosmakelijk verbonden met Curaçao en de herinneringen die hij aan zijn geboorteeiland heeft. Wie het prachtige beeld (foto midden) ziet van de rug van een Yù di Kòrsou (‘een kind van Curaçao’), beplakt met inheemse schelpen, dwaalt even af naar zijn wereld.

De Chinese Tja Ling Hu maakte een serie fijne tekeningen over de migratiegeschiedenis van haar familie, die vier generaties teruggaat. Judit Quax maakte een roadtrip naar Dakar in gezelschap van haar zoon, die een Senegalese vader heeft.

Door haar video-installatie komt Dakar een beetje in Amsterdam te liggen. Suat Ögüt uit Turkije nodigt de bezoeker uit om stille plekken van Amsterdam te ontdekken. Zijn installatie (foto rechtsboven) bestaat uit houten modellen van Amsterdamse gebouwen die zijn neergezet op tapijten met Google Maps-projecties van de echte locaties. Hij is geïnteresseerd in gentrificatie en daarmee samenhangende segregatie. Helaas kan

15-01-21 12:57

19

mis deze niet SURINAAMSE SCHOOL

Surinaamse School

Romanovs in de ban van de ridders

We built this city on rock and roll

Kijk hem zitten, in zijn stijlvolle kleding inclusief vlinderstrik. Deze zelfbewuste Surinaamse man, geschilderd door Nola Hatterman, is een van de honderd kunstwerken die te zien zijn tijdens deze tentoonstelling.

Surinaamse kunst is zo divers als de Surinaamse bevolking zelf, en dat deze tentoonstelling geen moksi meti is geworden, komt door de strakke thematische indeling. Daarbinnen is de variatie groot, van de gekleurde teenslippers van Chin A Foeng tot abstract werk van Edwin de Vries, wiens slavernijbeeld in het Oosterpark waarschijnlijk het meest bekend is.

Surinaamse School geeft een veelzijdig, vitaal en – vooruit – veelkleurig beeld van een te lang onderbelicht gebleven overzeese kunstwereld. t/m 31 mei Stedelijk Museum

ROMANOVS IN DE BAN VAN DE RIDDERS

UIT DE HONDERDEN AANMELDINGEN DIE VOLGDEN OP DE OPEN CALL WERDEN ER 25 UITGEKOZEN hierover niet gesproken worden tijdens het eten van een typisch Turks gerecht, zoals hij graag gewild had, maar het recept is beschikbaar.

VOOROP IN DE STRIJD Sense of Place gaat niet alleen over verbinding met andere werelddelen; de grote protestbewegingen drukken ook hun stempel. Raquel van Haver maakte een intens schilderij (foto rechtsonder) waarop personen rond een tafel zitten die staan voor strijdbewegingen. Daarmee verwijst ze naar de historische groepsportretten die natuurlijk óók in het museum te zien zijn. En Tyna Adebowale schilderde de queer koppels Happy en Esther en Sonny en Jermain die in hun Afrikaanse thuisland zichzelf niet kunnen zijn en een beslissing afwachten van de Nederlandse immigratiedienst. Refresh Amsterdam beperkt zich niet tot het oude pand in het centrum; ook instellingen als Sexyland, De Appel en The Black Archives doen mee, hoewel hun programmering door de lockdown onzeker is.

Een Amsterdamse biënnale waarin de hele stad zich kan weerspiegelen is geen luxe, maar een noodzaak. Conservator Inara Limon wijst erop dat ‘wij’ doorgaans nog steeds verwijst naar het witte westerse zelf en ‘zij’ naar de denkbeeldige Ander.

Refresh Amsterdam doet met Sense of place een weloverwogen poging om dat te doorbreken.

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 19

De tsaren waren de enigen niet die in de ban van de ridders raakten.

In heel Europa ontstond begin negentiende eeuw een romantisch verlangen naar de middeleeuwen met zijn toernooien, ridders, heiligen en hoofse liefde. De tsaren hadden wél de middelen om werk te maken van hun fascinatie. Nicolaas verzamelde harnassen, Paul I organiseerde toernooien waarbij hij zelf als ridder gekleed ging en Alexander III kocht in één klap de belangrijkste collectie middeleeuwse kunst van die tijd. En daar kunnen wij nu van genieten. Wie niet meteen aanslaat bij de reliekbuste van de Heilige Thekla, doet dat vast wel bij de illustraties van dé liefdesroman van de middeleeuwen, Roman de la rose. En de harnassen, opgesteld in toernooivorm, vindt iedereen mooi. t/m 31 juli Hermitage

WE BUILT THIS CITY ON ROCK AND ROLL Sorry twintigers en dertigers, maar het was veel leuker om jong te zijn in de fifties, sixties en seventies. Rondracen op je Puch of je Zündapp, schijt hebben aan de burgerlijke normen van je ouders, af en toe een kam door je vetkuif, een sjekkie halen uit de zak van je spijkerjack en onafgebroken naar muziek luisteren. Muziekfotograaf Gijsbert Hanekroot legde alle pophelden (Mick Jagger, David Bowie, Frank Zappa) vast die langskwamen in onze swinging city, of er zelf woonden.

Ontdek of herontdek de band The Outsiders! Verder aandacht voor toffe platenhoezen en tijdschriften. t/m 9 mei, Van Eesterenmuseum

15-01-21 12:57

20

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

Tito leeft (even) In N>A>M> (Non Aligned Movement) roept danser en choreograaf Christian Guerematchi (1981), geboren in voormalig Joegoslavië, spannende vragen op over (wit/zwarte) identiteit, vrijheid en gevangenschap. tekst Margriet Prinssen foto Alwin Poiana

S

amen met zangeres Shishani, die ook zowel Europese als Afrikaanse wortels heeft, gaat Guerematchi in N>A>M> (Non Aligned Movement) op onderzoek uit in een epische Afro-futuristische reis.

De solo ging in september 2020 in première op Fringe Festival. Een jaar eerder maakte hij in samenwerking met spokenwordartiest Otion al White noise, een uitgesproken politieke voorstelling die goed werd ontvangen. Zijn tweede performance is lichter van toon. Hierin danst Guerematchi niet alleen, maar heeft hij ook een sprekende rol; die van Tito, de leider van het voormalige Joegoslavië. Want de stem, zo leerde hij bij chroreograaf Nicole Beutler, maakt net zo goed deel uit van het lichaam en dus kun je er als danser mee werken.

Op zijn zevende mocht de kleine Christian tussen zijn witte klasgeno-

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 20

tjes de eed zweren aan Tito in het toen nog socialistische Joegoslavië: ‘Het maakte dat ik me heel zelfverzekerd voelde. Ik mocht er zijn, ik hoorde erbij.’ Als ‘bounty’ – zoals hij vaak werd genoemd: zwart vanbuiten, wit vanbinnen – wordt hij in Europa gezien als ‘zwart’ en in Afrika als ‘wit’. Wat zijn socialistische jeugd hem bracht, was onder andere een geloof in dekolonisatie. ‘Tito was een van de inspiratoren van de Non Aligned Movement: een coalitie van landen die een eigen koers wilden varen, verbintenissen aangaan los van de grootmachten VS en Rusland.

Al is mijn land sindsdien hopeloos verscheurd geraakt, het is nog steeds een waardevolle manier om naar de geschiedenis te kijken. Een verhaal dat een brug slaat in plaats van verdeelt.’

12 februari, ’t Zonnehuis

Straattaal

Na vijf jaar wachten is het nieuwe STRAAT Museum ein-de-lijk geopend in Noord. In het museum vol straatkunst wordt het verhaal gedeeld dat buiten onverteld blijft.

tekst Anne Dirks foto Roderik van Nispen

A

l vanaf de pont lacht Anne Frank je in technicolor tegenmoet.

De Braziliaanse Eduardo Kobra schilderde het werk op de oude lasloods op de NDSM-werf. In dat industriële pand werkten internationale kunstenaars jarenlang aan metershoge schilderijen die niemand zag. Een lekkend dak, geruzie om geld en het vertrek van een van de oprichters zorgden vijf jaar lang voor uitstel op uitstel.

Maar in oktober was het zover: het nieuwe STRAAT Museum ging open. Om vrijwel meteen daarna de deuren weer te sluiten wegens de coronamaatregelen. Een groot openingsfeest blijft dus nog even uit, maar voor nu biedt de enorme loods ruimte genoeg voor bezoekers van het street art-museum.

Je kunt er het werk bewonderen van artiesten als Streetart Frankey (o.a. bekend van de Lego-André Hazes op de Dam), graffitiveteraan Niels ‘Shoe’ Meulman en veel buitenkunst van jonge

talenten. Het doel was om buiten naar binnen te halen; een soort overdekte straattour (à 17,50 euro) langs 153 werken door 134 internationale kunstenaars, opgesteld als een stadsplan. ‘We wilden de enorme diversiteit van stijlen laten zien: een samenhang van graffiti en street art, verschillende stijlen, lokaal en internationaal, opkomend talent en grote namen’, zegt curator David Roos.

Het STRAAT Museum is het tweede street art-museum in de stad. Een paar jaar geleden begon Anna Stolyarova al het Street Art Museum, met wandeltochten van drie uur langs grote en kleine straatkunst in Nieuw-West. Toch is dit echt wat anders, zegt Roos.

‘Met STRAAT brengen we de kunstvorm van de straat het museum in en delen we het verhaal dat buiten veelal onverteld blijft. Dit is dé kunstvorm van dit moment, het verdient een plek in de wereld van musea.’

NDSM-werf straatmuseum.com

15-01-21 12:57

theater

21

‘Een nachtmerrie die uitkomt’ De Australische hitregisseur Simon Stone veranderde de klassieker Op hoop van zegen in de moderne thriller Flight 49. En als hij ergens zijn tanden in zet, ontstaat er altijd iets spannends. tekst Margriet Prinssen foto Jan Versweyveld

eigentijdse personages uit de eenentwintigste eeuw. Regisseur Stone schreef een heel nieuwe tekst waarin de oorspronkelijke thema’s hooguit in de verte nog resoneren. De voorstelling speelt zich af in een grote hal van een vliegveld, waar mensen wachten op de verlate aankomst van flight 49. Hun ergste nachtmerrie wordt werkelijkheid als het vliegtuig blijkt te zijn neergestort. De ontreddering is groot: vreemden zoeken steun bij elkaar, achterblijvers ruziën.

D theater Flight 49 Regie Simon Stone 20 t/m 28 feb, ITA ita.nl

e onorthodox werkende regisseur Simon Stone maakt met Flight 49 zijn vierde productie bij ITA. Eerder regisseerde hij al Husbands and wives, Euripides’ Medea (met Marieke Heebink die een Theo d’Or won voor haar hoofdrol) en Ibsen huis. Zijn stijl? Hij stript klassiekers tot de kern en verplaatst de morele dilemma’s naar het hier en nu. Stone’s dialogen ontstaan al repeterend en zijn messcherp, vilein, herkenbaar en geestig.

Herman Heijermans schreef Op hoop van zegen in 1900, als aanklacht tegen de ‘drijvende

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 21

doodskisten’ – de vissersschepen die de zee werden opgestuurd in de verwachting dat ze zouden vergaan, zodat de verzekeringspremie kon worden opgestreken.

In het drama had hoofdpersoon Kniertje haar man en twee zonen al aan het water verloren, en raakt ze ook haar andere zoons kwijt.

BOZE ACHTERBIJVERS In Flight 49, gebaseerd op Op hoop van zegen, speelt zich ook een drama af over rouw en verlies, maar dan anno nu. Geen Kniertje, geen wrede reder Bos, geen vissersvrouwen in een klein dorp, maar

MH17 Flight 49 roept herinneringen op aan recente rampen, zoals die van MH17 en de crashes met Boeing 737 MAX-toestellen in Ethiopië en Indonesië, inclusief de rituelen om de slachtoffers te herdenken. In vier opeenvolgende bedrijven zien we tientallen levens voorbijkomen in een snelle montage, een staalkaart van diverse soorten verdriet en rouw. ‘A catalog of grief’ noemt Stone zijn stuk, een verhaal waarin je brokstukken van levens ziet, niet alleen van de nabestaanden maar via flashbacks ook van de slachtoffers.

Een camera volgt live de personages die je ook in close-up ziet op scherm. Er wordt sterk geacteerd, zeker ook door de jonge generatie: Joy Delima, Ilke Paddenburg en Achraf Koutet. In onze hyperindividualistische samenleving is er, anders dan in de tijd van Kniertje, geen god of gemeenschap die de eerste klappen opvangt.

Stone laat zien hoe we nu omgaan met het noodlot in een troostrijke voorstelling.

15-01-21 12:57

22

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

Over Yab Yum niets dan goed Wat gebeurde er allemaal achter die statige, zwarte voordeur op Singel 295? In docu Yab Yum probeert Anna Maria van ’t Hek Amsterdams bekendste bordeel te doorgronden. Geen makkelijke klus. tekst Bregtje Schudel foto Ronald Speijer

docu Yab Yum Regie Anna Maria van ’t Hek Vanaf 25 februari in de bioscoop

WERELDSTERREN Maar die zoektocht blijkt minder makkelijk dan gedacht. Zelfs dik tien jaar na de sluiting wil bijna niemand van de betrokkenen over die laatste jaren praten, blijkt uit een handvol opgenomen telefoongesprekken.

Klaas Wilting, voormalig politiewoord-

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 22

voerder, heeft wel een idee waarom: ‘Ik denk dat mensen nog steeds bang zijn.’

Eén grote naam weet Van ’t Hek wel te strikken: Theo Heuft, de oprichter.

Evenals Mitch, de managing director, drie bartenders, een cliënt en twee gastdames. Over de hoogtijdagen wordt nog het meest gepraat, al houden veel oud-werknemers zelfs nu nog netjes hun mond over de (wereld)sterren die ze regelmatig het exclusieve bordeel zagen bezoeken.

Zelfs Youp van ’t Hek – de vader van de documentairemaker – wandelde eens binnen, verkleed als Sinterklaas; een memorabele ervaring die hij nog verwerkte in een recente voorstelling.

Tijdens Yab Yum passeren wel meer van die grappige, bijzondere en vaak sappige anekdotes de revue. Zo wilde een man graag met prikkeldraad aan de verwarming worden vastgebonden, vertelt de heerlijk openhartige gast-

dame Iris (die schreeuwt om een eigen documentaire).

IEDEREEN ZWIJGT Met de opkomst van aids, drugs en criminaliteit slaat de stemming om.

Wanneer Van ’t Hek vraagt naar de omstandigheden rond de dood van een portier, die in 1996 voor de deur van Yab Yum werd neergeschoten, stokken de gesprekken. Een privéaangelegenheid, zweert de een. ‘Zullen we het daar niet over hebben?’, vraagt de ander. Alleen Wilting is bereid alles in context te plaatsen.

Dat Van ’t Hek naar het einde toe steeds vaker vastloopt op een muur van stilzwijgen en ontwijkende manoeuvres, is haar moeilijk aan te rekenen. De angst zit duidelijk diep. Het maakt wel dat Yab Yum soms ietwat onbevredigend blijft, als een aanlokkelijke luchtspiegeling waar je maar geen grip op kunt krijgen.

15-01-21 12:57

WALTER STOKMAN

V

anaf de oprichting in 1976 tot ver in de jaren negentig was Yab Yum als het paradijs: een zeer exclusieve mannenclub aan de Singel waar nationale en internationale beroemdheden discreet konden neerstrijken. In 2008 moest de boel dicht wegens vermeende criminele activiteiten. Hoe ging zo’n iconische nachtclub binnen een paar jaar van wereldberoemd naar berucht? Dat is de vraag waar regisseur Anna Maria van ’t Hek (Badr) het antwoord op wilde weten.

WE NIEU N M COLU

AFLEVERING 1:

WAARIN CINDY HOETMER MIJMERT OVER DRUKTE

Cindy

23

Cindy IN DE CITY

WALTER STOKMAN

F

ietsen deed ik niet meer, dat ging te snel en dan hield ik maar tijd over, dus ging ik lopend naar een koffieafspraak bij een vriend.

Hij woont op de Wallen. Voordat alles veranderde, zagen we elkaar ongeveer elke vrijdagavond in de kroeg maar nu dronken we koffie, overdag. Bij een van ons thuis of, als het weer het toeliet ergens op een stoepje. Ik wandelde eerst door de Westerstraat, waar het vol stond met groepjes jongeren. Glühwein was hier inmiddels verboden, waarschijnlijk vanwege een tè jolige skihutsfeer, maar daar trokken ze zich niets van aan. Als de pandemie één ding bewees, is het dat we ook gezellig kunnen zijn zonder alcohol. Zelf had ik kort voor het verbod ook eens glühwein besteld bij de buitenbalie van een restaurantje in de Tweede Tuindwarsstraat. ‘Vierentwintig Euro’, zei de vrouw, nadat ze me drie piepkleine warme flesjes had overhandigd. Wat? dacht ik. Daar koop je normaal drie goede whiskey voor (of nog beter: zeven bier) en die mag je dan ook eens nog gezellig binnen opdrinken. Nu stonden we buiten in de kou, met een snel afkoelend, zuur wijntje. Zwijgend rekende ik het bedrag af. Mijn verbouwereerde gezicht zat gelukkig verborgen onder een gigantisch mondneuskapje.

De Zeedijk was rustig, maar niet uitgestorven zoals tijdens de eerste lockdown. Twee Aziatische mannen in koksbuizen stonden op straat onverstaanbaar te kletsen. Waarschijnlijk zouden ze het later op de dag druk krijgen met het bereiden van bezorgmaaltijden. Want dit zijn gouden tijden voor maaltijdbezorgers. Hoewel je zou denken dat mensen meer tijd zouden hebben om te koken, nu ze thuis werken en niet meer in de file hoeven staan, maar waarschijnlijk is iedereen inmiddels uitgekeken op de eigen kookkunst. Dit geldt zeker voor mijzelf, vliegtuigmaaltijden zijn nog smakelijk vergeleken bij de vijf gerechten die ik afwisselend voor mezelf maak.

Ik passeerde wat café’s. Gesloten kroegen zien er mistroostig uit. Als het vol staat met opgestapelde stoelen en lege kartonnen dozen kun je onmogelijk zien dat het er op goede avonden zo heerlijk kan zinderen.

De Nieuwmarkt was op een enkel buurtgekkie na leeg, vergelijkbaar met hoe het in andere jaren om zes uur ’s ochtends was. Ik dacht aan hoe druk de Aprilfeesten altijd waren, en hoeveel toeristen er op elke andere dag rondliepen. Toeristen waar ik me dood aan geërgerd had. Er is natuurlijk niets mis met toeristen, ik ben er zelf ook een of twee keer per jaar eentje, maar de toeristen op de Wallen waren een apart soort. Ze leken niet gewoon uit Frankrijk of Engeland te komen, maar rechtstreeks uit een horrorfilm. Zo had je er vrijgezellenfeestjes, waarbij de aanstaande bruidegom gekleed ging als een gigantiCindy Hoetmer (1967) sche penis, of slechts een luier droeg. Er waren de is geboren en opgegroeid pubcrawls: hordes zingende, zuipende mensen, al in Amsterdam. In 2020 of niet onder leiding van een blauw geschminkt verscheen haar derde klein persoon met een smurfenmutsje op. Een Min of meer opmerdronken Engelsman die tegen de voordeur stond te boek kelijke gebeurtenissen urineren van een huis waar ik op bezoek ging, werd uit het leven van een eens kwaad op me toen ik vroeg of hij even opzij treuzelaar, waarin ze haar wilde gaan. En dan de raamprostituees, toch al leven in de stad beschrijft. niet zo’n benijdenswaardige baan, die de hele tijd werden bekeken als dierentuindieren. Kijken, kijken, niet kopen. Het clichézinnetje be careful what you wish for zal ik niet snel gebruiken, maar hier is het wel op zijn plaats. Ik had de toeristen weg gewenst, en nu ze daadwerkelijk weg waren wenste ik ze weer terug. Want de stilte klonk oorverdovend.Inmiddels was ik gearriveerd bij het gracht waar mijn kroegvriend woont. De kruk achter het raam, waar normaal zijn prostituerende buurvrouw werkte, was leeg. Uit het karretje van een dakloze man klonk harde Spaanse muziek. Ik belde aan bij de vriend, snakkend naar wat gezelligheid.

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 23

15-01-21 12:57

24

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

Meestergitarist Harry Sacksioni:

‘Hoe groter het zooitje, hoe meer vrijheid’

In 2020 zou gitaarvirtuoos en componist Harry Sacksioni (70) zijn vijftigjarig podiumjubileum groots vieren. Niet dus. Wat er wél kwam, was een biografie. Over zijn omvangrijke oeuvre, het Amsterdam van vroeger, zijn Ajax-verleden én de anti-stalkingswet die er mede dankzij hem kwam – er is genoeg te vertellen. tekst Sara Luijters

H

et eerste wat opvalt, zijn de vier vingers a an zijn rechterhand; ze hebben een langere nagel. Gitaarspeelnagels. Het afgelopen jaar werd hij zeventig, maar Harry Sacksioni barst nog net zo van de energie en levenslust als altijd. We ontmoeten hem in de Rijnstraat in de Rivierenbuurt, waar hij is geboren en getogen; hij wijst aan waar de sigarenwinkel van zijn vader zat.

Daarachter en erboven woonde het gezin Sacksioni, een paar blokken verderop woonde oma. ‘Hier liggen mijn wortels, maar al op mijn negentiende kocht ik een boerderij in de Betuwe en daar ben ik nooit meer weggegaan. Ik was als muzikant altijd onderweg en als ik thuiskwam, zocht ik rust. Dat was er niet in de stad, er is te veel afleiding. Thuis hoor ik hooguit het suizen van de stilte, dat vind ik zalig.’

Wel komt hij nog vaak in Amsterdam. ‘A l vind ik het hier wel minder vrij dan in de jaren zeventig en tachtig. Toen was het nog een zooitje ongeregeld, niet overspoeld door toeristen. En hoe groter het zooitje, hoe meer vrijheid. In mijn jeugd was Amsterdam nog weer heel anders; iedereen in onze straat keek naar elkaar om en zorgde voor elkaar. Als ik nu door de Rijnstraat loop, zie ik bijna niemand meer een praatje maken. Het is inherent aan social media: we zijn allemaal eilandjes geworden die maar soms genegen zijn tot contact. Dat geldt trouwens voor de hele wereld, niet alleen voor Amsterdam.’ Hij denkt even na: ‘Maar misschien is dit wel ouwemannenpraat, hoor: ‘Vroeger was het leuker!’’

‘Het stalken bleef maar doorgaan.

Eén keer trof ik haar naakt aan in mijn badkuip’

WERELDSTERREN In 2020 zou hij zijn verjaardag én zijn vijftigjarige muziekcarrière flink vieren met een nieuw project waar hij jarenlang aan werkte. Een spektakelstuk van twee uur, op te voeren in de grotere theaters: Timeline.

Voor een zevenkoppige band, koor, strijkorkest en een videowall schreef hij een muzikale reis door de geschiedenis. ‘Het eerste deel vertelt over de oerknal tot aan de eerste homo sapiens. In deel twee reis je

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 24

door de geschiedenis van de twintigste eeuw, alle grote thema’s komen aan bod: van de moord op Kennedy en de val van de muur tot Tsjernobyl, global warming en Trump. Een tijdsbeeld aan de hand van gebeurtenissen, die stuk voor stuk een rimpeling in de tijd hebben veroorzaakt. Maar door corona kon het allemaal niet doorgaan, een grote teleurstelling natuurlijk. Ik vrees dat ik er pas in 2023 mee de theaters in kan.’

Hoewel het afgelopen jaar allesbehalve makkelijk was – er kwamen nauwelijks inkomsten binnen – is Sacksioni gitaar blijven spelen. ‘Ik vermaak me altijd wel; ik heb vooral muziek gemaakt in mijn studio aan huis. Maar het optreden mis ik enorm. Ik kan goed alleen zijn, maar als muzikant heb ik interactie met mensen nodig, andere muzikanten, publiek. Die balans is belangrijk.’

Sacksioni staat erom bekend tijdens optredens zijn gitaarspel af te wisselen met mooie of grappige anekdotes en bespiegelingen. Die zijn nu allemaal verzameld in de biografie Dat kunnen ze allemáál wel zeggen…, op de valreep uitgebracht aan het eind van 2020. Zijn levensgeschiedenis leest als een trein. Het jongensboekverhaal over hoe het voor hem als zestienjarige allemaal begon in de muziek, ontbreekt uiteraard niet. Als puber moest hij kiezen: voetballen voor Ajax of gitarist worden. ‘Ik wilde het allebei, maar Rinus Michels zei (Sacksioni geeft een perfecte imitatie van de voetbaltrainer, red.): ‘Wat jij wilt, is allebei topsport. Je sal motte kiese!’ Toen hij vervolgens tijdens een wedstrijd van de A-junioren tegen Volendam door de benen werd gespeeld door opponent Arnold Mühren – die vier jaar later zelf zou uitgroeien tot een bekende Ajacied – wist hij het zeker: ‘Ik koos voor gitaarspelen.’

Heb je weleens spijt gehad van die keuze?

‘Nee, nooit. Mijn eerste gitaar kreeg ik voor mijn elfde verjaardag, ik mocht een groot cadeau uitzoeken van mijn moeder. Bij platenzaak Stom-Wageman in de Van Woustraat, waar ik mijn singletjes kocht van Elvis en

>

15-01-21 12:57

25

‘Rinus Michels zei tegen me: ‘Wat jij wilt, is allebei topsport. Je sal motte kiese!’’

> 03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 25

15-01-21 12:57

26

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

HARRY SACKSIONI • Wordt geboren op 23 oktober 1950 in de Rivierenbuurt in Amsterdam.

• Stopt na een aantal jaar op de mulo en heeft als tiener allerlei baantjes, waaronder in zijn vaders sigarenwinkel en de Douwe Egberts-fabriek.

• Kan in 1967 aan de slag als studiogitarist bij platenmaatschappij Phonogram. In de jaren erop wordt hij gevraagd te schrijven voor het Nationale Songfestival en speelt hij live bij het cabaret van Sieto en Marijke Hoving. Ook schrijft en speelt hij voor en met Herman van Veen, die hem mee op tournee vraagt. Jaren later componeren Sacksioni, Van Veen en Erik van der Wurff samen de wereldberoemde muziek voor Alfred Jodocus Kwak.

• Trapt in 1974 zijn solocarrière af met het succesvolle album Harry Sacksioni: Gitaar. Meerdere soloplaten volgen en Sacksioni tourt door Europa, componeert voor films en documentaires en richt zijn eigen productiemaatschappij op. Hij werkt in zijn carrière samen met een hele rits artiesten, onder wie Frank Boeijen, Liesbeth List, Youp van ’t Hek, Barry Hay, Ramses Shaffy, Rob de Nijs en Herman van Veen.

• Schrijft in 1999-2008 zijn Sacksioni Methode, waarin hij de voor hem zo typerende gitaartechnieken uiteenzet.

Het wordt in Nederland en België de meest verkochte gitaarmethode allertijden.

• Woont in de Betuwe met zijn vrouw Nancy (56). Samen hebben ze twee

‘Er zijn in die tijd best vaak ‘metootjes’ geweest, dat realiseerde ik me pas toen ik mijn boek schreef ’

Cliff Richard en later The Beatles, hingen drie gitaren aan de muur, voor de sier waarschijnlijk. Ik nam mijn moeder mee naar de winkel en wees de Spaanse gitaar aan waar ik mijn zinnen op had gezet. De man haalde hem naar beneden en ik was meteen verliefd. Ik moest op gitaarles in de buurt, bij meneer Wiegmans, aan wie ik jaren later mijn Sacksioni Methode heb opgedragen. Zijn lessen waren het begin van alles. Ik beschouw mezelf grotendeels als auto-didact, maar hij leerde me al snel iets heel belangrijks: na een paar maanden les kwam ik met een chagrijnige kop bij hem aan, omdat ik nog steeds maar een paar noten kon spelen. Wiegmans zei: ‘O, dat denk jij? En als je die paar noten nu eens in een andere volgorde speelt? En door elkaar en in een ander ritme? Hij liet me inzien dat je ook dan al een compositie kunt maken. Ik krijg daar nog kippenvel van. Dat moment was echt bepalend, een halfjaar later schreef ik mijn eerste compositie. Meneer Wiegmans heeft die later nog uitgevoerd met zijn mandoline-orkest van vijftig man, in Frascati. Grandioos natuurlijk.’

Op je zestiende stapte je, onervaren, het kantoor in van muziekproducer Hans van Hemert in Hilversum, met de mededeling dat je studiomuzikant wilde worden. Waar kwam die drive vandaan?

‘Ik heb vooral altijd heel goed geweten wat ik niet wilde doen. Op mijn vijftiende stopte ik met school, het was niks voor mij. Mijn vader vond het belachelijk, ik moest van hem in de sigarenwinkel komen werken maar ik haatte de stank van rook. Ik nam een baantje

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 26

interview

bij de fotowinkel aan de overkant, maar hield dat slechts één ochtend vol. Ik dacht alleen maar: sodemieter op! Andere baantjes liepen ook op niets uit. Het enige wat ik écht wilde was gitaarspelen en voetballen, al het andere wimpelde ik af. Vrijheid en geluk hebben voor mij altijd met elkaar te maken gehad. Ook als jongetje van acht al, toen ik voor het eerst stiekem de Berlagebrug overstak; dat was de grens tot waar mijn vriendjes en ik mochten spelen.

Opeens was ik in een andere wereld, in Oost. Ik bleef maar lopen: het was daar allemaal zo anders en avontuurlijk, een openbaring. Het werd donker en natuurlijk wist ik de weg terug naar huis niet meer te vinden.

Uiteindelijk ben ik door de politie thuisgebracht. Mijn ouders waren in Dat kunnen ze alle staten, maar de vrijheid die ik allemáál wel had geproefd, smaakte naar meer: er zeggen van was veel meer dan alleen de RijnHarry Sacksistraat! Dat uit zich bij mij ook in het oni (Cutaway) €19,95 harryconstant nieuwe dingen willen creësacksioni.nl. ren. Componeren noem ik ook wel ‘de brug naar een andere wereld’; het altijd nieuwe werelden willen scheppen.

Ik ben ongelooflijk blij dat ik die uiting heb.’

Je schrijft dat je vader altijd aan het werk was en je moeder last had van fobieën. Heeft dat ook meegespeeld in die vrijheidsdrang?

‘Ik denk dat het zeker ten grondslag ligt aan mijn drang de wereld te willen ontdekken. Mijn moeder was thuis in haar element; ze maakte praatjes met de klanten, iedereen kreeg er koffie en soep. Maar de straat durfde ze nauwelijks op. En mijn vader was een workaholic, hij stond elke dag van half zeven ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds in de winkel. Ik heb een hele fijne en óók vrije jeugd gehad, maar voor mezelf wilde ik iets anders.’

Na een paar jaren als studiomuzikant te hebben gewerkt, ging u gitaar spelen bij onder meer Herman van Veen en groeide uit tot een beroemde soloartiest. Hoe is het om opeens bekend te zijn?

‘Ik vond het ongemakkelijk. Om even in uitersten te spreken: bij mij vallen mensen bijna flauw als ze me zien óf ze hebben geen idee wie ik ben. Dat laatste is prima, maar dat hele dweepzieke vond ik moeilijk.

Er waren tijden dat er meisjes in de berm voor mijn huis kampeerden. Ik werd overal behandeld als een koninkje. Het was heel dubbel: het streelde mijn ego en tegelijkertijd begreep ik er niks van, waarschijnlijk omdat ik zelf nooit bekende mensen heb verafgood.

Zelfs toen The Beatles in 1964 in de stad waren, ben ik niet gaan kijken.’

Dit was in de jaren zeventig en tachtig. Hoe sex, drugs & rock-’n-roll was uw leven in die tijd?

‘Die heftige, destructieve rock-’n-roll-scene was niks voor mij. Ik wist al heel vroeg dat je geen rotleven hoeft te hebben om mooie muziek te kunnen maken.

Ik ben geen groot drinker en drugs vind ik ook niks.’

Hij lacht wat schalks: ‘Dus dan blijft er naast muziek maar één ding uit dat rijtje over. Ik was vroeger

15-01-21 12:57

27

a family affair

blijkbaar een leuke jongen, verlegen met lang haar, en na een optreden kwamen er hordes meisjes op me af.

Daar heb ik weleens gebruik van gemaakt, ja. Ik had vriendinnen, maar door mijn reizende leven lukte het vaak niet om blijvende relaties te onderhouden. Tot ik vijfentwintig jaar geleden Nancy ontmoette. Ze is veertien jaar jonger dan ik. Ik wist al heel vroeg dat ik per se kinderen wilde en op mijn vijfenveertigste werd ik alsnog vader. Eerst werd onze dochter geboren en vier jaar later onze zoon. Het vaderschap heeft ervoor gezorgd dat er andere prioriteiten ontstonden. Mijn leven draaide niet meer alleen om mijzelf, een verademing vond ik dat. Alleen maar zelf in de belangstelling staan, dat klopt eigenlijk niet.’

In deze rubriek portretteren we elke editie een écht Amsterdamse familiezaak. Deze keer: Kesbeke, de bekendste tafelzuurmaker van de stad.

ZUURVERDIEND SUCCES

ANP

Je leven in de schijnwerpers had ook z’n duistere kant: je werd veertig jaar lang gestalkt door een vrouw, van 1974 tot 2014. In je boek ga je voor het eerst uitgebreid op die geruchtmakende zaak in.

Hoe sla je je door zoiets heen?

‘Het was afschuwelijk, maar ik heb een modus gevonden. Ze begon ermee toen ze veertien was en bleef het volhouden tot haar dood. Dagenlang stond ze voor mijn huis, dan zat ik de hele dag met de gordijnen dicht.

Eén keer trof ik haar naakt aan in mijn badkuip, had ze ingebroken. Ze kwam ook naar optredens, waar ze doorheen schreeuwde. Er werd gesteld dat ík maar moest verhuizen, maar dat vond ik belachelijk, de omgekeerde wereld. Het bracht me vaak tot wanhoop.

Ik heb haar weleens onder water geduwd in een sloot, zo gek werd ik van die griet. Toen ik er eindelijk openlijk over sprak in een talkshow op tv, is niet lang daarna de anti-stalkerwet ingevoerd. Niet dat die mij trouwens zo veel heeft geholpen, want het stalken bleef doorgaan.

Ergens was het een nadeel dat ze me fysiek niets aandeed, waardoor er wettelijk niks tegen gedaan kon worden. Dat was zo waardeloos.’ Sacksioni zwijgt even: ‘Weet je, het is toch iets anders voor een man om gestalkt te worden dan voor een vrouw. Vooral andere mannen zeiden als eerst tegen me: ‘Je zal wel met haar naar bed zijn geweest.’ Vreselijk vond ik dat.’

T

In je jonge jaren had je ook weleens te maken met wat nu in de categorie #MeToo zou vallen. Zoals het voorval met de beroemde componist Leonard Bernstein.

‘Ik werd na een optreden aan hem voorgesteld en wilde dolgraag met hem over muziek praten. Hij was totaal niet geïnteresseerd, bekeek me van top tot teen en vroeg: ‘Hoe laat ben je in mijn hotelkamer?’ Toen ik doorliep, moest ik erom grinniken. Je zou kunnen zeggen dat er in die tijd best vaak ‘metootjes’ plaatsvonden, dat realiseerde ik me pas toen ik mijn boek schreef.

Het is goed dat het is opengebroken en dat Weinstein vastzit, maar ik merk ook dat het contact tussen mannen en vrouwen eronder te lijden heeft. Zelfs een blik kan al verkeerd vallen. Het speelse, het onbezorgd flirten lijkt verloren te zijn gegaan, dat vind ik jammer.’

Hoe is het om zeventig te zijn?

‘Vreemd, eigenlijk. Zeker omdat ik in goede conditie ben; ik train nog altijd twee keer in de week mee met het zaterdagelftal van FC Lienden. En ook de drive en de behoefte om nieuwe dingen aan te gaan, is nog geen spat verminderd. Ik ken wel mensen van mijn leeftijd, of zelfs jonger dan ik, bij wie verwondering nauwelijks nog een rol speelt. Ik prijs me dus zeer gelukkig dat ik de betoveringen die het leven biedt altijd onverminderd en intens ben blijven ervaren.’

03 UK KUNST EN VERMAAK FEB 2021–sf_RD.indd 27

>

oen Charles Kesbeke, afkomstig uit Zeeland waar hij een bakkerij had, in 1948 een nieuwe onderneming wilde beginnen in Amsterdam, viel zijn keuze niet toevallig op tafelzuur. De zuurkar was al vóór de oorlog een echt Amsterdams-Joodse traditie, afkomstig van de Oost-Europese joden. Op zondag kwamen de karren door de straat en naast uitjes, augurken en bieten ingelegd in zout, azijn en kruiden, kon je er ook eieren krijgen, die de Amsterdammer tegen de voortanden kapot pleegde te tikken en ter plaatse te nuttigen.

Na de oorlog waren er vanzelfsprekend niet veel meer van over. Maar de voorliefde van de Amsterdammers bleef. En zo begon Charles in een keldertje aan het Waterlooplein de eerste augurken en uien te wassen, pekelen en pasteuriseren.

Charles was goed bevriend met de stokers van de jeneverfabriek in de buurt en verkocht zijn waar vaak ook in de kroeg; zuur past prima bij een borreltje. Charles’ zoon

Camiel gaf, samen met vrouw Olga, de aanzet tot de groei van het bedrijf.

Camiel – die ‘Kes’ genoemd werd – was Amsterdammer in hart en nieren: hij hield van een geintje, maar was ook eerlijk en rechtdoorzee. Hij stond bekend als een sober mens; met één pak en één das die hij alleen droeg als het echt nodig was.

Oos Kesbeke, die nu aan het hoofd staat, hielp als kind al mee in het bedrijf door het geld te sorteren dat zijn vader bij de visboeren had opgehaald. Hij wist vernieuwing te brengen met producten als atjar, cornichons en broodspread, maar tegelijk de ambachtelijke traditie en kwaliteit vast te houden. Onder zijn hoede groeide Kesbeke uit tot een geliefde sociale onderneming die tal van goede doelen steunt én tot een iconisch merk. De beroemde Kesbeke-pot is als lamp een wereldwijd bekend designobject (en nu te koop als bouwpakket bij Kesbeke overigens).

Adolf van Nassaustraat 3 kesbeke.nl

15-01-21 12:57

28

krant KRANT

aanbieding

KUNST & VERMAAK

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Fotoafdruk Amsterdam rond 1900 in luxe giftbox van Capture Amsterdam

t.w.v.

€75

Je kunt er uren naar kijken, naar die foto’s van Amsterdam in vervlogen tijden. Ze roepen een verlangen op naar een stillere en ruimere stad.

In samenwerking met het Stadsarchief restaureert Capture Amsterdam foto’s van Amsterdam rond 1900. Deze luxe fotodoos bevat een losse Fine-Art Print (20x30 cm) van het Paleis voor Volksvlijt en Hoge Sluis, uitgegeven door de Gebroeders Douwes tussen 1883 en 1889, inclusief informatie over de foto en speciale katoenen handschoenen om de foto schoon te houden tijdens het inlijsten en ophangen.

Capture Amsterdam is opgericht door en voor fotografen die een passie delen voor hun vak en de stad Amsterdam. Samen leggen zij met hun foto’s het huidige tijdsbeeld vast van onze hoofdstad. captureamsterdam.com GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€31,99) EN ONTVANG JE EIGEN AMSTERDAM-FOTO VOOR THUIS AAN DE MUUR. OP = OP! Deze actie loopt t/m 28 februari.

foto Stephan Vanfleteren

mail & win!

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES

DE ENGELEN VAN DE ZEE

VAN EESTEREN MUSEUM

5x 2 tickets t.w.v. €16,50 ‘Als je in die ogen kijkt, kijk je in een zee van toekomst.’ De gelauwerde fotograaf Stephan Vanfleteren portretteerde jongens van gezinsvervangend opleidingsinstituut IBIS in het Belgische Bredene. Kinderen tussen de zes en zestien jaar, vaak getekend door een complex verleden, vinden bij IBIS een thuishaven: het biedt hen een maritieme opleiding én een toekomst. Vanfleteren ontwaarde in de jongens iets engelachtigs, een mysterieuze kracht. Zij lijken ons gerust te stellen: in de verte is de kust veilig. De portretserie Engelen van de zee is nu te zien in Het Scheepvaartmuseum. Te zien t/m 5 april. scheepvaartmuseum.nl

5x 2 tickets t.w.v. €4,Vijftig iconische popfoto’s van Mick Jagger, Tina Turner, Frank Zappa, Debbie Harry, David Bowie en vele andere naoorlogse rockhelden van fotograaf Gijsbert Hanekroot vormen het stralende middelpunt van de tentoonstelling We built this city on Rock and Roll in het Van Eesteren Museum. Over de opkomst van jeugdcultuur in de jaren vijftig, zestig en zeventig, en de centrale rol die muziek – en de rockhelden en popiconen – daarin speelt. Samen met platenhoezen, brommers, jeugdtijdschriften en andere objecten uit die tijd, illustreren de foto’s (letterlijk) de toenmalige jeugdcultuur. Te zien t/m 27 juni. vaneesterenmuseum.nl

Deze actie loopt t/m 28 februari

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 28

foto: Lisette Zeegers

Deze actie loopt t/m 28 februari

15-01-21 10:47

krant KRANT

februari 2021 30 33 34 36 36

38

29

WJOSVZ: HOTELGASTEN UIT EIGEN STAD 10X VALENTIJNSUITJE GETEST: LOKALE FOODBOXEN GEZIEN: ANANASLEER EN ZO: MOOI WERK VAN AMSTERDAMSE KUNSTENAARS DE BUURT: LOCALS OVER HUN BURGWALLEN

ZWARTEBEKERPLAN

CINE QUA NON De winkel aan de Staalstraat was jarenlang een mekka voor filmfans, inclusief onbegaanbare gangpaden vol (zeldzame) posters, luide muziek en sigarettenrook. Op die plek is Cine Qua Non al even gesloten, maar gelukkig gaat de filmposterzaak gewoon door: als pop-upstore. Om de zo veel tijd opent Cine Qua Non weer voor een tijdje op het Waterlooplein, waar je prachtige posters scoort uit alle genres, van Lolita, Bladerunner en Star Wars tot alle Tarantino’s.

Door de lockdown viel de najaarspop-up in het water, maar je kunt er met een beetje geluk in elk geval in februari nog terecht. En anders: er is ook een goeie onlineshop.

Houtkopersdwarsstraat 6 cinequanon.eu

Dat we afhaalkoffie massaal hebben omarmd in 2020 is geen nieuws, maar dat al die koffietjes voor veel (veel!) afval zorgen, daar hadden we nog niet zo bij stilgestaan. Dat moet anders, vond Inge Bulthuis van koffiebar en -branderij Back to Black. Ze bedacht het zwartebekerplan: een herbruikbare beker van bamboe die je na gebruik weer kunt inleveren.

Je krijgt een schone terug, mét koffie – geheel corona-proof en duurzaam. Koffiebars die al meedoen: Back to Black (Weteringstraat 48 en Van Hallstraat 268), Fuku, Keppler Koffie, schuumansoomkensgrassotti, White Label Coffee en BBrood NDSM. backtoblackcoffee.nl

BACK EAT Platenliefhebber én kookboekenfan Michiel Koolen zag dat platenzaak Back Beat Records na 32 jaar failliet was, besloot het over te nemen en haalde er een ‘B’ vanaf: Back Eat was geboren. Het kookatelier in de Jordaan biedt een betaalbaar alternatief tussen uit eten en thuis koken in. Zie het meer als een eetclub dan een kookstudio: koken doe je in groepjes, zonder instructeur. Leren doe je van elkaar. De kasten vol kookboeken en een uitgebreide platencollectie maken het compleet.

Egelantiersstraat 19 backeat.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 29

15-01-21 10:48

30

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

loka le toeri s ten

HOTELLETJE PAKKEN?

‘IK WOON VLAKBIJ, MAAR IK WAS ER TOCH EVEN UIT’ Humita Kanhai (43) boekte onder andere een kamer bij Hotel Jakarta op de Javakade, aan het IJ. ‘Het is maar 250 meter bij mijn huis vandaan, maar het is fijn om er even uit te zijn en ik vind het belangrijk om de local te supporten. Je hebt hier een beetje het idee dat uit eten bent – in Café Jakarta kun je het afhalen – en het is lekker om er ’s ochtends te ontbijten. Ik heb het hotel ook meteen als opnamelocatie gebruikt, met toestemming natuurlijk: ik ben vrouwenintimiteitscoach en maak voor mijn werk podcasts, foto’s, video’s en onlinetrainingen. De beelden zijn prachtig geworden.’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 30

15-01-21 10:48

31

N? Met het wegblijven van toeristen en buitenlandse zakenmensen moesten hotels zichzelf het afgelopen jaar opnieuw uitvinden. Met succes: we komen er tegenwoordig ook om te flexwerken, staycationen of chillen. Is die trend blijvend? tekst Kim van der Meulen

EEN TWEEDE THUIS

E

ngels wordt nauwelijks meer gesproken in hotel Boat&Co (foto’s), de parkeergarage staat vol fietsen en de elektrische golfkar waarmee gasten naar de dichtstbijzijnde bushalte werden gebracht, is weggedaan. De zakelijke bezoekers, buitenlandse toeristen en expats die het hotel sinds de opening eind 2019 vooral bezochten, hebben grotendeels plaatsgemaakt voor Amsterdammers. Die komen bijvoorbeeld even flexwerken. Voor 45 euro boek je hier een appartement waar je de hele dag kunt zoomen en bellen zonder afgeleid te worden door gezinsleden, aandachtzoekende huisdieren of de afwas. Vooral buurtbewoners maken daar dankbaar gebruik van. ‘Het versterkt de buurtfunctie die we al hadden. Er zijn mensen die meerdere keren per week langskomen’, zegt guest service manager Stefan Dubbeld.

‘Sommige stellen wisselen elkaar af: de een komt ’s ochtends, de ander ’s middags. Rond de feestdagen zagen we ook oudere stellen die er toch even uit wilden zijn. En er waren buurtbewoners die een kamer boekten voor hun ouders, omdat ze het coronatechnisch gezien niet prettig vonden dat die na het kerstdiner in hun kleine woning moesten blijven slapen.’

Een hotel in coronatijd moet creatief zijn: leegstand betekent geen inkomsten. Met elke nieuwe aanpassing van de maatregelen bedachten hoteliers dus nieuwe concepten.

Tijdens de eerste lockdown begonnen veel hotels met bezorgmaaltijden en flexibele werkplekken en in de zomer richtten ze zich vooral op staycationers: vakantievierders uit Amsterdam en de rest van Nederland.

Toen de ‘alcoholklok’ in oktober inging – vanaf acht uur ’s avonds mocht er geen druppel meer geserveerd worden – konden gasten bij Boat&Co die ook graag bij hun dessert een wijntje drinken de laatste twee gangen van hun vijfgangenmenu op hun hotelkamer eten.

Daar was dan ’s middags al een fles wijn klaargezet. Nu roomservice helemaal niet meer is toegestaan, is het restaurantmenu ((van Vessel Kitchen & Bar Bar) beschikbaar voor take-away, zowel voor hotelgasten als voor mensen thuis.

Dubbeld: ‘We kunnen wel rustig wachten op gasten die wel of niet komen, maar dat is niet onze instelling.’

NIEUWE KANSEN Dineren werd in sommige hotels nog belangrijker dan overnachten, zegt Jan Steinebach,

>

‘DE LACHGASTANKS MOESTEN NA AFLOOP NAAR BUITEN GEDRAGEN WORDEN’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 31

15-01-21 10:48

32

krant KRANT

loka le toeri s ten

ETEN & DRINKEN EN ZO

@ZOKULIVE

‘AMSTERDAMMERS HEBBEN ONTDEKT DAT HUN EIGEN HOTELS BRUISENDE PLEKKEN ZIJN’

‘ER WAS EEN SAUNA EN WHIRLPOOL, HEEL RELAXED’ Artjanna HulsmannHarkhoe (33) en haar man vierden oud en nieuw in het Inntel Hotel aan de Nieuwezijds Kolk. ‘Aangezien feestjes er dit jaar niet in zaten, boekten we een hotel om er toch even uit te zijn. Bij aankomst lagen de oliebollen klaar en ’s avonds konden we een driegangendiner van het naastgelegen restaurant ophalen. We zijn na middernacht even naar de Dam gelopen, maar verder zaten we binnen: de kamer had een sauna en whirlpool, heel relaxed. De volgende ochtend werd het ontbijt aan de deur bezorgd, met bubbels erbij als verrassing. Die moest ik overslaan vanwege mijn zwangerschap, maar het was wel heel feestelijk.’

Ook de appartementen van Yays (met vier locaties in de stad) werden al snel ontdekt door flexwerkende Amsterdammers.

hotelexpert bij adviesbureau CBRE. ‘Toen de horeca dichtging, kwamen veel mensen op het idee naar hotels te gaan om toch uit eten te kunnen. Daar werd met allerlei arrangementen op ingespeeld. Ik heb verhalen gehoord van hotelgasten die boekten op basis van overnachting, maar de kamer nooit hebben gezien.’ Niet echt de bedoeling natuurlijk, dus ook de hotelrestaurants moesten na verloop van tijd sluiten. ‘Daarop werden wéér allerlei creatieve concepten bedacht. Zoku, op de Weesperstraat, richtte bijvoorbeeld een hele etage in als privérestaurant: op een tafeltje voor de kamerdeur werd een viergangenmenu van RIJKS geserveerd, dat gasten in de hotelkamer konden opeten. Ik begreep dat er in de gang een bandje speelde, waar mensen vanuit de deuropening naar keken en luisterden. Zo kregen gasten ook contact met elkaar.’

ILLEGALE FEESTGANGERS Nu cafés en clubs geen optie meer zijn en je zelfs vijfsterrenhotels voor een schappelijke prijs kunt boeken, zagen sommige Amsterdammers hotels als ideale uitgaanslocatie.

Jongeren boekten steeds vaker een kamer om te ‘chillen’ of te feesten, meldde onder andere het Van der Valk Hotel Amsterdam Amstel dit najaar. ‘Al tijdens de eerste lockdown hoorde ik verhalen over feestjes met vijftien, twintig man die de boel op stelten zetten. De lachgastanks moesten na afloop naar buiten gedragen worden’, zegt Steinebach. ‘Voor studenten die nog bij hun ouders wonen, was een hotel weliswaar een uitkomst, maar het mocht natuurlijk niet.’ Om potentiële feestvierders te weren, besloten sommige hotels geen last-minutereserveringen meer aan te nemen, of ze verplichtten iedereen – ook gasten van gasten – zich bij binnenkomst te registreren. ‘Rond oud en nieuw rinkelde onze telefoon vaker dan daarvoor’, zegt Lianne van Leeuwen. Zij is contentcoördinator bij Yays, dat boetiekappartementen voor kort en lang verblijf aanbiedt op vier locaties in het centrum. ‘Als we vermoedden dat mensen een feestje wilden vieren – iets wat je vaak wel kunt inschatten als je mensen telefonisch spreekt– accepteerden we de reservering niet. Daar zijn we scherp op.’

Ook bij Yays stonden al snel flexwerkers voor

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 32

de deur. ‘Vooral thuiswerkers die veel meetings hebben, zzp’ers en projectgroepjes boeken onze appartementen. Studenten zien we minder vaak. De dagprijs van 55 euro is voor een studentenbudget toch aan de hoge kant.’ Voor die prijs krijg je wel een ruime werkruimte, een complete keuken en 24/7 hulp van een echte Amsterdamse conciërge.

‘Die maakte normaal gesproken toeristen wegwijs in de stad, maar kan flexwerkers nu bijvoorbeeld vertellen waar ze een lekkere lunch kunnen halen.’ Zolang thuiswerken de norm is, blijft Yays flexplekken aanbieden, zegt Van Leeuwen. ‘Amsterdammers die niet snel in eigen stad op vakantie zouden gaan, weten ons na de coronacrisis misschien ook te vinden.’

VOOR DE LOCALS Hotels zullen zich in de toekomst inderdaad steeds meer richten op locals, verwacht horecatrendwatcher Vincent van Dijk.

‘Hotels worden steeds meer een bestemming waar mensen willen zijn omdat het een fijne plek is, niet omdat ze ergens moeten overnachten. Die trend was al ingezet, met bars

15-01-21 10:48

10X VALENTIJNSDATES tekst Karin Thybaut

ROMANTISCH BANKJE Performer Stephanie Louwrier treedt op in de gangen van Zoku.

VOOR 45 EURO KUN JE HIER DE HELE DAG ZOOMEN ZONDER GEZINSLEDEN OM JE HEEN en restaurants die ook Amsterdammers aanspreken, maar heeft een enorme boost gekregen. Alle creatieve concepten die hoteliers verzonnen, richtten zich noodgedwongen op locals: van food en cocktail delivery tot samenwerkingen met bekende chef-koks en wellness-arrangementen. Amsterdammers hebben ontdekt dat hun eigen hotels bruisende plekken zijn.’

Kunnen we straks ook hotels voor specifieke groepen locals verwachten, zoals de in Tokio populaire hotels voor verliefde stellen? ‘Love hotels zul je in Amsterdam niet snel zien’, denkt Van Dijk. ‘In Azië nemen jonge mensen niet makkelijk iemand mee naar huis; hier zijn we minder krampachtig. Ik denk wel dat meer ingezet gaat worden op luxehotels en uitgesproken concepten, zoals het Hard Rock Hotel al doet. Dat maakt hotelbezoek leuker en bijzonderder, ook voor Amsterdammers.’ Ook hotels met veel leegstand, zoals vergaderplekken rond de Rai, zouden zich op locals kunnen richten. ‘Ze kunnen bijvoorbeeld als zorghotel dienen of als wooncomplex voor studenten en starters’, zegt Van Dijk. ‘Niks treuriger dan een leeg hotel.’

Over bankjes gesproken: fans van John Greens The fault in our stars trokken in 2014 massaal naar de Leidsegracht om op het bankje waar hoofdpersonen Gus en Hazel een cruciaal gesprek voeren, een paar selfies te schieten. Even was het bankje vermist, maar nu kun je er weer romantisch doen.

Net als in de film.

DE NATUUR IN Pak de fiets, of beter: huur een tandem of scooter. Op naar het uitgestrekte Diemerpark, het Amsterdamse Bos of via Noord naar Waterland – weinig zo betoverend als Durgerdam en Ransdorp. Als het een zonnige dag is, al is het koud, neem je de picknickmand mee met hapjes en een flesje wijn.

NEEM ME MEE

>

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 33

Geleerd in 2020: een to go’tje is hartstikke gezellig. Koffie tijdens de Valentijnswandeling haal je bij Coffee Bru, de Koffieschenkerij of The Coffee Virus. De lekkerste falafel bestel je bij Bar Kauffmann en de beste visburgers bij Sjefietshe.

Nog meer inspiratie vind je op waarkanikafhalen.nl.

Nog zo’n les uit 2020: wie zegt dat daten fysiek moet zijn? Gewoon een potje Rummikub (via de Rummikub-app) spelen en tegelijkertijd bellen, of kies een van de minigames uit de Bunch-app.

Iets spannender is een online escaperoom. Of ontdek welke date-persoonlijkheid je hebt en krijg advies op maat voor de perfecte date: iamsterdam.nl/valentijnsquiz

KOKEN OF PROEVEN Liefde gaat door de maag, dat weet iedereen. Kook of proef met lokale producten, bijvoorbeeld uit zo’n box van pagina 34. Geen zin om te koken, maar wel om te proeven?

Ga dan voor een proeverij en pubquiz in één via de app The tasting games, waarbij je een tasting-pakket thuisbezorgd krijgt.

AVONDWANDELING Weinig zo mooi als de Amsterdamse binnenstad in de winter. De verlichte grachten zijn perfect voor een romantische avondwandeling – of nog beter: ga ’s morgens op pad, nét voordat de zon opkomt.

KAMER VOOR TWEE Mag de date nog even duren? Ga logeren in eigen stad. Ultraromantisch: een SWEETS Hotel brugwachtershuisje (v.a. €110), de I Love Amsterdam suite in het Conservatorium Hotel (v.a. €375) of de Deluxe Double Room in het Lloyd, mét hot tub (v.a. €140).

FRANKENDAEL FILMBANKJE

(ONLINE) SPELLETJES

WATERLAND

Frankendael is Amsterdams enige overgebleven zeventiende-eeuwse buitenplaats. Centraal in het park staat Huize Frankendael, waar je een koffie to go kunt halen.

Drink hem op op één van de zwanenbankjes iets verderop; ouderwetse romantiek ten top.

WAARKANIKAFHALEN.NL

PARK FRANKENDAEL

AMSTELPARK

Het Amstelpark werd aangelegd in 1972 voor de Floriade en dat is nog goed te merken. Er is een Japanse tuin, doolhof, stadsboerderij, mini-trein, rododendronvallei, kunstwerken, het Rosarium en de Orangerie. Genoeg om de hele dag door te brengen met je lief.

VALENTIJNSWANDELING

RONDJE AMSTELPARK

Het verhaal gaat dat wanneer je op – of onder, met een bootje – de Magere Brug zoent, je voor altijd bij elkaar blijft.

Waar of niet: op Valentijnsdag is dit dé plek om elkaar (volledig gepland) voor de voeten te lopen.

KOKEN EN PROEVEN

VOOR EEUWIG

MAGERE BRUG

Vergeet Londen, Venetië of Parijs: voor een dag vol ouderwetse romantiek kun je net zo goed terecht in ons eigen Amsterdam.

UTRECHTSESTRAAT

@ZOKULIVE

Wouter van de Ridder (45), partner bij een Amsterdams makelaarskantoor, boekte via voordethuiswerkers.nl hotel Amstel Garden in Amstelveen. ‘Vanwege de maatregelen werken we zo min mogelijk op kantoor.

Op dagen waarop ik geen afspraken buiten de deur heb, en die zijn er als makelaar zelden, wil ik zo rustig mogelijk werken.

Toen mijn vrouw thuiswerkte, ook de kinderen thuis waren en we maar voor een paar uur oppas hadden, boekte ik dit hotel. Het is vlak bij huis en de prijzen vallen reuze mee: ik betaalde 35 euro. Een fijne, rustige kamer, koffieapparaat erbij en goed internet. Ideaal voor de onlinecursus die ik die dag had.’

33

CONSERVATORIUM HOTEL

‘IEDEREEN WAS THUIS, DUS HIER KON IK RUSTIG WERKEN’

15-01-21 10:48

34

thuis

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

De foodbox blijft ook in 2021 verrassen. Vijf tips.

tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl

BALAGAN BOX VAN NENI Voor: 2 personen €65 (€120 voor 4) Wanneer: donderdag t/m zondag (een dag van tevoren bestellen) Waar: ophalen in Zuid of Oost of bezorgen via Uber Eats

ES T G ET BALAGAN BOX VAN NENI

A

ls de lockdown ons iets heeft gebracht, is het een indrukwekkend culinair aanbod voor thuis. Van praktisch elk restaurant zijn de meest fantastische maaltijden af te halen: variërend van meergangenmenu’s tot doodgewone snacks die tot delicatessen worden verheven.

Plus een heleboel boxen om thuis uit te pakken. Wij proberen de Balagan Box van Neni, een internationale keten met Israëlisch en Oost-mediterraan eten, gevestigd in de voormalige Citroëngarage in Zuid – en sinds kort ook met een pop-up op de Plantage Middenlaan bij Artis.

We zijn meteen te spreken over de verpakking: in tegenstelling tot sommige andere take-aways zit het eten in kartonnen bakjes in plaats van plastic. Als we alles op tafel hebben uitgestald, ziet het er bovendien al best gezellig uit. Google leert ons dat het woord balagan Israëlisch is voor

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 34

chaos; een rommeltje. En op de site van Neni staat bij deze box met vele bakjes de term ‘family style’. Schot in de roos dus voor deze twee rommelige zussen.

Wat toveren we allemaal uit de doos? Drie soorten mezze, twee warme gerechten, twee homemade pita’s en zuurdesembrood, een bakje met falafel inclusief sausje en een stuk limoencheesecake. We beginnen maar meteen met de warme gerechten: de ‘Jerusalem plate’ met geroosterde kip, paprika, ui, pepers, hummus en tahina, en een gerecht van gekaramelliseerde aubergine met gestoomde witte rijst. De kippendijen zijn lekker mals en zitten goed in de kerrie: het is een smaakvol, romig en machtig gerecht – dat laatste komt door de hummus. Het gerecht met aubergines knalt aan alle kanten: pittig door pepers en gember, zoetig vanwege het karamelliseren. De auberginestukjes hebben

wat ons betreft iets te weinig substantie, maar de smaak is goed. Ondertussen snacken we ook van de mezze: af en toe een lik labneh (yoghurtsaus) voor wat frisheid, dan weer iets zalvigs als we het zelfgebakken zuurdesembrood door de hummus halen, en de auberginesalade (baba ghanoush) is vooral heel rokerig.

Dan de falafel: die is fenomenaal.

Heerlijk krokant korstje en luchtig vanbinnen, met een fruitige saus. Maar hoe graag we ook willen dooreten van al dit lekkers, we kunnen niet meer.

We hebben tenslotte ook nog plek nodig voor die romige cheesecake. Zonde, want er is nog zo veel over. We concluderen dat deze box ideaal is voor een borrel voor vier. Kan iedereen een lekkere en fatsoenlijke bodem leggen, opdat het allemaal niet té chaotisch wordt. neni-amsterdam.nl

15-01-21 10:49

35 VEGAN MASTERS DIY-KIT Plant-based doe-het-zelfgerechten bestel je bij Vegan Masters: van sushi tot curry’s. Wij gingen voor de Dutch Weed Burger Kit (twee stuks, €15,95). Die proteïnebom met zeewierflakes aten we al eens en beviel beter dan menige vleesburger. Thuis krijg je ’m vacuümverpakt met broodjes, een augurk, een tomaat, een kropje little gem, gekaramelliseerde uien en mayo-achtige saus op sojabasis. En met instructies: van burgers bakken tot toppings snijden. Als alles klaar is, zet je de burger in elkaar en smikkelen maar. veganmasters.nl

THE GOOD COMPANION Op een doordeweekse dag toch even een restaurantwaardig visgerecht op tafel zetten, dat gaat vrij makkelijk met de DIY-pakketten van The Good Companion in de Westerstraat (afhalen en bezorgen).

Denk aan een kit met mosselen in groene curry (€13,50), salade met viskoekjes (€11,50) of een complete zeebaars (€15,50) die je zo de oven in schuift. En wil je het echt heel luxe aanpakken, dan is er ook een oesterpakket voor thuis, inclusief professioneel oestermes en speciale handschoen.

GETE

ST

thegoodcompanion.nl

T

GETEST RON GASTROBAR INDONESIA BOX De immer ondernemende chef-kok Ron Blaauw bezorgt (landelijk) zijn Indonesische gerechten om thuis af te maken. Voor 39 euro heb je een box voor twee. Er is keuze uit vlees, vis of vega (of een mix, als je voor de wat duurdere rijsttafelbox kiest). Wij kozen voor vlees. De instructies zijn duidelijk: alle acht bakjes moeten 25 minuten in de oven, alleen de gado gado niet. Het zijn goede gerechten en stuk voor stuk echt verschillend van smaak. Hoogtepunten: de ayam bakar, gegrilde kippendijen met pindasaus en wat oerapan (kokos-groenten), en de daging blado, langzaam gegaarde sukade met sambalsaus. Enige minpunt is de enorme hoeveelheid plastic waarin alles geleverd wordt. Dat moet anders kunnen.

AMSTERDAM FOOD TOUR BOX De Amsterdam Food Tour Box is een doos vol eetbare seizoensproducten van lokale bedrijven.

In de wintereditie zit bijvoorbeeld mayonaise van Mossel & Gin en hot sauce van El Jefe tot kaas van Tromp en zelfs een blik ‘Snert’, de erwtensoep van chef Joris Bijdendijk (Rijks) en worstenmaker Brandt en Levie. Met de bijgesloten QR-code krijg je info en filmpjes te zien van de ondernemers, zodat je toch een beetje het gevoel hebt zelf langs te zijn geweest. €65 of €75 (incl. drank), whoisamsterdamtours.com

rongastrobar.nl, thuisuiteten.nl en Deliveroo

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 35

15-01-21 10:49

36

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

GEZIEN

winkels

EN ZO...

Een kunstprint is zo besteld en nee, da je niet naar Ikea. Vijf Amsterdamse k die hun (betaalbare!) werk online verk

tekst Sanne de Bruin

FRUITLEER & MEER tekst Renate Dahlmans

Natuurlijk kun je op 5 februari, op Warmetruiendag, iets schapenwolligs uit de kast trekken. Maar het is 2021 en je had met jezelf afgesproken dit jaar betere keuzes te maken, dus ga eens voor iets duurzamers. Een trui van brandnetel bijvoorbeeld.

‘Ik vind het niet interessant om standaard schoenen te maken; ik wil laten zien dat sustainable en vegan producten ook street kunnen zijn’, zei Mercer Amsterdam-ontwerper Pim Dresen in 2020 in een interview met Schoenvisie. Aanleiding waren zijn sneakers waarin Piñatex was verwerkt: leer gemaakt van ananas. Dit voorjaar lanceert Dresen de nieuwste aanwinst, de W3RD Wine. Inderdaad, gemaakt van druiven.

We mogen dan al duizenden jaren zweren bij wol, katoen en leer; als het aan steeds meer ontwerpers en merken ligt, komen daar snel serieuze concurrenten bij. En dan niet polyester of plastic leer, maar zeewier, kokosnoot, cactus en koffiedik. Zelfs de brandnetel krijgt een herwaardering. Zo verkoopt Noumenon (nou-menon.nl) op de Kerkstraat kleding van ramie-vezels, de Aziatische broer van de netel. En je ondergoed shop je binnenkort online bij MUSA Intimates (musaintimates.com), gemaakt van bananenbladtextiel.

Het grote voordeel van al deze exotische stoffen? Ze hebben over het algemeen minder water en land nodig – niet zelden zijn het zelfs restproducten van de voedselindustrie – en de verwerking ervan kan vaak een stuk minder chemisch. En ook fijn: er komt geen dier aan te pas.

Tip: wil je toch eerst even weten hoe dat eruitziet, zo’n lapje fruitleer, zet dan koers naar museum Fashion for Good op Rokin. Daar maak je op de eerste verdieping kennis met sinaasappelschilzijde, leer van appel of biologisch afbreekbare glitters van eucalyptus.

Rokin 102 fashionforgood.com

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 36

LOES KOOMEN In 2017 hing Loes Koomen haar carrière aan de wilgen voor haar eerste liefde: abstract schilderen. Tot die tijd werkte ze als succesvol grafisch vormgever voor titels als Hollands Diep, Het Parool, Vrij Nederland en natuurlijk de Uitkrant. Nu ze alleen nog schildert, zijn het schurende kleurencombinaties, opvallende vormen en speelse composities die haar stijl als kunstenaar typeren. En ook niet onbelangrijk: je wordt er blij van.

Een print van haar schilderwerk koop je al voor een bedrag tussen de €150 en €275. loeskoomen.nl, Instagram: @loeskoomenschilder

15-01-21 10:49

37

n nee, daarvoor ga damse kunstenaars line verkopen.

oor te nds

t

SAŠA OSTOJA Zijn het mensen, zijn het dieren?

Wat het ook zijn, de wezens in de kleurrijke illustraties van Saša Ostoja weten altijd de aandacht te trekken. Als je goed naar zijn werk kijkt, ontdek je steeds nieuwe grappige details.

Misschien heb je zijn illustraties al eens voorbij zien komen, want het Van Gogh Museum, de Volkskrant, Paradiso en Nike behoren tot zijn opdrachtgevers. Zijn illustraties zijn te verkrijgen als giclée print – van €40 tot €500.

Gesigneerd én genummerd. En leuk: Ostoja heeft een gratis kleurboek met drie tekeningen uitgebracht, voor iedereen die het leuk vindt om te kleuren (te bestellen via zijn site). sasaostoja.com Instagram: @sasa_ostoja

ROGIER ROETERS Thema’s waar we het liever niet over hebben, die staan centraal in het werk van Rogier Roeters. Hij weet ‘moeilijke’ emoties als schaamte, twijfel of verdriet te verpakken in geestige tekeningen die de kern raken. Ook onderwerpen als angst, seks en liefde komen veelvuldig aan bod. Met bijna 100k trouwe volgers op Instagram heeft de kunstenaar, die overigens ook professioneel goochelaar is, inmiddels een aardige fanschare opgebouwd.

Via zijn site verkoopt hij enkele van zijn werken, zijn tekeningen zijn te koop als giclée print (A4-formaat). Voor €65 krijg je er een thuisgestuurd om je kapot te lachen (of huilen). ro-plaza.com Instagram: @rogierroeters

JULIAN STIPS Je hoeft geen kunstkenner te zijn om te zien dat Julian Stips een achtergrond heeft in modetekenen. De illustrator en kunstenaar, onder meer gespecialiseerd in technisch tekenen en grafisch ontwerp, maakt surrealistische en ‘gevoelige’ beelden. Hij tekent veelal mensen, vaak androgyn. De kleurrijke werken schetst hij eerst met potlood of pen op papier, om ze daarna digitaal in te kleuren. Een kenner ziet er een vleugje jugendstil of art deco in terug – en laten dat nou net de kunststromen zijn die hem inspireren. Zijn werk is te zien via zijn Instagram-account (kosten: zo’n €175 à €250 voor een print) en te koop per mail: julianstips@gmail.com. julianstips.com / iloveillustrationgallery.com Instagram: @julianstips

ROXY VAN BEMMEL Kunst met pit, zo kun je het kleurrijke werk van Roxy van Bemmel wel omschrijven. Haar fascinatie voor mensen in alle soorten en vormen is terug te zien in haar schilderijen. De afgestudeerd modeontwerper schildert het menselijk lichaam zoals zij het ziet bewegen, niet zoals je het in werkelijkheid waarneemt, wat soms voor een buitenaards resultaat zorgt. De personages van haar schilderijen hebben één ding gemeen: ze stralen zelfvertrouwen uit, al ogen ze soms ook een beetje bang of verdrietig. Voor €40 tik je al een afdruk (A3-formaat) op de kop. Gesigneerd en genummerd, in gelimiteerde oplage. Liever een handgeschilderd werk? Dat kan ook. De prijzen voor een origineel schilderij variëren van €250 tot €1800. roxyvanbemmel.com, Instagram: @whatsaroxy

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 37

15-01-21 10:49

38

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

buurt

Burgwallen

TERUG NAAR DE RUST Als de stad wat stiller is, zie je dingen die je eerder niet zag. Bijvoorbeeld hoeveel er te zien en doen is in de toch vaak verguisde buurt Burgwallen.

Buurtbewoners Gijs en Anne Stork leiden je rond. tekst Karin Thybaut foto’s Pauline Arkesteijn illustratie Barbara van den Berg/SaltyStock

‘T

oen we vorig jaar midden in de coronamaatregelen zaten, was er een buurjongen die bij iedereen een briefje en een ballon in de bus deed’, zegt Burgwallen-bewoner Gijs Stork. ‘Of we op 1 mei allemaal buiten wilden lunchen, met die ballon erbij. Dat was heel geslaagd; ineens wisten we wie onze buren waren. Inmiddels zijn we een echt buurtje, we hebben zelfs zo’n kneuterig boekenkastje voor de deur.’

Stork is trots op zijn buurt en heel Amsterdam mag weten hoe leuk de Burgwallen zijn.

Samen met dochter Anna zette hij het Burgwallen Bewonersproject op. Met dit initiatief willen ze de Amsterdammer wijzen op al het moois wat deze ondergewaardeerde buurt te bieden heeft – van horeca en winkels tot cultureel erfgoed. ‘Het is het oudste stukje stad. Er is zó veel cultuur hier, met al die toeristen, sekswerkers en ondernemers en dat allemaal door elkaar. Alles wat Amsterdam zo divers maakt – historie, veerkracht en ondernemersgeest – is hier ooit begonnen.’

Het idee voor het bewonersproject begon in Hongkong. Anna ging voor een stage bij iDiscover aan de slag met routes door de miljoenenstad, samen met locals en off the beaten track. Toen Anna’s familie op bezoek kwam, liepen ze samen een van de routes. ‘Via steegjes waar we zonder kaart nooit in zouden durven gaan, kwamen we op de leukste plekken.’ Bij thuiskomst realiseerde Gijs zich: zijn eigen buurt, de Burgwallen, was eigenlijk net zo. Samen met buurtbewoners verzamelden vader en dochter de beste verborgen parels – binnenkort ook te downloaden als app. Met deze elf plekken nemen Gijs en Anna je alvast mee de Burgwallen op.

KUNSTBOEKHANDEL SAN SERRIFFE ‘Als je op zoek bent naar een boek over die ene tentoonstelling of van dat ene museum, dan moet je hier zijn.’ Daarbij hangt er elke twee weken een nieuwe expositie naar aanleiding van een boek, gecureerd door de eigenaren. Sinds kort is er ook een webshop: san-serriffe.com.

SINT ANNENSTRAAT 30

JEMI BLOEMSIERKUNST Bloemen- en plantenwinkel Jemi zit al 37 jaar op de Warmoesstraat.

Eigenaar Michel: ‘We zijn een van de weinige ‘normale’ winkels in deze straat. Wie hier komt, komt dan ook vaak voor een praatje.’

WARMOESSTRAAT 83A

PROSTITUTIE INFORMATIE CENTRUM ‘Dé plek waar vroeger ‘ouwe hoeren’ samenkwamen om bij te praten. Vandaar dat dat op het bord boven de deur staat.’ Het Prostitutie Informatie Centrum, het PIC, is er nu voor iedereen die wat wil weten over sekswerk, van de sekswerkers zelf. Ze geven tours en lezingen; niet alleen voor toeristen.

ENGE KERKSTEEG 3

DE KOFFIESCHENKERIJ ‘Het paradijs van de buurt. En van de taart tot de thee: alles is hier zelfgemaakt.’ De Koffieschenkerij is gevestigd in de Oude Kerk, het oudste gebouw van Amsterdam. De kerk host tentoonstellingen en concerten van wereldniveau.

OUDEKERKSPLEIN 27 – Iets verderop zit Museum Ons’ Lieve Heer op Solder, historisch grachtenpand en schuilkerk in één.

BUURTKENNERS Gijs Stork (56) werkt als cultureel ondernemer voor onder andere Salon en Queer Currents en woont sinds 2009 op de Wallen, aan de Oudezijds Voorburgwal.

Zijn dochter Anna (25) studeerde cultureel erfgoed en is nu bezig met de opleiding planologie aan de UvA.

DUTCH COURAGE De beste cocktailmakers van de stad, aldus Gijs. Hier maken ze cocktails op z’n Hollands, met jenever en andere likeur van eigen bodem.

Er is ook een kopstootjesautomatiek en voor thuis bestel je de cocktails via Flying Dutchmen op Deliveroo.

ZEEDIJK 12

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 38

L.J. HARRI Op de twee bovenste verdiepingen van de Schreierstoren vind je L.J. Harri Nautische Instrumenten en Zeekaarten, een echt snuisterijenwinkeltje. ‘Ze hebben kaarten, barometers, kompassen, verrekijkers. Hier kwamen – en komen – de havenmensen en binnenschippers hun spullen halen.’

PRINS HENDRIKKADE 94

ZEEDIJK 60 EN PATTA ‘De Zeedijk heeft sinds een paar jaar een nieuwe vibe door de komst van een aantal nieuwe zaken. Je hebt Zeedijk 60, met de genderless pakken van Bonne Suits, en naar urban streetwear-winkel Patta komt heel Amsterdam.’

ZEEDIJK 60 EN 67

O-CHA ‘Ons favoriete Thaise restaurant, gerund door twee zusjes die de hele buurt kennen. Ze serveren geen alcohol, je komt hier om te eten.’

BINNEN BANTAMMERSTRAAT 1

AMSTERDAMS MARIONETTEN THEATER ‘Het Marionetten Theater hebben we ontdekt tijdens onze ochtendwandelingen in coronatijd. Een echte hidden gem.’ Het AMT speelt operarepertoire met houten acteurs, tot leven gebracht door zes poppenspelers.

Voor kinderen én volwassenen.

NIEUWE JONKERSTRAAT 8 – In de Pijlsteeg zit het proeflokaal van likeurstokerij Wynand Fockink, die hier ooit veel panden bezat. Amsterdam kent een rijke jenevercultuur en bij Wynand Fockink doen ze het al 350 jaar op de traditionele manier: bukken voor de bar. En altijd het eerste slokje slurpen. ‘Als je dat niet doet, word je eruit gegooid. En als je gaat zeuren trouwens ook.’

EDWINS BLOEMENSTAL De bloemenstal van Edwin staat al 25 jaar op de brug van de Oude Doelenstraat. ‘En vanaf dag één verkoop ik al tulpenbollen aan toeristen.’ Inmiddels heeft Edwin ook

15-01-21 10:49

39

veldboeketten en pioenrozen en maakt hij altijd een praatje.

OUDE DOELENSTRAAT

TORPEDO THEATER ‘Een ieniemienietheater met één barretje, één piano en een stuk of vijftien stoelen.’ Op het programma staan toneelvoorstellingen, thema-avonden, talk-

shows, boek- en filmpresentaties en muziekuitvoeringen. Online is er Torpedo TV. SINT PIETERSPOORTSTEEG 33

JACOB HOOY ‘Apotheek Jacob Hooy is zo’n winkel die hier al eeuwenlang zit en er ook zo uitziet. Voor alles hebben ze hier een zalfje of theetje.’

KLOVENIERSBURGWAL 12

’T MANDJE ‘In 1927 kocht de Jordanese Bet van Beeren de kroeg op nummer 63 van de Zeedijk. Bet was

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO FEB 2021_MB0_RD_MB_RD_MB_RD.indd 39

openlijk lesbisch en haar kroeg werd een vrijplaats voor de homo’s en lesbiennes van die tijd. Het complete café is in 2008 teruggebracht in oude staat, inclusief foto’s aan de muur, jukebox en biljart.’

ZEEDIJK 63 – LEES MEER OVER CAFÉ ’T MANDJE OP PAGINA 4

15-01-21 10:49

AMSTERDAM

GIF TS

Chocozeiltjes € 4,50

Maak kennis met lokale makers Maak je familie, vrienden óf jezelf blij met typisch Amsterdamse cadeaus en unieke producten van makers uit de stad. Van knutselspullen en posters tot sieraden, woonaccessoires en gezelschapsspellen, je shopt het allemaal in de I amsterdam Store en via de I amsterdam webshop. www.iamsterdam.nl/webshop en Amsterdam Centraal Station, IJ-zijde

Houd iamsterdam.nl in de gaten, hier kun je terugvinden wanneer onze medewerkers weer voor je klaar staan in de I amsterdam Store.

Riverstones vanaf € 15

LIA hartlamp Mr Maria € 130

ad Uitkrant webshop feb 2021.indd 1 02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 40

07-01-2021 10:17 15-01-21 10:48

februari 2021

KRANT

42

t/m

48

48 49 50

41

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON AMSTERDAM TOEN 21 QUESTIONS: LUAN BULESHKAJ

HEALING POWER Voel je je niet lekker, dan slik je een paracetamolletje. En als het echt niet gaat, ga je naar de dokter. Althans, zo doen sommigen van ons dat. Anderen zoeken hun heil bij sjamanen, heksen en voodoopriesters. Tentoonstelling Healing power in het Tropenmuseum laat zien hoe we als mensen altijd op zoek zijn naar helende kracht. Je ziet er amuletten en klankschalen, uitingen van bijgeloof (zoals dit hertje: een geluksbrenger in Mongolië) en werk van kunstenaars als Remy Jungerman, Damien Hirst en Marina Abramovic.

Inclusief een enorme maan – voor veel healers een belangrijke krachtbron – van kunstenaar Luke Jerram in de hal.

Tropenmuseum Vanaf 18 februari

1,5

METER

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

1,5

➜...➜

➜...➜ GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5 1,5 02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd METER

METER

Poëzie tot leven brengen is soms al een hele opgave, laat staan als het over de gruweldaden van de Tweede Wereldoorlog gaat. De makers van het theatrale concert Todesfuge, een initiatief van het Joods Historisch Museum en Stichting Knars, gingen de uitdaging aan en vertaalden het beroemde gedicht van Paul Celan naar muziek en beeld. De speelsheid van de uitvoering en het zware en gruwelijke onderwerp vormen een groot contrast, en dat is ook precies wat maakt dat het raakt.

METER

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

021 10:17

TODESFUGE

Joods Historisch Museum 28 februari stichtingknars.nl

41

HAMID SARDAR

1,5

METER

15-01-21 10:48

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

1,5

METER

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

POP

LARS AND THE MAGIC MOUNTAIN + SUMMER WITH MONICA 1the ,5 De spacepop 1,5 van Lars andMETER Magic METER Mountain klinkt symfo. ➜ ➜ ..liednisch en..hypnotiserend met .➜ GENIET jes over➜ toewijding, eerlijkheid VERSTANDIG, VERSTANDIG, HOUD en GENIET loyaliteit.

De Amsterdamse HOUD AFSTAND AFSTAND muzikant speelt met achtkoppige band en gospelkoor G-roots de nummers van zijn debuutalbum.

Beïnvloed door artiesten als Lou Reed, Mazzy Star en Jackson C. Frank, schrijft Summer With Monica verhalende popliedjes met een intieme, dromerige sound. ma 1 19:30, Paradiso, € 10,50 JOOST LIJBAART - FREE Slagwerker, percussionist en improvisator Joost Lijbaart presenteert zijn eerste solo album.

Naast de drums bespeelt deze alleskunner op ‘Free’ ook alle andere instrumenten zelf. Zo hoor je veel gestemde percussie, zoals glockenspiel, buisklokken en vibrafoon, maar ook Afrikaanse en Aziatische percussie, waaronder odaiko drums, anklung en balafon.

Bimhuis TV, www.bimhuis.nl PERSONAL TRAINER Personal Trainer is een muzikaal collectief rondom Willem Smit. De altijd veranderende live line-up bestaat vooral uit Amsterdamse gezichten die je kunt kennen van Canshaker Pi, Pip Blom, Steve French, Teddy’s Hit, The Klittens, Torii, Global Charming en meer. do 4 20:30, in de Melkweg én Paradiso tegelijk, € 10,50 PINK OCULUS - WAT IS HET GEHEIM VAN EEN RAPPENDE ZANGERES? (8+) Pink Oculus heeft enorm veel lef en een prachtige, warme stem.

Esperanza Geronima Denswil zingt, rapt, schrijft liedjes en maakt opzwepende beats. In haar muziek combineert ze hiphop, soul en jazz. Ze vertelt hoe ze haar raps en songs maakt en speelt nummers van haar debuutplaat. zo 7 15:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 8,50 LUKA De Rotterdamse singer-songwriter Lisa Lukaszczyk maakt onder de noemer Luka eigenzinnige, dromerige popliedjes, naar eigen zeggen geïnspireerd door artiesten als Lianne La Havas, Feist en Patrick Watson. wo 10 20:00,Paradiso, € 10,50 NANA ADJOA Nana Effa-Bekoe,oftewel Nana Adjoa, groeide op in het Gooi als kind van een Nederlandse moeder en Ghanese vader en was al vroeg op zoek naar haar eigen muzikale identiteit. De Amsterdamse singer-songwriter en multi-instrumentalist maakt melancholische, poëtische indie doordrenkt met triphop, jazz en soul. wo 10 20:30, Paradiso, € 16,FRIDAY De twee leden, Koen Brouwer en Quinten Huigen, van het nieuwe Nederlandse popduo Friday liepen elkaar tien jaar geleden voor het eerst tegen het lijf op het Conservatorium van Amsterdam. Hun debuutsingle ‘’21’’, mede geproduceerd door Cenzo Townshend, bekend van zijn werk met grote artiesten als Kings of Leon en U2, werd door NPO Radio 2 meteen uitgeroe-

02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 42

KRANT

februari 2021

AGENDA

pen tot TopSong. vr 12 20:30, Bitterzoet, € 14,50

TIP

PLÁSI + AXEL FLÓVENT Twee van Scandinavië’s beste indie-folk artiesten bundelen de krachten: Plàsi en Axel Flóvent tekenden samen bij label Nettwerk en vonden elkaar snel in hun creativiteit en synergie.

Samen gingen ze op zoek naar iets groters en de twee zangers nemen beide bands mee als entourage. wo 17 20:00, Melkweg, € 16,10 BILLY NOMATES De Britse Billy Nomates arriveerde in het voorjaar van 2020 met een opvallende debuutsingle, simpelweg getiteld ‘No’. Het woord vat de algehele tendens van haar album goed samen: de felle en uitgesproken artiest uit Bristol maakt haar liedjes vanuit een drang tot verzet. Op stekelig klinkende no-wave en postpunk rebelleert ze in haar spraakzang tegen thema’s als Brexit, nulurencontracten en genderongelijkheid. wo 17 21:30, Paradiso, € 10,50 DE AMBASSADE De Ambassade houdt sinds een aantal jaar de gemoederen in de Amsterdamse scene bezig met donkere, Nederlandstalige wave.

Het project van Pascal Pinkert (Dollkraut) wist de aandacht te trekken met de gruizige single ‘Geen Genade’, een combinatie van in reverb verdronken teksten, koude synthesizers en galmende drumcomputers. De singles die daarna verschenen waren op één hand te tellen, maar in 2019 loste De Ambassade alle hooggespannen verwachtingen in met eerste langspeler ‘Duistre Kamers’. do 18 21:30, Paradiso, € 17,HANNAH MAE - LITTLE THINGS De ‘Little Things Tour’ heeft haar naam te danken aan de gelijknamige single die Hannah Mae begin september uitbracht. Ze schreef het nummer in Nashville met Rob en Matthew Crosby, bekend van The Common Linnets.

‘Little Things’: het zijn de kleine dingen die het doen. vr 19 19:30, Melkweg, € 14,40 ALTIN GÜN De Turks-Nederlandse band Altın Gün mixt Turkse folk en disco-pop met gruizige psychedelica, funk en rock tot een dansbaar en upbeat geheel. Het zestal laat zich inspireren door traditionele Turkse muziek en muzikanten als Selda BaÐcan, BarıÐ Manço en Erkin Koray, waarbij ze net als hun grote voorbeelden experimenteren met het samensmelten van verschillende muzikale werelden. Zo slaagt Altın Gün erin het Turkse geluid uit de jaren 70 vast te houden en tegelijk totaal onherkenbaar fris te klinken met fuzzy bassen, rauwe saz-riffs en zo nu en dan een orgeltje. za 20 19:30 en 21:45, Paradiso, € 28,ANTOON De 18-jarige Antoon is de eerste die zich afgelopen zomer heeft aangesloten bij het label van Big2, Dreamteam Music. De release van de energieke, catchy tune ´Hyperventilatie´ volgde al snel en in juli kwam zijn debuutalbum ´De Nacht Is Van Ons´ uit. Het album zit vol verrassingen, van hiphop tot disco tunes tot rammers voor op een

SOPHIE STRAAT / KOUROSH Sophie Straat (foto) groeide eind jaren ‘90 op in de voormalige, maar inmiddels gegentrificeerde volksbuurt de Pijp. De Nederlandse volkszangeres schrijft, samen met haar compagnon Wieger, over de effecten van gentrificatie in Amsterdam. De Amsterdamse producer en zanger Kourosh produceert een mystieke sound waar trip hop, hip hop en r&b zijn doordrenkt met een dromerige en melancholische sfeer. Naast Engels zingt en rapt hij in Farsi.

Melkweg, 11 februari

ANNE CLAIRE DE BREIJ

42

KNALPOT + FRANK WIENK Twee giganten in de crossover van improvisatie en elektronica bundelen hun krachten. Knalpot (foto) beschrijft zichzelf als een van de meest compromisloze, hedendaagse, elektronische rock acts en vermengt dronegeluiden met popsongs, mixen vervormde drums met Bach-achtige gitaar en buitenaardse gitaren worden versterkt door synths. In An Interplanetary Night werkt het drietal samen met Frank Wienk, aka Binkbeats. www.bimhuis.nl (online) huisfeest. za 20 20:00 en 21:30, Melkweg, € 17,25 LAKSHMI Na haar debuutvoorstelling ‘Adem’ presenteert creatief talent Lakshmi haar nieuwe voorstelling ‘Huidhonger’. Deze Coronaproof voorstelling in kleine bezetting gaat over onderwerpen als eenzaamheid, intimiteit en verlangen, dingen die we zo missen tijdens de pandemie.

Lakshmi zingt covers die betrekking hebben op de bijzondere tijd waarin we ons bevinden, naast eigen werk dat naadloos hierop aansluit. do 25 20:00, Melkweg, € 17,25 ARILD ANDERSEN GROUP Contrabassist Arild Andersen is wereldberoemd om zijn warme, groots klinkende toon, zijn fantasierijke composities en zijn altijd weer verrassende improvisaties. Hij maakte naam in de jaren zestig in het Jan Garbarek Quartet en hij werkte samen met Amerikaanse legendes als Sonny Rollins, Dexter Gordon en Don Cherry. De Noor is een van de meest herkenbare bassisten van zijn generatie en combineert traditionele Noorse muziek met

RAGAZZE QUARTET IN DE GEHEIME TUIN De vier dames van het Ragazze Quartet creëren een ‘geheime tuin’ met oude én nieuwe muziek waarin de natuur resoneert. Muziek van Mozart, bijvoorbeeld. Maar ook van Caroline Shaw, die speciaal voor Ragazze een nieuw stuk schrijft. Alleskunner Shaw, de jongste Pulitzerprijswinnaar ooit, zorgt met haar bescheiden, haast naïeve bravoure steevast voor opwinding en ontroering. Muziekgebouw aan ‘t IJ, 25 februari geïmproviseerde muziek. do 25 21:40, Bimhuis, € 18,NOW & YAN FT. XA4 GLASS & MEER Een muzikale avond vol prachtige combinaties van zang, piano, percussie en elektronische effecten. YAN ft. XA4 spelen hun eigen bewerkingen van de volgende nummers van Philip Glass: ‘Opening’, ‘Gentleman’s Honor’, ‘Uakti’ en ‘Etude 9’.

Daarnaast zingt Feline Spiegel twee songs van Philip Glass: ‘Freezing’ en ‘Lightning’, begeleid door Xavier Boot, én worden eigen composities uitgevoerd. vr 26 19:30, Meervaart, € 17,50 CANDU DULFER - SAX, CANDY & ROCK-’N-ROLL SHOW Een unieke voorstelling waarin Candy sax speelt maar ook met humor en passie vertelt over haar avonturen met wereldsterren als Prince en Blondie, haar prille begin bij fanfare Jeugd doet leven en haar liefde voor natte doekjes en patat met mayonaise. Candy wordt tijdens de voorstelling begeleid door Roger Happel en Cyril Directie. vr 26 19:30 en 22:15, Paradiso, € 28,-

ANTON GOUDSMIT’S TON PETIT + - EARLY SHOW Allesbehalve saai is deze gitarist met zijn onweerstaanbare groove en aanstekelijke uitstraling die clubs en festivals onveilig maakte met bands als New Cool Collective en het door hemzelf opgerichte Ploctones. Net als op zijn nieuwe album ‘Ton Petit ‘deelt de Amsterdamse gitarist de spotlights met de Amerikaanse bassist Sean Fasciani, en drummer Tim Hennekes. Voor de liveuitvoeringen zullen een aantal speciale gasten acte de présence geven: Mete Erker op tenorsaxofoon en basklarinet en Joost Buis op trombone en lap-steelgitaar. za 27 19:30, Bimhuis, € 21,LINDE SCHÖNE Uit het ogenschijnlijke niets was daar Linde Schöne. De uitgesproken Nijmeegse zangeres schrijft realer-than-life teksten, die lijken voort te komen uit een hiphop state of mind, over de grillen van romantiek en het (nacht)leven. Elke vezel van haar muziek is doordrenkt van de onontkoombare echtheid van het - en vooral háar - bestaan.

Deze formule combineert een rauwe, artistieke overtuiging en weergaloze stem met teksten die tegelijkertijd krachtig en kwetsbaar kunnen zijn. za 27 19:30 en 21:30, Melkweg, € 16,10 TIJN WYBENGA & AM.OK Is hij een klassiek dirigent, een jazz componist of een elektronica nerd? Maker Tijn Wybenga is het allemaal. De componist en bandleider van AM.OK (Amsterdams Modern Orkest), een waar ‘smeltkroes-orkest’, waarin nationaliteiten en stromingen moeiteloos samenkomen, laat zich graag inspireren door de mensen met wie hij samenwerkt. Verwacht keiharde beats, ontroerende noten en intense composities. zo 28 19:30, Bimhuis, € 21,-

CLUBBING

THOMAS AZIER Thomas Azier is een Nederlandse componist, producer en zanger. Na het wonen en werken in diverse Europese steden is hij na meer dan 10 jaar neergestreken in Nederland. Op elke plaats waar het leven hem brengt, absorbeert hij invloeden uit zijn directe omgeving, om deze vervolgens vanuit zijn eigen visie te kanaliseren in een steeds specifieker, unieker en persoonlijker wordend muzikaal palet. za 13 19:00, Melkweg, € 23,KLANGSTOF De komende tweede plaat ‘The Noise You Make Is Silent’ van Klangstof, bestaande uit Koen van de Wardt, Wannes Salomé en Erik Buschmann, is veelzijdig, speels en impulsief. De drie muzikanten circuleerden om een tafel vol effectpedalen, laptops, synths en drummachines, waaruit vervolgens de nummers ontstonden. Het album is gemixt door Francesco Donadello (Modeselektor, Thom Yorke). zo 21 17:00 en 21:00, Paradiso, € 23,LUKE SLATER, THE 7TH PLAIN Luke Slater aka The 7th Plain, presenteert een performance op het snijvlak van elektronische muziek en ballet. De Britse producer en dj geldt in dancekringen al meer dan vijfentwintig jaar als absolute voorloper en

15-01-21 10:48

43

februari 2021

PERFORATOR | PUNKT.VRT. PLASTIK Een muzikaal raceautootje, pratende kopjes, buitenaardse elektronica uit een bal die in het publiek wordt overgegooid en een hobo die als een overstuurde elektrische gitaar klinkt. De nieuwe absurdistische performance ‘Performania’ van het duo Perforator, hoboïst Marlies van Gangelen en uitvinder Akim Moiseenkov, is onverklaarbaar, een uniek visueel en auditief spektakel. vr 26 20:30, Bimhuis, € 16,-

TIP

THEATER UTRECHT / DOX / CASPER VANDEPUTTE QUAKE Quake is een energieke muzikale (dans)voorstelling in regie van Casper Vandeputte waarin acht jonge dansende, pratende, zingende, professionele én selfmade talenten elkaar vinden op het podium. Theater Utrecht werkte samen met het jongerengezelschap DOX, een platform voor theater, urban arts en alle (sub)culturen van nu. Samen onderzoeken zij hoe ons verleden in ons doorleeft.

Internationaal Theater Amsterdam, 14 en 15 februari

LUCAS DEBARGUE Vier uitmuntende musici: pianist Lucas Debargues, altviolist Maxim Rysanov, topviolist Nikita Boriso-Glebsky & cellist Narek Hakhnazaryan spelen een pianokwartetprogramma: het van liefdesverdriet doordrenkte ‘Eerste pianokwartet’ van Fauré, het ‘Derde pianokwartet’ van Brahms, geschreven met in gedachten de in een psychiatrisch ziekenhuis opgenomen Robert Schumann, en van Schumann zelf het ‘Pianokwartet in Es’. za 6 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 36,MODELO62 - NIEUWE NOTEN AMSTERDAM #16 Modelo62 met Vasilis Stefanopoulos op contrabas, Jan Willem Troost op cello en Klára van de Ketterij op slagwerk, presenteert ‘Sound under the microscope’ met werk van Giacinto Scelsi, Cat Lamb, Simon Løffler en Jan-Bas Bollen. zo 7 15:00, Plein Theater, € 13,FUSE - EMPTY CONCERTGEBOUW SESSIONS Op overtuigende wijze won Fuse vorig jaar de Edison Klassiek Publieksprijs voor het album ‘Studio 2’. Routine, regeltjes, conventies: Fuse heeft er niets mee. De zes leden nemen elk hun achtergrond, opleiding en smaak mee. Ze verrassen elkaar elke repetitie en elk concert opnieuw.

Zo ontstaan programma’s waarin Ligeti, Falla, Bach en Thelonious Monk moeiteloos samengaan.

Een muzikale terugblik. www.concertgebouw.nl

02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 43

LAURE-ANNE ISERIEF

KLASSIEK

MERLIJN KERKHOF + MEREL VERCAMMEN + DINA IVANOVA - DE KREUTZER ONTLEED De ‘Kreutzersonate’ is Beethovens meest geliefde stuk voor piano en viool. Maar wat is er zo bijzonder aan? Hoe zit het in elkaar? Merlijn Kerkhof, schrijver en muziekredacteur van de Volkskrant, ontleedt het meesterwerk in een dynamisch muzikaal college en leidt je, samen met twee jonge topmusici violiste Merel Vercammen en pianiste Dina Ivanova, rond door Beethovens wereld. di 2 21:00, Muziekgebouw aan ‘IJ, € 20,-

verzorgde bij ‘Der Golem, wie er in die Welt kam’. zo 14 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 24,INEZ VAN LAMSWEERDE & VINOODH&MATADIN GLADKOVA BENNING

vernieuwer. Onder tal van aliassen (Planetary Assault Systems is de bekendste) bouwde Slater een genre-overstijgend oeuvre.

The 7th Plain is een van die alter ego’s. Onder deze noemer produceerde Slater in de jaren negentig een aantal meesterlijke elektronica-platen met een romantische inslag, muziek waar een hoopvol vertrouwen in de toekomst in doorklinkt. vr 26 21:30, Muziekgebouw aan ‘IJ, € 20,-

PAUL HAENEN - HAENEN BRENGT VREUGDE Paul Haenen speelt een optimistische voorstelling waarin we niet alleen hemzelf beter leren kennen, maar ook kunnen genieten van zijn scherpe kijk op de actualiteit. Een avond vol humor, ernst en inzicht, met toch ook wat ruimte voor Margreet Dolman, dominee Gremdaat en dokter Valentijn. De mooie kanten van het leven vieren en niet bij de pakken neerzitten: dat is de instelling van Haenen, in welke hoedanigheid ook.

Meervaart, 14 februari CELLO BIËNNALE ONLINE Kijk de Cello Biënnale online terug met onder meer ‘Elegie voor Anner Bijlsma’ door Lida Blijdorp (cello) en Ragazze Quartet met Ruña ‘t Hart (viool), Jeanita Vriens (viool), Annemijn Bergkotte (altviool) en Rebecca Wise (cello) óf luister naar cellist Pieter Wispelwey, zangeres Rosanne van Sandwijk en pianist Ed Spanjaard die Henriëtte Bosmans’ ‘Nuit Calme’ en Alphons Diepenbrocks ‘Berceuse’ uitvoeren. Beide behoren tot de fraaiste Nederlandse werken voor cello uit de eerste helft van de vorige eeuw. www.muziekgebouw.nl ENSEMBLE KLANG - ENVIRONMENTS Een ‘wonderlijke paradox van veranderlijke stasis’ noemde NRC de muziek van componist Peter Adriaansz. Zijn avondvullende ‘Environments’ is een persoonlijk onderzoek naar de verhouding tussen individu en samenleving en ons veranderende tijdsbesef.

Adriaansz plaatst de luisteraars centraal en dompelt hen onder in een tinkelende klankverbeelding van wervelend geluid, gesproken tekst en weelderige harmonieën. do 11 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 32,-

THEATER DE SPIEGEL BOKS (2-4 jaar) Boks is een fysieke, ritmische, muzikale voorstelling voor peuters met twee danseressen en een muzikant over samenzijn, waarin normale bewegingen en geluiden veranderen in dans en muziek, én andersom. Het decor is als een blokkendoos, die telkens weer tot nieuwe geometrische constructies leidt. Een poëtische verkenning van ruimte: de eigen ruimte en die van de ander.

Muziekgebouw aan ‘t IJ, 28 februari NIEUW AMSTERDAMS PEIL BOTTOMLINE Niets is wat het lijkt in dit programma. Met allemaal lage strijkers zou je denken in de donkere regionen van de muziek terecht te komen. Maar vraag bassist Dario Calderone een programma samen te stellen en hij doet er alles aan om het instrument anders te laten klinken dan verwacht. De bottom line wordt maar zelden gehaald, eerder verbaast het hoe licht en hoog een bas kan klinken. Het is schilderen met de strijkstok. zo 14 16:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, concert € 17,- of livestream € donatie OLGA PASCHENKO + JED WENTZ - HERR TARTÜFF (1925) Om zijn rijke grootvader te waarschuwen voor diens boosaardige huishoudster, zet een jonge man een filmvertoning op poten van Molières bedriegerskomedie ‘Tartuffe’. Met deze film-in-film kende regisseur Friedrich Wilhelm Murnau de nog jonge filmkunst een opvallende rol toe: zij houdt de toeschouwers een spiegel voor.

Olga Pashchenko staat garant voor een gloedvolle pianobegeleiding, zoals ze die vorig seizoen

NATIONALE OPERA & BALLET - FOYERAVONDEN Stap in de wereld van de voorstelling. Een muzikale avond waar de opera’s en balletten op een toegankelijke manier worden uitgediept waaronder Oedipus Rex / From ‘Antigone’. Voor Stravinsky’s ‘Oedipus Rex’ slaan opera en ballet de handen ineen.

Een unieke artistieke samenwerking. De Britse choreograaf en regisseur Wayne McGregor verbindt de wereld van de klassieke tragedie met het hedendaagse ballet én muziek uit de 20ste en 21ste eeuw. Met From ‘Antigone’ schreef de jonge Canadese componist Samy Moussa een indringend antwoord op het meesterwerk. ma 15 20:30, Nationale Opera & Ballet, € 10,FRÖST, TAMESTIT, WOSNER MOZARTS KEGELSTATT-TRIO Klarinettist Martin Fröst, altviolist Antoine Tamestit en pianist Shai Wosner komen samen voor trio’s van Mozart en Brahms.

Mozart, die zelf altviool speelde, componeerde zijn ‘Kegelstatttrio’ voor de wat ongebruikelijke bezetting van klarinet, altviool en piano. Pianist Shai Wosner is een begaafd arrangeur die van Faurés ‘Trio voor klarinet, cello en piano’ een arrangement maakte met altviool. Daarnaast speelt het trio ook Brahms’ lyrische ‘Klarinettrio’ in een bewerking voor deze bezetting. wo 17 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 36,IN DE BAN VAN…SCHUBERT Stercelliste Larissa Groeneveld heeft het jonge Adam Quartet onder haar vleugels genomen om de noten van het beroemde ‘strijkkwintet in C’ te kraken. za 20 diverse tijden, Noorderkerk, € 25,DUDOK QUARTET KREUPELE DUIVELS Het Dudok Quartet neemt vanuit drie verschillende perspectieven Hongaarse volksmuziek onder de loep waaronder het adembenemende, afwisselend rauwe en tedere ‘Vijfde strijkkwartet’ van Béla Bartók. Dudok-primarius Judith van Driel maakte een kwartetbewerking van een virtuoze asymmetrische dans van Kálmán Balogh. De veelzeggende titel luidt ‘Sánta ördög’: ‘Kreupele duivel’. Én Joseph Haydn, ‘de vader van het strijkkwartet’, werkte jarenlang in Hongarije. za 20 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 28,HANS VELDHUIZEN - ZING EN BELEEF REQUIEM Een muzikale ontdekkingsreis langs verschillende requiems in vier online bijeenkomsten. Via een stream vanuit Het Concertgebouw neemt pianist en dirigent Hans Veldhuizen de toeschouwer mee naar de verhalen achter de muziek. In ‘Zing en beleef ’ gaat het om de muzikale beleving: zelf zingen en zo de mooiste koorwerken van binnenuit leren kennen. di 2 20:00 Mozart - Requiem in d, KV 626 € 15,-, dinsdag 9 20:00 Brahms - Ein deutsches Requiem € 15,-, op. 45, di 16 20:00 Verdi - Messa da Requiem € 15,- en di 2 maart 20:00 Faure - Requiem, op. 48 € 15,www.concertgebouw.nl

NEW COLLEGIUM TELEMANN, KAMELEON Geen andere 18e-eeuwse componist was zo kundig in zoveel verschillende muziekstijlen als Georg Philipp Telemann. Door de veelzijdigheid en vindingrijkheid van zijn muziek bleef hij zijn hele leven een trendsetter. Zijn roem was dan ook groot. Het in Den Haag opgerichte New Collegium speelt in verschillende bezettingen en toont Telemann als de muzikale kameleon die hij was. wo 24 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 28,CELLO OCTET AMSTERDAM I.S.M. OORKAAN - CELLOKRIJGERS (6+) ‘Cellokrijgers’ is een drieluik van drie korte concerten over stoer doen en kwetsbaar zijn, winnen en verliezen en de kracht van muziek. Met prachtige muziek van drie klassieke componisten: Béla Bartók, György Ligeti en Philip Glass. Een spannende én grappige voorstelling over de power van de cello. zo 28 13:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 11,-

TONEEL & THEATER

SCHAUBÜHNE AM LEHNINER PLATZ / THOMAS OSTERMEIER - IM HERZEN DER GEWALT In zijn roman ‘Geschiedenis van Geweld’ reconstrueert Édouard Louis de nacht waarin het hoofdpersonage verkracht en mishandeld werd. De reacties uit de omgeving van het slachtoffer, zowel vrienden als de medische staf en de politie, laten een ongekend racisme en homofobie zien, met diepe wortels in de machtsstructuren van de samenleving.

Die wortels legt Édouard in deze roman bloot. De Duitse regisseur Thomas Ostermeier maakte samen met Édouard Louis een theatrale bewerking. di 2 t/m do 4 20:30, ITA, € 39,50 YÜCEL KOPAL / JAN HULST / KASPER TARENSKEEN - GELD VOOR GOUD Toneelschrijver Yücel Kopal runde jarenlang een goudinkoopwinkel in een migrantenwijk van Nijmegen. Zijn verhaal, en de bijzondere, soms schrijnende verhalen van zijn klandizie bewerkt hij tot deze voorstelling. Achter elk stukje goud schuilt een verhaal.

Een drama meestal. Zijn klandizie bestaat dan ook uit mensen voor wie het altijd crisis is. Misschien al sinds hun geboorte. Deniz hoort

ONTDEK JE STAD MAAR BLIJF VOORZICHTIG • Vermijd drukte, check bezoektijden op amsterdam.nl • Reserveer in musea, theaters en horeca • Houd altijd 1,5 meter afstand • Blijf altijd thuis bij klachten • Was handen, hoest en nies in je elleboog • Kwetsbare groepen zijn extra voorzichtig iamsterdam.com/nl/uit/ herontdek-de-stad

15-01-21 10:48

WIJOOK JR. (14+) In de voorstelling ‘WijOok jr.’ komen de jonge vrouwen uit Nederland aan het woord, die de toekomst zijn van dit land. Een voorstelling over emancipatie, roots, dromen en dat NU het moment is. Een samenwerking tussen Muriël Besemer, AyÐe Nur Salli, Bodil Loos, Joanne Purperhart, Nilay Ceber, Martha Villada Marquez en Nouf Rafea. di 2 t/m zo 7 diverse tijden, ITA, € 10,FIRMA MES - THE BIGGEST LAWSUIT ON THE PLANET In Amerika is de zestienjarige Jayden F. al jaren bezig de regering Trump aan te klagen voor de klimaatverandering. Met advies van (klimaat)journalist Jelmer Mommers van De Correspondent, onderzoekt Firma MES wat deze en soortgelijke zaken betekenen voor de klimaatproblematiek en voor onszelf. Wat betekent het om een strijd aan te gaan die zoveel groter is dan jij? En wat kunnen wij leren van Jayden F.? wo 3, do 4 20:30, Bellevue, € 12,LUAN BULESHKAJ - LEEUWENKIND In zijn eerste solovoorstelling ‘Leeuwenkind’ kaart de Amsterdamse spoken word-artiest Luan Buleshkaj zowel persoonlijke als actuele onderwerpen aan.

Thema’s als opgroeien in Amsterdam-West als enig kind met een alleenstaande moeder, de oorlog in Kosovo, mannelijke kwetsbaarheid, multiculturaliteit en vriendschap spelen een belangrijke rol. Ook stelt Luan alledaagse onderwerpen aan de kaak door middel van woordkunst, muziek en humor. vr 5 20:30, Bellevue, € 12,MAAS THEATER EN DANS IK BEN ER EVEN NIET (8+) Ik ben er even niet gaat over de druk die jonge mensen kunnen voelen om te moeten voldoen, om steeds mooier, sterker en beter te zijn dan ze zich voelen. De wens om te gamen, te vluchten in show en glitter of onder de radar te blijven is groot. Maar de buitenwereld klopt steeds op de deur en je hebt geen zin om open te doen. Een bonte mix van theater, dans en muziek voor dromers en outsiders. vr 5 t/m zo 7 diverse tijden, Krakeling, € 13,MEREL SEVERS - LET ME TELL YOU SOMETHING YOU ALREADY KNOW In deze soloperformance poogt Merel Severs zowel in taal als in beweging te definiëren wat man zijn is om zo de diepgewortelde stereotypen van het man zijn zichtbaar en de beperking die daaruit voortkomt invoelbaar te maken. Een persoonlijke voorstelling van de strijd van een vrouw met opgroeien in een wereld waarin de witte man de norm is. Waar machtsmisbruik, geweld en onderdrukking aan de orde van de dag zijn. Waar nuance en empathie ondergesneeuwd raken door grove uitspraken en verdeelen heers strategieën. za 6 20:30, Bellevue, € 12,-

02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 44

februari 2021

AGENDA

LUCKY FONZ III - BUITEN DE LIJNEN In ‘Buiten de lijnen’ pakt Lucky Fonz de grote vragen aan. Wat is de zin van het leven? Waarom staat er een w in erwt? Lucky geeft het antwoord.

In ‘Buiten de lijnen’ combineert hij alle ingrediënten die zijn shows zo prettig maken.

Mooie liedjes. Aparte verhalen.

Ontwapenende humor. Verrassende diepgang. En vooral ontroering. ma 8 19:15 en 21:30, Kleine Komedie, € 23,50 NINA DE LA PARRA & SANNE LANDVREUGD - GODS WEGEN ‘Spoken word’ en opwindende muziek in een programma van twee powerhouses: zonder medelijden, verleidelijk, altijd feministisch, woedend en persoonlijk, trappen zij hun complete afkomst, hun generatie vrouwen en uiteindelijk zichzelf in de baarmoeder. Nina in een virtuoze autobiografische bevraging over haar christelijke klasje in Paramaribo, het koloniale verleden van haar joods-Sefardische voorvaderen, haar ervaringen in Surinaamse one-hour hotels, haar pratende vagina en haar zoektocht naar verlichting bij een winti-priester. Sanne in een virtuoze, eclectische stijloefening van caribbean dancemusic, jazz, blues en house op zowel alt-, sopraan- als baritonsaxofoon. di 9 20:00, Paradiso, € 23,DOX - RECHT (14+) Een voorstelling over de ongrijpbare grenzen van je eigen recht en het vormen van je identiteit.

Bepalen anderen wie jij bent of bepaal jij welke rol je speelt?

Over krijgen wat je toekomt, over pakken wat iedereen al heeft en vinden dat het je recht is. Als je niks doet, dan gebeurt er ook niks. di 9 t/m vr 12 19:30 Krakeling, € 13,ÉDOUARD LOUIS - QUI A TUÉ MON PÈRE Het is voor het eerst dat Louis op de planken staat om zijn eigen werk te vertolken. Zijn aanwezigheid op het toneel vergroot niet alleen de impact van de tekst doordat het wordt uitgesproken door de auteur zelf, maar raakt diep in het hart, doordat we hem zijn eigen jeugdherinneringen zien delen en dansen. Regisseur is niemand minder dan Thomas Ostermeier. wo 10 t/m vr 12 20:30, ITA, € 39,50 LIKEMINDS / SHERALYNN ADRIAANSZ - BEIGE In de voorstelling ‘Beige’ is een jonge vrouw op zoek naar haar wortels. Wat moet ze haar toekomstige kind meegeven? Wat weet ze eigenlijk van haar afkomst en geschiedenis? Waarom kent ze de betekenis van de Surinaamse kralen niet? En wat betekent die steen in de badkamer van haar oma? Ze raakt verstrikt in verwachtingen, druk en teleurstellingen en droomt zich een wereld weg van deze druk, tot uiteindelijk alles samenvalt. do 11, vr 12 20:30, Bellevue, 12,- en zo 28 20:30, Meervaart, € 18,TROOST TV Live stream van Paul Haenen, Dammie van Geest en Mark van Vliet met diverse gasten. Diverse data zijn terug te kijken op YouTube met o.a. Katinka Pol-

TIP

van kleine weerloze diertjes hield, grassprietbrieven schreef en eindeloos veel walnoten beschilderde. vr 19, za 20 21:00, Bellevue, € 12,-

FOAM TALENT Voor Foam Talent 2020 zijn negentien kunstenaars geselecteerd. Hoewel Foam Talent symbool staat voor een rijk scala aan genres en gebruiken van fotografie, laat deze editie zich kenmerken door het (soms langdurige) onderzoek, waarbij de rol van het portret een terugkerende thema is. Waar Alba Zari (foto) via oude familiefoto’s en computertechnologie een portret probeert te construeren van haar onbekende biologische vader, is het werk van Luther Konadu een reflectie op het fotografische portret zelf. Foam, t/m 21 april

ERIK CHRISTENHUSZ

hun treurzangen aan. De vluchteling, de alleenstaande moeder, de eenzame buurvrouw uit de volkswijk: hun woorden blijven echoën in de shop en in zijn hoofd. di 2 t/m za 6 12:30, Bellevue, € 12,-

KRANT

ANNE TIMMER

44

THOMAS OLIEMANS EN GIJS GROENTEMAN PRATEN OVER MUZIEK ‘Talking about music is like dancing about architecture’.

En toch is dit precies wat Gijs Groenteman (foto) doet, met muziekkenner Thomas de Jonker aan zijn zijde. In de podcast Praten over Muziek praten zij met een Nederlandse musicus uitgebreid over een bepaald meesterwerk: o.a. met pianiste, zangeres en componiste Karsu. Zij vertelt over haar liedjes en inspiratiebronnen. www.concertgebouw.nl

RATS ON RAFTS Rats on Rafts is een Nederlandstalige, experimentele indie- en postpunkband die, naar eigen zeggen, inspiratie haalt uit bands als Echo & The Bunnymen, The Ex en The Teardrop Explodes. De Rotterdammers braken door in 2010 toen zij een cover van The Moneyman van Kiem maakten, waarna hun debuutalbum The Moon Is Big uitkwam. Na gespeeld te hebben op festivals als Glastonbury en ESNS brengen zij dit jaar hun vierde album uit.

Paradiso, 27 februari

derman, Willem Jeths in Italië, Saskia Budding over de Voedselbank en Margreet Dolman. www.youtube.com/user/ bettyasfalt ESTHER APITULEY / HANS DAGELET - KABARETT DAPITULET Acteur Hans Dagelet laat, gedreven door de teksten van de Russische dichter en schrijver Daniil Charms, zijn komische en ontroerende kant zien. Hij speelt een man die, om het leven te controleren, op late leeftijd politieagent werd. Samen met musici Esther Apituley en Christiaan Kuyvenhoven heeft hij een voorstelling gemaakt vol onverwachtse dialogen en muzikale hoogtepunten. Geestig en ontroerend. za 13 20:30, Bellevue, € 12,DE TONEELMAKERIJ POPPENKAST (5+) Een voorstelling vol smeuïge poppenkastingrediënten: gordijntjes die steeds open- en dichtgaan, Katrijn die Jan Klaassen flink mept met pan of deegroller, gegriezel bij de Draak in het bos en Pierlala. De voorstelling biedt tegelijk een licht satirische blik op de actualiteit

met als hamvraag: welke verhalen mag en wil je nog vertellen?

En waarom kan niet gewoon alles bij het oude blijven? vr 19 t/m zo 21 diverse tijden Krakeling, € 13,MINOUX / EELCO SMITS NIET DE VADERS Minou Bosua onderzoekt samen met acteur Eelco Smits de rol van de vader in hun gezin. Samen hebben zij een zoon. Eelco is de biologische vader, maar voedt het kind niet op, Minou is niet de biologische moeder maar wel de (op)voeder van hun zoon.

In ‘Niet de vaders’ bevragen ze op humoristische en tegelijkertijd soms verlegen wijze wat ‘vaderschap’ dan eigenlijk is of zou kunnen zijn, binnen deze samengestelde gezinsstructuur. vr 19, za 20 20:30, Bellevue, € 12,DE POEZIEBOYS - FRITZI De Poezieboys brengen een mythe over een van Nederlands grootste dichters: Fritzi Harmsen van Beek. Jos Nargy en Joep Hendrikx kennen haar als een lieve vrouw die moeite met het leven had. Een originele, gulle en talentvolle vrouw die prachtig kon schrijven en tekenen, die

HET ZUIDELIJK TONEEL / EVA LINE DE BOER / ELLY SCHEELE - OF JA Een tragikomische voorstelling over hoe mensen met elkaar praten en wat het betekent om elkaar serieus te nemen. Het speelt zich af in situaties waar je vrijwillig komt om te socializen.

Plekken waar status, afkomst, ideeën en verschillen geen grote rol zouden moeten spelen, maar dat wel doen. Niet dat dat letterlijk wordt uitgesproken, want: ‘Laten we het vooral gezellig houden...’ di 23 t/m do 25 20:30, Bellevue, € 12,GERSHWIN BONEVACIA Gershwin presenteert De Meesters: In ‘Meesterzet’ brengt hij een ode aan de Hollandse Meesters, de iconen en levende legendes die hem voorgingen. Aan zangers, schrijvers, dichters, voetballers en kunstenaars.

Aan Cruijff, Shaffy en De Kom. Samen met andere Nieuwe Meesters kruipt Gershwin in de ziel van grootheden die hem hebben geïnspireerd. Een avond vol interessante kruisbestuivingen, muziek en uiteraard poëzie. Er wordt lol getrapt en bewonderd, gesproken en gezongen. do 25 19:15, Kleine Komedie, € 21,DUNYA KHAYAME - DE HOKJE De beruchte crimineel Anouar K. geeft een lang verwacht televisie interview waarin hij wordt bevraagd over zijn criminele verleden. Als duidelijk wordt wat voor vernietigende impact zijn daden op de samenleving hebben gehad, wordt het Anouar te heet onder de voeten en komen we achter een schokkend geheim. Een satirische voorstelling, gemaakt door Dunya Khayame en Tim Kamps, over identiteit, verpakt in een whodunnit die eindigt als een Shakespearetragedie. Een voorstelling om een einde te maken aan de onverminderde focus op etniciteit en afkomst vr 26, za 27 20:30, Bellevue, € 12,LICHTBENDE - FLY ME TO THE MOON (5+) Deze lichtkunstvoorstelling met muziek, beeldende kunst en theater vertelt een mythologisch verhaal over goden en demonen dat wordt verstoord door een aandoenlijke vlieg. Een absurdistisch spel van schaduw en licht in het onmetelijk universum van een lampenkap. Dit godenverhaal is een speelse verwijzing naar ‘Lucifer’ van Joost van den Vondel. zo 28 15:00, Plein Theater, € 8,-

DANS

SCAPINO BALLET ROTTERDAM - THE GREAT BEAN+ Vaudeville, variété en de magie van het circus: het zijn de inspiratiebronnen voor Ed Wubbes successtuk ‘The Great Bean’ (2013)dat zich afspeelt in de roaring twenties. Met oude Griekse verhalen als inspiratiebronnen, maakten het Griekse choreografenduo het dansstuk ‘Free at

15-01-21 10:48

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

1,5

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

last’, over de cyclus van het leven en tradities die van generatie op generatie worden doorgegeven.

Scapino Ballet Rotterdam combineert Ed Wubbes succesproductie met het nieuwe dansstuk 1,5van METER Danae & Dionysios. vr 5 21:00, Schouwburg Amstel➜...➜ veen, € 30,50

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

DONNA CHITTICK TOGETHER In ‘Together’ tonen vier danseressen ons de vrouwen van nu: zelfverzekerd, tegelijkertijd stoer en breekbaar, samen. In een eigentijdse mix van urban dansstijlen, gaat Chittick op zoek naar de vrouwelijke kracht in die dansstijlen, en maakt ze een voorstelling waarin de dagelijkse werkelijkheid van haar en haar danseressen de bron is. Een persoonlijke zoektocht naar welke stappen cruciaal waren voor de manier waarop nieuwe hiphop maker Donna Chittick nu haar leven leidt. vr 5, za 6 18:30, Bellevue, € 12,-

ICK AMSTERDAM - WE WANT IT ALL Speciaal voor hun jubileum creëren Emio Greco en Pieter C. Scholten een roadtrip door hun 25-jarige oeuvre met urgentie als onderliggend motief. Slotakkoorden van hun bijna zestig creaties vormen daarbij het uitgangspunt. Immers het einde van elke voorstelling betekent voor Greco en Scholten geen definitieve afsluiting maar het achterlaten van een statement ter voorbereiding op een nieuw begin. Wereldpremière. za 6 20:15 zo 7 16:00, Meervaart, € 30,NEDERLANDS DANS THEATER 2 - DARE TO SAY ‘Dare to Say’ brengt twee wereldpremières van twee onderscheidende makers. Alexander Ekman en Dimo Milev dagen de dansers van het tweede gezelschap uit door in hun nieuwe creaties met verschillende benaderingswijzen voor beweging en choreografie, aangepast aan de richtlijnen rondom COVID-19, aan de slag te gaan. do 11 t/m za 13 20:00, ITA, € 39,50 KRISZTINA DE CHATEL / ASTRID BOONS - FEMINALE De double bill ‘Feminale’ nodigt je uit de wereld van vrouwen te betreden via een choreografisch tweeluik van Krisztina de Châtel en Astrid Boons. Centraal staat de universele strijd voor emancipatie en de erkenning van de kracht van vrouwen. Met het gloednieuwe ‘Scala’ kiest Krisztina de Châtel voor de context van het wereldtoneel waar oorlog, polarisatie en geweld diep ingrijpen in het lot en leven van vrouwen. In haar nieuwe choreografie ‘Arise’ toont Astrid Boons ons het persoonlijke perspectief waarbij de aan vrouwen opgelegde sociale en maatschappelijke verwachtingen bepalen welke ambities passend zijn. di 16, wo 17 20:30, Bellevue, € 12,-

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige,

02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 45

LEZING KRANT & DEBAT AGENDA

METER

slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. 1,5 METER elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, ...➜ zo 19:00,➜Boom Chicago, € 10,GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 VICTOR LUIS VAN ES - PLAN B Een luchtige voorstelling waarin Victor op zoek gaat naar de humor binnen onderwerpen als het klimaat, oorlog, religie en zelfontwikkeling. In zijn eerste voorstelling ‘Stille Strijd’ keek Victor meer naar binnen, maar in zijn tweede programma kijkt hij naar buiten en de wereld om zich heen. Hij stelt zichzelf de vragen: Hoe mooi is deze wereld nu echt? Was dit altijd al het plan? Wat was plan A en wat is in godsnaam plan B? di 2 t/m do 4 21:00, Bellevue, € 12,MURTH MOSSEL - #NOFILTER ’Het mooie van comedy is dat je elk onderwerp bespreekbaar kunt maken’, aldus Murth Mossel. Deze ervaren top-comedian weet als geen ander het publiek te boeien en aan het lachen te maken met zijn persoonlijke verhalen, scherpe improvisaties en heldere observaties over alledaagse dingen. Murth geeft het je open en eerlijk. Geen poespas.

Geen excuses. Geen blad voor de mond. No Filter! do 4 19:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,ANNE NEUTEBOOM - HIT ME BABY ONE MORE TIME Haar programma ‘Kijk haar gaan’ werd door zowel Parool als De Groene Amsterdammer gekozen tot één van de beste programma’s van het jaar, volgens Trouw is ze de meest veelbelovende nieuwkomer en NRC tipte haar als één van dé talenten van nu. Nu is het tijd voor episode drie: Hit me baby one more time!, want Neutje laat zich niet uit het veld slaan. Culturele kaalslag, gezeur over teveel bloot op haar Instagrampagina, blablabla. vr 5, za 6 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,NESTGOUD MARGJE WITTERMANS Een voorstelling boordevol muziek, ruwe levenslessen en pril geluk. Margje vertelt haar verhaal en zingt, persoonlijk, intiem, schokkend, ontroerend en soms ongemakkelijk tot zelfs de muzikant in de voorstelling onrustig op zijn stoel begint te draaien. Het gaat over de veldslagen die ze leverde, als actrice én als kersverse moeder. Over huisje boompje beestje tegenover de kicks en thrills van de Tourbus en het podium. Over de veilige haven van je bloedeigen kind tegenover de onverbiddelijke roep van de Rock & Roll. di 9, wo 10 21:00, Bellevue, € 12,ALEX PLOEG - EGO Zijn debuut rompelde volledig over. Alex Ploeg stapelde sterren tot hoog in de hemel. Eén van de meestbelovende cabaretiers van het decennium, schreef NRC.

Grote schoenen om te vullen.

Schoenen ook om naast te gaan lopen. Als je niet uitkijkt. Maar Alex kijkt wel uit. Hij fileert zijn eigen ego gewoon in een nieuw programma. Ploeg gaat de strijd aan met Ploeg. Met harde grappen, absurde sketches en meeslepende liedjes. Met zakken vol met zelfspot. Met het onzekere voor het zekere. Kortom: met een even ontwapenend als overrompelend ego. do 11 t/m za 13 19:15, Kleine Komedie, € 21,JOHAN GOOSSENS IN HET BESTE GEVAL ‘In het beste geval haal je de overkant.’ Hoor je wel eens. Wat betekent: trek je zwemvest maar vast aan. Maar hoe onzeker de uitkomst ook is, Johan Goossens blijft positief. Altijd. Hij houdt de moed erin. Al is het nog zo vaak tegen beter weten in. Moedig moddert hij voorwaarts. Al loopt het leven vaak net iets anders dan hij wiL. zo 14, ma 15 diverse tijden, Kleine Komedie, € 23,50 JASPER VAN KUIJK - TOT HIER EN NIET VERDER Jasper van Kuijk heeft een jaar op het Zweedse platteland doorgebracht. Maar om nou te zeggen dat dat hem milder heeft gemaakt, nee. Als alles schreeuwt om verandering, is redelijkheid dan nog wel het juiste antwoord?

Jasper vraagt het zichzelf hardop af in zijn nieuwe programma. di 16 t/m do 18 21:00, Bellevue, € 12,SANNE WALLIS DE VRIES KOM Geflankeerd door haar muzikanten, gaat Sanne ons voor door de diepste, donkerste en meest dampende plekken van de menselijke ziel en viert vol vuur dat wat ons bindt: de menselijkheid. Met spijkerzoete stand-up comedy en suikerharde muziek. Kom. vr 19 20:15, Meervaart, € 27,JASPER VAN KUIJK / JANNEKE DE BIJL / DE VRIENDENDIENST - BIES ‘Bies” staat garant voor een avond vol topkwaliteit. Je kunt er gevestigde namen tegenkomen zoals Sanne Wallis de Vries, Paulien Cornelisse en Daniël Arends. Maar ook nieuwe talenten krijgen de kans om zich te presenteren en te bewijzen dat zij veelbelovend zijn. di 23 21:00, Bellevue, € 12,GROF GESCHUD - LIJMEN In ‘Lijmen’ bevragen Lander Severins en Myrthe van Velden, een Belgisch-Nederlands cabaretduo, via ridders en bejaarden, Plato en perenvlaai het onvermogen om vast te houden en de angst om lost te laten. Een ontroerende en hilarische zoektocht in een regie van Raf Walschaerts en Minou Bosua. wo 24, do 25 21:00, Bellevue, € 12,THIJS VAN MEEBERG - MEER DAN MOGELIJK Hij is meer Thijs dan hij zelf ooit voor mogelijk had gehouden: een zelfbewuste man met een hond, duidelijke doelen voor ogen, een opgeruimd huis en louter heldere gedachtes die hij graag met u wil delen. Over al die onvervulde verlangens, dat de realiteit keihard botst met verwachtingen en dat het in de regel heel vervelend is om jezelf te zijn, daar hoeven we het niet over te hebben toch? vr 26, za 27 21:00, Bellevue, € 12,-

45 45

VIJF TIPS VAN TXTRADIO. WWW.TXTRADIO.NL DE MEESTE LEZINGEN ZIJN ONLINE WEGENS CORONA. KIJK VOOR ACTUELE INFORMATIE OP DE SITES VAN DE PODIA.

1) EEN THUIS VOOR ALLE JONGEREN

1.

2) AANDACHT VOOR DE NEDERLANDSE GEBARENTAAL

2.

3) DE VERKIEZINGEN: HET KLIMAATDEBAT

3.

In Nederland zwerven meer dak- en thuisloze jongeren rond dan je denkt. In deze interactieve online talkshow presenteren teams van ontwerpers en maatschappelijke organisaties nieuwe plannen die meer jongeren structureel een dak boven hun hoofd kunnen geven.

Pakhuis de Zwijger: 1 februari 16:00u

Ja lachen was dat, als de gebarentolk bij de persconferenties in beeld was. Maar Irma Sluis gebruikt daarbij de officieel erkende Nederlandse Gebarentaal (NGT).

Prof. Beppie van den Bogaerde vertelt over wie eigenlijk NGT gebruiken (en dat zijn niet alleen doven) en hoe kinderen deze taal leren.

Spui25: 1 februari 17:00u

Duizenden scholieren op de Dam riepen dat er geen tijd te verliezen is in de strijd tegen de klimaatverandering. Maar roept de politiek dat ook? Tijdens deze avond gaan politici van verschillende partijen in gesprek over hun keuzes rond het klimaat.

De Balie: 5 februari 20:00u

4) SIGN OF THE TIMES: ÉDOUARD LOUIS

Sinds Édouard Louis in 2014 doorbrak met zijn autobiografische roman Weg met Eddy Bellegueule zwengelt hij discussies aan over klassenverschillen, racisme en homofobie. Aan de hand van theaterscènes wordt er met hem gesproken over de scheidslijnen in de samenleving.

De Balie / ITA (Stadsschouwburg): 9 februari 20:30

5) PSYCHEDELISCHE MIDDELEN EN MEDIAMACHINATIES

Tegenwoordig wordt door therapeuten geëxperimenteerd met geestverruimende middelen bij patiënten. Maar kunnen deze middelen ook bijdragen tot begrip van onze complexe digitale leefomgeving die steeds meer doordrongen is van artificiële intelligentie en media-machinaties?

Hoogleraar Media- en Filmstudies Patricia Pisters vertelt erover.

Spui25, 22 februari 17:00u

4.

5.

TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bijeenkomsten.

WWW.TXTRADIO.NL

15-01-21 10:49

AMSTERDAM ART 46

februari 2021

KRANT

FESTIVALS

BEETHOVEN FESTIVAL ONLINE Kijk het Beethoven Festival online terug met onder meer: ‘Beethoven Talks’, Floris Kortie in gesprek met paukenist Nick Woud, met aansluitend een concertregistratie van Iván Fischer en het Concertgebouworkest met de ‘Eerste symfonie’. En ‘#Beethoven250’, een vlog door Christiaan Kuyvenhoven over Beethovens doofheid gevolgd door Floris Kortie in gesprek met altvioliste Martina Forni, met aansluitend een concertregistratie van Iván Fischer en het Concertgebouworkest met de ‘Derde symfonie’, ‘Eroica’. www.concertgebouw.nl

WANTING TO BUT NOT GIOVANNI GIARETTA, HELENA GRANDE, AND FAYSAL MROUEH

SOLO ILONA PLAUM

PUNTWG WANTING TO BUT NOT GIOVANNI GIARETTA, HELENA GRANDE, AND FAYSAL MROUEH WG Plein tegenover #80 3 februari - 1 maart Deze tentoonstelling deconstrueert elementen van film om zo nadruk te leggen op de verschillende kanten van het medium film. Wanting to but Not presenteert woorden, scenografie en objecten die doen denken aan culturele referenties aan niet-bestaande plekken, zoals bijvoorbeeld in virtual reality werelden.

GALERIE DUDOKDEGROOT SOLO ILONA PLAUM 19 februari - 27 maart tweede laurierdwarsstraat 1-3 Tekenen, schilderen, sculptuur en fotografie zijn technieken die allemaal tezamen komen in een afbeelding van Ilona Plaum (1970). De hand van de kunstenares blijft kenbaar zichtbaar in haar onderzoek naar de mogelijkheden van perceptie. Ze tekent, schildert, snijdt, bouwt en construeert.

COMPOSING THE PERHAPS TIM WUNDERINK & WIM JACOBS

SMALL PAINTINGS MIKE PRATT

GALERIE BART COMPOSING THE PERHAPS TIM WUNDERINK & WIM JACOBS 30 januari - 7 maart Elandsgracht 16 Duo-tentoonstelling van Tim Wunderink en Wim Jacobs.

Beide kunstenaars werken speels en met een vergelijkbaar kleurenpallet. Samen weten ze hoe ze een galerie kunnen omtoveren tot een speeltuin waar alles mogelijk is.

TORCH SMALL PAINTINGS MIKE PRATT 30 januari - 6 maart Lauriergracht 94 TORCH Gallery presenteert Small Paintings, een tentoonstelling van recente werken van Mike Pratt, samengesteld door Brinkman & Bergsma.

Deze schilderijen zijn een mix tussen lichte, single-layered afbeeldingen en zwaar bewerkte oppervlaktes.

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 46

BIMHUIS TV - JAZZFEST MINIFEST Hoopvolle vooruitblik op een nieuwe editie van JazzFest Amsterdam in de vorm van een driedelig mini-festival met zowel klinkende namen als nieuwsgierig makend talent. Met o.a.

Jasper Blom, Sean Fasciani en Felix Schlarmann. Zij spelen in een jazzbezetting met sax, bas en drums uitsluitend composities van Stevie Wonder. Met ‘WonderYears’ brengen zij een ode aan een van de meest creatieve songwriters van de twintigste eeuw, die een plek in het collectieve geheugen veroverde met aanstekelijke hits en legendarische albums. Veel van zijn melodieën blijken perfect geschikt te zijn voor jazzimprovisaties. www.bimhuis.nl

DE STAD IS EEN SPEELTUIN In de videoserie ‘De stad is een speeltuin’ (twee keer per maand) bezoekt de twintigjarige Ties Ebeling Koning kunstenaars en culturele instellingen met de vraag: wat is in Amsterdam te doen? Met onder meer Amsterdam Light Festival en Ulay in het Stedelijk. www.parool.nl NINETIES PRODUCTIONS MEMENTO MORI 2020 lijkt een mondiale Memento Mori te zijn en het theaterseizoen is afgeschreven.

Daarom creëert theatercollectief Nineties een immersief online ritueel, een digitale memento mori, waarin het voorbijgaan der dingen gevierd wordt. Emotioneel detoxen en rouwen om alles wat niet meer is in deze ode aan de vergankelijkheid van de mens.

Een live geconstrueerde theatrale virtuele ontmoetingsplek, een cross-over tussen performance, dans, muziek, poëzie en web-art.

(Engels gesproken) di 9 14:00 en 20:30, wo 10 20:30, Bellevue, zowel offline als online via Zoom, € 12,DUTCH JAZZ COMPETITION 2020: FINALE De Dutch Jazz Competition is een landelijk concours dat elke twee jaar een staalkaart presenteert van het beste jazztalent tot gemiddeld 30 jaar. In de finale strijden vier formaties om de titel Beste Groep én om de publieksprijs. za 20 20:00, Bimhuis, € 6,-

UD FESTIVAL Ga terug in de tijd en haal het Ud Festival in huis! Een muzikale reis naar de prachtige klanken van de Ud in een muzikale expositie van Noord-Afrika tot het Midden-Oosten met verschillende geluiden van de Ud per regio. Daarnaast zijn er drie concerten te beluisteren die de mooiste klanken van het 12-snarige instrument uit het verre Midden-Oosten laten horen waaronder Taqasim: Een muzikale reis in de geest van Saïd Chraïbi met Younes Fakhar en Yassir Bousselam. www.meervaart.nl

LUTHER MUSEUM Het Luther Museum presenteert de Luther Academie. In deze podcastserie gaat Bart Geeraedts in gesprek met verschillende experts. Niet alleen worden de verschillende kanten van Luther belicht, maar ook de verhalen van de lutherse traditie en lutheranen in Nederland komen aan bod. Met onder meer Henk Verhoef, organist van diverse monumentale orgels zoals het Luther Museum, de Nieuwe Kerk en de Oosterkerk, over Luther en Bach. www.luthermuseum.libsyn.com

BRANDHAARDEN Brandhaarden is een internationaal theaterfestival, dat voorstellingen van opvallende theatermakers uit het buitenland naar Amsterdam haalt. Het festival biedt een uniek overzicht van één maker, huis, regio of thema, De tiende editie focust op het werk van de jonge Franse schrijver Édouard Louis. Hij schreef tot nu toe drie romans, die alle drie bestsellers werden en in meerdere landen bewerkt voor theater. In Internationaal Theater Amsterdam zijn daarvan vier producties te zien. www.ita.nl

ALLARD PIERSON MUSEUM

DIVERSEN

GER BEUKENKAMP / HANS HYLKEMA - LEVEN MET REVE De homoseksuele volksschrijver Gerard Reve en dichteres Hanny Michaelis waren tien jaar getrouwd. Vijfendertig jaar na hun scheiding zien ze elkaar weer, in Machelen-aan-de-Leie, waar Gerard woont met Joop Schafthuizen. Schrijver Ger Beukenkamp en regisseur Hans Hylkema reconstrueren dat bezoek in een theatrale lezing over een waar gebeurd, krankzinnig en ontroerend bezoek. zo 7 20:30, Bellevue, € 12,50

MUSEA

Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam.

Godinnen van de art nouveau Vloeiende lijnen en florale motieven zijn belangrijke kenmerken van de stijlbeweging art nouveau die tussen 1890 en 1910 in heel Europa de toon zette. Minstens zo typerend zijn de beeldschone vrouwen die veelvuldig werden afgebeeld. Deze fascinatie voor vrouwelijk schoon wordt nader onder de loep genomen en geplaatst in de context van maatschappelijke ontwikkelingen van die tijd. t/m 20 maart Letters van de art nouveau t/m 20 maart Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Refresh Amsterdam Een tweejaarlijkse manifestatie, in het Amsterdam Museum en op diverse locaties, rond Amsterdamse stadscultuur met werk van hedendaagse makers. Het thema van deze editie is ‘Sense of place’. In de tentoonstelling in het Amsterdam Museum zijn werken van meer dan vijfentwintig kunstenaars en kunstenaarscollectieven uit verschillende disciplines te zien die vele perspectieven op

Amsterdam bieden. t/m 28 maart Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur.

Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland.

Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen, een aquarium en nog veel meer.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Ben Cobra Voor deze tentoonstelling nodigt vormgever, kunstenaar en gastcurator Aziz Bekkaoui een uiteenlopende groep van meer dan 25 bijzondere, kleurrijke, baanbrekende, uitgesproken creatieve of anderszins opvallende individuen uit: van de kinderburgemeester van Amsterdam Ilias Admi tot de choreograaf Uri Eugenio, van de voorzitter raad van toezicht Universiteit van Amsterdam Marise Voskens tot de schrijver Arnon Grunberg. t/m 5 april Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger.

Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300

15-01-21 10:49

47

februari 2021 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Vive le cinéma! - Art & Film Vijf belangrijke filmmakers – Lucrecia Martel (Zuid-Amerika), Nanouk Leopold (Europa), Lemohang Jeremiah Mosese (Afrika), Carlos Reygadas (Noord-Amerika) en Jia Zhang-ke (Azië) – hebben speciaal voor de tentoonstelling een werk gemaakt dat gebruik maakt van de mogelijkheden van de driedimensionale ruimte in plaats van het tweedimensionale bioscoopdoek. Zij creëerden - soms voor het eerst - een cinematografische installatie waarin ze de grenzen van hun eigen werk, en de filmkunst in het algemeen opzoeken. t/m 9 mei IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Laia Abril - A History of Misogyny, Chapter Two: On Rape t/m 7 maart Foam Talent | Amsterdam 2020 t/m 10 maart Les Adu - I Am in Foam 3h, t/m 11 april Foam Talent | Digital Online tentoonstelling t/m 21 april recommended: Olympus Fellowship 2020 12 maart t/m 6 juni Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Ongekend 10 jaar bijzondere aanwinsten en hun verhalen. t/m 24 mei Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

Het Geheim van de Meester Een tentoonstelling met schilderijen uit het gelijknamige televisieprogramma. t/m 30 april Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg.

Romanovs in de ban van de ridders Een romantisch verhaal van tsaren en ridders. t/m 31 juli Natasja Kensmil - Monument der regentessen De tentoonstelling met schilderijen van beeldend kunstenaar Natasja Kensmil wordt getoond te midden van de permanente presentatie ‘Groepsportretten van de 17e eeuw’. Geïnspireerd door de verzameling groepsportretten verdiepte Kensmil zich in de stedelijke samenleving van het zeventiende-eeuwse Holland. Vijf van haar werken zijn hier te zien te midden van de historische portretten, met als middelpunt het negenluik ‘Monuments of Regents’. t/m 29 augustus

02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 47

Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu.

All Inn Negen kunstacademies, honderdvijfenzeventig jonge kunstenaars, één tentoonstelling. Voor het eerst in de geschiedenis presenteren recent afgestudeerde kunstacademie studenten van alle bacheloropleidingen beeldende kunst in Nederland gezamenlijk hun werk.

4 t/m 7 maart Levi van Veluw - Sanctum Een architectonische installatie.

Het tweede semipermanente kunstwerk in Het HEM. Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel.

531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Vincent Delbrouck - Champú Vincent Delbrouck oftewel V.D. (Brussel, België, 1975) maakt zeer persoonlijk werk dat een mix van autobiografie en fictie is. Zelf omschrijft hij zijn fotoseries ook wel als ‘poetische documentaires’. Hij combineert zijn foto’s vaak met eigen teksten en tekeningen en verwerkt ze in collages.

Verwacht Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Eli Content - Droombos t/m 28 maart Waterlooplein. De buurt binnenstebuiten t/m 5 april Een graf in de wolken In mei 1945 schreef de Roemeense dichter Paul Celan (1920-1970) het gedicht ‘Todesfuge’, over de verschrikkingen van de Holocaust en concentratiekampen. Het gedicht wordt gezien als dé poëtische ‘vertaling’ van de Holocaust.

‘Todesfuge’ staat centraal in deze tentoonstelling. t/m 16 mei Zijn joden wit?

De tentoonstelling bestaat onder meer uit een video-installatie met interviews in het Kunstkabinet.

Rondom dit thema wordt een uitgebreid evenementenprogramma georganiseerd met debatten, performances en interviews.

12 maart t/m 1 augustus Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM

Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore.

Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed.

Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden.

Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

Rembrandthuis vanaf januari 2021 Terug naar toen: Rembrandts binnenplaats vanaf maart 2021 Hallo Rembrandt! t/m 11 april Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.

Bruno Taut - De fantasie voorbij t/m 31 mei Tentoonstelling gerestaureerd postkantoor Michel de Klerk.

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

Locatie De Dageraad

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is een bezoekerscentrum van Museum Het Schip gevestigd.

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Ontdek het onzichtbare leven.

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

Centrum vol wetenschap en technologie.

Humania Een verrassende tentoonstelling waarin je alles te weten komt over je eigen soort: de mens. Zowel biologie, sociologie en psychologie van de mens zijn thema’s van de tentoonstelling.

Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’ gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

MOCO

DE NIEUWE KERK

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

Museum voor moderne kunst.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Poldermolen met Kuiperijmuseum.

Rembrandt op Zolder: een audiovisuele presentatie, maquette.

In het inpandige Kuiperij Museum staan een aantal prachtige historische scheepsmodellen.

Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.

Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Het surrealistisch theater - De magische wereld van Hans Kanters t/m 21 maart Rive Roshan - Verschuivende perspectieven t/m 23 mei Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen.

Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel.

Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober.

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen.

Nieuwe aanwinsten in het

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

History & Royalty De tentoonstelling is een tijdreis van ruim 600 jaar. Van de oudste delen van het middeleeuwse gebouw, zoals de kapel waar het graf van de ‘Ridder van Jeruzalem’ te vinden is, tot de inhuldigingen vanaf de negentiende eeuw en de koninklijke huwelijksceremonie van prins Willem-Alexander en prinses Máxima. t/m 11 april Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord.

Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst.

Shifting Proximities Een tentoonstelling die bestaat uit multi-zintuigelijke installaties van lokale en internationale gerenommeerde kunstenaars en academici, waaronder Thijs Biersteker en Stefano Mancuso, Lucy McRae en Niels Wouters, Heleen Blanken, Roelof Knol, Marshmallow Laser Feast en United Visual Artists (UVA). t/m 30 juni Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Dansen op de Graven Dansen op de Graven is een programma samengesteld door kunstenaar Germaine Kruip en schrijver en filosoof Simon(e) van Saarloos. Zij nodigen perfomancekunstenaar Fazle Shairmahomed en muzikant OTION uit om een ritueel vorm te geven, dat beweegt van individuele concentratie naar collectieve herdenking.

Verwacht Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen.

Robert van Gulik - En zijn passie voor Chinese kunst t/m 18 april Slavernij - Tien waargebeurde verhalen t/m 30 mei Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald.

Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Bezoek de indrukwekkende clipper Stad Amsterdam t/m eind maart Stephan Vanfleteren - Engelen van de Zee Engelen van de Zee bestaat uit een serie aangrijpende portretten van jongens tussen de zes en zestien jaar van maritiem opleidingsinstituut Koninklijk Werk IBIS in het Belgische Bredene. t/m 5 april Republiek aan Zee Aan de hand van ruim 50 topstukken vertelt de tentoonstelling het verhaal van de Republiek in de 17e en 18e eeuw.

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief.

De razzia’s van 22 en 23 februari 1941. Het lot van 389 Joodse mannen. t/m 30 mei Breitner, Israels en tijdgenoten De tentoonstelling Breitner, Israels en tijdgenoten - Amsterdam in aquarel en pastel brengt eenmalig topstukken uit eind negentiende en begin twintigste eeuw samen. t/m 30 mei Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

15-01-21 10:49

48 Ulay was here Fundamenteel in het werk van de Duits-Nederlandse kunstenaar Ulay zijn processen van (chemische) verandering, de overgang van de ene identiteit in de andere, en het accepteren van onzekerheid en toeval. t/m 18 april Charlotte Prodger - SaF05 t/m 25 april Surinaamse School - Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam t/m 31 mei Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.

Reizen met Thijssen De tentoonstelling geeft een sfeervol tijdsbeeld van Europa in de jaren 1920-1930. Op een boeiende manier wordt het aspect reizen uit het leven en werk van Theo Thijssen uitgelicht.

1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen.

BALI - Behind the scenes Ontdek rituelen die je als toerist niet snel zal ervaren, krijg inzicht in de koloniale geschiedenis, bekijk bijzondere objecten en maak kennis met het werk van moderne Balinese kunstenaars. t/m 28 februari Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen. t/m 1 maart Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood.

Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland.

Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand.

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda) Medewerkers aan dit nummer Sanne de Bruin, Anne Dirks, Bart Geeraedts/TXT, Eline Hoeneveld/ Amsterdam Art, Sjoerd van Heumen, Cindy Hoetmer, Sara Luijters, Kim van der Meulen, Mike Peek, Daphne Ponsteen, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Janna Reinsma, Erik

02 UK AGENDA FEB 2021_MB3_RD.indd 48

KRANT

februari 2021

AGENDA

(1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50

ADRESSEN

AFAS Live

ArenA Boulevard 590, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl AIR Amstelstraat 16, tel. 820 06 70 www.air.nl Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amsterdamse Bostheater De Duizendmeterweg 7, tel. 670 02 50 www.bostheater.nl Apollofirst Apollolaan 123-127, tel. 577 38 00 www.apollofirst.nl Arti et Amicitiae Rokin 112, tel. 624 5134 www.arti.nl Artis Plantage Kerklaan 38-40, tel. 278 47 96 www.artis.nl Badhuistheater Boerhaaveplein 28, tel. 668 51 02 www.badhuistheater.nl De Balie Kleine-Gartmanplantsoen 10, tel. 553 51 51 www.debalie.nl Café Belcampo Hannie Dankbaarpassage 10, tel. 303 28 86 www.cafebelcampo.nl Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 53 01 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 626 46 95 www.bettyasfalt.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Blijburg Pampuslaan 501, tel. 416 03 30 www.blijburg.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 217 04 00 www.boomchicago.nl The Box Mekongweg 5, tel. 614 54 92 www.the-box.events De Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 39 33 www.bijlmerparktheater.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255 www.carre.nl CBK Oost Oranje-Vrijstaatkade 71, tel. 253 5456 www.cbkamsterdam.nl CC Amstel Cullinanplein 1, tel. 523 09 74 www.ccamstel.nl Cinetol

Schmitz/Stadsarchief, Bregtje Schudel, Karin Thybaut, Joke van der Weij Aanleveren (agenda)gegevens maartnummer - maandag 25 januari aprilnummer - maandag 22 februari amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00

Tolstraat 182 www.cinetol.nl Het Claverhuis Elandsgracht 70, tel. 624 83 53 Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 53 10 www.compagnietheater.nl Koninklijk Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Het Concertgemaal Landsmeerderdijk 213 www.concertgemaal.nl Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 75 50 conservatoriumvanamsterdam.nl Het Cromhouthuis Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl Dansmakers Amsterdam Gedempt Hamerkanaal 203, tel. 689 17 89 www.dansmakers.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27 www.delamar.nl Doka Wibautstraat 150, tel. 261 21 00 www.volkshotel.nl/nl/doka Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 21 83 www.dominicusamsterdam.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Engelse kerk Begijnhof 48, tel. 624 96 65 www.ercadam.nl EYE Filmmuseum IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl Frascati Nes 63, tel. 626 68 66 www.frascatitheater.nl Grand Café Genieten Oranje-Vrijstaatplein 2, tel. 253 55 54 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 51 00 www.griffioen.vu.nl De Hallen Hannie Dankbaarpassage 47, tel. 705 81 64 www.dehallen-amsterdam.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 51 23 www.krakeling.nl Johan Cruijff Arena ArenA Boulevard 1 www.johancruijffarena.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl LAB111 Arie Biemondstraat 111, tel. 616 9994 www.lab111.nl Lovelee Lijnbaansgracht 238, tel. 244 0368 www.lovelee.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900-4107777 www.meervaart.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81

www.melkweg.nl Mezrab Cultureel Centrum Veemkade 576 www.mezrab.nl Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 625 54 55 www.operaballet.nl NDSM werf Tt. Neveritaweg / Mt. Ondinaweg www.ndsm.nl NEMO Oosterdok 2, tel. 531 3233 www.nemosciencemuseum.nl De Nieuwe KHL Oostelijke Handelskade 44, tel. 77 91 575 www.denieuwekhl.nl De Nieuwe Liefde Da Costakade 102, tel. 589 16 80 www.denieuweliefde.com Noorderkerk Noordermarkt 44, tel. 620 44 15 www.noorderkerkconcerten.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 22 80 www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel. 515 81 11 www.orgelpark.nl OT301 Overtoom 301, tel. 412 29 54 www.ot301.nl Oude Kerk Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl Pakhuis De Zwijger Piet Heinkade 179, tel. 624 63 80 www.dezwijger.nl Club Panama Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 8686 www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Paradiso Noord Buiksloterweg 5C, tel 760 48 20 www.paradiso.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl Plein Theater (voorheen Oostblok) Sajetplein 39, tel. 665 45 68 www.plein-theater.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 80 www.podiummozaiek.nl Polanentheater Polanenstraat 174, tel. 682 13 11 www.polanentheater.nl Poppodium P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45 www.p60.nl Posthoornkerk Haarlemmerstraat 124-126, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Prince Claus Fund Gallery Herengracht 603, tel. 344 91 60 www.princeclausfund.org Q-Factory

Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement €31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden

opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail.

Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners.

Verschijnt 10 maal per jaar.

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

1,5

METER

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

Atlantisplein 1, tel. 760 67 80 www.q-factory-amsterdam.nl RAI 1,5 1,5 2-22, tel. 549 12METER Europaplein 12 METER www.rai.nl ➜...➜ . . . ➜ ➜bioscoop Roode GENIET VERSTANDIG, Haarlemmerplein 7, tel. 625 75 00 GENIET VERSTANDIG, HOUD HOUD AFSTAND AFSTAND www.roodebioscoop.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Schuilkerk De Hoop Hartveldseweg 23 Diemen, tel. 520 00 90 www.schuilkerkdehoop.nl Singelkerk Singel 452, tel. 623 45 88 www.doopsgezindamsterdam.nl Splendor Nieuwe Uilenburgerstraat 116, tel. 845 33 45 www.splendoramsterdam.com Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 98 37 www.munganga.nl Theater Amsterdam Danzigerkade 5, tel. 705 50 59 www.theateramsterdam.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl Toon Jan Evertsenstraat 4-6-8, tel. 06 288 68 070 www.toon.amsterdam Vondelkerk Vondelstraat 120 www.vondelkerk.nl Vondelpark Openluchttheater Vondelpark, tel. 673 14 99 www.openluchttheater.nl VU De Boelelaan 1105, tel. 598 98 98 www.vu.nl Waalse Kerk Walenpleintje 159, tel. 623 20 74 www.dewaalsekerk.nl Werkgebouw Het Veem Van Diemenstraat 412, tel. 627 87 14 www.veem.nl Cultuurpark Westergasfabriek Pazzanistraat 4, tel. 586 07 10 www.westergasfabriek.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900-2353663 www.ziggodome.nl Zonnehuis Zonneplein 30, tel. 520 00 90 www.zonnehuis-amsterdam.nl Zuiderkerk Zuiderkerkhof 72, tel. 308 03 99 www.zuiderkerkamsterdam.nl

Oplage 60.000 exemplaren.

Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2020 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het maartnummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 22 februari, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

15-01-21 10:49

krant KRANT

terugblik

TOT SLOT

49

Terugblik

BORGERSTRAAT, 1910-1913 tekst Erik Schmitz foto onbekende fotograaf / Stadsarchief Amsterdam

De Borgerstraat vanaf de kruising met de Jan Pieter Heijestraat, 1910-1913

06 UK TOT SLOT FEB 2021_RD.indd 49

het blijft zo’n ongrijpbaar historisch raadseltje. Een moment dat sommige kinderen zich misschien altijd zijn blijven herinneren, terwijl het voor anderen een doodgewone dag in een Amsterdamse volksbuurt was, waar de dagen zich aaneenregen zoals de huizen in deze eindeloze straten zonder groen.

Waar de wolken ‘omrand door zolderramen, langs de lucht bewegen’, zoals dichter J.C. Bloem het beschreef in De Dapperstraat. En waar dezelfde simpele loper overal de deur opende, of het nou in De Pijp, de Dapperbuurt of hier in Oud-West was.

De kinderen lijken zo weggelopen uit een schilderij van Breitner of Israëls, wat ons er nog eens aan herinnert dat het straatleven dat zij vastlegden zich over de hele stad uitstrekte,

ook in dit soort weinig schilderachtige buurten. Wie goed kijkt, ziet in de verte een paard-enwagen naderen. Twee mannen zitten hoog op de bok. Glazenwassers hebben rechts hun hoge ladders steil tegen de gevels gezet. De winkel op de hoek, in ‘Drogerijen.Verfwaren’, zoals de winkelruit meldt, heeft lijsten met verkrijgbare artikelen bij de deur uithangen. Voor zover nog leesbaar: zeegras en varens (als matrasvulling), harde en zachte kousjes (voor de gasverlichting), glansvernis, terpentijn, lijnolie, kwasten en penselen. Een ‘bezem met stok compleet’ kostte er 22,5 cent.

Die kinderen hebben de hele twintigste eeuw nog voor zich.

Tijdens hun leven zal de straat zich vullen met fietsen en auto’s, er zullen nieuwe bewoners komen en tenslotte zal een

groot deel van de huizen worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Maar die volwassen werkelijkheid is hier nog ver weg. Misschien is dat nog het mooiste: de kinderlijke onbevangenheid waarin alleen dit moment telt, het oploopje op een zomernamiddag in Amsterdam, aan het begin van een nieuwe eeuw.

SHARON HANSMA

H

et lijkt eerder een oploopje dan een opstootje, deze samenscholing van kinderen op een zomernamiddag in de Borgerstraat in Oud-West.

Vanuit portieken kijken volwassenen toe, een enkeling hangt uit het raam of staat op het balkon, gealarmeerd door het volume van de kinderstemmen.

Een man richt zich tot de groep, met de uitstraling van een onderwijzer die hier zijn gezag laat gelden. Dan valt ook het groepje achter hem op, waar de kinderen braaf in een rijtje staan te wachten tot de orde is hersteld. Gaat het dan om een schooluitstap en hebben daarom zo veel meisjes feestelijke hoeden op? Even verderop in de straat waren inderdaad twee scholen. Er is wel wat leeftijdsverschil tussen de kinderen, dus

Anno 2021 staat de Borgerstraat er iets anders bij. Check de recente foto (en meer toen-en-nu-beelden van Amsterdam) op Instagram-account @thenandnowamsterdam.

15-01-21 13:29

krant KRANT

TOT SLOT

Voordat hij officieel spokenwordartiest werd, maakte Luan Buleshkaj al naam als battlerapper L-Deep. Nu is hij woordkunstenaar in de breedste zin van het woord en vorig jaar was hij een van de drie winnaars van Amsterdam Fringe Festival.

In zijn eerste solovoorstelling Leeuwenkind (op 5 februari in Theater Bellevue) kaart Luan thema’s aan als opgroeien in Amsterdam-West, de oorlog in Kosovo, mannelijke kwetsbaarheid, multiculturaliteit en vriendschap. Ook hiphop- en straatcultuur komen aan bod.

Luan Buleshkaj Bulesh

WELKE NAAM ZOU JE JEZELF GEVEN ALS JE EEN NIEUWE MOEST KIEZEN? ‘Lu-one.’

WAT IS DE LAATSTE SHOW DIE JE BEZOCHT? ‘Ik zat begin december in Theater Bellevue bij een solovoorstelling van comedian Samir Fighil. Hij vertelt zijn verhalen op een heel

eigenzinnige manier en zorgt er met alle anekdotes voor dat je geen seconde afgeleid bent. Hou ik van.’

WAAR ZOU JE ECHT GOED IN WILLEN ZIJN? ‘Cliché, maar het is

06 UK TOT SLOT FEB 2021_RD.indd 50

21 21 questions

QUESTIONS

echt zo: voetballen. En dan op het hoogste niveau, hè. Dan zou ik willen spelen voor Ajax en Kosovo.

Ik ben half-Albanees, mijn vader komt uit Kosovo en ik ben daar heel trots op. Ik zou alles doen om het land om de kaart te zetten.’

In het eerste couplet praat hij over zijn moeder, in het tweede over zijn ex en in het derde over zijn stiefdochter.

De woordspelingen die hij gebruikt, zijn buitenaards.’

WANNEER HEB JE VOOR HET LAATST GEHUILD BIJ EEN FILM? ‘Ik moest een traantje wegpinken bij Waves. Die hele film was een intense ervaring. Alles kwam voorbij: drama, liefde, verlies.

En dat op een heel realistische manier. Mijn emoties waren all over the place.’

EN WELK LIED DRAAIEN ZE OP JE BEGRAFENIS? ‘All that I got is you van Ghostface Killah.’

WAT IS HET BESTE NUMMER OOIT? ‘Water van Chino XL. Hij beschrijft de band met de vrouwen in zijn leven op een heel lyrische en ludieke manier.

ALS JE IN EEN ANDERE TIJD KON LEVEN, WELKE ZOU DAT ZIJN? ‘Ik zou naar het begin van de twintigste eeuw gaan. En dan specifiek naar Kosovo, zodat ik met mijn overgrootvader kan praten. En Kosovo meemaken onder het bewind van de Ottomanen.’

BEN JE EEN OCHTEND- OF AVONDMENS? ‘Geen van beide.

Ik ben een middagmens. Ik haat vroeg opstaan, maar ik haat laat naar bed gaan ook.’

WAT IS JE FAVORIETE GEUR? ‘De geur van eucalyptus.’

WAAR ZOU JE TWEEDE HUIS MOETEN STAAN? ‘Op Curaçao.’

15-01-21 13:29

MICHEL MAAS

50

51

MICHEL MAAS

Het bekende spel 21 questions is erop gericht om gesprekken te verdiepen. Het idee: door de juiste vragen te stellen, kun je iemand in korte tijd écht leren kennen. In deze Uitkrant-versie proberen we de cultuurmakers van de stad persoonlijke ontboezemingen te ontlokken. tekst Karin Thybaut

WAARAAN GEEF JE TE VEEL GELD UIT? ‘Kleding.’

WELK KUNSTWERK/ FILM/THEATERSTUK/ BOEK HEEFT JE LEVEN VERANDERD? ‘De film A Bronx tale tale.

Ik voelde me heel erg verbonden met de hoofdrolspeler.

Eigenlijk met het hele verhaal. Het was soort van herkenbaar.’

WAT IS JE BESTE EIGENSCHAP? ‘Mijn openheid en spontaniteit.’

WELKE AMSTERDAMSE ARTIEST HEB JE ONLANGS ONTDEKT? ‘Quique, een Amsterdamse zanger/rapper met Colombiaanse roots. Ik trad samen met hem op in Pakhuis De Zwijger en was zwaar onder de indruk. Sindsdien check ik altijd zijn nieuwe releases.’

00 GEUR 2021.indd 51 06 UK UK COVER TOT SLOT FEBFEB 2021_RD.indd 51

AMSTERDAM IN ÉÉN ZIN? ‘Mijn centrum van het universum.’

IN WELKE (EET)WINKEL KOM JE HET ALLERLIEFST? ‘Marhaba aan de Bos en Lommerweg, een Marokkaans restaurant met de allerbeste avocadoshakes.

En de ontbijtjes zijn ook heerlijk. De sfeer is er altijd relaxed.’

BIJ WELKE BUURT OF STRAAT HEB JE MOOIE HERINNERINGEN? ‘Plein ’40-’45. Ik heb daar zo vaak gezeten en gefilosofeerd met mijn twee beste vrienden. Eerst even

meeste nieuwe Amsterdammers in hun eigen bubbel leven. Ik zou zeggen: praat met je buurvrouw, haal je eten bij de plaatselijke kruidenier die daar al veertig jaar staat. Ga op zoek naar het authentieke in de stad en in de buurt.

Dan ontstaat er wederzijds begrip en respect.’ eten bij Meram of Beymen en dan chillen aan het water op een warme zomeravond.’

MOOISTE PLEK VAN DE STAD? ‘De Curaçaostraat in De Baarsjes.

Daar ben ik geboren en getogen.’

SNACKBAR OF HOTELBAR? ‘Snackbar.’

Op 25 februari staat Luan in de opnamestudio van de Bethlehemkerk.

Deze voorstelling kun je online kijken via Studio 150 op keepaneye.nl.

WAT IS JE BESTE TIP VOOR NIEUWE AMSTERDAMMERS? ‘Intrigeer in de wereld van de echte Amsterdammer. Ik heb het gevoel dat de

14-01-21 14-01-21 16:25 16:00

Ontdek alles wat Amsterdam Mokum maakt iamsterdam.nl Uitkrant adv Mokum.indd 1 00 UK COVER GEUR FEB 2021.indd 52

31-08-20 11:01 14-01-21 16:25